Об утверждении Правил адресации объектов недвижимости на территории Республики Казахстан

Совместный приказ Председателя Агентства Республики Казахстан по делам строительства и жилищно-коммунального хозяйства от 27 июня 2012 года № 278 и Министра транспорта и коммуникаций Республики Казахстан от 26 июня 2012 года № 378. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 13 августа 2012 года № 7845. Утратил силу совместным приказом Министра национальной экономики Республики Казахстан от 22 декабря 2015 года № 783 и Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 28 декабря 2015 года № 1262

      Сноска. Утратил силу совместным приказом Министра национальной экономики РК от 22.12.2015 № 783 и Министра по инвестициям и развитию РК от 28.12.2015 № 1262 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      В соответствии с подпунктом 43-1) пункта 14 Положения об Агентстве Республики Казахстан по делам строительства и жилищно-коммунального хозяйства, утвержденного постановлением Правительства Республики Казахстан от 15 июля 2009 года № 1071 «Вопросы Агентства Республики Казахстан по делам строительства и жилищно-коммунального хозяйства», ПРИКАЗЫВАЕМ:
      1. Утвердить прилагаемые Правила адресации объектов недвижимости на территории Республики Казахстан.
      2. Департаменту архитектуры, проектных работ и сметных норм Агентства Республики Казахстан по делам строительства и жилищно-коммунального хозяйства (Турушова Д. А.) и Юридическому управлению (Кульмагамбетов К. А.) Агентства Республики Казахстан по делам строительства и жилищно-коммунального хозяйства в установленном законодательством порядке обеспечить государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан.
      3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на заместителя Председателя Агентства Республики Казахстан по делам строительства и жилищно-коммунального хозяйства Д. А. Акимжанова.
      4. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня его государственной регистрации в Министерстве юстиции Республики Казахстан.

Председатель
Агентства Республики Казахстан
по делам строительства и
жилищно-коммунального хозяйства
_______________        С. Нокин
27 июня 2012 год

Министр
транспорта и коммуникаций
Республики Казахстан
____________ А. Жумагалиев
26 июня 2012 год

«СОГЛАСОВАНО»
Председатель Агентства
Республики Казахстан
по управлению земельными
ресурсами
_______________ К. Отаров
2 июля 2012 года

«СОГЛАСОВАНО»
Министр юстиции
Республики Казахстан
_______________ Б. Имашев
5 июля 2012 года

       «СОГЛАСОВАНО»
Министр культуры и информации
   Республики Казахстан
  _______________ Д. Мынбай
       9 июля 2012 года

Утверждены совместным         
приказом Председателя Агентства   
Республики Казахстан по делам    
строительства и жилищно-коммунального
хозяйства от 27 июня 2012 года № 278 и
Министра транспорта и коммуникаций 
Республики Казахстан         
от 26 июня 2012 года № 378       

Правила
адресации объектов недвижимости на территории Республики Казахстан

1. Общие положения

      1. Настоящие Правила адресации объектов недвижимости (далее - Правила) разработаны в соответствии с Законами Республики Казахстан от 23 января 2001 года «О местном государственном управлении и самоуправлении в Республике Казахстан», от 11 января 2007 года «Об информатизации», от 16 июля 2001 «Об архитектурной, градостроительной и строительной деятельности в Республике Казахстан», от 26 июля 2007 года «О государственной регистрации прав на недвижимое имущество», от 16 апреля 1997 года «О жилищных отношениях», от 8 декабря 1993 года «Об административно-территориальном устройстве Республики Казахстан», от 11 июля 1997 года «О языках в Республике Казахстан» и определяют порядок адресации объектов недвижимости на территории Республики Казахстан и устанавливают структуру адреса объекта недвижимости.
      2. В настоящих Правилах используются следующие основные термины:
      1) площадь - поименованный градостроительный элемент, имеющий замкнутые границы;
      2) аллея – пешеходная улица или дорога, ограниченная с двух сторон деревьями, кустарниками, вьющимися растениями;
      3) наименования – имена собственные, присваиваемые составным частям населенного пункта, служащие для их выделения и распознавания;
      4) предварительный адрес (проектный номер) – адрес объекта недвижимости, присваиваемый на стадии оформления предпроектной документации до сдачи объекта в эксплуатацию;
      5) административно-территориальная единица – составная часть системы административно-территориального устройства Республики Казахстан по Перечню наименований типов административно-территориальных единиц согласно приложению 1 к настоящим Правилам;
      6) первичный объект недвижимости – здания и сооружения, а также объекты особого регулирования градостроительной регламентации;
      7) блок – объемно-пространственный элемент здания, независимый в функциональном отношении, который может использоваться как в сочетании с другими элементами здания, так и самостоятельно;
      8) бульвар – улица или дорога местного значения, встречные транспортные потоки которой разделены лесопарковыми насаждениями, пешеходными дорогами;
      9) гараж – сооружение для постоянного или временного хранения автомобильного транспорта;
      10) здание – искусственное строение, состоящее из несущих и ограждающих конструкций, образующих обязательный наземный замкнутый объем, в зависимости от функционального назначения используемое для проживания или пребывания людей, выполнения производственных процессов, размещения и хранения материальных ценностей. Здание может иметь подземную часть;
      11) проспект – дорога или улица общегородского значения;
      12) населенный пункт - это часть компактно заселенной территории республики с численностью населения не менее 50 человек;
      13) составные части населенных пунктов – улица, проспект, переулок, бульвар, микрорайон и иные составные части, указанные в Перечне наименований типов составных частей населенных пунктов согласно приложению 2 к настоящим Правилам;
      14) дорога – автомобильная дорога общего пользования, хозяйственная автомобильная дорога, улица населенного пункта, подлежащие государственному учету и представляющие комплекс инженерных сооружений, предназначенных для движения транспортных средств. Дорога включает в себя одну или несколько проезжих частей, а также трамвайные пути, тротуары, обочины и разделительные полосы при их наличии;
      15) категория дорог - классификация автомобильных дорог на всем протяжении или на отдельных участках в зависимости от расчетной интенсивности движения транспортных средств;
      16) недвижимое имущество (далее - объекты недвижимости) - земельные участки, здания, сооружения и иное имущество, прочно связанные с землей, то есть объекты, перемещение которых без несоразмерного ущерба их назначению невозможно;
      17) комплекс объектов недвижимости - совокупность зданий, сооружений, инженерных сетей, расположенных на едином земельном участке;
      18) пристроенные объекты – примыкающие к нижним этажам основного здания отдельные помещения (группа помещений), функционально не связанные с основным жилым зданием;
      19) встроенные помещения – помещения общественного назначения, размещаемые в объеме основного здания с организацией отдельного входа;
      20) встроенно-пристроенные помещения - помещения, имеющие как пристроенную к основному зданию, так и встроенную в него часть;
      21) адресация объектов недвижимости (далее-адресация) – определение и отнесение объекта недвижимости к населенному пункту в соответствии с административно-территориальным делением Республики Казахстан и составной части этого населенного пункта с присвоением порядкового номера объекта;
      22) улица - территория, предназначенная для движения транспорта и пешеходов, включающая двухполосную проезжую часть, обочины, кюветы и укрепляющие бермы;
      23) корпус – здание и сооружение, входящее в единый комплекс, представляющий собой комплекс зданий и сооружений, расположенных на одном земельном участке и объединенных по функциональному назначению;
      24) вторичный объект недвижимости – жилые и нежилые помещения, являющиеся частями первичного объекта;
      25) категория градостроительного элемента – неотъемлемая часть наименования градостроительного элемента, характеризующая функциональное градостроительное назначение и особенности объекта;
      26) сооружение – искусственно созданный объемный, плоскостной или линейный объект (наземный, надводный и (или) подземный, подводный), имеющий естественные или искусственные пространственные границы и предназначенный для выполнения производственных процессов, размещения и хранения материальных ценностей или временного пребывания (перемещения) людей, грузов, а также размещения (прокладки, проводки) оборудования или коммуникаций;
      27) адрес – описание местоположения объекта недвижимости, содержащее следующие элементы: регион, населенный пункт, составные части населенного пункта, первичный объект недвижимости, вторичный объект недвижимости (при наличии);
      28) автоматизированная информационная система государственного градостроительного кадастра (далее - АИС ГГК) — государственная система количественных и качественных показателей, включающих градостроительные регламенты, картографическую, статистическую и текстовую информацию, характеризующую территорию градостроительной, архитектурной и строительной деятельности по признакам социально-правового режима ее использования, уровню инженерно-технической обеспеченности, по параметрам и состоянию объектов, расположенных на ней, а также природно-климатическим условиям и экологическому состоянию;
      29) дежурный адресный план АИС ГГК – геоинформационная цифровая карта населенного пункта, выполненная в системе координат с нанесенными точными границами территории населенного пункта, административных районов, микрорайонов, кварталов, улицами, зданиями, сооружениями (включая транспортную и инженерную инфраструктуру), а также информационные данные, идентифицирующие земельные участки и объекты недвижимости, пространственную часть первичного объекта, как самостоятельного объекта гражданского или иного права;
      30) информационная система «Адресный регистр» - аппаратно-программный комплекс, предназначенный для создания, накопления, обработки сведений об адресах и унификации адресного поля Республики Казахстан;
      31) регистрационный код адреса (далее - РКА) – это уникальный код адреса объекта недвижимости, генерируемый информационной системой «Адресный регистр»;
      32) мансардный этаж - этаж в чердачном пространстве, фасад которого полностью или частично образован поверхностью (поверхностями) наклонной, ломаной или криволинейной крыши;
      33) проект детальной планировки (далее - ПДП) – градостроительная документация, разрабатываемая для отдельных частей и функциональных зон города или сельского населенного пункта, а при необходимости - на всю территорию малого города или сельского населенного пункта с численностью населения до 50 тыс. чел. В этом случае ПДП совмещается с генеральным планом. ПДП может разрабатываться также на территории, расположенные за пределами населенного пункта;
      34) квартал – структурный элемент застройки, не разделенный улицами/переулками;
      35) ономастическая комиссия - консультативно-совещательный орган, вырабатывающий предложения по формированию единого подхода к наименованию и переименованию географических объектов, упорядочению употреблений и учету топонимических названий, восстановлению, сохранению исторических названий как составной части историко-культурного наследия Республики Казахстан;
      36) порядковый номер объекта – реквизит адреса объекта, состоящий из последовательности цифр с возможным добавлением заглавной буквы или через знак дроби дополнительных целых цифр (не более двух знаков). При этом в номере исключаются местоимения (например, буква «Я»), казахские буквы алфавита (Ә, І, Ғ, Қ, Ң, Ө, Ү, Ұ, Һ) и буквы трудного произношения (не имеющие звука), и похожие на цифры (О, Ж, З, И, Х, Ц, Ч, Ш, Щ, Ь, Ы, Ъ);
      37) помещение – внутренняя изолированная часть строения, отделяющаяся от других смежных помещений стенами без проемов или глухими перегородками и имеющая самостоятельный выход на улицу, во двор, коридор общего пользований или на лестничную клетку. Помещения по своему назначению подразделяются на жилые и нежилые;
      38) орган архитектуры и градостроительства, включая службу градостроительного кадастра соответствующего уровня – структурное подразделение местного исполнительного органа, финансируемое из местного бюджета, уполномоченный осуществлять регулирование в сфере архитектурной, градостроительной и строительной деятельности;
      39) жилое помещение – отдельное помещение, предназначенное и используемое для постоянного проживания, включающее как жилую площадь, так и нежилую площадь жилища;
      40) переулок, проезд – территория, обеспечивающая подъезд транспортных средств к зданиям, учреждениям, предприятиям и другим объектам городской, поселковой застройки, населенных пунктов;
      41) трасса, шоссе - дорога или улица, обеспечивающая междугородние транспортные связи;
      42) тупик – основной или второстепенный проезд, обеспечивающий подъезд транспортных средств, к жилым и общественным зданиям, учреждениям, предприятиям и другим объектам городской или сельской застройки внутри районов, микрорайонов, кварталов, не образующий сквозные транспортные связи между улицами;
      43) постоянная адресация – присвоение постоянного адреса объекту недвижимости на территории Республики Казахстан, в соответствии с данными правилами и в установленном законодательством порядке;
      44) временные строения - павильоны, киоски, навесы и иные подобные постройки, срок установки которых, исходя из назначения, конструктивных решений, места расположения и иных признаков, ограничен временными рамками;
      45) уполномоченный орган – государственный орган, центральный исполнительный орган, осуществляющий руководство в области архитектуры, градостроительства и строительства, жилищных отношений, коммунального хозяйства и обращения с коммунальными отходами, а также водоснабжения и водоотведения, электроснабжения (электросетевые объекты 0,4 кВ), теплоснабжения (кроме ТЭЦ и котельных с установленной мощностью 100 Гкал/час и более) и газоснабжения в пределах границ (черты) населенных пунктов;
      46) внутреннее помещение - помещение, организованное в объеме здания;
      47) цокольный этаж - этаж при отметке пола помещений ниже планировочной отметки земли на высоту не более половины высоты помещений;
      48) микрорайон - градообразующий структурно-планировочный элемент застройки;
      3. Адресация объектов на территории Республики Казахстан проводится в целях формирования адреса объекта недвижимости.
      4. Адрес объекта излагается на казахском и русском языках.
      5. Адрес объекта состоит из:
      наименования области, района, города, района в городе, аульного (сельского, поселкового) округа, поселка, аула (села);
      наименования составных частей населенного пункта;
      номера первичного объекта;
      номера вторичного объекта.
      Перечень типов объектов недвижимости определяется согласно приложению 3 к настоящим Правилам.
      В зависимости от типа объекта недвижимости структура адреса дополняется дополнительными элементами (корпус, блок, ряд, проезд, линия).
      6. Реквизиты адреса указываются в строго определенной последовательности написания дедуктивным способом (от общего к частному).

