Об утверждении Правил обезвреживания пестицидов (ядохимикатов)

Приказ Министра сельского хозяйства Республики Казахстан от 6 июля 2004 года N 351. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 11 августа 2004 года N 3000. Утратил силу приказом Министра сельского хозяйства Республики Казахстан от 29 сентября 2015 года № 15-05/864

Сноска. Утратил силу приказом Министра сельского хозяйства РК от 29.09.2015 № 15-05/864 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

"Согласовано"
Вице-министр здравоохранения,
Главный государственный санитарный врач
Республики Казахстан
14 мая 2004 года

"Согласовано"
Вице-министр
охраны окружающей среды
Республики Казахстан

В целях реализации Закона Республики Казахстан "О защите растений" приказываю:
1. Утвердить прилагаемые Правила обезвреживания пестицидов (ядохимикатов).
2. Настоящий приказ вступает в силу с момента государственной регистрации в Министерстве юстиции Республики Казахстан.

Министр сельского хозяйства
Республики Казахстан

Утверждены приказом
Министра сельского хозяйства
Республики Казахстан
от 6 июля 2004 года N 351
"Об утверждении Правил обезвреживания
пестицидов (ядохимикатов)"

Правила
обезвреживания пестицидов (ядохимикатов) 1. Общие положения

1. Настоящие Правила обезвреживания пестицидов (ядохимикатов) (далее - Правила) разработаны в соответствии со статьей 18 Закона Республики Казахстан "О защите растений" и определяет порядок и условия обезвреживания запрещенных, непригодных пестицидов (ядохимикатов) и тары из-под них.
2. Настоящие Правила распространяются на физических и юридических лиц, применяющих пестициды (ядохимикаты), а также на физических и юридических лиц, осуществляющих обезвреживание запрещенных, непригодных пестицидов (ядохимикатов) и тары из-под них.
3. В настоящих Правилах используются следующие основные понятия:
1) обезвреживание пестицидов (ядохимикатов) - мероприятия, направленные на утилизацию, захоронение или уничтожение запрещенных, непригодных пестицидов (ядохимикатов) и тары из-под них;
2) запрещенные пестициды (ядохимикаты) - пестициды (ядохимикаты), не имеющие государственной регистрации в Республике Казахстан, а также пестициды (ядохимикаты), запрещенные к применению постановлениями Главного государственного санитарного врача Республики Казахстан;
3) непригодные пестициды (ядохимикаты) - пестициды (ядохимикаты), пришедшие в негодность из-за несоблюдения условий хранения, а также из-за превышения предельного срока хранения;
4) специальные хранилища (могильники) - хранилища, предназначенные для захоронения запрещенных, непригодных пестицидов (ядохимикатов) и тары из-под них.

2. Требования к обезвреживанию запрещенных,
непригодных пестицидов
(ядохимикатов) и тары из-под них

