Об утверждении Правил по ведению порядка присвоения наименований и переименований составных частей населенных пунктов, установления требований к присвоению порядковых номеров земельным участкам, зданиям и сооружениям на территории Костанайской области

Постановление акимата Костанайской области от 12 июля 2007 года № 331. Зарегистрировано Департаментом юстиции Костанайской области 13 августа 2007 года № 3577. Утратил силу постановлением акимата Костанайской области от 30 января 2010 года № 54

Сноска. Утратил силу постановлением акимата Костанайской области от 30.01.2010 № 54 (порядок введения в действие см. п. 3).
В соответствии с подпунктом 21-3) пункта 1 статьи 27 Закона Республики Казахстан "О местном государственном управлении в Республике Казахстан" и для установления единого порядка регистрации адреса в информационной системе "Адресный регистр" Костанайской области акимат Костанайской области области ПОСТАНОВЛЯЕТ:
1. Утвердить Правила по ведению порядка присвоения наименований и переименования составных частей населенных пунктов, установления требований к присвоению порядковых номеров земельным участкам, зданиям и сооружениям на территории Костанайской области.
2. Отменить постановление акимата от 28 мая 2007 года № 241 "Об утверждении Правил по ведению порядка присвоения наименований и переименования составных частей населенных пунктов, установления требований к присвоению порядковых номеров земельным участкам, зданиям и сооружениям на территории Костанайской области и Положения о порядке регистрации и структуре адреса в информационной системе "Адресный регистр" Костанайской области".
3. Контроль за исполнением настоящего постановления возложить на заместителя акима области Сагиева Г.Т.
4. Настоящее постановление вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня официального опубликования.

Аким области С. Кулагин

Утверждены
постановлением акимата
от 12 июля 2007 года
№ 331

Правила
по ведению порядка присвоения наименований и переименования составных частей населенных пунктов, установления требований
к присвоению порядковых номеров земельным участкам, зданиям
и сооружениям на территории Костанайской области

Настоящие правила по ведению порядка присвоения наименований и переименования составных частей населенных пунктов, установления требований к присвоению порядковых номеров земельным участкам, зданиям и сооружениям (далее - Правила) разработаны в соответствии с требованиями Законов Республики Казахстан от 23 января 2001 года "О местном государственном управлении в Республике Казахстан", от 11 января 2007 года "О внесении дополнений в некоторые законодательные акты Республики Казахстан по вопросам информатизации", от 16 июля 2001 года "Об архитектурной, градостроительной и строительной деятельности в Республике Казахстан" в целях реализации решения областного маслихата от 21 июля 2006 года № 334 "Об утверждении Программы создания электронного акимата" Костанайской области на 2006-2008 годы" и установления единого порядка присвоения наименований и переименования составных частей населенных пунктов, установления требований к присвоению порядковых номеров земельным участкам, зданиям и сооружениям на территории Костанайской области.

1. Основные положения

1. В настоящих Правилах используются следующие понятия:
1) адрес - структурное описание совокупных реквизитов местоположения (местонахождения) объекта (земельного участка, здания, сооружения) на местности в пределах установленных границ Костанайской области;
2) аллея - дорога с рядами деревьев, посаженными по обеим ее сторонам;
3) бульвар - широкая аллея посреди городской улицы или вдоль набережной, предназначенная для пешеходного движения и кратковременного отдыха;
4) встроенные объекты - объекты, организованные в зданиях и сооружениях без реконструкции фасада здания (сооружения) и организации отдельного входа, при этом функциональное назначение преобразованной части здания (сооружения) может быть изменено;
5) здание - искусственное строение, состоящее из несущих и ограждающих конструкций, образующих обязательный наземный замкнутый объем, в зависимости от функционального назначения используемое для проживания или пребывания людей, выполнения производственных процессов, размещения и хранения материальных ценностей и тому подобное здание может иметь подземную часть;
6) инвестор - физическое или юридическое лицо, осуществляющее инвестиции в Республике Казахстан;
7) категория градостроительного элемента - неотъемлемая часть наименования градостроительного элемента, характеризующая функциональное градостроительное назначение и особенности объекта (микрорайон, здание, сооружение, мост, транспортная развязка (кольцо), фонтан, шоссе, трасса, проспект, улица, бульвар, аллея, проезд, переулок, тупик и прочее);
8) квартал - структурный элемент застройки, не расчлененный магистральными улицами, переулками;
9) ландшафтно-рекреационная территория - территория, включающая леса, лесопарки, лесозащитные зоны, водоемы, земли сельскохозяйственного назначения и другие угодья города (поселка, других населенных пунктов), которые совместно с парками, садами и бульварами, размещенными на селитебной территории, формируют систему открытых пространств;
10) магистральные дороги - дороги, предназначенные для транспортных связей между городами и иными населенными пунктами;
11) микрорайон - градообразующий структурно-планировочный элемент застройки, не расчлененный магистральными улицами, являющийся либо селитебной, либо производственной, либо ландшафтно-рекреационной территорией в установленных границах;
12) наименования - имена собственные, присваиваемые районам, микрорайонам, проспектам, бульварам, улицам, площадям и прочим структурным элементам города (поселка, других населенных пунктов), служащие для их выделения и распознавания;
13) ономастическая комиссия - консультативно-совещательный орган, вырабатывающий предложения по формированию единого подхода к наименованию и переименованию географических объектов, упорядочению употреблений и учету топонимических названий, восстановлению, сохранению исторических названий как составной части историко-культурного наследия Республики Казахстан;
14) орган архитектуры - исполнительный орган, финансируемый из местного бюджета, уполномоченный акиматом осуществлять регулирование в сфере архитектуры и градостроительства;
15) орган по развитию языков - исполнительный орган, финансируемый из местного бюджета, уполномоченный акиматом осуществлять регулирование в сфере развития языков и координации деятельности ономастической комиссии;
16) переулок, проезд - основной или второстепенный проезд, обеспечивающий подъезд транспортных средств к жилым и общественным зданиям, учреждениям, предприятиям и другим объектам застройки внутри районов, микрорайонов, кварталов;
17) порядковый номер объекта - элемент структуры адреса объекта: простой номер объекта, состоящий из последовательности цифр, с возможным добавлением буквы и (или) дроби, присваиваемый объекту на основе признака его принадлежности к тому или иному структурному элементу, имеющему наименование градостроительному объекту территории застройки (улице, микрорайону);
18) пристроенные объекты - объекты, организованные в зданиях и сооружениях путем пристройки к зданию, сооружению дополнительного помещения, при этом, как правило, несущие самостоятельное функциональное назначение;
19) проект детальной планировки - проект планировки застройки территории, выполненный на основе генерального плана города (поселка, другого населенного пункта), устанавливающий основные направления планировочной организации территории с определением функционально-градостроительного зонирования; красные линии и линии регулирования застройки; резервирование территорий под размещение объектов социального, культурного и коммунального обслуживания населения; организация улично-дорожной сети и транспортного обслуживания, трассировку инженерных коммуникаций; поперечные профили улиц; благоустройство и озеленение территорий; публичные градостроительные сервитуты и иные требования;
20) производственная территория - территория, предназначенная для размещения промышленных предприятий и связанных с ними объектов, комплекс научных учреждений с их опытными производствами, коммунально-складскими объектами, сооружениями внешнего транспорта;
21) проспект - магистральная дорога или магистральная улица общегородского значения;
22) сад-парк - определенная замкнутыми границами обособленная озелененная территория города (поселка, другого населенного пункта) общего пользования площадью от трех до десяти гектаров, организованная на селитебной территории города (поселка, другого населенного пункта) и предназначенная для массового отдыха населения;
23) санитарно-защитная зона - территория, отделяющая зоны специального назначения, а также промышленные предприятия и другие производственные, коммунальные и складские объекты в населенном пункте от близлежащих селитебных территорий, зданий и сооружений жилищно-гражданского назначения с целью ослабления воздействия на них неблагоприятных факторов;
24) селитебная территория - часть территории населенного пункта, предназначенная для размещения жилой, общественной (общественно-деловой) и рекреационной зон, а также отдельных частей инженерной и транспортной инфраструктур, других объектов, размещение и деятельность которых не оказывает воздействия, требующего создания специальных санитарно-защитных зон;
25) сквер - определенная замкнутыми границами обособленная озелененная территория города (поселка, другого населенного пункта) общего пользования площадью не более трех гектаров, организованная на селитебной территории города (поселка, другого населенного пункта) и предназначенная для массового отдыха населения;
26) сооружение - искусственно созданный объемный, плоскостной или линейный объект (наземный, надводный и (или) подземный, подводный), имеющий естественные или искусственные пространственные границы и предназначенный для выполнения производственных процессов, временного пребывания (перемещения) людей, размещения и хранения материальных ценностей и грузов, а также размещения (прокладки, проводки) оборудования или коммуникаций. Сооружение может иметь художественно-эстетическое, декоративно-прикладное либо мемориальное назначение;
27) тупик - основной или второстепенный проезд, обеспечивающий подъезд транспортных средств к жилым и общественным зданиям, учреждениям, предприятиям и другим объектам застройки внутри районов, микрорайонов, кварталов, не образующий сквозные транспортные связи между улицами (создает один "т" - образный перекресток);
28) указатель - цветографическое изображение установленной геометрической формы, созданное с использованием светоизлучающих, светоотражающих, контрастных объектов, материалов, представляющее собой изображение, содержащее поясняющие надписи, цифры, предназначенное для обеспечения граждан информацией о местонахождении, расположении той или иной улицы, здания или сооружения;
29) часть города (поселка, другого населенного пункта) (составная часть) - район в городе, площадь, проспект, бульвар, улица, переулок, парк, сквер, мост и иные составные части города (поселка, другого населенного пункта).
Сноска. Глава 1 с изменением в соответствии с постановлением акимата Костанайской области от 26.09.2008 № 458 (порядок введения в действие см.п.2).

