Об утверждении отраслевой рамки квалификаций в сфере "Строительная индустрия"

Приказ исполняющего обязанности Министра индустрии и новых технологий Республики Казахстан от 10 февраля 2014 года № 32. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 11 марта 2014 года № 9198. Утратил силу приказом Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 28 мая 2015 года № 629

Сноска. Утратил силу приказом Министра по инвестициям и развитию РК от 28.05.2015 № 629.

В соответствии с пунктом 3 статьи 138-4 Трудового кодекса Республики Казахстан, ПРИКАЗЫВАЮ:
1. Утвердить прилагаемую отраслевую рамку квалификаций в сфере «Строительная индустрия».
2. Комитету промышленности Министерства индустрии и новых технологий Республики Казахстан (Касымбеков Б.А.) в установленном законодательством порядке обеспечить:
1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;
2) в течение десяти календарных дней после государственной регистрации настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан направление на официальное опубликование в средствах массовой информации и информационно-правовой системе «Әділет»;
3) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства индустрии и новых технологий Республики Казахстан.
3. Контроль за исполнением настоящего приказа оставляю за собой.
4. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Исполняющий обязанности
Министра индустрии и
новых технологий
Республики Казахстан А. Рау

Утверждена приказом
исполняющего обязанности
Министра индустрии и
новых технологий
Республики Казахстан
от 10 февраля 2014 года № 32

Отраслевая рамка квалификаций в сфере
«Строительная индустрия» 1. Общие положения

1. Отраслевая рамка квалификаций в сфере «Строительная индустрия» (далее – ОРК) содержит восемь квалификационных уровней, что соответствует Национальной рамке квалификаций, утвержденной совместным приказом Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 24 сентября 2012 года № 373-ө-м и Министра образования и науки Республики Казахстан от 28 сентября 2012 года № 444 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 8022).
2. ОРК определяет единую шкалу квалификационных уровней, обеспечивает сопоставимость квалификаций и является основой для профессиональных стандартов и системы подтверждения соответствия и присвоения квалификации специалистов в строительной отрасли.
3. ОРК предназначена для различных групп пользователей (работодателей, органов образования, граждан) и позволяет:
1) описывать с единых позиций требования к квалификации специалистов и выпускников всех уровней образования при разработке профессиональных и образовательных стандартов;
2) разрабатывать оценочные материалы и процедуры подтверждения соответствия и присвоения квалификаций специалистов в химической отрасли и выпускников всех уровней образования;
3) планировать карьерный рост, повышение квалификационного уровня, ведущие к получению соответствующей квалификации.
4. Основные термины и понятия, используемые в ОРК:
1) знание – результат усвоения информации посредством обучения и личного опыта, совокупность фактов, принципов, теории и практики, относящиеся к сфере обучения или работы, компонент квалификации, который должен подвергаться оценке;
2) национальная рамка квалификаций – структурированное описание квалификационных уровней, признаваемых на рынке труда;
3) национальная система квалификаций – совокупность механизмов правового и институционального регулирования спроса и предложений на квалификации специалистов со стороны рынка труда;
4) опыт – сознательная деятельность, знания и навыки, которые могут быть приобретены и эффективно использованы в течение определенного промежутка времени;
5) отраслевая рамка квалификаций - структурированное описание квалификационных уровней признаваемых в отрасли;
6) профессиональный стандарт – стандарт, определяющий в конкретной области профессиональной деятельности требования к уровню квалификации и компетентности, к содержанию, качеству и условиям труда;
7) умения – способности применять знания и проявить компетентность с целью осуществления деятельности и решения задач (применение логического, интуитивного, творческого и практического мышления).
5. ОРК представляет собой рамочную конструкцию, оформленную по структуре, согласно приложению 1 к настоящей ОРК.
ОРК состоит из описания для каждого квалификационного уровня общих характеристик профессиональной деятельности, а именно:
1) знания - данный показатель является комплексным и определяет требования к знаниям, зависит от следующих особенностей профессиональной деятельности:
объема и сложности используемой информации;
инновационности знаний;
степени их абстрактности (соотношения теоретических и практических знаний). Степень его проявления (переход от одного уровня квалификации к другому) может быть связан с изменением одного (любого) из составляющих показателей, двух или трех;
2) умения и навыки - данный показатель является комплексным и определяет требования к умениям, зависит от следующих особенностей профессиональной деятельности:
множественности (вариативности) способов решения профессиональных задач, необходимости выбора или разработки этих способов;
степени неопределенности рабочей ситуации и непредсказуемости ее развития. Степень его проявления (переход от одного уровня квалификации к другому) может быть связан как с изменением одного (любого) из составляющих показателей, так и обоих;
3) личностные и профессиональные компетенции - данный показатель определяет общую компетенцию работника и имеет три основных степени проявления:
деятельность под руководством;
самостоятельная исполнительская деятельность;
руководство другими.
Широта полномочий и ответственности связана с масштабом деятельности, ценой возможной ошибки для организации, отрасли, ее социальными, экологическими, экономическими и тому подобное последствиями, а также полнотой реализации в профессиональной деятельности основных функций руководства (целеполагание, организация, контроль, мотивация исполнителей).
6. Основным принципом разработки уровней квалификации в ОРК является непрерывность и преемственность развития квалификационных уровней от низшего к высшему, прозрачность их описания.
7. Уровень квалификации является результатом освоения определенной образовательной программы и/или практического опыта.
Для приращения квалификации или изменения ее профиля на каждом уровне производится обучение по дополнительным образовательным программам системы повышения квалификации и переподготовки кадров в учреждениях, имеющих соответствующие лицензии.
Уровень квалификации может нарастать по мере обретения практического опыта работы, самообразования и обучения.
Учет различных форм образования и обучения будет происходить внутри отраслевых квалификационных систем.
Построение индивидуальной образовательной траектории осуществляется посредством учета знаний и практического опыта работника, курсов повышения квалификации, что дает возможность продвигаться как по вертикали, так и по горизонтали уровней квалификации.
Соотнесение уровней квалификации с уровнями национальной системы образования и обучения определяется по показателю достижения квалификации, указанного в приложении 2 к настоящей ОРК.

