Об утверждении Правил применения мер раннего реагирования и методики определения факторов, влияющих на ухудшение финансового положения накопительного пенсионного фонда и (или) организации, осуществляющей инвестиционное управление пенсионными активами, страховой (перестраховочной) организации

Постановление Правления Агентства Республики Казахстан по регулированию и надзору финансового рынка и финансовых организаций от 28 ноября 2008 года № 200. Зарегистрировано в Министерстве юстиции Республики Казахстан 31 декабря 2008 года № 5464. Утратило силу постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 24 февраля 2012 года № 66

Сноска. Утратило силу постановлением Правления Национального Банка РК от 24.02.2012 № 66 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Сноска. Заголовок с изменением, внесенным постановлением Правления АФН РК от 28.02.2011 № 23 (вводится в действие по истечении четырнадцати календарных дней со дня гос. регистрации в МЮ РК).

В соответствии с пунктом 4 статьи 41-2 Закона Республики Казахстан от 20 июня 1997 года "О пенсионном обеспечении в Республике Казахстан", пунктом 4 статьи 53 Закона Республики Казахстан от 18 декабря 2000 года "О страховой деятельности" Правление Агентства Республики Казахстан по регулированию и надзору финансового рынка и финансовых организаций (далее - Агентство) ПОСТАНОВЛЯЕТ:
Сноска. Преамбула с изменением, внесенным постановлением Правления АФН РК от 28.02.2011 № 23 (вводится в действие по истечении четырнадцати календарных дней со дня гос. регистрации в МЮ РК).
1. Утвердить прилагаемые Правила применения мер раннего реагирования и методики определения факторов, влияющих на ухудшение финансового положения накопительного пенсионного фонда и (или) организации, осуществляющей инвестиционное управление пенсионными активами, страховой (перестраховочной) организации.
Сноска. Пункт 1 с изменением, внесенным постановлением Правления АФН РК от 28.02.2011 № 23 (вводится в действие по истечении четырнадцати календарных дней со дня гос. регистрации в МЮ РК).
2. Настоящее постановление вводится в действие по истечении четырнадцати дней со дня его государственной регистрации в Министерстве юстиции Республики Казахстан.
3. Департаменту стратегии и анализа (Абдрахманов Н.А.):
1) совместно с Юридическим департаментом (Сарсенова Н.В.) принять меры к государственной регистрации в Министерстве юстиции Республики Казахстан настоящего постановления;
2) в десятидневный срок со дня государственной регистрации в Министерстве юстиции Республики Казахстан довести настоящее постановление до сведения заинтересованных подразделений Агентства, Объединения юридических лиц "Ассоциация финансистов Казахстана".
4. Службе Председателя Агентства (Кенже А.А.) принять меры по опубликованию настоящего постановления в средствах массовой информации Республики Казахстан.
5. Контроль за исполнением настоящего постановления возложить на Председателя Агентства Бахмутову Е.Л.

Председатель Е. Бахмутова

Утверждены
постановлением Правления Агентства
Республики Казахстан по
регулированию и надзору финансового
рынка и финансовых организаций
от 28 ноября 2008 года № 200

Правила применения мер раннего реагирования и методика
определения факторов, влияющих на ухудшение финансового положения накопительного пенсионного фонда и (или)
организации, осуществляющей инвестиционное управление
пенсионными активами, страховой (перестраховочной)организации

Сноска. Заголовок с изменением, внесенным постановлением Правления АФН РК от 28.02.2011 № 23 (вводится в действие по истечении четырнадцати календарных дней со дня гос. регистрации в МЮ РК).

Настоящие Правила разработаны в соответствии с Законами Республики Казахстан от 20 июня 1997 года «О пенсионном обеспечении в Республике Казахстан» (далее - Закон о пенсионном обеспечении), от 18 декабря 2000 года «О страховой деятельности» (далее - Закон о страховой деятельности) и устанавливают порядок применения мер раннего реагирования и методику определения факторов, влияющих на ухудшение финансового положения накопительного пенсионного фонда и (или) организации, осуществляющей инвестиционное управление пенсионными активами, страховой (перестраховочной) организации (далее - финансовые организации).
Уполномоченный орган по регулированию и надзору финансового рынка и финансовых организаций (далее - уполномоченный орган) применяет к финансовым организациям меры раннего реагирования при выявлении факторов, влияющих на ухудшение финансового состояния финансовых организаций.
Сноска. Преамбула с изменениями, внесенными постановлением Правления АФН РК от 28.02.2011 № 23 (вводится в действие по истечении четырнадцати календарных дней со дня гос. регистрации в МЮ РК).

Глава 1. Факторы, влияющие на ухудшение финансового положения
банка второго уровня, и методика их определения

Сноска. Глава 1 исключена постановлением Правления АФН РК от 28.02.2011 № 23 (вводится в действие по истечении четырнадцати календарных дней со дня гос. регистрации в МЮ РК).

Глава 2. Факторы, влияющие на ухудшение финансового положения накопительного пенсионного фонда и (или) организации, осуществляющей инвестиционное управление пенсионными активами,
и методика их определения

