Об утверждении санитарно-эпидемиологических правил и норм "Санитарная охрана границы и территории Республики Казахстан"

Приказ Министра здравоохранения Республики Казахстан от 30 марта 2004 года № 297. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 9 апреля 2004 года № 2798. Утратил силу приказом Министра здравоохранения Республики Казахстан от от 30 июня 2010 года № 476

Сноска. Утратил силу приказом Министра здравоохранения РК от 30.06.2010 № 476.

В соответствии со статьями 24 и 25 Закона Республики Казахстан "О санитарно-эпидемиологическом благополучии населения", приказываю:

1. Утвердить прилагаемые санитарно-эпидемиологические правила и нормы "Санитарная охрана границы и территории Республики Казахстан".

2. Настоящий приказ вступает в силу со дня государственной регистрации в Министерстве юстиции Республики Казахстан.

Министр

Утверждены
приказом Министра здравоохранения
Республики Казахстан
от 30 марта 2004 года N 297
"Об утверждении санитарно-
эпидемиологических правил и норм
"Санитарная охрана границы и
территории Республики Казахстан"

Санитарно-эпидемиологические правила и нормы
"Санитарная охрана границы и территории Республики Казахстан"

1. Общие положения

1. Санитарно-эпидемиологические правила и нормы "Санитарная охрана границы и территории Республики Казахстан" (далее - санитарные правила), предназначены для физических и юридических лиц всех форм собственности.
2. В настоящих санитарных правилах использованы следующие термины:
1) выявление контактных лиц - процесс установления контактных лиц с больным, которые могут потребовать проведения в отношении себя медико-санитарных мероприятий;
2) санитарно-карантинный контроль - контроль за перемещением людей и грузов через Государственную границу, проводимый в целях недопущения завоза на территорию страны инфекционных и паразитарных заболеваний, а также потенциально опасных для здоровья человека веществ и продукции;
3) инфекционные заболевания - заболевания человека, возникновение и распространение которых обусловлено воздействием на него биологических факторов среды обитания;
4) медицинский (санитарный) досмотр - проверка медико-санитарных документов, транспортных средств, опрос и при необходимости медицинский осмотр экипажей (бригад) и пассажиров; забор проб для лабораторного исследования;
5) медицинское наблюдение - ежедневный контроль состояния здоровья лиц, находившихся в контакте с больным инфекционным заболеванием, осуществляемый медицинскими работниками в целях своевременного выявления заболевания и изоляции;
6) контейнер (грузовой контейнер) - вид транспортного оборудования;
7) медико-санитарное обследование транспортного средства - посещение и обследование транспортного средства в медико-санитарных целях, включая проверку медицинской документации;
8) порт - морской порт или порт на внутренних водных путях;
9) ограничительные мероприятия, в том числе карантин - меры, направленные на предотвращение распространения инфекционных заболеваний и предусматривающие особый режим хозяйственной и иной деятельности;
10) судно - судно, совершающее морской международный рейс или международный рейс по внутренним водным путям;
11) транспортное средство - любое средство передвижения, способное перевозить людей, животных или товары через государственную границу;
12) эпидемия - массовое распространение инфекционного заболевания, значительно превышающий обычный регистрируемый уровень заболеваемости;
13) экипаж - находящийся на службе персонал транспортного средства.
3. Настоящие санитарные правила распространяются на холеру, чуму, желтую лихорадку (карантинные болезни); вирусные геморрагические лихорадки: (Ласса, Марбург, Эбола, Хунин, Мачупо); менингококковую инфекцию, спонгиоформную энцефалопатию, малярию и другие опасные для человека инфекционные болезни, передаваемые комарами (лихорадки Денге, Чикунгунья, долины Рифт, Западного Нила, энцефаломиелиты лошадей - западный американский, восточный американский, венесуэльский, энцефалиты - японский, калифорнийский, Сан Луи, долины Мюррея), СПИД, атипичную пневмонию.
4. Санитарная охрана территории республики представляет систему общегосударственных мероприятий, направленных на предотвращение заноса из-за рубежа болезней, перечисленных в пункте 3 настоящих санитарных правил, а также их распространения, локализацию и ликвидацию очагов этих болезней.
В случаях возникновения инфекционных болезней человека, не предусмотренных настоящими санитарными правилами, все мероприятия, в том числе в отношении иностранных транспортных средств и иностранных граждан, проводятся в соответствии с действующими на территории страны нормативными правовыми актами.
5. Санитарная охрана территории Республики Казахстан включает организационные, лечебно-профилактические и санитарно-противоэпидемические (профилактические) мероприятия, осуществляемые на всех видах транспортных средств международных сообщений, а также в отношении лиц, пересекаемых Государственную границу в пешем порядке.
6. Уполномоченный орган в области санитарно-эпидемиологического благополучия населения осуществляет мероприятия по санитарной охране территории, координирует деятельность ведомственных (не входящих в его систему) медицинских служб.
7. Мероприятия по санитарной охране территории республики разрабатываются органами здравоохранения каждой административной территории, включаются в комплексные планы по профилактике и борьбе с инфекционными и паразитарными заболеваниями. В планы вносятся коррективы в соответствии с изменениями эпидемической обстановки и местных условий.
8. Уполномоченный орган в области санитарно-эпидемиологического благополучия населения обеспечивает в установленном порядке оперативную информацию об изменениях эпидемической обстановки за рубежом и в республике - в территориальные органы здравоохранения, ведомственные медицинские службы, государственные органы и организации санитарно-эпидемиологической службы, а также других министерств и ведомств, обеспечивающих проведение санитарно-противоэпидемических (профилактических) мероприятий.
9. При появлении болезней, на которые распространяются настоящие санитарные правила, на ранее свободных от них территориях зарубежных стран, консульство действует в установленном законодательством порядке.
10. Уполномоченный орган в области санитарно-эпидемиологического благополучия населения устанавливает перечень стран, при выезде в которые гражданам республики обязательны прививки, доводят указанный перечень и его изменения до территориальных органов здравоохранения, ведомственных медицинских служб, а также до министерств, агентств, комитетов, общественных организаций и ведомств, оформляющих выезд граждан республики за рубеж.
11. Уполномоченный орган в области санитарно-эпидемиологического благополучия населения в установленном порядке осуществляет внешние связи по вопросам международного эпидемиологического надзора за инфекционными болезнями и выполнения Международных медико-санитарных правил; информирует Всемирную организацию здравоохранения, дипломатические миссии и консульства иностранных государств на территории об эпидемической и эпизоотической обстановке по болезням, на которые распространяются настоящие санитарные правила.
12. При невыполнении требований, предусмотренных настоящими санитарными правилами, может быть запрещен въезд и выезд из страны транспортных средств и отдельных лиц, включая иностранных граждан, а также ввоз и вывоз из страны грузов, вещей, ограничение или прекращение международных почтовых отправлений.
13. В случае угрозы распространения особо опасных, вирусных и паразитарных инфекционных болезней на территории Республики Казахстан или иностранного государства, сообщение через Государственную границу на угрожаемых участках по решению Правительства будет временно ограничено и установлен карантин для пересекающих Государственную границу людей, животных, грузов, транспортных средств.

2. Мероприятия на транспортных средствах международных
сообщений и в пунктах пропуска через Государственную границу