2. Порядок адресации объектов недвижимости
на территории Республики Казахстан

      7. Орган архитектуры и градостроительства:
      1) приказом присваивает порядковые номера объектам недвижимости, указанным в пункте 8 настоящих Правил;
      2) формирует и направляет в орган по развитию языков, для дальнейшего проведения работ по присвоению наименования, переименованию, упразднению адреса, составных частей населенного пункта, перечня составных частей населенного пункта:
      не имеющих наименований;
      наименования, которых совпадают;
      прекративших существование в связи со сносом, находившихся на них объектов недвижимости;
      утвержденных собственным приказом предварительный адрес (проектные номера) составных частей населенного пункта;
      3) проводит инвентаризацию объектов (подворовой, подомовой обход) с внесением данных инвентаризации объектов в дежурный адресный план АИС ГГК на территории населенного пункта для целей выявления отсутствия или упорядочивания и устранения некорректных адресных данных;
      4) ведет учет снесенных зданий с упразднением их адресов, а также присвоением новых адресов, вновь возведенным на этих участках зданиям;
      5) определяет категории градостроительных элементов, подлежащих наименованию или переименованию, включая категории дорог и улиц, используемых при присвоении наименований;
      6) осуществляет идентификацию объектов недвижимости на территории населенных пунктов;
      7) регистрирует и вносит информацию об адресе объекта недвижимости в дежурный план населенного пункта АИС ГГК и в ИС «Адресный регистр»;
      8) осуществляет выдачу справок об адресе объекта недвижимости с указанием кода РКА из информационной системы «Адресный регистр»;
      9) в течение семи рабочих дней представляет органам юстиции, а также всем заинтересованным органам копии приказов о присвоении, изменении, упразднении порядковых номеров первичных и вторичных объектов недвижимости;
      10) обеспечивает своевременное присвоение, изменение и упразднение адресов первичных и вторичных объектов недвижимости, а также соблюдение при этом всех норм настоящих Правил;
      11) выдает предварительный адрес (проектный номер) первичным и вторичным объектам.
      8. Постоянной адресации подлежат:
      все существующие, а также вновь построенные здания, сооружения, сданные в эксплуатацию и имеющие правоустанавливающие документы, при этом адресация объектов садоводства (дачи) осуществляется без приемки в эксплуатацию на основании идентификационного документа;
      гаражи, встроенные, пристроенные, встроенно-пристроенные к зданию помещения, жилые помещения, мансардные этажи, появившиеся в результате нового строительства или реконструкции;
      объекты, образовавшиеся в результате деления на несколько самостоятельных частей, в соответствии с законодательством об архитектурной, градостроительной и строительной деятельности;
      земельные участки, право собственности на которые зарегистрировано в органах юстиции, предоставленные для строительства и эксплуатации зданий и сооружений.
      9. Предварительной адресации подлежат:
      земельные участки, предоставленные для строительства объектов недвижимости;
      объекты незавершенного строительства на стадии подготовки к сдаче в эксплуатацию;
      первичные объекты, планируемые к вводу в эксплуатацию;
      вторичные объекты в составе первичных, планируемые к вводу в эксплуатацию.
      Информация о предварительном адресе объекта недвижимости подлежит регистрации в ИС «Адресный регистр».
      10. Адресации не подлежат:
      самовольно возведенные объекты;
      объекты временного назначения, хозяйственные постройки, гаражи, размещенные на территории выделенной гражданам для индивидуального жилищного строительства, объекты инженерной инфраструктуры населенных пунктов, отдельно стоящие рекламные конструкции, теплопроводы, водопроводы, электропроводы, канализации, очистные сооружения, нефтеперегонные сооружения.
      11. Основными признаками, формирующими адрес, являются:
      1) административно-территориальная привязка, включающая в себя наименование административно-территориальной единицы;
      2) градостроительная привязка, включающая в себя:
      наименование составных частей населенного пункта;
      номер объекта недвижимости;
      регистрационный код адреса.
      12. При написании адреса наименование составных частей населенного пункта воспроизводится полностью.
      13. Присвоение кодов административно-территориальным единицам проводится в соответствии с Государственным классификатором Республики Казахстан «Классификатор административно-территориальных объектов», утвержденным приказом Комитета по техническому регулированию и метрологии Министерства индустрии и новых технологий Республики Казахстан от 2 февраля 2009 года № 56-од;
      14. Присвоение наименований составным частям населенного пункта производится по следующим этапам:
      1) орган архитектуры направляет в ономастическую комиссию перечень составных частей населенного пункта, которым, не присвоены наименования, имеющие совпадающие наименования, для дальнейшего проведения работ по присвоению наименований (переименованию) составным частям населенного пункта;
      2) ономастическая комиссия проводит процедуры по организации заседания ономастической комиссии для обсуждения вопросов присвоения наименований (переименования) составных частей населенного пункта;
      3) городские и районные исполнительные органы решают вопросы присвоении наименования (переименования) составных частей населенного пункта и направляют на утверждение в городские и районные представительные органы;
      4) городские и районные представительные органы принимают решение на основании предложений исполнительных органов о присвоении наименовании (переименовании) составных частей населенного пункта;
      5) совместные решения представительных и исполнительных органов о присвоении наименований (переименовании) составным частям населенного пункта доводятся до заинтересованных государственных органов и иных организаций;
      6) согласно статье 14 Закона Республики Казахстан от 8 декабря 1993 года «Об административно-территориальном устройстве Республики Казахстан» аким поселка, аула (села), аульного (сельского) округа с учетом мнения населения соответствующей территории решает вопросы наименования и переименования составных частей населенного пункта населенных пунктов.
      15. Официальный перечень наименований составных частей населенного пункта ведется в электронном и бумажном виде с указанием наименования на казахском и русском языках, транскрипции наименования и документа-основания.
      16. Не допускается присвоение нескольких наименований одной составной части населенного пункта и одного наименования нескольким составным частям населенного пункта одной категории.
      В случае, поворота проспекта (улицы, переулка, проезда) более чем на тридцать градусов допускается присвоение обособленного наименования от места поворота.
      17. В случае пересечения составных частей населенного пункта естественными преградами (реки, овраги) допускается присвоение отдельного наименования образующимся участкам.
      18. В случае объединения составных части населенного пунктов в пределах населенного пункта объединенным составные частей населенного пункта присваивается одно из наименований этих составных частей населенного пункта.
      19. Земельным участкам, предоставленным для строительства объектов недвижимости, присваивается предварительный адрес, который содержит следующие реквизиты:
      наименование административно-территориальной единицы, наименование составной части населенного пункта;
      порядковый или проектный номер земельного участка.
      20. При отсутствии наименования составной части населенного пункта орган архитектуры и градостроительства приказом присваивает составной части населенного пункта временный проектный номер до присвоения ему официального наименования.
      21. При отсутствии наименования предварительного адреса орган архитектуры и градостроительства отправляет письменное уведомление о присвоении временного проектного номера до присвоения ему постоянного адреса.
      22. Присвоение одному объекту нескольких адресов, в том числе угловых, относительно нескольких частей населенного пункта не допускается.
      23. Наименование микрорайона добавляется к адресу объекта при условии расположения объекта в установленных границах соответствующего микрорайона.
      24. Наименование составной части населенного пункта, относительно которого нумеруется объект, устанавливается в соответствии с перечнем наименований улиц населенного пункта.
      25. На территории застроенного земельного участка определяется основное здание, относительно которого осуществляется нумерация зданий, сооружений, расположенных на данной территории.
      26. В случае, если на одном земельном участке возведены два и более объекта, образующих единый архитектурный ансамбль или являющихся частью одного архитектурно-строительного комплекса, порядковые номера этих объектов будут состоять из номера основного здания дополнительного номера корпуса. Указатель «корпус» определяется в зависимости от функционального назначения зданий с учетом функционального использования территории земельного участка, на котором они расположены, и сложившейся нумерации близлежащих зданий.
      При этом нумерация зданий производится от главного въезда на территорию земельного участка с учетом расположения основного здания.
      27. В случае, если объект расположен внутри квартала и ни один фасад объекта не выходит на улицы, к порядковому номеру объекта добавляются через знак дроби дополнительные целые цифры. При этом за основной порядковый номер принимается порядковый номер объекта, наиболее приближенного к подлежащему нумерации объекту.
      28. Цифра через знак дроби увеличивается соответственно по мере удаления от объекта с основным порядковым номером. Не допускается добавлять дополнительные целые цифры или заглавные буквы через знак дроби или тире к порядковому номеру объекта, имеющему знак дроби.
