Об утверждении Положения о деятельности организаций здравоохранения, оказывающих нефрологическую помощь населению Республики Казахстан

Приказ Министра здравоохранения Республики Казахстан от 15 февраля 2012 года № 86. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан от 15 марта 2012 года № 7461. Утратил силу приказом Министра здравоохранения Республики Казахстан от 14 октября 2022 года № ҚР ДСМ-114.

Сноска. Утратил силу приказом Министра здравоохранения РК от 14.10.2022 № ҚР ДСМ-114 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

В соответствии с пунктом 3 статьи 32 Кодекса Республики Казахстан "О здоровье народа и системе здравооохранения" и в целях совершенствования оказания специализированной нефрологической помощи населению Республики Казахстан, ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Утвердить прилагаемое Положение о деятельности организаций здравоохранения, оказывающих нефрологическую помощь населению Республики Казахстан.

2. Департаменту организации медицинской помощи Министерства здравоохранения Республики Казахстан (Тулегалиева А.Г.) обеспечить в установленном законодательством порядке государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан.

3. Департаменту юридической службы и государственных закупок (Амиргалиев Е.Р.) Министерства здравоохранения Республики Казахстан обеспечить официальное опубликование настоящего приказа в средствах массовой информации после его государственной регистрации в Министерстве юстиции Республики Казахстан.

4. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на вице-министра здравоохранения Республики Казахстан Байжунусова Э.А.

5. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Министр

С. Каирбекова

Утверждено приказом Министра здравоохранения Республики Казахстан от 15 февраля 2012 года № 86

Положение
о деятельности организаций здравоохранения, оказывающих
нефрологическую помощь населению Республики Казахстан
1. Общие положения

1. Положение о деятельности организаций здравоохранения, оказывающих нефрологическую помощь населению Республики Казахстан (далее – Положение) определяет статус и полномочия организации здравоохранения, оказывающих нефрологическую помощь населению Республики Казахстан.

2. Нефрологическая помощь населению (взрослому и детскому) направлена на своевременное выявление, лечение и реабилитацию больных с хронической болезнью почек (далее - ХБП).

3. Работу организаций, оказывающих нефрологическую помощь населению (взрослому и детскому), координирует главный внештатный нефролог и специалист по диализу (республики, области, города).

4. Нефрологическая помощь населению оказывается в форме первичной медико-санитарной помощи (далее - ПСМП), консультативно-диагностической помощи (далее - КДП), стационарной, стационарозамещающей и скорой медицинской помощи.

5. Организации здравоохранения, оказывающие нефрологическую помощь населению, в своей деятельности руководствуются Конституцией Республики Казахстан, Кодексом Республики Казахстан "О здоровье народа и системе здравоохранения", отраслевыми нормативными правовыми актами, Уставом организации, настоящим Положением и осуществляет свою деятельность на основании государственной лицензии на медицинскую деятельность.

6. ПМСП нефрологическим больным оказывается на амбулаторном уровне врачами по специальности "общая врачебная практика", "терапия" или "педиатрия", с обучением по циклу "нефрология" в:

1) сельской, районной, городской поликлиниках;

2) врачебной амбулатории.

7. КДП нефрологическим больным оказывается врачами по специальности "нефрология" в:

1) городской или районной поликлинике;

2) городском консультативно-диагностическом центре;

3) республиканском консультативно-диагностическом центре.

8. Стационарная помощь больным с нефрологическими заболеваниями оказывается врачами по специальности "общая врачебная практика", "терапия", "педиатрия" или "нефрология" в:

1) терапевтическом, педиатрическом отделениях районной, городской, областной, межрайонной больниц;

2) нефрологическом (объединенном с другим соматическим отделением) отделении городской, областной, республиканской больниц, научно-исследовательских институтов или детской городской, областной, республиканской больниц, научно-исследовательских институтов.

9. Стационарозамещающая помощь нефрологическим больным оказывается врачами по специальности "общая врачебная практика", "терапия", "нефрология", "педиатрия" с обучением по циклу "нефрология" в:

1) сельской, районной, городской поликлиниках;

2) врачебной амбулатории;

3) консультативно-диагностическом центре;

4) терапевтическом, педиатрическом, соматическом отделениях районной, межрайонной, городской, городской детской, областной, областной детской больниц и республиканских клиник.

10. Скорая медицинская помощь больным с нефрологическими заболеваниями осуществляется врачами по специальности "скорая и неотложная медицинская помощь" и работниками со средним медицинским образованием по специальности "фельдшер" бригад скорой медицинской помощи.

11. При организациях здравоохранения, оказывающих нефрологическую помощь в отделениях (центрах) амбулаторного и детского диализа создается Комиссия по отбору пациентов на заместительную почечную терапию на основании заключения врача-нефролога поликлиники.

12. Госпитализация пациентов в другой стационар по профилю заболевания, послужившего причиной госпитализации, при условии обеспечения доставки пациента на диализ санитарным транспортом.

13. Штаты организаций, оказывающих нефрологическую помощь населению устанавливаются в соответствии со штатными нормативами, утвержденными приказом Министра здравоохранения Республики Казахстан от 7 апреля 2010 года № 238 "Об утверждении типовых штатов и штатных нормативов организаций здравоохранения", (зарегистрированный в Реестре государственной регистрации нормативных и правовых актов под № 6173).

2. Основные задачи и функции организаций здравоохранения,
оказывающих нефрологическую помощь населению

13. Основными задачами и функциями организаций, оказывающих нефрологическую помощь населению, являются:

1) организация и проведение мероприятий, направленных на профилактику; снижение заболеваемости, инвалидизации, смертности от заболеваний мочевыделительной системы; увеличение продолжительности и улучшение качества жизни пациентов с хронической почечной недостаточностью (далее - ХПН);

2) раннее выявление патологии органов мочевыделительной системы (острый и хронический пиелонефрит, острые и хронические гломерулярные заболевания, интерстициальные заболевания почек, пороки развития почек и мочевыделительной системы);

3) оказание качественной специализированной и высокоспециализированной медицинской помощи больным с хронической болезнью почек (далее - ХБП) с соблюдением преемственности на всех этапах лечения;

4) организация и оказание стационарозамещающей и реабилитационной помощи пациентам с ХПН, не нуждающимся в круглосуточном медицинском наблюдении;

5) учет пациентов с ХПН, в том числе нуждающихся в скором начале лечения диализом (ведение регистра), получающих лечение методами заместительной почечной терапии (гемодиализ, перитонеальный диализ, трансплантация почки) с целью подготовки к трансплантации почки и наблюдение реципиентов трансплантированной почки;

6) учет и диспансеризация с регулярным контролем не менее 4 раз в год состояния функций почек следующих категорий больных:

перенесших острую почечную недостаточность;

лиц с хронической болезнью почек (первичные и вторичные нефропатии), независимо от ее причины и стадии;

относящихся к группам высокого риска поражения почек (страдающих артериальной гипертензией, распространенным атеросклерозом и/или стенокардией любого класса, сердечной недостаточностью, сахарным диабетом, ожирением III – IV степени);

7) организация и проведение заместительной почечной терапии пациентам с терминальной хронической почечной недостаточностью (гемодиализ, перитонеальный диализ, гемофильтрация, гемодиафильтрация, продленные методы детоксикации) с последующим переводом пациента после стабилизации состояния и формирования постоянного сосудистого доступа на амбулаторный диализ;

8) своевременное выявление пациентов, нуждающихся в заместительной почечной терапии и обеспечение помощи этим пациентам в соответствии с мировыми стандартами (150 пациентов на 1 миллион населения к 2013 году, и до 500 пациентов к 2020 году);

9) устранение угрожающего жизни состояния при острой почечной недостаточности в отделениях реанимации, оснащенных для этой цели аппаратами "Искусственная почка" или аппаратами для продленных методов детоксикации;

10) оказание медико-социальной помощи больным с ХПН;

11) внедрение инновационных медицинских технологий в диагностике и лечении ХБП.

3. Структура организаций здравоохранения, оказывающих
нефрологическую помощь населению

14. К организациям, оказывающим нефрологическую помощь населению, в зависимости от возложенных на них функций, относятся:

1) нефрологический кабинет;

2) нефрологическое отделение;

3) отделение (центр) амбулаторного диализа городской, областной, республиканской клиник, научно-исследовательских институтов;

4) отделение (центр) детского диализа республиканской клиники.

4. Нефрологический кабинет

15. Нефрологический кабинет (далее – Кабинет) создается в структуре организаций, оказывающих амбулаторно-поликлиническую помощь населению (района, города, области, республики) и организаций, оказывающих стационарную помощь.

16. Руководство Кабинетом осуществляет врач-нефролог, имеющий стаж работы по специальности не менее 3 лет, прошедший специализацию по нефрологии или врач, прошедший интернатуру (резидентуру) по нефрологии, при отсутствии врача нефролога врач общей практики (терапевт, педиатр), прошедший подготовку по нефрологии.