14. На транспортных средствах международных сообщений обеспечиваются:
1) санитарно-противоэпидемическая готовность транспортных средств, убывающих за рубеж;
2) специальная подготовка членов экипажей (бригад) транспортных средств по вопросам профилактики и борьбы с болезнями, на которые распространяются настоящие санитарные правила (подготовку проводят медицинские организации);
3) доброкачественной питьевой водой членов экипажей (бригад) и пассажиров;
4) защита транспортных средств, объектов и территорий портов, станций от попадания на них грызунов и членистоногих, проведение по показаниям (в рейсе на воздушных, морских и речных судах, железнодорожных составах) дератизации и дезинсекции.
15. Командиры, капитаны воздушных и морских судов, начальники автостанций, пассажирских поездов:
1) информируют вышестоящую администрацию, а также санитарно-карантинные пункты портов (морских, речных, воздушных), автодорожных и железнодорожных станций, куда следуют или где находятся транспортные средства, о выявлении среди членов экипажей (бригад) или пассажиров больных с подозрением на инфекционное заболевание, а также наличие грызунов и двукрылых насекомых;
2) проводят в пути следования первичные санитарно-противоэпидемические мероприятия (профилактические), включая временную изоляцию выявленного больного и наблюдение за состоянием здоровья лиц, находящихся на транспортном средстве;
3) начальники поездов и капитаны судов обеспечивают проведение дезинфекции, дезинсекции и дератизации, сбор, сохранение и доставку в ближайший порт обнаруженных павших, отловленных грызунов.
16. Основанием для подозрения на инфекционное заболевание являются следующие симптомы: лихорадка (температура - 37 ^о С и выше), кашель, понос, рвота, сыпь, увеличение лимфатических узлов, желтуха, кровоизлияние и кровотечение, при этом обязательно учитываются эпидемиологические данные.
17. До прибытия в страну транспортного средства в администрацию портов, железнодорожных и автодорожных станций сообщают сведения:
1) капитаны морских и речных судов - согласно морской медико-санитарной декларации;
2) командиры воздушных судов - согласно медико-санитарной части общей декларации воздушного судна;
3) начальники пассажирских поездов - о наличии больных с подозрением на болезни, на которые распространяются настоящие санитарные правила, а также о падеже грызунов;
4) водители международных автобусов - о наличии больных с подозрением на болезни, на которые распространяются настоящие санитарные правила.
Администрация портов, железнодорожных и автодорожных станций - полученную информацию передают медицинской организации, на которую возложено проведение досмотра в пункте пересечения Государственной границы.
18. В случаях получения информации о наличии на транспортных средствах больного с симптомами заболевания, предусмотренные настоящими санитарными правилами, а также при падеже грызунов и наличии комаров, транспортные средства, а также их экипажи (бригады), пассажиры и грузы по прибытию в пункт пропуска через Государственную границу, подвергаются медицинскому (санитарному) досмотру.
19. Медицинский (санитарный) досмотр прибывающих транспортных средств включает:
1) медицинский осмотр, опрос экипажей (бригад) и пассажиров, с целью выявления больных (подозрительных);
лица, подозрительные на заболевания, указанные в настоящих санитарных правилах, расцениваются как больные этими заболеваниями, в отношении которых проводится полный объем мероприятий по предупреждению распространения инфекции;
2) проверку морской медико-санитарной декларации, медико-санитарной части декларации воздушного судна, свидетельства о дератизации (дезинсекции) или об освобождении от нее;
3) проверку паспортов и билетов (по эпидемическим показаниям) с целью выяснения маршрута следования;
4) санитарный осмотр транспортных средств, грузов, включая контейнеры и лихтеры:
контейнеры и лихтеры подвергаются санитарному осмотру в пунктах пропуска через Государственную границу только в случаях их вскрытия грузополучателем или нарушения их целостности. После доставки и вскрытия контейнеров и лихтеров за пределами указанных пунктов, грузополучатель при обнаружении в них грызунов, членистоногих или следов их жизнедеятельности, сообщает об этом в территориальные органы государственной санитарно-эпидемиологической службы.
20. Медицинский (санитарный) досмотр предшествует другим видам досмотра в пунктах пропуска через Государственную границу. По окончании медицинского (санитарного) досмотра транспортных средств, прибывших из-за границы, а также после проведенных на них при необходимости санитарно-противоэпидемических (профилактических) мероприятий, проводится пограничный и таможенный контроль.
В случае необходимости проведения санитарно-противоэпидемических (профилактических) мероприятий вне транспортного средства (временная изоляция выявленного больного в медицинском пункте вокзала), хранение вещей больного обеспечивается санитарно-карантинным пунктом до предъявления их таможенному контролю владельцем.
21. Медицинский (санитарный) досмотр в пунктах пропуска через Государственную границу проводят:
1) в международных морских, речных портах и аэропортах, на международных автотрассах - силами санитарно-карантинных пунктов территориальных управлений государственной санитарно-эпидемиологической службы;
2) на пограничных железнодорожных станциях - силами санитарно-контрольных пунктов управлений государственного санитарно-эпидемиологического надзора на транспорте.
22. Должностные лица, осуществляющие санитарно-карантинный контроль, по предъявлению служебного удостоверения беспрепятственно посещают помещения, транспортные средства, где находятся члены экипажа, пассажиры и грузы, представляющие опасность для здоровья населения.
По окончании досмотра, а также проведенных при необходимости санитарно-противоэпидемических (профилактических) мероприятий, транспортному средству дается разрешение на право свободного передвижения.
23. Контрольно-пропускные пункты пограничных войск, таможенные и другие органы, осуществляющие контроль лиц, транспортных средств, грузов в пунктах пропуска через Государственную границу, содействуют в процессе досмотра выявлению больных с симптомами инфекционных болезней и информируют о каждом больном организацию, на которую возложено проведение медицинского (санитарного) досмотра в этих пунктах.
24. Воздушные суда и поезда, морские и речные суда, от администрации которых не поступила информация о наличии на транспортном средстве больных с симптомами инфекционной болезни, комаров, павших грызунов, получают от медицинских организаций разрешение на свободное передвижение.
Медицинскому досмотру могут не подвергаться железнодорожные и автомобильные транспортные средства, в отношении которых контрольно-пропускные пункты пограничных войск, таможенные учреждения и другие органы, осуществляющие контроль в пунктах пропуска через Государственную границу, не представили информацию о наличии больных.
25. Медицинские организации должны проводить выборочный медицинский (санитарный) осмотр транспортных средств с целью выяснения эпидемической обстановки.
26. Санитарно-противоэпидемические (профилактические) мероприятия при выявлении больных с симптомами, подозрительными на болезни, на которые распространяются настоящие санитарные правила, включают:
1) немедленную временную изоляцию, с целью уточнения диагноза и последующую госпитализацию;
2) организацию текущей дезинфекции в окружении больного до момента его госпитализации;
3) последующие мероприятия в соответствии с главами 3 и 4 настоящих санитарных правил при подтверждении врачом-консультантом предварительного диагноза с подозрением на инфекцию, указанную в пункте 3 настоящих санитарных правил у госпитализированного больного.
27. На транспортных средствах, в помещениях и на территории транспортных объектов проводятся профилактическая дератизация и дезинсекция.
28. Транспортные средства, на которых выявлен больной с симптомами, подозрительными на холеру, чуму и другие инфекции, указанные в пункте 3 настоящих санитарных правил вместе с пассажирами и грузами отводится для проведения санитарно-противоэпидемических мероприятий на санитарный причал (санитарную стоянку, санитарную площадку, санитарный тупик).
29. Санитарно-противоэпидемические (профилактические) мероприятия на транспортных средствах начинаются немедленно.
30. О назначении санитарно-противоэпидемических (профилактических) мероприятий, предусмотренных настоящими санитарными правилами, санитарно-карантинный пункт извещает администрацию транспортного средства.
В случае принятия мер к воздушному судну, эта информация по просьбе администрации может быть внесена в санитарную часть общей декларации воздушного судна. Санитарно-карантинный пункт выдает также по просьбе пассажиров (членов экипажей, бригад) свидетельство с указанием дат их прибытия, отъезда и мер, примененных к ним и их багажу.
31. К пассажирам и экипажам зараженного судна, которые не покидают борт судна, проводятся санитарно-противоэпидемические (профилактические) мероприятия, согласно пункту 26 настоящих Правил.
32. Меры, предусмотренные настоящими санитарными правилами, кроме медицинского осмотра, которые были приняты по месту прибытия, не повторяются в следующем порту (аэропорту, станции), если только в пути следования не были выявлены факты, имеющие эпидемиологическое значение, или было установлено, что принятые меры оказались неэффективными.
33. Транспортное средство, администрация которого отказывается подвергнуться мерам, предписанным санитарно-карантинным пунктом в соответствии с настоящими санитарными правилами, отправляется обратно с лишением права свободных передвижений, такому транспортному средству разрешается принимать на борт топливо, воду и продовольствие.
34. Грузы и товары подвергаются санитарно-карантинному контролю только в случае, если они прибывают из местностей, зараженных болезнями, на которые распространяются настоящие санитарные правила, и если санитарно-карантинный пункт располагает данными о том, что эти грузы могли быть заражены возбудителями указанных болезней и могут способствовать их распространению.
35. Багаж подвергается дезинфекции или дезинсекции только в том случае, если он содержит зараженные материалы или насекомых - переносчиков возбудителей болезней.
36. Международные почтовые отправления подвергаются санитарно-карантинному контролю в случаях пересылки в них:
продуктов питания, белья, одежды, обуви, постельных принадлежностей, которые были в употреблении или загрязнены больным (подозрительным на заболевание) чумой, холерой, атипичной пневмонией.
37. У всех граждан, убывающих всеми видами транспортных средств в страны, при въезде в которые требуется проведение профилактических прививок, соответствующие санитарно-карантинные пункты обеспечивают проверку наличия и действительности международных свидетельств о вакцинации или ревакцинации.
При осуществлении санитарно-карантинного контроля они руководствуются нормативными правовыми актами уполномоченного органа в области санитарно-эпидемиологического благополучия населения.

