Об утверждении профессионального стандарта "Осмотр вагонов в техническом состоянии, безотцепочный ремонт"

Приказ и.о. Министра транспорта и коммуникаций Республики Казахстан от 29 ноября 2013 года № 960. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 19 декабря 2013 года № 8994. Утратил силу приказом и.о. Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 25 февраля 2016 года № 224

Сноска. Утратил силу приказом и.о. Министра по инвестициям и развитию РК от 25.02.2016 № 224 (вводится в действие со дня его официального опубликования).

В соответствии с пунктом 3 статьи 138-5 Трудового кодекса Республики Казахстан от 15 мая 2007 года, ПРИКАЗЫВАЮ:
1. Утвердить прилагаемый профессиональный стандарт «Осмотр вагонов в техническом состоянии, безотцепочный ремонт».
2. Департаменту кадровой и административной работы Министерства транспорта и коммуникаций Республики Казахстан (Хасенов Е.Е.) обеспечить:
1) в установленном законодательством порядке государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;
2) после государственной регистрации настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан, официальное опубликование в средствах массовой информации, в том числе размещение его на интернет-ресурсе Министерства транспорта и коммуникаций Республики Казахстан и на интранет-портале государственных органов Республики Казахстан;
3) в течение десяти календарных дней после государственной регистрации настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан, направление копии на официальное опубликование
в информационно-правовую систему «Әділет» республиканского государственного предприятия на праве хозяйственного ведения «Республиканский центр правовой информации Министерства юстиции Республики Казахстан»;
4) представление в Юридический департамент Министерства транспорта и коммуникаций Республики Казахстан сведений о государственной регистрации и о направлении на опубликование в средствах массовой информации в течение 5 рабочих дней после государственной регистрации настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан.
3. Контроль за исполнением настоящего приказа оставляю за собой.
4. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

И.о. Министра С. Сарсенов

«СОГЛАСОВАН»:
И.о. Министра труда и социальной
защиты населения
Республики Казахстан
___________ К. Абсаттаров
4 ноября 2013 года

Утверждено
приказом и.о. Министра
транспорта и коммуникаций
Республики Казахстан
от 29 ноября 2013 года № 960

Профессиональный стандарт
«Осмотр вагонов в техническом состоянии,
безотцепочный ремонт»

1. Общие положения

1. Профессиональный стандарт «Осмотр вагонов в техническом состоянии, безотцепочный ремонт» (далее – ПС) определяет в области профессиональной деятельности «Ремонт, техническое обслуживание прочих видов транспортного оборудования» требования к уровню квалификации, компетенции, содержанию, качеству и условиям труда и предназначен для:
1) регулирования взаимодействия трудовой сферы и сферы профессионального образования;
2) регламентации требований для разработки программ подготовки, повышения квалификации и профессиональной переподготовки;
3) регламентации требований для оценки компетенций работников при аттестации и сертификации персонала.
2. Основными пользователями ПС являются:
1) выпускники организаций образования, работники;
2) руководители организаций, руководители и специалисты подразделений управления персоналом организаций;
3) специалисты, разрабатывающие государственные образовательные программы;
4) специалисты в области оценки профессиональной подготовленности и подтверждения соответствия квалификации специалистов.
3. На основе ПС разрабатываются квалификационные характеристики, должностные инструкции, типовые учебные программы, типовые учебные планы, корпоративные стандарты организаций.
4. В настоящем ПС применяются следующие термины и определения:
1) квалификация – готовность работника к качественному выполнению конкретных функций в рамках определенного вида трудовой деятельности;
2) квалификационный уровень – совокупность требований к компетенции работников, дифференцируемых по параметрам сложности, нестандартности трудовых действий, ответственности и самостоятельности;
3) предмет труда – предмет, на который направлены действия работника с целью создания продукта при помощи определенных средств труда;
4) средства труда – средства, используемые работником для преобразования предмета труда из исходного состояния в продукт;
5) вид трудовой деятельности – составная часть области профессиональной деятельности, сформированная целостным набором трудовых функций и необходимых для их выполнения компетенции;
6) трудовая функция – составная часть вида трудовой деятельности, представляющая собой интегрированный и относительно автономный набор трудовых действий, определяемых бизнес-процессом и предполагающий наличие необходимых компетенций для их выполнения;
7) область профессиональной деятельности – совокупность видов трудовой деятельности отрасли, имеющая общую интеграционную основу (аналогичные или близкие назначение, объекты, технологии, в том числе средства труда) и предполагающая схожий набор трудовых функций и компетенции для их выполнения;
8) единица профессионального стандарта – структурный элемент ПС, содержащий развернутую характеристику конкретной трудовой функции, которая является целостной, завершенной, относительно автономной и значимой для данного вида трудовой деятельности;
9) профессия – род трудовой деятельности, который требует владения комплексом специальных теоретических знаний и практических навыков, приобретенных в результате специальной подготовки, опыта работы;
10) компетенция – способность применять знания, умения и опыт в трудовой деятельности;
11) должность – структурная единица работодателя, на которую возложен круг должностных полномочий и должностных обязанностей;
12) задача – совокупность действий, связанных с реализацией трудовой функции и достижением результата с использованием конкретных предметов и средств труда;
13) отрасль – совокупность организаций, для которых характерна общность выпускаемой продукции, технологии производства, основных фондов и профессиональных навыков работающих;
14) отраслевая рамка квалификаций (далее - ОРК) – структурированное описание квалификационных уровней, признаваемых в отрасли;
15) национальная рамка квалификаций (далее - НРК) – структурированное описание квалификационных уровней, признаваемых на рынке труда;
16) функциональная карта – структурированное описание трудовых функций и задач, выполняемых работником определенного вида деятельности в рамках той или иной области профессиональной деятельности.

2. Паспорт ПС

5. Паспорт ПС определяет следующее:
1) вид экономической деятельности (область профессиональной деятельности):
Общий классификатор видов экономической деятельности (далее - ГК РК 03-2007) 33.17 «Ремонт, техническое обслуживание прочих видов транспортного оборудования»;
2) основная цель вида экономической (области профессиональной) деятельности:
осмотр вагонов в техническом состоянии, безотцепочный ремонт.
3) виды трудовой деятельности (профессии) по квалификационным уровням согласно приложению 1 к настоящему ПС.

3. Карточки видов трудовой деятельности (профессии)

Параграф 1 «Осмотрщик-ремонтник вагонов (осмотрщик-ремонтник
вагонов (старший), осмотрщик-ремонтник вагонов
(по ремонту клапанов и цистерн))»

6. Карточка вида трудовой деятельности (профессии) содержит:
1) квалификационный уровень: по НРК – 2-3, по ОРК – 2-3;
2) базовая группа по Государственному классификатору занятий Республики Казахстан (далее – ГК РК 01 – 2005): 7511 «Профессии рабочих по обслуживанию и ремонту путевых машин и механизмов железнодорожного транспорта»;
3) возможные наименования должности (профессии): осмотрщик-ремонтник вагонов (старший), осмотрщик-ремонтник вагонов, осмотрщик-ремонтник вагонов (по ремонту клапанов и цистерн);
4) обобщенное описание выполняемой трудовой деятельности - осуществление субъектом технического обслуживания с пролазкой для выявления и устранения неисправностей, безотцепочный ремонт кузовов угрожающих безопасности движения поездов;
5) возможные места работы, требования к профессиональному образованию и обучению работника, необходимость сертификатов, подтверждающих квалификацию, требования к практическому опыту работы, особые условия допуска к работе приведены в таблице 1 «Возможные места работы, требования к условиям труда, образованию и опыту работы осмотрщика-ремонтника вагонов» приложения 2 к настоящему ПС.

Параграф 2 «Слесарь по ремонту подвижного состава
(слесарь по ремонту автосцепки)»

7. Карточка вида трудовой деятельности (профессии) содержит:
1) квалификационный уровень: по НРК – 2-4, по ОРК – 2-4;
2) базовая группа по Государственному классификатору занятий Республики Казахстан (далее – ГК РК 01 – 2005): 8281 «Операторы, аппаратчики, машинисты и слесари-сборщики стационарного оборудования, не вошедшие в другие группы»;
3) возможные наименования должности (профессии): слесарь по ремонту подвижного состава, слесарь по ремонту автосцепки;
4) обобщенное описание выполняемой трудовой деятельности - выявление и устранение субъектом дефектов во время эксплуатации тягового подвижного состава грузового и пассажирского транспорта. Осуществление диагностики, профилактики, ремонта узлов, установок, оборудования, агрегатов подвижного состава;
5) возможные места работы, требования к профессиональному образованию и обучению работника, необходимость сертификатов, подтверждающих квалификацию, требования к практическому опыту работы, особые условия допуска к работе приведены в таблице 2 «Возможные места работы, требования к условиям труда, образованию и опыту работы слесаря по ремонту подвижного состава» приложения 2 к настоящему ПС.

