Об утверждении Единого тарифно-квалификационного справочника работ и профессий рабочих (выпуск 21)

Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 29 октября 2012 года № 413-ө-м. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 23 ноября 2012 года № 8107. Утратил силу приказом Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 20 июля 2017 года № 208 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования)

В соответствии со статьей 125 Трудового Кодекса Республики Казахстан в целях установления сложности определенных видов работ, присвоения квалификационных разрядов рабочим и определения правильных наименований профессий рабочих, ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Утвердить прилагаемый Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (выпуск 21).

2. Департаменту труда и социального партнерства (Сарбасов А. А.) в установленном законодательством порядке обеспечить государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан и его официальное опубликование.

3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на вице-министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан Ахметова С. А.

4. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Министр

С. Абденов

Утвержден приказом Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 29 октября 2012 года № 413-ә-м

Единый тарифно-квалификационный справочник
работ и профессий рабочих (выпуск 21)
Раздел 1. Общие положения

1. Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (выпуск 21) (далее - ЕТКС) состоит из раздела: "Производство радиоаппаратуры и аппаратуры проводной связи".

2. Разряды работ установлены по их сложности без учета условий труда (за исключением экстремальных случаев, влияющих на уровень сложности труда и повышающих требования к квалификации исполнителя).

3. Тарифно-квалификационные характеристика каждой профессии имеет два раздела. Раздел "Характеристика работ" содержит описание работ, которые должен уметь выполнять рабочий. Раздел "Должен знать" содержатся основные требования, предъявляемые к рабочему в отношении специальных знаний, так же знаний положений, инструкций и других руководящих материалов, методов и средств, которые рабочий должен применять.

4. В тарифно-квалификационных характеристиках приводится перечень работ, наиболее типичных для данного разряда профессии рабочего. Этот перечень не исчерпывает всех работ, которые может и должен выполнять рабочий. В необходимых случаях работодатель с учетом специфики может разрабатывать дополнительные перечни работ, соответствующих по сложности их выполнения тем, которые содержатся в тарифно-квалификационных характеристиках профессий рабочих соответствующих разрядов.

5. Кроме работ, предусмотренных в разделе "Характеристика работ", рабочий должен выполнять работы по приемке и сдаче смены, уборке рабочего места, приспособлений, инструментов, а так же по содержанию их в надлежащем состоянии, ведению установленной технической документации.

6. Наряду с требованиями к теоретическими и практическим знаниям, содержащимися в разделе "Должен знать", рабочий должен знать: правила и нормы по охране труда, производственной санитарии и пожарной безопасности, правила пользования средствами индивидуальной защиты, требования, предъявляемые к качеству выполняемых работ (услуг), виды брака и способы его предупреждения и устранения, производственную сигнализацию, требования по рациональной организации труда на рабочем месте.

7. Рабочий более высокой квалификации помимо работ, перечисленных в его тарифно-квалификационной характеристике, должен уметь выполнять работы, предусмотренные тарифно-квалификационными характеристиками рабочих более низкой квалификации, а так же руководить рабочими более низких разрядов этой же профессии. В связи с этим работы, приведенные в тарифно-квалификационных характеристиках более низких разрядов, в характеристиках более высоких разрядов, как правило, не приводятся.

8. При заполнении документов, подтверждающих трудовую деятельность работника, а так же при изменении тарифного разряда, наименование его профессии записывается в соответствии с ЕТКС.

9. Тарифно-квалификационные характеристики применяются при тарификации работ и присвоении квалификационных разрядов рабочим в организациях независимо от их формы собственности и организационно-правовых форм, где имеются производства и виды работ, указанные в настоящем разделе, кроме особо оговоренных случаев.

10. В целях удобства пользования, ЕТКС предусматривает алфавитный указатель содержащий наименования профессий рабочих, диапазон разрядов и нумерацию страниц приведены в приложении к настоящему ЕТКС.

11. Перечень наименований профессий рабочих, предусмотренных настоящим разделом "Производство радиоаппаратуры и аппаратуры проводной связи", с указанием их наименований по действовавшему выпуску ЕТКС, указан в редакции 2002 года.

Раздел 2. Производство радиоаппаратуры и

аппаратуры проводной связи

1. Вязальщик схемных жгутов, кабелей и шнуров

Параграф 1. Вязальщик схемных жгутов, кабелей и шнуров, 2-разряд

12. Характеристика работ:

вязка по шаблонам простых схемных жгутов и кабелей из жестких и мягких проводов для радиоаппаратуры и приборов различного назначения;

снятие изоляции с концов жил жгутов, кабелей, зачистка, лужение и заделка концов под клеммы и наконечники;

изготовление многожильных кабелей, шнуров с заделкой концов, установкой колодок, контактных наконечников и пр;

свивка, плетение и бандажирование проводов с применением оборудования, настройка оборудования;

изоляция концов проводов, кабелей и шнуров различными изоляционными материалами;

обмотка жгутов лакотканью и хлорвиниловой лентой с обшивкой текстолинитом, кожей или брезентом;

обмотка сращенных проводов резиной и подготовка кабеля к вулканизации, вулканизация его согласно соответствующим техническим условиям (далее - ТУ) и проверка после вулканизации на разрыв, герметичность, морозостойкость и электрический пробой;

проверка электрических цепей по схемам и таблицам и исправление обнаруженных дефектов.

13. Должен знать:

марки, условную расцветку и маркировку применяемых проводов в зависимости от их назначения, технические требования, предъявляемые к ним, правила их испытания под током высокого напряжения;

правила и способы снятия изоляции, пайки, лужения, изолирования и заделки концов схемных жгутов, кабелей и шнуров;

назначение и правила применения припоев, флюсов и изоляционных материалов;

принцип работы и условия применения используемых простых приспособлений, контрольно-измерительных инструментов и приборов, станочного оборудования, основы элетро- и радиотехники.

14. Примеры работ:

1) выводы антенные - изготовление из бронированного кабеля с креплением патрубка и ниппеля для соединения рации с антенной;

2) галеты намоточные - изоляция эксцельсиоровой лентой;

3) жгуты - крепление и снятие бирок, проверка на короткое замыкание и обрыв, бандажирование концов и покрытие лаком, комбинированная вязка из мягких и жестких проводов;

4) жгуты для освещения шкал приемников - вязка из мягкого провода;

5) жгуты для телефонных аппаратов МТС – вязка;

6) кабели коаксиальные - заготовка, вязка и разделка (по чертежу);

7) кабели питания – изготовление;

8) кабели со штепсельными разъемами - разделка концов и прозвонка;

9) кабели для плат дросселей – вязка;

10) кабели телевизоров - комплектование проводов разных марок в кабель с выводом концов по указанной длине в различных точках кабеля;

11) катушки реле многосекционные - окончательная изоляция и заклейка кабельной бумагой, эксцельсиором, целлофаном, с прокладкой этикетки согласно паспорту реле;

12) катушки силового трансформатора - зачистка, лужение и заделка выводов;

13) катушки тороидальные - заделка и изоляция лакошелком, лакотканью и миткалевой лентой;

14) катушки - укладка прессшпановой прокладки с лепестками, подмотка и наклейка выводных концов по монтажной схеме;

15) плетенка - надевание на витые пары и на жгуты, протягивание жгута в плетенку;

16) провод экранированный и высокочастотный - разделка с припайкой отводов для заземления;

17) рукава металлические - резка заготовок по размеру, заправка концов проводов во втулки и их обжатие;

18) шаблоны, имитаторы картонные – изготовление;

19) шланги: гибкие к микрофонным трубкам, из четырехжильного микротелефонного шнура, питания рации с бронированной оплеткой из шлейфа, для отклоняющих систем телевизоров – изготовление;

20) шнуры к переговорным устройствам с ответвлением - изготовление с подключением телефонных трубок ларингофона;

21) шнуры различных марок - пистолетная приварка наконечников;

22) шнуры: с вилкой, микрофонные многожильные, многожильные номеронабирателя для телефонных аппаратов - изготовление.

Параграф 2. Вязальщик схемных жгутов, кабелей

и шнуров, 3-разряд

15. Характеристика работ:

вязка схемных жгутов и кабелей средней сложности из проводов различных марок и сечений с количеством проводов до 200 по таблицам соединений, монтажным схемам и шаблонам с учетом расцветки цепей для радиоаппаратуры, специальной аппаратуры, аппаратуры электронно- вычислительных машин (далее - ЭВМ) и аппаратуры средств связи;

изготовление кабелей питания, шнуров средней сложности для радиостанций и различных аппаратов с большим количеством жил, с высококачественной изоляцией и заделкой концов;

непрерывная безбирочная вязка жгутов;

прокладка кабелей и проверка электрических цепей по схемам и таблицам.

16. Должен знать:

способы вязки схемных жгутов и кабелей средней сложности из проводов различных марок и сечений для радиоэлектронной аппаратуры и аппаратуры средств связи, их назначение, монтажные схемы и условные обозначения радиодеталей и узлов;

технические требования, предъявляемые к жгутам, кабелям, шнурам и способы их проверки;

способы разбивки шаблонов и правила пользования ими при вязке жгутов кабелей, устройство;

принцип работы и способы наладки используемого оборудования, контрольно-измерительных инструментов и приборов;

основы электро- и радиотехники.

17. Примеры работ:

1) жгуты для приборов типа соединительных ящиков - вязка по шаблону;

2) жгуты и кабели из проводов различных марок и сечений - вязка по шаблону;

3) жгуты из экранированных проводов – вязка;

4) жгуты, кабели, шнуры - электрическая проверка с помощью приборов, выявление неисправностей и устранение их;

5) кабели высокочастотные - нарезка по размерам, затягивание в пленку, заделка концов со снятием изоляции на станках и вручную, пайка;

6) кабели сложные с большим количеством концов на платы автоматизированная телекоммуникационная система (далее – АТКС) и стативы – изготовление;

7) кабели: плат преобразователей для стоек деления каналов, плат сигнализации для стоек индивидуального оборудования, для аппаратов автоматизированная телефонная станция (далее – АТС) и пожарных извещателей, для движущихся механизмов типа ДШИ, для выпрямителей – вязка;

8) шаблоны - разбивка по принципиальным и монтажным схемам для вязки схемных кабелей и жгутов.

Параграф 3. Вязальщик схемных жгутов, кабелей

и шнуров, 4-разряд

18. Характеристика работ:

вязка сложных схемных кабелей и жгутов из проводов различных марок и сечений с количеством проводов свыше 200 до 400 по монтажным схемам и шаблонам для различных приборов специальной аппаратуры, аппаратуры электронные вычислительные машины (далее – ЭВМ) и аппаратуры средств связи;

изготовление сложных кабелей с большим количеством жил с разделкой экранированного провода, высококачественной изоляцией и заделкой концов, их электрической проверкой;

разбивка шаблонов по монтажным и принципиальным схемам и эскизам;

участие в разработке схем для опытных приборов и станций.

19. Должен знать:

способы вязки схемных кабелей и жгутов сложной конфигурации для различных приборов, радиостанций и аппаратуры средств связи из проводов различных марок;

способы вязки сложных схем из изолированных и неизолированных проводов по чертежам, образцам, эскизам;

устройство применяемых приспособлений, схемных шаблонов и инструментов, принципиальные и монтажные схемы;

технические требования, предъявляемые к изготовленным схемам и жгутам;

способы разбивки шаблонов и пользование ими при вязке сложных жгутов и кабелей, основы электро- и радиотехники.

20. Примеры работ:

1) жгуты для стоек питания вычислительных машин – вязка;

2) жгуты из проводов различных марок, сечений и расцветок - вязка по таблицам соединений, монтажным схемам и шаблонам;

3) кабели многожильные сложные - разделка экранированного провода, связывание жил, протаскивание в металлический рукав, экранирующую оплетку и резиновый шланг, установка бирок, заделка концов в фишки и колодки;

4) кабели сложные для плат стоек индивидуального оборудования директорских и диспетчерских коммутаторов, пожарной сигнализации и различных съемных приборов – вязка;

5) кабели для плат стативов – вязка;

6) кабели для стативов соединительных линий телефонных станций и комплекта реле шнуровой пары коммутатора – вязка;

7) кабели для плат стативов испытательных приборов – вязка;

8) схемы электромонтажные до 400 проводов - вязка по шаблону.

Параграф 4. Вязальщик схемных жгутов, кабелей

и шнуров, 5-разряд

21. Характеристика работ:

вязка особо сложных схемных кабелей и жгутов из различных проводов и сечений с количеством проводов свыше 400 по монтажным схемам и шаблонам к радиоустановкам, радиостанциям, специальной аппаратуре, аппаратуре ЭВМ, а также к всевозможным станциям и аппаратам проводной и дальней связи (в опытном и мелкосерийном производстве);

полная проверка кабелей и жгутов в соответствии с ТУ;

разбивка шаблонов по принципиальным схемам и эскизам различной сложности.

22. Должен знать:

способы вязки особо сложных кабелей и жгутов для различных радиоустройств, аппаратуры ЭВМ, аппаратов и станций проводной и дальней связи по шаблонам, принципиальным и монтажным схемам;

способы разбивки шаблонов и пользования ими при вязке особо сложных жгутов и кабелей, основы электро- и радиотехники.

23. Примеры работ:

1) блоки радиостанций с особо сложным электромонтажом - вязка монтажной схемы

2) жгуты для ЭВМ особо сложные – вязка;

3) жгуты из проводов различных марок и сечений с количеством проводов свыше 400 - вязка по шаблону;

4) кабели и жгуты повышенной сложности для радио- и телефонных станций всех типов и для установок проведения климатических и других испытаний – вязка;

5) схемы электромонтажные с количеством проводов свыше 400 - вязка по шаблону.

2. Градуировщик радиоаппаратуры

Параграф 1. Градуировщик радиоаппаратуры, 2-разряд

24. Характеристика работ:

сопряжение шкал по диапазонам, укладка шкалы коаксиального волномера в пределах заданного диапазона частот;

настройка гетеродинного волномера на приемник, приемника на передатчик, передатчика на кварцевый калибратор и обратно;

включение простых радиоустройств и приборов в схему рабочей установки, подключение питания из различных источников и регулировка режимов работы питания;

нанесение рисок на шкалы.

25. Должен знать:

назначение и условия применения наиболее распространенных универсальных и специальных приспособлений, контрольно-измерительных инструментов и приборов, используемых при градуировке;

назначение основных источников питания (выпрямители, аккумуляторы, гальванические батареи и другие);

правила включения их в схему рабочей установки и ухода за ними, основы электро- и радиотехники.

Параграф 2. Градуировщик радиоаппаратуры, 3-разряд

26. Характеристика работ:

градуировка простых радиоустройств и приборов по заданным интервалам частот;

градуировка радиоизмерительных, дозиметрических приборов по заданным интервалам шкал;

нанесение рисок на шкалы с нахождением промежуточных величин;

настройка мультивибратора на требуемую частоту и длину волны;

настройка гетеродинного волномера на эталон градуировки и обратно;

проверка и корректировка градуировки по эталону;

составление поправочных таблиц и графиков, определяющих дополнительную погрешность;

сравнение звуковых частот по фигурам Лиссажу на экране осциллографа;

определение неисправности рабочих установок и приборов;

включение радиоустройств и приборов любой сложности в схему рабочей установки, подключение питания из различных источников и регулировка режимов работы питания.

27. Должен знать:

принцип работы применяемых аппаратов, установок, приборов и правила пользования ими;

методы и способы градуировки радиоустройств и дозиметрических приборов (гетеродинные волномеры, кварцевые калибраторы, вольтметры, амперметры и другие);

способы наладки применяемых универсальных и специальных приспособлений, контрольно-измерительных инструментов и приборов средней сложности (мультивибраторы, осциллографы, генераторы сверхвысоких частот, эквиваленты нагрузки и другие);

основы электро- и радиотехники.

28. Примеры работ:

1) волномеры коаксиальные - градуировка в диапазоне частот свыше 2000 до 10000 мГц с погрешностью 0,01 - 0,05 %;

2) волномеры с объемным резонатором - градуировка в диапазоне частот свыше 20000 до 30000 мГц с погрешностью 0,01-0,05 %;

3) передатчики коротковолновые - градуировка по гетеродинной установке, приемнику и волномеру;

4) радиометры аэрозолей - градуировка шкал

5) рентгенометры до 100 рентген/ч - градуировка шкал;

6) шкалы 2-3-диапазонных приемников - градуировка по кварцевому калибратору;

7) шкалы радиоизмерительных приборов - градуировка.

Параграф 3. Градуировщик радиоаппаратуры, 4-разряд

29. Характеристика работ:

градуировка сложных радиоустройств и приборов по заданным интервалам частот;

градуировка дозиметрических приборов по заданным интервалам шкал с выполнением расчетов трассы линеек во время градуировки;

настройка гетеродинного волномера на любую частоту;

настройка кварцевого калибратора с блоком мультивибраторов для получения различных частотных сеток;

настройка приемников на любую частоту задающего генератора или гармонику основной частоты с применением системы автоподстройки частоты приемника;

определение по нулевым биениям точек, соответствующих частоте эталона по всем диапазонам, и нанесение их в форме рисок и цифр фотографическим способом на светочувствительные шкалы.

30. Должен знать:

устройство аппаратов и приборов (гетеродинные и коаксиальные волномеры, кварцевые генераторы и тому подобные);

монтажные и принципиальные схемы градуируемой аппаратуры и приборов, электрические схемы применяемых аппаратов, устройств и наладку их;

устройство, назначение и условия применения сложных и точных контрольно-измерительных инструментов и приборов, способы измерения частот методом нулевых, вторичных биений;

определения частоты методом интерполяции

устройство и правила настройки, разборки и сборки оптического узла;

устройство и назначение кинопроектора и его отдельных элементов, фотохимический процесс печатания и проявления изображений на бумаге, стекле и металле, а также процесс окрашивания специальными красителями;

порядок определения экспозиции;

правила обращения с фотопластинками и кинолентой, основы электро- и радиотехники.

31. Примеры работ:

1) волномеры гетеродинные, снабженные кварцевыми стабилизаторами частоты с двумя и более диапазонами - градуировка по эталону через 1 и 10 кГц с точностью до 0,01 % (в условиях мелкосерийного производства);

2) дозиметры – градуировка шкал до 500 ретнген/ч с погрешностью ±8-10%;

3) передатчики 4-диапазонные - градуировка шкал по гетеродинной установке, приемнику и волномеру;

4) передатчики 4-диапазоныне - градуировка шкал по кварцевому генератору с составлением таблицы градуировки;

5) приемники 5-диапазонные - градуировка шкал по кварцевому калибратору;

6) рентгенометры до 200 рентг/ч - градуировка шкал;

7) сигнал-генераторы - градуировка выхода с погрешностью:

а) ±20% для напряжения выше 40 мкВ;

б) ±30% для напряжения ниже 40 мкВ.

Параграф 4. Градуировщик радиоаппаратуры, 5-разряд

32. Характеристика работ:

градуировка и фотоградуировка на автоматах и фотоградуировочных установках особо сложных, опытных и экспериментальных радиоустройств и приборов с различными степенями точности и на различных диапазонах с применением электроизмерительных приборов (кварцевые калибраторы, высокоомные телефоны и другие);

градуировка сложных дозиметрических приборов по всем видам излучений по заданным интервалам шкал с различными диапазонами;

настройка оптического узла фотоградуировочной установки. Выявление причин неисправностей в фотоградуировочных установках и их ремонт

33. Должен знать:

устройство различных градуируемых радиоустройств дозиметрических приборов и способы управления ими;

методы и способы градуировки и фотоградуировки, устройство;

принцип работы фотоградуировочной аппаратуры и управление ею;

основы электро- и радиотехники.

34. Примеры работ:

1) микрошкалы для высокочастотного генератора – градуировка через 1 Гц;

2) микрошкалы приемника гетеродина - градуировка через 10 Гц;

3) передатчики - градуировка через 500 Гц на 1-4 диапазонах, через 1000 Гц на 5-8 диапазонах и через 2000 Гц на 9-12 диапазонах с точностью градуировки не менее 2х10-6 - на любой частоте;

4) приборы дозиметрические, имеющие более 5 датчиков - градуировка шкал;

5) приемники - градуировка через 100 Гц на 1-м дапазоне, через 0,5 кГц -на 2-м и 3-м диапазонах, через 1 кГц - 4-6 диапазонах;

6) рентгенометры до 500 рентген/ч - градуировка шкал;

7) шкалы - градуировка с точностью не менее 2х10-6.

3. Заготовщик радиотакелажа и электрорадиоэлементов

Параграф 1. Заготовщик радиотакелажа и электрорадиоэлементов, 2-разряд

35. Характеристика работ:

заготовка (резка, маркировка) монтажных, экранированных проводов, кабелей, шнуров, изоляционных материалов различных марок и сечений по образцам, шаблонам и таблицам, разделка их по типовому технологическому процессу с применением ручного и механизированного рабочего и мерительного инструмента;

снятие изоляции с концов жил проводов вручную с применением приспособлений, электрообжига или муравьиной кислоты;

зачистка и лужение проводов, перемычек кабелей и шнуров на полуавтоматах и автоматах

формовка и подрезка выводов электрорадиоэлементов (далее - ЭРЭ) и микросхем;

надевание изоляционных чулок, защитных и маркировочных трубок, наложение ни нитяных и металлических бандажей, оплеток и покрытие их лаком, заделка изоляторов и коушей, припайка контактных лепестков и наконечников. Приготовление растворов муравьиной и других кислот требуемой концентрации для снятия изоляции с проводов;

склеивание деталей и крепление различных ЭРЭ клеями, лаками, мастиками;

перемотка проводов с бухт на катушки.

36. Должен знать:

приемы выполнения радиотакелажных работ с различными материалами;

способы резки, снятия изоляции, маркировки, лужения, плетения и бандажирования концов проводов и ЭРЭ

технические и технологические требования, предъявляемые к заготавливаемому радиотакелажу и ЭРЭ, назначение;

устройство и правила эксплуатации применяемого оборудования, универсальных и специальных приспособлений;

контрольно-измерительных инструментов, основы электро- и радиотехники.

37. Примеры работ:

1) антенны - заготовка проводов по размерам;

2) антенны - изготовление из канатика с вплетением перемычек изоляторов, коушей и припайкой их в местах, предусмотренных чертежом;

3) антенны типа "Бегущая волна", ЗЭТ - изготовление по чертежу или образцу;

4) бумага конденсаторная, телефонная, прессшпан, лакоткань, лакошелк, пленка фторопластовая - нарезка заготовок;

5) выводы ЭРЭ - зачистка с помощью ручных инструментов и приспособлений;

6) выводы ЭРЭ, перемычек, проводов - лужение паяльником или в тигле.

7) контактный комплект для 2-х и 3-х проводного штепселя - резка вывода, обезжиривание, лужение, сборка и пайка;

8) оттяжки из лаглиня различного диаметра – изготовление;

9) оттяжки многоярусные различного диаметра – изготовление из стального канатика с заплеткой в коуши и изоляторы;

10) провода, кабели и шнуры с экранированной оплеткой - снятие изоляции и разделка;

11) сетка латунная - заготовка по размерам;

12) трос стальной и канат медный - заделка мателлоизделий в трос, сшивание троса, пайка и лужение наконечников;

13) трос стальной - оплетка медной проволокой в местах сращивания;

14) трубки изоляционные - надевание на электродетали и их выводы вручную;

15) трубки, провода, кабели изоляционные – резка по размерам на заготовки, маркировка;

16) цепочка с орешковыми изоляторами - изготовление из антенного канатика с заделкой до 5 и более изоляторов с наложением оплеток.

Параграф 2. Заготовщик радиотакелажа и

электрорадиоэлементов, 3-разряд

38. Характеристика работ:

выполнение различных работ по заготовке радиотакелажа и ЭРЭ на полуавтоматах, автоматах и автоматических линиях;

подготовка технологического оборудования и ведение процесса формовки, подрезки, лужения выводов ЭРЭ в микромодульном исполнении;

разделка особо сложных экранированных кабелей, шнуров с применением сложных приспособлений, рабочих и контрольно-измерительных инструментов;

подналадка обслуживаемого оборудования и его основных узлов в процессе работы.

39. Должен знать:

технические, технологические требования и допускаемые отклонения на заготовку ЭРЭ, устройство;

принцип работы и правила эксплуатации технологического оборудования и контрольно-измерительных инструментов, применяемых в процессе заготовки ЭРЭ;

основы электро- и радиотехники.

40. Примеры работ:

1) выводы микросхем – напрессовка проволочного припоя на полуавтомате;

2) микромодули, дроссели, транзисторы, диоды, матрицы, микросхемы - формовка, лужение и подрезка выводов.

4. Изготовитель ленточных сердечников

Параграф 1. Изготовитель ленточных сердечников, 2-разряд

41. Характеристика работ:

подготовка сердечников к отжигу и спеканию, сортировка их по весу и габаритам;

навивка сердечников с одновременной накладкой слоя изоляции, сварка концов ленты на аппарате точечной сварки, подгонка их по весу и проверка по шаблону;

обмотка магнитопроводов всех типов изоляционными материалами;

резка ленты на роликовых ножницах, снятие заусенцев с ленты на специальной установке;

обезжиривание ленты;

сушка сердечников в термостатах.

42. Должен знать:

назначение и принцип работы обслуживаемого оборудования;

назначение и условия применения наиболее распространенных универсальных и специальных приспособлений и контрольно-измерительных инструментов и приборов;

методы проверки сердечников в соответствии с ТУ;

способы изоляции сердечников и свойства применяемых материалов, рецептуру и технологический процесс изготовления суспензии;

основные механические и электрорадиотехнические свойства обрабатываемых материалов, основы электро- и радиотехники.

43. Примеры работ:

1) ленты изоляционные – резка;

2) ленты магнитные - резка на роликовых ножницах, обезжиривание;

3) ленты металлические - снятие заусенцев и подготовка к навивке, ультразвуковое обезжиривание;

4) магнитопроводы - обмотка лакошелком или лакотканью;

5) пакеты пластин для прямоугольных и других видов сердечников - вязка по размерам;

6) пластины - набор для прямоугольных и других видов сердечников.

7) сердечники - подготовка к отжигу;

8) сердечники витые ленточные для трансформаторов броневого и стержневого типов - навивка и нанесение суспензии;

9) сердечники для силовых трансформаторов О-образные и прямоугольные - навивка и точечная сварка.

Параграф 2. Изготовитель ленточных сердечников, 3-разряд

44. Характеристика работ:

навивка малых партий сердечников разных диаметров лентой различной толщины;

подсчет толщины изоляционного слоя;

определение магнитных свойств сердечников;

расчет и замер сопротивления сердечника и его трансформации;

приготовление электролита и суспензии;

наладка технологического оборудования.

45. Должен знать:

технические и технологические требования, предъявляемые к ленточным сердечникам;

устройство и правила эксплуатации технологического оборудования и электроизмерительных приборов, применяемых при изготовлении ленточных сердечников;

основы электро- и радиотехники.

46. Примеры работ:

1) магнитопроводы – намотка;

2) магнитопроводы - притирка и проверка параметров по ТУ;

3) сердечники витые ленточные - подгонка по электрическим параметрам, измерение сопротивления и взвешивание.

Параграф 3. Изготовитель ленточных сердечников, 4-разряд

47. Характеристика работ:

навивка опытных и экспериментальных образцов сердечников по чертежам и эскизам;

изготовление опытных образцов магнитопроводов

проверка магнитных свойств тороидальных и разрезных прямоугольных сердечников и их комплектации;

сборка схемы измерительных приборов для проверки сердечников;

настройка электрофорезной установки с подбором режимов навивки сердечников для опытных и экспериментальных образцов;

резка, калибровка и притирка прямоугольных сердечников;

определение по графикам зависимости количества витков от толщины ленты и сопротивления от количества витков;

замер ленточных и прямоугольных сердечников всех типов электроизмерительными приборами.

48. Должен знать:

устройство, способы наладки обслуживаемого оборудования;

устройство, назначение и условия применения сложных контрольно-измерительных инструментов и приборов, нормали на ленточные сердечники, принципиальные схемы проверки опытных и экспериментальных образцов сердечников;

правила термообработки в вакуумных и пламенных печах, основы электро- и радиотехники, металловедения.

49. Примеры работ:

1) магнитопроводы (опытные образцы) - калибровка, притирка и проверка параметров по ТУ;

2) сердечники тороидальные - навивка опытных образцов и проверка.

5. Контролер радиоэлектронной аппаратуры и приборов

Параграф 1. Контролер радиоэлектронной аппаратуры

и приборов, 3-разряд

50. Характеристика работ:

контроль и приемка по чертежам, схемам и ТУ узлов, элементов, блоков и приборов радиоэлектронной аппаратуры, аппаратуры средств связи и ЭВМ средней сложности, проверка блоков счетно-решающих механизмов и приборов по ТУ и специальным таблицам на точность;

электрическая проверка до и после проведения испытаний узлов, элементов, приборов, механизмов, катушек, трансформаторов и контурных катушек на соответствие ТУ.

51. Должен знать

основные виды сборочных и монтажных работ при проведении контроля изделий радиоэлектронной аппаратуры, аппаратуры средств связи и ЭВМ;

устройство и назначение принимаемых изделий, ТУ на приемку, нормали, систему допусков для приемки изделий;

методы и способы проверки механической и электрической регулировки радиоэлектронной аппаратуры и приборов;

правила сборки и монтажа радиоэлектронной аппаратуры, аппаратуры средств связи и ЭВМ;

способы проверки стабилизации частоты принимаемых изделий и принцип работы стабилизирующих устройств, номенклатуру;

назначение и правила пользования применяемыми контрольно-измерительными инструментами и приборами;

основы электро- и радиотехники.

52. Примеры работ:

1) антенны для переносных радиостанций и радиоприемников - контроль качества изготовления;

2) блоки телевизоров, радиоэлектронной аппаратуры и аппаратуры средств связи - контроль в соответствии с ТУ;

3) блоки, узлы ВЧ - проверка монтажа;

4) волномеры гетеродинные - контроль и проверка;

5) выводные конусы, перемычки, монтажные проводники – контроль качества лужения и внешнего вида;

6) выравниватели фильтровые, фильтры кварцевые – контроль сборки и монтажа;

7) головки динамических громкоговорителей - контроль сборки;

8) диоды, транзисторы, конденсаторы, резисторы, микросхемы - контроль внешнего вида и электрических параметров;

9) дискриминаторы в телевизорах - контроль электрических параметров и приемка в соответствии с ТУ;

10) дроссели, разъемы высокочастотные, катушки индикаторов, резисторы, конденсаторы, трансформаторы - контроль сборки и монтажа;

11) жгуты и кабели - контроль качества вязки и разделки концов;

12) кабели схемные сложные - контроль качества изготовления;

13) каскады звукового сопровождения в телевизорах и радиоприемниках - контроль и приемка в соответствии с ТУ;

14) катушки реле, катушки трансформаторов, катушки индуктивности на ферритовых стержнях - контроль качества намотки;

15) кольца ферритовые - визуальный контроль внешнего вида;

16) коммутатор междугородный - контроль механической регулировки ключей;

17) контуры и фильтры герметизированные - проверка на герметичность;

18) магнитопроводы - проверка магнитных характеристик по амперметру и на осциллографе;

19) магнитофоны - контроль электрических параметров (в серийном производстве);

20) передатчики коротковолновые маломощные - контроль электрических параметров и приемка в соответствии с ТУ;

21) передатчики 3-го и 4-го классов - контроль сборки, монтажа;

22) переключатели галетные, переключатели диапазонов – контроль сборки;

23) платы несъемные к автоматической телефонной станции типа АТКС - контроль сборки и монтажа;

24) платы печатные - контроль технологических режимов при изготовлении, проверка всех размеров печатной схемы;

25) платы печатные - проверка металлизированной поверхности под микроскопом;

26) платы печатные с микросхемами - контроль монтажа;

27) платы печатные цветного телевизора - контроль качества сборки и укладки монтажа;

28) платы усилителей аппаратуры средств связи – контроль сборки;

29) приборы сигнализации - контроль сборки и монтажа;

30) приемники супергетеродинные 3-го и 4-го классов - контроль электрических параметров и приемка в соответствии с ТУ;

31) реле средней сложности – контроль механической и электрической регулировки;

32) реостаты несложные и потенциометры - контроль сборки;

33) сердечники - приемка по внешнему виду;

34) стойки блочных конструкций аппаратуры ЭВМ и аппаратуры средств связи - контроль сборки;

35) узлы и блоки цветного телевизора - контроль качества сборки;

36) узлы печатные – контроль на соответствие чертежу.

Параграф 2. Контролер радиоэлектронной аппаратуры

и приборов, 4-разряд

53. Характеристика работ:

контроль, испытание и приемка по чертежам, схемам и ТУ сложных блоков приемо-передающих и звукозаписывающих устройств и приборов радиоэлектронной аппаратуры, аппаратуры средств связи и ЭВМ.

54. Должен знать:

устройство и способы проверки принимаемых изделий радиоэлектронной аппаратуры, аппаратуры средств связи и ЭВМ, ТУ и государственный стандарты (далее - ГОСТы) на приемку сложных деталей и узлов, классификацию брака на обслуживаемом участке и способы его профилактики;

методы проверки сборки, монтажа, регулировки и испытания радиоэлектронной аппаратуры, аппаратуры средств связи, электромеханических приборов и аппаратуры ЭВМ;

правила настройки применяемых контрольно-измерительных приборов, основы электро- и радиотехники.

55. Примеры работ:

1) аппаратура аккумуляторных зарядно-разрядных устройств - контроль сборки и регулировки схемы;

2) аппаратура измерительная - контроль сборки, монтажа, регулировки;

3) аппаратура средств связи - контроль электрических параметров;

4) барабаны магнитные - контроль сборки и электрическая проверка монтажа;

5) блоки специальных изделий - контроль и приемка;

6) блоки цветных телевизоров - контроль качества сборки, монтажа и электрических параметров;

7) выпрямители и стабилизаторы аппаратуры дальней связи - контроль электрических параметров;

8) генераторы кварцевые стационарные двухдиапазонные с питанием от выпрямителей - контроль электрических параметров и приемка в соответствии с ТУ;

9) головки магнитные считывающие и записывающие – контроль;

10) делители высокочастотные - контроль сборки, монтажа, регулировки схем;

11) интегральные схемы, линии задержки и потенциометры миксерные - контроль электрических параметров;

12) кабели схемные сложные - контроль и приемка;

13) магнитофоны - контроль электрических параметров и приемка в соответствии с ТУ (в мелкосерийном и единичном производстве);

14) машинки пишущие типа "Консул", фотосчетчики (далее - ФС) -1501, перфораторы - контроль габаритных размеров, комплектности, сборки, внешнего вида, документации;

15) механизмы множительные - контроль сборки, монтажа, регулировки и проверки работы на точность решения;

16) панели специальных изделий - контроль сборки, монтажа, проверка по электрическим параметрам и на обеспечение взаимозаменяемости ячеек;

17) передатчики коротковолновые двухдиапазонные – контроль электрических параметров и приемка в соответствии с ТУ;

18) передатчики с кварцевыми стабилизаторами - контроль электрических параметров и приемка в соответствии с ТУ;

19) переключатели кодовые - контроль сборки, монтажа и регулировки;

20) приемники супергетеродинные всеволновые 2-го класса - контроль электрических параметров и проверка на соответствие ТУ;

21) пульты контроля и управления - контроль сборки, монтажа и проверка по электрическим параметрам;

22) реле сложные - контроль электрических параметров;

23) системы следящие - проверка настройки усилителя;

24) стативы АТС разных систем - контроль электрических и механических параметров;

25) стойки аппаратуры средств связи, стойки ЭВМ – контроль;

26) схемы синхронизации - контроль электрических параметров;

27) телевизоры 1-го и 2-го классов - контроль электрических параметров и приемка в соответствии с ТУ;

28) ТЭЗы - контроль монтажа, сборки и работоспособности на стенде.

29) элементы запоминающих устройств вычислительной техники – контроль сборки, приемка);

30) шаблоны для сложных жгутов – контроль на соответствие ТУ.

Параграф 3. Контролер радиоэлектронной аппаратуры

и приборов, 5-разряд

56. Характеристика работ:

контроль, испытание, приемка и сдача по сборочным чертежам, кинематическим и принципиальным схемам, таблицам, инструкциям и ТУ особо сложных приборов, приемопередающих радиоустройств и систем, блоков и устройств ЭВМ, электромеханических, электромагнитных, акустических приборов, радиоэлектронной аппаратуры и аппаратуры средств связи.

57. Должен знать:

ТУ и ГОСТы на приемку особо сложных, точных и ответственных изделий;

методы и способы механической, электрической и комплексной проверки особо сложных радиоэлектронных устройств и аппаратуры, конструкцию и принцип действия особо сложных счетно-решающих, электромеханических, электромагнитных и акустических приборов;

устройств, технологический процесс изготовления;

принцип действия особо сложных приемо-передающих телевизионных радиоустройств,

комплексов станций аппаратуры средств связи и предъявляемые к ним требования, устройство;

принцип действия;

правила пользования различными сложными и точными контрольно-измерительными приборами, ТУ и инструкции по проведению испытаний радиоэлектронной аппаратуры и приборов;

основы электро- и радиотехники.

8. Примеры работ:

1) акселерометры - контроль и приемка;

2) антенны - контроль согласованности работы антенны с передатчиком;

3) блоки на печатных платах - контроль качества сборки, монтажа и электрических параметров;

4) блоки радиотелеметрической аппаратуры - проверка на соответствие ТУ.

5) датчики - контроль и приемка;

6) маятники гироскопические - контроль регулировки амплитуды колебаний;

7) передатчики с числом каскадов не менее трех, с любым количеством диапазонов - контроль и приемка в соответствии с ТУ;

8) платы на микросхемах - контроль монтажа в соответствии с ТУ;

9) преобразователь координат электрический - контроль и приемка;

10) приборы счетно-решающие, электронные, корректирующие и программные - контроль и приемка;

11) приемники акустические и супергетеродинные всеволновые 1-го класса - контроль и приемка в соответствии с ТУ;

12) системы следящие гирокомпасные и счетно-решающие - контроль, приемка и сдача заказчику;

13) станции радиолокационные - контроль по электрическим параметрам и приемка в соответствии с ТУ;

14) стойки ЭВМ и аппаратуры средств связи - контроль сборки, регулировки и приемка;

15) телевизоры цветные - контроль цветовых параметров в соответствии с ТУ;

16) ТЭЗы - контроль электрических параметров, сдача.

17) фильтры кварцевые, дроссельно-конденсаторные – контроль и приемка;

18) электромашины вычислительной техники для устройств автоматики и гидростабилизации - контроль и приемка;

19) ячейки специальные на МПП - контроль согласно чертежу, контроль электрических параметров, сдача заказчику.

Параграф 4. Контролер радиоэлектронной аппаратуры

и приборов, 6-разряд

59. Характеристика работ:

контроль, приемка и полные испытания приемо-передающих радиоустройств, систем автоматических телефонных станций, электротехнических приборов, ЭВМ, радиоэлектронной аппаратуры и аппаратуры средств связи любой сложности;

контроль и приемка опытных и экспериментальных образцов всех видов блоков и узлов радиоэлектронной аппаратуры.

60. Должен знать:

конструкцию, способы проверки на точность радиоэлектронной аппаратуры любой сложности;

принцип действия и методы контроля особо сложных образцов счетно-решающих, электромеханических, электромагнитных, акустических, гироскопических приборов, приемо-передающих радиоустройств;

правила расчета схем радиоаппаратуры средств связи любой сложности, ТУ и инструкции по сборке, монтажу, регулировке, испытаниям;

основные принципы организации контроля качества изделий радиоэлектронной аппаратуры.

61. Требуется среднее профессиональное образование.

62. Примеры работ:

1) аппаратура радиоэлектронная на микросборках, особо точная и ответственная - контроль, испытание и сдача;

2) аппаратура стационарная (опытная) особо сложных станций многоканального телефонирования, радиолокационных, гидроакустических станций - контроль, испытание и сдача;

3) аппараты телеграфные особо сложные - контроль в соответствии с ТУ и сдача заказчику;

4) комплекты координатных гироскопических приборов - контроль и испытание;

5) приборы и системы гироскопические прецизионные - контроль и испытание;

6) радиоприемники и радиолы супергетеродинные всеволновые высшего класса - контроль, приемка и полное испытание опытных образцов.

7) радиостанции радиолокационные – проверка работоспособности комплексной регулировки под действующими антеннами в соответствии с ТУ и сдача заказчику;

8) схемы интегральные - контроль электрических параметров;

9) станции телефонные особо сложные - контроль механической и электрической регулировки, испытание в соответствии с ТУ и сдача;

10) телевизоры цветные 1-3 классов - контроль электрических параметров опытных экспериментальных образцов.

6. Лаглинщик

Параграф 1. Лаглинщик 2-разряд

63. Характеристика работ:

разборка бухты ниток на моток;

перемотка ниток с мотков на катушки одновременно на нескольких пяльцах для плетения лаглиня различных диаметров;

равномерная перемотка ниток с катушек на катки челноков на специальном приспособлении;

перемотка ниток с бухты на катушки с одновременным воскованием их

изготовление лаглиня различных диаметров с одновременным выполнением 2-3 видов работ на различных станках;

плетение с заправкой челноков и регулировкой грузиков на станке с устранением обрывов ниток и сменой катков челноков;

сматывание лаглиня в бухты с очисткой его от узлов и ниток, с проверкой по контрольному счетчику.