17. Основными функциями Кабинета являются:

1) организация и проведения скрининговых исследований для раннего выявления хронической болезни почек среди прикрепленного населения (измерение артериального давления, определение креатинина крови, качественный анализ мочи на наличие белка и глюкозы с использованием тест полосок);

2) оказание консультативной, диагностической и лечебной помощи больным с нефрологическими заболеваниями и лицам с высоким риском их развития;

3) организация и проведение диспансеризации лиц с почечной патологией (острый и хронический нефриты, ХПН ) и лиц с высоким риском развития поражений почек:

в первые 5 лет после перенесенной острой почечной недостаточности;

пожизненно после трансплантации почки (при отсутствии организованного наблюдения в центре трансплантации);

при нефрогенной гипертензии;

с любым вариантом гломерулярных заболеваний и получающих поддерживающую иммуносупрессивную терапию;

страдающих хронической почечной недостаточностью всех стадий (хронической болезнью почек 3-4 стадий), за исключением больных, получающих программный диализ;

имеющих рецидивирующую инфекцию мочевой системы, не подлежащую наблюдению и лечению у уролога;

страдающих диабетической нефропатией в клинически манифестной стадии;

страдающих любыми вариантами наследственных или врожденных заболеваний почек и мочевой системы;

4) организация и проведение углубленных исследований состояния почек с помощью лабораторнодиагностических методов (УЗИ, компьютерная томография, радиоизотопная ренография, биохимические, иммунологические и рентгенологические исследования);

5) направление на стационарное лечение больных с острой патологией почек или обострениями хронических заболеваний, требующих терапии, невозможной в амбулаторных условиях;

6) отбор больных на заместительную почечную терапию с направлением на Комиссию для решения вопроса начала заместительной почечной терапии и сроках начала;

7) консультации больных на предмет выбора метода заместительной почечной терапии (гемодиализ, перитонеальный диализ, упреждающая/додиализная трансплантация почки); учет лиц, ожидающих начала диализа, его получающих, а также реципиентов аллогенной почки;

8) выдача рекомендаций в решении вопросов о временной нетрудоспособности и инвалидности при болезнях почек и смежной патологии;

9) мониторинг и анализ основных медико-статистических показателей заболеваемости, инвалидности и смертности (догоспитальной и госпитальной) от ХБП в районе обслуживания с последующей разработкой мероприятий по укреплению здоровья прикрепленного населения;

10) ведение регистра больных хронической болезнью почек в данном регионе;

11) оказание консультативной, диагностической и лечебной помощи беременным с нарушением функций почек;

12) организация и оказание стационарозамещающей и реабилитационной помощи пациентам, не нуждающимся в круглосуточном медицинском наблюдении по медицинским показаниям;

13) участие в составлении заявки на лекарственные средства и изделия медицинского назначения с целью обеспечения пациентов с ХБП на амбулаторном этапе;

14) проведение совместно с центрами формирования здорового образа жизни, общественными объединениями мероприятий по санитарно-гигиеническому просвещению населения по вопросам профилактики ХБП, формирования здорового образа жизни и здорового питания;

15) организация обучения различных категорий больных с ХБП и риском ее развития, проведение первичных и повторных циклов обучения, индивидуальная консультативная работа;

16) организация обеспечения лекарственными препаратами пациентов с ХБП, в том числе и с ХПН на амбулаторном уровне в соответствии с приказом Министра здравоохранения Республики Казахстан от 4 ноября 2011 года № 786 "Об утверждении Перечней лекарственных средств и изделий медицинского назначения для бесплатного обеспечения населения в рамках гарантированного объема бесплатной медицинской помощи на амбулаторном уровне с определенными заболеваниями (состояниями) и специализированными лечебными продуктами (зарегистрированный в Реестре государственной регистрации нормативных и правовых актов под № 7306).

5. Нефрологическое отделение

18. Отделение нефрологии создается как структурное подразделение организации здравоохранения, оказывающей многопрофильную стационарную или стационарозамещающую помощь (взрослому или детскому) населению республики, области, города.

19. На должность заведующего отделением нефрологии назначается специалист, соответствующий требованиям, утвержденной приказом Министра здравохранения Республики Казахстан от 26 ноября 2009 года № 791 "Об утверждении квалификационных характеристик должностей работников здравоохранения" (зарегистрированный в Реестре государственной регистрации нормативных и правовых актов под № 5945) (далее - приказ № 791).

20. На должность врача отделения нефрологии назначается специалист, соответствующий квалификационной характеристике специальности "нефрология".

21. Структура отделения и штатная численность медицинского и иного его персонала определяется в зависимости от объема проводимой лечебно-диагностической работы с учетом сложности и тяжести стационарных контингентов нефрологических больных – 1 должность врача на 15 нефрологических коек.

22. Основные функции нефрологического отделения:

1) диагностика и дифференциальная диагностика различных форм первичных и вторичных гломерулярных и негломерулярных заболеваний, врожденных и наследственных заболеваний почек;

2) определение функционального состояния почек у лиц с различными острыми и хроническими нефропатиями с целью своевременного перевода их на диализотерапию;

3) проведение комплексного консервативного лечения болезней почек на ранних стадиях хронической почечной недостаточности;

4) обеспечение симптоматического лечения у диализных пациентов в промежутках между сеансами гемодиализа;

5) госпитализация в отделение лиц, находящихся на амбулаторном гемодиализе при появлении осложненного течения уремического синдрома;

6) проведение симптоматической терапии нефропатий почечного трансплантата в случаях, не требующих применения хирургических методов коррекции;

7) консультативная помощь больным с поражениями почек, находящихся на стационарном или амбулаторном лечении в других медицинских организациях региона;

8) разработка и внедрение в клиническую практику новых достижений диагностики, лечения, диспансеризации и профилактики нефрологических заболеваний, включая методы современной нефропротекции и пункционную биопсию почки и проведение анализа эффективности внедрения новых диагностических и лечебных методов;

9) участие в процессе повышения профессиональной квалификации персонала по вопросам диагностики и оказания медицинской помощи больным с нефрологическими заболеваниями;

10) участие в организации обеспечения лиц, имеющих право на льготное лекарственное обеспечение, жизненно важными лекарственными препаратами, предназначенными для лечения нефрологических больных, в том числе препаратами для коррекции нефрогенной анемии и иммуносупрессантами после трансплантации почки;

11) проведение санитарно-просветительной работы с пациентами и их родственниками;

12) осуществление экспертизы временной нетрудоспособности;

13) ведение учетной и отчетной документации и представление отчета о деятельности в установленном порядке и ведение регистра хронической болезни почек (ХБП);

14) разработка и проведение мероприятий по повышению качества оказания медицинской помощи и снижению больничной летальности от ХБП;

15) систематическое освоение и внедрение в практику новых эффективных методов профилактики, диагностики, лечения и реабилитации больных с ХБП;

16) обучение пациентов с хроническими болезнями почек методам контроля, профилактики обострений, торможения прогрессирования заболеваний.

23. В медицинской организации, при котором создано нефрологическое отделение, обеспечивается выполнение (в круглосуточном режиме) лечебно-диагностических услуг:

1) в экстренном порядке:

пункции или катетеризации периферических и центральных вен;

УЗИ органов брюшной полости и забрюшинного пространства;

регистрации электрокардиограммы с ее анализом;

экскреторной урографии;

консультации уролога;

катетеризации мочевого пузыря и мониторинга диуреза;

искусственной вентиляции легких при наличии отделения интенсивной терапии;

проведения экстренного сеанса гемодиализа, ультрафильтрации, гемофильтрации или процедур перитонеального диализа при наличии отделения диализа;

полного гематологического и биохимического исследования крови;

рентгенографии органов грудной клетки и брюшной полости;

гастродуоденоскопии;

2) в плановом порядке:

эхокардиографии;

ультразвуковой допплерографии сосудов почек и других сосудистых областей;

3) компьютерной томографии почек, органов брюшной полости, забрюшинного пространства, легких, в том числе спиральной компьютерной томографии аорты и почечных артерий при наличии отделения лучевой диагностики;

4) пункционной биопсии почек.

24. При отсутствии в стационарных организациях здравоохранения отделения нефрологии нефрологические койки разворачиваются в составе соматических отделений.

6. Отделение (центр) амбулаторного диализа городской,
областной, республиканской клиник, научно-исследовательских
институтов

26. Отделение (центр) амбулаторного диализа городской, областной, республиканской клиник, научно-исследовательских институтов (далее – отделение (центр)) создается как структурное подразделение организации здравоохранения, оказывающей многопрофильную стационарную или стационарозамещающую помощь населению республики, области, города, больниц скорой медицинской помощи, госпиталей, консультативно-диагностических центров, или как самостоятельный центр, располагающий соответствующими возможностями для проведения внепочечного очищения крови.

27. Отделение (центр) возглавляет заведующий, соответствующий квалификационной характеристике, утвержденной приказом № 791.

28. Специализированную помощь пациентам, получающим заместительную почечную терапию, оказывают специалисты, имеющие первичную специализацию по специальности "Нефрология" и тематические усовершенствования по реанимации.