4. Обезвреживание запрещенных, непригодных пестицидов (ядохимикатов) и тары из-под них производится способом захоронения.
5. Захоронение запрещенных, непригодных пестицидов (ядохимикатов) и тары из-под них производится в специальных хранилищах (могильниках).
6. Строительство, содержание и поддержание в надлежащем состоянии специальных хранилищ (могильников) осуществляются органами местного государственного управления, которые принимают все необходимые меры по обеспечению безопасности населения и окружающей среды.
7. Разрешение на строительство специальных хранилищ (могильников), а также на обезвреживание пестицидов (ядохимикатов) выдается органами государственного экологического контроля.
8. Целесообразность размещения в регионах специальных хранилищ (могильников) и их количество определяются органами местного государственного управления по согласованию с уполномоченным органом, осуществляющим координацию и регулирующую деятельность физических и юридических лиц в области защиты растений и органами государственного экологического и санитарно-эпидемиологического контроля.
9. Специальные хранилища (могильники) следует располагать на расстоянии не менее 5000 м от населенных пунктов с подветренной стороны с учетом ветров преобладающего направления.
В санитарно-защитной зоне запрещается размещение водозаборов поверхностных и грунтовых вод, жилых и общественных зданий, а также промышленных и подсобных сооружений, не относящихся к деятельности специальных хранилищ (могильников).
10. При выборе участка для строительства специальных хранилищ (могильников), следует учитывать климатогеографические и почвенные особенности, гидрогеологические условия местности.
11. Запрещается размещение специальных хранилищ (могильников) на территории І и ІІ пояса зон санитарной охраны водоисточников и минеральных источников; во всех трех зонах охраны курортов, в зонах активного карста, в зонах питания подземных источников питьевой воды, в зонах оползней, селевых потоков и снежных лавин; в местах выхода на поверхность трещиноватых пород; в местах выклинивания водоносных горизонтов, в заболоченных местах, в местах массового отдыха населения и детских оздоровительных организаций, а также в местах добычи угля и других полезных ископаемых.
12. Территория специальных хранилищ (могильников) ограждается предупреждающими знаками химической опасности.
13. Физические и юридические лица, в ведении которых находятся объекты фитосанитарного контроля, проводят инвентаризацию и захоронение запрещенных, непригодных пестицидов (ядохимикатов) и тары из-под них.
14. До момента захоронения запрещенные, непригодные пестициды (ядохимикаты) и тара из-под них должна храниться в складах, обеспечивающих их сохранность и предотвращение загрязнения окружающей среды.
15. Хранение запрещенных и непригодных пестицидов (ядохимикатов) осуществляется только в целой таре с четкой маркировкой, обеспечивающей их сохранность, исключающей потери и загрязнение окружающей среды.
16. Все запрещенные и непригодные пестициды (ядохимикаты), находящиеся в таре с явными признаками нарушения целостности, помещаются в целую тару. При этом используются мешки полиэтиленовые, бумажные, чистые сухие металлические бидоны, барабаны.
17. Во избежание возникновения пожара запрещается помещать запрещенные и непригодные пестициды (ядохимикатов) в полиэтиленовые мешки из-под аммиачной селитры, хлората магния.
18. Хлорат магния, обладающий высокой окислительной способностью, должен помещаться в новые полиэтиленовые мешки. Запрещается его помещение в тару, содержащую остатки других запрещенных и непригодных пестицидов (ядохимикатов).
19. После помещения запрещенных и непригодных пестицидов (ядохимикатов) в целую тару на поверхность тары наносят маркировку несмываемой краской контрастного цвета или наклеивают этикетки с указанием наименования препарата и веса. При маркировке смесей запрещенных и непригодных пестицидов (ядохимикатов) указываются компоненты и их процентное содержание.
20. Запрещенные и непригодные пестициды (ядохимикаты) І класса опасности, а также смеси, содержащие компоненты І класса опасности, должны быть помещены в новые полиэтиленовые мешки, а при их отсутствии в тару, механическая прочность которой не ниже указанной в нормативно-технической документации на соответствующий препарат.
21. Способ захоронения запрещенных, непригодных пестицидов (ядохимикатов), определяется их растворимостью в воде и классом опасности. Захоронение запрещенных и непригодных пестицидов (ядохимикатов) различных классов опасности осуществляется раздельно, в специальные бункера хранилищ (могильников).
22. Захоронение водорастворимых запрещенных и непригодных пестицидов (ядохимикатов) І класса опасности осуществляется в герметичных специальных металлических контейнерах, толщина стенок которых должна быть не менее 10 мм, с двойным контролем на герметичность до и после их заполнения. Масса заполненного контейнера должна быть не более 2 тонн. Контейнеры с запрещенными и непригодными пестицидами (ядохимикатами) подлежат захоронению в железобетонных бункерах.
23. Захоронение нерастворимых в воде ртутьсодержащих запрещенных и непригодных пестицидов (ядохимикатов) І класса опасности и фосфида цинка, необходимо производить в бетонных бункерах совместно с водорастворимыми запрещенными и непригодными пестицидами (ядохимикатами) этих химических групп.
24. В каждом контейнере должен быть размещен один вид запрещенного или непригодного пестицида (ядохимиката) или представители одной химической группы. На контейнерах несмываемой краской необходимо указать наименование содержащихся в них запрещенных и непригодных пестицидов (ядохимикатов).
25. Запрещенные и непригодные пестициды (ядохимикаты) І класса опасности, действующие вещества которых нерастворимы в воде, и растворимые в воде ІІ и ІІІ классов опасности требуют одинаковых условий захоронения: в грунте, характеризующемся коэффициентом фильтрации не более 10 ^-8 сантиметров в секунду (далее - см/с), по дну и откосам слоя не менее 1 метра.
26. Нерастворимые в воде запрещенные и непригодные пестициды (ядохимикаты) ІІ и ІІІ классов опасности подлежат захоронению в котлованах с грунтом, характеризующемся коэффициентом фильтрации не более 10 ^-7 см/с. В этом случае также не требуется никаких специальных мероприятий по устройству противофильтрационных экранов. На более проницаемых грунтах необходимо предусматривать экран из мятой глины с коэффициентом фильтрации не более 10 ^-7 см/с по дну и откосам слоя не менее 1 метра.