64. Должен знать:

принцип действия, устройство применяемого оборудования и правила управления им;

назначение и условия применения наиболее распространенных универсальных и специальных приспособлений, контрольно-измерительных инструментов и приборов;

приемы работы при плетении и намотке ниток на катушки и челноки, наименование и маркировку применяемых материалов;

основы электро- и радиотехники.

7. Монтажник радиоэлектронной аппаратуры и приборов

Параграф 1. Монтажник радиоэлектронной аппаратуры

и приборов, 2-разряд

65. Характеристика работ:

монтаж простых узлов, блоков, приборов, радиоустройств, печатных плат, секций фильтров и панелей радиоэлектронной аппаратуры, аппаратуры дальней и проводной связи по простым монтажным схемам и чертежам с полной заделкой проводов и соединений во всех видах производства, очистка, герметизация, крепление с помощью клеев, мастик;

демонтаж отдельных радиоэлементов, установленных на клей, мастику;

прокладка экранированного и высокочастотного кабеля с разделкой и распайкой концов проводников по простым монтажным схемам;

укладка мягких и гибких проводов по шаблонам;

изоляция и экранирование отдельных проводов и перемычек;

накладка нитяных и металлических бандажей;

подготовка ЭРЭ к пайке;

нарезка монтажных проводов с зачисткой и лужением концов;

производство монтажа методом накрутки;

испытание и проверка производственного монтажа на полярность, обрыв, короткое замыкание и правильность подключения с применением электроизмерительных приборов;

распайка простых демонтируемых приборов с заменой отдельных элементов;

монтаж отдельных узлов на микроэлементах;

подготовка ЭРЭ к герметизации, креплению с помощью клеев, мастик.

66. Должен знать:

способы монтажа мягких и жестких схем по шаблону;

способы формовки выводов ЭРЭ и требования, предъявляемые при работе с микросхемами;

устройство и принцип действия монтируемой аппаратуры, наименование и маркировку применяемых при монтаже материалов и ЭРЭ;

способы монтажа простых узлов, блоков, приборов, радиоустройств, печатных плат, телефонных устройств и так далее;

способы демонтажа ЭРЭ в лакированном монтаже;

особенности монтажа печатных схем, правила включения монтируемых элементов в контрольно-испытательную сеть, условные обозначения приборов, узлов, ЭРЭ в монтажной схеме;

способы вязки простых жгутов по монтажным схемам, назначение применяемых контрольно-измерительных инструментов, приборов и правила пользования ими;

электрические и механические свойства наиболее распространенных проводов, кабелей и изоляционных материалов, применяемых клеев, мастик, герметиков, лаков, очистных смесей;

основы электро- и радиотехники.

67. Примеры работ:

1) антенны простейшие - установка и крепление;

2) аппаратура радиоизмерительная, бытовая - пооперационный монтаж;

3) аппараты телефонные автоматические - монтаж узлов (в условиях крупносерийного производства);

4) блоки, платы, разъемы - промывка паек;

5) блоки - подключение резисторов и конденсаторов с установкой перемычек;

6) блоки цветного телевизора (цветности, радиоканала, развертки, питания, сведения) - пооперационный монтаж на конвейере;

7) выпрямители для проекционного телевизора – монтаж;

8) выравниватели и секции фильтров аппаратуры дальней связи – монтаж;

9) головки магнитные - пайка проводов (серийное производство);

10) заземление - разделка экранирующей плетенки под крепление;

11) извещатели пожарные - полный монтаж с прозвонкой (в условиях серийного производства);

12) кабели и антенны переговорных устройств - прокладка и крепление на конвейере;

13) катушки кварцевых фильтров - зачистка выводных концов и пайка;

14) катушки электромагнитные - полный электромонтаж;

15) магнитофоны - пооперационный монтаж усилителя записи или воспроизведения (в условиях серийного производства);

16) механизмы с простой электромонтажной схемой - монтаж на конвейере;

17) микросхемы диодные матрицы, транзисторные матрицы, блоки резисторные - формовка проводов на приспособлении, лужение;

18) модули, микромодули, дроссели, фильтры промежуточной частоты - монтаж, сборка и пайка;

19) платы кюветного оксиметра - установка с пайкой перемычек;

20) платы печатные, платы ячеек ЭВМ - сборка и монтаж (в условиях серийного производства);

21) платы электронных часов - пайка контактов, электрических лампочек.

22) платы телевизора - распайка ЭРЭ;

23) проводники - протаскивание в резиновую трубку или плетенку, заделка в штуцеры;

24) разъемы штепсельные и соединения штеккерные - монтаж с разделкой концов проводов на конвейере;

25) реле типа размещения производительных сил (далее – РПС) - пайка выводных концов к контактным винтам и лужение ножей врубной колодки;

26) телевизоры, радиоприемники, электропроигрыватели– пооперационный монтаж на конвейере;

27) ЭРЭ на печатных платах - установка с подгибкой и подрезкой выводов;

28) ЭРЭ - правка и формовка выводов и приспособлений, лужение их, пооперационный монтаж на конвейере.

Параграф 2. Монтажник радиоэлектронной аппаратуры

и приборов, 3-разряд

68. Характеристика работ:

монтаж узлов, блоков, приборов радиоэлектронной аппаратуры, аппаратуры средств связи и ЭВМ средней сложности по монтажным схемам с полной заделкой и распайкой проводов и соединений, очистка, герметизация, крепление с помощью клеев, мастик;

демонтаж блоков, приборов, узлов;

монтаж радиостанций, прокладка силовых и высокочастотных кабелей согласно схеме, подключение и их прозвонка;

изготовление по монтажным и принципиальным схемам шаблонов для вязки жгутов средней сложности;

составление монтажных схем и искусственных линий (временных);

проверка производственного монтажа по всем параметрам.

69. Должен знать:

устройство и принцип действия монтируемой аппаратуры;

способы монтажа радиоэлектронной аппаратуры и аппаратуры средств связи средней сложности по монтажным схемам;

правила подводки монтажных схем, установки деталей и приборов, последовательность включения их в общую схему;

устройство, назначение контрольно-измерительных инструментов, приборов и правила пользования ими;

правила прокладки проводов внутренней и наружной сети;

методы прозвонки печатных плат, блоков, узлов радиоэлектронной аппаратуры, средств связи и ЭВМ средней сложности;

основы электро- и радиотехники.

70. Примеры работ:

1) аппаратура радиоэлектронная и средств связи - межпанельный монтаж;

2) аппаратура радиоизмерительная, бытовая – пооперационный монтаж;

3) аппараты промежуточные, входящие в приборы и системы - полный монтаж;

4) блоки и платы цветного телевизора - пооперационный монтаж на конвейере;

5) блоки и узлы специальной аппаратуры – монтаж;

6) блоки, платы, разъемы – промывка, лакирование, герметизация;

7) блоки, платы, ТЭЗы на микросхемах – монтаж;

8) блоки с печатным и навесным монтажом – монтаж с пайкой микроблоков;

9) блоки, узлы радиоаппаратуры различного назначения – установка и крепление ЭРЭ, очистка от флюсов, загрязнений, лакирование, нанесение других защитных покрытий;

10) блоки ЭВМ - электромонтаж по схеме средней сложности;

11) выпрямители на полупроводниковых диодах – монтаж;

12) генераторы и фильтры кварцевые – монтаж;

13) кабели – герметизация разъемов;

14) катушки, трансформаторы – пропитка;

15) линейки телевизионных трансляторов высокочастотных средней сложности - монтаж по монтажным схемам;

16) магнитолы малогабаритные, электрофоны 1-го класса – монтаж;

17) микромодули и микроплаты для них - сборка, пайка и лужение пазов микроплат;

18) микросхемы, диодные матрицы, транзисторные матрицы – подготовка и установка (приклейка) с применением приспособлений, сушка;

19) нитки, шнуры – пропитка;

20) осциллографы - межплатный и полный монтаж с проверкой схемы;

21) передатчики кварцевые, двухдиапазонные, стационарные - монтаж по монтажной схеме (в условиях мелкосерийного производства);

22) переключатели (регуляторы) на 12 и 24-х положениях, трех- и четырехплатные – монтаж;

23) платы электронных часов - пайка резонаторов, конденсаторов на монтажно-сборочной установке;

24) платы ячеек ЭВМ, АТС средней сложности, предохранительной аппаратуры дальней связи, усилителей аппаратуры дальней связи – монтаж;

25) приборы типа соединительных ящиков - полный электромонтаж с вязкой жгута по месту;

26) радиоаппаратура сверхвысоких частот - пооперационный монтаж;

27) реле типа РПС - распайка выводных концов катушек, монтаж подвесных пружин, установка якоря на цоколь и пайка;

28) стационарная аппаратура, спецаппаратура - монтаж блоков средней сложности;

29) схемы групповые - соединение приборов по схеме;

30) телевизоры, радиоприемники - монтаж по монтажным схемам (в опытном производстве);

31) телевизоры цветные - устранение дефектов монтажа со сменой отдельных ЭРЭ;

32) усилители записи или воспроизведения магнитофона - монтаж по монтажной схеме (в условиях мелкосерийного производства);

33) усилители низкой частоты, фильтры диапазонные – монтаж по принципиальным схемам;

34) ЭРЭ – установка и крепление;

35) электрокардиографы - межплатный монтаж и полный монтаж с проверкой переключателя отведения.

Параграф 3. Монтажник радиоэлектронной аппаратуры

и приборов, 4-разряд

71. Характеристика работ:

монтаж сложных узлов и приборов радиоэлектронной аппаратуры, сложных плат с микросхемами и бескорпусными элементами, датчиков физических и электрических величин, установка и крепление их с помощью клеевых композиций, очистка от флюсов и загрязнений, крепление клеями и мастиками жгутов сложной конфигурации, герметизация разъемов;

монтаж больших групп сложных радиоустройств, приборов радиоэлектронной аппаратуры, аппаратуры ЭВМ, звукозаписывающей и воспроизводящей аппаратуры;

монтаж станций и приборов, сложных плат аппаратуры проводной и дальней связи;

монтаж радиостанций и других приборов на автомашинах, укладка кабелей, подключение их и прозвонка;

монтаж и демонтаж сложных монтажных схем по принципиальным схемам;

установка, включение любого радиоаппарата или прибора, проверка его действия и выполнение работ, связанных с установкой и подводкой;

нахождение и устранение неисправностей со сменой отдельных элементов и узлов;

изготовление сложных шаблонов по принципиальным и монтажным схемам и вязка сложных монтажных схем с составлением таблиц укладки проводов;

наладка оборудования.

72. Должен знать:

устройство, назначение, принцип действия и способы наладки монтируемой радиоэлектронной аппаратуры;

методы и способы монтажа сложных устройств, блоков, механизмов и систем по монтажным и принципиальным схемам и предъявляемые к монтажу требования;

монтажную и электрическую схему электро- и радиоустройств, приборов, блоков и узлов;

устройство и принцип действия приборов и аппаратуры средств связи, особенности монтажа печатных схем и полупроводниковых приборов;

устройство и принцип работы электровакуумных и полупроводниковых приборов, устройство, назначение, условия применения используемых контрольно-измерительных инструментов и приборов;

правила монтажа и экранирования отдельных звеньев настраиваемых радиоустройств;

все виды возможных неисправностей и помех в настраиваемых аппаратах и способы их устранения;

методы измерения электрических величин и принцип составления по ним графиков;

методы испытания сложных групповых соединений, аппаратов и приборов, назначение;

состав и условия применения используемых клеевых, герметизирующих и защитных химических составов и очистных жидкостей, красок;

основы электро- и радиотехники, материаловедения.

73. Примеры работ:

1) аппаратура специальная – монтаж опытных образцов блоков по монтажной схеме

2) аппаратура стационарная и стабилизированные источники питания на полупроводниках - монтаж сложных блоков схеме;

3) блоки-коммутаторы - полный монтаж по принципиальной схеме;

4) блоки питания (универсальные) - монтаж по принципиальной схеме;

5) блоки питания, управления ЭВМ, логические ЭВМ, накопители ЭВМ - монтаж по монтажной схеме;

6) блоки преобразования, усиления, управления – монтаж;

7) блоки радиостанций и радиолокационных станций - полный электромонтаж с вязкой жгутов;

8) блоки телерадиостудийной аппаратуры сложные - монтаж по монтажной схеме;

9) блоки, ТЭЗы, устройства ЭВМ и АТС - поиск и устранение неисправностей;

10) блоки, узлы радиоэлектронной аппаратуры различного назначения – очистка от флюсов и загрязнений на специальном технологическом оборудовании;

11) блоки цветного телевизора (цветности, питания, радиоканалов, коллектора, сведения) - монтаж в опытном производстве;

12) генераторы измерительные – монтаж;

13) гетероиды на полупроводниках, микросхемах и микромодулях – монтаж;

14) головки высокочастотные, клистронная камера к высокочастотной головке, коммутатор, соединительная коробка к имитатору – монтаж;

15) головки магнитные - монтаж под микроскопом;

16) жгуты, кабели аппаратуры различного назначения – крепление мастиками, компаундами, клеями, заливка соединителей, герметизация;

17) кабели, жгуты, ленточные провода – герметизация, бескорпусная заливка, крепление с помощью клеев, расплавов, мастик;

18) кубы памяти ЭВМ - монтаж по таблице проводов и монтажной схеме;

19) панели коммутационные, пульты - монтаж по принципиальной схеме;

20) панели ТЭЗов - монтаж по монтажной схеме;

21) передатчики многодиапазонные и многокаскадные - монтаж по монтажной схеме;

22) платы горизонтальные, соединения для квазиэлектронных АТС - монтаж методом накрутки;

23) платы дешифраторов печатающих устройств ЭВМ – монтаж;

24) платы печатного монтажа с микросхемами сложные – монтаж;

25) платы печатные – установка и приклейка;

26) платы печатные многослойные на микросхемах с планарными выводами - полный монтаж;

27) плоские кабели с числом жил до 40 и точностью по шагу до ±0,1 мм, монтируемые методом врезания и прокалывания – монтаж;

28) приборы для проверки многократного поля телефонных междугородных станций – монтаж;

29) пульты настройки конечного усилителя осциллографа универсального - монтаж и прозвонка по электрической схеме;

30) радиоаппаратура сверхвысоких частот - межпанельный монтаж;

31) реле типа радиоэлектронное средства (далее – РЭС), РПС - монтаж контактной системы;

32) синхрогенераторы, ретрансляторы, стойки телевизионной аппаратуры - монтаж, установка, проверка действия и устранение повреждения со сменой отдельных частей;

33) спецаппаратура - монтаж блоков средней сложности;

34) стойки промежуточные и окончательные аппаратуры средств связи – монтаж;

35) трансформаторы, дроссели, катушки – пропитка и сушка;

36) узлы аппаратуры многоканального телефонирования – монтаж;

37) установки телевизионные передающие - монтаж по монтажной схеме;

38) устройства вызывные и сигнально-вызывные – монтаж;

39) устройства выключающие минимальные и максимальные – монтаж;

40) устройства запоминающие, модуль памяти – монтаж по принципиальной схеме;

41) ферритовые кольца на пенополимерминеральная (далее – ППМ) - монтаж методом прошивки проводов;

42) часы электронные - пайка деталей на установках машинной пайки;

43) шаблоны сложные для монтажа и вязки схемного кабеля плат АТС – изготовление;

44) эквиваленты нагрузок большой сложности - монтаж по принципиальной схеме;

45) электрокардиографы - изготовление сложных шаблонов по принципиальной схеме.

Параграф 4. Монтажник радиоэлектронной аппаратуры

и приборов, 5-разряд

74. Характеристика работ:

монтаж особо сложных узлов со смешанным монтажом из различных ЭРЭ (микросхем, микросборок, бескорпусных элементов) на печатных платах, датчиков физических и электрических величин, установка и крепление их с помощью клеев, компаундов, лакирование и защита элементов, очистка от флюсов и загрязнений;

герметизация соединителей, бескорпусная заливка соединителей кабельных изделий;

монтаж больших групп особо сложных электро- и радиоустройств, станций, блоков, стеллажей стоек радиоэлектронной аппаратуры, механизмов, приборов, систем, аппаратуры средств связи по эскизам и принципиальным схемам. Обнаружение и устранение дефектов монтажа;

включение отдельных устройств и комплекса в схему питания и предварительное снятие необходимых параметров;

настройка и проведение контрольных испытаний монтируемой радиоэлектронной аппаратуры;

изготовление особо сложных схем из различных проводов, кабелей и шин;

составление особо сложных монтажных схем по образцам и таблицам укладки проводов на шаблоне и вязка схемного кабеля;

изготовление особо сложных шаблонов для вязки кабелей и жгутов;

монтаж поверхностно монтируемых ЭРЭ с шагом выводов 0,6 мм;

наладка технологического оборудования.

75. Должен знать:

назначение, устройство и принцип действия монтируемой радиоэлектронной аппаратуры, электрические;

принципиальные и монтажные схемы особой сложности, способы проверки на точность аппаратуры, приборов и устройств;

правила настройки и проведения контрольных испытаний монтируемой аппаратуры;

правила и методы испытания аппаратуры;

правила эксплуатации испытательной аппаратуры и стендов;

назначение и условия применения особо сложных контрольно-измерительных приборов, основы электро- и радиотехники.

76. Примеры работ:

1) антенны - согласование работы антенны с передатчиком и приемником;

2) аппаратура звукозаписывающая многоканальная - монтаж по принципиальной схеме;

3) аппаратура специальная – монтаж особо сложных узлов, блоков, устройств;

4) аппаратура стационарная, стандартная и стабилизирующие источники питания на полупроводниках - монтаж сложных и особо сложных узлов и блоков.

5) блоки генераторов индикаторов на микросхемах - монтаж по принципиальным схемам;

6) блоки радиоэлектронной аппаратуры особо сложные, содержащие узлы сверхвысокочастотное( далее – СВЧ), точной механики и оптики - монтаж по принципиальной схеме;

7) блоки электроники для электронно-механического автоматизированного рулонного телеграфного аппарата - монтаж по принципиальной схеме;

8) блоки ЭРЭ с печатным и смешанным монтажом большой плотности поверхностно-монтируемых ЭРЭ с шагом выводов до 0,6 мм – монтаж;

9) генераторы колебаний на кристаллических триодах – монтаж по принципиальной схеме.

10) графопостроители - монтаж по принципиальной схеме;

11) кабина - монтаж по таблице проводов и монтажной схеме;

12) комплекты прибора релейные – монтаж;

13) механизмы печатающие - монтаж по принципиальной или электромонтажной схеме;

14) панели пультов управления – монтаж;

15) печатные платы, блоки, соединители – промывка, лакирование, герметизация, бескорпусная заливка.

16) платы сигнализации приемо-вызывного устройства аппаратуры одноканальной системы высокочастотного телефонирования – монтаж;

17) приборы особо сложные - монтаж по принципиальной схеме с составлением таблиц проводов и вязкой жгутов;

18) пульты многосекционные - изготовление монтажных схем и монтаж;

19) станции конечные и промежуточные буквопечатающей телеграфной аппаратуры различных систем – монтаж;

20) станции радиолокационные с особо сложным монтажом - испытание и проверка качества монтажа;

21) стенды прогонные особо сложные - монтаж по принципиальной схеме;

22) узлы функциональные: селекторы каналов дециметрового диапазона, согласующие устройства - монтаж по принципиальным схемам;

23) установки для проверки полупроводниковых приборов - монтаж по принципиальной схеме;

24) устройство куба памяти - монтаж по электромонтажной схеме;

25) устройства ЭВМ - монтаж по таблице проводов (свыше 10000 проводов);

26) химико-технологические материалы – подготовка и проверка характеристик;

27) шкафы с количеством приборов от 400 до 600 - монтаж по принципиальной схеме;

28) электрокардиоскопы - полный монтаж.

Параграф 5. Монтажник радиоэлектронной аппаратуры

и приборов, 6-разряд

77. Характеристика работ:

выполнение особо сложных работ по установке и креплению ЭРЭ со смешанным монтажом (микросхем, микросборок, бескорпусных элементов) на печатных платах, датчиков физических и электрических величин, в том числе на автоматах и автоматических линиях;

лакирование печатных плат, защита бескорпусных элементов, очистка их от флюсов и загрязнений, в т.ч. на специальном технологическом оборудовании с его наладкой

смешивание различных металлических и неметаллических материалов;

монтаж опытных и экспериментальных блоков, шкафов, стеллажей, стоек, приборов, устройств радиоэлектронной аппаратуры и аппаратуры средств связи любой сложности по эскизам и принципиальным схемам;

составление, монтаж и отработка схем любой сложности для монтируемых радиоустройств и вновь разрабатываемых опытных образцов из различных видов проводов, кабелей и шин;

выявление дефектов, установление мест повреждений и устранение их с заменой приборов, узлов, частей схемы

настройка и испытание опытных и экспериментальных приемных, передающих телевизионных, звукозаписывающих, воспроизводящих, специальных и монтируемых радиоустройств;

изготовление схемы шаблонов к экспериментальным и опытным образцам аппаратуры;

проверка электрических параметров монтируемой аппаратуры.

78. Должен знать:

конструкцию опытных и экспериментальных образцов приемо-передающих аппаратов и станций, приборов, спецаппаратуры высокочастотного многоканального телефонирования и аппаратуры ЭВМ;

устройство, принцип действия и способы применения особо сложных контрольно-измерительных приборов и распределительных щитов;

правила, методы и последовательность монтажа аппаратуры по опытным и экспериментальным схемам;

виды неисправностей монтажа;

методы их поиска в аппаратуре и способы устранения;

правила проверки работоспособности монтируемых аппаратуры и станций.

79. Требуется среднее профессиональное образование.

80. Примеры работ:

1) аппаратура звукозаписывающая многоканальная - монтаж опытных образцов по принципиальной схеме;

2) аппаратура специальная - монтаж опытных образцов;

3) блоки питания стабилизированные - расчет схем, монтаж по принципиальным схемам;

4) блоки специальной аппаратуры – монтаж большой плотности с применением безвыводных и бескорпусных ЭРЭ с применением микроскопа;

5) блоки специальной аппаратуры с печатным и смешанным монтажом большой плотности особо сложные - монтаж по принципиальной схеме;

6) машины математические - монтаж по принципиальной схеме арифметического запоминающего устройства;

7) микросборки – установка и монтаж бескорпусных ЭРЭ, монтаж драгметаллов (сварка золотой проволоки 15, 30, 40 микрон);

8) микросборки, модули СВЧ – полный монтаж по принципиальным схемам с применением микроскопа, монтаж методом термокомпрессорной сварки;

9) микросхемы, микросборки, бескорпусные элементы – установка и крепление с применением особо сложных приспособлений и инструментов;

10) осциллографы высоковольтные (в условиях индивидуального производства) – монтаж;

11) панели пульта управления - полный электромонтаж с установкой электродвигателей и подключение к машине;

12) передатчики многодиапазонные и многокаскадные - монтаж по принципиальной схеме опытных образцов;

13) платы, изготовленные по тонкопечатной технологии – монтаж;

14) полуавтоматы и стенды экспериментальные особой сложности - полный монтаж с составлением таблиц и шаблонов;

15) приборы опытных и экспериментальных образцов типа мощных генераторов и усилителей - полный электромонтаж;

16) приборы с большим количеством взаимодействующих механизмов - монтаж с вязкой схем;

17) станции быстродействующей телефонной аппаратуры всевозможных типов и систем - полный монтаж;

18) станции особо сложные - полный монтаж;

19) стативы специальные (опытные образцы) - изготовление шаблонов для вязки схемных кабелей;

20) стойка ЭВМ - монтаж опытных образцов;

21) телевизоры цветные - монтаж опытных образцов;

22) электроизоляционные материалы – склеивание, сушка, полимеризация.

23) электрокардиографы - монтаж опытных образцов.

8. Намотчик катушек

Параграф 1. Намотчик катушек, 2-разряд

81. Характеристика работ:

намотка катушек (многовитковая, многослойная, одно- и многосекционная, рядовая и нерядовая с несколькими обмотками, универсальная и другие) проводами различных марок и диаметров на каркасы, трансформаторы и другие детали средней сложности на настроенных станках с автоматической укладкой проводов, прокладкой изоляции между рядами при намотке, заделкой и пайкой выводных концов, подгонкой сопротивлений;

намотка простых катушек с универсальной обмоткой (в условиях поточно-массового производства);

прогрессивная бифилярная и галетная намотка с заделкой выводных концов;

пирамидальная намотка катушек с ручной укладкой проводов (в условиях единичного производства);

подгонка сопротивлений и индуктивности катушек на короткозамкнутые витки;

намотка многосекционных потенциометров и катушек сопротивления и самоиндукции;

спайка концов образцов и обрывов проводов.

82. Должен знать:

принцип действия обслуживаемого оборудования и правила управления намоточными станками и установками, назначение и условия применения универсальных и специальных приспособлений;

контрольно-измерительных инструментов и приборов средней сложности и точности;

правила и способы намотки каркасов, трансформаторов и других изделий простой и средней сложности;

характеристику и способы настройки оборудования с выбором наивыгоднейших чисел оборотов намоточного станка;

основные свойства и технологические характеристики применяемых материалов, основы электро- и радиотехники.

83. Примеры работ:

1) дроссели - рядовая намотка проводов на налаженном станке;

2) дроссели корректирующие - намотка типа "Универсаль";

3) дроссели тороидальные, катушки электромагнитов, линий задержек на ферритовых стержнях и катушки типа Б и ОБ – намотка;

4) катушки двухсекционные и бескаркасные - намотка внавал на ручном станке;

5) катушки дросселей низкой частоты, контурные, многосекционные к высоковольтным приборам, на сборных каркасах прямоугольного сечения, трансформаторов модуляции – намотка;

6) катушки контуров высокой частоты - намотка шаговая на ручном станке.

7) катушки многослойные линейных направляющих фильтров - универсальная намотка;

8) катушки секционных трансформаторов - намотка парным сдвоенным проводом;

9) катушки силовых трансформаторов и трансформаторов типа Ш и ШЛ, электромагнитов - намотка рядовая;

10) катушки сопротивлений - одно- и двухслойная намотка на налаженном станке;

11) катушки сотовые - намотка проводов на оправке со спицами с пропиткой витков лаками;

12) катушки телефонные релейные - комбинированная намотка;

13) катушки тороидальные с одной или несколькими секциями разных размеров - намотка вручную и на станках;

14) катушки трансформаторов и дросселей типа "Габарит" - намотка с зачисткой и припайкой выводных концов;

15) резисторы проволочные - намотка, подгонка;

16) секции статоров – намотка;

17) сердечники витые ленточные, броневого и стержневого типа - навивка;

18) трансформаторы - тороидальная намотка на специальном намоточном станке;

19) трансформаторы многосекционные - намотка с прокладкой межвитковой изоляции из конденсаторной или телефонной бумаги с прокладкой экрана из медной или плакированной оловом фольги;

20) фильтры - намотка на ручном станке.

Параграф 2. Намотчик катушек, 3-разряд

84. Характеристика работ:

намотка разнообразных типов и форм (цилиндрическая, пирамидальная, сотовая, шаговая, рядовая, бескаркасная и другие) проводами любых марок и диаметров на сложные катушки, каркасы, трансформаторы и другие детали;

бескаркасная намотка катушек с ручной укладкой провода с изолировкой каждого слоя обмотки и подгонкой сопротивления;

намотка потенциометров проводом на кольцевые, плоские и фигурные каркасы с подгонкой сопротивления и проверкой плавности изменения снимаемых характеристик тока.

85. Должен знать:

устройство, принцип действия и способы наладки обслуживаемого оборудования;

устройство универсальных и специальных приспособлений, контрольно-измерительных инструментов и приборов и правила пользования ими;

правила и способы намотки различных типов катушек, каркасов, трансформаторов и других изделий, встречающихся в производстве радиоэлектронной аппаратуры

типы намоток и ТУ на намотку изготавливаемых изделий;

основы электро- и радиотехники

86. Примеры работ:

1) автотрансформаторы круглые регулировочные – намотка;

2) галеты импульсного трансформатора - намотка с изоляцией каждого четного витка лакотканью;

3) галеты отклоняющей системы электронно-лучевой трубки телевизора - намотка на специальных автоматах и полуавтоматах;

4) каркасы стеклоэпоксидные - намотка на приспособлении;

5) катушки корректирующие - секционная тороидальная намотка с изоляцией стеклянной лентой;

6) катушки крупногабаритные импульсных трансформаторов - намотка многослойная;

7) катушки малогабаритные микрореле – намотка;

8) катушки отклоняющей системы - тороидальная многослойная намотка;

9) катушки реле симметричные для сложной аппаратуры и приборов – намотка;

10) катушки реостатные для аппаратных щитов включения - намотка.

11) катушки силовых и выходных трансформаторов c количеством обмоток более двух – намотка;

12) катушки тороидальные - намотка с подгонкой величины индуктивности каждого отвода;

13) катушки тороидальные - намотка типа "Универсаль";

14) катушки трансформаторов высоковольтных, трансформаторов с количеством отводов в одной обмотке свыше трех при диаметре провода до 1,5 мм - комбинированная намотка;

15) катушки трансформаторов для звуковых колонок, катушки фокусирующие 6-секционные, роторы и статоры индукционных фазовращателей – намотка;

16) контуры стабилизирующие мультивибраторов строк – намотка секций типа "Универсаль";

17) фильтры - намотка на автомате;

18) трансформаторы импульсные - намотка на тороидальные сердечники.

Параграф 3. Намотчик катушек, 4-разряд

87. Характеристика работ:

намотка катушек и трансформаторов на различные каркасы повышенной сложности одновременно двумя и более проводами со сложными соединениями;

намотка катушек и трансформаторов опытных экспериментальных образцов на автоматах, полуавтоматах и многошпиндельных автоматах разных типов для универсальной, бифилярной, тороидальной и ступенчатой намотки;

намотка ажурных каркасов проводами любых марок и диаметров;

бескаркасная намотка и раскладка в одной катушке до 14 обмоток (с укладкой тонких проводов на верх толстых с устранением набегов и выдерживанием заданной формы катушек) с выполнением до 28 выводов и отводов и закреплением крайних витков каждого слоя во избежание спадания;

многоместная намотка номиналов многообмоточных катушек на полуавтоматах с заделкой и оформлением выводов и отводов, а также их пайкой.

88. Должен знать:

устройство, принцип действия и способы наладки применяемого намоточного оборудования различных моделей;

схемы переключения применяемого оборудования, основы электро- и радиотехники.

89. Примеры работ:

1) катушки опытных образцов - тороидальная намотка;

2) катушки особо сложные - универсальная намотка;

3) катушки сложной конструкции для передающих фосфорорганическими соединениями (далее – ФОС) - намотка на шаблонах с укладкой вручную, с "приклейкой" или "спеканием" витков;

4) трансформаторы экспериментальные - тороидальная многослойная намотка;

5) трансформаторы малогабаритные тороидальные - намотка вручную и на станках СНТ-1,5 и СНТ-3-у

6) трансформаторы и дроссели типа ТА, ТН, ТАН, ТПП, ТР, ДПП, "Фактор", "Потенциал", диалоговый вычислительный комплекс (далее – ДВК), дроссель высокочастотный - намотка.

Параграф 4. Намотчик катушек, 5-разряд

90. Характеристика работ:

намотка особо сложных и особо стабильных катушек для высоковольтных и высокочастотных трансформаторов и трансформаторов печатного монтажа с малыми габаритными размерами (намоточное окно 4-5 мм с применением магнитопровода ШЛ5, ШЛ6, ШЛ8 с большим количеством обмоток и выводов) проводами различных диаметров с заделкой выводов монтажным проводом;

намотка опытных и экспериментальных трансформаторов и дросселей на автоматах, полуавтоматах и многошпиндельных станках разных типов всеклиматического и экспортного исполнения и с особой приемкой;

подгонка сопротивлений и индуктивности трансформаторов, проверка на короткозамкнутые витки;

намотка на ажурных каркасах проводами любых марок и диаметров.

91. Должен знать:

устройство, принцип действия, порядок обслуживания и способы наладки используемого оборудования различных моделей;

назначение и правила применения универсальных и специальных приспособлений, контрольно-измерительных инструментов и приборов любой сложности;

свойства, технические и технологические характеристики применямых материалов;

типы намоток и ТУ на намотку изготовляемых изделий;

основы электро- и радиотехники.

92. Примеры работ:

1) трансформаторы для схем печатного монтажа типа "Малютка"-намотка на магнитопроводы;

2) трансформаторы особо стабильные в экспортном и всеклиматическом исполнении - намотка катушек;

3) трансформаторы-преобразователи тороидальные малогабаритные, трансформаторы для видеотехники малогабаритные - намотка катушек;

4) трансформаторы типа "Потенциал" высоковольтные - намотка в условиях единичного, опытного, экспериментального производства;

5) трансформаторы тороидальные, опытные и экспериментальные - многослойная намотка в условиях мелкосерийного производства.

9. Оператор автоматической линии подготовки и пайки

электрорадиоэлементов на печатных платах

Параграф 1. Оператор автоматической линии подготовки и

пайки электрорадиоэлементов на печатных платах, 2-разряд

93. Характеристика работ:

распаковка ЭРЭ на автоматах, полуавтоматах и вручную из тары - спутник и другой;

раскладка ЭРЭ в технологическую тару (кассеты) с ориентацией ключа ЭРЭ в кассетах (в случае поступления ЭРЭ в обычной таре);

обрезка, формовка и лужение выводов ЭРЭ на полуавтоматах и автоматах;

подготовка автоматов, полуавтоматов и установок к работе согласно инструкции по эксплуатации;

замена флюсов и припоев;

наблюдение за работой используемого, оборудования, подналадка его в процессе работы;

ведение процесса пайки на установках пайки волной припоя (АП-4, ГГ-1621 и другие);

распаковка бабин вручную и заправка гибкого производственного модуля (далее - ГПМ);

ввод управляющей и рабочей программ;

подготовка ГПМ к работе согласно инструкции по эксплуатации;

визуальный контроль печатных плат;

замена бабин;

сверка маркировки бабины с изделиями электронной техники (далее- ИЭТ);

заправка узла подачи перемычек ГПМ.

94. Должен знать:

устройство, способы подготовки к работе обслуживаемых автоматов, полуавтоматов и установок и инструкции по их эксплуатации;

инструкции по эксплуатации ГПМ и технологический процесс автоматизированной сборки ИЭТ;

правила установки приспособлений на ГПМ, устройство и способы подготовки обслуживаемых ГПМ;

правила обращения с ЭРЭ и способы раскладки их в технологические кассеты вручную с ориентацией ключа;

требования технологического процесса на формовку и обслуживание выводов ЭРЭ;

состав и назначение припоев, флюсов и их применение, правила чтения чертежей;

способы защиты ЭРЭ от статического электричества;

правила цветовой маркировки изделий электронной техники и чтения маркировки (печатного узла), определения их годности под автоматизированную сборку ИЭТ;

основы электро- и радиотехники.

Параграф 2. Оператор автоматической линии подготовки и

пайки электрорадиоэлементов на печатных платах, 3-разряд

95. Характеристика работ:

напрессовка трубчатого припоя на выводы ЭРЭ на полуавтоматах ГГ-2631 и другие;

автоматизированная пайка печатных плат на полуавтоматах АРМП, ГГ-2633 и другие;

отладка процесса поднятия ванночек с флюсом и припоем до высоты, указанной в технологическом процессе;

замена флюсов, клеев, припоев;

ведение процесса пайки волной припоя, инфракрасной пайки, термоимпульсной пайки и другие;

перезарядка катушек дозировки припоя;

перезарядка программ, перфокарт и шаблона координат;

юстировка печатных плат на юстировочном столе с помощью микроскопа по четырем крайним положениям мест установки микросхем с последующим закреплением в приспособлении;

сборка кодовых планок и установка их в кассеты, сверка кода перфокарт с кодом планок;

установка предела температуры паяльников на каждом приборе;

подналадка обслуживаемых автоматов и полуавтоматов в процессе работы;

проверка бабин с ИЭТ на соответствие номинального значения;

проверка набора ИЭТ печатного узла на соответствие рабочей программе;

контроль перфолент;

наладка узлов вклейки изделий электронной техники;

подготовка ЭВМ к работе;

классификация ошибок при работе с ЭВМ.

96. Должен знать:

устройство и способы подналадки обслуживаемых автоматов, полуавтоматов и ГПМ;

инструкции по подготовке к работе и эксплуатации обслуживаемого оборудования, механику, автоматику, пневматику ГПМ в пределах выполняемой работы;

технологические процессы пайки ЭРЭ и автоматизированной сборки ИЭТ, состав припоев, флюсов и правила их применения;

правила замены припоя в ваннах;

основы электро- и радиотехники.

Параграф 3. Оператор автоматической линии подготовки и

пайки электрорадиоэлементов на печатных платах, 4-разряд

97. Характеристика работ:

ведение процесса распаковки, формовки, лужения, напрессовки и пайки ЭРЭ на печатные платы на комплексе автоматов и полуавтоматов ГГ-2628, ГГ-2629, ГГ-2630, ГГ-2623, АРПМ и другие, их настройка и подстройка АРПМ;

вклейка ИЭТ и автоматизированная сборка с пульта управления различных печатных узлов (ПУ) с большим числом переходов, требующих перестановок ПУ и их крепления на гибких производственных модулях с программным управлением;

работа с вычислительным управляющим устройством;

подналадка обслуживаемых ГПМ в процессе работы;

контроль и измерение режима работы комплекса автоматов и полуавтоматов с учетом требования технологического процесса;

нахождение ошибок в перфолентах;

участие в разработке программ.

98. Должен знать:

устройство и принцип работы автоматической линии пайки ЭРЭ на печатных платах;

инструкции по эксплуатации автоматов, полуавтоматов и всего комплекса;

требования технологического процесса по подготовке и пайке ЭРЭ;

методы подналадки ГПМ;

способы установки инструмента на ГПМ, правила определения простейших неисправностей ГПМ;

правила наладки используемого оборудования;

основы проектирования программ для АРПМ и ГГ-2633;

основы электро- и радиотехники.

10. Оператор электроакустических измерений

Параграф 1. Оператор электроакустических

измерений, 3-разряд

99. Характеристика работ:

установка испытуемого громкоговорителя и измерительного микрофона в заглушенной камере;

запись частотной характеристики испытуемого громкоговорителя и микрофона;

расчет напряжения, подаваемого на звуковую катушку испытуемого громкоговорителя;

подготовка электроакустической аппаратуры и приборов к работе.

100. Должен знать:

устройство и принцип работы аппаратуры, приборов и других установок, применяемых при электроакустических измерениях, их назначение и правила пользования ими;

способы электроакустических измерений с применением различной аппаратуры и приборов;

устройство и принцип действия генератора звуковой частоты, лампового вольтметра, мощного усилителя;

блок-схемы записи частотных характеристик громкоговорителей и микрофонов;

блок-схемы записи частотной характеристики подачи электрического напряжения на звуковую катушку громкоговорителя;

общие понятия о громкоговорителе и микрофоне как излучателе приемника звука;

основы электро- и радиотехники.

Параграф 2. Оператор электроакустических

измерений, 4-разряд

101. Характеристика работ:

измерение коэффициента гармоник громкоговорителя на анализаторе гармоник, измерение коэффициента гармоник на измерителе нелинейных искажений (далее - ИНИ);

запись характеристик направленности и частотных характеристик модуля полного электрического сопротивления микрофонов и громкоговорителей;

измерение модуля полного электрического сопротивления громкоговорителей и частот механического резонанса громкоговорителей;

определение частотной характеристики микрофона по дискретным частотам: подсчет звуковых давлений громкоговорителя и неравномерности частотной характеристики микрофона, громкоговорителя, подсчет частотной характеристики чувствительности микрофонов по кривым записям методом сравнения с образцовым микрофоном.

102. Должен знать:

устройство, электрическую схему, назначение, правила наладки и применения аппаратуры и приборов применяемых при электроакустических измерениях, блок-схему: записи частотной характеристики модуля полного электрического сопротивления микрофона и громкоговорителя;

измерения модуля полного электрического сопротивления громкоговорителя;

измерения частоты механического резонанса громкоговорителя;

измерения коэффициента гармоник громкоговорителя, записи характеристик направленности микрофонов и громкоговорителей;

определения частотной характеристики микрофонов по дискретным частотам;

определения среднего стандартного звукового давления, основы электро- и радиотехники.

103. Примеры работ:

1) громкоговорители - подсчет среднего стандартного звукового давления и неравномерности частотной характеристики;

2) громкоговорители, звуковые колонки - подсчет электрического сопротивления, коэффициента линейного искажения, замеры магнитной индукции;

3) микрофоны динамические - запись частотной характеристики направленности и частотной характеристики модуля полного электрического сопротивления.

Параграф 3. Оператор электроакустических

измерений, 5-разряд

104. Характеристика работ:

измерение частотных характеристик громкоговорителя и микрофона полосами шума;

определение средней чувствительности микрофона и среднего звукового давления громкоговорителя;

запись характеристик направленности микрофонов и громкоговорителей полосами шума;

определение среднего значения модуля полного электрического сопротивления громкоговорителя полосами шума;

проведение испытаний приемников, запись частотных характеристик тракта низкой частоты (АМ) и (ЧМ);

определение коэффициента гармоник тракта низкой частоты АМ и ЧМ;

пересчет величины среднего звукового давления громкоговорителя, испытанного на любом расстоянии и при любой мощности, к величине среднего стандартного звукового давления;

пересчет величины среднего стандартного звукового давления громкоговорителя к величине среднего звукового давления, соответствующего номинальной мощности громкоговорителя;

вычисление напряжения, поддерживаемого на звуковой катушке громкоговорителя при изменении коэффициента нелинейных искажений.