4. Перечень единиц ПС

8. Перечень единиц ПС приведен в таблицах 1 - 2 приложения 3 к настоящему ПС и содержит шифр и наименование единицы ПС.

5. Описание единиц ПС

9. Описание единиц ПС приведено в приложении 4 к настоящему ПС.

6. Виды сертификатов,
выдаваемых на основе настоящего ПС

10. Организациями в области оценки профессиональной подготовленности и подтверждения соответствия квалификации специалистов выдаются сертификаты на основе настоящего ПС.
11. Виды сертификатов, выдаваемые на основе настоящего ПС, определяются в соответствии с перечнем единиц ПС, освоение которых необходимо для получения сертификата, предусмотренным в приложении 3 настоящего ПС.

7. Разработчики, лист согласования,
экспертиза и регистрация ПС

12. Разработчиком ПС является Министерство транспорта и коммуникаций Республики Казахстан.
13. Лист согласования ПС приведен в приложении 5 к настоящему ПС.

Приложение 1
к Профессиональному стандарту
«Осмотр вагонов в техническом
состоянии, безотцепочный ремонт»

Виды трудовой деятельности (профессии)
по квалификационным уровням

№ п/п	Наименование вида деятельности	Наименование профессии с учетом тенденций рынка труда	Наименование профессии согласно ГК РК 01-2005	Квалификационный уровень НРК	Разряд по ЕТКС
1	Техническое обслуживание с пролазкой для выявления и устранения неисправностей, угрожающих безопасности движения поездов, и безотцепочный ремонт кузовов	Осмотрщик-ремонтник вагонов (осмотрщик-ремонтник вагонов (старший), осмотрщик-ремонтник вагонов (по ремонту клапанов цистерн)	Осмотрщик-ремонтник вагонов	2-3	4-7
2	Выявление и устранение дефектов во время эксплуатации тягового подвижного состава грузового и пассажирского транспорта. Диагностика, профилактика, ремонт узлов, установок, оборудования, агрегатов подвижного состава	Слесарь по ремонту подвижного состава (слесарь по ремонту автосцепки)	Слесарь по ремонту подвижного состава	2-4	1-8

Примечание: ЕТКС - Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих. 52 выпуск утвержденный приказом Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан № 426-ө-м от 3 сентября 2013 года.

Приложение 2
к Профессиональному стандарту
«Осмотр вагонов в техническом
состоянии, безотцепочный ремонт»

Таблица 1

1. Возможные места работы по профессии.
Требования к условиям труда, образованию и опыту
работы осмотрщика-ремонтника вагонов
(осмотрщика-ремонтника вагонов (старшего),
осмотрщика-ремонтника вагонов (по ремонту
клапанов и цистерн))»

Возможные места работы по профессии (организации)	Железнодорожные линии, станции
Вредные и опасные условия труда	Повышенный уровень шума, повышенный уровень вибрации, повышенная запыленность и загазованность воздуха рабочей зоны
Особые условия допуска к работе	Медицинские ограничения: по законодательству Республики Казахстан Допуск к работе: после медицинского освидетельствования, вводный инструктаж по охране труда, первичный инструктаж по охране труда на рабочем месте, а также противопожарный инструктаж
Квалификационный уровень ОРК	Уровень профессионального образования и обучения	Требуемый опыт работы
2	Практический опыт и/или профессиональная подготовка (краткосрочные курсы на базе организации образования или обучение в организации) при наличии общего среднего образования, но не ниже основного среднего	Без предъявления требований к стажу работы
3	Практический опыт и/или профессиональная подготовка (курсы на базе организации образования по программам профессиональной подготовки до одного года или обучение в организации) при наличии общего среднего образования или техническое и профессиональное образование	1 год на 2 уровне
	Техническое и профессиональное образование на базе основного среднего образования или общего среднего образования без практического опыта	Без предъявления требований к стажу работы

Таблица 2

2. Возможные места работы по профессии.
Требования к условиям труда, образованию и опыту
работы слесаря по ремонту подвижного состава
(слесарь по ремонту автосцепки)

Возможные места работы по профессии (организации)	Производство, цех, участок
Вредные и опасные условия труда	Повышенный уровень шума, повышенный уровень вибрации, повышенная запыленность и загазованность воздуха рабочей зоны
Особые условия допуска к работе	Медицинские ограничения: по законодательству Республики Казахстан Допуск к работе: после медицинского освидетельствования, вводный инструктаж по охране труда, первичный инструктаж по охране труда на рабочем месте, а также противопожарный инструктаж
Квалификационный уровень ОРК	Уровень профессионального образования и обучения	Требуемый опыт работы
2	Практический опыт и/или профессиональная подготовка (краткосрочные курсы на базе организации образования или обучение в организации) при наличии общего среднего образования, но не ниже основного среднего	Без предъявления требований к стажу
3	Практический опыт и/или профессиональная подготовка (курсы на базе организации образования по программам профессиональной подготовки до одного года или обучение в организации) при наличии общего среднего образования или техническое и профессиональное образование	2 года на 2 уровне
4	Техническое и профессиональное образование (дополнительная профессиональная подготовка), практический опыт	2 года на 3 уровне
	Высшее образование	Без предъявления требований к стажу

Приложение 3
к Профессиональному стандарту
«Осмотр вагонов в техническом
состоянии, безотцепочный ремонт»

Перечень единиц ПС

Таблица 1

1. Вид трудовой деятельности (профессии)
«Осмотрщик-ремонтник вагонов (осмотрщик-ремонтник
вагонов (старший), осмотрщик-ремонтник вагонов
(по ремонту клапанов и цистерн))»

Шифр	Наименование трудовой функции (единицы профессионального стандарта)
Ф 1	Техническое обслуживание и ремонт контейнеров и вагонов
Ф 2	Оформление технической документации на поврежденный подвижной состав

Таблица 2

2. Вид трудовой деятельности (профессии)
«Слесарь по ремонту подвижного состава
(слесарь по ремонту автосцепки)»

Шифр	Наименование трудовой функции (единицы профессионального стандарта)
Ф 1	Разборка, сборка простых узлов, изготовление и ремонт несложных деталей
Ф 2	Выявление и устранение дефектов подвижного состава
Ф 3	Проверка на точность, испытание и сдача отремонтированного оборудования

Примечание: Ф – функция.

Приложение 4
к Профессиональному стандарту
«Осмотр вагонов в техническом
состоянии, безотцепочный ремонт»

Описание единиц ПС

Таблица 1

1. Вид трудовой деятельности (профессии)
«Осмотрщик-ремонтник вагонов (осмотрщик-ремонтник
вагонов (старший), осмотрщик-ремонтник вагонов
(по ремонту клапанов и цистерн))» 2-го уровня ОРК

Шифр	Предметы труда	Средства труда	Задачи	Умения и навыки	Знания
Ф 1	Поезд, универсальные установки и самоходные машины, вагоны, контейнеры	Набор инструментов, установки и самоходные машины. Набор инструментов, установки и самоходные машины	З 1-1 Выявление и устранение неисправностей, угрожающих безопасности движения поездов	Выбор способа определения и устранения неисправностей, угрожающих безопасности движения поездов	Базовые знания норм износа и допусков деталей и узлов, сроков плановых видов ремонта, технического осмотра, перевозки и хранения грузов, технологии безотцепочного ремонта вагонов, передовых методов производства слесарных, столярных и кровельных работ, измерительных приборов, инструментов и приспособлений, применяемых при осмотре и ремонте вагонов, контейнеров и пользования ими, характеристики грузов, порядка отправления с дороги порожних контейнеров, направляемых в порядке регулировки, устройств самоходных машин и универсальных установок, причин неисправностей и способов предупреждения и устранения их, ограждения поезда при ремонте
			З 1-2 Обслуживание сложных универсальных установок или самоходных машин, предназначенных для ремонта грузовых вагонов всех типов	Выбор способа обслуживания сложных универсальных установок или самоходных машин
			З 1-3 Содержание в исправном состоянии и ремонт электродвигателей электрического, гидравлического, пневматического и подъемного оборудования этих машин и установок	Навыки самоконтроля и самокоррекции при ремонте электродвигателей электрического, гидравлического, пневматического и подъемного оборудования этих машин и установок
			З 1-4 Обеспечение сохранности грузовых вагонов, предупреждение повреждения их при маневровых работах и погрузочно-разгрузочных операциях	Навыки самоконтроля и самокоррекции при обеспечении сохранности грузовых вагонов, предупреждении повреждений при маневровых работах и погрузочно-разгрузочных операциях
			З 1-5 Определение и выполнение объема ремонтных работ на вагонах и контейнерах	Выбор способа выполнения объема ремонтных работ на вагонах и контейнерах
			З 1-6 Безотцепочный ремонт кузовов, ответственных узлов рамы, ходовых частей, автосцепных устройств, тормозов и рычажных передач с авторегуляторами, буксовых узлов с подшипниками качения и скольжения, редукторно-карданных приводов, холодильных мотор-вентиляционных установок, электро- и радиооборудования, приборов отопления вагонов, полов, крыш крытых и изотермических вагонов	Навыки самоконтроля и самокоррекции при безотцепочном ремонте кузовов, ответственных узлов рамы, ходовых частей, автосцепных устройств, тормозов и рычажных передач с авторегуляторами, буксовых узлов с подшипниками качения и скольжения
			З 1-7 Технический осмотр, ремонт контейнеров и определение их герметичности, обеспечивающей сохранность грузов	Навыки самоконтроля и самокоррекции при техническом осмотре и ремонте контейнеров, определении их герметичности
Ф 2	Контейнеры, вагоны	Набор инструментов, установки и самоходные машины	З 2-1 Оформление на контейнеры нарядов, форм, ведомостей	Навыки самоконтроля и самокоррекции при оформлении нарядов, форм, ведомостей на контейнеры
			З 2-2 Ведение учета неисправных вагонов и контейнеров	Навыки самоконтроля и самокоррекции при ведении учета неисправных вагонов и контейнеров
			З 2-3 Составление технических актов на поврежденные и исключаемые вагоны и контейнеры из инвентаря	Навыки самоконтроля и самокоррекции при составлении технических актов на поврежденные, исключаемые вагоны и контейнеры из инвентаря