29. Отделение (центр) проводит внепочечное очищение крови с ежедневным двухсменным использованием гемодиализной аппаратуры при пропускной способности одного гемодиализного места не менее 624 (2496 часов/год) сеансов гемодиализа в год (12 часов в неделю на одного пациента) по календарным дням.

30. Отделение (центр) осуществляет следующие функции:

1) совершенствование, анализ, координацию и контроль по обеспечению региона аппаратами искусственной почки (далее - АИП) и циклерами для перитонеального диализа;

2) проведение анализа развития сети амбулаторного диализа в регионе;

3) отбор и определение показаний к началу заместительной почечной терапии пациентам с терминальной стадией хронической болезни почек в организациях здравоохранения области (города) для подготовки к формированию сосудистого доступа и диализотерапии при участии специальной отборочной Комиссии;

4) проведение программного гемодиализа и постоянного перитонеального диализа больным с терминальной стадией ХПН с целью их длительного жизнеобеспечения и (или) подготовки к трансплантации почки;

5) проведение гемодиализа или перитонеального диализа реципиентам донорских почек в раннем или отдаленном посттрансплантационном периоде при отсутствии или крайнем угнетении функции трансплантата;

6) проведение других методов внепочечного очищения крови (гемодиафильтрация, гемофильтрация) у больных с первичными и вторичными нефропатиями, находящихся на программном лечении, при осложненном течении терминальной стадии ХПН;

7) обеспечение доставки образцов крови потенциальных реципиентов в центры трансплантации для фенотипирования и включения результатов в "лист ожидания" донорской почки;

8) перевод в отделение (центр) трансплантации г Астана и Алматы реципиентов, отобранных для проведения операции;

9) передача главному нефрологу Министерства здравоохранения Республики Казахстан сведений о состоянии службы диализа в области (городе, республике) и проблемах, возникающих в процессе работы;

10) проведение лабораторных, инструментальных обследований и медикаментозной терапии пациентов, получающих лечение гемодиализом или перитонеальным диализом, в том числе в амбулаторном режиме на базе медицинских организаций, в состав которых входит Отделение (центр);

11) госпитализация в отделение пациентов, находящихся на амбулаторном гемодиализе или перитонеальном диализе при наличии следующих медицинских показаний:

осложнения диализного доступа;

осложнения терминальной хронической почечной недостаточности, в том числе инфекционные, кардио-васкулярные;

осложнения диализной терапии;

12) регистрация и учет пациентов, ожидающих начала диализа, потенциальных реципиентов, подлежащих трансплантации почки, а также пациентов, которым выполнена трансплантация почки;

13) оказание при необходимости консультативной помощи врачам других медицинских организаций в вопросах диагностики и лечения почечной недостаточности;

14) планирование работы с ежедневным двухсменным использованием гемодиализной аппаратуры при пропускной способности одного гемодиализного места не менее 624 (2496 часов/год) сеансов гемодиализа в год (12 часов в неделю на одного пациента) по календарным дням;

15) подготовка на рабочем месте врачей-нефрологов и среднего медицинского персонала для работы в других отделениях диализа;

16) проведение гемодиализа или перитонеального диализа беременным женщинам, пациентам с острой почечной недостаточностью любой этиологии.

31. Структура отделения (центра) формируется согласно приложению 1 к настоящему Положению.

32. Участие в клинических испытаниях медицинской техники и лекарственных препаратов для лечения уронефрологических болезней.

33. Отделение (центр) обеспечивается возможностью оказания неотложных реанимационных мероприятий и лабораторного контроля качества диализной терапии путем биохимических исследований воды для гемодиализа во время диализа и в междиализном периоде.

34. В отделении (центре) предоставляется питание амбулаторным пациентам после проведения сеанса гемодиализа в пределах установленного тарифа на проведение сеанса гемодиализа.

Сноска. Пункт 34 в редакции приказа Министра здравоохранения РК от 19.03.2013 № 154 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

35. Отделение (центр) предоставляющая услуги гемодиализа, обеспечивает транспортировку пациентов для проведения сеанса гемодиализа в пределах установленного тарифа на проведение сеанса гемодиализа.

Сноска. Пункт 35 в редакции приказа Министра здравоохранения РК от 19.03.2013 № 154 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

7. Отделение (центр) детского диализа республиканской клиники

36. Отделение (центр) детского диализа республиканской клиники (далее – отделение (центр) детского диализа) создается на базе организаций здравоохранения Республики Казахстан (республиканской, областной, городской больниц), располагающих соответствующими возможностями для проведения внепочечного очищения крови.

37. Отделение (центр) детского диализа возглавляет заведующий, соответствующий квалификационной характеристике, согласно приказа № 791.

38. Специализированную помощь детям, получающим заместительную почечную терапию, оказывают специалисты, имеющие первичную специализацию по специальности "Нефрология" и тематические усовершенствования по реанимации.

39. Отделение (центр) детского диализа осуществляет следующие функции:

1) совершенствование, анализ, координацию и контроль по обеспечению детей с почечной недостаточностью аппаратами искусственной почки (далее - АИП) и циклерами для перитонеального диализа;

2) разработка и усовершенствование медико-экономических протоколов и тарифов лечения хронической почечной недостаточности у детей методами заместительной почечной терапии (программный гемодиализ, перитонеальный диализ);

3) отбор и определение показаний к началу заместительной почечной терапии пациентам с терминальной стадией хронической болезни почек в организациях здравоохранения области (города) для подготовки к формированию сосудистого доступа и диализотерапии при участии специальной отборочной комиссии;

4) проведение программного гемодиализа и постоянного перитонеального диализа детям с терминальной стадией ХПН с целью их длительного жизнеобеспечения и (или) подготовки к трансплантации почки;

5) обеспечение доставки образцов крови потенциальных реципиентов в центры трансплантации для фенотипирования и включения результатов в "лист ожидания" донорской почки;

6) перевод в отделения (центр) трансплантации реципиентов, отобранных для проведения операции;

7) передача главному детскому нефрологу Министерства здравоохранения Республики Казахстан сведений о состоянии службы детского диализа в республике и проблемах, возникающих в процессе работы;

8) проведение лабораторных, инструментальных обследований и медикаментозной терапии пациентов, получающих лечение гемодиализом или перитонеальным диализом, в том числе в амбулаторном режиме, причем медикаментозное и лабораторно-инструментальное обеспечение последних осуществляется из фондов медицинских организаций, в состав которых входит отделение;

9) проведение гемодиализа или перитонеального диализа детям с острой почечной недостаточностью любой этиологии до восстановления функции почек;

10) подготовка на рабочем месте врачей-нефрологов и среднего медицинского персонала для работы в других отделениях (центрах) диализа Республики Казахстан;

11) госпитализация в отделение (центр) детского диализа пациентов, находящихся на амбулаторном гемодиализе или перитонеальном диализе при наличии следующих медицинских показаний:

осложнения диализного доступа;

осложнения терминальной хронической почечной недостаточности, в том числе инфекционные, кардио-васкулярные и другие;

осложнения диализной терапии;

12) регистрация и учет пациентов, ожидающих начала диализа, потенциальных реципиентов, подлежащих трансплантации почки, а также пациентов, которым выполнена трансплантация почки;

13) оказание при необходимости консультативной помощи врачам других медицинских организаций в вопросах диагностики и лечения почечной недостаточности у детей;

14) планирование работы с ежедневным двухсменным использованием гемодиализной аппаратуры при пропускной способности одного гемодиализного места не менее 624 (2496 часов/год) операций гемодиализа в год (52 недели при 6-дневной нагрузке – 2496 часов) по календарным дням;

15) развитие современных методов заместительной почечной терапии (перитонеального диализа, продолженных методов детоксикации);

16) проведение специальных режимов внепочечного и интракорпорального очищения крови (перитонеальный диализ) при различных осложнениях тяжелой уремии у больных с вторичными нефропатиями, которые невозможно лечить в других медицинских организациях республики;

17) наблюдение и лечение детей с пересаженной почкой при снижении ее функции, подготовка и проведение хронического гемодиализа и перитонеального диализа, решение вопроса о необходимости трансплантатэктомии;

18) оказание консультативной помощи, лечение и госпитализация в случае необходимости детей с острой почечной недостаточности со всех регионов;

19) поддержание регулярных контактов со специалистами регионов, отделениями нефрологии и гемодиализа республики, оперативное решение появившихся проблем;

20) проведение на рабочем месте подготовки врачей, медицинских сестер и инженерно-технических работников по различным аспектам программного диализа (гемодиализа и перитонеального) с выдачей соответствующих документов;

21) испытание новейших образцов диализной техники, лабораторного оборудования и современных нефротропных препаратов, препаратов для коррекции проявлений почечной недостаточности.

40. Структура отделения (центра) формируется согласно приложению 2 к настоящему Положению.

41. Отделение (центр) детского диализа обеспечивается возможностью оказания неотложных реанимационных мероприятий и лабораторного контроля качества диализной терапии путем биохимических исследований воды для гемодиализа во время диализа и в междиализном периоде.