105. Должен знать:

электрические схемы и способы проверки на точность электроакустической аппаратуры и приборов, блок-схему: снятия частотной характеристики громкоговорителей и микрофонов полосами шума;

определения средней чувствительности микрофонов полосами шума, записи характеристик направленности микрофонов и громкоговорителей полосами шума;

определения среднего значения модуля полного электрического сопротивления громкоговорителя полосами шума, записи частотной характеристики и определения коэффициента гармоник, трактов АМ, ЧМ и НЧ;

основы электро- и радиотехники.

106. Примеры работ:

1) громкоговорители - пересчет величины среднего звукового давления к величине среднего стандарта или к величине среднего номинального звукового давления.

Параграф 4. Оператор электроакустических

измерений, 6-разряд

107. Характеристика работ:

измерение и проверка частот, даваемых звуковым генератором с мощностью ИЧ, равномерности отдачи (запись частотной характеристики с нагрузкой на громкоговоритель) и коэффициентов нелинейных искажений генератора звуковой частоты;

сопряжение частот генератора с частотами, указанными на бланке

измерение и проверка коэффициента нелинейных искажений мощного усиления и запись частотной характеристики при нагрузке на громкоговоритель;

проверка аппаратуры на соответствие требованиям ГОСТа;

проверка коэффициента усиления измерительного (микрофонного) усилителя во всем номинальном диапазоне частот и определение неравномерности частотной характеристики;

измерение и определение структуры звукового поля в камере;

проведение испытаний микрофонов, громкоговорителей, простых и сложных приемников в соответствии с требованиями ГОСТа;

подсчет параметров электроакустических измерений и составление протоколов испытаний.

108. Должен знать:

конструкцию, способы и правила проверки на точность различных типов аппаратуры и приборов, применяемых при электроакустических измерениях, правила выверки особо сложных по характеру испытанийи, расчетов, связанных с выполнением особо сложных измерений испытательных работ.

109. Требуется среднее профессиональное образование.

110. Примеры работ:

1) генераторы звуковой частоты, мощного усилителя и измерительного усилителя – проверка;

2) громкоговорители - полное испытание и подсчет определения параметров;

3) микрофоны - полное испытание и определение параметров;

4) приемники 1-го класса и выше - полное испытание и подсчет параметров.

11. Подгонщик катушек

Параграф 1. Подгонщик катушек, 2-разряд

111. Характеристика работ:

проверка катушек на короткозамкнутые витки;

подгонка индуктивности и сопротивления катушек по допускам, указанным в чертежах, и в соответствии с ТУ;

подсчет пределов допусков по чертежу;

проверка и измерение электрических параметров контурных катушек, катушек дросселей, потенциометров и другие, а также подгонка их до заданных величин с применением электроизмерительных приборов;

проверка свойств магнитного сердечника и схемы соединения кабелей питания.

112. Должен знать

принцип работы обслуживаемой радиоаппаратуры, приборов, назначение;

условия и правила применения используемых контрольно-измерительных приборов и наиболее распространенных специальных приспособлений;

правила проверки и измерения электрических величин контурных катушек, катушек дросселей, трансформаторов, потенциометров и другие, способы подгонки их до заданных величин, правила и способы включения контрольно-измерительных приборов;

способы намотки катушек, основы электро- и радиотехники.

113. Примеры работ:

1) катушки - подгонка индуктивности с точностью до ±10 %;

2) катушки телефонного реле - проверка и подгонка на мосту сопротивлений с допуском по сопротивлению ±1-2 %;

3) приборы измерения индуктивности - подгонка индуктивности с точностью до ±10 % с измерением сопротивления с допуском ±10 % на мосту сопротивления.

Параграф 2. Подгонщик катушек, 3-разряд

114. Характеристика работ:

подгонка индуктивности, сопротивления и коэффициента трансформации точно по заданным допускам, предусмотренным ТУ и чертежами, измерение индуктивности на резонансных и универсальных мостах индуктивности, на приборах для измерения коэффициента трансформации.

115. Должен знать:

устройство, назначение и способы подгонки различных типов катушек и приборов, применяемых при подгонке катушек, схемы рабочих мест для измерения индуктивности и сопротивлений;

типы намоток и их характеристики, ТУ на намотку узлов;

правила приемки узлов и испытания их, основы электро- и радиотехники.

116. Примеры работ:

1) катушки, намотанные на тороидальных сердечниках - подгонка индуктивности с точностью до ±0.75 %;

2) катушки с сердечниками из альсифера, карбонильного железа и ферритов - подгонка с точностью до ±1 %.

12. Регулировщик радиоэлектронной аппаратуры и приборов

Параграф 1. Регулировщик радиоэлектронной аппаратуры

и приборов, 3-разряд

117. Характеристика работ:

электрическая и механическая регулировка, проверка и испытание сборочных единиц и элементов простых и средней сложности электромеханических, радиотехнических, электронно-вычислительных, гироскопических, гидроакустических механизмов и приборов, контрольно-измерительных приборов, радио- и электроизмерительной аппаратуры по ТУ и специальным инструкциям;

балансировка подвижной системы приборов;

регулировка основных источников питания;

электрическая проверка сборочных единиц и различных элементов радиоэлектронной аппаратуры по электрическим схемам с применением контрольно-измерительной аппаратуры и приборов;

климатические и другие испытания регулируемой аппаратуры с применением соответствующего оборудования и приспособлений

определение причин нечеткой и неправильной работы сборочных единиц и блоков, выявление и устранение механических и электрических дефектов сборки и соединений простых схем с заменой узлов и деталей;

испытание и тренировка регулируемой аппаратуры простой и средней сложности, сдача приемщику;

настройка и регулировка блоков с малонасыщенным монтажом на соответствующие параметры согласно ТУ.

118. Должен знать:

устройство, методы и способы механической и электрической регулировки, проверки;

испытания и тренировки электромеханических и радиотехнических приборов и систем, аппаратуры ЭВМ и аппаратуры средств связи, контрольно-измерительных приборов, электро- и радиоизмерительной аппаратуры средней сложности;

способы стабилизации частоты радиоэлектронной аппаратуры и принцип работы стабилизирующих устройств;

устройство и назначение применяемых контрольно-измерительных приборов;

правила пользования ими и подключения их к регулируемой аппаратуре, диэлектрические свойства электроизоляционных материалов, применяемых при производстве радиоэлектронной аппаратуры, источники питания и правила пользования ими при регулировке и испытаниях радиоэлектронной аппаратуры и приборов;

способы измерения и подсчета температурного коэффициента частоты и влияние его на работу электромеханического фильтра;

способы измерения и регулировки элементов электромеханических фильтров;

основные виды неисправностей регулируемой аппаратуры и способы их устранения;

основы электро- и радиотехники.

119. Примеры работ:

1) аппаратура дозиметрическая – регулировка;

2) аппараты телеграфные, электромеханические 2-го класса - электронно-механическая регулировка, подготовка к техническому и контрольному прогонам;

3) блоки волномера - составление графика и определение потерь;

4) блоки датчиков и конденсаторов - электрическая регулировка;

5) блоки измерения - проверка электрической прочности и сопротивления изоляции;

6) блоки питания бытовой радиоаппаратуры – регулировка;

7) блоки телевизоров: сведения, питание коллектора, СВП - пооперационная регулировка;

8) волноводы - проверка и регулировка по электрическим параметрам на коэффициент бегущей волны (далее – КБВ) и коэффициент стоячей волны (далее – КСВ);

9) вольтметры цифровые универсальные – настройка;

10) генераторы звуковые - пооперационная электрическая проверка и регулировка;

11) генераторы опорные - подбор ЭРЭ по параметрам и настройка по частоте;

12) гнезда и ключи коммутатора – регулировка;

13) головки магнитные - проверка на специальных стендах частотной характеристики воспроизведения на индуктивность и сопротивление изоляции.

14) динамики - электрическая проверка;

15) измерители радиопомех - пооперационная регулировка;

16) искатели шаговые разных систем - пооперационная регулировка;

17) кассеты постоянной и оперативной памяти - проверка электрических и электромагнитных параметров;

18) кинескопы, радиолампы, транзисторы - проверка режимов, электрических и электромагнитных параметров;

19) контуры - настройка на заданную частоту с подбором ЭРЭ по необходимым параметрам;

20) магнитофоны - электрическая регулировка и настройка (в условиях серийного производства);

21) магниты постоянные - намагничивание и размагничивание по заданным параметрам;

22) осциллографы универсальные - пооперационная регулировка;

23) переключатели пакетные - климатические и другие испытания;

24) переключатели с подстроечными конденсаторами, преобразователи напряжения – регулировка;

25) платы с реле автоматических комплектов телефонных станций – регулировка;

26) платы, модули, кассеты - регулировка, настройка

27) приборы электроизмерительные щитовые типа М-4200, Э-378 и другие – регулировка;

28) приемники транзисторные - установление режимов по постоянному току и наладка усилителя низкой частоты;

29) пульты радиоизмерительные нестандартные - регулировка и проверка;

30) радиоблоки - подключение, проверка режимов по постоянному току, снятие карт сопротивлений и напряжений;

31) радиоприемники широковещательные - настройка и регулировка узлов и блоков;

32) резонаторы для различных типов электромеханических фильтров - подгонка и измерение резонансной частоты;

33) стабилизаторы напряжения - проверка и электрическая регулировка;

34) телевизоры - настройка развертки, синхронизации, проверка частотных характеристик, прозвонка жгутов, блоков и окончательная регулировка в футляре;

35) телевизоры цветного и черно-белого изображения – подбор ЭРЭ по параметрам и настройка по частоте фильтров промежуточной частоты, регулировка узлов типа П2К

36) телевизоры, радиоприемники, блоки спецаппаратуры - настройка, вибротряска и электротренировка под электрической нагрузкой;

37) телефоны динамические, стереофонические - электрическая регулировка;

38) термостаты, терморегуляторы - настройка схем, регулировка температуры, полная регулировка;

39) узлы аппаратуры многоканального телефонирования - механическая и электрическая регулировка, измерение частотных и амплитудных характеристик усилителей, модуляторов и демодуляторов;

40) усилители низкой частоты звука в телевизорах 2-го и 3-го классов – настройка;

41) усилители тока и напряжений – регулировка;

42) устройства антенные - проверка высокочастотных трактов;

43) устройства запоминающие, цифровые на интегральных схемах (простые) - проверка согласно ТУ, сдача приемщику;

44) фильтры 1 и 2-звенных аппаратов дальней связи – измерение характеристик затухания;

45) электрокардиографы - регулировка выпрямительных устройств;

46) элементы вычислительной техники: трансформаторы, логические ключи, ячейки модуля - электрическая регулировка, снятие режимов по переменному току, проведение механических и климатических испытаний.

Параграф 2. Регулировщик радиоэлектронной аппаратуры

и приборов, 4-разряд

120. Характеристика работ:

электрическая и механическая регулировка приемо-передающих, телевизионных и звукозаписывающих радиоустройств, радиоэлектронной аппаратуры, аппаратуры ЭВМ, гироскопических и гидроакустических приборов и узлов средней сложности во всех видах производства и сложных в крупносерийном и массовом производстве;

регулировка, испытание и электрическая проверка средней сложности и сложных контрольно-измерительных приборов, радио- и электроизмерительной аппаратуры;

полная проверка работоспособности, настройка, испытание и тренировка регулируемой аппаратуры и устройств в соответствии с ТУ и специальными инструкциями;

выявление механических и электрических неточностей регулируемой аппаратуры и приборов и устранение их;

регулировка различных источников питания приборов средней сложности с подгонкой и заменой деталей и узлов;

составление схем соединений регулируемых приборов, аппаратуры и систем с проверкой электрических параметров и режимов работы.

121. Должен знать:

устройство и назначение регулируемой радиоэлектронной аппаратуры, правила взаимодействия блоков, сборочных единиц и элементов, а также режимы их работы;

устройство и принцип действия радиотехнических, электромеханических и других приборов и систем средней сложности, методы и способы электрической и механической регулировки;

способы электрической проверки и тренировки;

устройство, назначение и условия применения сложных контрольно-измерительных приборов и механизмов;

способы проведения необходимых замеров, составления графиков и снятия осцилограмм на регулируемую аппаратуру;

принцип генерирования, усиления приема радиоволн и настройки станций и приборов средней сложности, ТУ на регулируемую аппаратуру и правила сдачи отрегулированных изделий;

основы электро- и радиотехники

122. Примеры работ:

1) автогенераторы кварцевые, клистронные - электрическая регулировка;

2) амперметры, вольтметры, тестеры - регулировка и проверка;

3) аппараты телеграфные - механическая и электрическая регулировка;

4) аппараты телеграфные электронные - настройка электронных субблоков;

5) блоки аппаратуры дальней связи – регулировка;

6) блоки волномеров - проверка, градуировка, определение погрешности и составление графика на генераторах стандартных сигналов;

7) блоки вычислительной техники (накопители информации, стабилизаторы, генераторы) - электрическая регулировка, проведение климатических испытаний;

8) блоки унифицированные и узлы телевизоров цветного изображения – настройка;

9) волноводы, волноводные и коаксиальные ответвители - проверка и регулировка КСВ согласно ТУ;

10) генераторы кварцевые стационарные, импульсные, стандартные сигналов, осциллографы – регулировка;

11) головки магнитные - проверка частотной характеристики записи и уровня помех;

12) индикаторы - сборка схем включения индикаторов с питающим устройством, регулировка, климатические испытания;

13) искатели шаговые различных систем - полная регулировка;

14) источники питания стабилизированные – регулировка

15) коммутаторы диспетчерские автоматических станций – полная регулировка с устранением дефектов и снятие характеристик с усилителей низкой частоты

16) кубы постоянной и оперативной памяти - регулировка на функционирование в составе устройства;

17) магнитофоны - регулировка и настройка (в мелкосерийном и индивидуальном производстве

18) механизмы множительные, времени, программные, арретирующие - регулировка, испытания, сдача согласно ТУ

19) модули с применением микросхем – регулировка;

20) оптико-электронные приборы средней сложности - регулировка, юстировка, проверка характеристик, проведение испытаний (в серийном производстве);

21) передатчики с кварцевыми стабилизаторами, коротковолновые двухдиапазонные - электрическая проверка, регулировка, сдача приемщику;

22) платы печатные - проверка на функционирование;

23) платы электронных часов - определение причин отказа, ремонт и регулировка;

24) приборы для проверки релейных комплектов междугородных телефонных станций - электрическая проверка;

25) приборы счетно-решающие - регулировка узлов;

26) приемники многокаскадные с автоматической настройкой – регулировка;

27) пульты радиоизмерительные нестандартные сложные - механическая и электрическая регулировка, проверка;

28) радиоузлы трансляционные - электрическая регулировка;

29) реле сложные – регулировка;

30) системы следящие - настройка усилителя;

31) станции телеграфные автоматические - электрическая и механическая регулировка;

32) телевизоры многокаскадные с автоматической настройкой – регулировка;

33) телевизоры цветные - предварительная и окончательная регулировка на конвейере;

34) ТЭЗы логические и специальные на многослойных печатных платах - электрическая регулировка согласно ТУ;

35) усилители магнитные - проверка и сдача приемщику;

36) устройства аналого-цифровые на интегральных схемах - настройка, сдача приемщику согласно ТУ

37) фильтры 3-х, 4-х и 5-звенные аппаратуры дальней связи - измерение характеристик затухания и входного сопротивления, подбор радиоэлементов, настройка по частоте, механическая и электрическая проверка.

Параграф 3. Регулировщик радиоэлектронной аппаратуры

и приборов, 5-разряд

123. Характеристика работ:

электрическая и механическая регулировка сложных приемо-передающих, телевизионных и звукозаписывающих радиоустройств, специальной аппаратуры, электронно-вычислительных, электромеханических, гидроакустических, гироскопических узлов, приборов и систем в соответствии с ТУ;

регулировка, электрическая проверка и испытание особо сложных контрольно-измерительных приборов и электро- и радиоизмерительной аппаратуры;

проверка правильности монтажа, электрических параметров и работоспособности регулируемых станций, устройств и аппаратуры с применением различных контрольно-измерительных приборов;

устранение обнаруженных неисправностей и дефектов;

составление сложных макетных схем соединений для регулирования и испытания сложных механизмов, приборов и систем;

настройка высокочастотных трактов и электромеханическая настройка сложных радиоустройств и другой аппаратуры;

проведение серийных и выборочных испытаний отрегулированных изделий и систем радиоэлектронной аппаратуры с демонстрацией работы схем и отдельных их узлов;

сдача аппаратуры и приборов приемщику.

124. Должен знать:

устройство, принцип действия, монтажные схемы, способы регулировки и проверки на точность аппаратов, моделей и приборов различного назначения;

методы и способы электрической, механической и комплексной регулировки сложных устройств;

принцип построения множительных, синусных механизмов, построителей, рациональные методы и последовательность их регулировки;

принципы установления режимов работы станций, отдельных устройств, приборов и блоков;

правила экранирования отдельных каскадов сложных радиоустройств, правила полных испытаний изделий радиоэлектронной аппаратуры и сдачи приемщику

методы и способы определения процента погрешности при испытаниях различных особо сложных устройств;

назначение, принцип действия и взаимодействия отдельных устройств в общей схеме комплексов;

основы электро- и радиотехники.

125. Примеры работ:

1) антенны, антенные устройства - согласование работы с передатчиком, снятие диаграмм, характеристик напряженности, согласование с волноводными трактами, определение коэффициента "бегущей волны";

2) аппаратура многоканальная звукозаписывающая - механическая и электрическая регулировка;

3) аппаратура специальная, измерительная, ЭВМ и стационарная - механические испытания под напряжением, регулировка блоков и узлов, полная электрическая регулировка;

4) аппаратура станций многоканального телефонирования - механическая и электрическая регулировка;

5) аппаратура телеграфная электронно-механическая - полная регулировка и настройка

6) аппаратура фототелеграфная – регулировка;

7) блоки с электромагнитными, эксцентриковыми и часовыми механизмами – регулировка;

8) блоки управления с автоматическим шифрованием и дешифрованием команд – регулировка;

9) блоки ЭВМ и устройства к ним на полупроводниковых приборах и интегральных микросхемах - регулировка электрических параметров согласно ТУ;

10) ВЧ приборы - регулировка способом механической доводки деталей и подстроечными устройствами;

11) генераторы видеоимпульсов – настройка;

12) головки ВЧ – регулировка;

13) делители частоты – регулировка;

14) измерители индуктивности, емкости мостовые - регулировка, проверка;

15) коммутаторы телефонных международных станций, диспетчерских и пожарных станций - полная регулировка и тренировка;

16) магнитофоны 1-го и высшего классов - электрическая регулировка;

17) маятники гироскопа - регулировка амплитуды колебаний;

18) механизмы с синхронными и контрольно-следящими устройствами – регулировка;

19) платы электронных часов - определение причин отказов путем снятия выходных и входных сигналов инвертора и делителя частоты;

20) потенциометры полуавтоматические (для проверки электроизмерительных приборов) – регулировка;

21) приборы корректирующие и программные устройства – регулировка;

22) приемники, телевизоры, спецаппаратура – проведение полных климатических испытаний;

23) радиостанции малой мощности - регулировка автоматической системы контроля КВ;

24) реле сложные и особо сложные герметичные – регулировка;

25) синхрогенераторы импульсов – настройка;

26) системы счетно-решающих приборов – регулировка;

27) сложные оптико-электронные приборы и системы - регулировка, юстировка, проверка характеристик, проведение испытаний (в опытном и серийном производстве);

28) станции радиорелейные - настройка и проверка;

29) стенды с логическими платами - регулировка единичных образцов;

30) счетчики времени телефонных междугородных станций – регулировка;

31) телевизоры цветные – электрическая регулировка (в опытном производстве);

32) ТЭЗы специальные особо сложные - электрическая регулировка параметров согласно ТУ

33) усилители различных типов сложные, многокаскадные (УКВ, СВЧ) - настройка, регулировка;

34) установка контрольно-измерительная телевизионная – настройка;

35) устройства высокочастотные (включающие полупроводниковые приборы и интегральные схемы) - проверка, сдача приемщику согласно ТУ;

36) устройства запоминающие (сложные) - проверка согласно ТУ, сдача приемщику;

37) устройства цифровые (сложные) на интегральных схемах - проверка согласно ТУ;

38) фильтры промежуточные, полосовые и режекторные свыше пяти звеньев - измерение характеристик затухания, входного сопротивления и асимметрии;

39) электрофоны 1-го и высшего классов, магнитолы малогабаритные - электрическая регулировка.

Параграф 4. Регулировщик радиоэлектронной аппаратуры

и приборов, 6-разряд

126. Характеристика работ:

электрическая, электроакустическая и механическая регулировка, полная проверка, испытание и сдача приемщику особо сложных электромеханических, радиотехнических электронно-вычислительных, гироскопических, гидроакустических и электроакустических устройств, механизмов, приборов, комплексов и систем в соответствии с ТУ, программами и специальными инструкциями;

настройка, регулировка, испытания особо сложных субблоков, блоков и устройств, спроектированных на основе принципов комплексной миниатюризации и микроэлектронной базы;

электрическая и механическая регулировка, полная проверка и сдача приемщику контрольно-измерительных приборов, радио- и электроизмерительной аппаратуры любой сложности, а также экспериментальных приборов и опытных образцов;

составление схем для регулировки и испытаний вновь разрабатываемых технологических и опытных образцов аппаратуры, механизмов, приборов и систем любой сложности;

участие в разработке методов регулировки и тренировки схем аппаратуры и станций;

расчет основных электрических параметров регулируемых изделий. Проверка опытных разработок аппаратуры;

отработка схем со снятием характеристик приборов и сдача приемщику с демонстрацией работы системы в целом.

127. Должен знать:

конструкции, назначение регулируемой аппаратуры, способы и методы электрической, механической и комплексной регулировки особо сложных устройств и опытных образцов изделий радиоэлектронной аппаратуры различного назначения;

принципы установления режимов работы устройства и станций в целом;

а также методы выявления неисправностей в регулируемой аппаратуре и способы их устранения;

способы устранения помех, методы расчета особо сложных схем и элементов регулируемых устройств, правила испытаний регулируемой аппаратуры, приборов и станций в заводских и полевых условиях, в камерах, на пробегах и так далее.

128. Требуется среднее профессиональное образование.

129. Примеры работ:

1) автоматические цифровые измерители емкости, индуктивности, сопротивления - проверка, регулировка;

2) аппаратура дозиметрическая особо сложная, анализаторы спектров радиоактивных излучений - регулировка опытных образцов;

3) аппаратура звукозаписывающая, многоканальная, особо сложная - электрическая и механическая регулировка (в опытном производстве);

4) аппаратура специальная (опытные образцы) - проверка с отработкой схем, вакуумные испытания под напряжением;

5) аппаратура телеграфная электронная, фототелеграфная – электрическая регулировка, настройка и испытания;

6) аппаратура ЭВМ - регулировка опытных образцов;

7) аппараты ВЧ телефонирования любой сложности – полная электрическая проверка, сдача приемщику;

8) аппараты телеграфные, фототелеграфные (особо сложные) – механическая и электрическая регулировка, настройка и испытания;

9) блоки волноводов - снятие диаграмм направленности антенны;

10) видеомагнитофоны, магнитофоны студийные - регулировка опытных образцов;

11) генераторы высокой и низкой частоты особо сложные - настройка, электрическая регулировка;

12) комплекс ЭВМ - настройка, испытания;

13) коммутаторы испытательно-измерительные телефонных междугородных станций - электрическая регулировка;

14) магнитофоны студийные (опытные) - электрическая и механическая регулировка

15) машины вычислительные - регулировка и настройка функциональных узлов;

16) передатчики и приемники супергетеродинные всеволновые (опытные) - электрическая регулировка;

17) приборы специальные (опытные образцы) - проверка с отработкой схемы;

18) радиостанции (особо сложные) - проверка работоспособности, комплексная регулировка и отработка передающей части под действующими антеннами;

19) системы автоматики и приводов (особо сложные) - полная регулировка с проведением испытаний;

20) системы следящие - регулировка опытных образцов с использованием электронных, магнитных и полупроводниковых усилителей;

21) станции быстродействующие телефонной аппаратуры различных типов и систем - механическая и электрическая регулировка и тренировка;

22) станции гидроакустические - полная регулировка;

23) стенды эталонно-измерительные - настройка и отладка;

24) телевизионные комплексы типа КА-204 - комплексная настройка и регулировка;

25) телевизоры цветные - настройка, регулировка опытных образцов;

26) устройства высокочастотные - настройка и регулировка согласно ТУ;

27) устройства запоминающие (особо сложные) – настройка и регулировка согласно ТУ;

28) устройства усилительно-релейные (особо сложные опытные образцы) – регулировка;

29) устройства цифровые и аналого-цифровые (особо сложные) на интегральных схемах - настройка и регулировка согласно ТУ;

30) электрокардиографы многоканальные - настройка, регулировка, снятие характеристик, сдача на испытательную станцию;

31) электронные пластины кодово-приемного передатчика тонального сигнала - регулировка опытных образцов;

32) электрофоны стереофонические высшего класса (опытные образцы) - регулировка, настройка.

13. Слесарь-механик по радиоэлектронной аппаратуре

Параграф 1. Слесарь-механик по радиоэлектронной

аппаратуре, 2-разряд

130. Характеристика работ:

сборка и механическая регулировка блоков и узлов;

слесарная и механическая обработка простых деталей радиоэлектронной аппаратуры по 12-14 квалитетам;

сборка простых узлов приборов с проверкой качества деталей, поступающих на сборку;

сборка панелей и плат;

пайка простых деталей;

заточка режущего инструмента.

131. Должен знать:

основные сведения об устройстве, назначении важнейших частей обслуживаемого оборудования и способы управления им;

назначение и условия применения наиболее распространенных универсальных и слесарных приспособлений, рабочих и контрольно-измерительных инструментов и приборов;

основные сведения о параметрах обработки, основы электро- и радиотехники.

132. Примеры работ:

1) антенны дециметровые – сборка;

2) блоки, механизмы – сборка;

3) блоки выпрямительные – установка шасси, ламповых панелей, трансформаторов, дросселей и клеммных плат;

4) блоки ламповые, включающие установку простых механизмов - сборка, механическая регулировка;

5) конденсаторы переменной емкости - сборка и подгонка с верньером;

6) панели ламповые, платы с диодами – сборка;

7) патроны сигнальные и ламподержатели - сборка.

Параграф 2. Слесарь-механик по радиоэлектронной

аппаратуре, 3-разряд

133. Характеристика работ:

сборка и механическая регулировка радиоэлектронной аппаратуры, приборов и механизмов средней сложности с подгонкой и доводкой деталей по 11-12 квалитетам;

закалка и отпуск деталей с последующей доводкой;

пайка узлов средней сложности;

испытание изготовленных приборов, устранение механических дефектов;

установление последовательности обработки деталей средней сложности;

изготовление простых приспособлений режущего инструмента (кондукторов, шаберов и другие).

134. Должен знать:

устройство и способы наладки обслуживаемого оборудования, применяемых специальных и универсальных приспособлений;

контрольно-измерительных и режущих инструментов, приборов средней сложности;

принцип действия радиоэлектронной аппаратуры;

правила сборки и регулировки точных механизмов средней сложности, конструкцию режущих инструментов и правила их заточки;

правила определения выгодных режимов резания

основные сведения о параметрах обработки;

основы электро- и радиотехники, механики.

135. Примеры работ:

1) блоки питания усилителей формирования импульсов – сборка;

2) валики карданные - сборка со сверлением отверстий в кольцах и головках валиков и запрессовкой осей в кольца;

3) калибраторы кварцевые - полное изготовление деталей, сборка и электрическая проверка;

4) кронштейны с моторами - сборка с жесткой установкой мотора, обеспечивающей центрирование положения оси мотора с осью червяка, передающего движения;

5) механизмы простых конструкций с несколькими кинематическими парами - сборка, механическая регулировка

6) переключатели - полная сборка с подгонкой всех собираемых деталей и регулировкой.

7) пружины контактные (бронзовые и стальные) - полное изготовление без термической обработки;

8) системы следящие – сборка;

9) соединения реечные и трубные – прикатка;

10) счетчики – сборка;

11) Шестерни цилиндрические и конические – прикатка;

12) Электростопоры - сборка.

Параграф 3. Слесарь-механик по радиоэлектронной

аппаратуре, 4-разряд

136. Характеристика работ:

сборка и механическая регулировка сложной радиоэлектронной аппаратуры, приборов и узлов с изготовлением, подгонкой и доводкой деталей по 7-10 квалитетам по чертежам и образцам;

полная обработка сложных деталей со значительным количеством сопрягаемых размеров, требующих применения различных видов механической и слесарной обработки

закалка и отпуск сложных деталей с последующей доводкой;

выявление механических дефектов в изготовленных приборах и устранение их в процессе испытания;

установление последовательности сборки сложных узлов и приборов;

выполнение различных видов паек

изготовление приспособлений средней сложности,режущего инструмента;

капитальный ремонт приборов средней сложности.

137. Должен знать:

устройство обслуживаемого оборудования, аппаратуры, кинематические, электрические схемы и правила наладки применяемого оборудования, устройство;

назначение и условия применения сложных точных контрольно-измерительных инструментов, приборов, в том числе электроизмерительных;

правила обращения с ними, а также принцип проверки эксцентриков и прочих кривых по гониометру;

методы механической и слесарной обработки сложных деталей;

правила термообработки и доводки нормальных и специальных режущих инструментов, сборки, механической регулировки сложной аппаратуры, приборов и узлов, изготавливаемых на соответствующем производстве;

способы механической и слесарной обработки сложных деталей;

основные сведения о параметрах обработки;

основы электро- и радиотехники, механики.

138. Примеры работ:

1) амперметры, вольтметры - капитальный ремонт;

2) антенны, блоки питания, механизмы с редуктором и червячной передачей – сборка;

3) аппаратура СВЧ - сборка и механическая регулировка;

4) блоки гидромоторов - сборка, балансировка;

5) блоки на полупроводниках – настройка;

6) блоки питания к цветным телевизорам - выявление и устранение механических и электрических дефектов;

7) головки высокочастотные – сборка;

8) датчики импульсов, индикаторы, курсографы – сборка;

9) дифференциал конический - сборка, прикатка зубчатых колес с доводкой "мертвого" хода и момента ведущей оси;

10) дифференциалы цилиндрические (каленые и сырые) – сборка с подгонкой деталей и прокаткой шестерен, обеспечивающих величину "мертвого" хода и статического момента в пределах требований чертежа и ТУ;

11) конденсаторы переменной емкости на шарикоподшипниках с червячным приводом - полное изготовление деталей и сборка;

12) механизмы времени - сборка и регулировка;

13) механизмы множительные – сборка;

14) механизмы программные и эрретирующие - сборка и механическая регулировка;

15) переключатели на несколько положений на керамическом, текстолитовом и пластмассовом основании - полное изготовление деталей, сборка и регулировка;

16) переключатели с ножевым включением и искрогасительными щетками с червячным зацеплением - полное изготовление деталей, сборка и регулировка;

17) редукторы с электроприводами - сборка и регулировка.

Параграф 4. Слесарь-механик по радиоэлектронной

аппаратуре, 5-разряд

139. Характеристика работ

сборка, механическая регулировка особо сложной радиоэлектронной аппаратуры, приборов и узлов с изготовлением, подгонкой и доводкой деталей;

механическая и слесарная обработка деталей с большим количеством сопрягаемых размеров по 7-му квалитету;

установление последовательности и технологического процесса сборки приборов по особо сложным чертежам;

термическая обработка ответственных деталей;

испытание изготавливаемых приборов, выявление механических и электрических дефектов и их устранение;

изготовление сложных приспособлений, фасонных режущих инструментов и их заточка;

выбор вида припоя и пайка им различных узлов;

капитальный ремонт сложных приборов.

140. Должен знать:

устройство, принцип действия, конструктивные особенности и способы проверки оборудования, особо сложных и точных приборов и механизмов;

правила сборки, механической обработки особо сложной аппаратуры, приборов, механизмов и узлов, изготавливаемых на соответствующем производстве;

способы крепления и выверки особо сложных деталей;

основные сведения о параметрах обработки;

основы электро- и радиотехники.

141. Примеры работ:

1) агрегаты конденсаторов переменной емкости с комбинированной системой зацепления (конической, червячной, косым зубом) – изготовление;

2) амперметры, вольтметры класса точности 0,1-0,2 - капитальный ремонт;

3) антенны круглые и плоские крупногабаритные - сборка узлов и общая сборка;

4) аппаратура и приборы контрольно-измерительные особо сложные - механическая регулировка;

5) аппаратура регистрирующая и буквопечатающая - сборка и регулировка;

6) генераторы задающие – сборка;

7) головки делителей - изготовление и сборка;

8) головки магнитные - полное изготовление и сборка;

9) гониометры - исправление всех дефектов, обнаруженных при регулировке, c разборкой, заменой деталей и последующей повторной сборкой и регулировкой;

10) детали антенные переключателей с кулачковой системой - изготовление, сборка и регулировка;

11) механизмы лентопротяжные для видеомагнитофонов – сборка и регулировка с подгонкой деталей;

12) механизмы с различными зацеплениями - сборка в малогабаритном тонкостенном корпусе;

13) механизмы с синхронными и контрольно-следящими устройствами – сборка;

14) механизмы эксцентриковые – сборка;

15) построители, счетно-решающие механизмы – сборка и подгонка деталей, регулировка плавности хода кареток, проверка "мертвых" ходов и моментов;

16) приборы точные с сопряжением, электромагнитными, эксцентриковыми и часовыми механизмами - сборка с подгонкой деталей, механическая и электрическая регулировка;

17) приборы центральные и периферийные, имеющие фрикционные и электромагнитные механизмы, цилиндрические и дифференциальные зацепления - сборка и регулировка с подгонкой и притиркой деталей зацепления;

18) сельсины с тремя-четырьмя червячно-шестереночными переходами - сборка и регулировка с точной выверкой;

19) усилители мощности – сборка;

20) устройства антенные с потенциометрами, датчиками, редукторами, моторами - сборка (в условиях мелкосерийного производства);

21) устройства гироскопические - сборка, статическая и динамическая балансировка деталей, узлов и приборов, механическая регулировка, испытание и сдача;

22) устройства кассетные для видеомагнитофонов - сборка и регулировка;

23) устройства печатающие (реперфораторы, трансмистеры, клавиатура) - сборка, обкатка с подгонкой деталей.

Параграф 5. Слесарь-механик по радиоэлектронной

аппаратуре, 6-разряд

142. Характеристика работ:

сборка, механическая регулировка опытных образцов особо сложной радиоэлектронной аппаратуры, приборов и механизмов с подгонкой и доводкой деталей и изготовление деталей любой сложности с большим количеством сопрягаемых размеров с различной механической и слесарной обработкой по 5-6 квалитетам;

испытание электрической и механической части изготовленной аппаратуры любой сложности;

выявление конструктивных недостатков в деталях, узлах и изготовленных приборов;

установление рациональной последовательности механической обработки с выбором базисных поверхностей, гарантирующих получение требуемой точности;

изготовление универсальных приспособлений и специальных режущих инструментов;

капитальный ремонт особо сложных приборов.

143. Должен знать:

конструкцию, способы и правила проверки на точность различных типов аппаратуры и оборудования;

способы установки, крепления и выверки особо сложных деталей и узлов;

принцип действия различных систем механизмов любой сложности;

методы сборки и механической регулировки аппаратуры, приборов и механизмов любой сложности;

принцип расчета различных зубчатых и других зацеплений;

принцип устройства, назначение и способы применения особо сложных и специальных контрольно-измерительных приборов и инструментов, электроизмерительных приборов специального назначения;

конструкции и способы применения особо сложных приспособлений, нормальных и специальных рабочих режущих инструментов;

основные сведения о параметрах обработки;

принцип расчетов, связанных с выполнением особо сложных и ответственных работ.

144. Требуется среднее профессиональное образование.

145. Примеры работ:

1) антенны дециметровые – сборка;

2) аппаратура регистрирующая, буквопечатающая особо сложная - регулировка механической части, замеры электрических и механических параметров;

3) аппараты телеграфные 5-ти и 7-элементного кода - отладка, регулировка механической части;

4) видеомагнитофоны - сборка и регулировка опытных образцов;

5) волномер гетеродинный, детали к верньерным устройствам и конденсаторам переменной емкости - изготовление, сборка и регулировка с доведением электрического люфта по частоте ±0,01 от номинала;

6) искатели декадно-шаговые - сборка опытных образцов с изготовлением входящих сложных деталей (точная подгонка и доводка различных ответственных зацеплений с расчетом их, сборка узлов с подгонкой в приборе и окончательная механическая регулировка приборов);

7) камеры передающие телевизионные - сборка опытных образцов;

8) макеты электромеханических приборов, имеющих главное движение от системы кулачков, находящихся во взаимодействии с зубчатыми и червячными зацеплениями и электромагнитными механизмами - полное изготовление ответственных деталей, сборка и регулировка;

9) осциллографы высокочастотные - капитальный ремонт, настройка;

10) передатчики многокаскадные и многодиапазонные – сборка опытных образцов;

11) построители - сборка с подгонкой деталей в пределах заданных допусков и постановкой переднего и заднего цилиндров, кареток и зубчатых реек с регулировкой "мертвых" ходов и крутящих моментов в соответствии с ТУ и таблицами проверки, а также постановка шкал;

12) приборы, состоящие из нескольких механизмов, находящихся в состоянии взаимодействия и связанных между собой сложной системой рычажков, кулачковых, зубчатых и червячных передач, электромагнитных механизмов и смонтированных на общем основании – сборка с подгонкой деталей и регулировка;

13) приборы любой сложности, имеющие сопряженные электромагнитные, часовые механизмы и дифференциальные зацепления - сборка, механическая регулировка с подгонкой ответственных деталей, выверка эксцентриков и кривых по гониометру;

14) системы гониометров с зубчатой, тросовой, червячной и другими передачами вращения с ошибкой вращения гониометров по отношению один к другому не более ±0,1 - сборка с изготовлением экспериментальных образцов деталей.

14. Слесарь-сборщик радиоэлектронной аппаратуры и приборов

Параграф 1. Слесарь-сборщик радиоэлектронной аппаратуры

и приборов, 2-разряд

146. Характеристика работ:

сборка простых приборов, узлов и блоков радиоэлектронной аппаратуры и аппаратуры средств связи со слесарной подгонкой деталей, входящих в сборку, под руководством слесаря-сборщика радиоэлектронной аппаратуры и приборов более высокой квалификации;

резка заготовок, комплектовка и подготовка деталей к сборке;

обработка плоскостей деталей по 12-14 квалитетам

разметка, сверление, нарезание резьбы, гибка, клепка, пайка, склеивание и другие простые механосборочные работы;

выполнение различных простых слесарных операций при доработке и подгонке различных простых сопрягаемых деталей и узлов.

147. Должен знать:

основные сведения об устройстве и принципе действия используемого в работе оборудования и правила управления им;

правила и способы выполнения простых слесарно-сборочных работ;

назначение и условия применения наиболее распространенных приспособлений, контрольно-измерительных инструментов и приборов, нормального и специального режущего инструмента;

основные механические и радиотехнические свойства обрабатываемых и используемых при сборке материалов;

основные сведения о параметрах обработки, правила заточки простого режущего инструмента;

основы электро- и радиотехники.

148. Примеры работ:

1) блоки простые волноводов, спецустройств, лучевых комплектов и других изделий - установка и крепление плат, общая сборка;

2) вводы антенные - установка и крепление в сборке (на конвейере);

3) вилки штепсельные, разъемы и фишки – сборка

4) волноводы несложные - гибка и слесарная обработка;

5) гайки, винты, резьбовые оправки - установка и закрепление, покрытие лаком;

6) гнезда штепсельные на изоляционные панели - сборка с установкой наконечников и перемычек;

7) головки магнитные - сборка сердечников;

8) каркасы катушек трансформаторов – сборка;

9) кассеты к малогабаритным магнитофонам – сборка;

10) кинескопы, динамики - установка и крепление

11) колпачки изделий типа ФРМ, ФШМ, корпусы изделий типа ПРМ, ПШМ, изделия типа ФМТ, СА, ВД – сборка;

12) контакты различных видов – запрессовка в контактные пружины на ручных и механических прессах и автоматах;

13) коробки телефонные распределительные – сборка

14) магнитофоны - сборка переключателя ПГК;

15) объектив дозиметра - сборка и развальцовка на автомате;

16) панели, платы, колодки гетинаксовые, текстолитовые, стеклотекстолитовые и другие - установка контактных лепестков с развальцовкой пустотелых заклепок на станке с предварительным рассверлением отверстий;

17) панели, платы - развальцовка пистонов, втулок, лепестков, заклепок, штырей вручную и на прессе;

18) платы печатные многослойные - резка заготовок, пропиловка контура по шаблону, сборка, армировка;

19) прокладки резиновые и из других материалов – пробивка пазов, отверстий;

20) реле простые – сборка;

21) телевизоры, радиоприемники - пооперационная сборка на конвейере;

22) угольники, скобы, планки, держатели - установка и развальцовка втулок, заклепок;

23) узлы для реле – сборка;

24) узлы и блоки ЭВМ (простые) - поточная и пооперационная сборка;

25) фильтры кварцевые аппаратуры дальней связи - сборка на конвейере;

26) шасси радиоизмерительных приборов – сборка;

27) шкафы - установка обшивки с нарезкой резьбы, подгонка простых деталей на единичных образцах;

28) щитки, вводные для коммутационных цепей – сборка;

29) ЭРЭ - заготовка, формовка вручную.