Приложение 1
к Отраслевой рамке квалификаций
в сфере «Строительная индустрия»

Структура отраслевой рамки
квалификаций в отрасли строительной индустрии

Уровень Национальной рамки квалификации	Уровень Отраслевой рамки квалификации	Область профессиональной деятельности: Производство неметаллической продукции на минеральной основе (стекло и изделия из стекла, керамические изделия, напольные покрытия, кафель, черепица, терракотовые изделия, цемент и штукатурка от сырья до готовых изделий, отделочный камень и прочая минеральная продукция)
		Требования к личностным и профессиональным компетенциям	Требования к умениям и навыкам	Требования к знаниям
1	1	Самостоятельность: работа под полным руководством при низком уровне самостоятельности в ходе выполнения производственных задач. Ответственность: за выполнение работ; за свою безопасность и безопасность других. Сложность: работа по инструкции.	Выполняет типовые несложные практические задания, демонстрирует навыки самонаблюдения и самодисциплины	Базовые знания о предмете труда, процессе его преобразования и цикле соответствующих исполнительских действий
2	2	Самостоятельность: работа под руководством при наличии некоторой самостоятельности в знакомых ситуациях; обучение под руководством. Ответственность: за результаты выполнения простых заданий; за свою безопасность и безопасность других; за выполнение требований по защите окружающей среды; за подготовку средств производства; за выполнение простейших видов работ (подготовка рабочего места, инструментов, приспособлений, ИСЗ и др.); Сложность: решение простых типовых задач.	Выполняет несложные практические задания, демонстрирует навыки контроля и коррекции своих действий в простых производственных ситуациях	Базовые знания о предмете труда, средствах и способах достижения результата при выполнении простых типовых задач.
3	3	Самостоятельность: осуществление самостоятельной работы в типовых ситуациях и под руководством в сложных ситуациях профессиональной деятельности; самостоятельная организация обучения. Ответственность: за результаты выполнения работ; за свою безопасность и безопасность других; за выполнение требований по защите окружающей среды; за подготовку средств производства; за производство неметаллической продукции на минеральной основе. Сложность: решение типовых практических задач; выбор способа действий из известных на основе знаний и практического опыта.	Выполняет стандартные практические задания, демонстрирует навыки планирования, выбора способы выполнения поставленных задач.	Знания о технологиях преобразования предмета труда, планировании и организации труда
4	4	Самостоятельность: исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками. Ответственность: за результаты при реализации нормы; за свою безопасность и безопасность других; за выполнение требований по защите окружающей среды; за подготовку средств производства; за производство неметаллической продукции на минеральной основе. Сложность: решение различных типовых практических задач, требующих самостоятельного анализа рабочих ситуаций.	Уточняет полученные задания, ставит задачи подчиненным, оценивает результаты деятельности, определяет недостаточность знаний и навыков, мотивирует повышение профессионализма работников.	Знания о подходах, принципах и способах постановки и решения профессиональных задач, об этике и психологии отношений, способах мотивации и стимулирования труда
5	5.1	Самостоятельность: управленческая деятельность в рамках участка технологического процесса и стратегии деятельности предприятия. Ответственность: за оценку и совершенствование собственного труда, собственное обучение и обучение других; за свою безопасность и безопасность других; за выполнение требований по защите окружающей среды; за подготовку средств производства; за производство неметаллической продукции на минеральной основе - полуфабрикатов. Сложность: решение практических задач на основе выбора способов решения в различных изменяющихся условиях рабочих ситуаций.	Демонстрирует навыки понимания заказа, анализа ситуаций и своих действий, принятия решений и создания условий их реализации, контроля и коррекции деятельности в контексте командной работы, повышения управленческого и исполнительского профессионализма	Знания о методологии системного анализа и проектирования профессиональных ситуаций, способах принятия управленческих решений, о коллективо- и командообразовании
	5.2	Самостоятельность: управленческая деятельность в рамках участка технологического процесса и стратегии деятельности предприятия. Ответственность: за оценку и совершенствование собственного труда, собственное обучение и обучение других; за свою безопасность и безопасность других; за выполнение требований по защите окружающей среды; за подготовку средств производства; за производство неметаллической продукции на минеральной основе – готовой продукции. Сложность: решение практических задач на основе выбора способов решения в различных изменяющихся условиях рабочих ситуаций.
