Об утверждении профессионального стандарта "Технология трикотажных, текстильных, галантерейных изделий"

Приказ исполняющего обязанности Министра индустрии и новых технологий Республики Казахстан от 30 декабря 2013 года № 457. Зарегистрирован Министерстве юстиции Республики Казахстан 5 мая 2014 года № 9395. Утратил силу приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития Республики Казахстан от 30 января 2023 года № 60.

Сноска. Утратил силу приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 30.01.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

В соответствии с пунктом 3 статьи 138-5 Трудового кодекса Республики Казахстан ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Утвердить прилагаемый профессиональный стандарт "Технология трикотажных, текстильных, галантерейных изделий".

2. Комитету промышленности Министерства индустрии и новых технологий Республики Казахстан (Касымбеков Б.А.) в установленном законодательством порядке обеспечить:

1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) в течение десяти календарных дней после государственной регистрации настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан направление на официальное опубликование в средствах массовой информации и информационно-правовой системе "Әділет";

3) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства индустрии и новых технологий Республики Казахстан.

3. Контроль за исполнением настоящего приказа оставляю за собой.

4. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Исполняющий обязанности Министра
индустрии и новых технологий
Республики Казахстан	А. Рау
"СОГЛАСОВАНО"
Министр труда и социальной
защиты населения
Республики Казахстан
____________Т. Дуйсенова
26 марта 2014 год

Утвержден приказом исполняющего обязанности Министра индустрии и новых технологий Республики Казахстан от 30 декабря 2013 года № 457

Профессиональный стандарт
"Технология трикотажных, текстильных, галантерейных изделий" (Трикотажное производство)
1. Общие положения

1. Профессиональный стандарт "Технология трикотажных, текстильных, галантерейных изделий" (далее – ПС) определяет в области профессиональной деятельности требования к содержанию, качеству, условиям труда, квалификации и компетенциям работников и предназначен для:

1) выработки единых требований к содержанию профессиональной деятельности, обновления квалификационных требований, отвечающих современным потребностям рынка труда;

2) решения широкого круга задач в области управления персоналом;

3) разработки образовательных стандартов, учебных планов, модульных учебных программ, а также разработки соответствующих учебно-методических материалов;

4) проведения оценки профессиональной подготовленности и подтверждения соответствия квалификации специалистов.

2. Основными пользователями ПС являются:

1) выпускники организаций образования, работники;

2) руководители и работники организаций, руководители и специалисты подразделений управления персоналом организаций;

3) специалисты, разрабатывающие образовательные программы;

4) специалисты в области оценки профессиональной подготовленности и подтверждения соответствия квалификации специалистов.

3. На основе ПС разрабатываются внутренние, корпоративные стандарты организаций на функциональные модели деятельности, должности, повышение квалификации, аттестацию работников, систему стимулирования труда и другие.

4. В настоящем ПС применяются следующие термины и определения:

1) квалификация – степень профессиональной подготовленности работника к выполнению конкретного вида работы;

2) квалификационный уровень/уровень квалификации - уровень требований к квалификации (компетенциям) работника, отражающий сложность, самостоятельность и ответственность выполняемых работ;

3) предмет труда – предмет, на который направлены действия работника с целью создания продукта при помощи определенных средств труда;

4) средства труда - средства, используемые работником для преобразования предмета труда из исходного состояния в продукт;

5) вид трудовой деятельности – составная часть области профессиональной деятельности, сформированная целостным набором трудовых функций и необходимых для их выполнения компетенций;

6) трудовая функция – интегрированный и относительно автономный набор трудовых действий, определяемых бизнес-процессом и предполагающий наличие необходимых компетенций для их выполнения в рамках конкретного вида трудовой деятельности;

7) область профессиональной деятельности – совокупность видов трудовой деятельности отрасли, имеющая общую интеграционную основу (аналогичные или близкие назначение, объекты, технологии, в том числе средства труда) и предполагающая схожий набор трудовых функций и компетенций для их выполнения;

8) ПС – стандарт, определяющий в конкретной области профессиональной деятельности требования к уровню квалификации, компетенций, содержанию, качеству и условиям труда;

9) единица ПС – структурный элемент ПС, содержащий развернутую характеристику конкретной трудовой функции, которая является целостной, завершенной, относительно автономной и значимой для данного вида трудовой деятельности;

10) профессия – основной род занятий трудовой деятельности человека, требующий определенных знаний, умений и практических навыков, приобретаемых в результате специальной подготовки и подтверждаемых соответствующими документами об образовании;

11) компетенция – способность работника применять в профессиональной деятельности знания и умения;

12) должность – структурная единица работодателя, на которую возложен круг должностных полномочий и должностных обязанностей;

13) задача - совокупность действий, связанных с реализацией трудовой функции и достижением результата с использованием конкретных предметов и средств труда;

14) отрасль – совокупность предприятий и организаций, для которых характерна общность выпускаемой продукции, технологии производства, основных фондов и профессиональных навыков работающих;

15) отраслевая рамка квалификаций (далее – ОРК)- структурированное описание квалификационных уровней, признаваемых в отрасли;

16) национальная рамка квалификаций (далее - НРК)– структурированное описание квалификационных уровней, признаваемых на рынке труда;

17) функциональная карта – структурированное описание трудовых функций и профессиональных задач, выполняемых работником определенного вида трудовой деятельности в рамках той или иной области профессиональной деятельности.

2. Паспорт ПС

5. Вид экономической деятельности: 13.91 Производство трикотажного полотна, 14.31 – Производство вязаных и трикотажных чулочных изделий, 14.39 – Производство прочих вязаных и трикотажных изделий.

6. Область профессиональной деятельности: Трикотажное производство.

7. Основная цель области профессиональной деятельности: производство трикотажных изделий.

8. Виды трудовой деятельности, профессии, квалификационные уровни указаны в Приложения 1 к настоящему ПС.

3. Карточка видов трудовой деятельности (профессий)
Параграф 1. Оператор вязально-прошивного оборудования

9. Квалификационный уровень по ОРК: 3.

10. Возможные наименования должностей: оператор вязально-прошивного оборудования.

11. Обобщенное описание выполняемой трудовой деятельности – производство трикотажных изделий.

12. Связь с действующими нормативными документами указана в таблице 1 приложения 2 к настоящему ПС.

13. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы оператора вязально-прошивного оборудования, приведены в таблице 2 приложения 2 к настоящему ПС.

14. Перечень единиц, определяющий трудовые функции, выполняемые оператором вязально-прошивного оборудования, указан в таблице 3 приложения 2 к настоящему ПС.

15. Описание единиц ПС, выполняемых оператором вязально-прошивного оборудования, приведено в таблице 4 приложении 2 к настоящему ПС.

16. Требования к компетенциям оператора вязально-прошивного оборудования указаны в таблице 5 приложения 2 к настоящему ПС.

Параграф 2. Раскладчик лекал

17. Квалификационный уровень по ОРК: 2-3.

18. Возможные наименования должностей: раскладчик лекал.

19. Обобщенное описание выполняемой трудовой деятельности – раскладка лекал.

20. Связь с действующими нормативными документами указана в таблице 1 приложения 3 к настоящему ПС.

21. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы раскладчика лекал приведены в таблице 2 приложения 3 к настоящему ПС.

22. Перечень единиц ПС, определяющий трудовые функции, выполняемые раскладчиком лекал, указан в таблице 3 приложения 3 к настоящему ПС.

23. Описание единиц ПС, выполняемых раскладчиком лекал, приведено в таблице 4 приложения 3 к настоящему ПС.

24. Требования к компетенциям раскладчика лекал указаны в таблицах 5, 6 приложения 3 к настоящему ПС.

Параграф 3. Техник-технолог

25. Квалификационный уровень по ОРК: 4.

26. Возможные наименования должностей: техник-технолог.

27. Обобщенное описание выполняемой трудовой деятельности – разработка технологических параметров вязания изделий, расчет параметров заправки вязального оборудования, организация работы участков.

28. Связь с действующими нормативными документами указана в таблице 1 приложения 4 к настоящему ПС.

29. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы техника-технолога приведены в таблице 2 приложения 5 к настоящему ПС.

30. Перечень единиц ПС, определяющий трудовые функции, выполняемые техником-технологом, указан в таблице 3 приложения 4 к настоящему ПС.

31. Описание единиц ПС, выполняемых техником-технологом, приведено в таблице 4 приложения 4 к настоящему ПС.

32. Требования к компетенциям техника-технолога указаны в таблице 5 приложения 4 к настоящему ПС.

Параграф 4. Механик

33. Квалификационный уровень по ОРК: 4.

34. Возможные наименования должностей: механик.

35. Обобщенное описание выполняемой трудовой деятельности – наладка нового оборудования и устранение неполадок действующего.

36. Связь с действующими нормативными документами указана в таблице 1 приложения 5 к настоящему ПС.

37. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы механика приведены в таблице 2 приложения 5 к настоящему ПС.

38. Перечень единиц ПС, определяющий трудовые функции, выполняемые механиком, указан в таблице 3 приложения 5 к настоящему ПС.

39. Описание единиц ПС, выполняемых механиком, приведено в таблице 4 приложения 5 к настоящему ПС.

40. Требования к компетенциям механика указаны в таблице 5 приложения 5 к настоящему ПС.

Параграф 5. Кеттельщик

41. Квалификационный уровень по ОРК: 3.

42. Возможные наименования должностей: кеттельщик.