Параграф 2. Слесарь-сборщик радиоэлектронной аппаратуры

и приборов, 3-разряд

149. Характеристика работ:

сборка и механическая регулировка узлов и блоков радиоэлектронной аппаратуры, приборов, механизмов и аппаратуры средств связи средней сложности со слесарной обработкой, подгонкой и доводкой деталей в пределах 11-12 квалитетов;

соединение деталей заклепками, винтами (с разметкой и сверлением отверстий) и пайкой с соблюдением требований чертежа;

испытание блоков радиоэлектронной аппаратуры и средств связи на вибростендах и на герметичность в соответствии с ТУ;

проверка собранных узлов, механизмов и аппаратов на соответствие ТУ и устранение обнаруженных дефектов.

150. Должен знать:

устройство, назначение и принцип действия используемого в работе оборудования, универсальных и специальных приспособлений;

контрольно-измерительных инструментов и приборов средней сложности и точности;

назначение и принцип работы собираемых узлов, блоков, аппаратов, приборов;

правила заточки специальных режущих инструментов;

основные правила и приемы выполнения слесарно-сборочных, разметочных и других механо-сборочных работ средней сложности;

основные сведения о параметрах обработки;

основные свойства и маркировку обрабатываемых и применяемых при сборке материалов;

основы электро- и радиотехники.

151. Примеры работ:

1) блоки, узлы - сборка, установка в каркас, подгонка по месту, шаблонам и имитаторам;

2) блоки конденсаторов переменной емкости, конденсаторы переменной емкости - сборка и расчеканка пластин статора, подготовка деталей и сборка с регулировкой хода ротора и точным расположением сектора ротора в промежуточных статорных секторах;

3) вентиляторы односторонние - сборка, регулировка;

4) волноводы – изготовление;

5) группы контактные - сборка с тренировкой и регулировкой зазора давления;

6) дужки коммутационные и платы экранированные – сборка;

7) изделия типа ФРМ, ПРМ, ШС-2, МГК1-1, КН-28, разветвители, выключатели, розетки – сборка;

8) кинескопы телевизоров цветного изображения - установка, крепление с подгонкой относительно передней панели;

9) контроллеры аппаратуры дальней связи – сборка;

10) корпусы изделий типа ДП, ФРМ, ФШМ – сборка

11) пакеты ротора, статора и магнитопровода - сборка на конвейере;

12) панели передние приемников, телевизоров и другие аппаратуры - сборка, установка и крепление с подгонкой по месту;

13) платы печатные высокочастотные - разметка пазов, сверление стыковочных отверстий и отверстий для захода фрезы, припиловка по контуру фигурных пазов и скосов;

14) платы приемников тонального набора аппаратуры дальней связи – сборка;

15) радиаторы блоков питания - установка транзисторов, диодов и других ЭРЭ;

16) радиостанции и радиоустановки передвижные - установка (с подгонкой по месту) радиооборудования в кузовах (вырезка окон и проемов в обшивках), крепление кронштейнов, рам, каркасов, сборка и установка силовых антенных выводов, укладка и крепление проводов и кабелей;

17) реле средней сложности - сборка с подгонкой и доводкой деталей;

18) системы отклоняющие - установка на кинескоп, крепление;

19) телевизоры, блоки телевизоров, радиоприемники – сборка на конвейере (выполнение не менее 50% операций);

20) телевизоры, приемники - сборка в корпус;

21) телефоны динамические, стереофонические – сборка;

22) трансформаторы всех видов - набивка железом, установка магнитопровода и крепление пакета шпильками, обоймой, угольниками, стяжками, установка и закрепление на панели;

23) шасси - сборка предварительная и окончательная;

24) шины питания - сборка с выставлением резистов.

Параграф 3. Слесарь-сборщик радиоэлектронной аппаратуры

и приборов, 4-разряд

152. Характеристика работ:

сборка с механической регулировкой сложных приборов, механизмов и аппаратуры средств связи, узлов и блоков радиоэлектронной аппаратуры, радиоустройств;

шабрение базовых поверхностей и направляющих элементов конструкций, приработка различного рода зубчатых и червячных зацеплений, доводка и подгонка сложных деталей в пределах 7-10 квалитетов;

разметка плит, оснований под установку на них механизмов, блоков и узлов с обеспечением жесткой фиксации и правильного взаимодействия собираемых изделий в соответствии с ТУ;

испытание собранных механизмов, блоков и устройств аппаратуры и приборов, устранение обнаруженных в процессе испытаний неточностей в работе;

проверка механической части собранных изделий с использованием контрольно-измерительных приборов и инструментов;

изготовление сборочных приспособлений.

153. Должен знать:

устройство, принцип действия используемого в работе оборудования и способы его наладки

назначение, устройство и принцип действия собираемой аппаратуры;

правила термообработки нормального и специального режущего инструмента;

способы и методы механической регулировки собираемой аппаратуры;

основные сведения о параметрах обработки;

основы электро- и радиотехникии.

154. Примеры работ:

1) автостопы, консоли, электромагниты - сборка и механическая регулировка;

2) антенны телескопические - сборка с подгонкой;

3) аппаратура на полупроводниках - сборка сложных узлов;

4) аппараты фототелеграфные - сборка, отладка и регулировка;

5) блоки и субблоки аппаратуры дальней связи высокочастотного телефонирования – сборка;

6) блоки измерений – сборка;

7) блоки питания с большой насыщенностью входящих узлов и ЭРЭ – сборка;

8) выпрямители высоковольтные, усилители, делители, модуляторы, ферровалиометры – сборка;

9) генераторы, осциллографы - сборка с выверкой и подгонкой деталей;

10) группы контактные, состоящие из нескольких контактных пластин - сборка с принудительным испытанием давления;

11) диски кодовые - протирка после заливки;

12) изделия для "Видеотехники" - сборка;

13) искатели декадно-шаговые - полная сборка, подгонка и проверка;

14) источники питания стабилизированные на полупроводниках - сборка сложных узлов;

15) кабели плоские - укладка, подключение, проверка соединений в стойках и рамках устройств ЭВМ;

16) кабины - сборка с разметкой, сверление отверстий, нарезание резьбы и подгонка деталей;

17) кнопки командные - сборка головки и регулировка;

18) колпаки, кожухи и стеклоткани - запрессовка и распрессовка, проверка не герметичность;

19) магнитопроводы - калибровка, притирка опытных образцов;

20) механизмы регистровые – сборка

21) микропереключатели всеклиматического исполнения для специальной радиоэлектронной аппаратуры с заданной скоростью переключения на пластмассовом основании, переключатели типа "Тумблер" всеклиматического исполнения для специальной электронной аппаратуры - полная сборка и регулировка с проверкой электрических параметров;

22) муфты зацепления разных типов - сборка и регулировка;

23) передатчики – сборка;

24) переключатели кнопочные всеклиматического исполнения под печатный монтаж со световой сигнализацией для специальной радиоэлектронной аппаратуры на пластмассовом основании - сборка с проверкой электрических параметров;

25) переключатели типа ПКБ - установка шунтов и колец;

26) преобразователи напряжения – сборка;

27) радиоприемники - сборка и установка на одну ось сложных блоков и механизмов (настройка антенны и шкалы с редукторами);

28) радиостанции - комплексная сборка блоков и узлов;

29) редукторы средней сложности - сборка, регулировка;

30) реле герметизированные (сложные и особо сложные) - сборка с подгонкой и доводкой деталей;

31) секции волноводные (сложные) – изготовление;

32) системы вентиляционные, антенные, кондиционеры, воздуховоды, освещение - сборка и установка в кузове;

33) спецаппаратура - сборка с установкой комплектующих;

34) стенды - сборка экспериментальных образцов с подгонкой деталей, узлов;

35) столы операторов - сборка предварительная и окончательная;

36) телевизоры - устранение механических дефектов сборки со сменой отдельных узлов и деталей;

37) трансформаторы: высоковольтные, высокопотенциальные, всеклиматического исполнения – сборка;

8) трансформаторы: силовые, выходные, тороидальные, кадровые, звуковые - сборка в условиях мелкосерийного производства;

39) трансформаторы и блоки импульсных трансформаторов для гибридно-пленочных схем, трансформаторы высокочастотные для схем печатного монтажа, импульсные микротрансформаторы, особо стабильные трансформаторы и дроссели – сборка;

40) шестерни, втулки, установочные кольца - штифтование на валиках с коническими штифтами с предварительным сверлением и развертыванием отверстий под штифты.

Параграф 4. Слесарь-сборщик радиоэлектронной аппаратуры

и приборов, 5-разряд

155. Характеристика работ:

сборка с механической регулировкой особо сложных узлов, приборов, устройств радиоэлектронной аппаратуры и аппаратуры средств связи, состоящих из нескольких сборочных единиц, механизмов, находящихся во взаимодействии с общей кинематической и электрической схемой, с подгонкой и доводкой деталей в пределах 7-го квалитета, сборка устройств по сложным кинематическим схемам с эксцентрированными механизмами, электромагнитами;

сборка с механической регулировкой, доводкой и подгонкой опытных и экспериментальных образцов аппаратуры;

сборка, обкатка и регулировка особо сложных зацеплений с коническими, цилиндрическими и червячными зубчатыми колесами;

выполнение сборочных операций методом ступенчатой пайки (соединение собираемых деталей разными марками припоев);

выполнение необходимых расчетов, связанных со слесарно-сборочными работами по сборке радиоэлектронной аппаратуры и приборов.

156. Должен знать:

устройство и принцип действия используемого в работе оборудования, собираемой аппаратуры;

способы проверки на точность различных моделей, механизмов, приборов, станций и аппаратуры;

методы механической и слесарной обработки особо сложных и ответственных деталей, сборки приборов и устройств;

способы механической регулировки особо сложных механизмов, приборов и комплексов приборов

способы определения последовательности обработки, связанной с выполнением особо сложных и ответственных работ;

устройство, принцип работы, назначение особо сложных и высокоточных контрольно-измерительных инструментов и приборов;

правила пользования ими;

основные сведения о параметрах обработки;

технологические свойства материалов и сплавов, используемых в работе;

основы электро- и радиотехники.

157. Примеры работ:

1) автотрансформаторы - полная сборка с регулировкой контактного давления щеток, осевого люфта;

2) аппаратура, регистрирующая и буквопечатающая - сборка, отладка, регулировка;

3) аппаратура телеграфная (особо сложная) - полная сборка;

4) барабаны и головки магнитные – сборка;

5) блоки волноводов особо сложные - сборка, проверка по механическим параметрам с применением контрольно-измерительных приборов;

6) блоки особо сложные, содержащие вакуумные узлы – сборка (в условиях мелкосерийного производства), герметизация методом пайки;

7) датчики точные угловые - полная сборка с подгонкой деталей и узлов, проверка сопротивления изоляции;

8) звукопроводы кварцевые - опытная установка базисных размеров при сборке, механическая регулировка;

9) камеры телевизионные для цветного и черно-белого изображения – сборка;

10) линии задержки - шабрение базовых поверхностей, герметизация с последующей проверкой на герметичность в масляной ванне и проверкой остаточного давления;

11) механизмы отсчета, переключатели кодовые, резонаторы - сборка, регулировка;

12) пульты, блоки, стойки специального назначения особо сложной конструкции – сборка;

13) пульты управления (особо сложные) - сборка с установкой панелей управления и регулировкой узлов;

14) радиоаппаратура специальная - сборка опытных образцов с подгонкой деталей, регулировкой и испытанием;

15) редукторы наклона (азимутные) - сборка и проверка по механическим параметрам;

16) реле времени с механическими и электрическими переключателями - сборка и регулировка;

17) реле телефонные многопружинные, малогабаритные – сборка опытных образцов;

18) сердечники - склеивание и доводка под микроскопом;

19) спецаппаратура - механическая сборка клавиатуры с установкой регулируемых зазоров (в условиях мелкосерийного производства);

20) стойка аппаратуры дальней связи любой сложности – сборка;

21) усилители (многокаскадные) высокой и низкой частоты - сборка, настройка, подгонка, регулировка и вычерчивание амплитудных частотных характеристик;

22) установка для проведения климатических испытаний – сборка;

23) шкафы специзделий и аппаратуры ЭВМ крупногабаритные особо сложные - сборка с выставлением по калибрам блоков, контактных разъемов и направляющих, установка дверей, панелей управления.

Параграф 5. Слесарь-сборщик радиоэлектронной аппаратуры

и приборов, 6-разряд

158. Характеристика работ:

сборка опытных и экспериментальных образцов устройств радиоэлектронной аппаратуры с последующей регулировкой, настройкой и испытанием ее механической части;

сборка, регулировка и испытание зацеплений любой сложности с подгонкой деталей;

выполнение наиболее сложных слесарных операций в пределах 5-6 квалитетов;

проверка правильности сборки опытных и экспериментальных изделий с учетом требований ТУ.

159. Должен знать:

устройство, принцип действия и методы наладки особо сложного обслуживаемого оборудования, устройство;

принцип действия и назначение собираемой аппаратуры и приборов;

устройство, назначение и условия применения особо сложных и высокоточных контрольно-измерительных инструментов и приборов;

основные сведения о параметрах обработки

методы расчетов, связанных с выполнением экспериментальных и опытных работ.

160. Требуется среднее профессиональное образование.

161. Примеры работ:

1) аппаратура радиоэлектронная особо сложная, различного назначения - сборка с регулировкой, согласованием радиорелейных систем, проведением испытаний и оформлением протоколов испытаний;

2) блоки опытных образцов устройств - сборка, механическая регулировка с доводкой и подгонкой деталей;

3) двигатели - полная сборка с необходимой подгонкой и доводкой деталей и узлов, обработка, окончательная сдача;

4) камеры генераторные, частотомеры - полная сборка с необходимой подгонкой, доводкой деталей и узлов опытных образцов;

5) роторы - сборка с механической регулировкой и подгонкой;

6) системы отклоняющие (передающие) для камер цветного телевидения - полная сборка с подгонкой деталей, юстировка (экспериментальные и опытные образцы).

15. Спекальщик ленточных сердечников

Параграф 1. Спекальщик ленточных сердечников, 2-разряд

162. Характеристика работ:

гибка, спекание и термическая обработка простых однофазных магнитопроводов на полуавтоматах, автоматах и спецустановках из ленточной электротехнической стали;

подготовка обслуживаемого оборудования к работе и наблюдение за режимом работы полуавтоматов, автоматов и спецустановок.

163. Должен знать

принцип работы и правила подготовке к эксплуатации обслуживаемого оборудования;

правила пользования применяемыми приспособлениями и инструментом;

принцип работы и правила пользования приборами для измерения температуры и режимов работы в электропечах;

основы электро- и радиотехники.

Параграф 2. Спекальщик ленточных сердечников, 3-разряд

164. Характеристика работ:

гибка, спекание и термическая обработка однофазных магнитопроводов и внутренних пакетов для трехфазных магнитопроводов средней сложности на автоматах, полуавтоматах и спецустановках из ленточной электротехнической стали в соответствии с установленным технологическим процессом.

165. Должен знать:

устройство и способы наладки, температурные режимы обслуживаемого оборудования;

правила разборки, сборки и чистки камеры спекания, назначение и характеристику работы магнитопроводов;

правила пользования специальными приспособлениями и контрольно-измерительными инструментами средней сложности;

основы электро- и радиотехники.

Параграф 3. Спекальщик ленточных сердечников, 4-разряд

166. Характеристика работ:

гибка, спекание и термическая обработка сложных специальных и опытных образцов однофазных и трехфазных магнитопроводов из стальной электротехнической ленты на специальном оборудовании с полным соблюдением технологического процесса и режимов спекания и термообработки.

167. Должен знать:

устройство обслуживаемых автоматов, полуавтоматов, специальных станков, универсального оборудования и установок, электрическую схему наладки применяемого оборудования;

устройство, назначение и условия применения сложных контрольно-измерительных инструментов и приборов, электромагнитную характеристику ленточных сердечников;

основы электро- и радиотехники.

Приложение к Единому тарифно-квалификационному справочнику работ и профессий рабочих (выпуск 21)

Алфавитный указатель профессий рабочих

№ п/п	Наименование профессий	Диапазон разрядов	страница
1.	Вязальщик схемных жгутов, кабелей и шнуров	2-5	2
2.	Градуировщик радиоаппаратуры	2-5	7
3.	Заготовщик радиотакелажа и электрорадиоэлементов	2-3	10
4.	Изготовитель ленточных сердечников	2-4	12
5.	Контролер радиоэлектронной аппаратуры и приборов	3-6	15
6.	Лаглинщик	2	21
7.	Монтажник радиоэлектронной аппаратуры и приборов	2-6	21
8.	Намотчик катушек	2-5	32
9.	Оператор автоматической линии подготовки и пайки электрорадиоэлементов на печатных платах	2-4	37
10.	Оператор электроакустических измерений	3-6	40
11.	Подгонщик катушек	2-3	43
12.	Регулировщик радиоэлектронной аппаратуры и приборов	3-6	45
13.	Слесарь-механик по радиоэлектронной аппаратуре	2-6	55
14.	Слесарь-сборщик радиоэлектронной аппаратуры и приборов	2-6	62
15.	Спекальщик ленточных сердечников	2-4	71

Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (21-шығарылым) бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2012 жылғы 29 қазандағы № 413-ө-м Бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2012 жылы 23 қарашада № 8107 тіркелді. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2017 жылғы 20 шілдедегі № 208 бұйрығымен

Ескерту. Күші жойылды – ҚР Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 20.07.2017 № 208 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен

Қазақстан Республикасы Еңбек кодексінің 125-бабына сәйкес жұмыстардың белгілі бір түрлерінің күрделілігін белгілеу, жұмысшыларға біліктілік разрядтарын беру және кәсіптерінің дұрыс атауларын айқындау мақсатында БҰЙЫРАМЫН:

1. Қоса беріліп отырған Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы (21-шығарылым) бекітілсін.

2. Еңбек және әлеуметтік әріптестік департаменті (А.Ә. Сарбасов) осы бұйрықтың заңнамада белгіленген тәртіппен Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін және ресми жариялануын қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтiк қорғау вице-министрi С.Ә. Ахметовке жүктелсiн.

4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Министр

С. Әбденов

Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2011 жылғы 29 қазандағы № 413-ө-м бұйрығымен бекітілді

Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай
тарифтік-біліктілік анықтамалығы (21-шығарылым)
1. Жалпы ережелер

1. Осы Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай анықтамалығы (21 шығарылым) (бұдан әрі - БТБА) "Радиоаппаратура және сымды байланыс аппаратурасының өндірісі" бөлімінен тұрады.

2. Жұмыс разрядтары еңбек жағдайы ескерілмей (еңбектің күрделілік деңгейіне әсер етуші және орындаушының біліктілігіне қойылатын талаптарды арттырушы айрықша жағдайларды қоспағанда), олардың күрделілігі бойынша белгіленді.

3. Әр кәсіп бойынша тарифтік-біліктілік сипаттаманың екі бөлімі бар. "Жұмыс сипаттамасы" бөлімі жұмысшы орындай білуге тиіс жұмыстардың суреттемесін қамтиды. "Білуге тиіс" бөлімінде арнаулы білімге, сондай-ақ ережелерді, нұсқаулықтар мен басшы материалдарды, жұмысшы қолдануға тиісті әдістер мен құралдарды білуіне қатысты жұмысшыға қойылатын негізгі талаптар қамтылған.

4. Тарифтік-біліктілік сипаттамасында жұмысшы кәсібінің осы разрядына анағұрлым тән жұмыстардың тізбесі келтіріледі. Бұл тізбе жұмысшы орындай алатын және орындауға тиісті жұмыстардың барлығын қамти алмайды. Жұмыс беруші қажетті жағдайда, жұмыс ерекшелігін ескере отырып, тиісті разряд жұмысшылары кәсіптерінің тарифтік-біліктілік сипаттамаларында қамтылған жұмыстарға сәйкес келетін жұмыстардың қосымша тізбесін әзірлей алады.

5. "Жұмыс сипаттамасы" бөлімінде көзделген жұмыстармен қатар, жұмысшы ауысымды қабылдау және тапсыру, жұмыс орнын, айлабұйымдарды, құралдарды жинастыру, сондай-ақ оларды тиісінше ұстау, белгіленген техникалық құжаттаманы жүргізу жөніндегі жұмыстарды орындауға тиіс.

6. "Білуге тиіс" бөлімінде қамтылған теориялық және практикалық білімдермен қатар, жұмысшы: еңбекті қорғау, өндірістік санитария мен өртке қарсы қауіпсіздік жөніндегі ереже мен нормаларды, жеке қорғану құралдарын пайдалану ережесін, орындалатын жұмыс (қызмет) сапасына қойылатын талаптарды, жарамсыздықтың түрлері мен оның алдын алу және жоюдың тәсілдерін, өндірістік дабылдатқышты, жұмыс орнында еңбекті ұтымды ұйымдастыру жөніндегі талаптарды білуге тиіс.

7. Біліктілігі анағұрлым жоғары жұмысшы өзінің тарифтік-біліктілік сипаттамасында санамаланған жұмыстармен қатар, біліктілігі анағұрлым төмен жұмысшылардың тарифтік-біліктілік сипаттамасында көзделген жұмыстарды орындай білуге, сондай-ақ осы кәсіптегі разряды төмен жұмысшыларға басшылық жасай білуге тиіс. Осыған байланысты, анағұрлым төмен разряд кәсіптерінің тарифтік-біліктілік сипаттамасында келтірілген жұмыстар, анағұрлым жоғары тарифтік-біліктілік сипаттамасында, әдетте келтірілмейді.

8. Қызметкердің еңбек қызметін растайтын құжаттарды толтырған кезде, сондай-ақ тарифтік разряды өзгерген кезде, оның кәсібінің атауы БТБА-ға сәйкес жазылады.

9. Тарифтік-біліктілік сипаттамалар ерекше ескертілген жағдайлардан басқа осы бөлімде көрсетілген өндіріс және жұмыс түрлері бар ұйымдарда олардың меншік нысанына және ұйымдық-құқықтық нысандарына қарамастан жұмыстарды тарифтеу және жұмысшыларға біліктілік разрядтарын беру кезінде қолданылады.

10. Қолданылуға ыңғайлы болу мақсатында, БТБА-да алфавиттік көрсеткіш қосымшада көзделген, онда жұмысшылар кәсіптерінің атауы, разрядтардың диапазондары және беттердің нөмірленуі қарастырылған.

11. "Радиоаппаратура және сымды байланыс аппаратурасының өндірісі" бөлімінде қарастырылған жұмысшы кәсіптері атауларының, олардың БТБА шығарылымы бойынша қолданыстағы атаулары көрсетілген тізбесі 2002 жылғы редакциясында берілген.

2. Радиоаппаратура және сымды байланыс аппаратурасының өндірісі
1. Сызбалы бумалар, кабельдер және бауларды тоқушы
Параграф 1. Сызбалы бумалар,
кабельдер және бауларды тоқушы, 2-разряд

12. Жұмыс сипаттамасы:

радиоаппаратуралар мен түрлі тағайындаудағы құралдар үшін қатты және жұмсақ сымдардан шаблон бойынша сұлбалы қарапайым бұраулар мен кабельдер тоқу;

бұраулардың, кабельдердің және талшығының ұшын айырып алу, тазалау, қалайылау және ұштарын клемманың және ұштықтарының астына бекіту;

ұштарын бекіте, қалыптар мен ұштықтарды орната отырып, көп талшықты кабельдер, баусымдар дайындау;

құрал-саймандарды пайдалана отырып, сымдарды орау, өру, құрсау, құрал-саймандарды баптау;

сымдардың, кабелдердің және баусымдардың ұштарын түрлі оқшаулау материалдарымен айыру;

бұрауларды лакты маталармен, текстолинитпен, құрыммен және брезентпен көмкерілген хлорвинилді таспамен орау;

тұтасқан сымдарды резинамен орау және кабелді вулканизацияға дайындау, және вулканизациядан кейін ажыраудан, герметикадан, аязға төзімділіктен, электрлі тескіштен тексеру;

электр тізбелерін сұлба және кесте бойынша тексеру және анықталған ақауларды жөндеу.

13. Білуге тиіс:

олардан талап етілетін техникалық талаптарға, олардың тағайындалуына байланысты қолданылатын сымдардың маркаларын;

шартты түстері мен таңбалануын, оларды жоғары қысымды тоқ астында сынауды, сұлбалы бұраулар, кабельдер және баусымдардың ұштарын айырып алу, дәнекерлеу, қалайылау;

оқшаулау және бекіту қағидалары тәсілдерін, дәнекерлерді, флюстерді және оқшаулау материалдарын тағайындауды және қолдану қағидаларын, қолданылатын қарапайым өнертабыстарды;

бақылау-өлшеу құралдары мен аспаптарын, станок жабдықтарын қолдану шарттары мен жұмыс қағидаттарын, электр және радиотехника негіздерін.

14. Жұмыс үлгілері:

1) антенна шықпасы – рацияларды антеннамен жалғастыру үшін келте құбыр мен емікті бекіте отырып броняланған кабельден дайындау;

2) орау галеттері – эксцельсиорлы лентамен изоляциялау;

3) бумалар – биркаларды бекіту және алу, қысқа тұйықталу мен үзілуді тексеру және лак жағу, жұмсақ және қатты сымды қиыстырып өру;

4) қабылдағыштар шкалаларына жарық түсіруге арналған бумалар – жұмсақ сымнан өру;

5) МТС телефон аппараттарына арналған бумалар – өру;

6) коаксиалды кабельдер – дайындау, өру және әшекейлеу (сызба бойынша);

7) қорек кабелі – дайындау;

8) ашалық ағытпасы бар кабельдер – ұштарын өңдеу және тарату;

9) кедергілер ақысына арналған кабельдер – өру;

10) теледидарлар кабельдері – кабельдің әртүрлі нүктелерінде көрсетілген ұзындық бойынша әртүрлі маркалы сымдарды ұштарының шықпасы бар кабельдерге жасақтау;

11) көп секциялы реленің орауыштары - кабель қағазымен, эксцельсиормен, реле паспортына сәйкес заттаңбаны салу арқылы целлофанмен түпкілікті изоляциялау;

12) күш трансформаторының орауыштары – шықпаларды тазарту, қалайылау және бекіту;

13) тороидалды орауыштар – лакожібекпен, лакоматамен және миткальді лентамен бекіту және изоляциялау;

14) орауыштар - жапырақтары бар пресшпанды төсемдерді салу, жинақтау сызбасы бойынша шықпалардың ұштарын орау және жапсыру;

15) өрме - орамдалған жұпқа және бумаға кигізу, буманы өрімге тарту;

16) экрандалған және жоғары жиілікті сым – жерге қосу үшін дәнекерленген шықпаларды өңдеу;

17) металл түтіктері – дайындамаларды өлшем бойынша кесу, сымдардың ұштарын төлкеге салу және оларды қаусыру;

18) шаблондар мен картонды ұқсатқыштар – дайындау;

19) төрт талшықты микротелефон баусымынан жасалған микрофон тұтқасына икемді шлангілер, теледидарлардың ауытқу жүйесіне арналған шлейфтентен жасалған броняланған шырмауы бар рация қорегі – дайындау;

20) сөйлесу құрылғыларына тарамды баусымдар – ларингофонның телефон тұтқаларына қоса отырып, дайындау;

21) түрлі маркадағы баусымдар – ұштарын тапаншалы пісіру;

22) ашасы бар, микрофонға арналған көпталшықты, телефон аппараттарына арналған нөмір теретін көпталшықты баусымдар – дайындау.

Параграф 2. Сызбалы бумалар,
кабельдер және бауларды тоқушы, 3-разряд

15. Жұмыс сипаттамасы:

тізбектер түстерін ескере отырып, радиоаппаратуралар, арнайы аппаратуралар, байланыс құралдары аппаратуралары және электронды есептеуіш машиналары (бұдан әрі - ЭЕМ) аппаратураларына арналған біріктіру, монтаж сызбалары мен шаблондар бойынша әртүрлі маркалы сымдардан және 200-ге дейін сымдары бар қимадан сызба бумалары мен күрделілігі орташа кабельдер тоқу;

радиостанция және жоғары сапалы оқшаулау мен ұштары бекітілген көп талшықты әртүрлі аппараттар үшін қоректену кабельдерін, күрделілігі орташа баулар дайындау;

бумаларды биркасыз үзіліссіз тоқу. Кабельдерді салу және сызба мен кесте бойынша электр тізбектерін тексеру.

16. Білуге тиіс:

әртүрлі маркалы сымдардан және радиоэлектронды аппаратуралар мен байланыс құралдары аппаратураларына арналған қималардан сызбалы бумалар мен күрделілілгі орташа кабельдер тоқу тәсілдерін, оларды тағайындауды, монтаж сызбаларын және радио бөлшектері мен тораптарының шартты белгілерін, бумаларға, кабельдерге, шнурларға қойылатын техникалық талаптарды және оларды тексеру тәсілдерін;

шаблондар топтастыру тәсілдерін және кабель бумаларын тоқу кезінде оларды пайдалану қағидаларын, жұмыс қағидатын;

құрылғысын және пайдаланатын құрылғыларды жөндеу тәсілдерін, бақылау-өлшеу құралдарын және аспабын;

электр және радиотехника негіздерін.

17. Жұмыс үлгілері:

1) біріктіргіш жәшік үлгісіндегі аспаптарға арналған бумалар – шаблон бойынша тоқу;

2) түрлі маркадағы сымдар мен қималардан бумалар мен кабельдер - шаблон бойынша тоқу;

3) экрандалған сымдардан бумалар – тоқу;

4) бумалар, кабельдер, баулар – аспаптардың көмегімен электрлік тексеру, ақаулығын анықтау және оларды жөндеу;

5) жоғары жиілікті кабельдер - өлшем бойынша кесу, үлдірді қаптау, оқшаулауды шеше отырып, ұштарын станокта және қолмен бекіту, дәнекерлеу;

6) АТКС платаларына ұштары көп күрделі кабельдер және стативтер – дайындау;

7) кабельдер: арналардың қадаларына арналған түрлендіргіш плат, жеке құрылғы қадасына, АТС аппараттарына және өрт хабарлағышына, ДШИ үлгісіндегі қозғалатын механизмдерге, түзеткіштерге арналған плат – өру;

8) шаблондар - сызба кабельдерін және бумаларды тоқуға арналған принципті және монтаж сызбасы бойынша топтастыру.

Параграф 3. Сызбалы бумалар,
кабельдер және бауларды тоқушы, 4-разряд

18. Жұмыс сипаттамасы:

түрлі маркалы сымдар мен 200-ден 400-ге дейінгі сымдары бар қимадан арнайы аппаратура, ЭЕТ аппаратурасы және байланыс құралы аппаратурасына арналған монтаж сызбалары мен шаблондар бойынша күрделі сызба кабельдерін және бумаларды тоқу;

экрандысымдармен бекітілген, жоғары сапалы оқшауланған және ұштары электрлі тексеріп, бекітілген көп талшықты күрделі кабельдер дайындау;

монтажды және принципті сызба мен эскиз бойынша шаблондар топтастыру;

тәжірибелі аспаптар мен станцияларға арналған сызба әзірлеуге қатысу.

19. Білуге тиіс:

түрлі маркалы сымдардан түрлі аспаптарға, радиостанцияларға және байланыс құралдары аппаратураларына арналған сызба кабельдері мен күрделі конфигурация бумаларын тоқу тәсілдерін;

бөлектелген және бөлектелмеген сымдардан сызбалар, үлгілер, эскиздер бойынша күрделі сызбалар тоқу тәсілдерін;

қолданылатын бейімдеу құрылғыларын, сызба шаблондарын және құралдарды, принципті және монтаж сызбаларын, дайындалған сызбалар мен бумаларға қойылатын талаптарды;

шаблондар топтастыру тәсілдерін және күрделі бумалар мен кабельдер тоқу кезінде оларды қолдануды, электр және радио техника негіздерін.

20. Жұмыс үлгілері:

1) есептеу машиналарының қоректену қадаларына арналған бумалар – тоқу;

2) түрлі маркалы, қималы және түсті сымдардан бумалар – біріктіру кестесі, монтаж сызбасы мен шаблондар бойынша тоқу;

3) күрделі көпталшықты кабельдер – экранды сымды бекіту, талшықтарды байлау, металл тармақтарына, экрандаушы орамға және резина шлангасына амалдап өткізу, биркаларды орнату, ұштарын фишкаларлар мен қалыптарға бекіту;

4) директор және диспетчер коммутаторларының, өрт дабылдарының және түрлі түсіру аспаптарының жеке құрылғылары қадаларының қадаларына арналған күрделі кабельдер – тоқу;

5) статив платтарына арналған кабельдер – тоқу;

6) телефон станциялары желісін біріктіргіш стативтерге және коммутатордың баулы жұптарының жинақты релесіне арналған кабельдер – тоқу;

7) сынау аспаптары стативтерінің платтарына арналған кабельдер – тоқу;

8) 400-ге дейін электромонтажды сызбалар – шаблон бойынша тоқу.

Параграф 4. Сызбалы бумалар,
кабельдер және бауларды тоқушы, 5-разряд

21. Жұмыс сипаттамасы:

түрлі сымдар мен 400-ден астам сымдары бар қималардан монтаж сызбасы мен радио құрылғыларының, радиостанцияның, арнайы аппаратураның, ЭЕТ аппаратурасының, сондай-ақ барлық станциялардың және сымды және алыс байланыс аппараттарының (тәжірибелі және ұсақ сериялы өндірісте) шаблондары бойынша ерекше күрделі сызба кабельдері мен бумалар тоқу;

кабельдер мен бумаларды ТУ-ға сәйкес толық тексеру;

принципті сызба және түрлі күрделіліктегі эскиздер бойынша шаблондар топтастыру.

22. Білуге тиіс:

түрлі радиоқұрылғыларға, ЭЕТ аппаратураларына, сымды және алыс байланыс аппараттары мен станцияларға арналған шаблондар, принципті және монтаж сызбасы бойынша ерекше күрделі кабельдер тоқу тәсілдерін;

шаблондарды топтастыру және оларды ерекше күрделі бумалар мен кабельдер тоқу кезінде қолдану тәсілдерін;

электр және радиотехника негіздерін.

23. Жұмыс үлгілері:

1) ерекше күрделі электромонтажы бар радиостанция блоктары – монтаж сызбасын тоқу;

2) ерекше күрделі ЭЕТ-на арналған бумалар – тоқу;

3) түрлі маркалы сымдар мен 400-ден аса сымдары бар қималардан бумалар - шаблон бойынша тоқу;

4) барлық типті радио - және телефон станцияларына, климатикалық және басқа сынақтарды өткізуді белгілеуге арналған өте күрделі кабельдер мен бумалар – тоқу;

5) 400 жоғары сымдары бар элетрожинақтаушы сызбалар – таптаурын бойынша тоқу.

2. Радиоаппаратураны градуирлеуші
Параграф 1. Радиоаппаратураны градуирлеуші, 2-разряд

24. Жұмыс сипаттамасы:

диапазондар бойынша шкалаларды қабыстыру, берілген жиілілік диапазон шегінде коаксиалды толқын өлшегіш шкаланы салу;

қабылдағышқа гетеродинді толқын өлшегішті, қабылдатқышты таратқышқа, таратқышты калибраторға және кері баптау;

жұмыс құрылғысының сызбасына қарапайым радиоқұрылғылар мен аспаптарды қосу, түрлі көздерден қоректендіргішті іске қосу және қоректендіргіштің жұмысының тәртібін реттеу;

шкалаларға рискаларды түсіру.

25. Білуге тиіс:

градуирлеу кезінде қолданылатын көп таралған әмбебап және арнайы құралдарды;

бақылау-өлшеу құрал-саймандары мен аспаптарын пайдалану шарттарын және тағайындауды, негізгі қоректендіру көздерінің қызметін (түзеткіштер, аккумуляторлар, гальваникалық батареялар және тағы басқа);

оларды жұмыс құрылғысының сызбасына қосу және күту ережелерін;

электр және радиотехника негіздерін.

Параграф 2. Радиоаппаратураны градуирлеуші, 3-разряд

26. Жұмыс сипаттамасы:

жиіліктердің берілген интервалы бойынша қарапайым радиоқұрылғылар мен аспаптарды градуирлеу;

шкалалардың берілген интервалдары бойынша радиоөлшегіш және дозиметрикалық аспаптарды градуирлеу;

аралық шамаларды табатын шкалаларға сызық іздерді түсіру;

толқынның қажетті жиілігі мен ұзындығына мультивибраторды баптау;

градуирлеу эталонына гетеродинді толқын өлшегішті баптау және керісінше;

эталон бойынша градуирлеуді тексеру және түзету;

қосымша қателіктерді анықтайтын түзету кестелері мен графиктерді құру;

осциллограф экранында Лиссажу пішіндері бойынша дыбыс жиіліктерін салыстыру;

жұмыс құрылғылары мен аспаптарының ақауларын анықтау;

жұмыс құрылғысының сызбасына кез келген күрделілікті радиоқұрылғылар мен аспаптарды қосу, түрлі көздерден қоректендіргішті қосу және оның жұмысының тәртібін реттеу.

27. Білуге тиіс:

қолданылатын аппараттар, құрылғылар, аспаптардың жұмыс принципі мен оларды пайдалану қағидаларын;

радиоқұрылғылар мен дозиметрикалық аспаптарды (гетеродинді толқын өлшегіш;

кварцты калибраторлар, вольтметрлер, амперметрлер және тағы басқа) градуирлеу әдістері мен тәсілдерін, қолданылатын әмбебап және арнайы құралдар;

күрделілігі орташа бақылау-өлшеу құрал-саймандары мен аспаптарын (мультивибраторлар, осциллографтар, жиілігі өте жоғары генераторлар, жүктеме эквиваленті және тағы басқа) жөндеу тәсілдерін;

электр және радиотехника негіздерін.

28. Жұмыс үлгілері:

1) коаксиалды толқын өлшегіштер – 2000 мГц жоғары 10000 мГц төмен қателігі 0,01-0,05% жиілік диапазонында градуирлеу;

2) көлемді резонаторы бар толқын өлшегіштер – 20000 мГц жоғары 30000 мГц төмен қателігі 0,01-0,05% жиілік диапазонында градуирлеу;

3) қысқа толқынды таратқыштар – гетеродинді құрылғы, қабылдағыш пен толқын өлшегіш бойынша градуирлеу;

4) аэрозольдердің радиометры – шкалаларды градуирлеу;

5) рентгенометрлер 100 рентген/сағ. дейін – шкалаларды градуирлеу;

6) 2-3 диапазонды қабылдатқыштардың шкалалары – кварцты калибраторлар бойынша градуирлеу.

7) радиоөлшегіш аспаптардың шкалалары – градуирлеу.

Параграф 3. Радиоаппаратураны градуирлеуші, 4-разряд

29. Жұмыс сипаттамасы:

жиіліктердің берілген интервалы бойынша күрделі радиоқұрылғылар мен аспаптарды градуирлеу;

градуирлеу кезінде сызғыш жолын есептеуді орындаумен қатар шкаланың берілген интервалы бойынша дозиметрикалық аспаптарды градуирлеу;

кез келген жиілікке гетеродинді толқын өлшегішті баптау;

түрлі жиілік торларды алу үшін кварцты калибратор мен мультивибраторлардың блоктарын баптау;

берілген генератордың кез келген жиілігі мен қабылдағыштың жиілігін автобаптау жүйесін қолдана отырып, негізгі жиіліктің гармоникасына қабылдағыштарды баптау;

барлық диапазондар бойынша эталон жиілігіне сәйкес нөлді соғу нүктелерін анықтау және суретке түсіру әдісімен және жарық сезу шкалаларына оларды риска пішінімен түсіру.

30. Білуге тиіс:

аппараттар мен аспаптардың (гетеродинді және коаксиалды толқын өлшегіштер, кварцты генераторлар және тағы басқа) құрылымын, градуирленетін аппаратуралар мен аспаптардың жинақтау және принципті сызбаларын;

қолданылатын аппараттар, құрылғылардың электрлік сызбасы және оларды түзетуді, күрделі және нақты бақылау-өлшеу құрал-саймандары мен аспаптарының құрылымын;

қызметі мен қолданылу шарттарын, жиіліктерді нөлдік, екілк соғу әдісімен өлшеу тәсілдерін, интерполяция әдісімен жиілікті анықтауды, оптикалық түйіндердің құрылымы мен баптау;

оны бөлшектеу және жинақтау қағидаларын, кинопроектор мен оның жеке элементтерінің құрылымы мен қызметін, басудың фотохимиялық процесі және қағазда;

шыныда және металда бейнелерді шығаруды, сонымен бірге арнайы бояғыштармен бояу процесін, экспозицияны анықтау тәртібін;

фотопластиналар мен киноленталарға қарау қағидаларын, электр және радиотехника негіздерін.

31. Жұмыс үлгілері:

1) екі немесе одан да көп диапазондары бар жиіліктің кварцты тұрақтандырғыштармен қамтылған гетеродинді толқын өлшегіштер – 1 және 10 кГц кейін 0,01% нақтылығымен (ұсақ сериялы өндіріс жағдайларында) эталон бойынша градуирлеу;

2) дозиметрлер – 500 рентген/сағ. дейін қателігі +/-(8-10)% шкалаларды градуирлеу;

3) 4 диапазонды таратқыштар – гетеродинді құрылғы, қабылдағаш пен толқын өлшегіштер бойынша шкалаларды градуирлеу;

4) 4 диапазонды таратқыштар – градуирлеу кестесін құра отырып, кварцты генератор бойынша шкалаларды градуирлеу;

5) 5 диапазонды қабылдағыштар кварцты калибратор бойынша шкалаларды градуирлеу;

6) 200 рентген/сағ. дейін рентгенометрлер – шкалаларды градуирлеу;

7) дабылдатқыш – генераторлар – шығуды қателіктермен градуирлеу:

а) 40 мкВ жоғары кернеуге +/-20% және

б) 40 мкВ төмен кернеуге +/-30%.

