Об утверждении Правил обеспечения промышленной безопасности для опасных производственных объектов, ведущих работы по переработке твердых полезных ископаемых

Приказ Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 30 декабря 2014 года № 348. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 13 февраля 2015 года № 10258.

В соответствии с подпунктом 94-9) пункта 16 Положения о Министерстве по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан, утвержденного Постановление Правительства Республики Казахстан от 23 октября 2020 года № 701, ПРИКАЗЫВАЮ:

Сноска. Преамбула - в редакции приказа Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 14.07.2023 № 382 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1. Утвердить прилагаемые Правила обеспечения промышленной безопасности для опасных производственных объектов, ведущих работы по переработке твердых полезных ископаемых.

2. Комитету индустриального развития и промышленной безопасности Министерства по инвестициям и развитию Республики Казахстан (Ержанову А.К.) обеспечить:

1) в установленном законодательством порядке государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) в течение десяти календарных дней после государственной регистрации настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан, направление копии на официальное опубликование в средствах массовой информации и информационно-правовой системе "Әділет" республиканского государственного предприятия на праве хозяйственного ведения "Республиканский центр правовой информации Министерства юстиции Республики Казахстан";

3) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства по инвестициям и развитию Республики Казахстан и на интранет-портале государственных органов;

4) в течение десяти рабочих дней после государственной регистрации настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан представление в Юридический департамент Министерства по инвестициям и развитию Республики Казахстан сведений об исполнении мероприятий, предусмотренных подпунктами 1), 2) и 3) пункта 2 настоящего приказа.

3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на

вице-министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан Рау А.П.

4. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Сноска. В пункт 4 внесено изменение на казахском языке, текст на русском языке не меняется в соответствии с приказом Министра по инвестициям и развитию РК от 23.12.2015 № 1221 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Министр
по инвестициям и развитию
Республики Казахстан	А. Исекешев

"СОГЛАСОВАН":

Министр национальной экономики

Республики Казахстан

________________ Е. Досаев

13 января 2015 года

"СОГЛАСОВАН":

И.о. министра энергетики

Республики Казахстан

________________ У. Карабалин

3 января 2015 года

Утверждены приказом Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 30 декабря 2014 года № 348

Правила
обеспечения промышленной безопасности для
опасных производственных объектов, ведущих работы по
переработке твердых полезных ископаемых

Глава 1. Основные положения

Сноска. Заголовок главы 1 - в редакции приказа Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 17.01.2023 № 23 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Параграф 1. Общие требования промышленной безопасности

Сноска. В заголовок параграфа 1 внесено изменение на казахском языке, текст на русском языке не меняется в соответствии с приказом Министра по инвестициям и развитию РК от 23.12.2015 № 1221 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1. Настоящие Правила обеспечения промышленной безопасности для опасных производственных объектов, ведущих работы по переработке твердых полезных ископаемых (далее - Правила) разработаны в соответствии с подпунктом 94-9) пункта 16 Положения о Министерстве по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан, утвержденного постановлением Правительства Республики Казахстан от 23 октября 2020 года № 701 и определяют порядок организации и обеспечения промышленной безопасности при проектировании, строительстве, эксплуатации, расширение, реконструкции, модернизации, консервации и ликвидации опасных производственных объектов по окускованию (агломерации, брикетированию, окомкованию), обогащению, дроблению и эксплуатацию дробильно-сортировочных передвижных и сборно-разборных дробильно-сортировочных и обогатительных установок (далее - фабрики).

Сноска. Пункт 1 - в редакции приказа Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 14.07.2023 № 382 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

2. В настоящих Правилах используются следующие основные понятия:

1) оборотное водоснабжение - система промышленного водоснабжения с рециркуляцией воды, предусматривающая необходимую ее чистку при условии постоянного использования воды одними и теми же ее потребителями;

2) сточные воды - воды, отводимые после использования в бытовой и производственной деятельности человека, которые подвергаются необходимой очистке с учетом их дальнейшего использования;

3) обогащение в тяжелой среде - процесс гравитационного обогащения в жидкостях или суспензиях, имеющих промежуточную плотность между плотностями разделяемых минералов;

4) продукты обогащения - продукты, получаемые в процессе обогащения полезного ископаемого: концентрат, промежуточный продукт, хвосты;

5) гравитационное обогащение - процесс, в котором разделение минеральных частиц, отличающихся плотностью, размером или формой, обусловлено различием характера и скорости их движения под действием сил тяжести и сопротивления среды разделения;

6) грохочение - процесс разделения, материала на классы крупности, осуществляемый на устройствах (грохотах) с просеивающими поверхностями;

7) классификация - процесс разделения неоднородных по размеру зернистых и полидисперсных частиц сырья на классы разной крупности посредством грохочения, гидравлической (пневматической) классификации или в центробежном поле;

8) обогащение на концентрационных столах - процесс гравитационного обогащения в тонком слое воды, текущей по слабонаклонной плоской деке с нарифлениями, совершающей возвратно-поступательные движения в горизонтальной плоскости перпендикулярно направлению движения воды;

9) концентрат - продукт обогащения минерального сырья, в котором содержание ценных компонентов выше, чем в исходном материале (руде) и остальных продуктах аналогичных операций обогащения;

10) сушка (в обогащении минерального сырья) - процесс обезвоживания материалов, в том числе продуктов обогащения, основанный на испарении влаги при нагревании;

11) хвостохранилище (шламохранилище) - сооружение, предназначенное для укладки отвальных продуктов переработки сырья (хвостов обогащения), их осаждения, отделения из хвостовых пульп технической воды, используемой для оборотного водоснабжения;

12) хвосты - отходы процесса обогащения, состоящие в основном из породообразующих минералов и содержащие незначительное количество полезных компонентов, доизвлечение которых в отдельных случаях целесообразно и технологически возможно;

13) сгущение - процесс разделения пульпы на сгущенный продукт и жидкую фазу (слив), происходящий в результате осаждения (перемещения) в пульпе твердых частиц под действием силы тяжести или центробежных сил;

14) магнитное обогащение (магнитная сепарация) - процесс разделения кусков сырья и минеральных зерен, основанный на различии магнитных свойств разделяемых компонентов;

15) обогащение минерального сырья - совокупность процессов переработки минерального сырья с целью выделения из него полезных компонентов с концентрацией, превышающей их содержание в исходном сырье;

16) обезвоживание - процесс снижения содержания воды в продуктах переработки сырья;

17) дробление - процесс разрушения кускового, минерального сырья под действием внешних механических сил путем раздавливания, раскалывания, удара, среза или их сочетания, осуществляемый в дробильных агрегатах;

18) измельчение - процесс размола минерального сырья в результате ударного и истирающего воздействия дробящей среды (шаров, стержней) и сырья с целью раскрытия полезных компонентов и породообразующих минеральных агрегатов, а также для обеспечения необходимой крупности процесса обогащения;

19) флотация - процесс обогащения полезных ископаемых, основанный на разности поверхностных свойств и избирательном контакте частиц минералов к поверхности раздела фаз: жидкость - газ, жидкость – жидкость;

20) флотационные реагенты - органические и неорганические вещества, вводимые во флотационный процесс с целью регулирования флотируемости минералов;

21) электрическая сепарация - процесс разделения частиц, основанный на различии в величинах электрических зарядов путем изменения траектории движения этих частиц в электрическом поле.

Технологические процессы необходимо производить с соблюдением технологического регламента, разработанного и утвержденного руководителем организации, эксплуатирующей фабрику (далее – технологический регламент).

3. Каждой организацией, ведущей переработку твердых полезных ископаемых, разрабатывается и соблюдается проектная документация на строительство, расширение, реконструкцию, модернизацию, консервацию и ликвидацию опасного производственного объекта (далее – проектная документация), независимо от производительности, включающая раздел промышленной безопасности, в том числе рекультивацию нарушенных земель.

4. Все эксплуатируемое оборудование, используемый инструмент и специальные приспособления необходимо содержать исправными. Работа на неисправном оборудовании, пользование неисправными инструментами и приспособлениями не допускается.

5. Исключен приказом Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 17.01.2023 № 23 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

6. Руководителем организации, ведущей переработку твердых полезных ископаемых, разрабатываются и утверждаются:

1) положение о производственном контроле;

2) технологический регламент;

3) план ликвидации аварий.

Технологический регламент пересматриваются при изменении технологического процесса или условий работы, применении нового оборудования.

7. Организация комплектуется обслуживающим персоналом соответствующей квалификации, не имеющим медицинских противопоказаний к выполняемой работе, прошедшим подготовку, переподготовку по вопросам промышленной безопасности в соответствии с Законом Республики Казахстан "О гражданской защите".

Сноска. Пункт 7 - в редакции приказа Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 14.07.2023 № 382 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

8. Для всех поступающих на работу лиц, а также для лиц, переводимых на другую работу, проводится инструктаж по промышленной безопасности, обучение безопасным методам и приемам выполнения работ, оказания первой медицинской помощи пострадавшим.

9. Специалистов и рабочих необходимо обеспечить и обязать пользоваться специальной одеждой, специальной обувью, исправными защитными касками, очками, средствами индивидуальной защиты (далее - СИЗ), соответствующими их профессии.

Сноска. Пункт 9 - в редакции приказа Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 17.01.2023 № 23 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

10. В организации необходимо организовать учет времени использования СИЗ, включая противогазы, изолирующие респираторы и самоспасатели, проводить их периодическую проверку, с изъятием из употребления непригодных для дальнейшей эксплуатации СИЗ.

11. При переработке и обогащении руд, содержащих компоненты с повышенной естественной радиоактивностью, применяются СИЗ, соответствующие требованиям промышленной безопасности.

12. На производство работ, к которым предъявляются повышенные требования безопасности, выдаются письменные наряды-допуски на выполнение работ повышенной опасности по форме оформленного в соответствии с Правилами оформления и применения нарядов-допусков при производстве работ в условиях повышенной опасности, утвержденных приказом Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 28 августа 2020 года № 344 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 21151).

Нарядом-допуском оформляется также допуск на территорию объекта для выполнения работ персонала сторонней организацией. В нем указываются опасные факторы, определяются границы участка или объекта, где допускаемая организация выполняет работы и их безопасное производство.

Сноска. Пункт 12 - в редакции приказа Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 17.01.2023 № 23 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

13. Каждый работающий до начала работы удостоверяется в безопасном состоянии своего рабочего места, проверяет наличие и исправность предохранительных устройств, защитных средств, инструмента, механизмов и приспособлений, требующихся для работы.

При обнаружении нарушений требований промышленной безопасности работник, не приступая к работе, сообщает об этом техническому руководителю смены.

14. Каждое рабочее место в течение смены осматривается техническим руководителем смены, который не допускает производство работ при наличии нарушений настоящих Правил.

15. Каждый работающий, заметив опасность, угрожающую людям, производственным объектам, сообщает об этом техническому руководителю смены, а также предупреждает людей, которым угрожает опасность.

16. Места работы оборудования и подходы к ним не допускается загромождать предметами, затрудняющими передвижение людей, машин и механизмов.

Не разрешается загромождать подходы к средствам пожаротушения.

17. Без письменного разрешения руководителя организации (кроме аварийных случаев) остановка объектов жизнеобеспечения (электроподстанции, водоотливы, калориферные установки, котельные) не допускается.

18. Для оборудования, генерирующего вибрацию (дробилки, мельницы, грохота), необходимо использование комплекса строительных, технологических и санитарно-технических мероприятий, обеспечивающих снижение вибрации до допустимых норм.

19. Не допускается отдых непосредственно в цехах, в опасной зоне работающих механизмов, на транспортных путях, оборудовании.

20. Все обслуживающие площадки, переходные мостики и лестницы, необходимо выполнять прочными, устойчивыми, а также снабжать перилами (кроме вертикальных лестниц) высотой не менее 1 м с перекладиной и сплошной обшивкой по низу перил на высоту 0,14 м).

Сноска. Пункт 20 - в редакции приказа Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 17.01.2023 № 23 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

21. Лестницы к рабочим площадкам и механизмам должны иметь угол наклона:

1) постоянно эксплуатируемые – не более 45^о;

2) посещаемые 1-2 раза в смену – не более 60^о;

3) в зумпфах, колодцах – до 90^о.

Ширина лестниц устанавливается не менее 0,6 м, высота ступеней – не более 0,3 м, ширина ступеней – не менее 0,25 м. Допускается в зумпфах и колодцах применение скоб.

22. Все монтажные проемы, приямки, зумпфы, колодцы, канавы, расположенные в помещениях и на территории организации, ограждаются перилами высотой 1 м со сплошной обшивкой по низу перил на высоту 0,14 м или перекрываются настилами (решетками) по всей поверхности, а в необходимых местах снабжаются переходными мостиками шириной не менее 1 м.

23. Трубы, желоба, коммуникации располагаются так, чтобы не загромождать рабочие площадки, а в случаях пересечения ими проходов и рабочих площадок размещаются на высоте не менее 2,0 м от уровня пола.

При пересечении прохода и рабочих площадок реагентопроводами, последние имеют поддоны: минимальная высота от уровня прохода (рабочей площадки) до наиболее выступающей части поддона - не менее 1,8 м.

24. Для обслуживания запорной арматуры, не имеющей дистанционного управления и пользования контрольно-измерительными приборами, расположенными над уровнем пола на высоте более 1,5 м, устраиваются стационарные площадки шириной не менее 0,8 м.

25. Минимальное расстояние между машинами и аппаратами и от стен до габаритов оборудования устанавливается:

1) на основных проходах – не менее 1,5 м;

2) при рабочих проходах между машинами – не менее 1 м;

3) на рабочих проходах между стеной и машинами - не менее 0,7 м;

4) местные сужения при соблюдении нормальных рабочих проходов между машинами и между стеной (строительной конструкцией) и машиной – не менее 0,7 м;

5) на проходах к бакам, чанам и резервуарам для обслуживания и ремонта – не менее 0,6 м.

26. Минимальная ширина проходов, предназначенных для транспортирования крупных сменных узлов и деталей во время ремонта оборудования, определяется наибольшим поперечным размером узлов и деталей с добавлением по 0,6 м на сторону.

Сноска. В пункт 26 внесено изменение на казахском языке, текст на русском языке не меняется в соответствии с приказом Министра по инвестициям и развитию РК от 23.12.2015 № 1221 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

27. Следует обеспечивать защиту персонала от всех опасных производственных факторов.

Параграф 2. Порядок эксплуатации оборудования

28. Всем движущимся и вращающимся частям машин и механизмов, элементам привода и передачи необходимо иметь надежно закрепленные ограждения, исключающие доступ к ним во время работы.

Все открытые движущиеся части оборудования, расположенные на высоте до 2,5 м (включительно) от уровня пола или доступные для случайного прикосновения с рабочих площадок, ограждаются, за исключением частей, ограждение которых не допускается их функциональным назначением. Ограждение выполняется сплошным или сетчатым с размером ячеек 20х20 мм.

В случаях, если исполнительные органы машин представляют опасность для людей и не ограждены, предусматривается сигнализация, предупреждающая о пуске машины в работу, и средства для остановки и отключения от источников энергии.

Указанные средства для остановки и отключения машин и механизмов от источников энергии должны соответствовать технологическим требованиям и располагаться в доступном для персонала и иных лиц местах, с тем, чтобы обеспечить, в случае необходимости, аварийное отключение машин, механизмов и агрегатов.

29. Зубчатые, ременные и цепные передачи независимо от высоты их расположения и скорости вращения имеют сплошное ограждение. Ограждения съемные, прочные и устойчивые к коррозии и механическим воздействиям.

Движущиеся части агрегатов, расположенные в труднодоступных местах, допускается ограждать общим ограждением с запирающим устройством. Ограждение устанавливается так, чтобы оно не затрудняло их обслуживание.

30. Прием в эксплуатацию оборудования производится комиссией, назначаемой руководителем организации.

Пуск оборудования в работу после монтажа или ремонта осуществляется ответственным лицом после проверки отсутствия людей в опасной зоне.

31. Перед пуском оборудования в работу необходимо подавать предупредительный световой или звуковой сигнал.

Перед запуском в работу оборудования, находящегося вне зоны видимости, необходима подача предупредительного звукового сигнала, продолжительностью не менее 10 секунд, различимого на слух у всех механизмов, подлежащих пуску. После первого сигнала необходимо предусматривать выдержку времени не менее 30 секунд, после чего перед пуском оборудования подается второй сигнал продолжительностью 30 секунд. Запуск механизмов и оборудования блокируется с устройством, обеспечивающим вышеуказанную предпусковую сигнализацию.

Запуск оборудования оповещается громкоговорящей связью с указанием наименования и технологической нумерации запускаемого оборудования. В местах с повышенным уровнем шума предусматривается дублирующая световая сигнализация. Порядок подачи сигналов предварительно доводится до сведения всех работников занятых обслуживанием и эксплуатацией запускаемого оборудования. Условные обозначения подаваемых сигналов вывешиваются на рабочих местах.

32. Эксплуатацию оборудования необходимо производить с соблюдением технологического регламента.

33. Исправность и комплектность технических устройств необходимо проверять ежесменно машинистом (оператором), еженедельно - механиком, энергетиком участка и ежемесячно - главным механиком, главным энергетиком объекта или назначенным лицом. Результаты проверки необходимо отражать в журнале приема-сдачи смены. Эксплуатация неисправных технических устройств не допускается.

34. Не допускается производить ремонт и обслуживание движущихся частей и ограждений, ручную уборку просыпи и ручную смазку действующих машин и механизмов.

35. Эксплуатацию, обслуживание технических устройств, а также их монтаж, демонтаж необходимо производить в соответствии с руководством по эксплуатации, техническими паспортами, нормативными документами заводов-изготовителей.

Нормируемые заводами-изготовителями технические характеристики необходимо выдерживать на протяжении всего периода эксплуатации оборудования.

Параграф 3. Порядок отбора проб, упаковка продуктов
производства

36. Отбор проб осуществляется механическими пробоотборниками в автоматическом режиме или дистанционно управляемыми.

Ручной отбор проводится только в установленных точках технологической схемы, определяемых распоряжением технического руководителя. Для отбора проб оборудуются удобные и безопасные места (площадки), имеющие местное освещение и ограждение. Производить отбор со случайных, необорудованных точек не допускается.

37. Складирование упакованного в пакеты, ящики или мешки готового продукта в зоне рабочего места машиниста расфасовочно-упаковочных автоматов и линии затаривания производится в соответствии с технологическим регламентом.

38. Помещение для упаковочных машин изолируется от склада товарного продукта стеной с проемами для прохождения конвейерных лент. Проемы перекрываются уплотнениями в виде специальных фартуков или штор, не препятствующих прохождению продукта по конвейеру.

39. Транспортировка тары к рабочему месту машиниста упаковочной машины осуществляется механизированным способом.

Для направления мешков с готовым продуктом перед пресс-конвейерами устанавливаются специальные направляющие.

40. Шнековые перегружатели, расположенные в помещении со свободным доступом обслуживающего персонала, оборудуются передвижным устройством, закрывающим разгрузочные проемы.

На шнековые перегружатели необходима установка ограничителей хода тележки.

Глава 2. Порядок обеспечения промышленной безопасности при дроблении и измельчении материалов

Сноска. Заголовок главы 2 - в редакции приказа Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 17.01.2023 № 23 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Параграф 1. Доставка руды, приемные и промежуточные бункеры

41. Перед корпусом (отделением) приема руды устанавливается светофор, разрешающий или запрещающий въезд составов (автосамосвалов, скипов, канатной дороги, механизмов) на площадку бункеров. В отдельных случаях разгрузка осуществляется по разрешающим сигналам светофора, сблокированного со шлагбаумом и установленного перед бункером.

Рабочие площадки приемных и разгрузочных устройств и бункеров, оборудуются звуковой и световой сигнализацией, предназначенной для оповещения обслуживающего персонала о прибытии железнодорожных составов. Сигналы подаются за 1,5-2,0 минуты до момента прибытия составов и начала работы скиповых подъемников и канатных дорог.

42. На рабочих площадках приемных устройств, на уровне головки рельсов железнодорожных путей предусматриваются проходы для обслуживания подвижного состава. Между рельсами в этих целях оборудуются настилы заподлицо с уровнем головки рельсов.

Габариты железнодорожных путей необходимо своевременно освобождать от просыпей руды и посторонних предметов.

43. При производстве ремонтных работ в приемной воронке бункеров, ведущие к приемным устройствам пути закрываются шлагбаумами с оповещением об этом транспортного персонала. Составы поездов выводятся из района приемных устройств. При наличии двух и более приемных бункеров, для обеспечения ремонтных работ в одном из них разрабатывается порядок организации работ, утвержденный руководителем.

44. Между приемной площадкой бункера и площадками питателя и дробилки крупного дробления необходимо поддерживать связь (телефонную, радиосвязь, громкоговорящую, световую).

Сноска. Пункт 44 - в редакции приказа Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 17.01.2023 № 23 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

45. Загрузочные отверстия приемных устройств с боков и со стороны, противоположной разгрузке, ограждаются прочными перилами. При двухсторонней разгрузке ограждение выполняется с боковых сторон.

46. Приемные площадки бункеров и площадки отгрузки продуктов в случае пылеобразования оснащаются эффективными средствами пылеподавления (пылеулавливания).

47. Устранение сводов, зависаний руды в бункерах и его шуровка производятся с помощью специальных приспособлений и устройств (электровибраторов, пневматических устройств, гидросмыва). Спуск людей для этих целей в бункеры не допускается.

Не допускается загрузка приемных бункеров при открытых разгрузочных люках.

48. Промежуточные бункеры, если они не заполняются саморазгружающимися тележками, оборудуются настилами. При применении саморазгружающихся тележек или реверсивных конвейеров загрузочные отверстия перекрываются решетками с отверстиями шириной не более 200х200 мм или оборудуются ограждениями высотой не менее 1 м. Такие ограждения или решетки устанавливаются и на бункерах в местах перегрузки конвейерного транспорта.

49. Для обеспечения безопасности работ, связанных со спуском людей в приемные воронки (бункеры) для осмотра или выполнения ремонтных работ, составляется проект организации работ с обязательным соблюдением следующих требований:

1) работы выполняются по наряду-допуску;

2) полная очистка бункера, его конструкций, надбункерных площадок и железнодорожных путей на этом участке от материала, проветривание и контроль состояния воздушной среды бункера;

3) на рабочих площадках приемных и транспортных устройств промежуточных бункеров и у механизмов бункерных затворов устанавливаются предупредительные знаки, указывающие на проводимые внутри бункеров работы;

4) перед спуском рабочих в бункер останавливаются и отключаются загрузочные и разгрузочные питатели, вывешиваются плакаты: "Не включать! Работают люди!", разбираются электрические схемы и обесточиваются приводы предыдущего и последующего технологического оборудования;

5) в случае, когда невозможно предотвратить падение предметов в бункер, где производятся работы, устраиваются надежные перекрытия, исключающие травмирование работающих в бункере людей;

6) бригада при работах в бункере состоит из не менее трех человек, двое из которых находятся в надбункерной части;

7) рабочие, производящие ремонтные работы, надевают страховочная привязь и привязываются к прочной опоре. Трос или канат при проведении работ держит наблюдающий, находящийся в надбункерной части;

8) внутри бункера для освещения применяются переносные лампы напряжением не выше 12 В.

Сноска. Пункт 49 с изменением, внесенным приказом Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 17.01.2023 № 23 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

50. При подаче руды автотранспортом на разгрузочные площадки приемного бункера устанавливаются упоры, исключающие скатывание автомашин в бункер.

Параграф 2. Дробление

51. При застревании в рабочем пространстве дробилок больших кусков руды, извлечение их из дробилки необходимо осуществлять подъемными средствами либо подрывом. Извлечение застрявших в дробилке кусков руды вручную не допускается. Разбивать крупные куски руды, застрявшие в рабочем пространстве дробилки, молотками или кувалдами не допускается.

52. При спуске людей в рабочее пространство дробилок предусматривается обязательное применение предохранительных поясов и временных настилов над загрузочными отверстиями дробилок, предохраняющих людей от падения посторонних предметов согласно проекту организации работ, работы производить по наряду допуску.

53. Перекрытия и площадки, на которых располагаются вибрационные грохоты, выполняются с расчетом на восприятие и поглощение вибраций, возникающих при работе вибрационных и быстроходных грохотов.

54. В разгрузочных и загрузочных воронках грохотов по всей их ширине предусматриваются защитные приспособления, предохраняющие обслуживающий персонал от выброса кусков руды.

55. Перед запуском грохотов в работу необходимо тщательно осмотреть все крепления, особенно крепления неуравновешенных дебалансных грузов.

56. В целях предупреждения выброса кусков руды из дробилок на загрузочные отверстия устанавливаются:

1) для конусных дробилок – глухие съемные ограждения, кроме дробилок крупного дробления I стадии, работающих под "завалом";

2) для щековых дробилок – глухие боковые ограждения высотой не менее 1 м с козырьками, препятствующими выбросу кусков руды из рабочего пространства дробилки в помещение.

57. Шуровка в выпускных отверстиях питателей, подающих руду на грохот, в загрузочных и разгрузочных воронках при работающих питателях и грохотах допускается только при наличии специальных шуровочных отверстий.

58. Очистка вручную разгрузочных воронок грохотов и спуск людей в разгрузочные воронки допускаются при соблюдении настоящих Правил. При отключении электродвигателей грохотов на пусковых устройствах вывешиваются предупредительные плакаты "Не включать! Работают люди!".

59. Расчищать лотки электровибропитателей во время их работы, становиться на борта питателя, прикасаться к ним, производить очистку зазоров виброприводов не допускается.

60. На кулачковые, горизонтальные и вертикальные молотковые дробилки устанавливаются блокировки, исключающие возможность запуска дробилки при открытой крышке корпуса. Открывание и закрывание корпусов кулачковых и горизонтальных молотковых дробилок с крышками массой более 50 кг необходимо осуществлять механизированным способом.

61. Дробление руды, образующей при измельчении взрывоопасную пыль, необходимо производить с выполнением мероприятий, исключающих взрывы пыли.

Параграф 3. Измельчение и классификация

62. При местном управлении пусковые устройства мельниц и классификаторов располагаются таким образом, чтобы лицо, включающее оборудование, могло наблюдать за их работой.

63. Работу внутри мельницы необходимо проводить под наблюдением контролирующего лица по наряду-допуску.

64. Откручивать или ослаблять гайки крышки люка в положении мельницы люком вниз, закреплять болты кожуха улиткового питателя на ходу мельницы не допускается.

65. При погрузке шаров в контейнеры место погрузки необходимо оградить и вывесить плакат "Опасно!". При подъеме контейнера люди находятся на безопасном расстоянии от него. Контейнеры загружаются шарами до уровня на 100 мм ниже бортов.

66. Использование шаровых питателей, механизмов по загрузке стержней необходимо осуществлять в соответствии с технологическим регламентом.

67. Для обслуживания классификатора рабочие площадки необходимо располагать на уровне не менее 600 мм ниже борта ванны классификатора. Со стороны, противоположной ванне классификатора, рабочие площадки оборудуются металлическими перилами высотой 1000 мм.

На классификаторе необходимо оборудовать мостики (площадки) с перилами для безопасного обслуживания механизмов вращения и подъема спиралей или реек, элементы привода ограждаются.

68. Для предотвращения попадания металла в дробилки среднего и мелкого дробления, ленточные конвейеры, питающие их рудой, оборудуются металлоискателями, извлекателями, магнитными шайбами, специальными приспособлениями.

Снятие металла с ленты конвейера и магнитного извлекателя, не выведенного из рабочей зоны, производится только после остановки конвейера и отключения магнитной системы.

Глава 3. Порядок обеспечения промышленной безопасности при эксплуатации флотационного отделения, отделения магнитной сепарации, электрических и радиометрических методов обогащения

Сноска. Заголовок главы 3 - в редакции приказа Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 17.01.2023 № 23 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Параграф 1. Флотационные отделения

69. Подачу жидких реагентов и растворов реагентов в промежуточные бачки и питатели на расходных площадках необходимо производить по трубопроводам с помощью насосов. Подача цианидов и сернистого натрия в сухом виде непосредственно в точки питания процесса не допускается.

Переносить небольшие количества реагентов по флотационному отделению допускается только в специальных закрытых сосудах.

70. Отбор проб реагентов осуществлять с помощью механизированных приспособлений. При отборе проб реагентов вручную рабочим необходимо использовать пробоотборники с ручкой длиной не менее 200 мм.

71. Расходные бачки цианидов необходимо располагать на реагентных площадках в изолированном помещении, оборудованном местной вытяжной вентиляцией и закрывающемся на замок.

72. Ввод реагентопроводов цианидов в точки подачи необходимо осуществлять таким образом, чтобы исключалась возможность свободного доступа к раствору цианида. Не допускается замер количества реагентов в точках их подачи.

73. Чаны промежуточные, расходные бачки реагентов и связанные с ними коммуникации необходимо снабжать аварийными емкостями, в которые при необходимости полностью сливаются реагенты.

74. Сточные воды реагентных площадок необходимо удалять по специальному трубопроводу, минуя дренажные устройства флотационного отделения.

75. Не допускается смешивание кислот с растворами цианидов и ксантогенатов, аэрофлотов, сернистого натрия и гидросульфида.

Не допускается смешивание растворов медного, цинкового и железного купоросов, хлористого цинка и хлористого кальция с растворами сернистого натрия, гидросульфида и цианида, так как при этом возможно выделение высокотоксичных газов (сероводорода и синильной кислоты) и образование нерастворимых осадков, забивающих трубопроводы.

76. Раскручивание шпинделя блока импеллера флотационной машины вручную при зашламовке камер необходимо производить при остановленном пеногоне с разборного деревянного помоста. Включение двигателя производится только после удаления рабочих с помоста.

77. Для аварийной разгрузки флотационных машин и сбора смывных вод предусматриваются зумпфы (приямки) с насосами.

78. Отбор технологических проб пульпы непосредственно из работающей флотокамеры производится только специально для этого предназначенными пробниками при обязательной остановке пеногона.

79. Воздуходувки, подающие воздух в камеры пневмомеханических и пневматических флотомашин, необходимо располагать в отдельных помещениях с выполнением мероприятий по звукоизоляции и шумопоглощению.

80. В отделениях, где возможен контакт работающих с флотореагентами, устанавливаются умывальники с подачей холодной и горячей воды, предусматриваются устройства для быстрого удаления попавших на кожу веществ путем смыва их струей воды, фонтанчики для промывки глаз.

81. Технический руководитель смены осуществляет проверку наличия и исправности средств индивидуальной защиты у обслуживающего персонала реагентных площадок в соответствии с технологическим регламентом.

82. При замене или прочистке аэролифтных трубок на пневматических флотационных машинах рабочим необходимо использовать защитные очки.

Параграф 2. Отделения магнитной сепарации и электрических
методов обогащения

83. При эксплуатации электромагнитных и магнитных сепараторов не допускается подносить к магнитной системе металлические предметы. При остановках электромагнитных сепараторов напряжение с обмоток магнитной системы отключается.

84. При сухой магнитной и электромагнитной сепарации аппаратура заключается в герметические кожухи с патрубками для присоединения к системе вытяжной вентиляции. Эксплуатация сепараторов при неисправной или отключенной вентиляции не допускается.

85. Смотровые и шуровочные люки желобов и сепараторов на время работы необходимо закрывать. Не допускается выбирать вручную щепу и предметы с лотков питателей.

Не допускается производить регулировку зазора и правильности хода ленты сепаратора путем подкладывания под нее посторонних предметов.

86. Вход в помещение электросепараторов посторонних лиц не допускается.

87. Исключается пылевлагопроницаемость корпуса электрического сепаратора. При отсутствии герметичности корпуса и всех люков (смотровых отверстий) в его обшивке и уплотнений пуск сепаратора не допускается.

88. Дверки, обеспечивающие доступ к внутренним электрочастям сепаратора, оборудуются электрической блокировкой, исключающей возможность их открывания при работе сепаратора.

Прикасаться к токоведущим частям электросепаратора, отключенным от сети высокого напряжения, до их разрядки и проверки индикатором не допускается.

Не допускается открывать дверки в обшивке электросепаратора и производить текущий ремонт оборудования без присутствия второго лица, за исключением таких видов работ, как смена предохранителей, протирка и подтягивание контактов на стороне аппаратуры низкого напряжения. В этом случае предварительно снимается напряжение с данного аппарата.

89. Рабочие места машиниста электросепаратора и оператора выпрямительных устройств оборудуются с применением специальных диэлектрических изоляторов.

Параграф 3. Дополнительные требования
при обогащении серных руд

90. Для производственных помещений, в которых возможно выделение больших количеств взрывоопасных или ядовитых паров и газов, для отделений молотковых дробилок, где возможно выделение сернистых газов при взрывах пыли в дробилках, предусматривается устройство аварийной вытяжной вентиляции.

91. Для предупреждения взрывов пыли серной руды в рабочем пространстве молотковых дробилок обеспечивается:

1) постоянная подача отработанного пара или мелкораспыленной воды (туманообразователями, форсунками) в зону дробления работающих дробилок;

2) защита от накопления статического электричества на дробилках путем обеспечения непрерывности цепи заземления всего электротехнического оборудования, трубопроводов, металлических воздуховодов, рам конвейеров, металлических конструкций в дробильном отделении.

