Об утверждении Единого тарифно-квалификационного справочника работ и профессий рабочих (выпуск 14)

Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 25 июня 2012 года № 254-ө-м. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 30 июля 2012 года № 7818. Утратил силу приказом Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 22 октября 2019 года № 562.

Сноска. Утратил силу приказом Министра труда и социальной защиты населения РК от 22.10.2019 № 562 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

В соответствии со статьей 125 Трудового кодекса ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Утвердить прилагаемый Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (выпуск 14).

2. Департаменту труда и социального партнерства (Сарбасов А. А.), в установленном законодательством порядке, обеспечить:

1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) официальное опубликование приказа в официальных и периодических печатных изданиях.

3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на вице - министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан Нурымбетова Б. Б.

4. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Министр

Г. Абдыкаликова

Утвержден приказом Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 25 июня 2012 года № 254-ө-м

Единый тарифно-квалификационный справочник
работ и профессий рабочих (выпуск 14)
Раздел 1. Общие положения

1. Единого тарифно-квалификационного справочника работ и профессий рабочих (выпуск 14) (далее-ЕТКС) состоит из раздела "Производство металлических электродов"

2. Разряды работ установлены по их сложности без учета условий труда (за исключением экстремальных случаев, влияющих на уровень сложности труда и повышающих требования к квалификации исполнителя).

3. Тарифно-квалификационная характеристика каждой профессии имеет два раздела. Раздел "Характеристика работ" содержит описание работ, которые должен уметь выполнять рабочий. В разделе "Должен знать" содержатся основные требования, предъявляемые к рабочему в отношении специальных знаний, а также знаний положений, инструкций и других руководящих материалов, методов и средств, которые рабочий должен применять.

4. В тарифно-квалификационных характеристиках приводится перечень работ, наиболее типичных для данного разряда профессии рабочего. Этот перечень не исчерпывает всех работ, которые может и должен выполнять рабочий. В необходимых случаях работодатель с учетом специфики может разрабатывать дополнительные перечни работ, соответствующих по сложности их выполнения тем, которые содержатся в тарифно-квалификационных характеристиках профессий рабочих соответствующих разрядов.

5. Кроме работ, предусмотренных в разделе "Характеристика работ", рабочий должен выполнять работы по приемке и сдаче смены, уборке рабочего места, приспособлений, инструментов, а также по содержанию их в надлежащем состоянии, ведению установленной технической документации.

6. Наряду с требованиями к теоретическим и практическим знаниям, содержащимися в разделе "Должен знать", рабочий должен знать: правила и нормы по охране труда, производственной санитарии и противопожарной безопасности, правила пользования средствами индивидуальной защиты, требования, предъявляемые к качеству выполняемых работ (услуг), виды брака и способы его предупреждения и устранения, производственную сигнализацию, требования по рациональной организации труда на рабочем месте.

7. Рабочий более высокой квалификации помимо работ, перечисленных в его тарифно-квалификационной характеристике, должен уметь выполнять работы, предусмотренные тарифно-квалификационными характеристиками рабочих более низкой квалификации, а также руководить рабочими более низких разрядов этой же профессии. В связи с этим работы, приведенные в тарифно-квалификационных характеристиках более низких разрядов, в характеристиках более высоких разрядов, как правило, не приводятся.

8. Тарифно-квалификационные характеристики профессий являются обязательными при тарификации работ и присвоении квалификационных разрядов рабочим в организациях независимо от форм их собственности и организационно-правовых форм, где имеются производства и виды работ, указанные в настоящих разделах, кроме особо оговоренных случаев.

9. При заполнении трудовой книжки рабочего, а также при изменении тарифного разряда наименование его профессии записывается в соответствии с ЕТКС.

10. В целях удобства пользования, ЕТКС предусматривает алфавитный указатель профессий рабочих согласно приложению к ЕТКС, содержащий наименования профессий рабочих, диапазон разрядов и нумерацию страниц.

11. Перечень наименований профессий рабочих, предусмотренных настоящим разделом "Производство металлических электродов", с указанием их наименований по действовавшему выпуску ЕТКС, указан в редакции 2004 года.

Раздел 2. Производство металлических электродов
1. Брикетировщик
Параграф 1. Брикетировщик, 2-й разряд

12. Характеристика работ:

изготовление брикетов из обмазочной массы для покрытия электродов общего назначения на брикетировочных прессах низкого давления;

определение консистенции обмазочных масс органолептическим методом;

набивка рабочих цилиндров пресса обмазочной массой вручную;

участие в ремонте оборудования, смазка и чистка его.

13. Должен знать:

принцип работы обслуживаемых брикетировочных прессов и подъемно-транспортных средств, марки изготовляемых электродов;

правила хранения обмазочной массы и брикетов, назначение и правила пользования применяемого инструментом и приспособлениями.

Параграф 2. Брикетировщик, 3-й разряд

14. Характеристика работ:

изготовление брикетов из обмазочной массы для покрытия электродов общего и специального назначения и электродов для сварки цветных металлов и их сплавов на однотипных брикетировочных прессах высокого давления с ручным и автоматическим управлением.

15. Должен знать:

устройство обслуживаемых брикетировочных прессов высокого давления, технологию изготовления брикетов в зависимости от марки выпускаемых электродов;

свойства и состав материалов, идущих на приготовление обмазочных масс, их влияние на консистенцию обмазочных масс и на качество покрытия электродов;

взаимодействие различных компонентов обмазочных масс со связующими материалами.

Параграф 3. Брикетировщик, 4-й разряд

16. Характеристика работ:

изготовление брикетов из обмазочной массы для покрытия электродов общего и специального назначения и электродов для сварки цветных металлов и их сплавов на брикетировочных прессах высокого давления различных конструкций, со сменным расположением рабочих цилиндров;

регулирование подачи обмазочной массы;

транспортировка брикетов или рабочих цилиндров;

обслуживание прессов и питателей массы различной конструкции.

17. Должен знать:

устройство брикетировочных прессов различных конструкций;

режим работы оборудования;

правила регулирования подачи массы;

требования, предъявляемые к качеству обмазочной массы для покрытия электродов различного назначения;

правила заполнения обмазочной массой сменных рабочих цилиндров.

2. Дробильщик компонентов обмазки
Параграф 1. Дробильщик компонентов обмазки, 2-й разряд

18. Характеристика работ:

дробление руд, минералов, горных пород, ферросплавов и других компонентов обмазочной массы, применяемых при изготовлении покрытий электродов общего назначения, порошковой проволоки и флюсов для сварки и наплавки, вручную, на копрах, дробилках различной конструкции;

мойка и грохочение, определение по внешнему виду качества компонентов, входящих в состав обмазочных масс;

просев различных материалов на ручных и простейших механических ситах;

пуск и остановка дробилок и сит;

регулирование равномерной загрузки материалов в дробилку и зазоров между рабочими механизмами дробилок в зависимости от вида и крупности поступающего на дробление материала;

замена быстроизнашивающихся частей дробилок и сит;

смазка, чистка дробилок и сит, участие в их ремонте.

19. Должен знать:

устройство оборудования, применяемого для мойки, грохочения, дробления, просева компонентов обмазочной массы;

режимы процессов мойки, грохочения, дробления, просева, номенклатуру компонентов обмазочной массы;

предъявляемые к ним требования;

назначение и правила применения специального инструмента;

влияние чистоты компонентов на качество флюсов и покрытия электродов;

правила загрузки компонентов и пользования грузоподъемными механизмами.

Параграф 2. Дробильщик компонентов обмазки, 3-й разряд

20. Характеристика работ:

сухое и мокрое измельчение руд, минералов, горных пород, ферросплавов и других компонентов, применяемых при изготовлении покрытий электродов общего и специального назначения, порошковой проволоки и флюсов для сварки и наплавки, на мельницах периодического и непрерывного действия, истирательных машинах, классификаторах;

загрузка и разгрузка обслуживаемого оборудования;

просев различных материалов на механических ситах различной конструкции с регулируемой подачей материала на сита;

просев взрывоопасных материалов с инертной добавкой;

отбор проб;

определение качества просеянного материала;

пассивирование ферросплавов;

пуск, остановка и регулирование системы питания мельниц, истирательных машин, классификаторов;

определение качества и тонины помола компонентов и готовности их к просеиванию и смешиванию;

выявление и устранение неисправностей в работе оборудования;

смена сеток, чистка, смазка, подналадка и участие в ремонте обслуживаемого оборудования.

21. Должен знать:

устройство и способы подналадки мельниц периодического и непрерывного действия, истирательных машин, классификаторов, наименование;

свойства компонентов обмазочной массы;

требования, предъявляемые к их качеству;

правила просеивания взрывоопасных материалов, пассивирования ферросплавов;

правила хранения;

сроки и условия выдержки компонентов;

правила и нормы введения инертных добавок;

правила загрузки мелющих тел в мельницы в зависимости от поступающего на измельчение материала;

устройство специального инструмента и приспособлений.

Параграф 3. Дробильщик компонентов обмазки, 4-й разряд

22. Характеристика работ:

сухое и мокрое измельчение руд, минералов, горных пород, ферросплавов и других компонентов, применяемых при изготовлении покрытий электродов общего и специального назначения, порошковой проволоки и флюсов для сварки и наплавки, на мельницах периодического и непрерывного действия с пневмотранспортом и оборудованием для очистки воздуха;

регулирование подачи материалов и состава защитной среды в линии пневмотранспорта. Классификация и сушка материалов;

сухое измельчение взрывоопасных материалов с инертной добавкой;

обслуживание автоматических весов для взвешивания компонентов обмазки.

23. Должен знать:

устройство и способы подналадки различных видов мельниц, дезинтеграторов, классификаторов, пневмотранспорта, отдельных агрегатов автоматических и полуавтоматических линий;

устройство газоанализаторов, автоматических весов, режим работы мельниц и классификационных устройств;

свойства взрывоопасных материалов и правила их переработки, средства и правила герметизации оборудования, физико-механические свойства минералов и ферросплавов;

правила регулирования подачи защитного газа в систему измельчения взрывоопасных материалов;

правила регулирования состава защитной среды в линии пневмотранспорта.

Параграф 4. Дробильщик компонентов обмазки, 5-й разряд

24. Характеристика работ:

ведение процесса измельчения руд, минералов, горных пород, ферросплавов и других компонентов, применяемых при изготовлении покрытий электродов общего и специального назначения, порошковой проволоки и флюсов для сварки и наплавки, на автоматических и полуавтоматических линиях с наладкой ее узлов и агрегатов;

регулирование технологического режима измельчения компонентов обмазки.

25. Должен знать:

кинематические и электрические схемы;

схемы управления обслуживаемых автоматических и полуавтоматических линий;

правила определения режимов измельчения компонентов обмазки;

способы выявления и устранения неисправностей в работе агрегатов автоматической и полуавтоматической линии и способы ее наладки;

правила определения режимов измельчения материалов на линии.

3. Контролер электродного производства
Параграф 1. Контролер электродного производства, 3-й разряд

26. Характеристика работ:

контроль и приемка флюсов, материалов, полуфабрикатов, сырья, компонентов, входящих в состав обмазочной массы для покрытия электродов и флюсов, в соответствии с техническими условиями и государственными стандартами;

контроль температурного режима сушки сырья и компонентов, сушки и прокалки электродов.

27. Должен знать:

технические условия и государственные стандарты на материалы, полуфабрикаты, сырье, компоненты и флюсы, технологию разварки силикатной глыбы;

составления компонентов, применяемых при приготовлении обмазочной массы для покрытия электродов и флюсов, опрессовки и прокалки электродов;

устройство контрольно-измерительных приборов и инструментов;

меры по предупреждению брака;

инструкции по отбраковке и приемке материалов.