2. Порядок присвоения наименований (переименования) районам, микрорайонам, улицам, проспектам и иным составным частям городов и других населенных пунктов Костанайской области, изменения транскрипции их названий

2. Наименования частям городов (поселков, других населенных пунктов) Костанайской области присваиваются для обеспечения их выделения и распознавания в пространстве в порядке, установленном законодательством об административно-территориальном устройстве в Республике Казахстан.
2-1. Отдел архитектуры и градостроительства акимата города (района) представляет в местный исполнительный орган перечень улиц, которым не присвоены наименования либо прекративших существование в связи со сносом находившихся на них объектов недвижимости.
3. Присвоение наименований частям городов (поселка, других населенных пунктов) производится в следующем порядке:
1) по предложению граждан, иных организаций или отдела архитектуры и градостроительства акимата района аким поселка (села) или города районного значения выносит решение о наименовании (переименовании или переименовании имеющих совпадающие наименования составных частей) с учетом мнения населения соответствующей территории и доводит до заинтересованных государственных органов и иных организаций, с обязательным приложением схемы пространственного положения составных частей и точным определением его границ;
2) граждане, иные организации или отдел архитектуры и градостроительства акимата города направляют в городские исполнительные или представительные органы предложения по наименованию (переименованию или переименованию имеющих совпадающие наименования составных частей);
3) городская ономастическая комиссия с учетом мнения населения соответствующей территории на заседании принимает решение рекомендовать городским представительным и исполнительным органам присвоить наименование (переименование) составных частей;
4) городские представительные и исполнительные органы совместным решением с учетом мнения населения соответствующей территории решают вопросы о наименовании (переименовании или переименовании имеющих совпадающие наименования составных частей), либо не соглашаются и предоставляют информацию с обоснованной причиной отказа заинтересованным лицам;
5) совместные решения городских исполнительных и представительных органов о присвоении наименования (переименования) составных частей доводятся до заинтересованных государственных органов и иных организаций, с обязательным приложением схемы пространственного положения составных частей и точным определением его границ. Совместные решения городских исполнительных и представительных органов о присвоении наименования (переименования) составных частей доводятся до заинтересованных граждан;
6) аким города поручает уполномоченным органам выполнение работ по наименованию и переименованию составных частей, изменению транскрипции их названий.
4. Не допускается присвоение нескольких наименований одной части города (поселка, другого населенного пункта). Исключение составляют проспекты (улицы, переулки, проезды) в случаях поворота более чем на тридцать градусов; в этих случаях от места поворота части города (поселка, другого населенного пункта) допускается присвоение обособленного наименования.
Не допускается присвоение одного наименования нескольким градостроительным элементам одной категории.
5. В случае пересечения градостроительного элемента (проспекта, улицы) естественными преградами (реки, овраги и прочие) допускается присвоение отдельного наименования образующимся участкам.
6. В случае поэтапного освоения территорий города (поселка, других населенных пунктов) допускается разделение градостроительного элемента на отдельные участки с обособленными, логически связанными наименованиями, соответствующими фактическим этапам формирования и застройки данного градостроительного элемента во времени.
Сноска. Глава 2 с изменениями, внесенными постановлением акимата Костанайской области от 26.09.2008 № 458 (порядок введения в действие см. п.2).

3. Присвоение порядковых номеров земельным участкам,
зданиям и сооружениям города (поселка и других населенных пунктов), установка и эксплуатация указателей

7. Присвоение порядковых номеров земельным участкам, зданиям и сооружениям, установка и эксплуатация указателей предназначены для формирования на территории города (поселка, другого населенного пункта) единой системы определения местоположения (местонахождения) микрорайонов, улиц, зданий, строений и иных объектов.
8. Каждый земельный участок, здание и сооружение, расположенные на территории города (поселка другого населенного пункта), должны иметь свой уникальный адрес.
9. Объектами недвижимости, которым присваивается порядковый номер в соответствии с настоящими Правилами, являются:
земельные участки (неосвоенные и застроенные);
здания;
сооружения.
10. На фасадах домов, зданий и сооружений города (поселка, другого населенного пункта) Костанайской области, на перекрестках проспектов, улиц, переулков, по периметру площадей размещаются следующие типы указателей:
указатель наименования улицы;
указатель наименования микрорайона;
угловой указатель наименования улицы, устанавливаемый непосредственно на пересечении (перекрестке) улиц;
указатель порядкового номера здания, сооружения.
11. Типовые эскизы указателя утверждаются органом архитектуры по согласованию с органом по развитию языков.
12. Указатели порядковых номеров зданий, сооружений, указатели наименований улиц, микрорайонов, угловые указатели наименований улиц, размещаемые на территории города (поселка, других населенных пунктов), в обязательном порядке должны соответствовать техническим требованиям, устанавливаемым настоящими Правилами и типовым эскизам, утвержденным в установленном порядке.

4. Требования к присвоению порядковых номеров

13. Порядковый номер здания, корпуса, строения, сооружения, земельного участка - реквизит адреса объекта, состоящий из последовательности цифр с возможным добавлением буквы (А, Б, В, Г и т. д., исключая местоимения, например, буква "Я", буквы казахского алфавита (Ә, І, Ң, Ғ, Ү, Ұ, Y, Ө, h) и буквы трудного произношения (не имеющие звука) либо похожие на цифры (О, Ж, З, Й, Х, Ц, Ч, Ш, Щ, Ь, Ы, Ъ) или через знак дроби дополнительных целых цифр.
14. Буквы добавляются к порядковому номеру здания, корпуса, строения, сооружения в случае, если на одном земельном участке возведены (существуют) два и более здания, корпуса, строения, сооружения, образующих единый архитектурный ансамбль или являющихся частью одного архитектурно-строительного комплекса.
15. Дополнительные целые цифры через знак дроби добавляются к порядковому номеру здания, корпуса, строения, сооружения в случае, если здание, корпус, строение или сооружение расположено внутри квартала и ни один фасад здания, корпуса, строения, сооружения не выходит на городские магистрали. При этом за основной порядковый номер принимается порядковый номер здания, корпуса, строения, сооружения, наиболее приближенного к подлежащему нумерации зданию, корпусу, строению, сооружению.
16. Адрес зданий, сооружений и прочих искусственных строений должен содержать следующие обязательные реквизиты: наименование улицы, порядковый номер здания, корпуса, строения, сооружения.
17. Земельным участкам присваивается условный адрес, который должен содержать следующие обязательные реквизиты: наименование улицы или микрорайона, порядковый номер земельного участка.
18. Структура адреса объекта определяется типом объекта и его географическим положением на местности: здание, сооружение, земельный участок.
19. Наименование микрорайона, производственной зоны, природоохранного комплекса (ансамбля исторических и архитектурных памятников), местоположения объекта, для которого определяется порядковый номер, может быть добавлено к адресу объекта при условии расположения объекта в установленных границах соответствующего микрорайона, производственной зоны, природоохранного комплекса.
20. Наименование проспекта, улицы (переулка, площади), относительно которой нумеруется объект, принимается в соответствии с официальным перечнем наименований улиц города (поселка, других населенных пунктов) и официальной адресной схемой проспектов, улиц, переулков, площадей, с уточнением наименований переулков, дорог и площадей в соответствии с позиционным представлением нумеруемого объекта и элементов улично-дорожной сети.
21. Официальный перечень наименований улиц города (поселка, других населенных пунктов) и официальная адресная схема проспектов, улиц, переулков, площадей и прочих структурных элементов города (поселка, других населенных пунктов) Костанайской области в электронном виде создаются и ведутся государственным учреждением, осуществляющим функции по ведению городской (районной) информационной системы на базе Государственного градостроительного кадастра Костанайской области на основе областной информационной системы с использованием материалов, в том числе архивных, о присвоении наименований, переименовании градостроительных объектов и элементов на территории города или других населенных пунктов.
22. Порядковый номер земельного участка, здания, корпуса, строения, сооружения устанавливается на стадии подготовки разрешительной документации по отводу земельного участка под проектирование либо строительство органом архитектуры по предварительному согласованию порядкового номера объекта с данными информационной системы.
Порядковый номер земельного участка, здания, корпуса, строения, сооружения может быть изменен органом архитектуры в случаях, когда в результате сноса отдельных объектов нумерация объектов одной части города (поселка, других населенных пунктов) прерывается (теряется) более чем на десять единиц.
23. Присвоение порядкового номера и нумерация зданий (домов), образующих непрерывный фронт застройки с юга на север и расположенных на магистралях, производится с юга на север с нечетными номерами по левой стороне улицы и четными номерами по правой стороне улицы. Порядковые номера и нумерации зданий (домов) присвоенные до введения в действие настоящего постановления оставить без изменения.
24. Присвоение порядковых номеров и нумерация зданий (домов), образующих непрерывный фронт застройки с запада на восток и расположенных на магистралях, производится с запада на восток с нечетными номерами по левой стороне улицы и четными номерами по правой стороне улицы. Порядковые номера и нумерации зданий (домов) присвоенные до введения в действие настоящего постановления оставить без изменения.
25. Зданиям, находящимся на пересечении улиц различных категорий, присваивается порядковый номер по улице более высокой категории, согласно классификации магистральных улиц.
26. Зданиям, находящимся на пересечении улиц равных категорий, присваивается порядковый номер по улице, на которую выходит главный фасад здания. Если на угол выходит два равнозначных фасада одного здания, порядковый номер присваивается по улице, идущей в направлении к центру города (поселка, другого населенного пункта). Если главный фасад здания находится внутри двора, присваивается порядковый номер по улице, вдоль которой вытянуто здание.
27. Присвоение порядкового номера зданиям, образующим периметр площади, производится по часовой стрелке, начиная от главной магистрали со стороны центра. В случае если угловое здание имеет главный фасад и значительную протяженность вдоль примыкающей улицы, его нумерация производится по улице, а не по площади.
28. В случае естественного формирования новой застройки территорий города (поселка, других населенных пунктов), при котором невозможно выполнение пунктов 26, 27 настоящих Правил, допускается присвоение порядковых номеров и нумерация зданий (домов) на данных территориях в обратном порядке, то есть с севера на юг либо с востока на запад, с нечетными номерами по правой стороне улицы и четными номерами по левой стороне улицы.
29. На территории земельного участка определяется основное здание, относительно которого осуществляется нумерация зданий, сооружений, расположенных на данной территории. Порядковый номер основного здания определяется с учетом установленной классификации улиц.
30. Иным зданиям, сооружениям, расположенным на территории земельного участка, присваиваются номер основного здания и дополнительный номер корпуса или строения в соответствии с Правилами. Указатель "корпус" или "строение" при необходимости определяется в зависимости от функционального назначения зданий с учетом функционального использования территории земельного участка, на котором они расположены, и сложившейся нумерации близлежащих зданий.
31. Нумерация зданий производится от главного въезда на территорию земельного участка с учетом расположения главного здания.
32. При возведении дополнительно на земельном участке, принадлежащем физическому или юридическому лицу на праве собственности, аренды, или иного вещного права, одного или нескольких объектов недвижимого имущества, каждому объекту присваивается тот же порядковый номер, но с добавлением дополнительного номера корпуса или строения.
33. Нумерацию зданий, расположенных между двумя уже пронумерованными зданиями, строениями с последовательными номерами (вставку объектов), следует производить, используя меньший номер соответствующего объекта с добавлением к нему буквы либо дроби в соответствии с настоящими Правилами.
34. Пристроенным и встроено-пристроенным объектам, обладающим признаками самостоятельных объектов (зданий, сооружений) присваивается самостоятельный порядковый номер с добавлением к номеру основного здания через знак дроби дополнительного целого числа.
35. Сооружениям, за исключением заборов, мостовых, выгребных ям, колодцев, погребов, дворовых отмостков, тротуаров и подобных объектов, присваивается порядковый номер здания, сооружения или земельного участка (в случае отсутствия основного здания), на котором оно расположено, с добавлением указателя "соор." и номера сооружения.
36. Освоенным, но не пронумерованным земельным участкам присваивается номер здания, сооружения, возведенного в пределах данного земельного участка.
37. При расположении нескольких зданий, сооружений, других объектов в пределах территории одного земельного участка, земельному участку присваивается номер основного здания, сооружения.
Неосвоенным земельным участкам присваивается простой порядковый номер в соответствии с настоящими Правилами, при этом необходимо соблюдать следующее условие: каждый земельный участок имеет свой уникальный порядковый номер, порядковые номера земельным участкам присваиваются на основе признака принадлежности (прилегания) земельных участков к той или иной градостроительной единице (улице, проспекту, площади и прочие).
38. При возведении на территории пронумерованного неосвоенного земельного участка нового здания, сооружения, возводимому объекту может быть присвоен условный порядковый номер данного земельного участка, при условии соблюдения общего порядка нумерации, либо присвоен новый индивидуальный порядковый номер с соблюдением требований настоящих Правил.
39. Порядковая нумерация вновь возводимых зданий (сооружений) и внесение изменений в порядковые номера существующих объектов производятся органом архитектуры на основании данных проекта детальной планировки и информационных систем.
40. На территориях интенсивного сноса, производимого в связи с изъятием земельных участков для государственных нужд, допускается производить резервирование порядковых номеров для проектируемых зданий, сооружений.
Сноска. Глава 4 с изменениями, внесенными постановлением акимата Костанайской области от 26.09.2008 № 458 (порядок введения в действие см. п.2).

