Об утверждении Правил организации охраны и устройства помещений банков и организаций, осуществляющих отдельные виды банковских операций

Постановление Правления Национального Банка Республики Казахстан от 24 августа 2012 года № 250. Зарегистрировано в Министерстве юстиции Республики Казахстан 15 ноября 2012 года № 8080. Утратило силу постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 24 февраля 2020 года № 14.

Сноска. Утратило силу постановлением Правления Национального Банка РК от 24.02.2020 № 14 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

В соответствии с Законом Республики Казахстан от 30 марта 1995 года "О Национальном Банке Республики Казахстан" и в целях совершенствования порядка организации охраны и устройства помещений банков второго уровня, организаций, осуществляющих отдельные виды банковских операций, Правление Национального Банка Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:

1. Утвердить прилагаемые Правила организации охраны и устройства помещений банков и организаций, осуществляющих отдельные виды банковских операций, (далее – Правила).

2. Признать утратившими силу следующие нормативные правовые акты:

1) постановление Правления Национального Банка Республики Казахстан 28 мая 2007 года № 56 "Об утверждении Требований по организации охраны и устройству помещений банков второго уровня, организаций, осуществляющих отдельные виды банковских операций" (зарегистрированное в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 4817);

2) пункт 4 приложения к постановлению Правления Национального Банка Республики Казахстан от 24 июля 2009 года № 65 "О внесении изменений и дополнений в некоторые постановления Правления Национального Банка Республики Казахстан по вопросам применения при проведении кассовых операций автоматизированной кассы и организации охраны, устройства помещений банков второго уровня и организаций, осуществляющих отдельные виды банковских операций" (зарегистрированному в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 5843, опубликованному 22 декабря 2009 года в газете "Юридическая газета" № 193 (1790).

3. Банкам второго уровня, Национальному оператору почты и организациям, осуществляющим операции по инкассации банкнот, монет и ценностей, в течение двух лет со дня введения в действие настоящего постановления привести в соответствие с Правилами помещения, используемые для проведения кассовых операций, операций по инкассации банкнот, монет и ценностей.

4. Банкам второго уровня и юридическим лицам, исключительным видом деятельности которых является организация обменных операций с иностранной валютой, в течение года со дня введения в действие настоящего постановления привести в соответствие с Правилами помещения, используемые для проведения обменных операций с наличной иностранной валютой.

5. Настоящее постановление вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Председатель
Национального Банка	Г. Марченко

"СОГЛАСОВАНО" Министерство внутренних дел Республики Казахстан Министр Касымов К.Н. 17 октября 2012 года "СОГЛАСОВАНО" Министерство по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан Министр Божко В.К. 3 октября 2012 года

Утверждены постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 24 августа 2012 года № 250

Правила
организации охраны и устройства помещений банков и организаций,
осуществляющих отдельные виды банковских операций
1. Общие положения

1. Настоящие Правила организации охраны и устройства помещений банков и организаций, осуществляющих отдельные виды банковских операций, (далее – Правила) разработаны в соответствии с законами Республики Казахстан от 30 марта 1995 года "О Национальном Банке Республики Казахстан", от 31 августа 1995 года "О банках и банковской деятельности в Республике Казахстан" и устанавливают:

порядок организации охраны в помещениях банков второго уровня (далее – банки), организаций, осуществляющих отдельные виды банковских операций, (далее – организации) и их филиалов, используемых для проведения кассовых операций, операций по инкассации банкнот, монет и ценностей, обменных операций с наличной иностранной валютой, (далее – помещения);

порядок устройства помещений.

2. Правила соблюдаются в течение всего периода осуществления деятельности, связанной с проведением кассовых операций, операций по инкассации банкнот, монет и ценностей, обменных операций с наличной иностранной валютой.

2. Понятия, используемые в Правилах

3. Для целей Правил используются следующие понятия:

1) специальные технические средства охраны – приборы и средства охранной, тревожной, пожарной сигнализации, контрольно-приемные пульты сигнализации, детекторы, датчики, системы автоматического обнаружения и оповещения, другие аналогичные устройства;

2) автоматизированная касса – электронно-механическое оборудование по приему, хранению и выдаче или по хранению и выдаче наличных денег с использованием устройств автоматизированного управления и программного обеспечения;

3) автоматический сейф – специальное банковское оборудование, обеспечивающее прием сумок с денежной наличностью от клиентов без участия работника банка с последующим их изъятием, пересчетом и зачислением денег на счета клиентов;

4) бокс – изолированное помещение для размещения специального автомобильного транспорта под погрузочно-разгрузочные работы с наличными деньгами и ценностями;

5) мобильный кассовый узел – помещение либо нестационарное помещение (место) банка, организации (за исключением юридического лица, исключительным видом деятельности которого является организация обменных операций с иностранной валютой), предназначенное для проведения кассовых операций в случаях, предусмотренных в части первой пункта 21 Правил;

6) кассовый узел – изолированная система помещений, предназначенных для проведения банком, Национальным оператором почты кассовых операций, операций по инкассации банкнот, монет и ценностей;

7) вечерняя касса – система специально оборудованных помещений, предназначенных для приема, сдачи инкассаторами наличных денег и ценностей после окончания операционного дня, в выходные или праздничные дни, после закрытия кладовой или сейфовой комнаты, а также для хранения наличных денег и ценностей, поступивших после окончания операционного дня, в выходные или праздничные дни, после закрытия кладовой или сейфовой комнаты;

8) помещение для пересчета денег клиентами – специально оборудованное помещение или место рядом с операционной кассой, предназначенное для пересчета наличных денег клиентами;

9) кладовая – специально оборудованное помещение, предназначенное для хранения наличных денег и ценностей;

10) предкладовая – помещение, расположенное перед входом в кладовую, предназначенное для выполнения операций с наличными деньгами и другими ценностями, вносимыми или выносимыми из кладовой;

11) операционный зал – помещение, предназначенное для обслуживания клиентов, расположенное вне кассового узла перед операционной кассой;

12) операционная касса – специально оборудованное помещение, предназначенное для кассира, обслуживающего клиентов при получении или сдаче наличных денег;

13) пункт централизованной охраны – стационарный технический пункт охраны объекта, предназначенный для приема сигналов тревоги с охраняемого объекта и дальнейшего реагирования вооруженной охраны;

14) сейфовая комната – специально оборудованное помещение, предназначенное для хранения наличных денег и ценностей;

15) темпокасса – сейф с задержкой времени на открытие для приема (через специальные прорези в сейфе), хранения и неавтоматизированной выдаче наличных денег;

16) темпосейф – сейф для хранения ценностей с функцией задержки времени на открытие.

3. Организация охраны

4. Помещения банков, Национального оператора почты и их филиалов, предназначенные для проведения кассовых операций, помещения организаций, осуществляющих операции по инкассации банкнот, монет и ценностей, и их филиалов, предназначенные для осуществления деятельности по пересчету, сортировке, упаковке, хранению банкнот, монет и ценностей, а также их выдаче банкам и их клиентам по поручению банков, помещения обменных пунктов должны охраняться вооруженной охраной и оборудоваться специальными техническими средствами охраны.

