Об утверждении Правил по авиационной электросвязи гражданской авиации Республики Казахстан

Приказ Председателя Комитета гражданской авиации Министерства транспорта и коммуникаций Республики Казахстан от 14 мая 2003 года № 218. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 16 июня 2003 года № 2363. Утратил силу приказом Министра транспорта и коммуникаций Республики Казахстан от 30 июня 2010 года № 299

Сноска. Утратил силу приказом Министра транспорта и коммуникаций РК от 30.06.2010 № 299.

Согласовано:
Председатель Комитета
по связи и информатизации
Министерства транспорта и
коммуникаций
Республики Казахстан
14 мая 2003 года

В соответствии с Законом Республики Казахстан от 15 декабря 2001 года "О государственном регулировании гражданской авиации", Указом Президента Республики Казахстан, имеющим силу Закона, от 20 декабря 1995 года N 2697 "Об использовании воздушного пространства и деятельности авиации Республики Казахстан", приказываю:

1. Утвердить прилагаемые Правила по авиационной электросвязи гражданской авиации Республики Казахстан.

2. Настоящий приказ вводится в действие со дня государственной регистрации в Министерстве юстиции Республики Казахстан.

Председатель

Утверждены
приказом Председателя
Комитета гражданской авиации
Министерства транспорта и
коммуникаций
Республики Казахстан
от 14 мая 2003 года N 218

Правила
по авиационной электросвязи гражданской авиации
Республики Казахстан

Глава 1. Общие положения

1. Правила по авиационной электросвязи в гражданской авиации Республики Казахстан (далее - Правила) регламентируют принципы по организации и структуре электросвязи, правила установления и ведения электросвязи, а также порядок использования средств электросвязи в гражданской авиации Республики Казахстан.
2. Требования и положения настоящих Правил реализуются и обеспечиваются персоналом организаций гражданской авиации и обязательны к выполнению всеми юридическими и физическими лицами с различными формами собственности, использующими в своей деятельности средства авиационной электросвязи для целей обеспечения полетов воздушных судов гражданской авиации.
3. В настоящих Правилах используются основные определения:
1) абонент (пользователь сети) - организация, служба или должностное лицо, имеющие присвоенный индекс и использующие в своей деятельности сети электросвязи;
2) авиационная воздушная электросвязь - радиосвязь между бортовыми и авиационными станциями или между бортовыми станциями;
3) авиационная фиксированная станция - станция авиационной электросвязи;
4) авиационная наземная электросвязь - электросвязь между определенными фиксированными пунктами, предназначенная главным образом для обеспечения безопасности аэронавигации, а также регулярности, эффективности и экономичности воздушных сообщений;
5) авиационная электросвязь - электросвязь, предназначенная для любых авиационных целей;
6) бедствие - состояние, при котором имеется серьезная и/или непосредственная опасность и требуется немедленная помощь;
7) бортовая станция - подвижная станция авиационной воздушной электросвязи, установленная на борту воздушного судна;
8) другие ведомства - учреждения, не осуществляющие в пределах своей компетенции организацию воздушного движения и радиотехническое обеспечение полетов и электросвязи в гражданской авиации;
9) индекс - назначенный номер абоненту телефонной станции, индекс станции сети авиационной фиксированной электросвязи, позывной в радиосети;
10) канал электросвязи (канал передачи) - совокупность технических устройств и среды распространения электрических сигналов и радиосигналов, являющаяся единственным средством прямой связи между двумя станциями электросвязи;
11) летно-эксплуатационное агентство - лицо, организация или предприятие, осуществляющее эксплуатацию воздушных судов или предлагающее свои услуги в этой области;
12) медико-санитарный транспорт - любые средства перевозки по суше, воде или воздуху, постоянные или временные, предназначенные исключительно для медико-санитарных перевозок и под контролем компетентного полномочного органа - участника конфликта;
13) орган авиационной электросвязи - орган, ответственный за эксплуатацию одной или нескольких станций авиационной электросвязи;
14) передача "БЛИНДОМ" - передача от одной станции к другой в условиях, при которых двусторонняя связь не может быть установлена, но при этом предполагается, что вызываемая станция в состоянии принять передачу;
15) подвижная наземная станция - станция авиационной электросвязи, не являющаяся бортовой станцией, которая предназначена для использования во время движения или остановки в пунктах, не предусмотренных заранее;
16) радиотелефонная сеть - группа радиотелефонных авиационных станций, которые работают на частотах одного семейства и прослушивают эти частоты, а также оказывают друг другу определенную помощь для обеспечения максимальной надежности двусторонней связи и трафика "воздух - земля";
17) сеть авиационной фиксированной электросвязи (далее - AFTN) - всемирная комплексная система авиационных фиксированных цепей, являющаяся частью авиационной наземной электросвязи и предназначенная для обмена сообщениям между станциями AFTN. Под словом "комплексная" следует понимать режим работы, обеспечивающий возможность передачи сообщений любой станции авиационной электросвязи в пределах данной сети любой другой станции этой сети;
18) сообщение - информация, проходящая по сети и имеющая формат, определяемый данной сетью;
19) станция авиационной электросвязи - станция авиационной наземной электросвязи;
20) станция AFTN - станция, являющаяся частью AFTN и действующая как таковая с разрешения или под контролем государства;
21) телеграмма - документ, составленный отправителем по установленной форме и представленный на станцию авиационной электросвязи для передачи в сеть;
22) цепь - система связи, включающая все прямые каналы между двумя станциями;
23) электросвязь - всякая передача, излучение или прием знаков, сигналов, письменного текста, изображений файлов и звуков или сообщений любого рода по проводной, радио, оптической или другим электромагнитным системам.

Глава 2. Требования к авиационной электросвязи

4. Авиационная электросвязь гражданской авиации - совокупность центров, станций, оконечных устройств, различных средств электросвязи, соединенных между собой в сетях электросвязи. Условные обозначения средств авиационной электросвязи приведены в Приложении 1 к настоящим Правилам.
5. Авиационная электросвязь гражданской авиации должна обеспечивать выполнение следующих основных задач:
1) передачу центрами (пунктами) управления воздушным движением (далее - УВД) экипажам воздушных судов указаний, распоряжений и различных видов сообщений по обеспечению безопасности и регулярности воздушного движения и получения от них донесений, сообщений на всех этапах полета;
2) взаимодействие центров (пунктов) УВД в процессе управления воздушным движением, планирования и организации полетов;
3) оперативное взаимодействие служб организаций гражданской авиации;
4) передачу административно-управленческой и производственной информации;
5) передачу данных различных автоматизированных систем управления (далее - АСУ) гражданской авиации.
6. Основные требования к авиационной электросвязи гражданской авиации:
1) своевременность установления связи;
2) надежность и бесперебойность связи;
3) обеспечение требуемой скорости передачи информации;
4) обеспечение требуемой достоверности передачи информации;
5) обеспечение необходимой скрытности при передаче информации;
6) максимальная эффективность и экономичность функционирования.

Глава 3. Основные положения по организации и
структуре авиационной электросвязи

7. Авиационная электросвязь Республики Казахстан делится на три части:
1) авиационная воздушная электросвязь;
2) авиационная наземная электросвязь;
3) авиационное радиовещание.
8. Авиационная воздушная электросвязь организуется для:
1) непосредственного ведения диспетчерами центров (пунктов) УВД радиотелефонной связи с экипажами воздушных судов и передачи данных на протяжении всего полета от начала руления до посадки и окончания руления;
2) ведения центрами (пунктами) УВД радиотелефонной и радиотелеграфной связи с экипажами воздушных судов, находящихся в полете, в том числе с помощью радиооператоров;
3) ведения центрами (пунктами) УВД и аварийно-спасательными службами связи с экипажами воздушных судов, терпящих или потерпевших бедствие.
9. Авиационная наземная электросвязь организуется для:
1) обеспечения взаимодействия центров (пунктов) УВД;
2) обеспечения взаимодействия служб организаций гражданской авиации;
3) обеспечения деятельности производственно-диспетчерских служб и административно управленческого персонала гражданской авиации;
4) обеспечения полетов воздушных судов гражданской авиации;
5) передачи данных.
10. Авиационное радиовещание организуется для:
1) информирования экипажей воздушных судов, находящихся в полете, при оперативном полетно-информационном обслуживании (АФИС);
2) автоматической передачи информации в районе аэродрома (АТИС);
3) автоматической передачи метеоинформации для экипажей воздушных судов, находящихся на маршруте (ВОЛМЕТ).

Глава 4. Общие требования по организации работы
авиационной электросвязи

11. Время (часы) работы станций авиационной электросвязи определяется руководителями организаций, в чьем ведении находится станция.
12. В сборниках аэронавигационной информации полетов должно быть указано в графе "Время работы" обычный установившийся режим работы.
13. Если время работы органа (станции) авиационной электросвязи изменяется от установившегося режима в связи с проведением регламентных, испытательных работ, замены аппаратуры, с изменением времени работы (режима работы) аэропорта, то в Сборник аэронавигационной информации вносятся изменения в установленном порядке и, не позднее чем за 1 неделю до начала действия изменения времени работы, рассылаются извещения (далее - НОТАМ).
14. Станции авиационной электросвязи (далее - станции) продлевают обычные часы их работы в той мере, в какой это обуславливается трафиком, необходимым для обеспечения производства полетов.
15. Перед прекращением работы, станция уведомляет об этом все другие станции, с которыми она поддерживает прямую связь, уточняет, что продление часов работы не требуется, и сообщает о времени возобновления работы, если оно отличается от обычного начала работы.
16. В тех случаях, когда станция регулярно работает в составе сети, обеспечивая прием и передачу по общей цепи, она уведомляет о своем намерении прекратить работу либо главную станцию, если таковая имеется, либо все другие станции в пределах данной сети. Она продолжает дежурство в течение двух минут, а затем может прекратить работу, если в течение этого периода она не получит вызов.
17. Станции, не работающие круглосуточно, которые задействованы или которые предполагается задействовать в случае бедствия, экстренных ситуаций, незаконного вмешательства или перехвата, продлевают обычные часы своей работы для обеспечения необходимого обслуживания средствами связи.
18. Каждая станция авиационной электросвязи должна осуществлять свою работу в соответствии с требованиями, изложенными в настоящих Правилах.
19. В тех случаях, когда:
1) отдельные нарушения правил не являются серьезными, они должны устраняться с помощью непосредственных контактов между заинтересованными сторонами путем переписки или личных контактов;
2) станция допускает серьезные или неоднократные нарушения, то обнаруживший их полномочный орган, делает представление по этому поводу соответствующему полномочному органу, которому принадлежит данная станция;
3) действия, изложенные в подпунктах 1) и 2) настоящего пункта производятся также в случаях, если одна из станций связи является зарубежной.
20. Все станции авиационной электросвязи должны использовать всемирное координированное время (далее - UTC). Концом суток считается полночь, т.е. 24.00, а началом - 00.00.
21. В качестве исключения допускается в локальных сетях электросвязи использовать время, определенное для данной сети.

Глава 5. Общие требования авиационной воздушной электросвязи

22. Авиационная воздушная электросвязь должна обеспечивать:
1) непосредственное бесперебойное ведение радиотелефонной связи диспетчеров службы движения с экипажами воздушных судов на протяжении всего полета от взлета до посадки;
2) ведение радиотелефонной связи диспетчеров службы движения с экипажами воздушных судов, находящихся в полете, через радиооператоров;
3) ведение радиотелеграфной слуховой связи между диспетчерами службы движения (далее - радиооператорами) и экипажами воздушных судов, находящихся в полете;
4) постоянную готовность обмена сообщениями между диспетчерскими пунктами службы движения (далее - радиобюро) и экипажами воздушных судов;
5) высокое качество связи;
6) связь без поиска и подстройки;
7) возможность циркулярной передачи сообщений экипажам воздушных судов.
23. Авиационная воздушная электросвязь организуется в соответствии с принятыми принципами управления воздушным движением Республики Казахстан.
24. Авиационная воздушная электросвязь должна организовываться с использованием сертифицированных (имеющих сертификат типа оборудования) средств электросвязи и передачи данных.
25. В каждом авиапредприятии на основании принятой структуры организации воздушного движения разрабатывается схема организации авиационной воздушной электросвязи.
26. Для организации авиационной воздушной электросвязи используются средства радиосвязи диапазонов: очень высокие частоты (далее - ОВЧ), высокие частоты (далее - ВЧ) и спутниковой связи. Средства диапазона ВЧ используются для обеспечения дальней связи с экипажами воздушных судов и связи на участках полета, где отсутствует ОВЧ радиосвязь.
27. Наличие средств авиационной воздушной электросвязи на каждом диспетчерском пункте службы движения, их радиоданные, режим работы приводятся в Сборниках аэронавигационной информации по воздушным трассам и регламенте работы средств радиотехнического обеспечения полетов в воздушном пространстве Республики Казахстан.
28. Авиационная воздушная электросвязь должна обладать высокой надежностью. Потеря связи с воздушными судами рассматривается как особый случай в полете. Радиосвязь с воздушным судном считается потерянной, если в течение 5 минут, при использовании имеющихся каналов радиосвязи, на неоднократные вызовы по каждому из них экипаж (диспетчер) не отвечает. При потере связи должны срочно применяться все возможные меры по ее восстановлению.
29. Для повышения надежности авиационной воздушной электросвязи каждая радиостанция сети должна резервироваться согласно установленным требованиям.
30. Передача сообщений, кроме оговоренных в пункте 37, не производится на частотах авиационной воздушной электросвязи в тех случаях, когда для их передачи можно использовать наземную электросвязь.
31. Когда авиационная станция вызывается одновременно несколькими бортовыми станциями, решение относительно порядка установления связи с воздушными судами принимает авиационная фиксированная станция.
32. Передача испытательных сигналов для настройки и проверки радиостанций должны продолжаться не более 10 секунд и состоять из передаваемых голосом цифр (один, два, три и т.д.) по радиотелефону, после чего следует радиопозывной станции, передающей испытательные сигналы.
33. При необходимости должны проводиться организационно-технические мероприятия по увеличению дальности и непрерывности радиосвязи с воздушными судами. Такими мероприятиями могут быть:
1) организация вынесенных на трассы полетов ретрансляторов диапазона ОВЧ;
2) использование высот на местности и высотных сооружений для размещения на них средств радиосвязи диапазона ОВЧ;
3) применение средств радиосвязи диапазона ОВЧ повышенной мощности и специальных антенных систем;
4) внедрение в эксплуатацию новых средств радиосвязи и спутниковой связи;
5) организации ВЧ каналов для передачи указаний диспетчеров и сообщений экипажей при отказах ОВЧ каналов (их отсутствии) или нарушении непрерывности радиосвязи.
34. При организации авиационной воздушной электросвязи необходимо учитывать:
1) тактико-технические возможности применяемых радиосредств;
2) электромагнитную совместимость применяемых радиотехнических средств;
3) подбор частот;
4) условия прохождения радиоволн, атмосферные, промышленные и другие электрические помехи, возможности проведения организационно-технических мероприятий по совершенствованию авиационной воздушной электросвязи в процессе ее работы.
35. Типовая схема организации авиационной воздушной радиосвязи для УВД и связи на воздушных трассах и районах местных диспетчерских пунктах (далее - МДП) приведена в Приложении 5 к настоящим Правилам.
36. Типовая схема организации авиационной воздушной радиосвязи для УВД в районе аэродрома приведена в Приложении 6 к настоящим Правилам.

Глава 6. Сообщения, обрабатываемые авиационной
воздушной электросвязью

37. Категории сообщений, обрабатываемые авиационной воздушной электросвязью, и порядок очередности установления связи и передачи сообщений определяются приложением 14 к настоящим Правилам.
38. Сообщения о бедствии обрабатываются в соответствии с положениями главы 14 настоящих Правил.
39. Срочные сообщения - сообщения, которые относятся к безопасности воздушного судна или другого транспортного средства или какого-либо лица, находящегося на борту или в пределах видимости, но которое не требует оказания немедленной помощи.
40. Сообщения, касающиеся безопасности полетов включают:
1) сообщения, касающиеся движения и управления, форма которых определена в документе DOC4444 ATM/501 "Правила аэронавигационного обслуживания. Организация воздушного движения (PANS-ATM)" Международной организации гражданской авиации;
2) сообщения, составленные летно-эксплуатационным агентством или на борту воздушного судна и имеющие непосредственное отношение к воздушному судну, находящемуся в полете;
3) метеорологическую информацию, имеющую прямое отношение к воздушному судну, находящемуся в полете или готовящемуся к вылету (передаваемое индивидуально или предназначенную для радиовещания);
4) прочие сообщения, касающиеся воздушных судов, находящихся в полете или готовящихся к вылету.
41. Метеорологические сообщения - метеорологическая информация, передаваемая на борт или с борта воздушных судов, исключая информацию, указанную в подпункте 3) пункта 40 настоящих Правил.
42. Сообщения, касающиеся регулярности полетов, включают:
1) сообщения, касающиеся эксплуатации или технического обслуживания средств, имеющих важное значение для обеспечения безопасности и регулярности полетов воздушных судов;
2) сообщения, касающиеся обслуживания воздушных судов;
3) указания, передаваемые представителями летно-эксплуатационных агентств и касающихся изменений в потребностях, связанных с пассажирами и экипажем, которые вызваны отклонениями от обычных расписаний;
4) сообщения, касающиеся незапланированных посадок;
5) сообщения, касающиеся частей и материалов, срочно необходимых для воздушных судов;
6) сообщения, касающиеся изменения расписаний.

Глава 7. Авиационная воздушная электросвязь в районе аэродрома

43. Авиационная воздушная электросвязь в районе аэродрома организуется в соответствии с принятой для данного аэродрома схемой управления воздушным движением.
44. Авиационная воздушная электросвязь в районе аэродрома осуществляется с использованием средств радиосвязи в диапазоне ОВЧ.
45. Для обеспечения управления воздушным движением и связи в районе аэродрома могут быть организованы следующие радиосети:
1) район;
2) "вышка";
3) подхода (по количеству секторов);
4) круга;
5) взлета и посадки;
6) руления;
7) аварийно-спасательная (общая для всех пунктов УВД);
8) АТИС;
9) ВОЛМЕТ.
46. При использовании аэродромов Республики Казахстан в качестве запасных воздушными судами всех ведомств управление полетами в районе аэродрома на этапах взлета, набора высоты, маневра для захода на посадку, осуществляется с применением единых методов УВД, технологии работы и фразеологии радиообмена.
47. На аэродромах гражданской авиации класса А, Б и В, используемых в качестве запасных, а также на аэродромах совместного базирования и совместного использования дополнительно организуется единая командно-стартовая радиосвязь в диапазоне ОВЧ на частоте 124,0 МГц.
48. Объединение радиосетей руления, взлета и посадки, круга осуществляется службой движения в зависимости от принятой схемы управления воздушным движением и интенсивности движения воздушных судов с обязательной записью в инструкции по производству полетов для данного аэродрома и сборниках аэронавигационной информации.
В этих случаях назначается единая частота радиосвязи.

Глава 8. Организация авиационной воздушной электросвязи
на воздушных трассах и местных воздушных линиях

49. Авиационная воздушная электросвязь на воздушных трассах, местных воздушных линиях (далее - МВЛ) организуется в соответствии с установленной схемой управления воздушным движением для каждой воздушной трассы и МВЛ.
50. Обеспечение управления воздушным движением на воздушных трассах и МВЛ осуществляется средствами радиосвязи в диапазонах ОВЧ и ВЧ.
51. Основными средствами обеспечения управления воздушным движением на воздушных трассах, МВЛ являются средства радиосвязи того диапазона, которые обеспечивают управление на всю глубину полета воздушного судна в данных конкретных условиях.
52. Для обеспечения управления воздушным движением и связи на воздушных трассах и МВЛ первой категории организуются следующие радиосети:
1) для управления в зоне района обслуживания воздушного движения (далее - РОВД) по числу секторов в диапазоне ОВЧ;
2) воздушная связь в зоне РОВД в диапазоне ВЧ (при отсутствии перекрытия ОВЧ полем);
3) дальняя связь в диапазоне ВЧ;
4) аварийно-спасательная связь в диапазоне ОВЧ.
53. Количество радиосетей диапазона ОВЧ для управления в зоне РОВД определяется количеством секторов, организуемых в зоне данного РОВД. Для обеспечения непрерывности управления воздушным движением по всей зоне (сектору) РОВД с учетом особенностей распространения метровых радиоволн могут быть организованы один или несколько ОВЧ ретрансляторов, управление которыми должно осуществляться непосредственно диспетчером РОВД, а также могут быть организованы вспомогательным районным центром (далее - ВРЦ). Работа ОВЧ ретрансляторов и радиостанций ВРЦ должна производиться на частотах радиостанций диспетчера РОВД или по методу смещенных несущих частот.
54. Радиосети диапазона ВЧ для авиационной воздушной связи в зоне РОВД могут быть организованы на одной частоте для нескольких диспетчеров РОВД, а также по принципу "семейства частот".
55. Радиосети дальней связи диапазона ВЧ организуются для связи с экипажем воздушных судов, выполняющих дальние специальные и международные полеты.
56. Радиосети дальней связи диапазона ВЧ между экипажами воздушных судов, выполняющими дальние полеты по воздушным трассам, и диспетчерскими пунктами УВД могут организовываться по согласованию с уполномоченным органом гражданской авиации.
57. Радиоканалы передачи информации в диапазоне ОВЧ организуются для связи между экипажами воздушных судов и:
1) аэропортами и авиакомпаниями - в целях получения необходимой коммерческой информации;
2) авиационными техническими базами, центрами (далее - АТБ (АТЦ)) - в целях получения информации о состоянии материальной части воздушного судна, заявок о дополнительной заправке горюче-смазочными материалами (далее - ГСМ), замене отдельных частей.
58. Для обеспечения управления воздушным движением и связи на МВЛ второй категории и в районах аэродромов МВЛ организуются следующие радиосети:
1) УВД и связи на МВЛ;
2) УВД в районе аэродрома МВЛ;
3) связи с аэропортами МВЛ.
59. Организация радиосетей для управления воздушным движением на МВЛ, в районах аэродромов МВЛ определяется установленными для каждого МДП, командно-диспетчерского пункта (далее - КДП) МВЛ схемами УВД.
60. Радиосети УВД на МВЛ и в районах аэродромов МВЛ в диапазоне ВЧ и ОВЧ организуются на раздельных частотах для каждого МДП.

Глава 9. Авиационная электросвязь
при выполнении авиационных работ

61. Организация авиационной электросвязи при выполнении авиационных работ (далее - АР) должна соответствовать характеру выполняемых задач по обеспечению управления полетами воздушных судов, авиационными работами и производственной деятельности предприятий.
62. Для обеспечения управления полетами воздушных судов, используются действующие сети (каналы) электросвязи. При необходимости могут организовываться отдельные сети (каналы) электросвязи, в том числе путем создания постоянных или временных (мобильных) узлов связи, а также аренды или абонирования каналов других ведомств, юридических и физических лиц.
63. Организация и обеспечение электросвязью полетов воздушных судов осуществляется в соответствии со схемой и инструкцией по организации авиационной электросвязи при выполнении АР. Схема и инструкция по организации авиационной электросвязи утверждается руководителем организации гражданской авиации по согласованию с руководителем авиакомпании, выполняющей АР.
64. В инструкции по организации авиационной электросвязи при выполнении АР указываются:
1) перечень сетей и каналов электросвязи и их назначение;
2) радиоданные сетей и каналов;
3) время работы;
4) особенности установления связи с экипажами воздушных судов с наземными корреспондентами.
65. Для обеспечения устойчивой связи экипажей воздушных судов с пунктами управления полетами, не имеющих стационарных узлов связи, используются подвижные узлы радиосвязи.

Глава 10. Аварийная электросвязь для аварийно-спасательных
и поисково-спасательных работ

66. Аварийные радиосети организуются для диспетчерских пунктов, обеспечивающих УВД на воздушных трассах и районах аэродромов (РЦ, ВРЦ, ДПП, ДПСП) или на любом другом диспетчерском пункте, определяемом службой движения.
67. Диспетчерские пункты службы движения оборудуются средствами, обеспечивающими непрерывное прослушивание аварийной радиосети и ведение связи с экипажами воздушных судов.
68. Аварийные радиосети функционируют в течение времени, определяемом работой диспетчерских пунктов, на которых они организованы.
69. Аварийные радиосети используются только в случаях:
1) затруднений передачи информации по основной радиосети;
2) необходимости установления связи между воздушными судами, совершившими вынужденную посадку, и воздушным судном, занятым поисково-спасательными операциями;
3) обеспечения работы бортовых радиомаяков;
4) при потере радиосвязи по основной радиосети.
70. Для обеспечения связи между воздушными судами, а также между воздушными судами и наземными службами, занятыми поисково-спасательными работами организуется дополнительная радиосеть на частоте 123,1 МГц.

Глава 11. Спутниковая электросвязь

71. Спутниковая электросвязь организуется для обеспечения взаимодействия центров УВД, станций электросвязи, а также для обеспечения связи центров УВД с воздушными судами.
72. Спутниковая электросвязь используется, как правило, в районах, где использование наземных средств электросвязи затруднено или невозможно.
73. Спутниковая электросвязь может быть организована путем:
1) аренды спутниковых каналов связи;
2) создания локальных систем;
3) создания региональных систем;
4) создания республиканской или международной системы спутниковой связи гражданской авиации.

Глава 12. Правила установления и ведения
радиотелефонной связи с воздушными судами

74. Радиотелефонная связь в гражданской авиации организуется и используется с целью обеспечения оперативного взаимодействия диспетчеров службы УВД с экипажами воздушных судов.
75. К ведению радиотелефонной связи допускаются члены экипажей воздушных судов, руководители полетов, диспетчеры (радиооператоры) служб УВД, радиооператоры радиобюро. Лица, допущенные к ведению радиотелефонной связи, обязаны знать правила радиообмена. Лица виновные в нарушении правил радиообмена несут ответственность, в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан. Список лиц допущенных к ведению радиотелефонной связи оформляется приказом руководителя организации гражданской авиации.
76. Радиотелефонная связь на территории Республики Казахстан должна осуществляться на английском языке или на русском в соответствии с фразеологией принятой для ведения радиообмена в гражданской авиации.
77. При ведении радиотелефонной связи должна строго соблюдаться дисциплина в эфире. Вызовы и передача сообщений должны производиться кратко при скорости произношения не более 100 слов в минуту. Перед вызовом необходимо прослушать эфир и убедиться, что он свободен и вызов не помешает ведущимся в эфире переговорам. При вызове одной радиостанции несколькими другими станциями порядок осуществления связи устанавливает вызываемая радиостанция. В зависимости от объема радиообмена решением руководителя организации гражданской авиации радиооператору разрешается работать в двух и более радиосетях УВД ВЧ диапазона.
78. Передача слов по буквам при радиотелефонной связи осуществляется, в тех случаях, когда по каналам радиотелефонной связи передаются труднопроизносимые слова или правильный прием каких-либо слов и знаков затруднен, они должны передаваться раздельно по буквам согласно Приложениям 10 и 11 настоящих Правил.

Глава 13. Правила радиотелефонной связи с воздушными судами

79. Для обеспечения непрерывного управления воздушным движением экипажи всех воздушных судов и диспетчеры пунктов УВД ведут постоянное прослушивание на частотах радиотелефонной связи, выделенных для соответствующих зон и секторов УВД и указанных в сборниках аэронавигационной информации, и отвечают на вызовы незамедлительно.
80. Для установления и ведения радиотелефонной связи с воздушными судами, диспетчерским пунктам служб УВД гражданской авиации, присвоены единые постоянные части позывных сигналов:
1) "Центр" - командным радиостанциям для УВД на трассах;
2) "Контроль" - командным радиостанциям РЦ, ВРЦ, УВД, обеспечивающим связь при полетах по воздушным трассам и вне трасс;
3) "Радио" - радиостанциям РОВД, ВРЦ, ВПС;
4) "Район" - командным радиостанциям МДП, ВМДП;
5) "Подход" - командным радиостанциям зон подхода, ДПП, КДП;
6) "Круг" - командным радиостанциям зон круга ДПСП;
7) "Посадка" - командных радиостанциям зон посадки ДПСП;
8) "Старт" - командным радиостанциям СДП, СКП;
9) "Вышка" - командным радиостанциям КДП, МВЛ;
10) "Руление" - командным радиостанциям ДПР;
11) "Транзит" - радиостанциям ПДСП;
12) "Метео" - радиостанциям вещания метеоинформации.
81. Полный позывной диспетчерского пункта состоит из географического или условного наименования аэропорта и постоянной части позывного.
После установления радиотелефонной связи передается сообщение, по окончании которого, подтверждается его прием.
82. Если есть сомнение в правильности принятого сообщения, экипаж или диспетчер (оператор) требует повторения текста передачи полностью или частично словами "Повторите, (что повторить)".
83. При установлении устойчивой двухсторонней радиотелефонной связи между воздушным судном и пунктом УВД разрешается сокращенная форма радиообмена, при которой могут быть опущены позывные диспетчерских пунктов, сокращены позывные воздушного судна до последних трех цифр, цифровые значения могут передаваться без названия единиц измерения и т.п.
84. Переход из одной радиосети в другую (с одной частоты на другую) экипаж может осуществлять только после получения разрешения или по указанию диспетчера УВД, с которым поддерживает радиотелефонную связь.
85. При полетах в зонах, где не обеспечивается радиотелефонная связь воздушного судна с пунктами УВД в диапазоне ОВЧ, экипажи воздушных судов осуществляют с ними связь через радиостанции диапазона ВЧ.
86. В случае, когда нарушена двухсторонняя связь с воздушным судном (пунктом УВД), экипажи и диспетчеры используют другие воздушные суда и наземные радиостанции, имеющие связь в данной радиосети, для передачи сообщений воздушному судну, с которым нарушена связь.
87. Экипажи воздушных судов и наземные радиостанции, работающие в одной радиосети оказывают по запросу помощь друг другу в установлении и ведении радиосвязи с диспетчерскими пунктами УВД при ее нарушениях.
88. В случае невозможности установления двусторонней радиосвязи экипажи воздушных судов, диспетчеры пунктов УВД и радиооператоры должны передавать сообщения методом передачи "БЛИНДОМ", с указанием причины нарушения связи. Такие сообщения должны передаваться трижды. Передача воздушному судну диспетчерских разрешений методом передачи "БЛИНДОМ" не производится.
89. Нарушение связи с экипажем воздушного судна свыше 5 минут является особым случаем, о чем немедленно должно быть сообщено руководителю полетов, и должны быть приняты меры для ее восстановления.
90. При полетах по МВЛ радиотелефонная связь экипажей воздушных судов в смешанных воздушно-наземных сетях связи МВЛ в диапазоне ВЧ имеет приоритет перед другими видами связи.
91. Сведения о позывных, частотах, времени работы радиотелефонных станций связи пунктов УВД с воздушными судами содержатся в сборниках аэронавигационной информации.

Глава 14. Правила передачи и приема сигналов бедствия

92. В качестве международных аварийных частот используются частоты 500 кГц, 2182 кГц, 8364 кГц, 121,5 МГц и 243 МГц. Частоты 500 кГц и 2182 кГц используются при запросе помощи у морской аварийно-спасательной службы. В тех случаях, когда для координации поисково-спасательных операций на месте требуется использовать высокие частоты, применяются 3023 кГц и 5680 кГц. В качестве дополнительной частоты для поисково-спасательных операций используется частота 123,1 МГц.
93. В целях своевременного оказания помощи экипажам и пассажирам воздушных судов, терпящих бедствие, в аэропортах гражданской авиации 1, 2 и 3-го классов организуется круглосуточное прослушивание диспетчерами УВД частоты 121,5 МГц.
94. Вызов, в случае бедствия, передается на используемой в данное время частоте или на аварийной частоте 121,5 МГц (при радиотелефонной связи), а также на другой любой частоте авиационной воздушной электросвязи, если экипаж воздушного судна счел это необходимым.
95. Сигнал бедствие и вызов передается следующим образом:
1) при передаче по телеграфной слуховой связи - радиотелеграфный сигнал:
слово СОС (далее - сигнал бедствия) кода Морзе, передаваемый как один сигнал, который состоит из последовательности трех точек, трех тире и трех точек (...---...) - передается 3 раза;
слово "ДЕ" ("DE" при международных полетах);
позывной воздушного судна, терпящего бедствия - передается 3 раза;
2) при передаче по телефонной связи - радиотелефонный сигнал:
фраза "ТЕРПЛЮ БЕДСТВИЕ" ("MAYDAY" при международных полетах) - произносится 3 раза;
слово "Я" ("THIS IS" при международных полетах);
опознавательный индекс воздушного судна, терпящего бедствия - произносится 3 раза.
96. Сигнал должен повторяться с короткими интервалами до тех пор, пока не будет получено подтверждение о его приеме.
97. Если позволяют условия, то непосредственно за сигналом бедствия должно быть передано сообщение о бедствии.
98. Сообщение о бедствии по возможности включает в себя следующие элементы, которые передаются в ниже приведенном порядке:
1) при телеграфной слуховой связи - радиотелеграфный сигнал:
сигнал бедствия - передается 3 раза;
позывной диспетчерского пункта, которому адресуется сообщение;
позывной воздушного судна, терпящего бедствия;
характер состояния бедствия;
намерение командира воздушного судна и действия экипажа;
настоящее местоположение, эшелон, (высота), курс воздушного судна;
другие сведения, которые будут способствовать поиску и спасению;
слово "ПРИЕМ".
2) при передаче по телефонной связи - радиотелефонный сигнал:
фраза "ТЕРПЛЮ БЕДСТВИЕ" ("MAYDAY" при международных полетах) - произносится 3 раза;
позывной диспетчерского пункта, которому адресуется сообщение;
позывной воздушного судна, терпящего бедствия;
характер состояния бедствия;
намерение командира воздушного судна и действия экипажа;
настоящее местоположение, эшелон, (высота), курс воздушного судна;
другие сведения, которые будут способствовать поиску и спасению;
слово "ПРИЕМ".
99. После каждой передачи сообщения о бедствии необходимо на 1-2 минуты переходить на прием.
100. Сигнал бедствия в гражданской авиации адресуется всем корреспондентам радиосети, однако необходимо иметь в виду, что экипаж воздушного судна, терпящего бедствие, прежде всего, обращается к диспетчеру УВД, с которым поддерживает в данный момент времени радиосвязь.
101. Вызов в случае бедствия имеет абсолютный приоритет перед всеми другими передачами.
102. Сообщения о бедствии при радиотелефонном обмене должны передаваться медленно и разборчиво, при радиотелеграфной слуховой связи со скоростью, не превышающей 16 (групп) слов в минуту.
103. Если станция, которой воздушное судно адресовало свое сообщение о бедствии или срочное сообщение, не подтверждает прием таких сообщений, то помощь оказывают другие станции.
104. Станция, которой воздушное судно, терпящее бедствие, адресовало свое сообщение о бедствии, или станция, первой подтверждающая прием сообщения о бедствии:
1) немедленно подтверждает прием сообщения о бедствии;
2) берет на себя управление связью или в конкретной и четкой форме передает эту ответственность другой станции, оповестив воздушное судно о такой передаче ответственности;
3) предпринимает немедленные действия для скорейшей передачи всей необходимой информации:
соответствующему органу ОВД;
соответствующему летно-эксплуатационному агентству или его представителю, согласно заранее достигнутой договоренности;
4) предупреждает другие станции, если это необходимо, о запрещении их работы на данной частоте.
105. Подтверждение приема сообщения о бедствии по возможности включает в себя следующие элементы, которые передаются в ниже приведенном порядке:
1) при радиотелефонной связи:
фраза "ТЕРПЛЮ БЕДСТВИЕ" ("MAYDAY" при международных полетах);
позывной воздушного судна, передавшего сообщение о бедствии - произносится три раза;
слово "Я" ("THIS IS" при международных полетах);
позывной радиостанции, подтверждающей прием - произносится три раза;
фраза "ПОДТВЕРЖДАЮ ПРИЕМ СИГНАЛА ТЕРПЛЮ БЕДСТВИЕ" ("RECEIVED MAYDAY" при международных полетах).
2) при радиотелеграфной слуховой связи:
сигнал бедствия;
позывной воздушного судна, передавшего сообщение о бедствии - передается три раза;
слово "ДЕ" ("DE" при международных полетах);
позывной радиостанции, подтверждающей прием - передается три раза;
слово "РРР" ("RRR" при международных полетах) сигнал бедствия.
106. Все станции, которым известно о наличии сообщения о бедствии и которые не могут сами оказать помощь станции, терпящей бедствие, прекращают передачу на данной частоте и продолжают прослушивать эфир до тех пор, пока не станет ясно, что терпящему бедствие воздушному судну оказывается помощь.
107. Любая радиостанция сети, принимающая сообщение о бедствии, но не принимающая в нем участие, оказывает помощь в установлении связи между экипажем и диспетчерами службы движения.
108. Станции, которым известно о передаче сообщения о бедствии возобновляют работу на данной частоте в тех случаях, когда:
состояние бедствия аннулировано;
станция, управляющая связью, дает разрешение на передачу;
она сама должна оказать помощь.
109. В том случае, когда на воздушном судне устранена причина бедствия, экипаж обязан передать сообщение, аннулирующее состояние бедствия, при радиотелефонной связи фразой "ОТМЕНА БЕДСТВИЯ", а при радиотелеграфной слуховой связи кодовым выражением "ШУМ".
110. В том случае, когда станции, которая работала с воздушным судном, терпящим бедствие, стало известно, что воздушное судно больше не находится в состоянии бедствия, она сообщает об этом:
1) соответствующему органу ОВД;
2) соответствующему летно-эксплуатационному агентству или его представителю, в соответствии с заранее установленной договоренностью.