5. Стандарт структуры адреса

41. Структура адреса объекта должна соответствовать следующим требованиям:
реквизиты адреса указываются в строго определенной последовательности написания дедуктивным способом (от общего к частному);
адресом объекта является текстовая часть, состоящая из реквизитов, указанных после разделителя ":" (двоеточие), следующего за термином "адрес";
адрес объекта излагается на государственном, русском и других языках;
при написании адреса объекта допускаются сокращения категории градостроительного элемента:
район - (р-он);
микрорайон - (мкрн.);
площадь - (пл.);
шоссе - (шос.);
трасса - (тр.);
проспект - (пр.);
улица - (ул.);
бульвар - (бул.);
аллея - (алл.);
проезд - (пр-д);
переулок - (пер-к);
тупик - (туп.);
при написании адреса объекта допускается полное изложение адреса с указанием наименования города и административного района, также с использованием сокращений: город (г.), район (р-он);
при написании адреса утвержденное наименование градостроительного элемента (микрорайона, площади, улицы и прочего) должно быть полностью воспроизведено.
Например:
адрес: Костанайская область, г.Костанай, ул. А. Пушкина, 110, кв. 51;
адрес: 9 мкрн., 12, кв. 29;
адрес: ул. Каирбекова, 31;
адрес: мкрн. «Западный», 3б.
42. Присвоение одному объекту нескольких адресов относительно нескольких частей города (поселка, других населенных пунктов) не допускается.

6. Требования к установке указателей порядковых номеров зданий
и сооружений, указателей наименований улиц и микрорайонов,
угловых указателей наименований улиц

6.1. Общие требования
43. Указатели порядковых номеров зданий, сооружений, наименований улиц и микрорайонов устанавливаются на фасадах домов в следующем порядке:
1) при сдаче в эксплуатацию вновь построенных зданий:
заказчик обращается в орган архитектуры, который на основании данных областной и базовой информационных систем присваивает зданию (сооружению) порядковый номер и определяет правильное наименование проспекта, бульвара, улицы, к которой географически привязан объект (здание, сооружение), подлежащий адресации;
на основании полученных данных органа архитектуры заказчик за счет собственных средств по предварительному согласованию в составе проектной документации эскиза указателя наименования микрорайона и (или) улицы, указателя порядкового номера здания (сооружения) с органом архитектуры с согласия органа по развитию языков производит изготовление и установку указателя порядкового номера здания (сооружения), указателя наименования улицы, микрорайона в соответствии с требованиями настоящих Правил;
2) при изменении порядковых номеров зданий и сооружений, наименований улиц, микрорайонов замена и установка соответствующих указателей порядковых номеров зданий, сооружений, указателей наименований улиц, наименования микрорайонов и прочих указателей производится органом архитектуры на основании данных областной и базовой информационной системы "Адресный регистр".
44. Установка указателей порядковых номеров зданий, сооружений, наименований улиц и микрорайонов может производиться как за счет средств государственного бюджета, так и за счет средств инвесторов.
45. При сносе зданий (сооружений), на фасаде которых установлены указатели, стоимость указателя включается в состав затрат по сносу здания (сооружения) и возмещается в установленном порядке собственнику (балансодержателю, пользователю и т.п.) здания (сооружения), подлежащего сносу, по его инициативе.
46. Указатели не должны размещаться на одном носителе (опоре, сооружении) с дорожными знаками, средствами наружной рекламы и в створе с ними. Допускается установка указателей на опору светофоров.
47. Указатели должны быть различаемы независимо от времени суток.

6.2. Указатели наименований улиц
48. Тексты указателей наименований улиц должны соответствовать требованиям законодательства о языках в Республике Казахстан.
49. Указатели наименований улиц размещаются на фасадах зданий и сооружений, выходящих на улицы, образующие перекресток, на высоте от 2,5 до 3,0 метров от поверхности земли, на расстоянии 25-30 сантиметров от выходящего на перекресток угла здания или сооружения.
50. Указатели наименований улиц устанавливаются на фасадах зданий и сооружений, выходящих на магистральные улицы, улицы и дороги местного значения, соответствующие типовому эскизу указателя наименования улицы.

6.3. Указатели наименований микрорайонов
51. Указатели наименований микрорайонов размещаются на зданиях и сооружениях, относящихся к микрорайону и находящихся на пересечении улиц (перекрестках), ограничивающих микрорайон, или условных перекрестках, образованных ограничивающими микрорайон улицами и въездами в микрорайон.
52. Указатели наименований микрорайонов размещаются на фасадах зданий и сооружений, на высоте от 2,5 до 3,0 метров от поверхности земли, на расстоянии 25-30 сантиметров от выходящего на перекресток или условный перекресток угла здания или сооружения.
53. Указатели наименований микрорайонов устанавливаются на фасадах зданий и сооружений, выходящих на ограничивающие микрорайон магистральные дороги скоростного и регулируемого движения, магистральные улицы общегородского значения, соответствующие типовому эскизу указателя наименования микрорайона.
54. В случае установки на фасаде здания указателя наименования микрорайона, указатель наименования улицы не устанавливается.

6.4. Указатели порядкового номера объектов
55. Указатель порядкового номера здания, сооружения размещается по нечетной стороне улицы с левой стороны, а по четной стороне улицы с правой стороны фасада каждого здания или сооружения, на высоте от 2,5 до 3,0 метров от поверхности земли, на расстоянии от угла дома 25-30 сантиметров.
56. В случае, когда на фасаде здания, сооружения указатель наименования улицы или микрорайона, указатель порядкового номера здания, сооружения размещается по горизонтальной оси после указателя наименования улицы или микрорайона.
57. Внутри микрорайонов и кварталов указатели порядкового номера здания или сооружения устанавливаются с левой стороны фасадов зданий или сооружений, выходящих на внутриквартальный проезд, на высоте от 2,5 до 3,0 метров от поверхности земли, на расстоянии от угла дома 25-30 сантиметров, соответствующие типовому эскизу указателя порядкового номера здания.

6.5. Угловые указатели наименований улиц
58. Угловые указатели наименований улиц (аншлаги), устанавливаемые на пересечениях улиц (перекрестках), размещаются непосредственно на пересечении улиц (перекрестках) и устанавливаются на металлических опорах высотой не более 4 метров.