Параграф 2. Контролер электродного производства, 4-й разряд

28. Характеристика работ:

контроль и приемка готовых электродов в соответствии с техническими условиями и государственными стандартами с определением эксцентричности, влажности, прочности, влагостойкости покрытия;

контроль гранулометрического состава и влажности порошковых материалов, стержней по марочному составу, растворов жидкого стекла и карбоксиметилцеллюлозы.

29. Должен знать:

технические условия и государственные стандарты на готовые электроды и порошковые материалы;

правила работы на контрольно-измерительных приборах;

правила приемки готовой продукции и оформления технической документации;

требования, предъявляемые к качеству стержней, растворов жидкого стекла и карбоксиметилцеллюлозы.

4. Прессовщик обмазочного пресса
Параграф 1. Прессовщик обмазочного пресса, 2-й разряд

30. Характеристика работ:

нанесение покрытия на электроды общего назначения методом окунания и на электроды любого назначения на электродообмазочных прессах под руководством прессовщика более высокой квалификации;

наблюдение за работой приемного конвейера и зачисткой машины;

загрузка бункера питателя металлическими стержнями;

укладка и раскладка электродов на рамки;

очистка поршня и загрузка брикетов в цилиндр пресса;

удаление прокаленного бракованного покрытия с электродов на специальном оборудовании;

смазка, чистка, участие в ремонте обслуживаемого оборудования.

31. Должен знать:

принцип работы электродообмазочного пресса, приемного конвейера, зачистной машины, марки проволоки и изготовляемых электродов;

правила маркировки проволоки, технические условия на зачистку торцов электродов;

способы отбраковки электродов по внешнему виду, устройство оборудования для удаления бракованного покрытия электродов;

правила укладки электродов на рамки и хранения их, назначение и правила применения простых приспособлений и контрольно-измерительного инструмента.

Параграф 2. Прессовщик обмазочного пресса, 3-й разряд

32. Характеристика работ:

нанесение покрытия на электроды общего назначения на электродообмазочных прессах с ручным управлением, с давлением на обмазочную массу до 500 килограмм-сила/сантиметр квадратный (далее - кгс/см²) и методом окунания на электроды специального назначения;

Замеры эксцентричности и толщины покрытия электродов;

подналадка питателя для подачи стержней, приемно-передаточного транспортера и зачистной машины;

устранение дефектов при нарушении нормального процесса опрессовки обмазочной массы.

33. Должен знать:

устройство обслуживаемых электродообмазочных прессов и применяемых контрольно-измерительных инструментов, толщину покрытия электродов различных марок и диаметра;

правила определения веса покрытия электродов;

правила пользования грузоподъемными механизмами;

технические условия и государственные стандарты на изготовляемые электроды.

Параграф 3. Прессовщик обмазочного пресса, 4-й разряд

34. Характеристика работ:

нанесение покрытия на электроды общего и специального назначения со стержнями из стали диаметром свыше 3 мм на электродообмазочных прессах с ручным управлением и давлением свыше 500 кгс/см²;

нанесение покрытия на электроды на поточных линиях под руководством прессовщика более высокой квалификации;

изготовление порошковой проволоки для сварки и наплавки на специальном оборудовании;

регулирование давления поршня пресса, скорости конвейера и подачи стержней из питателя;

подналадка обслуживаемого электродообмазочного пресса, подбор инструмента в соответствии с диаметром электродных стержней.

35. Должен знать:

устройство и способы подналадки электродообмазочных прессов различных конструкций с ручным управлением, отдельных агрегатов поточных линий и станов для изготовления порошковой проволоки;

технические условия и государственные стандарты на изготовляемые электроды, порошковую проволоку, электродные ленты и стержни, назначение и правила применения сложного и точного контрольно-измерительного инструмента.

Параграф 4. Прессовщик обмазочного пресса, 5-й разряд

36. Характеристика работ:

нанесение покрытия на электроды общего и специального назначения со стержнями из стали диаметром до 3 мм, со стержнями из цветных металлов и их сплавов на прессах с ручным управлением и давлением свыше 500 кгс/см²;

нанесение покрытия на электроды на поточных линиях;

обслуживание агрегатов поточных линий: пруткового питателя, безбрикетных и прямоточных электродообмазочных прессов, приемного транспортера, зачистной машины, конвейерной печи или индукционной установки, взвешивающей машины при изготовлении электродов общего назначения;

регулирование давления поршня пресса на узле загрузки массы, выхода массы из головки пресса, скорости конвейеров и узла выдачи электродов в печь;

регулирование работы дозатора и моечного устройства;

наладка всех узлов линии;

контроль за качеством опрессовки обмазочной массы.

37. Должен знать:

кинематические и электрические схемы, схемы управления поточной линии по нанесению покрытия на электроды;

правила и способы наладки и регулирования линии;

требования, предъявляемые к качеству обмазочной массы и ее опрессовки, марки электродов, влияние различных технологических добавок на свойства обмазочной массы;

правила пользования контрольно-измерительным инструментом для выборочного контроля электродов различного назначения по разностенности.

5. Прокальщик на печах
Параграф 1. Прокальщик на печах, 2-й разряд

38. Характеристика работ:

сушка и прокалка электродов со стержнями из стали, цветных металлов и сплавов в прокалочных печах периодического действия по заданному режиму;

включение и выключение прокалочных печей;

наблюдение за тепловым режимом печи при прокалке электродов;

загрузка и выгрузка электродов из печи;

раскладка электродов на стеллажи по маркам и диаметрам;

смазка, чистка, участие в текущем ремонте обслуживаемого оборудования.

39. Должен знать:

принцип работы прокалочных печей, технологию прокалки электродов различных марок и диаметра;

назначение и правила применения контрольно-измерительных приборов;

правила укладки и хранения электродов.

Параграф 2. Прокальщик на печах, 3-й разряд

40. Характеристика работ:

сушка и прокалка электродов со стержнями из стали, цветных металлов и сплавов в прокалочных печах непрерывного действия с автоматическим и полуавтоматическим управлением по заданному режиму;

загрузка и разгрузка печей;

наблюдение за работой главного и промежуточного конвейеров, правильной укладкой электродов на конвейер, за исправным состоянием печи;

отсортировка бракованных электродов;

устранение перекосов и смещения электродов при перемещении их по зонам печи для предотвращения завалов;

регулирование скорости движения конвейеров, теплового режима печи при прокалке электродов различных марок в соответствии с техническими условиями;

участие в ремонте обслуживаемого оборудования.

41. Должен знать:

устройство обслуживаемых прокалочных печей и контрольно-измерительных приборов;

технические условия на прокалку электродов различных марок и диаметра;

правила регулирования скорости движения конвейера и температурного режима прокалочной печи.

Параграф 3. Прокальщик на печах, 4-й разряд

42. Характеристика работ:

сушка и прокалка электродов со стержнями из стали, цветных металлов и сплавов на многосекционных индукционных установках, работающих на токах высокой частоты, в тоннельных печах, на спаренных тоннельных установках с разрывом процесса термообработки;

регулирование режимов прокалки электродов различных марок в соответствии с техническими условиями;

контроль параметров режимов по показаниям контрольно-измерительных приборов.

43. Должен знать:

устройство многосекционных индукционных установок, тоннельных печей, спаренных тоннельных установок, питателей, систем регулирования, режимы термообработки, электродов различных марок;

назначение и правила применения контрольно-измерительных приборов;

способы управления высокочастотным генератором;

правила выбора рационального режима термообработки электродов различных марок и диаметра.

6. Разварщик силикатной глыбы
Параграф 1. Разварщик силикатной глыбы, 2-й разряд

44. Характеристика работ:

ведение процесса разварки калиевой, натриевой или комбинированной глыбы под давлением в стационарных автоклавах под руководством разварщика силикатной глыбы более высокой квалификации;

промывка глыбы;

загрузка глыбы и воды в автоклав;

слив готового силикатного раствора;

чистка, смазка, участие в ремонте обслуживаемого оборудования.

45. Должен знать:

принцип действия обслуживаемых автоклавов, технологию разварки силикатной глыбы;

требования, предъявляемые к силикатной глыбе и раствору;

нормы загрузки глыбы и воды в автоклав;

порядок слива готового силикатного раствора;

назначение и правила применения контрольно-измерительных приборов;

правила работы с грузоподъемными механизмами.

Параграф 2. Разварщик силикатной глыбы, 3-й разряд

46. Характеристика работ:

ведение процесса разварки калиевой, натриевой или комбинированной глыбы под давлением в стационарных автоклавах;

наблюдение за температурным режимом и давлением в автоклавах;

фильтрование и выпаривание раствора до требуемой плотности;

смешивание растворов жидкого стекла с целью доведения смеси до заданных значений плотности и вязкости;

контроль за плотностью и вязкостью растворов жидкого стекла.

47. Должен знать:

устройство обслуживаемых автоклавов, выпаривателей, фильтров, смесителей, насосов;

методы определения вязкости и плотности готового раствора;

правила смешивания растворов различной вязкости и плотности;

порядок слива, хранения и транспортировки готовых растворов жидкого стекла;

требования, предъявляемые к качеству готового раствора жидкого стекла.

Параграф 3. Разварщик силикатной глыбы, 4-й разряд

48. Характеристика работ:

ведение процесса разварки калиевой, натриевой или комбинированной глыбы во вращающихся автоклавах;

введение пассивирующих добавок (хромпика, марганцево-кислого калия);

осветление, фильтрация и выпаривание раствора;

корректировка модуля жидкого стекла путем добавки раствора щелочи;

приготовление намывного раствора, фильтровального слоя с требуемыми характеристиками из пористых материалов, воды необходимой жесткости, раствора карбоксиметилцеллюлозы;

регенерация фильтровальной ткани.

49. Должен знать:

устройство автоклавов различных типов и умягчителей воды;

правила расчета загрузки глыбы и воды в автоклав, корректировки модуля жидкого стекла;

методы приготовления раствора карбоксиметилцеллюлозы, намывного раствора и фильтровального слоя, электрические и химические свойства жидкого стекла.

7. Рубщик проволоки
Параграф 1. Рубщик проволоки, 2-й разряд

50. Характеристика работ:

рубка проволоки из стали и цветных металлов на правильно-отрезных автоматах с летучими ножами производительностью до 150 стержней в минуту без регулирования длины стержня;

подналадка автомата на рубку проволоки различного диаметра;

заточка и установка рубящих ножей;

подбор фильер и установка их в правильный барабан;

наблюдение за исправным состоянием оборудования;

укладка стержней в специальную тару, маркировка стержней, транспортировка проволоки и стержней различными грузоподъемными механизмами;

сбор и брикетирование отходов проволоки на специальном оборудовании;

мелкий ремонт обслуживаемого оборудования, смазка и чистка его.

51. Должен знать:

принцип действия;

правила подналадки правильно-отрезных автоматов с летучими ножами;

устройство и правила применения наиболее распространенных вспомогательных приспособлений;

правила подбора скоростей реза на правильно-отрезных автоматах;

требования, предъявляемые к качеству стержней проволоки из стали и цветных металлов;

правила маркировки, складирования и транспортировки проволоки и готовых стержней.

Параграф 2. Рубщик проволоки, 3-й разряд

52. Характеристика работ:

рубка проволоки из стали и цветных металлов на правильно-отрезных автоматах различной конструкции производительностью свыше 150 стержней в минуту без регулирования длины стержня и до 350 стержней в минуту с регулированием длины стержня на правильно-отрезных автоматах;

подналадка автомата на рубку проволоки различного диаметра;

наблюдение за укладкой стержней в приемный бункер.