      29. Порядковый номер объекта присваивается органом архитектуры и градостроительства, объектам принятым в эксплуатацию и/или при проведении комплексной инвентаризации объектов на территории населенного пункта в целях упорядочивания и устранения некорректных адресных данных.
      30. Уполномоченный орган по земельным отношениям, местных исполнительных органов при отводе земельного участка обращается в орган архитектуры и градостроительства для присвоения предварительного адреса земельному участку. В решении о выдаче земельного участка указывается предварительный адрес объекта и регистрационный код адреса.
      31. В случаях, когда нумерация объектов одной части населенного пункта прерывается (теряется) более чем на десять единиц, органом архитектуры и градостроительства инициируется внесение изменений в нумерацию объектов, требующих перенумерации.
      32. Присвоение порядковых номеров зданиям (сооружениям), образующим непрерывный фронт застройки с юга на север (с запада на восток), производится соответственно с юга на север (с запада на восток) с нечетными номерами по левой стороне составной части населенного пункта и четными номерами по правой стороне.
      33. Упразднение адреса объекта недвижимости осуществляется органом архитектуры и градостроительства при выявлении физического отсутствия объекта недвижимости посредством инвентаризации (подворового и подомового обхода), а также при упорядочении порядковых номеров объектов недвижимости привязанных к составной части населенного пункта.
      34. Зданиям, находящимся на пересечении составных частей населенного пункта различных категорий, присваивается порядковый номер по составной части населенного пункта более высокой категории, согласно классификации магистральных улиц.
      35. Зданиям, находящимся на пересечении составных частей населенного пункта равных категорий, присваивается порядковый номер по составной части населенного пункта, на который выходит главный фасад здания. Если на угол выходит два равнозначных фасада одного здания, порядковый номер присваивается по составной части населенного пункта, идущему в направлении к центру населенного пункта. Если главный фасад здания находится внутри двора, присваивается порядковый номер по составной части населенного пункта, вдоль которого вытянуто здание.
      36. Присвоение порядкового номера зданиям, образующим периметр площади, производится по часовой стрелке, начиная от главной дороги со стороны центра населенного пункта. В случае, если угловое здание имеет главный фасад и значительную протяженность вдоль примыкающей составной части населенного пункта, его нумерация производится по составной части населенного пункта.
      37. В случае естественного формирования новой застройки территории населенного пункта, при котором невозможно выполнение требований пункта 32 настоящих Правил, допускается присвоение порядковых номеров на данных территориях в обратном порядке, то есть с севера на юг либо с востока на запад, с нечетными номерами по правой стороне составной части населенного пункта и четными номерами по левой стороне составной части населенного пункта.
      38. В случае объединения или деления составных частей населенного пункта требуется перенумерация зданий и сооружений, находящихся на указанных составных частях населенного пункта, в соответствии с пунктом 31323334 и 35 настоящих Правил.
      39. При возведении дополнительно на земельном участке, принадлежащем физическому или юридическому лицу на праве частной собственности, землепользования (аренды), или ином вещном праве, одного или нескольких объектов недвижимого имущества, каждому объекту присваивается тот же порядковый номер, но с добавлением дополнительного номера корпуса или строения (кроме строений, расположенных на собственном приусадебном земельном участке, предназначенных для хозяйственно-бытовых нужд).
      40. Адрес является единым для различных частей одного и того же объекта.
      41. Нумерацию зданий, расположенных между двумя уже пронумерованными зданиями, строениями с последовательными номерами (вставку объектов), следует производить, используя меньший номер соответствующего объекта с добавлением к нему дроби в соответствии с настоящими Правилами.
      42. Пристроенным и встроенно-пристроенным объектам, обладающим признаками самостоятельных объектов (зданий, сооружений) присваивается самостоятельный порядковый номер с добавлением к номеру основного здания буквы (без использования дополнительных символов - пробела, тире, дроби).
      43. На территориях интенсивного сноса, производимого в связи с изъятием земельных участков для государственных нужд, допускается производить резервирование порядковых номеров для проектируемых зданий, сооружений.
      44. Порядковые номера вторичных объектов присваиваются по часовой стрелке (снизу вверх) от главного фасада здания. Нумерация должна начинаться с 1 (единицы) и далее по порядку, с левого (первого) подъезда от главного фасада здания. Вторичным объектам нумерация присваивается после ввода в эксплуатацию первичного объекта недвижимости.
      45. Вторичным объектам в зависимости от категории присваивается тип вторичного объекта: квартира, внутреннее помещение, встроенное помещение.
      46. Вторичным объектам, присваивается порядковый номер помещения с указанием типа вторичного объекта.
      47. Встроенным вторичным объектам присваивается номер встроенного помещения с привязкой к номеру основного здания, в котором он расположен. Встроенным вторичным объектам не присваивается самостоятельный порядковый номер, отличный от номера основного здания.
      48. При объединении вторичных объектов объединенному объекту присваивается больший номер, при этом меньший номер остается в резерве. При делении вторичных объектов разделенному объекту присваивается имеющийся номер вторичного объекта с присоединением строчной буквенной литерации в случае отсутствия резервного номера.
      49. Определение местоположения гаражей и дачных (огородных) участков, входящих в состав гаражных и дачных (садовых) кооперативов (обществ) осуществляется органом архитектуры и градостроительства, по предоставленным данным уполномоченного органа по земельным отношениям.
      50. Адрес гаража, дачи (огородного участка) содержит:
      наименование административно-территориальной единицы;
      наименование гаражного и дачного (садового) кооператива (общества), в случае деления на улицы (кварталы, ряды) указывается наименование улицы (квартала), номер ряда (бокса) через пробел.
      51. Адрес объекта недвижимости, расположенного вне населенного пункта в придорожной полосе автомобильной дороги, содержит:
      наименование области;
      наименование района;
      наименование округа;
      наименование близлежащего населенного пункта, которому подчиняется административно или территориально;
      наименование автомобильной дороги;
      расстояние в километрах от начала автомобильной дороги и номер строения/сооружения.
      52. Адрес объекта недвижимости, расположенного в малых поселениях (население которых составляет менее 50 человек), содержит:
      наименование области;
      наименование района;
      наименование округа;
      наименование близлежащего населенного пункта, которому подчиняется административно или территориально;
      наименование малого поселения;
      номер здания/сооружения.
      53. При наличии в малых поселениях улиц в адресе объекта указывается также наименование улицы.
      54. Адрес объекта недвижимости, расположенного в крестьянских хозяйствах, зонах (базах) отдыха, лагерях, фермах и других малых поселениях, содержит:
      наименование области:
      наименование района;
      наименование округа;
      наименование близлежащего населенного пункта, которому подчиняется административно или территориально;
      наименование малого поселения (зона (база) отдыха, лагерь, ферма и т.п.);
      номер здания/сооружения.
      55. Адрес производственных зданий содержит:
      наименование области/города республиканского значения;
      наименование района/района города республиканского значения;
      наименование округа (при наличии);
      наименование населенного пункта;
      наименование составной части населенного пункта;
      номер здания и сооружения, в случае деления на блоки, корпусы присваивается соответствующий номер с указанием дополнительного элемента.
      56. При заполнении в документах данных о порядковых номерах объектов, подготавливаемых и выпускаемых организациями, не допускается произвольное написание порядковых номеров объектов недвижимости.
      57. При написании адреса объекта требуется полное изложение адреса.
      58. Адресные сведения формируются в дежурном плане населенного пункта, в дежурном адресном плане АИС ГГК (электронная карта) с учетом данных инвентаризации объектов недвижимости (подворовой, подомовой обход).
      59. Адресные сведения объектов недвижимости вносятся в информационную систему «Адресный регистр» из дежурного плана населенного пункта, дежурного адресного плана АИС ГГК на основании документов, посредством информационного взаимодействия.
      60. Сканированные копии официальных документов, подтверждающих присвоение, изменение, упразднение административно-территориальных единиц, составных частей населенного пункта и адресов вносятся в дежурный план населенного пункта в АИС ГГК и в последующем передаются в информационную систему «Адресный регистр», в рамках информационного взаимодействия.
      61. Регистрация адреса объекта недвижимости в информационной системе «Адресный регистр» является подтверждением существования адреса объекта на территории населенного пункта. Документом, подтверждающим регистрацию адреса, является справка о подтверждении адреса.
      62. Регистрационный код адреса формируется информационной системой «Адресный регистр» в момент регистрации адреса в системе. Регистрационный код адреса включает в себя коды административно-территориальной единицы, составные части населенного пункта, номеров первичного и вторичного (при наличии) объектов недвижимости.
      63. В случае наличия некорректных адресных сведений (номеров объектов недвижимости) орган архитектуры и градостроительства присваивает порядковый номер объекту недвижимости с указанием регистрационного кода адреса.