42. Отделение (центр) детского диализа может оказывать помощь детям амбулаторно по месту прохождения диализа независимо от места жительства пациентов.

43. Отделение (центр) обеспечивает возможность обучения детей, получающих диализную терапию длительное время, по специально разработанной школьной программе с выдачей справок об окончании средней школы, согласно статьи 89 Кодекса Республики Казахстан "О здоровье народа и системе здравооохранения" и Приказа Министра образования и науки Республики Казахстан от 26 ноября 2004 года № 974 "Об утверждении правил о порядке организации учебных занятий для детей инвалидов, проходящих курс лечения в стационарных лечебно-профилактических, реабилитационных и других организациях здравоохранения, оказания помощи родителям в обучении детей инвалидов на дому учебно-воспитательными организациями" (зарегистрированный в Реестре государственной регистрации нормативных и правовых актов под № 3303).

Приложение 1 к Положению о деятельности организаций здравоохранения, оказывающих нефрологическую помощь населению Республики Казахстан

Структура отделения (центра) амбулаторного диализа городской,
областной, республиканской клиник, научно-исследовательских
институтов

1	Диализный зал/залы для проведения процедур гемодиализа.
2	Диализный зал/залы для проведения перитонеального диализа.
3	Палаты для госпитализации больных получающих диализную терапию, требующих наблюдения - 2 палаты не менее чем на 4 койки.
4	Процедурный кабинет
5	Перевязочная
6	Операционная для наложения сосудистого или перитонеального доступов
7	Система водоподготовки.
8	Помещение для системы водоподготовки
9	Помещение для хранения контейнеров с диализными растворами.
10	Помещение временного хранения использованного расходного материала.
11	Помещение для хранения стерильного расходного материала.
12	Помещение для консультации больных, получающих амбулаторный гемодиализ или перитонеальный диализ
13	Помещения для отдыха и комната для хранения вещей больных, получающих диализ амбулаторно
14	Помещения для медицинского персонала - кабинет заведующего отделением, кабинет старшей медицинской сестры, ординаторская, сестринская, комната для младшего медицинского персонала, комната сестры-хозяйки.
15	Помещение для хранения и приготовления дезинфицирующих средств
16	Экспресс лаборатория

Приложение 2 к Положению о деятельности организаций здравоохранения, оказывающих нефрологическую помощь населению Республики Казахстан

Структура отделения (центра) детского диализа республиканской
клиники

1	Диализный зал/залы для проведения процедур гемодиализа.
2	Диализный зал/залы для проведения перитонеального диализа.
3	Палаты для госпитализации больных хронической почечной недостаточностью не менее чем на 10 коек
4	Палата для изоляции детей с острой кишечной инфекцией, осложненной острой почечной недостаточностью.
5	Процедурный кабинет
6	Перевязочная
7	Операционная для наложения сосудистого или перитонеального доступов
8	Система водоподготовки.
9	Помещение для системы водоподготовки
10	Помещение для хранения контейнеров с диализными растворами.
11	Помещение временного хранения использованного расходного материала.
12	Помещение для хранения стерильного расходного материала.
13	Помещение для консультации больных, получающих амбулаторный гемодиализ или перитонеальный диализ
14	Помещения для отдыха и комната для хранения вещей больных, получающих диализ амбулаторно
15	Помещения для медицинского персонала – кабинет заведующего отделением, кабинет старшей медицинской сестры, ординаторская, сестринская, комната для младшего медицинского персонала, комната сестры-хозяйки.
16	Помещение для хранения и приготовления дезинфицирующих средств
17	Игровая комната для отдыха детей в периодах между лечением
18	Комната для школьных занятий
19	Экспресс лаборатория

Қазақстан Республикасының халқына нефрологиялық көмек көрсететін денсаулық сақтау ұйымдарының қызметі туралы ережені бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2012 жылғы 15 ақпандағы № 86 Бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2012 жылы 15 наурызда № 7461 тіркелді. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2022 жылғы 14 қазандағы № ҚР ДСМ-114 бұйрығымен.

Ескерту. Күші жойылды - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 14.10.2022 № ҚР ДСМ-114 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

"Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы" Қазақстан Республикасының кодексінің 32-бабының 3-тармағына сәйкес және Қазақстан Республикасының халқына мамандандырылған нефрологиялық көмек көрсетуді жетілдіру мақсатында БҰЙЫРАМЫН:

1. Қоса беріліп отырған Қазақстан Республикасының халқына нефрологиялық көмек көрсететін денсаулық сақтау ұйымдарының қызметі туралы ереже бекітілсін.

2. Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің Медициналық көмекті ұйымдастыру департаменті (А.Ғ. Төлеғалиева) осы бұйрықты заңнамада белгіленген тәртіппен Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді қамтамасыз етсін.

3. Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің Заң қызметі және мемлекеттік сатып алу департаменті (Е.Р. Әмірғалиев) осы бұйрық Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін оны заңнамада белгіленген тәртіппен бұқаралық ақпарат құралдарында ресми жариялауды қамтамасыз етсін.

4. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау вице-министрі Е.Ә. Байжүнісовке жүктелсін.

5. Осы бұйрық алғашқы ресми жариялаған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Министр

С. Қайырбекова

Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2012 жылғы 15 ақпандағы № 86 бұйрығымен бекітілген

Қазақстан Республикасының халқына нефрологиялық көмек
көрсететін денсаулық сақтау ұйымдарының қызметі туралы ереже
1. Жалпы ережелер

1. Қазақстан Республикасының халқына нефрологиялық көмек көрсететін денсаулық сақтау ұйымдарының қызметі туралы ереже (бұдан әрі – Ереже) Қазақстан Республикасының халқына нефрологиялық көмек көрсететін денсаулық сақтау ұйымдарының мәртебесі мен өкілеттігін айқындайды.

2. Халыққа (ересектер мен балаларға) көрсетілетін нефрологиялық көмек бүйректің созылмалы ауруларымен (бұдан әрі – БСА) ауыратын науқастарды уақтылы анықтауға, емдеуге және оңалтуға бағытталған.

3. Халыққа (ересектер мен балаларға) нефрологиялық көмек көрсететін ұйымдардың жұмысын штаттан тыс бас нефролог маман (республиканың, облыстың, қаланың) үйлестіреді.

4. Халыққа нефрологиялық көмек медициналық-санитариялық алғашқы көмек (бұдан әрі - МСАК), консультациялық-диагностикалық көмек (бұдан әрі - КДК), стационарлық, стационарды алмастыратын және жедел медициналық көмек нысанында көрсетіледі.

5. Халыққа нефрологиялық көмек көрсететін денсаулық сақтау ұйымдары өз қызметінде Қазақстан Республикасының Конституциясын, "Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы" Қазақстан Республикасының кодексін, салалық нормативтік-құқықтық актілерді, ұйымның Жарғысын, осы Ережені басшылыққа алады және өз қызметін медициналық қызметке мемлекеттік лицензияның негізінде жүзеге асырады.

6. Нефрологиялық науқастарға МСАК-ті амбулаториялық деңгейде "жалпы дәрігерлік практика", "терапия" немесе "педиатрия" мамандығы бар "нефрология" циклы бойынша даярлықтан өткен дәрігерлер:

1) ауылдық, аудандық, қалалық емханаларда;

2) дәрігерлік амбулаторияда көрсетеді;

7. Нефрологиялық науқастарға КДК-ні "нефрология" мамандығы бар дәрігерлер:

1) қалалық немесе аудандық емханада;

2) қалалық консультациялық-диагностикалық орталықта;

3) республикалық консультациялық-диагностикалық орталықта көрсетеді.

8. Нефрологиялық аурулармен ауыратын науқастарға стационарлық көмекті "жалпы дәрігерлік практика", "терапия", "педиатрия" немесе "нефрология" мамандығы бар дәрігерлер:

1) аудандық, қалалық, облыстық, ауданаралық ауруханалардың терапия, педиатрия бөлімшелерінде;

2) қалалық, облыстық, республикалық ауруханаларының, ғылыми зерттеу институттарының немесе қалалық, облыстық, республикалық балалар ауруханаларының, ғылыми-зерттеу институттарының нефрология (басқа соматикалық бөлімшемен бірлескен) бөлімшесінде көрсетіледі.

9. Нефрологиялық аурулармен ауыратын науқастарға стационарды алмастыратын көмекті "жалпы дәрігерлік практика", "терапия", "нефрология", "педиатрия" мамандығы бар дәрігерлер "нефрология" циклынан өткен дәрігерлер:

1) ауылдық, аудандық, қалалық емханаларда;

2) дәрігерлік амбулаторияда;

3) консультациялық-диагностикалық орталықта;

4) аудандық, ауданаралық, қалалық, қалалық балалар ауруханаларының, облыстық балалар ауруханаларының және республикалық клиникалардың терапиялық, педиатриялық, соматикалық бөлімшелерінде көрсетеді.

