ИПС "Әділет"

Сноска. Утратил силу приказом и.о. Министра энергетики РК от 09.12.2015 № 704 (вводится в действие с 01.01.2016).

      В соответствии с пунктом 3 статьи 138-5 Трудового Кодекса Республики Казахстан от 15 мая 2007 года, ПРИКАЗЫВАЮ:
      1. Утвердить:
      1) профессиональный стандарт «Резинотехническое производство» согласно приложению 1 к настоящему приказу;
      2) профессиональный стандарт «Производство шин и процесс вулканизации» согласно приложению 2 к настоящему приказу;
      3) профессиональный стандарт «Технология полимерного производства» согласно приложению 3 к настоящему приказу;
      4) профессиональный стандарт «Технология переработки нефти и газа» согласно приложению 4 к настоящему приказу;
      5) профессиональный стандарт «Эксплуатация и обслуживание экологических установок» согласно приложению 5 к настоящему приказу;
      6) профессиональный стандарт «Бурение нефтяных и газовых скважин (на суше)» согласно приложению 6 к настоящему приказу;
      7) профессиональный стандарт «Сооружение и эксплуатация газонефтепроводов и газонефтехранилищ» согласно приложению 7 к настоящему приказу;
      8) профессиональный стандарт «Ремонт и обслуживание электрических систем компрессорных станций и подземных трубопроводов» согласно приложению 8 к настоящему приказу;
      9) профессиональный стандарт «Монтаж технологического оборудования и трубопроводов» согласно приложению 9 к настоящему приказу;
      10) профессиональный стандарт «Транспортировка и хранение нефти и газа» согласно приложению 10 к настоящему приказу;
      11) профессиональный стандарт «Испытание скважин на нефть и газ» согласно приложению 11 к настоящему приказу;
      12) профессиональный стандарт «Техническое обслуживание и ремонт оборудования нефтяных и газовых промыслов» согласно приложению 12 к настоящему приказу;
      13) профессиональный стандарт «Техническое обслуживание и ремонт оборудования предприятий нефтеперерабатывающей и химической промышленности» согласно приложению 13 к настоящему приказу;
      14) профессиональный стандарт «Эксплуатация нефтяных и газовых месторождений» согласно приложению 14 к настоящему приказу;
      15) профессиональный стандарт «Сооружение и эксплуатация газонефтяных и заправочных станций» согласно приложению 15 к настоящему приказу.
      2. Департаменту стратегического развития и международного сотрудничества Министерства нефти и газа Республики Казахстан (Абишев Е.А.) обеспечить:
      1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;
      2) направление на официальное опубликование настоящего приказа в течении десяти календарных дней после его государственной регистрации в Министерстве юстиции Республики Казахстан в средствах массовой информации;
      3) в течение десяти календарных дней после государственной регистрации настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан, направление на официальное опубликование в информационно-правовой системе «Әділет»;
      4) размещение настоящего приказа на официальном интернет-ресурсе Министерства нефти и газа Республики Казахстан.
      3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на ответственного секретаря Министерства нефти и газа Республики Казахстан Сафинова К.Б.
      4. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня его первого официального опубликования.

Министр У. Карабалин

«СОГЛАСОВАН»
Министр труда и социальной
защиты населения
Республики Казахстан
___________ Т. Дуйсенова
«___» _________ 2014 года

Приложение 1
к приказу Министра нефти и газа
Республики Казахстан
от 9 апреля 2014 года № 9584

Профессиональный стандарт «Резинотехническое производство»

1. Общие положения

      1. Профессиональный стандарт предназначен для:
      1) выработки единых требований к содержанию профессиональной деятельности, обновления квалификационных требований, отвечающих современным потребностям рынка труда;
      2) решения широкого круга задач в области управления персоналом;
      3) разработки образовательных стандартов, учебных планов, модульных учебных программ, а также разработки соответствующих учебно-методических материалов;
      4) проведения оценки профессиональной подготовленности и подтверждения соответствия квалификации специалистов.
      2. Основными пользователями профессиональных стандартов являются:
      1) выпускники организаций образования, работники;
      2) руководители и работники организаций, руководители и специалисты подразделений управления персоналом организаций;
      3) специалисты, разрабатывающие образовательные программы;
      4) специалисты в области оценки профессиональной подготовленности и подтверждения соответствия квалификации специалистов.
      3. На основе профессионального стандарта могут разрабатываться внутренние, корпоративные стандарты организаций на функциональные модели деятельности, должности, повышение квалификации, аттестацию работников, систему стимулирования труда и другие.
      4. В настоящем профессиональном стандарте применяются следующие термины и определения:
      1) отраслевая рамка квалификаций - структурированное описание квалификационных уровней признаваемых в отрасли;
      2) профессиональный стандарт - стандарт, определяющий в конкретной области профессиональной деятельности требования к уровню квалификации и компетентности, к содержанию, качеству и условиям труда;
      3) профессия - основной род занятий трудовой деятельности человека, требующий определенных знаний, умений и практических навыков, приобретаемых в результате специальной подготовки и подтверждаемых соответствующими документами об образовании;
      4) профессия рабочего – структурная единица работодателя, непосредственно занятая в процессе создания материальных ценностей, производства продукции (услуг, работ), а также занятая ремонтом, перемещением грузов, перевозкой пассажиров, оказанием материальных услуг;
      5) область профессиональной деятельности - совокупность видов трудовой деятельности отрасли, имеющая общую интеграционную основу и предполагающая схожий набор трудовых функций и компетенций для их выполнения;
      6) вид трудовой деятельности - часть области профессиональной деятельности, сформированная целостным набором трудовых функций и необходимых для их выполнения компетенций;
      7) уровень квалификации - уровень требований к квалификации (компетенциям) работника, отражающий сложность, самостоятельность и ответственность выполняемых работ;
      8) квалификация - степень профессиональной подготовленности работника к выполнению конкретного вида работы;
      9) компетенция - способность работника применять в профессиональной деятельности знания, умения и навыки;
      10) трудовая функция - составная часть вида трудовой деятельности, представляющая собой интегрированный и относительно автономный набор трудовых действий, определяемых бизнес-процессом и предполагающий наличие необходимых компетенций для их выполнения.
      5. В настоящем профессиональном стандарте используются следующие сокращения:
      ПД – профессиональная деятельность;
      ВД – вид деятельности;
      ПС – профессиональный стандарт;
      НРК – национальная рамка квалификаций;
      ОРК – Отраслевая рамка квалификаций (приказ Министра нефти и газа Республики Казахстан от 18 октября 2013 года № 184 «Об утверждении отраслевой рамки квалификаций нефтегазовой отрасли», зарегистрированный в Министерстве юстиции Республики Казахстан 13 ноября 2013 года № 8904);
      ЕТКС - Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих РК;
      ГКЗ – ГКЗ РК 01-2005 Государственный классификатор занятий в РК;
      ТКХ – Типовые квалификационные характеристики должностей руководителей, специалистов и других служащих организаций;
      СИЗ – средства индивидуальной защиты;
      КИП – контрольно-измерительные приборы;
      ПДК – предельно допустимая концентрация;
      КС – классификатор специальностей.

2. Паспорт ПС

      6. Вид экономической деятельности (область профессиональной деятельности): резинотехническое производство.
      7. Основная цель вида экономической (области профессиональной) деятельности: организация и ведение технологического процесса резинотехнического производства.
      Профессиональный стандарт устанавливает в области профессиональной деятельности «Резинотехническое производство» требования к содержанию, качеству, условиям труда, квалификации и компетенциям работников.
      8. Виды трудовой деятельности, профессии, квалификационные уровни указаны в Приложении 1 к настоящему профессиональному стандарту.
      Требования стандарта относятся к видам деятельности и следующим профессиям данной области: машинисты-аппаратчики резинотехнического производства, оператор резинотехнического производства, техник-технолог.

3. Карточка видов трудовой деятельности (профессий)

Параграф 1. Машинисты-аппаратчики резинотехнического производства

      9. Квалификационный уровень по ОРК – 2-4
      10. Возможные наименования должностей: аппаратчик приготовления латексной смеси, аппаратчик приготовления резиновых клеев и покрытий, вальцовщик резиновых смесей, машинист каландра, машинист резиносмесителя, машинист стрейнера, составитель навесок ингредиентов, каландровщик резиновых смесей.
      11. Профессия «Машинисты-аппаратчики резинотехнического производства» согласно Приложению 2, обязывает субъекта знать и уметь выполнять задачи, связанные с реализацией основной функции: ведение технологических процессов по производству изделия.
      Связь с действующими нормативными документами указана в Таблице 1 Приложения 2 к настоящему профессиональному стандарту.
      12. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы машинистов-аппаратчиков резинотехнического производства, приведены в Таблице 2 Приложения 2 к настоящему профессиональному стандарту.
      13. Перечень единиц профессионального стандарта указан в Таблице 3 Приложения 2 к настоящему профессиональному стандарту.
      14. Функциональная карта, описывающая единицы профессионального стандарта и трудовые действия, выполняемые машинистами-аппаратчиками резинотехнического производства, приведена в Таблице 4 Приложении 2 к настоящему профессиональному стандарту.
      15. Требования к компетенциям машинистов-аппаратчиков резинотехнического производства указаны в Таблице 5, 6 и 7 Приложения 2 к настоящему профессиональному стандарту.

Параграф 2. Оператор резинотехнического производства

      16. Квалификационный уровень по ОРК – 1-4.
      17. Возможные наименования должностей: вырубщик заготовок и изделий, заготовщик резиновых изделий, закройщик резиновых изделий и деталей, клейщик резиновых, полимерных деталей и изделий, машинист агрегата по изготовлению навивочных рукавов, машинист клеевого агрегата, модельщик резиновой обуви, намазчик деталей, вулканизаторщик, сборщик резиновых технических изделий.
      18. Профессия «Оператор резинотехнического производства» согласно Приложению 3, обязывает субъекта знать и уметь выполнять задачи, связанные с реализацией основной функции: проведение, регулирование, контроль основного технологического процесса производства резинотехнических изделий и обуви.
      Связь с действующими нормативными документами указана в Таблице 1 Приложения 3 к настоящему профессиональному стандарту.
      19. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы оператора резинотехнического производства приведены в Таблице 2 Приложения 3 к настоящему профессиональному стандарту.
      20. Перечень единиц профессионального стандарта указан в Таблице 3 Приложения 3 к настоящему профессиональному стандарту.
      21. Функциональная карта, описывающая единицы профессионального стандарта и трудовые действия, выполняемые оператора резинотехнического производства в Таблице 4 Приложения 3 к настоящему профессиональному стандарту.
      22. Требования к компетенциям оператора резинотехнического производства указаны в Таблице 5, 6, 7 и 8 Приложения 3 к настоящему профессиональному стандарту.

Параграф 3. Техник-технолог

     23. Квалификационный уровень по ОРК – 4-5.
      24. Возможные наименования должностей: техник-технолог, технолог.
      25.Профессия «Техник-технолог» согласно Приложению 4, обязывает субъекта знать и уметь выполнять задачи, связанные с реализацией основной функции: организация технологического процесса резинотехнического производства.
      Связь с действующими нормативными документами указана в Таблице 1 Приложения 4 к настоящему профессиональному стандарту.
      26. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы техника-технолога, технолога приведены в Таблице 2 Приложения 4 к настоящему профессиональному стандарту.
      27. Перечень единиц профессионального стандарта указан в Таблице 3 Приложения 4 к настоящему профессиональному стандарту.
      28. Функциональная карта, описывающая единицы профессионального стандарта и трудовые действия, выполняемые техника-технолога, технолога в Таблице 4 Приложения 4 к настоящему профессиональному стандарту.
      29. Требования к компетенциям техника-технолога, технолога указаны в Таблице 5 и 6 Приложения 4 к настоящему профессиональному стандарту.

4. Виды сертификатов, выдаваемых на основе настоящего профессионального стандарта

30. Организациями в области оценки профессиональной подготовленности и подтверждения соответствия квалификации специалистов выдаются сертификаты на основе настоящего профессионального стандарта.
31. Виды сертификатов, выдаваемые на основе настоящего профессионального стандарта, определяются в соответствии с перечнем единиц профессионального стандарта, освоение которых необходимо для получения сертификата, предусмотренным в таблицах 3 приложений 2, 3 и 4 настоящего профессионального стандарта.

5. Разработчики профессионального стандарта

Министерство нефти и газа Республики Казахстан

6. Лист согласования

Название организации	Дата согласования
Отраслевой совет по развитию технического и профессионального образования и подготовке кадров Министерства нефти и газа Республики Казахстан

7. Экспертиза и регистрация профессионального стандарта

Настоящий профессиональный стандарт зарегистрирован _________________
_____________________________________________________________________
Внесен в Реестр профессиональных стандартов регистрационный № ____
Письмо (протокол) № ___________ Дата _____________________

Приложение 1
к профессиональному стандарту
«Резинотехническое производство

Виды трудовой деятельности, профессии, квалификационные уровни

№ п/п	Наименование вида деятельности	Наименование профессии с учетом тенденций рынка труда	Наименование профессии согласно государственному классификатору занятий Республики Казахстан 01-2005	Квалификационный уровень ОРК
1.	Ведение технологических процессов по производству изделия	Машинисты-аппаратчики резинотехнического производства	Аппаратчик приготовления латексной смеси, аппаратчик приготовления резиновых клеев и покрытий, вальцовщик резиновых смесей, машинист каландра, машинист резиносмесителя, машинист стрейнера, составитель навесок ингредиентов, каландровщик резиновых смесей	2-4
2.	Проведение, регулирование, контроль основного технологического процесса производства резинотехнических изделий и обуви	Оператор резинотехнического производства	Вырубщик заготовок и изделий, заготовщик резиновых изделий, закройщик резиновых изделий и деталей, клейщик резиновых, полимерных деталей и изделий, машинист агрегата по изготовлению навивочных рукавов, машинист клеевого агрегата, сборщик резиновых технических изделий; модельщик резиновой обуви, намазчик деталей, вулканизаторщик	1-4
3.	Организация технологического процесса резинотехнического производства	Техник-технолог, технолог	Техник-технолог, технолог	4-5

Приложение 2
к профессиональному стандарту
«Резинотехническое производство»

Машинисты-аппаратчики резинотехнического производства

Таблица 1. Связь с действующими нормативными документами:

Государственный классификатор занятий Республики Казахстан (ГКЗ)
Базовая группа	8231 «Аппаратчик приготовления латексной смеси», 8231 «Аппаратчик приготовления резиновых клеев и покрытий», 8231 « Вальцовщик резиновых смесей», 8231 «Машинист каландра»,8231 «Машинист стрейнера», 8231 «Машинист резиносмесителя»,8231 «Составитель навесок ингредиентов», 8231 «Каландровщик резиновых смесей»
Классификатор профессий и специальностей технического и профессионального, послесреднего образования (ГК РК 05-2008)
Наименование специальности	Резинотехническое производство
Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (ЕТКС)
Выпуск, раздел ЕТКС	Выпуск 31, раздел «Общие профессии производства и переработки резиновых смесей»
Профессия по ЕТКС	Аппаратчик приготовления латексной смеси (2-4 разряд)	Аппаратчик приготовления резиновых клеев и покрытий (2-4 разряд)	Вальцовщик резиновых смесей (3-6 разряд)	Машинист каландра (2-6 разряд)
Квалификационный уровень ОРК	Разряды по ЕТКС
2	2	2	-	2
3	3-4	3-4	3-5	3-5
4	-	-	6	6
Квалификационный уровень ОРК	Разряды по ЕТКС
	Машинист стрейнера (3-4 разряд)	Машинист Резиносмесителя (3-6 разряд)	Составитель навесок ингредиентов (2-4 разряд)	Каландровщик резиновых смесей (2-4 разряд)
2	-	-	2	2
3	3-4	3-5	3-4	3-4
4	-	6	-	-

Таблица 2. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы

Возможные места работы по профессии (предприятия, организации)		Предприятия, компании и организации химической промышленности
Вредные и опасные условия труда		Работы повышенной опасности, возможное превышение ПДК вредных веществ или газов
Особые условия допуска к работе		В соответствии с Законодательством РК
Квалификационный уровень ОРК	Уровень профессионального образования и обучения		Требуемый опыт работы
2	Краткосрочные курсы или обучение на предприятии при наличии общего среднего образования		-
3	Установленный уровень квалификации технического и профессионального образования и практический опыт работы		1 год на 2 уровне ОРК
4	Техническое и профессиональное образование повышенного уровня (дополнительная профессиональная подготовка), практический опыт.		3 года на 3 уровне ОРК

Таблица 3. Перечень единиц профессионального стандарта
(трудовых функций профессии)

№ трудовой функции	Наименование трудовой функции (единицы профессионального стандарта)
1	Подготовительные работы по производству резиновых смесей, резинотехнических изделий и шин
2	Ведение технологических процессов вальцевания и пластикация резиновых смесей, изготовлении латексной смесей, резиновых клеев и покрытий, каландровании резиновых смесей и пропитка корда
3	Проверка и контроль качества изготавливаемых продукций

Таблица 4. Описание единиц профессионального стандарта
(функциональная карта)

№ трудовой функции	Предметы труда	Средства труда	Задачи (трудовые действия)
1	Производственное оборудование	Инструменты, реагенты, материалы, СИЗ, КИП	1-1) Подготовительные работы по производству резиновых смесей, резинотехнических изделий и шин
	Производственное оборудование	Инструменты, приспособления, СИЗ, КИП	1-2) Техническое обслуживание оборудования для подготовительных процессов производства резиновых смесей, резинотехнических изделий и шин
	Производственное оборудование	Приборы, автоматика, СИЗ,	1-3) Наладка и регулирование режима работы оборудования
2	Производственное оборудование	Нормативные документы	2-1) Изготовление латексной смесей, резиновых клеев и покрытий
	Производственное оборудование	Нормативные документы	2-2) Вальцовка и пластикация резиновых смесей
	Производственное оборудование	Нормативные документы	2-3) Каландрование резиновых смесей и пропитка корда
3	Готовые изделия	Методика контроля готовой продукции и анализа материалов	3-1) Контроль и проверка качества изготавливаемых продукций
	Готовые изделия	Нормативные документы	3-2) Маркировка, сортировка, упаковка и транспортировка основной продукции на склады или дальнейшую обработку
	Готовые изделия	Техническая документация	3-3) Оформление технической документации в соответствии с действующими нормативными документами

Таблица 5. Требования к компетенциям машинистов-аппаратчиков
резинотехнического производства 2-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
1-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности за подготовительные работы по производству резиновых смесей, резинотехнических изделий и шин	Эксплуатация оборудования для подготовительные работы по производству резиновых смесей, резинотехнических изделий и шин	Устройства оборудования, устройства и контрольно-измерительные приборов для подготовительные работы по производству резиновых смесей, резинотехнических изделий и шин
1-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности в техническое обслуживание оборудования для подготовительных процессов производства резиновых смесей, резинотехнических изделий и шин	Определение причин отклонений от нормального течения технологического процесса, предупреждение их.	Типичные принципы возникновения и способы устранения неисправностей оборудования
1-3)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности за наладку и регулирование режима работы оборудования	Наладка и регулирование режима работы оборудования для подготовительные работы по производству резиновых смесей, резино-технических изделий и шин	Правила наладки и обслуживания оборудования

Таблица 6. Требования к компетенциям машинистов-аппаратчиков
резинотехнического производства 3-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
2-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за изготовление латексной смесей, резиновых клеев и покрытий	Подготовка и навеска ингредиентов согласно заданной рецептуре, изготовление латексных смесей на различном оборудований и резиновые клей, суспензии, пасты, лаки и герметика в аппаратах различного типа	Свойства, виды и назначение материалов применяемых в изготовлений латексных смесей; содержание и параметры технологических процессов изготовления латексных смесей
2-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за вальцовку и пластикацию резиновых смесей	Вальцовка резиновых смесей на вальцах различной конструкции, пластикация и изготовление резиновых смесей в резиносмесителях согласно технологическому регламенту, размягчение и очищение резиновых смесей от посторонних включений	Свойства, марки и назначение резиновых смесей; содержание и параметры технологического процесса вальцевания резиновых смесей; технические требования, предъявляемые к качеству готовой изделий
2-3)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за каландрование резиновых смесей и пропитка корда	Ведение технологических процессов обработки резиновых смесей на каландровых агрегатах различных типов и пропитки корда на пропиточных агрегатах различной конструкции	Свойства, шифры и назначение обрабатываемых материалов; содержание и параметры технологического процесса каландрования, листования и профилирования резиновых смесей

Таблица 7. Требования к компетенциям машинистов-аппаратчиков
резинотехнического производства 4-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
3-1)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за контроль и проверка качества изготавливаемой продукции	Проверка качества изделий по внешнему виду	Государственные стандарты, предъявляемые к качеству продукции
3-2)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за маркировку, сортировку, упаковку и транспортировку основной продукции на склады или дальнейшую обработку	Комплектация готовых изделии и оформление сопроводительной документации	Способы сортировки и упаковки готовой продукции. Требования к качеству упаковки.
3-3)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за оформление технической документации в соответствии с действующими нормативными документами	Составление технической документации	Порядок и принцип составления технической документации, ее формы

Приложение 3
к профессиональному стандарту
«Резинотехническое производство»

Оператор резинотехнического производства

Таблица 1. Связь с действующими нормативными документами:

Государственный классификатор занятий Республики Казахстан (ГКЗ)
Базовая группа	8231 «Вулканизаторщик», 8231 «Вырубщик заготовок и изделий», 8231 «Машинист клеевого агрегата»
Классификатор профессий и специальностей технического и профессионального, послесреднего образования (ГК РК 05-2008)
Наименование специальности		Резинотехническое производство
Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (ЕТКС)
Выпуск, раздел ЕТКС	Выпуск 31, раздел «Общие профессии производства и переработки резиновых смесей»
Профессия по ЕТКС	Сборщик резиновых технических изделий (1-5 разряд)		Намазчик деталей (1-3 разряд)	Клейщик резиновых, полимерных деталей и изделий (1-5 разряд)	Вырубщик заготовок и изделий (2-5 разряд)	Вулканизаторщик (3-6 разряд)
Квалификационный уровень ОРК	Разряды по ЕТКС
1	1		1	1	-	-
2	2		2	2	2	-
3	3-5		3	3-5	3-5	3-5
4	-		-	-	-	6
Квалификационный уровень ОРК	Разряды по ЕТКС
	Закройщик резиновых изделий и деталей (1-4 разряд)		Модельщик резиновой обуви (2-5 разряд)	Машинист клеевого агрегата (4 разряд)	Заготовщик резиновых изделий (1-5 разряд)	Машинист агрегата по изготовлению навивочных рукавов (4-5 разряд)
1	1		-	-	1	-
2	2		2	4	2	4-5
3	3-4		3-5	-	3-5	-

Таблица 2. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы

Возможные места работы по профессии (предприятия, организации)		Предприятия, компания и организация химической промышленности
Вредные и опасные условия труда		Работы повышенной опасности, возможное превышение ПДК вредных веществ или газов
Особые условия допуска к работе		В соответствии с Законодательством РК
Квалификационный уровень ОРК	Уровень профессионального образования и обучения		Требуемый опыт работы
1	Практический опыт или краткосрочное обучение (инструктаж) на рабочем месте и/или краткосрочные курсы при наличии основного среднего образования, но не ниже начального образования.		-
2	Краткосрочные курсы или обучение на предприятии при наличии общего среднего образования		-
3	Техническое и профессиональное образование		1 год на 2 уровне ОРК
4	Техническое и профессиональное образование повышенного уровня (дополнительная профессиональная подготовка), практический опыт.		3 года на 3 уровне ОРК

Таблица 3. Перечень единиц профессионального стандарта
(трудовых функций профессии)

№ трудовой функции	Наименование трудовой функции (единицы профессионального стандарта)
1	Обслуживание оборудование для производства резиновых технических изделий и обуви
2	Ведение технологических процессов изготовления резинотехнических изделий на машинах разного типа, резиновой обуви методом штампования и заготовок резиновых деталей и изделий
3	Проверка и контроль качества изготавливаемых продукций

Таблица 4. Описание единиц профессионального стандарта
(функциональная карта)

№ трудовой функции	Предметы труда	Средства труда	Задачи(трудовые действия)
1	Производственное оборудование	Инструменты, реагенты, материалы, СИЗ, КИП	1-1) Подготовительные работы для производства резиновых технических изделий и обуви
	Производственное оборудование	Инструменты, приспособления СИЗ, КИП	1-2) Техническое обслуживание оборудования для производства резиновых технических изделий и обуви
	Производственное оборудование	Приборы, автоматика, СИЗ,	1-3) Наладка и регулирование режима работы оборудования
2	Производственное оборудование	Нормативные документы	2-1) Изготовление заготовок резиновых деталей и изделий
	Производственное оборудование	Нормативные документы	2-2) Изготовление резинотехнических изделий на машинах разного типа
	Производственные оборудования	Нормативные документы	2-3) Изготовление резиновой обуви методом штампования
3	Готовые изделия	Методика контроля готовой продукции и анализа материалов	3-1) Контроль и проверка качества изготавливаемых продукций
	Готовые изделия	Нормативные документы	3-2) Маркировка, сортировка, упаковка и транспортировка основной продукции на склады или дальнейшую обработку
	Готовые изделия	Техническая документация	3-3) Оформление технической документации в соответствии с действующими нормативными документами

Таблица 5. Требования к компетенциям оператора резинотехнического
производства 1-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
1-1)	Исполнительская деятельность под полным руководством при очень низком уровне самостоятельности в за подготовительные работы для производства резиновых технических изделий и обуви	Эксплуатация оборудования для производства резиновых технических изделий и обуви	Устройства оборудования, устройства и контрольно-измерительные приборов по производству резиновых технических изделий и обуви

Таблица 6. Требования к компетенция оператора в производстве
резиновых технических изделий и обуви 2-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
1-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности в техническое обслуживание оборудования для производства резиновых технических изделий и обуви	Определение причин отклонений от нормального течения технологического процесса, предупреждение их.	Типичные принципы возникновения и способы устранения неисправностей оборудования
1-3)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности за наладку, и регулирование режима работы оборудования	Наладка и регулирование режима работы оборудования для производства резиновых технических изделий и обуви	Правила наладки и обслуживания оборудования

Таблица 7. Требования к компетенциям оператора резинотехнического
производства 3-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
2-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за изготовление заготовок резиновых деталей и изделий	Раскраивание и вырубка заготовок и деталей различной конфигурации, пошив и клейка резиновых деталей, изделий и обуви	Содержание и параметры технологических процессов закраивания деталей и заготовок и пошива резиновых деталей
2-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за изготовление резинотехнических изделий на машинах разного типа	Сборка резинотехнических изделий, смазка на материалы и изделий волокнистый слой, изготовление навивочных рукавов различной конструкции, оплетание резиновых шнуров и шлангов на оплеточных машинах	Содержание и параметры технологического процесса изготовления навивочных рукавов, оплетание резиновых шнуров и шлангов на оплеточных машинах
2-3)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за изготовление резинотехнических изделий на машинах разного типа	Штамповка резиновой обуви в соответствии с технологическим процессом, отделка штампованной резиновой обуви, контроль качества готовой продукции, устранение мелких дефектов	Содержание и параметры технологического процесса штампования резиновой обуви, классификация, свойства и конструкция штампованной резиновой обуви

Таблица 8. Требования к компетенциям оператора резинотехнического
производства 4-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
3-1)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за контроль и проверка качества изготавливаемой продукции	Проверка качества изделий по внешнему виду	Государственные стандарты, предъявляемые к качеству продукции
3-2)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за маркировку, сортировку, упаковку и транспортировку основной продукции на склады или дальнейшую обработку	Комплектация готовых изделии и оформление сопроводительной документации	Способы сортировки и упаковки горовку, упаковку и транспортировку готовой продукции. Требования к качеству упаковки.
3-3)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за оформление технической документации в соответствии с действующими нормативными документами	Составление технической документации	Порядок и принцип составления технической документации, ее формы

Приложение 4
к профессиональному стандарту
«Резинотехническое производство»

Техник-технолог

Таблица 1. Связь с действующими нормативными документами:

Государственный классификатор занятий Республики Казахстан (ГКЗ)
Базовая группа	3111 «Техник-технолог», 2146 «Технолог»
Классификатор профессий и специальностей технического и профессионального, послесреднего образования (ГК РК 05-2008)
Наименование специальности	Резинотехническое производство
Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (ЕТКС)
Выпуск, раздел ЕТКС	Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и других служащих, утвержденный приказом Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 21 мая 2012 г. № 201-ө-м
Профессия по ЕТКС, КС	Техник-технолог, технолог
Квалификационный уровень ОРК, КС
4	-
5	-

Таблица 2. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы

Возможные места работы по профессии (предприятия, организации)		Предприятия, компании и организации химической промышленности. Научно-исследовательские институты химического профиля
Вредные и опасные условия труда		Работы повышенной опасности, возможное превышение ПДК вредных веществ или газов
Особые условия допуска к работе		В соответствии с Законодательством РК
Квалификационный уровень ОРК	Уровень профессионального образования и обучения		Требуемый опыт работы
4	Техническое и профессиональное образование повышенного уровня (дополнительная профессиональная подготовка), практический опыт.		3 года на 3 уровне
5	Техническое и профессиональное образование (или послесреднее образование), практический опыт или высшее образование, дополнительные профессиональные образовательные программы.		4 года на 4 уровне

Таблица 3. Перечень единиц профессионального стандарта
(трудовых функций профессии)

№ трудовой функции	Наименование трудовой функции(единицы профессионального стандарта)
1	Организация работ по ведению технологического процесса изготовления резинотехнических изделий
2	Контроль и регулирование параметров технологических процессов производства
3	Участие в моделировании нового вида резинотехнических изделий

Таблица 4. Описание единиц профессионального стандарта
(функциональная карта)

№ трудовой функции	Предметы труда	Средства труда	Задачи(трудовые действия)
1	Машины, аппараты, оборудование	Контрольно-измерительные приборы	1-1) Организация работ по ведению технологического процесса изготовления резинотехнических изделий
	Машины, аппараты, оборудование	Контрольно-измерительные приборы	1-2) Организация работ по техническому обслуживанию оборудования для изготовления резинотехнических изделий
	Машины, аппараты, оборудование	Контрольно-измерительные приборы	1-3) Ведение учета расхода материалов и выпуска изделий
2	Готовые изделия	Нормативные документы	2-1) Контроль и регулирование параметров технологических процессов производства
	Готовые изделия	Нормативные документы	2-2) Контроль и проверка качества изготовленных изделий
	Готовые изделия	Технологическая и техническая документация	2-3) Оформление технологической и технической документации в соответствии с действующими нормативными документами
3	Научно-техническая документация и техническая литература	Научное исследование	3-1) Участие в моделировании нового вида резинотехнических изделий
	Сырье, материалы	Нормативная и техническая документация	3-2) Изготовление разработанной, специализированной резиновой смеси
	Машины, аппараты, оборудование	Техническая документация	3-3) Планирование и организация производственных работ персонала подразделения

Таблица 5. Требования к компетенциям техника-технолога, технолога
4-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
1-1)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за организацию работ по ведению технологического процесса изготовления резинотехнических изделий	Управление производства работ резинового изделия	Технология производства продукции предприятия
1-2)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за организацию работ по техническому обслуживанию оборудования для изготовления резинотехнических изделий	Планирование и организация ремонтов: графики, ведомость ремонтных работ, способы их производства, подготовка оборудования к ремонту	Параметры технологического процесса, возможные нарушения, причины, способы предупреждения и устранения.
1-3)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность в ведении учета расхода материалов и выпуска изделий	Нормирование расхода сырья, материалов, инструмента, топлива и энергии	Нормативы расхода сырья, материалов, инструмента, топлива и энергии
2-1)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за контроль и регулирование параметров технологических процессов производства	Ведение, регулирование и контроль основного технологического процесса производств	Параметры технологического процесса. Причины отклонения параметров технологического процесса от нормы. Способы регулирования параметров технологического процесса.
2-2)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность в контроль и проверка качества изготовленных изделий	Качества изготавливаемых материалов и изделий	Виды и назначение готовой продукции. Показатели качества продукции и их классификация. Методы контроля качества готовой продукции.
2-3)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за оформление технологическую и техническую документацию в соответствии с действующими нормативными документами	Составление технологической и технической документации	Порядок составления технологической и технической документации

Таблица 6. Требования к компетенциям техника–технолога,
технолога 5-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
3-1)	Управленческая деятельность в рамках участка технологического процесса и стратегии деятельности предприятия, предполагающая ответственность за участие в моделировании нового вида резинотехнических изделий	Изучение передовых отечественных и зарубежных опытов в области технологии производства.	Опыт передовых отечественных и зарубежных предприятий в области прогрессивной технологии производства аналогичной продукции
3-2)	Управленческая деятельность в рамках участка технологического процесса и стратегии деятельности предприятия, предполагающая ответственность в изготовлении разработанной, специализированной резиновой смеси	Анализ причин брака и выпуска продукции низкого качества и пониженных сортов	Технические требования, предъявляемые к сырью, материалам, готовой продукции; стандарты и технические условия
3-3)	Управленческая деятельность в рамках участка технологического процесса и стратегии деятельности предприятия, предполагающая ответственность за планирование и организацию производственных работ персонала подразделения	Планирование объемов работы производства	Постановления, распоряжения, приказы, методические и нормативные материалы по технологической подготовке производства; основные требования организации труда

Приложение 2
к приказу Министра нефти и газа
Республики Казахстан
от 9 апреля 2014 года № 70

Профессиональный стандарт
«Производство шин и процесс вулканизации»

1. Общие положения

2. Паспорт ПС

      6. Вид экономической деятельности (область профессиональной деятельности): производство шин и процесс вулканизации.
      7. Основная цель вида экономической (области профессиональной) деятельности: ведение технологического процесса по производству шин и процесс вулканизации.
      Профессиональный стандарт устанавливает в области профессиональной деятельности «Производство шин и процесс вулканизации» требования к содержанию, качеству, условиям труда, квалификации и компетенциям работников.
      8. Виды трудовой деятельности, профессии, квалификационные уровни указаны в Приложения 1 к настоящему профессиональному стандарту.
      Требования стандарта относятся к видам деятельности и следующим профессиям данной области: вулканизаторщик, оператор в производстве шин и техник.

3. Карточка видов трудовой деятельности (профессий)

Параграф 1. Вулканизаторщик

      9. Квалификационный уровень по ОРК – 2-4.
      10. Возможные наименования должностей: вулканизаторщик, прессовщик-вулканизаторщик.
      11. Профессия «Вулканизаторщик» согласно Приложению 2, обязывает субъекта знать и уметь выполнять задачи, связанные с реализацией основной функции: подготовка изделий, основных и вспомогательных материалов к вулканизации, проведение, регулирование, контроль основного технологического процесса производства резинотехнических изделий, шин и процесса вулканизации.
      Связь с действующими нормативными документами указана в Таблице 1 Приложения 2 к настоящему профессиональному стандарту.
      12. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы вулканизаторщика, приведены в Таблице 2 Приложения 2 к настоящему профессиональному стандарту.
      13. Перечень единиц профессионального стандарта указан в Таблице 3 Приложения 2 к настоящему профессиональному стандарту.
      14. Функциональная карта, описывающая единицы профессионального стандарта и трудовые действия, выполняемые вулканизаторщиком, приведена в Таблице 4 Приложении 2 к настоящему профессиональному стандарту.
      15. Требования к компетенциям вулканизаторщика указаны в Таблице 5, 6 и 7 Приложения 2 к настоящему профессиональному стандарту.

Параграф 2. Оператор в производстве шин

      16. Квалификационный уровень по ОРК – 1-4.
      17. Возможные наименования должностей: машинист автокамерного агрегата; машинист протекторного агрегата; каландровщик резиновых смесей; формовщик покрышек; cборщик браслетов и брекеров; сборщик безбандажных шин; сборщик покрышек; закройщик резиновых изделий и деталей, аппаратчик вулканизации.
      18. Профессия «Оператор в производстве шин» согласно Приложению 3, обязывает субъекта знать и уметь выполнять задачи, связанные с реализацией основной функции: проведение, регулирование и контроль основного технологического процесса производства и восстановления шин.
      Связь с действующими нормативными документами указана в Таблице 1 Приложения 3 к настоящему профессиональному стандарту.
      19. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы оператора в производстве шин приведены в Таблице 2 Приложения 3 к настоящему профессиональному стандарту.
      20. Перечень единиц профессионального стандарта указан в Таблице 3 Приложения 3 к настоящему профессиональному стандарту.
      21. Функциональная карта, описывающая единицы профессионального стандарта и трудовые действия, выполняемые оператора в производстве шин в Таблице 4 Приложения 3 к настоящему профессиональному стандарту.
      22. Требования к компетенциям оператора в производстве шин указаны в Таблице 5, 6, 7 и 8 Приложения 3 к настоящему профессиональному стандарту.

Параграф 3. Техник

      23. Квалификационный уровень по ОРК – 4-5.
      24. Возможные наименования должностей: техник.
      25. Профессия «Техник» согласно Приложению 4, обязывает субъекта знать и уметь выполнять задачи, связанные с реализацией основной функции: организация производства шин и процесса вулканизации.
      Связь с действующими нормативными документами указана в Таблице 1 Приложения 4 к настоящему профессиональному стандарту.
      26. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы техника приведены в Таблице 2 Приложения 4 к настоящему профессиональному стандарту.
      27. Перечень единиц профессионального стандарта указан в Таблице 3 Приложения 4 к настоящему профессиональному стандарту.
      28. Функциональная карта, описывающая единицы профессионального стандарта и трудовые действия, выполняемые техником в Таблице 4 Приложения 4 к настоящему профессиональному стандарту.
      29. Требования к компетенциям техника указаны в Таблице 5 и 6Приложения 4 к настоящему профессиональному стандарту.

4. Виды сертификатов, выдаваемых на основе настоящего профессионального стандарта

5. Разработчики профессионального стандарта

Министерство нефти и газа Республики Казахстан

6. Лист согласования

Название организации	Дата согласования
Отраслевой совет по развитию технического и профессионального образования и подготовке кадров Министерства нефти и газа Республики Казахстан

7. Экспертиза и регистрация профессионального стандарта

Настоящий профессиональный стандарт зарегистрирован _________________
_____________________________________________________________________
Внесен в Реестр профессиональных стандартов регистрационный № ______
Письмо (протокол) № ___________ Дата ______________

Приложение 1
к профессиональному стандарту
«Производство шин и процесс
вулканизации»

Виды трудовой деятельности, профессии, квалификационные уровни

№ п/п	Наименование вида деятельности	Наименование профессии с учетом тенденций рынка труда	Наименование профессии согласно государственному классификатору занятий Республики Казахстан 01-2005	Квалификационный уровень ОРК
1.	Подготовка изделий, основных и вспомогательных материалов к вулканизации, проведение, регулирование, контроль основного технологического процесса производства резинотехнических изделий, шин и процесса вулканизации	Вулканизаторщик	Вулканизаторщик (2-6 разряд), прессовщик-вулканизаторщик (2-6 разряд)	2-4
2.	Проведение, регулирование и контроль основного технологического процесса производства и восстановления шин	Оператор в производстве шин	Машинист автокамерного агрегата (5-6 разряд); машинист протекторного агрегата (1-6 разряд); каландровщик резиновых смесей(2-4 разряд); формовщик покрышек (3-5 разряд); cборщик браслетов и брекеров (3-5 разряд); сборщик безбандажных шин(4 разряд); сборщик покрышек(2-6 р); закройщик резиновых изделий и деталей(1-4 разряд); аппаратчик вулканизации (3 разряд)	1-4
3.	Организация производства шин и процесса вулканизации	Техник	Техник	4-5

Приложение 2
к профессиональному стандарту
«Производство шин и процесс
вулканизации»

Оператор процессов вулканизации

Таблица 1. Связь с действующими нормативными документами:

Государственный классификатор занятий Республики Казахстан (ГКЗ)
Базовая группа	8231 «Вулканизаторщик», 8231 «Прессовщик-вулканизаторщик»
Классификатор профессий и специальностей технического и профессионального, послесреднего образования (ГК РК 05-2008)
Наименование специальности	Производство шин и процесс вулканизации
Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (ЕТКС)
Выпуск, раздел ЕТКС	Выпуск 31, раздел «Общие профессии производства и переработки резиновых смесей»
Профессия по ЕТКС	Вулканизаторщик (2-6 разряд)	Прессовщик-вулканизаторщик (2-6 разряд);
Квалификационный уровень ОРК	Разряды по ЕТКС
2	2	2
3	3-5	3-5
4	6	6

Таблица 2. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы

Возможные места работы по профессии (предприятия, организации)		Предприятия, компании и организации химической промышленности
Вредные и опасные условия труда		Работы повышенной опасности, возможное превышение ПДК вредных веществ или газов
Особые условия допуска к работе		В соответствии с Законодательством РК
Квалификационный уровень ОРК	Уровень профессионального образования и обучения		Требуемый опыт работы
2	Краткосрочные курсы или обучение на предприятии при наличии общего среднего образования		-
3	Установленный уровень квалификации технического и профессионального образования и практический опыт работы		1 год на 2 уровне ОРК
4	Техническое и профессиональное образование повышенного уровня (дополнительная профессиональная подготовка), практический опыт.		3 года на 3 уровне ОРК

Таблица 3. Перечень единиц профессионального стандарта
(трудовых функций профессии)

№ трудовой функции	Наименование трудовой функции (единицы профессионального стандарта)
1	Подготовка к производству вулканизации сырья, материалов, резиновых изделий, и оборудования
2	Ведение технологических процессов вулканизации и прессования изделий
3	Проверка качества работ

Таблица 4. Описание единиц профессионального стандарта
(функциональная карта)

№ трудовой функции	Предметы труда	Средства труда	Задачи (трудовые действия)
1	Производственные оборудования	Сырье, материалы, резиновые изделия	1-1) Подготовка оборудования к производству вулканизации и прессования изделий
	Производственные оборудования	Инструмент, приспособления, оборудование	1-2) Выявление и устранение причин мелких поломок оборудования, обоснование выбранного способа работы
	Производственные оборудования	Инструмент, приспособления, оборудование	1-3) Проведение наладку и регулирование режимов работы оборудования
2	Производственные оборудования	Инструмент, приспособления, КИП	2-1) Ведение технологических процессов вулканизации и прессования изделий
	Производственные оборудования	Инструмент, приспособления, КИП	2-2) Вулканизация изделий из резины, резиновых клеев, латексов и асбеста
	Производственные оборудования	Инструмент, приспособления, КИП	2-3) Прессование-вулканизация формовых резиновых, резинотехнических, асбестотехнических, эбонитовых изделий на прессах различной конструкции
3	Готовые изделия	Нормативные документы	3-1) Контроль качества изготовленных изделий, смесей и выпускаемых заготовок
	Готовые изделия	Нормативные документы	3-2) Маркировка, сортировка, упаковка и транспортировка основной продукции на склады или дальнейшую обработку
	Готовые изделия	Техническая документация	3-3) Оформление технической документации в соответствии с действующими нормативными документами

Таблица 5. Требования к компетенциям вулканизаторщика 2-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
1-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности в подготовке оборудования к производству вулканизации и прессования изделий	Подготовка оборудования к работе вулканизационного оборудования и пресс-форм	Конструктивные элементы вулканизационного оборудования и пресс-форм; классификация оборудования для процессов вулканизации и прессования-вулканизации изделий
1-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности при выявлении и устранении причин мелких поломок оборудования, обоснование выбранного способа работы	Техническое обслуживание вулканизационного оборудования, прессов и приспособлений	Предупреждение, диагностирование и устранение типичных дефектов оборудования для вулканизации и прессования изделий, выбирать оптимальные способы работы и аргументировать свой выбор
1-3)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности за проведение наладку и регулирование режимов работы оборудования	Контроль технологического режима и работы оборудования	Особенности наладки вулканизационного оборудования, прессов и приспособлений под различные технологические режимы вулканизации изделий

Таблица 6. Требования к компетенциям
вулканизаторщика 3-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
2-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность в ведении технологических процессов вулканизации и прессования и изделий	Ведение технологических процессов вулканизации и прессования изделий и корда	Технические характеристики материалов для прессования-вулканизации и особенности их обработки; назначение вспомогательных операций и приемы их выполнения; содержание и параметры технологического процесса прессования-вулканизации изделий
2-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за вулканизацию изделий из резины, резиновых клеев, латексов и асбеста	Вулканизация изделий из резины, резиновых клеев, латексов и асбеста на вулканизационном оборудовании; послевулканизационная обработка материалов и изделий	Содержание методов подготовки сырья, материалов и резиновых изделий к вулканизации и особенности их обработки; содержание и параметры технологического процесса вулканизации изделий
2-3)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за прессование-вулканизацию формовых резиновых, резинотехнических, асбесто-технических, эбонитовых изделий на прессах различной конструкции	Прессование-вулканизация формовых резиновых, резинотехнических, асбестотехнических, эбонитовых изделий на прессах различной конструкции	Технические характеристики материалов для прессования-вулканизации и особенности их обработки; назначение вспомогательных операций и приемы их выполнения

Таблица 7. Требования к компетенциям
вулканизаторщика 4-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
3-1)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за контроль качество изготовленных изделий, смесей и выпускаемых заготовок	Проверка качества изготовленных изделий, выбор и обоснование критерии его оценки, объективно оценивать результаты	Технические требования, предъявляемые к качеству продукции вулканизации и прессования
3-2)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за маркировку, сортировку, упаковку и транспортировку основной продукции на склады или дальнейшую обработку	Комплектация готовых изделии и оформление сопроводительной документации	Государственные стандарты, предъявляемые к качеству продукции
3-3)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за оформление технической документации в соответствии с действующими нормативными документами	Составление технической документации в соответствии с действующими нормативными документами	Порядок составления, формы технической документации

Приложение 3
к профессиональному стандарту
«Производство шин и процесс
вулканизации»

Оператор в производстве шин

Таблица 1. Связь с действующими нормативными документами:

Государственный классификатор занятий Республики Казахстан (ГКЗ)
Базовая группа	8231 «Машинист протекторного агрегата», 8231 «Каландровщик резиновых смесей», 8231 «Формовщик покрышек», 8231 «Машинист автокамерного агрегата», 8231 «Аппаратчик вулканизации»,8284 «Сборщик браслетов и брекеров», 8284 «Сборщик безбандажных шин», 8284 «Закройщик резиновых изделий и деталей», 8284 «Сборщик покрышек»
Классификатор профессий и специальностей технического и профессионального, послесреднего образования (ГК РК 05-2008)
Наименование специальности		Производство шин и процесс вулканизации
Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (ЕТКС)
Выпуск, раздел ЕТКС	Выпуск 31, раздел «Общие профессии производства и переработки резиновых смесей»
Профессия по ЕТКС	Машинист протекторного агрегата (4-6 разряд)		Каландровщик резиновых смесей (2-6 разряд)	Формовщик покрышек (3-5 разряд)		Сборщик браслетов и брекеров (3-5 разряд)
Квалификационный уровень ОРК	Разряды по ЕТКС
2	-		2	-		-
3	4-5		3-4	3-5		3-5
4	6		-	-		-
Квалификационный уровень ОРК	Разряды по ЕТКС
	Машинист автокамерного агрегата (5-6 разряд)		Сборщик безбандажных шин (4 разряд)	Закройщик резиновых изделий и деталей (1-4 разряд)	Аппаратчик вулканизации (3 разряд)	Сборщик Покрышек (2-6 разряд)
1	-		-	1	-	-
2	-		-	2	-	2
3	5		4	3-4	3	3-5
4	6		-	-	-	6

Таблица 2. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы

Возможные места работы по профессии (предприятия, организации)		Предприятия, компании и организации химической промышленности
Вредные и опасные условия труда		Работы повышенной опасности, возможное превышение ПДК вредных веществ или газов
Особые условия допуска к работе		В соответствии с Законодательством РК
Квалификационный уровень ОРК	Уровень профессионального образования и обучения		Требуемый опыт работы
1	Практический опыт и/или краткосрочное обучение (инструктаж) на рабочем месте и/или краткосрочные курсы при наличии основного среднего образования, но не ниже начального образования.		-
2	Краткосрочные курсы или обучение на предприятии при наличии общего среднего образования		-
3	Техническое и профессиональное образование		1 год на 2 уровне ОРК
4	Техническое и профессиональное образование повышенного уровня (дополнительная профессиональная подготовка), практический опыт.		3 года на 3 уровне ОРК

Таблица 3. Перечень единиц профессионального стандарта
(трудовых функций профессии)

№ трудовой функции	Наименование трудовой функции (единицы профессионального стандарта)
1	Подготовительные работы для производства шин, покрышек и камер
2	Ведение технологического процесса производства шин и протекторов
3	Проверка и контроль качества изготавливаемых продукций

Таблица 4. Описание единиц профессионального стандарта
(функциональная карта)

№ трудовой функции	Предметы труда	Средства труда	Задачи (трудовые действия)
1	Производственное оборудование	Инструменты, реагенты, материалы, СИЗ, КИП	1-1) Подготовительные работы для производства шин, покрышек и камер
	Производственное оборудование	Инструменты, приспособления, СИЗ, КИП	1-2) Техническое обслуживание оборудования для производства шин, покрышек и камер
	Производственное оборудование	Приборы, автоматика, СИЗ	1-3) Наладка и регулирование режима работы оборудования
2	Производственное оборудование	Нормативные документы	2-1) Изготовление металлокордных деталей покрышек
	Производственные оборудования	Нормативные документы	2-2) Изготовление ездовых камер и протекторов
	Производственные оборудования	Нормативные документы	2-3) Сборка браслетов, брекетов, покрышек и шин
3	Готовые изделия	Методика контроля готовой продукции и анализа материалов	3-1) Контроль и проверка качества изготавливаемых продукций
	Готовые изделия	Нормативные документы	3-2) Маркировка, сортировка, балансировка, комплектование, упаковка и транспортировка готовой продукции
	Готовые изделия	Техническая документация	3-3) Оформление технической документации в соответствии с действующими нормативными документами

Таблица 5. Требования к компетенциям оператора в производстве шин
1-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
1-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности за подготовительные работы для производства шин, покрышек и камер	Эксплуатация оборудования для производства резиновых технических изделий и обуви	Устройства оборудования, устройства и контрольно-измерительные приборы по производству шин, покрышек и камер

Таблица 6. Требования к компетенциям оператора в производстве шин
2-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
1-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности в техническое обслуживание оборудования для производства шин, покрышек и камер	Определение причин отклонений от нормального течения технологического процесса, предупреждение их.	Типичные принципы возникновения и способы устранения неисправностей оборудования
1-3)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности за наладку и регулирование режима работы оборудования	Наладка и регулирование режима работы оборудования для производства шин, покрышек и камер	Правила наладки и обслуживания оборудования

Таблица 7. Требования к компетенциям оператора в производстве шин
3-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
2-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за изготовление металлокордных деталей покрышек	Вулканизация шин и покрышек, обрезинивание, раскраивание и изолирование кромки деталей покрышек и корда	Содержание процесса и способы вулканизации шин, содержание и параметры технологических процессов
2-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за изготовление ездовых камер и протекторов	Стыковка заготовок резиновых изделий, корда-суровья и рулонного корда, изготовление ездовых камер и протекторов на агрегатах	Содержание и параметры технологического процесса изготовления навивочных рукавов, оплетание резиновых шнуров и шлангов на оплеточных машинах
2-3)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за сборку браслетов, брекетов, покрышек и шин	Подготовка полос корда к сборке, сборка браслетов, брекетов, покрышек и безбандажные массивные шины, велосипедные и мотопокрышки, авиационные и автомобильные покрышки	Содержание и параметры технологического процесса сборки покрышек, клейки браслетов и брекетов, технические характеристики покрышек

Таблица 8. Требования к компетенциям оператора в производстве шин
4-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
3-1)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за контроль и проверка качества изготавливаемых продукций	Проверка качества изделий по внешнему виду	Государственные стандарты, предъявляемые к качеству продукции
3-2)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за маркировку, сортировку, балансировку, комплектование, упаковку и транспортировку готовой продукции	Комплектация готовых изделий и оформление сопроводительной документации	Способы сортировки и упаковки готовой продукции. Требования к качеству упаковки
3-3)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за оформление технической документации в соответствии с действующими нормативными документами	Составление технической документации	Порядок и принцип составления технической документации, ее формы

Приложение 4
к профессиональному стандарту
«Производство шин и процесс
вулканизации»

Техник

Таблица 1. Связь с действующими нормативными документами:

Государственный классификатор занятий Республики Казахстан (ГКЗ)
Базовая группа	3119 «Техник»
Классификатор профессий и специальностей технического и профессионального, послесреднего образования (ГК РК 05-2008)
Наименование специальности	Производство шин и процесс вулканизации
Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (ЕТКС)
Выпуск, раздел ЕТКС, КС	Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и других служащих, утвержденный приказом Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 21 мая 2012 г. № 201-ө-м
Профессия по ЕТКС, КС	Техник
Квалификационный уровень ОРК	-
4	-
5	-

Таблица 2. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы

Возможные места работы по профессии (предприятия, организации)		Предприятия, компании и организации химической промышленности. Научно-исследовательские институты химического профиля
Вредные и опасные условия труда		Работы повышенной опасности, возможное превышение ПДК вредных веществ или газов
Особые условия допуска к работе		В соответствии с Законодательством РК
Квалификационный уровень ОРК	Уровень профессионального образования и обучения		Требуемый опыт работы
4	Техническое и профессиональное образование повышенного уровня (дополнительная профессиональная подготовка), практический опыт.		3 года на 2-3 уровне
5	Техническое и профессиональное образование (или послесреднее образование), практический опыт или высшее образование, дополнительные профессиональные образовательные программы.		4 года на 4 уровне

Таблица 3. Перечень единиц профессионального стандарта
(трудовых функций профессии)

№ трудовой функции	Наименование трудовой функции (единицы профессионального стандарта)
1	Организация работ производства шин и процесса вулканизации
2	Контроль и проверка качества готовых изделий
3	Участие в моделировании нового вида шин, камер и покрышек

Таблица 4. Описание единиц профессионального стандарта
(функциональная карта)

№ трудовой функции	Предметы труда	Средства труда	Задачи(трудовые действия)
1	Машины, аппараты, оборудование	Контрольно-измерительные приборы	1-1) Организация работ производства шин и процесса вулканизации
	Машины, аппараты, оборудование	Контрольно-измерительные приборы	1-2) Организация работ по техническому обслуживанию оборудования для производства шин, покрышек и камер
	Машины, аппараты, оборудование	Контрольно-измерительные приборы	1-3) Ведение учета расхода материалов и выпуска изделий
2	Готовые изделие	Нормативные документы	2-1) Контроль и регулирование параметров технологических процессов производства
	Готовые изделие	Нормативные документы	2-2) Контроль и проверка качества изготовленных изделий
	Готовые изделие	Технологическая и техническая документация	2-3) Оформление технологической и технической документации в соответствии с действующими нормативными документами
3	Научно-техническая документация и техническая литература	Научное исследование	3-1) Участие в моделировании нового вида шин, камер и покрышек
	Сырье, материалы	Нормативная и техническая документация	3-2) Участие в разработке программ внедрения новой техники, организационно-технических мероприятий по своевременному освоению производственных мощностей, совершенствованию технологии
	Машины, аппараты, оборудование	Техническая документация	3-3) Планирование и организация производственных работ персонала подразделения

Таблица 5. Требования к компетенциям техника 4-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
1-1)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за организацию работ по производству шин и процесса вулканизации	Управление производством работ производства шин и процесса вулканизации	Содержание процесса и способы вулканизации шин, содержание и параметры технологических процессов
1-2)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за организацию работ по техническому обслуживанию оборудования для производства шин, покрышек и камер	Планирование и организация ремонтов: графики, ведомость ремонтных работ, способы их производства, подготовка оборудования к ремонту	Параметры технологического процесса, возможные нарушения, причины, способы предупреждения и устранения.
1-3)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность в ведении учета расхода материалов и выпуска изделий	Нормирование расхода сырья, материалов, инструмента, топлива и энергии	Нормативы расхода сырья, материалов, инструмента, топлива и энергии
2-1)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за контроль и регулирование параметров технологических процессов производства полимерных материалов	Контроль основного технологического процесса производства с помощью средств автоматики	Параметры технологического процесса. Способы регулирования параметров технологического процесса
2-2)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность, контроль и проверка качества изготовленных изделий	Контроль качества изготавливаемых материалов и изделий	Технические требования, предъявляемые к сырью, материалам, готовой продукции; стандарты и технические условия
2-3)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за оформление технологической и технической документации в соответствии с действующими нормативными документами	Составление технологической и технической документации	Порядок составления технологической и технической документации

Таблица 6. Требования к компетенциям техника 5-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
3-1)	Управленческая деятельность в рамках участка технологического процесса и стратегии деятельности предприятия, предполагающая ответственность за участие в моделировании нового вида шин, камер и покрышек	Совершенствование выпускаемой продукции, разработка режима изготовления на новую модель	Технические характеристики и экономические показатели лучших отечественных и зарубежных технологий, аналогичных проектируемым; типовые технологические процессы и режимы производства
3-2)	Управленческая деятельность в рамках участка технологического процесса и стратегии деятельности предприятия, предполагающая ответственность за участие в разработке программ внедрения новой техники, организационно-технических мероприятий по своевременному освоению производственных мощностей, совершенствованию технологии	Изучение передового отечественных и зарубежных опытов в области технологии производства	Конструкцию изделий или состав продукта, на которые проектируется технологический процесс; системы и методы проектирования технологических процессов и режимов производства
3-3)	Управленческая деятельность в рамках участка технологического процесса и стратегии деятельности предприятия, предполагающая ответственность за планирование и организацию производственных работ персонала подразделения	Планирование объемов работы производства	Основы технологии производства; руководящие нормативные справочные материалы по профилю специальности

Приложение 3
к приказу Министра нефти и газа
Республики Казахстан
от 9 апреля 2014 года № 70

Профессиональный стандарт
«Технология полимерного производства»

1. Общие положения

2. Паспорт ПС

      6. Вид экономической деятельности (область профессиональной деятельности): технология полимерного производства.
      7. Основная цель вида экономической (области профессиональной) деятельности: осуществление переработку пластмасс различными методами, производство прессования, ведение технологического процесса переработки полимерных материалов.
      Профессиональный стандарт устанавливает в области профессиональной деятельности «Технология полимерного производства» требования к содержанию, качеству, условиям труда, квалификации и компетенциям работников.
      8. Виды трудовой деятельности, профессии, квалификационные уровни указаны в Приложении 1 к настоящему профессиональному стандарту.
      Требования стандарта относятся к видам деятельности и следующим профессиям данной области: прессовщик изделий из пластмасс, машинист-оператор в производстве и техник-технолог.

3. Карточка видов трудовой деятельности (профессий)

Параграф 1. Прессовщик изделий из пластмасс

      9. Квалификационный уровень по ОРК – 2-4.
      10. Возможные наименования должностей: прессовщик труб и профилей; прессовщик пленочных материалов прессрулонным методом; прессовщик листовых материалов; прессовщик изделий из пластмасс.
      11. Профессия «Прессовщик изделий из пластмасс» согласно Приложению 2, обязывает субъекта знать и уметь выполнять задачи, связанные с реализацией основной функции: подготовка пресс-материалов, композиций и оборудования к прессованию, прессование из пресс-материалов изделий различными методами, контроль качества изделий в процессе производства, упаковка готовой продукции.
      Связь с действующими нормативными документами указана в Таблице 1 Приложения 2 к настоящему профессиональному стандарту.
      12. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы прессовщика изделий из пластмасс, приведены в Таблице 2 Приложения 2 к настоящему профессиональному стандарту.
      13. Перечень единиц профессионального стандарта указан в Таблице 3 Приложения 2 к настоящему профессиональному стандарту.
      14. Функциональная карта, описывающая единицы профессионального стандарта и трудовые действия, выполняемые прессовщиком изделий из пластмасс, приведена в Таблице 4 Приложении 2 к настоящему профессиональному стандарту.
      15. Требования к компетенциям прессовщика изделий из пластмасс указаны в Таблице 5, 6 и 7 Приложения 2 к настоящему профессиональному стандарту.

Параграф 2. Машинист-оператор в производстве

      16. Квалификационный уровень по ОРК – 2-4.
      17. Возможные наименования должностей: машинист экструдера; машинист гранулирования пластических масс; машинист микструдера; машинист установки самоклеющихся пленок; оператор вальцово-каландровой линии производства поливинил-хлоридной пленки; оператор роторной линии по производству изделий из пластических масс; литейщик пластмасс.
      18. Профессия «Машинист-оператор в производстве» согласно Приложению 3, обязывает субъекта знать и уметь выполнять задачи, связанные с реализацией основной функции: переработка пластмасс различными методами, подготовка материалов, композиций и оборудования к работе, контроль параметров технологического процесса и качества изделий, упаковку готовой продукции.
      Связь с действующими нормативными документами указана в Таблице 1 Приложения 3 к настоящему профессиональному стандарту.
      19. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы машиниста-оператора в производстве приведены в Таблице 2 Приложения 3 к настоящему профессиональному стандарту.
      20. Перечень единиц профессионального стандарта указан в Таблице 3 Приложения 3 к настоящему профессиональному стандарту.
      21. Функциональная карта, описывающая единицы профессионального стандарта и трудовые действия, выполняемые машиниста-оператора в производстве в Таблице 4 Приложения 3 к настоящему профессиональному стандарту.
      22. Требования к компетенциям машиниста-оператора в производстве в Таблице 5, 6 и 7 Приложения 3 к настоящему профессиональному стандарту.

Параграф 3. Техник-технолог, технолог

      23. Квалификационный уровень по ОРК – 4-5.
      24. Возможные наименования должностей: техник-технолог, технолог.
      25. Профессия «Техник-технолог, технолог» согласно Приложению 4, обязывает субъекта знать и уметь выполнять задачи, связанные с реализацией основной функции: организация технологического процесса полимерного производства.
      Связь с действующими нормативными документами указана в Таблице 1 Приложения 4 к настоящему профессиональному стандарту.
      26. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы техника-технолога, технолога приведены в Таблице 2 Приложения 4 к настоящему профессиональному стандарту.
      27. Перечень единиц профессионального стандарта указан в Таблице 3 Приложения 4 к настоящему профессиональному стандарту.
      28. Функциональная карта, описывающая единицы профессионального стандарта и трудовые действия, выполняемые техника-технолога, технолога в Таблице 4 Приложения 4 к настоящему профессиональному стандарту.
      29. Требования к компетенциям техника-технолога, технолога указаны в Таблице 5 и 6 Приложения 4 к настоящему профессиональному стандарту.

4. Виды сертификатов, выдаваемых на основе настоящего профессионального стандарта

5. Разработчики профессионального стандарта

Министерство нефти и газа Республики Казахстан

6. Лист согласования

Название организации	Дата согласования
Отраслевой совет по развитию технического и профессионального образования и подготовке кадров Министерства нефти и газа Республики Казахстан

7. Экспертиза и регистрация профессионального стандарта

Приложение 1
к профессиональному стандарту
«Технология полимерного
производства»

Виды трудовой деятельности, профессии, квалификационные уровни

№ п/п	Наименование вида деятельности	Наименование профессии с учетом тенденций рынка труда	Наименование профессии согласно государственному классификатору занятий Республики Казахстан 01-2005	Квалификационный уровень ОРК
1.	Подготовка пресс-материалов, композиций и оборудования к прессованию, прессование из пресс-материалов изделий различными методами, контроль качества изделий в процессе производства, упаковка готовой продукции	Прессовщик изделий из пластмасс	Прессовщик труб и профилей (3-4 разряд); прессовщик пленочных материалов прессрулонным методом (5-6 разряд); прессовщик листовых материалов (2-6 разряд); прессовщик изделий из пластмасс (2-5 разряд)	2-4
2.	Переработка пластмасс различными методами, подготовка материалов, композиций и оборудования к работе, контроль параметров технологического процесса и качества изделий, упаковку готовой продукции	Машинист-оператор в производстве	Машинист экструдера (2-6 разряд); машинист гранулирования пластических масс (3-6 разряд); машинист микструдера (3-4 разряд); машинист установки самоклеющихся пленок (4-5 разряд); оператор вальцово-каландровой линии производства поливинил-хлоридной пленки (6 разряд); оператор роторной линии по производству изделий из пластических масс(3-4 разряд); литейщик пластмасс (2-6 разряд)	2-4
3.	Организация технологического процесса полимерного производства	Техник-технолог, технолог	Техник-технолог, технолог	4-5

Приложение 2
к профессиональному стандарту
«Технология полимерного
производства»

Прессовщик изделий из пластмасс

Таблица 1. Связь с действующими нормативными документами:

Государственный классификатор занятий Республики Казахстан (ГКЗ)
Базовая группа	8232 «Прессовщик изделий из пластмасс», 8232 «Прессовщик труб и профилей», 8232 «Прессовщик листовых материалов»
Классификатор профессий и специальностей технического и профессионального, послесреднего образования (ГК РК 05-2008)
Наименование специальности	Технология полимерного производства
Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (ЕТКС)
Выпуск, раздел ЕТКС	Раздел 27 «Производство полимерных материалов и изделий из них»
Профессия по ЕТКС	Прессовщик труб и профилей (3-4 разряд)	Прессовщик пленочных материалов прессрулонным методом (5-6 разряд)	Прессовщик листовых материалов (2-6 разряд)	Прессовщик изделий из пластмасс (2-5 разряд)
Квалификационный уровень ОРК	Разряды по ЕТКС
2	-	-	2	2
3	3-4	5	3-5	3-5
4	-	6	6	-

Таблица 2. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы

Возможные места работы по профессии (предприятия, организации)		Предприятия, компания и организация химической промышленности
Вредные и опасные условия труда		Работы повышенной опасности, возможное превышение ПДК вредных веществ или газов
Особые условия допуска к работе		В соответствии с Законодательством РК
Квалификационный уровень ОРК	Уровень профессионального образования и обучения		Требуемый опыт работы
2	Краткосрочные курсы или обучение на предприятии при наличии общего среднего образования		-
3	Установленный уровень квалификации технического и профессионального образования и практический опыт работы		1 год на 2 уровне ОРК
4	Повышенный уровень квалификации технического и профессионального образования без практического опыта работы		3 года На 3 уровне ОРК

Таблица 3. Перечень единиц профессионального стандарта
(трудовых функций профессии)

№ трудовой функции	Наименование трудовой функции (единицы профессионального стандарта)
1	Подготовка к работе оборудования для производства изделий из пластмасс
2	Ведение технологического процесса вальцевания и пластикация резиновых смесей, изготовлении латексной смесей, резиновых клеев и покрытий, каландровании резиновых смесей и пропитка корда
3	Проверка и контроль качества изготавливаемых продукций

Таблица 4. Описание единиц профессионального стандарта
(функциональная карта)

№ трудовой функции	Предметы труда	Средства труда	Задачи (трудовые действия)
1	Производственное оборудование	Реагенты, материалы, СИЗ	1-1) Подготовка к работе оборудования для производства изделий из пластмасс
	Производственное оборудование	Инструменты, приспособления, СИЗ, КИП	1-2) Техническое обслуживание оборудования для производства изделий из пластмасс
	Производственное оборудование	Приборы, автоматика, СИЗ	1-3) Настрой режима прессования
2	Производственное оборудование	Нормативные документы	2-1) Ведение основные и вспомогательные операции в процессе прессования различных изделий из пластмасс
	Производственное оборудование	Нормативные документы	2-2) Изготовление из пластических масс на автоматической роторной линий
	Производственное оборудование	Нормативные документы	2-3) Регулирование параметров технологического процесса прессования изделий из пластмасс по показаниям контрольно-измерительных приборов
3	Готовые изделия	Нормативные документы	3-1) Контроль технологического процесса и качества изготовляемых изделий
	Готовые изделия	Нормативные документы	3-2) Маркировка, сортировка, комплектование, упаковка и транспортировка готовой продукции
	Готовые изделия	Техническая документация	3-3) Оформление технической документации в соответствии с действующими нормативными документами

Таблица 5. Требования к компетенциям
прессировщика изделий из пластмасс 2-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
1-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности за подготовку к работе оборудования для производства изделий из пластмасс	Подготовительные работы по производству изделий из пластмасс	Устройство, принцип работы основного и вспомогательного оборудования, правила подготовки его к работе
1-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности за техническое обслуживание оборудования для производства изделий из пластмасс	Определение причин отклонений от нормального течения технологического процесса, предупреждение их	Типичные принципы возникновения и способы устранения неисправностей оборудования
1-3)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности за настрой режима прессования	Наладка оборудования под различные технологические режимы производства изделий из пластмасс	Параметры технологического процесса. Причины отклонения параметров технологического процесса прессования от нормы

Таблица 6. Требования к компетенциям
прессировщика изделий из пластмасс 3-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
2-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность в ведении основные и вспомогательные операции в процессе прессования различных изделий из пластмасс	Прессование изделий из пластмасс, листовых материалов, пленочных материалов прессрулонным методом, труб и профилей	Общие сведения о переработке пластических масс. Последовательность и техника выполнения подготовительных операций прессов
2-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за изготовление из пластических масс на автоматической роторной линий	Осуществлять технологический процесс таблетирования, прессования и механической обработки изделий из пластических масс на автоматической роторной линии	Принцип действия и устройство автоматической роторной линии, правила эксплуатации, режим работы агрегатов, параметры и особенности технологического процесса
2-3)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за регулирование технологического процесса прессования изделий	Регулирование параметров технологического процесса прессования изделий из пластмасс по показаниям контрольно-измерительных приборов	Принцип действия, устройство, место установки контрольно-измерительных приборов, автоматических и сигнальных устройств

Таблица 7. Требования к компетенциям
прессировщика изделий из пластмасс 4-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
3-1)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за контроль технологического процесса и качества изготовляемых изделий	Контроль технологического процесса переработки пластмасс и качества готовой продукции.	Методика контроля технологического процесса прессования. Показатели качества продукции и их классификация
3-2)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за маркировку, сортировку, упаковку и транспортировку основной продукции на склады или дальнейшую обработку	Комплектация готовых изделии и оформление сопроводительной документации	Способы сортировки, комплектования и упаковки изделий из пластмасс. Требования к качеству упаковки готовой продукции
3-3)	Исполнительско- управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за оформление технической документации в соответствии с действующими нормативными документами	Составление технической документации	Порядок и принцип составления технической документации, ее формы

Приложение 3
к профессиональному стандарту
«Технология полимерного
производства»

Машинист-оператор в производстве

Таблица 1. Связь с действующими нормативными документами:

Государственный классификатор занятий Республики Казахстан (ГКЗ)
Базовая группа	8232 «Машинист экструдера», 8232 «Машинист микструдера», 8232 «Машинист гранулирования пластических масс», 8232 «Оператор вальцово-каландровой линии производства поливинилхлоридной пленки», 8252 «Литейщик пластмасс», 8227 «Машинист установки самоклеющихся пленок», 8284 «Оператор роторной линии по производству изделий из пластических масс»
Классификатор профессий и специальностей технического и профессионального, послесреднего образования (ГК РК 05-2008)
Наименование специальности		Технология полимерного производства
Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (ЕТКС)
Выпуск, раздел ЕТКС	Выпуск 27, раздел «Производство полимерных материалов и изделий из них»
Профессия по ЕТКС	Машинист экструдера (2-6 разряд)		Оператор вальцово-каландровой линии производства поливинил-хлоридной пленки (2-6 разряд)	Машинист гранулирования пластических масс (3-6 разряд)	Машинист микструдера (3-4 разряд)
Квалификационный уровень ОРК	Разряды по ЕТКС
2	2		-	-	-
3	3-5		-	3-5	3-4
4	6		6	6	-
Квалификационный уровень ОРК	Разряды по ЕТКС
	Литейщик пластмасс (2-6 р)		Машинист установки самоклеющихся пленок (4-5 р)	Оператор роторной линии по производству изделий из пластических масс (3-4 р)
2	2		-	-
3	3-5		4-5	3-4
4	6		-	-

Таблица 2. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы

Возможные места работы по профессии (предприятия, организации)		Предприятия, компания и организация химической промышленности
Вредные и опасные условия труда		Работы повышенной опасности, возможное превышение ПДК вредных веществ или газов
Особые условия допуска к работе		В соответствии с Законодательством РК
Квалификационный уровень ОРК	Уровень профессионального образования и обучения		Требуемый опыт работы
2	Краткосрочные курсы или обучение на предприятии при наличии общего среднего образования		-
3	Техническое и профессиональное образование		1 год на 2 уровне ОРК
4	Техническое и профессиональное образование повышенного уровня (дополнительная профессиональная подготовка), практический опыт.		3 года на 3 уровне ОРК

Таблица 3. Перечень единиц профессионального стандарта
(трудовых функций профессии)

№ трудовой функции	Наименование трудовой функции(единицы профессионального стандарта)
1	Подготовительные работы по производству изделий из пластмасс
2	Изготовление изделий из пластмасс
3	Контроль качества готовой продукции

Таблица 4. Описание единиц профессионального стандарта
(функциональная карта)

№ трудовой функции	Предметы труда	Средства труда	Задачи (трудовые действия)
1	Производственное оборудование	Реагенты, материалы, СИЗ	1-1) Подготовка к работе оборудования производства изделий из пластмасс
	Производственное оборудование	Инструменты, приспособления, СИЗ, КИП	1-2) Техническое обслуживание оборудования для производства изделий из пластмасс
	Производственное оборудование	Приборы, автоматика, СИЗ	1-3) Настрой режима прессования
2	Производственные оборудования	Нормативные документы	2-1) Изготовление изделий из пластмасс
	Производственное оборудование	Нормативные документы	2-2) Регулирование технологического процесса прессования изделий
	Производственное оборудование	Нормативные документы	2-3 )Проведение мелких ремонтов оборудования в процессе изделий из пластмасс
3	Готовые изделия	Нормативные документы	3-1) Контроль технологического процесса и качества изготовляемых изделий
	Готовые изделия	Нормативные документы	3-2) Контроль качества готовой продукции
	Готовые изделия	Техническая документация	3-3) Оформление технической документации в соответствии с действующими нормативными документами

Таблица 5. Требования к компетенциям
прессировщика изделий из пластмасс 2-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
1-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности за подготовку к работе оборудования производства изделий из пластмасс	Подготовительные работы по производству изделий из пластмасс	Устройства оборудования, устройства и контрольно-измерительные приборы по производству изделий из пластмасс. Правила подготовки оборудования к работе
1-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности за техническое обслуживание оборудования для производства изделий из пластмасс	Определение причин отклонений от нормального течения технологического процесса, предупреждение их	Типичные принципы возникновения и способы устранения неисправностей оборудования
1-3)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности за настрой режима прессования	Наладка оборудования под различные технологические режимы производства изделий из пластмасс	Правила наладки и обслуживания оборудования

Таблица 6. Требования к компетенциям
прессировщика изделий из пластмасс 3-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
2-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за изготовление изделий из пластмасс	Ведение основных и вспомогательных операций при изготовлении пластмасс одним из методов: экструзии, выдувания, прессования, литья под давлением, каландрования	Технология процесса получения пластмасс методами экструзии, выдувания, прессования, литья под давлением, каландрования
2-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за регулирование технологического процесса прессования изделий	Регулирование параметров технологического процесса переработки пластмасс по показаниям контрольно-измерительных приборов	Параметры технологического процесса переработки пластмасс, причины их отклонений и способы регулирования
2-3)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за проведение мелких ремонтов оборудования в процессе изделий из пластмасс	Ведение текущего ремонта и настройка оборудования	Устройства различных машин, установка электронных и других контрольно-измерительные приборов

Таблица 6. Требования к компетенциям
прессировщика изделий из пластмасс 4-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
3-1)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за контроль технологического процесса и качества изготовляемых изделий	Контроль технологического процесса переработки пластмасс и качества готовой продукции.	Методы контроля технологического процесса переработки пластмасс и качества готовой продукции. Показатели качества продукции
3-2)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за контроль качества готовой продукции	Проверка качества изделий по внешнему виду	Государственные стандарты, предъявляемые к качеству продукции
3-3)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за оформление технической документации в соответствии с действующими нормативными документами	Составление технической документации	Порядок и принцип составления технической документации, ее формы

Приложение 4
к профессиональному стандарту
«Технология полимерного
производства»

Техник-технолог, технолог

Таблица 1. Связь с действующими нормативными документами:

Государственный классификатор занятий Республики Казахстан (ГКЗ)
Базовая группа	3111 «Техник-технолог», 2146 «Технолог»
Классификатор профессий и специальностей технического и профессионального, послесреднего образования (ГК РК 05-2008)
Наименование специальности	Технология полимерного производства
Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (ЕТКС)
Выпуск, раздел ЕТКС	Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и других служащих, утвержденный приказом Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 21 мая 2012 г. № 201-ө-м
Профессия по ЕТКС, КС	Техник-технолог, технолог
Квалификационный уровень ОРК, КС	-
4	-
5	-

Таблица 2. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы

Возможные места работы по профессии (предприятия, организации)		Предприятия, компании и организации химической промышленности. Научно-исследовательские институты химического профиля
Вредные и опасные условия труда		Работы повышенной опасности, возможное превышение ПДК вредных веществ или газов
Особые условия допуска к работе		В соответствии с Законодательством РК
Квалификационный уровень ОРК	Уровень профессионального образования и обучения		Требуемый опыт работы
4	Техническое и профессиональное образование повышенного уровня (дополнительная профессиональная подготовка), практический опыт.		3 года на 3 уровне
5	Техническое и профессиональное образование (или послесреднее образование), практический опыт или высшее образование, дополнительные профессиональные образовательные программы.		4 года на 4 уровне

Таблица 3. Перечень единиц профессионального стандарта
(трудовых функций профессии)

№ трудовой функции	Наименование трудовой функции (единицы профессионального стандарта)
1	Организация работ по ведению технологического процесса переработки полимерных материалов
2	Контроль и регулирование параметров технологических процессов производства
3	Участие в моделировании нового вида полимерных изделий

Таблица 4. Описание единиц профессионального стандарта
(функциональная карта)

№ трудовой функции	Предметы труда	Средства труда	Задачи(трудовые действия)
1	Машины, аппараты, оборудование	Контрольно-измерительные приборы	1-1) Организация работ по ведению технологического процесса переработки полимерных материалов
	Машины, аппараты, оборудование	Контрольно-измерительные приборы	1-2) Организация работ по техническому обслуживанию оборудования для переработки полимерных материалов
	Машины, аппараты, оборудование	Контрольно-измерительные приборы	1-3) Ведение учета расхода материалов и выпуска изделий
2	Машины, аппараты, оборудование	Нормативные документы	2-1) Контроль и регулирование параметров технологических процессов производства
	Готовые изделия	Нормативные документы	2-2) Контроль и проверка качества изготовленных изделий
	Готовые изделия	Технологическая и техническая документация	2-3) Оформление технологической и технической документации в соответствии с действующими нормативными документами
3	Научно-техническая документация и техническая литература	Научное исследование	3-1) Участие в моделировании нового вида полимерных изделий
	Сырье, материалы	Нормативная и техническая документация	3-2) Участие в разработке программ внедрения новой техники, организационно-технических мероприятий по своевременному освоению производственных мощностей, совершенствованию технологии
	Машины, аппараты, оборудование	Техническая документация	3-3) Планирование и организация производственных работ персонала подразделения

Таблица 5. Требования к компетенциям
техника-технолога, технолога 4-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
1-1)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за организацию работ по ведению технологического процесса переработки полимерных материалов	Управление производством работ производства переработки полимерных материалов	Содержание процесса и способы переработки полимерных материалов, содержание и параметры технологических процессов
1-2)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за организацию работ по техническому обслуживанию оборудования для переработки полимерных материалов	Планирование и организация ремонтов: графики, ведомость ремонтных работ, способы их производства, подготовка оборудования к ремонту	Параметры технологического процесса, возможные нарушения, причины, способы предупреждения и устранения.
1-3)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность в ведении учета расхода материалов и выпуска изделий	Нормирование расхода сырья, материалов, инструмента, топлива и энергии	Нормативы расхода сырья, материалов, инструмента, топлива и энергии
2-1)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за контроль и регулирование параметров технологических процессов производства	Ведение, регулирование и контроль основного технологического процесса производств	Параметры технологического процесса. Причины отклонения параметров технологического процесса от нормы. Способы регулирования параметров технологического процесса.
2-2)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность в контроль и проверка качества изготовленных изделий	Проверка качества изготавливаемых материалов и изделий	Виды и назначение готовой продукции. Показатели качества продукции и их классификация. Методы контроля качества готовой продукции.
2-3)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за оформление технологической и технической документации в соответствии с действующими нормативными документами	Составление технологическую и техническую документацию	Порядок составления технологической и технической документации

Таблица 6. Требования к компетенциям техника-технолога, технолога
5-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
3-1)	Управленческая деятельность в рамках участка технологического процесса и стратегии деятельности предприятия, предполагающая ответственность за участие в моделировании нового вида полимерных изделий	Совершенствование выпускаемой продукции, разработка режима изготовления на новую модель	Технические характеристики и экономические показатели лучших отечественных и зарубежных технологий, аналогичных проектируемым; типовые технологические процессы и режимы производства
3-2)	Управленческая деятельность в рамках участка технологического процесса и стратегии деятельности предприятия, предполагающая ответственность за участие в разработке программ внедрения новой техники, организационно-технических мероприятий по своевременному освоению производственных мощностей, совершенствованию технологии	Изучение передового отечественных и зарубежных опытов в области технологии производства	Конструкцию изделий или состав продукта, на которые проектируется технологический процесс; системы и методы проектирования технологических процессов и режимов производства
3-3)	Управленческая деятельность в рамках участка технологического процесса и стратегии деятельности предприятия, предполагающая ответственность за планирование и организацию производственных работ персонала подразделения	Планирование объемов работы производства	Основы технологии производства; руководящие нормативные справочные материалы по профилю специальности

Приложение 4
к приказу Министра нефти и газа
Республики Казахстан
от 9 апреля 2014 года № 70

Профессиональный стандарт «Технология переработки нефти и газа» 1. Общие положения

2. Паспорт ПС

      6. Вид экономической деятельности (область профессиональной деятельности): технология переработки нефти и газа.
      7. Основная цель вида экономической (области профессиональной) деятельности: обслуживание, техническое обслуживание установок и оборудования, ведение технологического процесса на установках различных категорий.
      Профессиональный стандарт устанавливает в области профессиональной деятельности «Технология переработки нефти и газа» требования к содержанию, качеству, условиям труда, квалификации и компетенциям работников.
      8. Виды трудовой деятельности, профессии, квалификационные уровни указаны в Приложения 1 к настоящему профессиональному стандарту.
      Требования стандарта относятся к видам деятельности и следующим профессиям данной области: оператор технологических установок, машинист технологических установок, лаборант и техник-технолог.

3. Карточка видов трудовой деятельности (профессий)

Параграф 1. Оператор технологических установок

      9. Квалификационный уровень по ОРК – 2-4
      10. Возможные наименования должностей: оператор технологических установок.
      11. Профессия «Оператор технологических установок» согласно Приложению 2, обязывает субъекта знать и уметь выполнять задачи, связанные с реализацией основной функции: эксплуатация, техническое обслуживание установок и оборудования, ведение контроля над производственным процессом.
      Связь с действующими нормативными документами указана в Таблице 1 Приложения 2 к настоящему профессиональному стандарту.
      12. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы оператора технологических установок, приведены в Таблице 2 Приложения 2 к настоящему профессиональному стандарту.
      13. Перечень единиц профессионального стандарта указан в Таблице 3 Приложения 2 к настоящему профессиональному стандарту.
      14. Функциональная карта, описывающая единицы профессионального стандарта и трудовые действия, выполняемые оператором технологических установок, приведена в Таблице 4 Приложении 2 к настоящему профессиональному стандарту.
      15. Требования к компетенциям оператора технологических установок указаны в Таблице 5, 6 и 7 Приложения 2 к настоящему профессиональному стандарту.

Параграф 2. Машинист технологических установок

      16. Квалификационный уровень по ОРК – 2-4.
      17. Возможные наименования должностей: машинист технологических компрессоров; машинист технологических насосов.
      18. Профессия «Машинист технологических установок» согласно Приложению 3, обязывает субъекта знать и уметь выполнять задачи, связанные с реализацией основной функции: обслуживание компрессоров с различными приводами, насосов.
      Связь с действующими нормативными документами указана в Таблице 1 Приложения 3 к настоящему профессиональному стандарту.
      19. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы машиниста технологических установок приведены в Таблице 2 Приложения 3 к настоящему профессиональному стандарту.
      20. Перечень единиц профессионального стандарта указан в Таблице 3 Приложения 3 к настоящему профессиональному стандарту.
      21. Функциональная карта, описывающая единицы профессионального стандарта и трудовые действия, выполняемые машиниста технологических установок в Таблице 4 Приложения 3 к настоящему профессиональному стандарту.
      22. Требования к компетенциям машиниста технологических установок указаны в Таблице 5, 6 и 7 Приложения 3 к настоящему профессиональному стандарту.

Параграф 3. Лаборант

      23. Квалификационный уровень по ОРК – 2-3.
      24. Возможные наименования должностей: лаборант по анализу газов и пыли; лаборант химического анализа.
      25. Профессия «Лаборант» согласно Приложению 4, обязывает субъекта знать и уметь выполнять задачи, связанные с реализацией основной функции: анализ пыли, газов, воды, воздуха, нефти и нефтепродуктов.
      Связь с действующими нормативными документами указана в Таблице 1 Приложения 4 к настоящему профессиональному стандарту.
      26. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы лаборанта приведены в Таблице 2 Приложения 4 к настоящему профессиональному стандарту.
      27. Перечень единиц профессионального стандарта указан в Таблице 3 Приложения 4 к настоящему профессиональному стандарту.
      28. Функциональная карта, описывающая единицы профессионального стандарта и трудовые действия, выполняемые лаборанта в Таблице 4 Приложения 4 к настоящему профессиональному стандарту.
      29. Требования к компетенциям лаборанта указаны в Таблице 5 и 6 Приложения 4 к настоящему профессиональному стандарту.

Параграф 4. Техник-технолог

      30. Квалификационный уровень по ОРК – 4-5.
      31. Возможные наименования должностей: техник, технолог, технолог.
      32. Профессия «Техник-технолог» согласно Приложению 5, обязывает субъекта знать и уметь выполнять задачи, связанные с реализацией основной функции: организация работ по ведению технологического процесса на установках различных категорий. Обеспечение качества выпускаемой продукции.
      Связь с действующими нормативными документами указана в Таблице 1 Приложения 5 к настоящему профессиональному стандарту.
      33. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы техника-технолога приведены в Таблице 2 Приложения 5 к настоящему профессиональному стандарту.
      34. Перечень единиц профессионального стандарта указан в Таблице 3 Приложения 5 к настоящему профессиональному стандарту.
      35. Функциональная карта, описывающая единицы профессионального стандарта и трудовые действия, выполняемые техника-технолога в Таблице 4 Приложения 5 к настоящему профессиональному стандарту.
      36. Требования к компетенциям техника-технолога указаны в Таблице 5 и 6 Приложения 5 к настоящему профессиональному стандарту.

4. Виды сертификатов, выдаваемых на основе настоящего профессионального стандарта

37. Организациями в области оценки профессиональной подготовленности и подтверждения соответствия квалификации специалистов выдаются сертификаты на основе настоящего профессионального стандарта.
38. Виды сертификатов, выдаваемые на основе настоящего профессионального стандарта, определяются в соответствии с перечнем единиц профессионального стандарта, освоение которых необходимо для получения сертификата, предусмотренным в таблицах 3 приложений 2, 3, 4 и 5 настоящего профессионального стандарта.

5. Разработчики профессионального стандарта

Министерство нефти и газа Республики Казахстан

6. Лист согласования

Название организации	Дата согласования
Отраслевой совет по развитию технического и профессионального образования и подготовке кадров Министерства нефти и газа Республики Казахстан

7. Экспертиза и регистрация профессионального стандарта

Приложение 1
к профессиональному стандарту
«Технология переработки
нефти и газа»

Виды трудовой деятельности, профессии, квалификационные уровни

№ п/п	Наименование вида деятельности	Наименование профессии с учетом тенденций рынка труда	Наименование профессии согласно государственному классификатору занятий Республики Казахстан 01-2005	Квалификационный уровень ОРК
1.	Эксплуатация, техническое обслуживание установок и оборудования, ведение контроля над производственным процессом	Оператор технологических установок	Оператор технологических установок	2-4
2.	Обслуживание компрессоров с различными приводами, насосов	Машинист технологических установок	Машинист технологических компрессоров; машинист технологических насосов	2-4
3.	Анализ пыли, газов, воды, воздуха, нефти и нефтепродуктов	Лаборант	Лаборант по анализу газов и пыли; Лаборант химического анализа	2-3
4.	Организация работ по ведению технологического процесса на установках различных категорий. Обеспечение качества выпускаемой продукции	Техник-технолог	Техник-технолог, технолог	4-5

Приложение 2
к профессиональному стандарту
«Технология переработки
нефти и газа»

Оператор технологических установок

Таблица 1. Связь с действующими нормативными документами:

Государственный классификатор занятий Республики Казахстан (ГКЗ)
Базовая группа	8155 «Оператор технологических установок»
Классификатор профессий и специальностей технического и профессионального, послесреднего образования (ГК РК 05-2008)
Наименование специальности	Технология переработки нефти и газа
Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (ЕТКС)
Выпуск, раздел ЕТКС	Выпуск 34 «Переработка нефти, нефтепродуктов, газа, сланцев, угля и обслуживания магистральных трубопроводов»
Профессия по ЕТКС	Оператор технологических установок (2-6 разряд)
Квалификационный уровень ОРК	Разряды по ЕТКС
2	2
3	3-5
4	6

Таблица 2. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы

Возможные места работы по профессии (предприятия, организации)		Предприятия, компании и организации нефтеперерабатываюшей промышленности
Вредные и опасные условия труда		Работы повышенной опасности, возможное превышение ПДК вредных веществ или газов
Особые условия допуска к работе		В соответствии с Законодательством РК
Квалификационный уровень ОРК	Уровень профессионального образования и обучения		Требуемый опыт работы
2	Краткосрочные курсы или обучение на предприятии при наличии общего среднего образования		-
3	Установленный уровень квалификации технического и профессионального образования и практический опыт работы		1 год на 2 уровне ОРК
4	Техническое и профессиональное образование повышенного уровня (дополнительная профессиональная подготовка), практический опыт.		3 года на 3 уровне ОРК

Таблица 3. Перечень единиц профессионального стандарта
(трудовых функций профессии)

№ трудовой функции	Наименование трудовой функции(единицы профессионального стандарта)
1	Обслуживание оборудования на установках различных категорий
2	Ведение технологического процесса
3	Проверка качества готовой продукции

Таблица 4. Описание единиц профессионального стандарта
(функциональная карта)

№ рудовой функции	Предметы труда	Средства Труда	Задачи(трудовые действия)
1	Инструменты, приспособление	Схемы и карты обслуживаемых установок, нормативные документы, СИЗ	1-1) Осмотр контрольно-измерительных приборов
	Контрольно-измерительные приборы и средств автоматизации	Технологический регламент, нормативные документы, СИЗ	1-2) Обслуживание оборудования на установках различных категорий
	Аппараты, оборудование установки	Режимы, инструкции, паспорт аппаратов и оборудования, нормативные документы, СИЗ	1-3) Подготовка отдельных аппаратов и оборудования установок к ремонту, устранение неполадок
2	Технологическая аппаратуры, оборудования и системы коммуникаций	КИПиА, план ликвидации аварий, нормативные документы, СИЗ	2-1) Ведение технологического процесса на установках. Ликвидация аварий
	Технологическая аппаратуры, оборудования и системы коммуникаций	КИПиА, нормативные документы, СИЗ	2-2) Настройка средств контроля и автоматического регулирования
	Технологическая аппаратуры, оборудования и системы коммуникаций	КИПиА, нормативные документы, СИЗ	2-3) Контроль и регулирование технологического режима
3	Сырье, продукция, реагенты, катализаторы, топливно-энергетические ресурсы	Нормативные документы, СИЗ	3-1) Контроль качества и расходов сырья, продукции, реагентов, катализаторов, топливно-энергетических ресурсов
	Технологическая аппаратура, оборудование и системы коммуникаций	Нормативные документы, СИЗ	3-2) Проверка качества работ
	Технологическая аппаратура, оборудование и системы коммуникаций	Техническая документация	3-3) Оформление технической документации в соответствии с действующими нормативными документами

Таблица 5. Требования к компетенциям оператора
технологических установок 2-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
1-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности за осмотр контрольно-измерительных приборов	Проверка работы контрольно-измерительных приборов	Правила снятия показаний с контрольно-измерительных приборов
1-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности в обслуживании оборудования на установках различных категорий	Обслуживание трубопроводов и аппаратов на технологической установке	Режимы и порядок проведения операций технологического процесса
1-3)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности за подготовку отдельных аппаратов и установок в целом к ремонту, устранение неполадок	Осуществление соответствующих мер по ремонту и устранению причин	Причины и условия возникновения технических неполадок, аварий и осложнений, способы их предупреждения и ликвидации

Таблица 6. Требования к компетенциям оператора
технологических установок 3-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
2-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность в ведении технологического процесса на установках разной категории. Ликвидация аварий	Рациональное и экономичное ведение производственного процесса. Ликвидация аварийных ситуации	Технология производства. План ликвидации аварий
2-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за настройку средств контроля и автоматического регулирования	Поддержание заданного режима с помощью средств контроля и автоматики	Средства контроля измерения технологических потоков
2-3)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за контроль и регулирование режима работы технологического оборудования	Регулирование режима работы установки по показаниям приборов	Технологический регламент установки

Таблица 7. Требования к компетенциям оператора технологических
установок 4-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
3-1)	Исполнительско- управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за контроль качества и расходов сырья, продукции, реагентов, катализаторов, топливно-энергетических ресурсов	Контроль по показаниям контрольно-измерительных приборов и результатам анализов	Физико-химические свойства сырья, продукции, реагентов, катализаторов, топливно-энергетических ресурсов
3-2)	Исполнительско- управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за проверку качества работ	Соответствие фактических показателей с технологическим регламентом	Методы систематизации и обработка данных по допускаемым отклонениям технологического процесса и способы их устранения
3-3)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за оформление технической документации в соответствии с действующими нормативными документами	Составление технической документации в соответствии с действующими нормативными документами	Правила и порядок оформления технической документации

Приложение 3
к профессиональному стандарту
«Технология переработки
нефти и газа»

Машинист технологических установок

Таблица 1. Связь с действующими нормативными документами:

Государственный классификатор занятий Республики Казахстан (ГКЗ)
Базовая группа	8155 «Машинист технологических компрессоров», 8155 «Машинист технологических насосов»
Классификатор профессий и специальностей технического и профессионального, послесреднего образования (ГК РК 05-2008)
Наименование специальности		Технология переработки нефти и газа
Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (ЕТКС)
Выпуск, раздел ЕТКС	Раздел 34 «Переработка нефти, нефтепродуктов, газа, сланцев, угля и обслуживание магистральных трубопроводов»
Профессия по ЕТКС	Машинист технологических компрессоров (4-6 разряд)		Машинист технологических насосов (2-6 разряд)
Квалификационный уровень ОРК	Разряды по ЕТКС
2	-		2
3	4-5		3-5
4	6		6

Таблица 2. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы

Возможные места работы по профессии (предприятия, организации)		Предприятия, компании и организации нефтеперерабатывающей промышленности
Вредные и опасные условия труда		Работы повышенной опасности, возможное превышение ПДК вредных веществ или газов
Особые условия допуска к работе		В соответствии с Законодательством РК
Квалификационный уровень ОРК	Уровень профессионального образования и обучения		Требуемый опыт работы
2	Краткосрочные курсы или обучение на предприятии при наличии общего среднего образования		-
3	Техническое и профессиональное образование		1 год на 2 уровне ОРК
4	Техническое и профессиональное образование повышенного уровня (дополнительная профессиональная подготовка), практический опыт.		3 года на 3 уровне ОРК

Таблица 3. Перечень единиц профессионального стандарта
(трудовых функций профессии)

№ трудовой функции	Наименование трудовой функции (единицы профессионального стандарта)
1	Проверка состояния технологических компрессоров и насосов
2	Ведение процесса транспортировки жидкостей и газов в соответствии с установленным режимом
3	Проверка качества ремонтных работ

Таблица 4. Описание единиц профессионального стандарта
(функциональная карта)

№ трудовой функции	Предметы труда	Средства Труда	Задачи(трудовые действия)
1	Технологические компрессоры и насосы	Схема обслуживаемой насосной и компрессорной станции, СИЗ, нормативные документы	1-1) Проверка состояния технологических компрессоров и насосов
	Технологические компрессоры и насосы	Инструменты, приборы, приспособления, СИЗ, нормативные документы	1-2) Предупреждение и устранение неисправности в работе насосов, компрессоров
	Технологические компрессоры и насосы	Инструменты, приборы, приспособления, СИЗ, нормативные документы	1-3) Подготовка компрессоров и насосов
2	Технологические компрессоры и насосы	Инструменты, приборы, приспособления, СИЗ, нормативные документы	2-1) Эксплуатация технологических компрессоров и насосов
	Технологические компрессоры и насосы	Инструменты, приборы, приспособления, СИЗ, нормативные документы	2-2) Техническое обслуживание и ремонт технологических компрессоров и насосов
	Технологические компрессоры и насосы	Контрольно-измерительные приборы, СИЗ, нормативные документы	2-3) Контроль и регулирование режимов работы технологического оборудования
3	Технологические компрессоры и насосы	Контрольно-измерительные приборы, СИЗ, нормативные документы	3-1) Контроль расхода транспортируемых продуктов по показанием КИП
	Готовая продукция	Нормативные документы на сырье и готовую продукцию	3-2) Проверка качества ремонтных работ
	Технологические компрессоры и насосы	Техническая документация	3-3) Оформление технической документации в соответствии с действующими нормативными документами

Таблица 5. Требования к компетенциям машиниста
технологических установок 2-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
1-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности за проверку состояния технологических компрессоров и насосов	Оценка состояния насосов, компрессоров и оборудования для осушки газа	Принцип действия насосов и компрессоров
1-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности в предупреждение и устранение неисправности в работе насосов, компрессоров	Определение причин отказа и повреждения оборудования для осушки газа, насосов и компрессоров	Способы предупреждения и устранения неисправностей в работе насосов, компрессоров
1-3)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности за подготовку компрессоров, насосов	Вывод насосов, компрессоров, технологического оборудования в ремонт	Порядок вывода насосов, компрессоров и технологическое оборудование, виды ремонтов и их периодичность

Таблица 6. Требования к компетенциям машиниста
технологических установок 3-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
2-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за эксплуатацию технологических компрессоров и насосов	Ведение процесса транспортировки жидкостей и газов в соответствии с установленным режимом	Основные закономерности технологии транспортировки жидкости, газа
2-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за техническое обслуживание и ремонт технологических компрессоров и насосов, компрессорных и насосных установок	Ведение технологического процесса и соблюдение правила техники безопасности	Правила технической эксплуатации и обслуживания технологического оборудования
2-3)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за контроль и регулирование режимов работы технологического оборудования	Соблюдение параметров технологического процесса в обслуживаемом участке	Назначение, устройство и принцип действия средств автоматизации

Таблица 6. Требования к компетенциям машиниста
технологических установок 4-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
3-1)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за обслуживание и регулирование режима работы оборудования	Пуск, регулирование режима работы и остановка оборудования	Правила эксплуатации оборудования
3-2)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за проверку качества ремонтных работ	Использование контрольно–измерительных приборов и инструментов для проверки качеств ремонта в целях обеспечения надежной работы в эксплуатации.	Нормативные документы
3-3)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за оформление технической документации в соответствии с действующими нормативными документами	Составление технической документации в соответствии с действующими нормативными документами	Правила оформления технической документации

Приложение 4
к профессиональному стандарту
«Технология переработки
нефти и газа»

Лаборант

Таблица 1. Связь с действующими нормативными документами:

Государственный классификатор занятий Республики Казахстан (ГКЗ)
Базовая группа	8159 «Лаборант химического анализа»
Классификатор профессий и специальностей технического и профессионального, послесреднего образования (ГК РК 05-2008)
Наименование специальности		Технология переработки нефти и газа
Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (ЕТКС)
Выпуск, раздел ЕТКС	Выпуск 1, раздел «Профессии рабочих, общие для всех отраслей экономики»
Профессия по ЕТКС	Лаборант по анализу газов и пыли (2-4 разряд)		Лаборант химического анализа (2-5 разряд)
Квалификационный уровень ОРК	Разряды по ЕТКС
2	2		2
3	3-4		3-5

Таблица 2. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы

Возможные места работы по профессии (предприятия, организации)		Предприятия, компании и организации нефтеперерабатывающей промышленности
Вредные и опасные условия труда		Работы повышенной опасности, возможное превышение ПДК вредных веществ или газов
Особые условия допуска к работе		В соответствии с Законодательством РК
Квалификационный уровень ОРК	Уровень профессионального образования и обучения		Требуемый опыт работы
2	Краткосрочные курсы или обучение на предприятии при наличии общего среднего образования		-
3	Техническое и профессиональное образование		1 год на 2 уровне ОРК

Таблица 3. Перечень единиц профессионального стандарта
(трудовых функций профессии)

№ трудовой функции	Наименование трудовой функции (единицы профессионального стандарта)
1	Подготовка химической посуды, приборов и лабораторного оборудования к проведению анализа
2	Осуществление контроля производства
3	Контроль входного сырья, готового продукта

Таблица 4. Описание единиц профессионального стандарта
(функциональная карта)

№ трудовой функции	Предметы труда	Средства Труда	Задачи (трудовые действия)
1	Лабораторные оборудования, приборы	ГОСТ, стандарты, нормативные документы	1-1) Проверка состояния лабораторной посуды и оборудования различного назначения
	Лабораторные оборудования, приборы	Нормативные документы	1-2) Выбор приборов и оборудования для проведения анализов
	Лабораторные оборудования, приборы	Нормативные документы, инструкции	1-3) Подготовка химической посуды, приборов и лабораторного оборудования к проведению анализа
2	Лабораторные оборудования, приборы	Нормативные документы	2-1) Приготовление проб и растворов различной концентрации
	Лабораторные оборудования, приборы	Нормативные документы	2-2) Определение содержания веществ в анализируемых материалах
	Лабораторные оборудования, приборы	Нормативные документы	2-3) Осуществление экологического и санитарного контроля производства и технологического производства
3	Лабораторные оборудования, приборы	Нормативные документы	3-1) Контроль соответствия продуктов технологического процесса и готовой продукции заданным нормам
	Лабораторные оборудования, приборы	Нормативные документы	3-2) Контроль входного сырья, готового продукта
	Лабораторные оборудования, приборы	Техническая документация	3-3) Оформление технической документации в соответствии с действующими нормативными документами

Таблица 5. Требования к компетенциям лаборанта 2-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
1-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности за проверку состояния технологических компрессоров и насосов	Оценка состояния насосов, компрессоров и оборудования для осушки газа	Принцип действия насосов и компрессоров
1-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности в предупреждение и устранение неисправности в работе насосов, компрессоров	Определение причин отказа и повреждения оборудования для осушки газа, насосов и компрессоров	Способы предупреждения и устранения неисправностей в работе насосов, компрессоров
1-3)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности за подготовку компрессоров, насосов	Вывод насосов, компрессоров, технологического оборудования в ремонт	Порядок вывода насосов, компрессоров и технологическое оборудование, виды ремонтов и их периодичность

Таблица 6. Требования к компетенциям лаборанта 3-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
2-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за эксплуатацию технологических компрессоров и насосов	Ведение процесса транспортировки жидкостей и газов в соответствии с установленным режимом	Основные закономерности технологии транспортировки жидкости, газа
2-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за техническое обслуживание и ремонт технологических компрессоров и насосов, компрессорных и насосных установок	Ведение технологического процесса и соблюдение правила техники безопасности	Правила технической эксплуатации и обслуживания технологического оборудования
2-3)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за контроль и регулирование режимов работы технологического оборудования	Соблюдение параметров технологического процесса на обслуживаемом участке	Назначение, устройство и принцип действия средств автоматизации

Приложение 5
к профессиональному стандарту
«Технология переработки
нефти и газа»

Техник-технолог

Таблица 1. Связь с действующими нормативными документами:

Государственный классификатор занятий Республики Казахстан (ГКЗ)
Базовая группа	3111 «Техник-технолог», 2146 «Технолог»
Классификатор профессий и специальностей технического и профессионального, послесреднего образования (ГК РК 05-2008)
Наименование специальности	Технология переработки нефти и газа
Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (ЕТКС)
Выпуск, раздел ЕТКС, КС	Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и других служащих, утвержденный приказом Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 21 мая 2012 г. № 201-ө-м
Профессия по ЕТКС, КС	Техник-технолог, технолог
Квалификационный уровень ОРК	-
4	-
5	-

Таблица 2. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы

Возможные места работы по профессии (предприятия, организации)		Предприятия, компании и организации нефтеперерабатывающей промышленности. Научно-исследовательские институты нефтехимического профиля
Вредные и опасные условия труда		Работы повышенной опасности, возможное превышение ПДК вредных веществ или газов
Особые условия допуска к работе		В соответствии с Законодательством РК
Квалификационный уровень ОРК	Уровень профессионального образования и обучения		Требуемый опыт работы
4	Техническое и профессиональное образование повышенного уровня (дополнительная профессиональная подготовка), практический опыт.		3 года на 3 уровне
5	Техническое и профессиональное образование (или послесреднее образование), практический опыт или высшее образование, дополнительные профессиональные образовательные программы.		4 года на 4 уровне

Таблица 3. Перечень единиц профессионального стандарта
(трудовых функций профессии)

№ трудовой функции	Наименование трудовой функции (единицы профессионального стандарта)
1	Организация работ по ведению технологического процесса на установках различных категорий
2	Контроль и проверка качества сырья и получаемых продуктов
3	Разработка прогрессивных технологических процессов и оптимальных режимов производства

Таблица 4. Описание единиц профессионального стандарта
(функциональная карта)

№ трудовой функции	Предметы труда	Средства труда	Задачи(трудовые действия)
1	Технологические аппаратуры, оборудования и системы коммуникаций	Контрольно-измерительные приборы и средств автоматизации, СИЗ	1-1) Организация работ по ведению технологического процесса на установках различных категорий
	Технологическая аппаратуры, оборудования и системы коммуникаций	Контрольно-измерительные приборы и средств автоматизации, СИЗ	1-2) Обеспечение безопасной эксплуатации оборудования и коммуникаций при ведении технологического процесса
	Технологическая аппаратуры, оборудование и системы коммуникаций	Контрольно-измерительные приборы и средства автоматизации, СИЗ	1-1)Ведение и контроль технологического процесса переработки нефти, газа, нефти и нефтепродуктов
2	Сырье	Сертификат соответствия, контрольно-измерительные приборы и средств автоматизации, СИЗ	2-1) Контроль и проверка качества сырья и получаемых продуктов
	Продукты	Сертификат соответствия, контрольно-измерительные приборы и средств автоматизации, , вспомогательных СИЗ	2-2) Контроль расхода полуфабрикатов, продукции, реагентов, катализаторов, топливно-энергетических ресурсов
	Технологические документы	Технологическая и техническая документация	2-3) Оформление технологической и технической документации в соответствии с действующими нормативными документами
3	Научно-техническая документация и техническая литература	Научное исследование	3-1) Разработка прогрессивных технологических процессов и оптимальных режимов производства
	Технологические установки, производственное оборудование	Технологическая документация	3-2) Участие в подготовке технологических установок или производственного оборудования к внедрению в производство
	Технологические установки, производственное оборудование	Техническая документация	3-3) Планирование и организация производственных работ персонала подразделения

Таблица 5. Требования к компетенциям техника–технолога
4-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
1-1)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за организацию работ по ведению технологического процесса на установках различных категорий	Выполнение производственного задания по объему производства и качеству продукта	Технологические схемы технологических процессов
1-2)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность в обеспечении безопасной эксплуатации оборудования и коммуникаций при ведении технологического процесса	Наблюдение за работой оборудования на установках	Безопасная эксплуатация оборудования и коммуникаций при ведении технологического процесса
1-3)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность в ведении и контроль технологического процесса	Нормирование производственных показателей	Процессы переработки газа, нефти и нефтепродуктов и основы химических процессов
2-1)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за контроль качества сырья, получаемых продуктов	Соответствие нормативным документам на сырье и готовую продукцию	Нормативные документы на сырье и готовую продукцию
2-2)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за проверку качества сырья, получаемых продуктов	Обеспечение качества выпускаемой продукции	Классификация нефти и товарных нефтепродуктов
2-3)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за оформление технической документации в соответствии с действующими нормативными документами	Составление технической документации в соответствии с действующими нормативными документами	Порядок составления, формы технической документации

Таблица 6. Требования к компетенциям техника–технолога
5-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
3-1)	Управленческая деятельность в рамках участка технологического процесса и стратегии деятельности предприятия, предполагающая ответственность за участие в моделировании нового вида резинотехнических изделий	Изучение передовых отечественных и зарубежных опытов в области технологии производства.	Опыт передовых отечественных и зарубежных предприятий в области прогрессивной технологии производства аналогичной продукции
3-2)	Управленческая деятельность в рамках участка технологического процесса и стратегии деятельности предприятия, предполагающая ответственность в изготовлении разработанной, специализированной резиновой смеси	Анализ причин брака и выпуска продукции низкого качества и пониженных сортов	Технические требования, предъявляемые к сырью, материалам, готовой продукции; стандарты и технические условия
3-3)	Управленческая деятельность в рамках участка технологического процесса и стратегии деятельности предприятия, предполагающая ответственность за планирование и организацию производственных работ персонала подразделения	Планирование объемов работы производства	Постановления, распоряжения, приказы, методические и нормативные материалы по технологической подготовке производства; основные требования организации труда

Приложение 5
к приказу Министра нефти и газа
Республики Казахстан
от 9 апреля 2014 года № 70

Профессиональный стандарт «Эксплуатация и обслуживание экологических установок»

1. Общие положения

2. Паспорт ПС

      6. Вид экономической деятельности (область профессиональной деятельности): эксплуатация и обслуживание экологических установок.
      7. Основная цель вида экономической (области профессиональной) деятельности: Осуществление процессов по эксплуатации и обслуживанию экологических установок.
      Профессиональный стандарт устанавливает в области профессиональной деятельности «Эксплуатация и обслуживание экологических установок» требования к содержанию, качеству, условиям труда, квалификации и компетенциям работников.
      8. Виды трудовой деятельности, профессии, квалификационные уровни указаны в Приложении 1 к настоящему профессиональному стандарту.
      Требования стандарта относятся к видам деятельности и следующим профессиям данной области: оператор экологических установок, техник-механик и техник-технолог.

