Об утверждении санитарно-эпидемиологических правил и норм "Санитарно-эпидемиологические требования к содержанию и эксплуатации объектов черной металлургии"

Приказ Министра здравоохранения Республики Казахстан от 1 июля 2005 года № 315. Зарегистрировано в Министерстве юстиции Республики Казахстан от 10 августа 2005 года № 3782. Утратил силу приказом и.о. Министра здравоохранения Республики Казахстан от 11 августа 2010 года № 628

     Сноска. Утратил силу приказом и.о. Министра здравоохранения РК от 11.08.2010 № 628 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

     В соответствии с подпунктом 10)  статьи 7 Закона Республики Казахстан "О санитарно-эпидемиологическом благополучии населения",  ПРИКАЗЫВАЮ:

     1. Утвердить прилагаемые санитарно-эпидемиологические правила и нормы "Санитарно-эпидемиологические требования к содержанию и эксплуатации объектов черной металлургии".

     2. Комитету государственного санитарно-эпидемиологического надзора Министерства здравоохранения Республики Казахстан (Байсеркин Б.С.) направить настоящий приказ на государственную регистрацию в Министерство юстиции Республики Казахстан.

     3. Департаменту организационно-правовой работы Министерства здравоохранения Республики Казахстан (Акрачкова Д.В.) направить настоящий приказ на официальное опубликование после его государственной регистрации в Министерстве юстиции Республики Казахстан. 

     4. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на вице-министра здравоохранения, Главного государственного санитарного врача Республики Казахстан Белоног А.А.

     5. Настоящий приказ вводится в действие со дня официального опубликования.

    Министр

     "СОГЛАСОВАНО"
Председатель Комитета геологии и
недропользования Министерства
энергетики и минеральных ресурсов
Республики Казахстан
11 июля 2005 г.

Утверждены приказом       
Министра здравоохранения    
Республики Казахстан      
от 1 июля 2005 года N 315   

Санитарно-эпидемиологические правила
и нормы "Санитарно-эпидемиологические требования к
содержанию и эксплуатации объектов черной металлургии" 1. Общие положения

     1. Санитарно-эпидемиологические правила и нормы "Санитарно-эпидемиологические требования к содержанию и эксплуатации объектов черной металлургии" (далее - санитарные правила) предназначены для физических и юридических лиц, деятельность которых связана с проектированием, строительством, реконструкцией и эксплуатацией действующих объектов черной металлургии.
     Настоящие санитарные правила распространяются на следующие производства: коксохимические, агломерата и железорудных окатышей, доменные, ферросплавные, сталеплавильные, прокатные, трубные, метизные, железных порошков, огнеупоров, переработки вторичных черных металлов, ремонта металлургических печей и агрегатов.

     2. Физические и юридические лица должны обеспечивать соблюдение требований настоящих санитарных правил.
     3. В настоящих санитарных правилах использованы следующие термины и определения:

     1) черная металлургия - отрасль тяжелой промышленности, к которой относятся объекты по добыче и обогащению рудного и нерудного сырья;

     2) воздушное душирование - местная вентиляция, предназначенная для предотвращения поступления в помещение холодного воздуха, газа, пара, пыли.

  2. Санитарно-эпидемиологические 
требования к производственному микроклимату

     4. В кабинах кранов, в постах управления, в залах вычислительных машин, при выполнении других работ операторского типа, а также в местах временного отдыха рабочих должны соблюдаться нормы температуры, относительной влажности и скорости движения воздуха.
     5. В рабочей зоне производственных помещений должны соблюдаться допустимые нормы температуры, относительной влажности и скорости движения воздуха в холодный и теплый периоды года (относительная влажность воздуха должна быть не менее 30%), а в теплый период года в соответствии с приложением 4 к настоящим санитарным правилам.

     6. В не отапливаемых производственных и складских помещениях допустимые нормы температуры, относительной влажности и скорости движения воздуха должны обеспечиваться в рабочей зоне постоянных рабочих мест, размеры которых на каждого работающего не превышают 100 квадратных метров (далее - м 2 ), либо по протяженности 20 метров (далее - м). На остальных рабочих местах температура и относительная влажность воздуха не нормируются, а скорость движения воздуха должна быть не более 0,5 метров в секунду (далее - м/с).
     7. В производственных помещениях при площади пола на одного работающего более 100 м 2 температура и относительная влажность воздуха вне постоянных рабочих мест не нормируется, а скорость движения воздуха в холодный и переходный периоды года не должна превышать 1 м/с.

     8. Для работающих в не отапливаемых производственных и складских помещениях должны предусматриваться специальные помещения для обогревания в соответствии с требованиями действующих строительных норм и правил (далее - СНиП).

     9. Тепловое облучение на постоянных рабочих местах за счет их рационального размещения и использования средств промышленной теплозащиты не должно превышать 140 Вт/м 2 .
     При невозможности техническими способами обеспечить интенсивность теплового облучения на постоянных рабочих местах до 140 Вт/м 2 должны применяться средства индивидуальной защиты, а также дополнительно:
     1) при тепловом облучении от 140 Вт/м 2 до 350 Вт/м 2 следует увеличивать на 0,2 м/с скорости движения воздуха на постоянных рабочих местах;
     2) при тепловом облучении от 350 Вт/м 2 до 2800 Вт/м 2 необходимо применять воздушное душирование в соответствии с таблицей 1 приложения 5 к настоящим санитарным правилам.

     10. При технической невозможности выполнения требований пункта 19 и организации воздушного душирования тепловая защита работающих должна обеспечиваться регламентацией предельного времени их пребывания в зоне воздействия источников теплового излучения в соответствии с таблицей 2 приложения 5 к настоящим санитарным правилам.
     Перерывы должны проводиться в местах отдыха с температурой воздуха для холодного периода года 20-23 градусов Цельсия (далее -  о С), для теплого периода - 21-25 о С.

     11. При тепловом облучении выше 2800 Вт/м 2 выполнение работ без специальных костюмов и средств индивидуальной защиты не допускается.
     12. Производство ремонтных работ в печах, ковшах, регенераторах с заходом рабочих внутрь нагретых агрегатов допускается при температуре воздуха не выше 40 о С и выполнении требования таблицы 3 приложения 5 к настоящим санитарным правилам. При этом рабочие должны обеспечиваться защитной специальной одеждой и средствами индивидуальной защиты лица, рук и ног.

  3. Санитарно-эпидемиологические требования
к искусственному освещению

     13. Искусственное освещение должно выполняться по системе общего освещения с равномерным или локализованным размещением светильников. Локализованное расположение светильников применяется при наличии в цехах высокого оборудования, при расположении рабочих мест в вертикальной плоскости, при затенении рабочих мест элементами оборудования или корпусом работающего.
     14. Величины освещенности, допустимые значения показателя ослепленности и коэффициента пульсации для производственных помещений и рабочих мест, аварийное освещение в цехах и участках, значения коэффициента запаса и сроки очистки осветительной арматуры от загрязнения указаны в приложении 6 к настоящим санитарным правилам.

     15. Подъемные краны должны оборудоваться подкрановым освещением лампами накаливания или газоразрядными источниками света, обеспечивающими устранение затенения, создаваемого конструкцией крана.
     16. При ремонте металлургических печей и агрегатов должно обеспечиваться переносное освещение.

     17. Для общего освещения производственных помещений должны применяться газоразрядные источники света типа. Для освещения машинных залов, постов управления и контроля производственных процессов, диспетчерских пунктов и других должны применяться люминесцентные лампы. Лампы накаливания должны применяться для местного освещения, помещений с временным пребыванием людей, во взрывоопасных и других помещениях с тяжелыми условиями среды.
     18. В цехах с автоматизированным технологическим процессом должно предусматриваться включение дополнительных светильников общего и местного освещения.
     19. При устройстве общего и местного освещения рабочих мест контроля поверхности листов белой жести, труб из нержавеющей стали, в отделениях отделки проволоки и других должны применяться меры для ограничения отраженной блесткости.
     20. Измерение освещенности и проверка других требований норм должна производиться при сдаче осветительной установки в эксплуатацию и не реже двух раз в год во время эксплуатации.
     21. При использовании газоразрядных ламп с ртутным наполнителем должен соблюдаться порядок утилизации вышедших из строя ламп. Сбор и временное хранение должен производиться в отдельном помещении с последующей сдачей в пункты утилизации (демеркуризации). Использованные лампы должны подлежать учету и регистрации в специальном журнале.

  4. Санитарно-эпидемиологические
требования к шуму и вибрации

     22. Не реже одного раза в год, а также после ремонта, замены и модернизации отдельных узлов, механизмов или агрегатов должны проводиться измерения уровней шума и вибрации на рабочих местах и ручных машинах. Результаты периодических контрольных замеров должны вноситься в санитарные паспорта. Контроль шума и вибрации проводиться при рабочем режиме машин.
     23. В паспортах машин, создающих шум и вибрацию, должны указываться их шумовые и вибрационные характеристики, измеренные предприятием-изготовителем в соответствии со стандартами.
     24. Определение допустимых уровней звукового давления на рабочих местах, классификация шумов, установление общих требований к шумовым характеристикам машин, измерение шума и вибрации и их уровни на рабочих местах должны соответствовать требованиям действующих стандартов.
     25. Уровни вибрации на рабочих местах водителей железнодорожного транспорта не должны превышать допустимых значений.
     26. Изделия, обрабатываемые ручным механизированным инструментом, должны укладываться и закрепляться так, чтобы устранить возникновение дополнительных вибраций изделия.

     27. При работе с оборудованием, вибрация которого является основным элементом технологического процесса (виброуплотнение и другие), не допускается нахождение рабочих во время работы на вибрирующих поверхностях.
     28. Для защиты от вибрации на путях ее распространения от оборудования, установленного на перекрытиях, должны применяться виброизолирующие опоры, акустические развязки площадок обслуживания машин и другие устройства.
     29. Расчет фундаментов под вибрирующее оборудование необходимо производить в соответствии с требованиями действующих СНиП по проектированию фундаментов машин с динамическими нагрузками.

     30. Расчет и конструирование виброизоляции ручных машин ударного действия должны производиться с учетом требований действующего стандарта.
     31. Расчет и конструирование рабочего места при действии транспортных вибраций должны производиться в соответствии со стандартом.

  5. Санитарно-эпидемиологические требования
обеспечения радиационной безопасности

     32. При организации и проведении работ с радиоактивными веществами и другими источниками ионизирующих излучений необходимо руководствоваться постановлением Главного государственного санитарного врача Республики Казахстан от 9 декабря 1999 года N 10 О НРБ-99, требованиями санитарно-эпидемиологических правил и норм "Санитарно-эпидемиологические требования по обеспечению радиационной безопасности", утвержденным приказом Министра здравоохранения Республики Казахстан от 31 января 2003 года N 97 (далее - приказ N 97), зарегистрированным в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов Республики Казахстан за N 2198. .V106422
     33. При установке (монтаже) прибора, содержащего источники ионизирующего излучения, место расположения блока источника не должно подвергаться воздействию высоких температур, химически агрессивных сред и механическим воздействиям, превышающим по своим параметрам допустимые условия эксплуатации приборов и источников к ним, указанные в технической документации приборов и источника.

     34. Место расположения прибора (блока источника) должно быть удалено от постоянных рабочих мест на расстояние не менее 1 м от поверхности прибора (блока источника). Если по условиям эксплуатации работающие могут находиться от прибора (блока источника) ближе 1 м, зона с мощностью дозы выше 0,2 микрозиверт в час должна быть ограждена защитным экраном и отмечена знаком радиационной опасности.
     35. Зарядка прибора (поставляемого без источника) радиоизотопными источниками излучений должна производится в специализированных лабораториях. Персонал, производящий зарядку, должен обучаться безопасным методам работы с источниками ионизирующих излучений и проходить индивидуальный дозиметрический контроль. Работы по зарядке должны проводиться по согласованию с территориальным органом государственного санитарно-эпидемиологического надзора в присутствии ответственного лица за радиационную безопасность.

     36. При использовании уровнемеров, толщиномеров, плотномеров, счетчиков предметов и других приборов, в которых блок источника излучений и детектор разделяются контролируемым объектом, блок источника должен ориентироваться таким образом, чтобы пучок излучений был направлен в противоположную от рабочих мест сторону. Апертура рабочего пучка излучений не должна выходить за пределы детектора и защитных экранов.

     37. Применение приборов с электровакуумными источниками ионизирующих излучений должен осуществляться в соответствии с требованиями, указанными в технической документации на эти приборы. Предприятие, получившее такие приборы, в десятидневный срок должен известить об этом территориальный государственный орган санитарно-эпидемиологической службы с указанием наименования прибора и источника излучения, вида рабочего излучения, максимальной энергии частиц или квантов и максимального значения плотности потока и мощности рабочего пучка излучения.
     38. Перед пуском в эксплуатацию приборов с электровакуумными источниками ионизирующих излучений должен проводиться радиационный контроль уровней излучений на рабочих местах и на поверхности ограждений или защитных экранов при максимальных рабочих значениях напряжения и тока в источнике излучения.
     39. Применение радиоактивных веществ путем их введения в вырабатываемую продукцию, независимо от физического состояния продукции, разрешается только при наличии санитарно-эпидемиологического заключения.
     40. На объектах, где проводятся работы с радиоактивными веществами в открытом виде, должны быть организованы специально оборудованные радиоизотопные лаборатории и хранилища.

     41. Введение в производство радиоизотопных методов контроля технологического процесса, работы или износа оборудования, связанных с постоянным введением в продукцию открытых препаратов радиоактивных веществ не допускается.
     42. Работа с рудами, концентратами и промышленными продуктами, содержащими торий, уран и продукты их распада с удельной активностью  > 37 беккерель на грамм (далее - Бк/г), следует рассматривать как работы с радиоактивными веществами в открытом виде. Обеспечение радиационной безопасности при таких работах должно соответствовать требованиям приказа N 97. .V106422

     43. Работы с использованием руд и нерудных материалов, содержащих торий, уран и продукты их распада с удельной активностью  > 37 Бк/г, следует рассматривать как безопасные при условии соблюдения допустимых уровней общей запыленности.
     44. Работы с использованием источников ионизирующего излучения проводятся при наличии санитарного паспорта, выданного органами государственного санитарно-эпидемиологического надзора.

  6. Санитарно-эпидемиологические требования 
к медико-профилактическому обслуживанию

     45. Работающие должны обеспечиваться специальной одеждой и обувью, средствами индивидуальной защиты. Стирка, ремонт и обезвреживание специальной одежды и обуви должны производиться централизованно. Вынос специальной одежды с производства и стирка ее в домашних условиях не допускается.
     На объектах, где возможно загрязнение специальной одежды пылью, должны предусматриваться устройства для ее обеспыливания, исключающие поступление пыли в окружающую среду, а также на внутреннюю поверхность специальной одежды и кожу работающих.

     46. Лица, работающие на объектах черной металлургии должны проходить предварительные при поступлении на работу и периодические медицинские осмотры в соответствии с приказом Министра здравоохранения Республики Казахстан от 12 марта 2004 года N 243 "Об утверждении Перечня вредных производственных факторов, профессий, при которых обязательны предварительные и периодические медицинские осмотры и Инструкции по проведению обязательных предварительных и периодических медицинских осмотров работников, подвергающихся воздействию вредных, опасных и неблагоприятных производственных факторов" и зарегистрированный в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за N 2780.
     47. Производственные участки должны обеспечиваться аптечками с набором необходимых медикаментов.
     Все рабочие и инженерно-технические работники должны быть обучены приемам по оказанию первой медицинской помощи.

  7. Санитарно-эпидемиологические требования
к эксплуатации оборудования коксохимического производства

     48. Емкости и аппараты для химических продуктов должны иметь автоматические уровнемеры.
     49. Для перекачки смолы, пека, бензола и других продуктов должны применяться бессальниковые насосы. При применении насосов других типов сальники должны иметь съемные укрытия и местные отсосы, обеспечивающие удобство проведения ремонтных работ.

     50. Отбор проб фракции смолы, пека и других химических продуктов из оборудования должен производиться способами, исключающими выделение в рабочую зону вредных веществ. Краны для отбора проб должны оснащаться местными отсосами, емкости для проб должны быть герметичными.
     51. Кристаллизаторы, центрифуги, вакуум-фильтры, барабанные охладители, конвейеры для разливки жидкого нафталина должны оборудоваться укрытиями с местными отсосами.

     52. Должны быть механизированы следующие процессы:
     1) операции по очистке емкостей и аппаратов;
     2) смыва и улавливания фусов;
     3) уборка просыпи шихты и кокса, разбуривание печей, чистка люков, стояков, рам печей, дверей и другого оборудования;
     4) процессы разгрузки извести, приготовления известкового молока, удаление шлама из известковых отстойников, выгрузка фусов;
     5) в цехах роданистого аммония и натрия транспортировка и загрузка сыпучих продуктов в емкости и кристаллизаторы, упаковка готового продукта в тару;
     6) в цехах очистки коксового газа от сероводорода транспортировка мышьяковистого ангидрида со склада и загрузка его в емкости с растворителями;
     7) удаление и возврат в производство осадка из отстойников и осветлителей;
     8) в цехах кристаллического нафталина - операции по складированию, дроблению и загрузке в плавильник прессованного нафталина, погрузка кристаллического нафталина в железнодорожные вагоны, подача брикетов нафталина от разливочных машин на склад и транспортировка мешков с нафталином от барабанных охладителей;
     9) операции по разливке, охлаждению и затариванию кумароновой смолы;
     10) в цехах биохимической очистки вод - процесс подачи ортофосфорной кислоты в аэротенки.
     53. Пары и аэрозоли, выделяющиеся из воздушников емкостей и аппаратов, должны улавливаться и возвращаться в технологический процесс.
     54. Дробильные и смесительные агрегаты и места перегрузки угля должны быть укрыты и оборудованы местной вытяжной вентиляцией.

     55. Должны быть автоматизированы следующие процессы:
     1) откачки смолистой воды из маслоотделителя в сборник смолы;
     2) операции подготовки угля для коксования (дробление, просеивание, смешение, транспортировка шихты);
     3) сухое тушение кокса с помощью инертных газов.
     56. Загрузка угольной шихты и жидкого пека в камеры печей для коксования должна быть автоматизирована и производиться бездымным способом.
     57. Угольные башни и загрузочные вагоны должны оборудоваться регистрирующими приборами, указывающими вес или объем шихты.

     58. Бункеры угольных башен и загрузочных вагонов должны оборудоваться системами механического обрушения.
     59. Углезагрузочные и двересъемные машины на коксовых батареях должны управляться дистанционно.
     60. Инжектор для подачи пара или воды должен включаться перед началом загрузки печи и выключаться после окончания планирования и закрытия планирного люка.
     61. Телескопические течки углезагрузочных вагонов должны иметь герметичное соединение с углезагрузочными люками в период загрузки.
     62. Загрузочные люки, плацирные и печные двери, крышки сборников газов должны максимально уплотняться.

     63. Газоотводящие стояки коксовых и пекококсовых батарей должны оборудоваться механизированными запорно-открывающими и чистильными устройствами.
     64. Коксовые и пекококсовые батареи должны иметь устройство, предотвращающее пылевыделение при выдаче кокса из печной камеры.
     65. Тушение кокса должно производиться на установках сухого тушения кокса или очищенной водой. Тушение кокса фенольной водой не допускается.
     66. Контроль погрузки шихты в печи прокаливания и выгрузкой формованного кокса, давлением коксового газа и другими технологическими параметрами должен осуществляться автоматически с дистанционным управлением.
     67. Вакуум-фильтры для фильтрации серной суспензии, бункеры серной пасты, приемники и емкости хранения серы, отстойники и сборники конденсата, кристаллизаторы фракций смолы должны иметь укрытия и местные отсосы.

     68. В цехах переработки смол, транспортировки исходной смолы и ее фракций, а также загрузка и выгрузка химических продуктов должны осуществляться способами, предотвращающими выделение в воздух пыли и вредных веществ.
     69. Отфуговывание антраценовой фракции следует производить непрерывным способом в автоматизированных центрифугах.
     70. Автоматические центрифуги, конвейер для разливки жидкого нафталина в формы и барабанный охладитель должны быть укрыты и оборудованы местной вытяжной вентиляцией.

     71. Мойку фракций смолы необходимо производить в закрытых аппаратах непрерывного действия.
     72. В цехах обогащения антрацена должны предусматриваться укрытия и местные отсосы на участках разгрузки технического антрацена, подачи его в резервуары с плавителями, а также сушки и упаковки готового продукта.
     73. В цехах фталевого ангидрида основные аппараты и оборудование должны устанавливаться на открытых площадках и этажерках цеха.
     74. В цехах инден-кумароновых смол сливные тарелки аппаратов для обезвоживания, полимеризации и нейтрализации полимерных смол должны быть оборудованы местными отсосами.
     75. Хлористый алюминий должен храниться в изолированном помещении в металлических барабанах с плотно закрывающимися крышками.
     76. Транспортировка хлористого алюминия в полимеризаторы должна быть механизирована, а место загрузки оборудовано местной вытяжной вентиляцией.
     77. Уборка помещений углеподготовки, коксовых цехов, коксосортировки, химических цехов, машин и оборудования должна быть механизирована и осуществляться централизованно с помощью гидроомыва или вакуумных отсасывающих устройств. Сдувание пыли с помощью сжатого воздуха не допускается.

  8. Санитарно-эпидемиологические требования
к эксплуатации оборудования, производящего
агломерат и железорудные окатыши

     78. Агломерационные машины, грохоты, дробилки, питатели, укладчики шихты должны поставляться заводами-изготовителями со встроенными местными отсосами.
     79. На участке агломерационной машины в зоне горна должны предусматриваться меры для защиты рабочих от воздействия инфракрасной радиации.
     80. Транспортировка пыли из бункеров коллектора агломерационной машины и от аппаратов технологической газоочистки, а также просыпи из-под холостого хода агломерационной ленты должна осуществляться мокрым способом или другими способами, исключающими пылеобразование.

     81. Технологический процесс должен предусматривать выдачу охлажденного агломерата. При применении продува воздуха через слой агломерата с целью его охлаждения должны предусматриваться специальные меры, предотвращающие выделение пыли в окружающую среду по всей длине охладителя.
     82. Все шихтовые материалы должны увлажняться либо использоваться иные средства снижения их пылеобразующих свойств.
     83. При использовании подогрева шихты возвратом барабаны первичного смешивания должны быть приближены к грохотам, выделяющим возврат, а транспортеры по всему тракту подачи горячего возврата должны иметь минимальное число перегрузок.
     84. Передвижные сбрасывающие тележки должны оборудоваться укрытием, охватывающим узлы загрузки и выгрузки, и местными отсосами.
     85. Грохоты для сортировки железосодержащей части шихты, коксика и других измельченных материалов, а также агломерата и окатышей, включая узлы загрузки и выгрузки, должны иметь аспирируемые укрытия.
     86. Желоба для выдачи агломерата и окатышей с машин должны выполняться в закрытых конструкциях, подключенных к системам аспирации или укрытиям агломерационных (обжиговых) машин. Узлы погрузки агломерата (окатышей) в вагоны должны оборудоваться системами аспирации, исключающими выделение пыли в окружающую среду.

  9. Санитарно-эпидемиологические требования
к эксплуатации оборудования доменного производства

     87. В отделении подачи шихты содержание мелких фракций в материалах, поступающих в это отделение не должно превышать верхних пределов, предусмотренных технологическим регламентом.
     В процессе транспортирования и перегрузок должно проводиться увлажнение шихтовых материалов до максимальных пределов, допустимых технологией.
     88. На вновь строящихся и реконструируемых доменных печах шихтовые материалы со складов и других производств, расположенных на промышленной площадке данного объекта, должны подаваться в отделение подачи шихты с помощью транспортеров или иных видов непрерывного транспорта.
     В остальных случаях для доставки материалов необходимо использовать только саморазгружающиеся транспортные устройства и обеспечить дистанционное управление их разгрузкой, исключающее выполнение ручных операций.

     89. При подаче шихтовых материалов непрерывными видами транспорта надбункерное помещение должно быть укрытым и отапливаемым. Управление загрузкой бункеров должно быть автоматическим с дистанционным контролем. Загрузочные проемы бункеров должны оснащаться аспирационными укрытиями с закрытым вводом шихтовых материалов, предотвращающим пылевыделение в процессе загрузки.
     90. Бункеры должны оснащаться автоматическими уровнемерами, сблокированными с разгрузочными устройствами бункеров. Верхняя граница шихтовых материалов в бункере должна в процессе эксплуатации постоянно поддерживаться на уровне, обеспечивающем высоту свободного падения загружаемых материалов не более 3,5 м. Полное опорожнение бункеров допускается только при остановке их для ремонтно-наладочных работ.
     91. Под бункерные помещения отдельных доменных печей должны изолироваться друг от друга для исключения сквозняков и распространения запыленного воздуха.

     92. При конвейерной шихтоподаче в подбункерном помещении разгрузочные части бункеров, виброгрохоты, питатели, весовые воронки, конвейеры шихтовых материалов и транспортеры вывода отсеянной мелочи, а также узлы перегрузок между ними должны оснащаться аспирационными укрытиями с присоединением последних к централизованной системе вытяжной вентиляции.
     93. При шихтоподаче вагон-весами должны предусматриваться меры локализации пылевыделений (при их загрузке из бункеров и разгрузке) над скиповой ямой с очисткой удаляемого воздуха от пыли перед выбросом в наружную атмосферу.
     94. Кабины вагон-весов должны быть герметичны, теплоизолированы, проемы для наблюдения закрываться прозрачными теплоотражающими материалами и оснащены подачей кондиционированного воздуха в зону дыхания машиниста.
     95. В надбункерных и подбункерных помещениях должна быть обеспечена принудительная подача приточного воздуха, компенсирующая работу местной вытяжной вентиляции и обеспечивающая постоянное поддержание положительной температуры.
     96. Скиповая яма должна быть изолирована от остальных помещений шихтоподачи. Конструкции скипов и загрузочных устройств должны исключать просыпь шихтовых материалов. Постановочные места скипов и загрузочные лотки необходимо оснащать аспирационными укрытиями.
     97. Удаление отсеянной мелочи из отделения шихтоподачи на другие производства, расположенные на той же промышленной площадке, должно осуществляться по галереям системой транспортеров с минимальным количеством перегрузок.
     В остальных случаях мелочь должна отгружаться в транспортные средства с помощью телескопических насадок переменного сечения с дистанционным управлением их длиной, либо иных устройств, исключающих открытое падение пылящих материалов и загрязнение окружающей среды.
     98. Конструкция доменных печей должна обеспечивать удобство обслуживания леток, фурменных приборов, желобов для разливки чугуна и шлака и возможность применения средств механизации горновых работ.
     99. Все операции по разборке и набивке футляров чугунных леток, ломке скрапа, уборке его, очистке литейного двора и железнодорожных путей, подаче материалов и оборудования, по уходу, ремонту канав и желобов должны быть механизированы.
     100. Над чугунными шлаковыми летками, главной канавой и над постановочными местами ковшей и шлаковых чаш должны устраиваться укрытия с местной вытяжной вентиляцией.
     101. Переходные мостики над чугунными и шлаковыми канавами и другими горячими поверхностями должны быть теплоизолированы и иметь теплозащитные ограждения с боков на высоту не менее 1м.
     102. Для обслуживания носков чугунных и шлаковых желобов по краям литейного двора должны устраиваться площадки с теплозащитными экранами.
     103. Возле стен зданий литейного двора следует устраивать площадки для прохода людей выше уровня желобов. Вблизи желобов и ковшей проходы должны ограждаться теплоизолирующими экранами.
     104. Управление мостовыми кранами на литейных дворах должно быть дистанционным.
     105. Удаление футеровки, загрязненной радиоактивными веществами, производится путем вырубки. Производство взрывных работ для разборки футеровки не допускается. Удаленную футеровку следует собирать в контейнеры для радиоактивных отходов и отправлять в специально выделенные места захоронения. При выполнении данных работ должны соблюдаться требования по радиационной безопасности.
     106. Для контроля прогара и герметичности воздушных фурм должна предусматриваться система автоматического непрерывного контроля.
     107. Выпуск пыли и ее транспортировка от пылеуловителей должны осуществляться с применением средств, исключающих загрязнение окружающей среды.
     108. Управление воздушно-разгрузочным клапаном "снорт" воздуховода холодного дутья должно быть установлено в помещении управления доменной печью и на рабочей площадке печи.
     109. Управление кантовкой шлаковых ковшей при сливе доменных и сталеплавильных шлаков на шлаковых отвалах или установках по производству шлаковой продукции, шлакоуборочными кранами на грануляционных установках и подачей воды в грануляционные аппараты должно быть дистанционным из специальных постов.
     110. При бесковшевой уборке шлака желоб должен иметь теплоизолированное укрытие.
     111. Установки грануляции шлака должны обеспечиваться комплексом мер по защите производственной и окружающей среды от загрязнения вредными веществами.

  10. Санитарно-эпидемиологические требования
к эксплуатации оборудования по производству ферросплавов

     112. Крупнотоннажные ферросплавы должны выплавляться в плавильных корпусах, специализированных на выплавку одного вида ферросплавов. В действующих цехах при выплавке разных ферросплавов в одном корпусе необходимо группировать их по общности выделяющихся производственных аэрозолей.
     113. Применение тонкодисперсных шихтовых материалов должно быть ограничено. Мелкозернистые хромовые и другие руды там, где это допускается технологией, должны использоваться в окускованном виде.
     114. Пыль, уловленная из очистных сооружений, перед возвратом в производство должна подвергаться предварительному укрупнению.

     115. Должны быть автоматизированы следующие процессы:
     1) контроль уровня сыпучих материалов в бункерах, дозировкой и загрузкой шихтовых материалов в печь;
     2) управление режимом работы ферросплавных печей;
     3) контроль работы конвертеров для продувки передельного феррохрома кислородом.
     116. Самозагружающиеся тележки, подающие шихту в печные карманы, должны оснащаться аспирируемым укрытием.
     117. Печные карманы должны быть оборудованы местной вытяжной вентиляцией, обеспечивающей улавливание печных газов и пыли во время загрузки шихты.
     118. Сплавы, для которых разработана технология плавки в закрытом режиме, должны выплавляться только в закрытых печах.
     Корпус и свод закрытой печи должны быть герметизированы. Под сводом печи должно автоматически поддерживаться постоянное давление.

     119. Должны быть механизированы следующие процессы:
     1) чистка газоходов. Ручная загрузка корректирующих добавок шихты в печи не допускается;
     2) все операции по обслуживанию колошника действующих открытых печей (разравнивание шихты, отбивка бортов печи и другие), а также операции пробивки и закрытия леток печей;
     3) наращивание графитированных электродов;
     4) вычерпывание ферровольфрама из ванны печей;
     5) чистка ковшей с производством в отдельных помещениях или на специальных участках;
     6) складирование и отгрузка готовой продукции;
     7) сбор металлических включений с надбункерных решеток;
     8) дробление и просев металлических отходов. При этом отходы должны поступать в плавильное отделение в готовом для переплава виде;
     9) подготовка шихты (раскупорка барабанов или мешков с шихтой, взвешивание, смешивание компонентов шихты, транспортировка и засыпка шихтовых материалов в плавильные емкости) и осуществляться закрытым непрерывным процессом с дистанционным управлением.
     120. Перепуск электродов должен осуществляться автоматически или с дистанционным управлением.
     121. Все печи должны быть оборудованы местными вытяжными устройствами, обеспечивающими удаление печных газов как в период плавки, так и во время выпуска.
     122. На рафинировочных печах вытяжные зонты должны устанавливаться непосредственно от борта печи. Для обслуживания колошника в стенке зонта должны предусматриваться рабочие проемы, оборудованные подвижными дверками, снабженными автоматическими системами открывания.
     123. На открытых рудовосстановительных печах весь периметр печи от нижней кромки зонта до борта шахты печи должен оборудоваться теплопоглощающими экранами или завесами.
     124. В конструкции разгрузочной машины должна быть предусмотрена эффективная защита машиниста от теплового облучения. Зазоры между электродами и перекрытием рабочей площадки должны надежно уплотняться.
     125. Доставка и загрузка электродной массы в кожухи самоспекающихся электродов должна быть механизирована и автоматизирована.
     126. Верхние сечения кожухов самоспекающихся электродов должны снабжаться герметическими укрытиями и аспирационными системами периодического действия. Наращивание кожухов самоспекающихся электродов и загрузка электродной массы могут проводиться только при работающей местной вытяжной вентиляции.
     127. Использование электродной массы для футеровки леточных желобов не допускается.
     128. Рабочее место горнового должно быть оборудовано теплоотражающими экранами и установками воздушного душирования.
     129. Удаление остывшего шлакового гарниссажа из ковшей должно производиться в стационарных местах, оборудованных местной вытяжной вентиляцией.

     130. Засыпка поверхности горячего металла в ковшах шлаком или песком перед разливкой должна быть механизирована.
     131. Грануляция ферросплавов должна производиться на установках с дистанционным управлением, оборудованных механизмами для кантования ковша, а также системами местной вытяжной вентиляции для удаления пара и вредных веществ.
     132. Разливочные машины должны оборудоваться аспирируемыми укрытиями над ковшом с расплавленным металлом и конвейерной лентой.
     133. Подготовка известкового молока и подача его в цех должны быть механизированы, а полив изложниц разливочной машины - автоматизирован.
     134. Саморассыпающиеся шлаки должны удаляться из плавильных корпусов в ковшахиликопильниках в жидком состоянии. Остывание шлаков в открытых шлаковнях не допускается. Для остывания ковшей или копильников с саморассыпающимся шлаком должны предусматриваться закрытые эстакады.
     135. Внепечное рафинирование методом смешивания расплавов допускается производить только в специальных цехах или изолированных помещениях.
     136. Смешивание сплавов должно производиться в агрегатах закрытого типа с дистанционным управлением, оборудованных местной вытяжной вентиляцией и укрытиями.
     137. Ручная сортировка и чистка сплавов должны производиться на столах, обеспечивающих возможность работы сидя и оснащенных местными отсосами.
     138. Охлаждение, сепарация и отгрузка шлаков должны производиться в специальных отделениях (цехах сепарации шлака). Саморассыпающиеся шлаки из плавильных корпусов в цехи сепарации шлака должны транспортироваться способом, предотвращающим загрязнение воздуха территории предприятия.
     139. Транспортировка шлаков внутри цеха должна осуществляться закрытыми видами транспорта, для отправки его потребителю могут использоваться только специальные вагоны или автомашины закрытого типа, обеспечивающие беспыльную загрузку, транспортировку и разгрузку материалов.

     140. Процесс упаковки шлаков должен быть полностью механизирован и автоматизирован. Установки фасовки шлака должны оборудоваться аспирационными системами.
     141. Погрузка шлака в вагоны должна быть механизирована системой дистанционного контроля уровня загружаемых шлаков.
     142. Процесс приготовления алюминиевой крупки (транспортировка и загрузка чушек алюминия в плавильную печь, сбор, просеивание и подача алюминиевой крупки в бункеры) должен быть механизирован, а технологическое оборудование укрыто и оборудовано аспирацией.
     143. Подготовка шихты, содержащей естественно радиоактивные элементы, должна осуществляться в изолированных помещениях с соблюдением мер, предусмотренных правилами работы с радиоактивными веществами.
     144. Остывание плавок перед их расфутеровкой должно осуществляться на стационарных местах, оборудованных теплозащитными экранами и системами местной вентиляции.
     145. На рабочих местах плавильщиков, горновых, загрузчиков обжиговых и сушильных печей, печей для плавки алюминия, машинистов разливочных машин должно быть предусмотрено воздушное душирование.
     146. У открытых рудовосстановительных печей, не имеющих постоянного места загрузки шихты на колошник, воздушное душирование следует предусматривать по всему периметру печи.

  11. Санитарно-эпидемиологические требования
к эксплуатации оборудования 
сталеплавильного производства

     147. В сталеплавильном производстве должны быть механизированы следующие процессы:
     1) операции разгрузки и погрузки сыпучих материалов и ферросплавов и выполняться с применением средств;
     2) чистка вакуумных камер;
     3) подача смазочных материалов для кристаллизаторов машинами непрерывного литья заготовок (далее - МНЛЗ);
     4) операции подготовки ковшей.
     148. Легирующие материалы, содержащие вредные вещества первого и второго классов опасности, либо выделяющие вредные вещества в газообразном состоянии, должны доставляться в шихтовое отделение в расфасованном виде или в герметически закрытой таре.
     149. Подача сыпучих материалов из бункеров в конвертеры должна осуществляться закрытым способом с дистанционным управлением дозирования.

     150. Сталеплавильные агрегаты должны оборудоваться устройствами, предотвращающими выбивание пыли и газов через рабочие окна и технологические отверстия (включая электродные и фурменные отверстия в своде электродуговых печей) в производственные помещения, в том числе при продувке конвертера кислородом и его повалке.
     151. При заправке сталеплавильных агрегатов должны предусматриваться меры по улавливанию и удалению пыли.
     152. Рабочее место машиниста завалочной машины должно быть защищено от теплового облучения. Сталевыпускной желоб и постановочное место разливочного ковша должны оборудоваться укрытиями и местными отсосами.
     153. Сталевыпускной желоб должен быть съемным, а ремонт его осуществляться после охлаждения на специально оборудованном участке.
     154. Управление установками для вакуумирования стали должно быть дистанционным.
     155. Разливка стали должна предусматриваться преимущественно МНЛЗ.
     156. Смотровые окна в стенах горячей камеры МНЛЗ и постов управления на всех рабочих площадках сталеплавильных агрегатов должны оборудоваться теплозащитными устройствами.
     157. При разливке металла на МНЛЗ на слябы пульт управления газорезки необходимо располагать так, чтобы сляб был обращен к газорезчику узкой стороной. Рабочее место газорезчика должно иметь максимальное допустимое технологией непрозрачное экранирование зоны газорезки.
     158. Разливка стали должна предусматриваться безостановочной.
     159. Операции по очистке и смазке изложниц должны быть механизированы и оборудованы местными отсосами. Очистка поддонов и изложниц путем обдува не допускается.
     При разливке сталей, а также при введении в изложницы утепляющих и иных смесей, содержащих вредные вещества первого и второго классов опасности, должны предусматриваться местные отсосы.
     160. При выгрузке шлака в шлаковую яму и погрузке его на платформы должно применяться орошение водой по всему фронту работ.
     161. Уборка пыли в основных производственных помещениях должна производиться с помощью централизованных вакуум-систем или гидросмыва. Применение сдува пыли сжатым воздухом не допускается.

  12. Санитарно-эпидемиологические требования
к эксплуатации оборудования прокатного и трубного
производства

     162. Машинные залы прокатных и трубных цехов должны размещаться в отдельных звукоизолированных помещениях.
     163. Рабочие места, располагающиеся вблизи сосредоточения горячего металла и в зоне обслуживания нагревательных устройств (рольганги, подводящие заготовки к клетям, многоручьевые направляющие столы, участки клеймовки и уборки горячего металла, смотровые и рабочие окна нагревательных печей и другие) должны оснащаться устройствами для защиты от теплового облучения и оборудоваться душирующей вентиляцией.
     164. Нагревательные устройства должны иметь плотно закрывающиеся крышки и заслонки рабочих проемов, а также устройства местной вытяжной вентиляции над окнами загрузки и выгрузки печей и над шлаковыми летками. Измерение температуры металла в нагревательных печах и колодцах должно проводиться дистанционно, автоматически.

     165. Следующие процессы должны быть механизированы:
     1) загрузка, кантовка, перемещение и выгрузка металла, удаление шлака и окалины, открывание и закрывание рабочих отверстий и других нагревательных устройств;
     2) уборка окалины из под станов, из ям, отстойников;
     3) на станах непрерывной прокатки труб на оправке - смазка оправок, их подача к стану и извлечение из труб;
     4) на пилигримовых станах - транспортировка слитков, закрывание замка дорна, смазывание дорна, подъем и опускание дорна в ванну для охлаждения, замена дорнов на охладительном стеллаже;
     5) при горячем прессовании труб - подача заготовок в пресс, подача смазки к прессу и в матрицу, подача и загрузка графитного порошка к смесительному барабану, подача смазки к контейнеру и технологическому инструменту, уборка выпрессованной трубы, уборка пресс-остатка;
     6) на станах для производства плоскосматывающих двухшовных труб - одевание рулонов ленты на мотор, протирка ленты перед сваркой, заправка и зажим готовой трубы в моталке;
     7) на станах электросварки труб сплавлением - задача листов в плавильную машину и кромкострогальные станки, замена нижней подушки сварочного агрегата, снятие внутреннего и наружного грата;
     8) на прощивных станах - зацентровка заготовок перед прошивкой, смена оправок, задача заготовок в стан;
     9) на автоматических станах - засыпка соли в гильзы, смена оправок, кантовка труб в желобе автоматического стана;

     10) на станах с неподвижной сварочной головкой - удаление флюса с наружных и внутренних швов трубы;
     11) на станах спиральной сварки труб - задача рулонов в разматыватели тянущие валки, правильную машину, подача флюса на сварочную головку, удаление отработанного флюса, съем и уборка флюсовой корки;
     12) в производстве труб спайкой - подача рулонов ленты к разматывателям и их уборку, все операции по обезжириванию, промывке, травлению и омеднению ленты, смазке труб;
     13) на станах холодного волочения - смазка труб перед волочением, их кантовка и продвижение на стеллажах горна (за исключением труб малого диаметра), захват и сброс на волочильных станах, подача стержня с оправкой в трубу, возврат тележки для захвата трубы от лебедки к люнету;
     14) на станах с подвижной сварочной головкой подсыпка флюса, а также сбор отработанного флюса в бункер. Открытая часть флюсовой подушки должна быть закрыта предохранительными пластинами;
     15) при производстве баллонов - подача труб со склада на участок подготовки, задачу в труборазрезные станки, загрузку заготовок в печь, подачу их к молотам и обкатным машинам, загрузку баллонов в термопечи, подачу их на участок окраски, подвешивание к механизму продвижения через окрасочную камеру, расточку горловины и нарезку резьбы, очистку от стружки и оставшейся окалины, гидро-пневмоиспытание и просушку баллонов;
     16) в труболитейном производстве - разгрузка шихтовых материалов и загрузка их в плавильные агрегаты. Доставка пылящих материалов должна производиться пневмотранспортом;
     17) обивка костылей, выбивка футеровки на опоку, извлечение трубы из опоки, удаление горелой формовочной земли, все процессы приготовления формовочных и стержневых смесей и исходных материалов. Бегуны, мельницы, грохоты и смесители для приготовления термореактивных смесей должны иметь укрытия и местные отсосы;
     18) в отделении покрытий - все операции, связанные с обслуживанием агрегатов для нанесения покрытий (доставка и загрузка сырья, заполнение ванн, смена растворов, чистка днища ванн и другие);
     19) операции приготовления футеровочной массы и ее нанесение на внутреннюю поверхность труб.

     166. При прокатке горячего металла необходимо обеспечивать дистанционное измерение его параметров и механизацию технологических операций по отбору проб, клеймению, удалению дефектов и упаковке готовой продукции.
     167. Клети прокатных станов должны оборудоваться устройствами пылеулавливания.
     168. Зачистку металла ручными шлифовальными машинами должны проводить только при оснащении их пылеулавливающими устройствами, а участки, где проводятся такие работы, должны быть оборудованы местной вытяжной вентиляцией.
     169. Огневая зачистка металла должна осуществляться на механизированных установках, оснащенных устройствами для локализации выделяющихся вредных веществ и защиты окружающей среды от загрязнения.
     При технической невозможности применения механизированных установок допускается использовать ручную огневую зачистку, которая должна выполняться, как правило, в аспирируемых камерах с дистанционным управлением горелками вне камер. При невозможности выполнения этой работы в камерах допускается выборочная огневая зачистка на специальных огражденных участках, оснащенных вытяжной вентиляцией.