3. Специальные мероприятия по предупреждению
заноса и распространения болезней

38. Меры по предупреждению заноса и распространения холеры:
1) инкубационный период холеры при применении настоящих санитарных правил устанавливается 5 суток;
2) при выявлении больного (подозрительного) холерой на прибывшем транспортном средстве принимаются следующие меры:
срочная госпитализация больного;
изоляция (по эпидемическим показаниям, с учетом риска заражения) или медицинское наблюдение за пассажирами и членами экипажа (бригады) на срок не более 5 дней;
бактериологическое, лабораторное обследование и профилактическое лечение граждан (членов экипажей, бригад, пассажиров) - по эпидемическим показаниям;
обеззараживание и удаление воды, пищевых продуктов (за исключением груза), испражнений и сточных вод, включая балластные, отбросов и любых других веществ, которые считаются зараженными;
3) у иностранных граждан забирают материал (испражнения, рвотные массы) для бактериологического исследования на холеру при наличии симптомов, свидетельствующих о заболевании;
4) пищевые продукты, представляющие собой груз транспортного средства, на котором во время рейса имел случай холеры, подвергается санитарно-карантинному контролю;
5) транспортные средства после выполнения мероприятий, предусмотренных подпунктами 2), 3), 4) настоящего пункта, получают разрешение на свободное передвижение.
39. Меры по предупреждению заноса и распространения чумы:
1) инкубационный период чумы при применении настоящих санитарных правил устанавливается - 6 суток;
2) отсутствие на судах грызунов или проведенная дератизация удостоверяется соответственно свидетельством об освобождении от дератизации или свидетельством о дератизации (при неудовлетворительном результате в свидетельстве делается соответствующая отметка). Указанные свидетельства действительны шесть месяцев, однако, могут быть продлены на один месяц для судна, направляющегося в порт, в котором дератизация или обследование будут облегчены проведением разгрузочных работ;
3) свидетельства об освобождении от дератизации выдаются санитарно-карантинными пунктами.
40. Свидетельство об освобождении от дератизации выдается в том случае, если обследование судна проведено при условиях, обеспечивающих тщательный осмотр (при пустых трюмах или при удобном расположении в трюмах грузов).
Танкер может быть обследован при полных танках.
41. При отсутствии на судне действительного свидетельства о дератизации или об освобождении от дератизации, после проведенного осмотра, в результате которого обнаружены грызуны или следы их жизнедеятельности, судно подвергается дератизации.
42. Дератизация судна проводится при пустых трюмах, кроме случаев, когда исключена возможность разгрузки.
43. Судно, прибывшее из зараженного района, подвергается дератизации и дезинсекции в случаях, если при выборочном медицинском (санитарном) досмотре на борту обнаружены грызуны или следы их жизнедеятельности.
Указанные меры могут осуществляться также в отношении воздушного судна, сухопутного транспорта, лихтера и контейнера при обнаружении грызунов или следов их жизнедеятельности.
О назначенной дератизации и дезинсекции санитарно-карантинный пункт письменно сообщает администрации и владельцу транспортного средства.
44. Воздушное судно или железнодорожный состав по прибытии считается зараженным, если на борту (железнодорожном составе) имеется больной чумой человек или обнаружен зараженный чумой грызун.
45. Воздушное судно или железнодорожный состав по прибытии считается подозрительным на заражение:
1) если нет больного чумой, однако случай этого заболевания на борту (железнодорожном составе) среди пассажиров или экипажа имел место в течение предшествующих шести дней;
2) при обнаружении падежа грызунов от еще не установленной причины: медицинские работники, обнаружившие при досмотре транспортного средства павших грызунов, принимают меры к немедленной доставке их в ближайшее противочумное учреждение - непосредственно с соблюдением требований противоэпидемического режима;
3) если на борту имеется лицо, следующее из местности, зараженной легочной формой чумы, подвергшееся опасности заражения и не прошедшее шестидневной изоляции по месту убытия.
46. По прибытии зараженного или подозрительного на заражение воздушного судна, а также железнодорожного состава или автомобильного транспорта, на которых обнаружен (подозрительный) больной чумой, кроме легочной формы, принимаются следующие меры:
медицинское наблюдение за членами экипажа (бригады) и пассажирами сроком на 6 дней с момента прибытия и их профилактическое лечение по эпидемическим показаниям (последнее в отношении иностранных граждан проводится лишь с их согласия); - дезинфекция и дезинсекция багажа, постельных принадлежностей, одежды контактных лиц с больными, транспортного средства.
47. При выявлении на транспортном средстве больного легочной формой чумы или если случай этой формы заболевания имел место в течение 6 (шести) дней до прибытия экипажа (бригады) и пассажиры, подвергавшиеся риску заражения, подлежат изоляции сроком на 6 дней, бактериологическому обследованию на фарингиальное бактерионосительство и профилактическому лечению (последнее в отношении иностранных граждан проводится лишь с их согласия).
48. При выявлении чумы у грызунов на транспортном средстве проводится дератизация одновременно с дезинсекцией на санитарном причале, стоянке, площадке, тупике (на суднах - при освобожденных трюмах); для предупреждения распространения грызунов на судах может быть одна или несколько предварительных дератизации до или во время разгрузки.
49. По выполнению мер, перечисленных в пунктах 46, 47, 48 настоящих санитарных правил транспортному средству дается разрешение на свободное передвижение.
50. Меры по предупреждению заноса желтой лихорадки:
1) инкубационный период желтой лихорадки устанавливается - 6 суток;
2) при выявлении на прибываемом транспортном средстве или во время рейса больного (подозрительного) желтой лихорадкой он подлежит госпитализации;
3) любое транспортное средство, прибывшее из зараженного района, в случае информации о наличии на борту комаров, подвергается дезинсекции.
51. Меры по предупреждению заноса и распространения вирусных геморрагических лихорадок:
1) инкубационный период лихорадки Ласса, болезни Марбурга, лихорадки Эбола и другие лихорадки устанавливается - 21 сутки;
2) при выявлении больного (подозрительного) на вирусные геморрагические лихорадки по прибытии в страну или в рейсе:
изоляция по месту выявления и последующая госпитализация больного проводятся в определенные уполномоченным органом в области санитарно-эпидемиологического благополучия населения инфекционные стационары с соблюдением требований противоэпидемического режима;
эвакуация (транспортировка) больного проводится в строгих режимных условиях, по возможности с использованием передвижных изоляторов с максимальной защитой;
изоляция или медицинское наблюдение за лицами, находившимися в контакте с больным, в течение 21 суток;
дезинфекция в соответствии с нормативными правовыми актами уполномоченного органа в области санитарно-эпидемиологического благополучия населения;
взятие и пересылка материала от больного для лабораторных исследований с соблюдением требований противоэпидемического режима;
проведение вирусологических и серологических исследований в условиях специализированных лабораторий максимальной степени эпидемической безопасности, перечень которых определяется уполномоченным органом в области санитарно-эпидемиологического благополучия населения.
52. Меры по предупреждению заноса и распространения малярии и других передаваемых комарами болезней:
1) воздушное судно, прибывающее из неблагополучных стран по малярии, должно быть подвергнуто дезинсекции по прибытии в аэропорт;
2) каждое судно, уходящее из порта, расположенного в зараженной малярией местности должно быть свободно от комаров-переносчиков инфекции; при выявлении на судне комаров-переносчиков, оно должно быть подвергнуто дезинсекции по прибытии в порт;
3) средства сухопутного транспорта должны быть свободны от комаров-переносчиков; при наличии последних они подвергаются дезинсекции;
4) дезинсекция любых транспортных средств по прибытии проводится до выгрузки багажа и груза;
5) организации, выдающие медицинские справки об отсутствии противопоказаний к выезду граждан в страны, зараженные малярией, должны инструктировать выезжающих о мерах профилактики;
6) выявление больных малярией и паразитоносителей среди лиц, возвратившихся из зараженных стран, их лечение и химиопрофилактика проводятся в соответствии с нормативными правовыми актами уполномоченного органа в области санитарно-эпидемиологического благополучия населения.

