Об утверждении Инструкции по ведению бухгалтерского учета операций с пенсионными активами, осуществляемых накопительными пенсионными фондами Республики Казахстан

Постановление Правления Национального Банка Республики Казахстан от 28 ноября 2008 года № 99. Зарегистрировано в Министерстве юстиции Республики Казахстан 29 декабря 2008 года № 5432. Утратило силу постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 1 июля 2011 года № 69

Сноска. Утратило силу постановлением Правления Национального Банка РК от 01.07.2011 № 69 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

В целях совершенствования бухгалтерского учета операций с пенсионными активами, осуществляемых накопительными пенсионными фондами Республики Казахстан, Правление Национального Банка Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ :
1. Утвердить прилагаемую Инструкцию по ведению бухгалтерского учета операций с пенсионными активами, осуществляемых накопительными пенсионными фондами Республики Казахстан.
2. Настоящее постановление вводится в действие по истечении четырнадцати дней со дня государственной регистрации в Министерстве юстиции Республики Казахстан.
3. Со дня введения в действие настоящего постановления признать утратившими силу:
1) постановление Правления Национального Банка Республики Казахстан от 27 октября 2006 года № 107 "Об утверждении Инструкции по ведению бухгалтерского учета операций с пенсионными активами, осуществляемых накопительными пенсионными фондами Республики Казахстан" (зарегистрированное в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 4458);
2) постановление Правления Национального Банка Республики Казахстан от 27 августа 2007 года № 96 "О внесении дополнений и изменений в постановление Правления Национального Банка Республики Казахстан от 27 октября 2006 года № 107 "Об утверждении Инструкции по ведению бухгалтерского учета операций с пенсионными активами, осуществляемых накопительными пенсионными фондами Республики Казахстан" (зарегистрированное в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 4957).
4. Департаменту бухгалтерского учета (Шалгимбаева Н.Т.):
1) совместно с Юридическим департаментом (Шарипов С.Б.) принять меры к государственной регистрации в Министерстве юстиции Республики Казахстан настоящего постановления;
2) в десятидневный срок со дня государственной регистрации в Министерстве юстиции Республики Казахстан настоящего постановления довести его до сведения заинтересованных подразделений центрального аппарата, территориальных филиалов Национального Банка Республики Казахстан, Агентства Республики Казахстан по регулированию и надзору финансового рынка и финансовых организаций, накопительных пенсионных фондов и Объединения юридических лиц "Ассоциация финансистов Казахстана".
5. Контроль за исполнением настоящего постановления возложить на заместителя Председателя Национального Банка Республики Казахстан Акишева Д.Т.

Председатель
Национального Банка А. Сайденов

Утверждена
постановлением Правления
Национального Банка
Республики Казахстан
от 28 ноября 2008 года № 99

Инструкция
по ведению бухгалтерского учета операций
с пенсионными активами, осуществляемых накопительными
пенсионными фондами Республики Казахстан

Глава 1. Общие положения

1. Настоящая Инструкция разработана в соответствии с Законами Республики Казахстан " О Национальном Банке Республики Казахстан" от 30 марта 1995 года, " О пенсионном обеспечении в Республике Казахстан" от 20 июня 1997 года, " О бухгалтерском учете и финансовой отчетности " от 28 февраля 2007 года, иными нормативными правовыми актами Республики Казахстан, международными стандартами финансовой отчетности и детализирует ведение бухгалтерского учета операций с пенсионными активами, осуществляемых накопительными пенсионными фондами Республики Казахстан (далее - Фонд).
2. В настоящей Инструкции используются понятия, предусмотренные Законами Республики Казахстан " О пенсионном обеспечении в Республике Казахстан " от 20 июня 1997 года, " О бухгалтерском учете и финансовой отчетности " от 28 февраля 2007 года, иными нормативными правовыми актами Республики Казахстан и международными стандартами финансовой отчетности.
3. Допускается совершение дополнительных бухгалтерских записей, не противоречащих требованиям настоящей Инструкции и законодательству Республики Казахстан о бухгалтерском учете и финансовой отчетности.

Глава 2. Основные понятия, используемые в настоящей Инструкции

4. В настоящей Инструкции используются следующие понятия:
1) долговые ценные бумаги - ценные бумаги, удостоверяющие право ее владельца на получение от эмитента суммы основного долга в размере и в сроки, установленные условиями выпуска;
2) учетная стоимость - стоимость, по которой актив или обязательство отражены в бухгалтерском балансе за вычетом вознаграждения;
3) затраты по сделке - это дополнительные расходы, прямо связанные с приобретением, выпуском или выбытием финансового актива или финансового обязательства, которые являются обязательным условием для их приобретения, выпуска или реализации;
4) Фиксинг Лондонской Ассоциации рынка драгоценных металлов - стоимость аффинированных драгоценных металлов, установленная Лондонской Ассоциацией рынка драгоценных металлов. Фиксинг Лондонской Ассоциации рынка драгоценных металлов выражается в американских долларах за 1 тройскую унцию;
5) амортизация премии или дисконта (скидки) - это постепенное отнесение суммы числящейся премии или дисконта (скидки) на доходы или расходы организации;
дисконт (скидка) - сумма отрицательной разницы, возникающая между стоимостью приобретения долговой ценной бумаги (без учета начисленного вознаграждения) и ее номинальной стоимостью, образующая доходы будущих периодов для инвестора (покупателя);
премия - сумма положительной разницы, возникающая между стоимостью приобретения долговой ценной бумаги (без учета начисленного вознаграждения), и ее номинальной стоимостью, образующая расходы будущих периодов для инвестора (покупателя);
6) долевые ценные бумаги - ценные бумаги, удостоверяющие право на долю в чистых активах (активы за вычетом обязательств) организации. В целях настоящей Инструкции к долевым ценным бумагам относятся акции, депозитарные расписки на акции, паи паевых инвестиционных фондов и другие ценные бумаги, подпадающие под определение долевых ценных бумаг в соответствии с международными стандартами финансовой отчетности.

Глава 3. Бухгалтерский учет операций по получению
пенсионных взносов и выплате пенсионных накоплений

5. Фонд на основании платежных документов и списков физических лиц, в чью пользу перечисляются обязательные пенсионные взносы и пени, полученных от Республиканского государственного казенного предприятия "Государственный центр по выплате пенсий", за предыдущий рабочий день осуществляет следующую бухгалтерскую запись по дебету (далее - Дт) и кредиту (далее - Кт) соответствующих счетов:
Дт 1060 61 "Денежные средства (пенсионные активы) на текущем
счете (инвестиционный счет)"
Кт 3390 65 "Пенсионные накопления на индивидуальных пенсионных
счетах".
6. На сумму ошибочно зачисленных пенсионных взносов и иных поступлений осуществляется следующая бухгалтерская запись:
Дт 1060 61 "Денежные средства (пенсионные активы) на текущем
счете (инвестиционный счет)"
Кт 3390 64 "Обязательства по возврату ошибочно зачисленных сумм
пенсионных взносов".
7. При возврате отправителю денег, ошибочно зачисленных пенсионных взносов и иных поступлений осуществляется следующая бухгалтерская запись:
Дт 3390 64 "Обязательства по возврату ошибочно зачисленных сумм
пенсионных взносов"
Кт 1060 61 "Денежные средства (пенсионные активы) на текущем
счете (инвестиционный счет)".
8. При выплатах и переводах пенсионных накоплений в другие Фонды и страховые организации осуществляются следующие бухгалтерские записи:
на сумму перевода с инвестиционного счета на счет выплат:
Дт 1060 62 "Денежные средства (пенсионные активы) на текущем
счете (счет выплат)"
Кт 1060 61 "Денежные средства (пенсионные активы) на текущем
счете (инвестиционный счет)";
на сумму обязательств перед вкладчиком (получателем):
Дт 3390 65 "Пенсионные накопления на индивидуальных пенсионных
счетах"
Кт 3390 61 "Обязательства по выплате пенсионных накоплений",
3390 62 "Обязательства по переводу пенсионных накоплений
в другие накопительные пенсионные фонды",
3390 63 "Обязательства по переводу пенсионных накоплений
в страховые организации";
при фактической выплате:
Дт 3390 61 "Обязательства по выплате пенсионных накоплений",
3390 62 "Обязательства по переводу пенсионных накоплений
в другие накопительные пенсионные фонды",
3390 63 "Обязательства по переводу пенсионных накоплений
в страховые организации"
Кт 1060 62 "Денежные средства (пенсионные активы) на текущем
счете (счет выплат)",
3120 "Индивидуальный подоходный налог".

Глава 4. Бухгалтерский учет операций
по размещению пенсионных активов в ценные бумаги

1. Учет приобретенных долговых ценных бумаг,
предназначенных для торговли и имеющихся в наличии для продажи

9. При покупке долговых ценных бумаг, классифицированных в категории "ценные бумаги, предназначенные для торговли" и "ценные бумаги, имеющиеся в наличии для продажи" (на покупную стоимость, включающую затраты по сделке) осуществляются следующие бухгалтерские записи:
на чистую стоимость приобретенных долговых ценных бумаг (на сумму, не превышающую их номинальную стоимость):
Дт 1120 01 "Финансовые активы, предназначенные для торговли",
1140 01 "Краткосрочные финансовые инвестиции, имеющиеся
в наличии для продажи",
2030 01 "Долгосрочные финансовые инвестиции, имеющиеся
в наличии для продажи"
Кт 1060 61 "Денежные средства (пенсионные активы) на текущем
счете (инвестиционный счет)";
на сумму премии, а также на сумму затрат по сделке:
Дт 1120 03 "Премия по приобретенным финансовым активам,
предназначенным для торговли",
1140 03 "Премия по приобретенным финансовым инвестициям,
имеющимся в наличии для продажи",
2030 03 "Премия по приобретенным долгосрочным финансовым
инвестициям, имеющимся в наличии для продажи"
Кт 1060 61 "Денежные средства (пенсионные активы) на текущем
счете (инвестиционный счет)";
на сумму дисконта (скидки):
Дт 1120 01 "Финансовые активы, предназначенные для торговли",
1140 01 "Краткосрочные финансовые инвестиции, имеющиеся
в наличии для продажи",
2030 01 "Долгосрочные финансовые инвестиции, имеющиеся
в наличии для продажи"
Кт 1120 02 "Дисконт по приобретенным финансовым активам,
предназначенным для торговли",
1140 02 "Дисконт по приобретенным финансовым инвестициям,
имеющимся в наличии для продажи",
2030 02 "Дисконт по приобретенным долгосрочным финансовым
инвестициям, имеющимся в наличии для продажи";
на сумму вознаграждения, начисленного предыдущим держателем:
Дт 1270 04 "Вознаграждение, начисленное предыдущими держателями
по ценным бумагам",
2170 03 "Вознаграждение, начисленное предыдущими держателями
по ценным бумагам"
Кт 1060 61 "Денежные средства (пенсионные активы) на текущем
счете (инвестиционный счет)".
10. При начислении вознаграждения по приобретенным долговым ценным бумагам, предназначенным для торговли и имеющимся в наличии для продажи, на сумму начисленного вознаграждения осуществляется следующая бухгалтерская запись:
Дт 1270 01 "Начисленные доходы в виде вознаграждения по
приобретенным ценным бумагам",
2170 01 "Начисленные доходы в виде вознаграждения по
приобретенным ценным бумагам"
Кт 6110 01 "Доходы, связанные с получением вознаграждения
по приобретенным ценным бумагам".
11. При амортизации премии или дисконта (скидки) по приобретенным долговым ценным бумагам, предназначенным для торговли и имеющимся в наличии для продажи, осуществляются следующие бухгалтерские записи:
на сумму амортизации премии:
Дт 7310 02 "Расходы, связанные с амортизацией премии
по приобретенным ценным бумагам"
Кт 1120 03 "Премия по приобретенным финансовым активам,
предназначенным для торговли",
1140 03 "Премия по приобретенным финансовым инвестициям,
имеющимся в наличии для продажи",
2030 03 "Премия по приобретенным долгосрочным финансовым
инвестициям, имеющимся в наличии для продажи";
на сумму амортизации дисконта (скидки):
Дт 1120 02 "Дисконт по приобретенным финансовым активам,
предназначенным для торговли",
1140 02 "Дисконт по приобретенным финансовым инвестициям,
имеющимся в наличии для продажи",
2030 02 "Дисконт по приобретенным долгосрочным финансовым
инвестициям, имеющимся в наличии для продажи"
Кт 6110 03 "Доходы, связанные с амортизацией дисконта по
приобретенным ценным бумагам".
12. После начисления вознаграждения и амортизации премии или дисконта (скидки) согласно пунктам 10 и 11 настоящей Инструкции производится переоценка приобретенных долговых ценных бумаг, предназначенных для торговли и имеющихся в наличии для продажи по справедливой стоимости, с периодичностью, установленной учетной политикой Фонда, и осуществляются следующие бухгалтерские записи:
если справедливая стоимость долговых ценных бумаг, предназначенных для торговли и имеющихся в наличии для продажи, выше их учетной стоимости:
Дт 1120 04 "Положительная корректировка справедливой стоимости
финансовых активов, предназначенных для торговли",
1140 04 "Положительная корректировка справедливой стоимости
финансовых инвестиций, имеющихся в наличии для
продажи",
2030 04 "Положительная корректировка справедливой стоимости
долгосрочных финансовых инвестиций, имеющихся в
наличии для продажи"
Кт 6150 01 "Нереализованные доходы от изменения стоимости
ценных бумаг, предназначенных для торговли";
если учетная стоимость долговых ценных бумаг, предназначенных для торговли и имеющихся в наличии для продажи, выше их справедливой стоимости:
Дт 7470 03 "Нереализованные расходы от изменения стоимости
ценных бумаг, предназначенных для торговли"
Кт 1120 05 "Отрицательная корректировка справедливой стоимости
финансовых активов, предназначенных для торговли",
1140 05 "Отрицательная корректировка справедливой стоимости
финансовых инвестиций, имеющихся в наличии для
продажи",
2030 05 "Отрицательная корректировка справедливой стоимости
долгосрочных финансовых инвестиций, имеющихся в
наличии для продажи";
на сумму числящейся положительной или отрицательной корректировки справедливой стоимости долговых ценных бумаг, предназначенных для торговли и имеющихся в наличии для продажи:
Дт 1120 05 "Отрицательная корректировка справедливой стоимости
финансовых активов, предназначенных для торговли",
1140 05 "Отрицательная корректировка справедливой стоимости
финансовых инвестиций, имеющихся в наличии для
продажи",
2030 05 "Отрицательная корректировка справедливой стоимости
долгосрочных финансовых инвестиций, имеющихся в
наличии для продажи"
Кт 1120 04 "Положительная корректировка справедливой стоимости
финансовых активов, предназначенных для торговли",
1140 04 "Положительная корректировка справедливой стоимости
финансовых инвестиций, имеющихся в наличии для
продажи",
2030 04 "Положительная корректировка справедливой стоимости
долгосрочных финансовых инвестиций, имеющихся в
наличии для продажи".
13. При переоценке долговых ценных бумаг, предназначенных для торговли и имеющихся в наличии для продажи, стоимость которых выражена в иностранной валюте, по обменному курсу валют осуществляются следующие бухгалтерские записи:
1) на сумму положительной курсовой разницы:
Дт 1120 01 "Финансовые активы, предназначенные для торговли",
1120 03 "Премия по приобретенным финансовым активам,
предназначенным для торговли",
1120 04 "Положительная корректировка справедливой стоимости
финансовых активов, предназначенных для торговли",
1140 01 "Краткосрочные финансовые инвестиции, имеющиеся в
наличии для продажи",
1140 03 "Премия по приобретенным финансовым инвестициям,
имеющимся в наличии для продажи",
1140 04 "Положительная корректировка справедливой стоимости
финансовых инвестиций, имеющихся в наличии для
продажи",
1270 01 "Начисленные доходы в виде вознаграждения по
приобретенным ценным бумагам",
1270 04 "Вознаграждение, начисленное предыдущими держателями
по ценным бумагам",
2030 01 "Долгосрочные финансовые инвестиции, имеющиеся
в наличии для продажи",
2030 03 "Премия по приобретенным долгосрочным финансовым
инвестициям, имеющимся в наличии для продажи",
2030 04 "Положительная корректировка справедливой стоимости
долгосрочных финансовых инвестиций, имеющихся в
наличии для продажи",
2170 01 "Начисленные доходы в виде вознаграждения по
приобретенным ценным бумагам",
2170 03 "Вознаграждение, начисленное предыдущими держателями
по ценным бумагам"
Кт 6250 01 "Нереализованные доходы от переоценки иностранной
валюты";
и одновременно, на сумму отрицательной курсовой разницы:
Дт 7430 01 "Нереализованные расходы от переоценки иностранной
валюты"
Кт 1120 02 "Дисконт по приобретенным финансовым активам,
предназначенным для торговли",
1120 05 "Отрицательная корректировка справедливой стоимости
финансовых активов, предназначенных для торговли",
1140 02 "Дисконт по приобретенным финансовым инвестициям,
имеющимся в наличии для продажи",
1140 05 "Отрицательная корректировка справедливой стоимости
финансовых инвестиций, имеющихся в наличии для
продажи",
2030 02 "Дисконт по приобретенным долгосрочным финансовым
инвестициям, имеющимся в наличии для продажи",
2030 05 "Отрицательная корректировка справедливой стоимости
долгосрочных финансовых инвестиций, имеющихся в
наличии для продажи";
2) на сумму отрицательной курсовой разницы:
Дт 7430 01 "Нереализованные расходы от переоценки иностранной
валюты"
Кт 1120 01 "Финансовые активы, предназначенные для торговли",
1120 03 "Премия по приобретенным финансовым активам,
предназначенным для торговли",
1120 04 "Положительная корректировка справедливой стоимости
финансовых активов, предназначенных для торговли",
1140 01 "Краткосрочные финансовые инвестиции, имеющиеся в
наличии для продажи",
1140 03 "Премия по приобретенным финансовым инвестициям,
имеющимся в наличии для продажи",
1140 04 "Положительная корректировка справедливой стоимости
финансовых инвестиций, имеющихся в наличии для
продажи",
1270 01 "Начисленные доходы в виде вознаграждения по
приобретенным ценным бумагам",
1270 04 "Вознаграждение, начисленное предыдущими держателями
по ценным бумагам",
2030 01 "Долгосрочные финансовые инвестиции, имеющиеся в
наличии для продажи",
2030 03 "Премия по приобретенным долгосрочным финансовым
инвестициям, имеющимся в наличии для продажи",
2030 04 "Положительная корректировка справедливой стоимости
долгосрочных финансовых инвестиций, имеющихся в
наличии для продажи",
2170 01 "Начисленные доходы в виде вознаграждения по
приобретенным ценным бумагам",
2170 03 "Вознаграждение, начисленное предыдущими держателями
по ценным бумагам";
и одновременно, на сумму положительной курсовой разницы:
Дт 1120 02 "Дисконт по приобретенным финансовым активам,
предназначенным для торговли",
1120 05 "Отрицательная корректировка справедливой стоимости
финансовых активов, предназначенных для торговли",
1140 02 "Дисконт по приобретенным финансовым инвестициям,
имеющимся в наличии для продажи",
1140 05 "Отрицательная корректировка справедливой стоимости
финансовых инвестиций, имеющихся в наличии для
продажи",
2030 02 "Дисконт по приобретенным долгосрочным финансовым
инвестициям, имеющимся в наличии для продажи",
2030 05 "Отрицательная корректировка справедливой стоимости
долгосрочных финансовых инвестиций, имеющихся в
наличии для продажи"
Кт 6250 01 "Нереализованные доходы от переоценки иностранной
валюты".
14. После начисления вознаграждения согласно пункту 10 настоящей Инструкции, при погашении эмитентом начисленного вознаграждения по приобретенным долговым ценным бумагам, предназначенным для торговли и имеющимся в наличии для продажи, осуществляется следующая бухгалтерская запись:
Дт 1060 61 "Денежные средства (пенсионные активы) на текущем
счете (инвестиционный счет)"
Кт 1270 01 "Начисленные доходы в виде вознаграждения по
приобретенным ценным бумагам",
1270 04 "Вознаграждение, начисленное предыдущими держателями
по ценным бумагам",
2170 01 "Начисленные доходы в виде вознаграждения по
приобретенным ценным бумагам",
2170 03 "Вознаграждение, начисленное предыдущими держателями
по ценным бумагам".
15. При продаже приобретенных долговых ценных бумаг, предназначенных для торговли и имеющихся в наличии для продажи, после начисления вознаграждения, амортизации премии или дисконта (скидки) и переоценки приобретенных долговых ценных бумаг по справедливой стоимости согласно пунктам с 10 по 12 настоящей Инструкции осуществляются следующие бухгалтерские записи:
на сумму несамортизированной премии по долговым ценным бумагам, предназначенным для торговли и имеющимся в наличии для продажи:
Дт 1120 01 "Финансовые активы, предназначенные для торговли",
1140 01 "Краткосрочные финансовые инвестиции, имеющиеся в
наличии для продажи",
2030 01 "Долгосрочные финансовые инвестиции, имеющиеся в
наличии для продажи"
Кт 1120 03 "Премия по приобретенным финансовым активам,
предназначенным для торговли",
1140 03 "Премия по приобретенным финансовым инвестициям,
имеющимся в наличии для продажи",
2030 03 "Премия по приобретенным долгосрочным финансовым
инвестициям, имеющимся в наличии для продажи";
на сумму несамортизированного дисконта (скидки) по долговым ценным бумагам, предназначенным для торговли и имеющимся в наличии для продажи:
Дт 1120 02 "Дисконт по приобретенным финансовым активам,
предназначенным для торговли",
1140 02 "Дисконт по приобретенным финансовым инвестициям,
имеющимся в наличии для продажи",
2030 02 "Дисконт по приобретенным долгосрочным финансовым
инвестициям, имеющимся в наличии для продажи"
Кт 1120 01 "Финансовые активы, предназначенные для торговли",
1140 01 "Краткосрочные финансовые инвестиции, имеющиеся в
наличии для продажи",
2030 01 "Долгосрочные финансовые инвестиции, имеющиеся в
наличии для продажи";
на сумму накопленной положительной переоценки по справедливой стоимости долговых ценных бумаг, предназначенных для торговли и имеющихся в наличии для продажи:
Дт 1120 01 "Финансовые активы, предназначенные для торговли",
1140 01 "Краткосрочные финансовые инвестиции, имеющиеся в
наличии для продажи",
2030 01 "Долгосрочные финансовые инвестиции, имеющиеся в
наличии для продажи"
Кт 1120 04 "Положительная корректировка справедливой стоимости
финансовых активов, предназначенных для торговли",
1140 04 "Положительная корректировка справедливой стоимости
финансовых инвестиций, имеющихся в наличии для
продажи",
2030 04 "Положительная корректировка справедливой стоимости
долгосрочных финансовых инвестиций, имеющихся в
наличии для продажи";
на сумму накопленной отрицательной переоценки по справедливой стоимости долговых ценных бумаг, предназначенных для торговли и имеющихся в наличии для продажи:
Дт 1120 05 "Отрицательная корректировка справедливой стоимости
финансовых активов, предназначенных для торговли",
1140 05 "Отрицательная корректировка справедливой стоимости
финансовых инвестиций, имеющихся в наличии для
продажи",
2030 05 "Отрицательная корректировка справедливой стоимости
долгосрочных финансовых инвестиций, имеющихся в
наличии для продажи"
Кт 1120 01 "Финансовые активы, предназначенные для торговли",
1140 01 "Краткосрочные финансовые инвестиции, имеющиеся
в наличии для продажи",
2030 01 "Долгосрочные финансовые инвестиции, имеющиеся в
наличии для продажи";
на сумму заключенной сделки по продаже долговых ценных бумаг, предназначенных для торговли и имеющихся в наличии для продажи:
Дт 1060 61 "Денежные средства (пенсионные активы) на текущем
счете (инвестиционный счет)"
Кт 1120 01 "Финансовые активы, предназначенные для торговли",
1140 01 "Краткосрочные финансовые инвестиции, имеющиеся
в наличии для продажи",
1270 01 "Начисленные доходы в виде вознаграждения по
приобретенным ценным бумагам",
1270 04 "Вознаграждение, начисленное предыдущими держателями
по ценным бумагам",
2030 01 "Долгосрочные финансовые инвестиции, имеющиеся в
наличии для продажи",
2170 01 "Начисленные доходы в виде вознаграждения по
приобретенным ценным бумагам",
2170 03 "Вознаграждение, начисленное предыдущими держателями
по ценным бумагам";
в случае превышения суммы заключенной сделки по продаже долговых ценных бумаг, предназначенных для торговли и имеющихся в наличии для продажи, над их учетной стоимостью, на сумму разницы:
Дт 1060 61 "Денежные средства (пенсионные активы) на текущем
счете (инвестиционный счет)"
Кт 6280 09 "Доходы от покупки-продажи ценных бумаг";
в случае превышения учетной стоимости долговых ценных бумаг, предназначенных для торговли и имеющихся в наличии для продажи, над суммой заключенной сделки по их продаже, на сумму разницы:
Дт 7470 10 "Расходы от покупки-продажи ценных бумаг"
Кт 1120 01 "Финансовые активы, предназначенные для торговли",
1140 01 "Краткосрочные финансовые инвестиции, имеющиеся
в наличии для продажи",
2030 01 "Долгосрочные финансовые инвестиции, имеющиеся
в наличии для продажи".
16. При погашении эмитентом долговых ценных бумаг, имеющихся в наличии для продажи и предназначенных для торговли, после начисления вознаграждения, амортизации премии или дисконта (скидки) и переоценки приобретенных долговых ценных бумаг по справедливой стоимости, согласно пунктам с 10 по 12 настоящей Инструкции, на сумму денег, поступивших от эмитента, осуществляется следующая бухгалтерская запись:
Дт 1060 61 "Денежные средства (пенсионные активы) на текущем
счете (инвестиционный счет)"
Кт 1120 01 "Финансовые активы, предназначенные для торговли",
1140 01 "Краткосрочные финансовые инвестиции, имеющиеся
в наличии для продажи",
1270 01 "Начисленные доходы в виде вознаграждения по
приобретенным ценным бумагам",
1270 04 "Вознаграждение, начисленное предыдущими держателями
по ценным бумагам",
2030 01 "Долгосрочные финансовые инвестиции, имеющиеся
в наличии для продажи",
2170 01 "Начисленные доходы в виде вознаграждения по
приобретенным ценным бумагам",
2170 03 "Вознаграждение, начисленное предыдущими держателями
по ценным бумагам".