27. Для захоронения запрещенных и непригодных пестицидов (ядохимикатов) ІV класса опасности в грунте, характеризующемся коэффициентом фильтрации не более 10 ^-5 см/с, никаких специальных мероприятий по устройству противофильтрационных экранов не требуется. На более проницаемых грунтах необходимо предусматривать изоляцию дна и откосов уплотненным слоем толщиной не менее 0,5 метра.
28. В случае отсутствия глин с указанными коэффициентами фильтрации или их нестойкости к запрещенным и непригодным пестицидам (ядохимикатам) допускаются другие конструкции противофильтрационных фильтров, гарантирующие долговечность и стойкость против агрессивного воздействия запрещенных и непригодных пестицидов (ядохимикатов).
29. Захоронение запрещенных и непригодных пестицидов (ядохимикатов) І, ІІ и ІІІ классов опасности необходимо производить в железобетонных бункерах с гидроизолязацией, обеспечивающих наибольшую экологическую безопасность участков захоронения.
30. В каждом бункере размещение запрещенных и непригодных пестицидов (ядохимикатов) необходимо производить по их химическим группам - ртутьсодержащие, фосфорорганические, хлорорганические.
31. Не допускается совместное захоронение в одном бункере запрещенных и непригодных пестицидов (ядохимикатов), при взаимодействии которых образуется более токсичные, пожароопасные вещества или происходит при этом газообразование. Упаковка запрещенных и непригодных пестицидов (ядохимикатов), опасность которых повышается при увлажнении за счет разложения и выделения токсичных или пожароопасных газов должна быть цельной и герметичной. При больших объемах этих запрещенных и непригодных пестицидов (ядохимикатов) (цианплава, цианамида кальция, фосфида цинка, цинеба, перозина, хомецина) захоронение должно производиться в изолированные от общего объема запрещенных и непригодных пестицидов (ядохимикатов) бункера, котлованы с учетом их химических групп.
32. Необходимо исключить захоронение увлажненных партий запрещенных и непригодных пестицидов (ядохимикатов), проведение его в дождливую погоду, попадание осадков на размещенные партии.
33. Допускается совместное захоронение с запрещенными и непригодными пестицидами (ядохимикатов), представляющими высокую опасность по токсичности и водорастворимости, запрещенных и непригодных пестицидов (ядохимикатов) с меньшими показателями опасности с учетом их химических групп, совместимости. Запрещается захоронение запрещенных и непригодных пестицидов (ядохимикатов) с высокими показателями опасности в котлованах, предназначенных для менее токсичных и плохо растворимых в воде. При размещении запрещенных и непригодных пестицидов (ядохимикатов) (кроме захораниваемых в контейнерах) между каждым видом продукта должно быть предусмотрено расстояние в 5-7 см, которое заполняется вынутым грунтом, исключающим в случае разрушения тары, их смешивание.
34. Захоронение смесей запрещенных и непригодных пестицидов (ядохимикатов) может осуществляться как в отдельных бункерах, так и совместно с аналогичными по показателям токсичности и растворимости в воде запрещенными и непригодными пестицидами (ядохимикатами), при этом условия захоронения определяются по наивысшему показателю опасности компонентов, входящих в состав смеси.
35. Поступающие на захоронение смеси должны сопровождаться документом, удостоверяющим их состав. При содержании в них растворимых в воде запрещенных и непригодных пестицидов (ядохимикатов) І класса опасности необходимо указывать массовую долю последних.
36. При наличии в смеси хорошо растворимых в воде компонентов І класса опасности вся смесь должна быть захоронена в бетонных бункерах с предварительным затариванием в металлические контейнеры.
37. Смеси горючих запрещенных и непригодных пестицидов (ядохимикатов) с хлоратом магния, представляющие потенциальную пожарную опасность, не должны захораниваться совместно с другими запрещенными и непригодными пестицидами (ядохимикатами). Их захоронение необходимо производить отдельно на расстоянии, обеспечивающем пожарную безопасность остальных мест захоронения.
38. Захоронение хлората магния осуществляется в отдельных котлованах; при незначительных объемах окислителя, возможно, его совместное размещение лишь с негорючими препаратами - хлорокисью меди, медным купоросом, железным купоросом, ртутьсодержащими протравителями.
39. Запрещенные и непригодные пестициды (ядохимикаты), поступающие на захоронение, должны быть зарегистрированы в прошнурованной и пронумерованной книге учета, в которой указывается: наименования запрещенных и непригодных пестицидов (ядохимикатов), наименования физических и юридических лиц их отгрузивших, вес брутто и нетто, дата захоронения, номер бункера, состояние тары, список лиц, осуществляющих захоронение.
40. С целью исключения дополнительных погрузо-разгрузочных операций и перевалок, запрещенных и непригодных пестицидов (ядохимикатов) на площадке, выгрузку и складирование их необходимо осуществлять непосредственно у края траншеи (бункера, котлована). Загрузка запрещенных и непригодных пестицидов (ядохимикатов) в траншеи должна производиться таким образом, чтобы была обеспечена максимальная сохранность тары. Тара подлежит захоронению в тех же емкостях, что и запрещенные и непригодные пестициды (ядохимикатов), из-под которых она освобождена.
41. В процессе захоронения в схеме соответствующего бункера (котлована) должно быть указано место размещения каждого запрещенного и непригодного пестицида (ядохимиката) и объем, что позволит при необходимости быстро определить его расположение, осуществлять объективный контроль за санитарным состоянием участка.
42. Работы по обезвреживанию запрещенных, непригодных пестицидов (ядохимикатов) и тары из-под них, в соответствии со статьей 20 Закона Республики Казахстан "О защите растений", осуществляются за счет средств физических и юридических лиц, у которых образовались запрещенные и непригодные пестициды (ядохимикаты) и тара из-под них.
43. Физические и юридические лица, осуществляющие работы по обезвреживанию запрещенных, непригодных пестицидов (ядохимикатов) и тары из-под них руководствуются действующими санитарно-эпидемиологическими правилами и нормами.

