ИПС "Әділет"

Сноска. Утратило силу постановлением Правления Национального Банка РК от 22.10.2014 № 199 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

В целях совершенствования нормативной правовой базы, регулирующей осуществление безналичных платежей на территории Республики Казахстан, Правление Национального Банка Республики Казахстан постановляет:

1. Утвердить прилагаемые Правила проведения операций с документарными аккредитивами банками Республики Казахстан и ввести их в действие со дня государственной регистрации в Министерстве юстиции Республики Казахстан.

2. Управлению платежных систем (Мусаев Р.Н.):

1) совместно с Юридическим департаментом (Шарипов С.Б.) принять меры к государственной регистрации в Министерстве юстиции Республики Казахстан настоящего постановления и Правил проведения операций с документарными аккредитивами банками Республики Казахстан;

2) в двухнедельный срок со дня государственной регистрации в Министерстве юстиции Республики Казахстан довести настоящее постановление и Правила проведения операций с документарными аккредитивами банками Республики Казахстан до сведения областных филиалов Национального Банка Республики Казахстан, обязав их довести данные постановление и Правила до сведения банков второго уровня.

3. Контроль за исполнением настоящего постановления возложить на заместителя Председателя Национального Банка Республики Казахстан Жангельдина Е.Т.

Председатель
Национального Банка

Утверждены
постановлением Правления
Национального Банка Республики Казахстан
от 25 апреля 2000 г. N 178

Правила
проведения операций с документарными
аккредитивами банками Республики Казахстан

Настоящие Правила разработаны в соответствии с Законами Республики Казахстан " О банках и банковской деятельности в Республике Казахстан " и " О платежах и переводах денег", обычаями делового оборота, применяемыми в банковской практике и регулируют порядок осуществления операций с документарными аккредитивами банками Республики Казахстан. <*>
Сноска. Преамбула с изменениями - постановлением Правления Национального Банка РК от 18 апреля 2002 года N 138.

Глава 1. Общие положения

1. Документарный аккредитив (далее - аккредитив) - форма документарных расчетов, предусматривающая обязательство банка, принятое им по заявлению и в соответствии с инструкциями клиента или по собственному усмотрению, произвести платеж указанному бенефициару или его приказу, или акцепт и оплату переводных векселей, выставленных бенефициаром, или негоциацию против предусмотренных аккредитивом документов к установленному сроку, если соблюдены все условия аккредитива.
Аккредитив представляет собой сделку, обособленную от договора купли-продажи или иного договора, на котором он может быть основан.

2. Понятия, используемые в настоящих Правилах:

Авизующий банк - банк, уполномоченный банком-эмитентом на передачу бенефициару аккредитива и/или изменений к нему, без обязательств с его стороны.

Банк-трассат - банк, указанный в переводном векселе в качестве плательщика.

Банк-эмитент - банк, открывающий аккредитив в соответствии с заявлением приказодателя аккредитива и несущий обязательство по исполнению аккредитива в соответствии с его условиями.

Безотзывной аккредитив - аккредитив, который не может быть изменен или аннулирован без согласия банка-эмитента, подтверждающего банка и бенефициара.

Бенефициар - юридическое или физическое лицо, в пользу которого открывается аккредитив.

Исполняющий банк - банк, уполномоченный банком-эмитентом принять, проверить документы и исполнить аккредитив в соответствии с его условиями.

Коммерческий счет - документ, выписанный бенефициаром на имя приказодателя аккредитива и содержащий вид товаров, их описание, количество, стоимость и общую сумму.

Негоциация - учет (покупка) векселей до наступления сроков платежа по ним.

Отзывной аккредитив - аккредитив, который может быть изменен или аннулирован банком-эмитентом без предварительного уведомления бенефициара.

Подтверждающий банк - банк, принимающий на себя обязательство, в дополнение к обязательству банка-эмитента, по исполнению аккредитива в соответствии с его условиями.

Подтвержденный аккредитив - аккредитив, включающий отметку о дополнительной гарантии его исполнения со стороны другого банка, не являющегося банком-эмитентом.

Покрытый аккредитив - аккредитив, при открытии которого приказодатель предоставляет в распоряжение банка-эмитента сумму денег (покрытие), равную сумме аккредитива, на срок действия аккредитива с условием возможного использования этих денег для выплат по аккредитиву.

Приказодатель аккредитива (далее - приказодатель) - лицо, представляющее в обслуживающий его банк (банк-эмитент) заявление на открытие аккредитива.

Рамбурсирующий банк - банк, предоставляющий исполняющему банку денежное возмещение за исполнение платежа по аккредитиву.

Рамбурсные требования - инструкции по способам предоставления денежного возмещения за исполнение аккредитива, выставляемые исполняющим банком рамбурсирующему банку.

Рамбурсные инструкции - инструкции по способам предоставления денежного возмещения за исполнение аккредитива, выставляемые банком-эмитентом рамбурсирующему банку.

Трансферабельный (переводной) аккредитив - аккредитив, предусматривающий возможность его использования полностью или частично одним или несколькими лицами, помимо самого бенефициара (вторыми бенефициарами). <*>
Сноска. Пункт 2 с изменениями - постановлением Правления Национального Банка РК от 18 апреля 2002 года N 138.

3. Отношения, не урегулированные настоящими Правилами, регулируются обычаями делового оборота, применяемыми в банковской практике.

3-1. Банк открывает аккредитив на предъявителя в случаях, прямо предусмотренных законодательством Республики Казахстан. <*>
Сноска. Глава 1 дополнена новым пунктом 3-1 - постановлением Правления Национального Банка РК от 18 апреля 2002 года N 138.

Глава 2. Порядок открытия аккредитива и
внесения изменений в его условия

4. Банк вправе открыть аккредитив только при наличии у него лицензии уполномоченного органа по регулированию и надзору финансового рынка и финансовых организаций на открытие (выставление) и подтверждение аккредитива и исполнение обязательств по нему. <*>
Сноска. Пункт 4 с дополнениями - постановлением Правления Национального Банка РК от 3 сентября 2001 года N 316 постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 17 ноября 2005 года N 147.

      5. Для открытия аккредитива приказодатель представляет в обслуживающий его банк (банк-эмитент) заявление, которое должно содержать:
      1) наименование и место нахождения приказодателя;
      2) наименование и место нахождения бенефициара, его банковские реквизиты;
      3) наименование банка-эмитента;
      4) вид аккредитива;
      5) сумма аккредитива;
      6) условия исполнения аккредитива;
      7) перечень документов, против которых должно производиться исполнение аккредитива;
      8) сроки действия аккредитива, сроки отгрузки, сроки представления документов;
      9) наименование стороны, покрывающей банковские расходы по аккредитиву.
      При открытии аккредитива на предъявителя приказодатель вправе в заявлении на открытие аккредитива не указывать наименование и место нахождения бенефициара, а также его банковские реквизиты. <*>
         Сноска. Пункт 5 с дополнениями - постановлением Правления Национального Банка РК от 18 апреля 2002 года N 138.

6. Заявление об открытии аккредитива представляется в двух экземплярах. Первый экземпляр заявления остается в банке для открытия аккредитива, второй экземпляр с отметкой о принятии возвращается клиенту в сроки, установленные банком.

7. При наличии договора об обмене электронными сообщениями и при условии применения системы программно-криптографической защиты заявление на открытие аккредитива может быть передано приказодателем банку-эмитенту электронным способом с использованием соответствующих электронных каналов связи и телекоммуникаций без подтверждения его на бумажном носителе.

      8. Банк на основании полученного заявления оформляет аккредитив для передачи его в банк бенефициара. Аккредитив, помимо номера, даты и места открытия, должен содержать реквизиты заявления на его открытие.
      Если при открытии аккредитива на предъявителя реквизиты бенефициара не известны, банк-эмитент оставляет данный аккредитив у себя до выполнения условий, прямо предусмотренных аккредитивом и законодательством Республики Казахстан. <*>
         Сноска. Пункт 5 с дополнениями - постановлением Правления Национального Банка РК от 18 апреля 2002 года N 138.

9. В аккредитиве должно быть ясно указано, является он отзывным или безотзывным. При отсутствии такого указания аккредитив будет считаться безотзывным.

10. В аккредитиве должен быть указан способ его исполнения - платеж по предъявлении, платеж с рассрочкой, акцепт переводных векселей или негоциация.

11. Сумма аккредитива, открытого и исполняемого банками Республики Казахстан, указывается в казахстанском тенге или иностранной валюте в соответствии с действующим законодательством.

12. Условия первоначально выставленного аккредитива остаются в силе для бенефициара до тех пор, пока последний не сообщит о принятии изменений банку, который внес такие изменения. Бенефициар должен уведомить о принятии или непринятии полученных изменений.

13. Частичное принятие изменений, содержащихся в одном и том же извещении об изменении, не допускается.

14. Если полученные инструкции о выставлении, подтверждении, авизовании или изменении аккредитива неполны или неясны, то банк, которому адресованы эти инструкции, может направить бенефициару предварительное уведомление только в порядке информации и без ответственности со своей стороны. В предварительном уведомлении должно быть ясно указано, что оно несет информационный характер без какой-либо ответственности для авизующего банка.

15. Если условиями аккредитива не предусмотрено, что он исполняется банком-эмитентом, то в таком аккредитиве должен быть указан банк (исполняющий банк), который уполномочен произвести платеж, платеж с рассрочкой, акцепт переводных векселей или негоциацию.

Глава 3. Обязательства банка-эмитента
и подтверждающего банка

        16. Если банку-эмитенту или исполняющему банку представлены предусмотренные в аккредитиве документы и соблюдены все его условия, то безотзывный аккредитив составляет твердое обязательство банка-эмитента:
      1) произвести платеж по предъявлении, если аккредитив предусматривает платеж на предъявителя;
      2) обеспечить платеж в сроки, определяемые условиями аккредитива, если аккредитив предусматривает платеж с рассрочкой;
      3) акцептовать переводные векселя, выставленные бенефициаром на банк-эмитент, и оплатить их по наступлении срока платежа, если аккредитив предусматривает акцепт банком-эмитентом;
      4) акцептовать или оплатить в сроки переводные векселя, выставленные бенефициаром на банк-эмитент в случае, если банк-трассат, указанный в аккредитиве, не акцептовал их или произвести платеж по переводным векселям, акцептованным, но не оплаченным таким банком-трассатом по наступлении срока платежа, если аккредитив предусматривает акцепт другим банком-трассатом;
      5) оплатить без оборота на трассантов и/или законных держателей переводные векселя, выставленные бенефициаром, и/или документы, предъявленные по аккредитиву, если аккредитив предусматривает негоциацию. Если аккредитив, предусматривает выставление переводных векселей на приказодателя аккредитива, то банки должны рассматривать такие переводные векселя как дополнительные документы.

      17. В случае, если отзывной аккредитив был изменен или аннулирован банком-эмитентом, то банк-эмитент обязан:
      1) предоставить денежное возмещение банку, уполномоченному им на осуществление платежа по предъявлении, акцепта или негоциации по отзывному аккредитиву, за любой платеж, акцепт или негоциацию, произведенные этим банком до получения им уведомления об изменении или аннулировании;
      2) предоставить денежное возмещение другому банку, уполномоченному им на осуществление платежа с рассрочкой по отзывному аккредитиву, если этот банк до получения им уведомления об изменении или аннулировании принял документы, которые по внешним признакам соответствуют условиям аккредитива.

      18. Если банк-эмитент передает полномочия или обращается к другому банку (подтверждающий банк) для подтверждения безотзывного аккредитива и последний подтверждает его, то такое подтверждение, если предусмотренные документы представлены и соблюдены все условия аккредитива, означает обязательство подтверждающего банка в дополнение к обязательству банка-эмитента:
      1) если аккредитив предусматривает платеж по предъявлении, осуществить платеж по предъявлении;
      2) если аккредитив предусматривает платеж с рассрочкой, оплатить в сроки, определяемые в соответствии с условиями аккредитива;
      3) если аккредитив предусматривает акцепт подтверждающего банка, акцептовать переводные векселя, выставленные бенефициаром на подтверждающий банк, и произвести платеж по наступлении срока;
      4) если аккредитив предусматривает акцепт другого банка-трассата, акцептовать и оплатить по наступлении срока переводные векселя, выставленные бенефициаром на подтверждающий банк в случае, если банк-трассат, указанный в аккредитиве, не акцептовал их или произвести платеж по акцептованным, но не оплаченным таким банком-трассатом переводные векселя по наступлении срока;
      5) если аккредитив предусматривает негоциацию, негоциировать без оборота на трассантов и/или законных держателей переводные векселя, выставленные бенефициаром и/или документами, предъявленными по аккредитиву.

19. Если банк, уполномоченный банком-эмитентом на подтверждение аккредитива, отказывает в подтверждении данного аккредитива, то он должен не позднее следующего рабочего дня известить об этом банк-эмитент.

20. При внесении изменений в условия аккредитива обязательства подтверждающего банка распространяются на данные изменения с момента авизования им изменений.

      21. В случае, когда банк-эмитент предоставляет полномочия другому банку произвести платеж, принять на себя обязательство произвести платеж с рассрочкой, акцептовать или негоциировать переводные векселя против документов, которые по внешним признакам соответствуют условиям аккредитива, то банк-эмитент и подтверждающий банк, если такой имеется, должны:
      1) предоставить денежное возмещение исполняющему банку, который произвел платеж или принял обязательство произвести платеж с рассрочкой, акцептовать или негоциировать переводные векселя;
      2) принять документы, указанные в аккредитиве.

22. Если банк-эмитент установит, что возмещение, на которое имеет право исполняющий банк, должно быть получено таким банком на основании выставляемых им рамбурсных требований на другой банк (рамбурсирующий банк), то он должен своевременно дать такому рамбурсирующему банку рамбурсные инструкции.

23. Банк-эмитент несет ответственность перед исполняющим банком за любую потерю интереса (вознаграждения), если возмещение не произведено рамбурсирующим банком по первому требованию или иным образом, оговоренным в аккредитиве, или по взаимному соглашению банков.
Расходы рамбурсирующего банка должны покрываться за счет банка-эмитента, однако в случаях, когда такие расходы оплачиваются третьей стороной, банк-эмитент должен сделать отметку на оригинале аккредитива и на документе, уполномочивающего такой рамбурс. При этом в случаях, когда расходы рамбурсирующего банка производятся за счет третьей стороны, они должны возмещаться за счет банка-плательщика после исполнения аккредитива. В случаях, когда аккредитив не исполнен, ответственность по возмещению расходов рамбурсирующего банка несет банк-эмитент.