6.6. Дополнительные требования
59. Данные по присвоенным порядковым номерам земельным участкам, зданиям и сооружениям подлежат обязательной регистрации в информационной базе данных областной и базовых информационных систем "Адресный регистр".
60. Порядковые номера не присваиваются объектам временного назначения, хозяйственным постройкам, гаражам, находящимся в собственности физических лиц и (или) входящим в состав гаражных кооперативов, обществ, объектам инженерной инфраструктуры города (поселка, других населенных пунктов), садовым и огородным участкам.
61. Объекты временного назначения не имеют собственного порядкового номера, но справкой может уточняться их местоположение относительно рядом расположенного объекта с постоянным порядковым номером.
62. Определение местоположения гаражей, входящих в состав гаражных кооперативов, обществ, садовых и дачных (огородных) участков, составляющих соответствующие садовые общества, устанавливается решением органа управления этих кооперативов, обществ, при этом каждому объекту присваивается индивидуальный номер. В случае отсутствия соответствующих органов управления присвоение индивидуальных номеров осуществляется органом архитектуры.
63. При заполнении в документах данных о порядковых номерах объектов, подготавливаемых и выпускаемых организациями, запрещается произвольное написание порядковых номеров земельных участков, зданий и сооружений.
64. Указатели, установленные на фасадах зданий и сооружений с нарушением требований настоящих Правил, подлежат демонтажу собственником (балансодержателем) здания (сооружения) либо лицом, его обслуживающим, а при его отсутствии - органом по наружной рекламе и оформлению.
65. Собственники (балансодержатели) зданий и сооружений должны содержать в исправном состоянии указатели порядковых номеров зданий и сооружений, указатели наименований улиц и микрорайонов.
66. При выходе из строя, утрате, повреждении, износе указатели наименований улиц и микрорайонов, указатели порядковых номеров зданий и сооружений должны быть заменены собственниками (балансодержателями).
67. Собственники (балансодержатели) зданий и сооружений должны обеспечивать беспрепятственный доступ к объекту, на котором установлены указатели, сотрудникам государственных органов, осуществляющим установку, содержание и эксплуатацию указателей.

7. Порядок внесения изменений в правоудостоверяющие и иные документы после изменения наименований градостроительных элементов либо порядковых номеров объектов

68. Совместные решения маслихата и акимата города (района) о переименовании градостроительных элементов (улиц, микрорайонов и так далее), опубликованные в установленном порядке, а также решения органа архитектуры об изменении порядковых номеров объектов являются основанием для инициирования физическими и юридическими лицами внесения изменений в документы, удостоверяющие право собственности (хозяйственного ведения, оперативного управления) на принадлежащее им имущество, и иные документы в установленном порядке.
69. Внесение указанных изменений в документы осуществляется по инициативе физического или юридического лица либо в момент регистрации каких-либо сделок в отношении имущества в регистрирующем органе.

8. Заключительные положения

70. Настоящие Правила обязательны для исполнения физическими и юридическими лицами независимо от формы собственности и ведомственной принадлежности.
71. Отношения, не охватываемые Правилами, регулируются действующим законодательством Республики Казахстан.

Қостанай облысы аумағындағы елді мекендердің құрамдас бөліктеріне атау беру және қайта атау, жер телімдеріне, ғимараттар және имараттарға реттік нөмірлер беру талаптарын белгілеу тәртібін жүргізу жөніндегі қағиданы бекіту туралы

Қостанай облысы әкімдігінің 2007 жылғы 12 шілдедегі № 331 қаулысы. Қостанай облысының Әділет департаментінде 2007 жылғы 13 тамызда № 3577 тіркелді. Күші жойылды - Қостанай облысы әкімдігінің 2010 жылғы 30 қаңтардағы № 54 қаулысымен

Ескерту. Күші жойылды - Қостанай облысы әкімдігінің 2010.01.30 № 54 (қолданысқа енгізілу тәртібін 4-тармаққа) қаулысымен.
"Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 27-бабы 1-тармағының 21-3) тармақшасына және мекен-жайды Қостанай облысының "Мекен-жайлық тiркелiм" ақпараттық жүйесiнде тiркеудің бір тұтас тәртiбiн белгілеу үшін Қостанай облысының әкімдігі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:
1. Қостанай облысы аумағындағы елді мекендердің құрамдас бөліктеріне атау беру және қайта атау, жер телімдеріне, ғимараттар және имараттарға реттік нөмірлер беру талаптарын белгілеу тәртібін жүргізу жөніндегі қағида бекітілсін.
2. Әкімдіктің 2007 жылғы 28 мамырдағы № 241 "Қостанай облысы аумағындағы елді мекендердің құрамдас бөліктеріне атау беру және қайта атау, жер телімдеріне, ғимараттар және имараттарға реттік нөмірлер беру талаптарын белгілеу тәртібін жүргізу жөніндегі қағиданы және Қостанай облысының "Мекен-жайлық тіркелім" ақпараттық жүйесінде мекенжайдың тіркеу тәртібі және құрылымы туралы ережені бекіту туралы" қаулысы жойылсын.
3. Осы қаулының орындалуын бақылау облыс әкімінің орынбасары Ж. Т. Сағиевке жүктелсін.
4. Осы қаулы алғаш рет ресми жарияланған күнінен кейін он күнтізбелік күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Облыс әкімі С. Кулагин

Әкімдіктің
2007 жылғы 12 шілдедегі № 331
қаулысымен бекітілген

Қостанай облысы аумағындағы елді мекендердің
құрамдас бөліктеріне атау беру және қайта атау,
жер телімдеріне, ғимараттар және имараттарға реттік
нөмірлер беру талаптарын белгілеу тәртібін жүргізу
жөніндегі қағида

Осы Қостанай облысы аумағындағы елді мекендердің құрамдас бөліктеріне атау беру және қайта атау, жер телімдеріне, ғимараттар және имараттарға реттік нөмірлер беру талаптарын белгілеу тәртібін жүргізу жөніндегі қағида (бұдан әрі - Қағида) "Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару туралы" Қазақстан Республикасының 2001 жылғы 23 қаңтардағы, "Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне ақпараттандыру мәселелері бойынша толықтырулар енгізу туралы" 2007 жылғы 11 қаңтардағы, "Қазақстан Республикасындағы сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі туралы" 2001 жылғы 16 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңдарының талаптарына сәйкес және "Қостанай облысында "электрондық әкімдікті" қалыптастырудың 2006-2008 жылдарға арналған бағдарламасын бекіту туралы" облыстық мәслихаттың 2006 жылғы 21 шілдедегі № 334 шешімін іске асыру және Қостанай облысы аумағындағы елді мекендердің құрамдас бөліктеріне атау беру және қайта атаудың бірыңғай тәртібін белгілеу, жер телімдеріне, ғимараттар және имараттарға реттік нөмірлер беру талаптарын белгілеу үшін әзірленген.