     170. Порезка брака металла газовыми горелками должна выполняться на специальных площадках, оборудованных местной вытяжной вентиляцией.
     171. Зачистка пороков заготовок и готового проката пневмоинструментом не допускается.
     172. Ремонт и сушка разливочных ковшей должны производиться на специальных стендах, оборудованных устройствами для улавливания и отвода продуктов горения.
     173. Охлаждение труб после отжига должно проводиться на участках или в камерах охлаждения, оборудованных теплозащитными экранами и вытяжной вентиляцией.
     174. Управление процессами плазменной резки и источниками их питания должно быть дистанционным.
     175. Промасловка проката и труб должна производиться в механизированной установке с сушильной камерой, оборудованных вытяжной вентиляцией.
     176. Травильные отделения должны располагаться в отдельных помещениях, где должны предусматриваться мероприятия, исключающие возможность попадания загрязненного воздуха в смежные помещения.

     177. В травильных отделениях должны предусматриваться:
     1) применение автоматических устройств для травления металла по заданной программе и дистанционное управление;
     2) механизация транспортировки, погружения в ванны и выгрузки металла из ванн, его промывки и нейтрализации;
     3) сушильно-моечные машины непрерывного действия для сушки и мойки металла, обеспеченные необходимой вентиляцией;
     4) расположение постов управления травлением в местах вне действия испарений из ванн (воды, кислот);
     5) механизация слива и обезвреживания отработанных растворов.
     178. Применение сильно действующих кислот (плавиковая, азотная, их смеси и другие) должно быть максимально ограничено.
     179. Устройство складов химических продуктов должно соответствовать требованиям действующих СНиП.

     180. Травильные отделения должны оборудоваться питьевыми фонтанчиками и раковинами с подводом питьевой воды для быстрого смывания попавшей на кожу или одежду кислоты, а также иметь аптечку для первой помощи при ожогах кислотой.
     181. Отработанные растворы травильных ванн должны подвергаться регенерации и утилизации. При соответствующем обосновании растворы следует подвергать нейтрализации на очистных сооружениях завода.
     182. При проектировании отделений покрытий следует руководствоваться требованиями действующего стандарта.
     183. Цехи, участки, отделения окраски проката и труб и покрытия их полимерными материалами должны соответствовать действующему стандарту.
     Окраска в электростатическом поле должна производиться в камере, оснащенной вытяжной вентиляцией.
     184. Использование каменноугольных смол и лаков для покрытия проката и труб не допускается.
     185. В термических отделениях технология отжига металла должна соответствовать требованиям действующего стандарта.
     186. Конструкция печей должна обеспечивать:
     1) механизацию посадки металла в печь и выдачу его из печи;
     2) дистанционное (с пульта) управление механизмами печи;
     3) механизацию подачи топлива, шуровки, чистки колошниковых решеток, очистки от шлака и удаление шлака.
     187. У топочных отверстий печей должна быть оборудована местная вытяжная вентиляция.
     188. Печи, работающие с контролируемой атмосферой, должны быть герметичными. Протяжные, проходные, конвейерные и другие печи, работающие непрерывно, должны оборудоваться устройством для сжигания или улавливания защитных газов.
     189. Подача изделий в закалочные агрегаты должна быть автоматизирована.
     190. Закалочные печи должны иметь плотное укрытие с вытяжной вентиляцией.
     191. Сортировочное отделение для осмотра оцинкованных труб должно быть изолировано от оцинковального отделения.
     192. Склады готовой продукции должны быть оборудованы участком для механизированной пакетировки и увязки проката и труб. Конструкция карманов и сбрасывающего устройства должна обеспечивать бесшумное сбрасывание труб и заготовок.
     193. Использование ртутных выпрямителей во вновь строящихся и реконструируемых прокатных и трубных цехах не допускается.

  13. Санитарно-эпидемиологические требования
к эксплуатации оборудования метизного производства

     194. Оборудование отделений для волочения проволоки должно обеспечивать механизацию и автоматизацию:
     1) транспортирования бунтов катанки и проволоки, а также катушек с проволокой;
     2) установки на размоточные устройства катушек и мотков, снятия их с намоточных устройств, резки проволоки;
     3) упаковки мотков проволоки;
     4) контроля сечения проволоки при волочении.
     195. На станах для волочения пруткового металла (калибровки) смазка и задача прутка должны быть механизированы.
     196. В производстве канатов и металлокорда операции свивки проволоки, смены катушек, протяжки, обрезки концов, погрузки мотков проволоки на катушки, сортировки, нанесения защитного покрытия на канаты и их упаковки должны быть механизированы.
     197. Процессы смазки канатов должны быть механизированы, включая доставку смазки и заполнение ею проходных ванн.
     198. Проходные ванны для нанесения канатной смазки должны быть оборудованы средствами контроля и автоматического регулирования температуры, предупреждающими горение смазки.
     199. В производстве крепежных изделий в изолированных помещениях должны размещаться гвоздильные прессы, оборудование для чистки, полировки гвоздей, оборудование для антикоррозийных и декоративных покрытий крепежных изделий (гальваническое, оцинковальное, лудильное, окрасочное и другие).

     200. Подъемно-транспортные операции (подача проволоки в машины, снятие машин при упаковке сырья и готовой продукции) должны быть механизированы.
     201. В цехах по производству сеток должна быть предусмотрена механизация:
     1) погрузочно-разгрузочных и транспортных работ на складах подготовки металла;
     2) подача металла к станам, ножницам и другим технологическим агрегатам;
     3) снятия готовой продукции;
     4) транспортировки готовой сетки к контрольным машинам;
     5) упаковки и погрузки готовой продукции.
     202. Перемотка проволоки, навой основ на навойные барабаны, пробор основ в ремизы и бердо, металлоткачество должны выделяться в отдельные производственные участки (отделения).
     203. Установка или одевание на фигурки перемоточных машин мотков проволоки весом более 20 килограмм (далее - кг) должны быть механизированы.
     204. При навое основ из проволоки с металлическим покрытием (цинк и другие) на каретке навойной машины должны быть оборудованы масляный обтир или местный отсос.
     205. При производстве щелевых сеток изготовление заготовок колосников должно производиться на автоматических линиях.
     206. При производстве сеток для ленточных транспортеров смазка ленты в рулонах методом погружения должна проводиться в емкостях, оборудованных лотками для сбора масла на протяжении от емкостей с маслом до места хранения промасленной сетки. Последние должно быть оборудовано решетками и маслосборниками.
     207. В производстве холоднокатаной и плющеной ленты агрегаты продольной резки должны иметь механизированную подачу и уборку металла, удаление обрези, увязку и кантовку бунтов разрезанного рулона и дистанционное управление.
     208. Станы для плющения проволоки должны оборудоваться местной вытяжной вентиляцией.

  14. Санитарно-эпидемиологические требования
к эксплуатации оборудования в производстве
железных порошков

     209. В производство железных порошков методом восстановления транспортировку железорудного концентрата, сажи, соды и других сыпучих материалов следует производить закрытым способом (в крафтцеллюлозных мешках, закрытых вагонах, цистернах, оборудованных самозагружающими устройствами).
     210. Хранение шихтовых материалов должно осуществляться в закрытых складах.
     211. Разгрузка окалины должна производиться в приемные закрытые бункера, соединенные с разгрузочными проемами транспортирующих средств.

     212. В производстве железных порошков должны быть механизированы следующие процессы:
     1) подача окалины в сушильные барабаны, а также транспортировка ее к размольно-смесительному оборудованию;
     2) подача брикетов железной губки в дробильное отделение и загрузка ее в дробилки;
     3) при получении чистого железного порошка хлоридным способом - операции загрузки исходных сыпучих материалов в реактор и выгрузки кристаллов после промывки, а аппаратура оборудована местными отсосами.
     213. Бункера с готовой шихтой следует оборудовать автоматическими дозаторами.
     214. Операции очистки, выбивки, смазки и загрузки поддонов шихтой должны быть автоматизированы и механизированы.
     215. Транспортировку железной губки к дробильно-размольному оборудованию следует осуществлять с использованием герметичных устройств.
     216. Оборудование для разделения железных порошков на фракции должно быть максимально уплотнено и оборудовано местной вытяжной вентиляцией.
     217. Участки туннельных печей, на которых производится загрузка и выгрузка вагонеток с капселями, должны оборудоваться механическими толкателями и теплоизолированными заслонками, а также местной вытяжной вентиляцией.

     218. Участки загрузки соляной кислоты, слива маточного раствора, сушки кристаллов, проемы печей при термическом восстановлении хлористого железа необходимо оборудовать местными вытяжными устройствами из материала, устойчивого к коррозии при воздействии паров соляной кислоты.
     219. Места загрузки порошка в тару должны оборудоваться укрытиями и местными отсосами.
     220. При производстве порошков методом распыления расплавленного металла в отдельное помещение должны быть выделены: отделение для размещения генератора индукционной печи; отделение индукционных печей с устройствами для распыления металлов, металлоприемников и сборников готового порошка; участок сушки порошка; участок восстановления порошка; дробильный участок; отделение обкатки и классификации порошков по фракциям; склад готовой продукции; склад исходных материалов (порошков, лома).
     221. Индукционные печи должны быть теплоизолированы и оборудованы местной вытяжной вентиляцией.
     222. Участки остывания и очистки ковшей должны оборудоваться местной вытяжной вентиляцией.

  15. Санитарно-эпидемиологические требования
к эксплуатации оборудования в производстве
по переработке вторичных черных металлов

     223. Окна загрузки и выдачи у нагревательных печей должны быть оборудованы местными отсосами, исключающими возможность попадания в цех продуктов горения. Устройство печей с выпуском продуктов горения непосредственно в производственное помещение не допускается. Окна печей должны закрываться крышками, плотно прилегающими к рамам.
     224. Подъем крышек, заслонок нагревательных печей, сушильных барабанов должен быть механизирован.
     225. При разделке чугунного лома на эстакадных копрах бойные места должны в теплое время года увлажняться.
     226. Площадки для газовой резки лома должны иметь твердое покрытие. Площадки газовой резки без подрешеточных отсосов должны в теплое время года увлажняться.
     227. При использовании для газовой резки лома газообразного топлива должны применяться удлиненные резаки (1000-1500 миллиметров (далее - мм).
     228. Рабочие места машинистов мостовых кранов и операторов управления оборудованием должны размещаться в кабинах, оборудованных отоплением, вентиляцией или кондиционированием воздуха.
     229. Площадки для ручной газовой резки металлолома в помещениях цехов, а также при плазменной резке вне помещений должны оборудоваться местной вытяжной вентиляцией.

     230. В машинных залах пакетировочных и брикетировочных прессов, гидравлических установок для дробления чугуна, гидравлических ножниц должна предусматриваться общеобменная вентиляция.
     231. При невозможности осуществления местной вытяжки или общего вентилирования внутри закрытых емкостей, а также при газовой и плазменной резке судового лома, окрашенного свинецсодержащими красками, следует пользоваться полумасками с принудительной подачей в под масочное пространство чистого воздуха с температурой, соответствующей ее оптимальным величинам в зависимости от периода года.

  16. Санитарно-эпидемиологические требования
к эксплуатации оборудования в производстве огнеупоров

     232. Туннельные печи допускается размещать смежно не более чем в два ряда. С внешних сторон от них должны находиться наружные стены либо холодные пролеты. Холодные пролеты отделяются от печных перегородками, опускающимися сверху до середины высоты помещения.
     233. Растаривание сырья и фасовки сыпучих материалов в производстве огнеупорных изделий должны производиться в аспирируемых камерах с дистанционным управлением.
     234. Складирование порошкообразной продукции в немеханизированных открытых складах навалом не допускается. Разгрузка и хранение ортофосфорной кислоты должны производиться в специальном складе, а в случае малых потребностей поставка ее должна быть организована в малых емкостях, не требующих промежуточного разлива.
     235. Ленточные конвейеры в местах перегрузок сыпучих материалов должны иметь аспирируемые укрытия.
     Для перемещения материалов крупностью менее 0,5 мм должны применяться только закрытые виды транспорта, конвейеры с герметичными укрытиями на всем протяжении.
     236. Перерабатываемые сырьевые материалы на всех этапах дробления, помола, транспортировки должны увлажняться до максимальной степени, допускаемой по условиям технологии, или использоваться другие способы пылеподавления.
     237. В производстве огнеупоров должны быть механизированы следующие процессы:
     1) очистка внутренней поверхности чаш смесительных бегунов;
     2) операции смазки пресс-форм и сырца керосином;
     3) погрузка и разгрузка на складах готовой продукции.
     238. Сушильные барабаны и печи отжига необходимо оборудовать аппаратурой для дистанционного контроля и управления режимом обжига.
     239. Формовочная масса должна подаваться из бегунов-смесителей непосредственно в пресс-формы закрытым способом. Конструкция прессов должна предусматривать встроенные аспирируемые приемники просыпи.

     240. Прессование и передача сырца на участки, пресс-садочное место и садки на платформы туннельных печей и выгрузка должны быть автоматизированы.
     241. Печные вагоны с обожженными огнеупорными изделиями должны подаваться на разгрузку только после охлаждения футеровки вагона и кладки огнеупорных изделий до температуры не выше 45 о С.
     242. В адьюстажных мастерских все технологическое оборудование по шлифовке и резке огнеупорных изделий должно быть снабжено укрытиями и местными отсосами. Во всех случаях, когда это допускается технологией, должен применяться мокрый способ резки и шлифовки.
     243. Пыль, осевшая в воздуховодах, коллекторах и пылеуловителях, может направляться в отвал лишь в случае невозможности утилизации ее в технологическом процессе. Выпуск уловленной пыли и ее удаление должны осуществляться беспыльными механизированными способами.
     244. В отделениях, где технологический процесс связан с применением каменноугольной смолы, пека или бакелита (смолодоломитное производство, производство карбидкремниевых нагревателей, отделение смолопропитки или пекопропитки огнеупорных изделий), помимо местной вытяжной вентиляции от укрытий газовыделяющего оборудования, должна предусматриваться общеобменная приточно-вытяжная вентиляция.

  17. Санитарно-эпидемиологические требования
к производству ремонта металлургических печей
и агрегатов

     245. Ремонт металлургических печей и агрегатов должен производиться по проекту организации работ, содержащему основные решения по технике безопасности и промышленной санитарии.
     246. Подача огнеупорных материалов на ремонте должна производиться при помощи машин и механизмов (транспортеров, погрузчиков, материалопроводов) на поддонах и в пакетах.
     247. Разрыхленные (взрывами, машинами) огнеупорные материалы, шлак и остатки шихты перед их удалением должны поливаться водой.

     248. В данном производстве должны быть механизированы следующие процессы:
     1) трудоемкие ручные операции, ломка старой кладки и удаление боя кирпича и мусора;
     2) разборка насадок и чистка боровов от пыли;
     3) уборка пыли из поднасадочного пространства;
     4) подача и укладка в конвертер смолодоломито-магнезитовых блоков.
     249. Кладку новой футеровки следует осуществлять блочным способом, сборку укрупненных блоков производить на специальных площадках. Преимущественно использовать для футеровки фасонные изделия заводского изготовления.
     250. Для уменьшения объема работ по подтеске и шлифовке огнеупоров преимущественно должны применяться термоизолирующие растворы и набивки с использованием жидкого стекла.
     251. Перед началом холодного ремонта верхние связи и металлическая обвязка печи должны быть очищены от пыли.
     252. Охлаждение рабочего пространства, стен и сводов шлаковиков, вертикальных каналов, насадок регенераторов и боровов большегрузных мартеновских печей в начальный период ремонта должно осуществляться в течение 2-2,5 часов путем подачи воздуха от стационарных вентиляторов с обязательной перекидкой шиберов. Для дальнейшего охлаждения рабочего пространства должны использоваться дополнительные вентиляторы.
     253. Для охлаждения регенераторов печи эксгаустер котла-утилизатора должен находиться в работе не менее 12 часов после остановки печи.
     254. Принудительная подача воздуха в регенераторы должна осуществляться непрерывно на протяжении всего ремонта, а при ломке насадки она должна сочетаться с мелкодисперсным распылением воды специальными форсунками.

     255. При ремонте регенераторов разборка передних и боковых окон должна производиться до начала ломки насадки.
     256. Охлаждение шлаковиков, удаленного огнеупорного боя и шлака должно обеспечиваться водой, подаваемой под давлением не менее 3 атмосфер.

     257. Ремонт регенераторов мартеновских печей без замены свода:
     1) с момента остановки печи и до начала разборки стены регенератора насадка должна орошаться водой с помощью специальных форсунок, введенных внутрь регенераторов. При этом вода не должна попадать на свод и стены регенераторов.
     Удаление образующегося пара следует производить дымососами котлов-утилизаторов;
     2) во время разборки насадки должно применяться ее местное охлаждение водой;
     3) рабочие места должны быть защищены от излучения стен регенераторов экранами из стеклоткани;
     4) защиту от излучения свода и подачу охлажденного и очищенного приточного воздуха следует осуществлять с помощью экрана-воздухораспределителя, раскатываемого по мере продвижения работ в глубь регенератора.
     258. После остановки доменной печи пылеуловители и газопроводы должны быть пропарены и провентилированы.
     259. Принудительная подача приточного воздуха в шахту при ремонте печи должна осуществляться по ответвлениям воздуховода, идущего до верха печи. Ответвления вводятся через кожух внутрь печи на различных отметках и включаются поочередно.

     260. Удаление воздуха из печи должно производиться вентиляционной системой через фурменные проемы в объеме, необходимом для опрокидывания тяги печи.
     261. Пылеподавление должно осуществляться подачей пены на лещадь.
     262. При демонтаже сегментов необходимо включать вытяжную вентиляцию и систему пылеподавления.
     263. При ломке кладки над рабочей площадкой должна быть подвешена дополнительная площадка. Приточный воздух подавать в пространство между этими площадками. При этом должна быть включена вытяжная система и система пылеподавления.
     264. При работах в горне должна работать вытяжная система и система пылеподавления. Приточный воздух подается через специальные проемы в площадке, расположенной на уровне маратора. Проемы в кожухе печи должны закрываться брезентовыми шторами. Фурменные проемы должны быть заглушены.
     265. При кладке печи должны быть включены вытяжная и приточная системы вентиляции.
     266. При ремонте миксера кладка должна быть охлаждена вентилятором типа "проходка" и водой, подаваемой в лазовые люки в торцах и через сливной носок. При частичной смене кладки подины охлаждение должно производиться только вентиляционным воздухом.
     267. В период охлаждения конвертера обдувкой и распылением воды рабочие должны находиться вне зоны парообразования.
     268. Кладка футеровки должна производиться при вертикальном положении конвертера.
     269. Засыпка огнеупорного порошка должна осуществляться через рукава из резервуаров, расположенных выше горловины конвертера. Для удаления пыли должны использоваться переносные пылегазоуловители.

     270. Ремонт ковшей должен производиться на специальном стенде с применением машин для ломки футеровки.
     271. Ковш должен помещаться в аспирируемое укрытие с раздвижной крышей и открытым проемом со стороны работы машины.
     Открытый проем должен защищаться воздушной завесой.
     272. Удаление "козла" и футеровки следует производить только после охлаждения поверхности ковша до температуры не выше 45 о С.
     273. Хранение материалов, поступающих навалом (песок, сернокислый магний), должно осуществляться в закрытых складах, а порошковых материалов (бокситовый порошок, цемент) - в специальных силосах.
     274. Огнеупоры со складов к потребителю должны отправляться в контейнерах или на поддонах.
     275. Станки для резки и шлифовки огнеупорного кирпича должны оборудоваться местными отсосами.
     276. Все емкости растворного узла должны быть снабжены плотными крышками. Сыпучие материалы должны поступать в растворосмеситель из бункеров и силосов по закрытым материалопроводам.
     277. Динасовые и шамотные огнеупоры должны, по возможности, заменяться хромомагнезитовыми.
     278. Пневматические молотки и рыхлители, используемые для разрушения футеровки, а также пневмотромбовка для забивки щелей между огнеупорами должны снабжаться местными отсосами.
     279. Пакеты огнеупоров перед поступлением на ремонтный участок должны быть обеспылены обдувом на специальной площадке.
     280. Варка смолы и нагрев пасты должны осуществляться в печах с закрытыми топками, оборудованных укрытием с местной вытяжной вентиляцией.

  18. Санитарно-эпидемиологические требования
к атмосферному воздуху на территории объектов
черной металлургии

     281. В проектах строительства новых расширяемых и реконструируемых объектов черной металлургии должны содержаться материалы по обоснованию величин предельно-допустимых выбросов (далее - ПДВ) вредных веществ в атмосферном воздухе для каждого источника в соответствии с требованиями действующего стандарта.
     Действующие предприятия должны иметь утвержденные ПДВ. Величины ПДВ и материалы по их обоснованию должны быть согласованы с органами государственного санитарно-эпидемиологического надзора и утверждены в установленном порядке.
     282. При отсутствии предельно допустимых концентраций (далее - ПДК) вредных веществ, содержащихся в выбросах проектируемого предприятия, в расчетах используют ориентировочно безопасные уровни воздействия.
     283. В проекте новых, расширяемых, реконструируемых предприятий должны быть приведены уровни прогнозного расчета загрязнения атмосферного воздуха населенных мест с учетом фонового (существующего) загрязнения.
     284. Прогноз ожидаемого загрязнения атмосферного воздуха населенных мест должен выполняться по содержанию как ведущих вредных веществ в выбросах предприятий черной металлургии (окиси углерода, окислов азота, сернистого ангидрида, пыли), так и по специфическим ингредиентам выбросов, характерных для отдельных производств, а также других вредных веществ, присутствующих в промышленных выбросах.

     285. В проекте особо должны выделяться природоохранные меры в отношении окиси углерода, окислов азота, сернистого газа и других вредных веществ, выбрасываемых в атмосферу, для которых в настоящее время не имеется эффективных способов очистки на предприятиях черной металлургии.
     286. В проекте должны быть представлены решения по обеспечению соблюдения ПДК вредных веществ в атмосферном воздухе населенных мест в период метеорологических условий, неблагоприятных для рассеивания промышленных выбросов (штиль, инверсии, туманообразование), когда может происходить резкое временное возрастание загрязнения атмосферного воздуха.
     287. Строительство новых цехов и производств на промышленной площадке действующих объектов допускается при наличии необходимой территории, обеспечивающей возможность размещения их с учетом характера выделяющихся вредностей и соблюдения достаточных разрывов между зданиями, а также при обеспечении содержания вредных веществ на уровне ПДК в атмосферном воздухе прилегающих селитебных территорий с учетом суммарного загрязнения как расширяющегося, так и соседних промышленных предприятий.
     288. Ввод в эксплуатацию выстроенных и реконструированных объектов производственного назначения проводится в соответствии с действующим СНиП по приемке в эксплуатацию законченных строительством предприятий и сооружений при условии ввода газопылеулавливающих сооружений и окончания их комплексного испытания.
     289. В пусковые комплексы должны включаться все мероприятия, необходимые для защиты атмосферного воздуха от загрязнения выбросами данного производства.
     290. При капитальных ремонтах и реконструкции металлургических агрегатов должны осуществляться мероприятия по строительству газопылеулавливающих установок за источниками выбросов в атмосферу, не имеющими таких установок, а также по модернизации и усовершенствованию существующего газопылеулавливающего оборудования.
     291. Производительность систем газоочисток должна приниматься из условий обеспечения проектной эффективности в течение полного цикла работы агрегата с учетом максимально возможной температуры, запыленности и объемов отсасываемых газов.
     292. Профилактические и капитальные ремонты газопылеулавливающих сооружений проводятся по годовому графику, согласованному с графиком остановки основных производственных агрегатов. Работа основных агрегатов с отключенными газопылеулавливающими сооружениями не допускается.
     293. В случае аварийной остановки газопылеулавливающего сооружения основное оборудование также должно отключаться немедленно после окончания технологического цикла. В случае непрерывного технологического цикла составляется график ликвидации аварийной ситуаций. Во всех случаях аварийной остановки составляется акт по установленной форме.
     294. На металлургических заводах должна предусматриваться служба защиты атмосферы, обеспечивающая: паспортизацию пылегазоочистных установок, контроль их эксплуатации и эффективности работы; проведение анализа эффективности мероприятий по защите атмосферы и другие.

     295. В районах размещения организаций должен проводиться лабораторный контроль степени загрязнений атмосферного воздуха.
     296. При размещении стандартных постов и организации под факельных наблюдений необходимо учитывать наличие большого количества неорганизованных выбросов, создающих высокие уровни загрязнения в воздухе селитебных зон, прилегающих к промышленной площадке предприятий, а также наличие высоких организованных выбросов, создающих максимальные уровни загрязнения на расстоянии 10-40 высот труб.
     297. Обязательному контролю подлежит содержание в атмосферном воздухе окиси углерода, сернистого газа, окислы азота, пыль. В дополнение к ним, в зависимости от состава производств, определяются специфические загрязнители (приложение 2 к настоящим санитарным правилам).
     298 Содержание вредных веществ в воздухе рабочей зоны и объектах окружающей среды (атмосферном воздухе, воде и почве) не должно превышать ПДК. Контроль содержания вредных веществ в воздухе рабочей зоны проводится в соответствии с приложениями 1, 2, 3 к настоящим санитарным правилам.
     299. Пульты управления должны быть отдалены от источников тепловыделения с учетом обеспечения хорошей видимости контролируемого объекта. Пульты управления, являющиеся постоянным рабочим местом, должны располагаться в отдельных помещениях или кабинах, снабженных кондиционированным воздухом и звукоизолированным.
     300. Теплозащита кабин кранов и постов управления должна обеспечивать остаточную тепловую облученность работающих от стен не более 35 ватт на метр квадратный (далее - Вт/м 2 ) и от окон - не более 140 Вт/м 2 .
     301. Конвейерные галереи должны иметь отопление в зависимости от технологического процесса и эксплуатации оборудования; при наличии постоянных рабочих мест; при необходимости мокрой пылеуборки.
     Конвейеры должны оборудоваться аспирационными устройствами в узлах перегрузок, а при транспортировании материалов, обладающих повышенными пылеобразующими свойствами - на всем протяжении конвейера.
     302. Пылеуборка в конвейерных галереях должна предусматриваться в зависимости от транспортируемого материала:
     1) сухая - при транспортировании не измельченных материалов, которые не являются источником пылеобразования;
     2) мокрая - при транспортировании нагретых измельченных, а также холодных тонко измельченных материалов, обладающих повышенными пылеобразующими свойствами.

  19. Санитарно-эпидемиологические требования
к санитарной охране водоемов от загрязнения
сточными водами

     303. Системы водоснабжения объектов должны обеспечивать: разделение (при необходимости) сточных вод в соответствии с характером содержащихся в них загрязнений; предотвращение разбавления концентрированных вод; максимальное сокращение общего стока и сбросов в ливневую канализацию; устранение переливов и образования избыточных вод.
     Продувочные воды "грязных" оборотных циклов должны быть максимально использованы для питания потребителей, расходующих воду безвозвратно. При необходимости должна быть предусмотрена доочистка продувочных вод, степень которой должна соответствовать техническим нормативам конкретной категории оборотных вод. Выпуск продувочных сточных вод в водоем должен осуществляться при наличии санитарно-эпидемиологического заключения.

     304. Исходя из балансовых расчетов и прогнозов солевого состава оборотной воды должны быть определены количества бытовых, а также поверхностных стоков для подпитки оборотных систем. Глубина очистки и доочистки указанных категорий сточных вод должна определяться в соответствии с исходным их составом и характером последующего использования. В случаях микробного загрязнения при очистке рассматриваемых сточных вод совместно с хозяйственно-бытовыми стоками последние подлежат обязательному обеззараживанию.
     305. При очистке и стабилизационной обработке оборотной воды, и особенно при использовании токсичных ингибиторов против коррозии, должны предусматриваться необходимые мероприятия по санитарной охране окружающей среды (атмосферного воздуха от гидроаэрозолей, выносимых с градирен и водоемов).
     306. Для снижения степени загрязненности сточных вод на объектах должны использоваться технологические мероприятия по извлечению из стоков твердых загрязняющих веществ (железосодержащие шламы, шлаки, зола), смолы, масла и других.
     307. Сточные воды производств черной металлургии должны очищаться от основных загрязняющих химических веществ (цианиды, роданиды, фенолы, железо, сульфиты, хлориды, аммиак, нитриты, нитраты). Условия очистки сточных вод от загрязнителей, для которых не установлены ПДК, должны согласовываться с территориальными государственными органами санитарно-эпидемиологической службы.
     308. На объекте должен осуществляться производственный контроль за условиями эксплуатации и эффективностью работы сооружений по очистке, обеззараживанию и условиями отведения сточных вод.

Приложение 1                
к санитарно-эпидемиологическим      
правилам и нормам "Санитарно-      
эпидемиологические требования      
к содержанию и эксплуатации объектов  
черной металлургии"           

Контроль содержания вредных веществ в воздухе
рабочей зоны

     1. Контроль включает получение путем измерений достоверной характеристики содержания вредных веществ в воздухе рабочей зоны и последующее сравнение полученных результатов с установленными максимально разовыми и среднесменными предельно допустимыми концентрациями.
     2. Достоверной характеристикой содержания вредных веществ в воздухе рабочей зоны является выборочная средняя  х из концентраций ряда отобранных проб, если она находится с доверительной вероятностью  y = 0,95 в доверительном интервале E =  + ±0,4.
     3. Контроль состояния воздуха рабочей зоны осуществляется лабораториями промышленных предприятий и центрами санитарно-эпидемиологической экспертизы по рабочим программам.
     4. Программы должны составляться с учетом основных стадий технологического процесса, размещения источников выделения вредных веществ и распространения последних по производственному помещению в связи с особенностями циркуляции воздуха, а также качественного состава и класса опасности вредных веществ, в том числе за счет их возможных превращений в воздушной среде (гидролиз, окисление, деструкция).

     5. Отбор проб воздуха не следует проводить при нарушении технологии, либо при неисправном состоянии или неправильной эксплуатации оборудования и всех предусмотренных средств, предотвращения загрязнения воздуха рабочей зоны вредными веществами (вентиляция, укрытия и другие).
     6. Контроль соблюдения максимально разовой предельно допустимой концентрации предусматривается на каждом рабочем месте с постоянным или временным пребыванием работающих на всех стадиях процесса или отдельных операциях (независимо от их продолжительности).
     Допускается проведение выборочного контроля на отдельных наиболее неблагоприятных рабочих местах либо отдельных наиболее неблагоприятных стадиях процесса (операциях), на отдельных рабочих местах, если на обследуемом производственном участке размещено, значительное количество идентичного оборудования либо одинаково; оформленных рабочих мест, на которых выполняются; одни и те же операции.
     7. Программа должна предусматривать также контроль воздуха рабочей зоны на основных местах пребывания работающих в период проведения ими планового ремонта технологического, санитарно-технического и другого оборудования, если эти операции могут сопровождаться выделением вредных веществ.
     8. Периодичность планового контроля на каждом рабочем месте устанавливается в зависимости от класса опасности выделяющихся вредных веществ и диапазона колебаний их концентраций в воздухе рабочей зоны, обусловленного особенностями технологического процесса и оборудования.
     Во всех случаях возможного поступления в воздух рабочей зоны вредных веществ 1 класса опасности, а также тех веществ 2 класса опасности, которые из-за высокой летучести могут явиться причиной тяжелого либо смертельного острого отравления должен обеспечиваться непрерывный, предпочтительно автоматический контроль.
     9. При поступлении в воздух рабочей зоны остальных вредных веществ 2 класса опасности контроль осуществляется не реже 1 раза в месяц, веществ 3 и 4 классов опасности - не реже 1 раза в квартал, если недостаточная стабильность режима технологического процесса или изменение технического состояния оборудования в процессе эксплуатации может оказывать существенное влияние на загрязнение воздуха рабочей зоны, а также в случае возможных сезонных колебаний концентраций вредных веществ и не реже 1 раза в год в остальных случаях.

     10. На обследуемом рабочем месте на каждой стадии технологического процесса либо отдельной операции, должно быть отобрано не менее 5 последовательных проб воздуха. Если продолжительность стадии (операции) не позволяет отобрать 5 последовательных проб, то они отбираются при повторении этих стадий (операций).
     11. При оценке кратковременных стадий процесса (операций) следует учитывать время, необходимое для поступления на данное рабочее место вредных веществ от источников их выделения в зависимости от их удаленности и особенностей воздухообмена в помещении. Поэтому в соответствующих случаях отбор проб воздуха должен начинаться и заканчиваться с необходимой задержкой по отношению к оцениваемой стадии процесса (операции).

     12. По отобранным 5 пробам вычисляются средняя арифметическая (X) и ее доверительный интервал (E):

     X=(К 1 + К 2 + К 3 + К 4 + К 5 ): 5 мг/м  3
     E=[( К макс - К мин ) . 60]: X %, где

     К 1 -... К 5 - концентрации в отдельных пробах; К макс - максимальная концентрация в отобранных пробах; К мин - минимальная концентрация в отобранных пробах.
     Если полученное значение доверительного интервала равно или меньше 40%, то определенная величина средней арифметической считается достоверной. Если вычисленный доверительный интервал превышает 40%, должны быть отобраны дополнительные пробы, количество которых (n) определяется по формуле:

               (К макс - К мин
     n = 5,8 [---------------] 2 - 5
                    X    

     По результатам ранее выполненных и дополнительных проб вычисляется средняя арифметическая, которая считается достоверной.
     13. Если полученное значение средней арифметической не превышает максимально разовую предельно допустимую концентрацию вредного вещества, состояние воздуха рабочей зоны оценивается как соответствующее установленным предельно допустимым концентрациям.
     14. Контроль соблюдения среднесменной предельно допустимой концентрации предусматривается применительно к отдельным профессиональным группам работающих. Он должен осуществляться с применением индивидуальных пробоотборников. Для профессий, лица которых выполняют работу на фиксированных рабочих местах, допускается выполнять отбор проб воздуха в зоне дыхания иными устройствами.
     Пробы воздуха отбираются в течение 5 смен, в каждую из которых суммарная продолжительность отбора проб должна составлять не менее 70% смены и охватывать все основные стадии технологического процесса, а также выполнение наиболее неблагоприятных операций на постоянных рабочих местах и вне их.
     В течение смены отбирается одна непрерывная проба, либо соответствующий ей ряд последовательных проб, который рассматривается как единая проба и характеризуется средневзвешенной величиной.
     15. Среднесменная концентрация вычисляется как средняя арифметическая из результатов отбора проб по 5 сменам. Если она не превышает среднесменную предельно допустимую концентрацию, то состояние воздуха рабочей зоны для данной профессиональной группы оценивается как соответствующее установленной средне-сменной предельно допустимой концентрации.
     16. Для решения вопроса о величине предельно допустимой концентрации кремнеземсодержащих пылей определение процентного содержания в них свободной двуокиси кремния должно проводиться по мере изменения состава используемых материалов и по требованию контролирующих организаций, но не реже 1 раза в год.
     17. Вся аппаратура и приборы, используемые при санитарно-химических исследованиях, подлежат поверке и тарировке в установленном порядке.

Приложение 2                
к санитарно-эпидемиологическим      
правилам и нормам "Санитарно-      
эпидемиологические требования      
к содержанию и эксплуатации объектов  
черной металлургии"           

Перечень дополнительных вредных веществ, содержание которых в
атмосферном воздухе населенных пунктов, в районах размещения
объектов черной металлургии подлежат санитарному контролю

Производство               Основные вредные вещества

Коксохимическое         Фенол, бенз(а) пирен, сероводород,
                       цианистый водород, аммиак

Ферросплавов:
Ферромарганцевое        Аэрозоль окислов марганца
Феррохромовое           Окислы хрома
Феррованадиевое         Аэрозоль окиси ванадия
Силикомарганцевое и     Аэрозоль окислов марганца, 
металлического марганца кремнеземсодержащая пыль
Ферросилициевое         Кремнеземсодержащая пыль
Ферромолибденовое       Соединения молибдена
Ферровольфрамовое       Пыль вольфрама
Огнеупоров              Кремнеземсодержащая пыль

     1) кроме поименованных вредных веществ, контроль может проводиться за другими ингредиентами, представляющими опасность для населения;
     2) следует учитывать возможность трансформации компонентов выбросов в атмосферный воздух, в частности, возможность окисления SО 2 в SО 3 в присутствии окислов железа и других металлов, что определяет необходимость включать в число специфических ингредиентов и аэрозоль серной кислоты;
     3) при оценке степени загрязнения атмосферного воздуха пылью следует руководствоваться дифференцированной ПДК в зависимости от содержания свободной двуокиси кремния;
     4) при оценке степени загрязнения атмосферного воздуха при совместном присутствии нескольких веществ учитывается эффект биологической суммации в соответствии со списком ПДК.

Приложение 3                
к санитарно-эпидемиологическим      
правилам и нормам "Санитарно-      
эпидемиологические требования      
к содержанию и эксплуатации объектов  
черной металлургии"           

Перечень основных вредных веществ,
подлежащих контролю в воздухе рабочей зоны

Производственный участок

Вредные вещества

Примечание

1. Коксохимическое производство:

1) подготовка и
транспортировка
угля

Пыль     


2) верхние пло-
щадки коксовых
печей

Пыль, окись
углерода, возгоны
каменноугольной
смолы и пека

Также при получе-
нии кокса каменно-
угольного-сернис-
тый ангидрид, пе-
кового-фенол

3) боковые пло-
щадки коксовых и
пекоксовых печей
(кабины коксовы-
талкивающих и двересъемных ма-
шин, около печных
дверей, уборка
просыпей кокса)

Пыль, окись угле-
рода, возгоны ка-
менноугольной
смолы и пека, фе-
нол, окислы азо-
та, цианистый во-
дород


4) в тоннелях
коксовых и пеко-
коксовых батарей

Пыль, окись угле-
рода, цианистый
водород, фенол


5) участки ремонта кладки печей

Пыль


6) кабина
загрузочного
вагона

Пыль, окись угле-
рода, цианистый
водород, фенол,
сернистый ангид-
рид


7) участки
коксосортировки

Пыль


8) Кабина маши-
ниста электровоза

Пыль, цианистый
водород, фенол


9) цехи конденса-
ции и улавлива-
ния.
В насосных поме-
щениях и машинном
зале, в отделении
дистилляции бен-
зола.
В сульфатном
отделении.
На крыше механи-
зированных от-
стойников, на
участке выгрузки
фусов и отжима
смолы, возле сборника конден-
сата, у абсорбен-
тов, питающих и
циркуляционных
сборников, смоло-
отделителей, ис-
парителей, цент-
рифуг, сушилок
сульфата аммония

Ксилол, толуол,
бензол, цианистый
водород
Аммиак, фенол,
цианистый водород
Аммиак, фенол,
цианистый водо-
род, сероводород,
нафталин


10) цех роданис-
того аммония и
натрия (у криста-
лизаторов и цент-
рифуг)

Сероводород, сер-
нистый ангидрид,
цианистый водород


11) цех очистки
коксового газа (у
вакуум-фильтров,
центрифуг, в на-
сосной аммиачной
воды)

Сернистый ангид-
рид, цианистый
водород, мышьяко-
вистый ангидрид,
сероводород, ам-
миак


12) цех перера-
ботки смолы
склад смолы и
масел
отделение дистил-
ляции смолы
 
  отделение антра-
ценовой фракции
отделение перера-
ботки нафталино-
вой фракции

Возгоны каменно-
угольной смолы и
пека
 
  Возгоны каменно-
угольной смолы и
пека,
фенол,
нафталин,
фенантрен
Фенол, нафталин,
фенантрен
Нафталин


13) цех кристали-
ческого нафталина
(дистилляция,
разливка, расфа-
совка, упаковка)

Фенол, нафталин


14) цех обогаще-
ния антрацена
(кристализаторы,
насосные, расфа-
совка)

Возгоны
каменноугольной
смолы и пека


15) цех фталевого
ангидрида (дисти-
ляция, насосные,
расфасовка,
погрузка)

Нафтохинон, фта-
левый ангидрид,
малеиновый ангид-
рид


16) цех ректифи-
кации бензола
отделение ректи-
фикации.
Сборники«"бензи-
не"»и«"дебензи-
не", тяжелого
бензола, полиме-
ров, беспламенная
печь, сепаратор,
моечные аппараты,
мерники.
Склад пиридиновых
оснований (насос-
ные, места раз-
ливки в тару)
Нейтрализатор,
сепаратор, мерник
пиридиновых осно-
ваний

Бензол, ксилол,
толуол, сероугле-
род

Бензол, фенол,
нафталин
Пиридин
 

  Пиридин, фенол,
нафталин,
цианистый водород


17) амиачнообес-
феноливающие цехи
(колонны, отстой-
ники, скрубберы,
аппаратные)

Аммиак, фенол


18) цех биохими-
ческой очистки
(отстойники, мас-
лоотделители, ус-
реднители, аэро-
тенки, сборники
очищенных вод,
насосные, аппарат-
ные)

Аммиак, фенол,
нафталин, цианис-
тый водород


19) цех улавлива-
ния германия (от-
стойники, насосы,
выгрузка фусов,
бачок с формали-
ном, вакуум-филь-
тры, вибросито,
барабан)

Фенол, формаль-
дегид, аммиак,
пыль


2. Производство агломерата и железорудных окатышей:

1) подготовка и
транспортированиешихтовых материа-
лов

Пыль

При подготовке и
транспортировании
извести также
свободная окись
кальция

2) спекание (об-
жиг), дробление,
охлаждение, сор-
тировка и выдача
готовой продук-
ции, тракт горя-
чего возврата,
пылегазоочистные
устройства

Пыль, окись
углерода 

При использовании
серосодержащих
материалов также
сернистый ангидрид

3) эксгаустерное
отделение

Окись углерода


3. Доменное производство:

1) литейный двор,
поддоменник

Пыль, окись
углерода

                 --/--

2) тракт
шихтоподачи

Пыль, окись
углерода

При использовании
офлюсованного
сырья также
свободная окись
кальция

4. Ферросплавное производство:

1) шихтоподгото-
вительные цехи

Пыль

Также на всех
этапах в производ-
ствах:
феррохрома-окислы3
и 6-валентного
хрома;
ферромарганца-
окислы марганца в
виде аэрозолей
дезинтеграции и
конденсации;
феррованадия-пяти
и трехокиси вана-
дия в виде аэрозо-
лей дезинтеграции
и конденсации;
феромолибдена-
растворимых и не-
растворимых соеди-
нений молибдена;
ферровольфрама -
пыли и другие

2) участки печей,
оборудованных
самоспекающимися
электродами

Пыль, окись угле-
рода, возгоны ка-
менноугольных
смол, пеков, три,
черыте бензпирен


3) участки хране-
ния ферросилиция

Мышьяковистый и
фосфористый водо-
род, сероводород,
ацетилен


5. Сталеплавильное производство:

1) шихтовый двор
и люнкеритное от-
деление

Пыль


2) миксерное от-
деление

Пыль, окись
углерода

В зависимости от
марок выплавляе-
мых сталей

3) печной пролет

Пыль, окись
углерода

Также входящие в
их состав вредные
вещества

4) разливочный
пролет

Пыль, окись
углерода

В зависимости от
марок выплавляемых
сталей, защитных
смесей и материа-
лов для внепечной
обработки, также
входящие в их сос-
тав вредные ве-
щества

5) участок
подготовки ковшей

Пыль, окись
углерода


6) шлаковое
отделение

Пыль


7) цехи и участки
подготовки соста-
вов

Пыль


6. Прокатное производство:

1) участки нагре-
вательных печей и
колодцев

Окись углерода,
сернистый ангид-
рид

Также вредные ве-
щества, входящие
в состав нагрева-
тельного металла

2) становый про-
лет (вальцовка,
обрезание, клей-
мовка)

Пыль, окись
углерода

Также вредные ве-
щества, входящие
в состав обрабаты-
ваемой стали

3) участок
холодильника

Окись углерода,
сернистый ангид-
рид


4) участок
удаления пороков

Пыль

Также вредные ве-
щества, входящие
в состав обрабаты-
ваемой стали, при
огневой зачистке
дополнительно
окись углерода и
сернистый ангидрид

5) участок
травления

Пары и аэрозоли
кислот и щелочей


6) участок
покрытий

Вредные вещества
с учетом состава
покрытий


7) маслоподвалы

Аэрозоль масла,
окись углерода


8) машинные залы

Ртуть


7. Трубное производство:

1) рабочее место
нагревальщика и
подручных

Пыль, окись
углерода


2) рабочее место
вальцовщика и подручных, опера-
торов на прошив-
ных, автоматичес-
ких, раскатных,
непрерывной про-
катки на оправку,
пилигримовых ста-
нах

Пыль, окись
углерода


3) ручное место
прессовщика и
подручных

Пыль


4) рабочее место
оператора колиб-
ровочного, редук-
ционного стана

Пыль


5) рабочее место
сварщика на уста-
новках непрерыв-
ной печной сварки
труб, станах
электросварки труб сопротивле-
нием, токами
высокой частоты,
оплавлением,
плоскосматываемых
двухшовных

Пыль


6) рабочее место
дробеструйной и
пескоструйной
установки

Пыль


7) рабочее место
сварщика на ста-
нах электросварки
под слоем флюса

Пыль, окислы
марганца


8) рабочее место
оператора листо-
загибочной машины

Пыль


9) рабочее место
у абразивного
станка

Пыль


10) рабочее место
оператора уста-
новки для очистки
труб от флюса, у
станка обработки
труб после сварки
под слоем флюса

Пыль, окислы
марганца


11) рабочее место
загранщика и под-
ручных, оператора
центробежной ма-
шины, оператора
полунепрерывной
отливки труб

Пыль, окись
углерода


12) рабочее место
стерженщика, бун-
керовщика в сме-
сеприготовитель-
ном отделении

Пыль


13) рабочее место
промасловщика

Аэрозоль масла


14) рабочее место
травильщика

Кислота соляная,
серная, азотная,
фтористый водород


15) рабочее место
оцинковщика

Окись цинка


8. Метизное производство:

1) участки травления

Аэрозоли кислот
и щелочей


2) участки
покрытий

Вредные вещества,
входящие в состав
покрытий


3) участки произ-
водства электро-
дов и порошковой
проволоки

Пыль

Также вредные ве-
щества, входящие
в состав исполь-
зуемых материалов
в зависимости от
рецептуры

4) прочие участки

Пыль

На участках мокро-
го волочения также
продукты термо-
деструкции масел

9. Производство железных порошков:

1) размольнозаго-
товительные отде-
ления

Пыль

Также сажа если
она используется

2) термическое
отделение

Пыль, окись
углерода


3) отделение
брикетирования

Пыль

Также возгоны
пеков и 3, 4-
бензпирен при
использовании
пеков

4) участки полу-
чения порошков
хлоридным методом

Пыль, хлористый
водород, фторис-
тый водород


10. Переработка вторичных черных металлов:

1) рабочее место
газорезчика, бур-
щика стальных массивов

Пыль, окись
углерода

Также вредные ве-
щества, входящие
в состав стали

2) рабочее место
резчика на плаз-
менных установках

Пыль, окись
углерода, окислы
азота, озон

Также вредные ве-
щества, входящие
в состав стали

3) рабочее место
газорезчика судо-
вого лома

Пыль, озон,
окислы азота,
свинец

Также вредные ве-
щества, входящие
в состав стали

4) рабочее место
сталевара, под-
ручных, крановщи-
ка в элекростале-
вавильных цеха

Пыль, окись углерода, акролеин

Также вредные вещества, входящие в состав стали

5) рабочее место
операторов уста-
новок дробления
чугуна, копров-
щиков, пакетиро-
вочных и брикети-
ровочных пресов,
сортировщика
стружки

Пыль


6) рабочее место
машинистов, паке-
тировочных и бри-
кетировочных прессов, устано-
вок дробления чу-
гуна

Пыль, аэрозоль,
масла


7) рабочее место
машинистов мосто-
вых кранов

Пыль, окись угле-
рода, сернистый
ангидрид

Также вредные ве-
щества, входящие
в состав исполь-
зуемых материалов

11. Производство огнеупоров:

1) огнеупорное
производство

Пыль

В печных отделе-
ниях также окись
углерода, сернис-
тый ангидрид

2) смолодоломито-
вые, смоломагне-
зитовые цехи

Пыль

На участках дози-
рования, смешения,
прессования, скла-
де готовой продук-
ции также смоло-
доломитовая пыль,
возгоны каменно-
угольных смол и
пеков

3) цеха огнеупор-
ных бетонов

Пыль

На участках вароч-
ных котлов и сушил
также фосфорная
кислота

4) цехи теплоизо-
ляционных вклады-
шей

Пыль

На участках прес-
сового отделения
и сушил также фор-
мальдегид

5) цехи цирконие-
вых огнеупоров

Пыль

На участках кис-
лотного отделения
также соляная кис-
лота

     С учетом специфики конкретных предприятий Преречень основных вредных веществ, подлежащих контролю, должен дополняться.