3. Карточка видов трудовой деятельности (профессий)

Параграф 1. Оператор экологических установок

      9. Квалификационный уровень по ОРК – 1-4.
      10. Возможные наименования должностей: оператор по обслуживанию пылегазоулавливающих установок; оператор по сбору и очистке конденсата; аппаратчик очистки сточных вод; аппаратчик переработки отходов химического производства; аппаратчик химводоочистки.
      11. Профессия «Оператор экологических установок» согласно Приложению 2, обязывает субъекта знать и уметь выполнять задачи, связанные с реализацией основной функции: проведение, регулирование и контроль технологических процессов переработки отходов производства.
      Связь с действующими нормативными документами указана в Таблице 1 Приложения 2 к настоящему профессиональному стандарту.
      12. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы оператора экологических установок, приведены в Таблице 2 Приложения 2 к настоящему профессиональному стандарту.
      13. Перечень единиц профессионального стандарта указан в Таблице 3 Приложения 2 к настоящему профессиональному стандарту.
      14. Функциональная карта, описывающая единицы профессионального стандарта и трудовые действия, выполняемые оператора экологических установок, приведена в Таблице 4 Приложении 2 к настоящему профессиональному стандарту.
      15. Требования к компетенциям оператора экологических установок указаны в Таблице 5, 6, 7 и 8 Приложения 2 к настоящему профессиональному стандарту.

Параграф 2. Техник-механик

      16. Квалификационный уровень по ОРК – 4-5.
      17. Возможные наименования должностей: механик, техник-механик.
      18. Профессия «Техник-механик» согласно Приложению 3, обязывает субъекта знать и уметь выполнять задачи, связанные с реализацией основной функции: обслуживание и ремонт технологических установок и оборудования.
      Связь с действующими нормативными документами указана в Таблице 1 Приложения 3 к настоящему профессиональному стандарту.
      19. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы техника-механика приведены в Таблице 2 Приложения 3 к настоящему профессиональному стандарту.
      20. Перечень единиц профессионального стандарта указан в Таблице 3 Приложения 3 к настоящему профессиональному стандарту.
      21. Функциональная карта, описывающая единицы профессионального стандарта и трудовые действия, выполняемые техника-механика в Таблице 4 Приложения 3 к настоящему профессиональному стандарту.
      22. Требования к компетенциям техника-механика в Таблице 5 и 6Приложения 3 к настоящему профессиональному стандарту.

Параграф 3. Техник-технолог

      23. Квалификационный уровень по ОРК – 4-5.
      24. Возможные наименования должностей: техник-технолог, технолог.
      25. Профессия «Техник-технолог» согласно Приложению 4, обязывает субъекта знать и уметь выполнять задачи, связанные с реализацией основной функции: управление технологическим процессом и контроль качества продукции.
      Связь с действующими нормативными документами указана в Таблице 1 Приложения 4 к настоящему профессиональному стандарту.
      26. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы техника-технолога приведены в Таблице 2 Приложения 4 к настоящему профессиональному стандарту.
      27. Перечень единиц профессионального стандарта указан в Таблице 3 Приложения 4 к настоящему профессиональному стандарту.
      28. Функциональная карта, описывающая единицы профессионального стандарта и трудовые действия, выполняемые техника-технолога в Таблице 4 Приложения 4 к настоящему профессиональному стандарту.
      29. Требования к компетенциям техника-технолога указаны в Таблице 5 и 6 Приложения 4 к настоящему профессиональному стандарту.

4. Виды сертификатов, выдаваемых на основе настоящего профессионального стандарта

5. Разработчики профессионального стандарта

Министерство нефти и газа Республики Казахстан

6. Лист согласования

Название организации	Дата согласования
Отраслевой совет по развитию технического и профессионального образования и подготовке кадров Министерства нефти и газа Республики Казахстан

7. Экспертиза и регистрация профессионального стандарта

Приложение 1
к профессиональному стандарту
«Эксплуатация и обслуживание
экологических установок»

Виды трудовой деятельности, профессии, квалификационные уровни

№ п/п	Наименование вида деятельности	Наименование профессии с учетом тенденций рынка труда	Наименование профессии согласно государственному классификатору занятий Республики Казахстан 01-2005	Квалификационный уровень ОРК
1.	Проведение, регулирование и контроль технологических процессов переработки отходов производства	Оператор экологических установок	Оператор по обслуживанию пылегазоулавливающих установок; Оператор по сбору и очистке конденсата; Аппаратчик очистки сточных вод; Аппаратчик переработки отходов химического производства; Аппаратчик химводоочистки	2-4
2.	Обслуживание и ремонт технологических установок и оборудования	Техник-механик	Техник-механик, механик	4-5
3.	Управление технологическим процессом и контроль качества продукции	Техник-технолог	Техник-технолог, технолог	4-5

Приложение 2
к профессиональному стандарту
«Эксплуатация и обслуживание
экологических установок»

Оператор экологических установок

Таблица 1. Связь с действующими нормативными документами:

Государственный классификатор занятий Республики Казахстан (ГКЗ)
Базовая группа	8155 «Оператор по сбору и очистке конденсата», 8159 «Аппаратчик переработки отходов химического производства», 8163 «Аппаратчик очистки сточных вод», 8163 «Аппаратчик химводоочистки», 8290 «Оператор по обслуживанию пылегазоулавливающих установок»
Классификатор профессий и специальностей технического и профессионального, послесреднего образования (ГК РК 05-2008)
Наименование специальности	Эксплуатация и обслуживание экологических установок
Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (ЕТКС)
Выпуск, раздел ЕТКС	Выпуск 1, раздел «Профессии рабочих, общие для всех отраслей экономики» Выпуск 24, раздел «Общие профессии химических производств» Выпуск 34, раздел «Переработка нефти, нефтепродуктов, газа, сланцев, угля и обслуживание магистральных трубопроводов»
Профессия по ЕТКС	Аппаратчик очистки сточных вод (2-4 разряд)	Аппаратчик химводоочистки (1-4 разряд)		Аппаратчик переработки отходов химического производства (3-5 разряд)		Оператор по обслуживанию пылегазоулавливающих установок (2-4 разряд)		Оператор по сбору и очистке конденсата (3 разряд)
Квалификационный уровень ОРК	Разряды по ЕТКС
1	-		1		-		-		-
2	2		2		-		2		-
3	3-4		3-4		3-5		3-5		3
4	-		-		-		6		-

Таблица 2. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы

Возможные места работы по профессии (предприятия, организации)		Предприятия, компания и организация химической промышленности
Вредные и опасные условия труда		Работы повышенной опасности, возможное превышение ПДК вредных веществ или газов
Особые условия допуска к работе		В соответствии с Законодательством РК
Квалификационный уровень ОРК	Уровень профессионального образования и обучения		Требуемый опыт работы
1	Практический опыт или краткосрочное обучение (инструктаж) на рабочем месте и/или краткосрочные курсы при наличии основного среднего образования, но не ниже начального образования.		-
2	Краткосрочные курсы или обучение на предприятии при наличии общего среднего образования		-
3	Установленный уровень квалификации технического и профессионального образования и практический опыт работы		1 год на 2 уровне ОРК
4	Техническое и профессиональное образование повышенного уровня (дополнительная профессиональная подготовка), практический опыт.		3 года на 3 уровне ОРК

Таблица 3. Перечень единиц профессионального стандарта
(трудовых функций профессии)

№ трудовой функции	Наименование трудовой функции (единицы профессионального стандарта)
1	Подготовка реагентов, вспомогательных материалов, оборудования к технологическому процессу
2	Ведение технологического процесса очистки отходов производства
3	Контроль качества сырья, полупродуктов и готовой продукции

Таблица 4. Описание единиц профессионального стандарта
(функциональная карта)

№ трудовой функции	Предметы труда	Средства труда	Задачи (трудовые действия)
1	Технологические установки, оборудование и аппараты	Сырье, реагенты и вспомогательные материалы, СИЗ	1-1) Подготовка реагентов, вспомогательных материалов, оборудования к технологическому процессу
	Технологические установки, оборудование и аппараты	Сырье, реагенты и вспомогательные материалы, СИЗ	1-2) Загрузка сырья, реагентов и вспомогательных материалов в аппараты
	Технологическая схема производства	Контрольно-измерительные приборы, СИЗ	1-3) Пуск и вывод на рабочий режим технологического оборудования.
2	Технологические установки, оборудование и аппараты	Контрольно-измерительные приборы, СИЗ, план ликвидации аварий.	2-1) Ведение технологического процесса очистки и переработки отходов. Ликвидация аварийных ситуаций
	Технологические установки, оборудование и аппараты	Контрольно-измерительные приборы, СИЗ	2-2) Контроль и регулирование технологического процесса
	Технологические установки, оборудование и аппараты	Инструменты, приспособления, технический регламент	2-3) Содержание в исправном состоянии технологического оборудования и эксплуатация в соответствии с техническим регламентом
3	Технологические установки, оборудование и аппараты	Контрольно-измерительные приборы	3-1) Контроль технологического процесса очистки производственных отходов и переработки отходов производства по результатам анализов
	Нормативные документы	Контрольно-измерительные приборы	3-2) Контроль качества сырья, полупродуктов и готовой продукции
	Технологические установки, оборудование и аппараты	Техническая документация	3-3) Оформление технической документации в соответствии с действующими нормативными документами

Таблица 5. Требования к компетенциям оператора
экологических установок 1-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
1-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности в подборе и подготовка сырья и вспомогательных материалов	Подготовка сырья и приготовление растворов заданных концентраций	Физико-химические свойства сырья, реагентов и вспомогательных материалов

Таблица 6. Требования к компетенциям оператора
экологических установок 2-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
1-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности в загрузке сырья и вспомогательных материалов в аппараты	Дозировка сырья, реагентов и вспомогательных материалов	Загрузка вспомогательных материалов в аппараты
1-3)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности в пуске и выводе на рабочий режим технологического оборудования.	Настройка параметров технологического процесса очистки отходов	Правила подготовки к пуску очистных сооружений

Таблица 7. Требования к компетенциям оператора
экологических установок 3-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
2-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность в ведении технологического процесса очистки отходов. Ликвидация аварийных ситуации	Контроль параметров технологического режима по показаниям контрольно-измерительных приборов	Параметры технологического процесса очистки отходов. План ликвидации аварий
2-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за контроль и регулирование технологического процесса	Регулирование параметров технологического процесса очистки отходов, подачи реагентов, электроэнергии	Методы контроля и регулирования технологического процесса очистки отходов
2-3)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за содержание в исправном состоянии технологического оборудования и эксплуатация в соответствии с техническим регламентом	Эксплуатация оборудования в соответствии с техническим регламентом	Правила эксплуатации экологического оборудования

Таблица 8. Требования к компетенциям оператора
экологических установок 4-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
3-1)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за контроль технологического процесса очистки и переработки отходов производства по результатам анализов	Расчет потребного количества сырья и выхода продукта	Правила эксплуатации в соответствии с техническим регламентом, КИП и А
3-2)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за контроль качества сырья, полупродуктов и готовой продукции	Определение качества продукции переработки отходов	Требования, к качеству сырья, реагентов и готовой продукции
3-3)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за оформление технической документации в соответствии с действующими нормативными документами	Составление технической документации	Правила и порядок оформления технической документации

Приложение 3
к профессиональному стандарту
«Эксплуатация и обслуживание
экологических установок»

Техник-механик

Таблица 1. Связь с действующими нормативными документами:

Государственный классификатор занятий Республики Казахстан (ГКЗ)
Базовая группа	3115 «Техник-механик», 3115 «Механик»
Классификатор профессий и специальностей технического и профессионального, послесреднего образования (ГК РК 05-2008)
Наименование специальности		Эксплуатация и обслуживание экологических установок
Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (ЕТКС)
Выпуск, раздел ЕТКС, КС	Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и других служащих, утвержденный приказом Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 21 мая 2012 г. № 201-ө-м
Профессия по ЕТКС, КС	Техник, механик
Квалификационный уровень ОРК	-
4	-
5	-

Таблица 2. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы

Возможные места работы по профессии (предприятия, организации)		Предприятия, компании и организации химической промышленности
Вредные и опасные условия труда		Работы повышенной опасности, возможное превышение ПДК вредных веществ или газов
Особые условия допуска к работе		В соответствии с Законодательством РК
Квалификационный уровень ОРК	Уровень профессионального образования и обучения		Требуемый опыт работы
4	Техническое и профессиональное образование повышенного уровня (дополнительная профессиональная подготовка), практический опыт.		3 года на 2-3 уровне
5	Техническое и профессиональное образование (или послесреднее образование), практический опыт или высшее образование, дополнительные профессиональные образовательные программы.		4 года на 4 уровне

Таблица 3. Перечень единиц профессионального стандарта
(трудовых функций профессии)

№ трудовой функции	Наименование трудовой функции (единицы профессионального стандарта)
1	Организация работ по техническому обслуживанию и ремонту оборудования
2	Контроль за соблюдением правил технической эксплуатации и обслуживания оборудования и установок
3	Разработка рационализаторских предложении и изобретении, касающихся ремонта и модернизации оборудования и установок

Таблица 4. Описание единиц профессионального стандарта
(функциональная карта)

№ трудовой функции	Предметы труда	Средства Труда	Задачи (трудовые действия)
1	Технологические установки и оборудование	Инструменты, СИЗ, оборудования, приспособления	1-1) Разработка планов (графиков) технического обслуживания и ремонтов оборудования и установок
	Технологические установки и оборудование	Инструменты, СИЗ, оборудования, приспособления	1-2) Организация работ по техническому обслуживанию оборудования и установок
	Технологические установки и оборудование	Инструменты, СИЗ, оборудования, приспособления	1-3) Организация работ по текущему и капитальному ремонту оборудования и установок
2	Технологические установки и оборудование	Контрольно-измерительные приборы, компьютерные программы	2-1) Контроль за соблюдением правил технической эксплуатации и обслуживания оборудования и установок
	Технологические установки и оборудование	Контрольно-измерительные приборы, компьютерные программы	2-2) Проведение пуско-наладочных работ. Сдача оборудования и установок в эксплуатацию
	Технологические установки и оборудование	Технологическая и техническая документация	2-3) Оформление технологической и технической документации в соответствии с действующими нормативными документами
3	Научно-техническая документация и техническая литература	Научное исследование	3-1) Разработка рационализаторских предложений и изобретений, касающихся ремонта и модернизации оборудования и установок
	Технологические установки и оборудования	Техническая документация	3-2) Участие в внедрении прогрессивных методов ремонта и восстановления узлов и деталей оборудования и установок
	Технологические установки и оборудования	Техническая документация	3-3) Планирование и организация производственных работ персонала подразделения

Таблица 5. Требования к компетенциям техника-механика 4-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
1-1)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность в разработке планов (графиков) технического обслуживания и ремонтов о оборудования и установок	Планирование работ по техническому обслуживанию и ремонту оборудования и установок	Законодательные и иные нормативные правовые акты Республики Казахстан, порядок и методы планирования ремонтных работ
1-2)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за организацию работ по техническому обслуживанию оборудования и установок	Техническое обслуживание оборудования в соответствии с действующими инструкциями	Методические и другие материалы по техническому обслуживанию и ремонту оборудования и установок
1-3)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за организацию работ по текущему и плановому ремонту оборудования и установок	Проведение ремонтных работ согласно утвержденному графику	Технические характеристики, конструктивные особенности, назначение, принципы работы и правила эксплуатации используемого оборудования и установок
2-1)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за контроль соблюдением правил технической эксплуатации и обслуживания оборудования и установок	Технический надзор за состоянием, содержанием и ремонтом оборудования и установок	Правила технической эксплуатации и обслуживания оборудования и установок
2-2)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за проведение пуско-наладочных работ и сдачу оборудования и установок в эксплуатацию	Приемка отремонтированного оборудования после соответствующих предпусковых испытаний	Технические характеристики, конструктивные особенности, назначение, принципы работы и правила эксплуатации используемого оборудования и установок
2-3)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за оформление технологической и технической документации в соответствии с действующими нормативными документами	Составление технологической и технической документации	Порядок составления технологической и технической документации

Таблица 6. Требования к компетенциям техника-механика 5-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
3-1)	Управленческая деятельность в рамках участка технологического процесса и стратегии деятельности предприятия, предполагающая ответственность за разработку рационализаторских предложении и изобретении, касающихся ремонта и модернизации оборудования и установок	Изучение справочной и специальной литературы	Справочные материалы по тематике работы; терминология, применяемая в специальной и справочной литературе
3-2)	Управленческая деятельность в рамках участка технологического процесса и стратегии деятельности предприятия, предполагающая ответственность за участие по внедрению прогрессивных методов ремонта и восстановления узлов и деталей оборудования и установок	Совершенствование системы технического обслуживания и ремонта оборудования и установок	Передовой отечественный и зарубежный опыт системы ремонтного и технического обслуживания оборудования и установок
3-3)	Управленческая деятельность в рамках участка технологического процесса и стратегии деятельности предприятия, предполагающая ответственность за планирование и организацию производственных работ персонала подразделения	Планирование объемов технического обслуживания и ремонтов оборудования	Основы технологии производства; руководящие нормативные справочные материалы по профилю специальности

Приложение 4
к профессиональному стандарту
«Эксплуатация и обслуживание
экологических установок»

Техник-технолог

Таблица 1. Связь с действующими нормативными документами:

Государственный классификатор занятий Республики Казахстан (ГКЗ)
Базовая группа	3111 «Техник-технолог», 2146 «Технолог»
Классификатор профессий и специальностей технического и профессионального, послесреднего образования (ГК РК 05-2008)
Наименование специальности	Эксплуатация и обслуживание экологических установок
Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (ЕТКС)
Выпуск, раздел ЕТКС	Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и других служащих, утвержденный приказом Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 21 мая 2012 г. № 201-ө-м
Профессия по ЕТКС	Техник-технолог, технолог
Квалификационный уровень ОРК	-
4	-
5	-

Таблица 2. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы

Возможные места работы по профессии (предприятия, организации)		Предприятия, компании и организации химической промышленности. Научно-исследовательские институты химического профиля
Вредные и опасные условия труда		Работы повышенной опасности, возможное превышение ПДК вредных веществ или газов
Особые условия допуска к работе		В соответствии с Законодательством РК
Квалификационный уровень ОРК	Уровень профессионального образования и обучения		Требуемый опыт работы
4	Техническое и профессиональное образование повышенного уровня (дополнительная профессиональная подготовка), практический опыт.		3 года на 3 уровне
5	Техническое и профессиональное образование (или послесреднее образование), или высшее образование, дополнительные профессиональные образовательные программы, практический опыт		4 года на 4 уровне

Таблица 3. Перечень единиц профессионального стандарта
(трудовых функций профессии)

№ трудовой функции	Наименование трудовой функции (единицы профессионального стандарта)
1	Организация работ по ведению технологического процесса переработки отходов
2	Контроль параметров технологических процессов обслуживаемого блока
3	Разработка рационализаторских предложении по совершенствованию технологического процесса переработки отходов производства

Таблица 4. Описание единиц профессионального стандарта
(функциональная карта)

№ трудовой функции	Предметы труда	Средства труда	Задачи (трудовые действия)
1	Технологические установки и оборудование	Контрольно–измерительные приборы и средств автоматики,СИЗ	1-1) Организация работ по ведению технологического процесса переработки отходов
	Технологические установки и оборудование	Контрольно–измерительные приборы и средств автоматики,СИЗ	1-2) Регулирование химического процесса с помощью автоматизированной системы
	Технологические установки и оборудование	Контрольно–измерительные приборы и средств автоматики, СИЗ	1-3) Обеспечение безопасной эксплуатации оборудования и коммуникации при введении технологического процесса
2	Технологические установки и оборудование	Контрольно–измерительные приборы и средств автоматики, СИЗ	2-1) Контроль параметров технологических процессов обслуживаемого блока
	Технологические установки и оборудование	Сертификат соответствия, контрольно–измерительные приборы и средств автоматики, СИЗ	2-2) Контроль эффективного использования материалов, топливно-энергетических ресурсов
	Технологические установки и оборудование	Техническая и технологическая документация	2-3) Оформление технической и технологической документации в соответствии с действующими нормативными документами
3	Научно-техническая документация и техническая литература	Научное исследование	3-1) Разработка рационализаторских предложении по совершенствованию технологического процесса переработки отходов производства
	Технологические установки и оборудования	Техническая документация	3-2) Участие в разработке технологических процессов, оборудования, приборов и реагентов, обеспечивающих глубокую переработку сырья
	Технологические установки и оборудования	Техническая документация	3-3) Планирование и организация производственных работ персонала подразделения

Таблица 5. Требования к компетенциям техника-технолога
4-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
1-1)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за организацию работ по ведению технологического процесса переработки отходов	Контроль и измерение технологических параметров процессов	Основы химической технологии и промышленной экологии
1-2)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за регулирование химического процесса с помощью автоматизированной системы	Использование контрольно-измерительных приборов для контроля и измерения технологических параметров процессов	Свойства контрольно-измерительных приборов, автоматических и сигнальных устройств
1-3)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за обеспечение безопасную эксплуатацию оборудования и коммунификации при введении технологического процесса	Нормирование производственных показателей	Экологические требования к технологическому процессу
2-1)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за контроль параметров технологических процессов обслуживаемого блока	Входной и выходной контроль параметров технологических процессов обслуживаемого блока	Экологическая пригодность выпускаемой продукции
2-2)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за контроль эффективного использования материалов, топливно-энергетических ресурсов	Контроль качества и расходов сырья, продукции, реагентов, катализаторов, топливно-энергетических ресурсов	Свойства сырья, продукции, реагентов, катализаторов, топливно-энергетических ресурсов
2-3)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за оформление технической и технологической документации в соответствии с действующими нормативными документами	Составление технологическую и техническую документацию	Порядок составления технологической и технической документации

Таблица 6. Требования к компетенциям техника-технолога
5-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
3-1)	Управленческая деятельность в рамках участка технологического процесса и стратегии деятельности предприятия, предполагающая ответственность за разработку рационализаторских предложении по совершенствованию технологического процесса переработки отходов производства	Участие в обосновании экономической эффективности рационализаторских предложений и изобретений	Типовые технологические процессы и режимы производства
3-2)	Управленческая деятельность в рамках участка технологического процесса и стратегии деятельности предприятия, предполагающая ответственность за участие в разработке технологических процессов, оборудования, приборов и реагентов, обеспечивающих глубокую переработку сырья	Выявление уязвимые места в технологии и разработка мероприятия, дающие наилучшие результаты работы блока	Методы очистки воды, газа, воздуха и переработки промышленных отходов
3-3)	Управленческая деятельность в рамках участка технологического процесса и стратегии деятельности предприятия, предполагающая ответственность за планирование и организацию производственных работ персонала подразделения	Планирование объемов технического обслуживания и ремонтов оборудования	Основы технологии производства; руководящие нормативные справочные материалы по профилю специальности

Приложение 6
к приказу Министра нефти и газа
Республики Казахстан
от 9 апреля 2014 года № 70

Профессиональный стандарт «Бурение нефтяных
и газовых скважин (на суше)»

1. Общие положения

2. Паспорт ПС

      6. Вид экономической деятельности (область профессиональной деятельности): бурение нефтяных и газовых скважин (на суше).
      7. Основная цель вида экономической (области профессиональной) деятельности: организация и проведение работ по бурению нефтяных и газовых скважин.
      Профессиональный стандарт устанавливает в области профессиональной деятельности «Бурение нефтяных и газовых скважин» требования к содержанию, качеству, условиям труда, квалификации и компетенциям работников.
      8. Виды трудовой деятельности, профессии, квалификационные уровни указаны в Приложения 1 к настоящему профессиональному стандарту.
      Требования стандарта относятся к видам деятельности и следующим профессиям данной области: бурильщик эксплуатационного и разведочного бурения скважин на нефть и газ, машинист на буровых установках, оператор по цементажу скважин, вышкомонтажник, лаборант и техник-технолог.

3. Карточка видов трудовой деятельности (профессий)

Параграф 1. Бурильщик эксплуатационного и разведочного бурения
скважин на нефть и газ

      9. Квалификационный уровень по ОРК – 3-4
      10. Возможные наименования должностей: бурильщик эксплуатационного и разведочного бурения скважин на нефть и газ, помощник бурильщика эксплуатационного и разведочного бурения скважин на нефть и газ (первый), помощник бурильщика эксплуатационного и разведочного бурения скважин на нефть и газ (второй), помощник бурильщика эксплуатационного и разведочного бурения скважин при электробурении.
      11. Профессия «Бурильщик эксплуатационного и разведочного бурения скважин на нефть и газ» согласно Приложению 2, обязывает субъекта знать и уметь выполнять задачи, связанные с реализацией основной функции: проведение работ по бурению нефтяных и газовых скважин.
      Связь с действующими нормативными документами указана в Таблице 1 Приложения 2 к настоящему профессиональному стандарту.
      12. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы бурильщика эксплуатационного и разведочного бурения скважин на нефть и газ приведены в Таблице 2 Приложения 2 к настоящему профессиональному стандарту.
      13. Перечень единиц профессионального стандарта указан в Таблице 3 Приложения 2 к настоящему профессиональному стандарту.
      14. Функциональная карта, описывающая единицы профессионального стандарта и трудовые действия, выполняемые бурильщиком эксплуатационного и разведочного бурения скважин на нефть и газ, приведена в Таблице 4 Приложении 2 к настоящему профессиональному стандарту.
      15. Требования к компетенциям бурильщика эксплуатационного и разведочного бурения скважин на нефть и газ указаны в Таблице 5 и 6Приложения 2 к настоящему профессиональному стандарту.

Параграф 2. Вышкомонтажник

      16. Квалификационный уровень по ОРК – 3-4.
      17. Возможные наименования должностей: вышкомонтажник-сварщик, вышкомонтажник-электромонтер.
      18. Профессия «Вышкомонтажник» согласно Приложению 3, обязывает субъекта знать и уметь выполнять задачи, связанные с реализацией основной функции: демонтаж, перемещение и сборка буровых установок и вспомогательного оборудования.
      Связь с действующими нормативными документами указана в Таблице 1 Приложения 3 к настоящему профессиональному стандарту.
      19. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы вышкомонтажника приведены в Таблице 2 Приложения 3 к настоящему профессиональному стандарту.
      20. Перечень единиц профессионального стандарта указан в Таблице 3 Приложения 3 к настоящему профессиональному стандарту.
      21. Функциональная карта, описывающая единицы профессионального стандарта и трудовые действия, выполняемые вышкомонтажником в Таблице 4 Приложения 3 к настоящему профессиональному стандарту.
      22. Требования к компетенциям вышкомонтажника указаны в Таблице 5, 6 Приложения 3 к настоящему профессиональному стандарту.

Параграф 3. Машинист на буровых установках

      23. Квалификационный уровень по ОРК – 3-4.
      24. Возможные наименования должностей: машинист буровых установок на нефть и газ; машинист подъемника по опробованию скважин; слесарь по обслуживанию буровых; моторист буровой установки.
      25. Профессия «Машинист на буровых установках» согласно Приложению 4, обязывает субъекта знать и уметь выполнять задачи, связанные с реализацией основной функции: обслуживание и управление силового комплекса буровой установки.
      Связь с действующими нормативными документами указана в Таблице 1 Приложения 4 к настоящему профессиональному стандарту.
      26. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы машиниста на буровых установках приведены в Таблице 2 Приложения 4 к настоящему профессиональному стандарту.
      27. Перечень единиц профессионального стандарта указан в Таблице 3 Приложения 4 к настоящему профессиональному стандарту.
      28. Функциональная карта, описывающая единицы профессионального стандарта и трудовые действия, выполняемые машинистом на буровых установках, приведена в Таблице 4 Приложения 4 к настоящему профессиональному стандарту.
      29. Требования к компетенциям машиниста на буровых установках указаны в Таблице 5 и 6 Приложения 4 к настоящему профессиональному стандарту.

Параграф 4. Оператор по цементажу скважин

      30. Квалификационный уровень по ОРК – 3-4.
      31. Возможные наименования должностей: моторист цементировочного агрегата; машинист по цементажу скважин; оператор по цементажу скважин.
      32. Профессия «Оператор по цементажу скважин» согласно Приложению 5, обязывает субъекта знать и уметь выполнять задачи, связанные с реализацией основной функции: ведение процесса цементирования скважин.
      Связь с действующими нормативными документами указана в Таблице 1 Приложения 5 к настоящему профессиональному стандарту.
      33. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы оператора по цементажу скважин, приведена в Таблице 2 Приложения 5 к настоящему профессиональному стандарту.
      34. Перечень единиц профессионального стандарта указан в Таблице 3 Приложения 5 к настоящему профессиональному стандарту.
      35. Функциональная карта, описывающая единицы профессионального стандарта и трудовые действия, выполняемые оператора по цементажу скважин, приведена в Таблице 4 Приложения 5 к настоящему профессиональному стандарту.
      36. Требования к компетенциям оператора по цементажу указаны в Таблице 5, 6 и 7 Приложения 5 к настоящему профессиональному стандарту.

Параграф 5. Лаборант

      37. Квалификационный уровень по ОРК – 2-3.
      38. Возможные наименования должностей: лаборант-коллектор, приготовитель бурового раствора.
      39. Профессия «Лаборант» согласно Приложению 6, обязывает субъекта знать и уметь выполнять задачи, связанные с реализацией основной функции: анализ бурового раствора.
      Связь с действующими нормативными документами указана в Таблице 1 Приложения 6 к настоящему профессиональному стандарту.
      40. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы лаборанта приведены в Таблице 2 Приложения 6 к настоящему профессиональному стандарту.
      41. Перечень единиц профессионального стандарта указан в Таблице 3 Приложения 6 к настоящему профессиональному стандарту.
      42. Функциональная карта, описывающая единицы профессионального стандарта и трудовые действия, выполняемые лаборантом, приведена в Таблице 4 Приложения 6 к настоящему профессиональному стандарту.
      43. Требования к компетенциям лаборанта указаны в Таблицах 5 и 6 Приложения 6 к настоящему профессиональному стандарту.

Параграф 6. Техник-технолог

      44. Квалификационный уровень по ОРК – 4-5.
      45. Возможные наименования должностей: Техник-технолог, техник-технолог по бурению, мастер буровой скважины, супервайзер.
      46. Профессия «Техник-технолог» согласно Приложению 7, обязывает субъекта знать и уметь выполнять задачи, связанные с реализацией основной функции: контроль и организация процесса строительства скважины на буровой.
      Связь с действующими нормативными документами указана в Таблице 1 Приложения 7 к настоящему профессиональному стандарту.
      47. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы техника-технолога приведены в Таблице 2 Приложения 7 к настоящему профессиональному стандарту.
      48. Перечень единиц профессионального стандарта указан в Таблице 3 Приложения 7 к настоящему профессиональному стандарту.
      49. Функциональная карта, описывающая единицы профессионального стандарта и трудовые действия, выполняемые техником-технологом, приведена в Таблице 4 Приложения 7 к настоящему профессиональному стандарту.
      50. Требования к компетенциям техника-технолога указаны в Таблице 5 и 6 Приложения 7 к настоящему профессиональному стандарту.

4. Виды сертификатов, выдаваемых на основе настоящего профессионального стандарта

51. Организациями в области оценки профессиональной подготовленности и подтверждения соответствия квалификации специалистов выдаются сертификаты на основе настоящего профессионального стандарта.
52. Виды сертификатов, выдаваемые на основе настоящего профессионального стандарта, определяются в соответствии с перечнем единиц профессионального стандарта, освоение которых необходимо для получения сертификата, предусмотренным в таблицах 3 приложений 2, 3, 4, 5, 6 и 7 настоящего профессионального стандарта.

5. Разработчики профессионального стандарта

Министерство нефти и газа Республики Казахстан

6. Лист согласования

Название организации	Дата согласования
Отраслевой совет по развитию технического и профессионального образования и подготовке кадров Министерства нефти и газа Республики Казахстан

7. Экспертиза и регистрация профессионального стандарта

Приложение 1
к профессиональному стандарту
«Бурение нефтяных и
газовых скважин»

Виды трудовой деятельности, профессии, квалификационные уровни

№ п/п	Наименование вида деятельности	Наименование профессии с учетом тенденций рынка труда	Наименование профессии согласно государственному классификатору занятий Республики Казахстан 01-2005	Квалификационный уровень ОРК
1.	Бурение скважин на нефть и газ	Бурильщик эксплуатационного и разведочного бурения скважин на нефть и газ	Бурильщик эксплуатационного и разведочного бурения скважин на нефть и газ; помощник бурильщика эксплуатационного и разведочного бурения скважин на нефть и газ (первый); помощник бурильщика эксплуатационного и разведочного бурения скважин на нефть и газ (второй); помощник бурильщика эксплуатационного и разведочного бурения скважин при электробурении	3-4
2.	Демонтаж, перемещение и сборка буровых установок и вспомогательного оборудования	Вышкомонтажник	Вышкомонтажник, вышкомонтажник-сварщик, вышкомонтажник-электромонтер	3-4
3.	Обслуживание и управление силового комплекса буровой установки.	Машинист на буровых установках	Машинист буровых установок на нефть и газ; машинист подъемника по опробованию скважин; слесарь по обслуживанию буровых; моторист буровой установки	3-4
4.	Ведение процесса цементирования скважин	Оператор по цементажу скважин	Моторист цементировочного агрегата; машинист по цементажу скважин; оператор по цементажу скважин	3-4
5.	Анализ бурового раствора	Лаборант	Лаборант-коллектор, приготовитель бурового раствора	2-3
6.	Контроль и организация процесса строительства скважины на буровой	Техник-технолог	Техник-технолог; техник-технолог по бурению; мастер буровой скважины; супервайзер	4-5

Приложение 2
к профессиональному стандарту
«Бурение нефтяных и
газовых скважин»

Бурильщик эксплуатационных и разведочных скважин

Таблица 1. Связь с действующими нормативными документами:

Государственный классификатор занятий Республики Казахстан (ГКЗ)
Базовая группа	8113 «Бурильщик эксплуатационного и разведочного бурения скважин на нефть/газ», 8113 «Помощник бурильщика эксплуатационного и разведочного бурения скважин на нефть и газ (второй)», 8113 «Помощник бурильщика эксплуатационного и разведочного бурения скважин на нефть и газ (первый)», 8113 «Помощник бурильщика эксплуатационного и разведочного бурения скважин при электробурении»
Классификатор профессий и специальностей технического и профессионального, послесреднего образования (ГК РК 05-2008)
Наименование специальности	Бурение нефтяных и газовых скважин
\Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (ЕТКС)
Выпуск, раздел ЕТКС	Выпуск 6, разделы: «Бурение скважин», «Добыча нефти и газа»
Профессия по ЕТКС	Бурильщик эксплуатационного и разведочного бурения скважин на нефть и газ (5-8 разряд)	Помощник бурильщика эксплуатационного и разведочного бурения скважин на нефть и газ (первый) (4-7 разряд)	Помощник бурильщика эксплуатационного и разведочного бурения скважин на нефть и газ (второй) (4-6 разряд)	Помощник бурильщика эксплуатационного и разведочного бурения скважин при электробурении (4-5 разряд)
Квалификационный уровень ОРК	Разряды по ЕТКС
3	5	4-5	4-5	4-5
4	6-8	6-7	6	-

Таблица 2. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы

Возможные места работы по профессии (предприятия, организации)		Предприятия, компании и организации нефтяной промышленности
Вредные и опасные условия труда		Поднятие тяжестей, работа в тяжелых климатических условиях, шум, вибрация, работа на высоте, возможное превышение ПДК вредных веществ или газов, лучевые и тепловые излучения, интенсивный физический труд
Особые условия допуска к работе		В соответствии с Законодательством РК
Квалификационный уровень ОРК	Уровень профессионального образования и обучения		Требуемый опыт работы
3	Техническое и профессиональное образование, практический опыт работы		-
4	Повышенный уровень квалификации профессионального или технического образования, практический опыт работы		3 года на 3 уровне

Таблица 3. Перечень единиц профессионального стандарта
(трудовых функций профессии)

№ трудовой функции	Наименование трудовой функции (единицы профессионального стандарта)
1	Подготовительные работы к строительству скважины
2	Ведение технологического процесса бурения на скважинах
3	Проверка качества буровой работы

Таблица 4. Описание единиц профессионального стандарта
(функциональная карта)

№ трудовой функции	Предметы труда	Средства труда	Задачи (трудовые действия)
1	Буровая установка	Машины, механизмы, приспособления, специальные техники, СИЗ	1-1) Подготовительные работы к строительству скважины
	Буровая установка, буровое оборудование	Машины, механизмы, приспособления, специальные техники, СИЗ	1-2) Проведение монтажа буровой установки и бурового оборудования
	Буровая установка	Машины, механизмы, приспособления, специальные техники, СИЗ	1-3) Осуществление подготовке к спуску буровой установки и верховых работ при спускоподъемных операциях
2	Буровая установка	Спуск-подъемные операции, СИЗ. План ликвидации аварий	2-1) Ведение технологического процесса бурения на скважинах. Ликвидация аварий
	Скважина	Машины, механизмы, бурильные инструменты, приспособления, СИЗ	2-2) Эксплуатация и испытание скважин
	Обсадные трубы	Машины, механизмы, приспособления, специальные техники, СИЗ	2-3) Техническая эксплуатация и ремонт бурового оборудования
3	Скважина	Техническая, нормативная, конструкторская и технологическая документация по бурению	3-1) Проверка качества буровой работы
	Буровая установка, буровое оборудование	Машины, механизмы, приспособления, специальные техники	3-2) Выполнение заключительных работ на скважине. Демонтаж буровой установки
	Скважина	Техническая документация	3-3) Оформление технической документации в соответствии с действующими нормативными документами

Таблица 5. Требования к компетенциям бурильщика эксплуатационных и
разведочных скважин 3-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
1-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за подготовительные работы к строительству скважины	Участие в работах по укладке бурильных и обсадных труб, компоновке и опрессовке бурильных труб	Буровое оборудование, инструменты и материалы для технологического процесса бурения
1-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность в проведении монтажабуровой установки и бурового оборудования	Комплектование бурового оборудования	Порядок приема буровой установки в монтаж, технология строительно-монтажных работ
1-3)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за осуществление подготовки к спуску буровой установки и верховых работ при спускоподъемных операциях	Контроль работы буровой установки, бурового оборудования и инструмента	Технические характеристики, устройство бурового оборудования, двигателей, силовых агрегатов и передаточных устройств
2-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность в ведении технологического процесса бурения на скважинах. Ликвидация аварий	Ведение технологического процесса бурения, спуск-подъемные операции, контроль за соблюдением параметров бурового раствора, управление скважиной при газонефтеводопроявлениях	Общие сведения о технологическом процессе бурения скважин; способы бурения; План и способы ликвидации аварий
2-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за эксплуатацию и испытание скважин	Освоение эксплуатационных и испытание разведочных скважин	Методы испытания скважин; методы возбуждения притока нефти; методы освоения скважин
2-3)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за техническую эксплуатацию и ремонт бурового оборудования	Проведение сервисного обслуживания, выявление устранение неполадок, возникающих в процессе эксплуатации оборудования и профилактического и текущего ремонта	Правила эксплуатации, виды износа бурового оборудования; сроки проведении профилактического осмотра и ремонта оборудования и инструментов

Таблица 6. Требования к компетенциям бурильщика эксплуатационных и
разведочных скважин 4-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
3-1)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за проверку качества буровой работы.	Запуск скважины в работу и сдача в эксплуатацию	Стандарты семейства ИСО 9000
3-2)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за выполнение заключительных работ на скважине	Проведение демонтажа и транспортировка буровой установки и бурового оборудования	Технология проведения демонтажа буровой установки и бурового оборудования
3-3)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за оформление технической документации в соответствии с действующими нормативными документами	Составление технической документации в соответствии с действующими нормативными документами	Порядок составления, формы технической документации

Приложение 3
к профессиональному стандарту
«Бурение нефтяных и газовых скважин»

Вышкомонтажник

Таблица 1. Связь с действующими нормативными документами:

Государственный классификатор занятий Республики Казахстан (ГКЗ)
Базовая группа	8113 «Вышкомонтажник», 8113 «Вышкомонтажник-сварщик», 8113 «Вышкомонтажник-электромонтер»
Классификатор профессий и специальностей технического и профессионального, послесреднего образования (ГК РК 05-2008)
Наименование специальности	Бурение нефтяных и газовых скважин
Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (ЕТКС)
Выпуск, раздел ЕТКС	Выпуск 6, разделы: «Бурение скважин», «Добыча нефти и газа»
Профессия по ЕТКС	Вышкомонтажник (3-8 разряд)	Вышкомонтажник-электромонтер (3-5 разряд)	Вышкомонтажник-сварщик (3-6 разряд)
Квалификационный уровень ОРК	Разряды по ЕТКС
3	3-5	3-5	3-5
4	6-8	-	6

Таблица 2. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы

Возможные места работы по профессии (предприятия, организации)		Предприятия, компании и организации нефтяной промышленности
Вредные и опасные условия труда		Производственный шум, вибрация, работа на высоте, пониженная температура, физические перегрузки, работа в тяжелых климатических условиях, возможное превышение ПДК вредных веществ или газов, лучевые и тепловые излучения
Особые условия допуска к работе		В соответствии с Законодательством РК
Квалификационный уровень ОРК	Уровень профессионального образования и обучения		Требуемый опыт работы
3	Техническое и профессиональное образование, практический опыт работы		-
4	Повышенный уровень квалификации профессионального или технического образования, практический опыт работы		3 года на 3 уровне

Таблица 3. Перечень единиц профессионального стандарта
(трудовых функций профессии)

№ трудовой функции	Наименование трудовой функции(единицы профессионального стандарта)
1	Подготовка к монтажу буровой установки
2	Монтаж буровой установки
3	Заключительные работы по монтажу и демонтажу скважин

Таблица 4. Описание единиц профессионального стандарта
(функциональная карта)

№ трудовой функции	Предметы труда	Средства труда	Задачи (трудовые действия)
1	Буровая установка	Машины, механизмы, приспособления, специальные техники, СИЗ	1-1) Транспортировка к месту бурения оборудования и инструментов
	Буровая установка, буровое оборудование	Машины, механизмы, приспособления, специальные техники, СИЗ	1-2) Размещение по схеме бурового оборудования, транспортно-подъемных средств и материалов
	Буровая установка	Машины, механизмы, приспособления, специальные техники, СИЗ	1-3) Подготовка к монтажу буровой установки
2	Буровая установка	Спуск-подъемные операции, СИЗ. План ликвидации аварий	2-1) Монтаж и демонтаж буровых установок, контрольно-измерительных приборов и аппаратуры управления
	Скважина	Машины, механизмы, бурильные инструменты, приспособления, СИЗ	2-2) Проведение сварочных и электромонтажных работ при строительстве буровых вышек и привышечных сооружении
	Обсадные трубы	Машины, механизмы, приспособления, специальные техники, СИЗ	2-3) Проведение центровки буровой вышки и бурового оборудования
3	Скважина	Техническая, нормативная, конструкторская и технологическая документация по бурению	3-1) Проверка качества монтажных работ
	Буровая установка, буровое оборудование	Машины, механизмы, приспособления, специальные техники	3-2) Контрольный пуск установки для бурения и сдача буровой установки
	Скважина	Техническая документация	3-3) Оформление технической документации в соответствии с действующими нормативными документами

Таблица 5. Требования к компетенциям вышкомонтажника 3-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
1-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности за транспортировку к месту бурения оборудования и инструментов	Привязка типовой схемы расположения оборудования буровой установки к условиям местности	Методы и правила сборки, передвижения и разборки буровых установок
1-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности за размещение по схеме бурового оборудования, транспортно-подъемных средств и материалов	Проведение разбивки мест расположения фундаментов оснований бурового оборудования и привышечных оснований	Рациональные расположения строительно-монтажного оборудования на строительной площадке
1-3)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности по подготовке к монтажу буровой установки	Подготовка и проверка инструмента, оборудования и приспособлений	Технические характеристики механизмов, применяемых в вышкостроении
2-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за монтаж и демонтаж буровых установок, контрольно-измерительных приборов и аппаратуры управления	Сборка блоков буровой установки	Конструкцию буровых установок, бурового оборудования, применяемых механизмов при их монтаже и демонтаже
2-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность в проведении сварочных и электромонтажных работ при строительстве буровых вышек и привышечных сооружений	Комплектование бурового оборудования	Технология сварочных и электромонтажных работ
2-3)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность в проведении центровки буровой вышки и бурового оборудования	Центрирование и испытание силового оборудования и отдельных блоков буровой установки	Методы центровки и испытания силового оборудования и отдельных блоков буровой установки

Таблица 6. Требования к компетенциям вышкомонтажника 4-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
3-1)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за контроль качества монтажных работ	Выполнение монтажных работ	Методы монтажа и демонтажа буровых установок
3-2)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за контрольный пуск установки для бурения и сдача буровой установки	Сдача буровой установки после ее перебазирования и монтажа на новой точке	Назначение буровых установок, применяемых механизмов и оборудования
3-3)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за оформление технической документации в соответствии с действующими нормативными документами	Составление технической документации на буровую установку	Порядок составления технической документации

Приложение 4
к профессиональному стандарту
«Бурение нефтяных и
газовых скважин»

Машинист на буровых установках

Таблица 1. Связь с действующими нормативными документами:

Государственный классификатор занятий Республики Казахстан (ГКЗ)
Базовая группа	8113 «Машинист буровых установок на нефть и газ», 8113 «Моторист буровой установки», 8113 «Машинист подъемника по опробованию скважин», 7233 «Слесарь по обслуживанию буровых»
Классификатор профессий и специальностей технического и профессионального, послесреднего образования (ГК РК 05-2008)
Наименование специальности	Бурение нефтяных и газовых скважин
Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (ЕТКС)
Выпуск, раздел ЕТКС	Выпуск 6, разделы: «Бурение скважин», «Добыча нефти и газа»
Профессия по ЕТКС	Машинист буровых установок на нефть и газ (3-6 разряд)	Слесарь по обслуживанию буровых (4-6 разряд)	Моторист буровой установки (3-5 разряд)	Машинист подъемника по опробованию скважин (5-7 разряд)
Квалификационный уровень ОРК	Разряды по ЕТКС
3	3-5	4-5	3-5	5
4	6	6	-	6-7

Таблица 2. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы

Возможные места работы по профессии (предприятия, организации)		Предприятия, компании и организации нефтяной промышленности
Вредные и опасные условия труда		Поднятие тяжестей, работа в тяжелых климатических условиях, шум, вибрация, работа на высоте, возможное превышение ПДК вредных веществ или газов, лучевые и тепловые излучения, интенсивный физический труд
Особые условия допуска к работе		В соответствии с Законодательством РК
Квалификационный уровень ОРК	Уровень профессионального образования и обучения		Требуемый опыт работы
3	Техническое и профессиональное образование, практический опыт работы		-
4	Повышенный уровень квалификации профессионального или технического образования, практический опыт работы		3 года на 3 уровне

Таблица 3. Перечень единиц профессионального стандарта
(трудовых функций профессии)

№ трудовой функции	Наименование трудовой функции (единицы профессионального стандарта)
1	Подготовка к работе оборудования, инструментов, приспособления
2	Управление силового комплекса буровой установки
3	Проверка режимов работы и эксплуатации бурового и силового оборудования

Таблица 4. Описание единиц профессионального стандарта
(функциональная карта)

№ трудовой функции	Предметы труда	Средства труда	Задачи (трудовые действия)
1	Оборудования буровой установки	Инструменты, специальные приспособления и устройства, СИЗ	1-1) Участие в монтаже и демонтаже подъемника, агрегата, оборудовании буровой установки
	Оборудования, инструменты, приспособления	Инструменты, специальные приспособления и устройства, СИЗ	1-2) Осмотр двигателей и силовых агрегатов, устранение дефектов
	Буровое оборудование	Инструменты, специальные приспособления и устройства, СИЗ	1-3) Подготовка к работе оборудования, инструментов, приспособлений и содержание их в исправном состоянии
2	Буровая установка, силовые агрегаты	Приборы, средства автоматики, СИЗ	2-1) Управление силового комплекса буровой установки
	Буровое и силовое оборудование	Приборы, инструменты, специальные приспособления и устройства, СИЗ	2-2) Техническое обслуживание и ремонт бурового и силового оборудования
	Буровое оборудование, агрегаты, механизмы	Приборы, СИЗ, план ликвидации аварий	2-3) Регулирование и налаживание систем охлаждения, смазки, подачи топлива и газораспределения силовых агрегатов
3	Силовые агрегаты	Приборы, средства автоматики	3-1) Контроль заданных режимов работы и эксплуатации силовых агрегатов при пуске и обкатке, после ремонта
	Буровое и силовое оборудование	Приборы, средства автоматики	3-2) Проверка режимов работы и эксплуатации бурового и силового оборудования
	Буровая установка, буровой станок, механизмы	Техническая документация	3-3) Оформление технической документации в соответствии с действующими нормативными документами

Таблица 5. Требования к компетенциям машиниста на буровых установках
3-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
1-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности за участие в монтаже подъемника, агрегата, оборудования буровых установок	Проведение монтажных работ подъемника, агрегата, оборудования буровых установок	Назначение, устройства, правила монтажа, демонтажа и эксплуатации бурового и силового оборудования, их характеристики; технология монтажа и демонтажа подъемника, агрегата, оборудования буровых установок.
1-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности за осмотр двигателей и силовых агрегатов, устранение дефектов	Выявление и устранение возникающих в процессе эксплуатации оборудования неполадки текущего характера и участие в его ремонте	Выявление и устранение неполадок в работе двигателей и силовых агрегатов, причины возникающих неполадок текущего характера при эксплуатации оборудования, методы их обнаружения и устранения
1-3)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности за подготовку к работе оборудования, инструментов, приспособлении и содержание их в исправном состоянии	Техническая эксплуатация и уход за буровым оборудованием, приспособлениями и инструментом	Правила технической эксплуатации и ухода за оборудованием, приспособлениями и инструментом
2-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за управление силового комплекса буровой установки	Работа с комплексом машин и механизмов буровой установки	Способы управления силового комплекса буровой установки
2-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за техническое обслуживание и ремонт бурового и силового оборудования	Профилактический и текущий ремонт силового комплекса буровой установки	Виды и способы профилактического и текущего ремонта силового комплекса буровой установки
2-3)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность в регулировании систем охлаждения, смазки, подачи топлива и газораспределения силовых агрегатов	Охлаждение и регулировка, смазка бурового и силового оборудования	Охлаждение и регулировка, правила смазки бурового и силового оборудования, типы смазки

Таблица 6. Требования к компетенциям машиниста на буровых установках
4-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
3-1)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за контроль заданных режимов работы силовых агрегатов при пуске и обкатке, после ремонта	Регулирование режимов работы силовых агрегатов при пуске и обкатке, после ремонта	Технологические режимы работы силовых агрегатов при пуске и обкатке, после ремонта
3-2)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность по проверке режимов работы и эксплуатации бурового и силового оборудования	Соответствие техническим заданием	Правила эксплуатации бурового и силового оборудования
3-3)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за оформление технической документации в соответствии с действующими нормативными документами	Составление технической документации	Порядок и принцип составления технической документации, ее формы

Приложение 5
к профессиональному стандарту
«Бурение нефтяных и
газовых скважин»

Оператор по цементажу скважин

Таблица 1. Связь с действующими нормативными документами:

Государственный классификатор занятий Республики Казахстан (ГКЗ)
Базовая группа	8113 «Оператор по цементажу скважин», 8113 «Машинист по цементажу скважин», 8113 «Моторист цементировочного агрегата», 8113 «Моторист цементопескосмесительного агрегата»
Классификатор профессий и специальностей технического и профессионального, послесреднего образования (ГК РК 05-2008)
Наименование специальности	Бурение нефтяных и газовых скважин
Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (ЕТКС)
Выпуск, раздел ЕТКС	Выпуск 6, разделы:«Бурение скважин», «Добыча нефти и газа»
Профессия по ЕТКС	Оператор по цементажу скважин (3-5 разряд)	Машинист по цементажу скважин (5-6 разряд)	Моторист цементировочного агрегата (5-6 разряд)
Квалификационный уровень ОРК	Разряды по ЕТКС
3	3-4	5	5
4	5	6	6

Таблица 2. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы

Возможные места работы по профессии (предприятия, организации)		Предприятия, компания и организация нефтяной промышленности
Вредные и опасные условия труда		Поднятие тяжестей, работа в тяжелых климатических условиях, шум, вибрация, работа на высоте, возможное превышение ПДК вредных веществ или газов, лучевые и тепловые излучения, интенсивный физический труд
Особые условия допуска к работе		В соответствии с Законодательством РК
Квалификационный уровень ОРК	Уровень профессионального образования и обучения		Требуемый опыт работы
3	Техническое и профессиональное образование, практический опыт работы		-
4	Повышенный уровень квалификации профессионального или технического образования, практический опыт работы		3 года на 3 уровне

Таблица 3. Перечень единиц профессионального стандарта
(трудовых функций профессии)

№ трудовой функции	Наименование трудовой функции(единицы профессионального стандарта)
1	Подготовительные работы по цементажу скважин
2	Ведение технологического процесса цементажа скважин, гидравлического разрыва пласта
3	Проверка качества цементировочных работ

Таблица 4. Описание единиц профессионального стандарта
(функциональная карта)

№ трудовой функции	Предметы труда	Средства труда	Задачи(трудовые действия)
1	Цементировочные агрегаты, цементо- и пескосмесительные машины	Схемы размещения цементировочных агрегатов, СИЗ	1-1) Расстановка цементировочных агрегатов, цементо- и пескосмесительных машин
	Вода, ингредиенты, песок, буферные жидкости	Инструкция, методическое указание, СИЗ	1-2) Подготовка тампонажного раствора, растворов для гидравлического разрыва пласта и гидропескоструйной перфорации
	Цементировочные агрегаты, цементо- и пескосмесительные машины	Правила эксплуатации цементировочных машин, инструментов, СИЗ	1-3) Подготовительные работы по цементажу скважин
2	Цементировочные агрегаты, цементо- и пескосмесительные машины	Контрольно-измерительные приборы, приборы, СИЗ	2-1) Ведение технологического процесса цементажа скважин, гидравлического разрыва пласта
	Цементировочные агрегаты, цементо- и пескосмесительные машины	Контрольно-измерительные приборы, приборы, СИЗ	2-2) Управление работой и техническое обслуживание цементировочных агрегатов
	Цементировочные агрегаты, цементо- и пескосмесительные машины	Инструменты, специальные приспособления и устройства	2-3) Выполнение профилактического и текущего ремонта оборудования цементировочных агрегатов
3	Тампонажный раствор	Комплект полевой лаборатории	3-1) Проверка и контроль качества тампонажного раствора
	Скважина	Технический проект	3-2) Проверка качества цементировочных работ
	Скважина	Техническая документация	3-3) Оформление технической документации в соответствии с действующими нормативными документами

Таблица 5. Требования к компетенциям оператора по цементажу скважин
3-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
1-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за расстановку цементировочных агрегатов, цементо- и пескосмесительных машин	Подготовка технологических инструментов, оборудования, приспособлений и материалов	Способы и виды цементирования скважин, их сущность, решаемые задачи
1-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за подготовку тампонажного раствора, растворов для гидравлического разрыва пласта и гидропескоструйной перфорации	Подбор состава тампонажного раствора. Работа с измерительными приборами	Назначение тампонажных материалов и измерительных приборов, требования к ним
1-3)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за подготовительные работы по цементажу скважины	Приготовление тампонажных растворов	Основные свойства цементов, химико-минералогический состав цементов, процессы гидратации и твердения
2-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность в ведении технологического процесса цементажа скважин, гидравлического разрыва пласта	Проведение цементажа скважин, гидравлического разрыва пласта, химической обработки	Технические характеристики, назначение, конструкцию, правила эксплуатации агрегата, автомашины
2-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за управление работой и техническое обслуживание цементировочных агрегатов	Обслуживание силового и технологического оборудования цементировочного агрегата	Устройство, взаимодействие и принцип работы всех узлов агрегата
2-3)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за выполнение профилактического и текущего ремонта оборудования цементировочных агрегатов	Определение причин отказов элементов двигателя по характерным признакам и устранение неисправности инструментов и приборов	Технические характеристики, правила обслуживания и ремонт цементировочных агрегатов

Таблица 7. Требования к компетенциям оператора по цементажу скважин
4-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
3-1)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за проверку и контроль качества тампонажного раствора	Работа с измерительными приборами	Тампонажные растворы и области их применения. Способы регулирования плотности тампонажного раствора. Ускорители и замедлители схватывания и твердения. Регуляторы реологических свойств тампонажных растворов
3-2)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за проверку качества цементировочных работ	Определение качества цементировочных работ	Понятие о качестве цементирования, основные принятые критерии качества Методы определения качества цементирования, их сущность, достоинства и недостатки.Факторы, определяющие качество цементирования на различных этапах крепления скважин
3-3)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за оформление технической документации в соответствии с действующими нормативными документами	Составление технической документации	Правила ведения технической документации, ее формы

Приложение 6
к профессиональному стандарту
«Бурение нефтяных и
газовых скважин»

Лаборант

Таблица 1. Связь с действующими нормативными документами:

Государственный классификатор занятий Республики Казахстан (ГКЗ)
Базовая группа	3211 «Лаборант (средней квалификации)», 8113 «Приготовитель бурового раствора»
Классификатор профессий и специальностей технического и профессионального, послесреднего образования (ГК РК 05-2008)
Наименование специальности	Бурение нефтяных и газовых скважин
Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (ЕТКС)
Выпуск, раздел ЕТКС	Выпуск 6, разделы:«Бурение скважин», «Добыча нефти и газа»
Профессия по ЕТКС	Лаборант-коллектор (2-3 разряд)	Приготовитель бурового раствора (2-3 разряд)
Квалификационный уровень ОРК	Разряды по ЕТКС
2	2	2
3	3	3

Таблица 2. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы

Возможные места работы по профессии (предприятия, организации)		Предприятия, компания и организация нефтяной промышленности
Вредные и опасные условия труда		Работа в помещении, возможное превышение ПДК вредных веществ или газов, работа с реактивами
Особые условия допуска к работе		В соответствии с Законодательством РК
Квалификационный уровень ОРК	Уровень профессионального образования и обучения		Требуемый опыт работы
2	Краткосрочные курсы или обучение на предприятии при наличии общего среднего образования		-
3	Техническое и профессиональное образование, практический опыт работы		1 год на 2 уровне ОРК

Таблица 3. Перечень единиц профессионального стандарта
(трудовых функций профессии)

№ трудовой функции	Наименование трудовой функции (единицы профессионального стандарта)
1	Подготовка к работе оборудования, измерительных приборов, насосов
2	Проведение лабораторного анализа бурового раствора
3	Проверка качества бурового раствора

Таблица 4. Описание единиц профессионального стандарта
(функциональная карта)

№ трудовой функции	Предметы труда	Средства труда	Задачи (трудовые действия)
1	Лабораторные оборудования, приборы	Нормативные документы, инструкции	1-1) Проверка состояния лабораторного оборудования и приборов
	Лабораторные оборудования, приборы	Методика приготовления бурового раствора	1-2) Приготовление бурового раствора
	Лабораторные оборудования, приборы	Нормативные документы, инструкции	1-3) Подготовка к работе оборудования, измерительных приборов, насосов
2	Лабораторные оборудования, приборы	Пробы, образцы утяжелителей, химических реагентов, материалов	2-1) Приготовление, утяжеление и химическая обработка буровых растворов
	Лабораторные оборудования, приборы	Пробы, образцы утяжелителей, химических реагентов, материалов	2-2) Проведение лабораторного анализа бурового раствора
	Лабораторные оборудования, приборы	Пробы, образцы утяжелителей, химических реагентов, материалов	2-3) Определение содержания веществ в анализируемых материалах
3	Лабораторные оборудования, приборы	Буровой раствор, буровая промывочная жидкость	3-1) Контроль соответствия продуктов технологического процесса и параметров готовой продукции
	Лабораторные оборудования, приборы	Буровой раствор, буровая промывочная жидкость	3-2) Проверка качества бурового раствора
	Лабораторные оборудования, приборы	Техническая документация	3-3) Оформление технической документации в соответствии с действующими нормативными документами

Таблица 5. Требования к компетенциям лаборанта 2-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
1-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности в проверке состояния лабораторного оборудования и приборов	Осмотр состояния лабораторного оборудования и приборов	Устройство и принцип работы лабораторного оборудования, приборов
1-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности в приготовлении бурового раствора	Подбор рецептур и режимов работы насосов	Физико-химические свойства глины, утяжелителей, химических реагентов и материалов
1-3)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности в подготовке к работе оборудования, приборов, насосов	Использование оборудования, приборов, насосов	Принцип работы лабораторного оборудования, приборов и насосов
2-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности в приготовлении, утяжелении и химической обработке буровых растворов	Определение параметров буровых растворов	Способы приготовления буровых растворов, химических реагентов
3-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности за контроль соответствия продуктов технологического процесса и параметров готовой продукции	Расчет погрешности результатов анализа и контроль качества продукции	Методы расчета растворов различной концентрации
3-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности за проверку качества бурового раствора	Обработка результатов анализов	Требования, предъявляемые к качеству бурового раствора
3-3)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности за оформление технической документации в соответствии с действующими нормативными документами	Составление технической документации на проведенные лабораторные анализы	Правила оформления технической документации на проведенные лабораторные анализы

Таблица 6. Требования к компетенциям лаборанта 3-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
2-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности в проведении лабораторного анализа бурового раствора	Химическая обработка и замер параметров бурового и цементного растворов на буровой	Принцип работы лабораторного оборудования и КИПиА
2-3)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности в определении содержания веществ в анализируемых материалах	Выполнение анализов в соответствии с нормативной документацией	Требования к анализу бурового раствора, нормативные документы

Приложение 7
к профессиональному стандарту
«Бурение нефтяных и
газовых скважин»

Техник-технолог

Таблица 1. Связь с действующими нормативными документами:

Государственный классификатор занятий Республики Казахстан (ГКЗ)
Базовая группа	3111 «Техник-технолог», 3117 «Техник по бурению», 1222 «Мастер буровой скважины», 2419 «Супервайзер»
Классификатор профессий и специальностей технического и профессионального, послесреднего образования (ГК РК 05-2008)
Наименование специальности	Бурение нефтяных и газовых скважин
Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (ЕТКС)
Выпуск, раздел ЕТКС	Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и других служащих, утвержденный приказом Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 21 мая 2012 г. № 201-ө-м
Профессия по ЕТКС, КС	Техник-технолог
Квалификационный уровень ОРК	-
4	-
5	-

Таблица 2. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы

Возможные места работы по профессии (предприятия, организации)		Предприятия, компании и организации нефтяной промышленности
Вредные и опасные условия труда		Производственный шум, вибрация, работа на высоте, пониженная температура, физические перегрузки, работа в тяжелых климатических условиях, возможное превышение ПДК вредных веществ или газов, лучевые и тепловые излучения
Особые условия допуска к работе		В соответствии с Законодательством РК
Квалификационный уровень ОРК	Уровень профессионального образования и обучения		Требуемый опыт работы
4	Техническое и профессиональное образование повышенного уровня (дополнительная профессиональная подготовка), практический опыт.		3 года на 3 уровне ОРК
5	Техническое и профессиональное образование (или послесреднее образование), практический опыт или высшее образование, дополнительные профессиональные образовательные программы.		4 года на 4 уровне ОРК

Таблица 3. Перечень единиц профессионального стандарта
(трудовых функций профессии)

№ трудовой функции	Наименование трудовой функции(единицы профессионального стандарта)
1	Ведение буровых работ в соответствии с технологическим регламентом
2	Обслуживание и эксплуатация бурового оборудования
3	Участие в совершенствовании бурового оборудования и реконструкции производства

Таблица 4. Описание единиц профессионального стандарта
(функциональная карта)

№ трудовой функции	Предметы труда	Средства труда	Задачи (трудовые действия)
1	Буровая установка	Машины, механизмы, приспособления, СИЗ, специальные техники	1-1) Ведение буровых работ соответствии с технологическим регламентом
	Буровая установка	Противовыбросовое оборудование, СИЗ, машины, механизмы, приспособления	1-2) Решение технических задач по предотвращению и ликвидации осложнений и аварийных ситуаций
	Скважина	Механизмы, инструменты, специальные техники, СИЗ, приспособления	1-3) Проведение работ по подготовке скважин к ремонту. Осуществление подземного ремонта скважин
2	Буровое оборудование	Машины, механизмы, приспособления, СИЗ, специальные техники	2-1) Обслуживание и эксплуатация бурового оборудования
	Буровое оборудование	КИПиА, СИЗ	2-2) Контроль за техническим состоянием наземного и подземного бурового оборудования
	Буровое оборудование	Технологическая и техническая документация	2-3) Оформление технологической и технической документации в соответствии с действующими нормативными документами
3	Научно-техническая документация и техническая литература	Научное исследование	3-1) Участие в исследовании процесса бурения и ремонта скважины
	Буровое оборудование	Технологический регламент	3-2) Участие в совершенствовании бурового оборудования и реконструкции производства
	Буровая установка	Технологический регламент	3-3) Планирование и организация производственных работ персонала подразделения

Таблица 5. Требования к компетенциям техника-технолога
4-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
1-1)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность в организации и ведении буровых работ соответствии с технологическим регламентом	Выбор оптимального варианта глубоких и сверхглубоких скважин в различных гоно-геологических условиях	Основную руководящую и нормативно-техническую документацию по вопросам строительства нефтяных и газовых скважин
1-2)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за решение технических задач по предотвращению и ликвидации осложнений и аварийных ситуаций	Предотвращение и ликвидация осложнений и аварийных ситуаций	Причины и условия возникновения технических неполадок, аварий и осложнений при бурении, способы их предупреждения и ликвидации
1-3)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность в проведении работ по подготовке скважин к ремонту. Осуществление подземного ремонта скважин	Анализ причин простоев, аварий и брака при сооружении скважин	Причины простоев, аварий и брака при сооружении скважин
2-1)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за обслуживание и эксплуатация бурового оборудования	Техническая эксплуатация и обслуживание бурового оборудования	Правила технической эксплуатации и обслуживания бурового оборудования, контрольно-измерительной аппаратуры, инструмента
2-2)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за контроль технического состояния наземного и подземного бурового оборудования	Соответствие фактических размеров скважины проектным	Виды и способы бурения скважин, назначение и конструкции скважин
2-3)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за оформление технологической и технической документации в соответствии с действующими нормативными документами	Составление технологическую и техническую документацию	Порядок составления технологическую и техническую документацию

Таблица 7. Требования к компетенциям техника-технолога
5-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
3-1)	Управленческая деятельность в рамках участка технологического процесса и стратегии деятельности предприятия, предполагающая ответственность за участие в исследовании процесса бурения и ремонта скважины	Изучение и анализ передовой отечественный и зарубежный опыт процесса бурения и ремонта скважины	Передовые отечественные и зарубежные опыты в области техники и технологии бурения и ремонта скважин
3-2)	Управленческая деятельность в рамках участка технологического процесса и стратегии деятельности предприятия, предполагающая ответственность за участие в совершенствовании бурового оборудования и реконструкции производства	Работы с научно-технической документацией и технической литературой	Буровая установка, инструменты и материалы для технологического процесса бурения
3-3)	Управленческая деятельность в рамках участка технологического процесса и стратегии деятельности предприятия, предполагающая ответственность за планирование и организацию производственных работ персонала подразделения	Планирование объемов работы производства	Основы технологии производства; руководящие нормативные справочные материалы по профилю специальности

Приложение 7
к приказу Министра нефти и газа
Республики Казахстан
от 9 апреля 2014 года № 70

Профессиональный стандарт «Сооружение и эксплуатация
газонефтепроводов и газонефтехранилищ»

1. Общие положения

      1. Профессиональный стандарт предназначен для:
      1) выработки единых требований к содержанию профессиональной деятельности, обновления квалификационных требований, отвечающих современным потребностям рынка труда;
      2) решения широкого круга задач в области управления персоналом;
      3) разработки образовательных стандартов, учебных планов, модульных учебных программ, а также разработки соответствующих учебно-методических материалов;
      4) проведения оценки профессиональной подготовленности и подтверждения соответствия квалификации специалистов.
      2. Основными пользователями профессиональных стандартов являются:
      1) выпускники организаций образования, работники;
      2) руководители и работники организаций, руководители и специалисты подразделений управления персоналом организаций;
      3) специалисты, разрабатывающие образовательные программы;
      4) специалисты в области оценки профессиональной подготовленности и подтверждения соответствия квалификации специалистов.
      3. На основе профессионального стандарта могут разрабатываться внутренние, корпоративные стандарты организаций на функциональные модели деятельности, должности, повышение квалификации, аттестацию работников, систему стимулирования труда и другие.
      4. В настоящем профессиональном стандарте применяются следующие термины и определения:
      1) отраслевая рамка квалификаций - структурированное описание квалификационных уровней признаваемых в отрасли;
      2) профессиональный стандарт - стандарт, определяющий в конкретной области профессиональной деятельности требования к уровню квалификации и компетентности, к содержанию, качеству и условиям труда;
      3) профессия - основной род занятий трудовой деятельности человека, требующий определенных знаний, умений и практических навыков, приобретаемых в результате специальной подготовки и подтверждаемых соответствующими документами об образовании;
      4) профессия рабочего – структурная единица работодателя, непосредственно занятая в процессе создания материальных ценностей, производства продукции (услуг, работ), а также занятая ремонтом, перемещением грузов, перевозкой пассажиров, оказанием материальных услуг;
      5) область профессиональной деятельности - совокупность видов трудовой деятельности отрасли, имеющая общую интеграционную основу и предполагающая схожий набор трудовых функций и компетенций для их выполнения;
      6) вид трудовой деятельности - часть области профессиональной деятельности, сформированная целостным набором трудовых функций и необходимых для их выполнения компетенций;
      7) уровень квалификации - уровень требований к квалификации (компетенциям) работника, отражающий сложность, самостоятельность и ответственность выполняемых работ;
      8) квалификация - степень профессиональной подготовленности работника к выполнению конкретного вида работы;
      9) компетенция - способность работника применять в профессиональной деятельности знания, умения и навыки;
      10) трудовая функция - составная часть вида трудовой деятельности, представляющая собой интегрированный и относительно автономный набор трудовых действий, определяемых бизнес-процессом и предполагающий наличие необходимых компетенций для их выполнения.
      5. В настоящем профессиональном стандарте используются следующие сокращения:
      ПД – профессиональная деятельность;
      ВД – вид деятельности;
      ПС – профессиональный стандарт;
      НРК – национальная рамка квалификаций;
      ОРК – Отраслевая рамка квалификаций (приказ Министра нефти и газа Республики Казахстан от 18 октября 2013 года № 184 «Об утверждении отраслевой рамки квалификаций нефтегазовой отрасли», зарегистрированный в Министерстве юстиции Республики Казахстан 13 ноября 2013 года № 8904);
      ЕТКС - Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих РК;
      ГКЗ – ГКЗ РК 01-2005 Государственный классификатор занятий в РК;
      ТКХ – Типовые квалификационные характеристики должностей руководителей, специалистов и других служащих организаций;
      КИПиА - контрольно-измерительные приборы и автоматика;
      СИЗ – средства индивидуальной защиты;
      КИП – контрольно-измерительные приборы;
      ПДК – предельно допустимая концентрация;
      КС – классификатор специальностей.

2. Паспорт ПС

      6. Вид экономической деятельности (область профессиональной деятельности): Сооружение и эксплуатация газонефтепроводов и газонефтехранилищ.
      7. Основная цель вида экономической (области профессиональной) деятельности: организация и проведение работ по сооружению, эксплуатации и ремонту объектов транспорта, хранения, распределения газа, нефти и нефтепродуктов.
      Профессиональный стандарт устанавливает в области профессиональной деятельности «Сооружение и эксплуатация газонефтепроводов и газонефтехранилищ» требования к содержанию, качеству, условиям труда, квалификации и компетенциям работников.
      8. Виды трудовой деятельности, профессии, квалификационные уровни указаны в Приложения 1 к настоящему профессиональному стандарту.
      Требования стандарта относятся к видам деятельности и следующим профессиям данной области: слесарь по эксплуатации и ремонту подземных газопроводов, трубопроводчик линейный и техник-механик.

3. Карточка видов трудовой деятельности (профессий)

Параграф 1. Слесарь по эксплуатации и ремонту подземных
газопроводов

      9. Квалификационный уровень по ОРК – 2-4.
      10. Возможные наименования должностей: слесарь по эксплуатации и ремонту подземных газопроводов, слесарь аварийно-восстановительных работ.
      11. Профессия «Слесарь по эксплуатации и ремонту подземных газопроводов» согласно Приложению 2, обязывает субъекта знать и уметь выполнять задачи, связанные с реализацией основной функции: техническое обслуживание и ремонт подземных газопроводов.
      Связь с действующими нормативными документами указана в Таблице 1 Приложения 2 к настоящему профессиональному стандарту.
      12. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы слесаря по эксплуатации и ремонту подземных газопроводов, приведены в Таблице 2 Приложения 2 к настоящему профессиональному стандарту.
      13. Перечень единиц профессионального стандарта указан в Таблице 3 Приложения 2 к настоящему профессиональному стандарту.
      14. Функциональная карта, описывающая единицы профессионального стандарта и трудовые действия, выполняемые слесарем по эксплуатации и ремонту подземных газопроводов, приведена в Таблице 4 Приложении 2 к настоящему профессиональному стандарту.
      15. Требования к компетенциям слесаря по эксплуатации и ремонту подземных газопроводов указаны в Таблице 5, 6 и 7 Приложения 2 к настоящему профессиональному стандарту.

Параграф 2. Трубопроводчик линейный

      16. Квалификационный уровень по ОРК – 2-3.
      17. Возможные наименования должностей: линейный трубопроводчик.
      18. Профессия «Трубопроводчик линейный» согласно Приложению 3, обязывает субъекта знать и уметь выполнять задачи, связанные с реализацией основной функции: обслуживание и ремонт магистрального нефтепродуктопровода.
      Связь с действующими нормативными документами указана в Таблице 1 Приложения 3 к настоящему профессиональному стандарту.
      19. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы трубопроводчика линейного приведены в Таблице 2 Приложения 3 к настоящему профессиональному стандарту.
      20. Перечень единиц профессионального стандарта указан в Таблице 3 Приложения 3 к настоящему профессиональному стандарту.
      21. Функциональная карта, описывающая единицы профессионального стандарта и трудовые действия, выполняемые трубопроводчиком линейного в Таблице 4 Приложения 3 к настоящему профессиональному стандарту.
      22. Требования к компетенциям трубопроводчика линейного указаны в Таблице 5 и 6 Приложения 3 к настоящему профессиональному стандарту.

Параграф 3. Техник-механик

      23. Квалификационный уровень по ОРК – 4-5.
      24. Возможные наименования должностей: техник-механик, техник по эксплуатации оборудования газовых объектов, механик.
      25. Профессия «Техник-механик» согласно Приложению 4, обязывает субъекта знать и уметь выполнять задачи, связанные с реализацией основной функции: организация и проведение работ по сооружению, эксплуатации и ремонту объектов транспорта, хранения, распределения газа, нефти и нефтепродуктов.
      Связь с действующими нормативными документами указана в Таблице 1 Приложения 4 к настоящему профессиональному стандарту.
      26. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы техника-механика приведены в Таблице 2 Приложения 4 к настоящему профессиональному стандарту.
      27. Перечень единиц профессионального стандарта указан в Таблице 3 Приложения 4 к настоящему профессиональному стандарту.
      28. Функциональная карта, описывающая единицы профессионального стандарта и трудовые действия, выполняемые техником-механиком в Таблице 4 Приложения 4 к настоящему профессиональному стандарту.
      29. Требования к компетенциям техника-механика указаны в Таблице 5 и 6 Приложения 4 к настоящему профессиональному стандарту.

4. Виды сертификатов, выдаваемых на основе настоящего профессионального стандарта

5. Разработчики профессионального стандарта

Министерство нефти и газа Республики Казахстан

6. Лист согласования

Название организации	Дата согласования
Отраслевой совет по развитию технического и профессионального образования и подготовке кадров Министерства нефти и газа Республики Казахстан

7. Экспертиза и регистрация профессионального стандарта

Приложение 1
к профессиональному стандарту
«Сооружение и эксплуатация
газонефтепроводов и газонефтехранилищ»

Виды трудовой деятельности, профессии, квалификационные уровни

№ п/п	Наименование вида деятельности	Наименование профессии с учетом тенденций рынка труда	Наименование профессии согласно государственному классификатору занятий Республики Казахстан 01-2005	Квалификационный уровень ОРК
1.	Техническое обслуживание и ремонт подземных газопроводов	Слесарь по эксплуатации и ремонту подземных газопроводов	Слесарь по эксплуатации и ремонту подземных газопроводов (2-5 разряд), слесарь аварийно-восстановительных работ (2-6 разряд)	2-4
2.	Обслуживание и ремонт магистрального нефтепродуктопровода	Трубопроводчик линейный	Трубопроводчик линейный (2-5 разряд)	2-3
3.	Организация и проведение работ по сооружению, эксплуатации и ремонту объектов транспорта, хранения, распределения газа, нефти и нефтепродуктов	Техник-механик	Техник-механик, техник по эксплуатации оборудования газовых объектов, механик.	4-5

Приложение 2
к профессиональному стандарту
«Сооружение и эксплуатация
газонефтепроводов и газонефтехранилищ»

Слесарь по эксплуатации и ремонту подземных газопроводов

Таблица 1. Связь с действующими нормативными документами:

Государственный классификатор занятий Республики Казахстан (ГКЗ)
Базовая группа	5310 «Слесарь по эксплуатации и ремонту подземных газопроводов», 5320 «Слесарь аварийно-восстановительных работ»
Классификатор профессий и специальностей технического и профессионального, послесреднего образования (ГК РК 05-2008)
Наименование специальности	Сооружение и эксплуатация газонефтепроводов и газонефтехранилищ
Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (ЕТКС)
Выпуск, раздел ЕТКС	Выпуск 63, раздел «Газовое хозяйство городов, поселков и населенных пунктов»
Профессия по ЕТКС	Слесарь по эксплуатации и ремонту подземных газопроводов (2-5 разряд)	Слесарь аварийно-восстановительных работ (2-6 разряд)
Квалификационный уровень ОРК	Разряды по ЕТКС
2	2	2
3	3-5	3-5
4	-	6

Таблица 2. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы

Возможные места работы по профессии (предприятия, организации)		Предприятия, компания и организация нефтяной промышленности. Научно-исследовательские институты нефтегазового профиля
Вредные и опасные условия труда		Пониженная температура, физические перегрузки, работа в тяжелых климатических условиях, возможное превышение ПДК вредных веществ или газов, лучевые и тепловые излучения
Особые условия допуска к работе		В соответствии с Законодательством РК
Квалификационный уровень ОРК	Уровень профессионального образования и обучения		Требуемый опыт работы
2	Краткосрочные курсы или обучение на предприятии при наличии общего среднего образования		-
3	Установленный уровень квалификации технического и профессионального образования и практический опыт работы		1 год на 2 уровне ОРК
4	Техническое и профессиональное образование повышенного уровня (дополнительная профессиональная подготовка), практический опыт.		3 года на 3 уровне ОРК

Таблица 3. Перечень единиц профессионального стандарта
(трудовых функций профессии)

№ трудовой функции	Наименование трудовой функции (единицы профессионального стандарта)
1	Наружный обход и осмотр трассгазопроводов
2	Проведение ремонтных работ на газопроводах
3	Контроль качества ремонтных работ

Таблица 4. Описание единиц профессионального стандарта
(функциональная карта)

№ трудовой функции	Предметы труда	Средства труда	Задачи (трудовые действия)
1	Конструкция газопроводов и оборудования	Схемы трасс газопроводов и установок, СИЗ	1-1) Наружный обход и осмотр трассгазопроводов
	Детали, узлы	Инструменты, приборы, СИЗ	1-2) Выявление утечек газа по внешним признакам и определение дефектов на газопроводах
	Оборудование, инструменты, приспособления	Инструкции, СИЗ рекомендации, шаблоны, режимы,	1-3) Подготовка к ремонту газопроводов, оборудования и инструментов
2	Инструменты, приспособления	Детали, узлы, материалы, СИЗ	2-1) Проведение текущего ремонта газопроводов
	Оборудование, инструменты, приспособления	Детали, узлы, заготовки, материалы	2-2) Проведение капитального ремонта газопроводов
	Оборудование, инструменты, приспособления	План, профиль, сварочная схема, детали, узлы, план ликвидации аварий	2-3) Проведение аварийно-ремонтных работ. Ликвидация аварий
3	Сварные швы, поверхности разрезанных деталей, материалов	КИПиА, компьютерные программы	3-1) Проверка качества ремонтных работ
	Газопроводы	Инструменты, приспособления, компьютерные программы	3-2) Результаты ремонтных работ. Устранение дефектов
	Газопроводы	Техническая документация	3-3) Оформление технической документации в соответствии с действующими нормативными документами

Таблица 5. Требования к компетенциям слесаря по эксплуатации и
ремонту подземных газопроводов 2-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
1-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности за наружный обход и осмотр трасс газопроводов	Надзор за наружными и подземными трубопроводами и обслуживание сооружений на них	Коммуникации газопроводов и других подземных сооружений на обслуживаемых участках трасс
1-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности в выявлении утечек газа по внешним признакам и определении дефектов на газопроводах	Проверка на загазованность газоанализатором или газоискателем всех газовых колодцев и контрольных трубок	Способы выявления и устранения неисправностей на сооружениях газопровода. Устройство и правила пользования газоанализаторами
1-3)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности за подготовку к ремонту газопроводов и инструментов	Отключение предназначенных к ремонту участков газопроводов	Технология продувки всего отключенного участка газопроводов

Таблица 6. Требования к компетенциям слесаря по эксплуатации и
ремонту подземных газопроводов 3-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
2-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за проведение текущего ремонта на газопроводах	Устранение небольших неисправностей и повреждений газопроводов и сооружений	Правила ведения работ газопроводах и сооружениях
2-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за проведение капитального ремонта газопроводов	Устранение серьезных неисправностей газопровода и его арматуры	Технология монтажа и капитального ремонта газопроводов
2-3)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность в выполнении аварийно-ремонтных работ. Ликвидация аварий	Восстановление рабочего состояния подземных газопроводов	Технология ведения аварийно-ремонтных работ на трассах

Таблица 7. Требования к компетенциям слесаря по эксплуатации и
ремонту подземных газопроводов 4-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
3-1)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за проверку качества ремонтных работ	Испытание на плотность, продувка и пропаривание газопроводов	Технические условия на монтаж, испытание и сдачу в эксплуатацию газопроводов и сооружений на них
3-2)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за результаты ремонтных работ. Устранение дефектов	Соответствие стандартам качества и безопасности	Требования к системам качества в соответствии со стандартами серии ISO 9ОО1
3-3)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за оформление технической документации в соответствии с действующими нормативными документами	Составление технической документации	Правила ведения технической документации, ее формы

Приложение 3
к профессиональному стандарту
«Сооружение и эксплуатация
газонефтепроводов и газонефтехранилищ»

Трубопроводчик линейный

Таблица 1. Связь с действующими нормативными документами:

Государственный классификатор занятий Республики Казахстан (ГКЗ)
Базовая группа	7233 «Трубопроводчик линейный»
Классификатор профессий и специальностей технического и профессионального, послесреднего образования (ГК РК 05-2008)
Наименование специальности	Сооружение и эксплуатация газонефтепроводов и газонефтехранилищ
Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (ЕТКС)
Выпуск, раздел ЕТКС	Выпуск 34, раздел «Переработка нефти, нефтепродуктов, газа, сланцев, угля и обслуживание магистральных трубопроводов»
Профессия по ЕТКС	Трубопроводчик линейный (2-5 разряд)
Квалификационный уровень ОРК	Разряды по ЕТКС
2	2
3	3-5

Таблица 2. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы

Возможные места работы по профессии (предприятия, организации)		Предприятия, компании и организации нефтяной промышленности
Вредные и опасные условия труда		Пониженная температура, физические перегрузки, работа в тяжелых климатических условиях, возможное превышение ПДК вредных веществ или газов, лучевые и тепловые излучения
Особые условия допуска к работе		В соответствии с Законодательством РК
Квалификационный уровень ОРК	Уровень профессионального образования и обучения		Требуемый опыт работы
2	Краткосрочные курсы или обучение на предприятии при наличии общего среднего образования		-
3	Установленный уровень квалификации технического и профессионального образования и практический опыт работы		1 год на 2 уровне ОРК

Таблица 3. Перечень единиц профессионального стандарта
(трудовых функций профессии)

№ трудовой функции	Наименование трудовой функции (единицы профессионального стандарта)
1	Осмотр и проверка работоспособности магистральных трубопроводов и оборудования
2	Выполнение монтажных и восстановительных работ
3	Проверка качества выполненных работ

Таблица 4. Описание единиц профессионального стандарта
(функциональная карта)

№ трудовой функции	Предметы труда	Средства труда	Задачи (трудовые действия)
1	Конструкция магистральных трубопроводов и оборудования	Схемы и устройство всех сооружений трубопроводов, СИЗ	1-1) Осмотр и проверка работоспособности магистральных трубопроводов и оборудования
	Магистральные трубопроводы и оборудования	Приборы, инструменты, СИЗ	1-2) Выявление и определение дефектов магистральных трубопроводов и оборудования
	Оборудование, инструменты, приспособления	Инструкции, СИЗ, рекомендации, шаблоны, режимы	1-3) Подготовка к ремонту трубопроводов, оборудования и инструментов
2	Краны, трубоукладчики и экскаваторы	Инструкции, рекомендации, шаблоны, режимы, СИЗ	2-1) Управление кранами, трубоукладчиками и экскаваторами при прокладке трубопроводов и производство их несложного ремонта
	Оборудование, инструменты, приспособления	Детали, узлы, заготовки, материалы, СИЗ	2-2) Выполнение монтажных и восстановительных работ
	Оборудование, инструменты, приспособления	План, профиль, сварочная схема, детали, узлы, СИЗ	2-3) Ревизия и ремонт оборудования нефтепродуктоперекачивающих, газораспределительных станций (пунктов) и аварийно-ремонтных пунктов
3	Сварные швы, поверхности разрезанных деталей, материалов	КИПиА, компьютерные программы	3-1) Проверка качества выполненных работ. Устранение дефектов
	Магистральные трубопроводы и оборудования	КИПиА, компьютерные программы	3-2) Результаты монтажных и ремонтных работ
	Магистральные трубопроводы и оборудования	Техническая документация	3-3) Оформление технической документации в соответствии с действующими нормативными документами

Таблица 5. Требования к компетенциям трубопроводчика
линейного 2-го ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
1-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности за осмотр и проверку работоспособности магистральных трубопроводов и оборудования	Чтение технической документации, чертежей и эскизов	Назначение магистральных трубопроводов и его сооружений; чертежи, эскизы, техническая документация
1-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности в выявлении и определении дефектов на магистральных трубопроводах и оборудования	Определение износа деталей и узлов оборудования и трубопроводов	Инструкция и правила обнаружения и устранения утечек газа и нефти
1-3)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности за подготовку к ремонту трубопроводов, оборудования и инструментов	Отключение предназначенных к ремонту участков трубопроводов	Технология продувки всего отключенного участка трубопровода

Таблица 6. Требования к компетенциям трубопроводчика линейного
3-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
2-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за управление кранами, трубоукладчиками и экскаваторами при прокладке трубопроводов и производство их несложного ремонта	Учет работы крана, трубоукладчика, экскаватора и расхода горюче-смазочных материалов	Устройство подъемно-такелажных приспособлений; правила выполнения погрузочно-разгрузочных работ
2-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность в выполнении монтажных и восстановительных работ	Выполнение монтажных и восстановительных работ на трубопроводах с производством сварки	Конструктивные особенности оборудования и газопроводов, правила его ремонта
2-3)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за ревизию и ремонт оборудования нефтепродуктоперекачивающих, газораспределительных станций (пунктов) и аварийно-ремонтных пунктов	Сварка трубопроводов, работающих под высоким давлением	Схема расположения трубопроводов и устройство оборудования, нефтепродуктоперекачивающих, газораспределительных станций (пунктов) и аварийно-ремонтных пунктов
3-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за проверку качества выполненных работ. Устранение дефектов	Испытание на плотность, продувка и пропаривание газопроводов	Нормы на испытание трубопроводов, сосудов и узлов переключения
3-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за результаты ремонтных и монтажных работ	Соответствие стандартам качества и безопасности	Требования к системам качества в соответствии со стандартами серии ISO 9001
3-3)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за оформление технической документации в соответствии с действующими нормативными документами	Составление технической документации	Порядок и форму составления технической документации

Приложение 4
к профессиональному стандарту
«Сооружение и эксплуатация
газонефтепроводов и газонефтехранилищ»

Техник-механик

Таблица 1. Связь с действующими нормативными документами:

Государственный классификатор занятий Республики Казахстан (ГКЗ)
Базовая группа	3115 «Техник-механик» 3117 «Техник по эксплуатации оборудования газовых объектов»
Классификатор профессий и специальностей технического и профессионального, послесреднего образования (ГК РК 05-2008)
Наименование специальности	Сооружение и эксплуатация газонефтепроводов и газонефтехранилищ
Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (ЕТКС)
Выпуск, раздел ЕТКС	Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и других служащих, утвержденный приказом Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 21 мая 2012 г. № 201-ө-м
Профессия по ЕТКС	Техник-механик
Квалификационный уровень ОРК
4	-
5	-

Таблица 2. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы

Возможные места работы по профессии (предприятия, организации)		Предприятия, компании и организации нефтяной промышленности. Научно-исследовательские институты нефтегазового профиля
Вредные и опасные условия труда		Пониженная температура, физические перегрузки, работа в тяжелых климатических условиях, возможное превышение ПДК вредных веществ или газов, лучевые и тепловые излучения
Особые условия допуска к работе		В соответствии с Законодательством РК
Квалификационный уровень ОРК	Уровень профессионального образования и обучения		Требуемый опыт работы
4	Техническое и профессиональное образование повышенного уровня (дополнительная профессиональная подготовка), практический опыт.		3 года на 3 уровне
5	Техническое и профессиональное образование (или послесреднее образование), практический опыт или высшее образование, дополнительные профессиональные образовательные программы,		4 года на 4 уровне

Таблица 3. Перечень единиц профессионального стандарта
(трудовых функций профессии)

№ трудовой функции	Наименование трудовой функции (единицы профессионального стандарта)
1	Обслуживание и эксплуатация технологического оборудования
2	Сооружение и эксплуатация объектов транспорта, хранения, распределения нефти, газа, нефтепродуктов
3	Организация работ по освоению производственных мощностей, совершенствованию технологии

Таблица 4. Описание единиц профессионального стандарта
(функциональная карта)

№ трудовой функции	Предметы труда	Средства труда	Задачи (трудовые действия)
1	Технологическое оборудование	Контрольно-измерительные приборы	1-1) Эксплуатация технологического оборудования
	Технологическое оборудование	Контрольно-измерительные приборы	1-2) Осуществление ремонтно-техническое обслуживание оборудования
	Технологическое оборудование	Контрольно-измерительные приборы	1-3) Выполнение дефектации и ремонт узлов и деталей технологического оборудования
2	Объекты транспорта, хранения и распределения газонефтепродуктов	Контрольно-измерительные приборы. План ликвидации аварий	2-1) Сооружение и эксплуатация объектов транспорта, хранения, распределения нефти, газа, нефтепродуктов. Ликвидация аварий
	Объекты транспорта, хранения и распределения газонефтепродуктов	Контрольно-измерительные приборы	2-2) Проведение технологического процесса транспорта, хранения и распределения газонефтепродуктов
	Объекты транспорта, хранения и распределения газонефтепродуктов	Техническая и технологическая документации	2-3) Ведение технической и технологической документации в соответствии с действующими нормативными документами
3	Объекты транспорта, хранения и распределения газонефтепродуктов	Техническая и технологическая документации	3-1) Организация работ по освоению производственных мощностей, совершенствованию технологии
	Объекты транспорта, хранения и распределения газонефтепродуктов	Нормативные и технические документы	3-2) Расчет основных технико-экономических показателей работы производственного участка
	Объекты транспорта, хранения и распределения нефтепродуктов и газа	Техническая документация	3-3) Планирование и организация производственных работ персонала подразделения

Таблица 5. Требования к компетенциям техника–механика
4-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
1-1)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за эксплуатацию технологического оборудования	Оценка состояния оборудования и систем по показаниям приборов	Правила эксплуатации магистральных газопроводов и газохранилищ и оборудования компрессорных и перекачивающих станций
1-2)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность в осуществлении ремонтно-технического обслуживания оборудования	Разработка планов (графиков) осмотров, испытаний и профилактических ремонтов оборудования и трубопроводов	Техническое обслуживание и ремонт магистральных газопроводов и газохранилищ и оборудования компрессорных и перекачивающих станций
1-3)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность в выполнении дефектации и ремонт узлов и деталей технологического оборудования	Определение и устранение неисправностей технологического оборудования	Сооружение перекачивающих и компрессорных станций, газонефтепроводов и газонефтехранилищ
2-1)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за сооружение и эксплуатация объектов транспорта, хранения, распределения нефти, газа, нефтепродуктов. Ликвидация аварий.	Организация строительных работ при сооружении перекачивающих и компрессорных станций Предупреждение и ликвидация аварийных ситуации	Правила строительства газонефтепроводов и газонефтехранилищ; правила эксплуатации объектов транспорта, хранения, распределения нефти, газа, нефтепродуктов; аварийные ситуации и их предупреждение
2-2)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за проведение технологического процесса транспорта, хранения и распределения газонефтепродуктов по показаниям приборов	Контроль технологического процесса транспорта, хранения и распределения газонефтепродуктов	Устройства машин и оборудования для транспорта, хранения и распределения газонефтепродуктов
2-3)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность в ведении технической и технологической документации в соответствии с действующими нормативными документами	Работа с технологической и технической документацией	Порядок составления технической и технологической документации

Таблица 6. Требования к компетенциям техника–механика 5-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
3-1)	Управленческая деятельность в рамках участка технологического процесса и стратегии деятельности предприятия, предполагающая ответственность в выполнении мероприятий по освоению производственных мощностей, совершенствованию технологий производственного участка	Выбор режима работы оборудования для нефти и газа	Технология производственных процессов
3-2)	Управленческая деятельность в рамках участка технологического процесса и стратегии деятельности предприятия, предполагающая ответственность за расчет основных технико-экономических показателей работы производственного участка	Оценка затрат на обеспечение требуемого качества работ и продукции	Основные расчетные формулы
3-3)	Управленческая деятельность в рамках участка технологического процесса и стратегии деятельности предприятия, предполагающая ответственность за планирование и организацию производственных работ персонала подразделения	Планирование объемов технического обслуживания и ремонтов оборудования	Основы технологии производства; руководящие нормативные справочные материалы по профилю специальности

Приложение 8
к приказу Министра нефти и газа
Республики Казахстан
от 9 апреля 2014 года № 70

Профессиональный стандарт «Ремонт и обслуживание электрических
систем компрессорных станций и подземных трубопроводов»

1. Общие положения

2. Паспорт ПС

      6. Вид экономической деятельности (область профессиональной деятельности): Ремонт и обслуживание электрических систем компрессорных станций и подземных трубопроводов.
      7. Основная цель вида экономической (области профессиональной) деятельности: ремонт и обслуживание электрических систем компрессорных станций и подземных трубопроводов.
      Профессиональный стандарт устанавливает в области профессиональной деятельности «Ремонт и обслуживание электрических систем компрессорных станций и подземных трубопроводов» требования к содержанию, качеству, условиям труда, квалификации и компетенциям работников.
      8. Виды трудовой деятельности, профессии, квалификационные уровни указаны в Приложении 1 к настоящему профессиональному стандарту.
      Требования стандарта относятся к видам деятельности и следующим профессиям данной области: электромонтер по ремонту и обслуживанию электрооборудования, электромонтер по обслуживанию электроустановок, электромонтер подземных сооружений и коммуникаций связи и электромеханик.

3. Карточка видов трудовой деятельности (профессий)

Параграф 1. Электромонтер по ремонту и обслуживанию
электрооборудования

      9. Квалификационный уровень по ОРК – 2-4
      10. Возможные наименования должностей: электромонтер по ремонту и обслуживанию электрооборудования.
      11. Профессия «Электромонтер по ремонту и обслуживанию электрооборудования» согласно Приложению 2, обязывает субъекта знать и уметь выполнять задачи, связанные с реализацией основной функции: проведение технического обслуживания и ремонта электрооборудования промышленных предприятий под руководством лиц технического надзора.
      Связь с действующими нормативными документами указана в Таблице 1 Приложения 2 к настоящему профессиональному стандарту.
      12. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы электромонтера по ремонту и обслуживанию электрооборудования, приведены в Таблице 2 Приложения 2 к настоящему профессиональному стандарту.
      13. Перечень единиц профессионального стандарта указан в Таблице 3 Приложения 2 к настоящему профессиональному стандарту.
      14. Функциональная карта, описывающая единицы профессионального стандарта и трудовые действия, выполняемые электромонтером по ремонту и обслуживанию электрооборудования, приведена в Таблице 4 Приложении 2 к настоящему профессиональному стандарту.
      15. Требования к компетенциям электромонтера по ремонту и обслуживанию электрооборудования указаны в Таблице 5, 6 и 7 Приложения 2 к настоящему профессиональному стандарту.

Параграф 2. Электромонтер по обслуживанию электроустановок

      16. Квалификационный уровень по ОРК –3-4.
      17. Возможные наименования должностей: электромонтер по ремонту и обслуживанию электроустановок.
      18. Профессия «Электромонтер по ремонту и обслуживанию электроустановок» согласно Приложению 3, обязывает субъекта знать и уметь выполнять задачи, связанные с реализацией основной функции: проведение технического обслуживания и ремонта электроустановок промышленных предприятий под руководством лиц технического надзора.
      Связь с действующими нормативными документами указана в Таблице 1 Приложения 3 к настоящему профессиональному стандарту.
      19. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы электромонтера по ремонту и обслуживанию электроустановок указаны приведены в Таблице 2 Приложения 3 к настоящему профессиональному стандарту.
      20. Перечень единиц профессионального стандарта указан в Таблице 3 Приложения 3 к настоящему профессиональному стандарту.
      21. Функциональная карта, описывающая единицы профессионального стандарта и трудовые действия, выполняемые электромонтером по ремонту и обслуживанию электроустановок указаны в Таблице 4 Приложения 3 к настоящему профессиональному стандарту.
      22. Требования к компетенциям электромонтера по ремонту и обслуживанию электроустановок указаны в Таблице 5 и 6 Приложения 3 к настоящему профессиональному стандарту.

Параграф 3. Электромонтер подземных сооружений
и коммуникаций связи

      23. Квалификационный уровень по ОРК – 3-4
      24. Возможные наименования должностей: электромонтер подземных сооружений и коммуникаций связи.
      25. Профессия «Электромонтер подземных сооружений и коммуникаций связи» согласно Приложению 4, обязывает субъекта знать и уметь выполнять задачи, связанные с реализацией основной функции: техническое обслуживание и ремонт подземных сооружений и коммуникаций связи под руководством лиц технического надзора.
      Связь с действующими нормативными документами указана в Таблице 1 Приложения 4 к настоящему профессиональному стандарту.
      26. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы электромонтера подземных сооружений и коммуникаций связи приведены в Таблице 2 Приложения 4 к настоящему профессиональному стандарту.
      27. Перечень единиц профессионального стандарта указан в Таблице 3 Приложения 4 к настоящему профессиональному стандарту.
      28. Функциональная карта, описывающая единицы профессионального стандарта и трудовые действия, выполняемые электромонтером подземных сооружений и коммуникаций связи в Таблице 4 Приложения 4 к настоящему профессиональному стандарту.
      29. Требования к компетенциям электромонтера подземных сооружений и коммуникаций связи указаны в Таблице 5 и 6 Приложения 4 к настоящему профессиональному стандарту.

Параграф 4. Электромеханик

      30. Квалификационный уровень по ОРК – 4-5
      31. Возможные наименования должностей: электромеханик.
      32. Профессия «Электромеханик» согласно Приложению 5, обязывает субъекта знать и уметь выполнять задачи, связанные с реализацией основной функции: организация работ по технической эксплуатации и обслуживания электрооборудования и электроустановок.
      Связь с действующими нормативными документами указана в Таблице 1 Приложения 5 к настоящему профессиональному стандарту.
      33. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы электромеханика приведены в Таблице 2 Приложения 5 к настоящему профессиональному стандарту.
      34. Перечень единиц профессионального стандарта указан в Таблице 3 Приложения 5 к настоящему профессиональному стандарту.
      35. Функциональная карта, описывающая единицы профессионального стандарта и трудовые действия, выполняемые электромехаником в Таблице 4 Приложения 5 к настоящему профессиональному стандарту.
      36. Требования к компетенциям электромеханика указаны в Таблице 5 и 6 Приложения 5 к настоящему профессиональному стандарту.