1. Негізгі ережелер

1. Осы Қағидада мынадай түсініктер пайдаланылады:
1) мекенжай - Қостанай облысының белгіленген шекарасы шегіндегі жерде объектінің (жер телімінің, ғимараттың, имараттың) орналасу жерінің (орналасқан жері) жинақталған деректемелерінің белгіленген құрылымдық сипаттамасы;
2) саяжол - екі жағынан қатарлап отырғызылған ағаштары бар жол;
3) желекжол - жаяу жүргіншілер қозғалысы және қысқа мерзімді демалыс үшін тағайындалған қала көшесі ортасындағы немесе жағалау бойындағы кең саяжол;
4) кірістірілген объектілер - ғимарат (имарат) қасбетін қайта жаңғыртылмаған және жеке кіру ұйымдастырылмаған ғимараттар мен имараттарда ұйымдастырылған объектілер, мұндайда ғимараттың (имараттың) қайта құрылған бөлігінің қызметтік тағайындалуы өзгеруі мүмкін;
5) ғимарат - қызметтік тағайындалуына қарай адамдардың тұруы немесе келуі, өндірістік процестерді орындау, материалдық құндылықтарды және тағы басқаларды орналастыру және сақтау үшін пайдаланылатын міндетті түрде жер үсті тұйықталған көлемді құрайтын, көтергіш және қоршау құрастырмаларынан тұратын жасанды құрылыс. Ғимараттың жер асты бөлігі болуы мүмкін;
6) инвестор - Қазақстан Республикасында инвестицияларды жүзеге асыратын жеке немесе заңды тұлғалар;
7) қала құрылысы элементінің санаты - функционалдық қала құрылысы тағайындауын және объектінің (шағын аудан, ғимарат, имарат, көпір, көлік айырымы (айналым), фонтан, тас жол, жоларна, даңғыл, көше, желекжол, саяжол, өту жолы, қысқа көше, тұйық көше және басқалар) ерекшелігін сипаттайтын қала құрылысы элементі атауының бөлінбес бөлігі;
8) квартал - магистральды көшелермен, қысқа көшелермен бөлінбеген құрылыстың құрылымдық элементі;
9) ландшафты-рекреациялық аумақ - қоныстану аумағында орналасқан саябақтар, бақтар және желекжолдармен бірлесе ашық кеңістік жүйесін қалыптастыратын ормандарды, орман-саябақтарды, орман қорғау аймақтарын, сутоғандарды, ауыл шаруашылығының пайдаланудағы жерлерін және қаланың басқа жерлерін (кентті, басқа елді мекендерді) қосатын аумақ;
10) магистральды жолдар - қалалар және басқа елді мекендер арасында көліктік байланыс үшін арналған жолдар;
11) шағын аудан - белгіленген шекараларда не болмаса қоныстану, не болмаса өндірістік, не болмаса ландшафты-рекреациялық аумақ болып табылатын магистральдық көшелермен бөлінбеген құрылыстың қаланы қалыптастыратын құрылымдық-жоспарлау элементі;
12) атаулар - аудандарға, шағын аудандарға, даңғылдарға, желекжолдарға, көшелерге, алаңдарға және қаланың өзге де құрылымдық элементтеріне берілетін, оларды бөлу және тану үшін қызмет ететін жеке атаулар;
13) ономастикалық комиссия - географиялық объектілердің атауына және қайта атауына, топонимикалық атауларды қолдану мен есепке алуды ретке келтіруге, Қазақстан Республикасының тарихи-мәдени мұрасының құрамдас бөлігі ретінде тарихи атауларды қалпына келтіруге, сақтауға біртұтас көзқарас қалыптастыру жөніндегі ұсыныстарды шығаратын консультативтік-кеңесші орган;
14) сәулет органы - сәулет және қала құрылысы саласында реттеуді жүзеге асыруға әкімдікпен уәкілетті етілген жергілікті бюджеттен қаржыландырылатын атқарушы орган;
15) тілдерді дамыту жөніндегі орган - тілдерді дамыту саласында реттеуді және ономастикалық комиссия қызметін үйлестіруді жүзеге асыруға әкімдікпен уәкілетті етілген жергілікті бюджеттен қаржыландырылатын атқарушы орган;
16) қысқа көше, өту жолы - көлік құралдарының аудан, шағын аудан, квартал ішінде тұрғын үй және қоғамдық ғимараттарға, мекемелерге, кәсіпорындарға және құрылыстың басқа объектілеріне өтуін қамтамасыз ететін негізгі немесе екінші дәрежелі өту жолы;
17) объектінің реттік нөмірі - объектінің мекенжай құрылымының элементі: объектіге құрылыс аумағындағы (көше, шағын аудан) қала құрылысы объектісінің атауы бар, сол немесе басқа құрылымдық элементке оның керек-жарақ белгісі негізінде берілетін әріптер және (немесе) бөлшектер қосылу мүмкіндігімен бірізділік саннан тұратын объектінің жай нөмірі;
18) жалғай салынған объектілер - ғимаратқа, имаратқа жалғай салынған қосымша орын-жай салу жолымен ғимараттарда және имараттарда ұйымдастырылған, сонымен қатар өздігінен функционалдық маңызы бар объектілер;
19) нақты жоспарлау жобасы - қызметтік-қала құрылыстық аймаққа бөлуді анықтай отырып аумақтың жоспарлы ұйымдастыруының негізгі бағыттарын белгілейтін қаланың (кенттің, басқа елді мекеннің) бас жоспары негізінде орындалған аумақ құрылысының жоспарлы жобасы; қызыл сызықтар және құрылысты реттейтін сызықтар; халыққа әлеуметтік, мәдени және коммуналдық қызмет көрсету объектілерін орналастыруға аумақты сақтау; көше-жол желісін және көліктік қызмет көрсетуді, инженерлік коммуникацияларды тартуды ұйымдастыру; көшелердің көлденең пішіні; аумақты абаттандыру және көгалдандыру; жария қала құрылыстық сервитуттар және басқа талаптар;
20) өндірістік аумақ - өнеркәсіптік кәсіпорындарды және солармен байланысты объектілерді орналастыруға арналған аумақ, тәжірбиелік өндірістер, коммуналдық-қоймалық объектілер, сыртқы көлік имараттармен бірге ғылыми мекемелердің кешені;
21) даңғыл - жалпы қалалық маңызы бар магистральды жол немесе магистральды көше;
22) бақ - саябақ - тұйық шекаралармен анықталған оқшауланған ауданы үштен он гектарға дейінгі жалпы қолданыстағы қаланың (кенттің, басқа елді мекеннің) көгалдандырылған, қаланың (кенттің, басқа елді мекеннің) қоныстану аумағында ұйымдастырылған және халықтың жаппай демалуына арналған аумақ;
23) санитарлық-қорғаныш аймағы - арнаулы мақсаттағы аймақтарды, сондай-ақ елді мекендегі өнеркәсіптік кәсіпорындарды және басқа да өндірістік, коммуналдық және қоймалық объектілерді оларға қолайсыз факторлардың әсер етуін әлсірету мақсатында жақын маңдағы қоныстану аумақтарынан, тұрғын үй-азаматтық мақсаттағы ғимараттардан және имараттардан бөліп тұратын аумақ;
24) қоныстану аумағы - тұрғын, қоғамдық (қоғамдық-іскерлік) және рекреациялық аймақтарды, сондай-ақ инженерлік және көлік инфрақұрылымдарының жекелеген бөліктерін, басқа да объектілерді орналастыруға арналған орналастырылуы мен қызметі арнаулы санитарлық- қорғаныш аймақтарын талап ететіндей әсер етпейтін елді мекен аумағының бөлігі;
25) шағынгүлбақ - тұйық шекаралармен анықталған оқшауланған ауданы үш гектардан аспайтын жалпы қолданыстағы қаланың (кенттің, басқа елді мекеннің) көгалдандырылған, қаланың (кенттің, басқа елді мекеннің) қоныстану аумағында ұйымдастырылған және халықтың жаппай демалуына арналған аумақ;
26) имарат - табиғи немесе жасанды кеңістік шекаралары бар және өндірістік процестерді орындауға, адамдардың уақытша келуін (орын ауыстыруына), материалдық құндылықтарды және жүктерді орналастыруға және сақтауға, сондай-ақ жабдықтарды немесе коммуникацияларды орналастыруға (төсеулер, желілер) арналған жасанды жасалған ауқымды, тегістікті немесе сызықты объект (жер үсті, су беті және (немесе) жер асты, су асты). Имараттың көркемдік-эстетикалық, әшекейлі-қолданбалы не болмаса мемориалды белгісі болуы мүмкін.
27) тұйық - көлік құралдарының тұрғын үй және қоғамдық ғимараттарға, мекемелерге, кәсіпорындарға және көше арасындағы (бір "т" тәрізді қысқа көшелер құрайды) өн бойлық көліктік байланысты құрамайтын аудан, шағын аудан, квартал ішінде қалалық құрылыс объектілеріне өтуін қамтамасыз ететін негізгі немесе екінші дәрежелі өту жолы;
28) көрсеткіш - азаматтарды сол немесе басқа көше, ғимарат немесе имараттың тұрған жері, орналасуы туралы ақпараттармен қамтамасыз етуге арналған түсіндірме жазулары, цифрлары бар бейне түріндегі жарық түсіретін, жарықты шағылыстыратын, контрастық объектілерді, материалдарды пайдалана отырып құрылған, белгіленген геометриялық нысандағы түрлі-түсті бейне;
29) қала бөлігі (кенттің, басқа елді мекеннің) (құрама бөлігі) – қаладағы аудан, алаң, даңғыл, бульвар, көше, қалтарыс, бақ, саябақ, көпір және қаланың өзге де құрамдас бөліктері (кенттің, өзге елді мекеннің).
Ескерту. 1-тармаққа өзгерту енгізілді - Қостанай облысы әкімдігінің 2008.09.29 № 458 қаулысымен.

2. Қостанай облысының қалалары мен басқа елді
мекендерінің аудандарына, шағын аудандарына,
көшелеріне, даңғылдарына және басқа да құрамдас
бөліктеріне атау беру (қайта атау), олардың
атауларының транскрипцияларын өзгерту тәртібі

2. Қостанай облысы қалаларының (кенттер, басқа елді мекендер) бөліктеріне атау Қазақстан Республикасындағы әкімшілік-аумақтық құрылым туралы заңнамамен белгіленген тәртіпте оларды бөлуді және кеңістікте тануды қамтамасыз ету үшін беріледі.
2-1. Қала (аудан) әкімдігінің сәулет және қала құрылысы бөлімі атаулары берілмеген немесе оларда орналасқан жылжымайтын мүлік объектілерін бұзуға байланысты қолданыстан шығарылған көшелердің тізбесін жергілікті атқарушы органға ұсынады.
Ескерту. 2-1 тармаққа өзгерту енгізілді - Қостанай облысы әкімдігінің 2008.09.26 № 458 қаулысымен.
3. Қалалардың бөліктеріне атау беру (кенттің, басқа елді мекендердің) мынадай тәртіпте жүргізіледі:
1) азаматтардың, өзге ұйымдардың немесе аудан әкімдігінің сәулет және қала құрылысы бөлімінің ұсынысы бойынша кент (село) немесе аудандық маңыздылығы бар қала әкімі тиісті аумақтың тұрғындарының пікірін есепке ала отырып атау (қайта атау немесе сәйкес атаулары бар құрамдас бөліктерін қайта атау) туралы шешім шығарады және құрамдас бөліктердің кеңістік орналасуымен және оның шекараларын нақты анықтаумен сызба нұсқаны міндетті түрде қоса отырып мүдделі мемлекеттік органдар мен өзге ұйымдарға жеткізеді;
2) азаматтар, өзге ұйымдар немесе қала әкімдігінің сәулет және қала құрылысы бөлімі қалалық атқарушы немесе өкілдік органдарына атау (қайта атау немесе сәйкес атаулары бар құрамдас бөліктерін қайта атау) туралы ұсыныс жолдайды;
3) тиісті аумақтың тұрғындарының пікірін есепке ала отырып қалалық ономастикалық комиссия отырысында қалалық өкілдік немесе атқарушы органдарға құрамдас бөліктерге атау (қайта атау) беруді ұсынуға шешімін қабылдайды;
4) тиісті аумақ тұрғындарының пікірін есепке ала отырып бірлескен шешіммен қалалық өкілдік және атқарушы органдар атау (қайта атау немесе сәйкес атаулары бар құрамдас бөліктерін қайта атау) туралы мәселелерді шешеді, немесе келіспейді және негізделген бас тарту себебімен ақпаратты мүдделі тұлғаларға береді;
5) құрамдас бөліктерге атау (қайта атау) беру туралы қалалық атқарушы және өкілдік органдардың бірлескен шешімдері құрамдас бөліктердің кеңістік орналасуы бар және оның шекараларының нақты белгіленуі бар сызба нұсқаны міндетті түрде қоса отырып мүдделі мемлекеттік органдар мен өзге ұйымдарға жеткізіледі. Құрамдас бөліктерге атау (қайта атау) беру туралы қалалық атқарушы және өкілдік органдардың бірлескен шешімдері мүдделі азаматтарға жеткізіледі;
6) қала әкімі құрамдас бөліктерге атау және қайта атау беру, олардың аттарының транскрипциясын өзгерту жөнінде жұмыстарды орындауды уәкілетті органдарға тапсырады.
Ескерту. 3-тармаққа өзгерту енгізілді - Қостанай облысы әкімдігінің 2008.09.26 № 458 қаулысымен.
4. Қаланың (кенттің, басқа елді мекеннің) бір бөлігіне бірнеше атау беруге жол берілмейді. Бұрылыстары отыз градустан жоғары болған жағдайларда даңғылдарды (көшелерді, қысқа көшелерді, өту жолдарын) есептемегенде; мұндай жағдайларда қала (кенттің, басқа елді мекеннің) бөлігінің бұрылыс орындарынан оқшауланған атау беруге жол беріледі.
Бір санаттағы бірнеше қала құрылысының элементтеріне бір атау беруге жол берілмейді.
5. Қала құрылысы элементі (даңғыл, көше) табиғи бөгеулермен (өзендер, жырақтар және басқалары) қиылысқан жағдайда қалыптасқан учаскеге жеке атау беруге жол беріледі.
6. Қаланың (кенттің, басқа елді мекендердің) аумақтарын кезең-кезеңімен игерген жағдайда қала құрылысы элементін оқшауланған, атаулары қисынды байланысқан, осы қала құрылысы элементінің уақыт ішінде іс жүзінде қалыптасу және салыну кезеңіне сәйкес келетін жекелеген учаскелерге бөлуге жол беріледі.