92. Для тушения очагов возгорания серы в руде или серной пыли в отапливаемых дробильных отделениях и конвейерных галереях (при сухом дроблении) предусматриваются противопожарные водопроводы с пожарными кранами, а в неотапливаемых отделениях и галереях – огнетушители.

93. Расположение дробилок для среднего дробления серных руд ниже нулевой отметки поверхности не допускается.

94. В отделении молотковых дробилок рабочим выдаются изолирующие противогазы для защиты от сернистых газов, образующихся при "хлопках" в полости дробилки.

Параграф 4. Радиометрические методы обогащения руд и контроля
процессов их переработки

95. При применении радиометрических методов обогащения и контроля с использованием источников радиоактивного и ионизирующего излучений (изотопных источников гамма - и бета - излучений, нейтронов, рентгеновских трубок) необходимо соблюдение требований промышленной безопасности.

96. Работы и процессы, в которых используются источники излучения и основанные на их применении методы сепарации, контроля и анализа необходимо осуществлять в соответствии с технологическим регламентом.

97. Фабрики, применяющие источники излучения, подлежат обеспечению снижения суммарной дозы облучения, до уровней, не превышающие предельно допустимые дозы.

98. Радиоактивное излучение из мест закладки радиоактивных препаратов замеряется соответствующими дозиметрическими приборами.

99. Не допускается превышение на рабочих местах основных пределов доз установленных гигиеническими нормативами в соответствии с санитарно-эпидемиологическими требованиями.

Нахождение и хранение радиоактивных изотопов на рабочих местах не допускается.

Глава 4. Порядок обеспечения промышленной безопасности при гравитационном методе обогащения

Сноска. Заголовок главы 4 - в редакции приказа Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 17.01.2023 № 23 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

100. Работы внутри промывочных барабанов, аппаратов обогащения в тяжелых суспензиях и аппаратов гравитационного обогащения с целью осмотра, ремонта и очистки внутренней поверхности аппаратов от шламов и оставшегося материала необходимо осуществлять по наряду-допуску.

101. Не допускается во время работы аппарата гравитационного обогащения контактировать с его движущимися и вращающимися частями, смазывать подшипники, извлекать посторонние предметы из аппарата.

102. Отбор проб мытой руды и продуктов гравитационного обогащения вручную производить только в специально отведенных для этой цели местах. Не допускается вручную отбирать пробы продуктов обогащения непосредственно с движущихся механизмов.

103. Регулировка золотников, наладка авторегуляторов и осмотр механизмов беспоршневых отсадочных машин с пневматическим приводом без защитных очков не допускается.

104. При эксплуатации золотниковых устройств роторного типа окна для выброса воздуха в атмосферу перекрываются металлической сеткой.

105. Производить работу по ремонту или замене сит шиберного устройства, очистке и ремонту внутреннего корпуса отсадочной машины одновременно с работами по ремонту или очистке башмака обезвоживающего элеватора не допускается. При проведении в корпусе машины указанных работ электрическая схема элеваторов разбирается и вывешивается предупредительный плакат.

106. В аппаратах, применяемых для обогащения в тяжелых суспензиях, скалывание застывшего ферросилиция, утяжелителей и руды с металлических частей оборудования без защитных очков не допускается.

107. Желоба, подводящие материал к аппарату и отводящие продукты обогащения, при наклоне более 45^о закрывают сверху, во избежание выбрасывания руды и пульпы.

Глава 5. Порядок обеспечения промышленной безопасности при эксплуатации отделений сгущения, обезвоживания и сушки

Сноска. Заголовок главы 5 - в редакции приказа Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 17.01.2023 № 23 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Параграф 1. Сгущение

108. Радиальные сгустители, пирамидальные и корытные отстойники ограждаются, если верхняя кромка их борта над уровнем рабочей площадки находится на высоте менее 1000 мм.

Закрытые сверху пирамидальные отстойники вдоль борта не ограждаются, если все отверстия, ремонтные лазы и люки перекрываются металлическими крышками.

109. Хождение по бортам радиальных сгустителей, пирамидальных и корытных отстойников не допускается.

110. Становиться на кольцевой желоб и заходить за ограждение площадки фермы при замере плотности пульпы и отборе проб не допускается. Не допускается выводить грузовой конец подвижной фермы сгустителей за кольцевой желоб на обслуживающие (проходные) площадки. Не допускается передвигаться по влажным и скользким поверхностям обслуживающих площадок привода сгустителя, подъем на подвижную ферму сгустителя производится со специальной лестницы с перилами.

Чистка кольцевого желоба сгустителя осуществляется только после отключения привода подвижной рамы.

111. Конструкция устройств, обеспечивающих равномерное распределение материала по ширине обезвоживавших грохотов, предусматривает исключение выбросов обезвоживаемого материала и разбрызгивание пульпы.

112. При проведении работ по очистке от шлама лабиринтов грохот останавливается, питание грохота или дугового сита отключается, на пусковых устройствах вывешивается плакат: "Не включать! Работают люди!".

Параграф 2. Фильтрующие аппараты

113. Производить подтяжку секторов при работе барабанных и дисковых вакуум-фильтров не допускается.

114. При эксплуатации фильтрующих аппаратов для очистки рам и полотен от кека предусматривается использование специальных лопаток.

115. Во время работы зажимного устройства фильтр-пресса не допускается поправлять рамы, плиты и фильтровальные салфетки.

116. Перед разгрузкой фильтр-пресса от кека, он продувается сжатым воздухом до максимального удаления жидкости.

Работу по разгрузке проводят одновременно не менее двух рабочих.

Во избежание разбрызгивания раствора при продувке фильтр-пресс покрывают тканью.

117. При включенном барабане вакуум-фильтра не допускается восстановление обрыва стягивающей проволоки.

118. При работе фильтрующих аппаратов с вредными выделениями вытяжная вентиляция работает непрерывно, нутч-фильтры закрываются крышками.

119. При наличии на барабанных фильтрах устройства для смыва осадка, они ограждаются для защиты обслуживающего персонала от брызг.

Листовые фильтры с выдвижными рамами оборудуются стационарными площадками для удобства смыва осадка.

120. Центрифуга оборудуется блокировкой, исключающей ее работу при открытой крышке, повышенной вибрации, перегрузке и нестабилизированном питании.

Параграф 3. Выпарные аппараты

121. Не допускается работа на выпарном аппарате с неисправными запорной арматурой, предохранительными клапанами и манометрами, при отключенной вытяжной вентиляции, открытом аппарате, без предохранительных очков и при неисправных смотровых стеклах.

Выпарные аппараты, на которых необходимо обеспечить замер уровней плотностей и отбор проб во время их работы, оборудуются безопасной системой выполнения этих операций или отключаются для их осуществления.

122. Люки в выпарных аппаратах располагаются таким образом, чтобы обеспечить сквозное проветривание, а выхлопные трубы от предохранительных клапанов выводятся наружу.

123. Осмотр выпарного аппарата во время работы допускается только через смотровое стекло.

Для осмотра сварных швов аппаратов предусматривается передвижное устройство.

124. Для допуска персонала предусматривается надежное отключение питающих (паровой и растворной) магистралей от выпарного аппарата, уравнивание давления в аппарате с атмосферным и снижение температуры в нем до плюс 40^оС.

Работы в выпарном аппарате производятся в присутствии ответственного лица.

Параграф 4. Печи

125. Пуск и остановку печи, регулировку форсунок необходимо производить в соответствии с технологическим регламентом.

126. При очистке и ремонте печей пребывание людей внутри печи при температуре выше 60^оC не допускается.

Не допускается при включенной печи держать открытыми дверки печи, очищать полы и обивать кек.

127. Пролитый у печи мазут засыпается песком и убирается.

При возгорании жидкого топлива в расходном бачке жидкое топливо немедленно выпускается в аварийный бак, и принимаются меры по тушению пожара.

Глава 6. Порядок обеспечения промышленной безопасности при гидрометаллургическом процессе

Сноска. Заголовок главы 6 - в редакции приказа Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 17.01.2023 № 23 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Параграф 1. Оборудование низкого давления

128. Реакторы и выщелачиватели оборудуются техническими средствами контроля уровня их заполнения растворами, сигнализацией, исключающими превышение установленного уровня.

Дозировка компонентов, растворов и их смешивание осуществляются автоматизированным способом, исключающим бурную реакцию с выделением газов и выбросами смесей.

Сноска. Пункт 128 - в редакции приказа Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 17.01.2023 № 23 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

129. Прочистка спускных штуцеров реактора осуществляется только при полной остановке мешалки, отсутствии раствора в реакторе и после перекрытия питающих трубопроводов.

Для аварийного слива растворов в конструкции реактора предусматривается специальный выпуск с соответствующими коммуникациями или емкостями.

130. При работе реакторов крышки на них плотно закрываются и закрепляются.

Перед пуском реактора в работу включается вытяжная и общеобменная вентиляция. Возможность пуска реактора до включения системы вентиляции исключается соответствующей блокировкой и сигнализацией.

131. При работе с агрессивными средами обслуживающий персонал обеспечивается средствами индивидуальной защиты и проходит инструктаж по работе с соответствующими реактивами.

Параграф 2. Оборудование высокого давления

132. Эксплуатацию аппаратов высокого давления необходимо осуществлять в соответствии с требованиями промышленной безопасности и технологических регламентов.

133. Все аппараты высокого давления оснащаются контрольно-измерительными приборами и предохранительными устройствами, исключающими возможность отклонения режима работы аппарата (давление, температура) от допустимых величин.

134. Загрузка и разгрузка аппаратов высокого давления механизируется. Разгрузка аппаратов высокого давления вручную допускается только в аварийных случаях и производится не менее чем двумя рабочими в соответствующие разгружаемым продуктам магистрали трубопроводов.

135. Все помещения, в атмосфере которых возможно появление вредных для здоровья людей газов, аэрозолей, примесей, оборудуются вытяжной вентиляцией, оснащаются соответствующими контрольно-измерительными приборами с системами сигнализации о превышении предельно допустимых концентраций вредных веществ. Порядок поведения людей и использование ими средств индивидуальной защиты, в том числе и в случае аварийных выбросов вредных веществ, определяется технологическим регламентом.

Параграф 3. Дополнительные требования промышленной безопасности
при производстве мышьяковистого ангидрида

136. При производстве мышьяковистого ангидрида все технологические операции необходимо осуществлять в герметичных системах с применением средств индивидуальной защиты.

Глава 7. Порядок обеспечения промышленной безопасности при обработке золотосодержащих руд и песков

Сноска. Заголовок главы 7 - в редакции приказа Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 17.01.2023 № 23 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Параграф 1. Общие требования промышленной безопасности

137. На золотоизвлекательных организациях не допускается применение процесса амальгамации.

138. Полы, стены, потолки и строительные конструкции цехов и отделений золотоизвлекательных организаций, где применяются высокотоксичные реагенты, выполняются плотными, гладкими и покрываются гидрофобным покрытием, не впитывающие растворы и легко моющиеся.

На свободные края несплошных междуэтажных перекрытий помимо перил устанавливают влагонепроницаемые барьеры высотой не менее 20 см.

139. Полы золотоизвлекательных организаций (в том числе под емкостями и оборудованием) устанавливаются с уклоном в сторону дренажных каналов и зумпфов, исключающих скопление растворов и пульпы. Под оборудованием, устанавливаемым на площадках и междуэтажных перекрытиях, обязательно предусматривается устройство дренажной системы со стоком в нижерасположенные зумпфы или емкости.

Дренажная система полов, состоящая из каналов и зумпфов с насосами, обеспечивает сбор всех стоков и их возврат в технологический процесс.

140. Не допускается совмещение в одном помещении цианирования с процессами, протекающими в кислой среде, за исключением случаев, когда оба процесса составляют единую технологическую цепочку. В этом случае принимаются особые меры предосторожности (работа всех аппаратов под вакуумом, непрерывный контроль состава воздуха на рабочих местах).

141. В отделения, в которых технологические процессы протекают в кислой среде, устанавливаются обособленные дренажные системы: кислые дренажные воды перед выбросом нейтрализуются.

Полы, стены, строительные конструкции и оборудование этих отделений должны иметь кислотостойкие покрытия.

142. Предусматривается местный отсос воздуха:

1) в измельчительном отделении организации – от загрузочных и разгрузочных горловин мельниц, размол в которых осуществляется в цианистой среде;

2) в отделении сушки концентрата – от загрузочных и разгрузочных отверстий сушильных печей (барабанов);

3) в отделении сушки цинковых осадков – от загрузочных люков сушильных шкафов (печей);

4) в реагентном отделении – от камер вскрытия и опорожнения тары с токсичными реагентами, питателей реагентов, мутилок и сборных чанов;

5) в отделении обезвреживания промстоков – от аппаратуры обезвреживания;

6) в сорбционном отделении – от пачуков и грохотов для выделения смолы;

7) в регенерационном отделении – от регенерационных колонок и емкостей реагентов;

8) в отделении электролиза – от электролизеров и печи для сжигания графитированного ватина.

143. Условия выброса отходящих газов определяются проектной документацией.

144. Вытяжные вентиляционные системы аппаратов, в которых возможно выделение взрывоопасных и огнеопасных веществ высоких концентраций предусматриваются во взрывобезопасном исполнении.

Параграф 2. Отделения цианирования

145. Для исключения непосредственного контакта обслуживающего персонала с цианистыми растворами (пульпой) и снижения ядовитых выделений в рабочие зоны, оборудование и емкости отделения цианирования максимально уплотняются или оборудуются укрытиями с местными отсосами.

Контроль технологического процесса и управление оборудованием предусматриваются полностью автоматизированными или осуществляются дистанционно.

146. Оборудование и емкости цианистого процесса снабжаются автоматическими устройствами, предупреждающими возможность случайных переливов раствора (пульпы) и оборудуются переливными трубопроводами.

147. Детали оборудования, трубопроводы, арматура и устройства, соприкасающиеся с цианистыми растворами (пульпой) или их парами, изготавливаются из цианистостойких материалов, а электропроводка и детали из цветных металлов и их сплавов изолируются от контакта с цианидами.

148. Концентрацию защитной щелочи в цианистых растворах (пульпе), находящихся в неукрытом и неаспирируемом оборудовании и емкостях, необходимо постоянно поддерживать на уровне не ниже 0,01-0,025 % по CaO.

149. В отделениях цианирования и приготовления цианистых растворов воздух удаляется вытяжной вентиляцией из верхней зоны помещений.

Воздух приточных вентиляционных систем подается в рабочую зону к фиксированным рабочим местам и проходам.

150. Газовоздушная смесь, отсасываемая вакуум-насосами, перед ее выпуском в атмосферу очищается от вредных компонентов и масел; исключается ее попадание в воздухозаборные устройства приточных вентиляционных систем.

151. Фильтровальные чехлы (полотнища) перед снятием с фильтров осветлительных и осадительных установок промываются водой до полного удаления цианидов.

152. Все работы по регенерации фильтроткани (кислотная обработка, стирка, сушка) максимально механизируются.

Кислотная промывка фильтровальной ткани непосредственно на фильтре допускается в исключительных случаях только после освобождения фильтра от пульпы и тщательной его промывки водой до полного удаления цианидов.

153. Помещения для сушки, измельчения, опробования и упаковки цинковых осадков изолируются от отделения цианирования и оборудуются общеобменной вентиляцией с технологической и санитарной очисткой выбросов.

Сушка цинковых осадков на открытых плитах не допускается; сушка осуществляется в уплотненных сушильных шкафах (печах) под вакуумом.

154. Охлаждение противней с высушенными цинковыми осадками необходимо проводить в уплотненных сушильных шкафах под вакуумом.

155. Помещения для обезвреживания циансодержащих промышленных стоков изолируются от остальных помещений и оборудуются общеобменной и аварийной вентиляцией с дистанционным управлением.

156. Обезвреживание циансодержащих промышленных стоков с применением хлорпродуктов и реагентов допускается осуществлять только в плотно укрытом оборудовании, снабженном воздухоотсосом, приборами контроля и дистанционного управления.

157. Уносить необезвреженную от токсичных веществ специальную одежду с территории организации и выходить в спецодежде за ее пределы не допускается.

Специальная одежда стирается и ремонтируется централизованно после предварительного обезвреживания.

Работа с цианистыми растворами (пульпой) производится только в резиновых перчатках, фартуке и сапогах; брюки выправляются поверх сапог. Места работы с цианистыми растворами оборудуются местной вытяжной вентиляцией.

158. Для оказания неотложной помощи на всех переделах отделения цианирования устраиваются профилактические пункты. Пункты размещаются на всех рабочих площадках с таким расчетом, чтобы расстояние от них до любого циансодержащего оборудования не превышало 25 м.

Подходы к пунктам выполняются освещенными, доступными, не допускающие загромождения оборудованием и коммуникациями.

159. Профилактический пункт оснащается аптечкой первой помощи с набором противоядий, необходимой посудой, инструкцией по применению противоядий, медикаментами и перевязочными средствами.

К профилактическому пункту подводится холодная и теплая вода, подаваемая через смеситель в расходный патрубок, установленный на уровне 2 м от пола.

Установка разбрызгивателей на расходных патрубках не допускается.

Параграф 3. Отделения сорбции, десорбции, регенерации и электролиза

160. Для предупреждения попадания в атмосферу рабочих помещений высокотоксичных веществ оборудование отделения (пачуки, колонки, грохоты) полностью герметизируется, а отсос газов осуществляется непосредственно из-под укрытий.

161. Контроль и управление процессами десорбции и регенерации подлежит автоматизации.

Помещения сорбции, десорбции, регенерации, хранения и приготовления реагентов оборудуются непрерывно действующими автоматическими приборами контроля воздушной среды, сблокированными с системой сигнализации (звуковой, световой), оповещающей о превышении на рабочих местах содержания предельно допустимой концентрации паров синильной кислоты.

162. Работа в помещении десорбции, регенерации и электролиза осуществляется только при непрерывно действующей общеобменной вентиляции. В случае выхода вентиляционной системы из строя, обслуживающий персонал немедленно покидает помещение. Допуск в помещение осуществляется после возобновления работы общеобменной вентиляции и снижения содержания вредных примесей в атмосфере помещений до предельно допустимой концентрации.

163. При перемещении смолы по колонкам смотровые окна и крышки колонок закрываются наглухо.

В процессе транспортировки смолы в колонку с другим составом среды (из щелочной в кислую, и наоборот) полностью отделяются растворы. Транспортировать растворы вместе со смолой не допускается.

164. Пробы смолы и растворов из колонок отбираются только через лючки в крышках или через дверцы сбоку колонок. Открывать крышки колонок для отбора проб не допускается.

165. Возврат в цианистый процесс кислых промывных растворов десорбции и регенерации допускается только после предварительной их нейтрализации щелочами (известью, едким натрием).

166. Помещение электролиза товарного регенерата оборудуется системами общеобменной и аварийной вентиляции и приборами, сигнализирующими о содержании в воздухе паров кислоты и водорода в концентрациях, превышающих предельно допустимые концентрации.

167. При работах по замене в электролизере катодных блоков рабочие надевают резиновую спецодежду: сапоги, фартук, перчатки и защитные очки.

Параграф 4. Обогащение песков

168. При работе на конвейерно-скрубберных промывочных приборах между обслуживающим персоналом (оператором, бункеровщиком и машинистом насосной станции) обеспечивается двусторонняя и дублированная связь.

169. Для сбрасывания валунов с конвейерной ленты промывочного прибора оборудуются специальные лотки.

Место складирования валунов должно быть огорожено.

170. Устранение зависаний в бункерах промприборов необходимо производить струей напорной воды или специальными приспособлениями.

Уборку валунов из бункера необходимо осуществлять при помощи крана или специальных устройств только после остановки питателя и конвейера.

171. Рабочее место гидромониторщика располагается таким образом, чтобы обеспечивался хороший обзор места дезинтеграции песков, гидровашгердного лотка, галечного отвала и оборудования, расположенного вблизи гидроэлеватора.

172. Для утепленных промприборов, предназначенных для работы в зимних условиях, в каждом отдельном случае предусматриваются мероприятия, обеспечивающие безопасность их эксплуатации.

Глава 8. Порядок обеспечения промышленной безопасности при эксплуатации реагентных отделений и складов реагентов

Сноска. Заголовок главы 8 - в редакции приказа Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 17.01.2023 № 23 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Параграф 1. Общие требования промышленной безопасности

173. Помещения, в которых производится хранение реагентов или работа с ними, оборудуются вентиляцией, обеспечивающей содержание вредных веществ в атмосфере этих помещений на уровне, не превышающем предельно допустимой концентрации. Удаляемый из реагентных помещений воздух необходимо подвергать очистке и нейтрализации перед выбросом в атмосферу.

174. В реагентном отделении устанавливается звуковая или световая сигнализация, оповещающая о прекращении работы вентиляторов.

При остановке вентиляционной установки или при повышении содержания вредных веществ в воздушной среде выше предельно допустимой концентрации работу в помещении немедленно прекращают, а рабочих необходимо вывести на свежий воздух.

Вход в помещение допускается только после восстановления работы общеобменной вентиляции и снижения содержания вредных веществ в воздухе рабочей зоны до уровня предельно допустимой концентрации.

175. Помимо общей вентиляции помещения места выгрузки реагентов, вскрытия тары и посуды (растворные чаны, отстойники и аппараты, выделяющие вредные вещества) оборудуются местными вытяжными устройствами с уплотнениями и укрытиями с отсосами.

176. При работе с реагентами принимаются меры, предупреждающие возможность разбрызгивания, распыления и пролития их на почву, пол, оборудование, тару и одежду.

Реагенты, попавшие на пол или аппаратуру, немедленно убираются, нейтрализуются и тщательно смываются водой в соответствии с технологическим регламентом.

В местах хранения, погрузки и разгрузки реагентов необходимо обязательное нахождение в достаточном количестве необходимых средств для обезвреживания пролитых или просыпанных реагентов.

В реагентных отделениях предусматривается установка аварийного душа или ванн с водой для быстрого удаления химикатов с поверхности кожи, оборудуются фонтанчики для промывания глаз. Указанные устройства используются только по прямому назначению.

177. Производство ремонтных работ, очистку вентиляционных систем и реагентопроводов, осмотр, очистку и обезвреживание емкостей в отделениях реагентов и на складах необходимо выполнять по наряду-допуску.

Не допускается нахождение посторонних лиц в помещении, в котором хранятся реагенты и проводится работа с ними.

178. Не допускается оставлять на местах отработанные обтирочные материалы. Все отработанные обтирочные материалы собираются и уничтожаются.

179. В помещениях с реагентами не допускается хранение личной одежды и продуктов питания, курение и прием пищи персоналом.

180. Хранение, приготовление растворов, транспортировку и использование флотореагентов необходимо осуществлять согласно технологическому регламенту.

181. Химическую очистку или обезвреживание непригодных к использованию, загрязненных остатков реагентов и стоков реагентного отделения необходимо осуществлять в помещении, обособленном от остальных помещений технологического цикла. Допуск посторонних лиц в эти помещения не допускается.

Не допускается объединение стоков, при взаимодействии которых образуются ядовитые вещества или нерастворимые осадки, засоряющие трубопроводы.

Параграф 2. Склады реагентов

182. Реагенты необходимо хранить в закрытых складских помещениях или под навесами, в соответствии со специальными инструкциями. Допускается хранение аэрофлотов, масел, соляной кислоты, сульфогидрата натрия, керосина, оксаля (Т-80) на территории отгороженного реагентного склада в металлических резервуарах и цистернах под навесом, защищающим от прямых солнечных лучей и атмосферных осадков.

На открытых складах допускается хранение соляной кислоты в бутылях и жидкого стекла в силикат-глыбах.

Не допускается совместное хранение в одном складе реагентов, вступающих во взаимодействие.

Не допускается хранение на складах реагентов в поврежденной таре. Переупаковку, приемку и выдачу реагентов необходимо производить на специально отведенных площадях.

183. Емкости для хранения жидких реагентов и связанные с ними коммуникации оборудуются устройствами для полного удаления реагентов.

Размещение коммуникаций для транспортировки агрессивных (кислоты, щелочи) и токсичных реагентов над рабочими проходами и рабочими местами не допускается.

184. В помещениях для складов ксантогенатов, сернистого натрия и цианидов поддерживается температура не выше 25^оС. Сильнодействующие ядовитые вещества хранятся отдельно в специальных помещениях. Хранение ядовитых реагентов и негашеной извести вместе с другими реагентами не допускается. Для хранения негашеной извести отводится несгораемое помещение, исключающее контакт извести с водой.

185. В помещениях для хранения реагентов, выделяющих взрывоопасные пары и газы, обладающие токсичным действием или неприятным запахом, вытяжка производится из нижней и верхней зон помещения с целью исключения образования застойных зон.

186. Полы, стены и несущие строительные конструкции складов реагентов и всех помещений реагентного хозяйства подлежат нанесению соответствующей химической защиты.

Отделка стен и потолков исключает накопление и сорбирование пыли и паров и обеспечивать возможность очистки и мытья их поверхности. На полу предусматривается устройство канавок и уклон для стока и отвода вод в дренажный зумпф с подводом к нему нейтрализующих растворов.

187. Перевозка и хранение аэрофлотов, сульфогидрата натрия, аммиака и других сильнопахнущих реагентов производятся только в исправных цистернах или металлических бочках с плотно закрывающимися металлическими пробками.

Перевозка жидких, агрессивных и высокотоксичных реагентов по территории организации производится на специально оборудованном транспорте и в таре, исключающей возможность потери химикатов.

Солома, стружка и дерево тары, в которой хранятся бутыли, пропитываются раствором хлористого цинка или сернокислого натрия. Укупорка бутылей с жидкими реагентами производится плотно, но не герметично.

188. В склад реагентов допускается входить только после предварительной бесперебойной работы вытяжной вентиляции в течение 10 мин. Работать в закрытых складах реагентов при остановке вентилятора не допускается. Пусковое устройство вентилятора размещается у наружной двери склада.

В случае неисправности вентилятора в склад для его ремонта входят одновременно не менее двух человек в противогазах.

189. Место складирования каждого реагента определяется надписью с наименованием хранимого реагента. Хранение реагентов в несортированном виде не допускается.

190. Разгрузка кислот, аммиачной воды, аэрофлотов, сульфогидрата натрия и других жидких флотореагентов из цистерн производится механизированным способом.

После слива из цистерн жидких реагентов, их остатки удаляются из шланга, который отсоединяется и промывается водой.

При сливе горючих реагентов из цистерн трубопроводы и цистерны заземляются.

Перед перекачкой жидких флотореагентов и химикатов проверяется надежность системы контроля уровня заполнения емкостей.

191. Сварочные работы на складе и вблизи склада взрывоопасных реагентов, в помещении насосных необходимо производить по наряду-допуску. При этом все легколетучие химикаты предварительно удаляют со склада.

192. Склады реагентов необходимо оснащать:

1) звуковой и световой сигнализацией, оповещающей о прекращении работы общеобменной и местной вытяжной вентиляции. Такая сигнализация необязательна для складов реагентов нетоксичных и не выделяющих взрывоопасных паров;

2) прямой телефонной связью с руководством организации, пожарной охраной и медицинским пунктом или через оператора (диспетчера) организации;

3) уровнемерами на стационарных емкостях для хранения жидких реагентов.

Процессы вскрытия бочек с цианидами механизируются.

Все работы, связанные с сильнодействующими ядовитыми веществами, в том числе приготовление растворов, производятся без применения ручного труда.

Параграф 3. Отделения приготовления реагентов

193. Реагентные отделения, где производят растворение жидких и твердых химических продуктов в воде или растворителях, отстаивание и подачу приготовленных растворов в расходные баки, изолируются от всех остальных объектов (отделений) организации.

194. Температурный режим в отделениях приготовления реагентов и отдельных их помещений устанавливается с учетом физико-химических свойств реагентов.

195. В реагентных отделениях, где возможны внезапные выделения значительного количества вредных газов, устанавливается аварийная вытяжная вентиляция и обеспечивается хранение запаса противогазов, число которых на 50 % превышает максимальный списочный состав работающих в смене.

196. Растворные чаны и отстойники, связанные с ними коммуникации устанавливаются таким образом, чтобы в случае надобности можно было полностью удалить содержащиеся в них реагенты в аварийные емкости, предусмотренные в растворных отделениях.

В реагентных отделениях устанавливается автоматический контроль уровня заполнения растворных чанов со звуковой или световой сигнализацией.

197. Аппаратура для растворения органических, пожароопасных и взрывоопасных веществ подлежит эксплуатации в исполнении, исключающем образование искр.

198. Помещение для приготовления цианистых растворов изолируется от остальных помещений реагентного отделения и постоянно находится закрытым, а дренаж сточных вод и отходов из него оборудуется обособлено от дренажа из отделений остальных реагентов.

199. Вся аппаратура и установки, предназначенные для вскрытия бочек с цианидом, разгрузки в бункер и чаны-растворители, для растворения и хранения готовых растворов тщательно укрываются и уплотняются и устанавливаются местные отсосы вытяжной вентиляции, сблокированной с резервной вентиляционной установкой.

200. Чаны и отстойники для каждого реагента снабжаются переливными трубами и уровнемерами с указанием четкой надписи наименования реагента.

201. Все трубопроводы и емкости окрашиваются в условные цвета с символическими изображениями и поясняющими надписями на знаках безопасности, согласно СТ РК ГОСТ Р 12.4.026-2002 "Цвета сигнальные, знаки безопасности и разметка сигнальная. Общие технические условия и порядок применения".

202. Меры безопасности при вскрытии барабанов, измельчении крупных кусков, загрузке их в баки-растворители определяются технологическим регламентом.

203. При приготовлении растворов флотореагентов допускается использовать для местного освещения переносные лампы напряжением не выше 12 В.

204. Хранение тары в рабочих помещениях реагентного отделения не допускается. Порядок обезвреживания и сдачи тары на склад устанавливается технологическим регламентом.

Тара из-под цианистых соединений обезвреживается немедленно и сдается на склад, отдельно от остальной тары.

Глава 9. Порядок обеспечения промышленной безопасности в хвостовом хозяйстве

Сноска. Заголовок главы 9 - в редакции приказа Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 17.01.2023 № 23 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

205. Проектирование, строительство и эксплуатация хвостохранилища должно производиться в соответствии с требованиями промышленной безопасности.

206. Передвижение людей на территории хвостохранилища допускается только по предназначенным для этого пешеходным дорожкам, проходам, лестницам и площадкам.

207. При намыве сооружений, территорий или отвалов места укладки грунта ограждаются постоянными знаками, предупреждающими об опасности и запрещающими доступ посторонних лиц в зону работы.

208. Осмотр и ремонт водозаборных и водосбросных сооружений осуществляется по наряду-допуску.

209. Не допускается производить спуск воды из хвостохранилища в открытые водоемы (реки, озера, пруды) без соответствующей их очистки.

Глава 10. Порядок обеспечения промышленной безопасности при агломерации и окомковании, обжиге известняка, в сушильных отделениях

Сноска. Заголовок главы 10 - в редакции приказа Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 17.01.2023 № 23 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Параграф 1. Агломерация и окомкование

210. Ведение процессов агломерации и окомкования, уточняющих для конкретных условий методы окускования руд и концентратов в связи с применением энергоносителей, высокотемпературных операций, наличия газо- и пылевыделений, неблагоприятных по безопасности факторов, должно соответствовать технологическому регламенту.

211. Бункеры исходного сырья, шихты, возврата и постели, места загрузки бункеров оборудуются аспирационными установками, предотвращающими пылевыделение, паровыделение и газовыделение.

Проемы бункеров необходимо закрывать решетками с ячейками размером 200 х 200 мм и оборудовать ограждением высотой не менее 1,0 м.

212. Уборку пыли из пылеосадительных устройств необходимо производить гидро-пневмотранспортом. Способ выпуска пыли из пылеосадительных устройств в систему гидро - или пневмотранспорта предусматривает исключение возможности выбивания и распространения ее в окружающее пространство.

213. Дверцы люка, предназначенного для доступа людей в смесительные барабаны и барабаны-охладители при их очистке и ремонте, снабжаются блокировкой, исключающей возможность пуска барабана в работу с открытой дверцей (при местном и при дистанционном управлении).

Не допускается отбор проб непосредственно из барабана в период работы смесителя. Отбор проб производится из потока шихты после барабана с помощью автоматических пробоотборников, а в отдельных случаях – вручную.

214. Прием газа на горелки горнов машин окускования окомкователей и пара необходимо производить в соответствии с требованиями промышленной безопасности.

Порядок розжига и тушения газовых горелок горна, места и параметры контроля, необходимые меры безопасности приводятся в технологическом регламенте.

215. При экстренных и плановых остановках машин окускования (агломерационных машин и машин обжига окатышей) прекращается подача шихты, газа и воздуха. При этом газовые горелки обеспечиваются автоматической блокировкой, отсекающей поступление газа.

Остановка тягодутьевых машин (эксгаустеров, вентиляторов, дымососов) производится после полного сгорания топлива на машине.