43. Обобщенное описание выполняемой трудовой деятельности – кетлевание узлов изделия.

44. Связь с действующими нормативными документами указана в таблице 1 приложения 6 к настоящему ПС.

45. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы кеттельщика приведены в таблице 2 приложения 6 к настоящему ПС.

46. Перечень единиц ПС, определяющий трудовые функции, выполняемые кеттельщиком, указан в таблице 3 приложения 6 к настоящему ПС.

47. Описание единиц ПС, выполняемых кеттельщиком, приведено в таблице 4 приложения 6 к настоящему ПС.

48. Требования к компетенциям кеттельщика указаны в таблице 5 приложения 6 к настоящему ПС.

4. Разработчики профессионального стандарта

49. Разработчиком ПС является Министерство индустрии и новых технологий Республики Казахстан.

50. Лист согласования, экспертиза и регистрация ПС приведены в приложении 7 к настоящему ПС.

Приложение 1 к профессиональному стандарту "Технология трикотажных, текстильных, галантерейных изделий"

Виды деятельности, профессии, квалификационные уровни

№ п/п	Наименование вида деятельности	Наименование профессии с учетом тенденций рынка труда	Наименование профессии согласно государственному классификатору занятий Республики Казахстан 01-2005	Квалификационный уровень ОРК
1	Производство трикотажных изделий	Оператор вязально-прошивного оборудования	Оператор вязально-прошивного оборудования	3
2	Раскладка лекал	Раскладчик лекал	Раскладчик	2-3
3	Кетлевание узлов изделия	Кеттельщик	Кеттельщик	3
4	Разработка технологических параметров вязания изделий, расчет параметров заправки вязального оборудования, организация работы участков	Техник-технолог	Техник-технолог	4
5	Наладка нового оборудования и устранение неполадок действующего	Механик	Механик вязального оборудования	4

Приложение 2 к профессиональному стандарту "Технология трикотажных, текстильных, галантерейных изделий"

Таблица 1. Связь с действующими нормативными документами

Государственный классификатор занятий Республики Казахстан (ГКЗ)
Базовая группа	8252 - Операторы ткацких и вязальных машин
Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (ЕТКС)
Выпуск, раздел ЕТКС	Выпуск 44 (Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 26 февраля 2013 года № 73-ө-м. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 7 марта 2013 года № 8356)
Квалификационный уровень ОРК	Разряды по ЕТКС
3	4

Таблица 2. Требования к условиям труда, образованию и
опыту работы оператора вязально-прошивного оборудования

Возможные места работы по профессии (предприятия, организации)		Оборудованные и аттестованные рабочие места на трикотажных предприятиях
Вредные и опасные условия труда		отсутствуют
Особые условия допуска к работе		Отсутствие медицинских противопоказаний (справка форма 086) Прохождение инструктажа по технике безопасности
Квалификационный уровень ОРК	Уровень профессионального образования и обучения		Требуемый опыт работы
3	Практический опыт или профессиональная подготовка (курсы на базе организации образования по программам профессиональной подготовки до одного года или обучение на предприятии) при наличии общего среднего образования или технического и профессионального образования на базе основного среднего образования или общего среднего образования без практического опыта.		не требуется

Таблица 3. Перечень единиц ПС, определяющий трудовые
функции, выполняемые оператором вязально-прошивного
оборудования

№ трудовой функции	Наименование трудовой функции (единицы профессионального стандарта)
1	Подбор и подготовка материалов, проверка качества сырья, заправка и устранение мелких неполадок используемого оборудования
2	Вязание
3	Проверка качества обработанного изделия

Таблица 4. Описание единиц ПС, выполняемых оператором
вязально-прошивного оборудования

№ трудовой функции	Предметы труда	Средства труда	Задачи (трудовые действия)
1	Пряжа	Приспособления	1-1) Подбор и подготовка материалов
	Пряжа	Приспособления	1-2) Проверка качества сырья
	Пряжа	Вязальные машины различных видов и классов	1-3) Подбор, заправка и установка мелких неполадок оборудования
2	Пряжа	Вязальные машины различных видов и классов	2-1) Вязание трикотажных образцов и полотен различных переплетений
	Пряжа	Вязальные машины различных видов и классов	2-2) Вязание отдельных деталей и узлов
	Пряжа Швейные нитки	Вязальные машины различных видов и классов	2-3) Вязание изделия
3	Изделие	Приспособления	3-1) Проверка качества обработанной детали
	Изделие Документ	Табель технического измерения	3-2) Проверка качества обработанного узла, изделия

Таблица 5. Требования к компетенциям оператора
вязально-прошивного оборудования 3-го квалификационного уровня
ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
1-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность при распознавании разновидности пряж	Распознавать разновидности пряж, виды спиц, крючков	Свойства и сорта пряж, номера спиц, крючков.
1-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность при распознавании дефекты пряж	Распознавать дефекты пряж	Виды дефектов пряж и технологические свойства сырья. Знать виды, линейную плотность и свойства применяемой пряжи
1-3)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность при устранении мелких неполадок оборудований	Заправлять вязальную машину и устранять мелкие неполадки оборудований; Смена шпуль, бобин, копсов; Правка и смена игл, игловодителей, заправочных крючков и деккеров.	Основные принципы работы применяемого вязального оборудования, назначение механизмов и приспособлений для специальных заправок. Назначение, принцип действия и приемы обслуживания технологического оборудования, Ликвидация срывов полотна, изделий с переводом счетной цепи. Способы и периодичность чистки и смазки обслуживаемых машин и оборудования
2-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности при вязании образцов различных трикотажных переплетений	Вязать образцы различных трикотажных переплетений, рассчитывать соответствующие заправочные карты, вязание полотен.	Основные процессы петлеобразования различными способами, виды переплетений, расчеты заправок по видам переплетений; линейную плотность нити или пряжи; артикулы и размеры трикотажных изделий; рациональные приемы выполнения технологических операций, правила регулирования плотности вязания.
2-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности при технологическом вязании трикотажных изделий или деталей и узлов	Технологически вязать трикотажные детали и узлы на машинах с программным управлением всех видов и классов	Процесс петлеобразования трикотажных машин различными способами, виды переплетений
2-3)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за выполнение технологического вязания трикотажных изделий с применением трикотажного оборудования последнего поколения.	Технологически вязать трикотажное изделие на машинах с программным управлением. Выполнять заправочные карты по вязанию изделия	Процесс вязания трикотажного изделия
3-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за выполнение проверки качества вязанной детали, узла	Проверять качество вязанной детали, узла	Основные показатели качества детали, узла
3-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за результат проверки качества вязанного готового изделия	Проверять качество вязанного готового изделия	Основные показатели качества и дефекты готового изделия. Знать государственные стандарты, технические условия и инструкции по сортировке трикотажных изделий и полотна.

Приложение 3 к профессиональному стандарту "Технология трикотажных, текстильных, галантерейных изделий"

Таблица 1. Связь с действующими нормативными документами

Государственный классификатор занятий Республики Казахстан (ГКЗ)
Базовая группа	7443 - Раскладчик лекал
Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (ЕТКС)
Выпуск, раздел ЕТКС	Выпуск 46 (Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 24 декабря 2012 года № 493-ө-м. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 26 декабря 2013 года № 8232)
Профессия по ЕТКС	Раскладчик лекал (3-6 р.)
Квалификационный уровень ОРК	Разряды по ЕТКС
3	3-4
4	5-6

Таблица 2. Требования к условиям труда, образованию и
опыту работы раскладчика лекал

Возможные места работы по профессии (предприятия, организации)		Оборудованные и аттестованные рабочие места на предприятиях легкой промышленности
Вредные и опасные условия труда		отсутствуют
Особые условия допуска к работе		Отсутствие медицинских противопоказаний (справка форма 086) Прохождение инструктажа по технике безопасности
Квалификационный уровень ОРК	Уровень профессионального образования и обучения		Требуемый опыт работы
3	Практический опыт и/или профессиональная подготовка (курсы на базе организации образования по программам профессиональной подготовки до одного года или обучение на предприятии) при наличии общего среднего образования или технического и профессионального образования на базе основного среднего образования или общего среднего образования без практического опыта.		не требуется
4	Техническое и профессиональное образование повышенного уровня (дополнительная профессиональная подготовка), практический опыт.		не менее 3 лет на 3 уровне

Таблица 3. Перечень единиц ПС, определяющий трудовые
функции, выполняемые раскладчиком лекал

№ трудовой функции	Наименование трудовой функции (единицы профессионального стандарта)
1	Подбор и подготовка материалов, проверка качества сырья, устранение мелких неполадок применяемого оборудования
2	Раскладка и обводка контуров лекал
3	Проверка качества обмелованных деталей изделия

Таблица 4. Описание единиц ПС, выполняемых раскладчиком
лекал

№ трудовой функции	Предметы труда	Средства труда	Задачи(трудовые действия)
1	Материал	Приспособления	1-1) Подбор и подготовка материалов
	Материал	Приспособления	1-2) Проверка качества сырья
2	Материал, лекала, раскройный стол	Зажимы	2-1) Предварительная раскладка лекал
	Материал, лекала	Зажимы	2-2) Раскладка лекал
	Материал, лекала	Мелки	2-3) Обводка контуров деталей
3	Обмелованный настил	Приспособления	3-1) Проверка качества обмелованной детали
	Обмелованный настил	Приспособления	3-2) Проверка качества обмелованного настила