4. Виды сертификатов, выдаваемых на основе настоящего профессионального стандарта

5. Разработчики профессионального стандарта

Министерство нефти и газа Республики Казахстан

6. Лист согласования

Название организации	Дата согласования
Отраслевой совет по развитию технического и профессионального образования и подготовке кадров Министерства нефти и газа Республики Казахстан

7. Экспертиза и регистрация профессионального стандарта

Приложение 1
к профессиональному стандарту
«Ремонт и обслуживание электрических
систем компрессорных
станций и подземных трубопроводов»

Виды трудовой деятельности, профессии, квалификационные уровни

№ п/п	Наименование вида деятельности	Наименование профессии с учетом тенденций рынка труда	Наименование профессии согласно государственному классификатору занятий Республики Казахстан 01-2005	Квалификационный уровень ОРК
1.	Проведение технического обслуживания и ремонта электрооборудования промышленных предприятий под руководством лиц технического надзора	Электромонтер по ремонту и обслуживанию электрооборудования	Электромонтер по ремонту и обслуживанию электрооборудования (2-6 разряд)	2-4
2.	Проведение технического обслуживания и ремонта электроустановок промышленных предприятий под руководством лиц технического надзора	Электромонтер по ремонту и обслуживанию электроустановок	Электромонтер по ремонту и обслуживанию электроустановок (3-7 разряд)	3-4
3.	Техническое обслуживание и ремонт подземных сооружений и коммуникаций связи под руководством лиц технического надзора	Электромонтер подземных сооружений и коммуникаций связи	Электромонтер подземных сооружений и коммуникаций связи (3-5 разряд)	3-4
4.	Организация работ по технической эксплуатации и обслуживания электрооборудования и электроустановок	Электромеханик	Электромеханик	4-5

Приложение 2
к профессиональному стандарту
«Ремонт и обслуживание электрических
систем компрессорных
станций и подземных трубопроводов»

Электромонтер по ремонту и обслуживанию электрооборудования

Таблица 1. Связь с действующими нормативными документами:

Государственный классификатор занятий Республики Казахстан (ГКЗ)
Базовая группа	7233 «Электромонтер по ремонту и обслуживанию электрооборудования»
Классификатор профессий и специальностей технического и профессионального, послесреднего образования (ГК РК 05-2008)
Наименование специальности	Ремонт и обслуживание электрических систем компрессорных станций и подземных трубопроводов
Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (ЕТКС)
Выпуск, раздел ЕТКС	Выпуск 1, раздел «Профессии рабочих, общие для всех отраслей экономики»
Профессия по ЕТКС	Электромонтер по ремонту и обслуживанию электрооборудования (2-6 разряд)
Квалификационный уровень ОРК	Разряды по ЕТКС
2	2
3	3-5
4	6

Таблица 2. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы

Возможные места работы по профессии (предприятия, организации)		Предприятия, компании и организации нефтяной промышленности
Вредные и опасные условия труда		Работы повышенной опасности, возможное превышение ПДК вредных веществ или газов
Особые условия допуска к работе		В соответствии с Законодательством РК
Квалификационный уровень ОРК	Уровень профессионального образования и обучения		Требуемый опыт работы
2	Краткосрочные курсы или обучение на предприятии при наличии общего среднего образования		-
3	Установленный уровень квалификации технического и профессионального образования и практический опыт работы		1 год на 2 уровне ОРК
4	Техническое и профессиональное образование повышенного уровня (дополнительная профессиональная подготовка), практический опыт.		3 года на 3 уровне ОРК

Таблица 3. Перечень единиц профессионального стандарта
(трудовых функций профессии)

№ трудовой функции	Наименование трудовой функции (единицы профессионального стандарта)
1	Сборка, монтаж, регулировка и ремонт узлов и механизмов оборудования, агрегатов, машин, станков и другого электрооборудования промышленных организаций.
2	Устранение и предупреждение аварий и неполадок электрооборудования
3	Проверка качества отремонтированного оборудования

Таблица 4. Описание единиц профессионального стандарта
(функциональная карта)

№ трудовой функции	Предметы труда	Средства труда	Задачи (трудовые действия)
1	Конструкция электро-оборудования и электроустановок	Спецодежда, резиновые сапоги, СИЗ	1-1) Плановый и внеочередной осмотр электрооборудования
	Детали, узлы, цепи, системы	Инструменты, приборы, спецодежда, резиновые сапоги, СИЗ	1-2) Выявление и устранение дефектов во время эксплуатации оборудования и при проверке его в процессе ремонта
	Приборы, инструменты, приспособления	Инструменты, приборы, спецодежда, резиновые сапоги, СИЗ	1-3) Сборка, монтаж, и ремонт узлов и механизмов оборудования, агрегатов, машин, станков и другого электрооборудования промышленных организаций
2	Электрооборудования, электроустановки, автоматы	Инструменты, приборы, спецодежда, резиновые сапоги, СИЗ	2-1) Обслуживание электрооборудования согласно технологическим картам. Устранение и предупреждение аварий и неполадок электрооборудования
	Сложные детали, узлы, материалы, сырье	Инструменты, приборы, спецодежда, резиновые сапоги, СИЗ	2-2) Проведение ремонтных работ
	Электрооборудования, электроустановки, автоматы	Инструменты, приборы, спецодежда, резиновые сапоги, СИЗ	2-3) Наладка и регулировка контрольно-измерительных приборов и инструментов
3	Электрооборудования, электроустановки, автоматы	Инструменты, приборы, спецодежда, резиновые сапоги, СИЗ	3-1) Испытание и пробный пуск машин под наблюдением инженерно-технического персонала
	Электрооборудования, электроустановки, автоматы	Инструменты, приборы, спецодежда, резиновые сапоги, СИЗ	3-2) Эксплуатация отремонтированное электрооборудование и пуск его в работу
	Электрооборудования, электроустановки, автоматы	Техническая документация	3-3) Оформление технической документации в соответствии с действующими нормативными документами

Таблица 5. Требования к компетенциям электромонтера по ремонту и
обслуживанию электрооборудования 2-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
1-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности за плановый и внеочередной осмотр электрооборудования	Работа с измерительными электрическими приборами, средствами измерений, стендами	Общую классификацию измерительных приборов; схемы включения приборов в электрическую цепь; систему эксплуатации и поверки приборов
1-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности в выявлении и устранении дефектов во время эксплуатации оборудования и при проверке его в процессе ремонта	Составление дефектной ведомости на ремонт электрооборудования	Виды и причины износа электрооборудования, документация на техническое обслуживание приборов;
1-3)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности за сборку, монтаж, и ремонт узлов и механизмов оборудования, агрегатов, машин, станков и другого электрооборудования промышленных организаций	Слесарная и механическая обработка в пределах различных классов точности и чистоты; пайка, лужение и другие; чтение электрические схемы различной сложности; сборка, монтаж и регулировку электрооборудования промышленных предприятий	Технологические процессы сборки, монтажа, регулировки и ремонта; слесарные, слесарно-сборочные операции, их назначение; приемы и правила выполнения операции

Таблица 6. Требования к компетенциям электромонтера по ремонту и
обслуживанию электрооборудования 3-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
2-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за техническое обслуживание электрооборудования согласно технологическим картам. Устранение и предупреждение аварий и неполадок электрооборудования	Техническое обслуживание (ТО) электрооборудования промышленных организаций: осветительных электроустановок, кабельных линий, воздушных линий, пускорегулирующей аппаратуры, трансформаторов и трансформаторных подстанций, электрических машин, распределительных устройств	Задачи службы технического обслуживания; организация технической эксплуатации электроустановок; обязанности электромонтера по техническому обслуживанию электрооборудования и обязанности дежурного электромонтера
2-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за проведение ремонтных работ	Работа по графику ТО и ремонта электрооборудования и плановый предупредительный ремонт (ППР) в соответствии с графиком; межремонтное техническое обслуживание электрооборудования; устранение неполадок электрооборудования во время межремонтного цикла	Виды и причины износа электро-оборудования; организацию технической эксплуатации электроустановок; обязанности электромонтера по техническому обслуживанию электрооборудования и обязанности дежурного электромонтера; порядок оформления и выдачи нарядов на работ
2-3)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за наладку и регулирование контрольно-измерительных приборов и инструментов	Диагностика оборудования с помощью тестовых программ и стендов с применением средств вычислительной техники	Схемы включения приборов в электрическую цепь; систему эксплуатации и поверки приборов

Таблица 7. Требования к компетенциям электромонтера по ремонту и
обслуживанию электрооборудования 4-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
3-1)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за испытание и пробный пуск машин под наблюдением инженерно-технического персонала	Испытание и наладка осветительных электро-установок; Проведение электрических измерений; снять показания приборов;	Общая классификация измерительных приборов; схемы включения приборов в электрическую цепь; документация на техническое обслуживание приборов; система эксплуатации и поверки приборов
3-2)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за эксплуатацию отремонтированного электрооборудования и пуск его в работу	Проверка электрооборудования на соответствие чертежам, электрическим схемам, техническим условиям	Общая классификация измерительных приборов; схемы включения приборов в электрическую цепь; документация на техническое обслуживание приборов; система эксплуатации и поверки приборов
3-3)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за оформление технической документации в соответствии с действующими нормативными документами	Составление технической документации	Порядок составления, формы технической документации

Приложение 3
к профессиональному стандарту
«Ремонт и обслуживание электрических
систем компрессорных
станций и подземных трубопроводов»

Электромонтер по обслуживанию электроустановок

Таблица 1. Связь с действующими нормативными документами:

Государственный классификатор занятий Республики Казахстан (ГКЗ)
Базовая группа	7522 «Электромонтер по ремонту и обслуживанию электроустановок»
Классификатор профессий и специальностей технического и профессионального, послесреднего образования (ГК РК 05-2008)
Наименование специальности	Ремонт и обслуживание электрических систем компрессорных станций и подземных трубопроводов
Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (ЕТКС)
Выпуск, раздел ЕТКС	Выпуск 54, раздел «Работы и профессии рабочих связи»
Профессия по ЕТКС	Электромонтер по ремонту и обслуживанию электроустановок (3-7 разряд)
Квалификационный уровень ОРК	Разряды по ЕТКС
3	3-5
4	6-7

Таблица 2. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы

Возможные места работы по профессии (предприятия, организации)		Предприятия, компании и организации нефтяной промышленности.
Вредные и опасные условия труда		Работы повышенной опасности, возможное превышение ПДК вредных веществ или газов
Особые условия допуска к работе		В соответствии с Законодательством РК
Квалификационный уровень ОРК	Уровень профессионального образования и обучения		Требуемый опыт работы
3	Установленный уровень квалификации технического и профессионального образования и практический опыт работы		-
4	Техническое и профессиональное образование повышенного уровня (дополнительная профессиональная подготовка), практический опыт.		3 года на 3 уровне ОРК

Таблица 3. Перечень единиц профессионального стандарта
(трудовых функций профессии)

№ трудовой функции	Наименование трудовой функции (единицы профессионального стандарта)
1	Осмотр и проверка работоспособности магистральных трубопроводов и оборудования
2	Выполнение монтажных и восстановительных работ
3	Проверка качества выполненных работ

Таблица 4. Описание единиц профессионального стандарта
(функциональная карта)

№ трудовой функции	Предметы труда	Средства труда	Задачи (трудовые действия)
1	Электроустановки, автоматы	Спецодежда, резиновые сапоги, СИЗ	1-1) Плановый и внеочередной осмотр электроустановок
	Электроустановки, автоматы	Инструменты, СИЗ, приборы, спецодежда, резиновые сапоги,	1-2) Выявление отказов и неисправности в работе электроустановок
	Электроустановки, автоматы	Инструменты, СИЗ, приборы, спецодежда, резиновые сапоги,	1-3) Подготовка к ремонту электроустановок на объектах
2	Электроустановки, автоматы	Инструменты, СИЗ, приборы, спецодежда, резиновые сапоги,	2-1) Поддержание в исправном и работоспособном состоянии электроустановок
	Электроустановки, автоматы	Инструменты, СИЗ, приборы, спецодежда, резиновые сапоги,	2-2) Проведение ремонтных и аварийно-восстановительных работ
	Электроустановки, автоматы	Инструменты, СИЗ, приборы, спецодежда, резиновые сапоги,	2-3) Выполнение наладки и регулировки основных параметров электроустановок
3	Электроустановки, автоматы	Инструменты, СИЗ, приборы, спецодежда, резиновые сапоги,	3-1) Проверка качества отремонтированного оборудования
	Электроустановки, автоматы	Спецодежда, резиновые сапоги, СИЗ	3-2) Испытание, сдача и пуск в эксплуатацию отремонтированных электроустановок
	Электроустановки, автоматы	Техническая документация	3-3) Оформление технической документации в соответствии с действующими нормативными документами

Таблица 5. Требования к компетенциям по ремонту и
обслуживанию электроустановок 3-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
1-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности за плановый и внеочередной осмотр электроустановок	Визуальная, непосредственная и детальная проверка для оценки	Инструкции, руководства, методические и другие материалы по эксплуатации оборудования электропитающих устройств
1-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности в выявлении отказов и неисправности в работе электроустановок	Работа с дефектными ведомостями на ремонт	Основные технологические и конструктивные данные эксплуатируемого оборудования, устройств, методы предупреждения и устранения повреждений устройств
1-3)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности в подготовке к ремонту электроустановок на объектах	Подбор инструментов, оборудования и технологической оснастки, необходимые для выполнения работ	Технология монтажа, регулировки, наладки и ремонта энергетического оборудования
2-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность в поддержании в исправном и работоспособном состоянии электроустановок	Организация безопасного ведения работ в электроустановках	Наиболее рациональные способы проверки, установки и обслуживания электродвигателей и электроаппаратуры, способы защиты их от перенапряжений
2-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность в проведении ремонтных и аварийно-восстановительных работ	Ремонтирование электрооборудования в соответствии с технологическим процессом	Технология работ и последовательность операций по разборке, сборке, ремонту и наладке электрических машин, электрооборудования и аппаратов
2-3)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за выполнение наладки и регулировки основных параметров электроустановок	Диагностика оборудования с помощью тестовых программ и стендов с применением средств вычислительной техники	Порядок пуска в работу и остановки электродвигателей

Таблица 6. Требования к компетенциям электромонтер по ремонту и
обслуживанию электроустановок 4-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
3-1)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за проверку качества отремонтированного электрооборудования	Использование необходимых методов и средств анализа для диагностирования состояния оборудования	Схемы всех устройств электрооборудования (схемы стабилизаторов напряжения, полупроводниковых выпрямителей); схемы телеуправления и способы их наладки, приборы измерительной техники; основы теории электроники, автоматики и электроснабжения
3-2)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за испытание, сдача и пуск в эксплуатацию отремонтированных электроустановок	Использование методов испытания для определения качества отремонтированных электроустановок и контрольно-измерительных приборов и автоматики (КИПиА)	Технология вычисления абсолютной и относительной погрешностей при проверке и испытании приборов
3-3)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за оформление технической документации в соответствии с действующими нормативными документами	Составление технической документации	Порядок составления, формы технической документации

Приложение 4
к профессиональному стандарту
«Ремонт и обслуживание электрических
систем компрессорных
станций и подземных трубопроводов»

Электромонтер подземных сооружений и коммуникаций связи

Таблица 1. Связь с действующими нормативными документами:

Государственный классификатор занятий Республики Казахстан (ГКЗ)
Базовая группа	7522 «Электромонтер подземных сооружений и коммуникаций связи»
Классификатор профессий и специальностей технического и профессионального, послесреднего образования (ГК РК 05-2008)
Наименование специальности	Ремонт и обслуживание электрических систем компрессорных станций и подземных трубопроводов
Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (ЕТКС)
Выпуск, раздел ЕТКС	Выпуск 54, раздел «Работы и профессии рабочих связи»
Профессия по ЕТКС	Электромонтер подземных сооружений и коммуникаций связи (3-5 разряд)
Квалификационный уровень ОРК	Разряды по ЕТКС
3	-
4	3-5

Таблица 2. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы

Возможные места работы по профессии (предприятия, организации)		Предприятия, компании и организации нефтяной промышленности. Научно-исследовательские институты нефтегазового профиля
Вредные и опасные условия труда		Работы повышенной опасности, возможное превышение ПДК вредных веществ или газов
Особые условия допуска к работе		В соответствии с Законодательством РК
Квалификационный уровень ОРК	Уровень профессионального образования и обучения		Требуемый опыт работы
3	Установленный уровень квалификации технического и профессионального образования и практический опыт работы		-
4	Техническое и профессиональное образование повышенного уровня (дополнительная профессиональная подготовка), практический опыт.		3 года на 3 уровне ОРК

Таблица 3. Перечень единиц профессионального стандарта
(трудовых функций профессии)

№ трудовой функции	Наименование трудовой функции (единицы профессионального стандарта)
1	Подготовка к прокладке кабелей, инструментов, материалов, приспособлений, вспомогательных материалов
2	Прокладка в коллекторах, лотках, тоннелях, траншеях и протягивание в телефонной канализации кабелей
3	Проверка качества выполненных работ

Таблица 4. Описание единиц профессионального стандарта
(функциональная карта)

№ трудовой функции	Предметы труда	Средства труда	Задачи (трудовые действия)
1	Колодцы, канализационные сооружения	Схемы расположения колодцев и канализационных сооружений, СИЗ	1-1) Осмотр колодцев и канализационных сооружений. Устранение повреждений
	Инструменты, материалы	Специальные приспособления, СИЗ	1-2) Подноска, погрузка и выгрузка материалов и инструментов
	Кабель, инструменты, материалы, приспособления, вспомогательные материалы	Инструкции, наряд, распоряжение, СИЗ	1-3) Подготовка к прокладке кабелей, инструментов, материалов, приспособлений, вспомогательных материалов
2	Колодцы, канализационные сооружения	Инструменты, приспособления, СИЗ	2-1) Кладка кирпичных коробок, колодцев малого и среднего типов, сборка железобетонных колодцев. Установка телефонных распределительных шкафов
	Коллекторы, лотки, тоннели, траншея	Кабель, материалы, инструменты, СИЗ, приспособления	2-2) Прокладка в коллекторах, лотках, тоннелях, траншеях и протягивание в телефонной канализации кабелей
	Колодцы, канализационные сооружения	Инструменты, приспособления, СИЗ	2-3) Эксплуатационно-техническое обслуживание канализационных сооружений
3	Линейно-кабельное сооружение	Нормативная и техническая документация	3-1) Проверка качества выполненных работ
	Линейно-кабельное сооружение	Нормативная и техническая документация	3-2) Проверка готовностей линейно-кабельных сооружений к эксплуатации
	Линейно-кабельное сооружение	Техническая документация	3-3) Оформление технической документации в соответствии с действующими нормативными документами

Таблица 5. Требования к компетенциям электромонтера подземных
сооружений и коммуникаций связи 3-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
1-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности за осмотр колодцев и канализационных сооружений. Устранение повреждений	Чистка и проверка каналов телефонной канализации, открывание смотровых устройств, вентилирование колодцев	Технической документации и паспортизации канализационных сооружений, порядок списания материалов
1-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности за подноску, погрузку и выгрузку материалов и инструментов	Погрузка, разгрузка и транспортировка барабанов с кабелем	Устройство и назначение механизмов, приспособлений и инструментов, применяемых при работах по эксплуатации кабельной канализации
1-3)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности за подготовку к прокладке кабелей, инструментов, материалов, приспособлений, вспомогательных материалов	Укладка кабеля в канализацию, кладка кирпичных коробок, колодцев малого и среднего типов, сборка железобетонных колодцев	Правила проведения земляных работ при прокладке телефонной канализации и строительстве колодцев; правила обращения с механизированным инструментом

Таблица 6. Требования к компетенциям электромонтера подземных
сооружений и коммуникаций связи 4-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
2-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за кладку кирпичных коробок, колодцев малого и среднего типов, сборка железобетонных колодцев. Установка телефонных распределительных шкафов	Кладка кирпичных больших специальных и угловых железобетонных колодцев; сборка больших специальных и угловых железобетонных колодцев	Конструкций колодцев большого типа; технологии монтажа и кладки телефонных колодцев специального типа
2-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за прокладку в коллекторах, лотках, тоннелях, траншеях и протягивание в телефонной канализации кабелей	Подтягивание и вытягивание в каналах телефонной канализации кабелей ручным и механизированным способом	Правил прокладки кабелей в алюминиевых и стальных оболочках
2-3)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за эксплуатационно-техническое обслуживание канализационных сооружений	Ремонт механизмов и приспособлений, применяемых на работах по прокладке, ремонту и строительству телефонной канализации	Технология производства работ по прокладке, осмотру и ремонту телефонной и кабельной канализации, подвеске, перенизыванию опусканию блоков и труб, протяжке кабелей в канализацию в коллекторах, тоннелях и траншеях
3-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за проверку качества выполненных работ	Проверка на соответствие выполненных работ с технической документацией	Техническая документация
3-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность проверку готовностей линейно-кабельных сооружений к эксплуатации	Приемка в эксплуатацию канализационно-кабельных сооружений	Правила приемки в эксплуатацию канализационно-кабельных сооружений
3-3)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за оформление технической документации в соответствии с действующими нормативными документами	Составление технической документации	Порядок составления, формы технической документации

Приложение 5
к профессиональному стандарту
«Ремонт и обслуживание электрических
систем компрессорных
станций и подземных трубопроводов»

Электромеханик

Таблица 1. Связь с действующими нормативными документами:

Государственный классификатор занятий Республики Казахстан (ГКЗ)
Базовая группа	3113 «Электромеханик»
Классификатор профессий и специальностей технического и профессионального, послесреднего образования (ГК РК 05-2008)
Наименование специальности	Ремонт и обслуживание электрических систем компрессорных станций и подземных трубопроводов
Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (ЕТКС)
Выпуск, раздел ЕТКС	Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов Казахстана
Профессия по ЕТКС, КС	Электромеханик связи
Квалификационный уровень ОРК	-
4	-
5	-

Таблица 2. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы

Возможные места работы по профессии (предприятия, организации)		Предприятия, компании и организации нефтяной промышленности. Научно-исследовательские институты нефтегазового профиля
Вредные и опасные условия труда		Работы повышенной опасности, возможное превышение ПДК вредных веществ или газов
Особые условия допуска к работе		В соответствии с Законодательством РК
Квалификационный уровень ОРК	Уровень профессионального образования и обучения		Требуемый опыт работы
4	Техническое и профессиональное образование повышенного уровня (дополнительная профессиональная подготовка), практический опыт.		3 года на 3 уровне
5	Техническое и профессиональное образование (или послесреднее образование), практический опыт или высшее образование, дополнительные профессиональные образовательные программы.		4 года на 4 уровне

Таблица 3. Перечень единиц профессионального стандарта
(трудовых функций профессии)

№ трудовой функции	Наименование трудовой функции (единицы профессионального стандарта)
1	Организация и выполнение работ по эксплуатации, технического обслуживания и ремонта электрического и электромеханического оборудования, бытовой техники
2	Диагностика и контроль при эксплуатации электрического и электромеханического оборудования и технического состояния бытовой техники
3	Участие в модернизации отраслевого электрического и электромеханического оборудования

Таблица 4. Описание единиц профессионального стандарта
(функциональная карта)

№ трудовой функции	Предметы труда	Средства труда	Задачи (трудовые действия)
1	Электрооборудование, электроустановки и автоматы	Приборы, инструменты, приспособления	1-1) Организация и выполнение работ по эксплуатации электрического и электромеханического оборудования, бытовой техники
	Электрооборудование, электроустановки и автоматы	Контрольно-измерительные приборы	1-2) Организация и своевременное проведение технического обслуживания электрического и электромеханического оборудования, бытовой техники
	Электрооборудование, электроустановки и автоматы	Приборы, инструменты, приспособления	1-3) Организация и выполнение работ по ремонту электрического и электромеханического оборудования, бытовой техники
2	Электрооборудование, электроустановки и автоматы	Контрольно-измерительные приборы	2-1) Наладка, регулировка и проверка электрического и электромеханического оборудования
	Электрооборудование, электроустановки и автоматы	Электронные приборы	2-2) Диагностика и контроль при эксплуатации электрического и электромеханического оборудования и технического состояния бытовой техники
	Электрооборудование, электроустановки и автоматы	Техническая документация	2-3) Оформление технической документации в соответствии с действующими нормативными документами
3	Электрооборудование, электроустановки и автоматы	Техническая документация	3-1) Участие в модернизации отраслевого электрического и электромеханического оборудования
	Электрооборудование, электроустановки и автоматы	Техническая документация	3-2) Участие в проектировании и изготовлении нового электрического и электромеханического оборудования
	Электрооборудование, электроустановки и автоматы	Техническая документация	3-3) Планирование и организация производственных работ персонала подразделения

Таблица 5. Требования к компетенциям электромеханика
4-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
1-1)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за организацию и своевременное проведение технического обслуживания электротехнического оборудования	Выявление причин преждевременного износа деталей электротехнического оборудования	Способы предупреждения и устранения износа деталей электротехнического оборудования
1-2)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за руководство работ по ремонту электрического и электромеханического оборудования	Подготовка к ремонту электрического и электромеханического оборудования	Меры безопасности при обслуживании и ремонте электрооборудования
1-3)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность в регулировании технологических режимов работы электрооборудования	Нормирование производственных показателей	Основные электрические нормы настройки обслуживаемого оборудования, методы проверки и измерения их
2-1)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за наладку, регулировку и проверку электрического и электромеханического оборудования	Анализ состояния и динамики объектов деятельности	Соответствие фактических параметров с проектными параметрами
2-2)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за проверку качества ремонтных работ	Проверка соответствия выполненных ремонтных и испытательных работ	Методы проведения регулировочно-сдаточных работ и сдачи электрооборудования после ремонта
2-3)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за оформление технической документации в соответствии с действующими нормативными документами	Составление технической документации в соответствии с действующими нормативными документами	Порядок составления, формы технической документации

Таблица 6. Требования к компетенциям электромеханика
5-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
3-1)	Управленческая деятельность в рамках участка технологического процесса и стратегии деятельности предприятия, предполагающая ответственность за участие в разработке мероприятий по повышению надежности, качества работы обслуживаемых устройств оборудования	Освоение и модернизация действующих устройств оборудования электрических систем	Специализация и особенность организационно-технологической структуры организации, перспективы его развития
3-2)	Управленческая деятельность в рамках участка технологического процесса и стратегии деятельности предприятия, предполагающая ответственность за освоение и внедрение прогрессивных методов технического обслуживания и ремонта обслуживаемых устройств оборудования	Совершенствование технологических процессов и технологических операций по эксплуатации, ремонту и обслуживанию устройств и оборудования электрических систем	Передовой опыт по эксплуатации, ремонту и обслуживанию устройств и оборудования электрических систем
3-3)	Управленческая деятельность в рамках участка технологического процесса и стратегии деятельности предприятия, предполагающая ответственность за планирование и организацию производственных работ персонала подразделения	Планирование объемов технического обслуживания и ремонтов устройств и оборудования электрических систем	Основы технологии производства; руководящие нормативные справочные материалы по профилю специальности

Приложение 9
к приказу Министра нефти и газа
Республики Казахстан
от 9 апреля 2014 года № 70

Профессиональный стандарт «Монтаж технологического оборудования
и трубопроводов»

1. Общие положения

      1. Профессиональный стандарт предназначен для:
      1) выработки единых требований к содержанию профессиональной деятельности, обновления квалификационных требований, отвечающих современным потребностям рынка труда;
      2) решения широкого круга задач в области управления персоналом;
      3) разработки образовательных стандартов, учебных планов, модульных учебных программ, а также разработки соответствующих учебно-методических материалов;
      4) проведения оценки профессиональной подготовленности и подтверждения соответствия квалификации специалистов.
      2. Основными пользователями профессиональных стандартов являются:
      1) выпускники организаций образования, работники;
      2) руководители и работники организаций, руководители и специалисты подразделений управления персоналом организаций;
      3) специалисты, разрабатывающие образовательные программы;
      4) специалисты в области оценки профессиональной подготовленности и подтверждения соответствия квалификации специалистов.
      3. На основе профессионального стандарта могут разрабатываться внутренние, корпоративные стандарты организаций на функциональные модели деятельности, должности, повышение квалификации, аттестацию работников, систему стимулирования труда и другие.
      4. В настоящем профессиональном стандарте применяются следующие термины и определения:
      1) отраслевая рамка квалификаций - структурированное описание квалификационных уровней признаваемых в отрасли;
      2) профессиональный стандарт - стандарт, определяющий в конкретной области профессиональной деятельности требования к уровню квалификации и компетентности, к содержанию, качеству и условиям труда;
      3) профессия - основной род занятий трудовой деятельности человека, требующий определенных знаний, умений и практических навыков, приобретаемых в результате специальной подготовки и подтверждаемых соответствующими документами об образовании;
      4) профессия рабочего – структурная единица работодателя, непосредственно занятая в процессе создания материальных ценностей, производства продукции (услуг, работ), а также занятая ремонтом, перемещением грузов, перевозкой пассажиров, оказанием материальных услуг;
      5) область профессиональной деятельности - совокупность видов трудовой деятельности отрасли, имеющая общую интеграционную основу и предполагающая схожий набор трудовых функций и компетенций для их выполнения;
      6) вид трудовой деятельности - часть области профессиональной деятельности, сформированная целостным набором трудовых функций и необходимых для их выполнения компетенций;
      7) уровень квалификации - уровень требований к квалификации (компетенциям) работника, отражающий сложность, самостоятельность и ответственность выполняемых работ;
      8) квалификация - степень профессиональной подготовленности работника к выполнению конкретного вида работы;
      9) компетенция - способность работника применять в профессиональной деятельности знания, умения и навыки;
      10) трудовая функция - составная часть вида трудовой деятельности, представляющая собой интегрированный и относительно автономный набор трудовых действий, определяемых бизнес-процессом и предполагающий наличие необходимых компетенций для их выполнения.
      5. В настоящем профессиональном стандарте используются следующие сокращения:
      ПД – профессиональная деятельность;
      ВД – вид деятельности;
      ПС – профессиональный стандарт;
      НРК – национальная рамка квалификаций;
      ОРК – Отраслевая рамка квалификаций (приказ Министра нефти и газа Республики Казахстан от 18 октября 2013 года № 184 «Об утверждении отраслевой рамки квалификаций нефтегазовой отрасли», зарегистрированный в Министерстве юстиции Республики Казахстан 13 ноября 2013 года № 8904);
      ЕТКС - Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих РК;
      ТКХ – Типовые квалификационные характеристики должностей руководителей, специалистов и других служащих организаций;
      СИЗ – средства индивидуальной защиты;
      КИП – контрольно-измерительные приборы;
      ПДК – предельно допустимая концентрация;
      КС – классификатор специальностей.

2. Паспорт ПС

      6. Вид экономической деятельности (область профессиональной деятельности): монтаж технологического оборудования и трубопроводов.
      7. Основная цель вида экономической (области профессиональной) деятельности: организация и проведение работ по монтажу трубопроводов и оборудования.
      Профессиональный стандарт устанавливает в области профессиональной деятельности «Монтаж технологического оборудования и трубопроводов» требования к содержанию, качеству, условиям труда, квалификации и компетенциям работников.
      8. Виды трудовой деятельности, профессии, квалификационные уровни указаны в Приложении 1 к настоящему профессиональному стандарту.
      Требования стандарта относятся к видам деятельности и следующим профессиям данной области: монтажник трубопроводов, техник-механик.

3. Карточка видов трудовой деятельности (профессий)

Параграф 1. Монтажник трубопроводов

      9. Квалификационный уровень по ОРК – 2-4.
      10. Возможные наименования должностей: монтажник наружных трубопроводов, монтажник технологического оборудования и связанных с ним конструкций.
      11. Профессия «Монтажник трубопроводов» согласно Приложению 2, обязывает субъекта знать и уметь выполнять задачи, связанные с реализацией основной функции: монтаж трубопроводов всех видов и назначений.
      Связь с действующими нормативными документами указана в Таблице 1 Приложения 2 к настоящему профессиональному стандарту.
      12. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы монтажника трубопроводов, приведены в Таблице 2 Приложения 2 к настоящему профессиональному стандарту.
      13. Перечень единиц профессионального стандарта указан в Таблице 3 Приложения 2 к настоящему профессиональному стандарту.
      14. Функциональная карта, описывающая единицы профессионального стандарта и трудовые действия, выполняемые монтажником трубопроводов, приведена в Таблице 4 Приложении 2 к настоящему профессиональному стандарту.
      15. Требования к компетенциям монтажника трубопроводов указаны в Таблице 5, 6 и 7 Приложения 2 к настоящему профессиональному стандарту.

Параграф 2. Техник-механик

      16. Квалификационный уровень по ОРК – 4-5.
      17. Возможные наименования должностей: механик, техник-механик, техник по эксплуатации нефтепроводов.
      18. Профессия «Техник-механик» согласно Приложению 3, обязывает субъекта знать и уметь выполнять задачи, связанные с реализацией основной функции: организация работ по монтажу трубопроводов и оборудования.
      Связь с действующими нормативными документами указана в Таблице 1 Приложения 3 к настоящему профессиональному стандарту.
      19. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы техника-механика приведены в Таблице 2 Приложения 3 к настоящему профессиональному стандарту.
      20. Перечень единиц профессионального стандарта указан в Таблице 3 Приложения 3 к настоящему профессиональному стандарту.
      21. Функциональная карта, описывающая единицы профессионального стандарта и трудовые действия, выполняемые техником-механиком в Таблице 4 Приложения 3 к настоящему профессиональному стандарту.
      22. Требования к компетенциям техника-механика указаны в Таблице 5 и 6 Приложения 3 к настоящему профессиональному стандарту.

4. Виды сертификатов, выдаваемых на основе настоящего
профессионального стандарта

23. Организациями в области оценки профессиональной подготовленности и подтверждения соответствия квалификации специалистов выдаются сертификаты на основе настоящего профессионального стандарта.
24. Виды сертификатов, выдаваемые на основе настоящего профессионального стандарта, определяются в соответствии с перечнем единиц профессионального стандарта, освоение которых необходимо для получения сертификата, предусмотренным в таблицах 3 приложений 2 и 3настоящего профессионального стандарта.

5. Разработчики профессионального стандарта

Министерство нефти и газа Республики Казахстан

6. Лист согласования

Название организации	Дата согласования
Отраслевой совет по развитию технического и профессионального образования и подготовке кадров Министерства нефти и газа Республики Казахстан

7. Экспертиза и регистрация профессионального стандарта

Приложение 1
к профессиональному стандарту
«Монтаж технологического
оборудования и трубопроводов»

Виды трудовой деятельности, профессии, квалификационные уровни

№ п/п	Наименование вида деятельности	Наименование профессии с учетом тенденций рынка труда	Наименование профессии согласно государственному классификатору занятий Республики Казахстан 01-2005	Квалификационный уровень ОРК
1.	Монтаж трубопроводов всех видов и назначений	Монтажник трубопроводов	Монтажник наружных трубопроводов; Монтажник технологического оборудования и связанных с ним конструкций	2-4
2.	Организация работ по монтажу трубопроводов и оборудования	Техник-механик	Техник-механик; механик; техник-механик; техник по эксплуатации нефтепроводов.	4-5

Приложение 2
к профессиональному стандарту
«Монтаж технологического
оборудования и трубопроводов»

Монтажник трубопроводов

Таблица 1. Связь с действующими нормативными документами:

Государственный классификатор занятий Республики Казахстан (ГКЗ)
Базовая группа	7121 «Монтажник наружных трубопроводов», 7121 «Монтажник технологических трубопроводов», 7233 «Монтажник технологического оборудования и связанных с ним конструкций»
Классификатор профессий и специальностей технического и профессионального, послесреднего образования (ГК РК 05-2008)
Наименование специальности	Монтаж технологического оборудования и трубопроводов
Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (ЕТКС)
Выпуск, раздел ЕТКС	Выпуск 03, раздел «Строительные, монтажные и ремонтно-строительные работы»
Профессия по ЕТКС	Монтажник наружных трубопроводов (2-6 разряд)	Монтажник технологического оборудования и связанных с ним конструкций (2-7 разряд)
Квалификационный уровень ОРК	Разряды по ЕТКС
2	2	2-3
3	3-5	4-5
4	6	6-7

Таблица 2. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы

Возможные места работы по профессии (предприятия, организации)		Предприятия, компания и организация нефтяной промышленности
Вредные и опасные условия труда		Работы повышенной опасности, производственный шум, вибрация, работа на высоте, пониженная температура, физические перегрузки, работа в тяжелых климатических условиях, возможное превышение ПДК вредных веществ или газов, лучевые и тепловые излучения
Особые условия допуска к работе		В соответствии с Законодательством РК
Квалификационный уровень ОРК	Уровень профессионального образования и обучения		Требуемый опыт работы
2	Краткосрочные курсы или обучение на предприятии при наличии общего среднего образования		-
3	Установленный уровень квалификации технического и профессионального образования и практический опыт работы		1 год на 2 уровне ОРК
4	Техническое и профессиональное образование повышенного уровня (дополнительная профессиональная подготовка), практический опыт.		3 года на 3 уровне ОРК

Таблица 3. Перечень единиц профессионального стандарта
(трудовых функций профессии)

№ трудовой функции	Наименование трудовой функции (единицы профессионального стандарта)
1	Подготовка к производству монтажных работ
2	Проведение монтажных работ
3	Проверка качества выполненных работ

Таблица 4. Описание единиц профессионального стандарта
(функциональная карта)

№ трудовой функции	Предметы труда	Средства труда	Задачи (трудовые действия)
1	Подъемно-такелажные приспособления	Инструменты, приспособления, СИЗ	1-1) Подготовка оснований под трубопроводы, коллекторы, каналы, камеры и колодцы
	Подъемно-такелажные приспособления	Инструменты, приспособления, СИЗ	1-2) Укладка и монтаж элементов сборных коллекторов, каналов, камер и колодцев
	Оборудования, инструменты, приспособления, вспомогательные материалы	Инструкции, СИЗ рекомендации, шаблоны, режимы	1-3) Подготовка к работе оборудования, инструментов, приспособлений, вспомогательных материалов
2	Трубопроводы	Технологические монтажные схемы, инструменты, СИЗ, приспособления	2-1) Монтаж наружных и технологических трубопроводов
	Трубопроводы	Оборудование, СИЗ, инструменты, приспособления	2-2) Монтаж трубопроводов укрупненными блоками с использованием механизмов и такелажного оборудования
	Трубопроводы	Оборудование, СИЗ, инструменты, приспособления	2-3) Испытание трубопроводов. Устранение дефектов, обнаруженные во время испытаний трубопроводов
3	Сварные швы, поверхности разрезанных деталей, материалов	Инструменты, приспособления, компьютерные программы	3-1) Контроль качества соединенных монтажных узлов трубопроводов
	Трубопроводы	Приборы, компьютерные программы	3-2) Проверка качества выполненных работ
	Трубопроводы	Техническая документация	3-3) Оформление технической документации в соответствии с действующими нормативными документами

Таблица 5. Требования к компетенциям монтажника трубопроводов
2-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
1-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности за подготовку оснований под трубопроводы, коллекторы, каналы, камеры и колодцы	Работа с подъемно-такелажными приспособлениями	Устройства подъемно-такелажных приспособлений и способы их применения
1-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности за укладку и монтаж элементов сборных коллекторов, каналов, камер и колодцев	Выполнение работ по укладке трубопроводов, устройство сборных коллекторов, каналов, камер и колодцев всех видов и назначений	Правила укладки трубопроводов и устройств сборных коллекторов, каналов, камер и колодцев
1-3)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности за подготовку элементов наружных трубопроводов к монтажу	Работа с технической документацией на монтаж оборудования и использование	План и профиль участка трубопровода с указанием глубины залегания

Таблица 6. Требования к компетенциям монтажника трубопроводов
3-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
2-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за монтаж наружных и технологических трубопроводов	Соединение труб с помощью раструбов, фланцев, накидных гаек, манжет, универсальных соединений	Структура производственного процесса монтажа. Состав технологических процессов. Монтажная операция, прием.
2-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за монтаж трубопроводов укрупненными блоками с использованием механизмов и такелажного оборудования	Укрупнительная сборка монтажных узлов и блоков	Виды средств малой механизации, оборудования, технологической оснастки, специальных инструментов и приспособлений
2-3)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за испытание трубопроводов. Устранение дефектов, обнаруженные во время испытаний трубопроводов	Испытание трубопроводов, сосудов и узлов переключения	Правила и способы испытания трубопроводов, сосудов и узлов переключения

Таблица 7. Требования к компетенциям монтажника трубопроводов
4-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
3-1)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за контроль качества соединенных монтажных узлов трубопроводов	Систематический операционный (технологический) контроль, осуществляемый в процессе сборки и сварки	Оборудование, применяемое при контроле качества монтажных работ
3-2)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за проверку качества выполненных работ	Проверка соответствие выполненных работ требованиям нормативно-технической документации	Требования государственных стандартов и нормативно-технических документов
3-3)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за оформление технической документации в соответствии с действующими нормативными документами	Составление технической документации	Порядок составления, формы технической документации

Приложение 3
к профессиональному стандарту
«Монтаж технологического
оборудования и трубопроводов»

Техник-механик

Таблица 1. Связь с действующими нормативными документами:

Государственный классификатор занятий Республики Казахстан (ГКЗ)
Базовая группа	3115 «Техник-механик», 3117 «Техник по эксплуатации нефтепроводов», 2146 «Механик»
Классификатор профессий и специальностей технического и профессионального, послесреднего образования (ГК РК 05-2008)
Наименование специальности	Монтаж технологического оборудования и трубопроводов
Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (ЕТКС)
Выпуск, раздел ЕТКС	Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и других служащих, утвержденный приказом Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 21 мая 2012 г. № 201-ө-м
Профессия по ЕТКС	Техник-механик, механик, техник по эксплуатации нефтепроводов
Квалификационный уровень ОРК	-
4	-
5	-

Таблица 2. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы

Возможные места работы по профессии (предприятия, организации)		Предприятия, компания и организация нефтяной промышленности. Научно-исследовательские институты нефтегазового профиля
Вредные и опасные условия труда		Работы повышенной опасности, производственный шум, вибрация, работа на высоте, пониженная температура, физические перегрузки, работа в тяжелых климатических условиях, возможное превышение ПДК вредных веществ или газов, лучевые и тепловые излучения
Особые условия допуска к работе		В соответствии с Законодательством РК
Квалификационный уровень ОРК	Уровень профессионального образования и обучения		Требуемый опыт работы
4	Техническое и профессиональное образование повышенного уровня (дополнительная профессиональная подготовка), практический опыт.		3 года на 3 уровне
5	Техническое и профессиональное образование (или послесреднее образование), практический опыт или высшее образование без требования к стажу работы, дополнительные профессиональные образовательные программы.		4 года на 4 уровне

Таблица 3. Перечень единиц профессионального стандарта
(трудовых функций профессии)

№ трудовой функции	Наименование трудовой функции (единицы профессионального стандарта)
1	Ведение строительно-монтажных работ
2	Контроль и проверка качества работ
3	Участие в разработке мероприятий по совершенствованию технологии монтажных работ

Таблица 4. Описание единиц профессионального стандарта
(функциональная карта)

№ трудовой функции	Предметы труда	Средства труда	Задачи (трудовые действия)
1	Трубопроводы, оборудования	Инструменты, приспособления, подъемные устройства, СИЗ	1-1) Составление плана строительно-монтажных работ
	Проектная документация	Инструменты, приспособления, подъемные устройства, СИЗ	1-2) Организация работы по укладке трубопроводов
	Трубопроводы, оборудования	Технологическая карта. План ликвидации аварий	1-3) Ведение строительно-монтажных работ на трубопроводах. Ликвидация аварий
2	Трубопроводы, оборудования	Проект производства работ	2-2) Контроль за качеством монтажных работ
	Трубопроводы, оборудования	Электронные приборы	3-2) Проверка качества монтажных работ
	Трубопроводы, оборудования	Техническая и технологическая документация	2-3) Оформление технической и технологической документации в соответствии с действующими нормативными документами
3	Научно-техническая документация и техническая литература	Научное исследование	3-1) Изучение современных технологии монтажных работ
	Трубопроводы, оборудования	Технологическая карта	3-2) Участие в разработке мероприятий по совершенствованию технологию монтажных работ
	Трубопроводы, оборудования	Технологический регламент	3-3) Планирование и организация производственных работ персонала подразделения

Таблица 5. Требования к компетенциям техника–механика 4-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
1-1)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность в составлении плана строительно-монтажных работ	Работа с проектной и технической документацией	Требования к плану строительно-монтажных работ
1-2)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за организацию работы по укладке трубопроводов. Ликвидация аварий	Прокладка, строповка и расстроповка трубопроводов, деталей трубопроводов, коллекторов, каналов, камер и колодцев при помощи трубоукладчиков	План ликвидации аварий
1-3)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность в ведении строительно-монтажных работ на трубопроводах	Проведение сварочных, изоляционных и монтажных работ	Технология монтажа оборудования, конструкций, машин и механизмов.
2-1)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за контроль за качеством монтажных работ	Соответствие качества выполняемых работ требованиям проекта и нормативно-технической документации.	Перечень технологических операций, подлежащих контролю в процессе выполнения строительно-монтажных работ
2-2)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за проверку качества монтажных работ	Выбор оптимального способа испытания трубопроводов	Правила и способы испытания трубопроводов, сосудов и узлов переключения
2-3)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за оформление технической и технологической документации в соответствии с действующими нормативными документами	Составление технологической и технической документации	Порядок составления технологической и технической документации

Таблица 6. Требования к компетенциям техника–механика 5-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
3-1)	Управленческая деятельность в рамках участка технологического процесса и стратегии деятельности предприятия, предполагающая ответственность за изучение современных технологии монтажных работ	Анализ техники и технологии монтажных работ трубопроводов	Передовые отечественные и зарубежные опыты в области техники и технологии монтажных работ
3-2)	Управленческая деятельность в рамках участка технологического процесса и стратегии деятельности предприятия, предполагающая ответственность за участие за разработку мероприятий по совершенствованию технологию монтажных работ	Работы с научно-технической документацией и технической литературой	Средств механизации, материалы, оборудования и детали, применяемые при производстве строительно-монтажных работ
3-3)	Управленческая деятельность в рамках участка технологического процесса и стратегии деятельности предприятия, предполагающая ответственность за планирование и организацию производственных работ персонала подразделения	Организация работы коллектива в соответствии с технологическими регламентами	Порядок планирования, проектирования и финансирования монтажных работ

Приложение 10
к приказу Министра нефти и газа
Республики Казахстан
от 9 апреля 2014 года № 70

Профессиональный стандарт «Транспортировка
и хранение нефти и газа»

1. Общие положения

2. Паспорт ПС

      6. Вид экономической деятельности (область профессиональной деятельности): транспортировка и хранение нефти и газа
      7. Основная цель вида экономической (области профессиональной) деятельности: организация и проведение работ по транспорту и хранению нефти и газа. Профессиональный стандарт устанавливает в области профессиональной деятельности «Транспортировка и хранение нефти и газа» требования к содержанию, качеству, условиям труда, квалификации и компетенциям работников.
      8. Виды трудовой деятельности, профессии, квалификационные уровни указаны в Приложения 1 к настоящему профессиональному стандарту.
      Требования стандарта относятся к видам деятельности и следующим профессиям данной области: слесарь-ремонтник, техник-технолог.

3. Карточка видов трудовой деятельности (профессий)

Параграф 1. Слесарь-ремонтник

      9. Квалификационный уровень по ОРК – 2-4.
      10. Возможные наименования должностей: слесарь-ремонтник, слесарь по ремонту установок, электрослесарь по ремонту оборудования нефтебаз.
      11. Профессия «Слесарь-ремонтник» согласно Приложению 2, обязывает субъекта знать и уметь выполнять задачи, связанные с реализацией основной функции: техническое обслуживание и ремонт оборудования трубопроводов.
      Связь с действующими нормативными документами указана в Таблице 1 Приложения 2 к настоящему профессиональному стандарту.
      12. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы слесаря-ремонтника, приведены в Таблице 2 Приложения 2 к настоящему профессиональному стандарту.
      13. Перечень единиц профессионального стандарта указан в Таблице 3 Приложения 2 к настоящему профессиональному стандарту.
      14. Функциональная карта, описывающая единицы профессионального стандарта и трудовые действия, выполняемые слесарем-ремонтником, приведена в Таблице 4 Приложении 2 к настоящему профессиональному стандарту.
      15. Требования к компетенциям слесаря-ремонтника указаны в Таблице 5, 6 и 7 Приложения 2 к настоящему профессиональному стандарту.

Параграф 2. Техник-технолог

      16. Квалификационный уровень по ОРК – 4-5.
      17. Возможные наименования должностей: техник-технолог, технолог.
      18. Профессия «Техник-технолог» согласно Приложению 3, обязывает субъекта знать и уметь выполнять задачи, связанные с реализацией основной функции: организация работ объектов транспорта и хранения нефти и газа.
      Связь с действующими нормативными документами указана в Таблице 1 Приложения 3 к настоящему профессиональному стандарту.
      19. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы техника-технолога приведены в Таблице 2 Приложения 3 к настоящему профессиональному стандарту.
      20. Перечень единиц профессионального стандарта указан в Таблице 3 Приложения 3 к настоящему профессиональному стандарту.
      21. Функциональная карта, описывающая единицы профессионального стандарта и трудовые действия, выполняемые техника-технолога в Таблице 4 Приложения 3 к настоящему профессиональному стандарту.
      22. Требования к компетенциям техника-технолога указаны в Таблице 5 и 6 Приложения 3 к настоящему профессиональному стандарту.

4. Виды сертификатов, выдаваемых на основе настоящего
профессионального стандарта

5. Разработчики профессионального стандарта

Министерство нефти и газа Республики Казахстан

6. Лист согласования

Название организации	Дата согласования
Отраслевой совет по развитию технического и профессионального образования и подготовке кадров Министерства нефти и газа Республики Казахстан

7. Экспертиза и регистрация профессионального стандарта

Приложение 1
к профессиональному стандарту
«Транспортировка и хранение
нефти и газа»

Виды трудовой деятельности, профессии, квалификационные уровни

№ п/п	Наименование вида деятельности	Наименование профессии с учетом тенденций рынка труда	Наименование профессии согласно государственному классификатору занятий Республики Казахстан 01-2005	Квалификационный уровень ОРК
1.	Техническое обслуживание и ремонт нефтепромыслового оборудования	Слесарь-ремонтник	слесарь-ремонтник; слесарь по ремонту установок; электрослесарь по ремонту оборудования нефтебаз	2-4
2.	Организация работ по осуществлению транспортировки и хранение нефти, газа и продуктов переработки	Техник-технолог	техник-технолог; технолог	4-5

Приложение 2
к профессиональному стандарту
«Транспортировка и хранение
нефти и газа»

Слесарь-ремонтник

Таблица 1. Связь с действующими нормативными документами:

Государственный классификатор занятий Республики Казахстан (ГКЗ)
Базовая группа		7233 «Слесарь-ремонтник», 7233 «Слесарь по ремонту технологических установок», 7233 «Электрослесарь по ремонту оборудования нефтебаз»
Классификатор профессий и специальностей технического и профессионального, послесреднего образования (ГК РК 05-2008)
Наименование специальности	Транспортировка и хранение нефти и газа
Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (ЕТКС)
Выпуск, раздел ЕТКС		Выпуск 2, раздел «Слесарные и слесарно-сборочные работы»
Профессия по ЕТКС		Слесарь–ремонтник (2-8 разряд)	Слесарь по ремонту технологических установок (2-6 разряд)	Электрослесарь по ремонту оборудования нефтебаз (3-6 разряд)
Квалификационный уровень ОРК		Разряды по ЕТКС
2		2	2	-
3		3-5	3-5	3-5
4		6-8	6	6

Таблица 2. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы

Возможные места работы по профессии (предприятия, организации)		Предприятия, компания и организация нефтяной промышленности
Вредные и опасные условия труда		Работы повышенной опасности, производственный шум, вибрация, работа на высоте, пониженная температура, физические перегрузки, работа в тяжелых климатических условиях, возможное превышение ПДК вредных веществ или газов, лучевые и тепловые излучения
Особые условия допуска к работе		В соответствии с Законодательством РК
Квалификационный уровень ОРК	Уровень профессионального образования и обучения		Требуемый опыт работы
2	Краткосрочные курсы или обучение на предприятии при наличии общего среднего образования		-
3	Установленный уровень квалификации технического и профессионального образования и практический опыт работы		1 год на 2 уровне ОРК
4	Повышенный уровень квалификации технического и профессионального образования без практического опыта работы		3 года на 3 уровне ОРК

Таблица 3. Перечень единиц профессионального стандарта
(трудовых функций профессии)

№ трудовой функции	Наименование трудовой функции (единицы профессионального стандарта)
1	Проверка состояния оборудования и трубопроводов
2	Техническое обслуживание и ремонт оборудования, трубопроводов
3	Проверка качества ремонтных работ

Таблица 4. Описание единиц профессионального стандарта
(функциональная карта)

№ трудовой функции	Предметы труда	Средства труда	Задачи (трудовые действия)
1	Технологические трубопроводы, оборудования	Технический паспорт, чертежи, схемы, СИЗ	1-1) Определение и проверка состояния оборудования и трубопроводов
	Технологические трубопроводы, оборудования	Инструменты, контрольно-измерительные приборы, СИЗ	1-2) Выявление степеней износа деталей и узлов оборудования и трубопроводов
	Приспособления, инструменты	План производства работ, СИЗ	1-3) Подготовка к ремонту инструментов, оборудования и трубопроводов
2	Технологические трубопроводы, оборудования	Контрольно-измерительные приборы, СИЗ	2-1) Выполнение работ по поддержанию работоспособного и исправного состояния технологических трубопроводов и оборудования в процессе эксплуатации
	Технологические трубопроводы, оборудования	Инструменты, приспособления, СИЗ	2-2) Замена деталей и узлов технологического оборудования и трубопроводов
	Технологические трубопроводы, оборудования	Инструменты, приспособления, СИЗ	2-3) Проведение капитальных ремонтных работ
3	Технологические трубопроводы, оборудования	Контрольно-измерительные приборы, компьютерные программы	3.1) Проверка качества и устранение дефектов
	Технологические трубопроводы, оборудования	Контрольно-измерительные приборы, компьютерные программы	3.2) Результаты ремонтных работ
	Технологические трубопроводы, оборудования	Техническая документация	3-3) Оформление технической документации в соответствии с действующими нормативными документами

Таблица 5. Требования к компетенциям слесаря-ремонтника
2-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
1-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности в определении и проверки состояния оборудования и трубопроводов	Чтение технической документации	Технический паспорт, чертежи, схемы
1-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности в выявлении степеней износа деталей и узлов оборудования и трубопроводов	Определение степеней износа деталей и узлов оборудования и трубопроводов	Характеристика используемых приборов
1-3)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности в подготовке к ремонту инструментов и оборудования трубопроводов	Работа с дефектными ведомостями для ремонта	Нормативы систем планово-предупредительных ремонтов

Таблица 6. Требования к компетенциям слесаря-ремонтника
3-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
2-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность в выполнении работ по поддержанию работоспособного и исправного состояния технологических трубопроводов и оборудования в процессе эксплуатации	Оценка состояния оборудования и систем	Производственные мощности, технические характеристики, конструктивные особенности и режимы работы оборудования организации, правила его эксплуатации
2-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность в проведении за замену деталей и узлов технологического оборудования и трубопроводов	Разборка и сборка деталей оборудования	Технология разборки и сборки оборудования
2-3)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность в проведении капитальных ремонтных работ	Восстановление и наладка работы оборудования и трубопроводов	Технология капитального ремонта

Таблица 7. Требования к компетенциям слесаря-ремонтника
4-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
3-1)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за проверку качества и устранения дефектов	Оценка качества отремонтированного оборудования и выполненных ремонтных работ	Приемы устранения обнаруженных дефектов
3-2)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за результаты ремонтных работ	Соответствие стандартам качества ремонтных работ	Требования к системам качества в соответствии со стандартами. Последовательность и правила сдачи оборудования после ремонта
3-3)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за оформление технической документации в соответствии с действующими нормативными документами	Составление технической документации в соответствии с действующими нормативными документами	Порядок составления, формы технической документации

Приложение 3
к профессиональному стандарту
«Транспортировка и хранение
нефти и газа»

Техник-технолог

Таблица 1. Связь с действующими нормативными документами:

Государственный классификатор занятий Республики Казахстан (ГКЗ)
Базовая группа	3117 «Техник по подготовке и транспортировке нефти и газа»
Классификатор профессий и специальностей технического и профессионального, послесреднего образования (ГК РК 05-2008)
Наименование специальности	Транспортировка и хранение нефти и газа
Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (ЕТКС)
Выпуск, раздел ЕТКС, КС	Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и других служащих, утвержденный приказом Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 21 мая 2012 г. № 201-ө-м
Профессия по ЕТКС, КС	Техник-технолог
Квалификационный уровень ОРК	-
4	-
5	-

Таблица 2. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы

Возможные места работы по профессии (предприятия, организации)		Предприятия, компания и организация нефтяной промышленности. Научно-исследовательские институты нефтегазового профиля
Вредные и опасные условия труда		Работы повышенной опасности, производственный шум, вибрация, работа на высоте, пониженная температура, физические перегрузки, работа в тяжелых климатических условиях, возможное превышение ПДК вредных веществ или газов, лучевые и тепловые излучения
Особые условия допуска к работе		В соответствии с Законодательством РК
Квалификационный уровень ОРК	Уровень профессионального образования и обучения		Требуемый опыт работы
4	Техническое и профессиональное образование повышенного уровня (дополнительная профессиональная подготовка), практический опыт.		3 года на 3 уровне
5	Техническое и профессиональное образование (или послесреднее образование), практический опыт или высшее образование, дополнительные профессиональные образовательные программы.		4 года на 4 уровне

Таблица 3. Перечень единиц профессионального стандарта
(трудовых функций профессии)

№ трудовой функции	Наименование трудовой функции (единицы профессионального стандарта)
1	Организация работы исполнителей, осуществляющих транспортировку и хранение нефти, газа и продуктов переработки
2	Контроль качества выполненных работ
3	Совершенствование системы технологического обслуживания объектов транспорта и хранения нефти и газа

Таблица 4. Описание единиц профессионального стандарта
(функциональная карта)

№ трудовой функции	Предметы труда	Средства труда	Задачи (трудовые действия)
1	Объекты транспорта и хранения нефти и газа	Инструменты, СИЗ, оборудования приспособления	1-1) Организация работы исполнителей, осуществляющих транспортировку и хранение нефти, газа и продуктов переработки
	Объекты транспорта и хранения нефти и газа	Инструменты, СИЗ, оборудования приспособления	1-2) Организация работ по обслуживанию оборудования
	Объекты транспорта и хранения нефти и газа	Инструменты, СИЗ, оборудования приспособления	1-3) Регулирование режимов работы оборудования объектов транспорта и хранения нефти и газа
2	Объекты транспорта и хранения нефти и газа	Контрольно-измерительные приборы, компьютерные программы, СИЗ,	2.1) Контроль за соблюдением правил технической эксплуатации и обслуживания оборудования
	Объекты транспорта и хранения нефти и газа	Контрольно-измерительные приборы, компьютерные программы, СИЗ,	2-2) Проведение пуско-наладочных работ. Сдача оборудования в эксплуатацию
	Объекты транспорта и хранения нефти и газа	Технологическая и техническая документация	2-3) Оформление технологическую и техническую документацию в соответствии с действующими нормативными документами
3	Технические документации, технические литературы	Научное исследование	3-1) Разработка прогрессивных технологических процессов и оптимальных режимов производства
	Объекты транспорта и хранения нефти и газа	Техническая документация	3-2) Участие в определении показателей технического уровня проектируемых объектов техники и технологии
	Объекты транспорта и хранения нефти и газа	Техническая документация	3-3) Планирование и организация производственных работ персонала подразделения

Таблица 5. Требования к компетенциям техника–технолога
4-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
1-1)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность в составлении плана строительно-монтажных работ	Работа с проектной и технической документацией	Требования к плану строительно-монтажных работ
1-2)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за организацию работы по укладке трубопроводов. Ликвидация аварий	Прокладка, строповка и расстроповка трубопроводов, деталей трубопроводов, коллекторов, каналов, камер и колодцев при помощи трубоукладчиков	План ликвидации аварий
1-3)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность в ведении строительно-монтажных работ на трубопроводах	Проведение сварочных, изоляционных и монтажных работ	Технология монтажа оборудования, конструкций, машин и механизмов.
2-1)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за контроль за качеством монтажных работ	Соответствие качества выполняемых работ требованиям проекта и нормативно-технической документации.	Перечень технологических операций, подлежащих контролю в процессе выполнения строительно-монтажных работ
2-2)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за проверку качества монтажных работ	Выбор оптимального способа испытания трубопроводов	Правила и способы испытания трубопроводов, сосудов и узлов переключения
2-3)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за оформление технической и технологической документации в соответствии с действующими нормативными документами	Составление технологическую и техническую документацию	Порядок составления технологическую и техническую документацию

Таблица 6. Требования к компетенциям техника–технолога
5-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
3-1)	Управленческая деятельность в рамках участка технологического процесса и стратегии деятельности предприятия, предполагающая ответственность за изучение современных технологии монтажных работ	Анализ техники и технологии монтажных работ трубопроводов	Передовые отечественные и зарубежные опыты в области техники и технологии монтажных работ
3-2)	Управленческая деятельность в рамках участка технологического процесса и стратегии деятельности предприятия, предполагающая ответственность за участие за разработку мероприятий по совершенствованию технологию монтажных работ	Работы с научно-технической документацией и технической литературой	Средств механизации, материалы, оборудования и детали, применяемые при производстве строительно-монтажных работ
3-3)	Управленческая деятельность в рамках участка технологического процесса и стратегии деятельности предприятия, предполагающая ответственность за планирование и организацию производственных работ персонала подразделения	Организация работы коллектива в соответствии с технологическими регламентами	Порядок планирования, проектирования и финансирования монтажных работ

Приложение 11
к приказу Министра нефти и газа
Республики Казахстан
от 9 апреля 2014 года № 70

Профессиональный стандарт «Испытание скважин на нефть и газ»

1. Общие положения

2. Паспорт ПС

      6. Вид экономической деятельности (область профессиональной деятельности): испытание скважин на нефть и газ.
      7. Основная цель вида экономической (области профессиональной) деятельности: организация и проведение работ по испытанию скважин. Профессиональный стандарт устанавливает в области профессиональной деятельности «Испытание скважин на нефть и газ» требования к содержанию, качеству, условиям труда, квалификации и компетенциям работников.
      8. Виды трудовой деятельности, профессии, квалификационные уровни указаны в Приложении 1 к настоящему профессиональному стандарту.
      Требования стандарта относятся к видам деятельности и следующим профессиям данной области: оператор по опробованию (испытанию) скважин, каратажник и техник-технолог.

3. Карточка видов трудовой деятельности (профессий)

Параграф 1. Оператор по опробованию (испытанию) скважин

      9. Квалификационный уровень по ОРК – 3.
      10. Возможные наименования должностей: оператор по опробованию (испытанию) скважин, слесарь по эксплуатации и ремонту подземных газопроводов, слесарь аварийно-восстановительных работ.
      11. Профессия «Оператор по опробованию (испытанию) скважин» согласно Приложению 2, обязывает субъекта знать и уметь выполнять задачи, связанные с реализацией основной функции: проведение работ по испытанию скважин.
      Связь с действующими нормативными документами указана в Таблице 1 Приложения 2 к настоящему профессиональному стандарту.
      12. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы оператора по опробованию (испытанию) скважин, приведены в Таблице 2 Приложения 2 к настоящему профессиональному стандарту.
      13. Перечень единиц профессионального стандарта указан в Таблице 3 Приложения 2 к настоящему профессиональному стандарту.
      14. Функциональная карта, описывающая единицы профессионального стандарта и трудовые действия, выполняемые оператором по опробованию (испытанию) скважин, приведена в Таблице 4 Приложении 2 к настоящему профессиональному стандарту.
      15. Требования к компетенциям оператора по опробованию (испытанию) скважин указаны в Таблице 5 Приложения 2 к настоящему профессиональному стандарту.

Параграф 2. Каротажник

      16. Квалификационный уровень по ОРК – 3.
      17. Возможные наименования должностей: каротажник, машинист каротажной станции.
      18. Профессия «Каротажник» согласно Приложению 3, обязывает субъекта знать и уметь выполнять задачи, связанные с реализацией основной функции: обслуживание и ремонт магистрального нефтепродуктопровода.
      Связь с действующими нормативными документами указана в Таблице 1 Приложения 3 к настоящему профессиональному стандарту.
      19. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы каротажника приведены в Таблице 2 Приложения 3 к настоящему профессиональному стандарту.
      20. Перечень единиц профессионального стандарта указан в Таблице 3 Приложения 3 к настоящему профессиональному стандарту.
      21. Функциональная карта, описывающая единицы профессионального стандарта и трудовые действия, выполняемые каротажником в Таблице 4 Приложения 3 к настоящему профессиональному стандарту.
      22. Требования к компетенциям каротажника указаны в Таблице 5 и 6 Приложения 3 к настоящему профессиональному стандарту.

Параграф 3. Техник-технолог

      23. Квалификационный уровень по ОРК – 4-5.
      24. Возможные наименования должностей: Техник-технолог, технолог.
      25. Профессия «Техник-технолог» согласно Приложению 4, обязывает субъекта знать и уметь выполнять задачи, связанные с реализацией основной функции: организация и проведение работ по испытанию скважин.
      Связь с действующими нормативными документами указана в Таблице 1 Приложения 4 к настоящему профессиональному стандарту.
      26. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы техника-технолога приведены в Таблице 2 Приложения 4 к настоящему профессиональному стандарту.
      27. Перечень единиц профессионального стандарта указан в Таблице 3 Приложения 4 к настоящему профессиональному стандарту.
      28. Функциональная карта, описывающая единицы профессионального стандарта и трудовые действия, выполняемые техником-технологом в Таблице 4 Приложения 4 к настоящему профессиональному стандарту.
      29. Требования к компетенциям техника-технолога указаны в Таблице 5 и 6 Приложения 4 к настоящему профессиональному стандарту.

4. Виды сертификатов, выдаваемых на основе настоящего
профессионального стандарта

5. Разработчики профессионального стандарта

Министерство нефти и газа Республики Казахстан

6. Лист согласования

Название организации	Дата согласования
Отраслевой совет по развитию технического и профессионального образования и подготовке кадров Министерства нефти и газа Республики Казахстан

7. Экспертиза и регистрация профессионального стандарта

Приложение 1
к профессиональному стандарту
«Испытание скважин на
нефть и газ»

Виды трудовой деятельности, профессии, квалификационные уровни

№ п/п	Наименование вида деятельности	Наименование профессии с учетом тенденций рынка труда	Наименование профессии согласно государственному классификатору занятий Республики Казахстан 01-2005	Квалификационный уровень ОРК
1.	Проведение работ по испытанию скважин	Оператор по опробованию (испытанию) скважин	Оператор по опробованию (испытанию) скважин	3
2.	Проведение геофизических исследований на нефтегазоразведочных скважинах	Каротажник	Каротажник, машинист каротажной станции	3-4
3.	Организация работ по испытанию скважин	Техник-технолог	Техник-технолог	4-5

Приложение 2
к профессиональному стандарту
«Испытание скважин
на нефть и газ»

Оператор по опробованию (испытанию) скважин

Таблица 1. Связь с действующими нормативными документами:

Государственный классификатор занятий Республики Казахстан (ГКЗ)
Базовая группа	8113 «Оператор по опробованию (испытанию) скважин»
Классификатор профессий и специальностей технического и профессионального, послесреднего образования (ГК РК 05-2008)
Наименование специальности	Испытание скважин на нефть и газ
Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (ЕТКС)
Выпуск, раздел ЕТКС	Выпуск 6, разделы: «Бурение скважин», «Добыча нефти и газа»
Профессия по ЕТКС	Оператор по опробованию (испытанию) скважин (4-5 разряд)
Квалификационный уровень ОРК	Разряды по ЕТКС
3	4-5

Таблица 2. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы

Возможные места работы по профессии (предприятия, организации)		Предприятия, компании и организации нефтяной промышленности. Научно-исследовательские институты нефтегазового профиля
Вредные и опасные условия труда		Работы повышенной опасности, производственный шум, вибрация, работа на высоте, пониженная температура, физические перегрузки, работа в тяжелых климатических условиях, возможное превышение ПДК вредных веществ или газов, лучевые и тепловые излучения
Особые условия допуска к работе		В соответствии с Законодательством РК
Квалификационный уровень ОРК	Уровень профессионального образования и обучения		Требуемый опыт работы
3	Установленный уровень квалификации технического и профессионального образования и практический опыт работы		-

Таблица 3. Перечень единиц профессионального стандарта
(трудовых функций профессии)

№ трудовой функции	Наименование трудовой функции(единицы профессионального стандарта)
1	Подготовка скважину и инструментов, необходимых для работы с испытателем пластов на буровой
2	Ведение процесса опробования (испытания) пластов
3	Контроль качества выполненных работ

Таблица 4. Описание единиц профессионального стандарта
(функциональная карта)

№ трудовой функции	Предметы труда	Средства труда	Задачи (трудовые действия)
1	Скважина	Нагнетательная линия, пакер, устьевая головка, СИЗ, обсадная колонна	1-1) Проверка состояния нагнетательной линии, пакеров и герметичности отдельных участков колонны и пакеровки
	Скважина	Пробоотборник, манометр, испытатель пластов на трубах, бурильные трубы, СИЗ	1-2) Сборка комплекта испытательного инструмента, подбор бурильных труб
	Скважина	Бурильный инструмент, насосно-компрессорные трубы, буровое оборудование, противовыбросовые устройства, СИЗ	1-3) Подготовка скважину и инструментов, необходимых для работы с испытателем пластов на буровой
2	Скважина	Испытатель пласта, бурильные (насосно-компрессорные) трубы, СИЗ	2-1) Ведение процесса опробования (испытания) пластов
	Скважина	Бурильные (насосно-компрессорные) трубы, испытатель пласта, СИЗ	2-2) Наблюдение за спуском и подъемом пластоиспытателя при прохождении интервалов посадок
	Скважина	Бурильные (насосно-компрессорные) трубы, испытатель пласта, СИЗ, пробоотборник	2-3) Участие в ликвидации аварий с испытателями пластов и пробоотборниками.
3	Скважина	Оборудования, инструменты и контрольно-измерительные приборы	3-1) Наблюдение за состоянием используемых оборудования, инструмента и контрольно-измерительных приборов
	Скважина	Техническая документация	3-2) Проверка качества выполненных работ
	Скважина	Техническая документация	3-3) Оформление технической документации в соответствии с нормативными документами

Таблица 5. Требования к компетенциям оператора по опробованию
(испытанию) скважин 3-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
1-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за проверку состояния нагнетательной линии, пакеров и герметичности отдельных участков колонны и пакеровки	Проверка состояния резьбовых соединений, взаимодействия частей и состояния сальниковых уплотнений	Типы, размер бурильных труб и насосно-компрессорных труб; виды резьб; типы и размеры пакеров
1-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за сборку комплекта испытательного инструмента, подбор бурильных труб	Комплектовка испытателя пластов на трубах, бурового оборудования и противовыбросового устройства	Технические характеристики испытателя пластов и пробоотборника, порядок их сборки и разборки
1-3)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за подготовку инструментов, необходимых для работы с испытателем пластов на буровой. Устранение неполадок	Работы по подготовке скважин к испытанию устранение причин неполадок, возникающих при работе испытателем пластов и пробоотборником	Причины неполадок, возникающих при работе испытателем пластов и пробоотборником, способы их ликвидации
2-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за ведение процесса опробования (испытания) пластов	Проведение работ по опробованию (испытанию) скважин	Геология месторождения, технологический процесс бурения скважин на нефть, газ и другие полезные ископаемые; технология и методы проведения работ по опробованию (испытанию) скважин
2-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за наблюдение за спуском и подъемом пластоиспытателя при прохождении интервалов посадок	Использование испытателей пластов на трубах для оценки насыщенности коллектора	Допускаемые величины растягивающих нагрузок для испытателей пластов; работы по подготовке скважин к испытанию
2-3)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за участие в ликвидации аварий с испытателями пластов и пробоотборниками.	Отбор проб пластового флюида с измерением давления на устье и на забое скважины	Причины неполадок, возникающих при работе испытателем пластов и пробоотборником, способы их ликвидации; причины нефтегазо-водопроявлений
3-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за наблюдение за состоянием используемых оборудования, инструмента и контрольно-измерительных приборов	Контроль за состоянием используемых оборудования, инструмента и контрольно-измерительных приборов	Свойства и принцип работы оборудования, инструмента и контрольно-измерительных приборов
3-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за проверку качества выполненных работ	Отработка пласта на разных режимах для регистрации восстановления давления в пласте	Технология обработки материалов испытаний
3-3)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за оформление технической документации в соответствии с нормативными документами	Составление технической документации в соответствии с нормативными документами	Формы и порядок составления технической документации

Приложение 3
к профессиональному стандарту
«Испытание скважин
на нефть и газ»

Каротажник

Таблица 1. Связь с действующими нормативными документами:

Государственный классификатор занятий Республики Казахстан (ГКЗ)
Базовая группа	7610 «Каротажник»
Классификатор профессий и специальностей технического и профессионального, послесреднего образования (ГК РК 05-2008)
Наименование специальности	Испытание скважин на нефть и газ
Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (ЕТКС)
Выпуск, раздел ЕТКС	Выпуск 5, раздел «Геологоразведочные и топографо-геодезические работы»
Профессия по ЕТКС	Каротажник (4-8 разряд)	Машинист каротажной станции (4-7 разряд)
Квалификационный уровень ОРК	Разряды по ЕТКС
3	4-5	4-5
4	6-8	6-7

Таблица 2. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы

Возможные места работы по профессии (предприятия, организации)		Предприятия, компания и организация нефтяной промышленности
Вредные и опасные условия труда		Пониженная температура, физические перегрузки, работа в тяжелых климатических условиях, возможное превышение ПДК вредных веществ или газов, лучевые и тепловые излучения
Особые условия допуска к работе		В соответствии с Законодательством РК
Квалификационный уровень ОРК	Уровень профессионального образования и обучения		Требуемый опыт работы
3	Техническое и профессиональное образование		-
4	Техническое и профессиональное образование повышенного уровня (дополнительная профессиональная подготовка), практический опыт.		3 года на 3 уровне ОРК

Таблица 3. Перечень единиц профессионального стандарта
(трудовых функций профессии)

№ трудовой функции	Наименование трудовой функции (единицы профессионального стандарта)
1	Монтаж (демонтаж) каротажного оборудования на буровой
2	Ведение процесса опробования (испытания) пластов
3	Контроль качества выполненных работ

Таблица 4. Описание единиц профессионального стандарта
(функциональная карта)

№ трудовой функции	Предметы труда	Средства труда	Задачи (трудовые действия)
1	Скважина	Специальные механизмы, приспособления, оборудования, СИЗ	1-1) Погрузка, разгрузка и транспортировка (перенос) аппаратуры, оборудования, станций и подъемников
	Скважина	Специальные механизмы, приспособления, оборудования, инструменты, СИЗ	1-2) Монтаж (демонтаж) каротажного оборудования на буровой
	Скважина	Специальные механизмы, приспособления, оборудования, инструменты, СИЗ	1-3) Проверка исправности аппаратуры, оборудования и рабочих схем для каротажа, пневмообработки, перфорации и торпедирования в скважинах и для около скважинных и межскважинных исследований. Устранение неисправностей
2	Скважина	Испытатель пласта, бурильные (насосно-компрессорные) трубы, СИЗ	2-1) Выполнение работ по каротажу, перфорации и торпедированию буровых скважинах
	Скважина	Бурильные (насосно-компрессорные) трубы, испытатель пласта, СИЗ	2.2) Управление газокаротажной, самоходной каротажной и перфораторной станциями, каротажными подъемниками при проведении геофизических исследований и прострелочно-взрывных работ в скважинах
	Скважина	Бурильные (насосно-компрессорные) трубы, испытатель пласта, СИЗ, пробоотборник	2-3) Выполнение ежесменного и участие в плановом техническом обслуживании и текущем ремонте станций, лаборатории, подъемников, лебедки, бензодвигателей и генераторов, смена электролита и зарядка аккумуляторов
3	Скважина	Оборудования, инструменты и контрольно-измерительные приборы	3-1) Проверка и регулировка механических, гидравлических и электрических узлов установки
	Скважина	Техническая документация	3-2) Проверка качества выполненных работ
	Скважина	Техническая документация	3-3) Оформление технической документации в соответствии с нормативными документами

Таблица 5. Требования к компетенциям каратажника
3-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
1-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за погрузку, разгрузку и транспортировку (перенос) аппаратуры, оборудования, станций и подъемников	Подготовка станций и подъемников к транспортировке и работе. Выбор, подготовка площадки, а также установка лаборатории, генераторной группы и подъемника	Правила транспортировки и хранения оборудования, аппаратуры, каротажно-перфораторного оборудования и специальных веществ, основные правила и порядок проведения электромонтажных работ
1-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за монтаж (демонтаж) каротажного оборудования на буровой.	Установка подъемника, лабораторий и блок-баланса на скважине	Технология монтажа и демонтажа оборудования, аппаратуры и торпед, используемых при каротаже, перфорации, торпедировании и геофизических исследованиях в скважинах, основы электротехники
1-3)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за проверку исправности аппаратуры, оборудования и рабочих схем для каротажа, пневмообработки, перфорации и торпедирования в скважинах и для околоскважинных и межскважинных исследований. Устранение неисправностей	Проведение технического обслуживания аппаратуры, оборудования и рабочих схем для каротажа, пневмообработки, перфорации и торпедирования в скважинах и для околоскважинных и межскважинных исследований	Правила технического обслуживания аппаратуры, оборудования и рабочих схем для каротажа, пневмообработки, перфорации и торпедирования в скважинах и для околоскважинных и межскважинных исследований
2-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за выполнение работ по каротажу, перфорации и торпедированию буровых скважинах	Спуск в скважину и присоединение скважинных приборов, стреляющих аппаратов и торпед.	Последовательность проведения геофизических исследований в скважинах, схемы, устройство и принцип действия каротажно-перфораторной аппаратуры и оборудования и правила их эксплуатации
2-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за управление газокаротажной, самоходной каротажной и перфораторной станциями, каротажными подъемниками при проведении геофизических исследований и прострелочно-взрывных работ в скважинах	Проведение геофизических исследований в скважинах	Конструкции скважин, порядок проведения геофизических исследований в скважинах, правила спуска и подъема аппаратов, правила транспортировки каротажно-перфораторного оборудования и аппаратуры, их устройство и правила эксплуатации
2-3)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за выполнение ежесменного и участие в плановом техническом обслуживании и текущем ремонте станций, лабораторий, подъемников, лебедки, бензодвигателей и генераторов, смена электролита и зарядка аккумуляторов	Ежесменное и плановое техническое обслуживание и текущий ремонт оборудования газокаротажных, перфораторных и каротажных станций, типы и технические характеристики оборудования, аппаратуры, генератора и станций, марки кабелей и проводов	Правила проведения ежесменного и планового технического обслуживания и текущего ремонта оборудования газокаротажных, перфораторных и каротажных станций, типы и технические характеристики оборудования, аппаратуры, генератора и станций, марки кабелей и проводов

Таблица 6. Требования к компетенциям каратажника 4-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
3-1)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за проверку и регулировку механических, гидравлических и электрических узлов установки	Контроль за состоянием используемых оборудования, инструмента и механических, гидравлических и электрических узлов установки	Свойства и принцип работы механических, гидравлических и электрических узлов установки
3-2)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за проверку качества выполненных работ	Соответствие фактических данных к проектным данным	Технические требования к производству геофизических работ
3-3)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за оформление технической документации в соответствии с нормативными документами	Составление технической документации в соответствии с нормативными документами	Формы и порядок составления технической документации

Приложение 4
к профессиональному стандарту
«Испытание скважин
на нефть и газ»

Техник-технолог

Таблица 1. Связь с действующими нормативными документами:

Государственный классификатор занятий Республики Казахстан (ГКЗ)
Базовая группа	3111 «Техник-технолог»
Классификатор профессий и специальностей технического и профессионального, послесреднего образования (ГК РК 05-2008)
Наименование специальности	Испытание скважин на нефть и газ
Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (ЕТКС)
Выпуск, раздел ЕТКС, КС	Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и других служащих, утвержденный приказом Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 21 мая 2012 г. № 201-ө-м
Профессия по ЕТКС, КС	Техник-технолог
Квалификационный уровень ОРК	-
4	-
5	-

Таблица 2. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы

Возможные места работы по профессии (предприятия, организации)		Предприятия, компания и организация нефтяной промышленности. Научно-исследовательские институты нефтегазового профиля
Вредные и опасные условия труда		Пониженная температура, физические перегрузки, работа в тяжелых климатических условиях, возможное превышение ПДК вредных веществ или газов, лучевые и тепловые излучения
Особые условия допуска к работе		В соответствии с Законодательством РК
Квалификационный уровень ОРК	Уровень профессионального образования и обучения		Требуемый опыт работы
4	Техническое и профессиональное образование повышенного уровня (дополнительная профессиональная подготовка), практический опыт.		3 года на 3 уровне
5	Техническое и профессиональное образование (или послесреднее образование), практический опыт или высшее образование, дополнительные профессиональные образовательные программы.		4 года на 4 уровне

Таблица 3. Перечень единиц профессионального стандарта
(трудовых функций профессии)

№ трудовой функции	Наименование трудовой функции (единицы профессионального стандарта)
1	Управление технологической операцией по испытанию скважины
2	Производственный и технологический контроль в процессе испытания и отбор проб пластового флюида
3	Участие в совершенствовании испытателя пласта и реконструкции производства

Таблица 4. Описание единиц профессионального стандарта
(функциональная карта)

№ трудовой функции	Предметы труда	Средства труда	Задачи (трудовые действия)
1	Скважина	Система телеконтроля, контрольно-измерительные приборы	1-1) Управление технологической операцией по испытанию скважины
	Скважина	Бурильные трубы, бурильный инструмент, долота, промывочная жидкость	1-2) Корректировка режима испытания в процессе выполнения технологических операций
	Скважина	Перфоратор	1-3) Освоение скважины (перфорация скважины, вызов притока нефти и газа)
2	Скважина	Система телеконтроля, контрольно-измерительные приборы	2-1) Производственный и технологический контроль в процессе испытания и отбор проб пластового флюида
	Скважина	Система телеконтроля, контрольно-измерительные приборы	2-2) Оперативная оценка качества технологических операций по испытанию объекта
	Скважина	Технологическая и техническая документация	2-3) Оформление технологической и технической документации в соответствии с нормативными документами
3	Научно-техническая документация и техническая литература	Научное исследование	3-1) Участие в изучении современных наиболее рациональных систем испытания пластов
	Скважина	Технологический регламент	3-2) Участие в совершенствовании испытателя пласта и реконструкции производства
	Скважина	Технологический регламент	3-3) Планирование и организации производственных работ персонала подразделения

Таблица 5. Требования к компетенциям техника–технолога
4-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
1-1)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность в управлении технологической операцией по испытанию скважины	Использование испытателей пластов на трубах для оценки насыщенности коллектора	Технология проведения работ по опробованию (испытанию) скважин
1-2)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность в управлении режима испытания в процессе выполнения технологических операций	Управление полным технологическим циклом испытания скважины	Контроль технологических процессов и операций, качества используемых материалов и технических средств
1-3)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность в освоении скважины (перфорация скважины, вызов притока нефти и газа)	Использование перфоратора и испытателя пластов для вскрытия пласта	Технология вторичного вскрытия пласта
2-1)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за производственный и технологический контроль в процессе испытания и отбор проб пластового флюида	Использование контрольно-измерительных приборов и системы автоматики для контроля процесса испытания	Свойства контрольно-измерительных приборов, системы автоматики
2-2)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность в оперативной оценке качества технологических операций по испытанию	Соответствия фактических размеров скважины проектным	Фактические и проектные показатели
2-3)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за оформление технологической и технической документации по результатам испытания скважин	Составление технологическую и техническую документацию	Порядок составления технологической и технической документацию

Таблица 6. Требования к компетенциям техника–технолога
5-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
3-1)	Управленческая деятельность в рамках участка технологического процесса и стратегии деятельности предприятия, предполагающая ответственность за участие в изучении современных наиболее рациональных систем испытания пластов	Изучение и анализ передовой отечественный и зарубежный опыт процесса испытания скважин	Передовые отечественные и зарубежные опыты в области техники и технологии испытания скважин
3-2)	Управленческая деятельность в рамках участка технологического процесса и стратегии деятельности предприятия, предполагающая ответственность за участие в совершенствовании испытателя пласта и реконструкции производства	Работы с научно-технической документацией и технической литературой	Буровая установка, инструменты и материалы для технологического процесса бурения
3-3)	Управленческая деятельность в рамках участка технологического процесса и стратегии деятельности предприятия, предполагающая ответственность за планирование и организацию производственных работ персонала подразделения	Планирование объемов работы производства	Основы технологии производства; руководящие нормативные справочные материалы по профилю специальности

Приложение 12
к приказу Министра нефти и газа
Республики Казахстан
от 9 апреля 2014 года № 70

Профессиональный стандарт «Техническое обслуживание и ремонт оборудования нефтяных и газовых промыслов»

1. Общие положения

2. Паспорт ПС

      6. Вид экономической деятельности (область профессиональной деятельности): техническое обслуживание и ремонт оборудования нефтяных и газовых промыслов.
      7. Основная цель вида экономической (области профессиональной) деятельности: организация и проведение работ по монтажу трубопроводов и оборудования.
      Профессиональный стандарт устанавливает в области профессиональной деятельности «Техническое обслуживание и ремонт оборудования нефтяных и газовых промыслов» требования к содержанию, качеству, условиям труда, квалификации и компетенциям работников.
      8. Виды трудовой деятельности, профессии, квалификационные уровни указаны в Приложения 1 к настоящему профессиональному стандарту.
      Требования стандарта относятся к видам деятельности и следующим профессиям данной области: слесарь-ремонтник нефтепромыслового оборудования, техник-механик.

3. Карточка видов трудовой деятельности (профессий)

Параграф 1. Слесарь-ремонтник нефтепромыслового оборудования

      9. Квалификационный уровень по ОРК – 2-4.
      10. Возможные наименования должностей: cлесарь-ремонтник, слесарь аварийно-восстановительных работ, слесарь-ремонтник нефтепромыслового оборудования.
      11. Профессия «Слесарь-ремонтник нефтепромыслового оборудования» согласно Приложению 2, обязывает субъекта знать и уметь выполнять задачи, связанные с реализацией основной функции: техническое обслуживание и ремонт нефтепромыслового оборудования.
      Связь с действующими нормативными документами указана в Таблице 1 Приложения 2 к настоящему профессиональному стандарту.
      12. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы слесаря-ремонтника нефтепромыслового оборудования приведены в Таблице 2 Приложения 2 к настоящему профессиональному стандарту.
      13. Перечень единиц профессионального стандарта указан в Таблице 3 Приложения 2 к настоящему профессиональному стандарту.
      14. Функциональная карта, описывающая единицы профессионального стандарта и трудовые действия, выполняемые слесарем-ремонтником нефтепромыслового оборудования, приведена в Таблице 4 Приложении 2 к настоящему профессиональному стандарту.
      15. Требования к компетенциям слесаря-ремонтника нефтепромыслового оборудования указаны в Таблице 5, 6 и 7 Приложения 2 к настоящему профессиональному стандарту.

Параграф 2. Техник-механик

      16. Квалификационный уровень по ОРК – 4-5.
      17. Возможные наименования должностей: техник-механик, техник, механик.
      18. Профессия «Техник-механик» согласно Приложению 3, обязывает субъекта знать и уметь выполнять задачи, связанные с реализацией основной функции: организация работ по технологическому обслуживанию и ремонту технологического оборудования.
      Связь с действующими нормативными документами указана в Таблице 1 Приложения 3 к настоящему профессиональному стандарту.
      19. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы техника-механика приведены в Таблице 2 Приложения 3 к настоящему профессиональному стандарту.
      20. Перечень единиц профессионального стандарта указан в Таблице 3 Приложения 3 к настоящему профессиональному стандарту.
      21. Функциональная карта, описывающая единицы профессионального стандарта и трудовые действия, выполняемые техником-механиком в Таблице 4 Приложения 3 к настоящему профессиональному стандарту.
      22. Требования к компетенциям техника-механика указаны в Таблице 5 и 6 Приложения 3 к настоящему профессиональному стандарту.

4. Виды сертификатов, выдаваемых на основе настоящего
профессионального стандарта

22. Организациями в области оценки профессиональной подготовленности и подтверждения соответствия квалификации специалистов выдаются сертификаты на основе настоящего профессионального стандарта.
23. Виды сертификатов, выдаваемые на основе настоящего профессионального стандарта, определяются в соответствии с перечнем единиц профессионального стандарта, освоение которых необходимо для получения сертификата, предусмотренным в таблицах 3 приложений 2, 3 и 4 настоящего профессионального стандарта.

5. Разработчики профессионального стандарта

Министерство нефти и газа Республики Казахстан

6. Лист согласования

Название организации	Дата согласования
Отраслевой совет по развитию технического и профессионального образования и подготовке кадров Министерства нефти и газа Республики Казахстан

7. Экспертиза и регистрация профессионального стандарта

Приложение 1
к профессиональному стандарту
«Техническое обслуживание и ремонт
оборудования нефтяных
и газовых промыслов»

Виды трудовой деятельности, профессии, квалификационные уровни

№ п/п	Наименование вида деятельности	Наименование профессии с учетом тенденций рынка труда	Наименование профессии согласно государственному классификатору занятий Республики Казахстан 01-2005	Квалификационный уровень ОРК
1.	Техническое обслуживание и ремонт нефтепромыслового оборудования	Слесарь-ремонтник нефтепромыслового оборудования	Слесарь-ремонтник, Слесарь аварийно-восстановительных работ	2-4
2.	Организация работ по технологическому обслуживанию и ремонту технологического оборудования	Техник-механик	Техник-механик, техник, механик	4-5

Приложение 2
к профессиональному стандарту
«Техническое обслуживание и ремонт
оборудования нефтяных
и газовых промыслов»

Слесарь-ремонтник нефтепромыслового оборудования

Таблица 1. Связь с действующими нормативными документами:

Государственный классификатор занятий Республики Казахстан (ГКЗ)
Базовая группа	7233 «Слесарь-ремонтник»
Классификатор профессий и специальностей технического и профессионального, послесреднего образования (ГК РК 05-2008)
Наименование специальности	Техническое обслуживание и ремонт оборудования нефтяных и газовых промыслов
Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (ЕТКС)
Выпуск, раздел ЕТКС	Выпуск 02, раздел «Слесарные и слесарно-сборочные работы», Выпуск 63, раздел «Газовое хозяйство городов, поселков и населенных пунктов»
Профессия по ЕТКС	Слесарь-ремонтник (2-8 разряд)	Слесарь аварийно-восстановительных работ (АВР) (2-6 разряд)
Квалификационный уровень ОРК	Разряды по ЕТКС
2	2	2
3	3-5	3-4
4	6-8	5-6

Таблица 2. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы

Возможные места работы по профессии (предприятия, организации)		Предприятия, компания и организация нефтяной промышленности
Вредные и опасные условия труда		Работы повышенной опасности, производственный шум, вибрация, пониженная температура, физические перегрузки, работа в тяжелых климатических условиях, возможное превышение ПДК вредных веществ или газов, лучевые и тепловые излучения
Особые условия допуска к работе		В соответствии с Законодательством РК
Квалификационный уровень ОРК	Уровень профессионального образования и обучения		Требуемый опыт работы
2	Краткосрочные курсы или обучение на предприятии при наличии общего среднего образования		-
3	Установленный уровень квалификации технического и профессионального образования и практический опыт работы		1 год на 2 уровне ОРК
4	Техническое и профессиональное образование повышенного уровня (дополнительная профессиональная подготовка), практический опыт.		3 года на 3 уровне ОРК

Таблица 3. Перечень единиц профессионального стандарта
(трудовых функций профессии)

№ трудовой функции	Наименование трудовой функции (единицы профессионального стандарта)
1	Проверка состояния оборудования нефтяных и газовых промыслов
2	Проведение ремонтных работ
3	Контроль качества ремонтных работ

Таблица 4. Описание единиц профессионального стандарта
(функциональная карта)

№ трудовой функции	Предметы труда	Средства труда	Задачи (трудовые действия)
1	Нефтегазопромысловое оборудование	Технический паспорт, чертеж, схемы	1-1) Проверка состояния оборудования нефтяных и газовых промыслов
	Нефтегазопромысловое оборудование	Инструменты, контрольно-измерительные приборы, приспособления	1-2) Определение степеней износа деталей и узлов нефтегазопромыслового оборудования
	Нефтегазопромысловое оборудование	Паспорт оборудования, техническая документация на ремонт	1-3) Подготовка к ремонту оборудования, инструментов и приспособления
2	Нефтегазопромысловое оборудование	Приспособления, инструменты, приборы	2-1) Выполнение работ по поддержанию работоспособного и исправного состояния оборудования в процессе эксплуатации
	Нефтегазопромысловое оборудование	Приспособления, инструменты, приборы	2-2) Проведение ремонтных работ деталей и узлов нефтегазопромыслового оборудования
	Нефтегазопромысловое оборудование	Приспособления, инструменты, приборы	2-3) Выполнение аварийно-ремонтных работ нефтегазопромыслового оборудования
3	Нефтегазопромысловое оборудование	Контрольно-измерительные приборы, компьютерные программы	3-1) Контроль качества ремонтных работ
	Нефтегазопромысловое оборудование	Контрольно-измерительные приборы, компьютерные программы	3-2) Испытание отремонтированного нефтегазопромыслового оборудования. Устранение дефектов
	Нефтегазопромысловое оборудование	Техническая документация	3-3) Оформление технической документации в соответствии с действующими нормативными документами

Таблица 5. Требования к компетенциям слесаря-ремонтника
нефтепромыслового оборудования 2-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
1-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности в проверке состояния оборудования нефтяных и газовых промыслов	Контроль работоспособного состояния нефтегазопромыслового оборудования	Особенности эксплуатации машин и оборудования нефтяных и газовых промыслов
1-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности в определении степеней износа деталей и узлов нефтегазопромыслового оборудования	Диагностика технического состояния машин и оборудования, техническое прогнозирование	Структура процессов эксплуатации оборудования, критерии и показатели эксплуатационной надежности; техническое состояние машин и оборудования при эксплуатации
1-3)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности в подготовке к ремонту оборудования, инструментов и приспособления	Работа с дефектными ведомостями на ремонт	Паспорт оборудования, техническая документация на ремонт

Таблица 6. Требования к компетенциям слесаря-ремонтника
нефтепромыслового оборудования 3-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
2-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность в выполнении работ по поддержанию работоспособного и исправного состояния оборудования в процессе эксплуатации	Поддержание работоспособного состояния оборудования	Устройство, назначение, взаимодействие типовых сборочных единиц, узлов, механизмов ремонтируемого оборудования
2-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность в проведении ремонтных работодателей и узлов оборудования	Наладка работы машин и оборудования	Параметры регулировки и наладки оборудования, приемы их выполнения.
2-3)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность в выполнении аварийно-ремонтных работ оборудования	Проведение работ для устранения аварий в кротчайшие сроки	Технология восстановительных работ

Таблица 7. Требования к компетенциям слесаря-ремонтника
нефтепромыслового оборудования 4-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
3-1)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за контроль качества ремонтных работ	Диагностика качества деталей и узлов	Способы и средства контроля выполненной работы
3-2)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность в испытании отремонтированного оборудования и устранение дефектов	Оценка качества отремонтированного оборудования и выполненных ремонтных работ	Приемы устранения обнаруженных дефектов
3-3)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за оформление технической документации в соответствии с действующими нормативными документами	Составление технической документации в соответствии с действующими нормативными документами	Порядок составления, формы технической документации

Приложение 3
к профессиональному стандарту
«Техническое обслуживание и ремонт
оборудования нефтяных
и газовых промыслов»

Техник-механик

Таблица 1. Связь с действующими нормативными документами:

Государственный классификатор занятий Республики Казахстан (ГКЗ)
Базовая группа	3115 «Техник-механик», «Техник», «Механик»
Классификатор профессий и специальностей технического и профессионального, послесреднего образования (ГК РК 05-2008)
Наименование специальности	Техническое обслуживание и ремонт оборудования нефтяных и газовых промыслов
Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (ЕТКС)
Выпуск, раздел ЕТКС, КС	Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и других служащих, утвержденный приказом Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 21 мая 2012 г. № 201-ө-м
Профессия по ЕТКС, КС	Техник-механик, техник, механик.
Квалификационный уровень ОРК
4	-
5	-

Таблица 2. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы

Возможные места работы по профессии (предприятия, организации)		Предприятия, компания и организация нефтяной промышленности. Научно-исследовательские институты нефтегазового профиля
Вредные и опасные условия труда		Работы повышенной опасности, производственный шум, вибрация, работа на высоте, пониженная температура, физические перегрузки, работа в тяжелых климатических условиях, возможное превышение ПДК вредных веществ или газов, лучевые и тепловые излучения
Особые условия допуска к работе		В соответствии с Законодательством РК
Квалификационный уровень ОРК	Уровень профессионального образования и обучения		Требуемый опыт работы
4	Техническое и профессиональное образование повышенного уровня (дополнительная профессиональная подготовка), практический опыт.		3 года на 2 уровне
5	Техническое и профессиональное образование (или послесреднее образование), практический опыт или высшее образование, дополнительные профессиональные образовательные программы.		4 года на 4 уровне

Таблица 3. Перечень единиц профессионального стандарта
(трудовых функций профессии)

№ трудовой функции	Наименование трудовой функции(единицы профессионального стандарта)
1	Организация работ по техническому обслуживанию и ремонту технологического оборудования
2	Контроль за соблюдением правил технической эксплуатации и обслуживания оборудования
3	Разработка рационализаторских предложений и изобретений, касающихся ремонта и модернизации оборудования

Таблица 4. Описание единиц профессионального стандарта
(функциональная карта)

№ трудовой функции	Предметы труда	Средства труда	Задачи (трудовые действия)
1	Нефтегазопромысловое оборудование	Механизмы, инструменты, специальные техники, СИЗ, приспособления	1-1) Разработка планов (графиков) технического обслуживания и ремонтов нефтегазопромыслового оборудования
	Нефтегазопромысловое оборудование	Механизмы, инструменты, специальные техники, СИЗ, приспособления	1-2) Организация работ по техническому обслуживанию нефтегазопромыслового оборудования
	Нефтегазопромысловое оборудование	Механизмы, инструменты, специальные техники, СИЗ, приспособления	3-1) Организация работ по текущему и плановому ремонту нефтегазопромыслового оборудования
2	Нефтегазопромысловое оборудование	Контрольно-измерительные приборы, компьютерные программы	2-1) Контроль за соблюдением правил технической эксплуатации и обслуживания нефтегазопромыслового оборудования
	Нефтегазопромысловое оборудование	Контрольно-измерительные приборы, компьютерные программы	2-2) Проведение пуско-наладочных работ. Сдача нефтегазопромыслового оборудования в эксплуатацию
	Нефтегазопромысловое оборудование	Технологическая и техническая документация	2-3) Оформление технологическую и техническую документацию в соответствии с действующими нормативными документами
3	Научно-техническая документация и техническая литература	Научное исследование	3-1) Разработка рационализаторских предложений и изобретений, касающихся ремонта и модернизации оборудования
	Нефтегазопромысловое оборудование	Техническая документация	3-2) Участие в внедрении прогрессивных методов ремонта и восстановления узлов и деталей оборудования
	Нефтегазопромысловое оборудование	Техническая документация	3-1) Планирование и организация производственных работ персонала подразделения

Таблица 5. Требования к компетенциям техника–механика
4-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
1-1)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за разработку планов (графиков) технического обслуживания и ремонтов нефтегазопромыслового оборудования	Планирование работ по техническому обслуживанию и ремонту оборудования	Законодательные и иные нормативные правовые акты Республики Казахстан, порядок и методы планирования ремонтных работ
1-2)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за организацию работ по техническому обслуживанию нефтегазопромыслового оборудования	Осуществление технологического процесса монтажа, технического обслуживания и ремонта оборудования	Технические характеристики, конструктивные особенности, назначение, режимы работы и правила эксплуатации оборудования предприятия
1-3)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за организацию работ по текущему и капитальному ремонту нефтегазопромыслового оборудования	Контроль над проведением ремонтных работ нефтегазопромыслового оборудования	Технологические операции по текущему и капитальному ремонту нефтегазопромыслового оборудования
2-1)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за контроль за соблюдением правил технической эксплуатации и обслуживания нефтегазопромыслового оборудования	Технический надзор за состоянием, содержанием и ремонтом нефтегазопромыслового оборудования	Правила технической эксплуатации; основные положения рациональной эксплуатации нефтегазопромыслового оборудования
2-2)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за проведение пуско-наладочных работ. Сдача нефтегазопромыслового оборудования в эксплуатацию	Испытание, регулировка и приемка нефтегазопромыслового оборудования	Технические условия на испытание, регулировку и приемку нефтегазопромыслового оборудования
2-3)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за оформление технологическую и техническую документацию в соответствии с действующими нормативными документами	Составление технологическую и техническую документацию	Порядок составления технологическую и техническую документацию

Таблица 6. Требования к компетенциям техника–механика
5-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
3-1)	Управленческая деятельность в рамках участка технологического процесса и стратегии деятельности предприятия, предполагающая ответственность за разработку рационализаторских предложений и изобретений, касающихся ремонта и модернизации оборудования	Изучение справочную и специальную литературу	Справочные материалы по тематике работы; терминологию, применяемую в специальной и справочной литературе
3-2)	Управленческая деятельность в рамках участка технологического процесса и стратегии деятельности предприятия, предполагающая ответственность за участие по внедрению прогрессивных методов ремонта и восстановления узлов и деталей оборудования	Совершенствование систему технического обслуживания и ремонта нефтегазопромыслового оборудования	Передовой отечественный и зарубежный опыт системы ремонтного и технического обслуживания нефтегазопромыслового оборудования
3-3)	Управленческая деятельность в рамках участка технологического процесса и стратегии деятельности предприятия, предполагающая ответственность за планирование и организацию производственных работ персонала подразделения	Планирование объемов технического обслуживания и ремонтов нефтегазопромыслового оборудования	Основы технологии производства; руководящие нормативные справочные материалы по профилю специальности

Приложение 13
к приказу Министра нефти и газа
Республики Казахстан
от 9 апреля 2014 года № 70

Профессиональный стандарт «Техническое обслуживание и ремонт
оборудования предприятий нефтеперерабатывающей и химической
промышленности»

1. Общие положения

      1. Профессиональный стандарт предназначен для:
      1) выработки единых требований к содержанию профессиональной деятельности, обновления квалификационных требований, отвечающих современным потребностям рынка труда;
      2) решения широкого круга задач в области управления персоналом;
      3) разработки образовательных стандартов, учебных планов, модульных учебных программ, а также разработки соответствующих учебно-методических материалов;
      4) проведения оценки профессиональной подготовленности и подтверждения соответствия квалификации специалистов.
      2. Основными пользователями профессиональных стандартов являются:
      1) выпускники организаций образования, работники;
      2) руководители и работники организаций, руководители и специалисты подразделений управления персоналом организаций;
      3) специалисты, разрабатывающие образовательные программы;
      4) специалисты в области оценки профессиональной подготовленности и подтверждения соответствия квалификации специалистов.
      3. На основе профессионального стандарта могут разрабатываться внутренние, корпоративные стандарты организаций на функциональные модели деятельности, должности, повышение квалификации, аттестацию работников, систему стимулирования труда и другие.
      4. В настоящем профессиональном стандарте применяются следующие термины и определения:
     1) отраслевая рамка квалификаций - структурированное описание квалификационных уровней признаваемых в отрасли;
      2) профессиональный стандарт - стандарт, определяющий в конкретной области профессиональной деятельности требования к уровню квалификации и компетентности, к содержанию, качеству и условиям труда;
      3) профессия - основной род занятий трудовой деятельности человека, требующий определенных знаний, умений и практических навыков, приобретаемых в результате специальной подготовки и подтверждаемых соответствующими документами об образовании;
      4) профессия рабочего – структурная единица работодателя, непосредственно занятая в процессе создания материальных ценностей, производства продукции (услуг, работ), а также занятая ремонтом, перемещением грузов, перевозкой пассажиров, оказанием материальных услуг;
      5) область профессиональной деятельности - совокупность видов трудовой деятельности отрасли, имеющая общую интеграционную основу и предполагающая схожий набор трудовых функций и компетенций для их выполнения;
      6) вид трудовой деятельности - часть области профессиональной деятельности, сформированная целостным набором трудовых функций и необходимых для их выполнения компетенций;
      7) уровень квалификации - уровень требований к квалификации (компетенциям) работника, отражающий сложность, самостоятельность и ответственность выполняемых работ;
      8) квалификация - степень профессиональной подготовленности работника к выполнению конкретного вида работы;
      9) компетенция - способность работника применять в профессиональной деятельности знания, умения и навыки;
      10) трудовая функция - составная часть вида трудовой деятельности, представляющая собой интегрированный и относительно автономный набор трудовых действий, определяемых бизнес-процессом и предполагающий наличие необходимых компетенций для их выполнения.
      5. В настоящем профессиональном стандарте используются следующие сокращения:
      ПД – профессиональная деятельность;
      ВД – вид деятельности;
      ПС – профессиональный стандарт;
      НРК – национальная рамка квалификаций;
      ОРК – Отраслевая рамка квалификаций (приказ Министра нефти и газа Республики Казахстан от 18 октября 2013 года № 184 «Об утверждении отраслевой рамки квалификаций нефтегазовой отрасли», зарегистрированный в Министерстве юстиции Республики Казахстан 13 ноября 2013 года № 8904);
      ЕТКС - Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих РК;
      ГКЗ – ГКЗ РК 01-2005 Государственный классификатор занятий в РК;
      ТКХ – Типовые квалификационные характеристики должностей руководителей, специалистов и других служащих организаций;
      СИЗ – средства индивидуальной защиты;
      КИП – контрольно-измерительные приборы;
      ПДК – предельно допустимая концентрация;
      КС – классификатор специальностей.

2. Паспорт ПС

      6. Вид экономической деятельности (область профессиональной деятельности): техническое обслуживание и ремонт оборудования предприятий нефтеперерабатывающей и химической промышленности.
      7. Основная цель вида экономической (области профессиональной) деятельности: организация работ по техническому обслуживанию и ремонту оборудования предприятий нефтеперерабатывающей и химической промышленности.
      Профессиональный стандарт устанавливает в области профессиональной деятельности «Техническое обслуживание и ремонт оборудования предприятий нефтеперерабатывающей и химической промышленности» требования к содержанию, качеству, условиям труда, квалификации и компетенциям работников.
      8. Виды трудовой деятельности, профессии, квалификационные уровни указаны в Приложения 1 к настоящему профессиональному стандарту.
      Требования стандарта относятся к видам деятельности и следующим профессиям данной области: слесарь по ремонту технологических установок и техник-механик.

3. Карточка видов трудовой деятельности (профессий)

Параграф 1. Слесарь по ремонту технологических установок

      9. Квалификационный уровень по ОРК – 2-4.
      10. Возможные наименования должностей: cлесарь-ремонтник, слесарь аварийно-восстановительных работ.
      11. Профессия «Слесарь по ремонту технологических установок» согласно Приложению 2, обязывает субъекта знать и уметь выполнять задачи, связанные с реализацией основной функции: техническое обслуживание и ремонт оборудования предприятий нефтеперерабатывающей и химической промышленности.
      Связь с действующими нормативными документами указана в Таблице 1 Приложения 2 к настоящему профессиональному стандарту.
      12. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы слесаря по ремонту технологических установок приведены в Таблице 2 Приложения 2 к настоящему профессиональному стандарту.
      13. Перечень единиц профессионального стандарта указан в Таблице 3 Приложения 2 к настоящему профессиональному стандарту.
      14. Функциональная карта, описывающая единицы профессионального стандарта и трудовые действия, выполняемые слесарем по ремонту технологических установок приведена в Таблице 4 Приложения 2 к настоящему профессиональному стандарту.
      15. Требования к компетенциям слесаря по ремонту технологических установок указаны в Таблице 5, 6 и 7 Приложения 2 к настоящему профессиональному стандарту.

Параграф 2. Техник-механик

      16. Квалификационный уровень по ОРК – 4-5.
      17. Возможные наименования должностей: техник-механик, техник, механик
      18. Профессия «Техник-механик» согласно Приложению 3, обязывает субъекта знать и уметь выполнять задачи, связанные с реализацией основной функции: организация работ по обслуживанию и ремонту оборудования предприятий нефтеперерабатывающей и химической промышленности.
      Связь с действующими нормативными документами указана в Таблице 1 Приложения 3 к настоящему профессиональному стандарту.
      19. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы техника-механика приведены в Таблице 2 Приложения 3 к настоящему профессиональному стандарту.
      20. Перечень единиц профессионального стандарта указан в Таблице 3 Приложения 3 к настоящему профессиональному стандарту.
      21. Функциональная карта, описывающая единицы профессионального стандарта и трудовые действия, выполняемые техником-механиком Таблице 4 Приложения 3 к настоящему профессиональному стандарту.
      22. Требования к компетенциям техника-механика указаны в Таблице 5 и 6 Приложения 3 к настоящему профессиональному стандарту.