53. Должен знать:

устройство, правила подналадки обслуживаемых правильно-отрезных автоматов различной конструкции без регулирования длины стержня (с ножами для гильотинного реза и других);

правильно-отрезных автоматов с регулированием длины стержня, различных вспомогательных приспособлений;

механические свойства различных марок проволоки из стали и цветных металлов.

Параграф 3. Рубщик проволоки, 4-й разряд

54. Характеристика работ:

рубка проволоки из стали, цветных металлов и сплавов на правильно-отрезных автоматах производительностью свыше 350 стержней в минуту с регулированием длины стержней;

рубка проволоки на линии волочильного стана;

наладка автомата на рубку проволоки различного диаметра и различных марок;

заточка и установка рубящих ножей, подбор и установка фильер в правильные агрегаты, сварка концов проволоки на стыкосварочной машине.

55. Должен знать:

устройство, правила наладки правильно-отрезных автоматов различной конструкции, острильных и заточных станков, стыкосварочных машин, различных вспомогательных приспособлений;

размоточных центров, мотовил, приемных транспортеров, укладчиков, принцип работы волочильного стана, взаимодействие его отдельных узлов.

8. Сортировщик электродов
Параграф 1. Сортировщик электродов, 2-й разряд

56. Характеристика работ:

сортировка и разбраковка электродов по внешнему виду;

проверка размеров и качества покрытия электродов различных марок, их соответствия требованиям государственных стандартов для 1-й группы качества;

развеска и маркировка электродов.

57. Должен знать:

номенклатуру электродов, технические условия на покрытие и зачистку электродов согласно государственным стандартам 1-й группы качества;

назначение и правила пользования контрольно-измерительными приборами при отбраковке электродов, способы развески и маркировки электродов.

Параграф 2. Сортировщик электродов, 3-й разряд

58. Характеристика работ:

сортировка и разбраковка электродов по внешнему виду;

проверка размеров и качества покрытия электродов различных марок на их соответствие требованиям государственных стандартов для 2-й и 3-й групп качества;

разбраковка электродов на конвейерных линиях;

обслуживание взвешивающих автоматов и автоматов для рассортировки электродов по разностенности;

участие в ремонте обслуживания оборудования.

59. Должен знать:

устройство применяемого оборудования и приспособлений;

технические условия на покрытия и зачистку электродов 2-й и 3-й групп качества;

правила маркировки специальных электродов.

9. Составитель обмазки
Параграф 1. Составитель обмазки, 2-й разряд

60. Характеристика работ:

приготовление обмазочной массы вручную;

загрузка и разгрузка смесителей;

дозировка компонентов, входящих в состав смесей для покрытия электродов;

уборка рабочего места;

участие в ремонте оборудования.

61. Должен знать:

названия компонентов, входящих в состав обмазочной массы;

правила хранения компонентов обмазочной массы;

способы и правила приготовления обмазочной массы вручную.

Параграф 2. Составитель обмазки, 3-й разряд

62. Характеристика работ:

приготовление обмазочной массы для покрытия электродов общего назначения в смесителях различного типа;

взвешивание компонентов шихты и составление требуемых обмазочных масс для электродов общего назначения согласно рецептуре;

загрузка компонентов в смеситель, смешивание шихты, маркировка тары с шихтой, контрольный просев шихты;

введение раствора жидкого стекла в обмазочную массу;

определение консистенции массы;

выгрузка массы и транспортировка ее к месту изготовления брикетов;

мойка обслуживаемого оборудования.

63. Должен знать:

устройство обслуживаемых смесителей, дозаторов и специальных приспособлений;

рецептуру составления шихты и обмазочных масс для покрытий электродов общего назначения;

правила введения;

свойства и способы контроля на плотность и вязкость раствора жидкого стекла, органолептический метод определения готовности обмазочной массы;

способы снижения активности компонентов массы введением в нее окислителей;

влияние чистоты компонентов обмазочной массы на качество покрытия электродов, номенклатуру компонентов обмазочной массы;

правила пользования грузоподъемными механизмами;

технические условия на компоненты обмазочной массы.

Параграф 3. Составитель обмазки, 4-й разряд

64. Характеристика работ:

приготовление обмазочной массы для покрытия электродов специального назначения в смесителях различного типа;

управление автоматизированными и механизированными дозировочными линиями при составлении сухой шихты для электродов различного назначения;

регулирование и наладка оборудования автоматизированных и механизированных линий;

загрузка и разгрузка смесителей;

определение готовности обмазочной массы.

65. Должен знать:

устройство дозаторов, смесителей различных типов, автоматических весов, автоматизированных и механизированных дозировочных линий;

свойства компонентов шихты для приготовления обмазочной массы;

требования, предъявляемые к гранулометрическому составу компонентов шихты;

правила введения в шихту пластифицирующих добавок и активных компонентов;

назначение и правила применения сложного и точного контрольно-измерительного инструмента.

10. Сушильщик компонентов обмазки и флюсов
Параграф 1. Сушильщик компонентов обмазки и флюсов, 2-й разряд

66. Характеристика работ:

сушка компонентов обмазочной массы для покрытия электродов и гранулированных флюсов для сварки в сушильных печах с различным типом нагрева;

загрузка и выгрузка компонентов обмазочной массы и флюсов;

соблюдение требуемого температурного режима сушки компонентов обмазочной массы и определение их готовности по внешнему виду и цвету;

участие в текущем ремонте сушильных печей, смазка и чистка их.

67. Должен знать:

Принцип действия обслуживаемых сушильных печей;

режим сушки различных компонентов обмазочных масс для покрытий электродов и флюсов.

11. Сушильщик электродов
Параграф 1. Сушильщик электродов, 1-й разряд

68. Характеристика работ:

сушка электродов в печах периодического действия различных типов по заданному режиму;

включение и выключение сушильных печей;

наблюдение за тепловым режимом печи по показаниям контрольно-измерительных приборов;

загрузка и выгрузка электродов из сушильной печи;

устранение мелких неисправностей в работе обслуживаемой печи.

69. Должен знать:

принцип работы обслуживаемых сушильных печей периодического действия;

технологию сушки электродов различных марок и диаметров;

назначение и правила применения контрольно-измерительных приборов;

правила укладки и хранения электродов.

Параграф 2. Сушильщик электродов, 2-й разряд

70. Характеристика работ:

сушка электродов в печах непрерывного действия различных типов по заданному режиму;

регулирование теплового режима печи по показаниям контрольно-измерительных приборов при сушке электродов различных марок в соответствии с техническими условиями;

регулирование скорости движения конвейера;

наблюдение за исправным состоянием сушильной печи;

участие в ремонте и замене футеровки сушильной печи.

71. Должен знать:

устройство обслуживаемых сушильных печей непрерывного действия;

режим сушки электродов различных марок и диаметра;

правила регулирования скорости движения конвейера.

12. Упаковщик электродов
Параграф 1. Упаковщик электродов, 2-й разряд

72. Характеристика работ:

упаковка и укладка электродов в картонную и деревянную тару, на поддоны вручную;

транспортировка и укладка тары и поддонов в отведенные места или на транспортерную ленту;

маркировка тары;

наклейка этикеток на упакованную продукцию.

73. Должен знать:

номенклатуру электродов;

правила укладки и упаковки готовых электродов различных марок;

правила маркировки тары;

способы окраски и связки электродов в пачки, правила заготовки упаковочного материала.

Параграф 2. Упаковщик электродов, 3-й разряд

74. Характеристика работ:

упаковка электродов на автоматах и полуавтоматах;

заправка автоматов и полуавтоматов упаковочными материалами;

обслуживание и подналадка автоматов и полуавтоматов на различные размеры и диаметры электродов;

участие в ремонте обслуживаемого оборудования.

75. Должен знать:

устройство, правила подналадки полуавтоматов и автоматов;

номенклатуру и технические условия на упаковочные материалы;

способы заправки автоматов и полуавтоматов упаковочными материалами.

13. Флюсовщик
Параграф 1. Флюсовщик, 2-й разряд

76. Характеристика работ:

ведение процесса варки флюсов общего назначения для электросварки в электроплавильных печах;

приготовление шихты для выплавки флюса по заданному рецепту;

гранулирование расплавленных флюсов;

загрузка компонентов флюсов в электропечь;

участив в текущем ремонте электроплавильной печи.

77. Должен знать:

принцип работы обслуживаемых электроплавильных печей;

устройство обслуживаемых грануляционных установок и подъемно-транспортного оборудования;

состав шихты для различных марок флюсов;

режим варки и допустимую влажность флюсов;

назначение и правила применения контрольно-измерительных приборов;

правила складирования и хранения флюсов.

Параграф 2. Флюсовщик, 3-й разряд

78. Характеристика работ:

ведение процесса варки различных марок флюсов для электросварки в электроплавильных печах;

обслуживание и регулирование работы электроплавильной печи;

обслуживание и регулирование работы электроплавильной печи;

гранулирование расплава флюсов мокрым способом;

замена электродов в печах;

участие в ремонте и замене футеровки электроплавильной печи.

79. Должен знать:

устройство обслуживаемых печей для варки и сушки флюсов;

технологию варки флюсов различных марок;

влияние состава флюсов на качество электросварки;

номенклатуру компонентов, входящих в состав флюсов;

рецептуру приготовления флюсов;

свойства компонентов флюсов и требования, предъявляемые к их качеству;

физико-химические свойства и состав шихтовых материалов и раскислителей, требования;

предъявляемые к гранулометрическому составу флюсов.

Параграф 3. Флюсовщик, 4-й разряд

80. Характеристика работ:

ведение процесса варки флюсов повышенной чистоты в электроплавильных печах различной конструкции;

приготовление шихты для плавленных и керамических флюсов;

контроль точности дозировки шихтовых материалов;

участие в приемке электроплавильной печи после ремонта.

81. Должен знать:

технологию варки флюсов повышенной чистоты;

устройство и конструктивные особенности различных электроплавильных печей;

смесителей и другого оборудования, применяемого для варки, сушки и прокаливания флюсов;

требования, предъявляемые к качеству готовых флюсов;

методы интенсификации варки флюсов;

основы электротехники и электроники.

14. Электродчик
Параграф 1. Электродчик, 2-й разряд

82. Характеристика работ:

приготовление сухой шихты и обмазочной массы вручную;

мойка, грохочение, дробление компонентов, применяемых при изготовлении покрытий электродов общего назначения, флюсов, порошковой проволоки, вручную, на копре, дробилках различных конструкций;

просев компонентов на ручных и простейших механических ситах;

прессование брикетов из обмазочной массы для электродов общего назначения на брикетировочных прессах низкого давления;

нанесение покрытия на электроды различных марок на электродообмазочных прессах под руководством электродчика более высокой квалификации;

прокалка электродов в печах периодического действия по заданному режиму;

загрузка и разгрузка обслуживаемого оборудования;

регулирование равномерной загрузки материалов в оборудование;

сортировка электродов вручную;

удаление бракованного покрытия с электродов;

наблюдение за работой оборудования и тепловым режимом его;

смазка и чистка обслуживаемого оборудования, участие в его ремонте;

уборка рабочего места.

83. Должен знать:

принцип действия прокалочных печей, электродообмазочных и брикетировочных прессов, оборудования, применяемого для мойки, грохочения, дробления, просева компонентов обмазочной массы;

и другого обслуживаемого оборудования, номенклатуру компонентов обмазочной массы и электродов, технологию прокалки электродов, приготовления обмазочной массы вручную;

правила хранения обмазочной массы, брикетов и электродов, влияние чистоты компонентов на качество флюсов и покрытия электродов;

правила загрузки и выгрузки материалов;

правила пользования грузоподъемными механизмами, применяемым инструментом и приспособлениями;

способы отбраковки электродов по внешнему виду;

технические требования, предъявляемые к качеству компонентов обмазочных масс.