216. Для обслуживания задвижек коллекторов и горелок обеспечивается удобный доступ к ним. Управление магистральными шиберами производится дистанционно из операторской, предусматривается также возможность удобного ручного управления.

217. Стенки и своды зажигательных горнов обжиговых машин оснащаются теплоизоляцией. Над горнами с температурой наружной поверхности более 45⁰С размещаются зонты с вытяжными трубами, выведенными на 1-2 м выше самой высокой части здания и снабженными дефлекторами.

В случае отсутствия укрытия вдоль агломерационной машины, вплотную примыкающей к зажигательному горну, оборудуются охладительные шторы, обеспечивающие полное экранирование раскаленной поверхности шихты.

218. Лица, обслуживающие газовое хозяйство организации, обеспечиваются необходимой газозащитной аппаратурой, которая хранится в специально отведенных местах и проходит систематическую проверку.

219. Эксплуатация установок окускования, использующих жидкое топливо для зажигания шихты, производится в соответствии с требованиями СНиП РК 4.02-08-2003 "Котельные установки".

220. Зона рабочей площадки агломерационных и обжиговых машин в местах загрузки постели и шихты на тележки, приводы роликов роликоукладчика и торцевая часть машин ограждаются, чтобы исключить доступ обслуживающего персонала в район выхода тележек на рабочую ветвь для замены колосников при работающей машине.

Доступ к этим местам обеспечивается после остановки обжиговой машины и включения соответствующей блокировки.

221. Все рабочие места организаций окускования оборудуются светозвуковой сигнализацией и телефонной связью.

222. Использование горячего возврата для подогрева шихты не допускается.

223. Технология спекания агломерата обеспечивает получение возврата, исключающего образование зависаний в бункере возврата.

В случае зависания горячего возврата в бункере, его обрушение производится специальными средствами.

Охлаждение в бункере материала возврата водой не допускается.

При необходимости охлаждение конструкций бункера и грохота водой производится только при освобожденном от возврата бункере и принятии дополнительных мер безопасности. Бункеры горячего возврата необходимо теплоизолировать.

224. В целях снижения парообразования галереи для транспортировки горячего возврата оборудуются приточно-вытяжной вентиляцией, а подводимый воздух в холодный период года предварительно подогревается.

225. Барабан-охладитель оборудуется аспирационными системами в местах загрузки и разгрузки материала для исключения парообразования при охлаждении возврата.

226. Расчистку желоба из-под бункеров возврата машины допускается производить только со специальных площадок с помощью приспособлений.

227. При транспортировке горячего возврата ленточным конвейером подача его производится на слой шихты, предварительно уложенной на ленту конвейера.

Подача возврата и наличие холодной шихты на конвейере обеспечиваются специальной системой автоматики.

228. Железнодорожные пути для погрузки окатышей (агломерата) в вагоны укрываются шатром (зонтом), из-под которого обеспечивается отсос запыленного воздуха вентилятором, с очисткой выбросов от пыли.

229. Железнодорожные пути в местах погрузки окатышей (агломерата) подлежат механизированной очистке.

230. Отбор проб окатышей производится автоматическими пробоотборниками в специальных местах, а в случае отсутствия конвейерной подачи окатышей-грейфером мостового крана из железнодорожных вагонов.

231. Процесс охлаждения окатышей (агломерата) обеспечивает снижение их температуры, определяемой калориметрическим способом, не ниже чем до 140^оС.

232. Помещения грохочения готовых окатышей отделяются стеной по всей высоте здания от корпуса обжига. Двери для входа в отделение грохочения и на разгрузочную площадку плотно закрывают проем.

233. При производстве окатышей (агломерата) из сернистых руд организации окомкования оборудуются сероулавливающими установками.

234. Газовоздушные коллекторы отходящих газов и систем рециркуляции и рекуперации, их бункеры для сбора пыли, находящиеся в помещениях, теплоизолируются. Предусматривается периодическая очистка поверхности теплоизоляции от пыли.

235. В корпусах обжига тягодутьевые установки обжиговых машин располагаются в отдельном корпусе (пролете) или в изолированном сплошными стенами помещении, входящем в состав корпуса обжига.

Помещение тягодутьевых установок сообщается с отделением обжига светозвуковой сигнализацией и телефонной связью, установленной в звукоизолирующей кабине.

236. Управление задвижками, установленными на коллекторах отходящих газов и газов рекуперации до или после тягодутьевого оборудования, механизируется и электрифицируется.

237. Конструкцией обжиговых машин обеспечивается эффективное уплотнение в узле "горн – обжиговые тележки" с целью исключения в процессе эксплуатации выбивания газов и излучения тепла раскаленным слоем окатышей в помещение.

238. В случае аварийной остановки дымососа вентилятора обжиговой машины осуществляется:

1) немедленное автоматическое отключение подачи топлива и открытие задвижки свечи;

2) автоматическая остановка обжиговой машины.

Работающие тягодутьевые установки продолжают функционировать до полного сгорания топлива.

Параграф 2. Обжиг известняка

239. Эксплуатацию установок для обжига известняка и приготовления извести необходимо производить в соответствии с требованиями технологического регламента.

На установках обжига известняка и приготовления агломерационной шихты применяются средства пылеподавления.

240. Применение воды для разрушения извести допускается при условии принятия мер безопасности, установленных в технологическом регламенте.

241. Транспортировка извести проводится в условиях, исключающих ее пыление.

Работа в отделениях обжига известняка при недостаточной или неисправной вентиляции не допускается.

Параграф 3. Сушильные отделения

242. Сушильные установки в зависимости от вида применяемого топлива эксплуатируются в соответствии требованиями промышленной безопасности и технологических регламентов.

243. Все поверхности сушильной установки, нагреваемые до высокой температуры, теплоизолируются или ограждаются, а рабочие места оборудуются воздушными душами.

244. Желоба и трубы, по которым материал подается в сушильные печи, плотно закрываются для исключения пылеобразования.

245. Сушильные установки и печи оборудуются системой газоотсоса с устройствами, обеспечивающими очистку газа от пыли и вредных примесей.

246. Работа сушильной установки (печи) при отключении тягодутьевой системы не допускается. Работа тягодутьевых установок предусматривает исключение возможности проникновения газов в рабочее помещение.

247. Пуск и остановку сушильной установки необходимо производить в соответствии с требованиями технологического регламента.

248. Не допускается работа топочных устройств при неисправности или переполненном аварийном баке для слива мазута.

249. Запас мазута для розжига сушильной установки в производственных помещениях допускается иметь в количестве не больше суточной потребности. Место хранения мазута для указанных целей устанавливается проектной документацией.

Глава 11. Порядок обеспечения промышленной безопасности при эксплуатации складов руды, концентратов и нерудных материалов

Сноска. Заголовок главы 11 - в редакции приказа Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 17.01.2023 № 23 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

250. Подштабельные галереи оборудуются системой отопления, дренажными и аспирационными системами с пылеулавливанием.

251. При формировании хребтовых складов с помощью штабелеукладчиков осуществляется контроль состояния рельсового пути и водосборных канав: не допускается их засыпка и оледенение рабочих площадок, трапов, лестниц.

Район действия штабелеукладчика в темное время суток освещается.

В темное время суток освещаются железнодорожные пути на складах, работа при неосвещенных путях не допускается.

252. При транспортировании сыпучих материалов на склад по трубопроводам обеспечивается герметичность их соединений и плотное укрытие мест перегрузок. В местах, где плотное укрытие невозможно по условиям технологии, предусматривается установка отсосов системы аспирации.

253. Не допускается складировать товарный каолин - сырец и тальковую руду вблизи складов с углем, цементом и известью.

При погрузке талька, каолина и графита в вагоны россыпью применяются средства пылеподавления.

254. В темное время суток железнодорожные пути, забои экскаваторов и разворотные площадки для автотранспорта на складах освещаются. Работа без освещения не допускается.

255. Во время работы экскаватора исключается нахождение людей (включая и обслуживающий персонал) в зоне действия ковша, тросов, блоков, скрепера. Чистка ковша (ротора) производится только во время остановки экскаватора и с разрешения машиниста экскаватора. Ковш (ротор) в этом случае опущен на землю.

При погрузке материалов экскаваторами или мостовыми перегружателями в железнодорожные вагоны соблюдаются требования машиниста экскаватора или перегружателя, подаваемые сигналами.

В нерабочее время ковш экскаватора (ротор погрузчика) опускается на землю, кабина закрывается, электроэнергия отключается.

256. Во время работы многочерпаковых экскаваторов и мостовых перегружателей не допускается нахождение людей у загружаемых вагонов под загрузочными, разгрузочными люками, конвейерами и перегрузочными устройствами.

257. Для складов с погрузкой посредством экскаваторов высота штабеля руды и концентратов принимается в соответствии с требованиями промышленной безопасности.

258. При погрузке и разгрузке материалов принимаются меры по пылеподавлению или пылеулавливанию, обеспечивающие снижение запыленности воздуха в рабочей зоне.

В случае невозможности обеспечения запыленности воздуха рабочие пользуются респираторами.

259. Не допускается оставлять бульдозер без присмотра с работающим двигателем и поднятым ножом, во время работы – направлять трос, становиться на подвесную раму и нож. Не допускается работа на бульдозере без блокировки, исключающей запуск двигателя при включенной коробке передач или при отсутствии устройства для запуска двигателя из кабины.

260. Максимальные углы откоса складируемого материала не превышают при работе бульдозеров на подъем 25^о , при работе под уклон (спуск с грузом) – 30^о, а уклон подъездных путей к бункерам при погрузке материала не превышать 6^о.

261. Пешеходные и шоссейные дороги ограждаются со стороны складов кусковых руд бруствером или оградой.

262. В складах, загружаемых посредством ленточных конвейеров, самоходных бункеров или роторных экскаваторов, продольные щели верхней галереи, через которые материал сбрасывается в склад, ограждаются постоянными перилами или закрываются решетками с отверстиями размером не более 200х200 мм.

263. Во время работы экскаватора и мостового перегружателя не допускается находиться в зоне действия ковша или ротора, а также у загружаемых вагонов.

Глава 12. Порядок обеспечения промышленной безопасности на технологическом транспорте

Сноска. Заголовок главы 12 - в редакции приказа Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 17.01.2023 № 23 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Параграф 1. Железнодорожный и автомобильный транспорт

264. На оборудование и сооружения устройств механизации подачи и уборки вагонов на участках погрузки-выгрузки устанавливаются ограждения и перекрытия движущихся и вращающихся частей или зон их действия, обеспечивающие безопасное производство работ.

265. Выходы из помещений, расположенных вблизи железнодорожных путей располагаются параллельно путям. Если выходы направлены непосредственно в сторону полотна железнодорожного транспорта организации, рельсовый путь ограждается перилами на всю длину здания с направлением движения пешеходов к ближайшей дороге или к оборудованному переходу. Ограждающие барьеры устанавливаются в местах выхода на железнодорожные пути из-за зданий и сооружений, препятствующих нормальной видимости приближающегося поезда.

В местах перехода через железнодорожные пути в организациях предусматривается строительство переходных мостиков или тоннелей. В случае невозможности строительства последних, места перехода оснащаются световой и звуковой сигнализацией, оповещающей о приближении подвижного состава.

266. Перед пуском механизмов и началом движения машин, железнодорожных составов или автомобилей требуется подача звуковых или световых сигналов, с назначением которых инженерно-технические работники ознакамливают всех работающих. При этом сигналы должны быть слышны (видны) всем работающим в районе действия машин, механизмов.

Каждый неправильно поданный или непонятный сигнал подлежит восприятию как сигнал "стоп".

Перед началом работы или движения машины, механизмов машинист убеждается в безопасности членов бригады и находящихся поблизости лиц.

Таблица сигналов вывешивается на работающем механизме или вблизи от него.

267. Подача железнодорожных вагонов в корпуса организации для их разгрузки осуществляется после включения разрешающего светового сигнала (светофора), обслуживающим персоналом корпуса.

268. Вблизи приемных устройств (бункеров) предусматриваются места для безопасного нахождения людей во время подхода составов. Нахождение людей на разгрузочной стороне приемного бункера в момент подачи и разгрузки не допускается.

Разгрузка вагонов производится только по указаниям и сигналам приемщика руды. При производстве разгрузочных работ осуществляется контроль необходимого уровня заполнения бункера.

269. При подаче руды в полувагонах на приемных площадках бункеров вдоль железнодорожного пути предусматриваются ходовые площадки для безопасного и удобного передвижения людей, которые своевременно очищаются от просыпей. Для открывания люков полувагонов выше головки рельсов должны быть устроены трапы, обеспечивающие безопасную разгрузку вагонов.

270. Вагоноопрокидыватели, расположенные на рабочих площадках приемных устройств, ограждаются прочными перилами высотой не менее 2 м с решетками, ширина ячейки которых не более 10 мм; зазоры между площадками и торцами ротора вагоноопрокидывателя не более 60 мм.

Управление вагоноопрокидывателем осуществляется в специально оборудованном для этой цели помещении с хорошим обзором площадки разгрузки.

271. При доставке руды контактными электровозами в местах разгрузки вывешиваются предупредительные плакаты об опасности поражения электротоком.

Не допускается подниматься на вагоны электропоезда при не выключенном напряжении в контактной сети.

Не допускается разгрузка вагонов при неснятом напряжении в контактной сети, находящейся в надбункерном помещении. Отсутствие напряжения в контактной сети подтверждается световым сигналом.

272. Контактные провода электровозной откатки, входящие в помещение над приемными бункерами оборудуются секционными разъединителями с заземляющими ножами.

273. Не допускается разгружать неисправные вагоны, производить их ремонт на разгрузочной площадке приемных устройств.

Разгрузка и зачистка вагонов от грузов, налипшей руды, материалов производится, как правило, механизированным способом (опрокидыванием, стругом, гидросмывом) или с помощью приспособлений и устройств, исключающих нахождение людей в зоне обрушения грузов и обеспечивающих безопасность этих работ.

274. При очистке железнодорожных путей, приемных устройств место производства работ ограждается на расстояние не менее пути торможения транспортного средства и оснащается сигналами остановки, а дежурный по станции заблаговременно предупреждается о проводимых работах. Производить очистку путей во время разгрузки вагонов стоящего состава не допускается.

275. Отходы металлургических переделов поступают в организацию в специальных саморазгружающихся вагонах или автосамосвалах.

276. При выгрузке или погрузке пылящих продуктов принимаются меры по пылеподавлению, а для рабочих предусматривается использование средств индивидуальной защиты от пыли.

277. Движение автомобилей регулируется дорожными знаками безопасности движения.

278. Скорость и порядок движения автомашин и поездов на своей территории устанавливается организацией с учетом местных условий и регулируется соответствующей инструкцией.

279. При подаче руды автотранспортом на разгрузочной площадке приемного бункера предусматриваются:

1) установка упоров, исключающих скатывание автомашин в бункер;

2) расстояние для движения задним ходом к месту разгрузки, как правило, не более 30 м;

3) меры, исключающие самопроизвольное движение автомобиля при остановке его на подъеме или уклоне вследствие технической неисправности и обеспечивающие безопасность на участке до устранения неисправности.

Во всех случаях не допускается движение автосамосвалов после разгрузки с поднятым кузовом и без подачи непрерывного звукового сигнала при движении задним ходом.

Параграф 2. Канатные дороги

280. Устройство и эксплуатацию канатных дорог необходимо выполнять в соответствии с требованиями промышленной безопасности.

281. При доставке руды канатными дорогами разгрузочные воронки приемки бункеров закрываются решеткой с ячейками не более 400х400 мм.

282. Предусматриваются ограждения рабочих мест у разгрузочных воронок в зоне выхода канатов из станции, обеспечивающие безопасность работы в случае самопроизвольного отсоединения вагонетки от тягового каната. Места под контргрузами ограждаются на высоту не менее 2 м, а колодцы контргрузов закрываются настилами.

283. Рабочие площадки у разгрузочных воронок и станции канатной дороги обеспечиваются между собой прямой телефонной связью, сигнализацией и возможностью аварийной остановки привода канатной дороги с подачей сигнала машинисту.

При внезапной остановке канатной дороги не допускается ее запуск до выяснения причин остановки и устранения неполадок.

Параграф 3. Непрерывный транспорт

284. На ленточных конвейерах предусматриваются устройства, отключающие привод при обрыве и пробуксовке ленты, забивке разгрузочных воронок и желобов, для механической очистки ленты и барабанов от налипающего материала.

285. Для разгрузочной тележки на конвейерах предусматриваются концевые выключатели, а на рельсовых путях – специальные упоры. Разгрузочные тележки оборудуются устройствами, исключающими самопроизвольное их движение.

286. Подвод питания к электродвигателям автоматически сбрасывающих тележек и передвижных (челноковых) конвейеров осуществляется подвесными шланговыми кабелями. Допускается питание электродвигателей автоматически сбрасывающих тележек и передвижных челноковых конвейеров по контактным проводам, расположенным на высоте не менее 3,5 м от пола или обслуживающих площадок. При меньшей высоте подвески троллейного провода (в пределах от 3,5 до 2,2 м) устраивается специальное его ограждение.

287. Уборка просыпавшегося материала из-под ленточных конвейеров осуществляется механизировано. Уборка материала вручную из-под головных, хвостовых и отклоняющих барабанов допускается только при остановленном конвейере, электрическая схема привода которого при этом разобрана, а на пусковых устройствах необходимо вывешивать предупредительные плакаты "Не включать! Работают люди!". Система пуска двигателя конвейера предусматривает блокировку, исключающую работу двигателя при снятом ограждении головных и хвостовых барабанов.

288. Лента конвейера при движении не смещается за пределы краев барабанов и роликоопор. Конвейер оборудуется специальными центрирующими устройствами и приспособлениями для регулировки направления движения ленты.

Не допускается направлять движение ленты путем непосредственного контакта с ней работающих, поправлять бортовые уплотнения при работающем конвейере.

По длине конвейера необходима установка сетчатых съемных ограждений. Снимать ограждения при рабочем конвейере не допускается.

289. Пробуксовка ленты конвейера устраняется путем очистки барабанов и ленты, натяжки ленты специальными устройствами. Не допускается включать и эксплуатировать конвейеры, движущиеся и вращающиеся части которых (лента, барабаны, ролики) засыпаны транспортируемым материалом.

При расположении оси приводных барабанов конвейеров на высоте более 1,5 м над уровнем пола, для обслуживания приводов устраиваются площадки, оборудованные перилами и лестницами.

290. От уровня пола до низа конструкций галерей и эстакад предусматривается высота не менее 2 м. Ширина галерей и эстакад обеспечивает проходы: с одной стороны конвейера не менее 800 мм (для прохода людей), с другой стороны – не менее 700 мм при ширине ленты до 1400 мм и не менее 800 мм с обеих сторон конвейера при ширине ленты свыше 1400 мм; между двумя и более параллельными конвейерами – не менее 1000 мм, а между стеной галереи и станиной конвейера – не менее 700 мм при ширине ленты до 1400 мм и не менее 800 мм при ширине ленты свыше 1400 мм.

291. Установка пластинчатых конвейеров предусматривает возможность обслуживания их с обеих сторон. Ширина свободных проходов между конвейерами принимается не менее 1,2 м, а между стенами здания и конвейерами - не менее 1 м.

292. Пластинчатые и скребковые конвейеры, установленные в наклонном положении, оборудуются ловителями транспортных звеньев, предотвращающими сбег полотна при его прорыве.

293. При установке шнеков и скребковых конвейеров допускается одностороннее их обслуживание с шириной свободного прохода не менее 0,8 м.

Крышки кожухов, шнеков и скребковых конвейеров (кроме специальных смотровых окон и лючков) оборудуются блокировкой, исключающей доступ к вращающимся и движущимся частям шнеков и скребковых конвейеров при их работе.

294. При установке на ленточном конвейере барабанной сбрасывающей тележки или передвижного питателя предусматриваются проходы с обеих сторон конвейера.

295. При выходе на поверхность подземно-надземных конвейерных галерей в них предусматриваются наружные входы и переходы через конвейер.

Эвакуационные выходы из галерей и эстакад и переходные мостики над конвейерами располагаются не реже, чем через 100 м. Мостики устанавливаются шириной 0,8 м, сплошным настилом и ограждаются перилами высотой не менее 1 м с отбортовкой понизу на высоту 0,14 м.

296. В проходах конвейерных галерей с наклоном более 7^о устраиваются ступени или деревянные трапы.

297. В местах примыкания конвейерных галерей, в которых осуществляется транспортировка материала с пылегазовыделением, к зданиям устраивают перегородки с самозакрывающимися дверями.

298. Все ленточные и пластинчатые конвейеры, имеющие наклон более 6^о, оснащаются стопорными устройствами, препятствующими перемещению груженой ветви ленты в обратном направлении при остановке конвейера.

299. Скорость движения конвейерной ленты при ручной рудоразборке допускается не более 0,5 м/сек. Лента в местах рудоразборки ограждается.

300. При расположении конвейеров над проходами и оборудованием нижняя их ветвь ограждается сплошной обшивкой, исключающей возможность падения просыпающегося материала.

301. При транспортировании ленточными конвейерами сухих и пылящих материалов, материалов с высокой температурой и выделением пара места их погрузки и разгрузки укрываются и предусматриваются дополнительные мероприятия: устройство аспирации, оросителей, смыв пола, обеспечивающие снижение содержания вредных примесей в воздухе.

При транспортировке сухих порошкообразных пылящих материалов зона их перемещения герметизируется.

302. Элеваторы, скребковые конвейеры и шнеки, транспортирующие сухие и пылящие материалы, закрываются плотными кожухами по всей длине, места загрузки и разгрузки оборудуются плотными укрытиями. Для осуществления контроля состояния рабочих органов механизмов в кожухах устраиваются смотровые окна (лючки) с плотно закрывающимися дверцами, позволяющие вести визуальное наблюдение.

303. Элеваторы, транспортирующие мокрые продукты, во избежание разбрызгивания пульпы по всей длине закрываются предохранительными щитами или кожухами. Аварийные выключатели элеватора размещаются у мест загрузки и разгрузки.

304. При одновременной работе нескольких последовательно транспортирующих материалы конвейеров и другого оборудования технологической секции (цепочки) электроприводы отдельных аппаратов и машин выполняются сблокированными. При этом:

1) пуск и остановка осуществляются в определенной последовательности согласно схеме цепи аппаратов и технологии производства;

2) в случае внезапной остановки какого-либо оборудования или конвейера, предшествующего данному, оборудование по схеме и конвейеры автоматически отключаются;

3) устраивается местная блокировка, предотвращающая дистанционный пуск конвейера или машины с пульта управления.

305. Все конвейеры оборудуются устройствами, обеспечивающими аварийную остановку привода из любой точки по длине конвейера со стороны основных проходов.

Не допускается использовать устройства блокировки и аварийной остановки на механизмах в качестве аппаратов управления их пуском.

306. Все элеваторы оборудуются тормозными устройствами, исключающими обратный ход ковшевой цепи, и ловителями при ее порыве.

307. На конвейерах, где возможно скатывание материала с рабочей ветви, устанавливаются предохранительные уплотнения.

308. Скаты саморазгружающихся тележек и самоходных конвейеров ограждаются. Зазор между ограждением и головкой рельса не превышает 10 мм.

309. Натяжные барабаны и грузы натяжных устройств конвейеров, ограждаются и располагаются так, чтобы в случае обрыва ленты или каната исключалась возможность падения груза или барабана на людей или оборудование, расположенное на нижележащих этажах.

Глава 13. Порядок обеспечения промышленной безопасности при ремонтно-монтажных и такелажных работах

Сноска. Заголовок главы 13 - в редакции приказа Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 17.01.2023 № 23 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Параграф 1. Общие требования промышленной безопасности

310. Регулярные профилактические осмотры и ремонт оборудования в организациях проводятся в сроки, предусмотренные графиками, утвержденными руководителем.

311. Капитальные и текущие ремонты основного оборудования производятся по разработанным и утвержденным проектам организации работ. В проектах организации работ необходимо указывать лица, ответственные за соблюдение требований промышленной безопасности, меры по обеспечению безопасности при проведении ремонта, порядок и последовательность выполнения ремонтных работ.

В каждой организации составляется перечень объектов и оборудования, ремонт которых производится по наряду – допуску, с оформлением проекта организации работ и утверждается руководителем организации.

312. Для механизации ремонтных работ обеспечиваются необходимые грузоподъемные средства и приспособления, позволяющие поднимать и снимать тяжелое оборудование, узлы и детали.

313. Остановка оборудования, агрегатов, аппаратов и коммуникаций для внутреннего осмотра, очистки и ремонта и его пуск производятся в соответствии с технологическим регламентом.

314. Остановленные для внутреннего осмотра, очистки или ремонта оборудование, агрегаты, аппараты и коммуникации отключаются от паровых, водяных и технологических трубопроводов, газоходов и источников снабжения электроэнергией; на всех трубопроводах устанавливаются заглушки; оборудование, агрегаты, аппараты и коммуникации освобождаются от технологических материалов.

При обнаружении в рабочем режиме аппаратов токсичных или взрывоопасных газов, паров или пыли, аппараты следует продувать с последующим выполнением анализа воздушной среды на содержание вредных и опасных веществ. Контрольные анализы воздуха производятся периодически в процессе ремонта.

315. Электрические схемы приводов разбираются, на пусковых устройствах вывешиваются плакаты "Не включать! Работают люди!", дополнительно принимаются меры, исключающие ошибочное или самопроизвольное включение устройств.

316. Зона производства ремонтных работ должна ограждаться от действующего оборудования и коммуникаций, обеспечиваться знаками безопасности, плакатами, сигнальными средствами и освещаться.

Параграф 2. Ремонтные работы

317. Лица, занятые производством ремонта, обеспечиваются соответствующей спецодеждой и средствами индивидуальной защиты.

318. Размеры ремонтно-монтажных площадок должны допускать размещение на них крупных узлов и деталей машин, приспособлений и инструмента, необходимых материалов для выполнения ремонтных работ. При расстановке узлов и деталей машин на ремонтно-монтажной площадке предусматриваются проходы между ними, в соответствии с требованиями настоящих Правил. Площадки не загромождаются и масса размещаемого на площадке груза не превышает допустимую массу по расчету.

319. Все работы по перемещению грузов производятся по указанию и с разрешения лиц, ответственных за безопасное проведение работ и перемещение грузов. Подъем, перемещение и опускание крупногабаритных и тяжелых грузов производятся в присутствии лица, ответственного за проведение ремонта.

320. Используемые в работе леса, подмости и лестницы выполняются в соответствии с требованиями ГОСТ 26887 "Площадки и лестницы для строительно-монтажных работ. Общие технические условия".

321. В случае невозможности устройства настилов и подмостей при выполнении работ с лестниц на высоте более 1,3 м рабочими используются предохранительные пояса со страховочными канатами. Места закрепления предохранительных поясов при выполнении работ на высоте обозначаются на конструкциях и указываются в наряде.

322. При выполнении ремонтных работ на высоте в два яруса и более между ними оборудуются прочные перекрытия или подвешиваются сетки, исключающие падение материалов или предметов на работающих.

323. Ремонтно-монтажные и такелажные работы выполняются в соответствии с технологическим регламентом.

324. При производстве ремонта подрядной организацией работы производятся согласно проекту организации работ по наряду-допуску или по акту передачи участка для выполнения ремонта.

325. Подъем и спуск людей при выполнении ремонтных работ на дробилках осуществляется с использованием лестниц; не допускается спуск людей в рабочую зону без предохранительного пояса и страхующего каната.

326. Выполнять какие-либо работы (ремонт или осмотр) внутри оборудования с вращающимися и движущимися роторами и деталями допускается только после надежного закрепления движущихся частей механизмов, открытых крышек корпусов (кожухов) оборудования в положении, исключающем возможность принудительного и самопроизвольного их передвижения, а также оформления наряда-допуска.

327. Заливку футеровок расплавленным цинком следует выполнять лицам, специально обученными и имеющими опыт выполнения такой работы, обеспеченным специальной одеждой и средствами индивидуальной защиты. Заливка производится в присутствии лица контроля.

328. Для ремонта и замены футеровки в бункерах применяются приспособления, обеспечивающие безопасность работы на наклонных стенках бункера.

329. Производить загрузку бункеров в зоне ремонтных работ не допускается. Верхние загрузочные щели, расположенные над ремонтируемым участком, перекрываются на площади, гарантирующей безопасность ремонтных работ.

330. Замена, соединение концов цепей элеваторов и вулканизация конвейерных лент производится с помощью такелажных устройств соответствующей грузоподъемности с соблюдением требований технологического регламента.

331. Процессы загрузки мельниц шарами и стержнями и выгрузки шаров из мельниц осуществляются механизировано.

332. Нахождение людей в барабане мельницы при его повороте, выбивании футеровочных болтов, укладке новой футеровки не допускается.

333. Оборудование, работающее в среде с токсичными реагентами перед ремонтом тщательно очищается и обезвреживается от этих реагентов.

334. Ремонтные работы на газовых коммуникациях и контрольно-измерительной аппаратуре в период работы обжиговых установок не производятся.

335. Ремонт кладки горна обжиговой машины производится по наряду-допуску после естественного охлаждения машины и разборки электрической схемы приводов и тягодутьевых средств и установки переносного вентилятора для подачи холодного воздуха.

При работе в горне обжиговой машины необходимо пользоваться исправными переносными электрическими светильниками напряжением не выше 12 В с предохранительной сеткой.

Параграф 3. Газопламенные работы

336. Газопламенные работы, работы с применением открытого огня проводятся в соответствии с требованиями технологического регламента по наряду-допуску.

337. Все воспламеняющиеся материалы следует размещать на расстоянии не менее 10 м от места производства сварочных и огневых работ.

Хранение в сварочном отделении легко воспламеняющихся горючих веществ не допускается.

338. Все деревянные или горючие части сооружений, находящиеся от места сварки на расстоянии менее 2 м, при сварке закрываются асбестовыми или стальными листами.

339. У места производства сварочных и газопламенных работ размещаются огнетушитель, пожарный ствол с рукавом, присоединенный к ближайшему пожарному трубопроводу, или бочка с запасом воды не менее 0,2 м³, ящик с песком.

340. Горелки и резаки, предназначенные для проведения газопламенных работ, оборудуются обратными клапанами.

Глава 14. Обеспечение безопасности при эксплуатации зданий, технических устройств, вентиляционных установок

Сноска. Заголовок главы 14 - в редакции приказа Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 17.01.2023 № 23 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Параграф 1. Общие положения

341. Объекты организаций оборудуются эффективными системами вентиляции, газоочистки, пылеулавливания и кондиционирования воздуха.

342. Рабочие, занятые обогащением полезных ископаемых, обеспечиваются специальной одеждой, специальной обувью и средствами индивидуальной защиты.

При переработке и обогащении руд, содержащих компоненты с повышенной естественной радиоактивностью, используемые средства индивидуальной защиты подлежат соответствию санитарно-эпидемиологическим требованиям.

343. Параметры воздушной среды во всех производственных помещениях обогатительных организаций с постоянным или длительным (более 2 часов) пребыванием людей подлежат проверке.

Воздух, удаляемый вентиляционными и аспирационными установками, перед выпуском в атмосферу подвергается чистке от пыли до предельно допустимых концентраций.

Очистные устройства размещаются с учетом физико-химических свойств пыли.

344. В помещениях, где расположено оборудование с большой открытой водной поверхностью, предусматривается размещение устройств, обеспечивающих организованный сток конденсата.

345. Стены, потолки и внутренние конструкции зданий выполняются с отделкой, обеспечивающей легкую уборку и исключающую накопление, сорбцию цианидов, веществ.

346. Уборка пыли во всех помещениях организации производится механизированным способом при помощи всасывающих пневматических устройств или гидросмыва.

347. В цехах, где предусмотрена влажная уборка полов и цехах с мокрым технологическим процессом полы оснащаются водонепроницаемым покрытием. Уклон пола для стока воды предусматривается не менее 0,02 (1,8^о). На основных проходах уклон пола должен не превышать 0,04 (2,6^о), на служебных проходах – не более 0,1 (6^о).

348. Поверхностные сточные воды с территории организации и смывы с полов подвергают очистке в соответствии с СН 496 "Временной инструкцией по проектированию сооружений для очистки поверхностных сточных вод".

349. Обезвреживание циансодержащих промышленных стоков с применением хлорпродуктов, реагентов осуществляется только в герметизированном оборудовании, обеспеченном аспирацией, приборами контроля и дистанционным управлением.

350. В помещениях со значительными тепловыделениями устройство кровли предусматривает исключение образования обратных токов загрязненного воздуха. При избыточных тепловыделениях (более 20 ккал/м³) в корпусах проектируются светоаэрационные фонари с ветрозащитными панелями.

351. В производственных помещениях предусматриваются проходы, площадки, специальные устройства и приспособления для удобного и безопасного выполнения работ по ремонту, остеклению и двусторонней очистке стекол, обслуживанию аэрационных фонарей и осветительной арматуры.

352. Поверхность производственного оборудования, являющаяся источником значительных тепловыделений необходимо покрывать термоизоляцией.

353. Операции загрузки и выгрузки сухих продуктов и концентратов, шихтовки и упаковки готовых концентратов механизируются и герметизируются.