2. Учет приобретенных долевых ценных бумаг,
предназначенных для торговли и имеющихся в наличии для продажи

17. При покупке долевых ценных бумаг, классифицированных в категории "ценные бумаги, предназначенные для торговли" и "ценные бумаги, имеющиеся в наличии для продажи" на сумму приобретения долевой ценной бумаги с учетом затрат по сделке осуществляется следующая бухгалтерская запись:
Дт 1120 01 "Финансовые активы, предназначенные для торговли",
1140 01 "Краткосрочные финансовые инвестиции, имеющиеся
в наличии для продажи",
2030 01 "Долгосрочные финансовые инвестиции, имеющиеся
в наличии для продажи"
Кт 1060 61 "Денежные средства (пенсионные активы) на текущем
счете (инвестиционный счет)".
18. После принятия решения о выплате дивидендов по долевым ценным бумагам, предназначенным для торговли и имеющимся в наличии для продажи, на общем собрании акционеров акционерного общества (акции которого приобретены Фондом) на сумму причитающихся дивидендов осуществляется следующая бухгалтерская запись:
Дт 1270 01 "Начисленные доходы в виде вознаграждения
по приобретенным ценным бумагам",
2170 01 "Начисленные доходы в виде вознаграждения
по приобретенным ценным бумагам"
Кт 6110 01 "Доходы, связанные с получением вознаграждения
по приобретенным ценным бумагам".
19. При переоценке приобретенных долевых ценных бумаг, предназначенных для торговли и имеющихся в наличии для продажи, по справедливой стоимости, и по обменному курсу валют долевых ценных бумаг, предназначенных для торговли и имеющихся в наличии для продажи, стоимость которых выражена в иностранной валюте, осуществляются следующие бухгалтерские записи:
если справедливая стоимость долевых ценных бумаг, предназначенных для торговли и имеющихся в наличии для продажи выше их учетной стоимости, на сумму положительной корректировки, и по долевым ценным бумагам, предназначенным для торговли и имеющимся в наличии для продажи, стоимость которых выражена в иностранной валюте, на сумму курсовой разницы:
Дт 1120 04 "Положительная корректировка справедливой стоимости
финансовых активов, предназначенных для торговли",
1140 04 "Положительная корректировка справедливой стоимости
финансовых инвестиций, имеющихся в наличии
для продажи",
2030 04 "Положительная корректировка справедливой стоимости
долгосрочных финансовых инвестиций, имеющихся
в наличии для продажи"
Кт 6150 01 "Нереализованные доходы от изменения стоимости
ценных бумаг, предназначенных для торговли";
если учетная стоимость долевых ценных бумаг, предназначенных для торговли и имеющихся в наличии для продажи, выше их справедливой стоимости, на сумму отрицательной корректировки, и по долевым ценным бумагам, предназначенным для торговли и имеющимся в наличии для продажи, стоимость которых выражена в иностранной валюте, на сумму курсовой разницы:
Дт 7470 03 "Нереализованные расходы от изменения стоимости
ценных бумаг, предназначенных для торговли"
Кт 1120 05 "Отрицательная корректировка справедливой стоимости
финансовых активов, предназначенных для торговли",
1140 05 "Отрицательная корректировка справедливой стоимости
финансовых инвестиций, имеющихся в наличии для
продажи",
2030 05 "Отрицательная корректировка справедливой стоимости
долгосрочных финансовых инвестиций, имеющихся в
наличии для продажи";
на сумму числящейся положительной или отрицательной корректировки справедливой стоимости долевых ценных бумаг, предназначенных для торговли и имеющихся в наличии для продажи:
Дт 1120 05 "Отрицательная корректировка справедливой стоимости
финансовых активов, предназначенных для торговли",
1140 05 "Отрицательная корректировка справедливой стоимости
финансовых инвестиций, имеющихся в наличии
для продажи",
2030 05 "Отрицательная корректировка справедливой стоимости
долгосрочных финансовых инвестиций, имеющихся в
наличии для продажи"
Кт 1120 04 "Положительная корректировка справедливой стоимости
финансовых активов, предназначенных для торговли",
1140 04 "Положительная корректировка справедливой стоимости
финансовых инвестиций, имеющихся в наличии
для продажи",
2030 04 "Положительная корректировка справедливой стоимости
долгосрочных финансовых инвестиций, имеющихся
в наличии для продажи".
20. После начисления дивидендов согласно пункту 18 настоящей Инструкции при выплате эмитентом дивидендов по долевым ценным бумагам, предназначенным для торговли и имеющимся в наличии для продажи, осуществляется следующая бухгалтерская запись:
Дт 1060 61 "Денежные средства (пенсионные активы) на текущем
счете (инвестиционный счет)"
Кт 1270 01 "Начисленные доходы в виде вознаграждения по
приобретенным ценным бумагам",
2170 01 "Начисленные доходы в виде вознаграждения по
приобретенным ценным бумагам".
21. При продаже приобретенных долевых ценных бумаг, предназначенных для торговли и имеющихся в наличии для продажи, осуществляются следующие бухгалтерские записи:
на сумму накопленной положительной переоценки долевых ценных бумаг, предназначенных для торговли и имеющихся в наличии для продажи, по справедливой стоимости:
Дт 1120 01 "Финансовые активы, предназначенные для торговли",
1140 01 "Краткосрочные финансовые инвестиции, имеющиеся
в наличии для продажи",
2030 01 "Долгосрочные финансовые инвестиции, имеющиеся
в наличии для продажи"
Кт 1120 04 "Положительная корректировка справедливой стоимости
финансовых активов, предназначенных для торговли",
1140 04 "Положительная корректировка справедливой стоимости
финансовых инвестиций, имеющихся в наличии для
продажи",
2030 04 "Положительная корректировка справедливой стоимости
долгосрочных финансовых инвестиций, имеющихся
в наличии для продажи";
на сумму накопленной отрицательной переоценки долевых ценных бумаг, предназначенных для торговли и имеющихся в наличии для продажи, по справедливой стоимости:
Дт 1120 05 "Отрицательная корректировка справедливой стоимости
финансовых активов, предназначенных для торговли",
1140 05 "Отрицательная корректировка справедливой стоимости
финансовых инвестиций, имеющихся в наличии для
продажи",
2030 05 "Отрицательная корректировка справедливой стоимости
долгосрочных финансовых инвестиций, имеющихся в
наличии для продажи"
Кт 1120 01 "Финансовые активы, предназначенные для торговли",
1140 01 "Краткосрочные финансовые инвестиции, имеющиеся
в наличии для продажи",
2030 01 "Долгосрочные финансовые инвестиции, имеющиеся
в наличии для продажи";
на сумму заключенной сделки по продаже долевых ценных бумаг, предназначенных для торговли и имеющихся в наличии для продажи:
Дт 1060 61 "Денежные средства (пенсионные активы) на текущем
счете (инвестиционный счет)"
Кт 1120 01 "Финансовые активы, предназначенные для торговли",
1140 01 "Краткосрочные финансовые инвестиции, имеющиеся
в наличии для продажи",
2030 01 "Долгосрочные финансовые инвестиции, имеющиеся
в наличии для продажи";
в случае превышения суммы заключенной сделки по продаже долевых ценных бумаг, предназначенных для торговли и имеющихся в наличии для продажи, над их учетной стоимостью, на сумму разницы:
Дт 1060 61 "Денежные средства (пенсионные активы) на текущем
счете (инвестиционный счет)"
Кт 6280 09 "Доходы от покупки-продажи ценных бумаг";
в случае превышения учетной стоимости долевых ценных бумаг, предназначенных для торговли и имеющихся в наличии для продажи, над суммой заключенной сделки по их продаже, на сумму разницы:
Дт 7470 10 "Расходы от покупки-продажи ценных бумаг"
Кт 1120 01 "Финансовые активы, предназначенные для торговли",
1140 01 "Краткосрочные финансовые инвестиции, имеющиеся
в наличии для продажи",
2030 01 "Долгосрочные финансовые инвестиции, имеющиеся
в наличии для продажи".

3. Учет операций с ценными бумагами,
удерживаемыми до погашения

22. При покупке ценных бумаг, классифицированных в категорию "ценные бумаги, удерживаемые до погашения", (на покупную стоимость, включающей затраты по сделке) осуществляются следующие бухгалтерские записи:
на чистую стоимость приобретенных ценных бумаг, удерживаемых до погашения (на сумму, не превышающую их номинальную стоимость):
Дт 1130 01 "Краткосрочные инвестиции, удерживаемые до
погашения",
2020 01 "Долгосрочные инвестиции, удерживаемые до погашения"
Кт 1060 61 "Денежные средства (пенсионные активы) на текущем
счете (инвестиционный счет)";
на сумму премии, а также на сумму затрат по сделке:
Дт 1130 03 "Премия по приобретенным краткосрочным инвестициям, удерживаемым до погашения",
2020 03 "Премия по приобретенным долгосрочным инвестициям,
удерживаемым до погашения"
Кт 1060 61 "Денежные средства (пенсионные активы) на текущем
счете (инвестиционный счет)";
на сумму дисконта (скидки):
Дт 1130 01 "Краткосрочные инвестиции, удерживаемые до
погашения",
2020 01 "Долгосрочные инвестиции, удерживаемые до погашения"
Кт 1130 02 "Дисконт по приобретенным краткосрочным инвестициям,
удерживаемым до погашения",
2020 02 "Дисконт по приобретенным долгосрочным инвестициям,
удерживаемым до погашения";
на сумму вознаграждения, начисленного предыдущим держателем:
Дт 1270 04 "Вознаграждение, начисленное предыдущими держателями
по ценным бумагам",
2170 03 "Вознаграждение, начисленное предыдущими держателями
по ценным бумагам"
Кт 1060 61 "Денежные средства (пенсионные активы) на текущем
счете (инвестиционный счет)".
23. При начислении вознаграждения по приобретенным ценным бумагам, удерживаемым до погашения, осуществляется следующая бухгалтерская запись:
Дт 1270 01 "Начисленные доходы в виде вознаграждения по
приобретенным ценным бумагам",
2170 01 "Начисленные доходы в виде вознаграждения по
приобретенным ценным бумагам"
Кт 6110 01 "Доходы, связанные с получением вознаграждения по
приобретенным ценным бумагам".
24. При амортизации премии или дисконта (скидки) по приобретенным ценным бумагам, удерживаемым до погашения, осуществляются следующие бухгалтерские записи:
на сумму амортизации премии:
Дт 7310 02 "Расходы, связанные с амортизацией премии по
приобретенным ценным бумагам"
Кт 1130 03 "Премия по приобретенным краткосрочным инвестициям,
удерживаемым до погашения",
2020 03 "Премия по приобретенным долгосрочным инвестициям,
удерживаемым до погашения";
на сумму амортизации дисконта (скидки):
Дт 1130 02 "Дисконт по приобретенным краткосрочным инвестициям,
удерживаемым до погашения",
2020 02 "Дисконт по приобретенным долгосрочным инвестициям,
удерживаемым до погашения"
Кт 6110 03 "Доходы, связанные с амортизацией дисконта по
приобретенным ценным бумагам".
25. При переоценке ценных бумаг, удерживаемых до погашения, стоимость которых выражена в иностранной валюте, по обменному курсу валют осуществляются следующие бухгалтерские записи:
1) на сумму положительной курсовой разницы:
Дт 1030 01 "Краткосрочные инвестиции, удерживаемые до
погашения",
1130 03 "Премия по приобретенным краткосрочным инвестициям,
удерживаемым до погашения",
1270 01 "Начисленные доходы в виде вознаграждения по
приобретенным ценным бумагам",
1270 04 "Вознаграждение, начисленное предыдущими держателями
по ценным бумагам",
2020 01 "Долгосрочные инвестиции, удерживаемые до
погашения",
2020 03 "Премия по приобретенным долгосрочным инвестициям,
удерживаемым до погашения",
2170 01 "Начисленные доходы в виде вознаграждения по
приобретенным ценным бумагам",
2170 03 "Вознаграждение, начисленное предыдущими держателями
по ценным бумагам"
Кт 6250 01 "Нереализованные доходы от переоценки иностранной
валюты";
и одновременно, на сумму отрицательной курсовой разницы:
Дт 7430 01 "Нереализованные расходы от переоценки иностранной
валюты"
Кт 1130 02 "Дисконт по приобретенным краткосрочным инвестициям,
удерживаемым до погашения",
2020 02 "Дисконт по приобретенным долгосрочным инвестициям,
удерживаемым до погашения";
2) на сумму отрицательной курсовой разницы:
Дт 7430 01 "Нереализованные расходы от переоценки иностранной
валюты"
Кт 1030 01 "Краткосрочные инвестиции, удерживаемые до
погашения",
1130 03 "Премия по приобретенным краткосрочным инвестициям,
удерживаемым до погашения",
1270 01 "Начисленные доходы в виде вознаграждения по
приобретенным ценным бумагам",
1270 04 "Вознаграждение, начисленное предыдущими держателями
по ценным бумагам",
2020 01 "Долгосрочные инвестиции, удерживаемые до
погашения",
2020 03 "Премия по приобретенным долгосрочным инвестициям,
удерживаемым до погашения",
2170 01 "Начисленные доходы в виде вознаграждения по
приобретенным ценным бумагам",
2170 03 "Вознаграждение, начисленное предыдущими держателями
по ценным бумагам";
и одновременно, на сумму положительной курсовой разницы:
Дт 1130 02 "Дисконт по приобретенным краткосрочным инвестициям,
удерживаемым до погашения",
2020 02 "Дисконт по приобретенным долгосрочным инвестициям,
удерживаемым до погашения"
Кт 6250 01 "Нереализованные доходы от переоценки иностранной
валюты".
26. При погашении эмитентом начисленного вознаграждения по ценным бумагам, удерживаемым до погашения, после начисления вознаграждения согласно пункту 23 настоящей Инструкции, на сумму полученного вознаграждения осуществляется следующая бухгалтерская запись:
Дт 1060 61 "Денежные средства (пенсионные активы) на текущем
счете (инвестиционный счет)"
Кт 1270 01 "Начисленные доходы в виде вознаграждения по
приобретенным ценным бумагам",
1270 04 "Вознаграждение, начисленное предыдущими держателями
по ценным бумагам",
2170 01 "Начисленные доходы в виде вознаграждения по
приобретенным ценным бумагам",
2170 03 "Вознаграждение, начисленное предыдущими держателями
по ценным бумагам".
27. При продаже ценных бумаг, удерживаемых до погашения, после начисления вознаграждения и амортизации премии или дисконта (скидки) согласно пунктам 23 и 24 настоящей Инструкции, осуществляются следующие бухгалтерские записи:
на сумму несамортизированной премии:
Дт 1130 01 "Краткосрочные инвестиции, удерживаемые до
погашения",
2020 01 "Долгосрочные инвестиции, удерживаемые до погашения"
Кт 1130 03 "Премия по приобретенным краткосрочным инвестициям,
удерживаемым до погашения",
2020 03 "Премия по приобретенным долгосрочным инвестициям,
удерживаемым до погашения";
на сумму несамортизированного дисконта (скидки):
Дт 1130 02 "Дисконт по приобретенным краткосрочным
инвестициям, удерживаемым до погашения",
2020 02 "Дисконт по приобретенным долгосрочным инвестициям,
удерживаемым до погашения"
Кт 1130 01 "Краткосрочные инвестиции, удерживаемые до
погашения",
2020 01 "Долгосрочные инвестиции, удерживаемые до
погашения";
на сумму заключенной сделки по продаже ценных бумаг, удерживаемых до погашения:
Дт 1060 61 "Денежные средства (пенсионные активы) на текущем
счете (инвестиционный счет)"
Кт 1130 01 "Краткосрочные инвестиции, удерживаемые до
погашения",
1270 01 "Начисленные доходы в виде вознаграждения по
приобретенным ценным бумагам",
1270 04 "Вознаграждение, начисленное предыдущими держателями
по ценным бумагам",
2020 01 "Долгосрочные инвестиции, удерживаемые до
погашения",
2170 01 "Начисленные доходы в виде вознаграждения по
приобретенным ценным бумагам",
2170 03 "Вознаграждение, начисленное предыдущими держателями
по ценным бумагам";
в случае превышения суммы заключенной сделки по продаже ценных бумаг, удерживаемых до погашения, над их учетной стоимостью, на сумму разницы:
Дт 1060 61 "Денежные средства (пенсионные активы) на текущем
счете (инвестиционный счет)"
Кт 6280 09 "Доходы от покупки-продажи ценных бумаг";
в случае превышения учетной стоимости ценных бумаг, удерживаемых до погашения, над суммой заключенной сделки по их продаже, на сумму разницы:
Дт 7470 10 "Расходы от покупки - продажи ценных бумаг"
Кт 1030 01 "Краткосрочные инвестиции, удерживаемые до
погашения",
2020 01 "Долгосрочные инвестиции, удерживаемые до
погашения".
28. При погашении эмитентом ценных бумаг, удерживаемых до погашения, после начисления вознаграждения и амортизации премии или дисконта (скидки), согласно пунктам 23 и 24 настоящей Инструкции, на сумму денег, поступивших от эмитента ценных бумаг, удерживаемых до погашения, осуществляется следующая бухгалтерская запись:
Дт 1060 61 "Денежные средства (пенсионные активы) на текущем
счете (инвестиционный счет)"
Кт 1030 01 "Краткосрочные инвестиции, удерживаемые до
погашения",
1270 01 "Начисленные доходы в виде вознаграждения по
приобретенным ценным бумагам",
1270 04 "Вознаграждение, начисленное предыдущими держателями
по ценным бумагам",
2020 01 "Долгосрочные инвестиции, удерживаемые до
погашения",
2170 01 "Начисленные доходы в виде вознаграждения по
приобретенным ценным бумагам",
2170 03 "Вознаграждение, начисленное предыдущими держателями
по ценным бумагам".

4. Учет при обесценении ценных бумаг, имеющихся
в наличии для продажи и удерживаемых до погашения

29. На каждую отчетную дату Фонд проводит тест на обесценение ценных бумаг, имеющихся в наличии для продажи и удерживаемых до погашения в соответствии с требованиями международных стандартов финансовой отчетности. При наличии признаков, указывающих на возможное обесценение ценных бумаг, имеющихся в наличии для продажи и удерживаемых до погашения, производится расчет убытка от обесценения.
30. При создании резервов (провизий) на покрытие убытков от обесценения ценных бумаг, имеющихся в наличии для продажи и удерживаемых до погашения, осуществляется следующая бухгалтерская запись:
Дт 7440 01 "Расходы по формированию резервов (провизий) по
ценным бумагам"
Кт 1290 23 "Резервы (провизии) на покрытие убытков по ценным
бумагам".
31. При уменьшении (аннулировании) резервов (провизий) на покрытие убытков от обесценения ценных бумаг, имеющихся в наличии для продажи и удерживаемых до погашения, осуществляется следующая бухгалтерская запись:
Дт 1290 23 "Резервы (провизии) на покрытие убытков по ценным
бумагам"
Кт 6240 01 "Доходы от восстановления (аннулирования) резервов
(провизий), созданных по ценным бумагам".
32. При списании обесцененных ценных бумаг, имеющихся в наличии для продажи и удерживаемых до погашения, за счет сформированных резервов (провизий) осуществляется следующая бухгалтерская запись:
Дт 1290 23 "Резервы (провизии) на покрытие убытков по ценным
бумагам"
Кт 1030 01 "Краткосрочные инвестиции, удерживаемые до
погашения",
1140 01 "Краткосрочные финансовые инвестиции, имеющиеся в
наличии для продажи",
2020 01 "Долгосрочные инвестиции, удерживаемые до
погашения",
2030 01 "Долгосрочные финансовые инвестиции, имеющиеся в
наличии для продажи".
33. При возмещении эмитентом стоимости ценных бумаг, имеющихся в наличии для продажи и удерживаемых до погашения, списанных за счет резервов (провизий), осуществляется следующая бухгалтерская запись:
Дт 1060 61 "Денежные средства (пенсионные активы) на текущем
счете (инвестиционный счет)"
Кт 6240 01 "Доходы от восстановления (аннулирования) резервов
(провизий), созданных по ценным бумагам".
34. В случае принятия решения о возмещении Фондом убытков от обесценения ценных бумаг, имеющихся в наличии для продажи и удерживаемых до погашения, осуществляется следующая бухгалтерская запись:
Дт 1280 10 "Прочая дебиторская задолженность"
Кт 6240 01 "Доходы от восстановления (аннулирования) резервов
(провизий), созданных по ценным бумагам".
35. При возмещении Фондом убытков от обесценения ценных бумаг, имеющихся в наличии для продажи и удерживаемых до погашения, осуществляется следующая бухгалтерская запись:
Дт 1060 61 "Деньги (пенсионные активы) на текущем счете
(инвестиционный счет) в национальной валюте"
Кт 1280 10 "Прочая дебиторская задолженность".
36. На каждую отчетную дату Фонд проводит тест на обесценение дебиторской задолженности по возмещению убытков от обесценения ценных бумаг, имеющихся в наличии для продажи и удерживаемых до погашения, в соответствии с требованиями международных стандартов финансовой отчетности.

Глава 5. Бухгалтерский учет операций
по размещению пенсионных активов во вклады

37. При размещении пенсионных активов во вклады в банках второго уровня осуществляются следующие бухгалтерские записи:
Дт 1150 02 "Краткосрочные вклады, размещенные в банках второго
уровня и организациях, осуществляющих отдельные
виды банковских операций, на одну ночь",
1150 03 "Краткосрочные вклады до востребования, размещенные
в банках второго уровня и организациях,
осуществляющих отдельные виды банковских операций",
1150 04 "Краткосрочные вклады, размещенные в банках второго
уровня и организациях, осуществляющих отдельные
виды банковских операций",
1150 05 "Краткосрочные условные вклады, размещенные в банках
второго уровня и организациях, осуществляющих
отдельные виды банковских операций",
1150 06 "Прочие краткосрочные вклады, размещенные в банках
второго уровня и организациях, осуществляющих
отдельные виды банковских операций",
2040 01 "Долгосрочные вклады, размещенные в банках второго
уровня и организациях, осуществляющих отдельные
виды банковских операций",
2040 02 "Долгосрочные условные вклады, размещенные в банках
второго уровня и организациях, осуществляющих
отдельные виды банковских операций",
2040 03 "Прочие долгосрочные вклады, размещенные в банках
второго уровня и организациях, осуществляющих
отдельные виды банковских операций"
Кт 1060 61 "Денежные средства (пенсионные активы) на текущем
счете (инвестиционный счет)";
на сумму затрат по сделке:
Дт 1150 12 "Премия по размещенным краткосрочным вкладам",
2040 09 "Премия по размещенным долгосрочным вкладам"
Кт 1060 61 "Денежные средства (пенсионные активы) на текущем
счете (инвестиционный счет)".
38. При размещении пенсионных активов во вклады с условием получения причитающегося вознаграждения в день его размещения осуществляется следующая бухгалтерская запись:
Дт 1150 02 "Краткосрочные вклады, размещенные в банках второго
уровня и организациях, осуществляющих отдельные
виды банковских операций, на одну ночь",
1150 03 "Краткосрочные вклады до востребования, размещенные
в банках второго уровня и организациях,
осуществляющих отдельные виды банковских операций",
1150 04 "Краткосрочные вклады, размещенные в банках второго
уровня и организациях, осуществляющих отдельные
виды банковских операций",
1150 05 "Краткосрочные условные вклады, размещенные в банках
второго уровня и организациях, осуществляющих
отдельные виды банковских операций",
1150 06 "Прочие краткосрочные вклады, размещенные в банках
второго уровня и организациях, осуществляющих
отдельные виды банковских операций",
2040 01 "Долгосрочные вклады, размещенные в банках второго
уровня и организациях, осуществляющих отдельные
виды банковских операций",
2040 02 "Долгосрочные условные вклады, размещенные в банках
второго уровня и организациях, осуществляющих
отдельные виды банковских операций",
2040 03 "Прочие долгосрочные вклады, размещенные в банках
второго уровня и организациях, осуществляющих
отдельные виды банковских операций"
Кт 1060 61 "Денежные средства (пенсионные активы) на текущем
счете (инвестиционный счет)",
1150 11 "Дисконт по размещенным краткосрочным вкладам",
2040 08 "Дисконт по размещенным долгосрочным вкладам".
39. При начислении вознаграждения по вкладам осуществляется следующая бухгалтерская запись:
Дт 1270 22 "Начисленные доходы в виде вознаграждения по вкладам
до востребования, размещенным в банках второго
уровня и организациях, осуществляющих отдельные
виды банковских операций",
1270 23 "Начисленные доходы в виде вознаграждения по срочным
вкладам, размещенным в банках второго уровня и
организациях, осуществляющих отдельные виды
банковских операций",
1270 24 "Начисленные доходы в виде вознаграждения по
условным вкладам, размещенным в банках второго
уровня и организациях, осуществляющих отдельные
виды банковских операций",
1270 28 "Прочие начисленные доходы в виде вознаграждения",
2170 23 "Начисленные доходы в виде вознаграждения по срочным
вкладам, размещенным в банках второго уровня и
организациях, осуществляющих отдельные виды
банковских операций",
2170 24 "Начисленные доходы в виде вознаграждения по
условным вкладам, размещенным в банках второго
уровня и организациях, осуществляющих отдельные
виды банковских операций",
2170 28 "Прочие начисленные доходы в виде вознаграждения"
Кт 6110 29 "Доходы, связанные с получением вознаграждения по
вкладам до востребования",
6110 30 "Доходы, связанные с получением вознаграждения по
срочным вкладам",
6110 31 "Доходы, связанные с получением вознаграждения по
условным вкладам",
6110 34 "Прочие доходы, связанные с получением
вознаграждения".
40. При амортизации затрат по вкладам осуществляется следующая бухгалтерская запись:
Дт 7310 10 "Расходы по амортизации премии по размещенным
вкладам"
Кт 1150 12 "Премия по размещенным краткосрочным вкладам",
2040 09 "Премия по размещенным долгосрочным вкладам".
41. При амортизации дисконта (скидки) в виде ранее полученного вознаграждения по вкладам осуществляется следующая бухгалтерская запись:
Дт 1150 11 "Дисконт по размещенным краткосрочным вкладам",
2040 08 "Дисконт по размещенным долгосрочным вкладам"
Кт 6110 05 "Доходы по амортизации дисконта по размещенным
вкладам".
42. При переоценке вкладов, стоимость которых выражена в иностранной валюте, по обменному курсу валют осуществляются следующие бухгалтерские записи:
1) на сумму положительной курсовой разницы:
Дт 1150 02 "Краткосрочные вклады, размещенные в банках второго
уровня и организациях, осуществляющих отдельные
виды банковских операций, на одну ночь",
1150 03 "Краткосрочные вклады до востребования, размещенные
в банках второго уровня и организациях,
осуществляющих отдельные виды банковских операций",
1150 04 "Краткосрочные вклады, размещенные в банках второго
уровня и организациях, осуществляющих отдельные
виды банковских операций",
1150 05 "Краткосрочные условные вклады, размещенные в банках
второго уровня и организациях, осуществляющих
отдельные виды банковских операций",
1150 06 "Прочие краткосрочные вклады, размещенные в банках
второго уровня и организациях, осуществляющих
отдельные виды банковских операций",
1150 12 "Премия по размещенным краткосрочным вкладам",
1270 22 "Начисленные доходы в виде вознаграждения по вкладам
до востребования, размещенным в банках второго
уровня и организациях, осуществляющих отдельные
виды банковских операций",
1270 23 "Начисленные доходы в виде вознаграждения по срочным
вкладам, размещенным в банках второго уровня и
организациях, осуществляющих отдельные виды
банковских операций",
1270 24 "Начисленные доходы в виде вознаграждения по
условным вкладам, размещенным в банках второго
уровня и организациях, осуществляющих отдельные
виды банковских операций",
1270 28 "Прочие начисленные доходы в виде вознаграждения",
2040 01 "Долгосрочные вклады, размещенные в банках второго
уровня и организациях, осуществляющих отдельные
виды банковских операций",
2040 02 "Долгосрочные условные вклады, размещенные в банках
второго уровня и организациях, осуществляющих
отдельные виды банковских операций",
2040 03 "Прочие долгосрочные вклады, размещенные в банках
второго уровня и организациях, осуществляющих
отдельные виды банковских операций",
2040 09 "Премия по размещенным долгосрочным вкладам",
2170 23 "Начисленные доходы в виде вознаграждения по срочным
вкладам, размещенным в банках второго уровня и
организациях, осуществляющих отдельные виды
банковских операций",
2170 24 "Начисленные доходы в виде вознаграждения по
условным вкладам, размещенным в банках второго
уровня и организациях, осуществляющих отдельные
виды банковских операций",
2170 28 "Прочие начисленные доходы в виде вознаграждения"
Кт 6250 01 "Нереализованные доходы от переоценки иностранной
валюты";
и одновременно, на сумму отрицательной курсовой разницы:
Дт 7430 01 "Нереализованные расходы от переоценки иностранной
валюты"
Кт 1150 11 "Дисконт по размещенным краткосрочным вкладам",
2040 08 "Дисконт по размещенным долгосрочным вкладам";
2) на сумму отрицательной курсовой разницы:
Дт 7430 01 "Нереализованные расходы от переоценки иностранной
валюты"
Кт 1150 02 "Краткосрочные вклады, размещенные в банках второго
уровня и организациях, осуществляющих отдельные
виды банковских операций, на одну ночь",
1150 03 "Краткосрочные вклады до востребования, размещенные
в банках второго уровня и организациях,
осуществляющих отдельные виды банковских операций",
1150 04 "Краткосрочные вклады, размещенные в банках второго
уровня и организациях, осуществляющих отдельные
виды банковских операций",
1150 05 "Краткосрочные условные вклады, размещенные в банках
второго уровня и организациях, осуществляющих
отдельные виды банковских операций",
1150 06 "Прочие краткосрочные вклады, размещенные в банках
второго уровня и организациях, осуществляющих
отдельные виды банковских операций",
1150 12 "Премия по размещенным краткосрочным вкладам",
1270 22 "Начисленные доходы в виде вознаграждения по вкладам
до востребования, размещенным в банках второго
уровня и организациях, осуществляющих отдельные
виды банковских операций",
1270 23 "Начисленные доходы в виде вознаграждения по срочным
вкладам, размещенным в банках второго уровня и
организациях, осуществляющих отдельные виды
банковских операций",
1270 24 "Начисленные доходы в виде вознаграждения по
условным вкладам, размещенным в банках второго
уровня и организациях, осуществляющих отдельные
виды банковских операций",
1270 28 "Прочие начисленные доходы в виде вознаграждения",
2040 01 "Долгосрочные вклады, размещенные в банках второго
уровня и организациях, осуществляющих отдельные
виды банковских операций",
2040 02 "Долгосрочные условные вклады, размещенные в банках
второго уровня и организациях, осуществляющих
отдельные виды банковских операций",
2040 03 "Прочие долгосрочные вклады, размещенные в банках
второго уровня и организациях, осуществляющих
отдельные виды банковских операций",
2040 09 "Премия по размещенным долгосрочным вкладам",
2170 23 "Начисленные доходы в виде вознаграждения по срочным
вкладам, размещенным в банках второго уровня и
организациях, осуществляющих отдельные виды
банковских операций",
2170 24 "Начисленные доходы в виде вознаграждения по
условным вкладам, размещенным в банках второго
уровня и организациях, осуществляющих отдельные
виды банковских операций",
2170 28 "Прочие начисленные доходы в виде вознаграждения";
и одновременно:
Дт 1150 11 "Дисконт по размещенным краткосрочным вкладам",
2040 08 "Дисконт по размещенным долгосрочным вкладам"
Кт 6250 01 "Нереализованные доходы от переоценки иностранной
валюты".
43. При получении ранее начисленного вознаграждения по вкладам согласно пункту 39 настоящей Инструкции осуществляется следующая бухгалтерская запись:
Дт 1060 61 "Денежные средства (пенсионные активы) на текущем
счете (инвестиционный счет)"
Кт 1270 22 "Начисленные доходы в виде вознаграждения по вкладам
до востребования, размещенным в банках второго
уровня и организациях, осуществляющих отдельные
виды банковских операций",
1270 23 "Начисленные доходы в виде вознаграждения по срочным
вкладам, размещенным в банках второго уровня и
организациях, осуществляющих отдельные виды
банковских операций",
1270 24 "Начисленные доходы в виде вознаграждения по
условным вкладам, размещенным в банках второго
уровня и организациях, осуществляющих отдельные
виды банковских операций",
1270 28 "Прочие начисленные доходы в виде вознаграждения",
2170 23 "Начисленные доходы в виде вознаграждения по срочным
вкладам, размещенным в банках второго уровня и
организациях, осуществляющих отдельные виды
банковских операций",
2170 24 "Начисленные доходы в виде вознаграждения по
условным вкладам, размещенным в банках второго
уровня и организациях, осуществляющих отдельные
виды банковских операций",
2170 28 "Прочие начисленные доходы в виде вознаграждения".
44. При погашении основной суммы вклада осуществляется следующая бухгалтерская запись:
Кт 1060 61 "Денежные средства (пенсионные активы) на текущем
счете (инвестиционный счет)"
Дт 1150 02 "Краткосрочные вклады, размещенные в банках второго
уровня и организациях, осуществляющих отдельные
виды банковских операций, на одну ночь",
1150 03 "Краткосрочные вклады до востребования, размещенные
в банках второго уровня и организациях,
осуществляющих отдельные виды банковских операций",
1150 04 "Краткосрочные вклады, размещенные в банках второго
уровня и организациях, осуществляющих отдельные
виды банковских операций",
1150 05 "Краткосрочные условные вклады, размещенные в банках
второго уровня и организациях, осуществляющих
отдельные виды банковских операций",
1150 06 "Прочие краткосрочные вклады, размещенные в банках
второго уровня и организациях, осуществляющих
отдельные виды банковских операций",
2040 01 "Долгосрочные вклады, размещенные в банках второго
уровня и организациях, осуществляющих отдельные
виды банковских операций",
2040 02 "Долгосрочные условные вклады, размещенные в банках
второго уровня и организациях, осуществляющих
отдельные виды банковских операций",
2040 03 "Прочие долгосрочные вклады, размещенные в банках
второго уровня и организациях, осуществляющих
отдельные виды банковских операций".
45. На каждую отчетную дату Фонд проводит тест на обесценение размещенных вкладов в банках второго уровня в соответствии с требованиями международных стандартов финансовой отчетности. При наличии признаков, указывающих на возможное обесценение размещенных вкладов производится расчет убытка от обесценения.
46. При создании резервов (провизий) на покрытие убытков от обесценения по размещенным вкладам осуществляется следующая бухгалтерская запись:
Дт 7440 02 "Расходы по формированию резервов (провизий) по
размещенным вкладам"
Кт 1290 24 "Резервы (провизии) на покрытие убытков по вкладам,
размещенным в банках второго уровня и организациях,
осуществляющих отдельные виды банковских операций".
47. При уменьшении (аннулировании) сформированных резервов (провизий) на покрытие убытков от обесценения по размещенным вкладам осуществляется следующая бухгалтерская запись:
Дт 1290 24 "Резервы (провизии) на покрытие убытков по вкладам,
размещенным в банках второго уровня и организациях,
осуществляющих отдельные виды банковских операций"
Кт 6240 02 "Доходы от восстановления (аннулирования) резервов
(провизий), созданных по вкладам, размещенным в
банках второго уровня и организациях,
осуществляющих отдельные виды банковских операций".
48. При списании размещенных вкладов за счет сформированных резервов (провизий) осуществляется следующая бухгалтерская запись:
Дт 1290 24 "Резервы (провизии) на покрытие убытков по вкладам,
размещенным в банках второго уровня и организациях,
осуществляющих отдельные виды банковских операций"
Кт 1150 02 "Краткосрочные вклады, размещенные в банках второго
уровня и организациях, осуществляющих отдельные
виды банковских операций, на одну ночь",
1150 03 "Краткосрочные вклады до востребования, размещенные
в банках второго уровня и организациях,
осуществляющих отдельные виды банковских операций",
1150 04 "Краткосрочные вклады, размещенные в банках второго
уровня и организациях, осуществляющих отдельные
виды банковских операций",
1150 05 "Краткосрочные условные вклады, размещенные в банках
второго уровня и организациях, осуществляющих
отдельные виды банковских операций",
1150 06 "Прочие краткосрочные вклады, размещенные в банках
второго уровня и организациях, осуществляющих
отдельные виды банковских операций",
2040 01 "Долгосрочные вклады, размещенные в банках второго
уровня и организациях, осуществляющих отдельные
виды банковских операций",
2040 02 "Долгосрочные условные вклады, размещенные в банках
второго уровня и организациях, осуществляющих
отдельные виды банковских операций",
2040 03 "Прочие долгосрочные вклады, размещенные в банках
второго уровня и организациях, осуществляющих
отдельные виды банковских операций".
49. При возмещении стоимости вкладов, списанных за счет резервов (провизий), осуществляется следующая бухгалтерская запись:
Дт 1060 61 "Денежные средства (пенсионные активы) на текущем
счете (инвестиционный счет)"
Кт 6240 02 "Доходы от восстановления (аннулирования) резервов
(провизий), созданных по вкладам, размещенным в
банках второго уровня и организациях,
осуществляющих отдельные виды банковских операций".
50. В случае принятия решения о возмещении Фондом убытков от обесценения вкладов осуществляется следующая бухгалтерская запись:
Дт 1280 10 "Прочая дебиторская задолженность"
Кт 6240 02 "Доходы от восстановления (аннулирования) резервов
(провизий), созданных по вкладам, размещенным в
банках второго уровня и организациях,
осуществляющих отдельные виды банковских операций".
51. При возмещении Фондом убытков от обесценения вкладов осуществляется следующая бухгалтерская запись:
Дт 1060 61 "Денежные средства (пенсионные активы) на текущем
счете (инвестиционный счет)"
Кт 1280 10 "Прочая дебиторская задолженность".
52. На каждую отчетную дату Фонд проводит тест на обесценение дебиторской задолженности по возмещению убытков от обесценения вкладов в соответствии с требованиями международных стандартов финансовой отчетности.