6	6.1	Самостоятельность: управленческая деятельность в рамках стратегии деятельности предприятия, предполагающая согласование работ с другими участками. Ответственность: за планирование и разработку процессов деятельности, которые могут привести к существенным изменениям или развитию, ответственность за повышение профессионализма работников; за подготовку средств производства; за производство неметаллической продукции на минеральной основе - полуфабрикатов. Сложность: деятельность, направленная на решение задач, предполагающих многообразие способов решения.	Демонстрирует навыки проектирования и принятия решений в социальных и профессиональных ситуациях высокой неопределенности, культуру самоуправления, организации коммуникации и согласования точек зрения, оформления и презентации результатов, использования современных программных продуктов и технических средств	Знания о методологии совместного анализа, проектирования и принятия решений в сложных социальных и профессиональных ситуациях, способах коммуникации и согласования точек зрения, оформления и презентации аналитической и проектной документации
	6.2	Самостоятельность: управленческая деятельность в рамках стратегии деятельности предприятия, предполагающая согласование работ с другими участками. Ответственность: за планирование и разработку процессов деятельности, которые могут привести к существенным изменениям или развитию, ответственность за повышение профессионализма работников; за подготовку средств производства; за производство неметаллической продукции на минеральной основе - готовой продукции. Сложность: деятельность, направленная на решение задач, предполагающих многообразие способов решения.
7	7.1	Самостоятельность: управленческая деятельность, предполагающая создание стратегии функционирования и развития структур отрасли. Ответственность: за планирование, разработку и результаты процессов деятельности, которые могут привести к существенным изменениям или развитию; за подготовку средств производства; за производство и реализацию неметаллической продукции на минеральной основе – полуфабрикатов, на внутреннем рынке. Сложность: деятельность, предполагающая решение задач развития, разработку и использование новых подходов и методов.	Демонстрирует навыки постановки задач и проблем, их системного решения с применением инновационных подходов, методы построения концепций и стратегий деятельности	Знания о методологии построения концепций, стратегий, функциональных моделей деятельности и взаимодействия, способах постановки и системного решения задач и проблем с применением акмеологических подходов
	7.2	Самостоятельность: управленческая деятельность, предполагающая создание стратегии функционирования и развития структур отрасли. Ответственность: за планирование, разработку и результаты процессов деятельности, которые могут привести к существенным изменениям или развитию; за подготовку средств производства; за производство и реализацию неметаллической продукции на минеральной основе – полуфабрикатов, на внешнем рынке. Сложность: деятельность, предполагающая решение задач развития, разработку и использование новых подходов и методов.
8	8.1	Самостоятельность: управленческая деятельность, предполагающая создание стратегии функционирования и развития крупных институциональных структур отрасли государственного масштаба. Ответственность: за планирование, разработку и результаты процессов деятельности, которые могут привести к существенным изменениям или развитию; за подготовку средств производства; за производство и реализацию неметаллической продукции на минеральной основе - готовой продукции, на внутреннем рынке. Сложность: деятельность, предполагающая решение задач развития, разработку и использование новых подходов и методов.	Демонстрирует системное и стратегическое мышление, навыки принятия взаимовыгодных решений с использованием логических методов, построения и проигрывания моделей профессиональной деятельности и взаимодействия	Знания о построении кооперативных систем деятельности и взаимодействия, методологии моделирования и управления макросоциальными и макроэкономическими системами
	8.2	Самостоятельность: управленческая деятельность, предполагающая создание стратегии функционирования и развития крупных институциональных структур отрасли государственного масштаба. Ответственность: за планирование, разработку и результаты процессов деятельности, которые могут привести к существенным изменениям или развитию; за подготовку средств производства; за производство и реализацию неметаллической продукции на минеральной основе – готовой продукции, на внешнем рынке. Сложность: деятельность, предполагающая решение задач развития, разработку и использование новых подходов и методов.