3. Қаланың (кенттің және басқа елді мекендердің)
жер телімдеріне, ғимараттарына және имараттарына
реттік нөмір беру, көрсеткіштерді орнату және пайдалану

7. Жер телімдеріне, ғимараттарға және имараттарға реттік нөмір беру, көрсеткіштерді орнату және пайдалану қаланың (кенттің, басқа елді мекеннің) аумағында шағын аудандардың, көшелердің, ғимараттардың, құрылыстардың және басқа объектілердің орналасу жерін (тұрған жерін) анықтаудың бірыңғай жүйесін қалыптастыру үшін арналған.
8. Қаланың (кенттің, басқа елді мекеннің) аумағында орналасқан әрбір жер телімінде, ғимаратта және имаратта өзінің бірегей мекенжайы болуы керек.
9. Осы Қағидаларға сәйкес реттік нөмір берілетін жылжымайтын мүлік объектілері:
жер телімдері (игерілмеген және құрылыс салынған);
ғимараттар;
имараттар болып табылады.
10. Қостанай облысының қалалары (кенттің, басқа елді мекеннің) үйлерінің, ғимараттары және имараттарының қасбеттерінде, даңғылдардың, көшелердің, қысқа көшелердің қиылыстарында аудандардың периметрлері бойынша көрсеткіштердің мынадай үлгілері орналасады:
көшелердің атау көрсеткіштері;
шағын аудандардың атау көрсеткіштері;
тікелей көшелердің қиылысында (қиылысу) орналастырылатын көше атауларының бұрыштама көрсеткіштері;
ғимарат, имараттың реттік нөмірінің көрсеткіші.
11. Көрсеткіштің типтік нобайлары тілдерді дамыту жөніндегі органның келісімі бойынша сәулет органында бекітіледі.
12. Қала (кент, басқа елді мекендер) аумағында орналасатын ғимараттар, имараттардың реттік нөмірлерінің көрсеткіштері, көшелердің, шағын аудандардың атауларының көрсеткіштері, көшелер атауларының бұрыштама көрсеткіштері белгіленген тәртіпте бекітілген осы Қағидалармен белгіленетін техникалық талаптарға және типтік нобайларға міндетті түрде сәйкес болуы керек.