Глава 4. Обязательства авизующего банка

24. Аккредитив может быть передан бенефициару через любой другой банк (авизующий банк). При этом авизующий банк не принимает на себя обязательства по исполнению данного аккредитива.

25. Банк-эмитент вправе передать аккредитив или изменение к нему авизующему банку электронным способом с использованием соответствующих электронных каналов связи и телекоммуникаций без подтверждения его на бумажном носителе, если иное не предусмотрено в самом аккредитиве.

26. Если банк пользуется услугами авизующего банка для авизования аккредитива, то внесение изменений в условия аккредитива авизуются через этот же банк.

27. Если банк-эмитент не укажет иное в своем полномочии или просьбе о подтверждении аккредитива, то авизующий банк должен авизовать аккредитив бенефициару без добавления своего подтверждения.

      28. Авизующий банк обязан проверить по внешним признакам подлинность аккредитива.
      Если авизующий банк принимает решение не авизовать аккредитив, то он должен не позднее следующего рабочего дня после принятия данного решения известить об этом банк-эмитент и возвратить ему аккредитив.
      Если авизующий банк не может установить подлинность аккредитива, то он должен не позднее следующего рабочего дня информировать об этом банк-эмитент. В случае получения от банка-эмитента подтверждения подлинности аккредитива, авизующий банк авизует аккредитив и сообщает об этом бенефициару. При не получении от банка-эмитента подтверждения подлинности аккредитива, авизующий банк возвращает ему аккредитив.

29. Если банк-эмитент посредством телекоммуникационного сообщения инструктирует авизующий банк авизовать аккредитив или изменение к нему, то такое сообщение будет считаться оперативным аккредитивным документом или рабочим изменением, и почтовое подтверждение в этом случае не требуется. В случае отправки почтового подтверждения оно не должно приниматься во внимание, и авизующий банк не несет каких-либо обязательств по проверке такого почтового подтверждения и сравнению его условий с условиями оперативного аккредитивного документа или рабочего изменения, полученного телекоммуникационным способом.

30. Если в телекоммуникационном сообщении включены слова "подробности следуют" (или слова аналогичного значения) или в нем указано, что почтовое подтверждение будет рабочим аккредитивным документом, то телекоммуникационное сообщение не будет считаться рабочим аккредитивным документом или рабочим изменением. В этом случае банк-эмитент должен не позднее трех рабочих дней направить рабочий аккредитивный документ или рабочее изменение авизующему банку.
Предварительное уведомление об открытии или изменении безотзывного аккредитива (предварительное авизование) должно выдаваться банком-эмитентом, если он готов выдать рабочий аккредитивный документ или изменение к нему. Если иное не указано в предварительном уведомлении банка-эмитента, то банк-эмитент, выдав такое предварительное уведомление, будет нести ответственность по выставлению или изменению аккредитива согласно условиям, не противоречащим предварительному уведомлению.

Глава 5. Порядок проверки документов банками

31. При получении товаросопроводительных документов банк-эмитент, подтверждающий банк или исполняющий банк должен в срок, не превышающий 7 рабочих дней со дня следующего за днем получения документов, проверить их комплектность (соответствие перечню), а также соответствие по внешним признакам условиям аккредитива, т.е. совпадение реквизитов документов (номера контракта, даты отгрузки, места назначения товара, места отгрузки товара, условия поставки товара и других) с соответствующими условиями аккредитива.

      32. Документы, которые по внешним признакам окажутся противоречащими друг другу, должны рассматриваться банками как не соответствующие по внешним признакам условиям аккредитива.
      Если документы по внешним признакам не соответствуют условиям аккредитива, то банки вправе отказаться от принятия таких документов.
      Документы, не указанные в аккредитиве, не должны проверяться банком.

33. В случае, если банк-эмитент установит, что документы по внешним признакам не соответствуют условиям аккредитива, то он по своему усмотрению в срок, указанный в пункте 31 настоящих Правил, может связаться с приказодателем аккредитива по вопросу устранения расхождения.

34. В случае отказа банком-эмитентом, подтверждающим банком, если такой есть, или исполняющим банком в принятии документов, они должны посредством телекоммуникационного сообщения или, если это невозможно, другим путем, но не позднее, чем через 7 рабочих дней со дня получения документов, известить об этом банк, от которого получены документы либо бенефициара, если документы получены от него.
В таком уведомлении должны быть указаны расхождения, из-за которых банк отказывает в принятии документов, и указано, оставляет ли он документы в своем распоряжении или возвращает лицу, представившему их.

      35. Если в аккредитиве не предусмотрено иное, банки могут принимать в качестве оригиналов документы, которые изготовлены:
      1) репрографическим способом (механического размножения печатных материалов), автоматизированными или компьютерными системами;
      2) под копирку, при этом на документах должна быть отметка о том, что они являются оригиналами.
      Документы должны быть заверены подлинной подписью уполномоченного лица и, если имеется, печатью.

36. Если в аккредитиве не оговорено иное, документы, не обозначенные словом "оригинал", должны приниматься банками как копии.

37. В случаях, когда условиями аккредитива требуется представление кратного количества копий, в банк представляется один оригинал и остальное количество экземпляров в копиях за исключением случаев, когда по аккредитиву предусмотрено иное.

38. Если иное не оговорено в аккредитиве, требования в отношении удостоверения, ратифицирования, легализации, визирования или аналогичного требования к документам должны быть выполнены в виде соответствующих подписи, штампа, печати или ярлыка на этих документах.

39. В случае, если условиями аккредитива требуется представление документов иных, чем транспортные документы, страховые документы и коммерческие накладные, в аккредитиве должно быть указано, кем такие документы должны быть выданы и какие данные они должны содержать. Если в аккредитиве это не указано, банки могут принимать документы такими, как они представлены, при условии, что их содержание не противоречит другим предъявленным обусловленным документам.

40. Если в аккредитиве не оговорено иное, банки могут принимать документы с датой выдачи, предшествующей дате выставления аккредитива, если эти документы представлены в течение сроков, установленных в аккредитиве и в настоящих Правилах.

41. Документы должны быть представлены в день истечения срока, указанного в аккредитиве, или до истечения этого срока.

42. Если срок представления документов выпадает на установленный по закону нерабочий день, то они должны быть представлены не позднее первого следующего рабочего дня.

      43. Если банк-эмитент указывает, что аккредитив подлежит использованию "в течение одного месяца", "в течение шести месяцев" и т.п., но не указывает дату, от которой исчисляется этот срок, то дата открытия аккредитива банком-эмитентом будет считаться днем, начиная с которого этот срок будет исчисляться.
      Слова "до", "к", "от" и другие слова аналогичного значения, применяемые для обозначения какой-либо даты в аккредитиве, должны пониматься как включающие указанную в аккредитиве дату. Слово "после" следует понимать как исключающее указанную дату.
      Выражения "первая половина", "вторая половина" месяца соответственно означают с 1-го по 15-ое и с 16-го по последний день месяца включительно.
      Выражения "начало", "середина" или "конец" месяца соответственно означают с 1-го по 10-ое, с 11-го по 20-ое и с 21-го по последний день месяца включительно.

      44. Если аккредитив предусматривает представление коносамента, подтверждающего перевозку от порта до порта, то банки могут, если иное не оговорено в аккредитиве, принимать документ, как бы он ни назывался, который:
      1) судя по внешним признакам имеет название перевозчика и подписан или удостоверен перевозчиком (лицом, действующим от имени или по поручению перевозчика) или капитаном судна (лицом, действующим от имени или по поручению капитана). Любая подпись или удостоверение перевозчика или капитана должны быть идентифицированы как перевозчик или капитан. Лицо, подписывающее или удостоверяющее документ за перевозчика или капитана, должно также указать наименование и должность стороны (перевозчика или капитана), по поручению которой оно действует;
      2) указывает, что товар погружен на борт или отгружен на названном судне.
      Погрузка на борт или отгрузка на названном судне может быть указана в коносаменте посредством формулировки, содержащейся в тексте типографского бланка коносамента. В этом случае дата выписки коносамента будет считаться датой погрузки на борт или датой отгрузки.
      Во всех других случаях погрузка на борт названного судна должна быть засвидетельствована пометкой на коносаменте с указанием даты, когда товар был погружен на борт.
      Если коносамент содержит указание "предполагаемое судно" или подобную оговорку в отношении судна, то погрузка на борт должна быть засвидетельствована бортовой пометкой на коносаменте, в которой, помимо даты погрузки товара на борт, указывается название судна, на которое товар был погружен.
      Если коносамент указывает место получения или принятия к погрузке, отличное от порта погрузки, то бортовая пометка должна также содержать наименование порта погрузки, предусмотренного в аккредитиве, и название судна, на которое был погружен товар;
      3) указывает порт погрузки и порт разгрузки, предусмотренные в аккредитиве;
      4) состоит из единственного оригинала коносамента или, если он выписан в нескольких экземплярах, то в количестве, согласно условиям аккредитива;
      5) по внешнему виду содержит все условия перевозки или, при ссылке на какой-либо документ иной, чем коносамент, некоторые из таких условий;
      6) не содержит указания на то, что документ выставлен в силу и на условиях чартер-партии;
      7) отвечает другим условиям аккредитива.
      Если только перегрузка не запрещена условиями аккредитива, то банки могут принимать коносаменты, в которых указано, что товар будет перегружен при условии, что вся океанская перевозка подтверждена одним и тем же коносаментом. При этом перегрузка означает выгрузку и погрузку с одного судна на другое в ходе морской перевозки из порта погрузки в порт разгрузки, указанные в аккредитиве.
      В случае, если перегрузка запрещена условиями аккредитива, банки могут принимать коносаменты, которые указывают, что перегрузка будет иметь место при условии, что соответствующий груз находится в контейнерах, трайлерах типа "Лэш" и что вся океанская перевозка подтверждена одним и тем же коносаментом и/или содержит оговорки, указывающие, что перевозчик имеет право перегружать товар.

      45. В случае, когда аккредитив предусматривает представление морского транспортного документа, подтверждающего перевозку от порта до порта, банки могут, если иное не оговорено в аккредитиве, принимать документ, как бы он ни назывался, который:
      1) судя по внешним признакам имеет название перевозчика и подписан или удостоверен перевозчиком (лицом, действующим от имени или по поручению перевозчика) или капитаном судна (лицом, действующим от имени или по поручению капитана). Любая подпись или удостоверение перевозчика или капитана должны быть идентифицированы как подписи перевозчика или капитана. Лицо, подписывающее или удостоверяющее документ по поручению перевозчика или капитана, должно также указать наименование и должность стороны (перевозчика или капитана), от имени которой оно действует;
      2) указывает, что товар погружен на борт или отгружен на названном судне. Погрузка на борт или отгрузка на названном судне может быть удостоверена типографским текстом на морском транспортном документе. В этом случае дата выдачи морского транспортного документа будет считаться датой погрузки на борт или отгрузки. В остальных случаях погрузка на борт названного судна должна быть засвидетельствована записью на морском транспортном документе с указанием даты погрузки товара на борт, и в этом случае дата записи на коносаменте будет считаться датой отгрузки.
       Если в коносаменте имеется запись "предполагаемое судно" или аналогичное определение в отношении судна, то погрузка на борт должна быть засвидетельствована записью на морском транспортном документе, которая, помимо даты погрузки товара на борт, должна содержать название судна, на которое товар был погружен.
      Если на морском транспортном документе указано место получения или принятия под надзор товара, отличное от порта погрузки, то запись на этом документе также должна содержать название порта отгрузки, указанного в аккредитиве, и название судна, на которое товар был погружен;
      3) указывает порт погрузки и порт разгрузки, указанные в аккредитиве, независимо от того, что в коносаменте содержится запись места принятия под надзор, отличное от порта погрузки, и/или места назначения, отличное от порта разгрузки, а также независимо от того, что в коносаменте имеется запись "предполагаемое судно" или аналогичное определение в отношении порта погрузки и/или порта разгрузки при условии, что на документе указаны также порты погрузки и/или разгрузки, оговоренные аккредитивом;
      4) состоит из единственного оригинала морского транспортного документа или, если он выпущен в нескольких экземплярах, то в количестве согласно условиям аккредитива;
      5) указывает все или некоторые условия перевозки путем ссылки на документ, иной, чем сам транспортный документ;
      6) не содержит записи, что он выставлен на условиях чартер-партии;
      7) удовлетворяет остальным требованиям аккредитива.
      Если только перегрузка не запрещена условиями аккредитива, банки могут принимать морской транспортный документ, в котором указано, что товар будет перегружен при условии, что вся океанская перевозка подтверждена одним и тем же морским транспортным документом. При этом перегрузка означает разгрузку и погрузку с одного судна на другое во время океанской перевозки из порта погрузки в порт разгрузки, указанные в аккредитиве.
      Даже если перегрузка запрещена условиями аккредитива, банки могут принимать морские транспортные документы, которые указывают, что перегрузка будет иметь место при условии, что товар находится в контейнерах, трейлерах типа "Лэш" как указано в морском транспортном документе при условии, что вся океанская перевозка подтверждена одним и тем же морским транспортным документом и/или содержат оговорки, указывающие, что перевозчик имеет право перегружать товар.

      46. В случае, когда аккредитив предусматривает или разрешает чартерный коносамент, банки могут, если иное не оговорено в аккредитиве, принимать документ, как бы он ни назывался, который:
      1) содержит любое указание, что он является субъектом чартер-партии;
      2) судя по внешним признакам подписан или удостоверен капитаном судна (лицом, действующим от имени или по поручению капитана) или владельцем (лицом, действующим от имени или по поручению владельца). Любая подпись или удостоверение капитана или владельца должны быть идентифицированы как подписи капитана или владельца. Лицо, подписывающее или удостоверяющее документ за капитана или владельца, должно также указать название и должность стороны (капитана или владельца), от имени которой оно действует;
      3) содержит или не содержит название перевозчика;
      4) указывает, что товары погружены на борт или отгружены на названном судне. Погрузка на борт или отгрузка на названном судне может быть удостоверена типографским текстом на коносаменте, указывающем на погрузку на борт и отправку на названном судне. В этом случае дата выдачи (выписки) коносамента будет считаться датой погрузки на борт или отгрузки. В остальных случаях погрузка на борт названного судна должна быть засвидетельствована записью на коносаменте с указанием даты погрузки товара на борт; в этом случае дата записи на коносаменте будет считаться датой отгрузки;
      5) указывает порт погрузки и порт разгрузки, предусмотренные в аккредитиве;
      6) состоит из единственного экземпляра коносамента или если он выпущен в нескольких экземплярах, то в количестве согласно условиям аккредитива;
      7) отвечает остальным условиям аккредитива.

47. Банки не обязаны рассматривать контракт с чартер-партиями, даже если его представление обусловлено в аккредитиве в связи с чартерным коносаментом.