Глава 6. Бухгалтерский учет переклассификации
приобретенных долговых и долевых ценных бумаг по категориям

53. При переводе долговых ценных бумаг из категорий "ценные бумаги, имеющиеся в наличии для продажи" и "ценные бумаги, предназначенные для торговли" в категорию "ценные бумаги, удерживаемые до погашения" после начисления вознаграждения, амортизации премии или дисконта (скидки), переоценки по справедливой стоимости переклассифицируемых долговых ценных бумаг согласно пунктам с 10 по 12 настоящей Инструкции, осуществляются следующие бухгалтерские записи:
на номинальную стоимость долговых ценных бумаг:
Дт 1030 01 "Краткосрочные инвестиции, удерживаемые до
погашения",
2020 01 "Долгосрочные инвестиции, удерживаемые до погашения"
Кт 1120 01 "Финансовые активы, предназначенные для торговли",
1140 01 "Краткосрочные финансовые инвестиции, имеющиеся в
наличии для продажи",
2030 01 "Долгосрочные финансовые инвестиции, имеющиеся в
наличии для продажи";
на сумму начисленного вознаграждения по долговым ценным бумагам:
Дт 1270 01 "Начисленные доходы в виде вознаграждения по
приобретенным ценным бумагам" (лицевой счет ценных
бумаг, удерживаемых до погашения),
1270 04 "Вознаграждение, начисленное предыдущими держателями
по ценным бумагам" (лицевой счет ценных бумаг,
удерживаемых до погашения),
2170 01 "Начисленные доходы в виде вознаграждения по
приобретенным ценным бумагам" (лицевой счет ценных
бумаг, удерживаемых до погашения),
2170 03 "Вознаграждение, начисленное предыдущими держателями
по ценным бумагам" (лицевой счет ценных бумаг,
удерживаемых до погашения)
Кт 1270 01 "Начисленные доходы в виде вознаграждения по
приобретенным ценным бумагам" (лицевой счет ценных
бумаг, имеющихся в наличии для продажи),
1270 01 "Начисленные доходы в виде вознаграждения по
приобретенным ценным бумагам" (лицевой счет ценных
бумаг, предназначенных для торговли),
1270 04 "Вознаграждение, начисленное предыдущими держателями
по ценным бумагам" (лицевой счет ценных бумаг,
предназначенных для торговли),
1270 04 "Вознаграждение, начисленное предыдущими держателями
по ценным бумагам" (лицевой счет ценных бумаг,
имеющихся в наличии для продажи),
2170 01 "Начисленные доходы в виде вознаграждения по
приобретенным ценным бумагам" (лицевой счет ценных
бумаг, имеющихся в наличии для продажи),
2170 03 "Вознаграждение, начисленное предыдущими держателями
по ценным бумагам" (лицевой счет ценных бумаг,
имеющихся в наличии для продажи);
на сумму несамортизированной премии:
Дт 1130 03 "Премия по приобретенным краткосрочным инвестициям,
удерживаемым до погашения",
2020 03 "Премия по приобретенным долгосрочным инвестициям,
удерживаемым до погашения"
Кт 1120 03 "Премия по приобретенным финансовым активам,
предназначенным для торговли",
1140 03 "Премия по приобретенным финансовым инвестициям,
имеющимся в наличии для продажи",
2030 03 "Премия по приобретенным долгосрочным финансовым
инвестициям, имеющимся в наличии для продажи";
на сумму несамортизированного дисконта (скидки):
Дт 1120 02 "Дисконт по приобретенным финансовым активам,
предназначенным для торговли",
1140 02 "Дисконт по приобретенным финансовым инвестициям,
имеющимся в наличии для продажи",
2030 02 "Дисконт по приобретенным долгосрочным финансовым
инвестициям, имеющимся в наличии для продажи"
Кт 1130 02 "Дисконт по приобретенным краткосрочным инвестициям,
удерживаемым до погашения",
2020 02 "Дисконт по приобретенным долгосрочным инвестициям,
удерживаемым до погашения";
на сумму положительной переоценки долговых ценных бумаг по справедливой стоимости:
Дт 1130 02 "Дисконт по приобретенным краткосрочным инвестициям,
удерживаемым до погашения",
1130 03 "Премия по приобретенным краткосрочным инвестициям,
удерживаемым до погашения",
2020 02 "Дисконт по приобретенным долгосрочным инвестициям,
удерживаемым до погашения",
2020 03 "Премия по приобретенным долгосрочным инвестициям,
удерживаемым до погашения"
Кт 1120 04 "Положительная корректировка справедливой стоимости
финансовых активов, предназначенных для торговли",
1140 04 "Положительная корректировка справедливой стоимости
финансовых инвестиций, имеющихся в наличии для
продажи",
2030 04 "Положительная корректировка справедливой стоимости
долгосрочных финансовых инвестиций, имеющихся в
наличии для продажи";
на сумму отрицательной переоценки долговых ценных бумаг по справедливой стоимости:
Дт 1120 05 "Отрицательная корректировка справедливой стоимости
финансовых активов, предназначенных для торговли",
1140 05 "Отрицательная корректировка справедливой стоимости
финансовых инвестиций, имеющихся в наличии для
продажи",
2030 05 "Отрицательная корректировка справедливой стоимости
долгосрочных финансовых инвестиций, имеющихся в
наличии для продажи"
Кт 1130 02 "Дисконт по приобретенным краткосрочным инвестициям,
удерживаемым до погашения",
1130 03 "Премия по приобретенным краткосрочным инвестициям,
удерживаемым до погашения",
2020 02 "Дисконт по приобретенным долгосрочным инвестициям,
удерживаемым до погашения",
2020 03 "Премия по приобретенным долгосрочным инвестициям,
удерживаемым до погашения".
54. При переводе долговых и долевых ценных бумаг из категории "ценные бумаги, предназначенные для торговли" и долговых ценных бумаг из категории "ценные бумаги, удерживаемые до погашения" в категорию "ценные бумаги, имеющиеся в наличии для продажи" после начисления вознаграждения, амортизации премии или дисконта (скидки), переоценки по справедливой стоимости переклассифицируемых ценных бумаг, предназначенных для торговли, согласно пунктам с 10 по 12 и 19 настоящей Инструкции и/или начисления вознаграждения, амортизации премии или дисконта (скидки) по ценным бумагам, удерживаемым до погашения, согласно пунктам 23 и 24 настоящей Инструкции, осуществляются следующие бухгалтерские записи:
на номинальную стоимость долговых ценных бумаг и учетную стоимость долевых ценных бумаг:
Дт 1140 01 "Краткосрочные финансовые инвестиции, имеющиеся
в наличии для продажи",
2030 01 "Долгосрочные финансовые инвестиции, имеющиеся
в наличии для продажи"
Кт 1030 01 "Краткосрочные инвестиции, удерживаемые до
погашения",
1120 01 "Финансовые активы, предназначенные для торговли",
2020 01 "Долгосрочные инвестиции, удерживаемые
до погашения";
на сумму начисленного вознаграждения по долговым ценным бумагам:
Дт 1270 01 "Начисленные доходы в виде вознаграждения по
приобретенным ценным бумагам" (лицевой счет ценных
бумаг, имеющихся в наличии для продажи),
1270 04 "Вознаграждение, начисленное предыдущими держателями
по ценным бумагам" (лицевой счет ценных бумаг,
имеющихся в наличии для продажи),
2170 01 "Начисленные доходы в виде вознаграждения по
приобретенным ценным бумагам" (лицевой счет ценных
бумаг, имеющихся в наличии для продажи),
2170 03 "Вознаграждение, начисленное предыдущими держателями
по ценным бумагам" (лицевой счет ценных бумаг,
имеющихся в наличии для продажи)
Кт 1270 01 "Начисленные доходы в виде вознаграждения по
приобретенным ценным бумагам" (лицевой счет ценных
бумаг, удерживаемых до погашения),
1270 04 "Вознаграждение, начисленное предыдущими держателями
по ценным бумагам" (лицевой счет ценных бумаг,
удерживаемых до погашения),
1270 04 "Вознаграждение, начисленное предыдущими держателями
по ценным бумагам" (лицевой счет ценных бумаг,
предназначенных для торговли),
2170 01 "Начисленные доходы в виде вознаграждения по
приобретенным ценным бумагам" (лицевой счет ценных
бумаг, удерживаемых до погашения),
2170 01 "Начисленные доходы в виде вознаграждения по
приобретенным ценным бумагам" (лицевой счет ценных
бумаг, предназначенных для торговли),
2170 03 "Вознаграждение, начисленное предыдущими держателями
по ценным бумагам" (лицевой счет ценных бумаг,
удерживаемых до погашения);
на сумму несамортизированной премии:
Дт 1140 03 "Премия по приобретенным финансовым инвестициям,
имеющимся в наличии для продажи",
2030 03 "Премия по приобретенным долгосрочным финансовым
инвестициям, имеющимся в наличии для продажи"
Кт 1120 03 "Премия по приобретенным финансовым активам,
предназначенным для торговли",
1130 03 "Премия по приобретенным краткосрочным инвестициям,
удерживаемым до погашения",
2020 03 "Премия по приобретенным долгосрочным инвестициям,
удерживаемым до погашения";
на сумму несамортизированного дисконта (скидки):
Дт 1120 02 "Дисконт по приобретенным финансовым активам,
предназначенным для торговли",
1130 02 "Дисконт по приобретенным краткосрочным инвестициям,
удерживаемым до погашения",
2020 02 "Дисконт по приобретенным долгосрочным инвестициям,
удерживаемым до погашения"
Кт 1140 02 "Дисконт по приобретенным финансовым инвестициям,
имеющимся в наличии для продажи",
2030 02 "Дисконт по приобретенным долгосрочным финансовым
инвестициям, имеющимся в наличии для продажи";
на сумму положительной переоценки долговых и долевых ценных бумаг по справедливой стоимости:
Дт 1140 04 "Положительная корректировка справедливой стоимости
финансовых инвестиций, имеющихся в наличии для
продажи",
2030 04 "Положительная корректировка справедливой стоимости
долгосрочных финансовых инвестиций, имеющихся в
наличии для продажи"
Кт 1120 04 "Положительная корректировка справедливой стоимости
финансовых активов, предназначенных для торговли";
на сумму отрицательной переоценки долговых и долевых ценных бумаг по справедливой стоимости:
Дт 1120 05 "Отрицательная корректировка справедливой стоимости
финансовых активов, предназначенных для торговли"
Кт 1140 05 "Отрицательная корректировка справедливой стоимости
финансовых инвестиций, имеющихся в наличии для
продажи",
2030 05 "Отрицательная корректировка справедливой стоимости
долгосрочных финансовых инвестиций, имеющихся в
наличии для продажи".

Глава 7. Бухгалтерский учет операций по размещению
пенсионных активов в аффинированные драгоценные металлы

55. При размещении пенсионных активов в аффинированные драгоценные металлы осуществляется следующая бухгалтерская запись по текущему Фиксингу Лондонской Ассоциации рынка драгоценных металлов:
Дт 1150 07 "Аффинированные драгоценные металлы",
1150 09 "Аффинированные драгоценные металлы, размещенные
на металлических счетах",
2040 04 "Аффинированные драгоценные металлы"
Кт 1060 61 "Денежные средства (пенсионные активы) на текущем
счете (инвестиционный счет)";
на сумму затрат по сделке:
Дт 1150 07 "Аффинированные драгоценные металлы",
1150 09 "Аффинированные драгоценные металлы, размещенные
на металлических счетах",
2040 04 "Аффинированные драгоценные металлы"
Кт 1060 61 "Денежные средства (пенсионные активы) на текущем
счете (инвестиционный счет)".
56. При переоценке приобретенных аффинированных драгоценных металлов по справедливой стоимости осуществляются следующие бухгалтерские записи:
если справедливая стоимость аффинированных драгоценных металлов выше их учетной стоимости:
Дт 1150 07 "Аффинированные драгоценные металлы",
1150 09 "Аффинированные драгоценные металлы, размещенные
на металлических счетах",
2040 04 "Аффинированные драгоценные металлы"
Кт 6280 03 "Нереализованные доходы от переоценки аффинированных
драгоценных металлов";
если учетная стоимость аффинированных драгоценных металлов выше их справедливой стоимости:

Дт 7470 04 "Нереализованные расходы от переоценки
аффинированных драгоценных металлов"
Кт 1150 07 "Аффинированные драгоценные металлы",
1150 09 "Аффинированные драгоценные металлы, размещенные
на металлических счетах",
2040 04 "Аффинированные драгоценные металлы".
57. При продаже приобретенных аффинированных драгоценных металлов после переоценки аффинированных драгоценных металлов по справедливой стоимости согласно пункту 56 настоящей Инструкции осуществляются следующие бухгалтерские записи:
на сумму заключенной сделки по продаже аффинированных драгоценных металлов:
Дт 1060 61 "Денежные средства (пенсионные активы) на текущем
счете (инвестиционный счет)"
Кт 1150 07 "Аффинированные драгоценные металлы",
1150 09 "Аффинированные драгоценные металлы, размещенные
на металлических счетах",
2040 04 "Аффинированные драгоценные металлы";
в случае превышения суммы заключенной сделки по продаже аффинированных драгоценных металлов, над их учетной стоимостью, на сумму разницы:
Дт 1060 61 "Денежные средства (пенсионные активы) на текущем
счете (инвестиционный счет)"
Кт 6280 01 "Доход от покупки-продажи аффинированных драгоценных
металлов";
в случае превышения учетной стоимости аффинированных драгоценных металлов над суммой заключенной сделки по их продаже, на сумму разницы:
Дт 7470 01 "Расходы по покупке-продаже аффинированных
драгоценных металлов"
Кт 1150 07 "Аффинированные драгоценные металлы",
1150 09 "Аффинированные драгоценные металлы, размещенные
на металлических счетах",
2040 04 "Аффинированные драгоценные металлы".

Глава 8. Бухгалтерский учет операций обратного РЕПО

58. При совершении операции обратного РЕПО с пенсионными активами (при предоставлении денег в обмен на ценные бумаги) на сумму сделки осуществляются следующие бухгалтерские записи:
Дт 1150 01 "Операции "обратное РЕПО" с ценными бумагами"
Кт 1060 61 "Денежные средства (пенсионные активы) на текущем
счете (инвестиционный счет)";
одновременно,
Приход 8970 "Счет "депо" (с открытием отдельного субсчета для
учета номинальной стоимости ценных бумаг,
приобретенных за счет пенсионных активов Фонда,
полученных по операции обратного РЕПО).
59. При начислении вознаграждения в период операции обратного РЕПО осуществляется следующая бухгалтерская запись:
Дт 1270 02 "Начисленные доходы в виде вознаграждения по
операциям "обратное РЕПО" с ценными бумагами"
Кт 6110 04 "Доходы, связанные с получением вознаграждения по
операциям "обратное РЕПО" с ценными бумагам".
60. При передаче ранее полученных ценных бумаг по операции обратного РЕПО на сумму начисленного вознаграждения по сделке обратного РЕПО и сумму закрытия сделки обратного РЕПО (сумма закрытия сделки, установленная на момент заключения данной сделки) осуществляются следующие бухгалтерские записи:
Дт 1060 61 "Денежные средства (пенсионные активы) на текущем
счете (инвестиционный счет)"
Кт 1270 02 "Начисленные доходы в виде вознаграждения по
операциям "обратное РЕПО" с ценными бумагами",
1150 01 "Операции "обратное РЕПО" с ценными бумагами";
и одновременно,
Расход 8970 "Счет депо" (с открытием отдельного субсчета для
учета номинальной стоимости ценных бумаг,
приобретенных за счет пенсионных активов Фонда,
полученных по операции обратного РЕПО).

Глава 9. Бухгалтерский учет операций с производными
инструментами

1. Учет операций с форвардом

61. При осуществлении операции с производным инструментом, где покупатель/продавец берет на себя обязательство по истечении определенного срока купить/продать базовый актив на согласованных условиях в будущем (далее - форвард) осуществляется следующая бухгалтерская запись:
Дт 8300 01 "Условные требования по покупке финансовых активов"
Кт 8600 01 "Условные обязательства по продаже финансовых
активов".
62. При переоценке форварда по справедливой стоимости с периодичностью, установленной учетной политикой Фонда, осуществляются следующие бухгалтерские записи:
1) на сумму положительного изменения справедливой стоимости форварда:
Дт 1280 03 "Требования по сделке форвард"
Кт 6290 02 "Нереализованный доход от переоценки сделки форвард
по ценным бумагам",
6290 03 "Нереализованный доход от переоценки сделки форвард
по иностранной валюте",
6290 04 "Нереализованный доход от переоценки сделки форвард
по аффинированным драгоценным металлам";
2) на сумму отрицательного изменения справедливой стоимости форварда:
Дт 7480 02 "Нереализованный расход от переоценки сделки форвард
по ценным бумагам",
7480 03 "Нереализованный расход от переоценки сделки форвард
по иностранной валюте",
7480 04 "Нереализованный расход от переоценки сделки форвард
по аффинированным драгоценным металлам"
Кт 3390 02 "Обязательства по сделке форвард";
3) на сумму числящейся положительной/отрицательной корректировки справедливой стоимости форварда:
Дт 3390 02 "Обязательства по сделке форвард";
Кт 1280 03 "Требования по сделке форвард".
63. На дату закрытия открытой позиции и/или исполнения форварда осуществляются следующие бухгалтерские записи:
1) при перечислении денег Фондом в случае расчетов на нетто основе:
Дт 3390 02 "Обязательства по сделке форвард"
Кт 1060 61 "Денежные средства (пенсионные активы) на текущем
счете (инвестиционный счет)";
2) при получении денег от контрпартнера в случае расчетов на нетто основе:
Дт 1060 61 "Денежные средства (пенсионные активы) на текущем
счете (инвестиционный счет)"
Кт 1280 03 "Требования по сделке форвард";
3) при приобретении базового актива в соответствии с условиями форварда:
на стоимость приобретенного актива:
Дт 1120 "Краткосрочные финансовые активы, предназначенные для
торговли",
1130 "Краткосрочные инвестиции, удерживаемые до погашения",
1140 "Краткосрочные финансовые инвестиции, имеющиеся
в наличии для продажи",
1150 "Прочие краткосрочные финансовые инвестиции",
2020 "Долгосрочные инвестиции, удерживаемые до погашения",
2030 "Долгосрочные финансовые инвестиции, имеющиеся в
наличии для продажи",
2040 "Прочие долгосрочные финансовые инвестиции",
3390 02 "Обязательства по сделке форвард"
Кт 1060 61 "Денежные средства (пенсионные активы) на текущем
счете (инвестиционный счет)",
1280 03 "Требования по сделке форвард";
4) при продаже базового актива в соответствии с условиями форварда:
на стоимость продаваемого актива:
Дт 1060 61 "Денежные средства (пенсионные активы) на текущем
счете (инвестиционный счет)",
3390 02 "Обязательства по сделке форвард"
Кт 1120 "Краткосрочные финансовые активы, предназначенные
для торговли",
1130 "Краткосрочные инвестиции, удерживаемые до
погашения",
1140 "Краткосрочные финансовые инвестиции, имеющиеся
в наличии для продажи",
1150 "Прочие краткосрочные финансовые инвестиции",
1280 03 "Требования по сделке форвард",
2020 "Долгосрочные инвестиции, удерживаемые до
погашения",
2030 "Долгосрочные финансовые инвестиции, имеющиеся в
наличии для продажи",
2040 "Прочие долгосрочные финансовые инвестиции";
5) на сумму реализованных доходов от переоценки форварда на покупку/продажу базового актива:
Дт 6290 02 "Нереализованный доход от переоценки сделки форвард
по ценным бумагам",
6290 03 "Нереализованный доход от переоценки сделки форвард
по иностранной валюте",
6290 04 "Нереализованный доход от переоценки сделки форвард
по аффинированным драгоценным металлам"
Кт 6290 10 "Доходы по сделкам форвард",
7480 02 "Нереализованный расход от переоценки сделки форвард
по ценным бумагам",
7480 03 "Нереализованный расход от переоценки сделки форвард
по иностранной валюте",
7480 04 "Нереализованный расход от переоценки сделки форвард
по аффинированным драгоценным металлам";
6) на сумму реализованных расходов от переоценки форварда на покупку/продажу ценных бумаг:
Дт 6290 02 "Нереализованный доход от переоценки сделки форвард
по ценным бумагам",
6290 03 "Нереализованный доход от переоценки сделки форвард
по иностранной валюте",
6290 04 "Нереализованный доход от переоценки сделки форвард
по аффинированным драгоценным металлам",
7480 10 "Расходы по сделкам форвард"
Кт 7480 02 "Нереализованный расход от переоценки сделки форвард
по ценным бумагам",
7480 03 "Нереализованный расход от переоценки сделки форвард
по иностранной валюте",
7480 04 "Нереализованный расход от переоценки сделки форвард
по аффинированным драгоценным металлам";
7) на сумму условных требований и условных обязательств в соответствии с условиями форварда:
Дт 8600 01 "Условные обязательства по продаже финансовых
активов"
Кт 8300 01 "Условные требования по покупке финансовых активов".

2. Учет операций с фьючерсом

64. При осуществлении операции с производным инструментом, где покупатель/продавец берет на себя обязательство по истечении определенного срока купить/продать базовый актив в соответствии с установленными на организованном рынке стандартными условиями (далее - фьючерс) осуществляются следующие бухгалтерские записи:
на сумму условных требований и обязательств по покупке фьючерса:
Дт 8300 02 "Условные требования по покупке финансовых
фьючерсов"
Кт 8600 02 "Условные обязательства по покупке финансовых
фьючерсов";
на сумму условных требований и обязательств по продаже фьючерса:
Дт 8300 03 "Условные требования по продаже финансовых
фьючерсов"
Кт 8600 03 "Условные обязательства по продаже финансовых
фьючерсов".
65. При выплате маржи по фьючерсу осуществляется следующая бухгалтерская запись:
Дт 1610 02 "Расчеты с брокерами"
Кт 1060 61 "Денежные средства (пенсионные активы) на текущем
счете (инвестиционный счет)".
66. При оплате комиссии брокеру за заключение фьючерса осуществляется следующая бухгалтерская запись:
Дт 7470 82 "Комиссионные расходы за услуги по брокерской и
дилерской деятельности"
Кт 1060 61 "Денежные средства (пенсионные активы) на текущем
счете (инвестиционный счет)".
67. При переоценке фьючерса по справедливой стоимости с периодичностью, установленной учетной политикой Фонда, осуществляются следующие бухгалтерские записи:
1) на сумму положительного изменения справедливой стоимости фьючерса:
Дт 1280 02 "Требования по сделке фьючерс"
Кт 6290 01 "Нереализованный доход от переоценки сделки
фьючерс";
2) на сумму отрицательного изменения справедливой стоимости фьючерса:
Дт 7480 01 "Нереализованный расход от переоценки сделки
фьючерс"
Кт 3390 01 "Обязательства по сделке фьючерс";
3) на сумму числящейся положительной/отрицательной корректировки справедливой стоимости фьючерса:
Дт 3390 01 "Обязательства по сделке фьючерс";
Кт 1280 02 "Требования по сделке фьючерс".
68. При выплате дополнительной маржи по фьючерсу или списании допустимой суммы числящейся маржи по фьючерсу осуществляются следующие бухгалтерские записи:
1) на сумму маржи, дополнительно выплаченной Фондом:
Дт 1610 02 "Расчеты с брокерами"
Кт 1060 61 "Денежные средства (пенсионные активы) на текущем
счете (инвестиционный счет)";
2) при списании допустимой числящейся маржи:
Дт 1060 61 "Денежные средства (пенсионные активы) на текущем
счете (инвестиционный счет)"
Кт 1610 02 "Расчеты с брокерами".
69. На дату закрытия открытой позиции фьючерса, в случае погашения стоимости фьючерса (закрытие открытой позиции) деньгами на нетто основе осуществляются следующие бухгалтерские записи:
при погашении Фондом фьючерса на нетто основе:
Дт 3390 01 "Обязательства по сделке фьючерс"
Кт 1610 02 "Расчеты с брокерами";
при погашении контрпартнером фьючерса на нетто основе:
Дт 1610 02 "Расчеты с брокерами"
Кт 1280 02 "Требования по сделке фьючерс";
на сумму реализованных доходов от переоценки фьючерса:
Дт 6290 01 "Нереализованный доход от переоценки сделки фьючерс"
Кт 7480 01 "Нереализованный расход от переоценки сделки
фьючерс",
6290 09 "Доходы по сделкам фьючерс";
на сумму реализованных расходов от переоценки фьючерса:
Дт 6290 01 "Нереализованный доход от переоценки сделки
фьючерс",
7480 09 "Расходы по сделкам фьючерс"
Кт 7480 01 "Нереализованный расход от переоценки сделки
фьючерс";
на сумму условных требований и обязательств по покупке фьючерса:
Дт 8600 02 "Условные обязательства по покупке финансовых
фьючерсов"
Кт 8300 02 "Условные требования по покупке финансовых
фьючерсов";
на сумму условных требований и обязательств по продаже фьючерса:
Дт 8600 03 "Условные обязательства по продаже финансовых
фьючерсов"
Кт 8300 03 "Условные требования по продаже финансовых
фьючерсов".