3. Ответственность

44. За нарушение настоящих Правил, виновные лица привлекаются к административной ответственности в соответствии со статьей 220 Кодекса Республики Казахстан об административных правонарушениях.

Пестицидтерді (улы химикаттарды) зарарсыздандырудың ережесін бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы Министрінің 2004 жылғы 6 шілдедегі N 351 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2004 жылғы 11 тамызда тіркелді. Тіркеу N 3000. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің 2015 жылғы 29 қыркүйектегі № 15-05/864 бұйрығымен

Ескерту. Күші жойылды - ҚР Ауыл шаруашылығы министрінің 29.09.2015 № 15-05/864 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

"Келісілді"
Қазақстан Республикасының
Мемлекеттік санитарлық
бас дәрігері,
Денсаулық сақтау
вице-министрі
14 мамырдағы 2004 жыл

"Келісілді"
Қазақстан Республикасының
Қоршаған ортаны қорғау
вице-министрі
____________ 2004 жыл

"Өсімдіктерді қорғау туралы" Қазақстан Республикасы Заңын іске асыру мақсатында бұйырамын:
1. Қоса берілген Пестицидтерді (улы химикаттарды) зарарсыздандырудың ережесі бекітілсін.
2. Осы бұйрық Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелген сәтінен бастап күшіне енеді.

Қазақстан Республикасының
Ауыл шаруашылығы министрі

"Пестицидтерді улы химикаттарды
зарарсыздандырудың ережесін
бекіту туралы" Қазақстан
Республикасы Ауыл шаруашылығы
министрінің 2004 жылғы 6 шілдедегі
N 351 бұйрығымен бекітілген

Пестицидтерді (улы химикаттарды)
зарарсыздандырудың ережесі 1. Жалпы ережелер

1. Пестицидтерді (улы химикаттарды) зарарсыздандырудың осы Ережесі (бұдан әрі - Ереже) "Өсімдіктерді қорғау туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 18 бабына сәйкес әзірленген және тыйым салынған, жарамсыз пестицидтер (улы химикаттар) және олардың ыдыстарын зарарсыздандырудың тәртібі мен шарттарын айқындайды.

2. Осы Ереже пестицидтерді (улы химикаттарды) қолданатын жеке және заңды тұлғаларға, сондай-ақ тыйым салынған, жарамсыз пестицидтерді (улы химикаттарды) және олардың ыдыстарын зарарсыздандыруды жүзеге асыратын жеке және заңды тұлғаларға қатысты.