5. Вооруженная охрана помещений осуществляется:

1) вооруженным постом охраны частной охранной организации, определенной Законом Республики Казахстан от 19 октября 2000 года "Об охранной деятельности";

2) вооруженной охраной частной охранной организации, прибывающей на объект по сигналу тревоги, поступившему на пункт централизованной охраны.

В населенных пунктах, в которых отсутствует пункт централизованной охраны, охрана помещений банков, Национального оператора почты и их филиалов, предназначенных для проведения кассовых операций, помещений обменных пунктов осуществляется в соответствии с подпунктом 1) части первой настоящего пункта.

6. Количество постов охраны, их месторасположение определяются руководителем банка, Национального оператора почты, организаций, осуществляющих операции по инкассации банкнот, монет и ценностей, по согласованию с субъектом охранной деятельности при заключении договора на оказание охранных услуг.

7. Охрана помещений частными охранными организациями, прибывающими на объект по сигналу тревоги, поступившему на пункт централизованной охраны, осуществляется на основании договора на оказание охранных услуг с пунктом централизованной охраны.

8. В случае отсутствия в населенных пунктах пункта централизованной охраны, охранная, тревожная и пожарная сигнализации из охраняемых помещений выводятся на приемно-контрольный прибор, контрольную панель (пульт), установленные на посту охраны в помещении. Допускается передача сигналов тревоги с помещения на дом (квартиру) руководителя организации, использующей помещение, участкового инспектора органов внутренних дел.

9. Комиссионное обследование принимаемого под охрану помещения проводится с участием представителей специализированного охранного подразделения органов внутренних дел Республики Казахстан, частной охранной организации, пункта централизованной охраны и банка, организации, которые будут использовать принимаемое под охрану помещение.

10. По требованию комиссии предоставляется акт на скрытые работы в кладовой в произвольной форме.

11. По результатам обследования определяется степень готовности помещения для принятия под охрану. Руководитель банка, Национального оператора почты, организаций, осуществляющих операции по инкассации банкнот, монет и ценностей, выполняет необходимые мероприятия по техническому укреплению помещения, оснащенности его специальными техническими средствами охраны, в соответствии с заключением комиссии.

12. После выполнения всех мероприятий по техническому укреплению помещения и оборудованию специальными техническими средствами охраны, заключается договор об оказании охранных услуг.

13. Помещения банков, Национального оператора почты и их филиалов, предназначенные для проведения кассовых операций, помещения организаций, осуществляющих операции по инкассации банкнот, монет и ценностей, и их филиалов, предназначенные для осуществления деятельности по пересчету, сортировке, упаковке, хранению банкнот, монет и ценностей, а также их выдаче банкам и их клиентам по поручению банков, помещения обменных пунктов должны оборудоваться:

1) первичными средствами пожаротушения в соответствии с Техническим регламентом "Общие требования к пожарной безопасности", утвержденным приказом Министра внутренних дел Республики Казахстан от 23 июня 2017 года № 439 "Об утверждении технического регламента "Общие требования к пожарной безопасности", зарегистрированным в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 15501;

2) пожарной автоматикой в соответствии с Техническим регламентом "Требования по оборудованию зданий, помещений и сооружений системами автоматического пожаротушения и автоматической пожарной сигнализации, оповещения и управления эвакуацией людей при пожаре", утвержденным приказом Министра внутренних дел Республики Казахстан от 29 ноября 2016 года № 1111 "Об утверждении Технического регламента "Требования по оборудованию зданий, помещений и сооружений системами автоматического пожаротушения и автоматической пожарной сигнализации, оповещения и управления эвакуацией людей при пожаре", зарегистрированным в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 14858.

Сноска. Пункт 13 в редакции постановления Правления Национального Банка РК от 31.01.2019 № 18 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

4. Устройство помещений, предназначенных для проведения
кассовых операций

14. В банках и Национальном операторе почты для проведения кассовых операций оборудуется кассовый узел.

15. Кассовый узел оборудуется изолированным от других помещений и имеет закрывающийся служебный вход. В кассовом узле допускается оборудовать дополнительный закрывающийся вход для проведения операций по инкассации банкнот, монет и ценностей из бокса или с погрузочно-разгрузочной площадки.

16. Кассовый узел включает в себя следующие помещения:

1) кладовую либо сейфовую комнату;

2) предкладовую (при наличии кладовой);

3) операционную кассу;

4) кассу пересчета банкнот и монет – в случае выполнения операций по пересчету банкнот и монет;

5) вечернюю кассу – в случае необходимости выполнения операций в вечерней кассе.

17. Выбор помещения или места установки банкоматов, автоматических сейфов осуществляется в соответствии с внутренними правилами банка, организации.

18. Дополнительное помещение филиала банка, помещение Национального оператора почты, используемые для проведения кассовых операций, но в которых не создается кассовый узел, включают следующие помещения:

1) кладовую либо сейфовую комнату;

2) операционную кассу.

19. В дополнительном помещении филиала банка, помещении Национального оператора почты, используемых для проведения кассовых операций, но в которых не создается кассовый узел, наличие помещения кладовой либо сейфовой комнаты не требуется:

1) в случае организации ежедневной инкассации ценностей, исключающей хранение ценностей в нерабочее время;

2) в случае проведения кассовых операций исключительно с использованием автоматизированной кассы.

20. Наличие помещения предкладовой не требуется при устройстве сейфовой комнаты вместо кладовой.

21. Допускается использование мобильного кассового узла во время прохождения мероприятий, требующих организации кассового обслуживания участников мероприятия и населения, в сельских населенных пунктах с численностью менее 3 тысяч человек.

Для устройства мобильного кассового узла не требуется наличие помещений кассового узла. В мобильном кассовом узле устанавливаются сейф или темпосейф, за исключением случаев установления автоматизированной кассы и (или) темпокассы.

22. При наличии оконных проемов в помещениях кассового узла, они защищаются металлическими решетками. Решетки изготавливаются из стальных прутьев диаметром не менее 16 миллиметров, образующих ячейки 150х150 мм. В местах пересечения прутья необходимо сварить. Решетки привариваются к металлическим конструкциям или обрамляются металлическим уголком 75х75х6 мм и привариваются по периметру к прочно заделанным в стену на глубину 80 мм стальным анкерам диаметром не менее 12 мм и длиной 120 мм или к закладным деталям из стальной полосы 100х50х6 мм. Минимальное количество анкеров – не менее двух на каждую сторону. Вместо решеток допускается применение бронированных стекол или стекол, укрепленных защитными ударопрочными пленками, защитных жалюзи, ролет.

23. Устройство помещения кладовой должно соответствовать следующему:

1) площадь кладовой определяется заданием на проектирование или реконструкцию с учетом существующего и перспективного объема кассовых операций и удобства производимых кассовых операций;

2) толщина стен и потолка железобетонной оболочки кладовой определяется не менее 200 мм;

3) стены железобетонной оболочки не должны являться одновременно ограждающими стенами кассового узла;

4) кладовая имеет только один вход, устройство окон в кладовой не допускается;

5) дверь кладовой должна быть бронированной, огнестойкой и обеспечивать защиту от проникновения в равной степени как через стену железобетонной оболочки кладовой;

6) кроме бронированной двери в кладовой, в том же проеме, устраивается внутренняя решетчатая металлическая дверь, которая изготавливается из стальных прутьев диаметром не менее 16 мм, образующих ячейку не более 150х150 мм и свариваемых в каждом пересечении. По периметру решетчатая дверь обрамляется стальным уголком 75х75х6 мм.