4. Реттік нөмірлер беру талаптары

13. Ғимараттар, корпустар, құрылымдар, имараттар, жер телімдерінің реттік нөмірі - әріпті (А,Б,В,Г және тағы басқа, есімдік болатын әріптерден басқа мысалы "Я" әріпі, қазақ алфавитінің әріптерін (Ә, І, Ғ, Қ, Ү, Ұ, Ө, Һ, Ң) және айтылуы қиын әріптерді (дыбысталмайтын) немесе цифрларға ұқсас әріптерді (О, Ж, З, И, Х, Ц, Ч, Ш, Щ, Ь, Ы, Ъ) қосу мүмкіндігі немесе қосымша толық цифрларлардың бөлшектік белгісінен тұратын объект мекенжайының деректемелері.
14. Егер бір жер телімінде екі және одан да көп бірдей сәулеттік үйлесімін құрайтын немесе бір сәулеттік-құрылыстық кешеннің бөлігі болып табылатын ғимараттар, корпустар, құрылымдар, имараттар салынған (қолданыстағы) болса, ғимараттардың, корпустардың, құрылымдардың, имараттардың реттік нөміріне әріптер қосылады.
15. Егер ғимарат, корпус, құрылым немесе имарат квартал ішінде орналасса және ғимараттың, корпустың, құрылымның, имараттың бір де қасбеті қалалық магистральға шықпаса ғимараттар, корпустар, құрылымдар, имараттардың реттік нөміріне бөлшек белгісі арқылы қосымша толық цифрлар қосылады. Бұл жағдайда негізгі реттік нөмір болып ғимараттың, корпустың, құрылымның, имараттың нөмірленуіне жақын ғимараттың, корпустың, құрылымның, имараттың реттік нөмірі қабылданады.
16. Ғимараттардың, имараттардың және өзге де жасанды құрылымдардың мекенжайында мынадай міндетті деректемелер: көше атауы, ғимараттардың, корпустардың, құрылымдардың, имараттардың реттік нөмірлері болуы керек.
17. Жер телімдеріне мынадай міндетті деректемелері болатын шартты мекенжай беріледі: көше немесе шағын ауданның атауы, жер телімінің реттік нөмірі.
18. Объект мекенжайының құрылымы объектінің түрі және оның орналасқан жерінің географиялық жағдайымен анықталады: ғимарат, имарат, жер телімі.
19. Шағын ауданның, өндірістік аумақтың, табиғатты қорғау кешенінің (тарихи және сәулет ескерткіштерінің жиынтығы) атауы, реттік нөмірі анықталатын объектінің орналасқан жері объект тиісті шағын ауданның, өндірістік аймақтың, табиғатты қорғау кешенінің белгіленген шекараларында орналасқан жағдайда объектінің мекенжайына қосылуы мүмкін.
20. Даңғылдың, көшенің (қысқа көше, алаң) атауына қатысты объектінің нөмірленуі қала (кент, елді мекен) көшелері атауларының ресми тізбесіне және нөмірленетін объектінің және көше-жол желісі элементтерін оңтайлы ұсынуға сәйкес қысқа көшелердің, жолдардың және алаңдардың атауларын нақтылай отырып, даңғылдардың, көшелердің, қысқа жолдардың, алаңдардың ресми мекенжай сұлбасына сәйкес қабылданады.
21. Қаланың (кенттің, басқа елді мекендердің) көшелері атауларының ресми тізбесі және Қостанай облысы қаласының (кенттің, басқа елді мекендердің) даңғылдарының, көшелерінің, қысқа көшелерінің, алаңдарының және басқа да құрылымдық элементтерінің ресми мекенжай сұлбасы электронды түрде құрылады және материалдарды, оның ішінде қала немесе басқа елді мекендер аумағындағы қала құрылысы объектілеріне және элементтеріне атау беру, қайта атау туралы мұрағат материалдарын пайдалана отырып, облыстық ақпараттық жүйе негізінде Қостанай облысының Мемлекеттік Қала құрылысы Кадастрының базасында қалалық (аудандық) ақпараттық жүйені (АЖ) жүргізу жөніндегі қызметтерді жүзеге асыратын мемлекеттік мекемелермен жүргізіледі.
22. Жер телімінің, ғимараттың, корпустың, құрылымның, имараттың реттік нөмірі объектінің реттік нөмірін ақпараттық жүйе мәліметтерімен алдын-алу келісу бойынша сәулет органымен жобалауға, немесе құрылысқа жер телімін бөліп беру жөніндегі рұқсат беру құжаттамасын әзірлеу сатысында белгіленеді.
Жер телімінің, ғимараттың, корпустың, құрылымның, имараттың реттік нөмірі жекелеген объектілерді бұзу нәтижесінде қаланың (кенттің, басқа елді мекендердің) бір бөлігі объектілерінің нөмірленуі оннан артық бірлікке бөлінген (жоғалған) жағдайда сәулет органымен өзгертілуі мүмкін.
23. Оңтүстіктен солтүстікке қарай құрылыстың үздіксіз үдерісін құрайтын және магистральдарда орналасқан ғимараттарға (үйлерге) реттік нөмір беру және нөмірлеу көшенің сол жағы бойынша тақ сандармен және көшенің оң жағы бойынша жұп сандармен оңтүстіктен солтүстікке қарай жүргізіледі. Осы қаулы қолданысқа енгізілгенге дейін ғимараттардың (үйлердің) реттік нөмірлері және нөмірлеуі өзгеріссіз қалдырылсын.
Ескерту. 23-тармаққа өзгерту енгізілді - Қостанай облысы әкімдігінің 2008.09.26 № 458 қаулысымен.
24. Батыстан шығысқа қарай құрылыстың үздіксіз үдерісін құрайтын және магистральдарда орналасқан ғимараттарға (үйлерге) реттік нөмір беру және нөмірлеу көшенің сол жағы бойынша тақ сандармен және көшенің оң жағы бойынша жұп сандармен батыстан шығысқа қарай жүргізіледі. Осы қаулы қолданысқа енгізілгенге дейін ғимараттардың (үйлердің) реттік нөмірлері және нөмірлеуі өзгеріссіз қалдырылсын.
Ескерту. 24-тармаққа өзгерту енгізілді - Қостанай облысы әкімдігінің 2008.09.26 № 458 қаулысымен.
25. Әртүрлі санаттағы көшелердің қиылысында орналасқан ғимараттарға реттік нөмір магистральды көшелердің сыныптамасына сәйкес жоғары санаттағы көше бойынша беріледі.
26. Санаттары тең көшелердің қиылысында орналасқан ғимараттарға реттік нөмір ғимараттың бас қасбеті шығатын көше бойынша беріледі. Егер бұрышқа бір ғимараттың екі теңмағыналық қасбеті шықса реттік нөмір қаланың (кенттің, басқа елді мекеннің) орталығына бағытталған көше бойынша беріледі. Егер ғимараттың бас қасбеті ауланың ішінде болса реттік нөмір ғимарат созылған бойы көше бойынша беріледі.
27. Алаң периметрін құрайтын ғимараттарға реттік нөмір беру орталық жақтан бас магистральдан бастап сағат тілі бойынша жүргізіледі. Егер бұрыштағы ғимарат бас қасбетке ие болса және жанасқан көше бойымен ұзындығы едәуір болған жағдайда оны нөмірлеу алаң бойынша емес, көше бойынша жүргізіледі.
28. Осы Қағиданың 26, 27-тармақтарын орындау мүмкін болмаған кезде, қала (кент, басқа елді мекендер) аумақтарына жаңа құрылыс салуды қалыптастырған жағдайда, осы аумақтарда ғимараттарға (үйлерге) керісінше тәртіпте реттік нөмірлер беруге және нөмірлеуге, яғни, солтүстіктен оңтүстікке немесе шығыстан батысқа қарай, көшенің оң жағы бойынша тақ нөмірлермен және көшенің сол жағы бойынша жұп нөмірлермен жүргізуге жол беріледі.
29. Жер телімінің аумағында осы аумақта орналасқан ғимараттар, имараттарды нөмірлеуді жүзеге асыруға қатысты негізгі ғимарат анықталады. Негізгі ғимараттың реттік нөмірі көшелердің белгіленген жіктелуі ескеріліп анықталады.
30. Жер телімінің аумағында орналасқан өзге де ғимараттарға, имараттарға Қағидаға сәйкес негізгі ғимараттың нөмірі және корпустың немесе құрылымның қосымша нөмірі беріледі. "Корпус" немесе "құрылым" көрсеткіші қажет болған жағдайда олар орналасқан жер телімі аумағын қызметтік пайдалануды ескеріп ғимараттардың қызметтік мақсатына және жақын орналасқан ғимараттардың қалыптасқан нөмірленуіне байланысты анықталады.
31. Ғимараттарды нөмірлеу бас ғимараттың орналасуын ескеріп, жер телімінің аумағына бас кіре берісінен басталады.
32. Жеке немесе заңды тұлғаға меншік, жалдау немесе өзге де заттай құқығында тиесілі жер телімінде қосымша бір немесе бірнеше жылжымайтын мүлік объектілерін салған жағдайда корпустың немесе құрылымның қосымша нөмірін қоса әр объектіге сол реттік нөмір беріледі.
33. Тізбекті нөмірлермен (объектілерді тұрғызу) нөмірленген екі ғимараттың, құрылымның арасында орналасқан ғимараттарды нөмірлеу осы қағидаларға сәйкес тиісті объектінің төменгі нөмірін оған әріптерді немесе бөлшектерді қосумен пайдалана отырып жүргізілуі керек.
34. Дербес объектілердің (ғимараттар, имараттар) белгілері бар жалғай салынған және кірістіре-жалғай салынған объектілерге негізгі ғимараттың нөміріне бөлшек белгісі арқылы қосымша толық санды қосумен дербес реттік нөмір берілді.
35. Қоршауларды, көпір, қазылған шұңқырларды, құдықтарды, жертөлелерді, ауладағы тас жабындарды, жаяужолдарды және осылар тәріздес объектілерді есептемегенде, имараттарға "имар." көрсеткіші және имараттардың нөмірлері қосылып олар орналасқан ғимараттың, имараттың немесе жер телімінің ("негізгі ғимарат" болмаған жағдайда) реттік нөмірі беріледі.
36. Игерілген, бірақ нөмірленбеген жер телімдеріне осы жер телімінің шегінде салынған ғимараттың, имараттың нөмірі беріледі.
37. Бір жер телімінің аумағы шегінде бірнеше ғимараттар, имараттар, басқа объектілер орналасқан жағдайда жер теліміне негізгі ғимараттың, имараттың нөмірі беріледі.
Игерілмеген жер теліміне осы Қағидаға сәйкес қарапайым реттік нөмір беріледі, бұл жағдайда мына талаптарды сақтау қажет: әрбір жер телімінің өзінің бірегей реттік нөмірі бар, жер телімдеріне реттік нөмірлер жер телімдерінің осы немесе басқа қала құрылысы бірлігіне (көшеге, даңғылға, алаңдарға және тағы басқаларға ) қатыстығы (жапсаржай) белгісі негізінде беріледі.
38. Нөмірленген игерілмеген жер телімінің аумағында жаңа ғимаратты, имаратты салу кезінде тұрғызылатын объектіге нөмірлеудің жалпы тәртібін сақтаған жағдайда осы жер телімінің шартты реттік нөмірі берілуі, немесе осы Қағиданың талаптарын сақтай отырып жаңа жеке реттік нөмір берілуі мүмкін.
39. Қайта тұрғызылған ғимараттың (имараттың) реттік нөмірі және қолданыстағы объектілердің реттік нөміріне өзгерістер енгізу бөлшекті жоспарлау жобасы және ақпараттық жүйесі негізінде сәулет органымен жүзеге асырылады.
40. Мемлекеттік қажеттіліктер үшін жер телімдерін алып тастауға байланысты жүргізілетін қарқынды бұзу аумақтарында жобаланып жатқан ғимараттар, имараттар үшін реттік нөмірлерді резервілеуге жол беріледі.

5. Мекенжай құрылымының стандарты

41. Объектінің мекенжай құрылымы мына талаптарға сәйкес келуі тиіс:
мекенжай деректемелері дидуктивтік әдіспен (жалпыдан жекеге) жазудың қатаң белгіленген тізбектелуде көрсетіледі;
объектінің мекенжайы болып " : " (қос нүкте) бөлушіден кейін, "мекенжай" терминінен соң көрсетілген деректемелерден құралған мәтін бөлігі табылады;
объектінің мекенжайы мемлекеттік, орыс және басқа тілдерде жазылады;
объектінің мекенжайын жазған кезде қала құрылысы элементінің санатын қысқартып жазуға болады:
аудан - (ауд.);
шағын аудан - (ш. ауд.);
алаң - (ал.);
тас жол - (тас.ж.);
трасса - (тр.);
даңғыл - (даңғ.);
көше - (к-сі);
желекжол - (жел.ж.);
саяжол - (сая.ж.);
өту жолы - (өту.ж.);
қысқа көше - (қыс.к.);
тұйық көше - (тұй.к.);
объектінің мекенжайын жазғанда қала және әкімшілік ауданның атауын көрсетумен, сондай-ақ қысқартуларды: қала (қ.), аудан (ауд.) қолданумен мекенжайды толық мазмұндауға жол беріледі;
мекенжайды жазу кезінде қала құрылысы элементінің (шағын ауданның, алаңның, көшенің және тағы басқалардың) бекітілген атауы толық көрсетілуі керек.
Мысалы:
мекенжайы: Қостанай облысы, Қостанай қ-сы, А.Пушкин к-сі, 110, 51-пәт.;
мекенжайы: 9-ш.ауд., 12, 29-пәт.;
мекенжайы: Қайырбеков к-сі, 31;
мекенжайы: "Западный" ш. ауд., 3 б.
42. Қаланың (кенттің, басқа елді мекендердің) бірнеше бөліктеріне қатысты бір объектіге бірнеше мекенжайлар беруге жол берілмейді.