3. Осы Ережеде мына негізгі ұғымдар қолданылады:
1) пестицидтерді (улы химикаттарды) зарарсыздандыру - тыйым салынған, жарамсыз пестицидтерді (улы химикаттарды) және олардың ыдыстарын кәдеге жаратуға, көмуге немесе жоюға бағытталған іс-шаралар;
2) тыйым салынған пестицидтер (улы химикаттар) - Қазақстан Республикасында мемлекеттік тіркеуден өтпеген, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Бас мемлекеттік санитарлық дәрігерінің қаулыларымен қолдануға тыйым салынған пестицидтер;
3) жарамсыз пестицидтер (улы химикаттар) - сақтау шарттарының орындалмауына, сондай-ақ сақтаудың шекті мерзімі асырылуына байланысты жарамсыздыққа келген пестицидтер (улы химикаттар);
4) арнайы қоймалар (көмбелер) - тыйым салынған, жарамсыз пестицидтерді (улы химикаттарды) және олардың ыдыстарын көмуге арналған қоймалар.

2. Тыйым салынған, жарамсыз пестицидтерді (улы
химикаттарды) және олардың ыдыстарын зарарсыздандырудың талаптары

4. Тыйым салынған, жарамсыз пестицидтерді (улы химикаттарды) және олардың ыдыстарын зарарсыздандыру көму тәсілімен жүргізіледі.

5. Тыйым салынған, жарамсыз пестицидтерді (улы химикаттарды) және олардың ыдыстарын көму арнайы қоймаларда (көмбелерде) жүргізіледі.

6. Арнаулы сақтау орындарын (көмбелерді) салуды, ұстауды және тиісті жай-күйде сақтауды, халықтың және қоршаған ортаның қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі барлық қажетті шараларды қабылдайтын жергілікті мемлекеттік басқару органдары жүзеге асырады.

7. Арнаулы сақтау орындарын (көмінділерді) салуға, сондай-ақ пестицидтерді (улы химикаттарды) зарарсыздандыруға рұқсатты мемлекеттік экологиялық бақылау органдары береді.

8. Аймақтарда арнаулы сақтау орындарын (көмінділердің) орналастырудың орындылығын және олардың санын өсімдіктерді қорғау саласындағы жеке және заңды тұлғалардың қызметін реттейтін және үйлестіруін жүзеге асыратын жергілікті мемлекеттік басқару органдары уәкілетті органмен және мемлекеттік экологиялық, санитариялық-эпидемиологиялық бақылау органдарымен келісім бойынша айқындайды.

9. Арнаулы қоймаларды (көмбелерді) елді мекендерден 5000 метрден кем емес қашықтықта, желдің басым бағыттарын ескеріп, жел соқпайтын жақтан орналастыру керек.
Санитарлық - қорғау аймағында жер үсті және жер асты суларының бас тоғандарын, арнайы қоймалардың (көмбелердің) қызметіне қатысы жоқ тұрғын және қоғамдық ғимараттарды, сондай ақ өнеркәсіптік және үй жанындағы құрылыстарды орналастыруға тыйым салынады.

10. Арнайы қоймаларды (көмбелерді) салу үшін учаскені таңдау кезінде, климатогеографиялық және топырақтық ерекшеліктерді, жергілікті гидрогеологиялық жағдайды ескеру керек.

11. Арнайы қоймаларды (көмбелерді) су көздері мен минералдық көздердің санитарлық қорғау аймақтарының І және ІІ-белдеулерінің аумақтарында; курорттарды қорғаудың барлық үш аймағында, белсенді карст аймағында, ауыз судың жер асты көздерінің қоректену аймағында, көшкіндер, сел ағындарының және қар көшкіндерінің аймағында; жарылған жыныстар жер бетіне шыққан жерлерде, су тұтқыш қабаттар шыққан жерлерде, батпақтанған жерлерде, халықтың жаппай демалу және балаларды сауықтыру ұйымдары жерлерінде, сондай-ақ көмірді және басқа пайдалы қазбаларды өндіру жерлерінде орналастыруға тыйым салынады.

12. Арнайы қоймалардың (көмбелердің) аумағы химиялық қауіптіліктің ескерту белгілерімен қоршалады.

13. Иелігінде фитосанитарлық бақылауға жататын объектілері бар жеке және заңды тұлғалар тыйым салынған, жарамсыз пестицидтерді (улы химикаттарды) және олардың ыдыстарын түгендеуді және көмуді жүргізеді.