Таблица 5. Требования к компетенциям раскладчика лекал
3-го квалификационного уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
1-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности при распознавании разновидностей материалов, определении дефектностей тканей, рациональной раскладки лекал.	Распознавать разновидности материалов, определять дефектность тканей, рациональной раскладки лекал	Правила рациональной раскладки и обводки контуров лекал деталей изделий; виды и свойства материалов; способы настилания; нормативно-техническую документацию; методы и приемы измерения площадей лекал; количество деталей в изделии; нормы расхода материалов; принцип работы обслуживаемых машин
1-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности при распознавании разновидностей материалов, определение дефектностей тканей	Распознавать разновидности материалов, определять дефектность тканей	Виды и свойства материалов; способы настилания; нормативно-техническую документацию
2-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности при производстве рациональных раскладок лекал	Производить рациональную раскладку лекал	Методы и приемы измерения площадей лекал
2-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности при производстве раскладки лекал	Производить раскладку лекал	Количество деталей в изделии; нормы расхода материалов

Таблица 6. Требования к компетенциям раскладчика лекал
4-го квалификационного уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
2-3)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за выполнение проведения обводок контуров лекал	Проводить обводку контуров лекал	Режимы и требования к технологической обводки контуров лекал
3-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за выполнение проверки качества обмелованной детали	Проверять качество обмелованной детали	Основные показатели качества обмелованной детали
3-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за выполнение проверки качества обработанного настила	Проверять качество обработанного настила	Основные показатели качества обработанного настила

Приложение 4 к профессиональному стандарту "Технология трикотажных, текстильных, галантерейных изделий"

Таблица 1. Связь с действующими нормативными документами

Государственный классификатор занятий Республики Казахстан (ГКЗ)
Базовая группа	3111 – техник-технолог
Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и других служащих
Квалификационный уровень ОРК	Техник-технолог
4	4

Таблица 2. Требования к условиям труда, образованию и
опыту работы техника-технолога

Возможные места работы по профессии (предприятия, организации)		Оборудованные и аттестованные рабочие места на предприятиях по производству трикотажных изделий
Вредные и опасные условия труда		отсутствуют
Особые условия допуска к работе		Отсутствие медицинских противопоказаний ( справка форма 086) Прохождение инструктажа по технике безопасности
Квалификационный уровень ОРК	Уровень профессионального образования и обучения		Требуемый опыт работы
4.1	Техническое и профессиональное образование повышенного уровня (дополнительная профессиональная подготовка), практический опыт		Без предъявления требований к стажу работы
4.2	Техническое и профессиональное образование повышенного уровня (дополнительная профессиональная подготовка), практический опыт		Стаж работы в должности техника без категории не менее 2 лет

Таблица 3. Перечень единиц ПС, определяющий трудовые
функции, выполняемые техником-технологом

№ трудовой функции	Наименование трудовой функции (единицы профессионального стандарта)
1	Подбор и подготовка материалов, проверка качества сырья, устранение мелких неполадок применяемого оборудования
2	Оформление проектно-технической документации, организация рабочей деятельности вязальщиц
3	Проверка качества трикотажного изделия, контроль за соблюдением требований охраны труда.

Таблица 4. Описание единиц ПС, выполняемых
техником-технологом

№ трудовой функции	Предметы труда	Средства труда	Задачи(трудовые действия)
1	Пряжа	Приспособления	1-1) Подбор и подготовка пряж, материалов
	Пряжа	Приспособления	1-2) Проверка качества сырья
	Пряжа	Оборудование	1-3) Подбор, заправка и установка мелких неполадок оборудования
2	Пряжа, карта	Трикотажное оборудование	2-1) Разработка технологических параметров заправки вязания изделий
	Заправочная карта, пряжа	Трикотажное оборудование	2-2) Организация процесса вязания опытных образцов.
	Схема распланировки оборудования	Трикотажное оборудование	2-3) Организация работы участков
3	Изделие Документ	Табель технического измерения	3-1) Проверка качества вязанной детали
			3-2) Проверка качества вязанного изделия

Таблица 5. Требования к компетенциям техника-технолога
4-го квалификационного уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
1-1)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за подбор и подготовка материалов	Распознавать разновидности пряж	Свойства пряж их сортность
1-2)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за проверку качества сырья	Распознавать дефекты пряж	Виды дефектов пряж
1-3)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за подбор, установка мелких неполадок оборудования	Заправлять оборудование и устранять мелкие неполадки	Основные принципы работы применяемого оборудования
2-1)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за разработку технологических параметров	Разрабатывать технологические параметры заправки для вязания изделий	Принципы работы трикотажных машин
2-2)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за вязание опытных образцов.	Вязать опытные образцы	Режимы технологической обработки отдельных узлов
2-3)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за организацию работы участков	Организовать работу участков	Требования к организации труда
3-1)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за проверку качества вязанной детали	Проверять качество вязанной детали, узла	Основные показатели качества вязанной детали, узла
3-2)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за проверку качества вязанного изделия	Проверять качество готового изделия	Основные показатели качества изделия

Приложение 5 к профессиональному стандарту "Технология трикотажных, текстильных, галантерейных изделий"

Таблица 1. Связь с действующими нормативными документами

Государственный классификатор занятий Республики Казахстан (ГКЗ)
Базовая группа	3115 - Механик
Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и других служащих
Квалификационный уровень ОРК	механик
4	4

Таблица 2. Требования к условиям труда, образованию и
опыту работы механика

Возможные места работы по профессии (предприятия, организации)		Оборудованные и аттестованные рабочие места на предприятиях по производству трикотажных изделий
Вредные и опасные условия труда		отсутствуют
Особые условия допуска к работе		Отсутствие медицинских противопоказаний (справка форма 086) Прохождение инструктажа по технике безопасности
Квалификационный уровень ОРК	Уровень профессионального образования и обучения		Требуемый опыт работы
4.1	Техническое и профессиональное образование повышенного уровня (дополнительная профессиональная подготовка), практический опыт		Без предъявления требований к стажу работы
4.2	Техническое и профессиональное образование повышенного уровня (дополнительная профессиональная подготовка), практический опыт		Стаж работы в должности техника без категории не менее 2 лет

Таблица 3. Перечень единиц ПС, определяющий трудовые
функции, выполняемые механиком

№ трудовой функции	Наименование трудовой функции (единицы профессионального стандарта)
1	Подбор и подготовка оборудования
2	Наладка нового оборудования и устранение неполадок действующего
3	Проверка качества работы трикотажного оборудования

Таблица 4. Описание единиц ПС, выполняемых механиком

№ трудовой функции	Предметы труда	Средства труда	Задачи (трудовые действия)
1	Оборудование	Инструменты	1.1: Подбор и подготовка оборудования
	Оборудование	Инструменты	1.2: Проверка качества и комплектовка частей оборудования
2	Трикотажное оборудование	Инструменты	2.1: Наладка нового оборудования
	Трикотажное оборудование	Инструменты	2.2: Устранение неполадок действующего
3	Пряжа	Инструменты Оборудование	3.1: Проверка качества работы оборудования, изготовив опытные образцы

Таблица 5. Требования к компетенциям механика 4-го
квалификационного уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
1-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за подбор и подготовка материалов	Уметь подбирать и подготовить соответствующие инструменты и материалы	Знать принцип работы механизмов трикотажного оборудования
1-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за проверку качества и комплектовку частей оборудования	Уметь распознавать и проверять качество и количество комплектующих материалов	Знать основные принципы работы применяемого оборудования
2-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за наладку нового оборудования	Уметь налаживать новое оборудование	Знать принципы работы трикотажных машин
2-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за устранение неполадок действующего	Уметь устранять неполадки действующего	Знать режимы технологии производства трикотажных изделий
3-1)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за проверку качества работы оборудования, изготовив опытные образцы	Проверить качество работы оборудования, изготовив опытные образцы	Основные показатели и режимы работ оборудования

Приложение 6 к профессиональному стандарту "Технология трикотажных, текстильных, галантерейных изделий"

Таблица 1. Связь с действующими нормативными документами

Государственный классификатор занятий Республики Казахстан (ГКЗ)
Базовая группа	8262 - Кеттельщик
Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (ЕТКС)
Выпуск, раздел ЕТКС	Раздел 44 "Льняное производство" (Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 26 февраля 2013 года № 73-ө-м. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 7 марта 2013 года № 8356)
Профессия по ЕТКС	Кеттельщик
Квалификационный уровень ОРК	Разряды по ЕТКС
3	4

Таблица 2. Требования к условиям труда, образованию и
опыту работы кеттельщика

Возможные места работы по профессии (предприятия, организации)		Оборудованные и аттестованные рабочие места на предприятиях по производству трикотажных изделий
Вредные и опасные условия труда		отсутствуют
Особые условия допуска к работе		Отсутствие медицинских противопоказаний (справка форма 086) Прохождение инструктажа по технике безопасности
Квалификационный уровень ОРК	Уровень профессионального образования и обучения		Требуемый опыт работы
3	Практический опыт или профессиональная подготовка (курсы на базе организации образования по программам профессиональной подготовки до одного года или обучение на предприятии)при наличии общего среднего образования или технического и профессионального образования на базе основного среднего образования или общего среднего образования без практического опыта.		Не требуется

Таблица 3. Перечень единиц ПС, определяющий трудовые
функции, выполняемые кеттельщиком

№ трудовой функции	Наименование трудовой функции (единицы профессионального стандарта)
1	Подбор и подготовка оборудования
2	Кеттлевка чулочно-носочных, перчаточных изделий и верхнего трикотажа на кеттельной машине и вручную.
3	Проверка качества работы

Таблица 4. Описание единиц ПС, выполняемых кеттельщиком

№ трудовой функции	Предметы труда	Средства труда	Задачи(трудовые действия)
1	Оборудование	Инструменты	1-1) Подбор и подготовка оборудования
	Оборудование	Инструменты, приспособления	1-2) Заправка оборудования
2	Трикотажное оборудование	Инструменты, приспособления	2-1) Прием и подготовка изделий к кеттлевке. Надевание петель изделия на токоляфонтурыкеттельной машины с лицевой и изнаночной стороны по одному горизонтальному разделительному ряду, петельному столбику или косому срезу деталей изделий без пропусков токолей или петель.
	Трикотажное оборудование	Инструменты, приспособления	2-2) Заправка сшивающего механизма кеттельной машины. Ликвидация обрыва нити. Смена шпули. При ручной кеттлевке деталей изделий верхнего трикотажа с коттонных машин с самобортовкой - вшивание швейной иглой вручную петля в петлю по петельному столбику воротника в джемперах, бортиков, рукавов и боков.
3	Пряжа	Инструменты Оборудование	3-1) Проверка качества закеттлеванных изделий, съем и складирование их в установленном порядке. Обмахивание, чистка кеттельной машины и смазка трущихся поверхностей.