Приложение 4                
к санитарно-эпидемиологическим      
правилам и нормам "Санитарно-      
эпидемиологические требования      
к содержанию и эксплуатации объектов  
черной металлургии"           

              Допустимые величины температуры,
             относительной влажности и скорости
      движения воздуха в рабочей зоне производственных
         помещений в теплый период года для районов
         со средней температурой воздуха в 13 часов
                самого жаркого месяца до 25 о С

                                             Таблица 1 

Категория
работ

Темпе-
ратура
воз-
духа,  о С
1)

Относи-
тельная
влаж-
ность, %
2)

Скорость движения
воздуха, м/с,
в помещениях

с незна-
чительными
избытками
явного
тепла

со значи-
тельными
избытками
явного
тепла

Легкая I

Не более
28

Не более
55 при 28 о С

0,2-0,5

0,2-0,5

Средней
тяжести
Па



0,3-0,7

Средней
тяжести
Пб


0,3-0,7

0,5-1,0

Тяжелая
III

Не более
26

Не более
65 при 26 о С



       1) температура воздуха на постоянных рабочих местах и вне постоянных рабочих мест в помещениях с незначительными избытками явного тепла не должна превышать более чем на 3 о С, а в помещениях со значительными избытками явного тепла более чем на 5 о С среднюю температуру наружного воздуха в 13 часов самого жаркого месяца. При этом на постоянных рабочих местах превышение указанных в таблице величин не допускается;
     2) при понижении температуры воздуха допускается повышать относительную влажность воздуха из расчета 5 процентов (далее - %) на 1 о С; но не более чем до 75%.

         Допустимые величины температуры, относительной
    влажности и скорости движения воздуха в рабочей зоне
     производственных помещений в теплый период года для
     районов со средней температурой воздуха в 13 часов
                самого жаркого месяца до 25  о С

                                                   Таблица 2 

Кате-
гория
работ

Температура воздуха,  о С
в помещениях  1)

Относи-
тельная
влаж-
ность, %
2)

Скорость
движения
воздуха,
м/с, в
помещениях 3)

с незначи-
тельными
избытками
явного
тепла

со значи-
тельными
избытками
явного
тепла


Легкая I

Не более 31  не более 33

Не более 30  не более 32

Не более
50 при
29-33  о С

0,2-0,5

Средней
тяжести
Па


0,5 при
28 о С 

Средней
тяжести
Пб


0,9 при
28 о С

Тяжелая
III

Не более 29  не более 31


1,3 при
28 о С

     1) температура воздуха в помещениях не должна превышать среднюю температуру наружного воздуха в 13 часов самого жаркого месяца на постоянных рабочих местах и вне постоянных рабочих мест в помещениях с незначительными избытками явного тепла не должна превышать более чем на 3 о С , при тяжелой работе более чем на 1 о С, а в не постоянных  рабочих местах более чем на 5  о С. При этом на постоянных рабочих местах превышение указанных в таблице величин не допускается;
     2) при понижении температуры воздуха ниже 29 о С допускается повышать относительную влажность воздуха из расчета 5% на 1 о С; но не более чем до 75 о С;
     3) для работ средней тяжести и тяжелых при температуре воздуха ниже или выше 28  о С, но не более допустимых величин, скорость движения воздуха следует соответственно понижать или повышать из расчета 0,2 м/с на 1  о С с учетом категории работ, но при этом она должна составлять не менее 0,3 м/с.

Приложение 5                
к санитарно-эпидемиологическим      
правилам и нормам "Санитарно-      
эпидемиологические требования      
к содержанию и эксплуатации объектов  
черной металлургии"           

             Допустимые величины температуры и
   скорости движения воздуха при воздушном душировании

                                           Таблица 1 

Кате-
гория
тяжести работы

Темпе-
ратура
воздуха
в рабо-
чей зо-
не,  о С

Скорость движения воздуха, м/с

Температура воздуха в
душирующей струе,  о С, при
интенсивности теплового
облучения, Вт/м 2

350

700

1400

2100

2800

Легкая

До 28

1

2

3

3,5

28

-

-

-

24

28

-

-

21

26

28

-

16

24

26

27

-

20

24

25

Средней
тяжести

До 28

1

2

3

3,5

27

28

-

-

22

24

27

28

-

21

24

25

-

16

21

22

-

-18

19

Тяжелая

До 26

2

3

3,5

25

26

-

19

22

23

16

20

22

-

18

20

-

17

19

     1) интенсивность теплового облучения следует принимать как среднюю за время облучения в течение часа из максимальных уровней по каждой рабочей операции в периоды облучения от 350 Вт/м 2 до 2800 Вт/м 2 ;
     2) приведенные нормируемые величины температуры и скорости движения воздуха соответствуют максимальной скорости движения воздуха и минимальной температуре на участке наиболее интенсивного облучения работающего. При этом душирующая струя не должна воздействовать на работающих, не подвергающихся тепловому облучению;
     3) при суммарной длительности теплового облучения 15-30 минут в течение часа работы превышение приведенных величин температуры воздуха душирующей струи не допускается. Ее следует понижать из расчета 0,4  о С на 1  о С повышения указанных в таблице значений температуры воздуха рабочей зоны, но не ниже 16  о С.
     При длительности теплового облучения менее 15 минут или более 30 минут в течение часа работы величину температуры душирующей струи допускается принимать соответственно на 2 о С выше или ниже соответствующих значений по таблице 1;
     4) для промежуточных значений интенсивности теплового облучения температура воздуха душирующей струи определяется интерполяцией.

         Режим работы в зависимости от интенсивности
                  теплового облучения  1)

                                                 Таблица 2 

Максимальная
продолжитель-
ность облуче-
ния

Итенсивность теплового обучения Вт/м 2

350

700

1050

1400

1750

2100

2450

2800

однократно,
мин

20

15

12

9

7

5

3,5

2,5

суммарно в
течение часа,
мин

45



30



15


       1) для промежуточных значений интенсивности теплового облучения, максимальная продолжительность облучения определяется интерполяцией.

            Допустимая продолжительность однократной
           непрерывной работы и необходимое время отдыха
                   при выполнении ремонтных работ

                                                    Таблица  3 

Температура
воздуха,  о С

Продолжительность,
мин

Соотношение
времени работы
и отдыха

работы

отдыха

28

36

24

1,50

30

34

25

1,35

32

32

26

1,20

34

30

27

1,10

36

28

28

1,00

38

26

29

0,90

40

24

30

0,80

     1) перерывы необходимо проводить в местах отдыха с оптимальными метеорологическими условиями.

Приложение 6                
к санитарно-эпидемиологическим      
правилам и нормам "Санитарно-      
эпидемиологические требования      
к содержанию и эксплуатации объектов  
черной металлургии"           

               Нормы освещенности и качественные
              показатели искусственного освещения

     Таблица 1

Наимено-
вание
поме-
щений,
участков,
оборудо-
вания

По-
верх-
ность,
для
кото-
рой
нор-
ми-
рует-
ся
осве-
щен-
ность

Плос-
кость,
для
кото-
рой
нор-
ми-
рует-
ся
осве-
щен-
ность

Раз-
ряд
и
под-
раз-
ряд
по
СНиП

Нормируемая освещенность, лк

По-
ка-
за-
те-
ль
ос-
леп-
лен-
нос-
ти,
не
бо-
лее 

Коэ-
ффи-
ци-
ент
пу-
ль-
са-
ции,
%
не
бо-
лее

До-
пол-
ни-
те-
ль-
ные
ука-
за-
ния

од-
но
об-
щее
ос-
ве-
ще-
ние

комбини-
рованное
освещение

Об-
щее
и
мест-
ное

об-
щее

          Механическая обработка руд и материалов
                Отделение вагоноопрокидывателей

Площадка
обслужи-
вания

на
полу

гори-
зон-
таль-
ная

Y
III
а

100
**

60

30




Вагонооп-
рокидыва-
тель

на ва-
гоне

вер-
ти-
каль-
ная

Y
III
б

50






Отделение
бункеров

на
при-
емной
ре-
шетке

гори-
зон-
таль-
ная

Y
III
б

50






Бункер

в
зоне
шу-
ровки

-"-

Y
III
б

50






Эстакада
над бун-
керами
вне
здания

на
при-
емной
ре-
шетке

-"-

XI

10






Места
погрузки
и выгруз-
ки руды,
материа-
лов вне
здания

на
полу,
в
тран-
шее

гори-
зон-
таль-
ная

XI

10






                      Помещения конвейеров

Конвейерыв цехах

на
ленте

гори-
зон-
таль-
ная

Y
III
б

20





Ос-
ве-
щен-
ность
при-
веде-
на
для
ламп
нака-
лива-
ния

Конвейеры
в галере-
ях и тон-
нелях

на
ленте

-"-

Y
III
в

10





- / -

Натяжные
станции

на ме-
ха-
низ-
мах

верти-
каль-
ная

Y
III
б

20





- / -

Приводы
конвейе-
ров

на
при-
водах

гори-
зон-
таль-
ная

Y
III
а

30



60

20

- / -

Конвейер-
ные весы

на  
шкале
весов

верти-
каль-
ная

Y
III
б

20





- / -

Проходы у
конвейе-
ров

на
полу

гори-
зон-
таль-
ная

-

10





- / -

Отделения
грохоче-
ния и
сортиров-
ки

на
обо-
рудо-
ва-
нии,
ре-
шет-
ках
на
полу,
про-
ходах

- / -

YI

150



60

20


Отделение дробления

на
обо-
рудо-
вании

Верти-
каль-
ная,
гори-
зон-
таль-
ная

YI

150



60

20


Закрытые 
склады
сыпучих
материа-
лов

на
полу

гори-
зон-
таль-
ная

-

20





Ос-
ве-
щен-
ность при-
ве-
дена
для
ламп
на-
кали-
ва-
ния

Открытые
эстакады
над бун-
керами,
склады

на
при-
емной
ре-
шет-
ке,
на
полу

-/-

XI

10






             Помещения машинных залов, КИП,
        пультов управления, щитов контроля

Фасады щитов в
помеще-
ниях, КИП, пульты
управле-
ния, в
оператор-
ских и
диспет-
черских

на
при-
бо-
рах

в
плос-
кости
распо-ложе-
ния
при-
боров

IVг

150



40

20


Задняя
сторона
щитов

на
при-
борах

верти-
каль-
ная

Y
III
б

50






Машинные
залы

на
обо-
рудо-вании

гори-
зон-
таль-
ная

IVг

150



40

20


                   Коксохимическое производство
             Углеподготовительный цех и отделение
          коксосортировки (смотри раздел "Механическая
                  обработка руд и материалов")
                 Коксовый и пекококсовый цехи»

Помещение
механиз-
мов уго-
льной
башни

на
меха-
низ-
мах

гори-
зон-
таль-
ная

Y III а

75



60

30


Верх пе-
чей кок-
совых и
пекокок-
совых
батарей,
коксовы-
талкива-
ющая и
двере-
съемная
машины,
помеще-
ние на-
сосов ту-
шильных
башен

на    загрузоч-
ных лю-
ках,
на
обо-
рудо-
вании

гори-
зон-
таль-
ная
и
верти-
каль-
ная

VI

150



60

30


Промежу-
точные и
концевые
площадки,
коридоры
газопро-
водов
вдоль пе-
чей, кан-
товочные
площадки
и площад-
ки обслу-
живания

на
полу

гори-
зон-
таль-
ная

Y III б

50






Аппарату-
ра в ка-
бине ма-
шиниста
двере-
съемной и
коксовы-
талкиваю-
щей маши-
ны

на
аппа-
рату-
ре

в
плос-
кости
рас-
поло-
жения
аппа-
ратов

IVг

150



40

20


Фасады
коксовых
и пеко-
коксовых
батарей с
машинной
и коксо-
вой сто-
роны, двери
батарей

на
двери

вер-
тика-
льная

VII

200



40

20


Установка
сухого
тушения
кокса
(УСТК)

на
шка-
лах
при-
боров

в плос-
кости
распо-ложе-
ния
при-
боров

IVг

150



40

20


Площадки
обслужи-
вания
УСТК

на
полу

гори-
зон-
таль-
ная

Y III в

30






                       Химические цехи      

Редук-
ционно-
хлади-
тельная
установка

на
обо-
рудо-
вании

гори-
зон-
таль-
ная

YIIIа

75



60

20


Помещение насосов

-"-

-"-

VI

150



60

20


Стол для
анализа,
трубчатые газовые
холодиль-
ники

на сто-
ле, на
шка-
лах
при-
боров

гори-
зон-
таль-
ная,
в
плос-
кости
рас-
поло-
жения
при-
боров

150



40

20


Техноло-
гические
площадки
холодиль-
ников

на полу

гори-
зон-
таль-
ная

YIIIб

50






Площадка
обслужи-
вания
наружного
оборудо-
вания

-"-

-"-

XIII

2






                        Цех улавливания

Места установ-
ки цент-
рифуг,
аммиач-
ные ко-
лонки

на
обору-
дова-
нии

гори-
зон-
таль-
ная

YIIIа

75



80

30 


Оборудо-
вание
пириди-
новой
установ-
ки обес-
феноли-
вающий
скуббер,
оборудо-
вание
улавли-
вания
молока,
помеще-
ния на-
сосов,
теплооб-
менни-
ков, места
отбора
проб

-"-

-"-

VI

150



80

30


Площадки
обслужи-
вания,
сатура-
торы для
улавли-
вания
молока,
сборники
маточно-
го раст-
вора,
паропе-
регрева-
тели,
вентиля-
торные
помеще-
ния

На
пло-
щадке
обслу-
жива-
ния,
на
обору-
дова-
нии

гори-
зон-
таль-
ная

YIIIб

50






Места установ-
ки тер-
мометров

На
шкале
термо-
метра

В
плос-
кости
рас-
поло-
жения
тер-
мо-
мет-
ров

150



40

20


Места
погрузки
продук-
тов в
вагоны и
цистерны

На
полу,
уровне
жид-
кости

гори-
зон-
таль-
ная

YIIIб

50






Площадки
обслужи-
вания
наружных
баков,
градирни
для мас-
ла

На полу,
уровне
жид-
кости
на по-
лу

гори-
зон-
таль-
ная

ХI

10






                    Цех очистки от сероводорода

Места
установ-
ки аппа-
ратуры,
помеще-
ния
вакуум-
фильт-
ров,
нейтра-
лизато-
ров, пе-
касбор-
ников для при-
готовле-
ния раство-
ров,
компрес-
соров,
сухой серо-
очистки

На ме-
ханиз-
мах,
обору-
дова-
нии

гори-
зон-
таль-
ное

YI

150



60

20


                       Смолоперегонный цех

Помеще-
ния на-
сосов
трубча-
тых пе-
чей и
подачи
в кубы,
места
установ-
ки аппа-
ратуры в
монжус-
ном от-
делении,
сборники смолы,
помеще-
ния
кристал-
лизато-
ров,
прессов,
центри-
фуг,
моечных
аппара-
тов

На
обору-
дова-
нии

гори-
зон-
таль-
ное

YI

150



60

20


Площадка
обслужи-
вания
реакто-
ров

На
полу 

гори-
зон-
таль-
ное

У
IIIб

50






Помеще-
ния
сливных
тарелок

На
обору-
дова-
нии

гори-
зон-
таль-
ное

Y
IIIа

75



60

20


Площадки обслужи-
вания
оборудо-
вания вне
здания

На
полу

гори-
зон-
таль-
ное

XI

10






                           Цех ректификации

Места
установ-
ки ука-
затель-
ных сте-
кол, мо-
номет-
ров,
контроля
техноло-
гическо-
го про-
цесса,
уровней
расхода
жидкос-
тей

На
стек-
лах,
смот-
ровых
фо-
на-
рях,
моно-
мет-
рах

верти-
каль-
ная

Y в

150



40

20


Места
установ-
ки обо-
рудова-
ния

На
обо-
рудо-
вании

Гори-
зон-
таль-
ное

Y
IIIб

50






Места
спуска
жидкос-
тей, ус-
тановки
задви-
жек,
кранов

На
обо-
рудо-
вании

гори-
зон-
таль-
ное

YI

150



60

20


                   Цех кумароновой смолы

Установ-
ка кума-
роновой
смолы,
маслоот-
делитель

На
обо-
рудо-
вании

гори-
зон-
таль-
ное

YI

150



60

20


Отделе-
ние мер-
ников
конден-
саторов,
питомни-
ки био-
химичес-
кой ус-
тановки

На
обо-
рудо-
вании

гори-
зон-
таль-
ное

Y
IIIа

75



80

20


Первич-
ные отс-
тойники,
биобас-
сейны

На
уров-
не
жид-
кости

гори-
зон-
таль-
ное

Y IIIв

30






Площадки обслужи-
вания,
погру-
зочные,
навесы
для от-
мывания
мешков,
склад
твердой
кумаро-
новой
смолы,
бассейны
вне зда-
ния

На
полу

гори-
зон-
таль-
ная

XII

5






        Производство агломерата и железорудных окатышей

Приемное
устрой-
ство,
отделе-
ние кок-
содроб-
ления,
подго-
товки
извест-
няка,
шихтовое
отделе-
ие

Смот-
ри
раз-
дел
"Ме-
хани-
чес-
кая
об-
ра-
бот-
ка
руд
и
мате-
риа-
лов"









Отделе-
ние сме-
сителей и оком-
ковате-
лей

На
полу

Гори-
зон-
таль-
ная

Y
IIIа

75



60

20


Спека-
тельный
зал аг-
ломера-
ционной
машины

На
ленте
и при-
воде
агло-
машины

Гори-
зон-
таль-
ная

YI

150



60

20


Отделе-
ние
обжига
окатыщей

Место
заг-
рузки
и выг-
рузки
печи

Гори-
зон-
таль-
ная

YI

150



60

20


Эксгаус-
терное и
дымосос-
ное от-
деление

На
полу 

Гори-
зон-
таль-
ная

YI

150



60

20


Площадки
батарей-
ных цик-
лонов

На
полу

Гори-
зон-
таль-
ная

Y
IIIв

30






Привод и
ролико-
вые
опоры:










Открытые
площадки

На
полу

Гори-
зон-
таль-
ная

Y IIIб

50






Площадки
в зда-
ниях

На
полу

Гори-
зон-
таль-
ная

YI

150



60

20


Отделе-
ние мас-
лосмазки

На
полу и
обо-
ру-
дова-
нии

гори-
зон-
таль-
ная

Y
IIIа

75



60

20


Насосное
отделе-
ние,
монтаж-
ные и
ремонт-
ные пло-
щадки,
вулкани-
зацион-
ная мас-
терская

На
полу

гори-
зон-
таль-
ная

YI

150



60

20


                   Сооружения вне здания

Сгусти-
тели и
отстой-
ники

На
пере-
ход-
ных
пло-
щад-
ках

гори-
зон-
таль-
ная

XIII

2






Площадка батарей-
ных цик-
лонов

На
полу

гори-
зон-
таль-
ная

XII

5






Хвосто-
вая
часть
аглома-
шины

Ленты
кон-
тей-
нера,
охла-
дите-
ль

гори-
зон-
таль-
ная

X

30






Места
уборки
просыпи,
погрузки
агломе-
рата,
руды и
других
материа-
лов

На
полу

гори-
зон-
таль-
ная

XII

5






                     Доменное производство

Подбун-
керное
помеще-
ние,
места
уборки и
загрузки
мусора
скиповой
ямы,
подъем-
ник кок-
совой
мелочи

На
полу,
окнах
заг-
руз-
ки,
на
обо-
рудо-
вании

Гори-
зон-
таль-
ная,
вер-
ти-
каль-
ная

X
IIIб

50






Рельсо-
вые пути
скипово-
го подъем-
ника

На
голо-
вке
рель-
са

гори-
зон-
таль-
ная

XII

5






Загру-
зочное
устрой-
ство
доменной
печи

На
обо-
рудо-
вании

вер-
ти-
каль-
ная

XI

10






Рабочая
площадка литейно-
го дво-
ра, рай-
он чу-
гунной и
шлаковой
летки

На
жело-
бе
чугу-
на или
шла-
ка, на
ленте

Гори-
зон-
таль-
ная,
вер-
тика-
льная

YII

200



40

20


Чугуно-
возные и
шлако-
возные
пути,
хозяйст-
венный
путь

На пу-
тях,
под
шах-
тами
двора

гори-
зон-
таль-
ная

X

30






Фурмен-
ная зона

На
фурме

верти-
каль-
ная

YI

150



60

20


Проходы
вокруг
печи и
площадка
перед
печью

На
полу

гори-
зон-
таль-
ная

-

50






Воздухо-
нагрева-
тели,
помеще-
ния
электро-
фильт-
ров,
шахта
лифта

На
арма-
туре,
на
полу,
на
нап-
рав-
ляю-
щих

гори-
зон-
таль-
ная
верти-
каль-
ная

Y
IIIб

50






Кабина
лифта

На
полу

гори-
зон-
таль-
ная

Y
IIIа

75






Внутрен-
ние пло-
щадки
обслужи-
вания
печей,
воздухо-
нагрева-
телей,
лестницы

На
полу

гори-
зон-
таль-
ная

Y
IIIб

50






Наружные
площадки
обслужи-
вания

На
пло-
щад-
ках и
сту-
пенях

гори-
зон-
таль-
ная

XIII

2






Постано-
вочные
пути для
ковшей

На
полу,
голо-
вке
рель-
са

гори-
зон-
таль-
ная

Y
IIIа

75






Место
заливки
чугуна на раз-
ливочной
машине

На
во-
ронке

гори-
зон-
таль-
ная

YII

200






Проход у
конвейе-
ра

На
полу

гори-
зон-
таль-
ная

50






Привод-
ная станция
разли-
вочной
машины

На оборудова-
нии

гори-
зон-
таль-
ная

Y
IIIа

75






Помеще-
ние при-
готовле-
ния из-
вестко-
вого
молока

На
полу

гори-
зон-
таль-
ная

Y
IIIб

50






Установ-
ка для
опрыски-
вания
шлаковых
ковшей

На дне ковша

гори-
зон-
таль-
ная

Y
IIIб

50






Склад
слитков
чугуна

На
полу

гори-
зон-
таль-
ная

-

50






Площадка
ремонта
ковшей и
утепли-
телей 

На дне и
сте-
нах
ков-
шей

В
плос-
кости
ре-
монта
ков-
шей

Y
IIIа

75






                   Производство ферросплавов 

Закрытые склады
шихты,
руды и
флюсов,
помеще-
ние до-
зирова-
ния
смеси

Смотри раздел "Механическая обработка
руд и материалов"

Рабочие
площадки
печей,
летки и
места
гранули-
рования
ферросп-
лавов и
разливки
пекопла-
вители



YII

200






Места
чистки и
ремонта
ковшей



YI 

150



60

20


Смеси-
тели



Y
IIIа

75



60

20


Площадка
наращи-
вания
электро-
дов



YI 

150



60

20


Прессы:
Верхняя
площадка

На
обо-
рудо-
вании

Гори-
зон-
таль-
ная

Y
IIIа

75



60

20


Элева-
торы,
тележки,
лотки

Места
заг-
рузки
мас-
сы, на
лотке

Гори-
зон-
таль-
ная

YI

150



60

20


Ножницы,
ножи

На
ножах

вер-
ти-
каль-
ная

150



40

20


Рольган-
ги холо-
дильни-
ков



YI 

150






Проходы
между
печами,
места
погруз-
ки в от-
делении
графита-
ции



Y
IIIа

75






Торцовые
пилы,
фрезер-
ные и
токарные
станки
для об-
работки
электро-
дов



150






Контро-
льные
столы,
весы



150






места
упаковки



150



40

20


Проходы



-

50






                      Алюмотермитные цехи 

Низ об-
жиговых
печей
2-я ра-
бочая и
3-я пло-
щадки,
смотро-
вые ок-
на, вен-
тили



Y
III а

75






Пролеты
загрузки стаканов концен-
тратами,
очаги не
печной
плавки



YI 

150






Водяные
холоди-
льники



Y
III а

75






Столы
сорти-
ровки



IY в

200






Места
упаковки
переве-
шивания



150






                 Сталеплавильное производство
                     Мартеновские цеха

Миксер:
Места
заливки
и слива,
цапфы
ковшей
чугуно-
возов,
площадки
обслужи-
вания 

На
ковше
и
гор-
лови-
не
мик-
сера,
на
цап-
фах,
на
полу

Вер-
ти-
каль-
ная,
гори-
зон-
таль-
ная

YII 

200



40

20


Электро-
привод  миксера

На
обо-
рудо-
вании

гори-
зон-
таль-
ная

Y
IIIа

75



60

20


Помещение весов



150



40

20


Проходы



  -

50






Места
загрузки
мартенов-
ской пе-
чи, пере-
дняя сто-
рона пе-
чей, же-
лоба для
заливки
чугуна



YII

200






Стеллажи
или ва-
гоны с
мульдами



YI 

150






Желоба
для вы-
пуска
стали и
шлака из
мартенов-
ской пе-
чи, стен-
ки печи у
выпускно-
го отвер-
стия



YII

200






Форсунки,
площадка
двигате-
лей аппа-
ратов и
обслужи-
вания га-
зопрово-
дов



YIIIа

75






Разливоч-
ный про-
лет



YII

200






Участок
ремонта
ковшей,
уборочный
пролет



YI 

150






Места
гидравли-
ческой
очистки
изложниц,ремонта и
подготов-
ки, места
установки
изложниц
на тележ-
ки, меха-
нической
очистки и
покраски



YI 

150






Смоловар-
ка со
смолохра-
нилищем



Y
IIIа

75






Места
раздева-
ния
слитков в
стриппер-
ном отде-
лении



YI 

150






Склад
изложниц



Y
IIIа

75






Оборудо-
вание
котлов-
утилиза-
торов



Y
IIIб

50






                         Конвертерные цехи

Миксер,
участок
ремонта
ковшей,
отделение
разливки
шлаков и
извлече-
ния ме-
таллов,
отделение
разливки

Смот-
ри
раз-
дел
"Мар-
тено-
вские
печи"









Горловина конверте-
ра при
заливке и
выливке
металла



Y
II

200






Фурменная
зона



YI 

150






Места
подготов-
ки ремон-
та ковшей



YIб

150






Установка для ос-
ветления
воды обо-
ротного
цикла га-
зоочистки



Y
IIIа

75






Проходы



_

50






                Электросталеплавильные цеха

Площадки
перед
печью,
загру-
зочные
окна пе-
чи, же-
лоба и
шлаковые
коробки
для
выпуска
шлака



YII

200






Канава
для
изложниц



YI 

150






Проходы



-

50






Установ-
ка не-
прерыв-
ной раз-
ливки
стали:










Промежу-
точный
ковш,
верх
криста-
лизато-
ра, ро-
ликовые
клети,
зоны
резки
слитков

На крышке ковша, на ме-
талле,
на ро-
ликах

Гори-
зон-
таль-
ная,
вер-
ти-
каль-
ная

YII

200






Пол пло-
щадки,
криста-
лизатор и зона
охлажде-
ния,
площадки
приводов

На
полу,
на
стенке крис-
тали-
зато-
ра и
роли-
ках,
на
обо-
рудо-
вании

-/-

Y
IIIб

50






контова-
тель

На
обору-
дова-
нии

Гори-
зон-
таль-
ная

Y
IIIа 

75



60

20


Места
склади-
рования
слитков



Y
IIIа

75






                       Прокатное производство
                      Цехи горячего проката

Нагрева-
тельные
колодцы:
Верх ко-
лодцев

На
крыш-
ках

Гори-
зон-
таль-
ная

YII

200






Дымовые
клапаны,
уравно-
вешиваю-
щие уст-
ройства
рекупе-
раторов,
дроссели
горелок
и другие

На
обо-
рудо-
вании

-/-

Y
IIIб

50






Помеще-
ния вен-
тилято-
ров 



Y
IIIа

75






Проходы,
площадки
лазов,
шлаковые
коридо-
ры, мес-
та спус-
ка и
уборки
шлака



-

50






Методи-
ческие
печи:
Толкате-
ли фор-
сунки 

На уров-
не ме-
тал-
ла, на
полу

Гори-
зон-
таль-
ная

YI

150






Окна
загрузки
и выг-
рузки

На стен-
ке печи

Вер-
ти-
каль-
ная

YII

200






Зольники
и пред-
топочные
прост-
ранства

На
полу

гори-
зон-
таль-
ная

Y
IIIб

50



40 

20 


Камерные
печи



YI 

150






Проходы



-

50






Пути движения
тележки
и места
погрузки
и разг-
рузки
слитков;

На роли-
ках









Рольган-
ги, транс-
портеры
с самос-
ветящим-
ся ме-
таллом;

На вал-
ках


YII

200






Валки
клетей

про-
водах









Рольган-
ги,
транс-
портеры
не с са-
мосветя-
щимся
металлом

На
роли-
ках


Y
IIIа

75






Обжим-
ные, за-
готовоч-
ные, сорто-
вые,
толсто и
средне-
листовыетаны

На
цифер-
блате
нажим-
ных
уст-
ройств


IYб

200

500





Непре-
рывные
листовые
станы
горячей
прокатки

На
цифер-
блате
нажим-
ных
уст-
ройств


150

200





Качаю-
щиеся
столы,
кантова-
тели,
манипу-
ляторы,
петлеоб-
разова-
тели, рабочие
зоны
вальцов-
щиков

На
обо-
рудо-
вании
со
сто-
роны
пос-
тов
управ-
ления


YII

200






Оборудо-
вание
приводов
станков
и прохо-
ды около
них

На
обо-
рудо-
вании, на
полу


Y
IIIа

75






Моталки
непре-
рывных
листовых
станов,
холоди-
льники

В
зоне
зап-
равки
ленты, на
стел-
лажах


YII

200






Ножницы,
пилы и
прессы
горячей
резки:
Зоны
резания

На ме-
талле

Гори-
зон-
таль-
ная

YII

200



40

20


Мерные
шкалы

На
шкале

вер-
ти-
каль-
ная

150






Ножницы,
пилы и
прессы
холодной
резки:










Зоны
резания

На
метал-
ле

Гори-
зон-
таль-
ная

150



40

20


Мерные
шкалы

На
шкале

вер-
ти-
каль-
ная

Y б

150






Правиль-
ные ма-
шины

На
роли-
ках
со
сто-
роны
наблю-
дения
за ка-
чест-
вом
метал-
ла


YI 

150






Обдироч-
ные ма-
шины

На слитке в зоне обдир-
ки


YII

200






Места
набора
клейма

На
рабо-
чей
по-
верх-
ности


150






Места
клейме-
ния ме-
талла

На ме-
талле


Y I 

150






Места
отделки
металла
(пневмо-
вырубка,
огневая
и наж-
дачная
зачистка места
разметки
и марки-
рования
листов)

На ме-
талле


III б

300

1000



15


Места
контроля
листов и
проката-
нного
металла

На по-
верх-
ности


IIб


3000



10


Транс-
портеры
концов

На
транс-
порте-
ре


YI 

150






Склады
готовой
продук-
ции,
места
упаковки

На полу


YI 

150






Станки
фрезер-
ные и
сверли-
льные

В зо-
не об-
работ-
ки, на
лим-
бах,
ручки
управ-
ления


IYб

200






Склады
валков
электро-
двигате-
лей

На
полу


YI

150






                  Цехи холодного проката листа

Транс-
портеры
подачи
рулонов
в трави-
льное отделе-
ние;

На обо-
рудо-
вании


YI 

150






Места склади-
рования

На полу









Агрегаты
непре-
рывного
травле-
ния:










Стыко-
свароч-
ные, ленто-
сшивате-
льные
машины,
места
проверки
качества
травле-
ния лен-
ты;

На
уровне
ленты
в мес-
те свар-
ки, в
месте
сшива,
на
ленте


200






Прочее
оборудо-
вание
агрегата

На
уровне
ленты
по
всему
агре-
гату


YI

150



60

20


Яма
отхода
металла

На
коробе


Y
IIIа

75






Места
сбора
щеток,
раствор-
ные от-
деления;

На полу, на обору-
дова-
нии, на пло-
щадках









Места
склади-
рования
оборудо-
вания
стана

На
полу









Машины
сборки
опорных
волков

На
стани-
не


YI 

150






Места
склади-
рования
пакетов

На
полу









Отделе-
ние кол-
паковых
печей

На
полу









Прокат-
ные ста-
ны:










Разматы-
ватели

На ру-
лоне

Вер-
ти-
каль-
ная

200






Клети

На
валках

Вер-
ти-
каль-
ная

IY в

200



40

20


Оборудо-
вание
стана

На обо-
рудо-
вании

гори-
зон-
таль-
ная

YI 

150



60

20


Проходы

На
полу



50






Масло-
подвалы

На
полу,
прибо-
рах,
зад-
вижках


Y
IIIа

75






Станки
шлифовкивалков

На
обра-
баты-
ваемой по-
верх-
ности


II в


2000



10


Агрегаты
продоль-
ной рез-
ки лен-
ты:










Дисковые
ножи

На
ножах

Вертикаль-
ная

IY в

200



40

20


Прочее оборудо-
вание
агрегата

На обору-
дова-
нии

гори-
зон-
таль-
ная

YI

150



60

20


Яма с
коробами
для об-
рези ме-
талла

На
коробе


Y
IIIа

75






Агрегаты
попереч-
ной мер-
ной рез-
ки поло-
сы:
Столы
набора
листов в
пакеты,
очистные
устрой-
ства

На
сто-
лах,
цифер-
блате

Гори-
зон-
таль-
ная,
вер-
ти-
каль-
ная

Y б

150



40

20


Агрегаты
защитно-
го пок-
рытия
листа:










Места
осмотра
покрытых
листов

На
листе

гори-
зон-
таль-
ная

Y б

150



40

20


Оборудо-
вание агрегата

На
уровне
листа

гори-
зон-
таль-
ная

YI

150



60

20


Агрегаты
непре-
рывного
отжига
полосы:










Зоны
осмотра
поверх-
ности
ленты

На
ленте

Вер-
тика-
льная

IY а

300



40

20


Устрой-
ства хи-
мической
и элект-
рической
очистки
металла,
верхняя
площадка

На уровне ленты

Гори-
зон-
таль-
ная

YI

150



60

20


Тоже,
нижняя
площадка

На обо-
рудо-
вании, венти-лях

Вер-
тика-
льная

Y
IIIа

75



60

20


Верхние
площадки
роликов
накопи-
телей

На
обору-
дова-
нии

Гори-
зон-
таль-
ная

Y
IIIб

75



60

20


Накопи-
тели

На
ленте,
в зоне
ос-
мотра

Вер-
тика-
льная

50



40

20 


Площадки
нижних
и верх-
них при-
водных
роликов
башенных
печей

На обору-
дова-
нии

гори-
зон-
таль-
ная

YI а

150



40

20


Средние
площад-
ки, по-
мещения
под пе-
чами

На
полу  

Гори-
зон-
таль-
ная

Y
IIIб

50






Машины
покрытия
листов
тальком-входная
дверь
камеры
покрытия

На щели


Yв 

150






Помеще-
ние ук-
ладки
покрытых
листов
в пакеты

На ваго-
нетке


YI 

150






Бункера загрузки талька

На
бун-
керах,
пло-
щадках









Агрегаты
непре-
рывного
электро-
изоляци-
онного и
защитно-
го пок-
рытия
ленты:










Стыко-
свароч-
ные ма-
шины

На
ленте
в
месте
сварки

Гори-
зон-
таль-
ная 

200



40

20


Места
осмотра
качества
покрытия
ленты,
петлевые
ямы

На
ленте

Гори-
зон-
таль-
ная 

IVа

300



40

20


Прочее
оборудо-
вние аг-
регата

На
уровне
ленты

Гори-
зон-
таль-
ная 

VI

150



60

20


Столы
контроля
листов

На
столах


IIа


4000



10


Места
упаковки
листов

На
полу


150






Cклады пакетов листов

На полу


YI 

150






Проходы

На полу



50






Агрегаты
электро-
литичес-
кого лу-
жения и
оцинко-
вания;










Разматы-
ватель
Травиль-
ные,
промы-
вочные и
другие
ванны,
моечные
машины

Ванны
электро-
литечес-
ких пок-
рытий;

На
разма-
тыва-
теле

На
ванне

На полосе

Гори-
зон-
таль-
ная

YI

YI
 

  IV в

150

150
 

  200



60
 

  40

20
 

  20


Моталка
готового
металла

На
полосе


III в

300

750

150

40

20/15


Сортиро-
вочные
столы

На
столах


IIг

300

1000



10


Места
упаковки
жести

На
столах


YI 

150






                   Отделение рекуперации олова

Кислот-
ные и
электро-
лизные
ванны

На
ванне


YI 

150






Прочее
оборудо-
вание

На
обору-
дова-
нии,
полу


Y
IIIа

75






                      Трубное производство
           Цехи горячей прокатки труб (бесшовных)

Столы
осмотра
загото-
вок,
инспек-
ционные
участки

На
сто-
лах,
стел-
лажах


III а


2000



15


Места
ремонта
загото-
вок

На
сто-
лах,
на
полу


III а

300

750



15


Прессы,
ножницы,
пилы

На ме-
талле,
зоне
реза-
ния


YI

200
**






Места резки автоге-
ном, загру-
зочные
окна пе-
чей, ок-
на для
кантовки
металла,
выбрасы-
ватель
металла
из пе-
чей, вы-
ходные
стороны
прошив-
ных ста-
нам, вы-
брасыва-
тели,
рольган-
гитрубо-
прокат-
ных ста-
нов, свароч-
ные ма-
шины

На
стенке
печи,
на
уровне роль-
ганга
печи,
на
роль-
гангах проши-
вных
трубо-
про-
кат-
ных
станах

гори-
зон-
таль-
ная

YII

200






Загрузо-
чные
площадки
печей,
лебетки
шиберно-
го и пе-
рекидно-
го уст-
ройства,
карманы
для за-
готовок,
устрой-
ства для
распре-
деления
труб,
станки
для про-
дувки
труб

На
пло-
щадке,лебед-
ке,
метал-ле,
стел-
лажах, обору-
дова-
нии


YI

150






Прошив-
ные ста-
ны, об-
дирочные
обкатные
станки,
индук-
ционные
нагрева-
тельные
приборы

На
пуан-
сонах,
на
рез-
цах и
вал-
ках,
на
при-
борах


YI б

150






Трубо-
прокат-
ные
станы

На
валках


IIIг

200

400



15


Склады
стержней

На
полу



20






Трубо-
обрезные
станки

На
пилах


II в


2000



10


Обжим-
ные, за-
готовоч-
ные,тол-
сто и
средне-
листовые
станы

На
цифер-
блате


III в

300






Правиль-
ные ма-
шины

На
роли-
ках,
со
сторо-
ны
наб-
люде-
ния за
качес-
твом
правки
метал-
ла


YI 

200
**






Ножницы,
пилы,
прессы
холодной
резки

На ме-
талле


YI 

200
**






Места
отделки
металла,
разметки
и марки-
ровки

На ме-
талле


III б

300

1000



15


Меcта
контроля
листов и
прокат-
ного ме-
талла

На ос-
матри-
ваемой по-
верх-
ности


II б


3000





Станки
фрезер-
ные сверли-
льные

На
лампах
руч-
ках,
Кноп-
ках


IY б 

200






               Цехи сварных труб больших диаметров
             (более 250 мм) из листового металла

Листоук-
ладчики,
места
укладки
листов

На
полу


YI

150






Места
маркиро-
вки лис-
тов, ос-
мотра
листов и
качества
шва,
инспек-
ционная
решетка