4. Мероприятия по санитарной охране территории
Республики Казахстан

53. Мероприятия по профилактике и борьбе с болезнями, на которые распространяются настоящие санитарные правила, организуют уполномоченный орган в области санитарно-эпидемиологического благополучия населения, территориальные органы и организации здравоохранения, государственные органы и организации санитарно-эпидемиологической службы в соответствии с комплексными планами.
54. Каждая медицинская организация, независимо от формы собственности, должна быть готова к участию в проведении первичных санитарно-противоэпидемических (профилактических) мероприятий по локализации и ликвидации очага чумы, холеры, вирусных геморрагических лихорадок. Противоэпидемическая готовность обеспечивается в соответствии с планом проведения первичных противоэпидемических мероприятий, составляемым в каждой медицинской организации.
55. Противоэпидемическая готовность медицинских организаций предусматривает их материально-техническое оснащение, специальную подготовку персонала по организации мероприятий по раннему выявлению больных, локализации и ликвидации очагов особо опасных инфекций. Готовность медицинских организаций включает: выделение, перепрофилирование и паспортизацию помещений для развертывания инфекционного, провизорного госпиталей, изолятора (при единичных и массовых заболеваниях), оснащение палаты интенсивной терапии для лечения больных холерой, обсерватора, специализированной лаборатории, необходимого запаса лекарственных и дезинфекционных средств, медицинского и бытового оборудования, утверждение консультантов, транспорта.
56. Во всех медицинских организациях проводится систематическая теоретическая и практическая подготовка медицинских работников по эпидемиологии, клинике, диагностике, профилактике, лечению болезней и организации противоэпидемических мероприятий в очагах, на которые распространяются настоящие санитарные правила.
Подготовка носит дифференцированный характер с учетом специальности и функциональных обязанностей при работе в очаге.
57. Территориальные и ведомственные медицинские организации проводят среди населения санитарно-просветительную работу по профилактике болезней, на которые распространяются настоящие санитарные правила.
58. Территориальные и ведомственные органы здравоохранения в установленном порядке информируют уполномоченный орган в области санитарно-эпидемиологического благополучия населения:
1) о выявлении больных (подозрительных) заболеваниями, на которые распространяются настоящие санитарные правила;
2) о выявлении носителей возбудителя холеры, чумы, малярии;
3) об изоляции иностранных граждан;
4) о выделении культур возбудителей холеры и чумы из объектов окружающей среды, от животных, в том числе членистоногих.
59. На всей территории обеспечивается активное выявление больных (подозрительных) заболеваниями при обращении за медицинской помощью на всех этапах ее оказания, а также путем сбора информации через обслуживающий персонал организаций, выделенных для размещения лиц, прибывающих из-за рубежа.
60. За лицами, прибывающими из неблагополучных стран по инфекциям согласно пункту 3 настоящих санитарных правил, медицинское наблюдение в качестве профилактической меры не проводится и может устанавливаться в исключительных случаях по указанию уполномоченного органа в области санитарно-эпидемиологического благополучия населения. За лицами, прибывающими из стран, зараженных малярией, наблюдение проводится в установленном порядке.
61. О лицах, подлежащих медицинскому наблюдению, санитарно-карантинные пункты направляют информацию в соответствующие лечебно-профилактические организации, а также контролируют своевременность и качество его проведения.
62. Лица, подлежащие медицинскому наблюдению, могут быть вызваны в лечебно-профилактические организации по месту постоянного или временного проживания. При сборе эпидемиологического анамнеза, медицинский работник уточняет маршрут следования, адрес постоянного или временного пребывания в течение инкубационного периода конкретного заболевания, название командировавшей или принимающей организации.
63. Лица, находящиеся под медицинским наблюдением, не изолируются и не ограничиваются в свободном передвижении.
64. Очагами чумы, холеры, малярии, вирусных геморрагических лихорадок могут быть объявлены отдельные дома, населенные пункты и части их, где выявлены больные указанными болезнями.
65. Санитарно-противоэпидемические (профилактические) мероприятия в очаге включают:
1) активное выявление больных (подозрительных) и лиц, соприкасавшихся с ними - территориальными медицинскими организациями и ведомственными медицинскими службами;
2) госпитализацию и лечение больных: по показаниям - изоляции контактных; медицинское наблюдение, профилактическое лечение и обследование лиц, находящихся в очаге и выезжающих за его пределы (в обсерваторах); дезинфекцию, дезинсекцию и дератизацию - территориальными органами здравоохранения и ведомственными медицинскими службами;
3) организационные мероприятия, мобилизацию необходимых материальных средств и транспорта;
4) соблюдение санитарно-эпидемиологических требований к грузам, багажу, товарам, почтовым отправлениям - организациями всех форм собственности, осуществляющими междугородние перевозки;
5) обеспечение условий производства, реализации и транспортировки за пределы очага пищевых продуктов и сырья, исключающих возможность распространения инфекций - уполномоченным государственным органом в области торговли и потребления, а также юридическими и физическими лицами;
6) обеспечение населения доброкачественной питьевой водой и осуществление обеззараживания сточных вод - организациями министерств и ведомств;
7) соблюдение санитарно-эпидемиологических правил и норм - организациями всех форм собственности и физическими лицами.
66. В случае угрозы завоза инфекционных заболеваний, перечисленных в пункте 3 настоящих санитарных правил, из зарубежных стран, в пунктах пропуска через Государственную границу Республики Казахстан вводятся следующие ограничительные мероприятия:
1) временное прекращение пассажирского транспортного (авиационного, железнодорожного, водного и автомобильного) сообщения со странами, неблагополучными по инфекционным заболеваниям;
2) временное прекращение поездок граждан Республики Казахстан в туристических и деловых целях в страны, где отмечается эпидемиологическое неблагополучие по инфекционным заболеваниям;
3) временное закрытие Государственной границы Республики Казахстан с приграничными странами, где отмечается эпидемиологическое неблагополучие по инфекционным заболеваниям.
67. Ограничительные мероприятия по подпунктам 1) - 3) пункта 66 санитарных правил вводятся и отменяются решением Правительства Республики Казахстан по предложению уполномоченного органа в области санитарно-эпидемиологического благополучия населения.
68. При возникновении случаев (эпидемии) инфекционных заболеваний, согласно перечню, утвержденному настоящими санитарными правилами, на территории населенного пункта (аул, поселок, город) исполнительными органами, осуществляющими деятельность в области санитарно-эпидемиологического благополучия населения на соответствующих территориях, проводятся следующие ограничительные мероприятия:
1) отстранение от работы лиц, являющихся потенциальными источниками распространения инфекционных заболеваний, а также находившихся в контакте с инфекционными больными до получения отрицательных результатов лабораторного обследования;
2) обязательная госпитализация лиц, являющихся источниками инфекционных заболеваний;
3) провизорная госпитализация по эпидемическим показаниям лиц, контактировавших с больными инфекционными заболеваниями, на сроки инкубационного периода;
4) приостановление до устранения нарушений санитарных правил и гигиенических нормативов отдельных видов работ, эксплуатации действующих объектов в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.
Кроме того, одновременно проводятся санитарно-противоэпидемические (профилактические) мероприятия в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.
69. В случае возникновения крупных эпидемий инфекционных заболеваний на отдельных территориях области (городов республиканского значения, столицы), района (города областного значения) ограничительные мероприятия, в том числе карантин, проводятся в соответствии с Законом Республики Казахстан "О чрезвычайном положении".
70. В случае регистрации случаев (эпидемии) инфекционных заболеваний, согласно перечню, утвержденному настоящими санитарными правилами, на отдельных объектах территориальными подразделениями уполномоченного органа в области санитарно-эпидемиологического благополучия населения и исполнительными органами, осуществляющими деятельность в области санитарно-эпидемиологического благополучия населения на соответствующих территориях, вводятся следующие ограничительные мероприятия:
1) запрещение приема новых детей и перевод детей в другие группы в дошкольных организациях;
2) запрещение кабинетной системы обучения в школах;
3) отстранение от работы лиц, являющихся потенциальными источниками распространения инфекционных заболеваний, а также находившихся в контакте с инфекционными больными до получения отрицательных результатов лабораторного обследования;