10. Жедел медициналық жәрдемді нефрологиялық аурулармен ауыратын науқастарға жедел медициналық жәрдем бригадасының "жедел және шұғыл медициналық жәрдем" мамандығы бар дәрігерлер және "фельдшер" мамандығы бойынша орта медициналық білімі бар қызметкерлер жүзеге асырады.

11. Нефрологиялық көмек көрсететін денсаулық сақтау ұйымдарының жанында амбулаториялық және балалар диализі бөлімшелерінде (орталықтарда) емхананың нефролог дәрігерінің қорытындысы негізінде бүйрек толықтырғыш еміне пациенттерді іріктеу жөніндегі комиссия құрылады.

12. Емдеуге жатқызуға себепші болған аурудың бейіні бойынша пациенттерді басқа стационарға емдеуге жатқызу пациентті диализге жеткізуді қамтамасыз ету кезінде санитариялық көлікпен жүзеге асырылады.

13. Халыққа нефрологиялық көмек көрсететін ұйымдардың штаттары "Денсаулық сақтау ұйымдарының үлгі штаттары мен штаттық нормативтерін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2010 жылғы 7 сәуірдегі № 238 бұйрығымен (нормативтік және құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 6173 тіркелген) бекітілген мемлекеттік штат нормативтеріне сәйкес белгіленеді.

2. Халыққа нефрологиялық көмек көрсететін денсаулық
сақтау ұйымдарының негізгі міндеттері мен функциялары

13. Халыққа нефрологиялық көмек көрсететін ұйымдардың негізгі міндеттері мен функциялары:

1) профилактикаға бағытталған іс-шараларды ұйымдастыру және өткізу; зәр шығару жүйесінің ауруларынан сырқаттанушылықты, мүгедектікті, өлімді азайтуға; өмір сүру сапасын жақсартуға және ұзақтығын ұлғайтуға бағытталған іс-шараларды ұйымдастыру мен өткізу және бүйрек функциясының созылмалы жеткіліксіздігі бар (бұдан әрі – БСЖ) пациенттердің өмір сүру ұзақтығын және сапасын жақсарту;

2) зәр шығару жүйесі ағзаларының патологиясын (ушыққан және созылмалы пиелонефрит, ушыққан және созылмалы гломерулярлық аурулар, интерстициялық бүйрек аурулары, бүйрек және зәр шығару жүйесінің даму ақаулары) ерте анықтау;

3) емдеудің барлық кезеңдерінде сабақтастықты сақтай отырып бүйректің созылмалы ауруларымен (бұдан әрі – БСА) ауыратын науқастарға мамандандырылған және жоғары мамандандырылған сапалы медициналық көмек көрсету;

4) тәуліктік медициналық қадағалауды қажет етпейтін БСЖ-мен ауыратын науқастарға стационарды алмастыратын және оңалту көмегін ұйымдастыру және көрсету;

5) бүйрек трансплантациясына дайындау және трансплантацияланған бүйрек реципиенттерін қадағалау мақсатында БСЖ бар, сондай-ақ бүйрекке арналған толықтырғыш терапиясы (гемодиализ, перитонеалдық диализ, бүйрек трансплантациясы) әдістерімен ем қабылдайтын, диализбен жедел емделуге (тіркелім жүргізу) мұқтаж пациенттерді тіркеу;

6) мына санаттағы науқастардың бүйрек функциясының жағдайын тұрақты бақылай отырып, жылына кем дегенде 4 рет есепке алу және диспансерлеу:

ушыққан бүйрек функциясының жетіспеушілігі болғандарды;

себебі мен кезеңіне қарамастан бүйрек созылмалы ауруы бар тұлғалар (алғашқы және қайталанған нефропатиялар);

бүйрек зақымдануының жоғары тәуекел топтарына жататындар (артериялық гипертензиядан, көп таралған атеросклероз және/немесе кез келген топтағы стенокардиядан, жүрек функциясының жеткіліксіздігінен, қант диабетінен, III-IV дәрежелі семіздіктен зардап шегетіндер);

7) созылмалы бүйрек жеткіліксіздігімен ауыратын науқастарға (гемодиализ, перитонеалдық диализ, гемофильтрлеу, гемодиафильтрлеу, уытсыздандырудың ұзартылған әдістері) жағдайы тұрақтанып, қалыптасқаннан кейін амбулаториялық диализге ауыстырумен бүйрек толықтыру терапиясын ұйымдастыру және жүргізу;

8) толықтырғыш бүйрек терапиясын қажет ететін пациенттерді уақтылы анықтау және осы пациенттерді дүниежүзілік стандарттарға сәйкес көмекпен қамтамасыз ету (2013 жылғы қарай 1 миллион адамға шаққанда 150, 2020 жылға қарай 500 пациентке дейін);

9) "Жасанды бүйрек" аппараттарымен немесе уытсыздандырудың ұзартылған әдістеріне арналған аппараттармен жарақталған реанимация бөлімшелерінде ушыққан бүйрек функциясының жеткіліксіздігі кезінде өмірге қауіп төндіретін жағдайды жою;

10) БСЖ-мен ауыратын науқастарға медициналық-әлеуметтік көмек көрсету;

11) БСА диагностикасында және емдеуде инновациялық медициналық технологияларды енгізу болып табылады.

3. Халыққа нефрологиялық көмек көрсететін денсаулық
сақтау ұйымдарының құрылымы

14. Өзіне жүктелген функцияларға байланысты халыққа нефрологиялық көмек көрсететін денсаулық сақтау ұйымдарына:

1) нефрология кабинеті;

2) нефрологиялық бөлімше;

3) қалалық, облыстық, республикалық клиникалардың, ғылыми-зерттеу институттардың амбулаториялық диализ бөлімшесі (орталығы);

4) республикалық клиниканың балалар диализ бөлімшесі (орталығы) жатады.

4. Нефрология кабинеті

15. Нефрология кабинеті (бұдан әрі - Кабинет) халыққа амбулаториялық-емханалық көмек көрсететін ұйымдардың (ауданның, қаланың, облыстың, республиканың) және стационарлық көмек көрсететін ұйымдардың құрылымында құрылады.

16. Кабинетке нефрология бойынша маманданудан өткен, мамандығы бойынша кемінде 3 жыл жұмыс өтілі бар немесе нефрология бойынша интернатурадан (резидентурадан) өткен нефролог-дәрігер, нефролог-дәрігер болмағанда нефрология бойынша даярлықтан өткен жалпы практика дәрігері (терапевт, педиатр) басшылық етеді.

17. Кабинеттің негізгі функциялары:

1) тіркелген халық арасында бүйректің созылмалы ауруын ерте анықтау мақсатында скрининг зерттеулерді ұйымдастыру және жүргізу (артериялық қан қысымын өлшеу, қан креатининін анықтау, тест жолақшаларын пайдалана отырып ақуыз бен глюкозаның бар-жоғына зәрді сапалы талдау);

2) нефрологиялық аурулары бар науқастарға және олардың өршу қаупі жоғары адамдарға консультациялық, диагностикалық және емдік көмек көрсету;

3) бүйрек патологиясы бар (ушыққан және созылмалы нефрит, БСЖ) және бүйректің зақымдану қаупі жоғары адамдарды диспансерлеуді ұйымдастыру және жүргізу:

ушыққан бүйрек функциясының жетіспеушілігінен кейiн алғашқы 5 жыл;

бүйрек трансплантациясынан кейін (трансплантация орталығында ұйымдастырылған бақылау болмаған жағдайда) өмір бойы;

нефрогендік гипертензия кезінде;

гломерулярлық аурулардың кез келген түрінде және иммуносупрессивті терапияны үзбей жалғастырушыларға;

бағдарламалық диализ алатын науқастарды қоспағанда, бүйректің созылмалы функциясының жетіспеушілігінен зардап шегетіндердің (бүйректің созылмалы ауруының 3-4-сатысы) барлық кезеңінде;

урологқа қаралуға және емделуге жатпайтын, зәр шығару жүйесінде қайталама инфекциясы барларға;

клиникалық манифестік сатыда диабеттік нефропатиямен зардап шегетіндерге;

тұқым қуалаушы және туа біткен бүйрек және зәр шығару жүйесі ауруларының кез келген түрімен зардап шегетіндерге.