На
роль-
ганге,
на
шве,
на
трубе


IIIа


2000



15


Правиль-
ные ма-
шины,
кромко-
строга-
льные
станки,
столы
наружной
сварки,
приварки
планок,
столы
внутрен-ней сварки

На
шкале
мано-
метра,
рез-
цах,
шкалах прибо-
ров,
сва-
рочной
голов-ке, на
внут-
рен-
ней
по-
верх-
ности
трубы


IY в

200






Правиль-ные ма-
шины

На
цифер-
блате
нажим-
ного
уст-
ройст-
ва


IIIг

200

400



15


Ножницы

На
ножах


YI 

200
**






Кромкозагибочные станы

На
листе


Y б

150






Механиз-
мы пода-
чи заго-
товок,
подъем-
ные ро-
льганги,
гидрав-
лический
пресс

На
заго-
товке


Y в

150






Столы
наружной
и внут-
ренней
сварки

На шве


YII

200



40

20


Трубооб-
резные и
гратос-
нимающие
станки,
места
обрезки
труб на
инспек-
ционной
решетке

В зоне
реза-
ния,
на
трубе


III в

300

750



15


             Цехи сварных труб (диаметром менее 250 мм)

Лентопра-
вильные
машины
гидро-
прессы
испытания
труб

В
месте
за-
водки
лен-
ты,
на
трубе


200






Дисковые
ножницы

на
ножах


YI 

200
**






Разматы-
ватели,
сварочные
машины,
линии по
производ-
ству ман-
жет

В
месте
за-
прав-
ки
лен-
ты,
про-
воло-
ки,
рас-
поло-
жения
опе-
рато-
ра


150






               Цехи холодной прокатки и волочения труб

Станы хо-
лодной
прокатки
и волоче-
ния труб,
трубооб-
резные
станки,
дисковые
пилы

На
вал-
ках,
го-
лов-
ках
во-
лочи-
льных
опра-
вок,
на
пилах


IY б 

200






Кулачко-
вые, вал-
ковые
правиль-
ные станы

На ку-
лач-
ках,
вал-
ках


150






Инспек-
ционные
столы

На
сто-
лах


II в


2000



10


Разметоч-
ные столы

На
сто-
лах


III б

300

1000



15


                        Цехи литых труб

Аппараты
для при-
готовле-
ния фор-
мовочных
смесей,
места
машинной
формовки стержней, участки
сборки
кристали-
заторов

На
обо-
рудо-
вании


Y в

150






Конвейеры для пода-
чи и рас-
пределе-
ния сме-
си, суши-
льные пе-
чи, каби-
ны для
промывки
ванн для
обеззара-
живания
нейтрали-
зации,
хромиро-
вания
труб

На
лен-
те,
фрон-
те
су-
шила,
ванне


Y
IIIа

75






Места
ручной
формовки
стержней

на
сто-
лах

гори-
зон-
таль-
ная

200






Верх кристал-
лизатора
в зали-
вочном
отделе-
нии, кор-
пуса из-
ложниц в
отделении
центро-
бежного
литья
труб

В зоне
залив-
ки, на
метал-
ле

гори-
зон-
таль-
ная

YII

200






Подшивчи-
ки, стан-
ки для
продувки
труб,
травиль-
ные ванны

На
столе,
обору-
дова-
нии,
валках

гори-
зон-
таль-
ная

YI

150






Рольган-
ги, отде-
ления
асфальти-
рования
труб

На
роль-
ганге,
полу

гори-
зон-
таль-
ная

YI

200
**






Инспек-
ционные
учаcтки

На
стел-
лажах

гори-
зон-
таль-
ная

IIIа


2000



15


Аппарату-
ра на
щитах

На
прибо-
рах 

в
месте
рас-
поло-
жения
при-
боров

IY г

150






  Мастерские по ремонту и изготовлению трубопрокатного оборудования

Шлифо-
вальные,
токарные,
полирова-
льные
станки

На
обра-
баты-
вае-
мой
по-
верх-
ности

В
зоне
обра-
ботки

II г


1000



10


  Метизное производство, производство проволоки

Травиль-
ное от-
деление
для пе-
риоди-
ческого
травле-
ния про-
волоки

0,8 м
от
пола,
на
ванне

гори-
зон-
таль-
ная

YI

200
**






Отделе-
ние пе-
риоди-
ческого
отжига
проволо-
ки в матках,
шахные,
колпако-
вые пе-
чи, аг-
регаты
непре-
рывной
термооб-
работки
проволо-
ки диа-
метром
более
1,6 мм,
отделе-
ние пе-
риоди-
ческого
покрытия, правиль-
но-об-
резные
станки
в отде-
лении
отделки
проволо-
ки

0,8 м
от
пола,
на
уровне прово-
локи,
на
ванне,
на
лотках

гори-
зон-
таль-
ная

Y б

150






Агрегаты
непре-
рывной
термооб-
работки
и трав-
ления
проволо-
ки диа-
метром
от 0,4-
до 1,6мм

На аг-
рега-
тах,
на
уровне
прово-
локи

гори-
зон-
таль-
ная

IY б

200






Тоже диамет-
ром ме-
нее 0,4
мм

На
агре-
гатах, на
уровне
прово-
локи

гори-
зон-
таль-
ная

II б


3000



10


Агрегаты латунирования, оцинкования, омедне-
ния, лужения прово-
локи диамет-
ром более 0,5 мм

На агрегатах, на уровне проволоки

гори-
зон-
таль-
ная

IY б

200



40

20


Тоже диамет-
ром ме-
нее 0,5
мм

На аг-
рега-
тах,
на
уровне
прово-
локи

гори-
зон-
таль-
ная

II б


2000



10


Волочи-
льные и
станы
грубого
и сред-
него во-
лочения,
наждач-
ные
станки

На
филь-
ерах,
на
круге

Вер-
ти-
каль-
ная,
гори-
зон-
таль-
ная

Y в

150






Стацио-
нарные
свароч-
ные ап-
параты

На шве

гори-
зон-
таль-
ная

Y б

150






Волочи-
льные
станки
тонкого
волоче-
ния, наждач-
ные станки

На
филье-
рах,
на
круге

вер-
ти-
каль-
ная

IY в

200






Стацио-
нарные
свароч-
ные ап-
параты,
намоточ-
ные
станки

На
шве,
на
уровне
прово-
локи

гори-
зон-
таль-
ная

IY б

200






Волочи-
льные
станы
тончай-
шего во-
лочения,
наждач-
ные станки,
намоточ-
ные станки

На
филь-
ерах,
круге, уровне прово-
локи

Вер-
ти-
каль-
ная,
гори-
зон-
таль-
ная

III в

300

750



15


Волочи-
льные
станы на
итончай-
шего во-
лочения

На
филье-
рах

вер-
ти-
каль-
ная

II в


2000



10


Намоточ-
ные
станки

На
уровне
прово-
локи

гори-
зон-
таль-
ная

II б

-

3000



10


Волочи-
льные
машины
для мик-
роволо-
чения

На
филь-
ерах

вер-
ти-
каль-
ная

I в

   -

2500



10


Агрегаты
для тер-
мообра-
ботки
микро-
провода,
электро-
полиров-
ки, сто-
лы пере-
мотки,
сорти-
ровки,
упаковки

На
уровне
прово-
локи,
на
столах

гори-
зон-
таль-
ная

I б

   -

4000



10


Отделе-
ние контроля
проволо-
ки

На
столах

     -/-

II в

  -

2000



10


Шлифо-
вальные
полиро-
вальные
станки в
отделе-
ниях от-
делки
проволки

На
обра-
баты-
ваемой
по-
верх-
ности

-/-

IIIб

300

1000



15


                  Производство канатов и металлокорда 

Намоточ-
ные
станки,
канато-
вьющие и
пряде-
вьющие
машины
(диаметр
канатов
более
10мм)

На
уровне
прово-
локи,
на ка-
туш-
ках,
рота-
ре,
плаш-
кодер-
жате-
лях

гори-
зон-
таль-
ная

IY б

200






Тоже, для ка-
натов
менее
10мм

-/-

-/-

IIIб

300

1000



15


Дисковые
ножи

На ре-
жущих
дисках

-/-

YI

200
**






                  Производство проволочных сеток
                      Цехи тканых сеток

Перемо-
точные
машины,
станции
для
намотки
основы,
места
контроля
сеток

На
уровне
прово-
локи,
на ба-
раба-
не, на
галево и бер-
до, на
сетке

гори-
зон-
таль-
ная

II в

  -

2000



10


Тоже, для
тяжелых
сеток

-/-

-/-

IIIв

300

750



15


Упаково-
чные
площадки

0,8 м
от
пола

-/-

YI

150






                       Цехи тяжелых сеток

Станки
для на-
мотки
основы
(диаметр
более
2 мм),
столы
сборки
щелевых
сит

На ба-
раба-
не, на
столе

гори-
зон-
таль-
ная

Y б

150






Пресс-
автома-
ты,
станки:
рефления
проволо-
ки, ткацкие
канили-
рованных
сеток,
загибоч-
ные и
отрезные
плетель-
ные, ав-
томаты,
полуав-
томаты,
столы
контроля

На
матри-
це, на
вол-
ках,
сетке,
сто-
лах,
шне-
ках,
оправ-
ках

-/-

IY б

200






                 Производство крепежных изделий

Прессо-
вые от-
деления
холодной и горя-
чей вы-
садки

На
стан-
ках,
прово-
локе,
0,8 м
от по-
ла

гори-
зон-
таль-
ная

IYб

200






Отдель-
ные кон-
серва-
ции,
упако-
вочное
отделе-
ние

На из-
делии

гори-
зон-
таль-
ная

Y б

150






Участки
предва-
ритель-
ной об-
работки
компо-
нентов,
смеси-
тельные
отделе-
ния бе-
гунов,
площадки
обслужи-
вания в
отделе-
ниях
приго-
товления
жидкого
стекла,
места
обработ-
ки фер-
роспла-
вов, ме-
льницы,
класси-
фикато-
ры, гро-
хоты,
сушиль-
ное обо-
рулова-
ние

На
полу,
на
обо-
рудо-
вании,
0,8 м
от по-
ла

гори-
зон-
таль-
ная

YI

150






Площадки
автома-
тических
весов,
места
загрузки
прессо
массой,
брикета-
ми, про-
волокой,
места
упаковки
электро-
дов

На
обору-
дова-
нии,
на
цилин-
драх
и бри-
кетах,
на столах

гори-
зон-
таль-
ная

Y б

150






Транспор-
теры
компо-
нентов,
помеще-
ние се-
парато-
ров, вентиля-
ции,
фильтров

На
ленте,
на по-
лу

гори-
зон-
таль-
ная

Y
IIIб

50






Места
контроля
качества
обмазки
и зачи-
стки
концов,
загрузки
печей и
укладки
электро-
дов в
рамки
стопы,
столы
развески,
отбра-
ковки и
сортиро-
вки
электро-
дов

На
транс-
порте, на по-
лу, на
столах

гори-
зон-
таль-
ная

IYб

200






              Производство холоднокатаных стальных лент

Разматы-
ватель
полосы
металла,
стыко-
свароч-
ные ма-
шины,
клети
станов
холодной
прокатки
и дрес-
сировки
лент,
моталки,
привод и
другие
вспомо-
гатель-
ные ме-
ханизмы,
ленто-
правиль-
ные ма-
шины,
разматы-
ватели,
моталки
ножниц
продоль-
ной рез-
ки

На
обору-
дова-
нии,
руло-
не,
ленте,
бара-
банах

гори-
зон-
таль-
ная

IY б

200






Нажимные устрой-
ства
прокат-
ных
станов,
приборы
измере-
ния
толщины
ленты

На
цифер-
блате,
на
шкалах

В
плос-
кости рас-
поло-
жения
при-
боров

IY 

150






Дисковые
ножи

На
ножах

гори-
зон-
таль-
ная

IIIв


1000



15


Моталки
станов
плющения
и про-
катки
профиль-
ных лент и подката

На
бара-
банах

гори-
зон-
таль-
ная

IY в

200






Кромко-
шлифова-
льные
станки,
намоточ-
ные уст-
ройства
агрега-
тов по-
лировки
ленты,
рабочие
клети,
правиль-
ные уст-
ройства
станов
плющенияи про-
катки

На
прово-
локе,
ленте

гори-
зон-
таль-
ная

IIIв

300

750



15


Полиро-
вальные
барабаны
и валки

На
уровне
ленты

гори-
зон-
таль-
ная

Y б

150






Вальце-
шлифова-
льные
станки,
перема-
тывающие
станки,
столы
ОТК в
отделе-
ниях
покрытий

На
обра-
баты-
ваемой
по-
верх-
ности,
на ба-
раба-
нах,
на
столе

гори-
зон-
таль-
ная

IIIб

300

1000



15


                 Производство ленточных пружин

Прессы
рубки
ленты,
рабочие
места по
опреде-
лению
момента
кручения
пружин

На
ножах,
столах

гори-
зон-
таль-
ная

IIIг

200






Наждач-
ные
станки,
рабочие
места у
печей
обжига и
калори-
зации

На
круге,
на
щели и
загру-
зочном
люке

Вер-
ти-
каль-
ная, гори-
зон-
таль-
ная

Y б

150






Рабочие
места
штампов-
ки от-
верстий,
подгиба
и поли-
ровки
концов,
вырубки
и при-
клейки
наладок,
занево-
лирова-
ния фор-
мирова-
ние на-
ружного
конца,
контроля
пружин

на
столах

гори-
зон-
таль-
ная

II б

  -

3000

300


   10


Рабочие
места
упаковки
пружин

-/-

-/-

IIIв

300

750



15


               Производство стальных фасонных профилей

Обдиро-
шлифова-
льные,
фрезер-
но-от-
резные,
токарные
станки,
установ-
ки горя-
чего пресова-
ния

На
изде-
лии,
на
прес-
се,
роль-
ган-
гах,
холо-
диль-
нике

гори-
зон-
таль-

IY б

200






Столы
горячего
проката

На
валках

вер-
ти-
каль-
ная

IIIг

200






                      Производство фильер

Ограноч-
ные
станки,
установ-
ки эле-
ктроис-
крового,
электро-
литичес-
кого,
ультра-
звуково-
го, ме-
ханичес-кого сверле-
ния ал-
мазо-
полиро-
вальные
станки,
столы
оптичес-
кого
контро-
ля фор-
мы и
размеры
отвер-
стий,
станки
для за-
точки
игл
станки
для шли-
фовки и
доводки
отверс-
тий,
настоль-ные сверли-
льные
станки

на из-
делии,
на столе

гори-
зон-
таль-
ная

IIб

  -

3000

300


   10


Рабочие
места
запресо-
вки ал-
мазов в
оправки,
станки
для об-
точки
оправок

На
столе,
на об-
раба-
тывае-мой
по-
верх-
ности

гори-
зон-
таль-
ная

IIIб

300

1000

150


15


Приборы
для оп-
редения
минима-
льного
усилия
волоче-
ния

На
шкале
прибо-ра

вер-
тика-
льная

IY г

150






                     Производство железных порошков

Оборудо-
вание для дробле-
ния, из-
мельче-
ния, гранули-
рования,
прессо-
вания,
грохоче-
ния, се-
парации,
усредне-
ние по-
рошка;
площад-
ки тер-
мичес-
ких,
электро-
дуговых
и других
печей,
фасовоч-
ные и
упако-
вочные
отделе-
ния

На оборудовании, 0,8 м от пола

гори-
зон-
таль-
ная

YI

150






Миксер

На
горло-
вине
миксе-
ра

гори-
зон-
таль-
ная

YII

200






      Производство по переработке вторичных черных металлов

Газовая
резка
стально-
го лома

На
полу

гори-
зон-
таль-
ная

YII

200






Механи-
ческая
обработ-
ка
стально-
го лома:
ножницы,
стружко-дробиль-
ные аг-
регаты,
пакети-
ровочные
и брике-
тировоч-
ные прессы

На
месте
заг-
рузки

гори-
зон-
таль-
ная

150






Бойный
зал
копра

На
полу

гори-
зон-
таль-
ная

150






Склады
металло-
лома:










Открытые

На
полу

гори-
зон-
таль-
ная

ХI

10






Закрытые


-

Y
IIIа

75



60

20


резерв-
ные


-

-

20






Пролет
готовой
продук-
ции

На
полу

гори-
зон-
таль-
ная

YI

150






                           Производство огнеупоров

Склады
сырья:
Открытые
 

  закрытые

На
полу

гори-
зон-
таль-
ная

ХII

5
 

  20






Дробиль-
ное обо-
рудова-
ние,
мельни-
цы, гро-
хоты, сита, дозиро-
вочное,
сушиль-
ное от-
деления

На
обору-
дова-
нии

гори-
зон-
таль-
ная

YI

150






Транс-
портеры

На
ленте

гори-
зон-
таль-
ная

Y
IIIа

75






Обжиго-
вые печи:










В местах
загрузки
и выг-
рузки

На
стенке
печи

Вер-
ти-
каль-
ная

YI

150






На смот-
ровых
окнах

На
окне

гори-
зон-
таль-
ная

Y
IIIа

75



60

20


Прессо-
вое обо-
рудова-
ние,
места
ручной
формовки

На
обору-
дова-
нии

гори-
зон-
таль-
ная

200






Места
контроля
сырых и
сорти-
ровки
обожжен-
ных ог-
неупоров

На
стел-
лажах

гори-
зон-
таль-
ная

IIIа

-

2000





Склады
готовой
продук-
ции

На
полу 

гори-
зон-
таль-
ная

-

20






  * В таблице использованы "Отраслевые нормы искусственного освещения основных цехов, заводов черной металлургии", "Нормы проектирования искусственного освещения метизных заводов".
** Освещенность увеличена на одну ступень из-за опасности травматизма.
*** Коэффициент пульсации в виде дроби соответствует в числителе значению для общего освещения в системе комбинированного, в знаменателе - значению местного освещения в системе комбинированного

           Нормы освещенности аварийного освещения

                                                  Таблица 2

N
п/п

Наименование помещений,
рабочих мест

Освещенность,
лк

Коксохимическое производство

1.

Коксовые и пекококсовые
батареи, коксовыталкивающая
машина, помещения насосов,
трубчатые газовые холодильники,
пиридиновая установка,
обесфеноливающий скруббер,
помещение компрессоров, сухой
сероочистки, места установки
измерительных приборов

7

2.

Помещение механизмов угольной
башни, промежуточные и концевые
площадки, коридоры газопроводов
вдоль печей, площадки
обслуживания оборудования

2

Доменное производство

3.

Чугунная и шлаковая сторона
цеха, летки, место заливки чугуна

10

4.

Фурменная зона

7

5.

Проходы вокруг печи, площадка
около печи

2

Производство ферросплавов

6.

Рабочие площадки печей, летки
в местах гранулирования
ферросплавов и разливки

10

7.

Пекоплавители

7

Сталеплавильное производство

8.

Места заливки и сливки миксера,
площадки обслуживания миксера,
места загрузки печей, желоба
для заливки чугуна, выпуска
стали шлака, разливочные
площадки, промежуточный ковш и
верх кристаллизатора УНРС,
конвертер

10

9.

Площадки обслуживания печей,
УНРС, конвертер

7

Прокатное производство

10.

Верх нагревательных колодцев,
загрузочные окна, окна
выгрузки методических печей, 
пути движения самосветящегося
металла, валки клетей прокатных
станов, разкатные поля,
холодильники, ножницы, пилы,
прессы горячей резки,
непрерывные листовые станы
горячей прокатки, места выдачи
листов из лудильных машин

10

11.

Обжимные, заготовочные,
сортовые толсто- и
среднелистовые станы

15

Трубное производство

12.

Загрузочные окна секционных и методических печей, окна для кантовки металла, выбрасыватель
металла из печи, выходные
стороны прошивных станов,
сварочные машины, петлевые
устройства, летучие ножницы
калибровочных и редукционных
станов, правильные машины,
непрерывные станы наружной
сварки, трубосварочные станы,
печи предварительного отжига,
места заливки в литейном
отделении, корпуса изложниц,
рольганги в отделении
центробежного литья труб,
прошивные станы,
кромкострогальные станки,
кромкозагибочные станки, на
приборах

10

Метизное производство

13. 

Травильные ванны,
термотравильные агрегаты

10

Производство железных порошков

14.

Миксер

10

Производство огнеупоров

15.

Шахтные обжиговые и другие печи

10

         Коэффициенты запаса и сроки очистки светильков

                                                 Таблица 3

N
п/п

Наименование
помещения

Коэффициент запаса

Сроки очистки светильников,
в год

1.

Литейные дворы доменных
цехов, помещения
коксовых батарей,
коксосортировки,
помещения производства
агломерата и железных
порошков, дробильные,
шихтовочные отделения
огнеупорного
производства, места
формовки кирпичей

2

18

2. 

Мартеновские,
конвертерные,
электросталеплавильные
цехи, цехи горячего
проката, помещения по
вторичной переработке
металла, скрапные
пролеты прокатных цехов,
растворные отделения
непрерывного травления,
машины покрытия листов
тальком, отделения
холодильников и
отделочные пролеты
трубных цехов, цехи
сварки труб, цехи
холодного проката и
волочения труб,
помещения мельниц,
классификаторов,
дозировочные, склады
шихты и формовочных
материалов,
смолоперегонные цехи

1,8

6

3.

Вальцешлифовальные
мастерские, мастерские
по ремонту и
изготовлению
трубопрокатного
инструмента, цехи по
производству проволоки,
металлической сетки и
другие

1,5

4

4.

Места наружной установки
коммуникаций, открытые
склады продуктов,
железнодорожные пути

1,5

2

Санитарлық-эпидемиологиялық ережелер мен нормаларды бекіту туралы "Қара металлургия объектілерін ұстап-күтуге және пайдалануға қойылатын санитарлық-эпидемиологиялық талаптар"

Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2005 жылғы 1 шілдедегі N 315 Бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2005 жылғы 10 тамызда тіркелді. Тіркеу N 3782. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің м.а. 2010 жылғы 11 тамыздағы N 628 бұйрығымен.

      Күші жойылды - ҚР Денсаулық сақтау министрінің м.а. 2010.08.11 N 628 (ресми жарияланған күнінен кейін он күнтізбелік күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      "Халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 7-бабының 10) тармақшасына сәйкес  БҰЙЫРАМЫН:

      1. Қоса беріліп отырған "Қара металлургия объектілерін ұстап-күтуге және пайдалануға қойылатын санитарлық-эпидемиологиялық талаптар".

      2. Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің Мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау комитеті (Байсеркин Б.С.) осы бұйрықты Қазақстан Республикасының Әділет министрлігіне мемлекеттік тіркеуге жіберсін.

      3. Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің Ұйымдастыру-құқықтық жұмыс департаменті (Акрачкова Д.В.) осы бұйрықты Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуден өткеннен кейін ресми жариялауға жолдасын.

      4. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау вице-министрі, Бас мемлекеттік санитарлық дәрігері А.А. Белоногқа жүктелсін.

      5. Осы бұйрық ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі.

      Министр

      "КЕЛІСІЛДІ"

      Қазақстан Республикасы
      энергетика және минералдық
      ресурстар министрлігі
      геология және жер
      қойнауын пайдалану
      Комитетінің төрағасы

      2005 жылғы 11 шілде

Қазақстан Республикасы     
Денсаулық сақтау министрінің  
N 315 бұйрығымен        
2005 жылғы 1 шілдеде      
бекітілді           

  "Қара металлургия нысандарын күтіп ұстауға және
пайдалануға қойылатын санитарлық-эпидемиологиялық
талаптар" туралы санитарлық-эпидемиологиялық
ережелер мен нормалар

  1. Жалпы ережелер

      1. Осы "Қара металлургия нысандарын күтіп ұстауға және пайдалануға қойылатын санитарлық-эпидемиологиялық талаптар" туралы санитарлық-эпидемиологиялық ережелер мен нормалар (бұдан әрі - санитарлық ережелер) қара металлургия нысандарын құрылысын жобалаумен, жүргізумен, қайта жаңартумен және оны пайдаланумен айналысатын заңды және жеке тұлғаларға арналған.
      Осы санитарлық ережелер мынандай өндірістерге таралады: коксохимиялық, агломераттық және теміркенді шекемтастарды, домналық, ферроқорытпалық, болат балқытушы, илек, құбыр, метиз, темір ұнтағы, отқа берік, екінші топтағы қара металдарды өңдейтін, металлургиялық пештермен агрегаттарды жөндейтін өндірістерге.

      2. Осы санитарлық ереженің талаптарының орындалуын заңды және жеке тұлғалар қамтамасыз етуге тиіс.

      3. Осы санитарлық ережелерді дайындауда мынандай термин қолданылады:
      1) қара металлургия - кен өндіретін, кен және кен өндіруге керекті емес шикізаттарды байытатын ауыр өнеркәсіп саласының нысандары;
      2) ауамен себезгілеу - үй-жайдың ішіне үлкен көлемде суық ауаның бірден енуін болдырмау немесе газ, бу, шаңның енуін болдырмау үшін жасалатын жергілікті желдетудің түрі.

  2. Өндірістік микроклиматқа қойылатын
санитарлық-эпидемиологиялық талаптар

      4. Крандардың кабиналарында, басқару постыларында, есептеу машиналары орналасқан залда, операторлық басқа жұмыстарды орындау барысында, сондай-ақ жұмысшылар уақытша демалатын орындарда температуралық норма, салыстырмалы ылғалдылық және ауаның қозғалу жылдамдығы сақталуы керек.

      5. Жылдың суық және жылы кезеңдерінде өндірістік үй-жайлардың жұмысшы аумағында рұқсат етілген температуралық норма, салыстырмалы ылғалдылық және ауаның қозғалу жылдамдығы (ауаның салыстырмалы ылғалдылығы 30% кем болмауы керек) сақталуы керек, ал жылдың жылы мезгілінде олар осы санитарлық ережелерде берілген 4 қосымшаға сай болуға тиіс.

      6. Жылытылмайтын өндірістік және қоймалық үй-жайлардағы адамдар тұрақты жұмыс істейтін жұмысшы аумағында рұқсат етілетін температура нормасы, салыстырмалы ылғалдылық және ауа қозғалысының жылдамдығы қамтамасыз етілуге тиіс, олардың аумағы бір адамға шаққанда 100 шаршы метрден (бұдан әрі - м 2 ) аспайтын немесе ұзындығы 20 м аспауы керек. Басқа жұмыс орнындағы температура, ауаның салыстырмалы ылғалдылығы нормаланбайды, ал ауа қозғалысының жылдамдығы секундына 0,5 м (бұдан әрі - м/с) артық болмауы керек.

      7. Өндірістік үй-жайлардағы жұмыс істейтін бір адамға келетін еденнің аумағы 100 м 2 көп болса, тұрақты жұмыс орнынан тыс жерде температура мен ауаның салыстырмалы ылғалдылығы нормаланбайды, ал жылдың суық және ауыспалы кезеңдерінде ауа қозғалысының жылдамдығы секундына 1 м/с аспауға тиіс.

      8. Жылытылмайтын өндірістік және қоймалық үй-жайларда қолданыстағы құрылыс нормалары мен ережелерінің (бұдан әрі - ҚНжЕ) талаптарына сай арнайы жылынуға арналған үй-жайлар қарастырылуы керек.

      9. Тұрақты жұмыс орнындағы жылу көзін оңтайлы орналастыру есебінен және өндірістік жылуды қорғау құралдарын пайдаланудың салдарынан жылу соққысына ұрыну 140 Вт/м 2 аспауы керек.
      Тұрақты жұмыс орындарында техникалық жолмен жылу қарқындылығын 140 Вт/м 2 қамтамасыз ету мүмкін болмаған жағдайда, жеке басты қорғау құралдарын пайдаланып, қосымша мыналарды қарастыру керек:
      1) жылу қарқындылығы 140 Вт/м 2 -тен 350 Вт/м 2 аралығында болған жағдайда, тұрақты жұмыс орнында ауа қозғалысының жылдамдылығын 0,2 м/с өсіру керек;
      2) жылу қарқындылығы 350 Вт/м 2 -тен 2800 Вт/м 2 аралығында болған жағдайда, осы санитарлық ереженің 5-қосымшасында берілген 1-кестеге сай ауаны себезгілендіру керек.

      10. 19-баптың талаптарын орындау және ауаны себезгілендіру техникалық жағынан мүмкін болмаған жағдайда жұмыскерлерді жылудан қорғау олардың жылу көзі әсер ететін аумақта болу уақытын осы ережелердің 5-қосымшасында берілген 2-кестеге сай мүмкіндігінше шектеу арқылы қамтамасыз етілуге тиіс.
      Үзілістер демалу орындарындағы ауаның температурасы жылдың суық кезінде 20-23 о  С аралығында, ал жылы кезінде 21-25 о  С аралығында болатындай ұйымдастырылуы керек.

      11. Жылу қарқындылығы 2800 Вт/м 2 артық болған жағдайда арнайы костюмсіз немесе жылудан қорғайтын жеке қорғану құралдарынсыз жұмыс істеуге рұқсат етілмейді.

      12. Пештерде, шөміштерде, қыздырылған агрегаттардың ішіне кіру арқылы жөндеу жұмыстарын жүргізуге, ондағы ауа температурасы 40 о С аспайтын және осы санитарлық ережелердің 5-қосымшасында берілген талаптары орындалған жағдайда ғана рұқсат етіледі. Мұндай жағдайда жұмыскерлер арнайы қорғауыш киімдерімен және бетке, қолға, аяққа арналған жеке қорғану құралдармен жабдықталуы керек.

  3. Жасанды жарықтандыруға қойылатын
санитарлық-эпидемиологиялық талаптар

      13. Жасанды жарықтандыру жалпы жарықтандыру жүйесі бойынша шамдарды біркелкі немесе оқшаулау орналастыру арқылы жүзеге асырылады. Цехтің ішінде жоғары тұратын құрал-жабдықтар болғанда, жұмыс орындары тігінен орналасқанда, жұмыс орнын құрал-жабдықтардың бөліктерімен немесе жұмыскердің денесімен көлеңкелеген жағдайда шамдарды оқшаулап орналастыру қолданылады.

      14. Жарықтандырудың мөлшері, көзді қарықтыратын көрсеткіштің рұқсат етілген мәні және өндірістік үй-жайлардың, жұмыс орындарының пульс беру коэффициенті, цехтар мен учаскелерде апатты жағдайда жарықтандыру, жарықтандыру арматурасын ластанудан тазалау мерзімі және қор коэффициенттің мәні осы ережелердің 6-қосымшасында берілген.

      15. Көтергіш крандар, кранның құрылымымен пайда болатын көлеңкені болдырмау үшін, кран астына жарық түсіретін қыздыру шамдарымен немесе газбен ыдырататын жарық көзімен жабдықталуы керек.

      16. Металлургиялық пештер мен агрегаттарды жөндеу барысында тасымалы жарықтандырумен қамтамасыз етілуге тиіс.

      17. Өндірістік үй-жайларды жалпы жарықтандыру үшін газбен ыдырататын жарық көздері қолданылуы керек. Машина залдарын, басқару постыларын және өндірістік үдерістерді, диспетчерлік пункттерді және басқаларын жарықтандыру үшін люминесцентті шамдарды қолданылады. Люминесцентті шамдарды жергілікті жарықтандыру, адамдар уақытша болатын үй-жайларды жарықтандыру, жарылыс болу қаупі бар және басқа да ауыр жағдайлы орта қалыптасқан үй-жайлар үшін пайдаланады.

      18. Автоматтандырылған технологиялық үдеріс жүретін цехтарда жалпы және жергілікті жарықтандыратын шамдарды қосымша қосу қарастырылуы керек.

      19. Ақ қаңылтыр бетін, тоттанбайтын болаттан жасалған құбырларды, сымдарды өңдейтін бөлімдерді және басқаларды бақылайтын жұмыс орындарына жалпы және жергілікті жарықтандыруды орналастырғанда көз қарықтыратын жарықты шектейтіндей етіп жасалуы тиіс.

      20. Жарықтанушылықты өлшеу және басқа да нормалық талаптарды тексеру жарық беретін қондырғыларды пайдалануға беру барысында жүргізіледі, ал пайдалану кезінде жылына кем дегенде 2 рет тексеріледі.

      21. Сынап толтырылған газбен ыдыратқыш шамдарды пайдаланғанда, олардың істен шыққандарын жою тәртібі сақталуы керек. Істен шыққан шамдарды жинау және уақытша сақтау жеке үй-жайда жүргізіліп, өңдеуден (демикуризация) өткізетін пунктке жіберілуі керек. Пайдалануда болған шамдар есепке алынып, арнайы жорналда тіркелінуі керек.

  4. Шуға және дірілге қойылатын санитарлық-эпидемиологиялық талаптар

      22. Жұмыс орындарында және қол машиналарында жылына кем дегенде бір рет, сондай-ақ жөндеуден өткеннен кейін, кейбір бөлшектерін ауыстырғаннан немесе жетілдіргеннен кейін шу мен дірілдің деңгейі өлшенілуге тиіс. Кезеңді түрде өткізілетін тексеріс қорытындысы машинаның санитарлық паспортына жазылады. Шу мен дірілдің деңгейін бақылау машиналар жұмыс істеп тұрған кезде жүргізіледі.

      23. Шу мен діріл туғызатын машиналардың паспорттарында дайындаушы өнеркәсіп орындарының стандартқа сай шу мен діріл мөлшері көрсетілуі керек.

      24. Жұмыс орнында дыбыс қысымының рұқсат етілген деңгейін анықтау, шуды жіктеу, машиналар тудыратын шудың сипатына қойылатын жалпы талаптарды анықтау, жұмыс орнындағы шу мен дірілді, оның деңгейін өлшеу қолданыстағы стандарттың талаптарына сай жүргізілуге тиіс.

      25. Теміржол көлігі жүргізушілерінің жұмыс орнындағы дірілдің деңгейі рұқсат етілген мәннен аспауға тиіс.

      26. Механикаландырылған құрал-жабдықтар арқылы қолмен өңделінетін бұйымдар қосымша діріл тудырмас үшін жақсылап бекітіліп, жатқызылуы керек.

      27. Діріл технологиялық үдерістің негізгі элементі болып табылатын құрал-жабдықтармен (діріл арқылы тығыздағанда) жұмыс істеу барысында жұмыскерлердің дірілдеуші бетте болуына рұқсат етілмейді.

      28. Дірілден қорғау үшін, оның таралу жолдарына, жапқыштарға дірілден оқшаулайтын тіректер қойып, машинаға қызмет еткенде дыбыс азайтатын алаңдар қарастырылуы керек.

      29. Діріл тудыратын құрал-жабдықтар орналасатын іргетастың көлемін есептеу динамикалық жүктеме алатын машиналардың іргетасын жобалағанда пайдаланатын қолданыстағы ҚНжЕ талаптарына сай жүргізілуі керек.

      30. Соққы арқылы діріл туғызатын қол машиналарынан туатын дірілді оқшаулауды есептеу, құрылысын жобалау қолданыстағы стандарттың талаптарына сай жүргізілуге тиіс.

      31. Көлік арқылы туатын діріл барысында жұмыс орнын есептеу, құрылымын жобалау қолданыстағы стандарттың талаптарына сай жүргізілуі керек.

  5. Радиациялық қауіпсіздікке қойылатын
санитарлық-эпидемиологиялық талаптар

      32. Радиоактивті заттармен және басқа да иондағыш сәуле көздерімен жұмыс жүргізу және оларды ұйымдастыру барысында Қазақстан Республикасының Бас мемлекеттiк санитарлық дәрiгерiнiң 1999 жылдың 9 желтоқсандағы N 10 НРБ-99 туралы қаулысын, Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің бұйрығымен 2003 жылы 13 қаңтарда N 97 бекітілген (бұдан әрi - N 97 бұйрық), Қазақстан Республикасы мемлекеттік нормативтік құқықтық актілер реестрінде N 2198 тіркелген, "Радиациялық қауіпсіздікті қамтамасыз етудің санитарлық-эпидемиологиялық талаптары" туралы санитарлық-эпидемиологиялық ережелер мен нормаларының талаптарын басшылыққа алу керек. .V106422

      33. Иондағыш сәуле көзін беретін аспаптарды орнатқанда (монтаждағанда), ол орын құралдардың құжатында көрсетілген рұқсат етілген параметрден жоғарғы температураның, химиялық агрессиялық ортаның және механикалық факторлардың әсеріне ұрынбайтындай болуы керек.

      34. Құралдың (сәуле көзінің) орналасқан орыны тұрақты жұмыс орнынан кем дегенде 1 метр (бұдан әрі - м) жерде орналасауы керек. Егер, пайдалану барысында құрал (сәуле көзі) 1 м жақын орналасса және сәуле көзіне шығатын қуат сағатына 0,2 микрозиверттен асатын болса, қорғағыш экранмен қоршалынып, ол жерге радиациялық қауіпсіздік белгісін қою керек.

      35. Радиоизотоптық сәуле көзін беретін құралды (қуат көзінсіз берілген құралды) энергия көзіне қосу жұмысы арнайы зертханаларда жүргізіледі. Құралды энергия көзіне қосатын қызметкер иондағыш сәуле көзін беретін құралмен жұмыс істеуді қауіпсіздік талаптармен танысып, үйренгеннен кейін және дозиметриялық бақылаудан өткеннен кейін ғана жұмысқа жіберіледі. Құралды энергия көзіне қосу санитарлық-эпидемиологиялық қадағалаудың аумақтық мемлекеттік органның келісімінен кейін, радиациялық қауіпсіздікке жауапты адамның қатысуымен жүргізіледі.

      36. Сәуле көзінің блогын және бақыланатын нысанды бөлетін детекторды, деңгейөлшегішті, жуандықөлшегішті, тығыздықөлшегішті, заттарды санайтын құралдарды пайдаланғанда сәуле көзінің блогынан шығатын сәуле шоғыры жұмыс орыны орналасқан тұсқа қарама-қарсы жаққа бағытталуы керек. Жұмыс сәуле шоғырының апертурасы детектор мен қорғағыш экрандардың шегінен шықпауы керек.

      37. Иондағыш сәуле көзінің электрлі ваккумды құралдарын пайдаланғанда, оған қойылатын талаптар, осы құралдарға берілген техникалық құжаттардың талаптарына сай болуы керек. Осындай құралдарды алған кәсіпорындар 10 күндік мерзім ішінде санитарлық-эпидемиологиялық қызметтің аумақтық мемлекеттік органдарын хабардар етіп, құралдың атауын, сәуле көзінің түрін, бөлшектер немесе кванттардың шығаратын қуатының ең үлкен мәнін, жұмысшы сәуле шоғыры ағынының ең жоғарғы тығыздық мәнін көрсетулері керек.

      38. Иондағыш сәуле көзін беретін электрлі ваккумды құралды пайдаланар алдында, кернеу мен тоқ күшінің ең жоғарғы мәні кезінде жұмыс орнында, қоршағыш беттерде немесе қорғағыш экрандарда сәуле көзінің деңгейін анықтау үшін радиациялық бақылау жүргізіледі.

      39. Шығаратын өнімдерге, олардың физикалық жағдайына қарамастан радиактивті заттарды енгізу арқылы қолдану, тек санитарлық-эпидемиологиялық қорытынды болған жағдайда ғана жүргізіледі.

      40. Радиоактивті заттармен жұмыс ашық түрде жүргізілетін нысандарда арнайы жабдықталған зертхана және сақтау орындары болуы керек.

      41. Технологиялық үдеріс, жұмыс немесе құрал-жабдық істен шыққан кезде бақылаудың радиоизотоптық әдісін пайдаланғанда өндірісте шығарылатын өнімге ашық радиоактивті заттарды енгізуге болмайды.

      42. Торий, уран және олардың ыдырауынан пайда болған заттардың
меншікті белсенділігі грамына >37 беккерель (бұдан әрі - Бк/г)
                              -
болғанда, олармен жұмысты радиоактивті заттармен ашық түрде жұмыс істеу ретінде қарау керек. Мұндай жұмыстарда радиациялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету N 97 бұйрықтың талаптарына сай болуы керек. .V106422

      43. Құрамында торий, уран және олардың ыдырауынан пайда болған заттар бар кенді, кенге жатпайтын материалдарды пайдаланғанда,
олардың меншікті белсенділігі грамына <37 Бк/г болғанда, оларды
                                      -
қауіпсіз деп санауға болады сол жағдайда, егер шаң шығару деңгейі рұқсат етілген деңгейден аспаса.

      44. Иондағыш сәуле шығаратын көзді пайдалану арқылы жұмыс істеу, санитарлық-эпидемиологиялық қадағалаудың мемлекеттік органдары берген санитарлық паспорт болғанда ғана жүргізіледі.

  6. Медициналық-профилактикалық қызмет көрсетуге
қойылатын санитарлық-эпидемиологиялық талаптар

      45. Жұмысшылар арнайы киіммен, аяқ киіммен, жеке басты қорғау құралдарымен қамтамасыз етілуі керек. Арнайы киімдерді, аяқ киімдерді жуу, жөндеу, залалсыздандыру жұмыстары орталықтандырылып жүргізілуі керек. Арнайы киімдерді өндірістен алып шығуға және үйде жууға болмайды.
      Арнайы киімдер шаң-тозаңмен былғануы мүмкін нысандарда, арнайы киімнің ішкі бетіне және теріге түсуін болдырмайтын, шаң-тозаңнан қорғайтын қондырғы қарастырылуы тиіс.

      46. Қара металлургия нысандарында жұмыс істейтін жұмысшылар нормативтік құқықтық актілердің Мемлекеттік тіркеуден өткізетін Реестрдің N 2780 тіркелген, Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау министрінің 2004 жылғы 12 наурыздағы "Өндірістік зиянды, қауіпті және қолайсыз факторлардың әсеріне ұшырайтын жұмыскерлерді міндетті түрде жұмысқа алынар алдында және кезеңді медициналық тексерістерден өту керектігі туралы нұсқау мен өндірістік зиянды факторлардың және кәсіптердің тізімін бекіту туралы" N 243  бұйрығына сай жұмысқа алынар алдында және кезеңді медициналық тексерістерден өтулері керек.

      47. Өндірістік учаскелер дәрі-дәрмектер жиынтығымен толтырылған қобдишамен жабдықталуы керек.
      Барлық жұмысшылар және инженерлік-техникалық қызметкерлер алғашқы медициналық көмек көрсетудің әдістерін игеріп, оларды іске асыра білуі керек.

  7. Коксты-химиялық өндірістің жабдықтарын
пайдалануға қойылатын санитарлық-эпидемиологиялық талаптар

      48. Химиялық өнімдерге арналған сыйымдылықтар мен аппараттар автоматтандырылған деңгейөлшегіштермен жабдықталуы керек.

      49. Шайырды, бензолды басқа да өнімдерді бір ыдыстан екінші сыйымдылыққа құю үшін сальниксіз сорғылар қолданылады. Басқа түрдегі сорғыны қолданғанда олардың сальниктері ажыратып алынатындай болуы керек және жөндеу жұмыстарын жүргізу үшін ыңғайлылық тудыратын жергілікті сорып алатын аппараттар қарастырылуы керек.

      50. Шайырды, бензолды басқа да өнімдерді бір құрал-жабдықтан екінші құрал-жабдыққа құйғанда жұмыс аумағына зиянды заттардың бөлінбеуін қамтамасыз ету керек. Сынама алу үшін пайдаланылатын крандар жергілікті сорғыш аппараттармен және сынама алатын жабық ыдыстармен қамтамасыз етілуге тиіс.

      51. Кристаллдағыштар, центрифугаларды, ваккумды-сүзгіштерді, барабандарды суытқыштарды, сұйық нофталинді құюға арналған конвейерлер жабындысы бар жергілікті сорғыш құралдармен жабдықталынуы керек.