Решетчатая дверь закрывается на один замок. Дверной короб решетчатой двери выполняется из стального уголка 75х75х6 мм, крепится к дверному проему с помощью стальных "ершей" (костылей) диаметром не менее 16-18 мм, длиной не менее 120 мм, или приваривается электросваркой;

7) устройство технических подполей и подвалов, в которых проложены коммуникационные сооружения (кабельные трассы, трассы теплоснабжения, водоснабжения и другие коммуникационные трассы технического обеспечения), под кладовой не допускается;

8) при оборудовании нового кассового узла предусматриваются смотровые коридоры шириной 900-1200 мм по всему периметру кладовой, между верхней плоскостью оболочки кладовой и плитой перекрытия (покрытия) предусматривается смотровой проем не менее 250 мм для визуального контроля.

24. При проектировании и строительстве кладовой необходимо руководствоваться следующим:

1) фундамент под кладовую изготавливается из бетона и имеет толщину не менее 600 мм. Между фундаментом и железобетонной оболочкой предусматривается гидроизоляция;

2) железобетонная оболочка кладовых изготавливается из фиброармированного железобетона. Для железобетонной оболочки применяются бетон марки 400-500 кг/кв. см (портландцемент марки 400-500, гранитный или диабазовый щебень крупностью 15-20 мм, песок с модулем не менее 2 мм).

Подвижность бетонной смеси по осадке нормального конуса принимается равной 40-60 мм для вертикальных элементов и 20-40 мм для горизонтальных.

Фиброармирование производится резкой из проволоки диаметром 0,5-1 мм или из обезжиренных бывших в употреблении стальных канатов с волокном длиной до 30 мм.

Уплотнение бетона при укладке необходимо вести вибраторами, после чего обеспечить температурные условия для отвердения бетона и его увлажнение в течение 10 (десяти) дней;

3) арматура железобетонной оболочки должна состоять из двух металлических сеток с ячейками 100х100 мм из стали класса А-III диаметром 16 мм, расположенных параллельно друг другу на расстоянии 100 мм. Узел пересечения арматуры в одной сетке должен быть смещенным в центр ячейки другой сетки;

4) для подключения к электропитанию средств механизации и охранной сигнализации в стенах кладовых предусматриваются вводы в виде заложенных изогнутых металлических труб. Силовой и слаботочный кабель прокладывается в разных трубах. Количество вводов и высота их размещения определяются в зависимости от количества устанавливаемых комплексов механизации. Неиспользуемые вводы закрываются заглушками;

5) вентиляция в кладовой должна обеспечивать в ней температуру 18-25^оС и относительную влажность воздуха 45-60 процентов, а также тройную кратность воздухообмена.

25. Устройство помещения сейфовой комнаты должно соответствовать следующему:

1) стены сейфовой комнаты должны быть капитальными, не уступающие по прочности кирпичным стенам толщиной 380 мм или железобетонными толщиной не менее 200 мм;

2) стены, потолок и пол сейфовой комнаты внутри по периметру укрепляются металлической решеткой из стальных прутьев диаметром не менее 16 мм, образующих ячейку не более 150х150 мм и свариваемых в каждом пересечении;

3) дверь в сейфовую комнату должна быть бронированной или металлической с двумя замками с пределом огнестойкости не менее EI 60. В этом же проеме устанавливается внутренняя решетчатая металлическая дверь, которая должна соответствовать подпункту 6) пункта 23 Правил.

26. В кладовых и сейфовых комнатах не должны проходить коммуникационные сооружения (кабельные трассы, трассы теплоснабжения, водоснабжения и другие коммуникационные трассы), за исключением трубопроводов и кабелей электропитания для средств механизации кассовых операций, систем безопасности и сигнализации.

27. Допускается использовать кладовые модульного типа, сейфовой конструкции при наличии сертификата соответствия юридического лица, аккредитованного в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан об аккредитации в области оценки соответствия, для выполнения работ по подтверждению соответствия.

28. Устройство помещения предкладовой должно соответствовать следующему:

1) помещение предкладовой непосредственно примыкает к кладовой и имеет один вход;

2) устройство окон в предкладовой не допускается;

3) в случае отсутствия естественной или искусственной вентиляции, при разогревании сургуча в предкладовой предусматривается специальный вытяжной шкаф.

29. Устройство помещения операционной кассы должно соответствовать следующему:

1) помещение, где размещаются операционные кассы, должно быть изолированным, иметь отдельный вход с закрывающейся на замок дверью;

2) передняя часть операционных касс оборудуется специальными транспортирующими устройствами (бункерами) или лотками для передачи денег и документов. Их конструкция должна исключать проникновение пули в защищаемую зону при выстреле извне. Механизм приведения в действие и фиксации транспортирующего устройства должен находиться внутри операционных касс;

3) передняя часть операционной кассы должна иметь оконный проем с бронированным стеклом.

Допускается применение стекол, укрепленных защитной ударопрочной пленкой.

Техническое укрепление операционных касс, выходящих в операционный зал, должно обеспечивать безопасность кассира до прибытия вооруженной охраны по сигналу тревоги;

4) применяемое бронированное стекло, защитные ударопрочные пленки, специальные защитные материалы, модульные операционные кассы должны иметь сертификаты соответствия юридического лица, аккредитованного в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан об аккредитации в области оценки соответствия, для выполнения работ по подтверждению соответствия;

5) между операционными кассами оборудуются перегородки, отделяющие рабочие места кассиров;

6) допускается устройство помещений для пересчета денег клиентами рядом с операционными кассами, оборудованными дополнительным оконным проемом в помещение для пересчета денег клиентами, либо оборудовать изолированное помещение в непосредственной близости от операционной кассы.

30. Помещение операционной кассы, располагающейся в торговом объекте, здании гостиницы, аэропорта, центра обслуживания населения, в других зданиях, где организована вооруженная охрана, допускается оборудовать по индивидуальному плану или проекту, утвержденному руководителем банка, организации.

31. Наличие помещений операционной кассы не требуется:

1) при проведении кассовых операций исключительно с использованием автоматизированной кассы;

2) при проведении кассовых операций в мобильном кассовом узле.

32. Вечерняя касса состоит из следующих помещений:

1) кладовой либо сейфовой комнаты;

2) предкладовой (при наличии кладовой).

В случае необходимости, по решению руководителя банка, организации в вечерней кассе допускается устройство изолированного помещения для кассира вечерней кассы.

Устройство помещений вечерней кассы осуществляется в соответствии с пунктами 23, 28 и 29 Правил.

33. Устройство помещения кассы пересчета должно соответствовать следующему:

1) площадь помещения кассы пересчета определяется заданием на проектирование;

2) стены помещения кассы для пересчета монет допускается облицовывать звукопоглощающим материалом.

34. В кассовом узле или за пределами кассового узла оборудуется помещение или место для хранения личных вещей и одежды кассиров, в котором кассовые операции не производятся.