4) зертханалық диагностикалық әдістердің көмегімен (УДЗ, компьютерлік томография, радиоизотопты ренография, биохимиялық, иммунологиялық және рентгендік зерттеулер) бүйректің жағдайына терең зерттеулерді ұйымдастыру және жүргізу;

5) амбулаториялық жағдайда емделу мүмкін емес, ушыққан бүйрек ақауы бар немесе созылмалы аурулары асқынған пациенттерді стационарлық емделуге жіберу;

6) бүйрек толықтырғыш терапиясына науқастарды іріктеу және бүйрек толықтырғыш емін бастау және мерзімі мәселелерін шешу үшін Комиссияға жолдама беру;

7) науқастарға бүйрек толықтырғыш терапиясын (гемодиализ, перитонеалдық диализ, сақтандырма/диализге дейінгі бүйрек трансплантациясы) таңдауға консультация беру; диализдің басталуын күтушілерді, оны алушыларды, сондай-ақ аллогенді бүйрек реципиенттерін есепке алу;

8) бүйрек аурулары және аралас патологиясы кезінде еңбекке уақытша жарамсыздық және мүгедектік мәселесін шешуде ұсынымдар беру;

9) қызмет көрсететін ауданда БСА-мен сырқаттанудың, мүгедектіктің және өлімнің (емдеуге жатқызуға дейінгі және емдеуге жатқызу) негізгі медициналық-статистикалық көрсеткіштерінің мониторингі мен талдауы, тіркелген халықтың денсаулығын нығайту бойынша іс-шаралар әзірлеу;

10) осы өңірде бүйректің созылмалы ауруларымен ауыратын науқастардың тіркелімін жүргізу;

11) бүйрек функциясы бұзылған жүкті әйелдерге консультациялық, диагностикалық және емдік көмек көрсету;

12) медициналық айғақтар бойынша тәуліктік медициналық бақылауды қажет етпейтін пациенттерге стационарды алмастыратын және оңалту көмегін ұйымдастыру және көрсету;

13) БСА-мен ауыратын науқастарды амбулаториялық кезеңде қамтамасыз ету мақсатында дәрілік заттарға және медицинаға арналған бұйымдарға өтінім құруға қатысу;

14) саламатты өмір салтын қалыптастыру орталықтарымен, қоғамдық бірлестіктермен бірлесіп БСА профилактикалау, саламатты өмір салтын қалыптастыру және дұрыс тамақтану мәселелері бойынша халыққа санитариялық-гигиеналық білім беру жөнінде іс-шаралар өткізу;

15) БСА-мен ауыратын және оның даму қаупі бар науқастардың әртүрлі санатына оқулар ұйымдастыру, оқудың бастапқы және қайталама циклдерін өткізу, жеке консультациялық жұмыстар жүргізу;

16) "Тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемінің шеңберінде амбулаториялық деңгейде белгілі бір аурулары (жай-күйі) бар халықты тегін қамтамасыз ету үшін дәрілік заттардың және медициналық мақсаттағы бұйымдардың және мамандандырылған емдік өнімдердің тізбесін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің міндетін атқарушының 2011 жылғы 4 қарашадағы № 786 бұйрығына (нормативтік және құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 7306 тіркелген) сәйкес амбулаториялық деңгейдегі БСА, оның ішінде БСЖ пациенттерін дәрілік препараттармен қамтамасыз етуді ұйымдастыру болып табылады.

5. Нефрология бөлімшесі

18. Нефрология бөлімшесі республика, облыс, қала халқына (ересек адамдар мен балаларға) көп бейінді стационарлық немесе стационарды алмастыратын көмек көрсететін денсаулық сақтау ұйымдарының құрылымдық бөлімшесі ретінде құрылады.

19. Нефрология бөлімшесінің меңгерушісі қызметіне "Денсаулық сақтау қызметкерлері лауазымдарының біліктілік сипаттамаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2009 жылғы 26 қарашадағы № 791 бұйрығымен (нормативтік және құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 5945 тіркелген) (бұдан әрі - № 791 бұйрық) бекітілген талаптарға сәйкес келетін маман тағайындалады.

20. Нефрология бөлімшесінің дәрігері қызметіне "нефрология" мамандығының біліктілік сипатына сәйкес келетін маман тағайындалады.

21. Бөлімшенің құрылымы мен медициналық және оның өзге де персоналының штат саны нефрологиялық науқастардың стационарлық контингенттерінің қиындығы мен ауырлығы ескеріле отырып, жүргізілетін емдеу-диагностикалық жұмыстардың көлеміне байланысты айқындалады – 15 нефрологиялық төсекке 1 дәрігер лауазымы.

22. Нефрологиялық бөлімшенің негізгі функциялары:

1) гломерулярлы және гломерулярлы емес ауралардың, туа біткен және тұқым қуалайтын бүйрек ауруларының бастапқы және қайталама әртүрлі нысандарының диагностикасы және сараланған диагностикасы;

2) диализ терапиясына дер кезінде ауыстыру мақсатында әртүрлі ушыққан және созылмалы нефропатиясы бар науқастардың бүйрек функциялық жағдайын анықтау;

3) созылмалы бүйрек жетіспеушілігінің ерте сатысында бүйрек ауруларына кешендік консервативті ем жүргізу;

4) гемодиализ сеанстары арасында диализді пациенттерде симптомдық емді қамтамасыз ету;

5) уремиялық синдромның асқынған ағымы пайда болған кезде амбулаториялық гемодиализдегі науқастарды бөлімшеге емдеуге жатқызу;

6) түзетудің хирургиялық әдістерін қолдануды қажет етпейтін жағдайларда бүйрек трансплантанты нефропатиясының симптомдық терапиясын жүргізу;

7) өңірдің басқа медицина ұйымында стационарлық немесе амбулаториялық емдеуде жатқан, бүйрегінің зақымы бар науқастарға консультациялық көмек;

8) нефропротекцияның қазіргі заманғы әдістері мен бүйректің пункциялық биопсиясын қоса отырып, клиникалық практикаға, нефрологиялық ауруларды диагностикалаудың, емдеудің, диспансерлеудің және профилактикасының жаңа әдістерін әзірлеу, енгізу және жаңа диагностикалық және емдік әдістерді енгізудің тиімділігіне талдау жүргізу;

9) нефрологиялық аурулармен ауыратын науқастарға диагностика және медициналық көмек көрсету мәселелері бойынша персоналдық кәсіби біліктілігін арттыру үдерісіне қатысу;

10) жеңілдікті дәрі-дәрмектерге қамтамасыз етілуге құқығы бар тұлғаларды нефрологиялық науқастарды емдеуге арналған өмірлік маңызды дәрілік препараттармен, оның ішінде нефрогенді анемияны түзетуге және бүйрек трансплантациясынан кейін иммуносупрессанттармен емдеуге арналған препараттармен қамтамасыз етуді ұйымдастыруға қатысу;

11) пациенттермен және олардың туыстарымен санитариялық-ағарту жұмыстарын жүргізу;

12) еңбекке уақытша жарамсыздық сараптамасын жүзеге асыру;

13) есепке алу және есеп беру құжаттамасын енгізу және белгіленген тәртіп бойынша қызметі туралы есепті ұсыну, сондай-ақ бүйректің созылмалы ауруларының (БСА) тіркелімін жүргізу;

14) медициналық көмек көрсетудің сапасын арттыру және БСА-дан өлім санын азайту бойынша іс-шараларды әзірлеу және өткізу;

15) БСА-мен ауыратын науқастардың профилактикасының, диагностикасының, емдеу мен оңалтудың жаңа тиімді әдістерін жүйелі түрде меңгеру және практикаға енгізу;

16) БСА-мен ауыратын пациенттерді бақылау, асқынулардың профилактикасына, аурудың үдеуін тежеу әдістеріне оқыту.

23. Бөлімше құрылған медицина ұйымында шұғыл түрде емдеу-диагностикалық қызметтердің (тәулік бойы жұмыс істейтін режімде) орындалуы қамтамасыз етіледі:

1) шұғыл түрде:

перифериялық және орталық көктамырлар пункциялары немесе катетерлеу;

ішперде қуысы және ішперде артындағы қуысы ағзаларын УДЗ;

анализімен қоса электрокардиограмманы тіркеу;

экскреторды урография;

уролог консультациясы;

қуықты катетерлеу және диурез мониторингі;

қарқынды терапия бөлімшесі бар болған жағдайда өкпенің жасанды вентиляциясы;

диализ бөлімшесі болған жағдайда гемодиализдің, ультрафильтрлеудің,

гемофильтрлеудің шұғыл сеансын немесе перитонеалдық диализ емшараларын жүргізу;

қанды толық гематологиялық және биохимиялық зерттеу;

кеуде ағзаларының және ішперде қуысының рентгенографиясы;

2. гастродуоденоскопия;

жоспарлы түрде:

эхокардиографиялар;

бүйрек тамырларының және басқа да тамырлы жерлерді ультрадыбыстық допплерографиялары;

3) сәулелі диагностика бөлімшесі болған жағдайда бүйрек, ішперде қуысы ағзалары, ішперде артындағы кеңістік, өкпенің компьютерлік томографиясы, оның ішінде қолқа және бүйрек артериясының спиральді компьютерлік томографиясы;

4) бүйректің пункциялық биопсиясы.

24. Стационарлық денсаулық сақтау ұйымдарында нефрология бөлімшесі болмағанда нефрологиялық төсектер соматикалық бөлімшенің құрамында болуы мүмкін.