4) обязательная госпитализация больных и провизорная госпитализация по эпидемическим показаниям лиц, контактировавших с больными инфекционными заболеваниями, на сроки инкубационного периода;
5) запрещение перевода из отделения в отделение или выписки больных из стационара;
6) приостановление до устранения нарушений санитарных правил и гигиенических нормативов эксплуатации объекта или его структурного подразделения в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.
Кроме того, одновременно проводятся санитарно-противоэпидемические (профилактические) мероприятия, в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.
71. Карантин вводится на объектах, в которых производится воспитание, обучение, проживание, отдых и лечение организованных контингентов населения (организации образования, лечебно-профилактические организации, лагеря труда и отдыха, летние оздоровительные организации).
72. Ограничительные мероприятия, в том числе карантин, на отдельных объектах, вводятся и отменяются решением главного государственного санитарного врача соответствующей территории (на транспорте) или его заместителей.
73. Комиссия координирует деятельность центральных и местных исполнительных органов, организаций всех форм собственности, направленной на предупреждение, локализацию и ликвидацию эпидемий инфекционных заболеваний, санитарную охрану границы и территорий Республики Казахстан от завоза и распространения карантинных и других особо опасных инфекций в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.

"Қазақстан Республикасының шекарасы мен аумағын санитарлық тұрғыдан қорғау" туралы Санитарлық-эпидемиологиялық ережелер мен нормаларды бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министінің 2004 жылғы 30 наурыздағы N 297 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2004 жылғы 9 сәуірде тіркелді. Тіркеу N 2798. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2010 жылғы 30 маусымдағы N 476 бұйрығымен

Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2010.06.30 N 476 бұйрығымен.

Қазақстан Республикасының "Халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы туралы" Заңының 24-25 бабына сай бұйырамын:
1. "Қазақстан Республикасының шекарасы мен аумағын санитарлық тұрғыдан қорғау" туралы Санитарлық-эпидемиологиялық ережелері мен нормалары бекітілсін.
2. Осы бұйрық Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде тіркеуден өткен күнінен бастап күшіне кіреді.

Министр

Қазақстан Республикасының
Денсаулық сақтау министрінің
2004 жылғы 30 наурыздағы
N 297 бұйрығымен бекітілген

"Қазақстан Республикасының шекарасы мен аумағын
санитарлық тұрғыдан қорғау" жөніндегі
Санитарлық-эпидемиологиялық ережелер мен нормалар 1. Жалпы ережелер

1. Қазақстан Республикасының шекарасы мен аумағын санитарлық тұрғыдан қорғауды қамтамасыз ететін осы санитарлық-эпидемиологиялық ережелер мен нормалар (әрі қарай - Ережелер) Қазақстан Республикасының аумағында меншік түріне қарамастан жеке және заңды тұлғаларға арналған.
2. Осы Ережелерде мынандай терминдер қолданылады:
1) аурумен қарым-қатынаста болғандарды анықтау - медициналық-санитарлық шараларды қолдану үшін аурумен қарым-қатынаста болғандарды анықтайтын үрдіс;
2) санитарлық-карантиндік бақылау - республика аумағына жұқпалы, паразитарлық ауруларды, сондай-ақ, адам денсаулығына қауіпті деген заттарды және өнімдерді өткізбеу үшін мемлекеттік шекарадан өтетін адамдарға және жүктерге бақылау жасау;
3) жұқпалы аурулар - адамдардың өмір сүру ортасында биологиялық факторларының әсерінен пайда болатын және таралатын аурулар;
4) медициналық (санитарлық) тексеріс - медициналық-санитарлық құжаттарды, көліктерді, керек болған жағдайда экипажды (бригадаларды) және жолаушыларды медициналық тексерістен өткізу; зертханалық тексеріс жүргізу үшін сынамаларды алу;
5) медициналық бақылау - медициналық қызметкерлер арқылы жұқпалы аурулармен ауырған аурумен қарым-қатынаста болған адамдардың арасынан ауырғандарды тауып, оқшаулау үшін жүргізілетін күн сайын жүргізілетін бақылау;
6) контейнер (жүк контейнері) - тасымалдау құралдарының түрі;
7) көлікке жүргізілетін медициналық-санитарлық тексеріс - көліктерді медициналық-санитарлық тұрғыдан жүргізілетін тексеріс, мұның ішінде медициналық құжаттарды тексеру де кіреді;
8) порт - теңіздегі немесе іштегі өзен-су жолдарындағы порт;
9) оңашалау шаралары, оның ішінде карантин - жұқпалы аурулардың таралуына жол бермеуге бағытталған шаралар және шаруашылық тұрғысынан басқа да жағдайларды қарастыратын ерекше тәртіп;
10) кеме - теңіз арқылы немесе ішкі өзен-су жолдары арқылы халықаралық қатынас жасайтын кеме;
11) көліктің түрлері - мемлекеттік шекара арқылы адамдарды, тауарларды немесе жануарларды таситын жылжу құралы;
12) індет - жұқпалы аурулардың әдеттегі аурушаңдық деңгейінен күрт көп өсіп, таралуы;
13) экипаж - көлікте жұмыс атқаратын қызметкерлер.
3. Осы Ережелер мынандай ауруларды болдырмауға бағытталған: тырысқақ, оба, сары безгек (карантиндік аурулар); вирустық қызбалар: (Ласса, Марбург, Эбол, Хунин, Мачупо); менингококктық жұқпалар, энцефалопатияның спонгиолық түрлері, маса арқылы таралатын безгек және басқа да адамға деген қауіпті жұқпалы аурулар (Денге, Чикунгунья, Рифт жазығындағы, Батыс Нілдегі безгектер, жылқылардың энцефаломиелиті-батыс, шығыс американдық, венесуэлалық түрлері, энцефалиттің жапондық, калифорниялық, Сан Луилік, Мюррей жазығындағы түрлері), ИЖПС, өкпенің өзгеше қабынуы.
4. Республика аумағын санитарлық тұрғыдан қорғау, 3-бапта көрсетілген жұқпалы ауруларды шет елдерден әкелуіне, ауру орын алған күнде оның таралуына жол бермей, таралу аумағын шектеп, ошақтарын жоюды қамтитын жалпы мемлекеттік шаралар жүйесіне жатады
Осы Ережеде көрсетілмеген жұқпалы аурумен ауырған адам анықталған жағдайда, барлық шаралар, оның ішінде шетелдік көліктер мен шетелдік азаматтарына байланыстылығы республика аумағындағы нормативтерге және заңдар жиынтығына сай жүргізілуі керек.
5. Қазақстан Республикасының аумағын санитарлық тұрғыдан қорғау жұмыстарын жүргізу - Мемлекеттік шекарадағы өткізу пункттерінде халықаралық қатынастағы көліктің барлық түрлерінде және Мемлекеттік шекарадан жаяу өтетін адамдарға іске асырылатын ұйымдастырушылық, санитарлық-гигиеналық, емдеу-профилактикалау және індетке қарсы шараларды қарастырады.
6. Облыстық санитарлық-эпидемиологиялық қызметтің уәкілетті органдары өзіне бағынышты аумақтарда, ведомстволарда (өзіне қарасты емес жүйе ішінде) халықты санитарлық тұрғыдан қорғау шараларының орындалуын медициналық қызметтер арқылы іске асырады.
7. Республика аумағын санитарлық тұрғыдан қорғау шаралары әрбір әкімшілік аумағында денсаулық сақтау органдары арқылы әзірленеді. Ол жұқпалы және паразитарлық аурулардың алдын алуға бағытталған кешенді жоспардың құрамына енеді. Эпидемиялық және жергілікті жердегі жағдайдың өзгеруіне байланысты бұл жоспарға тиісті өзгерулер енгізіліп отырылады.
8. Халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы туралы уәкілетті органы қолданыстағы тәртіпке сай, шет елдердегі және республика аумағындағы эпидемиялық жағдайдың өзгергендігі туралы жедел ақпаратты таратып, індетке қарсы шараларды жүргізуі үшін, оны аумақтық денсаулық сақтау органдарына, ведомстволық медициналық, санитарлық-эпидемиологиялық қызметтерге сондай-ақ, басқа да министрліктер мен ведомстволарға жіберіп отырады.
9. Осы ереженің талаптары орындалатын ауру бұрын болмаған шет елдік аумақтарда жұқпалы ауру пайда болғанда, ондағы консульство заңдар жиынтығына сай жұмыс атқарады.
10. Халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы туралы уәкілетті органы республика азаматтары шет елге шығарда ауруға қарсы егу керектігі көрсетілген елдердің тізімін жасап, ол тізімді және оған қосылған өзгерістерді жергілікті денсаулық сақтау органдарына, ведомстволық медициналық қызметтерге, сондай-ақ, азаматтарын шет елге жіберуді ұйымдастыратын министрліктерге, агенттіктерге, комитеттерге, қоғамдық ұйымдарға, ведомстволарға жібереді.
11. Халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы туралы уәкілетті органы белгіленген тәртіпке сай жұқпалы ауруларды халықаралық эпидемиологиялық тұрғыдан қадағалау жөніндегі мәселе бойынша сыртқы байланысты жасай отырып, Халықаралық медициналық-санитарлық ережелердің орындалуын жүзеге асырады; осы Ережелердің талаптары таралатын Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымына, дипломатиялық арнаулы уәкілдіктерге және аумақтағы шет ел мемлекеттерінің консульстволарына аурушаңдықтың эпидемиологиялық, эпизоотикалық жағдайлары туралы хабарлайды.
12. Осы Ережелерде қарастырылған талаптар орындалмаған жағдайда, көліктердің, жеке тұлғалар мен шет ел азаматтарының елден шығуына-келуіне, республика аумағына жүктердің, заттардың әкелінуіне, әкетуіне тыйым салынады, сондай-ақ, халықаралық пошта жұмысы шектеліп немесе мүлде тоқтатылады.
13. Қазақстан Республикасының немесе шет елдік мемлекет аумағында аса қауіпті, вирустық және паразитарлық жұқпалы аурулардың таралуы жөнінде қатер төнген жағдайда, Үкіметтің шешімі бойынша Мемлекеттік шекара арқылы қатерлі учаскелермен байланыс жасау уақытша тоқталып, Мемлекеттік шекарадан өтетін адамдарға, жануарларға, жүктерге, көліктерге карантиндік шектеу қойылады.