Параграф 4. Радиоаппаратураны градуирлеуші, 5-разряд

32. Жұмыс сипаттамасы:

түрлі деңгейлі нақтылықпен аса күрделі, тәжірибелі және экспериментті радиоқұрылғылар мен аспаптарды автоматтар мен фотоградуирлеу құрылғыларында және электроөлшеу құралдарын (кварцты калибратор, жоғары омды телефондар және тағы басқа) қолдана отырып, түрлі диапазондарда градуирлеу және фотоградуирлеу;

түрлі диапазондары бар шкалалардың берілген интервалдары бойынша барлық сәулелену түрлері бойынша күрделі дозиметрикалық аспаптарды градуирлеу;

фотоградуирлеу құрылғыларының оптикалық түйіндерін баптау;

фотоградуирлеу құрылғыларындағы ақаулардың себебін анықтау және оларды жөндеу.

33. Білуге тиіс:

диометрикалық аспаптардың градуирленген түрлі радиоқұрылғыларының құрылымын және оларды басқару тәсілдерін;

градуирлеу және фотоградуирлеудің әдістері мен тәсілдерін, фотоградуирлеу аппаратурасының құрылымын;

жұмыс принципін және оны басқаруды, электр және радиотехника негіздерін.

34. Жұмыс үлгілері:

1) жоғары жиілікті генераторға арналған микрошкалалар – 1 Гц кейін градуирлеу;

2) гетеродин қабылдағышының микрошкалалары – 10 Гц кейін градуирлеу;

3) таратқыштар – 1-4 диапазондарында 500 Гц кейін, 5-8 диапазондарында 1000 Гц кейін және 9-12 диапазондарында 2000 Гц кейін кез келген жиілікте 2 х 10 кем емес градуирлеу нақтылығымен градуирлеу;

4) 5 көп датчиктері бар дозиметрикалық аспаптар, шкалаларды градуирлеу;

5) қабылдағыштар – 1 диапазонда 100 Гц кейін, 2-3 кіші диапазондарында 0,5 Гц кейін және 4-6 кіші диапазондарында 1 Гц кейін градуирлеу;

6) 500 рентген/сағ. дейін рентгенометрлер – шкалаларды 6 градуирлеу;

7) шкалалар – 2 х 10 кем емес нақтылықпен градуирлеу.

3. Радиотакелаж бен электрорадиоэлементтерді дайындаушы
Параграф 1. Радиотакелаж бен электрорадиоэлементтерді
дайындаушы, 2-разряд

35. Жұмыс сипаттамасы:

үлгілер, шаблондар және кестелер бойынша түрлі маркалы және қималы жинақтау, экрандалған сымдарды, кабельдерді, бауларды, изоляциялық материалдарды дайындау (кесу, таңбалау), оларды қолмен істелетін және механикаландырылған жұмыс және материалдық құрал – сайманды қолдана отырып, типтік технологиялық процесс бойынша өңдеу;

құралдарды, электрокүйдіргіш немесе құмырсқа қышқылын пайдалана отырып, қолдан сымдардың желілерінің соңдарынан изоляцияны алу. Жартылай автомат және автоматта сымдарды, кабельдер мен баулардың бөгеттерін тазалау және қалайылау;

электрорадиоэлементтерінінің (бұдан әрі - ЭРЭ) тұжырымдарын және микросхемаларды қалыптау, тегістеу;

изоляциялық шұлықтарды, қорғау және таңбалау түтіктерін кигізу, жіп және металл бандаждарды, орамдарды салу және оларға лак жағу, оқшаулау мен сынабекітпелерді бекіту, байланыс жапырақшалары мен ұштарын дәнекерлеу;

сымдардан изоляцияларды алу үшін сірке қоспасын және топтастыруды талап ететін басқа да қышқылдарды дайындау;

бөлшектерін желімдеу және түрлі ЭРЭ желімдермен, лактармен, мастикалармен бекіту;

сымдарды айлақтардан катушкаға орау.

36. Білуге тиіс:

түрлі материалдармен радиотекалаж жұмыстарын орындау тәсілдерін, сымдардың соңдарын және ЭРЭ кесу, изоляцияны алу, таңбалау, қалайылау, өру және бандаждау тәсілдерін;

дайындалатын радиотекалаж дайындау және ЭРЭ қойылатын техникалық және технологиялық талаптарды, қолданылатын құрылғыларды, әмбебап және арнайы құрылғыларды;

бақылау-өлшеу құралдарын тағайындау, орнату және пайдалану ережесін, электро- және радиотехника негіздерін.

37. Жұмыс үлгілері:

1) антенналар – өлшем бойынша сымдарды дайындау;

2) антенналар – сызбада қарастырылған жерлерін дәнекерлей және айырушылар, сынабекітпе маңдайшаларын өре отырып, арқаннан дайындау;

3) "Бегущая волна" типтес антенналар, ЗЭТ – сызба немесе үлгі бойынша дайындау;

4) конденсаторлы, телефонды қағаз, прессшпан, лакомата, лакожібек, фторопластты қабық – дайындамаларды кесу;

5) электрорадиоэлементтерді тұжырымдары – қол құрал - саймандары мен құрылғыларының көмегімен тазарту;

6) электрорадиоэлементтердің, маңдайшалардың, сымдардың тұжырымдар – дәнекерлегішпен немесе тиглада қалайылау;

7) 2 - және 3 - сымды штепсельге арналған байланыс жинағы – шығарылымды кесу, майсыздау, қалайылау, жинақтау және дәнекерлеу;

8) түрлі диаметрлі лаглинядан жасалған созылымдар - дайындау;

9) түрлі диаметрлі көп қабатты созылымдар – сынабекітпе мен айырғышқа бұрымдалған болат арқаннан дайындау;

10) экрандалған шырмауы бар сымдар, кабельдер және баулар – изоляторларды алу және өңдеу;

11) латунды тор – өлшемдері бойынша дайындау;

12) болат және мыс арқан – арқанға метал бұйымдарды бекіту, арқанды тігу, ұштамаларды дәнекерлеу және қалайылау;

13) болат арқан – тұтасқан жерлерінде мыс сыммен шырмау;

14) айырғыш түтіктер – лектрорадиотетіктерге кигізу және оларды қолмен шығару;

15) айырғыш түтіктер, сымдар, кабельдер – дайындамаларға өлшемі бойынша кесу, таңбалау;

16) түрлі диаметрлі лаглинядан жасалған жаңғақты айырғыштары бар тізбектер – шырмауларды сала отырып, беске дейін және одан жоғары айырғышқа бекітілген антенналық арқаннан дайындау.

Параграф 2. Радиотакелаж бен электрорадиоэлементтерді
дайындаушы, 3-разряд

38. Жұмыс сипаттамасы:

автоматтарда, жартылай автоматтарда және автоматты желілерді радиотакелаждар мен электрорадиоэлементтерді дайындау бойынша түрлі жұмыстарды орындау;

техникалық құрылғыларды дайындау және микромодульді орындауда электрорадиоэлементтердің тұжырымдамаларын қалыптау, кесу, қалайылау процесін жүргізу;

жұмыс және бақылау-өлшеу құрал-саймандарының күрделі құралдарын пайдалана отырып, аса күрделі экрандалған кабельдерді, бауларды өңдеу;

қызмет көрсетілетін жабдықтарды және жұмыс процесі кезінде оның негізгі түйіндерін жөндеу.

39. Білуге тиіс:

электрорадиоэлементтерді дайындаудың техникалық;

технологиялық талаптарын және рұқсат етілетін ауытқуларын, электрорадиоэлементтерді дайындау процесінде қолданылатын технологиялық жабдықтар мен бақылау-өлшеу құрал-саймандарының жұмыс принципі мен қолданылу ережелерін, электро - және радиотехника негіздерін.

40. Жұмыс үлгілері:

1) микросхемалардың тұжырымдамалары – жартылай автоматта сымды дәнекерді пресстеу;

2) микромодульдер, дроссельдер, транзисторлар, диодтар, матрицалар, микросхемалар – тұжырымдамаларды қалыптау, қалайылау және кесу.

4. Ленталы өзекшелерді дайындаушы
Параграф 1. Ленталы өзекшелерді дайындаушы, 2-разряд

41. Жұмыс сипаттамасы:

өзекшелерді күйдіруге және пісіруге дайындау, оларды салмағы және ауқымдылығы бойынша сұрыптау;

бір мезгілде айыру қабатын салып өзекшелерді орау, нүктелік пісіру аппаратында ленталардың соңдарын пісіру, оларды салмағы бойынша тықсыру және шаблон бойынша тексеру;

айыру материалдарымен магнит сымдардың барлық түрлерін орау;

шығыршықты қайшылармен ленталарды қию, арнайы құрылғыларда лентадан мұртшаларын алу;

лентаны майсыздау;

термостаттарда өзекшелерді кептіру.

42. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың қызметі мен жұмыс принципін;

анағұрлым көп таралған әмбебеап және арнайы құралдар мен бақылау-өлшеу құрал-саймандары мен аспаптарының қызметі мен қолданылу шарттарын;

техникалық шарттарға сәйкес өзекшелерді тексеру әдістерін, өзекшелерді айыру тәсілдері және қолданылатын материалдарды, суспензияны әзірлеудің рецептурасы мен технологиялық процесін;

өңделетін материалдардың негізгі механикалық және электрорадиотехникалық қасиеттерін, электро- және радиотехника негіздерін.

43. Жұмыс үлгілері:

1) айыру ленталары – кесу;

2) магнитті ленталар – роликті қайшылармен қию, майсыздау;

3) металл ленталар – мұртшаларын алу және орауға дайындау, ультрадыбыстық майсыздау;

4) магнитті өткізгіштер – лакожібекпен немесе лакоматамен орау;

5) тік бұрышты және басқа түрлі өзекшелерге арналған пластиналар пакеті - өлшем бойынша өру;

6) пластиналар - тік бұрышты және басқа түрлі өзекшелерге арналған жинақ;

7) өзекшелер – күйдіруге дайындау;

8) броньді және өзек типтес трансформаторларға арналған өрілген ленталық өзекшелер – орау және суспензияны жағу;

9) О– бейнелі және тік бұрышты күш трансформаторларына арналған өзекшелер – орау және нүктелік күйдіру.

Параграф 2. Ленталық өзекшелерді дайындаушы, 3-разряд

44. Жұмыс сипаттамасы:

түрлі диаметрлі аз партиялы өзекшелерді қалыңдығы әртүрлі ленталармен орау;

айыру қабатының қалыңдығын есептеу өндірісі;

өзекшелердің магнитті қасиеттерін анықтау;

өзекше мен оның трансформациясының кедергісін есептеу және өлшеу;

жабдықты жөндеу.

45. Білуге тиіс:

ленталық өзекшелерге қойылатын техникалық және технологиялық талаптар;

ленталық өзекшелерді дайындау кезінде қолданылатын технологиялық жабдық пен электро аспаптарының құрылымы және пайдалану ережелері;

электро- және радиотехника негіздерін.

46. Жұмыс үлгілері:

1) магнит өткізгіштер – орау;

2) магнит өткізгіштер – ысқылау және техникалық шарттар бойынша параметрлерін тексеру;

3) оралған ленталы өзекшелер – электрлік параметрлер бойынша тықсыру, кедергіні өлшеу және тарту.

Параграф 4. Ленталық өзекшелерді дайындаушы, 4-разряд

47. Жұмыс сипаттамасы:

сызбалар мен нобайлар бойынша өзекшелердің тәжірибелі және эксперименталды үлгілерін орау;

магнит өткізгіштердің тәжірибелі үлгілерін дайындау;

тороидальды және кесетін тік бұрышты өзекшелердің магнитті қасиеттерін тексеру және оларды жинақтау;

өзекшелерді тексеруге арналған өлшеу аспаптарының сызбасын құрастыру;

тәжірибелі және эксперименталды үлгілерге арналған өзекшелерді орау режимін іріктей отырып, электрофорезді қондырғыларды баптау;

тік бұрышты өзекшелерді кесу, калибрлеу және ысқылау;

лента қалыңдығынан орам сандары мен орам сандарынан кедергілерді тәуелділік кестелері бойынша анықтау;

электрөлшеу аспаптарымен ленталық және тік бұрышты өзекшелердің барлық типтерін өлшеу.

48. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылымын, жөндеу тәсілдерін, күрделі бақылау-өлшеу құрал-саймандар мен аспаптардарың құрылымын;

қызметі мен қолданылу шарттарын, ленталы өзекшелерге нормалилерді;

өзекшелердің тәжірибелі және эксперименталды үлгілерін тексерудің приципті сызбасын;

вакуумды және жалынды пештерде термоөңдеу ережелерін;

электр- және радиотехника, металл жүргізу негіздерін.

49. Жұмыс үлгілері:

1) магнит өткізгіштер (тәжірибелі үлгілер) – техникалық шарттар бойынша параметрлерді калибрлеу, ысқылау және тексеру;

2) тороидальді өзекшелер – тәжірибелі үлгілерді орау және тексеру.

5. Радиоэлектронды аппаратуралар мен аспаптарды бақылаушы
Параграф 1. Радиоэлектронды аппаратуралар
мен аспаптарды бақылаушы, 3-разряд

50. Жұмыс сипаттамасы:

сызбалар, кестелер және радиоэлектронды аппаратуралардың техникалық тораптары, элементтері, блоктар және аспаптары, байланыс және күрделілігі орташа ЭЕМ аппаратуралары бойынша бақылау және қабылдау; техникалық шарттар мен дәлдікке тексеретін арнайы кестелер бойынша есептеу-шешу механизмдері мен аспаптарының блоктарын тексеру;

техникалық шарттарға сәйкес түйіндерді, элементтерді, аспаптарды, механизмдерді, катушкаларды, трансформаторлар мен контурлы катушкаларды сынақ жүргізуге дейін және кейін электрлік тексеру

51. Білуге тиіс:

радиоэлектронды аппаратуралар, өткізгіш байланыс және ЭЕМ аппаратураларының бұйымдарына бақылау жүргізген кезде жинақтау және жөндеу жұмыстарының негізгі түрлерін, қабылданатын бұйымдардың құрылымы мен қызметін;

бұйымдарды қабылдау үшін қабылдаудың, нормалилердің және рұқсатнама жүйесінің техникалық шарттарын, радиоэлектронды аппаратуралар мен аспаптарды механикалық және электрлік реттеуді тексерудің әдістері мен тәсілдерін;

радиоэлектронды аппаратуралар, байланыс және ЭЕМ аппаратураларын құрастыру және жинақтау әдістерін;

қабылданатын бұйымдардың жиілік тұрақтандырылуын тексеру әдістерін және тұрақтандыру қондырғылардың жұмыс принципін;

қолданылатын бақылау-өлшеу құралдары мен аспаптарды тағайындауды және қолдану қағидаларын, электр- және радиотехника негіздерін.

52. Жұмыс үлгілері:

1) тасымалды радиостанциялар мен радиоқабылдағыштарға арналған антенналар – дайындау сапасын бақылау;

2) теледидарлар, радиоэлектронды аппаратуралар және байланыс құралдары аппаратураларының блоктары – техникалық шарттарға сәйкестігін бақылау;

3) ВЧ блоктары, түйіндері – жинақтауды бақылау;

4) гетеродинді толқын өлшегіштер – бақылау және тексеру;

5) тұжырымдамалы конустар,маңдайшалар, жинақтау өткізгіштері – қалайылау сапасын және сыртқы түрін қадағалау;

6) фильтрлі түзеткіштер, кварцты фильтрлер – құрастыру және жинақтауды бақылау;

7) динамикалық дыбыс үдеткішінің бастиегі - құрастыруды бақылау.

8) диодтар, транзистрлар, конденсаторлар, резисторлар, микросұлбалар – сыртқы түрін және электр өлшемдерін бақылау;

9) теледидарлардағы дискриминаторлар – электрлік параметрлерді бақылау және техникалық шарттарға сәйкес қабылдау;

10) тегеуріндер, жоғары жиілікті ажырағыштар, индикаторлар катушкалары, резисторлар, конденсаторлар, трансформаторлар – құрастыру мен жинақтауды бақылау;

11) бумалар, кабельдер – дайындау сапасын бақылау;

12) сызбалы күрделі кабельдер – дайындау сапасын бақылау;

13) теледидарлар мен радиоқабылдағыштардағы ілеспе дыбыстар каскадтары – техникалық шарттарға сәйкес бақылау және қабылдау;

14) реле катушкалары, трансформаторлар катушкалары, ферритті сырықтарға индуктивтілік катушкалары – орау сапасын бақылау;

15) ферритті сақиналар – сырқы түрін көзбен шолып бақылау;

16) қалааралық коммутатор – кілттерді механикалық реттеуді бақылау;

17) гермитизделген контурлар мен фильтрлер – герметиктілікке тексеру;

18) магнитті өткізгіштер – магниттік сипаттамаларды амперметр бойынша және осцилографта тексері;

19) магнитофондар – электрлік параметрлерді (сериялық өндіріс) бақылау;

20) аз қуатты қысқа толқынды таратушылар – электрлік параметрлерді бақылау және техникалық шарттарға сәйкес қабылдау;

21) 3 және 4 классты таратушылар – құрастыру, жинақтауды бақылау;

22) галетті ауыстырып қосқыштар, диапозонды ауыстырып қосқыштар – құрастыруды бақылау;

23) АТКС тектес автоматты телефон станцияларының алынбайтын платалары – құрастыруды және жинақтауды бақылау;

24) баспа платалары – дайындау кезінде тезнологиялық тәртіптерді бақылау, баспа сұлбасының барлық өлшемдерін тексеру;

25) баспа платалары – микроскоптың астында металдандырылған бетті тексеру;

26) микро сұлбалары бар платалар – жинақтауды бақылау;

27) түрлі-түсті теледидардың баспа платалары – құрастыру сапасын және жинақтауды салуды бақылау;

28) байланыс құралдары аппаратуралары күшейткіштерінің платалары – құрастыруды бақылау;

29) дабыл аспаптары – құрастыруды және жинатауды бақылау;

30) 3 және 4 классты супергетеродинді қабылдағаштар – электрлік параметрлерді бақылау және техникалық шарттарға сәйкес қабылдау;

31) күрделілігі орташа реле - механикалық және электрлік реттеуді бақылау;

32) күрделі емес реостаттар және потенциометрлер – жинақтауды бақылау;

33) өзекшелер – сыртқы түрі бойынша қабылдау;

34) ЭЕМ аппаратурасы мен өткізгіш байланыс аппаратураларының блоктық конструкцияларының тіректері – құрастыруды бақылау;

35) түрлі-түсті теледидар тораптары мен блоктары – құрастыру сапасын бақылау;

36) баспа түйіндері – сызбаға сәйкес бақылау.

Параграф 2. Радиоэлектронды аппаратуралар
мен аспаптарды бақылаушы, 4-разряд

53. Жұмыс сипаттамасы:

радиоэлектронды аппаратуралар, өткізгіш байланыс пен ЭЕМ аппаратураларының қабылдау тапсыру және дыбыс жазу құрылғыларының күрделі блоктарының сызбалар, сұлбалар және техникалық шарттар бойынша бақылау, сынау және қабылдау.

54. Білуге тиіс:

радиоэлектронды аппаратуралар, өткізгіш байланыстар мен ЭЕМ аппаратураларының қабылданатын бұйымдарының құрылымын және тексеру тәсілдерін;

күрделі тетіктер мен түйіндерді қабылдаудың техникалық шарттары мен Мемлекеттік стандарттарын (бұдан әрі - Мем.стандарт), қызмет көрсетілетін учаскеде жарамсыздарды жіктеу және оны алдын алу;

радиоэлектронды аппаратуралар, өткізгіш байланыстар аппаратураларын, электромеханикалық аспаптар мен ЭЕМ аппаратураларының құрастыру, жинақтау;

реттеу және сынау жұмыстарын тексеру әдістерін;

бақылау-өлшеу аспаптарын баптау ережелерін;

электр- және радиотехника негіздерін.

55. Жұмыс үлгілері:

1) аккумуляторлық зарядтау-қуаттандыру құрылғыларының аппаратуралары – сызбаны құрастыруды және реттеуді бақылау;

2) өлшеу аппаратуралары – құрастыру, жинақтау, реттеуді бақылау;

3) байланыс құралдары аппаратурасы – электрлік параметрлерді бақылау;

4) магнитті барабандар – құрастыруды бақылау және жинақтауды электрлік тексеру;

5) арнайы бұйымдардың блоктары – бақылау және қабылдау;

6) түрлі-түсті теледидарлардың блоктары – құрастыру, жинақтау және электрлік параметрлердің сапасын бақылау;

7) алыс байланыс аппаратураларының түзеткіштері мен тұрақтандырушылары - электрлік параметрлерді бақылау;

8) түзеткіштерден қоректенетін 2 диапазонды кварцты стационарлы генераторлар – электрлік параметрлерді бақылау, техникалық шарттарға сәйкес қабылдау;

9) санау және жазу магнитті бастиектері – бақылау;

10) жоғары жиілікті бөлгіштер – құрастыру, жинақтауды бақылау, сұлбаларды реттеу;

11) интегралды сұлбалар, кідіріс желілері мен миксерлі потенциометрлер – электрлік параметрлерді бақылау;

12) сызбалы күрделі өткізгіш сымдар – бақылау және қабылдау;

13) магнитофондар – электрлік параметрлерді бақылау және техникалық шарттарға сәйкес қабылдау (аз сериялы дара өндірісте);

14) "Консул" типтес жазу машиналары, ФС-1501 фотоесептегіштері, перфораторлар – ауқымды өлшемдерді, жасақталуды, сыртқы көрініс құрастырылуы, құжаттаманы бақылау;

15) көбейткіш механизмдер – құрастыру, жинақтау және реттеуді бақылау және шешімнің дәлдік жұмыстарын тексеру;

16) арнайы бұйымдардыі панельдері – құрастыру, жинақтауды бақылау, электрлік параметрлер бойынша және ұяшықтардың өзара алмасуын қамтуды тексеру;

17) 2 диапазонды қысқа толқынды таратқыштар – электрлік параметрлерді бақылау және техникалық шарттарға сәйкес қабылдау;

18) кварцты тұрақтандырғыштары бар таратқыштар – электрлік параметрлерді бақылау және техникалық шарттарға сәйкес қабылдау;

19) кодты ауыстырып қосқыштар – құрастыру, жинақтау және реттеуді бақылау;

20) 2 классты бар толқынды супергетеродинді қабылдағыштар – электрлік параметрлерді бақылау және техникалық шарттарға сәйкес қабылдау;

21) бақылау және басқару пульттары – құрастыру, жинақтауды бақылау, электрлік параметрлер бойынша тексеру;

22) күрделі реле – электрлік параметрлерді бақылау;

23) аңду жүйелері – күшейткішті баптауды тексеру.;

24) түрлі жүйедегі автоматтандырылған телеффондық стансасы (бұдан әрі - АТС) стативтері – электрлік және механикалық параметрлерді бақылау;

25) өткізгіш байланыс аппаратураларының тіректері, ЭЕМ тіректері – бақылау;

26) синхронизациялау сызбалары – электрлік параметрлерді бақылау;

27) 1 және 2 классты теледидарлар – электрлік параметрлерді бақылау және техникалық шарттарға сәйкес қабылдау;

28) ТЭЗ-дер – құрастыру, жинақтауды және стендте жұмысқа қабілеттілікті бақылау;

29) есептеу техникасының есте сақтау құрылғыларының элементтері – құрастыру, жинақтауды бақылау;

30) күрделі бумаларға арналған шаблондар – техникалық шарттарға сәйкестілігін бақылау.

Параграф 3. Радиоэлектронды аппаратуралар
мен аспаптарды бақылаушы, 5-разряд

56. Жұмыс сипаттамасы:

аса күрделі аспаптарды, қабылдау тапсыру құрылғылары мен жүйелері, ЭЕМ блоктары мен құрылғылары, электромеханикалық, электромагниттік, акустикалық аспаптар, радиоэлектронды аппаратуралар мен өткізгіш байланыс аппаратураларын құрастыру сызбалары, кинематикалық принципті сызбалар, кестелер, нұсқаулар мен техникалық шарттар бойынша бақылау, сынау, қабылдау және тапсыру.

57. Білуге тиіс:

аса күрделі, нақты және жауапты бұйымдарды қабылдауға техникалық шарттар мен Мем.стандарттарды, аса күрделі радиоэлектронды құрылғылар мен аппаратураларды тексерудің механикалық;

электрлік және кешенді тексеру әдістері мен тәсілдерін, аса күрделі есептеу шешу;

электромеханикалық, электромагниттік және акустикалық аспаптар, құрылғылардың конструкциясы мен қимыл принципін;

дайындаудың технологиялық процесін, аса күрделі қабылдау тапсыру, теледидарлық құрылғылардың;

өткізгіш байланыс аппаратурасының станциялар кешенінің қимыл принципін және оларға қойылатын талаптарды, бұйымдарды бақылау процесі кезінде қолданылатын түрлі күрделі және нақты бақылау өлшеу аспаптарының құрылымы мен қимыл принципін және оларды қолдану ережелерін;

радиоэлектронды аппаратуралар мен аспаптарға сынау жүргізудің техникалық шарттары мен нұсқауларын, электр- және радиотехника негіздерін.

58. Жұмыс үлгілері:

1) акселерометрлер - қабылдау және бақылау;

2) антенналар – антеннаның таратқышпен жұмысының үйлесімділігін бақылау;

3) баспа платаларындағы блоктар – құрастыру, жинақтау және электрлік параметрлердің сапасын бақылау;

4) радиотелеметрикалық аппаратураның блоктары - техникалық талаптарға сәйкестігін бақылау;

5) датчиктер – бақылау және қабылдау;

6) гироскопикалық маятниктер – тербеліс амплитудасының реттелуін бақылау;

7) кез келген диапазоны бар саны кемінде үш каскадты таратқыштар – техникалық талаптарға сәйкес бақылау және қабылдау;

8) микросхемалардағы платалар – техникалық талаптарға сәйкес жинақтауды бақылау;

9) электрлі үйлестіргіштерді түрлендіруші – техникалық талаптарға сәйкес бақылау және қабылдау;

10) есептеу шешу, электронды, түзеткіш және бағдарламалық аспаптар – бақылау және қабылдау;

11) 1 классты бар толқынды акустикалық және супергетеродинді таратқыштар – техникалық талаптарға сәйкестігін бақылау және қабылдау;

12) гирокомпасты және есептеу-шешу аңду жүйелері – бақылау, қабылдау және тапсырыс берушіге тапсыру;

13) радиолокациялық станциялар – электрлік параметрлер бойынша бақылау және техникалық талаптарға сәйкестігін қабылдау;

14) ЭЕМ және өткізгіш байланыс аппаратураларының тіректері – құрастыру, жинақтауды бақылау және қабылдау;

15) түрлі-түсті теледидарлар – техникалы талаптарға сәйкес түс параметрлерін бақылау;

16) ТЭЗдер – электрлік параметрлерді бақылау, тапсыру;

17) кварцты, дроссельді, конденсаторлы фильтрлер – бақылау және қабылдау;

18) автоматика және гидростабилизациялардың құрылғыларына арналған есептеу техникасының электромашиналары – бақылау және қабылдау;

19) МППға арнайы ұяшықтар – сызбаға сәйкес бақылау, электрлік параметрлерді бақылау, тапсырыс берушіге тапсыру.

Параграф 4. Радиоэлектронды аппаратуралар
мен аспаптарды бақылаушы, 6-разряд

59. Жұмыс сипаттамасы:

қабылдау-тапсыру радиоқұрылғылары, автоматтық телефонды станциялар жүйелері, электромеханикалық, электромагниттік, акустикалық аспаптар, ЭЕМ, радиоэлектронды аппаратуралар мен кез келген күрделілікті өткізгіш байланыс аппаратураларын бақылау, қабылдау және толық сынау;

аппаратураның кез келген блоктары мен түйіндерінің тәжірибелі және эксперименталды үлгілерін бақылау және қабылдау.

60. Білуге тиіс:

кез келген күрделілікті аппаратураның конструкциясын, дәлдікке тексеру тәсілдерін, есептеу-шешу, электромеханикалық, электромагниттік, акустикалық, гироскопикалық аспаптар;

қабылдау таратқыш құрылғылардың аса күрделі үлгілерінің қимыл принципін және бақылау әдістерін, күрделілігі түрлі құрастыру, жинақтау, сынау;

радиоаппаратуралар мен өткізгіш байланыс аппаратураларының техникалық шарттары мен нұсқаулықтарын.

61. Орташа арнайы білім талап етіледі.

62. Жұмыс үлгілері:

1) ерекше нақты және жауапты микроқұрастырулардағы радиоэлектронды аппаратура – бақылау, сынау, тапсыру;

2) көпканалды телефондаудың аса күрделі станцияларының, радиолокациялық, гидроакустикалық станциялардың стационарлы (тәжірибелі) аппаратуралары – бақылау, сынау, тапсыру;

3) аса күрделі телеграфты аппараттар техникалық талаптарға сәйкес бақылау, тапсырыс берушіге тапсыру;

4) координатты гироскопикалық аспаптардың жинақтары – бақылау, сынау;

5) гироскопикалық прецизионды аспаптар мен жүйелер – бақылау, сынау;

6) жоғары классты бар толқынды супергетеродинді радиоқабылдағыштар мен радиолдар тәжірибелі үлгілерді бақылау, қабылдау және толық сынау;

7) радиолокациялық радиостанциялар - техникалық шарттарға сәйкес әрекеттегі антенналармен жұмыс қабілеттілігін, кешенді реттеуді тексеру және тапсырыс берушіге тапсыру;

8) интегралды сызбалар – электрлік параметрлерді бақылау;

9) аса күрделі телефон станциялары – механикалық және электрлік реттеуді бақылау, техникалық шарттарға сәйкес сынау және тапсыру. қабылдау және бақылау;

10) 1 және 3 классты түсті теледидарлар – электрлі праметрлерді, тәжірибелі эксперименталды үлгілерді бақылау.

6. Лаглинші
Параграф 1. Лаглинші, 2-разряд

63. Жұмыс сипаттамасы:

жіптер айлағын оралған жіпке бөлу;

түрлі диаметрлі лаглиняларды өру үшін бірнеше кергіштерде бір уақытта жіптерді орамдардан катушкаға қайта орау;

арнайы құралда жіптерді катушкадан домалату челноктарына бірқалыпты қайта орау;

жіптерді айлақтардан катушкаға бір уақытта балауыздап орау;

түрлі станоктарда бір уақытта 2-3 жұмыс түрлерін орындаумен түрлі диаметрлі лаглиняларды дайындау;

жіптердің үзілулерін жоятын станокта челноктарды салып өру, жүкшелерді реттеу және домалату челноктарын реттеу;

лаглиняларды айлақтарға түйіндер мен жіптерден тазартып, бақылау есептегіштері бойынша тексеріп орау.

64. Білуге тиіс:

қолданылатын жабдықтың қимыл принципі мен құрылымын және оны басқару қағидаларын, анағұрлым таралған әмбебап және арнайы құралдарын;

бақылау-өлшеу аспаптары мен құрал-саймандарының қызметі мен пайдалану шарттарын;

катушкалар мен челноктарды орау кезіндегі жұмыс әдістемелерін, қолданылатын материалдардың атауы мен и таңбалануын;

электр – және радиотехника негіздерін.

7. Радиоэлектр аппаратурасы мен аспаптардың жинақтаушысы
Параграф 1. Радиоэлектр аппаратурасы
мен аспаптардың жинақтаушысы, 2-разряд

65. Жұмыс сипаттамасы:

өндірістің барлық түрлерінде қарапайым түйіндерді, блоктарды, құралдарды, радиоқұрылғыларды, басу платаларын, радиоэлектронды аппаратуралардың панельдері мен фильтрларының секцияларын, алыс және қарапайым жинақтау сызбалары мен сызулары бойынша сымдар мен қосылыстарды толық бітеумен аппаратураны жинақтау, тазалау, герметизациялау, желімнің, шайырдың көмегімен бекіту;

желімге, шайырға орнатылған жеке радиоэлементтерді бөлшектеу;

қарапайым жинақтау сызбасы бойынша өткізгіштердің ұштарын дәнекерлеу және өңдей отырып, экрандалған және жоғары жиілікті кабель төсеу;

шаблондар бойынша жұмсақ және икемді сымдарды салу;

жеке сымдар мен маңдайшаларды экрандау және айыру;

жіп және металл құрсауларды бастыру;

электррадиоэлементтерді дәнекерлеуге дайындау;

ұштарын тазарта және қалайылай отырып жинақтау сымдарын кесу;

орау әдісімен жинақтау өндірісі;

өндірістік жинақтауды полярлыққа, үзілуге, қысқа тұйықталуға және электр өлшеу аспаптарын қолдана отырып, қосу дұрыстығына сынау және тексеру;

жекелеген элементтерін ауыстырумен бөлшектелетін қарапайым аспаптарды дәнекерлеу;

микроэлементтерде жекелеген буындарын жинақтау;

электррадиоэлементтерді герметизацияға, желімнің, шайырдың көмегімен бекітуге дайындау.

66. Білуге тиіс:

жұмсақ және қатты сызбаларды шаблон бойынша жинақтау тәсілдерін, электрорадиоэлементтерінің шықпасын қалыптау және микросызбалармен жұмыс істеу кезінде қойылатын талаптарды;

құрастырылатын аппаратуралардың құрылымы мен жұмыс істеу принципін, жинақтау кезінде қолданылатын материалдар мен электррадиоэлементтердің атауы мен маркалануын, қарапайым түйіндерді, блоктарды, құралдарды, радиоқұрылғыларды, басу платаларын;

телефон құрылғыларын және тағы басқа жинақтау тәсілдерін, лакталған жинақтауда электрэлементтерді бөлшектеу тәсілдерін, басу сызбаларын жинақтау ерекшеліктерін;

жинақталатын элементтерді сынау желісіне қосу ережесін, жинақтау сызбасындағы аспаптардың, түйіндердің, электррадиоэлементтердің шартты белгілерін;

жинақтау сызбалары бойынша қарапайым бумаларды тоқу тәсілдерін;

бақылау-өлшеу аспаптарының, құралдың белгіленуі және оларды пайдалану ережесін;

едәуір таралған сымдардың, кабельдер мен оқшаулағыш материалдардың, қолданылатын желімдердің, шайырлардың, герметиктердің, лактардың, тазалау қоспаларының электрлық және механикалық қасиеттерні;

электр және радиотехника негіздерін.

67. Жұмыс үлгілері:

1) қарапайым антенналар – орнату және бекіту;

2) радиоөлшеу, тұрмыстық аппаратурасы – операциямен жинақтау;

3) телефондық автоматты аппараттар – түйіндерді жинақтау (ірі сериялы өндіріс жағдайларында);

4) блоктар, сызба негіздер, ажырауыштар – дәнекерлерді шаю;

5) блоктар – маңдайшалар орната отырып, кедергілер мен конденсаторларды қосу;

6) түсті теледидар блоктары (түстілік, радиоарна, ұңғылар, қуаттану, мәліметтер) - конвейерде операциямен жинақтау;

7) проекциялық теледидарға арналған түзеткіштер - жинақтау;

8) алыс байланыс аппаратурасы сүзгісінің бөліктері және түзеткіштер - жинақтау;

9) магнитті бастиектер – сымдарды дәнекерлеу (сериялық өндіріс);

10) жерқосқыш – экрандаушы өрімді бекіткіш астына өңдеу;

11) өрт хабарлағыштары – шылдырлаумен толық жинақтау (сериялық өндіріс жағдайларында);

12) сөйлесу құрылғыларының кабельдері мен антенналары – конвейерде төсеу және бекіту;

13) кварцтау сүзгілерінің катушкалары – шықпа соңдарын тазалау және дәнекерлеу;

14) электрмагнитті катушкалар - толық электржинақтау;

15) магнитофондар – жазуды немесе ойнатуды күшейткішті операция бойынша жинақтау (сериялық өндіріс жағдайларында);

16) қарапайым электржинақтау сызбасының механизмдері – конвейерде жинақтау;

17) микросызбалар, диодты матрицалар, транзисторлық матрицалар, резисторлық блоктар - лайықтауда сымдарды қалыпқа келтіру, қалайылау;

18) модульдер, микромодульдер, дроссельдер, аралық жиілік сүзгілері - жинақтау, жинау және дәнекерлеу;

19) кюветті оксиметр сызбанегіздері – маңдайшаларды дәнекерлей отырып орнату;

20) басу сызбанегіздері, ЭЕМ ұяшықтарының сызбанегіздері – жинау және жинақтау (сериялық өндіріс жағдайларында);

21) электронды сағаттардың сызбанегіздері - ұштастыруларды, электр лампочкаларын дәнекерлеу;

22) теледидардың сызбанегіздері – электррадиоэлементтердің дәнекерін алып тастау;

23) өткізгіштер – резина түтікшелеріне немесе өрмелерге енгізу, жалғастыққа бекіту;

24) штепсельді ағытпалар және істікшелі қосылыстар – конвейерде сымдардың ұштарын өңдеумен жинақтау;

25) ӨКО түріндегі реле – контактілік бұрамаларға шығару ұштарын дәнекерлеу және қазба қуыс науаның пышақтарын қалайылау;

26) теледидарлар мен радиоқабылдағыштар - конвейерде операция бойынша жинақтау;

27) баспа сызбанегіздерінің ЭРЭ – шықпаларын иіп және кесіп орнату;

28) ЭРЭ – шықпалар мен айлабұйымдарды жөндеу және қалыптау, оларды қалайылау, конвейерде операциямен жинақтау.

Параграф 2. Радиоэлектр аппаратурасымен
аспаптардың жинақтаушысы, 3-разряд

68. Жұмыс сипаттамасы:

түйіндерді, блоктарды, радиэлектрондық аппаратураның құралдарын, байланыс аппаратурасын және орта күрделілікті ЭЕМ жинақтау сызбалары бойынша сымдар мен қосылыстарды желім және шайырдың көмегімен толық бітей және сымдарды дәнекерлей және біріктіре отырып, жинақтау, тазалау, тұмшалау;

радиостанцияларды жинақтау, сызбаға сәйкес күштік және жоғары жиілікті кабельдерді төсеу, қосу және оларды сылдырлату;

орташа күрделі бұрауларды тоқу үшін жинақтаушы және түбегейлі сызбалар бойынша үлгілерді дайындау;

жинақтаушы сызбалар мен жасанды тармақтарды құрастыру;

барлық өлшемдер бойынша жасалған жинақтауды тексеру.

69. Білуге тиіс:

жинақталатын аппаратураның құрылысы мен жұмыс істеу қағидасын, жинақтау сызбалары бойынша радиэлектрондық аппаратураны және орта күрделілікті сым байланыс аппаратурасын жинақтау тәсілдерін;

сызбаларды жеткізу, бөлшектер мен аспаптарды орнату ережесін, оларды жалпы сызбаға қосу реттілігін;

бақылау - өлшеу аспаптарының, құралдың құрылысы мен жұмыс істеу қағидасын, ішкі және сыртқы желінің сымдарын төсеу ережесін;

басу платаларын, блоктарды, радиоэлектрондық аппаратураның түйіндерін;

сым байланыс аппаратурасын және орта күрделілікті ЭЕМ сылдырлату әдістерін, электр және радиотехника негіздерін.

70. Жұмыс үлгілері:

1) радиоэлектрондық және сымды байланыс аппаратурасы панельаралық жинақтау;

2) радиоөлшегіш, тұрмыстық аппаратура – операциялық жинақтау;

3) аспаптар мен жүйелерге кіретін аралық аппараттар - толық жинақтау;

4) түсті деледидардың блоктары мен сызбанегіздері - конвейерде операция бойынша жинақтау;

5) арнайы аппаратураның блоктары мен түйіндері – жинақтау;

6) блоктар, сызбанегіздер, ажыратқыштар – шаю, лактау, герметиктеу;

7) блоктар, сызбанегіздер, микросызбаларда ТЭЗ-дер – жинақтау;

8) басу және аспалы жинақтаумен блоктар – микроблоктарды дәнекерлеумен жинақтау;

9) блоктар, түрлі тағайындаудағы радиоаппаратуралар – ЭРЭ орнату және бекіту, флюстерден, ластанудан тазалау, лактау, өзге де қорғау жабынғысын жағу;

10) ЭЕМ блоктары - орта күрделілікті сызба бойынша электржинақтау;

11) жартылай сымды диодтарда түзеткіштер - жинақтау;

12) генераторлар және кварцты сүзгілер – жинақтау;

13) кабельдер – ажыратқыштарды герметиктеу;

14) орауыштар, трансформаторлар – сіңдірме;

15) жоғары жиілікті орта күрделілікті теледидар трансляторларының сызғыштары - жинақтау сызбалары бойынша жинақтау;

16) шағын габаритті магнитолалар, 1 класты электрфондар – жинақтау;

17) микромодульдер және оларға арналған микронегізсызбалар – микронегізсызбаларды жинау, дәнекерлеу және тесіктерін қалайылау;

18) микросызбалар, диодты матрицалар, транзисторлық матрицалар – айлабұйымдарды пайдалана отырып дайындау және орнату (желімдеу), кептіру;

19) жіптер, баулар – сіңдіру;

20) осциллографтар – сызбаны тексерумен негізсызбааралық және толық жинақтау;

21) кварцты, екідиапазонды станционардық таратқыштар, жинақтау, жинақтау сызбасы бойынша (ұсақ сериялы өндіріс жағдайларында);

22) 3 және 4 негізсызбалық 12 және 24 жағдайларда ауыстырып қосқыштар – жинақтау;

23) электрондық сағаттардың негізсызбалары – жинақтау - құрастыру құрылғысында резонаторларды, конденсаторларды дәнекерлеу;

24) алыс байланысты, алыс байланыстың аппаратура күшейткіштерінің сақтандырғыш аппаратурасының орта күрделі ЭЕМ, АТС ұяшықтарының сызбанегіздері – жинақтау;

25) қосатын жәшіктер түріндегі аспаптар – орнында бұрауды тоқумен толық электржинақтау;

26) аса жоғары жиілікті радиоаппаратура – операция бойынша жинақтау;

27) ӨКО түріндегі реле – орауыштардың, аспалы серіппелердің шығаратын ұштарының дәнекерін алып тастау, шығыңқы іргеге зәкір құру және дәнекерлеу;

28) стационарлық аппаратура, арнайы аппаратура – орта күрделі блоктарды жинақтау;

29) топтық сызбалар – аспаптарды сызба бойынша қосу;

30) теледидарлар, радиоқабылдағыштар - жинақтау сызбалары бойынша жинақтау (тәжірибелі өндірісте);

31) түрлі-түсті теледидарлар – жекелеген электррадиоэлементтерді ауыстырумен жинақтау ақауларын жою;

32) жазуды немесе магнитофон ойнатуды күшейткіштер – жинақтау сызбасы бойынша жинақтау (ұсақ сериялы өндіріс жағдайларында);

33) төмен жиілікті күшейткіштер, диапазондық сүзгілер – негізді сызбалар бойынша жинақтау;

34) ЭРЭ – орнату, бекіту;

35) электркардиографтар – сызбанегізаралық жинақтау және бұрып жіберуді ауыстырып қосқышты тексерумен толық жинақтау.