14. Көмуге дейін тыйым салынған, жарамсыз пестицидтер (улы химикаттар) және олардың ыдыстары олардың түгелдігін және қоршаған ортаның ластануына жол бермеуді қамтамасыз ететін қоймаларда сақталуы керек.

15. Тыйым салынған және жарамсыз пестицидтерді (улы химикаттарды) сақтау, олардың түгелдігін жоғалуына және қоршаған ортаны ластауына жол бермеуін қамтамасыз ететін, анық таңбаланған бүтін ыдыстарда жүзеге асырылады.

16. Бүтіндігі бұзылғанының анық белгілері бар ыдыстарда болған барлық тыйым салынған және жарамсыз пестицидтер (улы химикаттар) бүтін ыдысқа салынады. Ол үшін полиэтилен және қағаз қаптар, таза құрғақ темір бидондар, барабандар пайдаланылады.

17. Өрттің шығуына жол бермеу үшін, тыйым салынған және жарамсыз пестицидтерді (улы химикаттарды) аммиак селитрасынан, магний хлоратынан босаған полиэтилен қаптарға салуға тыйым салынады.

18. Жоғары тотықтырғыш қасиеті бар магний хлораты жаңа полиэтилен каптарға салынады. Оны басқа пестицидтердің (улы химикаттардың) қалдықтары бар ыдысқа салуға тыйым салынады.

19. Тыйым салынған және жарамсыз пестицидтерді бүтін ыдысқа салғаннан кейін ыдыстың сыртына қарама-қарсы түсті өшірілмейтін бояумен таңба салынады немесе препараттың атауы мен салмағы көрсетілген этикетка жапсырылады. Тыйым салынған және жарамсыз пестицидтердің (улы химикаттардың) қоспаларын таңбалағанда олардың компоненттері мен проценттік мөлшері көрсетіледі.

20. Қауіптілігі I-сыныпқа жататын тыйым салынған және жарамсыз пестицидтер (улы химикаттар), сондай-ақ қауіптілігі I сыныпқа жататын компоненттері бар қоспалар, жаңа полиэтилен қаптарға, ал олар болмаған кезде, механикалық беріктілігі тиісті препаратқа берілген нормативтік-техникалық құжаттамада көрсетілген беріктіліктен кем емес ыдысқа салынуы керек.

21. Тыйым салынған және жарамсыз пестицидтерді көмудің тәсілі олардың суда ерігіштігіне және қауіптілігінің сыныбына қарай анықталады. Әртүрлі сыныптағы тыйым салынған және жарамсыз пестицидтерді (улы химикаттарды) көму бөлек, қойманың (көмбенің) арнайы бункерлерінде жүргізіледі.

22. Қауіптіліктің І-сыныбына жататын суда еритін тыйым салынған және жарамсыз пестицидтердерді (улы химикаттарды) көму жақтарының қалыңдығы 10 мм-ден кем емес металдан жасалған герметикалық арнайы контейнерлерде, толтыру алдында және одан кейін екі рет тексеріп, жүргізіледі. Толтырылған контейнердің салмағы 2 тоннадан аспауы керек. Тыйым салынған және жарамсыз пестицидтері (улы химикаттары) бар контейнерлер темірбетондық бункерлерде көміледі.

23. Суда ерімейтін, құрамында сынабы бар, қауіптіліктің І-сыныбына жататын тыйым салынған және жарамсыз пестицидтердің (улы химикаттардың) және мырыш фосфидінің көмуін осы химиялық топтың суда еритін препараттарымен бірге бетондық бункерлерде жүргізу қажет.

24. Әр қайсы контейнерде тыйым салынған және жарамсыз пестицидтердің (улы химикаттардың) бір түрі немесе бір химиялық топтың өкілдері орналастырылуы қажет. Контейнерлерде өшірілмейтін бояумен оның ішіндегі тыйым салынған және жарамсыз пестицидтердің (улы химикаттардың) атауын көрсету керек.

25. Қауіптіліктің І-сыныбына жататын әсер етуші заты суда ерімейтін және қауіптіліктің ІІ мен ІІІ-сыныптарына жататын суда еритін тыйым салынған және жарамсыз пестицидтер (улы химикаттар) ұқсас көмудің шарттарын: түбі мен баурайларында 1 метрден кем емес қабатта фильтрация коэффициенті 10 ^-8 сантиметр секундына (бұдан әрі - см/с) аспайтын топырақтың болуын, талап етеді.