2. Халықаралық байланыс жасайтын көлік түрлеріне
және Мемлекеттік шекарадан өткізу пункттерінде
жүргізілетін шаралар

14. Шет елге жіберілетін халықаралық байланыс жасайтын көліктер мынандай жағдаймен қамтамасыз етіледі:
1) шетелге жіберілетін көліктерді санитарлық-эпидемиологиялық тұрғыдан дайындау;
2) осы Ережелерде көрсетілген аурулардың алдын алу және олармен күресу мәселесі бойынша көлік түрлерінің экипаждары (бригадалары) арнайы дайындықтан өткізіледі (дайындықты медициналық ұйымдар жүргізуі керек);
3) экипаж мүшелері (бригадалар) мен жолаушылар сапалы ауыз сумен қамтамасыз ету;
4) көлік түрлерін, порттың нысандары мен аумағын, стансаларды кеміргіштер және буынаяқтылардан қорғау, көрсеткіштер бойынша (әуе, теңіз және өзен кемелерінің рейстерінде, теміржол құрамында) дератизация және дезинсекция шараларын жүргізу.
15. Әуе және теңіз кемелерінің командирлері мен капитандары, автостанция, жолаушы поездарының бастықтары:
1) жолаушылар немесе экипаж мүшелерінің (бригадалардың) арасында жұқпалы ауруларға күдікті дегендері анықталғанда жоғарғы әкімшілікке, сондай-ақ, порттарға, авто және темір жол стансаларына санитарлық-карантиндік (теңіз, өзен, ауа жолдарындағы) пункттеріне, мәлімет беріп, кеміргіштер мен қосқанатты жәндіктердің болуы туралы хабарлауы керек;
2) жол жүру барысында індетті болдырмау үшін алғашқы санитарлық-эпидемиологиялық (алдын алу) шараларын жүргізіп, сонымен бірге ауруы анықталған ауру адамды уақытша оқшаулап және көліктегі адамдардың денсаулығын бақылаулары керек;
3) поездардың бастықтары мен кемелердің капитандары зарарсыздандыру, дезинсекция және дератизация шараларын жүргізіп, өліп қалған, ауланып ұсталған кеміргіштерді жинап, сақтап, жақын маңдағы портқа жеткізулері керек.
16. Жұқпалы ауруларға күдікті дегендердің негізгі симптомдары мынандай болып келеді: тырысқақ (дененің қызуы -37 ⁰ С және одан да жоғары болуы), жөтелу, іштің өтуі, құсу, денеде бөртпенің пайда болуы, лимфалық түйіндердің үлкеюі, сарғаю, қан құйылу және қанның кетуі, сонымен қатар, міндетті түрде эпидемиологиялық көрсеткіштер ескеріледі.
17. Көлік елге келердің алдында порттың, теміржол, автокөлік стансаларының әкімшілігіне төменде көрсетілген қызметкерлері арқылы мынандай хабарды (мәліметті) береді:
1) медициналық-санитарлық декларацияның шешіміне сай - теңіз және өзен кемелерінің капитандары;
2) жалпы медициналық-санитарлық декларациясының шешіміне сай - әуе кемесінің командирлері;
3) осы санитарлық ережеде көрсетілгендегідей жолаушылардың арасында ауруға күдіктілер бар болғанда, немесе кеміргіштердің өлімі орын алғанда - жолаушы таситын поездардың бастықтары;
4) осы санитарлық ережеде көрсетілгендегідей жолаушылардың арасында ауруға күдіктілер бар болғанда халықаралық автобустардың жүргізушілері.
Порттардың, теміржол және автокөлік стансаларының әкімшілігі алынған ақпаратты тез арада шекарадан өткендердің мемлекеттік қорғауды бақылайтын медициналық ұйымдарға жеткізеді.
18. Осы ережеде көрсетілген талаптарға сай жолаушылардың арасында ауру белгілері немесе кеміргіштердің өлімі, масалардың барлығы анықталса келген көлік, оның экипажы (бригадасы), жолаушылары, әкелген жүгімен мемлекеттік шекарадан өткізу пунктінде медициналық (санитарлық) тексерістен өтеді.
19. Көліктік транспортпен келгендерді медициналық (санитарлық) тексерістен өткізу мыналарды қамтиды:
1) ауруды (ауруға деген күдіктіні) анықтау үшін, экипажды (бригаданы) және жолаушыларды сұрау арқылы жағдайын біліп, медициналық тексеріс жүргізеді;
Осы Ережеде көрсетілгендей аурулармен ауырады-ау деген күдіктілер ауру ретінде саналып, олардан жұқпаның таралмауын болдырмау үшін жүргізетін шаралар толық мөлшерде жүргізіледі;
2) теңіздегі медициналық-санитарлық декларациясын, ауа кемесінің медициналық-санитарлық бөлімінің декларациясын және дератизация (дезинсекция) жүргізілгені туралы куәліктерін немесе ондай шараларды жүргізуден босатылғаны туралы құжаттарды тексереді;
3) жол жүру маршрутын анықтау үшін (эпидемиялық көрсеткіштерге қарап) төлқұжаттары мен билеттерін тексереді;
4) көлік түрлерін, жүктерді, оның ішінде контейнерлер мен лихтерларды санитарлық тұрғыдан тексеру үшін:
жүк қабылдаушы тарапынан қаптама ашылғанда немесе қаптама бұзылған жағдайда контейнерлер мен лихтерларға Мемлекеттік шекарадағы өткізу пунктарында санитарлық тұрғыдан тексеріс жүргізеді. Егер контейнерлер мен лихтерларды өткізу пунктына алып келіп, ашқаннан кейін, жүк қабылдаушы оның ішінен кеміргіштерді, буынаяқтыларды немесе олардың осы жерде болғандығы туралы деректерге сүйене отырып, бұл туралы аймақтық санитарлық-эпидемиологиялық қадағалаудың мемлекеттік органына хабарлауы керек.
20. Медициналық (санитарлық) тексеріс Мемлекеттік шекараның өткізу пунктінде бірінші болып өткізіліп, басқа шаралардан бұрын жүргізіледі. Шет елден келген көліктерге медициналық (санитарлық) тексеріс жүргізілу біткеннен және індетті болдырмау шаралары жүргізілгеннен кейін шекаралық, кедендік бақылаулар жүргізіледі.
Індеттің тараламауына бағытталған шаралар транспорттан басқа жерде (анықталған ауруды уақытша вокзалдың медпунктінде ұстағанда) жүргізілсе, ауруға тиісті заттар кедендік бақылау пунктінде оның иесі бақылаудан өткізгенше санитарлық-карантиндік пунктте сақталады.
21. Мемлекеттік шекарадағы өткізу пункттерінде медициналық (санитарлық) тексерістерді мынандай жерлерде жүргізеді:
1) халықаралық теңіз, өзен және аэропорттарында, халықаралық автотрассаларда мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қызметтің аймақтық басқармасының санитарлық-карантиндік пункттерінің күшімен жүргізіледі;
2) шекарадағы теміржол стансаларында-транспорттағы мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау басқармасының санитарлық бақылау пункттерінің күшімен жүргізіледі.
22. Медициналық (санитарлық) тексеріс жүргізетін лауазымды адамдар жұмыс куәлігін көрсеткеннен кейін экипаж мүшелері (бригадалар) мен жолаушылар және халық денсаулығына қауіпті жүк орналасқан үй-жайларға, көлікке емін-еркін кіру құқығына ие болады.
Медициналық тексеріс жүргізілгеннен кейін, керек болған жағдайда індетке қарсы шаралар жүргізіліп болғаннан соң көлікке емін-еркін қозғалуға рұқсат беріледі.
23. Мемлекеттік шекарадағы өткізу пунктінде көлікке, жүкке бақылау жасайтын адам шекаралық әскери, кедендік және басқа да органдар орналасқан бақылау-өткізу пункттерінде жұқпалы аурулардың белгілері анықталған ауруға тексеріс жүргізуге көмектесіп, осы пункттегі медициналық (санитарлық) тексеріс жүргізетін ұйымына әрбір анықталған ауру туралы хабарлайды.
24. Әуе кемелері мен поездар, теңіз және өзен кемелерінің басшыларынан жұқпалы аурулардың белгілері, масалар, өлген кеміргіштер туралы ақпарат түспеген жағдайда, оларға медициналық ұйымдардан емін-еркін жүруіне рұқсат беріледі.
Мемлекеттік шекарадағы өткізу пунктінде бақылау жасайтын шекаралық әскери, кедендік және басқа да органдар аурудың барлығы туралы ақпарат бермеген жағдайда, теміржол және автомобиль көліктері медициналық тексерістен өтпейді.
25. Медициналық ұйымдар эпидемиялық жағдайды анықтау үшін көліктерге таңдау арқылы медициналық (санитарлық) тексеріс жүргізеді.
26. Осы Ережелер талаптары жүретін ауруларға күдіктілерді анықтағанда індетке қарсы жүргізілетін шаралар мынандай жағдайды қамтуы керек:
1) диагнозын анықтап, артынан ауруханаға жатқызу үшін ауруды жедел түрде уақытша оқшаулауды;
2) ауруды ауруханаға жатқызбастан бұрын, оның жанында ағымдағы зарарсыздандыру жұмысын жүргізуді ұйымдастыруды;
3) кеңесші-дәрігер арқылы алдын ала қойылған жұқпалы ауруға деген күдік расталса, осы Ережелердің ІІІ, ІҮ тарауларындағы 3-бапқа сай шаралар жүргізілуі керек.
27. Көліктерде, бөлмелерде және көліктік объектілердің аумағында дератизация мен дезинсекция шаралары жүргізіледі.
28. Тырысқақ, оба және басқа да жұқпаларға күдікті белгілері бар ауру адам анықталған көліктер 3 пунктте көрсетілгендей жолаушылар және жүктерімен бірге індетке қарсы шараларды жүргізу мақсатында санитарлық айлаққа жіберіледі (санитарлық тұрақ, санитарлық алаң, санитарлық тұйық жер).
29. Санитарлық індетке қарсы (аурудың алдын алуға арналған) шаралар көлік құралдарында мүмкіндігінше тез басталады.
30. Осы ережемен қарастырылған шаралардың белгіленгені туралы санитарлық-карантин пункті көлік әкімшілігіне хабарлайды.
Мұндай шаралар әуе көлігіне қолданғанда, ол туралы мәлімет әкімшіліктің өтініші бойынша, әуе көлігінің жалпы декларациясының санитарлық бөліміне жазылады. Санитарлық-карантин пункті жолаушылардың (экипаж, бригада мүшелерінің) сұрауы бойынша келіп, кеткен уақыты және оларға қолданылған шаралар жөнінде куәлік береді.
31. Ауру жұқтырылған кеменің бортынан тысқа шықпайтын кеме жолаушылары мен экипаждарына да санитарлық індетке қарсы (аурудың алдын алу) 3 пунктінде көрсетілген шаралар қолданылады.
32. Осы Ережелерде қарастырылған медициналық тексерістен басқа, көліктің келіп тоқтаған жерде жүргізілген кез-келген шаралар келесі порттарда, егер жол жүрген кезде эпидемиологиялық маңызы бар деректер анықталып немесе жүргізілген шаралар тиімсіз болған жағдайда болмаса, қайталанбайды.
33. Кез-келген көліктің әкімшілігі санитарлық-карантиндік пункті белгілеген осы Ережелерге сәйкес шараларды орындаудан бас тартса, қозғалу еркіндігінен айырылып, кері қайтарылады, мұндай көліктің бортына отын, су және азық-түлік тиеуге ғана рұқсат етіледі.
34. Жүктер және тауарлаға да осы Ережеде қарастырылған санитарлық-карантиндік бақылауға алынады, егер олар жұқпалы аурулар таралған жерлерден келсе және санитарлық-карантиндік пункт бұл жүктердің аталған аурулар қоздырғыштарын жұқтырғаны, оны таратуы мүмкіндігі туралы мәліметтері бар болса.
35. Жолаушылардың жүктері зарарсыздандыруға немесе дизенсекциялауға жатады, егер жүктердің арасында ауруды жұқтырған материалдар немесе ауруды тасымалдаушы жәндіктер болса.
36. Халықаралық пошта арқылы жіберілген жөнелтпелерге санитарлық шаралар мынандай жағдайда, егер олармен төмендегі заттар жіберілсе:
азық-түліктер, іш-киімдер, төсек әбзелдері, киімдер, аяқ киімдер, оба және тырысқақпен ауырғандардың (ауруға күдікті) қолданған немесе ластанған төсек әбзелдері.
37. Мемлекеттен көліктің барлық түрлерімен кететін, келетін және профилактикалық екпе жүргізуді талап ететін азаматтарға тиісті санитарлық-карантиндік пункттер вакцинациядан өткендігі немесе қайта вакцинация жүргізілгендігі туралы халықаралық куәлігін тексеріп және оның мерзімінің өтпегендігін тексеруі керек.
Санитарлық-карантиндік бақылау жүргізу барысында олар халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы туралы уәкілетті органның нормативтік құқықтық актілерін басшылыққа алады.

3. Ауруларды сырттан әкелінуін және олардың
таралуына жол бермейтін арнайы шаралар