      48. В случае, когда аккредитив предусматривает представление транспортного документа, подтверждающего, по крайней мере, два различных вида транспорта (смешанные перевозки), банки, если иное не предусмотрено в аккредитиве, могут принимать документ, как бы он ни назывался, который:
      1) судя по внешним признакам указывает название перевозчика или экспедитора по смешанным перевозкам и который подписан или заверен перевозчиком или оператором по смешанным перевозкам (лицом, от имени или по поручению которого действует перевозчик или экспедитор по смешанным перевозкам) или капитаном судна (лицом, действующим от имени капитана). Любая подпись или удостоверение перевозчика, экспедитора по смешанным перевозкам или капитана должны быть идентифицированы. При этом лицо, подписывающее или удостоверяющее документ за перевозчика, экспедитора по смешанным перевозкам или капитана, должно указать наименование и должность стороны, от имени которой оно действует;
      2) указывает, что товары были отправлены, приняты к перевозке или погружены на борт. Отправка, принятие к перевозке или погрузка на борт могут быть засвидетельствованы подписью на документе на смешанную перевозку, и дата выдачи документа при этом будет считаться датой отправки, принятия к перевозке или погрузки на борт и датой отгрузки. Если на документе дата отправки, принятия к перевозке или погрузки обозначена штампом или иным образом, такая дата будет считаться датой отгрузки;
      3) указывает место принятия к перевозке и конечный пункт назначения, предусмотренные в аккредитиве, если они отличаются от порта, аэропорта или места погрузки и/или выгрузки, а также если документ содержит указание "предполагаемый" или подобное выражение в отношении судна и/или порта погрузки и/или порта выгрузки;
      4) состоит из единственного оригинала документа о смешанной перевозке или, если выдан более чем один оригинал, то в количестве согласно условиям аккредитива;
      5) по внешнему виду содержит все или некоторые условия перевозки со ссылкой на документ иной, чем документ на смешанную перевозку;
      6) не содержит указания, что он выставлен на условиях чартер-партии;
      7) отвечает другим требованиям и условиям аккредитива.

49. Банки вправе принимать смешанный транспортный документ, который указывает, что товар может или будет перегружен при условии, что вся перевозка подтверждена одним и тем же транспортным смешанным документом, даже если перегрузка запрещена условиями аккредитива.

      50. В случае, когда аккредитив предусматривает представление транспортного документа на воздушную перевозку (авианакладной), если иное не оговорено в аккредитиве, банки могут принимать документ, как бы он ни назывался который:
      1) судя по внешним признакам указывает название перевозчика и подписан или удостоверен перевозчиком или лицом, действующим от имени или по поручению перевозчика. Лицо, подписывающее или заверяющее документ от имени перевозчика, должно также указать фамилию и должность перевозчика, от чьего имени оно действует;
      2) указывает, что товары были приняты к перевозке;
      3) указывает дату отгрузки.
      Если аккредитив предусматривает действительную дату отгрузки, то на документе такая дата должна быть отмечена специальной записью. При этом информация, относящаяся к номеру рейса и дате, не должна рассматриваться как специальная запись даты отгрузки;
      4) указывает аэропорты отправления и назначения, предусмотренные в аккредитиве;
      5) судя по внешним признакам является оригиналом, выданным отправителем;
      6) по внешнему виду содержит все условия перевозки или некоторые из таких условий при ссылке на какой-либо документ иной, чем авианакладная;
      7) отвечает другим условиям аккредитива.
      Даже если перегрузка запрещена условиями аккредитива, банки могут принимать авианакладные, которые указывают, что перегрузка будет или может иметь место при условии, что вся перевозка подтверждена одной и той же авианакладной. При этом перегрузка означает разгрузку и перегрузку с одного самолета на другой во время перевозки из аэропорта отправки в аэропорт назначения, указанные в аккредитиве.

      51. В случае, когда аккредитивом предусмотрено представление транспортных документов на автомобильную, железнодорожную или речную перевозку, банки могут, если иное не оговорено в аккредитиве, принимать документ требуемого вида, как бы он ни назывался, который:
      1) судя по внешним признакам указывает название перевозчика и подписан или удостоверен перевозчиком (лицом, действующим от имени или по поручению перевозчика) и/или имеет штемпель или другую отметку, удостоверяющую приемку перевозчиком (лицом, действующим от имени перевозчика). Любая подпись или штемпель, удостоверяющие приемку перевозчиком, должны быть идентифицированы на лицевой стороне документа как сделанные перевозчиком. Лицо, подписывающее или удостоверяющее документ от имени перевозчика, должно также указать название перевозчика, от имени которого оно действует;
      2) указывает, что товары были приняты к отгрузке, отправке и перевозке или содержит другую подобную формулировку. При этом дата выдачи документа будет считаться датой отгрузки, если только документ не содержит штемпельной отметки, дата на которой будет считаться датой отгрузки;
      3) указывает место отгрузки и место назначения, предусмотренные в аккредитиве;
      4) отвечает другим требованиям аккредитива.
      Транспортные документы будут считаться оригиналами независимо от того, имеют ли они отметки "оригинал" или нет.
      Даже если перегрузка запрещена условиями аккредитива, банки могут принимать автомобильные, железнодорожные и речные транспортные документы, указывающие, что перегрузка будет или может иметь место при условии, что вся перевозка покрыта одним и тем же транспортным документом и одним и тем же видом транспорта. При этом перегрузка означает разгрузку и перегрузку с одного вида транспорта на другой во время перевозки от места отгрузки к месту назначения, как указано в аккредитиве.

      52. В случае, если аккредитив предусматривает представление почтовой квитанции или сертификата об отправке почтой, банки могут принимать такую почтовую квитанцию или сертификат об отправке почтой, которые:
      1) судя по внешним признакам имеют штемпель или иным образом удостоверены и датированы в месте, где товары должны быть отгружены по условиям аккредитива. Такая дата будет считаться датой отгрузки или отправки;
      2) отвечают другим требованиям аккредитива.

      53. Если аккредитив предусматривает представление документа, выданного курьером или службой срочной доставки, подтверждающих прием/получение товаров для доставки, то банки, если иное не предусмотрено в аккредитиве, могут принимать документ, как бы он ни назывался, который:
      1) судя по внешним признакам имеет название курьерской службы, штемпель, подписан и удостоверен такой курьерской службой, если только аккредитив не предусматривает представление документа, выдаваемого конкретной курьерской службой;
      2) указывает дату приема или получения. Такая дата будет считаться датой отгрузки или отправки;
      3) отвечает другим требованиям аккредитива.

54. Если условиями аккредитива не разрешено иное, банки могут принимать транспортные документы, выданные только организатором перевозки - экспедитором, которые по своим внешним признакам имеют название и подпись или другое удостоверение экспедитора как перевозчика или экспедитора по смешанным перевозкам.

55. Чистым транспортным документом является документ, не имеющий дополнительных оговорок или пометок, прямо указывающих на дефектное состояние товара и/или упаковки. Банки могут отказать в приеме транспортных документов, имеющих такие оговорки или пометки, если только в аккредитиве не указано, какие оговорки или пометки допускаются.
Банки могут считать выполненным требование аккредитива представить транспортный документ с отметкой "чистый бортовой", если такой документ отвечает требованиям данного пункта и пунктов 44, 45, 46, 48, 50, 51, 54 настоящих Правил.

      56. Банки могут принимать транспортные документы, свидетельствующие о том, что фрахт (транспортные расходы) еще предстоит оплатить, если в аккредитиве не оговорено иное или, если они не противоречат другим представленным документам.
      Если аккредитив предусматривает, что транспортный документ должен указывать факт оплаты фрахта, то банки могут принимать транспортный документ, на котором ясно обозначено, что оплата или предварительная оплата фрахта произведена. Если условиями аккредитива требуется оплата или предоплата курьерских издержек, то банки могут принимать транспортные документы, выданные курьером или службой срочной доставки, свидетельствующие о том, что курьерские издержки будут оплачиваться любой стороной, но не грузополучателем.
      Слова "предварительно оплачивается фрахт" или иные слова аналогичного значения, если они имеются на транспортных документах, не могут считаться доказательством оплаты фрахта.
      Банки могут принимать транспортные документы, имеющие отметку о дополнительных к фрахту расходах, таких как расходы, связанные с погрузкой, разгрузкой и иными подобными операциями, если только условиями аккредитива такая оговорка специально не запрещена.

57. Приказодатель вправе в аккредитиве указать вид страхования.
Если иное не оговорено в аккредитиве, банки могут принимать страховой документ, содержащий указание, что страхование предусматривает франшизу - определенная часть убытков страхователя, не подлежащая возмещению страховщиком в соответствии с условиями страхования.

      58. Страховые документы должны быть выданы и/или подписаны страховыми компаниями, морскими страховщиками или их агентами.
      Если страховой документ указывает, что он был выдан в количестве более одного оригинала, то в банк должны быть представлены все оригиналы, если только иное не оговорено аккредитивом.
      Справки, выданные посредниками при заключении сделок в подтверждение заключенного ими договора страхования с указанием страховщика, не должны приниматься банками, если только в аккредитиве нет специального разрешения.
      Если иное не оговорено в аккредитиве и не следует из страховых документов, что страхование вступает в силу не позднее даты погрузки на борт (отправки) или даты принятия к перевозке товаров, то банки могут отказать в приеме представленных страховых документов, которые датированы позднее даты погрузки на борт (отправки) или даты принятия товаров к перевозке, как это указано в транспортных документах.
      Если иное не предусмотрено в аккредитиве, страховой документ должен быть выражен в той же валюте, в которой составлен аккредитив.

      59. Если иное не определено в аккредитиве, коммерческие счета должны быть выписаны бенефициаром на имя приказодателя аккредитива, за исключением случаев, предусмотренных главой 6 настоящих Правил, и могут быть не подписаны.
      Банки могут отказать в приеме коммерческих счетов, выписанных на суммы, превышающие сумму, предусмотренную в аккредитиве, если только иное не оговорено в аккредитиве. Если банк, уполномоченный по аккредитиву производить платеж, принимать обязательство по платежу с рассрочкой, акцептовать или осуществлять негоциацию переводных векселей, принимает такие счета, то его решение будет обязательным для всех участников платежа по аккредитиву при условии, что этот банк не произвел платеж, не принял обязательство произвести платеж с рассрочкой, не произвел акцепт или негоциацию переводных векселей на сумму, превышающую сумму, предусмотренную в аккредитиве.
      Описание товаров в коммерческих счетах должно соответствовать описанию их в аккредитиве. Во всех других документах описание товаров может быть дано в общих выражениях, не противоречащих описанию товаров в аккредитиве.

60. Если аккредитив требует удостоверения веса товара при перевозке транспортом, то банки могут принимать транспортные документы со штемпелем перевозчика (лица, действующего от имени перевозчика) или его заявлением о весе товара на транспортном документе, если только в аккредитиве не указано, что вес должен быть удостоверен отдельным документом.

61. Частичное использование аккредитива и/или частичная отгрузка разрешается, если в аккредитиве не предусмотрено иное.
Транспортные документы, которые по внешним признакам подтверждают, что перевозка осуществлена одним рейсом на одном виде транспорта при условии, что товары отправлены в один и тот же пункт назначения, не будут считаться как подтверждающие частичные отгрузки, даже если в транспортных документах указаны различные даты отправки и/или различные порты отгрузки, места принятия или отправки.

62. Если аккредитивом предусматривается исполнение и/или отгрузка частями в установленные сроки и данные условия не выполнены в срок, то аккредитив не может быть исполнен ни для этой части, ни для всех последующих при условии, что иное не оговорено в аккредитиве.

63. Все аккредитивы должны предусматривать дату истечения срока и место представления документов для оплаты, акцепта, негоциации. Дата истечения срока платежа, акцепта или негоциации является датой истечения срока представления документов. Документы должны быть представлены в день истечения срока или до истечения этого срока.

Глава 6. Перевод аккредитива

64. Аккредитив может быть переведен только, если он прямо обозначен банком-эмитентом как "переводный" ("трансферабельный"). Такие термины как "делимый", "дробный", "переуступаемый" и "передаваемый" не должны приниматься во внимание.

65. Банк, уполномоченный на перевод аккредитива (переводящий банк), не обязан выполнять такой перевод иным образом, чем в пределах и в порядке, на которые он прямо выразил свое согласие.

66. До перевода аккредитива первый бенефициар должен дать безотзывные указания переводящему банку о том, оставляет ли он за собой право отказать в разрешении переводящему банку авизовать поправку для второго(-ых) бенефициара(-ов). Если переводящий банк согласен на перевод аккредитива на таких условиях, то он должен во время перевода сообщить второму(-ым) бенефициару(-ам) об указаниях первого бенефициара относительно поправок.

67. Если аккредитив переводится более чем одному бенефициару, то отказ от поправок одним или несколькими бенефициарами не лишает законной силы принятие таковых другими бенефициарами, в отношении которых будет изменен аккредитив. Для вторых бенефициаров, которые не приняли поправки, аккредитив останется без изменений.

68. Расходы переводящего банка, связанные с переводом аккредитива, оплачиваются первым бенефициаром, если иное не оговорено банком-эмитентом. Переводящий банк не несет каких-либо обязательств по переводу аккредитива до оплаты таких расходов.

69. Если иное не оговорено в аккредитиве, трансферабельный аккредитив может быть переведен только один раз. Аккредитив не может быть переведен по указанию второго бенефициара последующему третьему бенефициару.
Части трансферабельного аккредитива (не превышающие в совокупности сумму аккредитива) могут быть переведены отдельно при условии, что частичные отгрузки по аккредитиву не запрещены и общая сумма всех таких переводов должна рассматриваться как составляющая только один перевод аккредитива.

70. Аккредитив может быть переведен только на условиях, указанных в оригинале аккредитива, за исключением суммы аккредитива, цен за единицу товара, указанных в нем, срока действия аккредитива, последней даты для представления документов и периода для отгрузки, которые соответственно могут быть уменьшены или сокращены. Требуемый процент за страховое покрытие может быть увеличен таким образом, чтобы обеспечить сумму покрытия, оговоренную в оригинале аккредитива или настоящих правилах. Кроме того, наименование приказодателя аккредитива может быть заменено наименованием первого бенефициара, однако если в оригинале аккредитива имеется специальное требование, чтобы наименование приказодателя аккредитива было указано на всех документах, отличных от счета-фактуры, такое требование должно быть выполнено.