      52. Мынандай үдерістер механикаландырылуға тиіс:
      1) сыйымдылықтар мен аппараттарды тазалау жұмыстарын жүргізгенде;
      2) фусты жуып кетіру және ұстау үшін;
      3) шихта және кокс шашындыларын жинауды, пештерді үрлеуді, люктерді, тіреуіштерді, пештердің, есіктердің басқа да құрал-жабдықтардың жақтауларын тазалауды;
      4) әктерді түсіруді, әк сүтін дайындауды, әк тұндырғыштарынан шыламды алып тастауды, фусты шығарып тастауды;
      5) радонды аммонийді және натрийді тасымалдайтын цехта, сусымалы өнімдерді сыйымдылыққа, кристаллдағышқа тиегенде, дайын өнімдерді қаптап, ыдысқа салғанда;
      6) коксты газды күкірттісутегіден тазалайтын цехта, күшәнды ангидридті қоймадан тасығанда немесе оны ерітетін сыйымдылыққа тиегенде;
      7) тұндырғыштардан және мөлдірлегіштен тұнбаны өндіріске қайтарғанда және тазартқанда;
      8) кристаллды нафталин цехында - бір жерге үйгенде, ұнтақтағанда және нығыздалған нафталинді еріткіш ортаға салғанда, кристаллды нафталинді теміржол вагондарына тиегенде, нафталин құятын машинадан нафталин кесектерін қоймаға жібергенде және барабанды суытқыштардан нафталин толтырылған қапшықтарды тасымалдағанда;
      9) кумарон шайырын ерітіп құйғанда, суытқанда, ыдыстарға салғанда жүргізілетін жұмыстарды;
      10) суды биохимиялық жолмен тазалайтын цехтарда - аэротентке ортофосфорлық қышқылды беру үдеріс кезінде.

      53. Ауа тұратын сыйымдылықтар және аппараттардан бөлінетін бу мен аэрозоль ұсталынып, технологиялық үдеріске қайта қосу керек.

      54. Ұнтақтайтын, араластыратын агрегаттар және көмірді тиейтін орындардың үсті жабылып, жергілікті желдету жүйесімен қамтамасыз етілуі керек.

      55. Мынандай үдерістер автоматтандырылуы керек:
      1) шайырлы суды май бөлгіштен сорып алып, шайыр жинағышқа құю жұмысы;
      2) кокстеу үшін көмірді (ұсату, елеу, араластыру, шихтаны тасымалдау) дайындау жұмыстарын жүргізгенде;
      3) коксты инертті газдың көмегімен құрғақ күйде сөндіру.

      56. Көмірлі шихтаны және сұйық пекті камералық пешке тиегенде кокстену үдерісі автоматтандырылып, түтінсіз әдіспен жүргізілуі керек.

      57. Көмір мұнаралары және тиегіш вагондар шихтаның салмағы мен мөлшерін көрсететін құрал-жабдықтармен жабдықталынуы керек.

      58. Көмір мұнараларының және тиегіш вагондардың бункерлері механикаландырылған жолмен ашылуы керек.

      59. Кокс батареяларындағы көмір тиейтін және есік ашатын машиналар алыстан басқарылуы керек.

      60. Бу мен су беретін инжекторлар пеш толтырылардан бұрын іске қосылып және жоспарлау аяқталғанда, люк жабылған кезде ажыратылуы керек.

      61. Көмір тиейтін вагондардың телескопиялық тетіктері, көмір тиелетін люктермен тиеу кезінде, герметикалық түрде жалғасуы керек.

      62. Тиелінетін люктер, плацирлік және пеш есіктері, газ жинағыштың қақпақтары мейілінше тығыздала жабылуы керек.

      63. Кокстық және пекококстық батареялардың газ жүретін тік бағандары механикалық жолмен ашылып, жабылатын және тазалайтын қондырғылармен жабдықталуы керек.

      64. Кокстық және пекококстық батареялар пеш камерасынан коксты шығарғанда шаң-тозаңды ұстайтын қондырғылармен жабдықталынуы керек.

      65. Коксты сөндіру, коксты құрғақ түрде сөндіру қондырғыларында жүргізілуі немесе тазаланған сумен сөндірілуі керек. Коксты фенолды сумен сөндіруге болмайды.

      66. Шихтаны қыздыру пешіне тиегенде, формаланған коксты түсіргенде, коксты газдың қысымына басқа да технологиялық параметрлерге бақылау жүргізгенде, олар алыстан автоматты түрде басқарылуы керек.

      67. Күкірт суспензиясы бар бункердегі күкірт пастасын сүзетін ваккумды-сүзгіш, қабылдағыш және күкіртті сақтайтын сыйымдылық, тұндырма және конденсант жиындысы, шайыр фракцияларын кристаллдайтын орындардың үстінде жабындысы және жергілікті сорғыштары болуы керек.

      68. Шайырларды өңдейтін, бастапқы шайырды және оның фракцияларын тасымалдайтын, сондай-ақ химиялық өнімдерді тиеп, түсіретін жұмыстар цехтарда шаң-тозаң және зиянды заттардың бөлінуін болдырмайтын әдістермен жүргізілуі керек.

      69. Антрацен фракцияларын жонғанда автоматтандырылған центрифуголарда тоқтатпай үздіксіз жүргізу керек.

      70. Автоматтандырылған центрифугалар, сұйық нафталинді қалыпқа құюға арналған конвейерлер және барабанды суытқыштардың үстінде жабынды болып, жергілікті желдету жүйесімен жабдықталынуы керек.

      71. Шайыр фракцияларын жуу үздіксіз жұмыс істейтін жабық аппараттарда жүргізілуі керек.

      72. Антраценді байытатын цехтар үстінен жабылып, техникалық антраценді түсіретін учаскелерде, еріткіші бар сыйымдылықтарға жібергенде, сондай-ақ оларды құрғатып, дайын өнім ретінде қаптағанда жергілікті сорғыштар қарастырылуы керек.

      73. Фтал ангидриді орналасқан цехта негізгі аппараттар мен құрал-жабдықтар ашық алаңда немесе цехтың сөрелерінде орналасуы керек.

      74. Инден-кумарон шайыры орналасқан цехтардағы аппараттардың сұйық құятын тарелкалары полимерлік шайырларды сусыздандыру, полимеризациялау және бейтараптандыру үшін жергілікті сорғыштармен қамтамасыз етілуі керек.

      75. Хлорлы алюминий оқшауланған бөлмеде металдан жасалған, тығыз жабылатын қақпағы бар барабандарда сақталуы керек.

      76. Хлорлы алюминийді полимерлеу цехына тасымалдау механикаландырылуға тиіс, ал тиелетін орын жергілікті желдету жүйесімен жабдықталуы керек.

      77. Көмір дайындайтын үй-жайларды, кокс цехтарын, коксты сорттайтын орынды, химиялық цехтарды, машиналарды, құрал-жабдықтарды тазалау механикаландырылуға тиіс және орталықтандырылған жолмен сумен шайылып, вакуумдық қондырғы арқылы сорылып алынуы керек. Қысылған ауаның көмегімен шаң-тозаңдарды үрлеп тазалауға рұқсат етілмейді.

  8. Агломерат және теміркендерінің шекемтастарын
өндіретін жабдықтарды пайдалануға қойылатын 
санитарлық-эпидемиологиялық талаптар

      78. Агломерациялық машиналар, електер, ұсатқыштар, қоректендіргіштер, шикіқұрамды тиегіштер, жергілікті сорғыштармен жабдықталынып, дайындаушы - зауыт арқылы алынуы керек.

      79. Агломерациялық машина тұрған учаскенің көрік орналасқан аумағында жұмыскерлерді инфрақызыл радиацияның әсерінен қорғауға арналған шаралар қарастырылуға тиіс.

      80. Агломерациялық машинаның коллекторлық бункерлеріндегі және технологиялық газбен тазалайтын аппараттардағы тозаңды, сондай-ақ агломерациялық таспаны бос жүрген кезінде төгілген шаңды тасымалдау, шаң туғызбайтындай, ылғалды немесе басқа да әдістермен жүргізілуі керек.

      81. Технологиялық үдерісте агломераттың суытылып берілуі қарастырылуы керек. Суыту үшін агломерат қатпарлары арқылы ауаны үрлегенде қоршаған ортаға суытқыш аппараттың ұзын бойымен шаң-тозаң бөлінбейтіндей арнайы шаралар қарастырылуы керек.

      82. Барлық шикіқұрамдық материалдар ылғалдандырылуы немесе шаң-тозаңның бөлінуін азайтатын басқа да шаралары қарастырылуға тиіс.

      83. Шикіқұрамды қыздыру үшін алғашқы рет араластыратын барабанды қайталай қолданғанда, қайталанатын затты бөлетін елеуішке жақын орналастыру керек, ал тасымалдаушы таспаның өң бойында ыстықтай қайталанатын қайтарма мөлшері мейлінше аз болуы керек.

      84. Жылжымалы тиегіш арбалардың түсіретін және тиейтін орындары жергілікті сорғыштармен жабдықталған жабындысы болуы керек.

      85. Құрамында темір бар шикіқұрамының, коксиктің және басқадай ұнтақталған материалдардың бөлігін, сондай-ақ агломераттар мен шекемтастарды сорттауға арналған елеуіштер, тиейтін, түсіретін тораптарды қоса есептегенде сорғыш аспаптармен жабдықталған жабындының астында орналасуы керек.

      86. Машинадан берілетін агломераттар және шекемтастарға арналған науалардың құрылымы жабық болып, олар сору жүйесіне немесе агломерациялық машиналардың жабу жүйесіне қосылуға тиіс. Агломераттарды (шекемтастарды) вагонға тиейтін тораптар, қоршаған ортаға шаң-тозаңның бөлінуін болдырмайтындай, сорғыш аспаптармен жабдықталуы керек.

  9. Домна өндірісінің жабдықтарын пайдалануға
қойылатын санитарлық-эпидемиологиялық талаптар

      87. Шикіқұрам берілетін бөлімде материалдардағы ұсақ фракцияның мөлшері, технологиялық регламентпен қарастырылған, осы бөлімге түсуге тиіс мөлшердің жоғарғы деңгейінен аспауы керек.
      Тасымалдау және тиеп-түсіру үдерістері кезінде технологиямен рұқсат етілген максималды деңгейге дейін шикіқұрамдық материалдар ылғандандырылады.

      88. Жаңадан салынып жатқан және құрылысы жаңартылып жатқан домна пештеріне шикіқұрамдық материалдар қоймадан және осы нысанның өнеркәсіптік алаңдарында орналасқан басқа өндірістен бөлімге шикіқұрамдар тасымалдаушы таспалар арқылы немесе басқадай тоқтаусыз жұмыс істейтін көлік арқылы жеткізілуі керек.
      Басқа жағдайларда материалдарды жеткізу үшін өзі түсіретін көлік құралдарын пайдаланып, қолмен жұмыс істеуді болдырмайтындай, қашықтан басқарылатын қондырғымен қамтамасыз ету керек.

      89. Шикіқұрамды материалдарды үздіксіз таситын көлік арқылы жеткізгенде бункер үстіндегі үй-жайлар жабылып, жылу көзімен қамтамасыз етілуі керек. Бункерлерді толтыру автоматтандырылып, алыстан бақылануға тиіс. Бункерлердің тиеу орындағы тиеу кезінде шаң-тозаңның бөлінуін болдырмайтындай, сорғышпен жабдықталған жабық жабындымен қамтамасыз етілуі керек.

      90. Бункерлер автоматтандырылған деңгейөлшегіштермен қамтамасыз етіліп, олар бункерді босататын құрылғылармен біріктірілуі керек. Пайдалану барысына бункердегі шикіқұрамды материалдарының жоғарғы шекарасы тұрақты болып, тиелген материалдардың өз бетінше құлауын қамтамасыз ететіндей болып, ал биіктігі 3,5 м көп болмауы керек. Бункерлердің толық босатылуына тек домна пештері тоқтағанда немесе жөндеу жұмыстарын жүргізілгенде ғана рұқсат етіледі.

      91. Жекеленген домна пештерінің бункер астындағы үй-жайлары жел өтін болдырмас үшін және шаң-тозаңды ауаның таралуын туғызбас үшін оқшау орналасуы керек.

      92. Бункер астындағы үй-жайларда шикіқұрам конвейерлік жолмен берілген жағдайда бункердегі түсіретін бөлігі, дірілді елеуіштер, қоректендіргіштер, өлшегіш құйғылар, шикіқұрамдық материалдардың конвейерлері және еленген ұсақ заттарды сыртқа шығаратын таспалар, сол сияқты олардың арасындағы тиеп-түсіретін тораптар сорғышпен жабдықталған жабындымен қамтамасыз етіліп, соңғылары орталықтандырылған тартып шығаратын желдету жүйесіне қосылуы керек.

      93. Шикіқұрам таразы-вагон арқылы берілгенде (бункерлерді толтырғанда немесе оны шикіқұрамнан босатқанда) шаң-тозаңның таралуын болдырмайтындай, қалдықтар үйіндісі жиналған шұңқырдың үстіндегі ауаны сыртқы атмосфераға жібермес бұрын шаңнан тазарту қарастырылуы керек.

      94. Таразы-вагонның кабинасы шаң-тозаң кірмейтіндей тығыз жабылып, жылумен оқшауланып, бақылау жүргізетін ойықтар жарық өткізгіш мөлдір материалдардан жасалынып, жылу өткізбеуі керек және машинист демалатын аумақтың ауасы кондиционерленуі керек.

      95. Бункер үстіндегі және бункер астындағы үй-жайларға сырттан ауа еріксіз түрде келтірілуі қамтамасыз етіліп, сол жерде тұрақты температураны сақтай отырып, желдету жүйесі арқылы шығарылатын ауаның орнын толтыру керек.

      96. Үйінді жиналған шұңқыр, шикіқұрамды беретін барлық үй-жайлардан оқшаулануы керек. Үйіндінің және тиегіш қондырғылардың құрылымы шикіқұрамдық материалдарының төгіліп шашылуына жол бермеуі керек. Үйінді жиналатын орынды және тиейтін астаушаларды жабық сорғыштармен қамтамасыз ету керек.

      97. Шикіқұрамдық бөлімшеден еленген ұсақ материалдарды осы өнеркәсіптік алаңда орналасқан басқа өндірістерге шығару транспортерлік жүйенің галереясы арқылы жіберіліп, қолдан тиеу жұмыстары мейлінше аз болуы керек.
      Басқа жағдайларда мұндай ұнтақтар көлік құралдарына қоршаған ортаның ластануын және ашық түрде шаңдағыш материалдардың құлауын болдырмас үшін алыстан басқарылатын телескопиялық қондырғылардың көмегімен жүргізілуі керек.

      98. Домна пештерінің құрылымы ағынөзектермен, үрлеуіш құралдармен, шойын және қож құятын астаушалармен жұмыс істегенде оңтайлы жағдайды және бұл жұмыстарды механикаландыруды қамтамасыз ету керек.

      99. Шойын ағынөзектерінің құтысын ажырату немесе толтыру, сынықтарын жинау, құю алаңын және теміржол жолдарын тазалау, материалдар мен құрал-жабдықтарды жеткізуге байланысты және басқадай барлық жұмыстарды жүргізу механикаландырылуға тиіс.

      100. Қождық шойын ағынөзектің, басты шұңқырлардың, шөміш және шлак астауларының үстінде сорып-шығаратын желдеткіш жүйесі бар жабынды болуы керек.

      101. Шойын және қож шұңқырларының және басқа да ыстық беттерінің үстіндегі өтіп тұруға арналған көпірлер ыстықтан қорғайтындай етіп, бүйірі жақтарынан биіктігі 1 м болатын ыстық өткізбейтін материалдармен қоршалынуы керек.

      102. Құю алаңындағы орналасқан шойын тұмсықтарымен, қож науасымен жұмыс істеу үшін ыстықтан қорғағыш экрандары бар алаңшалар қарастырылуы керек.

      103. Құю алаңы ғимараттарының қабырғасы жанынан адамдар өтуге арналған науаның деңгейінен жоғары алаңдар қарастырылуы керек. Науа және шөміштің жанынан өтетін көпірлер ыстықтан қорғайтын экрандармен қоршалынуы керек.

      104. Құю алаңындағы көтергіш крандарды басқару алыстан жүргізілуі керек.

      105. Радиоактивті заттармен ластанған шегендерді алу шауып тастау арқылы жүргізіледі. Шегендерді ажырату үшін жарылыс жұмыстарын жүргізуге рұқсат етілмейді. Ажыратылған шегендерді контейнерлерге салып, оларды көмуге арналған арнайы орынға жіберіледі. Бұл жұмыстарды орындау барысында радиациялық қауіпсіздік талаптарын сақтау керек.

      106. Қақты және ауа үрлеушінің герметикалық жағдайын тексеру үшін үздіксіз автоматтандырылған бақылау жүйесі қарастырылуы керек.

      107. Шаң ұстағыштарда жиналған шаңдарды түсіру және оны тасымалдау жұмыстары қоршаған ортаның ластамайтындай етіп жүргізілуі керек.

      108. Ауаны алмастырып тұратын "Снорт" суық ауа үрлегіштің клапанын басқару пульті домна пешін басқаратын үй-жайда және пештің қасындағы жұмыс алаңында орналасуға тиіс.

      109. Қождық үйінділерде немесе қож өнімдерін өндіретін қондырғыларында домналық және балқытылған болат қождарын құю кезінде қождық шөміштерді қисайту, басқару және қожды түйіршіктейтін қондырғылардағы қож жинайтын крандармен жұмыс істеу және түйіршіктейтін аппаратқа су беру арнайы постылардан алыстан басқарылуы керек.

      110. Қожды шөмішсіз жинағанда науаның жылу өткізбейтін жабындысы болуы керек.

      111. Қожды түйіршіктейтін қондырғылар өндірісті және қоршаған ортаны зиянды заттармен ластанудан қорғайтын шаралар жүйесімен қамтамасыз етілуге тиіс.

  10. Ферроқорытпаларды өндіретін жабдықтарды
пайдалануға қойылатын санитарлық-эпидемиологиялық талаптар

      112. Көп тонналық ферроқорытпаларды еріту, ферроқорытпалардың тек бір түрін қорытуға арналған арнайы еріткіш корпустарда жүргізілуі керек. Жұмыс істеп тұрған цехтарда әртүрлі ферроқорытпаларды еріту жұмыстарын бір корпуста жүргізу үшін, ферроқорытпалардан бөлінетін өндірістік аэрозольдардың жалпы ерекшеліктерін топтастыру арқылы жүргізіледі.

      113. Жұқадисперсиялы шикіқұрамдық материалдарды қолдануды шектеу керек. Технологиялық ерекшеліктер рұқсат ететін жерлерде кішкентай түйіршікті хром және басқа да кен түрлерін қолданғанда, оларды кесектеу түрінде пайдалану керек.

      114. Тазалағыш қондырғылардағы жинақталған шаң-тозаңдар өндіріске қайта қайтарылар алдында ірілетуге жатады.

      115. Мына үдерістер автоматтандырылуы керек:
      1) бункердегі сусымалы материалдардың деңгейін бақылау, пешке түсетін шикіқұрамдық материалдарды тиеу және дозалау жұмыстары;
      2) ферроқорытпаларды қорытатын пештердің жұмыс тәртібін басқару;
      3) қайта өңделген феррохромға оттегі үрлейтін конвертердің жұмысына бақылау жүргізу.

      116. Пеш қалталарына шикіқұрамды жеткізетін өзі тиелетін арбалар сорғышы бар жабындымен қамтамасыз етілуі керек.

      117. Пештің қалталары шикіқұрамды толтыру кезінде пештен шығатын газдар мен шаңдарды ұстау үшін, жергілікті сорып-шығаратын желдету жүйесімен жабдықталуы керек.

      118. Технология бойынша жабық режимде жүргізілетін қорытпалар тек жабық пештерде ғана қорытылуы керек.
      Жабық пештің корпусы мен күмбезі жақсы қамталуға тиіс. Пеш күмбезінің астындағы тұрақты қысым автоматты түрде сақталынуы керек.

      119. Мына үдерістер механикаландырылуы керек:
      1) газ жүретін жолдарды тазалау. Пештерге шикіқұрамдарға қосатын заттарды қолмен тиеуге рұқсат етілмейді;
      2) жұмыс істеп тұрған ашық пештердің мойынымен атқарылатын барлық жұмыс түрлері, ондағы жасалатын жұмыстар (шикіқұрамды тегістеу, пеш қабырғаларын түзету), сондай-ақ пештердің ағынөзектерін тесу, жабу, жұмыстары;
      3) графиттенген электродтарды жуандату;
      4) пеш ванналарынан ферровольфрамды қырып алу;
      5) өндірістік үй-жайлардағы немесе арнайы учаскелердегі шөмішті тазалау;
      6) дайын өнімдерді жинау және тиеу;
      7) бункер үстіндегі тордағы металл қосындыларын жинау;
      8) металл қалдықтарын жинау және електен өткізу. Мұндай да қалдықтар еріту бөліміне ерітілуге дайын күйде түсуі керек;
      9) шикіқұрамды дайындау жұмыстары (шикіқұрамдар салынған барабандарды немесе қаптарды ашу, өлшеу, араластыру, еріткіш сыйымдылықтарға шикіқұрам материалдарын тасып әкеп, төгу) жабық үдерісте жүргізіліп, алыстан басқару керек.

      120. Электродтарды іске қосу автоматтандырылған түрде немесе алыстан басқарылуы керек.

      121. Барлық пештер еріту және оларды пештен шығару кезінде пештегі газдарды сыртқа шығаруды қамтамасыз ететін жергілікті сорып-шығару қондырғыларымен жабдықталынуы керек.

      122. Тазалағыш пештерде сорып-шығару зонттары пеш қабырғасының қасында тікелей орналасуы керек. Зонт қабырғасындағы пеш мойынын күтіп ұстау үшін, автоматтандырылған түрде ашылатын жылжымалы есіктер қарастырылуы керек.

      123. Кенді қалпына келтіретін ашық пештердің периметрі зонттың төменгі тұсынан бастап пеш шахтасының бортына дейінгі аралық жылу тұтатын экрандармен немесе перделермен жабдықталуы керек.

      124. Түсіру машинасының құрылымында машинисті жылу соққысынан қорғайтын тиімді қорғаныс шаралары жүргізілуі керек. Электродтар арасындағы және жұмыс аумағы төбесінің жабындысы аралықтағы қуыстар мейлінше тығыздалып жабылуы керек.

      125. Өзі пісірілетін электродтық бүркенішке электродтық массаны жеткізу және тиеу механикаландырылуы және автоматтандырылуы керек.

      126. Өзі пісірілетін электродтық бүркеніштердің жоғарғы тұсы герметикалық жапқышпен және кезеңді түрде жұмыс істейтін сорғыштармен жабдықталынуы керек. Өзі пісірілетін электродтардың бүркеніштері жуандату, электродтық массаны тиеу жұмыстары жергілікті сорып-шығарғыш желдету жүйесі жұмыс істеп тұрғанда жағдайда жүргізіледі.

      127. Электрод массасын таспа жолды шегендеу үшін пайдалануға рұқсат етілмейді.

      128. Көрікшінің жұмыс орны жылу қайтаратын экрандармен және ауа арқылы себезгі жасайтын қондырғылармен жабдықталынуы керек.

      129. Шөміштен алынған салқындалған қож гарниссажын алып тастау жұмыстары, сорып-шығаратын жергілікті желдету жүйесі бар тұрақты орында жүргізіледі.

      130. Шөміштегі ыстық металдың үстін құярдың алдында қожбен немесе құммен жабу механикаландырылған жолмен жүргізілуі керек.

      131. Ферроқорытпаларды түйіршіктеу алыстан басқарылатын қондырғылар арқылы жүргізу керек, ол шөмішті айналдыруға керекті механизммен жабдықталып, бумен зиянды заттарды сорып-шығаратын жергілікті желдету жүйесімен жабдықталуы керек.

      132. Құйғыш машиналардың ерітілген металл құятын шөміш және конвейерлі таспасының үсті сорып желдететін жабындымен жабдықталуға тиіс.

      133. Әк сүтін дайындау және оны цехқа апару механикаландырылып, құю машинасын құймақалпына құю автоматтандырылуы керек.

      134. Өзі шашылатын қождар еріту корпустарынан шөміш немесе жинағыштар арқылы сұйық күйінде әкетілу керек. Суынған қождарды ашық қож орнына жіберуге болмайды. Өзі шашылатын қождар толтырылған шөміштер мен жинағыштардың суынуы үшін жабық эсткадалар қарастырылуы керек.

      135. Ерітінділерді араластыру арқылы пештен тыс жерде тазалау жұмыстарын жүргізу тек арнайы цехтарда немесе оқшауланған үй-жайларда ғана жүргізіледі.

      136. Қорытпаны араластыру жұмыстары алыстан басқарылатын, жергілікті сорып-шығаратын желдеткіші және жапқышы бар, жабық түрдегі агрегаттарда жүргізілуі керек.

      137. Қорытпаларды қолмен сорттау және тазалау жұмыстары, жергілікті сорғышпен жабдықталған, отырып жұмыс істеуге мүмкіндік беретін үстел үстінде жүргізілуі керек.

      138. Қождарды суыту, ажырату және тиеу жұмыстары арнайы бөлімшелерде (қожды ажырататын цехта) жүргізілуі керек. Өзі шашылатын қождарды ерітетін корпустан ажырататын цехқа дейін тасымалдағанда кәсіпорын аумағындағы ауаның ластануына мүмкіндік бермейтіндей жағдай жасау керек.

      139. Қожды цех ішінде тасымалдау жабық көліктер арқылы жүргізіледі. Тұтынушыларға жіберу үшін, тиеу, тасымалдау, түсіру кезінде шаң-тозаңды болдырмайтын арнайы жабық вагондар, автокөліктер қолданылады.

      140. Қождарды қаптау жұмысы толық түрде механикаландырылып, автоматтандырылуы керек. Қожды текшелейтін қондырғылар сору жүйесімен жабдықталуы керек.

      141. Қождарды вагондарға тиеу, тиелетін қождың деңгейін алыстан бақыланатын жүйе арқылы бақылап, механикаландырылуы керек. 

      142. Алюминий бөлшектерін (тасымалдау, алюминий бөлшектерін еріту пештеріне апару, жинау, елеу және алюминий бөлшектерін бункерге беру) дайындау үдерісі механикаландырылып, ал технологиялық құрал-жабдықтары жабу және сорғыш құралдармен жабдықталынуы керек.

      143. Табиғи радиоактивті элементтер бар шикіқұрамды дайындау, радиоактивті заттармен жұмыс істеудің шараларын сақтай отырып, оқшауланған үй-жайларда жүргізілуі керек.

      144. Ерітінділерді тазалар алдында суыту жұмыстары жылудан қорғағыш экрандармен жабдықталған және жергілікті желдету жүйесі бар, тұрақты орындарда жүргізілуі керек.

      145. Балқытушылардың, көрікшілердің, күйдіретін және кептіретін пештерді толтырушылардың, алюминий балқытатын пештердің, құю машиналарының машинистерінің жұмыс орнында ауа себезгісі қарастырылуы керек.

      146. Пеш мойнына шикіқұрамды толтырғанда тұрақты орын болмаса, кенді қалпына келтіретін ашық пештерде ауамен себезгілеу пештің барлық периметрі бойынша қарастырылуы керек.

  11. Болат балқыту өндірісінің жабдықтарын
пайдалануға қойылатын санитарлық-эпидемиологиялық талаптар

      147. Болат балқыту өндірісіне мынандай үдерістер механикаландырылуы керек:
      1) сусымалы материалдарды, ферроқорытпаларды тиеп, түсіру жұмыстары құрал-жабдықтармен атқарылуға тиіс;
      2) вакуумдық камераларды тазалау жұмыстары;
      3) дайын материалдарды үздіксіз құятын машиналардың кристаллизаторларын майлауға керекті материалдарды бергенде (бұдан әрі - ДМҮҚМ);
      4) шөміштерді жұмысқа дайындағанда.

      148. Қауіптілігі жағынан бірінші және екінші сыныптарына жататын зиянды заттарды немесе газ түрінде зиянды заттар бөлетін легірлеуші материалдарды шикіқұрам бөлімшесіне қорапталған түрде немесе герметикалық жағдайы сақталған жабық ыдыста жеткізіледі.

      149. Бункерден конверторлы пештерге сусымалы материалдарды жеткізу жұмыстары жабық әдіспен, дозалануы алыстан басқарылып жүргізіледі.

      150. Болат қорытатын агрегаттар, шаң мен газдың жұмысшы терезелері немесе технологиялық тесіктер (электрод кіретін және электрлі доға пештеріндегі үрлейтін тесіктер) арқылы өндірістік үй-жайларға түспеуін қарастыратын құрал-жабдықтармен жабдықталынуы керек, оның ішінде конвертерді оттегімен үргенде болатын жағдайда бар.

      151. Болат балқытатын агрегаттарды толтырғанда шаң мен тозаң ұстап және шығаратын шаралар қарастырылуы керек.

      152. Тиегіш машиналардың машинистері отыратын жұмыс орындары жылу соққысына ұрынудан сақталынуы керек. Болат шығаратын арна және құйғыш шөміш тұратын орынның жабындысы болып, жергілікті сорғыштармен жабдықталынуы керек.

      153. Болатты шығаратын арна алынып салынатындай болып, оған жүргізілетін жөндеу жұмыстары, ол суыған кезде, арнайы жабдықталған орында жүргізілуі керек.

      154. Болатты вакуумдеуге арналған қондырғыларға басқару алыстан жүргізілуі керек.

      155. Балқыған болатты құю әдісі ДМҮҚМ-ға берілуі керек.

      156. ДМҮҚМ-ның ыстық камерасының бақылау терезелері және болат балқытушы агрегаттардың барлық жұмысшы алаңдарын басқаратын басқару постылары жылудан қорғағыш қондырғылармен жабдықталуға тиіс.

      157. ДМҮҚМ-ға металдарды сляб ретінде құйғанда газбен кесудің басқару пульті газбен кесушіге ені кішкентай жағымен орналасатындай етіп, қарастыру керек. Газбен кесушінің жұмыс орны, технологиялық шарт рұқсат ететін деңгейдегі газбен кесуге керекті қараңғы экранмен жабдықталынуы керек.

      158. Балқыған болатты құю жұмысының тоқтаусыз жүргізілуі қарастырылуы керек.

      159. Құймақалыпты тазалау және майлау жұмыстары механикаландырылуы керек және жергілікті сору құралдарымен жабдықталуы тиіс. Құймақалыпты оның астындағы орынды үрлеу арқылы тазалауға рұқсат етілмейді.
      Балқытылған болатты құйғанда және құймақалыпқа жылытқышты немесе қауіптілігі жағынан бірінші және екінші сыныпқа жататын зиянды заттары бар, басқа құрамдарды енгізгенде жергілікті сору көздері қарастырылуы керек.

      160. Қожды қож жататын шұңқырға төккенде немесе платформаға артқанда барлық жұмыс қожды сумен бүрку арқылы жүргізілуі керек.

      161. Негізгі өндірістегі үй-жайлардағы шаң-тозаң орталықтандырылған вакуум жүйесінің көмегімен немесе сумен шаю арқылы жүргізілуі керек. Шаңды тазарту үшін қысылған ауамен үрлеуге рұқсат етілмейді.

  12. Илектеу және құбыр өндірісінің жабдықтарын
пайдалануға қойылатын санитарлық-эпидемиологиялық талаптар

      162. Илектеу және құбыр өндірісіне арналған цехтардың машиналық залдарды дыбыстан оқшауланған үй-жайларда орналастыру керек.

      163. Ыстық металдардың қасында, жылытқыш құрылғыларды пайдаланатын (клетке дайын заттарды әкелетін, көп тұтқалы бағыттаушы үстелдер, таңба салатын учаскелер, ыстық металды жинайтын орындар, қыздыру пештерінің бақылау және жұмысшы терезелері және басқалар) аумақта орналасқан жұмыс орындары сәуле соққысына ұрынудан қорғайтын қондырғылармен жабдықталынып, себезгілейтін желдету құралдармен жабдықталу керек.

      164. Қыздырғыш құрылымдар және жұмысшы тесіктер және пештерге тиеп және шығаратын терезе тұсындағы және қож ағынөзегі үстіндегі сорып-шығаратын жергілікті желдету жүйесі тығыз жабылатын қақпақпен, жапқышпен жабылуы керек. Қыздырғыш пештердегі, құдықтардағы металдың температурасын өлшеу алыстан автоматтандырылған түрде жүргізілуі керек.

      165. Төмендегідей үдерістер механикаландырылуы керек:
      1) металды тиеу, айналдыру, жылжыту, түсіру, қожды және отқабыршықты шығару, жұмыс тесіктерін басқа да жылыту құрылымдарын ашып-жабу;
      2) отқабыршықты стан астынан, шұңқырдан, тұндырғыштардан жинау;
      3) стандардағы құрсаулы құбырларды үздіксіз илектеу - құрсауды майлау, оларды станға әкеп, құбырдан шығару;
      4) кішкентай стандардағы - құймаларды тасымалдау, дорн құлпын жабу, дорнды майлау, дорнды суыту үшін ваннаға түсіріп, көтеру, суытқыш сөреде дорнды ауыстыру;
      5) құбырды ыстықтай нығыздау - дайын өнімді преске беру, преске, матрицаға майды жеткізу, араластырғыш барабанға графит ұнтағын беру және онымен толтыру, контейнерді, технологиялық құрал-жабдықтарды майлау үшін май жеткізу, нығыздалған құбырларды жинау, нығыздаудан қалған қалдықтарды жинау;
      6) станда жайдақ оралатын екі тігінді құбыр дайындау - оралған таспаны моторға кигізіп, таспаны балқытып пісірер алдында сүрту, дайын құбырды орағышқа орап, қысу және толтыру;
      7) электрмен балқытып пісіретін стандағы ерітілетін құбырды - еріткіш машиналарға және жоңғыш станоктардағы жаймалардың есебін алу, балқытып пісіруші агрегаттың төменгі жастықшасын айырбастау, ішкі және сыртқы су салқындатқышты ажыратып алу;
      8) тігетін станда - дайын өнімдерді тігер алдында ортаға келтіру, құрсауды айырбастау, дайын өнімді станға дайындау есебі;
      9) автоматтандырылған станда - гилзаға тұзды салу, құрсауды айырбастау, автоматтандырылған стан ойығында құбырларды айналдыру;
      10) жылжымайтын пісіретін басты станда - ішкі және сыртқы құбыр тігісінің тұсынан флюсті алып тастағанда;
      11) стандағы құбырды айналдыра балқытып пісіргенде - орам жазғыштың, белдік тартқыштың, пісіруші орынға флюсты әкелудің, өңделген флюсты әкетудің есебін шығарғанда;
      12) құбырды дәнекерлеу арқылы дайындағанда - таспа орамасын жазғышқа бергенде, оларды жинағанда, майсыздандыру жұмыстарының барлық түрі, жуу, күйдіру, таспаны мыстау, құбырды майлау жұмыстарын жүргізгенде;
      13) станда суық түрде сүйрегенде - құбырларды сүйрерден бұрын майлау, оларды станның көрік сөрелерінде айналдырып, жылжыту (диаметрі кішкентай құбырлар бұған жатпайды), сүйрегіш стандарда ұстап, шығару кезінде, құрсау өзегін құбырға енгізу, құбырды ұстау үшін арбаны кері қайтару;
      14) жылжымалы балқытып пісіретін стандағы орынға флюсты себу, сондай-ақ қолданылған флюсты бункерге жинау. Флюстың ашық бөлігі қорғағыш пластиналармен жабылуы керек;
      15) баллон жасап шығарғанда - дайындау учаскесіне қоймадан құбырларды жеткізу, құбыр кесетін станоктарға жұмыс беру, дайын өнімдерді пешке тиеу, оларды балға мен өңдеуші машинаға жеткізгенде, ыстық пешке баллондарды салғанда, оларды бояу орнына жібергенде, мойынды дайындағанда оған бұрама кигізгіш салғанда, жаңқадан, отқабыршықтан қалған қалдықтарды жинау, гидро, пневмо сынақтардан өткізу және баллондарды кептіру;
      16) құбыр құятын өндірісте - шикіқұрамдық материалдарды түсіргенде және оларды еріткіш агрегаттарға тиегенде. Шаңданатын материалдарды тасып әкелу пневмо көлік арқылы жүргізілуі керек;
      17) балдақтарды жапсырғанда, қалыптарға шегендеу жасағанда, құбырларды қалыптан алғанда, қалыптаушы жанған топырақты алып тастағанда, қалыптауға керекті, өзекті жасайтын қосымшаларды және алғашқы материалдарды және барлық үдерістерді дайындағанда, диірмендерді, елеуіштерді, жылуға әсер ететін қоспаларды дайындағанда, олардың үсті жабылып, жергілікті сорғышы болуы керек;
      18) жапқыш бөлімде - заттардың бетін жабу үшін қолданатын агрегаттармен жұмыс істегенде жүргізілетін барлық жұмыстар (шикізаттарды алып келу, тиеу, ванналарды толтыру, ерітінділерді айырбастау, ванналардың түбін тазалау);
      19) шегендеу үшін керекті материалдарды дайындау жұмыстары және оларды құбырдың ішкі беттеріне жағу.

      166. Ыстық металды илектегенде, оның параметрлерін алыстан өлшеуді ұйымдастырып, сынама алу жұмысын, таңба салуды, ақауларын алып тастауға және дайын өнімдерді технологиялық тұрғыдан механикаландыру керек.

      167. Елек стандарының клеттері шаң тұтқыш қондырғылармен жабдықталуы керек.

      168. Металдарды тегістеу үшін қол машиналармен жұмыс істегенде, осы орын шаң ұстағыш қондырғылармен жабдықталуы керек, ал мұндай жұмыс жүргізілетін учаскелер желдетудің жергілікті сорып-шығару жүйесімен жабдықталуы керек.

      169. Металдарды отпен тазалау механикаландырылған қондырғыны пайдалану арқылы жүргізілуі керек, мұндай орын зиянды заттарды бір жерге жинайтын және қоршаған ортаны ластанудан қорғайтын қондырғылармен жабдықталуы керек.
      Механикаландырылған қондырғыларды техникалық тұрғыдан қолдануға мүмкіндік болмағанда, қол арқылы отпен тазалау жұмыстары жүргізіледі. Мұндай жұмыстар алыстан басқарылып, сорғышы бар камералар арқылы жүргізіледі. Бұл жұмыстарды камерада орындауға мүмкіндік болмаса, ыстықтан арнайы қоршалған орында отпен тазалау жұмыстарын таңдау арқылы жүргізеді. Ол жерде сорып-шығаратын желдету жүйесі болуы керек.

      170. Жарамсыз металдарды газ жанғыштары арқылы кесетін құралмен жүргізіп, олар үшін жергілікті сорып-шығаратын желдету жүйесі бар арнайы алаң бөлінуі керек.

      171. Дайын өнімдердің дұрыс дайындалмаған түрлерін және дайын илекті пневмоқұралмен тазалауға болмайды.

      172. Құйғыш шөміштерді жөндеу және кептіру жұмыстары, жану кезінде пайда болатын өнімдерді қабылдап сыртқа шығаратын құрылғылармен жабдықталған арнайы орындарда жүргізілуі керек.

      173. Құбырларды күйдіргеннен кейін, оларды салқындату жылудан қорғайтын экрандармен және сорып-шығаратын желдету жүйесі бар арнайы учаскелерде немесе салқындату камераларында жүргізіледі.

      174. Плазма арқылы кесу жұмыстарды жүргізгенде және оларды қоректендіретін көздердің жұмысын басқару алыстан жүргізіледі.

      175. Илекті және құбырды жібіту механикаландырылған қондырғы арқылы сорып-шығаратын желдету жүйесі бар кептіру камерасында жүргізіледі.

      176. Химиялық заттармен күйдіру орны жеке үй-жайларда орналасуы керек. Бұл орында аралас үй-жайлардың ауасын ластандырмас үшін керекті шаралар қарастырылуы керек.

      177. Күйдіргіш бөлімде мынандай жағдайлар қарастырылуы керек:
      1) металдарды берілген бағдарлама бойынша химиялық жолдармен күйдіру үшін автоматтандырылған қондырғыларды пайдаланып, алыстан басқару керек;
      2) ваннаға түсіру, одан шығару, жуу, бейтараптандыру және тасымалдау механикаландырылуы керек;
      3) үздіксіз жұмыс істейтін жуу, кептіру машиналары металдарды кептіргенде, жуғанда керекті желдету жүйесімен жабдықталуы керек;
      4) химиялық жолмен күйдіру үдерісі кезінде басқару постылары ваннадан шығатын (су, қышқыл) бу аумағында орналаспауы керек;
      5) қолданыста болған ерітінділерді залалсыздандыру және ағызып жіберу жұмыстары механикаландырылуы керек.

      178. Өте күшті әсер ететін қышқылдарды (плавикалық, азот қышқылдары және олардың қосындылары) пайдалану мүмкіндігінше аз болуы керек.

      179. Химиялық өнімдеріне арналған қоймаларды қолданатын қолданыстағы ҚНжЕ талаптарына сай болуы керек.

      180. Химиялық күйдіру бөлімдері су ішуге арналған фонтандармен, теріге немесе киімге тиген қышқылдарды тез жуып кетіру үшін сумен жабдықталған раковиналар болуы керек, сондай-ақ қышқылдан болатын күю кезінде бірінші көмек көрсетуге мүмкіндік беретін медициналық қобдишалармен жабдықталуы керек.

      181. Күйдіру ванналарының пайдаланылған ерітінділері қайта өңделіп, жаңартылуы керек. Тиісті негіздеме жасалынғанда зауыттың тазалағыш ғимараттарында, ондай ерітінділерді бейтараптандыру керек.

      182. Жабу бөлімін жобалағанда қолданыстағы стандарттың талаптарын басшылыққа алуы керек.

      183. Илек, құбыр және оларды полимерлік материалдармен жабатын цехтар, учаскелер қолданыстағы стандартқа сай болуы керек.
      Электро статистикалық өрісте бояу жұмыстары сорып-шығаратын желдету жүйесімен жабдықталған камерада жүргізілуі керек.

      184. Тас көмір шайырларын және лактарды илек пен құбырды жабу үшін пайдалануға болмайды.

      185. Металдарды күйдіру технологиясы бойынша қыздыратын бөлімдегі талаптар қолданыстағы стандарттың талаптарына сай болуы керек.

      186. Пештің конструкциясы төмендегілерді қамтамасыз етуі керек:
      1) пешке металды салу және оны пештен түсіру механикаландырылуы керек;
      2) пештің басқару механизмдері алыстан (пульттен) жүргізілуі керек;
      3) отынды пешке салу, пеш мойнындағы торды тазалау, пешті қождан тазалау және оны тасып әкету механикаландырылуы керек.

      187. Пештің жағу тесіктерінің жанында жергілікті сорып-шығаратын желдету жүйесі қарастырылуы керек.

      188. Бақыланатын ауа арқылы жұмыс істейтін пеш герметикалық болуы керек. Пештің үздіксіз істейтін созылған, өтпелі, конвейерлі және басқа түрлері ондағы газды жағатын және ұстайтын құрылымдармен жабдықталуы керек.

      189. Дайын өнімдерді шыңдау агрегаттарына жіберу автоматтандырылуы керек.

      190. Шыңдайтын пештердің берік жапқышы болып, оның астында сорып-шығаратын желдету жүйесі болуы керек.

      191. Мырышталған құбырларды сорттау бөлімі мырыштайтын бөлімнен бөлек болуы керек.

      192. Дайын өнімдердің қойма бөлімі илек пен құбырларды жинап сақтау үшін механикаландырылуы керек. Қалталар мен шығарғыш қондырғылардың конструкциясы құбырларды, дайын өнімдерді тасып, тастағанда шу шығармайтындай болуы керек.

      193. Жаңадан салынып жатқан, құрылысы жаңартылатын илек және құбыр цехтарында сынап түзегіштерін қолдануға болмайды.

  13. Металл өнімдерін өндіретін жабдықтарды
пайдалануға қойылатын санитарлық-эпидемиологиялық талаптар

      194. Сым созу бөліміндегі төмендегідей құрал-жабдықтар механикаландырылып, автоматтандырылуы керек:
      1) бунт созбасын және сымдарды, сым орағыш катушкаларды тасымалдағанда;
      2) сым орағыш катушканы тарқататын қондырғылар, орамдар; құрылымдардан орағыш қондырғыларды алғанда, сымдарды кескенде;
      3) сым орамдарын қаптағанда;
      4) созу кезінде сымдардың жуандығын тексергенде.