Таблица 5. Требования к компетенциям кеттельщика 3-го
квалификационного уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
1-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за подбор и подготовку материалов и эксплуатацию кеттельной машины	Подбирать и подготовить соответствующие инструменты и материалы	Устройство и правила эксплуатации кеттельной машины
1-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за проверку качества и комплектовку частей оборудования	Распознавать и проверять качество и количество комплектующих материалов	Основные принципы работы применяемого оборудования
2-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за выполнение операции куттлевания	Выполнять операцию кеттлевания с применением различных приспособлений и оборудования	Виды и позиции токолей, игл и петлителей, применяемых для кеттлевки; виды и линейную плотность пряжи и нитей, артикулы изделий и структуру переплетений; методы определения сортности изделий.
2-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за выполнение технологических операций	Составлять расчеты по кеттлеванию отдельных узлов	Режимы технологической обработки трикотажных изделий
3-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за проверку качества готового образца.	Проверить качество работы	Основные показатели качества трикотажного изделия

Приложение 7 к профессиональному стандарту "Технология трикотажных, текстильных, галантерейных изделий"

Лист согласования

Название организации

Министерство труда и социальной защиты населения Республики Казахстан

Настоящий ПС зарегистрирован ________________________________________

Внесен в Реестр профессиональных стандартов регистрационный № _______

Письмо (протокол) № ___________ Дата ____________________

"Трикотаж, тоқыма, галантерея бұйымдарының технологиясы" кәсіби стандартын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Индустрия және жаңа технологиялар министрінің м.а. 2013 жылғы 30 желтоқсандағы № 457 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2014 жылы 5 мамырда № 9395 тіркелді. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 2023 жылғы 30 қаңтардағы № 60 бұйрығымен

Ескерту. Күші жойылды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 30.01.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

Қазақстан Республикасының Еңбек Кодексiнiң 138-5-бабының 3-тармағына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

1. Қоса берілген "Трикотаж, тоқыма, галантерея бұйымдарының технологиясы" кәсіби стандарты бекітілсін.

2. Қазақстан Республикасы Индустрия және жаңа технологиялар министрлігінің Өнеркәсіп комитеті (Б.А. Қасымбеков) заңнамада белгіленген тәртіпте:

1) Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде осы бұйрықтың мемлекеттік тіркелуін;

2) Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде осы бұйрық мемлекеттік тіркелгеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде бұқаралық ақпарат құралдарында және "Әділет" ақпараттық-құқықтық жүйесінде ресми жариялауға жіберуді;

3) Қазақстан Республикасы Индустрия және жаңа технологиялар министрлігінің интернет-ресурсында осы бұйрықтың орналасуын қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылауды өзіме қалдырамын.

4. Осы бұйрық оның алғаш рет ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасы
Индустрия және жаңа технологиялар
министрінің міндетін атқарушы	А. Рау

"КЕЛІСІЛГЕН"

Қазақстан Республикасы

Еңбек және халықты әлеуметтік

қорғау министрі

_____________ Т. Дүйсенова

2013 жылғы 26 нарурыз

Қазақстан Республикасы Индустрия және жаңа технологиялар министрінің міндетін атқарушының 2013 жылғы 30 желтоқсандағы № 457 бұйрығымен бекітілген

"Трикотаж, тоқыма, галантереялық бұйымдар технологиясы"
(Трикотаж өндірісі) кәсіби стандарты
1. Жалпы ережелер

1. "Трикотаж, тоқыма, галантереялық бұйымдар технологиясы" кәсіби стандарты (бұдан әрі – КС) кәсіби қызмет саласындағы біліктілік деңгейіне, құзыретіне, мазмұнына, сапасына және еңбек жағдайларына қойылатын талаптарды анықтайды және:

1) еңбек нарығының қазіргі заман қажеттілігіне жауап беретін біліктілік талаптарын жаңартуға, кәсіби қызметтің мазмұнына бірыңғай талаптарды белгілеуге;

2) қызметкерлерді басқару саласында кең шеңбердегі міндеттерді шешуге;

3) білім беру стандарттарын, оқу жоспарларын, модульдік оқу бағдарламаларын әзірлеуге, сонымен қатар тиісті оқу-әдістемелік материалдарды әзірлеуге;

4) кәсіби даярлықтарын бағалауды жүргізуге және мамандардың біліктілік сәйкестігін растауға арналған.

2. КС негізгі пайдаланушылары:

1) білім беру ұйымдарының түлектері, қызметкерлер;

2) ұйымдардың басшылары мен қызметкерлері, ұйымдардың қызметкерлерді басқару бөлімшелерінің басшылары мен мамандары;

3) білім беру бағдарламаларын әзірлейтін мамандар;

4) кәсіби даярлықтарын бағалау және біліктілік сәйкестігін растау саласындағы мамандар.

3. КС негізінде қызметтің, лауазымның, біліктілікті арттырудың, қызметкерлерді аттестаттаудың, еңбекті ынталандыру жүйесінің және т.б. функционалдық модельдеріне қатысты ішкі, корпоративтік стандарттары әзірленеді.

4. Осы КС-да келесі терминдер мен анықтамалар қолданылады:

1) біліктілік – қызметкердің белгілі бір қызмет түрі шеңберінде еңбек міндеттерін сапалы орындауға дайын болу дәрежесі;

2) біліктілік деңгейі – орындалатын жұмыстардың күрделілігін, дербестігі мен жауапкершілігін сипаттайтын қызметкердің біліктілігіне (құзыреттеріне) қойылатын талаптар деңгейі;

3) еңбек мәні - белгілі бір еңбек құралдарының көмегімен өнім жасау мақсатында қызметкердің іс-қимылы бағытталатын зат;

4) еңбек құралдары – қызметкердің еңбек мәнін бастапқы күйден өнімге айналдыру үшін пайдаланатын құралдары;

5) еңбек қызметінің түрі – кәсіби қызмет саласының еңбек функцияларының тұтастай жиынтығынан және оларды орындауға қажетті құзыреттерден қалыптасқан құрамдас бөлігі;

6) еңбек функциясы – бизнес-үдеріс арқылы анықталатын және оларды еңбек қызметінің белгілі бір түрі шеңберінде орындау үшін қажетті құзыреттердің болуын көздейтін еңбек іс-қимылдарының біріктірілген және салыстырмалы түрде дербес жиынтығы;

7) кәсіби қызмет саласы – жалпы ықпалдасқан негізі (ұқсас және мақсаттылығы жақын объектілер, технологиялар, оның ішінде еңбек құралдары) бар және оларды орындау үшін ұқсас құзыреттер мен еңбек функцияларының жинағын көздейтін саланың еңбек қызметі түрлерінің жиынтығы;

8) КС – кәсіби қызметтің нақты саласындағы қызметкердің еңбек мазмұнына, сапасына, жағдайына және біліктілік деңгейіне, құзыреттеріне қойылатын талаптарды айқындайтын стандарт;

9) КС бірлігі – осы қызмет түрі үшін тұтас, аяқталған, салыстырмалы түрде дербес және маңызды болып табылатын нақты еңбек функциясының ашық сипаттамасынан тұратын КС құрылымдық элементі;

10) кәсіп – арнайы дайындықтың, жұмыс тәжірибесінің нәтижесінде пайда болған арнайы теориялық білім мен практикалық дағдылар кешенін білуді талап ететін еңбек қызметінің түрі;

11) құзырет – қызметкердің еңбек қызметінде білімін, білігі мен тәжірибесін қолдану қабілеті;

12) лауазым – жұмыс берушінің лауазымдық өкілеттіліктер мен лауазымдық міндеттер шеңбері жүктелген құрылымдық бірлігі;

13) міндет - нақты бір еңбек мәндері мен құралдарын пайдалана отырып, еңбек функциясын іске асырумен және нәтижеге қол жеткізумен байланысты іс-қимылдар жиынтығы;

14) сала - өнім шығаруда, өндіріс технологиясы, жұмыс істейтіндердің негізгі қорлары мен кәсіптік дағдыларында ортақ мақсаты бар кәсіпорындар мен ұйымдар жиынтығы;

15) салалық біліктілік шеңбері (бұдан әрі - СБШ) – салада танылатын біліктілік деңгейлерінің құрылымдалған сипаттамасы;

16) ұлттық біліктілік шеңбері (бұдан әрі - ҰБШ) – еңбек нарығында танылатын біліктілік деңгейлерінің құрылымдалған сипаттамасы;

17) функционалдық карта – еңбек қызметінің белгілі түрі қызметкерінің кәсіби қызметтің сол немесе өзге саласы шеңберінде орындайтын еңбек функциялары мен кәсіби міндеттерінің құрылымдалған сипаттамасы.