26. Қауіптіліктің ІІ және ІІІ-сыныптарына жататын суда ерімейтін тыйым салынған және жарамсыз пестицидтер топырағының фильтрация коэфициенті 10 ^-7 см/с аспайтын шұңқырларда көмілуі қажет. Бұл жағдайда фильтрацияға қарсы қалқан құру жөніндегі арнайы іс-шаралар қажет емес. Өткізгіштігі жоғарылау топырақтарда түбі мен баурайларында 1 метрден кем емес қабатта фильтрация коэффициенті 10
^-7 см/с аспайтын жұмсақ саздан қалқан көздеу керек.

27. Қауіптілігі ІV-сыныпқа жататын тыйым салынған және жарамсыз пестицидтерді (улы химикаттарды) фильтрация коэффициенті 10 ^-5 см/с аспайтын топырақта көму үшін ешқандай фильтрацияға қарсы қалқан жасау жөніндегі арнайы іс-шаралар қажет емес. Өткізгіштігі жоғарылау топырақтарда түбі мен баурайларын қалыңдығы 0,5 метрден кем емес тығыздалған қабатпен оқшаулауды көздеу керек.

28. Көрсетілген фильтрацияның коэффициенті бар саздар, немесе олардың тыйым салынған және жарамсыз пестицидтерге (улы химикаттарға) тұрақтылығы болмаған жағдайда препараттардың агрессивті әсеріне қарсы тұрақтылығы мен беріктігіне кепілдік беретін фильтрацияға қарсы қалқандардың басқа конструкциялары рұқсат етіледі.

29. Қауіптілігі І, ІІ және ІІІ сыныптарына жататын тыйым салынған және жарамсыз пестицидтерді (улы химикаттарды) көму, көму учаскелерінің экологиялық қауіпсіздігін барынша қамтамасыз ететін, гидроизоляциясы бар темірбетон бункерлерде жүргізу қажет.

30. Әр қайсы бункерде тыйым салынған және жарамсыз пестицидтерді (улы химикаттарды) олардың химиялық топтары - құрамында сынабы бар, фосфорорганикалық, хлорорганикалық бойынша жүргізу қажет.

31. Өзара әрекеттескенде уыттылығы жоғарылау, өрт қауіпті заттар құрылатын немесе газ пайда болатын тыйым салынған және жарамсыз пестицидтерді (улы химикаттарды) бір бункерде бірге көму рұқсат етілмейді. Ылғалданғанда ыдырау және уытты немесе өрт қауіпті газдар бөлудің есебінен қауіптілігі артатын тыйым салынған және жарамсыз пестицидтердің (улы химикаттардың) орамасы тұтас және герметикалық болу керек. Осы тыйым салынған және жарамсыз пестицидтердің (улы химикаттардың) (цианплавтың, кальций цианамидінің, мырыш фосфидінің, цинебтің, перозиннің, хомециннің) көлемі көп болғанда көму тыйым салынған және жарамсыз келген пестицидтердің (улы химикаттардың) жалпы көлемінен оқшауланған бөлек бункерлер мен шұңқырларда, олардың химиялық топтарын ескеріп, жүргізу керек.

32. Тыйым салынған және жарамсыз пестицидтердің (улы химикаттардың) ылғалданған партияларын көмуге, оны жауынды күнде жүргізуге, орналастырылған партияларға жауынның түсуіне жол бермеу керек.

33. Уыттылығы мен суда ерігіштігі бойынша қауіптілігі жоғары тыйым салынған және жарамсыз пестицидтермен (улы химикаттармен) бірге қауіптілігі төмендеу тыйым салынған және жарамсыз пестицидтерді (улы химикаттарды), олардың химиялық топтарын және сыйысымдылығын ескеріп, көмуге болады. Қауіптілік көрсеткіштері жоғары тыйым салынған және жарамсыз пестицидтерді (улы химикаттарды) уыттылығы азырақ және суда нашар еритін тыйым салынған және жарамсыз пестицидтерге (улы химикаттарға) арналған шұңқырларда көмуге тыйым салынады. Контейнерлерде көмілетіндерді қоспағанда, тыйым салынған және жарамсыз пестицидтерді (улы химикаттарды) орналастыру кезінде өнімнің әр қайсы түрінің арасында, ыдыс бұзылған жағдайда олардың араласуына жол бермейтін топырақ салынатын, 5-7 см қашықтық көзделуі керек.