35. Для парковки специального автотранспорта службы инкассации при проведении операций по инкассации банкнот, монет и ценностей оборудуется помещение бокса, примыкающее к входу кассового узла для инкассации банкнот, монет и ценностей. Дверь бокса должна закрываться на замок.

В случае необорудования бокса оборудуется погрузочно-разгрузочная площадка у входа кассового узла для инкассации банкнот, монет и ценностей.

При устройстве бокса и погрузочно-разгрузочной площадки необходимо обеспечить отсутствие доступа и просмотра посторонним лицам за проведением операций по инкассации банкнот, монет и ценностей.

5. Устройство помещений обменных пунктов

36. Обменный пункт, имеющий отдельный вход с улицы, расположенный в зданиях (сооружениях, помещениях), включает следующие помещения:

1) операционную кассу;

2) операционный зал или помещение для обслуживания клиента.

37. Техническое укрепление операционной кассы обменного пункта должно соответствовать пункту 29 Правил.

38. В обменном пункте с отдельным входом с улицы устанавливается входная металлическая дверь с пределом огнестойкости не менее EI 60.

Оконные проемы обменного пункта с отдельным входом с улицы оборудуются в соответствии с пунктом 22 Правил.

39. Устройство операционной кассы обменного пункта, не имеющего отдельного входа с улицы, расположенного в торговом объекте, здании гостиницы, аэропорта, центра обслуживания населения, в других зданиях, где организована вооруженная охрана, должно соответствовать пунктам 29 и 30 Правил.

6. Устройство помещений для проведения
операций по инкассации банкнот, монет и ценностей

40. Для проведения операций по инкассации банкнот, монет и ценностей на основании лицензии Национального Банка Республики Казахстан необходимо наличие следующих помещений:

1) помещение для хранения служебного оружия и патронов к нему и помещение заряжения (разряжения) оружия, оборудованные в соответствии с Правилами оборота оружия и патронов к нему в Республике Казахстан, утвержденными постановлением Правительства Республики Казахстан от 3 августа 2000 года № 1176 "О мерах по реализации Закона Республики Казахстан "О государственном контроле за оборотом отдельных видов оружия";

2) кладовая или сейфовая комната – в случае отсутствия вечерней кассы у банка, организации;

3) бокс или погрузочно-разгрузочная площадка – при наличии кладовой или сейфовой комнаты.

Устройство помещений, указанных в подпунктах 2) и 3) части первой настоящего пункта, осуществляется в соответствии с пунктами 23, 25-28 и 35 Правил.

41. Для совмещения деятельности по пересчету, сортировке, упаковке, хранению банкнот, монет и ценностей, а также их выдаче банкам и их клиентам по поручению банков необходимо наличие следующих помещений:

1) кладовая либо сейфовая комната;

2) предкладовая (при наличии кладовой);

3) касса пересчета банкнот и монет.

Устройство помещений, указанных в части первой настоящего пункта, осуществляется в соответствии с пунктами 23, 25-28 и 33 Правил.

Банктердің және банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдардың үй-жайларын күзетуді және жайластыруды ұйымдастыру қағидаларын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2012 жылғы 24 тамыздағы № 250 Қаулысы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2012 жылы 15 қарашада № 8080 тіркелді. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2020 жылғы 24 ақпандағы № 14 қаулысымен

Ескерту. Күші жойылды – ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 24.02.2020 № 14 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

"Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі туралы" 1995 жылғы 30 наурыздағы Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес және екінші деңгейдегі банктердің, банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдардың үй-жайларын күзетуді және жайластыруды ұйымдастыру тәртібін жетілдіру мақсатында Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің Басқармасы ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:

1. Қоса беріліп отырған Банктердің және банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдардың үй-жайларын күзетуді және жайластыруды ұйымдастыру қағидалары (бұдан әрі – Қағидалар) бекітілсін.

2. Келесі нормативтік құқықтық актілердің:

1) "Екінші деңгейдегі банктердің, банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдардың үй-жайларын күзету мен жайластыруды ұйымдастыру жөніндегі талаптарды бекіту туралы" 2007 жылғы 28 мамырдағы № 56 Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Басқармасының қаулысының (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 4817 тіркелген);

2) "Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Басқармасының кейбір қаулыларына кассалық операцияларды жүргізу кезінде автоматтандырылған кассаны қолдану және екінші деңгейдегі банктердің және банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдардың үй-жайларын күзетуді, жайластыруды ұйымдастыру мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы" 2009 жылғы 24 шілдедегі № 65 Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Басқармасының қаулысы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 5843 тіркелген, 2009 жылғы 22 желтоқсанда "Заң газеті" газетінде № 193 (1616) жарияланған) қосымшасының 4-тармағының күші жойылды деп танылсын.

3. Екінші деңгейдегі банктер, Ұлттық почта операторы және банкноттарды, монеталарды және құндылықтарды инкассациялау операцияларын жүзеге асыратын ұйымдар осы қаулы қолданысқа енгізілген күннен бастап екі жыл ішінде кассалық операцияларды, банкноттарды, монеталарды және құндылықтарды инкассациялау операцияларын жүргізу үшін пайдаланылатын үй-жайларды Қағидаларға сәйкес келтірсін.

4. Екінші деңгейдегі банктер және қызметінің айрықша түрі шетел валютасымен айырбастау операцияларын ұйымдастыру болып табылатын заңды тұлғалар осы қаулы қолданысқа енгізілген күннен бастап бір жыл ішінде шетел валютасымен айырбастау операцияларын жүргізу үшін пайдаланылатын үй-жайларды Қағидаларға сәйкес келтірсін.

5. Осы қаулы алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Ұлттық Банк Төрағасы

Г. Марченко

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасының

Ішкі істер министрлігі

Министр _____Қ.Н. Қасымов

2012 жылғы 17 қазан

Қазақстан Республикасының

Төтенше жағдайлар министрлігі

Министр _________В.К. Божко

2012 жылғы 3 қазан

Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Басқармасының 2012 жылғы 24 тамыздағы № 250 қаулысымен бекітілген

Банктердің және банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын
ұйымдардың үй-жайларын күзетуді және жайластыруды ұйымдастыру қағидалары

1. Жалпы ережелер

1. Осы Банктердің және банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдардың үй-жайларын күзетуді және жайластыруды ұйымдастыру қағидалары (бұдан әрі – Қағидалар) "Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі туралы" 1995 жылғы 30 наурыздағы, "Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы" 1995 жылғы 31 тамыздағы Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес әзірленді және:

екінші деңгейдегі банктердің (бұдан әрі – банктер), банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдардың (бұдан әрі – ұйымдар) және олардың филиалдарының кассалық операцияларды, банкноттарды, монеталарды және құндылықтарды инкассациялау операцияларын, қолма-қол шетел валютасымен айырбастау операцияларын жүргізуге пайдаланылатын үй-жайларында (бұдан әрі – үй-жайлар) күзетуді ұйымдастыру тәртібін;

үй-жайларды жайластыру тәртібін белгілейді.