Приложение 1            
к Правилам адресации объектов 
недвижимости на территории    
Республики Казахстан       

                 Перечень наименований
     типов административно-территориальных единиц

Наименование на русском языке

1

Аул (село)

2

Аульный) округ

3

Сельский округ

4

Город областного значения

5

Город районного значения

6

Город республиканского значения

7

Область

8

Отделение

9

Поселок

10

Поселковый округ

11

Район

12

Район в городе

13

Разъезд

14

Станция

15

Подхоз

16

Ферма

17

Санаторий

18

Лесхоз

Приложение 2           
к Правилам адресации объектов  
недвижимости на территории   
Республики Казахстан       

                 Перечень наименований
      типов составных частей населенного пунктов

Наименование на русском языке

1

Улица

2

Бульвар

3

Аллея

4

Площадь

5

Проспект

6

Линия

7

Дорога

8

Набережная

9

Переулок

10

Проезд

11

Зимовка

12

Лесхоз

13

Воинская часть

14

Разъезд

15

Станция

16

База отдыха

17

Микрорайон

18

Квартал

19

Застава

20

Шоссе

21

Тракт

22

Дачный кооператив

23

Гаражный кооператив

24

Массив

25

Гаражное общество

26

Дачное общество

27

Трасса

28

Гаражный массив

29

Садовое (Садоводческое) общество

30

Жилой массив

31

Участок

32

Промышленная зона

33

Отделение

34

Тупик

35

Крестьянское хозяйство

36

Садоводческий коллектив

37

Потребительский кооператив собственников
гаражей

38

Потребительский кооператив

39

Садоводческое товарищество

40

Дачный массив

41

Ферма

42

Урочище

43

Зона

44

Потребительский гаражный кооператив

45

Потребительский кооператив собственников
дачных участков

46

Таможенный пост

47

Лесничество

48

Кардон

49

Потребительский кооператив собственников
индивидуальных гаражей

50

Гаражно-строительный кооператив

51

Потребительский кооператив садоводов,
садоводческих товариществ

52

Заимка

53

Площадка

54

Территория

55

Разрез

56

Дачный комплекс

57

Учетный квартал

58

Гаражно-эксплуатационный кооператив

59

Кадастровый квартал

60

Садоводческо-потребительский кооператив

61

Общество садоводов

Приложение 3            
к Правилам адресации объектов    
недвижимости на территории     
Республики Казахстан       

          Перечень типов объектов недвижимости

Наименования на русском языке

1

Жилой фонд

2

Производственные здания

3

Объекты науки, образования и воспитания

4

Объекты здравоохранения и отдыха

5

Административные и общественные организации
и управления

6

Объекты физкультурно-оздоровительные
и спортивные

7

Объекты культурно-просветительных
и зрелищных учреждений

8

Объекты торговли

9

Объекты общественного питания

10

Объекты бытового обслуживания

11

Объекты коммунального обслуживания

12

Производственные объекты для транспорта и для
непосредственного обслуживания населения

13

Промышленные и складские объекты

14

Территории зеленных насаждений пригородной
зоны

15

Временно нежилые объекты

16

Сооружение

17

Объекты сельскохозяйственного
и животноводческого назначения

18

Садоводческие участки

Қазақстан Республикасының аумағында жылжымайтын мүлік объектілерін адрестеу қағидаларын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Құрылыс және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық істері агенттігі төрағасының 2012 жылғы 27 маусымдағы № 278 және Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникация министрінің 2012 жылғы 26 маусымдағы № 378 Бірлескен бұйрығы. Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде 2012 жылы 13 тамызда № 7845 тіркелді. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрінің 2015 жылғы 22 желтоқсандағы № 783 және Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің 2015 жылғы 28 желтоқсандағы № 1262 бірлескен бұйрығымен

      Ескерту. Күші жойылды - ҚР Ұлттық экономика министрінің 22.12.2015 № 783 және ҚР Инвестициялар және даму министрінің 28.12.2015 № 1262 (бірінші ресми жарияланған күнінен кейін он күнтізбелік күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бірлескен бұйрығымен.

      «Қазақстан Республикасы Құрылыс және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық icтерi агенттігінің мәселелері» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2009 жылғы 15 шілдедегі № 1071 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасы Құрылыс және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық істері агенттігі туралы ережесінің 14-тармағы 43-1) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫЗ:
      1. Қоса беріліп отырған Қазақстан Республикасының аумағында жылжымайтын мүлік объектілерін адрестеу қағидалары бекітілсін.
      2. Қазақстан Республикасы Құрылыс және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық icтерi агенттігінің Сәулет, жобалық жұмыстар және сметалық нормалар департаменті (Д.А. Турушова) және Заң басқармасы (Қ.А. Құлмағамбетов) заңнамада белгіленген тәртіпте осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін қамтамасыз етсін.
      3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасы Құрылыс және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық icтерi агенттігі төрағасының орынбасары Ж. Әкімжановқа жүктелсін.
      4. Осы бұйрық Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелген күнінен бастап он күнтiзбелiк күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi.

      Қазақстан Республикасы                Қазақстан Республикасы
       Құрылыс және тұрғын                  Көлік және коммуникация
үй-коммуналдық шаруашылық icтерi                   министрі
      агенттігінің төрағасы
     ________________С. Нокин               ___________ А. Жұмағалиев
      27 маусым 2012 жылы                    26 маусым 2012 жылы

    «КЕЛІСІЛГЕН»                                   «КЕЛІСІЛГЕН»
Қазақстан Республикасы                         Қазақстан Республикасы
Жер ресурстарын басқару                            Әділет министрі
агенттігінің төрағасы
_______________ Қ. Отаров                     _____________ Б. Имашев
   2 шілде 2012 жылы                             5 шілде 2012 жылы

     «КЕЛІСІЛГЕН»
 Қазақстан Республикасы
Мәдениет және ақпарат министрі
  _______________ Д. Мыңбай
    9 шілде 2012 жылы

Қазақстан Республикасы       
Құрылыс және тұрғын үй-коммуналдық 
шаруашылық істері агенттігі төрағасының
2012 жылғы 27 маусымдағы № 278 және
Қазақстан Республикасы      
Көлік және коммуникация министрінің
2012 жылғы 26 маусымдағы    
№ 378 бірлескен бұйрығымен бекітілген

      Қазақстан Республикасының аумағында жылжымайтын мүлік
объектілерін адрестеу қағидалары