3. Учет операций с опционом

70. При осуществлении операции с производным инструментом, в соответствии с которым одна сторона покупает у другой стороны право купить или продать базовый актив по оговоренной цене на согласованных условиях в будущем (далее - приобретенный опцион) "колл"/"пут" осуществляются следующие бухгалтерские записи:
1) на сумму условных требований:
Дт 8300 06 "Приобретенные сделки опцион - "колл",
8300 07 "Приобретенные сделки опцион - "пут"
Кт 8600 06 "Приобретенные сделки опцион "колл" - контрсчет",
8600 07 "Приобретенные сделки опцион "пут" - контрсчет";
2) на сумму выплаченной премии по приобретенному опциону "колл"/"пут":
Дт 1280 04 "Требования по сделке опцион"
Кт 1060 61 "Денежные средства (пенсионные активы) на текущем
счете (инвестиционный счет)".
71. При переоценке приобретенного опциона "колл"/"пут" по справедливой стоимости с периодичностью, установленной учетной политикой Фонда, а также на дату закрытия опциона, осуществляются следующие бухгалтерские записи:
1) на сумму положительного изменения справедливой стоимости приобретенного опциона:
Дт 1280 04 "Требования по сделке опцион"
Кт 6290 05 "Нереализованный доход от переоценки сделки опцион";
2) на сумму отрицательного изменения справедливой стоимости приобретенного опциона:
Дт 7480 05 "Нереализованный расход от переоценки сделки опцион"
Кт 1280 04 "Требования по сделке опцион".
72. На дату закрытия открытой позиции или исполнения приобретенного опциона "колл"/"пут" осуществляются следующие бухгалтерские записи:
1) на сумму условных требований и условных обязательств по условиям приобретенного опциона "колл"/"пут":
Дт 8600 06 "Приобретенные сделки опцион "колл" - контрсчет",
8600 07 "Приобретенные сделки опцион "пут" - контрсчет"
Кт 8300 06 "Приобретенные сделки опцион - "колл",
8300 07 "Приобретенные сделки опцион - "пут";
2) при погашении контрпартнером стоимости приобретенного опциона "колл"/"пут" (закрытие открытой позиции) деньгами:
Дт 1060 61 "Денежные средства (пенсионные активы) на текущем
счете (инвестиционный счет)"
Кт 1280 04 "Требования по сделке опцион";
3) при приобретении базового актива в соответствии с условиями приобретенного опциона "колл":
на стоимость приобретенных активов:
Дт 1120 Краткосрочные финансовые активы, предназначенные для
торговли,
1130 Краткосрочные инвестиции, удерживаемые до погашения,
1140 Краткосрочные финансовые инвестиции, имеющиеся
в наличии для продажи,
1150 Прочие краткосрочные финансовые инвестиции,
2020 Долгосрочные инвестиции, удерживаемые до погашения,
2030 Долгосрочные финансовые инвестиции, имеющиеся в наличии
для продажи,
2040 Прочие долгосрочные финансовые инвестиции
Кт 1280 04 "Требования по сделке опцион",
1060 61 "Денежные средства (пенсионные активы) на текущем
счете (инвестиционный счет)";
4) при продаже базового актива в соответствии с условиями приобретенного опциона "пут":
на стоимость продаваемых активов:
Дт 1060 61 "Денежные средства (пенсионные активы) на текущем
счете (инвестиционный счет)"
Кт 1280 04 "Требования по сделке опцион",
1120 "Краткосрочные финансовые активы, предназначенные
для торговли",
1130 "Краткосрочные инвестиции, удерживаемые до
погашения",
1140 "Краткосрочные финансовые инвестиции, имеющиеся
в наличии для продажи",
1150 "Прочие краткосрочные финансовые инвестиции",
2020 "Долгосрочные инвестиции, удерживаемые до
погашения",
2030 "Долгосрочные финансовые инвестиции, имеющиеся в
наличии для продажи",
2040 "Прочие долгосрочные финансовые инвестиции";
5) на сумму реализованных доходов по приобретенному опциону "колл"/"пут":
Дт 6290 05 "Нереализованный доход от переоценки сделки опцион"
Кт 6290 11 "Доходы по сделкам опцион",
7480 05 "Нереализованный расход от переоценки сделки
опцион";
6) на сумму реализованных расходов по приобретенному опциону "колл"/"пут":
Дт 6290 05 "Нереализованный доход от переоценки сделки опцион",
7480 11 "Расходы по сделкам опцион"
Кт 7480 05 "Нереализованный расход от переоценки сделки
опцион".
73. При осуществлении операции с производным инструментом, в соответствии с которым одна сторона продает другой стороне право купить или продать базовый актив по оговоренной цене на согласованных условиях в будущем (далее - проданный опцион) "колл"/"пут" осуществляются следующие бухгалтерские записи:
Дт 8300 08 "Проданные сделки опцион "пут" - контрсчет",
8300 09 "Проданные сделки опцион "колл" - контрсчет"
Кт 8600 08 "Проданные сделки опцион "пут",
8600 09 "Проданные сделки опцион "колл";
на сумму полученной премии:
Дт 1060 61 "Денежные средства (пенсионные активы) на текущем
счете (инвестиционный счет)"
Кт 3390 03 "Обязательства по сделке опцион".
74. При переоценке проданного опциона "колл"/"пут" по справедливой стоимости с периодичностью, установленной учетной политикой Фонда, а также на дату закрытия опциона, осуществляются следующие бухгалтерские записи:
1) на сумму положительного изменения справедливой стоимости проданного опциона "колл"/"пут":
Дт 3390 03 "Обязательства по сделке опцион"
Кт 6290 05 "Нереализованный доход от переоценки сделки опцион";
2) на сумму отрицательного изменения справедливой стоимости проданного опциона "колл"/"пут":
Дт 7480 05 "Нереализованный расход от переоценки сделки опцион"
Кт 3390 03 "Обязательства по сделке опцион".
75. На дату закрытия открытой позиции или исполнения проданного опциона "колл"/"пут" осуществляются следующие бухгалтерские записи:
1) на сумму условных требований и условных обязательств в соответствии с условиями проданного опциона "колл"/"пут":
Дт 8600 08 "Проданные сделки опцион "пут",
8600 09 "Проданные сделки опцион "колл"
Кт 8300 08 "Проданные сделки опцион "пут" - контрсчет",
8300 09 "Проданные сделки опцион "колл" - контрсчет";
2) при погашении контрпартнером стоимости проданного опциона "колл"/"пут" (закрытие открытой позиции):
Дт 3390 03 "Обязательства по сделке опцион"
Кт 1060 61 "Денежные средства (пенсионные активы) на текущем
счете (инвестиционный счет)";
3) при продаже базового актива в соответствии с условиями проданного опциона "пут":
на стоимость продаваемых активов:
Дт 1060 61 "Денежные средства (пенсионные активы) на текущем
счете (инвестиционный счет)",
3390 03 "Обязательства по сделке опцион"
Кт 1120 "Краткосрочные финансовые активы, предназначенные
для торговли",
1130 "Краткосрочные инвестиции, удерживаемые до
погашения",
1140 "Краткосрочные финансовые инвестиции, имеющиеся
в наличии для продажи",
1150 "Прочие краткосрочные финансовые инвестиции",
2020 "Долгосрочные инвестиции, удерживаемые до
погашения",
2030 "Долгосрочные финансовые инвестиции, имеющиеся в
наличии для продажи",
2040 "Прочие долгосрочные финансовые инвестиции";
4) при приобретении базового актива в соответствии с условиями проданного опциона "колл":
на стоимость приобретенных активов:
Дт 1120 "Краткосрочные финансовые активы, предназначенные
для торговли",
1130 "Краткосрочные инвестиции, удерживаемые до
погашения",
1140 "Краткосрочные финансовые инвестиции, имеющиеся
в наличии для продажи",
1150 "Прочие краткосрочные финансовые инвестиции",
2020 "Долгосрочные инвестиции, удерживаемые до
погашения",
2030 "Долгосрочные финансовые инвестиции, имеющиеся в
наличии для продажи",
2040 "Прочие долгосрочные финансовые инвестиции",
3390 03 "Обязательства по сделке опцион"
Кт 1060 61 "Денежные средства (пенсионные активы) на текущем
счете (инвестиционный счет)";
5) на сумму реализованных доходов по проданному опциону "колл"/"пут":
Дт 6290 05 "Нереализованный доход от переоценки сделки опцион"
Кт 6290 11 "Доходы по сделкам опцион",
7480 05 "Нереализованный расход от переоценки сделки
опцион";
6) на сумму реализованных расходов по проданному опциону "колл"/"пут":
Дт 6290 05 "Нереализованный доход от переоценки сделки опцион",
7480 11 "Расходы по сделкам опцион"
Кт 7480 05 "Нереализованный расход от переоценки сделки
опцион".

4. Учет операций с валютным свопом

76. При осуществлении операции с производным инструментом, в соответствии с которым заключается соглашение об обмене одной валюты на другую валюту в течение заранее оговоренного срока (далее - валютный своп) осуществляется следующая бухгалтерская запись:
Дт 1280 06 "Требования по сделке своп"
Кт 3390 05 "Обязательства по сделке своп",
и одновременно, на внебалансовом учете отражаются на сумму условных требований и обязательств по обратному обмену валютами:
Дт 8300 12 "Условные требования по прочим производным
финансовым инструментам"
Кт 8600 12 "Условные обязательства по прочим производным
финансовым инструментам".
77. На дату валютирования валютного свопа осуществляются следующие бухгалтерские записи:
на сумму получаемой валюты:
Дт 1060 61 "Денежные средства (пенсионные активы) на текущем
счете (инвестиционный счет)"
Кт 1280 06 "Требования по сделке своп";
на сумму перечисляемой валюты:
Дт 3390 05 "Обязательства по сделке своп"
Кт 1060 61 "Денежные средства (пенсионные активы) на текущем
счете (инвестиционный счет)".
78. При переоценке валютного свопа по справедливой стоимости с периодичностью, установленной учетной политикой Фонда, осуществляются следующие бухгалтерские записи:
на сумму положительного изменения справедливой стоимости:
Дт 1280 06 "Требования по сделке своп"
Кт 6290 07 "Нереализованный доход от переоценки сделки своп";
на сумму отрицательного изменения справедливой стоимости:
Дт 7480 07 "Нереализованный расход от переоценки сделки своп"
Кт 3390 05 "Обязательства по сделке своп";
и одновременно на сумму числящейся положительной/отрицательной переоценки:
Дт 3390 05 "Обязательства по сделке своп"
Кт 1280 06 "Требования по сделке своп".
79. На дату валютирования по закрытию валютного свопа осуществляются следующие бухгалтерские записи:
на сумму условных требований и обязательств:
Дт 8600 12 "Условные обязательства по прочим производным
финансовым инструментам"
Кт 8300 12 "Условные требования по прочим производным
финансовым инструментам";
на сумму обмениваемой валюты:
при положительной стоимости валютного свопа:
Дт 1060 61 "Денежные средства (пенсионные активы) на текущем
счете (инвестиционный счет)"
Кт 1060 61 "Денежные средства (пенсионные активы) на текущем
счете (инвестиционный счет)",
1280 06 "Требования по сделке своп";
при отрицательной стоимости валютного свопа:
Дт 1060 61 "Денежные средства (пенсионные активы) на текущем
счете (инвестиционный счет)",
3390 05 "Обязательства по сделке своп"
Кт 1060 61 "Денежные средства (пенсионные активы) на текущем
счете (инвестиционный счет)".

5. Учет операций с процентным свопом

80. При осуществлении операции с производным инструментом, в соответствии с которым стороны обмениваются регулярными процентными платежами с применением фиксированной и плавающей ставок процента (далее - процентный своп) осуществляются следующие бухгалтерские записи:
в случае если по условиям процентного свопа выплаты предусмотрены по плавающей процентной ставке, но суммы получают по фиксированной процентной ставке:
Дт 8300 04 "Фиксированный процентный своп"
Кт 8300 05 "Плавающий процентный своп";
в случае если по условиям процентного свопа выплаты предусмотрены по фиксированной процентной ставке, но суммы получают по плавающей процентной ставке:
Дт 8300 05 "Плавающий процентный своп"
Кт 8300 04 "Фиксированный процентный своп".
81. При начислении доходов и расходов в виде вознаграждения по процентному свопу осуществляются следующие бухгалтерские записи:
на сумму доходов:
Дт 1280 06 "Требования по сделке своп"
Кт 6110 34 "Прочие доходы, связанные с получением
вознаграждения";
на сумму расходов:
Дт 7310 25 "Прочие расходы, связанные с выплатой
вознаграждения"
Кт 3390 05 "Обязательства по сделке своп".
82. При переоценке процентного свопа по справедливой стоимости с периодичностью, установленной учетной политикой Фонда, осуществляются следующие бухгалтерские записи:
на сумму положительной разницы:
Дт 1280 06 "Требования по сделке своп"
Кт 6290 07 "Нереализованный доход от переоценки сделки своп";
на сумму отрицательной разницы:
Дт 7480 07 "Нереализованный расход от переоценки сделки своп"
Кт 3390 05 "Обязательства по сделке своп";
и одновременно, на сумму числящейся положительной/отрицательной переоценки:
Дт 3390 05 "Обязательства по сделке своп"
Кт 1280 06 "Требования по сделке своп".
83. На дату проведения периодических платежей после переоценки процентного свопа по справедливой стоимости согласно пункту 82 настоящей Инструкции осуществляются следующие бухгалтерские записи:
на сумму полученного вознаграждения:
Дт 1060 61 "Денежные средства (пенсионные активы) на текущем
счете (инвестиционный счет)"
Кт 1280 06 "Требования по сделке своп";
на сумму выплаченного вознаграждения:
Дт 3390 05 "Обязательства по сделке своп"
Кт 1060 61 "Денежные средства (пенсионные активы) на текущем
счете (инвестиционный счет)".
84. На дату закрытия открытой позиции или закрытия процентного свопа осуществляются следующие бухгалтерские записи:
на сумму условных требований и обязательств по покупке процентного свопа:
Дт 8300 04 "Фиксированный процентный своп"
Кт 8300 05 "Плавающий процентный своп";
на сумму условных требований и обязательств по продаже процентного свопа:
Дт 8300 05 "Плавающий процентный своп"
Кт 8300 04 "Фиксированный процентный своп".

Глава 10. Бухгалтерский учет операций по формированию
инвестиционного дохода и комиссионных вознаграждений

85. При формировании инвестиционного дохода осуществляются следующие бухгалтерские записи:
на сумму имеющихся доходов:
Дт 6110 01 "Доходы, связанные с получением вознаграждения по
приобретенным ценным бумагам",
6110 03 "Доходы, связанные с амортизацией дисконта по
приобретенным ценным бумагам",
6110 04 "Доходы, связанные с получением вознаграждения по
операциям "обратное РЕПО" с ценными бумагами",
6110 05 "Доходы по амортизации дисконта по размещенным
вкладам",
6110 29 "Доходы, связанные с получением вознаграждения по
вкладам до востребования",
6110 30 "Доходы, связанные с получением вознаграждения по
срочным вкладам",
6110 31 "Доходы, связанные с получением вознаграждения по
условным вкладам",
6110 34 "Прочие доходы, связанные с получением
вознаграждения",
6150 01 "Нереализованные доходы от изменения стоимости
ценных бумаг, предназначенных для торговли",
6240 01 "Доходы от восстановления (аннулирования) резервов
(провизий), созданных по ценным бумагам",
6240 02 "Доходы от восстановления (аннулирования) резервов
(провизий), созданных по вкладам, размещенным в
банках второго уровня и организациях,
осуществляющих отдельные виды банковских операций",
6250 01 "Нереализованные доходы от переоценки иностранной
валюты",
6280 01 "Доход от покупки-продажи аффинированных драгоценных
металлов",
6280 03 "Нереализованные доходы от переоценки аффинированных
драгоценных металлов",
6280 09 "Доходы от покупки-продажи ценных бумаг"
Кт 5610 "Итоговая прибыль (итоговый убыток)";
на сумму имеющихся расходов:
Дт 5610 "Итоговая прибыль (итоговый убыток)"
Кт 6280 01 "Доход от покупки-продажи аффинированных драгоценных
металлов",
7310 02 "Расходы, связанные с амортизацией премии по
приобретенным ценным бумагам",
7430 01 "Нереализованные расходы от переоценки иностранной
валюты",
7440 01 "Расходы по формированию резервов (провизий) по
ценным бумагам",
7440 02 "Расходы по формированию резервов (провизий) по
размещенным вкладам",
7470 03 "Нереализованные расходы от изменения стоимости
ценных бумаг, предназначенных для торговли",
7470 04 "Нереализованные расходы от переоценки
аффинированных драгоценных металлов",
7470 10 "Расходы от покупки-продажи ценных бумаг",
7470 27 "Прочие комиссионные расходы".
86. При зачислении чистого инвестиционного дохода на индивидуальные пенсионные счета вкладчиков (получателей) осуществляются следующие бухгалтерские записи:
при наличии кредитового остатка по счету 5610 "Итоговая прибыль (итоговый убыток)":
Дт 5610 "Итоговая прибыль (итоговый убыток)"
Кт 3390 65 "Пенсионные накопления на индивидуальных пенсионных
счетах";
при наличии дебетового остатка по счету 5610 "Итоговая прибыль (итоговый убыток)":
Дт 3390 65 "Пенсионные накопления на индивидуальных пенсионных
счетах"
Кт 5610 "Итоговая прибыль (итоговый убыток)".
87. На сумму причитающегося Фонду комиссионного вознаграждения от пенсионных активов осуществляется следующая бухгалтерская запись:
Дт 7470 27 "Прочие комиссионные расходы"
Кт 3380 62 "Начисленные комиссионные вознаграждения от
пенсионных активов".
88. При начислении причитающегося Фонду комиссионного вознаграждения от инвестиционного дохода осуществляются следующие бухгалтерские записи:
на сумму в пределах ранее начисленного отрицательного значения комиссионного вознаграждения:
Дт 7470 27 "Прочие комиссионные расходы"
Кт 1280 10 "Прочая дебиторская задолженность";
на сумму, превышающую ранее начисленное отрицательное значение комиссионного вознаграждения:
Дт 7470 27 "Прочие комиссионные расходы"
Кт 3380 61 "Начисленные комиссионные вознаграждения от
инвестиционного дохода".
89. При возникновении отрицательного значения инвестиционного дохода, приведшего к отрицательному значению комиссионного вознаграждения, причитающегося Фонду, осуществляются следующие бухгалтерские записи:
на сумму в пределах ранее начисленного, но не оплаченного комиссионного вознаграждения:
Дт 3380 61 "Начисленные комиссионные вознаграждения от
инвестиционного дохода"
Кт 7470 27 "Прочие комиссионные расходы";
на сумму, превышающую ранее начисленное, но не оплаченное комиссионное вознаграждение:
Дт 1280 10 "Прочая дебиторская задолженность"
Кт 7470 27 "Прочие комиссионные расходы".

Қазақстан Республикасының жинақтаушы зейнетақы қорлары зейнетақы активтерімен жүзеге асыратын операциялардың бухгалтерлік есебін жүргізу жөніндегі нұсқаулықты бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2008 жылғы 28 қарашадағы N 99 Қаулысы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2008 жылғы 29 желтоқсанда Нормативтік құқықтық кесімдерді мемлекеттік тіркеудің тізіліміне N 5432 болып енгізілді. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2011 жылғы 1 шілдедегі № 69 Қаулысымен.

Күші жойылды - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 2011.07.01 № 69(алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Қаулысымен.

Қазақстан Республикасының жинақтаушы зейнетақы қорлары зейнетақы активтерімен жүзеге асыратын операциялардың бухгалтерлік есебін жетілдіру мақсатында Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің Басқармасы ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:
1. Қоса беріліп отырған Қазақстан Республикасының жинақтаушы зейнетақы қорлары зейнетақы активтерімен жүзеге асыратын операциялардың бухгалтерлік есебін жүргізу жөніндегі нұсқаулық бекітілсін.
2. Осы қаулы Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуден өткен күннен бастап он төрт күн өткеннен кейін қолданысқа енгізіледі.
3. Осы қаулы қолданысқа енгізілген күннен бастап:
1) Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Басқармасының "Қазақстан Республикасының жинақтаушы зейнетақы қорлары зейнетақы активтерімен жүзеге асыратын операциялардың бухгалтерлік есебін жүргізу жөніндегі нұсқаулықты бекіту туралы" 2006 жылғы 27 қазандағы N 107 қаулысының (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде N 4458 тіркелген);
2) Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Басқармасының "Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Басқармасының "Қазақстан Республикасының жинақтаушы зейнетақы қорлары зейнетақы активтерімен жүзеге асыратын операциялардың бухгалтерлік есебін жүргізу жөніндегі нұсқаулықты бекіту туралы" 2006 жылғы 27 қазандағы N 107 қаулысына толықтырулар мен өзгерістер енгізу туралы" 2007 жылғы 27 тамыздағы N 96 қаулысының (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде N 4957 тіркелген) күші жойылды деп танылсын.
4. Бухгалтерлік есеп департаменті (Шалғымбаева Н.Т.):
1) Заң департаментімен (Шәріпов С.Б.) бірлесіп осы қаулыны Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуден өткізу шараларын қабылдасын;
2) осы қаулы Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуден өткен күннен бастап он күндік мерзімде оны Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі орталық аппаратының мүдделі бөлімшелеріне, аумақтық филиалдарына, Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігіне, жинақтаушы зейнетақы қорларына және "Қазақстан қаржыгерлерінің қауымдастығы" заңды тұлғалар бірлестігіне жіберсін.
5. Осы қаулының орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Төрағасының орынбасары Д.Т. Ақышевқа жүктелсін.

Ұлттық Банк
Төрағасы Ә. Сәйденов

Қазақстан Республикасы
Ұлттық Банкі Басқармасының
2008 жылғы 28 қарашадағы
N 99 қаулысымен бекітілген

Қазақстан Республикасының жинақтаушы зейнетақы қорлары зейнетақы активтерімен жүзеге асыратын операциялардың бухгалтерлік есебін жүргізу жөніндегі нұсқаулық 1-тарау. Жалпы ережелер

1. Осы Нұсқаулық "Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі туралы" 1995 жылғы 30 наурыздағы, "Қазақстан Республикасында зейнетақымен қамсыздандыру туралы" 1997 жылғы 20 маусымдағы, "Бухгалтерлік есеп пен қаржылық есептілік туралы" 2007 жылғы 28 ақпандағы Қазақстан Республикасының Заңдарына, Қазақстан Республикасының өзге де нормативтік құқықтық актілеріне, халықаралық қаржылық есептілік стандарттарына сәйкес әзірленді және Қазақстан Республикасының жинақтаушы зейнетақы қорлары (бұдан әрі – Қор) зейнетақы активтерімен жүзеге асыратын операциялардың бухгалтерлік есебін жүргізуді жан-жақты көрсетеді.
2. Осы Нұсқаулықта "Қазақстан Республикасында зейнетақымен қамсыздандыру туралы" 1997 жылғы 20 маусымдағы, "Бухгалтерлік есеп пен қаржылық есептілік туралы" 2007 жылғы 28 ақпандағы Қазақстан Республикасының Заңдарында, Қазақстан Республикасының өзге де нормативтік құқықтық актілерінде және халықаралық қаржылық есептілік стандарттарында көзделген ұғымдар пайдаланылады.
3. Осы Нұсқаулықтың талаптарына және Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есеп пен қаржылық есептілік туралы заңнамасына қайшы келмейтін қосымша бухгалтерлік жазбалар жасауға жол беріледі.

2-тарау. Осы Нұсқаулықта қолданылатын негізгі ұғымдар

4. Осы Нұсқаулықта мынадай ұғымдар пайдаланылады:
1) борыштық бағалы қағаздар – олардың иеленушісінің шығарылым талаптарымен белгіленген мөлшерде және мерзімде эмитенттен негізгі борыштың сомасын алу құқығын куәландыратын бағалы қағаздар;
2) есепке алу құны – сыйақы шегеріліп, бухгалтерлік баланста актив немесе міндеттеме сол бойынша көрсетілген құн;
3) мәміле бойынша шығындар – бұл қаржы активін немесе қаржылық міндеттеме сатып алу, шығару немесе сату үшін міндетті шарт болып табылатын оларды сатып алуға, шығаруға немесе әкетуге тікелей байланысты қосымша шығыстар;
4) Лондон Қымбат металдар нарығы қауымдастығының фиксингі – Лондон Қымбат металдар нарығы қауымдастығы белгілеген тазартылған қымбат металдардың құны. Лондон Қымбат металдар нарығы қауымдастығының фиксингі 1 троя унциясы үшін америкалық доллармен көрсетіледі;
5) сыйлықақы немесе дисконт (жеңілдік) амортизациясы – бұл есептегі сыйлықақы немесе дисконт (жеңілдік) сомасын біртіндеп ұйымның кірістеріне немесе шығыстарына жатқызу;
дисконт (жеңілдік) – борыштық бағалы қағазды сатып алу құны (есептелген сыйақыны қоспағанда) мен оның номиналдық құнының арасында туындайтын, инвестор (сатып алушы) үшін болашақ кезеңдердің кірістерін құрайтын теріс айырманың сомасы;
сыйлықақы – борыштық бағалы қағазды сатып алу құны (есептелген сыйақыны қоспағанда) мен оның номиналдық құнының арасында туындайтын, инвестор (сатып алушы) үшін болашақ кезеңдердің шығыстарын құрайтын оң айырманың сомасы;
6) үлестік бағалы қағаздар – ұйымның таза активтердегі (міндеттемелерді шегергендегі активтер) үлес құқығын куәландыратын бағалы қағаздар. Осы Нұсқаулықтың мақсатында борыштық бағалы қағаздарға акциялар, акцияларға депозитарлық жазбалар, инвестициялық пай қорларының пайлары және халықаралық қаржылық есептілік стандарттарына сәйкес борыштық бағалы қағаздардың анықтамасына түсетін басқа бағалы қағаздар.

3-тарау. Зейнетақы жарналарын алу және жинақталған зейнетақы қаражаттарын төлеу жөніндегі операциялардың бухгалтерлік есебі

5. Қор төлем құжаттарының және алдыңғы жұмыс күні үшін солардың пайдасына "Мемлекеттік зейнетақы төлеу орталығы" республикалық мемлекеттік қазынашылық кәсіпорнынан алынған міндетті зейнетақы жарналары мен өсімпұлдар аударылатын жеке тұлғалардың тізімдері негізінде тиісті шоттардың дебеті (бұдан әрі – Дт) және кредиті бойынша (бұдан әрі – Кт) мынадай бухгалтерлік жазбаларды жүзеге асырады:
Дт 1060 61 "Ағымдағы шоттағы (инвестициялық шот) ақша қаражаттары
(зейнетақы активтері)"
Кт 3390 65 "Жеке зейнетақы шоттарындағы жинақталған зейнетақы
қаражаттары".
6. Қате есептелген зейнетақы жарналарының және өзге түсімдердің сомасына мынадай бухгалтерлік жазба жүзеге асырылады:
Дт 1060 61 "Ағымдағы шоттағы (инвестициялық шот) ақша қаражаттары
(зейнетақы активтері)"
Кт 3390 64 "Қате есептелген зейнетақы жарналары сомасын қайтару
бойынша міндеттемелер".
7. Қате есептелген зейнетақы жарналары және өзге түсімдер ақшаны жөнелтушіге қайтарылған кезде, мынадай бухгалтерлік жазба жүзеге асырылады:
Дт 3390 64 "Қате есептелген зейнетақы жарналары сомасын қайтару
бойынша міндеттемелер"
Кт 1060 61 "Ағымдағы шоттағы (инвестициялық шот) ақша қаражаттары
(зейнетақы активтері)".
8. Басқа Қорлар мен сақтандыру ұйымдарына жинақталған зейнетақы қаражаттарын төлеген және аударған кезде мынадай бухгалтерлік жазбалар жүзеге асырылады:
инвестициялық шоттан төлем шотына аударымның сомасына:
Дт 1060 62 "Ағымдағы шоттағы (төлем шоты) ақша қаражаттары
(зейнетақы активтері)"
Кт 1060 61 "Ағымдағы шоттағы (инвестициялық шот) ақша қаражаттары
(зейнетақы активтері)";
салымшы (алушы) алдындағы міндеттемелер сомасына:
Дт 3390 65 "Жеке зейнетақы шоттарындағы жинақталған зейнетақы
қаражаттары"
Кт 3390 61 "Жинақталған зейнетақы қаражаттарын төлеу бойынша
міндеттемелер",
3390 62 "Жинақталған зейнетақы қаражаттарын басқа
жинақтаушы зейнетақы қорларына аудару бойынша
міндеттемелер",
3390 63 "Жинақталған зейнетақы қаражаттарын сақтандыру ұйымдарына
аудару бойынша міндеттемелер";
нақты төлем кезінде:
Дт 3390 61 "Жинақталған зейнетақы қаражаттарын төлеу бойынша
міндеттемелер",
3390 62 "Жинақталған зейнетақы қаражаттарын басқа жинақтаушы
зейнетақы қорларына аудару бойынша міндеттемелер",
3390 63 "Жинақталған зейнетақы қаражаттарын сақтандыру ұйымдарына
аудару бойынша міндеттемелер"
Кт 1060 62 "Ағымдағы шоттағы (төлем шоты) ақша қаражаттары
(зейнетақы активтері)",
3120 "Жеке табыс салығы".