2. Қағидалар кассалық операцияларды, банкноттарды, монеталарды және құндылықтарды инкассациялау операцияларын, қолма-қол шетел валютасымен айырбастау операцияларын жүргізумен байланысты қызметтерді жүзеге асырудың барлық кезеңі ішінде сақталады.

2. Қағидаларда пайдаланылатын ұғымдар

3. Қағидалардың мақсаттары үшін мынадай ұғымдар пайдаланылады:

1) арнайы техникалық күзет құралдары – күзет, қауіп, өрт сигнализациясының аспаптары мен құралдары, сигнализацияның бақылау-қабылдау пульттері, детекторлар, датчиктер, автоматты түрде табу және хабарлау жүйелері, басқа да осыған ұқсас құрылғылар;

2) автоматтандырылған касса – автоматтандырылған басқару құрылғыларын және бағдарламалық қамтамасыз етуді пайдалана отырып қолма-қол ақшаны қабылдау, сақтау және беру бойынша немесе сақтау және беру бойынша электрондық-механикалық жабдық;

3) автоматты сейф – банк қызметкерінің қатысуынсыз клиенттерден қолма-қол ақшасы бар сөмкелерді қабылдауды, содан соң оны алуды, санауды және клиенттердің шоттарына есепке алуды қамтамасыз ететін арнайы банк жабдығы;

4) бокс – қолма-қол ақшаны және құндылықтарды тиеу-түсіру жұмыстары үшін арнайы автомобиль көлігін орналастыруға арналған оқшауланған үй-жай;

5) жылжымалы кассалық торап – банктің, ұйымның (айрықша қызмет түрі шетел валютасымен айырбастау операцияларын ұйымдастыру болып табылатын заңды тұлғаны қоспағанда) Қағидалардың 21-тармағының бірінші бөлігінде көзделген жағдайларда кассалық операцияларды жүргізуіне арналған үй-жай не тұрақты емес үй-жайы (орны);

6) кассалық торап – банктің, Ұлттық почта операторының кассалық операцияларды, банкноттарды, монеталарды және құндылықтарды инкассациялау операцияларын жүргізуіне арналған үй-жайлардың оқшауланған жүйесі;

7) кешкі касса – операциялық күн аяқталғаннан кейін, демалыс және мереке күндері, қойма не сейф бөлмесі жабылғаннан кейін инкассаторлардың қолма-қол ақшаны қабылдауына, тапсыруына арналған, сондай-ақ операциялық күн аяқталғаннан кейін демалыс немесе мереке күндері, қойма не сейф бөлмесі жабылғаннан кейін келіп түскен қолма-қол ақшаны және құндылықтарды сақтау үшін арнайы жабдықталған үй-жайлар жүйесі;

8) клиенттердің ақшаны қайта санауына арналған үй-жай – клиенттердің қолма-қол ақшаны қайта санауына арналған арнайы жабдықталған үй-жай немесе операциялық кассаның қасындағы орын;

9) қойма – қолма-қол ақша мен құндылықтарды сақтауға арналған арнайы жабдықталған үй-жай;

10) қойманың алдыңғы бөлмесі – қоймаға кіретін жердің алдында орналасқан, қоймаға кіргізілетін немесе одан шығарылатын қолма-қол ақшамен және басқа құндылықтармен операцияларды орындауға арналған үй-жай;

11) операциялық зал – операциялық кассаның алдында кассалық тораптан тыс орналасқан, клиенттерге қызмет көрсетуге арналған үй-жай;

12) операциялық касса – қолма-қол ақшаны алған немесе тапсырған кезде клиенттерге қызмет көрсететін кассирге арналған арнайы жабдықталған үй-жай;

13) орталықтандырылған күзет пункті – күзетілетін объектіден қауіп сигналын қабылдауға және одан кейін қарулы күзеттің әрекет етуіне арналған күзет объектісінің тұрақты техникалық пункті;

14) сейф бөлмесі – қолма-қол ақша мен құндылықтарды сақтауға арналған арнайы жабдықталған үй-жай;

15) темпокасса – қолма-қол ақшаны қабылдау (сейфтегі арнайы тесіктер арқылы), сақтау және автоматтандырылмаған түрде беруге арналған ашу уақытын кідірту функциясы бар сейф;

16) темпосейф – құндылықтарды сақтауға арналған ашу уақытын кідірту функциясы бар сейф.

3. Күзетті ұйымдастыру

4. Банктердің, Ұлттық почта операторының және олардың филиалдарының кассалық операцияларды жүргізуге арналған үй-жайлары, банкноттарды, монеталарды және құндылықтарды инкассациялау операцияларын жүзеге асыратын ұйымдардың және олардың филиалдарының банкноттарды, монеталарды және құндылықтарды қайта санау, сұрыптау, орау, сақтау, сондай-ақ оларды банктерге және банктердiң тапсырмасы бойынша олардың клиенттерiне беру жөнiндегi қызметті жүзеге асыруға арналған үй-жайлары, айырбастау пунктерінің үй-жайлары қарулы күзетпен күзетілуі және арнайы техникалық күзет құралдарымен жабдықталуы тиіс.

5. Үй-жайлардың қарулы күзетін:

1) "Күзет қызметі туралы" 2000 жылғы 19 қазандағы Қазақстан Республикасының Заңында айқындалған жеке күзет ұйымының қарулы күзет постысы;

2) орталықтандырылған бақылау пунктіне түскен қауіп сигналы бойынша объектіге келетін жеке күзет ұйымының қарулы күзеті жүзеге асырылады.

Орталықтандырылған күзет пункті жоқ елді мекендерде банктердің, Ұлттық почта операторының және олардың филиалдарының кассалық операцияларды жүргізуге арналған үй-жайларын, айырбастау пунктерінің үй-жайларын күзету осы тармақтың бірінші бөлігінің 1) тармақшасына сәйкес жүзеге асырылады.

6. Күзет постыларының санын, олардың орналасатын жерін күзет қызметін көрсету шартын жасау кезінде күзет қызметінің субъектісімен келісе отырып банктің, Ұлттық почта операторының, банкноттарды, монеталарды және құндылықтарды инкассациялау операцияларын жүзеге асыратын ұйымдардың басшысы айқындайды.

7. Орталықтандырылған бақылау пунктіне келіп түскен қауіп сигналы бойынша объектіге келетін жеке күзет ұйымдарының үй-жайларды күзетуі орталықтандырылған бақылау пунктімен күзет қызметін көрсету шартының негізінде жүзеге асырылады.

8. Елді мекендерде орталықтандырылған күзет пункті болмаған жағдайда күзетілетін үй-жайлардан күзет, қауіп және өрт сигнализациясы үй-жайдағы күзет постысына орнатылған қабылдау-бақылау аспабына, бақылау панеліне (пультіне) шығарылады. Үй-жайдан қауіп сигналдарын үй-жайды пайдаланатын ұйым басшысының, ішкі істер органдарының учаскелік инспекторының үйіне (пәтеріне) беруге жол беріледі.

9. Күзетке қабылданатын үй-жайды комиссиялық тексеру Қазақстан Республикасы iшкi iстер органдарының мамандандырылған күзет бөлiмшелерiнің, жеке күзет ұйымының, орталықтандырылған бақылау пунктінің және күзетке қабылданатын үй-жайды пайдаланатын банктің, ұйымның өкілдерінің қатысуымен жүргізіледі.