2. КС паспорты

5. Экономикалық қызметтің түрі: Трикотаж, тоқыма, галантереялық бұйымдар технологиясы.

6. Кәсіби қызмет саласы: Трикотаж, тоқыма, галантереялық бұйымдар технологиясы.

7. Кәсіби саланың негізгі мақсаты: трикотаж бұйымдарын өндіру.

8. Кәсіби қызмет түрлері, кәсіптер, біліктілік деңгейлері осы КС 1-қосымшасында көрсетілген.

Еңбек қызметі (кәсіп) түрлерінің карточкасы
1-параграф. Тоқу-тігу жабдығының операторы

9. СБШ бойынша біліктілік деңгейі: 3.

10. Мүмкін болатын лауазым атауы:

тоқу-тігу жабдығының операторы.

11. Орындалатын еңбек функциясының жалпыланған сипаттамасы – трикотаж бұйымдар өндіру.

12. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы осы КС 2-қосымшасының 1-кестесінде көрсетілген.

13. Тоқу-тігу жабдығы операторының еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар осы КС 2-қосымшасының 2-кестесінде көрсетілген.

14. Тоқу-тігу жабдығының операторы орындайтын еңбек функцияларын анықтайтын КС бірліктерінің тізбесі осы КС 2-қосымшасының 3-кестесінде көрсетілген.

15. Тоқу-тігу жабдығының операторы орындайтын КС бірліктерінің сипаттамасы осы КС 2-қосымшасының 4-кестесінде көрсетілген.

16. Тоқу-тігу жабдығы операторының құзыреттеріне қойылатын талаптар осы КС 2-қосымшасының 5-кестесінде көрсетілген.

2-параграф. Лекало жаюшы

17. СБШ бойынша біліктілік деңгейі: 2-3.

18. Мүмкін болатын лауазым атауы:

лекало жаюшы.

19. Орындалатын еңбек функциясының жалпыланған сипаттамасы – лекало жаю.

20. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы осы КС 3-қосымшасының 1-кестесінде көрсетілген.

21. Лекало жаюшының еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар осы КС 3-қосымшасының 2-кестесінде көрсетілген.

22. Лекало жаюшы орындайтын еңбек функцияларын анықтайтын КС бірліктерінің тізбесі осы КС 3-қосымшасының 3-кестесінде көрсетілген.

23. Лекало жаюшы орындайтын КС бірліктерінің сипаттамасы осы КС 3-қосымшасының 4-кестесінде көрсетілген.

24. Лекало жаюшының құзыреттеріне қойылатын талаптар осы КС 3-қосымшасының 5-кестесінде көрсетілген.

3-параграф. Техник-технолог

25. СБШ бойынша біліктілік деңгейі: 4.

26. Мүмкін болатын лауазым атауы:

техник-технолог.

27. Орындалатын еңбек функциясының жалпыланған сипаттамасы – бұйымдарды тоқудың технологиялық параметрлерін әзірлеу, тоқу жабдығын толықтыру параметрлерін есептеу, учаскелердің жұмысын ұйымдастыру.

28. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы осы КС 4-қосымшасының 1-кестесінде көрсетілген.

29. Техник-технологтың еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар осы КС 4-қосымшасының 2-кестесінде көрсетілген.

30. Техник-технолог орындайтын еңбек функцияларын анықтайтын КС бірліктерінің тізбесі осы КС 4-қосымшасының 3-кестесінде көрсетілген.

31. Техник-технолог орындайтын КС бірліктерінің сипаттамасы осы КС 4-қосымшасының 4-кестесінде көрсетілген.

32. Техник-технологтың құзыреттеріне қойылатын талаптар осы КС 4-қосымшасының 5-кестесінде көрсетілген.

4-параграф. Механик

33. СБШ бойынша біліктілік деңгейі: 4.

34. Мүмкін болатын лауазым атауы:

механик.

35. Орындалатын еңбек функциясының жалпыланған сипаттамасы – жаңа жабдықты күйге келтіру және қолданыстағы жабдықтың ақауларын жою.

36. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы осы КС 5-қосымшасының 1-кестесінде көрсетілген.

37. Механиктің еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар осы КС 5-қосымшасының 2-кестесінде көрсетілген.

38. Механик орындайтын еңбек функцияларын анықтайтын КС бірліктерінің тізбесі осы КС 5-қосымшасының 3-кестесінде көрсетілген.

39. Механик орындайтын КС бірліктерінің сипаттамасы осы КС 5-қосымшасының 4-кестесінде көрсетілген.

40. Механиктің құзыреттеріне қойылатын талаптар осы КС 5-қосымшасының 5-кестесінде көрсетілген.

5-параграф. Кеттельші

41. СБШ бойынша біліктілік деңгейі: 3.

42. Мүмкін болатын лауазым атауы:

кеттельші.

43. Орындалатын еңбек функциясының жалпыланған сипаттамасы – бұйым түйіндерін кетлеу.

44. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы осы КС 6-қосымшасының 1-кестесінде көрсетілген.

45. Кеттельшінің еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар осы КС 6-қосымшасының 2-кестесінде көрсетілген.

46. Кеттельші орындайтын еңбек функцияларын анықтайтын КС бірліктерінің тізбесі осы КС 6-қосымшасының 3-кестесінде көрсетілген.

47. Кеттельші орындайтын КС бірліктерінің сипаттамасы осы КС 6-қосымшасының 4-кестесінде көрсетілген.

48. Кеттельшінің құзыреттеріне қойылатын талаптар осы КС 6-қосымшасының 5-кестесінде көрсетілген.

4. КС әзірлеушілері

49. Қазақстан Республикасы Индустрия және жаңа технологиялар министрлігі КС әзірлеушісі болып табылады.

50. Келісу парағы, КС сараптамасы мен тіркелуі осы КС 7-қосымшасында келтірілген.

"Трикотаж, тоқыма және галантереялық бұйымдар технологиясы" кәсіби стандартына 1-қосымша

Еңбек қызметінің түрлері, кәсіптер, біліктілік деңгейлері

Реттік №	Қызмет түрінің атауы	Еңбек нарығының үрдістері ескерілген кәсіп атауы	01-2005 Қазақстан Республикасы қызметтердің мемлекеттік жіктеуішіне сәйкес кәсіп атауы	СБШ сәйкес біліктілік деңгейі
1	Трикотаж бұйымдарды өндіру	Тоқу-тігу жабдығының операторы	Тоқу-тігу жабдығының операторы	3
2	Лекал жаю	Лекал жаюшы	Жаюшы	2-3
3	Бұйым түйіндерін кетлдеу	Кеттельші	Кеттельші	3
4	Бұйымдарды тоқудың технологиялық параметрлерін әзірлеу, тоқу жабдығын толықтыру параметрлерін есептеу, учаскелердің жұмысын ұйымдастыру	Техник-технолог	Техник-технолог	4
5	Жаңа жабдықты күйге келтіру және қолданыстағы жабдықтың ақауларын жою	Механик	Тоқу жабдығының механигі	3-4

"Трикотаж, тоқыма және галантереялық бұйымдар технологиясы" кәсіби стандартына 2-қосымша

1-кесте. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы:

Қазақстан Республикасы Кәсіптердің мемлекеттік жіктеуіші (КМЖ)
Базалық топ	8252 – Тоқыма және іліп тоқу машиналарының операторлары
Жұмыс және жұмысшылар кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы (БТБА)
БТБА бойынша кәсіп	44-шығарылым (Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2013 жылғы "26" ақпандағы № 73-ө-м бұйрығымен бекітілген)
СБШ біліктілік деңгейі	БТБА бойынша разрядтар
3	-

2-кесте. Тоқу-тігу жабдығы операторының еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

Кәсібі бойынша болуы мүмкін жұмыс орындары (кәсіпорындар, ұйымдар)		Трикотаж кәсіпорындарындағы жабдықталған және аттестатталған жұмыс орындары
Зиянды және қауіпті еңбек жағдайы		жоқ
Жұмысқа рұқсат берудің ерекше жағдайлары		Медициналық қарсы көрсетілімдерінің жоқтығы (086 нысанындағы анықтама) Қауіпсіздік техникасы бойынша нұсқамадан өту
СБШ біліктілік деңгейі	Кәсіби білім алу мен оқыту деңгейі		Талап етілетін жұмыс тәжірибесі
3	Практикалық тәжірибе немесе жалпы орта білім немесе негізгі орта білімнің негізінде техникалық және кәсіби білім немесе практикалық тәжірибесіз жалпы орта білім болған кезде кәсіби даярлау (білім беру мекемелерінің негізінде бір жылға дейін кәсіби даярлау бағдарламалары бойынша курстар немесе корпоративті оқыту).		Талап етілмейді

3-кесте. Тоқу-тігу жабдығының операторы орындайтын еңбек функцияларын анықтайтын КС бірліктерінің тізбесі