71. Первый бенефициар имеет право заменить своими счетами-фактурой (или переводными векселями, если аккредитив предусматривает представление переводных векселей, выставленных на приказодателя аккредитива) счета (переводные векселя) второго бенефициара на суммы, не превышающие первоначальную сумму, указанную в аккредитиве, и по первоначальным ценам за единицу товара, если они обусловлены в аккредитиве. После такой замены счетов (переводных векселей) первый бенефициар может получить с аккредитива возможную разницу суммы своих счетов и счетов второго бенефициара.
Если аккредитив переведен, и первый бенефициар должен был представить свои счета (переводные векселя) взамен счетов (переводных векселей) второго бенефициара и не сделал это по первому требованию, то переводящий банк имеет право направить банку-эмитенту документы, полученные по переводному аккредитиву, включая счета (переводные векселя) второго бенефициара, без дальнейшей ответственности перед первым бенефициаром.

72. Первый бенефициар имеет право требовать, чтобы платеж или негоциация в пользу второго бенефициара производились в том месте, куда переведен аккредитив, если только в оригинале аккредитива специально не оговорено, что платеж или негоциация не могут быть произведены в другом месте, помимо указанного в аккредитиве.

Глава 7. Исполнение аккредитива

73. В случае соответствия полученных транспортных и страховых документов требованиям аккредитива или изменений к нему, банк-эмитент либо исполняющий банк осуществляет платеж в пользу бенефициара, акцептует или негоциирует его векселя в зависимости от условий аккредитива.

74. Платежи, осуществляемые в целях исполнения аккредитивов, производятся только в безналичном порядке.

75. При осуществлении платежа в пользу бенефициара банк-эмитент (исполняющий банк) оформляет на сумму аккредитива платежное поручение, исполнение которого производится в порядке и с соблюдением требований, установленных законодательными актами Республики Казахстан и нормативными правовыми актами Национального Банка Республики Казахстан.

76. Платежи для исполнения аккредитивов, выраженных в иностранной валюте, производятся в порядке, установленном валютным законодательством Республики Казахстан.

77. Акцепт или негоциация переводных векселей бенефициара, в зависимости от условий аккредитива, производится в соответствии с Законом Республики Казахстан "О вексельном обращении в Республике Казахстан" и нормативными правовыми актами Национального Банка Республики Казахстан, устанавливающими правила и порядок проведения банками второго уровня операций с переводными векселями.

77-1. Исполнение аккредитива на предъявителя осуществляется в соответствии с требованиями законодательства Республики Казахстан. <*>
Сноска. Глава 7 дополнена новым пунктом 77-1 - постановлением Правления Национального Банка РК от 18 апреля 2002 года N 138.

Глава 8. Ответственность банков

78. Банки не несут ответственность за форму, полноту, точность, подлинность, подделку или юридическое значение документов, представляемых согласно условиям аккредитива, а также за общие или частные условия, имеющиеся в документах или дополнительно включенные в них.
Банки не несут ответственность за описание, количество, вес, качество, упаковку, доставку, ценность или за фактическое наличие указанных в документах товаров, а также за действия, платежеспособность, выполнение обязательств, коммерческую репутацию грузоотправителя, перевозчиков, страховщиков товара и других лиц.

79. Банки не несут ответственность за последствия задержки или потери в пути каких-либо сообщений, писем или документов, за задержку, а также искажение и другие ошибки, возникающие при передаче телекоммуникационных сообщений не по вине банков.
Банки не несут ответственность за ошибки в переводе или толковании технических терминов и вправе передавать термины аккредитивов без их перевода.

80. Банки при пользовании услуг другого банка или других банков для выполнения инструкций приказодателя аккредитива, не несут ответственность за невыполнение инструкций таким банком.
Если в аккредитиве не указано иное, сторона, пользующаяся услугами другой стороны для выполнения каких-либо услуг, несет все издержки, включая комиссию, выплаты и затраты, понесенные инструктируемой стороной в связи с выполнением таких инструкций.

Глава 9. Порядок разрешения споров

81. Все споры, возникающие в процессе использования аккредитива, регулируются договорами и действующим законодательством Республики Казахстан.

82. При не достижении договоренности между сторонами споры разрешаются в судебном порядке.

Председатель
Национального Банка

Ескерту. Күші жойылды - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 22.10.2014 № 199 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

      Қазақстан Республикасының аумағында қолма-қол жасалмайтын төлемдері жүзеге асыруды реттейтiн нормативтiк құқықтық базаны жетiлдiру мақсатында Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкiнiң басқармасы қаулы етеді :
      1. Қазақстан Республикасы банктерiнiң құжаттамалық аккредитивтермен операциялар жүргiзу ережесi бекiтiлсiн және Қазақстан Республикасының Әдiлет министрлiгінде мемлекеттiк тiркеуден өткiзiлген күннен бастап күшiне енгiзiлсiн.
      2. Төлем жүйесi басқармасы (Мұсаев Р.Н.):
      1) Заң департаментiмен (Шәрiпов С.Б.) бiрлесiп осы қаулыны және Қазақстан Республикасы банктерiнiң құжаттамалық аккредитивтермен операциялар жүргiзу ережесiн Қазақстан Республикасының Әдiлет министрлiгiнде мемлекеттiк тiркеуден өткiзу шараларын қабылдасын;
      2) Қазақстан Республикасының Әдiлет министрлiгiнде мемлекеттiк тiркеуден өткiзiлген күннен бастап екi апталық мерзiмде осы қаулыны және Қазақстан Республикасы банкiлерiнiң құжаттамалық аккредитивтермен операциялар жүргiзу ережесiн Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкiнiң облыстық филиалдарына жiберiп, оларға осы қаулыны және Ереженi екiншi деңгейдегi банктерге жiберудi мiндеттесiн.
      3. Осы қаулының орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкi Төрағасының орынбасары Е.Т. Жанкелдинге жүктелсiн.

Ұлттық Банк
Төрағасы

Қазақстан Республикасының
Ұлттық Банкі Директорлар кеңесінің
2000 жылғы 25 сәуірдегі
N 178 қаулысымен бекітілген

Қазақстан Республикасы банктерінің құжаттамалық
аккредитивтерiмен операциялар жүргiзу ережесi

Осы Ереже Қазақстан Республикасы Президентінiң "Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы", " Ақша төлемі мен аударымы туралы " Қазақстан Республикасының Заңдарына және iскерлiк айналым рәсiмдерiне сәйкес әзiрлендi және Қазақстан Республикасы банктерiнiң құжаттамалық аккредитивтерiмен операциялар жасау тәртiбiн реттейдi.
Ескерту. Кіріспеге өзгерту енгізілді - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 2002 жылғы 18 сәуірдегі N 138 қаулысымен .

1-бөлiм. Жалпы ережелер

1. Құжаттамалық аккредитив (бұдан әрi - аккредитив) - банк клиенттiң өтiнiшi мен нұсқаулығына сәйкес қабылдаған немесе өз қалауы бойынша белгiлi бiр бенефициарға төлем жасауы немесе оның бұйрығы бойынша акцепт жасауы және бенифициар ұсынған аударым вексельдерiне төлем жасауы немесе егер аккредитивтiң барлық шарттары сақталмаса, белгiленген мерзiмiне қарай аккредитивте көзделген құжаттарды саудалау (негоцияция) жөнiнде банк мiндеттемесi көзделген құжаттамалық есеп айырысу нысаны.
Аккредитив деп сатып алу-сату шартынан немесе басқа да шарттан ерекшеленген, соларға негiзделетiн мәмiленi айтады.

      2. Осы Ережеде пайдаланылатын ұғымдар:
      Авизо жасаушы банк - бенефициарға эмитент банк өз тарапынан мiндеттеме алмай-ақ аккредитивтi және/немесе оған өзгерiстi беруге уәкiлеттiк берген банк.
      Трассат банк - аударым векселiнде төлеушi ретiнде көрсетiлген банк.
      Эмитент банк - аккредитивке бұйрық берушiнiң өтiнiшiне сәйкес және оның талаптарына сәйкес аккредитивтi орындау жөнiнде мiндеттеме қабылдаған аккредитив ашатын банк.
      Тұрақты аккредитив - банк пен бенефициарды растайтын эмитент банктiң келiсiмiнсiз өзгерте алмайтын немесе күшiн жоя алмайтын аккредитив.
      Бенефициар - заңды және жеке тұлға, ол аккредитивтiң пайдасына ашылады.
      Орындаушы банк - уәкiлеттi эмитент банк берген құжаттарды қабылдайтын, тексеретiн және оның талаптарына сәйкес аккредитивтердi орындайтын банк.
      Коммерциялық есепшот - бенифициардың аккредитивке бұйрық берушiнiң атына жазылған және тауардың түрлерi, олардың сипаттамасы, саны, құны және жалпы сомасы көрсетiлген құжат.
      Негоциация - векселдердiң төлем мерзiм басталғанға дейiн олардың есебiн жүргiзу (сатып алу).
      Керi шақырып алу аккредитивi - эмитент банктiң бенефициардың алдын-ала хабарлауынсыз өзгерте алатын немесе күшiн жоятын аккредитивi.
      Растаушы банк - эмитент банктiң талаптарына сәйкес оның мiндеттемесiне аккредитивтердi орындау жөнiнде мiндеттеме қабылдайтын банк.
      Растаушы аккредитив - эмитент банк болып табылмайтын басқа банктiң тарапынан оның орындалуына қосымша кепілдiк жөнiнде белгiсi бар аккредитив.
      Өтем жасалған аккредитив - аккредитив ашылған кезде бұйрық беруші эмитент банктің басқаруына аккредитив сомасына тең ақша сомасын (өтемді) осы ақшаны аккредитив бойынша төлеу үшін пайдалануға болатын шарттармен аккредитивтің қолданылу мерзіміне береді. <*>
      Аккредитивке бұйрық берушi (бұдан әрi - бұйрық берушi) - қызмет көрсететiн банкке (эмитент банкке) аккредитив ашуға өтiнiш беретiн адам.
      Рамбурс жасаушы банк - аккредитив бойынша төлем жасағаны үшiн орындаушы банкке ақшалай өтем беретін банк.
      Рамбурс талаптары - орындаушы банктiң рамбурс жасаушы банкке беретiн аккредитивi бойынша төлем жасағаны үшiн ақшалай өтем беру әдiстерi туралы нұсқаулық.
      Рамбурс нұсқаулығы - эмитент банктiң рамбурс жасаушы банкке беретiн аккредитивi бойынша төлем жасағаны үшiн ақшалай өтем беру әдiстерi туралы нұсқаулық.
      Трансферабель (аударым) аккредитивi - бенефициардың өзiнен басқа (екiншi бенефициардың) бiр немесе бiрнеше адамның толық немесе iшінара пайдалану мүмкіндiгін көздейтiн аккредитив.
       Ескерту. 2-тармақ өзгертілді - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының   2002 жылғы 18 сәуірдегі N 138 қаулысымен .

3. Осы Ережемен реттелмейтін қатынастар банк тәжiрибесiнде қолданылатын iскерлiк айналым рәсiмдерiмен реттеледi.

3-1. Банк Қазақстан Республикасының заңдарында тікелей көзделген жағдайларда ұсынушыға аккредитив ашады.
Ескерту. 3-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 2002 жылғы 18 сәуірдегі N 138 қаулысымен .

2-бөлiм. Аккредитив ашу және оның талаптарына
өзгерiстер енгiзу тәртiбi

4. Банк қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу және қадағалау жөніндегі уәкілетті органның аккредитивті ашуға (ұсынуға) және растауға және олар бойынша міндеттемелерді орындауға лицензиясы бар болса ғана аккредитив ашуға құқылы.
Ескерту: 4-тармақ өзгертілді - ҚР Ұлттық Банкі Бақсармасының 2001 жылғы 3 қыркүйектегі N 316 қаулысымен , 2005 жылғы 17 қарашадағы N 147 қаулысымен .

      5. Аккредитив ашу үшiн бұйрық берушi қызмет көрсететiн банкке (эмитент банкке) өтiнiш бередi, онда мыналар болуы тиiс:
      1) бұйрық берушiнiң аты-жөні және мекен-жайы;
      2) бенефициардың атауы және мекен-жайы, банктiк деректемелерi;
      3) эмитент банктiң атауы;
      4) аккредитивтiң түрi;
      5) аккредитив сомасы;
      6) аккредитивтiң орындалу талаптары;
      7) аккредитивтердiң орындалуына қайшы келетiн құжаттардың тiзбесi;
      8) аккредитивтiң орындалу мерзiмi, тиеу мерзiмi, құжаттар беру мерзiмi;
      9) аккредитив бойынша банк шығыстарының орнын толтыратын тараптардың атауы.
      Ұсынушыға аккредитив ашқан кезде бұйрық беруші аккредитив ашу өтінішінде бенефициардың атауын және мекен-жайын, сондай-ақ оның банктік деректемелерін көрсетпеуге құқылы. <*>
       Ескерту. 5-тармақ толықтырылды - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 2002 жылғы 18 сәуірдегі N 138 қаулысымен .

6. Аккредитивтердi ашу жөнінде өтiнiш екi данада берiледi. Өтiнiштiң бiрiншi данасы аккредитив ашу үшiн банкте қалады, қабылданғаны жөнiнде белгi қойылған екiншi данасы банк белгiлеген мерзiмде банкке қайтарылады.

7. Электрондық хабарлар мен бағдарламалы-криптографиялық қорғау жүйесін пайдалану жағдайында алмасу туралы шарттың бар болуы бұйрық берушiнiң аккредитив ашуға өтiнiштi қағазбен растамай-ақ тиiстi электрондық байланыс арналары мен телекоммуникацияларды пайдалана отырып электрондық әдiспен эмитент банкке беруi тиiс.

      8. Банк алынған өтiнiш негiзінде аккредитивтi бенефициар банкке беру үшiн ресiмдейдi. Аккредитивте номер, ашылған күнi және мекенiнен басқа оның ашылуына арналған өтiнiштiң деректемелерi де болуы тиiс.
      Егер ұсынушыға аккредитив ашқан кезде бенефициардың деректемелері белгісіз болса, эмитент банк аккредитивте және Қазақстан Республикасының заңдарында тікелей көзделген шарттар орындалғанға дейін мұндай аккредитивті өзінде қалдырады.
       Ескерту. 8-тармақ толықтырылды - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 2002 жылғы 18 сәуірдегі N 138 қаулысымен .

9. Аккредитивте оның керi шақырып алу аккредитивi немесе тұрақты аккредитив екенi анық көрсетiлуi тиiс. Аккредитивте мұндай нұсқаулар болмаған жағдайда аккредитив тұрақты деп саналады.

10. Аккредитивте ұсыну, мәулетпен төлем жасау, аударым вексельдерiнiң акцептi немесе саудалау бойынша орындалу-төлем әдiсi көрсетiлуi тиiс.