3. Факторами, влияющими на ухудшение финансового положения накопительного пенсионного фонда и (или) организации, осуществляющей инвестиционное управление пенсионными активами, являются:
1) снижение коэффициента достаточности собственного капитала;
2) снижение коэффициента номинального дохода;
3) увеличение соотношения объема пенсионных активов накопительного пенсионного фонда, размещенных в финансовые инструменты, выпущенные эмитентами Республики Казахстан, относящимися к одному сектору экономики Республики Казахстан, к общему объему пенсионных активов данного накопительного пенсионного фонда;
3-1) увеличение соотношения объема собственных активов накопительного пенсионного фонда и (или) организации, осуществляющей инвестиционное управление пенсионными активами, размещенных в финансовые инструменты, выпущенные эмитентами Республики Казахстан, относящимися к одному сектору экономики Республики Казахстан, к общему объему собственных активов данного накопительного пенсионного фонда и (или) организации, осуществляющей инвестиционное управление пенсионными активами;
4) увеличение соотношения объема пенсионных активов накопительного пенсионного фонда, размещенных в финансовые инструменты, деноминированные в иностранной валюте, к общему объему пенсионных активов данного накопительного пенсионного фонда;
4-1) увеличение соотношения объема собственных активов накопительного пенсионного фонда и (или) организации, осуществляющей инвестиционное управление пенсионными активами, размещенных в финансовые инструменты, деноминированные в иностранной валюте, к общему объему собственных активов данного накопительного пенсионного фонда и (или) организации, осуществляющей инвестиционное управление пенсионными активами;
5) увеличение совокупной доли инвестиций за счет пенсионных активов накопительного пенсионного фонда в акции от общего объема пенсионных активов данного накопительного пенсионного фонда;
5-1) увеличение совокупной доли инвестиций за счет собственных активов накопительного пенсионного фонда и (или) организации, осуществляющей инвестиционное управление пенсионными активами в акции от общего объема собственных активов данного накопительного пенсионного фонда и (или) организации, осуществляющей инвестиционное управление пенсионными активами;
6) исключен постановлением Правления Агентства РК по регулированию и надзору финансового рынка и финансовых организаций от 05.08.2009 № 175 (порядок введения в действие см. п. 2);
7) увеличение соотношения объема пенсионных активов накопительного пенсионного фонда, размещенных в финансовые инструменты с высокой степенью кредитного риска, к общему объему пенсионных активов данного накопительного пенсионного фонда;
8) увеличение доли инвестиций за счет пенсионных активов в финансовые инструменты, по которым эмитент допустил дефолт по выплате вознаграждения и (или) основной суммы долга по выпущенным облигациям от общего объема пенсионных активов данного накопительного пенсионного фонда;
9) увеличение доли инвестиций за счет собственных активов в финансовые инструменты, по которым эмитент допустил дефолт по выплате вознаграждения и (или) основной суммы долга по выпущенным облигациям от общего объема собственных активов данного накопительного пенсионного фонда и (или) организации, осуществляющей инвестиционное управление пенсионными активами;
10) превышение лимитов инвестирования, установленных советом директоров и (или) инвестиционным комитетом накопительного пенсионного фонда и (или) организации, осуществляющей инвестиционное управление пенсионными активами.
Сноска. Пункт 3 с изменениями, внесенными постановлением Правления Агентства РК по регулированию и надзору финансового рынка и финансовых организаций от 05.08.2009 № 175 (порядок введения в действие см. п. 2).
4. Определение факторов, влияющих на ухудшение финансового положения накопительного пенсионного фонда и (или) организации, осуществляющей инвестиционное управление пенсионными активами, предусмотренных пунктом 3 настоящих Правил, осуществляется по следующей методике:
1) снижение два и более раза в течение трех последовательных месяцев коэффициента достаточности собственного капитала до или ниже уровня, превышающего на 0,01 минимальное значение коэффициента достаточности собственного капитала, установленного уполномоченным органом;
2) снижение достаточности собственного капитала при нахождении его первоначального значения ниже уровня, превышающего на 0,01 минимальное значение коэффициента достаточности собственного капитала, установленного уполномоченным органом;
3) систематическое снижение в течение трех последовательных месяцев и достижение отклонения коэффициента номинального дохода на пятнадцать процентов и более от значения скорректированного коэффициента среднего номинального дохода за шестьдесят календарных месяцев;
4) превышение соотношения объема пенсионных активов накопительного пенсионного фонда, размещенных в финансовые инструменты, выпущенные эмитентами Республики Казахстан, относящимися к одному сектору экономики Республики Казахстан, к общему объему пенсионных активов данного накопительного пенсионного фонда значения сорока процентов;
4-1) превышение соотношения объема собственных активов накопительного пенсионного фонда и (или) организации, осуществляющей инвестиционное управление пенсионными активами, размещенных в финансовые инструменты одного сектора экономики Республики Казахстан, к общему объему собственных активов данного накопительного пенсионного фонда и (или) организации, осуществляющей инвестиционное управление пенсионными активами значения сорока процентов;
5) превышение совокупной доли инвестиций за счет пенсионных активов накопительного пенсионного фонда в акции значения двадцати процентов от общего объема пенсионных активов накопительного пенсионного фонда;
5-1) превышение совокупной доли инвестиций за счет собственных активов накопительного пенсионного фонда и (или) организации, осуществляющей инвестиционное управление пенсионными активами в акции значения двадцати процентов от общего объема собственных активов накопительного пенсионного фонда и (или) организации, осуществляющей инвестиционное управление пенсионными активами;
6) превышение соотношения объема пенсионных активов накопительного пенсионного фонда, размещенных в финансовые инструменты, деноминированные в иностранной валюте, к общему объему пенсионных активов данного накопительного пенсионного фонда значения тридцати процентов;
6-1) превышение соотношения объема собственных активов накопительного пенсионного фонда и (или) организации, осуществляющей инвестиционное управление пенсионными активами, размещенных в финансовые инструменты, деноминированные в иностранной валюте, к общему объему собственных активов данного накопительного пенсионного фонда и (или) организации, осуществляющей инвестиционное управление пенсионными активами значения тридцати процентов;
7) исключен постановлением Правления Агентства РК по регулированию и надзору финансового рынка и финансовых организаций от 05.08.2009 № 175 (порядок введения в действие см. п. 2);
8) превышение соотношения объема пенсионных активов накопительного пенсионного фонда, размещенных в финансовые инструменты со степенью кредитного риска, равного двумстам, двумстам пятидесяти, тремстам процентам, к общему объему пенсионных активов данного накопительного пенсионного фонда значения пятнадцать процентов.
Степень кредитного риска финансовых инструментов определяется в соответствии с нормативными правовыми актами уполномоченного органа;
9) превышение объема пенсионных активов накопительного пенсионного фонда, размещенных в финансовые инструменты, по которым эмитент допустил дефолт по выплате вознаграждения и (или) основной суммы долга по выпущенным облигациям, к общему объему пенсионных активов данного накопительного пенсионного фонда значения пяти процентов;
10) превышение объема собственных активов накопительного пенсионного фонда и (или) организации, осуществляющей инвестиционное управление пенсионными активами, размещенных в финансовые инструменты, по которым эмитент допустил дефолт по выплате вознаграждения и (или) основной суммы долга по выпущенным облигациям, к общему объему собственных активов данного накопительного пенсионного фонда и (или) организации, осуществляющей инвестиционное управление пенсионными активами значения пяти процентов;
11) превышение два или более раза в течении трех последовательных месяцев лимитов инвестирования, установленных советом директоров и (или) инвестиционным комитетом накопительного пенсионного фонда и (или) организации, осуществляющей инвестиционное управление пенсионными активами.
Сноска. Пункт 4 с изменениями, внесенными постановлением Правления Агентства РК по регулированию и надзору финансового рынка и финансовых организаций от 05.08.2009 № 175 (порядок введения в действие см. п. 2).