Параграф 2. Электродчик, 3-й разряд

84. Характеристика работ:

нанесение покрытия на электроды на электродообмазочных прессах с ручным управлением и давлением на обмазочную массу до 500 кгс/см² и методом окунания;

прокалка электродов в печах непрерывного действия с автоматическим и полуавтоматическим управлением по заданному режиму;

прессование брикетов из обмазочной массы на однотипных брикетировочных прессах высокого давления с ручным и автоматическим управлением;

приготовление обмазочной массы для покрытия электродов общего назначения в смесителях различного типа;

сухое и мокрое измельчение руд, минералов, ферросплавов и других компонентов, применяемых при изготовлении покрытий для электродов, порошковой проволоки, флюсов, на мельницах периодического и непрерывного действия, истирательных машинах, классификаторах;

просев компонентов на механических ситах различной конструкции с регулируемой подачей их на сита и взрывоопасных материалов с инертной добавкой;

разварка силикатной глыбы в стационарных автоклавах;

регулирование технологических режимов и температурных режимов обслуживаемого оборудования в соответствии с техническими условиями;

подналадка обслуживаемого оборудования.

85. Должен знать:

устройство обслуживаемых прокалочных печей, мельниц, электродообмазочных и брикетировочных прессов, смесителей, автоклавов;

универсальных и специальных приспособлений, технические условия прокалки электродов;

технологию приготовления обмазочной массы в смесителях и изготовление брикетов в зависимости от марки выпускаемых электродов;

марки изготовляемых электродов;

свойства и состав компонентов обмазочных масс и их влияние на качество покрытий электродов, взаимодействие различных компонентов обмазочных масс со связующими материалами;

правила просеивания взрывоопасных материалов, пассивирования ферросплавов, толщину покрытия электродов различных марок и диаметра;

технические условия и государственные стандарты на изготовляемые электроды;

методы определения вязкости и плотности готового силикатного раствора и требования, предъявляемые к его качеству.

Параграф 3. Электродчик, 4-й разряд

86. Характеристика работ:

нанесение покрытия на электроды со стержнями из стали диаметром свыше 3 миллиметров (далее - мм) на электродообмазочных прессах с ручным управлением и давлением на обмазочную массу свыше 500 кгс/см²;

нанесение покрытия на электроды на поточных линиях под руководством электродчика более высокой квалификации;

изготовление порошковой проволоки для сварки и наплавки на специальном оборудовании;

прокалка электродов на многосекционных индукционных установках, работающих на токах высокой частоты, в тоннельных печах, на спаренных тоннельных установках с разрывом процесса термообработки;

сухое и мокрое измельчение компонентов, применяемых при изготовлении покрытий электродов, порошковой проволоки и флюсов, на мельницах с пневмотранспортом и оборудованием для очистки воздуха;

сухое измельчение взрывоопасных материалов с инертной добавкой;

составление сухой шихты на автоматизированных и механизированных дозировочных линиях;

приготовление обмазочной массы для покрытия электродов специального назначения в смесителях различного типа;

прессование брикетов из обмазочной массы на брикетировочных прессах высокого давления различных конструкций, со сменным расположением рабочих цилиндров;

разварка силикатной глыбы во вращающихся автоклавах.

87. Должен знать:

устройство и способы подналадки электродообмазочных и брикетировочных прессов различных конструкций, многосекционных индукционных установок, тоннельных печей;

спаренных тоннельных установок для прокалки электродов;

различных видов мельниц, дозаторов, классификаторов, смесителей, пневмотранспорта, автоматизированных и механизированных дозировочных линий;

режимы работы оборудования;

технологию обслуживаемых процессов;

физико-механические свойства компонентов обмазочных масс, флюсов, порошковой проволоки, требования, предъявляемые к качеству обмазочных масс для электродов различного назначения;

назначение и правила применения сложного и точного контрольно-измерительного инструмента;

причины брака и способы его устранения;

правила расчета загрузки силикатной глыбы и воды в автоклав, корректировки модуля жидкого стекла.

Параграф 4. Электродчик, 5-й разряд

88. Характеристика работ:

нанесение покрытия на электроды со стержнями из стали диаметром до 3 мм, со стержнями из цветных металлов и сплавов на прессах с ручным управлением и давлением на обмазочную массу свыше 500 кгс/см²;

нанесение покрытия на электроды на поточных линиях;

измельчение компонентов, применяемых при изготовлении покрытий электродов, флюсов, порошковой проволоки, на автоматических и полуавтоматических линиях с наладкой ее отдельных узлов и агрегатов;

регулирование работы оборудования;

контроль за качеством опрессовки электродов и продуктов измельчения.

89. Должен знать:

кинематические и электрические схемы и схемы управления линий, правила и способы наладки и регулирования линии, причины неисправностей в работе отдельных узлов линии;

способы выявления и устранения их, требования, предъявляемые к качеству готовой продукции;

влияние различных технологических добавок на свойства обмазочной массы;

правила пользования контрольно-измерительным инструментом для выборочного контроля разностенности электродов.

Приложение к Единому тарифно-квалификационному справочнику работ и профессий рабочих (выпуск 14)

Алфавитный указатель профессий рабочих

№ п/п	Наименование профессий	Диапазон разрядов	Страница
1.	Брикетировщик	2-4	2
2.	Дробильщик компонентов обмазки	2-5	3
3.	Контролер электродного производства	3-4	6
4.	Прессовщик обмазочного пресса	2-5	7
5.	Прокальщик на печах	2-4	9
6.	Разварщик силикатной глыбы	2-4	11
7.	Рубщик проволоки	2-4	12
8.	Сортировщик электродов	2-3	14
9.	Составитель обмазки	2-4	15
10.	Сушильщик компонентов обмазки и флюсов	2	16
11.	Сушильщик электродов	1-2	17
12.	Упаковщик электродов	2-3	18
13.	Флюсовщик	2-4	18
14.	Электродчик	2-5	20

Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (14-шығарылым) бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2012 жылғы 25 маусымдағы № 254-ө-м Бұйрығы. Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде 2012 жылы 30 шілдеде № 7818 тіркелді. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2019 жылғы 22 қазандағы № 562 бұйрығымен

Ескерту. Күші жойылды – ҚР Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 22.10.2019 № 562 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

Қазақстан Республикасы Еңбек кодексінің 125-бабына сәйкес жұмыстардың белгілі бір түрлерінің күрделігін белгілеу, жұмысшыларға біліктілік разрядтарын беру және кәсіптерінің дұрыс атауларын айқындау мақсатында БҰЙЫРАМЫН:

1. Қоса беріліп отырған Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы (14-шығарылым) бекітілсін.

2. Еңбек және әлеуметтік әріптестік департаменті (А.Ә. Сарбасов) осы бұйрықты заңнамада белгіленген тәртіппен:

1) Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін;

2) бұйрықтың ресми және мерзімді баспасөз құралдарында ресми жариялануын қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау Вице-министрі Б.Б. Нұрымбетовке жүктелсін.

4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Министр

Г. Әбдіқалықова

Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2012 жылғы 25 маусымдағы № 254-ө-м бұйрығымен бекітілді

Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай
тарифтік-біліктілік анықтамалығы (14-шығарылым)
1-бөлім. Жалпы ережелер

1. Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы (14-шығарылымы) (бұдан әрі - БТБА) "Металл электродтар өндірісі" бөлімінен тұрады.

2. Жұмыстардың разрядтары еңбек жағдайлары ескерілмей (еңбектің күрделілігі деңгейіне әсер ететін және орындаушының біліктілігіне қойылатын талаптарды жоғарылататын төтенше жағдайларды қоспағанда) белгіленді.

3. Әрбір кәсіптің тарифтік-біліктілік сипаттамалары екі бөлімнен тұрады. "Жұмыс сипаттамасы" бөлімі жұмысшы орындай алуға тиісті жұмыстардың сипаттамасын қамтиды. "Білуге тиіс" бөлімі жұмысшыға арнайы біліміне, сондай-ақ жұмысшы қолдануға тиіс ережелерді, нұсқаулықтар мен басқа да материалдарды, әдістер мен құралдарды білуіне қатысты қойылатын негізгі талаптарды қамтиды.

4. Тарифтік-біліктілік сипаттамаларында жұмысшы кәсібінің осы разрядына тән жұмыстардың тізбесі келтіріледі. Бұл тізбе жұмысшы орындай алатын және орындауға тиіс барлық жұмыстарды қамтымайды. Қажет болған жағдайда жұмыс беруші айрықшалықтарды ескере отырып, жұмысты орындау күрделілігіне сәйкес келетін жұмыстардың қосымша тізбелерін әзірлей алады, олар тиісті разрядтағы жұмысшы кәсіптердің тарифтік-біліктілік сипаттамаларында бар.

5. "Жұмыс сипаттамасы" бөлімінде көзделген жұмыстардан басқа, жұмысшы ауысымды қабылдау және тапсыру, жұмыс орнын, айлабұйымдарды, құралдарды жинастыру, сондай-ақ оларды тиісті жағдайда ұстау, белгіленген техникалық құжаттаманы жүргізу жөніндегі жұмысты орындауға тиіс.

6. "Білуге тиіс" бөлімінде қамтылған теориялық және практикалық талаптармен қатар, жұмысшы: еңбекті қорғау, өндірістік санитария мен өртке қарсы қауіпсіздік жөніндегі ережелер мен нормаларды, жеке қорғану құралдарын пайдалану ережесін, орындалатын жұмыстың (қызметтің) сапасына, жұмыс орнында еңбекті тиімді ұйымдастыруға қойылатын талаптарды, брак түрлерін және оның алдын алу мен жоюдың тәсілдерін, өндірістік дабылдатуды білуге тиіс.

7. Біліктілігі анағұрлым жоғары жұмысшы өзінің тарифтік-біліктілік сипаттамасында санамаланған жұмыстармен қатар, анағұрлым біліктілігі төмен жұмысшылардың тарифтік-біліктілік сипаттамасында көзделген жұмыстарды орындай алуға, сондай-ақ осы кәсіптегі анағұрлым төмен разрядтағы жұмысшыларға басшылық жасай білуге тиіс. Осыған байланысты, анағұрлым төмен разрядтар кәсіптерінің тарифтік-біліктілік сипаттамасында келтірілген жұмыстар, анағұрлым жоғары разрядтар кәсіптерінің сипаттамасында әдетте, көрсетілмейді.

8. Тарифтік-біліктілік сипаттамалары, ерекше ескертілген жағдайлардан басқа, осы бөлімдерде көрсетілген өндірістер мен жұмыс түрлері бар ұйымдардың меншік нысанына және ұйымдық–құқықтық нысанына қарамастан, олардағы жұмысшылардың жұмыстарын тарификациялаған және біліктілік разрядтарын белгілеген кезде міндетті болып табылады.

9. Қызметкердің еңбек кітапшасын толтыру кезінде, сондай-ақ тарифтік разрядты өзгерту кезінде оның кәсібінің атауы БТБА-ға сәйкес жазылады.

10. Қолданылуға ыңғайлы болу мақсатында, БТБА-да алфавиттік көрсеткіш 1-қосымшада көзделген, онда жұмысшылар кәсіптерінің атаулары, разрядтардың диапазондары және беттердің нөмірленуі қарастырылған.