354. Приемные бункеры руды оборудуются устройствами, предупреждающими слеживание, зависание, смерзание руды. С целью предупреждения поступления пыли в рабочую зону для разгрузки и загрузки бункеров применяются дозирующие устройства, исключающие неравномерное поступление материала. Бункеры-накопители и емкости для сухой руды оборудуются автоматическими устройствами, исключающими их переполнение и полную разгрузку. Остаточный слой материала в бункере устанавливается высотой не менее 1 м.

355. Дробилки, транспортерные ленты для подачи руды и промежуточных продуктов, места пересыпки и загрузки их в оборудование оборудуются укрытиями с аспирационными системами или системами гидрообеспыливания, работа которых сблокирована с производственным оборудованием. Блокировка устройств системы обеспечивает включение их за 3-5 мин до начала работы и выключение их не ранее, чем через 5 мин после остановки оборудования или работы без нагрузки.

356. В помещениях реагентного отделения, отделений флотации, регенерации, сорбции, сгущения, сушильном отделении и отделении обезвреживания хвостов следует устанавливать газоанализаторы, сигнализирующие о превышении в воздухе предельно допустимых концентраций токсичных веществ I и II класса опасности.

357. Для оборудования, генерирующего вибрацию используется комплекс строительных, технологических и санитарно-технических мероприятий, обеспечивающих снижение вибрации.

358. Пролеты, в которых размещено оборудование, являющееся источником шума, отделяется от остальных участков звукоизолирующими перегородками.

Основное технологическое оборудование, создающее шум повышенных уровней снабжаются звукоизолирующими ограждениями.

359. Подача реагентов из расходных емкостей, расположенных на дозировочных площадках, к контактным чанам, флотационным машинам, агрегатам осуществляется при помощи автоматических герметизированных дозаторов по закрытым коммуникациям.

360. Отделения, в которых возможен контакт работающих с флоторегентами, оборудуются умывальниками с подачей холодной и горячей воды, фонтанчиками для промывки глаз и устройствами для быстрого удаления попавших на кожу веществ путем смыва их струей воды.

361. Управление процессами сушки и грануляции концентрата, подачи его на погрузку, работой вентиляционных и пылегазоочистных систем осуществляется с пультов, установленных в операторской. В местах обслуживания сушильных агрегатов предусматриваются душирующие установки с автоматически регулируемой температурой подаваемого воздуха.

Параграф 2. Устройство и эксплуатация вентиляционных установок

362. Устройство вентиляции цехов, складов, помещений организации производится в соответствии с проектной документацией.

363. Вновь смонтированные и реконструированные вентиляционные установки принимаются в эксплуатацию комиссией, назначенной руководством организации.

Не допускается приемка в эксплуатацию вентиляционных установок при наличии недоделок и неэффективной их работы.

364. Порядок эксплуатации и ухода за вентиляционными установками определяется технологическим регламентом.

365. Во время работы технологического оборудования все основные приточно-вытяжные вентиляционные и аспирационные установки организации обеспечиваются непрерывной работой.

При неисправных системах вентиляции эксплуатация технологического оборудования, работа которого сопровождается выделением пыли и газа, не допускается.

При остановке вентиляционной установки или повышении концентрации вредных веществ, работа в помещении приостанавливается, люди выводятся на свежий воздух.

366. При блокировке работы вентиляционных и аспирационных установок с основным и вспомогательным оборудованием предусматриваются дополнительные пусковые устройства непосредственно у вентиляционного или аспирационного оборудования.

Не допускается включение технологического оборудования до пуска сблокированной с ним вентиляционной системы.

367. Вентиляционные установки оборудуются приспособлениями (лючки, штуцера) для контроля и измерения скоростей, давлений и температур воздуха к воздуховодам и устройствам для регулирования объемов перемещаемого воздуха.

368. Отбор проб воздуха на определение содержания в нем пыли, проверка температуры, влажности и скорости движения воздуха на рабочих местах производятся систематически, в условиях нормальной эксплуатации и в случаях изменения технологического режима, после реконструкции и капитального ремонта вентиляционных и аспирационных установок.

Места и периодичность отбора проб воздуха устанавливаются планом или графиком, утвержденным руководителем.

Глава 15. Порядок обеспечения промышленной безопасности при переработке руд, содержащих компоненты с повышенной естественной радиоактивностью

Сноска. Заголовок главы 15 - в редакции приказа Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 17.01.2023 № 23 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

369. На рудоперерабатывающих производствах с радиационно-опасными факторами осуществляется ежегодно составляемый комплекс организационно-технических мероприятий, обеспечивающих выполнение требований настоящих Правил и требований промышленной безопасности.

Для установления степени радиоактивной загрязненности организации следует проводить обследование радиационной обстановки, но не реже одного раза в три года.

370. Организации, отнесенные к радиационно-опасным, осуществляют радиационный контроль.

Проверку радиационного фона следует проводить на рабочих местах и в зонах по перечню, утвержденному руководителем организации, с регистрацией результатов контроля в специальном журнале.

371. Радиационный контроль устанавливает:

1) уровень радиационно-опасных факторов в рабочей зоне и смежных с ней зонах ведения работ;

2) соответствие радиационной обстановки допустимым нормам радиационной безопасности;

3) выявление и оценку основных источников повышенной радиационной опасности;

4) степень воздействия комплекса радиационно-опасных факторов на работающих;

5) уровень загрязнения радиоактивными веществами внешней среды и оценку степени воздействия радиационных факторов на персонал и население, проживающее в районе расположения рудоперерабатывающей организации.

372. При проектировании и эксплуатации рудоперерабатывающих организаций с повышенной радиационной обстановкой предусматриваются дополнительные меры по защите работающих от воздействия ионизирующих излучений, очистке от радиоактивных, вредных веществ воздушных выбросов и промышленных сточных вод организации.

373. Вокруг промплощадок организации устанавливается санитарно-защитная зона, размеры которой определяются проектной документацией.

В санитарно-защитной зоне организации допускается размещать вспомогательные и подсобные объекты, прокладывать магистральные автомобильные дороги. Указанные объекты располагаются на безопасном расстоянии от основных источников выбросов или неорганизованных поступлений радиоактивных аэрозолей.

374. Склады для долгосрочного хранения руды следует размещать на самостоятельных площадках, территория которых ограждается. Размещение рудных складов предусматривается с учетом необходимости создания наилучших условий проветривания. Ширина проемов между отдельными складскими помещениями составляет не менее 20-25 м.

Расходные склады руды на территории промплощадки размещаются на расстоянии не ближе 50 м от зданий основных цехов и не ближе 100 м от административно-хозяйственных и вспомогательных зданий и сооружений.

375. Механизация управления технологическим процессом выполняется таким образом, чтобы при регулировке или наладке оборудования не требовалось нахождение обслуживающего персонала в местах с повышенными уровнями ионизирующего излучения или радиоактивной загрязненности поверхности и воздуха.

376. Количество выделяемой пыли, радиоактивных аэрозолей и радона в каждом отделении определяются по расчетам, установленным технологическим регламентом.

377. Технологические операции, которые по своему характеру полностью не герметизируются и, следовательно, могут являться причиной загрязнения производственных помещений радиоактивными газами и аэрозолями, выделяются в обособленные помещения.

378. Для процессов фильтрации применяются аппараты непрерывного действия, исключающие ручные операции по съему и очистке осадков.

379. Все аппараты, являющиеся источником выделения пыли и радона (торона) оборудуются укрытиями, рабочие проемы которых обеспечиваются минимально необходимыми размерами.

380. В отделениях сушки и прокалки солей с высоким содержанием радиоактивных веществ используются печи непрерывного действия с механизированной и автоматизированной загрузкой и выгрузкой.

Все аппараты отделений сушки и прокалки снабжаются системой улавливания пыли от готовой продукции с последующим возвратом этой пыли в процесс.

381. Для целей основной технологии рудоперерабатывающих организаций допускается использовать шахтные (карьерные) воды неурановых рудников, если они удовлетворяют техническим условиям. Шахтные воды могут также применяться для мойки транспорта, работающего в контролируемой зоне, при соблюдении среднегодовой концентрации 3·10^-9 кюри/л по суммарной долгоживущей альфа-активности.

382. Содержание естественных радионуклидов в воде не должно превышать допустимых концентраций установленных гигиеническими нормативами в соответствии с санитарно-эпидемиологическими требованиями.

Трубопроводы, в которых находятся стоки, содержащие радиоактивные вещества, размещаются не ближе 200 м от жилых районов.

383. Расположение трассы хозяйственно-питьевого водопровода по отношению к коммуникациям, предназначенным для транспортировки и хранения жидких радиоактивных отходов, и система укладки трубопроводов при любых ситуациях подлежит исключению возможности поступления радиоактивных веществ в водопровод.

384. На трассе линии специальной канализации необходимо проводить за пределами территории организации и предусматривать опознавательные знаки. Производство каких-либо строительных работ на этих трассах, связанных с нарушением грунта, не допускается.

385. Сточные воды, содержащие радиоактивные изотопы, возвращаются в технологический процесс, в случае сброса их в открытые водоемы – предварительно очищаются до уровня допустимых концентраций для воды. Сточные воды, не загрязняющиеся в технологическом процессе, используются в системах технического водоснабжения.

Жидкие технологические радиоактивные отходы промышленных объектов удаляются на хвостохранилища по отдельной системе канализации (специальные канализации).

386. Все корпуса рудоперерабатывающих объектов оснащаются приточно-вытяжной вентиляцией с механическим побуждением. При отсутствии вредных выделений допускается естественное проветривание отдельных помещений.

В случае хранения руд с высоким радиоактивным загрязнением в бункерах, для создания разрежения в них предусматривается устройство вытяжной механической вентиляции. Скорость подсоса в открытых люках составляет 1 м/с.

Количество отсасываемого воздуха от укрытий пылящего оборудования определяется расчетом, при этом скорость подсасывания воздуха принимается 1,5-2,0 м/с.

387. Необходимое количество воздуха для проветривания производственных помещений следует определять расчетом, исходя из условий разбавления вредных выделений до уровня допустимой концентраций по радиоактивным веществам и предельно допустимой концентрации по общетоксичным веществам и обеспечения других параметров (температура, влажность воздуха) до требуемых нормативов в соответствии с проектной документации.

388. Забор воздуха для систем приточной вентиляции необходимо осуществлять из зоны, содержание в атмосферном воздухе которой радиоактивных и токсичных веществ составляет не выше 0,1 допустимых концентраций и 0,3 предельно допустимых концентраций для рабочих помещений. В случае превышения указанных величин приточный воздух подлежит обязательной очистке.

389. Воздух, удаляемый местными отсосами и содержащий пыль, радиоактивные, химические и неприятно пахнущие вещества перед выбросом в атмосферу подлежит очистке.

390. Все технологическое оборудование перед сдачей в металлолом подвергается очистке и дезактивации, обеспечивающей снижение загрязненности его до уровня мощности экспозиционной дозы гамма-излучения, равной 0,50 мкЗв/ч. Оборудование, направляемое в ремонт, имеет ту же дозу гамма-излучения и поверхностное загрязнение.

Оборудование, не поддающееся очистке до предельно допустимых концентраций, следует рассматривать как радиоактивные отходы.

391. При эксплуатации рудоперерабатывающих объектов предусматриваются мероприятия по индивидуальной защите и личной гигиене работающих по обеспечению радиационной безопасности.

Работающие в помещениях, в которых происходит выделение аэрозолей, обеспечиваются СИЗ.

392. Со стороны жилых массивов, прилегающих к территории санитарно-защитной зоны, необходимо высаживать лесозащитные полосы шириной 15-20 м на расстоянии от дамбы хвостохранилища порядка 200 м.

393. Подача хвостов гидрометаллургического производства осуществляется гидротранспортом по стальным трубам или закрытым железобетонным лоткам.

394. Поверхность намывного откоса, во избежание пылеобразования и разноса радиоактивных аэрозолей по мере намыва засыпается чистым грунтом до проектных отметок. Толщина слоя засыпки устанавливается не менее 0,5 м. Засыпанные поверхности следует засевать травой.

395. Для контроля уровня радиоактивности грунтовых вод производится отбор проб воды из пробоотборных (наблюдательных) скважин по периметру хвостохранилища и по направлению потока грунтовых вод. Местоположение и число скважин определяется, в зависимости от гидрогеологических условий, с таким расчетом, чтобы расстояние между скважинами составляло не менее 300 м. При этом одна-две скважины располагаются за пределами санитарно-защитной зоны.

396. Консервация хвостохранилища выполняется в соответствии с проектной документацией и после естественного уплотнения намытых материалов в результате фильтрации и испарения жидкой фракции до кондиций, позволяющих использовать технику, необходимую для земляных работ.

Приложение к Правилам обеспечения промышленной безопасности для опасных производственных объектов, ведущих работы по переработке твердых полезных ископаемых

Наряд-допуск № __________
на выполнение работ повышенной опасности

Сноска. Приложение исключено приказом Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 17.01.2023 № 23 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Қатты пайдалы қазбаларды қайта өңдеу бойынша жұмыстарды жүргізетін қауіпті өндірістік объектілер үшін өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидаларын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің 2014 жылғы 30 желтоқсандағы № 348 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2015 жылы 13 ақпанда № 10258 тіркелді.

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2020 жылғы 23 қазандағы № 701 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрлігі туралы ереженің 16-тармағының 94-9) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

Ескерту. Кіріспе жаңа редакцияда – ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 14.07.2023 № 382 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) бұйрығымен.

1. Қоса беріліп отырған Қатты пайдалы қазбаларды қайта өңдеу бойынша жұмыстарды жүргізетін қауіпті өндірістік объектілер үшін өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидалары бекітілсін.

2. Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрлігінің Индустриялық даму және өнеркәсіптік қауіпсіздік комитеті (А.Қ. Ержанов):

1) осы бұйрықтың заңнамамен белгіленген тәртіпте Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін;

2) осы бұйрық Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркегеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде оның көшірмесін бұқаралық ақпарат құралдарында және "Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің Республикалық құқықтық ақпарат орталығы" шаруашылықты жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнының "Әділет" ақпараттық-құқықтық жүйесінде ресми жариялауға жіберуді;

3) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрлігінің интернет-ресурсында және мемлекеттік органдардың интранет-порталында орналастырылуын;

4) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркегеннен кейін он жұмыс күні ішінде Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрлігінің Заң департаментіне осы бұйрықтың 2-тармағының 1), 2) және 3) тармақшаларымен көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтерді ұсынуды қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықтың оның орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Инвестициялар және даму вице-министрі А.П. Рауға жүктелсін.

4. Осы бұйрық оның алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Ескерту. 4-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Инвестициялар және даму министрінің 23.12.2015 № 1221 (алғаш ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

Қазақстан Республикасының
Инвестициялар және даму
министрі	Ә.Исекешев

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасының

Ұлттық экономика министрі

_______________ Е. Досаев

2015 жылғы 13 қаңтар

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасы

Энергетика министрінің

міндетін атқарушы

_________ Ұ. Қарабалин

2015 жылғы 8 қаңтар

Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің 2014 жылғы 30 желтоқсандағы № 348 бұйрығымен бекітілген

Қатты пайдалы қазбаларды қайта өңдеу бойынша жұмыстарды жүргізетін қауіпті өндірістік объектілер үшін өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидалары
1-тарау. Негізгі ережелер

Ескерту. 1-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 17.01.2023 № 23 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1-параграф. Өнеркәсіптік қауіпсіздіктің жалпы талаптары

Ескерту. 1-параграфтың атауы жаңа редакцияда - ҚР Инвестициялар және даму министрінің 23.12.2015 № 1221 (алғаш ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1. Қатты пайдалы қазбаларды қайта өңдеу бойынша жұмыстарды жүргізетін қауіпті өндірістік объектілер үшін өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз етудің осы қағидалары (бұдан әрі – Қағидалар) Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2020 жылғы 23 қазандағы № 701 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрлігі туралы ереженің 16-тармағының 94-9) тармақшасына сәйкес әзірленген және уату-сұрыптау жылжымалы және құрастыру-бөлшектеу уату-сұрыптау және байыту қондырғыларын (бұдан әрі - фабрика) кесектеу (агломерация, брикеттеу, кесектеу), байыту, ұсақтау және пайдалану жөнінде қауіпті өндірістік объектілерді жобалау, салу, пайдалану, кеңейту, реконструкциялау, жаңғырту, консервациялау және жою кезіндегі ұйымдастыру мен өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз етудің тәртібін айқындайды.

Ескерту. 1-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 14.07.2023 № 382 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) бұйрығымен.

2. Осы Қағидаларда мынадай негізгі ұғымдар пайдаланылады:

1) айналымды сумен қамту - суды тұрақты тұтынушылар үнемі пайдалану жағдайында оның қажетті тазартуын көздейтін судың айналымы бар өнеркәсіп сумен қамтуының жүйесі;

2) ағынды сулар - одан әрі пайдалануды ескере отырып қажетті тазартуға ұшырайтын адамның тұрмыстық және өндірістік қызметінде пайдаланылғаннан кейін шығарылған су;

3) ауыр ортада байыту - бөлінетін минералдардың тығыздықтары арасындағы аралық тығыздығы бар сұйықтықтарда немесе суспензияларда гравитациялық байыту процесі;

4) байыту өнімдері - пайдалы қазбаларды байыту процесінде алынатын өнімдер: концентрат, аралық өнім, қалдықтар;

5) гравитациялық байыту - тығыздығымен, мөлшерімен немесе нысанымен ерекшеленетін минералдық бөлшектердің бөлінуі ауырлық күші мен бөлу ортасы кедергісінің әсерінен олардың қозғалу жылдамдығы мен сипатының әртүрлілігіне негізделген процес;

6) елеу - елеуіш беттері бар құрылғыларда (електерде) жүзеге асырылатын материалды ірілік кластарына бөлу процесі;

7) жіктеу - мөлшері бойынша біркелкі емес шикізаттың түйіршікті және полидисперстік бөлшектерін елеу, гидравликалық (пневматикалық) жіктеу арқылы немесе ортадан тепкіш алаңда ірілігі әртүрлі кластарға бөлу процесі;

8) концентрациялық үстелдерде байыту - су қозғалысының бағытына перпендикуляр көлденең жазықтықта ілгері-кейінді қозғалыстарды жасайтын нарифлениялары бар аздап еңкіш жазық деке бойынша ағатын судың жұқа қабатында гравитациялық байыту процесі;

9) концентрат - құнды компоненттердің құрамы бастапқы материалдан (кеннен) және байыту операцияларына ұқсас қалаған өнімдерден жоғары минералдық шикізатты байыту өнімі;

10) кептіру (минералдық шикізатты байытуда) - қыздыру кезінде ылғалды буландыруға негізделген материалдарды, соның ішінде байыту өнімдерін сусыздандыру процесі;

11) қалдық қоймасы (шөгінді қоймасы) - шикізатты (байыту қалдықтарын) қайта өңдеудің үйінді өнімдерін төсеу, оларды шөгу, қалдық қойыртпақтарынан айналымды сумен қамту үшін пайдаланылатын техникалық суды бөлуге арналған құрылыс;

12) қалдықтар - жынысты қалыптастыратын минералдардан тұратын және жеке жағдайларда пайдалы компоненттерді алдын ала алу орынды және технологиялық мүмкін болатын пайдалы компоненттердің айтарлықтай көп емес көлемі бар байыту процесінің қалдықтары;

13) қойылту - ауырлық күші немесе ортадан тепкіш күштің әсерінен қатты бөлшектердің қойыртпақта шөгу (жылжу) нәтижесінде орын алатын қойыртпақты қойылтылған өнімге және сұйық фазаға (төкпе) бөлу процесі;

14) магнитті байыту (магнитті сепарация) - бөлінетін компоненттердің магнитті қасиеттерінің өзгешелігіне негізделген шикізат кесектерін және минералдық түйіршіктерді бөлу процесі;

15) минералдық шикізатты байыту - минералдық шикізаттан бастапқы шикізаттағы олардың құрамынан артатын концентрациясы бар пайдалы компоненттерді бөлу мақсатында минералдық шикізатты қайта өңдеу процестерінің жиынтығы;

16) сусыздандыру - шикізатты қайта өңдеу өнімдерінде судың құрамын төмендету процесі;

17) уату – кесек, минералдық шикізатты сыртқы механикалық күштердің әсерімен уату агрегаттарында жүзеге асырылатын жаншу, жару, соғу, кесу немесе олардың үйлесуі жолымен қирау процесі;

18) ұсақтау - пайдалы компоненттерді және жынысты қалыптастыратын минералдық агрегаттарды алу мақсатында, сондай-ақ байыту процесінің қажетті ірілігін қамтамасыз ету үшін уату ортасының (шарлар, өзектер) және шикізаттың соққылау және қажалу әсерінің нәтижесінде минералдық шикізатты ұсақтау процесі;

19) флотация - беттік қасиеттердің әртүрлілігіне және минералдар бөлшектерінің фазаларды бөлу бетіне: сұйықтық-газ, сұйықтық-сұйықтық және т.б. іріктеу байланысына негізделген пайдалы қазбаларды байыту процесі;

20) флотация реагенттері - минералдардың флотациялануын реттеу мақсатында флотация процесіне енгізілетін органикалық және органикалық емес заттар;

21) электр сепарациясы - электр зарядтарының мөлшерлеріндегі өзгешілікке негізделген электр алаңында осы бөлшектердің қозғалу траекториясын өзгерту жолымен бөлшектерді бөлу процесі.

Технологиялық процестерді фабриканы пайдаланатын ұйымның басшысы әзірлеген және бекіткен технологиялық регламентті (бұдан әрі – технологиялық регламент) сақтай отырып жүргізу қажет.

3. Қатты пайдалы қазбаларды өңдеуді жүргізетін әрбір ұйымда өнімділіктен тәуелсіз, өнеркәсіптік қауіпсіздік, соның ішінде бұзылған жерлерді қалпына келтіру бөлімдерін қосатын, салуға, кеңейтуге, реконструкциялауға, жаңғыртуға, консервациялауға және жоюға арналған жобалық құжаттамасы (бұдан әрі - жобалық құжаттама) әзірленеді және оларды сақтауы қажет.

4. Барлық пайдаланылатын жабдықты, қолданылатын аспаптар мен арнайы құрылғыларды жарамды күйде ұстау қажет. Жарамсыз жабдықта жұмыс істеу, жарамсыз аспаптар мен құрылғыларды қолдануға жол берілмейді.

5. Алып тасталды - ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 17.01.2023 № 23 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

6. Қатты пайдалы қазбалардың қайта өңделуін жүргізетін ұйымның басшысымен мыналар әзірленеді және бекітіледі:

1) өндірістік бақылау туралы ереже;

2) технологиялық регламенттер;

3) аварияларды жою жоспары.

Технологиялық регламент технологиялық процесс немесе жұмыс жағдайлары өзгерген, жаңа жабдық қолданған кезде қайта қаралады.

7. Ұйым "Азаматтық қорғау туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес тиісті біліктілігі бар, орындалатын жұмысқа медициналық кері көрсеткіштері жоқ, өнеркәсіптік қауіпсіздік мәселелері жөнінде даярлаудан, қайта даярлаудан өткен қызмет көрсетуші персоналмен жабдықталады.

Ескерту. 7-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 14.07.2023 № 382 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) бұйрығымен.

8. Жұмысқа қабылданатын барлық адамдар, сондай-ақ басқа жұмысқа ауыстырылатын адамдар үшін өнеркәсіптік қауіпсіздік жөнінде нұсқама, жұмыстарды орындаудың қауіпсіз әдістері мен дағдыларын оқыту, зардап шегушілерге алғашқы көмек көрсетуді үйрету жүргізілуі тиіс.

9. Жұмысшылар мен мамандарды олардың мамандықтарына сәйкес арнаулы киіммен, арнаулы аяқ киіммен, жарамды қорғау дулығаларымен, көзілдірікпен, жеке қорғаныс құралдарымен (бұдан әрі – ЖҚҚ) қамтамасыз ету және оларды пайдалануды міндеттеу қажет.

Ескерту. 9-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 17.01.2023 № 23 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

10. Ұйымдарда газқағарларды, оқшаулау респираторларын және өзіқұтқарғыштарды қосқандағы ЖҚҚ пайдалану уақытын есептеуді ұйымдастыру қажет, одан әрі пайдалану үшін жарамсыз ЖҚҚ қолданудан алып тастай отырып, оларға мерзімді тексеру жүргізілуі тиіс.

11. Құрамында табиғи радиоактивтілігі жоғары компоненттері бар кендерді қайта өңдеу және байыту кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарына сәйкес келетін ЖҚҚ қолданылады.

12. Қауіпсіздіктің жоғары талаптары қойылған жұмыстарды жүргізуге Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2020 жылғы 28 тамыздағы № 344 бұйрығымен бекітілген "Қауіпі жоғары жағдайларда жұмыс жүргізу кезінде наряд-рұқсаттарды ресімдеу және оларды қолдану қағидалары" (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 21151 болып тіркелген) сәйкес ресімделген нысан бойынша жоғары қауіптілігі жұмыстарды орындауға жазбаша жүктелім-рұқсатнама беріледі.

Рұқсат беру наряды мен бөгде ұйымның персоналы жұмыстарды орындау үшін объекті аумағында рұқсатнама ресімделеді. Онда қауіпті факторлар көрсетіледі, рұқсат алған ұйым жұмыстарды орындайтын және оларды қауіпсіз өндіретін учаскенің немесе объектінің шекаралары белгіленеді.

Ескерту. 12-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 17.01.2023 № 23 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

13. Кез келген жұмыскер жұмыс басталмас бұрын өз жұмыс орнының қауіпсіз күйде екеніне көз жеткізуі, жұмысқа қажет қорғағыш құрылғылардың, қорғау құралдарының, аспаптардың, тетіктердің және жұмысқа талап етілетін құрылғылардың бар болуын және жарамдылығын тексеруі тиіс.

Өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарының бұзылғанын айқындаған кезде жұмыскер жұмысқа кіріспес бұрын ол туралы ауысымның техникалық басшысына хабарлайды.

14. Осы Қағидалардың бұзылуы орын алған кезде жұмысты өндіруге жол бермейтін ауысымның техникалық басшысы кез келген жұмыс орнын ауысым ішінде қарайды.

15. Адамдарға, өндірістік объектілерге төніп тұрған қауіпті байқаған кез келген жұмыскер бұл туралы ауысымның техникалық басшысына хабарлайды, сондай-ақ қауіп төніп тұрған адамдарды ескертуі тиіс.

16. Жабдықтың жұмыс істеп тұрған орындарын және оларға барар жолдарды адамдардың, машиналар мен тетіктердің қозғалуын қиындататын заттармен үйіп тастауға жол берілмейді.

Өрт сөндіру құралдарына баратын жолдарды үйіп тастауға рұқсат етілмейді.

17. Ұйым басшысының жазбаша рұқсатынсыз (авариялық жағдайларды қоспағанда) тіршілікті қамтамасыз ету объектілерін (электр қосалқы станцияларын, сутөкпелерді, калориферлі қондырғыларды, қазандықтарды) тоқтатуға жол берілмейді.

18. Дірілді өндіретін жабдық үшін (уатқыштар, диірмендер, електер және т.б.) дірілді рұқсат етілетін нормаларға дейін төмендетуді қамтамасыз ететін құрылыс, технологиялық және санитарлық-техникалық іс-шаралар кешені пайдалануы тиіс.

19. Тікелей цехтарда, жұмыс істеп тұрған тетіктердің қауіпті аймағында, көлік жолдарында, жабдықтарда демалуға жол берілмейді.

20. Барлық қызмет көрсететін алаңшаларды, өтпелі көпірлер мен баспалдақтарды берік, орнықты етіп орындау және 0,14 м биіктікке таяныштардың төменгі жағы бойынша тұтас қаптамасы және көлденең шабағы бар (тік баспалдақтардан басқа) биіктігі кемінде 1 м таянышпен жабдықтау қажет.

Ескерту. 20-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 17.01.2023 № 23 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

21. Жұмыс алаңшалары мен тетіктерге арналған баспалдақтардың мынадай көлбеу бұрышы бар болуы тиіс:

1) тұрақты пайдаланатындар –45⁰ астам емес;

2) ауысымына 1-2 рет келетіндер –60⁰ астам емес;

3) сужиғыларда, құдықтарда –90⁰ дейін.

Баспалдақтардың ені кемінде 0,6 м, сатылардың биіктігі 0,3 м астам емес, сатылардың ені кемінде 0,25 м болып орнатылады. Сужиғылар мен құдықтарда қапсырмаларды пайдалануға жол беріледі.

22. Үй-жайларда және ұйым аумағында орналасқан барлық құрастыру ойықтары, жертөлелер, сужиғылар, құдықтар, орлар және 0,14 м биіктікке таяныштардың төменгі жағы бойынша тұтас қаптамасы бар биіктігі 1 м таяныштармен қоршалған немесе барлық үстіңгі қабаты бойынша төсеніштермен (торлармен) жабылды, ал қажетті орындарда ені кемінде 1 м өтпелі көпірлермен жабдықталуы тиіс.

23. Құбырлар, науашалар, коммуникациялар жұмыс алаңшаларына кедергі келтірмейтіндей, ал олар өтетін жер мен жұмыс алаңшаларын қиып өтетін болса еден деңгейінен кемінде 2,0 м биіктікте орналасады.

Реагентөткізгіштер өтетін жер мен жұмыс алаңшаларын қиып өтетін болса, соңғыларында табандық болуы тиіс: өтетін жер деңгейінен (жұмыс алаңшасы) табандықтың шығып тұрған бөлігіне дейін ең төменгі биіктік – кемінде 1,8 м.

24. Қашықтықтан басқарылмайтын бекітпе арматурасына қызмет көрсету және еден деңгейінен 1,5 м биіктікте орналасқан бақылау-өлшеу құралдарын пайдалану үшін ені кемінде 0,8 м стационарлық алаңшалар орнатылады.

25. Машиналар мен аппараттар және қабырғалардан жабдық габариттеріне дейінгі ең төменгі қашықтық мынадай болуы тиіс:

1) негізгі өтетін жерлерде – кемінде 1,5 м;

2) машиналар арасындағы жұмыс өту жерлерінде – кемінде 1 м;

3) қабырға мен машиналар арасындағы жұмыс өту жолдарында - кемінде 0,7 м;

4) машиналар арасындағы және қабырға (құрылыс құрылымдары) мен машина арасындағы қалыпты жұмыс өту жолдарын сақтағандағы жергілікті тарылу – кемінде 0,7 м;

5) қызмет көрсету және жөндеу үшін арналған бактарға, шандарға және резервуарларға арналған өту жолдарында – кемінде 0,6 м.

26. Жабдықты жөндеу уақытында ірі ауысымдық тораптар мен бөлшектерді тасымалдау үшін арналған өту жолдарының ең төменгі ені әрбір жаққа 0,6 м қоса отырып тораптар мен бөлшектердің ең жоғары көлденең мөлшерімен анықталады.

Ескерту. 26-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Инвестициялар және даму министрінің 23.12.2015 № 1221 (алғаш ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

27. Персоналды барлық қауіпті өндірістік факторлардан қорғау қамтамасыз етілуі тиіс.

2-параграф. Жабдықтарды пайдаланудың тәртібі

28. Машиналар мен тетіктердің барлық қозғалмалы және айналмалы бөліктері, жетек пен жеткізу элементтері оларға жұмыс істеу уақытында қолжетімділікті шектейтін мықты бекітілген қоршаулардан тұруы қажет.

Жер деңгейінен 2,5 м дейін (қоса алғанда) биіктікте орналасқан жабдықтардың барлық ашық қалған қозғалғыш бөліктері немесе жұмыс алаңында кездейсоқ беттесіп кетуден қол жетімділікті оның функционалдық мақсатта қолданылатын қоршауларынан басқа бөліктері қоршалуы қажет. Қоршаулар тұтас және өлшемі 20х20 мм болатын тор тәрізді ұяшықтан тұрады.

Егер машинаның орындаушы органдары адамдарға қауіп төндіріп, қоршалмаған жағдайда болса, машинаның жұмысқа қосылғаны туралы ескертетін белгі беру және де энергия көздерінен тоқтату және сөндіру үшін құралдар көзделеді.

Көрсетілген құралдар технологиялық талаптарға сай болуы және қажет жағдайда машиналарды, тетіктерді және агрегаттарды авариялық сөндіруді қамтамасыз ету үшін, персонал және өзге адамдар үшін қолайлы орындарда орналасуы тиіс.

29. Тісті, белдікті және шынжырлы жеткізулер олардың орналасу биіктігі мен айналу жылдамдығына қарамастан тұтас қоршаулардан болуы тиіс. Қоршаулар алмалы-салмалы, тот басу мен механикалық әрекеттесулерге төтеп беретіндей мықты және орнықты болуы керек.

Қол жеткізуге қолайсыз жерлерде орналасқан агрегаттардың қозғалғыш бөліктерін бекітетін құрылғылары бар жалпы қоршаулармен қоршауға болады. Қоршаулар олардың қызмет көрсетуін қиындатпауы тиіс.