Приложение 2
к Отраслевой рамке квалификаций
в сфере «Строительная индустрия»

Показатель достижения квалификации

Уровень квалификации	Пути достижения квалификации соответствующего уровня
1	Практический опыт и/или краткосрочное обучение (инструктаж) на рабочем месте и/или краткосрочные курсы при наличии основного среднего образования, но не ниже начального образования.
2	Практический опыт и/или профессиональная подготовка (краткосрочные курсы на базе организации образования или обучение на предприятии) при наличии общего среднего образования, но не ниже основного среднего.
3	Практический опыт и/или профессиональная подготовка (курсы на базе организации образования по программам профессиональной подготовки до одного года или обучение на предприятии) при наличии общего среднего образования или технического и профессионального образования на базе основного среднего образования или общего среднего образования без практического опыта.
4	Техническое и профессиональное образование повышенного уровня (дополнительная профессиональная подготовка), практический опыт.
5	Техническое и профессиональное образование (специалист среднего звена), послесреднее образование, практический опыт, или высшее образование.
6	Высшее образование, практический опыт.
7	Высшее образование, практический опыт. Послевузовское образование практический опыт.
8	Высшее образование, практический опыт, и /или послевузовское образование, практический опыт.В настоящем квалификационном уровне высшее образование включает в себя высшее образование, полученное до введения в действие Закона Республики Казахстан «Об образовании», а также послевузовское образование, определенное в соответствии с уровнями образования установленными указанным законом.

"Құрылыс индустриясы" саласындағы салалық біліктілік шеңберін бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Индустрия және жаңа технологиялар министрінің м.а. 2014 жылғы 10 ақпандағы № 32 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2014 жылы 11 наурызда № 9198 тіркелді. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің 2015 жылғы 28 мамырдағы № 629 бұйрығымен

Ескерту. Бұйрықтың күші жойылды - ҚР Инвестициялар және даму министрінің 28.05.2015 № 629 бұйрығымен.

Қазақстан Республикасының Еңбек кодексі 138-4 бабының 3-тармағына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:
1. Қоса беріп отырған «Құрылыс индустриясы» саласындағы салалық біліктілік шеңбері бекітілсін.
2. Қазақстан Республикасы Индустрия және жаңа технологиялар министрлігінің Өнеркәсіп комитеті (Б.Ә. Қасымбеков) заңнамада белгіленген тәртіппен:
1) Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде осы бұйрықтың мемлекеттік тіркелуін;
2) Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде осы бұйрық мемлекеттік тіркелгеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде бұқаралық ақпарат құралдарында және «Әділет» ақпараттық-құқықтық жүйесінде ресми жариялауға жіберуді;
3) Қазақстан Республикасы Индустрия және жаңа технологиялар министрлігінің интернет-ресурсында осы бұйрықтың орналасуын қамтамасыз етсін.
3. Осы бұйрықты орындауды бақылауды өзіме қалдырамын.
4. Осы бұйрық оның алғаш рет ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасы
Индустрия және жаңа технологиялар
министрінің міндетін атқарушы А. Рау

Қазақстан Республикасы
Индустрия және жаңа технологиялар
министрінің міндетін атқарушының
2014 жылғы 10 ақпандағы
№ 32 бұйрығымен бекітілді

