Об утверждении Правил коммерциализации результатов научной и (или) научно-технической деятельности

Приказ и.о. Министра образования и науки Республики Казахстан от 10 октября 2012 года № 465. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 23 ноября 2012 года № 8096. Утратил силу приказом Министра образования и науки Республики Казахстан от 29 ноября 2016 года № 679

Сноска. Утратил силу приказом Министра образования и науки РК от 28.11.2016 № 679.

В соответствии с подпунктом 110) пункта 16 Положения о Министерстве образования и науки Республики Казахстан, утвержденного постановлением Правительства Республики Казахстан от 28 октября 2004 года № 1111 «Вопросы Министерства образования и науки Республики Казахстан», ПРИКАЗЫВАЮ:
Сноска. Преамбула в редакции приказа и.о. Министра образования и науки РК от 20.08.2014 № 357 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
1. Утвердить прилагаемые Правила коммерциализации результатов научной и (или) научно-технической деятельности.
2. Комитету науки (Ыбырайым Н.М.):
1) обеспечить в установленном порядке государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;
2) после государственной регистрации опубликовать настоящий приказ в средствах массовой информации.
3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на вице-министра образования и науки Республики Казахстан Орунханова М.К.
4. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня первого официального опубликования.

И.о. министра М. Орунханов

Утверждены
приказом Министра образования
и науки Республики Казахстан
10 октября 2012 года № 465

Правила коммерциализации результатов научной
и (или) научно-технической деятельности

1. Общие положения

1. Настоящие Правила коммерциализации результатов научной и (или) научно-технической деятельности (далее - Правила) разработанные в соответствии с законами Республики Казахстан «О науке», «О государственной поддержке индустриально-инновационной деятельности», «Об авторских и смежных правах», определяют порядок коммерциализации результатов научной и (или) научно-технической деятельности.
2. Коммерциализация результатов научной и (или) научно-технической деятельности - деятельность (далее - РНТД), связанная с практическим применением результатов научной и (или) научно-технической деятельности с целью вывода на рынок новых или усовершенствованных товаров, процессов и услуг, направленная на получение положительного экономического эффекта.

2. Государственное содействие коммерциализации результатов
научной и (или) научно-технической деятельности

3. Государственное содействие коммерциализации РНТД обеспечивается следующими методами:
1) гарантированием экономического стимулирования развития национальной научной инновационной системы, развитием государственно-частного партнерства в области научной, научно-технической и инновационной деятельности, финансированием коммерциализации технологий в приоритетных секторах экономики в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан;
2) определением приоритетности государственной поддержки науки и разработки наукоемких технологий;
3) определением приоритетных направлений научной, научно-технической и инновационной деятельности в соответствии с приоритетными секторами экономики Республики Казахстан;
4) формированием и реализацией научно-технических программ, финансируемых из средств государственного бюджета и средств выделяемых субъектами частного предпринимательства на принципах государственно-частного партнерства;
5) разработкой и совершенствованием нормативных правовых актов по развитию и содействию коммерциализации интеллектуальной собственности;
6) совершенствованием системы стимулирования процессов создания и использования инновационной продукции;
7) созданием республиканского и региональных Советов по развитию научно-инновационной деятельности с включением в их состав представителей органов государственного управления, субъектов частного предпринимательства, научных организаций и высших учебных заведений (далее - ВУЗ) для выработки мер по ориентации исследований на потребности экономического развития и содействия в их практической реализации (коммерциализации);
8) развитием информационной инфраструктуры научной и инновационной деятельности, ведением централизованного банка данных по результатам научных разработок, запатентованным изобретениям, сферам их возможного практического применения с организацией доступа к нему участников рынка, заинтересованных во внедрении (коммерциализации) РНТД;
9) ускорением развития инфраструктуры, обеспечивающей коммерциализацию РНТД;
10) оказанием консультационных услуг по вопросам, связанным с осуществлением коммерциализации РНТД;
11) созданием подразделений по коммерциализации в государственных и приравненных к ним научных организациях и вузах, ведущих исследования в области естественных наук и техники.