6. Қалалық, облыстық, республикалық клиникалардың,
ғылыми-зерттеу институттардың амбулаториялық диализ
бөлімшесі (орталығы)

26. Қалалық, облыстық, республикалық клиникалардың, ғылыми-зерттеу институттардың амбулаториялық диализ бөлімшесі (орталығы) (бұдан әрі – бөлімше, орталық) республика, облыс, қала халқына көп бейінді стационарлық немесе стационарды алмастыратын көмек көрсететін денсаулық сақтау ұйымдарының, жедел медициналық жәрдем ауруханаларының, госпитальдардың, консультациялық-диагностикалық орталықтардың құрылымдық бөлімшесі ретінде немесе бүйрек сыртындағы қанды тазарту үшін тиісті мүмкіндігі бар дербес орталық ретінде құрылады.

27. Бөлімшені № 791 бұйрықпен бекітілген біліктілік сипаттамасына сәйкес келетін меңгеруші басқарады.

28. Бүйректің толықтырғыш терапиясын алатын пациенттерге мамандандырылған көмекті "нефрология" мамандығы бойынша алғашқы мамандануы және реанимация бойынша тақырыптық жетілдіру циклынан өткен мамандар көрсетеді.

29. Бөлімше (орталық) гемодиализ аппараттарын пайдалана отырып бір гемодиализ орнының өткізу мүмкіндігі күнтізбелік күн бойынша жылына кемінде 624 сеанс (2496 сағат/жылына) (бір пациентке аптасына 12 сағат) күн сайын екі ауысыммен бүйректен тыс қанды тазалайды.

30. Бөлімше мынадай функцияларды жүзеге асырады:

1) өңірді гемодиализге арналған жасанды бүйрек аппараттарымен (ЖБА) және циклдермен қамтамасыз ету бойынша жетілдіру, талдау, үйлестіру және бақылау;

2) өңірде амбулаториялық диализ желісінің дамуына талдау жүргізу;

3) облыстың (қаланың) денсаулық сақтау ұйымдарында арнайы іріктейтін комиссияның қатысуымен созылмалы бүйрек ауруының соңғы сатысындағы пациенттерді іріктеу және бүйрек толықтырғыш терапиясын бастауға айғақтарды айқындау;

4) БСЖ соңғы сатысындағы науқастардың ұзақ уақыт тіршілік етуін қамтамасыз ету және (немесе) бүйрек трансплантациясына дайындау мақсатында оларға бағдарламалық гемодиализді және тұрақты перитонеалдық диализді жүргізу;

5) трансплантат функциялары ауырлаған немесе болмаған жағдайда ерте немесе бұрынғы трансплантациядан кейінгі донор бүйрегінің реципиенттеріне гемодиализ немесе перитонеалдық диализ жүргізу;

6) БСЖ соңғы сатысының асқынған ағымында бастапқы және қайталама нефропатиясы бар науқастардың бүйрек сыртындағы қанды тазартудың басқа әдістерін (гемодиафильтрлеу, гемофильтрлеу) жүргізу;

7) донор бүйрегінің "күту парағына" қорытындыларды фенотиптеу және қосу үшін трансплантация орталығына әлеуетті реципиенттердің қан үлгілерін жеткізуді қамтамасыз ету;

8) Астана, Алматы қалаларының трансплантация бөлімшелеріне (орталықтарына) операция өткізу үшін іріктелген реципиенттерді ауыстыру;

9) Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің бас нефрологына облыстағы (қаладағы, республикадағы) жағдай және жұмыс үдерісі кезінде туындаған проблемалар туралы мәліметтерді беру;

10) құрамына Бөлімше (орталық) кіретін медицина ұйымдарының базасында гемодиализ немесе перитонеалдық диализ емін алатын, оның ішінде амбулаториялық режімдегі пациентттерге зертханалық, аспаптық тексеріп-қарау және дәрі-дәрмектік терапия жүргізу;

11) амбулаториялық гемо немесе перитонеалдық диализдегі пациенттерді мынадай медициналық айғақтар болған жағдайда бөлімшеге емдеуге жатқызу:

диализ жолының асқынуы;

бүйрек функциясының соңғы созылмалы жеткіліксіздігі, оның ішінде инфекциялық, кардио-васкулярлық және т.б. асқынулар;

диализ терапиясының асқынуы;

12) диализдің басталуын күтуші пациенттерді, бүйрек трансплантациясына жататын әлеуетті реципиенттерді, сондай-ақ, бүйрек трансплантациясы жасалған пациенттерді тіркеу және есепке алу;

13) қажет болған жағдайда бүйрек функциясының жеткіліксіздігін диагностикалау және емдеу мәселелері бойынша басқа медицина ұйымдарының дәрігерлеріне консультациялық көмек көрсету;

14) күнтізбелік күн бойынша жылына кемінде 624 (2496 сағ/жыл) гемодиализ сеанстарының бір диализ орнының өткізгіштік қабілеті болған жағдайда гемодиализ аппаратурасын күн сайын екі ауысыммен пайдалану (1 пациентке аптасына 12 сағат) арқылы жұмысты жоспарлау;

15) диализдің басқа бөлімшелерінде жұмыс істеу үшін нефролог дәрігерлерді және орта медициналық персоналды жұмыс орнында даярлау; 16 жүкті әйелдерге, кез келген этиологияда ушыққан бүйрек функциясының жеткіліксіздігі бар пациенттерге гемодиализ және перитонеалдық диализ жүргізу.

31. Бөлімшенің (орталықтың) құрылымы осы Ережеге 1-қосымшаға сәйкес құрылады.

32. Уронефрологиялық ауруларды емдеуге арналған медициналық техниканың және дәрілік препараттардың клиникалық сынақтарына қатысу.

33. Бөлімше (орталық) диализ кезінде және диализ арасындағы уақытта гемодиализге арналған суды биохимиялық зерттеу жолымен диализдік терапия сапасын зертханалық бақылаумен және шұғыл реанимациялық іс-шараларды көрсету мүмкіндігімен қамтамасыз етіледі.

34. Бөлімшеде (орталықта) гемодиализ сеансын өткізуге белгіленген тариф шегінде гемодиализ сеансын өткізгеннен кейін амбулаториялық пациенттерді тамақтандыру ұсынылады.

Ескерту. 34-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 19.03.2013 № 154 (алғашқы ресми жариялаған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

35. Гемодиализ қызметтерін ұсынатын бөлімшеде (орталықта) гемодиализ сеансын өткізуге белгіленген тариф шегінде гемодиализ сеансын өткізу үшін пациенттерді тасымалдауды қамтамасыз етеді.

Ескерту. 35-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 19.03.2013 № 154 (алғашқы ресми жариялаған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

7. Республикалық клиниканың балалар диализ бөлімшесі (орталығы)

36. Республикалық клиниканың балалар диализ бөлімшесі (бұдан әрі - бөлімше) бүйрек сыртындағы қанды тазартуға мүмкіндігі бар, Қазақстан Республикасы денсаулық сақтау ұйымдарының (республикалық, облыстық, қалалық ауруханалар) базасында құрылады.

37. Балалар диализі бөлімшесін (орталығын) № 791 бұйрыққа сәйкес біліктілік сипаттамаға сәйкес келетін меңгеруші басқарады.

38. Бүйректің толықтырғыш терапиясын алатын балаларға мамандандырылған көмекті "Нефрология" мамандығы бойынша алғашқы мамандануы және реанимация бойынша тақырыптық жетілдіру циклы бар мамандар көрсетеді.

39. Бөлімше мынадай функцияларды жүзеге асырады:

1) бүйрек функциясының жеткіліксіздігі бар балаларды жасанды бүйрек аппараттарымен (бұдан әрі – ЖБА) және перитонеалдық диализге арналған циклерлермен қамтамасыз ету бойынша жетілдіру, талдау, үйлестіру және бақылау;

2) балалардағы бүйрек функциясының созылмалы жеткіліксіздігін бүйректің толықтырғыш терапиясы (бағдарламалық гемодиализ, перитонеалдық диализ) әдістерімен емдеудің медициналық-экономикалық хаттамаларын және тарифтерін әзірлеу және жетілдіру;

3) тамырға енгізуді қалыптастыруға дайындау және арнайы іріктеу комиссиясының қатысуымен диализ терапиясы үшін облыстың (қаланың) денсаулық сақтау ұйымдарында бүйректің созылмалы ауруының соңғы сатысындағы пациенттерді іріктеу және бүйрек толықтырғыш терапиясын бастауға айғақтарды айқындау;

4) БСЖ соңғы сатысындағы балалардың өмір сүру ұзақтығын қамтамасыз ету және (немесе) бүйрек трансплантациясына дайындау мақсатында оларға бағдарламалық гемодиализ және тұрақты перитонеалдық диализ жүргізу;

5) донор бүйрегінің "күту парағына" қорытындыларды фенотиптеу және қосу үшін трансплантация орталықтарына әлеуетті реципиенттердің қан үлгілерін жеткізуді қамтамасыз ету;

6) операция өткізу үшін іріктелген реципиенттерді трансплантация бөлімшелеріне ауыстыру;

7) Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің бас балалар нефрологына республикадағы балалар диализі қызметінің жағдайы және жұмыс үдерісі кезінде туындаған проблемалар туралы мәліметтер беру;