Глава 15. Правила передачи и приема сигналов срочности

111. Сигнал срочности указывает, что вызывающая радиостанция имеет для передачи срочное сообщение, касающееся безопасности воздушного судна или другого транспортного средства или какого-либо лица, находящегося на борту или в пределах видимости, но которое не требует оказания немедленной помощи.
112. Срочному сообщению предшествует радиотелефонный сигнал срочности "ПАН ПАН", который желательно произнести три раза.
113. Срочное сообщение, посылаемое воздушным судном:
1) передается на используемой в данное время частоте "воздух-земля";
2) включает максимально требуемое число следующих элементов, произносимых отчетливо и, по возможности, в следующем порядке:
название станции, которой адресуется сообщение (позывной диспетчерского пункта);
опознавательный индекс воздушного судна (позывной воздушного судна);
характер состояния срочности (причина передачи сообщения);
намерение командира воздушного судна и действия экипажа;
настоящее местоположение, эшелон, (высота), курс воздушного судна;
любую другую полезную информацию.
114. Станция, которой адресуется срочное сообщение, или станция, первой подтверждающая прием срочного сообщения:
1) подтверждает прием сообщения о бедствии;
2) предпринимает немедленные действия для скорейшей передачи всей необходимой информации:
соответствующему органу ОВД;
соответствующему летно-эксплуатационному агентству или его представителю, согласно заранее достигнутой договоренности;
3) если необходимо, осуществляет управление связью.
115. Все другие станции принимают меры к тому, чтобы не мешать передаче срочного сообщения.
116. Сигнал срочности имеет приоритет перед всеми другими сигналами и сообщениями, кроме сигналов относящихся к состоянию бедствия.
117. Радиостанции всех воздушных судов и пунктов УВД, услышавшие сигнал срочности, должны прекратить передачи и продолжать слушать эфир до тех пор, пока не убедятся, что сообщение о срочности принято соответствующим пунктом УВД и между ним и воздушным судном, передавшим сигнал срочности, установлена двусторонняя связь.
118. Любая радиостанция сети, принимающая срочное сообщение, но не принимающая в нем участие, оказывает помощь в установлении связи между экипажем и диспетчерами службы движения.
119. Если на воздушном судне устранена обстановка срочности, экипаж сообщает об этом пункту УВД и передает фразу "СООБЩЕНИЕ СРОЧНОСТИ ОКОНЧЕНО".
120. В целях оповещения и опознавания в качестве медико-санитарного транспорта за передачей радиотелефонного сигнала срочности "ПАН ПАН", следует радиотелефонный сигнал "МЭЙ-ДИИ-КАЛ" для медико-санитарного транспорта. Такое сообщение должно содержать:
1) позывной или другое принятое средство опознавания медико-санитарного транспорта;
2) местоположение медико-санитарного транспорта;
3) номер и тип медико-санитарного транспорта;
4) планируемый маршрут;
5) расчетное время на маршруте, а также, расчетное время вылета и прибытия;
6) любую другую информацию, а именно: высоту полета, защиту радиочастот, язык передачи и режимы и коды вторичной обзорной радиолокации.

Глава 16. Требования по организации авиационной
наземной электросвязи. Электросвязь для обеспечения
взаимодействия центров (пунктов) УВД

121. Каналы речевой (телефонной) связи для обеспечения взаимодействия центров (пунктов) УВД организуются по принципу прямых или коммутируемых соединений с установкой на рабочих местах диспетчеров в центрах (пунктах) УВД аппаратуры оперативной связи.
122. Коммутируемые каналы речевой связи могут использоваться по согласованию со службой УВД для взаимодействия РОВД (ВРЦ) при условии обеспечения времени установления связи не более 15 секунд.
123. В качестве каналов речевой связи должны, как правило, применяться каналы связи тональной частоты. На направлениях, где отсутствует возможность применения каналов связи тональной частоты, организуются радиорелейные каналы, каналы (сети) ВЧ радиосвязи, каналы спутниковой связи, линии передачи данных.
124. Каналы речевой связи организуются в соответствии со схемой организации связи центров УВД или схемой организации наземной связи и передачи данных в АС УВД.
125. Типовая схема организации авиационной наземной электросвязи РОВД приведена в Приложении 2 к настоящим Правилам.
126. Типовая схема организации авиационной наземной электросвязи ЗЦ, совмещенного с РОВД, приведена в Приложении 3 к настоящим Правилам.
127. Типовая схема организации авиационной наземной электросвязи МДП приведена в Приложении 4 к настоящим Правилам.

Глава 17. Внутриаэропортовая электросвязь

128. Внутриаэропортовая электросвязь предназначена для обеспечения производственной деятельности органов УВД, служб аэропортов и авиакомпаний и их взаимодействия между собой.
129. Сети внутриаэропортовой электросвязи должны организовываться с использованием сертифицированных (имеющих сертификат типа оборудования) средств электросвязи и передачи данных, включая сети радиосвязи с подвижными наземными станциями, по схемам, разрабатываемым службой (подразделением) предприятия, ответственной за выполнение требований электромагнитной совместимости на территории аэродрома и утверждаемыми руководителем предприятия.
130. Внутриаэропортовая электросвязь должна обеспечивать:
1) возможность оперативного руководства деятельностью органов УВД, служб аэропорта и авиакомпаний в процессе планирования, подготовки и обслуживания рейсов воздушных судов, организации перевозок и обслуживания пассажиров и т.п.;
2) взаимодействие органов УВД и служб аэропорта, оповещение расчетов аварийно-спасательной команды при авиационных происшествиях и инцидентах;
3) получение необходимой информации предприятиями, пассажирами и другими лицами, пользующимися услугами воздушного транспорта.
131. Порядок присоединения к сетям общего пользования, порядок регулирования пропуска трафика сетей общего пользования, и порядок взаимодействия между ведомственными сетями и сетями общего пользования регулируются действующим законодательством и соответствующими правилами использования сетей, к которым осуществляется присоединения.
132. Технологическая радиосвязь предприятий гражданской авиации с подвижными наземными станциями организуется с помощью стационарных, мобильных и носимых радиостанций ОВЧ диапазона малой мощности (до 5 Ватт) для обеспечения оперативной связью работников организаций гражданской авиации, занятых обслуживанием пассажиров на перроне и подготовкой воздушных судов, управлением движением спецавтотранспорта, средств передвижной перронной механизации и т.п.
133. Внутриаэропортовая радиосвязь должна организовываться в соответствии с технологией работы служб.
134. Схема организации радиосвязи, количество и тип радиостанций определяется руководителем предприятия.
135. Для каждой службы аэропорта, авиакомпании должна быть организована отдельная радиосеть (радионаправление) с соответствующими позывными. В случае необходимости допускается объединение нескольких сетей в одну с раздельными позывными.
136. В каждом предприятии должна быть разработана общая схема внутриаэропортовой радиосвязи с отображением на ней всех радиосетей (радионаправлений), указанием типов радиостанций, их частот и установленных позывных.
137. Ведение радиосвязи должно производиться в соответствии с требованиями настоящих Правил, перечнем сведений, разрешенных к открытой передаче по линиям связи гражданской авиации, и другими руководящими документами.
138. Работа на неразрешенных частотах и не присвоенных позывных запрещается.
139. Носимые радиостанции за территорию организации гражданской авиации не выносятся, за исключением особых случаев, связанных с производством технологических, поисковых и аварийно-спасательных работ, ликвидацией стихийных бедствий, производством ремонтных работ на объектах службы ЭРТОС.
140. Порядок технической эксплуатации радиостанций их ремонта, проверки работоспособности, выдачи и получения, хранения, учета работы, получения и допуска работников служб к работе на радиостанциях и контроля за их работой разрабатывается предприятием, эксплуатирующего данную сеть.

Глава 18. Электросвязь для обеспечения международных полетов
воздушных судов

141. Электросвязь для обеспечения международных полетов воздушных судов организуется с целью:
1) обеспечения речевой связью взаимодействующих центров (пунктов) УВД Республики Казахстан и зарубежных стран;
2) обеспечения передачи аэронавигационной информации и информации по планированию полетов и движению воздушных судов, в том числе и экипажам воздушных судов;
3) передачи данных;
4) передачи метеорологической информации.
142. Для обеспечения взаимодействия соответствующих центров (пунктов) УВД Республики Казахстан и зарубежных стран должны быть организованы каналы прямой речевой связи.
143. При отсутствии возможности организации телефонного канала, может быть организован речевой канал другими средствами (радиоканал, радиорелейный, спутниковый и т.д.). При этом время установления связи должно быть не более 15 секунд.
144. В качестве резерва для каналов речевой связи могут использоваться каналы AFTN, сеть международной телефонной связи общего пользования, и другие системы связи.
145. Порядок организации каналов взаимодействия и порядок их использования должен определяться заинтересованными сторонами.
146. Сторонами должно быть подписано соглашение, в котором указываются сроки и порядок открытия каналов, порядок проведения предварительных проверок и испытаний каналов, порядок использования каналов диспетчерами центров (пунктов) УВД и контроля за их работой, оплаты и взаимных расчетов, реквизиты центров (пунктов) УВД или пунктов приема канала обеих сторон.
147. Аэронавигационная информация и информация по планированию полетов и движению воздушных судов должна передаваться по каналам AFTN.
148. Передача и прием метеоинформации, необходимой для международных полетов воздушных судов гражданской авиации Республики Казахстан и других стран, осуществляется в соответствии с порядком, установленным законодательством Республики Казахстан.
149. Обмен коммерческой и служебной информацией между авиакомпаниями может осуществляться по каналам сети AFTN и передачи данных международного общества авиационной электросвязи (далее - СИТА) и по сети международной абонентской телеграфной связи (далее - ТЕЛЕКС).
150. При использовании каналов международных сетей и систем электросвязи (AFTN, ТЕЛЕКС, ТЕЛЕФАКС) должны соблюдаться правила установления и ведения электросвязи, принятые для этих сетей.

Глава 19. Электросвязь для взаимодействия с пунктами
управления других ведомств

151. Организация электросвязи центров (пунктов) УВД с пунктами управления других ведомств осуществляется в соответствии с пунктами 35 и 36 настоящих Правил.
152. Порядок использования каналов связи между центрами (пунктами) УВД и пунктами управления других ведомств определяется в порядке, устанавливаемом законодательством Республики Казахстан.
153. В РОВД (ВРЦ) и на аэродромах гражданской авиации, имеющих каналы связи с пунктами управления других ведомств, должны осуществляться систематические проверки работоспособности каналов и обеспечиваться их надежная работа.

Глава 20. Сети передачи данных

154. Сети передачи данных организуются для передачи дискретной информации в различных автоматизированных системах управления:
автоматизированная система управления воздушным движением (далее - АС УВД);
автоматизированная система управления производственно-хозяйственной деятельностью;
автоматизированная система управления планированием воздушного движения - (далее - АС ПВД);
автоматизированная система управления продажей авиабилетов и бронирования мест;
автоматизированная система управления коммерческой деятельностью;
другие функциональные АСУ.
155. Для передачи данных могут использоваться:
1) сети авиационной наземной связи передачи данных;
2) сети и каналы связи других ведомств;
3) сети и каналы связи юридических и физических лиц.
156. При разработке и проектировании автоматизированных систем управления типы и количество каналов передачи данных выбираются разработчиком проекта сети передачи данных (далее - СПД), исходя из назначения и структуры АСУ, требований по надежности СПД, а также с учетом необходимости минимальных финансовых затрат.

Глава 21. Сеть авиационной фиксированной электросвязи

157. Сеть авиационной фиксированной электросвязи предназначена для обмена сообщениям между станциями авиационной электросвязи в пределах данной сети.
158. Сеть построена в соответствии с международными требованиями на основе использования системы ретрансляционных станций AFTN.
159. Сеть имеет точки входа/выхода для международного трафика.
Сеть организуется по радиально-узловой схеме и состоит из:
1) главного центра коммутации сообщений (далее - ГПКС);
2) центров коммутации сообщений зон (далее - ЦКСЗ);
3) центров коммутации сообщений районов (далее - ЦКСР);
4) оконечных центров коммутации сообщений (далее - ЦКСО);
5) оконечных станций AFTN (далее - ОС AFTN).
160. Планирование, развитие, организацию и управление сетью, осуществляет государственное предприятие по организации воздушного движения и эксплуатации радиотехнических средств обеспечения полетов и связи (далее - предприятие).
161. Оперативное управление сетью осуществляет ГЦКС предприятия.
162. Для организации сети используются каналы общегосударственной сети электросвязи на правах аренды и собственные каналы электросвязи, организованные предприятием.
163. Вид и количество каналов (телеграфные или передачи данных) на каждом направлении связи определяются расчетом в зависимости от объемов информации, с учетом пропускной способности каналов и необходимости организации обходных путей.
164. Для резервирования проводных или спутниковых каналов между станциями AFTN должны использоваться все виды связи.

Глава 22. Составление, подача и передача телеграмм (сообщений)
на станциях авиационной электросвязи

165. В сетях авиационной электросвязи (за исключением сети AFTN), предназначенных для передачи телеграмм, составление, подача и передача телеграмм осуществляется в соответствии с требованиями настоящих Правил.
166. Телеграммы и сообщения подразделяются:
1) в зависимости от стадии их обработки (прохождения через станцию):
исходящие - принятые от отправителей и передаваемые из данной станции в сеть;
транзитные - проходящие через данную станцию и обрабатываемые на ней;
входящие - поступившие из сети на данную станцию и подлежащие доставке адресатам этой станции;
2) в зависимости от составляемой отправителем адресной строки:
одноадресные - направляемые одному адресату сети;
многоадресные - направляемые нескольким адресатам сети;
циркулярные - направляемые всем станциям сети;
3) в зависимости от их текста и способа обработки:
формализованные - текст, которых составлен по строго установленной форме;
простые (смысловые);
криптограммы - шифрованные сообщения;
служебные - сообщения, которыми обмениваются станции для обеспечения контроля за работоспособностью сети.
167. Очередность передачи телеграмм, имеющих категорию срочности, осуществляется в соответствии с очередностью, установленной в сети. Для телеграмм, не имеющих категории срочности, очередность передачи определяется временем подачи телеграммы на станцию.
168. Определение приемлемости передачи сообщения в сеть и правильность написания текста контролируется отправителем, составившим телеграмму. Работники станции не изменяют и не корректируют текст телеграммы, доставленной на станцию для передачи в сеть.
169. Телеграмма, подготовленная отправителем для подачи на станцию, должна состоять из адресной части, источника, текста и служебных сведений. Телеграмма должна быть составлена на русском или латинском алфавите, в соответствии с требованиями, определенными для данной сети.
170. Время подачи телеграммы включает 6-цифровую группу "дата-время", первые две цифры означают число месяца, а последние четыре - часы и минуты (UTC). Время обозначается в 24-часовом исчислении.
Работник станции проверяет соответствие времени подачи телеграммы, указанного на бланке, с реальным временем станции. При расхождении во времени, работник станции возвращает телеграмму отправителю для изменения время подачи телеграммы.
Разрешается подавать телеграммы на станцию без указания времени подачи телеграммы. В этом случае время подачи телеграммы вписывается работником станции и соответствует времени приема телеграммы на станцию.
171. Текст телеграммы должен составляться кратко, ясно, с применением простых общедоступных фраз, а также принятых в гражданской авиации условных и кодовых выражений с применением знаков, разрешенных для передачи по сети. Длина текста и, при необходимости, разбивка его на несколько телеграмм, определяются требованиями сети. При отсутствии установленных требований в сети, длина текста и, разбивка его на несколько телеграмм, определяются установленными требованиями по эксплуатации данного оборудования. При необходимости написания в телеграмме русских слов латинскими буквами используется таблица соответствия, указанная в Приложении 7 к настоящим Правилам.
При работе по радиотелефонным сетям, предназначенным для передачи телеграмм:
1) слова и фразы должны выбираться таким образом, чтобы они в оптимальной степени подходили к передаче по радиотелефонным каналам и не могли быть причиной неправильного толкования;
2) используемые в речевой связи группы Щ-кода могут применяться там, где они могут явиться альтернативой длинным или сложным фразам;
3) в тексте телеграммы можно использовать русский или латинский алфавит, цифры и знаки, используемые в сети AFTN. При передаче по радиотелефонным сетям данные знаки произносятся по их названию.
172. Станция отправления принимает для передачи в сеть телеграммы, которые получены по каналу, разрешенному для использования в этих целях, или доставлены отправителем на бланке.
173. Телеграммы на бланке должны быть на бумаге размером не менее половины писчего листа или на специально подготовленном бланке, четко написанными чернилами или пастой темных тонов от руки. Каждый знак текста должен восприниматься однозначно. В случае необходимости отправителю иметь копию телеграммы, она подается на станцию связи в двух экземплярах.
174. Телеграмма, составленная отправителем с отступлением от изложенных правил, или, написанная неразборчиво, станцией к обработке не принимается.
175. После текста телеграммы под разграничительной чертой указываются служебные сведения:
1) должность и фамилия отправителя, удостоверяемые подписью отправителя;
2) другие служебные пометки, если необходимо (фамилия и телефон исполнителя телеграммы, подтверждение исправлений и подпись исполнителя или отправителя, внесшего исправление и др.);
3) дата (число, месяц, год).
176. В случае если под текстом телеграммы указывается фамилия должностного лица, право подписи этой телеграммы предоставляется только этому должностному лицу. Если под текстом телеграммы указывается несколько фамилий, то под разграничительной чертой должны быть подписи всех отправителей телеграммы.
177. Телеграммы, подаваемые на станцию, должны подписываться должностными лицами, которым предоставлено право подписи телеграмм. В организации гражданской авиации должен быть список должностных лиц, имеющих право подписи телеграмм, утвержденный руководителем организации. Данный список должен находиться на станции.
178. Отправитель может в телеграмме производить исправления, делать дополнения, задерживать или отменять ее передачу. Все данные действия должны быть заверены подписью отправителя на данном бланке телеграммы. Если телеграмма передана, то для исправления, дополнения или ее аннулирования отправитель должен подать отдельную телеграмму с пометкой в начале текста "ИСПРАВЛЕННОЕ ПОВТОРЕНИЕМ".
179. Подлинники принятых к обработке на станциях телеграмм отправителям не возвращаются.
180. После передачи телеграммы (сообщения) работник станции делает на бланке отметку, содержащую:
1) время передачи сообщения(й) в сеть;
2) подпись работника станции.
181. При необходимости передачи сообщения, пришедшего из другой сети, оно подается на станцию на бланке или по каналу, разрешенному для использования в этих целях. В данном случае при передаче такого сообщения в сеть атрибуты формата первоначальной сети не передаются.
182. Криптограммы, имеющие одинаковые индексы срочности с телеграммами, передаются первыми.

Глава 23. Доставка телеграмм (сообщений) адресату
на станциях авиационной наземной электросвязи

183. Станции авиационной наземной электросвязи осуществляют доставку сообщений адресату (адресатам), расположенному(ым) в пределах границ аэродрома (аэродромов), обслуживаемых данной станцией, а за пределами этих границ - только такому адресату (адресатам), с которым заключено соответствующее специальное соглашение.
184. В других сетях сообщения доставляются в виде письменной записи или другим, постоянно используемым методом, предписанным руководством предприятия, в чьем ведении находится станция.
В случаях, когда для доставки сообщений используются телефонные и репродуктивные системы без записывающего оборудования, следует как можно скорее представить письменную копию для подтверждения доставки.
185. Снятие копий и передача сообщений лицам, которым они не адресованы, не допускается.

Глава 24. Организация сетей авиационной наземной радиосвязи

186. Сети (каналы) авиационной наземной радиосвязи должны организовываться для обеспечения взаимодействия центров (пунктов) УВД при отсутствии возможности организации наземных сетей (каналов) электросвязи и, при необходимости, для резервирования наземных сетей (каналов) электросвязи.
187. Организуются следующие сети авиационной наземной радиосвязи:
1) единая сеть ВЧ радиосвязи взаимодействия центров (пунктов) УВД;
2) республиканская сеть ВЧ радиосвязи взаимодействия центров (пунктов) УВД;
3) региональные сети ВЧ радиосвязи.
188. Единая сеть ВЧ радиосвязи взаимодействия центров (пунктов) УВД предназначена для взаимодействия центров (пунктов) УВД Республики Казахстан с центрами (пунктами) УВД других государств.
189. Структура единой сети ВЧ радиосвязи, состав корреспондентов радиосети определяются в порядке, установленном законодательством.
190. Республиканская сеть ВЧ радиосвязи взаимодействия центров (пунктов) УВД предназначена для взаимодействия центров (пунктов) УВД Республики Казахстан. Данная сеть также может использоваться для предприятий гражданской авиации и являться резервом других средств электросвязи между центрами (пунктами) ПВД, ОВД и УВД. Ее использование в качестве резерва должно осуществляться только в случаях действительной необходимости - отсутствия или нарушения работы других каналов связи.
191. Структура республиканской сетей ВЧ радиосвязи (с указанием главных радиостанций), состав корреспондентов радиосети определяются государственным предприятием по организации воздушного движения и эксплуатации радиотехнических средств обеспечения полетов и связи.
192. Региональные сети ВЧ радиосвязи предназначены для взаимодействия предприятий (служб предприятия) на территории региона.
193. Структура региональной сети ВЧ радиосвязи, состав корреспондентов радиосети определяются руководителем организации гражданской авиации.
194. Технология работы в сетях ВЧ радиосвязи определяется настоящими Правилами.

Глава 25. Правила установления и ведения радиосвязи

195. Радиосвязь между корреспондентами, воздушными судами гражданской авиации осуществляется в соответствии с настоящими Правилами, которые определяют порядок:
1) установления радиосвязи;
2) передачи и приема телеграмм;
3) ведения переговоров по каналам радиосвязи;
4) оформления телеграмм и ведения учетной документации по радиосвязи.
196. Для установления и ведения радиосвязи в радиобюро (на отдельных радиостанциях) должны быть радиоданные, включающие: частоты, позывные, азимуты корреспондентов, расписания работы радиосетей (радионаправлений).
197. Радиооператоры во время ведения радиосвязи должны вести аппаратные журналы канала радиосвязи. Запись принятых сообщений должна быть аккуратной, разборчивой.
198. Все радиостанции воздушных судов и наземных пунктов, входящие в состав действующих радиосетей и радионаправлений, обязаны непрерывно вести прослушивание на установленных для них частотах.
199. Для проверки наличия радиосвязи между корреспондентами радиосети (радионаправления) должна проводиться контрольная связь, которая осуществляется радиооператорами при отсутствии работы через каждые 30 минут.
200. Качество радиосвязи оценивается по слышимости и разборчивости принимаемого от корреспондента текста (букв, цифр). Запросы и сообщения о слышимости и разборчивости не передаются, пока прием возможен. При неустойчивых условиях связи, после замены аппаратуры, антенн, частот, при изменении мощности передатчика, смене режима работы и т.д. сообщения о слышимости и разборчивости передаются по необходимости.
201. Выход на радиосвязь разрешается только тогда, когда не прослушивается работа корреспондентов своей сети (радионаправления).
202. Вмешиваться в работу корреспондентов, перебивать их может только главная радиостанция радиосети, другим корреспондентам допускается только в случае необходимости передачи сообщения о бедствии, срочности или безопасности.
203. Количество радиосетей, радионаправлений, обслуживаемых одним радиооператором, определяет руководитель организации гражданской авиации, исходя из условий обеспечения устойчивой радиосвязи, суммарного времени радиообмена, которое составляет не более 30 минут в час.
204. При работе в радиосети (радионаправлении) радиооператор принимает все поступающие телеграммы или сообщения.
205. Корреспонденты одной радиосети оказывают друг другу помощь в установлении связи и передаче сообщений (телеграмм).
206. Если радиооператор сомневается в правильности позывного вызываемой станции, он должен немедленно ответить на вызов, применив кодовое выражение "ЩРЗ" при радиотелеграфной слуховой работе и фразой "Я... кто меня вызывает?" при радиотелефонной работе.
207. Радиосвязь считается установленной, если от вызываемой радиостанции получен ответ на вызов. После установления связи радиооператоры (диспетчеры, экипажи воздушных судов) должны обменяться кодовым сокращением "ЩРУ" при радиотелеграфной слуховой работе или фразой "ЧТО ИМЕЕТЕ ДЛЯ МЕНЯ?" при радиотелефонной работе и при отсутствии телеграмм продолжать непрерывное прослушивание радиосети.
208. Главная радиостанция:
1) решает организационные вопросы, связанные с работой радиосети (радионаправления), своевременно вводит в действие расписание частот и контролирует переход на резервные частоты, с дневной на ночную и обратно;
2) следит за выполнением радиостанциями сети (радиостанцией радионаправления) установленного режима работы радиосвязи, правил и дисциплины радиосвязи, руководит работой радиосети или радионаправления, осуществляет контроль за выполнением требований настоящих Правил.
209. Главная радиостанция может требовать от корреспондентов сети (корреспондента радионаправления) немедленного прекращения нарушения правил ведения радиосвязи и радиодисциплины.
210. При ведении радиосвязи производятся оперативный и служебный радиообмены.
211. Оперативный радиообмен включает в себя передачу (прием) телеграмм, сигналов, команд, ведение переговоров между экипажами воздушных судов и диспетчерами, радиооператорами, должностными лицами организаций гражданской авиации.
212. Служебный радиообмен проводится для установления радиосвязи и обеспечения работы сети (направления).
213. Устанавливать радиосвязь и вести радиообмен с корреспондентами, не включенными в схему связи, радиооператорам и диспетчерам запрещается.
214. Телеграммы и сигналы могут передаваться квитанционным, бесквитанционным способом и способом обратной проверки.
215. При квитанционном способе радиообмена телеграммы подтверждаются квитанцией. Телеграммы, на которые не получены квитанции, считаются не переданными. Квитанционный способ подтверждения в приеме телеграмм корреспондентами применяется во всех случаях, когда нет указания о применении бесквитанционного способа.
216. Если радиооператору необходимо передать испытательные сигналы для настройки радиостанции, то такие сигналы не должны продолжаться свыше 10 секунд. Эти сигналы состоят из произносимых цифр ("один, два, три" и так далее) при радиотелефонной связи и из серии букв "ЖЖЖ" при радиотелеграфной слуховой работе, которые подтверждаются позывным радиостанции, передающей испытательные сигналы.
217. Телеграммы, предназначенные для передачи в сетях радиосвязи, оформляются на бланках. Телеграммы, касающиеся движения воздушных судов, могут передаваться в соответствии с пунктом 250 настоящих Правил.

Глава 26. Правила установления и ведения
радиотелеграфной слуховой связи

218. Радиотелеграфная слуховая связь осуществляется в сетях и направлениях радиосвязи с помощью телеграфного кода Морзе в соответствии с Приложением 8 к настоящим правилам.
219. Для ведения служебного радиообмена при радиотелеграфной слуховой связи применяется Щ-код в соответствии с Приложением 9 к настоящим Правилам.