«Құрылыс индустриясы» саласындағы салалық біліктілік шеңбері

1. Жалпы ережелер

1. «Құрылыс индустриясы» саласындағы салалық біліктілік шеңбері (бұдан әрі- СБШ) Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2012 жылғы 24 қыркүйектегі № 373-ө-м және Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2012 жылғы 28 қыркүйектегі № 444 бірлескен бұйрығымен бекітілген Ұлттық біліктілік шеңберіне сәйкестендірілген біліктілік деңгейлерді қамтиды (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу реестрінде № 8022 тіркелген).
2. СБШ бірыңғай біліктілік деңгейлер межесін анықтайды, біліктіліктің салыстырмалылығын қамтамасыз етеді және кәсіби стандарттар үшін және құрылыс индустриясы саласы мамандары біліктілігінің сәйкестігі мен берілгенін растайтын жүйеге негіз болып табылады.
3. СБШ пайдаланушылардың әр топтарына арналған (жұмыс беруші, білім беру және азаматтарға):
1) кәсіби және білім стандарттарын әзірлеу кезінде барлық білім беру деңгейінің мамандары мен бітірушілерінің біліктіліктеріне қойылатын талаптарды бірыңғай ұстаныммен сипаттау;
2) химия саласындағы мамандардың және білім берудің барлық деңгейін бітірушілердің біліктілігінің сәйкестігі мен берілуін растайтын рәсімдерін өткізу және бағалау материалдарын әзірлеу;
3) тиісті біліктілікті меңгеруге апаратын, мансаптың жоғарылауын, біліктілік деңгейдің арттыруды жоспарлау.
4. СБШ-да қолданатын негізгі терминдер мен ұғымдар:
1) білім – оқу және жеке тәжірибесі арқылы ақпаратты меңгеру нәтижесі, оқу немесе жұмыс саласына қатысты фактілер, қағидаттар, теория мен практика жиынтығы, біліктіліктің міндетті түрде бағалануға тиіс бөлігі;
2) ұлттық біліктілік шеңбері – еңбек нарығында танылатын біліктілік деңгейлерін құрылымдық жағынан сипаттау;
3) ұлттық біліктілік жүйесі – мамандардың біліктілігіне еңбек нарығы тарапынан сұраныс пен ұсыныстарды құқықтық және институционалдық реттеу тетіктерінің жиынтығы;
4) тәжірибе – саналы қызмет, белгілі бір уақыт аралығында меңгерілген және тиімді пайдаланыла алатын білім мен білік;
5) салалық біліктілік шеңберлері – салада танылатын біліктілік деңгейлерін құрылымдық жағынан сипаттау;
6) кәсіби стандарт – кәсіби қызметтің нақты саласында біліктілік деңгейіне және құзыреттілікке, еңбек мазмұнына, сапасына және жағдайларына қойылатын талаптарды айқындайтын стандарт;
7) білік – қызметті жүзеге асыру және міндеттерді шешу мақсатында білімді пайдалану және құзыреттілік таныту қабілеті (логикалық, интуитивтік, шығармашылық және практикалық ойлауды пайдалану).
5. СБШ осы аталған СБШ-ның 1-қосымшасына сәйкес құрылым бойынша ресімделген шеңберлік құрылымды білдіреді.
СБШ әрбір біліктілік деңгейі үшін кәсіби қызметтің жалпы сипаттамаларын сипаттаудан тұрады, атап айтқанда:
1) білім – бұл көрсеткіш кешенді болып табылады және білімге қойылатын талаптарды айқындайды, кәсіби қызметтің мынадай ерекшеліктеріне байланысты болады:
пайдаланатын ақпараттың ауқымы мен күрделілігі;
білімнің инновациялығы;
олардың абстрактілік дәрежесі (теориялық және практикалық білімнің арақатынасы). Оның көріну дәрежесі (біліктіліктің бір деңгейінен басқасына ауысу) көрсеткіштердің құрамдас бөліктерінің бірінің (кез келгенінің), екеуінің де немесе үшеуінің де өзгеруіне байланысты болуы мүмкін.
2) білік пен дағды – бұл көрсеткіш кешенді болып табылады және біліктілікке қойылатын талаптарды айқындайды, кәсіби қызметтің мынадай ерекшеліктеріне байланысты болады:
кәсіби міндеттерді шешу тәсілдерінің көптігі (нұсқаулығы), осы тәсілдерді таңдау немесе әзірлеу қажеттілігі;
жұмыс жағдайының белгісіздік және оның дамуының беймәлімдігі дәрежесі. Оның көріну дәрежесі (біліктіліктің бір деңгейінен басқасына ауысу) көрсеткіштердің құрамдас бөліктерінің бірінің (кез келгенінің) немесе екеуінің де өзгеруіне байланысты болуы мүмкін.
3) жеке және кәсіби құзыреттер – бұл көрсеткіш қызметкердің жалпы құзыреттілігін айқындайды және үш негізгі дәрежесі бар:
басшылықтың қоластындағы қызмет;
қызметті өз бетінше орындау;
басқаларды басқару.
Өкілеттік пен жауапкершіліктің кеңдігі қызмет ауқымына, ықтимал қателіктің ұйым, сала үшін бағасына, олардың әлеуметтік, экологиялық, экономикалық және басқа да салдарына, сондай-ақ кәсіби қызметте басшылықтың негізгі функцияларын толық іске асыруына байланысты (мақсатты болжау, ұйымдастыру, бақылау, орындаушыларды ынталандыру).
6. СБШ-да біліктілік деңгейлерін әзірлеудің негізгі қағидаты біліктілік деңгейлерінің төменнен жоғарыға қарай дамуының үздіксіздігі мен сабақтастығы, оларды сипаттау ашықтығы болып табылады.
7. Біліктілік белгілі бір білім бағдарламасын игеру және/немесе практикалық тәжірибе нәтижесі болып табылады.
Біліктілікті жетілдіру немесе оның бейінін өзгерту үшін әрбір деңгейде кадрларды қайта даярлау және біліктілігін арттыру жүйесінің қосымша білім бағдарламалары бойынша тиісті лицензиялары бар ұйымдарда оқуға болады.
Біліктілік деңгейі практикалық жұмыс тәжірибесін меңгеруіне, өз бетінше білім алуына және оқуына қарай жетілуі мүмкін.
Білім беру мен оқытудың әр түрлі нысандарын есепке алу салалық біліктілік жүйелердің ішінде жүргізілетін болады.
Қызметкердің практикалық тәжірибесін, біліктілікті арттыру курстарын және осы сияқтыларды ескеру арқылы жеке білім беру траекториясын құруға болады, бұл біліктілік деңгейлерін алға және жоғары қарай да дамытуға мүмкіндік береді.
Біліктілік деңгейлері мен ұлттық білім беру және оқыту жүйесі деңгейлерінің арақатынасы осы аталған СБШ-ның 2-қосымшасында көрсетілген біліктілікке қол жеткізу көрсеткіші бойынша айқындалады.