34. Тыйым салынған және жарамсыз пестицидтердің (улы химикаттардың) қоспаларын көму жеке бункерлерде және уыттылығы мен суда ерігіштігі көрсеткіші бойынша ұқсас тыйым салынған және жарамсыз пестицидтермен (улы химикаттармен) бірге жүргізілуі мүмкін. Бұл ретте көму шарттары қоспаның құрамына кіретін компоненттердің ең жоғары қауіптілік көрсеткіші бойынша белгіленеді.

35. Көмуге түскен қоспалармен бірге олардың құрамын куәландыратын құжат болуы керек. Қоспалардың құрамында суда еритін, қауіптіліктің І-сыныпына жататын тыйым салынған және жарамсыз пестицидтер болғанда олардың салмақ үлесін көрсету керек.

36. Қоспада суда жақсы еритін, қауіптіліктің І-сыныпына жататын компоненттер болғанда барлық қоспа алдын ала металл контейнерлерге салынып бетон бункерлерде көмілуі қажет.

37. Әлуетті өрт қауіптілік төндіретін магний хлораты бар жанғыш қоспалар басқа тыйым салынған және жарамсыз пестицидтермен (улы химикаттармен) бірге көмілмеуі тиіс. Олдарды көму бөлек басқа көму орындарының өрт қауіптілігін қамтамасыз ететін қашықтықта жүргізілуі керек.

38. Магний хлоратын көму жеке шұңқырларда жүргізілуі керек, тотықтырғыш көлемі аз болғанда оны жанбайтын тыйым салынған және жарамсыз пестицидтермен (улы химикаттармен) - мыс хлортотығымен, мыс тотияйынымен, құрамында сынабы бар тұқым дәрілегіштермен бірге орналастыруға болады.

39. Көмуге келіп түскен тыйым салынған, жарамсыз пестицидтер (улы химикаттар) және олардың ыдыстары бау өткізілген және беттері нөмірленген есеп кітабында тіркеліп онда: тыйым салынған, жарамсыз пестицидтердің (улы химикаттардың) атаулары, оларды тиеп жіберген жеке және заңды тұлғалардың атаулары, брутто және нетто салмағы, көму күні, ыдыстың жай-күйі, көмуді жүзеге асырған адамдардың тізімі көрсетілуі керек.

40. Алаңда қосымша тиеу-түсіру операцияларын және тыйым салынған және жарамсыз пестицидтерді (улы химикаттарды) басқа көлікке ауыстырылуын болдырмау мақсатында оларды түсіріп қоюды ордың (шұңқырдың, бункердің) тура шетінде жүргізу керек. Тыйым салынған және жарамсыз пестицидтерді (улы химикаттарды) орға салу ыдыстың барынша сақталуын қамтамасыз ететіндей болып жүргізілуі керек. Ыдыстар оның ішінде болған тыйым салынған және жарамсыз пестицидтермен (улы химикаттармен) бірге көміледі.

41. Көму процесінде әрқайсы тыйым салынған және жарамсыз пестицидтің (улы химикаттың) орналастыру орны мен көлемі тиісті бункердің (шұңқырдың) схемасында көрсетілуі керек, өйткені ол қажет болғанда тыйым салынған және жарамсыз пестицидтердің (улы химикаттардың) орналасуын жедел анықтап учаскенің санитарлық ахуалына объективті бақылау жүзеге асыруға мүмкіндік береді.

42. Тыйым салынған, жарамсыз пестицидтерді (улы химикаттарды) және олардың ыдыстарын зарарсыздандыру жөніндегі жұмыстар, "Өсімдіктерді қорғау туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 20 бабына сәйкес, тыйым салынған, жарамсыз пестицидтері (улы химикаттары) және олардың ыдыстары жинақталған жеке және заңды тұлғалардың қаражаты есебінен жүзеге асырылады.

43. Тыйым салынған, жарамсыз пестицидтерді (улы химикаттарды) және олардың ыдыстарын зарарсыздандыру жөніндегі жұмыстарын жүзеге асыратын жеке және заңды тұлғалар қолданыстағы санитарлық-эпидемиологиялық ережелер мен нормаларды басшылыққа алады.

3. Жауапкершілік

44. Осы Ережені бұзғаны үшін кінәлі адамдар Әкімшілік құқық бұзушылық туралы Қазақстан Республикасы Кодексінің 220 бабына сәйкес әкімшілік жауапкершілікке тартылады.