Таблица 2

2. Вид трудовой деятельности (профессии)
«Осмотрщик-ремонтник вагонов (осмотрщик-ремонтник
вагонов (старший), осмотрщик-ремонтник вагонов
(по ремонту клапанов и цистерн))» 3-го уровня ОРК

Шифр	Предметы труда	Средства труда	Задачи	Умения и навыки	Знания
Ф 1	Поезд, универсальные установки и самоходные машины, вагоны, контейнеры	Набор инструментов, установки и самоходные машины. Набор инструментов, установки и самоходные машины	З 1-8 Технический осмотр и безотцепочный ремонт вагонов на пунктах технического обслуживания, размещаемых на промежуточных станциях магистрального железнодорожного транспорта и подъездных путях промышленных организаций; при техническом осмотре и ремонте контейнеров на контейнерных площадках	Навыки самоопределения и самоорганизации и оценка результата при устранении неисправностей, угрожающих безопасности движения поездов	Знание норм износа и допусков деталей и узлов, сроков плановых видов ремонта, технического осмотра, перевозки и хранения грузов, технологии безотцепочного ремонта вагонов, передовых методов производства слесарных, столярных и кровельных работ, измерительных приборов, инструментов и приспособлений, применяемых при осмотре и ремонте вагонов, контейнеров и пользования ими, характеристики грузов, порядка отправления с дороги порожних контейнеров, направляемых в порядке регулировки, устройств самоходных машин и универсальных установок, причин неисправностей и способов предупреждения и устранения их, ограждения поезда при ремонте
			З 1-9 Технический осмотр и безотцепочный ремонт вагонов, подготовка вагонов к перевозкам в пунктах технического обслуживания, размещенных на станциях погрузки и разгрузки вагонов, участковых и промежуточных станциях	Навыки самоопределения и самоорганизации и оценка результата при обслуживании сложных универсальных установок или самоходных машин
			З 1-10 Устранение технических неисправностей вагонов перед погрузкой с помощью сложных универсальных самоходных установок, вагоноремонтных машин на пунктах технического обслуживания, размещаемых на станциях массовой погрузки, выгрузки, сортировочных и участковых станциях внеклассных, 1 и 2 класса	Навыки самооценки, самоопределения и самоорганизации при ремонте электродвигателей электрического, гидравлического, пневматического и подъемного оборудования этих машин и установок
			З 1-11 Осмотр и устранение неисправностей перед погрузкой, ревизия пневматической и механической систем разгрузки и крепления грузов вагонов типа хоппер, вагонов по перевозке автомобилей на пунктах технического обслуживания, размещаемых на станциях массовой погрузки, выгрузки, сортировочных и участковых станциях, пунктах формирования (оборота) пассажирских поездов	Навыки самооценки, самоопределения и самоорганизации при обеспечении сохранности грузовых вагонов, предупреждении повреждений при маневровых работах и погрузочно-разгрузочных операциях
Ф 2	Контейнеры, вагоны	Набор инструментов, установки и самоходные машины	З 2-1 Оформление на контейнеры нарядов, форм, ведомостей	Навыки самооценки, самоопределения и самоорганизации при оформлении нарядов, форм, ведомостей на контейнеры
			З 2-2 Ведение учета неисправных вагонов и контейнеров	Навыки самооценки, самоопределения и самоорганизации при ведении учета неисправных вагонов и контейнеров
			З 2-3 Составление технических актов на поврежденные и исключаемые вагоны и контейнеры из инвентаря	Навыки самооценки, самоопределения и самоорганизации при составлении технических актов на поврежденные, исключаемые вагоны и контейнеры из инвентаря

Таблица 3

3. Вид трудовой деятельности (профессии)
«Слесарь по ремонту подвижного состава
(слесарь по ремонту автосцепки)» 2-го уровня ОРК

Шифр	Предметы труда	Средства труда	Задачи	Умения и навыки	Знания
Ф 1	Детали, узлы подвижного состава	Слесарный инструмент, метчики и плашки	З 1-1 Нарезание, прогонка резьбы на крепежных деталях, болтах и гайках метчиками и плашками, сверление отверстий ручным и механизированным инструментами	Выбор способа работы и выполнение несложных работ - нарезание, прогонка резьбы на крепежных деталях, сверление отверстий ручным и механизированным инструментами	Базовые знания по применяемым слесарным инструментам, наименованиям и маркировке обрабатываемых материалов, назначения и применения наиболее распространенных простых приспособлений и контрольно-измерительных инструментов
			З 1-2 Очистка, промывка и смазка деталей, заточка простых слесарных инструментов, рубка, резка и опиливание деталей	Выбор способа работы при рубке, резке и опиливанию деталей, по заточке простых слесарных инструментов	Базовые знания о видах и назначениях промывающих и смазывающих жидкостей, принципах работы ремонтируемого подвижного состава, назначений применения наиболее распространенных универсальных и специальных приспособлений и контрольно-измерительных инструментов
			З 1-3 Слесарная обработка по 12-14 квалитетам, изготовление деталей и сортировка материала	Выбор способа работы на основании инструкций по изготовлению деталей и сортового материала слесарной обработки 12-14 квалитетам	Базовые знания о слесарных работах по ремонту и сборке простых узлов, соединенных болтами и валиками, основных механических свойств обрабатываемых материалов, системы допусков и посадок, квалитетов и параметров шероховатости

Таблица 4

4. Вид трудовой деятельности (профессии)
«Слесарь по ремонту подвижного состава
(слесарь по ремноту автосцепки)» 3-го уровня ОРК

Шифр	Предметы труда	Средства труда	Задачи	Умения и навыки	Знания
Ф 2	Подвижной состав, тяговый подвижной состав, детали, узлы и механизмы, электронное оборудование	Измерительные приборы, набор ручного, слесарного инструмента, ручной гидравлический домкрат, ключи гаечные, торцовые, кувалда, лом, электродомкрат Д Эт-30	З 2-3 Определение качества деталей и необходимый их ремонт	Самостоятельно определяет качество деталей, и навыки самоопределения и самоорганизации при проведении ремонта	Знание устройств, назначении и взаимодействии основных узлов ремонтируемых объектов подвижного состава, видов соединений деталей и узлов, технических условий на регулировку и испытание отдельных механизмов
			З 2-4 Ремонт и изготовление деталей по 6-12 квалитетам	Навыки самоопределения и самоорганизации при ремонте и изготовлении деталей по 6-12 квалитетам. Самостоятельно определяет способ выполнения ремонта	Знание конструктивных особенностей, технических условий на ремонт подвижного состава, квалитеты и параметры шероховатости
			З 2-5 Разборка, сборка и ремонт узлов и механизмов оборудования.	Самостоятельно определяет способ выполнения разборки, сборки и узлов и механизмов оборудования. Навыки самоопределения и самоорганизации при разборке, сборке и ремонте узлов и механизмов оборудования с соответствующими средствами труда	Знание о способах сборки основных узлов, взаимодействия и процесса разборки и сборки основных частей ремонтируемых объектов подвижного состава, устройств, назначения и применения контрольно-измерительных инструментов
Ф 3	Узлы и отдельные механизмы оборудования, тяговый подвижной состав, турбокомпрессор	Измерительные приборы, набор ручного, слесарного инструмента, ручной гидравлический домкрат, ключи гаечные, торцовые, кувалда, лом, электродомкрат ДЭт-30	З 3-1 Регулировка и испытание собранных узлов и отдельных механизмов	Навыки самоорганизации и самооценки при регулировании и испытании собранных узлов и отдельных механизмов	Знание о конструкции универсальных и специальных приспособлений, технических условий на сборку, испытание и регулировку узлов и агрегатов подвижного состава
			З 3-6 Составление дефектных ведомостей	Навыки самоорганизации и самооценки при составлении ведомостей по дефектам	Знание технологий преобразования системы допусков и посадок, форм составления дефектных ведомостей