4. Виды сертификатов, выдаваемых на основе настоящего
профессионального стандарта

5. Разработчики профессионального стандарта

Министерство нефти и газа Республики Казахстан

6. Лист согласования

Название организации	Дата согласования
Отраслевой совет по развитию технического и профессионального образования и подготовке кадров Министерства индустрии и новых технологий Республики Казахстан

7. Экспертиза и регистрация профессионального стандарта

Приложение 1
к профессиональному стандарту
«Техническое обслуживание и ремонт
оборудования предприятий нефтеперерабатывающей
и химической промышленности»

Виды трудовой деятельности, профессии, квалификационные уровни

№ п/п	Наименование вида деятельности	Наименование профессии с учетом тенденций рынка труда	Наименование профессии согласно государственному классификатору занятий Республики Казахстан 01-2005	Квалификационный уровень ОРК
1.	Техническое обслуживание и ремонт оборудования предприятий нефтеперерабатывающей и химической промышленности	Слесарь по ремонту технологических установок	Слесарь-ремонтник, слесарь аварийно-восстановительных работ	2-4
2.	Организация работ по обслуживанию и ремонту оборудования предприятий нефтеперерабатывающей и химической промышленности	Техник-механик	Техник-механик, техник, механик.	4-5

Приложение 2
к профессиональному стандарту
«Техническое обслуживание и ремонт
оборудования предприятий нефтеперерабатывающей
и химической промышленности»

Слесарь по ремонту технологических установок

Таблица 1. Связь с действующими нормативными документами:

Государственный классификатор занятий Республики Казахстан (ГКЗ)
Базовая группа	7233 «Слесарь по ремонту технологических установок»
Классификатор профессий и специальностей технического и профессионального, послесреднего образования (ГК РК 05-2008)
Наименование специальности	Техническое обслуживание и ремонт оборудования предприятий нефтеперерабатывающей и химической промышленности
Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (ЕТКС)
Выпуск, раздел ЕТКС	Выпуск 34, раздел «Переработка нефти, нефтепродуктов, газа, сланцев, угля и обслуживания магистральных трубопроводов»
Профессия по ЕТКС	Слесарь по ремонту технологических установок (2-6 разряд)
Квалификационный уровень ОРК	Разряды по ЕТКС
2	2
3	3-5
4	6

Таблица 2. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы

Возможные места работы по профессии (предприятия, организации)		Предприятия, компании и организации нефтяной промышленности
Вредные и опасные условия труда		Работы повышенной опасности, производственный шум, вибрация, пониженная температура, физические перегрузки, работа в тяжелых климатических условиях, возможное превышение ПДК вредных веществ или газов, лучевые и тепловые излучения
Особые условия допуска к работе		В соответствии с Законодательством РК
Квалификационный уровень ОРК	Уровень профессионального образования и обучения		Требуемый опыт работы
2	Краткосрочные курсы или обучение на предприятии при наличии общего среднего образования		-
3	Установленный уровень квалификации технического и профессионального образования и практический опыт работы		1 год на 2 уровне ОРК
4	Техническое и профессиональное образование повышенного уровня (дополнительная профессиональная подготовка), практический опыт.		3 года на 3 уровне ОРК

Таблица 3. Перечень единиц профессионального стандарта
(трудовых функций профессии)

№ трудовой функции	Наименование трудовой функции(единицы профессионального стандарта)
1	Регулярный наружный осмотр и проверка технического состояния оборудования, машин, аппаратов, насосов и компрессоров
2	Проведение ремонтных работ
3	Результаты ремонтных работ. Устранение дефектов

Таблица 4. Описание единиц профессионального стандарта
(функциональная карта)

№ трудовой функции	Предметы труда	Средства труда	Задачи (трудовые действия)
1	Оборудования, машин, аппаратов, насосов и компрессоров	Паспорт оборудования, чертежи, схемы, СИЗ	1-1) Регулярный наружный осмотр и проверка технического состояния оборудования, машин, аппаратов, насосов и компрессоров
	Оборудования, машин, аппаратов, насосов и компрессоров	Инструменты, контрольно-измерительные приборы, СИЗ	1-2) Определение дефектов во время эксплуатации оборудования и при проверке в процессе ремонта
	Оборудования, машин, аппаратов, насосов и компрессоров	Проект плана капитального ремонта, паспорт оборудования, СИЗ	1-3) Подготовка к ремонту оборудования, инструментов и приспособления
2	Оборудования, машин, аппаратов, насосов и компрессоров	Инструменты, оборудования, приспособления, СИЗ	2-1) Осуществление текущего ремонта оборудования, машин, аппаратов, насосов и компрессоров
	Оборудования, машин, аппаратов, насосов и компрессоров	Инструменты, оборудования, приспособления, СИЗ	2-2) Выполнение капитального ремонта оборудования, машин, аппаратов, насосов и компрессоров
	Оборудования, машин, аппаратов, насосов и компрессоров	Инструменты, приспособления, СИЗ	2-3) Регулирование и наладка оборудования, машин, аппаратов, насосов и компрессоров
3	Оборудования, машин, аппаратов, насосов и компрессоров	Контрольно-измерительные приборы, компьютерные программы	3-1) Испытание, регулировка и сдача оборудования после ремонта
	Оборудования, машин, аппаратов, насосов и компрессоров	Контрольно-измерительные приборы, компьютерные программы	3-2) Результаты ремонтных работ. Устранение дефектов
	Оборудования, машин, аппаратов, насосов и компрессоров	Техническая документация	3-3) Оформление технической документации в соответствии с действующими нормативными документами

Таблица 5. Требования к компетенциям слесаря по ремонту
технологических установок 2-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
1-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности за регулярный наружный осмотр и проверка технического состояния оборудования, машин, аппаратов, насосов и компрессоров	Ежесменное техническое обслуживание каждого вида оборудования, машин, аппаратов, насосов и компрессоров, входящего в технологическую систему	Виды оборудования, назначение, производительность и методы проверки технического состояния оборудования, машин, аппаратов, насосов и компрессоров
1-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности в определение дефектов во время эксплуатации оборудования и при проверке в процессе ремонта	Выявление дефектов деталей и узлов оборудования Повреждение деталей в процессе эксплуатации и борьба с ними. Разборка и сборка узлов и механизмов оборудования, агрегатов и машин	Назначение и взаимодействие основных узлов и механизмов; технологическая последовательность разборки, и сборки оборудования, агрегатов и машин
1-3)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности в подготовке к ремонту оборудования, инструментов и приспособлении	Работа с дефектными ведомостями для ремонта	Устройство ремонтируемого оборудования, агрегатов и машин; способы устранения дефектов в процессе ремонта, сборки и испытания оборудования, агрегатов и машин

Таблица 6. Требования к компетенциям слесаря по ремонту
технологических установок 3-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
2-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность в осуществлении текущего ремонта оборудования, машин, аппаратов, насосов и компрессоров	Планово-предупредительный ремонт	Технологический процесс ремонта, сборки и монтажа оборудования, машин, аппаратов, насосов и компрессоров; система допусков и посадок, квалитетов и параметров шероховатости
2-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность в выполнении капитального ремонта оборудования, машин, аппаратов, насосов и компрессоров	Замена или восстановление всех изношенных деталей и узлов оборудования, машин, аппаратов, насосов и компрессоров	Технические условия на капитальный ремонт основных объектов, системы технического обслуживания и ремонта оборудования, машин, аппаратов, насосов и компрессоров
2-3)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за регулирование и наладку сложного оборудования, машин, аппаратов, насосов и компрессоров	Регулирование режимных параметров установки оборудования, машин, аппаратов, насосов и компрессоров	Конструктивные особенности ремонтируемого оборудования, машин, аппаратов, насосов и компрессоров; технические условия на ремонт, сборку, испытание и регулирование и на правильность установки оборудования, машин, аппаратов, насосов и компрессоров

Таблица 7. Требования к компетенциям слесаря по ремонту
технологических установок 4-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
3-1)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за испытание, регулировка и сдача оборудования после ремонта	Устранение отказов оборудования при эксплуатации с выполнением комплекса работ по ремонту и наладке механической, гидравлической и пневматической систем	Методы диагностики, ремонта, сборки и монтажа, проверки на точность и испытания отремонтированного оборудования; допустимые нагрузки на работающие детали, узлы, механизмы оборудования и профилактические меры по предупреждению неисправностей
3-2)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за результаты ремонтных работ. Устранение дефектов	Выявление и устранение дефектов во время эксплуатации оборудования и при проверке в процессе ремонта	Проверка на точность и испытания отремонтированного оборудования; допустимые нагрузки на работающие детали, узлы, механизмы оборудования и профилактические меры по предупреждению поломок, коррозионного износа и аварий
3-3)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за оформление технической документации в соответствии с действующими нормативными документами	Составление техническую документацию с действующими нормативными документами	Порядок составления техническую документацию

Приложение 3
к профессиональному стандарту
«Техническое обслуживание и ремонт
оборудования предприятий нефтеперерабатывающей
и химической промышленности»

Техник-механик

Таблица 1. Связь с действующими нормативными документами:

Государственный классификатор занятий Республики Казахстан (ГКЗ)
Базовая группа	3115 «Техник-механик»
Классификатор профессий и специальностей технического и профессионального, послесреднего образования (ГК РК 05-2008)
Наименование специальности	Техническое обслуживание и ремонт оборудования предприятий нефтеперерабатывающей и химической промышленности
Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (ЕТКС)
Выпуск, раздел ЕТКС, КС	Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и других служащих, утвержденный приказом Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 21 мая 2012 г. № 201-ө-м
Профессия по ЕТКС, КС	Техник-механик
Квалификационный уровень ОРК
4	-
5	-

Таблица 2. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы

Возможные места работы по профессии (предприятия, организации)		Предприятия, компания и организация нефтяной промышленности. Научно-исследовательские институты нефтегазового профиля
Вредные и опасные условия труда		Работы повышенной опасности, производственный шум, вибрация, работа на высоте, пониженная температура, работа в тяжелых климатических условиях, возможное превышение ПДК вредных веществ или газов, лучевые и тепловые излучения
Особые условия допуска к работе		В соответствии с Законодательством РК
Квалификационный уровень ОРК	Уровень профессионального образования и обучения		Требуемый опыт работы
4	Техническое и профессиональное образование повышенного уровня (дополнительная профессиональная подготовка), практический опыт.		3 года на 2 уровне
5	Техническое и профессиональное образование (или послесреднее образование), практический опыт или высшее образование, дополнительные профессиональные образовательные программы.		4 года на 4 уровне

Таблица 3. Перечень единиц профессионального стандарта
(трудовых функций профессии)

№ трудовой функции	Наименование трудовой функции(единицы профессионального стандарта)
1	Организация работ по техническому обслуживанию и ремонту технологического оборудования
2	Контроль за соблюдением правил технической эксплуатации и обслуживания оборудования
3	Разработка рационализаторских предложений и изобретений, касающихся ремонта и модернизации оборудования

Таблица 4. Описание единиц профессионального стандарта
(функциональная карта)

№ трудовой функции	Предметы труда	Средства труда	Задачи (трудовые действия)
1	Производственное оборудование	Технологический регламент	1-1) Разработка планов (графиков) технического обслуживания и ремонтов оборудования
	Производственное оборудование	Инструменты, СИЗ, оборудования, приспособления	1-2) Организация работ по техническому обслуживанию оборудования
	Производственное оборудование	Инструменты, СИЗ, оборудования, приспособления	1-3) Организация работ по текущему и капитальному ремонту оборудования
2	Производственное оборудование	Контрольно-измерительные приборы, компьютерные программы	2-1) Контроль за соблюдением правил технической эксплуатации и обслуживания оборудования
	Производственное оборудование	Контрольно-измерительные приборы, компьютерные программы	2-2) Проведение пуско-наладочных работ. Сдача оборудования в эксплуатацию
	Производственное оборудование	Технологическая и техническая документация	2-3) Оформление технологической и технической документации в соответствии с действующими нормативными документами
3	Научно-техническая документация и техническая литература	Научное исследование	3-1) Разработка рационализаторских предложений и изобретений, касающихся ремонта и модернизации оборудования
	Производственное оборудование	Техническая документация	3-2) Участие во внедрении прогрессивных методов ремонта и восстановления узлов и деталей оборудования
	Производственное оборудование	Техническая документация	3-3) Планирование и организация производственных работ персонала подразделения

Таблица 5. Требования к компетенциям техника–механика 4-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
1-1)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность в разработке планов (графиков) технического обслуживания и ремонтов оборудования	Планирование работ по техническому обслуживанию и ремонту оборудования	Законодательные и иные нормативные правовые акты Республики Казахстан, порядок и методы планирования ремонтных работ
1-2)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за организацию работ по техническому обслуживанию технологического оборудования	Техническое обслуживание оборудования в соответствии с действующими инструкциями	Методические и другие материалы по техническому обслуживанию и ремонту технологического оборудования
1-3)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за организацию работ по текущему и плановому ремонту технологического оборудования	Проведение ремонтных работ согласно утвержденному графику	Технические характеристики, конструктивные особенности, назначение, принципы работы и правила эксплуатации используемого оборудования
2-1)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за контроль соблюдением правил технической эксплуатации и обслуживания оборудования	Технический надзор за состоянием, содержанием и ремонтом оборудования	Правила технической эксплуатации и обслуживания оборудования
2-2)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за проведение пуско-наладочных работ и сдачу оборудования в эксплуатацию	Приемка отремонтированного оборудования после соответствующих предпусковых испытаний	Технические характеристики, конструктивные особенности, назначение, принципы работы и правила эксплуатации используемого оборудования
2-3)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за оформление технологической и технической документации в соответствии с действующими нормативными документами	Составление технологической и технической документации	Порядок составления технологической и технической документации

Таблица 6. Требования к компетенциям техника–механика 5-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
3-1)	Управленческая деятельность в рамках участка технологического процесса и стратегии деятельности предприятия, предполагающая ответственность за разработку рационализаторские предложения и изобретения, касающиеся ремонта и модернизации оборудования	Изучение справочной и специальной литературы	Справочные материалы по тематике работы; терминологии, применяемую в специальной и справочной литературе
3-2)	Управленческая деятельность в рамках участка технологического процесса и стратегии деятельности предприятия, предполагающая ответственность за участие по внедрению прогрессивных методов ремонта и восстановления узлов и деталей оборудования	Совершенствование системы технического обслуживания и ремонта оборудования	Передовой отечественный и зарубежный опыт системы ремонтного и технического обслуживания оборудования
3-3)	Управленческая деятельность в рамках участка технологического процесса и стратегии деятельности предприятия, предполагающая ответственность за планирование и организацию производственных работ персонала подразделения	Планирование объемов технического обслуживания и ремонтов оборудования	Основы технологии производства; руководящие нормативные справочные материалы по профилю специальности

Приложение 14
к приказу Министра нефти и газа
Республики Казахстан
от 9 апреля 2014 года № 70

Профессиональный стандарт
«Эксплуатация нефтяных и газовых месторождений»

1. Общие положения

      1. Профессиональный стандарт предназначен для:
      1) выработки единых требований к содержанию профессиональной деятельности, обновления квалификационных требований, отвечающих современным потребностям рынка труда;
      2) решения широкого круга задач в области управления персоналом;
      3) разработки образовательных стандартов, учебных планов, модульных учебных программ, а также разработки соответствующих учебно-методических материалов;
      4) проведения оценки профессиональной подготовленности и подтверждения соответствия квалификации специалистов.
      2. Основными пользователями профессиональных стандартов являются:
      1) выпускники организаций образования, работники;
      2) руководители и работники организаций, руководители и специалисты подразделений управления персоналом организаций;
      3) специалисты, разрабатывающие образовательные программы;
      4) специалисты в области оценки профессиональной подготовленности и подтверждения соответствия квалификации специалистов.
      3. На основе профессионального стандарта могут разрабатываться внутренние, корпоративные стандарты организаций на функциональные модели деятельности, должности, повышение квалификации, аттестацию работников, систему стимулирования труда и другие.
      4. В настоящем профессиональном стандарте применяются следующие термины и определения:
     1) отраслевая рамка квалификаций - структурированное описание квалификационных уровней признаваемых в отрасли;
      2) профессиональный стандарт - стандарт, определяющий в конкретной области профессиональной деятельности требования к уровню квалификации и компетентности, к содержанию, качеству и условиям труда;
      3) профессия - основной род занятий трудовой деятельности человека, требующий определенных знаний, умений и практических навыков, приобретаемых в результате специальной подготовки и подтверждаемых соответствующими документами об образовании;
      4) профессия рабочего – структурная единица работодателя, непосредственно занятая в процессе создания материальных ценностей, производства продукции (услуг, работ), а также занятая ремонтом, перемещением грузов, перевозкой пассажиров, оказанием материальных услуг;
      5) область профессиональной деятельности - совокупность видов трудовой деятельности отрасли, имеющая общую интеграционную основу и предполагающая схожий набор трудовых функций и компетенций для их выполнения;
      6) вид трудовой деятельности - часть области профессиональной деятельности, сформированная целостным набором трудовых функций и необходимых для их выполнения компетенций;
      7) уровень квалификации - уровень требований к квалификации (компетенциям) работника, отражающий сложность, самостоятельность и ответственность выполняемых работ;
      8) квалификация - степень профессиональной подготовленности работника к выполнению конкретного вида работы;
      9) компетенция - способность работника применять в профессиональной деятельности знания, умения и навыки;
      10) трудовая функция - составная часть вида трудовой деятельности, представляющая собой интегрированный и относительно автономный набор трудовых действий, определяемых бизнес-процессом и предполагающий наличие необходимых компетенций для их выполнения.
      5. В настоящем профессиональном стандарте используются следующие сокращения:
      ПД – профессиональная деятельность;
      ВД – вид деятельности;
      ПС – профессиональный стандарт;
      НРК – национальная рамка квалификаций;
      ОРК – Отраслевая рамка квалификаций (приказ Министра нефти и газа Республики Казахстан от 18 октября 2013 года № 184 «Об утверждении отраслевой рамки квалификаций нефтегазовой отрасли», зарегистрированный в Министерстве юстиции Республики Казахстан 13 ноября 2013 года № 8904);
      ЕТКС - Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих РК;
      ГКЗ – ГКЗ РК 01-2005 Государственный классификатор занятий в РК;
      ТКХ – Типовые квалификационные характеристики должностей руководителей, специалистов и других служащих организаций;
      ОТ – охрана труда;
      ТБ – техника безопасности;
      КИПиА - контрольно-измерительные приборы и автоматика;
      НКТ – насосно-компрессорные трубы;
      СИЗ – средства индивидуальной защиты;
      КИП – контрольно-измерительные приборы;
      ПДК – предельно допустимая концентрация;
      КС – классификатор специальностей.

2. Паспорт ПС

      6. Вид экономической деятельности (область профессиональной деятельности): эксплуатация нефтяных и газовых месторождений.
      7. Основная цель вида экономической (области профессиональной) деятельности: организация и проведение работ по бурению нефтяных и газовых скважин.
      Профессиональный стандарт устанавливает в области профессиональной деятельности «Эксплуатация нефтяных и газовых месторождений» требования к содержанию, качеству, условиям труда, квалификации и компетенциям работников.
      8. Виды трудовой деятельности, профессии, квалификационные уровни указаны в Приложения 1 к настоящему профессиональному стандарту.
      Требования стандарта относятся к видам деятельности и следующим профессиям данной области: бурильщик капитального ремонта скважин, оператор по ремонту скважин, оператор нефтяных и газовых скважин, оператор на добыче нефти и газа, машинист агрегатов по обслуживанию нефтегазопромыслового оборудования, машинист на добыче нефти и газа, машинист насосной станции по закачке рабочего агента в пласт и техник-технолог.

3. Карточка видов трудовой деятельности (профессий)

Параграф 1. Бурильщик капитального ремонта скважин

      9. Квалификационный уровень по ОРК – 3-4
      10. Возможные наименования должностей: бурильщик капитального ремонта скважин, помощник бурильщика капитального ремонта скважин.
      11. Профессия «Бурильщик капитального ремонта скважин» согласно Приложению 2, обязывает субъекта знать и уметь выполнять задачи, связанные с реализацией основной функции: ведение капитального ремонта скважин.
      Связь с действующими нормативными документами указана в Таблице 1 Приложения 2 к настоящему профессиональному стандарту.
      12. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы бурильщика капитального ремонта скважин приведены в Таблице 2 Приложения 2 к настоящему профессиональному стандарту.
      13. Перечень единиц профессионального стандарта указан в Таблице 3 Приложения 2 к настоящему профессиональному стандарту.
      14. Функциональная карта, описывающая единицы профессионального стандарта и трудовые действия, выполняемые бурильщиком капитального ремонта скважин приведена в Таблице 4 Приложения 2 к настоящему профессиональному стандарту.
      15. Требования к компетенциям бурильщика капитального ремонта скважин указаны в Таблицах 5 и 6 Приложения 2 к настоящему профессиональному стандарту.

Параграф 2. Оператор по ремонту скважин

      16. Квалификационный уровень по ОРК – 2-4.
      17. Возможные наименования должностей: машинист подъемника, оператор по подземному ремонту скважин, оператор по подготовке скважин к капитальному и подземному ремонтам.
      18. Профессия «Оператор по ремонту скважин» согласно Приложению 3, обязывает субъекта знать и уметь выполнять задачи, связанные с реализацией основной функции: проведение работ при подземном и капитальном ремонте скважин, освоении скважин, подъемных механизмов и сооружений, контрольно-измерительных приборов под руководством лиц технического надзора.
      Связь с действующими нормативными документами указана в Таблице 1 Приложения 3 к настоящему профессиональному стандарту.
      19. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы оператора по ремонту скважин приведены в Таблице 2 Приложения 3 к настоящему профессиональному стандарту.
      20. Перечень единиц профессионального стандарта указан в Таблице 3 Приложения 3 к настоящему профессиональному стандарту.
      21. Функциональная карта, описывающая единицы профессионального стандарта и трудовые действия, выполняемые оператором по ремонту скважин в Таблице 4 Приложения 3 к настоящему профессиональному стандарту.
      22. Требования к компетенциям оператора по ремонту скважин указаны в Таблице 5, 6 и 7 Приложения 3 к настоящему профессиональному стандарту.

Параграф 3. Оператор нефтяных и газовых скважин

      23. Квалификационный уровень по ОРК – 3-4.
      24. Возможные наименования должностей: оператор по добыче нефти и газа, оператор по исследованию скважин, оператор по поддержанию пластового давления.
      25. Профессия «Оператор нефтяных и газовых скважин» согласно Приложению 4, обязывает субъекта знать и уметь выполнять задачи, связанные с реализацией основной функции: ведение технологического процесса при всех способах добычи нефти, газа и газового конденсата.
      Связь с действующими нормативными документами указана в Таблице 1 Приложения 4 к настоящему профессиональному стандарту.
      26. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы оператора нефтяных и газовых скважин приведены в Таблице 2 Приложения 4 к настоящему профессиональному стандарту.
      27. Перечень единиц профессионального стандарта указан в Таблице 3 Приложения 4 к настоящему профессиональному стандарту.
      28. Функциональная карта, описывающая единицы профессионального стандарта и трудовые действия, выполняемые оператором нефтяных и газовых скважин приведена в Таблице 4 Приложения 4 к настоящему профессиональному стандарту.
      29. Требования к компетенциям оператора нефтяных и газовых скважин указаны в Таблице 5 и 6 Приложения 4 к настоящему профессиональному стандарту.

Параграф 4. Оператор на добыче нефти и газа

      30. Квалификационный уровень по ОРК – 2-3.
      31. Возможные наименования должностей: замерщик дебитов скважин, оператор обезвоживающей и обессоливающей установки, оператор по сбору газа, оператор пульта управления в добыче нефти и газа, оператор по гидравлическому разрыву пластов, оператор по химической обработке скважин.
      32. Профессия «Оператор по добыче нефти и газа» согласно Приложению 5, обязывает субъекта знать и уметь выполнять задачи, связанные с реализацией основной функции: контроль и регулирование добычи нефти и газа.
      Связь с действующими нормативными документами указана в Таблице 1 Приложения 5 к настоящему профессиональному стандарту.
      33. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы оператора по добыче нефти и газа приведены в Таблице 2 Приложения 5 к настоящему профессиональному стандарту.
      34. Перечень единиц профессионального стандарта указан в Таблице 3 Приложения 5 к настоящему профессиональному стандарту.
      35. Функциональная карта, описывающая единицы профессионального стандарта и трудовые действия, выполняемые оператором по добыче нефти и газа приведена в Таблице 4 Приложения 5 к настоящему профессиональному стандарту.
      36. Требования к компетенциям оператора по добыче нефти и газа указаны в Таблице 5 и 6 Приложения 5 к настоящему профессиональному стандарту.

Параграф 5. Машинист агрегатов по обслуживанию
нефтегазопромыслового оборудования

      37. Квалификационный уровень по ОРК – 3-4.
      38. Возможные наименования должностей: машинист агрегатов по обслуживанию нефтегазопромыслового оборудования.
      39. Профессия «Машинист агрегатов по обслуживанию нефтегазопромыслового оборудования» согласно Приложению 6, обязывает субъекта знать и уметь выполнять задачи, связанные с реализацией основной функции: техническое обслуживание и текущий ремонт механизмов, агрегатов и оборудования, а также техническая эксплуатация автомобиля при проведении работ на нефтегазопромысловом объекте.
      Связь с действующими нормативными документами указана в Таблице 1 Приложения 6 к настоящему профессиональному стандарту.
      40. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы машиниста агрегатов по обслуживанию нефтегазопромыслового оборудования приведены в Таблице 2 Приложения 6 к настоящему профессиональному стандарту.
      41. Перечень единиц профессионального стандарта указан в Таблице 3 Приложения 6 к настоящему профессиональному стандарту.
      42. Функциональная карта, описывающая единицы профессионального стандарта и трудовые действия, выполняемые машинистом агрегатов по обслуживанию нефтегазопромыслового оборудования приведена в Таблице 4 Приложения 6 к настоящему профессиональному стандарту.
      43. Требования к компетенциям машиниста агрегатов по обслуживанию нефтегазопромыслового оборудования указаны в Таблице 5 и 6 Приложения 6 к настоящему профессиональному стандарту.

Параграф 6. Машинист на добыче нефти и газа

      44. Квалификационный уровень по ОРК – 3-4.
      45. Возможные наименования должностей: машинист паровой передвижной депарафинизационной установки, машинист парогенераторной установки по закачке пара в нефтяные пласты, машинист промывочного агрегата, машинист передвижного компрессора.
      46. Профессия «Машинист на добыче нефти и газа» согласно Приложению 7, обязывает субъекта знать и уметь выполнять задачи, связанные с реализацией основной функции: техническая эксплуатация насосной станции, промывочного агрегата, парогенераторных установок, передвижных депарафинизационных установок, передвижных компрессорных установок.
      Связь с действующими нормативными документами указана в Таблице 1 Приложения 7 к настоящему профессиональному стандарту.
      47. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы машиниста на добыче нефти и газа приведены в Таблице 2 Приложения 7 к настоящему профессиональному стандарту.
      48. Перечень единиц профессионального стандарта указан в Таблице 3 Приложения 7 к настоящему профессиональному стандарту.
      49. Функциональная карта, описывающая единицы профессионального стандарта и трудовые действия, выполняемые машинистом на добыче нефти и газа приведена в Таблице 4 Приложения 7 к настоящему профессиональному стандарту.
      50. Требования к компетенциям машиниста на добыче нефти и газа указаны в Таблице 5 и 6 Приложения 7 к настоящему профессиональному стандарту.

Параграф 7. Машинист насосной станции
по закачке рабочего агента в пласт

      51. Квалификационный уровень по ОРК – 3.
      52. Возможные наименования должностей: машинист насосной станции по закачке рабочего агента в пласт.
      53. Профессия «Машинист насосной станции по закачке рабочего агента в пласт» согласно Приложению 8, обязывает субъекта знать и уметь выполнять задачи, связанные с реализацией основной функции: обслуживание кустовых и блочных кустовых насосных станций, электроцентробежных погружных установок по закачке пресных, высокоминерализованных сточных вод.
      Связь с действующими нормативными документами указана в Таблице 1 Приложения 8 к настоящему профессиональному стандарту.
      54. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы машиниста насосной станции по закачке рабочего агента в пласт приведены в Таблице 2 Приложения 8 к настоящему профессиональному стандарту.
      55. Перечень единиц профессионального стандарта указан в Таблице 3 Приложения 8 к настоящему профессиональному стандарту.
      56. Функциональная карта, описывающая единицы профессионального стандарта и трудовые действия, выполняемые машинистом насосной станции по закачке рабочего агента приведена в пласт в Таблице 4 Приложения 8 к настоящему профессиональному стандарту.
      57. Требования к компетенциям машиниста насосной станции по закачке рабочего агента в пласт указаны в Таблице 5 Приложения 8 к настоящему профессиональному стандарту.

Параграф 8. Техник-технолог

      58. Квалификационный уровень по ОРК – 4-5.
      59. Возможные наименования должностей: техник-технолог, технолог, техник по добыче нефти и газа.
      60. Профессия «Техник-технолог» согласно Приложению 9, обязывает субъекта знать и уметь выполнять задачи, связанные с реализацией основной функции: контроль и организация работ по увеличению добычи нефти и газа.
      Связь с действующими нормативными документами указана в Таблице 1 Приложения 9 к настоящему профессиональному стандарту.
      61. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы техника-технолога приведены в Таблице 2 Приложения 9 к настоящему профессиональному стандарту.
      62. Перечень единиц профессионального стандарта указан в Таблице 3 Приложения 9 к настоящему профессиональному стандарту.
      63. Функциональная карта, описывающая единицы профессионального стандарта и трудовые действия, выполняемые техником-технологом приведена в Таблице 4 Приложения 9 к настоящему профессиональному стандарту.
      64. Требования к компетенциям техника-технолога указаны в Таблице 5 и 6 Приложения 9 к настоящему профессиональному стандарту.

4. Виды сертификатов, выдаваемых на основе настоящего
профессионального стандарта

65. Организациями в области оценки профессиональной подготовленности и подтверждения соответствия квалификации специалистов выдаются сертификаты на основе настоящего профессионального стандарта.
66. Виды сертификатов, выдаваемые на основе настоящего профессионального стандарта, определяются в соответствии с перечнем единиц профессионального стандарта, освоение которых необходимо для получения сертификата, предусмотренным в таблицах 3 приложений 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 и 9 настоящего профессионального стандарта.

5. Разработчики профессионального стандарта

Министерство нефти и газа Республики Казахстан

6. Лист согласования

Название организации	Дата согласования
Отраслевой совет по развитию технического и профессионального образования и подготовке кадров Министерства нефти и газа Республики Казахстан

7. Экспертиза и регистрация профессионального стандарта

Приложение 1
к профессиональному стандарту
«Эксплуатация нефтяных
и газовых месторождений»

Виды трудовой деятельности, профессии, квалификационные уровни

№ п/п	Наименование вида деятельности	Наименование профессии с учетом тенденций рынка труда	Наименование профессии согласно государственному классификатору занятий Республики Казахстан 01-2005	Квалификационный уровень ОРК
1.	Ведение капитального ремонта скважин	Бурильщик капитального ремонта скважин	Бурильщик капитального ремонта скважин, помощник бурильщика капитального ремонта скважин	3-4
2.	Проведение работ при подземном и капитальном ремонте скважин, освоении скважин, подъемных механизмов и сооружений, контрольно-измерительных приборов под руководством лиц технического надзора	Оператор по ремонту скважин	Машинист подъемника, оператор по подземному ремонту скважин, оператор по подготовке скважин к капитальному и подземному ремонтам	2-4
3.	Ведение технологического процесса при всех способах добычи нефти, газа и газового конденсата	Оператор нефтяных и газовых скважин	Оператор по добыче нефти и газа, оператор по исследованию скважин, оператор по поддержанию пластового давления	3-4
4.	Контроль и регулирование добычи нефти и газа	Оператор на добыче нефти и газа	Замерщик дебитов скважин, оператор обезвоживающей и обессоливающей установки, оператор по сбору газа, оператор пульта управления в добыче нефти и газа, оператор по гидравлическому разрыву пластов, оператор по химической обработке скважин	2-3
5.	Техническое обслуживание и текущий ремонт механизмов, агрегатов и оборудования, а также техническая эксплуатация автомобиля при проведении работ на нефтегазопромысловом объекте	Машинист агрегатов по обслуживанию нефтегазопромыслового оборудования	Машинист агрегатов по обслуживанию нефтегазопромыслового оборудования	3-4
6.	Техническая эксплуатация насосной станции, промывочного агрегата, парогенераторных установок, передвижных депарафинизационных установок, передвижных компрессорных установок	Машинист на добыче нефти и газа	Машинист паровой передвижной депарафинизационной установки, машинист парогенераторной установки по закачке пара в нефтяные пласты, машинист промывочного агрегата, машинист передвижного компрессора	3-4
7.	Обслуживание кустовых и блочных кустовых насосных станций, электроцентробежных погружных установок по закачке пресных, высокоминерализованных сточных вод	Машинист насосной станции по закачке рабочего агента в пласт	Машинист насосной станции по закачке рабочего агента в пласт	3
8.	Организация работ по увеличению добычи нефти и газа	Техник-технолог	техник-технолог, технолог, техник по добыче нефти и газа	4-5

Приложение 2
к профессиональному стандарту
«Эксплуатация нефтяных
и газовых месторождений»

Бурильщик капитального ремонта скважин

Таблица 1. Связь с действующими нормативными документами

Государственный классификатор занятий Республики Казахстан (ГКЗ)
Базовая группа	8113 «Бурильщик капитального ремонта скважин», «Помощник бурильщика капитального ремонта скважин»
Классификатор профессий и специальностей технического и профессионального, послесреднего образования (ГК РК 05-2008)
Наименование специальности	Эксплуатация нефтяных и газовых месторождений
Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (ЕТКС)
Выпуск, раздел ЕТКС	Выпуск 6, разделы: «Бурение скважин», «Добыча нефти и газа»
Профессия по ЕТКС	Бурильщик капитального ремонта скважин (5-8 разряд)	Помощник бурильщика капитального ремонта скважин (4-6 разряд)
Квалификационный уровень ОРК	Разряды по ЕТКС
3	5	4-5
4	6-8	6-8

Таблица 2. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы

Возможные места работы по профессии (предприятия, организации)		Предприятия, компании и организации нефтяной промышленности
Вредные и опасные условия труда		Поднятие тяжестей, работа в тяжелых климатических условиях, шум, вибрация, работа на высоте, возможное превышение ПДК вредных веществ или газов, лучевые и тепловые излучения, интенсивный физический труд
Особые условия допуска к работе		В соответствии с Законодательством РК
Квалификационный уровень ОРК	Уровень профессионального образования и обучения		Требуемый опыт работы
3	Техническое и профессиональное образование, практический опыт работы		-
4	Повышенный уровень квалификации профессионального или технического образования, практический опыт работы		3 года на 3 уровне

Таблица 3. Перечень единиц профессионального стандарта
(трудовых функций профессии)

№ трудовой функции	Наименование трудовой функции (единицы профессионального стандарта)
1	Подготовка скважин к капитальному и подземному ремонту скважин
2	Проведение спуско-подъемных операции, ремонта скважин
3	Контроль качества ремонта

Таблица 4. Описание единиц профессионального стандарта
(функциональная карта)

№ трудовой функции	Предметы труда	Средства труда	Задачи (трудовые действия)
1	Скважина	Контрольно-измерительные приборы и автоматика, инструменты, средства индивидуальной защиты	1-1) Проверка технического состояния подъемного агрегата, оборудования, приспособлений, инструмента и подготовка их к работе
	Скважина	Контрольно-измерительные приборы и автоматика, инструменты, средства индивидуальной защиты	1-2) Подготовка скважин к капитальному и подземному ремонту
	Скважина	Контрольно-измерительные приборы и автоматика, инструменты, средства индивидуальной защиты	1-3) Спуск и подъем обсадных, бурильных и насосно-компрессорных труб и штанг
2	Скважина	Подъемные сооружения, механизмы, инструменты, НКТ, оборудование, средства индивидуальной защиты	2-1) Ведение технологических процессов по текущему ремонту оборудования и инструментов
	Скважина	Приборы, манометры, средства индивидуальной защиты	2-2) Ведение технологического процесса капитального ремонта скважин агрегатами и подъемниками, смонтированными на тракторе или шасси автомашины
	Скважина	Подъемные сооружения, механизмы, инструменты, НКТ, оборудование, средства индивидуальной защиты	2-3) Контроль за уровнем жидкости в скважине в процессе спускоподъемных операций. Предотвращение аварий и осложнений в скважине
3	Скважина, забой, устье	Подъемные сооружения, механизмы, инструменты, трубы, оборудование	3-1) Контроль качества капитального и текущего ремонта скважин
	Забой скважины	Жидкость, пена, инертный газ и др.	3-2) Освоение скважин после подземного ремонта
	Скважина	Техническая документация	3-3) Оформление технических документов в соответствии с действующими нормативными документами

Таблица 5. Требования к компетенциям бурильщика
капитального ремонта скважин 3-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
1-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за проверку технического состояния подъемного агрегата, оборудования, приспособлений, инструмента и подготовка их к работе	Комплектация оборудования: подъемные средства инструменты для выполнения ручных операций, средства механизации и др.	Конструкция, устройства, принцип работы, техническая характеристика и правила эксплуатации подъемных сооружений и механизмов
1-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за подготовку скважину к капитальному и подземному ремонту	Глушение скважин специальными промывочными (задавочными) технологическими жидкостями	Свойства и требования, предъявляемые к жидкостям для глушения скважин
1-3)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за спуск и подъем обсадных, бурильных и насосно-компрессорных труб и штанг	Операция по спуску и подъеме труб, штанг и при наращивании инструмента, обследование скважин торцовыми и конусовыми печатями или шаблонами	Правила эксплуатации подъемных сооружений и механизмов; Способы определения по оттиску печати состояния колонны и других предметов, находящихся в скважине
2-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность в ведении технологических процессов по текущему ремонту оборудования и инструментов	Подъем и центровку мачты, испытание якорей; оснастку и разоснастку талевой системы и переоснастку ее в процессе ремонта скважины	Конструкция скважин, характер и особенности производимых ремонтных работ и технологический порядок их выполнения
2-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность в ведении технологического процесса капитального ремонта скважин агрегатами и подъемниками, смонтированными на тракторе или шасси автомашины	Ремонтные работы с использованием установок типа "койл тюбинг"; ликвидирование скважины, вскрывшиеся и эксплуатирующие агрессивные и кислотные газы (сероводород, углекислый газ и другие); восстанавливать "старые скважины" 2-мя стволами	Требования, предъявляемые к подземному ремонту нефтяных и газовых скважин, технология производства работ по капитальному ремонту скважин; технология ликвидации негерметичности эксплуатационной колонны и межколонных перетоков, а также принцип действия оборудования, применяемого при этом
2-3)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за контроль за уровнем жидкости в скважине в процессе спуско-подъемных операций. Предотвращение аварий и осложнений в скважине	Осуществление контроля за уровнем жидкости в скважине в процессе спуско-подъемных операций и меры по предотвращению аварий и осложнений в скважине	Типы основного и вспомогательного бурового оборудования, применяемых контрольно-измерительных приборов, элементов малой механизации, противовыбросового оборудования (превенторов)

Таблица 6. Требования к компетенциям бурильщика капитального ремонта
скважин 4-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
3-1)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность контроль качества капитального и текущего ремонта скважин	Контроль качественного проведения работ на объектах в строгом соответствии с утвержденным планом работ, с соблюдением утвержденных технологических регламентов	Характер и особенности производимых ремонтных работ и технологический порядок их выполнения, технологический регламент, план ремонтных работ
3-2)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за освоение скважин после подземного ремонта	Вызов притока из пласта	Технология и порядок проведения бурения и освоения скважин
3-3)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за оформление технологическую и техническую документацию в соответствии с действующими нормативными документами	Составление технологической и технической документации	Порядок составления технологической и технической документации

Приложение 3
к профессиональному стандарту
«Эксплуатация нефтяных
и газовых месторождений»

Оператор по ремонту скважин

Таблица 1. Связь с действующими нормативными документами:

Государственный классификатор занятий Республики Казахстан (ГКЗ)
Базовая группа	8113 «Оператор по подготовке скважин к капитальному и подземному ремонтам» 8113 «Машинист подъемника», 8113 «Оператор по подземному ремонту скважин»
Классификатор профессий и специальностей технического и профессионального, послесреднего образования (ГК РК 05-2008)
Наименование специальности	Эксплуатация нефтяных и газовых месторождений
Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (ЕТКС)
Выпуск, раздел ЕТКС	Выпуск 6, разделы: «Бурение скважин», «Добыча нефти и газа»
Профессия по ЕТКС	Оператор по подготовке скважин к капитальному и подземному ремонтам (2-5 разряд)	Оператор по подземному ремонту скважин (4-7 разряд)	Машинист подъемника (5-7 разряд)
Квалификационный уровень ОРК	Разряды по ЕТКС
2	2	-	-
3	3-5	4-5	5
4	-	6-7	6-7

Таблица 2. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы

Возможные места работы по профессии (предприятия, организации)		Предприятия, компании и организации нефтяной промышленности
Вредные и опасные условия труда		Производственный шум, вибрация, работа на высоте, пониженная температура, физические перегрузки, работа в тяжелых климатических условиях, возможное превышение ПДК вредных веществ или газов, лучевые и тепловые излучения
Особые условия допуска к работе		В соответствии с Законодательством РК
Квалификационный уровень ОРК	Уровень профессионального образования и обучения		Требуемый опыт работы
2	Краткосрочные курсы или обучение на предприятии при наличии общего среднего образования		-
3	Техническое и профессиональное образование, практический опыт работы		1 год на 2 уровне ОРК
4	Повышенный уровень квалификации профессионального или технического образования, практический опыт работы		3 года на 3 уровне

Таблица 3. Перечень единиц профессионального стандарта
(трудовых функций профессии)

№ трудовой функции	Наименование трудовой функции (единицы профессионального стандарта)
1	Подготовка скважин к капитальному и подземному ремонту скважин
2	Проведение спуско-подъемных операций, ремонта скважин
3	Контроль качества ремонта

Таблица 4. Описание единиц профессионального стандарта
(функциональная карта)

№ трудовой функции	Предметы труда	Средства Труда	Задачи (трудовые действия)
1	Скважина	Контрольно-измерительные приборы и автоматика, инструменты, СИЗ	1-1) Установка и центровка подъемных сооружении на устье скважины
	Скважина	Контрольно-измерительные приборы и автоматика, инструменты, СИЗ	1-2) Монтаж оборудования для подвески штанг и установки труб за палец, приспособлений для отвода в сторону головки балансира. Устранение неполадок
	Скважина	Контрольно-измерительные приборы и автоматика, инструменты, СИЗ	1-3) Подготовка раствора для глушения скважин
2	Скважина	Подъемные сооружения, механизмы, инструменты, НКТ, оборудование, СИЗ	2-1) Эксплуатация и обслуживание нефтепромыслового оборудования, подъемно-транспортных средств и вспомогательных механизмов
	Скважина	Подъемные сооружения, механизмы, инструменты, НКТ, оборудование, СИЗ	2-2) Проведение капитального ремонта скважин
	Скважина	Подъемные сооружения, механизмы, инструменты, НКТ, оборудование, СИЗ	2-3) Проведение подземного ремонта скважин
3	Скважина	Подъемные сооружения, механизмы, инструменты, трубы, оборудование	3-1) Контроль параметров промывочных насосов и качества подготовки скважин к прострелочным работам и геофизическим исследованиям
	Скважина	Техническая документация	3-2) Ведение заключительных работ после производства ремонта
	Скважина	Техническая документация	3-3) Оформление технических документов в соответствии с действующими нормативными документами

Таблица 5. Требования к компетенциям оператора
по ремонту скважин 2-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
1-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности за установку и центровку подъемных сооружении на устье скважины	Установка, проверка и центровка передвижных подъемных сооружении (вышки, мачты) и агрегаты	Правила установки и центрирования подъемных сооружений на устье скважины
1-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности за монтаж оборудования для подвески штанг и установки труб за палец, приспособлений для отвода в сторону головки балансира. Устранение неполадок	Проверка и ведение монтажа оборудования для подвески штанг и установки труб за палец, приспособлений для отвода в сторону головки балансира	Устройство и монтаж оборудования для подвески и установки труб, приспособлений для отвода в сторону головки балансира
1-3)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности за подготовку раствора для глушения скважин	Глушение скважин специальными промывочными (задавочными) технологическими жидкостями	Способы приготовления различных растворов для глушения скважин и методы их применения

Таблица 6. Требования к компетенциям оператора
по ремонту скважин 3-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
2-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за эксплуатацию и обслуживания нефтепромыслового оборудования, подъемно-транспортных средств и вспомогательных механизмов	Верховые работы по установке насосно-компрессорных труб, подвеска вспомогательных материалов и установка автоматических ключей, проведение мероприятий по обработке скважин	Технология установки насосно-компрессорных и бурильных труб, порядок пуска промывочных насосов, их конструкция, устройство контрольно-измерительных приборов, последовательность операций при спуске и подъеме труб, штанг и при наращивании инструмента
2-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за проведение капитального ремонта скважин	Промывка эксплуатационной колонны, техническое обслуживание устьевого оборудования, расстановка и обвязка передвижных агрегатов, сооружения и канатной техники	Способы и технология промывки скважин, устройство и технология ремонта устьевого оборудования скважин, технология установки и крепления передвижных агрегатов и сооружений
2-3)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за проведение подземного ремонта скважин	Управление подъемником при испытаний скважин, силовым электрогенератором и лебедкой при спускоподъемных операциях, монтаж и демонтаж подъемника	Технологический процесс добычи нефти и газа, конструкцию скважин, технологический процесс и виды работ по опробованию скважин, технические характеристики и правила эксплуатации подъемника, передвижного агрегата и применяемых механизмов

Таблица 7. Требования к компетенциям оператора
по ремонту скважин 4-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
3-1)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность контроль параметров промывочных насосов и качества подготовки скважин к прострелочным работам и геофизическим исследованиям	Эффективное проведение ремонтных работ	Характер и особенности производимых ремонтных работ и технологический порядок их выполнения
3-2)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за ведение заключительных работ после производства ремонта	Демонтаж подъемника, агрегата и оборудования буровой установки	Технология демонтажа подъемника, агрегата, оборудования буровых установок
3-3)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за оформление технологической и технической документации в соответствии с действующими нормативными документами	Составление технологическую и техническую документацию	Порядок составления технологическую и техническую документацию

Приложение 4
к профессиональному стандарту
«Эксплуатация нефтяных
и газовых месторождений»

Оператор нефтяных и газовых скважин

Таблица 1. Связь с действующими нормативными документами:

Государственный классификатор занятий Республики Казахстан (ГКЗ)
Базовая группа	8113 «Оператор по добыче нефти и газа», 8113 «Оператор по исследованию скважин», 8113 «Оператор по поддержанию пластового давления»
Классификатор профессий и специальностей технического и профессионального, послесреднего образования (ГК РК 05-2008)
Наименование специальности	Эксплуатация нефтяных и газовых месторождений
Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (ЕТКС)
Выпуск, раздел ЕТКС	Выпуск 6, разделы: «Бурение скважин», «Добыча нефти и газа»
Профессия по ЕТКС	Оператор по добыче нефти и газа (3-7 разряд)	Оператор по исследованию скважин (3-6 разряд)	Оператор по поддержанию пластового давления (3-5 разряд)
Квалификационный уровень ОРК	Разряды по ЕТКС
3	3-5	3-5	3-5
4	6-7	6	-

Таблица 2. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы

Возможные места работы по профессии (предприятия, организации)		Предприятия, компании и организации нефтяной промышленности
Вредные и опасные условия труда		Поднятие тяжестей, работа в тяжелых климатических условиях, шум, вибрация, работа на высоте, возможное превышение ПДК вредных веществ или газов, лучевые и тепловые излучения, интенсивный физический труд
Особые условия допуска к работе		В соответствии с Законодательством РК
Квалификационный уровень ОРК	Уровень профессионального образования и обучения		Требуемый опыт работы
3	Техническое и профессиональное образование, практический опыт работы		-
4	Повышенный уровень квалификации профессионального или технического образования, практический опыт работы		3 года на 3 уровне

Таблица 3. Перечень единиц профессионального стандарта
(трудовых функций профессии)

№ трудовой функции	Наименование трудовой функции (единицы профессионального стандарта)
1	Подготовка к работе оборудования, инструментов и приспособления.
2	Ведение технологического процесса при всех способах добычи нефти и газа
3	Контроль поддержки режима функционирования скважин при фонтанном, газлифтном и насосном способах добычи нефти и газа

Таблица 4. Описание единиц профессионального стандарта
(функциональная карта)

№ трудовой функции	Предметы труда	Средства труда	Задачи (трудовые действия)
1	Скважина	Оборудования, инструменты и приспособления, СИЗ	1-1) Подготовка к работе оборудования, инструментов и приспособления
	Скважина	Измерительные приборы, оборудования, инструменты и приспособления, СИЗ	1-2) Монтаж, демонтаж, техническое обслуживание и ремонт наземного промыслового оборудования, установок, механизмов, насосов и коммуникаций
	Скважина	Инструменты, СИЗ приспособления, оборудования, механизмы	1-3) Измерение величин различных технологических параметров с помощью контрольно-измерительных приборов
2	Скважина	Системы автоматики, телемеханики, контрольно-измерительных приборов, программные устройства	2-1) Ведение технологического процесса при всех способах добычи нефти и газа
	Скважина	Приборы для исследования скважин, оборудования, СИЗ	2-2) Выполнение работ по исследованию скважин
	Скважина	Инструменты, механизмы, СИЗ, приспособления, оборудования	2-3) Выполнение работ по поддержанию пластового давления
3	Скважина	Системы автоматики, телемеханики контрольно-измерительных приборов, программных устройств	3-1) Контроль поддержки режима функционирования скважин при фонтанном, газлифтном и насосном способах добычи нефти и газа
	Скважина	Системы автоматики, телемеханики, контрольно-измерительных приборов, программных устройств	3-2) Контроль процессов автоматического регулирования основных технологических параметров
	Скважина	Техническая документация	3-3) Оформление технической документации в соответствии с действующими нормативными документами

Таблица 5. Требования к компетенциям оператора
нефтяных и газовых скважин 3-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
1-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности за подготовку к работе оборудования, инструментов, приспособления.	Диагностика оборудования и определение неисправности в работе оборудования, устранение неполадок	Правила эксплуатации оборудования и инструмента, безопасные приемы ведения работ. Технические характеристики устройств и правила эксплуатации наземного промыслового оборудования, установок. Правила по безопасному ведению работ.
1-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности за монтаж и демонтаж техническое обслуживание и ремонт наземного промыслового оборудования, установок, механизмов и коммуникаций	Сборка и разборка устьевого оборудования, техническое оборудование и ремонт устьевого оборудования	Технология монтажа и демонтажа оборудования, правила обслуживания наземного оборудования скважин, применяемого инструмента, приспособлений. Правила по безопасному ведению работ.
1-3)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности за измерение величин различных технологических параметров с помощью контрольно-измерительных приборов	Ведение учета всех показателей технологического процесса во всех способах добычи нефти и газа	Технические данные, размещение и условия эксплуатации приборов измерения и регулирования основных технологических параметров, основные сведения консультации нефтяных и газовых скважин. Правила по безопасному ведению работ.
2-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность в ведении технологического процесса при всех способах добычи нефти и газа	Выполнение профилактических работ по предотвращению гидратообразований, отложений парафина, смол; текущий ремонт наземного оборудования нагнетательных скважин	Типы, устройство и правила технической эксплуатации оборудования и агрегатов, применяемых для ремонта; виды слесарных работ и технология их выполнения; назначение и правила технической эксплуатации грузоподъемных машин и механизмов
2-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за выполнение работ по исследованию скважин	Исследование скважин с помощью дистанционных приборов, замер забойного и пластового давления в эксплуатационных и нагнетательных скважинах и дебита нефти, газа, определение параметров пласта и скважины при различных методах исследования скважин	Физико-химические свойства нефти, воды и газа; назначение и техническая характеристика наземного и подземного оборудования скважин и исследовательской аппаратуры; способы измерения дебитов нефти, воды и газа; методика обработки материалов исследований; метод определения коэффициента продуктивности скважин
2-3)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность при выполнении работ по поддержанию пластового давления	Регулирование и контроль за системой поддержания пластового давления, обслуживание оборудования нагнетательных скважин, работы по восстановлению и поддержанию приемистости нагнетательных скважин	Методы освоения и эксплуатации нагнетательных скважин; методы поддержания пластового давления; системы нагнетательных скважин, трубопроводов и распределительных блоков; назначение, технические и эксплуатационные характеристики кустовой насосной станции по закачке агентов в пласт, насосного агрегата и его системы управления.

Таблица 6. Требования к компетенциям оператора
нефтяных и газовых скважин 4-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
3-1)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за контроль поддержки режима функционирования скважин при фонтанном, газлифтном и насосном способах добычи нефти и газа	Контроль режимных параметров процесса добычи нефти и газа по контрольно-измерительным приборам	Принципы автоматического регулирования добычи нефти и газа; назначение и органы настройки автоматических регуляторов; вспомогательные средства автоматических систем управления; суть автоматического и ручного регулирования основных технологических параметров
3-2)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за контроль процессов автоматического регулирования основных технологических параметров	Расшифровка показаний приборов контроля и автоматики	Технические данные, размещение и условия эксплуатации приборов измерения и регулирования основных технологических параметров; принципы автоматического регулирования добычи нефти и газа
3-3)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за оформление технической и технологической документации в соответствии с действующими нормативными документами	Составление технической и технологической документации в соответствии с действующими нормативными документами	Порядок оформления технической и технологической документации.

Приложение 5
к профессиональному стандарту
«Эксплуатация нефтяных
и газовых месторождений»

Оператор на добыче нефти и газа

Таблица 1. Связь с действующими нормативными документами:

Государственный классификатор занятий Республики Казахстан (ГКЗ)
Базовая группа	8113 «Оператор по гидравлическому разрыву пластов», 8113 «Замерщик дебитов скважин», 8113 «Оператор обезвоживающей и обессоливающей установки», 8113 «Оператор по сбору газа», 8113 «Оператор пульта управления в добыче нефти и газа», 8113 «Оператор по химической обработке скважин»
Классификатор профессий и специальностей технического и профессионального, послесреднего образования (ГК РК 05-2008)
Наименование специальности	Эксплуатация нефтяных и газовых месторождений
Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (ЕТКС)
Выпуск, раздел ЕТКС	Выпуск 6, разделы: «Бурение скважин», «Добыча нефти и газа»
Профессия по ЕТКС	Оператор пульта управления в добыче нефти и газа (4-5 разряд)	Оператор обезвоживающей и обессоливающей установки (3-5 разряд)	Замерщик дебитов скважин (2-3 разряд)	Оператор по гидравлическому разрыву пластов (5-6 разряд)	Оператор по сбору газа (3-4 разряд)	Оператор по химической обработке скважин (2-5 разряд)
Квалификационный уровень ОРК	Разряды по ЕТКС
2	-	-	2	-	2	2
3	4-5	3-5	3	5-6	3-4	3-5

Таблица 2. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы

Возможные места работы по профессии (предприятия, организации)		Предприятия, компании и организации нефтяной промышленности
Вредные и опасные условия труда		Поднятие тяжестей, работа в тяжелых климатических условиях, шум, вибрация, работа на высоте, возможное превышение ПДК вредных веществ или газов, лучевые и тепловые излучения, интенсивный физический труд
Особые условия допуска к работе		В соответствии с Законодательством РК
Квалификационный уровень ОРК	Уровень профессионального образования и обучения		Требуемый опыт работы
2	Краткосрочные курсы или обучение на предприятии при наличии общего среднего образования		-
3	Техническое и профессиональное образование, практический опыт работы		1 год на 2 уровне

Таблица 3. Перечень единиц профессионального стандарта
(трудовых функций профессии)

№ трудовой функции	Наименование трудовой функции (единицы профессионального стандарта)
1	Обход и снятие параметров работы скважин
2	Осуществление работ по поддержанию заданного режима работы скважин, установок комплексной подготовки газа, групповых замерных установок, дожимных насосных и компрессорных станций, станций подземного хранения газа и других объектов, связанных с технологией добычи нефти, газа и газового конденсата и подземного хранения газа ведение процессов гидроразрыва и химической обработки скважин
3	Управление, контроль и мониторинг технологических процессов с пульта управления

Таблица 4. Описание единиц профессионального стандарта
(функциональная карта)

№ трудовой функции	Предметы труда	Средства труда	Задачи (трудовые действия)
1	Скважина	Приборы, СИЗ инструменты	1-1) Обход и снятие параметров работы скважин
	Скважина	Оборудование, приборы, инструменты, приспособления СИЗ	1-2) Подготовка к работе оборудования, инструментов, специальных механизмов и приспособлений. Устранение неисправностей
	Скважина	Оборудование, приборы, приспособления реагенты, СИЗ	1-3) Подготовка скважины к проведению различных мероприятий
2	Скважина	Средства автоматики и телемеханики, контрольно-измерительные приборы, компьютер, программное обеспечение	2-1) Осуществление работ по поддержанию заданного режима работы скважин, установок комплексной подготовки газа, групповых замерных установок, дожимных насосных и компрессорных станций, станций подземного хранения газа и других объектов, связанных с технологией добычи нефти, газа и газового конденсата и подземного хранения газа
	Скважина	Оборудование, приборы, приспособление реагенты СИЗ	2-2) Ведение процесса гидроразрыва пласта и пескоструйной перфорации
	Скважина	Оборудование, приборы, приспособление реагенты СИЗ	2-3) Ведение технологического процесса и координация работ по химической обработке скважин
3	Скважина, наземное промысловое оборудование, установки и механизмы	Средства автоматики и телемеханики, компьютер, программное обеспечение	3-1) Управление, контроль и мониторинг технологических процессов с пульта управления
	Скважина	Средства автоматики и телемеханики, компьютер, программное обеспечение	3-2) Контроль работы средств автоматики, телемеханики и контрольно-измерительных приборов
	Скважина	Техническая документация	3-3) Оформление технической документации в соответствии с действующими нормативными документами

Таблица 5. Требования к компетенциям оператора
на добыче нефти и газа 2-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
1-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности за обход и снятие параметров работы скважин	Снятие и передача параметров работы скважин, установок комплексной подготовки газа, групповых замерных установок, дожимных насосных и компрессорных станций, станций подземного хранения газа и другого нефтепромыслового оборудования и установок	Устройство, принцип работы установок комплексной подготовки газа, групповых замерных установок, дожимных насосных и компрессорных станций, станций подземного хранения газа, систем сбора и транспортировки нефти и газа
1-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности за подготовку к работе оборудования, инструментов, специальных механизмов и приспособлений Устранение неисправностей.	Работа с оборудованиями, инструментами, специальными механизмами и приспособлениями. Определение неисправности в работе оборудования, устранение неполадок	Правила эксплуатации оборудования и инструмента, безопасные приемы ведения работ. Технические характеристики устройств и правила эксплуатации наземного промыслового оборудования, установок. Правила по безопасному ведению работ.
1-3)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности за подготовку скважину к проведению различных мероприятий	Подготовка скважин к проведению планируемых работ	Назначение, правила обслуживания наземного оборудования скважин, применяемого инструмента, приспособлений, контрольно-измерительных приборов

Таблица 6. Требования к компетенциям оператора
на добыче нефти и газа 3-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
2-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за осуществление работ по поддержанию заданного режима работы скважин, установок комплексной подготовки газа, групповых замерных установок, дожимных насосных и компрессорных станций, станций подземного хранения газа и других объектов, связанных с технологией добычи нефти, газа и газового конденсата и подземного хранения газа	Поддержка режима функционирования скважин, установок комплексной подготовки газа, групповых замерных установок, дожимных насосных и компрессорных станций, станций подземного хранения газа и другого нефтепромыслового оборудования и установок	Устройство и принцип работы установок комплексной подготовки газа, групповых замерных установок, систем сбора и транспортировки нефти, газа, конденсата, закачки и отбора газа, обслуживаемых контрольно-измерительных приборов
2-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за ведение процесса гидроразрыва пласта и пескостройной перфорации	Чтение схемы обвязки линий высоких и низких давлений; установка приборов устья скважины, соединение их с устьевой арматурой; замеры количества закачиваемой жидкости; снятие показаний регистрирующих приборов; выбор режимов опрессовки линий низких и высоких давлений и манифольдов	Эксплуатационные характеристики и принципы управления насосами и цементными миксерами; суть и правила обвязки и опрессовки обсадных и бурильных труб, линий высокого и низкого давлений, манифольдов; назначение тампонажных материалов и требования к ним
2-3)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность в ведение технологического процесса и координация работ по химической обработке скважин	Расчет параметров закачиваемой жидкости. Опрессовка линий на герметичность, определение приемистости скважин. Закачка химреагентов. Регулирование подачи жидкости на приемы насосов агрегата. Установка приборов у устья скважин, соединение их с устьевой арматурой. Динамометрирование скважин	Технология химической обработки скважин; технические характеристики, конструкции и правила эксплуатации обслуживаемого оборудования, приборов для определения концентрации химреагентов, химической обработки скважин; рецептура и технология приготовления растворов
3-1)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за управление, контроль и мониторинг технологических процессов с пульта управления	Контроль и регулирование средств автоматики, телемеханики и контрольно-измерительных приборов	Основы технологии добычи нефти и газа; способы добычи нефти и газа. Правила по безопасному ведению работ.
3-2)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за контроль работы средств автоматики, телемеханики и контрольно-измерительных приборов	Ведение учета всех показателей работы скважин и контроль работы средств автоматики и телемеханики, расшифровка показаний приборов контроля и автоматики	Назначение, принцип действия и технологию ремонта контрольно-измерительных приборов и средств автоматики
3-3)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность в оформлении технической и технологической документации в соответствии с действующими нормативными документами	Составление технической и технологической документации в соответствии с действующими нормативными документами	Порядок оформления технической и технологической документации.

Приложение 6
к профессиональному стандарту
«Эксплуатация нефтяных
и газовых месторождений»

Машинист агрегатов по обслуживанию нефтегазопромыслового
оборудования

Таблица 1. Связь с действующими нормативными документами:

Государственный классификатор занятий Республики Казахстан (ГКЗ)
Базовая группа	8113 «Машинист агрегатов по обслуживанию нефтегазопромыслового оборудования»
Классификатор профессий и специальностей технического и профессионального, послесреднего образования (ГК РК 05-2008)
Наименование специальности	Эксплуатация нефтяных и газовых месторождений
Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (ЕТКС)
Выпуск, раздел ЕТКС	Выпуск 6, разделы: «Бурение скважин», «Добыча нефти и газа»
Профессия по ЕТКС	Машинист агрегатов по обслуживанию нефтегазопромыслового оборудования (5-6 разряд)
Квалификационный уровень ОРК	Разряды по ЕТКС
3	5
4	6

Таблица 2. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы

Возможные места работы по профессии (предприятия, организации)		Предприятия, компании и организации нефтяной промышленности
Вредные и опасные условия труда		Работа в помещении, возможное превышение ПДК вредных веществ или газов, работа с реактивами
Особые условия допуска к работе		В соответствии с Законодательством РК
Квалификационный уровень ОРК	Уровень профессионального образования и обучения		Требуемый опыт работы
3	Техническое и профессиональное образование		-
4	Техническое и профессиональное образование; практический опыт работы		3 года на 3 уровне ОРК

Таблица 3. Перечень единиц профессионального стандарта
(трудовых функций профессии)

№ трудовой функции	Наименование трудовой функции (единицы профессионального стандарта)
1	Подготовка к работе к работе агрегатов на объекте
2	Поддержание работоспособного состояния всех узлов и механизмов агрегата
3	Контроль качества выполняемых работ

Таблица 4. Описание единиц профессионального стандарта
(функциональная карта)

№ трудовой функции	Предметы труда	Средства труда	Задачи (трудовые действия)
1	Агрегаты, механизмы, оборудования	Паспорт оборудования и механизмов, техническая документация, КИПиА и инструменты, СИЗ	1-1) Осмотр всех механизмов и оборудования, установленных на агрегате
	Агрегаты, механизмы, оборудования	Инструменты, приспособления, приборы, СИЗ	1-2) Монтаж, демонтаж нагнетательных и заправочных линий, пистолета высокого давления и переводников, присоединение их к выкиду насоса
	Агрегаты, механизмы, оборудования	Правила, инструкция, режимы, СИЗ	1-3) Подготовка к работе агрегатов на объекте
2	Агрегаты, механизмы, оборудования	Контрольно-измерительные приборы, СИЗ, приспособления	2-1) Техническое обслуживание всех механизмов и оборудования, установленных на агрегате
	Агрегаты, механизмы, оборудования	Контрольно-измерительные приборы, СИЗ, приспособления	2-2) Поддержание работоспособного состояния всех узлов и механизмов агрегата
	Агрегаты, механизмы, оборудования	Контрольно-измерительные приборы, СИЗ, приспособления	2-3) Проведение текущего ремонта автомобиля и механизмов агрегатов
3	Агрегаты, механизмы, оборудования	Контрольно-измерительные приборы, приспособления	3-1) Технологический надзор и контроль эффективного использования механизмов и оборудования, установленных на агрегате
	Агрегаты, механизмы, оборудования	Контрольно-измерительные приборы, приспособления	3-2) Проверка качества выполняемых работ
	Агрегаты, механизмы, оборудования	Техническая документация	3-3) Оформление технической документации в соответствии с действующими нормативными документами

Таблица 5. Требования к компетенциям машиниста агрегатов по
обслуживанию нефтегазопромыслового оборудования 3-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
1-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за осмотр нефтепромыслового оборудования и машин	Определение состояния технологических установок и нефтепромыслового оборудования и машин	Назначение, классификация устройства, принцип действия и характеристики машин, механизмов и оборудования, ОТ и ТБ
1-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за монтаж, демонтаж нагнетательных и заправочных линий, пистолета высокого давления и переводников, присоединение их к выкиду насоса	Осуществление монтажа и демонтажа нагнетательных и заправочных линий, пистолета высокого давления и переводников, присоединение их к выкиду насоса и солидоло-нагнетателя	Технология монтажа и демонтажа нагнетательных и заправочных линий, пистолета высокого давления, переводников
1-3)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность в подготовке к работе агрегатов на объекте	Запуск и вывод агрегата на рабочий режим, погрузка и разгрузка механизмов, приспособлений и инструмента, предназначенных для обслуживания станков-качалок, групповых замерных установок, насосных станций и т.д	Устройство и правила эксплуатации различных механизмов и оборудования агрегатов
2-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за техническое обслуживание всех механизмов и оборудования, установленных на агрегате	Определение и устранение дефектов в работе механизмов и оборудования, установленных на агрегате	Правила технического обслуживания всех механизмов и оборудования, установленных на агрегате
2-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за поддержание работоспособного состояния всех узлов и механизмов агрегата	Техническое диагностирование и прогнозирование технического состояния машин и оборудования	Методы технического диагностирования и прогнозирования технического состояния машин и оборудования
2-3)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за проведение текущего ремонта автомобиля и механизмов агрегатов	Обнаружение и устранение неисправностей автомобиля и установленного на нем специального оборудования и механизмов	Технология ремонта, способы и приемы обнаружения и устранения неисправностей автомобиля и установленного на нем специального оборудования и механизмов

Таблица 6. Требования к компетенциям машиниста агрегатов по
обслуживанию нефтегазопромыслового оборудования 4-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
3-1)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за технологический надзор и контроль эффективного использования оборудования	Поддержание надежности оборудования и машин при эксплуатации машин и оборудования	Технологические методы поддержания надежности оборудования при эксплуатации
3-2)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за контроль качества выполняемых работ	Проведение испытаний надежности технологических установок и оборудования	Технический регламент эксплуатации машин и оборудования
3-3)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за оформление технической документации в соответствии с действующими нормативными документами	Составление технической документации в соответствии с действующими нормативными документами	Порядок и форма составления технической документации

Приложение 7
к профессиональному стандарту
«Эксплуатация нефтяных
и газовых месторождений»

Машинист на добыче нефти и газа

Таблица 1. Связь с действующими нормативными документами:

Государственный классификатор занятий Республики Казахстан (ГКЗ)
Базовая группа	8113 «Машинист промывочного агрегата», 8113 «Машинист передвижного компрессора», 8113 «Машинист парогенераторной установки по закачке пара в нефтяные пласты», 8113 «Машинист паровой передвижной депарафинизационной установки»
Классификатор профессий и специальностей технического и профессионального, послесреднего образования (ГК РК 05-2008)
Наименование специальности	Эксплуатация нефтяных и газовых месторождений
Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (ЕТКС)
Выпуск, раздел ЕТКС	Выпуск 6, разделы: «Бурение скважин», «Добыча нефти и газа»
Профессия по ЕТКС	Машинист паровой передвижной депарафинизационной установки (3,5-6 разряд)	Машинист парогенераторной установки по закачке пара в нефтяные пласты (4-5 разряд)	Машинист промывочного агрегата (4-6 разряд)	Машинист передвижного компрессора (3-6 разряд)
Квалификационный уровень ОРК	Разряды по ЕТКС
3	3,5	4-5	4-5	3-5
4	6	-	6	6

Таблица 2. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы

Возможные места работы по профессии (предприятия, организации)		Предприятия, компании и организации нефтяной промышленности
Вредные и опасные условия труда		Работа в помещении, возможное превышение ПДК вредных веществ или газов, работа с реактивами
Особые условия допуска к работе		В соответствии с Законодательством РК
Квалификационный уровень ОРК	Уровень профессионального образования и обучения		Требуемый опыт работы
3	Техническое и профессиональное образование		-
4	Техническое и профессиональное образование; практический опыт работы		3 года на 3 уровне ОРК

Таблица 3. Перечень единиц профессионального стандарта
(трудовых функций профессии)

№ трудовой функции	Наименование трудовой функции (единицы профессионального стандарта)
1	Подготовка к работе технологических установок, агрегатов и оборудования
2	Техническая эксплуатация парогенераторных, передвижных депарафинизационных и компрессорных установок и промывочного агрегата
3	Технологический надзор и контроль эффективного использования оборудования

Таблица 4. Описание единиц профессионального стандарта
(функциональная карта)

№ трудовой функции	Предметы труда	Средства труда	Задачи (трудовые действия)
1	Технологические установки, агрегаты и оборудования	Паспорт оборудования и машин, техническая документация, КИПиА и инструменты	1-1) Подготовка к работе технологических установок, агрегатов и оборудования на объекте
	Технологические установки, агрегаты и оборудования	Инструменты, приспособления	1-2) Определение и устранение дефектов в работе технологических установок, агрегатов и оборудования
	Технологические установки, агрегаты и оборудования	Правила, инструкция, режимы	1-3) Проверка и вывод на технологический режим работы технологических установок, агрегатов и оборудования
2	Технологические установки, агрегаты и оборудования	Контрольно-измерительные приборы, приспособления	2-1) Техническая эксплуатация парогенераторных, передвижных депарафинизационных и компрессорных установок и промывочного агрегата
	Технологические установки, агрегаты и оборудования	Контрольно-измерительные приборы, приспособления	2-2) Регулирование режимов работы всех механизмов и оборудования по показаниям контрольно-измерительных приборов
	Технологические установки, агрегаты и оборудования	Контрольно-измерительные приборы, приспособления	2-3) Проведение ремонтных работ оборудования и установок автомобиля и трактора
3	Технологические установки, агрегаты и оборудования	Контрольно-измерительные приборы, приспособления	3-1) Управление автомобилем или трактором при ведении технологических процессов
	Технологические установки, агрегаты и оборудования	Контрольно-измерительные приборы, приспособления	3-2) Технологический надзор и контроль эффективного использования оборудования
	Технологические установки, агрегаты и оборудования	Техническая документация	3-3) Оформление технической документации в соответствии с действующими нормативными документами

Таблица 5. Требования к компетенциям машиниста
на добыче нефти и газа 3-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
1-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности за подготовку к работе технологических установок, агрегатов и оборудования	Определение состояния технологических установок, агрегатов и оборудования	Назначение, классификация технологических установок, принцип действия и характеристики агрегатов и оборудования
1-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности в определении и устранении дефектов в работе технологических установок, агрегатов и оборудования	Осуществление текущего ремонта обслуживаемого оборудования, установок и агрегатов	Обнаружение и устранение неисправностей обслуживаемого оборудования, установок и агрегатов
1-3)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности за проверку и вывод на технологический режим работы технологических установок, агрегатов и оборудования	Установка основных параметров установок в соответствии с технологическими регламентами	Технический регламент и технологическая документация технологической установки, агрегатов и оборудования

Таблица 6. Требования к компетенциям машиниста
на добыче нефти и газа 4-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
2-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за техническую эксплуатацию парогенераторных, передвижных депарафинизационных и компрессорных установок и промывочного агрегата	Обслуживание нефтепромыслового оборудования и машин	Теоретические основы системы планово-предупредительного ремонта и технического диагностирования состояния машин и оборудования
2-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за регулирование режимов работы всех механизмов и оборудования по показаниям контрольно-измерительных приборов	Контроль технического состояния оборудования и машин	Методы технического диагностирования и прогнозирования технического состояния машин и оборудования
2-3)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за проведение ремонтных работ оборудования и установок автомобиля и трактора	Вывод на технологический режим работы оборудования и машин	Устройство и правила эксплуатации различных механизмов и оборудования
3-1)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за управление автомобилем или трактором при ведении технологических процессов	Управление агрегатами, автомобилем или трактором по обслуживанию нефтегазопромыслового оборудования	Органы управления агрегатов, автомобилем или трактором схемы управления включениями выключением механизмов, регулировкой интенсивности их работы
3-2)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за технологический надзор и контроль эффективного использования агрегатов, оборудования, установок и машин	Поддержание надежности оборудования и машин при эксплуатации агрегатов, оборудования, установок и машин	Технологические методы поддержания надежности оборудования при эксплуатации агрегатов, оборудования, установок и машин
3-3)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за оформление технической документации в соответствии с действующими нормативными документами	Составление технической документации в соответствии с действующими нормативными документами	Порядок и форма составления технической документации

Приложение 8
к профессиональному стандарту
«Эксплуатация нефтяных
и газовых месторождений»

Машинист насосной станции по закачке рабочего агента в пласт

Таблица 1. Связь с действующими нормативными документами:

Государственный классификатор занятий Республики Казахстан (ГКЗ)
Базовая группа	8113 «Машинист насосной станции по закачке рабочего агента в пласт»
Классификатор профессий и специальностей технического и профессионального, послесреднего образования (ГК РК 05-2008)
Наименование специальности	Эксплуатация нефтяных и газовых месторождений
Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (ЕТКС)
Выпуск, раздел ЕТКС	Выпуск 6, разделы: «Бурение скважин», «Добыча нефти и газа»
Профессия по ЕТКС	Машинист насосной станции по закачке рабочего агента в пласт (3-5 разряд)
Квалификационный уровень ОРК	Разряды по ЕТКС
3	3-5

Таблица 2. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы

Возможные места работы по профессии (предприятия, организации)		Предприятия, компании и организации нефтяной промышленности
Вредные и опасные условия труда		Работа в помещении, возможное превышение ПДК вредных веществ или газов, работа с реактивами
Особые условия допуска к работе		В соответствии с Законодательством РК
Квалификационный уровень ОРК	Уровень профессионального образования и обучения		Требуемый опыт работы
3	Техническое и профессиональное образование		-

Таблица 3. Перечень единиц профессионального стандарта
(трудовых функций профессии)

№ трудовой функции	Наименование трудовой функции (единицы профессионального стандарта)
1	Проверка насосов к пуску
2	Обслуживание технологического оборудования: кустовых насосных станций, блочных кустовых насосных станций и электроцентробежных погружных установок по закачке пресных, высокоминерализованных сточных вод, водораспределительных устройств, установок по сбору и подготовке воды, аппаратов воздушного охлаждения маслосистемы, системы автоматической работы вентиляционных установок
3	Поддержание технологического режима закачки воды в пласт

Таблица 4. Описание единиц профессионального стандарта
(функциональная карта)

№ трудовой функции	Предметы труда	Средства труда	Задачи (трудовые действия)
1	Технологические оборудования насосных станции, водораспределительных устройств, установок по сбору и подготовке воды	Паспорт оборудования и машин, техническая документация, СИЗ, инструменты	1-1) Участие в монтаже и демонтаже оборудования
	Технологические оборудования насосных станции, водораспределительных устройств, установок по сбору и подготовке воды	Инструменты, приспособления, оборудования, КИПиА, СИЗ	1-2) Проверка насосов к пуску
	Технологические оборудования насосных станции, водораспределительных устройств, установок по сбору и подготовке воды	Инструменты, приспособления, оборудования, КИПиА, СИЗ	1-3) Определение и устранение дефектов в работе технологического оборудования
2	Технологические оборудования насосных станции, водораспределительных устройств, установок по сбору и подготовке воды	КИПиА, СИЗ, приспособления, инструменты	2-1) Обслуживание технологического оборудования: кустовых насосных станций, блочных кустовых насосных станций и электроцентробежных погружных установок по закачке пресных, высокоминерализованных сточных вод, водораспределительных устройств, установок по сбору и подготовке воды, аппаратов воздушного охлаждения маслосистемы, системы автоматической работы вентиляционных установок
	Технологические оборудования насосных станции, водораспределительных устройств, установок по сбору и подготовке воды	КИПиА, СИЗ	2-2) Наблюдение за работой насосов и электродвигателей, запорной и регулирующей арматуры, приборами КИП и А
	Технологические оборудования насосных станции, водораспределительных устройств, установок по сбору и подготовке воды	КИПиА ,СИЗ, приспособления, инструменты	2-3) Проведение капитального ремонта обслуживаемого оборудования
3	Технологические оборудования насосных станции, водораспределительных устройств, установок по сбору и подготовке воды	КИПиА, СИЗ	3-1) Поддержание технологического режима закачки воды в пласт
	Технологические оборудования насосных станции, водораспределительных устройств, установок по сбору и подготовке воды	КИПиА, СИЗ	3-2) Контроль за работой контрольно-измерительных приборов и автоматикой
	Технологические оборудования насосных станции, водораспределительных устройств, установок по сбору и подготовке воды	Техническая документация	3-3) Оформление технической документации в соответствии с действующими нормативными документами

Таблица 5. Требования к компетенциям машиниста насосной станции по
закачке рабочего агента в пласт 3-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
1-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности за участие в монтаже и демонтаже оборудования	Определение состояния технологических установок, агрегатов и оборудования	Принцип действия и характеристики оборудования
1-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности за проверку насосов к пуску	Вывод на технологический режим работы оборудования и машин	Устройство и правила эксплуатации различных механизмов и оборудования
1-3)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности в определении и устранении дефектов в работе технологических установок, агрегатов и оборудования	Осуществление текущего ремонта обслуживаемого оборудования, установок и агрегатов	Назначение, правила эксплуатации и обслуживания насосов, аппаратов воздушного охлаждения и автоматических вентиляционных установок, электродвигателей, оборудования насосной станции, применяемых контрольно-измерительных приборов и средств автоматизации
2-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за наблюдение насосов и электродвигателей, запорной и регулирующей арматуры, приборами КИП и А	Контроль насосов и электродвигателей, запорной и регулирующей арматуры, приборами КИП и А	Правила безопасного ведения работ при обслуживании системы сбора и подготовки сточных вод, устройство индивидуальных защитных средств и правила пользования ими
2-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за поддержание технологического режима закачки воды в пласт	Регулирование технологического режима закачки воды в пласт по показаниям контрольно-измерительных приборов	Технология и режим закачки рабочего агента в нефтяные горизонты по отдельным коллекторам к скважинам
2-3)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за проведение капитального ремонта обслуживаемого оборудования	Производство текущего и капитального ремонта обслуживаемого оборудования	Виды текущего и капитального ремонтов. Правила ликвидации возможных аварий на установке
3-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за контроль за работой контрольно-измерительных приборов и автоматики	Наблюдение за работой контрольно-измерительных приборов и автоматики	Назначение, применение и правила эксплуатации контрольно-измерительных приборов и автоматики
3-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за поддержание технологического режима закачки воды в пласт	Закачка рабочего агента по отдельным скважинам	Технологический режим закачки рабочего агента по отдельным скважинам, схему подключения скважины к напорным трубопроводам; схема обвязки обслуживаемой насосной станции и трубопроводов
3-3)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за оформление технической документации в соответствии с действующими нормативными документами	Составление технической документации в соответствии с действующими нормативными документами	Порядок и форма составления технической документации

Приложение 9
к профессиональному стандарту
«Эксплуатация нефтяных
и газовых месторождений»

Техник-технолог

Таблица 1. Связь с действующими нормативными документами:

Государственный классификатор занятий Республики Казахстан (ГКЗ)
Базовая группа	3111 «Техник-технолог», 3117 «Техник по добыче нефти и газа», 2146 «Технолог»
Классификатор профессий и специальностей технического и профессионального, послесреднего образования (ГК РК 05-2008)
Наименование специальности	Эксплуатация нефтяных и газовых месторождений
Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (ЕТКС)
Выпуск, раздел ЕТКС	Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и других служащих, утвержденный приказом Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 21 мая 2012 г. № 201-ө-м
Профессия по ЕТКС	-
Квалификационный уровень ОРК	Техник-технолог, техник по добыче нефти и газа, технолог
4	-
5	-

Таблица 2. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы

Возможные места работы по профессии (предприятия, организации)		Предприятия, компании и организации нефтяной промышленности
Вредные и опасные условия труда		Производственный шум, вибрация, работа на высоте, пониженная температура, физические перегрузки, работа в тяжелых климатических условиях, возможное превышение ПДК вредных веществ или газов, лучевые и тепловые излучения
Особые условия допуска к работе		В соответствии с Законодательством РК
Квалификационный уровень ОРК	Уровень профессионального образования и обучения		Требуемый опыт работы
4	Техническое и профессиональное образование повышенного уровня (дополнительная профессиональная подготовка), практический опыт.		3 года на 3 уровне ОРК
5	Техническое и профессиональное образование (или послесреднее образование), практический опыт или высшее образование, дополнительные профессиональные образовательные программы		4 года на 4 уровне ОРК

Таблица 3. Перечень единиц профессионального стандарта
(трудовых функций профессии)

№ трудовой функции	Наименование трудовой функции (единицы профессионального стандарта)
1	Проведение технологических процессов разработки и эксплуатации нефтяных и газовых месторождений
2	Техническое обслуживание нефтегазопромыслового оборудования
3	Изучение современных наиболее рациональных систем разработки

Таблица 4. Описание единиц профессионального стандарта
(функциональная карта)

№ трудовой функции	Предметы труда	Средства Труда	Задачи (трудовые действия)
1	Нефтяные и газовые месторождения	Технологический регламент	1-1) Проведение технологических процессов разработки и эксплуатации нефтяных и газовых месторождений
	Нефтяные и газовые месторождения	Контрольно-измерительные приборы, СИЗ	1-2) Контроль и поддержание оптимальных режимов разработки и эксплуатации скважин
	Нефтяные и газовые месторождения	Контрольно-измерительные приборы, компьютерные программы, СИЗ	1-3) Эксплуатация нефтегазопромыслового оборудования
2	Нефтегазопромысловые оборудования	Инструменты, оборудования, приспособления, СИЗ	2-1) Техническое обслуживание нефтегазопромыслового оборудования
	Нефтегазопромысловые оборудования	Инструменты, оборудования, приспособления, СИЗ	2-2) Текущий и плановый ремонт нефтегазопромыслового оборудования
	Нефтяные и газовые месторождения	Технологическая и техническая документация	2-3) Оформление технологической и технической документации в соответствии с действующими нормативными документами
3	Научно-техническая документация и техническая литература	Научное исследование	3-1) Изучение современных наиболее рациональных систем разработки
	Нефтяные и газовые месторождения	Технологический регламент	3-2) Разработка геолого-технического мероприятия по восстановлению работоспособности скважин
	Нефтяные и газовые месторождения	Технологический регламент	3-3) Планирование и организация производственных работ на нефтяных и газовых месторождениях

Таблица 5. Требования к компетенциям техника-технолога
4-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
1-1)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за проведение технологических процессов разработки и эксплуатации нефтяных и газовых месторождений	Управление полным технологическим циклом разработки месторождения	Этапы разработки нефтяных и газовых месторождений; способы разработки нефтяных и газовых месторождений
1-2)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за контроль и поддержание оптимальных режимов разработки и эксплуатации скважин	Контроль за основными показателями разработки месторождений.	Средства автоматизации технологических процессов добычи нефти и газа; методы расчета по выбору оборудования и установление оптимальных режимов его работы
1-3)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за эксплуатацию нефтегазопромыслового оборудования	Выбор наземного и скважинного оборудования, контроль за рациональной эксплуатацией оборудования	Методы и правила монтажа, принцип работы и и правила эксплуатации нефтегазопромыслового оборудования и инструмента
2-1)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за техническое обслуживание нефтегазопромыслового оборудования	Технологические операции по техническому обслуживанию наземного оборудования и подземному ремонту скважин	Технологические операции по техническому обслуживанию наземного оборудования и подземному ремонту скважин
2-2)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за текущий и плановый ремонт нефтегазопромыслового оборудования	Диагностика, текущий и капитальный ремонт скважин	Виды текущего и планового ремонта нефтегазопромыслового оборудования; меры предотвращения всех видов аварий оборудования
2-3)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за оформление технологической и технической документации в соответствии с действующими нормативными документами	Составление технологической и технической документации	Порядок составления технологической и технической документации

Таблица 7. Требования к компетенциям техника-технолога
5-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
3-1)	Управленческая деятельность в рамках участка технологического процесса и стратегии деятельности предприятия, предполагающая ответственность в изучении современных наиболее рациональных систем разработки	Исследование скважин и интенсификации добычи нефти и газа	Технология исследований скважин и интенсификации добычи нефти и газа
3-2)	Управленческая деятельность в рамках участка технологического процесса и стратегии деятельности предприятия, предполагающая ответственность в разработке геолого-технического мероприятия по восстановлению работоспособности скважин	Диагностика скважин с целью своевременного установления причин снижения их дебита	Технологии диагностики скважин с целью своевременного установления причин снижения их дебита
3-3)	Управленческая деятельность в рамках участка технологического процесса и стратегии деятельности предприятия, предполагающая ответственность за планирование и организация производственных работ на нефтяных и газовых месторождениях	Контроль выполнения производственных работ по добыче нефти и газа, сбору и транспорту скважинной продукции.	Основы технологии производства; руководящие нормативные справочные материалы по профилю специальности

Приложение 15
к приказу Министра нефти и газа
Республики Казахстан
от 9 апреля 2014 года № 70

Профессиональный стандарт «Сооружение и эксплуатация газонефтяных и заправочных станций»

1. Общие положения

      1. Профессиональный стандарт предназначен для:
      1) выработки единых требований к содержанию профессиональной деятельности, обновления квалификационных требований, отвечающих современным потребностям рынка труда;
      2) решения широкого круга задач в области управления персоналом;
      3) разработки образовательных стандартов, учебных планов, модульных учебных программ, а также разработки соответствующих учебно-методических материалов;
      4) проведения оценки профессиональной подготовленности и подтверждения соответствия квалификации специалистов.
      2. Основными пользователями профессиональных стандартов являются:
      1) выпускники организаций образования, работники;
      2) руководители и работники организаций, руководители и специалисты подразделений управления персоналом организаций;
      3) специалисты, разрабатывающие образовательные программы;
      4) специалисты в области оценки профессиональной подготовленности и подтверждения соответствия квалификации специалистов.
      3. На основе профессионального стандарта могут разрабатываться внутренние, корпоративные стандарты организаций на функциональные модели деятельности, должности, повышение квалификации, аттестацию работников, систему стимулирования труда и другие.
      4. В настоящем профессиональном стандарте применяются следующие термины и определения:
     1) отраслевая рамка квалификаций - структурированное описание квалификационных уровней признаваемых в отрасли;
      2) профессиональный стандарт - стандарт, определяющий в конкретной области профессиональной деятельности требования к уровню квалификации и компетентности, к содержанию, качеству и условиям труда;
      3) профессия - основной род занятий трудовой деятельности человека, требующий определенных знаний, умений и практических навыков, приобретаемых в результате специальной подготовки и подтверждаемых соответствующими документами об образовании;
      4) профессия рабочего – структурная единица работодателя, непосредственно занятая в процессе создания материальных ценностей, производства продукции (услуг, работ), а также занятая ремонтом, перемещением грузов, перевозкой пассажиров, оказанием материальных услуг;
      5) область профессиональной деятельности - совокупность видов трудовой деятельности отрасли, имеющая общую интеграционную основу и предполагающая схожий набор трудовых функций и компетенций для их выполнения;
      6) вид трудовой деятельности - часть области профессиональной деятельности, сформированная целостным набором трудовых функций и необходимых для их выполнения компетенций;
      7) уровень квалификации - уровень требований к квалификации (компетенциям) работника, отражающий сложность, самостоятельность и ответственность выполняемых работ;
      8) квалификация - степень профессиональной подготовленности работника к выполнению конкретного вида работы;
      9) компетенция - способность работника применять в профессиональной деятельности знания, умения и навыки;
      10) трудовая функция - составная часть вида трудовой деятельности, представляющая собой интегрированный и относительно автономный набор трудовых действий, определяемых бизнес-процессом и предполагающий наличие необходимых компетенций для их выполнения.
      5. В настоящем профессиональном стандарте используются следующие сокращения:
      ПД – профессиональная деятельность;
      ВД – вид деятельности;
      ПС – профессиональный стандарт;
      НРК – национальная рамка квалификаций;
      ОРК – Отраслевая рамка квалификаций (приказ Министра нефти и газа Республики Казахстан от 18 октября 2013 года № 184 «Об утверждении отраслевой рамки квалификаций нефтегазовой отрасли», зарегистрированный в Министерстве юстиции Республики Казахстан 13 ноября 2013 года № 8904);
      ЕТКС - Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих РК;
      ГКЗ – ГКЗ РК 01-2005 Государственный классификатор занятий в РК;
      ТКХ – Типовые квалификационные характеристики должностей руководителей, специалистов и других служащих организаций;
      АЗС – автомобильная заправочная станция;
      АГЗС – автомобильная газовая заправочная станция;
      СИЗ – средства индивидуальной защиты;
      КИП – контрольно-измерительные приборы;
      ПДК – предельно допустимая концентрация;
      КС – классификатор специальностей.

2. Паспорт ПС

      6. Вид экономической деятельности (область профессиональной деятельности): сооружение и эксплуатация газонефтяных и заправочных станций.
      7. Основная цель вида экономической (области профессиональной) деятельности: организация и проведение работ по сооружению, эксплуатации и ремонту объектов газонефтяных и заправочных станций.
      Профессиональный стандарт устанавливает в области профессиональной деятельности «Сооружение и эксплуатация газонефтяных и заправочных станций» требования к содержанию, качеству, условиям труда, квалификации и компетенциям работников.
      8. Виды трудовой деятельности, профессии, квалификационные уровни указаны в Приложения 1 к настоящему профессиональному стандарту.
      Требования стандарта относятся к видам деятельности и следующим профессиям данной области: слесарь-электрик по ремонту электрооборудовaния, оператор заправочных станций и мастер заправочной станции.

3. Карточка видов трудовой деятельности (профессий)

Параграф 1. Слесарь-электрик по ремонту электрооборудовaния

      9. Квалификационный уровень по ОРК – 2-4.
      10. Возможные наименования должностей: слесарь-электрик по ремонту электрооборудовaния, слесарь-ремонтник.
      11. Профессия «Слесарь-электрик по ремонту электрооборудовaния» согласно Приложению 2, обязывает субъекта знать и уметь выполнять задачи, связанные с реализацией основной функции: техническое обслуживание, ремонт электрооборудования.
      Связь с действующими нормативными документами указана в Таблице 1 Приложения 2 к настоящему профессиональному стандарту.
      12. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы слесаря-электрика по ремонту электрооборудовaния, приведены в Таблице 2 Приложения 2 к настоящему профессиональному стандарту.
      13. Перечень единиц профессионального стандарта указан в Таблице 3 Приложения 2 к настоящему профессиональному стандарту.
      14. Функциональная карта, описывающая единицы профессионального стандарта и трудовые действия, выполняемые слесарем-электриком по ремонту электрооборудовaния приведена в Таблице 4 Приложении 2 к настоящему профессиональному стандарту.
      15. Требования к компетенциям слесаря-электрика по ремонту электрооборудовaния указаны в Таблице 5, 6 и 7 Приложения 2 к настоящему профессиональному стандарту.

Параграф 2. Оператор заправочных станций

      16. Квалификационный уровень по ОРК – 2-3.
      17. Возможные наименования должностей: оператора заправочных станций.
      18. Профессия «Оператор заправочных станций» согласно Приложению 3, обязывает субъекта знать и уметь выполнять задачи, связанные с реализацией основной функции: заправка горючих и смазочных материалов вручную и с помощью топливно-раздаточных колонок.
      Связь с действующими нормативными документами указана в Таблице 1 Приложения 3 к настоящему профессиональному стандарту.
      19. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы оператора заправочных станций приведены в Таблице 2 Приложения 3 к настоящему профессиональному стандарту.
      20. Перечень единиц профессионального стандарта указан в Таблице 3 Приложения 3 к настоящему профессиональному стандарту.
      21. Функциональная карта, описывающая единицы профессионального стандарта и трудовые действия, выполняемые оператором заправочных станций приведена в Таблице 4 Приложения 3 к настоящему профессиональному стандарту.
      22. Требования к компетенциям оператора заправочных станций указаны в Таблице 5 и 6 Приложения 3 к настоящему профессиональному стандарту.

Параграф 3. Мастер заправочной станции

      23. Квалификационный уровень по ОРК – 4-5.
      24. Возможные наименования должностей: мастер заправочной станции.
      25. Профессия «Мастер заправочной станции» согласно Приложению 4, обязывает субъекта знать и уметь выполнять задачи, связанные с реализацией основной функции: организация работ по эксплуатации заправочных станций.
      Связь с действующими нормативными документами указана в Таблице 1 Приложения 4 к настоящему профессиональному стандарту.
      26. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы мастера заправочной станции приведены в Таблице 2 Приложения 4 к настоящему профессиональному стандарту.
      27. Перечень единиц профессионального стандарта указан в Таблице 3 Приложения 4 к настоящему профессиональному стандарту.
      28. Функциональная карта, описывающая единицы профессионального стандарта и трудовые действия, выполняемые мастером заправочной станции приведено в Таблице 4 Приложения 4 к настоящему профессиональному стандарту.
      29. Требования к компетенциям мастера заправочной станции указаны в Таблице 5 и 6 Приложения 4 к настоящему профессиональному стандарту.

4. Виды сертификатов, выдаваемых на основе настоящего
профессионального стандарта

5. Разработчики профессионального стандарта

Министерство нефти и газа Республики Казахстан

6. Лист согласования

Название организации	Дата согласования
Отраслевой совет по развитию технического и профессионального образования и подготовке кадров Министерства нефти и газа Республики Казахстан

7. Экспертиза и регистрация профессионального стандарта

Виды трудовой деятельности, профессии, квалификационные уровни

№ п/п	Наименование вида деятельности	Наименование профессии с учетом тенденций рынка труда	Наименование профессии согласно государственному классификатору занятий Республики Казахстан 01-2005	Квалификационный уровень ОРК
1.	Техническое обслуживание, ремонт электрооборудования	Слесарь-электрик по ремонту электрооборудовaния (2-8 разряд)	Слесарь–ремонтник, Слесарь-электрик по ремонту электрооборудовaния	2-4
2.	Заправка горючих и смазочных материалов вручную и с помощью топливно-раздаточных колонок	Оператор заправочных станций (2-5 разряд)	Оператор заправочных станций	2-3
3.	Организация работ по эксплуатации заправочных станций	Мастер заправочной станции	Мастер заправочных станций	4-5

Слесарь-электрик по ремонту электрооборудовaния

Таблица 1. Связь с действующими нормативными документами:

Государственный классификатор занятий Республики Казахстан (ГКЗ)
Базовая группа	5147 «Слесарь-электрик по ремонту электрооборудования»
Классификатор профессий и специальностей технического и профессионального, послесреднего образования (ГК РК 05-2008)
Наименование специальности	Сооружение и эксплуатация газонефтепроводов и газонефтехранилищ
Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (ЕТКС)
Выпуск, раздел ЕТКС	Выпуск 2, раздел «Слесарные и слесарно-сборочные работы»
Профессия по ЕТКС	Слесарь-электрик по ремонту электрооборудовaния (2-8 разряд)
Квалификационный уровень ОРК	Разряды по ЕТКС
2	2
3	3-5
4	6-8

Таблица 2. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы

Возможные места работы по профессии (предприятия, организации)		Предприятия, компания и организация нефтегазовой отрасли
Вредные и опасные условия труда		Работы повышенной опасности, возможное превышение ПДК вредных веществ или газов, лучевые и тепловые излучения
Особые условия допуска к работе		В соответствии с Законодательством РК
Квалификационный уровень ОРК	Уровень профессионального образования и обучения		Требуемый опыт работы
2	Краткосрочные курсы или обучение на предприятии при наличии общего среднего образования		-
3	Установленный уровень квалификации технического и профессионального образования и практический опыт работы		1 год на 2 уровне ОРК
4	Техническое и профессиональное образование повышенного уровня (дополнительная профессиональная подготовка), практический опыт.		3 года на 3 уровне ОРК

Таблица 3. Перечень единиц профессионального стандарта
(трудовых функций профессии)

№ трудовой функции	Наименование трудовой функции (единицы профессионального стандарта)
1	Проверка состояния электрооборудования
2	Проведение ремонтных и аварийно-восстановительных работ
3	Проверка качества отремонтированного электрооборудования

Таблица 4. Описание единиц профессионального стандарта
(функциональная карта)

№ трудовой функции	Предметы труда	Средства Труда	Задачи (трудовые действия)
1	Электрооборудование АЗС и АГЗС	Технологическая схема обслуживаемого оборудования	1-1) Проверка состояния электрооборудования
	Электрооборудование АЗС и АГЗС	Инструменты, контрольно-измерительные приборы	1-2) Выявление отказов и неисправности электрооборудования
	Электрооборудование АЗС и АГЗС	Приборы, инструменты, приспособления	1-3) Подготовка к ремонту электрооборудования, приборов, инструментов и приспособления
2	Электрооборудование АЗС и АГЗС	Инструменты, приспособления	2-1) Поддержание в исправном и работоспособном состоянии электрооборудования
	Электрооборудование АЗС и АГЗС	Инструменты, приспособления	2-2) Проведение ремонтных и аварийно-восстановительных работ
	Электрооборудование АЗС и АГЗС	Контрольно-измерительные приборы	2-3) Выполнение наладки и регулировку электрооборудования
3	Электрооборудование АЗС и АГЗС	Контрольно-измерительные приборы	3-1) Проверка качества отремонтированного электрооборудования
	Электрооборудование АЗС и АГЗС	Контрольно-измерительные приборы	3-2) Испытание, сдача и пуск в эксплуатацию отремонтированного электрооборудования
	Электрооборудование АЗС и АГЗС	Контрольно-измерительные приборы	3-3) технической документации в соответствии с действующими нормативными документами

Таблица 5. Требования к компетенциям слесаря–ремонтника
по ремонту электрооборудовaния 2-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
1-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности в проверке состояния электрооборудования	Визуальная, непосредственная и детальная проверка для оценки	Виды электрооборудования АЗС и АГЗС
1-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности в выявлении отказов и неисправности электрооборудования	Работа с дефектными ведомостями на ремонт	Технология определения преждевременного износа деталей
1-3)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности в подготовке к ремонту электрооборудования	Подбор инструментов, оборудования и технологической оснастки, необходимые для выполнения работ	Технология монтажа и ремонта электрооборудования в объеме выполняемой работы

Таблица 6. Требования к компетенциям слесаря–ремонтника
по ремонту электрооборудовaния 3-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
2-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность в поддержании в исправном и работоспособном состоянии электрооборудования	Организация безопасного ведения работ	Наиболее рациональные способы проверки, установки и обслуживания электродвигателей и электроаппаратуры, способы защиты их от перенапряжений
2-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность в проведении ремонтных и аварийно-восстановительных работ	Ремонтирование электрооборудования в соответствии с технологическим процессом	Технология работ и последовательность операций по разборке, сборке, ремонту и наладке электрических машин, электрооборудования и аппаратов
2-3)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за выполнение наладки и регулировки электрооборудования	Диагностика оборудования с помощью тестовых программ и стендов с применением средств вычислительной техники	Порядок пуска в работу и остановки электродвигателей

Таблица 7. Требования к компетенциям слесаря–ремонтника по ремонту
электрооборудовaния 4-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
3-1)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за проверку качества отремонтированного электрооборудования	Соответствие чертежам, электрическим схемам, техническим условиям	Последовательность и техника проведения измерений и наблюдений
3-2)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за испытание, сдача и пуск в эксплуатацию отремонтированного электрооборудования	Использование методов испытания для определения качества отремонтированных электроустановок и контрольно-измерительных приборов и автоматики (КИПиА)	Технология вычисления абсолютной и относительной погрешностей при проверке и испытании приборов
3-3)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за оформление технической документации в соответствии с действующими нормативными документами	Составление технической документации	Порядок составления, формы технической документации

Оператор заправочных станций

Таблица 1. Связь с действующими нормативными документами:

Государственный классификатор занятий Республики Казахстан (ГКЗ)
Базовая группа	8290 «Оператор заправочных станций»
Классификатор профессий и специальностей технического и профессионального, послесреднего образования (ГК РК 05-2008)
Наименование специальности	Сооружение и эксплуатация газонефтепроводов и газонефтехранилищ
Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (ЕТКС)
Выпуск, раздел ЕТКС	Выпуск 1, раздел: «Профессии рабочих, общие для всех отраслей экономики»
Профессия по ЕТКС	Оператор заправочных станций (2-5 разряд)
Квалификационный уровень ОРК	Разряды по ЕТКС
2	2
3	3-5

Таблица 2. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы

Возможные места работы по профессии (предприятия, организации)		Предприятия, компании и организации нефтегазовой отрасли
Вредные и опасные условия труда		Работы повышенной опасности, возможное превышение ПДК вредных веществ или газов, лучевые и тепловые излучения
Особые условия допуска к работе		В соответствии с Законодательством РК
Квалификационный уровень ОРК	Уровень профессионального образования и обучения		Требуемый опыт работы
2	Краткосрочные курсы или обучение на предприятии при наличии общего среднего образования		-
3	Установленный уровень квалификации технического и профессионального образования и практический опыт работы		1 год на 2 уровне ОРК

Таблица 3. Перечень единиц профессионального стандарта
(трудовых функций профессии)

№ трудовой функции	Наименование трудовой функции (единицы профессионального стандарта)
1	Слив нефтепродуктов и сжиженных углеводородных газов
2	Заправка нефтепродуктов и сжиженных углеводородных газов транспортных средств
3	Проверка точности и контроль за выдачей топлива автозаправочной колонкой

Таблица 4. Описание единиц профессионального стандарта
(функциональная карта)

№ трудовой функции	Предметы труда	Средства труда	Задачи (трудовые действия)
1	Заправочная станция	Нефтепродукты, сжиженный углеводородный газ	1-1) Слив нефтегазопродуктов и сжиженных углеводородных газов
	Заправочная станция	Средства заправки	1-2) Визуальный осмотр исправности топливораздаточного оборудования
	Заправочная станция	Средства заправки	1-3) Устранение мелких неисправностей, чистка и смазывание обслуживаемого оборудования
2	Заправочная станция	Средства заправки	2-1)Заправка горючими и смазочными материалами транспортных средств
	Заправочная станция	Контрольно-измерительные приборы	2-2) Контроль за правильностью информации на табло
	Заправочная станция	Контрольно-измерительные приборы	2-3) Проверка точности и контроль за выдачей топлива автозаправочной колонкой
3	Заправочная станция	Техническая документация	3-1) Оформление технической документации в соответствии с действующими нормативными документами
3	Заправочная станция	Нефтепродукты, сжиженный углеводородный газ	3-2) Слив нефтегазопродуктов и сжиженных углеводородных газов

Таблица 5. Требования к компетенциям оператора
заправочных станций 2-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
1-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности за слив нефтепродуктов и смазочных материалов	Представление заявок на доставку нефтепродуктов к пунктам заправки	Наименования, марки и сорта отпускаемых нефтепродуктов, применяемых для заправки транспортных средств в зимнее и летнее время
1-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности за визуальный осмотр исправности топливораздаточного оборудования	Проверка топливо- и маслораздаточного оборудования, автоматики и электрораспределительных щиты на наличие неисправностей	Устройство обслуживаемого заправочного оборудования, контрольно-измерительных приборов
1-3)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности в устранение мелких неисправностей, чистка и смазывание обслуживаемого оборудования	Наладка обслуживаемого оборудования в процессе работы, участие в ремонте и замене неисправных частей и узлов системы	Сроки государственной проверки измерительной аппаратуры и приборов
2-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности за заправку горючими и смазочными материалами транспортных средств	Отпуск нефтепродуктов водителям транспортных средств	Правила эксплуатации резервуаров, технологических трубопроводов, топливораздаточного оборудования и электронно-автоматической системы управления
2-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности за контроль правильности информации на табло	Снятие перфоленты с информацией, замена кассет, осуществление записи в блоке памяти	Основные методы подготовки и ввода информации в блок памяти
2-3)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности за слив нефтепродуктов и смазочных материалов	Представление заявок на доставку нефтепродуктов к пунктам заправки	Наименования, марки и сорта отпускаемых нефтепродуктов, применяемых для заправки транспортных средств в зимнее и летнее время

Таблица 6. Требования к компетенциям оператора
заправочных станций 3-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
3-1)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность в проверке точности и контроль выдачи топлива автозаправочной колонкой	Проверка на точность и наладка узлов системы	Правила проверки на точность и наладки узлов системы
3-2)	Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное планирование, ответственность за оформление технической документации в соответствии с действующими нормативными документами	Составление технической документации	Порядок составления, формы технической документации

Мастер заправочной станции

Таблица 1. Связь с действующими нормативными документами

Государственный классификатор занятий Республики Казахстан (ГКЗ)
Базовая группа	8290 «Оператор заправочных станций»
Классификатор профессий и специальностей технического и профессионального, послесреднего образования (ГК РК 05-2008)
Наименование специальности	Сооружение и эксплуатация газонефтепроводов и газонефтехранилищ
Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (ЕТКС)
Выпуск, раздел ЕТКС	Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и других служащих, утвержденный приказом Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 21 мая 2012 г. № 201-ө-м
Профессия по ЕТКС	Мастер заправочной станции
Квалификационный уровень ОРК	-
4	-
5	-

Таблица 2. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы

Возможные места работы по профессии (предприятия, организации)		Предприятия, компании и организации нефтегазовой отрасли
Вредные и опасные условия труда		Работы повышенной опасности, возможное превышение ПДК вредных веществ или газов, лучевые и тепловые излучения
Особые условия допуска к работе		В соответствии с Законодательством РК
Квалификационный уровень ОРК	Уровень профессионального образования и обучения		Требуемый опыт работы
4	Техническое и профессиональное образование повышенного уровня (дополнительная профессиональная подготовка), практический опыт.		3 года на 3 уровне ОРК
5	Техническое и профессиональное образование (или послесреднее образование), практический опыт или высшее образование, дополнительные профессиональные образовательные программы.		4 года на 4 уровне ОРК

Таблица 3. Перечень единиц профессионального стандарта
(трудовых функций профессии)

№ трудовой функции	Наименование трудовой функции (единицы профессионального стандарта)
1	Организация работы на АЗС, АГЗС и другого оборудования
2	Эксплуатация и техническое диагностирование оборудования и трубопроводов заправочных станции
3	Технический надзор и анализ эффективности работы оборудования заправочных станций

Таблица 4. Описание единиц профессионального стандарта
(функциональная карта)

№ трудовой функции	Предметы труда	Средства труда	Задачи (трудовые действия)
1	Заправочная станция и другое оборудование	Нормативные документы по эксплуатации АЗС, АГЗС и другого оборудования	1-1) Организация работы на АЗС, АГЗС и другого оборудования
	Персонал заправочной станции	Кассиры, операторы, слесарь–электрик по ремонту электрооборудования (при наличии)	1-2) Организация работ персонала, обеспечение выполнения работниками заправочной станции в установленные сроки, производственных заданий по объему и качеству
	Оборудования и трубопроводы заправочных станции	Контрольно-измерительные приборы	1-3) Поддержание работоспособного технического состояния оборудования и систем заправочной станции
2	Оборудования и трубопроводы заправочных станций	Автоматика, приборы, приспособления, инструменты	2-1) Эксплуатация и техническое диагностирование оборудования и трубопроводов заправочных станции
	Оборудования и трубопроводы заправочных станции, нефтепродукты и сжиженный нефтяной газ	Контрольно-измерительные приборы, резервуары	2-2) Обеспечение заданного режима и эффективной, надежной и безопасной эксплуатации оборудования и систем, обеспечение сохранности нефтепродуктов, проведение инвентаризации, составление отчетности
	Оборудование и трубопроводы газонефтяных и заправочных станций	Контрольно-измерительные приборы	2-3) Организация работ своевременного и качественного выполнения технического обслуживания и ремонта, обеспечение выполнения производственного задания по объему и качеству продукта
3	Заправочная станция и другое оборудование	Нормативные документы	3-1) Контроль технического состояния заправочных станций
	Оборудование и трубопроводы заправочных станций	Нормативные документы	3-2) Контроль за правильностью заправки автотранспортных средств топливом, торговлей сопутствующими товарами
	Оборудование и трубопроводы заправочных станции	Техническая и технологическая документация	3-3) Оформление технической и технологической документации в соответствии с действующими нормативными документами

Таблица 5. Требования к компетенциям
мастера заправочной станций 4-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
1-1)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за организацию работы на АЗС, АГЗС и другого оборудования	Составление и утверждение документации на работы по эксплуатации заправочных станций	Нормативные основы по реконструкции заправочных станций, модернизации основного и вспомогательного оборудования
1-2)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за организацию работ персонала, обеспечение выполнения работниками заправочной станции в установленные сроки, производственных заданий по объему и качеству	Выполнение производственных заданий в соответствии с учетной документации	Производственное задание по объему и качеству продукта
1-3)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за поддержание работоспособного технического состояния оборудования и систем заправочной станции	Управление производственными процессами	Технология эксплуатации оборудования и трубопроводов заправочных станции. Основы управления качеством
2-1)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за эксплуатацию и техническое диагностирование оборудования и трубопроводов заправочных станций	Технология диагностического контроля и исследования оборудования и трубопроводов заправочных станций	Технология комплексного обследования технического состояния оборудования и трубопроводов
2-2)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность в обеспечении заданного режима и эффективной, надежной и безопасной эксплуатации оборудования и систем, обеспечение сохранности нефтепродуктов, проведение инвентаризации, составление отчетности	Разработка планов повышения эффективности производства	Технология комплексного обследования технического состояния оборудования и трубопроводов, трудового законодательства и управления персоналом
2-3)	Исполнительско-управленческая деятельность по реализации нормы под руководством, предусматривающая самостоятельное определение задач, организацию и контроль реализации нормы подчиненными работниками, ответственность за организацию работ своевременного и качественного выполнения технического обслуживания и ремонта, обеспечение выполнения производственного задания по объему и качеству продукта	Составление графиков ремонта, осмотров и профилактических ремонтов оборудования и трубопроводов	Виды технического обслуживания и ремонта оборудования и трубопроводов заправочных станций

Таблица 6. Требования к компетенциям
мастера заправочной станций 5-го уровня ОРК

№ задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
3-1)	Управленческая деятельность в рамках участка технологического процесса и стратегии деятельности предприятия, предполагающая ответственность за контроль технического состояния заправочных станций	Управление производственными процессами, управление работой персонала, обеспечение экономичного и рационального расходования материалов и запчастей.	Основы управления качеством
3-2)	Управленческая деятельность в рамках участка технологического процесса и стратегии деятельности предприятия, предполагающая ответственность за контроль по правильностью заправки автотранспортных средств топливом, торговлей сопутствующими товарами	Обеспечение экономичного и рационального расходования материалов и запчастей	Условия работы оборудования, отдельных узлов и деталей
3-3)	Управленческая деятельность в рамках участка технологического процесса и стратегии деятельности предприятия, предполагающая ответственность за оформление технической и технологической документации в соответствии с действующими нормативными документами	Составление технической и технологической документации	Порядок и форму составления технической и технологической документации

Ескерту. Бұйрықтың күші жойылды - ҚР Энергетика министрінің м.а. 09.12.2015 № 704 (2016 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

Қазақстан Республикасы 2007 жылғы 15 мамырдағы Еңбек Кодексінің 138-5-бабының 3-тармағына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

1. Мыналар:

1) осы бұйрыққа 1-қосымшаға сәйкес "Техникалық резеңке өндірісі" кәсіптік стандарты;

2) осы бұйрыққа 2-қосымшаға сәйкес "Шиналарды өндіру және вулканизация процесі" кәсіптік стандарты;

3) осы бұйрыққа 3-қосымшаға сәйкес "Полимерлік өндіріс технологиясы" кәсіптік стандарты;

4) осы бұйрыққа 4-қосымшаға сәйкес "Мұнай және газды өңдеу технологиясы" кәсіптік стандарты;

5) осы бұйрыққа 5-қосымшаға сәйкес "Экологиялық қондырғыларды пайдалану және оларға қызмет көрсету" кәсіптік стандарты;

6) осы бұйрыққа 6-қосымшаға сәйкес "Мұнай және газ ұңғымаларын бұрғылау (құрлықта)" кәсіптік стандарты;

7) осы бұйрыққа 7-қосымшаға сәйкес "Газ-мұнай құбырлары мен газ-мұнай сақтау қоймаларын тұрғызу және оларды пайдалану" кәсіптік стандарты;

8) осы бұйрыққа 8-қосымшаға сәйкес "Компрессорлық станциялар мен жерасты құбырларының электр жүйелерін жөндеу және қызмет көрсету" кәсіптік стандарты;

9) осы бұйрыққа 9-қосымшаға сәйкес "Технологиялық жабдықты және құбырларды құрастыру" кәсіптік стандарты;

10) осы бұйрыққа 10-қосымшаға сәйкес "Мұнай мен газды тасымалдау және сақтау" кәсіптік стандарты;

11) осы бұйрыққа 11-қосымшаға сәйкес "Ұңғымаларды мұнай мен газға сынау" кәсіптік стандарты;

12) осы бұйрыққа 12-қосымшаға сәйкес "Мұнай және газ кәсіпшілігі жабдығына техникалық қызмет көрсету және жөндеу" кәсіптік стандарты;

13) осы бұйрыққа 13-қосымшаға сәйкес "Мұнай өңдеуші және химиялық өнеркәсібі кәсіпорындарының жабдығына техникалық қызмет көрсету және жөндеу" кәсіптік стандарты;

14) осы бұйрыққа 14-қосымшаға сәйкес "Мұнай және газ кен орындарын пайдалану" кәсіптік стандарты;

15) осы бұйрыққа 15-қосымшаға сәйкес "Жанармай станциясыларын тұрғызу және пайдалану" кәсіптік стандарты бекітілсін.

2. Қазақстан Республикасы Мұнай және газ министрлігінің Стратегиялық даму және халықаралық ынтымақтастық департаменті (Е.Ә. Әбішев) мыналарды:

1) Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде осы бұйрықтың мемлекеттік тіркеуден өтуін;

2) Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде оның мемлекеттік тіркелгеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде осы бұйрықты бұқаралық ақпарат құралдарында ресми жариялауға жіберуді;

3) бұйрықты мемлекеттік тіркеуден кейін он күнтізбелік күннің ішінде "Әділет" ақпараттық құқықтық жүйеге жариялау үшін Қазақстан Республикасы Әділет министрлігіне жолдануын;

4) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Мұнай және газ министрлігінің ресми интернет-ресурсында орналастыруын қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасы Мұнай және газ министрлігінің жауапты хатшысы Қ.Б. Сафиновке жүктелсін.