Глава 3. Факторы, влияющие на ухудшение финансового
положения страховой (перестраховочной) организации,
и методика их определения

5. Факторами, влияющими на ухудшение финансового положения страховой (перестраховочной) организации, являются:
1) снижение норматива достаточности маржи платежеспособности;
2) снижение норматива достаточности высоколиквидных активов;
3) увеличение коэффициентов убыточности;
4) увеличение доли акций в общей сумме активов;
5) превышение соотношения объема ответственности по договору (договорам) перестрахования в отдельной перестраховочной организации - нерезиденте Республики Казахстан к общему объему ответственности по договорам страхования и перестрахования;
6) убыточная деятельность страховой (перестраховочной) организации.
6. Определение факторов, влияющих на ухудшение финансового положения страховой (перестраховочной) организации, предусмотренных пунктом 5 настоящих Правил, осуществляется по следующей методике:
1) снижение два и более раза в течение трех последовательных месяцев норматива достаточности маржи платежеспособности на 0,1 и более пунктов при его первоначальном значении выше установленного уполномоченным органом, на 0,5 или менее пунктов;
2) значение норматива достаточности маржи платежеспособности ниже уровня, превышающего минимальное значение норматива достаточности маржи платежеспособности, установленного уполномоченным органом на 0,1 пункта;
3) снижение два и более раза в течение трех последовательных месяцев норматива достаточности высоколиквидных активов на 0,1 и более пунктов при первоначальном его значении выше установленного уполномоченным органом на 0,5 или менее пунктов;
4) значение норматива достаточности высоколиквидных активов ниже уровня, превышающего минимальное значение норматива достаточности высоколиквидных активов, установленного уполномоченным органом на 0,1 пункта;
5) превышение два и более раза в течение трех последовательных месяцев коэффициента убыточности без учета доли перестраховщика ста процентов по классу (классам) страхования, объем обязательств, по которому (которым) составляет двадцать и более процентов от совокупного объема всех обязательств страховой организации по договорам прямого страхования и входящего перестрахования;
6) превышение совокупной доли инвестиций в акции значения двадцати процентов от объема активов за минусом активов перестрахования;
7) превышение соотношения объема ответственности по договору (договорам) перестрахования в отдельной перестраховочной организации - нерезиденте Республики Казахстан, имеющей международную рейтинговую оценку агентства "Standard & Poor's" ниже "BB-" или рейтинга аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств, признаваемых уполномоченным органом в соответствии с пунктом 35 Инструкции о нормативных значениях и методике расчетов пруденциальных нормативов страховой (перестраховочной) организации, формах и сроках представления отчетов о выполнении пруденциальных нормативов, утвержденной постановлением Правления Агентства Республики Казахстан по регулированию и надзору финансового рынка и финансовых организаций от 22 августа 2008 года № 131 "Об утверждении Инструкции о нормативных значениях и методике расчетов пруденциальных нормативов страховой (перестраховочной) организации, формах и сроках представления отчетов о выполнении пруденциальных нормативов" (зарегистрированной в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 5331), или не имеющей рейтинговую оценку данных рейтинговых агентств, либо зарегистрированной в стране, имеющей суверенный рейтинг ниже соответствующего суверенного рейтинга Республики Казахстан по классификации рейтингового агентства "Standard & Poors" или суверенного рейтинга аналогичного уровня, к совокупному объему ответственности по договорам прямого страхования и входящего перестрахования, значения десяти процентов;
8) убыточная деятельность страховой (перестраховочной) организации в течение трех последних месяцев.
Сноска. Пункт 6 с изменениями, внесенными постановлением Правления Агентства РК по регулированию и надзору финансового рынка и финансовых организаций от 05.08.2009 № 175 (порядок введения в действие см. п. 2).