Таблица 5

5. Вид трудовой деятельности (профессии)
«Слесарь по ремонту подвижного состава
(слесарь по ремноту автосцепки)» 4-го уровня ОРК

Шифр	Предметы труда	Средства труда	Задачи	Умения и навыки	Знания
Ф 2	Подвижной состав, тяговый подвижной состав, детали, узлы и механизмы, электронное оборудования	Измерительные приборы, набор ручного, слесарного инструмента, ручной гидравлический домкрат, ключи гаечные, торцовые, кувалда, лом, электродомкрат Д Эт-30	З 2-1 Выявление и предупреждение дефектов сборки всех основных сборочных групп подвижного состава	Навыки самоопределения и самонормирования и оценка результата при выявлении и предупреждении дефектов сборки всех основных сборочных групп подвижного состава	Знание о подходах, принципах и способах разметки и установки узлов, проверки правильности сборки комплекса узлов и сборочных групп ремонтируемого объекта
			З 2-2 Устранение дефектов во время эксплуатации тягового подвижного состава грузового и пассажирского транспорта	Конкретизация и оценка результата при устранении дефектов тягового подвижного состава. Навыки самоопределения и самонормирования при устранении дефектов подвижного состава грузового и пассажирского транспорта	Знание о подходах, принципах и способах проверки на точность отремонтированного оборудования подвижного состава, способах определения повреждений деталей и методов их восстановления
			З 2-6 Ремонт и наладка электронного оборудования, обеспечивающего безопасность движения	Конкретизация и оценка результата выполнения ремонта, наладки электронного оборудования, оценка результата соблюдения установленной технологии работы	Знание о подходах, принципах конструктивных особенностях и систем взаимодействия узлов, установок, оборудования локомотивов всех ремонтируемых серий
Ф 3	Узлы и отдельные механизмы оборудование, тяговый подвижной состав, турбокомпрессор	Измерительные приборы, набор ручного, слесарного инструмента, ручной гидравлический домкрат, ключи гаечные, торцовые, кувалда, лом, электродомкрат ДЭт-30	З 3-2 Диагностика, профилактика, ремонт узлов, установок, оборудования, агрегатов подвижного состава с их регулировкой, установкой, обкаткой, балансировкой и испытанием	Конкретизация заданий, оценка результата диагностики, профилактики, ремонта узлов, установок, оборудования, агрегатов подвижного состава. Навыки самонормирования при регулировке, установке, обкатке, балансировке и испытании узлов, установок, оборудования, агрегатов подвижного состава	Знание о подходах, принципах технологии регулировки на стендах, центровки, обкатки, методов диагностики и испытания оборудования локомотивов, допустимых нагрузок на работающие детали, узлы, механизмы оборудования
			З 3-3 Настройка и испытание блоков электронного оборудования	Навыки самоопределения и самонормирования при обеспечении настройки и испытания блоков электронного оборудования	Знание о подходах принципах конструкции всех типов и серий эксплуатируемых локомотивов, блоков электронного оборудования
			З 3-4 Испытание тягового подвижного состава под нагрузкой после ремонта и под контактным проводом	Конкретизация и оценка результата при испытании тягового подвижного состава, под нагрузкой после ремонта	Знание о подходах принципах, схем и систем взаимодействия узлов оборудования, тягового подвижного состава, агрегатов и установок, контрольно-измерительных приборов
			З 3-5 Балансировка ротора турбокомпрессора, якорей электрических машин, деталей и узлов вспомогательного оборудования	Конкретизация заданий, постановка задач, оценка результата при выполнении балансировки ротора турбокомпрессора, якорей электрических машин, деталей и узлов вспомогательного оборудования	Знание о подходах, принципах и способах постановки и решения диагностирования и ремонта, профилактические меры по предупреждению поломок, коррозионного износа и аварий

Примечание: З – задача.

Приложение 5
к Профессиональному стандарту
«Осмотр вагонов в техническом
состоянии, безотцепочный ремонт»

Лист согласования

Название организации	Дата согласования
Министерство труда и социальной защиты населения Республики Казахстан

Настоящий ПС зарегистрирован ________________________________________
Внесен в Реестр профессиональных стандартов рег. № __________________
Письмо (протокол) № ___________ Дата ____________________

"Вагондардың техникалық жағдайын тексеру, вагонды ағытпай жөндеу" кәсіби стандартты бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникация министрінің м.а. 2013 жылғы 29 қарашадағы № 960 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2013 жылы 19 желтоқсанда № 8994 тіркелді. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің м.а. 2016 жылғы 25 ақпандағы № 224 бұйрығымен

Ескерту. Бұйрықтың күші жойылды - ҚР Инвестициялар және даму министрінің м.а. 25.02.2016 № 224 бұйрығымен.

Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 15 мамырдағы Еңбек кодексінің 138-5-бабының 3-тармағына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:
1. Қоса беріліп отырған «Вагондардың техникалық жағдайын тексеру, вагонды ағытпай жөндеу» кәсіби стандарты бекітілсін.
2. Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникация министрлігінің Кадр және әкімшілік жұмыс департаменті (Е.Е. Хасенов):
1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде заңнамада белгіленген тәртіппен мемлекеттік тіркелуін;
2) осы бұйрық Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін, бұқаралық ақпараттар құралдарында ресми жариялануын, соның ішінде Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникация министрлігінің интернет-ресурсында және Қазақстан Республикасы Мемлекеттік органдарының интранет-порталында орналастыруды;
3) осы бұйрық Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде «Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің Республикалық құқықтық ақпарат орталығы» шаруашылық жүргізу құқығындағы «Әділет» республикалық мемлекеттік кәсіпорнының ақпараттық-құқықтық жүйесінде ресми жариялауға көшірмесін жіберуді;
4) осы бұйрық Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін бес жұмыс күні ішінде мемлекеттік тіркеу туралы және бұқаралық ақпарат құралдарында жариялауға жіберу туралы мәліметтерді Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникация министрлігінің Заң департаментіне ұсынуды қамтамасыз етсін.
3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылауды өзіме қалдырамын.
4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Министрдің С. Сарсенов
міндетін атқарушы

«КЕЛІСІЛДІ»
Қазақстан Республикасының
Еңбек және халықты
әлеуметтік қорғау министрінің
міндетін атқарушы
_______________ Қ. Әбсаттаров
2013 жылғы 04 қараша

Қазақстан Республикасы
Көлік және коммуникация министрінің
міндетін атқарушысының
2013 жылғы 29 қарашадағы
№ 960 бұйрығымен бекітілген

«Вагондардың техникалық жағдайын тексеру, вагонды ағытпай
жөндеу» кәсіби стандарты