6. Ғимараттар және имараттардың реттік нөмір
көрсеткіштерін, көшелер мен шағын аудандар
атауларының көрсеткіштерін, көше атауларының
бұрыштық көрсеткіштерін орнатуға қойылатын талаптар

6.1. Жалпы талаптар

43. Ғимараттар және имараттардың реттік нөмірлерінің көрсеткіштері, көшелер және шағын аудандардың атаулары үйлер қасбеттерінде мына тәртіппен орнатылады:
1) жаңадан салынған ғимараттарды пайдалануға тапсыру кезінде:
тапсырыс беруші облыстық және базалық ақпараттық жүйелердің мәліметтері негізінде ғимаратқа (имаратқа) реттік нөмір беретін және мекенжай беруге жататын объект (ғимарат, имарат) географиялық бекітілген даңғылдың, желекжолдың, көшенің дұрыс атауын анықтайтын сәулет органына өтініш білдіреді;
сәулет органынан алынған мәліметтер негізінде тапсырыс беруші өз қаражаты есебінен алдын ала келісім бойынша сәулет органымен, тілдерді дамыту жөніндегі органның келісімімен шағын ауданның және (немесе) көше атауының көрсеткіш, ғимараттың (имараттың) реттік нөмірінің көрсеткіш нобайының жобалау құжаттамасының құрамына осы Қағидалардың талаптарына сәйкес ғимараттың (имараттың) реттік нөмірінің көрсеткішін, көше, шағын аудандар атауларының көрсеткіштерін дайындау және орнатуды жүргізіледі;
2) ғимараттар және имараттардың реттік нөмірлері, көшелер, шағын аудандардың атаулары өзгерген жағдайда ғимараттардың, имараттардың реттік нөмірлерінің тиісті көрсеткіштерін, көшелер атауларының көрсеткіштерін, шағын аудандар атауларының көрсеткіштерін және өзге де көрсеткіштерін айырбастауды және орнатуды облыстық және базалық "Мекенжайлық тіркелім" ақпараттық жүйесінің мәліметтері негізінде сәулет органы жүргізеді.
44. Ғимараттар, имараттардың реттік нөмірлерінің көрсеткіштерін, көшелер және шағын аудандар атауларының реттік нөмірлерінің көрсеткіштерін орнату мемлекеттік бюджет қаражаттары, сондай-ақ инвесторлар қаражаты есебінен жүргізілуі мүмкін.
45. Қасбеттерінде көрсеткіштер орнатылған ғимараттарды (имараттарды) бұзғанда көрсеткіштің құны ғимаратты (имаратты) бұзу жөніндегі шығындар құрамына енгізіледі және оның бастамасы бойынша бұзуға жататын ғимараттың (имараттың) меншік иесіне (баланс ұстаушыға, пайдаланушыға және тағы басқаларға) белгіленген тәртіппен қайтарылады.
46. Көрсеткіштер жол белгілері, сыртқы жарнама құралдарымен бір жерде (тіреуіште, имаратта) және олармен бірге бір қатарда орнатылмауы тиіс. Көрсеткіштерді бағдаршам тіреуішіне орнатуға жол беріледі.
47. Көрсеткіштер тәулік уақытына қарамастан ажыратылуы тиіс.

6.2. Көше атауларының көрсеткіштері

48. Көше атаулары көрсеткіштерінің мәтіндері Қазақстан Республикасындағы тілдер туралы заңнаманың талаптарына сәйкес келуі керек.
49. Көше атауларының көрсеткіштері жер бетінен 2,5-тен 3,0 метр биіктікте, қиылысқа шығатын ғимарат немесе имарат бұрышынан 25-30 сантиметр қашықтықта қиылыс жасайтын көшеге шығатын ғимараттар мен имараттардың қасбеттерінде орналастырылады.
50. Көше атауларының көрсеткіштері көше атауы көрсеткішінің үлгі нобайына сәйкес келетін магистральды көшелерге, көшелерге және жергілікті маңыздағы жолдарға шығатын ғимараттар мен имараттардың қасбеттерінде орнатылады.

6.3. Шағын аудандар атауларының көрсеткіштері

51. Шағын аудандар атауларының көрсеткіштері шағын ауданға жататын және шағын ауданды шектеп тұратын көше қиылыстарында (қиылыстарда) немесе шағын ауданды шектеу көшелерімен және шағын аудандарға кіру жолдарымен құрылған шартты қиылыстарда орналасқан ғимараттар және имараттарда орналастырылады.
52. Шағын аудандар атауларының көрсеткіштері жер бетінен 2,5-тен 3,0 метр биіктікте, ғимарат немесе имарат бұрышының қиылысқа немесе шартты қиылысқа шығатын 25-30 сантиметр қашықтықта ғимараттар және имараттардың қасбеттерінде орналастырылады.
53. Шағын аудандар атауларының көрсеткіштері шағын аудан атауы көрсеткішінің үлгі нобайына сәйкес келетін шағын ауданды шектейтін қозғалысы жылдам және реттелген магистральды жолдарға, жалпы қалалық маңыздағы магистральды көшелерге шығатын ғимараттар және имараттардың қасбеттерінде орнатылады.
54. Ғимараттар немесе имараттар қасбеттерінде шағын аудандардың атауларының көрсеткіштері орнатылған болса, көше атауларының көрсеткіші орнатылмайды.

6.4. Объектілердің реттік нөмірінің көрсеткіштері

55. Ғимараттың, имараттың реттік нөмір көрсеткіші әрбір ғимараттың және имараттың қасбетіне көшенің сол жағы бойынша тақ сандармен, жерден 2,5-тен 3,0 метрге дейінгі биіктікте, үй бұрышынан 25-30 сантиметр қашықтықта орналастырылады.
56. Егер ғимарат, имараттың қасбетінде көше немесе шағын аудан атауының көрсеткіші орналастырылса, ғимарат, имараттың реттік нөмірінің көрсеткіші көше немесе шағын аудан атауының көрсеткішінен кейін көлденең ось бойынша орналастырыладыы.
57. Шағын аудандар және кварталдар ішінде ғимараттар немесе имараттардың реттік нөмірінің көрсеткіштері ғимараттың реттік нөмірі көрсеткішінің үлгі нобайына сәйкес келетін кварталішілік жолға шығатын ғимараттар және имараттардың қасбеттерінің сол жағына жер бетінен 2,5-тен 3,0 метр биіктікте, үй бұрышынан 25-30 сантиметр қашықтықта, орналастырылады.

6.5. Көше атауларының бұрыштық көрсеткіштері

58. Көше қиылыстарында (қиылыстарда) орналастырылатын көшелер (аншлагтар) атауларының бұрыштық көрсеткіштері тікелей көше қиылыстарында (қиылытарында) орналастырылады және биіктігі 4 метрден аспайтын металл тіреуіштерде орнатылады.

6.6. Қосымша талаптар

59. Жер телімдеріне, ғимараттарға және имараттарға реттік нөмір беру жөніндегі мәліметтер "Мекенжайлық тіркелім" облыстық және базалық ақпараттық жүйелері мәліметтерінің ақпараттық базасында міндетті тіркелуге жатады.
60. Реттік нөмірлер уақытша тұрғыдағы объектілерге, жеке тұлғаның меншігіндегі және (немесе) гараж кооперативтерінің, қоғамдардың, қаланың (кенттің, басқа елді мекендердің) инженерлік инфрақұрылым объектілерінің, бақ және саяжай учаскелерінің құрамына енетін шаруашылық құрылыстарға, гараждарға берілмейді.
61. Уақытша тұрғыдағы объектілердің жеке реттік нөмірі жоқ, бірақ анықтамамен жақын орналасқан объектінің тұрақты реттік нөмірімен олардың орналасқан жері нақтылануы мүмкін.
62. Тиісті бақ қоғамдарын құрайтын, гараж кооперативтерінің, қоғамдардың, бақ және саяжай (бау) учаскелерінің құрамына енетін гараждардың орналасқан жерін анықтау осы кооперативтердің, қоғамдардың басқару органының шешімімен белгіленеді, сонымен қатар әрбір объектіге жеке реттік нөмір беріледі. Тиісті басқару органдары болмаған жағдайда жеке нөмірлерді беруді сәулет органдары жүзеге асырады.
63. Ұйымдар әзірлейтін және шығаратын объектілердің реттік нөмірлері туралы мәліметтерді құжаттарда толтырғанда жер телімдерінің, ғимараттар және имараттардың реттік нөмірлерін өз еркімен жазуға тыйым салынады.
64. Осы Қағидалардың талаптары бұзылып ғимараттар және имараттардың қасбеттерінде орнатылған көрсеткіштер ғимараттың (имараттың) меншік иесімен (баланс ұстаушымен) немесе оған қызмет ететін тұлғамен, ал ол болмаған кезде - сыртқы жарнама және рәсімдеу жөніндегі органмен бөлшектеуге жатады.
65. Ғимараттар және имараттардың меншік иелері (баланс ұстаушылар) ғимараттар және имараттардың реттік нөмірі көрсеткіштерін, көшелер және шағын аудандар атауларының көрсеткіштерін түзетілген жағдайында ұстауға тиісті.
66. Көшелер және шағын аудандар атауларының көрсеткіштері, ғимараттар және имараттардың реттік нөмірі көрсеткіштері қатардан шыққан, жоғалған, зақымданған, ескірген жағдайда меншік иелері (баланс ұстаушылар) ауыстыруы қажет.
67. Ғимараттар және имараттардың меншік иелері (баланс ұстаушылары) көрсеткіштер орнатылған объектіге көрсеткіштерді орнатуды, ұстауды және пайдалануды жүзеге асыратын мемлекеттік органдар қызметкерлеріне үздіксіз қол жеткізуін қамтамасыз етуге тиісті.

7. Қала құрылысы элементтерінің атаулары
немесе объектілердің реттік нөмірі өзгергеннен
кейін құқығын куәландыратын және өзге де құжаттарға
өзгерістер енгізу тәртібі

68. Қалалық мәслихат және әкімдіктің белгіленген тәртіпте жариялаған қала құрылысы элементтерін (көшелер, шағын аудандар және тағы басқаларын) қайта атау туралы бірлескен шешімі, сондай-ақ объектілердің реттік нөмірлерін өзгерту туралы сәулет органының шешімі жеке және заңды тұлғалардың оған тиесілі мүлікке меншік (шаруашылық жүргізуге, жедел басқару) құқығын куәландыратын құжаттарға және белгіленген тәртіпте өзге де құжаттарға өзгерістер енгізуге бастамшылық ету үшін негіз болып табылады.
69. Құжаттарға аталған өзгерістерді енгізу тіркеу органында мүлікке қатысты қандай да мәмілелерді тіркеген сәтте жеке және заңды тұлғаның бастамасы бойынша жүзеге асырылады.

8. Қорытынды ережелер

70. Осы Қағида меншік нысанына және ведомстволық керек-жарағына қарамастан жеке және заңды тұлғалардың орындауы үшін міндетті.
71. Қағидада қамтылмаған қатынастар Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасымен реттеледі.