4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Министр

Ұ.Қарабалин

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасының

Еңбек және халықты

әлеуметтік қорғау министрі

____________ Т. Дүйсенова

2014 жылғы "____"________

Қазақстан Республикасы
Мұнай және газ министрінің
2014 жылғы 9 сәуірдегі № 70
бұйрығына 1-қосымша

"Техникалық резеңке өндірісі" кәсіби стандарты
1. Жалпы ережелер

1. Кәсіби стандарт:

1) кәсіби қызметтің мазмұнына бірыңғай талаптарды әзірлеуге, еңбек нарығының қазіргі қажеттілігіне жауап беретін біліктілік талаптарын жаңартуға;

2) қызметкерлерді басқару саласындағы кең ауқымды міндеттерді шешуге;

3) білім беру стандарттарын, оқу жоспарларын, модульдік оқу бағдарламаларын әзірлеуге, сонымен қатар тиісті оқу-әдістемелік материалдарды әзірлеуге;

4) кәсіби даярлықтарына бағалау жүргізуге және мамандардың біліктілікке сәйкестігін растауға арналған.

2. Кәсіби стандарттарды негізгі пайдаланушылар:

1) білім беру ұйымдарының түлектері, қызметкерлер;

2) ұйымдардың басшылары мен қызметкерлері, ұйымдардың қызметкерлерін басқару бөлімшелерінің басшылары мен мамандары;

3) білім беру бағдарламаларын әзірлейтін мамандар;

4) кәсіби даярлықты бағалау және мамандардың біліктілікке сәйкестігін растау саласындағы мамандар.

3. Кәсіби стандарттардың негізінде қызметтің, лауазымның, біліктілікті арттырудың, қызметкерлерді аттестаттаудың, еңбекті ынталандыру жүйесінің және т.б. функционалдық модельдеріне қатысты ішкі, корпоративтік стандарттары әзірленуі мүмкін.

4. Осы кәсіби стандартта төмендегі терминдер мен анықтамалар қолданылады:

1) салалық біліктілік шеңбері – салада танылатын біліктілік деңгейлерін құрылымдық жағынан сипаттау;

2) кәсіби стандарт – кәсіби қызметтің нақты саласында біліктілік деңгейіне және құзыреттілікке, еңбек мазмұнына, сапасына және жағдайларына қойылатын талаптарды айқындайтын стандарт;

3) кәсіп – арнайы дайындық пен жұмыс тәжірибесінің нәтижесінде алған арнайы теориялық білім мен практикалық дағдылар кешенін білуді талап ететін еңбек қызметінің түрі;

4) жұмысшы кәсібі – материалдық құндылықтарды жасау, өнім (қызметтер, жұмыстар) шығару процесімен тікелей айналысатын, сонымен қатар жөндеу, жүктерді алып өту, жолаушыларды тасымалдау, материалдық қызметтер көрсетумен айналысатын жұмыс берушінің құрылымдық бірлігі.

5) кәсіби қызмет саласы – жалпы интеграциялық негізі бар және оларды орындау үшін еңбек функцияларының және құзыреттерінің ұқсас жиынтығын қарастыратын саланың еңбек қызметі түрлерінің жиынтығы;

6) еңбек қызметінің түрі – еңбек функцияларының және оларды орындауға қажетті құзыреттерінің тұтас жиынтығынан құралған кәсіби қызмет саласының бөлігі;

7) біліктілік деңгейі – орындалатын жұмыстардың күрделілігін, дербестілігі мен жауапкершілігін сипаттайтын қызметкердің біліктілігіне (құзыретіне) қойылатын талаптар деңгейі;

8) біліктілік – қызметкердің нақты бір жұмыс түрін орындауға кәсіби дайындығының дәрежесі;

9) құзыреттілік – қызметкердің кәсіби қызметінде білімін, білігі мен дағдысын қолдану қабілеті;

10) еңбек функциясы – бизнес-процесс айқындайтын және оларды орындау үшін қажетті құзыреттердің болуын көздейтін еңбек іс-қимылдарының кіріктірілген және салыстырмалы түрде автономды жиынтығын білдіретін еңбек қызметі түрінің құрамдас бөлігі.

5. Осы кәсіби стандартта мынадай қысқартулар пайдаланылады:

КҚ – кәсіби қызмет;

ҚТ – қызмет түрі;

КС – кәсіби стандарт;

ҰБШ – Ұлттық біліктілік шеңбері;

СБШ – Салалық біліктілік шеңбері (Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде 13-қараша 2013 жылы № 8904 тіркелген Қазақстан Республикасы Мұнай және газ министрінің 18-қазан 2013 жылғы №184 "Мұнай және газ саласы салалық біліктілік шеңберін бекіту туралы" бұйрығы);

БТБА – Жұмыс және жұмысшылар кәсіптерінің Бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы;

ҚМЖ - ҚР ҚМЖ 01-2005 – ҚР Қызметтердің мемлекеттік жіктеуіші;

ҮБС - Басшылардың, мамандардың және басқа да қызметшілер лауазымдарының Үлгілік біліктілік сипаттамалары;

ЖҚҚ - жеке бас қауіпсіздік құалдары;

БӨҚ - бақылау-өлшеу құралдары;

КМШ - концентрацияның мүмкін шегі;

МЖ - мамандықтар жіктеуіші.

2. КС паспорты

6. Экономикалық қызметтің түрі (кәсіби қызмет саласы): техникалық резеңке өндірісі.

7. Экономикалық қызмет түрінің (кәсіби қызмет саласының) негізгі мақсаты: резеңке өндірісінің технологиялық процесін ұйымдастыру және жүргізу.

Кәсіби стандарт "Техникалық резеңке өндірісі" кәсіби қызмет саласында еңбек мазмұнына, сапасына, жағдайына, қызметкердің біліктілігі мен құзыреттеріне қойылатын талаптарды айқындайды.

8. Еңбек қызмет, кәсіп түрлері, біліктілік деңгейлері осы КС 1-қосымшасында көрсетілді.

Стандарт талаптары осы саланың мынадай қызмет түрлері мен кәсіптеріне қатысты қолданылады: резеңке қоспалар, техникалық резеңке бұйымдар мен шиналар өндірісіндегі дайындық процестерінің машинист-аппаратшысы, техникалық резеңке бұйымдар мен аяқ киім өндірісіндегі оператор, техник-технолог.

3. Еңбек қызметі (кәсіп) түрлерінің карточкалары
1-параграф. Резеңке қоспалар, техникалық резеңке бұйымдар мен шиналар өндірісіндегі дайындық процестерінің машинист-аппаратшысы

9.СБШ бойынша біліктілік деңгейі – 2-4.

10. Ықтимал лауазым атауы: латексті қоспаны дайындайтын аппаратшы, резина желімін дайындаушы және жабын аппаратшысы, резеңке қоспасын үгітуші, каландра машинисі, резеңке араластырғыш машинисі, стрейнер машинисі, ингредиенттер аспасын құрастырушы, резеңке қоспаларды каландрлаушы.

11. 2-қосымшаға сәйкес "Резеңке қоспалар, техникалық резеңке бұйымдар мен шиналар өндірісіндегі дайындық процестерінің машинист-аппаратшысы" кәсібі субъектіні бұйым өндіруде технологиялық процестерді жүргізу бойынша негізгі функцияларды іске асырумен байланысты міндеттерді білуге және орындай алуға міндеттейді.

Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы осы кәсіби стандарттың 2-қосымшасының 1-кестесінде көрсетілді.

12. Резеңке қоспалар, техникалық резеңке бұйымдар мен шиналар өндірісіндегі дайындық процестерінің машинист-аппаратшысы еңбек жағдайына, біліміне және тәжірибесіне қойылатын талаптар осы кәсіби стандарттың 2-қосымшасының 2-кестесінде көрсетілді.

13. Кәсіби стандарттың бірліктер тізбесі осы кәсіби стандарттың 2-қосымшасының 3-кестесінде көрсетілді.

14. Кәсіби стандарттың бірліктерін және резеңке қоспалар, техникалық резеңке бұйымдар мен шиналар өндірісіндегі дайындық процестерінің машинист-аппаратшысы еңбегінің іс-қимылдарын сипаттайтын функционалдық карта осы кәсіби стандарттың осы кәсіби стандарттың 2-қосымшасының 4-кестесінде көрсетілді.

15. Резеңке қоспалар, техникалық резеңке бұйымдар мен шиналар өндірісіндегі дайындық процестерінің машинист-аппаратшысы құзыреттеріне қойылатын талаптар осы кәсіби стандарттың 2-қосымшасының 5, 6 және 7-кестелерінде көрсетілді.

2-параграф. Техникалық резеңке бұйымдар мен аяқ киім өндірісіндегі оператор

16. СБШ бойынша біліктілік деңгейі – 1-4.

17. Ықтимал лауазым атауы: дайындамалар мен бұйымдарды кесуші, резеңке бұйымдарды дайындаушы, резеңке бұйымдар мен бөлшектерді пішуші, резеңке, полимер бөлшектер мен бұйымдарды желімдеуші, орама жеңдерді дайындау агрегатының машинисі, желім агрегатының машинисі, резеңке техникалық бұйымдарды құрастырушы; резеңке аяқ киімін модельдеуші, бөлшектерге май жағушы, вулканизаторшы

18. 3-қосымшаға сәйкес "Техникалық резеңке өндірісіндегі оператор" кәсібі субъектіні техникалық резеңке бұйымдар мен аяқ киім өндірісіндегі негізгі технологиялық процестерді жүргізу, реттеу және бақылау бойынша негізгі функцияларды іске асырумен байланысты міндеттерді білуге және орындай алуға міндеттейді.

Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы осы кәсіби стандарттың 3-қосымшасының 1-кестесінде көрсетілді.

19. Техникалық резеңке бұйымдар мен аяқ киім өндірісіндегі оператор еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар осы кәсіби стандарттың 3-қосымшасының 2-кестесінде көрсетілді.

20. Кәсіби стандарттың бірліктер тізбесі осы кәсіби стандарттың 3-қосымшасының 3-кестесінде көрсетілді.

21. Кәсіби стандарттың бірліктерін және техникалық резеңке бұйымдар мен аяқ киім өндірісіндегі оператор еңбегінің еңбегінің іс-қимылдарын сипаттайтын функционалдық карта осы кәсіби стандарттың 3-қосымшасының 4-кестесінде көрсетілді.

22. Техникалық резеңке бұйымдар мен аяқ киім өндірісіндегі оператор құзыреттеріне қойылатын талаптар осы кәсіби стандарттың 3-қосымшасының 5, 6 және 7-кестелерінде көрсетілді.

3-параграф. Техник-технолог

23. СБШ бойынша біліктілік деңгейі – 4-5.

24. Ықтимал лауазым атауы: техник, технолог

25. 4-қосымшаға сәйкес "Техник-технолог" кәсібі субъектіні техникалық резеңке өндірісінің технологиялық процесін ұйымдастыру бойынша негізгі функцияларды іске асырумен байланысты міндеттерді білуге және орындай алуға міндеттейді.

Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы осы кәсіби стандарттың 4-қосымшасының 1-кестесінде көрсетілді.

26. Техник-технолог еңбек жағдайына, біліміне және тәжірибесіне қойылатын талаптар осы кәсіби стандарттың 4-қосымшасының 2-кестесінде көрсетілді.

27. Кәсіби стандарттың бірліктер тізбесі осы кәсіби стандарттың 4-қосымшасының 3-кестесінде көрсетілді.

28. Кәсіби стандарттың бірліктерін және техник-технолог еңбегінің іс-қимылдарын сипаттайтын функционалдық карта осы кәсіби стандарттың 4-қосымшасының 4-кестесінде көрсетілді.

29. Техник-технолог құзыреттеріне қойылатын талаптар осы кәсіби стандарттың 4-қосымшасының 5 және 6-кестелерінде көрсетілді.

4. Осы кәсіби стандарттың негізінде берілетін сертификаттардың түрлері
5. Кәсіби стандарттың әзірлеушілері

Қазақстан Республикасы Мұнай және газ министрлігі

6. Келісу парағы

Ұйым атауы	Келісу күні
Қазақстан Республикасы Мұнай және газ министрлігінің Техникалық және кәсіби білімді және кадрлар даярлауды дамыту жөніндегі салалық кеңесі

7. Кәсіби стандарттың сараптамасы және тіркелуі

Осы кәсіби стандартты _____________________________ тіркеді

Кәсіби стандарттар тізбесіне_____________тіркеу № енгізілді

Хат (хаттама) № ___________ Күні__________________

"Техникалық резеңке өндірісі"
кәсіби стандартына 1-қосымша

Еңбек қызмет, кәсіп түрлері, біліктілік деңгейлері

Р/н	Қызмет түрінің атауы	Еңбек нарығының үрдістерін ескерумен кәсіптің атауы	01-2005 ҚР МЖ сәйкес кәсіп атауы	СБШ біліктілік деңгейі
1.	Бұйым өндіру бойынша технологиялық процестерді жүргізу	Резеңке қоспалар, техникалық резеңке бұйымдар мен шиналар өндірісіндегі дайындық процестерінің машинист-аппаратшысы	Латексті қоспаны дайындайтын аппаратшы, резина желімін дайындаушы және жабын аппаратшысы, резеңке қоспасын үгітуші, каландра машинисі, резеңке араластырғыш машинисі, стрейнер машинисі, ингредиенттер аспаларын құрастырушы, резеңке қоспаларды каландрлаушы	2-4
2.	Техникалық резеңке бұйымдар мен аяқ киім өндірісіндегі негізгі технологиялық процестерді жүргізу, реттеу және бақылау	Техникалық резеңке өндірісіндегі оператор	Дайындамалар мен бұйымдарды кесуші, резеңке бұйымдарды дайындаушы, резеңке бұйымдар мен бөлшектерді пішуші, резеңке, полимер бөлшектер мен бұйымдарды желімдеуші, орама жеңдерді дайындау агрегатының машинисі, желім агрегатының машинисі, резеңке техникалық бұйымдарды құрастырушы; резеңке аяқ киімін модельдеуші, бөлшектерге май жағушы, вулканизаторшы	1-4
3.	Техникалық резеңке өндірісінің технологиялық процесін ұйымдастыру	Техник-технолог	Техник-технолог	4-5

"Техникалық резеңке өндірісі"
кәсіби стандартына 2-қосымша

Резеңке қоспалар, техникалық резеңке бұйымдар мен шиналар өндірісіндегі дайындық процестерінің машинист-аппаратшысы
1-кесте. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы

Қазақстан Республикасындағы Кәсіптердің мемлекеттік жіктеуіші (КМЖ)
Базалық топ	8231"Латексті қоспаны дайындайтын аппаратшы 8231 "Резина желімін дайындаушы және жабын аппаратшысы", 8231"Резеңке қоспасын үгітуші", 8231 "Каландр машинисі",8231 "Стрейнер машинисі", 8231 "Резеңке араластырғыш машинисі",8231 "Ингредиенттер аспаларын құрастырушы", 8231 "Резеңке қоспаларды каландрлаушы"
Техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі кәсіптер мен мамандықтар жіктеуіші (ҚР МЖ 05-2008)
Мамандық атауы		Техникалық резеңке өндірісі
Жұмыс және жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы (БТБА)
Шығарылым, БТБА бөлімі	31- шығарылым, "Резеңке қоспаларын өндіру мен қайта өңдеудің жалпы кәсіптері"
БТБА бойынша кәсібі	Латексті қоспаны дайындайтын аппаратшы		Резина желімін дайындаушы және жабын аппаратшысы	Резеңке қоспасын үгітуші	Каландр машинисі
СБШ біліктілік деңгейі	БТБА бойынша разрядтар
2	2-3		2-3	3		2-3
3	4		4	4-5		4-5
4	-		-	6		6
СБШ біліктілік деңгейі	БТБА бойынша разрядтар
	Стрейнер машинисі		Резеңке араластырғыш машинисі	Ингредиенттер аспаларын құрастырушы		Резеңке қоспаларды каландрлаушы
2	3		3	2-3		-
3	4		4-5	4		2-3
4	-		6	-		4

2-кесте. Еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

Кәсібі бойынша ықтимал жұмыс орындары (кәсіпорындар, ұйымдар)		Химия өнеркәсібі кәсіпорындары, компаниялары және ұйымдары
Зиянды және қауіпті еңбек жағдайлары		Аса қауіпті жұмыстар, зиянды заттардың немесе газдардың ШРК арту ықтималдығы
Жұмысқа рұқсат берудің ерекше шарттары		ҚР Заңнамасына сәйкес
СБШ біліктілік деңгейі	Кәсіби білім беру және оқыту деңгейі		Талап етілетін жұмыс тәжірибесі
2	Қысқамерзімді курстар немесе жалпы орта білімі болған кезде кәсіпорында оқыту		-
3	Техникалық және кәсіби білімнің белгіленген деңгейі мен практикалық жұмыс тәжірибесі		-
4	Жоғары деңгейлі техникалық және кәсіби білім (қосымша кәсіби даярлық), практикалық тәжірибе		СБШ бойынша 2-3 деңгейде 3 жыл

3-кесте. Кәсіби стандарт бірліктері (кәсіптің еңбек функциялары) тізбесі

Еңбек функциясының №	Еңбек функциясының атауы (кәсіби стандарттың бірліктері)
1	Резеңке қоспалар, техникалық резеңке бұйымдар мен шиналар өндіру бойынша дайындық жұмыстары
2	Резеңке қоспаларды біліктеу және балқытудың, латексті қоспаларды, резеңке желімдері мен жабындарды дайындаудың, резеңке қоспаларды каландрлау мен кордты сіңдірудің технологиялық процестерін жүргізу
3	Дайындалатын өнімдердің сапасын тексеру және бақылау

4-кесте. Кәсіби стандарттың бірліктер сипаттамасы (функционалдық карта)

Еңбек функциясы №	Еңбек мәні	Еңбек құралдары	Міндеттер (еңбек іс-қимылдары)
1	Өндірістік жабдықтар	Құрал-саймандар, реагенттер, материалдар, ЖҚҚ, ПСК	1-1) Резеңке қоспаларды, техникалық резеңке бұйымдар мен шиналарды өндіру бойынша дайындық жұмыстары
	Өндірістік жабдықтар	Құрал-саймандар, құралдар, ЖҚҚ, ПСК	1-2) Резеңке қоспаларды, техникалық резеңке бұйымдар мен шиналарды өндірудің дайындық процестеріне арналған жабдықтарға техникалық қызмет көрсету
	Өндірістік жабдықтар	Аспаптар, автоматика, ЖҚҚ	1-3) Жабдықтың жұмыс режімін жөндеу және реттеу
2	Өндірістік жабдықтар	Нормативтік құжаттар	2-1) Латексті қоспаларды, резеңке желімдер мен жабындарды дайындау
	Өндірістік жабдықтар	Нормативтік құжаттар	2-2) Резеңке қоспаларды біліктеу және балқыту
	Өндірістік жабдықтар	Нормативтік құжаттар	2-3) Резеңке қоспаларды каландрлау және кордты сіңдіру
3	Дайын бұйымдар	Дайын өнімді бақылау және материалдарды талдау әдістемесі	3-1) Дайындалатын өнімдердің сапасын бақылау және тексеру
	Дайын бұйымдар	Нормативтік құжаттар	3-2) Негізгі өнімді қоймаларға немесе әрі қарай өңдеуге таңбалау, сұрыптау, қаптау және тасымалдау
	Дайын бұйымдар	Техникалық құжаттама	3-3) Техникалық құжаттаманы қолданыстағы техникалық құжаттарға сәйкес ресімдеу

5-кесте. СБШ бойынша 2-деңгейдегі резеңке қоспалар, техникалық резеңке бұйымдар мен шиналар өндірісіндегі дайындық процестерінің машинист-аппаратшысы құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
1-1)	Резеңке қоспаларды, техникалық резеңке бұйымдар мен шиналарды өндіру бойынша дайындық жұмыстары үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі дербестік деңгейін болжайтын басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Резеңке қоспаларды, техникалық резеңке бұйымдар мен шиналарды өндіру бойынша дайындық жұмыстарына арналған жабдықтарды пайдалану	Резеңке қоспаларды, техникалық резеңке бұйымдар мен шиналарды өндіру бойынша дайындық жұмыстарына арналған жабдықтардың, құрылғылар мен бақылау-өлшеу аспаптарының құрылысы
1-2)	Резеңке қоспаларды, техникалық резеңке бұйымдар мен шиналарды өндірудің дайындық процестеріне арналған жабдықтарға техникалық қызмет көрсету үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі дербестік деңгейін болжайтын басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Технологиялық процестің қалыпты барысынан ауытқу себептерін анықтау, оларды болдырмау	Жабдықта ақаулықтың туындауының қарапайым принциптері мен оларды жою тәсілдері
1-3)	Жабдықтың жұмыс режімін жөндеу және реттеу үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі дербестік деңгейін болжайтын басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Резеңке қоспаларды, техникалық резеңке бұйымдар мен шиналарды өндірудің дайындық процестеріне арналған жабдықтардың жұмыс режімін жөндеу және реттеу	Жабдықты жөндеу және қызмет көрсету қағидалары

6-кесте. СБШ бойынша 3-деңгейдегі резеңке қоспалар, техникалық резеңке бұйымдар мен шиналар өндірісіндегі дайындық процестерінің машинист-аппаратшысы құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
2-1)	Латексті қоспаларды, резеңке желімдер мен жабындарды дайындау үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Ингредиенттерді берілген рецептура бойынша дайындау және қажет мөлшерін өлшеп алу, латекс қоспаларды, резеңке желім, суспензия, паста, лактарды түрлі жабдықтарда дайындау, оларды түрлі үлгідегі аппараттарда герметикалау	Латекс қоспаларды дайындауда қолданылатын материалдардың қасиеттері, түрлері мен қолданылу мақсаты; латекс қоспаларды дайындаудың тезхнологиялық процестерінің мазмұны мен параметрлері
2-2)	Резеңке қоспаларды біліктеу және балқыту үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Резеңке қоспаларды түрлі конструкциядағы білік аппараттарында біліктеу, резеңке қоспаларды технологиялық регламентке сәйкес резеңке араластырғыштарда балқыту және дайындау, резеңке қоспаларды жұмсарту және бөтен қосылыстардан тазарту	Резеңке қоспалардың қасиеттері, маркалары және қолданылу мақсаттары; резеңке қоспаларды біліктеудің технологиялық процесінің мазмұны мен параметрлері; дайын бұйымның сапасына қойылатын техникалық талаптар
2-3)	Резеңке қоспаларды каландрлау және кордты сіңдіру үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Резеңке қоспаларды түрлі үлгідегі каландрлық агрегаттарда өңдеу және кордты түрлі конструкциядағы сіңдіру агрегаттарында сіңдіру бойынша технологиялық процестерді жүргізу	Өңделетін материалдардың қасиеттері, шифрлары және қолданылу мақсаттары; резеңке қоспаларды каландрлау, жаймалау және пішімдеу бойынша технологиялық процестің мазмұны мен параметрлері

7-кесте. СБШ бойынша 4-деңгейдегі резеңке қоспалар, техникалық резеңке бұйымдар мен шиналар өндірісіндегі дайындық процестерінің машинист-аппаратшысы құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
3-1)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, дайындалатын өнімдердің сапасын бақылау және тексеру үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Бұйымдардың сапасын сырт пішініне қарай тексеру	Өнімнің сапасына қойылатын мемлекеттік стандарттар
3-2)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, негізгі өнімді қоймаларға немесе әрі қарай өңдеуге таңбалау, сұрыптау, қаптау және тасымалдау үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Дайын бұйымдарды жиынтықтау және ілеспе құжаттама ресімдеу	Дайын өнімді сұрыптау және қаптау тәсілдері. Қаптама сапасына қойылатын талаптар
3-3)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, техникалық құжаттаманы қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес ресімдеу үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Техникалық құжаттама жасау	Техникалық құжаттама жасау тәртібі мен принципі, оның нысандары

"Техникалық резеңке өндірісі"
кәсіби стандартына 3-қосымша

Техникалық резеңке өндірісіндегі оператор
1-кесте. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы

Қазақстан Республикасындағы Кәсіптердің мемлекеттік жіктеуіші (КМЖ)
Базалық топ	8231 "Вулканизаторшы", 8231 "Дайындамалар мен бұйымдарды кесуші", 8231 "Желім агрегатының машинисі"
Техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі кәсіптер мен мамандықтар жіктеуіші (ҚР МЖ 05-2008)
Мамандық атауы		Техникалық резеңке өндірісі
Жұмыс және жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы (БТБА)
Шығарылым, БТБА бөлімі	31- шығарылым, "Резеңке қоспаларын өндіру мен қайта өңдеудің жалпы кәсіптері"
БТБА бойынша кәсібі	Резеңке техникалық бұйымдарды құрастырушы			Бөлшектерге май жағушы	Резеңке, полимер бөлшектер мен бұйымдарды желімдеуші	Дайындамалар мен бұйымдарды кесуші	Вулканизаторшы
СБШ біліктілік деңгейі	БТБА бойынша разрядтар
1	1			1	1	-	-
2	2-3			2-3	2-3	2-3	3
3	4-5			-	4-5	4-5	4-5
4	-			-	-	-	6
СБШ біліктілік деңгейі	БТБА бойынша разрядтар
	Резеңке бұйымдар мен бөлшектерді пішуші		Резеңке аяқ киімін модельдеуші	Желім агрегатының машинисі	Резеңке бұйымдарды дайындаушы	Орама жеңдерді дайындау агрегатының машинисі
1	1		-	-	1	-
2	2-3		2-3	4	2-3	4-5
3	4		4-5	-	4-5	-

2-кесте. Еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

Кәсібі бойынша ықтимал жұмыс орындары (кәсіпорындар, ұйымдар)		Химия өнеркәсібі кәсіпорындары, компаниялары және ұйымдары
Зиянды және қауіпті еңбек жағдайлары		Аса қауіпті жұмыстар, зиянды заттар немесе газдардың ШРК арту ықтималдығы
Жұмысқа рұқсат берудің ерекше шарттары		ҚР Заңнамасына сәйкес
СБШ біліктілік деңгейі	Кәсіби білім беру және оқыту деңгейі		Талап етілетін жұмыс тәжірибесі
2	Қысқа мерзімді курстар немесе жалпы орта білімі болған кезде кәсіпорында оқыту		-
3	Техникалық және кәсіби білім		-
4	Жоғары деңгейлі техникалық және кәсіби білім (қосымша кәсіби даярлық), практикалық тәжірибе		СБШ бойынша 2-3-деңгейде 3 жыл

3-кесте. Кәсіби стандарт бірліктерінің (кәсіптің еңбек функцияларының) тізбесі

Еңбек функциясының №	Еңбек функциясының атауы (кәсіби стандарттың бірліктері)
1	Техникалық резеңке бұйымдар мен аяқ киім өндірісіне арналған жабдықтарға қызмет көрсету
2	Түрлі үлгідегі машиналарда техникалық резеңке бұйымдарын дайындау, штамптау әдісімен резеңке аяқ киімдер дайындау және резеңке бөлшектер мен бұйымдарды дайындау бойынша технологиялық процестерді жүргізу
3	Дайындалатын өнімдердің сапасын тексеру және бақылау

4-кесте. Кәсіби стандарттың бірліктер сипаттамасы (функционалдық карта)

Еңбек функциясы №	Еңбек мәні	Еңбек құралдары	Міндеттер (еңбек іс-қимылдары)
1	Өндірістік жабдықтар	Құрал-саймандар, реагенттер, материалдар, ЖҚҚ, ПСК	1-1) Резеңке техникалық бұйымдар мен аяқ киім өндірісіне арналған дайындық жұмыстары
	Өндірістік жабдықтар	Құрал-саймандар, құралдар, ЖҚҚ, ПСК	1-2) Резеңке техникалық бұйымдар мен аяқ киім өндірісіне арналған жабдықтарға техникалық қызмет көрсету
	Өндірістік жабдықтар	Аспаптар, автоматика, ЖҚҚ	1-3) Жабдықтың жұмыс режімін жөндеу және реттеу
2	Өндірістік жабдықтар	Нормативтік құжаттар	2-1) Резеңке бұйымдар мен бөлшектердің дайындамаларын дайындау
	Өндірістік жабдықтар	Нормативтік құжаттар	2-2) Техникалық резеңке бұйымдарды түрлі үлгідегі машиналарда дайындау
	Өндірістік жабдықтар	Нормативтік құжаттар	2-3)Шштамптау әдісімен резеңке аяқ киімдер дайындау
3	Дайын бұйымдар	Дайын өнімді бақылау және материалдарды талдау әдістемесі	3-1) Дайындалатын өнімдердің сапасын бақылау және тексеру
	Дайын бұйымдар	Нормативтік құжаттар	3-2) Негізгі өнімді қоймаларға немесе әрі қарай өңдеуге таңбалау, сұрыптау, қаптау және тасымалдау
	Дайын бұйымдар	Техникалық құжаттама	3-3) Техникалық құжаттаманы қолданыстағы техникалық құжаттарға сәйкес ресімдеу

5-кесте. СБШ бойынша 2-деңгейдегі техникалық резеңке бұйымдар мен аяқ киім өндірісіндегі оператордың құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
1-1)	Резеңке бұйымдар мен аяқ киім өндірісіне арналған дайындық жұмыстары үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі дербестік деңгейін болжайтын басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Резеңке бұйымдар мен аяқ киім өндірісіне арналған жабдықтарды пайдалану	Жабдықтардың, резеңке бұйымдар мен аяқ киім өндірісіне арналған құрылғылар мен бақылау-өлшеу аспаптарының құрылысы
1-2)	Резеңке бұйымдар мен аяқ киім өндірісіне арналған жабдықтарға техникалық қызмет көрсету үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі дербестік деңгейін болжайтын басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Технологиялық процестің қалыпты барысынан ауытқу себептерін анықтау, оларды болдырмау	Жабдықта ақаулықтың туындауының қарапайым принциптері мен оларды жою тәсілдері
1-3)	Жабдықтың жұмыс режімін жөндеу және реттеу үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі дербестік деңгейін болжайтын басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Резеңке бұйымдар мен аяқ киім өндірісінің дайындық процестеріне арналған жабдықтардың жұмыс режимін жөндеу және реттеу	Жабдықты жөндеу және қызмет көрсету қағидалары

6-кесте. СБШ бойынша 3-деңгейдегі техникалық резеңке бұйымдар мен аяқ киім өндірісіндегі оператордың құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
2-1)	Резеңке бұйымдар мен бөлшектердің дайындамаларын дайындау үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Түрлі үйлесімдегі дайындамалар мен бөлшектерді қиып пішу және кесу, резеңке бөлшектерді, бұйымдар мен аяқ киімдерді тігу және желімдеп жапсыру	Бөлшектер мен дайындамаларды қиып пішу мен резеңке бұйымдарды тігу бойынша технологиялық процестердің мазмұны мен параметрлері
2-2)	Техникалық резеңке бұйымдарды түрлі үлгідегі машиналарда дайындау үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Техникалық резеңке бұйымдарды құрастыру, материалдар мен бұйымдарға талшықты май жағу, әртүрлі құрылымды орама жеңдер дайындау, резеңке баулар мен түтіктерді орап тоқу машиналарында жіппен орап тоқу	Орама жеңдер дайындау, резеңке баулар мен түтіктерді орап тоқу машиналарында жіппен орап тоқу бойынша технологиялық процестердің мазмұны мен параметрлері
2-3)	Техникалық резеңке бұйымдарды түрлі үлгідегі машиналарда дайындау үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Резеңке аяқ киімді технологиялық процеске сәйкес штамптау, штампталған резеңке аяқ киімді өңдеу, дайын өнімнің сапасын бақылау, ұсақ ақауларды жою	Резеңке аяқ киімді штамптау бойынша технологиялық процестің мазмұны мен параметрлері, штампталған резеңке аяқ киімнің сыныпталуы, қасиеті мен құрылымы

7-кесте. СБШ бойынша 4-деңгейдегі техникалық резеңке бұйымдар мен аяқ киім өндірісіндегі оператордың құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
3-1)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, дайындалатын өнімдердің сапасын бақылау және тексеру үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Бұйымдардың сапасын сырт пішініне қарай тексеру	Өнімнің сапасына қойылатын мемлекеттік стандарттар
3-2)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, негізгі өнімді қоймаларға немесе әрі қарай өңдеуге таңбалау, сұрыптау, қаптау және тасымалдау үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Дайын бұйымдарды жиынтықтау және ілеспе құжаттама ресімдеу	Дайын өнімді сұрыптау және қаптау тәсілдері. Қаптама сапасына қойылатын талаптар
3-3)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, техникалық құжаттаманы қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес ресімдеу үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Техникалық құжаттаманы қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес жасау	Техникалық құжаттама жасау тәртібі мен принциптері, оның нысандары

"Техникалық резеңке өндірісі"
кәсіби стандартына 4-қосымша

Техник-технолог
1-кесте. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы

Қазақстан Республикасындағы Кәсіптердің мемлекеттік жіктеуіші (КМЖ)
Базалық топ	3111 "Техник-технолог"
Техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі кәсіптер мен мамандықтар жіктеуіші (ҚР МЖ 05-2008)
Мамандық атауы		Техникалық резеңке өндірісі
Жұмыс және жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы (БТБА)
Шығарылымы, БТБА бөлімі	Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2012 жылғы 21 мамырдағы №201-ө-м бұйрығымен бекітіліген Басшылардың, мамандардың және басқа қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы
БТБА бойынша кәсіп атауы	Техник-технолог
СБШ біліктілік деңгейі	-
4	-
5	-

2-кесте. Еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

Кәсібі бойынша ықтимал жұмыс орындары (кәсіпорындар, ұйымдар)		Химия өнеркәсібі кәсіпорындары, компаниялары және ұйымдары. Химия саласындағы ғылыми-зерттеу институттары
Зиянды және қауіпті еңбек жағдайлары		Аса қауіпті жұмыстар, зиянды заттектердің немесе газдардың ШРК арту ықтималдығы
Жұмысқа рұқсат берудің ерекше шарттары		ҚР Заңнамасына сәйкес
СБШ біліктілік деңгейі	Кәсіби білім беру және оқыту деңгейі		Талап етілетін жұмыс тәжірибесі
4	Жоғары деңгейлі техникалық және кәсіби білім (қосымша кәсіби даярлық), практикалық тәжірибе		2-3-деңгейде 3 жыл
5	Техникалық және кәсіби білім (немесе ортадан кейінгі білім) немесе жоғары білім, қосымша кәсіби білім беру бағдарламалары, практикалық тәжірибе		4-деңгейде 4 жыл

3-кесте. Кәсіби стандарт бірліктерінің (кәсіптің еңбек функцияларының) тізбесі

Еңбек функциясының №	Еңбек функциясының атауы (кәсіби стандарттың бірліктері)
1	Техникалық резеңке бұйымдар дайындау бойынша технологиялық процесті жүргізу жұмыстарын ұйымдастыру
2	Өндірістің технологиялық процестері параметрлерін бақылау және реттеу
3	Техникалық резеңке бұйымдардың жаңа түрлерін үлгілеуге қатысу

4-кесте. Кәсіби стандарттың бірліктер сипаттамасы (функционалдық карта)

Еңбек функциясы №	Еңбек мәні	Еңбек құралдары	Міндеттер (еңбек іс-қимылдары)
1	Машиналар, аппараттар, жабдықтар	Бақылау-өлшеу аспаптары	1-1) Техникалық резеңке бұйымдар дайындау бойынша технологиялық процесті жүргізу жұмыстарын ұйымдастыру
	Машиналар, аппараттар, жабдықтар	Бақылау-өлшеу аспаптары	1-2) Техникалық резеңке бұйымдар дайындауға арналған жабдықтарға техникалық қызмет көрсету жұмыстарын ұйымдастыру
	Машиналар, аппараттар, жабдықтар	Бақылау-өлшеу аспаптары	1-3) Материалдар шығынының және бұйымдар шығарылымының есебін жүргізу
2	Дайын бұйымдар	Нормативтік құжаттар	2-1) Өндірістің технологиялық процестері параметрлерін бақылау және реттеу
	Дайын бұйымдар	Нормативтік құжаттар	2-2) Дайын бұйымдардың сапасын бақылау және тексеру
	Дайын бұйымдар	Технологиялық және техникалық құжаттама	2-3) Технологиялық және техникалық құжаттаманы қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес ресімдеу
3	Ғылыми-техникалық құжаттама және техникалық әдебиет	Ғылыми зерттеу	3-1) Техникалық резеңке бұйымдардың жаңа түрлерін үлгілеуге қатысу
	Шикізат, материалдар	Нормативтік және техникалық құжаттама	3-2) Әзірленген, арнайы резеңке қоспаны дайындау
	Машиналар, аппараттар, жабдықтар	Техникалық құжаттама	3-3) Бөлімше персоналының өндірістік жұмыстарын жоспарлау және ұйымдастыру

5-кесте. СБШ бойынша 4-деңгейдегі техник-технолог құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
1-1)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, техникалық резеңке бұйымдар дайындау бойынша технологиялық процесті жүргізу жұмыстарын ұйымдастыру үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Резеңке бұйымдарын өндіру жұмыстарын басқару	Кәсіпорын өнімін өндіру технологиясы
1-2)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, техникалық резеңке бұйымдар дайындауға арналған жабдықтарға техникалық қызмет көрсету жұмыстарын ұйымдастыру үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Жөндеулерді жоспарлау және ұйымдастыру: жөндеу жұмыстарының кестесі, ведомосі, оларды жүргізу тәсілдері, жабдықтарды жөндеуге дайындау	Технологиялық процестің параметрлері, орын алуы мүмкін бұзылулар, олардың себептері, алдын алу және жою тәсілдері
1-3)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, материалдар шығынының және бұйымдар шығарылымының есебін жүргізу үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Шикізат, материалдар, құрал-саймандар, отын мен энергия шығынын нормалау	Шикізат, материалдар, құрал-саймандар, отын мен энергия шығынының нормативтері
2-1)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, өндірістің технологиялық процестері параметрлерін бақылау және реттеу үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Өндірістің негізгі технологиялық процесін жүргізу, реттеу және бақылау	Технологиялық процес параметрлері. Технологиялық процес параметрлерінің нормадан ауытқу себептері. Технологиялық процес параметрлерін реттеу тәсілдері
2-2)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, дайын бұйымдардың сапасын бақылау және тексеру үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Дайындалатын материалдар мен бұйымдар сапасы	Дайын өнім түрлері мен олардың қолданылу мақсаты. Өнімнің сапалық көрсеткіштері мен сыныпталуы. Дайын өнімнің сапасын бақылау әдістері.
2-3)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, технологиялық және техникалық құжаттаманы қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес ресімдеу үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Технологиялық және техникалық құжаттама жасау	Технологиялық және техникалық құжаттама жасау тәртібі

6-кесте. СБШ бойынша 5-деңгейдегі техник-технолог құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
3-1)	Техникалық резеңке бұйымдардың жаңа түрлерін үлгілеуге қатысу үшін технологиялық процесс учаскесі мен кәсіпорын қызметінің стратегиясы шеңберіндегі жауапкершілікті болжайтын басқарушылық қызмет	Өндіру технологиясы саласындағы озық отандық және шетелдік тәжірибелерді зерделеу	Жетекші отандық және шетелдік кәсіпорындардың ұқсас өнім өндірудің үдемелі технологиясы саласындағы тәжірибесі
3-2)	Әзірленген, арнайы резеңке қоспаны дайындау үшін технологиялық процесс учаскесі мен кәсіпорын қызметінің стратегиясы шеңберіндегі жауапкершілікті болжайтын басқарушылық қызмет	Сапасы нашар және төменгі сұрыптағы өнімдердің ақау себептерін және шығарылымын талдау	Шикізатқа, материалдарға, дайын өнімге қойылатын техникалық талаптар; стандарттар мен техникалық шарттар
3-3)	Бөлімше персоналының өндірістік жұмыстарын жоспарлау және ұйымдастыру үшін технологиялық процесс учаскесі мен кәсіпорын қызметінің стратегиясы шеңберіндегі жауапкершіліккті болжайтын басқарушылық қызмет	Өндіріс жұмысының көлемін жоспарлау	Өндірістің технологиялық дайындығы жөніндегі қаулылар, өкімдер, бұйрықтар, әдістемелік және нормативтік материалдар; еңбекті ұйымдастырудың негізгі талаптары

Қазақстан Республикасы
Мұнай және газ министрінің
2014 жылғы 9 сәуірдегі
№ 70 бұйрығына 2-қосымша

"Шина өндірісі және вулканизация процесі"
кәсіби стандарты
1. Жалпы ережелер

1. Кәсіби стандарт:

2) қызметкерлерді басқару саласындағы кең ауқымды міндеттерді шешуге;

4) кәсіби даярлықтарына бағалау жүргізуге және мамандардың біліктілікке сәйкестігін растауға арналған.

2. Кәсіби стандарттарды негізгі пайдаланушылар:

1) білім беру ұйымдарының түлектері, қызметкерлер;

3) білім беру бағдарламаларын әзірлейтін мамандар;

4) кәсіби даярлықты бағалау және мамандардың біліктілікке сәйкестігін растау саласындағы мамандар.

4. Осы кәсіби стандартта төмендегі терминдер мен анықтамалар қолданылады:

1) салалық біліктілік шеңбері – салада танылатын біліктілік деңгейлерін құрылымдық жағынан сипаттау;

8) біліктілік – қызметкердің нақты бір жұмыс түрін орындауға кәсіби дайындығының дәрежесі;

9) құзыреттілік – қызметкердің кәсіби қызметінде білімін, білігі мен дағдысын қолдану қабілеті;

5. Осы кәсіби стандартта мынадай қысқартулар пайдаланылады:

КҚ – кәсіби қызмет;

ҚТ – қызмет түрі;

КС – кәсіби стандарт;

ҰБШ – Ұлттық біліктілік шеңбері;

СБШ – Салалық біліктілік шеңбері (Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде 13-қараша 2013 жылы №8904 тіркелген Қазақстан Республикасы Мұнай және газ министрінің 18-қазан 2013 жылғы №184 "Мұнай және газ саласы салалық біліктілік шеңберін бекіту туралы" бұйрығы);

БТБА – Жұмыс және жұмысшылар кәсіптерінің Бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы;

ҚМЖ - ҚР ҚМЖ 01-2005 – ҚР Қызметтердің мемлекеттік жіктеуіші;

ҮБС - Басшылардың, мамандардың және басқа да қызметшілер лауазымдарының Үлгілік біліктілік сипаттамалары;

ЖҚҚ - жеке бас қауіпсіздік құалдары;

БӨҚ - бақылау-өлшеу құралдары;

КМШ - концентрацияның мүмкін шегі;

МЖ - мамандықтар жіктеуіші.

2. КС паспорты

6. Экономикалық қызметтің түрі (кәсіби қызмет саласы): шина өндірісі және вулканизация процесі.

7. Экономикалық қызмет түрінің (кәсіби қызмет саласының) негізгі мақсаты: шина өндірісінің технологиялық процесін жүргізу және вулканизация процесі.

Кәсіби стандарт "Шина өндірісі және вулканизация процесі" кәсіби қызмет саласында еңбек мазмұнына, сапасына, жағдайына, қызметкердің біліктілігі мен құзыреттеріне қойылатын талаптарды айқындайды.

8. Еңбек қызмет, кәсіп түрлері, біліктілік деңгейлері осы кәсіби стандарттың 1-қосымшасында көрсетілді.

Стандарт талаптары осы саланың мынадай қызмет түрлері мен кәсіптеріне қатысты қолданылады: вулканизация процесінің операторы, шина өндірісіндегі оператор және техник.

3. Еңбек қызметі (кәсіп) түрлерінің карточкалары
1-параграф. Вулканизация процесінің операторы

9. СБШ бойынша біліктілік деңгейі – 2-4.

10. Ықтимал лауазым атауы: вулканизаторшы, престеуші-вулканизаторшы.

11. 2-қосымшаға сәйкес "Вулканизация процесінің операторы" кәсібі субъектіні вулканизациялау үшін бұйымдарды, негізгі және қосымша материалдарды дайындау, вулканизация процесін, шина және техникалық резеңке өндірісіндегі негізгі технологиялық процесті жүргізу, реттеу және бақылау бойынша негізгі функцияларды іске асырумен байланысты міндеттерді білуге және орындай алуға міндеттейді.

12. Вулканизация процесі операторының еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар осы кәсіби стандарттың 2-қосымшасының 2-кестесінде көрсетілді.

13. Кәсіби стандарттың бірліктер тізбесі осы кәсіби стандарттың 2-қосымшасының 3-кестесінде көрсетілді.

14. Кәсіби стандарттың бірліктерін және вулканизация процесінің операторы еңбегінің іс-қимылдарын сипаттайтын функционалдық карта осы кәсіби стандарттың 2-қосымшасының 4-кестесінде көрсетілді.

15. Вулканизация процесінің операторы құзыреттеріне қойылатын талаптар осы кәсіби стандарттың 2-қосымшасының 5, 6 және 7-кестелерінде көрсетілді.

2-параграф. Шина өндірісіндегі оператор

16. СБШ бойынша біліктілік деңгейі – 2-4.

17. Ықтимал лауазым атауы: автокамералық агрегат машинисі, протекторлық агрегат машинисі, резеңке қоспаларын каландрлеуші, покрышкаларды қалыптаушы, браслеттер мен брекерлерді құрастырушы, бандажсыз шиналарды жинаушы, покрышкалар жинаушы, резеңке бұйымдар мен бөлшектерді пішуші вулканизация аппаратшысы.

18. 3-қосымшаға сәйкес "Шина өндірісіндегі оператор" кәсібі субъектіні шина өндіру мен қалпына келтірудің негізгі технологиялық процесін жүргізу, реттеу және бақылау бойынша негізгі функцияларды іске асырумен байланысты міндеттерді білуге және орындай алуға міндеттейді.

19. Шина өндірісіндегі оператордың еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар осы кәсіби стандарттың 3-қосымшасының 2-кестесінде көрсетілді.

20. Кәсіби стандарттың бірліктер тізбесі осы кәсіби стандарттың 3-қосымшасының 3-кестесінде көрсетілді.

21. Кәсіби стандарттың бірліктерін және шина өндірісіндегі оператор еңбегінің іс-қимылдарын сипаттайтын функционалдық карта осы кәсіби стандарттың 3-қосымшасының 4-кестесінде көрсетілді.

22. Шина өндірісіндегі оператор құзыреттеріне қойылатын талаптар осы кәсіби стандарттың 3-қосымшасының 5, 6 және 7-кестелерінде көрсетілді.

3-параграф. Техник

23. СБШ бойынша біліктілік деңгейі – 4-5.

24. Ықтимал лауазым атауы: техник

25. 4-қосымшаға сәйкес "Техник" кәсібі субъектіні шина өндірісі мен вулканизация процесін ұйымдастыру бойынша негізгі функцияларды іске асырумен байланысты міндеттерді білуге және орындай алуға міндеттейді.

26. Техниктің еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар осы кәсіби стандарттың 4-қосымшасының 2-кестесінде көрсетілді.

27. Кәсіби стандарттың бірліктер тізбесі осы кәсіби стандарттың 4-қосымшасының 3-кестесінде көрсетілді.

28. Кәсіби стандарттың бірліктерін және техник еңбегінің іс-қимылдарын сипаттайтын функционалдық карта осы кәсіби стандарттың 4-қосымшасының 4-кестесінде көрсетілді.

29. Техник құзыреттеріне қойылатын талаптар осы кәсіби стандарттың 4-қосымшасының 5 және 6-кестелерінде көрсетілді.

4. Осы кәсіби стандарттың негізінде берілетін сертификаттардың түрлері
5. Кәсіби стандарттың әзірлеушілері

Қазақстан Республикасы Мұнай және газ министрлігі

6. Келісу парағы

Ұйым атауы	Келісу күні
Қазақстан Республикасы Мұнай және газ министрлігінің Техникалық және кәсіби білімді және кадрлар даярлауды дамыту жөніндегі салалық кеңесі

7. Кәсіби стандарттың сараптамасы және тіркелуі

Осы кәсіби стандартты _______________________________ тіркеді

Кәсіби стандарттар тізбесіне _____________ тіркеу № енгізілді

Хат (хаттама) № ___________ Күні__________________

"Шина өндірісі және вулканизация процесі"
кәсіби стандартына 1-қосымша

Еңбек қызмет, кәсіп түрлері, біліктілік деңгейлері

Р/н	Қызмет түрінің атауы	Еңбек нарығының үрдістерін ескерумен кәсіптің атауы	01-2005 ҚР МЖ сәйкес кәсіп атауы	СБШ біліктілік деңгейі
1.	Вулканизациялау үшін бұйымдарды, негізгі және қосымша материалдарды дайындау, вулканизация процесін, шина және техникалық резеңке өндірісіндегі негізгі технологиялық процесті жүргізу, реттеу және бақылау	Вулканизация процесінің операторы	Вулканизаторшы, престеуші-вулканизаторшы	2-4
2.	Шина өндіру және қалпына келтірудің негізгі технологиялық процесін жүргізу, реттеу және бақылау	Шина өндірісіндегі оператор	Автокамералық агрегат машинисі, протекторлық агрегат машинисі, резеңке қоспаларын каландрлеуші, покрышкаларды қалыптаушы, браслеттер мен брекерлерді құрастырушы, бандажсыз шиналарды жинаушы, покрышкалар жинаушы, резеңке бұйымдар мен бөлшектерді пішуші вулканизация аппаратшысы	2-4
3.	Шина өндірісі мен вулканизация процесін ұйымдастыру	Техник	Техник	4-5

"Шина өндірісі және вулканизация процесі"
кәсіби стандартына 2-қосымша

Вулканизация процесінің операторы
1-кесте. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы

Қазақстан Республикасындағы Кәсіптердің мемлекеттік жіктеуіші (КМЖ)
Базалық топ	8231 "Вулканизаторшы", 8231 "Престеуші-вулканизаторшы"
Техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі кәсіптер мен мамандықтар жіктеуіші (ҚР МЖ 05-2008)
Мамандық атауы		Шина өндірісі және вулканизация процесі
Жұмыс және жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы (БТБА)
Шығарылым, БТБА бөлімі	31-шығарылым, "Резеңке қоспаларын өндіру мен қайта өңдеудің жалпы кәсіптері"
БТБА бойынша кәсібі	Вулканизаторшы		Престеуші-вулканизаторшы
СБШ біліктілік деңгейі	БТБА бойынша разрядтар
2	2-3			2-3
3	4-5			4-5
4	6			6

2-кесте. Еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

Кәсібі бойынша ықтимал жұмыс орындары (кәсіпорындар, ұйымдар)		Химия өнеркәсібі кәсіпорындары, компаниялары және ұйымдары
Зиянды және қауіпті еңбек жағдайлары		Аса қауіпті жұмыстар, зиянды заттардың немесе газдардың ШРК арту ықтималдығы
Жұмысқа рұқсат берудің ерекше шарттары		ҚР Заңнамасына сәйкес
СБШ біліктілік деңгейі	Кәсіби білім беру және оқыту деңгейі		Талап етілетін жұмыс тәжірибесі
2	Қысқамерзімді курстар немесе жалпы орта білімі болған кезде кәсіпорында оқыту		-
3	Техникалық және кәсіби білімнің белгіленген деңгейі, практикалық жұмыс тәжірибесі		-
4	Жоғары деңгейлі техникалық және кәсіби білім (қосымша кәсіби даярлық), практикалық тәжірибе		СБШ бойынша 2-3-деңгейде 3 жыл

3-кесте. Кәсіби стандарт бірліктерінің (кәсіптің еңбек функцияларының) тізбесі

Еңбек функциясының №	Еңбек функциясының атауы (кәсіби стандарттың бірліктері)
1	Шикізаттарды, материалдарды, резеңке бұйымдарын және жабдықтарды вулканизациялау өндірісіне дайындау
2	Бұйымдарды вулканизациялау және престеудің технологиялық процесін жүргізу
3	Жұмыс сапасын тексеру

4-кесте. Кәсіби стандарттың бірліктер сипаттамасы (функционалдық карта)

Еңбек функциясы №	Еңбек мәні	Еңбек құралдары	Міндеттер (еңбек іс-қимылдары)
1	Өндірістік жабдықтар	Шикізат, материалдар, резеңке бұйымдар	1-1) Бұйымдарды вулканизациялау және престеу жабдықтарын дайындау
	Өндірістік жабдықтар	Құрал-саймандар құралдар, жабдықтар	1-2) Жабдықтардың бұзылу себептерін анықтау және жою, жұмыстың таңдалған тәсілін негіздеу
	Өндірістік жабдықтар	Құрал-саймандар құралдар, жабдықтар	1-3) Жабдықтардың жұмыс режимін жөндеу мен реттеу
2	Өндірістік жабдықтар	Құрал-саймандар құралдар, БӨА	2-1) Бұйымдарды вулканизациялау және престеудің технологиялық процесін жүргізу
	Өндірістік жабдықтар	Құралдар, құрылғылар, БӨА	2-2) Резеңкеден, резеңкелі желімнен, латекс пен асбесттен жасалған бұйымдарды вулканизациялау
	Өндірістік жабдықтар	Құрал-саймандар құралдар, БӨА	2-3) Әртүрлі құрылымдағы престерде эбонитті, асбестік техникалық, резеңке техникалық және резеңке бұйымдарды престеу-вулканизациялау
3	Дайын бұйымдар	Нормативтік құжаттама	3-1) Дайындалған бұйымдардың, қоспалар мен шығарылатын дайындамалардың сапасын бақылау
	Дайын бұйымдар	Нормативтік құжаттама	3-2) Негізгі өнімдерді қоймаға және әрі қарай өңдеу үшін таңбалау, сұрыптау, қаптау және тасымалдау
	Дайын бұйымдар	Техникалық құжаттама	3-3) Техникалық құжаттаманы қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес ресімдеу

5-кесте. СБШ бойынша 2-деңгейдегі вулканизация процесінің операторы құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
1-1)	Бұйымдарды вулканизациялау және престеу жабдықтарын дайындау үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі дербестік деңгейін болжайтын норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Вулканизациялық жабдықтар мен пресс-пішін жұмысына жабдықтарды дайындау	Вулканизациялық жабдықтар мен пресс-пішіндердің құрылымдық элементтері; Бұйымдардың вулканизация және престеу процесі үшін жабдықтарды сыныптау
1-2)	Жабдықтардың бұзылуы себептерін анықтау және жою, жұмыстың таңдалған тәсілін негіздеу үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі дербестік деңгейін болжайтын норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Вулканизациялау жабдықтарына, престер мен құрылғыларға техникалық қызмет көрсету	Бұйымдарды вулканизациялау және престеу үшін жабдықтардың үлгілік ақауларынвң алдын алу, диагностикалау және жою, жұмыстың оңтайлы тәсілін таңдау және өз таңдауын негіздеу
1-3)	Жабдықтардың жұмыс режимін жөндеу мен реттеу үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі дербестік деңгейін болжайтын норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Технологиялық режимдер мен жабдық жұмысын бақылау	Бұйымдарды вулканизациялаудың әр түрлі технологиялық режімдері мен вулканизация жабдықтарын, пресс пен құралдарды жөндеу ерекшеліктері

6-кесте. СБШ бойынша 3-деңгейдегі вулканизация процесінің операторы құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
2-1)	Бұйымдарды вулканизациялау және престеудің технологиялық процесін жүргізу үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Бұйымдарды вулканизациялау және престеудің технологиялық процестерін жүргізу	Престеу-вулканизациялау үшін материалдардың техникалық сипаттамасы және оларды өңдеу ерекшеліктері; қосалқы операцияларды тағайындау және оларды орындау амалдары; бұйымдарды престеу-вулканизациялаудың технологиялық процесінің мазмұны мен параметрлері
2-2)	Резеңкеден, резеңкелі желімнен, латекс пен асбесттен жасалған бұйымдарды вулканизациялау үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Вулканизация жабдығында резеңкеден, резеңкелі желімнен, латекс пен асбесттен жасалған бұйымдарды вулканизациялау, материалдар мен бұйымдарды вулканизациялаудан кейін өңдеу	Шикізаттарды, материалдар мен резеңкелі бұйымдарды вулканизацияға дайындау әдістерінің мазмұны және оларды өңдеу ерекшеліктері; бұйымды вулканизациялаудың технологиялық процесінің мазмұны және параметрлері
2-3)	Әртүрлі құрылымдағы престерде эбонитті, асбестік техникалық, резеңке техникалық және резеңке бұйымдарды престеу-вулканизациялау үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Әртүрлі құрылымдағы престерде эбонитті, асбестік техникалық, резеңке техникалық және резеңке бұйымдарды престеу-вулканизациялау	Престеу-вулканизациялау үшін материалдардың техникалық сипаттамасы және оларды өңдеу ерекшеліктері; қосалқы операцияларды тағайындау және оларды орындау амалдары

7-кесте. СБШ бойынша 4-деңгейдегі вулканизация процесінің операторы құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
3-1)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, дайындалған бұйымдардың, қоспалар мен шығарылатын дайындамалардың сапасын бақылау үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық- басқарушылық қызмет	Дайын бұйымдар сапасын тексеру, оларды бағалау өлшемін таңдау және негіздеу, нәтижелерді дұрыс бағалау	Вулканизация және престеу өнімдері сапасына қойылатын техникалық талаптар
3-2)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, негізгі өнімдерді қоймаға және әрі қарай өңдеу үшін таңбалау, сұрыптау, қаптау және тасымалдау үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Дайын бұйымды жиынтықтау және ілеспе құжаттарды ресімдеу	Өнім сапасына қойылатын мемлекеттік стандарттар
3-3)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, техникалық құжаттаманы қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес ресімдеу үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Техникалық құжаттаманы қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес жасау	Техникалық құжаттама жасау тәртібі мен оның нысаны

"Шина өндірісі және вулканизация процесі"
кәсіби стандартына 3-қосымша

Шина өндірісіндегі оператор
1-кесте. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы

Қазақстан Республикасындағы Кәсіптердің мемлекеттік жіктеуіші (КМЖ)
Базалық топ	8231 "Протекторлық агрегат машинисі",8231 "Автокамералық агрегат машинисі",8231 "Вулканизация аппаратшысы",8231 "Резеңке қоспаларын каландрлеуші", 8231 "Покрышкаларды қалыптаушы"
Техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі кәсіптер мен мамандықтар жіктеуіші (ҚР МЖ 05-2008)
Мамандық атауы		Шина өндірісі және вулканизация процесі
Жұмыс және жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы (БТБА)
Шығарылым, БТБА бөлімі	31- шығарылым, "Резеңке қоспаларын өндіру мен қайта өңдеудің жалпы кәсіптері"
БТБА бойынша кәсібі	Протекторлық агрегат машинисі			Резеңке қоспаларын каландрлеуші	Покрышкаларды қалыптаушы	Браслеттер мен брекерлерді жинаушы
СБШ біліктілік деңгейі	БТБА бойынша разрядтар
2	-			2-3	3	3
3	4-5			4	4-5	4-5
4	6			-	-	-
СБШ біліктілік деңгейі	БТБА бойынша разрядтар
БТБА бойынша кәсібі	Автокамералық агрегат машинисі		Бандажсыз шиналарды жинаушы	Резеңке бұйымдар мен бөлшектерді пішуші	Вулканизация аппаратшысы	Покрышкалар жинаушы
2	-		-	2-3	3	2-3
3	5		4	4	-	4-5
4	6		-	-	-	6

2-кесте. Еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

Кәсібі бойынша ықтимал жұмыс орындары (кәсіпорындар, ұйымдар)		Химия өнеркәсібі кәсіпорындары, компаниялары және ұйымдары
Зиянды және қауіпті еңбек жағдайлары		Аса қауіпті жұмыстар, зиянды заттардың немесе газдардың ШРК арту ықтималдығы
Жұмысқа рұқсат берудің ерекше шарттары		ҚР Заңнамасына сәйкес
СБШ біліктілік деңгейі	Кәсіби білім беру және оқыту деңгейі		Талап етілетін жұмыс тәжірибесі
2	Қысқамерзімді курстар немесе жалпы орта білімі болған кезде кәсіпорында оқыту		-
3	Техникалық және кәсіби білім		-
4	Жоғары деңгейлі техникалық және кәсіби білім (қосымша кәсіби даярлық), практикалық тәжірибе		СБШ бойынша 2-3-деңгейде 3 жыл

3-кесте. Кәсіби стандарт бірліктерінің (кәсіптің еңбек функцияларының) тізбесі

Еңбек функциясының №	Еңбек функциясының атауы (кәсіби стандарттың бірліктері)
1	Шина, покрышка және камера өндірісіне дайындық жұмыстары
2	Шина және протектор өндірісінің технологиялық процесін жүргізу
3	Дайындалатын өнім сапасын тексеру және бақылау

4-кесте. Кәсіби стандарттың бірліктер сипаттамасы (функционалдық карта)

Еңбек функциясы №	Еңбек мәні	Еңбек құралдары	Міндеттер (еңбек іс-қимылдары)
1	Өндірістік жабдықтар	Құралдар, реагенттер, материалдар, ЖҚҚ, БӨА	1-1) Шина, покрышка және камера өндірісіне дайындық жұмыстары
	Өндірістік жабдықтар	Құрал-саймандар, құралдар, ЖҚҚ, БӨА	1-2) Шина, покрышка және камера өндірісіндегі жабдықтарға техникалық қызмет көрсету
	Өндірістік жабдықтар	Аспаптар, автоматика, ЖҚҚ	1-3) Жабдықтар жұмысының режімін жөндеу және реттеу
2	Өндірістік жабдықтар	Нормативтік құжаттар	2-1) Покрышкалардың металдық-кордтық бөлшектерін дайындау
	Өндірістік жабдықтар	Нормативтік құжаттар	2-2) Жегетін камералар мен протекторларды дайындау
	Өндірістік жабдықтар	Нормативтік құжаттар	2-3) Браслет, брекет, покрышка мен шиналарды жинау
3	Дайын бұйымдар	Дайын өнімді бақылау және материалдарды талдау әдістемесі	3-1)Дайын өнім сапасын бақылау және тексеру
	Дайын бұйымдар	Нормативтік құжаттар	3-2) Дайын өнімді таңбалау, сұрыптау, баланстау, жиынтықтау, қаптау және тасымалдау
	Дайын бұйымдар	Техникалық құжаттама	3-3) Техникалық құжаттаманы қолданыстағы техникалық құжаттарға сәйкес ресімдеу

5-кесте. СБШ бойынша 2-деңгейдегі шина өндірісіндегі оператор құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
1-1)	Шина, покрышка және камера өндірісіне дайындық жұмыстары үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі дербестік деңгейін болжайтын норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Резеңкелі техникалық бұйымдар мен аяқ киімдер өндіру жабдықтарын пайдалану	Шина, покрышка және камера өндірісі бойынша жабдықтар, құрылғылар мен бақылау-өлшеу аспаптарының құрылысы
1-2)	Шина, покрышка және камера өндірісіндегі жабдықтарға техникалық қызмет көрсету үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі дербестік деңгейін болжайтын норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Технологиялық процестің қалыпты барысынан ауытқу себептерін анықтау, оларды болдырмау	Жабдықта ақаулықтың туындауының қарапайым принциптері мен оларды жою тәсілдері
1-3)	Жабдықтар жұмысының режімін жөндеу және реттеу үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі дербестік деңгейін болжайтын норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Шина, покрышка және камера өндірісіндегі жабдықтар жұмысының режімін жөндеу және реттеу	Жабдықтарды жөндеу және қызмет көрсету қағидалары

6-кесте. СБШ бойынша 3-деңгейдегі шина өндірісіндегі оператор құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
2-1)	Покрышкалардың металдық-кордтық бөлшектерін дайындау үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Шина мен покрышкаларды вулканизациялау, покрышка мен корд бөлшектерін сынықтарын резеңкелеу, қиып пішу және тұйықтау	Шиналарды вулканизациялау тәсілдері мен процесс мазмұны, технологиялық процесінің мазмұны мен параметрлері
2-2)	Жегетін камералар мен протекторларды дайындау үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Резеңке бұйымдарды, корд-кендір жібі мен рулонды корд дайындамаларын түйістіру, агрегаттағы жегілетін камералар мен протекторларды дайындау	Есу майысқақ түтіктерін дайындаудың технологиялық процесінің мазмұны мен параметрлері, ораушы машиналарда резеңкелі баулар мен түтіктерді орау
2-3)	Браслет, брекет, покрышка мен шиналарды жинау үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Жинауға корд тілкемдерін дайындау, браслет, брекет, покрышка мен шиналарды және бандажсыз сом шиналарды, велосипед, мото, авиациялық және автокөлік покрышкаларын жинау	Покрышкаларды жинау, браслет пен брекетті желімдеудің технологиялық процесінің мазмұны мен параметрлері, покрышкалардың техникалық сипаттамалары

7-кесте. СБШ бойынша 4-деңгейдегі шина өндірісіндегі оператор құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
3-1)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, дайын өнімдердің сапасын бақылау және тексеру үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Сыртқы түрі бойынша өнімдердің сапасын тексеру	Өнім сапасына қойылатын мемлекеттік стандарттар
3-2)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, дайын өнімді таңбалау, сұрыптау, баланстау, жиынтықтау, қаптау және тасымалдау үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Ілеспе құжаттарды ресімдеу және дайын бұйымды жиынтықтау	Дайын өнімді сұрыптау, қаптау тәсілдері. Орам сапасына қойылатын талаптар
3-3)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, техникалық құжаттаманы қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес ресімдеу үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Техникалық құжаттама жасау	Техникалық құжаттама жасау тәртібі мен принципі, оның нысандары

"Шина өндірісі және вулканизация процесі"
кәсіби стандартына 4-қосымша

Техник
1-кесте. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы

Қазақстан Республикасындағы Кәсіптердің мемлекеттік жіктеуіші (КМЖ)
Базалық топ	3119 "Техник"
Техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі кәсіптер мен мамандықтар жіктеуіші (ҚР МЖ 05-2008)
Мамандық атауы		Шина өндірісі және вулканизация процесі
Жұмыстың және жұмысшы мамандардың бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы (БТБА)
Шығарылымы, БТБА бөлімі	Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2012 жылғы 21 мамырдағы №201-ө-м бұйрығымен бекітіліген Басшылардың, мамандардың және басқа қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы
БТБА бойынша кәсіп	Техник
СБШ біліктілік деңгейі	-
4	-
5	-

2-кесте. Еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

Кәсібі бойынша ықтимал жұмыс орындары (кәсіпорындар, ұйымдар)		Химия өнеркәсібі кәсіпорындары, компаниялары және ұйымдары
Зиянды және қауіпті еңбек жағдайлары		Аса қауіпті жұмыстар, зиянды заттардың немесе газдардың ШРК арту ықтималдығы
Жұмысқа рұқсат берудің ерекше шарттары		ҚР Заңнамасына сәйкес
СБШ біліктілік деңгейі	Кәсіби білім беру және оқыту деңгейі		Талап етілетін жұмыс тәжірибесі
4	Жоғары деңгейлі техникалық және кәсіби білім (қосымша кәсіби даярлық), практикалық тәжірибе.		2-3-деңгейде 3 жыл
5	Техникалық және кәсіби білім (немесе ортадан кейінгі білім) немесе жоғары білім, қосымша кәсіби білім беру бағдарламалары, практикалық тәжірибе		4-деңгейде 4 жыл

3-кесте. Кәсіби стандарт бірліктерінің (кәсіптің еңбек функцияларының) тізбесі

Еңбек функциясының №	Еңбек функциясының атауы (кәсіби стандарттың бірліктері)
1	Шина өндіру және вулканизация процесі жұмыстарын ұйымдастыру
2	Дайын бұйымдардың сапасын бақылау және тексеру
3	Шина, камера мен покрышканың жаңа түрін үлгілеуге қатысу

4-кесте. Кәсіби стандарттың бірліктер сипаттамасы (функционалдық карта)

Еңбек функциясы №	Еңбек мәні	Еңбек құралдары	Міндеттер (еңбек іс-қимылдары)
1	Машиналар, аппараттар, жабдықтар	Бақылау өлшеу аспаптары	1-1) Шина өндіру және вулканизация процесінің жұмысын ұйымдастыру
	Машиналар, аппараттар, жабдықтар	Бақылау өлшеу аспаптары	1-2) Шина, покрышка мен камера өндірісіндегі жабдықтарға техникалық қызмет көрсету бойынша жұмыстарды ұйымдастыру
	Машиналар, аппараттар, жабдықтар	Бақылау өлшеу аспаптары	1-3) Материалдар шығыны мен бұйым шығарылымының есебін жүргізу
2	Дайын бұйымдар	Нормативтік құжаттар	2-1) Өндірістің технологиялық процестері параметрлерін бақылау және реттеу
	Дайын бұйымдар	Нормативтік құжаттар	2-2) Дайын өнім сапасын бақылау және тексеру
	Дайын бұйымдар	Технологиялық және техникалық құжаттама	2-3) Техникалық құжаттаманы қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес ресімдеу
3	Ғылыми -техникалық құжаттама және техникалық әдебиет	Ғылыми зерттеу	3-1) Шина, камера мен покрышканың жаңа түрін үлгілеуге қатысу
	Шикізат, материалдар	Нормативтік және техникалық құжаттама	3-2) Жаңа техниканы енгізу бағдарламаларын, өндірістік күштерді уақтылы игеру, технологияны жетілдіру бойынша ұйымдастырушылық-техникалық іс-шараларды әзірлеуге қатысу
	Машиналар, аппараттар, жабдықтар	Техникалық құжаттама	3-3) Бөлімше персоналының өндірістік жұмыстарын жоспарлау және ұйымдастыру

5-кесте. СБШ бойынша 4-деңгейдегі техник құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
1-1)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, шина өндіру және вулканизация процесінің жұмысын ұйымдастыру үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Шина өндірісі және вулканизация процесі жұмысының өндірісін басқару	Шина вулканизациясы процесінің мазмұны мен тәсілдері, технологиялық процесс мазмұны мен параметрлері
1-2)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, шина, покрышка мен камера өндірісіндегі жабдықтарға техникалық қызмет көрсету бойынша жұмыстарды ұйымдастыру үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Жөндеуді жоспарлау және ұйымдастыру: жөндеу жұмыстарының кестелері, ведомосі, оларды жүргізу тәсілдері, жабдықтарды жөндеуге дайындау	Технологиялық процесс параметрлері, ықтимал бұзушылықтар, себептері, ескерту және жою тәсілдері
1-3)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, материалдар шығыны мен бұйым шығарылымының есебін жүргізу үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Шикізат, материалдар, құрал-саймандар, отын мен энергия шығындарын нормалау	Шикізат, материалдар, құрал-саймандар, отын мен энергия шығындарының нормативтері
2-1)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, өндірістің технологиялық процестері параметрлерін бақылау және реттеу үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Автоматика құралдарының көмегімен өндірістің негізгі технологиялық процесін бақылау	Технологиялық процесс параметрлері. Технологиялық процесс параметрлерін реттеу тәсілдері
2-2)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, дайын өнім сапасын бақылау және тексеру үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Дайындалатын материалдар мен бұйымдар сапасы	Шикізатқа, материалдарға, дайын өнімге қойылатын техникалық талаптар; стандарттар және техникалық шарттар
2-3)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, техникалық құжаттаманы қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес ресімдеу үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Технологиялық және техникалық құжаттама жасау	Технологиялық және техникалық құжаттаманы жасау тәртібі

6-кесте. СБШ бойынша 5-деңгейдегі техник құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
3-1)	Шина, камера мен покрышканың жаңа түрін үлгілеуге қатысу үшін технологиялық процесс учаскесі мен кәсіпорын қызметінің стратегиясы шеңберіндегі жауапкершіліккті болжайтын басқарушылық қызмет	Шығарылатын өнімді жетілдіру, жаңа модельге дайындау режимін белгілеу	Ұқсас жобаланатын ең үздік отандық және шетелдік технологиялардың техникалық сипаттамасы мен экономикалық көрсеткіштері; типтік технологиялық процестер және өндіріс режімдері
3-2)	Өндірістік күштерді уақтылы игеру, технологияны жетілдіру бойынша ұйымдастырушылық-техникалық іс-шараларды, жаңа техниканы әзірлеуге қатысу үшін технологиялық процесс учаскесі мен кәсіпорын қызметінің стратегиясы шеңберіндегі жауапкершіліккті болжайтын басқарушылық қызмет	Өндіріс технологиясы саласындағы озық отандық және шетелдік тәжірибелерді зерделеу	Технологиялық процес жобаланатын бұйым құрылымы немесе өнім құрамы; технологиялық процестерді және өндіріс режімдерін жобалау жүйесі және әдістері
3-3)	Бөлімшелер қызметкерлерінің өндірістік жұмыстарын жоспарлау және ұйымдастыру үшін технологиялық процесс учаскесі мен кәсіпорын қызметінің стратегиясы шеңберіндегі жауапкершіліккті болжайтын басқарушылық қызмет	Өндіріс жұмысының көлемін жоспарлау	Өндіріс технологиясы негіздері; мамандық бейіні бойынша басқарушылық нормативтік анықтамалық материалдар

Қазақстан Республикасы
Мұнай және газ министрінің
2014 жылғы 9 сәуірдегі
№ 70 бұйрығына 3-қосымша

"Полимерлік өндіріс технологиясы" кәсіби стандарты
1. Жалпы ережелер

1. Кәсіби стандарт:

2) қызметкерлерді басқару саласындағы кең ауқымды міндеттерді шешуге;

4) кәсіби даярлықтарына бағалау жүргізуге және мамандардың біліктілікке сәйкестігін растауға арналған.

2. Кәсіби стандарттарды негізгі пайдаланушылар:

1) білім беру ұйымдарының түлектері, қызметкерлер;

3) білім беру бағдарламаларын әзірлейтін мамандар;

4) кәсіби даярлықты бағалау және мамандардың біліктілікке сәйкестігін растау саласындағы мамандар.

4. Осы кәсіби стандартта төмендегі терминдер мен анықтамалар қолданылады:

1) салалық біліктілік шеңбері – салада танылатын біліктілік деңгейлерін құрылымдық жағынан сипаттау;

8) біліктілік – қызметкердің нақты бір жұмыс түрін орындауға кәсіби дайындығының дәрежесі;

9) құзыреттілік – қызметкердің кәсіби қызметінде білімін, білігі мен дағдысын қолдану қабілеті;

5. Осы кәсіби стандартта мынадай қысқартулар пайдаланылады:

КҚ – кәсіби қызмет;

ҚТ – қызмет түрі;

КС – кәсіби стандарт;

ҰБШ – Ұлттық біліктілік шеңбері;

БТБА – Жұмыс және жұмысшылар кәсіптерінің Бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы;

ҚМЖ - ҚР ҚМЖ 01-2005 – ҚР Қызметтердің мемлекеттік жіктеуіші;

ҮБС - Басшылардың, мамандардың және басқа да қызметшілер лауазымдарының Үлгілік біліктілік сипаттамалары;

ЖҚҚ - жеке бас қауіпсіздік құалдары;

БӨҚ - бақылау-өлшеу құралдары;

КМШ - концентрацияның мүмкін шегі;

МЖ - мамандықтар жіктеуіші.

2. КС паспорты

6. Экономикалық қызметтің түрі (кәсіби қызмет саласы): полимерлік өндіріс технологиясы.

7. Экономикалық қызмет түрінің (кәсіби қызмет саласының) негізгі мақсаты: пластмассаны түрлі әдістермен қайта өңдеуді жүзеге асыру, престеуді жүргізу, полимерлік материалддарды қайта өңдеудің технологиялық процесін жүргізу.

Кәсіби стандарт "Полимерлік өндіріс технологиясы" кәсіби қызмет саласында еңбек мазмұнына, сапасына, жағдайына, қызметкердің біліктілігі мен құзыреттеріне қойылатын талаптарды айқындайды.

8. Еңбек қызметінің, кәсіптер түрлері, біліктілік деңгейлері осы кәсіби стандарттың 1-қосымшасында көрсетілді.

Стандарт талаптары осы саланың мынадай қызмет түрлері мен кәсіптеріне қатысты қолданылады: пластмасса бұйымдарын престеуші, өндірістегі машинист-оператор және техник-технолог.

3. Еңбек қызметі (кәсіп) түрлерінің карточкалары
1-параграф. Пластмасса бұйымдарын престеуші

9. СБШ бойынша біліктілік деңгейі – 2-4.

10. Ықтимал лауазым атауы: құбырлар мен бейіндерді престеуші; пленка материалдарын пресс-орау әдісімен престеуші; жайма материалдарын престеуші; пластмасса бұйымдарын престеуші.

11. 2-қосымшаға сәйкес "Пластмасса бұйымдарын престеуші" кәсібі субъектіні престеу материалдарын, композициялар мен жабдықтарды престеуге дайындау, бұйымдарды престеу материалдарымен түрлі әдістермен престеу, өндіріс процесінде бұйымдардың сапасын бақылау, дайын өнімді қаптау бойынша негізгі функцияларды іске асырумен байланысты міндеттерді білуге және орындай алуға міндеттейді.

Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы осы кәсіби стандарттың 2-қосымшасының 1-кестесінде көрсетілген.

12. Пластмасса бұйымдарын престеушінің еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар осы кәсіби стандарттың 2-қосымшасының 2-кестесінде көрсетілді.

13. Кәсіби стандарттың бірліктер тізбесі осы кәсіби стандарттың 2-қосымшасының 3-кестесінде көрсетілді.

14. Кәсіби стандарттың бірліктерін және пластмасса бұйымдарын престеуші еңбегінің іс-қимылдарын сипаттайтын функционалдық карта осы кәсіби стандарттың 2-қосымшасының 4-кестесінде көрсетілді.

15. Пластмасса бұйымдарын престеуші құзыреттеріне қойылатын талаптар осы кәсіби стандарттың 2-қосымшасының 5, 6 және 7-кестелерінде көрсетілді.

2-параграф. Өндірістегі машинист-оператор
16. СБШ бойынша біліктілік деңгейі – 2-4.

17. Ықтимал лауазым атауы: экструдер машинисі; пластикалық массаларды түйіршектеу машинисі; микструдер машинисі; өздігінен желімденетін пленкалар қондырғысының машинисі; поливинил-хлоридтік пленка өндірісінің вальцовалық-каландрлік бағытындағы оператор; пластикалық массалар бұйымдарын өндіру бағытындағы роторлық желі операторы; пластмасса құюшы.

18. 3-қосымшаға сәйкес "Өндірістегі машинист-оператор" кәсібі субъектіні пластмассаны түрлі әдістермен өңдеу, материалдарды, композицияларды және жабдықтарды жұмысқа дайындау, технологиялық процес параметрлерін және бұйым сапасын бақылау, дайын өнімді қаптау бойынша негізгі функцияларды іске асырумен байланысты міндеттерді білуге және орындай алуға міндеттейді.

Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы осы кәсіби стандарттың 3-қосымшасының 1-кестесінде көрсетілген.

19. Өндірістегі машинист-оператордың еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар осы кәсіби стандарттың 3-қосымшасының 2-кестесінде көрсетілді.

20. Кәсіби стандарттың бірліктер тізбесі осы кәсіби стандарттың 3-қосымшасының 3-кестесінде көрсетілді.

21. Кәсіби стандарттың бірліктерін және өндірістегі машинист-оператор еңбегінің іс-қимылдарын сипаттайтын функционалдық карта осы кәсіби стандарттың 3-қосымшасының 4-кестесінде көрсетілді.

22. Өндірістегі машинист-оператордың құзыреттеріне қойылатын талаптар осы кәсіби стандарттың 3-қосымшасының 5, 6 және 7-кестелерінде көрсетілді.

3-параграф. Техник-технолог

23. СБШ бойынша біліктілік деңгейі – 4-5.

24. Ықтимал лауазым атауы: техник.

25. 4-қосымшаға сәйкес "Техник-технолог" кәсібі субъектіні полимерлік өндірістің технологиялық процесін ұйымдастыру бойынша негізгі функцияларды іске асырумен байланысты міндеттерді білуге және орындай алуға міндеттейді.

Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы осы кәсіби стандарттың 4-қосымшасының 1-кестесінде көрсетілген.

26. Техник-технологтың еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар осы кәсіби стандарттың 4-қосымшасының 2-кестесінде көрсетілді.

27. Кәсіби стандарттың бірліктер тізбесі осы кәсіби стандарттың 4-қосымшасының 3-кестесінде көрсетілді.

4. Осы кәсіби стандарттың негізінде берілетін сертификаттардың түрлері
5. Кәсіби стандарттың әзірлеушілері

Қазақстан Республикасы Мұнай және газ министрлігі

6. Келісу парағы

Ұйым атауы	Келісу күні
Қазақстан Республикасы Мұнай және газ министрлігінің Техникалық және кәсіби білімді және кадрлар даярлауды дамыту жөніндегі салалық кеңесі

7. Кәсіби стандарттың сараптамасы және тіркелуі

Осы кәсіби стандартты _______________________________ тіркеді

Кәсіби стандарттар тізбесіне _____________ тіркеу № енгізілді

Хат (хаттама) № ___________ Күні__________________

"Полимерлік өндіріс технологиясы"
кәсіби стандартына 1-қосымша

Еңбек қызметі, кәсіп түрлері, біліктілік деңгейлері

Р/н	Қызмет түрінің атауы	Еңбек нарығының үрдістерін ескерумен кәсіптің атауы	01-2005 ҚР МЖ сәйкес кәсіп атауы	СБШ біліктілік деңгейі
1.	Престеу материалдарын, композициялар мен жабдықтарды престеуге дайындау, бұйымдарды престеу материалдарымен түрлі әдістермен престеу, өндіріс процесінде бұйымдардың сапасын бақылау, дайын өнімді қаптау	Пластмасса бұйымдарын престеуші	Құбырлар мен бейіндерді престеуші; пленка материалдарын пресс-орау әдісімен престеуші; жайма материалдарын престеуші; пластмасса бұйымдарын престеуші	2-4
2.	Пластмассаны түрлі әдістермен өңдеу, материалдарды, композицияларды және жабдықтарды жұмысқа дайындау, технологиялық процес параметрлерін және бұйым сапасын бақылау, дайын өнімді қаптау	Өндірістегі машинист-оператор	Экструдер машинисі; пластикалық массаларды түйіршектеу машинисі; микструдер машинисі; өздігінен желімденетін пленкалар қондырғысының машинисі; поливинил-хлоридтік пленка өндірісінің вальцовалық-каландрлік бағытындағы оператор; пластикалық массалар бұйымдарын өндіру бағытындағы роторлық желі операторы; пластмасса құюшы	2-4
3.	Полимерлік өндірістің технологиялық процесін ұйымдастыру	Техник-технолог	Техник-технолог	4-5

"Полимерлік өндіріс технологиясы"
кәсіби стандартына 2-қосымша

Пластмасса бұйымдарын престеуші
1-кесте. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы

Қазақстан Республикасындағы Кәсіптердің мемлекеттік жіктеуіші (КМЖ)
Базалық топ	8232 "Пластмасса бұйымдарын престеуші"
Техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі кәсіптер мен мамандықтар жіктеуіші (ҚР МЖ 05-2008)
Мамандық атауы		Полимерлік өндіріс технологиясы
Жұмыс және жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы (БТБА)
Шығарылым, БТБА бөлімі	27- шығарылым, "Полимерлік материалдар өндірісі және одан жасалған өнімдер"
БТБА бойынша кәсібі	Құбырлар мен бейіндерді престеуші		Пленка материалдарын пресс-орау әдісімен престеуші	Жайма материалдарын престеуші		Пластмасса бұйымдарын престеуші
СБШ біліктілік деңгейі	БТБА бойынша разрядтар
2	3		-		2-3	2-3
3	4		5		4-5	4-5
4	-		6		6	-

2-кесте. Еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

Кәсібі бойынша ықтимал жұмыс орындары (кәсіпорындар, ұйымдар)		Химия өнеркәсібі кәсіпорындары, компаниялары және ұйымдары
Зиянды және қауіпті еңбек жағдайлары		Аса қауіпті жұмыстар, зиянды заттардың немесе газдардың ШРК арту ықтималдығы
Жұмысқа рұқсат берудің ерекше шарттары		ҚР Заңнамасына сәйкес
СБШ біліктілік деңгейі	Кәсіби білім беру және оқыту деңгейі		Талап етілетін жұмыс тәжірибесі
2	Қысқамерзімді курстар немесе жалпы орта білімі болған кезде кәсіпорында оқыту		-
3	Техникалық және кәсіби білімнің белгіленген деңгейі, практикалық жұмыс тәжірибесі		-
4	Жоғары деңгейлі техникалық және кәсіби білім (қосымша кәсіби даярлық), практикалық тәжірибе		СБШ бойынша 2-3-деңгейде 3 жыл

3-кесте. Кәсіби стандарт бірліктерінің (кәсіптің еңбек функцияларының) тізбесі

Еңбек функциясының №	Еңбек функциясының атауы (кәсіби стандарттың бірліктері)
1	Пластмасса бұйымдарын өндіру үшін жабдықтарды жұмысқа дайындау
2	Резеңке қоспаларды балқыту және біліктеудің, латексті қоспаларды, резеңкелік желімдерді және жабындарды дайындаудың, резеңке қоспаларды каландрлеу және кордты сіңдірудің технологиялық процесін жүргізу
3	Дайын өнімдердің сапасын тексеру және бақылау

4-кесте. Кәсіби стандарттың бірліктер сипаттамасы (функционалдық карта)

Еңбек функциясы №	Еңбек мәні	Еңбек құралдары	Міндеттер (еңбек іс-қимылдары)
1	Өндірістік жабдықтар	Реагенттер, материалдар, ЖҚҚ	1-1) Пластмасса бұйымдарын өндіру үшін жабдықтарды жұмысқа дайындау
	Өндірістік жабдықтар	Құрал-саймандар, құралдар, ЖҚҚ, БӨА	1-2) Пластмасса бұйымдарын өндіруге арналған жабдықтарға техникалық қызмет көрсету
	Өндірістік жабдықтар	Аспаптар, автоматика, ЖҚҚ	1-3) Престеу режимін орнату
2	Өндірістік жабдықтар	Нормативтік құжаттар	2-1) Түрлі пластмасса бұйымдарын престеу процесіндегі негізгі және қосалқы операцияларды жүргізу
	Өндірістік жабдықтар	Нормативтік құжаттар	2-2) Пластикалық массалардан автоматты роторлық желіде бұйымдар дайындау
	Өндірістік жабдықтар	Нормативтік құжаттар	2-3) Пластмасса бұйымдарды престеудің технологиялық процесі параметрлерін бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштері бойынша реттеу
3	Дайын бұйымдар	Нормативтік құжаттар	3-2) Дайын бұйымның технологиялық процесін және сапасын бақылау
	Дайын бұйымдар	Нормативтік құжаттар	3-2) Дайын өнімді таңбалау, сұрыптау, жиынтықтау, қаптау және тасымалдау
	Дайын бұйымдар	Техникалық құжаттама	3-3) Қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес техникалық құжаттаманы ресімдеу

5-кесте. СБШ бойынша 2-деңгейдегі пластмасса бұйымдарын престеуші құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
1-1)	Пластмасса бұйымдарын өндіруге арналған жабдықтарды жұмысқа дайындау үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі дербестік деңгейін болжайтын басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Пластмасса бұйымдарын өндіру бойынша дайындық жұмыстарын жүргізу	Негізгі және қосалқы жабдықтың құрылысы, оның жұмыс істеу принципі, оны жұмысқа дайындау қағидасы
1-2)	Пластмасса бұйымдарын өндіруге арналған жабдықтарға техникалық қызмет көрсету үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі дербестік деңгейін болжайтын басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Технологиялық процестің қалыпты барысынан ауытқу себептерін анықтау, оларды болдырмау	Жабдықта ақаулықтың туындауының қалыпты принциптері мен оларды жою тәсілдері
1-3)	Престеу режимін баптау үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі дербестік деңгейін болжайтын басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Жабдықтарды пластмасса бұйымдарын өндірудің түрлі технологиялық процестеріне баптау	Технологиялық процес параметрлері. Престеудің технологиялық процесі параметрлерінің нормадан ауытқу себептері

6-кесте. СБШ бойынша 3-деңгейдегі пластмасса бұйымдарын престеуші құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
2-1)	Түрлі пластмасса бұйымдарын престеу процесіндегі негізгі және қосалқы операцияларды жүргізу үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Пластамасса бұйымдарын, жайма материалдарын пресс-орау әдісімен, құбырлар мен бейіндерді престеу	Пластикалық массаларды өңдеу туралы жалпы мәліметтер. Престеудің дайындық операцияларының реттілігі мен оларды орындау техникасы
2-2)	Пластикалық массалардан автоматты роторлық желіде бұйымдар дайындау үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Пластикалық массалардан автоматты роторлық желімен бұйымдарды таблеткілеудің, престеудің және механикалық өңдеудің технологиялық процесін жүзеге асыру	Автоматты роторлық желінің жұмыс істеу принципі мен орналасуы, агрегаттарды пайдалану қағидасы, олардың жұмыс режімдері, технологиялық процестің параметрлері мен ерекшеліктері
2-3)	Пластмасса бұйымдарды престеудің технологиялық процесі параметрлерін бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштері бойынша реттеу үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Пластмасса бұйымдарын престеудің технологиялық процесі параметрлерін бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштері бойынша реттеу	Бақылау-өлшеу аспаптарының, автоматты және сигналдық құрылғылардың жұмыс істеу принципі, құрылысы және орнату орны

7-кесте. СБШ бойынша 4-деңгейдегі пластмасса бұйымдарын престеуші құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
3-1)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, дайын бұйымның технологиялық процесін және сапасын бақылау үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық- басқарушылық қызмет	Пластмассаны өңдеудің технологиялық процесін және дайын өнім сапасын бақылау	Престеудің технологиялық процесін бақылау әдістемесі. Өнімнің сапалық көрсеткіштері мен олардың сыныпталуы
3-2)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, дайын өнімді таңбалау, сұрыптау, жиынтықтау, қаптау және тасымалдау үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Дайын бұйымдарды жиынтықтау және ілеспе құжаттама ресімдеу	Пластмасс бұйымдарды сұрыптау, жиынтықтау және қаптау тәсілдері. Дайын өнім қаптамасының сапасына қойылатын талаптар
3-3)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, техникалық құжаттаманы қолданыстағы нормативтік құжаттарғасәйкес ресімдеу үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Техникалық құжаттама жасау	Техникалық құжаттама жасау тәртібі мен принципі, оның нысандары

"Полимерлік өндіріс технологиясы"
кәсіби стандартына 3-қосымша

Өндірістегі машинист-оператор
1-кесте. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы

Қазақстан Республикасындағы Кәсіптердің мемлекеттік жіктеуіші (КМЖ)
Базалық топ	8232 "Экструдер машинисі",8232 "Микструдер машинисі",8232 "Пластикалық массаларды түйіршектеу машинисі", 8232 "Поливинил-хлоридтік пленка өндірісінің вальцовалық-каландрлік бағытындағы оператор"
Техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі кәсіптер мен мамандықтар жіктеуіші (ҚР МЖ 05-2008)
Мамандық атауы		Полимерлік өндіріс технологиясы
Жұмыс және жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы (БТБА)
Шығарылым, БТБА бөлімі	31- шығарылым, "Резеңке қоспаларын өндіру мен қайта өңдеудің жалпы кәсіптері"
БТБА бойынша кәсібі	Экструдер машинисі		Поливинил-хлоридтік пленка өндірісінің вальцовалық-каландрлік бағытындағы оператор	Пластикалық массаларды түйіршектеу машинисі	Микструдер машинисі
СБШ біліктілік деңгейі	БТБА бойынша разрядтар
2	2-3		-	3	-
3	4-5		-	4-5	3-4
4	6		6	6	-
СБШ біліктілік деңгейі	БТБА бойынша разрядтар
БТБА бойынша кәсібі	Пластмасса құюшы			Өздігінен желімденетін пленкалар қондырғысының машинисі	Пластикалық массалар бұйымдарын өндіру бағытындағы роторлық желі операторы; пластмасса құюшы
2	2-3			-	3
3	4-5			4-5	4
4	6			-	-

2-кесте. Еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

Кәсібі бойынша ықтимал жұмыс орындары (кәсіпорындар, ұйымдар)		Химия өнеркәсібі кәсіпорындары, компаниялары және ұйымдары
Зиянды және қауіпті еңбек жағдайлары		Аса қауіпті жұмыстар, зиянды заттардың немесе газдардың ШРК арту ықтималдығы
Жұмысқа рұқсат берудің ерекше шарттары		ҚР Заңнамасына сәйкес
СБШ біліктілік деңгейі	Кәсіби білім беру және оқыту деңгейі		Талап етілетін жұмыс тәжірибесі
2	Қысқамерзімді курстар немесе жалпы орта білімі болған кезде кәсіпорында оқыту		-
3	Техникалық және кәсіби білім		-
4	Жоғары деңгейлі техникалық және кәсіби білім (қосымша кәсіби даярлық) және практикалық тәжірибе		СБШ бойынша 2-3-деңгейде 3 жыл

3-кесте. Кәсіби стандарт бірліктерінің (кәсіптің еңбек функцияларының) тізбесі

Еңбек функциясының №	Еңбек функциясының атауы (кәсіби стандарттың бірліктері)
1	Пластмассадан бұйымдар өндіру үшін жабдықтарды жұмысқа дайындау
2	Пластмассадан бұйымдарды дайындау
3	Дайын өнімдердің сапасын тексеру және бақылау

4-кесте. Кәсіби стандарттың бірліктер сипаттамасы (функционалдық карта)

Еңбек функциясы №	Еңбек мәні	Еңбек құралдары	Міндеттер (еңбек іс-қимылдары)
1	Өндірістік жабдықтар	Реагенттер, материалдар, ЖҚҚ	1-1) Пластмассадан бұйымдар өндіру үшін жабдықтарды жұмысқа дайындау
	Өндірістік жабдықтар	Құрал-саймандар, құралдар, ЖҚҚ, БӨА	1-2) Пластмассадан бұйымдар өндіруге арналған жабдықтарға техникалық қызмет көрсету
	Өндірістік жабдықтар	Аспаптар, автоматика, ЖҚҚ	1-3) Престеу режимін орнату
2	Өндірістік жабдықтар	Нормативтік құжаттар	2-1) Пластмассадан бұйымдарды дайындау
	Өндірістік жабдықтар	Нормативтік құжаттар	2-2) Бұйымдарды престеудің технологиялық процесін реттеу
	Өндірістік жабдықтар	Нормативтік құжаттар	2-3) Пластмассадан бұйымдарды дайындау барысында жабдықтарға ұсақ жөндеу жұмыстарын жүргізу
3	Дайын бұйымдар	Нормативтік құжаттар	3-1) Дайын бұйымның технологиялық процесін және сапасын бақылау
	Дайын бұйымдар	Нормативтік құжаттар	3-2) Дайын өнімнің сапасын бақылау
	Дайын бұйымдар	Техникалық құжаттама	3-3) Техникалық құжаттаманы қолданыстағы нормативтік құжаттарғасәйкес ресімдеу

5-кесте. СБШ бойынша 2-деңгейдегі пластмасса бұйымдарын престеуші құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
1-1)	Пластмассадан бұйымдар өндіруге арналған жабдықтарды жұмысқа дайындау үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі дербестік деңгейін болжайтын басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Пластмассадан бұйымдар өндіру бойынша дайындық жұмыстарын жүргізу	Пластмасса бұйымдарын өндіруге арналған жабдықтарды, құрылғыларды және бақылау-өлшеу аспаптарының құрылысы. Жабдықты жұмысқа дайындау қағидасы
1-2)	Пластмассадан бұйымдар өндіруге арналған жабдықтарға техникалық қызмет көрсету үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі дербестік деңгейін болжайтын басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Технологиялық процестің қалыпты барысынан ауытқу себептерін анықтау, оларды болдырмау	Жабдықта ақаулықтың туындауының қалыпты принциптері мен оларды жою тәсілдері
1-3)	Престеу режимін орнату үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі дербестік деңгейін болжайтын басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Жабдықтарды пластмассадан бұйымдар өндірудің түрлі технологиялық процестеріне баптау	Жабдықтарды баптау және қызмет көрсету қағидасы

6-кесте. СБШ бойынша 3-деңгейдегі пластмасса бұйымдарын престеуші құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
2-1)	Пластмассадан бұйымдарды дайындау үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Экструзиялау, үрлеу, престеу, қысыммен құю, каландрлау әдістерімен пластмассаны дайындау кезінде негізгі және қосалқы операцияларды жүргізу	Экструзиялау, үрлеу, престеу, қысыммен құю, каландрлау әдісімен пластмассаны дайындау процесі технологиясы
2-2)	Бұйымдарды престеудің технологиялық процесін реттеу үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Пластмассаны өңдеудің технологиялық процесі параметрлерін бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштері бойынша реттеу	Пластмассаны өңдеудің технологиялық процесі параметрлері, олардың ауытқу себептері мен реттеу тәсілдері
2-3)	Пластмассадан бұйымдарды дайындау барысында жабдықтарға ұсақ жөндеу жұмыстарын жүргізу үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Жабдыққа ағымдағы жөндеу және баптау жұмыстарын жүргізу	Түрлі машиналар құрылысы, электрондық және басқа да бақылау-өлшеу аспаптарын орнату

7-кесте. СБШ бойынша 4-деңгейдегі өндірістегі машинист-оператор құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
3-1)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, дайын бұйымның технологиялық процесін және сапасын бақылау үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық- басқарушылық қызмет	Пластмассаны өңдеудің технологиялық процесін және дайын өнім сапасын бақылау	Престеудің технологиялық процесін бақылау әдістемесі. Өнімнің сапалық көрсеткіштері мен олардың сыныпталуы
3-2)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, дайын өнімнің сапасын бақылау үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Бұйымның сыртқы түріне қарап сапасын тексеру	Өнімнің сапасына қойылатын мемлекеттік стандарттар
3-3)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, техникалық құжаттаманы қолданыстағы нормативтік құжаттарғасәйкес ресімдеу үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Техникалық құжаттама жасау	Техникалық құжаттама жасау тәртібі мен принципі, оның нысандары

"Полимерлік өндіріс технологиясы"
кәсіби стандартына 4-қосымша

Техник-технолог
1-кесте. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы

Қазақстан Республикасындағы Кәсіптердің мемлекеттік жіктеуіші (КМЖ)
Базалық топ	3111 "Техник-технолог"
Техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі кәсіптер мен мамандықтар жіктеуіші (ҚР МЖ 05-2008)
Мамандық атауы		Полимерлік өндіріс технологиясы
Жұмыс және жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы (БТБА)
Шығарылымы, БТБА бөлімі	Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2012 жылғы 21 мамырдағы №201-ө-м бұйрығымен бекітіліген Басшылардың, мамандардың және басқа қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы
БТБА бойынша кәсіп	Техник-технолог
СБШ біліктілік деңгейі	-
4	-
5	-

2-кесте. Еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

Кәсібі бойынша ықтимал жұмыс орындары (кәсіпорындар, ұйымдар)		Химия өнеркәсібі кәсіпорындары, компаниялары және ұйымдары
Зиянды және қауіпті еңбек жағдайлары		Аса қауіпті жұмыстар, зиянды заттардың немесе газдардың ШРК арту ықтималдығы
Жұмысқа рұқсат берудің ерекше шарттары		ҚР Заңнамасына сәйкес
СБШ біліктілік деңгейі	Кәсіби білім беру және оқыту деңгейі		Талап етілетін жұмыс тәжірибесі
4	Жоғары дәрежелі техникалық және кәсіби білім (қосымша кәсіби даярлық), практикалық тәжірибе.		2-3-деңгейде 3 жыл
5	Техникалық және кәсіби білім (немесе ортадан кейінгі білім) немесе жоғары білім, қосымша кәсіби білім беру бағдарламалары, практикалық тәжірибе		4-деңгейде 4 жыл

3-кесте. Кәсіби стандарт бірліктерінің (кәсіптің еңбек функцияларының) тізбесі

Еңбек функциясының №	Еңбек функциясының атауы (кәсіби стандарттың бірліктері)
1	Полимерлік материалдарды өңдеудің технологиялық процесін жүргізу жұмыстарын ұйымдастыру
2	Өндірістің технологиялық процестері параметрлерін бақылау және реттеу
3	Полимер бұйымдардың жаңа түрлерін үлгілеуге қатысу

4-кесте. Кәсіби стандарттың бірліктер сипаттамасы (функционалдық карта)

Еңбек функциясы №	Еңбек мәні	Еңбек құралдары	Міндеттер (еңбек іс-қимылдары)
1	Машиналар, аппараттар, жабдықтар	Бақылау-өлшеу аспаптары	1-1) Полимерлік материалдар өңдеудің технологиялық процесін жүргізу жұмыстарын ұйымдастыру
	Машиналар, аппараттар, жабдықтар	Бақылау-өлшеу аспаптары	1-2) Полимерлік бұйымдарды өңдеуге арналған жабдықтарға техникалық қызмет көрсету жұмыстарын ұйымдастыру
	Машиналар, аппараттар, жабдықтар	Бақылау-өлшеу аспаптары	1-3) Материалдар шығынының және бұйымдар шығарылымының есебін жүргізу
2	Машиналар, аппараттар, жабдықтар	Нормативтік құжаттар	2-1) Өндірістің технологиялық процестері параметрлерін бақылау және реттеу
	Дайын бұйымдар	Нормативтік құжаттар	2-2) Дайын бұйымдардың сапасын бақылау және тексеру
	Дайын бұйымдар	Технологиялық және техникалық құжаттама	2-3) Технологиялық және техникалық құжаттаманы қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес ресімдеу
3	Ғылыми-техникалық құжаттама және техникалық әдебиет	Ғылыми зерттеу	3-1) Полимер бұйымдардың жаңа түрлерін үлгілеуге қатысу
	Шикізат, материалдар	Нормативтік және техникалық құжаттама	3-2) Жаңа техниканы ендіру бағдарламаларын, өндірістік қуаттарды уақтылы игерудің ұйымдастырушылық-техникалық, технологиясын жетілдіру іс-шараларын әзірлеуге қатысу
	Машиналар, аппараттар, жабдықтар	Техникалық құжаттама	3-3) Бөлімше персоналының өндірістік жұмыстарын жоспарлау және ұйымдастыру

5-кесте. СБШ бойынша 4-деңгейдегі техник-технолог құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
1-1)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, полимерлік материалдар өңдеудің технологиялық процесін жүргізу жұмыстарын ұйымдастыру үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Полимерлік материалдар өңдеу өндірісі жұмыстарын жүргізуді басқару	Полимерлік материалдар өңдеу процесінің мазмұны мен тәсілдері, технологиялық процестердің мазмұны мен параметрлері
1-2)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, полимерлік бұйымдарды өңдеуге арналған жабдықтарға техникалық қызмет көрсету жұмыстарын ұйымдастыру үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Жөндеу жұмыстарын жоспарлау және ұйымдастыру: жөндеу жұмыстарының кестелері, ведомосі, оларды жүргізу тәсілдері, жабдықты жөндеуге дайындау	Технологиялық процестің параметрлері, орын алуы мүмкін бұзушылықтар, олардың себептері, алдын алу және жою тәсілдері
1-3)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, материалдар шығынының және бұйымдар шығарылымының есебін жүргізу үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Шикізат, материалдар, құрал-саймандар, отын мен энергия шығынын нормалау	Шикізат, материалдар, құрал-саймандар, отын мен энергия шығынының нормативтері
2-1)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, өндірістің технологиялық процестері параметрлерін бақылау және реттеу үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Өндірістің негізгі технологиялық процесін жүргізу, реттеу және бақылау	Технологиялық процесс параметрлері. Технологиялық процесс параметрлерінің нормадан ауытқу себептері. Технологиялық процесс параметрлерін реттеу тәсілдері
2-2)	Бағынышты қызметкердердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, дайын бұйымдардың сапасын бақылау және тексеру үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Дайындалатын материалдар мен бұйымдар сапасы	Дайын өнім түрлері мен олардың қолданылу мақсаты. Өнімнің сапалық көрсеткіштері мен сыныпталуы. Дайын өнімнің сапасын бақылау әдістері
2-3)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, техникалық құжаттаманы технологиялық және қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес ресімдеу үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Технологиялық және техникалық құжаттама жасау	Технологиялық және техникалық құжаттама жасау тәртібі

6-кесте. СБШ бойынша 5-деңгейдегі техник-технолог құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
3-1)	Полимер бұйымдардың жаңа түрлерін үлгілеуге қатысу үшін технологиялық процесс учаскесі мен кәсіпорын қызметінің стратегиясы шеңберіндегі жауапкершілікті болжайтын басқарушылық қызмет	Шығарылатын өнімді дайындау режимін әзірлеудің жаңа үлгісін жетілдіру	Жобадағыға ұқсас ең үздік отандық және шетелдік технологиялардың техникалық сипаттамалары мен экономикалық көрсеткіштері; үлгілік технологиялық процестер және өндіріс режимдері
3-2)	Жаңа техниканы ендіру бағдарламаларын, өндірістік қуаттарды уақтылы игерудің ұйымдастырушылық-техникалық, технологияны жетілдіру іс-шараларын әзірлеуге қатысу үшін технологиялық процесс учаскесі мен кәсіпорын қызметінің стратегиясы шеңберіндегі жауапкершілікті болжайтын басқарушылық қызмет	Өндіру технологиясы саласындағы озық отандық және шетелдік тәжірибелерді зерделеу	Технологиялық процесс жобаланып жатқан бұйымдардың құрылымы мен өнімдердің құрамы; технологиялық процестерді және өндіріс режимдерін жобалау жүйелері мен әдістері
3-3)	Бөлімше персоналының өндірістік жұмыстарын жоспарлау және ұйымдастыру үшін технологиялық процесс учаскесі мен кәсіпорын қызметінің стратегиясы шеңберіндегі жауапкершілікті болжайтын басқарушылық қызмет	Өндіру жұмыстарының көлемін жоспарлау	Өндіріс технологиясының негіздері; мамандық бейіні бойынша басшылықа алынатын нормативтік анықтамалық материалдар

Қазақстан Республикасы
Мұнай және газ министрінің
2014 жылғы 9 сәуірдегі
№ 70 бұйрығына 4-қосымша

"Мұнай және газды өңдеу технологиясы" кәсіби стандарты
1. Жалпы ережелер

1. Кәсіби стандарт:

2) қызметкерлерді басқару саласындағы кең ауқымды міндеттерді шешуге;

4) кәсіби даярлықтарына бағалау жүргізуге және мамандардың біліктілікке сәйкестігін растауға арналған.

2. Кәсіби стандарттарды негізгі пайдаланушылар:

1) білім беру ұйымдарының түлектері, қызметкерлер;

3) білім беру бағдарламаларын әзірлейтін мамандар;

4) кәсіби даярлықты бағалау және мамандардың біліктілікке сәйкестігін растау саласындағы мамандар.

4. Осы кәсіби стандартта төмендегі терминдер мен анықтамалар қолданылады:

1) салалық біліктілік шеңбері – салада танылатын біліктілік деңгейлерін құрылымдық жағынан сипаттау;

8) біліктілік – қызметкердің нақты бір жұмыс түрін орындауға кәсіби дайындығының дәрежесі;

9) құзыреттілік – қызметкердің кәсіби қызметінде білімін, білігі мен дағдысын қолдану қабілеті;

5. Осы кәсіби стандартта мынадай қысқартулар пайдаланылады:

КҚ – кәсіби қызмет;

ҚТ – қызмет түрі;

КС – кәсіби стандарт;

ҰБШ – Ұлттық біліктілік шеңбері;

СБШ – Салалық біліктілік шеңбері (Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде 13-қараша 2013 жылы №8904 тіркелген Қазақстан Республикасы Мұнай және газ министрінің 18-қазан 2013 жылғы №184 "Мұнай және газ саласы салалық біліктілік шеңберін бекіту туралы" бұйрығы);

БТБА – Жұмыс және жұмысшылар кәсіптерінің Бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы;

ҚМЖ - ҚР ҚМЖ 01-2005 – ҚР Қызметтердің мемлекеттік жіктеуіші;

ҮБС - Басшылардың, мамандардың және басқа да қызметшілер лауазымдарының Үлгілік біліктілік сипаттамалары;

ЖҚҚ - жеке бас қауіпсіздік құалдары;

БӨҚ - бақылау-өлшеу құралдары;

КМШ - концентрацияның мүмкін шегі;

МЖ - мамандықтар жіктеуіші.

2. КС паспорты

6. Экономикалық қызметтің түрі (кәсіби қызмет саласы): мұнай және газды өңдеу технологиясы.