11. "Металл электродтар өндірісі" бөлімінде қарастырылған жұмысшы кәсіптері атауларының, олардың БТБА шығарылымы бойынша қолданыстағы атаулары көрсетілген тізбесі 2004 жылғы редакциясында берілген.

2-бөлім. Металл электродтар өндірісі
1. Брикеттеуші
Параграф 1. Брикеттеуші, 2-разряд

12. Жұмыс сипаттамасы:

жалпы және арнайы электродтар мен түсті металлды дәнекерлеуге және балқытуға арналған майлау массасынан, төменгі қысымды брикетті нығыздау брикеттерді дайындау;

майлау массаларының консистенцияларын органолептикалық әдіспен анықтау;

цилиндрларды қолмен қағу;

жұмыс орнын жабдықтауға қатысу, цилиндрларды майлау және оны тазалау;

жұмыс орнын тазалау.

13. Білуге тиіс:

қызмет көрсететін көтергіш-көлік құралдары мен сомдама құралдарын, дайындалған электродтар маркасын, майлау массасын сақтау тәртібін, қолданатын құралдар мен жабдықтарды сайлау және қолдану тәртібін.

Параграф 2. Брикеттеуші, 3-разряд

14. Жұмыс сипаттамасы:

жалпы және арнайы электродтар мен түсті металлды дәнекерлеуге және балқытуға арналған майлау массасынан, жоғары қысымды брикетті нығыздау брикеттерді дайындау.

15. Білуге тиіс:

жоғары қысымды қызмет көрсетуші брикетті нығыздау қондырғыларын, шығарылған электродтар маркасына қатысты брикеттер технологиясын дайындауды;

сылау массасын дайындаудың қасиеті мен материалдар құрамын, олардың сылау массасына әсерін және электродтарды жабу сапасын;

сылау массасының әр түрлі компоненттерінің байланыстыратын материалдармен сәйкестігін.

Параграф 3. Брикеттеуші, 4-разряд

16. Жұмыс сипаттамасы:

жалпы және арнайы электродтар мен түсті металлды дәнекерлеуге және балқытуға арналған майлау массасынан, жоғары қысымды брикетті нығыздау брикеттерді дайындау;

майлау массасының келуін реттеу;

брикеттер мен жұмыс цилиндрларын тиеу.

17. Білуге тиіс:

түрлі құрастырылған брикеттелген пресстердің құрылғысын, жабдықтардың жұмыс түзімін;

әр түрлі бағыттағы электродтарды жабу массасына массаны беруді реттеу тәртібін;

электродтарды жабу үшін тағайындалған түрлі майлау массаларына қойылатын талаптарды, майлау массасының ауысымды жұмыс цилиндрін толтыру ережелерін.

2. Майлау компоненттерін ұсақтаушы
Параграф 1. Майлау компоненттерін ұсақтаушы, 2-разряд

18. Жұмыс сипаттамасы:

құрғақ шихта мен майлау массасын қолдан дайындау;

түрлі құрылымды ұнтақтағыш, шойын тоқпақтар, ұнтақты сымдар, флюстер, жалпы белгіленген электродтардың жабындыларын дайындауда қолданылатын компоненттерді ұнтақтау, жуу;

қарапайым механикалық және қолдан жасалған елеулер компоненттерін орнату;

төмен қысымды брикеттелген сыққыштармен жалпы белгіленген электродтарды майлау массаларынан брикеттерді престеу;

жоғары квалификацияланған электродтаушының басқаруымен электрод майлау сыққыштарына түрлі маркадағы электродтар жабындысын жағу;

берілген тәртіп бойынша мерзімді жұмыс істейтін пештерде электродтарды қыздыру. Қызметтегі жабдықты жүтеу және түсіру;

жабдыққа материалдардың тура жүктелуін реттеу;

электродтарды қолдан сұрыптау;

электродтар жабындысының ақауларын жою;

жабдықтың жұмысы мен жылу тәртібін қадағалау;

қызметтегі жабдықтың жөндеу жұмыстарына қатысу, майлау және тазалау;

жұмыс орнын тазалау.

19. Білуге тиіс:

жуу үшін қолданылатын, жабдықтарды құруды, майлау массасын ұсақтауды, жуу процессінің тәртіптерін, сылау массасының құрауыш номенклатурасына қойылатын талаптарын, арнайы құралды қолдану ережелерін;

электродтар жабыны мен флюстің сапасына құрауыштар тазалығының әсерін, жүк көтеруші механизмдерді қолдану және құрауыштарды жүктеу ережелерін.

Параграф 2. Майлау компоненттерін ұсақтаушы, 3-разряд

20. Жұмыс сипаттамасы:

жалпы және арнайы тағайындалған электродтар жабдығын дайындауда қолданылатын мысты, минералдарды, тау жыныстарын құрғақ және дымқыл ұсақтау;

үздіксіз және мерзімді әрекет ететін диірмендердің, үккіш машиналардың, классификаторлардың ферроқорытпаларымен басқа да компоненттерінің ұнтақты сымдар мен флюстерді дәнекерлеу мен балқыту;

қызмет көрсету жабдықтарын тиеу және түсіру;

механикалық електерді жасауда қолданылатын материалдардың құрылымын реттеу;

инертті қоспасы бар жарылғыш материалдарды елеу;

сынамаларды таңдау;

еленген заттың сапасын анықтау;

ферроқорытпаларды пассивтеу;

диірменді, тазалау машиналарын, жіктеушілерді қосу, қуат көздерін тоқтату және тұрақтандыру;

ұсақтау компоненттерінің түстері мен сапасын анықтау және оларды елеу мен араластыруға дайындау;

құралдың жарамсыздығын алдын-алу және табу;

торларды ауыстыру.

21. Білуге тиіс:

үздіксіз және мерзімді әрекет ететін диірмендердің жөндеу әдістері мен құрылғыларын, жуу машиналарының классификаторларын, сылау массаларының құрылым қасиеттері мен атаулары;

оның сапасына қойылатын талаптарды, ферроқорытпалардың пассивтенуі, жарылу қаупі бар материалдарды қолдану ережелерін, құрауыштардың төзу шарттары мен мерзімі, сақтау ережелерін;

инертті қоспаларды жүргізу нормалары мен ережелерін, диірменнен материалдардың ұсақталып шығуына байланысты, ұсақталған денелерді жүктеу ережелерін;

аспаптар мен арнайы құралдардың құрылғыларын.

Параграф 3. Майлау компоненттерін ұсақтаушы, 4–разряд

22. Жұмыс сипаттамасы:

жалпы және арнайы тағайындалған электродтар жабдығын дайындауда қолданылатын мысты, минералдарды, тау жыныстарын құрғақ және дымқыл ұсақтау;

үздіксіз және мерзімді әрекет ететін диірмендердің, пневмотранспорт ауа тазартқыш құралдарын, үккіш машиналардың, классификаторлардың ферроқорытпаларымен басқа да компоненттерінің ұнтақты сымдар мен флюстерді дәнекерлеу мен балқыту;

пневмотранспорт желілерін қорғау аясы мен материалдардың ұсынылуын реттеу;

материалдарды кептіру және классификациялау;

инертті қоспасы бар жарылғыш материалдарды елеу;

компоненттерді өлшейтін автоматты таразыларға қызмет көрсету.

23. Білуге тиіс:

классификаторлардың, дезинтеграторлардың, диірмендердің түрлі түрлерін жөндеу әдістері мен құрылғыларын, автоматтандырылған таразы мен газанализаторларының құрылғыларын, диірмендердің жұмыс тәртібі мен классификацияланған құрылғыларды, жарылу қаупі бар материалдардың қасиеттері және оларды қайта өңдеу ережелері;

жабдықтарды бекіту ережелері мен тәсілдері, ферроқорытпалар мен минералдардың физико-механикалық қасиеттері;

қауіпті жарылғыш материалдарды ұсақтау жүйесіне жіберілетін қорғаныс газын беруді реттеу ережелерін;

пневмотранспорт тізбегіндегі қорғану ортасының құрамын реттеу ережелерін.

Параграф 4. Майлау компоненттерін ұсақтаушы, 5-разряд

24. Жұмыс сипаттамасы:

мысты, минералды, тау жыныстарын, басқа да компоненттерді ұсату процессін енгізу;

электродтардың жалпы және арнайы жабындыларын дайындауда қолданылатын міндеттемелерді тағайындау;

ұнтақты сымдар мен флюстерді балқыту мен дәнекерлеу, автоматандырылған және жартылай автоматтандырылған агрегаттар мен желілерді жөндеу;

ұсатудың технологиялық түзімін реттеу.

25. Білуге тиіс:

желіні басқарудың кинематикалық және электр сызбасын, желі агрегаттары жұмысының ақауын анықтау және оның алдын алу амалдарын, желідегі материалдарды ұсақтау түзімін анықтау тәртібін.

3. Электрод өндірісін бақылаушы
Параграф 1. Электрод өндірісін бақылаушы, 3-разряд

26. Жұмыс сипаттамасы:

техникалық шарттарға мен мемлекеттік стандартқа сай электродтар мен флюстер жабындыларының майлау массасының құрамына кіретін шикізат, жартылай фабрикаттар, материалдар, флюстерді қабылдау және бақылау;

шикізат және құрауыш кептіргіштерінің, электрод тығындарының температура түзімін бақылау.

27. Білуге тиіс:

материалдар мен техникалық жағдайын және материалдың, жартылай дайындалған өнімнің, шикізаттың, мемлекеттік стандартын, құрауыштары мен флюстерін, силикатты кесектерді езу технологиясын, компоненттер құрамын.

Параграф 2. Электрод өндірісін бақылаушы, 4-разряд

28. Жұмыс сипаттамасы:

техникалық шарттар мен мемлекеттік стандартқа сай дайын электродтардың дымқылдығы, беріктігі, жабындының ылғал тұрақтылығы анықтамаларын қабылдау және бақылау;

карбоксиметилцеллюлоза және сұйық шыны, желілердің маркалы құрамдары, ұнтақты материалдардың ылғалдығы мен гранулметриялық құрамын бақылау.

29. Білуге тиіс:

дайын электродтар мен ұнтақ материалдардың техникалық жағдайы мен мемлекеттік стандартты, бақылау-өлшеу құралдарымен жұмыс істеу тәртібін;

дайын өнімдерді қабылдау тәртібін және техникалық құжаттарды дайындауды, желі, ерітінді сапасына қойылатын талаптарды.

4. Майлау сыққыштарын сыққыштаушы
Параграф 1. Майлау сыққыштарын сыққыштаушы, 2-разряд

30. Жұмыс сипаттамасы:

жоғары классификацияланған сыққыштаушының басқаруымен электродтардың түрлі белгілерін электрод майлау массаларын сыққыштау және электродты жабудың жалпы белгісін қолдану;

тегістеу машиналары мен қабылдау конвейерінің жұмыстарын бақылау;

металл желілермен бункерлердің қуат көздерін жүктеу;

электродтарды жиектемеге салу және тегістеу;

поршеньдерді тазалау және цилиндр сыққышына брикеттерді жүктеу;

арнайы жабдықтар арқылы электродтардағы қыздырылған жабынды ақауларын жою;

жабдықты жөндеу кезінде қатысу, майлау және оны тазарту;

жұмыс орнын тазалау.

31. Білуге тиіс:

тазалау машинасының, қабылдау конвейерінің, электрод майлау сыққышы жұмысының негіздерін, дайындалатын электродтар мен сымдардың маркаларын, сымдарды таңбалаудың ережелерін, электродтардың торцты тазалауының техникалық шарттары;

электродтардың сыртқы түрінен ақауларының әдістерін, ақауы бар электрод жабындысын өшіруге арналған құрылғыларды, электродтарды жиектемеге салу және оларды сақтау, бақылау-өлшеуіш құралдарының және жай құрылғылардың қолдану ережелері мен белгілері.