Глава 27. Порядок установления и ведения
радиотелеграфной слуховой связи

220. Установление радиосвязи с корреспондентом производится в следующем порядке:
1) позывной вызываемой радиостанции - три раза;
2) слово "ДЕ" - один раз; позывной (своей) радиостанции - два раза;
3) кодовое выражение "ЩСА?" (Какова сила моих сигналов?") - один раз;
4) буква "К" (приглашение к ответу) - один раз;
5) позывной корреспондента (вызываемой радиостанции).
6) позывной вызывающей (своей) радиостанции. Указанные позывные будут повторяться и далее по тексту.
Вызов корреспондента в указанной последовательности может повторяться в зависимости от условий прохождения связи.
221. После установления связи (при работе не по расписанию) позывные вызываемой своей радиостанции передается один раз.
Скорость передачи при вызове корреспондента не должна превышать 60-90 знаков в минуту.
222. Ответ на вызов передается в следующем порядке:
1) позывной вызываемой радиостанции - два раза;
2) слово "ДЕ" - один раз;
3) позывной своей радиостанции - один раз;
4) кодовое выражение "ЩСА 5" - один раз;
5) буква "К" - один раз.
Оценка качества слышимости сигналов производится радиооператором по пятибалльной системе:
"1" - едва слышимые (воспринимаемые);
"2" - слабая слышимость;
"3" - удовлетворительная слышимость;
"4" - хорошая слышимость;
"5" - очень хорошая слышимость.
223. Одновременный вызов нескольких корреспондентов радиосети состоит из позывных радиостанций, передаваемых в любой или необходимой последовательности слова "ДЕ", позывного своей радиостанции и буквы "К".
При одновременном вызове нескольких корреспондентов сети первым отвечает корреспондент, позывной радиостанции которого был первым среди вызываемых радиостанций, и т.д.
224. Циркулярный вызов всех корреспондентов радиосети производится трехкратной передачей кодового выражения "ЦЩ", слова "ДЕ" и двукратной передачей позывного своей радиостанции.
225. После установления радиосвязи радиостанция, имеющая телеграммы для корреспондента, может ему передать кодовое выражение "ЩРЖ?" ("Готовы ли Вы к приему телеграммы?") и букву "К".
Корреспондент, принявший предложение о передаче телеграммы, дает согласие на прием кодовым выражением "ЩРЖ" и передает букву "К".
226. Если корреспондент не готов к приему предложенной телеграммы, он передает кодовое выражение "АС" ("Ждите"), время (через сколько минут он сможет принять телеграмму), букву "К".
227. В случае, если ответ от вызываемой радиостанции не получен в течение 1 мин и проверка прослушиванием показывает, что вызываемая радиостанция не занята, вызов может повторяться до трех раз. Не получив ответа на третий раз, радиооператор докладывает об этом начальнику смены радиобюро, делает запись в аппаратном журнале и после этого продолжает добиваться установления радиосвязи с корреспондентом. При наличии других каналов связи с узлом связи, радиостанция которого не отвечает, радиооператор должен запросить причину, по которой корреспондент не отвечает на вызов.
228. В радионаправлении при хорошей слышимости и устойчивой связи вызов корреспондента производится сокращенно.
229. Телеграммы могут передаваться как с предварительным предложением и получением согласия на прием, так и без них. Предложение принять телеграмму передается следующим порядком:
1) позывной вызываемой радиостанции - один раз;
2) слово "ДЕ" - один раз;
3) позывной своей радиостанции - один раз;
4) кодовое выражение "ЩТЦ" ("Имею... телеграмм для Вас") - один раз;
5) знак окончания передачи "К".
230. Радиостанция, получившая предложение принять телеграмму, передает согласие на прием следующим порядком:
1) позывной своей радиостанции - один раз;
2) кодовое выражение "ЩРЖ" (Я готов) или "ГА" ("Возобновите работу") - один раз;
3) знак окончания передачи "К".
231. Если на трижды переданное предложение принять телеграмму от корреспондента ответ не получен, радиооператор в случае особой необходимости телеграмму может передать без согласия (методом передачи "БЛИНДОМ").
232. После восстановления радиосвязи на переданную без согласия телеграмму необходимо запросить квитанцию.
233. Если у вызываемой радиостанции имеется для передачи категорийная телеграмма, то она делает встречное предложение с указанием категории телеграммы.
При наличии у работающих между собой корреспондентов телеграмм одинаковой категории обмен между ними производится поочередно.
234. В случае необходимости передачи телеграммы корреспонденту, который ведет радиообмен, радиооператор, дождавшись конца передачи (но не конца обмена), вызывает корреспондента и предлагает ему телеграмму с указанием соответствующей категории срочности.
235. Радиооператор, получивший предложение принять телеграмму высшей категории срочности, дает корреспонденту, с которым он до этого вел обмен, кодовое сокращение "АС" ("Ждать"), а вызвавшей его радиостанции дает согласие на прием.
Если вызванная радиостанция передавала или принимала от другой радиостанции телеграмму этой же категории, что и предложенная телеграмма, то она отвечает: "ОК АС" ("Понял: ждите") и, закончив передачу или прием телеграммы, немедленно дает согласие на прием.
236. Телеграмма, поступающая на радиостанцию, должна составляться в соответствии с требованиями настоящих Правил и передаваться по установленной форме в строгой последовательности.
237. Телеграмма для передачи по сетям (направлениям) радиотелеграфной слуховой связи должна состоять из заголовка (при необходимости), адресной строки, строки отправителя и текста.
1) Заголовок телеграммы должен содержать:
обозначение начала передачи телеграммы - "КА";
обозначение передачи, состоящее из трех букв, где первая буква является первой буквой позывного передающей радиостанции, вторая буква - первой буквой позывного корреспондента и третья буква - буквенным обозначением сети (направления) радиосвязи, по которой будет передаваться сообщение;
порядковый трехзначный номер телеграммы, передаваемый по этой сети (направлению) радиосвязи. Нумерация телеграммы ежедневно с 00 часов должна начинаться с номера 001 и т.д.;
2) Адрес телеграммы составляется и передается в следующем порядке: знак раздела, указатель срочности (категории) телеграммы; указатель адресата - восьмибуквенная группа;
3) Если в адресе телеграммы указаны открытые наименования пунктов (аэропортов) с двухбуквенными условными обозначениями адресата, то они передаются в этой же последовательности;
4) Строка источника составляется и передается в следующем порядке:
шестизначная группа, обозначающая дату и время подачи телеграммы;
указатель отправителя (по такой же форме, как и указатель адресата) - восьмибуквенная группа или открытое наименование пункта (адресата) и двухбуквенное или четырехбуквенное условное обозначение адресата;
знак раздела.
5) Текст телеграммы состоит из смыслового содержания сообщения, подготавливаемого отправителем.
238. Порядок передачи телеграммы:
1) В случаях передачи многословных телеграмм при дуплексной радиосвязи после передачи каждых 25 групп (слов) необходимо запросить у корреспондента знаком "?" правильность приема. При этом корреспондент должен подтвердить правильность приема буквой "К". После такого обмена передающий телеграмму дает знак повторения "ИИ" и продолжает передавать текст многословной телеграммы с последней правильно переданной группы (слова). Если необходимо получить от корреспондента повторение переданной телеграммы, то перед знаком окончания передачи "К" дается кодовое выражение "РПТ" ("Повторение").
2) При передаче без согласия корреспондента (при симплексной работе) и работе бесквитанционным способом телеграмма повторяется дважды. Перед каждой передачей даются позывные вызываемой радиостанции три раза, своей - два раза, кодовое выражение "ЩТЦ". В конце передачи вместо знака окончания передачи "К" передается "АР".
3) Если телеграмма адресуется воздушному судну, находящемуся в полете, и должна быть передана ему через определенный пункт, то указатель адресата пишется восьмибуквенной группой, где первые четыре буквы - условное обозначение пункта, который должен передать телеграмму на борт, а четыре последние буквы, - обозначение "ЗЗЗЬ".
4) В этом случае в первой строке текста пишется бортовой номер воздушного судна (условный позывной), которому адресуется телеграмма. Такая адресная строка должна заканчиваться буквами "ТЧК".
5) Если телеграмма, принятая с борта воздушного судна, находящегося в полете, подлежит дальнейшей передаче по сетям авиационной наземной электросвязи, то в пункте приема она должна быть составлена по установленному формату. В этом случае указатель отправителя должен содержать условное четырехбуквенное обозначение пункта приема телеграммы и дополнительное обозначение "ЗЗЗЪ". Бортовой номер воздушного судна (условный позывной) указывается в первой строке текста телеграммы, после него ставятся буквы "ТЧК".
239. Подтверждение приема телеграммы:
1) При двусторонней радиосвязи на каждую принятую телеграмму дается подтверждение в виде квитанции. Радиостанция подает квитанцию, не ожидая запроса. Квитанция на принятую телеграмму передается в такой последовательности:
кодовое выражение "ЩСЛ" - один раз;
номер телеграммы - один раз;
знак окончания передачи "К" - один раз.
2) Временем приема (передачи) телеграммы считается время передачи (получения) квитанции;
3) По требованию радиостанции, передавшей телеграмму, может быть дано подтверждение о приеме телеграммы обратной проверкой. Обратная проверка заключается в передаче корреспондентом полного текста телеграммы;
4) После получения телеграммы при обратной проверке радиооператор сверяет ее, если обнаружатся искажения, он передает корреспонденту исправление. Корреспондент, получив исправление, повторяет исправленные группы (слова), после чего радиооператор, передавший телеграмму, подтверждает правильность приема телеграммы кодовым выражением "ЦФМ";
5) Подтверждение о вручении переданной телеграммы адресату запрашивается кодовым выражением "ЩДЦ^" ("Вручена ли адресату телеграмма номер... ?") и указывается номер телеграммы;
6) Подтверждение о вручении телеграммы адресату производится кодовым выражением "ЩДЦ" с указанием времени ее вручения;
7) При бесквитанционном способе радиообмена подтверждение о приеме корреспондентом телеграммы производится по другим каналам связи.
240. Повторения и исправления телеграмм:
1) При симплексной радиосвязи во времени приема телеграммы сомнительные группы (слова) радиооператором подчеркиваются, а пропущенные обозначаются знаком тире. После окончания приема телеграммы радиооператор запрашивает повторение сомнительных или пропущенных групп (слов) кодовыми выражениями: "РПТ" (Повторение), "БН" (Все между...и...), "ДАЛ" (все, что только было передано), "АА" ("Все после..."), "АБ" ("Все перед...") и указывает, что нужно повторить. Если радиооператор принял несколько телеграмм подряд, кроме того, необходимо указать номер телеграммы.
2) Радиооператор после запроса корреспондента повторяет указанный текст, группу.
3) При полудуплексной или дуплексной работе в случае допущения ошибки при передаче радиооператор приемной станции немедленно подает знак перебоя, состоящий из серии точек, а радиооператор передающей станции - повторяет искаженные знаки (буквы, цифры), начиная с последней правильно переданной группы (слова).
4) В случае необходимости корреспондент может сделать любой запрос для уточнения принятого текста телеграммы, пользуясь установленными настоящими Правилами кодовыми выражениями.
5) Если ошибка в тексте принятой телеграммы была обнаружена после передачи квитанции, запрос о повторении телеграммы или ее части должен быть сделан немедленно установленным порядком. При необходимости для уточнения текста телеграммы корреспонденту направляется служебная телеграмма по сети радиосвязи или по проводной связи.
241. Передача по радиотелеграфным слуховым сетям (направлениям) телеграмм, поступивших с каналов сети AFTN.
1) При передаче по радиотелеграфным слуховым сетям (направлениям) связи сообщений, поступивших с каналов сети AFTN, составные части сообщения: заголовок, укороченная строка и окончание не передаются.
2) Если в сообщениях в адресной строке и (или) индексе отправителя имеются указатели, в которых в качестве пятой и шестой букв применены знаки "ЬЬ", то по радиотелеграфной слуховой сети (направлению) они не передаются. Вместо них в адресной строке и (или) строке отправителя передаются открытые наименования пунктов и условные обозначения адресатов и отправителей, указанные в начале текста этих телеграмм.
242. Передача циркулярных телеграмм:
1) Циркулярная телеграмма, подлежащая передаче, оформляется на одном бланке установленным порядком.
2) До начала передачи циркулярной телеграммы радиооператору необходимо убедиться в том, что корреспонденты радиосети не заняты радиообменом. После этого передается циркулярный вызов для предупреждения корреспондентов радиосети о передаче циркулярной телеграммы и передается телеграмма. Общий циркулярный вызов корреспондентов радиосети состоит из кодового выражения "ЦЩ", передаваемого три раза, слова "ДЕ", двукратной передачи позывного своей радиостанции, кодового выражения "ЩТЦ" ("Имею телеграмму для Вас"), знака окончания передачи "К".
3) По этому вызову все корреспонденты радиосети готовятся к приему циркулярной телеграммы.
4) Ответ на общий циркулярный вызов корреспондентами не дается.
5) При длительных перерывах радиосвязи в сети, сильных радиопомехах и слабой слышимости общий циркулярный вызов корреспондентов может производиться до трех раз.
6) При уверенной и слаженной работе радиосети циркулярные телеграммы могут передаваться без предварительного вызова. Корреспондентам радиосети необходимо не перебивать передачу циркулярной телеграммы.
7) Корреспонденты радиосети после приема циркулярной телеграммы передают квитанции в последовательности, установленной главной радиостанцией радиосети.
8) Каждый корреспондент радиосети может делать запросы для уточнения текста принятой циркулярной телеграммы. Если окажется, что более 20% групп (слов) текста циркулярной телеграммы корреспондентами радиосети не принято или принято с искажениями, радиостанция, передававшая телеграмму, передает ее повторно.
9) При односторонней радиосвязи и работе бесквитанционным способом подтверждение о приеме циркулярных телеграмм не передается (или передается по другим каналам связи). В конце после текста циркулярной телеграммы в этом случае вместо "К" передается "АР".
243. Передача многоадресных телеграмм:
1) Оформление телеграммы одного содержания, адресованной нескольким корреспондентам производится по требованиям, изложенным в настоящих Правилах. При передаче телеграммы должны указываться все адреса.
2) Перед передачей многоадресной телеграммы радиооператор предупреждает корреспондента о количестве адресов. При этом передается кодовое выражение "МЦ" с указанием количества адресов.
244. Передача телеграмм через промежуточную радиостанцию осуществляется отправителем (РЦИП) через промежуточную радиостанцию (РБРП) к получателю (РПЛМ).
1) Через промежуточную радиостанцию телеграммы могут передаваться с предложением и без предложения о приеме.
2) Предложение о приеме телеграммы на промежуточную радиостанцию передается обычным порядком, но вместо кодового выражения "ЩТЦ" ("Я имею телеграмму для Вас") передается "ЩДА?" ("Можете ли Вы принять телеграмму по радиостанции..") и указывается позывной радиостанции назначения.
3) Промежуточная радиостанция (корреспондент) выясняет возможность передачи телеграммы по назначению и дает согласие на прием, установленным настоящими Правилами порядком.
4) При передаче телеграммы в адресной части проставляются кодовые выражения "ФМ" ("из") и "ФОР" ("для") с позывными радиостанций или условными наименованиями пунктов отправителя и получателя.
При передаче телеграммы на промежуточную радиостанцию без предварительного предложения в начале передачи даются позывные вызываемой радиостанции три раза, своей - два раза, кодовое выражение "ЩТЦ", в адресной части проставляются слова "ФМ" и "ФОР" с позывными радиостанции.
Промежуточная радиостанция передает транзитную телеграмму радиостанции назначения обычным порядком, не изменяя заголовка и адресной части.
Если радиостанция (получатель) приняла предназначенную ей телеграмму одновременно с промежуточной радиостанцией, то она немедленно передает квитанцию промежуточной радиостанции, не ожидая от нее предложения и передачи телеграммы.
245. Передача нескольких телеграмм подряд:
1) При устойчивой радиосвязи разрешается передача нескольких телеграмм подряд. При симплексной радиосвязи подряд передаются телеграммы, имеющие в тексте не более 25 групп (слов). Телеграммы, имеющие более 25 групп, передаются частями. Разбивка телеграммы на части определяется настоящими Правилами. При полудуплексной или дуплексной радиосвязи передача телеграмм в обе стороны может производиться непрерывно.
2) Предложение о приеме нескольких телеграмм подряд передается кодовым выражением "ЩСГ?" ("Должен ли я передавать телеграмм сразу?") и указывается число телеграмм.
3) Согласие на прием нескольких телеграмм передается кодовым выражением "ЩСГ".
4) Радиооператор при передаче нескольких телеграмм подряд после передачи каждой телеграммы вместо знака окончания передачи "К" дает кодовое выражение "ЖЦ" и приступает к передаче следующей телеграммы. Знак окончания передачи "К" передается после передачи последней телеграммы. Квитанция на принятые подряд телеграммы передается с указанием их номеров.
246. Передача сигналов:
1) Сигналы передаются без предварительного вызова корреспондентов и получения согласия на прием. Сигналы передаются в следующем порядке:
позывной вызываемой радиостанции - три раза;
слово "ДЕ" - один раз;
позывной своей радиостанции - два раза;
кодовое выражение "ЬЬЬ" ("Срочное сообщение") - один раз;
сигнал - два раза;
знак окончания передачи "К" - один раз.
2) Квитанция на принятый сигнал передается немедленно повторением сигнала.
3) При передаче нескольких сигналов каждый из них повторяется два раза и отделяется от предыдущего знаком раздела.
4) Квитанция на принятые сигналы передается немедленно повторением каждого сигнала по одному разу.
5) При неуверенной связи передача сигнала может повторяться.
6) Передачу сигналов циркулярно производят таким же порядком, как и передача циркулярных телеграмм.
7) Квитанция на принятый сигнал, передаваемый циркулярно всем корреспондентам радиосети, передается установленным порядком только по требованию радиостанции, передавшей сигнал.
8) Запрос у корреспондентов о вручении адресату сигнала производится по требованию подателя телеграммы, содержащей сигнал.
247. Прекращение радиосвязи.
Любое прекращение радиосвязи должно заканчиваться передачей позывного своей радиостанции и кодовым выражением "СК" ("Конец связи").

Глава 28. Правила установления и ведения
радиотелефонной связи

248. Радиотелефонная связь в гражданской авиации осуществляется по сетям (направлениям) радио и радиорелейной связи.
249. В гражданской авиации на территории Республики Казахстан авиационная воздушная связь должна вестись на русском или английском языках.
250. По сетям (направлениям) радиотелефонной связи взаимодействия центров (пунктов) УВД передаются приказы, донесения и указания, касающиеся движения воздушных судов. Передача указанных сообщений производится непосредственно диспетчером или радиооператором по устному указанию должностных лиц службы движения. В этом случае радиооператор должен записать в аппаратный журнал текст сообщения и при необходимости фамилию должностного лица, давшего сообщение. После этого радиооператор передает сообщение корреспонденту.
251. Радиооператор на приемной станции записывает принятый текст сообщения в аппаратный журнал и передает содержание адресату.
252. Когда вызываемая станция не уверена в обозначении вызывающей станции, она должна ответить, передав следующее: "СТАНЦИЯ, ВЫЗЫВАЮЩАЯ ... (ВЫЗЫВАЕМАЯ СТАНЦИЯ) ПОВТОРИТЕ ВАШ ПОЗЫВНОЙ".
253. Для указания частоты, на которой ведется передача, необходимо назвать только две первые цифры высокой частоты (в КГц).

Глава 29. Порядок установления и ведения
радиотелефонной связи

254. Установление и ведение радиосвязи:
1) установление радиотелефонной связи с корреспондентами и передача телеграмм производятся по правилам радиотелефонной связи с применением радиотелефонных позывных, которые присваиваются корреспондентам радиосети, радионаправления;
2) кодовые выражения, применяемые при радиотелеграфной слуховой связи, заменяются их значениями, удобными для передачи.
При устойчивой радиосвязи вызов корреспондента можно проводить сокращенно.
Передачу информации по УВД и метео (ВЬ, АПП, ДЕП, ЩАВ и т.п.) допускается производить без зачитывания адресной строки и строки отправителя.
3) для вызова всех корреспондентов радиосети и передачи циркулярной телеграммы или сообщения применяется слово "Всем", которое передается трижды.
255. Ведение переговоров по радиотелефонной связи.
1) Лица, допущенные к ведению переговоров по радиотелефонной связи, должны знать правила радиообмена и перечни сведений, разрешенных к открытой передаче по сетям (направлениям) радиосвязи гражданской авиации.
2) Переговоры по сетям (направлениям) радиотелефонной связи должны быть заранее подготовлены и осуществляться с максимальной четкостью и краткостью. Следует избегать применения слов сходных по произношению, но противоположных по смыслу.
Каждое слово необходимо произносить выразительно, поддерживать постоянный уровень громкости речи. Скорость передачи не должна превышать 100 слов в минуту.
Труднопроизносимые слова и служебные знаки передаются раздельно по буквам. При этом каждая буква передается словом, указанным в приложении 10 к настоящим Правилам.
Применять другие слова для обозначения букв алфавита запрещается.
При международной радиосвязи необходимо буквенные и цифровые значения произносить в соответствии с приложением 11 к настоящим Правилам.
3) При передаче всех чисел, за исключением предписанных в подпункте 4) настоящего пункта, каждая цифра произносится отдельно.
4) При передаче всех чисел, используемых в данных об абсолютной высоте, высоте облаков, видимости и дальности видимости на ВПП, в которых содержатся целые сотни и целые тысячи, произносится каждая цифра в числе, обозначающем количество сотен или тысяч, после чего следует соответственно слово "сотен" или "тысяч". При передаче сочетаний тысяч и целых сотен произносится каждая цифра в числе, обозначающем количество тысяч, после чего следует слово "тысяч", а затем число сотен, после чего следует слово "сотен".
256. Десятичные дроби передаются в соответствии с тем, как это предписывается в подпункте 3) пункта 263 настоящих правил, при этом в соответствующей последовательности десятичная дробь выражается с помощью слова "ЗАПЯТАЯ"; в тексте на английском языке в этом месте используется слово "DECIMAL" (ДЭ-СИ-МАЛ).
257. При передаче времени обычно требуется указать только минуты данного часа. Каждая цифра должна производиться отдельно. Однако когда возникает вероятность какой-либо путаницы, следует также указывать и час.
Числа при передаче на английском языке произносятся в соответствии с Приложением 11 к настоящим Правилам.
258. В радиотелефонной связи используются слова и фразы согласно приложению 12 к настоящим Правилам.
259. Радиотелефонные позывные для воздушных судов:
1) Полные позывные
Радиотелефонные позывные подразделяются на следующие типы:
Тип а) - знаки, соответствующие регистрационным знакам воздушного судна; или
Тип б) - телефонное условное обозначение летно-эксплуатационного агентства, за которым следуют последние четыре знака из числа регистрационных знаков воздушного судна;
Тип в) - телефонное условное обозначение летно-эксплуатационного агентства, за которым следует обозначение рейса.
Название изготовителя воздушного судна или название типа воздушного судна может использоваться в качестве радиотелефонного префикса указанного выше позывного типа а).
Телефонные условные обозначения, указанные в пунктах б) и в) содержатся в документе ИКАО DOC 8585 "Условные обозначения летно-эксплуатационных агентств, авиационных полномочных органов и служб".
2) Сокращенные позывные.
Радиотелефонные позывные воздушных судов, указанные в подпункте 1 настоящего пункта, за исключением тех, которые указаны в абзаце 5 (тип в)) подпункта 1 настоящего пункта, могут быть сокращены только после установления удовлетворительной связи. Бортовая станция использует свой сокращенный позывной только после того, как он был использован в обращении к ней авиационной фиксированной станцией.
Сокращенные позывные передаются в следующей форме:
Тип а) - первый знак регистрационного знака и не менее двух последних знаков позывного;
Тип б) - телефонное условное обозначение летно-эксплуатационного агентства, за которым следуют не менее двух последних знаков позывного;
Тип в) - сокращенная форма отсутствует.
Вместо первого знака указанного выше позывного типа а) может использоваться либо название изготовителя воздушного судна, либо название типа воздушного судна.
При установлении связи всегда используются полные радиотелефонные позывные.
260. Ориентировочная оценка качества связи по величине смысловой разборчивости речи при передаче фраз и команд определяется согласно приложению 13 к настоящим Правилам.

Глава 30. Авиационное радиовещание

261. Для обеспечения передачи метеорологической и полетной информации экипажам воздушных судов организуются специальные сети радиовещания.
262. Для оперативного обеспечения экипажей воздушных судов в районе аэродрома полетной и метеорологической информацией на аэродромах классов А, Б, В, Г, Д могут организовываться радиовещательные сети АТИС.
263. Для обеспечения экипажей воздушных судов, находящихся в полете, метеорологической информацией, организуются радиовещательные передачи ВОЛМЕТ в диапазонах ОВЧ и ВЧ.
264. С целью обеспечения надежного приема информации радиовещательных передач ВОЛМЕТ в диапазоне ВЧ в пределах 1500-3000 км эти сети работают одновременно на нескольких частотах.
265. Прогнозы и фактическую погоду аэропортов, не включенных в сети радиовещательных передач, экипажи воздушных судов запрашивают у диспетчера службы движения или радиооператора этих аэропортов по сетям авиационной воздушной электросвязи.
267. Экипажи воздушных судов для получения информации по сетям радиовещательных передач в полете руководствуются сборниками аэронавигационной информации.
268. При радиовещании метеорологической информации должна применяться единая терминология, установленная гидрометеорологической службой. Метеорологическая информация для радиовещания в радиобюро должна поступать в раскодированном виде.
269. Радиовещательные передачи в телефонном режиме ведутся со скоростью, не превышающей 90 слов в минуту.
270. Для обеспечения метеорологической информацией экипажей международных аэропортов и воздушных трасс организуются радиовещательные передачи на английском языке.
271. Текст радиовещательных материалов подготавливается составителем в форме, желаемой для передачи.
272. Радиовещательные передачи ведутся на указанных частотах и в указанное время.
273. Программы и частоты всех радиовещательных передач публикуются в соответствующих документах. Любое изменение частот или времени передач сообщается с помощью НОТАМ по крайней мере за две недели до фактического изменениями. Кроме того, о любом таком изменении, если это практически осуществимо, объявляется во всех регулярных радиовещательных передачах за 48 часов до фактического изменения, и такое объявление передается один раз в начале и один раз в конце каждой радиовещательной передачи.
274. Радиовещательные передачи, ведущиеся в соответствии с программой (помимо коллективных передач, ведущихся в установленном порядке), начинаются в установленное в программе время с общего вызова. Если радиовещательная передача задерживается, в установленное время передается краткое уведомление, в котором абонентам предлагается ждать и указывается примерный период задержки в минутах.
275. После определенного уведомления о необходимости ожидания передачи в течение некоторого периода радиовещательная передача не начинается до тех пор, пока не закончится указанный период ожидания.
276. Когда радиовещательные передачи ведутся в пределах выделяемого времени, передача заканчивается каждой станцией незамедлительно в конце выделенного для передачи периода независимо от того, была ли закончена передача всего материала.
277. При проведении коллективных радиовещательных передач в установленном порядке последовательности каждая станция готова начать свои передачи в установленное время. Если по какой-либо причине станция не начинает своей радиовещательной передачи в установленное время, станция, которая должна передавать после вышеуказанной станции, ждет и затем начинает свои радиовещательные передачи в установленное для нее время.
278. В случае перерыва в работе станции, отвечающей за ведение радиовещательной передачи, эта передача, если возможно, ведется другой станцией, пока не будет восстановлена нормальная работа первой станции.
279. Преамбула каждой радиовещательной передачи, ведущейся по радиотелефону, состоит из общего вызова, назначения станции и времени передачи (UTC).

Глава 31. Учет и отчетность

280. К учетной и эксплуатационной документации относятся исходящие телеграммы, аппаратные журналы каналов радиосвязи, бортовые журналы каналов радиосвязи, магнитные носители (диски, дискеты), контрольные рулонные и ленточные записи, журналы учета и доставки телеграмм (сообщений).
281. По каналам электросвязи ежесуточному учету подлежат:
1) по телеграфным и телефонным каналам - количество и продолжительность нарушений связи;
2) по радиоканалам (слуховым и телефонным) - количество переданных и принятых сообщений по аппаратному журналу канала радиосвязи.
282. По окончанию суток работники станции брошюруют бланки исходящих и транзитных телеграмм, заклеивают рулоны, проставляется на них число, месяц, подпись работника станции и помещаются в специально определенное для архива место.
283. При большом объеме передаваемой (принимаемой) информации телеграммы могут брошюроваться отдельными подшивками (исходящих, международных телеграмм и копий рулонных записей).
284. Устанавливаются следующие сроки хранения документации:
1) аппаратные журналы каналов радиосвязи, бортовые журналы радиосвязи, журналы учета и доставки телеграмм, контрольные рулонные и ленточные записи - 30 суток;
2) подлинники телеграмм, за исключением телеграмм с метеоинформацией, магнитные диски, дискеты - 30 суток;
3) транзитные телеграммы, подлинники исходящих метеорологических телеграмм - 15 суток.
285. Сроки хранения документации на станциях связи исчисляются:
1) для подлинников, копий переданных исходящих и транзитных телеграмм, контрольных рулонных и ленточных записей - со дня их доставки;
2) для журналов - со дня датирования последней записи.
286. Сдача или уничтожение документации оформляется приемосдаточными накладными или актами об уничтожении.

Приложение 1
к Правилам по авиационной
электросвязи гражданской авиации
Республики Казахстан, утвержденным
приказом Председателя Комитета
гражданской авиации Министерства
транспорта и коммуникаций
Республики Казахстан
от 14 мая 2003 года N 218

Условные обозначения средств авиационной электросвязи

1. Средства радио- и радиорелейной связи

-------------------------------------------------------------------
NN | | Условные
пп | Наименование средств и объектов связи |обозначения
-------------------------------------------------------------------
1 Радиостанция** *
2 Радиостанция главная*** *
3 Радиостанция подвижная (автомобильная) *
4 Радиостанция портативная (носимая) *
5 Радиопередатчик *
6 Радиоприемник *
7 Радиостанция тропосферной связи *
8 Передающий радиоцентр (ПРЦ) *
9 Приемный радиоцентр (ПМРЦ) *
10 Радиорелейная станция *
11 Радиорелейная станция (один полукомплект) *
12 Радиорелейная станция (автомобильная) *
13 Радиостанция космическая *
14 Радиостанция наземная (космической связи) *
15 Радиостанция на воздушном судне *
16 Радиостанция на автомобиле *
17 Радиостанция с АФУ (А - приемо-передающая, *
Б - передающая, В - приемная) *
18 Ретранслятор *
-------------------------------------------------------------------
* (См. бумажный вариант)

** в треугольнике обозначается мощность радиопередатчика в кВт;
*** треугольник закрашивается светло-голубым цветом

2. Средства проводной связи

-------------------------------------------------------------------
NN | Наименование аппаратуры | Условные
пп | |обозначения
-------------------------------------------------------------------
1 Аппарат телефонный, общее назначение *
2 Аппарат телефонный, закрытый спец. аппаратурой *
3 Аппарат телеграфный, общее назначение *
4 Аппарат телеграфный, стартстопный *
5 Аппарат телеграфный, стартстопный, закрытый спец. *
аппаратурой
6 Аппарат передачи данных (АПД) *
7 Аппаратура громкоговорящей связи (ГТС) *
8 Аппаратура фототелеграфная *
9 Центр коммутации сообщений АФТН (ЦКС) *
10 Автоматизированное рабочее место АФТН (АРМ АФТН) *
-------------------------------------------------------------------

Приложение 2
к Правилам по авиационной
электросвязи гражданской авиации
Республики Казахстан, утвержденным
приказом Председателя Комитета
гражданской авиации Министерства
транспорта и коммуникаций
Республики Казахстан
от 14 мая 2003 года N 218

Типовая схема организации
авиационной наземной электросвязи ЗЦ
(см. бумажный вариант)

Приложение 3
к Правилам по авиационной
электросвязи гражданской авиации
Республики Казахстан, утвержденным
приказом Председателя Комитета
гражданской авиации Министерства
транспорта и коммуникаций
Республики Казахстан
от 14 мая 2003 года N 218

Типовая схема организации авиационной наземной
электросвязи ЗЦ, совмещенного с РОВД
(См. бумажный вариант)

Приложение 4
к Правилам по авиационной
электросвязи гражданской авиации
Республики Казахстан, утвержденным
приказом Председателя Комитета
гражданской авиации Министерства
транспорта и коммуникаций
Республики Казахстан
от 14 мая 2003 года N 218

Согласовано Утверждаю
Зам. Руководителя по УВД Руководитель предприятий
________________________ гражданской авиации
________(число, месяц, год) __________________________
______ (число, месяц, год)

Типовая схема организации авиационной электросвязи МДП

А/п
МВЛ РЦ МДП

Авиационная воздушная р/сеть в зоне МВЛ в * *
диапазоне ОВЧ

Авиационная воздушно-наземная р/сеть в зоне * *
МВЛ в диапазоне ВЧ

Авиационная воздушно-наземная р/сеть
в зоне МДП в диапазоне ВЧ * *

Авиационная наземная р/сеть МДП
в диапазоне ВЧ * *

Примечание: Пунктиром показаны пункты УВД * *
и каналы электросвязи, * *
организуемые в зависимости
от местных условий и
необходимости их организации.

Руководитель службы ЭРТОС _____________________
(число, месяц, год)

Приложение 5
к Правилам по авиационной
электросвязи гражданской авиации
Республики Казахстан, утвержденным
приказом Председателя Комитета
гражданской авиации Министерства
транспорта и коммуникаций
Республики Казахстан
от 14 мая 2003 года N 218

Согласовано Утверждаю
Зам. Руководителя по УВД Руководитель предприятий
________________________ гражданской авиации
(число, месяц, год) __________________________
(число, месяц, год)

Типовая схема организации авиационной
воздушной радиосвязи для УВД и связи
на воздушных трассах и районах МДП

-------------------------------------------------------------------
Диапазон | Условное | Принадлежность | Наименование радиосети
| обозначение | |
| частот | |
-------------------------------------------------------------------
ОВЧ F-15/I-IХ РЦ, ВРЦ Зона РДС

ВЧ F-16/I-IХ РЦ Зона РДС

ВЧ F-17/I-1II ЦРОС ГА Дальняя радиосвязь

ОВЧ F-25 РОВД, ВРЦ Спецсвязь для
других ведомств

ОВЧ F-8 РОВД, ВРЦ Аварийно-спасательная

ВЧ F-8/1 РОВД, ВРЦ Аварийно-спасательная

ВЧ F-21/I-1II РОВД, АМСГ Метеовещание

ОВЧ F-28 ПДСП Информационная ПДСП

СВЧ F-30 РОВД Резервная зона РДС
-------------------------------------------------------------------

Руководитель службы ЭРТОС ___________________
(число, месяц, год)

Приложение 6
к Правилам по авиационной
электросвязи гражданской авиации
Республики Казахстан, утвержденным
приказом Председателя Комитета
гражданской авиации Министерства
транспорта и коммуникаций
Республики Казахстан
от 14 мая 2003 года N 218

Согласовано Утверждаю
Зам. Руководителя по УВД Руководитель предприятий
________________________ гражданской авиации
(число, месяц, год) __________________________
(число, месяц, год)

Типовая схема организации авиационной
воздушной радиосвязи для УВД в районе
аэродрома

-------------------------------------------------------------------
Диапазон | Условное | Принадлежность | Наименование радиосети
| обозначение | |
-------------------------------------------------------------------
ОВЧ F-7/I-III ДПП-1,2,3 Подход (по числу)

ОВЧ F-5/I-I ДПК Круг

ОВЧ F.5/I-II СДП, КДП, МВЛ Взлет, посадка
(могут быть)

ОВЧ F.5/I-II ПДП Посадка

ОВЧ F-4 ДПР, СДП Руление

ОВЧ F-9/I ДПП, ДПР Спец связь (с ВС других)

ОВЧ F-8 ДПП Аварийно-спасательная

ОВЧ F-20 АМСГ Метеовещание
-------------------------------------------------------------------

Руководитель службы ЭРТОС ___________________
(число, месяц, год)

Приложение 7
к Правилам по авиационной
электросвязи гражданской авиации
Республики Казахстан, утвержденным
приказом Председателя Комитета
гражданской авиации Министерства
транспорта и коммуникаций
Республики Казахстан
от 14 мая 2003 года N 218

Буквы русского алфавита и соответствующие
им латинские буквы, используемые в сообщениях
для написания русских слов латинскими буквами

-------------------------------------------------------------------
Буквы | Буквы
-------------------------------------------------------------------
Русские | Латинские | Русские | Латинские
-------------------------------------------------------------------
Аа Аа Рр Rr
Бб Вb Сс Ss
Вв Ww Тт Tt
Гг Gg Уу Uu
Дд Dd Фф Ff
Ее Ее Хх Hh
Жж Vv Цц Сс
Зз Zz Чч CHch
Ии Ii Шш SHsh
Кк Kk Щщ Qg
Лл Ll Ыы Yy
Мм Mm Ьь Хx
Нн Nn Ээ Ее
Оо Оо Юю Iuiu
Пп Рр Яя Iaia
Ий Jj
-------------------------------------------------------------------

Приложение 8
к Правилам по авиационной
электросвязи гражданской авиации
Республики Казахстан, утвержденным
приказом Председателя Комитета
гражданской авиации Министерства
транспорта и коммуникаций
Республики Казахстан
от 14 мая 2003 года N 218

Телеграфный код морзе

-------------------------------------------------------------------
Буквы | Телеграфные знаки | Буквы | Телеграфные знаки
-------------------------------------------------------------------
Аа . - Пп . - - .
Бб - . . . РР . - .
Вв . - - Сс . . .
Гг - - . Тт -
Дд - . . Уу . . -
Ее . Фф . . - .
Жж . . . - Хх . . . .
Зз - - . . Цц - . - .
Ии . . Чч - - - .
Йй . - - - Шш - - - -
Кк - . - Щщ - - . -
Лл . - . . Ыы - . - -
Мм - - Ь - . . -
Нн - . Юю . . - -
Оо - - - Яя . - . -
-------------------------------------------------------------------

Знаки, присвоенные цифрам

-------------------------------------------------------------------
Цифры | Телеграфные знаки | Цифры | Телеграфные знаки
-------------------------------------------------------------------
1 . - - - - 6 - . . . .
2 . . - - - 7 - - . . .
3 . . . - - 8 - - - . .
4 . . . . - 9 - - - - .
5 . . . . . 0 - - - - -
-------------------------------------------------------------------

Основные знаки и пунктуация

-------------------------------------------------------------------
Название знака | Телеграфные знаки
-------------------------------------------------------------------
Точка . . . . . .

Запятая . - . - . -

Двоеточие - - - . . .

Вопросительный знак . . - - . .

Восклицательный знак - - . . - -

Апостроф . - - - - .

Тире - . . . . -

Дробная черта - . . - .

Скобка - . - - . -

Ошибка . . . . . . . .

Сигнал конца телеграммы . - . - .

Ждать . - . . .

Конец работы . . . - . -
-------------------------------------------------------------------

Приложение 9
к Правилам по авиационной
электросвязи гражданской авиации
Республики Казахстан, утвержденным
приказом Председателя Комитета
гражданской авиации Министерства
транспорта и коммуникаций
Республики Казахстан
от 14 мая 2003 года N 218

Выписка из служебного Щ-кода

-------------------------------------------------------------------
Кодовое | Значение кодового выражения
выражение |
-------------------------------------------------------------------
ЩАР? Разрешите прекратить слушать на частоте... в течение...
минут?
ЩАР Разрешаю прекратить слушать на частоте... в течение...
минут.
ЩАТ Перед передачей прослушайте. Вы работаете одновременно
с радиостанцией... (позывной).
ЩВВ Откройте дополнительный радиоканал на частоте.....кГц
(переходите в радионаправление, радиосеть...).
ЩВГ? Ответить ли вместо Вас радиостанции... (позывной)?
ЩВГ Ответьте вместо меня радиостанции... (позывной).
ЩВЖ? Разрешите работу на частоте.. кГц закрыть?
ЩВЖ Разрешаю работу на частоте.. кГц закрыть.
ЩВЗ? Сообщите, установлена ли связь с радиостанцией...
(позывной)?
ЩВЗ Связь с радиостанцией... (позывной) установлена.
ЩВИ Немедленно ответьте по проводному телеграфу.
ЩВМ? От кого исходит радиограмма?
ЩВМ Радиограмма N... исходит от радиостанции... (позывной).
ЩВН Вам радиостанция... (позывной) отвечает, следите.
ЩВО Мою радиограмму N... для... (позывной) передайте через
радиостанцию... (позывной).

ЩВП Прекратите передачу, выполняйте указание главной
радиостанции.

ЩВТ Радиограмму N... передайте для радиостанции...
(позывной).

ЩВУ? Передавали ли Вы для Меня радиограмму?

ШВУ Радиограммам-передавалась... раз, подтвердите прием.

ЩВЬ Радиограмму N... передайте по проводному каналу.

ЩДА? Можете ли принять радиограмму для радиостанции...
(позывной)?

ЩДА Передайте радиограмму для радиостанции...
(позывной).

ЩДЦ? Передали ли Вы радиограмму N... адресату... (адрес)?
ЩДЦ Я передал радиограмму N... адресату... (адрес) в
(ч.,мин).

ЩДВ Перейдите на запасную частоту... кГц (МГц).

ЩЛВ Проверка дежурства, дайте квитанцию в... ч... мин.

ИЛИ? Когда принята радиограмма N... ?

ЩЛЛ Радиограмма N... принята... (дата, время).

ЩРЖ Я готов.

ЩРЗ? Кто меня вызывает?

ЩРЗ Вас вызывает... (позывной) на... кГц (МГц).

ЩРК? Какова разборчивость моей передачи?

ЩРК Ваша передача...:
1 - неразборчива;
2 - разборчива временами;
3 - разборчива с трудом;
4 - разборчива;
5 - вполне разборчива.

ЩРЛ Я занят (или занят с...), просьба не мешать.

ЩРН Мне мешают атмосферные помехи.

ЩРО Увеличьте мощность передатчика.

ЩРП Уменьшите мощность передатчика.

ЩРС Передавайте медленнее... слов в минуту.

ЩТР Прекратите передачу.

ЩРУ? Имеете ли Вы радиограмму для меня?

ЩРУ Радиограмму для Вас не имею.

ЩСГ? Должен ли я передавать по... радиограмму сразу?

ЩСГ Передавайте... радиограмму сразу.

ЩСЛ? Можете ли Вы подтвердить прием?

ЩСЛ Я подтверждаю прием радиограммы N... полностью.

ЩСЗ Передавайте каждую группу (слово) дважды
(или по... раз).

ЩСФ? Передавать ли радиограмму частями по... групп (слов)?