Параграф 3. Радиоэлект аппаратурасы
мен аспаптардың жинақтаушысы, 4-разряд

71. Жұмыс сипаттамасы:

радиоэлектр аппаратурасының күрделі тораптарын және аспаптарын, микросызбалармен және тұрқы жоқ элементтермен күрделі сызбанегіздерін және физикалық және электрлік аумақтағы құрылғыларды жинақтау, оларды орнату және желімді композициялардың көмегімен бекіту, флюстер мен ластанудан тазарту, күрделі кескін үйлесімділігінің бумаларын желіммен және шайырмен бекіту, ажыратқыштарды герметиктеу:

күрделі радиоқұрылғылардың үлкен топтарын, радиоэлектрондық аппаратура аспаптарын, ЭЕМ аппаратурасын, дыбыс жазатын және ойнататын аппаратураны жинақтау;

станциялар мен аспаптарды, сымды және алыс байланыс аппаратурасының күрделі сызбанегіздерін жинақтау;

автомашиналарда радиостанцияларды және басқа аспаптарды жинақтау, кабельдерді төсеу, оларды қосу және сылдырлату;

негізді сызбалар бойынша күрделі жинақтау сызбаларын жинақтау және қайта жинақтау;

кез келген радиоаппаратты немесе аспапты орнату, қосу, оның жұмыс істеуін тексеру және орнатумен және жеткізумен байланысты жұмыстарды орындау;

жекелеген элементтерді және түйіндерді ауыстырумен ақаулықтарын табу және жою;

негізді және жинақтау сызбалары бойынша күрделі үлгілерді даярлау және сымдарды салудың кестелерін құрастырумен күрделі сызбаларды байлау;

жабдықтарды жөндеу.

72. Білуге тиіс:

құрастырылатын радиоэлектрондық аппаратураның құрылысын, белгіленуін;

жұмыс істеу принципін және жөндеу тәсілдерін, негізді және жинақтау сызбалары бойынша күрделі құрылғыларды, блоктарды, механизмдер мен жүйелерді жинақтау әдістері мен тәсілдерін және жинақтауға қойылатын талаптарды;

электр - және радиоқұрылғылардың, аспаптардың, блоктар мен түйіндердің жинақтау және элктр сызбасын;

аспаптар мен байланыс құралдары аппаратураның іс-әрекет принципін және құрылысын, басу сызбалары мен жартылай сымды аспаптарды жинақтау ерекшеліктерін;

электрвакуумдық және жартылай сымды аспаптардың құрылысы мен жұмыс істеу принципін;

қолданылатын бақылау - өлшеу аспаптарының және аспаптардың құрылысын, белгіленуін, пайдалану шарттарын, бапталатын радиоқұрылғылардың жекелеген түйіндерін жинақтау және экрандау қағидасын, бапталатын аппаратта болуы мүмкін ақаулықтар мен кедергілердің барлық түрлерін;

оларды жою тәсілдерін, электр шамаларын өлшеу әдістері мен олар бойынша кесте құру әдістерін, күрделі топтық қосылыстарды;

аппараттар мен аспаптарды сынау әдістерін, қолданылатын желімдік, герметикалаушы және қорғайтын химиялық құрамдар мен тазалау сұйықтықтарын, бояуларды;

қолдану ережелері мен құрамын, тағайындауды, электр және радио, материалтану негіздерін.

73. Жұмыс үлгілері:

1) арнайы аппаратура – жинақтау сызбасы бойынша блоктардың тәжірибелі үлгілерін жинақтау;

2) стационарлық аппаратура және жартылай сымдарда тұрақтандырылған қуат көздері – күрделі блоктарды жинақтау;

3) блок-коммутаторлар – негізді сызба бойынша толық жинақтау;

4) қуат көзін алу блоктары (әмбебап) – негізді сызбалар бойынша жинақтау;

5) қуат көздері, ЭЕМ басқару, логикалық ЭЕМ, ЭЕМ жинақтаушылары - жинақтау сызбасы бойынша жинақтау;

6) түрлендіру, күшейту, басқару блоктары – жинақтау;

7) радиостанциялар мен радиолокациялық станциялардың блоктары – бұрауларды байлаумен толық электржинақтау;

8) күрделі теледиостудиялық аппаратураның блоктары - жинақтау сызбасы бойынша жинақтау;

9) блоктар, ТЭЗ-дер, ЭЕМ мен АТС құрылғылары – іздеу және ақауларын жою;

10) блоктар, түрлі тағайындаудағы радиоэлектронды аппаратураның тораптары – арнайы технологиялық жабдықтарда флюстер мен ластанудан тазарту;

11) түрлі - түсті теледидар блоктары (түстілік, қуат алу, радиоарналар, коллекторлар, мәліметтер) – тәжірибелі өндірісте жинақтау;

12) өлшеу генераторлары – жинақтау;

13) жартылай сымда, шағын сызбаларда және шағын модульдерде гетероидтар жинақтау;

14) жоғары жиілікті бастиектер, жоғары жиілікті бастиекке клистрондық камера, имитаторға қосатын қорапша - жинақтау;

15) магнитті бастиектер - микроскоппен жинақтау;

16) түрлі тағайындаудағы бумалар, кабельдер – шайырлармен, компаундтармен, желімдермен бекіту, біріктіргіштерді құю, герметиктеу;

17) кабельдер, бумалар, таспалы өткізгіш сымдар – герметиктеу, тұрығысыз құю, желімнің, балқытудың, шайырдың көмегімен бекіту;

18) ЭЕМ жады кубтары - сымдар кестесі мен жинақтау сызбасы бойынша жинақтау;

19) коммутациялық панельдер, пульттар - негізді сызба бойынша жинақтау;

20) ТЭЗ-дер панельдері – жинақтау сызбасы бойынша жинақтау;

21) көпдиапазонды және көпкаскадты таратқыштар - жинақтау сызбасы бойынша жинақтау;

22) квазиэлектрондық АТС арналған көлденең қосылыста негізсызбалар ширату әдісімен жинақтау;

23) ЭЕМ басу құрылғыларының дешифраторлар платалары – жинақтау;

24) күрделі шағын сызбалармен басу жинақтауының сызбанегіздері – жинақтау;

25) басу сызбанегіздері – орнату және жабыстыру;

26) планарлы шықпалы микросызбалардағы көпқабатты басу негізсызбалары;

27) кесу және тесу әдісімен құрастырылатын 40-қа дейін талшығы бар және қадам бойынша ±0,1 мм нақтылығымен жазық кабельдер – жинақтау;

28) телефондық қалааралық станциялардың көп есе желісін тексеруге арналған аспаптар - жинақтау;

29) әмбебап осциллографтың соңғы күшейткішінің баптау пульттары – жинақтау және электрлық сызба бойынша сылдырлату;

30) аса жоғары жиілікті радиоаппаратура - панельаралық жинақтау;

31) радиоэлектронды құралдар (бұдан әрі – РЭқ), өндірімді күштерді орналастыру (бұдан әрі – ӨКО) түріндегі реле – контактілік жүйені жинақтау;

32) синхрогенераторлар, ретрансляторлар, теледидар аппаратурасының тіреулері - жинақтау, орнату, жұмыс істеуін тексеру және жекелеген бөлшектерін ауыстырумен ақауларын жою;

33) арнайы аппаратура – орта күрделі блоктарын жинақтау;

34) аралық тіреулер және сымды байланыстың соңғы аппаратуралары – жинақтау;

35) трансформаторлар, досселдер, орауыштар – сііңдіру және кептіру;

36) көпарналы телефондаудың аппаратура түйіндері - жинақтау;

37) тарататын теледидар қондырғылары - жинақтау сызбасы бойынша жинақтау;

38) шақыратын және сигналды құрылғылар - жинақтау;

39) сөндіретін минималды және максималды қондырғылар жинақтау;

40) есте сақтайтын қондырғылар, жады модулі - негізді сызба бойынша жинақтау;

41) ППМ-ге ферриттік шығыршықтар – сыммен тігу әдісімен жинақтау;

42) электрондық сағаттар – машиналық дәнекерлеу қондырғыларында бөлшектерді дәнекерлеу;

43) АТС платаларының сызбалы кабелін жинақтау мен байлауға арналған күрделі үлгілер – дайындау;

44) үлкен күрделілікті күштеме эквиваленттері - негізді сызба бойынша жинақтау;

45) электркардиографтар - негізді сызба бойынша күрделі үлгілерді дайындау.

Параграф 4. Радиоэлектр аппаратурасы
мен аспаптардың жинақтаушысы, 5-разряд

74. Жұмыс сипаттамасы:

әр түрлі ЭРЭ-ден (микросызбалардан, микрожиынтықтан, тұрықсыз элеметтерден) баспа сызбабанегіздерінде, физикалық электрлік шамадағы датчиктерде аралас жинақтаумен ерекше күрделі түйіндерді жинақтау, желімнің, компаудтардың көмегімен оларды бекіту, элеметтерді лактау және қорғау, флюстер мен ластанудан тазарту;

біріктіргіштерді герметиктеу, кабель бұйымдарын біріктіргіштерді қорапсыз құю;

ерекше күрделі электрлік - және радиоқұрылғылардың, станциялардың, блоктардың, радиоэлектрондық аспаптардың тіректері стеллаждарының, механизмдердің, құралдардың, жүйелердің, аспаптың желілі байланыстың нобайлары және негізді сызбалар бойынша үлкен топтарын жинақтау;

жинақтаудың әр түрлі ақауларын табу және жою;

жекелеген құрылғылар мен кешенді қуат алу көзіне қосу және қажетті өлшемдерді алдын ала алу;

жинақталатын аппаратураға бақылау сынауларын өткізу және баптау;

әр түрлі сымдардан, кабельдер мен шиналардан ерекше күрделі сызбаларды дайындау;

сымдарды үлгіге салудың кестелері бойынша ерекше күрделі жинақтау сызбаларын құру және сызбалық кабельді байлау;

кабельдер мен бұрауларды байлау үшін ерекше күрделі үлгілерді дайындау;

шықпасы 0,6 мм. қадам болатын асығыс құрастырылатын ЭРЭ жинақтау;

технологиялық жабдықты баптау.

75. Білуге тиіс:

жинақталатын радиоэлектрондық аппаратураның құрылысын, белгіленуін, жұмыс істеу принципін және жөндеу тәсілдерін;

ерекше күрделі электрлық, негізді және жинақтау сызбаларын, аппаратураларды, аспаптарды және құрылғыларды дәлдікке тексеру тәсілдерін;

күйге келтіру қағидасын және құрастырылатын аппаратураның бақылау сынақтарын жүргізуді;

аппаратураны сынаудың қағидасы мен әдістерін, сынау аппаратуралары мен стенділерді пайдалану қағидаларын;

ерекше күрделі бақылау - өлшеу аспаптарының белгіленуі мен пайдалану шарттарын, электр және радиотехниканың негіздерін.

76. Жұмыс үлгілері:

1) антенналар – таратқышпен және қабылдағышпен антенналар жұмысын келістіру;

2) дыбыс жазатын көпарналы аппаратура - негізді сызба бойынша жинақтау;

3) арнайы аппаратура - жинақтау особо сложных узлов, блоков, устройств;

4) стационарлық аппаратура және жартылай сымдарда тұрақтандырылған қуат көздері - ерекше күрделі түйіндерді, блоктарды, құрылғыларды жинақтау;

5) шағын сызбаларда генераторлардың, индикаторлардың блоктары - негізді сызбалар бойынша жинақтау;

6) ерекше күрделі, жоғары жиіліктен тыс сәулелендіру (бұдан әрі – ЖЖТС) түйіндерін қамтитын, дәл механика мен оптиканың РЭА блоктары - негізді сызба бойынша жинақтау;

7) стандарты аппаратура және жартылай сымдарда тұрақтандырылған қуат көздері - ерекше күрделі түйіндерді және блоктарды жинақтау;

8) электрондық – механикалық автоматтандырылған орамды телеграфты аппараттың электроника блоктары - негізді сызба бойынша жинақтау;

9) басатын және шықпалары 0,6 мм дейінгі қадамдағы асығыс құрастырылатын ЭРЭ үлкен тығыздықты аралас жинақтаумен ЭРЭ блоктары – жинақтау;

10) кристалл триодтарда ауытқулар генераторлары - негізді сызба бойынша жинақтау;

11) кестеқұраушылар - негізді сызба бойынша жинақтау;

12) кабина – сымдар кестесі мен жинақтау сызбасы бойынша жинақтау хеме;

13) релелік аспап жинақтары – жинақтау;

14) басатын механизмдер – негізді немесе электржинақтау сызбалар бойынша жинақтау;

15) басқару пульттарының панельдері – жинақтау;

16) баспа сызбанегіздері, блоктар, біріктіргіштер – шаю, лактау, герметиктеу, қорапсыз құю;

17) жоғары жиілікті телефондаудың бірарналы жүйесі аппаратурасының қабылдау- шақыру құрылғысының сигнал беру сызбанегіздері – жинақтау;

18) ерекше күрделі аспаптар – сымдар кестені құраумен және бұрауларды байлаумен негізді сызба бойынша жинақтау;

19) көпсекциялы пульттар – жинақтау сызбаларын дайындау және жинақтау;

20) әр түрлі жүйелі соңғы және аралық әріп басатын телеграфтық аппаратураның станциялары – жинақтау;

21) ерекше күрделі жинақтаумен радиолокациялық станциялар - жинақтау сапасын сынау және тексеру;

22) ерекше күрделі сырғауылдық стенділер – негізді сызбалар бойынша жинақтау;

23) функционалдық түйіндер: дециметрлік диапазонды арналардың селекторлары, келістіретін құрылғылар - негізді сызбалар бойынша жинақтау;

24) жартылай сымды аспаптарды тексеруге арналған қондырғылар - негізді сызба бойынша жинақтау:

25) жады кубының құрылғысы - электржинақтау сызбасы бойынша жинақтау;

26) ЭЕМ құрылғылары - сымдар кестесі бойынша жинақтау (10000 сымнан артық);

27) химия-технологиялық материалдар – дайындау сипатын тексеру.

28) 400-ден 600-ге дейін аспаптар санымен шкафтар - негізді сызба бойынша жинақтау;

29) электркардиоскоптар - толық жинақтау.

Параграф 5. Радиоэлектр аппаратурасы
мен аспаптардың жинақтаушысы, 6-разряд

77. Жұмыс сипаттамасы:

баспа сызбанегіздерінде, физикалық және электрлік шамадағы, оның ішінде автоматтарда және автоматты желілерде аралас жинақтаумен (микросызбалар, микрожинау, қорапсыз элементтер) ЭРЭ орнату және бекіту бойынша ерекше күрделі жұмыстарды орындау;

баспа сызбанегіздерін лактау, қорапсыз элементтерді қорғау, оларды флюстерден және ластанудан, оның ішінде оларды жөндеумен арнайы технологиялық жабдықтарда тазалау;

металл және басқа материалдарды араластыру;

нобайлар мен негізді сызбалар бойынша кез келген күрделілікті тәжірибелі және сынақ блоктарды, шкафтарды, сөрелерді, тіреулерді, радиоэлектрондық аппаратура құрылғыларын, аспаптарды және сымды байланыс аппаратурасын жинақтау;

жинақталатын радиоқұрылғыларға арналған кез келген күрделілікті сызбаларды және әр түрлі сымдардан, кабельдер мен шиналардан қайта әзірленетін тәжірибелі үлгілерді құру, жинақтау және өңдеу;

ақауларын анықтау, зақымданған жерлерін анықтау және аспаптарды, түйіндерді, сызба бөліктерін ауыстырумен оларды жою;

тәжірибелі және сынақтық қабылдағыштарды, тарататын теледидарлық, дыбыс жазатын, ойнататын, арнайы құрастырылатын радио құрылғыларды баптау және сынау;

аппаратураның сынақ және тәжірибелік үлгілеріне сызбалар дайындау;

құрастырылатын аспаптың барлық электрлік параметрлерін тексеру.

78. Білуге тиіс:

қабылдайтын- тарататын аппараттар мен станциялардың;

аспаптардың, жоғары жиілікті көпарналы телефондау арнайы аппаратурасының және ЭЕМ аппаратурасының құрылымын;

ерекше күрделі бақылау - өлшеу аспаптарының және үлестіру щитінің құрылысын, жұмыс істеу принципін және пайдалану тәсілдерін;

тәжірибелі және сынақ сызбалары бойынша аппаратураны жинақтау қағидаларын, әдістерін, жүйелілігін, жинақтау ақаулықтарының түрлерін, аппаратурада оларды іздеу әдістерін және оларды жою тәсілдерін;

аппаратура мен станциялардың жұмысқа қабілеттілігін тексеру ережесін.

79. Орта кәсіптік білім талап етіледі.

80. Жұмыс үлгілері:

1) дыбыс жазатын көпарналы аппаратура – негізді сызбалар бойынша тәжірибелі үлгілерді жинақтау;

2) арнайы аппаратура – тәжірибелі үлгілерді жинақтау;

3) тұрақталған қуат алу блоктары – сызбаларды есепке алу, негізді сызбалар бойынша жинақтау;

4) арнайы аппаратураның блоктары – микроскопты пайдалана отырып, шықпасыз және қорапсыз ЭРЭ-ні қолданумен үлкен тығыздықты жинақтау;

5) үлкен тығыздықты ерекше күрделі басу және аралас жинақтаумен арнайы аппаратура блоктары - негізді сызба бойынша жинақтау;

6) математикалық машиналар – арифметикалық есте сақтайтын құрылғыны негізді сызба бойынша жинақтау;

7) микроқұрастырулар – қорапсыз ЭРЭ орнату және жинақтау, драгметалдарды жинақтау (15,30, 40 микрон алтын сымды дәнекерлеу);

8) микроқұрастырулар, ЖЖТС модульдері – микроскопты пайдаланумен негізгі сызбалар бойынша толық жинақтау, термокомпрессорлық дәнекерлеу әдісімен жинақтау;

9) микросызбалар, микроқұрастырулар, қорапсыз элементтер – ерекше күрделі айлабұйымдарды және құралдарды пайдаланумен орнату және бекіту;

10) жоғары вольтты осциллографтар (жеке өндіріс жағдайларында) – жинақтау;

11) басқару пультының панельдері – электр бөлшектерді орнатумен толық электржинақтау және машинаға қосу;

12) көпдиапазонды және көпкаскадты таратқыштар – тәжірибелі үлгілерді негізді сызба бойынша жинақтау;

13) жұқа басу технологиясы бойынша дайындалған сызбанегіздер – жинақтау;

14) ерекше күрделі жартылай автоматтар және сынақ стенділері - кестелер мен шаблондар құрумен толық жинақтау;

15) қуатты генераторлар мен күшейткіштер түріндегі тәжірибелі және сынақ үлгілерінің аспаптары – толық электрожинақтау;

16) өзара әрекеттесетін механизмдердің көп санымен аспаптар – сызбаларды байлаумен жинақтау;

17) барлық мүмкіндік түріндегі тез әрекет ететін телефон аппаратурасының және жүйелердің станциялары - толық жинақтау;

18) ерекше күрделі станциялар – толық жинақтау;

19) арнайы стативтер (тәжірибелі үлгілер) – сызбалық кабельдерді байлау үшін үлгілер дайындау;

20) ЭЕМ тіреулері – тәжірибелі үлгілерді жинақтау;

21) түрлі-түсті теледидарлар - тәжірибелі үлгілерді жинақтау;

22) электрлі бөлектеу материалдары – желімдеу, кептіру, полимерлеу;

23) электркардиографтар - тәжірибелі үлгілерді жинақтау.

8. Катушкалардың ораушысы
Параграф 1. Катушкалардың ораушысы, 2-разряд

81. Жұмыс сипаттамасы:

катушкаларды каркастарға, трансформаторларға және дәлденген станоктарға сымдарды автоматты салумен, орау кезінде қатарлар арасында оқшаулаудытөсеумен, шықпа ұштарын бекітумен, кедергілерді сыналастырумен орташа күрделілікті басқа бөлшектерге әр түрлі маркалы және диаметрлі сымдармен орау (көпорамды, көпқабатты, бір- және көп бөліктік, бірнеше орауларымен қатарлық және қатарлық емес, әмбебап жән тағы басқа);

қарапайым катушкаларды әмбебап ораммен орау (ағымдық-бұқаралық өндіріс жағдайында);

шықпа ұштарын бітеумен прогрессивті бифилярлы және галетті орау;

сымдарды қолмен салумен катушкаларды пирамидалды орау (жеке дара өндіріс жағдайларында);

катушкалардың кедергілерін және индуктивтілігін қысқа тұйықталған орамдарға қиыстырып келтіру;

көпсекциялық потенциометрлерді және кедергі мен өздігінен индукциялау катушкаларын орау;

сымдардың ұштары мен үзілген жерлерін дәнекерлеу.

82. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың жұмыс істеу принципін және орау станоктары мен қондырғыларды басқару қағидасын;

әмбебап және арнайы жабдықтарды және бақылау-өлшеу аспаптарын және орта күрделілікті және дәлдікті құралдардың белгіленуі және пайдалану шарттарын, каркастарды;

трансформаторларды және орташа күрделі басқа бұйымдарды орау ережесі мен тәсімдерін, орау станогы айналымдарының ең тиімді сандарын таңдаумен жабдықтың сипаттамалары және баптау тәсілдерін;

қолданылатын материалдардың негізгі қасиеттерін және технологиялық сипаттамаларын, электр және радиотехника негіздерін.

83. Жұмыс үлгілері:

1) дроссельдер – тәртіпке келтірілген станоктарда сымдарды қатарлап орау;

2) түзеткіш дроссельдер – "Әмбебап" түріндегі орау;

3) тороидальды дроссельдер, электромагнит катушкалары, ферритті өзекшелердегі кедергілер сызығы және Б және ОБ түріндегі катушкалар – орау;

4) екі секциялы және қорапсыз катушкалар – қол станогында орау;

5) төмен жиілікті, контурлық, жоғары вольтты аспаптарға көпсекциялық, тікбұрышты қиманың құрастыру құрастырмалы қаңқаларында дроссельдердің, модуляция трансформаторларының катушкалары - орау;

6) жоғары жиілікті контурлар катушкалары – қол станогында қадамдық орау;

7) сызықтық бағыттаушы сүзгілердің көпсекциялық катушкалары - әмбебап орау;

8) секциялық трансформаторлардың катушкалары – жұп қосарланған сыммен орау;

9) күштік трансформаторлардың және Ш және ШЛ түрлі, электрмагниттердің катушкалары - қатарлық орау;

10) кедергі катушкалары – жөнге келтірілген станокта бір және екі қабаттап орау;

11) ұялы катушкалар – шабақтармен түзетуде орамдарға лактарды сіңірумен сымдарды орау;

12) телефондық релелік катушкалар – құрастырылған орау;

13) әр түрлі өлшемді бір немесе бірнеше секциялармен тороидалды катушкалар – қолмен және станоктарда орау;

14) трансформаторлардың және "Габарит" түрлі дроссельдердің катушкалары шығаратын ұштарын тазартумен және дәнекерлеумен орау;

15) сымды резисторлар - орау, айдау;

16) статорлардың секциялары – орау;

17) оралған ленталық, броньдық және орайтын түрлі негізді өзекшелер;

18) трансформаторлар – арнайы орау станогында тороидалды орау;

19) көпсекциялық трансформаторлар – мыс және фольга қалайысымен сүзгіден экранды салумен конденсаторлық немесе телефон қағаздан орауаралық оқшаулағышты салумен орау;

20) сүзгілер – қол станогында орау.

Параграф 2. Катушкалардың ораушысы, 3-разряд

84. Жұмыс сипаттамасы:

әр түрлі және қалыпты (цилиндрлік, пирамидалық, ұялық, қадамдық, қатардағы, қаңқасыз және басқа) кез келген маркалы және диаметрлі сымдармен күрделі катушкаларды, қаңқаларды, трансформаторларды және басқа бөлшектерді орау;

сымды қолмен салумен, әрбір қабат пен орамды оқшаулаумен және кедергіні қиыстырып келтірумен катушкаларды қаңқасыз орау;

кедергіні қиыстырып келтірумен және тоқтың алынатын сипаттамалары өзгерісінің жатықтығын тексерумен шығыршықты, жазық және бейнелі қаңқаларға потенциометрлерді сыммен орау.

85. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың құрылысын, жұмыс істеу принципін және орау тәсілдерін;

әмбебап және арнайы жабдықтардың және бақылау - өлшеу аспаптарының, құралдардың құрылысын және оларды пайдалануқағидасын;

әр түрлі катушкаларды, қаңқаларды, трансформаторларды және радиоэлектрондық аппаратура өндірісінде кездесетін басқа бұйымдарды орау ережесін мен тәсілдерін;

дайындалатын бұйымдарды орау түрлерін және ораудың техникалық шарттарын;

электр- және радиотехника негіздерін.

86. Жұмыс үлгілері:

1) дөңгелек реттегіш автотрансформаторлар – орау;

2) импульсті трансформатор галеттері - әрбір жұп шумақты лакты матамен бөлектей отырып орау;

3) теледидардың электронды-сәулелі тұтқасының қисайтатын жүйесінің галеттері;

4) шыныэпоксидті қаңқалар – жабдықта орау;

5) түзететін катушкалар – шыны лентамен оқшаулаумен секциялық тороидалды орау;

6) импульстық трансформаторлардың ірі габаритті катушкалары көпқабатты орау;

7) аз габаритті катушкалар микрореле – орау;

8) Қисайтатын жүйенің катушкалары – тороидалды көпқабатты орау;

9) күрделі аппаратура мен аспаптарға арналған симметриялық реле катушкалары – орау;

10) орауды қосудың аппараттық қалқандарына арналған реостатты катушкалар;

11) екіден артық орау санымен күштік және шығатын трансформаторлардың катушкалары – орау;

12) тороидалды катушкалар – әрбір бұрудың индуктивтілік мөлшерін қиыстырып келтірумен орау;

13) тороидалды катушкалар - "Әмбебап" түрінде орау;

14) жоғары вольты трансформаторлардың катушкалары, бір орауда 1,5 мм дейін сым диаметрі кезінде бір орамда үштен артық бұру санымен трансформаторлар - қиыстырылған орау;

15) дыбыс бағаналарына арналған трансформаторлардың катушкалары, 6 - секциялық фокустайтын катушкалар, индукциялық фазақайтарғыштардың роторлары мен статорлары – орау;

16) жолдардың мультидірілдерін тұрақтандыратын сұлбалар – "Әмбебап" түріндегі секцияларды орау;

17) сүзгілер – автоматта орау;

18) импульсты трансформаторлар – тороидолды өзекшелерде орау.

Параграф 3. Катушкалардың ораушысы, 4-разряд

87. Жұмыс сипаттамасы:

бір уақытта күрделі қосылыстармен екі немесе одан артық сымдармен аса жоғары күрделілікті әр түрлі қаңқаларға катушкаларды және трансформаторларды орау;

әмбебап, бифилярлы, тороидалды және қадамдық орау үшін әр түрлі автоматтарда, жартылай автоматтарда және көпшпиндельдік автоматтарда тәжірибелі және сынақ үлгілерінің катушкаларын және трансформаторларын орау;

селдір қаңқаларды кез келген маркалы және диаметрлі сымдармен орау;

28 шықпа мен бұруға дейін орындаумен және түсіп кетпес үшін әрбір қабаттың шеткі орамдарын бекітумен қаңқасыз бір катушкада 14 орамға дейін қаңқасыз орау және салу;

бұрулары мен шығарларын бітеумен және ресімдеумен, сондай-ақ оларды дәнекерлеумен жартылай автоматтарда көпорамды катушкалардың номиналдарын көп жерден орау.

88. Білуге тиіс:

әр түрлі модельдегі орау жабдығының құрылысы мен жұмыс істеу принципін және орау тәсілдерін;

қолданылатын орау жабдығының ауыстырып қосу сызбаларын;

электр және радиотехника негіздерін.

89. Жұмыс үлгілері:

1) тәжірибелі үлгілердің катушкалары – тороидалды орау;

2) ерекше күрделі катушкалар - әмбебап орау;

3) тарататын фосфорорганикалық біріктіргіштермен (бұдан әрі – ФОБ) арналған күрделі конструкциялы катушкалар – орамдарды қолмен салумен, "жабыстырумен" немесе "біріктірумен" шаблондарда орау;

4) сынақ трансформаторлары - тороидалды көпқабатты орау;

5) аз габаритті тороидалды трансформаторлар – қолмен және СНТ-1,5 және СНТ-3-у станоктарында орау;

6) ТА, ТН, ТАН, ТПП, ТР, ДПП, "Фактор", "Потенциал", диологты есептеу кешені (бұдан әрі – ДЕК) түрлі трансформаторлар және дроссельдер, жоғары жиілікті дроссель – орау.

Параграф 4. Катушкалардың ораушысы, 5-разряд

90. Жұмыс сипаттамасы:

шықпаларын жинақтау сымымен бітеумен әр түрлі диаметрлі сымдармен шағын габаритті мөлшерлерімен (ораулар мен шығарулардың көп санымен ШЛ5, ШЛ6, ШЛ8 магнитсымды қолданумен 4-5 мм орау терезесі) басу жинақтауының трансформаторларына және жоғары вольтты және жоғары жиілікті трансформаторларына арналған ерекше күрделі және ерекше тұрақты катушкаларды орау;

барлық климаттық және экспорттық орындалған әр түрлі және ерекше қабылдауымен әр түрлі автоматтарда, жартылай автоматтарда және көпшпиндельдік автоматтарда тәжірибелі және сынақ трансформаторларын және дроссельдерін орау;

трансформаторлардың кедергілерін және индуктивтілігін айдау, қысқа тұйықталған орамдарға тексеру;

селдір қаңқаларда кез келген маркалы және диаметрлі сымдармен орау.

91. Білуге тиіс:

қолданылатын әр түрлі үлгідегі жабдықтың құрылысы мен жұмыс істеу принципін, қызмет көрсету тәртібін және жөндеу тәсілдерін;

әмбебап және арнайы құралдар мен бақылау-өлшеу аспаптарының, кез келген күрделілікті жабдықтардың белгілеуін және пайдаланылуын, қолданылатын материалдардың қасиеттерін;

техникалық және технологиялық сипаттамаларын, дайындалатын бұйымды орау түрлерін және ораудың техникалық шарттарын;

электр- және радиотехника негіздерін.

92. Жұмыс үлгілері:

1) "Малютка" түріндегі басу жинақтау сызбаларына арналған трансформаторлар - магнитсымдарға орау;

2) экспорттық және барлық климаттық орындалған ерекше тұрақты трансформаторлар – катушкаларды орау;

3) трансформаторлар - тороидалды аз габаритті түрлендіргіштер, видеотехникасына арналған аз габаритті трансформаторлар катушкаларды орау;

4) "Потенциал" түріндегі жоғары вольтты трансформаторлар - жеке дара, тәжірибелі, сынақ өндіріс жағдайларынла орау;

5) тороидалды, тәжірибелі және сынақтық көп қабатты трансформаторлар ұсақ сериялы өндіріс жағдайларында орау.

9. Басу сызбанегіздерінде электррадиоэлементтерді дайындау
және дәнекерлеу автоматы тармағының операторы
Параграф 1. Басу сызбанегіздерінде электррадиоэлементтерді
дайындау және дәнекерлеу автоматы тармағының операторы,
2-разряд

93. Жұмыс сипаттамасы:

ЭРЭ автоматтарда, жартылай автоматтарда және қолмен ыдыстан және екінші ыдыстан орауын ашу;

құндақтарда ЭРЭ (ЭРЭ әдеттегі ыдыспен түскен жағдайда) кілтін бағдарлаумен электррадиоэлементтерді технологиялық ыдысқа (құндаққа) салу;

автоматтарды, жартылай автоматтарды және қондырғыларды пайдалану нұсқаулығына сәйкес дайындау;

флюстар мен дәнекерлемелерді ауыстыру;

жабдықтың жұмысын қадағалау;

жұмыс барысында қолданылатын жабдықты жөндеп жіберу;

дәнекерлеменің толқынымен дәнекерлеу қондырғыларында дәнекерлеу процесін жүргізу (АП-4, ГГ-1621 және басқ.);

қолмен шой балғалардың орауын ашу және иілгіш өндірістік модульді (бұдан әрі - ИӨМ) түзету;

басқару және жұмыс бағдарламаларын енгізу;

пайдалану нұсқаулығы бойынша ИӨМ жұмысқа дайындау;

басу сызбанегіздерін көзбен шолып бақылау;

шой балғаларды ауыстыру;

шой балғалардың таңбалануын электронды техника бұйымдарымен (бұдан әрі - ЭТБ) салыстырып тексеру;

ИӨМ маңдайшаларының тарту торабын түзету.

94. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін автоматтарды, жартылай автоматтарды және қондырғыларды жұмысқа дайындау тәсілдерін және құрылысын және оларды пайдалану бойынша нұсқаулықтарды;

ИӨМ пайдалану бойынша нұсқаулықтарды және ЭТБ автоматты құрастырудың технологиялық процесін;

ИӨМ айлабұйымдарды орнату қағидасын;

қызмет көрсететін ИӨМ тәсілдері мен құрылысын;

ЭРЭ пайдалану қағидаларын және кілттің бағдарлауымен қолмен технологиялық құрсауларға оларды салу тәсілдерін;

ЭРЭ шықпаларына қызмет көрсету және қалыпқа келтірудің технологиялық процестің талаптарын, дәнекерлемелердің, флюстардың құрамы мен белгіленуін және оларды пайдалануды, сызуларды оқу және оларды пайдалануды;

ЭРЭ статикалық электр тоғынан қорғау тәсілдерін, электронды техника бұйымдарын түсті таңбалау қағидаларын және таңбалауды (баспа торабын) оқуын;

ИӨМ автоматты құрастыруда олардың жарамдылығын айқындауды, электр және радиотехника негіздерін.

Параграф 2. Басу сызбанегіздерінде электррадиоэлементтерді
дайындау және дәнекерлеу автоматы тармағының операторы,
3-разряд

95. Жұмыс сипаттамасы:

ГГ-2631 жартылай автоматында электррадиоэлементтердің шығаруларына түтікті дәнекерлемені нығыздап келтіру;

АРПМ, ГГ-2633 жартылай автоматтарында басу сызбанегіздерін автоматы дәнекерлеу;

технологиялық процесте көрсетілген биіктікке дейін флюспен және дәнекерлемемен кішкене ванналарды көтеруді реттеу;

флюстерді, желімдерді, дәнекерлерді ауыстыру;

дәнекер толқыны, инфрақызыл дәнекерлеу, термоимпульсті дәнекерлеу және тағы басқа процесін енгізу;

дәнекерлеменің дозалары катушкаларын қайта зарядтау;

бағдарламаларды, перфокарталарды және координаталар шаблонын қайта зарядтау;

жабдықта кейіннен бекітумен шағын сызбаларды орнатудың орындарына шеткі төрт орнына микроскоптың көмегімен осьті туралау үстелінде баспа нызбанегіздерінің осін туралау;

кодтық жұқа тақтайшаларды құрастыру және оларды құрсауларға орнату, перфокарталардың кодын жұқа тақтайшаның кодымен тексеру;

әрбір құралда дәнекерлегіштердің температура шегін айқындау;

жұмыс барысында қызмет көрсетілетін автоматтарды және жартылай автоматтарды жөндеу;

ЭТБ шой балғаларының атаулы мәнге сәйкестігін тексеру;

баспа торабы ЭТБ жинағының жұмыс бағдарламасына сәйкестігін тексеру;

перфоленттерді бақылау;

электронды техника бұйымдарының құю тораптарын жөндеу;

ЭЕМ жұмысқа дайындау;

ЭЕМ жұмыс істеген кезде қателерді сыныптау.

96. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін автоматтарды және жартылай автоматтарды және ЭТБ жөндеу тәсілдері мен құрылысын;

қызмет көрсетілетін жабдықты жұмысқа дайындау және пайдалану бойынша нұсқаулықтарды;

орындалатын жұмыс шегінде ЭТБ механикасын, автоматикасын, пневматикасын, ЭРЭ дәнекерлеудің және ИӨМ автоматты құрастырудың технологиялық процесін;

дәнекерлемелердің, флюстардың құрамын және оларды пайдалануды;

ванналарда дәнекерлемені ауыстыру қағидасын;

электр- және радиотехника негіздерін.

Параграф 3. Басу сызбанегіздерінде электррадиоэлементтерді
дайындау және дәнекерлеу автоматы тармағының
операторы, 4-разряд

97. Жұмыс сипаттамасы:

ГГ-2628, ГГ-2629, ГГ-2630, ГГ-2633, АРПМ автоматтардың және жартылай автоматтардың кешенінде басу сызбанегіздеріне электррадиоэлементтердің түйіншегін шешу, қалыпқа келтіру, қалайылау, нығыздау және дәнекерлеу процесін жүргізу;

кешенді баптау және АРПМ жанастыру. ИӨМ құю және ПУ орнын ауыстыруды талап ететін көп өткелді түрлі басу тораптарын басқару пультімен автоматты құрастыру және оларды бағдарламалық басқарумен иілгіш өндіріс модульдеріне бекіту;

есептегіш басқару құрылғыларымен жұмыс;

қызмет көрсететін ЭТБ жөндеу;

технологиялық процестің талаптарын ескерумен кешен жұмысының режимін бақылау және өлшеу;

перфоленаларда қателерді бақылау және табу;

бағдарламаларды әзірлеуге қатысу.

98. Білуге тиіс:

басу сызбанегіздерінде электррадиоэлементтерді дәнекерлеудің автоматы тармағының құрылысы және жұмыс істеу принципін;

автоматтарды, жартылай автоматтарды және бүкіл кешенді пайдалану бойынша нұсқаулықтарды, электррадиоэлементтерді дайындау және дәнекерлеу бойынша технологиялық процестің талаптарын;

ЭТБ жөндеу әдістерін, ЭТБ құралдарды орнату тәсілдерін, ЭТБ қарапайым ақауларын анықтау қағидаларын, пайдаланылатын жабдықты жөндеу қағидасын;

АРПМ және ГГ-2633 үшін бағдарламаларды жобалау негіздерін, электро- және радиотехника негіздерін.

10. Электракустикалық өлшемдердің операторы
Параграф 1. Электракустикалық өлшемдердің операторы, 3-разряд

99. Жұмыс сипаттамасы:

үні өшірілген камерада сыналатын дауыс зорайтқышты және өлшеу микрофонын орнату;

сыналатын дауыс зорайтқыштың және өлшеу микрофонының жиілікті сипаттамасын жазу;

сыналатын дауыс зорайтқыштың дыбыс катушкасына берілетін кернеуді есептеу;

электракустикалық аппаратураны және аспаптарды жұмысқа дайындау.

100. Білуге тиіс:

электракустикалық өлшемдер кезінде қолданылатын аппаратураның, құралдар мен басқа қондырғылардың құрылысы мен жұмыс істеу принципін;

олардың белгіленуін және оларды пайдалану қағидасын;

әр түрлі аппаратура мен аспаптарды пайдаланумен электракустикалық өлшемдердің тәсілдерін;

дыбыс жиілікті генераторы, лампалық вольтметр, қуатты күшейткіш, дауыс зорайтқыштарды және микрофондарды жазудың блок- сызбасын, дауыс зорайтқышының дыбыстық катушкасына электр қуатын берудің жиілік сипаттамасын жазу блок-сызбасын;

дыбыс қабылдағышты зерттеуші ретінде дауыс зорайтқышы және микрофон туралы жалпы түсінікті.