Еңбек функциясының №	Еңбек функциясының (кәсіби стандарт бірлігінің) атауы
1	Материалды таңдау және дайындау, шикізаттың сапасын тексеру, қолданылатын жабдықты толықтыру және оның ұсақ ақауларын жою
2	Тоқу
3	Өңделген бұйымның сапасын тексеру

4-кесте. Тоқу-тігу жабдығының операторы орындайтын КС бірліктерінің сипаттамасы

Еңбек функциясы №	Еңбек мәні	Еңбек құралдары	Міндеттер (еңбек іс-қимылдары)
1	Иірілгенжіп	Құралдар	1-1) Материалды таңдау және дайындау
	Иірілгенжіп	Құралдар	1-2) Шикізаттың сапасын тексеру
	Иірілгенжіп	Сан алуан түрлі және сыныпты тоқыма машиналары	1-3) Жабдықты таңдау, толықтыру және оның ұсақ ақауларын жою
2	Иірілгенжіп	Сан алуан түрлі және сыныпты тоқыма машиналары	2-1) Түрлі әдіспен тоқылған трикотаж үлгілері мен кенеп тоқу
	Иірілгенжіп	Сан алуан түрлі және сыныпты тоқыма машиналары	2-2) Жеке бөлшектер мен түйіндер тоқу
	Иірілгенжіп Тігін жіптері	Сан алуан түрлі және сыныпты тоқыма машиналары	2-3) Бұйым тоқу
3	Бұйым	Құралдар	3-1) Өңделген бөлшектің сапасын тексеру
	Бұйым Құжат	Техникалық өлшеу тәбілі	3-2) Өңделген түйіннің, бұйымның сапасын тексеру

5-кесте. СБШ бойынша 3-біліктілік деңгейіндегі тоқу-тігу жабдығы операторының құзыреттеріне қойылатын талаптар

Міндет №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Біліктері мен дағдылары	Білімі
1-1)	Өз бетінше жоспарлауды, иірілген жіп түрін анықтау кезінде жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Иірілген жіп түрін, тоқу бізінің, тоқу ілгегінің түрін анықтай білу	Иірілген жіптің қасиетін мен сұрпын, тоқу бізінің, тоқу инесінің нөмірлерін білу
1-2)	Өз бетінше жоспарлауды, иірілген жіп ақауларын анықтау кезінде жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Иірілген жіп ақауларын анықтай білу	Иірілген жіп ақауларын, шикізаттың технологиялық қасиеттерін білу. Өңделетін иірілген жіптің түрлерін, тығыздығын және қасиеттерін білу
1-3)	Өз бетінше жоспарлауды, жабдықтың ұсақ ақауларын жою кезінде жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Тоқыма машинасын толықтыру және жабдықтардың ұсақ ақауларын жою; Шпуля, бобина, копстарды ауыстыру; Инелерді, ине жүргізушілерді, ілгек реттеушілерді, деккерларды жөндеу және ауыстыру	Қолданылатын тоқу жабдығы жұмысының негізгі принциптері, арнайы толықтырулар үшін механизмдер мен құрылғылардың қызметі. Технологиялық жабдықтың қызметі, жұмыс істеу принципі және қызмет көрсету тәсілдері, Кенептердің, бұйымдардың есептеу тізбегін алмастырумен үзілуін болдырмау. қызмет ететін машиналар мен жабдықтарды тазарту және майлау тәсілдері мен жиілігі
2-1)	Түрлі әдіспен тоқылған трикотаж үлгілері мен кенеп тоқу кезіндегі шектеулі жауапкершілікті және белгілі бір дербестік деңгейін болжайтын норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Түрлі әдіспен тоқылған трикотаж үлгілерін тоқу, тиісті толықтыру карталарын есептеу, кенеп тоқу	Түрлі тәсілдермен жіп құраудың негізгі процестерін, тоқылулар түрлерін білу, түптеу түрлері бойынша толықтыруларды есептеу; жіп немесе иірілген жіптің сызықтық тығыздығын, трикотаж бұйымдардың артикулы мен өлшемдерін, технологиялық операциялардың орындалуының ұтымды әдістерін, тоқу тығыздығын реттеу ережелерін білу
2-2)	Трикотаж бұйымдарды немесе бөлшектер мен түйіндерді технологиялық тоқу кезіндегі шектеулі жауапкершілікті және белгілі бір дербестік деңгейін болжайтын норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Барлық түрдегі және сыныптағы бағдарламамен басқарылатын машиналарда трикотаж бөлшектер мен түйіндерді технологиялық тоқу	Трикотаж машиналарының түрлі тәсілдермен жіп құрау процесін, тоқылулар түрлерін білу
2-3)	Өз бетінше жоспарлауды, соңғы шыққан жабдықты қолданумен трикотаж бөлшектерді технологиялық тоқу үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Трикотаж бұйымды бағдарлама арқылы басқарылатын машиналарда технологиялық тоқу. Бұйым тоқу бойынша толықтыру карталарын орындау	Трикотаж бұйымды тоқу процесі
3-1)	Өз бетінше жоспарлауды, тоқылған бөлшектің, түйіннің сапасын тексеру үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Тоқылған бөлшектің, түйіннің сапасын тексеру	Бөлшек, түйін сапасының негізгі көрсеткіштері
3-2)	Өз бетінше жоспарлауды, тоқылған дайын бұйымның сапасын тексеру нәтижесі үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Тоқылған дайын бұйымның сапасын тексеру	Дайын бұйым сапасының негізгі көрсеткіштері мен ақаулары. Трикотаж бұйымдарды және кенепті сұрыптау жөніндегі мемлекеттік стандарттарды, техникалық талаптар мен нұсқаулықтарды білу

"Трикотаж, тоқыма және галантереялық бұйымдар технологиясы" кәсіби стандартына 3-қосымша

1-кесте. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы:

Қазақстан Республикасы Кәсіптердің мемлекеттік жіктеуіші (КМЖ)
Базалық топ	7443 - Лекало жаюшы
Жұмыс және жұмысшылар кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы (БТБА)
БТБА шығарылымы, бөлімі	46-шығарылым (Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2013 жылғы "24" желтоқсандағы № 493-ө-м бұйрығымен бекітілген)
БТБА бойыншакәсіп	Лекало жаюшы (3-6)
СБШ біліктілік деңгейі	БТБА бойынша разрядтар
3	3-4
4	5-6

2-кесте. Лекало жаюшының еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

Кәсібі бойынша болуы мүмкін жұмыс орындары (кәсіпорындар, ұйымдар)		Трикотаж кәсіпорындарындағы жабдықталған және аттестатталған жұмыс орындары
Зиянды және қауіпті еңбек жағдайы		жоқ
Жұмысқа рұқсат берудің ерекше жағдайлары		Медициналық қарсы көрсетілімдерінің жоқтығы (086 нысанындағы анықтама) Қауіпсіздік техникасы бойынша нұсқамадан өту
СБШ біліктілік деңгейі	Кәсіби білім алу мен оқыту деңгейі		Талап етілетін жұмыс тәжірибесі
3	Практикалық тәжірибе немесе жалпы орта білім немесе негізгі орта білімнің негізінде техникалық және кәсіби білім немесе практикалық тәжірибесіз жалпы орта білім болған кезде кәсіби даярлау (білім беру мекемелерінің негізінде бір жылға дейін кәсіби даярлау бағдарламалары бойынша курстар немесе корпоративті оқыту).		Талап етілмейді
4	Жоғары дәрежелі техникалық және кәсіби білім (қосымша кәсіби дайындық) және практикалық тәжірибе.		ҰБШ 3-деңгейінде кем дегенде 3 жыл

3-кесте. Лекало жаюшы орындайтын еңбек функцияларын анықтайтын КС бірліктерінің тізбесі

Еңбек функциясының №	Еңбек функциясының (кәсіби стандарт бірлігінің) атауы
1	Материалды таңдау және дайындау, шикізаттың сапасын тексеру, қолданылатын жабдықты толықтыру және оның ұсақ ақауларын жою
2	Лекало жаю және жиектерінайналдыраорау
3	Бұйымның бормен сызылған бөлшектерінің сапасын тексеру

4-кесте. Лекало жаюшы орындайтын КС бірліктерінің сипаттамасы

Еңбек функциясы №	Еңбек мәні	Еңбек құралдары	Міндеттер (еңбек іс-қимылдары)
1	Материал	Құралдар	1-1) Материалды таңдау және дайындау
	Материал	Құралдар	1-2) Шикізаттың сапасын тексеру
2	Лекал материалы, пішу столы	Қысқыштар	2-1) Лекалоны алдын ала жаю
	Лекал материалы	Қысқыштар	2-2) Лекалды жаю
	Лекал материалы	Борлар	2-3) Бөлшектердің жиектерін айналдыра орау
3	Бормен сызылған төсем	Құралдар	3-1) Бұйымның бормен сызылған бөлшектерінің сапасын тексеру
	Бормен сызылған төсем	Құралдар	3-2) Бормен сызылған төсем сапасын тексеру

5-кесте. СБШ бойынша 3-біліктілік деңгейіндегі лекало жаюшының құзыреттеріне қойылатын талаптар