ЩСФ Буду передавать радиограмму частями по... групп (слов).

ЩСТ Работайте для меня микрофоном.

ЩТА Аннулируйте радиограмму N... как будто она не
передавалась.

ЩТР? Каково точное время?

ЩТР Точное время... (ч, мин).

ЩТЦ? Сколько радиограмм Вы имеете к передаче?

ЩТЦ Я имею радиограмм для Вас... (или для)

ЩУВ? Получили ли Вы квитанцию на радиограмму N... ?

ЩУВ Я квитанцию на радиограмму N:
1 получил,
2 не получил.

ЩУМ? Закончено ли сообщение (обмен) о бедствии?

ЩУМ Сообщение о бедствии закончено.

ЩУЦ? Какой номер последнего сообщения, полученного Вами от
меня?

ЩУЦ Номер последнего сообщения, полученного от Вас,
следующий...

ЩЦЗ Вы нарушаете правила радиообмена (Вы нарушаете
требования статьи N... ПС ГА -2001).

ЩЦО? Можете ли Вы принять телеграмму?

ЩЦЬ? Какой Ваш позывной?

ЩЦЬ Мой позывной...

ЩЩС? Приняли ли Вы сообщение от меня (или от...), переданное
в... (время)?

ЩЩС Я принял сообщение от Вас (или от), переданное в...
(время).

ЩЩТ? Повторите, что Вами передано в... (время)?

ЩЩТ Повторяю, что я передал в... (время).

ЩЫБ Срочно дайте ответ на вашу радиограмму N....

ЩЫВ? Помочь ли Вам связаться с...?

ЩЫВ Помогите мне связаться с...

ЩЫГ Ответа на радиограмму N... нет.

ЩЫЕ? Сообщите время смены дневных и ночных частот?

ЩЫЕ Время смены дневных и ночных частот...

ЩЫЖ Радиограмма N... искажена, проверьте, срочно повторите.

ЩЬС Пригласите на радиостанцию...для ведения прямых
переговоров.

ЩЬУ Ваше сообщение не получено

ЩЬФ Для Вас имеется большое количество радиограмм,
обеспечьте качественный прием.
-------------------------------------------------------------------

Приложение 10
к Правилам по авиационной
электросвязи гражданской авиации
Республики Казахстан, утвержденным
приказом Председателя Комитета
гражданской авиации Министерства
транспорта и коммуникаций
Республики Казахстан
от 14 мая 2003 года N 218

Таблица обозначения букв русского алфавита

-------------------------------------------------------------------
Буква | Слово | Буква | Слово
-------------------------------------------------------------------
А Анна Р Роман
Б Борис С Семен
В Василий Т Татьяна
Г Григорий У Ульяна
Д Дмитрий Ф Федор
Е Елена X Харитон
Ж Женя Ц Цапля
3 Зинаида Ч Человек
И Иван Ш Шура
Й Иван краткий Щ Щука
К Константин Э Эхо
Л Леонид Ю Юрий
М Михаил Я Яков
Н Николай Ы Еры
О Ольга Ь Мягкий знак
П Павел Ъ Твердый знак
-------------------------------------------------------------------

Приложение 11
к Правилам по авиационной
электросвязи гражданской авиации
Республики Казахстан, утвержденным
приказом Председателя Комитета
гражданской авиации Министерства
транспорта и коммуникаций
Республики Казахстан
от 14 мая 2003 года N 218

Таблица произношений латинских букв и цифр

-------------------------------------------------------------------
Буква | Слово |Произноше-| Буква | Слово |Произношение
(цифра)| |ние | (цифра) | |
-------------------------------------------------------------------
A Alpha Алфа U Uniform Юниформ
В Bravo Браво V Viktor Викта
С Charlie Чарли W Whiskey Виски
D Delta Делта X X-ray Эксрей
Е Echo Эко Y Yankee Янки
F Foxtrot Фокстрот Z Zulu Зулу
G Golf Голф 0 Zero Зиро
Н Hotel Хотэл 1 One Уан
I India Индия 2 Two Ту
J Juliett Джульет 3 Three Три
К Kilo Кило 4 Four Фор
L Lima Лима 5 Five Файв
М Mike Майк 6 Six Сикс
N November Новембер 7 Seven Севэн
О Oscar Оскар 8 Eight Эйт
Р Papa Папа 9 Nine Найнэр
Q Quebek Квебек Десятичная Decimal Дэсимал
R Romeo Ромео Дробь
(запятая)
S Sierra Сьерра
Т Tango Танго Сотня Hundred Хандред
Тысяча Thousand Таузэнд
-------------------------------------------------------------------

Приложение 12
к Правилам по авиационной
электросвязи гражданской авиации
Республики Казахстан, утвержденным
приказом Председателя Комитета
гражданской авиации Министерства
транспорта и коммуникаций
Республики Казахстан
от 14 мая 2003 года N 218

Фраза Значение
ПОДТВЕРДИТЕ ACKNOLEDGE "Сообщите, что вы получили и поняли
это сообщение."
ПОДТВЕРЖДАЮ AFFIRM "Да."
ОДОБРЕНО APPROVER "Разрешение на предлагаемые действия
выдано."
РАЗДЕЛ BREAK "Настоящим указываю промежуток между
частями сообщения." (Используется,
когда нет четкого разделения между
текстом и другими частями сообщения.)

РАЗДЕЛ РАЗДЕЛ BREAK BREAK "Настоящим указываю промежуток между
сообщениями, передаваемыми различным
воздушным судам в условиях
интенсивного воздушного движения."

ОТМЕНЯЮ CANCEL "Переданное ранее решение
аннулируется."

ПРОВЕРКА CHECK "Проверка системы или процедуры."
(Ответа, как правило, не требуется.)

РАЗРЕШЕНО CLEARED "Разрешаю выполнение действий в
соответствии с оговоренными
условиями."

ПОДТВЕРДИТЕ CONFIRM "Правильно ли я понял следующую
фразу...?" или "Правильно ли Вы
поняли это сообщение?"

РАБОТАЙТЕ CONTACT "Установите радиосвязь с...."

ПРАВИЛЬНО CORRECT "Понял правильно."

ДАЮ ПОПРАВКУ CORRECTION "В данной передаче (или указанном
сообщении) была сделана ошибка.
Правильным вариантом является
следующий...."

НЕ ПРИНИМАЙТЕ DISREGARD "Считайте, что это сообщение не
ВО ВНИМАНИЕ передавалось."

ПРОДОЛЖАЙТЕ GOAHEAR "Продолжайте передавать ваше
сообщение."

КАК СЛЫШИТЕ HOW DO YOU "Каково качество моей передачи?"
READ

ПОВТОРЯЮ I SAY AGAIN "Повторяю для ясности или уточнения."

КОНТРОЛИРУЙТЕ MONITOR "Прослушайте на (частоте)."

НЕТ NEGATIVE "Даю отрицательный ответ", "не
согласен", "не разрешаю" или
"неправильно."

ПРИЕМ OVER "Моя передача закончена, я жду от вас
ответа."

КОНЕЦ OUT "Настоящий обмен передачами закончен
и ответа не ожидается."

ПОВТОРИТЕ READ BACK "Повторите мне все или указанную
часть этого сообщения в том виде, в
каком вы ее приняли."

ДАЮ НОВОЕ RECLEARED "В последнее разрешение внесены
РАЗРЕШЕНИЕ изменения, и данное новое разрешение
заменяет выданное вам ранее
разрешение или часть его."

СООБЩЕНИЕ REPORT "Передайте мне следующую
информацию...."

ПРОШУ REQUEST "Мне хотелось бы знать...." или "Я
хотел бы получить...."

ВАС ПОНЯЛ ROGER "Я принял всю вашу последнюю
передачу."
Примечание. Ни при каких
обстоятельствах не используется в
ответе на вопрос, требующий
повторения или прямого
утвердительного (ДА) или
отрицательного (НЕТ) ответа.

ПОВТОРИТЕ SAY AGAIN "Повторите все или следующую часть
вашей последней передачи."

ГОВОРИТЕ SPEAK "Уменьшите скорость передачи."
МЕДЛЕНЕЕ SLOWER

ЖДИТЕ STANDBY "Ждите, я вас вызову."

ПРОВЕРЬТЕ VERIFY "Проверьте и получите подтверждение
у составителя."

ВЫПОЛНЯЮ WILCO "Ваше сообщение принял и буду
выполнять."

ПРОДУБЛИРУЙТЕ WORDS TWICE а) При запросе: "Связь плохая. Прошу
СЛОВА ИЛИ передать каждое слово или группу слов
СЛОВА БУДУТ дважды."
ПРОДУБЛИРОВА- б) Для информации: "Поскольку связь
НЫ плохая, каждое слово или группа слов
в данном сообщении будут передаваться
дважды."

________________________________________________________________

Приложение 13
к Правилам по авиационной
электросвязи гражданской авиации
Республики Казахстан, утвержденным
приказом Председателя Комитета
гражданской авиации Министерства
транспорта и коммуникаций
Республики Казахстан
от 14 мая 2003 года N 218

-------------------------------------------------------------------
Оценка |
качества | Характеристика качества связи
речи |
-------------------------------------------------------------------
1. Полная неразборчивость связного текста (срыв связи)
2. Понимание передаваемой речи с большим напряжением
внимания, переспросами и повторениями
3. Понимание передаваемой речи с напряжением
внимания без переспросов и повторений
4. Понимание передаваемой речи без затруднений
5. Понимание передаваемой речи без малейшего напряжения
внимания
-------------------------------------------------------------------

Приложение 14
к Правилам по авиационной
электросвязи гражданской авиации
Республики Казахстан, утвержденным
приказом Председателя Комитета
гражданской авиации Министерства
транспорта и коммуникаций
Республики Казахстан
от 14 мая 2003 года N 218

_________________________________________________________________ Категория сообщений и порядок Радиотелефонный
очередности: сигнал:
_________________________________________________________________

1) аварийные вызовы, сообщения о МЕЙДЕЙ (MAYDAY)
бедствии или фраза ТЕРПЛЮ БЕДСТВИЕ.

2) срочные сообщения, включая сообщения,
которым предшествует сигнал PAN PAN или
медико-санитарного транспорта PAN, PAN MEDICAL

3) сообщения, касающиеся безопасности
полетов

4) метеорологические сообщения

5) сообщения, касающиеся регулярности
полетов
_________________________________________________________________

Сообщения НОТАМ может относиться к любой из категорий, перечисленных в подпунктах 2)-5) включительно. Категория определяется содержанием и важностью сообщения НОТАМ для соответствующего воздушного судна.

Қазақстан Республикасы азаматтық авиациясының авиациялық электрбайланыс туралы ережелерiн бекiту туралы

Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникациялар министрлігі Азаматтық авиация комитеті төрағасының 2003 жылғы 14 мамырдағы N 218 бұйрығы. Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде 2003 жылғы 16 маусымда тіркелді. Тіркеу N 2363. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникация министрінің 2010 жылғы 30 маусымдағы № 299 Бұйрығымен

Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникация министрінің 2010.06.30 № 299 Бұйрығымен.

"Азаматтық авиация мемлекеттiк реттеу туралы" Қазақстан Республикасының 2001 жылғы 15 желтоқсандағы Заңына , "Қазақстан Республикасының әуе кеңiстiгiн пайдалану және авиация қызметi туралы" Қазақстан Республикасының 1995 жылғы 20 желтоқсандағы Заң күшi бар Қазақстан Республикасы Президентінің Жарлығына сәйкес бұйырамын:
1. Қоса берiлген Қазақстан Республикасының азаматтық авиациясының авиациялық электрбайланыс туралы ереже бекiтiлсiн.
2. Қазақстан Республикасының Әдiлет Mинистрлiгiнде мемлекеттік тiркеуден өткен күннен бастап осы бұйрық күшiне енедi.

Төраға

Қазақстан Республикасы
көлiк және коммуникация
министрлiгi азаматтық авиация
комитетi төрағасының
2003 жылғы 14 мамырдағы N 218
бұйрығымен бекiтiлген

Қазақстан Республикасы азаматтық авиациясының авиациялық
электрбайланыс туралы ережелерi 1 тарау. Жалпы ережелерi

1. Қазақстан Республикасы азаматтық авиациясының авиациялық электрбайланыс туралы ережелерi (әрi қарай - Ережелер) электрбайланыс құрылымы мен оны ұйымдастыру принциптерiн, байланыс жасау және қалыптастыру ережелерiн, сондай-ақ Қазақстан Республикасы азаматтық авиациясындағы электр байланыс құралдарын пайдалану тәртiбiн жүйелейдi.

2. Осы Ережелердiң талаптары мен баптары азаматтық авиация қызметкерлерiмен таратылады және қамтамасыз етiледi және азаматтық авиация әуе кемелерiнiң ұшуларын қамтамасыз ету мақсатында, өз қызметiнде авиациялық электр байланыс құралдарын пайдаланатын меншiктiлiк формасы әртүрлi барлық заңды және жеке тұлғаларға мiндеттi.

3. Осы Ережелерде пайдаланылатын негiзгi анықтамалар:
1) абонент (желi пайдаланушы) - бекiтiлген индексi бар және электрбайланыс желiсiн өз қызметiнде пайдаланушы мекеме немесе лауазым иесi;
2) авиациялық әуе электрбайланысы - борт пен авиациялық станциялардың немесе борттық станциялардың арасындағы радиобайланыс;
3) авиациялық орнықты станция - авиациялық әуе электрбайланысының құрлықтағы станциясы;
4) жер үстiндегi авиациялық электрбайланыс - негiзiнен аэронавигациялық қауiпсiздiктi қамтамасыз етуге, сондай-ақ, әуе қатынасының жүйелiлiгiн, тиiмдiлiгiн және үнемдiлiгiн қамтамасыз етуге арналған белгiлi бiр тұрақты пункттердiң арасындағы электрбайланыс;
5) авиациялық электрбайланыс - кез келген авиациялық мақсаттарға арналған электрбайланыс;
6) апат - нақты және тiкелей қауiп туғызатын, жедел жәрдемдi қажет ететiн жағдай;
7) борттық станция - әуе кемесiнiң бортына орнатылған авиациялық әуе электрбайланысының жылжымалы станциясы;
8) азаматтық авиациядағы әуе қозғалыстары, ұшуда радиотехникалық қамтамасыз ету және электробайланыс жұмыстарын өзiнiң құқықтары мөлшерiнде ұйымдастырмайтын басқа ведомстволар-мекемелер;
9) индекс - телефон станциясындағы абоненттiң нөмiрi, авиациялық орнықты электрбайланыс желi (осыдан кейiн - АОЭЖ) индексi, радиожелiсi өзiн танытатын шартты белгi белгiленген көрсеткiш;
10) электрбайланыс арнасы (тарату арнасы) - екi электрбайланыс станциясының арасындағы бiрден-бiр тiкелей байланыс құралы болып табылатын техникалық құрылғылар және электрдабылдар мен радиодабылдардың таралу өрiстерiнiң жиынтығы;
11) ұшу-пайдалану агенттiгi - әуе кемелерiн пайдаланумен немесе осы салада өз қызметiн ұсынумен шұғылданатын тұлға, мекеме, ұйым;
12) медиктiк-санитарлық көлiк - құрлықта, суда немесе әуеде тек қана медиктiк-санитарлық тасуларға арналған, толық құқықты, өкiлеттi мекемелердiң, яки жанжалға қатысушылардың бақылауымен iстелетiн кез-келген, тұрақты немесе уақытша тасу көлігі;
13) авиациялық электр байланыс мекемесi - бiр немесе бiрнеше авиациялық электрбайланыс станциясының пайдаланылуына жауап беретiн мекеме;
14) "БЛИНДОМ" хабарлау белгiсi - екi жақты байланыс жасай алмаған кезде, бiрақ бұл кезде тапсырылатын станция қабылдау мүмкiншiлiгi бар болған жағдайда бiр станциядан екiншi станцияға хабарлау;
15) жер үстiндегi жылжымалы станция - алдын ала қарастырылмаған пункттерде тоқтаған немесе қозғалыс кезiнде пайдалануға арналған, борттық станция болып табылмайтын авиациялық электрбайланыс станциясы;
16) радиотелефондық желiсi - бiр топтамадағы жиiлiктерде жұмыс iстейтiн, сол жиiлiктердi тыңдайтын, сондай-ақ, екi жақты байланыс пен "әуе-жер" трафикасын мүмкiндiгiнше сенiмдiлiкпен қамтамасыз ету үшiн бiр-бiрiне белгiлi дәрежеде көмек көрсететiн радиотелефондық авиациялық станциялардың тобы;
17) авиациялық орнықты электрбайланыс желiсi (осыдан кейiн AFTN) - жер бетiндегi авиациялық электрбайланыстарының бөлiгi болып табылатын және AFTN) станцияларының арасында хабарлар алмасуға арналған авиациялық орнықты тiзбектердiң бүкiл әлемдiк кешендi жүйесi. "Кешендi" деген сөздi осы желiсiндегi барлық басқа станциялардағы көрсетiлген желiсi аумағында кез келген авиациялық электрбайланыстың хабар беру мүмкiндiгiн қамтамасыз ететiн жұмыс режимi деп ұғу керек;
18) хабар - желiсiнен өтетiн, осы желi белгiлейтiн форматы бар ақпарат;
19) авиациялық электрбайланыс станциясы - жер бетiндегi авиациялық электрбайланыс станциясы;
20) AFTN станциясы - авиациялық орнықты электрбайланыстар желiсiнiң бiр бөлiмi болып табылатын, мемлекеттiң рұқсатымен немесе бақылауымен жұмыс iстейтiн станция;
21) жеделхат - қалыптасқан үлгi бойынша жөнелтушi толтырған және желiсiне жiберу үшiн авиациялық электрбайланыс станциясына берiлген құжат;
22) тiзбек - екi станция арасындағы барлық төте арналарды қосатын байланыс жүйесi;
23) электрбайланыс - сым, радио, оптикалық немесе басқа да электрмагниттiк жүйелер арқылы сәуле шығару, болмаса дабыл, белгi, жазбаша мәтiн, бейнеленген файлдар, дыбыс қабылдау сияқты әр түрлi хабар тарататын байланыс желiсi.

2 тарау. Авиациялық электрбайланысқа қойылатын талаптар

4. Азаматтық авиацияның (осыдан кейiн АА) авиациялық электрбайланысы - электрбайланыс желiсiне бiр-бiрiмен өзара байланысқан орталықтардың, станциялардың, жеке құрылымдардың, электрбайланыстың әр түрлi құралдарының жиынтығы. Авиациялық электрбайланыс құралдарының шартты белгiлерi осы Ережелердiң 1-қосымшасында көрсетiлген.

5. АА-ның электрбайланысы мынандай негiзгi мiндеттердi орындауды қамтамасыз етуге тиiстi:
1) әуе қозғалысының қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету мен ретке келтiру және олардан хабар-ошар алып тұру, сондай-ақ ұшудың барлық сатыларынан хабар жеткiзiп тұру мақсатында ӘҚБ орталықтары (пункттерi) арқылы әуе кемелерiнiң экипаждарына нұсқау, жарлық, тапсырма және әр түрлi хабарлар беру;
2) ұшуды жоспарлау мен ұйымдастыру және әуе қозғалысын басқару iсiнде әуе қозғалысын басқару орталықтарын (пункттерiн) өзара әрекеттестiру, үйлестiру;
3) азаматтық авиацияның ұйымдары, ӘКП және ӘҚБ ұйымдар қызметтерiн қолма-қол үйлестiру;
4) әкiмшiлiк-басқарушылық және өндiрiстiк ақпараттар беру;
5) азаматтық авиация автоматтандырылған басқару жүйесiнiң (осыдан кейiн АБЖ) әр түрлi мәлiметтерiн беру.

6. Азаматтық авиацияның авиациялық электрбайланысына қойылатын негiзгi талаптар:
1) уақтысында байланыс орнату (жасау);
2) байланыстың сенiмдiлiгi және үздiксiздiгi;
3) ақпарат берудiң қажеттi жылдамдығын қамтамасыз ету;
4) ақпарат берудiң талап етiлген дәлдiгiн қамтамасыз ету;
5) ақпарат беру кезiнде құпиялықты қамтамасыз ету;
6) мүмкiндiгiнше нәтижелiлiк және қызмет тиiмдiлiгi.

3 тарау. Авиациялық электрбайланыс құрылымы
мен ұйымдастыруға қатысты негiзгi ережелерi

7. Қазақстан Республикасының авиациялық электрбайланысы (осыдан кейiн АЭБ) үш бөлiмге бөлiнедi:
1) авиациялық әуе электрбайланысы;
2) авиациялық жер үстiндегi электрбайланысы;
3) авиациялық радиохабар тарату.

8. Авиациялық әуе электрбайланысы мыналар үшiн ұйымдастырылады:
1) ӘҚБ орталықтарының (пункттерiнiң) диспетчерлерi әуе кемелерiнiң экипаждарымен тiкелей радиотелефондық байланыс жүргiзу және барлық ұшу кезеңiнде қозғалғаннан (рульдеуден) бастап қонғанға дейiн және рульдеу соңына дейiн мәлiметтер беру үшiн авиациялық байланыс ұйымдастырылады;
2) ӘҚБ орталықтары арқылы ұшып жүрген әуе кемесiнiң экипаждарымен радиотелефондық, радиотелеграфтық, сонымен бiрге радиооператорлардың көмегiмен байланыс жүргiзу;
3) ӘҚБ орталықтары және апаттан құтқару қызметi арқылы әуе кемесiнiң экипаждарымен немесе апатқа ұшырағандармен байланыс жүргiзу.

9. Авиациялық жер үcтi электрбайланысы мыналар үшiн ұйымдастырылады:
1) ӘҚБ орталықтарының (пункттерiнiң) әрекеттерiнiң үйлесуiн қамтамасыз ету;
2) азаматтық авиацияның ұйымдары мен әуе кеңiстiгiн пайдалану және ӘҚБ ұйымдарының қызметiн үйлестiрудi қамтамасыз ету;
3) өндiрiстiк-диспетчерлiк қызметтер мен азаматтық авиацияның әкiмшiлiк басқару қызметшілерiнiң әрекетiн қамтамасыз ету;
4) азаматтық авиация әуе кемелерiнiң ұшуларын қамтамасыз ету;
5) мәлiметтердi беру.

10. Авиациялық радиохабар тарату мыналар үшiн ұйымдастырылады:
1) оперативтi ұшу-ақпараттық қызметiнде ұшып жүрген әуе кемесiнiң экипаждарын хабардар ету;
2) әуеайлақ ауданында хабарларды автоматты түрде беру;
3) маршрутта жүрген әуе кемесiнiң экипаждарына ауа райы туралы хабарды автоматты түрде беру.

4 тарау. Авиациялық электрбайланыстарды ұйымдастыру
жұмыстарына қатысты жалпы талаптар

11. Авиациялық электрбайланыс станцияларының жұмыс уақытын (сағатын) азаматтық авиацияның ұйымдарының, мекемелерiнiң (станция кiмнің басқаруында болса, сол мекеменiң) жетекшiлерi белгiлейдi.

12. Ұшудың аэронавигациялық ақпарат жинақтарында ол "жұмыс уақыты" - жәй жұмыс режимi көpceтілуі керек.

13. Егер авиациялық электрбайланыс органдарының (станцияларының) жұмыс уақыты мезгiл тәртiбiнiң реттелуiне, сынақ жұмыстарының жүргiзiлуiне және аппаратураның ауыстырылуына, сондай-ақ ауежайындағы жұмыс уақытының өзгеруiне байланысты қалыптасқан режимнен өзгерсе, онда жұмыс уақытының өзгеруi басталғанға дейiн бiр жетi бұрын аэронавигациялық ақпарат жинағына қалыптасқан тәртiп бойынша өзгерiс ендiрiледi және ол туралы хабарлама қағаз таратылады (осыдан кейiн НОТАМ).

14. Авиациялық электрбайланыс станциясы (әрi қарай - станция) өздерiнiң жұмыс сағатын ұшуды қамтамасыз етуге қажеттi мөлшерде, яғни трафик бойынша қанша қажет болса, сонша мөлшерде жасап алады.

15. Өз жұмысын тоқтатар алдында станция бұл туралы өзi тiкелей байланыс жасайтын барлық басқа станцияларды хабардар етедi; жұмыс сағатының мерзiмiн ұзартудың қажетi жоқ екендiгiн нақтылайды; егер оның әдеттегi жұмыс уақытынан ерекшелiгi болса, қайта бастау жұмыс уақытын хабарлайды.

16. Станция желi құрамында тұрақты түрде жұмыс жасап, жалпы тiзбекте қабылдау мен таратуды қамтамасыз етiп жүрген жағдайда ол өзiнiң жұмысын тоқтататындығы туралы ниетiн бас станцияға (егер ондай станция бар болса) немесе осы желi шеңберiндегi барлық басқа станцияларға хабарлайды. Жұмысын 2 минут жалғастырып, егер осы уақыт аралығында ешқандай шақыру алмаса, содан кейiн жұмысын тоқтата алады.

17. Тәулiк бойы жұмыс iстемейтiн, апатқа, аяқ асты жағдайға, бақытсыздыққа қатысы бар немесе қатысуды жорамалдап отырған станция байланыс құралдарының тиiстi қызметiмен қамтамасыз ету үшiн өзiнiң әдеттегi жұмыс сағатын (қызмет уақытын) жасап ала алады.

18. Авиациялық электрбайланыстың әрбiр станциясы өз жұмысын осы Ережеде баяндалған талаптарға сай жүзеге асыруға тиісті.

19. Ол мынандай жағдайларда болады:
1) кейбiр ережелердiң бұзылуы қауiптi болып табылмайды, өйткенi ол хат жазысу немесе жолығысу жолдары арқылы мүдделi жақтардың арасында тiкелей байланыс жасау нәтижесiнде түзетiлуге тиiстi;
2) станция қатерлi немесе бiрнеше рет ереже бұзуға жол бердi делiк, мұндай жағдайда оны табушы өкiлеттi орган осы станция құрамына кiретiн тиiстi өкiлеттi органға бұл туралы түсiнiктеме жасайды;
3) осы тармақтың 1), 2) iшкi тармақшасында баяндалған iс-әрекет мынандай жағдайда да болады, егер байланыс станцияларының бiреуi шет елдiкi болса.

20. Авиациялық электрбайланыстың барлық станциялары дүниежүзiлiк үйлестiру уақытын (UTC) пайдалануға тиiстi. Тәулiктiң аяғы түн ортасы болып саналады, яғни 24.00, ал басы - 00.00.

21. Ерекшелiк ретiнде электрбайланыстың жергiлiктi желiсiнде осы желi үшiн кесiмдi уақытты пайдалануға жол берiледi.

5 тарау. Авиациялық әуе электрбайланысына
қатысты жалпы талаптар

22. Авиациялық әуе электрбайланысы мыналарды қамтамасыз етуге тиiстi:
1) қозғалыс қызметi диспетчерлерiнiң әуе кемелерiнiң экипаждарымен ұшқаннан қонғанға дейiнгi барлық ұшу аралығында тiкелей радиотелефон байланысын үздiксiз жүргiзу;
2) қозғалыс қызметi диспетчерлерiнiң ұшып жүрген әуе кемелерiнiң экипаждарымен радиооператорлар арқылы радиотелефон байланысын жүргiзу;
3) қозғалыс қызметi диспетчерлерi (радиооператорлары) мен ұшып жүрген әуе кемелерiнiң экипаждары арасында радиотелеграфтық есту байланысын жүргiзу;
4) қозғалыс қызметi пунктi диспетчерлерi (радиобюро) мен әуе кемелерiнiң экипаждары арасында хабарлар алмасуға тұрақты түрде даяр болу;
5) байланыстың жоғары сапасы;
6) iздеусiз және бұрап келтiрусiз байланыс;
7) әуе кемелерiнiң экипаждарына хабарларды айналымдық түрiнде беру мүмкiндiгi.

23. Авиациялық әуе электрбайланысы Қазақстан Республикасы әуе қозғалысы басқармасында қабылданған ұстанымдарға сәйкес ұйымдастырылады.

24. Авиациялық әуе электрбайланысы сертификацияланған (құрал-жабдықтар типiне сертификаты бар) электрбайланыс құралдары мен мәлiметтер берудi пайдалана отырып ұйымдастырылуға тиiстi.

25. Қабылданған әуе қозғалысын ұйымдастыру құрылымы негiзiнде әрбiр ұйымдарда немесе ӘКП және ӘҚБ ұйымдарында авиациялық әуе электрбайланысын ұйымдастыру схемасы жасалынады.

26. Авиациялық әуе электрбайланыстарын ұйымдастыру үшiн жоғары жиiлiктер (осыдан кейiн ЖЖ), өте жоғары жиiлiктер (осыдан кейiн ӨӨЖ) диапазонды радиобайланыс құралдарын және спутниктiк байланыс пайдаланылады. ЖЖ диапазонды құралдар әуе кемелерiнiң экипаждарын қашық байланыспен қамтамасыз ету үшiн, сондай-ақ, ӨЖЖ радиобайланысы жоқ жерлерде ұшу аймағындағы байланыстар үшiн пайдаланылады.

27. Қозғалыс қызметiнiң әрбiр диспетчерлiк пунктiнде авиациялық әуе электрбайланысы құралдарының болуы, олардың радиомәлiметтерi, жұмыс режимдерi әуе трассасы бойынша аэронавигациялық ақпараттар жинағына және Қазақстан Республикасы әуе кеңiстiгiндегі қамтамасыз ету радиотехникалық құралдарының уақыт тәртiбiне (регламентiне) енгiзiледi.

28. Авиациялық әуе электрбайланысы жоғары сенiмдiлiкке ие болуға тиiстi. Әуе кемелерiмен байланысты жоғалтып (үзiп) алу - ұшудағы ерекше жағдай деп есептелiнедi. Егер радиобайланыс бар құралдарды пайдалануда 5 минут iшiнде экипаж бiрнеше рет қайталап шақырулардың ешқайсысына жауап бермесе, онда әуе кемелерiмен радиобайланыс үзiлген жағдайда оны қалпына келтiруге қатысты мүмкiн болған шаралардың бәрiн тез арада қолдану керек.

29. Авиациялық әуе электр байланысының сенiмдiлiгiн арттыру үшiн, қалыптасқан талапқа сай әрбiр радиостанция желiлерiнiң запас жасалуы керек.

30. Егер хабар беруге жердегi электрбайланысты пайдалануға болатын болса, ескертiлген 37-тармақтан басқа тармақтарда авиациялық әуе электрбайланыстары жиiлiктерiнде хабар беру жүргiзiлмейдi.

31. Авиациялық станцияны бiр кезде бiрнеше борттық станциялар шақырған жағдайда әуе кемелерiмен байланыс орнату жөнiндегi шешiмдi авиациялық орнықты станция қабылдайды.

32. Радиостанцияны бұрап келтiру (настройка)және тексеру үшiн сынақ дабылдарын беру 10 секундтан аспауы керек, ол радиотелефон арқылы дауыспен берiлетiн цифрлардан (Бiр, Екi, Үш т.б.) тұрады; содан кейiн сынақ дабылдарын беретiн радиошақыру станциясы жалғастырады.

33. Қажет болған жағдайда радиобайланыс қашықтығы мен үздiксiздiгiн арттыруға байланысты ұйымдастыру-техникалық шаралар жүргiзiлуге тиiстi. Ондай шараларға мыналар жатады:
1) ұшу трассасына шығарылған ӨЖЖ диапазонды peтстанцияларды ұйымдастыру;
2) ӨЖЖ диапазонды радиобайланыс құралдарын орналастыру үшiн биiк жерлердi, биiк құрылыстарды пайдалану;
3) күшi жоғары және арнаулы антенна жүйесi бар ӨЖЖ диапазонды радиобайланыс құралдарын қолдану;
4) радиобайланыс пен спутниктiк байланыстың жаңа құралдарын пайдалануға енгiзу;
5) ӨЖЖ каналдары қабылдамаған (жоқ болған) немесе радиобайланыстың үздiксiздiгi бұзылған жағдайда диспетчерлердiң нұсқауын және экипаждардың хабарларын беру үшiн ЖЖ каналдарды ұйымдастыру.

34. Авиациялық әуе электрбайланысын ұйымдастыру кезiнде мыналар ескерiлуi керек:
1) қолданылатын радиоқұралдардың тактикалық, техникалық мүмкiндiктерi;
2) қолданылатын радиотехникалық құралдардың электрмагниттiк үйлесiмдiлiгi;
3) жиiлiктi таңдау;
4) радиотолқындардың өту жағдайы, атмосфералық, өнеркәсiптiк және басқа да электрлiк кедергiлер, жұмыс процесi кезiндегi авиациялық әуе электрбайланыстарын жетілдiруге байланысты ұйымдастыру-техникалық шараларын өткiзу мүмкiндiгi.

35. ӘҚБ үшiн әуе жолдары мен жергiлiктi диспетчерлiк пункттердегi байланыстарды және авиациядағы әуе радио-байланыстарын ұйымдастырудың қалыптық схемасы осы Ережелермен бiрге берiлген осы Ережелердiң 5-қосымшасында көрсетiлген.

36. Аэродром ауданындағы ӘҚБ үшiн авиациялық әуе радиобайланысын ұйымдастырудың қалыптық схемасы осы Ережелермен бiрге берiлген 6-қосымшада көрсетiлген.

6 тарау. Авиациялық әуе электрбайланысында
өңдеуден өткен хабарлар

37. Авиациялық әуе электрбайланысында өңделген хабарлар категориялары, байланыс орнату мен хабар таратудың кезек тәртiбi, осы Ережелердiң 14-қосымшасында көрсетiлген.

38. Апат туралы хабарламалар осы Ережелердiң 14 тарауында айтылған қағидаларға сәйкес өңдеуден өткiзiледi.

39. Жедел хабарлар. Әуе кемелерiнiң қауiпсiздiгiне немесе басқа да көлiк құралдарына, сондай-ақ, бортта немесе көзге көрiнерлiк шамада болған (бiрақ жедел жәрдем көрсетудi қажет етпейтiн) белгiлi бiр адамдарға қатысы бар хабарлар.

40. Ұшу қауiпсiздiгi туралы хабарлар мыналарды қамтиды:
1) қозғалысқа және басқаруға қатысты хабарлар мен [PANS- RAC (DOC 4444)];
2) ұшып жүрген әуе кемелерiне тiкелей қатысы бар ұшу-пайдалану агенттiгiнде немесе әуе кемесiнiң бортында құрастырылған хабарлар;
3) ұшып жүрген немесе ұшуға даяр тұрған әуе кемелерiне тiкелей қатысы бар метеорологиялық хабарлар туралы (жеке-жеке берiлген немесе радиохабары үшiн арналған);
4) ұшып жүрген немесе ұшуға даярланып жатқан әуе кемелерiне қатысы бар басқа да хабарлар.

41. Метеорологиялық хабарламалар - әуе кемелерiнiң бортынан немесе әуе кемелерiне осы Ережелердiң 40 тармағының 3) iшкi тармақшасында көрсетiлген ақпараттардан басқа метеорологиялық ақпараттар.

42. Ұшу жүйелiлiгi туралы хабарлар мынаны қамтиды:
1) әуе кемелерiнiң ұшу қауiпсiздiгi мен ұшу жүйелiлiгiн қамтамасыз етуде өте маңызды орын алатын құралдардың пайдаланылуы мен техникалық қызмет көрсетiлуiне қатысты хабарлар;
2) әуе кемелерiнiң күтiмiне қатысты хабарлар;
3) жолаушылар мен экипаж мүшелерiнiң қажеттiлiгiне орай әдеттегi күн кестесiнiң ауытқуынан туған өзгерiстерге қатысты ұшу-пайдалану агенттiгiнiң өкілдерi берiлген нұсқаулар;
4) жоспарланбаған қонуға қатысты хабарлар;
5) әуе кемелерi үшiн тығыз қажеттi бөлшектер мен материалдарға қатысты хабарлар;
6) күн кестесiнiң өзгеруiне қатысты хабарлар.