      195. Таяқ тәрізді металды созатын станда майлағанда, таяқша тәрізді металл есептелінгенде, ол механикаландырылуы керек.

      196. Сым темір канатын өргенде сымның әрбір талшығын өру, катушканы ауыстыру, түптерін кесу, оралған сымды катушкаға орау, сорттау, сым темір канатына қорғағыш бетті жағу және оларды қаптау жұмыстары механикаландырылуы керек.

      197. Сым темір канатын майлау механикаландырылуы керек. Бұл жұмысты майды әкегенде, сым өтетін ваннаны толтырғанда да механикаландыру керек.

      198. Сым темір канатын майлау үшін сым өткізгіш ванналар бақылау құралдарымен жабдықталып, ондағы температураны май жанып кетпес үшін, автоматты түрде реттеп отыру керек.

      199. Бекіту бұйымдарын шығару өндірісіндегі шеге престері оқшауланған үй-жайларда орналасуы керек. Шегелерді тазалайтын, жалтырататын, тоттандырмайтын, сәндеу үшін жапқыштармен жабатын (гальванизация жүргізетін, мырыштайтын, қалайлайтын, бояйтын орындар) құралдарда бөлек үйде орналасуы керек.

      200. Көтеріп - тасымалдайтын (сымдарды машинаға тиеу, қапталған шикізаттарды және дайын өнімдерді машинадан түсіру) жұмыстар механикаландырылуы керек.

      201. Тор өндіретін цехтарда мынандай жұмыстарды механизациялау қарастырылуы керек:
      1) металдарды дайындайтын қоймадағы тиеп, түсіру, тасымалдау жұмыстарын;
      2) металдарды станға, қайшыға басқа да технологиялық агрегаттарға әкелу жұмыстарын;
      3) дайын өнімдерді түсіруге;
      4) дайын торларды бақылау машиналарына тасымалдау жұмыстарын;
      5) дайын өнімдерді қаптап, тиеу жұмыстарын.

      202. Навой негізіндегі үлкен катушкаларға, барабандарға сымды қайта орағанда, негізін санына орағанда, металды тоқығанда олар жеке өндірістік учаскелерге (бөлімшелерге) бөлінуі керек.

      203. Қайта орайтын машиналардың бейнеге киіндіретін қондырғысындағы сымдардың салмағы 20 килограммнан (бұдан әрі - кг) көп болса, ол механикаландырылған жолмен тасылуы керек.

      204. Навой негізіндегі үлкен катушкаларға сырты мырышпен жабылған сымдарды орағанда, навой жүргізетін машинаның кареткасы майлы обтирмен жабдықталып, жергілікті сорғышпен қамтамасыз етілуі керек.

      205. Қуысты торларды өндіру, оттықтарды дайындау жұмыстары автоматтандырылған жүйеде жүргізілуі керек.

      206. Таспалы транспортерлерге тор дайындағанда орамдағы таспаны майлау, майларды жинауға арналған астаушылары бар сыйымдылықтарда жүргізілуі керек. Ондай құрылымдар сыйымдылықтардан бастап, майлы торды сақтайтын орынға дейін болуы керек. Соңғысы тормен және май жинағышпен қамтамасыз етілуі керек.

      207. Суық созбасымды және майыстырылған таспаны ұзыннан кесу агрегатына металды механикаландырылған жолмен беріп, жинап алу керек. Кесілген сымдарды, кесілген ораманың бунттарын айналдыру жұмыстарын басқару алыстан басқарылуы керек.

      208. Сымдарды ұзыншалап майыстыратын станда жергілікті сорып-шығаратын желдету жүйесі болуы керек.

  14. Темір ұнтақтарын өндіретін жабдықтарды пайдалануға қойылатын санитарлық-эпидемиологиялық талаптар

      209. Темір ұнтақтарын қайта қалпына келтіру әдісімен өндіргенде темір кенінің қанықпасын, күлін, соданы басқа да шашырағыш материалдарды жабық әдіспен (крафцеллюлозды қапшықтарда, өзі тиейтін қондырғымен жабдықталған жабық вагондарда, цистерналарда) өндіру керек.

      210. Шикіқұрамдық материалдарды жабық қоймаларда сақтау керек.

      211. Отқабыршықтарды тасымалдаушы құралдардың түсіру ойығы бар жерден жабық бункерлердің қабылдағыштарына түсіреді.

      212. Темір ұнтақтарын өндіру өндірісінде мына үдерістер механикаландырылуы керек:
      1) отқабыршықтарын кептіру барабандарына тиеу және оны үгітіп, араластыратын құрал-жабдықтарға тасымалдау;
      2) темір еріндерінің түйіршіктерін ұнтақтағыш бөлімге жібергенде және ұнтақтағышқа тиегенде;
      3) хлоридтеу әдісімен таза темір ұнтағын алғанда - алғашқы шашырағыш материалдарды тиеу жұмыстарын жүргізгенде, кристаллдарды жуғаннан кейін түсіргенде, ал аппаратура жергілікті сору құралымен жабдықталғанда.

      213. Дайын шикіқұрамдармен толтырылған бункерлер автоматтандырылған дозаторлармен жабдықталуы керек.

      214. Тазалау, ұрып түсіру, майлау, шикіқұрамның түбін толтыру автоматтандырылып, механикаландырылуы керек.

      215. Темір жөкесін үгіп, ұнтақтайтын құрал-жабдықтарға тасығанда герметикалық қондырғыларды пайдалану керек.

      216. Темір ұнтақтарын фракцияға бөлетін құрал тығыздала жабылып, жергілікті сорып-шығаратын желдету жүйесімен жабдықталуы керек.

      217. Туннелді пештің капселдер толтырылған вагондарын тиеу және түсіру жұмыстары механикаландырылған құрал-жабдықтармен жабдықталып, оның итергіші және жылу келтірмейтін кедергісі және жергілікті сорып-шығаратын желдету жүйесі болуы керек.

      218. Тұз қышқылын тиейтін учаскелер, негізгі ерітіндіні құятын орын, кристаллдарды кептіру, хлорлы темірді ыстық арқылы қайта қалпына келтіретін пештің тесіктерін жергілікті сорып-шығаратын қондырғылармен қамтамасыз ету керек. Мұндай қондырғылар тұз қышқылының буынан тотықпайтындай заттардан жасалынуы керек.

      219. Ұнтақты ыдысқа тиейтін орын жабылып, жергілікті сору құралдарымен жабдықталуы керек.

      220. Жеке үй-жайларда ұнтақтарды қорытылған металдарды шашырату арқылы өндірген жағдайда, оның ішінде мыналар болуы керек: индукциялық пештің генераторы орналасатын бөлім; металдарды шашырататын қондырғысы бар индукциялық пеш бөлімінен, металл қабылдағыштан және дайын ұнтақты жинайтын орыннан; ұнтақты қайта қалпына келтіретін учаскеден; ұнтақтау учаскесінен; ұнтақтарды жүйелейтін, фракцияға бөлетін бөлімнен; дайын өнімдерді сақтайтын қоймадан; керекті материалдарды жинайтын қоймадан (ұнтақтар, сынықтар).

      221. Индукциялық пештер сыртына жылу жібермейтіндей етіп қарастырылып, сорып-шығаратын жергілікті желдету жүйесімен қамтамасыз етілуі керек.

      222. Шөміштер суыйтын және тазаланатын учаскелер жергілікті сорып-шығару жүйесімен қамтамасыз етілуі керек.

  15. Екінші қатардағы қара металдарды өңдеп өндіретін жабдықтарды пайдалануға қойылатын талаптар

      223. Қыздыру пештерін толтыратын және одан шығарылатын өнімдерді беретін терезелер, жану барысында пайда болатын өнімдерін цехқа түсірмейтін, жергілікті сорғыштармен жабдықталуы керек. Жану өнімдерін өндірістік үй-жайларға беретін қондырғылары бар пештерді қолдануға болмайды. Пештің терезелері жақтауларына жақсы жабысатын қақпақтармен жабылуы керек.

      224. Қыздыру пештерінің, кептіргіш барабандардың қақпақтарын, кедергілерін көтеру механикаландырылуы керек.

      225. Эстакадалық копрларда шойын сынықтарын бөлшектейтін орын жылдың жылы кезеңдерінде ылғалданылуы керек.

      226. Металл қалдықтарын газбен кесетін алаңның беті қатты затпен жабылуы керек. Газбен кесетін алаңның сорғышы болмаса, жылдың жылы кезеңдерінде ылғалдандырылып отырылуы керек. 

      227. Металл сынықтарын кесуге газ кескіштерін қолданғанда газ түріндегі отынды қолданғанда кескіш ұзын болуы (1000-1500 миллиметр (бұдан әрі - мм) керек.

      228. Көпірлі кранның машинистерінің, құрал-жабдықтарды басқаратын операторлардың жұмыс орыны жылумен қамтамасыз етіліп, желдету немесе ауасы кондиционерленетін кабинада істеулері керек.

      229. Үй-жайларда, цехтарда металл сынықтарын қолмен газ арқылы кескенде бөлінетін алаң, сондай-ақ плазма арқылы үй-жайлардан тыс жерде кесу жұмыстары жүргізгенде, жергілікті сорып-шығару жүйесі қарастырылуы керек.

      230. Пресс арқылы пакеттейтін және кесектейтін машина залдарында, шойынды гидравликалық қондырғы арқылы ұнтақтайтын, гидравликалық қайшылар орналасқан орындарда ауаны жалпы айырбастауды қарастыратын желдету жүйесі болуы керек.

      231. Жабық сыйымдылықтардың ішінде жергілікті немесе жалпылай желдету жүйесін қарастыруға мүмкіндік болмаған жағдайда, сондай-ақ кеменің қалдықтарын газ және плазма арқылы, сырланған қорғасынды кескенде температурасы жылдың маусымына қарай лайықталған таза ауа келіп тұратын бет пердені пайдалану керек.

  16. Отқа төзімді кірпіштерді дайындайтын жабдықтарды
пайдалануға қойылатын санитарлық-эпидемиологиялық талаптар

      232. Туннелді пештерді қосарлана орнатуға болады, бірақ оның саны екі болмауы керек. Пештердің сырт жағында сыртқы қабырға немесе суық аралық болуы керек. Суық аралық, пеш құдықтарын үй-жай биіктігінің жартысына дейін төмендей бөліп тұруы керек.

      233. Шикізат өнімдерін ыдыстан босату, шашырайтын материалдарды формалы ыдысқа салу, отқа төзімді бұйымдарды өндіру кезінде сорғышы бар камерада жүргізіліп, алыстан басқарылуы керек.

      234. Ұнтақ өнімдерді механикасы жоқ ашық қоймаларда бірінің үстіне бірін қойып, сақтауға болмайды. Ортафосфор қышқылын түсіру және сақтау арнайы қоймаларда жүргізіледі, егер оның тұтыну мөлшері аз болатын болса және жолшыбай оны азайту үшін қайта құймас үшін, кішкентай сыйымдылықтарға салып, босату керек.

      235. Таспалы конвейерлер шашылмалы материалдарды артатын орындарда соратын жапқышы болуы керек.
      Мөлшері 0,5 мм болатын материалдарды тасу үшін көліктің жабық түрі қолданылады, ал конвейерлерді пайдаланғанда, оның өн бойы герметикалық жағдайда болуы керек.

      236. Ұнтақтаудың, тартудың, тасымалдаудың барлық кезеңдерінде өңделетін шикізат материалдары технологиялық шарт рұқсат ететін деңгейге дейін барынша ылғалдандырылуы керек немесе шаңның пайда болуын төмендететін басқа да әдістерді қолдану керек.

      237. Отқа төзімді заттарды өндіргенде мынандай үдерістер механикаландырылуы керек:
      1) араластырғыш жүгіргіштердің ішкі беттерін тазалағанда;
      2) прес формаға майлау жұмыстарын жүргізгенде, шикізатты керосинмен өңдегенде;
      3) қоймадағы дайын өнімдерді тиегенде және түсіргенде.

      238. Кептіргіш барабандарына және қыздыру пештеріне алыстан бақылау жасау және күйдіру тәртібін басқару үшін құрал-жабдықтармен жабдықтау керек.

      239. Үлгі беретін масса араластырғыш жүгіргіштен прес формаға жабық жолмен келуі керек. Пресстердің конструкциясын ұнтақты қабылдағышқа қосарлана жасалынған сору қондырғыларымен жабдықталуы керек.

      240. Учаскелерге, престейтін жерлерге, туннелді пештердің платформасына шикізаттарды престеу және жеткізу үшін, оларды түсіру автоматтандырылған түрде болуы керек.

      241. Күйдірілген отқа берік бұйымдары тиелген пеш вагоны, вагон футеровкасы 45 о  С жоғары емес температураға дейін суытылғаннан кейін түсірілуге жіберіледі.

      242. Отқа берік бұйымдарды тегістеп жылтыратқанда және кескенде адъюстаждық шеберханаларда барлық технологиялық құрал-жабдықтар жапқыштармен жабдықталынып, жергілікті сорғыштармен қамтамасыз етілуі керек. Егер технологиялық шарт бұзылмайтын болса, кесу және тегістеп жылтырату жұмыстары ылғалды жағдайда жүргізілуі керек.

      243. Технологиялық үдеріс барысында ауа жүргізгіштердегі, коллекторлардағы, шаң тұтқыштардағы шаң, оларды қайта өңдеуге мүмкіндік болмаған жағдайда ғана қалдық сақтағыштарға жіберіледі. Ұсталған шаң және оны бар жерлерден кетіру шаңсыз механикаландырылған жолмен жүргізілуі керек.

      244. Технологиялық үдеріс тас көмір шайырын, пеко, бакелитті (шайыр доломит өндірісі, карбит кремний жылытқышын өндіру, шайыр, пеко сіңіру бөлімі) қолдану арқылы жүргізілетін бөлімдерде жергілікті сорып-шығару желдету жүйесінен басқа, жалпы ауа айырбастайтын сорып-шығаратын желдету жүйесі қарастырылуы керек.

  17. Металлургиялық пештер мен агрегаттарға жөндеу
жүргізгенде қойылатын санитарлық-эпидемиологиялық талаптар

      245. Металлургиялық пештер мен агрегаттарға жөндеу жұмыс ұйымдастыру жобасы бойынша жүргізіледі. Ол техникалық қауіпсіздік пен өндірістік санитарияның негізгі шешімдерін қамтиды.

      246. Отқа берік материалдарды жөндеуге бергенде жөндеу жұмыстары астауша және пакет ішінде машиналар мен механизмдердің (транспортерлердің, артқыштардың, материал өткізгіштердің) көмегі арқылы жүргізіледі.

      247. Босаңсытылған отқа берік материалдарды, қождарды, шикіқұрамды қалдықтарын алып тастардың алдында оларға су құйылады.

      248. Осы өндірістерде мынандай үдерістер механикаландырылуы керек:
      1) қол үшін керек ететін жұмыстар, бұрынғы салынған пештің сынуы, кірпіш пен қоқысты әкеткенде;
      2) қондырмыларды ажырату және боровтарды шаңнан тазарту;
      3) қондырма астындағы алаңнан шаңды жинау;
      4) конвертерге салу үшін шайырдоломит-магнизит түйірлерін беру.

      249. Жаңа шегенге жүргізу үшін блок әдісі қолданған дұрыс. Үлкейтілген блоктарды жинау жұмыстары арнайы алаңдарда жүргізіледі. Шеген жасау үшін бірнеше ретте зауыт дайындаған бұйымдарды пайдаланған дұрыс.

      250. Отқа берік бұйымдарды тегістеп, жылтыратқанда жұмыс көлемі азайту үшін, ыстықты жібермейтін ерітінділерді және сұйық шыны қолдану арқылы жапқыштарды қолдану керек.

      251. Суық жөндеу жұмыстарын жүргізердің алдында пештің жоғарғы байланыстары, металл арқылы жалғасқан жерлері шаңнан тазартылуы керек.

      252. Жұмыс кеңістігін, қабырғаларды және қож жинағыштардың бойы, тік каналдары, регинаторлардың қондырмалары, мартен пештерінің көп жүк қабылдайтын боровтарын суыту жөндеу жұмысының алғашқы кезеңінде 2-2,5 сағат бойы тұрақты желдеткіштер жел жіберу арқылы жүргізіледі. Одан әрі қарай суыту үшін, қосымша желдеткіштерді пайдаланған дұрыс.

      253. Эксгаустер пешінің регенераторын суыту үшін тоқтатылғаннан кейін 12 сағаттан кем емес уақыт ішінде жұмыс істеуі керек.

      254. Регенераторға мәжбүрлі түрде ауа жіберу жөндеу жұмысының барлық кезеңінде тоқтаусыз жүргізіліп, пештің насадкасы сынғанда оған арнайы бүріккіш арқылы суды ұсақ тамшы ретінде шашыратып отыру керек.

      255. Регенераторларға жөндеу жұмыстарын жүргізгенде алдыңғы және бүйірдегі терезелерді босатып алу насадка сынбай тұрғанда жүргізілуі керек.

      256. Қож ұстағыштарды салқындату, отқа төзімді заттың және қождың сынған бөліктерін шығарып тастау, қысымы 3 атмосферадан кем емес су арқылы жүргізіледі.

      257. Мартен пештеріндегі регенераторларды жөндеу, оның жоғарғы жағын бұзбай-ақ жүргізілуі керек:
      1) пеш тоқтаған уақыттан кейін регенератордың қабырғаларын сындыруды бастау үшін, регенератордың ішіндегі насадкасы арнайы бүріккіш арқылы сумен себіледі. Мұндай да су регенератордың жоғарғы жағымен қабырғаларына тимеуі керек.
      Пайда болған буды шығару үшін утилизатор қазандықтың түтін сорғышы арқылы жүргізіледі;
      2) қондырманы ажырату кезінде, жергілікті түрде ол сумен салқындатылады;
      3) жұмыс орындары регенератор қабырғаларынан шыққан жылу көздерінен шыны матадан істелген экран арқылы қорғалынуы керек;
      4) пештің жоғарғы жағын қорғау және суытылған, тазаланған, сорып әкелінген ауаны жіберу, жөндеу жұмысы регенератордың ішінде әрі қарай жылжыған сайын, ауа бөлетін экранның көмегімен жүргізілуге тиіс.

      258. Домна пештерінің жұмысы тоқтатылғаннан кейін, шаң ұстағыштар мен газ жүретін құбырлар ыстық сумен шайылып, желдетілуі керек.

      259. Пеш шахтасына сорып әкелетін ауаны мәжбүрлі түрде жеткізгенде, олар ауа жүретін құбырлар арқылы әуелі жоғарғы жағына жіберілуі керек, одан соң бүркеніш арқылы пеш ішіне әртүрлі деңгейде жіберілуі керек.

      260. Пештен ауаны шығару желдету жүйесінің үрлеуіш тесіктері арқылы жүргізіліп, оның көлемі пеш тартпасын төңкеретіндей мөлшерге келгенше жүргізіледі.

      261. Шаңның көтерілуін басу үшін, ол орындарға көбік жіберіледі.

      262. Домнаның сегменттерін бөлшектегенде сорып-шығару және шаңның көтерілуін басатын жүйені іске қосу керек.

      263. Домна қабырғасы құлағанда жұмыс орынның үстінде қосымша алаң ілінуі керек. Келетін ауа осы екі алаңның ортасындағы кеңістікке жіберілуі керек. Мұндайда желдетудің сорып-шығару және шаңның көтерілуін басатын жүйені іске қосу керек.

      264. Көрік ішінде жұмыс атқарғанда желдетудің сорып-шығару және шаңның көтерілуін басатын жүйені іске қосу керек. Келетін ауа алаңдағы арнайы тесіктер арқылы маратор деңгейінде орналасқан алаңға жеткізілуі керек. Пеш бүркенішіндегі тесіктер брезент перделермен жабылуы керек. Үрлеуші тесіктер жабылуы керек.

      265. Пеш қабырғасын салғанда желдету жүйесінің сорып - шығаратын жүйелері іске қосылып отырылуы керек.

      266. Пеш қабырғасын тұрғызардағы лай араластырғыш "проходка" түріндегі суытқыш желдеткішпен және пеш артындағы астаушалар арқылы келетін сумен суытылуы керек. Қабырға тұрғызу жұмысы жартылай жүргізілгенде, ол орынды суыту желдеткіш ауа арқылы жүргізілуі керек.

      267. Конвертер пешін суыту кезеңінде, ол ауаны үрлеу және суды шашырату арқылы жүргізіліп, жұмыскерлер бу бөлінетін аумақтан тыс жерде болуы керек.

      268. Конвертердің ішкі бетіндегі шегендеу тұрғызу, конвертер тек тік тұрған жағдайда жүргізілуі керек.

      269. Отқа төзімді ұнтақты салу үшін конвертердің мойнынан жоғары орналасқан сыйымдылықтың жеңін пайдаланылады. Бұл жердегі шаңды шығару үшін тасымалданатын шаң-газ тұтқыштарды пайдаланады.

      270. Шөміштерді жөндеу жұмысы шегендерді сындыратын машиналарды қолдану арқылы арнайы стендте жүргізіледі.

      271. Шөміш сорылатын жабық үй-жайларда орналасып, оның қақпағы ашылып жабылатындай және жұмыс істейтін жағындағы қабырға ашық болуы керек.
      Ашық қабырға ауа пердесімен қорғалынуы керек.

      272. Жөндеуге керекті сатыларды және сынған шегендерді жинау шөміш беті 45 о С дейін суыған соң ғана жүргізіледі.

      273. Бірден көптеп түсетін материалдарды (құм, күкіртқышқылды магний) сақтау үшін жабық қоймаларда пайдаланылады, ал ұнтақ материалдарды (боксит ұнтағы, цемент) арнайы орында сақтайды.

      274. Отқа төзгіш заттарды қоймадан тұтынушыға конвейер немесе астаушалар арқылы жіберіледі.

      275. Отқа төзімді кірпіштерді кесетін және тегістеп жылтырататын станоктар жергілікті сорумен қамтамасыз етіледі.

      276. Ерітінді дайындайтын орындағы барлық сыйымдылықтардың тығыз жабылатын қақпақтары болуы керек. Шашылатын материалдар ерітінді араластыратын орынға бункер арқылы немесе материал таситын құбыр арқылы түсуі керек.

      277. Династа және шамотты отқа төзімді кірпіштер мүмкіндік болған жағдайда хроммагнизитті кірпіштермен айырбасталуы керек.

      278. Шегенді сындыру үшін қолданатын пневматикалық балғалар, босаңсытқыштар, сондай-ақ кірпіш арасындағы бос жерлерді пневматикалық жолмен тығыздағыштар жергілікті сору жүйесімен жабдықталуы керек.

      279. Отқа төзгіш кірпіштердің пакеті, жөндеу жұмысына қолданар алдында, үрлеу арқылы арнайы алаңда шаңнан тазартылуы керек.

      280. Шайырларды еріту, пасталарды жылыту жұмыстары оттығы жабық пештерде жүргізіліп, олардың үстінде жапқыш болып, ол жергілікті сорып-шығаратын желдету жүйесімен жабдықталуы керек.

  18. Қара металлургия нысандарының атмосфералық
ауаны қорғауға қойылатын санитарлық-эпидемиологиялық талаптар

      281. Қара металлургия нысандарының құрылысы жобалағанда, кеңейтілгенде және құрылысы жаңартылғанда, әрбір зиянды зат шығаратын көзі үшін ауаға шығарылатын зиянды заттардың шектелу шегінің мөлшері (бұдан әрі - ШШМ) анықталып, ол қолданыстағы стандарттың талаптарына сай болуы керек.
      Жұмыс істеп тұрған нысандардың бекітілген ШШМ болуы керек. ШШМ-ның деңгейі және оның негіздеген материалдар санитарлық-эпидемиологиялық қадағалаудың мемлекеттік органдармен келісіліп, белгіленген тәртіп бойынша бекітілуі керек.

      282. Зиянды заттардағы қанықпаның рұқсат етілген шектеу шегі (бұдан әрі - ҚРШ) жоқ болғанда, жобаланатын нысандардың ауаға шығаратын зиянды заттардың мөлшерін бағдарлы қауіпсіз әсер ететін деңгейін есептеу арқылы шығарады.

      283. Кәсіпорындарды жаңадан салғанда, кеңейткенде, құрылысын қайта жаңартқанда, фондық деңгейді ескере отырып, елді мекендердің атмосфералық ауасын ластайтын болжамды деңгейде есептеп шығару керек.

      284. Елді мекендердің атмосфералық ауасының ластануына болжау жүргізгенде қара металлургиялық нысанның шығаратын зиянды заттарының бірінші қатардағысының (көміртегі тотығы, азот тотығы, күкіртті ангидрид, шаң), сондай-ақ осы өндіріске тән арнайы ингредиенттердің және басқа да зиянды заттардың шығарылатын мөлшері анықталынуы керек.

      285. Жобада көміртегі тотығының, азот тотығының, күкіртті газдың және басқа да ауаға шығарылатын зиянды заттардан табиғатты қорғау шаралары ерекше көрсетілуі керек, сондай-ақ қара металлургия кәсіпорындарында бүгінгі күнде осындай зиянды заттармен күресуге тиімді әдісі жоқ зиянды заттар көрсетілуі керек.

      286. Жобадан зиянды заттардың елді мекен аумағының атмосфералық ауасындағы ҚРШ-ын сақтау үшін әртүрлі метеорологиялық жағдайда қарастырылған шаралардың шешімі беріліп, онда өндірістік зиянды заттардың қоршаған ортаға таралуына қолайсыз жағдай (штиль, инверсия, тұман орын алғанда) туатын кезін де еске алу керек.

      287. Жұмыс істеп тұрған өндірістің өндірістік алаңдарында, керекті аумақ бар болғанда жаңа цехтардың құрылысын жүргізгенде, көрші өндірістік нысандардан шығатын зиянды заттардың сипатын еске ала отырып, ғимараттардың арасындағы аралық мөлшерін сақтай отырып, сондай-ақ, селитебті аумақтардың атмосфералық ауасына зиянды заттардың рұқсат етілген деңгей шегіне дейін түсуін қамтамасыз ететін болса, онда құрылыстарды жүргізуге болады.

      288. Құрылысы салынған, жаңартылған өндірістік нысандарды іске қосқанда, оларды пайдалануға қабылданар алдында құрылысы біткен кәсіпорындар мен ғимараттарды газ және шаң ұстағыш қондырғылармен іске қосылып, кешенді сынақтан өткенде қолданыстағы ҚНжЕ-ның талаптарына сай жүргізілуі керек.

      289. Кәсіпорынды жұмысқа қосар алдында кешенді шаралар атмосфералық ауаны осы өндіріс шығаратын зиянды заттардан қорғауға арналған барлық шараларды қарастыру керек.

      290. Металлургиялық агрегаттарды күрделі жөндеуден өткізгенде, құрылысын қайта жаңартқанда, атмосфералық ауаға газ бен шаңды аз шығару үшін оларды тұтатын қондырғыларды қарастырып кешенді шаралар жүргізіп, бар қондырғыларды жетілдіру керек.

      291. Газ тазалайтын жүйенің өндіргіш мөлшері агрегаттың толық жұмыс істеу циклі барысында жоғарғы температурада, шаңданғанда шығаратын газдың есебі бойынша тиімділікті қамтамасыз етуі керек.

      292. Газ және шаң ұстағыш ғимараттарға профилактикалық және күрделі жөндеу жұмыстарын негізгі өндірістік агрегаттардың тоқтау кестесімен келісілген, жылдық кесте бойынша жүргізеді. Газ және шаң ұстағыш ғимараттардың жұмысы тоқтатылғанда негізгі агрегаттарға жұмыс істеуге болмайды.

      293. Газ және шаң ұстағыш ғимараттарда апат орын алған жағдайда, технологиялық үдеріс біткен сәтте негізгі құрал-жабдықтардың жұмыстары тоқтатылуы керек. Егер технологиялық үдеріс үздіксіз жүретін болса, апатты жағдайдың салдарын жою үшін жөндеу кестесі жасалынады. Барлық апат орын алған жағдайда үдерісті тоқтату үшін, белгіленген үлгідегі актіні толтырады.

      294. Металлургиялық зауыттарда атмосфераны қорғайтын қызмет құрылып, олар мыналарды қамтамасыз етіледі: шаң және газ ұстағыш қондырғыларға паспорт ашып, пайдаланылуына бақылау жасап, жұмысының тиімділігін анықтайды; атмосфераны қорғаудағы шаралардың тиімділігіне талдау жүргізіледі.

      295. Өнеркәсіп орналасқан аудандағы атмосфералық ауаның ластану деңгейіне зертханалық бақылау жүргізеді.

      296. Стандартты постыларды орналастыру және алаулы отқа бақылау ұйымдастыру барысында кәсіпорынның өнеркәсіптік алаңдарына жақын орналасқан селитебті аумақтың ауасында жоғарғы деңгейдегі ластануды тудыратын, ұйымдастырылмаған түрде атмосфераға шығарылатын үлкен көлемдегі зиянды заттардың болуын, сол сияқты атмосфераға максимальдық ластану деңгейін 10-40 құбыр биіктігі қашықтығында тудыратын, ұйымдастырылған түрде шығарылатын зиянды заттардың болуын есепке алу қажет.

      297. Атмосфералық ауаның құрамындағы көміртегі тотығы, күкіртті газ, азот тотықтары және шаңның болуы міндетті түрде бақылануға жатады. Оған қосымша өндірістің құрамына байланысты арнайы ластағыш заттарды да анықтайды (осы санитарлық ереженің 2-қосымшасы).

      298. Жұмысшы аумағының ауасы құрамындағы және қоршаған орта нысандарындағы (атмосфералық ауа, су және топырақ) зиянды заттардың көлемі қанықпаның рұқсат етілген шегінен аспауы керек. Жұмысшы аумағының ауасы құрамындағы зиянды заттардың көлемін бақылау осы санитарлық ереженің 1, 2, 3 қосымшаларына сай жүргізіледі.

      299. Басқару пульті бақылау нысанының жақсы көрінуін қамтамасыз ете отырып, жылу көзінен қашық орналасуы керек. Тұрақты жұмыс орны болып есептелетін, басқару пульті ауа кондиционерімен және жылу оқшаулағышпен жабдықталған жеке үй-жайларда немесе кабиналарда орналасуға тиіс.

      300. Крандардың кабиналарының және басқару постыларының жылу сақтауы жұмыскерлердің жылу соққысына ұрынуын қабырғадан бір шаршы метрге 35 Ватт (бұдан әрі - Вт/м 2 ) және терезеден 140 Вт/м 2 артық емес болуын қамтамасыз етуі керек.

      301. Конвейерлі галереялар технологиялық үдеріске және жабдықтарды пайдалануға байланысты жылумен қамтамасыз етілуге тиіс; тұрақты жұмыс орны болған жағдайда; шаңнан ылғалды тазарту жүргізген жағдайда.
      Конвейерлер тиейтін тораптарда сорып желдеткіш аспаптармен жабдықталуы керек, ал жоғарғы деңгейде тозаң тудыратын материалдарды тасымалдағанда конвейерлердің бойымен сорып желдеткіш аспап болып табылады.

      302. Конвейерлік галереяларда шаңнан тазарту тасымалдайтын материалдарға байланысты қарастырылады:
      1) құрғақ - шаң тудыру көзі болмайтын майдаланбаған материалдарды тасымалдау барысында;
      2) ылғалды - жоғарғы деңгейде шаң тудыру қасиеті бар қыздырылған майдаланған, сол сияқты суықтай ұсақ майдаланған материалдарды тасымалдау барысында.

  19. Ағынды сулармен ластанатын су қоймаларын санитарлық қорғауға қойылатын санитарлық-эпидемиологиялық талаптар

      303. Нысанның сумен қамтамасыз ету жүйесі мыналарды қамтамасыз етуге тиіс: ағынды суларды ондағы ластағыш заттардың құрамына қарай жіктеуді (керек болғанда); қанықпадан шыққан судың араласуын болдырмауды; жауын-шашын сулары түсетін канализация жүйесіне жалпы ағынды су мөлшерінің аз түсуін қадағалауды; судың артық түсуінің салдарынан су жүретін жолдардағы сулардың асып кетпеуін болдырмауды.
      "Лас" айналым барысындағы бөлінетін су үрлеу арқылы тазаланылып, тұтынушылардың оны барынша пайдалануы, жүйеге қайта түспейтіндей болуы қажет. Керек болған жағдайда үрлеп тазаланған суды қайтадан тазалаудан өткізіп, оның тазалық деңгейі қайта қолданатын категорияға жататын техникалық нормативтерге сай болуы керек. Үрлеп тазаланған суды су айдындарына жіберу санитарлық-эпидемиологиялық қорытындысы болған жағдайда жүргізіледі.

      304. Баланстық есептерге және қайта қолданылатын судың тұздық құрамының болжамына қарай судың тұрмысқа керекті мөлшері, сол сияқты жер бетіндегі айналымдағы жүйені толықтыруға қосылатын судың мөлшері анықталынады. Жоғарыда көрсетілген категорияға жататын ағынды суды тазалау деңгейі және оған қайталай жүргізілетін тазалау жұмыстары, оның бастапқы құрамына және қандай мақсатқа пайдалануына байланысты жүргізіледі. Қарастырып отырған ағынды суда микробтық ластану орын алса, оны шаруашылық-тұрмыстық ағынды су ретінде қолдану үшін міндетті түрде зарарсыздандыру керек.

      305. Қайта қолданыста болатын айналымдағы суды тазалау және өңдеу жүргізгенде, әсіресе тоттануға қарсы уытты ингибиторларды пайдаланғанда қоршаған ортаны санитарлық тұрғыдан (градир мен су көзінен шығатын атмосфералық ауаны гидро аэрозолдардан) қорғау үшін керекті шараларды қарастыру керек.

      306. Ағынды сулардың ластану деңгейін төмендету үшін нысандарда ағынды сулардан ластағыш қатты заттарды (құрамында темірі бар шламды, қожды, күлді) шайырды, майды және басқаларын бөліп алатын технологиялық шаралар қолданылуға тиіс.

      307. Қара металлургия өндірісінен шығатын ағынды су құрамындағы негізгі химиялық (цианидтерден, роданидтерден, фенолдан, темірден, сульфидтерден, хлоридтерден, аммиактан, нитриттер мен нитраттан) заттардан тазалануы керек. Ағынды суларды ластағыш заттардан тазалау, ҚРШ анықталған жағдайда, санитарлық-эпидемиологиялық қызметтің аумақтық органдарымен келісілуі керек.

      308. Нысандарда ағынды суларды пайдалану жағдайына және суды тазалайтын, зарарсыздандыратын қондырғылардың жұмысының тиімділігіне, ағынды суларды жіберу жағдайларына өндірістік бақылау жүргізілуі керек.

"Қара металлургия       
нысандарын күтіп ұстауға   
және пайдалануға қойылатын  
санитарлық-эпидемиологиялық  
талаптар" туралы       
санитарлық-эпидемиологиялық 
ережелер мен нормаларға   
1-қосымша         

Жұмысшы аумағының ауасындағы зиянды
заттардың құрамын бақылау тәртібі

      1. Бақылауға жұмысшы аумағының ауасындағы зиянды заттар құрамын өлшеу арқылы нақты сипаттамасын алу және әрі қарай алынған қорытындыларды бекітілген максимальды бірреттік және орташаауысымдық қанықпаның рұқсат етілген шегімен салыстыру жатады.
      2. Жұмысшы аумағының ауасында болатын зиянды заттардың нақты сипаттамасы болып, алынған сынамалардың қанықпасынан іріктелген орташа X есептеледі сол жағдайда, егер оның сенімді мүмкіндігі ү = 0,95, сенімді интервалы Е=Ғ0,4 болса.
      3. Жұмысшы аумағындағы ауаның жағдайын бақылау өнеркәсіптік кәсіпорындардың зертханалары және санитарлық-сараптау орталықтарымен жұмысшы бағдарламаларына сәйкес жүзеге асырылады.
      4. Бағдарламалар технологиялық үдерістердің негізгі кезеңдерін, зиянды заттар бөлінетін көздің орналасуын және өндірістік үй-жайдың ішіндегі ауа айналымының ерекшеліктеріне байланысты олардың таралуын, сол сияқты олардың сапалық құрамы мен зиянды заттардың қауіптілік класын, оның ішінде олардың ауа ортасында өзгеруі мүмкіндігін (гидролиз, тотығу, деструкция) ескере отырып жасалуы керек.
      5. Ауадан сынама алуды, өндіріс технологиясы бұзылған, жабдықтар істен шығып немесе дұрыс қолданылмаған жағдайда және жұмысшы аумағының ауасын зиянды заттармен ластануды болдырмаудың қарастырылған барлық шаралары орындалмаған жағдайда, жүргізбеу керек (желдету, басқалары).
      6. Жұмысшылар тұрақты немесе уақытша болатын әрбір жұмыс орнында жұмыс үдерісінің барлық кезеңдері немесе жекеленген операцияларда қанықпаның рұқсат етілген шегінің максимальды бір реттік сақталуын бақылау қарастырылады (олардың ұзақтығына қарамастан).
      Жекеленген анағұрлым жайсыз жұмыс орындарына немесе жекеленген жағымсыз жұмыс үдерістерінің кезеңдеріне, жекеленген жұмыс орындарына, егер тексерілетін өндірістік учаскесінде бірнеше ұқсас немесе бірдей өндірістік жабдықтар саны орналастырылғанда; тіркелген жұмыс орындарында сол сияқты бірдей операциялар орындалатын болса, іріктеп бақылау жүргізуге рұқсат етіледі.
      7. Бағдарламада, сол сияқты жұмысшылардың негізгі жұмыс орындары бойынша жоспарлы түрде жабдықтарға технологиялық, санитарлық-техникалық және басқа да жөндеу жұмыстарын жүргізгенде, егер оларды жүргізу барысында зиянды заттар бөлінетін болса, жұмысшы аумағының ауасына бақылау жүргізу қарастырылуы керек.
      8. Әрбір жұмыс орнына жоспарлы бақылау жүргізу кезеңділігі бөлінетін зиянды заттардың қауіптілік класына және жұмысшы аумағының ауасында технологиялық үдерістер мен жабдықтардың ерекшеліктерімен туындайтын олардың қанықпасының ауытқу ауқымына байланысты белгіленеді.
      Жұмысшы аумағының ауасына қауіптілігі 1-класты сол сияқты қауіптілігі 2-класты зиянды заттардың түсуі мүмкін болатын барлық жағдай, олардың тез ұшып таралуы ауыр түрде улануға немесе өлімге апаруы мүмкін болғандықтан үздіксіз бақылау немесе автоматты бақылаумен қамтамасыз етілуі керек.
      9. Егер технологиялық үдеріс режимінің тұрақтылығы жеткіліксіз болып немесе жабдықтардың техникалық жағдайы пайдалану барысында жұмысшы аумағындағы ауаның ластануына айтарлықтай әсер ететін болса, сол сияқты зиянды заттар қанықпасының маусымдық ауытқуы қалыптасқан жағдайда, жұмысшы аумағының ауасына қауіптілігі 2-класты басқа зиянды заттар түскенде бақылау айына кем дегенде 1 рет, ал қауіптілігі 3-4 класты заттар түскенде тоқсан сайын кем дегенде 1 рет, қалған жағдайда жылына кем дегенде 1 рет бақылау жүргізіледі.
      10. Тексерілетін жұмыс орнында технологиялық үдерістің әрбір кезеңі немесе жекеленген операцияда ауадан бірінен кейін бірін кем дегенде 5 сынама алынуы керек. Егер операцияның ұзақтығы 5 сынама алуға мүмкіндік туғызбаса, онда оларды сол операция қайталанғанда қайталап алу керек.
      11. Қысқа мерзімді үдерістерді (операцияларды) бағалау кезінде зиянды заттар бөлетін көзден зиянды заттардың үй-жайдың ішіндегі ауаның алмасуы мен арақашықтығына байланысты олардың жұмыс орнына қонуына кететін қажетті уақытты ескеру керек. Сол себепті осындай жағдайларға байланысты ауадан сынама алу бағаланатын үдерістен (операциядан) анағұрлым кеш басталып және кеш аяқталуға тиіс.
      12. Іріктеп алынған 5 сынама бойынша орташа арифметикалық мәні және оның сенімді интервалы есептеледі (Е):

      X=(К 1 2 3 4 5 ):5 мг/м 3

      Е=[(Кмакс-Кмин)Һ60]:X%, бұл жерде

      К 1 -...К 5 - жекеленген сынамадағы қанықпалар; Кмакс - іріктеп алынған сынамалардағы қанықпаның максимальды мөлшері; Кмин - іріктеп алынған сынамалардағы қанықпаның минимальды мөлшері;
      Егер сенімді интервалдың алынған мәні 40%-ға тең немесе кем болса, онда анықталған орташа арифметикалық мәннің көлемі дұрыс болып есептеледі. Егер сенімді интервалдың алынған мәні 40%-дан артық болса, онда қосымша сынамалар алынып, олардың саны (n) төмендегі формула бойынша есептеледі:

               (Кмакс - Кмин) 2
      n = 5,8 (---------------) - 5
                      X

      Алғашқы және қосымша алынған сынамалардың қорытындысы бойынша орташа арифметикалық мәні шығарылып, ол дұрыс болып есептеледі.
      13. Егер алынған орташа арифметикалық мән зиянды заттар қанықпасының максимальдық бір реттік рұқсат етілген шегінен аспайтын болса, онда жұмысшы аумағы ауасының жағдайы қанықпаның рұқсат етілген шегіне сәйкес келеді деп бағаланады.
      14. Ауадағы қанықпаның орташа ауысымдық рұқсат етілген шегінің сақталуын бақылауды жұмыскерлердің жекеленген кәсіби топтарына қолдану қарастырылады. Ол жеке сынама алуды қолдану арқылы жүзеге асырылуға тиіс. Бекітілген жұмыс орнындағы жұмыс істейтін кәсіби адамдар үшін олардың дем алу аумағындағы ауадан сынама алу басқа құрылғылармен жүргізуге рұқсат етіледі.
      Ауадан сынама алу қатарынан 5 ауысым бойында жүргізіледі, сынама алу уақытының ұзақтығы жұмыс ауысымының 70% кем болмауы және технологиялық үдерістің барлық негізгі кезеңдерін, сол сияқты анағұрлым жағымсыз операцияларды тұрақты жұмыс орындарында және одан тыс жерлерде қамтуы керек.
      Ауысым барысында бір үзіліссіз сынама алынады, немесе қатарынан бірнеше сынама алынып, олар орташа мәнді беретін бір сынама ретінде қаралып және орташа өлшемді сипаттайды.
      15. Орташа ауысымдық қанықпаның мәні орташа арифметикалық мән ретінде 5 ауысымнан алынған сынаманың қорытындысынан есептеліп шығарылады. Егер алынған мән қанықпаның орташа ауысымдық рұқсат етілген шегінен аспайтын болса, онда жұмысшы аумағы ауасының жағдайы сол жердегі кәсіби топтар үшін қанықпаның бекітілген орташа-ауысымдық шегіне сәйкес деп бағаланады.
      16. Құрамында кремний бар шаң қанықпасының рұқсат етілген шегінің көлемі туралы мәселені шешу және олардағы кремнийдің бос қостотығының пайыздық құрамын анықтау қолданылатын материалдың құрамының өзгеруіне қарай және бақылау жүргізетін ұйымдардың талабы бойынша, бірақ жылына 1 реттен кем емес жүргізілуге тиіс.
      17. Санитарлық-химиялық тексерулерде қолданылатын барлық аппараттар мен аспаптар бекітілген тәртіпке сәйкес тексерілуге және қорапталуға жатады.