7. Экономикалық қызмет түрінің (кәсіби қызмет саласының) негізгі мақсаты: қондырғылар мен жабдықтарға қызмет көрсету, техникалық қызмет көрсету, түрлі санаттағы қондырғыларда технологиялық процесті жүргізу.

Кәсіби стандарт "Мұнай және газды өңдеу технологиясы" кәсіби қызмет саласында еңбек мазмұнына, сапасына, жағдайына, қызметкердің біліктілігі мен құзыреттеріне қойылатын талаптарды айқындайды.

8. Еңбек қызметінің, кәсіптер түрлері, біліктілік деңгейлері осы КС 1-қосымшасында көрсетілді.

Стандарт талаптары осы саланың мынадай қызмет түрлері мен кәсіптеріне қатысты қолданылады: технологиялық қондырғылар операторы, технологиялық қондырғылар машинисі, зертханашы және техник-технолог.

3. Еңбек қызметі (кәсіп) түрлерінің карточкалары
1-параграф. Технологиялық қондырғылар операторы

9. СБШ бойынша біліктілік деңгейі – 2-4.

10. Ықтимал лауазым атауы: технологиялық қондырғылар операторы.

11. 2-қосымшаға сәйкес "Технологиялық қондырғылар операторы" кәсібі субъектіні қондырғылар мен жабдықтарды пайдалану, техникалық қызмет көрсету, өндірістік процеске бақылау жүргізу бойынша негізгі функцияларды іске асырумен байланысты міндеттерді білуге және орындай алуға міндеттейді.

12. Технологиялық қондырғылар операторының еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар осы кәсіби стандарттың 2-қосымшасының 2-кестесінде көрсетілді.

13. Кәсіби стандарттың бірліктер тізбесі осы кәсіби стандарттың 2-қосымшасының 3-кестесінде көрсетілді.

14. Кәсіби стандарттың бірліктерін және технологиялық қондырғылар операторы еңбегінің іс-қимылдарын сипаттайтын функционалдық карта осы кәсіби стандарттың 2-қосымшасының 4-кестесінде көрсетілді.

15. Технологиялық қондырғылар операторы құзыреттеріне қойылатын талаптар осы кәсіби стандарттың 2-қосымшасының 5, 6 және 7-кестелерінде көрсетілді.

2-параграф. Технологиялық қондырғылар машинисі

16. СБШ бойынша біліктілік деңгейі – 2-4.

17. Ықтимал лауазым атауы: компрессорлық қондырғылар машинисі, сорғы қондырғысының машинисі

18. 3-қосымшаға сәйкес "Технологиялық қондырғылар машинисі" кәсібі субъектіні түрлі жетекті компрессорларға, сорғыларға қызмет көрсету бойынша негізгі функцияларды іске асырумен байланысты міндеттерді білуге және орындай алуға міндеттейді.

19. Технологиялық қондырғылар машинисінің еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар осы кәсіби стандарттың 3-қосымшасының 2-кестесінде көрсетілді.

20. Кәсіби стандарттың бірліктер тізбесі осы кәсіби стандарттың 3-қосымшасының 3-кестесінде көрсетілді.

21. Кәсіби стандарттың бірліктерін және технологиялық қондырғылар машинисі еңбегінің іс-қимылдарын сипаттайтын функционалдық карта осы кәсіби стандарттың 3-қосымшасының 4-кестесінде көрсетілді.

22. Технологиялық қондырғылар машинисі құзыреттеріне қойылатын талаптар осы кәсіби стандарттың 3-қосымшасының 5, 6 және 7-кестелерінде көрсетілді.

3-параграф. Зертханашы

23. СБШ бойынша біліктілік деңгейі – 2-3.

24. Ықтимал лауазым атауы: газдарды және шаңды талдау бойынша зертханашы, зертханашы.

25. 4-қосымшаға сәйкес "Зертханашы" кәсібі субъектіні шаңды, газдарды, суды, ауаны, мұнайды және мұнай өнімдерін талдау бойынша негізгі функцияларды іске асырумен байланысты міндеттерді білуге және орындай алуға міндеттейді.

26. Зертханашының еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар осы кәсіби стандарттың 4-қосымшасының 2-кестесінде көрсетілді.

27. Кәсіби стандарттың бірліктер тізбесі осы кәсіби стандарттың 4-қосымшасының 3-кестесінде көрсетілді.

28. Кәсіби стандарттың бірліктерін және зертханашы еңбегінің іс-қимылдарын сипаттайтын функционалдық карта осы кәсіби стандарттың 4-қосымшасының 4-кестесінде көрсетілді.

29. Зертханашы құзыреттеріне қойылатын талаптар осы кәсіби стандарттың 4-қосымшасының 5 және 6-кестелерінде көрсетілді.

4-параграф. Техник-технолог

30. СБШ бойынша біліктілік деңгейі – 4-5.

31. Ықтимал лауазым атауы: техник-технолог

32. 5-қосымшаға сәйкес "Техник-технолог" кәсібі субъектіні түрлі санаттағы қондырғыларда технологиялық процесс жүргізу жұмыстарын ұйымдастыру бойынша негізгі функцияларды іске асырумен байланысты міндеттерді білуге және орындай алуға міндеттейді.

Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы осы кәсіби стандарттың 5-қосымшасының 1-кестесінде көрсетілген.

33. Техник-технологтың еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар осы кәсіби стандарттың 3-қосымшасының 2-кестесінде көрсетілді.

34. Кәсіби стандарттың бірліктер тізбесі осы кәсіби стандарттың 5-қосымшасының 3-кестесінде көрсетілді.

35. Кәсіби стандарттың бірліктерін және техник-технолог еңбегінің іс-қимылдарын сипаттайтын функционалдық карта осы кәсіби стандарттың 5-қосымшасының 4-кестесінде көрсетілді.

36. Техник-технолог құзыреттеріне қойылатын талаптар осы кәсіби стандарттың 5-қосымшасының 5 және 6-кестелерінде көрсетілді.

4. Осы кәсіби стандарттың негізінде берілетін сертификаттардың түрлері
5. Кәсіби стандарттың әзірлеушілері

Қазақстан Республикасы Мұнай және газ министрлігі

6. Келісу парағы

Ұйым атауы	Келісу күні
Қазақстан Республикасы Мұнай және газ министрлігінің техникалық және кәсіби білімді және кадрлар даярлауды дамыту жөніндегі салалық кеңесі

7. Кәсіби стандарттың сараптамасы және тіркелуі

Осы кәсіби стандартты _______________________________ тіркеді

Кәсіби стандарттар тізбесіне _____________ тіркеу № енгізілді

Хат (хаттама) № ___________ Күні__________________

"Мұнай және газды өңдеу технологиясы"
кәсіби стандартына 1-қосымша

Еңбек қызметі, кәсіп түрлері, біліктілік деңгейлері

Р/н	Қызмет түрінің атауы	Еңбек нарығының үрдістерін ескерумен кәсіптің атауы	01-2005 ҚР МЖ сәйкес кәсіп атауы	СБШ біліктілік деңгейі
1.	Қондырғылар мен жабдықтарды пайдалану, техникалық қызмет көрсету, өндірістік процеске бақылау жүргізу	Технологиялық қондырғылар операторы	Технологиялық қондырғылар операторы	2-4
2.	Түрлі жетекті компрессорларға, сорғыларға қызмет көрсету	Технологиялық қондырғылар машинисі	Компрессорлық қондырғылар машинисі; Сорғы қондырғысының машинисі	2-4
3.	Шаңды, газдарды, суды, ауаны, мұнайды және мұнай өнімдерін талдау	Зертханашы	Газдарды және шаңды талдау бойынша зертханашы; Зертханашы	2-3
4.	Түрлі санаттағы қондырғыларда технологиялық процесс жүргізу жұмыстарын ұйымдастыру. Шығарылатын өнімнің сапасын қамтамасыз ету	Техник-технолог	Техник-технолог	4-5

"Мұнай және газды өңдеу технологиясы"
кәсіби стандартына 2-қосымша

Технологиялық қондырғылар операторы
1-кесте. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы

Қазақстан Республикасындағы Кәсіптердің мемлекеттік жіктеуіші (КМЖ)
Базалық топ	8155 "Технологиялық қондырғылар операторы"
Техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі кәсіптер мен мамандықтар жіктеуіші (ҚР МЖ 05-2008)
Мамандық атауы		Мұнай және газды өңдеу технологиясы
Жұмыс және жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы (БТБА)
Шығарылым, БТБА бөлімі	34-шығарылым "Мұнайды, мұнай өнімдерін, газды, сланецті, көмірді қайта өңдеу және магистральдық құбырларға қызмет көрсету"
БТБА бойынша кәсібі	Технологиялық қондырғылар операторы
СБШ біліктілік деңгейі	БТБА бойынша разрядтар
2	-
3	-
4	-

2-кесте. Еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

Кәсібі бойынша ықтимал жұмыс орындары (кәсіпорындар, ұйымдар)		Мұнай өңдеу өнеркәсібі кәсіпорындары, компаниялары және ұйымдары
Зиянды және қауіпті еңбек жағдайлары		Аса қауіпті жұмыстар, зиянды заттардың немесе газдардың ШРК арту ықтималдығы
Жұмысқа рұқсат берудің ерекше шарттары		ҚР Заңнамасына сәйкес
СБШ біліктілік деңгейі	Кәсіби білім беру және оқыту деңгейі		Талап етілетін жұмыс тәжірибесі
2	Қысқамерзімді курстар немесе жалпы орта білімі болған кезде кәсіпорында оқыту		-
3	Техникалық және кәсіби білімнің белгіленген деңгейі, практикалық жұмыс тәжірибесі		-
4	Жоғары деңгейлі техникалық және кәсіби білім (қосымша кәсіби даярлық), практикалық тәжірибе		СБШ бойынша 2-3-деңгейде 3 жыл

3-кесте. Кәсіби стандарт бірліктерінің (кәсіптің еңбек функцияларының) тізбесі

Еңбек функциясының №	Еңбек функциясының атауы (кәсіби стандарттың бірліктері)
1	Түрлі санаттағы қондырғыларда жабдықтарға қызмет көрсету
2	Технологиялық процесті жүргізу
3	Дайын өнімнің сапасын тексеру

4-кесте. Кәсіби стандарттың бірліктер сипаттамасы (функционалдық карта)

Еңбек функциясы №	Еңбек мәні	Еңбек құралдары	Міндеттер (еңбек іс-қимылдары)
1	Құрал-саймандар, құралдар	Қызмет көрсетілетін қондырғылардың схемалары мен карталары, нормативтік құжаттар, ЖҚҚ	1-1) Бақылау-өлшеу аспаптарын тексеру
	Бақылау-өлшеу аспаптары мен автоматтандыру құралдары	Технологиялық регламент, нормативтік құжаттар, ЖҚҚ	1-2) Түрлі санаттағы қондырғыларда жабдыққа қызмет көрсету
	Аппараттар, жабдықтар, қондырғылар	Аппараттар мен жабдықтардың режимдері мен нұсқаулықтары, паспорты, нормативтік құжаттар, ЖҚҚ	1-3) Жеке аппараттар мен жабдықты, қондырғыларды жөндеуге дайындау, ақауларды жою
2	Технологиялық аппаратура, жабдықтар және коммуникация жүйелері	БӨАжА, аварияларды жою жоспары, нормативтік құжаттар, ЖҚҚ	2-1) Қондырғыларда технологиялық процесті жүргізу. Аварияларды жою
	Технологиялық аппаратура, жабдықтар және коммуникация жүйелері	БӨАжА, нормативтік құжаттар, ЖҚҚ	2-2) Бақылау және автоматты реттеу құралдарын баптау
	Технологиялық аппаратура, жабдықтар және коммуникация жүйелері	БӨАжА, нормативтік құжаттар, ЖҚҚ	2-3) Технологиялық режимді бақылау және реттеу.
3	Шикізат, өнім, реагенттер, катализаторлар, отын-энергетикалық ресурстар	Нормативтік құжаттар, ЖҚҚ	3-1) Шикізат, өнім, реагенттер, катализаторлар, отын-энергетикалық ресурстар сапасы мен шығынын бақылау
	Технологиялық аппаратура, жабдықтар және коммуникация жүйелері	Нормативтік құжаттар, ЖҚҚ	3-2) Жұмыстардың сапасын тексеру
	Технологиялық аппаратура, жабдықтар және коммуникация жүйелері	Техникалық құжаттама	3-3) Техникалық құжаттаманы қолданыстағы нормативтік құжаттарғ сәйкес ресімдеу

5-кесте. СБШ бойынша 2-деңгейдегі технологиялық қондырғылар операторы құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
1-1)	Бақылау-өлшеу аспаптарын тексеру үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі дербестік деңгейін болжайтын басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Бақылау-өлшеу аспаптарының жұмысын тексеру	Бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштерін алу қағидасы
1-2)	Түрлі санаттағы қондырғыларда жабдық жұмысын басқару үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі дербестік деңгейін болжайтын басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Құбыр мен аппараттарға технологиялық қондырғыларда қызмет көрсету	Техно логиялық процесс операцияларын жүргізу режимі мен тәртібі
1-3)	Жеке аппараттар мен қонддырғыларды жөндеуге дайындау, ақауларды жою үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі дербестік деңгейін болжайтын басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Жөндеу және себептерді жою бойныша тиісті іс-шараларды жүзеге асыру	Техникалық ақаулардың, апаттардың және қиындықтрдың туындау себептері мен шарттары, олардың алдын алу және жою тәсілдері

6-кесте. СБШ бойынша 3-деңгейдегі технологиялық қондырғылар операторы құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
2-1)	Қондырғыларда технологиялық процесті жүргізу. Аварияларды жою үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Өндірістік процесті ұтымды және үнемді жүргізу. Авариялық жағдайларды жою	Өндіріс технологиясы. Аварияларды жою жоспары
2-2)	Бақылау және автоматты реттеу құралдарын баптау үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Бақылау және автоматика құралдарының көмегімен берілген режимді қолдау	Технологиялық ағындарды бақылау және өлшеу құралдары
2-3)	Технологиялық режимді бақылау және реттеу. үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Қондырғының жұмыс режимін аспаптар көрсеткіштері бойынша реттеу	Қондырғының технологиялық регламенті

7-кесте. СБШ бойынша 4-деңгейдегі технологиялық қондырғылар операторы құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
3-1)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, шикізат, өнім, реагенттер, катализаторлар, отын-энергетикалық ресурстар сапасы мен шығынын бақылау үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Бақылау-өлшеу аспаптары мен талдау қорытындылары бойынша бақылау	Шикізат, өнім, реагенттер, катализаторлар, отын-энергетикалық ресурстардың физикалық-химиялық қасиеттері
3-2)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, жұмыстардың сапасын тексеру үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Нақты көрсеткіштерді технологиялық регламентке сәйкестендіру	Технологиялық процестің жол берілетін ауытқулары бойынша деректерді жүйеге келтіру және өңдеу әдістері, оларды жою тәсілдері
3-3)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, техникалық құжаттаманы қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес ресімдеу үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Техникалық құжаттаманы қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес жасау	Техникалық құжаттама жасау қағидасы мен тәртібі

"Мұнай және газды өңдеу технологиясы"
кәсіби стандартына 3-қосымша

Технологиялық қондырғылар машинисі
1-кесте. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы

Қазақстан Республикасындағы Кәсіптердің мемлекеттік жіктеуіші (КМЖ)
Базалық топ	8155 "Технологиялық компрессорлар машинисі", 8155 "Технологиялық сорғылар машинисі"
Техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі кәсіптер мен мамандықтар жіктеуіші (ҚР МЖ 05-2008)
Мамандық атауы		Мұнай және газды өңдеу технологиясы
Жұмыс және жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы (БТБА)
Шығарылым, БТБА бөлімі	34-шығарылым "Мұнайды, мұнай өнімдерін, газды, сланецті, көмірді қайта өңдеу және магистральдық құбырларға қызмет көрсету"
БТБА бойынша кәсібі	Технологиялық компрессорлар машинисі		Технологиялық сорғылар машинисі
СБШ біліктілік деңгейі	БТБА бойынша разрядтар
2	-		2-3
3	4-5		4-5
4	6		6

2-кесте. Еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

Кәсібі бойынша ықтимал жұмыс орындары (кәсіпорындар, ұйымдар)		Мұнай өңдеу өнеркәсібі кәсіпорындары, компаниялары және ұйымдары
Зиянды және қауіпті еңбек жағдайлары		Аса қауіпті жұмыстар, зиянды заттардың немесе газдардың ШРК арту ықтималдығы
Жұмысқа рұқсат берудің ерекше шарттары		ҚР Заңнамасына сәйкес
СБШ біліктілік деңгейі	Кәсіби білім беру және оқыту деңгейі		Талап етілетін жұмыс тәжірибесі
2	Қысқа мерзімді курстар немесе жалпы орта білімі болған кезде кәсіпорында оқыту		-
3	Техникалық және кәсіби білім		-
4	Жоғары деңгейлі техникалық және кәсіби білім (қосымша кәсіби даярлық), практикалық тәжірибе.		СБШ бойынша 2-3-деңгейде 3 жыл

3-кесте. Кәсіби стандарт бірліктерінің (кәсіптің еңбек функцияларының) тізбесі

Еңбек функциясының №	Еңбек функциясының атауы (кәсіби стандарттың бірліктері)
1	Технологиялық компрессорлар мен сорғылардың жай-күйін тексеру
2	Сұйықтықтар мен газдарды белгіленген режимге сәйкес тасымалдау процесін жүргізу
3	Жөндеу жұмыстарының сапасын тексеру

4-кесте. Кәсіби стандарттың бірліктер сипаттамасы (функционалдық карта)

Еңбек функциясы №	Еңбек мәні	Еңбек құралдары	Міндеттер (еңбек іс-қимылдары)
1	Технологиялық компрессорлар мен сорғылар	Қызмет көрсетілетін сорғылық және компрессорлық станция схемасы, ЖҚҚ, нормативтік құжаттар	1-1) Технологиялық компрессорлар мен сорғылардың жай-күйін тексеру
	Технологиялық компрессорлар мен сорғылар	Құрал-саймандар, аспаптар, құрылғылар, ЖҚҚ, нормативтік құжаттар	1-2) Сорғылардың, компрессорлардың жұмысындағы ақаулардың алдын алу және жою
	Технологиялық компрессорлар мен сорғылар	Құрал-саймандар, аспаптар, құралдар, ЖҚҚ, нормативтік құжаттар	1-3) Компрессорлар мен сорғыларды дайындау
2	Технологиялық компрессорлар мен сорғылар	Құрал-саймандар, аспаптар, құралдар, ЖҚҚ, нормативтік құжаттар	2-1) Технологиялық компрессорлар мен сорғыларды пайдалану
	Технологиялық компрессорлар мен сорғылар	Құрал-саймандар, аспаптар, құралдар, ЖҚҚ, нормативтік құжаттар	2-2)Технологиялық компрессорлар мен сорғыларға техникалық қызмет көрсету және жөндеу
	Технологиялық компрессорлар мен сорғылар	Бақылау-өлшеу аспаптары, ЖҚҚ, нормативтік құжаттар	2-3) Технологиялық жабдықтың жұмыс режимдерін бақылау және реттеу
3	Технологиялық компрессорлар мен сорғылар	Бақылау-өлшеу аспаптары, ЖҚҚ, нормативтік құжаттар	3-1) Тасымалданатын өнімнің шығынын БӨҚ көрсеткіштері бойынша бақылау
	Дайын өнім	Шикізаттың және дайын өнімнің нормативтік құжаттары	3-2) Жөндеу жұмыстарының сапасын тексеру
	Технологиялық компрессорлар мен сорғылар	Техникалық құжаттама	3-3) Техникалық құжаттаманы қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес ресімдеу

5-кесте. СБШ бойынша 2-деңгейдегі технологиялық қондырғылар машинисі құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
1-1)	Технологиялық компрессорлар мен сорғылардың жай-күйін тексеру үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі дербестік деңгейін болжайтын басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Газды кептіруге арналған сорғылардың, компрессорлардың және жабдықтардың жай-күйін бағалау	Сорғылар мен компрессорлардың жұмыс істеу принципі
1-2)	Сорғылардың, компрессорлардың жұмысындағы ақаулардың алдын алу және жою үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі дербестік деңгейін болжайтын басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Газды кептіруге арналған жабдықтың, сорғылар мен компрессорлардың істен шығуы және бұзылу себептерін анықтау	Сорғылар мен компрессорлардың жұмысындағы ақаулардың алдын алу және жою тәсілдері
1-3)	Компрессорлар мен сорғыларды дайындау үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі дербестік деңгейін болжайтын басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Сорғыларды, компрессорларды, технологиялық жабдықты жөндеуге шығару	Сорғыларды, компрессорларды, технологиялық жабдықты шығару тәртібі, жөндеу жұмыстарының түрлері мен реттілігі

6-кесте. СБШ бойынша 3-деңгейдегі технологиялық қондырғылар машинисі құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
2-1)	Технологиялық компрессорлар мен сорғыларды пайдалану үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Сұйықтықтар мен газдарды белгіленген режимге сәйкес тасымалдау процесін жүргізу	Сұйықтықты, газды тасымалдау технологиясының негізгі заңдылықтары
2-2)	Технологиялық компрессорлар мен сорғыларға техникалық қызмет көрсету және жөндеу үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Технологиялық процесті жүргізу және қауіпсіздік техникасын сақтау	Технологиялық жабдықты техникалық пайдалану және оған қызмет көрсету қағидасы
2-3)	Технологиялық жабдықтың жұмыс режимдерін бақылау және реттеу үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Қызмет көрсетілетін учаскеде технологиялық процес параметрлерін сақтау	Автоматтандыру құралдарының қолданылу мақсаты, құрылысы және жұмыс істеу принципі

7-кесте. СБШ бойынша 4-деңгейдегі технологиялық қондырғылар машинисі құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
3-1)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, тасымалданатын өнімнің шығынын БӨҚ көрсеткіштері бойынша бақылау үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Жабдықты іске қосу, оның жұмыс режимін реттеу және жұмысын тоқтату	Жабдықты пайдалану қағидасы
3-2)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, жөндеу жұмыстарының сапасын тексеру үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Бақылау-өлшеу аспаптары мен құрал-саймандарын пайдалану кезінде олардың сенімді жұмыс істеуін қамтамасыз ету мақсатында жөндеу жұмыстарының сапасын тексеру үшін қолдану	Нормативтік құжаттар
3-3)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, техникалық құжаттаманы қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес ресімдеу үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Техникалық құжаттаманы қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес жасау	Техникалық құжаттаманы ресімдеу қағидасы

"Мұнай және газды өңдеу технологиясы"
кәсіби стандартына 4-қосымша

Зертханашы
1-кесте. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы

Қазақстан Республикасындағы Кәсіптердің мемлекеттік жіктеуіші
Базалық топ	8159 "Химиялық талдау лаборанты"
Техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі кәсіптер мен мамандықтар жіктеуіші (ҚР МЖ 05-2008)
Мамандық атауы		Мұнай және газды өңдеу технологиясы
Жұмыс және жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы (БТБА)
Шығарылым, БТБА бөлімі	1-шығарылым, "Экономиканың барлық салалары үшін ортақ, жұмысшылар кәсіптері" бөлімі
БТБА бойынша кәсібі	Газдарды және шаңды талдау бойынша зертханашы		Зертханашы
СБШ біліктілік деңгейі	БТБА бойынша разрядтар
2	2-3		2-3
3	4		4-5

2-кесте. Еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

Кәсібі бойынша ықтимал жұмыс орындары (кәсіпорындар, ұйымдар)		Мұнай өңдеу кәсіпорындары, компаниялар және ұйымдар
Зиянды және қауіпті еңбек жағдайлары		Аса қауіпті жұмыстар, зиянды заттардың немесе газдардың ШРК арту ықтималдығы
Жұмысқа рұқсат берудің ерекше шарттары		ҚР Заңнамасына сәйкес
СБШ біліктілік деңгейі	Кәсіби білім беру және оқыту деңгейі		Талап етілетін жұмыс тәжірибесі
2	Қысқамерзімді курстар немесе жалпы орта білімі болған кезде кәсіпорында оқыту		-
3	Техникалық және кәсіби білім		-

3-кесте. Кәсіби стандарт бірліктерінің (кәсіптің еңбек функцияларныңы) тізбесі

Еңбек функциясының №	Еңбек функциясының атауы (кәсіби стандарттың бірліктері)
1	Талдау жүргізу үшін химиялық ыдыстарды, аспаптар мен зертханалық жабдықтарды дайындау
2	Өндірісті бақылауды жүзеге асыру
3	Шикізатты, дайын өнімді бақылау

4-кесте. Кәсіби стандарттың бірліктер сипаттамасы (функционалдық карта)

Еңбек функциясы №	Еңбек мәні	Еңбек құралдары	Міндеттер (еңбек іс-қимылдары)
1	Зертханалық жабдықтар, аспаптар	МемСТ, стандарттар, нормативтік құжаттар	1-1) Түрлі мақсаттағы зертханалық ыдыстар мен жабдықтардың жай-күйін тексеру
	Зертханалық жабдықтар, аспаптар	Нормативтік құжаттар	1-2) Талдау жүргізу үшін аспаптар мен жабдықтарды таңдау
	Зертханалық жабдықтар, аспаптар	Нормативтік құжаттар	1-3) Химиялық ыдыстарды, аспаптарды және зертханалық жабдықтарды талдау өткізуге дайындау
2	Зертханалық жабдықтар, аспаптар	Нормативтік құжаттар	2-1) Түрлі концентрацияда сынамалар мен ерітінділер дайындау
	Зертханалық жабдықтар, аспаптар	Нормативтік құжаттар	2-2) Талдау жасалатын материалдардағы заттардың құрамын анықтау
	Зертханалық жабдықтар, аспаптар	Нормативтік құжаттар	2-3) Өндіріске және технологиялық өндіріске экологиялық және санитарлық бақылау жүргізу
3	Зертханалық жабдықтар, аспаптар	Нормативтік құжаттар	3-1) Технологиялық процестегі өнімдердің және дайын өнімнің берілген нормаларға сәйкестігін бақылау
	Зертханалық жабдықтар, аспаптар	Нормативтік құжаттар	3-2) Шикізатты, дайын өнімді бақылау
	Зертханалық жабдықтар, аспаптар	Техникалық құжаттама	3-3) Техникалық құжаттаманы қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес ресімдеу

5-кесте. СБШ бойынша 2-деңгейдегі зертханашы құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
1-1)	Түрлі мақсаттағы зертханалық ыдыстар мен жабдықтардың жай-күйін тексеру үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі дербестік деңгейін болжайтын басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Газды кептіруге арналған сорғылардың, компрессорлардың және жабдықтардың жай-күйін бағалау	Сорғылар мен компрессорлардың жұмыс істеу принципі
1-2)	Талдау өткізу үшін аспаптар мен жабдықтарды таңдау үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі дербестік деңгейін болжайтын басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Газды кептіруге арналған жабдықтың, сорғылар мен компрессорлардың істен шығуы және бұзылу себептерін анықтау	Сорғылар мен компрессорлардың жұмысындағы ақаулардың алдын алу және жою тәсілдері
1-3)	Химиялық ыдыстарды, аспаптарды және зертханалық жабдықтарды талдау өткізуге дайындау үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі дербестік деңгейін болжайтын басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Сорғыларды, компрессорларды, технологиялық жабдықты жөндеуге шығару	Сорғыларды, компрессорларды, технологиялық жабдықты шығару тәртібі, жөндеу жұмыстарының түрлері мен реттілігі

6-кесте. СБШ бойынша 3-деңгейдегі зертханашы құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
2-1)	Түрлі концентрацияда сынамалар мен ерітінділер дайындау үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Сұйықтықтар мен газдарды белгіленген режимге сәйкес тасымалдау процесін жүргізу	Сұйықтықты, газды тасымалдау технологиясының негізгі заңдылықтары
2-2)	Талдау жасалатын материалдардағы заттардың құрамын анықтау үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Технологиялық процесті жүргізу және қауіпсіздік техникасы қағидаларын сақтау	Технологиялық жабдықты техникалық пайдалану және оған қызмет көрсету қағидасы
2-3)	Өндіріске және технологиялық өндіріске экологиялық және санитарлық бақылау жүргізу үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Қызмет көрсетілетін учаскеде технологиялық процесс параметрлерін сақтау	Автоматтандыру құралдарының қолданылу мақсаты, құрылысы және жұмыс істеу принципі

"Мұнай және газды өңдеу технологиясы"
кәсіби стандартына 5-қосымша

Техник-технолог
1-кесте. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы

Қазақстан Республикасындағы Кәсіптердің мемлекеттік жіктеуіші
Базалық топ	3111 "Техник-технолог"
Техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі кәсіптер мен мамандықтар жіктеуіші (ҚР МЖ 05-2008)
Мамандық атауы		Мұнай және газды өңдеу технологиясы
Жұмыс және жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы (БТБА)
Шығарылымы, БТБА бөлімі	Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2012 жылғы 21 мамырдағы №201-ө-м бұйрығымен бекітіліген Басшылардың, мамандардың және басқа қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы
БТБА бойынша кәсіп	Техник-технолог
СБШ біліктілік деңгейі	-
4	-
5	-

2-кесте. Еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

Кәсібі бойынша ықтимал жұмыс орындары (кәсіпорындар, ұйымдар)		Мұнай өңдеу өнеркәсібі кәсіпорындары, компаниялары және ұйымдары. Мұнай-химия саласындағы ғылыми-зерттеу институттары
Зиянды және қауіпті еңбек жағдайлары		Аса қауіпті жұмыстар, зиянды заттардың немесе газдардың ШРК арту ықтималдығы
Жұмысқа рұқсат берудің ерекше шарттары		ҚР Заңнамасына сәйкес
СБШ біліктілік деңгейі	Кәсіби білім беру және оқыту деңгейі		Талап етілетін жұмыс тәжірибесі
4	Жоғары деңгейлі техникалық және кәсіби білім (қосымша кәсіби даярлық), практикалық тәжірибе		2-3-деңгейде 3 жыл
5	Техникалық және кәсіби білім (немесе ортадан кейінгі білім) немесе жоғары білім, қосымша кәсіби білім беру бағдарламалары, практикалық тәжірибе		4-деңгейде 4 жыл

3-кесте. Кәсіби стандарт бірліктерінің (кәсіптің еңбек функцияларының) тізбесі

Еңбек функциясының №	Еңбек функциясының атауы (кәсіби стандарттың бірліктері)
1	Түрлі санаттағы қондырғыларда технологиялық процесті жүргізу жұмыстарын ұйымдастыру
2	Шикізаттың және алынатын өнімдердің сапасын бақылау және тексеру
3	Өндірістің үдемелі технологиялық процестерін және тиімді режимдерін дайындау

4-кесте. Кәсіби стандарттың бірліктер сипаттамасы (функционалдық карта)

Еңбек функциясы №	Еңбек мәні	Еңбек құралдары	Міндеттер (еңбек іс-қимылдары)
1	Технологиялық аппаратура, жабдық және коммуникация жүйелері	Бақылау-өшеу аспаптары және автоматтандыру құралдары, ЖҚҚ	1-1) Түрлі санаттағы қондырғыларда технологиялық процесті жүргізу жұмыстарын ұйымдастыру
	Технологиялық аппаратура, жабдық және коммуникация жүйелері	Бақылау-өшеу аспаптары және автоматтандыру құралдары, ЖҚҚ	1-2) Технологиялық процесті жүргізу кезінде жабдықтар мен коммуникацияларды қауіпсіз пайдалануды қамтамасыз ету
	Технологиялық аппаратура, жабдық және коммуникация жүйелері	Бақылау-өшеу аспаптары және автоматтандыру құралдары, ЖҚҚ	1-3) Мұнайды, газды, мұнайды және мұнай өнімдерін өңдеудің технологиялық процесін жүргізу және бақылау
2	Шикізат	Сәйкестік сертификаты, бақылау-өшеу аспаптары және автоматтандыру құралдары, ЖҚҚ	2-1) Шикізаттың және алынатын өнімдердің сапасын бақылау және тексеру
	Өнімдер	Сәйкестік сертификаты, бақылау-өшеу аспаптары және автоматтандыру құралдары, ЖҚҚ	2-2) Жартылай дайын өнімдер, өнімдер, реагенттер, катализаторлар, отын-энергетикалық ресурстар шығынын бақылау
	Технологиялық құжаттар	Технологиялық және техникалық құжаттама	2-3) Техникалық құжаттаманы нормативтік құжаттарға сәйкес ресімдеу
3	Ғылыми-техникалық құжаттама және техникалық әдебиет	Ғылыми зерттеу	3-1) Өндірістің үдемелі технологиялық процестерін және тиімді режимдерін әзірлеу
	Технологиялық қондырғылар, өндірістік жабдық	Технологиялық құжаттама	3-2) Технологиялық қондырғыларды немесе өндірістік жабдықтарды өндіріске ендіруге дайындауға қатысу
	Технологиялық қондырғылар, өндірістік жабдық	Техникалық құжаттама	3-3) Бөлімшенің қызметкерлер құрамының өндірістік жұмыстарын жоспарлау және ұйымдастыру

5-кесте. СБШ бойынша 4-деңгейдегі техник-технолог құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
1-1)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, түрлі санаттағы қондырғыларда технологиялық процесті жүргізу жұмыстарын ұйымдастыру үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Өнімді өндіру көлемі мен сапасы бойынша өндірістік тапсырманы орындау	Технологиялық процестердің технологиялық схемалары
1-2)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, технологиялық процесті жүргізу кезінде жабдықтар мен коммуникацияларды қауіпсіз пайдалануды қамтамасыз ету үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Қондырғылардағы жабдық жұмысын бақылау	Технологиялық процесті жүргізу барысында жабдық пен коммуникацияларды қауіпіз пайдалану
1-3)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, мұнайды, газды, мұнайды және мұнай өнімдерін өңдеудің технологиялық процесін жүргізу және бақылау үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Өндірістік көрсеткіштерді нормалау	Газ, мұнай және мұнай өнімдерін өңдеу процестері мен химиялық процестер негіздері
2-1)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, шикізаттың және алынатын өнімдердің сапасын бақылау және тексеру үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Шикізаттың және дайын өнімнің нормативтік құжаттарға сәйкестігі	Шикізаттың және дайын өнімнің нормативтік құжаттары
2-2)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, жартылай дайын өнімдер, өнімдер, реагенттер, катализаторлар, отын-энергетикалық ресурстар шығынын бақылау үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Шығарылатын өнімнің сапасын қамтамасыз ету	Мұнайдың және тауарлық мұнай өнімдерінің сыныпталуы
2-3)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, ехникалық құжаттаманы нормативтік құжаттарға сәйкес ресімдеу үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Техникалық құжаттаманы қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес жасау	Техникалық құжаттама жасау тәртібі, нысандары

6-кесте. СБШ бойынша 5-деңгейдегі техник-технолог құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
3-1)	Резеңке техникасы бұйымдарының жаңа түрлерін үлгілеуге қатысу үшін технологиялық процесс учаскесі мен кәсіпорын қызметінің стратегиясы шеңберіндегі жауапкершілікті болжайтын басқарушылық қызмет	Өндіріс технологиясы саласындағы озық отандық және шетелдік тәжірибелерді зерделеу	Ұқсас өнім өндірісі технологиясы саласындағы кәсіпорындардың озық отандық және шетелдік тәжірибелері
3-2)	Өңделген, арнайы резеңке қоспаны дайындау үшін технологиялық процесс учаскесі мен кәсіпорын қызметінің стратегиясы шеңберіндегі жауапкершілікті болжайтын басқарушылық қызмет	Кемшіліктің және төмен сапа мен сұрыптағы өнім шығару себептерін талдау	Шикізатқа, материалға, дайын өнімге қойылатын техникалық талаптар; стандарттар мен техникалық талаптар
3-3)	Бөлімше персоналының өндірістік жұмыстарын жоспарлау және ұйымдастыру үшін технологиялық процесс учаскесі мен кәсіпорын қызметінің стратегиясы шеңберіндегі жауапкершілікті болжайтын басқарушылық қызмет	Өндіріс жұмысының көлемдерін жоспарлау	Өндірісті технологиялық дайындау бойынша қаулылар, өкімдер, бұйрықтар, әдістемелік нормативтік материалдар, еңбекті ұйымдастырудың негізгі талаптары

Қазақстан Республикасы
Мұнай және газ министрінің
2014 жылғы 9 сәуірдегі
№ 70 бұйрығына 5-қосымша

"Экологиялық қондырғыларды пайдалану және оларға қызмет көрсету" кәсіби стандарты
1. Жалпы ережелер

1. Кәсіби стандарт:

2) қызметкерлерді басқару саласындағы кең ауқымды міндеттерді шешуге;

4) кәсіби даярлықтарына бағалау жүргізуге және мамандардың біліктілікке сәйкестігін растауға арналған.

2. Кәсіби стандарттарды негізгі пайдаланушылар:

1) білім беру ұйымдарының түлектері, қызметкерлер;

3) білім беру бағдарламаларын әзірлейтін мамандар;

4) кәсіби даярлықты бағалау және мамандардың біліктілікке сәйкестігін растау саласындағы мамандар.

4. Осы кәсіби стандартта төмендегі терминдер мен анықтамалар қолданылады:

1) салалық біліктілік шеңбері – салада танылатын біліктілік деңгейлерін құрылымдық жағынан сипаттау;

8) біліктілік – қызметкердің нақты бір жұмыс түрін орындауға кәсіби дайындығының дәрежесі;

9) құзыреттілік – қызметкердің кәсіби қызметінде білімін, білігі мен дағдысын қолдану қабілеті;

5. Осы кәсіби стандартта мынадай қысқартулар пайдаланылады:

КҚ – кәсіби қызмет;

ҚТ – қызмет түрі;

КС – кәсіби стандарт;

ҰБШ – Ұлттық біліктілік шеңбері;

СБШ – Салалық біліктілік шеңбері (Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде 13-қараша 2013 жылы №8904 тіркелген Қазақстан Республикасы Мұнай және газ министрінің 18-қазан 2013 жылғы №184 "Мұнай және газ саласы салалық біліктілік шеңберін бекіту туралы" бұйрығы);

БТБА – Жұмыс және жұмысшылар кәсіптерінің Бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы;

ҚМЖ - ҚР ҚМЖ 01-2005 – ҚР Қызметтердің мемлекеттік жіктеуіші;

ҮБС - Басшылардың, мамандардың және басқа да қызметшілер лауазымдарының Үлгілік біліктілік сипаттамалары;

ЖҚҚ - жеке бас қауіпсіздік құалдары;

БӨҚ - бақылау-өлшеу құралдары;

КМШ - концентрацияның мүмкін шегі;

МЖ - мамандықтар жіктеуіші.

2. КС паспорты

6. Экономикалық қызметтің түрі (кәсіби қызмет саласы): экологиялық қондырғыларды пайдалану және оларға қызмет көрсету.

7. Экономикалық қызмет түрінің (кәсіби қызмет саласының) негізгі мақсаты: экологиялық қондырғыларды пайдалану және оларға қызмет көрсету процестерін жүзеге асыру.

Кәсіби стандарт "Экологиялық қондырғыларды пайдалану және оларға қызмет көрсету" кәсіби қызмет саласында еңбек мазмұнына, сапасына, жағдайына, қызметкердің біліктілігі мен құзыреттеріне қойылатын талаптарды айқындайды.

8. Еңбек қызметінің, кәсіптер түрлері, біліктілік деңгейлері осы КС 1-қосымшасында көрсетілді.

Стандарт талаптары осы саланың мынадай қызмет түрлері мен кәсіптеріне қатысты қолданылады: экологиялық қондырғылар операторы, техник-механик және техник-технолог.

3. Еңбек қызметі (кәсіп) түрлерінің карточкалары
1-параграф. Экологиялық қондырғылар операторы

9. СБШ бойынша біліктілік деңгейі – 2-4.

10. Ықтимал лауазым атауы: шаң мен тозаң аулағыш қондырғыларға қызмет көрсету операторы; конденсат жинау және тазалау жөніндегі оператор; ағынды суды тазалау аппаратшысы; химиялық өндіріс қалдықтарын қайта өңдеу аппаратшысы; суды химиялық тазалау аппаратшысы.

11."Экологиялық қондырғылар операторы" кәсібі субъектіні өндіріс қалдықтарын қайта өңдеудің технологиялық процестерін жүргізу, реттеу және бақылау бойынша негізгі функцияларды іске асырумен байланысты міндеттерді білуге және орындай алуға міндеттейді.

12. Экологиялық қондырғылар операторының еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар осы кәсіби стандарттың 2-қосымшасының 2-кестесінде көрсетілді.

13. Кәсіби стандарттың бірліктер тізбесі осы кәсіби стандарттың 2-қосымшасының 3-кестесінде көрсетілді.

14. Кәсіби стандарттың бірліктерін және экологиялық қондырғылар операторы еңбегінің іс-қимылдарын сипаттайтын функционалдық карта осы кәсіби стандарттың 2-қосымшасының 4-кестесінде көрсетілді.

15. Экологиялық қондырғылар операторы құзыреттеріне қойылатын талаптар осы кәсіби стандарттың 2-қосымшасының 5, 6 және 7-кестелерінде көрсетілді.

2-параграф. Техник-механик

16. СБШ бойынша біліктілік деңгейі – 4-5.

17. Ықтимал лауазым атауы: механик, бас механик.

18. 3-қосымшаға сәйкес "Техник-механик" кәсібі субъектіні технологиялық қондырғылар мен жабдықтарға қызмет көрсету және оларды жөндеу бойынша негізгі функцияларды іске асырумен байланысты міндеттерді білуге және орындай алуға міндеттейді.

19. Техник-механиктің еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар осы кәсіби стандарттың 3-қосымшасының 2-кестесінде көрсетілді.

20. Кәсіби стандарттың бірліктер тізбесі осы кәсіби стандарттың 3-қосымшасының 3-кестесінде көрсетілді.

21. Кәсіби стандарттың бірліктерін және техник-механик еңбегінің іс-қимылдарын сипаттайтын функционалдық карта осы кәсіби стандарттың 3-қосымшасының 4-кестесінде көрсетілді.

22. Техник-механик құзыреттеріне қойылатын талаптар осы кәсіби стандарттың 3-қосымшасының 5 және 6-кестелерінде көрсетілді.

3-параграф. Техник-технолог

23. СБШ бойынша біліктілік деңгейі – 4-5.

24. Ықтимал лауазым атауы: техник.

25. 4-қосымшаға сәйкес "Техник-технолог" кәсібі субъектіні технологиялық процесті басқару және өнімнің сапасын бақылау бойынша негізгі функцияларды іске асырумен байланысты міндеттерді білуге және орындай алуға міндеттейді.

27. Кәсіби стандарттың бірліктер тізбесі осы кәсіби стандарттың 4-қосымшасының 3-кестесінде көрсетілді.

4. Осы кәсіби стандарттың негізінде берілетін сертификаттардың түрлері
5. Кәсіби стандарттың әзірлеушілері

Қазақстан Республикасы Мұнай және газ министрлігі

6. Келісу парағы

Ұйым атауы	Келісу күні
Қазақстан Республикасы Мұнай және газ министрлігінің Техникалық және кәсіби білімді және кадрлар даярлауды дамыту бойынша салалық кеңесі

7. Кәсіби стандарттың сараптамасы және тіркелуі

Осы кәсіби стандартты _______________________________ тіркеді

Кәсіби стандарттар тізбесіне _____________ тіркеу № енгізілді

Хат (хаттама) № ___________ Күні__________________

"Экологиялық қондырғыларды пайдалану
және оларға қызмет көрсету"
кәсіби стандартына 1-қосымша

Еңбек қызметінің, кәсіптер түрлері, біліктілік деңгейлері

Р/н	Қызмет түрінің атауы	Еңбек нарығының үрдістерін ескерумен кәсіптің атауы	01-2005 ҚР МЖ сәйкес кәсіп атауы	СБШ біліктілік деңгейі
1.	Өндіріс қалдықтарын қайта өңдеудің технологиялық процестерін жүргізу, реттеу және бақылау	Экологиялық қондырғылар операторы	Шаң мен тозаң аулағыш қондырғыларға қызмет көрсету операторы; конденсат жинау және тазалау жөніндегі оператор; ағынды суды тазалау аппаратшысы; химиялық өндіріс қалдықтарын қайта өңдеу аппаратшысы; суды химиялық тазалау аппаратшысы.	2-4
2.	Технологиялық қондырғылар мен жабдыққа қызмет көрсету және оларды жөндеу	Техник-механик	Техник-механик	4-5
3.	Технологиялық процесті басқару және өнімнің сапасын бақылау	Техник-технолог	Техник-технолог	4-5

"Экологиялық қондырғыларды пайдалану
және оларға қызмет көрсету"
кәсіби стандартына 2-қосымша

Экологиялық қондырғылар операторы
1-кесте. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы

Қазақстан Республикасындағы Кәсіптердің мемлекеттік жіктеуіші (КМЖ)
Базалық топ	8155 "Конденсатты жинау және тазалау жөніндегі оператор", 8159 "Химиялық өндіріс қалдықтарын қайта өңдеу аппаратшысы"
Техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі кәсіптер мен мамандықтар жіктеуіші (ҚР МЖ 05-2008)
Мамандық атауы		Экологиялық қондырғыларды пайдалану және оларға қызмет көрсету
Жұмыс және жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы (БТБА)
Шығарылым, БТБА бөлімі	1- шығарылым, "Экономиканың барлық салалары үшін ортақ жұмысшылардың кәсіптері" бөлімі; 24- шығарылым, "Химиялық өндірістердің жалпы мамандықтары" бөлімі
БТБА бойынша кәсібі	Ағынды суды тазалау аппаратшысы		Суды химиялық тазалау аппаратшысы	Химиялық өндіріс қалдықтарын қайта өңдеу аппаратшысы		Шаң мен тозаң аулағыш қондырғыларға қызмет көрсету операторы	Конденсатты жинау және тазалау жөніндегі оператор
СБШ біліктілік деңгейі	БТБА бойынша разрядтар
2	2-3		2-3		3	2-3	3
3	4		4		4-5	4-5	-
4	-		-		6	6	-

2-кесте. Еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

Кәсібі бойынша ықтимал жұмыс орындары (кәсіпорындар, ұйымдар)		Химия өнеркәсібі кәсіпорындары, компаниялары және ұйымдары
Зиянды және қауіпті еңбек жағдайлары		Аса қауіпті жұмыстар, зиянды заттардың немесе газдардың ШРК арту ықтималдығы
Жұмысқа рұқсат берудің ерекше шарттары		ҚР Заңнамасына сәйкес
СБШ біліктілік деңгейі	Кәсіби білім беру және оқыту деңгейі		Талап етілетін жұмыс тәжірибесі
2	Қысқамерзімді курстар немесе жалпы орта білімі болған кезде кәсіпорында оқыту		-
3	Техникалық және кәсіби білімнің белгіленген деңгейі, практикалық жұмыс тәжірибесі		-
4	Жоғары деңгейлі техникалық және кәсіби білім (қосымша кәсіби даярлық), практикалық тәжірибе		СБШ бойынша 2-3-деңгейде 3 жыл

3-кесте. Кәсіби стандарт бірліктерінің (кәсіптің еңбек функцияларының) тізбесі

Еңбек функциясының №	Еңбек функциясының атауы (кәсіби стандарттың бірліктері)
1	Реагенттерді, қосалқы материалдарды, жабдықты технологиялық процеске дайындау
2	Өндіріс қалдықтарын тазалаудың технологиялық процесін жүргізу
3	Шикізаттың, жартылай дайын өнімдердің және дайын өнімнің сапасын бақылау

4-кесте. Кәсіби стандарттың бірліктер сипаттамасы (функционалдық карта)

Еңбек функциясы №	Еңбек мәні	Еңбек құралдары	Міндеттер (еңбек іс-қимылдары)
1	Технологиялық қондырғылар, жабдықтар және аппараттар	Шикізат, реагенттер және қосалқы материалдар, ЖҚҚ	1-1) Реагенттерді, қосалқы материалдарды, жабдықты технологиялық процеске дайындау
	Технологиялық қондырғылар, жабдықтар және аппараттар	Шикізат, реагенттер және қосалқы материалдар, ЖҚҚ	1-2) Реагенттерді, қосалқы материалдарды, жабдықты аппараттарға жүктеу
	Өндірістің технологиялық схемасы	Бақылау-өлшеу аспаптары, ЖҚҚ	1-3) Технологиялық жабдықты қосу және жұмыс режимін орнату
2	Технологиялық қондырғылар, жабдықтар және аппараттар	Бақылау-өлшеу аспаптары, ЖҚҚ, аварияларды жою жоспары	2-1) Қалдықтарды тазалау мен қайта өңдеудің технологиялық процесін жүргізу, апаттық жағдайларды жою
	Технологиялық қондырғылар, жабдықтар және аппараттар	Бақылау-өлшеу аспаптары, ЖҚҚ	2-2) Технологиялық процесті бақылау мен ретке келтіру
	Технологиялық қондырғылар, жабдықтар және аппараттар	Құрал-саймандар, құралдар, техникалық регламент	2-3)Технологиялық жабдықты іске жарамды күйде ұстау және техникалық регламентке сәйкес пайдалану
3	Технологиялық қондырғылар, жабдықтар және аппараттар	Бақылау-өлшеу аспаптары	3-1) Өндірістік қалдықтарды тазалау және талдаудың қорытындылары бойынша өндіріс қалдықтарын қайта өңдеудің технологиялық процесін бақылау
	Нормативтік құжаттама	Бақылау-өлшеу аспаптары	3-3) Шикізаттың, жартылай өнімнің және дайын өнімнің сапасын бақылау
	Технологиялық қондырғылар, жабдықтар және аппараттар	Техникалық құжаттама	3-3) Техникалық құжаттаманы қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес ресімдеу

5-кесте. СБШ бойынша 2-деңгейдегі экологиялық қондырғылар операторы құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
1-1)	Реагенттерді, қосалқы материалдарды, жабдықты технологиялық процеске дайындау үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі дербестік деңгейін болжайтын норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Шикізатты және берілген концентрацияларда ерітінділерді дайындау	Реагенттердің, қосалқы материалдардың, жабдықтың физикалық-химиялық қасиеттері
1-2)	Реагенттерді, қосалқы материалдарды, жабдықты аппараттарға жүктеу үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі дербестік деңгейін болжайтын норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Реагенттердің, қосалқы материалдардың, жабдықтың мөлшерлемесі	Қосалқы материалдарды аппараттарға жүктеу
1-3)	Технологиялық жабдықты қосу және жұмыс режимін орнату үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі дербестік деңгейін болжайтын норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Қалдықтарды тазалаудың технологиялық процесінің параметрлерін орнату	Тазалау құрылыстарын іке қосуға дайындау қағидалары

6-кесте. СБШ бойынша 3-деңгейдегі экологиялық қондырғылар операторы құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
2-1)	Қалдықтарды тазалау мен қайта өңдеудің технологиялық процесін жүргізу, авариялық жағдайларды жою үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштері бойынша технологиялық режим параметрлерін бақылауға алу	Қалдықтарды тазалаудың технологиялық процесі параметрлері
2-2)	Технологиялық процесті бақылау мен ретке келтіру үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Қалдықтарды тазалаудың, реагенттерді, электр қуатын берудің технологиялық процесі параметрлерін реттеу	Қалдықтарды тазалаудың технологиялық процесін бақылау мен реттеу әдістері
2-3)	Технологиялық жабдықты іске жарамды күйде ұстау және техникалық регламентке сәйкес пайдалану үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Жабдықты техникалық регламентке сәйкес пайдалану	Экологиялық жабдықты пайдалану қағидалары

7-кесте. СБШ бойынша 4-деңгейдегі экологиялық қондырғылар операторы құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
3-1)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, өндірістік қалдықтарды тазалау және талдау қорытындылары бойынша өндіріс қалдықтарын қайта өңдеудің технологиялық процесін бақылау үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Шикізаттың қажетті санын және өнімнің түсімін есептеу	Техникалық регламентке сәйкес БӨАжА пайдалану қағидалары
3-2)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, шикізаттың, жартылай дайын өнімнің және дайын өнімнің сапасын бақылау үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Қадықтарды өңдеу өнімінің сапасын анықтау	Шикізаттың, реагенттердің және дайын өнімнің сапасына қойылатын талаптар
3-3)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, техникалық құжаттаманы қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес ресімдеу үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес техникалық құжаттаманы жасау	Техникалық құжаттама жасау тәртібі мен нысандары

"Экологиялық қондырғыларды пайдалану
және оларға қызмет көрсету"
кәсіби стандартына 3-қосымша

Техник-механик
1-кесте. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы

Қазақстан Республикасындағы Кәсіптердің мемлекеттік жіктеуіші
Базалық топ	3115 "Техник-механик", 3115 "Механик"
Техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі кәсіптер мен мамандықтар жіктеуіші (ҚР МЖ 05-2008)
Мамандық атауы		Экологиялық қондырғыларды пайдалану және оларға қызмет көрсету
Жұмыс және жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы (БТБА)
Шығарылым, БТБА бөлімі	Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2012 жылғы 21 мамырдағы №201-ө-м бұйрығымен бекітіліген Басшылардың, мамандардың және басқа қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы
БТБА бойынша кәсібі	-
СБШ біліктілік деңгейі	БТБА бойынша разрядтар
4	-
5	-

2-кесте. Еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

Кәсібі бойынша ықтимал жұмыс орындары (кәсіпорындар, ұйымдар)		Химия өнеркәсібі кәсіпорындары, компаниялары және ұйымдары.
Зиянды және қауіпті еңбек жағдайлары		Аса қауіпті жұмыстар, зиянды заттардың немесе газдардың ШРК арту ықтималдығы
Жұмысқа рұқсат берудің ерекше шарттары		ҚР Заңнамасына сәйкес
СБШ біліктілік деңгейі	Кәсіби білім беру және оқыту деңгейі		Талап етілетін жұмыс тәжірибесі
4	Жоғары деңгейлі техникалық және кәсіби білім (қосымша кәсіби даярлық), практикалық тәжірибе.		2-3-деңгейде 3 жыл
5	Техникалық және кәсіби білім (немесе ортадан кейінгі білім) немесе жоғары білім, қосымша кәсіби білім беру бағдарламалары, практикалық тәжірибе		4-деңгейде 4 жыл

3-кесте. Кәсіби стандарт бірліктерінің (кәсіптің еңбек функцияларының) тізбесі

Еңбек функциясының №	Еңбек функциясының атауы (кәсіби стандарттың бірліктері)
1	Жабдыққа техникалық қызмет көрсету және жөндеу бойынша жұмыстарды ұйымдастыру
2	Жабдық пен қондырғыны техникалық пайдалану және қызмет көрсету қағидаларының сақталуын бақылау
3	Жабдықты және қондырғыларды жөндеу мен жаңғыртуға қатысты ұтымды ұсыныстар мен өнертабыстарды әзірлеу

4-кесте. Кәсіби стандарттың бірліктер сипаттамасы (функционалдық карта)

Еңбек функциясы №	Еңбек мәні	Еңбек құралдары	Міндеттер (еңбек іс-қимылдары)
1	Технологиялық қондырғылар мен жабдықтар	Құрал-саймандар, ЖҚҚ, жабдықтар, құралдар	1-1) Жабдық пен қондырғыларға техникалық қызмет көрсету және жөндеу жоспарларын (кестелерін) әзірлеу
	Технологиялық қондырғылар мен жабдықтар	Құрал-саймандар, ЖҚҚ, жабдықтар, құралдар	1-2) Жабдыққа және қондырғыларға техникалық қызмет көрсету жұмыстарын ұйымдастыру
	Технологиялық қондырғылар мен жабдықтар	Құрал-саймандар, ЖҚҚ, жабдықтар, құралдар	1-3) Жабдықтар мен қондырғыларға ағымдағы және күрделі жөндеу жұмыстарын ұйымдастыру
2	Технологиялық қондырғылар мен жабдықтар	Бақылау-өлшеу аспаптары, компьютерлік бағдарламалар	2-1) Жабдықтар мен қондырғыларды техникалық пайдалану мен қызмет көрсету қағидаларының сақталуын бақылау
	Технологиялық қондырғылар мен жабдықтар	Бақылау-өлшеу аспаптары, компьютерлік бағдарламалар	2-2) Іске қосу мен баптау жұмыстарын жүргізу. Жабдықтарды және қондырғыларды пайдалнуға беру
	Технологиялық қондырғылар мен жабдықтар	Технологиялық және техникалық құжаттама	2-3) Қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес технологиялық және техникалық құжаттаманы ресімдеу
3	Ғылыми-техникалық құжаттама мен техникалық әдебиет	Ғылыми зерттеу	3-1) Жабдық пен қондырғыларды жөндеу және жаңғыртуға қатысты рационализаторлық ұсыныстар мен өнертабыстарды әзірлеу
	Технологиялық қондырғылар мен жабдықтар	Техникалық құжаттама	3-2) Жабдық пен қондырғылардың түйіндері мен бөлшектерін жөндеу және қалпына келтірудің үдемелі әдістерін енгізуге қатысу
	Технологиялық қондырғылар мен жабдықтар	Техникалық құжаттама	3-3) Бөлімше персоналының өндірістік жұмыстарын жоспарлау және ұйымдастыру

5-кесте. СБШ бойынша 4-деңгейдегі техник-механик құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
1-1)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, жабдық пен қондырғыларға техникалық қызмет көрсету және жөндеу жоспарларын (кестелерін) әзірлеу үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Жабдықтарға және қондырғыларға қызмет көрсету және жөндеу жұмыстарын жоспарлау	Қазақстан Республикасының заңнамалық және басқа да нормативтік құқықтық актілері, жөндеу жұмыстарын жоспарлау тәртібі мен әдістері
1-2)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, жабдыққа және қондырғыларға техникалық қызмет көрсету жұмыстарын ұйымдастыру үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Қолданыстағы нұсқаулықтарға сәйкес жабдыққа техникалық қызмет көрсету	Жабдық пен қондырғыға техникалық қызмет көрсету мен жөндеу бойынша әдістемелік және басқа материалдар
1-3)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, жабдықтар мен қондырғыларға ағымдағы және күрделі жөндеу жұмыстарын ұйымдастыру үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Бекітілген кестеге сәйкес жөндеу жұмыстарын жүргізу	Қолданылатын жабдықтың техникалық сипаттамалары, құрастырушылық ерекшеліктері, қолданылу мақсаты, жұмыс істеу принциптері мен пайдалану қағидалары
2-1)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, жабдықтар мен қондырғыларды техникалық пайдалану мен қызмет көрсету қағидаларының сақталуын бақылау үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Жабдықтар мен қондырғылардың жай-күйін, мазмұнын және жөнделуін техникалық қадағалау	Жабдықтар мен қондырғыларды техникалық пайдалану және қызмет көрсету қағидалары
2-2)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, іске қосу мен баптау жұмыстарын жүргізу, жабдықтарды және қондырғыларды пайдалнуға беру үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Жөнделген жабдықты тиісті іске қосу алдында сынау үшін қабылдау	Қолданылатын жабдықтың техникалық сипаттамалары, құрастырушылық ерекшеліктері, қолданылу мақсаты, жұмыс істеу принциптері мен пайдалану қағидалары
2-3)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, технологиялық және техникалық құжаттаманы қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес ресімдеу үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Технологиялық және техникалық құжаттама жасау	Технологиялық және техникалық құжаттама жасау тәртібі

6-кесте. СБШ бойынша 5-деңгейдегі техник-механик құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
3-1)	Жабдықтар мен қондырғыларды жөндеу және жаңғыртуға қатысты ұтымды ұсыныстар мен өнертабыстарды әзірлеу үшін технологиялық процесс учаскесі мен кәсіпорын қызметінің стратегиясы шеңберіндегі жауапкершілікті болжайтын басқарушылық қызмет	Анықтамалық және арнайы әдебиетті зерделеу	Жұмыс тақырыбы бойынша анықтамалық материалдар; арнайы және анықтамалық әдебиетте қолданылатын терминологияны білу
3-2)	Жабдықтар мен қондырғылардың түйіндері мен бөлшектерін жөндеу және қалпына келтірудің үдемелі әдістерін енгізуге қатысу үшін технологиялық процесс учаскесі мен кәсіпорын қызметінің стратегиясы шеңберіндегі жауапкершілікті болжайтын басқарушылық қызмет	Технологиялық жабдыққа техникалық қызмет көрсету және оны жөндеу жүйесін жетілдіру	Технологиялық жабдыққа техникалық қызмет көрсету және оны жөндеу жүйесінің озық отандық және шетелдік тәжірибесі
3-3)	Бөлімше персоналының өндірістік жұмыстарын жоспарлау және ұйымдастыру үшін технологиялық процесс учаскесі мен кәсіпорын қызметінің стратегиясы шеңберіндегі жауапкершілікті болжайтын басқарушылық қызмет	Технологиялық жабдыққа техникалық қызмет көрсету және оны жөндеу көлемдерін жоспарлау	Өндірістің негізгі технологиялары; мамандық бейіні бойынша басшылыққа алынатын нормативтік анықтамалық материал

"Экологиялық қондырғыларды пайдалану
және оларға қызмет көрсету"
кәсіби стандартына 4-қосымша

Техник-технолог
1-кесте. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы

Қазақстан Республикасындағы Кәсіптердің мемлекеттік жіктеуіші
Базалық топ	3111 "Техник-технолог"
Техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі кәсіптер мен мамандықтар жіктеуіші (ҚР МЖ 05-2008)
Мамандық атауы		Экологиялық қондырғыларды пайдалану және оларға қызмет көрсету
Жұмыс және жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы (БТБА)
Шығарылымы, БТБА бөлімі	Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2012 жылғы 21 мамырдағы №201-ө-м бұйрығымен бекітіліген Басшылардың, мамандардың және басқа қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы
БТБА бойынша кәсіп	Техник-технолог
СБШ біліктілік деңгейі
4	-
5	-

2-кесте. Еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

Кәсібі бойынша ықтимал жұмыс орындары (кәсіпорындар, ұйымдар)		Химия өнеркәсібі кәсіпорындары, компаниялары және ұйымдары. Химия саласындағы ғылыми-зерттеу институттары
Зиянды және қауіпті еңбек жағдайлары		Аса қауіпті жұмыстар, зиянды заттардың немесе газдардың ШРК арту ықтималдығы
Жұмысқа рұқсат берудің ерекше шарттары		ҚР Заңнамасына сәйкес
СБШ біліктілік деңгейі	Кәсіби білім беру және оқыту деңгейі		Талап етілетін жұмыс тәжірибесі
4	Жоғары деңгейлі техникалық және кәсіби білім (қосымша кәсіби даярлық), практикалық тәжірибе		2-3-деңгейде 3 жыл
5	Техникалық және кәсіби білім (немесе ортадан кейінгі білім) немесе жоғары білім, қосымша кәсіби білім беру бағдарламалары, практикалық тәжірибе		4-деңгейде 4 жыл

3-кесте. Кәсіби стандарт бірліктерінің (кәсіптің еңбек функцияларының) тізбесі

Еңбек функциясының №	Еңбек функциясының атауы (кәсіби стандарттың бірліктері)
1	Қалдықтарды қайта өңдеудің технологиялық процесін жүргізу жұмыстарын ұйымдастыру
2	Қызмет көрсетілетін блоктың технологиялық процестерінің параметрлерін бақылау
3	Өндіріс қалдықтарын қайта өңдеудің технологиялық процесін жетілдіру бойынша ұтымды ұсыныстар әзірлеу

4-кесте. Кәсіби стандарттың бірліктер сипаттамасы (функционалдық карта)

Еңбек функциясы №	Еңбек мәні	Еңбек құралдары	Міндеттер (еңбек іс-қимылдары)
1	Технологиялық қондырғылар мен жабдықтар	Бақылау-өлшеу аспаптары және автоматика, ЖҚҚ	1-1) Қалдықтарды қайта өңдеудің технологиялық процесін жүргізу жұмыстарын ұйымдастыру
	Технологиялық қондырғылар мен жабдықтар	Бақылау-өлшеу аспаптары және автоматика, ЖҚҚ	1-2) Автоматтандырылған жүйенің көмегімен химиялық процесті реттеу
	Технологиялық қондырғылар мен жабдықтар	Бақылау-өлшеу аспаптары және автоматика, ЖҚҚ	1-3) Технологиялық процесті жүргізу кезінде жаббдықты қауіпсіз пайдалану мен коммунификацияны қамтамасыз ету
2	Технологиялық қондырғылар мен жабдықтар	Бақылау-өлшеу аспаптары және автоматика, ЖҚҚ	2-1) Қызмет көрсетілетін блоктың технологиялық процестер параметрлерін бақылау
	Технологиялық қондырғылар мен жабдықтар	Сәйкестік сертификаты, бақылау-өлшеу аспаптары және автоматика, ЖҚҚ	2-2) Материалдардың, отын-энергетикалық ресурстарының тиімді пайдаланылуын бақылау
	Технологиялық қондырғылар мен жабдықтар	Техникалық және технологиялық құжаттама	2-3) Техникалық және технологиялық құжаттаманы қолданыстағы нормативтік құжаттарына сәйкес ресімдеу
3	Ғылыми-техникалық құжаттама мен техникалық әдебиет	Ғылыми зерттеу	3-1) Өндіріс қалдықтарын қайта өңдеудің технологиялық процесін жетілдіру бойынша рационализаторлық ұсыныстарын әзірлеу
	Технологиялық қондырғылар мен жабдықтар	Техникалық құжаттама	3-2) Технологиялық процестерді, жабдықты, шикізатты терең қайта өңдеуді қамтамасыз ететін реагенттерді әзірлеуге қатысу
	Технологиялық қондырғылар мен жабдықтар	Техникалық құжаттама	3-3) Бөлімше персоналының өндірістік жұмыстарын жоспарлау және ұйымдастыру

5-кесте. СБШ бойынша 4-деңгейдегі техник-технолог құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
1-1)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, қалдықтарды қайта өңдеудің технологиялық процесін жүргізу жұмыстарын ұйымдастыру үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Процестердің технологиялық параметрлерін бақылау және өлшеу	Химиялық технология және өнеркәсіптік экология негіздері
1-2)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, автоматтандырылған жүйенің көмегімен химиялық процесті реттеу үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Процестердің технологиялық параметрлеріне бақылау жасау мен өлшеу үшін бақылау-өлшеу аспаптарын пайдалану	Бақылау-өлшеу аспаптарының, автоматты және сигнал беру құрылғыларының қасиеттері
1-3)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, технологиялық процесті жүргізу кезінде жабдықты қауіпсіз пайдалану мен коммунификацияны қамтамасыз ету үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Өндірістік көрсеткіштерді нормалау	Технологиялық процеске қойылатын экологиялық талаптар
2-1)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, қызмет көрсетілетін блоктың технологиялық процестер параметрлерін бақылау үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Қызмет көрсетілетін блоктың технологиялық процестері параметрлерін кіріс және шығыс бақылау	Шығарылатын өнімнің экологиялық жарамдылығы
2-2)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, материалдардың, отын-энергетикалық ресурстардың тиімді пайдаланылуын бақылау үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Шикізаттың, өнімнің, реагенттердің, катализаторлардың, отын-энергетикалық ресурстардың сапасы мен шығынын бақылау	Шикізаттың, өнімнің, реагенттердің, катализаторлардың, отын-энергетикалық ресурстардың қасиеттері
2-3)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, техникалық және технологиялық құжаттаманы қолданыстағы нормативтік құжаттарына сәйкес ресімдеу үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Техникалық және технологиялық құжаттаманы жасау	Техникалық және технологиялық құжаттаманы жасау тәртібі

6-кесте. СБШ бойынша 5-деңгейдегі техник-технолог құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
3-1)	Өндіріс қалдықтарын қайта өңдеудің технологиялық процесін жетілдіру бойынша ұтымды ұсыныстар әзірлеу үшін технологиялық процесс учаскесі мен кәсіпорын қызметінің стратегиясы шеңберіндегі жауапкершілікті болжайтын басқарушылық қызмет	Ұтымды ұсыныстар мен өнертабыстардың экономикалық тиімділігін негіздеуге қатысу	Үлгілік технологиялық процестер мен өндіріс режимдері
3-2)	Технологиялық процестерді, жабдықты, шикізатты терең қайта өңдеуді қамтамасыз ететін реагенттерді әзірлеуге қатысу үшін технологиялық процесс учаскесі мен кәсіпорын қызметінің стратегиясы шеңберіндегі жауапкершілікті болжайтын басқарушылық қызмет	Технологияның осал тұстарын анықтау, блок жұмысының ең жоғары нәтижелерін беретін іс-шараны әзірлеу	Суды, газды, ауаны тазалау және өнеркәсіптік қалдықтарды қайта өңдеу әдістері
3-3)	Бөлімше персоналының өндірістік жұмыстарын жоспарлау және ұйымдастыру үшін технологиялық процесс учаскесі мен кәсіпорын қызметінің стратегиясы шеңберіндегі жауапкершілікті болжайтын басқарушылық қызмет	Жабдыққа техникалық қызмет көрсету және жөндеу көлемдерін жоспарлау	Өндіріс технологиясы негіздері. Мамандық бейіндері бойынша басшылықққа алынатын нормативтік анықтамалық материалдар

Қазақстан Республикасы
Мұнай және газ министрінің
2014 жылғы 9 сәуірдегі
№ 70 бұйрығына 6-қосымша

"Мұнай және газ ұңғымаларын бұрғылау (құрлықта)" кәсіби стандарты
1. Жалпы ережелер

1. Кәсіби стандарт:

1) кәсіби қызметтің мазмұнына қойылатын бірыңғай талаптарды әзірлеуге, еңбек нарығының қазіргі қажеттілігіне жауап беретін біліктілік талаптарын жаңартуға;

2) қызметкерлерді басқару саласындағы кең ауқымдағы міндеттерді шешуге;

4) кәсіби даярлықтарына бағалау жүргізуге және мамандардың біліктілікке сәйкестігін растауға арналған.

2. Кәсіби стандарттарды негізгі пайдаланушылар:

1) білім беру ұйымдарының түлектері, қызметкерлер;

3) білім беру бағдарламаларын әзірлейтін мамандар;

4) кәсіби даярлықты бағалау және мамандардың біліктілікке сәйкестігін растау саласындағы мамандар.

4. Осы кәсіби стандартта төмендегі терминдер мен анықтамалар қолданылады:

1) салалық біліктілік шеңбері – салада танылатын біліктілік деңгейлерін құрылымдық жағынан сипаттау;

8) біліктілік – қызметкердің нақты бір жұмыс түрін орындауға кәсіби дайындығының дәрежесі;

9) құзыреттілік – қызметкердің кәсіби қызметінде білімін, білігі мен дағдысын қолдану қабілеті;

5. Осы кәсіби стандартта мынадай қысқартулар пайдаланылады:

КҚ – кәсіби қызмет;

ҚТ – қызмет түрі;

КС – кәсіби стандарт;

ҰБШ – Ұлттық біліктілік шеңбері;

СБШ – Салалық біліктілік шеңбері (Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде 13-қараша 2013 жылы №8904 тіркелген Қазақстан Республикасы Мұнай және газ министрінің 18-қазан 2013 жылғы №184 "Мұнай және газ саласы салалық біліктілік шеңберін бекіту туралы" бұйрығы);

БТБА – Жұмыс және жұмысшылар кәсіптерінің Бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы;

ҚМЖ - ҚР ҚМЖ 01-2005 – ҚР Қызметтердің мемлекеттік жіктеуіші;

ҮБС - Басшылардың, мамандардың және басқа да қызметшілер лауазымдарының Үлгілік біліктілік сипаттамалары;

ЖҚҚ - жеке бас қауіпсіздік құалдары;

БӨҚ - бақылау-өлшеу құралдары;

КМШ - концентрацияның мүмкін шегі;

МЖ - мамандықтар жіктеуіші.

2. КС паспорты

6. Экономикалық қызметтің түрі (кәсіби қызмет саласы): "Мұнай және газ ұңғымаларын бұрғылау".

7. Экономикалық қызмет түрінің (кәсіби қызмет саласының) негізгі мақсаты: мұнай және газ ұңғымаларын бұрғылау жұмыстарын жүргізу және ұйымдастыру.

Кәсіби стандарт "Мұнай және газ ұңғымаларын бұрғылау" кәсіби қызмет саласында еңбек мазмұнына, сапасына, жағдайына, қызметкердің біліктілігі мен құзыреттеріне қойылатын талаптарды айқындайды.

8. Еңбек қызметінің түрлері, кәсіптер, біліктілік деңгейлері осы КС 1-қосымшасында көрсетілді.

Стандарт талаптары осы саланың мынадай қызмет түрлері мен кәсіптеріне қатысты қолданылады: пайдалану және барлау ұңғымаларын бұрғылаушы, бұрғылау қондырғысының машинисі, ұңғымаларды цементтеу бойынша оператор, мұнара құрастырушы, зертханашы және техник-технолог.

3. Еңбек қызметі (кәсіп) түрлерінің карточкалары
1-параграф. Пайдалану және барлау ұңғымаларының бұрғылаушысы

9. СБШ бойынша біліктілік деңгейі – 3-4.

10. Ықтимал лауазым атауы: пайдалану және барлау ұңғымаларын бұрғылаушы, мұнай мен газды барлау және пайдалану ұңғымаларын бұрғылаушының көмекшісі (бірінші), мұнай мен газды барлау және пайдалану ұңғымаларын бұрғылаушының көмекшісі (екінші), электрмен бұрғылау кезінде мұнай және газды барлау және пайдалану ұңғымаларын бұрғылаушының көмекшісі.

11. 2-қосымшаға сәйкес "Пайдалану және барлау ұңғымаларын бұрғылаушы" кәсібі субъектіні мұнай және газ ұңғымаларын бұрғылау бойынша негізгі функцияларды іске асырумен байланысты міндеттерді білуге және орындай алуға міндеттейді.

12. Пайдалану және барлау ұңғымаларын бұрғылаушының еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар осы кәсіби стандарттың 2-қосымшасының 2-кестесінде көрсетілді.

13. Кәсіби стандарттың бірліктер тізбесі осы кәсіби стандарттың 2-қосымшасының 3-кестесінде көрсетілді.

14. Кәсіби стандарттың бірліктерін және пайдалану және барлау ұңғымаларын бұрғылаушы еңбегінің іс-қимылдарын сипаттайтын функционалдық карта осы кәсіби стандарттың 2-қосымшасының 4-кестесінде көрсетілді.

15. Пайдалану және барлау ұңғымаларын бұрғылаушы құзыреттеріне қойылатын талаптар осы кәсіби стандарттың 2-қосымшасының 5 және 6-кестелерінде көрсетілді.

2-параграф. Мұнара құрастырушы

16. СБШ бойынша біліктілік деңгейі – 2-4.

17. Ықтимал лауазым атауы: мұнара құрастырушы -дәнекерлеуші, мұнара құрастырушы-электр жөндеуші.

18. 3-қосымшаға сәйкес "Мұнара құрастырушы" кәсібі субъектіні бұрғылау қондырғыларын және қосалқы жабдықтарды бөлшектеу, тасымалдау және жинақтау бойынша негізгі функцияларды іске асырумен байланысты міндеттерді білуге және орындай алуға міндеттейді.

19. Мұнара құрастырушының еңбек жағдайына, біліміне және тәжірибесіне қойылатын талаптар осы кәсіби стандарттың 3-қосымшасының 2-кестесінде көрсетілді.

20. Кәсіби стандарттың бірліктер тізбесі осы кәсіби стандарттың 3-қосымшасының 3-кестесінде көрсетілді.

21. Кәсіби стандарттың бірліктерін және мұнара құрастырушы еңбегінің іс-қимылдрын сипаттайтын функционалдық карта осы кәсіби стандарттың 3-қосымшасының 4-кестесінде көрсетілді.

22. Мұнара құрастырушы құзыреттеріне қойылатын талаптар осы кәсіби стандарттың 3-қосымшасының 5, 6 және 7-кестелерінде көрсетілді.

3-параграф. Бұрғылау қондырғысының машинисі

23. СБШ бойынша біліктілік деңгейі – 3-4.

24. Ықтимал лауазым атауы: мұнай мен газға бұрғылау қондырғысының машинисі, ұңғымаларды сынау бойынша көтергіш машинисі, бұрғылауға қызмет көрсетуші слесарь, бұрғылау қондырғысының моторисі.

25. 4-қосымшаға сәйкес "Бұрғылау қондырғысының машинисі" кәсібі субъектіні бұрғылау қондырғысының күштік кешенін басқару және оларға қызмет көрсету бойынша негізгі функцияларды іске асырумен байланысты міндеттерді білуге және орындай алуға міндеттейді.

26. Бұрғылау қондырғысының машинисінің еңбек жағдайына, біліміне және тәжірибесіне қойылатын талаптар осы кәсіби стандарттың 4-қосымшасының 2-кестесінде көрсетілді.

27. Кәсіби стандарттың бірліктер тізбесі осы кәсіби стандарттың 4-қосымшасының 3-кестесінде көрсетілді.

28. Кәсіби стандарттың бірліктерін және бұрғылау қондырғысының машинисі еңбегінің іс-қимылдарын сипаттайтын функционалдық карта осы кәсіби стандарттың 4-қосымшасының 4-кестесінде көрсетілді.

29. Бұрғылау қондырғысының машинисі құзыреттеріне қойылатын талаптар осы кәсіби стандарттың 4-қосымшасының 5, 6 және 7-кестелерінде көрсетілді.

4-параграф. Ұңғымаларды цементтеу жөніндегі оператор

30. СБШ бойынша біліктілік деңгейі – 3-4.

31. Ықтимал лауазым атауы: цементтеу агрегатының моторисі, ұңғымаларды цементтеу бойынша машинист, ұңғымаларды цементтеу бойынша оператор.

32. 5-қосымшаға сәйкес "Ұңғымаларды цементтеу жөніндегі оператор" кәсібі субъектіні ұңғымаларды цементтеу процесін жүргізу бойынша негізгі функцияларды іске асырумен байланысты міндеттерді білуге және орындай алуға міндеттейді.

33. Ұңғымаларды цементтеу жөніндегі оператордың еңбек жағдайына, біліміне және тәжірибесіне қойылатын талаптар осы кәсіби стандарттың 5-қосымшасының 2-кестесінде көрсетілді.

34. Кәсіби стандарттың бірліктер тізбесі осы кәсіби стандарттың 5-қосымшасының 3-кестесінде көрсетілді.

35. Кәсіби стандарттың бірліктерін және ұңғымаларды цементтеу бойынша оператор еңбегінің іс-қимылдарын сипаттайтын функционалдық карта осы кәсіби стандарттың 5-қосымшасының 4-кестесінде көрсетілді.

36. Ұңғымаларды цементтеу жөніндегі оператор құзыреттеріне қойылатын талаптар осы кәсіби стандарттың 5-қосымшасының 5 және 6-кестелерінде көрсетілді.

5-параграф. Зертханашы
37. СБШ бойынша біліктілік деңгейі – 2.

38. Ықтимал лауазым атауы: зертханашы-коллектор, бұрғылау ерітіндісін дайындаушы.

39. 6-қосымшаға сәйкес "Зертханашы" кәсібі субъектіні бұрғылау ертіндісін дайындау бойынша негізгі функцияларды іске асырумен байланысты міндеттерді білуге және орындай алуға міндеттейді.

Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы осы кәсіби стандарттың 6-қосымшасының 1-кестесінде көрсетілген.

40. Зертханашының еңбек жағдайына, біліміне және тәжірибесіне қойылатын талаптар осы кәсіби стандарттың 6-қосымшасының 2-кестесінде көрсетілді.

41. Кәсіби стандарттың бірліктер тізбесі осы кәсіби стандарттың 6-қосымшасының 3-кестесінде көрсетілді.

42. Кәсіби стандарттың бірліктерін және зертханашы еңбегінің іс-қимылдарын сипаттайтын функционалдық карта осы кәсіби стандарттың 6-қосымшасының 4-кестесінде көрсетілді.

43. Зертханашы құзыреттеріне қойылатын талаптар осы кәсіби стандарттың 6-қосымшасының 5-кестесінде көрсетілді.

6-параграф. Техник-технолог

44. СБШ бойынша біліктілік деңгейі – 4-5.

45. Ықтимал лауазым атауы: бұрғылау шебері, бұрғылау супервайзері.

46. 7-қосымшаға сәйкес "Техник-технолог" кәсібі субъектіні бұрғылау орнында ұңғыма құрылысының барысын бақылау және ұйымдастыру бойынша негізгі функцияларды іске асырумен байланысты міндеттерді білуге және орындай алуға міндеттейді.

Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы осы кәсіби стандарттың 7-қосымшасының 1-кестесінде көрсетілген.

47. Техник-технологтің еңбек жағдайына, біліміне және тәжірибесіне қойылатын талаптар осы кәсіби стандарттың 7-қосымшасының 2-кестесінде көрсетілді.

48. Кәсіби стандарттың бірліктер тізбесі осы кәсіби стандарттың 7-қосымшасының 3-кестесінде көрсетілді.

49. Кәсіби стандарттың бірліктерін және техник-технолог еңбегінің іс-қимылдарын сипаттайтын функционалдық карта осы кәсіби стандарттың 7-қосымшасының 4-кестесінде көрсетілді.

50. Техник-технолог құзыреттеріне қойылатын талаптар осы кәсіби стандарттың 7-қосымшасының 5 және 6-кестелерінде көрсетілді.

4. Осы кәсіби стандарттың негізінде берілетін сертификаттардың түрлері
5. Кәсіби стандарттың әзірлеушілері

Қазақстан Республикасы Мұнай және газ министрлігі

6. Келісу парағы

Ұйым атауы	Келісу күні
Қазақстан Республикасы Мұнай және газ министрлігінің Кәсіби және техникалық білімді және кадрлар даярлауды дамыту жөніндегі салалық кеңесі

7. Кәсіби стандарттың сараптамасы және тіркелуі

Осы кәсіби стандартты _______________________________ тіркеді

Кәсіби стандарттар тізбесіне _____________ тіркеу № енгізілді

Хат (хаттама) № ___________ Күні__________________

"Мұнай және газ ұңғымаларын бұрғылау"
кәсіби стандартына 1-қосымша

Еңбек қызметі, кәсіп түрлері, біліктілік деңгейлері

Р/н	Қызмет түрінің атауы	Еңбек нарығының үрдістерін ескерумен кәсіптің атауы	01-2005 Қазақстан Республикасындағы Кәсіптердің мемлекеттік жіктеуішіне сәйкес кәсіп атауы	СБШ біліктілік деңгейі
1.	Ұңғымаларды мұнай және газға бұрғылау	Барлау және пайдалану ұңғымаларын бұрғылаушы	Барлау және пайдалану ұңғымаларын бұрғылаушы, мұнай мен газды барлау және пайдалану ұңғымаларын бұрғылаушының көмекшісі (екінші), мұнай мен газды барлау және пайдалану ұңғымаларын бұрғылаушының көмекшісі (бірінші), электрмен бұрғылау кезінде мұнай және газды барлау және пайдалану ұңғымаларын бұрғылаушы көмекшісі	3-4
2.	Бұрғылау қондырғыларын және қосалқы жабдықтарды бөлшектеу, тасымалдау және жинақтау	Мұнара құрастырушы	Мұнара құрастырушы -дәнекерлеуші, мұнара құрастырушы-электр монтері	2-4
3.	Бұрғылау қондырғысының күштік кешенін басқару және оларға қызмет көрсету	Бұрғылау қондырғысының машинисі	Мұнай мен газға бұрғылау қондырғысының машинисі, ұңғымаларды сынау бойынша көтергіш машинисі, бұрғылауға қызмет көрсетуші слесарь, бұрғылау қондырғысының моторисі	2-4
4.	Ұңғымаларды цементтеу процесін жүргізу	Ұңғымаларды цементтеу жөніндегі оператор	Цементтеу агрегатының моторисі, ұңғымаларды цементтеу бойынша машинист, ұңғымаларды цементтеу бойынша оператор	3-4
5.	Бұрғылау ерітіндісін талдау	Зертханашы	Лаборант-коллектор, бұрғылау ерітіндісін дайындаушы	2
6.	Бұрғылау орнындағы ұңғыма құрылысы барысын бақылау және ұйымдастыру	Техник-технолог	Техник-технолог	4-5

"Мұнай және газ ұңғымаларын бұрғылау"
кәсіби стандартына 2-қосымша

Пайдалану және барлау ұңғымаларының бұрғылаушысы
1-кесте. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы

Қазақстан Республикасындағы Кәсіптердің мемлекеттік жіктеуіші (КМЖ)
Базалық топ	8113 "Мұнай және газға барлау және пайдалану ұңғымаларын бұрғылаушы", 8113 "Мұнай мен газды барлау және пайдалану ұңғымаларын бұрғылаушы көмекшісі (екінші)", 8113 "Мұнай мен газды барлау және пайдалану ұңғымаларын бұрғылаушы көмекшісі (бірінші)" , 8113 "Электрмен бұрғылау кезінде мұнай және газды барлау және пайдалану ұңғымаларын бұрғылаушы көмекшісі"
Техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі кәсіптер мен мамандықтар жіктеуіші (ҚР МЖ 05-2008)
Мамандық атауы		Мұнай және газ ұңғымаларын бұрғылау
Жұмыс және жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы (БТБА)
Шығарылым, БТБА бөлімі	6- шығарылым,"Ұңғыманы бұрғылау", "Мұнай мен газды өндіру" бөлімдері
БТБА бойынша кәсіп	Ұңғымаларды пайдалану және барлау бұрғылайтын бұрғылаушы		Мұнай мен газды пайдалану және барлау ұңғымаларын бұрғылаушы көмекшісі (бірінші)	Мұнай мен газды пайдалану және барлау ұңғымаларын бұрғылаушы көмекшісі (екінші)	Электрмен бұрғылау кезінде мұнай және газды пайдалану және барлау ұңғымаларын бұрғылаушы көмекшісі
СБШ біліктілік деңгейі	БТБА бойынша разрядтар
3	5		4-5	4-5	4-5
4	6-8		6-7	6	-

2-кесте. Еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

Кәсібі бойынша ықтимал жұмыс орындары (кәсіпорындар, ұйымдар)		Мұнай өнеркәсібі кәсіпорындары, компаниялары және ұйымдары
Зиянды және қауіпті еңбек жағдайлары		Ауыр заттарды көтеру, ауыр климат жағдайында жұмыс істеу, шуыл, діріл, биіктікте жұмыс істеу, зиянды заттар немесе газдардың ШРК арту ықтималдығы, сәуле және жылу сәулесі, қарқынды дене күші еңбегі
Жұмысқа рұқсат берудің ерекше шарттары		ҚР Заңнамасына сәйкес
СБШ біліктілік деңгейі	Кәсіби білім беру және оқыту деңгейі		Талап етілетін жұмыс тәжірибесі
3	Кәсіби және техникалық білім, практикалық жұмыс тәжірибесі		-
4	Кәсіби және техникалық білім біліктілігінің жоғары деңгейі, практикалық жұмыс тәжірибесі		3- деңгейде 3 жыл

3-кесте. Кәсіби стандарт бірліктерінің (кәсіптің еңбек функцияларының) тізбесі

Еңбек функциясының №	Еңбек функциясының атауы (кәсіби стандарттың бірліктері)
1	Ұңғыма құрылысына дайындық жұмыстары
2	Ұңғымаларда бұрғылаудың технологиялық процесін жүргізу
3	Бұрғылау жұмыстарының сапасын тексеру

4-кесте. Кәсіби стандарттың бірліктер сипаттамасы (функционалдық карта)

Еңбек функциясы №	Еңбек мәні	Еңбек құралдары	Міндеттер (еңбек іс-қимылдары)
1	Бұрғылау қондырғысы	Машиналар, механизмдер, құрылғылар, арнайы техника, ЖҚҚ	1-1) Ұңғыма құрылысына дайындық жұмыстары
	Бұрғылау қондырғысы, бұрғылау жабдығы	Машиналар, механизмдер, құрылғылар, арнайы техника, ЖҚҚ	1-2) Бұрғылау қондырғысын және бұрғылау жабдығын монтаждау
	Бұрғылау қондырғысы	Машиналар, механизмдер, құрылғылар, арнайы техника, ЖҚҚ	1-3) Түсіру-көтеру операциялары кезінде бұрғылау қондырғысын түсіруге дайындауды және биіктіктегі жұмыстарды жүзеге асыру
2	Бұрғылау қондырғысы	Түсіру-көтеру операциялары, ЖҚҚ. Аварияларды жою жоспары	2-1) Ұңғымаларда бұрғылаудың технологиялық процестерін жүргізу. Аварияларды жою
	Ұңғыма	Машиналар, механизмдер, бұрғылау құрал-саймандары, құрылғылар, ЖҚҚ	2-2) Ұңғымаларды пайдалану және сынау
	Шегендік құбырлар	Машиналар, механизмдер, құрылғылар, арнайы техника, ЖҚҚ	2-3) Бұрғылау қондырғысын техникалық пайдалану және жөндеу
3	Ұңғыма	Бұрғылау жөніндегі техникалық, нормативтік, құрастырушылық және технологиялық құжаттама	3-1) Бұрғылау жұмыстарының сапасын тексеру
	Бұрғылау қондырғысы, бұрғылау жабдығы	Машиналар, механизмдер, құрылғылар, арнайы техника	3-2) Ұңғымадағы соңғы жұмыстарды орындау. Бұрғылау қондырғысын бөлшектеу
	Ұңғыма	Техникалық құжаттама	3-3) Қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес техникалық құжаттаманы ресімдеу

5-кесте. СБШ бойынша 3-деңгейдегі пайдалану және барлау ұңғымаларын бұрғылаушы құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
1-1)	Ұңғыма құрылысына дайындық жұмыстары кезінде өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Бұрғылау және шегендік құбырларды орнату, бұрғылау құбырларын тұтастыру мен престеу бойынша жұмыстарға қатысу	Бұрғылау процесіне арналған бұрғылау жабдығы, құрал-сайман және материалдар
1-2)	Бұрғылау қондырғысын және бұрғылау жабдығын орнату кезінде өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Бұрғылау жабдығынвң жиынтықталуы	Бұрғылау қондырғысын монтажға қабылдау тәртібі, құрылыс-құрастыру жұмыстарының технологиясы
1-3)	Түсіру-көтеру жұмыстары кезінде бұрғылау қондырғысын түсіруге дайындау және биіктіктегі жұмыстарды жүзеге асыру кезінде өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Бұрғылау қондырғысының, бұрғылау жабдығы мен құрал-сайманының жұмысын бақылау	Бұрғылау жабдығының, қозғалтқыштардың, күштік агрегаттарының және тарату құрылғыларының техникалық сипаттамасы, құрылысы
2-1)	Ұңғымаларда бұрғылаудың технологиялық процестерін жүргізу және аварияларды жою кезінде өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Бұрғылаудың технологиялық процесін, түсіру-көтеру операцияларын жүргізу, бұрғылау ерітінділері параметрлерінің сақталуын бақылау, газ, су, мұнай көрінуі кезінде ұңғыманы басқару	Ұңғымаларды бұрғылаудың технологиялық процесі туралы жалпы мәлімет, бұрғылау тәсілдері. Аварияларды жою жоспары мен тәсілдері
2-2)	Ұңғымаларды пайдалану және сынау кезінде өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Пайдалану ұңғымаларын игеру және барлау ұңғымаларын сынау	Ұңғымаларды сынау тәсілдері, мұнай ағысын қайнату әдістері, ұңғымаларды игеру әдістері
2-3)	Бұрғылау қондырғысын техникалық пайдалану және жөндеу кезінде өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Сервистік қызмет көрсету, жабдықты пайдалану кезінде туындайтын ақауларды жою және профилактикалық және ағымдағы жөндеу жұмыстарын жүргізу	Бұрғылау жабдығын пайдалану қағидалары, тозу түрлері, жабдық пен құрал-сайманды профилактикалық тексеру мен жөндеу мерзімдері

6-кесте. СБШ бойынша 4-деңгейдегі пайдалану және барлау ұңғымаларын бұрғылаушы құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
3-1)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, бұрғылау жұмыстарының сапасын тексеру үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Ұңғыманы іске қосу мен пайдалануға тапсыру	ISO 9000 тобындағы стандарттар
3-2)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, ұңғымадағы соңғы жұмыстарды орындау үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Бұрғылау қорытындысы мен бұрғылау жабдығын бөлшектеу мен тасымалдау	Бұрғылау қорытындысы мен бұрғылау жабдығын бөлшектеу технологиясы
3-3)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, техникалық құжаттаманы қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес ресімдеу үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес техникалық құжаттаманы жасау	Техникалық құжаттаманы жасау тәртібі, нысандары

"Мұнай және газ ұңғымаларын бұрғылау"
кәсіби стандартына 3-қосымша

Мұнара құрастырушы
1-кесте. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы

Қазақстан Республикасындағы Кәсіптердің мемлекеттік жіктеуіші (КМЖ)
Базалық топ	8113 "Мұнара құрастырушы", 8113 "Мұнара құрастырушы -дәнекерлеуші", 8113 "Мұнара құрастырушы-электр монтері"
Техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі кәсіптер мен мамандықтар жіктеуіші (ҚР МЖ 05-2008)
Мамандық атауы		Мұнай және газ ұңғымаларын бұрғылау
Жұмыс және жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы (БТБА)
Шығарылым, БТБА бөлімі	6-шығарылым, "Ұңғыманы бұрғылау", "Мұнай мен газды өндіру" бөлімдері
БТБА бойынша кәсіп	Мұнара құрастырушы		Мұнара құрастырушы-электр монтері	Мұнара құрастырушы -дәнекерлеуші
СБШ біліктілік деңгейі	БТБА бойынша разрядтар
2	3		3		3
3	4-5		4-5		4-5
4	6-8		-		6-8

2-кесте. Еңбек жағдайына, біліміне және тәжірибесіне қойылатын талаптар

Кәсібі бойынша ықтимал жұмыс орындары (кәсіпорындар, ұйымдар)		Мұнай өнеркәсібі кәсіпорындары, компаниялары және ұйымдары
Зиянды және қауіпті еңбек жағдайлары		Өндірістік шуыл, діріл, биіктікте жұмыс істеу, төмен температура, физикалық артық жүктеме, ауыр климат жағдайында жұмыс істеу, зиянды заттар немесе газдардың ШРК арту ықтималдығы, сәуле және жылу сәулесі
Жұмысқа рұқсат берудің ерекше шарттары		ҚР Заңнамасына сәйкес
СБШ біліктілік деңгейі	Кәсіби білім беру және оқыту деңгейі		Талап етілетін жұмыс тәжірибесі
2	Қысқамерзімді курстар немесе жалпы орта білімі болған кезде кәсіпорында оқыту		-
3	Кәсіби және техникалық білім, практикалық жұмыс тәжірибесі		-
4	Кәсіби немесе техникалық білімнің жоғары біліктілік деңгейі, практикалық жұмыс тәжірибесі		3-деңгейде 3 жыл

3-кесте. Кәсіби стандарт бірліктерінің (кәсіптің еңбек функцияларының) тізбесі

Еңбек функциясының №	Еңбек функциясының атауы (кәсіби стандарттың бірліктері)
1	Бұрғылау қондырғысын монтаждауға дайындық жұмыстары
2	Бұрғылау қондырғысын монтждау
3	Бұрғылау қондырғысын монтаждау және бөлшектеу бойынша қорытынды жұмыстар

4-кесте. Кәсіби стандарттың бірліктер сипаттамасы (функционалдық карта)

Еңбек функциясы №	Еңбек мәні	Еңбек құралдары	Міндеттер (еңбек іс-қимылдары)
1	Бұрғылау қондырғысы	Машиналар, механизмдер, жабдықтар, арнайы техника, ЖҚҚ	1-1) Жабдық пен құрал-сайманды бұрғылау орнына жеткізу
	Бұрғылау қондырғысы, бұрғылау жабдығы	Машиналар, механизмдер, жабдықтар, арнайы техника, ЖҚҚ	1-2) Бұрғылау жабдығын, тасымалдау-көтеру құралдарын және материалдарды схема бойынша орналастыру
	Бұрғылау қондырғысы	Машиналар, механизмдер, жабдықтар, арнайы техникалар, ЖҚҚ	1-3) Бұрғылау қондырғысын монтаждауға дайындық
2	Бұрғылау қондырғысы	Көтеру-түсіру операциялары, ЖҚҚ. Аварияларды жою жоспары	2-1) Бұрғылау қондырғыларын, бақылау-өлшеу аспаптарын және басқару аппараттарын монтаждау мен бөлшектеу
	Ұңғыма	Машиналар, механизмдер, жабдықтар, арнайы техникалар, ЖҚҚ	2-2) Бұрғылау мұнаралары мен мұнара маңы құрылыстарын салу кезінде дәнекерлеу және электрлік монтаждау жұмыстарын жүргізу
	Шегендік құбырлар	Машиналар, механизмдер, жабдықтар, арнайы техникалар, ЖҚҚ	2-3) Бұрғылау мұнарасы мен бұрғылау жабдығын орталықтандыруды жүргізу
3	Ұңғыма	Бұрғылау жөніндегі техникалық, нормативтік құрастырушылық және технологиялық құжаттама	3-1) Монтаждау жұмыстарының сапасын тексеру
	Бұрғылау қондырғысы, бұрғылау жабдығы	Машиналар, механизмдер, құрылғылар, арнайы техника	3-2) Бұрғылау қондырғысын тексеру үшін іске қосу және бұрғылау қондырғысын тапсыру
	Ұңғыма	Техникалық құжаттама	3-3) Қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес техникалық құжаттаманы ресімдеу

5-кесте. СБШ бойынша 2-деңгейдегі мұнара құрастырушысы құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
1-1)	Жабдық пен құрал-сайманды бұрғылау орнына жеткізу үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі дербестік деңгейін болжайтын басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Бұрғылау қондырғысы жабдығының үлгі орналасу схемасын жергілікті жер талаптарына сейкестендіру	Бұрғылау қондырғыларын жинау, қозғау және бөлшектеу әдістері мен қағидалары
1-2)	Бұрғылау жабдығын, тасымалдау-көтеру құралдарын және материалдарды сұлба бойынша орналастыру үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі дербестік деңгейін болжайтын басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Бұрғылау жабдығы мен мұнара маңы негіздері іргетасының орналасқан орындарын бөлу	Құрылыс-монтаждау жабдығының құрылыс алаңында ұтымды орналастырылуы
1-3)	Бұрғылау қондырғысын орнатуға дайындық үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі дербестік деңгейін болжайтын басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Жабдық, құрал-сайман және құрылғыларды дайындау және тексеру	Мұнара құрылысында қолданылатын механизмдердің техникалық сипаттамасы

6-кесте. СБШ бойынша 3-деңгейдегі мұнара құрастырушысы құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
2-1)	Бұрғылау қондырғыларын, бақылау-өлшеу аспаптарын және басқару аппараттарын монтаждау мен бөлшектеу кезінде өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Бұрғылау қондырғылары блоктарын жинау	Монтаждау мен бөлшектеу кезінде қолданылатын бұрғылау қондырғыларының, бұрғылау жабдығының, механизмдердің құрылысы
2-2)	Бұрғылау мұнаралары мен мұнара маңы құрылысы кезінде дәнекерлеу және электрлік монтаждау жұмыстарын жүргізу кезінде өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Бұрғылау жабдығын жиынтықтау	Дәнекерлеу және электрлік монтаждау жұмыстарының технологиясы
2-3)	Бұрғылау мұнарасы мен бұрғылау жабдығын орталықтандыруды жүргізу кезінде өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Бұрғылау қондырғысының күштік жабдығы мен жеке блоктарын орталықтандыру және сынау	Бұрғылау қондырғысының күштік жабдығы мен жеке блоктарын орталықтандыру және сынау әдістері

7-кесте. СБШ бойынша 4-деңгейдегі мұнара құрастырушысы құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
3-1)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, монтаждау жұмыстарының сапасын тексеру үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Монтаждау жұмыстарын орындау	Бұрғылау қондырғыларын монтаждау мен бөлшектеу әдістері
3-2)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, бұрғылау қондырғысын тексеру үшін іске қосу және тапсыру үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Бұрғылау жабдығының орнын ауыстырғаннан кейін және жаңа орынға орнатқан соң тапсыру	Бұрғылау қондырғыларының, қолданылатын механизмдер мен жабдықтың қолданылу мақсаты
3-3)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, техникалық құжаттаманы қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес ресімдеу үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес техникалық құжаттаманы жасау	Техникалық құжаттаманы жасау тәртібі, нысандары

"Мұнай және газ ұңғымаларын бұрғылау"
кәсіби стандартына 4-қосымша

Бұрғылау қондырғысының машинисі
1-кесте. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы

Қазақстан Республикасындағы Кәсіптердің мемлекеттік жіктеуіші (КМЖ)
Базалық топ	8113 "Мұнай мен газға бұрғылау қондырғысының машинисі", 8113 "Бұрғылау қондырғысының моторисі", 8113 "Ұңғымаларды сынау бойынша көтергіш машинисі"
Техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі кәсіптер мен мамандықтар жіктеуіші (ҚР МЖ 05-2008)
Мамандық атауы		Мұнай және газ ұңғымаларын бұрғылау
Жұмыс және жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы (БТБА)
Шығарылым, БТБА бөлімі	6-шығарылым,"Ұңғыма бұрғылау", "Мұнай мен газды өндіру" бөлімдері
БТБА бойынша кәсіп	Мұнай мен газға бұрғылау қондырғысының машинисі		Бұрғылауға қызмет көрсетуші слесарь	Бұрғылау қондырғысының моторисі	Ұңғымаларды сынау бойынша көтергіш машинисі
СБШ біліктілік деңгейі	БТБА бойынша разрядтар
2	3		-	3	-
3	4-5		4-5	4-5	5
4	6		6	6	6

2-кесте. Еңбек жағдайына, біліміне және тәжірибесіне қойылатын талаптар

Кәсібі бойынша ықтимал жұмыс орындары (кәсіпорындар, ұйымдар)		Мұнай өнеркәсібі кәсіпорындары, компаниялары және ұйымдары
Зиянды және қауіпті еңбек жағдайлары		Ауыр заттарды көтеру, ауыр климат жағдайында жұмыс істеу, шуыл, діріл, биіктікте жұмыс істеу, зиянды заттар немесе газдардың ШРК арту ықтималдығы, сәуле және жылу сәулесі, қарқынды дене күші еңбегі
Жұмысқа рұқсат берудің ерекше шарттары		ҚР Заңнамасына сәйкес
СБШ біліктілік деңгейі	Кәсіби білім беру және оқыту деңгейі		Талап етілетін жұмыс тәжірибесі
2	Қысқамерзімді курстар немесе жалпы орта білімі болған кезде кәсіпорында оқыту		-
3	Кәсіби және техникалық білім, практикалық жұмыс тәжірибесі		-
4	Кәсіби немесе техникалық білімнің жоғары біліктілік деңгейі және практикалық жұмыс тәжірибесі		3-деңгейде 3 жыл

3-кесте. Кәсіби стандарт бірліктерінің (кәсіптің еңбек функцияларының) тізбесі

Еңбек функциясының №	Еңбек функциясының атауы (кәсіби стандарттың бірліктері)
1	Жабдықтарды, құрал-саймандарды, құрылғыларды жұмысқа дайындау
2	Бұрғылау қондырғысының күштік кешенін басқару
3	Бұрғылау және күштік жабдығының жұмыс істеу мен пайдалану режимдерін тексеру

4-кесте. Кәсіби стандарттың бірліктер сипаттамасы (функционалдық карта)

Еңбек атқарымы №	Еңбек мәні	Еңбек құралдары	Міндеттер (еңбек іс-қимылдары)
1	Бұрғылау қондырғысы жабдығы	Құрал-сайман, арнайы құрылғылар, ЖҚҚ	1-1) Көтергішті, агрегатты, бұрғылау қондырғысы жабдығын монтаждауға және бөлшектеуге қатысу
	Жабдық, құрал-сайман, құрылғы	Құрал-сайман, арнайы құрылғылар, ЖҚҚ	1-2) Қозғалтқыштар мен күштік агрегаттарды тексеру, ақауларды жою
	Бұрғылау жабдығы	Құрал-саймандар, арнайы құрылғылар, ЖҚҚ	1-3) Жабдық, құрал-сайман, құрылғыны жұмысқа дайындау және оларды іске жарамды күйде ұстау
2	Бұрғылау қондырғысы және күштік жабдығы	Аспаптар, автоматика құралдары, ЖҚҚ	2-1) Бұрғылау қондырғысының күштік кешенін басқару
	Бұрғылау және қуатты жабдықтар	Құрал-саймандар, арнайы жабдықтар құрылғылар, ЖҚҚ	2-2) Бұрғылау және күштік жабдығына техникалық қызмет көрсету және жөндеу
	Бұрғылау жабдығы, агрегаттар, механизмдер	Аспаптар, автоматика құралдары, аварияларды жою жоспары	2-3) Күштік агрегаттардың суыту, майлау, отынды беру мен газды тарату жүйелерін ретке келтіру
3	Күштік агрегаттар	Аспаптар, автоматика құралдары	3-1) Жөндеуден кейін іске қосу мен сынау кезінде күштік агрегаттардың жұмыс істеу мен пайдалану режимдерін бақылау
	Бұрғылау және күштік жабдықтары	Аспаптар, автоматика құралдары	3-2) Бұрғылау және күштік жабдықтарының жұмыс істеу мен пайдалану режимдерін тексеру
	Бұрғылау қондырғысы, бұрғылау құрылғысы, механизмдер	Техникалық құжаттама	3-3) Қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес техникалық құжаттаманы ресімдеу

5-кесте. СБШ бойынша 2-деңгейдегі бұрғылау қондырғысының машинисі құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
1-1)	Көтергішті, агрегатты, бұрғылау қондырғысы жабдығын монтаждаға және бөлшектеуге қатысу үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі дербестік деңгейін болжайтын басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Көтергішті, агрегатты, бұрғылау қондырғысы жабдығын монтаждау жұмыстарын жүргізу	Бұрғылау және күштік жабдығының қолданылу масқаты, құрылысы, монтаждау, бөлшектеу және пайдалану қағидасы, олардың сипаттамалары; көтергіш, агрегат, бұрғылау қондырғысы жабдығын монтаждау мен бөлшектеу технологиясы
1-2)	Қозғалтқыштар мен қуаттық агрегаттарды тексеру, ақауларды жою үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі дербестік деңгейін болжайтын басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Жабдықты пайдалану барысында туындайтын ағымдағы сипаттағы ақауларды анықтау мен жою және оны жөндеуге қатысу	Қозғалтқыштар мен күштік агрегаттардың жұмысындағы ақауларды анықтау және жою, жабдықты пайдалану кезінде туындайтын ағымдағы сипаттағы ақаулардың себептері, оларды табу мен жою әдістері
1-3)	Жабдық, құрал-сайман, құрылғыны жұмысқа дайындау, оларды іске жарамды күйде ұстау үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі дербестік деңгейін болжайтын басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Бұрғылау жабдығы, құрал-сайман және құрылғыларды техникалық пайдалану мен күтіп ұстау	Бұрғылау жабдығы, құрал-сайман және құрылғыларды техникалық пайдалану мен күтіп ұстау қағидалары

6-кесте. СБШ бойынша 3-деңгейдегі бұрғылау қондырғысының машинисі құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
2-1)	Бұрғылау қондырғысының күштік кешенін басқару үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Бұрғылау қондырғысының машиналар мен механизмдер кешенімен жұмыс жасау	Бұрғылау қондырғысының күштік кешенін басқару тәсілдері
2-2)	Бұрғылау және қуаттық жабдықтарына техникалық қызмет көрсету және жөндеу үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Бұрғылау қондырғысының күштік кешенін профилактикалық және ағымдағы жөндеу	Бұрғылау қондырғысының күштік кешенін профилактикалық және ағымдағы жөндеу түрлері
2-3)	Күштік агрегаттардың суыту, майлау, отынды беру мен газды тарату жүйелерін реттеу үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Бұрғылау және күштік жабдығын суыту, майлау, реттеу	Бұрғылау және күштік жабдығын суыту, майлау, реттеу қағидалары, майлау түрлері

7-кесте. СБШ бойынша 4-деңгейдегі бұрғылау қондырғысының машинисі құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
3-1)	Жөндеуден кейін іске қосу мен сынау кезінде қуаттық агрегаттардың жұмыс істеу мен пайдалану режимдерін бақылау үшін міндеттерді өз бетінше анықтауды, бағынышты қызметкерлердің норманы іске асыруын ұйымдастыру мен бақылауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Жөндеуден кейін іске қосу мен сынау кезінде қуаттық агрегаттардың жұмыс режімдерін реттеу	Жөндеуден кейін іске қосу мен сынау кезінде қуаттық агрегаттардың технологиялық жұмыс режімдері
3-2)	Бұрғылау және қуаттық жабдықтардың жұмыс істеу мен пайдалану режимдерін тексеру үшін міндеттерді өз бетінше анықтауды, бағынышты қызметкерлердің норманы іске асыруын ұйымдастыру мен бақылауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Техникалық тапсырмаларға сәйкестігі	Бұрғылау және қуаттық жабдықты пайдалану қағидалары
3-3)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, техникалық құжаттаманы қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес ресімдеу үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Техникалық құжаттаманы жасау	Техникалық құжаттаманы жасау тәртібі мен принципі, оның нысандары