Міндет №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Біліктері мен дағдылары	Білімі
1-1)	Материалдар түрлерін анықтай білу, матаның ақаулығын анықтау, лекалоны тиімді орналастыру кезіндегі шектеулі жауапкершілікті және белгілі бір дербестік деңгейін болжайтын норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Материалдар түрлерін анықтай білу, матаның ақаулығын анықтау, лекалоны тиімді орналастыру ережесін білу	Бұйымдардың бөліктері лекалосын тиімді жаю және жиектеу ережесі, материалдардың түрлері мен қасиеттері, жаю тәсілдері, нормативтік техникалық құжаттама, лекалосының аумағын өлшеудің әдіс-тәсілдері, бұйымдағы бөліктердің саны, материалдарды жұмсау нормасы, қызмет көрсетілетін машиналардың жұмыс қағидаты
1-2)	Материалдар түрлерін анықтай білу, матаның ақаулығын анықтау кезіндегі шектеулі жауапкершілікті және белгілі бір дербестік деңгейін болжайтын норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Материалдар түрлерін анықтай білу, матаның ақаулығын анықтау	материалдардың түрлері мен қасиеттері, жаю тәсілдері, нормативтік техникалық құжаттама
2-1)	Лекалоны тиімді орналастыруды жүргізу кезіндегі шектеулі жауапкершілікті және белгілі бір дербестік деңгейін болжайтын норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Лекалоны тиімді орналастыруды жүргізу	Лекалоның аумағын өлшеудің әдіс-тәсілдері
2-2)	Лекалоны орналастыруды жүргізу кезіндегі шектеулі жауапкершілікті және белгілі бір дербестік деңгейін болжайтын норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Лекалоны орналастыруды жүргізу	Бұйымдағы бөліктердің саны, материалдарды жұмсау нормасы

6-кесте. СБШ бойынша 4-біліктілік деңгейіндегі лекало жаюшының құзыреттеріне қойылатын талаптар

Міндет №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Біліктері мен дағдылары	Білімі
2-3)	Өз бетінше жоспарлауды, лекало жиектерін айналдыра орау үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Лекало жиектерін айналдыра орау	Лекало жиектерін технологиялық айналдыра орау режімдері мен талаптары
3-1)	Өз бетінше жоспарлауды, бормен сызылған бөлшектердің сапасын тексеру үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Бормен сызылған бөлшектердің сапасын тексеру	Бормен сызылған бөлшектер сапасының негізгі көрсеткіштері
3-2)	Өз бетінше жоспарлауды, өңделген төсем сапасын тексеру үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Өңделген төсем сапасын тексеру	Өңделген төсем сапасының негізгі көрсеткіштері

"Трикотаж, тоқыма және галантереялық бұйымдар технологиясы" кәсіби стандартына 4-қосымша

1-кесте. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы:

Қазақстан Республикасы Кәсіптердің мемлекеттік жіктеуіші (КМЖ)
Базалық топ	3111 – техник-технолог
Жұмыс және жұмысшылар кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы (БТБА)
БТБА шығарылымы, бөлімі	-
БТБА бойынша кәсіп	-
СБШ біліктілік деңгейі	БТБА бойынша разрядтар
-	-
Басшылар, мамандар және басқа қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы
СБШ біліктілік деңгейі	Санаттар
	Техник-технолог
4	-

2-кесте. Техник-технологтың еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

Кәсібі бойынша болуы мүмкін жұмыс орындары (кәсіпорындар, ұйымдар)		Трикотаж кәсіпорындарындағы жабдықталған және аттестатталған жұмыс орындары
Зиянды және қауіпті еңбек жағдайы		жоқ
Жұмысқа рұқсат берудің ерекше жағдайлары		Медициналық қарсы көрсетілімдерінің жоқтығы (086 нысанындағы анықтама) Қауіпсіздік техникасы бойынша нұсқамадан өту
СБШ біліктілік деңгейі	Кәсіби білім алу мен оқыту деңгейі		Талап етілетін жұмыс тәжірибесі
4.1	Техникалық және кәсіптік білімнің белгіленген біліктілік деңгейі және практикалық жұмыс тәжірибесі		Жұмыс өтiлiн талаптардың көрсетіліуіз
4.2	Техникалық және кәсіптік білімнің белгіленген біліктілік деңгейі және практикалық жұмыс тәжірибесі		Санатсыз техник лауазымында жұмыс өтілі кем дегенде 2 жыл

3-кесте. Техник-технолог орындайтын еңбек функцияларын анықтайтын КС бірліктерінің тізбесі

Еңбек функциясының №	Еңбек функциясының (кәсіби стандарт бірлігінің) атауы
1	Материалды таңдау және дайындау, шикізаттың сапасын тексеру, қолданылатын жабдықты толықтыру және оның ұсақ ақауларын жою
2	Жобалық-техникалық құжаттама ресімдеу, тоқымашылардың жұмысын ұйымдастыру
3	Трикотаж бұйымның сапасын тексеру, Еңбекті қорғау талаптарының сақталуын бақылау

4-кесте. Техник-технолог орындайтын КС бірліктерінің сипаттамасы

Еңбек функциясы №	Еңбек мәні	Еңбек құралдары	Міндеттер (еңбек іс-қимылдары)
1	Иірілгенжіп	Құралдар	1-1) Иірілген жіпті, материалды таңдау және дайындау
	Иірілгенжіп	Құралдар	1-2) Шикізаттың сапасын тексеру
	Иірілгенжіп	Жабдық	1-3) Жабдықты таңдау, толықтыру және оның ұсақ ақауларын жою
2	Иірілгенжіп, карта	Трикотаж жабдық	2-1) Бұйымдарды тоқу жабдықтарын толықтырудың технологиялық параметрлерін әзірлеу
	Толықтыру картасы, иірілген жіп	Трикотаж жабдық	2-2) Тәжірибе үлгілерін тоқу процесін ұйымдастыру
	Жабдықты жоспарлау схемасы	Трикотаж жабдық	2-3) Учаскелер жұмысын ұйымдастыру
3	Бұйым Құжат	Техникалық өлшеу тәбілі	3-1) Тоқылған бөлшек сапасын тексеру
			3-2) Тоқылған бұйым сапасын тексеру

5-кесте. СБШ бойынша 4-біліктілік деңгейіндегі техник-технологтың құзыреттеріне қойылатын талаптар

Міндет №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Біліктері мен дағдылары	Білімі
1-1)	Жабдықтарды таңдау және дайындау үшінбағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетімен белгілеуін, нормаларды ұйымдастыру және іске асыруды бақылауын басшылық етумен нормаларды іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызметі жауапкершілігінде	Иірілген жіп түрін анықтай білу	Иірілген жіптің қасиетін мен сұрпын білу
1-2)	Жоспарлауды, шикізат сапасын тексеру үшін бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетімен белгілеуін, нормаларды ұйымдастыру және іске асыруды бақылауын басшылық етумен нормаларды іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызметі жауапкершілігінде	Иірілген жіп ақауларын анықтай білу	Иірілген жіп ақау түрлері
1-3)	Өз бетінше жоспарлауды, жабдықтарды таңдау, олардың ұсақ ақауларын жою үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Тоқыма машинасын толықтыру және жабдықтардың ұсақ ақауларын жою	Қолданылатын тоқу жабдығы жұмысының негізгі принциптері
2-1)	Жоспарлауды, технологиялық параметрлер әзірлеу үшін бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетімен белгілеуін, нормаларды ұйымдастыру және іске асыруды бақылауын басшылық етумен нормаларды іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызметі жауапкершілігінде	Бұйым тоқу үшін толықтырудың технологиялық параметрлерін әзірлеу	Трикотаж машиналары жұмысының принциптері
2-2)	Жоспарлауды, тәжірибе үлгілерін тоқу үшін бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетімен белгілеуін, нормаларды ұйымдастыру және іске асыруды бақылауын басшылық етумен нормаларды іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызметі жауапкершілігінде	Тәжірибе үлгілерін тоқу	Жеке түйіндерді өңдеудің технологиялық режімдері
2-3)	Жоспарлауды, учаскелер жұмысын ұйымдастыру үшін бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетімен белгілеуін, нормаларды ұйымдастыру және іске асыруды бақылауын басшылық етумен нормаларды іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызметі жауапкершілігінде	Учаскелер жұмысын ұйымдастыру	Жұмысты ұйымдастыруға қойылатын талаптар
3-1)	Міндеттерді өз бетінше анықтауды, бағынышты қызметкерлердің норманы іске асыруын ұйымдастыру мен бақылауды, тоқылған бөлшек сапасын тексеру үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Тоқылған бөлшек, түйін сапасын тексеру	Тоқылған бөлшек, түйін сапасының негізгі көрсеткіштері
3-2)	Міндеттерді өз бетінше анықтауды, бағынышты қызметкерлердің норманы іске асыруын ұйымдастыру мен бақылауды, тоқылған бұйым сапасын тексеру үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Дайын бұйым сапасын тексеру	Трикотаж бұйым сапасының негізгі көрсеткіштері

"Трикотаж, тоқыма және галантереялық бұйымдар технологиясы" кәсіби стандартына 5-қосымша

1-кесте. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы:

Қазақстан Республикасы Кәсіптердің мемлекеттік жіктеуіші (КМЖ)
Базалық топ	3115 - Механик
Басшылар, мамандар және басқа қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы
СБШ біліктілік деңгейі	Санаттар
4	4
КС бойынша лауазымы	механик