7 тарау. Әуеайлақтағы авиациялық әуе электрбайланысы

43. Әуеайлақтың аумағында авиациялық электрбайланысы осы әуеайлақ үшiн қабылданған әуе қозғалысын басқарудың схемасына сәйкес жүргiзiледi.

44. Әуеайлағының аумағында авиациялық әуе электрбайланыс ӨЖЖ диапазонындағы радиобайланыс құралдарын пайдалану арқылы iске асады.

45. Әуе қозғалысын басқару мен әуеайлағының аумағындағы байланысты қамтамасыз ету үшiн мынандай радиожелi ұйымдастырылуы мүмкiн:
1) аумақ;
2) мұнара;
3) жақындап келетiн (секторлардың санына қарай);
4) айналатын;
5) ұшатын және қонатын;
6) бұратын (жүретiн);
7) апаттан құтқаратын (ӘҚБ-ның жалпы барлық тармақтары үшiн);
8) АТИС;
9) ВОЛМЕТ;

46. Қазақстан Республикасының әуеайлақтарын әуе кемелерiнiң қосымша қонатын жерi ретiнде пайдалану кезiнде әуе айлақ аумағындағы ұшу басқармасының барлық ведомстволары ұшу, биiктiк алу, қонуға кiру үшiн маневр жасау кезеңдерiнде ӘҚБ-ның бiрыңғай әдiстерi мен жұмыс технологияларын және радиохабарласу сөзтiркесiн қолдану арқылы iске асырады.

47. AA-ның қосымша қонатын жер ретiнде пайдаланылатын А, Б және В класс әуеайлақтарында, сондай-ақ, бiрлесiп тiрек ететiн, бiрлесiп пайдаланатын әуеайлақтарда 124,0 МГц жиiлiкпен жұмыс iстейтiн ӨЖЖ диапазонды командалық мәрелiк (қосымша) бiртұтас радиобайланыс ұйымдастырылады.

48. Радиожелi бiрлестiгiне қатысты жүгiру, ұшу, қону және айналу iсi әуе қозғалысы басқармасы қабылдаған схемаларға және әуе кемелерiнiң қозғалыс қарқындылықтарына байланысты қозғалыс қызметi арқылы жүзеге асады; олар мiндеттi түрде осы әуе айлаққа арналған нұсқаулыққа және аэронавигациялық хабарлар жинағына жазылады.
Мұндай жағдайда радиобайланыстың бiртұтас жиiлiгi белгiленедi.

8 Тарау. Әуе трассаларында және жергiліктi әуе жолдарында
авиациялық әуе электрбайланыстарын ұйымдастыру

49. Әуе трассаларындағы, жергiлiктi әуе жолдарында (осыдан кейiн ЖӘЖ) авиациялық әуе электрбайланыс әрбiр әуе трассасы мен ЖӘЖ үшiн әуе қозғалысы басқармасы қалыптастырған схемаға сәйкес ұйымдастырылады.

50. Әуе трассаларында және жергiлiктi әуе жолдарында әуе қозғалысын басқаруды қамтамасыз ету ӨЖЖ және ЖЖ диапазондарындағы радиобайланыс құралдары арқылы жүзеге асады.

51. Әуе трассалары мен ЖӘЖ әуе қозғалысын басқаруды қамтамасыз етудiң негiзгi құралдары болып осы нақтылы жағдайда әуе кемелерiнiң ұшуын барынша терең басқаруды қамтамасыздандыратын сол диапазондардағы радиобайланыс құралдары есептелiнедi.

52. Әуе қозғалысын басқаруды және әуе трассалары мен бiрiншi категориялы жергiлiктi әуе жолдарындағы байланысты қамтамасыз ету үшiн мынандай радиожелiлер ұйымдастырылады:
1) ӨЖЖ диапазонындағы әуе қозғалысы қызметiнiң аймағы (осыдан кейiн ӘҚҚА) зонасын басқару үшiн (секторлардың саны бойынша);
2) ЖЖ диапазонды ӘҚҚА зонасындағы әуе байланысы (ӨЖЖ-ны даламен қалқалау болмаған жағдайда);
3) ЖЖ диапазонындағы қашықтық байланыс;
4) ӨЖЖ диапазонындағы апаттан құтқару байланысы.

53. ӘҚҚА зонасындағы басқаруға арналған ӨЖЖ диапазонындағы радиожелiнiң саны берiлген ӘҚҚА зонасында ұйымдастырылған секторлардың санымен анықталады. Метрлiк радиотолқынның таралу ерекшелiгiн ескере отырып, ӘҚҚА-ның барлық зоналарында (секторларында) әуе қозғалысын басқарудың үздiксiздiгiн қамтамасыз ету үшiн, басқаруды ӘҚҚА диспетчерлерi арқылы тiкелей жүзеге асыруға тиiстi бiр немесе бiрнеше ӨЖЖ ретрансляторлары ұйымдастырылуы мүмкiн; сондай-ақ, көмекшi аудандық орталық (осыдан кейiн КАО) ұйымдастырылуы да мүмкiн. ӨЖЖ жұмысы КAO ретранслятор мен радиостанцияларының ӘҚҚА диспетчерлерi радиостанцияларының жиiлiгiнде немесе жиiлiктердi жылжыту, ауыстыру әдiсi бойынша iстелiнуге тиiстi.

54. ӘҚҚА аймағында авиациялық әуе байланысы үшiн ЖЖ диапазондағы радиожелi ӘҚҚА диспетчерлерiнiң бiрнешеуi үшiн бiр жиiлiкте, сондай-ақ "жиiлiктер тобы" принципi бойынша ұйымдастырылуы мүмкiн.

55. ЖЖ диапазонды алыс байланыстағы радиожелi алыс қашыққа арнаулы және халықаралық ұшуды орындайтын әуе кемелерiнiң экипаждарымен байланыс жасау үшiн ұйымдастырылады.

56. Әуе трассаларымен алысқа ұшуды орындайтын әуе кемелерiнiң экипаждары мен ӘҚБ диспетчерлiк пункттерiнiң арасындағы ЖЖ диапазонындағы қашық байланысты радиожелi Қазақстан Республикасын азаматтық авиацияның өкiлеттi органының келiсiмiмен ұйымдастырылуы мүмкін.

57. ӨЖЖ диапазонында хабар беретiн радиоканалдар әуе кемелерiнiң экипаждарымен және:
1) әуежайлар және авиакомпаниялар арасында - қажеттi коммерциялық хабарлар алу мақсатында;
2) авиациялық техникалық базамен (орталығымен) АТБ (АТО) - әуе кемелерiнiң материалды бөлшектерiнiң жағдайы хабарлар алу, қосымша жанар-жағар май құйып алатындығы және кейбiр бөлшектерiн ауыстыратындығы туралы мәлiмдеу мақсатында байланыс үшiн ұйымдастырылады.

58. Әуе қозғалысын басқаруды қамтамасыз етуге, екiншi категориялы ЖӘЖ және ЖӘЖ аэродром аумақтарында мынандай радиожелiлер ұйымдастырылады:
1) ӘҚБ және ЖӘЖ-бен байланыс;
2) ЖӘЖ аймағындағы ӘҚБ;
3) ЖӘЖ-дiң әуеайлақтармен байланысы.

59. ЖӘЖ-дағы әуе қозғалысын басқару үшiн радиожелi ұйымдастыру, ЖӘЖ әуеайлақтары аймақтарында ЖДП, ЖӘЖ жергiлiктi диспетчерлiк пунктi үшiн ӘҚБ схемаларын жасап қою.

60. ЖӘЖ-да және ЖӘЖ әуеайлақтары аймағында әрбiр ЖДП үшiн әртүрлi жиiлiктегi ЖЖ және ӨЖЖ диапазонды әуе қозғалысын басқару радиожелiлерi ұйымдастырылады.

9 тарау. Авиациялық жұмыстарды орындау кезiндегi
электрбайланыс

61. Авиациялық жұмыстарды орындау кезiнде авиациялық авиациялық электрбайланысты ұйымдастыру әуе кемелерiнiң ұшуын басқаруды қамтамасыз етудегi және авиациялық жұмыстар мен азаматтық авиация ұйымдардың өндiрiстiк қызметтерiндегi орындалған мiндеттердiң сипатына сәйкес келуi қажет.

62. Әуе кемелерiнiң ұшуын басқаруды қамтамасыз етуге электрбайланыстарының жұмыс iстеп тұрған желiлері (арналары) пайдаланылады. Қажет болған жағдайда электрбайланыстың жеке желiлері (арналары) ұйымдастырыла алады; сондай-ақ тұрақты және уақытша (жедел) байланыс желiнiң, сонымен бiрге басқа да мекемелердiң, заңды және жеке тұлғалардың арендалық немесе абоненттiк арналарын құру арқылы да ұйымдастыруға болады.

63. Әуе кемелерiнiң ұшуын электрбайланыспен қамтамасыз ету және ұйымдастыру схема және авиациялық жұмыстарды орындау үстiнде авиациялық электрбайланысты ұйымдастыру жөнiндегi нұсқаулыққа сәйкес жүзеге асады. Авиациялық электрбайланысты ұйымдастырудың схема мен нұсқаулығын авиаұйымының немесе ӘКП және ӘҚБ ұйымдарының жетекшiсi авиациялық жұмыстарды орындаушы авиакомпаниямен келiсе отырып бекiтедi.

64. Авиациялық жұмыстарды орындаудағы авиациялық электрбайланысты ұйымдастыру туралы нұсқауда мыналар көрсетiледi:
1) электрбайланыс желiлерi мен арналарының тiзiмi және олардың мiндеттерi;
2) желiлер мен арналардың радиомәлiметтерi;
3) жұмыс уақыты;
4) әуе кемелерiнiң экипаждарын, жердегі тiлшiлерiмен байланыс орнату ерекшелiктерi.

65. Әуе кемелерiнiң экипаждарының тұрақты байланыс тораптары жоқ ұшуларды басқару пункттерiмен тиянақты байланысын қамтамасыз ету үшiн жылжымалы радиобайланыс тораптары пайдаланылады.

10 тарау. Апаттан құтқару және iздеу-құтқару
жұмыстарына арналған апаттық электрбайланыс

66. Апаттық радиожелi әуе трассаларындағы ӘҚБ-ны қамтамасыз ететiн диспетчерлiк пункттерi мен әуе айлақ аймақтары (аудандық орталық (осыдан кейiн - АО), қосалқы аудандық орталық (осыдан кейiн - ҚАО), жақындап келу диспетчерлiк пунктi (осыдан кейiн - ЖДП), қондыру жүйесiнiң дичпетчерлiк пунктi (осыдан кейiн - ҚЖДП)) үшiн немесе қозғалыс қызметi айқындайтын кез келген басқа да диспетчерлiк пункттер үшiн ұйымдастырылады.

67. Қозғалыс қызметтерiнiң диспетчерлiк пункттерi радиожелiлердi үздiксiз тыңдаумен қамтамасыз ететiн және әуе кемелерiнiң экипаждарымен байланыс жасауға мүмкiндiк беретiн құралдармен жабдықталады.

68. Апаттық радиожелiлер сол үшiн ұйымдастырылған диспетчерлiк пункттердiң жұмысы негiзiнде анықталған уақыт iшiнде қызмет етедi.

69. Апаттық радиожелiлер тек мына жағдайларда пайдаланылады:
1) негiзгi радиожелiлерi мен хабар беру қиындағанда;
2) әуе кемелерiмен, яғни қонуға мәжбүр болған және iздеу-құтқару операцияларымен айналысып жатқан әуе кемелерiмен байланыс орнату қажет болғанда;
3) борттық радиомаяктарды жұмыспен қамтамасыз етуде;
4) негiзгi радиожеліде радиобайланыс үзiлген кезде.

70. Әуе кемелерiнiң аралығында, сондай-ақ әуе кемелерi мен iздеу-құтқару жұмыстарымен айналысып жатқан жердегi қызмет аралықтарында байланыс орнату үшiн 123,1 МГц жиiлiктегi қосымша радиожелi ұйымдастырылады.

11 тарау. Спутниктiк байланыс

71. Спутниктiк электрбайланыс ӘҚБ орталықтарының, электрбайланыс станцияларының әрекеттестiктерiн қамтамасыз ету үшiн, сондай-ақ ӘҚБ орталықтарының әуе кемелерiмен байланысын ету үшiн ұйымдастырады.

72. Спутниктiк электрбайланыс, әдетте елiмiздiң қалыпты радиобайланысты пайдалану қиындаған немесе мүмкiн болмаған аймақтарында пайдаланылады.

73. Спутниктiк электрбайланыс мынандай жолдармен ұйымдастырылуы мүмкiн:
1) байланыстың спутниктiк каналдарын арендалау;
2) жергiлiктi жүйелердi құру;
3) АА-ның спутниктiк байланысының республикалық және халықаралық жүйелерiн құру.

12 тарау. Әуе кемелерiне радиотелефондық байланыс
орнату мен жүргiзу ережелерi

74. Азаматтық авиацияның радиотелефондық байланысы ӘҚБ қызметi диспетчерлерiнiң әуе кемелерiнiң экипаждарымен өзара қолма-қол әрекет жасау мақсатында ұйымдастырылады және жүзеге асады.

75. Радиотелефондық байланысты жүргiзуге әуе кемелерiнiң экипаж мүшелерi, ұшу жетекшілерi, ӘҚБ қызметiнiң диспетчерлерi, радиобюро радиооператорлары жiберiледi. Радиотелефондық байланысты жүргiзуге жiберiлген тұлғалар радиоалмастыру ережесiн және азаматтық авиациядағы радиодан ашық хабарларға тыйым салынған хабарларды берудi бiлуге мiндеттi. Бұл ереже мен тiзбенi бұзғаны үшiн олар жеке жауап бередi. Радиотелефондық байланысты жүргiзуге жiберiлген жоғарыда аталған тұлғаларға рұқсат ету iсi сынақ алынғаннан кейiн ұйым бастығының бұйрығымен жүргiзiледi.

76. Қазақстан Республикасы территорияда радиотелефондық байланыс сол ережеде баяндалған заңдылықтар мен терминология бойынша орыс тiлiнде, ал халықаралық трассаларда ағылшын тiлiнде жүргiзiлуге тиiстi.

77. Радиотелефон байланысын жүргiзу кезiнде эфир тәртiбi қатаң түрде сақталынуға тиiстi. Шақыру мен хабар беру қысқа, минутына 100 сөзден көп емес жылдамдықпен жүргiзiлуi керек. Шақырмас бұрын эфирдi тыңдау және оның бос екендiгiне көз жеткiзу керек, мұндай жағдайда эфирде сөйлесудi жүргiзiп отырған адамға шақыру кедергi келтiрмейдi. Бiр радиостанцияны басқа бiрнеше станциялар шақырған кезде байланыс жүргiзу тәртiбiн (ретiн) шақырылған радиостанция анықтайды. Радиоалмасудың көлемiне қарай азаматтық авиация ұйым (ӘКП және ӘҚБ кәсiпорындары бойынша да) жете iсiнiң шешiмiмен радиооператорға екi және одан да көп ӘҚБ ЖЖ диапазонды радиожелiлерде жұмыс iстеуге рұқсат етедi.

78. Радиотелефон байланысының каналдарынан айтылуы қиын сөздер берiлгенде немесе қандай да бiр сөздiң, белгiнiң дұрыс қабылдануы қиындық тудырған жағдайда радиотелефон байланысында сөздердi әрiптермен жеткiзу осы Ережелердiң 10 және 11 қосымшаларға сәйкес олар жеке-жеке әрiптермен берiлуi керек.

13 тарау. Әуе кемелерiмен байланысу ережелерi

79. Әуе қозғалысын үздiксiз басқаруды қамтамасыз ету үшiн барлық әуе кемелерiнiң экипаждары мен ӘҚБ пункттерiнiң диспетчерлерi тиiстi зоналар үшiн, ӘҚБ секторлары үшiн бөлiнген және аэронавигациялық хабарлар жинағында көрсетiлген радиотелефондық байланыс жиiлiктерiнде тұрақты түрде тыңдау жүргiзуге және шақыруға тоқтаусыз жауап беруге мiндеттi.

80. Әуе кемелерiнiң радиотелефон байланысын орнату және жүргiзу үшiн AA-ның ӘҚБ қызметi диспетчерлiк пункттерiнiң радиостанцияларына шақыру дабылдарының бiрыңғай тұрақты бөлiктерi белгiлендi:
1) "Орталық" - трассалардағы ӘҚБ үшiн командалық радиостанцияларға;
2) "Бақылау" әуе трассалары мен олардан тыс ұшуларды байланыспен қамтамасыз ететiн аудандық орталық (осыдан кейiн АО), КАО, ӘҚБ-ның командалық радиостанциялары үшiн;
3) "Радио" - ӘҚҚА, КAO, ішкі порттық байланыс (осыдан кейiн - IПБ) байланыс радиостанцияларына;
4) "Аудан" - жергiлiктi диспетчерлiк пунктi (осыдан кейiн - ЖДП), шығарған жергiлiктi диспетчерлiк пунктi (осыдан кейiн ДП) командалық радиостанциялар үшiн;
5) "Жақындау" - жақындау зоналары, ЖДП, командалық диспетчерлiк пунктi (осыдан кейiн - КДП) командалық радиостанцияларға;
6) "Шеңбер" - ҚЖДП айналу зонасының командалық радиостанцияларына;
7) "Қону" - ҚЖДП қону зонасының командалық радиостанцияларына;
8) "Бастау" - бастаушы диспетчерлiк пунктi (осыдан кейiн - БДП), бастаушы командалық пунктi (осыдан кейiн - БКП) командалық радиостанцияларына;
9) "Мұнара" - КДП, ЖӘЖ командалық радиостанцияларына;
10) "Жағалау" - рульдеу диспетчерлiк пунктi (осыдан кейiн - РДП) командалық радиостанцияларына;
11) "Транзит" - кәсiпорынның өндiрiстiк-диспетчерлiк қызметi (КӨДҚ) байланыс радиостанцияларына;
12) "Ауа-райы" - ауа райы туралы хабар беретiн радиостанцияларына.

81. Диспетчерлiк пункттiң толық шақырулары әуеайлақтық және тұрақты бөлiк шақыруларының географиялық немесе шарттылық атауларынан тұрады.
Хабар берiлгеннен кейiн қабылдағанын растайтын "ТҮСIНДIМ - 85411" дегендi сөзбен бередi.

82. Егер қабылдаған хабардың дұрыстығына күмәнi болса экипаж немесе диспетчер (оператор) "қайталаңыз" деу арқылы хабар мәтiнiн толық немесе оның бiр бөлiгiн қайтадан талап етуге оның бiр бөлiгiн қайтадан талап етуге мiндеттi.

83. Әуе кемесi мен ӘҚБ пунктi арасында екiжақты тұрақты радиотелефон байланысы орнатылғаннан кейiн радиопiкiралмасу формасын қысқартып пайдалануға рұқсат етiледi. Мұндай жағдайда диспетчерлiк пункттердiң шақырулары түсiрiлiп айтылуы, әуе кемесiнiң шақырулары соңғы үш цифрға дейiн қысқартылуы мүмкiн; сондай-ақ цифрлар мәнi өлшем бiрлiктерiнiң атауларынсыз-ақ берiлуi мүмкiн.

84. Экипаждың бiр радиожелiден екiншiсiне (бip желiден екiншiсiне) ауысуы өзi радиотелефон байланысын жасап отырған ӘҚБ диспетчерiнiң нұсқауынан немесе рұқсатынан кейiн ғана iске аса алады.

85. Әуе кемесiнiң ӨЖЖ диапазонды ӘҚБ пункттерiмен радиотелефон байланысы қамтамасыз етiлмеген зоналарда ұшқанда әуе кемелерiнiң экипаждары олармен ЖЖ диапазонды радиостанциялар арқылы байланыс жасауға мiндеттi.

86. Әуе кемесiмен (ӘҚБ пунктiмен) екiжақты байланыс үзiлген жағдайда байланыс үзiлген әуе кемесiне хабар беру үшiн экипаждар мен диспетчерлер осы радиожелiлерiмен байланысы бар басқа әуе кемелерiмен жердегi радиостанцияларын пайдалануға тиiстi.

87. Бiр радиожелiде жұмыс iстейтiн әуе кемелерiнiң экипаждары
мен жердегi радиостанциялары бұзылған жағдайда ӘҚБ диспетчерлiк пункттермен радиобайланыс орнату және жүргiзу мақсатында бiр-бiрiне сұранысы бойынша жәрдем көрсетуге мiндеттi.

88. Әуе кемелерiнiң экипаждарына екiжақты радиобайланысты орнату мүмкiн болмаған жағдайда ӘҚБ пункттерiнiң диспетчерлерi мен радиооператорлары байланыс бұзылуының себебi көрсетiп көрсетiлуi тиiс "Блиндом" қабылдауының растауынсыз-ақ хабар беруге мiндеттi. Мұндай хабар үш рет берiлуге тиiстi. Әуе кемесiне диспетчерлiк рұқсат блиндомын беру iсi iстелмейдi.

89. Әуе кемесiнiң экипажымен байланыстың бұзылуы 5 минуттан артып кетсе, бұл ерекше жағдай болып есептелiнедi. Ол туралы мүдiрместен ұшу жетекшiсiне хабарлау керек және оны қайта қалыптастыру үшiн шаралар қабылданылуы тиiс.

90. ЖӘЖ бойынша ұшу кезiнде әуе-жер желiлерiнен диапазонында ЖӘЖ байланыстары араласып келген әуе кемелерi экипаждарының радиотелефондық байланысы байланыстың басқа түрлерiнiң алдында басымдылыққа ие болады.

91. Шақырулар, жиiлiктер, радиотелефон станцияларының ӘҚБ пункттерiнiң әуе кемелерiмен байланыс жұмысының уақыты туралы мәлiметтер аэронавигациялық хабарлар жинағында болады.

14 тарау. Қауiптiк дабылдарын беру және қабылдау ережелерi

92. Халықаралық апаттық жиiлiк ретiнде ӨЖЖ-нiң 121,5 МГц және 243 МГц, сондай-ақ 500 кГц, 2182 кГц, 8364 кГц жиiлiктерi пайдаланыла алады. 500 кГц пен 2182 кГц жиiлiктерi теңiздегi апаттан құтқару қызметi сұраған кезiнде пайдаланылады.

93. Апатқа ұшыраған әуе кемелерiнiң экипаждары мен жолаушыларына дер кезiнде көмек көрсету мақсатында АА-ның 1, 2 және 3 класс әуежайларында ӘҚБ диспетчерлерiнiң күшiмен 121,5 МГц жиiлiкте тәулiк бойы тыңдау ұйымдастырылады.

94. Апат болған жағдайда шақыру, егер әуе кемесiнiң экипажы керек деп тапса, осы уақытта пайдаланылып жүрген "әуе-жер" eкі жақты байланысының жиiлiгiнде немесе 121,5 МГц апаттық жиiлiгiнде (радиотелефон байланысы болғанда) немесе авиациялық әуе электрбайланысының басқа да жиiлiктерiнде берiледi.

95. Апаттық дабыл және шақырыс келесi түрде берiледi:
1) радиотелеграфтық дабыл - телеграфтық есту байланысы бойынша берген кезде:
үш нүкте, үш сызықша және үш нүкте (... -- ...) тiзбегiнен тұратын, бiр дабыл ретiнде берiлетiн, "СОС" сөзi Морзе кодасында - үш рет беріледi;
"ДЕ" сөзi (халықаралық ұшулар кезiнде "ДЕ");
2) радиотелефондық дабыл - телефондық байланыс бойынша берген кезде:
"АПАТТЫҚ ЖАҒДАЙДАМЫН" (халықаралық ұшулар кезiнде "MAYDAY") сөз орамы - 3 рет дыбысталады;
"МЕН" сөзi (халықаралық ұшулар кезiнде "THIS IS");
апаттық жағдайдағы әуе кемесiнiң тану индексi - 3 рет дыбысталады.

96. Оның қабылданғаны туралы растық (қолдау) хабар алынғанға дейiн дабыл қысқа интервалмен қайталана беруi керек.

97. Егер жағдай мүмкiндiк берсе, қауiптiлiк дабылынан кейiн апат туралы хабар тiкелей берiлуi керек.

98. Қауiптiлік туралы хабар былайша берiледi:
1) Телефондық есту байланысы бойынша - радиотелеграфтық дабыл:
"COC", ол бiр дабыл ретiнде - 3 рет берілетiн ... -- ... тобынан тұрады;
"ДЕ" әрiптерiнiң тiркесi - 1 рет;
апатқа ұшыраған шақырушы ӘК экипажы - 2 рет;
орын ендiгi - 2 рет;
орын бойлығы - 2 рет;
UTC уақыты - 2 рет;
Зақымдану түрi және қажеттi көмек - 1 рет;
әуе кемесiнің командирi қабылдаған шешім және iздеу мен құтқаруға жәрдемi тиетiн басқа да мәлiметтер - 1 рет;
"Қабылдаймын" сөзi - 1 рет;
2) Телефон байланысы арқылы берiлгенде - радиотелефондық дабыл:
"Апатқа ұшырадым" фразасы (халықаралық ұшулар кезiнде - "Мэйдей") - 3 рет;
Я әрпi (халықаралық ұшуларда - ИСИ ) - 1 рет;
апатқа ұшыраған шақырушы ӘК экипажы - 2 рет;
орын ендiгi - 2 рет;
орын бойлығы - 2 рет;
UTC уақыты - 2 рет;
зақымдану түрi және қажеттi көмек - 1 рет;
ӘК командирi қабылдаған шешiм және iздеу мен құтқаруға жәрдемi тиетiн басқа да мәлiметтер - 1 рет;
"Қабылдаймын" сөзi - 1 рет.

99. Қауiптiлiк туралы әрбiр хабардан кейiн 1-2 минут iшiнде қабылдауға ауысу керек.

100. Азаматтық авиациядағы апат дабылы радиожелiлерiнiң барлық тiлшiлерiне жолданады, бiрақ та апатқа ұшыраған әуе кемесiнiң экипажы ең алдымен осы мезгiлде мiндеттi түрде радиобайланыста тұруға тиiстi Әуе Қозғалысы Басқармасының (ӘҚБ) диспетчерiне хабар жолдап тұрғанын есте ұстауы қажет.

101. Апат болған жағдайдағы шақыру барлық басқа берiлiмдерге (хабарларға) қарағанда шексiз басымдылыққа ие болады.

102. Апат туралы хабар радиотелефондық алмасу кезiнде баяу және анық берiлуi керек, радиотелеграфтық есту байланысы кезiнде минутына 16 сөзден артпайтын жылдамдықпен берiлуi керек.

103. Егер әуе кемесiнiң апат туралы жiберген хабары немесе жедел хабары қабылданғанын станция растамаса, онда оған басқа станциялар жәрдем етедi.

104. Әуе кемесiнiң апатқа ұшырағаны туралы хабарды қабылдаған немесе оның растығына көзi жеткен станция:
1) апат туралы хабарды қабылдағанын тез арада растайды;
2) байланысты басқаруды өз жауапкершiлiгiне алады, немесе жауапкершiлiктi анық және нақтылы түрде басқа станцияға бередi де әуе кемесiне хабарлайды;
3) барлық қажеттi хабарларды тездетiп беру үшiн дереу iс әрекетке көшiп:
әуе қозғалысын ұйымдастырудың (осыдан кейiн ӘҚҰ) тиiстi органына;
алдын-ала қол жеткiзген келiсiмге орай тиiстi ұшу-пайдалану агенттiгiне немесе оның өкiлiне хабар бередi.
4) егер қажет болса, бұл жиiлiкте олардың жұмыс iстеуiне тыйым салынғандығы туралы басқа станцияларға ескертедi.

105. Апат туралы хабарды қабылдағанын растау мынандай нысанда берiледi:
1) радиотелефондық байланыс арқылы:
апат жөнiнде хабар берушi әуе кемесiнiң үш рет айтылатын шақыруы;
үш рет айтылатын өз радиостанциясының шақыруы;
"АПАТҚА ҰШЫРАДЫМ ДАБЫЛЫН ҚАБЫЛДАҒАНЫМДЫ РАСТАЙМЫН" сөзi;
2) радиотелефондық есту байланысы арқылы:
апат туралы хабар берушi үш рет беретiн әуе кемесiнiң шақыруы;
"ДЕ" сөзi;
қабылдағанын растайтын, үш рет берiлген станцияның шақыруы;
РРР тобы (қабылдауды растау);
апат дабылы.

106. Апат туралы хабардың барлығы белгілі және апатқа ұшыраған станцияға өздерi көмек бере алмайтын барлық станциялар осы жиiлiктегi берiлiмдi тоқтатады және апатқа ұшыраған әуе кемесiне көмек берілгендiгi анық болғанға дейiн эфирдi тыңдауды жалғастыра бередi.

107. Апат туралы хабар қабылдаған, бiрақ оған қатыспаған кез келген радиостанция желілерi экипаж бен қозғалыс қызметi диспетчерлерiнiң арасында байланыс орнатуға көмек көрсетуге мiндеттi.

108. Апат туралы хабар берiлгендiгiнен хабардар станция осы жиiлiкте мына жағдайларда өз жұмыстарын жалғастыра алады:
апат жағдайы жоққа шығарылғанда;
байланысты басқарушы станция берiлiмге рұқсат бергенде ол өзi көмек көрсетуi тиiс.

109. Әуе кемесiнде апаттың себебi күшiн жойған жағдайда радиотелефондық байланыс арқылы "Апат алмасу аяқталды" деген сөзтiркеспен, ал радиотелеграфтық есту байланысы арқылы "ШУМ" деген кодтық айтылыспен экипаж апаттық жағдай жойылғаны туралы хабар беруге мiндеттi.

110. Апатқа ұшыраған әуе кемесiнде жұмыс iстейтiн станция әуе кемесi ендiгi жерде апаттық күйде емес екендiгi белгiлi болған жағдайда бұл туралы ол:
1) тиiстi ӘҚҰ органына хабарлайды;
2) алдын ала қол жеткізілген келiсiм бойынша тиiстi ұшу пайдалану агенттiгiне немесе оның өкiлiне хабар бередi.

15 тарау. Шұғыл дабылдарды беру және қабылдау ережелерi

111. Шұғыл дабыл шақырушы радиостанцияның әуе кемесi немесе басқа көлiк құралдарының қауiпсiздiгiне, сондай-ақ, бортта немесе көрiнерлiк шамада болған қандай да бiр тұлғаға қатысы бар, бiрақ шұғыл жәрдем көрсетудi талап етпейтiн қауырт хабарлары барлығын көрсетедi.

112. Жедел хабардан бұрын 3 рет қайталанылатын, шұғылдығы PAN радиотелефондық дабыл болады.

113. Әуе кемесi жiберетiн, шұғылдықтың жайын көрсететiн хабарлар:
1) қазiргi уақытта пайдаланып жүрген "әуе-жер" жиiлiгiнде берiледi;
2) анық айтылған төмендегi элементтердiң қажеттi мөлшерi мүмкiндiгiнше мынандай ретпен қамтылады:
шұғылдығы "PAN" дабылы - 3 рет;
хабар бағытталған станция аты (диспетчерлiк пункттiң шақыруы);
әуе кемесiнiң танылым индексi (ӘК-нiң шақыруы);
шұғылдық жағдайының сипаты (хабар беру себебi);
ӘК командирiнiң шешiмi және экипаждың iс-әрекетi;
әуе кемесiнiң орналасқан орны;
ұшу биiктiгi (эшелоны), бағыты және жылдамдығы;
кез келген басқа пайдалы хабарлар.

114. Жедел хабар берген станция немесе жедел хабарды бiрiншi болып қабылдаған станция:
1) апат туралы хабардың қабылданғандығын растайды;
2) барлық қажеттi хабарларды тез беру үшiн iркiлместен iске кiрiседi:
ӘҚҰ-дiң тиiстi органына хабарлайды;
алдын-ала қол жеткiзген келiсiм бойынша тиiстi ұшу-пайдалану агенттiгiне немесе оның өкiлiне хабар бередi;
3) қажет болса, байланысты басқаруды жүзеге асырады.

115. Шұғыл хабар беруге кесiр келтiрмес үшiн басқа барлық станциялар тиiстi шара қолданады.

116. Шұғылдық дабыл апаттық жағдайға қатысты емес басқа барлық дабылдар мен хабарлардың алдында басымдылыққа ие.

117. Шұғыл дабылды естiген барлық әуе кемелерi мен ӘҚБ пункттерiнiң радиостанциялары хабар берудi тоқтатады және шұғылдығы туралы хабарды ӘҚБ-ның тиiстi пунктi қабылдағанына, сондай-ақ, әуе кемелерi мен олардың арасында екiжақты байланыс қалыптасқандығына көзi жеткенге дейiн эфирдi тыңдауды жалғастыруы тиiс.

118. Шұғыл хабарды қабылдаған, бiрақ оған қатыспаған кез келген радиостанция желiлерi экипаж бен қозғалыс қызметi диспетчерлерiнiң арасында байланыс орнату iсiне көмек көрсетуге мiндеттi.

119. Егер әуе кемесiндегi шұғылдық жағдай жойылса, экипаж бұл туралы ӘҚБ пунктiне хабарлауға және "ШҰҒЫЛДЫҚ ХАБАР АЯҚТАЛДЫ" деген сөзтiркестi беруге мiндеттi.

120. Хабарландыру және таныстыру мақсатында медициналық-санитарлық көлiктерi үшiн PAN МЭЙ-ДИИ-КАЛ (француздың "medical" берiледi; ол 3 рет қайталануы керек. Одан кейiнгi хабар медициналық-санитарлық көлiктiң сапасына қатысты. Мұндай хабар мыналарды қамтиды:
1) шақыру немесе медициналық-санитарлық көлiктi танудың қабылданған басқа да құралы;
2) медициналық-санитарлық көлiктiң тұрған жерi;
3) медициналық-санитарлық көлiктiң нөмiрi және түрi;
4) жол сапардың есептеу уақыты, сондай-ақ, ұшу мен ұшып келудiң есептi уақыты;
5) кез келген басқа ақпараттар: ұшу биiктiгi, радиожиiлiктi қорғау, берілім тiлi мен режимi, екiншi шолу радиолокациясының коды.

16 тарау. Авиациялық жердегi электрбайланысты ұйымдастыруға
қатысты талаптар. ӘҚБ пункттерiнiң (орталықтарының)
әрекеттестiгiн қамтамасыз ететiн электрбайланыс

121. ӘҚБ пункттерiнiң (орталықтарының) әрекеттестiгiн қамтамасыз ету үшiн ӘҚБ пункттерiндегi диспетчерлерiнiң жұмыс орындарына төте немесе коммутаторлық қосу принципi бойынша қолма-қол байланыс аппараттарын орнату арқылы сөйлесу (телефондық) байланыс каналдарын ұйымдастырады.

122. ӘҚҚА (КАО) өзара байланыстыру үшін ӘҚБ қызметiмен келiсе отырып, 15 секундтан аспайтын уақытша байланыс орнатумен қамтамасыз ету шартымен сөйлесу байланысының коммутаторлық каналын пайдалануға болады.

123. Сөйлесу байланысы каналы ретiнде әдетте тондық жиектегi байланыс каналы пайдаланылады. Тондық жиiлiктегi байланыс каналдарын пайдалану мүмкiндiгi болмаған бағыттарда радиорелелiк каналдарын, радиобайланыс каналдарын (желiнiң), спутниктiк байланыс каналдарын, мәлiметтер желi арқылы берудi ұйымдастырады.

124. Сөйлесу байланысының каналы ӘҚБ пункттерiнiң байланысты ұйымдастыру схема немесе жердегi байланысты ұйымдастыру және мәлiметтердi әуе қозғалысын автоматтандырылған басқару жүйесiне (АБЖ) беру схемасына сәйкес ұйымдастырылады.