Параграф 2. Майлау сыққыштарын сыққыштаушы, 3-разряд

32. Жұмыс сипаттамасы:

қолмен басқарылатын электрод майлау сыққыштарының жалпы белгілемесін электрод жабындыларын майлау массаларын 500 килограмм-күш/текше сантиметр (бұдан әрі - кгс/см²) қысымға келтіру және арнайы міндеттеме әдістері арқылы электродтарды батыру;

электродтар жабындылары қалыңдығын және эксцентрлілігін өлшеу;

тазалауыш машиналар мен қабылдау-жіберу тасымалдағыш, желілерді жіберу қуат көздерін жөндеу;

дұрыстарды бұзу кезінде ақаулардың алдын алу.

33. Білуге тиіс:

қолданылатын бақылау-өлшеуіш құралдардың және электрод майлау престерінің қызметі құрылғыларын, диаметрі мен жабынды электродтардың түрлі маркаларының қалыңдығын, жабындының салмағын анықтау ережелерін;

жүк көтеру механизмімен қолдану ережелерін;

дайындалатын электродтардың мемлекеттік стандарттары мен техникалық шарттарын.

Параграф 3. Майлау сыққыштарын сыққыштаушы, 4-разряд

34. Жұмыс сипаттамасы:

қолмен басқарылатын электрод майлау сыққыштарының жалпы белгілемесін электрод жабындыларын майлау массаларын 500кгс/см² қысымға келтіру, жалпы және арнайы міндеттемелердің болат диаметрі 3 мм желі әдістері арқылы электродтарды батыру;

жоғары классификацияланған сыққыштаушының басқаруымен электродтардың лектік желілерін жабудың жалпы белгісін қолдану;

арнайы жабдықта балқыту және дәнекерлеу үшін ұнтақты сымдарды дайындау;

қуат көзінен желілерді беру мен конвейер жылдамдығын, сыққыш поршенінің қысымын реттеу;

электродты желілердің диаметріне сай құралдарды таңдау және агрегатты жөндеу.

35. Білуге тиіс:

ұнтақты сымдар жасауға арналған табандар мен бөлек агрегаттардың лектік сызықтарын, қолмен басқарылатын түрлі құрылымды электрод майлау престерін жөндеу әдістері мен құрылғылары, электродты ленталар мен желілерді;

ұнтақты сымдарды, дайындалатын электродтардың техникалық шарттары мен мемлекеттік стандарттарын, бақылау-өлшеуіш құралдарын қолданудың дәл және қиын түрлерінің ережелері мен әдістерін.

Параграф 4. Майлау сыққыштарын сыққыштаушы, 5-разряд

36. Жұмыс сипаттамасы:

қолмен басқарылатын электрод майлау сыққыштарының жалпы белгілемесін электрод жабындыларын майлау массаларын 500кгс/см² қысымға келтіру, жалпы және арнайы міндеттемелердің болат диаметрі 3 мм желілердің түрлі түсті және балқымалы әдістері арқылы электродтарды батыру;

электродтардың жалпы белгілемесін дайындауда өлшеу машинасы, тасымалдауышты қабылдаушы, индукциялық қондырғылар мен конвейерлі пештер, тазалау машиналарын, брикетсіз және шыбықты электрод майлау сыққыштарын, шыбықты қуат көзін лектік желілер агрегаттарына қызмет көрсету;

массаны жүктеу желісінің сыққыш поршенінің қысымын реттеу және сыққыштау массасының шығуы, пешке электрод беру желісінің және конвейер жылдамдығын реттеу;

жуу құралдары мен дозатор жұмысын реттеу;

барлық желілерді жөндеу;

сыққыштаудың сапасын бақылау.

37. Білуге тиіс:

кинемакалық және электр сызбасын, үздіксіз желілердің басқару сызбасын;

сылау массасына және оны нығыздауға қойылатын талаптарды, желілерді орналастыру және реттеу тәртібі мен әдістерін, электрод маркасын;

сылау массасына әр түрлі технологиялық қоспалардың әсерін;

электродтардың түрін бақылау-өлшеу құралдарын қолдану тәртібін.

5. Пештерді қыздырушы
Параграф 1. Пештерді қыздырушы, 2-разряд

38. Жұмыс сипаттамасы:

берілген тәртіп бойынша мерзімді жұмыс істейтін қыздырғыш пештердегі түрлі түсті металдарды балқыту, болат стерженьді электродтарды қыздыру және кептіру;

қыздырғыш пештерді қосу және өшіру;

электродтарды қыздыруда пештің жылу тәртібін бақылау;

электродтарды пештен шығару мен жүктеу;

электродтарды диаметрлері мен маркалары бойынша сөрелерге орналастыру;

құралды жөндеуде, майлау және тазалауда қатысу;

жұмыс орнын тазалау.

39. Білуге тиіс:

қыздыру пештерінің жұмыс негіздерін, диаметрі мен түрлі маркадағы электродтарды қыздыру технологиясын, бақылау-өлшеуіш құралдарын қолдану ережелері мен негіздерін;

электродтарды тегістеу және сақтау ережелерін.

Параграф 2. Пештерді қыздырушы, 3-разряд

40. Жұмыс сипаттамасы:

берілген тәртіп бойынша басқарылатын мерзімді автоматтандырылған және жартылай автоматтандырылған қыздырғыш пештердегі түрлі түсті металдарды балқыту, болат стерженьді электродтарды қыздыру және кептіру;

пештерді жүктеу және түсіру;

пештің жөнделген қалпымен мерзімді және басты конвейердің электродтарды дұрыс тегістеу жұмыстарын бақылау;

ақауы бар электродтарды қайта сұрыптау;

үйінділерді болдырмау үшін электродтар пештің түрлі аймақтарына орналасқанда қисықтар мен түсірулердің алдын алу;

техникалық шарттарға сай электродтарды қыздырудың жылу тәртібін, конвейерлердің қозғалыс жылдамдығын реттеу;

жабдықты жөндеуге қатысу.

41. Білуге тиіс:

қыздыру пештерінің жұмыс негіздерін, диаметрі мен түрлі маркадағы электродтарды қыздыру технологиясын, бақылау-өлшеуіш құралдарын қолдану ережелері мен негіздерін, электродтарды тегістеу және сақтау ережелерін;

пештің температуралық тәртібі мен конвейердің қозғалу жылдамдығын реттеу ережелерін.

Параграф 3. Пештерді қыздырушы, 4–разряд

42. Жұмыс сипаттамасы:

түрлі түсті металдарды және көпсекциялы индуктивті қондырғыларды балқыту, жоғары жиілікті токпен жұмыс істейтін тоннельді пештерде, қосарланған тоннельді қондырғыларды термоөңдеу, болат стерженьді электродтарды қыздыру және кептіру;

техникалық шарттарға сай түрлі маркалардың электродтарды қыздыру тәртібін реттеу, бақылау-өлшеуіш құралдарының көрсеткіш тәртібінің параметрлерін бақылау.

43. Білуге тиіс:

түрлі маркадағы электродтарды, термоөңдеу тәртібін, қосарланған тоннельді пештердің, қуат көздерінің, көпсекциялы индуктивті қондырғылардың құрылғыларын, бақылау-өлшеуіш құралдарын қолдану тәртібі мен әдістерін, жиілігі жоғары генераторларды басқару әдістерін;

қызудың рационалды тәртібін таңдау ережелерін, ақаудың себептері мен оларды алдын-алу әдістерін.

6. Силикатты кесектерді дәнекерлеуші
Параграф 1. Силикатты кесектерді дәнекерлеуші, 2-разряд

44. Жұмыс сипаттамасы:

жоғары квалификацияланған дәнекерлеушінің басқаруымен стационарлы автоклавтарда калий, натрий және құрамдастырылған кесектердің процесін жүргізу;

кесектерді шаю;

автоклавқа су мен кесек құю;

дайын силикатты ерітіндіні құю;

құралды жөндеуде, майлау және тазалауда қатысу;

жұмыс орнын тазалау.

45. Білуге тиіс:

қызметтегі автоклав әрекетінің негіздерін, силикатты кесектерді дәнекерлеу технологиясын, силикатты кесектер мен ерітіндіге қойылатын талаптар, автоклавқа құйылатын су мен кесектің нормаларын, дайын силикатты ерітіндіні құю тәртібін, бақылау-өлшеуіш құралдарын қолдану ережелері мен әдістерін;

жүк көтеруші механизмдермен жұмыс істеу ережелерін.

Параграф 2. Силикатты кесектерді дәнекерлеуші, 3-разряд

46. Жұмыс сипаттамасы:

жоғары квалификацияланған дәнекерлеушінің басқаруымен стационарлы автоклавтарда калий, натрий және құрамдастырылған кесектердің процесін жүргізу;

автоклавтағы қысым мен температуралы тәртіпті қадағалау;

талап етілген тығыздыққа дейін ерітіндіні булау және фильтрлеу;

жабысқақ және нығыз болуы үшін ерітінді мен сұйық шыныларды араластыру

47. Білуге тиіс:

сорғы, араластырғыш, фильтрлер, булауыштар, қызметтегі автоклав құрылғыларын, дайын ерітінділердің тығыздығын және жабысқақтық әдістерінің анықтамаларын, тығыздық пен түрлі жабысқақтық ерітінділерін араластыру ережелерін, дайын ерітінділерді тасымалдау және сақтау;

оларды құю әдістерін, дайын ерітіндінің сапасына қайылатын талаптарды.

Параграф 3. Силикатты кесектерді дәнекерлеуші, 4-разряд

48. Жұмыс сипаттамасы:

калий, натрий және құрамдастырылған кесектердің араласу автоклавтағы процесін жүргізу;

пасивтеуіш қоспаларды (хромпика, марганецті-қышқыл калий) жүргізу;

ерітіндіні булау, фильтрлеу және айшықтандыру;

сілті ерітіндісін қосу арқылы сұйық шынының модулін түзету;

карбоксиметилцеллюлоза ерітіндісін, керекті қаттылығы бар суды, шайылған ерітіндіні дайындау;

фильтрлі тканді регенерациялау.

49. Білуге тиіс:

жұмсартылған су мен автоклавтардың түрлі типтерінің құрылғыларын, сұйық шыны модулін түзету, автоклавқа жіберілетін су мен кесектердің мөлшері ережелерін;

сүзу қабаты мен шайылған ерітінділерін, карбоксилметилцеллюлоза ерітіндісін дайындау әдістерін, сұйық шынының химиялық және электрлі қасиеттерін.

7. Сымды кесуші
Параграф 1. Сымды кесуші, 2-разряд

50. Жұмыс сипаттамасы:

стерженьнің ұзындығын реттемей-ақ түрлі-түсті металдардан және болаттан ұшпа жүзді дұрыс-кескіш автоматтарымен минутына 150 стержень сым темір кесу;

түрлі диаметрлі сым темірлерді кесетін автоматты жөндеу;

кескіш жүздерді орнату мен егеу;

фильерді таңдау және оны дұрыс барабанға орнату;

жабдықтың жарамды қалпын қадағалау;

стерженьдерді ыдыстарына орналастыру, түрлі жүккөтергіш механизмдердің стерженьдерін және сымдарды тасымалдау, стерженьдерді таңбалау;

арнайы құрылғыда сымдардың қалдықтарын брикеттеу және жинау;

құралды жөндеу, майлау және тазалау;

жұмыс орнын тазалау.