Глава 4. Применение мер раннего реагирования

7. В настоящих Правилах пунктом является абсолютное изменение фактического значения рассматриваемого параметра, рассчитанное как разница между текущим значением и значением на начало рассматриваемого периода.
8. Уполномоченный орган осуществляет анализ финансового положения финансовой организации для выявления факторов, влияющих на ухудшение финансового положения финансовой организации, ежемесячно на базе данных регуляторной отчетности.
9. В случае выявления факторов, предусмотренных пунктами 3, 5 настоящих Правил, в результате анализа финансового положения финансовой организации и (или) по итогам ее проверки, уполномоченный орган направляет в финансовую организацию и (или) ее акционерам требование в письменной форме по представлению плана мероприятий, предусматривающего меры раннего реагирования по повышению финансовой устойчивости финансовой организации, недопущению ухудшения ее финансового положения и увеличения рисков, связанных с ее деятельностью (далее - план мероприятий).
Финансовая организация и (или) ее акционеры в срок не более пяти рабочих дней со дня получения требования уполномоченного органа разрабатывают и представляют в уполномоченный орган план мероприятий, который содержит:
1) детальный анализ фактора, влияющего на ухудшение финансового положения финансовой организации;
2) прогноз данного фактора, обоснование данного прогноза и негативные влияния на деятельность финансовой организации;
3) меры по улучшению данного фактора, то есть доведения до уровня не представляющего угрозу (дополнительные риски) для деятельности финансовой организации;
4) сроки исполнения плана мероприятий (с указанием сроков исполнения по каждому пункту плана мероприятий);
5) ответственных должностных лиц за исполнение плана мероприятий.
Уполномоченный орган проводит предварительное рассмотрение плана мероприятий в течение десяти рабочих дней с даты его представления финансовой организацией и (или) ее акционерами.
В случае не согласия уполномоченного органа с планом мероприятий, предоставленным финансовой организацией и (или) ее акционерами на рассмотрение, уполномоченный орган и финансовая организация проводят совместные обсуждения с целью доработки плана мероприятий. При этом, финансовая организация корректирует план для устранения замечаний уполномоченного органа или, в случае несогласия с такими замечаниями, предоставляет свои обоснования.
Уполномоченный орган одобряет или не одобряет доработанный план мероприятий в течение пяти рабочих дней.
В случае одобрения представленного плана мероприятий уполномоченным органом, финансовая организация и (или) ее акционеры приступают к его реализации и представляют в уполномоченный орган отчет о выполнении мероприятий, в сроки, установленные планом мероприятий.
В случае неодобрения плана мероприятий, уполномоченный орган применяет к финансовой организации и (или) ее акционерам одну или несколько мер раннего реагирования посредством предъявления требований, предусмотренных пунктом 2статьи 41-2 Закона о пенсионном обеспечении, пунктом 2 статьи 53 Закона о страховой деятельности соответственно.
В случае самостоятельного выявления факторов, предусмотренных пунктами 3, 5 настоящих Правил, финансовая организация в течение пяти рабочих дней со дня выявления указанных факторов представляет в уполномоченный орган информацию, отражающую состояние ухудшения ее финансового положения с приложением плана мероприятий, предусмотренного настоящими Правилами.
Сноска. Пункт 9 в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и надзору финансового рынка и финансовых организаций от 05.08.2009 № 175 (порядок введения в действие см. п. 2); с изменениями, внесенными постановлением Правления АФН РК от 28.02.2011 № 23 (вводится в действие по истечении четырнадцати календарных дней со дня гос. регистрации в МЮ РК).
10. В случае непредставления в срок, установленный пунктом 9 настоящих Правил, плана мероприятий, направленного на повышение финансовой устойчивости финансовой организации, или несвоевременного исполнения мероприятий этого плана, а также неисполнения или несвоевременного исполнения мер раннего реагирования в соответствии с требованием уполномоченного органа, к финансовой организации и (или) ее акционерам применяются ограниченные меры воздействия и (или) санкции, предусмотренные законодательными актами Республики Казахстан.

Ертерек ден қою шараларын және жинақтаушы зейнетақы қорының және (немесе) зейнетақы активтерін инвестициялық басқаруды жүзеге асыратын ұйымның, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының қаржылық жай-күйінің нашарлауына ықпал ететін факторларды анықтау әдістемесін қолдану ережесін бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының 2008 жылғы 28 қарашадағы N 200 Қаулысы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2008 жылғы 31 желтоқсанда Нормативтік құқықтық кесімдерді мемлекеттік тіркеудің тізіліміне N 5464 болып енгізілді. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2012 жылғы 24 ақпандағы № 66 Қаулысымен.

Ескерту. Қаулының күші жойылды - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 2012.02.24 № 66 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Қаулысымен.

Ескерту. Қаулының атауына өзгеріс енгізілді - ҚР Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының 2011.02.28 № 23 (мемлекеттік тіркеуден өткен күннен бастап он төрт күнтізбелік күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

"Қазақстан Республикасында зейнетақымен қамсыздандыру туралы" 1997 жылғы 20 маусымдағы Қазақстан Республикасы Заңының 41-2-бабының 4-тармағына, "Сақтандыру қызметі туралы" 2000 жылғы 18 желтоқсандағы Қазақстан Республикасы Заңының 53-бабының 4-тармағына сәйкес Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігінің (бұдан әрі – Агенттік) Басқармасы ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:
Ескерту. Кіріспеге өзгеріс енгізілді - ҚР Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының 2011.02.28 № 23 (мемлекеттік тіркеуден өткен күннен бастап он төрт күнтізбелік күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.
1. Қоса берілген Ертерек ден қою шараларын және жинақтаушы зейнетақы қорының және (немесе) зейнетақы активтерін инвестициялық басқаруды жүзеге асыратын ұйымның, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының қаржылық жай-күйінің нашарлауына ықпал ететін факторларды анықтау әдістемесін қолдану ережесі бекітілсін.
Ескерту. 1-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының 2011.02.28 № 23 (мемлекеттік тіркеуден өткен күннен бастап он төрт күнтізбелік күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.
2. Осы қаулы Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуден өткен күннен бастап он төрт күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.
3. Стратегия және талдау департаменті (Н.А. Әбдірахманов):
1) Заң департаментімен (Н.В. Сәрсенова) бірлесіп, осы қаулыны Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуден өткізу шараларын қолға алсын;
2) осы қаулы Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелген күннен бастап он күндік мерзімде оны Агенттіктің мүдделі бөлімшелеріне, "Қазақстан қаржыгерлерінің қауымдастығы" заңды тұлғалар бірлестігіне мәлімет үшін жіберсін.
4. Агенттіктің Төрайым қызметі (А.Ә. Кенже) осы қаулыны Қазақстан Республикасының бұқаралық ақпарат құралдарында жариялау шараларын қолға алсын.
5. Осы қаулының орындалуын бақылау Агенттік Төрайымы Е.Л. Бахмутоваға жүктелсін.