                                           "Қара металлургия         
                                         нысандарын күтіп ұстауға    
                                        және пайдалануға қойылатын   
                                       санитарлық-эпидемиологиялық   
                                             талаптар" туралы        
                                       санитарлық-эпидемиологиялық  
                                         ережелер мен нормаларға    
                                                2-қосымша          

    Қара металлургия нысандары орналасқан аудандардағы елді
   мекендердің атмосфералық ауасында болатын және санитарлық
       бақылауға алынатын қосымша зиянды заттардың тізімі

Өндіріс

Негізгі зиянды заттар

Коксты-химиялық өндіріс

Фенол, бенз(а)пирен, күкіртсутегі, цианды сутегі, аммиак

Ферроқорытпалар: 


Ферромарганецті

Марганец қышқылының аэрозолі

Феррохромды

Хром тотығы

Феррованадийлі

Ванадий тотығының аэрозолы

Селикатты марганец және металды марганец 

Марганец қышқылының аэрозолы, құрамында кремний бар шаң

Ферросилицилді

Құрамында кремний бар шаң

Ферромолибденді

Молибденің қосындылары

Ферровольфрамды

Вольфромды шаң

Отқа берік

Құрамында кремний бар шаң

       1) жоғарыда аты аталған зиянды заттардан басқа, халық денсаулығына қауіп төндіретін басқа да ингредиенттерге бақылау жүргізуге болады;
      2) атмосфералық ауаға түскен жиынтықтардың трансформациялануы (өзгеруі) орын алуы мүмкін, мысалы темір қышқылын немесе басқадай металдардың қышқылы бар ортада SO 2 -ның SO 3 ауысуы, сондықтан да бұларды арнайы ингредиенттер қатарына жатқызу керек, бұған күкірт қышқылының аэрозолы да жатады;
      3) атмосфералық ауаның шаңмен ластануына баға бергенде, ҚРШ бойынша анықтағанда бос кремнийдің қос тотығының деңгейіне қарай есептейді;
      4) атмосфералық ауаның ластануына бірнеше зат әсер еткенде ҚРШ тізіміне сай, биологиялық әсердің қорытындысы алынады.

                                              "Қара металлургия
                                           нысандарын күтіп ұстауға
                                          және пайдалануға қойылатын
                                         санитарлық-эпидемиологиялық
                                               талаптар" туралы
                                         санитарлық-эпидемиологиялық
                                            ережелер мен нормаларға
                                                  3-қосымша

             Жұмыс аумағындағы ауада бақылауға
          жататын негізгі зиянды заттардың тізімі*

Өндірістік учаске

Зиянды заттар

Ескерту

1. Коксты-химиялық өндіріс:

1) көмірді дайындау және тасымалдау

Шаң 


2) кокс пешінің жоғарғы алаңы

Шаң, көміртегі тотығы, таскөмір шайырын және пекті айдағанда шығатын заттар

Сондай-ақ коксты, таскөмірді, күкіртті ангидридті,  пісірілген-фенолды алғанда 

3) кокс және шайыркокс  пештеріне бүйірдегі алаңдары (коксты итеріп шығаратын, есік ашылатын машиналардың, пеш қасындағы есіктердің, кокс сусымаларын жинау)

Шаң, көміртегі тотығы, таскөмір шайырын және пекті, фенолды, азот окислін, цианисті сутегіні айдағанда шығатын заттар


4) кокс және шайыркокс тоннелдердегі батареялар

Шаң, көміртегі тотығы, цианисті сутегіні, фенолды айдағанда шығатын заттар


5) пеш салу кезіндегі жөндеу учаскелері 

Шаң 


6) тиейтін вагондардың кабиналары

Шаң, көміртегі тотығы, цианисті сутегіні, фенолды, күкіртті ангидрид 


7) кокс сорттау учаскелері

Шаң 


8) электровоз машинисінің кабинасы

Шаң, цианисті сутегі, фенол


9) Сорғыш үй-жайлардағы  және машина залдағы, бензолды дистиляциядан өткізетін бөлімшедегі конденсациялау және ұстау цехтары.
Сульфат бөлімшесінде, механикаландырылған тұндырғыштың қақпағындағы, фус және шайыр сығымы түсіретін учаскеде, конденсат жиналатын орынның қасында, сіңіргіштердің, қоректендіргіш және айналмалы жинағыштың қасында, шайыр бөлгіш, буландырғыш, центрифут, аммоний сульфатын кептіретін орынға

Ксилол, толуол, бензол, цианисті сутегі

  Аммиак, фенол, цианисті сутегі

  Аммиак, фенол, цианисті сутегі, күкірт сутегі, нафталин


10) радонды аммоний мен натрий цехтары (кристаллизаторлар мен центрифуг жанында)

Күкірт сутегі, күкіртті ангидрид, цианисті сутегі


11) кокс газын тазартатын цехта (вакуум сүзгіш, центрифуг, аммиак суын соратын сорғыш қасында)

Күкіртті ангидрид, цианисті сутегі, күшәнді ангидрид, күкіртті сутегі, аммиак


12) шайыр өңдейтін цехта шайыр, май қоймасы

шайырды дистилдейтін бөлімше

антрацен фракциясын түзетін бөлімше

нафталин фракциясын өңдейтін бөлімше 

Таскөмір шайырымен пекті айдағанда шығатын өнімдер
Таскөмір шайырымен пекті, фенолды, нафталинді, фенанпренді айдағанда шығатын өнімдер
Фенол, нафталин, фенанпрен, нафталин


13) кристалды нафталин цехы (дистилдеу, құю, қалыптау, қаптау)

Фенол, нафталин


14) антраценді байыту цехы (кристаллизаторлар, сорғыштар, қалыптау орны)

Таскөмір шайырымен пекті айдағанда шығатын өнімдер


15) фтал ангидридінің цехы (дистилдеу, сору  қалыптау, тиеу)

Нафтохинон, фтал ангидриді, малеин ангидриді


16) бензолды ректификациалау цехы, ректификация бөлімшесі, "бензин" және "дебензин" жинағыштар, ауыр бензолды, полимерлерді, жалынсыз пеш, сепаратор, жуғыш аппараттар, өлшегіштер.
Пиридин негіздерінің қоймасы (сорғыш, ыдысқа құю орындары).
Бейтараптандырғыш, сепаратор, пиридин негіздерін өлшегіш.

Бензол, ксилол, толуол

Күкіртті көміртегі, бензол, фенол, нафталин

Пиридин 

Пиридин, фенол, нафталин, цианисті сутегі


17) аммиакпен фенолдансыздандырылатын цехтар (бағаналар, тұндырғыштар, скрубберлер, аппарат орны).

Аммиак, фенол 


18) биохимиялық жолмен тазалау цехтары (тұндырғыштар, май бөлгіштер, орташаландыру, аэротенктер, тазартылған суды жинағыштар, сорғыш және аппарат орны)

Аммиак, фенол, нафталин, цианды сутегі


19) германий ұстағыш цех (тұндырғыштар, сорғыштар, фуст түсіретін орын, формалин құйылған кішкентай бөшке, вакуум-сүзгіш, дірілді елеуіш, барабан) 

Фенол, формальдегид,  аммиак, шаң


2. Агломерат және темір кенінің шекемтастары өндірісі

1) шикіқұрамдық материалдарды дайындау және тасымалдау

Шаң 

әкті, бос кальций тотығын дайындап, тасымалдағанда 

2) пісіру (күйдіргі), ұнтақтау, суыту, сорттау және дайын өнімдерді беру, ыстық өнімді қайтаратын жол, шаң және газ тазалайтын қондырғылар

Шаң, көміртегі тотығы

құрамында күкіртті бар материалдарды пайдаланғанда, сондай-ақ күкіртті ангидридті 

3) эксгаустер бөлімшесі

көміртегі тотығы 


3. Домна өндірісі:

1) құю ауласы, домна асты

Шаң, көміртегі тотығы

-/-

2) шикіқұрамды беретін тракт 

Шаң, көміртегі тотығы

Флюстенген шикізаттарды, сондай-ақ бос кальций тотығын пайдаланғанда

4. Ферроқорытпалар өндірісі

1) шикіқұрамды дайындайтын цехтар

Шаң 

Феррохром өндірудің барлық кезеңдерінде - 3 және 6 валентті хромды, феррохром окислін, ферромарганецті өндіргенде аэрозоль түріндегі марганец окислін және конденсатты, феррованнадий  дайындағанда 5 және 3 тотықты аэрозольды ваннадийді, ферромолибденді дайындағанда еритін және ерімейтін молибден қосындыларын пайдаланған, ферровольфром дайындағанда шаңды және басқаларды.

2) өзі пісіретін электродтармен жабдықталған пеш учаскелері

Шаң, көміртегі тотығы, таскөмір шайыры мен пекті, 3,4 бензипиринді  айдағанда шығатын өнімдер


3) ферросилициді сақтайтын учаске 

Күшәнді және фосфорлы сутегі, күкіртті сутегі, ацетилен


5. Болат балқыту өндірісі:

1) шикіқұрам ауласында және люнкерит бөлімшесі

Шаң 


2) араластырғыш бөлімше

Шаң, көміртек тотығы

Балқытатын болат маркасының түріне байланысты

3) пештің бойы

Шаң, көміртегі тотығы

оның құрамына  кіретін зиянды заттар

4) құятын орын бойы

Шаң, көміртегі тотығы

Балқытып шығарылатын болаттың маркасына байланысты қорғағыш қоспаның және материалдарды пештен тыс жерде өңдейтін және олардың құрамына кіретін зиянды заттар 

5) шөміштерді дайындау учаскесі

Шаң, көміртегі тотығы


6) қож бөлімшесі

Шаң


7) құрамды дайындайтын цехтар мен учаскелер

Шаң


6. Илек өндірісі:

1) қыздырғыш пештердің және құдықтардың учаскелері

Көміртегі тотығы, күкіртті ангидрид

қыздырғыш металдардың құрамына кіретін зиянды заттар

2) стан орны (вальцовкалау, кесу, таңба салу)

Шаң, көміртегі тотығы

өңделінетін металдардың құрамына кіретін зиянды заттар

3) мұздатқыш учаскесі

Көміртегі тотығы, күкіртті ангидрид


4) кемістіктерді алып тастау учаскесі

Шаң 

өңделінетін металдардың құрамына кіретін зиянды заттар, от арқылы тазалағанда, бөлінетін көміртегі тотығы және күкіртті ангидрид

5) күйдіру учаскесі

қышқылдар мен сілтілердің булары мен аэрозолдары


6) жабу учаскесі

Жабатын заттардың құрамына байланысты бөлінетін зиянды заттар


7) май жер төлесі

Аэрозолды майлар, көміртегі тотығы


8) машиналық залдар

Сынап 


7. Құбыр өндірісі:

1) ысытушы адамның және оның көмекшілерінің жұмыс орны

Шаң, көміртегі тотығы


2) вальцовшик пен оның көмекшілерінің, тігетін операторлардың, автоматты түрде илектеу, таситын, құрсау үстінде үздіксіз илек жұмысын жүргізу    

Шаң, көміртегі тотығы


3) тығыздаушылар және олардың көмекшілерінің орны

Шаң


4) редукциялық,
колибірлейтін стандағы операторлардың жұмыс орны 

Шаң


5) үздіксіз пеш арқылы құбырларды балқытып пісіретін қондырғыдағы, электр арқылы құбыр балқытып пісіретін стандағы, ерітіп екі тігісті құбырды жайпақ түрде орайтын дәнекерлеушінің жұмыс орны 

Шаң


6) ұнтаққұйғыш және құмқұйғыш қондырғының жұмыс орны

Шаң 


7) флюс қабаты астында электрмен пісіретін стандағы дәнекершінің жұмыс орны

Шаң, марганец окислі 


8) жайма бүгетін машина операторының жұмыс орны

Шаң


9) жонғыш станок қасындағы жұмыс орны

Шаң 


10) құбырларды флюстан тазалауға арналған қондырғы, флюст қабаты астында құбырларды балқытып пісіретін станок қасындағы оператордың жұмыс орны

Шаң, марганец окислі


11) шеттегіштің  және оның көмекшілерінің, ортадан тартқыш машиналардың операторлары және жартылай тоқтаусыз жүргізілетін құбыр құю операторларының жұмыс орны 

Шаң, көміртегі тотығы


12) қоспа дайындайтын орындағы саты жасаушылардың, бункермен жұмыс істейтіндердің жұмыс орны 

Шаң 


13) майлағыштардың жұмыс орны

Май аэрозолы


14) күйдіргіштердің жұмыс орны

Тұз қышқылы, күкіртті, азотты, фторлы сутегі


15) мырыштаушылардың жұмыс орны

Мырыш тотығы


8. Метиз өндірісі:

1) күйдіру учаскесі

қышқыл және сілті аэрозолдары


2) жабу учаскесі

Жапқыштың құрамына кіретін зиянды заттар


3) электродтарды және ұнтақ сымдарды өндіретін учаске

Шаң 

Берілген рецептіге байланысты қолданылатын материалдардың құрамына кіретін зиянды заттар

4) басқа учаскелер

Шаң 

Ылғалдап тарту учаскесінде және ыстық салдарынан майдың өзгеруінен туатын өнімдер

9. Темір ұнтақтарының өндірісі:

1) ұнтақтап дайындау бөлімшесі

Шаң

Шыршаның күлі, егер ол қолданылатын болса 

2) жылыту бөлімшесі

Шаң, көміртегі тотығы


3) кесектеу бөлімшесі

Шаң 

Шайырды және 3,4 бензпиренді айдау арасында пайда болған заттар

4) хлорлау әдісімен ұнтақ алатын учаскелер

Шаң, хлорлы сутегі, фторлы сутегі


10. Екінші қатардағы қара металдарды өңдеу:

1) болат массивтерін газбен кесушілер, бұрғылаушылардың жұмыс орны 

Шаң, көміртегі тотығы

Болат құрамына кіретін зиянды заттар

2) плазмалық қондырғыларда кесушінің жұмыс орны

Шаң, көміртегі тотығы

Болат құрамына кіретін зиянды заттар

3) кеме қалдықтарын газбен кесушінің жұмыс орны

Шаң, көміртегі тотығы, азот окислі, озан

Болат құрамына кіретін зиянды заттар

4) электрлі болат қорытатын цехтағы болат қорытушының, оның көмекшілерінің, крановшиктің жұмыс орны

Шаң, көміртегі тотығы, акролейн

Болат құрамына кіретін зиянды заттар

5) шойындарды ұнтақтайтын қондырғыдағы оператордың, пакеттейтін және кесектейтін престердің операторларының жұмыс орны

Шаң


6) шойынды ұсақтайтын қондырғыдағы пакеттейтін және кесектейтін престердің машинистердің жұмыс орны 

Шаң, аэрозоль, май


7) көпірлі крандар машинисінің жұмыс орны

Шаң, көміртегі тотығы, күкіртті ангидрид

Пайдаланатын заттардың құрамындағы зиянды заттар

11. Отқа төзгіштерді өндіру:

1) отқа төзгіштерді жасау өндірісі

шаң  

Пеш бөліміндегі көміртегінің тотығы, күкіртті ангидрид

2) шайырдоломит, шайырмагнизит цехтары

Шаң

Дозалайтын, араластыратын, нығыздайтын учаскелердегі, дайын өнімдер қоймасында, шайырдоломит шаңы және таскөмір шайырлары мен пектарын айдағанда бөлінетін зиянды заттар  

3) отқа төзімді бетон цехы

Шаң

қайнату және кептіру қазандарының учаскесіндегі фосфор қышқылы

4) жылуды оқшаулайтын астарлар цехы

Шаң

Нығыздау және кептіру бөлігіндегі формальдегид

5) цирконийлі отқа төзімді цехтары

Шаң

қышқыл бөлігіндегі учаскедегі тұз қышқылы

      Нақты кәсіпорындардың ерекшеліктерін ескере отырып, бақылауға
жататын негізгі зиянды заттардың тізімі қосымша толықтырылып
отыруға тиіс.

                                               "Қара металлургия
                                            нысандарын күтіп ұстауға
                                           және пайдалануға қойылатын
                                          санитарлық-эпидемиологиялық
                                                 талаптар" туралы
                                          санитарлық-эпидемиологиялық
                                            ережелер мен нормаларға
                                                   4-қосымша

          Жылдың жылы кезеңінде ең ыстық айдағы сағат
       13-те орташа температурасы 25 0 С-қа дейін болатын
        аудандардың өндірістік үй-жайларының жұмысшы
        аумағындағы ауада температураның, салыстырмалы
              ылғалдылықтың және ауа қозғалысының
             жылдамдығының рұқсат етілген мәндері
                                                          1-кесте

Жұмыс категориясы

Ауа
темпера-
турасы,
0 С 1)

Салыстырмалы
ылғалдылық % 2)

Үй-жайдағы ауаның
қозғалысының жылдам-
дығы м/с

Анық
жылылықтың
онша жоғары
болмауы

Анық
жылылықтың
шамадан
тыс жоғары
болуы

Жеңіл I

28 артық емес 

28 0 С-та 55 артық болмауы 

0,2-0,5

0,2-0,5

Орташа ауырлықтағы Па



0,3-0,7

Орташа ауырлықтағы Пб


0,3-0,7

0,5-1,0

Ауыр жұмыс III

26 артық емес

26 0 С 65 артық емес



         1) ең ыстық айда 13 сағаттағы орташа температурадан тұрақты жұмыс орнындағы температура және тұрақты жұмыс орнынан тыс жердегі үй-жайда анық жылылық онша жоғары емес ауаның температурасы 3 о С аспауы, ал анық жылылық жоғары болатын үй-жайдағы температура 5 о С аспауы керек. Бұл жағдайда температура тұрақты жұмыс орындарында осы кестеде көрсетілген мәннен аспауы керек;
      2) ауаның температурасы төмендегенде ауаның салыстырмалы ылғалдылығын әрбір 1 о С 5 % дейін өсіруге болады, бірақ оның мөлшері 75% аспауы керек.

        Жылдың жылы кезеңіндегі ең ыстық айда 13 сағаттағы
     орташа температура 25 0 С-қа дейін болғанда, өндірістік
     үй-жайлардағы жұмыс аумағындағы ауаның температурасы,
       салыстырмалы ылғалдылығының, жылжу жылдамдығының
                     рұқсат етілетін мәні                                                           2-кесте

Жұмыс
категориясы

Үй-жайдың ауа
температурасы,  0 С 1)

Салыс-
тырмалы
ылғалды-
лық % 2 )

Үй-жайда
ауаның
жылжу
жылдам-
дығы м/с

Анық
жылылықтың
онша жоғары
болмауы

Анық
жылылықтың
шамадан тыс
жоғары болуы

Жеңіл жұмыс I

31 аспасын

          30 аспасын

33 аспасын

          32 аспасын

29-33 0 С
50
аспасын

0,2-0,5

Орташа ауырлықтағы Па


28 0 С-да
0,5 

Орташа ауырлықтағы Пб


28 0 С-да
0,9

Ауыр жұмыс III

29 аспасын

31 аспасын


26 0 С-да
1,3 

       1) үй-жайдағы ауаның температурасы ең ыстық айдың 13 сағаттағы орташа температурасынан тұрақты жұмыс орнында және тұрақты жұмыс орнынан тыс жерде анық жылылық онша жоғары болмағанда 3 0 С аспауы, ал ауыр жұмыста 1 0 С аспауы, тұрақты жұмыс орнынан тыс жерде 5 0 С аспауы керек. Бұл жағдайда тұрақты жұмыс орнында температура осы кестеде көрсетілген мәннен аспауға тиіс;
      2) ауаның температурасы 29  0 С төмендегенде, ауаның салыстырмалы ылғалдылығын әрбір 1 0 С 5 % дейін көтеруге болады, бірақ оның мөлшері 75% аспауы керек;
      3) жұмыстың ауырлығы орташа және ауыр деңгейі үшін ауаның температурасы 28 0 С төмен немесе жоғары болған жағдайда, бірақ рұқсат етілген деңгейден аспаса, ауа қозғалысының жылдамдығын әр 1 0 С 0,2 м/с деген есеппен тиісінше кемітіп немесе көбейту керек, мұндай да оның жылдамдығы 0,3 м/с кем болмауы керек.

                                              "Қара металлургия
                                            нысандарын күтіп ұстауға
                                           және пайдалануға қойылатын
                                          санитарлық-эпидемиологиялық
                                                талаптар" туралы
                                          санитарлық-эпидемиологиялық
                                            ережелер мен нормаларға
                                                   5-қосымша

       Ауамен себезгілеу барысында ауа температурасының
     және қозғалысы жылдамдығының рұқсат етілетін мәндері                                                               1-кесте

Жұмыс
ауырлы-
ғының
катего-
риясы

Жұмыс
аумағын-
дағы ауа
темпера-
турасы,
0 С

Ауа
қозға-
лысының 
жылдам-
дығы,
м/с

Жылжу беретін қарқындылығы
Вт/м болғанда, ауа
себезгісіндегі ауаның
температурасы  0 С

350

700

1400

2100

2800

Жеңіл 

28 дейін

1
2
3
3,5

28
-
-
-

24
28
-
-

21
26
28
-

16
24
26
27

-
20
24
25

Орташа ауырлықтағы

28 дейін

1
2
3
3,5

27
28
-
-

22
24
27
28

-
21
24
25

-
16
21
22

-
-
18
19

Ауыр 

26 дейін

2
3
3,5

25
26
-

19
22
23

16
20
22

-
18
20

-
17
19

       1) жылу берудің қарқындылығы деп, 350 Вт/м 2 -дан 2800 Вт/м 2 аралығында, әрбір жұмыс операциясы кезінде жұмсалатын ең жоғарғы деңгейдегі жылу беру қарқындылығының 1 сағат ішіндегі орташа мәнін айтады;
      2) кестеде көрсетілген ауаның температурасы мен ауа қозғалысы жылдамдылығының нормаланған мәндері жұмыс істеушінің ең қарқынды жылу соққысына ұрынатын учаскедегі температура төмен болғанда, ауа қозғалысы жылдамдылығының ең жоғарғы деңгейіне сай болатынын көрсетеді. Бұл жағдайда жылу соққысына ұрынбайтын жұмыскерлерге себезгіленетін ауа әсер етпеуі керек;
      3) бір сағат бойы жұмыс істегенде жылу соққысына ұрыну 15-30 минөтке дейін созылатын болса, себезгілейтін ауа температурасының көрсетілген мәнін жоғарлатуға болмайды. Оны жұмыс аумағының кестеде көрсетілген температуралық мәнінің әрбір 0,4 0 С үшін 1 0 С дейін төмендетіп, бірақ ол мән 16 0 С төмен болмауы керек.
      Егер жылу соққысына ұрыну мерзімі бір сағаттағы жұмыс уақытысында 15 минөттен кем немесе 30 минөттен көп болатын болса, себезгілейтін ағынының температурасын 1-кестеде көрсетілген мәннен 2 0 С жоғары немесе төмен алуға рұқсат етіледі.
      4) жылу соққысына ұрыну қарқындылығының аралық мәнін анықтау үшін себезгілеуші ауа ағынының температурасын интерполяция арқылы анықтайды.

             Жылу соққысына ұрынудың қарқындылығы
          байланысты анықталатын жұмыс істеу тәртібі 1)                                                           2-кесте

Жылу соққысына
ұрынудың ең
жоғарғы
ұзақтығы

Жылу соққысының ұрынудың қарқындылығы, Вт/м 2

  350  700  1050  1400  1750  2100  2450  2800

Бір рет, минөт

      20   15  12    9    7    5    3,5   2,5

1 сағат
ішіндегі
жиынтығы,
минөт 

         45            30               15

      1) жылу соққысына ұрыну қарқындылығының орташа мәнін анықтау үшін себезгілейтін ауа ағынының температурасын интерполяция арқылы анықтайды.

             Бір реттік үздіксіз жүргізілетін жұмыстың
         рұқсат етілген ұзақтығы және жөндеу жұмыстарын
          жүргізгенде демалуға берілетін қажетті уақыт                                                             3-кесте

Ауа темпера-
турасы,  0 С

Ұзақтылық мөлшері, минөт

Жұмыс істеумен демалудың ара қатысы

Жұмыс 

Демалыс 

28

36

24

1,50

30

34

25

1,35

32

32

26

1,20

34

30

27

1,10

36

28

28

1,00

38

26

29

0,90

40

24

30

0,80

       1) үзілістерді демалуға оңтайлы метеорологиялық жағдайлы орындарында өткізу керек.

                                               "Қара металлургия
                                            нысандарын күтіп ұстауға
                                           және пайдалануға қойылатын
                                          санитарлық-эпидемиологиялық
                                                талаптар" туралы
                                          санитарлық-эпидемиологиялық
                                            ережелер мен нормаларға
                                                   6-қосымша

              Жасанды жарықтандырудың жарықтандыру
           нормалары және оның сапалық көрсеткіштері                                                            1-кесте

Үй-жайдың,
учаскенің,
жабдықтар-
дың атауы

Жарық-
тан-
дыру
норма-
ларын
белгі-
леуге
арнал-
ған
бет

Жа-
рық-
тан-
дыру
нор-
мала-
рын
бел-
гі-
леуге
ар-
нал-
ған
жа-
зық-
тық

СНжЕ
бо-
йын-
ша
раз-
ряды
және
бө-
лік-
тері

Нормаланатын
жарықтандыру
лк


Пульс
беру
ко-
эф-
фи-
ци-
ен-
ті
%-
дан
ар-
тық
емес

Қо-
сымша
түсі-
нік-
теме-
лер

Бір
жал-
пы
жа-
рық-
тан-
дыру

Аралас
жарық-
тандыру

Жал-
пы
және
жер-
гі-
лік-
ті

Жа-
лпы

Кенді және материалдарды механикалық жолмен өңдеу
Вагонаударғыштар бөлімшесі

Қызмет көрсету алаңы

Еденде

көл-
беу

YІІІа

100**

60

30




Вагон-
аударғыш

Ва-
гонда

ті-
гінен

YІІІб

50






Бункерлер
бөлімшесі

қабыл-
дағыш
торда

көл-
беу

YІІІб

50






Бункер

көсеу
аума-
ғында

-"-

YІІІб

50






Ғимараттан
тыс бункер-
дің үстінде-
гі эстакада

қабыл-
дағыш
торда

-"-

10






Ғимараттан
тыс кенді,
материалды
тиейтін және
түсіретін
орын

ордың
ішін-
де,
жерде

көл-
беу

10






Конвейерлерге арналған үй-жайлар

Цехтардағы
конвейерлер

тас-
пада

көл-
беу

YІІІб

20





Жа-
рық-
тан-
дыру
қыз-
дыр-
ғыш
шам-
дар
үшін
бері-
лген

Галлереяда-
ғы және тоннелдегі
конвейерлер

тас-
пада

->-

YІІІв

10





-/-

Тарту
стансалары

меха-
низм-
дерде

тігі-
нен

YІІІб

20





-/-

Конвейер-
лерді іске
қосу

іске
қос-
қышта

көл-
беу

YІІІа

30



60

20

-/-

Конвейерлік
таразылар

тара-
зылар-
дың
шкала-
сында

тігі-
нен

YІІІб

20





-/-

Конвейердің
жанындағы
өтетін жолдар

еденде

көл-
беу

-

10





-/-

Елеу және
сұрыптау
бөлімшесі

жабдықтарда, еденде торда, жабдықтарда

-/-

150



60

20


Ұсату бөлімшесі

жабдықтарда

тігі-
нен,
көл-
беу

150



60

20


Сусымалы ма-
териалдарды
сақтайтын
жабық
қоймалар

еденде

көл-
беу

-

20





Жа-
рық-
тан-
дыру
қыз-
дыр-
ғыш
шам-
дар
үшін
бері-
лген

Бункердің
үстіндегі
эстакадалар,
қоймалар

қабыл-
дағыш
торда,
еденде

-"-

10






Машина залдарының, КИП-дің, басқару пульттерінің, бақылау
жүргізетін тақталардың үй-жайлары

КИП-тегі,
басқару пун-
ктіндегі,
операторлық 
және диспет-
черлік үй-
жайдағы
тақталардың 
қасбеті

аспап-
тар-
дағы

аспап-
тар
орна-
лас-
қан
жазық-
тықта

ІVг

150



40

20


Тақтаның
артқы беті

аспап-
тарда

тігі-
нен

YІІІб

50






Машина
залдары

жабдықтарда

көл-
беу

ІVг

150



40

20


Кокстыхимиялық өндіріс
Көмір дайындайтын цех және кокстысұрыптайтын бөлімше
("Кенді және материалдарды механикалық жолмен өңдеу"
бөлімін қараңыз)
Кокстік және пекококстік цехтар

Көмір мұна-
расы меха-
низмдерінің
үй-жайлары

меха-
низм-
дерде

көл-
беу

YІІІа

75



60

30


Кокс пеште-
рінен, кокс-
пісіруші ба-
тареялардан,
коксты ите-
ріп шығарушы
және есігі
алынатын
машинадан
жоғары, 
сөндіргіш 
мұнаралардың
сорғыларға
арналған
үй-жайы

тиегіш
люк-
тарда
жабдықтарда

тігі-
нен,
көл-
беу

150



60

30


Пештің бо-
йына орна-
ласқан газ-
құбырларының
аралық және
шеткі алаң-
дары, кори-
дорлары,
қызмет
көрсететін
алаңдары

еденде

көл-
беу

YІІІб

50






Есігі алына-
тын және
коксті-итер-
гіш машина
машинистінің
кабинасын-
дағы
аппаратура

аппа-
рату-
рада

аппа-
рат-
тар
орна-
лас-
қан
жа-
зық-
тықта

ІVг

150



40

20


Коксті және
пекококсті
батареялар-
дың машина
және кокс
жағынан қас-
беті, бата-
реяның есігі

есікте

тігі-
нен

VІІ

200



40

20


Коксті құр-
ғақтай сөн-
діру қондыр-
ғысы (КҚСҚ)

аспап-
тардың
шкала-
сында

ас-
пап-
тар
орна-
лас-
қан
жа-
зық-
тықта

ІVг

150



40

20


КҚСҚ-ға қыз-
мет көрсете-
тін алаңдар

еденде

көл-
беу

YІІІв

30






Химиялық цехтар

Редукциялық-
салқындата-
тын қондырғы

жабдықтарда

көл-
беу

ҮІІІа

75



60

20


Сорғылаға
арналған
үй-жайы

-"-

-"-

150



60

20


Талдау
жүргізуге
арналған
үстел, тү-
тікті, газды
тоңазытқыш-
тар

үстел-
де,
аспап-
тардың
шкала-
сында 

көл-
беу,
аспа-
птар
орна-
лас-
қан
жа-
зық-
тықта

150



40

20


Тоңазытқыш-
тардың тех-
нологиялық
алаңдары

еденде

көл-
беу

ҮІІІб

50






Сыртқы
жабдықтарға
қызмет көр-
сететін алаң

-"-

-"-

XІІІ

2






Ұстау цехы

Центрифугты
орнататын
орын,
аммиактық
колонналар

жабдықтарда

көл-
беу

ҮІІІа

75



80

30


Фенолсыздан-
дырушы скру-
ббердің пи-
ридинді қон-
дырғысының
жабдықтары,
сүтті ұстай-
тын жабдық,
сорғылар, жылу-алмас-
тырғыштар
үй-жайы,
сынама
алатын орын

-"-

-"-

150



80

30


Қызмет көр-
сету алаңы,
сүтті ұстау-
ға арналған
сатуратор-
лар, аналық
ерітіндіні
жинағыштар,
будықыздыру-
шылар, жел-
деткішке ар-
налған үй-
жайлар

Қызмет
көр-
сету
ала-
ңында,
жаб-
дық-
тарда

көл-
беу

ҮІІІб

50






Термометр-
лерді орна-
татын орын

Термо-
метр-
дің
шкала-
сында

Тер-
мо-
метр орна-
лас-
қан
жа-
зық-
тықта

Үб

150



40

20


Өнімдерді
вагонға,
цистерналар-
ға тиейтін
орын

Еден-
де,
сұйық-
тықтың
деңге-
йінде

көл-
беу

ҮІІІб

50






Сыртта орна-
ласқан бак-
тарға, майға
арналған
ыдыстарға
қызмет
көрсететін
алаңдар

Еден-
де,
сұйық-
тықтың
деңге-
йінде

көл-
беу

ХІ

10






Күкірттісутегінен тазартатын цех

Аппараттарды
орнататын
орын, вакум-
дық-сүзгі-
лерге,
бейтарап-
тандырғышқа,
ерітіндіні
дайындауға
арналған
жиынтыққа,
компрес-
сорларға,
күкірттен
құрғақтай
тазартуға
арналған
үй-жайлар

Меха-
низм-
дерде,
жаб-
дық-
тарда

көл-
беу

150



60

20


Шайырайдағыш цех

Түтікті
пештер мен
кубтарға
айдайтын
сорғыларға
арналған
үй-жайлар,
монжус
бөлімшесінде
аппараттарды
орнататын
орын, шайыр-
ды жинағыш-
тар, крис-
талдағыштар,
пресстегіш-
тер, центри-
фугқа, жу-
ғыш аппарат-
тарға арнал-
ған үй-жай-
лар

Жаб-
дық-
тарда

көл-
беу

150



60

20


Реакторларға
қызмет көр-
сететін алаң

Еденде

көл-
беу

YІІІб

50






Құйылатын
тәрелкелерге
арналған
үй-жайлар

Жаб-
дық-
тарда

көл-
беу

YІІІа

75



60

20


Ғимараттың
сыртында
жабдықтарға 
қызмет
көрсететін
алаңдар

Еденде

көл-
беу

10






Ректификациялау цехы

Көрсеткіш
әйнектерді,
монометрлер-
ді орната-
тын, техно-
логиялық
үдерістерді,
сүйықтықтың
жұмсалу дең-
гейін бақы-
лайтын орын

Әйнек-
терде,
қарай-
тын
шам-
дарда,
моно-
метр-
лерде

Тігі-
нен

Y в

150



40

20


Жабдықтарды
орнататын
орын

Жаб-
дық-
тарда

көл-
беу

YІІІб

50






Сұйықтықты
жіберетін,
сырманы, шү-
мекті орна-
татын орын

Жаб-
дық-
тарда

көл-
беу

150



60

20


Кумаронды шайыр цехы

Кумаронды
шайыр
қондырғысы,
майды бөлгіш

Жаб-
дық-
тарда

көл-
беу

150



60

20


Өлшегіштер,
конденсатор-
лар бөлімше-
сі, биохи-
миялық қон-
дырғының
питомнигі

Жаб-
дық-
тарда

көл-
беу

YІІІа

75



80

20


Алғашқы тұн-
дырғыштар,
биобассейн-
дер

Сұйық-
тықтың
деңге-
йінде

көл-
беу

YІІІв

30






Қызмет
көрсететін,
тиейтін
алаңдар,
қаптарды жу-
уға арналған
бастырмалар,
қатты кума-
ронды шайыр-
лар қоймасы,
ғимараттың
сыртындағы
бассейндер

Еденде

көл-
беу

XІІ

5






Агломерат және теміркенді шекемтастар өндірісі

Кокстыұсата-
тын бөлімше-
нің қабылда-
ғыш құрылғы-
сы, әкті
дайындау
бөлімшесі,
шикіқұрамдық
бөлімше

"Кенді және материалдарды механикалық жолмен өңдеу" бөлімін қараңыз

Араластыр-
ғыш және ке-
сектегіштер
бөлімшесі 

Еденде

көл-
беу

YІІІа

75



60

20


Агломерация-
лық машина-
ның күйежен-
тектеу залы

Тас-
пада
және
агло-
маши-
наның
келті-
рімін-
де

көл-
беу

150



60

20


шекемтастар-
ды күйдіру
бөлімшесі

Пешке
тией-
тін
және
пештен
түсі-
ретін
орын

көл-
беу

150



60

20


Түтінсор-
ғыштар
бөлімшесі

Еденде

көл-
беу

150



60

20


Батареялық
құйындатқыш-
тар алаңы

Еденде

көл-
беу

YІІІв

30






Келтірім
және роликті
тіреуіштер:
Ашық алаңдар
Ғимараттың
ішіндегі
алаңдар

  Еденде

Еденде

  көл-
беу
көл-
беу

  YІІІб
 
  YІ

  50

150



    60

    20


Маймен жаққыш бөлімше

Еденде
және
жаб-
дық-
тарда

көл-
беу

YІІІа

75



60

20


Сорғылар
бөлімшесі,
монтаждау
және жөндеу
алаңдары,
вулканаушы
шеберхана

Еденде

көл-
беу

150



60

20


Ғимараттың сыртындағы имараттар

Қоюлатқыштар
және
тұндырғыштар

Өтпелі
алаң-
дарда

көл-
беу

XІІІ

2






Батареялық
құйындатқыш-
тар алаңы

Еденде

көл-
беу

XІІ

5






Агломашина-
ның құйрық
жағы

Кон-
тей-
нердің
тас-
пасы,
сал-
қын-
датқыш

көл-
беу

X

30






Агломерат-
тың, кен
және басқа
материалдар-
дың төгіл-
гендерін
жинайтын,
тиейтін орын

Еденде

көл-
беу

XІІ

5






Домналық өндіріс

Бункердің
астындағы
үй-жай,
шұқырдағы
үйілген
қалдықтарды
жинайтын
және тиейтін
орын, кокс-
тік қалдық-
тарды
көтергіш

Еден-
де,
тиегіш
тесік-
терде,
жаб-
дық-
тарда

көл
беу,
тігі-
нен

XІІІб

50






Үйінділерді
көтергіштің
рельстік 
жолдары

Рель-
стің
ба-
сында

көл-
беу

XІІ

5






Домна пеші-
нің тиегіш
құрылғысы

Жаб-
дық-
тарда

тігі-
нен

10






Құймалық
ауланың
жұмысшы
алаңы, шойын
мен қож
ағатын аудан

Шойын
немесе
қождың
науа-
сында,
тас-
пада

көл-
беу
тігі-
нен

YІІ

200



40

20


Шойынтаситын
және қожта-
ситын жол-
дар, шаруа-
шылық жолдар

Жол-
дарда,
аула-
лық
шахта-
лардың
ас-
тында

көл-
беу

X

30






Үрлегіш аумақ

Үрле-
гіште

тігі-
нен

150



60

20


Пештің айна-
ласында өте-
тін жолдар
және пештің
алдындағы
алаң

Еденде

көл-
беу

-

50






Үй-жайдың,
электрлі-
сүзгіштер-
дің, лифт
шахтасының
ауасын
қыздырғыштар

Арқау-
да,
еден-
де,
ба-
ғытта

көл-
беу
ті-
гінен

YІІІб

50






Лифттің кабинасында 

Еденде

көл-
беу

YІІІа

75






Пешке, ауа-
қыздырғыш-
тарға қызмет
көрсететін
ішкі алаң-
дар, бас-
палдақтар

Еденде

көл-
беу

YІІІб

50






Қызмет көрсететін сыртқы алаңдар

Алаң-
дарда
және
бас-
пал-
дақ-
тарда

көл-
беу

XІІІ

2






Шөміштерге
арналып
құрылатын
жолдар

Еден-
де,
рель-
стің
басын-
да

көл-
беу

YІІІа

75






Шойынды машиналар мен таратып құятын орын 

Құй-
ғымен

көл-
беу

YІІ

200






Конвейердің жанынан өтетін жер

Еденде

көл-
беу

50






Құйып тара-
татын маши-
наны іске
қосатын
станса

Жаб-
дық-
тарда

көл-
беу

YІІІа

75






Әктің сүтін дайындайтын үй-жай

Еденде

көл-
беу

YІІІб

50






Қождық шөміштерді бүркуге арналған қондырғы

Шөміш-
тің
тү-
бінде

көл-
беу

YІІІб

50






Шойын құймаларының қоймасы

Еденде

көл-
беу

  -

50






Шөміштерді жөндеуден өткізетін және жылытқыштар алаңы

Шөміш-
тің
тү-
бінде
және
қабыр-
ғала-
рында

Шө-
мішті
жөн-
деу-
ден
өткі-
зетін
жа-
зық-
тықта

YІІІа

75






Ферроқорытпалар өндірісі

Шикіқұрам-
ның, кеннің
және қожда-
маның жабық
қоймалары,
қоспаны
дозалайтын
үй-жай

"Кенді және материалдарды механикалық жолмен өңдеу" бөлімін қараңыз

Пештің
жұмысшы
алаңдары,
ферроқорыт-
паларды
ағызатын
және түйір-
шіктейтін,
пекоқорыт-
паны құятын
орын

Еден-
де,
пештің
айна-
ласын-
да,
ағыз-
бада

көл-
беу
тігі-
нен

YІІ

200



40

20


Шөмішті тазартатын және жөндейтін орын

Еденде

көл-
беу

YІ 

150



60

20


Аралас-
тырғыштар

Жаб-
дық-
тармен

көл-
беу

YІІІа

75



60

20


Электрод-
тарды жетілдіру алаңы

Бүр-
кеніш-
тің
ішінен
және
сыр-
тынан

көл-
беу

YІ 

150



60

20


Пресстер:
Жоғарғы
алаңша

Элеваторлар,
арбалар,
науашалар

    Қайшылар,
пышақтар

Жаб-
дық-
тарда

Масса-
ны
науаға
тией-
тін
орын
 

  Пышақ-тарда

көл-
беу
 

  көл-
беу
 
 
 
 
 
 
            тігі-
нен

YІІІа
 
 

    YІ
 

        Yб

75

  150
 

        150



60

  60
 

        40

20

  20
 
 
 

          20


Тоңазытқыш-
тардың роль-
гангілері

Эдек-
трод-
тардың
деңге-
йінде

көл-
беу

YІ 

150



60

20


Пештердің
арасынан
өтетін жол-
дар, графит-
тендіру
бөлімшесінде
тиейтін орын

Еден-
нің
деңге-
йінде

көл-
беу

YІІІа

75



60

20


Ұштық ара-
лар, элект-
родтарды
өңдеуге ар-
налған жону
және қырнау
станоктары

Өңдей-
тін
бетте

тігі-
нен,
көл-
беу

150



40

20


Бақылаушы үстелдер, таразылар, қораптау орны

Үстел-
де,
шкала-
да,
еденде

көл-
беу

      -

Y б

  Y в

150

  150



40

  40

20

  20


Өтетін жолдар

Еденде

көл-
беу

-

50






Алюмотермиялық цехтар

Күйдіру пештерінің  төменгі 2-ші және 3-ші  алаңдары, қарайтын терезелер, бұрандалар

Жаб-
дық-
тарда

тігі-
нен,
көл-
беу

YІІІа

75



60

20


Стакандарды қанықпалар-
мен толтыру
аралықтары,
пештік емес
балқытпалар-дың ошақтары

Еденде

көл-
беу

YІ 

150



60

20


Сумен істей-
тін тоңазыт-
қыштар

Еденде

көл-
беу

YІІІа

75



60

20


Сұрыптауға арналған үстелдер

Еденде 

көл-
беу

ІY в

200



40

20


Қайта өлше-
гендерді қо-
раптау орны

Үстел-
дерде

көл-
беу

Y б

150



40

20


Болатқорыту өндіріс
Мартен цехтары

Миксер:
құятын және
ағызатын
орын, шойын-
тасығыштар
шөмішінің
цапфасы,
қызмет көр-
сету алаңы
 

  Миксерді
электрмен
іске қосу

Шөміш-
те
және
мик-
сердің
ау-
зында,
цап-
фада,
еденде

Жабдықтарда

Тігі-
нен,
көл-
беу
 
 
 
 
 
 

            көл-
беу

YІІ 
 
 
 
 
 
 
 
 

                YІІІа

200

          75



40

          60

20

          20


Таразылардың үй-жайы

Шка-
лада

тігі-
нен

150



40

20


Өтетін жолдар

Еденде

көл-
беу

   -

50






Мартен пешін
толтыратын
орын, пештің
алдыңғы жа-
ғы, шойынды
құюға арнал-
ған науа

Еден-
де,
науа-
ның
деңге-
йінде,
пештің
қабыр-
ғасын-
да

көл-
беу,
тігі-
нен

YІІ

200



40

20


Сөрелер не-
месе болат
астауы бар
вагондар

1 м.
биік-
тікте

көл-
беу

YІ 

150



60

20


Мартен пеші-
нен болат
және қожды
шығаруға ар-
налған науа,
шығаратын
тесіктің
жанындағы
пештің
қабырғасы