1. Жалпы ережелер

      1. Осы Қазақстан Республикасының аумағында жылжымайтын мүлік объектілерін адрестеу қағидалары (бұдан әрі – Қағидалар) Қазақстан Республикасының «Қазақстан Республикасындағы жергiлiктi мемлекеттiк басқару және өзiн-өзi басқару туралы» 2001 жылғы 23 қаңтардағы, «Ақпараттандыру туралы» 2007 жылғы 11 қаңтардағы, «Қазақстан Республикасындағы сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі туралы» 2001 жылғы 16 шілдедегі, «Жылжымайтын мүлікке құқықтарды мемлекеттік тіркеу туралы» 2007 жылғы 26 шілдедегі, «Тұрғын үй қатынастары туралы» 1997 жылғы 16 сәуірдегі, «Қазақстан Республикасының әкiмшiлiк-аумақтық құрылысы туралы» 1993 жылғы 8 желтоқсандағы, «Қазақстан Республикасындағы тіл туралы» 1997 жылғы 11 шілдедегі Заңдарына сәйкес әзірленген және Қазақстан Республикасы аумағындағы жылжымайтын мүлік объектілеріне мекенжай берудің бірыңғай тәртібін белгілейді.
      2. Осы Қағидаларда мынадай негізгі терминдер пайдаланылады:
      1) алаң – тұйық шекаралы қала құрылысының атаулы элементі;
      2) аллея – жағалай ағаш, бұталар және шырмауық өсімдіктер отырғызылған жаяу жүретін көше немесе жол;
      3) атау – елді мекендердегі елді мекеннің құрам бөлігіне берілетін, оларды белгілеу мен тануға қызмет ететін жалқы есімдер;
      4) алдын-ала берілген бастапқы мекенжай (жобалық нөмір) – объектіні пайдалануға бергенге дейін жобалау алдындағы құжаттаманы ресімдеу кезеңінде берілетін жылжымайтын мүлік объектілерінің мекенжайы;
      5) әкімшілік-аумақтық бірлік – осы Ережелерге 1-қосымшасына сәйкес әкімшілік-аумақтық бірлік типтері атауларының тізіміне сәйкес Қазақстан Республикасының әкімшілік-аумақтық құрылым жүйесінің құрамдас бөлігі;
      6) бастапқы жылжымайтын мүлік объектілері – ғимараттар мен құрылыстар, сондай-ақ, қала құрылысы регламентінің айрықша реттеу объектілері;
      7) блок – қызметі тұрғысынан тәуелсіз, басқа элементтермен үйлестіріліп те, жеке де пайдалануға болатын ғимараттың көлемдік-кеңістік элементі;
      8) бульвар – қарсы көліктік ағындары отырғызылған ормандармен және жаяу жүру жолдарымен бөлінген жергілікті маңызы бар көше немесе жол;
      9) гараж – автомобиль көлігін тұрақты немесе уақытша сақтауға арналған құрылыс;
      10) ғимарат – адамдардың тұруына немесе iшiнде болуына, өндiрiстiк процестердi орындауға, сондай-ақ материалдық құндылықтарды орналастыруға және сақтауға пайдаланылатын функционалдық мақсатына қарай, мiндеттi түрде жер бетiне салынып, тұйық көлемдi құрайтын, тiреу және қоршау конструкцияларынан тұратын жасанды құрылғы. Ғимараттың жер асты бөлiгi болуы мүмкiн;
      11) даңғыл – жалпы қалалық маңызы бар жол немесе көше;
      12) елді мекен – халқының саны 50 адамнан кем емес республика аумағының ықшам қоныстанған бөлігі;
      13) елді-мекендердің құрам бөліктері – осы Ережелерге 2-қосымшасына сәйкес елді-мекендер құрам бөліктері типтері атаулырының Тізімінде көрсетілген көше, даңғыл, орам, бульвар, шағын аудан және елді мекеннің басқа да құрам бөліктері;
      14) жол – көлік құралдарының қозғалысына арналған мемлекеттік есепке алынатын және инженерлік құрылыстар кешені болып табылатын жалпыға ортақ пайдаланылатын автомобиль жолы, шаруашылық автомобиль жолы, елді мекен көшесі. Жолға бір немесе бірнеше жүру бөлігі, сондай-ақ, трамвай жолы, жаяусоқпақтар, жолдың жиегі мен бар болған жағдайда бөлу жолағы кіреді;
      15) жол санаты – көлік құралдары қозғалысының есептік қарқындылығына байланысты автомобиль жолдарының жеке учаскелердегі немесе бүкіл бойындағы жіктеуіші;
      16) жылжымайтын мүлік объектілері (бұдан әрі – жылжымайтын мүлік объектілері) – жерге тығыз байланысты, яғни олардың нысанды  қолданылуына еселеусіз зиян келтірілмей орын ауыстыру мүмкін болмайтын жер учаскелер, ғимараттар, құрылыстар;
      17) жылжымайтын мүлік объектілерінің кешені – бірыңғай жер учаскесінде орналасқан ғимарат, құрылыс, инженерлік желілер жиынтығы;
      18) жапсыра салған объектілер – негізгі тұрғын үй ғимаратымен функционалдық жағынан байланысты болмаған, негізгі ғимараттың төменгі қабаттарына жанасқан жеке орынжайлар (орынжайлар тобы);
      19) жапсарластыра салынған орынжай – тұрғын үй ғимараты көлемінде жеке кіретін жері ұйымдастырылған қоғамдық мақсаттағы орынжай;
      20) жапсарластыра-жанастыра салынған орынжай – негізгі ғимаратқа жанастыра салынған және оның бөлігіне жапсарластыра салынған үй-жай;
      21) жылжымайтын мүлік объектілерінің мекенжайын анықтау – жеке нөмір бере отырып Қазақстан Республикасының әкімшілік-аумақтық бөлінісіне сәйкес жылжымайтын мүлік объектісін анықтау және елді-мекен мен елді мекеннің құрам бөлігіне жатқызу;
      22) көше – екі жолақты көлік жүретін бөлікті, жолдың шет жақтары, кювет пен қорғаушы бермаларды қосқандағы көлік және жаяу жүргіншілер қозғалысына арналған аумақ;
      23) корпус – бір жер учаскесінде орналасқан және функционалдық мақсаттылығы бойынша біріктірілген ғимараттар пен құрылыстар кешені болып табылатын біртұтас кешенге кіретін ғимарат пен құрылыс;
      24) қайталама жылжымайтын мүлік объектісі – бастапқы объектінің бөлігі болып табылатын тұрғын және тұрғын емес үй-жайлар;
      25) қала құрылысы элементінің санаты – объектінің функционалдық қала құрылысы мақсатты мен ерекшелігін сипаттайтын қала құрылысы элементі атауының ажырамас бөлігі;
      26) құрылым – табиғи немесе жасанды кеңiстiк шекаралары бар және өндiрiстiк процестердi орындауға, материалдық құндылықтарды орналастыруға және сақтауға немесе адамдарды, жүктердi уақытша орналастыруға (орын ауыстыруға), сондай-ақ жабдықтарды немесе коммуникацияларды орналастыруға (төсеуге, жүргiзуге) арналған жасанды жасалған ауқымды, тегiстiктi немесе желiлiк объект (жер үстi, су бетi және (немесе) жер асты, су асты);
      27) мекенжай – жылжымайтын мүлік объектісінің орналасқан жерін сипаттау, ол мынадай элементтерді қамтиды: облыс, республикалық маңызы бар қала, аудан, округ, елді мекен, елді мекеннің құрам бөлігі, бастапқы жылжымайтын мүлік объектісі, қайталама жылжымайтын мүлік объектісі (бар болған жағдайда);
      28) мемлекеттік қала құрылысы кадастрының автоматтандырылған ақпараттық жүйесі (МҚК ААЖ) – қала құрылысы регламенттерiн, пайдалану режимiнiң әлеуметтiк-құқықтық белгiлерi, инженерлiк-техникалық қамтамасыз ету деңгейi, онда орналасқан объектiлердiң параметрлерi мен жай-күйi, сондай-ақ табиғи-климаттық жағдайлары мен экологиялық жай-күйi бойынша қала құрылысы, сәулет және құрылыс қызметi аумағын сипаттайтын картографиялық, статистикалық және мәтiндiк ақпаратты қамтитын сандық және сапалық көрсеткiштердің мемлекеттiк жүйесi;
      29) МҚК ААЖ кезекші мекенжай жоспары – елді мекен, әкімшілік аудандар, шағын аудандар, кварталдар, көшелер, ғимарат, құрылыстар (көліктік және инженерлік инфрақұрылымды қоса алғанда) аумағының нақты шекаралары белгіленген координаталар жүйесінде орындалған елді мекеннің геоақпараттық цифрлық картасы, сондай-ақ жер учаскелері мен жылжымайтын мүлік объектілерін, азаматтық немесе басқа да құқықтағы жеке дербес объектілер ретінде бастапқы объектілердің кеңістіктік бөлігін сәйкестендіруші ақпараттық деректер;
      30) «Мекенжай тіркелімі» ақпараттық жүйесі – Қазақстан Республикасының мекенжай өрiсiн біріздендіру және мекенжайлары туралы деректерді қалыптастыруға, жинақтауға және өңдеуге арналған аппараттық-бағдарламалық кешен;
      31) мекенжайдың тіркеу коды (МТК) – «Мекенжай тіркелімі» ақпараттық жүйемен бірігетін жылжымайтын мүлік объектілері мекенжайының бірегей коды;
      32) мансардтық қабат – шатырлы кеңістіктегі, қасбеті көлбеу және тік құлама немесе қисық сызықты төбенің бетінде (беттерінде) толық және ішінара салынған қабат;
      33) нақты жоспарлау жобасы (НЖЖ) – қаланың немесе селолық елді мекеннің жекелеген бөліктері және үшін, ал қажет болған жағдайда – тұрғындарының саны 50 мың адамға дейін жететін шағын қалалардың немесе селолық елді мекеннің бүкіл аумағы үшін әзірленетін қала құрылысы құжаттамасы. Бұл ретте НЖЖ бас жоспармен қосарланады. НЖЖ елді мекеннен тыс жерде орналасқан аумақта да әзірлене алады;
      34) орам – құрылыстың көшелермен бөлінбеген құрылымдық элементі;
      35) ономастикалық комиссия – Қазақстан Республикасының тарихи-мәдени мұрасының құрам бөлігі ретіндегі географиялық объектілерді атау және қайта атау, топонимикалық атауларды қолдану мен есепке алуды тәртіпке келтіру, тарихи атауларды сақтап қалу, қайта жаңғыртуға бірыңғай көзқарасты қалыптастыру жөніндегі ұсыныстарды әзірлейтін консультативтік-кеңесші орган;
      36) объектінің реттік нөмірі – бас әріптің қосылуы мүмкін немесе қосымша бүтін цифрлардың (екі таңбадан көп емес) бөлшегі арқылы бірізді цифрлардан тұратын объект мекенжайының деректемесі. Бұл орайда нөмірде есімдіктер (мысалы «Я» әрпі), алфавиттегі қазақ әріптері (Ә, І, Ғ, Қ, Ң, Ө, Ү, Ұ, Һ), айтылуы қиын әріптер (дыбыссыз) және цифрға ұқсас әріптер (О, Ж, З, И, Х, Ц, Ч, Ш, Щ, Ь, Ы, Ъ) алып тасталады;
      37) орынжай – басқа іргелес үй-жайлардан ойықтары жоқ қабырғалармен немесе бітеу арақабырғалармен бөлінетін және көшеге, аулаға, ортақ пайдаланудағы дәлізге немесе баспалдақ алаңдарына жеке шығатын есігі бар құрылыстың ішкі оқшауланған бөлігі;
      38) тиісті деңгейдегі қала құрылысы кадастры қызметін қоса алғандағы сәулет және қала құрылысы органы – жергілікті бюджеттен қаржыландырылатын, сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметін реттеуді іске асыруға уәкілетті жергілікті атқарушы органның құрылымдық бөлімшесі;
      39) тұрғын орынжай (пәтер, бөлме) – тұрғын үйдің тұрғын ауданы сияқты, тұрғын емес ауданын да қамтитын, тұрақты тұруға арналған және соған пайдаланылатын жеке үй-жай;
      40) тұйық көше, өтпе жол – ғимараттарға, мекемелерге, кәсіпорындарға және қалалық немесе кенттік құрылыстың басқа объектілеріне, елді мекендерге көлiк құралдарының кiруін қамтамасыз ететiн аумақ;
      41) трасса, шоссе – қалааралық көлік байланысын қамтамасыз ететін жол немесе көше;
      42) тұйық көше – тұрғын үй және қоғамдық ғимараттарға, мекемелерге, кәсіпорындарға және көше арасындағы тура көліктік байланысты тудырмайтын аудан, шағын аудан, квартал ішіндегі басқа да қалалық немесе селолық құрылыс объектілеріне көлік құралдарының кіруін қамтамасыз ететін негізгі немесе қосалқы өтпе жол;
      43) тұрақты мекенжай – белгіленген заңнама тәртібінде және осы қағидаларға сәйкес Қазақстан Республикасы аумағындағы жылжымайтын мүлік объектілеріне тұрақты мекенжай беру;
      44) уақытша құрылыстар – орнату мерзімі мақсаттылығына, конструкциялық шешімдерге, орналасқан жері және басқа да белгілерге байланысты уақытша шектелген павильондар, дүңгіршектер, қалқа және басқа да осындай құрылыстар;
      45) уәкiлеттi орган – сәулет, қала құрылысы және құрылыс, тұрғын үй қатынастары мен коммуналдық шаруашылық және коммуналдық қалдықтармен жұмыс істеу, сондай-ақ елді мекендердің шекарасы (шектері) шегінде сумен жабдықтау және су бұру, электрмен жабдықтау (0,4 кВ электр желісі объектілері), жылумен жабдықтау (ЖЭО мен белгіленген қуаты 100 Гкал/сағат және одан жоғары қазандықтардан басқа) және газбен жабдықтау саласындағы басшылықты жүзеге асыратын орталық атқарушы орган;
      46) ішкі орынжай – ғимараттың (құрылыстың) қасбетін қайта жаңартпай және жеке кіреберіс ұйымдастырмай ғимараттың (құрылыстың) көлемінде ұйымдастырылған үй-жай;
      47) цоколдық қабат – үй-жайлар биiктiгінің жартысынан аспайтын биiктiкке жердiң жоспарлы белгiсiнен төмен үй-жай еденің белгiсіндегі қабат;
      48) шағын аудан – құрылыстың қала құрушы құрылымдық-жоспарлық элементі.
      3. Қазақстан Республикасы аумағындағы объектілердің мекенжайын анықтау жылжымайтын мүлік объектілерінің мекенжайын қалыптастыру мақсатында жүргізіледі.
      4. Объект мекенжайы мемлекеттік және орыс тілдерінде мазмұндалады.
      5. Объект мекенжайы:
      облыстың, ауданның, қаланың, қаладағы ауданның, ауылдық (селолық, кенттік) округтің, кенттің, ауылдың (селоның) атауларынан тұрады;
      елді мекеннің құрам бөлігінің атауы;
      бастапқы объектінің нөмірі;
      қайталама объектінің нөмірі.
      Жылжымайтын мүлік объектілерінің типіне байланысты (3-қосымша) мекенжай құрылымы қосымша элементтермен (корпуспен, блокпен, қатармен, жүру жолымен, сызықпен) толықтырылады.
      Жылжымайтын мүлік объектісінің типіне байланысты мекенжайдың құрылымы (корпус, блок, ряд, проезд, линия) қосымша элементтерімен толықтырылады.
      6. Мекенжайдың деректемелері (жалпыдан жекеге) дедуктивтік әдiспен жазу қатаң анықталған тiзбектерде көрсетiледi.