38. Тырысқақ ауруының сырттан әкелінуін және оның таралуын болдырмайтын шаралар:
1) осы Ережелер талаптарын қолданған жағдайда тырысқақ ауруының инкубациялық кезеңі 5 тәулік болып белгіленеді;
2) келген көлікте тырысқақпен ауырған адам анықталған (күдікті) жағдайда төмендегідей шаралар жүргізіледі:
ауруды тез арада ауруханаға жатқызу;
жолаушыларды және экипаж (бригада) мүшелерін 5 тәуліктен аспайтын мерзімге оқшаулап, (эпидемиялық көрсеткіштері бойынша, жұқтыру қаупін ескере отырып) немесе медициналық бақылауға алу;
эпидемиялық көрсеткіштері бойынша азаматтарға (экипаж, бригада мүшелеріне, жолаушыларға) бактериологиялық, зертханалық тексеріс және профилактикалық емдеу жүргізу;
ауруды жұқтырған деп есептелетін суды, азық-түліктерді (жүктен басқаларын), әжетхана қалдықтарын және жиналған қалдық суларды, басқадай қалдықтарды зарарсыздандыру және жою;
3) шетелдік азаматтардан тырысқақ ауруын куәландыратын оның белгілері болған жағдайда бактериологиялық тексеру үшін материал (үлкен дәреті, құсығы) алынады;
4) көліктегі тиелген жүк ретінде азық-түліктерді тасымалдау барысында тырысқақ ауруы орын алса, оған санитарлық-карантиндік бақылау жүргізіледі;
5) санитарлық ережелердің осы пунктінің 2), 3), 4) тармақтарында қаралған шаралар орындалғаннан кейін көліктерге еркін қозғалуға рұқсат беріледі.
39. Оба ауруының сырттан тасымалдануын және таралуын болдырмайтын шаралар:
1) осы Ережелер қолданылған жағдайда оба ауруының инкубациялық кезеңі - 6 тәулік болып белгіленеді;
2) кемеде кеміргіштердің болмауы немесе жүргізілген дератизация кезекті дератизациядан босату туралы куәлігі немесе дератизация жүргізілгендігі туралы (қанағаттанарлықсыз қорытынды жағдайында куәлікте тиісті белгі қойылады) куәлікпен куәландырылады. Аталған куәлік 6 айға жарамды болып есептелінеді, бірақ портқа жіберілген кеме үшін жүгін түсіруге байланысты 1 айға ұзартылып, дератизация немесе тексеру жұмыстары жеңілдетіледі;
3) дератизациядан босату туралы куәлікті санитарлық-карантиндік пункттер береді.
40. Дератизациядан босату туралы куәлік, егер кемеге мұқият тексеру жұмыстарын жүргізу қамтамасыз етілген жағдайда (трюмнің іші бос болғанда немесе жүктер ыңғайлы орналасқан жағдайда) ғана беріледі. Танкер толық тиелген жағдайдың өзінде де тексерілуі керек.
41. Кемеде дератизация жүргізілгендігі немесе дератизациядан босатылғандығы туралы куәлігі болмаған жағдайда, тексеруден кейін кеміргіштерден немесе олардың өмір сүру белгілері байқалса, кемеге мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қызмет органдары немесе зарарсыздандыру стансаларының күшімен дератизация жұмысын жүргізу керек.
42. Кемедегі дератизация жұмыстары трюм бос болған жағдайда немесе кемеден жүкті түсіру мүмкіндігі жоқ болғанда жүргізіледі.
43. Кеме ауру жұқтырылған ауданнан келгенде, оның бортына ішінара медициналық тексеру жүргізу барысында кеміргіштер немесе олардың өмір сүру белгілері байқалған жағдайда, кемеге дератизация және дезинсекция жұмыстары жүргізіледі.
Аталған шаралар әуежай кемелерінде, құрлықтағы көліктерде, лихтерлерде және контейнерлерде кеміргіштер немесе олардың өмір сүру белгілері байқалған жағдайда жүргізілуі керек.
Дератизация және дезинсекция шараларын жүргізу белгілегенде санитарлық-карантиндік пункт көліктің иесіне жазбаша түрде хабарлайды.
44. Әуе кемесі немесе темір жол көлігі келген бетте оның бортында (темір жол көлігінде) обамен ауырған адам немесе обаны жұқтырған кеміргіш тышқан анықталған жағдайда, ауру көзі болып саналады.
45. Келген әуе кемесі немесе темір жол көлігі төмендегі жағдайда ауру жұқтыруға күдікті деп есептелінеді:
1) егер кеме бортында обамен ауырған адам болмаса да, бірақ соңғы алты күн ішінде (темір жол көлігі құрамында) борттағы жолаушылар немесе экипаж арасында обамен ауыру орын алған жағдайда;
2) белгісіз себептерден өлген тышқандар табылған жағдайда: көліктерді тексеру барысында өлген тышқандарды тауып алған медицина қызметкерлері тез арада тікелей індетке қарсы режим талаптарын сақтай отырып, оларды жақын орналасқан обаға қарсы күресетін мекемеге жеткізеді;
3) егер бортта өкпе обасын жұқтыратын жерден келсе және ол жерде алты күндік оқшауланудан өтпесе, қауіпті адам болып саналады.
46. Жұқтырылған немесе жұқтыруы мүмкін деген күдігі бар, бортында өкпе обасы түрінен басқа түрімен ауырған (күдікті) адамдар анықталған әуе кемесі, сол сияқты темір жол немесе автомобиль көлігіне келген бетте төмендегідей шаралар жүргізіледі:
экипаж (бригада) мүшелеріне және жолаушыларға келген сәттен бастап 6 тәуліктік мерзімде эпидемиялық көрсеткіштері бойынша медициналық бақылау және профилактикалық емдеу жүргізу (соңғысы шетел азаматтарына олардың келісімімен ғана жүргізіледі);
жүктерге, төсек әбзелдеріне, аурулармен жанасуда болған адамдардың киімдеріне, көлікке зарарсыздандыру және дезинсекция жұмыстары жүргізіледі.
47. Көлікте өкпе обасымен ауырған адам анықталғанда немесе экипаж және жолаушылар келгенге дейінгі 6 (алты) күн аралығында аталған аурудың орын алып, жұқтыру қаупін тудыруы, көлік экипажын және жолаушыларды 6 тәулік мерзімге оқшаулап, көмейдегі бактерия тасымалдаушылығын анықтау үшін бактериологиялық тексеру және профилактикалық емдеу жүргізуді (соңғысы шетелдік азаматтарға олардың келісімімен жүргізіледі) қажет етеді.
48. Көліктегі кеміргіш тышқандардың обамен ауыруы анықталған жағдайда санитарлық айлақта, тұрақта, алаңда, тоқтайтын тұйықта дератизация және дезинсекция жұмыстары бір мезгілде жүргізіледі (кемеде - жүктен босатылған трюмдерде); кеміргіш тышқандардың таралып кетуінен сақтану мақсатында кемелерде бір немесе бірнеше дератизация жұмыстарын жүкті түсіргенге дейін және түсіру кезінде жүргізу керек.
49. 46, 47, 48 пункттерде көрсетілген шаралары орындалғаннан кейін көлікке еркін қозғалуға рұқсат беріледі.
50. Сары безгек ауруының сырттан әкелінуін болдырмайтын шаралар:
1) сары безгек ауруының инкубациялық кезеңі 6 тәулік деп саналынады;
2) көлік жол жүріп келе жатқан уақытта немесе тоқтағаннан кейін сары безгекпен ауырған (күдікті) адам анықталған жағдайда, оны ауруханаға жатқызу керек;
3) ауру таралған ауданнан келген әрбір көлік егер оның бортында масалардың барлығы туралы мәлімет болса, дезинсекция жүргізуі керек.
51. Вирусты қан қызбасының сырттан әкелінуін және таралуын болдырмауға арналған шаралар:
1) Ласса безгегі, Марбург ауруы, Эбол және басқа да қан қызбасы түрлерінің инкубациялық кезеңі 21 тәулік деп саналынады;
2) вирусты қан қызбасына деген күдіктілік туғанда немесе рейсте анықталған жағдайда көлік елге келген бойда:
ауру анықталған адам ол жерде оқшауланылады және халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы уәкілетті органы белгілеген жұқпалы аурулар ауруханасына індетке қарсы режим талаптарын сақтай отырып жатқызылады;
ауруды оқшаулау (тасымалдау) қатал режим жағдайында жүргізіледі, мүмкіндігінше мықты қорғанышты қамтамасыз ететін жылжымалы оқшаулағышты пайдаланады;
оқшаулау немесе аурумен жанасуда болған адамдарға медициналық бақылау 21 тәулік бойы жүргізіледі;
халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы уәкілетті органның нормативтік құқықтық актілеріне сай зарарсыздандыру жұмыстары жүргізіледі;
ауруды бактериологиялық тұрғыдан тексеру үшін қажетті материалдарды індетке қарсы режим талаптарын қатаң сақтай отырып алып, жіберу керек;
Халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы уәкілетті органы анықтаған тізбеге сай эпидемиялық қауіпсіздігі жоғары дәрежеде қамтамасыз етілген мамандандырылған зертханаларда вирусологиялық және серологиялық зерттеу жүргізу керек.
52. Безгек және масалар арқылы берілетін басқа аурулардың сырттан әкелінуін және таралуын болдырмайтын шаралар:
1) безгек ауруы таралған елдерден келген әуе кемесіне әуежайға келісімен дезинсекция жүргізу керек;
2) безгек ауруы таралған жерлердегі порттардан кететін кемелер жұқпаны тасымалдаушы-масалардан тазартылуы керек; кемеде жұқпаны тасымалдаушы-масалар анықталған жағдайда, портқа келген бетте дезинсекция жүргізілуі керек;
3) құрлықтағы көліктер де ауру тасымалдаушы масалардан тазартылуы керек, егер олар кездескен жағдайда дезинсекция жүргізіледі;
4) әрбір келген көлікке дезинсекция жүргізу жұмысы жүкті түсіргенге дейін жүргізілуі керек;
5) безгек ауруы таралған мемлекеттерге баратын азаматтарға қарсы көрсеткіштің жоқтығы туралы медициналық анықтама беретін ұйымдар, баратын адамдарға профилактикалық шаралар жөнінде түсінік беруге тиіс;
6) ауру таралған мемлекеттерден қайтқан адамдардың ішінен безгекпен ауырған немесе паразиттерді тасымалдаушы адам анықталған жағдайда, оларды емдеу және химиялық профилактика жүргізу жұмысы халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы уәкілетті органдарының нормативтік құқықтық актілеріне сай жүргізіледі.