Параграф 2. Электракустикалық өлшемдердің
операторы, 4-разряд

101. Жұмыс сипаттамасы:

гармоникалардың талдағышында дауыс зорайтқыштың гарминикалары коэффициентін өлшеу, ТЕБӨ-де (тармақтық емес бұрмалаулар өлшеуішінде) гармоникалар коэффициентін өлшеу;

микрофондар мен дауыс зорайтқыштардың толық электрлік кедергісі модулының жиіліктік сипаттамаларын және микрофондар мен дауыс зорайтқыштардың бағыттылық сипаттамаларын жазу;

дауыс зорайтқыштардың механикалық резонанс жиілігін және дауыс зорайтқыштардың толық электрлік кедергісі модулін өлшеу;

дискретті жиіліктер бойынша микрофонның жиілікті сипаттамаларын анықтау; дауыс зорайтқыштың дыбыстық қысымдарын және микрофонның, дауыс зорайтқыштың жиілікті сипаттамаларының әркелкілігін есептеу, үлгілік микрофонмен салыстыру әдісімен жазу қисықтары бойынша микрофондардың сезімталдылығының жиілікті сипаттамаларын есептеу.

102. Білуге тиіс:

электракустикалық өлшемдер кезінде қолданылатын аппаратураның, құралдар мен басқа қондығылардың құрылысын;

электрлік сызбасын, белгіленуін;

жөндеу және пайдалану қағидасын, мыналардың блок- сызбасын: а) микрофонның және дауыс зорайтқыштың толық электрлік кедергісі модулының жиіліктік сипаттамаларын жазу, б) дауыс зорайтқыштың толық электрлік кедергісінің модулін өлшеу, в) дауыс зорайтқыштың механикалық резонанс жиілігін өлшеу, г) дауыс зорайтқыштың гармоникалар коэффициентін өлшеу, д) микрофондар мен дауыс зорайтқыштардың бағыттылығының сипаттамаларын жазу, е) дискретті жиіліктер бойынша микрофондардың жиілікті сипаттамаларын анықтау, ж) орташа стандартты дыбыстық қысымды анықтау, электр және радиотехника негіздерін.

103. Жұмыс үлгілері:

1) дауыс зорайтқыштар - орташа стандартты дыбыстық қысымды және жиілікті сипаттаманы әркелкілігін есептеу;

2) дауыс зорайтқыштар, дыбыс бағаналары – электрлік кедергіні, тармақтық бұрмалу коэффициентін есептеу, магнитті индукцияны өлшемдер;

3) динамикалық микрофондар – толық электрлік кедергі модулінің жиілікті сипаттамасын және бағыттылықтың жиілікті сипаттамасын жазу

Параграф 3. Электракустикалық өлшемдердің операторы, 5-разряд

104. Жұмыс сипаттамасы:

дауыс зорайтқыш пен шу жолағы бар микрофонның жиілікті сипаттамаларын өлшеу;

микрофонның орташа сезімталдылығын және дауыс зорайтқыштың орта дыбыстық қысымын анықтау;

микрофондар мен дауыс зорайтқыштардың бағыттылығының сипаттамаларымен шу жолақтарымен жазу;

дауыс зорайтқыштардың толық электрлік кедергісінің модулінің орташа мәнін шу жолақтарымен анықтау;

қабылдағыштардың сынақтарын жүргізу: АМ және ЧМ төмен жиілікті трактінің жиілікті сипаттамаларын жазу;

АМ және ЧМ төмен жиілікті трактінің гармоникалар коэффициентін анықтау;

орта стандартты дыбыстық қысымға кез келген қуат кезінде және кез келген қашықтықта сыналған дауыс зорайтқыштың орташа дыбыстық қысымының мөлшерін есептеу;

дауыс зорайтқыштың номиналды қуатына сәйкес келетін орташа дыбыстық қысымға дауыс зорайтқыштың орташа стандартты дыбыстық қысымның мөлшерін есептеу;

тармақтық емес бұрмалаулар коэффициентін өлшеген кезде дауыс зорайтқыштың дыбыстық катушкасында ұсталынатын кернеуді есептеу.

105. Білуге тиіс:

электракустикалық аппаратура мен аспаптарды дәлдікке тексеру тәсілдері мен электрлік сызбаларын, мыналардың блок-сызбасын: а) микрофонның және дауыс зорайтқыштың жиіліктік сипаттамаларын шу жолақтарымен алу, б) микрофондардың орташа сезімталдылығын шу жолақтарын анықтау, г) микрофонның және дауыс зорайтқыштың шу жолақтарымен түзетілгендік сипаттамаларын жазу, д) дауыс зорайтқыштың толық электрлік кедергісін шу жолақтарымен модульдің орташа мәнін анықтау, е) АМ, ЧМ және НЧ трактілерінің гармоникаларының коэффициентін анықтау және жиілікті сипаттамаларын жазулар;

электр және радиотехниканегіздерін.

106. Жұмыс үлгілері:

1) дауыс зорайтқыштар – орташа дыбыстық қысымның мөлшерін орташа стандартты немесе орташа номиналды дыбыстық қысымға қайта есептеу.

Параграф 4. Электракустикалық өлшемдердің
операторы, 6-разряд

107. Жұмыс сипаттамасы:

ИЧ қуатымен дыбыс генераторымен берілетін жиіліктерді, беру біркелкілігін (дауыс зорайтқышқа жиілікті сипаттамамен жазу) және дыбысты жиіліктің генератордың тармақтық емес бұрмалау коэффициенттерін өлшеу және тексеру;

бланкіде көрсетілген жиіліктермен генератор жиіліктерінің үйлесуі;

қуатты күшейткіштің тармақтық емес бұрмалау коэффициентін өлшеу және тексеру және дауыс зорайтқышқа тиеу кезінде жиілікті сипаттаманы жазу;

аппаратураның ГОСТ талаптарына сәйкестігін тексеру;

өлшеу (микрофондық) күшейткіштің күшею коэффициентін барлық номиналды жиіліктер диапазонында тексеру және жиілікті сипаттаманың әркелкілігін анықтау;

камерада дыбыстық аймақтың құрылымын өлшеу және анықтау;

микрофондарға, дауыс зорайтқыштарға, ГОСТ-қа сәйкес қарапайым және күрделі қабылдағышқа сынаулар жүргізу;

сынақ деректері бойынша параметрлерді есептеу және сынақтар хаттамаларын құрастыру.

108. Білуге тиіс:

электракустикалық өлшемдер кезінде қолданылатын әр түрлі аппаратура мен аспаптардың құрылымын;

тексеру тәсілдері мен қағидаларын, сынақтар сипаты бойынша ерекше күрделілерді салыстыруды;

ерекше күрделі өлшемдерді және сынақ жұмыстарын орындаумен байланысты есептеулерді;

арнайы орта білім қажет.

109. Орта кәсіптік білім талап етіледі.

110. Жұмыс үлгілері:

1) дыбысты жиілікті, қуатты күшейткіштің және өлшеуді күшейткіштің геренаторлары - тексеру

2) дауыс зорайтқыштар - толық сынау, параметрлерді есептеу және анықтау;

3) микрофондар - толық сынау және параметрлерді анықтау;

4) 1-ші және жоғары класты қабылдағыштар – толық сынау және параметрлерді есептеу.

11. Катушкаларды қиыстырып келтіруші
Параграф 1. Катушкаларды қиыстырып келтіруші, 2-разряд

111. Жұмыс сипаттамасы:

катушкаларды қысқа тұйықталған орамдарға тексеру;

сызуларда көрсетілген рұқсаттар бойынша және техникалық шарттарға сәйкес индуктивтілік пен кедергілерді айдау;

сызба бойынша мүмкіндік шектерін есептеу;

контурлық катушкалардың, дроссельдердің катушкаларын, потенциометрлерді және басқа;

электрлік параметрлерін тексеру және өлшеу, сондай-ақ электр өлшеу аспаптарын қолданумен оларды берілген мөлшерге дейін қиыстырып келтіру;

магнитті өзекшенің қасиеттерін және қуат кабельдерінің қосылыс сызбаларын тексеру.

112. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін радиоаппаратураның, аспаптардың жұмыс істеу принципі, бақылау-өлшеу аспаптарының және неғұрлым кеңінен таралған арнайы жабдықтардың белгіленуін;

пайдалану шарттары мен қағидаларын, контурлық катушкалардың, дроссельдер - катушкалардың, трансформаторлардың, потенциометрлердің және басқалардың;

электрлік шамаларын өлшеу және тексеру қағидаларын, оларды берілген мөлшерге дейін айдау тәсілдерін;

бақылау-өлшеу аспаптарын қосу қағидаларын, катушкаларды ораудың тәсілдерін;

электр және радиотехника негіздерін.

113. Жұмыс үлгілері:

1) катушкалар ±/- 10% дейін дәлдікпен индуктивтілікті айдау;

2) телефондық реле катушкалары ±/- (1 - 2)% кедергі бойынша;

3) индуктивтілікті өлшеу аспаптары ±/- 10% дәлдікпен, кедергі көпірінде +/- 10% рұқсатпен кедергіні тексерумен индуктивтілікті айдау.

Параграф 2. Катушкаларды қиыстырып келтіруші, 3-разряд

114. Жұмыс сипаттамасы:

техникалық шарттармен және сызулармен қарастырылған берілген рұқсаттар бойынша дәл индуктивтілікті, кедергілерді және трансформация коэффициентін айдау, индуктивтіліктің резонанстық және әмбебап көпірлрінде, трансформация коэффициентін өлшеуге арналған аспаптарда индуктивтілікті өлшеу.

115. Білуге тиіс:

катушкаларды айдау кезінде қолданылатын әр түрлі катушкалардың және аспаптардың құрылысын, белгіленуі және айдау тәсілдерін;

индуктивтілікті және кедергілерді өлшеуге арналған жұмыс орындарының сызбаларын;

орау түрлері және олардың сипаттамаларын, түйіндерді орауға техникалық шарттарды;

түйіндерді қабылдау қағидасын және оларды сынауды, электр және радиотехника негіздерін.

116. Жұмыс үлгілері:

1) тороидалды өзекшелерге оралған катушкалар ±/- 0,75% дейінгі дәлдікпен индуктивтілікті айдау;

2) альсиферде, карбонилді темірден және темірлерден жасалған өзекшелерімен катушкалар ±/- 1% дейінгі дәлдікпен айдау.

12. Радиоэлектронды аппаратура мен аспаптардың реттеушісі
Параграф 1. Радиоэлектронды аппаратура
мен аспаптардың реттеушісі, 3-разряд

117. Жұмыс сипаттамасы:

қарапайым және орта күрделі электр механикалық, радиотехникалық, электрондық - есептеу, гироскопиялық, гидроакустикалық механизмдер мен аспаптардың, бақылау-өлшеу аспаптарының, радио - және электрөлшеу аппаратурасының құрастыру бірліктері мен элементтерін техникалық шарттар мен арнайы нұсқаулықтар бойынша электрлік және механикалық реттеу және тексеру, сынау;

аспаптардың қозғалмалы жүйесін баланстау;

негізгі қуат көздерін реттеу;

бақылау-өлшеу аспаптарын және құралдарды қолданумен электрлік сызбалар бойынша радиоэлектрондық аппаратураның құрастыру бірліктері мен элементтерін электрлік тексеру;

тиісті жабдықтарды және айлабұйымдарды қолданумен реттелетін аппаратураны климаттық және басқа сынаулар;

құрастыру бірліктері мен блоктардың нақты емес және дұрыс емес жұмыс істеуінің себептерін анықтау, жарамсыз түйіндері мен бөлшектерін ауыстырумен механикалық және электрлік ақауларын анықтау және жою;

қарапайым және орта күрделі реттелетін аппаратураны сынау және жатықтыру, қабылдаушыға тапсыру;

техникалық шарттарға сәйкес тиісті параметрлерге аз қаныққан жинақтаумен блоктарды баптау және реттеу.

118. Білуге тиіс:

электрмеханикалық және радиотехникалық аспаптар мен жүйелерді, ЭЕМ аппаратурасын және сымды байланыс аппаратурасын, бақылау - өлшеу аспаптарын;

орта күрделілікті электр және радио өлшеу аппаратурасының құрылысын, механикалық және электрлік реттеу әдістері мен тәсілдерін, тексеру;

сынаулар және жаттықтыруларды, радиоэлектрондық аппаратураның жиілігін тұрақтандыру тәсілдері және тұрақтандыратын құрылғылардың жұмыс істеу принципін;

бақылау-өлшеу аспаптарының құрылысы мен белгіленуін, оларды пайдалану және реттелетін аппаратураға қосу ережесін;

радиоэлектрондық аппаратураның өндірісі кезінде қолданылатын электроқшаулау материалдарының диэлектрлік қасиеттерін, жиіліктің температуралық коэффициентін және оның электромеханикалық сүзу жұмысына әсерін өлшеу және есептеу тәсілдерін;

электромеханикалық сүзу элементтерін өлшеу және реттеу тәсілдерін, реттелетін аппаратураның ақаулықтарының негізгі түрлерін және оларды жою тәсілдерін, электр және радиотехниканың негіздерін.

119. Жұмыс үлгілері:

1) дозиметрикалық аппаратура – реттеу;

2) электромеханикалық 2 класты телефон аппараты – электронды-механикалық реттеу, техникалық және бақылау сыналастыруына дайындау;

3) толқын өлшегіш блоктары – кесте құру және шығынды айқындау;

4) бергіш және конденсаторлардың блогы – электрлі реттеу;

5) өлшеу блоктары – электрлік беріктікті және оқшаулау кедергісін тексеру;

6) тұрмыстық радиоаппаратураның қуаттандыру блоктары – реттеу;

7) теледидар блоктары: мәліметтер, қуат алулар, коллекторлар, СВП операция бойынша реттеу;

8) толқын ағызғылары – ауытқымалы толқын коэффициенті (бұдан әрі – АТК) және орнықты толқын коэффициенті (бұдан әрі – ОТК) электрлік параметрлері бойынша тексеру және реттеу;

9) сандық әмбебап вольтметрлер – баптау;

10) дыбыстық генераторлар – операция бойынша электрлік тексеру және реттеу;

11) тірек генераторлары - өлшемдері бойынша ЭРЭ іріктеу және жиілік бойынша баптау;

12) коммутатор ұялары және кілттер – реттеу;

13) магнитті бастиектер - индуктивтілікке және оқшаулау кедергісіне ойнатудың жиілікті сипаттамаларының арнайы стенділерінде тексеру;

14) динамикалар – элертрлі тексеру;

15) радиокедергілерді өлшемдер - операция бойынша реттеу;

16) қадамдық әр түрлі жүйелердің іздегіштері - операция бойынша реттеу;

17) тұрақты және жедел жадының құндағы – электрлі және электромагнитті өлшемдерге тексеру;

18) кинескоптар, радиолампалар, транзисторлар - режимдерді тексеру;

19) нобайлар – қажетті өлшемдер бойынша ЭРЭ іріктеумен тапсырылған жиілікке баптау;

20) магнитофондар – электрлік реттеу және баптау (сериялық өндіріс жағдайларында);

21) тұрақты магниттер – тапсырылған өлшемдер бойынша жапсыру және алу;

22) әмбебап осциллографтар – операция бойынша реттеу;

23) пакеттік ауыстырып қосқыштар – климаттық және басқа сынақтар;

24) жанастыра салынған конденсаторлармен ауыстырып қосқыштар, қуатты қайта құрушылар – реттеу;

25) телефон станцияларының автоматты жинақтары релесімен сызбанегіздер – реттеу;

26) сызбанегіздер, модульдер, құндақтар – реттеу, баптау;

27) М-4200, Э-378 түрлі электр өлшейтін қалқандық аспаптар - реттеу;

28) транзисторлық қабылдағыштар – тұрақты тоқ бойынша режимдерін анықтау және төмен жиілікті күшейткішті жөндеу;

29) радиоөлшейтін стандартты емес пульттар – реттеу және тексеру;

30) радиоблоктар – қосу, тұрақты тоқ бойынша режимдерді тексеру, кедергілер мен кернеулер карталарын алу;

31) кең тарататын радиоқабылдағыштар – түйіндері мен блоктарын баптау және реттеу;

32) электромеханикалық сүзгілердің әр түріне арналған резонаторлар – сыналастыру және резонансты жиілігін өлшеу;

33) кернеу тұрақтандырғышы – тексеру және электрлі реттеу;

34) теледидарлар – айналдыруды, синхрондауды баптау, жиілікті сипаттамаларын тексеру, бұрауларды шылдырлату және сауытта соңғы реттеу;

35) түрлі-түсті және ақ-қара бейнелейтін теледидарлар - өлшемдер бойынша ЭРЭ іріктеу және аралық жиілік сүзгілерінің жиілігі бойынша баптау, П2К түріндегі тораптарды реттеу;

36) теледидарлар, радиоқабылдағыштар, арнайы аппаратураның блоктары баптау, электрлік жүктемемен вибросілкілеу және электржаттықтыру;

37) динамикалық, стереофондық телефондар – электрлік реттеу;

38) термостаттар, термореттеуіштер – сызбаларды баптау, температураны реттеу, толық реттеу;

39) көпарналы телефондаудың аппаратура түйіндері - механикалық және электрлік реттеу, күшейткіштердің, модуляторлар мен демомодуляторлардың жиілікті және амплитудалық сипаттамаларын өлшеу;

40) 2 және 3 класты теледидарларда төмен жиілікті дауысты күшейткіштер – баптау;

41) тоқ және кернеуді күшейткіштер – реттеу;

42) антенна құрылғылары – жоғарыжиілікті жолдарды тексеру;

43) есте сақтайтын, интегралды сызбаларда (қарапайым) цифрлы құрылғылар – ТШ сәйкес тексеру, қабылдаушыға тапсыру;

44) қашық байланысты 1- және 2-буындық аппараттардың сүзгілері - өшу сипаттамаларын өлшеу;

45) есептеу техникасының элементтері (трансформаторлар, логикалық кілттер, модуль ұяшықтары) - электрлік реттеу, ауыспалы тоқ бойынша режимдерді алу, механикалық және климаттық сынаулар жүргізу.

Параграф 2. Радиоэлектронды аппаратура
мен аспаптардың реттеушісі, 4-разряд

120. Жұмыс сипаттамасы:

өндірістің барлық түрлерінде және күрделі ірі сериялы және жаппай өндірісте орта күрделі қабылдау- тарататын, теледидарлық және дыбыс жазатын радиоқұрылғыларды, радиоэлектрондық аппаратураны, ЭЕМ аппаратурасын, гироскопиялық, гидроакустикалық аспаптар мен түйіндерді электрлік және механикалық реттеу;

орта күрделі және күрделі бақылау - өлшеу аспаптарын, радио және электр өлшеу аппаратурасын реттеу, сынау және электрлік тексеру;

ТШ және арнайы нұсқаулықтарға сәйкес реттелетін аппаратураның және құрылғылардың жұмысқа қабілеттілігін толық тексеру, баптау, сынау және жаттықтыру;

реттелетін аппаратураның және аспаптардың механикалық және электрлік дәлсіздіктерін анықтау және оларды жою;

бөлшектері мен түйіндерін қиыстырып келтірумен және ауыстырумен орта күрделі аспаптардың әр түрлі көздерін реттеу;

электрлік өлшемдері мен жұмыс режимдерін тексерумен реттелетін аспаптардың, аппаратураның және жүйелердің қосылыс сызбаларын құрастыру.

121. Білуге тиіс:

реттелетін радиоэлектрондық аппаратураның құрылысы мен белгіленуін, блоктардың, құрастыру бірліктері мен элементтердің өзара әрекеттесуін, сондай-ақ олардың жұмыс режимдерін;

радиотехникалық, электрмеханикалық және басқа аспаптардың және орта күрделі жүйелердің құрылысын және қызмет ету принципін;

электрлік және механикалық реттеу әдістері мен тәсілдерін, электрлік тексеру және жаттықтыру тәсілдерін;

күрделі бақылау-өлшеу аспаптарын және маханизмдердің құрылысын, белгіленуі және пайдалану шарттарын, қажетті өлшемдер жүргізу;

реттелетін аппаратураға кестелер құру және осциллограммалар алу тәсілдерін, радиотолқындарды қабылдауды генерациялау;

күшейту және орта күрделі станциялар мен күрделі аспаптарды баптау принципін;

реттелетін аппаратураға техникалық шарттарды және реттейтін бұйымдарды тапсыру қағидасын;

электр және радиотехника негіздерін.

122. Жұмыс үлгілері:

1) кварцты, клистрондық автогенераторлар - электрлік реттеу;

2) амперметрлер, вольтметрлер, тестерлер - реттеу және тексеру;

3) телеграфты аппараттар - механикалық және электрлік реттеу;

4) телеграфты электрондық аппараттар - электрондық субблоктарды баптау;

5) қашық байланыстың аппаратура блоктары – реттеу;

6) толқынөлшеуіш блоктары - генераторларда стандарты сигналдарды тексеру, градустау, қателігін анықтау және кесте құру;

7) есептеу техникасының блоктары (ақпарат жинақтағыштары, тұрақтандырғыштар, генераторлар) - электрлік реттеу, климаттық сынаулар өткізу;

8) түрлі - түсті бейнелі теледидарлардың біріңғайландырылған блоктары және түйіндері – баптау;

9) толқынағызғылар, толқын ағызғылық және коаксиалды тармақтандырғыштар КСВ ТУ бойынша тексеру және реттеу;

10) кварцты стационарлық, импульстық, стандартты сигналдардың генераторлары, осциллографтар – реттеу;

11) магнитті бастиектер - кедергілерді жазу мен деңгейінің жиілікті сипаттамаларын тексеру;

12) индикаторлар – қуаттандыратын құрылғымен индикаторды қосу сызбаларын құрастыру, реттеу, климаттық сынаулар;

13) әр түрлі жүйелердің қадамдық іздеуіштері – толық реттеу;

14) тұрақтандырылған қуат алу көздері - реттеу;

15) автоматты станциялардың диспетчерлік коммутаторлары- ақауларды жоюмен және төмен жиілікті күшейткіштерден сипаттамаларды алумен толық реттеу;

16) тұрақты және операциялық жады кубтары – құрылғы құрамында жұмыс істеуге реттеу;

17) магнитофондар – реттеу және баптау (ұсақ сериялы және жеке өндірісте);

18) көбейтетін, уақыттық, бағдарламалық, арретациялаушы механизмдер – реттеу, сынаулар, ТУ бойынша тапсыру;

19) шағын сызбаларды қолданумен модульдер – реттеу;

20) орташа күрделілікті оптика - электронды аспаптар – реттеу, осьті туралау, сипаттамаларын тексеру, сынақ өткізу (сериялы өндірісте);

21) кварцты тұрақтандырғыштарымен, қысқа толқындық 2–диапазондық таратқыштар – электрлік тексеру, реттеу, қабылдаушыға тапсыру;

22) басу сызбанегіздері – жұмыс істеуге тексеру;

23) электрондық сағаттардың сызбанегіздері – істемеудің, жөндеу мен реттеудің себептерін анықтау;

24) қалааралық телефон станцияларының релелік жинақтарын тексеруге арналған аспаптар – электрлік тексеру;

25) есептеу - шешуші аспаптар – түйіндерді реттеу;

26) автоматты баптаумен көпкаскадты қабылдағыштар реттеу;

27) радиоөлшейтін, стандарты емес күрделі пульттар механикалық және электрлік реттеу, тексеру;

28) трансляциялық радиотүйіндер - электрлік реттеу;

29) күрделі релелер – реттеу;

30) бақылаушы жүйелер – күшейткішті баптау;

31) телеграфты автоматты станциялар - электрлік және механикалық реттеу;

32) автоматты баптаумен көпкаскадты теледидарлар реттеу;

33) түрлі-түсті теледидарлар – конвейерде алдын ала және соңғы реттеу;

34) көпқабатты басу платаларында логикалық және арнайы ТЭЗ-дер - ТШ сәйкес электрлік реттеу;

35) магнитті күшейткіштер - тексеру және қабылдаушыға тапсыру;

36) интегралды сызбаларда ұқсас-сандық құрылғылар баптау, ТУ сәйкес қабылдаушыға тапсыру;

37) 3-, 4- және 5-буындық алыс байланыс аппаратурасы сүзгіші - шу сипаттамаларын және кіретін кедергіні өлшеу, радиоэлементтерді іріктеу, жиілік бойынша баптау, механикалық және электрлік тексеру.

Параграф 3. Радиоэлектронды аппаратура
мен аспаптардың реттеушісі, 5-разряд

123. Жұмыс сипаттамасы;

техникалық шарттарға сәйкес күрделі қабылдау - тарататын, теледидарлық және дыбыс жазатын радиоқұрылғыларды, арнайы аппаратураны, электрондық есептеу, электрмеханикалық, гироскопиялық, гидроакустикалық түйіндерді, аспаптар мен жүйелерді электрлік және механикалық реттеу;

ерекше күрделі бақылау-өлшеу аспаптарын және радио және электр өлшеу аппаратурасын реттеу, электрлік тексеру және сынау;

әр түрлі бақылау-өлшеу аспаптарын қолдаумен реттелетін станциялардың, құрылғылар мен аппаратураның жинақтау дұрыстығын, электрлік параметрлері мен жұмыс қаблеттілігін тексеру;

анықталған ақаулар мен ақаулықтарды жою;

күрделі механизмдерді, аспаптар мен жүйелерді реттеу мен сынау үшін қосылыстардың макеттік сызбаларын құрастыру;

күрделі радиоқұрылғыларды және басқа аппаратураны электрмеханикалық баптау және жоғары жиілікті трактілерді баптау;

сызбалар мен олардың жеке түйіндерінің жұмыстарын көрсетумен реттейтін бұйымдар мен жүйелерге сериялық және таңдамалы сынаулар жүргізу;

аппаратураны және аспаптарды қабылдаушыға тапсыру.

124. Білуге тиіс:

әр түрлі тағайындаудағы аппараттарды, модельдер мен аспаптарды дәлдікке тексеру мен реттеу тәсілдерін;

құрылысын, қызмет ету принципін;

жөндеу сызбаларын, күрделі құрылғыларды электрлік, механикалық және кешенді реттеу әдістері мен тәсілдерін, көбейтетін, синустық механизмдерді құру принципін;

ұтымды әдістер және оларды реттеу жүйелілігін, станциялардың, жекелеген құрылғылардың, аспаптар мен блоктардың режимдерін орнату принципін, күрделі радиоқұрылғылардың жекелеген каскадтарын экрандау қағидасын;

бұйымдарды толық сынау және қабылдаушыға тапсыру қағидасын;

ерекше күрделі құрылғыларды сынаулар кезінде қателік пайызын анықтау әдістері мен тәсілдерін;

әр түрлі кешендердің жалпы сызбасында жекелеген құрылғылардың белгіленуін, жұмыс істеу және өзара әрекеттесу принципін;

электр және радиотехника негіздерін.

125. Жұмыс үлгілері:

1) антенналар, антенна құрылғылары - таратқышпен жұмыстарды келістіру; диаграммаларды, кернеу сипаттамаларын алу, толқын ағызатын трактілермен келістіру, "жүгіретін толқын" коэффициентін анықтау;

2) көпарналық телефондық станцияларының аппаратурасы - механикалық және электрлік реттеу:

3) арнайы, өлшейтін аппаратура, ЭЕМ және кернеумен стационарлық механикалық сынаулар, блоктар мен түйіндерді реттеу; толық электрлік реттеу;

4) көпарналық дыбыс жазатын аппаратура - механикалық және электрлік реттеу;

5) телеграфтық электрондық – механикалық аппаратура – толық реттеу және баптау;

6) фототелеграфты аппаратура – реттеу;

7) электрмагнитті, эксцентрикті және сағаттық механизмдермен блоктар – реттеу;

8) бұйрықтарды автоматты шифрлаумен және қайта шифрлаумен басқару блоктары – реттеу;

9) ЭЕМ блоктары және жартылай сымды аспаптар мен интегралды шағын сызбалармен оларға құрылғылар - ТУ сәйкес электрлік параметрлерді реттеу;

10) ВЧ аспаптар – бөлшектерді механикалық жеткізу тәсімімен және жанастыру құрылғылармен реттеу;

11) бейне импульстарының генераторлары – баптау;

12) ВЧ бастиектері – реттеу;

13) жиілік бөлгіштері - реттеу;

14) индуктивтілік өлшеуіштер, көпірлік ыдыстар - реттеу, тексеру;

15) телефондық қалааралық станциялардың, диспетчерлік және өрт сөндіру станцияларының коммутаторлары - толық реттеу және жаттықтыру;

16) 1 және жоғары класты магнитофондар - электрлік реттеу;

17) гироскоп маятниктері – ауытқулар амплитудасын реттеу;

18) синхрондық және бақылау - қадағалау құрылғыларымен механизмдер - реттеу;

19) электрондық сағаттардың платалары – жиілік инверторы мен бөлгішінің шығатын және кіретін сигналдарын алу арқылы істемеулердің себептерін анықтау;

20) жартылай автоматты потенциометрлер (электрөлшеу аспаптарын тексеру үшін) – реттеу;

21) түзететін және бағдарламалық аспаптар реттеу;

22) қабылдағыштар, теледидарлар, арнайы аппаратура – толық климаттық сынаулар өткізу;

23) шағын қуатты радиостанциялар – КВ бақылауының автоматты жүйесін реттеу;

24) күрделі және ерекше күрделі герметикалық реле - реттеу;

25) импульстардың синхрогенераторлары – баптау;

26) есептеу - шешуші аспаптардың жүйелері – реттеу;

27) күрделі оптико-электронды аспаптар және жүйелер – реттеу, осьті туралау, сипаттамасын тексеру, сынақ жүргізу (тәжірибелі және сериялы өндірісте);

28) радиорелелік станциялар – баптау және тексеру;

29) логикалық сызбанегіздермен стенділер - бірлік үлгілерін реттеу;

30) телефондық қалааралық станциялардың уақыт есептеуіштері – реттеу;

31) түрлі- түсті теледидарлар - электрлік реттеу (тәжірибелі өндірісте);

32) арнайы ерекше күрделі ТЭЗ-дер - ТШ сәйкес параметрлерді электрлік реттеу;

33) әр түрлі, көпкаскадты күшейткіштер (УКВ, ЖЖТС) – баптау, реттеу;

34) бақылау-өлшеу теледидар қондырғысы баптау;

35) жоғары жиілікті қондырғылар (қосатын жартылай сымды аспаптар және интегралды сызбалар) - тексеру, ТШ сәйкес қабылдаушыға тапсыру;

36) есте сақтайтын құрылғылар (күрделі) – ТУ сәйкес тексеру, қабылдаушыға тапсыру;

37) интегралдық сызбаларға сандық (күрделі) құрылғылар ТУ сәйкес тексеру;

38) 5 буыннан жоғары аралық, жолақтық және режекторлық сүзгілер - өшу сипаттамаларын, кіретін кедергіні және ассиметрияны өлшеу;

39) 1 және жоғары кластың электрофондары, шағын габаритті магнитолалар - электрлік реттеу.

Параграф 4. Радиоэлектронды аппаратура
мен аспаптардың реттеушісі, 6-разряд

126. Жұмыс сипаттамасы:

техникалық шарттар, бағдарламалар мен арнайы нұсқаулықтарға сәйкес ерекше күрделі электрмеханикалық, радиотехникалық, электрондық-есептеу, гироскопиялық, гидроакустикалық және электракустикалық құрылғыларды, механизмдерді, аспаптар мен жүйелерді электрлік, электракустикалық және механикалық реттеу, толық тексеру, сынау және қабылдаушыға тапсыру;

ерекше күрделі субблоктарды, блоктарды және кешенді миниатюрлеу принциптерінің және микроэлектрондық базаның негізінде жобаланған құрылғыларды баптау, реттеу, сынау;

кез келген күрделілікті бақылау-өлшеу аспаптарын, радио- және электр өлшеу аппаратурасын, сондай-ақ сынақ аспаптары мен тәжірибелі үлгілерді электрлік және механикалық реттеу, толық тексеру және қабылдаушыға тапсыру;

кез келген күрделілікті аппаратураның, механизмдердің, аспаптар мен жүйелердің қайта әзірленетін технологиялық және тәжірибелі үлгілерін реттеу мен сынау үшін сызбалар құрастыру;

аппаратура мен станциялардың сызбаларын реттеу және жаттықтыру әдістерін әзірлеуге қатысу;

реттелетін бұйымдардың негізгі электрлік параметрлерін есептеу;

аппаратураның тәжірибелі дайындамаларын тексеру;

аспаптардың сипаттамаларын алумен сызбаларды өңдеу және жүйенің жұмысын тұтастай көрсетумен қабылдаушыға тапсыру.

127. Білуге тиіс:

реттелетін аппаратураның құрылымын, белгіленуін, әр түрлі тағайындаудағы радидоэлектрондық аппаратура бұйымдарының тәжірибелі үлгілері мен ерекше күрделі құрылғыларын электрлік, механикалық және кешенді реттеу әдістері мен тәсілдерін;

тұтастай құрылғылар мен станциялардың режимдерін белгілеу принциптерін, сондай-ақ реттелетін аппаратурадағы ақаулықтарды анықтау әдістері мен оларды жою тәсілдерін;

кедергілерді жою тәсілдерін, реттелетін құрылғылардың ерекше күрделі сызбалары мен элементтерін есептеу әдістерін;

реттелетін аппаратураның, аспаптардың және станциялардың зауыттық және далалық жағдайларда әр түрлі сынау қағидаларын, тағы басқа.

128. Орта кәсіптік білім талап етіледі.

129. Жұмыс үлгілері:

1) кедергіні, индуктивтілікті, сыйымдылықты автоматты сандық өлшеуіштер - тексеру, реттеу;

2) дозиметрлік аппаратура ерекше күрделі, радиоактивті сәуле тарату спектрлерінің анализаторлары - тәжірибе үлгілерін реттеу;

3) дыбыс жазатын, көпарналы, ерекше күрделі аппаратура - электрлік және механикалық реттеу (тәжірибелі өндірісте);

4) арнайы аппаратура (тәжірибе үлгілері) – сызбаларды өңдеумен тексеру, кернеумен вакуумдық сынаулар;

5) телеграфты, фототелеграфты (ерекше күрделі) аппараттар механикалық және электрлік реттеу, баптау және сынаулар;

6) ЭЕМ аппаратурасы - тәжірибе үлгілерін реттеу;

7) кез келген күрделілікті телефондау ВП аппараттары- толық электрлік тексеру, қабылдаушыға тапсыру;

8) телеграфты электрондық, фототелеграфты аппаратура электрлік реттеу, баптау және сынаулар;

9) толқын ағарлар блоктары – антенналардың бағыттылық диаграммаларын алу;

10) видеомагнитофондар, студиялық магнитофондар - тәжірибе үлгілерін реттеу;

11) ерекше күрделі жоғары және төмен жиілікті генераторлар баптау, электрлік реттеу;

12) ЭЕМ кешені - баптау, сынаулар;

13) сынау - өлшеу телефондық қалааралық станциялардың коммутаторлары - электрлік реттеу;

14) студиялық магнитофондар (тәжірибелі) - электрлік және механикалық реттеу;

15) есептеу машиналары – функционалдық түйіндерді реттеу және баптау;

16) таратқыштар және қабылдағыштар супергетеродиндік барлық толқындық (тәжірибелі) - электрлік реттеу;

17) арнайы аспаптар (тәжірибелі үлгілер) – сызбаны өңдеумен тексеру;

18) радиостанциялар (ерекше күрделі) – жұмыс қабілеттілігін тексеру, істейтін антенналармен тарататын бөлігін кешенді реттеу және өңдеу;

19) қадағалайтын жүйелер – электрондық, магнитті және жартылай сымды күшейткіштерді қолданумен тәжірибе үлгілерін реттеу;

20) автоматика және жетек жүйелері (ерекше күрделі) – сынаулар өткізумен толық реттеу;

21) әрбір түрлер мен жүйелердің тез әрекет ететін телефон аппаратурасының станциялары - механикалық және электрлік реттеу және жаттықтыру;

22) гидроакустикалық станциялар - толық реттеу;

23) эталондық - өлшейтін стенділер - баптау және жөндеу;

24) КА-204 түрлі теледидарлық кешендер - кешенді баптау және реттеу;

25) түрлі- түсті теледидарлар - баптау, тәжірибе үлгілерін реттеу;

26) жоғары жиілікті құрылғылар - ТШ сәйкес баптау және реттеу;

27) есте сақтайтын құрылғылар (ерекше күрделі) - ТШ сәйкес баптау және реттеу;

28) күшейтетін – релелік құрылғылар (ерекше күрделі тәжірибелі үлгілер) – реттеу;

29) инегралдық сызбаларда сандық және ұқсас - сандық құрылғылар (ерекше күрделі) - ТШ сәйкес баптау және реттеу;

30) көпарналы электркардиографтар - баптау, реттеу, сипаттамаларын алу, сынау станциясына тапсыру;

31) тоналдық сигналдың кодтық-қабылдау таратқышының электрондық пластиналары - тәжірибе үлгілерін реттеу;

32) жоғары класты стереофондық электрофондар (тәжірибе үлгілері) - реттеу, баптау.

13. Радиоэлектронды аппаратура бойынша слесарь-механик
Параграф 1. Радиоэлектронды аппаратура
бойынша слесарь-механик, 2-разряд

130. Жұмыс сипаттамасы:

блоктар мен түйіндерді құрастыру және механикалық реттеу;

радиоэлектрондық аппаратураның қарапайым бөлшектерін 12 - 14 квалитеттер бойынша слесарлық және механикалық өңдеу;

құрастыруға түсетін бөлшектердің сапасын тексерумен аспаптардың қарапайым түйіндерін құрастыру;

панельдер мен сызбанегіздерді құрастыру;

қарапайым бөлшектерді дәнекерлеу;

кесетін құралды қайрау.

131. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтың аса маңызды бөліктерінің құрылысы, атауы және белгіленуі туралы негізгі мәліметтерді және оларды басқару тәсілдерін;

неғұрлым кеңінен таралған әмбебап және арнайы жабдықтардың, жұмыс және бақылау-өлшеу аспаптары мен құралдарының белгіленуін және пайдалану шарттарын, өңдеу өлшемдері туралы негізгі мәліметтерді;

электр және радиотехника негіздерін.

132. Жұмыс үлгілері:

1) дециметрлік антенналар – құрастыру;

2) блоктар, механизмдер – құрастыру;

3) түзететін блоктар - шасси, лампалық панельдер, трансформаторлар, дроссельдер және клеммелік сызбанегіздер орнату;

4) қарапайым механизмдер орнатуды қамтитын лампалық блоктар – құрастыру, механикалық реттеу;

5) ауыспалы ыдыс конденсаторлары – құрастыру және сверньермен айдау;

6) лампалық панельдер, диодтармен сызбанегіздер – құрастыру;

7) иигналды патрондар және лампаұстағыштар - құрастыру.

Параграф 2. Радиоэлектронды аппаратура
бойынша слесарь-механик, 3-разряд

133. Жұмыс сипаттамасы:

орта күрделіліктегі аппаратураларды, құралдарды және механизмдерді 11-12 квалитеттер бойынша үйлестірумен және дәлдеумен құрастыру және механикалық реттеу;

кейіннен дәлдеумен бөлшектерді шынықтыру және босату;

орта күрделілікті тораптарды дәнекерлеу;

дайындалған құралдарды сынау, механикалық ақауларды жөндеу;

орта күрделіліктегі бөлшектерді өңдеу жүйелілігін белгілеу;

қарапайым тетіктерді және кескіш құрал-саймандарды (кондукторлар, қырнауыштар және тағы басқа) дайындау.

134. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтардың, арнаулы және әмбебап тетіктердің, бақылау-өлшеу және кескіш құрал-саймандар мен орта күрделіліктегі құралдардың құрылысын және реттеу тәсілдерін;

радиоэлектронды аппаратуралардың әрекет ету принциптерін, орта күрделіліктегі дәл механизмдерді құрастыру мен реттеуді;

кескіш құрал-саймандардың құрылымы және оларды қайрау қағидасын, кесудің тиімді режимдерін анықтауды;

өңдеу өлшемдері туралы негізгі мәліметтерді;

электр және радиотехника негіздерін.

135. Жұмыс үлгілері:

1) импульстерді қалыптастыруды күшейткіштің қоректендіру блоктары – құрастыру;

2) карданды білікшелері - сақиналар мен білікше бүркеншіктерінде саңылау бұрғылаумен құрастыру;

3) кварцты мөлшерлегіш – бөлшектерді толық дайындау, құрастыру және электрлік тексеру;

4) моторларымен тіреуіштер – қозғалысты беретін бұрандықтың белдігімен мотордың белдігінің орталықтандырылған жағдайын қамтамасыз ететін, моторды қатқыл орнатумен құрастыру;

5) бірнеше кинематикалық жұптармен қарапайым құрылымдағы механизмдер – құрастыру және механикалық реттеу;

6) ауыстырып – қосқыштар – барлық жиналатын бөлшектерді үйлестірумен және реттеумен толық құрастыру;

7) серіппелі түйіспе (қола және болат) – термиялық өңдеусіз толық дайындау;

8) ілеспе жүйе – құрастыру;

9) төрткілдешті және құбырлы қосылыстар – домалату;

10) есептегіштер – құрастыру;

11) цилиндрлік және конустық тістегеріштер – домалату;

12) электрлі стопорлар – құрастыру.