1. Жалпы бөлім

1. «Вагондардың техникалық жағдайын тексеру, вагонды ағытпай жөндеу» кәсіби стандарты (бұдан әрі – КС) «Әр түрлі көлік жабдықтарына техникалық қызмет көрсету, жөндеу» кәсіби қызмет саласындағы біліктілік деңгейіне және құзыретіне, мазмұнына, сапасына және еңбек жағдайларына қойылатын талаптарды анықтайды және:
1) еңбек саласы мен кәсіби білім беру саласының өзара қарым-қатынасын реттеуге;
2) даярлау, біліктілікті арттыру және кәсіби қайта даярлау бағдарламаларын әзірлеу талаптарын регламенттеуге;
3) персоналды аттестаттау және сертификаттау кезінде жұмысшылардың құзыреттерін бағалау талаптарын регламенттеуге арналған.
2. КС негізгі пайдаланушылары:
1) білім беру ұйымдарының түлектері, қызметкерлер;
2) ұйымдардың басшылары, ұйымдардың персоналын басқару бөлімшелерінің басшылары мен мамандары;
3) білім берудің мемлекеттік бағдарламаларын әзірлейтін мамандар;
4) мамандардың кәсіби даярлығын бағалау және біліктілігіне сәйкестігін растау саласындағы мамандар болып табылады.
3. КС негізінде біліктілік сипаттамалары, лауазымдық нұсқаулықтар, ұйымдардың үлгілік оқыту бағдарламалары, үлгілік оқыту жоспарлары, ұжымдық стандарттар әзірленеді.
4. Осы КС мынадай терминдер мен анықтамалар қолданылады:
1) біліктілік – қызметкердің еңбек қызметінің белгілі бір түрі шеңберінде нақты функцияларды сапалы орындауға дайындығы;
2) біліктілік деңгейі – күрделілігі, еңбек қызметтерінің стандартты еместігі, жауапкершілігі және дербестілігі параметрлері бойынша жүктелетін қызметкерлердің құзыретіне қойылатын талаптар жиынтығы;
3) еңбек заттары – белгілі бір еңбек құралдарының көмегімен өнім жасау мақсатында қызметкердің іс-қимылы бағытталған зат;
4) еңбек құралдары – жұмысшының еңбек заттарын бастапқы күйден өнімге айналдыру үшін пайдаланатын құралдар;
5) еңбек қызметінің түрі – еңбек функциялары мен оларды орындауға қажетті құзыреттіктердің тұтас жиынымен құралған кәсіби қызмет саласының құрамдас бөлігі;
6) еңбек функциясы – бизнес-үдеріспен анықталатын және оларды орындауға қажетті құзыреттердің болуын болжамайтын еңбек қызметінің біріктірілген және дербес жиынтығын көрсететін еңбек қызметі түрлерінің бір бөлігі;
7) кәсіби қызмет саласы – жалпы интеграциялық негізі (міндеті, нысандары, технологиялары, соның ішінде еңбек құралдары ұқсас немесе жақын) бар және ұқсас еңбек функциялары мен оларды орындайтын құзыреттіліктерінің болжалды жиынынан тұратын саланың еңбек қызметі түрлерінің жиынтығы;
8) кәсіби стандарттың бірлігі – осы қызмет түрі үшін тұтас, аяқталған, қатысымды дербес және маңызды болып табылатын нақты еңбек функциясының ашық сипаттамасы тұратын кәсіби стандарттың құрылымдық элементі;
9) кәсіп – арнайы дайындықтың, жұмыс тәжірибесінің нәтижесінде пайда болған арнайы теориялық білім мен практикалық дағдылар кешенін білуді талап ететін еңбек қызметінің түрі;
10) құзыреттілік – еңбек қызметінде білімін, білігі және тәжірибесін қолдану қабілеті;
11) лауазым – лауазымдық уәкілеттіктер және лауазымдық міндеттер шеңберін жүктейтін жұмыс берушінің құрылымдық бірлігі;
12) міндет – нақты бір еңбек заттары мен құралдарын пайдалана отырып еңбек функциясын іске асырумен және нәтижеге қол жеткізумен байланысты іс-қимыл жиынтығы;
13) сала – өндіретін өнім, өндіріс технологиясы, негізгі қорлар мен жұмыс жасаушылардың кәсіби біліктері ортақ ұйымдар жиынтығы;
14) салалық біліктілік шеңбері (бұдан әрі - СБШ) – салада танылатын біліктілік деңгейлерінің құрылымдық сипаттамасы;
15) ұлттық біліктілік шеңбері (бұдан әрі - ҰБШ) – еңбек нарығында танылатын біліктілік деңгейлерінің құрылымдық сипаттамасы;
16) функционалдық карта – сол немесе өзге де кәсіби қызмет саласы шеңберінде белгілі бір қызмет түрін орындайтын жұмысшының еңбек функциялары мен міндеттерінің құрылымдық сипаттамасы.

2. КС паспорты

5. КС паспорты мынаны анықтайды:
1) экономикалық қызмет түрі (кәсіптік қызмет саласы):
Экономикалық қызмет түрлерінің жалпы жіктеуіші (бұдан әрі - 03-2007 ҚР МЖ) «33.17 Әр түрлі көлік жабдықтарына техникалық қызмет көрсету, жөндеу»;
2) экономикалық қызмет түрінің (кәсіптік қызмет саласының) негізгі мақсаты:
вагондарды техникалық күйде тексеру, ағытпай жөндеу;
3) осы КС 1-қосымшасына сәйкес біліктілік деңгейлері бойынша еңбек қызметінің (кәсіптің) түрлері.

3. Еңбек қызметі түрлерінің (кәсіптің) карточкалары

1-параграф «Вагондарды тексеруші-жөндеуші, (аға) вагондарды
тексеруші-жөндеуші, вагондарды тексеруші-жөндеуші (цистерна
клапандарын жөндеу бойынша)»

6. Еңбек қызмет түрінің (кәсіптің) карточкасы мынадан тұрады:
1) біліктілік деңгейі: ҰБШ бойынша – 2-3, СБШ бойынша – 2-3;
2) Қазақстан Республикасының кәсіптердің мемлекеттік жіктегіші (бұдан әрі - ҚР 01-2005 МЖ) бойынша базалық тобы: 7511 «Теміржол көлігі жол машиналары мен механизмдеріне қызмет көрсету және жөндеу бойынша жұмысшылар кәсіптері»;
3) лауазымның (кәсіптің) ықтимал атаулары: вагондарды тексеруші-жөндеуші, (аға) вагондарды тексеруші-жөндеуші, вагондарды тексеруші-жөндеуші (цистерна клапандарын жөндеу бойынша);
4) атқарылатын еңбек қызметінің жиынтық сипаттамасы - жүк поезд қозғалысы қауіпсіздігіне қауіп төндіретін ақауларды анықтау және жою үшін техникалық қызмет көрсету және қорапты ағытпай жөндеу;
5) ықтимал жұмыс орындары, жұмысшының кәсіби білімі мен оқуына қойылатын талаптар, біліктілікті растайтын сертификаттардың қажеттілігі, практикалық жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар, жұмысқа рұқсат берудің ерекше талаптары осы КС 2-қосымшасының «Кәсіп бойынша ықтимал жұмыс орындары. Вагондарды тексеруші-жөндеушінің, (аға) вагондарды тексеруші-жөндеушінің, вагондарды тексеруші-жөндеушінің (цистерна клапандарын жөндеу бойынша) еңбек жағдайына, білімі және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар» деген 1-кестесінде келтірілген.

2-параграф «Жылжымалы құрамды жөндеу слесарі, автотіркесті
жөндеу слесарі»

7. Еңбек қызмет түрінің (кәсіптің) карточкасы:
1) біліктілік деңгейі: ҰБШ бойынша – 2-4, СБШ бойынша – 2-4;
2) Қазақстан Республикасының кәсіптердің мемлекеттік жіктегіші (бұдан әрі - ҚР 01-2005 МЖ) бойынша базалық тобы: 8281 «Басқа топтарға кірмеген операторлар, аппаратшылар, машинистер мен стационарлық жабдықтардың слесарь-жинаушылары»;
3) лауазымның (кәсіптің) ықтимал атаулары: жылжымалы құрамды жөндеу слесарі, автотіркесті жөндеу слесарі;
4) атқарылатын еңбек қызметінің жиынтық сипаттамасы - жүк және жолаушылар көлігінің жылжымалы құрамын пайдалануда ақауларды анықтау және жою, жылжымалы құрамның түйіндері, қондырғылары, агрегаттарының диагностикасы, алдын алу шаралары, жөндеу;
5) ықтимал жұмыс орындары, жұмысшының кәсіби білімі мен оқуына қойылатын талаптар, біліктілікті растайтын сертификаттардың қажеттілігі, практикалық жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар, жұмысқа рұқсат берудің ерекше талаптары осы КС 2-қосымшасының «Кәсіп бойынша ықтимал жұмыс орындары. Жылжымалы құрамды жөндеу слесарінің, автотіркесті жөндеу слесарінің еңбек жағдайына, білімі және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар» деген 2-кестесінде келтірілген.

4. КС бірліктерінің тізімі

8. КС бірліктерінің тізімі осы КС 3-қосымшасының 1-5-кестелерінде келтірілген және шифр мен КС бірліктері атауларынан тұрады.

5. КС бірліктерінің сипаттамасы

9. КС бірліктерінің сипаттамасы осы КС 4-қосымшасының 1-5-кестелерінде келтірілген.

6. Осы КС негізінде берілетін сертификаттардың түрлері

10. Осы КС негізінде мамандардың кәсіптік дайындығын бағалау және біліктілік сәйкестігін растау саласындағы ұйымдармен сертификаттар беріледі.
11. Осы КС негізінде берілетін сертификаттың түрлері сертификат алу үшін игеру қажет болатын осы КС 3-қосымшасында көзделген КС бірліктерінің тізіміне сәйкес анықталады.

7. КС әзірлеушілері, келісу парағы, сараптамасы және тіркелуі

12. КС әзірлеушісі Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникация министрлігі болып табылады.
13. КС келісу парағы осы КС 5-қосымшасында көрсетілген.