Төрайым Е. Бахмутова

Қазақстан Республикасы Қаржы
нарығын және қаржы ұйымдарын
реттеу мен қадағалау
агенттігі Басқармасының
2008 жылғы 28 қарашадағы N 200
қаулысымен бекітілді

Ертерек ден қою шараларын және жинақтаушы зейнетақы қорының және (немесе) зейнетақы активтерін инвестициялық басқаруды жүзеге асыратын ұйымның, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының қаржылық жай-күйінің нашарлауына ықпал ететін факторларды анықтау әдістемесін қолдану ережесі

Ескерту. Ереженің атауына өзгеріс енгізілді - ҚР Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының 2011.02.28 № 23 (мемлекеттік тіркеуден өткен күннен бастап он төрт күнтізбелік күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

Осы Ереже Қазақстан Республикасының 1997 жылғы 20 маусымдағы "Қазақстан Республикасында зейнетақымен қамсыздандыру туралы" (бұдан әрі – Зейнетақымен қамсыздандыру туралы Заң ), 2000 жылғы 18 желтоқсандағы "Сақтандыру қызметі туралы" (бұдан әрі – Сақтандыру қызметі туралы Заң ) Заңдарына сәйкес әзірленді және ертерек ден қою шараларын қолдану тәртібін және жинақтаушы зейнетақы қорының және (немесе) зейнетақы активтерін инвестициялық басқаруды жүзеге асыратын ұйымның, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының (бұдан әрі – қаржы ұйымдары) қаржылық жай-күйінің нашарлауына ықпал ететін факторларды анықтау әдістемесін белгілейді.
Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау жөніндегі уәкілетті орган (бұдан әрі – уәкілетті орган) қаржы ұйымдарының қаржылық жай-күйінің нашарлауына ықпал ететін факторларды анықтаған кезде қаржы ұйымдарына ертерек ден қою шараларын қолданады.
Ескерту. Кіріспеге өзгеріс енгізілді - ҚР Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының 2011.02.28 № 23 (мемлекеттік тіркеуден өткен күннен бастап он төрт күнтізбелік күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

1-тарау. Екінші деңгейдегі банктің қаржылық жай-күйінің нашарлауына ықпал ететін факторлар және оларды анықтау әдістемесі

Ескерту. 1-тарау алынып тасталды - ҚР Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының 2011.02.28 № 23 (мемлекеттік тіркеуден өткен күннен бастап он төрт күнтізбелік күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

2-тарау. Жинақтаушы зейнетақы қорының және (немесе) зейнетақы активтерін инвестициялық басқаруды жүзеге асыратын ұйымның қаржылық жай-күйінің нашарлауына ықпал ететін факторлар және оларды анықтау әдістемесі