125. ӘҚҚА-ның авиациялық жердегi электрбайланысын ұйымдастырудың типтiк схемасы осы Ережелердiң 2-қосымшасында келтiрiлген.

126. ӘҚҚА-мен бiрлестiрілген аймақтық орталықтың (осыдан кейiн - АО) авиациялық жердегi электрбайланысты ұйымдастырудың типтiк схемасы осы Ережелердiң 3-қосымшасында келтiрiлген.

127. Жергiлiктi диспетчерлiк пунктiнiң (осыдан кейiн ЖДП) авиациялық электрбайланысын ұйымдастырудың типтiк схемасы осы Ережелердiң 4-қосымшасында келтiрiлген.

17 тарау. Iшкi әуежайлық электрбайланыс

128. Iшкi әуежайлық электрбайланыс ӘҚБ органдарының, өндiрiстiк қызметiн қамтамасыз ету үшiн және оларды өзара байланыстыру үшiн ұйымдастырылады.

129. Iшкi әуежайлық электрбайланыс желi схема бойынша жердегi жылжымалы станциялардың радиобайланыс желiлерiн қоса алғанда азаматтық авиация ұйым қызметi (бөлiмшелерi) жасап, әуе айлақ аймағындағы электромагниттiк үйлесiмдiлiк (осыдан кейiн - ЭМҮ) талаптарына жауап беретiн және азаматтық авиация ұйымының жетекшiсi бекiткен, электрбайланыстың сертификаттық (құрал-жабдықтар типтерiне сертификаттары бар) құралдарын, сондай-ақ мәлiметтер деректерiн пайдалана отырып ұйымдастырылады.

130. Iшкi әуежайлық электрбайланыс мыналармен қамтамасыз етуге тиiс:
1) ӘҚБ органдарының әуежай және авиакомпания қызметтерiне жоспарлау, әуе кемелерiнiң рейстерiне қызмет көрсету және даярлау, жүк тасуды ұйымдастыру, жолаушыларға қызмет көрсету сияқты iстердi атқару үстiнде тiкелей жетекшiлiк ету мүмкiндiгi;
2) ӘҚБ органдары мен әуежай қызметтерiнiң өзара байланысы, авиациялық оқиғалар мен қақтығыстардағы апаттан құтқару командаларының есебiн хабарлау;
3) әуе көлiгiнiң қызметiн пайдаланушы азаматтық авиация ұйымдардың, жолаушылардың, басқа да тұлғалардың қажеттi ақпараттар алуы.

131. Жалпы пайдаланылатын желiге қосылу тәртiбi, жалпы пайдаланылатын желi трафикасына жiберудi реттеу тәртiбi, ведомстволық желi мен жалпы пайдаланылатын желi арасындағы байланыс тәртiбi Қазақстан Республикасының байланыс туралы Заңымен және қосылуы iске асатын желi туралы тиiстi Ережелерiмен реттеледi.

132. Азаматтық авиация ұйымының жылжымалы жергiлiктi станциялары бар технологиялық радиобайланысы азаматтық авиация ұйым мен ӘКП және ӘҚБ ұйымдарының перрондағы жолаушыларға қызмет көрсетумен, әуе кемелерiн әзiрлеумен шұғылданатын, арнаулы автокөлiк қозғалысы мен перрондық жылжымалы механизация құралдарын басқарумен айналысатын қызметкерлердi тiкелей байланыспен қамтамасыз ету диапазоны аса күштi емес (5 Ваттқа дейiн) стационарлық, тез және өндiрiп iстейтiн, қолмен алып жүруге болатын ӨЖЖ-тегi радиостанциялардың күшiмен ұйымдастырылады.

133. Iшкi әуежайлық радиобайланыс қызметтердiң жұмыс технологиясына сәйкес ұйымдастырылуы тиiс.

134. Радиобайланысты ұйымдастырудың схемасын, радиостанциялардың саны мен типтерiн азаматтық авиация ұйымының жетекшiсi анықтайды.

135. ӘКП және ӘҚБ-дағы әрбiр әуежайда компания және азаматтық авиация ұйымының қызметi үшiн тиiстi шақырылумен қамтамасыз етiлген жеке радиожелi (радиобағыт) ұйымдастырылуы тиiс.

136. ӘКП мен ӘҚБ-дағы әрбiр әуежайда, авиакомпанияда және азаматтық авиация ұйымда iшкi әуежайлық радиобайланыстың жалпы схемасы жасалуы керек. Онда радиостанциялардың типтерi, олардың жиiлiктерi және орнатылған шақыруы бар барлық радиожелi (радиобағыт) бейнеленуi тиiс.

137. Радиобайланысты жүргiзу осы Ереженiң талаптарына, сондай-ақ AA-ның байланыс шептерiнде ашық беруге рұқсат етiлген мағлұматтардың тiзiмiне сай және басқа да жетекшi құжаттар негiзiнде жүргiзiлуге тиiстi.

138. Рұқсат етiлмеген жиiлiктерде және бекiтiлмеген шақырылуларда жұмыс iстеуге қатаң түрде тыйым салынады.

139. Технологиялық, iздеу, апатты-құтқару жұмыc өндiрiсiне, табиғи апатты өткiзуге радиотехникалық жабдықтармен байланыс құралдарын пайдалану (осыдан кейiн - РТЖБП) қызметiнiң нысандарында жөндеу жұмыстары өндiрiсiне байланысты маңызды жағдайлардан басқа кезде, тасымалды радиостанцияларды азаматтық авиация ұйымының аумағынан шығаруға тиым салынады.

140. Радиостанцияның техникалық пайдалану тәртiбiн, оның ремонтын, жұмыс қабiлеттiлiгiн тексерудi, беру, алу, сақтау, есептеу жұмыстарын, қызметкерлердiң радиостанцияда жұмыс iстеуiне рұқсат алу мен жұмысқа жiберудi, сондай-ақ олардың жұмысына бақылау жасауды осы желiнi пайдалану құқығына ие азаматтық авиация ұйым жасайды.

18 тарау. Әуе кемелерiнiң халықаралық ұшуларын қамтамасыз
ететiн электрбайланыс

141. Әуе кемелерiнiң халықаралық ұшуларын қамтамасыз ететiн электрбайланыс мынандай мақсатта ұйымдастырылады:
1) Қазақстан Республикасының ӘҚБ-дағы және шет елдердегi өзара әрекеттес пункттердi (орталықтарды) сөйлесу байланысымен қамтамасыз ету;
2) аэронавигациялық ақпараттарды берумен және әуе кемелерiнiң ұшуы мен қозғалысын жоспарлауға байланысты ақпараттармен қамтамасыз ету;
3) мәлiметтер беру;
4) ауа райы туралы хабарлар беру.

142. Қазақстан Республикасы ӘҚБ-ның тиiстi пункттерi (орталықтары) мен шет елдердi өзара байланыстыруды қамтамасыз ету үшiн тiкелей сөйлесу байланысының каналын ұйымдастыру керек.

143. Телефон арнасын ұйымдастыру кiндiгi болмаған жағдайда басқа құралдармен (радиоарна, радиорелелiк, спутниктiк арналар) сөйлесу арналы ұйымдастырылуы мүмкiн. Мұндай жағдайда байланыс жасау уақыты 15 секундтан артық болмауы керек.

144. Байланыстың сөйлесу арналары үшiн резерв ретiнде AFTN арналары, жалпы қолданыстағы халықаралық телефон байланыс желi басқа да байланыс желiлерін пайдалануы мүмкiн.

145. Өзара байланыс арналарын ұйымдастыру тәртiбi мен оларды пайдалану тәртiбiн мүдделi жақтар анықтауға мiндеттi.

146. Екi жақ келiсiмге қолдарын қоюлары керек. Онда арналардың ашылу уақыты мен тәртiбi, алдын ала тексеру жүргiзу және арналарды сынақтан өткiзу тәртiбi, ӘҚБ-ның диспетчерлiк пункттерiндегi (орталықтарындағы) арналарды пайдалану тәртiбi, олардың жұмысына бақылау жасау, төлем, өзара есептесу, ӘҚБ-ның пункттерiне реквизиттер жасау немесе екi жақтың қабылдау пунктi арнасы көрсетiлуi тиiс.

147. Аэронавигациялық ақпарат және әуе кемелерiнiң ұшуы мен қозғалысына қатысты ақпарат AFTN арна бойынша берiледi.

148. Қазақстан Республикасы АА-сы мен басқа елдер әуе кемелерiнiң халықаралық ұшуына қажеттi метеорологиялық ақпаратты қабылдау және беру ұшуды метеорологиямен қамтамасыз ету Қазақстан Республикасы заңына сай iске асады.

149. Авиакомпаниялар арасында коммерциялық және қызмет ақпаратының алмасуы AFTN желiсiнiң каналдары және СИТА авиациялық электрбайланыс халықаралық қоғамының мәлiметтерiн беру арқылы, ТЕЛЕКС телефон байланысының халықаралық абоненттiк желiсi арқылы жүзеге аса алады.

150. Халықаралық желiлер мен электрбайланыс жүйелерiнiң (AFTN, ТЕЛЕКС, ТЕЛЕФАКС) каналдарын пайдалану кезiнде осы желiлер үшiн қабылданған электрбайланыс орнату және жүргiзу ережелерi сақталыну керек.

19 тарау. Басқа ведомстволардың басқару пункттерiмен өзара әрекеттесуге арналған электробайланыс

151. ӘҚБ орталықтарының басқа ведомстволардың басқару пункттерiмен электробайланысын ұйымдастыру осы Ережелердiң 35, 36 тармақтарына сәйкес ұйымдастырылады.

152. ӘҚБ орталықтарының (пункттерiнiң) басқа ведомстволардың басқару пункттерiмен байланыс арналарын пайдалану ретi ҚР заңында көрсетiлген ретпен анықталады.

153. Басқа ведомстволардың басқару пункттерiмен байланыс арналары бар АӘҚБ (ҚАО) және азаматтық авиация басқа әуе айлақтарында арналардың жұмыс қабiлеттiлiгi жүйелi түрде тексерiлуi мен олардың сенiмдi жұмыс iстеуi қамтамасыз етiлуi керек.

20 тарау. Мәлiметтердi беру желiлерi

154. Мәлiметтердi беру желiлерi әртүрлi автоматтандырылған басқару жүйелерiне (әуе қозғалысын басқарудың автоматтандырылған жүйелерiне - ӘҚ АБЖ, өндiрiстiк-шаруашылық қызметтерiн басқарудың автоматтандырылған жүйелерiне, әуе қозғалысын жоспарлауды басқарудың автоматтандырылған жүйелерiне (осыдан кейiн - АЖ ӘҚБ), авиабилеттердi сату мен орынды брондауды басқарудың автоматтандырылған жүйелерiне, коммерциялық қызмет пен басқа да функционалды АБЖ-ны басқарудың автоматтандырылған жүйелерiне дискреттi ақпараттарды бepу үшін ұйымдастырылады.

155. Мәлiметтердi беру үшiн мыналар пайдаланылады:
1) мәлiметтер берудiң авиациялық жер үстi байланыс торабы;
2) басқа да ведомстволардың, заңды және жеке тұлғалардың байланыс каналдары мен желiлерi.

156. Басқарудың автоматтандырылған жүйесiн жобалау мен дайындауда АБЖ-ның мәлiметтер беру арналарының типтерi мен санын АБЖ-ның құрылымы мен оның мақсатына, мәлiметтердi хабарлау желiсiнiң (осыдан кейiн - МХЖ) сенiмдiлiгiне қойылған талаптарға, сондай-ақ ең аз қаржылық шығынға орай мәлiметтер беру желiсiнiң жобасын дайындаушылар таңдайды.

21 тарау. Авиациялық орнықты электрбайланыс желiсi

157. Авиациялық орнықты электрбайланыс желiсi осы желi аумағындағы станциялардың арасында электрбайланыс хабарларын алмасуға арналады.

158. Желi халықаралық талаптарға сәйкес, AFTN ретрансляциялық станциялар жүйесiн пайдалану негiзiнде құрылған.

159. Халықаралық трафика үшiн желiде кiру/шығу нүктесi бар.
Желi тарамдалған-тарапты сұлба бойынша ұйымдастырылады және ол мыналардан құралады:
1) коммутациялық хабарлардың негiзгi орталықтары (осыдан кейiн - КXHO);
2) хабарланған өңiрлердің коммутациялық орталықтары (осыдан кейiн - ХӨКО);
3) хабарланған аймақтардың коммутациялық орталықтары (осыдан кейiн - ХАКО);
4) коммутациялық хабарлардың шеткi орталықтары (осыдан кейiн - КХШО);
5) AFTN шеткi станциялары (осыдан кейiн ШС AFTN-нiң).

160. Желiлердi жоспарлау, дамыту, ұйымдастыру және басқару iсiн әуе қозғалысын ұйымдастыратын, ұшу мен байланысты радиотехникалық құралдармен қамтамасыз ететiн мемлекеттiк кәсiпорындар жүзеге асырады.

161. Желiнi тiкелей басқаруды кәсiпорындағы коммутациялық хабарлардың негiзгi орталығы жүзеге асырады.

162. Желiнi ұйымдастыруға электрбайланыс желiсiн арендаға алған жалпы мемлекеттiк каналдар мен азаматтық авиация ұйымдарының өзi ұйымдастырған электр байланыстың жеке каналдары пайдаланылады.

163. Байланыстың әрбiр бағытындағы каналдардың (телеграфтық немесе мәлiметтер берiлiмiнiң) түрлерi мен саны ақпараттардың көлемiмен, каналдардың жiберу қабiлеттiлiгiмен және айналып өтетiн жолдарды ұйымдастыру қажеттiлiгімен анықталады.

164. AFTN станцияларының арасындағы сымдық немесе спутниктiк каналдарда қор жасау үшiн байланыстың барлық түрлерi пайдаланылуы тиiс.

22 тарау. Авиация электрбайланысы станцияларында телеграмма
(хабарлар) құрастыру, беру және жiберу

165. Авиациялық электр байланысының басқа желілерiнде (AFTN желiсiнен басқасы) телеграмма (хабарлар) құрастыру, беру және жiберу сондай-ақ сөйлесу жүргiзу осы Ережеге сәйкес.

166. Телеграммалар мен хабарлар бөлшектенедi:
1) олардың өңделуiнiң сатысына байланысты (станциядан өтуiне): шығатын - жiберушiден қабылдау және осы станциядан желiге жiберу;
транзиттi - осы станция арқылы өтетiн және осында өңделетiн;
кiрушi - осы станцияға желiден келiп түскен және осы станцияда тұратын иелерiне жеткiзуге жататын;
2) мекен жай иелерiне жазылғандарды жiберушiнiң құрастыруына байланысты:
бiр адрес иесi - желiнiң бiр адрес иесiне жiберiлетiн;
көп адрес иесi - желiнiң бiрнеше адрес иесiне жiберiлетiн;
айналмалы - барлық станция желiсiне жiберiлетiн;
3) мәтiнiне және өңдеу тәсiлiне байланысты:
нысандалған - қатаң үлгi түрiндегi мәтiнде құрастырылған;
қарапайым түйсiкке негiзделген;
криптограммалар - бүркемелi хабарлар;
қызметшi хабарлар - байланыс торабының жұмыс қабілетiн тексеру үшiн пiкiр алмасу хабарлары.

167. "Жедел" деген категориялы телеграммаларды беру кезегi желiде қалыптасқан кезекке сай жүзеге асырылады. Ал "Жедел" деген категориясы жоқ телеграммаларды беру кезегі телеграмманың станцияға берiлген уақытымен анықталады.

168. Желiге хабарды беру мүмкiндiгiн анықтау мен мәтiннiң дұрыс жазылу жауапкершiлiгi телеграмманы құрастырған жiберушiге жүктеледi. Станция қызметкерлерiне желiге беру үшiн әкелiнген телеграмманың мәтiнiн өзгертуге және түзетуге тиым салынады.

169. Станцияға беру үшiн жiберушi даярлаған телеграмма әдiрiс бөлiмiнен, шығу көзiнен, мәтiннен және қызметтiк мәлiметтерден тұруы керек. Телеграмма осы желi үшiн айқындалған талапқа сай орыс немесе латын әлiпбиiнде құрастырылуға тиісті.

170. Жеделхатты жiберу уақытында 6 цифрлi топ енедi:
"күнi, уақыты, бiрiншi екi цифр күнiн, айын, ал соңғы төртеуi сағаты мен минутын (UTC) көрсетедi. Уақыт 24 сағатпен есептелiнiп, белгiленедi.
Станция қызметкерi бланкiде көрсетiлген телеграмманың берiлу уақытын, сәйкестiгiн тексеруi қажет. Уақыты сәйкес келмесе, станция қызметкерi жiберушiден телеграмманың берiлу уақытын өзгертуiн талап етуi тиiс.
Жеделхатты жiберiлу уақытын көрсетпей станцияға жеделхатты тапсыруға рұқсат етiледi. Бұл жағдайда жеделхаттың берiлу уақытын станция қызметкерi жазады және станцияның уақытымен сәйкестендiредi.

171. Жеделхат мәтiнi қысқа, анық, қарапайым, жалпылама ұғынықты сөзтiркестерiнен тұратын, және де азаматтық авиацияда қабылданған шартты немесе ұстанылған айтылымдармен желiде берiлуге рұқсат етiлген белгiлер қолданылып құрастырылуы керек. Мәтiн ұзақтығын және қажетiне қарай оны бiрнеше телеграммаға бөлудi желi талаптары анықтайды. Желiде белгiленген талаптар жоқ болса, онда мәтiн ұзақтығын, оны бiрнеше телеграммаға бөлудi AFTN желiсi талаптары анықтайды (AFTN желiсi бойынша басшылық - қараңыз). Телеграммада орыс сөздерiн латын әрiптерiмен жазу қажеттiгi кезiнде осы Ережелердiң 7-қосымшасында сәйкестiк кестенi пайдаланады.
Радиотелефон желiлерi жұмысы кезiнде мыналар ескерiлуi тиіс:
1) сөздер мен сөйлемдер таңдалып алынуы қажет, оларды радиотелефон каналдары арқылы бергенде, оптималды дәрежеде ыңғайлы болғаны және дұрыс түсiнбеу себептерiн тудырмағаны жөн;
2) альтернативтi ұзақ немесе күрделi сөйлемдер болған жерде сөйлеу байланыс Щ-кодын пайдалану мүмкiн;
3) жеделхат мәтiнiнде орыс немесе латын әлiпбиiн, AFTN торабында пайдаланылатын цифрлар мен белгiлердi пайдалануға болады. Радиотелефон торабы арқылы берiлген кезде ол белгiлердiң атауы айтылады.

172. Жiберу станциясы осы мақсатқа пайдалануға рұқсат етiлген канал бойынша немесе жiберушiге бланкiде берiлген телеграмаларды желiге жiберу үшiн қабылдайды.

173. Бланкiдегi телеграмма қағазда жазу парағының жартысынан кем емесi мөлшерiнде немесе арнайы дайындалған бланкiде болуы тиiс. Ол сиямен немесе қара пастасымен қолдан әрбiр белгiсi бiр мағыналы түсiнiк болып қабылданылады. Жiберушiге телеграмманың көшiрмесi қажет болған жағдайда байланыс станциясына екi дана етiп берiледi.

174. Айтылған ережеге сәйкес келмейтiн немесе анықтайтын жазылмаған жiберушi құрастырған жеделхатты станция өңдеуге қабылдамайды. Оның жетуi мен жеткiзiлуiнiң кешiгу жауапкершiлiгi жiберушiге жүктеледi.

175. Жеделхаттың мәтiнi соңында шек сызықтың астына қызмет жайындағы мәлiметтер көрсетiледi:
1) жiберушiнiң лауазымы және фамилиясы, жiберушiнiң қол қоюымен куәландырылады;
2) басқа да қызметтiк жазулар, егер қажет болса (телеграмманы берушiнiң фамилиясы, телефоны, түзеткендi растау, түзетудi енгiзушiнiң, жiберушiнiң, орындаушының қол қоюы);
3) дата (күнi, айы, жылы).

176. Егер телеграмманың мәтiнiне лауазымды адамның фамилиясы көрсетiлген жағдайда, тек осы лауазымды адамға ғана телеграммаға қол қою құқығы берiледi. Егер телеграмманың мәтiнiне бiрнеше фамилия көрсетiлсе, онда шек сызығының астына телеграмманы жiбергендердiң қолдары қойылған болуы тиiс.

177. Станцияға берiлетiн телеграммаларға телеграммаға қол қою құқығы берiлген лауазымды адамдар қол қоюы тиiс. Ұйымдарда "телеграммаларға қол қою құқығына ие лауазымды адамдардың тiзiмi" болуы керек осы Ережелердiң 15 қосымшасында көрсетiлген, оны азаматтық авиация ұйым басшысы бекiтедi. Бұл тiзiм станцияда болуға тиiс.

178. Жiберушiнiң жеделхатқа түзету енгiзуге, қосымша жасауға, кiдiруге немесе бергiзбеуге құқығы бар. Бұл әрекеттiң барлығы телеграмманың бланкiсiнде жiберушiнiң қол қоюымен расталуы қажет. Егер телеграмма берiлiп кеткен жағдайда, онда жiберушi түзетудi енгiзу, қосымша жасау, оны жоққа шығару үшiн мәтiннiң басталуында "ТҮЗЕТУ ҚАЙТАЛАНУЫ" деген жазуы бар басқа телеграмма беруi тиiс.

179. Станцияда өңдеуге қабылданған телеграммалардың түпнұсқасы жiберушiге қайтарылмайды.

180. Телеграмманы (хабарды) жiберген соң станция қызметкерi бланкiге белгi қояды, мазмұны:
1) желiге хабардың жiберiлу уақыты;
2) станция қызметкерiнiң қолы.

181. Басқа желiден келген хабарларды жiберу қажеттiгi кезiнде ол бланкiде немесе осы мақсатқа пайдалану үшiн рұқсат етiлген канал бойынша станцияға берiледi. Бұл жағдайда, желiге осындай хабарларды жiберу кезiнде алғашқы желiнiң атрибут форматы хабарланбайды.

182. Жеделхаттармен бiртектi жеделдiк индексi бар криптограммалар алғашқы кезекте беріледi.

23 тарау. Авиациялық жерүстi электрбайланыс станцияларында телеграмманы (хабарды) адресатқа жеткiзу

183. Авиациялық жерүстi электрбайланыс станциясы өзi қызмет көрсететiн аэроалаң шекарасы аумағында орналасқан адресатқа (адресаттарға), ал бұл шекара аумағынан тыс тек, әкiмшілiктiң арнайы келiсiмi негiзiнде анықталған адресаттарға хабар жеткiзу үшiн жауапты.

184. Хабар жеткiзу мекемесiнің желiсi (торабы). Желiсi (тораб) басқармасының талаптарына сәйкес iске асырылуы тиiс. Басқа желi (тораб) станцияларында осы ереже талаптары таралады.
Жеделхаттар (хабарлар) жазбаша немесе станцияның мекеме басшылығымен белгiленген үнемi пайдаланылатын басқа әдiс түрлерiмен жеткiзiледi. Ескерту: Хабар жеткiзуде жазып алатын құрал-жабдықтары жоқ телефондық және дауыс зорайтқыш жүйе қолданылса жеткiзілгендiгiн растау үшiн оның жазбаша көшiрмесiн көрсету қажет.

185. Жеделхаттың көшiрмесiн алуға, оны адресiнде көрсетiлмеген басқа адамға тапсыруға тыйым салынады.

24 тарау. Авиациялық жер үстi радиобайланыс
желiлерiн ұйымдастыру

186. Электр байланыстарының жер үстi желiлерiн ұйымдастыру мүмкiндiгi болмай, бiрақ оларды резервтеу қажет болса, ӘҚБ орталықтарының (бөлiмшелерiнiң) өзара әрекеттестiгiн қамтамасыз ету
үшiн авиациялық жер үстi радиобайланысының желiлерi (арналары) ұйымдастырылуы тиiс.

187. Авиацияның жерүстi байланысының мынандай желiлерін ұйымдастырылады:
1) ӘҚБ орталықтарының (бөлiмшелерiнiң) өзара әрекеттестiгiнде радиобайланыстың бiрыңғай желiсi;
2) ӘҚБ орталықтарының (бөлiм) өзара әрекеттестiгiнде радиобайланысының республикалық желiсi;
3) радиобайланысының аймақтық желiсi.

188. ӘҚБ орталықтарының (бөлiмшелерiнiң) өзара әрекеттестiгiнiң радиобайланысының бiрыңғай желiсi Қазақстан Республикасының ӘҚБ орталықтарының өзге мемлекет ӘҚБ орталықтарымен өзара әрекеттестiгiне арналған.

189. ЖЖ радиобайланысының бiрыңғай желiсiнiң құрылымы және корреспонденттер құрамы заңдар тәртiбiмен анықталады.

190. ӘҚБ орталықтарының (бөлiмшелерiнiң) өзара әрекеттестiгiнiң ЖЖ радиобайланысының республикалық желiсi Қазақстан Республикасының ӘҚБ орталықтарының (бөлiмшелерiнiң) өзара әрекеттестiгiне арналған. Аталған желi сондай-ақ азаматтық авиация мекемелерiнде де пайдаланылады және әуе қозғалысын пунктi (осыдан кейiн - ӘҚП), ӘҚҰ, ӘҚБ орталықтарының (бөлiмшелерiнiң) арасындағы электрбайланыс құралдарының басқа резервтерi болып табылады.
Ол резерв ретiнде тек қана басқа желiлердiң мүлде жоқ немесе iстен шыққан жағдайларында қолданылады.

191. Республикалық желiлердегі ЖЖ радиобайланыстың құрылымын (жетекшi радиостанциялардың нұсқауымен), радиожелi тiлшiлерiнiң құрамын ӘҚҰ және ұшулармен байланыстың радиотехникалық құралдарын пайдалану жөнiндегi мемлекеттiк кәсiпорын анықталады.

192. ЖЖ радиобайланыстың аймақтық торабы аймақ территориясындағы кәсiпорындардың (кәсiпорын қызметтерiнiң) өзара әрекеттестiгiне бағытталған.

193. ЖЖ радиобайланысының аймақтық желiсiнiң құрылымын және радиожелiнiң тiлшiлерiнiң құрамын азаматтық авиация Комитетiнiң басшысы анықтайды.

194. ЖЖ радиобайланыс торабының жұмыс технологиясы осы Ережелермен анықталады.

25 тарау. Радиобайланыс орнату және жүргiзу ережелерi

195. Азаматтық авиацияның әуе кемелерi мен корреспонденттердiң арасындағы радиобайланыс осы Ереженiң төмендегi тәртiбi бойынша жүргiзiледi:
1) радиобайланысты орнату:
2) телеграммаларды жiберу және қабылдау;
3) радиобайланыс арналарымен сөйлесулер жүргiзу;
4) телеграмма жазу және радиобайланыстың есепке алу құжаттарын жүргiзу.

196. Радиомекемелерге (жеке радиостанцияларда) радиобайланыс орнату және жүргiзу үшiн радиомәлiметтер жиiлiктерi:
корреспонденттердiң азимуттары, шақыру белгiлерi және радиожелiлердiң жұмыс кестесi болу керек.

197. Радиобайланыс жүргiзу кезiнде радиооператорлар радиобайланыс желiсiнiң аппараттық журналын, осы Ережелерiнiң 8, 9 қосымшасында көрсетiлгендей, жүргiзу керек. Қабылданған хабарламалар ұқыпты, анық жазылуы шарт. Мәтiн (сөз) топтары аралықтарымен бөлiнуi керек.

198. Қызмет ететiн радиожелiлер мен радиобағыттар құрамына кiретiн барлық әуе кемелерiнiң және жер үстi бөлiмшелерiнiң радиостанциялары өздерiне белгiленген жиiлiкте үздiксiз тыңдау жүргiзуге мiндеттi.

199. Радиожелi (бағыт) корреспонденттерінің арасындағы радиобайланысты тексеру үшiн, әрбiр 30 минут сайын радиооператорлар бақылау байланысын жүргiзуге тиiс.

200. Радиобайланыстың сапасы тiлшiден қолданатын мәтiннiң (әрiп, сан) естiлуi және анықтылығы туралы сұраулар мен хабарламалар қабылдау кезiнде анықталмайды. Байланыстың тұрақсыз жағдайында, антенналарды, жиiлiктердi, аппаратураларды, алмастырғанда радиотаспа қуатын өзгерткенде, режимiн ауыстырғанда ecтiлуi мен анықтылығы туралы хабарламалар қажеттiлiкке байланысты берiледi.

201. Корреспонденттердiң жұмысы өз желiлерiнде тыңдалмайтын кезде ғана радиобайланысқа шығу рұқсат етiледi.

202. Радиожелiнiң бас радиостанциясына тiлшiлердiң жұмысына араласуға, оларды үзiп тастауға рұқсат етiледi. Ал басқа тiлшiлерге ондайға баруға қауiпсiздiк, апат немесе шұғыл хабарламаларды жеткiзу қажет болғанда ғана рұқсат етiледi.

203. Радиотелефондық желiлер (бағыттар) арқылы сөйлесуге, радиостанцияны пайдалануға жауапты, мекеме басшылығы бекiтiп, тiзiмге енгiзген лауазым иелерi жiберiледi. Радиотелефондық желiлер арқылы сөйлесу жүргiзуге жiберiлген қызмет адамдары осы Ережелердiң 28, 29 тарауларында мазмұндалған ережелердi бiлуi тиiс.

204. Бiр радиооператор қызмет көрсететiн радиобағыттардың, радиожелiлердiң санын, және сағатына 30 минуттан аспайтын радио арқылы пiкiр алмасудың жалпы уақытын тұрақты радиобайланысты қамтамасыз ету жағдайларына сәйкес мекеме басшысы анықтайды.

205. Радиооператорға pадиожелiмен (радиобағыттармен) жұмыс iстеу кезiнде телеграммалар мен хабарламаларды қабылдаудан бас тартуға тыйым салынады.

206. Бiр радиожелiде жұмыс iстейтiн корреспонденттер байланысты орнатуда және хабар беруде бiр-бiрiне көмек көрсетуге тиiстi.

207. Егер радиооператор шақырылған станцияның шақыру белгiлерiнiң дұрыстығына күмәнданса, онда ол радиотелеграфтық есту жұмысында "ШРЗ?" шартты белгiсiн пайдаланып, радиотелефондық жұмыста "Мен ... менi кiм шақырады?" деген фразамен шақыруға дереу жауап беруi тиiс.

208. Бас радиостанция мiндеттерi:
1) радиожелi (радиобағыт) жұмыстарымен байланысты ұйымдастыру мәселелерiн шешу, жиiлiктер кестесiн уақтылы әрекетке келтiру және күндiзгiден түнгiге немесе керiсiнше резервтi жиiлiктерге көшудi бақылау;
2) желi радиостанцияларының ережелерi мен радиобайланыс тәртiбiн, радиобайланыс жұмысында орнатылған peжимдi орындауды қадағалау, радиожелi мен радиобағыт жұмысын басқару және осы ережелер талабының орындалуын бақылауды жүзеге асыру.

209. Басты радиостанция құқықты: радиобайланыс жүргiзу және радиотәртiп ережелерiн бұзуды тез арада тоқтатуды желi хат алмасушыларынан (радиобағытының хат алмасушы) талап етуге.

210. Радиобайланыс жүргiзу кезiнде оперативтiк және қызметтiк пiкiр алмасулар жүзеге асырылады.

211. Шұғыл түрдегi пiкiр алмасуларға жеделхаттарды, дабылдарды, бұйрықтарды жiберу (қабылдау) азаматтық авиация ұйымдары әуе кемелерiнiң экипаждары мен диспетчерлерiнiң, радиооператорларының, лауазым адамдарының бiр бiрiмен сөйлесулерi кiредi.

212. Жұмыс кезiндегi радио арқылы сөйлесу радиобайланысты орнату және желi (бағыт) жұмысын қамтамасыз ету үшiн жүргiзiледi.

213. Радиооператорлар мен диспетчерлерге байланыс кестесiне енгiзiлмеген корреспонденттермен радиобайланыс орнатып, радио арқылы сөйлесуге үзiлдi-кесілдi тыйым салынады.

214. Телеграммалар мен белгiлер квитанциялы, квитанциясыз және қайта тексеру тәсiлiмен берiледi.

215. Радиоауысудың квитанциялы түрiнде телеграммалар квитанциялармен куәландырылады (расталады).
Квитанциялар алынбаған телеграммалар жiберiлмеген болып саналады. Квитанциясыз тәсілдi қолдану туралы ескертiлмеген жағдайда әрқашан корреспонденттердiң квитанциялық тәсiлмен телеграммалар қабылдауы қолданылады.

216. Егер радиооператорға радиостанцияны қалыпқа келтiру үшiн сынақ белгiлерiн беру керек болса, онда ол белгілердi жiберу 10 секундтан аспауы керек.
Бұл белгiлер радиотелефондық байланыс кезiнде айтылу цифрларынан (бiр, екi, үш т.б.) тұрады және радиотелеграфты есту жұмысында "ЖЖЖ" деген әрiптер қатарынан қойылады. Олар сынақ дабылдарын беретiн радиостанциялардың шақырылу белгілерiмен расталады.

217. Радиобайланыс желiлерiнде жiберуге арналған жеделхаттар бланктерге толтырылады. Әуе кемелерiнiң қозғалысына қатысты жеделхаттар осы Ережелердiң 250 тармағына сәйкес жiберiледi.

26 тарау. Радиотелеграфтық eсту байланысын орнату және
жүргiзу ережелерi

218. Радиобайланыс желiлерi мен бағыттарында радиотелеграфтық есту байланысы телеграфтың "Морзе әлiппесi" арқылы жүзеге асады осы Ережелердiң 8 қосымшасында көрсетiлген.

219. Радиотелеграфтық есту байланысы қызметi радиопiкiрлесудi жүргiзу үшiн осы Ережелердiң 9 қосымшасында көрсетiлген Щ-кодты қолданады.

27-тарау. РадиотелеграФтық есту байланысын
енгiзу және оны орнату тәртiбi

220. Корреспондент пен радиобайланыс орнату мынандай тәртiппен жүргiзiледi:
1) шақырылатын радиостанцияның шақырылу дабылы - үш рет;
2) "ДЕ" сөзi - бiр рет; қарамағымыздағы радиостанцияның шақырылу дабылы - екi рет;
3) "ЩСА"-ның кодтық айтылуы ("Менiң дабылдарымның күшi қаншалықты?") - бiр рет;
4) "К" әрпi (жауапқа шақыру) - бiр рет;
5) шақырылушы радиостанцияның тілшiсiнiң шақырылу дабылы;
6) шақырушы радиостанцияның (өзiнiң) шақыру дабылы.
Тілшiнi шақырудың көрсетiлген ретi байланыс жүргiзудің жағдайларының өзгеруiне қарай қайталануы мүмкiн.

221. Байланыс орнатылған соң (жұмыс кестесiн сақтамағанда) өз қарамағындағы радиостанцияның шақырылу дабылы бiр рет беріледi.
Тілшiнi шақыру хабарларының берiлу жылдамдығы минутына 60-90 белгiден аспауы керек.

222. Шақыруға жауап келесi тәртiп бойынша берiледi:
1) шақырылушы радиостанцияның шақырылу дабылы - екi рет;
2) "ДЕ" сөзi - бiр рет;
3) радиостанцияның өзiнiң шақыру дабылы - бiр рет;
4) "ЩСА 5"-тiң шартты сөзтiркесi - бiр рет.
Дабылдардың естілу деңгейi радиооператорлардың бес баллдық жүйесiмен бағаланады:
"1" - әрең естiлетiн (қабылданатын);
"2" - әлсiз естiлетiн;
"3" - естілуi қанағаттанарлық;
"4" - ecтiлуi жақсы;
"5" - естiлуi өте жақсы.