3. Формы коммерциализации РНТД

4. Коммерциализация РНТД осуществляется путем:
1) создание структурных подразделений по содействию коммерциализации результатов научной и (или) научно-технической деятельности;
2) заключения лицензионного договора и (или) договора о переходе исключительных прав на объект РНТД к другому лицу;
3) создания юридического лица для коммерческого использования им технологий;
4) эксплуатации РНТД путем оказания услуг на договорной основе физическим и юридическим лицам;
5) иными способами, предусмотренными законодательством Республики Казахстан.

4. Создание и функционирование подразделений по содействию
коммерциализации результатов научной и (или) научно-технической деятельности

5. Государственные научные организации и государственные высшие учебные заведения для внедрения результатов научной и (или) научно-технической деятельности создают подразделения по коммерциализации.
6. Подразделение по коммерциализации - подразделение субъекта научной и (или) научно-технической деятельности, которое ориентировано на поиск, содействие по практическому применению РНТД, с целью создания и получения дохода от коммерциализации результатов научной и (или) научно-технической деятельности и его распределения между участниками коммерциализации.
7. Основными направлениями деятельности подразделений по коммерциализации являются оказание комплекса услуг по коммерциализации технологий, включая, но не ограничиваясь: поиск и оценка технологий для коммерциализации, маркетинговые исследования, оказание консультационных услуг в области защиты интеллектуальной собственности, разработка стратегии коммерциализации технологий, организация взаимодействия субъектов научной и (или) научно-технической деятельности и субъектов частного предпринимательства в целях заключения ими договоров в области коммерциализации технологий.
8. Уполномоченный орган в области науки и уполномоченные отраслевые органы осуществляют ежегодную оценку результативности деятельности подразделений по коммерциализации по следующим критериям:
1) количество РНТД, зарегистрированных подразделением по коммерциализации;
2) количество полученных охранных документов на РНТД;
3) количество проведенных технологических аудитов (экспертиз НТД);
4) количество заключенных лицензионных договоров;
5) количество созданных инновационных предприятий;
6) количество заключенных/реализованных исследовательских контрактов;
7) объем наукоемкой продукции, выпущенной созданными инновационными предприятиями.
9. Принципами раскрытия информации о полученных РНТД являются:
1) достоверность предоставляемой информации,
2) релевантность предоставляемой информации,
3) полнота предоставляемой информации.

5. Создание юридического лица для коммерческого использования им технологий

10. Юридическое лицо для коммерциализации РНТД создается при условии, если одним из учредителей (участником) или единственным учредителем (участником) является правообладатель объекта интеллектуальной собственности РНТД или при участии авторами РНТД с высоким уровнем коммерциализации и наличием научно-технической базы.
11. Распоряжение имущественными правами на интеллектуальную собственность государственными научными организациями, государственными ВУЗами осуществляется без согласования с уполномоченным государственным органом - собственником их имущества.
12. Затраты по оценке интеллектуальной собственности возмещаются из средств организации (подразделения) по коммерциализации

Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыру қағидаларын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің м.а. 2012 жылғы 10 қазандағы № 465 Бұйрығы. Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде 2012 жылы 23 қарашада № 8096 тіркелді. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2016 жылғы 29 қарашадағы № 679 бұйрығымен.

Ескерту. Күші жойылды – ҚР Білім және ғылым министрінің 29.11.2016 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) № 679 бұйрығымен.

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің мәселелері" туралы Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2004 жылғы 28 қазандағы № 1111 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі ережесінің 16-тармағының 110) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

Ескерту. Кіріспе жаңа редакцияда - ҚР Білім және ғылым министрінің м.а. 20.08.2014 № 357 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

1. Қоса беріліп отырған Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыру қағидалары бекітілсін.

2. Ғылым комитеті (Н.М. Ыбырайым):

1) осы бұйрықтың белгіленген тәртіппен Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін қамтамасыз етсін;

2) осы бұйрықты мемлекеттік тіркеуден өткеннен кейін бұқаралық ақпарат құралдарында жарияласын.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасы Білім және ғылым вице-министрі М.Қ. Орынхановқа жүктелсін.