«Вагондардың техникалық жағдайын
тексеру, вагонды ағытпай жөндеу»
кәсіби стандартына
1-қосымша

Біліктілік деңгейлері бойынша еңбек қызметі (кәсіптің) түрлері

№ р/н	Қызмет түрінің атауы	Еңбек нарығының үрдісі ескерілген кәсіп атауы	ҚР МЖ 01-2005 сәйкес кәсіп атауы	СБШ біліктілік деңгейлері	БТБА бойынша разряды
1	Поезд қозғалысы қауіпсіздігіне қауіп төндіретін ақауларды анықтау және жою үшін техникалық қызмет көрсету және қорапты ағытпай жөндеу	Вагондарды тексеруші-жөндеуші, (аға) вагондарды тексеруші-жөндеуші, вагондарды тексеруші-жөндеуші (цистерна клапандарын жөндеу жұмысы бойынша)	Вагондарды тексеруші-жөндеуші	2-3	4-7
2	Жүк және жолаушылар көлігінің жылжымалы құрамын пайдалануда ақауларды анықтау және жою. Жылжымалы құрамның түйіндері, қондырғылары, агрегаттарының диагностикасы, алдын алу шаралары, жөндеу жұмыстары	Жылжымалы құрамды жөндеу слесарі, автотіркесті жөндеу слесарі	Жылжымалы құрамды жөндеу слесарі	2-4	1-8

Ескертпе: БТБА – Қазақстан Республикасы жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы, Қазақстан Республикасының Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау Министрінің 2013 жылғы 3 қыркүйектегі № 426-ө-м бұйрығымен бекітілген 52 шығарылым.

«Вагондардың техникалық жағдайын
тексеру, вагонды ағытпай жөндеу»
кәсіби стандартына
2-қосымша

1-кесте

1. Кәсібі бойынша ықтимал жұмыс орындары. Вагондарды
тексеруші-жөндеуші, (аға) вагондарды тексеруші-жөндеуші,
вагондарды тексеруші-жөндеушінің (цистерна клапандарын жөндеу
бойынша) еңбек жағдайына, білімі және жұмыс тәжірибесіне
қойылатын талаптар

Кәсібі бойынша мүмкін жұмыс орындары (ұйымдар)	Теміржолдар, станциялар
Зиянды және қауіпті еңбек жағдайлары	Мүмкін зиянды жағдайлар – шудың жоғары деңгейі, вибрацияның жоғары деңгейі, жұмыс аймағындағы ауаның жоғары тозаңдылығы мен газдылығы
Жұмысқа рұқсат берудің ерекше жағдайлары	Медициналық шектеулер: Қазақстан Республикасының Заңнамасы бойынша Жұмысқа рұқсат: медициналық куәландырылғаннан кейін, еңбекті қорғау бойынша кіріспе нұсқамалық, жұмыс орнында еңбекті қорғау бойынша алғашқы нұсқамалық, сонымен қатар өтке қарсы нұсқамалықтан соң
СБШ біліктілік деңгейі	Кәсіптік білім алу және оқыту деңгейі	Талап етілетін жұмыс тәжірибесі
2	Негізгі орта білімнен төмен емес, жалпы орта білімнің бар болуы кезіндегі практикалық тәжірибе және/не кәсіптік дайындық (ұйым базасындағы қысқа мерзімді курстар, кәсіпорындағы білім не оқу)	Жұмыс өтіліне талап қойылмайды
3	Жалпы орта білім не техникалық және кәсіптік орта білімнің бар болуы кезіндегі практикалық тәжірибе және/не кәсіптік дайындық (бір жылға дейінгі кәсіптік дайындық бағдарламалары бойынша курстар немесе кәсіпорындағы оқулар)	2 деңгейде 1 жыл
	Қосымша кәсіптік дайындықты техникалық және кәсіптік білім	Жұмыс өтіліне талап қойылмайды

2-кесте

2. Кәсібі бойынша ықтимал жұмыс орындары. Жылжымалы құрамды
жөндеу слесарі, автотіркесті жөндеу слесарінің еңбек жағдайына,
білім және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

Кәсібі бойынша мүмкін жұмыс орындары (ұйымдар)	Өнеркәсіп, цех, учаске
Зиянды және қауіпті еңбек жағдайлары	Мүмкін зиянды жағдайлар – шудың жоғары деңгейі, вибрацияның жоғары деңгейі, жұмыс аймағындағы ауаның жоғары тозаңдылығы мен газдылығы
Жұмысқа рұқсат берудің ерекше жағдайлары	Медициналық шектеулер: Қазақстан Республикасының Заңнамасы бойынша Жұмысқа рұқсат: медициналық куәландырылғаннан кейін, еңбекті қорғау бойынша кіріспе нұсқамалық, жұмыс орнында еңбекті қорғау бойынша алғашқы нұсқамалық, сонымен қатар өтке қарсы нұсқамалықтан соң
СБШ біліктілік деңгейі	Кәсіби білімі мен оқу деңгейі	Талап етілетін жұмыс тәжірибесі
2	Негізгі орта білімнен төмен емес, жалпы орта білімнің бар болуы кезіндегі практикалық тәжірибе және/не кәсіптік дайындық (ұйым базасындағы қысқа мерзімді курстар, кәсіпорындағы білім не оқу)	Жұмыс өтіліне талап қойылмайды
3	Жалпы орта білім не техникалық және кәсіптік орта білімнің бар болуы кезіндегі практикалық тәжірибе және/не кәсіптік дайындық (бір жылға дейінгі кәсіптік дайындық бағдарламалары бойынша курстар немесе кәсіпорындағы оқулар)	2 деңгейде 2 жыл
4	Жоғары білім	Жұмыс өтіліне талап қойылмайды

«Вагондардың техникалық жағдайын
тексеру, вагонды ағытпай жөндеу»
кәсіби стандартына
3-қосымша

КС бірліктерінің тізімі

1-кесте

1. «Вагондарды тексеруші-жөндеуші, (аға) вагондарды
тексеруші-жөндеуші, вагондарды тексеруші-жөндеушінің (цистерна
клапандарын жөндеу бойынша)» еңбек қызметінің (кәсіптің) түрі

Шифр	Еңбек функциясының (кәсіби стандарт бірлігінің) атауы
1 Ф	Контейнерлер мен вагондарға техникалық қызмет көрсету және жөндеу
2 Ф	Зақымдалған жылжымалы құрамға техникалық құжат рәсімдеу

2-кесте

2. «Жылжымалы құрамды жөндеу слесарі, автотіркесті жөндеу
слесарінің» еңбек қызметінің (кәсіптің) түрі

Шифр	Еңбек функциясының (кәсіби стандарт бірлігінің) атауы
1 Ф	Қарапайым түйіндерді ажырату, жинақтау, қарапайым бөлшектерді дайындау және жөндеу
2 Ф	Жылжымалы құрам ақауларын анықтау және жою
3 Ф	Жөндеоген жабдықтарды дәлдікке тексеру, сынау және тапсыру

Ескертпе: Ф – фунция.

«Вагондардың техникалық жағдайын
тексеру, вагонды ағытпай жөндеу»
кәсіби стандартына
4-қосымша

КС бірліктерінің сипаттамасы

1-кесте

1. СБШ 2-деңгейіндегі «Вагондарды тексеруші-жөндеушісі» еңбек
қызметінің (кәсібінің) түрі