2. Қазақстан Республикасы аумағында жылжымайтын мүлік
объектілерінің мекенжайларын анықтау тәртібі

      7. Сәулет және қала құрылысы органы:
      1) Осы Қағидалардың 8-тармағында көрсетілген жылжымайтын мүлік объектілеріне реттік нөмір жеке бұйрықпен береді;
      2) елді мекендердің құрам бөлігінің тізбесін қалыптастырып, елді мекендердің құрам бөліктерін атау, қайта атау, жою бойынша әрі қарай жұмыс жүргізу үшін тілдерді дамыту жөніндегі органға жолдайды:
      атауы жоқтарды;
      атаулары сәйкесетіндерді;
      орналасқан жылжымайтын мүлік объектілерін бұзуға байланысты қызметі тоқтатылғандарды;
      елді мекендердің құрам бөліктерінің жеке бұйрықпен бекітілген жобалық нөмірлері;
      3) қате мекенжай деректерін реттеу мен жою немесе жоқ болуын анықтау мақсатында елді мекен аумағындағы МҚҚ ААЖ кезекшілік мекенжай жоспарына объектілерге түгендеу деректерін енгізе отыра объектілерге (аулаларды, үйлерді аралап шығу) түгендеу жүргізеді;
      4) бұзылған ғимараттың мекенжайын жойып, сондай-ақ оған жаңа мекенжай беріп, осы учаскелерде қайта салынған ғимараттардың есебін жүргізеді;
      5) атау беру кезінде пайдаланылатын жол мен көше санатын қоса, атауға немесе қайта атауға жататын қала құрылысы элементтерінің санатын анықтайды;
      6) елді мекен аумағында жылжымайтын мүлік объектілерінің сәйкестігін жүзеге асырады;
      7) жылжымайтын мүлік объектілерінің мекенжайы туралы ақпаратты МҚК ААЖ кезекші мекенжай жоспарынан «Мекенжай тіркелімі» ақпараттық жүйесіне тіркеп, енгізіледі;
      8) «Мекенжай тіркелімі» ақпараттық жүйеден МТК кодын көрсете отырып, жылжымайтын мүлік объектілерінің мекенжайы туралы анықтаманы беруді жүзеге асырады;
      9) бастапқы және қайталама жылжымайтын мүлік объектілерінің реттік нөмірін беру, өзгерту, жою туралы бұйрықтың көшірмесін, жеті жұмыс күні ішінде әділет органдарына, сондай-ақ барлық мүдделі органдарға ұсынады;
      10) бастапқы және қайталама жылжымайтын мүлік объектілерінің мекенжайын уақтылы беру, өзгерту және жою, сондай-ақ осы Қағидалардың барлық нормаларын сақтауды қамтиды;
      11) бастапқы және қайталама объектілерге алдын ала мекенжай (жобалық нөмір) береді.
      8. Тұрақты мекенжай беруге жататындар:
      барлық бұрыннан бар, сондай-ақ жаңадан салынған пайдалануға берілген және құқық беретін құжаттары бар, ғимараттар, құрылыстар, бірақ бағбандық (дача) объектілеріне мекенжай беру пайдалануға берусіз идентификациялық құжат негізінде жүзеге асырылады;
      жаңа құрылыс немесе қайта қалпына келтіру нәтижесінде пайда болған гараждар, ғимаратқа қосып, жалғастыра, жапсарластыра-жанастыра салынған үй-жайлар, тұрғын үй-жайлар, мансардтық қабаттар, жертөлелік үй-жайлар, техникалық үй-жайлар, шатыр асты үй-жайлары;
      сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі туралы заңнамаға сәйкес бірнеше дербес бөліктерге бөлу нәтижесінде пайда болған объектілер;
      ғимарат пен құрылыстарды салу және пайдалану үшін ұсынған меншік құқығы әділет органдарында тіркелген  жер учаскелері.
      9. Алдын ала бастапқы мекенжай беруге жататындар:
      жылжымайтын мүлік объектілерін салу үшін ұсынылған жер учаскелері;
      жобалау алдындағы құжаттамаларды әзірлеу кезеңіндегі құрылысы аяқталмаған объектілер;
      пайдалануға беруге жоспарланған бастапқы объектілер;
      пайдалануға беруге жоспарланған бастапқы объектілер құрамындағы қайталама объектілер;
      жылжымайтын мүлік объектілерінің бастапқы мекенжайы туралы ақпарат «Мекенжай» АЖ тіркеуге жатқызылады.
      10. Мыналар мекенжай беруге  жатпайды:
      өз бетімен тұрғызылған объектілер;
      азаматтардың жеке тұрғын үй құрылысына бөлінген аумақта орналасқан уақытша тағайындалған объектілер, шаруашылық құрылыстар, гараждар, елді мекендердің инженерлік инфрақұрылым объектілері, жеке тұрған жарнамалық құрылымдар, жылу өткізгіштер, су өткізгіштер, электр сымдары, кәріз желісі, тазартқыш құрылыстар, мұнай айдайтын құрылыстар.
      11. Мекенжай құрушы негізгі белгілер мыналар болып табылады:
      әкімшілік-аумақтық бекіту, ол әкімшілік-аумақтық бірліктің атауын қамтиды;
      қала құрылысына бекіту, ол мыналарды қамтиды:
      елді мекеннің құрам бөлігінің атауы;
      жылжымайтын мүлік объектісінің номері;
      мекенжайдың тіркеу коды.
      12. Мекенжайды жазуда елді мекен құрам бөлігінің атауы толығымен айтылады.
      13. Әкімшілік-аумақтық бірліктерге кодтар беру Қазақстан Республикасының Индустрия және жаңа технологиялар министрлігінің Техникалық реттеу және метрология комитетінің 2009 жылғы 2 ақпандағы № 56-од бұйрығымен бекітілген «Әкімшілік-аумақтық объектілер жіктеуіші» Қазақстан Республикасының мемлекеттік жіктеуішіне сәйкес жүргізіледі.
      14. Елді мекендердің құрам бөліктеріне атау беру келесі кезеңдермен жүзеге асырылады:
      1) сәулет органы атауы берілмеген, ұқсас атаулары бар елді мекендердегі елді мекеннің құрам бөлігінің тізімін елді мекендердің құрам бөліктеріне атау беру (қайта атау) жұмыстарын әрі қарай жүргізу үшін ономастикалық комиссияға жібереді;
      2) ономастикалық комиссия елді мекендердің құрам бөліктеріне атау беру (қайта атау) мәселелерін талқылау үшін ономастикалық комиссия отырысын ұйымдастыру бойынша шараларды жүргізеді;
      3) қалалық және аудандық атқарушы органдары елді мекендердің құрам бөліктеріне атаулар беру (қайта атау) туралы шешім шығарады және қалалық және аудандық өкілетті органдарға бекіту үшін жолдайды;
      4) қалалық және аудандық өкілетті органдар атқарушы органдардың ұсынысы негізінде елді мекендердің құрам бөліктеріне атаулар беру (қайта атау) туралы шешім шығарады;
      5) елді мекендердің құрам бөліктеріне атаулар беру (қайта атау) туралы әкімдік пен мәслихаттың біріккен шешімдері мүдделі мемлекеттік органдар мен басқа ұйымдарға жеткізіледі;
      6) 1993 жылғы 8 желтоқсанындығы «Қазақстан Республикасының әкімшілік-аумақтық құрылысы туралы» Қазақстан Республикасының Заңының 14-бабына сәйкес кент, ауыл (село), ауылдық (селолық) округ әкімі тиісті аумақ халқының пікірін ескере отырып, елді мекендердегі елді мекеннің құрам бөлігін атау мен оларды қайта өзгерту мәселелерін шешеді.
      15. Елді мекендегі елді мекеннің құрам бөлігінің ресми тізімі электронды және қағаз түрінде атаулары мемлекеттік және орыс тілдерінде, атаулар транскрипциясы мен құжат-негіздеме көрсетіле отырып жүргізіледі.
      16. Елді мекендегі бір елді мекеннің құрам бөлігіне бірнеше атау беруге және бір санаттағы елді мекеннің бірнеше елді мекеннің құрам бөліктеріне бір атау беруге рұқсат етілмейді.
      Даңғыл (көше, орам, өтпе жол) айналымы отыз градустан артық болған жағдайда, айналым орнынан бөлек атау беруге рұқсат етіледі.
      17. Елді мекеннің құрам бөліктері табиғи бөгеттермен (өзендер, аңғарлар) бөлінген жағдайда пайда болған учаскелерге жеке атау беруге рұқсат етіледі.
      18. Елді мекен шегінде елді мекеннің құрам бөліктері біріктірілген жағдайда осы елді мекендердің құрам бөліктерінің бірінің атауы беріледі.
      19. Жылжымайтын мүлік объектілерін салу үшін ұсынылған жер учаскелеріне бастапқы мекенжайлар беріледі және олар мынадай деректемелерді қамтиды: әкімшілік-аумақтық бірліктің атауы, елді мекеннің құрам бөлігінің атауы, жер учаскесінің реттік және жобалық нөмірі.
      20. Елді мекеннің құрам бөлігінің атауы болмаған жағдайда сәулет және қала құрылысы органы бұйрықпен елді мекеннің құрам бөлігіне ресми атау берілгенге дейін уақытша жобалық нөмір береді.
      21. Бастапқы мекенжайының атауы болмаған жағдайда сәулет және қала құрылысы органы оның тұрақты мекенжайын бергенге дейін жазбаша түрде уақытша жобалық нөмір берілуі туралы ескертпе жолдайды.
      22. Бір объектіге бірнеше мекенжай, соның ішінде елді мекеннің бірнеше бөлігіне қатысты бұрыштық мекенжай беруге рұқсат берілмейді.
      23. Объект тиісті шағын ауданның белгіленген шекараларында орналасқан жағдайда шағын аудан атауы объект мекенжайына қосылады.
      24. Соған қатысты объект нөмірленетін елді мекеннің құрам бөлігінің атауы елді мекен көшелері атауларының тізбесіне сәйкес белгіленеді.
      25. Берілген аумақта орналасқан ғимараттарды, құрылыстарды нөмірлеу, құрылыс салынған жер учаскесінде анықталған негізгі ғимаратқа қатысты жүзеге асырылады.
      26. Бір жер учаскесінде бірыңғай сәулет үйлесімін құрушы немесе бір сәулет-құрылыс кешенінің бөлігі болып табылатын екі немесе одан да көп объект тұрғызылған жағдайда бұл объектілердің реттік нөмірі негізгі ғимараттың нөмірінен корпустың қосымша нөмірінен тұрады. «Корпус» белгісі олар орналасқан жер учаскесі аумағының қызметтік қолданысын ескере отырып, ғимараттың қызметтік мақсатына және жақын тұрған ғимараттардың қалыптасқан нөмірленуіне байланысты қажеттілік бойынша анықталады.
      Мұнда ғимараттың нөмірленуі негізгі ғимарат орналасуын ескере отырып, жер учаскесі аумағына басты кіру жолынан бастап жүргізіледі.
      27. Егер объект квартал ішінде орналасқан және объектінің еш бір қасбеті көшелерге шықпаған болса, объектінің реттік нөміріне бөлшек белгісі арқылы қосымша бүтін сандар қосылады. Бұл жағдайда негізгі реттік нөмір болып объект нөмірленуіне тиісті біршама жақын объектінің реттік нөмір жатады.
      28. Бөлшек белгісі арқылы жазылған цифр негізгі реттік нөмірі бар объектіден жойылу мөлшеріне сәйкес өседі. Бөлшек белгісі арқылы қосымша бүтін цифрлар немесе бас әріптер қосуға немесе бөлшек белгісі бар объектінің реттік нөміріне сызықша қосуға рұқсат етілмейді.
      29. Объектінің реттік нөмірі сәулет және қала құрылысы органдарының бұйрығымен объектілерді пайдалануға беру және/немесе қате мекенжайлық деректерді реттеу және жою мақсатында елді мекен аумағындағы объектілерге кешенді түгендеу жүргізу барысында беріледі.