11. Қазақстан республикасының банктерiнде ашылған және орындалатын аккредитив сомасы қолданылып жүрген заңдарға сәйкес қазақстан теңгесiмен немесе шетел валютасымен көрсетiледi.

12. Бенефициар өзгерiстер қабылдау туралы өзгерiс енгiзушi банкке хабарламайынша аккредитивтiң бенефициар үшiн бастапқы қойған шарты өз күшiнде қалады. Бенефициар алынған өзгерiстердi қабылдау немесе қабылдамау туралы хабарлауы тиiс.

13. Өзгерiстер туралы осы және бұрынғы хабарламаға iшiнара өзгерiстер қабылданбайды.

14. Егер аккредитивтi беру, растау, авизолау немесе өзгерту туралы алынған нұсқаулық толық болмаса немесе түсiнiксiз болса, онда осы нұсқаулықтар жiберiлген банк бенефициарға ақпарат түрiнде ғана және өз тарапынан еш жауапсыз алдын-ала хабарлама жiбере алады. Алдын-ала жiберiлген хабарламада бұл авизо жасаушы банк үшiн қандай да бір жауапкершiлiксiз ақпараттық сипаттағы екенi анық көрсетiлуi тиiс.

15. Егер аккредитивтiң шарттарында эмитент банк орындаушы болып көрсетiлмесе, онда мұндай аккредитивте төлем жасауға, мәулетпен төлем жасауға, аударым вексельдерiн акцептеуге немесе саудалауға уәкiлеттiгi бар банк (орындаушы банк) көрсетiлуге тиiс.

3-бөлiм. Эмитент банктiң және растаушы банктiң
мiндеттемелерi

        16. Егер эмитент банкке немесе орындаушы банкке аккредитивте көзделген құжаттар берiлсе және оның барлық талаптары сақталса, онда тұрақты аккредитив эмитент банктiң орнықты мiндеттемелерiн жасайды:
      1) егер аккредитивте ұсынушыға төлем жасау көзделсе ұсынушыға төлем жасайды;
      2) егер аккредитивте мәулетпен төлем жасау көзделсе аккредитивтiң шарттарында белгiленген мерзiмде төлем жасауды қамтамасыз етедi;
      3) егер аккредитивте эмитент банкпен акцепт көзделсе бенефициардың эмитент банкке беретiн аударым вексельдерiн акцептейдi және оларға төлем мерзiмi басталғанға дейiн ақы төлейдi;
      4) егер аккредитив басқа трассат банкке акцепт көздейтiн болса, онда аккредитивте көрсетiлген трассат банк мерзiмi басталғанға дейiн осындай трассат банктiң акцепт жасалған, бiрақ төленбеген аударым вексельдерi бойынша акцепт немесе төлем жасаған жағдайда, бенефициардың эмитент банкке берген аударым вексельдерiне мерзiмiнде акцепт жасайды және ақы төлейдi;
      5) егер аккредитивте саудалауды көздейтiн болса трассантарға және/немесе бенефициар берген аударым вексельдерiнің заңды ұстаушыларына және/немесе аккредитив бойынша ұсынған құжаттарға айналымсыз ақы төлейдi.

      17. Егер эмитент банк керi қайтарып алу аккредитивiн өзгертетiн немесе күшiн жоятын болса, онда эмитент банк:
      1) өзгерту немесе күшiн жою жөнiнде хабарлама алғанға дейiн осы банкте жүргiзiлген кез келген төлем, акцепт немесе саудалау үшiн керi қайтарып алу аккредитивi бойынша ұсыну, акцепт немесе саудалау бойынша төлем жасауға уәкiлеттiгi бар банкке ақшалай өтем жасауға;
      2) егер осы банк өзгерту немесе күшiн жою жөнiнде хабарлама алғанға дейiн сыртқы белгiлерi аккредитив шарттарына сәйкес келетін құжаттарды қабылдаған болса, онда керi қайтарып алу аккредитиві бойынша мәулетпен төлем жасауға уәкiлеттiгi бар басқа банкке ақшалай өтем жасауға мiндеттi.

      18. Егер эмитент банк өкiлеттігiн немесе тұрақты аккредитивті растау үшiн басқа банкке (растайтын банк) өтiнiш беретiн болса, оны басқа банк растайды, егер көзделген құжаттар берiлсе және аккредитивтiң барлық талаптары сақталса мұндай растаулар эмитент банктiң мiндеттемесiн толықтыратын растаушы банктiң мiндеттемесiн бiлдiредi:
      1) егер аккредитивте ұсынушыға төлем жасау көзделсе ұсыну бойынша төлем жасайды;
      2) егер аккредитивте мәулетпен төлем жасау көзделсе аккредитивтiң шарттарында белгiленген мерзiмде ақы төлейді;
      3) егер аккредитив растаушы банктiң акцептiн көздейтiн болса бенефициардың растаушы банкке берген аударым вексельдерiне акцепт және мерзiмi келгенде төлем жасайды;
      4) егер аккредитив басқа трассат банктiң акцептiн көздейтiн болса, онда аккредитивте көрсетiлген трассат банк мерзiмi басталғанға дейiн осындай трассат банктiң акцепт жасалған, бiрақ төленбеген аударым вексельдерi бойынша акцепт немесе төлем жасаған жағдайда, бенефициардың растаушы банкке берген аударым вексельдерiне мерзiмi келгенде акцепт жасайды және ақы төлейдi;
      5) егер аккредитив саудалауды көздейтiн болса, онда аккредитивте көрсетiлген трассантарға және/немесе бенефициар берген аударым вексельдерiнiң заңды ұстаушыларына және/немесе аккредитив бойынша ұсынған құжаттарға айналымсыз ақы төлейдi.

19. Егер эмитент банктiң аккредитивтi растауға уәкiлеттiк берген банкi осы аккредитивтi растаудан бас тартатын болса, онда ол келесi жұмыс күнiнен кешiктiрмей бұл жөнiнде эмитент банкке хабарлауға тиiс.

20. Растаушы банктiң мiндеттемесi аккредитивтiң талаптарына өзгерiстер енгiзу кезiнде осы өзгерiстерге авизо жасаған кезден бастап қолданылады.

      21. Эмитент банк басқа банкке төлем жасауға өкiлеттiк берген, сыртқы белгiлерi бойынша аккредитивтiң шарттарына сәйкес келетiн құжаттарға қарсы мәулетпен төлем жасау, аударым вексельдерiн акцептеуге немесе саудалауға міндеттеме қабылдаған жағдайда, онда эмитент банк пен растаушы банк:
      1) төлем жасаған немесе мәулетпен төлем жасауды, аударым вексельдерiн акцептеуге немесе саудалауға мiндеттеме қабылдаған орындаушы банкке ақшалай өтем беруге;
      2) аккредитивте көрсетiлген құжаттарды қабылдауға тиiс.

22. Егер эмитент банк орындаушы банк құқылы болып табылатын өтемдi олардың басқа банкке (рамбурс жасаушы банкке) қойған рамбурстық талап етуiнiң негiзiнде осы банктiң алуы тиiс екендiгiн белгiлейтiн болса, онда ол осындай рамбурс жасаушы банкке уақтылы рамбурстық нұсқау беруге тиiс.

23. Егер рамбурс жасаушы банк бiрiншi талап ету бойынша немесе аккредитивте ескертiлген өзге әдiспен немесе банктердiң өзара келiсiмдерi бойынша орнын толтыруды жүзеге асырмаса кез келген мүддеге (сыйақыға) нұқсан келтiргенi үшiн эмитент банк орындаушы банк алдында жауап бередi.
Рамбурс жасаушы банктiң шығысы эмитент банктiң есебiнен өтелуi тиiс, бiрақ мұндай шығыстарды үшiнші тарап төлеген жағдайда эмитент банк аккредитивтiң түпнұсқасында және мұндай рамбурсты уәкiлеттейтін құжатта белгi жасауы тиiс. Сонымен қатар рамбурс жасаушы банктiң шығыстары үшiншi тараптың есебiнен жасалатын жағдайда аккредитив орындалғаннан кейiн төлемшi банктiң есебiнен өтелуi тиiс. Аккредитив орындалмаған жағдайда рамбурс жасаушы банктiң шығысын өтеу жөнiнде эмитент банк жауап бередi.

4-тарау. Авизо жасаушы банктiң мiндеттемелерi

24. Аккредитив кез келген басқа банк (авизо жасаушы банк) арқылы бенефициарға берiлуi мүмкiн. Сонымен бiрге авизо жасаушы банк осы аккредитивтiң орындалуы бойынша мiндеттеме қабылдамайды.

25. Эмитент банк, аккредитивтiң өзiнде өзгеше көзделмеген болса, аккредитивтi немесе оған өзгерiстi, оның қағаз жүзiндегi нұсқасын растамай-ақ, тиiстi электрондық байланыс және телекоммуникация арналарын пайдалана отырып авизо жасаушы банкке беруге құқылы.

26. Егер банк аккредитивтi авизо жасау үшiн авизо жасаушы банктiң қызметiн пайдаланатын болса, онда аккредитив талаптары осы банк арқылы авизо жасалады.

27. Егер эмитент банк өз уәкiлеттігінде немесе аккредитивтi растау туралы өтiнiшiнде өзгеше көрсетпеген болса, авизо жасаушы банк бенефициарға аккредитивтi өз растауын қоспай-ақ авизо жасауы тиiс.

      28. Авизо жасаушы банк сыртқы белгiлерi бойынша аккредитивтің түпнұсқа екендiгiн тексеруге міндеттi.
      Егер авизо жасаушы банк аккредитивтi авизо жасамауға шешiм қабылдаса, онда ол осындай шешiмдi қабылдағаннан кейiнгi келесi жұмыс күнiнен кешiктiрмей бұл туралы эмитент банкке хабарлауы және оған аккредитивтi қайтаруға тиiс.
      Егер авизо жасаушы банк аккредитивтiң түпнұсқа екендiгiн анықтай алмаса, ол келесi жұмыс күнiнен кешiктiрмей бұл туралы эмитент банкке хабарлауы тиiс. Эмитент банктен аккредитивтiң түпнұсқа екендiгін растаудан алған жағдайда авизо жасаушы банк аккредитивтi авизо жасайды және бұл туралы бенефициарға хабарлайды. Эмитент банктен аккредитивтің түпнұсқа екендігiн растауды алмаған жағдайда авизо жасаушы банк оған аккредитивтi қайтарады.

29. Егер эмитент банк телекоммуникациялық хабарлама жасау арқылы авизо жасаушы банкке аккредитивтi авизо жасау немесе оған өзгерiс енгiзуге басшылық жасайтын болса, мұндай хабарлама жедел аккредитивтiк құжат немесе жұмыс барысында өзгерту болып есептеледi де мұндай жағдайда пошталық растау талап етiлмейдi. Пошталық растау жiберiлген жағдайда ол ескерiлмеуi тиiс, және авизо жасаушы банк осындай пошталық растауды тексеру және оның талаптарын жедел аккредитив құжаттарының талаптарымен салыстыру немесе телекоммуникациялық әдiспен алынған жұмыс барысындағы өзгерiс бойынша қандай болса да мiндеттеме алмайды.

30. Егер телекоммуникациялық хабарламада "нақтылаулар бар" деген сөздер (немесе осындай мәнi бар сөздер) айтылған болса немесе пошталық растау аккредитивтiк жұмыс құжаты болады деп көрсетiлген болса, онда телекоммуникациялық хабарлама аккредитивтiк жұмыс құжаты немесе жұмыс барысындағы өзгерту болып есептелмейдi. Мұндай жағдайда эмитент-банк үш жұмыс күнінен кешiктiрмей аккредитивтiк жұмыс құжатын немесе жұмыс барысындағы өзгертудi авизо жасаушы банкке жiберуi тиiс.
Тұрақты аккредитивтi ашу немесе өзгерту туралы алдын ала хабарламаны (алдын ала авизо жасау), егер жұмыс барысындағы аккредитивтiк құжатты немесе оған өзгерту беруге даяр болса, эмитент банк бередi. Егер эмитент банктiң алдын ала хабарламасында өзгеше көзделмесе, онда эмитент банк мұндай алдын ала хабарлама жасай отырып, алдын ала хабарламаға қайшы келмейтiн талаптарына сәйкес аккредитивтi ұсынуға немесе өзгертуге байланысты жауап беретiн болады.

5-тарау. Банктердiң құжаттарды тексеру тәртiбi

31. Эмитент банк, растаушы банк немесе орындаушы банк тауарға iлеспе құжаттарды алған кезде құжаттарды алған күннен кейiнгi күннен бастап 7 жұмыс күннен аспайтын мерзiмде олардың жиынтықтығын (тiзбеге сәйкестiгiн), сондай-ақ сыртқы белгiлерi бойынша аккредитив талаптарына сәйкестiгiне, яғни құжаттардың деректемелерiнiң (контракт нөмiрi, тиеп жiберген күнi, тауардың межелi баратын жерi, тауар тиелген жер, тауарды жеткiзу талаптары және басқалары) аккредитивтiң тиiстi талаптарына сәйкес болуын тексеруге тиiс.

      32. Сыртқы белгiлерi бойынша бiр-бiрiне қарама-қайшы болып көрiнетiн құжаттарды банкiлер сыртқы белгiлерi бойынша аккредитив талаптарына сәйкес келмейдi деп қарауға тиiс.
      Егер құжаттар сыртқы белгiлерi бойынша аккредитив талаптарына сәйкес келмесе, онда банктер мұндай құжаттарды қабылдаудан бас тартуға құқылы.
      Аккредитивте көрсетiлмеген құжаттарды банк тексеруге тиiс емес.

33. Егер эмитент банк құжаттардың сыртқы белгiлерi бойынша аккредитив талаптарына сәйкес келмейтiндiгiн айқындаса, онда ол өз ұйғаруы бойынша осы Ереженiң 31-тармағында көрсетiлген мерзiмде аккредитивтiң бұйрық берушiсiмен айырмашылықты жою жөнiнде байланыс жасай алады.

34. Эмитент банк құжаттарды қабылдаудан бас тартқан жағдайда растаушы банк, егер мұндай болса, немесе орындаушы банк телекоммуникациялық хабарлама беру арқылы, немесе бұл мүмкiн болмаған жағдайда басқа жолдармен, бiрақ құжаттарды алғаннан кейiн 7 жұмыс күнiнен кешiктiрмей құжаттама алынып отырған банкке не, егер құжат содан алынған болса - бенецифиарға хабарлауы тиiс.
Мұндай хабарламада банктiң құжаттарды қабылдаудан бас тартуына себеп болған айырмашылықтар және оның құжаттарды өзiнде қалдыратындығы немесе сол құжаттарды ұсынған тұлғаға қайтаратындығы көрсетiлуi тиiс.