10. Комиссияның талап етуі бойынша қоймадағы еркін нысандағы жасырын жұмысқа акт жасалады.

11. Зерттеу нәтижелері бойынша күзетке қабылданатын үй-жайдың дайындық дәрежесі айқындалады. Банктің, Ұлттық почта операторының, банкноттарды, монеталарды және құндылықтарды инкассациялау операцияларын жүзеге асыратын ұйымдардың басшысы комиссияның қорытындысына сәйкес үй-жайды техникалық нығайту, оны арнайы техникалық күзет құралдарымен жарақтандыру бойынша қажетті іс-шараларды орындайды.

12. Үй-жайды техникалық нығайту және арнайы техникалық күзет құралдарымен жарақтандыру жөніндегі қажетті барлық іс-шаралар орындалғаннан кейін күзет қызметін көрсету шарты жасалады.

13. Банктердің, Ұлттық почта операторының және олардың филиалдарының кассалық операцияларды жүргізуге арналған үй-жайлары, банкноттарды, монеталарды және құндылықтарды инкассациялау операцияларын жүзеге асыратын ұйымдардың және олардың филиалдарының банкноттарды, монеталарды және құндылықтарды қайта санау, сұрыптау, орау, сақтау, сондай-ақ оларды банктерге және банктердің тапсырмасы бойынша олардың клиенттеріне беру жөніндегі қызметті жүзеге асыруға арналған үй-жайлары, айырбастау пунктерінің үй-жайлары:

1) Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15501 болып тіркелген "Өрт қауіпсіздігіне қойылатын жалпы талаптар" техникалық регламентін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің 2017 жылғы 23 маусымдағы № 439 бұйрығымен бекітілген "Өрт қауіпсіздігіне қойылатын жалпы талаптар" техникалық регламентіне сәйкес бастапқы өрт сөндіру құралдарымен;

2) Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 14858 болып тіркелген "Ғимараттарды, үй-жайлар мен құрылыстарды автоматты өрт сөндіру және автоматты өрт сигнализациясы, өрт кезінде адамдарды құлақтандыру және оларды эвакуациялауды басқару жүйелерімен жабдықтау жөніндегі талаптар" техникалық регламентін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің 2016 жылғы 29 қарашадағы № 1111 бұйрығымен бекітілген "Ғимараттарды, үй-жайлар мен құрылыстарды автоматты өрт сөндіру және автоматты өрт сигнализациясы, өрт кезінде адамдарды құлақтандыру және оларды эвакуациялауды басқару жүйелерімен жабдықтау жөніндегі талаптар" техникалық регламентіне сәйкес өрт автоматикасымен жабдықталуға тиіс.

Ескерту. 13-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 31.01.2019 № 18 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

4. Кассалық операциялар жүргізуге арналған үй-жайларды жайластыру

14. Банктер мен Ұлттық почта операторында кассалық операциялар жүргізу үшін кассалық торап жабдықталады.

15. Кассалық торап басқа үй-жайлардан оқшаулана отырып жабдықталынады және жабылатын қызметтік кіретін жері болады. Кассалық торапта бокстан немесе тиеу-түсіру алаңынан банкноттарды, монеталарды және құндылықтары инкассациялау бойынша операцияларды жүргізу үшін жабылатын қосымша кіретін жерді жабдықтауға жол беріледі.

16. Касса торабына мынадай үй-жайлар кіреді:

1) қойма немесе сейф бөлмесі;

2) қойманың алдыңғы бөлмесі (қойма болған кезде);

3) операциялық касса;

4) банкноттар мен монеталарды қайта санау кассасы – банкноттар мен монеталарды қайта санау бойынша операциялар орындалатын жағдайда;

5) кешкі касса - кешкі кассада операциялар орындау қажет болған жағдайда.

17. Банкоматтар, автоматты сейфтер орнатылатын үй-жайды немесе орынды таңдау банктің, ұйымның ішкі қағидаларына сәйкес жүзеге асырылады.

18. Кассалық операциялар жүргізу үшін пайдаланылатын, бірақ кассалық торап құрылмайтын банк филиалының қосымша үй-жайына, Ұлттық почта операторының үй-жайына мынадай үй-жайлар кіреді:

1) қойма немесе сейф бөлмесі;

2) операциялық касса.

19. Кассалық операциялар жүргізу үшін пайдаланылатын, бірақ кассалық торап құрылмайтын банк филиалының қосымша үй-жайында, Ұлттық почта операторының үй-жайында:

1) жұмыс істемейтін уақытта құндылықтарды сақтауға жол бермейтін құндылықтардың күнделікті инкассациясы ұйымдастырылған жағдайда;

2) кассалық операциялар тек автоматтандырылған касса пайдаланыла отырып жүргізілген жағдайда, қойма немесе сейф бөлмесі үй-жайының болуы талап етілмейді.

20. Қойманың алдыңғы бөлмесінің болуы қойманың орнына сейф бөлмесі жайластырылған кезде талап етілмейді.

21. Іс-шараның қатысушыларына және халыққа кассалық қызмет көрсетуді ұйымдастыру талап етілетін іс-шаралар өткізілген кезде, тұрғындарының саны 3 мың адамға жетпейтін ауылдық елді мекендерде жылжымалы кассалық торапты пайдалануға жол беріледі.

Жылжымалы кассалық торапты жайластыру үшін кассалық торап

үй-жайларының болуы талап етілмейді. Автоматтандырылған касса және (немесе) темпокасса орнатылатын жағдайларды қоспағанда, жылжымалы кассалық торапта сейф немесе темпосейф орнатылады.

22. Кассалық тораптың үй-жайларында терезе ойықтары болған кезде, олар металл торлармен қорғалады. Торлар диаметрі кемінде 16 миллиметр болатын, 150х150 мм ұяшықтар құрайтын болат сымдардан жасалады. Сымдардың қиылысқан жерлерін дәнекерлеу қажет. Торлар металл конструкцияларға дәнекерленеді немесе 75х75х6 мм металл бұрышпен қоршалады және периметрі бойынша 80 мм тереңдікте қабырғаға мықты етіп бекітілген, диаметрі кемінде 12 мм ұзындығы 120 мм болатын болат анкерлерге немесе 100х50х6 мм болат жолақтан жасалған тығын тетікке дәнекерленеді. Анкерлердің ең аз саны әрбір жаққа екіден кем болмауы тиіс. Торлардың орнына брондалған шыныны немесе соққыға төзімді қорғаныш пленкалармен бекітілген шыныны, қорғаныш жалюзилерді, ролеттерді қолдануға жол беріледі.