223. Бiрнеше тiлшiлерiн бiр мезгiлде радиожелiге шақырылуы, кез келген немесе қажеттi ретпен берілетiн радиожелiлердiң шақырылулары мен "ДЕ" сөзiнен, өз қарауындағы радиожелінің шақырылу дабылынан және "К" әрпiнен тұрады.
РЛПМ - радиостанциялық байланыстың екiншi шақыру белгiсi.
Бiрдей уақытта шақырылған радиостанцияның байланыс корреспонденттерiнің iшiнен бiрiншi шақырылған корреспондент жауап бередi.

224. Радиобайланыс корреспонденттердiң барлық циркулярлық шақырулары үш дүркiн "ЦЩ" кодтық сөйлемшесiмен, "ДЕ" cөзі және өз радиостанциясының екi дүркiн шақыру белгiсiнiң берiлуiмен жүргiзiледi.

225. Радиостанциямен радиобайланыс орнатылған соң, корреспондент үшiн жедел хат бар болған жағдайда "ЩРЖ?" кодтық сөйлемшесi берiлуi мүмкiн. Сiз жеделхат қабылдауға дайынсыз ба? және "К" әрпi берiледi.
Корреспондент жедел хатты қабылдау туралы ұсынысы мақұлданған соң, қабылдау туралы келiсiмiн "ЩРЖ" кодтық сөйлемшесiмен және "К" әрiпiн бередi.

226. Егер корреспондент ұсынылған жеделхатты қабылдауға дайын болмаса, онда "АС" ("Күтiңiз"), уақытын (қанша минуттан соң қабылданатынын) шартты сөзтiркеспен, "К" әрпiн беруi тиiс.

227. Егер 1 минут iшiнде шақырылған радиостанциядан жауап болмаған жағдайда, шақырылған радиостанция байланысының желiсi бос болған жағдайда шақыру үш ретке дейiн қайталанады. Үшiншi рет жауап ала алмаған жағдайда, радиостанция операторы радиобюро бастығына баяндап, аппарат журналына жазады, содан кейiн барып корреспондентпен радиобайланыс орнатуды жалғастырады. Басқа каналдардың байланыс орталығымен байланысы бар болған жағдайда, корреспонденттiң шақыру сигналына жауап берiлмеуiнiң, себебiн сұрау керек.

228. Радиобағытта - байланыс тұрақты және естiлуi жақсы болған жағдайда тиiмдi шақырылымы қысқаша жүргiзiледi.

229. Жеделхатты жөнелту.
Жеделхаттар алдын ала ұсыныс беру мен қабылдауға келiсiм алумен және олсыз жүргiзiледi.
Жеделхаттарды қабылдау ұсынысы келесi тәртiппен жүргiзiледi:
1) шақырылатын радиостанцияның шақыру сигналы - бiр рет;
2) "ДЕ" сөзi - бiр рет;
3) өз қарауындағы радиостанцияның шақыру сигналы - бiр рет;
4) "ЩТЦ" кодтық сөйлемшесi ("... сiз үшiн" жеделхат бар) - бiр рет;
5) "К" хабарының аяқталу белгісi.

230. Жеделхатты қабылдауға ұсыныс алған радиостанция, қабылдауға келiсiмдi келесi тәртiптер бойынша бередi:
1) радиостанцияның өзiнiң шақыру сигналы - бiр рет;
2) "ЩРЖ" (мен дайынмын) кодтық айтылуы немесе "FA" ("жұмысты қайтадан бастаңыз") - бiр рет;
3) "К" хабардың аяқталу белгiсi.

231. Егер тiлшiден жеделхат қабылдау жөнiнде үш рет берiлген ұсынысқа жауап алынбаса ерекше қажеттiлiк туған жағдайда радиооператордың жеделхатты ешкiмнiң келiсiмiнсiз ақ (Блиндом әдiсiмен жөнелту) жiберуiне болады.

232. Радиобайланысты қалпына келтiрген соң, келiсiмiнсiз жiберiлген жеделхатқа сұраныс жiберу керек.

233. Егер шақырылатын радиостанцияда хабар беру үшiн категориялы жеделхат бар болса, онда ол жеделхаттардың категорияларын көрсете отырып қарама-қарсы ұсыныс жасайды.
Өзара жұмыс iстеушi корреспонденттердiң бiрдей категориялы жеделхаттары болса, олар бiр-бiрiмен кезектесiп айырбас жасайды.

234. Корреспондентке жеделхаттың хабары аса қажет болған жағдайда, радио айырбас жасаушы, радиооператор, хабарды соңына дейiн күтiп (тeк айырбастың соңына дейiн емес) корреспонденттi шақырып, жеделхаттың шұғыл категорияға сәйкес көрсетiлгенiн ұсынады.

235. Шұғылдықтың жоғары категориясына сәйкес жеделхатты қабылдауға ұсыныс алған радиоператор, осыған дейiн өзiмен айырбас жасаған корреспондентке "АС" ("Күт") кодтың қысқартуын беруге мiндеттi, ал шақырған радиостанция оны қабылдауға келiсiм бередi.
Егер шақырылған радиостанция басқа радиостанциядан осындай категориялы жеделхатты қабылдаса немесе жiберсе, онда ол "ОК АС" (түсiндiм, күтіңiз) деп жауап берiп, жеделхатты қабылдау мен хабарды аяқтап бiрден қабылдауға келiсiм бередi.

236. Радиостанцияға түсетiн жеделхат осы ережелердiң талаптарына сәйкес құрастырылып, белгiленген тәртiп бойынша жүйелi бiрiздiлiкпен берiлуi тиiс.

237. Радиотелеграфтық есту байланысының торабы (бағыттары) арқылы берiлетiн жеделхаттар тақырыбынан (қажет болған жағдайда), мекен-жайының дерегiнен, жiберушi туралы жолдардан және жеделхат мәтiнiнен тұрады.
1) Жеделхаттың аты мыналарды қамтуы керек:
жеделхат кiрiспесiндегi КА-белгiсiнiң тұруы;
хабарды бiлдiру үш әрiптен тұрады, мұнда бiрiншi әрiп радиостанцияға шақыру сигналын берушi болып табылады, екiншi әрiп - корреспондент шақырушы сигналының бiрiншi әрпi болса, үшiншi әрiп - хабар берiлетiн радиобайланыс торабының әрiптiк белгiсiн бiлдiредi;
радиобайланыстың осы желi бойынша жiберiлетiн жеделхаттың үш таңбалы нөмер ретi.
Жеделхаттың нумерациясы күн сайын 00 сағатта 001 нөмiрiнен басталуы керек.
2) Жеделхаттың мекен-жайы келесi тәртiптер бойынша құрастырылады және жiберiледi: бөлiм белгiсi, жеделхаттың шұғылдығының көрсеткiшi; жiберушiнiң көрсеткiшi - сегiз әрiптiк топ.
3) Егер жеделхаттың мекен-жайында пункттердiң (әуежайлардың) ашық атауларын жiберушi (адресат) екi әрiптiк шартты белгiмен көрсетсе, олар сол ретiмен берiледi.
4) Материалдардың жолы келесi тәртiптер бойынша құрастырылады және берiледi, үш белгiлi топ, жеделхаттың жiберiлу күнi мен уақытын бiлдiредi; жiберушiнiң көрсеткiшi (адресат көрсеткiшiнiң формасы сияқты) - сегiзәрiптiк топ немесе пункттiң ашық атауларын бiлдiретiн екi әрiптiк немесе төртәрiптiк шартты белгi; бөлiм белгiсi.
5) Жеделхаттың мәтiнi жiберушi дайындаған хабарламаның мағыналық мазмұнынан тұрады.

238. Жеделхатты жiберу тәртiбi:
1) Көп сөздi жеделхаттарды жiберу жағдайында дуплекстiк радиобайланыстан соң, әрбiр 25 топ (сөз) қабылданған сайын корреспонденттен қабылдау дұрыстығын (?) сұрау белгiсiмен тексеруге рұқсат берiледi. Ол үшiн корреспондент қабылдаудың дұрыстығын "К" әрпiмен растау керек. Содан кейiн жеделхат жiберушiге "ИИ" қайталау белгiсiн бередi және хат жiберушiге "ИИ" қайталау белгiсiн бередi және көп сөздi жеделхат мәтiнiнiң соңғы дұрыс берiлген сөз тобын жiберудi жалғастырады. Егер корреспонденттен жiберiлген жеделхаттың қайталануы қажет болса, онда жiберiлудiң аяқталуын бiлдiретiн "К" белгiсiнiң алдынан "РПТ" ("қайталау") кодтық сөйлемшесi берiледi.
2) Корреспондент келiсiмiнсiз (симплекстiк жұмыста) және квитанциясыз тәсiлмен жiберiлген жеделхат екi рет қайталанады. Әрбiр жiберiлу алдында шақырылатын радиостанцияның шақыру сигналын үш рет, өз радиостанциясын - екi рет, "ШТЦ" кодтық сөйлемшесi берiледi. Жiберiлу аяқталарда жiберiлудiң аяқталғанын бiлдiретiн "К" белгiсiнiң орнына "АР" берiледi.
3) Егер жеделхат ұшу мерзiмiндегi әуе кемесi адресiне жiберiлетiн және белгiлi бiр пункт арқылы жеткiзiлетiн болса, онда адресаттың көрсеткiшi сегiз топты әрiппен жазылады, алдыңғы төрт әрiп - жеделхатты бортқа жiберетiн пункттiң шартты белгiсi, қалған төртеуi - "ЗЗЗЪ" бiлдiредi.
4) Мұндай жағдайда адресатқа жiберiлетiн жедел хат мәтiнiнiң бiрiншi жолында әуе кемесiнiң борттық нөмерi (шартты шақыру) жазылады. Мұндай жеделхат "ТЧК" әрiптерiмен аяқталуы тиiс.
5) Ұшу мерзiмiндегi әуе кемесiнiң бортында қабылданған жеделхат ары қарай жер бетiндегi авиациялық радиобайланыс желiсi бойынша жiберiледi, онда қабылдау пунктiнде белгiленген формат бойынша құрылуы тиiс. Мұндай жағдайда жiберушiнiң көрсеткiшi жеделхатты қабылдаушы пункттiң шартты төрт әрiптiк және қосымша "ЗЗЗЬ" белгiсiн қамтуы тиiс. Әуе кемесiнiң борттық нөмiрi ("шартты шақыру") жеделхат мәтiнiнiң бiрiншi жолында көрсетiледi, содан кейiн "ТЧК" әрiптерi қойылады.

239. Жеделхат қабылдауды растау.
1) Әрбiр қабылданған жеделхатты растау екi жақты радиобайланыстың квитанция түрiнде берiледi. Радиостанция сұранысты күтпей-ақ квитанцияны беруi тиiс. Қабылданған жеделхатқа берiлетiн квитанция мынадай бiрiздiлiкпен жүредi:
кодтық сөйлемше "ЩСЛ" - бiр рет;
жеделхат нөмiрi - бiр рет;
жiберiлудiң аяқталуын бiлдiретiн "К" белгiсi - бір рет.
2) Жеделхат қабылдау (жiберу) уақыты квитанцияны жiберу (алу) уақыты болып саналады.
3) Жеделхатты жiберушi радиостанцияның талабы бойынша, жеделхаттың қабылданғанын растау туралы қайта қайталау берiлуi мүмкiн. Қайта қайталау корреспонденттiң жеделхаттың толық мәтiнiн беруiмен жүргiзiледi.
4) Жеделхатты алғаннан кейiн радиооператор қайтадан тексерiп салыстырғанда, ауытқушылық тапса, оны түзету туралы корреспондентке айтуға мiндеттi. Корреспондент түзетудi алып, түзетiлген топтарды (сөздердi) қайталайды, бұдан соң радиооператор жеделхатты жiберiп, "ЦФМ" кодтық сөйлемше арқылы жеделхатты қабылдаудың дұрыстығын растайды.
5) Жiберiлген жеделхаттың мекенжайға тапсырылуын растауды "ШДЦ" кодтық сөйлемше арқылы сұрайды (N ... жеделхат адресатқа тапсырылды ма?) және жеделхат нөмiрi көрсетiледi.
6) Адресатқа жеделхаттың тапсырылуын растайтын "ЩДЦ" кодтық сөйлемшесi тапсырылған уақытты қоса көрсетедi.
7) Радио айырбастың квитанциясыз тәсiлiнде корреспонденттiң жеделхатты қабылдағанын растауды басқа байланыс арналары арқылы жүргiзедi.

240. Жеделхатты түзету мен қайталау:
1) Симплекстiк радио байланысы кезiнде жеделхаттарды қабылдағанда күдiктi сөздер тобының астын радиооператор сызады да, ал сөздерi түсiп қалған жерлердi сызықша арқылы белгiлейдi. Радиооператор жеделхатты қабылдап болған соң, кодтық сөйлемшелер арқылы күдiктi және түсiп қалған сөздер тобын қайталап сұрайды "РПТ" ("қайталау"), "БН" ("Бәрi аралық ... және ...), АЛ (бәрi, жаңа ғана берiлген), "AA" ("Бәрiнен кейiн ...), "АБ" (Бәрi алда...) және бәрiн қайталау керек екенiн көрсетедi. Егер радиооператор бiрнеше жеделхатты қатарынан қабылдаса, жеделхат нөмiрiн көрсетуi керек.
2) Радиоператор корреспонденттен сұрап болған соң, көрсетiлген мәтiндi, топты қайталауға мiндеттi.
3) Дуплекстiк және жартылай дуплекстiк жұмыс кезiнде қате жiберiлсе қабылдау станциясының радиооператорлары шұғыл түрде нүкте сериясынан тұратын үзiлiс белгiсiн беруi керек, ал станциядан хабар берушi радиооператор бұзылған белгiлердi (әрiптер, цифрлар) соңынан бастан дұрыс берiлген топтарын қайталауы керек.
4) Қажет болған жағдайда корреспондент осы Ережелердiң қосымшасында көрсетiлген кодтық сөйлемшелердi пайдалана отырып, қабылданған жеделхаттар мәтiнiн анықтауға сұраныс жасай алады.
5) Квитанция жiберiлген соң қабылданған жеделхаттың мәтiнiнде қате табылса, жеделхатты қайталау туралы немесе оның бөлшегiн белгiленген тәртiп бойынша дереу жасауға сұраныс берiледi.
Жеделхаттың мәтiнiн анықтау аса қажет болған жағдайда радиобайланыс желiсi немесе сымдық байланыс бойынша корреспондентке қызметтiк жеделхат жiберiледi.

241. AFTN желiлердiң каналынан түскен жеделхатты радиотелеграфтық естiлу жүйесiмен берiлетiн хабарлардың құранды бөлiктерi: баса, қысқартылған жолдар мен аяқталуы берiлмейдi.
1) Егер хабардағы мекен-жай жолында немесе индексiнде жiберушiнiң белгiсi болса, ондағы бесiншi немесе алтыншы әрiптiң орнына "ЬЬ" белгiлерi қолданған, ал олар радиотелеграфтық есту желiсi бойынша берiлмейдi.
2) Мекен-жай жолына немесе жiберушi жолының орнына осы жеделхат мәтiнiнiң басында көрсетiлген пункттiң ашық атауы мен адресаттық немесе жiберушiнiң шартты белгiсi берiледi.

242. Айналымдық жеделхаттың жiберiлуi:
1) Жiберуге жататын циркулярдың жеделхат белгiленген тәртiп бойынша бiр бланкаға жазылады. Циркулярлық жеделхатты бастамас бұрын радиооператор радио желiсiндегi корреспонденттердiң радиоайырбаспен жұмыс iстеп жатпағанына көз жеткiзуi керек. Бұдан соң циркулярлық жеделхатты жiберу туралы радио желiсi корреспонденттердi ескерту үшiн циркулярлық шақыру берiлуi, жеделхат жiберiледi.
2) Радиожелiдегi корреспонденттердi жалпы циркулярлық шақыру "ЦЩ" кодтық сөйлемшеден тұрып, "ДЕ" сөзi үш рет берiледi. Радиостанцияның өзiнiң шақыру сигналы екi рет жiберiледi, "ЩТЦ" кодтық сөйлемше (сiз үшiн жеделхатым бар) "К" хабардың аяқталу желiсi.
3) Бұл шақыру бойынша радиожелідегi барлық корреспонденттер циркулярлық жеделхатты қабылдауға дайындалады.
4) Корреспонденттер тарапынан жалпы циркулярлық шақыру жауап берiлмейдi.
5) Корреспонденттердi жалпы циркулярлық шақыру желiдегi радиобайланыстың ұзақ уақыттан үзiлiссiз күштi радиокедергiге әлсiз естiлуiне байланысты үш ретке дейiн хабарлауы мүмкiн.
6) Радиожелiлердiң жақсы жұмыс iстеуiне байланысты циркулярлық жеделхатты алдын ала шақырусыз-ақ жiберуге болады. Радиожелi корреспонденттерiне циркулярлық жеделхат хабарына кедергi жасауға тиым салынады.
7) Радиожелi корреспонденттерi циркулярлық жеделхатты қабылдап болған соң, оның квитанциясын радиожелiдегi негiзгi радиостанцияға жiбередi.
8) Радиожелiдегi әрбiр корреспондент циркулярлық жеделхаттағы мәтiнiн анықтау үшiн, қосымшада көрсетiлген ережелерге сәйкес сұраныс салушы рұқсат етiледi. Егер радио желi корреспонденттер циркулярлық жеделхат мәтiнiнен 20% астамын қабылдамаса немесе бұзылғанын қабылдаса, мұны жiберген радиостанция қайтадан жiберуге мiндеттi.
9) Бiржақты радиобайланыс болғанда және квитанциясыз жұмыс iстегенде циркулярлық жеделхатты қабылдағаны туралы растау берiлмейдi. Мұндай жағдайда циркулярлық жеделхат мәтiнiнен кейiн "К"-нiң орнына "АР" берiледi.

243. Көп мекен-жайлық жеделхаттың берiлуi:
1) Бiрнеше корреспондентке жiберiлетiн мазмұны бiр жеделхаттарды толтыру осы Ережеде көрсетiлген тәртiп бойынша жүргiзiледi. Жеделхатты жiбергенде барлық мекенжайлар көрсетiлуi тиiс.
2) Радиооператор көп мекенжайлық жеделхаттарды жiберудiң алдында, корреспондентке барлық мекенжай санын ескертуi тиiс. Бұл үшiн мекенжай сандарын көрсететiн "МЦ" кодтық сөйлемшелерiн жiбередi.

244. Жеделхатты аралық радиостанциялар арқылы жiберу Жiберушi РЦИП орындайды Аралық радиостанция РБРП арқылы Алушыға РЛПМ:
1) Аралық радиостанция арқылы жеделхаттарды қабылдау ұсыныспен және ұсыныссыз жүргiзiледi.
2) Аралық радиостанцияға жеделхатты қабылдау туралы ұсыныс кәдiмгi тәртiппен берiледi, бiрақ "ЩТЦ" (менде сiз үшiн жеделхат бар") кодтық сөйлемшесi орнына "ЩДА?" ("Сiз радиостанция арқылы жеделхатты қабылдай аласыз ба?") және белгiленген радиостанцияның шақыру белгiсi көрсетiледi.
3) Аралық радиостанция (корреспондент) жеделхаттың белгiленген жерiне жеткiзу мүмкiндiгiн анықтайды және кәдiмгi тәртiппен қабылдауға келiсiм бередi.
4) Жеделхат мекен-жай бөлiмiне жiберiлерде "ФМ" (кiмнен) және "ФОР" (үшiн) кодтық сөйлемшесiмен радиостанциясының шақыру белгiсi немесе жөнелтушi және алушы пункттiң шартты атаулары жазылады.
Егер аралық радиостанция арқылы жiберiлетiн жеделхаттар алдын-ала ұсыныссыз берiлетiн болса, онда жiберiлер алдында шақырылатын радиостанцияның шақыру белгiсi үш рет, өз радиостанциясының белгiсiн - екi рет, "ЩТЦ" кодтық сөйлемшесi, мекен-жайы бөлiмiнде "ФМ" және "ФОР" сөздерi радиостанцияның шақыру белгiсiмен жазылады.
Аралық радиостанция транзиттiк жеделхаттарды белгiленген радиостанцияға кәдiмгi тәртiппен жiбередi, атын және мекен-жайы бөлiмiн өзгертпейдi.
Егер радиостанция (алушы) өзiне белгiленген жеделхатты аралық радиостанциямен бiрдей уақытта қабылдаса, онда ол тез арада аралық радиостанцияға ұсыныссыз жеделхаттың жiберiлуiн және квитанцияны беруi тиiс.

245. Бiрнеше жеделхаттың қатар жiберiлуi:
1) Тұрақты радиобайланыста бiрнеше жеделхаттың қатар жiберiлуiне рұқсат етiледi. Симплекстiк радиобайланыста мәтiндегi сөздердiң саны 25 топтан аспайтын жеделхаттар қатар берiледi. 25 топтан асатын жеделхаттар бөлшектенiп берiледi. Жеделхаттарды бөлiмдерге бөлу осы Ережелер бойынша анықталады.
2) Дуплекстiк және жартылай дуплекстiк радиобайланыс кезiнде жеделхатты жiберу екi жаққа да үзiлiссiз жүргiзiлуi тиiс.
3) Бiрнеше жеделхатты қатарынан қабылдау туралы ұсыныс "ЩСГР" (кодтық сөйлемшесi ("мен жеделхатты дереу жiберуiм керек пе?") арқылы берiлiп, жеделхат саны көрсетiледi.
4) Бiрнеше жеделхатты қабылдауға келiсiм "ЩСГ" кодтық сөйлемшелер арқылы берiледi.
5) Радиооператор бiрнеше жеделхатқа қатарынан жiбергенде, әрбiр жеделхаттан соң, жiберу аяқталды дегендi бiлдiретiн "К"-нiң орнына "ЖЦ" кодтық сөйлемшесiн бередi. Бұдан соң келесi жеделхаттарды қабылдауға кiрiседi. Соңғы жеделхат жiберiлiп болғаннан кейiн, жiберудi бiтiру туралы "К" белгiсi берiледi.
Қатарынан қабылданған жеделхаттардың квитанциясы нөмiрлерімен көрсетiлiп берiледi.

246. Сигналдардың берiлуi.
1) Сигналдардың берiлуi - корреспонденттердi алдын ала шақырмай, қабылдауға келiсiм алғанда жүзеге асырылады.
Сигналдар келесi тәртiптер бойынша берiледi:
радиостанцияны шақыратын сигналы - үш рет;
"ДЕ" сөзi - бiр рет;
радиостанцияның өзiнiң шақыру сигналы - екi рет;
"ЬЬЬ" кодтық сөйлемше ("Шұғыл хабар") - бiр рет;
сигнал - екi рет;
"К" хабар берудi бiтiру белгiсi - бiр рет.
2) Қабылданған сигналға квитанция беру шұғыл түрде сигналды қайталау арқылы берiледi.
3) Бiрнеше сигналды хабарды жiбергенде олардың әрқайсысы екi ретпен қайталанып, алдыңғы жiберiлген сигналдан бөлiм белгiсi бойынша ерекшеленедi.
4) Қабылданған сигналға квитанция беру шұғыл түрде әрбiр сигналға квитанция беру шұғыл түрде әрбiр сигналды бiр-бiр реттен қайталау арқылы берiледi.
5) Сигналдың берiлу байланысы сенiмсiз болса қайталануы мүмкiн.
6) Сигналдарды циркулярлы беру, циркулярлы жеделхаттың берiлу ережелерiн сақтай отырып жүзеге асырылады.
7) Қабылданған сигналдың квитанциясы радиожелiдегi барлық корреспондентке циркулярлы берiлiп, тек сигналды берген радиостанцияның талабымен жiберiледi.
8) Сигналдың адресатқа тапсырылғаны туралы корреспондентке сұрау жеделхатты жiберушiнiң талабы бойынша орындалады.

247. Радиобайланыстың аяқталуы.
Кез келген радиобайланыстың өз жұмысын аяқтауы, радиостанция өзiнiң шақыру сигналы мен СК кодтық сөйлемшелерi ("байланыс коды") арқылы жүргiзiлуi тиiс.

28 тарау. Радиотелефондық байланысты орнату
және жүргiзу ережелерi

248. Азаматтық авиацияда радиотелефондық байланыс радиожелiлерi (бағыттары) және радиожелілік байланыс арқылы жүзеге асады.

249. Қазақстан Республикасы территориясындағы азаматтық авиацияда авиациялық әуе байланысы орыс және ағылшын тілдерiнде жүргiзiлуi тиiс.

250. Өзара әрекеттестiк радиотелефондық желiлерi (бағыттар) арқылы ӘҚБ орталықтарының (бөлiмшелерiнiң) қозғалысына қатысты бұйрықтары, хабарламалар және нұсқаулары берiледi. Бұл хабарлар қозғалыс қызметiнiң қызмет адамының ауызша нұсқауы бойынша диспетчер немесе радиооператор арқылы тiкелей беріледi. Бұл жағдайда радиооператор аппарат журналына хабар мәтiнi мен қажет болған жағдайда хабарлаушы қызмет адамының фамилиясын жазу керек. Содан кейiн радиоператор хабарламаны корреспондентке беруге құқылы.

251. Қабылдау станциясындағы радиооператор қабылданған хабарлама мәтiнiн аппарат журналына жазуға және мазмұнын адресатқа жiберуге мiндеттi.

252. Шақырылған станция шақырушы станцияның белгiлерiне күмәнданса:
"СТАНЦИЯ, ШАҚЫРУШЫ... (шақырылған станция) ШАҚЫРУ БЕЛГIЛЕРIҢIЗДI ҚАЙТАЛАҢЫЗ" деп жауап жiберуi тиiс.

253. Хабар берiлiп жатқан жиiлiктiң екi цифрын атау қажет.

29 тарау. Радиотелефондық байланысты басқару және орнату тәртiбi

254. Радиобайланысты басқару және орнату.
1) Корреспонденттер мен радиотелефондық байланыс орнату және радиобағыттағы, радио желiдегi корреспонденттерге меншiктелген радиотелефондық шақырылу белгiсiнiң қолданылуымен жеделхаттарды жiберу радиотелефондық байланыстың ережесi бойынша жүргiзiледi.
2) Радиотелеграфтық есіту байланысы кезiнде қолданылатын кодтық сөйлемше хабардың қолайлылығы үшiн, олардың мән-мағынасымен ауыстырылады.
Тұрақты радиобайланыста корреспонденттердi шақыруды қысқартылған түрде жүргiзуге болады.
УВД және метео (ВБ АПП ДЕП ЩАВ) бойынша мәлiметтердi жiберу жөнелтушi мен мекен-жайы туралы жолынсыз жiберуге рұқсат берiледi.
3) Радио желiдегi барлық корреспонденттердi шақыру үшiн және циркулярлы жеделхатты жiберуде "бәрiне" деген сөз үш рет қолданылады.

255. Радиотелефондық байланыс бойынша сөйлесудi басқару.
1) Радиотелефондық байланыспен сөйлесудi басқаруға жiберiлген тұлға азаматтық авиацияның радио байланыстарындағы желiлерi бойынша ашық хабар берудi, сондай-ақ радио пiкiрлесу ережесi мен мәлiметтер тiзiмiн бiлуге мiндеттi.
2) Радиотелефондық байланыс желi арқылы сөйлесу алдын-ала дайындалумен, максималдық дәлдiгiмен, қысқалығымен жүзеге асуы керек. Дыбысталуы ұқсас мағынасы қарама-қарсы сөздердi де көп қабылдаудан аулақ болу кepeк.
Әр сөздi айқындап айтып, сөйлеудiң анық естiлу деңгейiн бiрқалыпты ұстап тұру керек. Хабардың жылдамдығы минутына 100 сөзден аспауы керек.
Қиын айтылатын сөздер мен қызметтiк белгiлер бөлек әрiптер арқылы берiледi.
Мұндай жағдайда осы Ережелердiң 10 қосымшада көрсетiлгендей әрбiр әрiп сөзбен берiледi.
Алфавиттiң әрiптерiн бiлдiруде басқа сөздердi қолдануға тыйым салынады.
Халықаралық радиобайланыста әрiптiк және цифрлық мағыналар осы Ережелердiң 11 қосымшада көрсетiлген мазмұнға сәйкес жүргiзiледi.
3) Барлық санның берiлуiнде, осы тармақтың 4-шi тармақшасында белгiленгендердi қоспағанда, әрбiр цифр бөлек айтылады.
4) Бүтiн жүздіктерден, бүтiн мыңдықтардан тұратын бұлттың биiктiгi, көз көрерлiк, ұшу қону жолын алыстан көрушiлiк сияқты абсолюттiк биiктiк туралы деректерде қолданылатын барлық сандардың берiлуiнде белгiлi бiр жүздiк, мыңдықтарды бiлдiретiн сандағы әрбiр цифр айтылады. Осыдан кейiн барып жүздiк және мыңдық сөздерi сәйкестенедi. Мыңдықтар және бүтiн жүздiктер санын беруде, мыңдықтар санын бiлдiретiн әрбiр цифр айтылады. Бұдан соң "мың" сөзi жалғасады, сосын жүздiктер саны, осыдан кейiн барып "жүз" сөзi айтылады.

256. Осы Ережелердiң 255 тармағының 3) iшкi тармақшада белгiленгендей ондық бөлшектер соған сәйкес берiледi, осы жүйелiлiкке негiзделген ондық бөлшектер ҮТIР сөзiнiң көмегiмен бiлдiрiледi, ағылшын тiлiнiң мәтiнiнде бұл орында DECIMAL (ДЭ-СИ-МАЛ) сөзi қолданылады.

257. Уақыттың берiлуiнде берiлетiн сағаттың тек минутын көрсету талап етiледi. Әрбiр сан бөлек айтылады. Қандай да бiр шатасушылық болған жағдайда сағатын да көрсетуге болады.
Ағылшын тiлiнде берiлгенде сандар осы Ережелердiң 11-қосымшада айтылады.

258. Радиотелефондық байланыста осы Ережелердiң 12-қосымшада айтылады.

259. Әуе кемелерi радиотелефондық шақыру сигналдары:
1) Толық шақыру сигналдары.
Радиотелефондық шақыру сигналдары келесi түрлерге бөлiнедi:
Үлгi а) - әуе кемесiнiң тiркелу белгiлерiне сәйкес келетiн белгiлер немесе;
Үлгi б) - әуе кемесiнiң тiркелу таңбаларының төрт соңғы таңбасынан бұрын жазылатын ұшу пайдалану агенттiгiнiң шартты телефондық белгiленуi;
Үлгi в) - рейс белгiсiнiң алдында жазылады ұшу пайдаланым агенттiгiнiң шартты телефондық белгiленуi.
Әуе кемесiн жасаушының атауы немесе әуе кемесiнiң атауы жоғарыдағы шақыру сигналында көрсетiлгендей радиотелефондық префикс ретiнде пайдалануы мүмкiн.
Жоғарғы а), б) және в) тармақшаларында көрсетiлген шақырылулар Халықаралық электрбайланыстың одағына радиобайланыстарының регламентiне сәйкес таңбалардың бiрлестiктерiне енгiзiлген.
б) және в) тармақтарында көрсетiлген шартты белгiлер ИКАО ДОС-тың "Ұшу-пайдалану агенттiктерiнiң авиацияның өкiлеттi органдары мен қызметтерiнiң шартты белгiленулерi" деген 8585 құжатында бар.
2) Қысқартылған шақырылу дабылдары.
Әуе кемесiндегi радиотелефондық шақыру сигналдары осы тармақтың 1)-шi тармақшасына сәйкес қанағаттанарлық байланыс орнатқаннан кейiн ғана, сондай-ақ ешқандай шатасу пайда болмағанда ғана қысқартылуы мүмкiн. Борттық станция өзiнiң қысқартылған шақыру сигналдарын авиациялық жазып алу (фиксированной) станциясы оны өзiне қарату үшiн қолданғаннан кейiн ғана пайдаланады.
Қысқартылған шақыру сигналдары келесi формалар бойынша берiледi:
Үлгi а) - тiркелген белгiнiң алғашқы белгiсi және шақыру сигналының екiден аз емес соңғы белгiлерi.
Үлгi б) - шақырылушының соңғы екi белгiсiнiң алдында белгiленетiн ұшу пайдалану агенттiгiнiң телефондық шартты белгiсi.
Үлгi в) - қысқартылған түрi болмайды.
Жоғарыда көрсетiлген а) үлгiсiндегi шақырудың бiрiншi белгiсiнiң орнына әуе кемесiн жасаушының атауы немесе әуе кемесiнiң типiнiң атауы қолданылуы мүмкiн.
Байланысты орнату кезiнде үнемi толық радиотелефондық шақыру сигналдары қолданылады.

260. Байланыс сапасының жобалық бағасы ретiнде жiберiлген фразалар мен командалардың айтылуындағы мағыналық нақтылық осы Ережелердiң 13 сипаттармен анықталады.

30 тарау. Авиациялық радиохабарлау

261. Әуе кемелерi экипаждарына метеорологиялық және ұшу ақпараттарының берiлуiн қамтамасыз ету үшiн радиохабардың арнайы желiсi ұйымдастырылады.

262. Әуе кемелерi экипаждарын ұшақалаң ауданында метеорологиялық және ұшу ақпараттарымен жедел қамтамасыз ету үшiн А, Б, В, Г, Д дәрежелi ұшақалаңдарда радиохабардың автоматтандырылған ақпарат жүйесi (осыдан кейiн - АТАЖ) желiсi ұйымдастырылуы мүмкiн.

263. Ұшып бара жатқан әуе кемелерi экипаждарын метеорологиялық хабарлармен қамтамасыз ету үшiн ӨЖЖ және ЖЖ диапазонында ВОЛМЕТ радиохабарлары ұйымдастырылады.

264. 1500-3000 км аралығындағы диапазонының ВОЛМЕТ радиохабарларын қабылдауды толық қамтамасыз ету үшiн, бұл жүйелер бiр уақытта бiрнеше жиiлiкте жұмыс iстейдi.

265. ВОЛМЕТ метеорологиялық ақпараттарын жеткiзу радиохабарлары ұйымдастырылатын әуе жайлар тiзiмiн ҚР азаматтық авиациясының өкiлеттi ұйымы анықтайды.

266. Радиохабарлар жеткiзу желiсiне енгiзiлмеген әуежайлардағы әуе кемелерiнiң экипаждары авиациялық әуе электрбайланыс желiлерi арқылы сол әуежайлардың радиооператорлары мен қозғалыс қызметi диспетчерлерiнен талап етедi.

267. Ұшып бара жатқанда радиохабарлар жеткiзу желiсi арқылы ақпараттар алуда әуе кемелерiнiң экипаждары аэронавигациялық ақпараттар жинағын басшылыққа алады.

268. Метеорологиялық ақпараттарды радиохабарлауда гидрометеорологиялық қызмет бекiткен бiрыңғай терминология қолданылуы керек.
Pадиобюродағы радиохабарға метеорологиялық ақпарат коды шешiлген түрде түсуi керек.

269. Телефондық режимде радиохабарларды жеткiзу минутына 90 сөзден аспайтын жылдамдықпен берiледi.

270. Әуе трассалары мен халықаралық әуежайлар экипаждарын метеорологиялық ақпараттармен қамтамасыз ету ИКАО ережесi бойынша, радиохабарларды жеткiзу ағылшын тiлiнде жүргiзiледi.

271. Құрастырушы радиохабарлау материалдарының мәтiнiн жiберiлетiн формаға сай дайындау керек.

272. Радиохабарларды жеткiзу белгiленген жиілiкте және белгiленген уақытта жүргiзiледi.