Шифр	Еңбек заттары	Еңбек құралдары	Міндеттер	Шеберлігі және дағдылары	Білімі
1 Ф	Поезд, әмбебап қондырғылар және өзі жүретін машиналар, вагондар, контейнерлер	Құралдар жиынтығы, қондырғылар және өзі жүретін машиналар	1-1 М Поезд қозғалысы қауіпсіздігіне қауіп төндіретін ақауларды анықтау және жою	Поезд қозғалысы қауіпсіздігіне қауіп төндіретін ақауларды анықтау және жою жұмыстары әдістерін анықтау	Бөлшектер мен түйіндер жарамсыздығы мен рұқсат нормасы, жөндеудің жоспарлы түрлері мерзімін туралы базалық білім. Жүктерді техникалық тексеру, тасымалдау және сақтау. Вагондарды ағытпай жөндеу технологиясы. Слесарлық, ағаш шеберлігі және жабындық жұмыстарды өндірудің озық әдістері. вагондар мен контейнерлерді тексеру кезінде қолданылатын өлшеу құралдарын, құрал-жабдықтар мен оларды пайдалану; жүк сипаттамаларын реттеу тәртібіне бағытталған бос контейнерлерді жолдан жөнелту тәртібі, өзі жүретін машиналар құрылғысы мен универсалдық қондырғылар, ақаулар себептері мен ескерту және оларды жою әдістері. Поезды жөндеу кезінде қоршау туралы базалық білім
			1-2 М Барлық типті жүк вагондарына арналған күрделі әмбебап қондырғылар немесе өзі жүретін машиналарға қызмет көрсету	Күрделі әмбебап қондырғылар немесе өзі жүретін машиналарға қызмет көрсету жұмыстары әдістерін анықтау
			1-3 М Машина мен қондырғылардың электрлік, гидравликалық, пневматикалық және көтерме құрылғылар жағдайын қамтамасыз ету және жөндеу	Машина мен қондырғылардың электрлік, гидравликалық, пневматикалық және көтерме құрылғыларының электр қозғалтқышын өзіндік бақылау және өзіндік түзету дағдысы
			1-4 М Жүк вагондарының сақталуын қамтамасыз ету, олардың маневрлік жұмыстар мен тиеу-түсіру операциялары кезіндегі зақымдарын ескерту	Жүк вагондарының сақталуын қамтамасыз ету жұмыстарын, маневрлік жұмыстар мен тиеу-түсіру операциялары кезіндегі зақымдарды өзіндік бақылау және өзіндік түзету
			1-5 М Вагондар мен контейнерлердегі жөндеу жұмыстарын анықтау және көлемін орындау	Жүк вагондарының сақталуын қамтамасыз ету жұмыстары көлемін орындау әдістерін нұсқамалық негізінде анықтау
			1-6 М Қорапты, жауапты тіреу түйіндерін, жүретін бөліктер, автотіркес құрылғысын, тежегіштер мен автореттегішті иінтіректі берілістерді, томалалы және жылжымалы мойынтіректі букстік түйіндерді, бәсеңдеткіш-карданды қозғалтқышты, тоңазытқыш мотор-желдеткішті қондырғыны, электрлі және радоио радио жабдығын, вагондарды жылыту жабдығы, еден, шатыр, жабық және изотермикалық вагондарды ағытпай жөндеу	Қорапты, жауапты тіреу түйіндерін, жүретін бөліктер, автотіркес құрылғысын, тежегіштер мен автореттегішті иінтіректі берілістерді, томалалы және жылжымалы мойынтіректі букстік түйіндерді ағытпай жөндеу жұмыстарын өзіндік бақылау және өзіндік түзету дағдысы
			1-7 М Контейнерлерді техникалық тексеру, жөндеу және жүктердің сақталуын қамтамасыз ететін саңылаусыздығын анықтау	Контейнерлерді техникалық тексеру, жөндеу және жүктердің сақталуын қамтамасыз ететін саңылаусыздығын анықтау жұмыстарын өзіндік бақылау және өзіндік түзету дағдысы
2 Ф	Контейнерлер, вагондар		2-1 М Контейнерлерге жүктелімдер, үлгілер және тізімдеме рәсімдеу	Контейнерлерге жүктелімдер, үлгілер және тізімдеме рәсімдеу жұмыстарын өзіндік бақылау және өзіндік түзету дағдысы
			2-2 М Жарамсыз вагондар мен контейнерлер есебін жүргізу	Жарамсыз вагондар мен контейнерлер есебін жүргізу жұмыстарын өзіндік бақылау және өзіндік түзету дағдысы
			2-3 М Зақымдалған және мүліктерден шығарылатын вагондар мен контейнерлерге техникалық акт дайындау	Зақымдалған және мүліктерден шығарылатын вагондар мен контейнерлерге техникалық акт дайындау жұмыстарын өзіндік бақылау және өзіндік түзету дағдысы

2-кесте

2. СБШ 3-деңгейіндегі «Вагондарды тексеруші-жөндеушісі» еңбек
қызметінің (кәсібінің) түрі

Шифр	Еңбек заттары	Еңбек құралдары	Міндеттер	Шеберлігі және дағдылары	Білімі
1 Ф	Поезд, әмбебап қондырғылар және өзі жүретін машиналар, вагондар, контейнерлер	Құралдар жиынтығы, қондырғылар және өзі жүретін машиналар	1-8 М Магистралды теміржол көлігі аралық станцияларындағы және өндірістік кәсіпорындардың кіреберіс жолдарындағы техникалық қызмет көрсету бекеттерінде вагондарды техникалық тексеру және ағытпай жөндеу; контейнер алаңдарындағы контейнерлерді жөндеу кезінде техникалық қызмет көрсетуде	Поезд қозғалысы қауіпсіздігіне қауіпті ақауларды жою жұмыстарын өзіндік анықтау және өзіндік ұйымдастыру дағдысы	Бөлшектер мен түйіндер жарамсыздығы мен рұқсат нормасы, жөндеудің жоспарлы түрлері мерзімін туралы базалық білім. Жүктерді техникалық тексеру, тасымалдау және сақтау. Вагондарды ағытпай жөндеу технологиясы. Слесарлық, ағаш шеберлігі және жабындық жұмыстарды өндірудің озық әдістері, вагондар мен контейнерлерді тексеру кезінде қолданылатын өлшеу құралдарын, құрал-жабдықтар мен оларды пайдалану, жүк сипаттамалары реттеу тәртібіне бағытталған бос контейнерлерді жолдан жөнелту тәртібі, өзі жүктерін машиналар құрылғысы мен универсалдық қондырғылар, ақаулар себептері мен ескерту және оларды жою әдістері. Поезды жөндеу кезінде қоршау туралы базалық білім
			1-9 М Вагондарды техникалық тексеру және ағытпай жөндеу, вагондарды тиеу және тексеру станциялары мен учаскелік және аралық станцияларда вагондарды тасымалдауға дайындау	Күрделі әмбебап қондырғылар немесе өзі жүретін машиналарға нұсқаулық негізінде қызмет көрсету жұмыстары нәтижесін өзіндік анықтау және өзіндік ұйымдастыру және бағалау
			1-10 М Вагондарды тиеу алдында жаппай тиеу, түсіру, сараптау станциялары мен кластан тыс, 1 және 2 класты учаскелік станцияларда орналасатын техникалық қызмет көрсету бекеттеріндегі күрделі универсалды өзі жүретін қондырғыны, вагонды жөндеу машиналарындағы техникалық ақауларды жою	Машина мен қондырғылардың электрлік, гидравликалық, пневматикалық және көтерме құрылғыларының электр қозғалтқышын өзіндік бақылау және өзіндік түзету дағдысы
			1-11 М Тиеу алдында тексеру және ақауларды жою, түсірудің пневматикалық және механикалық жүйесін тексеру, хоппер типті вагондардың, вагондарды тиеу алдында жаппай тиеу, түсіру, сараптау станциялары мен учаскелік станцияларда орналасатын техникалық қызмет көрсету бекеттеріндегі автомобильдерді тасымалдау вагондарындағы, жолаушылар поезын жинақтау (айналым) бекеттеріндегі вагондардағы жүктерді бекіту	Жүк вагондарының сақталуын қамтамасыз ету жұмыстарын, маневрлік жұмыстар мен тиеу-түсіру операциялары кезіндегі зақымдарды өзіндік бақылау және өзіндік түзету
2 Ф	Контейнерлер, вагондар		2-1 М Контейнерлерге жүктелімдер, үлгілер және тізімдеме рәсімдеу	Контейнерлерге жүктелімдер, үлгілер және тізімдеме рәсімдеу жұмыстарын өзіндік бақылау және өзіндік түзету дағдысы
			2-2 М Жарамсыз вагондар мен контейнерлер есебін жүргізу	Жарамсыз вагондар мен контейнерлер есебін жүргізу жұмыстарын өзіндік бақылау және өзіндік түзету дағдысы
			2-3 М Зақымдалған және мүліктерден шығарылатын вагондар мен контейнерлерге техникалық акт дайындау	Зақымдалған және мүліктерден шығарылатын вагондар мен контейнерлерге техникалық акт дайындау жұмыстарын өзіндік бақылау және өзіндік түзету дағдысы

3-кесте

3. СБШ 2-деңгейіндегі «Жылжымалы құрамды жөндеу слесарі» еңбек
қызметінің (кәсібінің) түрі

Шифр	Еңбек заттары	Еңбек құралдары	Міндеттер	Шеберлігі және дағдылары	Білімі
1 Ф	Бөлшектер, жылжымалы құрам түйіндері	Слесарлық құрал, таңбалаушылар, бұранда кескіштер	1-1 М Бекіту бөлшектері, бұрандамалар мен сомындардағы бұрандаларды таңбалаушылармен және бұранда кескіштермен кесу, серпілту	Нұсқамалық негізінде жұмыстар әдісін таңдау және бекіту бөлшектері бұрандаларын кесу, серпілту, саңылауларды қол және механикаландырылған құралдармен бұрғылау қарапайым жұмыстарын орындау	Қолданылатын слесарлық құралдар, өңделетін материалдар атауы мен таңбасы, кең таралған қарапайым жабдықтар мен өлшеу құралдары туралы білім
			1-2 М Бөлшектерді тазалау, жуу және бояу. Қарапайым слесарлық құралдарды қайрау. Бөлшектерді шабу, кесу және егеу	Бөлшектерді шабу, кесу және егеу жұмыстары мен қарапайым слесарлық құралдарды қайрау жұмыстары әдісін таңдау	Жуу және бояу сұйықтығы түрлері және міндеттері, жөнделетін жылжымалы құрам жұмыстары принциптері, кең таралған әмбебап және арнайы жабдықтар мен өлшеу құралдары міндеттері туралы базалық білім
			1-3 М 12-14 квалитет бойынша слесарлық өңдеу. Бөлшектерді және сұрыпталған материалдарды дайындау	14 квалитет бойынша слесарлық өңделген бөлшектер мен сұрыпталған материалдарды дайындау әдісін таңдау	Бұрандама және валикпен біріктірілген қарапайым түйіндерді жөндеу және жинақтау бойынша слесарлық жұмыстарды орындау әдістері, принциптері туралы базалық білім