30. Жабдықтарды пайдалануға қабылдауды ұйым басшысы тағайындаған комиссия жүргізеді.

Монтаждау немесе жөндеуден кейін жабдықты іске қосуды қауіпті аймақта адамдардың болмауын тексергеннен кейін жауапты адам жүзеге асырады.

31. Жұмыста жабдықты іске қосу алдында ескертетін жарықты немесе дыбыстық белгі берілу қажет.

Көрінетін аймақтан тыс жатқан жабдықты жұмыста іске қосу алдында ұзақтығы 10 с кем емес, айналасында қосылуға тиісті тетіктерден есту арқылы ажыратылатын ескертуші дыбыстық белгі берілу қажет. Бірінші белгіден кейін кемінде 30 секунд уақыт ұстамын көздеу қажет, бұдан кейін жабдықты іске қосу алдында ұзақтығы 30 секунд екінші белгі беріледі. Тетіктер мен жабдықтарды іске қосу жоғарыда көрсетілген іске қосу алдындағы белгіні қамтамасыз ететін құрылғымен бекітілген.

Жабдықтарды іске қосу іске қосылатын жабдықтардың атауы мен технологиялық нөмірленуін көрсетумен дауыс зорайтқыш байланыспен хабарланады. Шу деңгейі жоғары орындарда қайталаушы жарықты белгі беру көзделеді. Белгі беру тәртібі қызмет көрсетумен айналысатын және іске қосылатын жабдықтарды пайдаланатын барлық қызметкерлердің назарына алдын ала жеткізіледі. Берілетін шарттық белгілері жұмыс орындарында ілініп тұруы қажет.

32. Жабдықтарды пайдалану технологиялық регламентті сақтаумен жүргізілуі қажет.

33. Техникалық құрылғылардың дұрыс жұмыс істейтінін және жасақталуын ауысым сайын – машинист (оператор), апта сайын – учаске механигімен, энергетикпен және ай сайын – нысандағы бас механик, бас энергетик немесе тағайындалған адаммен тексерілуі қажет. Тексеру нәтижесі ауысымды қабылдау-тапсыру журналында тіркелуі тиіс. Бұзылған техникалық құрылғыларды пайдалануға рұқсат берілмейді.

34. Қозғалғыш бөліктер мен қоршауларға жөндеу жұмыстарын жүргізуге және қызмет көрсетуге, қолданыстағы машиналар мен тетіктерді қолмен жинақтау және қолмен тазалау жұмыстарын жүргізуге болмайды.

35. Техникалық құрылғыларды пайдалану, қызмет көрсету, сондай-ақ оларды монтаждау, бөлшектеу, дайындаушы зауыттардың пайдалану нұсқаулығын, техникалық паспорттары, нормативтік құжаттарын басшылыққа ала отырып жүргізілуі қажет.

Дайындаушы зауыттар нормалайтын техникалық сипаттамаларды жабдықтарды пайдаланудың барлық кезеңі ішінде сақтау қажет.

3-параграф. Сынамаларды сұрыптау, өндіріс өнімдерін орау тәртібі

36. Сынамаларды сұрыптау автоматты режимде немесе қашықтықтан басқарылатын механикалық сынаманы сұрыптаумен жүзеге асырылады.

Қолмен сұрыптау техникалық басшының өкімімен анықталатын технологиялық сызбаның тек белгіленген орындарында жүргізіледі. Сынамаларды сұрыптау үшін жарықтандыру мен қоршаулары бар қолайлы және қауіпсіз орындар (алаңдар) болуы қажет. Сұрыптауды кез келген жабдықталмаған орындарда жүргізуге болмайды.

37. Дайын өнімдердің буып-түю-орау автоматтары машинисінің жұмыс орны аймағында және жасырып қоятын желілерде оралып пакеттерге, жәшіктерге немесе дорбаларға салыну технологиялық регламенттерге сәйкес жүргізіледі.

38. Орама жасайтын машиналарға арналған үй-жай конвейерлік таспалар өтетіндей ойықтармен тауар тұратын қойма қабырғасынан оқшауланады. Ойықтар өнімдердің конвейер арқылы өтуіне кедергі жасамайтын арнайы фартуктан немесе перделер түрінде қалың қабатпен жабылуы қажет.

39. Орама жасайтын машина машинисінің жұмыс орнына ыдыстарды жеткізу механизмделген әдіспен жүзеге асырылады.

Престеуші-конвейерлер алдына дайын өнімдері бар дорбаларды бағыттау үшін арнайы бағыттаушылар белгіленіледі.

40. Қызмет көрсететін персоналдың еркін қолжетімділігімен үй-жайда орналасқан шнекті шамадан тыс тиеулер ойықтарды жабатын қозғалмалы құрылғымен жабдықталуы тиіс.

Шнекті асыра тиеулерде арбаның жүруін шектейтін тежегіштері болуы қажет.

2-тарау. Материалдарды уату және ұсақтау кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету тәртібі

Ескерту. 2-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 17.01.2023 № 23 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1-параграф. Кенді жеткізу, қабылдау және аралық бункерлер.

41. Кенді қабылдау корпусының (бөлімшенің) алдында бункерлер алаңына құрамдардың (автосамосвалдар, скиптер, арқанды жолдар,тетіктер) кіріп-шығуына рұқсат ететін немесе тыйым салатын бағдаршам орнатылады. Кейбір жағдайларда жүк түсіру шлагбауммен жабылған және бункер алдында орнатылған жүруге рұқсат беретін бағдаршам белгілері бойынша жүзеге асырылады.

Қабылдау және жүк түсіру құрылғылары мен бункерлердің жұмыс алаңдары теміржол құрамдарының келуі туралы қызмет көрсететін персоналды хабарландыруға арналған дыбысты және жарықты белгі берумен жабдықталған. Белгі құрамдардың келуі және скиптік көтергіштер мен арқан жолдарының жұмысы басталғанға сәтіне дейін 1,5-2 мин. бұрын беріледі.

42. Қабылдау құрылғыларының жұмыс алаңдарында теміржол жолдары рельстерінің бастапқы деңгейінде қозғалыс құрамдарының қызмет көрсетуі үшін өткелдер қарастырылады. Рельстер арасында осындай мақсатта рельс басының деңгейіндегі беткі жағы төсемдермен жабдықталған.

Теміржол жолдарының габариттері шашылған кеннен және бөгде заттардан уақтылы босауы қажет.

43. Бункерлердің қабылдау түтігінде жөндеу жұмыстарын жүргізу кезінде қабылдау құрылғыларына апаратын жолдар көліктік қызметкерлер құрамын хабарландыра отырып шлагбаумдармен жабылады. Пойыз құрамдары қабылдау құрылғылары ауданынан шығарылады. Екі немесе одан да көп қабылдау бункерлері болған кезде олардың бірінде жөндеу жұмыстарын қамтамасыз ету үшін басшымен бекітілген жұмыстарды ұйымдастыру тәртібі әзірленуі қажет.

44. Бункердің қабылдау алаңы және қоректендіруші алаңының, ірі бөлгіштер арасында байланыс (телефон, радиобайланыс, дауыс зорайтқыш, жарықты) болуы қажет.

Ескерту. 44-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 17.01.2023 № 23 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

45. Қабылдау құрылғыларының бүйірінен және жан-жағынан, қарама-қарсы жүк түсіру жағынан тиеу саңылаулары берік қанаттармен қоршалады. Екіжақты жүк түсіру кезінде қоршаулар бүйір жақтарынан қойылады.

46. Бункерлердің қабылдау және өнімдерді түсіру алаңдарында шаң-тозаң қалыптасқан жағдайда оларды тиімді шаң-тозаңнан арылтатын (шаңұстағыш) құралдармен жарақтандырылады.

47. Бункерлерде айғыздарды, кеннің тұрып қалуын және оның шығарылуы арнайы тетіктер және құрылғылар көмегімен (электрлі дірілдеткіш, пневматикалық құрылғы, гидрожуу) жүргізіледі. Бункерлерге бұл мақсатпен адамдарды түсіруге жол берілмейді.

Ашық түсіру люктарында қабылдау бункерлерін тиеуге жол берілмейді.

48. Аралық бункерлер егер өздігінен түсіретін арбашалармен толтырылмаса, онда төсемдермен жабдықталуы тиіс. Өздігінен түсіретін арбашаларды немесе реверсивті конвейерлерді қолдану кезінде тиеу саңылауларының ені 200х200 мм аспайтын саңылауы бар торлармен жабылады немесе биіктігі 1 м кем емес қоршаулармен жабдықталуы қажет. Мұндай қоршаулар немесе торлар конвейерлік көліктің қайта жүктемесінің орындарында бункерлерде орнатылуы керек.

49. Қабылдау түтіктеріне (бункерлерге) адамдарды түсіруге байланысты жұмыстар қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін, жөндеу жұмыстарын тексеру немесе орындау үшін мынандай талаптарды міндетті сақтай отырып жұмыстарды ұйымдастыру жобасы құрылады:

1) жұмыстар беру наряды бойынша орындалады;

2) осы учаскеде бункерді, оның құрылымдарын, бункер үстіндегі алаңдарды және теміржол жолдарын материалдан, желдетуден толығымен тазалау және бункердің қоршаған ортасының жағдайын бақылау;

3) қабылдау және көліктік құралдардың және бункерлік қақпақ тетіктерінің жұмыс алаңдарында бункер ішіндегі жүргізіліп жатқан жұмыстарды көрсететін ескерту белгілерін орнату;

4) жұмысшыларды бункерге түсірмес бұрын тиеу және түсіру қоректендіргіштері тоқтатылып, өшіріледі, "Қосуға болмайды!", "Адамдар жұмыс істеп жатыр!" атты плакаттар ілінеді, электр сызбалар бөлінеді және алдыңғы және кейінгі технологиялық жабдықтың жетектері токтан ажыратылады;

5) жұмыстар жүргізіліп жатқан бункерлерге заттар түсуінің алдын алу мүмкін болмаған жағдайда, бункердегі жұмыс істейтін жұмысшылардың зақымдануына жол бермейтін сенімді аражабындылар орнатылады;

6) жұмыс кезінде бункерде бригада тобы үш адамнан кем болмауы тиіс, оның екеуі бункер үстіндегі бөлімде тұрады;

7) жөндеу жұмыстарын жүргізіп жатқан жұмысшылар сақтандырғыш әбзел киеді және мықты тірекке байланады. Жұмыс жүргізу кезінде бункер үстіндегі бөлімде тұрған бақылаушы сымарқан мен арқанды ұстап тұрады;

8) бункер ішін жарықтандыру үшін 12 В кернеуден артық емес тасымал шамдар қолданылады.

Ескерту. 49-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 17.01.2023 № 23 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

50. Кенді автокөлікпен жеткізу кезінде қабылдау бункерінің түсіру алаңына автомашиналардың бункерге сырғып кету қаупіне жол бермейтін тіректер орнатылады.

2-параграф. Уату

51. Ұсақтағыштардың жұмыс кеңістігінде кеннің ірі бөлшектері кептеліп қалғанда оларды ұсатқыштардан алуды көтергіш құралдармен немесе жара отырып жүзеге асыру қажет. Кеннің ұсақтағышта кептеліп қалған бөлшектерін қолмен алуға жол берілмейді. Ұсақтағыштың жұмыс кеңістігінде кептеліп тұрған кеннің ірі бөлшектерін балғамен немесе ауыр балғамен бұзуға болмайды.

52. Ұсақтағыштың жұмыс кеңістігіне адамдарды түсіру кезінде жұмыстарды ұйымдастыру жобасына сәйкес кездейсоқ құлап кететін бөгде заттардан адамдарды қорғайтын ұсақтағыштың тиегіш үстіндегі саңылауында орналасқан сақтандыру белбеулері мен уақытша тіректердің міндетті түрде қолданылуы қарастырылады, жұмыстар жүктелім-рұқсатнама бойынша жүргізіледі.

53. Дірілді електер орналасатын тіреулер мен алаңдар дірілді және тез жүрісті електердің жұмысы кезінде туындайтын дірілдерді қабылдай және сіңіре алатындай етіп орындалады.

54. Електерді тиеу және түсіру түтіктерінің барлық енін бойлай қызмет көрсететін қызметкерлер құрамын кен бөлшектерінің кездейсоқ түсіп кетуінен сақтайтын қорғаныс тетіктері қарастырылады.

55. Електерді жұмысқа қосу алдында барлық бекітулер, әсіресе тең баланста тұрмаған бекітулерді мұқият қарау қажет.

56. Ұсақтағыштан кен бөлшектері шығуының алдын алу мақсатында тиеу саңылауларында мыналар орнатылады:

1) конус тәрізді ұсақтағыштар үшін – "опырылым" астында жұмыс істейтін І кезеңді ірі ұсақтау ұсақтағышынан басқа саңылаусыз алмалы-салмалы қоршаулар;

2) жақты ұсақтағыштар үшін – кен бөлшектерінің ұсақтағыштың жұмыс кеңістігінен үй-жайға шығарылуынаа кедергі келтіретін биіктігі 1 м кем емес маңдайшасы бар саңылаусыз бүйірлі қоршаулар.

57. Жұмыс істеп тұрған қоректендіргіштер мен електер кезінде тиеу және түсіру воронкаларында кенді елекке беретін қоректендіргіштердің шығару тесіктерін көсеуге арнайы көсеу тесіктерінің бар болуы кезінде ғана жол беріледі.

58. Електің түсіру түтіктерін қолмен тазалау және адамдарды түсіру түтігіне босату осы қағидаларды сақтай отырып жүзеге асырылады. Електердің электрқозғалтқыштары бирка жүйесіне сәйкес сөндіріледі, іске қосу құрылғыларында "Қосуға болмайды!", "Адамдар жұмыс істеп жатыр!" атты ескерту плакаттары ілінеді.

59. Электрдірілді қоректендіргішінің науашаларын жұмыс істеп тұрған уақытында тазалауға, қорек бортына тұруға, жақындауға дірілді жетектердің саңылауларына тазалау жүргізуге жол берілмейді.

60. Жұдырықты, көлденең және тік балғалы ұсақтағыштар корпусының қақпағы ашық тұрған кезде ұсақтағыштарды іске қосу мүмкіндігіне жол бермейтін бұғаттау салынуы қажет. Салмағы 50 кг артық қақпағы бар жұдырықты, көлденең және тік балға тәрізді ұсақтағыш корпусының ашылуы және жабылуы механикаландырылған тәсілмен жүзеге асыру қажет.

61. Ұнтақтау кезінде жарылысқауіпті шаңды қалыптастыратын кенді ұсақтауды шаңның жарылуына жол бермейтін іс-шараларды орындай отырып, жүргізу қажет.

3-параграф. Ұнтақтау және жіктеу

62. Жергілікті басқару кезінде диірмендер мен жіктегіштердің іске қосу құрылғылары жабдықты қосатын адам олардың жұмысын бақылай алатындай етіп орналасады.

63. Диірмен ішіндегі жұмысты жүктелім–рұқсатнама бойынша бақылаушы адамның қадағалауымен жүргізу қажет.

64. Диірменнің люкпен төмен жағдайында люк қақпағының тегірін бұрауға немесе босатуға, диірменнің жұмысы барысында ұлулы қоректендірігіш қаптамасының бұрандамаларын бекітуге жол берілмейді.

65. Контейнерлерге шарларды түсіру кезінде жүктеме орнын қоршап және "Қауіпті!" сөзі жазылған плакатты ілу керек. Контейнерлерді көтеру кезінде адамдар одан қауіпсіз арақашықтықта болады. Контейнерлер борттан 100 м төмен деңгейге дейін шарлармен тиеледі.

66. Шарлы қоректендіргіштерді, өзектерді тиеу бойынша тетіктерді пайдалануды технологиялық регламентке сәйкес жүзеге асыру қажет.

67. Жіктегіштерге қызмет көрсету үшін жұмыс алаңын жіктегіш астауының бортынан кемінде 600 мм төмен деңгейде орналастыру қажет. Жіктегіш астауына қарама-қарсы жақтағы жұмыс алаңдары биіктігі 1000 мм металл қанаттарымен жабдықталады.

Жіктегіште серіппелер мен білте тақтайшаларды көтеру және айналдыру механизмдеріне қауіпсіз қызмет көрсету үшін қанаттары бар көпіршелерді (алаңдарды) жабдықтау қажет, жетек элементтері қоршалады.

68. Металдың орта және ұсақ ұсақтау ұсақтағыштарына түсуінің алдын алу үшін оларды кенмен қоректендіретін таспалы конвейерлер металіздегіштермен, алғыштармен, магнитті шайбалармен және арнайы құрылғылармен жабдықталады.

Жұмыс аймағынан шығарылмаған конвейер таспасынан және магнитті алғыштан металды алу конвейер тоқтатылғаннан және магнитті жүйе өшірілгеннен кейін ғана жүргізіледі.

3-тарау. Флотация бөлімдерін, магнитті сепарация бөлімдерін, байытудың электрлік және радиометрлік әдістерін пайдалану кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету тәртібі

Ескерту. 3-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 17.01.2023 № 23 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1-параграф. Флотация бөлімдері

69. Шығын алаңдарында аралық күбіршіктер мен қоректендіргіштерге сұйық реагенттер мен реагенттер ерітінділерін беруді сорғылар көмегімен құбырөткізгіштер бойынша жүргізу қажет. Цианидтер мен күкіртті натрийді құрғақ күйінде процестің тікелей қоректендіру нүктесіне беруге болмайды.

Флотация бөлімдері арқылы реагенттердің біраз бөлігін арнайы жабық ыдыстармен ғана тасымалдауға жол беріледі.

70. Реагенттердің сынамаларын сұрыптауды механикаландырылған құрылғылар көмегімен жүзеге асыру қажет. Реагенттердің сынамаларын қолмен сұрыптау кезінде жұмысшылар ұзындығы кемінде 200 мм тұтқасы бар сынамаалғыштарды пайдалану қажет.

71. Цианидтердің шығын күбішіктерін реагентті алаңдарда жергілікті тартпа желдетумен жабдықталған және құлыпқа жабылатын оқшауланған үй-жайда орналастыру қажет.

72. Жеткізу нүктелеріне цианидтердің реагентөткізгіштерін енгізуді цианид ерітіндісіне еркін қол жеткізу мүмкіндігіне жол бермейтіндей етіп жүзеге асыру қажет. Реагенттер санын олардың жеткізу нүктелерінде өлшеуге жол берілмейді.

73. Реагенттердің аралық күбілерін, шығын күбішіктерін және олармен байланысты коммуникацияларды қажет болған жағдайда реагенттер толық төгілетін авариялық сыйымдылықтармен жабдықтау қажет.

74. Реагентті алаңдардың ағынды суларын флотация бөлімнің дренаж құрылғыларына жеткізбей-ақ арнайы құбыржолдар бойынша жою қажет.

75. Қышқылдарды цианидтер және ксантогенаттар, аэрофлоттар, күкіртті натрий мен гидросульфид ерітінділерімен араластыруға жол берілмейді.

Мыс, мырыш және темір купоростарының, хлорлы мырыш пен хлорлы кальций ерітінділерін күкіртті натрий, гидросульфид және цианид ерітінділерімен араластыруға жол берілмейді, өйткені бұл ретте улылығы жоғары газдардың (күкіртті сутегі және синил қышқылы) бөлінуі және құбырөткізгіштерді бітейтін, ерімейтін тұнбалардың қалыптасуы ықтимал.

76. Камералар шламданған кезде флотация машинасы импеллері блогының айналдырығын қолмен бұрауды бөлінетін ағаш тұғырынан тоқтатылған пеногон жағдайында жүргізу қажет. Қозғалтқышты қосу жұмысшыларды тұғырдан әкеткеннен кейін ғана жүргізіледі.

77. Флотация машиналарын авариялық түсіру және шайылған суларды жинау үшін сорғылары бар зумпфтар (жертөлелер) көзделеді.

78. Қойыртпақтың технологиялық сынамаларын жұмыс істеп тұрған флотокамералардан тікелей алу пеногон міндетті тоқтатылған кезде бұл мақсаттарға арнайы арналған сынамаалғыштармен жүргізіледі.

79. Ауаны пневмамеханикалық және пневматикалық флотамашиналардың камераларына беретін ауаүрлегіштерді дыбысты оқшаулау және шу жұту бойынша іс-шараларды орындай отырып жеке үй-жайларда орналастыру қажет.

80. Жұмысшылардың флотореагенттермен байланысы мүмкін бөлімдерде суық және ыстық су беретін қолжуғыштар орнатылады, теріге тиген заттарды ағынды сумен шая отырып, дереу алып тастайтын құрылғылар, көзді шаюға арналған фонтандар көзделеді.

81. Ауысымның техникалық басшысы реагентті алаңдардың қызмет көрсететін персоналда жеке қорғаныс құралдарының бар болуын және жарамдығын тексеруді технологиялық регламентке сәйкес жүзеге асырады.

82. Пневматикалық флотация машиналарында аэролифттік құбырларды ауыстыру және тазалау кезінде жұмысшылар қорғаныш көзілдірігін киюі қажет.

2-параграф. Магнитті сепарация бөлімі және байытудың электрлік әдістері

83. Электрмагнитті және магнитті сепараторларды пайдалану кезінде магнитті жүйеге металдан жасалған заттарды жақындатуға жол берілмейді. Электрмагнитті сепараторларды тоқтатқан кезде магнитті жүйенің орамынан кернеу өшіріледі.

84. Құрғақ магнитті және электрмагнитті сепарация кезінде аппаратура тартпа желдету жүйесіне қосылу үшін арналған келте құбыры бар герметикалық қаптамаларға орналастырылады. Жарамсыз және өшірілген желдету кезінде сеператорларды пайдалануға жол берілмейді.

85. Науашалар мен сепараторлардың қарау және көсеу люктары жұмыс кезінде жабық тұруы қажет. Қоректендіргіш науасынан жаңқаны және заттарды қолмен алуға жол берілмейді.

Саңылауды және сепаратор таспасы жүрісінің дұрыстығын реттеуді оның астыңғы жағына бөгде заттарды төсеу арқылы жүргізуге жол берілмейді.

86. Электрсепаратор үй-жайына бөгде адамдардың кіруіне жол берілмейді.

87. Электрсепараторы корпусының тозаң ылғалды өткізуіне болмайды. Корпус герметикасы және барлық люктар болмаған кезде (байқау саңылаулары) оның тігісінде және қалыңдауларда сепараторды қосуға болмайды.

88. Сепаратордың ішкі электрбөлшектеріне қол жеткізуді қамтамасыз ететін есіктер сепаратор жұмысы кезінде оның ашылу мүмкіндігіне жол бермейтін электр бұғаттауымен жабдықталады.

Жоғары кернеу желісінен өшірілген электрсепараторлардың ток жеткізетін бөлшектеріне оларды токтан ажыратуға және индикатормен тексеруге дейін жанасуға жол берілмейді.

Екінші адамның қатысуынсыз электрсепаратор қаптамасындағы есікті ашуға және жабдыққа, қорғағыштарды ауыстыру, кернеуі төмен аппаратурасы жағында байланыстарды тарту және сүрту сияқты жұмыстар түрлерін қоспағанда ағымдағы жөндеу жүргізуге жол берілмейді. Мұндай жағдайда алдын ала кернеу осы аппараттан алынып тасталады.

89. Электрсепаратор машинисі мен түзеткіш құрылғылар операторының жұмыс орындары арнайы диэлектрлі оқшаулаулағыштарды пайдалана отырып жабдықталады.

3-параграф. Күкірт кенін байыту кезіндегі қосымша талаптар

90. Жарылысқауіпті немесе улы булар мен газдардың көп мөлшерде бөлінуі мүмкін өндірістік үй-жайлар үшін, ұсақтағыштардағы шаңның жарылуы кезінде күкіртті газдың бөлінуі мүмкін балғалы ұсақтағыштар бөлімдері үшін авариялық тартпа желдету құрылғысы көзделеді.

91. Балғалы ұсақтағыштардың жұмыс кеңістігінде күкіртті кен шаңы жарылуының алдын алу үшін мыналар қамтамасыз етіледі:

1) жұмыс істеп тұрған ұсақтағыштардың ұсақтау аймағына өңделген буды немесе ұсақшашыранды суды (тұманқалыптастырғыштармен, форсункалармен) тұрақты беру;

2) ұсақтау бөліміндегі барлық электртехникалық жабдықтарды, құбыржолдарды, металл ауа үрлегіштерін, конвейерлер жақтауларын, металл құрылымдарын жерге қосу тізбегінің үздіксіздігін қамтамасыз ету жолымен ұсатқыштарда статикалық электр жиналудан қорғау.

92. Жылытылатын ұсақтау бөлімдерінде және конвейерлік галереяларында (құрғақ ұсақтауда) кендегі күкірттің немесе күкіртті тозаң ошағын өшіру үшін өрт сөндіру крандары бар өртке қарсы су құбырлары, ал жылытылмайтын бөлімдер мен галереяларда өртсөндіргіштер көзделеді.

93. Күкірттік кенді орташа ұсақтау үшін ұсақтағыштарды беттің нөлдік белгісінен төмен орналастыруға жол берілмейді.

94. Балғалы ұсақтағыштар бөлімінде жұмысшыларға ұсақтағыштың жақтауында "жарылыс" кезінде қалыптасатын күкіртті газдан қорғау үшін оқшаулау газқағарлары беріледі.

4-параграф. Кенді байытудың радиометрлік әдістері және оларды қайта өңдеу процестерін бақылау

95. Радиоактивті және иондаушы сәулелену көздерін (изотоп көздерін гамма және бета сәулелеу, нейтрон, рентгенді құбыршалар және осыған ұқсас) пайдалана отырып байыту мен бақылаудың радиометрлік әдістерін қолдану кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарын сақтау қажет.

96. Сәулелену көздері пайдаланатын және оларды пайдалануға негізделген сепарация, бақылау және талдау әдістері қолданылатын жұмыстар мен процестерді технологиялық регламентпен сәйкестікте жүзеге асыру қажет.

97. Сәулелену көздерін пайдаланатын фабрикалар шекті рұқсат етілетін дозалардан аспайтын деңгейлерге дейін сәулеленудің жиынтық дозасын төмендетуді қамтамасыз етеді.

98. Радиоактивті препараттарды төсеу орындарынан радиоактивті сәулелену тиісті дозиметрлік құралдармен өлшенеді.

99. Жұмыс орындарында санитариялық-эпидимологиялық талаптарына сәйкес гигиеналық нормативтермен белгіленген мөлшерлердің негізгі шегінің артуына жол берілмейді.

Жұмыс орындарында радиоактивті изотоптардың бар болуына және сақталуына жол берілмейді.

4-тарау. Гравитациялық байыту әдісі кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету тәртібі

Ескерту. 4-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 17.01.2023 № 23 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

100. Аппараттардың ішкі беттерін шөгіндерден және қалған материалдан тазарту және оларды тексеру, жөндеу мақсатында жуу атанақтарының, ауыр суспензиядағы байыту аппараттарының және гравитациялық байыту аппаратының жұмыстары ішіндегі жұмыстарды жүктелім-рұқсатнама бойынша жүзеге асыру қажет.

101. Гравитациялық байыту аппараттарының жұмыс істеуі кезінде оның қозғалмалы және айналмалы бөліктерімен жанасуға, мойынтіректерді майлауға, аппараттан бөгде заттарды алуға жол берілмейді.

102. Жуылған кен және гравитациялық байыту өнімдерінің сынамасын қолмен алуды бұл мақсатар үшін арнайы белгіленген орындарда жүргізу қажет. Байыту өнімдерінің сынамасын тікелей қозғалмалы тетіктерден қолмен алуға жол берілмейді.

103. Қорғаныс көзілдірігінсіз реттығындарды реттеуге, автореттегіштерді жөндеуге және пневматикалық жетегі бар піспексіз шөктіру машиналарының тетіктерін қарап тексеруге жол берілмейді.

104. Ротор үлгісіндегі реттығынды құрылғыларын пайдалану кезінде ауаны атмосфераға шығаруға арналған терезелер металл торларымен жабылады.

105. Шиберлі құрылғының илеуішін жөндеу немесе ауыстыру, шөктіру машинасының ішкі корпусын тазарту және жөндеу бойынша жұмысты сусыздандыру элеваторының башмагын жөндеу немесе тазарту жұмыстарымен бір уақытта жүргізуге жол берілмейді. Машина корпусында көрсетілген жұмыстарды жүргізу кезінде элеватордың электрлік сызбасы бүлініп, ескерту плакаты ілінеді.

106. Ауыр суспензиялардағы байыту үшін қолданылатын аппараттарда жабдықтың металл бөліктерінен қатып қалған ферросилицияны, ауырлатқыштар мен кенді қорғау көзілдірігінсіз уатуға жол берілмейді.

107. Материалды аппаратқа жеткізетін және байыту өнімдерін алып кететін науашалар еңісі 45⁰ астам болғанда кен мен қойыртпақтың лақтырындысына жол бермес үшін жоғарғы жағынан жабылады.

5-тарау. Қойылту, сусыздандыру және кептіру бөлімін пайдалану кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету тәртібі

Ескерту. 5-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 17.01.2023 № 23 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1-параграф. Қойылту

108. Радиалды қойылтқыштар, пирамида тәрізді және астаулы тұндырғыштар, егер бортының үстіңгі жақтауы жұмыс алаңының деңгейінен кемінде 1000 мм биіктікте тұрғанда, қоршалады.

Борт маңындағы үстінен жабылған пирамида тәрізді тұндырғыштар, егер барлық саңылаулары, жөндеу лазалары мен люктері металл қақпақтарымен жабылса, қоршалмайды.

109. Радиалды қойылтқыштардың, пирамида тәрізді және астаулы тұндырғыштардың борты бойынша жүруге жол берілмейді.

110. Сақиналы науашаға тұруға және қойыртпақ қалыңдығын өлшеу кезінде және сынамаларды сұрыптауда ферманың қоршалған алаңына өтуге жол берілмейді. Қызмет көрсетілетін (өтетін) алаңдарға сақиналы науаша сыртына қойылтқыштардың жылжымалы фермасының жүк артын шығаруға жол берілмейді. Қойылтқыш жетегінің қызмет көрсетілетін алаңдарының ылғалды әрі тайғанақ бетімен жүруге жол берілмейді, қойылтқыштың қозғалмалы фермасына көтерілу таяныштары бар арнайы баспалдақтармен жүзеге асырылады.

Қойылтқыштың сақиналы науашасын тазарту жылжымалы жақтаудың жетегін өшіргеннен кейін жүзеге асырылады.

111. Материалдың сусыздандыру електерінің ені бойынша біркелкі бөлінуін қамтамасыз ететін құрылғылардың құрылымы сусыздандырылатын материалдың лақтырындысына және қойыртпақтың шашырауына жол бермейді.

112. Лабиринттерді шөгінділерден тазарту бойынша жұмыстарды жүргізу кезінде елек тоқтатылады, електі немесе доғалық елеуішті қоректендіру өшіріледі, іске қосу құрылғыларында: "Қосуға болмайды! Адамдар жұмыс істеп жатыр!" атты плакат ілінеді.

2-параграф. Сүзу аппараттары

113. Атанақты және дискілі вакуум-сүзгілермен жұмыс істеу кезінде секторларды тартуға жол берілмейді.

114. Кектен жақтауларды және төсемдерді тазарту үшін сүзу аппараттарын пайдалану кезінде арнайы күрекшелерді пайдалану көзделеді.

115. Сүзгі-престің қысу құрылғысының жұмыс істеуі кезінде жақтауларды, плиталарды және сүзгі майлықтарын қолдануға жол берілмейді.

116. Кектен сүзгі-престі түсірмес бұрын, ол сұйықтықты барынша жоюға дейін сығылған ауамен үрленеді.

Түсіру бойынша жұмысты бір уақытта кемінде екі жұмысшы жүргізеді.

Үрлеу кезінде ерітіндінің шашырауына жол бермес үшін сүзгі-пресс матамен жабылады.

117. Вакуум-сүзгінің атанағы қосылып тұрған кезде тартқыш сымның үзілген жерін қалпына келтіруге жол берілмейді.

118. Зиянды бөлінділері бар сүзгі аппараттарының жұмысы кезінде тартпа желдету үздіксіз жүргізіледі, нутч-сүзгілер қақпақтармен жабылады.

119. Атанақты сүзгілерде тұнбаны шаю үшін құрылғылар бар болғанда, олар қызмет көрсететін персоналдың шашырандыларынан қорғау үшін қоршалады.

Жылжымалы жақтаулары бар жайма сүзгілері тұнбаны шаюға қолайлы стационарлық алаңдармен жабдықталады.

120. Центрифуга ашық қақпақ, жоғары діріл, асыра жүктелім және тұрақсыз қоректендіру кезінде оның жұмысына жол бермейтін бұғаттаумен жабдықталады.

3-параграф. Буландыру аппараттары

121. Жарамсыз бекітпе арматурасы, қорғағыш клапандары мен монометрлері бар буландыру аппаратында өшірілген тартпа желдету, ашық аппарат кезінде қорғау көзілдірігінсіз және ақаулы қарау шыныларымен жұмыс істеуге жол берілмейді.