23. Қойманың үй-жайын жайластыру келесіге сәйкес болуы тиіс:

1) қойманың ауданы кассалық операциялардың жүргізіліп отырған және перспективалық көлемін және жүргізілетін кассалық операциялардың қолайлы болуы ескеріле отырып жобалауға немесе қайта құруға арналған тапсырмамен айқындалады;

2) қойманың темірбетон қабаты қабырғасының және төбесінің қалыңдығы кемінде 200 мм болып айқындалады;

3) темірбетон қабаттың қабырғалары бір мезгілде кассалық тораптың қоршап тұрған қабырғалары болып табылмауы тиіс;

4) қойманың бір ғана есігі болуы тиіс, қоймаға терезелер орнатуға жол берілмейді;

5) қойманың есіктері брондалған, отқа төзімді болуы тиіс және қойманың темірбетон қабаты арқылы сияқты бірдей дәрежеде кіріп кетуден қорғауды қамтамасыз етуі тиіс;

6) қоймада брондалған есіктен басқа, сол ойықта ішкі металл торлы есік орнатылады, ол диаметрі кемінде 16 миллиметр болатын, 150х150 мм аспайтын ұяшықтар құрайтын болат сымдардан жасалады және әрбір қиылысқан жерінде дәнекерленеді. Торлы есік периметрі бойынша 75х75х6 мм болат бұрышпен қоршалады.

Торлы есік бір құлыппен жабылады. Торлы есіктің қорабы 75х75х6 мм болат бұрыштан жасалады, есік ойығыына диаметрі кем дегенде 16-18 мм, ұзындығы кем дегенде 120 мм болат "таутан" (балдақ) көмегімен бекітіледі, немесе электр дәнекерлегішпен дәнекерленеді;

7) қойманың астында коммуникациялық құрылыстар (кабель трассалары, жылумен жабдықтау, сумен жабдықтау трассалары және техникалық қамтамасыз етудің басқа коммуникациялық трассалары) салынған техникалық еден асты қабатын және жертөлелер салуға жол берілмейді;

8) жаңа кассалық торапты жабдықтау кезінде қойманың бүкіл периметрі бойынша ені 900–1200 мм. шолу дәліздері көзделеді. Қойма қабатының үстіңгі беті мен аражабын (жабын) плитасының арасында көріп бақылау үшін кемінде 250 мм ойынды көзделеді.

24. Қойманы жобалаған және құрылысын жүргізген кезде келесіні басшылыққа алу қажет:

1) қойманың фундаменті бетоннан дайындалады және қалыңдығы кем дегенде 600 мм болады. Фундамент пен темірбетон қабатының арасында гидроизоляция көзделеді;

2) қоймалардың темірбетон қабаты фиброарматурланған темірбетоннан дайындалады. Темірбетон қабаты үшін 400-500 кг/шаршы см маркалы бетон (400-500 маркалы портландцемент, граниттік немесе диабазалық ірілігі 15-20 мм ұсақ тас, модулі кем дегенде 2 мм құм) қолданылады.

Қалыпты конустың шөгуі бойынша бетон қоспаның жылжуы тік элементтер үшін 40-60 мм-ге және көлденең элементтер үшін 20-40 мм-ге тең деп қабылданады.

Фиброарматурлау диаметрі 0,5-1 мм сымнан немесе талшығының ұзындығы 30 мм-ге дейін болатын майы кетірілген, бұрын қолданылған болат арқандардан жасалған кесіндімен жүргізіледі.

Бетонды қойған кезде вибраторлармен нығыздап, содан соң бетонды қатыру және ылғалдау үшін 10 (он) күн бойы температуралық жағдай тудыру керек;

3) темірбетон қабатының арматурасы диаметрі 16 мм А-III класты болаттан жасалған, 100х100 мм ұяшығы бар, бір-бірінен 100 мм қашықтықта параллель орналасқан екі металл тордан тұруы тиіс. Бір тордағы арматураның қиылысу торабы басқа тордың ұяшығының ортасына ығыстырылған болуы тиіс;

4) механизация құралдарын және күзет сигнализациясын электр қуатына қосу үшін қоймалардың қабырғаларында иілген металл тұрбалар түріндегі енгізу жолдары көзделеді. Қуат және әлсіз токқа арналған кабель әртүрлі құбырлардан өткізіледі. Енгізу жолдарының саны мен оларды орналастыру биіктігі орнатылатын механизация кешендерінің санына байланысты анықталады. Пайдаланылмайтын енгізу жолдары тығындармен жабылады;

5) қойманы желдету ондағы температураның 18-25^оС және ауаның ылғалдылығы шамамен 45-60 пайыз болуын, сондай-ақ үш еселік ауа алмасуын қамтамасыз етуі қажет.

25. Сейф бөлмесінің үй-жайын жайластыру келесіге сәйкес болуы тиіс:

1) сейф бөлмесінің қабырғалары өте мықты, беріктігі жағынан қалыңдығы 380 мм кірпіш немесе қалыңдығы кем дегенде 200 мм темірбетон қабырғалардан кем болмауы тиіс;

2) сейф бөлмесінің қабырғалары, төбесі және едені ішінен периметрін бойлай диаметрі 16 мм кем емес болат шыбықтардан жасалған, 150х150 мм ұяшықтар жасай отырып, әрбір қиылыста дәнекерленетін металл торлармен нығайтылады;

3) сейф бөлмесіне кіретін есік брондалған немесе металдан жасалған, екі құлпы бар, отқа төзімділік шегі EL 60-тан кем емес болуы тиіс. Тура сол ойықта Қағидалардың 23-тармағы 6) тармақшасына сәйкес келетін ішкі торлы металл есік орналастырылады.

26. Қоймаларда және сейф бөлмелерінде, кассалық операцияларды механизациялау, қауіпсіздік жүйелері және сигнализация құралдарына арналған құбырлар мен электр қуатының кабельдерін қоспағанда, коммуникациялық құрылыстар (кабельдік трассалар, жылумен жабдықтау, сумен жабдықтау трассалары және басқа да коммуникациялық трассалар) өтпеуі тиіс.

27. Сәйкестікті растау жөніндегі жұмыстарды орындау үшін Қазақстан Республикасының сәйкестікті бағалау саласындағы аккредиттеу туралы заңнамасында белгіленген тәртіппен аккредиттелген заңды тұлғаның сәйкестік сертификаты болған жағдайда модульдік типтегі қоймаларды, сейфтік конструкцияны пайдалануға жол беріледі.

28. Қойманың алдыңғы бөлмесінің үй-жайын жайластыру келесіге сәйкес болуы тиіс:

1) қойма алдыңғы бөлмесінің үй-жайы қоймаға тікелей жапсарласады және бір ғана кіретін жері болады;

2) қойманың алдыңғы бөлмесіне терезелер қоюға жол берілмейді;

3) табиғи және жасанды желдету жүйелері болмаған жағдайда, сүргішті қыздырған кезде қойма алдыңғы бөлмесіне арнайы сорғыш шкаф орнатылады.

29. Операциялық кассаның үй-жайын жайластыру келесіге сәйкес болуы тиіс:

1) операциялық кассалар орналасатын үй-жайлар оқшауланған, құлыппен жабылатын есігі бар жеке кіретін жері болуы тиіс;

2) операциялық кассалардың алдыңғы бөлігі ақша мен құжаттарды беру үшін арнайы тасымалдау құрылғылармен (бункерлермен) немесе лотоктармен жабдықталады. Олардың конструкциясы сырттан оқ атылған кезде қорғалатын аймаққа оқтың тиюін болдырмауы тиіс. Тасымалдау құрылғысын іске қосу және бекіту тетігі операциялық кассалардың ішінде болуы тиіс;

3) операциялық кассаның алдыңғы бөлігінің брондалған әйнегі бар терезе ойығы болуы тиіс.