«Құрылыс индустриясы»
саласындағы салалық
біліктілік шеңберіне
1-қосымша

Құрылыс индустриясы саласындағы
салалық біліктілік шеңберінің құрылымы

ҰБШ деңгейі	СБШ деңгейі	Кәсіптік қызмет саласы: минералдық негіздегі металл емес өнімді (шыны және шыныдан жасалған бұйымдар, керамикалық бұйымдар, еден үсті жабыны, кафель, черепица, терракот бұйымдар, шикізаттан дайын бұйымға дейін цемент пен сылау, әрлеу тастар және басқа минералды өнім) өндіру
		Жеке және кәсіби құзыретіне қойылатын талаптар	Білігі мен дағдысына қойылатын талаптар	Біліміне қойылатын талаптар
1	1	Дербестігі: өндірістік міндеттерді орындау барысында өте төмен дербестік деңгейінде толық басшылық жасалатын жұмыс. Жауапкершілігі: жұмыстардың орындалуы; өз қауіпсіздігі және басқалардың қауіпсіздігін сақтау үшін. Күрделілігі: нұсқаулық бойынша жұмыс істеу	Үлгілік күрделі емес практикалық тапсырмаларды орындайды, өзін-өзі бақылау және өзін-өзі басқара білу дағдыларын көрсетеді	Еңбек мәні, оны өзгерту процестері және тиісті орындаушылық іс-қимылдар циклы туралы базалық білім
2	2	Дербестігі: таныс жағдайларда белгілі бір дербестік болғанда басшылық етумен жасалатын жұмыс; басшылық етумен оқыту. Жауапкершілігі: қарапайым тапсырмалардың орындалу нәтижелері үшін; өз қауіпсіздігі және басқалардың қауіпсіздігі үшін; қоршаған ортаны қорғау талаптарын орындау; өндіріс құралдарын дайындау; жұмыстарың қарапайым түрлерін орындау (жұмыс орнын, құрал-саймандарды, құрылғыларды, ЖҚҚ дайындау және б.) үшін. Күрделілігі: қарапайым үлгілік тапсырмаларды шешу	Үлгілік күрделі емес практикалық тапсырмаларды орындайды, қарапайым өндірістік жағдайларда өзін-өзі бақылау және өзін-өзі басқара білу дағдыларын көрсетеді	Еңбек мәні, үлгілік қарапайым тапсырмаларды орындау кезінде нәтижеге қол жеткізу құралдары мен жолдары туралы базалық білім
3	3	Дербестігі: үлгілік жағдайларда дербес жұмыстарды және күрделі жағдайларда басшылық етумен кәсіби қызметтерді жүзеге асыру, оқытуды өз бетінше ұйымдастыру Жауапкершілігі: жұмыстардың орындалу нәтижелері үшін; өз қауіпсіздігі және басқалардың қауіпсіздігі үшін; қоршаған ортаны қорғау талаптарын сақтау, өндіріс құралдарын дайындау, минералдық негіздегі металл емес өнімді өндіру үшін. Күрделілігі: үлгілік практикалық тапсырмаларды орындау; білім және тәжірибе негізінде белгілі болған іс-қимылдар тәсілін таңдау	Стандартты практикалық тапсырмаларды орындайды, жоспарлау, қойылған міндеттерді орындау тәсілдерін таңдай білу дағдыларын көрсетеді	Еңбек мәнін технологиялық өзгерту, еңбекті жоспарлау және ұйымдастыру туралы білім
4	4	Дербестігі: бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, нормаларды іске асыруды ұйымдастыру мен бақылауды көздейтін басшылық етумен нормаларды іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет. Жауапкершілігі: норманың іске асырылу нәтижелері үшін; өз қауіпсіздігі және басқалардың қауіпсіздігі үшін; қоршаған ортаны қорғау талаптарын сақтау үшін; өндіріс құралдарын дайындау, минералдық негіздегі металл емес өнімді өндіру үшін. Күрделілігі: жұмыс жағдайларын өз бетінше талдауды талап ететін түрлі үлгілік практикалық міндеттерді шешу.	Алынған тапсырмаларды нақтылайды, бағыныштылардың міндеттерін белгілейді, қызметтерінің нәтижесін бағалайды, білімі мен дағдылардың жетіспеушілігін анықтайды, қызметкерлерді кәсіпқойлығын арттыруға ынталандырады	Кәсіби міндеттерді шешу және белгілеу тәсілдері, принциптері және амалдары, қарым-қатынас этикасы мен психологиясы, еңбек уәждемесі және еңбекке ынталандыру тәсілдері туралы білім
5	5.1	Дербестігі: кәсіпорын қызметінің технологиялық процесс учаскесі мен стратегиясы шегіндегі басқарушылық қызмет. Жауапкершілігі: өз еңбегін бағалау және жетілдіру, өзінің оқуы және басқаларды оқыту үшін; өз қауіпсіздігі және басқалардың қауіпсіздігі үшін; қоршаған ортаны қорғау талаптарын сақтау үшін; өндіріс құралдарын дайындау, минералдық негіздегі металл емес өнімді – жартылай фабрикатты өндіру үшін. Күрделілігі: жұмыс жағдайлары өзгермелі түрлі жағдайларда шешім табу тәсілдерін таңдау негізінде практикалық міндеттерді шешу	Тапсырысты түсіне білу, жағдайды және өзінің іс-қимылдарын талдай білу, шешім қабылдау және оларды іске асыруға жағдай жасау, командалық жұмыс, басқарушылық және орындаушылық кәсіпқойлықты жоғарылату тұрғысынан қызметті бақылау және түзету дағдыларын көрсетеді	Кәсіби жағдайларды жүйелік талдау және жобалау әдіснамасы, басқарушылық шешімдерді қабылдау тәсілдері, ұжым және ұжымдық құрылым туралы білім