8) гемодиализбен немесе перитонеалдық диализбен ем қабылдайтын пациенттерді, оның ішінде амбулаториялық режімдегі пациенттерді зертханалық, аспаптық тексеруді және дәрі-дәрмектік терапияны жүргізу, бұл ретте соңғыларын дәрі-дәрмектік және зертханалық-аспаптық қамтамасыз ету құрамына бөлімше кіретін медициналық ұйымдардың қорынан жүзеге асырылады;

9) бүйрек функциясы қалпына келгенге дейін кез келген этиологияда ушыққан бүйрек функциясының жеткіліксіздігі бар балаларға гемодиализ немесе перитонеалдық диализ жүргізу;

10) Қазақстан Республикасының басқа диализ бөлімшелерінде жұмыс істеу үшін нефролог-дәрігерлерді және орта медициналық персоналдарды жұмыс орнында даярлау;

11) амбулаториялық гемодиализ немесе перитонеалдық диализдегі пациенттерді мынадай медициналық көрсеткіштері болған кезде балалар диализі бөлімшесіне емдеуге жатқызу:

диализ жолының асқынуы;

бүйрек функциясының соңғы созылмалы жеткіліксіздігі, оның ішінде инфекциялық, кардио-васкулярлы және т.б. асқынулар;

диализ терапиясының асқынуы;

12) диализдің басталуын күтушілерді, бүйрек трансплантациясына жататын әлеуетті реципиенттерді, сондай-ақ, бүйрек трансплантациясы жасалған пациенттерді тіркеу және есепке алу;

13) қажет болған жағдайда балалардағы бүйрек функциясының жеткіліксіздігін диагностикалау және емдеу мәселелері бойынша басқа медицина ұйымдарының дәрігерлеріне консультациялық көмек көрсету;

14) күнтізбелік күн бойынша жылына кемінде 624 (2496 сағ/жыл) гемодиализ сеанстарының бір диализді орнының өткізгіштік қабілеті болған жағдайда гемодиализ аппаратурасын күн сайын екі ауысыммен пайдалану (1 пациентке аптасына 12 сағат) арқылы жұмысты жоспарлау;

15) бүйректің толықтырғыш терапиясының қазіргі заманғы әдістерін (перитонеалдық диализ, уытсыздандырудың жалғастырылған әдістері) дамыту;

16) республиканың басқа медицина ұйымдарында емдеу мүмкін емес қайталама нефропатиясы бар науқастардағы ауыр уремияның түрлі асқынулары кезінде бүйрек сыртындағы және интракорпоралды қанды тазартудың (перитонеалдық диализ) арнайы режімін жүргізу;

17) бүйрегі ауыстырып қондырылған балаларды бүйрек функциясы төмендеген кезде бақылау және емдеу, созылмалы гемодиализ және перитонеалдық диализді дайындау және өткізу, трансплантатэктомия қажеттілігі туралы мәселені шешу;

18) барлық өңірлердегі ушыққан бүйрек функциясының жеткіліксіздігі бар балаларға консультациялық көмек көрсету, емдеу және қажет болған жағдайда емдеуге жатқызу;

19) аумақтардың мамандарымен, республиканың нефрология және гемодиализ бөлімшелерімен тұрақты байланыста болу, пайда болған проблемаларды жедел шешу;

20) бағдарламалық диализдің әртүрлі аспектілері (гемодиализ және перитонеалдық) бойынша дәрігерлерді, мейіргерлерді және инженер-техник қызметкерлерді жұмыс орнында даярлау және тиісті құжаттарды беру;

21) диализ техникасының, зертханалық жабдықтардың және қазіргі заманғы нефротропты препараттардың бүйрек функциясының жеткіліксіздігін түзетуге арналған препараттардың жаңа үлгілерін сынау.

40. Бөлімшенің (орталықтың) құрылымы осы ережеге 2-қосымшаға сәйкес құрылады.

41. Балалар диализі бөлімшесі (орталық) диализ кезінде және диализ арасындағы уақытта шұғыл реанимациялық іс-шараларды көрсету және диализ терапиясының сапасын гемодиализге арналған суды биохимиялық зерттеу жолымен зертханалық бақылау мүмкіндігімен қамтамасыз етіледі.

42. Бөлімше (орталық) пациенттің тұратын мекенжайына қарамай, диализден өткен жері бойынша балаларға амбулаториялық түрде көмек көрсете алады.

43. Бөлімше (орталық) "Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы" Қазақстан Республикасының 2009 жылғы 18 қыркүйектегі Кодексінің 89-бабына және "Стационарлық емдеу-алдын алу, оңалту және басқа денсаулық сақтау ұйымдарында емдеу курсынан өтіп жатқан мүгедек балалар үшін оқу сабақтарын ұйымдастыру, оқу-тәрбие ұйымдарының мүгедек балаларды үйде оқытуда ата-аналарға көмек көрсету тәртібі туралы ережелерді бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2004 жылғы 26 қарашадағы № 974 бұйрығына (Нормативтік және құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 3303 тіркелген) сәйкес ұзақ уақыт диализдік ем қабылдап жатқан балаларды арнайы әзірленген мектеп бағдарламасы бойынша оқытуды және орта мектепті аяқтау туралы анықтама беруді қамтамасыз етеді.

Қазақстан Республикасының халқына нефрологиялық көмек көрсететін денсаулық сақтау ұйымдарының қызметі туралы ережеге 1-қосымша

Қалалық, облыстық, республикалық клиникалардың,
ғылыми-зерттеу институттарының амбулаториялық диализ
бөлімшесінің (орталығының) құрылымы

1	Диализ залы/гемодиализ емшарасын жүргізуге арналған залдар
2	Диализ залы/перитонеалдық диализ жүргізуге арналған залдар
3	Диализ терапиясын алып жатқан, бақылауды қажет ететін науқастарды емдеуге жатқызуға арналған палаталар – 4 төсекке кемінде 2 палата
4	Емшара бөлмесі
5	Таңу бөлмесі
6	Тамыр арқылы немесе перитонеалдық енгізуге арналған бөлме
7	Су дайындау жүйесі
8	Су дайындау жүйесіне арналған үй-жай
9	Диализ ертінділері бар контейнерлерді сақтауға арналған үй-жай
10	Пайдаланылған шығыс материалын уақытша сақтайтын үй-жай
11	Зарарсыздандырылған шығыс материалын сақтауға арналған үй-жай
12	Амбулаториялық гемодиализ және перитонеалдық диализ алатын науқастарға консультация беруге арналған үй-жай
13	Амбулаториялық диализ емін алатын науқастардың демалуына және киімін сақтауға арналған үй-жай
14	Медициналық персоналына арналған үй-жай – бөлім меңгерушісінің кабинеті, аға мейіргер бөлмесі, ординатор бөлмесі, мейіргерлер бөлмесі, кіші медицина қызметкерлерінің бөлмесі, шаруашылық иесінің бөлмесі
15	Дезинфекциялау құралдарын сақтауға және дайындауға арналған үй-жай
16	Экспресс зертхана

Қазақстан Республикасының халқына нефрологиялық көмек көрсететін денсаулық сақтау ұйымдарының қызметі туралы ережеге 2-қосымша

Республикалық клиниканың балалар диализі бөлімшесінің
(орталығының) құрылымы

1	Диализ залы/гемодиализ емшарасын жүргізуге арналған залдар
2	Диализ залы/перитонеалдық диализ жүргізуге арналған залдар
3	Созылмалы бүйрек функциясының жеткіліксіздігімен ауыратын науқастарды емдеуге жатқызуға арналған кемінде 10 төсектік палаталар
4	Ушыққан бүйрек функциясының жеткіліксіздігі асқынған, ушыққан ішек инфекциясы бар балаларды оқшаулауға арналған палата
5	Емшара бөлмесі
6	Таңу бөлмесі
7	Тамыр арқылы немесе перитонеалдық енгізуге арналған бөлме
8	Су дайындау жүйесі
9	Су дайындау жүйесіне арналған үй-жай
10	Диализ ертінділері бар контейнерлерді сақтауға арналған үй-жай
11	Пайдаланылған шығыс материалын уақытша сақтайтын үй-жай
12	Зарарсыздандырылған шығыс материалын сақтауға арналған үй-жай
13	Амбулаториялық гемодиализ және перитонеалдық диализ алатын науқастарға консультация беруге арналған үй-жай
14	Амбулаториялық диализ емін алатын науқастардың демалуына және киімін сақтауға арналған үй-жай
15	Медициналық персоналына арналған үй-жай – бөлім меңгерушісінің кабинеті, аға мейіргер бөлмесі, ординатор бөлмесі, мейіргерлер бөлмесі, кіші медицина қызметкерлерінің бөлмесі, шаруашылық иесінің бөлмесі
16	Дезинфекциялау құралдарын сақтауға және дайындауға арналған үй-жай
17	Ем қабылдау арасындағы кезеңде балалардың демалуына арналған ойын бөлмесі
18	Сабақ оқуға арналған бөлме
19	Экспресс зертхана