Буландыру аппараттары жұмыс істеген кезде тығыздықтардың деңгейін өлшеуді және сынамаларды алуды қамтамасыз ететін буландыру аппараттары осы операцияларды орындаудың қауіпсіз жүйесімен жабдықталады және оларды жүзеге асыру үшін сөндіріледі.

122. Буландыру аппараттарындағы люктер тура желдетуді қамтамасыз ететіндей етіп орналасады, ал қорғаныш клапандардан шығарылатын құбырлар сыртқа шығарылады.

123. Буландыру аппаратын жұмыс істеу кезінде қарауға қарау шынысы арқылы ғана жол беріледі.

Аппараттардың дәнекерленген тігістерін тексеру үшін қозғалмалы құрылғы көзделеді.

124. Қызметкерлер құрамын кіргізу үшін қоректендіретін магистральдарды (булы және сұйық) буландыру аппараттарынан сенімді өшіру, аппараттағы қысымды атмосфералықпен теңестіру және ондағы температураны плюс 40⁰С дейін төмендету көзделеді.

Буландыру аппаратындағы жұмыстар жауапты тұлғаның қатысуымен жүргізіледі

4-параграф. Пештер

125. Пештерді іске қосуды және тоқтатуды, форсункаларды реттеуді пештерге қызмет көрсету бойынша технологиялық регламентке сәйкес жүргізу қажет.

126. Пештерді тазарту және жөндеу кезінде пеш ішіндегі температура 60⁰С артық болғанда адамдардың болуына жол берілмейді.

Пеш қосылып тұрған кезде пештің аузын ашуға, еденді тазартып, кектерді алуға жол берілмейді.

127. Пештің маңында төгілген мазут кұммен себіліп, алынып тасталады.

Шығын күбіршігіндегі сұйық отынның тұтануы кезінде сұйық отын дереу авариялық бакқа шығарылады және өрт сөндіру бойынша шаралар қабылданады.

6-тарау Гидрометаллургиялық процесс кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету тәртібі

Ескерту. 6-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 17.01.2023 № 23 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1-параграф. Төмен қысымды жабдықтар

128. Реакторлар мен сілтісіздендіргіштер оларды сұйықтықтармен толтырудың деңгейін бақылайтын техникалық құралдармен, белгіленген деңгейден артуына жол бермейтін дабылмен жабдықталады.

Компоненттерді, ерітінділерді мөлшерлеу және оларды араластыру газдардың бөлінуі мен қоспалардың шығуы арқылы жүретін қарқынды реакцияларға жол бермейтін автоматтандырылған тәсілмен жүзеге асырылады.

Ескерту. 128-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 17.01.2023 № 23 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

129. Реактордың түсіру штуцерлерін тазалау реакторда сұйықтық болмаған кезде және қоректендіретін құбырөткізгіштер жабылған кезде араластырғыштың толық тоқтауы кезінде ғана жүзеге асырылады.

Ерітінділердің реактор құрылымына авариялық төгілуі үшін тиісті коммуникациялары немесе сыйымдылықтары бар арнайы шығару көзделеді.

130. Реакторлармен жұмыс істеу кезінде олардың қақпақтары тығыз жабылып бекітіледі.

Реакторды жұмысқа қоспас бұрын тартпа және жалпыайналымдық желдету қосылады. Желдету жүйесі қосылғанға дейін реакторды іске қосу мүмкіндігіне тиісті бұғаттаумен және белгі берумен жол берілмейді.

131. Агрессивті орталармен жұмыс істеу кезінде қызмет көрсететін персонал жеке қорғау құрылғыларымен қамтамасыз етіледі және тиісті реактивтермен жұмыс істеу бойынша нұсқамадан өтеді.

2-параграф. Жоғары қысымды жабдықтар

132. Жоғары қысымдағы аппараттарды пайдалануды өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарына және технологиялық регламентке сәйкес жүзеге асыру қажет.

133. Жоғары қысымдағы барлық аппараттар рұқсат етілген мөлшерлерден аппарат жұмысы режимінің (қысым, температура) ауытқу мүмкіндігіне жол бермейтін бақылау-өлшеу құралдарымен және қорғағыш құрылғыларымен жарақталады.

134. Жоғары қысымды аппараттарды тиеу және түсіру механикаландырылады. Жоғары қысымдағы аппараттарды қолмен түсіруге авариялық жағдайларда ғана жол беріледі және оны кемінде екі жұмысшы түсірілетін өнімдерге сәйкес келетін құбыржолдар магистраліне жүргізеді.

135. Атмосферасында адамдардың денсаулығы үшін зиян газдардың, аэрозольдардың, қоспалардың болуы мүмкін барлық үй-жайлар тартпа желдетумен жабдықталады, зиян заттардың шекті рұқсат етілетін шоғырлануы артылғаны туралы белгі жүйелері бар тиісті бақылау-өлшеу құралдарымен жарақталады. Адамдардың өзін-өзі ұстау, соның ішінде зиян заттардың авариялық лақтырындысы жағдайында олардың жеке қорғаныс құралдарын пайдалану тәртібі технологиялық регламентпен белгіленеді.

3-параграф. Мышьякты ангидридті өндіру кезіндегі өнеркәсіптік қауіпсіздіктің қосымша талаптары

136. Мышьяк тәрізді ангидридті өндіру кезінде барлық технологиялық операцияларды жеке қорғаныс құралдарын пайдалана отырып, герметикалық жүйелерде жүзеге асыру қажет.

7-тарау. Құрамында алтын бар кендерді және құмдарды өңдеу кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету тәртібі

Ескерту. 7-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 17.01.2023 № 23 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1-параграф. Өнеркәсіптік қауіпсіздіктің жалпы талаптары

137. Алтын шығару ұйымдарында амальгамация процесін пайдалануға жол берілмейді.

138. Жоғары улы реагенттер пайдаланылатын алтын шығару ұйымдары цехтары мен бөлімдерінің едендері, қабырғалары, төбелері және құрылыс құрылымдары тығыз, майда болып орындалады және ерітінділерді сіңірмейтін, тез жуылатын гидрофобты жабындылармен жабылады.

Таяныштардан басқа тұтас емес қабатаралық аражабындылардың бос шеттеріне биіктігі кемінде 20 см ылғал өткізбейтін бөгеттер орнатылады.

139. Алтын шығаратын ұйымдардың (оның ішінде сыйымдылықтар мен жабдықтар астындағы) едендері ерітінділер мен қойыртпақтың жиналуына жол бермейтін дренажды каналдар мен зумпфтар жағына қарай еңкіш болып орнатылады. Алаңдар мен қабатаралық аражабындыларда орнатылатын жабдық астында төмен орналасқан зумпфтарға немесе сыйымдылықтарға ағызындылары бар дренаж жүйесінің құрылғысы міндетті түрде көзделеді.

Сорғылары бар каналдар мен зупфтардан тұратын едендердің дренаж жүйесі барлық ағынды сулардың жиналуын және олардың технологиялық процеске қайтарылуын қамтамасыз етеді.

140. Екі процес бірыңғай технологиялық тізбекті құрайтын жағдайларды қоспағанда, бір үй-жайда циандауды қышқыл ортада өтетін процестермен біріктіруге жол берілмейді. Бұл жағдайларда ерекше сақтандыру шаралары қабылданады (барлық аппараттардың вакууммен жұмыс істеуі, жұмыс орындарында ауа құрамына үздіксіз бақылау).

141. Технологиялық процестер қышқыл ортада өтетін бөлімдерде жекеленген дренаж жүйелері орнатылады: қышқыл дренажды сулар шығарылмас бұрын бейтараптандырылады.

Бұл бөлімдердің едендері, қабырғалары, құрылыс құрылымдары мен жабдықтары қышқылға төзімді жабындыдан тұрады.

142. Ауаны жергілікті сору:

1) ұйымның ұсақтау бөлімінде - ұсақталу цианисты ортада жүзеге асырылатын, диірмендердің тиеу және түсіру мойындарынан;

2) концентратты кептіру бөлімінде - кептіру пештерінің (атанақтардың) тиеу және түсіру тесіктерінен;

3) мырыш тұнбаларын кептіру бөлімінде – кептіру шкафтарының (пештерінің) тиеу люктерінен;

4) реагент бөлімінде – улы реагенттер бар ыдысты ашу және босату камерасынан, реагенттер қоректенгіштерінен араластырғыштар мен жинау күбірлерінен;

5) өндірістік ағындыларды зиянсыз ету бөлімінде – зиянсыз ету аппаратураларынан;

6) сорбция бөлімінде – шайырды бөлу үшін пачуктар мен електерден;

7) регенерация бөлімінде – регенерация колонкаларынан және реагенттер сыйымдылықтарынан;

8) электролиз бөлімінде - электролизерлерден және графиттелген ватинді жағу үшін пештерден көзделеді.

143. Қалдық газдардың шығарылу жағдайлары жобалау құжаттамасымен белгіленеді.

144. Жоғары концентрациялы жарылыс қауіпі бар және өрт қауіпі бар заттардың бөлінуі мүмкін болатын аппараттардың тартпа желдету жүйелері жарылысқауіпсіз орындалуда көзделеді.

2-параграф. Циандау бөлімі

145. Қызмет көрсететін персоналдың цианисті ерітінділермен (қойыртпақпен) тікелей байланысына жол бермес үшін және жұмыс аймағына улы бөлінулерді төмендету үшін, циандау бөлімінің жабдығы және сыйымдылықтары барынша тығыздалады немесе жергілікті соруы бар жабындармен жабдықталады.

Технологиялық процесті бақылау және жабдықтарды басқару толығымен автоматтандырылып немесе қашықтықтан жүзеге асырылады.

146. Цианисті процестің жабдығы мен сыйымдылықтары ерітіндінің (қойыртпақтың) кездейсоқ құйылу мүмкіндігін ескертетін автоматты құрылғылармен және қайта құю құбырөткізгіштермен жабдықталады.

147. Цианисті ерітінділермен (қойыртпақпен) немесе олардың буларымен жанасатын жабдықтың бөлшектері, құбырөткізгіштер, арматура және құрылғылар цианисті төзімді материалдардан дайындалады, түсті металдан және олардың қорытпаларынан жасалған ал электржетек пен бөлшектер цианидпен байланысудан оқшауланады.

148. Жабылмаған және аспирацияланбайтын жабдықтар мен сыйымдылықтардағы цианисті ерітінділердегі (қойыртпақтағы) қорғау сілтісінің шоғырлануын СаО бойынша 0,01-0,025 %-дан төмен емес деңгейде тұрақты ұстау қажет.

149. Циандау және цианисті ерітінділерді дайындау бөлімдерінде ауа үй-жайлардың жоғарғы аймағынан тартпа желдетумен жойылады.

Ауа сору желдету жүйелерінің ауасы жұмыс аймағындағы белгіленген жұмыс орындарына және өту жолдарына беріледі.

150. Вакуум-сорғылармен сорылатын газ-ауа қоспасы атмосфераға шығарылмас бұрын зиянды компоненттер мен майлардан тазартылады; оның ауа сору желдету жүйелерінің ауа жинау құрылғыларына түсуіне жол берілмейді.

151. Тазарту сүзгілерінен және тұндыру қондырғыларынан алынбас бұрын сүзгілеу қаптары (төсемдері) цианидтер толық жойылғанға дейін сумен шайылады.

152. Сүзгі матасын регенерациялау бойынша барлық жұмыстар (қышқылмен өңдеу, жуу, кептіру) барынша механикаландырылады.

Тікелей сүзгіде сүзгілеу матасын қышқылды жууға сүзгіні қойыртпақтан босатқаннан және оны цианидтарды толық жойғанға дейін сумен егжей-тегжейлі шайғаннан кейін ғана ерекше жағдайларда жол беріледі.

153. Мырыш тұнбаларын кептіруге, ұнтақтауға, сынауға және орауға арналған үй-жайлар циандау бөлімінен оқшауланады және лақтырындыларды технологиялық, санитарлық тазарта отырып, жалпы айналымдық желдетумен жабдықталады.

Мырыш тұнбаларын ашық пештерде кептіруге жол берілмейді; кептіру вакуум астындағы тығыздалған кептіру шкафтарында (пештерінде) жүзеге асырылады.

154. Кептірілген мырыш тұнбалары бар қаңылтыр табаларды салқындатуды вакуум астындағы тығыздалған кептіру шкафтарында жүргізу қажет.

155. Құрамында цианидтер бар өнеркәсіптік ағындарды зиянсыз етуге арналған үй-жайлар басқа үй-жайлардан оқшауланады және қашықтықтан басқарылатын жалпы айналымдық, авариялық желдетумен жабдықталады.

156. Құрамында цианидтер бар өнеркәсіптік ағындарды хлор өнімдерін, реагенттерді пайдалана отырып зиянсыз етуді ауасорғыштар мен бақылау және арақашықтықтан басқару құралдарымен жабдықталған, тығыз жабылған жабдықта ғана жүзеге асыруға жол беріледі.

157. Ұйым аумағынан улы заттардан тазартылмаған арнайы киімді алып шығуға және оның шеңберінен тыс жерге арнайы киіммен шығуға жол берілмейді.

Арнайы киім алдын ала зиянсыз етуден кейін орталықтандырылған күйде жуылып жөнделеді.

Цианисті ерітінділермен (қойыртпақпен) жұмыс істеу тек қана резеңке қолғаптарды, алжапқыштарды және етіктерді пайдалана отырып жүргізіледі; шалбарлар етік сыртына шығарылады. Цианисті ерітінділермен жұмыс істеу орындары жергілікті тартпа желдеткішімен жабдықталады.

158. Циандаудың барлық бөлімдерінде жедел көмек көрсету үшін профилактикалық пунктер орнатылады. Пунктер барлық жұмыс алаңдарында олардан кез келген құрамында цианидтері бар жабдықтарға дейінгі қашықтық 25 м аспайтындай есеппен орналастырылады.

Пунктерге өту жолдары жабдықтармен және коммуникациялармен қоршалуына жол берілмейтін жарықтандырылған, қолжетімді болып орындалады.

159. Профилактикалық пункт у қайтарғыш жинағы, қажетті ыдысы, у қайтарғышты пайдалану бойынша нұсқаулықтары, дәрі-дәрмектері мен тану құралдары бар алғашқы көмек дәрі қорабымен жарақталады.

Профилактикалық пунктіге еденнен 2 м деңгейде орнатылған араластырғыш арқылы шығын келте құбырына берілетін суық және жылы су тартылады.

Шығын келте құбырларында шашыратқышты орнатуға жол берілмейді.

3-параграф. Сорбция, десорбция, регенерация және электролиз бөлімдері

160. Жұмыс үй-жайларының атмосферасына жоғары улы заттардың түсуінің алдын алу үшін бөлім жабдығы (пачуктар, колонкалар, електер) толық герметизициаланады, ал газдарды сору тікелей жабындардан жүзеге асырылады.

161. Десорбция және регенерация процестерін бақылау және басқару автоматтандырылуға жатады.

Сорбция, десорбция, регенерация, реагенттерді сақтау және дайындау үй-жайлары жұмыс орындарында синиль қышқылы буларының шекті рұқсат етілетін шоғырлануы артылғаны туралы құлақтандырытын белгі жүйесімен (дыбыс, жарық) бұғатталған ауа ортасын үздіксіз қолданыстағы автоматтандырылған бақылау құралдарымен жабдықталады.

162. Десорбция, регенерация және электролиз үй-жайындағы жұмыс үздіксіз жұмыс істейтін жалпы айналымдық желдету кезінде ғана жүзеге асырылады. Желдету жүйесі істен шыққан жағдайда қызмет көрсететін қызметкерлер құрамы дереу үй-жайды босатады. Үй-жайға кіру жалпы айналымдық желдету жүйесін жаңартылғаннан және үй-жайлардың атмосферасындағы зиян қоспалардың құрамын шекті рұқсат етілетін шоғырлануға дейін төмендеткеннен кейін жүзеге асырылады.

163. Шайырды колонкалар бойынша тасымалдау кезінде колонкалардың қарау терезелері мен қақпақтары қатты жабылады.

Шайырлы ортаның (сілтілі ортадан қышқыл ортаға және кері) өзге құрамы бар колонкаға тасымалдау процесінде ерітінділер толық бөлінеді. Ерітінділерді шайырмен бірге тасымалдауға жол берілмейді.

164. Колонкалардан шайыр мен ерітінділердің сынамалары қақпақтардағы люктер арқылы немесе колонкалар бүйіріндегі есіктер арқылы ғана алынады. Колонкалар қақпақтарын сынама алу үшін ашуға жол берілмейді.

165. Цианисті процеске десорбция және регенерациялаудың қышқыл жуу ерітінділерін қайтаруға оларды алдын ала сілтілермен (әктас, ащы натриймен) бейтараптандырылғаннан кейін ғана жол беріледі.

166. Тауар регенератының электролиз үй-жайы жалпы айналымдық және авариялық желдету жүйелерімен және ауада қышқыл мен сутек буларының құрамы шекті рұқсат етілетін шоғырланудан артылғаны туралы белгі беретін құралдармен жабдықталады.

167. Электролизерлерде катод блоктарын ауыстыру бойынша жұмыстар кезінде жұмысшылар резеңкеден жасалған арнайы киімді: етіктерді, алжапқыштарды, қолғап пен қорғау көзілдірігін киеді.

4-параграф. Құмды байыту

168. Конвейерлік-скрубберлік жуу аспаптарында жұмыс істеу кезінде қызмет көрсететін қызметкерлер құрамы (оператор, бункерші және сорғы станцияның машинисі) арасында екіжақты және қайталынатын байланыс қамтамасыз етілуі қажет.

169. Жуу құралы конвейерлік таспасынан қойтастарды лақтыру үшін арнайы науашалармен жабдықталады.

Қойтастарды жинайтын орын қоршалуы тиіс.

170. Өндірістік құрал бункерлеріндегі кептелулерді түзетуді арынды су ағысымен немесе арнайы құрылғылармен жүргізу қажет.

Бункерден қойтастарды жинауды кран немесе арнайы құрылғылардың көмегімен, тек қана қоректендіргіш пен конвейер тоқтатылғаннан кейін ғана жүзеге асыру қажет.

171. Гидромониторшының жұмыс орны құмды дезинтеграциялау орнын, гидровашгердті науашаны, малта тас үйіндісі мен гидроэлеваторға жақын орналасқан жабдықты жақсы шолуды қамтамасыз етілетіндей етіп орналасады.

172. Қысқы жағдайлардағы жұмысқа арналған жылытылған өндірістік аспаптар үшін, олардың пайдалану қауіпсіздігін қамтамасыз ететін әрбір жеке жағдайда іс-шаралар көзделеді.

8-тарау. Реагенттік бөлімдерді және реагенттер қоймаларын пайдалану кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету тәртібі

Ескерту. 8-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 17.01.2023 № 23 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1-параграф. Өнеркәсіптік қауіпсіздіктің жалпы талаптары

173. Реагенттерді сақтау жүргізілетін немесе олармен жұмыс істелінетін үй-жайлар, осы үй-жай атмосферасында зиян заттарды рұқсат етілетін шекті мөлшерден артпайтын деңгейде ұстауды қамтамасыз ететін желдеткішпен жабдықталады. Реагент үй-жайынан жойылатын ауаны атмосфераға шығармас бұрын тазартуға және бейтараптандыруға тартылу қажет.

174. Реагенттік бөлімде желдеткіш жұмысының тоқтатылғандығы туралы хабарлайтыншы жарықты және дыбыстық белгі беру орнатылады.

Желдеткіш қондырғысы тоқтап қалғанда немесе ауа ортасындағы зиян заттардың құрамы шекті рұқсат етілген мөлшерден жоғары болғанда, үй-жайлардағы жұмыс дереу тоқтатылады, ал жұмыскерлерді таза ауаға шығару қажет.

Үй-жайға кіру жалпыауыстырғыш желдету жұмысын қайта қалпына келтіргеннен және жұмыс аймағы ауасындағы зиянды заттардың құрамын шекті рұқсат етілетін мөлшер деңгейіне дейін төмендетілгеннен кейін ғана жол беріледі.

175. Реагенттерді түсіру орны үй-жайлары жалпы желдетуден басқа ыдыстар мен шөлмектердің ашылуы (сұйықтық електері, тұндырғыштар және басқалар) тығыз және сорғыштармен жабындылары бар жергілікті сорғыш қондырғылармен жабдықталады.

176. Реагенттермен жұмыс істеу кезінде олардың шашырау, тозаңдану және топыраққа, еденге, жабдыққа, ыдысқа және киімге төгілу мүмкіндігін ескертетін шаралар қабылданады.

Еденге немесе аппаратқа тиіп кеткен реагенттер технологиялық регламентпен сәйкестікте дереу жиналады және сумен әбден жуылады.

Реагенттерді сақтау, тиеу және түсіру орындарында төгілген немесе шашылған реагенттерді зарарсыздандыру үшін жеткілікті көлемде қажетті құралдардың міндетті түрде болуы қажет.

Реагентті бөлімшелерде терінің бетінен химикаттарды тез арада жою үшін авариялық душ немесе суы бар астауларды орнату көзделген, көзді жууға арналған кіші фонтандармен жабдықталады. Көрсетілген қондырғылар тек тікелей мақсаты бойынша пайдаланылады.

177. Жөндеу жұмыстарын жүргізуді, желдету жүйелерін және реагент құбыржолдарын және реагент бөлімшелері мен қоймалардағы сыйымдылықтарды қарауды, тазалауды және зарарсыздандыруды жүктелім-рұқсатнама бойынша орындау қажет.

Реагенттер сақталатын және олармен жұмыс жасалатын үй-жайларда бөтен адамдардың болуына жол берілмейді.

178. Орындарда пайдаланылған сүрту материалдарын қалдыруға болмайды. Барлық пайдаланылған сүрту материалдар жиналып, жойылады.

179. Реагенттермен үй-жайларда жеке киімдер мен азық-түлікті сақтауға, шылым шегуге және қызметкерлер құрамының тамақтануына жол берілмейді.

180. Ерітінділерді сақтауды, әзірлеуді, флотореагенттерді тасымалдауды және пайдалануды технологиялық регламентке сәйкес жүзеге асыру қажет.

181. Пайдалануға жарамсыз, реагенттер мен реагенттік бөлімше ағындарының ластанған қалдықтарын химиялық тазалауды немесе зарарсыздандыруды басқа технологиялық цикл жайларынан оңаша тұрған жайларда жүзеге асыру қажет. Бұл үй-жайларға бөтен адамдарды кіргізуге жол берілмейді.

Олар әсерлескенде улы заттар немесе құбыржолдарды ластайтын ерімейтін тұнбалар пайда болатын ағындардың қосылуына жол берілмейді.

2-параграф. Реагенттер қоймасы

182. Реагенттерді арнайы нұсқаулықтарға сәйкес жабық қойма тәрізді үй-жайларда немесе қалқалар астында сақтау қажет. Аэрофлоттарды, майларды, тұз қышқылын, натрий сульфогидратын, керосинді, оксальды (Т-80) қоршалған реагентті қойма аумағында металл резервуарларда және тікелей күн сәулесінен және атмосфералық жауын-шашыннан қорғайтын қалқа астындағы цистерналарда сақтауға рұқсат етіледі.

Ашық қоймаларда тұз қышқылын бөтелкелерде және сұйық шынының силикат-үйінділерінде сақтауға рұқсат етіледі.

Бір қоймада бір-бірімен әрекетке түстетін реагенттерді бірге сақтауға жол берілмейді.

Қоймаларда зақымданған ыдыста реагенттерді сақтауға жол берілмейді. Реагенттерді қайта орауды, қабылдауды және беруді арнайы бөлінген алаңдарда жүргізу қажет.

183. Сұйық реагенттерді сақтауға арналған ыдыстар және олармен байланысты коммуникациялар реагенттерді толық алып тастау үшін құрылғылармен жабдықталады.

Жұмыс өткелдерінің астына және жұмыс орындарына агрессивті (қышқылдар, сілтілер) және улағыш реагенттерді тасымалдауға арналған коммуникацияларды орналастыруға жол берілмейді.

184. Ксантогенат, күкіртті натрий және цианид қоймаларына арналған үй-жайларда 25⁰С жоғары болмайтын температура сақталады. Қатты әсер ететін улы заттар арнайы үй-жайларда жеке сақталады. Улы реагенттер мен сөндірілмеген әктасты басқа реагенттермен бірге сақтауға жол берілмейді. Сөндірілмеген әктасты сақтау үшін әктас пен судың қосылуын болдырмайтын үй-жай бөлінеді.

185. Жарылу қаупі бар газдар мен буларды бөлетін, улағыш әсері немесе жағымсыз иісі бар реагенттерді сақтауға арналған үй-жайларда тұрып қалу аймақтарын болдырмау мақсатында сору үй-жайдың төменгі және жоғарғы аймақтарында жүргізіледі.

186. Реагенттер қоймалары мен реагенттік шаруашылықтың барлық үй-жайларының едендері, қабырғалары және салмақ түсетін құрылыс конструкциялары тиісті химиялық қорғауды жағуға жатады.

Қабырғалар мен төбелерді әрлеуде шаңдар мен булардың жиналуын және сіңуін болдырмайды және олардың беткі қабаттарын тазалау және жуу мүмкіндігін қамтамасыз етеді. Еденде жырашық құрылғылары және оған бейтараптандыратын ерітінділерді жеткізе отырып, дренажды зумпфқа суды ағызу және бұру үшін еңіс көзделеді.

187. Аэрофлоттарды, натрий сульфогидраттарды, аммиакты және басқа да қатты иісі шығатын реагенттерді тек қана металл тығындармен тығыз жабылатын жарамды цистерналарда немесе металл бөшкелерде тасымалдау және сақтау қажет.

Ұйым аумағы бойынша сұйық, агрессивті және улылығы жоғары реагенттерді тасымалдау арнайы жабдықталған көлікте және химикаттардың жойылу мүмкіндігін болдырмайтын ыдыстарда жүргізілуі тиіс.

Бөтелкелер сақталатын сабан, жаңқа және ағаш ыдысқа хлорлы мырышты немесе күкірт қышқылды натрий ерітіндісі сіңірілуі тиіс. Сұйық реагенті бар бөтелкелерді тығындау қажет, бірақ бітеу емес.

188. Реагенттер қоймасына сору желдеткіші 10 минут ішінде алдын ала үздіксіз жұмыс істегеннен кейін ғана кіругежол беріледі. Желдеткіш тоқтағанда жабық қоймаларда реагенттердің жұмыс жасауына жол берілмейді. Желдеткіштің қосқыш құрылғысы қойманың сыртқы есігінде орналастырылады.

Желдеткіштің ақауы болған жағдайда қоймаға оны жөндеу үшін газқағар киген кемінде екі адам бір уақытта кіреді.

189. Әрбір реагентті қоймалау орны сақталатын реагент атауы бар жазумен анықталады. Реагенттерді сұрыпталмаған күйінде сақтауға жол берілмейді.

190. Қышқылдарды, аммиакты суды, аэрофлоттарды, натрий сульфогидратын және басқа сұйық флотореагенттерді цистерналардан түсіру механикаландырылған тәсілмен жүргізіледі.

Цистерналардан сұйық реагенттер ағызылғаннан кейін олардың қалдықтары ажыратылатын және сумен шайылатын шлангіден жойылады.

Цистерналардан жанатын реагенттерді ағызған кезде құбырлар мен цистерналар жерге тұйықталады.

Сұйық флотореагенттерді және химикаттарды ауыстырып құю алдында ыдыстың толу деңгейін бақылау жүйесінің сенімділігі тексеріледі.

191. Қоймадағы және жарылу қаупі бар реагенттер қоймасы маңындағы, сорғылар үй-жайындағы дәнекерлеу жұмыстарын рұқсат беру наряды бойынша жүргізу қажет. Бұл ретте барлық тез ұшатын химикаттар алдын ала қоймадан жойылады.

192. Реагенттер қоймаларын мыналармен:

1) жалпы алмастырғыш және жергілікті сорғыш желдеткіш жұмысының тоқтатылғаны туралы хабар беретін дыбыс және жарық белгімен. Мұндай белгі улы емес реагенттер мен жарылу қаупі бар булардың қоймалары үшін міндетті емес;

2) ұйым басшылығымен, өрт сөндіру күзетімен және медициналық пунктпен немесе ұйым операторы (диспетчері) арқылы тікелей телефон байланысымен;

3) сұйық реагенттерді сақтауға арналған стационарлық ыдыстарда деңгей өлшеуіштермен жарақтау қажет.

Цианидтермен бөшкелерді ашу процестері механикаландырылады.

Қатты әсер ететін улы заттармен байланысты барлық жұмыстар, оның ішінде ерітінділерді дайындау қол еңбегін қолданусыз жүргізіледі.

3-параграф. Реагенттерді дайындау бөлімі

193. Суда немесе еріткіштерде сұйық және қатты химиялық өнімдерді еріту, шығыс банкаларына әзірленген ерітінділерді тұндыру және беру жүргізілетін реагентті бөлімшелер ұйымның басқа барлық объектілерінен (бөлімшелерінен) оқшауланады.

194. Реагенттерді дайындау бөлімшелеріндегі және олардың жекелеген үй-жайларындағы температуралық режим реагенттердің физикалық-химиялық қасиеттерін ескере отырып орнатылады.

195. Зиянды газдар маңызды көлемде кенеттен бөлініп шығуы мүмкін реагентті бөлімшелерде авариялық сору желдеткіші орнатылады және ауысымдағы ең жоғары тізімдік жұмыскерлер құрамынан 50 % жоғары санды құрайтын газқағар қорын сақтау қамтамасыз етіледі.

196. Ерітінділі күбілер мен тұндырғылар, олармен байланысты коммуникациялар реагентті бөлімшелерде көзделген авариялық ыдыстарға олардың құрамында бар реагенттерді толық жоюға болатындай етіп орналастырылады.

Реагентті бөлімшелерде дыбыс немесе жарық белгімен ерітуші күбілердің толу деңгейін автоматты түрде бақылау орнатылады.

197. Органикалық, өрт қаупі бар, жарылу қаупі бар заттарды ерітуге арналған аппаратура ұшқынның пайда болуын тудырмайтын орындауда пайдалануға жатады.

198. Цианид ерітінділерін дайындауға арналған үй-жай реагентті бөлімшенің басқа үй-жайларынан оқшауланады және үнемі жабық күйінде болады, ал олардан шығатын ағынды сулар мен қалдықтардың дренажы басқа реагенттер бөлімшелерінің дренаждарынан оңаша жабдықталады.

199. Цианид бар бөшкелерді ашуға, бункерге тиеу және ерітуші күбілерді, дайын ерітінділерді ерітуге және сақтауға арналған барлық аппаратура мен қондырғылар мұқият жабылады және тығыздалады, оның резервті желдеткіш қондырғысымен бұғатталған сору желдеткішінің жергілікті сорғылары орнатылады.

200. Әрбір реагентке арналған күбілер мен тұндырғылар реагент атауы бар нақты жазуды көрсетумен, құятын құбырлармен және деңгей өлшеуіштермен жабдықталады.

201. ҚР СТ МЕМСТ Р 12.4.026-2002 "Дабылды түстер, қауіпсіздік белгілері және дабылды белгі. Жалпы техникалық шарттар мен қолдану тәртібі" сәйкес барлық құбырлар мен ыдыстар символикалық бейнелері мен қауіпсіздік таңбаларында түсіндірілетін жазулары бар шартты түстерге боялады.

202. Барабандарды ашу, ірі кесектерді майдалау, оларды ерітуші бактарға тиеу кезіндегі қауіпсіздік шаралары технологиялық регламентпен айқындалады.

203. Флотореагенттер ерітіндісін дайындау кезінде жергілікті жарықтандыру үшін кернеуі 12 В аспайтын тасымалды шамдарды пайдалануға жол беріледі.

204. Реагентті бөлімшенің жұмыс үй-жайларында ыдыстарды сақтауға жол берілмейді. Ыдыстарды зарарсыздандыру және қоймаға тапсыру технологиялық регламентпен белгіленеді.

Цианид қосылыстарына арналған ыдыстар дереу зарарсыздандырылады және басқа ыдыстардан бөлек қоймаға тапсырылады.

9-тарау. Қалдық шаруашылығында өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету тәртібі

Ескерту. 9-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 17.01.2023 № 23 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

205. Қалдық қоймасын жобалау, салу және пайдалану өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарына сәйкес жүргізілуі тиіс.

206. Адамдардың қалдық қоймасының аумағында қозғалуына осы үшін арналған жаяу жүргінші жолдар, өтпелер, баспалдақтар мен алаңшалар бойынша ғана жол беріледі.

207. Құрылыстарды, аумақтарды және үйінділерді шаю кезінде топырақты салу орындары қауіп-қатер туралы ескертетін және жұмыс аймағына бөтен адамдардың келуіне тыйым салатын тұрақты белгілермен қоршалады.

208. Су жинау және су ағызу құрылыстарын тексеріп қарау және жөндеу рұқсат беру наряды бойынша жүзеге асырылады.