      30. Жергілікті атқарушы орган жанындағы Жер қатынастары бойынша уәкілетті орган жер учаскелерін бөліп беруде жер учаскесіне бастапқы мекенжай алу үшін сәулет және қала құрылысы органына өтініш білдіреді. Жер учаскесін беру туралы шешімде объектінің бастапқы мекенжайы және мекенжай тіркеу коды көрсетіледі.
      31. Елді мекеннің бір бөлігіндегі объектілердің нөмірленуі оннан артық бірлікке тоқтатылған (жоғалған) жағдайда, сәулет және қала құрылысы органы қайта нөмірлеуді талап ететін объектілердің нөмірленуіне өзгерістер енгізуге бастама жасайды.
      32. Оңтүстіктен солтүстікке (батыстан шығысқа) қарай құрылыстың үздіксіз бағытын түзеген ғимараттарға (құрылыстарға) реттік нөмір беру тиісінше оңтүстіктен солтүстікке (батыстан шығысқа) қарай елді мекеннің құрам бөлігінің сол жағы бойынша тақ нөмірлермен және оң жағы бойынша жұп нөмірлермен жүргізіледі.
      33. Жылжымайтын мүлік объектілерінің атауын жою түгендеу (әрбір ауланы және әрбір үйді тексеру) арқылы жылжымайтын мүлік объектісінің жоқ екені анықталған кезде, сондай-ақ елді мекеннің құрам бөлігіне бекітілген жылжымайтын мүлік объектілерінің реттік нөмірін нақтылаған кезде сәулет және қала құрылысы органының жеке бұйрығымен жүзеге асырылады.
      34. Әртүрлі санаттағы елді мекеннің құрам бөліктерінің қиылысында орналасқан ғимараттарға магистральдық көшелердің жіктегішіне сәйкес жоғары санатты елді мекеннің құрам бөліктері бойынша реттік нөмір беріледі.
      35. Тең санаттағы елді мекеннің құрам бөлігінің қиылысында орналасқан ғимараттарға ғимараттың қасбеті шығатын елді мекеннің құрам бөлігі бойынша реттік нөмір беріледі. Егер бұрышқа бір ғимараттың екі бірдей қасбеті шығып тұрса, реттік нөмір елді мекеннің орталығы бағытына қарай жүретін елді мекеннің құрам бөлігі бойынша беріледі. Егер ғимараттың басты қасбеті аула ішінде орналасқан болса, ғимарат созылып жатқан бойдағы елді мекеннің құрам бөлігі бойынша реттік нөмір беріледі.
      36. Алаң периметрін түзуші ғимараттарға реттік нөмір беру елді мекеннің орталық жағындағы басты жолдан бастап сағат тілі бағыты бойынша жүргізіледі. Егер бұрыштық ғимаратта басты қасбеті бар және жалғасушы елді мекеннің құрам бөлігі бойында едәуір созылып жатса, оның нөмірленуі елді мекеннің құрам бөлігі бойынша жүргізіледі.
      37. Осы Қағидалардың 32-тармағын орындау мүмкін болмаған, елді мекен аумағында жаңа құрылыс табиғи жолмен қалыптасқан жағдайда, сол аумақтағы реттік нөмірлерді кері тәртіппен, яғни елді мекеннің құрам бөлігінің оң жағы бойынша тақ нөмірлермен және сол жағы бойынша жұп нөмірлермен солтүстіктен оңтүстікке немесе шығыстан батысқа қарай беруге болады.
      38. Елді мекендердің құрам бөліктерін біріктірген немесе бөлген жағдайда, осы Қағидалардың 31323334 және 35-тармақтарына сәйкес көрсетілген елді мекендердің құрам бөліктерінде орналасқан ғимараттар мен құрылыстарды қайта нөмірлеу талап етіледі.
      39. Жеке меншік, жерді пайдалану (жалға), немесе басқа мүліктік құқықтағы жеке немесе заңды тұлғаға тиісті жер учаскесіне бір немесе бірнеше жылжымайтын мүлік объектісін қосымша тұрғызған жағдайда, әрбір объектіге сол реттік нөмір беріледі, бірақ корпус немесе құрылыстың (шаруашылық-тұрмыстық қажеттілікке арналған жеке меншік үй жанындағы жер учаскесінде орналасқан құрылыстан басқасы) қосымша нөмірі қосылады.
      40. Мекенжай бір объектінің әртүрлі бөліктері үшін ортақ болып табылады.
      41. Бірізді нөмірленген нөмірлері бар екі ғимараттың, құрылыстың аралығында орналасқан ғимараттарды нөмірлеуді (объектілер қоюды), осы Қағидаға сәйкес тиісті объектінің кіші нөміріне бөлшек белгісін қосуды қолдана отырып жүргізу қажет.
      42. Дербес объектілердің (ғимараттар, құрылыстар) белгілері бар жалғастыра салынған, жапсарластыра-жанастыра салынған объектілерге негізгі ғимарат нөміріне әріп қосу арқылы дербес реттік нөмір беріледі (қосымша символдар (бос орын, сызықша, бөлшек және т. б.) қолданусыз).
      43. Мемлекеттік қажеттіліктер үшін жер учаскелерін алуға байланысты қарқынды бұзу жүргізіліп жатқан аумақтарда жобаланушы ғимараттар, құрылыстар үшін реттік нөмірлерді резервке қоюға рұқсат беріледі.
      44. Қайталама объектілердің реттік нөмірі ғимараттың басты қасбетінен сағат тілі бойымен (төменнен жоғары) беріледі. Нөмірлеу 1-ден (бірден) басталып, әрі қарай рет бойынша, ғимараттың басты қасбетінен сол жақтағы (бірінші) кіреберістен басталуы тиіс. Қайталама объектілерге нөмірлеу жүргізу, жылжымайтын мүліктің бастапқы объектісі пайдалануға берілгеннен кейін жасалады.
      45. Қайталама объектілерге санатына байланысты қайталама объект түрі беріледі: пәтер, ішкі үй-жай,  жанастыра салынған үй-жай.
      46. Қайталама объектілерге қайталама объектінің түрі көрсетіле отырып, үй-жайдың реттік нөмірі беріледі.
      47. Жанастыра салынған қайталама объектілерге ол орналасқан негізгі ғимарат нөміріне тіркелген жанастыра салынған үй-жай нөмірі беріледі. Жанастыра салынған қайталама объектілерге негізгі ғимараттан ерекшеленетін дербес реттік нөмір берілмейді.
      48. Қайталама объектілерді біріктірген кезде, біріктірген объектіге үлкен нөмір беріледі, мұнда кіші нөмір резервте қалады. Қайталама объектілерді бөлген кезде, резервтік нөмір болмаған жағдайда, бөлінген объектіге қайталама объектінің бұрынғы нөмірі кіші әріптік жазбаны біріктіре отырып беріледі.
      49. Гараждық және саяжайлық (бау-бақшалық) кооперативтер (қоғамдар) құрамына кіретін гараждар мен саяжайлық (бақшалық) учаскелер орналасуын анықтауды жер қатынастары уәкілетті органы ұсынған деректер бойынша сәулет және қала құрылысы органдары жүзеге асырады.
      50. Гараждың, саяжайдың (бақшалық учаскенің) мекенжайы өзіне қамтиды:
      әкімшілік-аумақтық бірлік атауын;
      гараждық және саяжайлық (бау-бақшалық) кооператив (қоғам) атауын, көшелерге (кварталдар, қатарлар) бөлінген жағдайда, көшенің (кварталдың) атауы, қатардың (бокстың) нөмірі бос орын арқылы көрсетіледі.
      51. Елді мекеннен тыс автомобиль жолының жол бойы жолағында орналасқан жылжымайтын мүлік объектісінің мекенжайы:
      облыс атауын;
      аудан атауын;
      округ атауын;
      оған әкімшілік немесе аумақтық тұрғыда бағынатын жақын маңдағы елді мекеннің атауын;
      автомобиль жолының атауын;
      автомобиль жолының басталуынан километрмен ара қашықтық және құрылыс/ғимарат нөмірін қамтиды.
      52. Шағын қоныстарда (халқының саны 50 адамнан кем) орналасқан жылжымайтын мүлік объектісінің мекенжайы:
      облыс атауын;
      аудан атауын;
      округ атауын;
      оған әкімшілік немесе аумақтық тұрғыда бағынатын жақын маңдағы елді мекеннің атауын;
      шағын қоныс атауын;
      ғимарат/құрылыс атауын қамтиды.
      53. Шағын қоныстарда көшелер бар болса, объектінің мекенжайында көше атауы да көрсетіледі.
      54. Шаруашылық қожалықтары, демалыс аймақтары (базалар), лагерлер, фермалар және басқа шағын қоныстарда орналасқан жылжымайтын мүлік объектісінің мекенжайы:
      облыс атауын;
      аудан атауын;
      округ атауын;
      оған әкімшілік немесе аумақтық тұрғыда бағынатын жақын маңдағы елді мекеннің атауын;
      шағын қоныс (демалыс аймағы (база), лагерь, ферма және т.с.с.) атауын;
      ғимарат/құрылыс нөмірін қамтиды.
      55. Өндірістік ғимараттар мекенжайы:
      республикалық маңызды облыс/қала атауын;
      республикалық маңызды аудан/қала ауданы атауын;
      округ атауын (бар болса);
      елді мекеннің атауын;
      елді мекеннің құрам бөлігінің атауын қамтиды;
      ғимараттар мен құрылыстар нөмірі, блоктарға, корпустарға бөлінген жағдайда қосымша элементтерді көрсете отырып, тиісті нөмір беріледі.
      56. Объектілердің реттік нөмірі туралы ұйымдарда дайындалатын және шығарылатын деректер құжаттарын толтыру кезінде жылжымайтын мүлік объектілерінің реттік нөмірлерін ерікті түрде жазуға рұқсат етілмейді.
      57. Объект мекенжайын жазуда мекенжайдың толық мазмұндалуы талап етіледі.
      58. Мекенжай деректері жылжымайтын мүлік объектілерінің түгендеу деректерін (аулаларды, үйлерді аралап шығу) ескере отырып, елді мекеннің кезекші жоспарында, МҚК ААЖ (электрондық карта) кезекші мекенжай жоспарында қалыптастырылады.
      59. Жылжымайтын мүлік объектілерінің мекенжайлық мәліметтері құжаттар негізінде, ақпараттық ықпалдастық арқылы елді мекеннің кезекші жоспарынан, МҚК ААЖ кезекші мекенжай жоспарынан «Мекенжай тіркелімі» ақпараттық жүйесіне енгізіледі.
      60. Әкімшілік-аумақтық бірліктер мен елді мекендердің құрам бөліктерін, мекенжайларды алуды, өзгертуді, жоюды нақтылайтын ресми құжаттардың сканерленген көшірмелері МҚК ААЖ-дегі елді мекеннің кезекші жоспарына және кейіннен ақпараттық әрекеттесу шеңберінде «Мекенжай тіркелімі» ақпараттық жүйесіне енгізіледі.
      61. Жылжымайтын мүлік объектісінің мекенжайын «Мекенжай тіркелімі» ақпараттық жүйесіне тіркеу елді мекен аумағында объект мекенжайының бар екендігін растау болып табылады. Мекенжай тіркелімін растайтын құжат мекенжайды растау туралы анықтама болып табылады.
      62. Мекенжайдың тіркеу кодын жүйеге мекенжайды тіркеу сәтінде «Мекенжай тіркелімі» ақпараттық жүйесі қалыптастырады. Мекенжайдың тіркеу коды әкімшілік-аумақтық бірлік, елді мекеннің құрам бөлігінің кодын, бастапқы және қайталама (болған жағдайда) жылжымайтын мүлік объектілерінің нөмірлерін өзіне қамтиды.
      63. Қате мекенжайлық мәліметтер (жылжымайтын мүлік объектілерінің нөмірлері) болған жағдайда, сәулет және қала құрылысы органының ведомстволық бұйрығымен жылжымайтын мүлік объектісіне мекенжайдың тіркеу коды көрсетіле отырып, дұрыс реттік нөмір беріледі. 