4-тарау. Зейнетақы активтерін бағалы қағаздарға орналастыру бойынша операциялардың бухгалтерлік есебі 1. Саудаға арналған және сату үшін қолда бар сатып алынған борыштық бағалы қағаздарды есепке алу

9. "Саудаға арналған бағалы қағаздар" және "сату үшін қолда бар бағалы қағаздар" санаттарына жіктелген борыштық бағалы қағаздарды сатып алған кезде (мәміле бойынша шығындар кіретін сатып алу құнына) мынадай бухгалтерлік жазбалар жүзеге асырылады:
сатып алынған борыштық бағалы қағаздардың таза құнына (олардың номиналдық құнынан аспайтын сомаға):
Дт 1120 01 "Саудаға арналған қаржы активтері",
1140 01 "Сату үшін қолда бар қысқа мерзімді қаржылық
инвестициялар",
2030 01 "Сату үшін қолда бар ұзақ мерзімді қаржылық
инвестициялар"
Кт 1060 61 "Ағымдағы шоттағы (инвестициялық шот) ақша қаражаттары
(зейнетақы активтері)";
сыйлықақы, сондай-ақ мәміле бойынша шығындар сомасына:
Дт 1120 03 "Саудаға арналған, сатып алынған қаржы активтері бойынша
сыйлықақы",
1140 03 "Сату үшін қолда бар, сатып алынған қаржылық
инвестициялар бойынша сыйлықақы",
2030 03 "Сату үшін қолда бар, сатып алынған ұзақ мерзімді
қаржылық инвестициялар бойынша сыйлықақы"
Кт 1060 61 "Ағымдағы шоттағы (инвестициялық шот) ақша қаражаттары
(зейнетақы активтері)";
дисконт (жеңілдік) сомасына:
Дт 1120 01 "Саудаға арналған қысқа мерзімді қаржы активтері",
1140 01 "Сату үшін қолда бар, сатып алынған қаржылық
инвестициялар бойынша сыйлықақы",
2030 01 "Сату үшін қолда бар ұзақ мерзімді қаржылық
инвестициялар"
Кт 1120 02 "Саудаға арналған, сатып алынған қаржы активтері бойынша
дисконт",
1140 02 "Сату үшін қолда бар, сатып алынған қаржылық
инвестициялар бойынша дисконт",
2030 02 "Сату үшін қолда бар, сатып алынған ұзақ мерзімді
қаржылық инвестициялар бойынша дисконт";
алдыңғы ұстаушы есептеген сыйақы сомасына:
Дт 1270 04 "Бағалы қағаздар бойынша бұрынғы ұстаушылар есептеген
сыйақы",
2170 03 "Бағалы қағаздар бойынша бұрынғы ұстаушылар есептеген
сыйақы"
Кт 1060 61 "Ағымдағы шоттағы (инвестициялық шот) ақша қаражаттары
(зейнетақы активтері)".
10. Саудаға арналған және сату үшін қолда бар сатып алынған сатып алынған борыштық бағалы қағаздар бойынша сыйақы есептеген кезде, есептелген сыйақы ставкасының сомасына мынадай бухгалтерлік жазба жүзеге асырылады:
Дт 1270 01 "Сатып алынған бағалы қағаздар бойынша сыйақы түрінде
есептелген кірістер",
2170 01 "Сатып алынған бағалы қағаздар бойынша сыйақы түрінде
есептелген кірістер"
Кт 6110 01 "Сатып алынған бағалы қағаздар бойынша сыйақы алуға
байланысты кірістер".
11. Саудаға арналған және сату үшін қолда бар сатып алынған борыштық бағалы қағаздар бойынша сыйлықақы немесе дисконт (жеңілдік) амортизациясы кезінде мынадай бухгалтерлік жазбалар жүзеге асырылады:
сыйлықақы амортизациясының сомасына:
Дт 7310 02 "Сатып алынған бағалы қағаздар бойынша сыйлықақы
амортизациясына байланысты шығыстар"
Кт 1120 03 "Саудаға арналған, сатып алынған қаржы активтері бойынша
сыйлықақы",
1140 03 "Сату үшін қолда бар, сатып алынған қаржылық
инвестициялар бойынша сыйлықақы",
2030 03 "Сату үшін қолда бар, сатып алынған ұзақ мерзімді
қаржылық инвестициялар бойынша сыйлықақы";
дисконт (жеңілдік) амортизациясының сомасына:
Дт 1120 02 "Саудаға арналған, сатып алынған қаржы активтері бойынша
дисконт",
1140 02 "Сату үшін қолда бар, сатып алынған қаржылық
инвестициялар бойынша дисконт",
2030 02 "Сату үшін қолда бар, сатып алынған ұзақ мерзімді
қаржылық инвестициялар бойынша дисконт"
Кт 6110 03 "Сатып алынған бағалы қағаздар бойынша дисконт
амортизациясына байланысты кірістер".
12. Осы Нұсқаулықтың 10 және 11-тармақтарына сәйкес сыйақы және сыйлықақы немесе дисконт (жеңілдік) амортизациясы есептелгеннен кейін, Қордың есеп саясаты белгілеген кезеңділікпен саудаға арналған және сату үшін қолда бар сатып алынған борыштық бағалы қағаздар әділ құны бойынша қайта бағаланады және мынадай бухгалтерлік жазбалар жүзеге асырылады:
егер саудаға арналған және сату үшін қолда бар борыштық бағалы қағаздардың әділ құны оларды есепке алу құнынан жоғары болса:
Дт 1120 04 "Саудаға арналған қаржы активтерінің әділ құнын оң
түзету",
1140 04 "Сату үшін қолда бар қаржылық инвестициялардың әділ
құнын оң түзету",
2030 04 "Сату үшін қолда бар ұзақ мерзімді қаржылық
инвестициялардың әділ құнын оң түзету"
Кт 6150 01 "Саудаға арналған бағалы қағаздар құнының өзгеруінен
іске асырылмаған кірістер";
егер саудаға арналған және сату үшін қолда бар борыштық бағалы қағаздарды есепке алу құны олардың әділ құнынан жоғары болса:
Дт 7470 03 "Саудаға арналған бағалы қағаздардың құнын өзгертуден
болған іске асырылмаған шығыстар"
Кт 1120 05 "Саудаға арналған қаржы активтерінің әділ құнын теріс
түзету",
1140 05 "Сату үшін қолда бар қаржылық инвестициялардың әділ
құнын теріс түзету",
2030 05 "Сату үшін қолда бар ұзақ мерзімді қаржылық
инвестициялардың әділ құнын теріс түзету";
саудаға арналған және сату үшін қолда бар борыштық бағалы қағаздардың есептегі әділ құнын оң және теріс түзету сомасына:
Дт 1120 05 "Саудаға арналған қаржы активтерінің әділ құнын теріс
түзету",
1140 05 "Сату үшін қолда бар қаржылық инвестициялардың әділ
құнын теріс түзету",
2030 05 "Сату үшін қолда бар ұзақ мерзімді қаржылық
инвестициялардың әділ құнын теріс түзету"
Кт 1120 04 "Саудаға арналған қаржы активтерінің әділ құнын оң
түзету",
1140 04 "Сату үшін қолда бар қаржылық инвестициялардың әділ
құнын оң түзету",
2030 04 "Сату үшін қолда бар ұзақ мерзімді қаржылық
инвестициялардың әділ құнын оң түзету".
13. Құны шетел валютасымен көрсетілген саудаға арналған және сату үшін қолда бар борыштық бағалы қағаздарды валюталардың айырбастау бағамы бойынша қайта бағалаған кезде мынадай бухгалтерлік жазбалар жүзеге асырылады:
1) оң бағам айырмасының сомасына:
Дт 1120 01 "Саудаға арналған қысқа мерзімді қаржы активтері",
1120 03 "Саудаға арналған, сатып алынған қаржы активтері бойынша
сыйлықақы",
1120 04 "Саудаға арналған қаржы активтерінің әділ құнын оң
түзету",
1140 01 "Сату үшін қолда бар қысқа мерзімді қаржылық
инвестициялар",
1140 03 "Сату үшін қолда бар, сатып алынған қаржылық
инвестициялар бойынша сыйлықақы",
1140 04 "Сату үшін қолда бар қаржылық инвестициялардың әділ
құнын оң түзету",
1270 01 "Сатып алынған бағалы қағаздар бойынша сыйақы түрінде
есептелген кірістер",
1270 04 "Бағалы қағаздар бойынша бұрынғы ұстаушылар есептеген
сыйақы",
2030 01 "Сату үшін қолда бар ұзақ мерзімді қаржылық
инвестициялар",
2030 03 "Сату үшін қолда бар, сатып алынған ұзақ мерзімді
қаржылық инвестициялар бойынша сыйлықақы",
2030 04 "Сату үшін қолда бар ұзақ мерзімді қаржылық
инвестициялардың әділ құнын оң түзету",
2170 01 "Сатып алынған бағалы қағаздар бойынша сыйақы түрінде
есептелген кірістер",
2170 03 "Бағалы қағаздар бойынша бұрынғы ұстаушылар есептеген
сыйақы"
Кт 6250 01 "Шетел валютасын қайта бағалаудан іске асырылмаған
кірістер";
және бір мезгілде, теріс бағам айырмасының сомасына:
Дт 7430 01 "Шетел валютасын қайта бағалаудан болған іске
асырылмаған шығыстар"
Кт 1120 02 "Саудаға арналған, сатып алынған қаржы активтері бойынша
дисконт",
1120 05 "Саудаға арналған қаржы активтерінің әділ құнын теріс
түзету",
1140 02 "Сату үшін қолда бар, сатып алынған қаржылық
инвестициялар бойынша дисконт",
1140 05 "Сату үшін қолда бар қаржылық инвестициялардың әділ
құнын теріс түзету",
2030 02 "Сату үшін қолда бар, сатып алынған ұзақ мерзімді
қаржылық инвестициялар бойынша дисконт",
2030 05 "Сату үшін қолда бар ұзақ мерзімді қаржылық
инвестициялардың әділ құнын теріс түзету";
2) теріс бағам айырмасының сомасына:Дт 7430 01 "Шетел валютасын қайта бағалаудан болған іске
асырылмаған шығыстар"
Кт 1120 01 "Саудаға арналған қысқа мерзімді қаржы активтері",
1120 03 "Саудаға арналған, сатып алынған қаржы активтері
бойынша сыйлықақы",
1120 04 "Саудаға арналған қаржы активтерінің әділ құнын оң
түзету",
1140 01 "Сату үшін қолда бар қысқа мерзімді қаржылық
инвестициялар",
1140 03 "Сату үшін қолда бар, сатып алынған қаржылық
инвестициялар бойынша сыйлықақы",
1140 04 "Сату үшін қолда бар қаржылық инвестициялардың әділ
құнын оң түзету",
1270 01 "Сатып алынған бағалы қағаздар бойынша сыйақы түрінде
есептелген кірістер",
1270 04 "Бағалы қағаздар бойынша бұрынғы ұстаушылар есептеген
сыйақы",
2030 01 "Сату үшін қолда бар ұзақ мерзімді қаржылық
инвестициялар",
2030 03 "Сату үшін қолда бар, сатып алынған ұзақ мерзімді
қаржылық инвестициялар бойынша сыйлықақы",
2030 04 "Сату үшін қолда бар ұзақ мерзімді қаржылық
инвестициялардың әділ құнын оң түзету",
2170 01 "Сатып алынған бағалы қағаздар бойынша сыйақы түрінде
есептелген кірістер",
2170 03 "Бағалы қағаздар бойынша бұрынғы ұстаушылар есептеген
сыйақы";
және бір мезгілде, оң бағам айырмасының сомасына:
Дт 1120 02 "Саудаға арналған, сатып алынған қаржы активтері бойынша
дисконт",
1120 05 "Саудаға арналған қаржы активтерінің әділ құнын теріс
түзету",
1140 02 "Сату үшін қолда бар, сатып алынған қаржылық
инвестициялар бойынша дисконт",
1140 05 "Сату үшін қолда бар қаржылық инвестициялардың әділ
құнын теріс түзету",
2030 02 "Сату үшін қолда бар, сатып алынған ұзақ мерзімді
қаржылық инвестициялар бойынша дисконт",
2030 05 "Сату үшін қолда бар ұзақ мерзімді қаржылық
инвестициялардың әділ құнын теріс түзету"
Кт 6250 01 "Шетел валютасын қайта бағалаудан іске асырылмаған
кірістер".
14. Осы Нұсқаулықтың 10-тармағына сәйкес сыйақы есептегеннен кейін, эмитент саудаға арналған және сату үшін қолда бар сатып алынған борыштық бағалы қағаздар бойынша есептелген сыйақыны өтеген кезде мынадай бухгалтерлік жазба жүзеге асырылады:
Дт 1060 61 "Ағымдағы шоттағы (инвестициялық шот) ақша қаражаттары
(зейнетақы активтері)"
Кт 1270 01 "Сатып алынған бағалы қағаздар бойынша сыйақы түрінде
есептелген кірістер",
1270 04 "Бағалы қағаздар бойынша бұрынғы ұстаушылар есептеген
сыйақы",
2170 01 "Сатып алынған бағалы қағаздар бойынша сыйақы түрінде
есептелген кірістер",
2170 03 "Бағалы қағаздар бойынша бұрынғы ұстаушылар есептеген
сыйақы".
15. Осы Нұсқаулықтың 10–12 аралығындағы тармақтарына сәйкес, саудаға арналған және сату үшін қолда бар сатып алынған борыштық бағалы қағаздарды сатқан кезде сыйақы, сыйлықақы немесе дисконт (жеңілдік) амортизациясы есептелгеннен кейін және сатып алынған борыштық бағалы қағаздар әділ құны бойынша қайта бағаланғаннан кейін, мынадай бухгалтерлік жазбалар жүзеге асырылады:
саудаға арналған және сату үшін қолда бар борыштық бағалы қағаздар бойынша амортизацияланбаған сыйлықақы сомасына:
Дт 1120 01 "Саудаға арналған қысқа мерзімді қаржы активтері",
1140 01 "Сату үшін қолда бар қысқа мерзімді қаржылық
инвестициялар",
2030 01 "Сату үшін қолда бар ұзақ мерзімді қаржылық
инвестициялар"
Кт 1120 03 "Саудаға арналған, сатып алынған қаржы активтері бойынша
сыйлықақы",
1140 03 "Сату үшін қолда бар, сатып алынған қаржылық
инвестициялар бойынша сыйлықақы",
2030 03 "Сату үшін қолда бар, сатып алынған ұзақ мерзімді
қаржылық инвестициялар бойынша сыйлықақы";
саудаға арналған және сату үшін қолда бар борыштық бағалы қағаздар бойынша амортизацияланбаған дисконт (жеңілдік) сомасына:
Дт 1120 02 "Саудаға арналған, сатып алынған қаржы активтері бойынша
дисконт",
1140 02 "Сату үшін қолда бар, сатып алынған қаржылық
инвестициялар бойынша дисконт",
2030 02 "Сату үшін қолда бар, сатып алынған ұзақ мерзімді
қаржылық инвестициялар бойынша дисконт"
Кт 1120 01 "Саудаға арналған қысқа мерзімді қаржы активтері",
1140 01 "Сату үшін қолда бар қысқа мерзімді қаржылық
инвестициялар",
2030 01 "Сату үшін қолда бар ұзақ мерзімді қаржылық
инвестициялар";
саудаға арналған және сату үшін қолда бар борыштық бағалы қағаздарды әділ құны бойынша жинақталған оң қайта бағалау сомасына:
Дт 1120 01 "Саудаға арналған қысқа мерзімді қаржы активтері",
1140 01 "Сату үшін қолда бар қысқа мерзімді қаржылық
инвестициялар",
2030 01 "Сату үшін қолда бар ұзақ мерзімді қаржылық
инвестициялар"
Кт 1120 04 "Саудаға арналған қаржы активтерінің әділ құнын оң
түзету",
1140 04 "Сату үшін қолда бар қаржылық инвестициялардың әділ
құнын оң түзету",
2030 04 "Сату үшін қолда бар ұзақ мерзімді қаржылық
инвестициялардың әділ құнын оң түзету";
саудаға арналған және сату үшін қолда бар борыштық бағалы қағаздарды әділ құны бойынша жинақталған теріс қайта бағалау сомасына:
Дт 1120 05 "Саудаға арналған қаржы активтерінің әділ құнын теріс
түзету",
1140 05 "Сату үшін қолда бар қаржылық инвестициялардың әділ
құнын теріс түзету",
2030 05 "Сату үшін қолда бар ұзақ мерзімді қаржылық
инвестициялардың әділ құнын теріс түзету"
Кт 1120 01 "Саудаға арналған қысқа мерзімді қаржы активтері",
1140 01 "Сату үшін қолда бар қысқа мерзімді қаржылық
инвестициялар",
2030 01 "Сату үшін қолда бар ұзақ мерзімді қаржылық
инвестициялар";
саудаға арналған және сату үшін қолда бар борыштық бағалы қағаздарды сату бойынша жасалған мәміленің сомасына:
Дт 1060 61 "Ағымдағы шоттағы (инвестициялық шот) ақша қаражаттары
(зейнетақы активтері)"
Кт 1120 01 "Саудаға арналған қысқа мерзімді қаржы активтері",
1140 01 "Сату үшін қолда бар қысқа мерзімді қаржылық
инвестициялар",
1270 01 "Сатып алынған бағалы қағаздар бойынша сыйақы түрінде
есептелген кірістер",
1270 04 "Бағалы қағаздар бойынша бұрынғы ұстаушылар есептеген
сыйақы",
2030 01 "Сату үшін қолда бар ұзақ мерзімді қаржылық
инвестициялар",
2170 01 "Сатып алынған бағалы қағаздар бойынша сыйақы түрінде
есептелген кірістер",
2170 03 "Бағалы қағаздар бойынша бұрынғы ұстаушылар есептеген
сыйақы";
саудаға арналған және сату үшін қолда бар борыштық бағалы қағаздарды сату бойынша жасалған мәміленің сомасы оларды есепке алу құнынан асқан жағдайда, айырманың сомасына:
Дт 1060 61 "Ағымдағы шоттағы (инвестициялық шот) ақша қаражаттары
(зейнетақы активтері)"
Кт 6280 09 "Бағалы қағаздарды сатып алудан-сатудан кірістер";
саудаға арналған және сату үшін қолда бар борыштық бағалы қағаздарды есепке алу құны оларды сату бойынша жасалған мәміленің сомасынан асқан жағдайда, айырманың сомасына:
Дт 7470 10 "Бағалы қағаздарды сатып алу-сатудан болған шығыстар"
Кт 1120 01 "Саудаға арналған қысқа мерзімді қаржы активтері",
1140 01 "Сату үшін қолда бар қысқа мерзімді қаржылық
инвестициялар",
2030 01 "Сату үшін қолда бар ұзақ мерзімді қаржылық
инвестициялар".
16. Осы Нұсқаулықтың 10–12 аралығындағы тармақтарына сәйкес, эмитент саудаға арналған және сату үшін қолда бар борыштық бағалы қағаздарды өтеген кезде сыйақы, сыйлықақы немесе дисконт (жеңілдік) амортизациясы есептелгеннен кейін және сатып алынған борыштық бағалы қағаздар әділ құны бойынша қайта бағаланғаннан кейін, эмитенттен түскен ақша сомасына мынадай бухгалтерлік жазба жүзеге асырылады:
Дт 1060 61 "Ағымдағы шоттағы (инвестициялық шот) ақша қаражаттары
(зейнетақы активтері)"
Кт 1120 01 "Саудаға арналған қаржы активтері",
1140 01 "Сату үшін қолда бар қысқа мерзімді қаржылық
инвестициялар",
1270 01 "Сатып алынған бағалы қағаздар бойынша сыйақы түрінде
есептелген кірістер",
1270 04 "Бағалы қағаздар бойынша бұрынғы ұстаушылар есептеген
сыйақы",
2030 01 "Сату үшін қолда бар ұзақ мерзімді қаржылық
инвестициялар",
2170 01 "Сатып алынған бағалы қағаздар бойынша сыйақы түрінде
есептелген кірістер",
2170 03 "Бағалы қағаздар бойынша бұрынғы ұстаушылар есептеген
сыйақы".

2. Саудаға арналған және сату үшін қолда бар сатып алынған үлестік бағалы қағаздарды есепке алу

17. "Саудаға арналған бағалы қағаздар" және "сату үшін қолда бар бағалы қағаздар" санаттарына жіктелген үлестік бағалы қағаздарды сатып алған кезде, мәміле бойынша шығындарды есепке ала отырып, үлестік бағалы қағазды сатып алу сомасына мынадай бухгалтерлік жазбаны жүзеге асырады:
Дт 1120 01 "Саудаға арналған қаржы активтері",
1140 01 "Сату үшін қолда бар қысқа мерзімді қаржылық
инвестициялар",
2030 01 "Сату үшін қолда бар ұзақ мерзімді қаржылық
инвестициялар"
Кт 1060 61 "Ағымдағы шоттағы (инвестициялық шот) ақша қаражаттары
(зейнетақы активтері)".
18. Акционерлік қоғам акционерлерінің (Қор акцияларын сатып алған) жалпы жиналысында саудаға арналған және сату үшін қолда бар үлестік бағалы қағаздар бойынша дивидендтер төлеу туралы шешім қабылданғаннан кейін, тиесілі дивидендтер сомасына мынадай бухгалтерлік жазба жүзеге асырылады:
Дт 1270 01 "Сатып алынған бағалы қағаздар бойынша сыйақы түрінде
есептелген кірістер",
2170 01 "Сатып алынған бағалы қағаздар бойынша сыйақы түрінде
есептелген кірістер"
Кт 6110 01 "Сатып алынған бағалы қағаздар бойынша сыйақы алуға
байланысты кірістер".
19. Саудаға арналған және сату үшін қолда бар сатып алынған үлестік бағалы қағаздар әділ құны бойынша және құны шетел валютасымен көрсетілген саудаға арналған және сату үшін қолда бар үлестік бағалы қағаздар валюталарының айырбастау бағамы бойынша қайта бағаланғаннан кейін, мынадай бухгалтерлік жазбалар жүзеге асырылады:
егер саудаға арналған және сату үшін қолда бар үлестік бағалы қағаздардың әділ құны оларды сепке алу құнынан жоғары болса, оң түзету сомасына және құны шетел валютасымен көрсетілген саудаға арналған және сату үшін қолда бар үлестік бағалы қағаздар бойынша бағам айырмасының сомасына:
Дт 1120 04 "Саудаға арналған қаржы активтерінің әділ құнын оң
түзету",
1140 04 "Сату үшін қолда бар қаржылық инвестициялардың әділ
құнын оң түзету",
2030 04 "Сату үшін қолда бар ұзақ мерзімді қаржылық
инвестициялардың әділ құнын оң түзету"
Кт 6150 01 "Саудаға арналған бағалы қағаздар құнының өзгеруінен
іске асырылмаған кірістер";
егер саудаға арналған және сату үшін қолда бар үлестік бағалы қағаздардың есепке алу құны олардың әділ құнынан жоғары болса, теріс түзету сомасына және құны шетел валютасымен көрсетілген саудаға арналған және сату үшін қолда бар үлестік бағалы қағаздар бойынша бағам айырмасының сомасына:
Дт 7470 03 "Саудаға арналған бағалы қағаздардың құнын өзгертуден
болған іске асырылмаған шығыстар"
Кт 1120 05 "Саудаға арналған қаржы активтерінің әділ құнын теріс
түзету",
1140 05 "Сату үшін қолда бар қаржылық инвестициялардың әділ
құнын теріс түзету",
2030 05 "Сату үшін қолда бар ұзақ мерзімді қаржылық
инвестициялардың әділ құнын теріс түзету";
саудаға арналған және сату үшін қолда бар үлестік бағалы қағаздардың есептегі әділ құнының оң немесе теріс түзету сомасына:
Дт 1120 05 "Саудаға арналған қаржы активтерінің әділ құнын теріс
түзету",
1140 05 "Сату үшін қолда бар қаржылық инвестициялардың әділ
құнын теріс түзету",
2030 05 "Сату үшін қолда бар ұзақ мерзімді қаржылық
инвестициялардың әділ құнын теріс түзету"
Кт 1120 04 "Саудаға арналған қаржы активтерінің әділ құнын оң
түзету",
1140 04 "Сату үшін қолда бар қаржылық инвестициялардың әділ
құнын оң түзету",
2030 04 "Сату үшін қолда бар ұзақ мерзімді қаржылық
инвестициялардың әділ құнын оң түзету".
20. Эмитент саудаға арналған және сату үшін қолда бар үлестік бағалы қағаздар бойынша дивидендтер төлеген кезде Осы Нұсқаулықтың 18-тармағына сәйкес дивидендтер есептелгеннен кейін, мынадай бухгалтерлік жазба жүзеге асырылады:
Дт 1060 61 "Ағымдағы шоттағы (инвестициялық шот) ақша қаражаттары
(зейнетақы активтері)"
Кт 1270 01 "Сатып алынған бағалы қағаздар бойынша сыйақы түрінде
есептелген кірістер",
2170 01 "Сатып алынған бағалы қағаздар бойынша сыйақы түрінде
есептелген кірістер.
21. Саудаға арналған және сату үшін қолда бар сатып алынған үлестік бағалы қағаздарды сатқан кезде мынадай бухгалтерлік жазбалар жүзеге асырылады:
саудаға арналған және сату үшін қолда бар үлестік бағалы қағаздарды әділ құн бойынша жинақталған оң қайта бағалау сомасына:
Дт 1120 01 "Саудаға арналған қаржы активтері",
1140 01 "Сату үшін қолда бар қысқа мерзімді қаржылық
инвестициялар",
2030 01 "Сату үшін қолда бар ұзақ мерзімді қаржылық
инвестициялар"
Кт 1120 04 "Саудаға арналған қаржы активтерінің әділ құнын оң
түзету",
1140 04 "Сату үшін қолда бар қаржылық инвестициялардың әділ
құнын оң түзету",
2030 04 "Сату үшін қолда бар ұзақ мерзімді қаржылық
инвестициялардың әділ құнын оң түзету";
саудаға арналған және сату үшін қолда бар үлестік бағалы қағаздарды әділ құн бойынша жинақталған теріс қайта бағалау сомасына:
Дт 1120 05 "Саудаға арналған қаржы активтерінің әділ құнын теріс
түзету",
1140 05 "Сату үшін қолда бар ұзақ мерзімді қаржылық
инвестициялардың әділ құнын теріс түзету",
2030 05 "Сату үшін қолда бар ұзақ мерзімді қаржылық
инвестициялардың әділ құнын теріс түзету"
Кт 1120 01 "Саудаға арналған қаржы активтері",
1140 01 "Сату үшін қолда бар қысқа мерзімді қаржылық
инвестициялар",
2030 01 "Сату үшін қолда бар ұзақ мерзімді қаржылық
инвестициялар";
саудаға арналған және сату үшін қолда бар үлестік бағалы қағаздарды сату бойынша жасалған мәміленің сомасына:
Дт 1060 61 "Ағымдағы шоттағы (инвестициялық шот) ақша қаражаттары
(зейнетақы активтері)"
Кт 1120 01 "Саудаға арналған қаржы активтері",
1140 01 "Сату үшін қолда бар қысқа мерзімді қаржылық
инвестициялар",
2030 01 "Сату үшін қолда бар ұзақ мерзімді қаржылық
инвестициялар";
саудаға арналған және сату үшін қолда бар үлестік бағалы қағаздарды сату бойынша жасалған мәміленің сомасы оларды есепке алу құнынан асқан жағдайда, айырманың сомасына:
Дт 1060 61 "Ағымдағы шоттағы (инвестициялық шот) ақша қаражаттары
(зейнетақы активтері)"
Кт 6280 09 "Бағалы қағаздарды сатып алудан-сатудан кірістер";
саудаға арналған және сату үшін қолда бар үлестік бағалы қағаздарды есепке алу құны оларды сату бойынша жасалған мәміленің сомасынан асқан жағдайда, айырманың сомасына:
Дт 7470 10 "Бағалы қағаздарды сатып алу-сатудан болған шығыстар"
Кт 1120 01 "Саудаға арналған қаржы активтері",
1140 01 "Сату үшін қолда бар қысқа мерзімді қаржылық
инвестициялар",
2030 01 "Сату үшін қолда бар ұзақ мерзімді қаржылық
инвестициялар".