3. Жинақтаушы зейнетақы қорының және (немесе) зейнетақы активтерін инвестициялық басқаруды жүзеге асыратын ұйымның қаржылық жай-күйінің нашарлауына ықпал ететін факторлар мыналар болып табылады:
1) меншікті капитал жеткіліктілігі коэффициенттерінің төмендеуі;
2) номиналды кіріс коэффициентінің төмендеуі;
3) жинақтаушы зейнетақы қорының Қазақстан Республикасының бір секторына жататын Қазақстан Республикасының эмитенттері шығарған қаржы құралдарына орналастырылған зейнетақы активтері көлемінің осы жинақтаушы зейнетақы қорының зейнетақы активтерінің жалпы көлеміне арақатынасының ұлғаюы;
3-1) жинақтаушы зейнетақы қорының және (немесе) зейнетақы активтерін басқаруды жүзеге асыратын ұйымның Қазақстан Республикасының бір экономика секторына жататын Қазақстан Республикасының эмитенттерімен шығарылған қаржы құралдарына орналастырылған меншікті активтері көлемінің осы жинақтаушы зейнетақы қорының және (немесе) зейнетақы активтерін инвестициялық басқаруды жүзеге асыратын ұйымның меншікті активтерінің жалпы көлеміне ара қатынасының өсуі;
4) жинақтаушы зейнетақы қорының шетел валютасында ірілендірілген қаржы құралдарына орналастырылған зейнетақы активтері көлемінің осы жинақтаушы зейнетақы қорының зейнетақы активтерінің жалпы көлеміне арақатынасының ұлғаюы;
4-1) жинақтаушы зейнетақы қорының және (немесе) зейнетақы активтерін басқаруды жүзеге асыратын ұйымның шетел валютасында ірілендірілген қаржы құралдарына орналастырылған меншікті активтері көлемінің жинақтаушы зейнетақы қорының және (немесе) зейнетақы активтерін басқаруды жүзеге асыратын ұйымның меншікті активтерінің жалпы көлеміне ара қатынасының өсуі;
5) жинақтаушы зейнетақы қорының зейнетақы активтерінің жалпы көлеміндегі осы жинақтаушы зейнетақы қорының зейнетақы активтері есебінен акцияларға инвестициялардың жиынтық үлесінің өсуі;
5-1) жинақтаушы зейнетақы қорының және (немесе) зейнетақы активтерін инвестициялық басқаруды жүзеге асыратын ұйымның меншікті активтерінің жалпы көлеміндегі осы жинақтаушы зейнетақы қорының және (немесе) зейнетақы активтерін инвестициялық басқаруды жүзеге асыратын ұйымның меншікті активтері есебінен акцияларға инвестициялардың жиынтық үлесінің өсуі;
6) алынып тасталды - ҚР Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының 2009.08.05. N 175 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-т. қараңыз) Қаулысымен;
7) жинақтаушы зейнетақы қорының кредиттік тәуекелі жоғары дәрежелі қаржы құралдарына орналастырылған зейнетақы активтері көлемінің осы жинақтаушы зейнетақы қорының зейнетақы активтерінің жалпы көлеміне арақатынасының ұлғаюы;
8) осы жинақтаушы зейнетақы қорының зейнетақы активтерінің жалпы көлеміндегі зейнетақы активтері есебінен эмитенті шығарылған облигациялар бойынша сыйақы және (немесе) негізгі борыш сомасын төлеу бойынша дефолтқа жол берген қаржы құралдарына инвестициялар үлесінің өсуі;
9) осы жинақтаушы зейнетақы қорының меншікті активтерінің жалпы көлеміндегі меншікті активтері есебінен эмитенті шығарылған облигациялар бойынша сыйақы және (немесе) негізгі борыш сомасын төлеу бойынша дефолтқа жол берген қаржы құралдарына инвестициялар үлесінің өсуі;
10) жинақтаушы зейнетақы қорының және (немесе) зейнетақы активтерін инвестициялық басқаруды жүзеге асыратын ұйымның директорлар кеңесі және (немесе) инвестициялық комитеті белгілеген инвестициялау лимиттерін асыру.
Ескерту. 3-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының 2009.08.05. N 175 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-т. қараңыз) Қаулысымен.
4. Осы Ереженің 3-тармағында көзделген жинақтаушы зейнетақы қорының және (немесе) зейнетақы активтерін инвестициялық басқаруды жүзеге асыратын ұйымның қаржылық жай-күйінің нашарлауына ықпал ететін факторларды анықтау мынадай әдістеме бойынша жүзеге асырылады:
1) жүйелі үш ай ішінде екі және одан көп рет меншікті капитал жеткіліктілігі коэффициентінің уәкілетті орган белгілеген меншікті капитал жеткіліктілігі коэффициентінің ең төменгі мәнінен 0,01-ге асатын деңгейге дейін немесе одан төмен деңгейге дейін төмендеуі;
2) бастапқы мәні уәкілетті орган белгілеген меншікті капитал жеткіліктілігі коэффициентінің ең төменгі мәнінен 0,01-ге асатын деңгейден төмен болған кезде меншікті капитал жеткіліктілігінің төмендеуі;
3) жүйелі үш ай ішінде номиналды кіріс коэффициентінің жүйелі төмендеуі және орташа номиналды кірістің түзетілген коэффициентінің мәнінен алпыс күнтізбелік күнде он бес және одан астам пайызға ауытқуға жетуі;
4) жинақтаушы зейнетақы қорының Қазақстан Республикасының бір секторына жататын Қазақстан Республикасының эмитенттері шығарған қаржы құралдарына орналастырылған зейнетақы активтері көлемінің осы жинақтаушы зейнетақы қорының зейнетақы активтерінің жалпы көлеміне арақатынасының қырық пайыздық мәннен асуы;
4-1) жинақтаушы зейнетақы қорының және (немесе) зейнетақы активтерін инвестициялық басқаруды жүзеге асыратын ұйымның Қазақстан Республикасы экономикасының бір секторының қаржы құралдарына орналастырылған меншікті активтері көлемінің осы жинақтаушы зейнетақы қорының және (немесе) зейнетақы активтерін инвестициялық басқаруды жүзеге асыратын ұйымның меншікті активтерінің жалпы көлеміне ара қатынасының қырық пайыздық мәннен асуы;
5) акцияларға жинақтаушы зейнетақы қорының зейнетақы активтері есебінен инвестициялардың жиынтық үлесінің жинақтаушы зейнетақы қорының зейнетақы активтерінің жалпы көлемінің жиырма пайызы мәнінен асуы;
5-1) акцияларға жинақтаушы зейнетақы қорының және (немесе) зейнетақы активтерін инвестициялық басқаруды жүзеге асыратын ұйымның меншікті активтерін есебінен инвестициялардың жиынтық үлесінің жинақтаушы зейнетақы қорының және (немесе) зейнетақы активтерін инвестициялық басқаруды жүзеге асыратын ұйымның меншікті активтерінің жалпы көлемінің жиырма пайызы мәнінен асуы;
6) жинақтаушы зейнетақы қорының шетел валютасында ірілендірілген қаржы құралдарына орналастырылған зейнетақы активтері көлемінің осы жинақтаушы зейнетақы қорының зейнетақы активтерінің жалпы көлеміне арақатынасының отыз пайыздық мәннен асуы;
6-1) жинақтаушы зейнетақы қорының және (немесе) зейнетақы активтерін инвестициялық басқаруды жүзеге асыратын ұйымның шетел валютасында ірілендірілген қаржы құралдарына орналастырылған меншікті активтері көлемінің осы жинақтаушы зейнетақы қорының және (немесе) зейнетақы активтерін инвестициялық басқаруды жүзеге асыратын ұйымның меншікті активтерінің жиынтық көлеміне ара қатынасының отыз пайыздық мәннен асуы;
7) алынып тасталды - ҚР Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының 2009.08.05. N 175 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-т. қараңыз) Қаулысымен;
8) жинақтаушы зейнетақы қорының кредиттік тәуекел дәрежесі екі жүз, екі жүз елу, үш жүз пайызға тең қаржы құралдарына орналастырылған зейнетақы активтері көлемінің осы жинақтаушы зейнетақы қорының зейнетақы активтерінің жалпы көлеміне арақатынасының он бес пайыздық мәннен асуы.
Қаржы құралдарының кредиттік тәуекелінің дәрежесі уәкілетті органның нормативтік құқықтық актілеріне сәйкес анықталады;
9) эмитенті шығарылған облигациялар бойынша сыйақы және (немесе) негізгі борыш сомасын төлеу бойынша дефолтқа жол берген қаржы құралдарына орналастырылған жинақтаушы зейнетақы қорының зейнетақы активтері көлемінің осы жинақтаушы зейнетақы қорының зейнетақы активтерінің жалпы көлеміне қатынасы бес пайызы мәнінен асуы.
10) эмитенті шығарылған облигациялар бойынша сыйақы және (немесе) негізгі борыш сомасын төлеу бойынша дефолтқа жол берген қаржы құралдарына орналастырылған жинақтаушы зейнетақы қорының және (немесе) зейнетақы активтерін инвестициялық басқаруды жүзеге асыратын ұйымның меншікті активтері көлемінің осы жинақтаушы зейнетақы қорының және (немесе) зейнетақы активтерін инвестициялық басқаруды жүзеге асыратын ұйымның меншікті активтерінің жалпы көлеміне қатынасы бес пайызы мәнінен асуы;
11) жүйелі үш ай ішінде екі және одан көп рет жинақтаушы зейнетақы қорының және (немесе) зейнетақы активтерін инвестициялық басқаруды жүзеге асыратын ұйымның директорлар кеңесі және (немесе) инвестициялық комитеті белгілеген инвестициялау лимиттерін асыру.
Ескерту. 4-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының 2009.08.05. N 175 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-т. қараңыз) Қаулысымен.