      35. Егер аккредитивте өзгеше көзделмесе, банк түпнұсқа ретiнде:
      1) автоматтандырылған немесе компьютер жүйесiмен қайта жазу әдiсiмен (баспа материалдарын механикалық түрде көбейту);
      2) көшiргiш қағаз арқылы даярланған құжаттарды қабылдай алады, мұндай жағдайда құжаттың түпнұсқа болып табылатындығы туралы белгi жасалады.

36. Егер аккредитивте өзгеше ескертiлмесе, "түпнұсқа" деген сөзбен белгi қойылмаған құжатты банктер көшiрме ретiнде қабылдауға тиiс.

37. Аккредитив талаптарында бiрнеше көшiрме ұсыну талап етiлетiн жағдайларда, аккредитив бойынша өзгеше көзделгеннен басқа жағдайларда банкке бiр түпнұсқа және қалған даналары көшiрме түрiнде ұсынылады.

38. Егер аккредитивте өзгеше ескертiлмесе, растауға, бекiтуге, ресмилендiруге, бұрыштама қоюға немесе құжаттарға қойылатын осындай талаптарға қатысты талап етулер тиiстi қол қою, мөртабан, мөр немесе осы құжаттардағы жапсырма түрінде орындалуы тиiс.

39. Аккредитив талаптарында көлiк құжаттарынан сақтандыру құжаттарынан және коммерциялық жапсырма құжаттардан басқа құжаттарды ұсыну талап етiлген жағдайда аккредитивте мұндай құжаттарды кімнiң беретiндiгi және онда қандай мәлiметтердiң болуы тиiс екендiгi көрсетiлуi қажет. Егер аккредитивте бұлар көрсетiлмесе, банк құжаттарды олардың мазмұны талап ету бойынша ұсынылған басқа құжаттарға қайшы келмейтiн болса, ұсынылған күйiнде қабылдай бередi.

40. Осы құжаттар аккредитивте және осы ережеде белгiленген мерзiм iшiнде ұсынылған болса, егер аккредитивте өзгеше ескертiлмесе, банктер құжатты аккредитив ұсынылған күннің алдындағы күнмен қабылдай алады.

41. Құжаттар аккредитивте көрсетiлген мерзiм аяқталған күнi немесе осы мерзiм аяқталғанға дейiн тапсырылуы тиiс.

42. Егер құжаттарды тапсыру мерзiмi заң бойынша белгiленген жұмыс күнiне сәйкес келсе, онда олар содан кейiнгi бiрiншi жұмыс күнінен кешiктiрiлмей ұсынылуы керек.

      43. Егер эмитент банк аккредитивтi "бiр айдың iшiнде", "алты айдың iшiнде" және т.б. пайдаланылуға жатады деп көрсетсе, бiрақ осы мерзiм бiтетiн күндi көрсетпесе, онда эмитент банктiң аккредитивтi ашатын күн болып осы мерзiм аяқталатын күннен бастап есептеледi.
      Аккредитивте "дейiн" "сол күнге" "содан бастап" деген және басқа да кез келген күндi бiлдiру үшiн қолданылатын осындай мәндегі сөздер аккредитивте көрсетiлген күндi қоса алатын күн деп түсiнiледi, "кейін" деген сөздi аталған күннің бiткендiгi деп түсiну керек.
      Айдың "бiрiнші жартысы", "екiншi жартысы" деген ұғымдар тиiсінше айдың 1-нен бастап 15-iн қоса алғанда және 16-нан бастап айдың соңғы күнін қоса алғанға дейiн дегендi бiлдiредi.
      Айдың "басы", "ортасы" немесе "аяғы" деген ұғымдар тиiсiнше айдың 1-нен бастап 10-ын қоса алғанға дейінгi, 11-нен бастап 20-сын қоса алғанға дейiнгi және 21-нен бастап айдың соңғы күнiн қоса алғанға дейiн дегендi бiлдiредi.

      44. Егер аккредитив айлақтан айлаққа дейін тасымалдауды растайтын коносамент ұсынуды көздейтiн болса, онда банктер, аккредитивте басқаша ескертiлмеген жағдайда құжаттардың қалай аталғандығына қарамастан, оларды қабылдай алады:
      1) сыртқы белгiлерiне қарағанда тасымалдаушының атымен аталса немесе тасымалдаушы (тасымалдаушының атынан немесе тапсырмасы бойынша) немесе кеме капитаны (капитанның атынан немесе тапсырмасы бойынша) қол қойса немесе куәландырса. Тасымалдаушының немесе капитанның кез келген қолы немесе куәландыруы тасымалдаушы немесе капитан ретiнде бiрдейлендiрiлген болуы тиiс. Тасымалдаушы немесе капитан үшiн құжатқа қол қойған немесе куәландырған адам, сондай-ақ тапсырмасы бойынша iс-әрекет жасайтын тараптардың атауы мен лауазымын (тасымалдаушының немесе капитанның) көрсетуi тиiс;
      2) тауардың аталған кемеге тиелгендiгiн немесе түсiрiлгендiгiн көрсетедi.
      Аталған кемеге тиелгенi немесе түсiрiлген коносаменттің баспаханалық бланкi мәтiнiнiң мазмұнында тұжырымдап келтiрiледi. Мұндай жағдайда коносаменттiң жазылған күнi болып жүктiң тиелген немесе түсiрiлген күнi есептеледi.
      Қалған жағдайлардың барлығында аталған кемеге тиеу коносаментке тауардың тиелген күнiн көрсете отырып белгi жасаумен куәландырылуы тиiс.
      Егер коносаментте "ықтимал кеме" немесе кемеге қатысты осындай атап көрсетiлген арнайы белгi болса, онда кемеге тиеу тауарды кемеге тиеу күнiмен қатар тауар тиелген кеменің атауы көрсетiлетiн коносаментте тиеу белгiсiмен куәландырылуы тиіс.
      Егер коносаментте тиеу айлағынан бөлек алатын немесе тиеуге қабылдайтын жер көрсетiлген болса, онда тиеу белгiсiнде аккредитивте көзделген тиелетiн айлақтың атауы, және тауар тиелген кеменiң атауы жазылған болуы тиiс;
      3) аккредитивте көзделген тиеу айлағы мен түсiру айлағын көрсетедi;
      4) коносамент жалғыз түпнұсқа болады немесе, егер ол бiрнеше дана етiп көшiрме жасалса, аккредитив талаптарына сәйкес дана етiп жасалады;
      5) сыртқы түрi бойынша барлық тасымалдау талаптары, немесе коносаменттен басқа кез келген құжатқа сiлтеме жасалған кезде сондай талаптардың кейбiреулерi болады;
      6) құжат чартер-партия негiзiнде және соның талаптарымен ұсынылса, оған сiлтеме көрсетілмейдi;
      7) аккредитивтiң басқа талаптарына жауап бередi.
      Егер қайта тиеуге аккредитив талаптарында тыйым салынбаса банктер барлық мұхиттық тасымал бiр коносаментпен расталған жағдайда тауар қайта тиелетiндiгi көрсетiлген коносаменттi қабылдауы мүмкiн. Сонымен қатар қайта тиеу аккредитивте көрсетiлген тиеу айлағынан түсiру айлағына теңiз жолымен тасымалдау барысында бiр кемеден екiншi кемеге түсiру мен тиеудi бiлдiредi.
      Егер аккредитив шарттары бойынша қайта тиеуге тыйым салынса, егер тиiстi жүк контейнерлерiнде, "Лэш" түрiндегi трейлерлерде қайта тиелген болса және барлық мұхит тасымалы бiр ғана коносаментпен расталса және/немесе тасымалдаушы тауарды қайта тиеуге құқылы екендiгiн көрсететiн ескертпелер болса, онда банктер қайта тиеу көрсетiлген коносаменттер қабылдай алады.

      45. Егер аккредитивте бiр айлақтан екiншi айлаққа тасымалдау жөнiнде расталған теңiз көлiк құжатын ұсынуы көзделсе, аккредитивте басқаша ескертiлмесе, құжат қалай аталса да, банктер оны қабылдай алады, онда:
      1) сыртқы белгiлерiне қарағанда тасымалдаушының атауы болады және тасымалдаушы (тасымалдаушының атынан немесе оның тапсыруы бойынша iс-қимыл жасайтын адам) немесе кеменiң капитаны (капитанның атынан немесе оның тапсыруы бойынша iс-қимыл жасайтын адам) қол қояды немесе куәландырады. Кез келген қол қою немесе тасымалдаушының немесе капитанның куәландыруы тасымалдаушының немесе капитанның қол қоюымен бiрдей болуы керек. Тасымалдаушының немесе капитанның тапсыруы бойынша қол қоятын немесе құжат куәландыратын адам өзi iс-қимыл жасаушы тараптың (тасымалдаушының немесе капитанның) атынан оның атауын және лауазымын көрсетуге тиiс;
      2) тауардың аталған кеменің бортына тиелгенiн немесе одан түсiрiлгенiн көрсетедi. Аталған кеменiң бортына тиелгенi немесе одан түсiрiлгенi туралы теңiз көлiгiнiң құжатында баспа мәтiнiмен куәландырылуы мүмкiн. Мұндай жағдайда теңiз көлiгi құжатының берiлген күнi кеме бортына тиеу немесе одан түсiру күнi деп саналатын болады. Басқа жағдайда аталған кеменің бортына тиеу теңiз көлiгiнiң құжатына тауардың кеме бортына тиелген күнiн көрсете отырып жазба жасау арқылы куәландырылуға тиiс және мұндай жағдайда коносаментке жазба жасалған күн жүк түсірілген деп есептелінеді.
      Егер коносаментте "болуы ықтимал кеме" деген жазба немесе кемеге қатысты осыған ұқсас анықтама болса, онда кемеге жүк тиелгенi туралы теңiз көлiгi құжатына жасалған жазба арқылы куәландырылуы тиiс, мұнда тауардың кемеге тиелген күнiнен басқа, тауар тиелген кеменiң атауы болуға тиiс.
      Егер теңiз көлiгiнiң құжатында жүктiң айлақта тиелгенiнен басқа, тауарды алу немесе қадағалауға қабылдау жазылатын орын көрсетiлсе, онда осы құжаттағы жазбада сонымен бiрге аккредитивте көрсетiлген тауар түсiрiлген айлақтың атауы және тауар тиелген кеменiң атауы болуға тиiс.
      3) коносаментте айлақтан тиеуден басқа, қадағалауға қабылдау орны және/немесе түсiру айлағынан басқа, белгiленген орын жөнiнде жазба бар екенiне қарамастан сондай-ақ аккредитивте ескертiлген тиеу және/немесе түсiру айлақтары құжатта көрсетпеген жағдайда, коносаментте "болуы мүмкін кеме" немесе тиеу айлағы мен түсiру айлағына қатысты осыған ұқсас анықтама жөнiнде жазба болғанына қарамастан, аккредитивте көрсетiлген жүк тиелген айлақ және жүк түсiрiлген айлақ көрсетiледі;
      4) теңiз көлiгiнiң құжаты бiр ғана түпнұсқадан тұрады немесе егер ол бiрнеше дана етiп шығарылса, онда оның саны аккредитив шарттарына сәйкес болуға тиiс;
      5) көлiк құжатынан гөрi басқа құжатқа сiлтеме жасау арқылы тасымалдау шарттарының бәрi немесе кейбiреуi көрсетiледi;
      6) оның чартер-партия шарттарымен қойылмағаны жөнiнде жазба болады;
      7) аккредитивтің басқа да талаптарын қанағаттандыратын болады.
      Егер қайта тиеуге ғана аккредитив шарттарымен тыйым салынбаса, егер онда барлық мұхит тасымалы осы бiр ғана теңiз көлiк құжатымен расталған және тауар қайта тиелген жағдайда, банктер теңіз көлiгi құжатын қабылдай алады. Мұндай жағдайда қайта тиеу деп аккредитивте көрсетiлген тиеу айлағынан түсiру айлағына мұхит тасымалы кезiнде бiр кемеден екiншiсіне тиеудi және түсiрудi айтады.
      Тiптi егер аккредитив шарттарымен қайта тиеуге тыйым салынған болса, банктер теңiз көлiгi құжатын қабылдай алады, онда тауар теңіз көлiгi құжатында көрсетiлгендей, контейнерлерде, "Лэш" түрiндегi трейлерлерде болған жағдайда қайта тиеуге болатынын көрсетедi, барлық мұхит тасымалы теңiз көлiгi құжатымен расталады және/немесе тасымалдаушы қайта тиеуге құқылы екендiгі айтылады.

      46. Аккредитивте чартерлiк коносамент көзделсе немесе рұқсат етілсе, егер аккредитивте басқаша ескертiлмесе, құжат қалай аталса да банктер оны қабылдай алады. Онда:
      1) оның чартер-партия субъектiсi екендiгi жөнiнде кез келген нұсқама болады;
      2) сыртқы белгiлерiне қарағанда кеменiң капитаны (капитанның атынан немесе оның тапсыруы бойынша iс-қимыл жасайтын адам) немесе иесi (иесiнiң атынан немесе оның тапсыруы бойынша iс-қимыл жасайтын адам) қол қояды немесе куәландырады. Кез келген қол қою немесе капитанның немесе иесiнiң куәландыруы капитанның немесе иесiнiң қол қоюымен бiрдей болуы керек. Капитанның немесе иесiнiң тапсыруы бойынша қол қойған немесе құжатты куәландыратын адам өзi iс-қимыл жасаушы тараптың (капитанның немесе иесiнiң) атынан оның атауын және лауазымын көрсетуге тиiс;
      3) тасымалдаушының атауы көрсетiледi немесе көрсетiлмейдi;
      4) тауардың аталған кеменiң бортына тиелгенiн немесе одан түсiрiлгенiн көрсетедi. Аталған кеменiң бортына тиелгенi немесе одан түсірiлгенi туралы теңiз көлiгінің құжатында баспа мәтiнiмен куәландырылуы мүмкiн. Мұндай жағдайда коносамент (көшiрме) берiлген күнi кеменiң бортына тиеу немесе одан түсiру күнi деп саналатын болады. Басқа жағдайда аталған кеменiң бортына тиеу теңiз көлiгiнiң құжатына тауардың кеме бортына тиелген күнiн көрсете отырып жазба жасау арқылы куәландырылуға тиiс; мұндай жағдайда коносаментке жазба жасалған күн жүк түсiрiлген күн деп есептеледi;
      5) аккредитивте көзделген жүк тиелген айлақ және жүк түсiрiлген айлақ көрсетiледi;
      6) коносамент бiр ғана түпнұсқадан тұрады немесе егер ол бiрнеше дана етiп шығарылса, онда оның саны аккредитив шарттарына сәйкес болуға тиiс;
      7) аккредитивтiң басқа да шарттарына сай келедi.