3. Өтеуге дейін ұсталатын бағалы қағаздармен
операцияларды есепке алу

22. "Өтеуге дейін ұсталатын бағалы қағаздар" санатына жіктелген бағалы қағаздарды сатып алған кезде (мәміле бойынша шығындар кіретін сатып алу құнына) мынадай бухгалтерлік жазбалар жүзеге асырылады:
өтеуге дейін ұсталатын сатып алынған бағалы қағаздардың таза құнына (олардың номиналдық құнынан аспайтын сомаға):
Дт 1130 01 "Өтеуге дейін ұсталатын қысқа мерзімді инвестициялар",
2020 01 "Өтеуге дейін ұсталатын ұзақ мерзімді инвестициялар"
Кт 1060 61 "Ағымдағы шоттағы (инвестициялық шот) ақша қаражаттары
(зейнетақы активтері)";
сыйлықақы, сондай-ақ мәміле бойынша шығындар сомасына:
Дт 1130 03 "Өтеуге дейін ұсталатын сатып алынған қысқа мерзімді
инвестициялар бойынша сыйлықақы",
2020 03 "Сатып алынған, өтеуге дейін ұсталатын ұзақ мерзімді
инвестициялар бойынша сыйлықақы"
Кт 1060 61 "Ағымдағы шоттағы (инвестициялық шот) ақша қаражаттары
(зейнетақы активтері)";
дисконт (жеңілдік) сомасына:
Дт 1130 01 "Өтеуге дейін ұсталатын қысқа мерзімді инвестициялар",
2020 01 "Өтеуге дейін ұсталатын ұзақ мерзімді инвестициялар"
Кт 1130 02 "Өтеуге дейін ұсталатын сатып алынған қысқа мерзімді
инвестициялар бойынша дисконт",
2020 02 "Өтеуге дейін ұсталатын сатып алынған ұзақ мерзімді
инвестициялар бойынша дисконт";
бұрынғы ұстаушы есептеген сыйақы сомасына:
Дт 1270 04 "Бағалы қағаздар бойынша бұрынғы ұстаушылар есептеген
сыйақы",
2170 03 "Бағалы қағаздар бойынша бұрынғы ұстаушылар есептеген
сыйақы"
Кт 1060 61 "Ағымдағы шоттағы (инвестициялық шот) ақша қаражаттары
(зейнетақы активтері)".
23. Өтеуге дейін ұсталатын сатып алынған бағалы қағаздар бойынша сыйақы есептеген кезде, мынадай бухгалтерлік жазба жүзеге асырылады:
Дт 1270 01 "Сатып алынған бағалы қағаздар бойынша сыйақы түрінде
есептелген кірістер",
2170 01 "Сатып алынған бағалы қағаздар бойынша сыйақы түрінде
есептелген кірістер"
Кт 6110 01 "Сатып алынған бағалы қағаздар бойынша сыйақы алуға
байланысты кірістер".
24. Өтеуге дейін ұсталатын сатып алынған бағалы қағаздар бойынша сыйлықақы немесе дисконт (жеңілдік) амортизациясын жүргізген кезде мынадай бухгалтерлік жазбалар жүзеге асырылады:
сыйлықақы амортизациясының сомасына:
Дт 7310 02 "Сатып алынған бағалы қағаздар бойынша сыйлықақы
амортизациясына байланысты шығыстар"
Кт 1130 03 "Өтеуге дейін ұсталатын сатып алынған қысқа мерзімді
инвестициялар бойынша сыйлықақы",
2020 03 "Өтеуге дейін ұсталатын сатып алынған ұзақ мерзімді
инвестициялар бойынша сыйлықақы";
дисконт (жеңілдік) амортизациясының сомасына:
Дт 1130 02 "Өтеуге дейін ұсталатын сатып алынған қысқа мерзімді
инвестициялар бойынша дисконт",
2020 02 "Өтеуге дейін ұсталатын сатып алынған ұзақ мерзімді
инвестициялар бойынша дисконт"
Кт 6110 03 "Сатып алынған бағалы қағаздар бойынша дисконт
амортизациясына байланысты кірістер".
25. Құны валюталарды айырбастау бағамы бойынша шетел валютасымен көрсетілген бағалы қағаздарды қайта бағалаған кезде мынадай бухгалтерлік жазбалар жүзеге асырылады:
1) оң бағам айырмасының сомасына:
Дт 1030 01 "Өтеуге дейін ұсталатын қысқа мерзімді инвестициялар",
1130 03 "Өтеуге дейін ұсталатын сатып алынған қысқа мерзімді
инвестициялар бойынша сыйлықақы",
1270 01 "Сатып алынған бағалы қағаздар бойынша сыйақы түрінде
есептелген кірістер",
1270 04 "Бағалы қағаздар бойынша бұрынғы ұстаушылар есептеген
сыйақы",
2020 01 "Өтеуге дейін ұсталатын ұзақ мерзімді инвестициялар",
2020 03 "Өтеуге дейін ұсталатын сатып алынған ұзақ мерзімді
инвестициялар бойынша сыйлықақы",
2170 01 "Сатып алынған бағалы қағаздар бойынша сыйақы түрінде
есептелген кірістер",
2170 03 "Бағалы қағаздар бойынша бұрынғы ұстаушылар есептеген
сыйақы"
Кт 6250 01 "Шетел валютасын қайта бағалаудан іске асырылмаған
кірістер";
және бір мезгілде, теріс бағам айырмасының сомасына:
Дт 7430 01 "Шетел валютасын қайта бағалаудан болған іске асырылмаған
шығыстар"
Кт 1130 02 "Өтеуге дейін ұсталатын сатып алынған қысқа мерзімді
инвестициялар бойынша дисконт",
2020 02 "Өтеуге дейін ұсталатын сатып алынған ұзақ мерзімді
инвестициялар бойынша дисконт";
2) теріс бағам айырмасының сомасына:
Дт 7430 01 "Шетел валютасын қайта бағалаудан болған іске асырылмаған
шығыстар"
Кт 1030 01 "Өтеуге дейін ұсталатын қысқа мерзімді инвестициялар",
1130 03 "Өтеуге дейін ұсталатын сатып алынған қысқа мерзімді
инвестициялар бойынша сыйлықақы",
1270 01 "Сатып алынған бағалы қағаздар бойынша сыйақы түрінде
есептелген кірістер",
1270 04 "Бағалы қағаздар бойынша бұрынғы ұстаушылар есептеген
сыйақы",
2020 01 "Өтеуге дейін ұсталатын ұзақ мерзімді инвестициялар",
2020 03 "Өтеуге дейін ұсталатын сатып алынған ұзақ мерзімді
инвестициялар бойынша сыйлықақы",
2170 01 "Сатып алынған бағалы қағаздар бойынша сыйақы түрінде
есептелген кірістер",
2170 03 "Бағалы қағаздар бойынша бұрынғы ұстаушылар есептеген
сыйақы";
және бір мезгілде, оң бағам айырмасының сомасына:
Дт 1130 02 "Өтеуге дейін ұсталатын сатып алынған қысқа мерзімді
инвестициялар бойынша дисконт",
2020 02 "Өтеуге дейін ұсталатын сатып алынған ұзақ мерзімді
инвестициялар бойынша дисконт"
Кт 6250 01 "Шетел валютасын қайта бағалаудан іске асырылмаған
кірістер".
26. Осы Нұсқаулықтың 23-тармағына сәйкес, эмитент өтеуге дейін ұсталатын бағалы қағаздар бойынша есептелген сыйақыны өтеген кезде сыйақы есептелгеннен кейін алынған сыйақы сомасына мынадай бухгалтерлік жазба жүзеге асырылады:
Дт 1060 61 "Ағымдағы шоттағы (инвестициялық шот) ақша қаражаттары
(зейнетақы активтері)"
Кт 1270 01 "Сатып алынған бағалы қағаздар бойынша сыйақы түрінде
есептелген кірістер",
1270 04 "Бағалы қағаздар бойынша бұрынғы ұстаушылар есептеген
сыйақы",
2170 01 "Сатып алынған бағалы қағаздар бойынша сыйақы түрінде
есептелген кірістер",
2170 03 "Бағалы қағаздар бойынша бұрынғы ұстаушылар есептеген
сыйақы".
27. Осы Нұсқаулықтың 23 және 24-тармақтарына сәйкес, өтеуге дейін ұсталатын бағалы қағаздарды сатқан кезде, сыйақы, сыйлықақы немесе дисконт амортизациясы (жеңілдік) есептелгеннен кейін, мынадай бухгалтерлік жазбалар жүзеге асырылады:
амортизацияланбаған сыйлықақы сомасына:
Дт 1130 01 "Өтеуге дейін ұсталатын қысқа мерзімді инвестициялар",
2020 01 "Өтеуге дейін ұсталатын ұзақ мерзімді инвестициялар"
Кт 1130 03 "Өтеуге дейін ұсталатын сатып алынған қысқа мерзімді
инвестициялар бойынша сыйлықақы",
2020 03 "Сатып алынған, өтеуге дейін ұсталатын ұзақ мерзімді
инвестициялар бойынша сыйлықақы";
амортизацияланбаған дисконт (жеңілдік) сомасына:
Дт 1130 02 "Өтеуге дейін ұсталатын сатып алынған қысқа мерзімді
инвестициялар бойынша дисконт",
2020 02 "Өтеуге дейін ұсталатын сатып алынған ұзақ мерзімді
инвестициялар бойынша дисконт"
Кт 1130 01 "Өтеуге дейін ұсталатын қысқа мерзімді инвестициялар",
2020 01 "Өтеуге дейін ұсталатын ұзақ мерзімді инвестициялар";
өтеуге дейін ұсталатын бағалы қағаздарды сату бойынша жасалған мәміленің сомасына:
Дт 1060 61 "Ағымдағы шоттағы (инвестициялық шот) ақша қаражаттары
(зейнетақы активтері)"
Кт 1130 01 "Өтеуге дейін ұсталатын қысқа мерзімді инвестициялар",
1270 01 "Сатып алынған бағалы қағаздар бойынша сыйақы түрінде
есептелген кірістер",
1270 04 "Бағалы қағаздар бойынша бұрынғы ұстаушылар есептеген
сыйақы",
2020 01 "Өтеуге дейін ұсталатын ұзақ мерзімді инвестициялар",
2170 01 "Сатып алынған бағалы қағаздар бойынша сыйақы түрінде
есептелген кірістер",
2170 03 "Бағалы қағаздар бойынша бұрынғы ұстаушылар есептеген
сыйақы";
өтеуге дейін ұсталатын бағалы қағаздарды сату бойынша жасалған мәміленің сомасы олардың есепке алу құнынан асқан жағдайда, айырманың сомасына:
Дт 1060 61 "Ағымдағы шоттағы (инвестициялық шот) ақша қаражаттары
(зейнетақы активтері)"
Кт 6280 09 "Бағалы қағаздарды сатып алудан-сатудан кірістер";
өтеуге дейін ұсталатын бағалы қағаздарды есепке алу құны олардың сату бойынша жасалған мәміленің сомасынан асқан жағдайда, айырманың сомасына:
Дт 7470 10 "Бағалы қағаздарды сатып алу-сатудан болған шығыстар"
Кт 1030 01 "Өтеуге дейін ұсталатын қысқа мерзімді инвестициялар",
2020 01 "Өтеуге дейін ұсталатын ұзақ мерзімді инвестициялар".
28. Осы Нұсқаулықтың 23 және 24-тармақтарына сәйкес, эмитент өтеуге дейін ұсталатын бағалы қағаздарды өтеген кезде, сыйақы, сыйлықақы немесе дисконт (жеңілдік) амортизациясы есептелгеннен кейін, өтеуге дейін ұсталатын бағалы қағаздардың эмитентінен түскен ақша сомасына мынадай бухгалтерлік жазба жүзеге асырылады:
Дт 1060 61 "Ағымдағы шоттағы (инвестициялық шот) ақша қаражаттары
(зейнетақы активтері)"
Кт 1030 01 "Өтеуге дейін ұсталатын қысқа мерзімді инвестициялар",
1270 01 "Сатып алынған бағалы қағаздар бойынша сыйақы түрінде
есептелген кірістер",
1270 04 "Бағалы қағаздар бойынша бұрынғы ұстаушылар есептеген
сыйақы",
2020 01 "Өтеуге дейін ұсталатын ұзақ мерзімді инвестициялар",
2170 01 "Сатып алынған бағалы қағаздар бойынша сыйақы түрінде
есептелген кірістер",
2170 03 "Бағалы қағаздар бойынша бұрынғы ұстаушылар есептеген
сыйақы".

4. Сату үшін қолда бар және өтеуге дейін ұсталатын бағалы қағаздар құнсызданған кездегі есеп

29. Қор әрбір есепті күнге сату үшін қолда бар және өтеуге дейін ұсталатын бағалы қағаздардың құнсыздануына тест өткізеді. Сату үшін қолда бар және өтеуге дейін ұсталатын бағалы қағаздардың құнсыздануы ықтимал екендігін көрсететін белгілер болған жағдайда, құнсызданудан болатын шығын есептеледі.
30. Сату үшін қолда бар және өтеуге дейін ұсталатын бағалы қағаздар бойынша құнсызданудан болатын шығынды жабуға арналған резервтер (провизиялар) құрған кезде мынадай бухгалтерлік жазба жүзеге асырылады:
Дт 7440 01 "Бағалы қағаздар бойынша резервтерді (провизияларды)
қалыптастыру бойынша шығыстар"
Кт 1290 23 "Бағалы қағаздар бойынша залалдарды жабуға арналған
резервтер (провизиялар)".
31. Сату үшін қолда бар және өтеуге дейін ұсталатын бағалы қағаздардың құнсызданудан болатын шығындарды жабуға арналған резервтер (провизиялар) азайған (жойылған) кезде мынадай бухгалтерлік жазба жүзеге асырылады:
Дт 1290 23 "Бағалы қағаздар бойынша залалдарды жабуға арналған
резервтер (провизиялар)"
Кт 6240 01 "Бағалы қағаздар бойынша құрылған резервтерді
(провизияларды) қалпына келтіруден (жоюдан) кірістер".
32. Қалыптастырылған резервтер (провизиялар) есебінен сату үшін қолда бар және өтеуге дейін ұсталатын құнсызданған бағалы қағаздарды есептен шығарған кезде, мынадай бухгалтерлік жазба жүзеге асырылады:
Дт 1290 23 "Бағалы қағаздар бойынша залалдарды жабуға арналған
резервтер (провизиялар)"
Кт 1030 01 "Өтеуге дейін ұсталатын қысқа мерзімді инвестициялар",
1140 01 "Сату үшін қолда бар қысқа мерзімді қаржылық
инвестициялар",
2020 01 "Өтеуге дейін ұсталатын ұзақ мерзімді инвестициялар",
2030 01 "Сату үшін қолда бар ұзақ мерзімді қаржылық
инвестициялар".
33. Эмитент резервтер (провизиялар) есебінен есептен шығарылған сату үшін қолда бар және өтеуге дейін ұсталатын бағалы қағаздардың құнын өтеген кезде мынадай бухгалтерлік жазба жүзеге асырылады:
Дт 1060 61 "Ағымдағы шоттағы (инвестициялық шот) ақша қаражаттары
(зейнетақы активтері)"
Кт 6240 01 "Бағалы қағаздар бойынша құрылған резервтерді
(провизияларды) қалпына келтіруден (жоюдан) кірістер".
34. Қор сату үшін қолда бар және өтеуге дейін ұсталатын бағалы қағаздардың құнсыздануынан болған шығындарды өтеу туралы шешім қабылдаған кезде, мынадай бухгалтерлік жазба жүзеге асырылады:
Дт 1280 10 "Басқа да дебиторлық берешек"
Кт 6240 01 "Бағалы қағаздар бойынша құрылған резервтерді
(провизияларды) қалпына келтіруден (жоюдан) кірістер".
35. Қор сату үшін қолда бар және өтеуге дейін ұсталатын бағалы қағаздардың құнсыздануынан болған шығындарды өтеген кезде мынадай бухгалтерлік жазба жүзеге асырылады:
Дт 1060 61 "Ағымдағы шоттағы (инвестициялық шот) ұлттық валютамен
ақша қаражаттары (зейнетақы активтері)"
Кт 1280 10 "Басқа да дебиторлық берешек".
36. Қор халықаралық қаржылық есептілік стандарттарының талаптарына сәйкес әрбір есепті күнге сату үшін қолда бар және өтеуге дейін ұсталатын бағалы қағаздардың құнсыздануынан болған шығындарды өтеу бойынша дебиторлық берешектің құнсыздануына тест өткізеді.

5-тарау. Зейнетақы активтерін салымдарға орналастыру бойынша операциялардың бухгалтерлік есебі

37. Зейнетақы активтерін екінші деңгейдегі банктердегі салымдарға орналастырған кезде, мынадай бухгалтерлік жазбалар жүзеге асырылады:
Дт 1150 02 "Екінші деңгейдегі банктерде және банк операцияларының
жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарда бір түнге
орналастырылған қысқа мерзімді салымдар",
1150 03 "Екінші деңгейдегі банктерде және банк операцияларының
жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарда
орналастырылған талап ету бойынша қысқа мерзімді
салымдар",
1150 04 "Екінші деңгейдегі банктерде және банк операцияларының
жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарда
орналастырылған қысқа мерзімді салымдар",
1150 05 "Екінші деңгейдегі банктерде және банк операцияларының
жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарда
орналастырылған қысқа мерзімді шартты салымдар",
1150 06 "Екінші деңгейдегі банктерде және банк операцияларының
жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарда
орналастырылған басқа да қысқа мерзімді салымдар",
2040 01 "Екінші деңгейдегі банктерде және банк операцияларының
жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарда
орналастырылған ұзақ мерзімді салымдар",
2040 02 "Екінші деңгейдегі банктерде және банк операцияларының
жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарда
орналастырылған ұзақ мерзімді шартты салымдар",
2040 03 "Екінші деңгейдегі банктерде және банк операцияларының
жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарда
орналастырылған басқа да ұзақ мерзімді салымдар"
Кт 1060 61 "Ағымдағы шоттағы (инвестициялық шот) ақша қаражаттары
(зейнетақы активтері)";
мәміле бойынша шығындар сомасына:
Дт 1150 12 "Орналастырылған қысқа мерзімді салымдар бойынша
сыйлықақы",
2040 09 "Орналастырылған ұзақ мерзімді салымдар бойынша
сыйлықақы"
Кт 1060 61 "Ағымдағы шоттағы (инвестициялық шот) ақша қаражаттары
(зейнетақы активтері)".
38. Орналастырған күні тиесілі сыйақы алу талабымен зейнетақы активтерін салымдарға орналастырған жағдайда, мынадай бухгалтерлік жазба жүзеге асырылады:
Дт 1150 02 "Екінші деңгейдегі банктерде және банк операцияларының
жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарда бір түнге
орналастырылған қысқа мерзімді салымдар",
1150 03 "Екінші деңгейдегі банктерде және банк операцияларының
жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарда
орналастырылған талап ету бойынша қысқа мерзімді
салымдар",
1150 04 "Екінші деңгейдегі банктерде және банк операцияларының
жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарда
орналастырылған қысқа мерзімді салымдар",
1150 05 "Екінші деңгейдегі банктерде және банк операцияларының
жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарда
орналастырылған қысқа мерзімді шартты салымдар",
1150 06 "Екінші деңгейдегі банктерде және банк операцияларының
жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарда
орналастырылған басқа да қысқа мерзімді салымдар",
2040 01 "Екінші деңгейдегі банктерде және банк операцияларының
жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарда
орналастырылған ұзақ мерзімді салымдар",
2040 02 "Екінші деңгейдегі банктерде және банк операцияларының
жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарда
орналастырылған ұзақ мерзімді шартты салымдар",
2040 03 "Екінші деңгейдегі банктерде және банк операцияларының
жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарда
орналастырылған басқа да ұзақ мерзімді салымдар"
Кт 1060 61 "Ағымдағы шоттағы (инвестициялық шот) ақша қаражаттары
(зейнетақы активтері)",
1150 11 "Орналастырылған қысқа мерзімді салымдар бойынша
дисконт",
2040 08 "Орналастырылған ұзақ мерзімді салымдар бойынша дисконт".
39. Салымдар бойынша сыйақы есептеген кезде, мынадай бухгалтерлік жазба жүзеге асырылады:
Дт 1270 22 "Екінші деңгейдегі банктерде және банк операцияларының
жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарда
орналастырылған талап ету бойынша салымдары бойынша
сыйақы түрінде есептелген кірістер",
1270 23 "Екінші деңгейдегі банктерде және банк операцияларының
жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарда
орналастырылған мерзімді салымдар бойынша сыйақы түрінде
есептелген кірістер",
1270 24 "Екінші деңгейдегі банктерде және банк операцияларының
жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарда
орналастырылған шартты салымдар бойынша сыйақы түрінде
есептелген кірістер",
1270 28 "Сыйақы түрінде есептелген басқа да кірістер",
2170 23 "Екінші деңгейдегі банктерде және банк операцияларының
жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарда
орналастырылған мерзімді салымдар бойынша сыйақы түрінде
есептелген кірістер",
2170 24 "Екінші деңгейдегі банктерде және банк операцияларының
жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарда
орналастырылған шартты салымдар бойынша сыйақы түрінде
есептелген кірістер",
2170 28 "Сыйақы түрінде есептелген басқа да кірістер"
Кт 6110 29 "Талап ету салымдары бойынша сыйақы алуға байланысты
кірістер",
6110 30 "Мерзімді салымдар бойынша сыйақы алуға байланысты
кірістер",
6110 31 "Шартты салымдар бойынша сыйақы алуға байланысты
кірістер",
6110 34 "Сыйақы алуға байланысты басқа да кірістер".
40. Салымдар бойынша шығындарды амортизациялаған кезде мынадай бухгалтерлік жазба жүзеге асырылады:
Дт 7310 10 "Орналастырылған салымдар бойынша сыйлықақы амортизациясы
бойынша шығыстар"
Кт 1150 12 "Орналастырылған қысқа мерзімді салымдар бойынша
сыйлықақы",
2040 09 "Орналастырылған ұзақ мерзімді салымдар бойынша
сыйлықақы".
41. Салымдар бойынша бұрын алынған сыйақы түріндегі дисконтты (жеңілдікті) амортизациялаған кезде мынадай бухгалтерлік жазба жүзеге асырылады:
Дт 1150 11 "Орналастырылған қысқа мерзімді салымдар бойынша
дисконт",
2040 08 "Орналастырылған ұзақ мерзімді салымдар бойынша дисконт"
Кт 6110 05 "Орналастырылған салымдар бойынша дисконт амортизациясы
бойынша кірістер".
42. Құны шетел ваютасымен көрсетілген салымдарды валюталарды айырбастау бағамы бойынша қайта бағалаған кезде мынадай бухгалтерлік жазбалар жүзеге асырылады:
1) оң бағам айырмасының сомасына:
Дт 1150 02 "Екінші деңгейдегі банктерде және банк операцияларының
жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарда бір түнге
орналастырылған қысқа мерзімді салымдар",
1150 03 "Екінші деңгейдегі банктерде және банк операцияларының
жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарда
орналастырылған талап ету бойынша қысқа мерзімді
салымдар",
1150 04 "Екінші деңгейдегі банктерде және банк операцияларының
жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарда
орналастырылған қысқа мерзімді салымдар",
1150 05 "Екінші деңгейдегі банктерде және банк операцияларының
жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарда
орналастырылған қысқа мерзімді шартты салымдар",
1150 06 "Екінші деңгейдегі банктерде және банк операцияларының
жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарда
орналастырылған басқа да қысқа мерзімді салымдар",
1150 12 "Орналастырылған қысқа мерзімді салымдар бойынша
сыйлықақы",
1270 22 "Екінші деңгейдегі банктерде және банк операцияларының
жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарда
орналастырылған талап ету бойынша салымдары бойынша
сыйақы түрінде есептелген кірістер",
1270 23 "Екінші деңгейдегі банктерде және банк операцияларының
жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарда
орналастырылған мерзімді салымдар бойынша сыйақы түрінде
есептелген кірістер",
1270 24 "Екінші деңгейдегі банктерде және банк операцияларының
жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарда
орналастырылған шартты салымдар бойынша сыйақы түрінде
есептелген кірістер",
1270 28 "Сыйақы түрінде есептелген басқа да кірістер",
2040 01 "Екінші деңгейдегі банктерде және банк операцияларының
жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарда
орналастырылған ұзақ мерзімді салымдар",
2040 02 "Екінші деңгейдегі банктерде және банк операцияларының
жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарда
орналастырылған ұзақ мерзімді шартты салымдар",
2040 03 "Екінші деңгейдегі банктерде және банк операцияларының
жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарда
орналастырылған басқа да ұзақ мерзімді салымдар",
2040 09 "Орналастырылған ұзақ мерзімді салымдар бойынша
сыйлықақы",
2170 23 "Екінші деңгейдегі банктерде және банк операцияларының
жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарда
орналастырылған мерзімді салымдар бойынша сыйақы түрінде
есептелген кірістер",
2170 24 "Екінші деңгейдегі банктерде және банк операцияларының
жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарда
орналастырылған шартты салымдар бойынша сыйақы түрінде
есептелген кірістер",
2170 28 "Сыйақы түрінде есептелген басқа да кірістер"
Кт 6250 01 "Шетел валютасын қайта бағалаудан іске асырылмаған
кірістер";
және бір мезгілде, теріс бағам айырмасының сомасына:
Дт 7430 01 "Шетел валютасын қайта бағалаудан болған іске
асырылмаған шығыстар"
Кт 1150 11 "Орналастырылған қысқа мерзімді салымдар бойынша
дисконт",
2040 08 "Орналастырылған ұзақ мерзімді салымдар бойынша дисконт"; 2) теріс бағам айырмасының сомасына:
Дт 7430 01 "Шетел валютасын қайта бағалаудан болған іске
асырылмаған шығыстар"
Кт 1150 02 "Екінші деңгейдегі банктерде және банк операцияларының
жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарда бір түнге
орналастырылған қысқа мерзімді салымдар",
1150 03 "Екінші деңгейдегі банктерде және банк операцияларының
жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарда
орналастырылған талап ету бойынша қысқа мерзімді
салымдар",
1150 04 "Екінші деңгейдегі банктерде және банк операцияларының
жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарда
орналастырылған қысқа мерзімді салымдар",
1150 05 "Екінші деңгейдегі банктерде және банк операцияларының
жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарда
орналастырылған қысқа мерзімді шартты салымдар",
1150 06 "Екінші деңгейдегі банктерде және банк операцияларының
жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарда
орналастырылған басқа да қысқа мерзімді салымдар",
1150 12 "Орналастырылған қысқа мерзімді салымдар бойынша
сыйлықақы",
1270 22 "Екінші деңгейдегі банктерде және банк операцияларының
жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарда
орналастырылған талап ету бойынша салымдары бойынша
сыйақы түрінде есептелген кірістер",
1270 23 "Екінші деңгейдегі банктерде және банк операцияларының
жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарда
орналастырылған мерзімді салымдар бойынша сыйақы түрінде
есептелген кірістер",
1270 24 "Екінші деңгейдегі банктерде және банк операцияларының
жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарда
орналастырылған шартты салымдар бойынша сыйақы түрінде
есептелген кірістер",
1270 28 "Сыйақы түрінде есептелген басқа да кірістер",
2040 01 "Екінші деңгейдегі банктерде және банк операцияларының
жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарда
орналастырылған ұзақ мерзімді салымдар",
2040 02 "Екінші деңгейдегі банктерде және банк операцияларының
жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарда
орналастырылған ұзақ мерзімді шартты салымдар",
2040 03 "Екінші деңгейдегі банктерде және банк операцияларының
жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарда
орналастырылған басқа да ұзақ мерзімді салымдар",
2040 09 "Орналастырылған ұзақ мерзімді салымдар бойынша
сыйлықақы",
2170 23 "Екінші деңгейдегі банктерде және банк операцияларының
жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарда
орналастырылған мерзімді салымдар бойынша сыйақы түрінде
есептелген кірістер",
2170 24 "Екінші деңгейдегі банктерде және банк операцияларының
жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарда
орналастырылған шартты салымдар бойынша сыйақы түрінде
есептелген кірістер",
2170 28 "Сыйақы түрінде есептелген басқа да кірістер";
және бір мезгілде,
Дт 1150 11 "Орналастырылған қысқа мерзімді салымдар бойынша
дисконт",
2040 08 "Орналастырылған ұзақ мерзімді салымдар бойынша дисконт"
Кт 6250 01 "Шетел валютасын қайта бағалаудан іске асырылмаған
кірістер".
43. Осы Нұсқаулықтың 39-тармағына сәйкес салымдар бойынша бұрын есептелген сыйақыны алған кезде мынадай бухгалтерлік жазба жүзеге асырылады:
Дт 1060 61 "Ағымдағы шоттағы (инвестициялық шот) ақша қаражаттары
(зейнетақы активтері)"
Кт 1270 22 "Екінші деңгейдегі банктерде және банк операцияларының
жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарда
орналастырылған талап ету бойынша салымдары бойынша
сыйақы түрінде есептелген кірістер",
1270 23 "Екінші деңгейдегі банктерде және банк операцияларының
жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарда
орналастырылған мерзімді салымдар бойынша сыйақы түрінде
есептелген кірістер",
1270 24 "Екінші деңгейдегі банктерде және банк операцияларының
жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарда
орналастырылған шартты салымдар бойынша сыйақы түрінде
есептелген кірістер",
1270 28 "Сыйақы түрінде есептелген басқа да кірістер",
2170 23 "Екінші деңгейдегі банктерде және банк операцияларының
жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарда
орналастырылған мерзімді салымдар бойынша сыйақы түрінде
есептелген кірістер",
2170 24 "Екінші деңгейдегі банктерде және банк операцияларының
жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарда
орналастырылған шартты салымдар бойынша сыйақы түрінде
есептелген кірістер",
2170 28 "Сыйақы түрінде есептелген басқа да кірістер".
44. Салымның негізгі сомасын өтеген кезде, мынадай бухгалтерлік жазба жүзеге асырылады:
Кт 1060 61 "Ағымдағы шоттағы (инвестициялық шот) ақша қаражаттары
(зейнетақы активтері)"
Дт 1150 02 "Екінші деңгейдегі банктерде және банк операцияларының
жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарда бір түнге
орналастырылған қысқа мерзімді салымдар",
1150 03 "Екінші деңгейдегі банктерде және банк операцияларының
жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарда
орналастырылған талап ету бойынша қысқа мерзімді
салымдар",
1150 04 "Екінші деңгейдегі банктерде және банк операцияларының
жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарда
орналастырылған қысқа мерзімді салымдар",
1150 05 "Екінші деңгейдегі банктерде және банк операцияларының
жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарда
орналастырылған қысқа мерзімді шартты салымдар",
1150 06 "Екінші деңгейдегі банктерде және банк операцияларының
жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарда
орналастырылған басқа да қысқа мерзімді салымдар",
2040 01 "Екінші деңгейдегі банктерде және банк операцияларының
жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарда
орналастырылған ұзақ мерзімді салымдар",
2040 02 "Екінші деңгейдегі банктерде және банк операцияларының
жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарда
орналастырылған ұзақ мерзімді шартты салымдар",
2040 03 "Екінші деңгейдегі банктерде және банк операцияларының
жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарда
орналастырылған басқа да ұзақ мерзімді салымдар".
45. Қор халықаралық қаржылық есептілік стандарттарының талаптарына сәйкес әрбір есепті күнге екінші деңгейдегі банктерге орналастырылған салымдардың құнсыздануына тест өткізеді. Орналастырылған салымдардың құнсыздануы ықтимал екендігін көрсететін белгілер болған жағдайда, құнсызданудан болатын шығын есептеледі.
46. Орналастырылған салымдар бойынша құнсызданудан болатын шығындарды жабуға арналған резервтер (провизиялар) құрған кезде мынадай бухгалтерлік жазба жүзеге асырылады:
Дт 7440 02 "Орналастырылған салымдар бойынша резервтерді
(провизияларды) қалыптастыру бойынша шығыстар"
Кт 1290 24 "Екінші деңгейдегі банктерде және банк операцияларының
жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарда
орналастырылған салымдар бойынша залалдарды жабуға
арналған резервтер (провизиялар)".
47. Орналастырылған салымдар бойынша құнсызданудан болатын шығындарды жабуға қалыптастырылған провизиялар азайған (жойылған) кезде мынадай бухгалтерлік жазба жүзеге асырылады:
Дт 1290 24 "Екінші деңгейдегі банктерде және банк операцияларының
жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарда
орналастырылған салымдар бойынша залалдарды жабуға
арналған резервтер (провизиялар)"
Кт 6240 02 "Екінші деңгейдегі банктерде және банк операцияларының
жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарда
орналастырылған салымдар бойынша құрылған резервтерді
(провизияларды) қалпына келтіруден (жоюдан) кірістер".
48. Орналастырылған салымдарды қалыптастырылған провизиялар есебінен есептен шығарған кезде мынадай бухгалтерлік жазба жүзеге асырылады:
Дт 1290 24 "Екінші деңгейдегі банктерде және банк операцияларының
жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарда
орналастырылған салымдар бойынша залалдарды жабуға
арналған резервтер (провизиялар)"
Кт 1150 02 "Екінші деңгейдегі банктерде және банк операцияларының
жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарда бір түнге
орналастырылған қысқа мерзімді салымдар",
1150 03 "Екінші деңгейдегі банктерде және банк операцияларының
жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарда
орналастырылған талап ету бойынша салымдар",
1150 04 "Екінші деңгейдегі банктерде және банк операцияларының
жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарда
орналастырылған қысқа мерзімді салымдар",
1150 05 "Екінші деңгейдегі банктерде және банк операцияларының
жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарда
орналастырылған қысқа мерзімді шартты салымдар",
1150 06 "Екінші деңгейдегі банктерде және банк операцияларының
жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарда
орналастырылған басқа да қысқа мерзімді салымдар",
2040 01 "Екінші деңгейдегі банктерде және банк операцияларының
жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарда
орналастырылған ұзақ мерзімді салымдар",
2040 02 "Екінші деңгейдегі банктерде және банк операцияларының
жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарда
орналастырылған ұзақ мерзімді шартты салымдар",
2040 03 "Екінші деңгейдегі банктерде және банк операцияларының
жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарда
орналастырылған басқа да ұзақ мерзімді салымдар".
49. Резервтер (провизиялар) есебінен есептен шығарылған салымдардың құнын өтеген кезде мынадай бухгалтерлік жазба жүзеге асырылады:
Дт 1060 61 "Ағымдағы шоттағы (инвестициялық шот) ақша қаражаттары
(зейнетақы активтері)"
Кт 6240 02 "Екінші деңгейдегі банктерде және банк операцияларының
жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарда
орналастырылған салымдар бойынша құрылған резервтерді
(провизияларды) қалпына келтіруден (жоюдан) кірістер".
50. Қор салымдардың құнсыздануынан болған шығындарды өтеу туралы шешім қабылдаған кезде мынадай бухгалтерлік жазба жүзеге асырылады:
Дт 1280 10 "Басқа да дебиторлық берешек"
Кт 6240 02 "Екінші деңгейдегі банктерде және банк операцияларының
жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарда
орналастырылған салымдар бойынша құрылған резервтерді
(провизияларды) қалпына келтіруден (жоюдан) кірістер".
51. Қор салымдардың құнсыздануынан болған шығындарды өтеген кезде мынадай бухгалтерлік жазба жүзеге асырылады:
Дт 1060 61 "Ағымдағы шоттағы (инвестициялық шот) ақша қаражаттары
(зейнетақы активтері)"
Кт 1280 10 "Басқа да дебиторлық берешек".
52. Қор халықаралық қаржылық есептілік стандарттарының талаптарына сәйкес әрбір есепті күнге салымдардың құнсыздануынан болған шығындарды өтеу бойынша дебиторлық берешектің құнсыздануына тест өткізеді.