2-кесте. Механиктің еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

Кәсібі бойынша болуы мүмкін жұмыс орындары (кәсіпорындар, ұйымдар)		Трикотаж кәсіпорындарындағы жабдықталған және аттестатталған жұмыс орындары
Зиянды және қауіпті еңбек жағдайы		жоқ
Жұмысқа рұқсат берудің ерекше жағдайлары		Медициналық қарсы көрсетілімдерінің жоқтығы (086 нысанындағы анықтама) Қауіпсіздік техникасы бойынша нұсқамадан өту
СБШ біліктілік деңгейі	Кәсіби білім алу мен оқыту деңгейі		Талап етілетін жұмыс тәжірибесі
4.1	Техникалық және кәсіптік білімнің белгіленген біліктілік деңгейі және практикалық жұмыс тәжірибесі		Жұмыс өтiлiне талаптардың көрсетіліуіз
4.2	Техникалық және кәсіптік білімнің белгіленген біліктілік деңгейі және практикалық жұмыс тәжірибесі		Санатсыз техник лауазымында жұмыс өтілі кем дегенде 2 жыл

3-кесте. Механик орындайтын еңбек функцияларын анықтайтын КС бірліктерінің тізбесі

Еңбек функциясының №	Еңбек функциясының (кәсіби стандарт бірлігінің) атауы
1	Жабдықты таңдау және дайындау
2	Жаңа жабдықты күйге келтіру және қолданыстағы жабдықтың ақауын жою
3	Трикотаж жабдығы жұмысының сапасын тексеру

4-кесте. Механик орындайтын КС бірліктерінің сипаттамасы

Еңбек функциясы №	Еңбек мәні	Еңбек құралдары	Міндеттер (еңбек іс-қимылдары)
1	Жабдық	Құрал-саймандар	1.1: Жабдықты таңдау және дайындау
	Жабдық	Құрал-саймандар	1.2: Сапаны тексеру және жабдықтың бөлшектерін жинақтау
2	Трикотаж жабдығы	Құрал-саймандар	2.1: Жаңа жабдықты күйге келтіру
	Трикотаж жабдығы	Құрал-саймандар	2.2: Қолданыстағы жабдақтың ақауын жою
3	Иірілген жіп	Құрал-саймандар Жабдық	3.1: Тәжірибе үлгілерін жасап, жабдық жұмысының сапасын тексеру

5-кесте. СБШ бойынша 4-біліктілік деңгейіндегі механиктің құзыреттеріне қойылатын талаптар

Міндет №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Біліктері мен дағдылары	Білімі
1-1)	Өз бетінше жоспарлауды, материалдарды таңдау және дайындау үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етуімен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Тиісті құрал-саймандар мен материалдарды таңдау және дайындау	Трикотаж жабдығы механизмдерінің жұмыс істеу принципі
1-2)	Өз бетінше жоспарлауды, сапаны тексеру және жабдық бөлшектерін жинақтау үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етуімен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Жинақ материалдарының саны мен сапасын анықтау және тексеру	Қолданылатын жабдық жұмысының негізгі принциптері
2-1)	Өз бетінше жоспарлауды, жаңа жабдықты күйге келтіру үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етуімен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Жаңа жабдықты күйге келтіру	Трикотаж машиналарының жұмыс істеу принциптері
2-2)	Өз бетінше жоспарлауды, қолданыстағы жабдықтың ақауын жою үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етуімен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Қолданыстағы жабдықтың ақауын жою	Трикотаж бұйымдар өндіру технологиясының режімдері
3-1)	Міндеттерді өз бетінше анықтауды, бағынышты қызметкерлердің норманы іске асыруын ұйымдастыру мен бақылауды, тәжірибе үлгілерін жасап, жабдық жұмысының сапасын тексеру үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Тәжірибе үлгілерін жасап, жабдық жұмысының сапасын тексеру	Жабдық жұмысының негізгі көрсеткіштері мен режімдері

"Трикотаж, тоқыма және галантереялық бұйымдар технологиясы" кәсіби стандартына 6-қосымша

1-кесте. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы:

Қазақстан Республикасы Кәсіптердің мемлекеттік жіктеуіші (КМЖ)
Базалық топ	8262 - Кеттельші
Жұмыс және жұмысшылар кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы (БТБА)
БТБА шығарылымы, бөлімі	44-бөлім "Зығыр өндірісі" (Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2013 жылғы "26" ақпандағы № 73-ө-м бұйрығымен бекітілген)
БТБА бойыншакәсіп	Кеттельщик
СБШ біліктілік деңгейі	БТБА бойынша разрядтар
3	4

2-кесте. Кеттельшінің еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

Кәсібі бойынша болуы мүмкін жұмыс орындары (кәсіпорындар, ұйымдар)		Трикотаж кәсіпорындарындағы жабдықталған және аттестатталған жұмыс орындары
Зиянды және қауіпті еңбек жағдайы		жоқ
Жұмысқа рұқсат берудің ерекше жағдайлары		Медициналық қарсы көрсетілімдерінің жоқтығы (086 нысанындағы анықтама) Қауіпсіздік техникасы бойынша нұсқамадан өту
СБШ біліктілік деңгейі	Кәсіби білім алу мен оқыту деңгейі		Талап етілетін жұмыс тәжірибесі
3	Практикалық тәжірибе немесе жалпы орта білім немесе негізгі орта білімнің негізінде техникалық және кәсіби білім немесе практикалық тәжірибесіз жалпы орта білім болған кезде кәсіби даярлау (білім беру мекемелерінің негізінде бір жылға дейін кәсіби даярлау бағдарламалары бойынша курстар немесе корпоративті оқыту).		Талап етілмейді

3-кесте. Кеттельші орындайтын еңбек функцияларын анықтайтын КС бірліктерінің тізбесі

Еңбек функциясының №	Еңбек функциясының (кәсіби стандарт бірлігінің) атауы
1	Жабдықты таңдау және дайындау
2	Кеттельді машинада немесе қолдан шұлық, қолғап бұйымдары мен жоғарғы трикотажды кетлеу.
3	Жұмыс сапасын тексеру

4-кесте. Кеттельші орындайтын КС бірліктерінің сипаттамасы

Еңбек функциясы №	Еңбек мәні	Еңбек құралдары	Міндеттер (еңбек іс-қимылдары)
1	Жабдық	Құрал-саймандар	1-1) Жабдықты таңдау және дайындау
	Жабдық	Құрал-саймандар, құралдар	1-2) Жабдықты толықтыру
2	Трикотаж жабдығы	Құрал-саймандар, құралдар	2-1) Бұйымдарды қабылдау және кетлеге дайындау. Токольдар мен ілмектерді өткізбейтін бұйым бөлшектерін бір көлденең қатар, ілмек бағаналары мен қиғаш кесу бойынша бет немесе теріс жағымен бұйым ілмектерін кеттельді машинаның токоль фонтурасына кигізу.
	Трикотаж жабдығы	Құрал-саймандар, құралдар	2-2) Кеттельді машинаның тігу механизмін дайындау. Жіптің үзілуін болдырмау. Шпуляны ауыстыру. Өзіндік ернеуі бар кеттельді машиналардан жоғарғы трикотаж бұйымдарын қолдан кетлеу кезінде жемпір жағасын, бортиках, жеңдер мен қырларын ілмек бағаналары бойынша ілмектерді дәл қолдан инемен тігу.
3	Иірілген жіп	Құрал-саймандарЖабдық	3-1) Кетленген бұйымдардың сапасын тексеру, оларды шығару және белгіленген орынға тасымалдау. Кеттельді машиналарды желдету, тазарту және үйкелетін беттерді майлау.

5-кесте. СБШ бойынша 3-біліктілік деңгейіндегі кеттельшінің құзыреттеріне қойылатын талаптар

Міндет №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Біліктері мен дағдылары	Білімі
1-1)	Өз бетінше жоспарлауды, материалдарды таңдау және дайындау мен кеттельді машинасын пайдалану үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етуімен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Тиісті құрал-саймандар мен материалдарды таңдау және дайындау	Кеттельді машиналардың құрылымы және пайдалану ережелері
1-2)	Өз бетінше жоспарлауды, сапаны тексеру және жабдық бөлшектерін жинақтау үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етуімен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Жинақ материалдарының саны мен сапасын анықтау және тексеру	Қолданылатын жабдық жұмысының негізгі принциптері
2-1)	Өз бетінше жоспарлауды, кетлеу операцияларын орындау үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етуімен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Түрлі құралдар мен жабдықтарды қолдана отырып, кетлеу операцияларын орындау	Кетлеуге қолданылатын токоль, ине, петлительдердің түрлері мен позициялары, иірілген жіп пен жіптің түрлері мен сызықтық тығыздығы, бұйымдардың артикулдары мен түптеу құрылымы, бұйымдардың сұрыпталуын анықтау әдістері.
2-2)	Өз бетінше жоспарлауды, технологиялық операцияларды орындау үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етуімен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Жеке түйіндерді кетлеу бойынша есептеулер жасау	Трикотаж бұйымдарды технологиялық өңдеу режімдері
3-1)	Өз бетінше дайын үлгінің сапасын тексеру үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етуімен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Жұмыс сапасын тексеру	Трикотаж бұйым сапасының негізгі көрсеткіштері

"Трикотаж, тоқыма және галантереялық бұйымдар технологиясы" кәсіби стандартына 7-қосымша

Келісу парағы

Ұйымның атауы

Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі.

Осы КС ____________________________________________________ тіркелді.

Кәсіби стандарттар тізбесіне ____________ тіркеу нөмірімен енгізілді.

Хат (хаттама) № ___________ Күні ____________________________________