Параграф 3. Радиоэлектронды аппаратура
бойынша слесарь-механик, 4-разряд

136. Жұмыс сипаттамасы:

сызбалар мен үлгілер бойынша 7-10 квалитеттер бойынша (дәлдіктің 2-3 сыныптары) күрделі аппаратураларды, құралдар мен тораптарды дайындаумен, үйлестірумен және дәлдеумен құрастыру және механикалық реттеу;

әртүрлі түрдегі механикалық және слесарьлық өңдеуді қолдануды талап ететін ұштасатын мөлшерлердегі айтарлықтай сандағы күрделі бөлшектерді толық өңдеу;

кейіннен дәлдеумен күрделі бөлшектерді шынықтыру және босату;

дайындалған құралдардағы механикалық ақауларды анықтау және сынау процесінде оларды жөндеу;

күрделі тораптар мен құралдарды құрастыру жүйелілігін белгілеу. Әртүрлі түрдегі дәнекерлеуді орындау;

орта күрделіліктегі тетіктерді, кескіш құрал-саймандарды дайындау;

орта күрделіліктегі құралдарды күрделі жөндеу.

137. Білуге тиіс:

қызмет көрсететін жабдықтардың, аппаратуралардың құрылысын, кинематикалық, электрлі сызбаларды және қолданылатын жабдықты баптау қағидасын, күрделі және дәлді бақылау-өлшеу құрал-саймандарының және аспаптарының;

оның ішінде электр өлшеу аспаптарының құрылысын, белгілеуді және оларды қолдану қағидасын, сондай-ақ бұрыштарды өлшейтін аспап бойынша эксцентриктерді және өзге де қисықтарды тексеру принципін;

күрделі бөлшектерді механикалық слесарьлық өңдеу әдістерін, қалыпты және арнаулы кескіш құрал-саймандарды термоөңдеу мен дәлдеу қағидасын, күрделі аппаратураларды;

тиісті өндірісте дайындалатын аспаптар мен тораптарды құрастыру, механикалық реттеу;

күрделі бөлшектерді механикалық және слесарьлық өңдеу тәсілдерін;

өңдеу өлшемдері туралы негізгі мәліметтерді;

электр және радиотехника негіздерін.

138. Жұмыс үлгілері:

1) амперметрлер, вольтметрлер – күрделі жөндеу;

2) антенналар, қоректендіру блоктары, редуктормен және бұрамдық берілістермен механизмдер – құрастыру;

3) ЖЖТС аппаратурасы – құрастыру және механикалық реттеу;

4) гидромоторлар блоктары – құрастыру, теңгеру;

5) жартылай өткізгіштегі блоктар – икемдеу;

6) түрлі-түсті теледидарға қоректендіру блоктары – механикалық және электрлі ақауларды анықтау мен жөндеу;

7) жоғары жиіліктегі бүркеншіктер – құрастыру;

8) импульстер бергіштері, көрсеткіштер, курсографтар – құрастыру;

9) конустық дифференциал – құрастыру, "өлі" жүріс пен жетекші белдік сәтін дәлдеумен тісті дөңгелекті домалату;

10) цилиндрлі дифференциал (қыздырылған және шикі) – сызба мен техникалық шарттар талаптары шеңберінде "өлі" жүріс пен статистикалық сәттер өлшемін қамтамасыз ететін бөлшектерді үйлестірумен және тістегерішті домалатумен құрастыру;

11) бұрамдық берілісімен шарлы мойынтіректегі ауыспалы сыйымдылықтағы конденсаторлар – бөлшектерді толық дайындау, құрастыру;

12) уақыт механизмдері – құрастыру және реттеу;

13) көбейткіш механизмдер – құрастыру;

14) бағдарламалық және эрретирлеуші механизмдер – құрастыру және механикалық реттеу;

15) керамикалық, текстолиттік және пластмассалық негіздемелерде бірнеше жағдайдағы ауыстырып – қосқыштар – бөлшектерді толық дайындау, құрастыру және реттеу;

16) аяқпен қосылатын және бұрамдық ілгегі бар ұшқын сөндіргіш қылшақты ауыстырып – қосқыштар – бөлшектерді толық дайындау, құрастыру және реттеу;

17) электр жетекті редукторлар – құрастыру және реттеу.

Параграф 4. Радиоэлектронды аппаратура
бойынша слесарь-механик, 5-разряд

139. Жұмыс сипаттамасы:

бөлшектерді дайындаумен, үйлестірумен және жетілдірумен ерекше күрделі аппаратураларды, құралдар мен тораптарды құрастыру, механикалық реттеу. 7 квалитет бойынша ұштасатын мөлшердегі көпсанды бөлшектерді механикалық және слесарьлық өңдеу;

ерекше күрделі сызбалар бойынша құралдарды құрастыру жүйелілігі мен технологиялық процесін белгілеу;

жауапты бөлшектерді термиялық өңдеу;

дайындалатын құралдарды сынау, механикалық және электрлік ақауларды анықтау және оларды жөндеу;

күрделі тетіктерді, қалыпты кескіш құрал-саймандарды дайындау және оларды қайрау;

дәнекер түрлерін таңдау және олармен әртүрлі тораптарды дәнекерлеу;

күрделі құралдарды күрделі жөндеу.

140. Білуге тиіс:

жабдықтардың, ерекше күрделі және дәлді құралдар мен механизмдердің құрылысын, қызмет ету принципін;құрылымдық

ерекшеліктерін және тексеру тәсілдерін, осы өндірісте дайындалатын ерекше күрделі аппаратураларды, құралдарды, механизмдер мен тораптарды құрастыру;

механикалық өңдеу қағидасын, ерекше күрделі бөлшектерді бекіту және салыстыру тәсілдері, өңдеу өлшемдері туралы негізгі мәліметтерді;

электр және радиотехника негіздерін.

141. Жұмыс үлгілері:

1) құрама іліну жүйесі бар ауыспалы сыйымдылық конденсаторлардың агрегаттары (конустық, бұрамдық, қисық тісті) – дайындау;

2) дәлділік сыныбы 0,1 – 0,2 амперметрлер, вольтметрлер – күрделі жөндеу;

3) дөңгелек және жалпақ ірі аумақты антенналар – тораптарды құрастыру және жалпы құрастыру;

4) ерекше күрделі аппаратуралар мен бақылау-өлшеу құралдары – механикалық реттеу;

5) тіркеуші және әріп басушы аппаратуралар – құрастыру және реттеу;

6) беруші генераторлар – құрастыру;

7) бөлгіштердің бастиектері – дайындау және құрастыру;

8) магнитті бастиектер – толық дайындау және құрастыру;

9) бұрышты өлшейтін құралдар – реттеу кезінде анықталған барлық ақауларды бөлшектерді бөлшектеумен, ауыстырумен және кейіннен құрастырумен және реттеумен түзету;

10) жұдырықшалы жүйесі бар антенналық ауыстырып – қосқыштардың бөлшектері – дайындау, құрастыру және реттеу;

11) бейнемагнитофондар үшін таспа тарту механизмдері – бөлшектерді үйлестірумен құрастыру және реттеу;

12) әртүрлі ілгіштермен механизмдер – шағын аумақты жіңішке қабырғалы корпуста құрастыру;

13) синхронды және бақылау – қадағалау құрылғылы механизмдер – құрастыру;

14) эксцентрикті механизмдер – құрастыру;

15) тұрғызушылар, есептеу – шешу механизмдері – бөлшектерді құрастыру және үйлестіру, күймешелер жүрісінің жатықтығын реттеу. "Өлі" жүрістер мен сәттерді тексеру;

16) қабаттасқан, электромагнитті, эксцентрикті және сағатты механизмдері бар дәлді құралдар – үйлестірумен құрастыру, механикалық және электрлік реттеу;

17) фрикциялық және электромагнитті механизмдері, цилиндрлік және дифференциалды ілгіштері бар орталықты және шеткерлі құралдар – ілгіш бөлшектерін ысқылаумен және үйлестірумен құрастыру және реттеу;

18) үш – төрт бұрамдық – тістегеріштерді ауысулар бар сельсиндер – дәл салыстырумен құрастыру және реттеу;

19) қуатты күшейткіштер – құрастыру;

20) потенциометрі, бергіші, редукторы, моторы бар антенналық құрылғылар – құрастыру (аз сериялы өндіріс жағдайында);

21) гироскопиялық құрылғылар – бөлшектерді, тораптарды және құралдарды құрастыру, статистикалық және динамикалық теңгеру, механикалық реттеу, сынау және тапсыру;

22) бейнемагнитофондар үшін үнтаспа құрылғылары – құрастыру және реттеу;

23) баспа құрылғылары (реперфораторлар, трансмистерлер, клавиатуралар) – бөлшектерді үйлестірмен құрастыру, бейімдеу.

Параграф 5. Радиоэлектронды аппаратура
бойынша слесарь-механик, 6-разряд

142. Жұмыс сипаттамасы:

тәжірибелік үлгідегі ерекше күрделі аппаратураларды, құралдарды және механизмдерді бөлшектерді үйлестірумен және дәлдеумен құрастыру, механикалық реттеу және 5-6 квалитеттер бойынша әртүрлі механикалық және слесарьлық өңдеумен ұштасқан мөлшердегі көпсанды кез келген күрделіліктегі бөлшектерді дайындау;

кез келген күрделіліктегі дайындалған аппаратуралардың электрлік және механикалық бөліктерін сынау;

бөлшектердегі, тораптардағы және дайындалған құралдардағы құрылымдық кемшіліктерді анықтау;

талап етілетін дәлдікті алуға кепілдік беретін базистік бетті таңдаумен механикалық өңдеудің үнемді жүйелілігін белгілеу;

әмбебап тетіктер мен арнаулы кескіш құрал-саймандарды дайындау;

ерекше күрделі құралдарды күрделі жөндеу.

143. Білуге тиіс:

әртүрлі түрдегі аппаратуралар мен жабдықтардың құрылымын, дәлдікке тексерудің тәсілдері мен қағидасын, ерекше күрделі бөлшектер мен тораптарды орнату, бекіту және салыстыра тексеру, кез келген күрделіліктегі механизмдерінің әртүрлі жүйелерінің қызмет ету принципін;

кез келген күрделіліктегі аппаратураларды, құралдар мен механизмдерді құрастыру және механикалық реттеу тәсілдерін;

әртүрлі тісті және басқа да ілгіштерді есептеу принципін;

ерекше күрделі және арнайы бақылау-өлшеу аспаптары мен құралдарын, арнайы тағайындаудағы электр өлшеу аспаптарын белгілеу мен пайдалану тәсілдерін;

ерекше күрделі айлабұйымдарын, қалыпты және арнаулы жұмыс кескіш құрал-саймандарының құрылымы және қолдану тәсілдерін;

ерекше күрделі және жауапты жұмыстарды орындауға байланысты есептеулер принципін.

144. Орта кәсіптік білім талап етіледі.

145. Жұмыс үлгілері:

1) дециметрлік антенналар – құрастыру;

2) ерекше күрделі тіркеуші, әріп басушы аппаратуралар – механикалық бөлігін реттеу, электрлік және механикалық параметрлерді өлшеу;

3) 5- және 7-элементтік кодты телеграфтық аппараттар – жөндеу, механикалық бөлігін реттеу;

4) бейнемагнитофондар – тәжірибелік нұсқасын құрастыру және реттеу;

5) гетероидты толқынды өлшегіш, верньерлі құрылғылар мен ауыспалы сыйымдылықтағы конденсаторларға бөлшектер – номиналдан +/- 0,01 жиілік бойынша электрлік люфтіні жеткізумен дайындау, құрастыру және реттеу;

6) декадалы – қадамдық іздегіштер – кіретін күрделі бөлшектерді дайындаумен тәжірибелік нұсқаларды құрастыру (әртүрлі жауапты ілгіштерді оларды есептеумен дәл үйлестіру және дәлдеу, аспапта үйлестірумен тораптарды құрастыру және құралдарды түпкілікті механикалық реттеу);

7) теледидарлық беруші камералар – тәжірибелік нұсқаларды құрастыру;

8) тісті және бұрамдық ілгіштермен және электромагнитті механизмдермен өзара әрекетте болатын жұдырықша жүйесінен басты қозғалысы бар электромеханикалық құралдардың макеттері – жауапты бөлшектерін толық дайындау, құрастыру және реттеу;

9) жоғары жиілікті осциллографтар – күрделі жөндеу және баптау;

10) көп каскадты және көп диапазонды бергіштер – тәжірибелік нұсқаларын құрастыру;

11) тұрғызушылар - техникалық шарттар мен тексеру таблицаларына сәйкес "өлі" қадамды және айналма сәттерді реттеумен алдыңғы және артқы цилиндрлерді, күймешелер мен тісті төрткілдештерді қоюмен және берілген рұқсаттар шеңберінде бөлшектерді үйлестірумен құрастыру, сондай-ақ межелікті қою;

12) өзара әрекет жағдайында болатын және өздерінің арасында күрделі иінтіректі, жұдырықшаны, тісті және бұрамдықты бірілістермен байланысқан бірнеше механизмдерден, электромагнитті механизмдерден тұратын және жалпы негізде құрастырылған құралдар – бөлшектерді үйлестірумен құрастыру және реттеу;

13) Қабаттасқан электромагнитті, сағаттың механизмдері және дифференциалды ілгіштері бар кез келген күрделіліктегі құралдар – жауапты бөлшектерін үйлестірумен құрастыру, механикалық реттеу, бұрыштарды өлшейтін аспап бойынша эксцентриктер мен қисықтарды салыстыра тексеру;

14) Бұрыш өлшейтін құралдардың бір-біріне қатысы бойынша айналудың 0,1^о-тен артық емес қателігімен, тісті, арқанды, бұрамдықты және басқа да берілістегі айналулармен бұрыш өлшейтін құралдар жүйелері – бөлшектердің тәжірибелік нұсқаларын дайындаумен құрастыру.

14. Радиоэлектронды аппаратуралар мен құралдардың
слесарь-құрастырушысы
Параграф 1. Радиоэлектронды аппаратуралар
мен құралдардың слесарь-құрастырушысы, 2-разряд

146. Жұмыс сипаттамасы:

өзінен біліктілігі жоғары слесарь–құрастырушының басшылығымен құрастыруға жататын бөлшектерді слесарьлық үйлестірумен қарапайым құралдарды, тораптар мен радиоэлектронды аппаратуралар блоктарын және сымды байланыс аппаратураларын құрастыру;

дайындаманы кесу, құрастыруға бөлшектерді жинақтау және дайындау. 12-14 квалитеттер бойынша бөлшектердің жазықтығын өңдеу;

белгі салу, бұрғылау, бұранданы ою, ию, тойтарып шегелеу, дәнекерлеу, желімдеу және басқа да қарапайым механикалық құрастыру жұмыстары;

ұштасатын бөлшектер мен тораптарды өңдеу және үйлестіру кезінде әртүрлі қарапайым слесарьлық операцияларды орындау.

147. Білуге тиіс:

жұмыста қолданылатын жабдықтардың құрылысы және әрекет принциптері туралы негізгі мағлұматтарды және оларды басқару қағидасын;

қарапайым слесарьлық–құрастыру жұмыстарын орындау қағидасы мен тәсілдерін;

барынша кең тараған тетіктердің, бақылау-өлшеу құрал-саймандардың және құралдардың, қалыпты және арнаулы кескіш құрал-саймандардың тағайындалуын және қолдану шарттарын, өңделетін және құрастыру кезінде қолданылатын материалдардың негізгі механикалық және радиотехникалық қасиеттерін, өңдеу өлшемдері туралы мәліметтерді;

қарапайым кесу құралын қайрау қағидасын, электр және радиотехниканегіздерін.

148. Жұмыс үлгілері:

1) қарапайым толқын өткізгіш блоктар, арнаулы құрылғылар, сәулелік жинақтамалар және басқа да бұйымдар – сызбанегіздерді орнату және бекіту, жалпы құрастыру;

2) антенналық кірістемелер – құрастыруда (конвейерде) орнату және бекіту;

3) ашалық айырлар, ағытпалар мен фишкалар – құрастыру;

4) күрделі емес толқын өткізгіштер – ию және слесарьлық өңдеу;

5) сомындар, бұрамалар, бұрандалы жақтаулар - орнату және бекіту, лакпен жабу;

6) оқшаулағыш панельдеріндегі ашалық ұясы – ұштықтар мен жалғастырғыштар орнатумен құрастыру;

7) магнитті бастиектер - өзегін құрастыру;

8) трансформаторлардың шарғы қаңқалары – құрастыру;

9) шағын аумақты магнитофондарға үнтаспалар – құрастыру;

10) кинескоптар, динамиктер – орнату және бекіту;

11) ФРМ, ФШМ түрлеріндегі бұйымдардың қалпақшалары; ПРМ, ПШМ түрлеріндегі бұйымдардың корпустары; ФМТ, СА, ВД түрлеріндегі бұйымдар - құрастыру;

12) әртүрлі түрдегі түйіспелер – қол және механикалық баспақта және автоматта түйіспе серіппесін баспақтау;

13) телефондық бөлгіш қорапшалар – құрастыру;

14) магнитофондар – ПГК ауыстырып – қосқыштарды құрастыру;

15) дозиметрдің объективі – құрастыру және автоматта жаншу;

16) панельдер, сызбанегіздер, гетинаксты, текстолитті, әйнекті текстолитті және тағы басқа қалыптар – алдын ала тесік бұрғылаумен станокта бос денелі тойтарып шегелеуді жаншумен түйіспе нүктелерді орнату;

17) сызбанегіздер, панельдер – пистондарды, төлкелерді, қалақшаларды тойтарып шегелеуді, қадалық істікті қолмен және баспақта жаншу;

18) көп қабатты баспа сызбанегіздері – дайындаманы кесу, қимаүлгі бойынша сұлбасын тегістеу, құрастыру, арматуралау;

19) резеңкеден және басқа да материалдардан төсемдер - кертпелер, тесіктер салу;

20) қарапайым реле – құрастыру;

21) теледидарлар, радиоқабылдағыштар – конвейерде пооперациялық құрастыру;

22) бұрыштамалар, тоғындар, планкалар, ұстағыштар – төлкелерді, тойтарып шегелеуді орнату және жаншу;

23) реле үшін тораптар – құрастыру;

24) ЭЕМ тораптары мен блоктары (қарапайым) – ағымды және операциялар құрастыру;

25) алыс байланыстың кварцтық аппаратурасының сүзгіштері – конвейерде құрастыру;

26) радио өлшегіш құралдардың шассилері – құрастыру;

27) шкафтар – бұранда салумен қаптаманы орнату, бірліктік үлгідегі қарапайым бөлшектерді үйлестіру;

28) коммутациялық тізбе үшін кірістірме қалқаншалары – құрастыру;

29) электрорадиоэлементтер – дайындау, қолмен қалыптау.

Параграф 2. Радиоэлектронды аппаратуралар
мен құралдардың слесарь-құрастырушысы, 3-разряд

149. Жұмыс сипаттамасы:

бөлшектерді слесарьлық өңдеумен, 11-12 квалитеттер шегінде үйлестірумен және дәлдеумен орта күрделіліктегі радиоэлектронды аппаратураның тораптары мен блоктарын, құралдарды, сымды байланыстың механизмдері мен аппаратураларын құрастыру және механикалық реттеу;

сызбаның талаптарын сақтай отырып бөлшектерді тойтарып шегелеумен, бұрамамен (тесікті белгілеумен және бұрғылаумен) және дәнекерлеумен біріктіру;

техникалық шарттарға сәйкес вибростендтерге және саңылаусыздыққа аппаратура блоктарын сынау;

техникалық шарттарға сәйкес жиналған тораптарды, механизмдер мен аппараттарды тексеру және анықталған ақауларды жөндеу.

150. Білуге тиіс:

жұмыста қолданылатын орта күрделіліктегі және дәлдіктегі жабдықтардың, әмбебап және арнаулы тетіктердің;

бақылау-өлшеу құрал-саймандары мен құралдардың құрылысын, белгілеуді және қызмет ету принципін;

жиналатын тораптардың, блоктардың, аппараттардың, құралдардың тағайындалуы мен жұмыс принципін;

арнаулы кескіш құрал-саймандарды қайрау қағидасын, орта күрделіліктегі слесарьлық–құрастыру, белгі салу және басқа да механикалық–құрастыру жұмыстарын орындаудың негізгі қағидасы мен орындау тәсілдерін;

өңдеу өлшемдері туралы негізгі мәліметтерді, материалдарды құрастыру кезінде өңделетін және қолданылатын материалдардың негізгі қасиеттері мен таңбалауды;

электр және радиотехника негіздерін.

151. Жұмыс үлгілері:

1) блоктар, тораптар – құрастыру, қаңқаға орнату, орны, қимаүлгі және ұқсатқыш бойынша үйлестіру;

2) ауыспалы сыйымдылық конденсаторының блоктары, ауыспалы сыйымдылық конденсаторлары – статор пластинасын құрастыру және қиюластыру, ротор жүрісін реттеумен және аралық статорлық секторларда ротор секторының дәл орналасуымен бөлшектерді дайындау және құрастыру;

3) бір жақты желдеткіштер – құрастыру, реттеу;

4) толқын есептегіштер – дайындау;

5) түйісу топтары – қысым саңылауларын жаттықтырумен және реттеумен құрастыру;

6) коммунациялық имектер мен экрандалған сызбанегіздер – құрастыру;

7) ФРМ, ПРМ, ШС-2, МГК1-1, КН 28 түріндегі бұйымдар, тарамдаушылар, айырғыштар, розеткалар – құрастыру;

8) түрлі-түсті бейнедегі теледидарлардың кинескоптары – орнату, алдыңғы панельге қатысты үйлестірумен бекіту;

9) алыс байланыс аппаратурасының бақылаушылары – құрастыру;

10) ДП, ФРМ, ФШМ түріндегі бұйымдардың шанақтары – құрастыру;

11) ротордың, статордың және магнитті сымдардың пакеттері – конвейерде құрастыру;

12) қабылдағыштардың, теледидарлардың және басқа да аппаратуралардың алдыңғы панельдері – құрастыру, орнату және орны бойынша үйлестірумен бекіту;

13) жоғары жиіліктегі баспа сызбанегіздері – кертпелерді белгілеу, түйістіру тесігін және фреза кіру үшін тесікті бұрғылау, фигуралы кертпелер мен қисаюлар сұлбасы бойынша егеу;

14) алыс байланыс аппаратурасының үндес жинау қабылдағышының сызбанегіздері – құрастыру;

15) қоректендіру блоктарының радиаторлары – транзисторларды, диодтар мен басқа да электрорадиоэлементтерді орнату;

16) жылжымалы радиостанциялар мен радиоқондырғылар – шанақтағы радиоқондырғыларды (қаптамадағы терезелер мен ойықтарды кесу) орнату (орны бойынша үйлестірумен), тіреуішті, раманы, қаңқаны бекіту; күш антенна шығыстарын құрастыру және орнату, кабельдер мен сымдарды салу және бекіту;

17) орта күрделіліктегі реле - бөлшектерді үйлестірумен және дәлдеумен құрастыру;

18) ауытқушы жүйелер – кинескопқа орнату, бекіту;

19) теледидарлар, теледидар блоктары, радиоқабылдағыштар – конвейерде құрастыру (кем дегенде 50% операцияларды орындау);

20) теледидарлар, қабылдағыштар – корпусқа құрастыру;

21) динамикалық стереофоникалық телефондар – құрастыру;

22) барлық түрдегі трансформаторлар – темірмен құрсаулау, магнитті сымды орнату және бүрлі шегемелермен, құрсамамен, бұрыштамамен, тартумен пакетті бекіту, панельге орнату және бекіту;

23) шасси – алдын ала және түпкілікті құрастыру;

24) қоректендіру шиналары – резисторларды қоюмен құрастыру.

Параграф 3. Радиоэлектронды аппаратуралар
мен құралдардың слесарь-құрастырушысы, 4-разряд

152. Жұмыс сипаттамасы:

күрделі құралдарды, сымды байланыс механизмдері мен аппаратураларын, радиоэлектронды аппаратураның тораптары мен блоктарын, радиоқұрылымдарды механикалық реттеумен құрастыру;

құрылымдардың базалық беттерін және бағыттаушы элементтерін ысқылау, әртүрлі тектегі тісті және бұрамдық ілгіштерді қосымша істеу, күрделі бөлшектерді 7-10 квалитеттер шегінде үйлестіру және дәлдеу;

техникалық шарттарға сәйкес жиналатын бұйымдардың қатты бекітілуі мен дұрыс әрекеттерін қамтамасыз етумен плиталарға, негіздемелерге оларға механизмдер, блоктар мен тораптар орнатуға белгі салу;

жиналған механизмдерді, блоктар мен аппаратура құрылғыларды және құралдарды сынау және сынақ кезінде анықталған жұмыстағы сәйкессіздікті жөндеу;

бақылау-өлшеу құрал-саймандар мен тетіктерді пайдаланумен жиналған бұйымдардың механикалық бөліктерін тексеру;

құрастырма тетіктерді дайындау.

153. Білуге тиіс:

жұмыста қолданылатын жабдықтардың құрылысы, қызмет ету принципін және оны жөндеу тәсілдерін;

жиналатын аппаратураны тағайындауды, құрылысы мен қызмет ету принципін;

қалыпты және арнаулы кескіш тетіктерді термоөңдеу қағидасын, жиналатын аппаратураларды механикалық реттеу тәсілдері мен әдістерін;

өңдеу өлшемдері туралы негізгі мәліметтерді;

электр және радиотехника негіздерін.

154. Жұмыс үлгілері:

1) автотоқтатқыштар, консолдар, электромагниттер – құрастыру және механикалық реттеу;

2) телескопиялық антенналар – үйлестірумен құрастыру;

3) жартылай өткізгіштердегі аппаратуралар – күрделі тораптарды құрастыру;

4) фототелеграфтық аппараттар – құрастыру, дәлдеу және реттеу;

5) алыс байланыстың жоғары жиілікті телефондау аппаратурасының блоктары мен субблоктары – құрастыру;

6) өлшеу блоктары – құрастыру;

7) кіретін тораптар мен электрорадиоэлементтердің үлкен қанығуымен қоректендіру блоктары – құрастыру;

8) жоғары вольтты түзеткіштер, күшейткіштер, бөлгіштер, модульдаушылар, ферровалиометрлер – құрастыру;

9) генераторлар, осциллографтар – бөлшектерді салыстыра тексерумен және үйлестірумен құрастыру;

10) бірнеше түйісу пластиналарынан тұратын түйісулер топтары – қысыммен мәжбүрлі сынау мен құрастыру;

11) кодтық дискілер – құйғаннан кейін тегістеу;

12) "Бейнетехника" үшін бұйымдар – құрастыру;

13) декадалық – қадамдық іздегіштер – толық құрастыру, үйлестіру және тексеру;

14) жартылай өткізгіштерде тұрақтандырылған қоректендіру көздері – күрделі тораптарды құрастыру;

15) жалпақ кабельдер – ЭЕМ бағаны мен рамасында қосылыстарды салу, қосу, тексеру;

16) кабиналар – бұранда салумен және бөлшектерді үйлестірумен тесіктерді белгілеумен, бұрғылаумен құрастыру;

17) командалық қоңырау түймелері – бүркеншікті құрастыру және реттеу;

18) магнитті сымдар – тәжірибелік нұсқаларды калибрлеу, тегістеу;

19) тіркелім механизмдері – құрастыру;

20) қалпақтар, әйнекті матадан қаптамалар – баспақтау және босату, саңылаусыздыққа тексеру;

21) пластмассалық негізде ауыстырып – қосудың берілген жылдамдығындағы арнаулы радиоэлектронды аппаратура үшін барлық климаттық орындаудағы микроауыстырып – қосқыштар; арнаулы электронды аппаратура үшін барлық климаттық орындаудағы "Тумблер" түріндегі ауыстырып – қосқыштар – электрлік өлшемдерді тексерумен толық құрастыру және реттеу;

22) әр түрлі іліністегі белдірендер – құрастыру және реттеу;

23) қабылдап – берушілер – құрастыру;

24) пластмасса негізінде арнаулы радиоэлектронды аппаратура үшін жарықтық дабыл бергішімен баспа монтажына барлық климаттық орындаудағы қоңырау түймені ауыстырып – қосқыштар – электрлік өлшемдерді тексерумен құрастыру;

25) ПКБ түріндегі ауыстырып – қосқыштар – шунттар мен сақиналарды орнату;

26) кернеуді өзгерткіштер – құрастыру;

27) радиоқабылдағыштар – күрделі блоктар мен механизмдерді құрастыру және бір білікке орнату (антенна мен редукторлы межелікті қалпына келтіру);

28) радиостанциялар – блоктар мен тораптарды кешенді құрастыру;

29) орта күрделіліктегі редукторлар – құрастыру, реттеу;

30) саңылаусызданған реле (күрделі және ерекше күрделі) – бөлшектерді үйлестірумен және дәлдеумен құрастыру;

31) толқын өткізгіш секциялар (күрделі) – дайындау;

32) желдету, антенналық жүйелер, кондиционерлер, ауа өткізгіштер, жарықтандыру – құрастыру және шанаққа орнату;

33) арнаулы аппаратуралар – жинақтаушыны орнатумен құрастыру;

34) стендтер – бөлшектерді, тораптарды үйлестірумен тәжірибелік нұсқаларды құрастыру;

35) операторлар столдары – алдын ала және түпкілікті құрастыру;

36) теледидарлар – жекелеген тораптар мен бөлшектерді ауыстырумен құрастырудың механикалық ақауларын кетіру;

37) трансформаторлар: жоғары вольтты, жоғары әлеуетті, барлық климаттық орындаудағы – құрастыру;

38) трансформаторлар: күштік, шығыстық, торалдалды, кадрлық, дыбыстық – шағын сериялық өндіріс жағдайында құрастыру;

39) трансформаторлар және будандық – таспалық сызба үшін импульстық трансформаторлардың блоктары; баспа монтажының сызбасы үшін жоғары жиілікті трансформаторлар; импульстық микротрансформаторлар; ерекше тұрақты трансформаторлар мен кедергіштер – құрастыру;

40) тістегеріштер, төлкелерорнатқыш сақиналар – алдын-ала бұраумен және тесіктерін қаріптердің астына өрістете конусты қаріптермен білікшеге қаріптеу.

Параграф 4. Радиоэлектронды аппаратуралар
мен құралдардың слесарь-құрастырушысы, 5-разряд

155. Жұмыс сипаттамасы:

бөлшектерді 7 квалитет шегінде үйлестірумен және дәлдеумен жалпы кинематикалық және электрлік сұлбамен өзара әрекетте болатын ерекше күрделі тораптарды, құралдарды, радиоэлектронды аппаратураны және сымды байланыс аппаратурасын механикалық реттеумен құрастыру;

эксцентрирлік механизмдерімен, электромагниттерімен күрделі кинематикалық сұлба бойынша құрылғыны құрастыру;

аппаратураның тәжірибелік және эксперименттік үлгілерін механикалық реттеумен үйлестірумен және дәлдеумен құрастыру;

конустық, цилиндрлік, бұрамдық және тісті дөңгелектермен ерекше күрделі ілгіштерді құрастыру, бейімдеу және реттеу;

сатылы дәнекерлеу әдісімен құрастыру операцияларын орындау (жиналатын бөлшектерді әртүрлі маркалы дәнекерлермен біріктіру);

радиоэлектронды аппаратуралар мен құралдарды құрастыру бойынша слесарьлық – құрастыру жұмыстарына байланысты қажетті есептеулерді орындау.

156. Білуге тиіс:

жұмыста пайдаланылатын жабдықтардың құрылысын, қызмет ету принципін, құралдардың, станциялар мен аппаратуралардың әртүрлі модельдерінің, механизмдерінің дәлдігін тексеру тәсілдерін;

ерекше күрделі және жауапты бөлшектерді механикалық және слесарьлық өңдеудің, құралдар мен қондырғыларды құрастырудың озық әдістерін;

ерекше күрделі механизмдерді, құралдарды және құралдар кешендерін механикалық реттеу тәсілдерін;

ерекше күрделі және жауапты жұмыстарды орындауға байланысты жүйелілік пен өңдеуді анықтау тәсілдерін;

ерекше күрделі және жоғары дәлдікті бақылау-өлшеу құрал-саймандары мен құралдарының құрылысын, жұмыс істеу принципін;

тағайындауды, оларды пайдалану қағидасын, өңдеу өлшемдері туралы негізгі мәліметтерді, жұмыста қолданылатын әртүрлі материалдар мен қоспалардың технологиялық қасиеттерін;

электр және радиотехника негіздерін.

157. Жұмыс үлгілері:

1) автотрансформаторлар – қылшақтың білік люфтінің түйісу қысымын реттеумен толық құрастыру;

2) тіркеуші және әріп басушы аппаратура – құрастыру, қалыпқа келтіру, реттеу;

3) телеграфтық аппаратура (ерекше күрделі) – толық құрастыру;

4) барабандар мен магниттік бастиектер – құрастыру;

5) ерекше күрделі толқын өткізгіш блоктар – құрастыру, бақылау-өлшеу құралдарын қолданумен механикалық параметрлер бойынша тексеру;

6) вакуумдық тораптары бар ерекше күрделі блоктар – құрастыру (шағын сериялы өндіріс жағдайында);

7) дәл бұрыштық бергіштер – бөлшектер мен тораптарды үйлестірумен толық құрастыру, оқшаулағыштың кедергісін тексеру;

8) кварцтік дыбыс сымдары – құрастыру кезінде базистік мөлшерлерді тәжірибелік орнату, механикалық реттеу;

9) түрлі-түсті және қара-ақ бейнедегі теледидарлық камералар – құрастыру;

10) кідірту желілері – базалық беттерді тегістеу, май ваннасында саңылаусыздықты кейіннен тексерумен және қалдық қысымды тексерумен саңылаусыздандыру;

11) есептеу механизмдері, кодтық ауыстырып – қосқыштар, резонаторлар – құрастыру, реттеу;

12) ерекше күрделі құрылғының арнаулы тағайындаудағы пульттері, блоктары, тағандары - құрастыру;

13) басқару пульттері (ерекше күрделі) – басқару пульттерін орнатумен және тораптарды реттеумен құрастыру;

14) арнаулы радиоаппаратуралар – бөлшектерді үйлестірумен, реттеумен және сынаумен тәжірибелік үлгілерін құрастыру;

15) көлбеу редукторлары (азимуттық) – құрастыру және механикалық параметрлер бойынша тексеру;

16) механикалық және электрлік ауыстырып – қосқыштармен уақыт релелері - құрастыру және реттеу;

17) көп серіппелі, аз ауқымды телефондық релелер – тәжірибелік үлгілерін құрастыру;

18) өзектер – микроскоп астында желімдеу және дәлдеу;

19) арнаулы аппаратуралар – аз сериялы өндіріс жағдайында реттелетін ойықтарды орнатумен клавиатураны механикалық құрастыру;

20) кез келген күрделіліктегі алыс байланыс аппаратурасының бағандары - құрастыру;

21) жоғары және төмен жиіліктегі күшейткіштер (көп каскадты) – құрастыру, қалыпқа келтіру, үйлестіру, реттеу және амплитудалық жиілік сипаттамасын сызу;

22) климаттық сынаулар өткізу үшін қондырғылар – құрастыру;

23) арнаулы бұйымдар шкафтары және ірі ауқымды ерекше күрделі ЭЕМ аппаратуралары – калибрлер бойынша блоктарды, түйісу ағытпаларын және бағыттаушыларды орнатумен құрастыру; есіктерді, басқару панельдерін орнату.

Параграф 5. Радиоэлектронды аппаратуралар
мен құралдардың слесарь-құрастырушысы, 6-разряд

158. Жұмыс сипаттамасы:

радиоэлектронды аппаратура құрылғысының тәжірибелік және эксперименттік үлгілерін кейіннен оның механикалық бөлігін реттеумен, икемдеумен және сынаумен құрастыру;

бөлшектерді үйлестірумен кез келген күрделіліктегі ілгіштерді құрастыру, реттеу және сынау. 5-6 квалитеттер шегінде барынша күрделі слесарьлық операцияларды орындау;

техникалық шарттар талаптарын есепке ала отырып, тәжірибелік және эксперименттік бұйымдарды құрастырудың дұрыстығын тексеру.

159. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін ерекше күрделі жабдықтардың құрылымын, жиналатын аппаратуралар мен құралдардың құрылысын;

қызмет ету принципін;

ерекше күрделі және жоғары дәлдікті бақылау-өлшеу құрал-саймандары мен құралдарының құрылысын, тағайындалуын және қолдану шартын;

эксперименттік және тәжірибелік жұмыстарды орындаумен байланысты есептеулердің әдістерін.

160. Орта кәсіптік білім талап етіледі.

161. Жұмыс үлгілері:

1) әртүрлі тағайындаудағы, ерекше күрделі радиоэлектронды аппаратуралар – реттеумен, радиорелелі жүйелермен келісумен, сынақ өткізумен және сынақ хаттамаларын ресімдеумен құрастыру;

2) құрылғылардың тәжірибелік үлгілерінің блоктары–бөлшектерді үйлестірумен және дәлдеумен құрастыру, механикалық реттеу;

3) қозғағыштар – бөлшектер мен тораптарды қажетті үйлестірумен және дәлдеумен құрастыру, икемдеу, түпкілікті тапсыру;

4) генераторлық камералар, жиілік өлшеуіштер–тәжірибелік үлгілердің бөлшектері мен тораптарын қажетті үйлестірумен, дәлдеумен толық құрастыру;

5) роторлар–механикалық реттеумен және қиюластырумен құрастыру;

6) түрлі-түсті теледидар камерасы үшін ауытқу (беру) жүйелері – бөлшектерді қиюластырумен толық құрастыру, білікті туралау (эксперименттік және тәжірибелік үлгілер).

15. Ленталы өзекшелерді жентектеуші
Параграф 1. Ленталы өзекшелерді жентектеуші, 2-разряд

162. Жұмыс сипаттамасы:

таспалық электротехникалық болаттан жартылай автоматтарда, автоматтарда және арнаулы қондырғыларда қарапайым бір фазалық магнитті сымдарды ию, біріктіру және термиялық өңдеу;

қызмет көрсететін жабдықтарды жұмысқа дайындау және жартылай автоматтардың, автоматтардың және арнаулы қондырғылардың жұмыс режимін байқылау.

163. Білуге тиіс:

қызмет көрсетілетін жабдықтардың жұмыс принципі мен пайдалану қағидасын, қолданылатын тетіктер мен құрал-саймандарды пайдалану қағидасын;

температура өлшейтін құралдардың жұмыс принципі мен пайдалану қағидасын және электр пештеріндегі жұмыс режимін;

радио және электротехника негіздерін.

Параграф 2. Ленталы өзекшелерді жентектеуші, 3-разряд

164. Жұмыс сипаттамасы:

бекітілген технологиялық процесс бойынша ленталық электротехникалық болаттан жасалған автоматтарда, жартылай автоматтарда және арнайы қондырғыларда күрделілігі орташа барлық 3 фазалық магнит өткізгіштерге арналған бір фазалық магнит өткізгіштер мен ішкі пакеттерді ию, жентектеу және термиялық өңдеу.

165. Білуге тиіс:

жабдықтың құрылымын, жөндеу тәсілдерін, қызмет көрсететін жабдықтардың температуралық режимін, жентектеу камерасын бөлу;

жинақтау, тазалау қағидасын, магнит өткізгіштердің тағайындалуы мен жұмыс сипаттамасын, күрделілігі орташа арнайы айлабұйымдар мен бақылау-өлшеу құрал-саймандарын пайдалану қағидаларын;

электр және радиотехника негіздерін.

Параграф 3. Ленталы өзекшелерді жентектеуші, 4-разряд

166. Жұмыс сипаттамасы:

технологиялық процесс, жентектеу және термоөңдеу тәртіптерін толығымен сақтай отырып, арнайы құрылғыда болат электротехникалық лентадан 1 фазалы және 3 фазалы магнит өткізгіштің күрделі арнайы және тәжірибелі үлгілерін ию, жентектеу және термиялық өңдеу.

167. Білуге тиіс:

әмбебап жабдықтар мен құрылғылардың автоматтары, жартылай автоматтары мен арнайы станоктарының құрылымын, қолданылатын жабдықтарды жөндеудің электрлік сұлбасын;

күрделі бақылау-өлшеу құрал-саймандары мен аспаптарының құрылымын, тағайындалуын және пайдалану шарттарын;

ленталық өзекшелердің электромагниттік сипаттамаларын;

электр және радиотехника негіздерін.

Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығына (21-шығарылым) қосымшасы

Жұмысшы кәсіптерінің әліпбилік көрсеткіші

№ р/с	Кәсіп атаулары	Разрядтар диапазоны	Беті
1.	Сызбалы бумалар, кабельдер және бауларды тоқушы	2-5	2
2.	Радиоаппаратураны градуирлеуші	2-5	7
3.	Радиотакелаж бен электрорадиоэлементтерді дайындаушы	2-3	11
4.	Ленталық өзекшелерді дайындаушы	2-4	13
5.	Радиоэлектронды аппаратуралар мен аспаптарды бақылаушы	3-6	15
6.	Лаглинші	2	22
7.	Радиоэлектрондық аппаратуралар мен аспаптардың жинақтаушысы	2-6	22
8.	Катушкалардың ораушысы	2-5	34
9.	Басу сызбанегіздерде электррадиоэлементтерді дайындау және дәнекерлеу автоматы тармағының операторы	2-4	39
10.	Электракустикалық өлшемдердің операторы	3-6	41
11.	Катушкаларды қиыстырып келтіруші	2-3	45
12.	Радиоэлектронды аппаратура мен аспаптардың реттеушісі	3-6	46
13.	Радиоэлектронды аппаратура бойынша слесарь–механик	2-6	56
14.	Радиоэлектронды аппаратуралар мен құралардың слесарь-құрастырушысы	2-6	63
15.	Ленталы өзекшелерді жентектеуші	2-4	72