"Мұнай және газ ұңғымаларын бұрғылау"
кәсіби стандартына 5-қосымша

Ұңғымаларды цементтеу жөніндегі оператор
1-кесте. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы

Қазақстан Республикасы Кәсіптердің мемлекеттік жіктеуіші (КМЖ)
Базалық топ	8113 "Ұңғымаларды цементтеу бойынша оператор", 8113 "Ұңғымаларды цементтеу бойынша машинист", 8113 "Цементтеу агрегатының моторисі"
Техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі кәсіптер мен мамандықтар жіктеуіші (ҚР МЖ 05-2008)
Мамандық атауы		Мұнай және газ ұңғымаларын бұрғылау
Жұмыс және жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы (БТБА)
Шығарылым, БТБА бөлімі	6-шығарылым,"Ұңғыма бұрғылау", "Мұнай мен газды өндіру" бөлімдері
БТБА бойынша кәсіп	Ұңғымаларды цементтеу бойынша оператор		Ұңғымаларды цементтеу бойынша машинист	Цементтеу агрегатының моторисі
СБШ біліктілік деңгейі	БТБА бойынша разрядтар
3	3-4		-	-
4	5		5-6	5-6

2-кесте. Еңбек жағдайына, біліміне және тәжірибесіне қойылатын талаптар

Кәсібі бойынша ықтимал жұмыс орындары (кәсіпорындар, ұйымдар)		Мұнай өнеркәсібі кәсіпорындары, компаниялары және ұйымдары
Зиянды және қауіпті еңбек жағдайлары		Ауыр заттарды көтеру, ауыр климат жағдайында жұмыс істеу, шуыл, діріл, биіктікте жұмыс істеу, зиянды заттар немесе газдардың ШРК арту ықтималдығы, сәуле және жылу сәулесі, қарқынды дене күші еңбегі
Жұмысқа рұқсат берудің ерекше шарттары		ҚР Заңнамасына сәйкес
СБШ біліктілік деңгейі	Кәсіби білім беру және оқыту деңгейі		Талап етілетін жұмыс тәжірибесі
3	Техникалық және кәсіби білім, практикалық жұмыс тәжірибесі		-
4	Кәсіби немесе техникалық білімнің жоғары біліктілік деңгейі, практикалық жұмыс тәжірибесі		3-деңгейде 3 жыл көлемінде

3-кесте. Кәсіби стандарт бірліктерінің (кәсіптің еңбек функцияларының) тізбесі

Еңбек функциясының №	Еңбек функциясының атауы (кәсіби стандарттың бірліктері)
1	Ұңғыманы цементтеу бойынша дайындық жұмыстары
2	Ұңғыманы цементтеудің, қабатты гидравликалық жарудың технологиялық процесін жүргізу
3	Цементтеу жұмыстарының сапасын тексеру

4-кесте. Кәсіби стандарттың бірліктер сипаттамасы (функционалдық карта)

Еңбек атқарымы №	Еңбек мәні	Еңбек құралдары	Міндеттер (еңбек іс-қимылдары)
1	Цементтеу агрегаттары, цемент пен құм араластырғыш машиналар	Цементтеу агрегаттарын орналастыру схемасы, ЖҚҚ	1-1) Цементтеу агрегаттарын, цемент пен құм араластырғыш машиналарды орналастыру
	Су, ингредиенттер, құм, буферлік сұйықтықтар	Нұсқаулық, әдістемелік нұсқау, ЖҚҚ	1-2) Тампонаж ерітіндісін, қабатты гидравликалық жару мен су және құммен тесуге арналған ерітінділерді дайындау
	Цементтеу агрегаттары, цемент пен құм араластырғыш машиналар	Цементтеу машиналарын, құрал-сайманды пайдалану қағидалары, ЖҚҚ	1-3) Ұңғыманы цементтеу бойынша дайындық жұмыстары
2	Цементтеу агрегаттары, цемент пен құм араластырғыш машиналар	Бақылау өлшеу аспаптары, аспаптар, ЖҚҚ	2-1) Ұңғыманы цементтеудің технологиялық процесін жүргізу, қабатты гидравликалық жару
	Цементтеу агрегаттары, цемент пен құм араластырғыш машиналар	Бақылау өлшеу аспаптары, аспаптар, ЖҚҚ	2-2) Цементтеу агрегаттарының жұмысын басқару және техникалық қызмет көрсету
	Цементтеу агрегаттары, цемент пен құм араластырғыш машиналар	Құрал-саймандар, арнайы құрылғылар және жабдықтар	2-3) Цементтеу агрегаттары жабдығына профилактикалық және ағымдағы жөндеу жұмыстарын жүргізу
3	Тампонаж ерітіндісі	Далалық зертхана жиынтығы	3-1) Тампонаж ерітіндісінің сапасын тексеру және бақылау
	Ұңғыма	Техникалық жоба	3-2) Цементтеу жұмыстарының сапасын тексеру
	Ұңғыма	Техникалық құжаттама	3-3) Қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес техникалық құжаттаманы ресімдеу

5-кесте. СБШ бойынша 3- деңгейдегі ұңғымаларды цементтеу жөніндегі оператор құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
1-1)	Цементтеу агрегаттарын, цемент пен құм араластырғыш машиналарды орналастыру үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Технологиялық құрал-сайманды, жабдықты, құрылғыны және материалды дайындау	Ұңғымаларды цементтеу тәсілдері мен түрлері, олардың мәні, шешілетін міндеттер
1-2)	Тампонаж ерітіндісін, қабатты гидравликалық жару мен су және құммен тесуге арналған ерітінділерді дайындау үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Тампонаж ерітіндісінің құрамын таңдау. Өлшеу аспаптарымен жұмыс істеу	Тампонаж материалдарының және өлшеу аспаптарының қолданылу мақсаты, оларға қойылатын талаптар
1-3)	Ұңғыманы цементтеу бойынша дайындық жұмыстары үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Тампонаж ерітіндісін дайындау	Цементтің негізгі қасиеті, химиялық-минералдық құрамы, гидратация мен қатаю процестері
2-1)	Ұңғыманы цементтеудің, қабатты гидравликалық жарудың технологиялық процесін жүргізу үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Ұңғымаларды цементтеуді, қабатты гидравликалық жаруды, химиялық өңдеуді жүргізу	Агрегаттың, автомашинаның техникалық сипаттамалары, қолданылу мақсаты, құрылысы, пайдалану қағидалары
2-2)	Цементтеу агрегаттарының жұмысын басқару және техникалық қызмет көрсету үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Цементтеу агрегатының күштік және технологиялық жабдығына қызмет көрсету	Агрегаттың барлық түйіндерінің құрылысы, өзара әрекеттесуі және жұмыс істеу принципі
2-3)	Цементтеу агрегаттары жабдықтарына профилактикалық және ағымдағы жөндеу жұмыстарын жүргізу үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Қозғалтқыш элементтерінің істен шығу себептерін тиісті белгілері бойынша анықтау және құрал-саймандар мен аспаптардың ақаулықтарын жою	Цементтеу агрегаттарының техникалық сипаттамалары, қызмет көрсету және жөндеу қағидалары

6-кесте. СБШ бойынша 4-деңгейдегі ұңғымаларды цементтеу жөніндегі оператор құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
3-1)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, тампонаж ерітіндісінің сапасын бақылау және тексеру үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Өлшеу аспаптарымен жұмыс істеу	Тампонаж ерітінділері және оларды қолдану салалары. Тампонаж ерітіндісінің тығыздығын реттеу тәсілдері. Ұстап тұру мен қатуды жылдамдатқыштар мен баяулатқыштар. Тампонаж ерітінділерінің реологиялық қасиеттерін реттегіштер
3-2)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, цементтеу жұмыстарының сапасын бақылау және тексеру үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Цементтеу жұмыстарының сапасын анықтау	Цементтеу сапасы туралы түсінік, қабылданған негізгі сапа критерийлері. Цементтеу сапасын анықтау әдістері, олардың мәні, артықшылықтары және кемшіліктері. Ұңғымаларды бекіуу кезеңдерінде цементтеу сапасын айқындайтын факторлар
3-3)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, техникалық құжаттаманы қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес ресімдеу үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Техникалық құжаттаманы жасау	Техникалық құжаттаманы жүргізу қағидасы, оның нысандары

"Мұнай және газ ұңғымаларын бұрғылау"
кәсіби стандартына 6-қосымша

Зертханашы
1-кесте. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы

Қазақстан Республикасындағы Кәсіптердің мемлекеттік жіктеуіші (КМЖ)
Базалық топ	3211 "Лаборант (біліктілігі орташа)", 8113 "Бұрғылау ерітіндісін дайындаушы"
Техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі кәсіптер мен мамандықтар жіктеуіші (ҚР МЖ 05-2008)
Мамандық атауы		Мұнай және газ ұңғымаларын бұрғылау
Жұмыс және жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы (БТБА)
Шығарылым, БТБА бөлімі	6-шығарылым,"Ұңғыма бұрғылау", "Мұнай мен газды өндіру" бөлімдері
БТБА бойынша кәсіп	Лаборант-коллектор		Бұрғылау ерітіндісін дайындаушы
СБШ біліктілік деңгейі	БТБА бойынша разрядтар
2	2-3		2-3

2-кесте. Еңбек жағдайына, біліміне және тәжірибесіне қойылатын талаптар

Кәсібі бойынша ықтимал жұмыс орындары (кәсіпорындар, ұйымдар)		Мұнай өнеркәсібі кәсіпорындары, компаниялары және ұйымдары
Зиянды және қауіпті еңбек жағдайлары		Ғимарат ішіндегі жұмыс, зиянды заттардың немесе газдардың ШРК арту ықтималдығы, реактивтермен жұмыс істеу
Жұмысқа рұқсат берудің ерекше шарттары		ҚР Заңнамасына сәйкес
СБШ біліктілік деңгейі	Кәсіби білім беру және оқыту деңгейі		Талап етілетін жұмыс тәжірибесі
2	Қысқамерзімді курстар немесе жалпы орта білімі болған кезде кәсіпорында оқыту		-

3-кесте. Кәсіби стандарт бірліктерінің (кәсіптің еңбек функцияларының) тізбесі

Еңбек функциясының №	Еңбек функциясының атауы (кәсіби стандарттың бірліктері)
1	Жабдықты, өлшеу аспаптарын, сорғыларды жұмысқа дайындау
2	Бұрғылау ерітіндісіне зертханалық талдау жасау
3	Бұрғылау ерітіндісінің сапасын тексеру

4-кесте. Кәсіби стандарттың бірліктер сипаттамасы (функционалдық карта)

Еңбек атқарымы №	Еңбек мәні	Еңбек құралдары	Міндеттер (еңбек іс-қимылдары)
1	Зертханалық жабдық, аспап	Нормативтік құжаттар, нұсқаулықтар	1-1) Зертхана жабдығы мен аспаптарының жай-күйін тексеру
	Зертханалық жабдық, аспап	Бұрғылау ерітіндісін дайындау әдістемесі	1-2) Бұрғылау ерітіндісін дайындау
	Зертханалық жабдық, аспап	Нормативтік құжаттар, нұсқаулықтар	1-3) Жабдықты, өлшеу аспаптарын, сорғыны жұмысқа дайындау
2	Зертханалық жабдық, аспап	Ауырлатқыштар, химиялық реагенттер және материалдар сынамалары, үлгілері	2-1) Бұрғылау ерітінділерін дайындау, ауырлату және химиялық өңдеу
	Зертханалық жабдық, аспап	Ауырлатқыштар, химиялық реагенттер және материалдар сынамалары, үлгілері	2-2) Бұрғылау ерітіндісіне зертханалық талдау жүргізу
	Зертханалық жабдық, аспап	Ауырлатқыштар, химиялық реагенттер және материалдар сынамалары, үлгілері	2-3) Талданатын материалдағы заттардың құрамын анықтау
3	Зертханалық жабдық, аспап	Бұрғылау ерітіндісі, бұрғылау шаю сұйықтығы	3-1) Технологиялық процесс пен дайын өнім параметрлерінің сәйкестігін бақылау
	Зертханалық жабдық, аспап	Бұрғылау ерітіндісі, бұрғылау шаю сұйықтығы	3-2) Бұрғылау ерітіндісінің сапасын тексеру
	Зертханалық жабдық, аспап	Техникалық құжаттама	3-3) Қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес техникалық құжаттаманы ресімдеу

5-кесте. СБШ бойынша 2-деңгейдегі зертханашы құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
1-1)	Зертхана жабдығы мен аспаптарының жай-күйін тексеру үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі дербестік деңгейін болжайтын басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Зертхана жабдығы мен аспаптарының жай-күйін тексеру	Зертхана жабдығы мен аспаптарының құрылысы мен жұмыс істеу принципі
1-2)	Бұрғылау ерітіндісін дайындау үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі дербестік деңгейін болжайтын басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Сорғының жұмыс рецептуралары мен режимдерін таңдау	Саздың, ауырлатқыштың, химиялық реагенттер мен материалдардың физикалық-химиялық қасиеттері
1-3)	Жабдықты, өлшеу аспаптарын, сорапты жұмысқа дайындау үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі дербестік деңгейін болжайтын басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Жабдықты, өлшеу аспаптарын, сорғыларды пайдалану	Зертханалық жабдықтың, аспаптың, сорғының жұмыс істеу принципі
2-1)	Бұрғылау ерітінділерін дайындау, ауырлату және химиялық өңдеу үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі дербестік деңгейін болжайтын басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Бұрғылау ерітінділерінің параметрлерін анықтау	Бұрғылау ерітінділерін, химиялық реагенттерді дайындау тәсілдері
2-2)	Бұрғылау ерітіндісіне зертханалық талдау жүргізу үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі дербестік деңгейін болжайтын басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Бұрғылаудағы бұрғылау және цемент ерітінділерін химиялық өңдеу және өлшеу	Зертханалық жабдық пен БӨҚ және А жұмыс істеу принципі
2-3)	Талданатын материалдағы заттардың құрамын анықтау үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі дербестік деңгейін болжайтын басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Нормативтік құжаттамаға сәйкес талдау жүргізу	Бұрғылау ерітіндісіне талдау жасау талаптары, нормативтік құжаттар
3-1)	Технологиялық процес пен дайын өнім параметрлерінің сәйкестігін бақылау үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі дербестік деңгейін болжайтын басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Талдаулар нәтижелерін есептеу және өнімнің сапасын бақылау	Әртүрлі концентрациядағы ерітінділерді есептеу әдістемесі
3-2)	Бұрғылау ерітіндісінің сапасын тексеру үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі дербестік деңгейін болжайтын басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Талдау нәтижелерін өңдеу	Бұрғылау ерітіндісі сапасына қойылатын талаптар
3-3)	Қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес техникалық құжаттаманы ресімдеу үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі дербестік деңгейін болжайтын басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Жүргізілген зертханалық талдауларға техникалық құжаттама жасау	Жүргізілген зертханалық талдауларға техникалық құжаттама ресімдеу қағидалары

"Мұнай және газ ұңғымаларын бұрғылау"
кәсіби стандартына 7-қосымша

Техник-технолог
1-кесте. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы

Қазақстан Республикасындағы Кәсіптердің мемлекеттік жіктеуіші (КМЖ)
Базалық топ	3111 "Техник-технолог", 3117 "Бұрғылау технигі", 1222 "Бұрғылау ұңғымасының шебері", 2419 "Супервайзер"
Техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі кәсіптер мен мамандықтар жіктеуіші (ҚР МЖ 05-2008)
Мамандық атауы		Мұнай және газ ұңғымаларын бұрғылау
Жұмыс және жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы (БТБА)
Шығарылым, БТБА бөлімі	Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2012 жылғы 21 мамырдағы №201-ө-м бұйрығымен бекітіліген Басшылардың, мамандардың және басқа қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы
БТБА бойынша кәсіп	-
СБШ біліктілік деңгейі	Техник-технолог
3	3-4		-	-
4	5		5-6	5-6

2-кесте. Еңбек жағдайына, біліміне және тәжірибесіне қойылатын талаптар

Кәсібі бойынша ықтимал жұмыс орындары (кәсіпорындар, ұйымдар)		Мұнай өнеркәсібі кәсіпорындары, компаниялары және ұйымдары
Зиянды және қауіпті еңбек жағдайлары		Өндірістік шуыл, діріл, биіктікте жұмыс істеу, төмен температура, физикалық артық жүктеме, ауыр климат жағдайында жұмыс істеу, зиянды заттар немесе газдардың ШРК арту ықтималдығы, сәуле және жылу сәулесі
Жұмысқа рұқсат берудің ерекше шарттары		ҚР Заңнамасына сәйкес
СБШ біліктілік деңгейі	Кәсіби білім беру және оқыту деңгейі		Талап етілетін жұмыс тәжірибесі
4	Жоғары дәрежелі техникалық және кәсіби білім (қосымша кәсіби даярлық) және практикалық тәжірибе.		2-3 деңгейде 3 жыл
5	Техникалық және кәсіби білім (немесе ортадан кейінгі білім) немесе жоғары білім, қосымша кәсіби білім беру бағдарламалары, практикалық тәжірибе		4-деңгейде 4 жыл

3-кесте. Кәсіби стандарт бірліктерінің (кәсіптің еңбек функцияларының) тізбесі

Еңбек функциясының №	Еңбек функциясының атауы (кәсіби стандарттың бірліктері)
1	Технологиялық регламентке сәйкес бұрғылау жұмыстарын жүргізу
2	Бұрғылау жабдығына қызмет көрсету және пайдалану
3	Бұрғылау жабдығын жетілдіруге және өндірісті қайта құруға қатысу

4-кесте. Кәсіби стандарттың бірліктер сипаттамасы (функционалдық карта)

Еңбек атқарымы №	Еңбек мәні	Еңбек құралдары	Міндеттер (еңбек іс-қимылдары)
1	Бұрғылау қондырғысы	Машиналар, механизмдер, құрылғылар, арнайы техника, ЖҚҚ	1-1) Технологиялық регламентке сәйкес бұрғылау жұмыстарын жүргізу
	Бұрғылау қондырғысы	Шығарындыға қарсы жабдық, машиналар, механизмдер, құрылғылар, ЖҚҚ	1-2) Авариялық жағдайлардың алдын алу және жою бойынша техникалық міндеттерді шешу
	Ұңғыма	Механизмдер, құрал-сайман, арнайы техника, ЖҚҚ, құрылғылар	1-3) Ұңғыманы жөндеуге дайындау жұмыстарын жүргізу. Ұңғымаларды жерасты жөндеуді жүзеге асыру
2	Бұрғылау жабдығы	Механизмдер, құрал-сайман, арнайы техника, ЖҚҚ, құрылғылар	2-1) Бұрғылау жабдығына қызмет көрсету және пайдалану
	Бұрғылау жабдығы	БӨАжА, ЖҚҚ	2-2) Жерүсті және жерасты бұрғылау жабдығының техникалық жай-күйін бақылау
	Бұрғылау жабдығы	Технологиялық және техникалық құжаттама	2-3) Қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес технологиялық және техникалық құжаттаманы ресімдеу
3	Ғылыми-техникалық құжаттама мен техникалық әдебиет	Ғылыми зерттеу	3-1) Ұңғыманы бұрғылау мен жөндеу процесін зерттеуге қатысу
	Бұрғылау жабдығы	Технологиялық регламент	3-2) Бұрғылау жабдығын жетілдіруге және өндірісті қайта құруға қатысу
	Бұрғылау қондырғысы	Технологиялық регламент	3-3) Бөлімше қызметкерлерінің өндірістік жұмыстарын жоспарлау мен ұйымдастыру

5-кесте. СБШ бойынша 4-деңгейдегі техник-технологі құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
1-1)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, технологиялық регламентке сәйкес бұрғылау жұмыстарын жүргізу үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Әртүрлі тау-геологиялық жағдайларда терең және аса терең ұңғымалардың тиімді нұсқаларын таңдау	Мұнай және газ ұңғымалары құрылысы бойынша негізгі басшылыққа алатын және нормативтік-техникалық құжаттама
1-2)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, апаттық жағдайлардың алдын алу және жою бойынша технологиялық міндеттерді шешу үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Күрделі және апаттық жағдайлардың алдын алу және жою	Бұрғылау кезіндегі техникалық ақаулардың, авариялардың пайда болу себептері мен талаптары, олардың алдын алу және жою тәсілдері
1-3)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, ұңғыманы жөндеуге дайындау үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет. Ұңғыманы жөндеуге дайындау жұмыстарын жүргізу.	Ұңғымаларды салу кезінде тоқтап қалу мен ақаулардың себептерін талдау	Ұңғымаларды салу кезіндегі тоқтап қалу мен ақаулардың себептері
2-1)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, бұрғылау жабдығына қызмет көрсету және пайдалану үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Бұрғылау жабдығын техникалық пайдалану және қызмет көрсету	Бұрғылау жабдығы, бақылау-өлшеу апаратурасы, құрал-сайманды техникалық пайдалану мен қызмет көрсету қағидалары
2-2)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, жерүсті және жерасты бұрғылау жабдығының техникалық жай-күйін бақылау үшін үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Ұңғыманың нақты өлшемдерінің жобаға сәйкестігі	Ұңғыманы бұрғылау түрлері мен тәсілдері, ұңғыманың қолданылу мақсаты және құрылысы
2-3)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес технологиялық және техникалық құжаттаманы ресімдеу үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Техникалық және технологиялық құжаттаманы жасау	Техникалық және технологиялық құжаттама жасау тәртібі

7-кесте. СБШ бойынша 5-деңгейдегі техник-технологі құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
3-1)	Ұңғыманы бұрғылау мен жөндеу процесін зерттеуге қатысу үшін технологиялық процесс учаскесі мен кәсіпорын қызметінің стратегиясы шеңберіндегі жауапкершілікті болжайтын басқарушылық қызмет	Ұңғыманы бұрғылау мен жөндеудің озық отандық және шетелдік тәжірибесін зерттеу мен талдау	Ұңғыманы бұрғылау мен жөндеу техникасы және технологиясы саласындағы озық отандық және шетелдік тәжірибелер
3-2)	Бұрғылау жабдығын жетілдіруге және өндірісті жаңартуға қатысу үшін технологиялық процесс учаскесі мен кәсіпорын қызметінің стратегиясы шеңберіндегі жауапкершілікті болжайтын басқарушылық қызмет	Ғылыми-техникалық құжаттамамен және техникалық әдебиетпен жұмыс істеу	Бұрғылаудың технологиялық процесі не арналған бұрғылау жабдығы, құрал-саймандар және материалдар
3-3)	Бөлімше қызметкерлерінің өндірістік жұмыстарын жоспарлау мен ұйымдастыру үшін технологиялық процесс учаскесі мен кәсіпорын қызметінің стратегиясы шеңберіндегі жауапкершілікті болжайтын басқарушылық қызмет	Өндіріс жұмысы көлемін жоспарлау	Өндіріс технологиясының негіздері; мамандық бейіні бойынша басшылыққа алынатын нормативтік анықтамалық материалдар

Қазақстан Республикасы
Мұнай және газ министрінің
2014 жылғы 9 сәуірдегі
№ 70 бұйрығына 7-қосымша

"Газ-мұнай құбырлары мен газ-мұнай қоймаларын салу және пайдалану" кәсіби стандарты
1. Жалпы ережелер

1. Кәсіби стандарт:

2) қызметкерлерді басқару саласындағы кең ауқымдағы міндеттерді шешуге;

4) кәсіби даярлықтарына бағалау жүргізуге және мамандардың біліктілікке сәйкестігін растауға арналған.

2. Кәсіби стандарттарды негізгі пайдаланушылар:

1) білім беру ұйымдарының түлектері, қызметкерлер;

3) білім беру бағдарламаларын әзірлейтін мамандар;

4) кәсіби даярлықты бағалау және мамандардың біліктілікке сәйкестігін растау саласындағы мамандар.

4. Осы кәсіби стандартта төмендегі терминдер мен анықтамалар қолданылады:

1) салалық біліктілік шеңбері – салада танылатын біліктілік деңгейлерін құрылымдық жағынан сипаттау;

8) біліктілік – қызметкердің нақты бір жұмыс түрін орындауға кәсіби дайындығының дәрежесі;

9) құзыреттілік – қызметкердің кәсіби қызметінде білімін, білігі мен дағдысын қолдану қабілеті;

5. Осы кәсіби стандартта мынадай қысқартулар пайдаланылады:

КҚ – кәсіби қызмет;

ҚТ – қызмет түрі;

КС – кәсіби стандарт;

ҰБШ – Ұлттық біліктілік шеңбері;

БТБА – Жұмыс және жұмысшылар кәсіптерінің Бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы;

ҚМЖ - ҚР ҚМЖ 01-2005 – ҚР Қызметтердің мемлекеттік жіктеуіші;

ҮБС - Басшылардың, мамандардың және басқа да қызметшілер лауазымдарының Үлгілік біліктілік сипаттамалары;

ЖҚҚ - жеке бас қауіпсіздік құалдары;

БӨҚ - бақылау-өлшеу құралдары;

КМШ - концентрацияның мүмкін шегі;

МЖ - мамандықтар жіктеуіші.

2. КС паспорты

6. Экономикалық қызметтің түрі (кәсіби қызмет саласы): "Газ-мұнай құбырлары мен газ-мұнай қоймаларын салу және пайдалану".

7. Экономикалық қызмет түрінің (кәсіби қызмет саласының) негізгі мақсаты: газ, мұнай және мұнай өнімдерін тасымалдау, сақтау, бөлу объектілерін тұрғызу, пайдалану және жөндеу бойынша жұмыстарды ұйымдастыру және жүргізу.

Кәсіби стандарт "Газ-мұнай құбырлары мен газ-мұнай қоймаларын салу және пайдалану" кәсіби қызмет саласында еңбек мазмұнына, сапасына, жағдайына, қызметкердің біліктілігі мен құзыреттеріне қойылатын талаптарды айқындайды.

8. Еңбек қызметінің түрлері, кәсіптер, біліктілік деңгейлері осы КС 1-қосымшасында көрсетілді.

Стандарт талаптары осы саланың мынадай қызмет түрлері мен кәсіптеріне қатысты қолданылады: жерасты газ құбырларын пайдалану және жөндеу жөніндегі слесарь, желілік құбыршы және техник-механик.

3. Еңбек қызметі (кәсіп) түрлерінің карточкалары
1-параграф. Жерасты газ құбырларын пайдалану және жөндеу жөніндегі слесарь

9. СБШ бойынша біліктілік деңгейі – 2-4.

10. Ықтимал лауазым атауы: жерасты газ құбырларын пайдалану және жөндеу жөніндегі слесарь, апатты қалпына келтіру жұмыстары слесары.

11. 2-қосымшаға сәйкес "Жерасты газ құбырларын пайдалану және жөндеу жөніндегі слесарь" кәсібі субъектіні жерасты газ құбырларына техникалық қызмет көрсету және оны жөндеу бойынша негізгі функцияларды іске асырумен байланысты міндеттерді білуге және орындай алуға міндеттейді.

12. Жерасты газ құбырларын пайдалану және жөндеу жөніндегі слесардың еңбек жағдайына, біліміне және тәжірибесіне қойылатын талаптар осы кәсіби стандарттың 2-қосымшасының 2-кестесінде көрсетілді.

13. Кәсіби стандарттың бірліктер тізбесі осы кәсіби стандарттың 2-қосымшасының 3-кестесінде көрсетілді.

14. Кәсіби стандарттың бірліктерін және жерасты газ құбырларын пайдалану және жөндеу жөніндегі слесарь еңбегінің іс-қимылдарын сипаттайтын функционалдық карта осы кәсіби стандарттың 2-қосымшасының 4-кестесінде көрсетілді.

15. Жерасты газ құбырларын пайдалану және жөндеу жөніндегі слесарь құзыреттеріне қойылатын талаптар осы кәсіби стандарттың 2-қосымшасының 5, 6 және 7-кестелерінде көрсетілді.

2-параграф. Желілік құбыршы

16. СБШ бойынша біліктілік деңгейі – 2-3.

17. Ықтимал лауазым атауы: мұнай мен газға бұрғылау қондырғысының машинисі, ұңғымаларды сынау бойынша көтергіш машинисі, бұрғылауға қызмет көрсетуші слесарь, бұрғылау қондырғысының моторисі.

18. 3-қосымшаға сәйкес "Желілік құбыршы" кәсібі субъектіні магистральдық мұнай өнімдері құбырларына қызмет көрсету және жөндеу бойынша негізгі функцияларды іске асырумен байланысты міндеттерді білуге және орындай алуға міндеттейді.

19. Желілік құбыршы еңбек жағдайына, біліміне және тәжірибесіне қойылатын талаптар осы кәсіби стандарттың 3-қосымшасының 2-кестесінде көрсетілді.

20. Кәсіби стандарттың бірліктер тізбесі осы кәсіби стандарттың 3-қосымшасының 3-кестесінде көрсетілді.

21. Кәсіби стандарттың бірліктерін және желілік құбыршы еңбегінің іс-қимылдарын сипаттайтын функционалдық карта осы кәсіби стандарттың 3-қосымшасының 4-кестесінде көрсетілді.

22. Желілік құбыршы құзыреттеріне қойылатын талаптар осы кәсіби стандарттың 3-қосымшасының 5 және 6-кестелерінде көрсетілді.

3-параграф. Техник-механик

23. СБШ бойынша біліктілік деңгейі – 4-5.

24. Ықтимал лауазым атауы: техник-механик

25. 4-қосымшаға сәйкес "Техник-механик" кәсібі субъектіні газды, мұнайды және мұнай өнімдерін тасымалдау, сақтау объектілерін салу, пайдалану және жөндеу бойынша жұмыстарды ұйымдастыру және жүргізу бойынша негізгі функцияларды іске асырумен байланысты міндеттерді білуге және орындай алуға міндеттейді.

26. Техник-механиктің еңбек жағдайына, біліміне және тәжірибесіне қойылатын талаптар осы кәсіби стандарттың 4-қосымшасының 2-кестесінде көрсетілді.

27. Кәсіби стандарттың бірліктер тізбесі осы кәсіби стандарттың 4-қосымшасының 3-кестесінде көрсетілді.

28. Кәсіби стандарттың бірліктерін және техник-механик еңбегінің іс-қимылдарын сипаттайтын функционалдық карта осы кәсіби стандарттың 4-қосымшасының 4-кестесінде көрсетілді.

29. Техник-механик құзыреттеріне қойылатын талаптар осы кәсіби стандарттың 4-қосымшасының 5 және 6-кестелерінде көрсетілді.

4. Осы кәсіби стандарттың негізінде берілетін сертификаттардың түрлері
5. Кәсіби стандарттың әзірлеушілері

Қазақстан Республикасы Мұнай және газ министрлігі

6. Келісу парағы

Ұйым атауы	Келісу күні
Қазақстан Республикасы Мұнай және газ министрлігінің Техникалық және кәсіби білімді және кадрлар даярлауды дамыту жөніндегі салалық кеңесі

7. Кәсіби стандарттың сараптамасы және тіркелуі

Осы кәсіби стандартты _______________________________ тіркеді

Кәсіби стандарттар тізбесіне _____________ тіркеу № енгізілді

Хат (хаттама) № ___________ Күні__________________

"Газ-мұнай құбырлары мен газ-мұнай
қоймаларын салу және пайдалану"
кәсіби стандартына 1-қосымша

Еңбек қызметінің түрлері, кәсіптер, біліктілік деңгейлері

Р/н	Қызмет түрінің атауы	Еңбек нарығының үрдістерін ескерумен кәсіптің атауы	01-2005 Қазақстан Республикасындағы Кәсіптердің мемлекеттік жіктеуішіне сәйкес кәсіп атауы	СБШ біліктілік деңгейі
1.	Газ құбырларына техникалық қызмет көрсету және оны жөндеу	Жерасты газ құбырларын пайдалану және жөндеу жөніндегі слесарь	Жерасты газ құбырларын жөндеу және пайдалану жөніндегі слесарь, апатты қалпына келтіру жұмыстары слесары	2-4
2.	Магистральдық газ құбырына қызмет көрсету және оны жөндеу	Желілік құбыршы	Желілік құбыршы	2-3
3.	Газды, мұнайды және мұнай өнімдерін тасымалдау, сақтау объектілерін салу, пайдалану және жөндеу бойынша жұмыстарды ұйымдастыру және жүргізу	Техник-механик	Техник-механик	4-5

"Газ-мұнай құбырлары мен газ-мұнай
қоймаларын салу және пайдалану"
кәсіби стандартына 2-қосымша

Жерасты газ құбырларын пайдалану және жөндеу жөніндегі слесарь
1-кесте. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы

Қазақстан Республикасындағы Кәсіптердің мемлекеттік жіктеуіші (КМЖ)
Базалық топ	5310 "Жерасты газ құбырларын жөндеу және пайдалану жөніндегі слесарь", 5320 "Апатты қалпына келтіру жұмыстары слесары"
Техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі кәсіптер мен мамандықтар жіктеуіші (ҚР МЖ 05-2008)
Мамандық атауы		Газ-мұнай құбырлары мен газ-мұнай қоймаларын салу және пайдалану
Жұмыс және жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы (БТБА)
Шығарылым, БТБА бөлімі	34-шығарылым, "Мұнайды, мұнай өнімдерін, газды, сланецті, көмірді қайта өңдеу және магистральдық құбырларға қызмет көрсету" бөлімі
БТБА бойынша кәсіп	Жерасты газ құбырларын жөндеу және пайдалану жөніндегі слесарь		Апатты қалпына келтіру жұмыстары слесары
СБШ біліктілік деңгейі	БТБА бойынша разрядтар
2	2-3			2-3
3	4-5			4-5
4	-			6

2-кесте. Еңбек жағдайына, біліміне және тәжірибесіне қойылатын талаптар

Кәсібі бойынша ықтимал жұмыс орындары (кәсіпорындар, ұйымдар)		Мұнай өнеркәсібінің кәсіпорындары, компаниялары және ұйымдары. Мұнай-газ саласындағы ғылыми-зерттеу институттары
Зиянды және қауіпті еңбек жағдайлары		Төмен температура, физикалық артық жүктеме, ауыр климаттық жағдайдағы жұмыс, зиянды заттардың немесе газдардың ШРК арту ықтималдығы, сәуле және жылу сәулесі
Жұмысқа рұқсат берудің ерекше шарттары		ҚР Заңнамасына сәйкес
СБШ біліктілік деңгейі	Кәсіби білім беру және оқыту деңгейі		Талап етілетін жұмыс тәжірибесі
2	Қысқамерзімді курстар немесе жалпы орта білімі болған кезде кәсіпорында оқыту		-
3	Техникалық және кәсіби білімнің белгіленген біліктілік деңгейі мен практикалық жұмыс тәжірибесі		-
4	Жоғары дәрежелі техникалық және кәсіби білім (қосымша кәсіби даярлық) мен практикалық тәжірибе		СБШ бойынша 2-3 деңгейде 3 жыл

3-кесте. Кәсіби стандарттың бірліктер (кәсіптің еңбек функциялары) тізбесі

Еңбек функциясының №	Еңбек функциясының атауы (кәсіби стандарттың бірліктері)
1	Газ құбырлары трассаларын тексеру және сырттай шолып тексеру
2	Газ құбырларында жөндеу жұмыстарын жүргізу
3	Жөндеу жұмыстарының сапасын тексеру

4-кесте. Кәсіби стандарттың бірліктер сипаттамасы (функционалдық карта)

Еңбек функциясы №	Еңбек мәні	Еңбек құралдары	Міндеттер (еңбек іс-қимылдары)
1	Газ құбырлары мен жабдықтың құрылысы	Газ құбырлары трассалары мен қондырғылардың схемалары, ЖҚҚ	1-1) Газ құбырлары трассаларын тексеру және сырттай шолып тексеру
	Бөлшектер, түйіндер	Құрал-саймандар, аспаптар, ЖҚҚ	1-2) Газ құбырларынан газдың жылыстауын сыртқы белгілеріне қарап білу және ақауларды анықтау
	Жабдықтар, құрал-саймандар, құрылғылар	Нұсқаулықтар, ЖҚҚ, ұсынымдар, шаблондар, режимдер	1-3) Құрал-саймандарды, жабдықтарды және газ құбырларын жөндеуге дайындау
2	Құрал-саймандар, құрылғылар	Бөлшектер, түйіндер, материалдар, ЖҚҚ	2-1) Газ құбырларына ағымдағы жөндеу жұмыстарын жүргізу
	Жабдықтар, құрал-саймандар, құрылғылар	Бөлшектер, түйіндер, материалдар, дайындамалар	2-2) Газ құбырларына күрделі жөндеу жұмыстарын жүргізу
	Жабдықтар, құрал-саймандар, құрылғылар	Жоспар, бейін, дәнекерлеу схемасы, түйіндер, аварияларды жою жоспары	2-3) Авариялық қалпына келтіру жұмыстарын жүргізу. Аварияларды жою
3	Дәнекерлеу тігістері, кесілген бөлшектердің, материалдардың бет жақтары	Бақылау-өлшеу аспаптары, компьютерлік бағдарламалар	3-1) Жөндеу жұмыстарының сапасын тексеру
	Газ құбырлары	Құрал-саймандар, құрылғылар компьютерлік бағдарламалар	3-2) Жөндеу жұмыстарының нәтижелері. Ақауларды жою
	Газ құбырлары	Техникалық құжаттама	3-3) Қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес техникалық құжаттаманы ресімдеу

5-кесте. СБШ бойынша 2-деңгейдегі жерасты газ құбырларын пайдалану және жөндеу жөніндегі слесарь құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
1-1)	Газ құбырлары трассаларын тексеру және сырттай шолып тексеру үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі дербестік деңгейін болжайтын басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Сыртқы және жерасты құбырларын қадағалау және ондағы құрылыстарға қызмет көрсету	Қызмет көрсетілетін трасса учаскелеріндегі газ құбырлары мен басқа жерасты құрылыстарының коммуникациялары
1-2)	Газ құбырларынан газдың шығуын сыртқы белгілеріне қарап білу және ақауларды анықтау үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі дербестік деңгейін болжайтын басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Барлық газ құдықтары мен бақылау түтіктерінің газ талдауышы немесе газ іздегіш арқылы газдануын тексеру	Газ құбырының құрылыстарындағы ақауларды анықтау және жою тәсілдері. Газ талдауыштарының құрылысы және пайдалану қағидасы
1-3)	Құрал-саймандарды, жабдықтарды және газ құбырларын жөндеуге дайындау үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі дербестік деңгейін болжайтын басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Жөнделуге жататын газ құбырлары учаскелерін ажырату	Тұтас ажыратылған газ құбыры учаскесін үрлеу технологиясы

6-кесте. СБШ бойынша 3-деңгейдегі жерасты газ құбырларын пайдалану және жөндеу жөніндегі слесарь құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
2-1)	Газ құбырларына ағымдағы жөндеу жұмыстарын жүргізу кезінде өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Газ құбырлары мен құрылыстардың аздаған ақаулықтары мен зақымдануларын жою	Газ құбырлары мен құрылыстарында жұмыстарды жүргізу қағидасы
2-2)	Газ құбырларына күрделі жөндеу жұмыстарын жүргізу үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Газ құбырлары мен арматураның күрделі ақаулықтары мен зақымдануларын жою	Газ құбырларын монтаждау мен күрделі жөндеу жүргізудің технологиясы
2-3)	Авариялық қалпына келтіру жұмыстарын жүргізу және аварияларды жою үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Жерасты құбырларының жұмысқа жарамды күйін қалпына келтіру	Трассаларда авариялық қалпына келтіру жұмыстарын жүгізудің технологиясы

7-кесте. СБШ бойынша 4-деңгейдегі жерасты газ құбырларын пайдалану және жөндеу жөніндегі слесарь құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
3-1)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, жөндеу жұмыстарынан сапасын тексеру үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Газ құбырларын тығыздыққа сынау, үрлеу және булау	Газ құбырларын және олардағы құрылыстарды монтаждауға, сынауға және пайдалануға беруге қойылатын техникалық талаптар
3-2)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, Жөндеу жұмыстарының нәтижелері және ақауларды жою үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Сапа мен қауіпсіздік стандарттарына сәйкестігі	ISO 9ОО1 тобындағы стандарттарға сәйкес сапа жүйелеріне қойылатын талаптар
3-3)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, техникалық құжаттаманы қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес ресімдеу үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Техникалық құжаттаманы жасау	Техникалық құжаттаманы жүргізу қағидасы, оның нысандары

"Газ-мұнай құбырлары мен газ-мұнай
қоймаларын салу және пайдалану"
кәсіби стандартына 3-қосымша

Желілік құбыршы
1-кесте. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы

Қазақстан Республикасындағы Кәсіптердің мемлекеттік жіктеуіші (КМЖ)
Базалық топ	7233 "Желілік құбыршы"
Техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі кәсіптер мен мамандықтар жіктеуіші (ҚР МЖ 05-2008)
Мамандық атауы		Газ-мұнай құбырлары мен газ-мұнай қоймаларын салу және пайдалану
Жұмыс және жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы (БТБА)
Шығарылым, БТБА бөлімі	34- шығарылым, "Мұнайды, мұнай өнімдерін, газды, сланецті, көмірді қайта өңдеу және магистральдық құбырларға қызмет көрсету" бөлімі
БТБА бойынша кәсіп	Желілік құбыршы
СБШ біліктілік деңгейі	БТБА бойынша разрядтар
2	2-3
3	4-5

2-кесте. Еңбек жағдайына, біліміне және тәжірибесіне қойылатын талаптар

Кәсібі бойынша ықтимал жұмыс орындары (кәсіпорындар, ұйымдар)		Мұнай өнеркәсібінің кәсіпорындары, компаниялары және ұйымдары
Зиянды және қауіпті еңбек жағдайлары		Төмен температура, физикалық артық жүктеме, ауыр климаттық жағдайдағы жұмыс, зиянды заттардың немесе газдардың ШРК арту ықтималдығы, сәуле және жылу сәулесі
Жұмысқа рұқсат берудің ерекше шарттары		ҚР Заңнамасына сәйкес
СБШ біліктілік деңгейі	Кәсіби білім беру және оқыту деңгейі		Талап етілетін жұмыс тәжірибесі
2	Қысқамерзімді курстар немесе жалпы орта білімі болған кезде кәсіпорында оқыту		-
3	Техникалық және кәсіби білімнің белгіленген деңгейі мен практикалық жұмыс тәжірибесі		-

3-кесте. Кәсіби стандарт бірліктерінің (кәсіптің еңбек функциялары) тізбесі

Еңбек функциясының №	Еңбек функциясының атауы (кәсіби стандарттың бірліктері)
1	Магистральдық құбырлар және жабдықтардың жұмысқа жарамдылығын қарау және тексеру
2	Монтаждау және қалпына келтіру жұмыстарын жүргізу
3	Орындалған жұмыстардың сапасын тексеру

4-кесте. Кәсіби стандарттың бірліктер сипаттамасы (функционалдық карта)

Еңбек функциясы №	Еңбек мәні	Еңбек құралдары	Міндеттер (еңбек іс-қимылдары)
1	Магистральдық құбырлар мен жабдықтың құрылысы	Барлық газ құбырлары құрылыстарынң схемалары, жеке қорғану құралдары	1-1) Магистральдық құбырлар және жабдықтардың жұмысқа жарамдылығын қарау және тексеру
	Магистральдық құбырлар мен жабдық	Аспаптар, құрал-саймандар, жеке қорғану құралдары	1-2) Магистральдық құбырлар және жабдықтардағы ақауларды анықтау мен айқындау
	Жабдықтар, құрал-саймандар, құрылғылар	Нұсқаулықтар, жеке қорғану құралдары, ұсынымдар. шаблондар, режимдер	1-3) Құрал-саймандарды, жабдықтарды және құбырларды жөндеуге дайындау
2	Крандар, құбыр орнатқыштар мен экскаваторлар	Нұсқаулықтар, ұсынымдар, шаблондар, режимдер, жеке қорғану құралдары	2-1) Құбырларды орнату кезінде крандарды, құбыр орнатқыштарды және экскаваторларды басқару және оларға күрделі емес жөндеу жұмыстарын жүргізу
	Жабдықтар, құрал-саймандар, құрылғылар	Бөлшектер, түйіндер, дайындамалар, ЖҚҚ, материалдар	2-2) Монтаждау және қалпына келтіру жұмыстарын жүргізу
	Жабдықтар, құрал-саймандар, құрылғылар	Жоспар, бейін, дәнекерлеу схемасы, бөлшектер, түйіндер, аварияларды жою жоспары	2-3) Мұнай өнімдерін айдайтын, газ тарататаын станцияларды (пункттерді) және авариялық жөндеу пункттері жабдықтарын ревизиялау және жөндеу жұмыстарын жүргізу
3	Дәнекерлеу тігістері, кесілген бөлшектердің, материалдардың бет жақтары	Бақылау-өлшеу аспаптары, компьютерлік бағдарламалар	3-1) Орындалған жұмыстар сапасын тексеру. Ақауларды жою.
	Магистральдық құбырлар мен жабдықтар	Бақылау-өлшеу аспаптары, компьютерлік бағдарламалар	3-2) Монтаждау және жөндеу жұмыстарының нәтижелері
	Магистральдық құбырлар мен жабдықтар	Техникалық құжаттама	3-3) Қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес техникалық құжаттаманы ресімдеу

5-кесте. СБШ бойынша 2-деңгейдегі желілік құбыршы құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
1-1)	Магистральдық құбырлар және жабдықтардың жұмысқа жарамдылығын қарау және тексеру үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі дербестік деңгейін болжайтын басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Техникалық құжаттарды, сызбалар мен эскиздерді оқу	Магистральдық құбырлар мен олардың құрылыстарының қолданылу мақсаты, сызбалар, эскиздер, техникалық құжаттар
1-2)	Магистральдық құбырлар және жабдықтардағы ақауларды анықтау мен айқындау үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі дербестік деңгейін болжайтын басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Жабдықтар пен құбырлардың бөлшектері мен түйіндерінің тозуын анықтау	Газ және мұнайдың жылыстауын анықтау және жөндеу нұсқаулығы мен қағидасы
1-3)	Құбырларды, жабдықтарды және құрал-саймандарды жөндеуге дайындау үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі дербестік деңгейін болжайтын басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Жөнделуге жататын газ құбырлары учаскелерін ажырату	Құбырлардың барлық ажыратылған учаскесін үрлеу технологиясы

6-кесте. СБШ бойынша 3-деңгейдегі желілік құбыршы құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
2-1)	Құбырларды орнату кезінде крандарды, құбыр орнатқыштарды және экскаваторларды басқару және оларға күрделі емес жөндеу жұмыстарын жүргізу кезінде өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Кранның, құбыр орнатқыштың, экскаватордың жұмысын және жанар-жағар май шығысын есепке алу	Көтергіш-такелаж құралдарының құрылысы; тиеу және түсіру жұмыстарын орындау қағидасы
2-2)	Монтаждау және қалпына келтіру жұмыстарын жүргізу үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Дәнекерлеу арқылы құбырларды монтаждау және қалпына келтіру жұмыстарын орындау	Жабдық пен газ құбырларының конструктивтік ерекшеліктері, оларды жөндеу қағидасы
2-3)	Мұнай өнімдерін айдайтын, газ тарататын станциялар (пункттер) және авариялық жөндеу пункттері жабдықтарын түгендеу және жөндеу жұмыстарын жүргізу кезінде өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Жоғары қысыммен жұмыс жасайтын құбырларды дәнекерлеу	Мұнай өнімдерін айдайтын, газ тарататын станциялар (пункттер) және авариялық жөндеу пункттері жабдықтарының орналасу схемасы
3-1)	Орындалған жұмыстар сапасын тексеру жән ақауларды жою кезінде өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Газ құбырларын тығыздыққа сынау, үрлеу және булау	Құбырларды, сыйымдылықтар мен ажыратып қосу түйіндерін сынау нормалары
3-2)	Монтаждау және жөндеу жұмыстарының нәтижелері кезінде өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Сапа мен қауіпсіздік стандарттарына сәйкестігі	ISO 9ОО1 тобындағы стандарттарға сәйкес сапа жүйелеріне қойылатын талаптар
3-3)	Қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес техникалық құжаттаманы ресімдеу кезінде өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Техникалық құжаттаманы жасау	Техникалық құжаттама жасау тәртібі мен нысаны

"Газ-мұнай құбырлары мен газ-мұнай
қоймаларын салу және пайдалану"
кәсіби стандартына 4-қосымша

Техник-механик
1-кесте. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы

Қазақстан Республикасындағы Кәсіптердің мемлекеттік жіктеуіші (КМЖ)
Базалық топ	3115 "Техник-механик" 3117 "Газ объектілері жабдығын пайдалану жөніндегі техник"
Техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі кәсіптер мен мамандықтар жіктеуіші (ҚР МЖ 05-2008)
Мамандық атауы		Газ-мұнай құбырлары мен газ-мұнай қоймаларын салу және пайдалану
Жұмыс және жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы (БТБА)
Шығарылым, БТБА бөлімі	Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2012 жылғы 21 мамырдағы №201-ө-м бұйрығымен бекітіліген Басшылардың, мамандардың және басқа қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы
БТБА бойынша кәсіп	Техник-механик
СБШ біліктілік деңгейі	-
4	-
5	-

2-кесте. Еңбек жағдайына, біліміне және тәжірибесіне қойылатын талаптар

Кәсібі бойынша ықтимал жұмыс орындары (кәсіпорындар, ұйымдар)		Мұнай өнеркәсібінің кәсіпорындары, компаниялары және ұйымдары. Мұнай-газ саласындағы ғылыми-зерттеу институттары
Зиянды және қауіпті еңбек жағдайлары		Төмен температура, физикалық артық жүктеме, ауыр климаттық жағдайдағы жұмыс, зиянды заттардың немесе газдардың ШРК арту ықтималдығы, сәуле және жылу сәулесі
Жұмысқа рұқсат берудің ерекше шарттары		ҚР Заңнамасына сәйкес
СБШ біліктілік деңгейі	Кәсіби білім беру және оқыту деңгейі		Талап етілетін жұмыс тәжірибесі
4	Жоғары дәрежелі техникалық және кәсіби білім (қосымша кәсіби даярлық) және практикалық тәжірибе		2-3 деңгейде 3 жыл
5	Техникалық және кәсіби білім (немесе ортадан кейінгі білім) немесе жоғары білім, қосымша кәсіби білім беру бағдарламалары, практикалық тәжірибе		4-деңгейде 4 жыл

3-кесте. Кәсіби стандарт бірліктері (кәсіптің еңбек функциялары) тізбесі

Еңбек функциясының №	Еңбек функциясының атауы (кәсіби стандарттың бірліктері)
1	Технологиялық жабдыққа техникалық қызмет көрсету және жөндеу бойынша жұмыстарды ұйымдастыру
2	Мұнайды, газды, мұнай өнімдерін тасымалдау, сақтау және тарату объектілерін салу және пайдалану
3	Өндірістік қуаттарды игеру, технологияларды жетілдіру бойынша жұмыстарды ұйымдастыру

4-кесте. Кәсіби стандарттың бірліктер сипаттамасы (функционалдық карта)

Еңбек функциясы №	Еңбек мәні	Еңбек құралдары	Міндеттер (еңбек іс-қимылдары)
1	Технологиялық жабдық	Бақылау-өлшеу аспаптары	1-1) Технологиялық жабдықтарды пайдалану
	Технологиялық жабдық	Бақылау-өлшеу аспаптары	1-2) Жабдықтарға техникалық қызмет көрсету және жөндеуді жүзеге асыру
	Технологиялық жабдық	Бақылау-өлшеу аспаптары	1-3) Технологиялық жабдық бөлшектері мен түйіндерінің ақауларын табу және жөндеу
2	Газ-мұнай өнімдерін тасымалдау, сақтау және тарату объектілері	Бақылау-өлшеу аспаптары, аварияларды жою жоспары	2-1) Мұнайды, газды, мұнай өнімдерін тасымалдау, сақтау және тарату объектілерін салу және пайдалану. Аварияларды жою
	Газ-мұнай өнімдерін тасымалдау, сақтау және тарату объектілері	Бақылау-өлшеу аспаптары	2-2) Газ-мұнай өнімдерін тасымалдау, сақтау және таратудың технологиялық процесін жүргізу
	Газ-мұнай өнімдерін тасымалдау, сақтау және тарату объектілері	Техникалық және технологиялық құжаттама	2-3) Қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес техникалық және технологиялық құжаттаманы жүргізу
3	Газ-мұнай өнімдерін тасымалдау, сақтау және тарату объектілері	Техникалық және технологиялық құжаттама	3-1) Өндірістік қуаттарды игеру, технологияларды жетілдіру бойынша жұмыстарды ұйымдастыру
	Газ-мұнай өнімдерін тасымалдау, сақтау және тарату объектілері	Нормативтік және техникалық құжаттама	3-2) Өндірістік учаске жұмысының негізгі техникалық-экономикалық көрсеткіштерін есептеу
	Газ-мұнай өнімдерін тасымалдау, сақтау және тарату объектілері	Техникалық құжаттама	3-3) Бөлімшелер персоналының өндірістік жұмыстарын жоспарлау және ұйымдастыру

5-кесте. СБШ бойынша 4-деңгейдегі техник-механик құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
1-1)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын технологиялық жабдықтарды пайдалану үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Аспаптардың көрсеткіштері бойынша жабдықтар мен жүйелердің жай-күйіне баға беру	Магистральдық газ құбырларын және газ сақтау қоймаларын, компрессорлық және қайта айдау станцияларының жабдығын пайдалану қағидасы
1-2)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, жабдықтарға техникалық қызмет көрсету және жөндеуді жүзеге асыру үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Жабдық пен құбырларды қарау, сынау және профилактикалық жөндеу жоспарларын (кестелерін) әзірлеу	Магистральдық газ құбырлары мен газ сақтау қоймаларына, компрессорлық және қайта айдау станцияларының жабдықтарына техникалық қызмет көрсету және жөндеу
1-3)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, технологиялық жабдықтар бөлшектері мен түйіндерінің ақауларын табу және жөндеу үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Технологиялық жабдықтың ақаулықтарын анықтау мен жою	Қайта айдау және компрессорлық станциялардың, газ-мұнай құбырлары мен қоймалары құрылысы
2-1)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, мұнайды, газды, мұнай өнімдерін тасымалдау, сақтау және тарату объектілерін салу және пайдалану және аварияларды жою үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Компрессорлық және қайта айдау станцияларын салу кезіндегі құрылыс жұмыстарын ұйымдастыру. Авариялық жағдайлардың алдын алу және жою	Газ-мұнай құбырлары мен қоймалары құрылысы қағидасы; мұнайды, газды және мұнай өнімдерін тасымалдау, сақтау және тарату объектілерін пайдалану қағидасы; авариялық жағдайлар мен олардың алдын алу
2-2)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, газ-мұнай өнімдерін тасымалдау, сақтау және таратудың технологиялық процесін жүргізу үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Мұнай және газ өнімдерін тасымалдау, сақтау және таратудың технологиялық процесін бақылау	Газ-мұнай өнімдерін тасымалдау, сақтау және таратуға арналған машиналар мен жабдықтардың құрылысы
2-3)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, техникалық және технологиялық құжаттаманы қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес ресімдеу үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Технологиялық және техникалық құжаттамамен жұмыс жасау	Технологиялық және техникалық құжаттаманы жасау тәртібі

6-кесте. СБШ бойынша 5-деңгейдегі техник-механик құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
3-1)	Өндірістік қуаттарды игеру, технологияларды жетілдіру бойынша жұмыстарды ұйымдастыру үшін технологиялық процесс учаскесі мен кәсіпорын қызметінің стратегиясы шеңберіндегі жауапкершілікті болжайтын басқарушылық қызмет	Мұнай және газға арналған жабдықтың жұмыс режимін таңдау	Өндірістік процестер технологиясы
3-2)	Өндірістік учаске жұмысының негізгі техникалық-экономикалық көрсеткіштерін есептеу үшін технологиялық процесс учаскесі мен кәсіпорын қызметінің стратегиясы шеңберіндегі жауапкершілікті болжайтын басқарушылық қызмет	Талап етілетін жұмыс пен өнім сапасын қамтамасыз етуге жұмсалатын шығындарды бағалау	Негізгі есептеу формулалар ы
3-3)	Бөлімше қызметкерлерінің өндірістік жұмыстарын жоспарлау және ұйымдастыру үшін технологиялық процесс учаскесі мен кәсіпорын қызметінің стратегиясы шеңберіндегі жауапкершілікті болжайтын басқарушылық қызмет	Жабдыққа техникалық қызмет көрсету және жөндеу жұмыстары көлемін жоспарлау	Өндіріс технологиясы негіздері; мамандық бейіні бойынша басшылыққа алынатын нормативтік анықтамалық материалдар

Қазақстан Республикасы
Мұнай және газ министрінің
2014 жылғы 9 сәуірдегі
№ 70 бұйрығына 8-қосымша

"Компрессорлық станциялар мен жерасты құбырларының электр жүйесін жөндеу және қызмет көрсету" кәсіби стандарты
1. Жалпы ережелер

1. Кәсіби стандарт:

2) қызметкерлерді басқару саласындағы кең ауқымдағы міндеттерді шешуге;

4) кәсіби даярлықтарына бағалау жүргізуге және мамандардың біліктілікке сәйкестігін растауға арналған.

2. Кәсіби стандарттарды негізгі пайдаланушылар:

1) білім беру ұйымдарының түлектері, қызметкерлер;

3) білім беру бағдарламаларын әзірлейтін мамандар;

4) кәсіби даярлықты бағалау және мамандардың біліктілікке сәйкестігін растау саласындағы мамандар.

4. Осы кәсіби стандартта төмендегі терминдер мен анықтамалар қолданылады:

1) салалық біліктілік шеңбері – салада танылатын біліктілік деңгейлерін құрылымдық жағынан сипаттау;

8) біліктілік – қызметкердің нақты бір жұмыс түрін орындауға кәсіби дайындығының дәрежесі;

9) құзыреттілік – қызметкердің кәсіби қызметінде білімін, білігі мен дағдысын қолдану қабілеті;

5. Осы кәсіби стандартта мынадай қысқартулар пайдаланылады:

КҚ – кәсіби қызмет;

ҚТ – қызмет түрі;

КС – кәсіби стандарт;

ҰБШ – Ұлттық біліктілік шеңбері;

СБШ – Салалық біліктілік шеңбері (Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде 13-қараша 2013 жылы №8904 тіркелген Қазақстан Республикасы Мұнай және газ министрінің 18-қазан 2013 жылғы №184 "Мұнай және газ саласы салалық біліктілік шеңберін бекіту туралы" бұйрығы);

БТБА – Жұмыс және жұмысшылар кәсіптерінің Бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы;

ҚМЖ - ҚР ҚМЖ 01-2005 – ҚР Қызметтердің мемлекеттік жіктеуіші;

ҮБС - Басшылардың, мамандардың және басқа да қызметшілер лауазымдарының Үлгілік біліктілік сипаттамалары;

ЖҚҚ - жеке бас қауіпсіздік құалдары;

БӨҚ - бақылау-өлшеу құралдары;

КМШ - концентрацияның мүмкін шегі;

МЖ - мамандықтар жіктеуіші.

2. КС паспорты

6. Экономикалық қызметтің түрі (кәсіби қызмет саласы): "Компрессорлық станциялар мен жерасты құбырларының электр жүйесін жөндеу және қызмет көрсету".

7. Экономикалық қызмет түрінің (кәсіби қызмет саласының) негізгі мақсаты: компрессорлық станциялар мен жерасты құбырларының электр жүйесіне қызмет көрсету және жөндеу бойынша жұмыстарды ұйымдастыру және жүргізу.

Кәсіби стандарт "Компрессорлық станциялар мен жерасты құбырларының электр жүйесін жөндеу және қызмет көрсету" кәсіби қызмет саласында еңбек мазмұнына, сапасына, жағдайына, қызметкердің біліктілігі мен құзыреттеріне қойылатын талаптарды айқындайды.

8. Еңбек қызметінің түрлері, кәсіптер, біліктілік деңгейлері осы КС 1-қосымшасында көрсетілді.

Стандарт талаптары осы саланың мынадай қызмет түрлері мен кәсіптеріне қатысты қолданылады: электр жабдығына қызмет көрсету және жөндеу жөніндегі электр монтері, электр қондырғыларына қызмет көрсету және жөндеу жөніндегі электр монтері, жерасты құрылыстары мен байланыс коммуникацияларының электр монтері және электр механигі.

3. Еңбек қызметі (кәсіп) түрлерінің карточкалары
1-параграф. Электр жабдығына қызмет көрсету және жөндеу жөніндегі электр монтері

9. СБШ бойынша біліктілік деңгейі – 2-4.

10. Ықтимал лауазым атауы: электр жабдығына қызмет көрсету және жөндеу жөніндегі электр монтері

11. 2-қосымшаға сәйкес "Электр жабдығына қызмет көрсету және жөндеу жөніндегі электр монтері" кәсібі субъектіні өндірістік өнеркәсіптердің электр жабдықтарына техникалық қадағалау тұлғаларының басшылық етуімен техникалық қызмет көрсету және жөндеуге байланысты негізгі функциялар мен міндеттерді білуге және орындауға міндеттейді.

12. Электр жабдығына қызмет көрсету және жөндеу жөніндегі электр монтері еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар осы кәсіби стандарттың 2-қосымшасының 2-кестесінде көрсетілді.

13. Кәсіби стандарттың бірліктер тізбесі осы кәсіби стандарттың 2-қосымшасының 3-кестесінде көрсетілді.

14. Кәсіби стандарттың бірліктерін және электр жабдығына қызмет көрсету және жөндеу жөніндегі электр монтері еңбегінің іс-қимылдарын сипаттайтын функционалдық карта осы кәсіби стандарттың 2-қосымшасының 4-кестесінде көрсетілді.

15. Электр жабдығына қызмет көрсету және жөндеу жөніндегі электр монтері құзыреттеріне қойылатын талаптар осы кәсіби стандарттың 2-қосымшасының 5, 6 және 7-кестелерінде көрсетілді.

2-параграф. Электр қондырғыларына қызмет көрсету және жөндеу жөніндегі электр монтері

16. СБШ бойынша біліктілік деңгейі – 2-4.

17. Ықтимал лауазым атауы: электр қондырғыларына қызмет көрсету және жөндеу жөніндегі электр монтері

18. 3-қосымшаға сәйкес "Электр қондырғыларына қызмет көрсету және жөндеу жөніндегі электр монтері" кәсібі субъектіні өндірістік өнеркәсіптердің электр қондырғыларына техникалық қадағалау тұлғаларының басшылық етуімен техникалық қызмет көрсету және жөндеу бойынша негізгі функцияларды іске асырумен байланысты міндеттерді білуге және орындай алуға міндеттейді.

19. Электр қондырғыларына қызмет көрсету және жөндеу жөніндегі электр монтері еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар осы кәсіби стандарттың 3-қосымшасының 2-кестесінде көрсетілді.

20. Кәсіби стандарттың бірліктер тізбесі осы кәсіби стандарттың 3-қосымшасының 3-кестесінде көрсетілді.

21. Кәсіби стандарттың бірліктерін және электр қондырғыларына қызмет көрсету және жөндеу жөніндегі электр монтері еңбегінің іс-қимылдарын сипаттайтын функционалдық карта осы кәсіби стандарттың 3-қосымшасының 4-кестесінде көрсетілді.

22. Электр қондырғыларына қызмет көрсету және жөндеу жөніндегі электр монтері құзыреттеріне қойылатын талаптар осы кәсіби стандарттың 3-қосымшасының 5, 6 және 7-кестелерінде көрсетілді.

3-параграф. Жерасты құрылыстары мен байланыс коммуникацияларының электр монтері

23. СБШ бойынша біліктілік деңгейі – 2-3.

24. Ықтимал лауазым атауы: жерасты құрылыстары мен байланыс коммуникацияларын электр монтері.

25. 4-қосымшаға сәйкес "Жерасты құрылыстары мен байланыс коммуникациялары электр монтері" кәсібі субъектіні өндірістік өнеркәсіптердің электр қондырғыларына техникалық қадағалау тұлғаларының басшылық етуімен техникалық қызмет көрсету және жөндеу бойынша негізгі функцияларды іске асырумен байланысты міндеттерді білуге және орындай алуға міндеттейді.

26. Жерасты құрылыстары мен байланыс коммуникациялары электр монтерінің еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар осы кәсіби стандарттың 4-қосымшасының 2-кестесінде көрсетілді.

27. Кәсіби стандарттың бірліктер тізбесі осы кәсіби стандарттың 4-қосымшасының 3-кестесінде көрсетілді.

28. Кәсіби стандарттың бірліктерін және жерасты құрылыстары мен байланыс коммуникациялары электр монтері еңбегінің іс-қимылдарын сипаттайтын функционалдық карта осы кәсіби стандарттың 4-қосымшасының 4-кестесінде көрсетілді.

29. Жерасты құрылыстары мен байланыс коммуникациялары электр монтері құзыреттеріне қойылатын талаптар осы кәсіби стандарттың 4-қосымшасының 5 және 6-кестелерінде көрсетілді.

4-параграф. Электр механигі

30. СБШ бойынша біліктілік деңгейі – 4-5.

31. Ықтимал лауазым атауы: электр механигі.

32. 5-қосымшаға сәйкес "Электр механигі" кәсібі субъектіні электр жабдықтарына және электр қондырғыларына техникалық қызмет көрсету және жөндеу жұмыстарын ұйымдастыруды бойынша негізгі функцияларды іске асырумен байланысты міндеттерді білуге және орындай алуға міндеттейді.

33. Электр механигінің еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар осы кәсіби стандарттың 5-қосымшасының 2-кестесінде көрсетілді.

34. Кәсіби стандарттың бірліктер тізбесі осы кәсіби стандарттың 5-қосымшасының 3-кестесінде көрсетілді.

35. Кәсіби стандарттың бірліктерін және электр механигі еңбегінің іс-қимылдарын сипаттайтын функционалдық карта осы кәсіби стандарттың 5-қосымшасының 4-кестесінде көрсетілді.

36. Электр механигі құзыреттеріне қойылатын талаптар осы кәсіби стандарттың 5-қосымшасының 5 және 6-кестелерінде көрсетілді.

4. Осы кәсіби стандарттың негізінде берілетін сертификаттардың түрлері
5. Кәсіби стандарттың әзірлеушілері

Қазақстан Республикасы Мұнай және газ министрлігі

6. Келісу парағы

Ұйым атауы	Келісу күні
Қазақстан Республикасы Мұнай және газ министрлігінің техникалық және кәсіби білімді және кадрлар даярлауды дамыту жөніндегі салалық кеңесі

7. Кәсіби стандарттың сараптамасы және тіркелуі

Осы кәсіби стандартты _______________________________ тіркеді

Кәсіби стандарттар тізбесіне _____________ тіркеу № енгізілді

Хат (хаттама) № ___________ Күні__________________

"Компрессорлық станциялар мен
жерасты құбырларының электр жүйесін
жөндеу және қызмет көрсету" кәсіби
стандартына 1-қосымша

Еңбек қызметі, кәсіп түрлері, біліктілік деңгейлері

Р/н №	Қызмет түрінің атауы	Еңбек нарығының үрдістерін ескерумен кәсіптің атауы	01-2005 Қазақстан Республикасындағы Кәсіптердің мемлекеттік жіктеуішіне сәйкес кәсіп атауы	СБШ біліктілік деңгейі
1.	Өнеркәсіптік кәсіпорындардың электр жабдықтарына техникалық қадағалау тұлғаларының басшылық етуімен техникалық қызмет көрсету және жөндеу	Электр жабдығына қызмет көрсету және жөндеу жөніндегі электр монтері	Электр жабдығына қызмет көрсету және жөндеу жөніндегі электр монтері	2-4
2.	Өнеркәсіптік кәсіпорындардың электр жабдықтарына техникалық қадағалау тұлғаларының басшылық етуімен техникалық қызмет көрсету және жөндеу	Электр қондырғыларына қызмет көрсету және жөндеу жөніндегі электр монтері	Электр қондырғыларына қызмет көрсету және жөндеу жөніндегі электр монтері	2-4
3.	Жерасты құрылыстары мен байланыс коммуникацияларына техникалық қадағалау тұлғаларының басшылық етуімен техникалық қызмет көрсету және жөндеу	Жерасты құрылыстары мен байланыс коммуникациясының электр монтері	Жерасты құрылыстары және байланыс коммуникациясының электр монтері	2-3
4.	Электр жабдықтарына және электр қондырғыларына техникалық қызмет көрсету және жөндеу жұмыстарын ұйымдастыру	Электр механигі	Электр механигі	4-5

"Компрессорлық станциялар мен
жерасты құбырларының электр жүйесін
жөндеу және қызмет көрсету" кәсіби
стандартына 2-қосымша

Электр жабдығына қызмет көрсету және жөндеу жөніндегі электр монтері
1-кесте. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы

Қазақстан Республикасындағы Кәсіптердің мемлекеттік жіктеуіші (КМЖ)
Базалық топ	7233 "Электр жабдығына қызмет көрсету және жөндеу жөніндегі электр монтері"
Техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі кәсіптер мен мамандықтар жіктеуіші (ҚР МЖ 05-2008)
Мамандық атауы		Компрессорлық станциялар мен жерасты құбырларының электр жүйесін жөндеу және қызмет көрсету
Жұмыс және жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы (БТБА)
Шығарылым, БТБА бөлімі	1- шығарылым, "Экономиканың барлық салалары үшін ортақ жұмысшылардың кәсіптері" бөлімі
БТБА бойынша кәсіп	Электр жабдығына қызмет көрсету және жөндеу жөніндегі электр монтері
СБШ біліктілік деңгейі	БТБА бойынша разрядтар
2	2-3
3	4-5
4	6-7

2-кесте. Еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

Кәсібі бойынша ықтимал жұмыс орындары (кәсіпорындар, ұйымдар)		Мұнай өнеркәсібі кәсіпорындары, компаниялары және ұйымдары
Зиянды және қауіпті еңбек жағдайы		Аса қауіпті жұмыстар, зиянды заттардың немесе газдардың ШРК арту ықтималдығы
Жұмысқа рұқсат берудің ерекше шарттары		ҚР Заңнамасына сәйкес
СБШ біліктілік деңгейі	Кәсіби білім беру және оқыту деңгейі		Талап етілетін жұмыс тәжірибесі
2	Қысқамерзімді курстар немесе жалпы орта білімі болған кезде кәсіпорында оқыту		-
3	Техникалық және кәсіби білімнің белгіленген деңгейі, практикалық жұмыс тәжірибесі		-
4	Жоғары дәрежелі техникалық және кәсіби білім (қосымша кәсіби дайындық) мен практикалық тәжірибе.		СБШ бойынша 2-3 деңгейде 3 жыл

3-кесте. Кәсіби стандарт бірліктері (кәсіптің еңбек функциялары) тізбесі

Еңбек функциясының №	Еңбек функциясының атауы (кәсіби стандарттың бірліктері)
1	Өнеркәсіптік ұйымдардың жабдық түйіндері мен механизмдерін, агрегаттарын, машиналарын, станоктары мен басқа да электр жабдықтарын жинау, монтаждау, реттеу және жөндеу
2	Электр жабдықтарын жөндеу және апаттық-қалпына келтіру жұмыстарын жүргізу
3	Жөнделген электр жабдығының сапасын тексеру

4-кесте. Кәсіби стандарттың бірліктер сипаттамасы (функционалдық карта)

Еңбек функциясының №	Еңбек мәні	Еңбек құралдары	Міндеттер (еңбек іс-қимылдары)
1	Электр жабдықтары мен электр қондырғыларының құрастырмасы	Арнайы киім, резеңке етік, ЖҚҚ	1-1) Электр жабдықтарын жоспар бойынша және кезектен тыс тексеру
	Бөлшектер, түйіндер, тізбектер, жүйелер	Құрал-саймандар, аспаптар, арнайы киім, резеңке етік, ЖҚҚ	1-2) Жабдықтарды пайдалану және жөндеу барысында тексеру кезінде ақауларын анықтау және жою
	Аспаптар, құрал-саймандар, құрылғылар	Құрал-саймандар, аспаптар, арнайы киім, резеңке етік, ЖҚҚ	1-3) Өнеркәсіптік ұйымдардың жабдықтарының түйіндері мен механизмдерін, машиналарын, агрегаттарын, станоктарын және басқа да электр жабдықтарын монтаждау, жинау және жөндеу
2	Электр жабдықтары, электр қондырғылары, автоматтар	Құрал-саймандар, аспаптар, арнайы киім, резеңке етік, ЖҚҚ	2-1) Технологиялық карталарға сәйкес электр жабдықтарына техникалық қызмет көрсету. Электр жабдықтарының аварияларын және бұзылуларын жөндеу және алдын алу
	Күрделі бөлшектер, түйіндер, материалдар, шикізат	Құрал-саймандар, аспаптар, арнайы киім, резеңке етік, ЖҚҚ	2-2) Жөндеу жұмыстарын жүргізу
	Электр жабдықтары, электр қондырғылары, автоматтар	Құрал-саймандар, аспаптар, арнайы киім, резеңке етік, ЖҚҚ	2-3) Бақылау-өлшеу аспаптары және құрал-саймандарын баптау және реттеу
3	Электр жабдықтары, электр қондырғылары, автоматтар	Құрал-саймандар, аспаптар, арнайы киім, резеңке етік, ЖҚҚ	3-1) Машиналарды инженерлік-техникалық персоналдың бақылауымен сынақтан өткізу және іске қосу
	Электр жабдықтары, электр қондырғылары, автоматтар	Құрал-саймандар, аспаптар, арнайы киім, резеңке етік, ЖҚҚ	3-2) Жөнделген электр жабдықтарын пайдалану және оны жұмысқа қосу
	Электр жабдықтары, электр қондырғылары, автоматтар	Техникалық құжаттама	3-3) Қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес техникалық құжаттаманы ресімдеу

5-кесте. СБШ бойынша 2-деңгейдегі электр жабдығына қызмет көрсету және жөндеу жөніндегі электр монтері құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
1-1)	Электр жабдықтарын жоспар бойынша және кезектен тыс тексеру үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі дербестік деңгейін болжайтын басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Өлшегіш электр аспаптарымен, өлшеу құралдарымен, стендпен жұмыс істеу	Өлшегіш аспаптардың жалпы сыныпталуы; аспаптарды электр тізбегіне қосу схемасы; аспаптарды пайдалану және тексеру жүйесі
1-2)	Жабдықтарды пайдалану және жөндеу барысында тексеру кезінде ақауларын анықтау және жою үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі дербестік деңгейін болжайтын басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Жөндеуге арналған электр жабдықтарына ақаулық ведомосын толтыру	Электр жабдықтарының тозу себептері мен түрлері, аспаптарға техникалық қызмет көрсету құжаттамасы
1-3)	Өнеркәсіптік ұйымдардың жабдықтарының түйіндері мен механизмдерін, машиналарын, агрегаттарын, станоктарын және басқа да электр жабдықтарын монтаждау, жинау және жөндеу үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі дербестік деңгейін болжайтын басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Әр түрлі кластағы дәлдік пен тазалық шегінде слесарлық және механикалық өңдеу; дәнекерлеу, қалайылау және басқасы; күрделілігі әрүрлі электр схемаларын оқи білу; өнеркәсіптік кәсіпорындардың электр жабдықтарын жинау, монтаждау және реттеу	Технологиялық жинау, монтаждау және жөндеу процестері; слесарлық, слесарлық-жинау операциялары, олардың қолданылу мақсаты; операцияларды орындау тәсілдері мен қағидалары

6-кесте. СБШ бойынша 3-деңгейдегі электр жабдығына қызмет көрсету және жөндеу жөніндегі электр монтері құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
2-1)	Технологиялық карталарға сәйкес электр жабдықтарына техникалық қызмет көрсету және электр жабдықтарының апаттарын және бұзылуларын жөндеу және алдын алу кезінде өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Өнеркәсіптік ұйымдардың электр жабдықтарына: жарық беруші электр қондырғыларға, кабельдік желілерге, ауа желілеріне, іске қосушы-реттеуші аппаратураға, тансформаторлар мен трансформаторлық қосалқы станцияларға, электр машиналарына, таратушы қондырғыларға техникалық қызмет көрсету (ТҚ)	Техникалық қызмет көрсету қызметтерінің міндеттері; электр қондырғыларын техникалық пайдалануды ұйымдастыру; электр жабдықтарына техникалық қызмет көрсетуші электрмонтердің міндеттері және кезекші электрмонтердің міндеттері
2-2)	Жөндеу жұмыстарын жүргізу кезінде өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Электр жабдықтарына ТҚ және жөндеу кестесі бойынша жұмыс істеу және кестеге сәйкес жоспарлы алдын ала жөндеу жұмыстары (АЖЖ); электр жабдықтарына жөндеуаралық техникалық қызмет көрсету; жөндеуаралық кезеңде электр жабдықтарының ақауларын жөндеу	Электр жабдықтарының тозу түрлері мен себептері; электр қондырғыларын техникалық пайдалануды ұйымдастыру; электр жабдықтарға техникалық қызмет көрсетуші электрмонтердің міндеттері және кезекші электрмонтердің міндеттері; жұмыс нарядтарын ресімдеу және беру тәртібі
2-3)	Бақылау-өлшеу аспаптары және құрал-саймандарын баптау және реттеу кезінде өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтінбасшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Еесептеу техникасын пайдалана отырып тестілік бағдарламалар және стенділер арқылы жабдықтарды диагностикалау	Аспаптарды электр тізбегіне қосу схемасы; аспаптарды пайдалану және тексеру жүйесі

7-кесте. СБШ бойынша 4-деңгейдегі электр жабдығына қызмет көрсету және жөндеу жөніндегі электр монтері құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
3-1)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, машиналарды инженер-техникалық персоналдың бақылауымен сынақтан өткізу және іске қосу үшін үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Жарық беретін электр қондырғыларын сынақтан өткізу және туралау; электрлік өлшемдерді жүргізу; аспаптардың көрсеткіштерін жазып алу	Өлшегіш аспаптардың жалпы сыныпталуы; аспаптарды электр тізбекке қосу схемасы; аспаптарға техникалық қызмет көрсету құжаттамасы; аспаптарды пайдалану және тексеру жүйесі
3-2)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, Жөнделген электр жабдықтарын пайдалану және оны жұмысқа қосу үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Электр жабдықтарының сызбаларға, электр схемаларына, техникалық талаптарға сәйкестігін тексеру	Өлшегіш аспаптардың жалпы сыныпталуы; аспаптарды электр тізбекке қосу схемасы; аспаптарға техникалық қызмет көрсету құжаттамасы; аспаптарды пайдалану және тексеру жүйесі
3-3)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, техникалық құжаттаманы қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес ресімдеу үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Техникалық құжаттаманы жасау	Техникалық құжаттама жүргізу тәртібі мен нысандары

"Компрессорлық станциялар мен
жерасты құбырларының электр жүйесін
жөндеу және қызмет көрсету" кәсіби
стандартына 3-қосымша

Электр қондырғыларына қызмет көрсету және жөндеу жөніндегі электр монтері
1-кесте. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы

Қазақстан Республикасындағы Кәсіптердің мемлекеттік жіктеуіші (КМЖ)
Базалық топ	7233 "Электр қондырғысына қызмет көрсету және жөндеу жөніндегі электр монтері"
Техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі кәсіптер мен мамандықтар жіктеуіші (ҚР МЖ 05-2008)
Мамандық атауы		Компрессорлық станциялар мен жерасты құбырларының электр жүйесін жөндеу және қызмет көрсету
Жұмыс және жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы (БТБА)
Шығарылым, БТБА бөлімі	54-шығарылым, "Байланыс жұмысшы мамандары және жұмыстары" бөлімі
БТБА бойынша кәсіп	Электр қондырғысына қызмет көрсету және жөндеу жөніндегі электр монтері
СБШ біліктілік деңгейі	БТБА бойынша разрядтар
2	3
3	4-5
4	6-7

2-кесте. Еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

Кәсібі бойынша ықтимал жұмыс орындары (кәсіпорындар, ұйымдар)		Мұнай өнеркәсібі кәсіпорындары, компаниялары және ұйымдары
Зиянды және қауіпті еңбек жағдайлары		Аса қауіпті жұмыстар, зиянды заттардың немесе газдардың ШРК арту ықтималдығы
Жұмысқа рұқсат берудің ерекше шарттары		ҚР Заңнамасына сәйкес
СБШ біліктілік деңгейі	Кәсіби білім беру және оқыту деңгейі		Талап етілетін жұмыс тәжірибесі
2	Қысқамерзімді курстар немесе жалпы орта білімі болған кезде кәсіпорында оқыту		-
3	Техникалық және кәсіби білімнің белгіленген деңгейі, практикалық жұмыс тәжірибесі		-
4	Жоғары дәрежелі техникалық және кәсіби білім (қосымша кәсіби дайындық) мен практикалық тәжірибе.		СБШ бойынша 2-3 деңгейде 3 жыл

3-кесте. Кәсіби стандарт бірліктерінің (кәсіптің еңбек функциялары) тізбесі

Еңбек функциясының №	Еңбек функциясының атауы (кәсіби стандарттың бірліктері)
1	Магистральдық құбырлар мен жабдықтың жұмысқа жарамдылығын қарау және тексеру
2	Монтаждау және қалпына келтіру жұмыстарын орындау
3	Жөнделген жабдықтардың сапасын тексеру

4-кесте. Кәсіби стандарттың бірліктер сипаттамасы (функционалдық карта)

Еңбек функциясының №	Еңбек мәні	Еңбек құралдары	Міндеттер (еңбек іс-қимылдары)
1	Электр қондырғылары, автоматтар	Арнайы киім, резеңке етік, ЖҚҚ	1-1) Электр қондырғыларын жоспар бойынша және кезектен тыс тексеру
	Электр қондырғылары, автоматтар	Құрал-саймандар, ЖҚҚ, аспаптар, арнайы киім, резеңке етік	1-2) Электр қондырғылары жұмысындағы істен шығулар мен ақауларды анықтау
	Электр қондырғылары, автоматтар	Құрал-саймандар, ЖҚҚ, аспаптар, арнайы киім, резеңке етік	1-3) Объектілердегі электр қондырғыларын жөндеу жұмыстарына дайындау
2	Электр қондырғылары, автоматтар	Құрал-саймандар, ЖҚҚ, аспаптар, арнайы киім, резеңке етік	2-1) Электр қондырғыларын дұрыс және жұмысқа жарамды күйде ұстау
	Электр қондырғылары, автоматтар	Құрал-саймандар, ЖҚҚ, аспаптар, арнайы киім, резеңке етік	2-2) Жөндеу және апаттық қалпына кетілру жұмыстарын жүргізу
	Электр қондырғылары, автоматтар	Құрал-саймандар, ЖҚҚ, аспаптар, арнайы киім, резеңке етік	2-3) Электр қондырғыларының негізгі параметрлерін туралау және ретке келтіру
3	Электр қондырғылары, автоматтар	Құрал-саймандар, ЖҚҚ, аспаптар, арнайы киім, резеңке етік	3-1) Жөнделген жабдықтардың сапасын тексеру
	Электр қондырғылары, автоматтар	Арнайы киім, резеңке етік, ЖҚҚ	3-2) Жөнделген электр қондырғыларын сынақтан өткізу, тапсыру және пайдалануға беру
	Электр қондырғылары, автоматтар	Техникалық құжаттама	3-3) Техникалық құжаттаманы қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес ресімдеу

5-кесте. СБШ бойынша 2-деңгейдегі электр қондырғысына қызмет көрсету және жөндеу жөніндегі электр монтері құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
1-1)	Электр қондырғыларын жоспар бойынша және кезектен тыс тексеру үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі дербестік деңгейін болжайтын басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Бағалау үшін көзбен шолу, тәкелей және жете тексеру жүргізу	Электрмен қоректенетін қондырғылардың жабдықтарын пайдалану бойынша нұсқаулықтар, әдістемелік және басқа да материалдар
1-2)	Электр қондырғылары жұмысындағы істен шығулар мен ақауларды анықтау үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі дербестік деңгейін болжайтын басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Жөндеуге арналған ақаулық ведомостарымен жұмыс жасау	Пайдаланылатын жабдықтың, құрылғының негізгі технологиялық және конструкциялық деректері, құрылғылардың бұзылуының алдын алу ақауларын жөндеу әдістері
1-3)	Объектілердегі электр қондырғыларын жөндеу жұмыстарына дайындау үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі дербестік деңгейін болжайтын басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Жұмыстарды орындауға қажетті құрал-саймандарды, жабдықтарды және технологиялық жарақтарды іріктеу	Энергетикалық жабдықты монтаждау, реттеу және жөндеу технологиясы

6-кесте. СБШ бойынша 3-деңгейдегі электр қондырғысына қызмет көрсету және жөндеу жөніндегі электр монтері құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
2-1)	Электр қондырғыларын дұрыс және жұмысқа жарамды күйде ұстау кезінде өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Электр қондырғыларымен қауіпсіз жұмыс істеуді ұйымдастыру	Электр қозғалтқыштарды және электр аппаратураны тексеру, орнату және оларға қызмет көрсетудің оңтайлы тәсілдері, оларды артық кернеуден қорғау тәсілдері
2-2)	Жөндеу және авариялық қалпына келтіру жұмыстарын жүргізу үшін үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Электр жабдықтарын технологиялық процеске сәйкес жөндеу	Электр машиналарын, электр жабдықтарын және аппараттарын бөлшектеу, жинау, жөндеу және баптау бойынша операциялардың жұмыс технологиясы мен жүйелілігі
2-3)	Электр қондырғыларының негізгі параметрлерін туралау және ретке келтіру үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Есептеу техникасын пайдалана отырып, тестілік бағдарламалар және стенділер арқылы жабдықтарды диагностикалау	Электр қозғалтқыштарын іске қосу және тоқтату тәртібі

7-кесте. СБШ бойынша 4-деңгейдегі электр қондырғысына қызмет көрсету және жөндеу жөніндегі электр монтері құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
3-1)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, жөнделген жабдықтардың сапасын тексеру үшін үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Жабдықтардың жай-күйін анықтауға арналған қажетті әдістер мен құралдарды пайдалану	Электр жабдықтардың барлық құрылғыларының схемасы (кернеу тұрақтандырғышының, шала өткізгішті түзеткіштің схемасы); телебасқару схемалары және оларды туралау тәсілдері, өлшеу техникасының аспаптары; электроника, автоматика және электрмен жабдықтау теориясының негіздері
3-2)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, жөнделген электр қондырғыларын сынақтан өткізу, тапсыру және пайдалануға беру үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Жөнделген электр құрылғыларының, бақылау-өлшеу аспаптары мен автоматика (БӨАжА) сапасын анықтауға арналған сынақ жүргізу әдістерін пайдалану	Аспаптарды тексеру және сынау кезіндегі абсолюттік және салыстырмалы ауытқуларды есептеу технологиясы
3-3)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, техникалық құжаттаманы қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес ресімдеу үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Техникалық құжаттама жасау	Техникалық құжаттаманы жасау тәртібі, нысандары

"Компрессорлық станциялар мен
жерасты құбырларының электр жүйесін
жөндеу және қызмет көрсету" кәсіби
стандартына 4-қосымша

Жерасты құрылыстары мен байланыс коммуникацияларының электр монтері
1-кесте. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы

Қазақстан Республикасындағы Кәсіптердің мемлекеттік жіктеуіші (КМЖ)
Базалық топ	7233 "Қайталама коммутация және байланысты жөндеу жөніндегі электромонтері"
Техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі кәсіптер мен мамандықтар жіктеуіші (ҚР МЖ 05-2008)
Мамандық атауы		Компрессорлық станциялар мен жерасты құбырларының электр жүйесін жөндеу және қызмет көрсету
Жұмыс және жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы (БТБА)
Шығарылым, БТБА бөлімі	54-шығарылым, "Байланыс жұмысшы мамандары және жұмыстары" бөлімі
БТБА бойынша кәсіп	Жерасты құрылыстары және байланыс коммуникациясының электромонтері
СБШ біліктілік деңгейі	БТБА бойынша разрядтар
2	3
3	4-5

2-кесте. Еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

Кәсібі бойынша ықтимал жұмыс орындары (кәсіпорындар, ұйымдар)		Мұнай өнеркәсібі кәсіпорындары, компаниялары және ұйымдары. Мұнай-газ саласындағы ғылыми-зерттеу институттары
Зиянды және қауіпті еңбек жағдайлары		Аса қауіпті жұмыстар, зиянды заттардың немесе газдардың ШРК арту ықтималдығы
Жұмысқа рұқсат берудің ерекше шарттары		ҚР Заңнамасына сәйкес
СБШ біліктілік деңгейі	Кәсіби білім беру және оқыту деңгейі		Талап етілетін жұмыс тәжірибесі
2	Қысқамерзімді курстар немесе жалпы орта білімі болған кезде кәсіпорында оқыту		-
3	Техникалық және кәсіби білімнің белгіленген деңгейі, практикалық жұмыс тәжірибесі		-

3-кесте. Кәсіби стандарт бірліктерінің (кәсіптің еңбек функциялары) тізбесі

Еңбек функциясының №	Еңбек функциясының атауы (кәсіби стандарттың бірліктері)
1	Кабельдерді, құрал-саймандарды, материалдарды, құрылғыларды, қосалқы материалдарды тартуға дайындау
2	Телефон канализациялары кабельдерін коллекторлар, лотоктар, туннельдер, траншеялар арқылы тарту
3	Орындалған жұмыстардың сапасын тексеру

4-кесте. Кәсіби стандарттың бірліктер сипаттамасы (функционалдық карта)

Еңбек функциясының №	Еңбек мәні	Еңбек құралдары	Міндеттер (еңбек іс-қимылдары)
1	Құдықтар, канализациялық құрылыстар	Құдықтар мен канализациялық құрылыстардың орналасу схемасы, ЖҚҚ	1-1) Құдықтар мен канализациялық құрылыстарды тексеру. Ақауларды жөндеу.
	Құрал-саймандар, материалдар	Арнайы құралдар, ЖҚҚ	1-2) Материалдар мен құрал-саймандарды әкелу, тиеу және түсіру
	Кабель, құрал-саймандар, материалдар, құралдар, көмекші материалдар	Нұсқаулықтар, наряд, өкім, ЖҚҚ	1-3) Кабельдерді, құрал-саймандарды, материалдарды, құралдарды, көмекші материалдарды желі тартуға дайындау
2	Құдықтар, канализациялық құрылыстар	Құрал-саймандар, құралдар, ЖҚҚ	2-1) Кірпіш қораптарды, шағын және орта үлгідегі құдықтарды қалау, темірбетон құдықтарды жинау. Телефондық тарату шкафтарын орнату.
	Коллекторлар, лотоктар, туннельдер, траншеялар	Кабель, материалдар, құрал-саймандар, ЖҚҚ, құралдар	2-2) Коллекторлар, лотоктар, туннельдер, траншеяларда желі тарту және кабельдерді телефон канализациясымен тарту
	Құдықтар, канализациялық құрылыстар	Құрал-саймандар, құралдар, ЖҚҚ	2-3) Канализациялық құрылыстарға пайдалану-техникалық қызмет көрсету
3	Желілік-кабельдік құрылыс	Нормативтік және техникалық құжаттама	3-1) Орындалған жұмыстардың сапасын тексеру
	Желілік-кабельдік құрылыс	Нормативтік және техникалық құжаттама	3-2) Желілік-кабельдік құрылыстардың пайдалануға дайын болуын тексеру
	Желілік-кабельдік құрылыс	Техникалық құжаттама	3-3) Техникалық құжаттаманы қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес ресімдеу

5-кесте. СБШ бойынша 2-деңгейдегі жерасты құрылыстары және байланыс коммуникациясының электромонтері құзіретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
1-1)	Құдықтар мен канализациялық құрылыстарды тексеру үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі дербестік деңгейін болжайтын басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет. Зақымдануларды жою	Телефондық канализация арналарын тазалау және тексеру, тексеру құрылғыларын ашу, құдықтарды желдету	Канализациялық құрылыстардың техникалық құжаттамасы және паспортталуы, материалдарды шығынға жазу тәртібі
1-2)	Материалдар мен құрал-саймандарды әкелу, тиеу және түсіру үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі дербестік деңгейін болжайтын басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Кабель салынған барабандарды тиеу, түсіру және тасымалдау	Кабельдік канализацияны пайдалану жұмыстары кезінде қолданылатын механизмдер, құралдар және құрал-саймандардың құрылысы және пайдалану мақсаты
1-3)	Кабельдерді, құрал-саймандарды, материалдарды, құралдарды, көмекші материалдарды желі тартуға дайындау үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі дербестік деңгейін болжайтын басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Кабельдерді канализацияға тарту, кірпіш қораптарды, шағын және орта үлгідегі құдықтарды қалау, темірбетон құдықтарды құру	Телефондық канализацияны тарту және құдық салу кезіндегі жер қазу жұмыстарын жүргізу қағидасы; механикаландырылған құрал-саймандарды пайдалану қағидасы

6-кесте. СБШ бойынша 3-деңгейдегі жерасты құрылыстары және байланыс коммуникациясының электромонтері құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
2-1)	Кірпіш қораптарды, шағын және орта үлгідегі құдықтарды қалау, темірбетон құдықтарды құру кезінде өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет. Телефондық тарату шкафтарын орнату	Кірпіш қораптарды, шағын және орта үлгідегі құдықтарды қалау, темірбетон құдықтарды құру. Телефондық тарату шкафтарын орнату; арнайы және бұрыштық ірі темірбетон құдықтарды құру	Ірі үлгідегі құдықтардың құрылысы; арнайы үлгідегі телефон құдықтарын монтаждау және қалау технологиясы
2-2)	Коллекторлар, лотоктар, туннельдер, траншеяларда желі тарту және кабельдерді телефон канализациясымен тарту кезінде өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Телефондық канализация арналарында кабельдерді қолмен және механикаландырылған тәсілмен тартып және созып салу	Алюминиймен және болатпен қапталған кабельдерді тарту қағидасы
2-3)	Канализациялық құрылыстарға пайдалану-техникалық қызмет көрсету кезінде өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Телефондық канализацияны тарту, жөндеу және салу бойынша жұмыстарда қолданылатын механизмдер мен құралдарды жөндеу	Телефондық кабельдік канализацияны тарту, тексеру және жөндеу, блоктар мен құбырларды асу, түсіру, коллекторларда, туннельдерде, траншеяларда кабель тарту бойынша жұмыстарды жүргізу технологиясы
3-1)	Орындалған жұмыстардың сапасын тексеру кезінде өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Орындалған жұмыстардың техникалық құжаттамаға сәйкестігін тексеру	Техникалық құжаттама
3-2)	Желілік-кабельдік құрылыстардың пайдалануға даярлығын тексеру үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Канализациялық-кабельдік құрылысты пайдалануға қабылдау	Канализациялық-кабельдік құрылысты пайдалануға қабылдау қағидасы
3-3)	Техникалық құжаттаманы қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес ресімдеу кезінде өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Техникалық құжаттама жасау	Техникалық құжаттама жасау тәртібі, нысандары

"Компрессорлық станциялар мен
жерасты құбырларының электр жүйесін
жөндеу және қызмет көрсету" кәсіби
стандартына 5-қосымша

Электр механигі
1-кесте. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы

Қазақстан Республикасындағы Кәсіптердің мемлекеттік жіктеуіші (КМЖ)
Базалық топ	3113 "Электр механигі "
Техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі кәсіптер мен мамандықтар жіктеуіші (ҚР МЖ 05-2008)
Мамандық атауы		Компрессорлық станциялар мен жерасты құбырларының электр жүйесін жөндеу және қызмет көрсету
Жұмыс және жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы (БТБА)
Шығарылым, БТБА бөлімі	Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2012 жылғы 21 мамырдағы №201-ө-м бұйрығымен бекітіліген Басшылардың, мамандардың және басқа қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы
БТБА бойынша кәсіп	Электр механигі
СБШ біліктілік деңгейі
4
5

2-кесте. Еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

Кәсібі бойынша ықтимал жұмыс орындары (кәсіпорындар, ұйымдар)		Мұнай өнеркәсібі кәсіпорындары, компаниялары және ұйымдары. Мұнай-газ саласындағы ғылыми-зерттеу институттары
Зиянды және қауіпті еңбек жағдайы		Аса қауіпті жұмыстар, зиянды заттардың немесе газдардың ШРК арту ықтималдығы
Жұмысқа рұқсат берудің ерекше шарттары		ҚР Заңнамасына сәйкес
СБШ біліктілік деңгейі	Кәсіби білім беру және оқыту деңгейі		Талап етілетін жұмыс тәжірибесі
4	Жоғары дәрежелі техникалық және кәсіби білім (қосымша кәсіби даярлық) және практикалық тәжірибе.		2-3 деңгейде 3 жыл
5	Техникалық және кәсіби білім (немесе ортадан кейінгі білім) немесе жоғары білім, қосымша кәсіби білім беру бағдарламалары, практикалық тәжірибе		4- деңгейде 4 жыл

3-кесте. Кәсіби стандарт бірліктерінің (кәсіптің еңбек функциялары) тізбесі

Еңбек функциясының №	Еңбек функциясының атауы (кәсіби стандарттың бірліктері)
1	Электрлік және электрмеханикалық жабдықтарды, тұрмыстық техниканы пайдалану, техникалық қызмет көрсету және жөндеу бойынша жұмыстарды ұйымдастыру және орындау
2	Электрлік және электрмеханикалық жабдықтарды пайдалану кезінде диагностикалау және тұрмыстық техниканың техникалық жай-күйін бақылау
3	Салалық электрлік және электрмеханикалық жабдықтарды жаңғыртуға қатысу

4-кесте. Кәсіби стандарттың бірліктер тізбесі (функционалдық карта)

Еңбек функциясының №	Еңбек мәні	Еңбек құралдары	Міндеттер (еңбек іс-қимылдары)
1	Электр жабдықтары, электр қондырғылары және автоматтар	Аспаптар, құрал-саймандар, құрылғылар	1-1) Электрлік және электрмеханикалық жабдықтарды, тұрмыстық техниканы пайдалану бойынша жұмыстарды ұйымдастыру және орындау
	Электр жабдықтары, электр қондырғылары және автоматтар	Бақылау-өлшеу аспаптары	1-2) Электрлік және электрмеханикалық жабдықтарға, тұрмыстық техникаға техникалық қызмет көрсету жұмыстарын ұйымдастыру және уақтылы жүргізу
	Электр жабдықтары, электр қондырғылары және автоматтар	Аспаптар, құрал-саймандар, құрылғылар	1-3) Электрлік және электрмеханикалық жабдықтарды, тұрмыстық техниканы жөндеу жұмыстарын ұйымдастыру және орындау
2	Электр жабдықтары, электр қондырғылары және автоматтар	Бақылау-өлшеу аспаптары	2-1) Электрлік және электрмеханикалық жабдықтарды туралау, реттеу және тексеру
	Электр жабдықтары, электр қондырғылары және автоматтар	Электрондық аспаптар	2-2) Электрлік және электрмеханикалық жабдықтарды пайдалану кезінде диагностикалау және тұрмыстық техниканың техникалық жай-күйін бақылау
	Электр жабдықтары, электр қондырғылары және автоматтар	Техникалық құжаттама	2-3) Техникалық құжаттаманы қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес ресімдеу
3	Электр жабдықтары, электр қондырғылары және автоматтар	Техникалық құжаттама	3-1) Салалық электрлік және электрмеханикалық жабдықтарды жаңғыртуға қатысу
	Электр жабдықтары, электр қондырғылары және автоматтар	Техникалық құжаттама	3-2) Жаңа электрлік және электрмеханикалық жабдықтарды жобалау және әзірлеуге қатысу
	Электр жабдықтары, электр қондырғылары және автоматтар	Техникалық құжаттама	3-3) Бөлімше персоналының өндірістік жұмыстарын жоспарлау және ұйымдастыру

5-кесте. СБШ бойынша 4-деңгейдегі электр механигі құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
1-1)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, электрлік және электрмеханикалық жабдықтарды, тұрмыстық техниканы пайдалану бойынша жұмыстарды ұйымдастыру және орындау үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Электртехникалық жабдықтың бөлшектерінің мерзімінен бұрын тозу себептерін анықтау	Электртехникалық жабдықтың бөлшектерінің мерзімінен бұрын тозуын болдырмау және жою тәсілдері
1-2)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, электрлік және электрмеханикалық жабдықтарға, тұрмыстық техникаға техникалық қызмет көрсету жұмыстарын ұйымдастыру және уақтылы жүргізу үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Электрлік және электрмеханикалық жабдықтарды жөндеуге дайындау	Электр жабдықтарына қызмет көрсету және жөндеу кезіндегі қауіпсіздік шаралары
1-3)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, электрлік және электрмеханикалық жабдықтарды, тұрмыстық техниканы жөндеу жұмыстарын ұйымдастыру және орындау үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Өндірістік көрсеткіштерді нормалау	Қызмет көрсетілетін жабдықты баптаудың негізгі электрлік нормалары, оларды тексеру және өлшеу әдістері
2-1)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, Электрлік және электрмеханикалық жабдықтарды баптау, реттеу және тексеру үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Қызмет объектілерінің жай-күйі мен динамикасын талдау	Нақты параметрлердің жобалық параметрлерге сәйкес болуы
2-2)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, электрлік және электрмеханикалық жабдықтарды пайдалану кезінде диагностикалау және тұрмыстық техниканың техникалық жай-күйін бақылау жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Орындалған жөндеу және сынау жұмыстарының сәйкестігін тексеру	Реттеу-тапсыру жұмыстарын жүргізу және электр жабдықтарын жөндеуден кейін тапсыру әдістері
2-3)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, техникалық және технологиялық құжаттаманы қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес ресімдеу үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Техникалық құжаттаманы қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес толтыру	Техникалық құжаттама жасау тәртібі, нысандары

6-кесте. СБШ бойынша 5-деңгейдегі электр механигі құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
3-1)	Салалық электрлік және электрмеханикалық жабдықтарды жаңғыртуға қатысу үшін технологиялық процесс учаскесі мен кәсіпорын қызметінің стратегиясы шеңберіндегі жауапкершілікті болжайтын басқарушылық қызмет	Электр жүйелері жабдықтарының қолданыстағы құрылғыларын меңгеру және жаңғырту	Ұйымның ұйымдық-технологиялық құрылым ерекшелігі және мамандандырылуы, оның даму перспективасы
3-2)	Жаңа электрлік және электрмеханикалық жабдықтарды жобалау және әзірлеуге қатысу үшін технологиялық процесс учаскесі мен кәсіпорын қызметінің стратегиясы шеңберіндегі жауапкершілікті болжайтын басқарушылық қызмет	Электр жүйелерінің құрылғылары мен жабдықтарын пайдалану, жөндеу және қызмет көрсету бойынша технологиялық процестері мен технологиялық операцияларын жетілдіру	Электр жүйелерінің құрылғылары мен жабдықтарын пайдалану, жөндеу және қызмет көрсету бойынша озық тәжірибе
3-3)	Бөлімшенің қызметкерлер құрамының өндірістік жұмыстарын жоспарлау және ұйымдастыру үшін технологиялық процесс учаскесі мен кәсіпорын қызметінің стратегиясы шеңберіндегі ұңғыманы бұрғылау мен жөндеу процесін зерттеуге қатысу үшін жауапкершілікті болжайтын басқарушылық қызмет	Электр жүйелерінің құрылғылары мен жабдықтарын техникалық жөндеу және қызмет көрсету көлемдерін жоспарлау	Өндіріс технологиясының негіздері; мамандық бейіні бойынша басшылыққа алатын нормативтік анықтамалық материалдар

Қазақстан Республикасы
Мұнай және газ министрінің
2014 жылғы 9 сәуірдегі
№ 70 бұйрығына 9-қосымша

"Технологиялық жабдық пен құбырларды монтаждау" кәсіби стандарты
2. Жалпы ережелер

1. Кәсіби стандарт:

2) қызметкерлерді басқару саласындағы кең ауқымдағы міндеттерді шешуге;

4) кәсіби даярлықтарына бағалау жүргізуге және мамандардың біліктілікке сәйкестігін растауға арналған.

2. Кәсіби стандарттарды негізгі пайдаланушылар:

1) білім беру ұйымдарының түлектері, қызметкерлер;

3) білім беру бағдарламаларын әзірлейтін мамандар;

4) кәсіби даярлықты бағалау және мамандардың біліктілікке сәйкестігін растау саласындағы мамандар.

4. Осы кәсіби стандартта төмендегі терминдер мен анықтамалар қолданылады:

1) салалық біліктілік шеңбері – салада танылатын біліктілік деңгейлерін құрылымдық жағынан сипаттау;

8) біліктілік – қызметкердің нақты бір жұмыс түрін орындауға кәсіби дайындығының дәрежесі;

9) құзыреттілік – қызметкердің кәсіби қызметінде білімін, білігі мен дағдысын қолдану қабілеті;

5. Осы кәсіби стандартта мынадай қысқартулар пайдаланылады:

КҚ – кәсіби қызмет;

ҚТ – қызмет түрі;

КС – кәсіби стандарт;

ҰБШ – Ұлттық біліктілік шеңбері;

СБШ – Салалық біліктілік шеңбері (Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде 13-қараша 2013 жылы №8904 тіркелген Қазақстан Республикасы Мұнай және газ министрінің 18-қазан 2013 жылғы №184 "Мұнай және газ саласы салалық біліктілік шеңберін бекіту туралы" бұйрығы);

БТБА – Жұмыс және жұмысшылар кәсіптерінің Бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы;

ҚМЖ - ҚР ҚМЖ 01-2005 – ҚР Қызметтердің мемлекеттік жіктеуіші;

ҮБС - Басшылардың, мамандардың және басқа да қызметшілер лауазымдарының Үлгілік біліктілік сипаттамалары;

ЖҚҚ - жеке бас қауіпсіздік құалдары;

БӨҚ - бақылау-өлшеу құралдары;

КМШ - концентрацияның мүмкін шегі;

МЖ - мамандықтар жіктеуіші.

2. КС паспорты

6. Экономикалық қызметтің түрі (кәсіби қызмет саласы): "Технологиялық жабдық пен құбырларды монтаждау".

7. Экономикалық қызмет түрінің (кәсіби қызмет саласының) негізгі мақсаты: құбар мен жабдықты монтаждау бойынша жұмыстарды ұйымдастыру және жүргізу.

Кәсіби стандарт "Технологиялық жабдық пен құбырларды монтаждау" кәсіби қызмет саласында еңбек мазмұнына, сапасына, жағдайына, қызметкердің біліктілігі мен құзыреттеріне қойылатын талаптарды айқындайды.

8. Еңбек қызметінің түрлері, кәсіптер, біліктілік деңгейлері осы КС 1-қосымшасында көрсетілді.

Стандарт талаптары осы саланың мынадай қызмет түрлері мен кәсіптеріне қатысты қолданылады: құбыр монтаждаушы, техник-механик

3. Еңбек қызметі (кәсіп) түрлерінің карточкалары
1-параграф. Құбыр монтаждаушы

9. СБШ бойынша біліктілік деңгейі – 2-4.

10. Ықтимал лауазым атауы: технологиялық құбырларды монтаждаушы; технологиялық жабдық және онымен байланысты конструкцияларды монтаждаушы.

11. 2-қосымшаға сәйкес "Құбыр монтаждаушы" кәсібі субъектіні құбырлардың барлық түрін және барлық мақсаттағы құбырларды монтаждау бойынша негізгі функцияларды іске асырумен байланысты міндеттерді білуге және орындай алуға міндеттейді.

12. Құбыр монтаждаушы еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар осы кәсіби стандарттың 2-қосымшасының 2-кестесінде көрсетілді.

13. Кәсіби стандарттың бірліктер тізбесі осы кәсіби стандарттың 2-қосымшасының 3-кестесінде көрсетілді.

14. Кәсіби стандарттың бірліктерін және құбыр монтаждаушы еңбегінің іс-қимылдарын сипаттайтын функционалдық карта осы кәсіби стандарттың 2-қосымшасының 4-кестесінде көрсетілді.

15. Құбыр монтаждаушы құзыреттеріне қойылатын талаптар осы кәсіби стандарттың 2-қосымшасының 5, 6 және 7-кестелерінде көрсетілді.

2-параграф. Техник-механик

16. СБШ бойынша біліктілік деңгейі – 4-5.

17. Ықтимал лауазым атауы: техник-механик

18. 3-қосымшаға сәйкес "Техник-механик" кәсібі субъектіні құбырларды және жабдықты монтаждау бойынша негізгі функцияларды іске асырумен байланысты міндеттерді білуге және орындай алуға міндеттейді.