209. Қалдық қоймасынан ашық су айдындарына (өзендер, көлдер, тоғандар) суды тиісінше тазартпай жіберуге жол берілмейді.

10-тарау. Агломерация және кесектеу, кептіру бөлімдерінде әктасты күйдіру кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету тәртібі

Ескерту. 10-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 17.01.2023 № 23 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1-параграф. Агломерация және кесектеу

210. Энергияны тасымалдаушыларды, жоғары температуралы операцияларды қолдануға,, факторлардың қауіпсіздігі бойынша қолайсыз газ бен шаңды бөлудің болуына байланысты кендер мен концентраттарды кесектеу әдісінің нақты жағдайлары үшін нақтылайтын агломерациялау және кесектеу процестерін жүргізу технологиялық регламентке сәйкес келуі тиіс.

211. Бастапқы шикізат бункерлері, шихта, кері қайтару мен төсеніш, тиеу орындары шаң бөлінуін, бу бөлінуін және газдың бөлінуін болдырмайтын аспирациялық қондырғылармен жабдықталады.

Бункерлердің ойықтарын көлемі 200 х 200 мм ұяшықтары бар торлармен жабу және биіктігі 1,0 м кем емес қоршаумен жабдықтау қажет.

212. Шаңды тұндыру құрылғыларынан шаңды тазалау гидро-пневмокөлікпен жүргізілу қажет. Шаңды тұндыру құрылғыларынан гидро немесе пневмокөлік жүйесіне жіберу тәсілі оны қағып жіберу және қоршаған кеңістікке оның таралу мүмкіндігінің болмауын қарастырады.

213. Адамдарды араластырғыш барабандарға және оларды тазалау және жөндеу кезінде салқындатқыш барабандарға жеткізуге арналған люк есіктері барабанның ашық есікпен (жергілікті немесе қашықтықтан басқару кезінде) жұмысты бастауын болдырмайтын бұғаттағышпен жабдықталады.

Араластырғыш жұмыс істеп тұрған кезеңде барабаннан тікелей сынамаларды іріктеуге жол берілмейді. Сынамаларды іріктеу барабаннан кейін шихта ағынынан автоматты сынама іріктегіштердің көмегімен, ал жекелеген жағдайларда қолмен жүргізіледі.

214. Жентектеушілерді кесектеу машиналары керіктерінің оттықтарына газды және буды қабылдауды өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарына сәйкес жүргізу қажет.

Көріктердің газды оттығын жағу және сөндіру тәртібі, бақылаудың орындары мен параметрлері, қауіпсіздіктің қажетті шаралары технологиялық регламентте келтіріледі.

215. Кесектеу машиналарын (агломерациялау машиналары мен күйдіру шекемтас машинасы) шұғыл және жоспарлы тоқтатқан кезде шихтаны, газды және ауаны беру тоқтатылады. Бұл ретте газ оттықтары газдың келіп түсуін болдырмайтын автоматты бұғаттағышпен қамтамасыз етіледі.

Тартып үрлейтін машиналарды (эксгаустерлерді, желдеткіштерді, түтін сорғыштарды) тоқтату машинада отын толығымен жанып болғаннан кейін жүргізіледі.

216. Коллекторлар мен оттықтардың тиектеріне қызмет көрсету үшін оларға ыңғайлы қолжетімділік қамтамасыз етіледі. Магистральді сұқпа жапқыштарды басқару оператор орнынан қашықта жүргізіледі, сондай-ақ ыңғайлы қолмен басқару мүмкіндігі де қарастырылады.

217. Күйдіргіш машиналардың тұтандырғыш ошақтарының қабырғалары мен жинақтары жылуды оқшаулағышпен жарақтандырылады. Сыртқы жабын температурасы 45 ⁰ С жоғары көріктер астында ғимараттың ең биік бөлігінен 1-2 м биік шығарылған және дефлекторлармен жабдықталған керме құбырлары бар қолшатырлар орналастырылады.

Тұтандырғыш көрікке тығыз жалғасқан агломерациялық машинаның маңында жабын болмаған жағдайда шихтаның қызған бетін толық экранға түсіруді қамтамасыз ететін салқындатқыш перделермен жабдықталады.

218. Ұйымның газ шаруашылығына қызмет көрсетететін адамдар арнайы бөлінген орындарда сақталатын және жүйелі тексеруден өтетін қажетті газдан қорғайтын аппаратурамен қамтамасыз етіледі.

219. Шихтаны жағу үшін сұйық отынды пайдаланатын кесектеу қондырғысын пайдалану ҚР ҚНжЕ 4.02-08-2003 "Қазандық қондырғылар" талаптарына сәйкес жүргізіледі.

220. Төсеніш пен шихталарды арбаларға тиеу орындарындағы агломерациялық және күйдіргіш машиналардың жұмыс алаңының аймағы, шығыршықты қалаушының шығыршықтар жетектері мен машиналардың бөренеленген бөлігі жұмыс істеп тұрған машинада оттықтарды ауыстыру үшін жұмыс тармағына арбаның шығатын ауданына қызмет көрсететін персоналдың қолжетімділігін болдырмау үшін қоршалады.

Бұл орындарға қолжетімділік күйдіргіш машина тоқтағаннан кейін және тиісті бұғаттағыш қосылғаннан кейін қамтамасыз етіледі.

221. Ұйымдардың барлық кесектеу жұмыс орындары жарықты-дыбыстық белгімен және телефон байланысымен жабдықталады.

222. Шихтаны қыздыру үшін ыстықты кері қайтаруды пайдалануға жол берілмейді.

223. Агломератты біріктіру технологиясы кері қайтару бункерінде тоқтап қалуды болдырмайтын кері қайтаруды қамтамасыз етеді.

Бункерде ыстықты кері қайтару тоқтап қалған жағдайда, оның құлатылуы арнайы құралдармен жүргізіледі.

Кері қайтару материалын бункерде салқындатуға жол берілмейді.

Бункер конструкцияларын және електі сумен салқындату қажет болғанда кері қайтарудан босатылған бункер болғанда ғана және қосымша қауіпсіздік шараларын қолданған кезде ғана жүргізіледі. Ыстықты кері қайтару бункерлерін жылумен оқшаулау қажет.

224. Ыстықты қайтаруды тасымалдау үшін галереяның бу шығаруын төмендету мақсатында ағызу-сору желдеткішімен жабдықталады, ал суық кездерде берілетін ауа алдын ала қыздырылады.

225. Тиеу орындарында және кері қайтаруды салқындату кезінде будың пайда болуын болдырмау үшін материалды түсіру орындарында салқындатқыш барабан аспирациялық жүйелермен жабдықталады.

226. Кері қайтару машинасы бункерінің астынан науашаны тазалау тек керек-жарақтар көмегімен арнайы алаңдарда жүргізуге жол беріледі.

227. Ыстықты кері қайтаруды таспалы конвейермен тасымалдаған кезде оны беру алдын ала конвейер таспасына салынған шихтаның қабатына жүргізіледі.

Кері қайтаруды беру және конвейерде суық шихтаның болуы автоматиканың арнайы жүйесімен қамтамасыз етіледі.

228. Вагондарға шекемтастарды (агломераттарды) тиеуге арналған темір жолдар шатырмен (қолшатырмен) жабылады, оның астынан шығарындыларды шаңнан тазарта отырып, шаң болған ауаны желдеткішпен сору қамтамасыз етіледі.

229. Шекемтастарды (агломераттарды) тиеу орындарындағы темір жолдар механизацияланған тазалауға жатады.

230. Шекемтастар сынамасын іріктеу арнайы орындарда автоматты сынама іріктегіштермен, ал шекемтастарды конвейермен беру болмаған жағдайда теміржол вагондарынан көпір кранының грейферімен жүргізіледі.

231. Шекемтастарды (агломераттарды) салқындату процесі 140ҮС төмен болмайтын олардың калориметрлі тәсілмен анықталатын температурасының төмендеуін қамтамасыз етеді.

232. Дайын шекемтастарды електеу үй-жайлары күйдіру корпусынан ғимараттың барлық биіктігі бойынша қабырғамен бөлінеді. Електеу бөлімшесіне және түсіру алаңына кіруге арналған есіктер тығыз жабылады.

233. Шекемтастарды (агломераттарды) ұйымның күкіртті кенінен өндіру кезінде кесектеу күкіртті ұстайтын қондырғылармен жабдықталады.

234. Шығып жатқан газ бен рециркуляция және рекуперация жүйелерінің газды-әуе коллекторлары, үй-жайларда орналасқан шаңды жинауға арналған оның бункерлері жылудан оқшауланады. Жылуды оқшаулау бетінің шаңнан кезеңді тазалануы көзделеді.

235. Күйдіру корпустарында күйдіру машиналарының тартып үрлеу қондырғылары жеке корпуста (аралықта) немесе күйдіру корпусының құрамына кіретін тұтас қабырғалармен оқшауланған үй-жайда орналастырылады.

Тартып үрлейтін қондырғылардың үй-жайы дыбысты естіртпейтін кабинада орнатылған телефон байланысымен және жарықты-дыбыстық белгімен күйдіру бөлімшесімен хабарласады.

236. Тартып үрлейтін жабдыққа дейінгі немесе одан кейінгі шығып жатқан газдар мен рекуперация газдарының коллекторларында орнатылған тиектерді басқару механикаландырылады және электрленеді.

237. Күйдіру машиналарының конструкциясымен пайдалану процесінде газдарды қағуды және үй-жайға шекемтастардың қыздырылған қабатымен жылудың сәулеленуін болдырмау мақсатында "керіктер – күйдіргіш арбалар" торабында тиімді тығыздау қамтамасыз етілуі қажет.

238. Күйдіру машинасы желдеткішінің түтін сорғышы авариялық тоқтаған жағдайда мыналар:

1) отынды беру және білте тиегін ашуды дереу автоматты түрде тоқтату;

2) күйдіру машинасын автоматты түрде тоқтату жүзеге асырылады.

Жұмыс істеп тұрған тартып үрлейтін қондырғылар отын толығымен жанып біткенге дейін жұмыс істеуін жалғастырады.

2-параграф. Әктасты күйдіру

239. Әктасты күйдіру және әктасты дайындауға арналған қондырғыларды пайдалануды технологиялық регламент талаптарына сәйкес жүргізу қажет.

Әктасты күйдіру және агломерациялық шихтаны әзірлеудің қондырғыларында шаңды басу құралдары қолданылады.

240. Әктасты бөлу үшін суды қолдануға технологиялық регламентте белгіленген қауіпсіздік шараларын қабылдаған жағдайда жол беріледі.

241. Әктасты тасымалдау оның шаңдануын болдырмаған жағдайларда жүргізіледі.

Жеткіліксіз немесе бүлінген желдеткіште әктасты күйдіру бөлімшелерінде жұмыс жасауға жол берілмейді.

3-параграф. Кептіру бөлімдері

242. Кептіру қондырғылары қолданылатын отынның түріне қарай өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарына және технологиялық регламентке сәйкес пайдаланылады.

243. Жоғары температураға дейін қыздырылатын кептіру қондырғысының барлық беттері жылудан оқшауланады немесе қоршалады, ал жұмыс орындары әуе душтарымен жабдықталады.

244. Олар бойынша материал кептіру пештеріне берілетін науалар мен құбырлар шаңның пайда болуын болдырмау үшінтығыз жабылады.

245. Кептіру қондырғылары мен пештер газды шаңнан және зиянды қоспалардан тазалауды қамтамасыз ететін құрылғылары бар газды сору жүйесімен жабдықталады.

246. Тартып үрлейтін жүйе тоқтаған кезде кептіру қондырғысының (пештің) жұмыс істеуіне жол берілмейді. Тартып үрлейтін қондырғылардың жұмысы жұмыс үй-жайына газдың кіру мүмкіндігін болдырмауын көздейді.

247. Кептіру қондырғысын қосу және тоқтату технологиялық регламент талаптарына сәйкес жүргізу қажет.

248. Мазутты ағызуға арналған ыдыс бүлінген немесе авариялық толған жағдайда от құрылғыларының жұмыс жасауына жол берілмейді.

249. Өндірістік үй-жайларда кептіру қондырғысын жағуға арналған мазут қоры бір тәулікке қажет мазут көлемінен артық болмауы тиіс. Бұл мақсаттар үшін мазутты сақтау орны жобалау құжаттамасымен белгіленеді.

11-тарау. Кендердің, концентраттар мен кенсіз материалдар қоймаларын пайдалану кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету тәртібі

Ескерту. 11-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 17.01.2023 № 23 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

250. Қабатты галереялар жылыту жүйесімен, шаңды ұстайтын дренажды және аспирациялық жүйелермен жабдықталады.

251. Қатар қалаушылардың көмегімен жоталы қоймаларды қалыптастыру кезінде рельс жолының және су жүретін арықтардың жағдайына бақылаужүзеге асырылады: оларды себуге және жұмыс алаңдарын, басқыштарын, баспалдақтарын мұз басуға жол берілмейді.

Тәуліктің қараңғы уақытында қатар қалаушының іс-қимыл ауданы жарықтандырылады.

Тәуліктің қараңғы уақытында қоймадағы теміржол жолдары жарықтандырылады, жарықтандырылмаған жолдарда жұмыс істеуге жол берілмейді.

252. Құбырлар бойынша қоймаға ұсақ сусымалы материалдарды тасымалдау кезінде олардың қосылыстарының саңылаусыз болуы және тасымалдау орындарының тығыз жабылуы қамтамасыз етіледі. Технология шарттары бойынша тығыз жабу мүмкін болмайтын орындарда аспирация жүйесінің сору қондырғысы қарастырылады.

253. Тауарлы каолинді - шикі және талькті кенді көмірі, цементі және әктасы бар қоймалар маңына қоймалауға жол берілмейді.

Талькті, каолинді және графитті төгіп тиегенде шаңды басу құралдары қолданылады.

254. Қараңғы уақытта темір жолдар, экскаваторлардың кенжарлары және қоймалардағы автокөлікке арналған айналма алаңдар жарықтандырылады. Жарықсыз жұмыс жасауға жол берілмейді.

255. Экскаватор жұмыс істеп тұрған кезде экскаватор шөміші, арқан, блоктар, жер қазғыштар бар аймақта адамдардың (қызмет көрсететін персоналды қоса алғанда) болмауы тиіс. Шөмішті (роторды) тазалау экскаватор тоқтағанда және экскаватор машинисінің рұқсатымен ғана жүргізіледі. Шөміш (ротор) бұл жағдайда жерге түсірілуі қажет.

Материалдарды экскаваторлармен немесе көпірлі жүк тиеушілермен теміржол вагондарына тиеген кезде экскаватордың машинисті немесе жүк тиеушінің белгі арқылы берілетін талаптары сақталады.

Жұмыстан тыс уақытта экскаватордың шөміші (тиеушінің роторы) жерге түсіріледі, кабинасы жабылады, электр энергиясы сөндіріледі.

256. Көп күректі экскаватордың және көпірлі жүк тиеушілердің жұмыс істеп тұрған кезінде тиейтін, түсіретін люктердің, конвейерлердің және жүк тиеу құрылғыларының астындағы тиелетін вагондарда адамдардың болуына жол берілмейді.

257. Экскаваторлардың көмегімен тиеуі бар қоймалар үшін кенді қалаушы мен концентраттардың биіктігі өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарына сәйкес қабылданады.

258. Материалдарды тиеу және түсіру кезінде жұмыс аймағында ауаның шаң басуын төмендетуді қамтамасыз ететін шаңды басу немесе шаңды жұту бойынша шаралар қабылданады.

Ауаның шаңдануын қамтамасыз ету мүмкін болмаған жағдайда жұмыскерлер респираторларды пайдаланады.

259. Бульдозерді қозғалтқышы жұмыс істеп тұрғанда және күрегі көтеріліп тұрғанда қараусыз қалдыруға, ал жұмыс уақытында – арқанды бағыттауға, аспалы жақтауға және күрекке тұруға жол берілмейді. Беріліс қорабы қосылып тұрған кезде немесе кабинадан қозғалтқышты қосуға арналған құрылғы болмаған жағдайда қозғалтқышты қосуды болдырмайтын бұғаттаусыз бульдозерде жұмыс жасауға жол берілмейді.

260. Қоймаға салынған материалдың қиябетіндегі ең үлкен бұрыштар бульдозер жұмыс істеп тұрғанда 25 ⁰ , еңісте жұмыс жасағанда (жүкпен төмен түсу) – 30 ⁰ аспайды, ал материалды тиеу кезінде бункерлерге кіреберіс жолдардың еңісі 6 ⁰ жоғары болмауы тиіс.

261. Жаяу жүргіншілер жолы мен тас жолдар кесекті кендердің қоймалары жағынан бруствермен немесе қоршаумен қоршалады.

262. Ленталы конвейерлер, өзі жүретін бункерлер немесе роторлы экскаваторлар арқылы тиелетін қоймаларда олар арқылы материал қоймаға тасталатын жоғарғы галереяның бойлық саңылаулары тұрақты шарбақтармен қоршалады немесе 200х200 мм аспайтын мөлшердегі тесіктері бар торлармен жабылады.

263. Экскаватор мен көпірлі жүк тиейтіндердің жұмысы кезінде шөміш пен ротордың жұмыс аймағында, сондай-ақ тиелетін вагондар аймағында болуға жол берілмейді.

12-тарау. Технологиялық көлікте өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету тәртібі

Ескерту. 12-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 17.01.2023 № 23 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1-параграф. Теміржол және автомобиль көлігі

264. Тиеу-түсіру учаскесіндегі вагондарды беру және тазалау механизациясы құрылғысының жабдықтары мен құрылыстарына қозғалатын немесе айналатын бөліктерін немесе қауіпсіз жұмыс жасауды қамтамасыз ететін олардың іс-қимылы аймақтарын қоршау және жабу орнатылады.

265. Теміржол маңында орналасқан үй-жайлардан шығатын орындар жолдарға параллель орналасады. Егер шығатын орындар ұйымның теміржол көлігінің полотно жағына тікелей бағытталса, рельс жолы ғимараттың бар ұзындығына жаяу жүргіншілерді жақын жолға немесе жадбықталған өткелге сүйеніштермен қоршалады. Қоршайтын тосқауылдар жақындап келе жатқан поездың жақсы көрінуіне кедергі келтіретін ғимараттар мен құрылыстардан теміржолға шығатын орындарда орнатылады.

Ұйымдардағы теміржол арқылы өту орындарында жаяу жүргіншілер көпірлері мен тоннельдер салу қарастырылады. Аталғандарды салу мүмкін болмаған жағдайда, өту орындары қозғалмалы құрамның жақындап келе жатқандығы туралы хабар беретін жарықт және дыбыс белгімен жарақтандырылады.

266. Механизмдерді қосу алдында және машиналардың, теміржол құрамдарының немесе автомобильдердің қозғалысы алдында тағайындалуын инженерлік-техникалық жұмыскерлер барлық жұмысшыларға таныстырған, дыбыс және жарық белгілерін беру талап етіледі. Бұл ретте белгілер машиналар, механизмдер жұмыс істеп тұрған ауданда барлық жұмыскерлерге естілуі (көрінуі) тиіс.

Әрбір қате берілген немесе түсініксіз белгі "тоқта" белгісі ретінде қабылдануға жатады.

Машина, механизмдердің жұмысы немесе қозғалысы басталмас бұрын машинист бригада мүшелерінің және жақын жерде тұрған адамдардың қауіпсіздігіне көз жеткізеді.

Белгі кестесі жұмыс істеп тұрған механизмге немесе оған жақын жерге ілінеді.

267. Ұйым корпусына оларды түсіру үшін теміржол вагондарын беру корпустың қызмет көрсетуші персоналының рұқсат беретін түсті белгісін (бағдаршам) қосқаннан кейін жүзеге асырылады.

268. Қабылдау құрылғыларының (бункерлері) маңайында құрамдар жақындап келе жатқанда адамдардың қауіпсіз жүруін қамтамасыз ету үшін орындар қарастырылады. Беру және түсіру сәтінде қабылдау бункерінің түсіру жағында адамдардың болуына жол берілмейді.

Вагондарды босату тек кенді қабылдаушының нұсқауларымен және белгімен ғана жүргізіледі. Түсіру жұмыстары кезінде бункердің қажетті толтырылу деңгейін бақылау жүзеге асырылады.

269. Теміржол бойында бункерлердің қабылдау алаңдарында кенді жартылай вагондарда беру кезінде төгінділерден уақтылы тазартылатын, адамдардың ыңғайлы және қауіпсіз қозғалысы үшін жүру алаңдары қарастырылады. Жартылай вагондардың люктерін ашу үшін рельстердің бүршіктерінен жоғарыда вагондардың қауіпсіз босатылуын қамтамасыз ететін басқыштар орнатылуы тиіс.

270. Қабылдау құрылғыларының жұмыс алаңдарында орнатылған вагон аударғыштар ұяшықтарының ені 10 мм артық емес торлары бар биіктігі 2 м кем емес берік сүйеніштермен қоршалады; алаңдар мен вагон аударғыш роторы бүйірлерінің араларындағы саңылаулар 60 мм артық емес.

Вагонаударғыштың басқарылуы түсіру алаңы анық көрінетін осы мақсатта арнайы жабдықталған үй-жайда жүзеге асырылады.

271. Кенді байланысу электровоздарымен жеткізу кезінде түсіру орындарында электр тогымен зақымдану қауіптілігі туралы ескертуші плакаттар ілінеді.

Байланысу желісінде кернеу сөндірілмеген кезде вагондарға кіруге жол берілмейді.

Бункер үстіндегі үй-жайда тұрған байланысу желісіндегі кернеу алынбаған кезде вагондарды босатуға жол берілмейді. Байланысу желісінде кернеудің болмауы жарық белгімен расталады.

272. Бункер үстіндегі үй-жайға енетін электровоз жолының байланысу өткізгіштері жерге тұйықтау пышақтары бар секциялық ажыратқыштармен жабдықталады.

273. Жөнделмеген вагондарды босатуға, қабылдау құрылғыларының босату алаңында оларды жөндеу жұмыстарын жүргізуге жол берілмейді.

Вагондарды жүктерден, жабысып қалған кеннен, материалдардан босату және тазалау әдеттегідей механикаландырылған тәсілмен (төңкерумен, жонғымен, гидрошаюмен) немесе жүктердің құлау аймағында адамдардың болуына жол бермейтін және осы жұмыстардың қауіпсіздігін қамтамасыз ететін керек-жарақтар мен құрылғылардың көмегімен жүргізіледі.

274. Теміржолды, қабылдау құрылғыларын тазалау кезінде жұмыстарды жүргізу орны көлік құралын тежеу жолынан кем емес қашықтықта қоршалады және тоқтау белгімен жарақталады, ал станция бойынша кезекші алдын ала жүргізілетін жұмыстар туралы ескертіледі. Тоқтап тұрған құрамның вагондарын босату кезінде жолдарды тазалауға жол берілмейді.

275. Металлургиялық қайта бөлулердің қалдықтары ұйымға арнайы өздігінен түсіретін вагондармен немесе автосамосвалдармен жеткізіледі.

276. Шаңданатын өнімдерді түсіру жіне тиеу кезінде шаңды басу бойынша шаралар қолданылады, ал жұмысшылар үшін шаңнан жеке қорғау құралдарын пайдалану көзделеді.

277. Автомобильдердің қозғалысы қозғалыс қауіпсіздігінің белгілерімен реттелінеді.

278. Өз аумағында автомашиналар мен поездардың жүру жылдамдығы мен тәртібін ұйым жергілікті жағдайларды ескере отырып белгілейді және тиісті нұсқаулықпен реттелінеді.

279. Кенді автокөлікпен берген кезде қабылдау бункерінің түсіру алаңшасында мыналар көзделеді:

1) автомашиналардың бункерге сырғанап кетуіне жол бермейтін тіреулерді орнату;

2) түсіру орнына артқы жүріспен жүру үшін қашықтық қағидаға сәйкес 30 м астам емес;

3) техникалық ақау салдарынан автомобиль өрлеуде немесе еңісте тоқтағанда оның өздігінен жүруін болдырмайтын және ақауды жоюға дейін учаскеде қауіпсіздікті қамтамасыз ететін шаралар.

Барлық жағдайларда көтерілген шанақпен түсіргеннен кейін және артқы жүріспен жүргенде үздіксіз дыбыс белгі бермей автосамосвалдардың жүруіне жол берілмейді.

2-параграф. Аспалы жолдар

280. Аспалы жолдары құрылғысы және оларды пайдалануды өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарына сәйкес орындау қажет.

281. Кенді аспалы жолдармен жеткізген кезде қабылдау бункерлерінің түсіру шұңқырлары 400х400 мм астам емес ұяшықтары бар тормен жабылады.

282. Аспалардың станциядан шығу аймағында түсіру шұңқырларының маңында тарту аспасынан вагонетканы өздігінен ажыратқан жағдайда жұмыстардың қауіпсіздігін қамтамасыз ететін жұмыс орындарын қоршау көзделеді. Контржүктер астындағы орындар кемінде 2 м биіктікпен қоршалады, ал контржүктердің құдықтары төсемдермен жабылады.

283. Түсіру шұңқырлары мен аспалы жолдар станциясының маңындағы жұмыс алаңшалары өзара тікелей телефон байланысымен, белгімен және машиниске белгі бере отырып, аспалы жол жетегін авариялық тоқтату мүмкіндігімен қамтамасыз етіледі.

Аспалы жол кенет тоқтап калғанда тоқтау себебі анықталғанға дейін және олқылықтар жойылғанға дейін оны іске қосуға жол берілмейді.

3-параграф. Үздіксіз көлік

284. Таспалы конвейерлерде таспа мен барабандарды жабысып қалған материалдан механикалық тазарту үшін таспа үзілген және тайғанақтаған, түсіру шұңқырлары мен науашалар бітелген кезде жетекті өшіретін құрылғылар көзделеді.

285. Конвейерлерде түсіру арбашалар үшін соңынан ажыратқыштар, ал рельс жолдарында арнайы тіреулер көзделеді. Түсіру арбашалары олардың өздігінен қозғалуына жол бермейтін құрылғылармен жабдықталады.

286. Автоматты түрде түсіргіш арбашалар мен жылжымалы (қайық) конвейерлердің электр қозғалтқыштарға қоректендіруді беру аспалы шлангі кабельдермен жүзеге асырылады. Автоматты түрде түсіргіш арбашалар мен жылжымалы қайық конвейерлердің электр қозғалтқыштарын еденнен немесе қызмет көрсететін алаңшалардан кемінде 3,5 м биіктікте орналасқан байланысқан сымдар бойынша қоректендіруге жол беріледі. Троллей өткізгіші төмен биіктікте ілінген кезде (3,5-тен 2,2 м-ге дейін шекте) арнайы қоршау орнатылады.

287. Таспалы конвейерлердің астынан шашылған материалдарды жинау механикалық түрде жүзеге асырылады. Бас, қалдық және ауытқу барабандары астынан материалдарды қолмен жинауға жетегінің электр схемасы бөлшектенген, тоқтатылған конвейер кезінде ғана жол беріледі, ал іске қосу құрылғыларында "Қосуға болмайды! Адамдар жұмыс істеп жатыр!" деген ескерту плакаттарын іліп қою қажет. Конвейер қозғалтқышын іске қосу жүйесі бас және қалдық барабандарының қоршауы алынған кезде қозғалтқыш жұмысына жол бермейтін бұғаттауды көздейді.

288. Қозғалыс кезінде конвейердің таспасы барабандар мен шығыршық тіреу шеттерінің шегінен тыс ығыспайды. Конвейер таспа қозғалысының бағытын реттеу үшін арнайы орталықтандырылған құрылғылармен және керек-жарақтармен жабдықталады.

Таспа қозғалысын онымен жұмыс істейтіндермен тікелей байланысу жолымен бағыттауға, жұмыс істеп тұрған конвейер кезінде борттық тығыздауларды түзетуге жол берілмейді.

Конвейердің ұзындығы бойынша торлы алмалы-салмалы қоршауларды орнату қажет. Жұмыс істеп тұрған конвейер кезінде қоршауларды алып тастауға жол берілмейді.

289. Конвейер таспасының тайғанақтауы барабандар мен таспаны тазарту, таспаны арнайы құрылғылармен керу жолымен жойылады. Қозғалатын және айналдыру бөлшектеріне (таспа, барабандар, шығыршықтар) тасымалданатын материалдар шашылған конвейерлерді қосуға және тасымалдауға жол берілмейді.

Конвейерлердің жетекті барабандарының осьтері еден деңгейінен 1,5 м астам биіктікте орналасқан кезде жетектерге қызмет көрсету үшін сүйеніштермен және баспалдақтармен жабдықталған алаңшалар орнатылады.

290. Еден деңгейінен галереялар мен эстакадалар конструкцияларының төменгі жағына дейін кемінде 2 м биіктік көзделеді. Галереялар мен эстакадалардың ені мынадай өту жолдарын қамтамасыз етеді: конвейердің бір жағынан кемінде 800 мм (адамдар өту үшін), екінші жағынан таспа ені 1400 мм дейін болғанда кемінде 700 мм және конвейердің екі жағынан таспа ені 1400 мм астам болғанда кемінде 800 мм; екі немесе одан да көп қатар тұрған конвейерлер арасында кемінде 1000 мм, ал галереяның қабырғасы мен конвейердің тұғыры арасында таспа ені 1400 мм дейін болғанда кемінде 700 мм және таспа ені 1400 мм астам болғанда кемінде 800 мм.

291. Қатпарлы конвейерлерді орнату оларға екі жақтан қызмет көрсету мүмкіндігін көздейді. Конвейерлер арасындағы еркін өту жолдарының ені кемінде 1,2 м, ал ғимарат пен конвейерлер арасында кемінде 1 м етіп қабылданады.

292. Қиғаш күйде орнатылған қатпарлы және ысырмалы конвейерлер төсемнің үзілуі кезінде оның жүріп кетуінің алдын алатын көлік буындарының аулағыштарымен жабдықталады.

293. Иірліктер мен ысырмалы конвейерлерді орнатқан кезде оларға еркін өту жолының ені кемінде 0,8 м біржақты қызмет көрсетуге жол беріледі.

Қаптамалардың, иірліктер мен ысырмалы конвейерлердің қақпақтары (арнайы байқап қарау терезелері мен люктерінен басқа) иірліктер мен ысырмалы конвейерлер жұмыс істеп тұрған кезде олардың айналмалы және жылжымалы бөлшектеріне қол жеткізуге жол бермейтін бұғаттаумен жабдықталады.

294. Таспалы конвейерде барабанды түсіру арбашасын немесе жылжымалы қоректендіргішті орнату кезінде конвейердің екі жағынан өту жолдары көзделеді.

295. Үстіңгі қабатқа жер асты-жер үсті конвейерлік галереялар шыққанда оларда сыртқы кіру мен конвейер арқылы өту жолдары көзделеді.

Галереялар мен эстакадалардан эвакуациялық шығу және конвейерлер үстіндегі өту көпірлері кем дегенде 100 м сайын орналастырылады. Көпірлердің ені 0,8 м болуы тиіс, тұтас төсеніштер 0,14 м биіктікке төменгі жағынан ернеулеумен биіктігі кемінде 1 м сүйеніштермен қоршалады.

296. Көлбеуі 7⁰ астам конвейер галереяларының өту жолдарында сатылар немесе ағаш баспалдақтар орнатылады.

297. Шаң-газ бөлінуі бар материалды тасымалдау жүзеге асырылатын конвейер галереяларының ғимараттарға жанасу орындарында өздігінен жабылатын есіктері бар арақабырғалар қойылады.

298. Көлбеуі 6 ⁰ астам барлық таспалы және қатпарлы конвейерлер конвейер тоқтаған кезде тиелген таспа тармағының кері бағытта жылжуына кедергі келтіретін бөгейтін құрылғылармен жабдықталады.

299. Қолмен кенді бөлшектеу кезінде 0,5 м/сек. астам конвейер таспасының қозғалу жылдамдығына жол беріледі. Кенді бөлшектеу орындарындағы таспа қоршалады.

300. Конвейерлер өту жолдарының және жабдықтардың үстінде орналастырылған кезде олардың төменгі тармағы шашылған материалдың құлау мүмкіндігіне жол бермейтін тұтас қаптамамен қоршалады.

301. Таспалы конвейермен құрғақ және шаңданатын материалдарды, жоғары температуралы және бу бөлетін материалдарды тасымалдау кезінде оларды тиеу және түсіру орындары қоршалады және аспирация, су бүріккіштер құрылғысы, еденді жуу, ауадағы зиян қоспалардың құрамын төмендетуді қамтамасыз ететін қосымша іс-шаралар көзделеді.

Құрғақ ұнтақ тәрізді шаңданатын материалдарды тасымалдау кезінде оларды тасымалдау аймағы герметизацияланады.

302. Құрғақ және шаңданатын материалдарды тасымалдайтын элеваторлар, ысырмалы конвейерлер мен иірліктер барлық ұзындықтары бойынша тығыз қаптамалармен жабылады, тиеу және түсіру орындары тығыз жабындылармен жабдықталады. Қаптамадағы механизмдердің жұмыс органдарының жай-күйін бақылауды жүзеге асыру үшін көзбен шолу бақылауын жүргізуге мүмкіндік беретін тығыз жабылатын есіктері бар байқап қарау терезелері (люктер) орнатылады.