47. Егер тiптi аккредитивте чартерлiк коносаментке байланысты ұсынысы болса да, банктер чартер-партиялармен контракт жасауды қарастыруға мiндеттi емес.

      48. Егер аккредитивте кем дегенде әр түрлi екi көлiк түрiн (аралас тасымал) растайтын көлiк құжатын ұсыну көзделген болса, егер аккредитивте басқаша көзделмесе, құжат қалай аталса да, банктер оны қабылдай алады, онда:
      1) сыртқы белгiлерiне қарағанда аралас тасымал бойынша тасымалдаушының немесе экспедитордың атауы болады және аралас тасымал бойынша тасымалдаушы немесе оператор (аралас тасымал бойынша оның атынан iс-қимыл жасайтын тасымалдаушы немесе экспедитор) немесе кеменiң капитаны (капитанның атынан iс-қимыл жасайтын адам) қол қояды немесе куәландырады. Кез келген қол қою немесе аралас тасымал бойынша тасымалдаушының, экспедитордың немесе капитанның қол қоюы немесе куәландыруы бiрдей болуы керек. Мұндай жағдайда аралас тасымал бойынша тасымалдаушы үшiн, экспедитор үшiн немесе капитан үшiн қол қойған немесе құжатты куәландырған адам өзi iс-қимыл жасаушы тараптың атынан оның атауын және лауазымын көрсетуге тиiс;
      2) тауардың жiберiлгенi, тасымалдауға қабылданғаны немесе кеме бортына тиелгенi көрсетiледi. Жүк жiберудi, тасымалдауға қабылдауды немесе кемеге тиеудi аралас тасымал құжатына қойылатын қолмен куәландыруға болмайды және мұндайда құжат беру күнi жiберу, тасымалдауға қабылдау немесе кемеге тиеу күнi және түсiру күнi болып есептеледi. Егер құжатта жүктi жiберу, тасымалдауға қабылдау немесе тиеу күнi мөртабанмен немесе басқаша түрде белгiленсе, мұндай күн жүк түсiру күнi деп есептеледi;
      3) егер ондай орын айлақтан, әуежайдан немесе тиеу және/немесе түсiру орыннан ерекше болса, сондай-ақ кемеге және/немесе тиеу айлағына және/немесе түсiру айлағына қатысты құжатта "болжамды" немесе сол сияқты сөздер болса, аккредитивте көзделген тасымалдауға қабылдау орны және соңғы межелi жерi көрсетiледi;
      4) аралас тасымал туралы құжат бiр ғана түпнұсқадан тұрады немесе егер бiр түпнұсқадан көп болса, онда аккредитив шарттарына сай болады;
      5) сырттай қарағанда аралас тасымалдан гөрi басқа құжатқа сiлтеме жасалған тасымалдаудың барлық немесе кейбiр шарттары болады;
      6) оның чартер-партия шарттарымен қойылғаны туралы нұсқамасы болмайды;
      7) аккредитивтiң басқа да талаптары мен шарттарына сай келедi.

49. Банктер, тiптi аккредитив шарттары бойынша қайта тиеуге тыйым салынса да, барлық жүк тасымалы бiр ғана аралас көлiк құжатымен расталған жағдайда тауарды қайта тиеуге болатыны немесе қайта тиелетiні көрсетiлген аралас көлiк құжатын қабылдауға құқылы.

      50. Аккредитивте әуе тасымалына көлiк құжатын (авиа құжат) ұсыну көзделген жағдайда, егер аккредитивте басқаша көрсетiлмеген болса, құжат қалай аталса да, банктер оны қабылдай алады, онда:
      1) сыртқы белгiлеріне қарағанда тасымалдаушының атауы көрсетiледi және тасымалдаушының атынан iс-қимыл жасайтын адам қол қояды немесе куәландырады. Тасымалдаушының атынан құжатқа қол қойған немесе куәландырған iс-қимыл жасаушы адам тасымалдаушының аты-жөнiн және лауазымын көрсетуге тиiс;
      2) тауардың тасымалдауға қабылданғанын көрсетедi;
      3) түсiрiлген күнiн көрсетедi.
      Егер аккредитивте тауар түсiрудiң нақты күнi көзделсе, онда мұндай күн құжатта арнайы жазбамен белгiленуге тиiс. Мұндайда рейске және күнге қатысты ақпаратта жүк түсiру күнiн арнайы жазу қарастырылмауға тиiс.
      4) аккредитивте көзделген жөнелту әуежайы мен межелi жерi көрсетiледi;
      5) сыртқы белгiлерiне қарағанда жөнелтушi берген түпнұсқа болып табылады;
      6) авиа құжатынан гөрi қандайда бiр басқа құжатқа сiлтеме жасаған кезде сыртқы түрi бойынша тасымалдаудың барлық шарттары немесе осындай шарттардың кейбiреуi болады;
      7) аккредитивтiң басқа да талаптары мен шарттарына сай келедi.
      Егер тiптi аккредитив шарттарында қайта тиеуге тыйым салынған болса, банктер авиа құжаттарды қабылдай алады, онда барлық тасымалданатын жүк бiр авиа құжатпен расталған жағдайда қайта тиеледi немесе қайта тиеуге болады деп көрсетiледi. Мұндайда қайта тиеу деп аккредитивте көрсетiлген әуежайдан басқа әуежайға тасымалдау кезiнде бiр ұшақтан екiншiсiне қайта тиеудi немесе қайта түсiрудi айтады.

      51. Аккредитивте көлiк құжаттарын автомобиль, темiржол немесе өзен арқылы тасымалдауға ұсыну көзделген жағдайда, егер аккредитивте басқаша айтылмаса, құжат қалай аталса да банктер оны қабылдай алады, онда:
      1) сыртқы белгiлеріне қарағанда тасымалдаушының атауы көрсетіледi және тасымалдаушының (тасымалдаушының атынан немесе тапсырмасы бойынша iс-қимыл жасайтын адамның) қойған қолы немесе куәландырғаны және/немесе тасымалдаушының (тасымалдаушының атынан iс-қимыл жасайтын адамның) қабылдағаны туралы штемпель немесе басқа белгi болады. Тасымалдаушының қабылдап алғанын куәландырған кез келген қол қою немесе штемпель тасымалдаушының құжат сыртындағы қолымен және штемпелмен бiрдей болуы керек. Тасымалдаушының атынан құжатқа қол қойған немесе куәландырған адам өзi iс-қимыл жасаушы тасымалдаушының атынан оның атауын және лауазымын көрсетуге тиiс;
      2) тауардың тиеуге, жөнелтуге және тасымалдауға қабылданғанын көрсетедi немесе осыған ұқсас басқа да жазу болады. Сонымен қатар егер құжатқа тиеу күнi деп есептелген күнге штемпель белгiсi қойылмаған жағдайда ғана, құжат берiлген күн тиеу күнi деп саналатын болады;
      3) аккредитивте көзделген тиеу орны мен межелi жерi көрсетiледi;
      4) аккредитивтiң басқа да талаптарына сай келедi.
      Көлiк құжаты ондағы "түпнұсқа" деген жазудың бар-жоғына қарамастан түпнұсқа болып саналады.
      Тiптi егер аккредитив шарттары бойынша қайта тиеуге тыйым салынса, банктер барлық қайта тиеу бiр ғана көлiк құжатымен ресiмделiп, көлiктiң бiр түрiмен тасымалданған жағдайда қайта тиелінетiн немесе қайта тиеуге болатындығын көрсететiн автомобиль, темiржол және өзен көлігі құжаттарын қабылдай алады. Мұндай жағдайда қайта тиеу деп аккредитивте көрсетiлген тиеу орнынан межелi жерге тасымалдаған кезде көлiктiң бiр түрiнен екiншiсiне қайта тиеудi және түсiрудi айтады.

      52. Егер аккредитивте пошта түбiртегiн немесе поштамен жiберiлгенi туралы сертификатты ұсыну көзделсе, банктер мұндай пошта түбiртегiн немесе поштамен жiберу туралы сертификатты қабылдай алады, онда:
      1) сыртқы белгiсiне қарағанда штемпель болады немесе аккредитив шарттары бойынша тауар тиелуге тиiстi орында басқаша түрде куәландырылады немесе күнi қойылады. Мұндай күн тиеу немесе жөнелту күнi болып есептеледi;
      2) аккредитивтiң басқа да талаптарына сай келедi.

      53. Егер аккредитивте тауарды жеткiзу үшiн қабылдау/алу расталған, курьер немесе жедел жеткiзу қызметi берген құжат ұсыну көзделсе, аккредитивте басқаша көзделмесе, құжат қалай аталса да банктер оны қабылдай алады, онда:
      1) сыртқы белгiсiне қарағанда курьер қызметiнiң атауы, штемпель болады, егер аккредитивте курьер қызметi беретiн құжатты ұсыну көзделген жағдайда ғана осы курьер қызметi қол қояды және куәландырады;
      2) қабылданған немесе алынған күнi көрсетiледi. Мұндай күн тиеу немесе жөнелту күнi болып есептеледi;
      3) аккредитивтiң басқа да талаптарына сай келедi.

54. Егер аккредитив шарттары бойынша басқаша рұқсат берiлмесе, банктер тасымалдауды ұйымдастырушы - экспедитор ғана берген көлiк құжатын қабылдай алады, онда өзiнiң сыртқы белгiлерi бойынша тасымалдаушы ретiндегi экспедитордың немесе аралас тасымал бойынша экспедитордың атауы және қойған қолы немесе басқа да куәландырулар болады.

55. Тауар және/немесе буманың кемiстiгi жөнiнде тiкелей көрсетiлген ескертпелер немесе белгiлер болмайтын құжат тасымалға арналған көлiк құжаты болып табылады. Егер тек аккредитивте қандай ескертпелер немесе белгiлер жасауға рұқсат берiлгені көрсетiлмесе, банктердiң мұндай ескертпелер немесе белгiлер бар көлiк құжатын қабылдамауына болады. Егер "тасымалға арналған" деген белгiсi бар көлiк құжаты осы Ереженiң осы тармағының және 44, 45, 46, 48, 50, 51, 54-тармақтардың талаптарына сәйкес келсе, банктер мұндай құжатты аккредитив талаптарына сай ұсынылған деп есептей алады.

      56. Егер аккредитивте басқаша ескертiлмесе немесе берiлген басқа құжаттарға қайшы келмесе, банктер кiре үшiн (көлiк шығындарына) алдағы уақытта төлеу керек екендiгiн куәландыратын көлiк құжаттарын қабылдай алады.
      Егер аккредитивте көлiк құжатына кiре төлемi жайында көрсетiлуi тиiс екендiгi көзделген болса, онда банктер кiре төлемінiң жасалғаны немесе алдын ала жасалғаны белгiленген көлiк құжатын қабылдай алады. Егер аккредитив шарттарында курьерлiк шығындарға төлем немесе алдын ала төлем жасау талап етiлсе, онда банктер курьерлiк шығындар жүк алушыдан басқа, кез келген тараптың төлейтін куәландыратын, курьер немесе жедел жеткізу қызметі берген көлiк құжаттарын қабылдай алады.
      Егер көлiк құжаттарында "алдын ала төленедi" деген сөздер немесе осы мағынаны бiлдiретiн басқа да сөздер болса, олар кiренiң төленгенiне дәлел бола алмайды. Егер аккредитив шарттарында мұндай ескертпелерге әдейi тыйым салынбаса, банктер тиеу, түсiру және осыған ұқсас операцияларға жұмсалатын шығыстарға байланысты кiреге қосымша шығыстар туралы белгiсi бар көлiк құжаттарын қабылдай алады.

57. Егер аккредитивте басқаша ескертiлмесе, банктер сақтандыру құжатын қабылдай алады, мұндай сақтандыруда франшиза - сақтандыру шарттарына сәйкес сақтандырушының өтем жасауына жатпайтын сақтанушы шығынының белгiлi бiр бөлiгi - көзделген нұсқама болады.

      58. Егер сақтандыру құжатында ол бiр түпнұсқадан артық берiлген деп көрсетiлсе, егер аккредитивте басқаша ескертiлмесе, онда банкке барлық түпнұсқалары ұсынылуға тиiс.
      Егер аккредитивте арнайы рұқсат берiлмеген болса, банктер мәмiле жасалған кезде сақтанушыны көрсете отырып сақтандыру шартын жасалғанын растайтын делдалдар берген анықтамаларды қабылдамауға тиiс.
      Егер аккредитивте басқаша ескертiлмесе және сақтандыру құжатында сақтандыру тауарды кемеге тиеу (жөнелту) күнiнен немесе тасымалға қабылдау күнiнен кешiктiрмей енгiзiледi деп көрсетiлмесе, онда банктер тауарды кемеге тиеу (жөнелту) күнiнен немесе тасымалға қабылдау күнiнен кешiктiрмей күнi қойылған ұсынылған сақтандыру құжаттарын қабылдаудан бас тартуы мүмкiн.
      Егер аккредитивте басқаша көзделмесе, сақтандыру құжаты аккредитив қай валютамен жасалса, сол валютамен көрсетiлуi тиiс.

      59. Егер аккредитивте басқаша анықталмаса, осы Ереженiң 6-тарауында көзделген жағдайларды ескермегенде, бенифициар коммерциялық есепшоттарды аккредитив бұйрығын берушiнің атына жазып беруге тиiс және қол қойылмауы да мүмкін.
      Егер аккредитивте басқаша ескертiлмесе, банктер аккредитивте көзделген сомадан асатын сомаға жазылған коммерциялық есепшоттарды қабылдаудан бас тартуы мүмкiн. Егер аккредитив бойынша төлем жасауға, мәулетпен төлем жасау жөнiндегi міндеттемелердi қабылдауға, аударым вексельдерiн акцепттеуге немесе саудалауға уәкiлеттi банк осындай есепшоттарды қабылдаса, егер осы банк аккредитивте көзделген сомадан асатын сомаға төлем жасамаса, мәулетпен төлем жасауға міндеттемелер қабылдамаса, аударым вексельдерiн акцепттемесе немесе саудаламаса, онда оның шешiмi аккредитив бойынша төлемге қатысушылардың бәріне мiндеттi болады.
      Коммерциялық есепшоттардағы тауарлардың сипаттамасы аккредитивтегi сипаттамаға сәйкес келуге тиiс. Барлық басқа құжаттардағы тауарлардың сипаттамасы аккредитивтегі тауарлар сипаттамасына қайшы келмейтiндей жалпылама көрсетiлген болуы мүмкiн.