3-тарау. Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының қаржылық жай-күйінің нашарлауына ықпал ететін факторлар және оларды анықтау әдістемесі

5. Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының қаржылық жай-күйінің нашарлауына ықпал ететін факторлар мыналар болып табылады:
1) төлем қабілеттілігі маржасының жеткіліктілік нормативінің төмендеуі;
2) жоғары өтімді активтердің жеткіліктілік нормативінің төмендеуі;
3) шығындылық коэффициенттерінің ұлғаюы;
4) акциялардың активтердің жалпы сомасындағы үлесінің ұлғаюы;
5) Қазақстан Республикасының резиденті емес жекелеген қайта сақтандыру ұйымындағы қайта сақтандыру шарты (шарттары) бойынша жауапкершілік көлемінің сақтандыру және қайта сақтандыру шарттары бойынша жауапкершіліктің жалпы көлеміне арақатынасының асуы;
6) сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының шығынды қызметі .
6. Осы Ереженің 5-тармағында көзделген сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының қаржылық жай-күйінің нашарлауына ықпал ететін факторларды анықтау мынадай әдістеме бойынша жүзеге асырылады:
1) жүйелі үш ай ішінде екі және одан көп рет төлем қабілеттілігі маржасының жеткіліктілік нормативінің, оның бастапқы мәні уәкілетті орган белгілеген мәнінен 0,5 немесе одан аз тармаққа жоғары болған кезде 0,1 және одан көп тармаққа төмендеуі;
2) төлем қабілеттілігі маржасының жеткіліктілік нормативінің мәні уәкілетті орган белгілеген төлем қабілеттілігі маржасының жеткіліктілік нормативінің ең төменгі мәнінен асатын деңгейден 0,1 тармаққа төмен ;
3) жүйелі үш ай ішінде екі және одан көп рет жоғары өтімді активтердің жеткіліктілік нормативінің бастапқы мәнінің уәкілетті орган белгілеген мәннен 0,5 немесе одан кем тармаққа жоғары болған кезде 0,1 немесе одан астам тармаққа төмендеуі ;
4) жоғары өтімді активтердің жеткіліктілік нормативінің мәні уәкілетті орган белгілеген жоғары өтімді активтерінің жеткіліктілік нормативінің ең төменгі мәнінен асатын деңгейден 0,1 тармаққа төмен ;
5) жүйелі үш ай ішінде екі және одан көп рет қайта сақтандырушының үлесін есепке алусыз сақтандыру сыныбы (сыныптары) бойынша тікелей сақтандыру және кіріс қайта сақтандыру бойынша сақтандыру ұйымының барлық міндеттемелерінің жиынтық мөлшерінің жиырма және одан астам пайызын міндеттемелер мөлшері құрайтын, шығындылық коэффициентінің жүз пайыздан асуы ;
6) қайта сақтандыру активтерін шегергенде акцияларға инвестициялардың жиынтық үлесінің активтер көлемінің жиырма пайыздық мәнінен асуы ;
7) "Standard & Poor's" агенттігінің "BB-"-тен төмен халықаралық рейтингтік бағасы немесе "Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының пруденциалдық нормативтер есебінің нормативтік мәні мен әдістемесі, пруденциалдық нормативтердің орындалғандығы жөніндегі есепті беру нысандары мен мерзімі туралы Нұсқаулықты бекіту туралы" 2008 жылғы 22 тамыздағы N 131 қаулысымен (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде N 5331 тіркелген) бекітілген Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының пруденциалдық нормативтер есебінің нормативтік мәні мен әдістемесі, пруденциалдық нормативтердің орындалғандығы жөніндегі есепті беру нысандары мен мерзімі туралы нұсқаулықтың 35-тармағына сәйкес уәкілетті органмен танылатын басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар, немесе осы рейтингтік агенттіктерінің рейтингтік бағасы жоқ, не Standard & Poors рейтингтік агенттігінің жіктелімі бойынша Қазақстан Республикасының тиісті тәуелсіз рейтингінен төмен тәуелсіз рейтингі бар немесе осыған ұқсас деңгейдегі тәуелсіз рейтингі бар елде тіркелген Қазақстан Республикасының резиденті емес жекелеген қайта сақтандыру ұйымында қайта сақтандыру шарты (шарттары) бойынша жауапкершілігі көлемінің тікелей сақтандыру және кіріс қайта сақтандыру шарттары бойынша жиынтық жауапкершілігі көлеміне ара қатынасының он пайыз мәнінен асып кетуі;
8) соңғы үш ай ішінде сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының шығынды қызметі.
Ескерту. 6-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының 2009.08.05. N 175 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-т. қараңыз) Қаулысымен.