Науа-
да,
қабыр-
ғада

көл-
беу,
тігі-
нен

YІІ

200



40

20


Бүріккіштер, аппараттар двигателінің және газ құбырына қызмет көрсететін алаңдар

Қабыр-
ғада,
жаб-
дық-
тарда

Тігі-
нен,
көл-
беу

YІІІа

75



60

20


Таратып құю аралығы

Қарық-
тың
тү-
бінде

көл-
беу

YІІ

200



40

20


Шөмішті жөндейтін учаске, жиналатын аралық

Еденде

көл-
беу

YІ 

150



60

20


Құймақалыпты
гидравлика-
лық тазарту-
дан өткізе-
тін орын,
жөндейтін
және дайын-
дайтын, құй-
мақалыпты
арбаға ор-
наластыратын
орындары

Түбін-
де,
арба-
да,
құйма-
қалып-
та

көл-
беу

YІ 

150



60

20


Шайырқайнат-
қышы бар ша-
йырсақтағыш

Еден-
нің
деңге-
йінде

көл-
беу

YІІІа

75



60

20


Стрипперлік бөлімшедегі  құймаларды шешіндіретін орын

Еденде

көл-
беу

YІ 

150



60

20


Құймақалып-тар қоймасы

Еденде

көл-
беу

YІІІа

75






Кәдеге аса-
тын қазан-
дықтардың
жабдықтары

Жаб-
дықта

көл-
беу

YІІІб

50






Конвертерлік цехтар

Миксер: шөмішті жөндейтін учаске, қожды таратып құятын және металды ажыратып алатын бөлімше, таратып құю бөлімшесі

"Мартен пештері" бөлімді қараңыз

Конвертердің
құятын және
құйып алатын
аузы

Аузын-
да

тігі-
нен

YІІ

200



40

20


Үрлегіш аумақ

Үрле-
гіште

тігі-
нен

YІ 

150



60

20


Шөмішті жөн-
деуге дайын-
дайтын орын

Түбін-
де

көл-
беу

YІ б

150



40

20


Газдан
тазартатын
айналымдағы
циклдың суын
мөлдірлен-
діруге
арналған
қондырғы

Сорғы-
ларда

көл-
беу

YІІІа

75






Өтетін жерлер

Еденде

көл-
беу

  _

50






Электрменболатқорытатын цехтар

Пештің алдындағы алаң, пештің тиейтін терезелері, қожды шығаруға арналған қораптар мен науалар

Еден-
де,
жап-
қышта,
науада

көл-
беу,
тік-
тік

YІІ

200



40

20


Құймақалыпқа арналған ақырлар

еденде

көл-
беу

YІ 

150



60

20


Өтетін жолдар

еденде

көлбеу

  _

50






Болатты үз-
діксіз тара-
тып құятын
қондырғы:
аралық шө-
міш, түйір-
шіктегіштің
үсті, ролик-
ті клеттер,
құймаларды
кесетін
аумақтар

Алаңның
едені, тү-
йіршіктегіш
және салқын-
дату аумағы,
келтірім
алаңы
 
 

    Аударыс-
тырғыш

  Шөміш-
тің
қақпа-
ғында,
метал-
да,
ролик-
те

  Еден-
де,
түйір-
шікте-
гіштің
қабыр-
ғасын-
да
және
ролик-
те,
жаб-
дық-
тарда
жаб-
дық-
тарда

  көл-
беу,
тігі-
нен

      -/-

        көл-
беу

  YІІ
 

          YІІІб
 

        YІІІа 

  200

          50

        75



  40

                    60

  20

                    20


Құймаларды  қабаттап жинайтын орын

Еденде

көл-
беу

YІІІа

75



60

20


Илек өндірісі. Ыстық илектеу цехтары

Қыздырғыш
құдықтар:
құдықтың
үсті, түтін-
дік клапан-
дар, рекупе-
раторлардың
тепе-теңдік-
те ұстайтын
құрылғысы,
оттықтарының
дросселдері
және
басқалары

Қақ-
пақ-
тарда,
жаб-
дық-
тарда

көл-
беу

            -/-

YІІ
 

      YІІІб

200

      50



40

20


Желдет-
кіштердің
үй-жайлары

Жаб-
дық-
тарда

-/-

YІІІа

75



60

20


Өтетін жер-
лер, жүретін
алаңдар,
қождық кори-
дорлар, қож-
ды түсіретін
және жинай-
тын орындар

еденде

-/-

-

50






Әдістік
пештер:
Бүріккіш-
терді
итергіштер

Тиейтін және
түсіретін 
терезелер

Күлалғыштар
және от
жағар
алдындағы
кеңістік 

  Метал-
дың
деңге-
йінде,
еден-
де,
пештің
қабыр-
ғасын-
да,
еденде

  Көл-
беу

  Тігі-
нен

  Көл-
беу

  YІ 
 

    YІІ

  YІІІб

  150
 

    200

    50



  60

           40

  20
 

          20


Камералық  пештер

Тией-
тін
алаңда

көл-
беу

YІ 

150



60

20


Өтетін жолдар

еденде

көл-
беу

-

50






Арбаның
қозғалатын
жолдары және
құймаларды
тиейтін және
түсіретін
орындар;

Рольгангтер,
өздігінен
жарық бере-
тін метал-
дарды тасы-
малдайтын
транспор-
терлар;

Клеттің
біліктері

Рель-
стің
басын-
да,
роль-
гангте

  Ро-
ликте

      Өткіз-
гіш-
терде

көл-
беу

YІІ

200



40

20


Рольгангтер,
өздігінен
жарық
бермейтін
металдарды
тасымалдай-
тын тран-
спортерлар;

Ро-
ликте

көл-
беу

YІІІа

75



60

20


Қысымдайтын,
дайындайтын,
сортталған,
жуан және 
орташажайма-
лық орнақтар

Қысым-
дағыш
Құрыл-
ғылар-
дың
цифер-
бла-
тында

Тігі-
нен

ІY б

200

500

150

40

20


Ыстық илек-
тің үздіксіз
жаймалық
орнақтары 

Қыс-
қымда-
ғыш
құрыл-
ғылар-
дың 
цифер-
бла-
тында

Тігі-
нен

150

200

150

40

20


Тербелетін
үстелдер, қисайтушы-
лар, бақы-
лаушылар,
ілгектүзу-
шілер, қақ-
таушылардың
жұмысшы
аумақтары

Бас-
қару
посты-
лары
жағы-
нан
жаб-
дық-
тарда

көл-
беу

YІІ

200



40

20


Станоктарды іске қосатын жабдықтар және олардың жанына өтетін жол

Еден-
дегі
жаб-
дық-
тарда

көл-
беу

YІІІа

75



60

20


Үздіксіз жаймалық  орнақтардың орағыштары, тоңазытқыш-
тар

Тас-
паны
тией-
тін
аумақ-
та,
сөре-
лерде

көл-
беу

YІІ

200



40

20


Ыстықтай
кескіштің
қайшылары,
арасы және
пресстері:
Кесу аумағы

Өлшегіш
шкалалар

      Метал-
да,
шка-
лада

      көл-
беу,
тігі-
нен

      YІІ
 
  Yб

      200

150



      40

40

      20

20


Суықтай
кескіштің
қайшылары,
арасы және
пресстері:
Кесу аумағы

Өлшегіш
шкалалар

      Метал-
лда,
шка-
лада

      көл-
беу,
тігі-
нен

      Y в

Y б

      150

150



      40

40

      20

20


Түзеткіш машиналар

Метал-
дың
сапа-
сына
бақы-
лау
жүргі-
зетін
жағы-
нан
ролик-
тің
үстін-
де

тігі-
нен

YІ 

150



60

20


Сыдыратын машиналар

Құйма-
ның
сыдыру
аума-
ғын-
дағы

көл-
беу

YІІ

200



40

20


Таңбаны теретін орын

Жұмыс-
шы бе-
тінде

көл-
беу

150



40

20


Металға таңба қоятын орын

Метал-
лда

көл-
беу

YІ 

150



60

20


Металды
өңдейтін
орын (пнев-
мокескіш,
отпен және
қырып таза-
лау, жайма-
лық табақ-
тарды белгі-
леу және
таңба қою)

Метал-
да

көл-
беу

ІІІб

300

1000

150

40

20/
15


Жаймалық табақтарға және илектенген металға бақылау жүргізетін орын 

бетін-
де

көл-
беу

ІІб


3000

300

20

20/
10


Ұштарының
транспор-
терлері

Тран-
спор-
терде

көл-
беу

ҮІ 

150



60

20


Дайын өнімдердің қоймасы, қорапқа салатын орын

Еденде

көл-
беу

YІ 

150



60

20


Жонатын және тесетін станоктар

Өңдеу
аума-
ғында,
лим-
бада,
бас-
қару
тұтқа-
сында

көл-
беу,
тігі-
нен

ІY б

200



40

20


Электродви-
гателдер
біліктерінің
қоймасы

еденде

көл-
беу

YІ 

150



60

20


Жайманы суықтай илектеу цехы

Орамдарды
күйдіру
бөлімшесіне
беретін тра-
нспортерлер;
Жинау
орындары 

Жаб-
дық-
тарда,
Еденде 

көл-
беу

    YІ 

    150



    60

    20


Үздіксіз
күйдіретін
агрегаттар:
түйіскен
жерді дәне-
керлейтін,
таспаларды
тігетін 
машиналар,
таспаларды
күйдіру са-
пасын тексе-
ретін орын;

Агрегаттың
басқа да
жабдықтары

Таспа-
ның,
дәне-
керле-
ген
жері-
нің
деңге-
йінде,
тіккен
жерін-
де,
таспа-
да
Агре-
гат
бо-
йынша
тас-
паның
деңге-
йінде

көл-
беу

                YІ 

200

                150



40
 
 

                    60

20
 
 

                      20


Металл қалдықтарын жинайтын шұңқыр

Қора-
бында

көл-
беу

YІІІа

75



60

20


Щеткелерді
жинайтын
орын, ері-
тінді жасай-
тын бөлімше;

Орнақтың
жабдықтарын
жинайтын
орын

Тіректерді
жинайтын
машиналар

Пакеттерді
жинайтын
орын

Қалпақты
пештердің
бөлімшесі

Еден-
де,
жаб-
дықта,
алаңда

Еденде

    Ор-
нақта
 

  Еденде

  Еденде

                Көл-
беу


        YІ 

      150



      60

      20


Илектік
орнақтар:

Тарқатушылар

Клеттер

Орнақтың
жабдықтары


    Орамда

Бі-
лікте
Жаб-
дық-
тарда



    Тігі-
нен
Тігі-
нен
Көл-
беу



    Y а

ІY в

YІ 



    200

200

150





    40

   40

60



    20

20

20


Өтетін жолдар

Еденде

Көл-
беу


50






Май подвалдары

Еден-
де,
аспап-
тарда,
ысыр-
мада

Көл-
беу
және
ас-
пап-
тар-
дың
орна-
лас-
қан
жа-
зық-
ты-
ғында

YІІІа

75



60

20


Біліктерді  ыспалау станоктары 

Өңдей-
тін
бетін-
де

көл-
беу

ІІ в


2000

200

20

20/   10


Таспаның
ұзына бойы-
мен кесетін
агрегат:
Дискілі
пышақтар

Агрегаттың
басқа
жабдықтары 

    Пышақ-
тарда

Жаб-
дық-
тарда

    тігі-
нен

көл-
беу

    ІY в
 

  YІ

    200
 

  150



    40
 

  60

    20
 

  20


Металл кезіктеріне арналған қорабтары  бар шұқырлар

Қора-
бында

көл-
беу

YІІІа

75



60

20


Жолақты көл-
денең өлшеп
кесетін
агрегаттар:
Жайлаларды
пакетке
теретін
үстелдер,
тазартатын
құрылғылар


      Үс-
телде,
цифер-
блатта



      көл-
беу,
тігі-
нен

      Yб

      150



      40

      20


Жайма қорғау
үшін жабын-
дылайтын
агрегаттар:
Жабындылан-
ған жайма-
ларды қарай-
тын орын
Агрегаттың
жабдықтары

    Жайма-
ларда
Жайма-
ның
деңге-
йінде

    көл-
беу

    Y б

    150

150



    40

60

       20

   20


Жолақты үз-
діксіз күй-
діру агре-
гаттары:

Таспаның бе-
тін қарайтын
аумақ

Металды хи-
миялық және
электрлік
жолмен
тазартатын
қондырғы,
жоғарғы ала-
ңы, сол си-
яқты төменгі алаңы

Жинақтағыш
роликтердің 
жоғарғы
алаңы

Жинақ-
тағыштар

    Мұнаралық
пештердің
төменгі және
жоғарғы іске
қосатын
роликтерінің
алаңдары,
Пештің
астындағы
үй-жайлар,
ортадағы
алаңдар


      Тас-
пада
 

  Тас-
паның
деңге-
йінде

Жаб-
дық-
тарда
бұран-
дада
 

  Жаб-
дық-
тарда
 

  тас-
пада
қарай-
тын
аумақ-
та 

жаб-
дық-
тарда

    еденде



      тігі-
нен

  көл-
беу

  тігі-
нен

    көл-
беу

  тігі-
нен

    көл-
беу

    көл-
беу



      ІY а

    YІ

  YІІІа
 
 
 

        YІІІб
 
 
 

      Y б
 

      YІ а

    YІІІб



      300

    150

  75

      50
 

    150

    150

      50





      40

    60

  60

            40
 

    40



      20

    20

  20

            20
 

    20


Жайманы талькпен жабатын машиналар- жабындайтын  камераның  кіретін есігі

Тесік-
те

тігі-
нен

Y в

150



40

20


Жабындалған жайманы пакетке жинақтайтын үй-жайлар. Талькті тиейтін бункерлер

Ваго-
нетка-
да

Бун-
кер-
лерде
Алаң-
дарда

көл-
беу

YІ 

150



60

20


Таспаға үз-
діксіз элек-
трлі-оқшау-
лау және
қорғаушы
жабынды
жасайтын
агрегаттар:
Түйісетін
жерді дәне-
керлейтін
машиналар

  Таспаны жа-
бындаудың
сапасын қа-
райтын орын,
ілгекті
шұңқырлар 

Агрегаттың
басқа да
жабдықтары 

    Таспа-
дағы
дәне-
кер-
лейтін
жер
 
 
 
 

        тас-
пада

    тас-
паның
деңге-
йінде

    көл-
беу

  көл-
беу

    көл-
беу

     Vа
 
 

        ІV а
 
 

    VІ

    200

      300

   150



     40

      40

  60

    20

      20

   20


Жайманы бақылайтын үстелдер

үстел-
дерде

көл-
беу

ІІа


4000

400

20

20/   10


Жайманы қорапқа салатын орын

еденде

көл-
беу

V в

150



40

20


Пакетке салынған жаймаларды сақтайтын қоймалар

  еденде

көл-
беу

YІ 

150



60

20


Өтетін жолдар

еденде

көл-
беу


50






Электролит-
тік қалайы-
лайтын және
мырыштайтын 
агрегаттар;
Тарқатқыштар

Күйдіретін,
жуатын және
басқа да
ванналар,
жуғыш
машиналар

Электролитті
жабындау
ваннасы;

Дайын
металды
орағыш

    Тарқа-
тқышта

  Ван-
нада
 

    Жолақ-
та

  Жолақ-
та



                көл-
беу

    YІ 
 

    YІ
 
 

      ІV в 
 

    ІІІ в

    150
 

    150

    200
 

    300



                        750

                    150

    60

     60
 
 

         40
 
 
 
      40

    20

      20
 

         20
 
 

       20/
15


Сұрыптау жүргізетін үстелдер

үстел-
дерде

көл-
беу

ІІг

300

1000

150

20

20/    10


Қаңылтырды қорапқа салатын орын

үстел-
дерде

көл-
беу

YІ 

150



60

20


Ақ қалайыны рекуперациялайтын бөлімше

Қышқылдайтын
және элект-
ролиздейтін
ванналар

ван-
нада

көл-
беу

YІ 

150



60

20


Басқа жабдықтар

Жаб-
дықта,
еденде

көл-
беу

YІІІа

75



60

20


Құбыр өндірісі
Құбырды ыстықтай илектейтін цехтар (тігіссіз)

Дайындаманы қарайтын үстелдер, инспекциялық учаскелер

үстел-
дерде,
сөре-
лерде

көл-
беу

ІІІ а


2000

200

40

20/
15


Дайындаманы жөндейтін орындар

үстел
дерде,
еденде

көл-
беу

ІІІа

300

750

150

40

20/
15


Пресстер, қайшылар, аралар

Метал-
да,
кесе-
тін
ау-
мақта

көл-
беу

200**



60

20


Автогенмен кесетін орындар, пешке тиейтін тесіктері, металды қисайтуға арналған  терезе, металды пештен лақтырғыш, тігін орнаққа шығатын жақ, пісіретін машиналар

Пештің
қабыр-
ғасын-
да,
пештің
роль-
ганга-
сының
деңге-
йінде,
тігін
құбыр-
илек-
теуші
орнақ-
тардың
роль-
ганга-
сында

тігі-
нен,
көл-
беу

YІІ

200



40

20


Пештерге толтыратын алаңдар, сырма қақпақтың және аударғыш құрылғының шығырлары, дайындамаға арналған қалталар, құбырларды  бөлетін құрылғы, құбырларды үрлеуге арналған станоктар

Алаң-
да,
шығыр-
да,
метал-
да,
сөре-
лерде,
жаб-
дық-
тарда

көл-
беу

150



60

20


Тігін орнақтары, сыдырып өңдейтін станоктар, индукциялық қыздыратын аспаптар

Пуан-
сонда,
жон-
ғышта,
білік-
те,
аспап-
тарда

тігі-
нен

ҮІ б

150



40

20


Құбырды илектеу орнақтары 

Бі-
лікте

-

ІІІ г

200

400

150

40

20/
15


Желі, өзектер қоймасы 

еденде

көл-
беу


20





Жа-
рық-
тан-
дыру
қыз-
дыру
шам-
дары-
мен 

Құбыр кесетін станоктар

арада

көл-
беу

ІІ в


2000

200

40

20/
10


Қысатын, да-
йындамалық,
жуан, орта-
шажаймалық
орнақтар

Цифер-
блатта

тігі-
нен

ІІІ в

300



40

20


Түзететін машиналар

метал-
ды
түзе-
тудің
сапа-
сын
бақы-
лайтын
жағы-
нан
доңға-
лақ-
тарда

тігі-
нен

YІ 

200**



60

20


Суықтай кескіштің  қайшылары, аралары, пресстері

метал-
да

көл-
беу

YІ 

200**



60

20


Металды өңдейтін, белгілейтін және таңба қоятын орын

метал-
да

көл-
беу

ІІІ б

300

1000

150

40

20/
15


Жайманы және металды илектеуді бақылайтын орын

қарай-
тын
бетте

көл-
беу

ІІ б


3000

300

20

10


Жонғыш және тескіш станоктар

Шам-
дарда,
тұтқа-
ларда,
түйме-
лерде

көл-
беу

ІYб 

200



40

20


Металл жаймаларынан үлкен диаметрлі (250 мм артық) құбырларды
пісіретін цехтар

Жаймаларды жинағыштар, жаймаларды жинайтын орын

Еденде

көл-
беу

150



60

20


Жаймаларға таңба қоятын, жаймаларды  және тігісінің сапасын қарайтын орын, инспекциялық тор

Роль-
ганг-
те,
тігіс-
те,
құбыр-
да

көл-
беу

ІІІа


2000

200

40

20/
15


Түзейтін машиналар, жиекжонғыш станоктар, сыртынан пісіруге арналған үстелдер, планкаларды жапсырып пісіру, ішінен пісіруге арналған үстелдер

Моно-
метр-
дің
шкала-
сында,
кес-
кіште,
аспап-
тардың
шкала-
сында,
пісір-
гіш
аппа-
раттың
басын-
да, 
құбыр-
дың
ішкі
бе-
тінде

тігі-
нен

ІY в

200



40

20


Түзететін машиналар

Қысқыш
құрыл-
ғының
цифер-
бла-
тында

тігі-
нен

ІІІг

200

400

150

40

20/   15


Қайшылар

Пышақ-
тарда

Нысан
орна-
лас-
қан 
жа-
зық-
тықта

YІ 

200**



60

20


Жиекті майыстыратын орнақтар

жай-
мада

тігі-
нен

150



40

20


Дайындаманы
алып беретін
механизмдер,
көтергіш
рольгангтер,
гидравлика-
лық пресс

Дайын-
дамада

тігі-
нен

150



40

20


Сыртқы және
ішкі жағынан
пісіруге
арналған
үстелдер 

тігіс-
те

көл-
беу

YІІ

200



40

20


Құбыркескіш
және грато-
түсіргіш 
станоктар,
инспекциялық
торда құбыр
кесетін
орындар

құбыр-
ды
кесу
аума-
ғында 

көл-
беу

ІІІ в

300

750

150

40

20/   15


Құбыр пісіретін цехтарда (диаметрі 250 мм кем)

Құбырды
сынақтан
өткізетін
гидропресс-
тің таспасын
түзейтін
машиналар 

Тас-
паны
іске
қоса-
тын
жерде,
құбыр-
да 

көл-
беу

200



40

20

Диа-
метрі
15мм
және
одан
да
кем
құ-
быр-
ларды
өн-
дір-
генде
жа-
рық-
тан-
дыру
нор-
масы 
СанЕжН-дың
Е-4-79
бо-
йынша
жа-
рық-
тан-
дыру
шка-
ла-
сында
бір
саты-
ға
көте-
рі-
леді

Дискілі қайшылар

қайшы-
ларда

тігі-
нен

YІ 

200**



60

20


Тарқатқыш-
тар, пісіре-
тін машина-
лар, манжет
өндіру
жөніндегі
линиялар

Тас-
паны
тол-
тыра-
тын
орын-
да,
сым-
дар,
опера-
тордың
орна-
ласуы

тігі-
нен

Y б

150



40

20


Құбырды суықтай илектеу және созу цехтары

Құбырды суықтай  илектеу және созу орнақтары, құбыр кесетін станоктар, дискілі аралар

Білік-
те,
созып
түзет-
кіш-
тердің
ұшын-
да,
ара-
ларда

тігі-
нен,
көл-
беу

ІYб 

200



40

20


Ұршықтық, біліктік түзеткіш орнақтар

ұршық-
та,
білік-
те

тігі-
нен

Y б

150



40

20


Инспекциялық үстелдер

үстел-
дерде

көл-
беу

ІІ в


2000

200

20

20/
10


Белгілейтін үстелдер

үстел-
дерде

көл-
беу

ІІІ б

300

1000

150

40

20/
15


Құйма құбырлардың цехы

Қалыптық
қоспаларды
дайындауға
арналған
аппараттар,
өзектерді
(діңгектер-
ді) машина-
мен қалыптау
орны, түйір-
шіктегіштер-
ді жинау
учаскесі

Жаб-
дық-
тарда

көл-
беу

Y в

150



40

20


Қоспаны алып
беретін және
тарататын 
конвейерлер,
кептіретін
пештер, ван-
наны зарар-
сыздандыру
үшін жууға,
бейтарап-
тандыруға,
құбырды
хромдауға
арналған
кабиналар

Тас-
пада,
кеп-
тіру
фрон-
тында,
ван-
нада

көл-
беу

YІІІа

75



60

20


Өзектерді
қолмен қа-
лыптау орны

үстел-
дерде

көл-
беу

Y а

200



40

20


Кристалда-
ғыштардан
жоғары құй-
ғыш бөлімше-
де, құймақа-
лыптардың
корпусынан
құбырды
орталықтан-
дырып құятын
бөлімшеде

Құю
аума-
ғында,
метал-
да

көл-
беу

YІІ

200



40

20


Тігіншілер, құбырды үрлеуге арналған станоктар,  күйдіру ванналары

үстел-
де,
жаб-
дық-
тарда,
білік-
те

көл-
беу

150



60

20


Рольгангтер, құбырларды асфальттау бөлімшесі

Рольг-
ангте,
еденде

көл-
беу

200**



60

20


Инспекциялау учаскелері

Сөре-
лерде

көл-
беу

ІІІ а


2000

200

40

20/   15


Тақтаға
орналас-
тырылған
аппараттар

аспап-
тарда

ас-
пап-
тар
орна-
лас-
қан
жерде

ІY г

150



40

20


Құбырды илектейтін жабдықтарды дайындайтын және жөндеуден
өткізетін шеберханалар

Әрлейтін, жонатын, жылтыратын станоктар

Өңдей-
тін
бетте 

Өңдеу
аума-
ғында 

ІІ г


1000

150

20

20/   10


Метиздік өндіріс, сым өндірісі

Сымды ауық-ауық күйдіруге арналған күйдіру бөлімшесі 

Еден-
нен
0,8 м
биік-
тікте,
ван-
нада

көл-
беу

200**



60

20


Орамдағы
сымдарды
ауық-ауық
күйдіріп
отыратын бө-
лімше, шах-
талық, ша-
тырлы пеш-
тер, диамет-
рі 1,6 мм
артық сым-
дарды үздік-
сіз қыздыру
арқылы
өңдеуден
өткізетін 
агрегаттар,
кезеңмен
жабындылай-
тын бөлімше,
сымдарды
әрлейтін 
бөлімшедегі
дұрыс
кесетін
станоктар

Еден-
нен
0,8 м
биік-
тікте,
сымның
деңге-
йінде,
ван-
нада,
астау-
ларда

көл-
беу

Y б

150



40

20


Диаметрі 0,4-1,6 мм сымдарды үздіксіз қыздыру арқылы өңдейтін және күйдіретін агрегаттар 

Агре-
гат-
тарда,
сымның
деңге-
йінде

көл-
беу

ІY б

200



40

20


Сол сияқты диаметрі 0,4 мм сымды 

Агре-
гат-
тарда,
сымның
деңге-
йінде

көл-
беу

ІІ б


3000

300

20

20/
10


Диаметрі 0,5 мм артық сымдарды жездейтін,  мырыштайтын, мыстайтын, қалайылайтын агрегаттар

Агре-
гат-
тарда,
сымның
деңге-
йінде

көл-
беу

ІY б

200



40

20


Сол сияқты диаметрі 0,5 мм кем сымды

Агре-
гат-
тарда,
сымның
деңге-
йінде

көл-
беу

ІІ б


2000

200

20

20/
10


Ірі және орташа  созып сымдайтын созғыш станоктар, наждакты станоктар

Филь-
ерде,
шең-
берде

тігі-
нен,
көл-
беу

Y в

150



40

20


Стационарлықпісіретін аппараттар

Тігіс-
те

көл-
беу

Y б

150



40

20


Жұқа созатын  созғыш станоктар,  наждакты станоктар

Филь-
ерде,
шең-
берде

көл-
беу

ІY в

200



40

20


Стационарлық пісіретін аппараттар, орайтын станоктар

Тігіс-
те,
сымның
деңге-
йінде

көл-
беу

ІY б

200



40

20


Жұқалап созатын  созғыш станоктар,  наждакты станоктар, орағыш станоктар

Филь-
ерде,
шең-
берде,
сымның
деңге-
йінде

тігі-
нен,
көл-
беу

ІІІ в

300

750

150

40

20/
15


Өте жұқалап созатын созғыш орнақтар

Филь-
ерде 

тігі-
нен

ІІ в


2000

200

20

20/
10


Орайтын станоктар

Сымның
деңге-
йінде

көл-
беу

ІІ б

-

3000

300

20

20/
10


Жіңішкелеп созуға арналған созғыш машиналар

Филь-
ерде

тігі-
нен

І в

-

2500

250

20

20/
10


Жіңішке сым-
дарды қызды-
ру арқылы
өңдейтін,
электрмен
жылтырата-
тын, орайтын
агрегаттар,
сұрыптайтын,
қорапқа
салатын
үстелдер

Сымның
деңге-
йінде

көл-
беу

І б

-

4000

400

20

20/
10


Сымдарды бақылайтын бөлімше

үстел-
дерде

-/-

ІІ в

   -

2000

200

20

20/
10


Сымдарды әрлейтін бөлімшедегі әрлейтін, жылтыратын  станоктар

Өңдей-
тін
бетте

-/-

ІІІб

300

1000

150

40

20/
15


Канат пен металлокорд өндірісі

Орайтын станоктар, арқан және шүйке тоқитын машиналар (арқанның диаметрі - 10 мм артық)

Сымның
деңге-
йінде,
кауш-
калар-
да,
ротар-
ларда,
плаш-
ко-
ұста-
ғышта

көл-
беу

ІY б

200



40

20


Сол сияқты диаметрі 10 мм кем канат үшін

  -/-

    -/-

ІІІб

300

1000

150

40

20/   15


Дисклі кескіштер

Кесе-
тін
дискі-
лерде

-/-

200**



60

20


Сым жасалған торлар өндірісі        Тоқылған торлар цехтары

Орайтын машиналар,  негізін  орауға арналған  стансалар, торларды бақылайтын орын

Сымның
деңге-
йінде,
бара-
банда,
торда

көл-
беу

ІІ в

-

2000

200

40

20/    10


Сол сияқты ауыр торларға арналған

-/-

-/-

ІІІ в

300

750

150

40

20/
15


Қорапқа салатын алаңдар

Еден-
нен
0,8 м
биік-
тікте

-/-

150



60

20


Ауыр торлар цехтары

Негізін орауға арналған станоктар (диаметрі 2 мм артық), тесіктерге арналған майда торларды жинақтайтын үстелдер

Бара-
банда,
үстел-
де

көл-
беу 

Y б

150



40

20


Пресс-
автоматтар,
станоктар:
сымдарды
бүдірлен-
діретін,
тоқылған ка-
нилирленген
майда тор-
ларды, майы-
сатын және
кесілген,
тоқымалы,
автоматты,
жартылай
автоматты,
бақылау
үстелдері

Матри-
цада,
Торда,
үстел-
де,
шнек-
те,
құр-
сауда

-/-

ІY б

200



40

20


Бекітетін бұйымдар өндірісі

Суықтай және
ыстықтай
шығарудың
пресстеу
бөлімшесі

Ста-
нок-
тарда,
сымда,
еден-
нен
0,8 м
биік-
тікте

көл-
беу

ІY б

200



40

20


Жекеленген
консервация-
лау, орау,
қораптау
бөлімшесі

Бұйым-
да

көл-
беу

Y б

150



40

20


Құрауыштарды
алдын ала
өңдейтін 
учаскелер,
сұйық әйнек-
ті дайындай-
тын бөлімше-
де қызмет
көрсететін
алаңдар,
ферроқорыт-
паларын өң-
дейтін орын,
диірмендер,
классифика-
торлар,
електер,
кептіргіш
жабдықтар

Еден-
де,
жаб-
дық-
тарда,
еден-
нен
0,8 м
биік-
тікте

көл-
беу

150



60

20


Автоматтан-
дырылған
таразылардың
алаңдары,
пресстерді
массамен,
брикетпен,
сымдармен
толтыратын
орын, элект-
родтарды
қорапқа
салатын орын

Жаб-
дық-
тарда
целин-
дрлар-
да
және
бри-
кет-
терде,
үстел-
дерде

көл-
беу

Y б

150



40

20


Құрауыштарды
тасымалда-
ғыштар, се-
параторлар,
желдеткіш-
тердің
үй-жайлары

Тас-
пада,
еденде

көл-
беу

YІІІб

50






Ұштарын
майлау және
тазартудың
сапасын
бақылайтын
орын, пеш-
терді толты-
ру, элект-
родтарды
жинау, өлшеу
үстелдері,
электродтар-
ды сұрыптау
және
жарамсызын
анықтау

Тасы-
малда-
ғышта,
еден-
де,
үстел-
де

көл-
беу

ІY б

200



40

20


Суықтай илектелген болат таспалардың өндірісі

Металл
жолақтарын
тарқатқыш,
түйіскен
жерді дәне-
керлейтін
машина,
таспаларды
суықтай
илектейтін
және баптай-
тын орнақтың
клеттері,
орағыштар,
іске қосатын
және басқа
қосымша
механизмдер,
таспаны тү-
зейтін маши-
налар, тар-
қатқыштар,
көлденең
кесетін
қайшылардың
орағыштары

Жаб-
дық-
тарда
орам-
да,
таспа-
да,
бара-
банда

көл-
беу

ІY б

200



40

20


Илектеуші орнақтың қысқыш құрылғысы, таспаның қалыңдығын өлшейтін аспап

Цифер-
блатта
шкала-
да

ас-
пап-
тар
орна-
лас-
қан
дең-
гейде

ІY 

150



40

20


Дискілі пышақтар

Пышақ-
тарда 

көл-
беу

ІІІ в


1000

150

40

20/15    


Профилдік таспаларды жаншу және илектеу орнағының орағыштары және домалату 

Бара-
банда 

көл-
беу

ІY в

200



40

20


Жиекәрлегіш станоктар, таспаны жылтырататын агрегаттар-
дың орағыш құрылғысы, жұмысшы клеттері, жаншу және илектеу орнақтарының түзегіш құрылғылары 

Сымда,
таспа-
да

көл-
беу

ІІІ в

300

750

150

40

20/
15


Қырнағыш барабандар мен біліктер

Таспа-
ның
деңге-
йінде

көл-
беу

Y б

150



40

20


Біліктеп
әрлейтін
станоктар,
қайта орайтын
станоктар,
жабындылау
бөлімшесін-
дегі ТББ
үстелдері

Өңдей-
тін
бетте,
бара-
банда,
үстел-
де

көл-
беу

ІІІ б

300

1000

150

40

20/
15


Таспалы серіппелер өндірісі

Таспаларды
кесетін
пресстер,
серіппелер-
дің бұралу
моменттерін
анықтау
жөніндегі
жұмыс орны  

Пышақ-
тарда,
үстел-
дерде

көл-
беу

ІІІ г

200



40

20


Наждакты станоктар, күйдіретін пештердің жанындағы жұмыс орындары

Шең-
берде,
тесік-
терде
және
тией-
тін
люк-
терде

тігі-
нен,
көл-
беу

Y б

150



40

20


Тесіктерді
штампілейтін
жұмыс орын-
дары, серіп-
пелердің
ұштарын ма-
йыстыру және
жылтырату,
сыртқы
ұштарын
құрастыру,
серіппені
бақылау 



ІІ б

   -

3000

300

20

20/    10


Серіппелерді қорапқа салатын жұмыс орны

-/-

-/-

ІІІ в

300

750

150

40

20/     15


Болаттан жасалған фасонды профилдер өндірісі

Сыдыратын-
әрлейтін,
жонатын-
кесетін,
қыршаушы
станоктар,
ыстықтай
пресстейтін
қондырғылар

Бұйым-
да,
прес-
сте,
рольг-
ангте,
тоңа-
зыт-
қышта

көл-
беу

ІY б

200



40

20


Ыстықтай илектеу үстелі

Бі-
лікте

тігі-
нен

ІІІ г

200



40

20


Фильер өндірісі

Шектейтін
станоктар,
электорұш-
қындық, эле-
ктро-құйма-
лық, ультра-
дыбыстық
қондырғылар,
механикалық
жолмен тесе-
тін алмаз-
жылтыратқыш
станоктар,
тесіктің
үлгісіне,
көлеміне
оптикалық
бақылау жүр-
гізетін үс-
телдер, ине-
лерді ұштау-
ға арналған
станоктар,
тесіктерді
әрлеуге және
аяғына дейін
дайындауға
арналған
станоктар,
үстелге
орнатылған
тесетін
станоктар

Бұйым-
да,
үстел-
де

көл-
беу

ІІ б

-

3000

300

20

20/
10


Алмазды құр-
сауға орна-
ластыратын
жұмыс орны,
құрсауды
егеп түзету-
ге арналған
станоктар

үстел-
де,
өңдеу
жұмыс-
тары
жүргі-
зіле-
тін
бетте

көл-
беу

ІІІ б

300

1000

150

40

20/    15


Минимальды күшпен сығымдауды анықтауға арналған аспаптар

Аспап-
тың
шкала-
сында

тігі-
нен

ІY г

150



40

20


Темір ұнтағы өндірісі

Ұнтақты ұса-
туға, майда-
лауға, тү-
йіршіктеуге,
сығымдауға,
елеуге, айы-
руға арнал-
ған жабдық-
тар; қызды-
ратын, элек-
тродоғалық
және басқа-
дай пештер
орналасатын
алаңдар,
өлшемдейтін
және қорапқа
салатын
бөлімше 

Еден-
нен
0,8 м
биік-
тікте,
жаб-
дық-
тарда

көл-
беу

150



60

20


Миксер

Мик-
сердің
мой-
нында

көл-
беу

YІІ

200



40

20


Екінші қайтара өңделетін қара металл өндірісі

Болат сынықтарын газбен кесу

еденде

көл-
беу

YІІ

200



40

20


Болат сынық-
тарын меха-
никалық жол-
мен өңдеу:
қайшылар,
жаңқала-
пуататын
агрегаттар,
пакеттейтін
және бри-
кеттейтін
пресстер

Тией-
тін
орында

көл-
беу

150



40

20


Коперды сындыратын зал

еденде

көл-
беу

150



40

20


Темір
сынықтарының
қоймалары:
Ашық,
Жабық,
резервтегі 

еденде

көл-
беу



    ХІ
YІІІа
-



    10
75
20



    60

    20


Дайын өнімдердің аралықтары

еденде

көл-
беу

150



60

20


Оттөзімділер өндірісі

Шикізаттар
қоймасы:
Ашық,
Жабық

Еденде

көл-
беу

  ХІІ

  5
20





Жа-
рық-
тан-
дыру 
қыз-
дыру
шам-
дары
үшін
кел-
ті-
ріл-
ген 

Уатқыш жабдықтар, диірмендер, електер, елеуіштер, дозалайтын, кептіретін бөлімшелер

Жаб-
дық-
тарда

көл-
беу

150



60

20


Тасымал-
дағыштар

тас-
пада

көл-
беу

YІІІа

75



60

20


Күйдіретін
пештер:
тиейтін және
түсіретін
орында
қарайтын
терезелерде 

Пештің
қабыр-
ғасын-
да,
 
  тере-
зеде

тігі-
нен

  көл-
беу

    YІІІа

150

    75



60

    60

20

    20


Пресстейтін жабдықтар,  қолмен қалыптайтын орындар

Жаб-
дық-
тарда

көл-
беу

Y а

200



40

20


Шикі және
күйдірілген
оттөзімді-
лерді сұрып-
тайтын орын

Сөре-
лерде

көл-
беу

ІІІ а

  -

2000

200

40

20


Дайын өнімдердің қоймалары

еденде

көл-
беу

-

20





Жа-
рық-
тан-
дыру 
қыз-
дыру
шам-
дары
үшін
кел-
ті-
ріл-
ген 

      *Кестеде "Қара металлургия зауыттарын, негізгі цехтарын
жасанды жарықтандырудың салалық нормалары", "Метизді зауыттардағы
жасанды жарықтандыруды жобалаудың нормалары" қолданылған.
      ** Жарақат алу қауіпін ескере отырып жарықтандыру бір сатыға
көбейтілген.
      *** Бөлшек түрінде берілген пульс беру коэффициенті алымында
аралас жүйедегі жалпы жарықтандырудың мәніне, бөлімінде - аралас
жүйедегі жергілікті жарықтандырудың мәніне сәйкес келеді.

            Апатты жағдайда жарықтандырудың нормалары                                                            2-кесте

N
р/р

Үй-жайлардың атауы, жұмыс орындары

Жарықтан-
дыру, лк

Кокстыхимиялық өндіріс

1.

Кокстық және пекококстық батареялар, коксты итеріп шығаратын машина, сорғылардың үй-жайлары, түтікті газды тоңазытқыштар, пиридиндік қондырғы, фенолсыздандыратын скруббер, компрессорлар бөлмесі, құрғақтай күкірттен тазарту, өлшейтін аспаптарды орналастыратын орын 

7

2.

Көмір мұнаралары механизмдерінің үй-жайлары, аралық және соңындағы алаңдар, пештің бойымен өтетін газқұбырларының өтетін жолы, жабдықтарға қызмет көрсететін  алаңдар 

2

Домна өндірісі 

3.

Цехтың шойын және қож орналасқан жағы, ағызу, шойынды құятын орын

10

4.

Үрлеу аумағы

7

5.

Пешті айнала өтетін жолдар, пештің жанындағы алаң

2

Ферроқорытпалар өндірісі 

6.

Пештің жұмысшы алаңдары, ферроқорытпаларды түйіршіктейтін орында ағызу және таратып құю

10

7.

Пекоқорытпалар

7

Болатқорыту өндірісі

8.

Миксерді құятын және ағызатын орын, миксерге қызмет көрсететін алаң, пештерді толтыратын жер, шойынды құятын науа, болат қождарын шығару, таратып құятын алаңдары, аралық шөміш, және УНРС кристаллдағыштан жоғары, конвертер

10

9.

Пештерге, УНРС-ке, конвертерге қызмет көрсететін алаңдар

7

Илек өндірісі

10.

Қыздыратын құдықтардан жоғары, тиейтін терезелер, әдістемелік пештерден түсіретін терезелер, өздігінен жарықберетін металдың қозғалатын жолдары, илектеу станоктары клетінің біліктері, илектеу жолдары, тоңазытқыштар, қайшылар, аралар, ыстықтай кесетін пресстер, үздіксіз ыстықтай илектейтін жаймалық орнақтар, жаймаларды қалайылайтын машиналардан шығаратын орын

10

11.

Қысатын, дайындайтын, сұрыптайтын жуан және орташа жаймалық орнақтар

15

Құбырлық өндіріс

12.

Секциялық және әдістік пештердің тиейтін терезелері, металды қисайтуға арналған терезе, металды пештен лақтырғыш, тігін орнақтарының шығатын жағы, дәнекерлейтін машиналар, ілмекті құрылғылар, калибрлік және редукциялық орнақтардың ұшатын қайшылары, түзететін машиналар, үздіксіз сыртқы жағынан дәнекерлейтін орнақтар, құбырпісіретін орнақтар, алдын ала күйдіру пештері, құйма бөлімшесіндегі құятын орындар, құймақалыптың корпусы, құбырларды орталықтан айналдырып құятын бөлімшедегі рольгангтер, тігін орнақтары, жиекті сүргілейтін станоктар, жиектіқайыратын  станоктар, аспаптарда

10

Метиз өндірісі 

13. 

Күйдіретін ванналар, қыздыру арқылы күйдіру агрегаттары

10

Темір ұнтақтарының өндірісі 

14.

Миксер

10

Оттөзімділер өндірісі

15.

Шахталық күйдіретін және басқа пештер

10

    Шамдар қорының және оларды тазартудың коэффициенттері

                                                           3-кесте

N
р/р

Үй-жайдың аттары

Қордың
коэффи-
циенті

Жылына
шамдарды
тазарту
мерзімі

1.

Домна пештерінің құймалық аулалары, коксты батареялардың үй-жайлары, агломерат және темір ұнтағының өндірісі, оттөзімділер өндірісінің шикіқұрамдық бөлімшесі, кірпіштерді қалыптайтын орын

2

18

2. 

Мартен, конвертер, электрменболатқорытатын цехтар, ыстықтай илектеу цехтары, металды екінші қайтара өңдейтін үй-жайлар, илектеу цехының аралықтары, үздіксіз күйдірудің ерітінділік бөлімшелері, жайманы талькпен  жабындылайтын машиналар, тоңазытқыштар бөлімшесі және құбыр цехтарының әрлеу жүргізетін аралықтары, құбырларды пісіретін цехтар, құбырларды суықтай илеп және созымдайтын цехтар, диірменнің, классификатордың, дозалағыштың үй-жайлары, шикіқұрамдардың және қалыптағыш материалдардың қоймасы, шайырайдағыш цехтар 

1,8

6

3.

Жаншып әрлейтін шеберханалар, құбыр илейтін құрал-саймандарды дайындайтын және жөндейтін цехтар, сым, металл тор және басқаларын өндіретін цехтар

1,5

4

4.

Коммуникацияларды сыртта орнататын орындар, азық-түліктердің ашық қоймалары, теміржол жолдары 

1,5

2