6-тарау. Борыштық және үлестік бағалы қағаздарды санаттар бойынша қайта жіктеудің бухгалтерлік есебі

53. Борыштық бағалы қағаздарды "сату үшін қолда бар бағалы қағаздар" және "саудаға арналған бағалы қағаздар" санаттарынан "өтеуге дейін ұсталатын бағалы қағаздар" санатына көшірген кезде, осы Нұсқаулықтың 10–12 аралығындағы тармақтарына сәйкес сыйақы, сыйлықақы немесе дисконт (жеңілдік) амортизациясы есептеліп, қайта жіктелетін борыштық бағалы қағаздар әділ құны бойынша қайта бағаланғаннан кейін, мынадай бухгалтерлік жазбалар жүзеге асырылады:
борыштық бағалы қағаздардың номиналдық құнына:
Дт 1030 01 "Өтеуге дейін ұсталатын қысқа мерзімді инвестициялар",
2020 01 "Өтеуге дейін ұсталатын ұзақ мерзімді инвестициялар"
Кт 1120 01 "Саудаға арналған қаржы активтері",
1140 01 "Сату үшін қолда бар қысқа мерзімді қаржылық
инвестициялар",
2030 01 "Сату үшін қолда бар ұзақ мерзімді қаржылық инвестициялар";
борыштық бағалы қағаздар бойынша есептелген сыйақы сомасына:
Дт 1270 01 "Сатып алынған бағалы қағаздар бойынша сыйақы түрінде
есептелген кірістер" (өтеуге дейін ұсталатын бағалы
қағаздардың жеке шоты),
1270 04 "Бағалы қағаздар бойынша бұрынғы ұстаушылар есептеген
сыйақы" (өтеуге дейін ұсталатын бағалы қағаздардың жеке
шоты),
2170 01 "Сатып алынған бағалы қағаздар бойынша сыйақы түрінде
есептелген кірістер" (өтеуге дейін ұсталатын бағалы
қағаздардың жеке шоты),
2170 03 "Бағалы қағаздар бойынша бұрынғы ұстаушылар есептеген
сыйақы" (өтеуге дейін ұсталатын бағалы қағаздардың жеке
шоты)
Кт 1270 01 "Сатып алынған бағалы қағаздар бойынша сыйақы түрінде
есептелген кірістер" (сату үшін қолда бар бағалы
қағаздардың жеке шоты),
1270 01 "Сатып алынған бағалы қағаздар бойынша сыйақы түрінде
есептелген кірістер" (саудаға арналған бағалы
қағаздардың жеке шоты),
1270 04 "Бағалы қағаздар бойынша бұрынғы ұстаушылар есептеген
сыйақы" (саудаға арналған бағалы қағаздардың жеке шоты),
1270 04 "Бағалы қағаздар бойынша бұрынғы ұстаушылар есептеген
сыйақы" (сату үшін қолда бар бағалы қағаздардың жеке
шоты),
2170 01 "Сатып алынған бағалы қағаздар бойынша сыйақы түрінде
есептелген кірістер" (сату үшін қолда бар бағалы
қағаздардың жеке шоты),
2170 03 "Бағалы қағаздар бойынша бұрынғы ұстаушылар есептеген
сыйақы" (сату үшін қолда бар бағалы қағаздардың жеке
шоты);
амортизацияланбаған сыйлықақы сомасына:
Дт 1130 03 "Өтеуге дейін ұсталатын сатып алынған қысқа мерзімді
инвестициялар бойынша сыйлықақы",
2020 03 "Сатып алынған, өтеуге дейін ұсталатын ұзақ мерзімді
инвестициялар бойынша сыйлықақы"
Кт 1120 03 "Саудаға арналған, сатып алынған қаржылық инвестициялар
бойынша сыйлықақы",
1140 03 "Сату үшін қолда бар, сатып алынған қаржылық
инвестициялар бойынша сыйлықақы",
2030 03 "Сату үшін қолда бар, сатып алынған ұзақ мерзімді
қаржылық инвестициялар бойынша сыйлықақы";
амортизацияланбаған дисконт (жеңілдік) сомасына:
Дт 1120 02 "Саудаға арналған, сатып алынған қаржылық инвестициялар
бойынша дисконт",
1140 02 "Сату үшін қолда бар, сатып алынған қаржылық
инвестициялар бойынша дисконт",
2030 02 "Сату үшін қолда бар, сатып алынған ұзақ мерзімді
қаржылық инвестициялар бойынша дисконт"
Кт 1130 02 "Өтеуге дейін ұсталатын сатып алынған қысқа мерзімді
инвестициялар бойынша дисконт",
2020 02 "Өтеуге дейін ұсталатын сатып алынған ұзақ мерзімді
инвестициялар бойынша дисконт";
борыштық бағалы қағаздарды әділ құны бойынша оң қайта бағалау сомасына:
Дт 1130 02 "Өтеуге дейін ұсталатын сатып алынған қысқа мерзімді
инвестициялар бойынша дисконт",
1130 03 "Өтеуге дейін ұсталатын сатып алынған қысқа мерзімді
инвестициялар бойынша сыйлықақы",
2020 02 "Өтеуге дейін ұсталатын сатып алынған ұзақ мерзімді
инвестициялар бойынша дисконт",
2020 03 "Сатып алынған, өтеуге дейін ұсталатын ұзақ мерзімді
инвестициялар бойынша сыйлықақы"
Кт 1120 04 "Саудаға арналған қаржылық инвестициялардың әділ құнын
оң түзету",
1140 04 "Сату үшін қолда бар қаржылық инвестициялардың әділ
құнын оң түзету",
2030 04 "Сату үшін қолда бар ұзақ мерзімді қаржылық
инвестициялардың әділ құнын оң түзету";
борыштық бағалы қағаздарды әділ құны бойынша теріс қайта бағалау сомасына:
Дт 1120 05 "Саудаға арналған қаржы активтерінің әділ құнын теріс
түзету",
1140 05 "Сату үшін қолда бар қаржылық инвестициялардың әділ
құнын теріс түзету",
2030 05 "Сату үшін қолда бар ұзақ мерзімді қаржылық
инвестициялардың әділ құнын теріс түзету"
Кт 1130 02 "Өтеуге дейін ұсталатын сатып алынған қысқа мерзімді
инвестициялар бойынша дисконт",
1130 03 "Өтеуге дейін ұсталатын сатып алынған қысқа мерзімді
инвестициялар бойынша сыйлықақы",
2020 02 "Өтеуге дейін ұсталатын сатып алынған ұзақ мерзімді
инвестициялар бойынша дисконт",
2020 03 "Өтеуге дейін ұсталатын сатып алынған ұзақ мерзімді
инвестициялар бойынша сыйлықақы".
54. Борыштық және үлестік бағалы қағаздарды "саудаға арналған бағалы қағаздар" санатынан және борыштық бағалы қағаздарды "өтеуге дейін ұсталатын бағалы қағаздар" санатынан "сату үшін қолда бар бағалы қағаздар" санатына көшірген кезде, осы Нұсқаулықтың 10–12 аралығындағы және 19-тармақтарына сәйкес сыйақы, сыйлықақы немесе дисконт (жеңілдік) амортизациясы есептеліп, саудаға арналған қайта жіктелетін бағалы қағаздар әділ құны бойынша қайта бағаланғаннан кейін және/немесе осы Нұсқаулықтың 23 және 24-тармақтарына сәйкес өтеуге дейін ұсталатын бағалы қағаздар бойынша сыйақы, сыйлықақы немесе дисконт (жеңілдік) амортизациясы есептелгеннен кейін, мынадай бухгалтерлік жазбалар жүзеге асырылады:
борыштық бағалы қағаздардың номиналдық құнына және үлестік бағалы қағаздарды есепке алу құнына:
Дт 1140 01 "Сату үшін қолда бар қысқа мерзімді қаржылық
инвестициялар",
2030 01 "Сату үшін қолда бар ұзақ мерзімді қаржылық
инвестициялар"
Кт 1030 01 "Өтеуге дейін ұсталатын қысқа мерзімді инвестициялар",
1120 01 "Саудаға арналған қаржы активтері",
2020 01 "Өтеуге дейін ұсталатын ұзақ мерзімді инвестициялар";
борыштық бағалы қағаздар бойынша есептелген сыйақы сомасына:
Дт 1270 01 "Сатып алынған бағалы қағаздар бойынша сыйақы түрінде
есептелген кірістер" (сату үшін қолда бар бағалы
қағаздардың жеке шоты),
1270 04 "Бағалы қағаздар бойынша бұрынғы ұстаушылар есептеген
сыйақы" (сату үшін қолда бар бағалы қағаздардың жеке
шоты),
2170 01 "Сатып алынған бағалы қағаздар бойынша сыйақы түрінде
есептелген кірістер" (сату үшін қолда бар бағалы
қағаздардың жеке шоты),
2170 03 "Бағалы қағаздар бойынша бұрынғы ұстаушылар есептеген
сыйақы" (сату үшін қолда бар бағалы қағаздардың жеке
шоты)
Кт 1270 01 "Сатып алынған бағалы қағаздар бойынша сыйақы түрінде
есептелген кірістер" (өтеуге дейін ұсталатын бағалы
қағаздардың жеке шоты),
1270 04 "Бағалы қағаздар бойынша бұрынғы ұстаушылар есептеген
сыйақы" (өтеуге дейін ұсталатын бағалы қағаздардың жеке
шоты),
2170 01 "Сатып алынған бағалы қағаздар бойынша сыйақы түрінде
есептелген кірістер" (саудаға арналған бағалы қағаздардың
жеке шоты),
2170 01 "Сатып алынған бағалы қағаздар бойынша сыйақы түрінде
есептелген кірістер" (өтеуге дейін ұсталатын бағалы
қағаздардың жеке шоты),
2170 03 "Бағалы қағаздар бойынша бұрынғы ұстаушылар есептеген
сыйақы" (өтеуге дейін ұсталатын бағалы қағаздардың жеке
шоты);
амортизацияланбаған сыйлықақы сомасына:
Дт 1140 03 "Сату үшін қолда бар, сатып алынған қаржылық
инвестициялар бойынша сыйлықақы",
2030 03 "Сату үшін қолда бар, сатып алынған ұзақ мерзімді
қаржылық инвестициялар бойынша сыйлықақы"
Кт 1120 03 "Саудаға арналған сатып алынған қаржы активтері бойынша
сыйлықақы",
1130 03 "Өтеуге дейін ұсталатын сатып алынған қысқа мерзімді
инвестициялар бойынша сыйлықақы",
2020 03 "Сатып алынған, өтеуге дейін ұсталатын ұзақ мерзімді
инвестициялар бойынша сыйлықақы";
амортизацияланбаған дисконт (жеңілдік) сомасына:
Дт 1120 02 "Саудаға арналған сатып алынған қаржы активтері бойынша
дисконт",
1130 02 "Өтеуге дейін ұсталатын сатып алынған қысқа мерзімді
инвестициялар бойынша дисконт",
2020 02 "Өтеуге дейін ұсталатын сатып алынған ұзақ мерзімді
инвестициялар бойынша дисконт"
Кт 1140 02 "Сату үшін қолда бар, сатып алынған қаржылық
инвестициялар бойынша дисконт",
2030 02 "Сату үшін қолда бар, сатып алынған ұзақ мерзімді
қаржылық инвестициялар бойынша дисконт";
борыштық және үлестік бағалы қағаздарды әділ құны бойынша оң қайта бағалау сомасына:
Дт 1140 04 "Сату үшін қолда бар қаржылық инвестициялардың әділ
құнын оң түзету",
2030 04 "Сату үшін қолда бар ұзақ мерзімді қаржылық
инвестициялардың әділ құнын оң түзету"
Кт 1120 04 "Саудаға арналған қаржы активтерінің әділ құнын оң
түзету";
борыштық және үлестік бағалы қағаздарды әділ құны бойынша оң қайта бағалау сомасына:
Дт 1120 05 "Сату үшін қолда бар қаржылық инвестициялардың әділ
құнын теріс түзету"
Кт 1140 05 "Сату үшін қолда бар қаржылық инвестициялардың әділ
құнын теріс түзету",
2030 05 "Сату үшін қолда бар ұзақ мерзімді қаржылық
инвестициялардың әділ құнын теріс түзету".

7-тарау. Зейнетақы активтерін тазартылған қымбат металдарға орналастыру бойынша операциялардың бухгалтерлік есебі

55. Зейнетақы активтерін тазартылған қымбат металдарға орналастырған кезде Лондон Қымбат металдар нарығы қауымдастығының ағымдағы фиксингі бойынша мынадай бухгалтерлік жазба жүзеге асырылады:
Дт 1150 07 "Тазартылған қымбат металдар",
1150 09 "Металл шоттарда орналастырылған тазартылған қымбат
металдар",
2040 04 "Тазартылған қымбат металдар"
Кт 1060 61 "Ағымдағы шоттағы (инвестициялық шот) ақша қаражаттары
(зейнетақы активтері)";
мәміле бойынша шығындар сомасына:
Дт 1150 07 "Тазартылған қымбат металдар",
1150 09 "Металл шоттарда орналастырылған тазартылған қымбат
металдар",
2040 04 "Тазартылған қымбат металдар"
Кт 1060 61 "Ағымдағы шоттағы (инвестициялық шот) ақша қаражаттары
(зейнетақы активтері)".
56. Сатып алынған тазартылған қымбат металдар әділ құны бойынша қайта бағаланған кезде, мынадай бухгалтерлік жазбалар жүзеге асырылады:
егер тазартылған қымбат металдардың әділ құны олардың есепке алу құнынан жоғары болса:
Дт 1150 07 "Тазартылған қымбат металдар",
1150 09 "Металл шоттарда орналастырылған тазартылған қымбат
металдар",
2040 04 "Тазартылған қымбат металдар"
Кт 6280 03 "Тазартылған қымбат металдарды қайта бағалаудан іске
асырылмаған кірістер";
егер тазартылған қымбат металдарды есепке алу құны олардың әділ құнынан жоғары болса:
Дт 7470 04 "Тазартылған қымбат металдарды қайта бағалаудан іске
асырылмаған шығыстар"
Кт 1150 07 "Тазартылған қымбат металдар",
1150 09 "Металл шоттарда орналастырылған тазартылған қымбат
металдар",
2040 04 "Тазартылған қымбат металдар".
57. осы Нұсқаулықтың 56-тармағына сәйкес, сатып алынған тазартылған қымбат металдарды сатқан кезде тазартылған қымбат металдар әділ құны бойынша қайта бағаланғаннан кейін, мынадай бухгалтерлік жазбалар жүзеге асырылады:
тазартылған қымбат металдарды сату бойынша жасалған мәміленің сомасына:
Дт 1060 61 "Ағымдағы шоттағы (инвестициялық шот) ақша қаражаттары
(зейнетақы активтері)"
Кт 1150 07 "Тазартылған қымбат металдар",
1150 09 "Металл шоттарда орналастырылған тазартылған қымбат
металдар",
2040 04 "Тазартылған қымбат металдар";
тазартылған қымбат металдарды сату бойынша жасалған мәміленің сомасы оларды есепке алу құнынан жоғары болса, айырманың сомасына:
Дт 1060 01 "Ағымдағы шоттағы (инвестициялық шот) ақша қаражаттары
(зейнетақы активтері)"
Кт 6280 01 "Тазартылған қымбат металдарды сатып алудан-сатудан
кіріс";
егер тазартылған қымбат металдарды есепке алу құны оларды сату бойынша жасалған мәміленің сомасынан жоғары болса, айырманың сомасына:
Дт 7470 01 "Тазартылған қымбат металдарды сатып алудан-сатудан
шығыстар"
Кт 1150 07 "Тазартылған қымбат металдар",
1150 09 "Металл шоттарда орналастырылған тазартылған қымбат
металдар",
2040 04 "Тазартылған қымбат металдар".

8-тарау. Кері РЕПО операцияларының бухгалтерлік есебі

58. Зейнетақы активтерімен "кері РЕПО" операциясы жасалған кезде (бағалы қағаздарға айырбастау арқылы ақша ұсынған кезде) мәміле сомасына мынадай бухгалтерлік жазбалар жүзеге асырылады:
Дт 1150 01 "Бағалы қағаздармен "кері РЕПО" операциялары"
Кт 1060 61 "Ағымдағы шоттағы (инвестициялық шот) ақша қаражаттары
(зейнетақы активтері)";
бір мезгілде,
Кіріс 8970 "Депо" шоты" (Қордың зейнетақы активтерінің есебінен сатып алынған, кері РЕПО операциясы бойынша алынған бағалы қағаздардың номиналдық құнын есепке алуға арналған қосалқы шот ашу арқылы).
59. Кері РЕПО операциясы кезеңінде сыйақы есептеген кезде мынадай бухгалтерлік жазба жүзеге асырылады:
Дт 1270 02 "Бағалы қағаздармен "кері РЕПО" операциялары бойынша
сыйақы түрінде есептелген кірістер"
Кт 6110 04 "Бағалы қағаздармен "кері РЕПО" операциялары бойынша
сыйақы алуға байланысты кірістер".
60. Бұрын алған бағалы қағаздарды кері РЕПО операциясы бойынша өткізген кезде кері РЕПО операциясы бойынша есептелген сыйақы сомасына және кері РЕПО мәмілесін жабу сомасына (осы мәміле жасалған сәтте белгіленген мәмілені жабу құны) мынадай бухгалтерлік жазбалар жүзеге асырылады:
Дт 1060 61 "Ағымдағы шоттағы (инвестициялық шот) ақша қаражаттары
(зейнетақы активтері)"
Кт 1270 02 "Бағалы қағаздармен "кері РЕПО" операциялары бойынша
сыйақы түрінде есептелген кірістер",
1150 01 "Бағалы қағаздармен "кері РЕПО" операциялары";
және бір мезгілде,
Шығыс 8970 "Депо" шоты" (Қордың зейнетақы активтерінің есебінен сатып алынған, кері РЕПО операциясы бойынша алынған бағалы қағаздардың номиналдық құнын есепке алуға арналған бөлек қосалқы шот ашу арқылы).

9-тарау. Туынды қаржы құралдарымен операциялардың
бухгалтерлік есебі 1. Форвардпен операцияларды есепке алу

61. Сатып алушы/сатушы белгілі бір мерзім өткеннен кейін келісілген талаптармен болашақта базалық актив сатып алу/сату жөнінде өзіне міндеттеме алатын туынды құралмен операция жүргізген кезде (бұдан әрі – форвард) мынадай бухгалтерлік жазба жүзеге асырылады:
Дт 8300 01 "Қаржы активтерін сатып алу бойынша шартты талаптар"
Кт 8600 01 "Қаржы активтерін сату бойынша шартты міндеттемелер".
62. Форвардты Қордың есеп саясаты белгілеген кезеңділікпен әділ құны бойынша қайта бағалаған кезде, мынадай бухгалтерлік жазбалар жүзеге асырылады:
1) форвардтың әділ құнының оң өзгеру сомасына:
Дт 1280 03 "Форвард мәмілесі бойынша талаптар"
Кт 6290 02 "Бағалы қағаздар бойынша форвард мәмілесін қайта
бағалаудан іске асырылмаған кіріс",
6290 03 "Шетел валютасы бойынша форвард мәмілесін қайта
бағалаудан іске асырылмаған кіріс",
6290 04 "Тазартылған қымбат металдар бойынша форвард мәмілесін
қайта бағалаудан іске асырылмаған кіріс";
2) форвардтың әділ құнының теріс өзгеру сомасына:
Дт 7480 02 "Бағалы қағаздар бойынша форвард мәмілесін қайта
бағалаудан іске асырылмаған шығыс",
7480 03 "Шетел валютасы бойынша форвард мәмілесін қайта
бағалаудан болған іске асырылмаған шығыс",
7480 04 "Тазартылған қымбат металдар бойынша форвард мәмілесін
қайта бағалаудан болған іске асырылмаған шығыс"
Кт 3390 02 "Форвард мәмілесі бойынша міндеттемелер";
3) форвардтың әділ құнын есептегі оң/теріс түзету сомасына:
Дт 3390 02 "Форвард мәмілесі бойынша міндеттемелер"
Кт 1280 03 "Форвард мәмілесі бойынша талаптар".
63. Ашық позицияны жабу және/немесе форвардты орындау күні мынадай бухгалтерлік жазбалар жүзеге асырылады:
1) Қор нетто негізде есеп айырысқан жағдайда ақша аударған кезде:
Дт 3390 02 "Форвард мәмілесі бойынша міндеттемелер"
Кт 1060 61 "Ағымдағы шоттағы (инвестициялық шот) ақша қаражаттары
(зейнетақы активтері)";
2) нетто негізде есеп айырысқан жағдайда қарсы әріптестен ақша алған кезде:
Дт 1060 61 "Ағымдағы шоттағы (инвестициялық шот) ақша қаражаттары
(зейнетақы активтері)"
Кт 1280 03 " Форвард мәмілесі бойынша талаптар";
3) форвард талаптарына сәйкес базалық актив сатып алған кезде:
сатып алынған базалық актив құнына:
Дт 1120 "Саудаға арналған қысқа мерзімді қаржы активтері",
1130 "Өтеуге дейін ұсталатын қысқа мерзімді инвестициялар",
1140 "Сату үшін қолда бар қысқа мерзімді қаржылық
инвестициялар",
1150 "Басқа да қысқа мерзімді инвестициялар",
2020 "Өтеуге дейін ұсталатын ұзақ мерзімді инвестициялар",
2030 "Сату үшін қолда бар ұзақ мерзімді қаржылық
инвестициялар",
2040 "Басқа да ұзақ мерзімді қаржылық инвестициялар",
3390 02 "Форвард мәмілесі бойынша міндеттемелер"
Кт 1060 61 "Ағымдағы шоттағы (инвестициялық шот) ақша қаражаттары
(зейнетақы активтері)",
1280 03 "Форвард мәмілесі бойынша талаптар";
4) базалық активті форвард талаптарына сәйкес сатқан кезде:
сатылатын актив құнына:
Дт 1060 61 "Ағымдағы шоттағы (инвестициялық шот) ақша қаражаттары
(зейнетақы активтері)",
3390 02 "Форвард мәмілесі бойынша міндеттемелер"
Кт 1120 "Саудаға арналған қысқа мерзімді қаржы активтері",
1130 "Өтеуге дейін ұсталатын қысқа мерзімді инвестициялар",
1140 "Сату үшін қолда бар қысқа мерзімді қаржылық
инвестициялар",
1150 "Басқа да қысқа мерзімді инвестициялар",
1280 03 "Форвард мәмілесі бойынша талаптар",
2020 "Өтеуге дейін ұсталатын ұзақ мерзімді инвестициялар",
2030 "Сату үшін қолда бар ұзақ мерзімді қаржылық
инвестициялар",
2040 "Басқа да ұзақ мерзімді қаржылық инвестициялар";
5) форвардты базалық актив сатып алуға/сатуға қайта бағалаудан іске асырылған кірістер сомасына:
Дт 6290 02 "Бағалы қағаздар бойынша форвард мәмілесін қайта
бағалаудан іске асырылмаған кіріс",
6290 03 "Шетел валютасы бойынша форвард мәмілесін қайта
бағалаудан іске асырылмаған кіріс",
6290 04 "Тазартылған қымбат металдар бойынша форвард мәмілесін
қайта бағалаудан іске асырылмаған кіріс"
Кт 6290 10 "Форвард мәмілесі бойынша кірістер",
7480 02 "Бағалы қағаздар бойынша форвард мәмілесін қайта
бағалаудан іске асырылмаған шығыс",
7480 03 "Шетел валютасы бойынша форвард мәмілесін қайта
бағалаудан іске асырылмаған шығыс",
7480 04 "Тазартылған қымбат металдар бойынша форвард мәмілесін
қайта бағалаудан іске асырылмаған кіріс";
6) форвардты бағалы қағаздар сатып алуға/сатуға қайта бағалаудан іске асырылған кірістер сомасына:
Дт 6290 02 "Бағалы қағаздар бойынша форвард мәмілесін қайта
бағалаудан іске асырылмаған кіріс",
6290 03 "Шетел валютасы бойынша форвард мәмілесін қайта
бағалаудан іске асырылмаған кіріс",
6290 04 "Тазартылған қымбат металдар бойынша форвард мәмілесін
қайта бағалаудан іске асырылмаған кіріс",
7480 10 "Форвард мәмілесі бойынша шығыстар"
Кт 7480 02 "Бағалы қағаздар бойынша форвард мәмілесін қайта
бағалаудан іске асырылмаған шығыс",
7480 03 "Шетел валютасы бойынша форвард мәмілесін қайта
бағалаудан іске асырылмаған шығыс",
7480 04 "Тазартылған қымбат металдар бойынша форвард мәмілесін
қайта бағалаудан іске асырылмаған шығыс";
7) форвард талаптарына сәйкес шартты талаптар мен шартты міндеттемелер сомасына:
Дт 8600 01 "Қаржы активтерін сату бойынша шартты міндеттемелер"
Кт 8300 01 "Қаржы активтерін сатып алу бойынша шартты талаптар".