4-тарау. Ертерек ден қою шараларын қолдану

7. Осы Ережедегі тармақ ағымдағы мәннің және қарастырылып отырған кезеңнің басындағы мәннің арасындағы айырмашылық ретінде есептелген қарастырылып отырған параметрдің нақты мәнінің абсолютті өзгеруі болып табылады.
8. Уәкілетті орган қаржы ұйымының қаржылық жай-күйінің нашарлауына ықпал ететін факторларды анықтау үшін ай сайын реттеушілік есептілік деректерінің негізінде қаржы ұйымының қаржылық жай-күйіне талдау жасауды жүзеге асырады.
9. Қаржы ұйымының қаржылық жай-күйіне талдау жасау нәтижесінде және (немесе) оған тексеру жүргізу қорытындылары бойынша осы Ереженің 3, 5-тармақтарында көзделген факторлар анықталған жағдайда уәкілетті орган қаржы ұйымына және (немесе) оның акционерлеріне қаржы ұйымының қаржылық тұрақтылығын көтеру, оның қаржылық жай-күйінің нашарлауын және оның қызметімен байланысты тәуекелдердің өсуін болдырмау бойынша ертерек ден қою шараларын көздейтін іс-шаралар жоспарын (бұдан әрі – іс-шаралар жоспары) ұсыну жөнінде жазбаша нысанда талап жолдайды.
Қаржы ұйымы және (немесе) оның акционерлері уәкілетті органның талабын алған күннен бастап бес жұмыс күні ішінде:
1) қаржы ұйымының қаржылық жай-күйінің нашарлауына ықпал ететін фактордың егжей-тегжейлі талдауын;
2) осы фактордың болжамын, осындай болжамның негіздемесін және қаржы ұйымының қызметіне тигізетін теріс ықпалын;
3) осы факторды жақсарту бойынша шараларды, яғни оны қаржы ұйымының қызметі үшін қауіпсіз (қосымша тәуекелсіз) болған деңгейге дейін жеткізуді;
4) іс-шаралар жоспарын орындау мерзімдерін (іс-шаралар жоспарының әрбір тармағы бойынша орындау мерзімін көрсете отырып);
5) іс-шаралар жоспарын орындауға жауапты лауазымды тұлғаларды қамтитын іс-шаралар жоспарын әзірлеп, уәкілетті органға ұсынады.
Уәкілетті орган іс-шаралар жоспарын оны қаржы ұйымы және (немесе) оның акционерлері ұсынған күннен бастап он жұмыс күні ішінде алдын ала қарайды.
Уәкілетті орган қаржы ұйымы және (немесе) оның акционерлері қарауға ұсынған іс-шаралар жоспарымен келіспеген жағдайда, уәкілетті орган мен қаржы ұйымы іс-шаралар жоспарын жетілдіру мақсатында бірлескен талқылаулар жүргізеді. Бұл ретте қаржы ұйымы уәкілетті органның ескертулерін жою үшін жоспарға түзетулер енгізеді немесе, осындай ескертулермен келіспеген жағдайда өзінің негіздеулерін ұсынады.
Уәкілетті орган жетілдірілген іс-шаралар жоспарын бес жұмыс күні ішінде мақұлдайды немесе мақұлдамайды.
Уәкілетті орган іс-шаралар жоспарын мақұлдаған жағдайда қаржы ұйымы және (немесе) оның акционерлері жоспарда белгіленген мерзімде оны іске асыруға кіріседі және уәкілетті органға оның іс-шаралар жоспарында белгіленген мерзімде орындалғаны туралы есебін ұсынады.
Уәкілетті орган іс-шаралар жоспарын мақұлдамаған жағдайда қаржы ұйымына және (немесе) оның акционерлеріне қатысты тиісінше Зейнетақымен қамсыздандыру туралы Заңның 41-2-бабының 2-тармағында, Сақтандыру қызметі туралы Заңның 53-бабының 2-тармағында көзделген талаптарды қою арқылы бір немесе бірнеше ертерек ден қою шараларын қолданады.
Қаржы ұйымы осы Ереженің 3, 5-тармақтарында көзделген факторларды өз бетінше анықтаған жағдайда көрсетілген факторларды анықтаған күннен бастап бес жұмыс күні ішінде уәкілетті органға іс-шаралар жоспарын қоса бере отырып, оның қаржылық жай-күйінің нашарлаған жағдайын көрсететін ақпаратты ұсынады.
Ескерту. 9-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының 2009.08.05. N 175 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-т. қараңыз), 2011.02.28 № 23(мемлекеттік тіркеуден өткен күннен бастап он төрт күнтізбелік күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Қаулыларымен.
10. Осы Ереженің 9-тармағында белгіленген мерзімде қаржы ұйымының қаржылық тұрақтылығын көтеруге бағытталған іс-шаралар жоспары ұсынылмаған немесе осы жоспардың іс-шаралары уақтылы орындалмаған, сондай-ақ уәкілетті органның талабына сәйкес ертерек ден қою шаралары орындалмаған немесе уақтылы орындалмаған жағдайда қаржы ұйымына және (немесе) оның акционерлеріне қатысты Қазақстан Республикасының заңнамалық актілерінде көзделген шектеулі ықпал ету шаралары және (немесе) санкциялар қолданылады .