Соққыға төзімді қорғаныш пленкамен нығайтылған әйнектерді пайдалануға жол беріледі.

Операциялық залға шығатын операциялық кассаларды техникалық нығайту қауіп сигналы бойынша қарулы күзет келіп жеткенге дейін кассирдің қауіпсіздігін қамтамасыз ету тиіс;

4) қолданылатын брондалған әйнектің, соққыға төзімді қорғаныш пленкалардың, арнайы қорғаныш материалдардың, модульдік операциялық кассалардың сәйкестікті растау жөніндегі жұмыстарды орындау үшін Қазақстан Республикасының сәйкестікті бағалау саласындағы аккредиттеу туралы заңнамасында белгілеген тәртіппен аккредиттелген заңды тұлға берген сәйкестік сертификаты болуы тиіс;

5) операциялық кассалардың арасы кассирлердің жұмыс орнын бөліп тұратын қалқалармен жабдықталады;

6) клиенттердің ақшаны қайта санауына арналған үй-жайына шығатын қосымша терезе ойығымен жабдықталған операциялық кассалардың қасында клиенттердің ақшаны қайта санауына арналған үй-жайды немесе операциялық кассаның дәл қасында оқшауланған үй-жай жабдықтауға жол беріледі.

30. Сауда объектісінде, қонақүй, әуежай, халыққа қызмет көрсету орталығы үйлерінде, қарулы күзеті ұйымдастырылған басқа үйлерде орналасқан операциялық кассаның үй-жайын банк, ұйым басшысы бекіткен жеке жоспар немесе жоба бойынша жабдықтауға жол беріледі.

31. Операциялық касса үй-жайларының болуы:

1) кассалық операциялар тек автоматтандырылған касса пайдаланыла отырып жүргізілген кезде;

2) кассалық операциялар жылжымалы кассалық торапта жүргізілген кезде талап етілмейді.

32. Кешкі касса мынадай үй-жайлардан тұрады:

1) қойма не сейф бөлмесі;

2) қойманың алдыңғы бөлмесі (қойма болған кезде).

Қажет болған жағдайда банк, ұйым басшысының шешімі бойынша кешкі кассада кешкі кассаның кассиріне арналған оқшауланған үй-жай жайластыруға жол беріледі.

Кешкі кассаны жайластыру Қағидалардың 23, 28 және 29-тармақтарына сәйкес жүзеге асырылады.

33. Қайта санау кассасының үй-жайын жайластыру келесіге сәйкес болуы тиіс:

1) қайта санау кассасы үй-жайының алаңы жобалауға арналған тапсырма бойынша айқындалады;

2) монеталарды қайта санауға арналған касса үй-жайының қабырғаларын дыбысты басатын материалдармен қаптауға рұқсат етілді.

34. Кассалық торапта немесе кассалық тораптан тыс, кассалық операциялар жүргізілмейтін, кассирлердің жеке заттары мен киім-кешегін сақтауға арналған үй-жай немесе орын көзделеді.

35. Банкноттарды, монеталарды және құндылықтарды инкассациялау операцияларын жүргізу кезінде инкассация қызметінің арнайы автокөлігін қою үшін банкноттарды, монеталарды және құндылықтарды инкассациялау үшін кассалық торапқа кіретін жерге жапсарласатын бокс үй-жайы жабдықталады. Бокстың есігі құлыппен жабылуы тиіс.

Бокс жабдықталмаған жағдайда кассалық торапқа кіретін жердің алдында банкноттарды, монеталарды және құндылықтарды инкассациялауға арналған тиеу-түсіру алаңы жабдықталады.

Бокс үй-жайын және тиеу-түсіру алаңын жайластыру кезінде бөгде адамдардың кіруін және банкноттарды, монеталарды және құндылықтарды инкассациялау операцияларының жүргізілуіне қарап тұруын болдырмауды қамтамасыз ету қажет.

5. Айырбастау пункттерінің үй-жайларын жайластыру

36. Көшеден жеке кіру есігі бар, үйлерде (ғимараттарда, үй-жайларда) орналасқан айырбастау пункттеріне мыналар кіреді:

1) операциялық касса;

2) операциялық зал немесе клиентке қызмет көрсетуге арналған үй-жай.

37. Айырбастау пунктінің операциялық кассасын техникалық нығайту Қағидалардың 29-тармағына сәйкес келуі тиіс.

38. Көшеден жеке кіру есігі бар айырбастау пунктіне отқа төзімділік шегі EL 60-тан кем емес кіретін метал есік орнатылады.

Көшеден жеке кіру есігі бар айырбастау пунктінің терезе ойықтары Қағидалардың 22-тармағына сәйкес жабдықталады.

39. Сауда объектісінде, қонақүй, әуежай, халыққа қызмет көрсету орталығы үйлерінде, қарулы күзет ұйымдастырылған басқа да үйлерде орналасқан, көшеден жеке кіру есігі жоқ айырбастау пунктінің операциялық кассасының жайластырылуы Қағидалардың 29 және 30-тармақтарына сәйкес болуы тиіс.

6. Банкноттарды, монеталарды және құндылықтарды
инкассациялау операцияларын жүргізуге арналған үй-жайларды жайластыру

40. Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің лицензиясы негізінде банкноттарды, монеталарды және құндылықтарды инкассациялау бойынша операцияларды жүзеге асыру үшін мынадай үй-жайлардың болуы қажет:

1) "Жекелеген қару түрлерiнiң айналымына мемлекеттiк бақылау жасау туралы" Қазақстан Республикасының Заңын жүзеге асыру жөнiндегi шаралар туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2000 жылғы 3 тамыздағы № 1176 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасындағы қару мен оның патрондары айналымының ережесiне сәйкес жабдықталған қызметтiк қару мен оның патрондарын сақтауға арналған үй-жай, қару-жарақты оқтау (оқтан босату) үй-жайы;

2) қойма немесе сейф бөлмесі – банкте, ұйымда кешкі касса болмаған жағдайда;

3) бокс немесе тиеу-түсіру алаңы – қойма немесе сейф бөлмесі болған кезде.

Осы тармақтың бірінші бөлігінің 2) және 3) тармақшаларында көрсетілген үй-жайларды жайластыру Қағидалардың 23, 25-28 және 35-тармақтарына сәйкес жүзеге асырылады.

41. Банкноттарды, монеталарды және құндылықтарды қайта санау, сұрыптау, орау, сақтау, сондай-ақ оларды банктерге және банктердiң тапсырмасы бойынша олардың клиенттерiне беру жөнiндегi қызметті қатар атқару үшін мынадай үй-жайлардың болуы қажет:

1) қойма немесе сейф бөлмесі;

2) қойманың алдыңғы бөлмесі (қойма болған кезде);

3) банкноттар мен монеталарды қайта санау кассасы.

Осы тармақтың бірінші бөлігінде көрсетілген үй-жайларды жайластыру Қағидалардың 23, 25-28 және 33-тармақтарына сәйкес жүзеге асырылады.