Қазақстан Республикасы  
аумағындағы жылжымайтын  
мүлік объектілеріне мекенжай
беру қағидаларына     
1-қосымша          

Әкімшілік-аумақтық бірліктер типтері атауларының тізбесі 

Қазақ тіліндегі атау

1

Ауыл

2

Ауылдық округ

3

Селолық округ

4

Облыстық маңызы бар қала

5

Аудандық маңызы бар қала

6

Республикалық маңызы бар қала

7

Облыс

8

Бөлімше

9

Кент

10

Кент округі

11

Аудан

12

Қала iшiндегi аудан

13

Жол айрығы

14

Станса

15

Қосалқы шаруашылық

16

Ферма

17

Шипажай

18

Орманшар

Қазақстан Республикасы  
аумағындағы жылжымайтын  
мүлік объектілеріне мекенжай
беру қағидаларына     
2-қосымша          

Елді мекендердің құрам бөліктері типтері атауларының тізбесі 

Қазақ тіліндегі атау

1

Көше

2

Бульвар

3

Аллея

4

Алаң 

5

Даңғыл

6

Желi

7

Жол

8

Жағалау

9

Тұйық көше

10

Өтпе жол

11

Қыстау

12

Орманшар

13

Әскери бөлiм

14

Жол айрығы

15

Станция

16

Демалыс базасы

17

Шағын аудан

18

Орам

19

Шекара бекеті

20

Шоссе

21

Даңғыл жол

22

Cаяжай кооперативі

23

Гараж кооперативі

24

Алқап

25

Гараж қоғамы

26

Саяжай қоғамы

27

Жол

28

Гараж алқабы

29

Бау-бақша (Бағбандық) қоғамы

30

Тұрғын үй алабы

31

Учаске

32

Өнеркәсіптік аймақ

33

Бөлімше

34

Тұйық көше

35

Шаруа қожалығы

36

Бағбандық ұжым

37

Гараж иелерінің тұтыну кооперативі

38

Тұтыну кооперативі

39

Бағбандық серіктестік

40

Саяжай алабы     

41

Ферма

42

Қоныс

43

Аймақ

44

Гараж тұтыну кооперативі

45

Саяжай учаскелері иелерiнің тұтыну кооперативі

46

Кеден бекеті

47

Орман шаруашылығы

48

Кардон

49

Жеке гараж иелерінің тұтыну кооперативі

50

Гараж-құрылыс кооперативі

51

Әуесқой бағбаншылардың тұтыну кооперативі

52

Заимка

53

Алаңқай

54

Аумақ

55

Қиық

56

Саяжай кешені

57

Есеп кварталы

58

Гараж пайдаланушылар кооперативі

59

Кадастр кварталы

60

Бау-бақша тұтынушылар кооперативі

61

Бау-бақша қоғамы

Қазақстан Республикасы   
аумағындағы жылжымайтын  
мүлік объектілеріне мекенжай
беру қағидаларына     
3-қосымша           

Жылжымайтын мүлік объектілері типтерінің тізбесі

Қазақ тіліндегі атау

1

Тұрғын үй қоры

2

Өндiрiстiк ғимараттар

3

Ғылым, білім және тәрбие объектілері

4

Денсаулық сақтау және демалыс объектілері

5

Әкімшілік және қоғамдық ұйымдар және басқармалар

6

Дене шынықтыру-сауықтыру және спорт объектілері

7

Мәдени-ағарту және ойын-сауық мекемелері объектілері

8

Сауда объектілері

9

Қоғамдық тамақтандыру объектілері

10

Тұрмыстық қызмет көрсету объектілері

11

Коммуналдық қызмет көрсету объектілері

12

Көлікке және халыққа тікелей қызмет көрсетуге арналған өндірістік объектілер

13

Өнеркәсіптік қойма объектілері

14

Қала маңы аймағының көгалдандырылған аумақтары

15

Уақытша тұруға жарамсыз объектілер

16

Құрылыс

17

Ауыл шаруашылығы және мал шаруашылығы мақсатындағы объектілер

18

Бағбандық телімдер