51. Білуге тиіс:

ұшпа жүзді дұрыс-кескіш автоматтарын жөндеу ережелерін, әрекет әдістерін, кеңінен таралған қосалқы құралдарды қолдану ережелері мен құрылғыларын, кесу жылдамдығын таңдау ережелерін, өзектердің сапасына қойылатын талаптарды, дайын өзектер мен сымдарды тасымалдау және қаттау, таңбалау ережелерін.

Параграф 2. Сымды кесуші, 3-разряд

52. Жұмыс сипаттамасы:

стерженьнің ұзындығын реттемей-ақ түрлі-түсті металдардан және болаттан ұшпа жүзді дұрыс-кескіш автоматтарымен минутына 150 стержень сым темір кесу және стерженьнің ұзындығын реттеп, минутына 350 стержень кесу;

түрлі диаметрлі сым темірлерді кесетін автоматты жөндеу;

қабылдау бункеріне стерженьдерді орналастыруды қадағалау.

53. Білуге тиіс:

түрлі қосалқы құралдардың, гильотинді кесуге арналған жүзді дұрыс-кескіштерді жөндеу ережелері мен құрылғыларын;

өзектердің ұзындығын реттейтін дұрыс-кескіш автоматтарды, түрлімаркалы сымдардың механикалық қасиеттерін.

Параграф 3. Сымды кесуші, 4-разряд

54. Жұмыс сипаттамасы:

стерженьнің ұзындығын реттеп түрлі-түсті металдардан және болаттан дұрыс-кескіш автоматтарымен минутына 350 стержень сым темір кесу;

сүйреу станы желісімен сымдарды кесу;

түрлі диаметрлі және түрлі маркадағы сым темірлерді кесетін автоматты жөндеу;

кескіш жүздерді орнату мен егеу, фильерді таңдау және оны дұрыс агрегатқа орнату, торапдәнекерлеу машинасында сымдардың соңдарын дәнекерлеу.

55. Білуге тиіс:

түрлі қосалқы құралдардың, торап дәнекерлеуші машиналар, қайрау және егеу станоктарының, түрлі құрылымдағы дұрыс-кескіш автоматтарын жөндеу ережелері мен құрылғыларын;

сүйреу станымен жұмыс негіздерін, оның бөлек тораптарының өзара әрекетін.

8. Электродтарды сұрыптаушы
Параграф 1. Электродтарды сұрыптаушы, 2-разряд

56. Жұмыс сипаттамасы:

электродтарды сыртқы түріне байланысты сұрыптау және ақауларын түзету;

1-ші топты сапаның мемлекеттік стандартқа сай электродтардың жабынды сапаларының түрлі маркаларын және көлемдерін тексеру;

электродтарды таңбалау мен өлшеу.

57. Білуге тиіс:

электродтар номенклатурасын, 1-ші топты сапаның мемлекеттік стандартқа сай электродтарды тазалау мен техникалық шарттарын, электродтардың ақауларын жоюдағы бақылау-өлшеуіш құралдарымен қолдану ережелері мен міндеттерін;

электродтарды таңбалау мен өлшеу әдістерін.

Параграф 2. Электродтарды сұрыптаушы, 3-разряд

58. Жұмыс сипаттамасы:

электродтарды сыртқы түріне байланысты сұрыптау және ақауларын түзету;

2-ші және 3-ші топты сапаның мемлекеттік стандартқа сай электродтардың жабынды сапаларының түрлі маркаларын және көлемдерін тексеру;

электродтарды конвейерлі желілерге түзету;

өлшеуіш автоматтары мен электродтарды сұрыптаудың автоматтарына қызмет көрсету;

жабдықты жөндеуге қатысу.

59. Білуге тиіс:

қолданылатын құралдар құрылғыларын, 2-ші және 3-ші санаттағы сапалардың электродтарды тазалау және төсемдеудің техникалық шарттарын, арнайы электродтарды таңбалау ережелерін.

9. Май құраушы
Параграф 1. Май құраушы, 2-разряд

60. Жұмыс сипаттамасы:

майлау массаларын қолдан дайындау;

ерітінділерді жүктеу және түсіру;

электродтарды төсеу үшін қолданылатын ерітінділердің құрамындағы компоненттер мөлшері;

жұмыс орнын тазалау;

жабдықты жөндеуге қатысу.

61. Білуге тиіс:

майлау массасына кіретін компоненттердің атауларын, майлау массасының компоненттерін сақтау ережелерін;

қолдан дайындалған майлау массаларын дайындау ережелері мен әдістерін.

Параграф 2. Май құраушы, 3-разряд

62. Жұмыс сипаттамасы:

электродтарды төсеу үшін қолданылатын түрлі типті араластырғыштарды майлау массаларын дайындау;

электродтардың рецептурасына байланысты талап етілетін майлау массаларын құру және шихта компоненттерін өлшеу;

ерітіндіге компоненттерді жүктеу, шихтаны араластыру;

шихтаны ыдысымен таңбалау;

сұйық шыны ерітіндісін майлау массасына қосу;

масса консистенциясын анықтау;

массаны жүктеу және оны брикет дайындайтын жерге тасымалдау;

жабдықтарды жуу.

63. Білуге тиіс:

арнайы құралдар мен дозаторлардың, қызметтегі араластырғыштардың құрылғыларын, шихтаны дайындаудың рецептурасы мен электродтарды жабындау үшін жалпы тағайындалған майлау массаларын;

сұйық шынылар ерітінділерінің жабысқақтығы мен тығыздығын бақылау әдістері мен қасиеттерін, жүргізу ережелерін;

майлау массаларының дайындығын анықтаудың органолептикалық әдістерін;

қышқыл қосылған массалардың компоненттерінің белсенділігін төмендету тәсілдерін;

жабынды сапасына тазалық компоненттерінің әсері, жүк көтеру механизмін қолдану ережелерін;

майлау массалары компоненттеріне техникалық шарттарын.

Параграф 3. Май құраушы, 4-разряд

64. Жұмыс сипаттамасы:

электродтарды төсеу үшін қолданылатын түрлі типті араластырғыштарды майлау массаларын дайындау;

автоматтандырылған және механикаландырылған мөлшерлі желілердің электродтардың құрғақ шихтаны дайындауды басқару;

автоматтандырылған және механикаландырылған жабдықтарды жөндеу және реттеу;

массаны жүктеу және түсіру;

майлау массасының дайындығын анықтау.

65. Білуге тиіс:

автоматтандырылған және механикаландырылған мөлшерленген желілерді;

автоматтандырылған таразыларды;

түрлі типтегі араластырғыштарды;

дозаторлар құрылғыларын, шихта компоненттерінің қасиеттерін, шихта компоненттерінің гранулметрленген құрамына қойылатын талаптар;

белсенді компоненттер мен пластификацияланған қоспаларды шихтаға енгізу ережелерін;

бақылау-өлшеуіш құралдарын қолданудың дәл және күрделі ережелерін және міндеттемелерін, құрылғыларын.

10. Флюстер мен майлау компоненттерін кептіруші
Параграф 1. Флюстер мен майлау компоненттерін кептіруші, 2-разряд

66. Жұмыс сипаттамасы:

электрлі және жалынды қызудың кептіргіш пештерді дәнекерлеуші гранулденген флюстер мен электродтар жабындысын майлау массаларының компоненттерін кептіру;

флюстер мен майлау массаларының компоненттерін жүктеу және түсіру;

компоненттерді кептірудің талап етілетін температуралық тәртібін қадағалау және түсі мен сыртқы түріне қарап дайындығын анықтау;

кептіру пештерінің ағымды жөндеу жұмыстарына қатысу, пештерді майлау және тазалау;

жұмыс орнын тазалау.

67. Білуге тиіс:

қызметтегі кептіру пештерінің әрекет негіздерін;

флюстер мен түрлі майлау массаларының компоненттерін кептіру тәртібін.

11. Элекродтарды кептіруші
Параграф 1. Элекродтарды кептіруші, 1-разряд

68. Жұмыс сипаттамасы:

әр түрлі типтегі электродтардың мерзімді кептіру жұмысы;

кептіру пештерін қосу және ажырату;

жылу пештерінің бақылау-өлшеу приборлары түзімінің көрсеткіштерін бақылау;

электродтарды тиеу және пештен шығару;

пеш жұмысының ұсақ жөндеу жұмыстарының алдын алу;

жұмыс орнын тазалау.

69. Білуге тиіс:

мерзімді әрекет ететін қызметтегі кептіру пештерінің жұмыс негіздерін, диаметрі мен түрлі маркадағы электродтарды кептіру технологиясын;

бақылау-өлшеуіш құралдарын қолдану ережелері мен міндеттемелерін;

электродтарды сақтау және төсеу ережелерін.

Параграф 2. Элекродтарды кептіруші, 2-разряд

70. Жұмыс сипаттамасы:

әр түрлі типтегі электродтарды берілген тәртіп бойынша мерзімді кептіру жұмысы;

техникалық талаптарға сай түрлі маркадағы электродтарды бақылау-өлшеуіш құралдарының көрсеткіштері ақылы пештің қызу тәртібін реттеу;

конвейер қозғалысының жылдамдығын реттеу;

пештің жарамды қалпын қадағалау;

пештің футеровкасын ауыстыру мен жөндеуге қатысу.

71. Білуге тиіс:

мерзімді әрекет ететін қызметтегі кептіру пештерінің жұмыс негіздерін, диаметрі мен түрлі маркадағы электродтарды кептіру технологиясын;

бақылау-өлшеуіш құралдарын қолдану ережелері мен міндеттемелерін;

конвейердің қозғалу жылдамдығын реттеу ережелерін.

12. Электродтарды ораушы
Параграф 1. Электродтарды ораушы, 2-разряд

72. Жұмыс сипаттамасы:

электродтарды картон және ағаш жәшіктерге орау және салу;

жәшіктер мен поддондардың белгілі жерге орнын ауыстыру және жинау;

жәшіктерді маркирлеу;

оралған өнімдерге этикетка жапсыру;

жұмыс орнын тазалау.

73. Білуге тиіс:

электродтардың номенклатурасын, түрлі маркадағы дайын электродтарды орау және тегістеу ережелерін;

қораптарды таңбалау ережелерін;

электродтар қаптамасын бояу және буу әдістерін;

қаптама материалдарын дайындау ережелерін.

Параграф 2. Электродтарды ораушы, 3-разряд

74. Жұмыс сипаттамасы:

автоматтар мен жартылай автоматтарда электордтарды орау;

автоматтар мен жартылай автоматтарды материалдармен орау;

автоматтар мен жартылай автоматтарды әр түрлі размерлер мен диаметрлерге бөлу;

жабдықтарды жөндеуге қатысу.

75. Білуге тиіс:

автомат және жартылай автоматтарды жөндеу ережелерін;

қаптама материалдарының техникалық шарттары мен номенклатураларын, автомат және жартылай автоматтарының қаптама материалдарын түзету тәсілдерін.

13. Флюстеуші
Параграф 1. Флюстеуші, 2-разряд

76. Жұмыс сипаттамасы:

электр балқыту пештерінде электрдәнекерлеуге жалпы белгіленген флюстерді балқыту процесін дәнекерлеу;

берілген рецепт бойынша флюстерді балқытуға шихтаны дайындау;

балқытылған флюстерді түйіршіктеу;

флюс қорытындыларын электр пешіне тиеу;

пешті ағымды жөндеуге қатысу;

жұмыс орнын тазалау.