4. Қазақстан Республикасы аумағын санитарлық
тұрғыдан қорғау жөніндегі шаралар

53. Осы Ережеде қамтылған, аурудың алдын алу және оған қарсы күрес жөніндегі шараларды кешенді жоспарларға сай халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы уәкілетті органдары, денсаулық сақтау ұйымдары және аумақтық мемлекеттік органдар және мемлекеттік санитарлық эпидемиологиялық қызмет ұйымдары ұйымдастырады.
54. Ведомстволық бағыныштылығына қарамастан, әрбір медицина ұйымы оба, тырысқақ, вирусты қан қызбасының ауруларының ошақтарын оқшаулап және ондағы ауру көзін жою жөніндегі алғашқы шараларды жүргізуге қатысу үшін дайын болуы керек. Індетке қарсы дайындық әрбір медицина ұйымында індетке қарсы жүргізілетін алғашқы шаралардың жоспарында қаралып, қамтамасыз етілуі керек.
55. Медицина ұйымдарының індетке қарсы дайындығында олардың материалдық-техникалық жабдықталуы, ауруларды ертерек анықтау жөніндегі шараларды ұйымдастыруға персоналдардың арнайы дайындығы, аса қауіпті жұқпаның ошақтарын оқшаулау және жою қарастырылады. Медицина ұйымдарының дайындығын төмендегілер көрсетеді: жұқпалы ауруларға арналған және уақытша госпитальдарды, оқшаулағыштарды (аурулар бірен-сара болып немесе жаппай ауырғанда) орналастыру үшін үй-жайларды бөлу, қолданысына қарай өзгерту және паспорттау, тырысқақ ауруларын емдеу үшін интенсивті палаталарды, обсерваторларды, мамандандырылған зертханаларды, қажетті дәрі-дәрмек қорымен және зарарсыздандыратын заттармен, медициналық және тұрмыстық құралдарымен жабдықтау, кеңесшілерді, көліктерді бекіту.
56. Барлық медициналық мекемелердегі медицина қызметкерлері, осы Ереже талаптары таралатын аурулардың эпидемиологиясы, клиникасы және ауруды анықтау профилактикалау, емдеу жүргізу және ауру ошақтарында індеттің алдын алу шараларын ұйымдастыру жөнінде теориялық және практикалық дайындық өткізілуі керек.
Дайындық ауру ошағындағы атқаратын лауазымдық қызметін, мамандығын ескере отырып, дифференциалды түрде өткізіледі.
57. Аумақтық және ведомстволық медициналық ұйымдары тұрғындар арасында осы Ереже талаптары таралатын аурулардың алдын алу үшін санитарлық-ағарту жұмыстарын жүргізеді.
58. Аумақтық және ведомстволық денсаулық сақтау ұйымдары белгіленген тәртіп бойынша халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы уәкілетті органдары төмендегілерді хабарлауға тиіс:
1) осы Ереже талаптары таралатын аурулармен ауыратындарды (күдіктілерді) анықтағаны туралы;
2) тырысқақ, оба, безгек ауруларының қоздырғыштарын тасымалдаушыларды анықтағаны туралы;
3) шетел азаматтарын оқшаулағаны туралы;
4) қоршаған орта нысандарынан, жануарлардан, оның ішінде буынаяқтылардан тырысқақ және оба ауруларының қоздырғыш бактерияларының бөлінгені туралы.
59. Барлық аумақтарда медициналық көмек сұраушыларға көмек көрсетудің барлық кезеңдерінде, сол сияқты шетелден келетін адамдарды орналастыру үшін бөлінген ұйымдардағы қызмет көрсететін персоналдардан ақпарат жинау арқылы белсенді түрдегі ауруларды (күдіктілерді) анықтауды қамтамасыз етеді.
60. Жұқпа орын алған мемлекеттерден келген азаматтарға, 3 бапқа сай профилактикалық шаралар ретінде медициналық бақылау жүргізілмейді, ондай шаралар тек қана жекеленген жағдайда, халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы уәкілетті органдардың нұсқауымен белгіленеді. Безгек ауруы таралған мемлекеттерден келген азаматтарға бақылау белгіленген тәртіп бойынша жүргізіледі.
61. Медициналық бақылауға алынуға тиісті адамдар туралы санитарлық-карантиндік пункттер тиісті емдеу профилактикалық ұйымдарына ақпарат жібереді, сол сияқты олардың уақытында орындалуына және сапасына қадағалау жүргізеді.
62. Медициналық бақылауға алынуға тиісті адамдар тұрақты немесе уақытша тұратын жері бойынша емдеу профилактикалық ұйымдарына керек болған жағдайда шақырылады.
Аурулардан қажет болған жағдайда, белгілі бір ауруға байланысты оның инкубациялық кезеңінде, жүрген жолын, тұрақты немесе уақытша тұратын мекен-жайын анықтап, іссапарға жіберген немесе қабылдаушы ұйымның атауын анықтайды.
63. Медициналық бақылаудағы адамдар оқшауланбайды және олардың еркін түрде жүріп-тұруы шектелінбейді.
64. Оба, тырысқақ, безгек, вирусты қан қызбасы анықталған жеке үйлер, елді мекендер немесе оның жекеленген бөліктері аталған аурулардың ошақтары болып саналады.
65. Індетті болдырмауға арналған ауру ошағында жүргізілетін шараларға мыналар жатады:
1) аумақтық медициналық ұйымдар мен ведомстволық медициналық қызмет арқылы ауруларды (ауруға күдікті дегендерді) және олармен қарым-қатынаста болған адамдарды белсенді түрде анықтау;
2) ауруларды ауруханаға жатқызу және емдеу; көрсеткіштер бойынша - аурулармен қарым-қатынаста болғандарды оқшаулау; ауру ошағындағы және одан тыс жерлерге шығатын адамдарға медициналық бақылау, профилактикалық емдеу және тексеру жүргізу; зарарсыздандыру, дезинсекция және дератизация жұмыстарын - аумақтық денсаулық сақтау органдар және ведомстволық медициналық қызмет арқылы жүргізу;
3) ұйымдастыру шаралары, барлық қажетті материалдық заттарды және көліктерді дайындау қарастырады;
4) пошта арқылы жіберілетін жүктер, тауарларға қойылатын санитарлық-эпидемиологиялық талаптар меншік түрінің барлық түрлеріне жататын қалааралық тасымалдаумен айналысатын ұйымдар арқылы жүргізіледі;
5) ауру ошағынан тыс, жұқпаның таралуын тудырмайтын жерлерге тағам өнімдерін, шикізаттарды өндіру, сату және тасымалдау, сауда жасау жағдайларын - сату және тұтыну саласындағы мемлекеттік уәкілетті органдар мен заңды және жеке тұлғалар қамтамасыз етеді;
6) тұрғындарды сапалы ауыз сумен қамтамасыз етуді және жиналған қалдық суларға зарарсыздандыру жүргізуді министрлік пен ведомстволық ұйымдары жүргізеді;
7) санитарлық-эпидемиологиялық ережелер мен нормалардың талаптарын орындау - меншік түріне қарамастан барлық ұйымдарға және жеке тұлғаларға міндет.
66. Егер Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарадағы өткізу пункттері арқылы шет мемлекеттерден 3 бапта көрсетілген жұқпалы аурулардың сырттан әкеліну және таралу қаупі туған жағдайда төмендегі шектеу шаралары енгізіледі:
1) жұқпалы аурулар таралған елдермен жолаушыларды тасымалдау көлік (әуе, темір жолдары, су және көлік арқылы) қатынасын тоқтату;
2) жұқпалы аурулар бойынша эпидемиологиялық тұрғыдан тұрақсыз елдерге Қазақстан Республикасы азаматтарының туристік және іссапарлармен баруын уақытша тоқтату;
3) Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасымен шекаралас жұқпалы аурулар бойынша эпидемиологиялық тұрғыдан тұрақсыз елдерге шекараны уақытша жабу.
67. 66-баптың 1)-3) бағандарында көрсетілген шектеу шаралары халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы уәкілетті органның ұсынысы бойынша Қазақстан Республикасы Үкіметінің шешімімен енгізіліп, керегінде алынып тасталынады.
68. Осы санитарлық ережелер арқылы бекітілген жұқпа аурулардың тізіміне сай жұқпалы аурулар (эпидемия) орын алғанда елді мекендердің (ауыл, поселке, қала) аумағындағы сәйкес аумақтардағы халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы атқарушы органдар арқылы мынандай шектеу шаралары іске асырылады:
1) жұқпалы аурулардың таралуына көз болып табылатын және олармен байланыста болған адамдарды, олардан зертханалық жолмен теріс қорытынды алғанға шейін жұмыстан босату;
2) жұқпалы аурулардың көзі болып табылатын адамдарды міндетті түрде ауруханаға жатқызу;
3) жұқпалы аурулармен қатынаста болғандарды эпидемиологиялық көрсеткіштер бойынша аурудың инкубациялық мерзіміне сай уақытша ауруханаға жатқызу;
4) санитарлық ережелер мен гигиеналық нормативтер бұзылған жағдайда жұмыстың кейбір түрлерін және Қазақстан Республикасында заңдар жиынтығымен бекітілген тәртіп бойынша жұмыс атқаратын нысандарды пайдалануды тоқтату.
Бұған қоса, сонымен бірге санитарлық және індетке қарсы (алдын алу) шаралары Қазақстан Республикасында заңдар жиынтығымен бекітілген тәртіпте жүргізіледі.
69. Облыстың (республикалық мағынасы бар қалаларда, астанада), ауданның (облыстық мағынасы бар қалаларда) кейбір аумақтарында жұқпалы аурулар эпидемиялық сипат алса, шектеу шаралары, оның ішінде карантиндік шаралар Қазақстан Республикасының "Төтенше жағдай туралы" Заңына сай жүргізіледі.
70. Осы санитарлық ереже арқылы бекітілген жұқпалы аурулардың тізбесіне сай жұқпалы аурулар (эпидемия) тіркелген жағдайда халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы уәкілетті және халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы атқарушы органдардың аумақтық бөлімшелері белгілі бір нысандарда төмендегі шектеу шараларын жүргізеді:
1) мектеп жасына дейінгі ұйымдарда жаңадан балаларды алуға және бір топтан екінші топқа ауыстыруға тыйым салынады;
2) мектептерде кабинеттік оқыту жүйесіне тыйым салынады;
3) жұқпалы аурулардың көзі болып табылатын және тарататын адамдар, сондай-ақ жұқпалы аурулармен қатынаста болғандар зертханалық тексеріс қорытындысы теріс болғанша жұмыстан босатылады;
4) жұқпалы аурулармен инкубациялық мерзім кезеңінде қатынаста болған адамдар міндетті түрде ауруханаға жатқызылады, ал эпидемиологиялық көрсеткіштер бойынша олар уақытша жатқызылады;
5) бір бөлімнен екінші бөлімге ауыстыруға немесе ауруларды ауруханадан шығаруға болмайды;
6) Қазақстан Республикасының заңдар жиынтығымен бекітілген тәртіп бойынша санитарлық ережелер мен гигиеналық нормативтердің талаптарының бұзылуы жойылғанша нысандар және оның бөлімшелері жұмысын тоқтатуы керек.
Сонымен қатар, Қазақстан Республикасының заңдар жиынтығымен бекітілген тәртіп бойынша жоғарыдағылармен қоса, санитарлық және індетке қарсы (аурудың алдын алуға арналған) шаралар жүргізіледі.
71. Халықтың ұйымдастырылған контингенттерін тәрбиелейтін, оқытатын, тұрғызатын, дем алдыратын және емдейтін нысандарында (білім беру, емдеу-профилактикалық ұйымдарында, еңбек ету және дем алу лагерлерінде, жазғы сауықтандыру ұйымдарында) карантиндік шаралар ұйымдастырылады.
72. Кейбір нысандардағы шектеу, оның ішінде карантиндік шаралар тиісті аумақтық (көліктегі) мемлекеттік санитарлық бас дәрігерінің немесе оның орынбасарының шешімімен енгізіліп немесе алынып тасталынады.