4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Министрдің
міндетін атқарушы	М. Орынханов

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің м.а. 2012 жылғы 10 қазандағы № 465 бұйрығымен бекітілген

Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін
коммерцияландыру туралы қағидалары
1. Жалпы ережелер

1. Осы Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыру туралы қағидалар (бұдан әрі - Қағида), "Ғылым туралы", "Индустриялық-инновациялық жұмыстарды мемлекеттік қолдау туралы", "Авторлық және аралас құқық туралы" Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес әзірленген, ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық жұмыс нәтижелерін коммерцияландыру тәртібін анықтайды.

2. Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық жұмыс нәтижелерін (бұдан әрі - ҒТЖН) коммерцияландыру - оңтайлы экономикалық тиімділіктерге қол жеткізуге бағытталған, нарықка жаңа немесе жетілдірілген тауарлар, процестер мен қызметтер енгізу мақсатында ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық жұмыс нәтижелерін іс жүзінде қолдануға байланысты қызмет.

2. Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық жұмыс нәтижелерін
коммерцияландыруға мемлекеттік ықпал ету

3. ҒТЖН коммерцияландыруға мемлекеттік ықпал ету:

1) ұлттық ғылыми инновациялық жүйені дамытуды экономикалық ынталандыруға кепілдік беру, ғылыми, ғылыми-техникалық және инновациялық жұмыстар саласындағы мемлекеттік-жеке меншік әріптестікті дамыту, Қазақстан Республикасының заңнамаларымен бекітілген тәртіпте экономиканың басым секторларындағы технологияларды коммерцияландыру үшін қаржыландыру;

2) ғылымды және ғылыми технологиялық әзірлемелерді мемлекеттік қолдаудың артықшылығын анықтау;

3) Қазақстан Республикасының басым бағыттағы экономикалық секторына сәйкес ғылыми, ғылыми-техникалық және инновациялық жұмыстардың басым бағыттарын анықтау;

4) мемлекеттік бюджет қаражатынан қаржыландырылған және мемлекеттік-жеке меншік әріптестік негізіндегі жеке кәсіпкерліктің субъектілеріне бөлінген қаржымен ғылыми-техникалық бағдарламаларды қалыптастыру және жүзеге асыру;

5) интеллектуалды меншікті коммерцияландыруға ықпал ету және дамыту жөніндегі нормативтік құқықтық актілерді әзірлеу және жетілдіру;

6) инновациялық өнімді жасау және пайдалану процестерін ынталандыру жүйелерін жетілдіру;

7) ғылыми-инновациялық жұмыстарды дамыту жөніндегі республикалық және өңірлік Кеңестерді құру, олардың құрамына экономикалық даму қажеттіліктерін зерттеуге бағытталған шараларды әзірлеу үшін мемлекеттік басқару органдарының, жеке кәсіпкерлік субъектілерін, ғылыми ұйымдар мен жоғары оқу орындарын (бұдан әрі - ЖОО) енгізу, сондай-ақ, оларды іс жүзінде жүзеге асыруға (коммерцияландыруға) ықпал ету;

8) ғылыми және инновациялық жұмыстардың ақпараттық инфрақұрылымын дамыту, ойлап табылған патенттелген заттар, ғылыми әзірлемелердің нәтижесі бойынша орталықтандырылған деректер қорын құру, оған ҒТЖН іске қосуға (коммерцияландыруға) мүдделі тұлғалардың, нарыққа қатысушылардың қол жеткізе алуын ұйымдастырып, оны іс жүзінде қолдануға мүмкіндік беру;

9) ҒТЖН коммерцияландыруды қамтамасыз ететін инфрақұрылымдарды дамытуды жеделдету;

10) ҒТЖН коммерцияландыруды жүзеге асыруға байланысты мәселелер бойынша кеңес беру қызметтерін ұсыну;

11) мемлекеттік және оған теңестірілген жаратылыстану ғылымдары мен техника саласындағы жетекші зерттеулер жүргізетін ғылыми ұйымдар мен жоғары оқу орындарында коммерцияландыру бөлімшелерін құру әдістермен қамтамасыз етіледі.