	5.2	Дербестігі: кәсіпорын қызметінің технологиялық процесс учаскесі мен стратегиясы шегіндегі басқарушылық қызмет Жауапкершілігі: өз еңбегін бағалау және жетілдіру, өзінің оқуы және басқаларды оқыту үшін; өз қауіпсіздігі және басқалардың қауіпсіздігі үшін; қоршаған ортаны қорғау талаптарын сақтау үшін; өндіріс құралдарын дайындау, минералдық негіздегі металл емес өнімді – дайын өнімді өндіру үшін Күрделілігі: жұмыс жағдайлары өзгермелі түрлі жағдайларда шешім табу тәсілдерін таңдау негізінде практикалық міндеттерді шешу
6	6.1	Дербестігі: жұмыстарды басқа учаскелермен келісіп жасауды көздейтін, кәсіпорын қызметтінің стратегиясы шеңберіндегі басқарушылық қызмет. Жауапкершілігі: маңызды өзгерістерге немесе дамуға әкелуі мүмкін қызмет процестерін жоспарлау және әзірлеу үшін, қызметкерлердің кәсіпқойлығын арттыру үшін, өндіріс құралдарын дайындау, минералдық негіздегі металл емес өнімді – жартылай фабрикатты өндіру үшін Күрделілігі: шешім қабылдау тәсілдерін таңдауды және олардың әр түрлілігін көздейтін міндеттерді шешуге бағытталған қызметтер.	Белгісіздігі жоғары әлеуметтік және кәсіби жағдайларда жобалау және шешім қабылдау, өзін-өзі басқару мәдениеті, коммуникацияны ұйымдастыру және көзқарастарды келісу, нәтижелерді ресімдеу және олармен таныстыру, заманауи бағдарламалық өнімдер мен техникалық құралдарды пайдалану дағдыларын көрсетеді	Әлеуметтік және кәсіби күрделі жағдайларда бірлесіп талдау, жобалау және шешім қабылдау әдіснамасы, коммуникацияны ұйымдастыру және көзқарастарды келісу, аналитикалық және жобалық құжаттаманы ресімдеу және таныстыру тәсілдері туралы білім
	6.2	Дербестігі: жұмыстарды басқа учаскелермен келісіп жасауды көздейтін кәсіпорын қызметінің стратегиясы шеңберіндегі басқарушылық қызмет. Жауапкершілігі: маңызды өзгерістерге немесе дамуға әкелуі мүмкін қызмет процестерін жоспарлау және әзірлеу үшін, қызметкерлердің кәсіпқойлығын арттыру үшін, өндіріс құралдарын дайындау, минералдық негіздегі металл емес өнімді – дайын өнімді өндіру үшін Күрделілігі: шешім қабылдау тәсілдерін таңдауды және олардың әр түрлілігін көздейтін міндеттерді шешуге бағытталған қызметтер.
7	7.1	Дербестігі: сала құрылымының жұмыс істеу және даму стратегиясын құруды көздейтін басқарушылық қызмет. Жауапкершілігі: маңызды өзгерістерге немесе дамуға әкелуі мүмкін қызмет процестерін жоспарлау және әзірлеу үшін, қызметкерлердің кәсіпқойлығын арттыру үшін, өндіріс құралдарын дайындау, минералдық негіздегі металл емес өнімді – жартылай фабрикатты өндіру және ішкі нарықта өткізу үшін Күрделілігі: даму міндеттерін шешу, жаңа тәсілдерді әзірлеу, әр түрлі әдістерді пайдалануды көздейтін қызмет	Міндет пен проблемаларды қою, инновациялық тәсілдерді, тұжырымдама жасау және қызмет стратегиясы әдістерін қолдана отырып, оларды жүйелі түрде шешу дағдыларын көрсетеді	Тұжырымдаманы, стратегияны, қызметтің функционалдық модельдерін құру әдіснамасын, акмеологиялық әдістерді қолдана отырып, міндеттер мен проблемаларды қою мен жүйелі түрде шешу тәсілдері туралы білім
	7.2	Дербестігі: сала құрылымының жұмыс істеу және даму стратегиясын құруды көздейтін басқарушылық қызмет. Жауапкершілігі: маңызды өзгерістерге немесе дамуға әкелуі мүмкін қызмет процестерін жоспарлау және әзірлеу үшін, қызметкерлердің кәсіпқойлығын арттыру үшін, өндіріс құралдарын дайындау, минералдық негіздегі металл емес өнімді – жартылай фабрикатты өндіру және сыртқы нарықта өткізу үшін Күрделілігі: даму міндеттерін шешу, жаңа тәсілдерді әзірлеу, әр түрлі әдістерді пайдалануды көздейтін қызмет
8	8.1	Дербестігі: саланың мемлекеттік ауқымдағы ірі институционалдық құрылымдарының жұмыс істеу мен даму стратегиясын құруды көздейтін басқарушылық қызмет Жауапкершілігі: маңызды өзгерістерге немесе дамуға әкелуі мүмкін қызмет процестерін жоспарлау және әзірлеу үшін, қызметкерлердің кәсіпқойлығын арттыру үшін, өндіріс құралдарын дайындау, минералдық негіздегі металл емес өнімді дайын өнімді өндіру және ішкі нарықта өткізу үшін Күрделілігі: даму міндеттерін шешу, жаңа тәсілдерді әзірлеу, әр түрлі әдістерді пайдалануды көздейтін қызмет	Жүйелік және стратегиялық ойлауды, логикалық әдістерді, кәсіби қызмет пен өзара іс-қимылдың модельдерін құру мен орындау әдістерін қолдана отырып, өзара тиімді шешімдерді қабылдау дағдысын көрсетеді	Қызметтің және өзара іс-қимылдың кооперативтік жүйелерін құру, макроәлеуметтік және макроэкономикалық жүйелерді үлгілеу және басқару әдіснамасы туралы білім
	8.2	Дербестігі: Саланың мемлекеттік ауқымдағы ірі институционалдық құрылымдарының жұмыс істету мен даму стратегиясын құруды көздейтін басқарушылық қызмет Жауапкершілігі: маңызды өзгерістерге немесе дамуға әкелуі мүмкін қызмет процестерін жоспарлау және әзірлеу үшін, қызметкерлердің кәсіпқойлығын арттыру үшін, өндіріс құралдарын дайындау, минералдық негіздегі металл емес өнімді дайын өнімді өндіру және сыртқы нарықта өткізу үшін Күрделілігі: даму міндеттерін шешу, жаңа тәсілдерді әзірлеу, әр түрлі әдістерді пайдалануды көздейтін қызмет