4-кесте

4. СБШ 3-деңгейіндегі «Жылжымалы құрамды жөндеу слесарі» еңбек
қызметінің (кәсібінің) түрі

Шифр	Еңбек заттары	Еңбек құралдары	Міндеттер	Шеберлігі және дағдылары	Білімі
2 Ф	Жылжымалы құрам, тартымды жылжымалы құрам, бөлшектер, түйіндер мен механизмдер, электрондық құрылғы	Өлшеу құралдары, слесарлық, қол құралдары, гидравликалық қол домкраты, сомын және қамыт кілті, зілбаға, сүймен, кувалда, лом, ДЭТ-30 электрлік көтергіші	2-3 М Бөлшектер сапасын және қажетті жөндеу жұмыстарын анықтау	Бөлшектер сапасын анықтау, жөндеу жұмыстарын өзіндік анықтау және өзіндік ұйымдастыру дағдысы	Жылжымалы құрамның жөнделетін объектілерінің негізгі түйіндері құрылғысы, міндеті және әрекеттестігі туралы білім. Бөлшектер мен түйіндерді біріктіру түрлері, жеке механизмдерді реттеу және сынаудың техникалық шарттары туралы білім
			2-4 М 6-12 квалитет бойынша бөлшектерді жөндеу және дайындау	6-12 квалитет бойынша бөлшектерді жөндеу және дайындау жұмыстарын өзіндік анықтау және өзіндік ұйымдастыру дағдысы. Жөндеуді орындау әдістерін өз бетінше анықтау	Жылжымалы құрамның құрылымдық ерекшеліктері мен техникалық шарттары, кемшіліктер квалитеті мен параметрлері туралы білім
			2-5 М Жабдықтардың түйіндері мен механизмдерін ажырату, жинақтау және жөндеу	Жабдықтардың түйіндері мен механизмдерін ажырату, жинақтау және жөндеу жұмыстарын орындау әдістерін өз бетінше анықтау. Жабдықтардың түйіндері мен механизмдерін ажырату, жинақтау және жөндеу жұмыстарын өзіндік анықтау және өзіндік ұйымдастыру дағдысы	Негізгі түйіндерді жинақтау әдісі, жылжымалы құрамның жөнделетін объектілерінің негізгі бөлшектерінің әрекеттестігі және ажырату, жинақтау процесі туралы білім
3 Ф	Жабдықтың түйіндері мен жеке механизмдері, тартымдық жылжымалы құрам, турбокомпрессор	Өлшеу құралдары, слесарлық, қол құралдары жиынтығы, гидравликалық қол домкраты, сомын және қамыт кілті, зілбаға, лом, ДЭт-30 электрлік көтергіші	3-1 М Жинақталған түйіндер мен жеке механизмдерді реттеу және сынау	Жинақталған түйіндер мен жеке механизмдерді реттеу және сынау жұмыстарын өзіндік ұйымдастыру және өзіндік бағалау	Әмбебап және арнайы жабдықтар құрылысы, жылжымалы құрам түйіндері мен агрегаттарын жинақтау, сынау және реттеудің техникалық шарттары туралы білім
			3-6 М Ақаулар тізімдемесін құрастыру	Ақаулар тізімдемесін құрастыру жұмыстарын өзіндік ұйымдастыру және өзіндік бағалау	Рұқсат және отырғызу жүйесі технологиясы, ақаулар тізімдемесін жүргізу үлгісі туралы білім

5-кесте

5. СБШ 4-деңгейіндегі «Жылжымалы құрамды жөндеу слесарі» еңбек
қызметінің (кәсібінің) түрі

Шифр	Еңбек заттары	Еңбек құралдары	Міндеттер	Шеберлігі және дағдылары	Білімі
2 Ф	Жылжымалы құрам, тартымды жылжымалы құрам, бөлшектер, түйіндер мен механизмдер, электрондық құрылғы	Өлшеу құралдары, слесарлық, қол құралдары, гидравликалық қол домкраты, сомын және қамыт кілті, зілбаға, сүймен, кувалда, лом, ДЭТ-30 электрлік көтергіші	2-1 М Жылжымалы құрамның барлық негізгі құрастыру тобы ақауларын анықтау және ескерту	Жылжымалы құрамның барлық негізгі құрастыру тобы ақауларын анықтау және ескерту жұмыстарын өзіндік анықтау және өзіндік нормалау және нәтижесін бағалау	Түйіндерді белгілеу және орнату амалдары, принциптері және әдістері, жөнделетін объекттің түйіндер жиынтығы мен құрастыру топтары дұрыстығын тексеру туралы білім
			2-2 М Жүк және жолаушылар көлігінің жылжымалы құрамын пайдалану кезіндегі ақауларын жою	Тартымдық жылжымалы құрам ақауларын жою жұмыстары нәтижесін нақтылау және бағалау. Жүк және жолаушылар көлігінің жылжымалы құрамы ақауларын жою жұмыстарын өзіндік анықтау және өзіндік нормалау	Жылжымалы құрамды дәлдікке тексеру амалдары, принциптері және әдістері, бөлшектер ақауларын анықтау әдістері мен қалпына келтіру әдістері туралы білім
			2-6 М Қозғалыс қауіпсіздігін қамтамасыз ететін электрондық жабдықтарды жөндеу және үлестіру	Электрондық жабдықтарды жөндеу және үлестіру нәтижесін нақтылау және бағалау, бекітілген жұмыс технологиясын сақтау нәтижесін бағалау	Барлық жөнделетін топтамалар локомотивтері түйіндерін, қондырғылары мен жабдықтарын белгілеу және орнату амалдары, әрекеттестігі жүйесі
3 Ф	Жабдықтың түйіндері мен жеке механизмдері, тартымдық жылжымалы құрам, турбокомпрессор	Өлшеу құралдары, слесарлық, қол құралдары жиынтығы, гидравликалық қол домкраты, сомын және қамыт кілті, зілбаға, лом, ДЭт-30 электрлік көтергіші	3-2 М Жылжымалы құрамның түйіндерін, қондырғылары, жабдықтары мен агрегаттарын реттеп, орнатып, бейімдеп, теңгеріп және сынап диагностикалау, алдын алу шараларына жүргізу, жөндеу	Жылжымалы құрамның түйіндерін, қондырғылары, жабдықтары мен агрегаттарын диагностикалау, алдын алу шараларына жүргізу, жөндеу мәселелерін нақтылау және нәтижені бағалау. Жылжымалы құрамның түйіндерін, қондырғылары, жабдықтары мен агрегаттарын реттеу, орнату, бейімдеу, теңгеру және сынау жұмыстарын өзіндік нормалау дағдысы	Орталықтандыру, бейімдеу стендтерін реттеу технологиялары амалдары мен принциптері туралы, локомотив жабдықтарын диагностикалау және сынау әдістері, жұмыс істеуші бөлшектердің, түйіндер мен механизмдердің мүмкін жүктемесі туралы білім
			3-3 М Электрондық жабдық блоктарын икемдеу, сынау	Электрондық жабдық блоктарын икемдеу, сынауды қамтамасыз ету жұмыстарын өзіндік анықтау және өзіндік нормалау және нәтижесін бағалау	Электрондық жабдықтардың пайдаланылатын локомотивтері мен блоктарының барлық типтері мен топтамалары амалдары мен принциптері туралы білім
			3-4 М Жөндеуден кейінгі жүктемелі және жанаспалы сымдағы тартымдық жылжымалы құрамды сынау	Тартымдық жылжымалы құрамды сынау нәтижесін нақтылау және бағалау	Жабдықтың түйіндері, тартымдық жылжымалы құрам, агрегат және қондырғылар әрекеттестігі кестесі мен жүйесі амалдары, принциптері туралы білім
			3-5 М Турбокомпрессор роторын, электрлік машина зәкірін, қосалқы жабдық бөлшектері мен түйіндерін теңдестіру	Турбокомпрессор роторын, электрлік машина зәкірін, қосалқы жабдық бөлшектері мен түйіндерін теңдестіруді орындауда тапсырмаларды нақтылау, мәселелерін қою, нәтижелереін бағалау,	Диагностика, жөндеуді қою және шешу амалдары, принциптері мен әдістері, сынуды ескерту шараларының алдын алу, тотығу және апаттардың алдын алу туралы білім

Ескертпе: М – мақсат.

«Вагондардың техникалық жағдайын
тексеру, вагонды ағытпай жөндеу»
кәсіби стандартына
5-қосымша

Келісі парағы

Ұйым атауы	Келісу күні
Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі

Осы КС ____________________________________________________ тіркелді.
Кәсіптік стандарттардың реестріне № _______________________ тіркелді.
Хат (хаттама) № ___________ Күні __________________