3. ҒТЖН коммерцияландыру нысандары

4. ҒТЖН коммерцияландыру мынадай жолдармен жүзеге асырылады:

1) ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық жұмыс нәтижелерін коммерцияландыруға ықпал ететін құрылымдық бөлімшелерді құру;

2) лицензиялық келісім және (немесе) ҒТЖН нысанының меншік құқығының өзге тұлғаға ауысуы туралы келісім жасау;

3) технологияларды коммерциялық пайдалану үшін заңды тұлғаны құру;

4) жеке және заңды тұлғаларға келісім негізінде қызмет көрсету арқылы ҒТЖН пайдалану;

5) Қазақстан Республикасының заңнамаларында қарастырылған өзге де әдістермен.

4. Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық жұмыс нәтижелерін
коммерцияландыруға ықпал ететін құрылымдық бөлімшелердің құрылуы және қызмет атқаруы

5. Мемлекеттік ғылыми ұйымдар және мемлекеттік жоғары оқу орындары ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық жұмыс нәтижелерін өндіріске енгізу мақсатында коммерцияландыру бөлімшелерін құра алады.

6. Коммерцияландыру жөніндегі бөлімшелер - коммерцияландыруға қатысушылар арасында оны бөлу және ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық жұмыс нәтижелерін коммерцияландырудан түсетін табысты ұйымдастыру және бөліп алу мақсатында ҒТНЖ іс жүзінде қолдануға ықпал ету, іздеуге бағытталған және ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық жұмыс субъектілерінің бөлімшелері.

7. Коммерцияландыру жөніндегі бөлімшелердің негізгі жұмыс бағыты технологияларды коммерцияландыру кешенді қызметін ұсыну болып табылады, соның ішінде коммерцияландыру технологияларын бағалау, маркетингтік зерттеулер, интеллектуалдық меншікті қорғау саласында кеңес беру қызметі, технологияларды коммерцияландыру стратегиясын әзірлеу, ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық жұмыс субъектілері мен жеке кәсіпкерлік субъектілері арасында, олармен технологияларды коммерцияландыру саласында келісімдер жасау мақсатында өзара қарым-қатынастарды ұйымдастыру.

8. Ғылым саласындағы уәкілетті орган және салалық уәкілетті органдар мынадай белгіленген көрсеткіштер бойынша коммерцияландыру жөніндегі бөлімшелер жұмысының нәтижесіне жыл сайын бағалау жүргізеді:

1) коммерцияландыру жөніндегі бөлімшелер тіркелген ҒТЖН саны;

2) берілген ҒТЖН қорғау құжаттарының саны;

3) жүргізілген технологиялық аудиттер саны (ҒТЖН сараптау);

4) жасалған лицензиялық келісімдер саны;

5) құрылған инновациялық кәсіпорындар саны;

6) жасалған/жүзеге асырылған зерттеу шарттарының саны;

7) құрылған инновациялық кәсіпорындармен шығарылған ғылыми өнімдер көлемі.

9. Алынған ҒТЖН туралы ақпараттарды ашу қағидалары мыналар:

1) берілген ақпараттың шынайылығы;

2) берілген ақпараттың релевантылығы;

3) берілген ақпараттың толықтығы.

5. Технологияларды коммерциялық пайдалану үшін заңды тұлғаны құру

10. ҒТЖН коммерцияландыру жөніндегі заңды тұлғаны құру шарттары, егер құрылтайшылардың (қатысушылардың) біреуі немесе жалғыз құрылтайшы (қатысушы) ҒТЖН интеллектуалдық меншік нысанының құқық иегері болып табылса немесе коммерцияландыру деңгейі жоғары ҒТЖН-нің авторларының қатысуымен және ғылыми-техникалық базасы болса.

11. Интеллектуалдық меншік нысанының жеке құқықтарын мемлекеттік ғылыми ұйымдармен, жоғары оқу орындарымен басқару олардың меншік иелерінің - уәкілетті мемлекеттік органдардың келісімінсіз жүзеге асырылады.

12. Интеллектуалдық меншікті бағалау шығындары коммерцияландыруды жүзеге асыратын ұйымның (бөлімшенің) қаражаты есебінен қайтарылады.