77. Білуге тиіс:

қызметтегі электрбалқыту пештерінің жұмыс негіздерін, көтеру-тасымалдау құралын және қызметтегі грануляцияланған қондырғылардың құрылғыларын;

түрлі маркадағы флюстердің шихта құрамын;

флюстердің ылғалдық мүмкіндігі мен балқыту тәртіптерін;

бақылау-өлшеуіш құралдарын қолдану ережелері мен міндеттемелерін;

флюстарды сақтау және төсеу ережелерін.

Параграф 2. Флюстеуші, 3-разряд

78. Жұмыс сипаттамасы:

электрбалқыту пештерінде электр дәнекерлеу үшін түрлі маркадағы флюстерді дәнекерлеу процесін жүргізу;

пештің жұмысын тұрақтандыру және қызмет көрсету;

сулы тәсіл бойынша флюсті еріту;

пештегі электродтарды ауыстыру;

электр балқыту пештерінің футеровкасын ауыстыру және жөндеуге қатысу.

79. Білуге тиіс:

флюстерді балқыту және кептіру үшін қызметтегі пештердің құрылғылары;

түрлі маркадағы флюстерді балқыту технологиясын, электробалқыту сапасына флюстер құрамының әсерлерін;

флюстер құрамына кіретін компоненттердің номенклатурасын;

флюстерді дайындау рецептурасын;

флюстер компоненттерінің қасиеттерінің сапасына қойылатын талаптар;

қышқылдар мен шихта материалдарының құрамы мен физика-химиялық қасиеттері;

флюстердің гранулметриялық құрамына қойылатын талаптар.

Параграф 3. Флюстеуші, 4-разряд

80. Жұмыс сипаттамасы:

түрлі құрылымды электр балқыту пештерінде жоғары таза флюстерді дәнекердеу процесін жүргізу;

керамикалық және балқытылған флюстерге арналған шихтаны дайындау. Шихта материалдарының дәл мөлшерін бақылау;

жөндеуден кейінгі пешті қабылдауға қатысу.

81. Білуге тиіс:

флюстерді балқытудың жоғары тазалықты технологиясын, түрлі басқа құралдардың балқытуға;

кептіруге және флюстерді қыздыруға арналған электрбалқыту пештерінің құрылымдық ерекшеліктері мен құрылғыларын;

дайын флюстердің сапасына қойылатын талаптар;

флюстерді балқытуды үдету;

электротехника мен электрониканың негіздерін.

14. Электродтаушы
Параграф 1. Электродтаушы, 2-разряд

82. Жұмыс сипаттамасы:

құрғақ шихта мен майлау массасын қолдан дайындау;

түрлі құрылымды ұнтақтағыш, шойын тоқпақтар, ұнтақты сымдар, флюстер, жалпы белгіленген электродтардың жабындыларын дайындауда қолданылатын компоненттерді ұнтақтау, жуу;

қарапайым механикалық және қолдан жасалған елеулер компоненттерін орнату:

төмен қысымды брикеттелген сыққыштармен жалпы белгіленген электродтарды майлау массаларынан брикеттерді престеу;

жоғары квалификацияланған электродтаушының басқаруымен электрод майлау сыққыштарына түрлі маркадағы электродтар жабындысын жағу;

берілген тәртіп бойынша мерзімді жұмыс істейтін пештерде электродтарды қыздыру;

қызметтегі жабдықты жүктеу және түсіру;

жабдыққа материалдардың тура жүктелуін реттеу;

электродтарды қолдан сұрыптау;

электродтар жабындысының ақауларын жою;

жабдықтың жұмысы мен жылу тәртібін қадағалау;

қызметтегі жабдықтың жөндеу жұмыстарына қатысу, майлау және тазалау;

жұмыс орнын тазалау.

83. Білуге тиіс:

қызметтегі құралдың және майлау массалары компоненттерін елеу, бөлшектеу негіздерін;

қыздыру пештерінің әрекет негіздерін;

электродтар мен майлау массасының компоненттерінің номенклатурасын, майлау массасын қолдан дайындау;

электродтарды қыздырудың технологиясын;

электродтар мен брикеттерді, майлау массаларын сақтау ережелерін;

электродтардың жабындылары мен флюстердің сапасына тазалық компоненттерінің әсері;

материалдарды жүктеу және түсіріп алу ережелерін;

қолданылатын құралдар мен жабдықтарды;

жүк көтеруші механизмдерді қолдану ережелерін;

электродтарды сыртқы түріне қарай ақауларын жөндеу әдістерін;

майлау массаларының сапасына қойылатын техникалық талаптар.

Параграф 2. Электродтаушы, 3-разряд

84. Жұмыс сипаттамасы:

қолмен басқарылатын электрод майлау сыққыштарының жалпы белгілемесін электрод жабындыларын майлау массаларын 500кгс/см² қысымға келтіру және арнайы міндеттеме әдістері арқылы электродтарды батыру;

берілген тәртіп бойынша автоматтандырылған және жартылай автоматтандырылған басқарумен мерзімді жұмыс істейтін пештерде электродтарды қыздыру;

автоматтандырылған және қолмен басқарылатын жоғары қысымды біртипті престерді майлау массаларынан брикеттерді престеу;

түрлі типті араластырғышты жалпы белгіленген электродтарды жабу үшін майлау массаларын дайындау;

классификатор, егеу машиналары, үздіксіз және мерзімді жұмыс істейтін диірмендер, флюстер, ұнтақты сымдар, электрод жабындыларын дайындауда қолданылатын ферроқоспалар, минералдар және басқа да компоненттерді, кендерді құрғақ және дымқыл ұсақтау;

инертті қоспасы бар жарылғыш материалдар мен түрлі құрылымдағы компоненттердің механикалық елеуіштерге берілуін реттеу, орнату;

стационарлы автоклавтарда силикатты кесектерді дәнекерлеу;

техникалық талаптарға сай қызметтегі жабдықтардың температуралық тәртібі мен технологиялық тәртібін реттеу;

қызметтегі жабдықты жөндеу.

85. Білуге тиіс:

үздіксіз және мерзімді әрекет ететін диірмендердің, қыздыру пештерінің, майлау массаларының, брикеттелген пресстер мен автоклавтардың;

араластырғыштардың, арнайы және әмбебап құралдардың құрылғыларын;

электродтарды қыздырудың техникалық шарттарын;

араластырғыштардан майлау массасын дайындайтын технологияларды және шығарылатын электродтардың маркасына байланысты брикеттерді дайындау;

майлау массалары құрамының компоненттері мен қасиеттері және оның электродтар жабындысының сапасына әсері;

майлау массаларының түрлі компоненттерінің байланысқан материалдармен әрекеттестігі;

жарылғыш материалдарды жою ережелерін;

ферроқорытпаларды пассивтендіруді;

диаметрі мен түрлі маркалы электродтардың жабынды қалыңдығын;

дайындалатын электродтардың мемлекеттік стандарты мен техникалық шарттары;

дайын силикатты ерітінділердің тығыздығын және жабысқақтық әдістерінің анықтамаларын, тығыздық пен түрлі жабысқақтық ерітінділерін араластыру ережелерін.

Параграф 3. Электродтаушы, 4-разряд

86. Жұмыс сипаттамасы.

қолмен басқарылатын электрод майлау сыққыштарының жалпы белгілемесін электрод жабындыларын майлау массаларын 500кгс/см² қысымға келтіру, жалпы және арнайы міндеттемелердің болат диаметрі 3 миллиметр (бұдан әрі – мм) желі әдістері арқылы электродтарды орнату;

жоғары квалификацияланған электродтаушының басқаруымен электрод майлау сыққыштарына түрлі маркадағы электродтар жабындысын жағу;

арнайы жабдықта балқыту және дәнекерлеу үшін ұнтақты сымдарды дайындау;

түрлі түсті металдарды және көпсекциялы индуктивті қондырғыларды балқыту, жоғары жиілікті токпен жұмыс істейтін тоннельді пештерде, қосарланған тоннельді қондырғыларды термоөңдеу, электродтарды қыздыру;

ауа тазартуға арналған жабдықтар мен пневмотасымалдау диірмендерінде, ұнтақты сымдар мен флюстер, электродтар жабындыларын дайындауда қолданылатын компоненттердің құрғақ және дымқыл ұсақтау;

инертті қоспасы бар жарылғыш заттарды құрғақ ұсақтау;

автоматтандырылған және механикаландырылған мөлшерлі желілердің құрғақ шихтасын дайындау;

түрлі типті араластырғышты жалпы белгіленген электродтарды жабу үшін майлау массаларын дайындау;

жұмыс істейтін цилиндрлердің ауыстырмалы орналасуымен, түрлі құрылымдарда жоғары қысымды брикеттеуші престерге майлау массаларынан брикеттерді престеу;

айналмалы автоклавтарда силикатты кесектерді дәнекерлеу.

87. Білуге тиіс:

түрлі маркадағы электродтарды, термоөңдеу тәртібін, қосарланған тоннельді пештердің;

қуат көздерінің, көпсекциялы индуктивті қондырғылардың құрылғыларын, бақылау-өлшеуіш құралдарын қолдану тәртібі мен әдістерін;

жиілігі жоғары генераторларды басқару әдістерін, қызудың рационалды тәртібін таңдау ережелерін;

ақаудың себептері мен оларды алдын-алу әдістерін, жұмсартылған су мен автоклавтардың түрлі типтерінің құрылғыларын;

сұйық шыны модулін түзету, автоклавқа жіберілетін су мен кесектердің мөлшері ережелерін;

сүзу қабаты мен шайылған ерітінділерін, карбоксилметилцеллюлоза ерітіндісін дайындау әдістерін;

сұйық шынының химиялық және электрлі қасиеттерін.

Параграф 4. Электродтаушы, 5-разряд

88. Жұмыс сипаттамасы:

қолмен басқарылатын электрод майлау сыққыштарының жалпы белгілемесін электрод жабындыларын майлау массаларын 500кгс/см² қысымға келтіру, жалпы және арнайы міндеттемелердің болат диаметрі 3 мм желі әдістері арқылы электродтарды орнату;

автоматтандырылған және жартылай автоматтандырылған желілерді, оның бөлек желілері мен агрегаттарын жөндеу, ұнтақты сымдар, флюстер, электрод жабындыларын дайындауда қолданылатын компоненттерді ұсақтау;

жабдық жұмысын реттеу;

заттарды ұсақтау мен электродтарды престеу сапасын бақылау.

89. Білуге тиіс:

желіні басқарудың кинематикалық және электр сызбасын, үздіксіз желілердің басқару сызбасын;

сылау массасына және оны нығыздауға қойылатын талаптарды;

желілерді орналастыру және реттеу тәртібі мен әдістерін;

электрод маркасын, сылау массасына әр түрлі технологиялық қоспалардың әсерін, электродтардың түрін бақылау-өлшеу құралдарын қолдану тәртіптерін.

Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығының (14-шығарылым) 1-қосымшасы

Жұмысшы кәсіптерінің алфавиттік көрсеткіші

№ р с	Кәсіптердің атауы	Разрядтар диапазоны	Беті
1.	Брикеттеуші	2-4	2
2.	Майлау компоненттерін бөлшектеуші	2-5	3
3.	Электрод өндірісін бақылаушы	3-4	6
4.	Майлау сыққыштарын сыққыштаушы	2-5	7
5.	Пештерді қыздырушы	2-4	9
6.	Силикатты кесектерді дәнекерлеуші	2-4	11
7.	Сымды кесуші	2-4	12
8.	Электродтарды сұрыптаушы	2-3	13
9.	Май құраушы	2-4	14
10.	Флюстер мен майлау компоненттерін кептіруші	2	16
11.	Электродтарды кептіруші	1-2	16
12.	Электродтарды ораушы	2-3	17
13.	Флюстеуші	2-4	18
14.	Электродтаушы	2-5	19