303. Дымқыл өнімдерді тасымалдайтын элеваторлар қойыртпақтың барлық ұзындығы бойынша шашырауына жол бермеу үшін сақтандыру клапандарымен немесе қаптамалармен жабылады. Элеватордың авариялық ажыратқыштары тиеу және түсіру орындарында орналастырылады.

304. Материалдарды бірізді тасымалдайтын бірнеше конвейерлердің және технологиялық секцияның (тізбегінің) басқа да жабдығының бір уақытта жұмыс істеуі кезінде жеке аппараттар мен машиналардың электр жетектері бұғатталып орындалады. Бұл ретте:

1) іске қосу және тоқтату аппараттар тізбегінің схемасына және өндіріс технологиясына сәйкес белгілі бір бірізділікпен жүзеге асырылады;

2) осының алдыңдағы қандай да бір жабдық немесе конвейер кенет тоқтап қалған жағдайда схема бойынша жабдық және конвейерлер автоматты түрде сөндіріледі;

3) конвейерді немесе машинаны басқару пультінен қашықтықтан іске қосудың алдын алатын жергілікті бұғаттау қойылады.

305. Барлық конвейерлер негізгі өту жолдары жағынан конвейердің ұзындығы бойынша кез келген нүктеден жетектің авариялық тоқтатылуын қамтамасыз ететін құрылғылармен жабдықталады.

Механизмдерде оларды іске қосуды басқару аппараттары ретінде бұғаттау және авариялық тоқтату құрылғыларын пайдалануға жол берілмейді.

306. Барлық элеваторлар шөмішті тізбектің кері жүрісіне жол бермейтін тежеуіш құрылғылармен және ол үзілген кезде аулағыштармен жабдықталады.

307. Жұмыс тарамынан материалдың сырғанауы мүмкін болатын конвейерлерде сақтандыру тығыздамалары орнатылады.

308. Өздігінен түсіретін арбашалар мен өзі жүретін конвейерлердің сырғытқылары қоршалады. Қоршау мен рельс бастиегінің арасындағы саңылау 10 мм аспауы тиіс.

309. Керме барабандары мен конвейерлердің керме құрылғыларының жүктері таспа немесе аспа үзілген жағдайда жүктің немесе барабанның адамдарға немесе төмен қабаттарда орналасқан жабдыққа құлау мүмкіндігі орын алмайтындай етіп қоршалады және орналастырылады.

13-тарау. Жөндеу-монтаждау және такелаж жұмыстары кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету тәртібі

Ескерту. 13-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 17.01.2023 № 23 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1-параграф. Өнеркәсіптік қауіпсіздіктің жалпы талаптары

310. Ұйымдарда жабдықты жүйелі профилактикалық тексеру мен жөндеу басшы бекіткен кестелерде көзделген мерзімдерде жүргізіледі.

311. Негізгі жабдықты күрделі және ағымдағы жөндеулер жұмыстарды ұйымдастырудың әзірленген және бекітілген жобалары бойынша жүргізіледі. Жұмыстарды ұйымдастыру жобаларында өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарының сақталуына жауапты тұлғалар, жөндеу жүргізу кезінде қауіпсіздікті қамтамасыз ету жөнінде шаралар, жөндеу жұмыстарын орындау тәртібі мен бірізділігі көрсетілуі тиіс.

Әрбір ұйымда жөндеу жұмыстарды ұйымдастыру жобасын ресімдеумен рұқсат беру наряды бойынша жүргізілетін объектілер мен жабдықтар тізбесі жасалады және оны ұйым басшысы бекітеді.

312. Жөндеу жұмыстарын механикаландыру үшін ауыр жабдықты, тораптар мен бөлшектерді көтеруге және алуға мүмкіндік беретін қажетті жүккөтергіш құралдар мен керек-жарақтар қамтамасыз етіледі.

313. Ішкі тексеру, тазарту және жөндеу үшін жабдықты, агрегатты, аппараттарды және коммуникацияларды тоқтату және оны іске қосу технологиялық регламентке сәйкес жүргізіледі.

314. Ішкі тексеру, тазарту немесе жөндеу үшін тоқтатылған жабдық, агрегаттар, аппараттар мен коммуникациялар бу, су және технологиялық құбырлардан, газ арналарынан және электр энергиясымен жабдықтау көздерінен өшіріледі; барлық құбырларда бітеуіштер орнатылады; агрегаттар, аппараттар мен коммуникациялар технологиялық материалдардан босатылады.

Аппараттардың жұмыс режимінде улы немесе жарылу қаупі бар газдар, булар немесе шаңдар анықталған кезде аппараттарды құрамында зиянды және қауіпті заттардың бар болуына ауа ортасына кейіннен талдау жүргізе отырып үрлеу қажет. Ауаны бақылау талдаулары жөндеу процесінде кезеңділікпен жүргізіледі.

315. Жетектердің электр схемалары бөлшектенеді, іске қосу құрылғыларында "Қосуға болмайды! Адамдар жұмыс істеп жатыр!" деген плакаттар ілінеді, құрылғының қате немесе өздігінен қосылуына жол бермейтін шаралар қосымша қабылданады.

316. Жөндеу жұмыстарын жүргізу аймағы жұмыс істеп тұрған жабдық пен коммуникациялардан қоршалуы тиіс, қауіпсіздік белгілерімен, плакаттармен, белгі құралдарымен қамтамасыз етілуі және жарықтандырылуы тиіс.

2-параграф. Жөндеу жұмыстары

317. Жөндеу жұмыстарын жүргізумен айналысатын адамдар тиісті арнайы киіммен және жеке қорғаныс құралдарымен қамтамасыз етіледі.

318. Жөндеу-монтаждау алаңшаларының көлемі оларға машиналардың ірі тораптары мен бөлшектерінің, керек-жарақтар мен құрал-саймандардың, жөндеу жұмыстарын орындау үшін қажетті материалдардың орналасуына жол беруі тиіс. Машиналардың тораптары мен бөлшектерін орналастырып қою кезінде осы Қағидалардың талаптарына сәйкес жөндеу-монтаждау алаңшасында олардың арасында өту жолдары көзделеді. Алаңшада орналастырылатын жүктің массасы есеп бойынша рұқсат етілетін массадан аспайды.

319. Жүктерді тасымалдау бойынша барлық жұмыстар жұмыстарды қауіпсіз жүргізуге және жүктерді тасымалдауға жауапты тұлғалардың нұсқауы мен рұқсаты бойынша жүргізіледі. Ірі салмақты және ауыр жүктерді көтеру, тасымалдау және түсіру жөндеу жүргізуге жауапты тұлғаның қатысуымен жүргізіледі.

320. Жұмыста пайдаланылатын ормандар, төсеніштер мен баспалдақтар МЕМСТ 26887 "Құрылыс-монтаждау жұмыстарына арналған алаңшалар мен баспалдақтар. Жалпы техникалық шарттар" талаптарына сәйкес орындалады.

321. 1,3 м астам биіктікте баспалдақтардан жұмыстарды орындау кезінде төсемдер мен төсеніштерді орнату мүмкіндігі болмаған жағдайда жұмысшылар сақтандыру канаттары бар сақтандыру белдіктерін пайдаланады. Биіктікте жұмыстарды орындау кезінде сақтандыру белдіктерін бекіту орындарын конструкцияларда белгіленеді және нарядта көрсетіледі.

322. Екі ярус немесе одан да көп биіктікте жөндеу жұмыстарын орындау кезінде олардың арасында материалдардың немесе заттардың жұмысшыларға құлап кетуіне жол бермейтін берік жабындылар жабдықталады немесе торлар ілінеді.

323. Жөндеу-монтаждау және такелаж жұмыстары технологиялық регламентке сәйкес орындалады.

324. Мердігер ұйым жөндеуді жүргізген кезде жұмыстар рұқсат беру наряды немесе жұмысты орындау үшін учаскені беру актісі бойынша жұмыстарды ұйымдастыру жобасына сәйкес жүргізіледі.

325. Ұсатқыштарда жөндеу жұмыстарын орындау кезінде адамдарды көтеру және түсіру баспалдақтарды пайдалана отырып жүзеге асырылады; жұмыс аймағына адамдардың сақтандыру белдігінсіз және сақтандыру аспасынсыз түсуіне жол берілмейді.

326. Айналымды және қозғалмалы роторлары мен бөлшектері бар жабдықтың ішінде қандай да бір жұмыстарды (жөндеу және тексерір қарау) орындауға механизмдердің қозғалмалы бөлшектерін, жабдық корпустарының (қаптамаларының) ашық қақпақтарын олардың күштеп және өздігінен қозғалу мүмкіндігіне жол бермейтін күйде сенімді бекіткеннен кейін, сондай-ақ рұқсат беру нарядын ресімдегеннен кейін ғана жол беріледі

327. Футерлерді балқытылған мырышпен құюды осындай жұмысты арнайы оқытылған және орындау тәжірибесі бар, арнайы киіммен және жеке қорғаныс құралдарымен қамтамасыз етілген адамдар орындауы тиіс.

328. Бункерлерде футерлерді жөндеу және ауыстыру үшін бункердің көлбеу қабырғаларында жұмыстың қауіпсіздігін қамтамасыз ететін керек-жарақтар қолданылады.

329. Жөндеу жұмыстары аймағында бункерлерді тиеуге жол берілмейді. Жөнделетін учаскенің үстінде орналасқан сыртқы тиеу саңылаулары жөндеу жұмыстарының қауіпсіздігіне кепілдік беретін алаңда жабылады.

330. Элеватор тізбектерінің шеттерін ауыстыру, біріктіру және конвейер таспаларын вулкандау технологиялық регламенттің талаптарын сақтай отырып тиісті жүк көтергіштігімен такелаж құрылғыларының көмегімен жүргізіледі.

331. Диірмендерді шарлармен және өзектермен тиеу процестері және диірмендерден шарларды түсіру механикаландырылған күйде жүзеге асырылады.

332. Диірменді бұру, футерлеу бұрандамаларын қағу, жаңа футерлерді төсеу кезінде диірменнің барабанында адамдардың болуына жол берілмейді.

333. Улы реагенттері бар ортада жұмыс істейтін жабдық жөндеу алдында осы реагенттерден егжей-тегжейлі тазартылады және зиянсыз етіледі.

334. Күйдіру қондырғыларының жұмыс істеуі кезінде газ коммуникацияларында және бақылау-өлшеу аппаратурасында жөндеу жұмыстары жүргізілмейді.

335. Күйдіру машинасының көрігін қалауды жөндеу машинаны табиғи жолмен салқындатқаннан кейін және жетектер мен тартып үрлеу құралдарының электр схемасын бөлшектегеннен кейін суық ауаны беру үшін тасымалды желдеткішті орнатқаннан кейін рұқсат беру наряды бойынша жүргізіледі.

Күйдіру машинасының көрігінде жұмыс істеу кезінде сақтандыру торы бар кернеуі 12 В жоғары емес жарамды тасымалды электр шырағын пайдалану қажет.

3-параграф. Газ жалынды жұмыстары

336. Газ жалынды жұмыстары, ашық отты қолдана отырып жүргізілетін жұмыстар технологиялық регламенттің талаптарына сәйкес рұқсат беру наряды бойынша жүргізіледі.

337. Барлық тұтанатын материалдарды дәнекерлеу және от жұмыстарын жүргізу орнынан кемінде 10 м қашықтықта орналастыру қажет.

Дәнекерлеу бөлімшесінде тез тұтанатын жанғыш заттарды сақтауға жол берілмейді.

338. Дәнекерлеу орнынан кемінде 2 м қашықтықта тұрған құрылыстардың барлық ағаш немесе жанғыш бөліктері дәнекерлеу кезінде таскендір немесе болат табақтармен жабылады.

339. Дәнекерлеу және газ жалынды жұмыстарын жүргізу орындарының маңында отсөндіргішті, жақын арадағы өрт сөндіру құбырына қосылған жеңі бар өрт сөндіру оқпанын немесе 0,2 м³ кем емес судың қоры бар бөшкені, құмы бар жәшікті орналастырады.

340. Газ жалынды жұмыстар жүргізуге арналған оттықтар мен кескіштер кері клапандармен жабдықталады.

14-тарау. Ғимараттарды, техникалық құрылғыларды, желдету қондырғыларын пайдалану кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету

Ескерту. 14-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 17.01.2023 № 23 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1-параграф. Жалпы ережелер

341. Ұйымдар объектілері желдетудің, газ тазартудың, шаңтұтқыштың және ауаны салқындатудың тиімді жүйелерімен жабдықталады.

342. Пайдалы қазбаларды байытумен айналысатын жұмысшылар арнайы киіммен, арнайы аяқ киіммен және жеке қорғаныс құралдарымен қамтамасыз етіледі.

Құрамында табиғи радиоактивтілігі жоғары компоненттері бар кендерді қайта өңдеу және байыту кезінде пайдаланылатын жеке қорғаныс құралдары санитариялық-эпидемиологиялық талаптарының сәйкестігіне жатады.

343. Адамдар ұзақ немесе тұрақты болатын (2 сағатан астам) байыту ұйымдарының барлық өндірістік үй-жайларындағы ауа ортасының параметрлері тексеруге жатады.

Желдету және аспирация қондырғыларымен жойылатын ауа атмосфераға шығарылмас бұрын шаңнан шекті рұқсат етілген шоғырлануға дейін тазартуға ұшырайды.

Тазарту құрылғылары шаңның физикалық-химиялық қасиеттерін ескере отырып орналастырылады.

344. Үлкен ашық су беті бар жабдық орналасқан үй-жайларда конденсаттың ұйымдастырылған ағып кетуін қамтамасыз ететін құрылғыларды орнату көзделеді.

345. Ғимараттардың қабырғалары, төбелері мен ішкі конструкциялары жеңіл жинауды қамтамасыз ететін және цианидтердің, заттардың жұтылуына, жиналуына жол бермейтін әрлеумен орындалады.

346. Ұйымның барлық үй-жайларында шаңды жинау сору пневматикалық құрылғыларының немесе гидрожуудың көмегімен механикаландырылған тәсілмен жүргізіледі.

347. Едендерді дымқылдап жинау көзделген цехтарда және дымқыл технологиялық процесі бар цехтарда едендер су өткізбейтін жабындымен жарақталады. Судың ағып кетуі үшін еден еңісі кемінде 0,02 (1,8⁰) болуы көзделеді. Негізгі өту жолдарында еден еңісі 0,04 (2,6⁰), қызметтік өту жолдарында – 0,1 (6⁰) аспауы тиіс.

348. Ұйым аумағынан жер үсті ағынды сулары және едендерен аққан сулар ҚН 496 "Жер үсті ағынды суларды тазартуға арналған құрылыстарды жобалау бойынша уақытша нұсқаулыққа" сәйкес тазартылады.

349. Хлор өнімдерін, реагенттерді қолдана отырып құрамында циан бар өнеркәсіп ағындыларын зиянсыз ету аспирациямен, бақылау аспаптарымен және қашықтықтан басқарумен қамтамасыз етілген герметизацияланған жабдықта ғана жүзеге асырылады.

350. Едәуір жылу бөлінетін үй-жайларда шатырдың құрылғысы ластанған ауаның кері ағысының пайда болуына жол бермеуді көздейді. Көп жылу бөлінген кезде (20 ккал/м³ астам) корпустарда желден қорғайтын панельдері бар жарық аэрациялық қол шамдар жобаланады.

351. Өндірістік үй-жайларда жөндеу бойынша жұмыстарды ыңғайлы және қауіпсіз орындау, әйнектерді шынылау және екі жақты тазалау, аэрациялық қол шамдарға және жарық беретін арматураға қызмет көрсету үшін өту жолдары, алаңшалар, арнайы құрылғылар мен керек-жарақтар көзделеді.

352. Едәуір жылу бөлінудің көзі болып табылатын өндірістік жабдықтың бетін термооқшаулаумен жабу қажет.

353. Құрғақ өнімдер мен концентраттарды, дайын концентраттардың орамаларын және шихтовкасын тиеу және түсіру операциялары механикаландырылады және герметизацияланады.

354. Кенді қабылдау бункерлері кеннің басылуының, майысуының, қатуының алдын алатын құрылғылармен жабдықталады. Жұмыс аймағына шаң түсуінің алдын алу мақсатында бункерлерді түсіру және тиеу үшін материалдың біркелкі емес болып келуіне жол бермейтін мөлшерлеу құрылғылары қолданылады. Құрғақ кенге арналған бункерлер-жинақтағыштар мен ыдыстар олардың толып кетуіне және толық түсірілуіне жол бермейтін автоматты құрылғылармен жабдықталады. Бункердегі материалдың қалдық қабаты кемінде 1 м биіктікпен орнатылады.

355. Кенді және аралық өнімдерді беруге арналған ұсатқыштар, тасымалдау таспалары, оларды жабдыққа қайта төгу және тиеу орындары жұмысы өндірістік жабдықпен бұғатталған аспирациялық жүйелермен немесе гидрошаңсыздану жүйелері бар жабындылармен жабдықталады. Жүйенің құрылғыларын бұғаттау жұмыс басталмас бұрын 3-5 минуттың ішінде олардың қосылуын және жабдық немесе жүктемесіз жұмыс тоқтатылғаннан кейін кемінде 5 минуттың ішінде өшірілуін қамтамасыз етеді.

356. Реагент бөлімшесінің, флотация, регенерация, сорбция, қойылту, кептіру бөлімшесінің және қалдықтарды зиянсыз ету бөлімшесінің үй-жайларында ауада қауіптілігі I және II класс улы заттардың шекті рұқсат етілетін концентрацияларының артуы туралы белгі беретін газ талдағыштарды орнату қажет.

357. Дірілді генерациялайтын жабдық үшін дірілдің азаюын қамтамасыз ететін құрылыс, технологиялық және санитариялық-техникалық іс-шаралар кешені пайдаланылады.

358. Шудың көзі болып табылатын жабдық орналасқан аралықтар басқа учаскелерден дыбыстан оқшаулайтын арақабырғалармен бөлінеді.

Деңгейлері жоғары шуды қалыптастыратын негізгі технологиялық жабдық дыбыстан оқшаулайтын қоршаулармен жабдықталады.

359. Мөлшерлеу алаңшаларында орналасқан шығыс сыйымдылықтарынан реагенттерді байланыс күбілеріне, флотациялық машиналарға, агрегаттарға беру жабық коммуникациялар бойынша автоматты герметизацияланған мөлшерлегіштер көмегімен жүзеге асырылады.

360. Жұмысшылардың флотореагенттермен байланысы мүмкін болатын бөлімшелерде ыстық және суық суды беретін жуғыштармен, көзді жууға арналған фонтанмен және теріге тиген заттарды тез жою үшін су ағысымен жуу құрылғыларымен жабдықталады.

361. Концентратты кептіру және түйіршіктеу, оны тиеуге беру процестерін, желдету және газ бен шаңнан тазарту жүйелерінің жұмысын басқару оператор бөлмесінде орнатылған пульттерден жүзеге асырылады. Кептіру агрегаттарына қызмет көрсету орындарында берілетін ауаның температурасын автоматты түрде реттейтін душ қондырғылары көзделеді.

2-параграф. Желдету қондырғыларының құрылғысы және оларды пайдалану

362. Ұйым цехтарын, қоймаларын, үй-жайларын желдетуді орнату жобаға сәйкес жүргізіледі.

363. Жаңадан жөнделген және реконструкцияланған желдету қондырғыларын ұйым басшысы тағайындаған комиссия пайдалануға қабылдайды.

Желдету қондырғыларында шикілік бар болса және жұмысы тиімді болмаса оларды пайдалануға қабылдауға жол берілмейді.

364. Желдету қондырғыларын пайдалану және күту тәртібі технологиялық регламентпен белгіленеді.

365. Технологиялық жабдықтың жұмыс істеуі кезінде барлық негізгі ауа сору-тартпа желдету және аспирациялық қондырғылары үздіксіз жұмыспен қамтамасыз етіледі.

Желдетудің жарамсыз жүйелері кезінде жұмысы шаң мен газдың бөлінуімен жүргізілетін технологиялық жабдықты пайдалануға жол берілмейді.

Желдету қондырғысы тоқтап қалғанда және зиянды заттардың шоғырлануы жоғарылағанда үй-жайдағы жұмыс тоқтатылады, адамдар таза ауаға шығарылады.

366. Негізгі және қосалқы жабдығы бар желдету және аспирация қондырғыларының жұмысы бұғатталған кезде желдету немесе аспирация жабдығының маңында тікелей қосымша іске қосу құрылғылары көзделеді.

Технологиялық жабдықты онымен бұғатталған желдету жүйесін іске қосуға дейін қосуға жол берілмейді.

367. Желдету қондырғылары алмасатын ауаның көлемін реттеу үшін ауа арналары мен құрылғыларға келетін ауаның жылдамдығын, қысымы мен температураларын бақылау және өлшеу үшін керек-жарақтармен (люктер, штуцер) жабдықталады.

368. Ауадағы шаңның құрамын анықтау үшін сынама алу, жұмыс орындарында ауа температурасын, ылғалдылығын, қозғалысының жылдамдығын тексеру желдету және аспирация қондырғыларын реконструкциялағаннан және күрделі жөндеуден кейін қалыпты пайдалану және технологиялық режимнің өзгеруі жағдайында жүйелі түрде жүргізіледі.

Ауа сынамасын алу орны мен кезеңділігі басшы бекіткен жоспармен немесе кестемен белгіленеді.

15-тарау. Құрамында жоғары табиғи радиоктивті компоненттер бар кендерді қайта өңдеу кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету тәртібі

Ескерту. 15-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 17.01.2023 № 23 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

369. Радиациялық-қауіпті факторлары бар кенді қайта өңдеу өндірістерінде осы Қағидалардың және өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарының орындалуын қамтамасыз ететін ұйымдастыру-техникалық іс-шаралардың жыл сайын жасалатын кешені жүзеге асырылады.

Ұйымның радиоактивті ластану деңгейін белгілеу үшін радиациялық жағдайды тексерген жөн, бірақ үш жылда кемінде бір реттен.

370. Радиациялық-қауіптілерге жатқызылған кәсіпорындар радиациялық бақылауды жүзеге асыруы тиіс.

Радиациялық фонды тексеруді бақылау нәтижелерін арнайы журналда тіркей отырып, ұйым басшысы бекіткен тізбе бойынша жұмыс орындарында және аймақтарда жүргізу қажет.

371. Радиациялық бақылау мыналарды белгілейді:

1) жұмыс аймағында және онымен аралас жұмыстарды жүргізу аймағындағы радиациялық-қауіпті факторлардың деңгейін;

2) радиациялық жағдайдың радиациялық қауіпсіздіктің рұқсат етілген нормаларына сәйкес келуін;

3) жоғары радиациялық қауіптіліктің негізгі көздерін айқындауды және бағалауды;

4) радиациялық-қауіпті факторлар кешенінің жұмысшыларға әсер ету дәрежесін;

5) сыртқы ортаның радиоактивті заттармен ластану деңгейін және персоналға, кенді қайта өңдеу ұйымы орналасқан ауданда тұратын халыққа радиациялық факторлардың әсер ету деңгейін бағалауды.

372. Радиациялық жағдайы жоғары кенді қайта өңдеу кәсіпорындарын жобалау және пайдалану кезінде жұмысшыларды иондау сәулеленудің әсерінен қорғау, ұйымның өнеркәсіптік ағынды суларды және ауа шығарындыларын радиоактивті, зиянды заттардан тазарту жөнінде қосымша шаралар көзделеді.

373. Ұйымның өнеркәсіптік алаңдарының айналасында мөлшері жобалық құжаттамамен анықталатын санитариялық-қорғау аймағы орнатылады.

Ұйымның санитариялық-қорғау аймағында қосалқы және қосымша объектілерді орнатуға, магистральдық автомобиль жолдарын төсеуге жол беріледі. Көрсетілген объектілер шығарындылардың негізгі көздерінен немесе радиоактивті аэрозольдардың ұйымдастырылмаған түсімдерінен қауіпсіз қашықтықта орналасады.

374. Кенді ұзақ мерзімді сақтауға арналған қоймаларды аумағы қоршалуы тиіс жеке алаңдарға орналастыру қажет. Кен қоймаларын орналастыру желдетудің ең қолайлы жағдайларын құру қажеттілігін ескере отырып көзделеді. Жекелеген қоймалық үй-жайлардың арасындағы саңылаулар ені кемінде 20-25 м құрайды.

Өнеркәсіптік алаңдағы кеннің шығыс қоймалары негізгі цехтардың ғимараттарынан кемінде 50 м және әкімшілік-шаруашылық және қосалқы ғимараттар мен құрылыстардан кемінде 100 м қашықтықта орналастырылады.

375. Технологиялық процесті басқаруды механикаландыру жабдықты реттеу және баптау кезінде иондаушы сәулеленудің немесе үстіңгі қабаттың және ауаның радиоактивті ластануының деңгейі жоғары орындарда қызмет көрсететін персоналдың болуы талап етілмейтіндей етіп орындалады.

376. Әрбір бөлімшедегі бөлінетін шаңның, радиоактивті аэрозольдардың және радонның көлемі технологиялық регламентте белгіленген есептеулер бойынша анықталады.

377. Өзінің сипаты бойынша толық герметизацияланбайтын және оның салдарынан өндірістік үй-жайлардың радиоактивті газдармен және аэрозольдармен ластануының себебі болып табылатын технологиялық операцияларды жеке тұрған үй-жайларға шығарылады.

378. Сүзу процестері үшін тұнбаларды алу және тазарту бойынша кеніш операцияларына жол бермейтін үздіксіз іс-қимылды аппараттар қолданылады.

379. Шаң мен радонның (торон) бөліну көздері болып табылатын барлық аппараттар жұмыс тесіктері ең төменгі қажетті мөлшерлерден тұратын паналармен жабдықталады.

380. Радиоактивті заттардың құрамы жоғары тұздарды кептіру және қыздыру бөлімшелерінде механикаландырылған және автоматтандырылған тиеуі мен түсіруі бар үздіксіз жұмыс істейтін пештер пайдаланылады.

Кептіру және қыздыру бөлімшелерінің барлық аппараттары одан әрі шаңды процеске кері қайтара отырып дайын өнімнен шаңды тұту жүйесімен жабдықталады.

381. Кенді қайта өңдеу ұйымдарының негізгі технологиясының мақсаттары үшін ураны жоқ кеніштердің шахталық (карьерлік) суларын егер олар техникалық шарттарды қанағаттандыратын болса, пайдалануға жол беріледі. Шахталық сулар жиынтық ұзақ өмір сүретін альфа-активтілік бойынша 3·10 ^-9 кюри/л орташа жылдық шоғырлануды сақтағанда бақыланатын аймақта жұмыс істейтін көлікті жуу үшін пайдалануы мүмкін.

382. Судағы табиғи радионуклидтердің құрамы санитариялық-эпидемиологиялық талаптарға сәйкес гигиеналық нормативтерімен белгіленген рұқсат етілген концентрациядан аспауы керек.

Құрамында радиоактивті заттары бар суағарлардың құбырлары тұрғын үй аудандарынан кемінде 200 м жақын орналастырылады.

383. Шаруашылық-ауыз су су құбырының трассасын сұйық радиоактивті қалдықтарды тасымалдау және сақтау үшін арналған коммуникацияларға қатысы бойынша орналастыру және кез келген жағдайларда құбырларды төсеу жүйесі су құбырына радиоактивті заттардың түсу мүмкіндігіне жол бермеуге тиесілі.

384. Трассада арнайы кәріздің желілері ұйым аумағының шеңберінен тыс өтуі және айыру белгілері көзделуі тиіс. Бұл трассаларда топырақтың бұзылуымен байланысты қандай да бір құрылыс жұмыстарын жүргізуге жол берілмейді.

385. Құрамында радиоактивті изотоптары бар ағынды сулар технологиялық процеске қайтарылады, оларды ашық су айдынына жіберген жағдайда - суға арналған рұқсат етілген шоғырлану деңгейіне дейін алдын ала тазартылады. Технологиялық процесте ластанбайтын ағынды сулар техникалық сумен қамту жүйелерінде пайдаланылады.

Өнеркәсіп объектілерінің сұйық технологиялық радиоактивті қалдықтары кәріздің (арнайы кәріз) жеке жүйесі бойынша қалдық қоймасында жойылады.

386. Кенді қайта өңдеу объектілерінің барлық корпустары механикалық қосылумен ауаны сору-тартпа желдетумен жабдықталады. Зиян бөлінулер жоқ болған кезде жеке үй-жайларды табиғи желдетуге жол беріледі.

Радиоактивті ластануы жоғары кендерді бункерлерде сақтаған жағдайда сиретуді тудыру үшін оларда тартпа механикалық желдету құрылғысы көзделеді. Ашық люктерде сору жылдамдығы 1 м/с құрайды.

Шаңданатын жабдықтың паналарынан сорылатын ауаның көлемі есеппен белгіленеді, осылайша ауаны сору жылдамдығы 1,5-2,0 м/с деп қабылданады.

387. Өндірістік үй-жайларды желдету үшін ауаның қажетті көлемін зиянды бөлінулерді рұқсат етілген шоғырлану деңгейіне дейін радиоактивті заттар бойынша және шекті рұқсат етілген шоғырлану деңгейіне дейін жалпы улы заттар бойынша сұйылту және өзге параметрлер бойынша (ауа температурасы, ылғалдылығы) талап етілетін нормативтерді қамтамасыз ету жағдайларына сүйене отырып есеппен анықтау қажет.

388. Тартпа желдету жүйелері үшін ауаны алуды атмосфералық ауада радиоактивті және улы заттардың құрамы 0,1 рұқсат етілген шоғырланудан жоғары емес және жұмыс үй-жайлары үшін 0,3 шекті рұқсат етілген шоғырлануды құрайтын аймақтан жүзеге асыру қажет. Көрсетілген мөлшерлер артқан жағдайда алмасатын ауа міндетті тазартуға жатады.

389. Жергілікті сорғылармен жойылатын және құрамында шаң, радиоактивті, химиялық және жағымсыз иісті заттар бар ауа атмосфераға шығарылмас бұрын тазартуға жатады.

390. Барлық технологиялық жабдық металл сынығына өткізілер алдында оның ластануын 0,50 мк3в/сағ. тең гамма-сәулеленудің экспозициондық мөлшерлемесі қуатының деңгейіне дейін төмендетуді қамтамасыз ететін тазартуға және зарарсыздандыруға ұшырауы тиіс. Жөндеуге жіберілген жабдық гамма-сәулеленудің сол мөлшеріне және беттік ластануға ие болады.

Шекті рұқсат етілген концентрацияларға дейін тазартуға келмейтін жабдықты радиоактивті қалдық ретінде қарау керек.

391. Кенді қайта өңдеу объектілерін пайдалану кезінде радиациялық қауіпсіздікті қамтамысыз ету бойынша жұмыс істейтіндердің жеке қорғанысы мен жеке гигиенасы жөнінде іс-шаралар көзделеді.

Аэрозольдардың бөлінуі орын алатын үй-жайлардағы жұмысшылар ЖҚҚ қамтамасыз етіледі.

392.Санитариялық-қорғау аймағының аумағына іргелес жатқан тұрғын үй массивтері жағынан қалдық қоймасының бөгетінен шамамен 200 м қашықтықта ені 15-20 м орманды қорғау алабын отырғызу қажет.

393. Гидрометаллургия өндірісінің қалдықтарын беру болат құбырлары немесе жабық темір-бетон лотоктары бойынша гидрокөлікпен жүзеге асырылады.

394. Шаңның түзілуіне және радиоактивті аэрозольдардың таратылуына жол бермеу үшін жуу құламасының беті жуылуы бойынша жобалық белгілерге дейін таза топырақпен жабылады. Жабылу қабатының қалыңдығы кемінде 0,5 м құрайды. Жабылған бетке шөп егу қажет.

395. Жер асты суларының радиоактивтілік деңгейін бақылау үшін қалдық қоймасының периметрі бойынша және жер асты сулары ағысының бағыты бойынша сынама іріктегіштер (бақылау) ұңғымаларынан су сынамасын іріктеу жүргізіледі. Ұңғымалардың орналасқан жері және саны ұңғымалардың арасындағы қашықтық кемінде 300 м құрайтындай есеппен гидрогеологиялық жағдайларға байланысты анықталады. Бұл ретте бір-екі ұңғыма санитариялық-қорғау аймағының шегінен тыс жерде орналастырылады.

396. Қалдық қоймасын консервациялау жобалық құжаттамаға сәйкес және жер жұмыстары үшін қажетті техниканы пайдалануға мүмкіндік беретін кондицияларға дейін сұйық фракцияны сүзу және буландыру нәтижесінде жуылған материалдарды табиғи тығыздаудан кейін орындалады.

Қатты пайдалы қазбаларды қайта өңдеу бойынша жұмыстарды жүргізетін қауіпті өндірістік объектілер үшін өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидаларына қосымша

Ескерту. Қосымша алып тасталды - ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 17.01.2023 № 23 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.