273. Барлық радиохабарларды жеткiзу бағдарламалары мен жиiлiктерi соған сәйкес құжаттарда жарияланады. Жеткiзу уақыттары мен жиiлiктерiндегi кез келген өзгерiс кем дегенде екi апта бұрын НОТАМ арқылы алдын ала хабарлануы керек. Сонымен қатар жүзеге асу мүмкіндiгi бар кез келген өзгерiс соған дейiн 48 сағат бұрын тұрақты радиохабарлар жеткiзулерiнде хабарланады және мұндай хабарландыру әрбiр радиохабардың басында және соңында бiр рет берiледi.

274. Бағдарламаға сай жүргiзiлетiн (бекiтiлген тәртiп бойынша жүргiзiлетiн ұжымдық жеткiзулерден басқа) радиохабарлар бағдарламада бекiтiлген жалпы шақыру уақытымен басталады.
Егер бекiтiлген уақытта радиохабарларды жеткiзу кiдiрiп жатса, абонентке минуттермен саналатын кiдiрiс уақыты және күту ұсынылатыны қысқаша ескертiледi.

275. Бiрақ уақыт күту қажеттiгi туралы ескерту жасалғаннан кейiн көрсетiлген уақыт аяқталғанша радиохабарлау басталмайды.

276. Радиохабарлау бөлiнген уақыт аралығында жүргiзiлетiн болса, материалдың толық жеткiзiлу-жеткiзiлмеуiне қарамастан бөлiнген уақыт соңында әрбiр станцияда аяқталады.

277. Жүйелi тәртiп бойынша бекiтiлген ұжымдық радиохабарларды таратуда әрбiр станция белгiленген уақытта өз хабарларын бастауға дайын болады. Егер қандай бiр себептермен ол өз жұмысын бастай алмаса, онда келесi станция бiраз күтiп жұмысын өзiне белгіленген уақытта бастайды.

278. Радиохабарларды жеткiзуге жауапты станциясында үзiлiс болған жағдайда оның бiрқалыпты қалыптасқанша бұл хабар басқа станция арқылы берiледi.

279. Радиотелефон арқылы жүзеге асатын әрбір радиохабарлар преамбуласы жалпы шақырудан, станция мiндеттерiнен және хабарлау уақытынан (UTC) тұрады.

31 тарау. Есепке алу және есептiлiк

280. Есепке алу, пайдалану құжаттарына, берiлуге тиiс жеделхаттар радиобайланыс арналарының аппараттық журналдары (дискiлер, дискеттер) рулонды және таспалы бақылау жазбалары, жеделхаттарды есепке алу мен жеткiзу.

281. Электрбайланыс арналары бойынша тәулiктiк есепке алуға мыналар жатады:
1) телеграфты және телефонды арналар бойынша байланыстың бұзылу ұзақтығы мен саны;
2) радиоканалдар бойынша (есту және телефонды радиобайланыс) ақпараттық журналындағы жiберiлген және қабылданған хабарлар саны.

282. Тәулiк соңында станция жұмысшылары шығатын және транзиттi телеграммалардың бланкiлерiн жинақтайды, рулондарды желiмдейдi, оларға станция қызметкерлерiнiң қолы, күнi, айы қойылып, архивке арналған арнайы орынға орналастырылады.

283. Телеграммада қабылданған ақпараттар көлемдi болса, оларды жеке-жеке жинақтауға болады (шығатын, халықаралық телеграммалар және рулонды жазбалар көшiрмесi).

284. Құжаттарды сақтаудың төмендегi мерзiмi бекiтiледi:
1) радиобайланыс арналарының аппараттық, борттық журналдары, есепке алу және жеткiзу телеграммаларының журналдары, рулонды және таспалы бақылау жазбалары - 30 тәулiк;
2) телеграммалардың түпнұсқалары (метеоақпараттық телеграммалардан басқалары), магниттi дискiлер мен дискеттер - 30 тәулiк;
3) транзиттi телеграммалар, шығатын метеорологиялық телеграммалардың түпнұсқалары - 15 тәулiк.

285. Байланыс станцияларында құжаттарды сақтау мерзiмi төмендегiше есептеледi:
1) түпнұсқалар, жiберiлген шығатын және транзиттiк телеграммалар көшiрмесi, рулонды және таспалы бақылау жазбалары үшiн - олардың жеткiзiлген күнiнен бастап;
2) журналдар үшiн - соңғы жазба датасы қойылған күннен бастап.

286. Құжаттарды өткiзу немесе жою қабылдап алу тапсырмаларымен немесе жою туралы актiлермен iске асырылады.

Қазақстан Республикасы азаматтық
авиациясының авиациялық электрбайланысы
туралы Ережелерiне 1-қосымша
Қазақстан Республикасы Көлiк және
коммуникация министрлiгі
Азаматтық авиация комитетi
төрағасының
2003 жылғы 14 мамырдағы
N 218 бұйрығымен бекiтiлген

Авиациялық электр байланысы құралдарының шартты белгілерi 1. Радио және радиорелелiк байланыс құралдары

__________________________________________________________________
рр | Байланыс құралдары мен объектiлерiнiң атауы | Шартты
NN | |белгілері
__________________________________________________________________
1 Радиостанция*
2 Бас радиостанция**
3 Жылжымалы радиостанция (автомобильдiк)
4 Портативтiк станция (алып жүретiн)
5 Радиотарату
6 Радиоқабылдағыш
7 Тропосферлiк байланыс радиостанциясы
8 Берушi радиоорталық (БРО)
9 Қабылдайтын радиоорталық (ҚБРО)
10 Радиорелелiк станция
11 Радиорелелiк станция (бiр жартылай жиынтық)
12 Радиорелелiк станция
13 Ғарыштық радиостанция
14 Жердегi радиостанция (ғарыштық байланыс)
15 Әуе кемесiндегi радиостанция
16 Автомобильдегi радиостанция
17 АФУ бар радиостанция (А-қабылдап-беруші,
Б-беруші. В-қабылдаушы)
18 Тіке тарату
__________________________________________________________________

* үшбұрышта кВт-пен радиоберушінің қуаттылығы белгіленеді.
** үшбұрыш ашық көгілдір бояумен боялады

Шартты белгілерді қағаз мәтіннен қараңыз

2. Сым арқылы байланыс құралы

__________________________________________________________________
рр | Аппаратураның атауы | Шартты
NN | |белгілері
__________________________________________________________________
1 Телефон аппараты, жалпы қолданыстағы
2 Арнайы аппаратурамен жабылған телефон аппараты
3 Телефон аппараты, жалпы қолданыстағы
4 Телеграф аппараты, шұғылтоқтатқыш
5 Арнайы аппаратурамен жабылған телеграф аппараты,
шұғылтоқтатқыш
6 Деректерді беру аппараты (ДБА)
7 Дыбыс күшейткіш байланыс аппаратурасы (ДКБ)
8 Фототелеграфтық аппаратура
9 Хабарларды коммутациялау орталығы АФТН (ХКО)
10 Автоматтандырылған жұмыс орны АФТН (АЖО АФТН)
__________________________________________________________________

Шартты белгілерді қағаз мәтіннен қараңыз

Қазақстан Республикасы азаматтық
авиациясының авиациялық электрбайланысы
туралы Ережелерiне 2-қосымша
Қазақстан Республикасы Көлiк және
коммуникация министрлігі
Азаматтық авиация комитетi
төрағасының
2003 жылғы 14 мамырдағы
N 218 бұйрығымен бекiтiлген

Бекiтiлген азаматтық
авиацияның ұйымының
жетекшiсi ӘКП және ӘҚБ
ұйымы ____________________
(күнi, айы, жылы)

ӘҚБ жетекшісінің орынбасарымен
келісілген ___________________
(күнi, айы, жылы)

Авиациялы жерүсті АО электр байланысын ұйымдастырудың типтiк сұлбасы

ЖЖ р/желi ҚР өзара қозғалыс ӘҚҚА
Шартты белгілерін ЖЖ р/желi ҚР өзара қозғалыс ӘҚҚА
қағаз мәтіннен қараңыз ЖЖ р/желi
ЖЖ р/желi А/ж ЖӘЖ және ЖДП
ЖЖ р/желi а/ж ЖӘЖ

CBЧ р/желi взаимо. ӘҚҚА және а/п
Ескерту: Қажеттiлiкке байланысты ұйымдастырылған
байланыс арнасы және басқару пунктi үзiк
сызықпен көрсетiлген. Схемада ӘҚҚА үшiн байланыс
арналарының жобалы саны көрсетiлген.

РТЖБП қызметiнiң жетекшiсi _____________________
(күнi, айы, жылы)

Қазақстан Республикасы азаматтық
авиациясының авиациялық электрбайланысы
туралы Ережелерiне 3-қосымша
Қазақстан Республикасы Көлiк және
коммуникация министрлігі
Азаматтық авиация комитетi
төрағасының
2003 жылғы 14 мамырдағы
N 218 бұйрығымен бекiтiлген

Бекiтiлген азаматтық
авиацияның ұйымының
жетекшiсi ӘКП және ӘҚБ
ұйымы ____________________
(күнi, айы, жылы)

ӘҚБ жетекшісінің орынбасарымен
келісілген ___________________
(күнi, айы, жылы)

ӘҚҚА мен біріктірілген авиациялық жерүсті электр байланысын
ұйымдастырудың типтiк сұлбасы
Эпизод. өзарақозғал. БП міндетті ӘҚҚА бағыныштары БП
ӘҚҚА әуежай өзарақозғ. ӘҚҚА АО ӘАО Ретр, пункт, ХДП ЖӘЖ п/у ведомств

Шартты белгілерін ЖЖ р/желi ҚР өзара қозғалыс ӘҚҚА
қағаз мәтіннен қараңыз ЖЖ р/желi ҚР өзара қозғалыс ӘҚҚА
ЖЖ р/желi
ЖЖ р/желi A/п МВЛ және МДП
ЖЖ р/желi а/П МВЛ
СВЧ р/желi өзарақ/қ. ӘҚҚА және а/п
Ескерту: Қажеттiлiкке байланысты
ұйымдастырылған байланыс арнасы және
басқару пунктi үзiк сызықпен
көрсетiлген. Схемада ӘҚҚА үшiн
байланыс арналарының жобалы саны
көрсетiлген.

РТЖБП қызметiнiң жетекшiсi
__________________________
(күнi, айы, жылы)

Қазақстан Республикасы азаматтық
авиациясының авиациялық электрбайланысы
туралы Ережелерiне 4-қосымша
Қазақстан Республикасы Көлiк және
коммуникация министрлігі
Азаматтық авиация комитетi
төрағасының
2003 жылғы 14 мамырдағы
N 218 бұйрығымен бекiтiлген

Бекiтiлген азаматтық
авиацияның ұйымының
жетекшiсi ӘКП және ӘҚБ
ұйымы ____________________
(күнi, айы, жылы)

ӘҚБ жетекшісінің орынбасарымен
келісілген ___________________
(күнi, айы, жылы)

ХДП авиациялы электр байланысын ұйымдастырудың
типтiк сұлбасы

А/п
ЖӘЖ зонасындағы авиациялы әуе радио МВЛ РЦ МДП
желiсi ӨЖЖ диапазонында ________________

ЖӘЖ зонасындағы авиациялы әуе және Шартты белгілерін
жерүстi радиожелiсi диапазонында _______ қағаз мәтіннен қараңыз

ХДП зонасындағы авиациялы әуе жерүсті
радиожелiсi диапазонында _______________

ХДП авиациялы жерүстi радиожелiсi ЖЖ
диапазонында ___________________________

Жергiлiктi жағдайларға тәуелдi және
оны ұйымдастыру қажеттiлiгiне кiрiптар электр
байланыс арналары мен ӘҚБ пунктi үзiк
сызықпен көрсетiлген.

РТҚБП қызметiнiң жетекшiсi __________________
(күнi, айы, жылы)

Қазақстан Республикасы азаматтық
авиациясының авиациялық электрбайланысы
туралы Ережелерiне 5-қосымша
Қазақстан Республикасы Көлiк және
коммуникация министрлігі
Азаматтық авиация комитетi
төрағасының
2003 жылғы 14 мамырдағы
N 218 бұйрығымен бекiтiлген

ӘҚБ-ға арналған авиациялы әуе радиобайланысын және ХДП аудандарындағы байланысты ұйымдастырудың типтiк сұлбасы

______________________________________________
|Диапазон|Жиіліктің|жабдықтары|радиожелілердің
| | шартты | | атауы
Шартты белгілерін | |белгілері| |
қағаз мәтіннен |______________________________________________
қараңыз | ӨЖЖ F-25 ӘҚҚА Басқа ведомстволар
| ҚАО үшін арнайы байланыс
| ӨЖЖ F-8 ӘҚҚА Апаттық құтқару
| ҚАО
| ЖЖ F-8/1 ӘҚҚА Апаттық құтқару
| ҚАО
| ЖЖ F-21/І-ІІІ ӘҚҚА Метео хабарлау
| АМСА
| ӨЖЖ F-30 ӘҚҚА Резервті зона РДС
| ӨЖЖ F-16/І-ІХ АО РДС зонасы
| ӨЖЖ F-15/І-ІХ АО ҚАО РДС зонасы
| ӨЖЖ F-28 КӨДҚ Информациялы ОДҚК
| ЖЖ F-17/І-ІІІ ЦРОС ГА Алыс радиобайланыс
______________________________________________

ҰАЭҚ РТҚЖП қызметiнiң жетекшiсi____________________
(күнi, айы, жылы)

Қазақстан Республикасы азаматтық
авиациясының авиациялық электрбайланысы
туралы Ережелерiне 6-қосымша
Қазақстан Республикасы Көлiк және
коммуникация министрлігі
Азаматтық авиация комитетi
төрағасының
2003 жылғы 14 мамырдағы
N 218 бұйрығымен бекiтiлген

Аэроалаң маңындағы ӘҚБ үшін авиациялы әуе радиобайланысын ұйымдастырудың типтік сұлбасы

______________________________________________
|Диапазон|Жиіліктің|жабдықтар| радиожелілердің
Шартты | | шартты | | атауы
белгілерін | |белгілері| |
қағаз мәтіннен |______________________________________________
қараңыз | ӨЖЖ F-7/І-ІІІ ЖПП-1,2,3 Ыңғай (сектор саны
| бойынша)
| ӨЖЖ F-5/І-І ШДП Шеңбер
| ӨЖЖ F-5/І-І БДП, КДП, Көтерілу, қону
| ЖӘЖ (бөлек болуы мүмкін)
| ӨЖЖ F-5/І-ІІ КДП қону
| ӨЖЖ F-4 ДПР, СДП Тұтқаны игеру
| ӨЖЖ F-9/1 РДП Арнайы байланыс
| (басқа ведомстволар.
| дың ВС-мен)
| ӨЖЖ F-8 ЖДП Апаттан құтқару
| ӨЖЖ F-20 АМСА метеохабарлау
______________________________________________

ҰАЭҚ РТҚЖП қызметiнiң жетекшiсi____________________
(күнi, айы, жылы)

Қазақстан Республикасы азаматтық
авиациясының авиациялық электрбайланысы
туралы Ережелерiне 7-қосымша
Қазақстан Республикасы Көлiк және
коммуникация министрлігі
Азаматтық авиация комитетi
төрағасының
2003 жылғы 14 мамырдағы
N 218 бұйрығымен бекiтiлген

ОРЫС СӨЗДЕРIН ЛАТЫН ӘРIПТЕРIМЕН ЖАЗУ
YШIH ҚОЛДАНЫЛАТЫН ОРЫС ӘЛIПБИIНIҢ ӘРIПТЕРI
ЖӘНЕ СОҒАН СӘЙКЕС ЛАТЫН ӘРIПТЕРI

__________________________________________________________________
ӘРIПТЕР ӘРIПТЕР
__________________________________________________________________
Орысша Латынша Орысша Латынша
__________________________________________________________________
Аа Aa Р Rr
Бб Bb Cc Ss
Вв Ww Тт Tt
Гг Gg Уу Uu
Дд Dd Фф Ff
Ее Ее Хх Нh
Жж Vv Цц Cc
Зз Zz Чч CHch
Ии Ii Шш SHsh
Кк Kk Щщ Qq
Лл Ll Ыы Yy
Мм Mm Ьь Хх
Нн Nn Ээ Ее
Оо Оо Юю Iuiu
Пп Pp Яя Iaia
Ий Jj
__________________________________________________________________

Қазақстан Республикасы азаматтық
авиациясының авиациялық электрбайланысы
туралы Ережелерiне 8-қосымша
Қазақстан Республикасы Көлiк және
коммуникация министрлігі
Азаматтық авиация комитетi
төрағасының
2003 жылғы 14 мамырдағы
N 218 бұйрығымен бекiтiлген

МОРЗЕНІҢ ТЕЛЕГРАФТЫҚ КОДЫ

__________________________________________________________________
Әріптер Телеграфтық әріптер Телеграфтық
белгілер белгілер
__________________________________________________________________
Аа .- Пп .--.
Бб - ... Рр .-.
Вв .-- Сс ...
Гг --. Тт -
Дд -.. Уу ..-
Ее . Фф ..-.
Жж ...- Хх ....
Зз --.. Цц -.-.
ИИ .. Чч ---.
Йй .--- Шш ----
Кк -.- Щщ --.-
Лл .-.. Ыы -.--
Мм -- Ь -..-
Нн -. Юю ..--
Оо --- Яя .-.-
__________________________________________________________________

ЦИФРЛАРҒА ТАҒАЙЫНДАЛҒАН БЕЛГІЛЕР

__________________________________________________________________
Сандар Телеграфтық Сандар Телеграфтық
белгілер белгілер
__________________________________________________________________
1 .---- 6 -....
2 ..--- 7 --...
3 ...-- 8 ---..
4 ....- 9 ----.
5 ..... 10 -----
__________________________________________________________________

НЕГІЗГІ БЕЛГІЛЕР ЖӘНЕ ТЫНЫС БЕЛГІЛЕРІ

__________________________________________________________________
Белгі атауы Телеграфтық белгі
__________________________________________________________________
Нүкте ......
үтір .-.-.-
қос нүкте ---...
сұрақ белгісі ..--..
леп белгісі --..--
апостроф .----.
сызықша -....-
бөлшекті сызық -..-.
жақша -.--.-
қате ........
Телеграмманың аяқталу белгісі .-.-.
Күту № .-...
Жұмыстың соңы ...-.-
__________________________________________________________________

Қазақстан Республикасы азаматтық
авиациясының авиациялық электрбайланысы
туралы Ережелерiне 9-қосымша
Қазақстан Республикасы Көлiк және
коммуникация министрлігі
Азаматтық авиация комитетi
төрағасының
2003 жылғы 14 мамырдағы
N 218 бұйрығымен бекiтiлген

Қызметтi Щ-кодынан көшiрме
__________________________________________________________________
Кодты Кодты белгiнiң мәнi
белгi
__________________________________________________________________
ЩАР? ...жиiлiкте ... минут бойына тыңдауды тоқтатуға рұқсат
етiңiз.
ЩАР ...жиiлiкте ... минут бойына тыңдауды тоқтатуға рұқсат
етемiн.
ЩАТ Хабарлау алдында тыңдап алыңыз. Сiз ... радиостанциясы.
мен бiр уақытта жұмыс істейсіз (шақыру белгiсi).
ЩВВ ... КГЦ жиiлiгiнде қосымша радио арнаны ашыңыз
(радиобағытқа, радиорелiге ауысыңыз...)
ЩВГ? Радиостанцияға Сiздiң орныңызға жауап беру керек пе?
(шақыру белгiлерi)
ЩВГ Радиостанцияға менiң орныма жауап берiңiз (шақыру
белгiлерi)
ЩВЖ? ... КГЦ жиiлiгiндегi жұмысты жабуға рұқсат етiңiз.
ЩВЖ? ... КГЦ жиiлiгiндегi жұмысты жабуға рұқсат етемiн.
ЩВЗ? Радиостанциямен байланыс орнатылды ма, хабарлаңыз.
ЩВЗ Радиостанциямен байланыс орнатылды.
ЩВИ Сымды телеграфқа жедел жауап берiңiз.
ЩВМ? Радиограмма кiмнен шығып тұр?
ЩВМ N... радиостанциядан радиограмма шығып тұр?
ЩВН Сiзге ... радиостанция жауап бередi ме? қадағалаңыз.
ЩВО Менiң N... радиограммамды ... (шақыру белгiсi) үшiн
радиостанция арқылы хабарлаңыз.
ЩВП Хабарлауды тоқтатыңыз, бас радиостанцияның нұсқауын
орындаңыз.
ЩВТ N... радиограммасын ... (шақыру) радиостанциясы үшiн
хабарлаңыз.
ЩВУ? Сiз маған радиограмма жiбердiңiз бе?
ЩВУ Радиограммаларға ... рет жiберiлген, қабылданғанын
растаңыз (куәләндiрiңiз)
ЩВЬ N...радиограмманы сымды арна арқылы жiберiңiз.
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
Кодты Кодты белгiнiң мәнi
белгi
__________________________________________________________________
ЩДА? ... (шақыру) радиостанциясы үшiн радиограмманы
қабылдай аласыз ба?
ЩДА ... (шақыру) радиостанциясы үшiн радиограмманы
хабарлаңыз
ЩДЦ? Сiз N... радиограмманы .. адресатқа (мекен-жайы)
хабарладыңыз.
ЩДЦ N... радиограмманы мен адресатқа (мекен жайы) (...сағ,
... мин) жiбердiм.
ЩДВ ... КГЦ (МГЦ) қосымша жиiлiгiне ауысыңыз.
ЩЛВ Кезектi тексеру квитанцияны ... сағ, . мин берiңiз.
ИЛИ? N... радиограмма қашан қабылданды?
ЩЛЛ N... радиограмма ... (күнi, уақыты) қабылданды.
ЩРЖ Мен дайынмын.
ЩРЗ? Кiм менi шақырып жатыр?
ЩРЗ ... КГЦ (МГЦ)-те Сiздi ... (шақыру) шақырып жатыр.
ЩРК? Менiң хабарламаның анықтылығы қандай?
ЩРК Сiздiң хабарламаңыз ...
1. анық емес
2. кейбiр жерлерi анық
3. анықтау өте қиын
4. анық
5. өте анық.
ЩРЛ Мен бос емеспiн (немесе ... бос емеспiн), кедергi
жасамауыңызды өтiнемiн.
ЩРН Маған атмосфералық кедергiлер бөгет болады.
ЩРО Радиохабарлағыштың қуатын арттырыңыз.
ЩРП Радиоқабылдағыштың қуатын төмендетiңiз.
ЩРС Бiр минутта ... сөздi баяу хабарлаңыз.
ЩТР Хабарлауды тоқтатыңыз.
ЩРУ? Сiзде маған радиограмма бар ма?
ЩРУ Сiзге радиограмма жоқ.
ЩСГ? ... радиограмманы бiрден беруiм керек пе?
ЩСГ ... радиограмманы бiрден хабарлаңыз.
ЩСЛ? Сiз қабылдағаныңызды растай аласыз ба?
ЩСЛ Мен N ... радиограмманы қабылдағанымды растаймын
ЩСЗ Әр топты (сөздi) екi реттен (немесе ... реттен
хабарлаңыз.
ЩСФ? Радиограмманы бөлшектеп ... топпен (сөз) хабарлау керек
пе?
ЩСТ Мен үшiн микрофонмен жұмыс iстеңiз.
ЩТА N... радиограмманы берiлмегендей жоққа шығарыңыз.
ЩТР? Тура уақыт қандай?
ЩТР Тура уақыт ... (caғ. мин)
ЩТЦ? Хабарлауға қанша радиограммаңыз бap?
ЩТЦ Сiзге (немесе ...) радиограмма бар.
ЩУВ? N... радиограммаға квитанция алдыңыз бa?
ЩУВ Мен N ... радиограммаға квитанцияны алдым;
1. алдым
2. алмадым
ШУМ? Апат туралы хабар (ауысу) аяқталды
ШУМ? Апат туралы хабар аяқталды.
ЩУМ Менен алған хабардың соңғы нөмiрi қандай?
ЩУЦ? Сiзден алған хабардың соңғы нөмiрi ...
ЩУЦ Радиоауысудың ережесiн бұзасыз (сiз Ж ААА-2001 N ...
бабының талабын бұздыңыз.
ЩЦЗ Сiз телеграмманы қабылдай аласыз ба?
ЩЦО? Сiздiң шақыру белгiңiз қандай?
ЩЦЬ? Менiң шақыру белгiм ...
ЩЦЬ Сiз менен (немесе)...(уақытта) берiлген хабарды
қабылдадыңыз бa?
ЩЩС Мен Сiзден (немесе...) ... (уақытта) берiлген хабарды
қабылдадым.
ЩЩТ Қайталаңыз, Сiз ... (уақытта) ненi хабарладыңыз?
ЩЩТ Қайталаймын, ... уақытта мен ... хабарладым.
ЩЫБ N радиограммаңызға жылдам жауап берiңiз.
ЩЫВ? ... мен байланысуыңызға көмектесейiн бe?
ЩЫВ ... мен байланысуға көмектесiңiз.
ЩЫГ N радиограммаға жоқ деп жауап берiңiз.
ЩЫЕ? Күндiзгi және түнгi жиiлiктiң ауысым уақытын хабарлаңыз.
ЩЫЕ Күндiзгi және түнгi жиiлiктiң ауысым уақыты ...
ЩЫЖ N радиограмма бұрмаланды, тексерiңiз, жылдам қайталаңыз.
ЩЬС Тiкелей әңгiме жүргiзу үшiн ... радиостанцияға шақырыңыз
ЩЬУ Сiздiң хабарыңыз алынбады
ЩЬФ Сiз үшiн өте көп радиограмма бap, сапалы қабылдауды
қамтамасыз етiңiз.
__________________________________________________________________

Қазақстан Республикасы азаматтық
авиациясының авиациялық электрбайланысы
туралы Ережелерiне 10-қосымша
Қазақстан Республикасы Көлiк және
коммуникация министрлігі
Азаматтық авиация комитетi
төрағасының
2003 жылғы 14 мамырдағы
N 218 бұйрығымен бекiтiлген

ОРЫС ӘЛІПБИІ ӘРІПТЕРІНІҢ БЕЛГІЛЕНУІ КЕСТЕСІ

__________________________________________________________________
Әріп Сөз Әріп Сөз
__________________________________________________________________
А Анна Р Роман
Б Борис С Семен
В Василий Т Татьяна
Г Григорий У Ульяна
Д Дмитрий Ф Федор
Е Елена Х Харитон
Ж Женя Ц Цапля
З Зинаида Ч Человек
И Иван (қысқа) Ш Шура
Й Иван краткий Щ Щука
К Константин Э Эхо
Л Леонид Ю Юрий
М Михаил Я Яков
Н Николай Ы Еры
О Ольга Ь Жіңішкелік
П Павел белгісі
Ъ Айырым белгісі
__________________________________________________________________

Қазақстан Республикасы азаматтық
авиациясының авиациялық электрбайланысы
туралы Ережелерiне 11-қосымша
Қазақстан Республикасы Көлiк және
коммуникация министрлігі
Азаматтық авиация комитетi
төрағасының
2003 жылғы 14 мамырдағы
N 218 бұйрығымен бекiтiлген

ЛАТЫН ӘРIПТЕРI МЕН ЦИФРЛАРЫНЫҢ АЙТЫЛУ
КЕСТЕСI

__________________________________________________________________
Әрiп Сөз Айтылуы әрiп Сөз айтылуы
(цифр)
__________________________________________________________________
А Alpha Алфа U Uniform Юниформ
В Bravo Браво V Victor Виктор
С Charlie Чарли W Whiskey Виски
D Delta Делта X X-ray Эксрей
E Echo Эко Y Yankee Янки
F Foxtrot Фокстрот Z Zulu Зулу
G Golf Голф 0 Zero Зиро
H Hotel Хотэл 1 One Уан
І India Индия 2 Two Ту
J Juliett Джульет 3 Threе Три
К Kilo Кило 4 Four Фор
L Lima Лима 5 Five Файв
М Mike Майк 6 Six Сикс
N November Новембер 7 Seven Севэн
O Ockar Оскар 8 Eight Эйт
Р Рара Папа 9 Nin-er Найн-эр
Q Quebek Квебек ондық Decimal Дэ-си-мал
R Romeo Ромео таяқша/
S Sierra Сьерра сызықша
T Tango Танго жүздік Hundred Хан-дред
мыңдық Thousand Тау-зэнд
__________________________________________________________________

Қазақстан Республикасы азаматтық
авиациясының авиациялық электрбайланысы
туралы Ережелерiне 12-қосымша
Қазақстан Республикасы Көлiк және
коммуникация министрлігі
Азаматтық авиация комитетi
төрағасының
2003 жылғы 14 мамырдағы
N 218 бұйрығымен бекiтiлген

Тiркестер Мағыналары

PACTAҢЫЗ ACKNOLEDGE "Сiз осы мәлiметтi алғаныңыз
және түсiнгенiңiз туралы
хабарлаңыз"
РАСТАЙМЫН AFFIRM "Иә"
МАҚҰЛДАНДЫ APPPOVER "Ұсынылған әрекетке рұқсат
берiледi"
БӨЛIМ BREAK "Мәлiмет бөлiмдерiнiң аралығын
көрсетемiн (мәтiн аралығында
және мәлiметтер бөлiмi аралығында
нақты бөлшектену жоқ кезде
қолданылады)
БӨЛIМ БӨЛIМ BREAK BREAK "Мұнымен қарқынды жиiлiктердегi
әуе қозғалысындағы әуе кемелерiне
берiлетiн мәлiметтер аралығын
көрсетемiн"
ЖОЯМЫН CANCEL "Бұрын берілген шешiм жойылады"
ТЕКСЕРУ СНЕСК "Iстiң орындалуын тексеру"
(Ереже бойынша, жауап талап
етiлмейдi)
РҰҚСАТ CLEARED "Келiсiлген шартқа сәйкес iс-
әрекетiнiң орындалуына рұқсат
етемiн"
PACTAҢЫЗ CONFIRM "Мен сөзтiркестi дұрыс түсiндiм
бе...? Немесе "Сiз берiлген
хабарды дұрыс түсiндiңiз бе...?
ЖҰМЫС CONTACT "Радиобайланыс орнатыңыз..."
IСТЕҢІЗ
ДҰРЫС СORRЕСТ "Түсіндім, дұрыс"
ТҮЗЕТУ CORRECTION "Жiберiлген хабарда (немесе
БЕРЕМIН көрсетiлген мәлiметте) қате
кеткен. Дұрыс варианты
төмендегiдей..."
НАЗАРЫҢЫЗҒА DISREGARD "Бұл мәлiмет берілген жоқ деп
АЛМАҢЫЗ есептеңiз".
ЖАЛҒАСТЫРЫҢЫЗ СО AHEAD "Мәлiмет беруiңiздi
жалғастырыңыз".
ҚАЛАЙ HOW DO YOU "Менiң хабарымның сапасы
ЕСТIЛЕДI READ қандай?"
ҚАЙТАЛАЙМЫН I SAY AGAIN "Айқындық және анықтылық үшiн
қайталаймын".
БАҚЫЛАҢЫЗ MONITOR "Тыңдаңыз (жиiлiкте").
ЖОҚ NEGATIVE "мақұлдай алмаймын",
"келiспеймiн", "рұқсат
етпеймiн", немесе "дұрыс емес".
ҚАБЫЛДАУ OVER "Менiң хабар жөнелтуiм аяқталды,
сiзден жауап күтемiн".
КОНЕЦ OUT "Осымен хабар алмасу аяқталды
және жауап күтiлмейдi".
ҚАЙТАЛАҢЫЗ READ ВАСК "Осы хабардың толық немесе
көрсетілген бөлiгiн сiз қалай
қабылдадыңыз, сол күйiнде
қайталаңыз".
ЖАҢАДАН RECLEARED "Соңғы рұқсатқа өзгертулер
РҰҚСАТ енгiзілген, ал бұл жаңа рұқсат
БЕРЕМІН сiзге ертеде берiлген рұқсаттың
немесе оның бөлiгiнiң орынына
берiлiп тұр".
ХАБАР REPORT "Маған келесi хабарларды
берiңiз ...".
ӨТIНЕМIН REQUEST "Менiң бiлгiм келiп едi..."
немесе Менің естiгiм келiп едi.."
СIЗДI ROCER "Мен сiздiң барлық соңғы
ТYСIНДIМ хабарларыңызды қабылдадым".
Ескерту.
Сұраққа жауап берген
жағдайларда кайталауды керек
ететiн немесе мақұлдау (иә) мен
терiске шығаруды (жоқ) көрсететін
жауаптар қолданылмайды.
ҚАЙТАЛАҢЫЗ SAY AGAIN "Сiздiң соңғы хабарыңыздың
барлық немесе келесi бөлiгiн
қайталаңыз".
БАЯУЛАТЫП SPEAK "Хабардың жылдамдығын баяулатып
АЙТЫҢЫЗ SLOWER айтыңыз".
КYТIҢIЗ STANDBY "Күтiңiз, мен сiздi шақырамын"
TEКCEPIҢIЗ VERIFY "Тексерiңiз және құрастырушыдан
растауды алыңыз".
ОРЫНДАЙМЫН WILCO "Сiздiң хабарларыңызды
қабылдадым, орындаймын".
СӨЗДI WORDS TWICE а) сұрақ кезiнде: "Байланыс
ҚАЙТАЛАҢЫЗ нашар
немесе Әр сөздi немесе сөздер тобын
СӨЗДЕР екi реттен беруiңiздi өтiнемiн".
ҚАЙТАЛАНАТЫН б) ақпарат хабар үшiн:
БОЛАДЫ "Байланыс нашар болғандықтан,
бұл хабардағы әрбiр сөз және сөз
топтары екi реттен қайталанып
берiледi".

Қазақстан Республикасы азаматтық
авиациясының авиациялық электрбайланысы
туралы Ережелерiне 13-қосымша
Қазақстан Республикасы Көлiк және
коммуникация министрлігі
Азаматтық авиация комитетi
төрағасының
2003 жылғы 14 мамырдағы
N 218 бұйрығымен бекiтiлген

___________________________________________________________________
Сөйлеу сапасын Байланыс сапасының сипаты
бағалау
___________________________________________________________________
1. Байланыс жасаған мәтiннiң толық түсiнiксiздiгi
2. Жiберiлген сөздердi қайталау арқылы, қайта
сұрау арқылы үлкен қиындықпен түсiну.
3. Айтылғандарды қайта сұрамай, қайталамай
ерекшe назар аудара отырып түсiну.
4. Айтылғандарды ешбiр қиындықсыз түсiну.
5. Айтылғандарға ешбiр ерекше назар аудармай-ақ
түсіну.
___________________________________________________________________

Қазақстан Республикасы азаматтық
авиациясының авиациялық электрбайланысы
туралы Ережелерiне 14-қосымша
Қазақстан Республикасы Көлiк және
коммуникация министрлігі
Азаматтық авиация комитетi
төрағасының
2003 жылғы 14 мамырдағы
N 218 бұйрығымен бекiтiлген

_____________________________________________________________
Хабарлар категориясы және кезек Радиотелефондық дабыл
тәртiбi
_____________________________________________________________
1) апаттық шақыру, апат туралы МЕЙДЕЙ (МАYDАҮ)
хабарлар немесе сөз тіркесі
2) жедел хабарлар, медициналық- PAN, PAN
немесе санитарлық көлiктердiң
хабарламаларының соңында PAN, PAN MEDICAL.
берiлетiн хабарларымен қоса
3) ұшу қауiпсiздiгi туралы хабарлар
4) метеорологиялық хабарлар
5) ұшу жүйелiлiгiне қатысты хабарлар

_____________________________________________________________

НОТАМ хабарларын осы тармақтың 2)-5) iшкi тармақшаларында көрсетiлген кез келген категориясына жатқызуға болады. НОТАМ хабарының категориясы оның тиесiлi әуе кемесi үшiн мазмұны және мәндiлiгiмен анықталады.