«Құрылыс индустриясы»
саласындағы салалық
біліктілік шеңберіне
2-қосымша

Біліктілікке қол жеткізу көрсеткіші

Біліктілік деңгейі	Тиісті деңгейдегі біліктілікке қолжеткізу жолдары
1	Практикалық тәжірибе не/немесе жұмыс орнында қысқа мерзімді оқыту (нұсқау) не/немесе бастауыштан кем емес орта білімі болған кезде қысқа мерзімді курстар.
2	Практикалық тәжірибе не/немесе негізгі орта білімнен кем емес жалпы орта білімі болған кезде кәсіби даярлау (білім беру мекемесі негізінде қысқа мерзімді курстар немесе корпоративті білім беру) не/немесе ересектерді қайта даярлау.
3	Практикалық тәжірибе не/немесе жалпы орта білім немесе негізгі орта білімнің негізінде техникалық және кәсіби білім немесе практикалық тәжірибесіз жалпы орта білім болған кезде кәсіби даярлау (білім беру мекемелерінің негізінде бір жылға дейін кәсіби даярлау бағдарламалары бойынша курстар немесе корпоративті оқыту).
4	Жоғары дәрежелі техникалық және кәсіби білім (қосымша кәсіби дайындық) және практикалық тәжірибе.
5	Техникалық және кәсіби білім (немесе ортадан кейінгі білім), қосымша кәсіби дайындық немесе жекелеген жағдайларда жоғары білім (жекелеген мамандықтар бойынша бакалавриат), практикалық тәжірибе
6	Жоғары білім, бакалавриат, практикалық тәжірибе.
7	Жоғары оқу орнынан кейінгі білім. Магистратура (игерілген бакалавриат бағдарламасы негізінде), практикалық тәжірибе. Бакалавриат және қосымша кәсіби білім, практикалық тәжірибе.
8	Жоғары оқу орнынан кейінгі білім (тиісті мамандық бойынша магистрдың академиялық степендиясын алуға жетелейтін бағдарламалар, философия докторлары (PhD) және бейіні бойынша докторлар не/немесе практикалық тәжірибе). Магистр немесе маман дайындаудың игерілген бағдарламасы, қосымша кәсіби білім, практикалық тәжірибе және салалық, салааралық, халықаралық деңгейде қоғамдық және кәсіби танылу.