60. Егер аккредитивте көлiкпен тасыған кезде тауардың салмағын куәландыру талап етiлмесе, егер аккредитивте салмағы жеке құжатта куәландырылуы тиiс екендiгi көрсетiлмесе ғана банктер тасымалдаушының (тасымалдаушының атынан iс-әрекет жасаушы адамның) штемпелi қойылған көлiк құжатымен немесе көлiк құжатындағы тауардың салмағы туралы оның өтінішiмен бiрге қабылдай алады.

61. Егер аккредитивте басқаша көзделмесе, аккредитивтi iшiнара пайдалануға және/немесе iшінара тиеуге рұқсат етiледi.
Сыртқы белгiлерi бойынша тасымалдау көлiктiң бiр түрiмен бiр рейс арқылы жүзеге асырылғанын растайтын көлiк құжаттары тауар бұрынғы межелi жерге жiберiлсе, тiптi көлiк құжаттарында әр түрлi жөнелту күнi және/немесе әртүрлi түсiру айлағы, қабылдау немесе жөнелту орны көрсетiлсе де, iшiнара түсiру ретiнде есептелмейтінін растайды.

62. Егер аккредитивте белгiленген мерзiмде бөлiп-бөлiп орындау және/немесе тиеу көзделсе және бұл талаптар мерзiмiнде орындалмаса, аккредитивте басқаша көзделмеген жағдайда, аккредитивтiң осы бөлiгi де, барлық келесi бөлiктерi де орындалмайды.

63. Барлық аккредитивтерде ақы төлеу, акцепт және саудалау үшiн құжаттарды беру мерзiмiнiң өту күнi және орны көрсетiлуi тиiс. Төлем, акцепт және саудалау мерзiмiнiң өту күнi құжаттарды беру мерзiмiнiң өту күнi болып табылады. Құжаттар мерзiм өтетiн күнi немесе осы мерзiм өткенге дейiн берiлуге тиiс.

6-тарау. Аккредитивтi аудару

64. Егер эмитент банк аккредитивте "аударылатын" ("трансферабельдi") деп тiкелей белгiленсе ғана, аккредитив аударылуы мүмкiн. Мұндағы "бөлiнетiн", "бөлшектенетiн", "құқығы берiлетiн" және "қайта берiлетiн" сияқты терминдер назарға алынуы тиiс емес.

65. Аккредитивтi аударуға уәкiлеттi банк (аударатын банк) мұндай аударуды ол өз келiсiмiн тiкелей бiлдiрген шектерден және тәртiптен өзге түрде орындауға мiндеттi емес.

66. Аккредитивтi аударғанға дейін бiрiншi бенефициар аударушы банктiң екiншi бенефициар(лар) үшiн түзетудi авизо жасауға беруден бас тарту құқығын ол өзiнде қалдыруы не қалдырмауы туралы аударушы банкке керi қайтарылмайтын нұсқаулар беруге тиiс. Егер аударушы банк осындай талаптармен аккредитивтi аударуға келiссе, ол аудару кезiнде екiншi бенефициар(лар)ға түзетулерге қатысты бiрiншi бенефициардың нұсқаулары туралы хабарлауға тиiс.

67. Егер аккредитив бiрден, астам бенефициардың түзетулерден бас тартуы өздерiне қатысты аккредитив өзгертiлетiн басқа бенефициарлардың мұндайларды қабылдауын заңдылық күшiнен айырмайды. Түзетулердi қабылдамаған екiншi бенефициарлар үшiн аккредитив өзгерiссiз қалады.

68. Аударушы банктiң аккредитивтi аударумен байланысты шығыстарын, егер эмитент банк өзгеше айтпаса, Бiрiншi бенефициар төлейдi. Осындай шығыстар төленгенге дейiн Аударушы банктiң аккредитивтi аудару бойынша ешқандай мiндеттемелер алмайды.

69. Егер аккредитивте басқаша айтылмаса, трансферабельдi аккредитив бiр-ақ рет аударылуы мүмкiн. Аккредитивтi келесi үшiншi бенефициарға аударуға болмайды.
Трансферабельдi аккредитивтiң бөлiктерi (жиынтығында аккредитив сомасынан аспайтын) аккредитив бойынша бөлiп тиеп жiберуге тыйым салынбаған және барлық мұндай аударымдардың жалпы сомасы тек бiр аккредитив аударудың ғана құрамдасы ретiнде қаралуы тиiс болған жағдайда жеке аударылуы мүмкін.

70. Аккредитив азайтылуы немесе қысқартылуы тиiсiнше мүмкiн болатын аккредитивтiң сомасын, онда көрсетiлген тауар бiрлiгiнiң бағаларын, аккредитивтiң күшiнде болатын мерзiмiн, құжаттарды беру үшiн соңғы күндi және тиеп жiберу кезеңiн қоспағанда, тек аккредитив түпнұсқасында көрсетiлген талаптармен ғана аударылуы мүмкiн. Сақтандыруды өтеуге талап етілетін процент аккредитивтiң түпнұсқасында немесе осы Ережеде айтылған өтеу сомасын қамтамасыз ете алатын шамада ұлғайтылуы мүмкін. Бұған қоса, аккредитивтiң бұйрық берушiсiнiң атауы бiрiншi бенефициардың атауымен ауыстырылуы мүмкiн, бiрақ аккредитивтiң түпнұсқасында аккредитивтiң бұйрық берушiсiнiң атауы шот фактурадан өзгеше барлық құжаттарда көрсетiлуi арнайы талап етiлсе, ондай талап орындалуы тиiс.

71. Бiрiншi бенефициар өзiнiң шот-фактурасымен (немесе аккредитивтiң бұйрық берушiсiне талап қойған аударым вексельдердi ұсыну аккредитивте көзделсе аударым вексельдерiмен) аккредитивте көзделген алғашқы сомадан аспайтын және егер олар аккредитивте ескерiлсе тауар бiрлiгiнiң алғашқы бағалары бойынша сомаларға екiншi бенефициардың есепшоттарын (аударым вексельдерiн) ауыстыруға құқылы. Есепшоттарды (аударым вексельдердi) осындай ауыстырудан кейiн бiрiншi бенефициар өз есепшоттарының және екiнші бенефициардың есепшоттары сомасының болуы мүмкiн айырмасын аккредитивтен алуға болады.
Егер аккредитив аударылса, және бiрiншi бенефициар өз есепшоттарын (аударым вексельдерiн) екiншi бенефициардың есепшоттарының (аударым вексельдерiнiң) орнына ұсынуы тиiс болып, оны бiрiншi талап ету бойынша орындамаса, аударушы банк аударым аккредитив бойынша алынған құжаттарды, екiншi бенефициардың есепшоттарын (аударым вексельдерiн) қоса, бiрiншi бенефициардың алдында келешекте жауапкершiлiксiз эмитент банкке жiберуге құқылы.

72. Екiншi бенефициардың пайдасына төлем және саудалау аккредитив аударылған орында жүргiзуiн бiрiншi бенефициардың талап етуге, егер тек төлем және саудалау аккредитивте көрсетілген орыннан басқа жерде жүргiзiлуi мүмкiн еместiгi аккредитивтiң түпнұсқасында арнайы ескерiлмегенде ғана құқығы бар.

7-тарау. Аккредитивтiң орындалуы

73. Алынған көлiк және сақтандыру құжаттары аккредитивтiң талаптарына немесе оған өзгерiстерге сәйкес болса, эмитент банк не орындаушы банк бенефициардың пайдасына төлем жасайды, оның вексельдерiн аккредитив талаптарына байланысты акцептейдi немесе саудалайды.

74. Аккредитивтердi орындау мақсатындағы төлемдер тек ақша аудару тәртiбiмен жүргiзiледi.

75. Бенефициардың пайдасына төлем жасағанда эмитент банк (орындаушы-банк) аккредитив сомасына Қазақстан Республикасының заңдар актiлерiнде және Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкiнiң нормативтiк құқықтық актiлерiнде белгiленген тәртiппен және талаптарды сақтаумен орындалатын төлем тапсырмасын аккредитив сомасына ресiмдейдi.

76. Шетел валютасымен көрсетiлген аккредитивтердi орындау үшiн төлемдер Қазақстан Республикасының валюта заңдарында белгiленген тәртiппен жүргiзiледi.

77. Бенефициардың аударым вексельдерiне аккредитив талаптарына байланысты акцепт жасауы немесе саудалауы екiншi деңгейдегi банктердiң аударым вексельдерiмен операциялар жүргiзу ережелерiн және тәртiбiн белгiлейтiн Қазақстан Республикасының "Қазақстан Республикасындағы вексель айналысы туралы" Заңына және Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкiнiң нормативтiк құқықтық актiлерiне сәйкес жүргiзiледi.

77-1. Ұсынушыға арналған аккредитивтің орындалуы Қазақстан Республикасы заңдарының талаптарына сәйкес жүзеге асырылады.
Ескерту. 77-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 2002 жылғы 18 сәуірдегі N 138 қаулысымен .

8-тарау. Банктердiң жауапкершілiгi

78. Банктер аккредитивтiң талаптарына сәйкес берiлетiн құжаттардың нысанына, толықтығына, дәлдiгіне, түпнұсқалығына, жасандылығына немесе заңдық мағынасына сондай-ақ, құжаттардағы немесе оларға қосымша енгiзiлген жалпы немесе жеке талаптарға жауап бермейдi.
Банктер құжаттарда көрсетiлген тауарлардың сипаттамасының, санына, салмағына, сапасына, орауына, жеткiзiп беруге, құндылығына немесе нақты санына, сондай-ақ жүк жөнелтушiнiң, тасымалдаушының, тауарды сақтандырушылардың және басқа адамдардың iс-қимылына, төлем жасау қабiлетiне, мiндеттемелердi орындауына, коммерциялық беделiне жауап бермейдi.

79. Банктер қандай болса да хабарлардың, хаттардың немесе құжаттардың жолда кiдiруінің немесе жоғалуының салдарына телекоммуникациялық хабарларды берген кездегi банктердiң кiнәсынан болмаған кiдiрiске, сондай-ақ бұрмалауға және басқа қателiктерге жауап бермейдi.
Банктер техникалық терминдердiң аударылуындағы немесе түсiндiрiлуiндегi қателерге жауап бермейдi және аккредитивтердiң терминдерiн аудармай-ақ беруге құқылы.

80. Банктер аккредитивтiң бұйрық берушiсiнiң нұсқаулықтарын орындау үшiн басқа банктiң немесе басқа банктердiң қызмет көрсетулерiн пайдаланғанда, ондай банктiң нұсқаулықтарды орындамауына жауап бермейдi.
Егер аккредитивте басқаша көрсетiлмесе, қандай болса да қызмет көрсетулердi орындау үшiн екiншi тараптың қызмет көрсетулерiн пайдаланатын тарап мұндай нұсқаулықтарды орындаумен байланысты нұсқау алушы тарап шеккен комиссияны, төлемдер мен шығындармен қоса барлық шығасыны көтередi.

9-тарау. Дауларды шешу тәртiбi

81. Аккредитивтi пайдалану барысында туындайтын барлық даулар шарттармен және Қазақстан Республикасында қолданылып жүрген заңдарымен реттеледi.

82. Тараптар өзара келiсiмге келе алмаған жағдайда, даулар сот тәртiбiмен шешiледi.

Об утверждении Правил проведения операций с документарными аккредитивами банками Республики Казахстан

Правила
проведения операций с документарными
аккредитивами банками Республики Казахстан

Глава 1. Общие положения

Глава 2. Порядок открытия аккредитива и
внесения изменений в его условия

Глава 3. Обязательства банка-эмитента
и подтверждающего банка

Глава 4. Обязательства авизующего банка

Глава 5. Порядок проверки документов банками

Глава 6. Перевод аккредитива

Глава 7. Исполнение аккредитива

Глава 8. Ответственность банков

Глава 9. Порядок разрешения споров

Қазақстан Республикасы банктерiнiң құжаттамалық аккредитивтермен операциялар жүргiзу ережесiн бекiту туралы

Қазақстан Республикасы банктерінің құжаттамалық
аккредитивтерiмен операциялар жүргiзу ережесi

1-бөлiм. Жалпы ережелер

2-бөлiм. Аккредитив ашу және оның талаптарына
өзгерiстер енгiзу тәртiбi

3-бөлiм. Эмитент банктiң және растаушы банктiң
мiндеттемелерi

4-тарау. Авизо жасаушы банктiң мiндеттемелерi

5-тарау. Банктердiң құжаттарды тексеру тәртiбi

6-тарау. Аккредитивтi аудару

7-тарау. Аккредитивтiң орындалуы

8-тарау. Банктердiң жауапкершілiгi

9-тарау. Дауларды шешу тәртiбi

Об утверждении Правил проведения операций с документарными аккредитивами банками Республики Казахстан

Правила проведения операций с документарными аккредитивами банками Республики Казахстан

Глава 1. Общие положения

Глава 2. Порядок открытия аккредитива и внесения изменений в его условия

Глава 3. Обязательства банка-эмитента и подтверждающего банка

Глава 4. Обязательства авизующего банка

Глава 5. Порядок проверки документов банками

Глава 6. Перевод аккредитива

Глава 7. Исполнение аккредитива

Глава 8. Ответственность банков

Глава 9. Порядок разрешения споров

Қазақстан Республикасы банктерiнiң құжаттамалық аккредитивтермен операциялар жүргiзу ережесiн бекiту туралы

Қазақстан Республикасы банктерінің құжаттамалық аккредитивтерiмен операциялар жүргiзу ережесi

1-бөлiм. Жалпы ережелер

2-бөлiм. Аккредитив ашу және оның талаптарына өзгерiстер енгiзу тәртiбi

3-бөлiм. Эмитент банктiң және растаушы банктiң мiндеттемелерi

4-тарау. Авизо жасаушы банктiң мiндеттемелерi

5-тарау. Банктердiң құжаттарды тексеру тәртiбi

6-тарау. Аккредитивтi аудару

7-тарау. Аккредитивтiң орындалуы

8-тарау. Банктердiң жауапкершілiгi

9-тарау. Дауларды шешу тәртiбi

Правила
проведения операций с документарными
аккредитивами банками Республики Казахстан

Глава 2. Порядок открытия аккредитива и
внесения изменений в его условия

Глава 3. Обязательства банка-эмитента
и подтверждающего банка

Қазақстан Республикасы банктерінің құжаттамалық
аккредитивтерiмен операциялар жүргiзу ережесi

2-бөлiм. Аккредитив ашу және оның талаптарына
өзгерiстер енгiзу тәртiбi

3-бөлiм. Эмитент банктiң және растаушы банктiң
мiндеттемелерi