2. Фьючерспен операцияларды есепке алу

64. Сатып алушы/сатушы белгілі бір мерзім өткеннен кейін ұйымдастырылған нарықта белгіленген стандартты талаптарға сәйкес базалық актив сатып алу/сату жөнінде өзіне міндеттеме алатын туынды құралмен операция (бұдан әрі – фьючерс) жүргізген кезде мынадай бухгалтерлік жазбалар жүзеге асырылады:
фьючерс сатып алу бойынша шартты талаптар мен міндеттемелер сомасына:
Дт 8300 02 "Қаржы фьючерстерін сатып алу бойынша шартты талаптар"
Кт 8600 02 "Қаржы фьючерстерін сатып алу бойынша шартты
міндеттемелер";
фьючерсті сату бойынша шартты талаптар мен шартты міндеттемелер сомасына:
Дт 8300 03 "Қаржы фьючерстерін сату бойынша шартты талаптар"
Кт 8600 03 "Қаржы фьючерстерін сату бойынша шартты міндеттемелер".
65. Фьючерс бойынша маржа төлеген кезде мынадай бухгалтерлік жазба жүзеге асырылады:
Дт 1610 02 "Брокерлермен есеп айырысу"
Кт 1060 61 "Ағымдағы шоттағы (инвестициялық шот) ақша қаражаттары
(зейнетақы активтері)".
66. Фьючерс жасағаны үшін брокерге комиссия төлеген кезде мынадай бухгалтерлік жазба жүзеге асырылады:
Дт 7470 82 "Брокерлік және дилерлік қызмет бойынша қызмет көрсетуі
үшін комиссиялық шығыстар"
Кт 1060 61 "Ағымдағы шоттағы (инвестициялық шот) ақша қаражаттары
(зейнетақы активтері)".
67. Қордың есеп саясаты белгілеген кезеңділікпен фьючерсті әділ құны бойынша қайта бағалаған кезде мынадай бухгалтерлік жазбалар жүзеге асырылады:
1) фьючерстің әділ құнының оң өзгеру сомасына:
Дт 1280 02 "Фьючерс мәмілесі бойынша талаптар"
Кт 6290 01 "Фьючерс мәмілесін қайта бағалаудан іске асырылмаған
кіріс";
2) фьючерстің әділ құнының теріс өзгеру сомасына:
Дт 7480 01 "Фьючерс мәмілесін қайта бағалаудан болған іске
асырылмаған шығыс"
Кт 3390 01 "Фьючерс мәмілесі бойынша міндеттемелер";
3) фьючерстің әділ құнының есептегі оң/теріс өзгеру сомасына:
Дт 3390 01 "Фьючерс мәмілесі бойынша міндеттемелер"
Кт 1280 02 "Фьючерс мәмілесі бойынша талаптар".
68. Фьючерс бойынша қосымша маржа төлеген немесе есептегі фьючерс бойынша маржаның рұқсат етілетін сомасын есептен шығарған кезде мынадай бухгалтерлік жазбалар жүзеге асырылады:
1) Қордың қосымша төлеген маржа сомасына:
Дт 1610 02 "Брокерлермен есеп айырысулар"
Кт 1060 61 "Ағымдағы шоттағы (инвестициялық шот) ақша қаражаттары
(зейнетақы активтері)";
2) есептегі рұқсат етілетін маржаны есептен шығарған кезде:
Дт 1060 61 "Ағымдағы шоттағы (инвестициялық шот) ақша қаражаттары
(зейнетақы активтері)"
Кт 1610 02 "Брокерлермен есеп айырысулар".
69. Фьючерстің ашық позициясын жабу күні фьючерстің құнын нетто негізде ақшамен өтеген (ашық позицияны жабу) жағдайда, мынадай бухгалтерлік жазбалар жүзеге асырылады:
фьючерсті нетто негізде өтеген кезде:
Дт 3390 01 "Фьючерс мәмілесі бойынша міндеттемелер"
Кт 1610 02 "Брокерлермен есеп айырысулар";
қарсы әріптес фьючерсті нетто негізде өтеген кезде:
Дт 1610 02 "Брокерлермен есеп айырысулар"
Кт 1280 02 "Фьючерс мәмілесі бойынша талаптар";
фьючерсті қайта бағалаудан іске асырылған кірістер
сомасына:
Дт 6290 01 "Фьючерс мәмілесін қайта бағалаудан іске асырылмаған
кіріс"
Кт 7480 01 "Фьючерс мәмілесін қайта бағалаудан іске асырылмаған
шығыс",
6290 09 "Фьючерс мәмілелері бойынша кірістер";
фьючерсті қайта бағалаудан іске асырылған шығыстар сомасына:
Дт 6290 01 "Фьючерс мәмілесін қайта бағалаудан іске асырылмаған
кіріс",
7480 09 "Фьючерс мәмілелері бойынша шығыстар"
Кт 7480 01 "Фьючерс мәмілесін қайта бағалаудан іске асырылмаған
шығыс";
фьючерс сатып алу бойынша шартты талаптар мен міндеттемелер сомасына:
Дт 8600 02 "Қаржы фьючерстерін сатып алу бойынша шартты
міндеттемелер"
Кт 8300 02 "Қаржы фьючерстерін сатып алу бойынша шартты талаптар";
фьючерсті сату бойынша шартты талаптар мен міндеттемелер сомасына:
Дт 8600 03 "Қаржы фьючерстерін сату бойынша шартты міндеттемелер"
Кт 8300 03 "Қаржы фьючерстерін сату бойынша шартты талаптар".

3. Опционмен операцияларды есепке алу

70. Бір тарап екінші тараптан соған сәйкес келісілген талаптармен болашақта келісімді баға бойынша базалық актив сатып алу немесе сату құқығын сатып алатын туынды құралмен "колл"/"пут" операциясын жүзеге асырған кезде (бұдан әрі – сатып алынған опцион), мынадай бухгалтерлік жазба жүзеге асырылады:
1) шартты міндеттемелер сомасына:
Дт 8300 06 "Сатып алынған опцион - "колл" мәмілелері",
8300 07 "Сатып алынған опцион - "пут" мәмілелері"
Кт 8600 06 "Сатып алынған опцион "колл" - контршот мәмілелері",
8600 07 "Сатып алынған опцион "пут" - контршот мәмілелері";
2) сатып алынған "колл"/"пут" опционы бойынша төленген сыйлықақы сомасына:
Дт 1280 04 "Опцион мәмілесі бойынша талаптар"
Кт 1060 61 "Ағымдағы шоттағы (инвестициялық шот) ақша қаражаттары
(зейнетақы активтері)".
71. Сатып алынған "колл"/"пут" опционын әділ құны бойынша қайта бағалаған кезде Қордың есеп саясаты белгілеген кезеңділікпен, сондай-ақ опционды жабу күні мынадай бухгалтерлік жазбалар жүзеге асырылады:
1) сатып алынған опционның әділ құнының оң өзгеру сомасына:
Дт 1280 04 "Опцион мәмілесі бойынша талаптар"
Кт 6290 05 "Опцион мәмілесін қайта бағалаудан іске асырылмаған
кіріс";
2) сатып алынған опционның әділ құнының теріс өзгеру сомасына:
Дт 7480 05 "Опцион мәмілесін қайта бағалаудан іске асырылмаған
кіріс"
Кт 1280 04 "Опцион мәмілесі бойынша талаптар".
72. Ашық позицияны жабу немесе сатып алынған "колл"/"пут" опционын орындау күні мынадай бухгалтерлік жазбалар жүзеге асырылады:
1) сатып алынған "колл"/"пут" опционының талаптары бойынша шартты талаптар мен шартты міндеттемелер сомасына:
Дт 8600 06 "Сатып алынған опцион "колл" - контршот мәмілелері",
8600 07 "Сатып алынған опцион "пут" - контршот мәмілелері"
Кт 8300 06 "Сатып алынған опцион - "колл" мәмілелері",
8300 07 "Сатып алынған опцион - "пут" мәмілелері";
2) қарсы әріптес сатып алынған "колл"/"пут" опционының құнын ақшамен өтеген (ашық позицияны жабу) кезде:
Дт 1060 61 "Ағымдағы шоттағы (инвестициялық шот) ақша қаражаттары
(зейнетақы активтері)"
Кт 1280 04 "Опцион мәмілесі бойынша талаптар";
3) сатып алынған "колл" опционының талаптарына сәйкес базалық актив сатып алған кезде:
сатып алынған активтер құнына:
Дт 1120 "Саудаға арналған қысқа мерзімді қаржы активтері",
1130 "Өтеуге дейін ұсталатын қысқа мерзімді инвестициялар",
1140 "Сату үшін қолда бар қысқа мерзімді қаржылық
инвестициялар",
1150 "Басқа да қысқа мерзімді инвестициялар",
2020 "Өтеуге дейін ұсталатын ұзақ мерзімді инвестициялар",
2030 "Сату үшін қолда бар ұзақ мерзімді қаржылық
инвестициялар",
2040 "Басқа да ұзақ мерзімді қаржылық инвестициялар"
Кт 1280 04 "Опцион мәмілесі бойынша талаптар",
1060 61 "Ағымдағы шоттағы (инвестициялық шот) ақша қаражаттары
(зейнетақы активтері)";
4) сатып алынған "пут" опционының талаптарына сәйкес базалық активті сатқан кезде:
сатылатын активтер құнына:
Дт 1060 61 "Ағымдағы шоттағы (инвестициялық шот) ақша қаражаттары
(зейнетақы активтері)"
Кт 1280 04 "Опцион мәмілесі бойынша талаптар",
1120 "Саудаға арналған қысқа мерзімді қаржы активтері",
1130 "Өтеуге дейін ұсталатын қысқа мерзімді инвестициялар",
1140 "Сату үшін қолда бар қысқа мерзімді қаржылық
инвестициялар",
1150 "Басқа да қысқа мерзімді инвестициялар",

2020 "Өтеуге дейін ұсталатын ұзақ мерзімді инвестициялар",
2030 "Сату үшін қолда бар ұзақ мерзімді қаржылық
инвестициялар",
2040 "Басқа да ұзақ мерзімді қаржылық инвестициялар";
5) сатып алынған "колл"/"пут" опционы бойынша іске асырылған кірістер сомасына:
Дт 6290 05 "Опцион мәмілесін қайта бағалаудан іске асырылмаған
кіріс"
Кт 6290 11 "Опцион мәмілелері бойынша кірістер",
7480 05 "Опцион мәмілесін қайта бағалаудан іске асырылмаған
шығыс";
6) сатып алынған "колл"/"пут" опционы бойынша іске асырылған шығыстар сомасына:
Дт 6290 05 "Опцион мәмілесін қайта бағалаудан іске асырылмаған
кіріс",
7480 11 "Опцион мәмілелері бойынша шығыстар"
Кт 7480 05 "Опцион мәмілесін қайта бағалаудан іске асырылмаған
шығыс".
73. Бір тарап екінші тарапқа соған сәйкес келісілген талаптармен болашақта келісімді баға бойынша базалық актив сатып алу немесе сату құқығын сататын туынды құралмен "колл"/"пут" операциясын жүзеге асырған кезде (бұдан әрі – сатылған опцион), мынадай бухгалтерлік жазбалар жүзеге асырылады:
Дт 8300 08 "Сатылған опцион-"пут" – контршот мәмілелері",
8300 09 "Сатылған опцион-"колл" – контршот мәмілелері"
Кт 8600 08 "Сатылған опцион-"пут" мәмілелері",
8600 09 "Сатылған опцион-"колл" мәмілелері";
алынған сыйлықақы сомасына:
Дт 1060 61 "Ағымдағы шоттағы (инвестициялық шот) ақша қаражаттары
(зейнетақы активтері)"
Кт 3390 03 "Опцион мәмілесі бойынша міндеттемелер".
74. Сатылған "колл"/"пут" опционын Қордың есеп саясаты белгілеген кезеңділікпен әділ құны бойынша қайта бағалаған кезде, сондай-ақ опционды жабу күні мынадай бухгалтерлік жазбалар жүзеге асырылады:
1) сатылған "колл"/"пут" опционының әділ құнының оң өзгеру сомасына:
Дт 3390 03 "Опцион мәмілесі бойынша міндеттемелер"
Кт 6290 05 "Опцион мәмілесін қайта бағалаудан іске асырылмаған
кіріс";
2) сатылған "колл"/"пут" опционының әділ құнының теріс өзгеру сомасына:
Дт 7480 05 "Опцион мәмілесін қайта бағалаудан іске асырылмаған
шығыс"
Кт 3390 03 "Опцион мәмілесі бойынша міндеттемелер".
75. Ашық позицияны жабу немесе сатылған "колл"/"пут" опционын орындау күні мынадай бухгалтерлік жазбалар жүзеге асырылады:
1) сатылған "колл"/"пут" опционының талаптарына сәйкес шартты талаптар мен шартты міндеттемелер сомасына:
Дт 8600 08 "Сатылған опцион - "пут" мәмілелері",
8600 09 "Сатылған опцион - "колл" мәмілелері"
Кт 8300 08 "Сатылған опцион - "пут" – контршот мәмілелері",
8300 09 "Сатылған опцион - "колл" – контршот мәмілелері";
2) қарсы әріптес сатылған "колл"/"пут" опционының құнын өтеген (ашық позицияны жабу) кезде:
Дт 3390 03 "Опцион мәмілесі бойынша міндеттемелер"
Кт 1060 61 "Ағымдағы шоттағы (инвестициялық шот) ақша қаражаттары
(зейнетақы активтері)";
3) сатылған "пут" опционының талаптарына сәйкес базалық активті сатқан жағдайда:
сатылатын активтер сомасына:
Дт 1060 61 "Ағымдағы шоттағы (инвестициялық шот) ақша қаражаттары
(зейнетақы активтері)",
3390 03 "Опцион мәмілесі бойынша міндеттемелер"
Кт 1120 "Саудаға арналған қысқа мерзімді қаржы активтері",
1130 "Өтеуге дейін ұсталатын қысқа мерзімді инвестициялар",
1140 "Сату үшін қолда бар қысқа мерзімді қаржылық
инвестициялар",
1150 "Басқа да қысқа мерзімді инвестициялар",
2020 "Өтеуге дейін ұсталатын ұзақ мерзімді инвестициялар",
2030 "Сату үшін қолда бар ұзақ мерзімді қаржылық
инвестициялар",
2040 "Басқа да ұзақ мерзімді қаржылық инвестициялар";
4) сатылған "колл" опционының талаптарына сәйкес базалық актив сатып алған кезде:
сатып алынған активтер құнына:
Дт 1120 "Саудаға арналған қысқа мерзімді қаржы активтері",
1130 "Өтеуге дейін ұсталатын қысқа мерзімді инвестициялар",
1140 "Сату үшін қолда бар қысқа мерзімді қаржылық
инвестициялар",
1150 "Басқа да қысқа мерзімді инвестициялар",
2020 "Өтеуге дейін ұсталатын ұзақ мерзімді инвестициялар",
2030 "Сату үшін қолда бар ұзақ мерзімді қаржылық
инвестициялар",
2040 "Басқа да ұзақ мерзімді қаржылық инвестициялар",
3390 03 "Опцион мәмілесі бойынша міндеттемелер"
Кт 1060 61 "Ағымдағы шоттағы (инвестициялық шот) ақша қаражаттары
(зейнетақы активтері)";
5) сатылған "колл"/"пут" опционы бойынша іске асырылған кірістер сомасына:
Дт 6290 05 "Опцион мәмілесін қайта бағалаудан іске асырылмаған
кіріс"
Кт 6290 11 "Опцион мәмілелері бойынша кірістер",
7480 05 "Опцион мәмілесін қайта бағалаудан іске асырылмаған
шығыс";
6) сатылған "колл"/"пут" опционы бойынша іске асырылған шығыстар сомасына:
Дт 6290 05 "Опцион мәмілесін қайта бағалаудан іске асырылмаған
кіріс",
7480 11 "Опцион мәмілелері бойынша шығыстар"
Кт 7480 05 "Опцион мәмілесін қайта бағалаудан іске асырылмаған
шығыс".

4. Валюталық своппен операцияларды есепке алу

76. Алдын ала келісілген мерзім ішінде соған сәйкес бір валютаны екінші валютаға айырбастау туралы келісім (бұдан әрі – валюталық своп) жасалатын туынды құралмен операция жүзеге асырған кезде, мынадай бухгалтерлік жазбалар жүзеге асырылады:
Дт 1280 06 "Своп мәмілесі бойынша талаптар"
Кт 3390 05 "Своп мәмілесі бойынша міндеттемелер";
және бір мезгілде, валюталарды кері айырбастау бойынша шартты талаптар мен міндеттемелер сомасына баланстан тыс есепте былайша көрсетіледі:
Дт 8300 12 "Басқа да туынды қаржы құралдары бойынша шартты
талаптар"
Кт 8600 12 "Басқа да туынды қаржы құралдары бойынша шартты
міндеттемелер".
77. Валюталық свопты валюталау күні мынадай бухгалтерлік жазбалар жүзеге асырылады:
алынатын валюта сомасына:
Дт 1060 61 "Ағымдағы шоттағы (инвестициялық шот) ақша қаражаттары
(зейнетақы активтері)"
Кт 1280 06 "Своп мәмілесі бойынша талаптар";
аударылатын валюта сомасына:
Дт 3390 05 "Своп мәмілесі бойынша міндеттемелер"
Кт 1060 61 "Ағымдағы шоттағы (инвестициялық шот) ақша қаражаттары
(зейнетақы активтері)".
78. Валюталық свопты әділ құны бойынша Қордың есеп саясаты белгілеген кезеңділікпен қайта бағалаған кезде мынадай бухгалтерлік жазбалар жүзеге асырылады:
әділ құнның оң өзгеру сомасына:
Дт 1280 06 "Своп мәмілесі бойынша талаптар"
Кт 6290 07 "Своп мәмілесін қайта бағалаудан іске асырылмаған
кіріс";
әділ құнның теріс өзгеру сомасына:
Дт 7480 07 "Своп мәмілесін қайта бағалаудан іске асырылмаған шығыс"
Кт 3390 05 "Своп мәмілесі бойынша міндеттемелер";
және бір мезгілде есептегі оң/теріс қайта бағалау сомасына:
Дт 3390 05 "Своп мәмілесі бойынша міндеттемелер"
Кт 1280 06 "Своп мәмілесі бойынша талаптар".
79. Валюталық свопты жабу бойынша валюталау күні мынадай бухгалтерлік жазбалар жүзеге асырылады:
шартты талаптар мен міндеттемелер сомасына:
Дт 8600 12 "Басқа да туынды қаржы құралдары бойынша шартты
міндеттемелер"
Кт 8300 12 "Басқа да туынды қаржы құралдары бойынша шартты
талаптар";
айырбасталатын валюта сомасына:
валюталық своптың құны оң болғанда:
Дт 1060 61 "Ағымдағы шоттағы (инвестициялық шот) ақша қаражаттары
(зейнетақы активтері)"
Кт 1060 61 "Ағымдағы шоттағы (инвестициялық шот) ақша қаражаттары
(зейнетақы активтері)",
1280 06 "Своп мәмілесі бойынша талаптар";
валюталық своптың құны теріс болғанда:
Дт 1060 61 "Ағымдағы шоттағы (инвестициялық шот) ақша қаражаттары
(зейнетақы активтері)",
3390 05 "Своп мәмілесі бойынша міндеттемелер"
Кт 1060 61 "Ағымдағы шоттағы (инвестициялық шот) ақша қаражаттары
(зейнетақы активтері)".

5. Пайыздық своппен операцияларды есепке алу

80. Тараптар соған сәйкес белгіленген және өзгермелі пайыздық ставканы қолдана отырып үнемі пайыздық төлемдермен алмасатын туынды құралмен операцияны (бұдан әрі – пайыздық своп) жүзеге асырған кезде, мынадай бухгалтерлік жазбалар жүзеге асырылады:
егер төлемдер пайыздық своптың талаптары бойынша өзгермелі пайыздық ставка бойынша көзделген, бірақ сомалар белгіленген пайыздық ставка бойынша алынған жағдайда:
Дт 8300 04 "Белгіленген пайыздық своп"
Кт 8300 05 "Өзгермелі пайыздық своп";
егер төлемдер пайыздық своптың талаптары бойынша белгіленген пайыздық ставка бойынша көзделген, бірақ сомалар өзгермелі пайыздық ставка бойынша алынған жағдайда:
Дт 8300 05 "Өзгермелі пайыздық своп"
Кт 8300 04 "Белгіленген пайыздық своп".
81. Пайыздық своп бойынша сыйақы түрінде кірістер мен шығыстар есептеген кезде мынадай бухгалтерлік жазбалар жүзеге асырылады:
кірістер сомасына:
Дт 1280 06 "Своп мәмілесі бойынша талаптар"
Кт 6110 34 "Сыйақы алуға байланысты басқа да кірістер";
шығыстар сомасына:
Дт 7310 25 "Cыйақы төлеуге байланысты басқа да шығыстар"
Кт 3390 05 "Своп мәмілесі бойынша міндеттемелер".
82. Пайыздық свопты әділ құны бойынша Қордың есеп саясаты белгілеген кезеңділікпен қайта бағалаған кезде мынадай бухгалтерлік жазбалар жүзеге асырылады:
оң айырма сомасына:
Дт 1280 06 "Своп мәмілесі бойынша талаптар"
Кт 6290 07 "Своп мәмілесін қайта бағалаудан іске асырылмаған
кіріс";
теріс айырма сомасына:
Дт 7480 07 "Своп мәмілесін қайта бағалаудан іске асырылмаған шығыс"
Кт 3390 05 "Своп мәмілесі бойынша міндеттемелер";
және бір мезгілде, есептегі оң/теріс қайта бағалау сомасына:
Дт 3390 05 "Своп мәмілесі бойынша міндеттемелер"
Кт 1280 06 "Своп мәмілесі бойынша талаптар".
83. Мерзімді төлемдерді жүргізу күні осы Нұсқаулықтың 82-тармағына сәйкес пайыздық свопты әділ құны бойынша қайта бағалау жүргізілгеннен кейін, мынадай бухгалтерлік жазбалар жүзеге асырылады:
алынған сыйақы сомасына:
Дт 1060 61 "Ағымдағы шоттағы (инвестициялық шот) ақша қаражаттары
(зейнетақы активтері)"
Кт 1280 06 "Своп мәмілесі бойынша талаптар";
төленген сыйақы сомасына:
Дт 3390 05 "Своп мәмілесі бойынша міндеттемелер"
Кт 1060 61 "Ағымдағы шоттағы (инвестициялық шот) ақша қаражаттары
(зейнетақы активтері)".
84. Ашық позицияны жабу күні немесе пайыздық свопты жабу күні мынадай бухгалтерлік жазбалар жүзеге асырылады:
пайыздық свопты сатып алу бойынша шартты талаптар мен міндеттемелер сомасына:
Дт 8300 04 "Белгіленген пайыздық своп"
Кт 8300 05 "Өзгермелі пайыздық своп";
пайыздық свопты сату бойынша шартты талаптар мен міндеттемелер сомасына:
Дт 8300 05 "Өзгермелі пайыздық своп"
Кт 8300 04 "Белгіленген пайыздық своп".

10-тарау. Инвестициялық кірісті және комиссиялық сыйақыларды қалыптастыру бойынша операциялардың бухгалтерлік есебі

85. Инвестициялық кірісті қалыптастыру кезінде мынадай бухгалтерлік жазбалар жүзеге асырылады:
қазіргі бар кірістер сомасына:
Дт 6110 01 Сатып алынған бағалы қағаздар бойынша сыйақы алуға
байланысты кірістер",
6110 03 "Сатып алынған бағалы қағаздар бойынша дисконт
амортизациясына байланысты кірістер",
6110 04 "Бағалы қағаздармен "кері РЕПО" операциялары бойынша
сыйақы алуға байланысты кірістер",
6110 05 "Орналастырылған салымдар бойынша дисконт амортизациясы
бойынша кірістер",
6110 29 "Талап ету салымдары бойынша сыйақы алуға байланысты
кірістер",
6110 30 "Мерзімді салымдар бойынша сыйақы алуға байланысты
кірістер",
6110 31 "Шартты салымдар бойынша сыйақы алуға байланысты
кірістер",
6110 34 "Сыйақы алуға байланысты басқа да кірістер",
6150 01 "Саудаға арналған бағалы қағаздар құнының өзгеруінен
іске асырылмаған кірістер",
6240 01 "Бағалы қағаздар бойынша құрылған резервтерді
(провизияларды) қалпына келтіруден (жоюдан) кірістер",
6240 02 "Екінші деңгейдегі банктерде және банк операцияларының
жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарда
орналастырылған салымдар бойынша құрылған резервтерді
(провизияларды) қалпына келтіруден (жоюдан) кірістер",
6250 01 "Шетел валютасын қайта бағалаудан іске асырылмаған
кірістер",
6280 01 "Тазартылған қымбат металдарды сатып алудан-сатудан
кірістер",
6280 03 "Тазартылған қымбат металдарды қайта бағалаудан іске
асырылмаған кірістер",
6280 09 "Бағалы қағаздарды сатып алудан-сатудан кірістер"
Кт 5610 "Жиынтық пайда (жиынтық залал)";
қазіргі бар шығыстар сомасына:
Дт 5610 "Жиынтық пайда (жиынтық залал)"
Кт 6280 01 "Тазартылған қымбат металдарды сатып алудан-сатудан
кірістер",
7310 02 "Сатып алынған бағалы қағаздар бойынша сыйлықақы
амортизациясына байланысты шығыстар",
7430 01 "Шетел валютасын қайта бағалаудан болған іске
асырылмаған шығыстар",
7440 01 "Бағалы қағаздар бойынша резервтерді (провизияларды)
қалыптастыру бойынша шығыстар",
7440 02 "Орналастырылған салымдар бойынша резервтерді
(провизияларды) қалыптастыру бойынша шығыстар",
7470 03 "Саудаға арналған бағалы қағаздардың құнын өзгертуден
болған іске асырылмаған шығыстар",
7470 04 "Тазартылған қымбат металдарды қайта бағалаудан болған
іске асырылмаған шығыстар",
7470 10 "Бағалы қағаздарды сатып алу-сатудан болған шығыстар",
7470 27 "Басқа да комиссиялық шығыстар".
86. Таза инвестициялық кірісті салымшылардың (алушылардың) жеке зейнетақы шоттарына есепке алған кезде мынадай бухгалтерлік жазбалар жүзеге асырылады:
5610 "Жиынтық пайда (жиынтық залал)" шоты бойынша кредиттік қалдық болғанда:
Дт 5610 "Жиынтық пайда (жиынтық залал)"
Кт 3390 65 "Жеке зейнетақы шоттарындағы жинақталған зейнетақы
қаражаттары";
5610 "Жиынтық пайда (жиынтық залал)" шоты бойынша дебеттік қалдық болғанда:
Дт 3390 65 Жеке зейнетақы шоттарындағы жинақталған зейнетақы
қаражаттары
Кт 5610 "Жиынтық пайда (жиынтық залал)".
87. Қорға зейнетақы активтерінен тиесілі комиссиялық сыйақы сомасына мынадай бухгалтерлік жазба жүзеге асырылады:
Дт 7470 27 "Басқа да комиссиялық шығыстар"
Кт 3380 62 "Зейнетақы активтерінен есептелген комиссиялық
сыйақылар".
88. Қорға инвестициялық кірістен тиесілі комиссиялық сыйақыны есептеген кезде мынадай бухгалтерлік жазбалар жүзеге асырылады:
комиссиялық сыйақының бұрын есептелген теріс мәні шегіндегі сомаға:
Дт 7470 27 "Басқа да комиссиялық шығыстар"
Кт 1280 10 "Басқа да дебиторлық берешек";
комиссиялық сыйақының бұрын есептелген теріс мәнінен асатын сомаға:
Дт 7470 27 "Басқа да комиссиялық шығыстар"
Кт 3380 61 "Инвестициялық кірістен есептелген комиссиялық
сыйақылар".
89. Қорға тиесілі комиссиялық сыйақының теріс мәніне әкелген инвестициялық кірістің теріс мәні туындаған кезде, мынадай бухгалтерлік жазбалар жүзеге асырылады:
бұрын есептелген, бірақ төленбеген комиссиялық сыйақы шегіндегі сомаға:
Дт 3380 61 "Инвестициялық кірістен есептелген комиссиялық сыйақылар"
Кт 7470 27 "Басқа да комиссиялық шығыстар";
бұрын есептелген, бірақ төленбеген комиссиялық сыйақыдан асатын сомаға:
Дт 1280 10 "Басқа да дебиторлық берешек"
Кт 7470 27 "Басқа да комиссиялық шығыстар".