19. Техник-механик еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар осы кәсіби стандарттың 3-қосымшасының 2-кестесінде көрсетілді.

20. Кәсіби стандарттың бірліктер тізбесі осы кәсіби стандарттың 3-қосымшасының 3-кестесінде көрсетілді.

4. Осы кәсіби стандарттың негізінде берілетін сертификаттардың түрлері
5. Кәсіби стандарттың әзірлеушілері

Қазақстан Республикасы Мұнай және газ министрлігі

6. Келісу парағы

Ұйым атауы	Келісу күні
Қазақстан Республикасы Мұнай және газ мнистрлігінің техникалық және кәсіби білімді және кадрлар даярлауды дамыту жөніндегі салалық кеңесі

7. Кәсіби стандарттың сараптамасы және тіркелуі

Осы кәсіби стандартты _______________________________ тіркеді

Кәсіби стандарттар тізбесіне _____________ тіркеу № енгізілді

Хат (хаттама) № ___________ Күні__________________

"Технологиялық жабдық пен
құбырларды монтаждау" кәсіби
стандартына 1-қосымша

Еңбек қызметі, кәсіп түрлері, біліктілік деңгейлері

Р/н	Қызмет түрінің атауы	Еңбек нарығының үрдістерін ескерумен кәсіптің атауы	01-2005 Қазақстан Республикасындағы Кәсіптердің мемлекеттік жіктеуішіне сәйкес кәсіп атауы	СБШ біліктілік деңгейі
1.	Құбырлардың барлық түрін және барлық мақсаттағы құбырларды монтаждау	Құбыр монтаждаушы	Технологиялық құбырларды монтаждаушы; технологиялық жабдықтар және олармен байланысты конструкцияларды монтаждаушы	2-4
2.	Құбыр мен жабдықты монтаждау бойынша жүмыстарды ұйымдастыру	Техник-механик	Техник-механик	4-5

"Технологиялық жабдық пен
құбырларды монтаждау" кәсіби
стандартына 2-қосымша

Құбыр монтаждаушы
1-кесте. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы

Қазақстан Республикасындағы Кәсіптердің мемлекеттік жіктеуіші (КМЖ)
Базалық топ	7121 "Сыртқы құбырларды монтаждаушы", 7121 "Болат және темірбетонды құрастырмаларды монтаждаушы", 7121 "Технологиялық құбырларды монтаждаушы"
Техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі кәсіптер мен мамандықтар жіктеуіші (ҚР МЖ 05-2008)
Мамандық атауы		Технологиялық жабдықтар мен құбырларды монтаждау
Жұмыс және жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы (БТБА)
Шығарылым, БТБА бөлімі	34-шығарылым, "Мұнайды, мұнай өнімдерін, газды, сланецті, көмірді қайта өңдеу және магистральдық құбырларға қызмет көрсету" бөлімі
БТБА бойынша кәсіп	Технологиялық құбырларды монтаждаушы		Технологиялық жабдық және онымен байланысты конструкцияларды монтаждаушы
СБШ біліктілік деңгейі	БТБА бойынша разрядтар
2	2-3		2-3
3	4-5		4-5
4	6		6-7

2-кесте. Еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

Кәсібі бойынша ықтимал жұмыс орындары (кәсіпорындар, ұйымдар)		Мұнай өнеркәсібі кәсіпорындары, компаниялары және ұйымдары
Зиянды және қауіпті еңбек жағдайлары		Аса қауіпті жұмыстар, өндірістік шуыл, діріл, биіктікте жұмыс істеу, төмен температура, физикалық артық жүктеме, ауыр климат жағдайында жұмыс істеу, зиянды заттар немесе газдардың ШРК арту ықтималдығы, сәуле және жылу сәулесі
Жұмысқа рұқсат берудің ерекше шарты		ҚР Заңнамасына сәйкес
СБШ біліктілік деңгейі	Кәсіби білім беру және оқыту деңгейі		Талап етілетін жұмыс тәжірибесі
2	Қысқамерзімді курстар немесе жалпы орта білімі болған кезде кәсіпорында оқыту		-
3	Техникалық және кәсіби білімнің белгіленген деңгейі мен практикалық жұмыс тәжірибесі		-
4	Жоғары дәрежелі техникалық және кәсіби білім (қосымша кәсіби дайындық) мен практикалық тәжірибе		СБШ бойынша 2-3 деңгейде 3 жыл

3-кесте. Кәсіби стандарт бірліктері (кәсіптің еңбек функциялары) тізбесі

Еңбек функциясының №	Еңбек функциясының атауы (кәсіби стандарттың бірліктері)
1	Монтаждау жұмыстарын жүргізуге дайындық
2	Монтаждау жұмыстарын жүргізу
3	Орындалған жұмыстардың сапасын тексеру

4-кесте. Кәсіби стандарттың бірліктер сипаттамасы (функционалдық карта)

Еңбек функциясының №	Еңбек мәні	Еңбек құралдары	Міндеттер (еңбек іс-қимылдары)
1	Көтеру-такелаждау құрылғылары	Құрал-саймандар, құрылғылар, жеке қорғану құралдары	1-1) Құбырлардың, коллекторлардың, арналардың, камералардың және құдықтардың негіздерін дайындау
	Көтеру-такелаждау құрылғылары	Құрал-саймандар, құрылғылар, жеке қорғану құралдары	1-2) Жиналатын коллекторлардың, арналардың, камералардың және құдықтардың элементтерін салу мен монтаждау
	Жабдықтар, құрал-саймандар, құрылғылар, қосалқы материалдар	Нұсқаулықтар, жеке қорғану құралдары, ұсынымдар, шаблондар, режимдер	1-3) Жабдықтар, құрал-саймандар, құрылғылар, қосалқы материалдарды жұмысқа дайындау
2	Құбырлар	Технологиялық монтаждау схемалары, құрал-саймандар, жеке қорғану құралдары, құрылғылар	2-1) Сыртқы және технологиялық құбырларды монтаждау
	Құбырлар	Жабдық, құрал-саймандар, жеке қорғану құралдары, құрылғылар	2-2) Механизмдер мен такелаж жабдығын пайдаланумен құбырларды ірілендірілген блоктармен монтаждау
	Құбырлар	Жабдық, құрал-саймандар, жеке қорғану құралдары, құрылғылар	2-3) Құбырларды сынау, құбырларды сынау кезінде анықталған ақауларды жою
3	Дәнекерленген тігістер, кесілген бөлшектер мен материалдардың бет жақтары	Құрал-саймандар, құрылғылар, компьютерлік бағдарламалар	3-1) Құбырлардың бір-біріне жалғастырылған монтаждау түйіндерінің сапасына бақылау жасау
	Құбырлар	Аспаптар, компьютерлік бағдарламалар	3-2) Орындалған жұмыстардың сапасын тексеру
	Құбырлар	Техникалық құжаттама	3-3) Техникалық құжаттаманы қолданыстағы нормативтік құжаттамаға сәйкес ресімдеу

5-кесте. СБШ бойынша 2-деңгейдегі құбыр монтаждаушы құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
1-1)	Құбырлардың, коллекторлардың, арналардың, камералардың және құдықтардың негіздерін дайындау үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі дербестік деңгейін болжайтын басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Көтеру-такелаждау құрылғыларымен жұмыс жасау	Такелажды құрылғылардың құрылысы және оларды қолдану тәсілдері
1-2)	Жиналатын коллекторлардың, арналардың, камералардың және құдықтардың элементтерін салу мен монтаждау үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі дербестік деңгейін болжайтын басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Құбырларды салу бойынша жұмыстарды орындау, жиналатын құбырлардың, коллекторлардың, арналардың, камералардың және құдықтардың негіздерін салу бойынша жұмыстарды орындау	Жиналатын коллекторларды, арналарды, камераларды және құдықтарды салу қағидалары
1-3)	Сыртқы құбырларды монтаждауға дайындау үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі дербестік деңгейін болжайтын басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Жабдықты монтаждау мен пайдалануға арналған техникалық құжаттамамен жұмыс жасау	Орнаасу тереңдігін көрсетумен құбыр учаскесінің жоспары мен бейіні

6-кесте. СБШ бойынша 3-деңгейдегі құбыр монтаждаушысы құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
2-1)	Сыртқы және технологиялық құбырларды монтаждау кезінде өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Құбырларды түтік, фланецтер, ілме гайкалар, манжет, әмбебап қосылыстардың көмегімен жалғау	Монтаждаудың өндірістік процесінің құрылымы. Технологиялық процестердің құрамы. Монтаждау операциясы, тәсілі
2-2)	Механизмдер мен такелаж жабдығын пайдаланумен құбырларды үлкейтілген блоктармен монтаждау үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Монтаждау түйіндері мен блоктарын ірілетіп жинақтау	Шағын механизацияның, жабдықтың, технологиялық керек-жарақтың, арнайы құрал-сайман мен құрылғылардың түрлері
2-3)	Құбырларды сынау, құбырларды сынау кезінде анықталған ақауларды жою үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Құбырларды, сыйымдылықтарды және ауыстырып қосу түйіндерін сынау	Құбырларды, сыйымдылықтарды және ауыстырып қосу түйіндерін сынау қағидалары мен тәсілдері

7-кесте. СБШ бойынша 4-деңгейдегі құбыр монтаждаушысы құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
3-1)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, құбырлардың бір-біріне жалғастырылған монтаждау түйіндерінің сапасына бақылау жасау үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Жинақтау мен дәнекерлеу кезінде жүзеге асырылатын жүйелік операциялық (технологиялық) бақылау	Монтаждау жұмыстарының сапасын бақылау кезінде қолданылатын жабдық
3-2)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, орындалған жұмыстардың сапасын тексеру үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Орындалған жұмыстардың нормативтік-техникалық құжаттама талаптарына сәйкестігіне тексеру жүргізу	Мемлекеттік стандарттардың және нормативтік-техникалық құжаттаманың талаптары
3-3)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, техникалық құжаттаманы қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес ресімдеу үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Техникалық құжаттаманы жасау	Техникалық құжаттама жасау тәртібі мен нысандары

"Технологиялық жабдық пен
құбырларды монтаждау" кәсіби
стандартына 3-қосымша

Техник-механик
1-кесте. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы

Қазақстан Республикасындағы Кәсіптердің мемлекеттік жіктеуіші (КМЖ)
Базалық топ	3113 "Техник-механик" 3117 "Мұнай құбырларын пайдалану жөніндегі техник"
Техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі кәсіптер мен мамандықтар жіктеуіші (ҚР МЖ 05-2008)
Мамандық атауы		Технологиялық жабдықтар мен құбырларды монтаждау
Жұмыс және жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы (БТБА)
Шығарылым, БТБА бөлімі	Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2012 жылғы 21 мамырдағы №201-ө-м бұйрығымен бекітіліген Басшылардың, мамандардың және басқа қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы
БТБА бойынша кәсіп	Техник-механик
СБШ біліктілік деңгейі	-
4	-
5	-

2-кесте. Еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

Кәсібі бойынша ықтимал жұмыс орындары (кәсіпорындар, ұйымдар)		Мұнай өнеркәсібі кәсіпорындары, компаниялары және ұйымдары. Мұнай-газ саласының ғылыми-зерттеу институттары
Зиянды және қауіпті еңбек жағдайлары		Аса қауіпті жұмыстар, өндірістік шуыл, діріл, биіктікте жұмыс істеу, төмен температура, физикалық артық жүктеме, ауыр климат жағдайында жұмыс істеу, зиянды заттар немесе газдардың ШРК арту ықтималдығы, сәуле және жылу сәулесі
Жұмысқа рұқсат берудің ерекше шарттары		ҚР Заңнамасына сәйкес
СБШ біліктілік деңгейі	Кәсіби білім беру және оқыту деңгейі		Талап етілетін жұмыс тәжірибесі
4	Жоғары дәрежелі техникалық және кәсіби білім (қосымша кәсіби дайындық) мен практикалық тәжірибе.		2-3 деңгейде 3 жыл
5	Техникалық және кәсіби білім (немесе ортадан кейінгі білім) немесе жоғары білім, қосымша кәсіби білім беру бағдарламалары, практикалық тәжірибе		4- деңгейде 4 жыл

3-кесте. Кәсіби стандарт бірліктері (кәсіптің еңбек функциялары) тізбесі

Еңбек функциясының №	Еңбек функциясының атауы (кәсіби стандарттың бірліктері)
1	Құрылыс-монтаждау жұмыстарын жүргізу
2	Жұмыстардың сапасын бақылауға алу және тексеру
3	Монтаждау жұмыстарының технологиясын жетілдіру бойынша іс-шараларды әзірлеуге қатысу

4-кесте. Кәсіби стандарттың бірліктер тізбесі (функционалдық карта)

Еңбек функциясының №	Еңбек мәні	Еңбек құралдары	Міндеттер (еңбек іс-қимылдары)
1	Құбырлар, жабдықтар	Құрал-саймандар, құрылғылар, көтеру құрылғылары, жеке қорғану құралдары	1-1) Құрылыс-монтаждау жұмыстары жоспарын құру
	Жобалық құжаттама	Құрал-саймандар, құрылғылар, көтергіш құрылғылар, жеке қорғану құралдары	1-2) Құбырларды төсеу бойынша жұмыстарды ұйымдастыру
	Құбырлар, жабдықтар	Технологиялық карта. Аварияларды жою жоспарлары	1-3) Құбырларда құрылыс- монтаждау жұмыстарын жүргізу. Аварияларды жою
2	Құбырлар, жабдықтар	Жұмысты жүргізудің жобасы	2-1) Монтаждау жұмыстарының сапасына бақылау жасау
	Құбырлар, жабдықтар	Электрондық аспаптар	2-2) Монтаждау жұмыстарының сапасын тексеру
	Құбырлар, жабдықтар	Техникалық және технологиялық құжаттама	2-3) Қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес техникалық және технологиялық құжаттаманы ресімдеу
3	Ғылыми-техникалық құжаттама мен техникалық әдебиет	Ғылыми зерттеу	3-1) Монтаждау жұмыстарының қазіргі заманғы технологияларын зерттеу
	Құбырлар, жабдықтар	Технологиялық карта	3-2) Монтаждау жұмыстарының технологиясын жетілдіру бойынша іс-шараларды әзірлеуге қатысу
	Құбырлар, жабдықтар	Технологиялық регламент	3-3) Бөлімше персоналының өндірістік жұмыстарын жоспарлау және ұйымдастыру

5-кесте. СБШ бойынша 4-деңгейдегі техник-механик құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
1-1)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, құрылыс-монтаждау жұмыстары жоспарын құру үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Жобалық және техникалық құжаттамамен жұмыс жасау	Құрылыс- монтаждау жұмыстарының жоспарына қойылатын талаптар
1-2)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, құбырларды төсеу бойынша жұмыстарды ұйымдастыру үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет. Аварияларды жою	Құбырларды, құбырдың бөлшектерін, коллекторларды, арналарды, камераларды және құдықтарды құбыр орнатқыштардың көмегімен төсеу, арқандау және арқаннан босату	Авариларды жою жоспарлары
1-3)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, құбырларда құрылыс- монтаждау жұмыстарын жүргізу үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Дәнекерлеу, оқшаулау және монтаждау жұмыстарын жүргізу	Жабдықтарды, машиналарды, механизмдерді және құрастырмаларды монтаждау технологиясы
2-1)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, монтаждау жұмыстарының сапасына бақылау жасау үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Орындалатын жұмыстар сапасының жобаның және нормативтік-техникалық құжаттаманың талаптарына сәйкес келуі	Құрылыс- монтаждау жұмыстарын жүргізу кезінде бақылауға жататын технологиялық операциялардың тізбесі
2-2)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, монтаждау жұмыстарының сапасын тексеру үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Құбырларды сынаудың ең ұтымды тәсілдерін таңдау	Құбырларды, ыдыстарды және ауыстырып- қосу түйіндерін сынау қағидалары мен тәсілдері
2-3)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, техникалық және технологиялық құжаттаманы қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес ресімдеу үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Технологиялық және техникалық құжаттаманы жасау	Технологиялық және техникалық құжаттаманы жасау тәртібі

6-кесте. СБШ бойынша 5-деңгейдегі техник-механик құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
3-1)	Монтаждау жұмыстарының қазіргі заманғы озық технологияларын зерттеу үшін технологиялық процесс учаскесі мен кәсіпорын қызметінің стратегиясы шеңберіндегі жауапкершіліккті болжайтын басқарушылық қызмет	Құбырларды монтаждау жұмыстарының техникасы мен технологиясына талдау жасау	Құбырларды монтаждау жұмыстарының техникасы мен технологиясы саласындағы озық отандық және шетелдік тәжірибелер
3-2)	Монтаждау жұмыстарының технологиясын жетілдіру бойынша іс-шараларды әзірлеуге қатысу үшін технологиялық процесс учаскесі мен кәсіпорын қызметінің стратегиясы шеңберіндегі жауапкершілікті болжайтын басқарушылық қызмет	Ғылыми-техникалық құжаттамамен және техникалық әдебиетпен жұмыс жасау	Құрылыс-монтаждау жұмыстарының барысында қолданылатын механикалндыру құралдары, материалдар, жабдықтар және бөлшектер
3-3)	Бөлімше персоналының өндірістік жұмыстарын жоспарлау және ұйымдастыру үшін технологиялық процесс учаскесі мен кәсіпорын қызметінің стратегиясы шеңберіндегі жауапкершіліккті болжайтын басқарушылық қызмет	Технологиялық регламенттерге сәйкес ұжымның жұмысын ұйымдастыру	Монтаждау жұмыстарын жобалаудың, қаржыландырудың және жоспарлаудың тәртібі

Қазақстан Республикасы
Мұнай және газ министрінің
2015 жылғы 9 сәуірдегі
№ 70 бұйрығына 10-қосымша

"Мұнай мен газды сақтау және тасымалдау" кәсіби стандарты
1. Жалпы ережелер

1. Кәсіби стандарт:

2) қызметкерлерді басқару саласындағы кең ауқымдағы міндеттерді шешуге;

4) кәсіби даярлықтарына бағалау жүргізуге және мамандардың біліктілікке сәйкестігін растауға арналған.

2. Кәсіби стандарттарды негізгі пайдаланушылар:

1) білім беру ұйымдарының түлектері, қызметкерлер;

3) білім беру бағдарламаларын әзірлейтін мамандар;

4) кәсіби даярлықты бағалау және мамандардың біліктілікке сәйкестігін растау саласындағы мамандар.

4. Осы кәсіби стандартта төмендегі терминдер мен анықтамалар қолданылады:

1) салалық біліктілік шеңбері – салада танылатын біліктілік деңгейлерін құрылымдық жағынан сипаттау;

8) біліктілік – қызметкердің нақты бір жұмыс түрін орындауға кәсіби дайындығының дәрежесі;

9) құзыреттілік – қызметкердің кәсіби қызметінде білімін, білігі мен дағдысын қолдану қабілеті;

5. Осы кәсіби стандартта мынадай қысқартулар пайдаланылады:

КҚ – кәсіби қызмет;

ҚТ – қызмет түрі;

КС – кәсіби стандарт;

ҰБШ – Ұлттық біліктілік шеңбері;

СБШ – Салалық біліктілік шеңбері (Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде 13-қараша 2013 жылы №8904 тіркелген Қазақстан Республикасы Мұнай және газ министрінің 18-қазан 2013 жылғы №184 "Мұнай және газ саласы салалық біліктілік шеңберін бекіту туралы" бұйрығы);

БТБА – Жұмыс және жұмысшылар кәсіптерінің Бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы;

ҚМЖ - ҚР ҚМЖ 01-2005 – ҚР Қызметтердің мемлекеттік жіктеуіші;

ҮБС - Басшылардың, мамандардың және басқа да қызметшілер лауазымдарының Үлгілік біліктілік сипаттамалары;

ЖҚҚ - жеке бас қауіпсіздік құалдары;

БӨҚ - бақылау-өлшеу құралдары;

КМШ - концентрацияның мүмкін шегі;

МЖ - мамандықтар жіктеуіші.

2. КС паспорты

6. Экономикалық қызметтің түрі (кәсіби қызмет саласы): "мұнай мен газды тасымалдау және сақтау".

7. Экономикалық қызмет түрінің (кәсіби қызмет саласының) негізгі мақсаты: мұнай мен газды тасымалдау және сақтау бойынша жұмыстарды ұйымдастыру және жүргізу.

Кәсіби стандарт "Мұнай мен газды тасымалдау және сақтау" кәсіби қызмет саласында еңбек мазмұнына, сапасына, жағдайына, қызметкердің біліктілігі мен құзыреттеріне қойылатын талаптарды айқындайды.

8. Еңбек қызметінің түрлері, кәсіптер, біліктілік деңгейлері осы КС 1-қосымшасында көрсетілді.

Стандарт талаптары осы саланың мынадай қызмет түрлері мен кәсіптеріне қатысты қолданылады: слесарь-жөндеуші, техник-технолог.

3. Еңбек қызмет (кәсіп) түрлерінің карточкалары
1-параграф. Слесарь-жөндеуші

9. СБШ бойынша біліктілік деңгейі – 2-4.

10. Ықтимал лауазым атауы: слесарь-жөндеуші

11. 2-қосымшаға сәйкес "Слесарь-жөндеуші" кәсібі субъектіні құбыр жабдығына техникалық қызмет көрсету және жөндеу бойынша негізгі функцияларды іске асырумен байланысты міндеттерді білуге және орындай алуға міндеттейді.

12. Слесарь-жөндеуші еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар осы кәсіби стандарттың 2-қосымшасының 2-кестесінде көрсетілді.

13. Кәсіби стандарттың бірліктер тізбесі осы кәсіби стандарттың 2-қосымшасының 3-кестесінде көрсетілді.

14. Кәсіби стандарттың бірліктерін және слесарь-жөндеуші еңбегінің іс-қимылдарын сипаттайтын функционалдық карта осы кәсіби стандарттың 2-қосымшасының 4-кестесінде көрсетілді.

15. Слесарь-жөндеуші құзыреттеріне қойылатын талаптар осы кәсіби стандарттың 2-қосымшасының 5, 6 және 7-кестелерінде көрсетілді.

2-параграф. Техник-технолог

16. СБШ бойынша біліктілік деңгейі – 4-5.

17. Ықтимал лауазым атауы: техник

18. 3-қосымшаға сәйкес "Техник-технолог" кәсібі субъектіні мұнай мен газды тасымалдау және сақтау объектілерінің жұмысын ұйымдастыру бойынша негізгі функцияларды іске асырумен байланысты міндеттерді білуге және орындай алуға міндеттейді.

19. Техник-технолог еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар осы кәсіби стандарттың 3-қосымшасының 2-кестесінде көрсетілді.

20. Кәсіби стандарттың бірліктер тізбесі осы кәсіби стандарттың 3-қосымшасының 3-кестесінде көрсетілді.

21. Кәсіби стандарттың бірліктерін және техник-технолог еңбегінің іс-қимылдарын сипаттайтын функционалдық карта осы кәсіби стандарттың 3-қосымшасының 4-кестесінде көрсетілді.

22. Техник-технолог құзыреттеріне қойылатын талаптар осы кәсіби стандарттың 3-қосымшасының 5 және 6-кестелерінде көрсетілді.

4. Осы кәсіби стандарттың негізінде берілетін сертификаттардың түрлері
5. Кәсіби стандарттың әзірлеушілері

Қазақстан Республикасы Мұнай және газ министрлігі

6. Келісу парағы

Ұйым атауы	Келісу күні
Қазақстан Республикасы Мұнай және газ министрлігінің Техникалық және кәсіби білімді және кадрлар даярлауды дамыту жөніндегі салалық кеңесі

7. Кәсіби стандарттың сараптамасы және тіркелуі

Осы кәсіби стандартты _______________________________ тіркеді

Кәсіби стандарттар тізбесіне _____________ тіркеу № енгізілді

Хат (хаттама) № ___________ Күні__________________

"Мұнай мен газды сақтау және
тасымалдау" кәсіби стандартына
1-қосымша

Еңбек қызметі, кәсіпр түрлері, біліктілік деңгейлері

Р/н	Қызмет түрінің атауы	Еңбек нарығының үрдістерін ескерумен кәсіптің атауы	01-2005 Қазақстан Республикасындағы Кәсіптердің мемлекеттік жіктеуішіне сәйкес кәсіп атауы	СБШ біліктілік деңгейі
1.	Құбырлардың барлық түріне және барлық мақсаттағы құбырларды монтаждау	Құбыр монтаждаушы	Технологиялық құбырларды монтаждаушы; технологиялық жабдықтар және олармен байланысты конструкцияларды монтаждаушы	2-4
2.	Құбыр мен жабдықты монтаждау бойынша жұмыстарды ұйымдастыру	Техник-механик	Техник-механик	4-5

"Мұнай мен газды сақтау және
тасымалдау" кәсіби стандартына
2-қосымша

Слесарь-жөндеуші
1-кесте. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы

Қазақстан Республикасындағы Кәсіптердің мемлекеттік жіктеуіші (КМЖ)
Базалық топ	7233 "Слесарь-жөндеуші"
Техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі кәсіптер мен мамандықтар жіктеуіші (ҚР МЖ 05-2008)
Мамандық атауы		Мұнай мен газды сақтау және тасымалдау
Жұмыс және жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы (БТБА)
Шығарылым, БТБА бөлімі	34- шығарылым, "Мұнайды, мұнай өнімдерін, газды, сланецті, көмірді қайта өңдеу және магистральдық құбырларға қызмет көрсету" бөлімі
БТБА бойынша кәсіп	Слесарь-жөндеуші
СБШ біліктілік деңгейі	БТБА бойынша разрядтар
2	3
3	4-5
4	6-8

2-кесте. Еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

Кәсібі бойынша ықтимал жұмыс орындары (кәсіпорындар, ұйымдар)		Мұнай өнеркәсібі кәсіпорындары, компаниялары және ұйымдары
Зиянды және қауіпті еңбек жағдайлары		Аса қауіпті жұмыстар, өндірістік шуыл, діріл, биіктікте жұмыс істеу, төмен температура, ауыр климат жағдайларында жұмыс істеу, зиянды заттар немесе газдардың ШРК арту ықтималдығы, сәуле және жылу сәулесі
Жұмысқа рұқсат берудің ерекше шарттары		ҚР Заңнамасына сәйкес
СБШ біліктілік деңгейі	Кәсіби білім беру және оқыту деңгейі		Талап етілетін жұмыс тәжірибесі
2	Қысқамерзімді курстар немесе жалпы орта білімі болған кезде кәсіпорында оқыту		-
3	Техникалық және кәсіби білімнің белгіленген деңгейі мен практикалық жұмыс тәжірибесі		-
4	Практикалық жұмыс тәжірибесінсіз техникалық және кәсіби білімнің жоғары дәрежелі біліктілік деңгейі		СБШ бойынша 2-3 деңгейде 3 жыл

3-кесте. Кәсіби стандарт бірліктер (кәсіптің еңбек функциялары) тізбесі

Еңбек функциясының №	Еңбек функциясының атауы (кәсіби стандарттың бірліктері)
1	Жабдық пен құбырдың жай-күйін тексеру
2	Жабдыққа, құбырға техникалық қызмет көрсету және жөндеу
3	Жөндеу жұмыстарының сапасын тексеру

4-кесте. Кәсіби стандарттың бірліктер сипаттамасы (функционалдық карта)

Еңбек функциясының №	Еңбек мәні	Еңбек құралдары	Міндеттер (еңбек іс-қимылдары)
1	Технологиялық құбыр, жабдық	Техникалық паспорт, сызбалар, схемалар, жеке қорғану құралдары	1-1) Жабдық пен құбырдың жай-күйін анықтау және тексеру
	Технологиялық құбыр, жабдық	Құрал-саймандар, бақылау-өлшеу аспаптары, жеке қорғану құралдары	1-2) Жабдық пен құбыр бөлшектері мен түйіндерінің тозу деңгейін анықтау
	Құрылғылар, құрал-саймандар	Жұмыстарды жүргізу жоспары, жеке қорғану құралдары	1-3) Құрал-саймандар, жабдық және құбырды жөндеуге дайындау
2	Технологиялық құбыр, жабдық	Бақылау-өлшеу аспаптары, жеке қорғану құралдары	2-1) Технологиялық құбырлар мен жабдықты пайдалану кезінде жұмысқа қабілетті және жарамды күйін сақтау үшін жұмыстар жүргізу
	Технологиялық құбыр, жабдық	Құрал-саймандар, құрылғылар, жеке қорғану құралдары	2-2) Технологиялық жабдық пен құбырлардың бөлшектері мен түйіндерін ауыстыру
	Технологиялық құбыр, жабдық	Құрал-саймандар, құрылғылар, жеке қорғану құралдары	2-3) Күрделі жөндеу жұмыстарын жүргізу
3	Технологиялық құбыр, жабдық	Бақылау-өлшеу аспаптары, компьютерлік бағдарламалар	3-1) Жұмыс сапасын тексеру және ақаулықтарды жою
	Технологиялық құбыр, жабдық	Бақылау-өлшеу аспаптары, компьютерлік бағдарламалар	3-2) Жөндеу жұмыстарының нәтижелері
	Технологиялық құбыр, жабдық	Техникалық құжаттама	3-3) Қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес техникалық құжаттаманы ресімдеу

5-кесте. СБШ бойынша 2-деңгейдегі слесарь-жөндеуші құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
1-1)	Жабдық пен құбырдың жай-күйін тексеру үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі дербестік деңгейін болжайтын басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Техникалық құжаттаманы оқу	Техникалық паспорт, сызбалар, схемалар
1-2)	Жабдық пен құбыр бөлшектері мен түйіндерінің тозу деңгейін анықтау үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі дербестік деңгейін болжайтын басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Жабдық пен құбырлардың түйіндері мен бөлшектерінің тозу деңгейлерін анықтау	Пайдаланылатын аспаптар технологиясы
1-3)	Құрал-саймандар және құбыр жабдығын жөндеуге дайындау үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі дербестік деңгейін болжайтын басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Жөндеуге арналған ақауық ведомостарымен жұмыс істеу	Жоспарлы және алдын ала жөндеу жүйелерінің нормативтері

6-кесте. СБШ бойынша 3-деңгейдегі слесарь-жөндеуші құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
2-1)	Технологиялық құбырлар мен жабдықты пайдалану кезінде жұмысқа қабілетті және жарамды күйін сақтау жұмыстарын жүргізу кезінде өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Жабдықтың және жүйелердің жай-күйіне баға беру	Кәсіпорын жабдығының өндірістік қуаттары, техникалық сипаттамалары, құрастырушылық ерекшеліктері және жұмыс жасау режимдері, оларды пайдалану қағидалары
2-2)	Технологиялық жабдықтар мен құбырлардың бөлшектері мен түйіндерін ауыстыру кезінде өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Жабдық бөлшектерін бөлшектеу және жинау	Жабдықты бөлшектеу және жинау технологиясы
2-3)	Күрделі жөндеу жұмыстарын жүргізу кезінде өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Жабдық пен құбырлардың жұмысын қалпына келтіру мен реттеу	Күрделі жөндеу жүргізу технологиясы

7-кесте. СБШ бойынша 4-деңгейдегі слесарь-жөндеуші құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
3-1)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, Жұмыс сапасын тексеру және ақаулықтарды жою үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Жөнделген жабдық пен орындалған жөндеу жұмыстарының сапасын бағалау	Анықталған ақаулықтарды жою тәсілдері
3-2)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, жөндеу жұмыстарының нәтижелері үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Жөндеу жұмыстары сапасының стандарттарға сәйкестігі	Стандарттарға сәйкес сапа жүйелеріне қойылатын талаптар. Жабдықтарды жөндеу жұмыстарынан кейін тапсырудың кезектілігі мен қағидалары
3-3)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, техникалық құжаттаманы қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес ресімдеу үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес техникалық құжаттаманы жасау	Техникалық құжаттама жасау тәртібі мен нысандары

"Мұнай мен газды сақтау және
тасымалдау" кәсіби стандартына
3-қосымша

Техник-технолог
1-кесте. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы

Қазақстан Республикасындағы Кәсіптердің мемлекеттік жіктеуіші (КМЖ)
Базалық топ	3117 "Мұнай мен газды дайындау және тасымалдау жөніндегі техник"
Техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі кәсіптер мен мамандықтар жіктеуіші (ҚР МЖ 05-2008)
Мамандық атауы		Мұнай мен газды сақтау және тасымалдау
Жұмыс және жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы (БТБА)
Шығарылым, БТБА бөлімі	Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2012 жылғы 21 мамырдағы №201-ө-м бұйрығымен бекітіліген Басшылардың, мамандардың және басқа қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы
БТБА бойынша кәсіп	Техник-технолог
СБШ біліктілік деңгейі	-
4	-
5	-

2-кесте. Еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

Кәсібі бойынша ықтимал жұмыс орындары (кәсіпорындар, ұйымдар)		Мұнай өнеркәсібі кәсіпорындары, компаниялары және ұйымдары. Мұнай-газ саласының ғылыми-зерттеу институттары
Зиянды және қауіпті еңбек жағдайлары		Аса қауіпті жұмыстар, өндірістік шуыл, діріл, биіктікте жұмыс істеу, төмен температура, физикалық артық жүктеме, ауыр климат жағдайында жұмыс істеу, зиянды заттар немесе газдардың ШРК арту ықтималдығы, сәуле және жылу сәулесі
Жұмысқа рұқсат берудің ерекше шарттары		ҚР Заңнамасына сәйкес
СБШ біліктілік деңгейі	Кәсіби білім беру және оқыту деңгейі		Талап етілетін жұмыс тәжірибесі
4	Жоғары дәрежелі техникалық және кәсіби білім (қосымша кәсіби даярлық) мен практикалық тәжірибе		2-3 деңгейде 3 жыл
5	Техникалық және кәсіби білім (немесе ортадан кейінгі білім) немесе жоғары білім, қосымша кәсіби білім беру бағдарламалары, практикалық тәжірибе		4-деңгейде 4 жыл

3-кесте. Кәсіби стандарт (кәсіптің еңбек функциялары) бірліктері тізбесі

Еңбек функциясының №	Еңбек функциясының атауы (кәсіби стандарттың бірліктері)
1	Мұнайды, газды және қайта өңдеу өнімдерін тасымалдауды және сақтауды жүзеге асыратын орындаушылардың жұмыстарын ұйымдастыру
2	Орындалған жұмыстардың сапасын бақылауға алу
3	Мұнай және газды тасымалдау мен сақтау объектілеріне технологиялық қызмет көрсету жүйесін жетілдіру

4-кесте. Кәсіби стандарттың бірліктер сипаттамасы (функционалдық карта)

Еңбек функциясының №	Еңбек мәні	Еңбек құралдары	Міндеттер (еңбек іс-қимылдары)
1	Мұнай мен газды тасымалдау мен сақтау объектілері	Құрал-саймандар, жеке қорғану құралдары, жабдық пен құрылғы	1-1) Мұнайды, газды және қайта өңдеу өнімдерін тасымалдауды және сақтауды жүзеге асыратын орындаушылардың жұмыстарын ұйымдастыру
	Мұнай мен газды тасымалдау мен сақтау объектілері	Құрал-саймандар, жеке қорғану құралдары, жабдық, құрылғы	1-2) Жабдыққа техникалық қызмет көрсету жұмыстарын ұйымдастыру
	Мұнай мен газды тасымалдау мен сақтау объектілері	Құрал-саймандар, жеке қорғану құралдары, жабдық пен құрылғы	1-3) Мұнай және газды тасымалдау мен сақтау объектілері жабдығының жұмысының режимдерін реттеу
2	Мұнай мен газды тасымалдау мен сақтау объектілері	Бақылау-өлшеу аспаптары, компьютерлік бағдарламалар, жеке қорғану құралдары	2-1) Жабдықтарға қызмет көрсету және техникалық пайдалану қағидаларының орындалуын бақылау
	Мұнай мен газды тасымалдау мен сақтау объектілері	Бақылау-өлшеу аспаптары, компьютерлік бағдарламалар, жеке қорғану құралдары	2-2) Іске қосу мен ретке келтіру жұмыстарын жүргізу. Жабдықты пайдалануға беру
	Мұнай мен газды тасымалдау мен сақтау объектілері	Технологиялық және техникалық құжаттама	2-3) Қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес технологиялық және техникалық құжаттаманы ресімдеу
3	Техникалық құжаттама, техникалық әдебиет	Ғылыми зерттеу	3-1) Озық прогрессивті технологиялық процестерді және өндірістің оңтайлы режимдерін дайындау
	Мұнай мен газды тасымалдау мен сақтау объектілері	Техникалық құжаттама	3-2) Жобаланып жатқан техника мен технологияы объектілерінің көрсеткіштерін анықтауға қатысу
	Мұнай мен газды тасымалдау мен сақтау объектілері	Техникалық құжаттама	3-3) Бөлімше персоналының өндірістік жұмыстарын жоспарлау және ұйымдастыру

5-кесте. СБШ бойынша 4-деңгейдегі техник-технолог құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
1-1)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, құрылыс-монтаждау жұмыстарының жоспарын жасау үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Жобалау және техникалық құжаттамамен жұмыс жасау	Құрылы-құрастыру жұмыстары жоспарына қойылатын талаптар
1-2)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, құбырларды салу, апаттарды жою үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық	Құбырларды, құбыр бөліктерін, коллекторларды, арналарды, камераларды және құдықтардың негіздерін салу	Апаттарды жою жоспары
1-3)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, құбырларда құрылыс-құрастыру жұмыстарын жүргізу үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Дәнекерлеу, оқшаулау және монтаждау жұмыстарын жүргізу	Жабдық, құрастырма, машина және механизмдер технологиясы
2-1)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, монтаждау жұмыстарының сапасы үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Орындалатын жұмыстар сапасының жоба мен нормативтік-техникалық құжаттама талаптарына сәйкес болуы	Құрылыс-құрастыру жұмыстарын орындау барысында бақылауға жататын технологиялық операциялар тізбесі
2-2)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, монтаждау жұмыстарының сапасын тексеру үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Құбырларды сынаудың ұтымды тәсілін таңдау	Құбырларды, ыдыстарды және ауыстырып қосу түйіндерін сынау қағидалары мен тәсілдері
2-3)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, технологиялық және техникалық құжаттаманы қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес ресімдеу үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Техникалық және технологиялық құжаттаманы жасау	Техникалық және технологиялық құжаттаманы жасау тәртібі

6-кесте. СБШ бойынша 5-деңгейдегі техник-технолог құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
3-1)	Монтаждау жұмыстарының қазіргі заманғы озық технологияларын зерттеу үшін технологиялық процесс учаскесі мен кәсіпорын қызметінің стратегиясы шеңберіндегі жауапкершіліккті болжайтын басқарушылық қызмет	Құбырларды монтаждау жұмыстарының техникасы мен технологиясына талдау жасау	Құбырларды монтаждау жұмыстарының техникасы мен технологиясы саласындағы озық отандық және шетелдік тәжірибелер
3-2)	Монтаждау жұмыстарының технологиясын жетілдіру бойынша іс-шараларды әзірлеуге қатысу үшін технологиялық процесс учаскесі мен кәсіпорын қызметінің стратегиясы шеңберіндегі жауапкершілікті болжайтын басқарушылық қызмет	Ғылыми-техникалық құжаттамамен және техникалық әдебиетпен жұмыс жасау	Құрылыс-монтаждау жұмыстарының барысында қолданылатын мехникаландыру құралдары, материалдар, жабдықтар және бөлшектер
3-3)	Бөлімше персоналының өндірістік жұмыстарын жоспарлау және ұйымдастыру үшін технологиялық процесс учаскесі мен кәсіпорын қызметінің стратегиясы шеңберіндегі жауапкершіліккті болжайтын басқарушылық қызмет	Технологиялық регламенттерге сәйкес ұжымның жұмысын ұйымдастыру	Монтаждау жұмыстарын жобалаудың, қаржыландырудың және жоспарлаудың тәртібі

Қазақстан Республикасы
Мұнай және газ министрінің
2014 жылғы 9 сәуірдегі
№ 70 бұйрығына 11-қосымша

"Ұңғымаларды мұнай мен газға сынау" кәсіби стандарты
1. Жалпы ережелер

1. Кәсіби стандарт:

2) қызметкерлерді басқару саласындағы кең ауқымды міндеттерді шешуге;

3) білім беру стандарттарын, о қу жоспарларын, модульдік оқу бағдарламаларын әзірлеуге, сонымен қатар тиісті оқу-әдістемелік материалдарды әзірлеуге;

4) кәсіби даярлықтарына бағалау жүргізуге және мамандардың біліктілікке сәйкестігін растауға арналған.

2. Кәсіби стандартты негізгі пайдаланушылар:

1) білім беру ұйымдарының түлектері, қызметкерлер;

3) білім беру ба ғдарламаларын әзірлейтін мамандар;

4) кәсіби даярлықты бағалау және мамандардың біліктілікке сәйкестігін растау саласындағы мамандар.

4. Осы кәсіби стандартта төмендегі терминдер мен анықтамалар қолданылады:

1) салалық біліктілік шеңбері – салада танылатын біліктілік деңгейлерін құрылымдық жағынан сипаттау;

8) біліктілік – қызметкердің нақты бір жұмыс түрін орындауға кәсіби дайындығының дәрежесі;

9) құзыреттілік – қызметкердің кәсіби қызметінде білімін, білігі мен дағдысын қолдану қабілеті;

5. Осы кәсіби стандартта мынадай қысқартулар пайдаланылады:

КҚ – кәсіби қызмет;

ҚТ – қызмет түрі;

КС – кәсіби стандарт;

ҰБШ – Ұлттық біліктілік шеңбері;

СБШ – Салалық біліктілік шеңбері (Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде 13-қараша 2013 жылы №8904 тіркелген Қазақстан Республикасы Мұнай және газ министрінің 18-қазан 2013 жылғы №184 "Мұнай және газ саласы салалық біліктілік шеңберін бекіту туралы" бұйрығы);

БТБА – ҚР Жұмыс және жұмысшылар кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы;

КМЖ – ҚР 01-2005 КМЖ ҚР Кәсіптердің мемлекеттік жіктеуіші

ҮБС - Басшылардың, мамандардың және басқа да қызметшілер лауазымдарының Үлгілік біліктілік сипаттамалары;

ЖҚҚ - жеке бас қауіпсіздік құалдары;

БӨҚ - бақылау-өлшеу құралдары;

КМШ - концентрацияның мүмкін шегі;

МЖ - мамандықтар жіктеуіші.

2. КС паспорты

6. Экономикалық қызметтің түрі (кәсіби қызмет саласы): "Ұңғымаларды мұнай мен газға сынау".

7. Экономикалық қызмет түрінің (кәсіби қызмет саласының) негізгі мақсаты: ұңғымаларды мұнай мен газға сынауға байланысты жұмыстар жүргізу және ұйымдастыру.

Кәсіби стандарт "Ұңғымаларды мұнай мен газға сынау" кәсіби қызмет саласында еңбек мазмұнына, сапасына, жағдайына, қызметкердің біліктілігі мен құзыреттеріне қойылатын талаптарды айқындайды.

8. Еңбек қызметінің түрлері, кәсіптер, біліктілік деңгейлері осы КС 1-қосымшасында көрсетілді.

Стандарт талаптары осы саланың мынадай қызмет түрлері мен кәсіптеріне қатысты қолданылады: ұңғымаларды сынамалау (сынау) жөніндегі оператор, каротажшы және техник-технолог.

3. Еңбек қызметі (кәсіп) түрлерінің карточкалары
1-параграф. Ұңғымаларды сынамалау (сынау) жөніндегі оператор

9. СБШ бойынша біліктілік деңгейі – 3-4.

10. Ықтимал лауазым атауы: жерасты газ құбырларын пайдалану және жөндеу жөніндегі слесарь, апаттық-қалпына келтіру жұмыстары жөніндегі слесарь.

11. 2-қосымшаға сәйкес "Ұңғымаларды сынамалау (сынау) жөніндегі оператор" кәсібі субъектіні ұңғымаларды сынау жұмыстары жүргізу бойынша негізгі функцияларды іске асырумен байланысты міндеттерді білуге және орындай алуға міндеттейді. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы осы кәсіби стандарттың 2-қосымшасының 1-кестесінде көрсетілген.

12. Ұңғымаларды сынамалау (сынау) жөніндегі оператордың еңбек жағдайына, біліміне және тәжірибесіне қойылатын талаптар осы кәсіби стандарттың 2-қосымшасының 2-кестесінде көрсетілді.

13. Кәсіби стандарттың бірліктер тізбесі осы кәсіби стандарттың 2-қосымшасының 3-кестесінде көрсетілді.

14. Кәсіби стандарттың бірліктерін және ұңғымаларды сынамалау (сынау) жөніндегі оператор еңбегінің іс-қимылдарын сипаттайтын функционалдық карта осы кәсіби стандарттың 2-қосымшасының 4-кестесінде көрсетілді.

15. Ұңғымаларды сынамалау (сынау) жөніндегі оператор құзыреттеріне қойылатын талаптар осы кәсіби стандарттың 2-қосымшасының 5-кестесінде көрсетілді.

2-параграф. Каротажшы

16. СБШ бойынша біліктілік деңгейі – 3-4.

17. Ықтимал лауазым атауы: каротажшы, каротаж станциясының машинисі.

18. 3-қосымшаға сәйкес "Каротажшы" кәсібі субъектіні магистральдық мұнай-газ өнімдері құбырларына қызмет жасау және жөндеу жүргізу бойынша негізгі функцияларды іске асырумен байланысты міндеттерді білуге және орындай алуға міндеттейді.

19. Каротажшының еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар осы кәсіби стандарттың 3-қосымшасының 2-кестесінде көрсетілді.

20. Кәсіби стандарттың бірліктер тізбесі осы кәсіби стандарттың 3-қосымшасының 3-кестесінде көрсетілді.

21. Кәсіби стандарттың бірліктерін және каротажшы еңбегінің іс-қимылдарын сипаттайтын функционалдық карта осы кәсіби стандарттың 3-қосымшасының 4-кестесінде көрсетілді.

22. Каротажшы құзыреттеріне қойылатын талаптар осы кәсіби стандарттың 3-қосымшасының 5 және 6-кестелерінде көрсетілді.

3-параграф. Техник-технолог

23. СБШ бойынша біліктілік деңгейі – 4-5.

24. Ықтимал лауазым атауы: техник-технолог

25. 4-қосымшаға сәйкес "Техник-технолог" кәсібі субъектіні ұңғымаларды сынау жұмыстарын ұйымдастыру бойынша негізгі функцияларды іске асырумен байланысты міндеттерді білуге және орындай алуға міндеттейді.

27. Кәсіби стандарттың бірліктер тізбесі осы кәсіби стандарттың 4-қосымшасының 3-кестесінде көрсетілді.

29. Техник-технолог құзыреттеріне қойылатын талаптар осы кәсіби стандарттың 4-қосымшасының 5 және 6 кестелерінде көрсетілді.

4. Осы кәсіби стандарттың негізінде берілетін сертификаттардың түрлері
5. Кәсіби стандарттың әзірлеушілері

Қазақстан Республикасы Мұнай және газ министрлігі

6. Келісу парағы

Ұйым атауы	Келісу күні
Қазақстан Республикасы Мұнай және газ министрлігінің техникалық және кәсіби білімді және кадрлар даярлауды дамыту бойынша салалық кеңесі

7. Кәсіби стандарттың сараптамасы және тіркелуі

Осы кәсіби стандартты _______________________________ тіркеді

Кәсіби стандарттар тізбесіне _____________ тіркеу № енгізілді

Хат (хаттама) № ___________ Күні__________________

"Ұңғымаларды мұнай мен газға
сынау" кәсіби стандартына
1-қосымша

Еңбек қызметі, кәсіп түрлері, біліктілік деңгейлері

Р/н	Қызмет түрінің атауы	Еңбек нарығының үрдістерін ескерумен кәсіптің атауы	01-2005 Қазақстан Республикасының Кәсіптердің мемлекеттік жіктеуішіне сәйкес кәсіп атауы	СБШ біліктілік деңгейі
1.	Ұңғымаларды сынау жұмыстарын жүргізу	Ұңғымаларды сынамалау (сынау) жөніндегі оператор	Ұңғымаларды сынамалау (сынау) жөніндегі оператор	3
2	Мұнай-газ барлау ұңғымаларына геофизикалық зерттеулер жүргізу	Каротажшы	Каротажшы, каротаж станциясының машинисі	3-4
3.	Ұңғымаларды сынау жұмыстарын ұйымдастыру	Техник-технолог	Техник-технолог	4-5

"Ұңғымаларды мұнай мен газға
сынау" кәсіби стандартына
2-қосымша

Ұңғымаларды сынамалау (сынау) жөніндегі оператор
1-кесте. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы

Қазақстан Республикасындағы Кәсіптердің мемлекеттік жіктеуіші (КМЖ)
Базалық топ	8113 "Ұңғымаларды сынамалау (сынау) жөніндегі оператор"
Техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі кәсіптер мен мамандықтар жіктеуіші (ҚР МЖ 05-2008)
Мамандық атауы		Ұңғымаларды мұнай мен газға сынау
Жұмыс және жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы (БТБА)
Шығарылым, БТБА бөлімі	5-шығарылым, "Геологиялық барлау және топографиялық-геодезиялық жұмыстар" бөлімі 6-шығарылым,"Ұңғыма бұрғылау", "Мұнай мен газды өндіру" бөлімдері
БТБА бойынша кәсібі	Ұңғымаларды сынамалау (сынау) жөніндегі оператор
СБШ біліктілік деңгейі	БТБА бойынша разрядтар
3	4-5

2-кесте. Еңбек жағдайына, біліміне және тәжірибесіне қойылатын талаптар

Кәсібі бойынша ықтимал жұмыс орындары (кәсіпорындар, ұйымдар)		Мұнай өнеркәсібі кәсіпорындары, компаниялары және ұйымдары
Зиянды және қауіпті еңбек жағдайлары		Аса қауіпті жұмыс, өндірістік шуыл, діріл, биіктікте жұмыс істеу, төмен температура, физикалық жүктеме, ауыр климаттық жағдайдағы жұмыс, зиянды заттардың немесе газдардың ШРК арту ықтималдығы, сәуле және жылу сәулелері
Жұмысқа рұқсат берудің ерекше шарттары		ҚР Заңнамасына сәйкес
СБШ біліктілік деңгейі	Кәсіби білім беру және оқыту деңгейі		Талап етілетін жұмыс тәжірибесі
3	Техникалық және кәсіби білімнің белгіленген деңгейі, практикалық жұмыс тәжірибесі		-

3-кесте. Кәсіби стандарт бірліктерінің (кәсіптің еңбек функциялары) тізбесі

Еңбек функциясының №	Еңбек функциясының атауы (кәсіби стандарттың бірліктері)
1	Бұрғылау қондырғысында қабатты сынағышпен жұмыс жасау үшін ұңғыманы және құрал-саймандарды дайындау
2	Қабаттарды сынамалау (сынау) процесін жүргізу
3	Орындалған жұмыстардың сапасын бақылау

4-кесте. Кәсіби стандарттың бірліктер сипаттамасы (функционалдық карта)

Еңбек атқарымы №	Еңбек мәні	Еңбек құралдары	Міндеттер (еңбек іс-қимылдары)
1	Ұңғыма	Айдау желісі, пакер, саға басы, ЖҚҚ, шеген құбыры	1-1) Айдау желісінің, пакерлердің жай-күйін және ұстынның жекелеген жерлерінің саңылаусыз екенін және тығыздалуын тексеру
	Ұңғыма	Сынама алғыш, манометр, құбырдағы қабат сынағыштар, бұрғылау құбырлары, ЖҚҚ	1-2) Сынау құрал-сайманы жиынтығын құрастыру, бұрғылау құбырларын іріктеу
	Ұңғыма	Бұрғылау құрал-сайманы, сорғы-ком-прессорлық құбырлар, бұрғылау жабдықтары, лақтырылысқа қарсы құрылғы, ЖҚҚ	1-3) Ұңғыманы және қабаттарды сынау жұмыстарына қажет құрал-саймандарды бұрғылауға дайындау
2	Ұңғыма	Қабат сынағыш, бұрғылау (сорғы -компрессорлық) құбырлары, ЖҚҚ	2-1) Қабаттарды сынамалау (сынау) процесін жүргізу
	Ұңғыма	Бұрғылау (сорғы -компрессорлық) құбырлары, қабат сынағыш, ЖҚҚ	2-2) Қабат сынағыштың аралықтардан өткен кезде түсуін-көтерілуін бақылау
	Ұңғыма	Бұрғылау (сорғы -компрессорлық) құбырлары, қабат сынағыш, ЖҚҚ, сынама алғыш	2-3) Қабат сынағыштармен және сынама алғыштармен жұмыс жасау кезінде орын алған апаттарды жоюға қатысу
3	Ұңғыма	Жабдықтар, құрал-саймандар және бақылау-өлшеу аспаптары	3-1) Қолданылатын жабдықтардың, құрал-саймандардың және бақылау-өлшеу аспаптарының жай-күйін бақылау
	Ұңғыма	Техникалық құжаттама	3-2) Орындалған жұмыстардың сапасын тексеру
	Ұңғыма	Техникалық құжаттама	3-3) Техникалық құжаттаманы нормативтік құжаттарға сәйкес ресімдеу

5-кесте. СБШ бойынша 3-деңгейдегі ұңғымаларды сынамалау (сынау) жөніндегі оператор құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
1-1)	Айдау желісінің, пакерлердің жай-күйін және ұстынның жекелеген жерлерінің саңылаусыз екенін және тығыздалуын тексеру үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Бұрандалы қосылыстардың жай-күйін, бөлшектердің өзара байланысын және тығыздамалардың жай-күйін тексеру	Бұрғылау құбырларының, сорғы-компрессорлық құбырлардың түрлері, көлемдері; бұранда түрлері; пакер түрлері мен көлемдері
1-2)	Сынау құрал-сайманы жиынтығын құрастыру, бұрғылау құбырларын іріктеу үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Құбырдағы қабат сынағыштарды, бұрғылау жабдықтарын және лақтырылысқа қарсы құрылғыны жинақтау	Қабаттарды сынағыштардың және сынама алғыштың техникалық сипаттамалары, оларды құрастыру және бөлшектеу тәртібі
1-3)	Ұңғыманы және қабаттарды сынау жұмыстарына қажет құрал-саймандарды бұрғылауға дайындау үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Ұңғымаларды сынауға дайындау жұмыстары, қабаттарды сынағыштармен және сынама алғышпен жұмыс істеу барысында туындайтын ақау себептерін жою	Қабаттарды сынағыштармен және сынама алғышпен жұмыс істеу барысында туындайтын ақау себептері, оларды жою тәсілдері
2-1)	Қабаттарды сынамалау (сынау) процесін жүргізу үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Ұңғымаларды сынамалау (сынау) жұмыстарын жүргізу	Кен орындарының геологиясы, ұңғымаларды мұнайға, газ бен басқа да пайдалы қазбаларға бұрғылаудың технологиялық процесі; ұңғымаларды сынамалау (сынау) жұмыстарын жүргізу технологиясы мен әдістері
2-2)	Қабат сынағыштың аралықтардан өткен кезде түсуін-көтерілуін бақылау үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Коллектордың мұнайға қаныққандығын бағалау үшін құбырдағы қабат сынағыштарды қолдану	Қабат сынағыштарға арналған кеңейту жүктемелерінің рұқсат етілетін шамасы; ұңғымаларды сынауға дайындау жұмыстары
2-3)	Қабаттарды сынағыштар мен сынама алғыштармен жұмыс жасау кезінде орын алған апаттарды жоюға қатысу үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Қабат флюидасы сынамасын алу кезінде ұңғыманың саға және түп қысымын өлшеу	Қабаттарды сынағыштармен және сынама алғышпен жұмыс істеу барысында туындайтын ақау себептері, оларды жою тәсілдері; су шығу себептері
3-1)	Қолданылатын жабдықтардың, құрал-саймандардың және бақылау-өлшеу аспаптарының жай-күйін бақылау үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Жабдықтардың, құрал-саймандардың және бақылау-өлшеу аспаптарының жай-күйін бақылау	Жабдықтардың, құрал-саймандардың және бақылау-өлшеу аспаптарының қасиеттері мен жұмыс істеу принциптері
3-2)	Орындалған жұмыстардың сапасын тексеру үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Қабаттағы қысымның қалпына келуін тіркеу үшін әртүрлі режимдерде қабатты өңдеу	Сынау материалдарын өңдеу технологиясы
3-3)	Техникалық құжаттаманы нормативтік құжаттарға сәйкес ресімдеу үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Техникалық құжаттаманы нормативтік құжаттарға сәйкес жасау	Техникалық құжаттама жасау нысаны мен тәртібі

"Ұңғымаларды мұнай мен газға
сынау" кәсіби стандартына
3-қосымша

Каротажшы
1-кесте. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы

Қазақстан Республикасындағы Кәсіптердің мемлекеттік жіктеуіші (КМЖ)
Базалық топ	7610 "Каротажшы"
Техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі кәсіптер мен мамандықтар жіктеуіші (ҚР МЖ 05-2008)
Мамандық атауы		Ұңғымаларды мұнай мен газға сынау
Жұмыс және жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы (БТБА)
Шығарылым, БТБА бөлімі	5- шығарылым, "Геологиялық барлау және топографиялық-геодезиялық жұмыстар" бөлімі
БТБА бойынша кәсібі	Каротажшы		Каротаж станциясының машинисі
СБШ біліктілік деңгейі	БТБА бойынша разрядтар
3	4-5		4-5
4	6-8		6-7

2-кесте. Еңбек жағдайына, біліміне және тәжірибесіне қойылатын талаптар

Кәсібі бойынша ықтимал жұмыс орындары (кәсіпорындар, ұйымдар)		Мұнай өнеркәсібі кәсіпорындары, компаниялары және ұйымдары
Зиянды және қауіпті еңбек жағдайлары		Аса қауіпті жұмыс, өндірістік шуыл, діріл, биіктікте жұмыс істеу, төмен температура, физикалық жүктеме, ауыр климаттық жағдайдағы жұмыс, зиянды заттардың немесе газдардың ШРК арту ықтималдығы, сәуле және жылу сәулесі
Жұмысқа рұқсат берудің ерекше шарттары		ҚР Заңнамасына сәйкес
СБШ біліктілік деңгейі	Кәсіби білім беру және оқыту деңгейі		Талап етілетін жұмыс тәжірибесі
3	Техникалық және кәсіби білімі		-
4	Жоғары дәрежелі техникалық және кәсіби білім (қосымша кәсіби даярлық) мен практикалық тәжірибе.		СБШ 2-3 деңгейлерінде 3 жыл

3-кесте. Кәсіби стандарт бірліктерінің (кәсіптің еңбек функциялары) тізбесі

Еңбек функциясының №	Еңбек функциясының атауы (кәсіби стандарттың бірліктері)
1	Бұрғылауда каротаж жабдығын құрастыру (бөлшектеу)
2	Қабаттарды сынамалау (сынау) процесін жүргізу
3	Орындалған жұмыстардың сапасын бақылау

4-кесте. Кәсіби стандарттың бірліктер сипаттамасы (функционалдық карта)

Еңбек атқарымы №	Еңбек мәні	Еңбек құралдары	Міндеттер (еңбек іс-қимылдары)
1	Ұңғыма	Арнайы механизмдер, құрылғылар, жабдықтар, ЖҚҚ	1-1) Аппаратураны, жабдықты, станцияларды және көтергіштерді тиеу, түсіру және тасымалдау (орнын ауыстыру)
	Ұңғыма	Арнайы механизмдер, құрылғылар, жабдықтар, ЖҚҚ	1-2) Бұрғылауда каротаж жабдығын құрастыру (бөлшектеу)
	Ұңғыма	Арнайы механизмдер, құрылғылар, жабдықтар, ЖҚҚ	1-3) Ұңғымада каротаж, өңдеу, перфорация және тесу жұмыстарын, сондай-ақ ұңғыма маңы мен ұңғыма аралық зерттеулер жүргізу үшін аппаратураның, жабдықтардың жұмысқа жарамдылығын және жұмыс схемаларын тексеру. Ақауларды жою.
2	Ұңғыма	Қабатты сынағыш, бұрғылау (сорғы-компрессорлық) құбырлары, ЖҚҚ	2-1) Бұрғылау ұңғымаларында каротаж, перфорация мен тесу жұмыстарын жүргізу
	Ұңғыма	Бұрғылау (сорғы-компрессорлық) құбырлары, қабат сынағыш, ЖҚҚ	2-2) Ұңғымаларда геофизикалық зерттеулер мен ату - жарып тесу жұмыстарын жүргізген кезде газдық-каротаждық, өзі жүретін каротаждық және перфораторлық станцияларды, каротаждық көтергіштерді басқару
	Ұңғыма	Бұрғылау (сорғы-компрессорлық) құбырлары, қабат сынағыш, ЖҚҚ, сынама алғыш	2-3) Станцияларды, зертханаларды, көтергіштерді, генераторларды ағымдағы жөндеу және жоспар бойынша қызмет көрсетуге және аккумулятор зарядын, электролитті ауыстырғанда қатысу
3	Ұңғыма	Жабдықтар, құрал-саймандар және бақылау-өлшеу аспаптары	3-1) Қондырғының механикалық, гидравликалық және электр түйіндерін тексеру және ретке келтіру
	Ұңғыма	Техникалық құжаттама	3-2) Орындалған жұмыстардың сапасын тексеру
	Ұңғыма	Техникалық құжаттама	3-3) Техникалық құжаттаманы нормативтік құжаттарға сәйкес ресімдеу

5-кесте. СБШ бойынша 3-деңгейдегі каротажшы құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
1-1)	Аппаратураны, жабдықты, станцияларды және көтергіштерді тиеу, түсіру және тасымалдау (орнын ауыстыру) үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Станцияларды және көтергіштерді тасымалдауға және жұмысқа дайындау. Алаңды таңдау, дайындау, сондай-ақ зертхананы, генераторлар тобын және көтергішті орнату	Каротаждық-перфораторлық жабдықты, аппаратураны және арнайы заттарды тасымалдау және сақтау қағидалары, электрмен құрастыру жұмыстарын жүргізудің негізгі қағидалары мен тәртібі
1-2)	Бұрғылау орнында каротаж жабдығын құрастыру (бөлшектеу) үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Ұңғымаға көтергішті, зертхананы және блок-теңдікті орнату	Ұңғымаларды каротаждау, тесу және перфорациялау, геофизикалық зерттеулер жүргізу кезінде қолданылатын жабдықты, аппаратураны және торпедаларды құрастыру және бөлшектеу технологиясы, электр техникасы негіздері
1-3)	Ұңғымада каротаж, өңдеу, перфорация және тесу жұмыстарын, сондай-ақ ұңғыма маңы мен ұңғыма аралық зерттеулер жүргізу үшін аппаратураның, жабдықтардың жұмысқа жарамдылығын және жұмыс схемаларын тексеру үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет. Ақауларды жою	Ұңғымада каротаж, өңдеу, перфорация және тесу жұмыстарын, сондай-ақ ұңғыма маңы мен ұңғыма аралық зерттеулер жүргізу үшін аппаратураға, жабдықтарға және жұмыс схемаларына техникалық қызмет көрсету	Каротаждауға, ұңғымаларды пневматикалық өңдеуге, тесу және перфорациялауға, ұңғыма маңын және ұңғыма аралық зерттеулерге арналған аппаратураға, жабдыққа және жұмыс схемаларына техникалық қызмет көрсету қағидалары
2-1)	Бұрғылау ұңғымаларында каротаж, перфорация мен тесу жұмыстарын жүргізу үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Ататын аппараттарды, ұңғыма аспаптарын мен торпедоларды жалғау және ұңғымаға түсіру	Ұңғымаларда геофизикалық зерттеулер жүргізу реттілігі, каротаждық-перфораторлық аппаратура мен жабдықтың схемалары, орналасуы және жұмыс істеу принципі, оларды пайдалану қағидасы
2-2)	Ұңғымаларда геофизикалық зерттеулер мен ату - жарып тесу жұмыстарын жүргізген кезде газдық-каротаждық, өзі жүретін каротаждық және перфораторлық станцияларды, каротаждық көтергіштерді басқару үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Ұңғымаларда геофизикалық зерттеулер жүргізу	Ұңғымалардың құрылымдары, ұңғымаларда геофизикалық зерттеулер жүргізу тәртібі, аппараттарды түсіру және көтеру қағидалары, каротаждық-перфораторлық жабдықтар мен аппаратураны тасымалдау қағидалары, олардың орналасуы мен пайдалану қағидалары
2-3)	Станцияларды, зертханаларды, көтергіштерді, генераторларды ағымдағы жөндеу және жоспар бойынша қызмет көрсетуге және аккумулятор зарядын, электролитті ауыстырғанда қатысу үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Газдық-каротаждық, перфораторлық және каротаждық станциялардың жабдықтарына ауысым сайын және жоспар бойынша техникалық қызмет көрсету	Газ-каротаждық, перфораторлық және каротаждық станциялардың жабдықтарына ауысым сайын және жоспарлы түрде техникалық қызмет көрсету қағидалары, жабдықтардың, аппаратураның, генератордың және станциялардың түрлері мен техникалық сипаттамалары, кәбілдер мен сымдардың үлгілері

6-кесте. 4-деңгейдегі каротажшы құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
3-1)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, қондырғының механикалық, гидравликалық және электр түйіндерін тексеру және реттеу үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Қолданылатын жабдықтардың, құрал-саймандардың және қондырғының механикалық, гидравликалық және электр түйіндерінің жай-күйін бақылау	Қондырғының механикалық, гидравликалық және электр түйіндерінің қасиеттері мен жұмыс істеу принциптері
3-2)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, орындалған жұмыстардың сапасын тексеру үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Нақты деректердің жобалау деректеріне сәйкес келуі	Геофизикалық жұмыстарды жүргізуге қойылатын техникалық талаптар
3-3)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, техникалық құжаттаманы нормативтік құжаттарға сәйкес ресімдеу үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Техникалық құжаттаманы нормативтік құжаттарға сәйкес жасау	Техникалық құжаттама жасау нысаны мен тәртібі

"Ұңғымаларды мұнай мен газға
сынау" кәсіби стандартына
4-қосымша

Техник-технолог
1-кесте. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы

Қазақстан Республикасындағы Кәсіптердің мемлекеттік жіктеуіші (КМЖ)
Базалық топ	3111 "Техник-технолог"
Техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі кәсіптер мен мамандықтар жіктеуіші (ҚР МЖ 05-2008)
Мамандық атауы		Ұңғымаларды мұнай мен газға сынау
Жұмыс және жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы (БТБА)
Шығарылым, БТБА бөлімі	Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2012 жылғы 21 мамырдағы №201-ө-м бұйрығымен бекітіліген Басшылардың, мамандардың және басқа қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы
БТБА бойынша кәсіп	Техник-механик
СБШ біліктілік деңгейі	-
4	-
5	-

2-кесте. Еңбек жағдайына, біліміне және тәжірибесіне қойылатын талаптар

Кәсібі бойынша ықтимал жұмыс орындары (кәсіпорындар, ұйымдар)		Мұнай өнеркәсібі кәсіпорындары, компаниялары және ұйымдары. Мұнай-газ саласының ғылыми-зерттеу институттары
Зиянды және қауіпті еңбек жағдайлары		Төмен температура, физикалық артық жүктеме, ауыр климаттық жағдайдағы жұмыс, зиянды заттардың немесе газдардың ШРК арту ықтималдығы, сәуле және жылу сәулесі
Жұмысқа рұқсат берудің ерекше шарттары		ҚР Заңнамасына сәйкес
СБШ біліктілік деңгейі	Кәсіби білім беру және оқыту деңгейі		Талап етілетін жұмыс тәжірибесі
4	Жоғары дәрежелі техникалық және кәсіби білім (қосымша кәсіби дайындық) мен практикалық тәжірибе.		2-3 деңгейде 3 жыл
5	Техникалық және кәсіби білім (немесе ортадан кейінгі білім) немесе жоғары білім, қосымша кәсіби білім беру бағдарламалары, практикалық тәжірибе		4-деңгейде 4 жыл

3-кесте. Кәсіби стандарт (кәсіптің еңбек функциялары) бірліктерінің тізбесі

Еңбек функциясының №	Еңбек функциясының атауы (кәсіби стандарттың бірліктері)
1	Ұңғыманы сынау бойынша технологиялық операцияны басқару
2	Сынау процесінде өндірістік және технологиялық бақылау жүргізу, қабат флюиді сынамасын алу
3	Қабатты сынағышты жетілдіруге және өндірісті қалпына келтіруге қатысу

4-кесте. Кәсіби стандарттың бірліктер сипаттамасы (функционалдық карта)

Еңбек атқарымы №	Еңбек мәні	Еңбек құралдары	Міндеттер (еңбек іс-қимылдары)
1	Ұңғыма	Телебақылау жүйесі, бақылау-өлшеу аспаптары	1-1) Ұңғыманы сынау бойынша технологиялық операцияны басқару
	Ұңғыма	Бұрғылау құбырлары, бұрғылау аспабы, қашау, шаятын сұйықтық	1-2) Технологиялық операцияларды орындау процесінде сынау режиміне түзетулер
	Ұңғыма	Перфоратор	1-3) Ұңғыманы игеру (ұңғыманы тесу, мұнай мен газ ағысын тартып шығару)
2	Ұңғыма	Телебақылау жүйесі, бақылау-өлшеу аспаптары	2-1) Сынау процесінде және қабат флюиді сынамасын алу кезінде өндірістік және технологиялық бақылау жүргізу
	Ұңғыма	Телебақылау жүйесі, бақылау-өлшеу аспаптары	2-2) Объектіні сынау бойынша технологиялық операциялардың сапасын жедел бағалау
	Ұңғыма	Технологиялық және техникалық құжаттама	2-3) Технологиялық және техникалық құжаттаманы нормативтік құжаттарға сәйкес ресімдеу
3	Ғылыми-техникалық құжаттама және техникалық әдебиет	Ғылыми зерттеу	3-1) Қабаттарды сынаудың қазіргі заманғы аса оңтайлы жүйелерін зерделеуге қатысу
	Ұңғыма	Технологиялық регламент	3-2) Қабатты сынағышты жетілдіруге және өндірісті қалпына келтіруге қатысу
	Ұңғыма	Технологиялық регламент	3-3) Бөлімше қызметкерлерінің өндірістік жұмыстарын жоспарлау және ұйымдастыру

5-кесте. СБШ бойынша 4-деңгейдегі техник-технолог құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
1-1)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, ұңғыманы сынау бойынша технологиялық операцияны басқару үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Коллектордың мұнайға қаныққандығын анықтау үшін құбырдағы қабат сынағыштарын пайдалану	Ұңғымаларды сынамалау (сынау) жұмыстарын жүргізу технологиясы
1-2)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, технологиялық операцияларды орындау процесінде сынау режиміне түзетулер үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Ұңғыманы сынаудың толық технологиялық циклын басқару	Технологиялық процестердің және операциялардың деңгейін, қолданылатын материал мен техникалық құралдардың сапасын бақылау
1-3)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, ұңғыманы игеру (ұңғыманы тесу, мұнай мен газ ағысын тартып шығару) үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Қабатты ашу үшін перфоратор мен қабат сынағышты пайдалану	Қабатты екінші рет ашу технологиясы
2-1)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, сынау процесінде және қабат флюиді сынамасын алу кезінде өндірістік және технологиялық бақылау жүргізу үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Бұрғылауда технологиялық процестің параметрлерін анықтау үшін бақылау-өлшеу аспаптарын және автоматика жүйесін пайдалану	Бақылау-өлшеу аспаптарының және автоматика жүйесінің қасиеттері
2-2)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, объектіні сынау бойынша технологиялық операциялардың сапасын жедел бағалау үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Ұңғыманың нақты мөлшерінің жобадағы мөлшерге сәйкестігі	Нақты және жобалық көрсеткіштер
2-3)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, ұңғыманы сынау нәтижелері бойынша технологиялық және техникалық құжаттаманы ресімдеу үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Технологиялық және техникалық құжаттама жасау	Технологиялық және техникалық құжаттама жасау тәртібі

6-кесте. СБШ бойынша 5-деңгейдегі техник-технолог құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
3-1)	Қабаттарды сынаудың қазіргі заманғы аса оңтайлы жүйелерін зерделеуге қатысу үшін технологиялық процесс учаскесі мен кәсіпорын қызметінің стратегиясы шеңберіндегі жауапкершілікті болжайтын басқарушылық қызмет	Ұңғымаларды сынау процесінің озық отандық және шетелдік тәжірибесін зерделеу	Ұңғымаларды сынау техникасы мен технологиясы саласындағы озық отандық және шетелдік тәжірибелер
3-2)	Қабатты сынағышты жетілдіруге және өндірісті қалпына келтіруге қатысу үшін технологиялық процесс учаскесі мен кәсіпорын қызметінің стратегиясы шеңберіндегі жауапкершілікті болжайтын басқарушылық қызмет	Ғылыми-техникалық құжаттамамен және техникалық әдебиетпен жұмыс	Бұрғылау қондырғысы, бұрғылаудың технологиялық процесіне арналған құрал-саймандар мен материалдар
3-3)	Бөлімше персоналының өндірістік жұмыстарын жоспарлау және ұйымдастыру үшін технологиялық процесс учаскесі мен кәсіпорын қызметінің стратегиясы шеңберіндегі жауапкершілікті болжайтын басқарушылық қызмет	Өндіріс жұмыстарының көлемін жоспарлау	Өндіріс технологиясының негіздері; мамандық бейіні бойынша басшылыққа алынатын нормативтік анықтамалық материалдар

Қазақстан Республикасы
Мұнай және газ министрінің
2014 жылғы 9 сәуірдегі
№ 70 бұйрығына 12-қосымша

"Мұнай және газ кәсіпшілігінің жабдықтарына қызмет көрсету және жөндеу" кәсіби стандарты
1. Жалпы ережелер

1. Кәсіби стандарт:

1) к әсіби қызметтің мазмұнына бірыңғай талаптарды әзірлеуге, еңбек нарығының қазіргі қажеттілігіне жауап беретін біліктілік талаптарын жаңартуға;

2) қызметкерлерді басқару саласында кең ауқымды міндеттерді шешуге;

3) білім беру стандарттарын, о қу жоспарларын, модульдік оқу бағдарламаларын әзірлеуге, сонымен қатар тиісті оқу-әдістемелік материалдарды әзірлеуге;

4) кәсіби даярлықтарына бағалау жүргізуге және мамандардың біліктілікке сәйкестігін растауға арналған;

2. Кәсіби стандартты негізгі пайдаланушылар:

1) білім беру ұйымдарының түлектері, қызметкерлер;

3) білім беру ба ғдарламаларын әзірлейтін мамандар;

4) кәсіби даярлықты бағалау және мамандардың біліктілікке сәйкестігін растау саласындағы мамандар.

4. Осы кәсіби стандартта мынадай терминдер мен анықтамалар қолданылады:

1) салалық біліктілік шеңбері – салада танылатын біліктілік деңгейлерін құрылымдық жағынан сипаттау;

8) біліктілік – қызметкердің нақты бір жұмыс түрін орындауға кәсіби дайындығының дәрежесі;

9) құзыреттілік – қызметкердің кәсіби қызметінде білімін, білігі мен дағдысын қолдану қабілеті;

5. Осы кәсіби стандартта мынадай қысқартулар пайдаланылады:

КҚ – кәсіби қызмет;

ҚТ – қызмет түрі;

КС – кәсіби стандарт;

ҰБШ – Ұлттық біліктілік шеңбері;

СБШ – Салалық біліктілік шеңбері (Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде 13-қараша 2013 жылы №8904 тіркелген Қазақстан Республикасы Мұнай және газ министрінің 18-қазан 2013 жылғы №184 "Мұнай және газ саласы салалық біліктілік шеңберін бекіту туралы" бұйрығы);

БТБА – ҚР Жұмыс және жұмысшылар кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы;

КМЖ – ҚР 01-2005 КМЖ ҚР Кәсіптердің мемлекеттік жіктеуіші

ҮБС - Басшылардың, мамандардың және басқа да қызметшілер лауазымдарының Үлгілік біліктілік сипаттамалары;

ЖҚҚ - жеке бас қауіпсіздік құалдары;

БӨҚ - бақылау-өлшеу құралдары;

КМШ - концентрацияның мүмкін шегі;

МЖ - мамандықтар жіктеуіші.

2. КС паспорты

6. Экономикалық қызметтің түрі (кәсіптік қызмет саласы): "Мұнай және газ кәсіпшілігінің жабдықтарына қызмет көрсету және жөндеу".

7. Экономикалық қызмет түрінің (кәсіптік қызмет саласының) негізгі мақсаты: құбырлар мен жабдықтарды монтаждау бойынша жұмыстарды ұйымдастыру және жүргізу.

Кәсіби стандарт "Мұнай және газ кәсіпшілігінің жабдықтарына қызмет көрсету және жөндеу" кәсіби қызмет саласында еңбек мазмұнына, сапасына, жағдайына, қызметкердің біліктілігі мен құзыреттеріне қойылатын талаптарды айқындайды.

8. Еңбек қызметінің түрлері, кәсіптер, біліктілік деңгейлері осы КС 1-қосымшасында көрсетілді.

Стандарт талаптары осы саланың мынадай қызмет түрлері мен кәсіптеріне қатысты қолданылады: мұнай кәсіпшілігі жабдығын жөндеуші слесарь, техник-механик.

3. Еңбек қызметі (кәсіп) түрлерінің карточкалары
1-параграф. Мұнай кәсіпшілігі жабдығын жөндеуші слесарь

9. СБШ бойынша біліктілік деңгейі – 2-4.

10. Ықтимал лауазым атауы: слесарь- жөндеуші, апаттық-қалпына келтіру жұмыстары жөніндегі слесарь, мұнай кәсіпшілігі жабдығын жөндеуші слесарь.

11. 2-қосымшаға сәйкес "Мұнай кәсіпшілігі жабдығын жөндеуші слесарь" кәсібі субъектіні мұнай кәсіпшілігінің жабдықтарына техникалық қызмет көрсету және жөндеу бойынша негізгі функцияларды іске асырумен байланысты міндеттерді білуге және орындай алуға міндеттейді.

12. Мұнай кәсіпшілігі жабдығын жөндеуші слесарьдың еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар осы кәсіби стандарттың 2-қосымшасының 2-кестесінде көрсетілді.

13. Кәсіби стандарттың бірліктер тізбесі осы кәсіби стандарттың 2-қосымшасының 3-кестесінде көрсетілді.

14. Кәсіби стандарттың бірліктерін және мұнай кәсіпшілігі жабдығын жөндеуші слесарь еңбегінің іс-қимылдарын сипаттайтын функционалдық карта осы кәсіби стандарттың 2-қосымшасының 4- кестесінде көрсетілді.

15. Мұнай кәсіпшілігі жабдығын жөндеуші слесарь құзыреттеріне қойылатын талаптар осы кәсіби стандарттың 2-қосымшасының 5, 6 және 7-кестелерінде көрсетілді.

2-параграф. Техник-механик

16. СБШ бойынша біліктілік деңгейі – 4-5.

17. Ықтимал лауазым атауы: механик, техник.

18. 3-қосымшаға сәйкес "Техник-механик" кәсібі субъектіні технологиялық жабдыққа технологиялық қызмет көрсету және жөндеу бойынша негізгі функцияларды іске асырумен байланысты міндеттерді білуге және орындай алуға міндеттейді.

20. Кәсіби стандарттың бірліктер тізбесі осы кәсіби стандарттың 3-қосымшасының 3-кестесінде көрсетілді.

4. Осы кәсіби стандарттың негізінде берілетін сертификаттардың түрлері
5. Кәсіби стандарттың әзірлеушілері

Қазақстан Республикасы Мұнай және газ министрлігі

6. Келісу парағы

Ұйым атауы	Келісу күні
Қазақстан Республикасы Мұнай және газ министрлігінің Техникалық және кәсіби білімді және кадрлар даярлауды дамыту жөніндегі салалық кеңесі

7. Кәсіби стандарттың сараптамасы және тіркелуі

Осы кәсіби стандартты _______________________________ тіркеді

Кәсіби стандарттар тізбесіне _____________ тіркеу № енгізілді

Хат (хаттама) № ___________ Күні__________________

"Мұнай және газ кәсіпшілігінің
жабдықтарына қызмет көрсету және
жөндеу" кәсіби стандартына
1-қосымша

Еңбек қызметі, кәсіп түрлері, біліктілік деңгейлері

Р/н	Қызмет түрінің атауы	Еңбек нарығының үрдістерін ескерумен кәсіптің атауы	01-2005 Қазақстан Республикасындағы Кәсіптердің мемлекеттік жіктеуішіне сәйкес кәсіп атауы	СБШ біліктілік деңгейі
1.	Мұнай кәсіпшілігі жабдығына техникалық қызмет көрсету және жөндеу	Мұнай кәсіпшілігі жабдығын жөндеуші слесарь	Апаттық-қалпына келтіру жұмыстары жөніндегі слесарь, слесарь- жөндеуші	2-4
2.	Технологиялық жабдыққа технологиялық қызмет көрсетужәне жөндеу бойынша жұмыстарды ұйымдастыру	Техник-механик	Техник-механик	4-5

"Мұнай және газ кәсіпшілігінің
жабдықтарына қызмет көрсету және
жөндеу" кәсіби стандартына
2-қосымша

Мұнай кәсіпшілігі жабдығын жөндеуші слесарь
1-кесте. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы

Қазақстан Республикасындағы Кәсіптердің мемлекеттік жіктеуіші (КМЖ)
Базалық топ	7233 "Слесарь-жөндеуші"
Техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі кәсіптер мен мамандықтар жіктеуіші (ҚР МЖ 05-2008)
Мамандық атауы		Мұнай және газ кәсіпшілігінің жабдықтарына қызмет көрсету және жөндеу
Жұмыс және жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы (БТБА)
Шығарылым, БТБА бөлімі	34-шығарылым, "Мұнайды, мұнай өнімдерін, газды, сланецті, көмірді қайта өңдеу және магистральдық құбырларға қызмет көрсету" бөлімі
БТБА бойынша кәсібі	Слесарь-жөндеуші		Апаттық-қалпына келтіру жұмыстары (АҚЖ) жөніндегі слесарь
СБШ біліктілік деңгейі	БТБА бойынша разрядтар
2	3		3
3	4-5		4
4	-		5-6

2-кесте. Еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

Кәсібі бойынша ықтимал жұмыс орындары (кәсіпорындар, ұйымдар)		Мұнай өнеркәсібі кәсіпорындары, компаниялары және ұйымдары
Зиянды және қауіпті еңбек жағдайлары		Аса қауіпті жұмыстар, өндірістік шуыл, діріл, төмен температура, физикалық артық жүктеме, ауыр климат жағдайындағы жұмыс, зиянды заттардың немесе газдардың ШРК арту ықтималдығы, сәуле және жылу сәулесі
Жұмысқа рұқсат берудің ерекше шарттары		ҚР Заңнамасына сәйкес
СБШ біліктілік деңгейі	Кәсіптік білім беру және оқыту деңгейі		Талап етілетін жұмыс тәжірибесі
2	Қысқамерзімді курстар немесе жалпы орта білімі болған кезде кәсіпорында оқыту		-
3	Техникалық және кәсіби білімнің белгіленген деңгейі мен практикалық жұмыс тәжірибесі		-
4	Жоғары дәрежелі техникалық және кәсіби білім (қосымша кәсіби дайындық) мен практикалық тәжірибе		СБШ бойынша 2-3 деңгейде 3 жыл

3-кесте. Кәсіби стандарт бірліктерінің (кәсіптің еңбек функциялары) тізбесі

Еңбек функциясының №	Еңбек функциясының атауы (кәсіби стандарттың бірліктері)
1	Мұнай және газ кәсіпшілігі жабдықтарының жай-күйін тексеру
2	Жөндеу жұмыстарын жүргізу
3	Жөндеу жұмыстарының сапасын тексеру

4-кесте. Кәсіби стандарттың бірліктер сипаттамасы (функционалдық карта)

Еңбек функциясы №	Еңбек мәні	Еңбек құралдары	Міндеттер (еңбек іс-қимылдары)
1	Мұнай-газ кәсіпшілігі жабдығы	Техникалық паспорт, сызбалар, схемалар	1-1) Мұнай және газ кәсіпшілігі жабдықтарының жай-күйін тексеру
	Мұнай-газ кәсіпшілігі жабдығы	Құрал-саймандар, бақылау-өлшеу аспаптары, құрылғылары	1-2) Мұнай және газ кәсіпшілігі жабдықтарының бөлшектері мен түйіндерінің тозу деңгейін анықтау
	Мұнай-газ кәсіпшілігі жабдығы	Жабдықтың паспорты, жөндеуге арналған техникалық құжаттама	1-3) Құрал-саймандар, жабдықтарды және құрылғыларды жөндеуге дайындау
2	Мұнай-газ кәсіпшілігі жабдығы	Құрылғылар, құрал-саймандар, аспаптар	2-1) Жабдықты пайдалану барысында жұмысқа қабілеттілігін және жұмысқа жарамды күйін сақтау жұмыстарын орындау
	Мұнай-газ кәсіпшілігі жабдығы	Құрылғылар, құрал-саймандар, аспаптар	2-2) Мұнай және газ кәсіпшілігі жабдықтары бөлшектері мен түйіндеріне жөндеу жұмыстарын жүргізу
	Мұнай-газ кәсіпшілігі жабдығы	Құрылғылар, құрал-саймандар, аспаптар	2-3) Мұнай және газ кәсіпшілігі жабдығына апаттық-құтқару жұмыстарын жүргізу
3	Мұнай-газ кәсіпшілігі жабдығы	Бақылау-өлшеу аспаптары, компьютерлік бағдарламалар	3-1) Жөндеу жұмыстарының сапасын тексеру
	Мұнай-газ кәсіпшілігі жабдығы	Бақылау-өлшеу аспаптары, компьютерлік бағдарламалар	3-2) Жөндеуден өткен мұнай кәсіпшілігі жабдығын сынақтан өткізу және ақауларды жою
	Мұнай-газ кәсіпшілігі жабдығы	Техникалық құжаттама	3-3) Қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес техникалық құжаттаманы ресімдеу

5-кесте. СБШ бойынша 2-деңгейдегі мұнай кәсіпшілігі жабдығын жөндеуші слесарь құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
1-1)	Мұнай және газ кәсіпшілігі жабдықтарының жай-күйін тексеру үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі дербестік деңгейін болжайтын, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Мұнай және газ кәсіпшілігі жабдықтарының жұмысқа қабілетті күйін бақылауға алу	Мұнай және газ кәсіпшілігі машиналары мен жадықтарын пайдалану ерекшеліктері
1-2)	Мұнай және газ кәсіпшілігі жабдықтарының бөлшектері мен түйіндерінің тозу деңгейін анықтау үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі дербестік деңгейін болжайтын, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Машиналар мен жабдықтың техникалық жай-күйін диагностикалау, техникалық болжам жасау	Жабдықты пайдалану үрдістерінің құрылымы, пайдалану сенімділігінің критерийлері мен көрсеткіштері, машиналар мен жабдықтардың пайдалану кезіндегі техникалық жай-күйі
1-3)	Құрал-саймандарды, жабдықтарды және құрылғыларды жөндеуге дайындау үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі дербестік деңгейін болжайтын, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Жөндеуге арналған ақаулық ведомостарымен жұмыс істеу	Жабдықтың паспорты, жөндеуге арналған техникалық құжаттама

6-кесте. СБШ бойынша 3-деңгейдегі мұнай кәсіпшілігі жабдығын жөндеуші слесарь құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
2-1)	Жабдықты пайдалану барысында жұмысқа қабілеттілігін және жұмысқа жарамды күйін сақтау жұмыстарын орындау үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Жабдықты жұмысқа жарамды жай-күйде ұстап тұру	Жөнделетін жабдықтың құрылысы, қолданылу мақсаты, үлгілік жиынтық бірліктері, түйіндері, механизмдерінің өзара әрекеттестігі
2-2)	Мұнай және газ кәсіпшілігі жабдықтары бөлшектері мен түйіндерін жөндеу жұмыстарын жүргізу үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Машиналар мен жабдықтың жұмысын ретке келтіру	Жабдықты реттеу мен ретке келтіру параметрлері, оларды орындау тәсілдері
2-3)	Мұнай және газ кәсіпшілігі жабдығына апаттық-жөндеу жұмыстарын жүргізу үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Қысқа мерзім ішінде апаттарды жоюға арналған жұмыстарды жүргізу	Қалпына келтіру жұмыстарының технологиясы

7-кесте. СБШ бойынша 4-деңгейдегі мұнай кәсіпшілігі жабдығын жөндеуші слесарь құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
3-1)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, жөндеу жұмыстарының сапасын тексеру үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Бөлшектер мен түйіндердің сапасын диагностикалау	Орындалған жұмысты бақылау тәсілдері мен құралдары
3-2)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, жөндеуден өткен мұнай кәсіпшілігі жабдығын сынақтан өткізу және ақаулықтарды жою үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Жөндеуден өткен жабдықтың және орындалған жөндеу жұмыстарының сапасына баға беру	Анықталған ақауларды жою тәсілдері
3-3)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес техникалық құжаттаманы ресімдеу үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес техникалық құжаттаманы жасау	Техникалық құжаттама жасау тәртібі мен нысандары

"Мұнай және газ кәсіпшілігінің
жабдықтарына қызмет көрсету және
жөндеу" кәсіби стандартына
3-қосымша

Техник-механик
1-кесте. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы

Қазақстан Республикасындағы Кәсіптердің мемлекеттік жіктеуіші (КМЖ)
Базалық топ	3115 "Техник-механик"
Техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі кәсіптер мен мамандықтар жіктеуіші (ҚР МЖ 05-2008)
Мамандық атауы		Мұнай және газ кәсіпшілігінің жабдықтарына қызмет көрсету және жөндеу
Жұмыс және жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы (БТБА)
Шығарылым, БТБА бөлімі	Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2012 жылғы 21 мамырдағы №201-ө-м бұйрығымен бекітіліген Басшылардың, мамандардың және басқа қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы
БТБА бойынша кәсіп	Техник-механик
СБШ біліктілік деңгейі
4	-
5	-

2-кесте. Еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

Кәсібі бойынша ықтимал жұмыс орындары (кәсіпорындар, ұйымдар)		Мұнай өнеркәсібі кәсіпорындары, компаниялары және ұйымдары. Мұнай-газ саласындағы ғылыми-зерттеу институттары
Зиянды және қауіпті еңбек жағдайлары		Аса қауіпті жұмыстар, өндірістік шуыл, діріл, төмен температура, физикалық артық жүктеме, ауыр климат жағдайындағы жұмыс, зиянды заттардың немесе газдардың ШРК арту ықтималдығы, сәуле және жылу сәулесі
Жұмысқа рұқсат берудің ерекше шарттары		ҚР Заңнамасына сәйкес
СБШ біліктілік деңгейі	Кәсіби білім беру және оқыту деңгейі		Талап етілетін жұмыс тәжірибесі
4	Жоғары дәрежелі техникалық және кәсіби білім (қосымша кәсіби дайындық) мен практикалық тәжірибе		2-3 деңгейде 3 жыл
5	Техникалық және кәсіби білім (немесе ортадан кейінгі білім) немесе жоғары білім, қосымша кәсіби білім беру бағдарламалары, практикалық тәжірибе		4-деңгейде 4 жыл

3-кесте. Кәсіби стандарт бірліктері (кәсіптің еңбек функциялары) тізбесі

Еңбек функциясының №	Еңбек функциясының атауы (кәсіби стандарттың бірліктері)
1	Технологиялық жабдыққа техникалық қызмет көрсету және жөндеу бойынша жұмыстарды ұйымдастыру
2	Жабдықты техникалық пайдалану және қызмет көрсету қағидаларының сақталуын бақылауда ұстау
3	Жабдықты жөндеуге және жаңғыртуға қатысты рационализаторлық ұсыныстар мен өнертабыстарды әзірлеу

4-кесте. Кәсіби стандарттың бірліктер сипаттамасы (функционалдық карта)

Еңбек атқарымы №	Еңбек мәні	Еңбек құралдары	Міндеттер
1	Мұнай-газ кәсіпшілігі жабдығы	Механизмдер, құрал-саймандар, арнайы техника, жеке қорғану құралдары, құрылғы	1-1) Мұнай-газ кәсіпшілігі жабдығына техникалық қызмет көрсету және жөндеулердің жоспарларын (кестелерін) әзірлеу
	Мұнай-газ кәсіпшілігі жабдығы	Механизмдер,құрал-саймандар, арнайы техника, жеке қорғану құралдары, құрылғы	1-2) Мұнай-газ кәсіпшілігі жабдығына техникалық қызмет көрсету бойынша жұмыстарды ұйымдастыру
	Мұнай-газ кәсіпшілігі жабдығы	Механизмдер,құрал-саймандар, арнайы техника, жеке қорғану құралдары, құрылғы	1-3) Мұнай-газ кәсіпшілігі жабдығына ағымдағы және жоспарлы жөндеу бойынша жұмыстарды жүргізу
2	Мұнай-газ кәсіпшілігі жабдығы	Бақылау-өлшеу аспаптары, компьютерлік бағдарламалар, жеке қорғану құралдары	2-1) Жабдықты техникалық пайдалану және техникалық қызмет көрсету қағидаларының сақталуына бақылау жүргізу
	Мұнай-газ кәсіпшілігі жабдығы	Бақылау-өлшеу аспаптары, компьютерлік бағдарламалар	2-2) Іске қосу мен ретке келтіру жұмыстарын жүргізу. Мұнай-газ кәсіпшілігі жабдығын пайдалануға тапсыру
	Мұнай-газ кәсіпшілігі жабдығы	Технологиялық және техникалық құжаттама	2-3) Қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес технологиялық және техникалық құжаттаманы ресімдеу
3	Ғылыми-техникалық құжаттама мен техникалық әдебиет	Ғылыми зерттеу	3-1) Жабдықты жөндеуге және жаңғыртуға қатысты рацонализаторлық ұсыныстар мен өнертабыстарды әзірлеу
	Мұнай-газ кәсіпшілігі жабдығы	Техникалық құжаттама	3-2) Жөндеудің және жабдықтың тоараптары мен бөлшектерін қалпына келтірудің прогрессивті әдістерін енгізуге қатысу
	Мұнай мен газды тасымалдау мен сақтау объектілері	Техникалық құжаттама	3-3) Бөлімшелердің қызметкерлерінің өндірістік жұмыстарын жоспарлау және ұйымдастыру

5-кесте. СБШ бойынша 4-деңгейдегі техник-механик құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
1-1)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, мұнай-газ кәсіпшілігі жабдығына техникалық қызмет көрсету және жөндеулердің жоспарларын (кестелерін) әзірлеу үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Жабдыққа техникалық қызмет көрсету және жөндеу бойынша жұмыстарды жоспарлау	Қазақстан Республикасының заңнамалық және басқа нормативтік актілері, жөндеу жұмыстарын жоспарлаудың тәртібі мен әдістері
1-2)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, мұнай-газ кәсіпшілігі жабдығына техникалық қызмет көрсету бойынша жұмыстарды ұйымдастыру үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Жабдықты құрастыру, оған техникалық қызмет көрсету және жөндеудің технологиялық процесін жүзеге асыру	Қолданылатын жабдықтың техникалық сипаттамалары, құрастырушылық ерекшеліктері, пайдалану мақсаты, жұмыс істеу қағидалары мен пайдалану қағидалары
1-3)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, мұнай-газ кәсіпшілігі жабдығына ағымдағы және жоспарлы жөндеу бойынша жұмыстарды жүргізу үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Мұнай-газ кәсіпшілігі жабдығының жөндеу жұмыстарын жүргізуді бақылауға алу	Мұнай-газ кәсіпшілігі жабдығын ағымдағы және күрделі жөндеу бойынша технологиялық операциялар
2-1)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, мұнай-газ кәсіпшілігі жабдығын техникалық пайдалану және қызмет көрсету қағидаларының сақталуына бақылау жүргізу үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Мұнай-газ кәсіпшілігі жабдығының жай-күйін, мазмұнын және жөндеу жұмыстарын техникалық қадағалау	Мұнай-газ кәсіпшілігі жабдығын техникалық пайдалану, қағидалары, ұтымды пайдаланудың негізгі қағидалары
2-2)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, мұнай-газ кәсіпшілігі жабдығын пайдалануға тапсыру үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет. Іске қосу мен ретке келтіру жұмыстарын жүргізу.	Мұнай-газ кәсіпшлігі жабдығын сынау, ретке келтіру және қабылдау	Мұнай-газ кәсіпшлігі жабдығын сынауға, ретке келтіру және қабылдауға арнаған техникалық талаптар
2-3)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, технологиялық және техникалық құжаттаманы қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес ресімдеу үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет.	Техникалық және технологиялық құжаттаманы жасау	Техникалық және технологиялық құжаттаманы жасау тәртібі

6-кесте. СБШ бойынша 5-деңгейдегі техник-механик құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
3-1)	Жабдықтарды жөндеуге және жаңғыртуға қатысты рацонализаторлық ұсыныстар мен өнертабыстарды әзірлеу үшін технологиялық процесс учаскесі мен кәсіпорын қызметінің стратегиясы шеңберіндегі жауапкершілікті болжайтын басқарушылық қызмет	Анықтамалық және арнайы әдебиетті зерттеу	Жұмыс тақырыбы бойынша анықтама материалдар; арнайы және анықтамалық әдебмиетте қолданылатын терминологияны білу
3-2)	Жабдықтардың түйіндері мен бөлшектерін жөндеудің және қалпына келтірудің прогрессивті әдістерін енгізуге қатысу үшін технологиялық процесс учаскесі мен кәсіпорын қызметінің стратегиясы шеңберіндегі жауапкершілікті болжайтын басқарушылық қызмет	Мұнай-газ кәсіпшілігі жабдығына техникалық қызмет көрсету және оны жөндеу жүйесін жетілдіру	Мұнай-газ кәсіпшілігі жабдығына техникалық қызмет көрсету және оны жөндеу жүйесінің озық отандық және шетелдік тәжірибесі
3-3)	Бөлімшелердің қызметкерлерінің өндірістік жұмыстарын жоспарлау және ұйымдастыру үшін технологиялық процесс учаскесі мен кәсіпорын қызметінің стратегиясы шеңберіндегі жауапкершілікті болжайтын басқарушылық қызмет	Мұнай-газ кәсіпшілігі жабдығына техникалық қызмет көрсету және оны жөндеу көлемдерін жоспарлау	Өндірістің негізгі технологиялары; мамандық бейіні бойынша басшылыққа алынатын норматвитік анықтамалық материал

Қазақстан Республикасы
Мұнай және газ министрінің
2014 жылғы 9 сәуірдегі
№ 70 бұйрығына 13-қосымша

"Мұнай өңдеу және химия өнеркәсібі кәсіпорындарының жабдықтарына техникалық қызмет көрсету және жөндеу" кәсіби стандарты
1. Жалпы ережелер

1. Кәсіби стандарт:

2) қызметкерлерді басқару саласында кең ауқымды міндеттерді шешуге;

4) кәсіби даярлықтарына бағалау жүргізуге және мамандардың біліктілікке сәйкестігін растауға арналған.

2. Кәсіби стандартты негізгі пайдаланушылар:

1) білім беру ұйымдарының түлектері, қызметкерлер;

3) білім беру бағдарламаларын әзірлейтін мамандар;

4) кәсіби даярлықты бағалау және мамандардың біліктілікке сәйкестігін растау саласындағы мамандар.

4. Осы кәсіби стандартта мынадай терминдер мен анықтамалар қолданылады:

1) салалық біліктілік шеңбері – салада танылатын біліктілік деңгейлерін құрылымдық жағынан сипаттау;

8) біліктілік – қызметкердің нақты бір жұмыс түрін орындауға кәсіби дайындығының дәрежесі;

9) құзыреттілік – қызметкердің кәсіби қызметінде білімін, білігі мен дағдысын қолдану қабілеті;

5. Осы кәсіби стандартта мынадай қысқартулар пайдаланылады:

КҚ – кәсіби қызмет;

ҚТ – қызмет түрі;

КС – кәсіби стандарт;

ҰБШ – Ұлттық біліктілік шеңбері;

СБШ – Салалық біліктілік шеңбері (Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде 13-қараша 2013 жылы №8904 тіркелген Қазақстан Республикасы Мұнай және газ министрінің 18-қазан 2013 жылғы №184 "Мұнай және газ саласы салалық біліктілік шеңберін бекіту туралы" бұйрығы);

БТБА – ҚР Жұмыс және жұмысшылар кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы;

КМЖ – ҚР 01-2005 КМЖ ҚР Кәсіптердің мемлекеттік жіктеуіші

ҮБС - Басшылардың, мамандардың және басқа да қызметшілер лауазымдарының Үлгілік біліктілік сипаттамалары;

ЖҚҚ - жеке бас қауіпсіздік құалдары;

БӨҚ - бақылау-өлшеу құралдары;

КМШ - концентрацияның мүмкін шегі;

МЖ - мамандықтар жіктеуіші.

2. КС паспорты

6. Экономикалық қызметтің түрі (кәсіби қызмет саласы): мұнай өңдеу және химия өнеркәсібі кәсіпорындарының жабдықтарына техникалық қызмет көрсету және оларды жөндеу.

7. Экономикалық қызмет түрінің (кәсіби қызмет саласының) негізгі мақсаты: мұнай өңдеу және химия өнеркәсібі кәсіпорындарының жабдықтарына техникалық қызмет көрсету және жөндеу бойынша жұмыстарды ұйымдастыру және жүргізу.

Кәсіби стандарт "Мұнай өңдеу және химия өнеркәсібі кәсіпорындарының жабдықтарына техникалық қызмет көрсету және оларды жөндеу" кәсіби қызмет саласында еңбек мазмұнына, сапасына, жағдайына, қызметкердің біліктілігі мен құзыреттеріне қойылатын талаптарды айқындайды.

8. Еңбек қызметінің түрлері, кәсіптер, біліктілік деңгейлері осы КС 1-қосымшасында көрсетілді.

Стандарт талаптары осы саланың мынадай қызмет түрлері мен кәсіптеріне қатысты қолданылады: технологиялық қондырғыларды жөндеу жөніндегі слесарь, техник-механик.

3. Еңбек қызметі (кәсіп) түрлерінің карточкалары
1-параграф. Технологиялық қондырғыларды жөндеу жөніндегі слесарь

9. СБШ бойынша біліктілік деңгейі – 2-4.

10. Ықтимал лауазым атауы: слесарь- жөндеуші, апаттық-қалпына келтіру жұмыстары жөніндегі слесарь.

11. 2-қосымшаға сәйкес "Технологиялық қондырғыларды жөндеу жөніндегі слесарь" кәсібі субъектіні мұнай өңдеуші және химиялық өнеркәсіп кәсіпорындарының жабдығына техникалық қызмет көрсету және оны жөндеу бойынша негізгі функцияларды іске асырумен байланысты міндеттерді білуге және орындай алуға міндеттейді.

12. Технологиялық қондырғыларды жөндеу жөніндегі слесарь еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар осы кәсіби стандарттың 2-қосымшасының 2-кестесінде көрсетілді.

13. Кәсіби стандарттың бірліктер тізбесі осы кәсіби стандарттың 2-қосымшасының 3-кестесінде көрсетілді.

14. Кәсіби стандарттың бірліктерін және пайдалану және технологиялық қондырғыларды жөндеу жөніндегі слесарь еңбегінің іс-қимылдарын сипаттайтын функционалдық карта осы кәсіби стандарттың 2-қосымшасының 4-кестесінде көрсетілді.

15. Технологиялық қондырғыларды жөндеу жөніндегі слесарь құзыреттеріне қойылатын талаптар осы кәсіби стандарттың 2-қосымшасының 5, 6 және 7-кестелерінде көрсетілді.

2-параграф. Техник-механик

16. СБШ бойынша біліктілік деңгейі – 4-5.

17. Ықтимал лауазым атауы: механик, техник.

18. 3-қосымшаға сәйкес "Техник-механик" кәсібі субъектіні мұнай өңдеуші және химиялық өнеркәсіп кәсіпорындарының жабдығына қызмет көрсету және жөндеу жұмыстарын ұйымдастыру бойынша негізгі функцияларды іске асырумен байланысты міндеттерді білуге және орындай алуға міндеттейді.

20. Кәсіби стандарттың бірліктер тізбесі осы кәсіби стандарттың 3-қосымшасының 3-кестесінде көрсетілді.

4. Осы кәсіби стандарттың негізінде берілетін сертификаттардың түрлері
5. Кәсіби стандарттың әзірлеушілері

Қазақстан Республикасы Мұнай және газ министрлігі

6. Келісу парағы

Ұйым атауы	Келісу күні
Қазақстан Республикасы Мұнай және газ министрлігінің Техникалық және кәсіби білімді және кадрлар даярлауды дамыту жөніндегі салалық кеңесі

7. Кәсіби стандарттың сараптамасы және тіркелуі

Осы кәсіби стандартты _______________________________ тіркеді

Кәсіби стандарттар тізбесіне _____________ тіркеу № енгізілді

Хат (хаттама) № ___________ Күні__________________

"Мұнай өңдеу және химия өнеркәсібі
кәсіпорындарының жабдықтарына
техникалық қызмет көрсету және оларды
жөндеу" кәсіби стандартына
1-қосымша

Еңбек қызметі, кәсіп түрлері, біліктілік деңгейлері

Р/н	Қызмет түрінің атауы	Еңбек нарығының үрдістерін ескерумен кәсіптің атауы	01-2005 ҚР КМЖ сәйкес кәсіп атауы	СБШ біліктілік деңгейі
1.	Мұнай өңдеуші және химиялық өнеркәсіп кәсіпорындарының жабдығына техникалық қызмет көрсету және оны жөндеу	Технологиялық құрылғыларды жөндеу жөніндегі слесарь	Апаттық-қалпына келтіру жұмыстары жөніндегі слесарь, слесарь- жөндеуші	2-4
2.	Мұнай өңдеуші және химиялық өнеркәсіп кәсіпорындарының жабдығына технологиялық қызмет көрсету және жөндеу бойынша жұмыстарды ұйымдастыру	Техник-механик	Техник-механик	4-5

"Мұнай өңдеу және химия өнеркәсібі
кәсіпорындарының жабдықтарына
техникалық қызмет көрсету және оларды
жөндеу" кәсіби стандартына
2-қосымша

Технологиялық қондырғыларды жөндеу жөніндегі слесарь
1-кесте. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы

Қазақстан Республикасындағы Кәсіптердің мемлекеттік жіктеуіші (КМЖ)
Базалық топ	7233 "Слесарь-жөндеуші"
Техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі кәсіптер мен мамандықтар жіктеуіші (ҚР МЖ 05-2008)
Мамандық атауы		Мұнай өңдеу және химия өнеркәсібі кәсіпорындарының жабдықтарына техникалық қызмет көрсету және оларды жөндеу
Жұмыс және жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы (БТБА)
Шығарылым, БТБА бөлімі	34- шығарылым, "Мұнайды, мұнай өнімдерін, газды, сланецті, көмірді қайта өңдеу және магистральдық құбырларға қызмет көрсету" бөлімі
БТБА бойынша кәсібі	Слесарь- жөндеуші		Апатты қалпына келтіру жұмыстары жөніндегі (АҚЖ) слесарь
СБШ біліктілік деңгейі	БТБА бойынша разрядтар
2	3		3
3	4-5		4-5
4	-		6-7

2-кесте. Еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

Кәсібі бойынша ықтимал жұмыс орындары (кәсіпорындар, ұйымдар)		Мұнай өнеркәсібі кәсіпорындары, компаниялары және ұйымдары
Зиянды және қауіпті еңбек жағдайлары		Аса қауіпті жұмыстар, өндірістік шуыл, діріл, төмен температура, физикалық артық жүктеме, ауыр климат жағдайындағы жұмыс, зиянды заттардың немесе газдардың ШРК арту ықтималдығы, сәуле және жылу сәулесі
Жұмысқа рұқсат берудің ерекше шарттары		ҚР Заңнамасына сәйкес
СБШ біліктілік деңгейі	Кәсіби білім беру және оқыту деңгейі		Талап етілетін жұмыс тәжірибесі
2	Қысқамерзімді курстар немесе жалпы орта білімі болған кезде кәсіпорында оқыту		-
3	Техникалық және кәсіби білімнің белгіленген деңгейі, практикалық жұмыс тәжірибесі		-
4	Жоғары дәрежелі техникалық және кәсіби білім (қосымша кәсіби дайындық) мен практикалық тәжірибе.		СБШ бойынша 2-3 деңгейде 3 жыл

3-кесте. Кәсіби стандарт бірліктерінің (кәсіптің еңбек функциялары) тізбесі

Еңбек функциясының №	Еңбек функциясының атауы (кәсіби стандарттың бірліктері)
1	Жабдықтың, машиналардың, аппараттардың, сорғылардың және компрессорлардың техникалық жай-күйін тұрақты түрде сырттан қарап бақылау және тексеру
2	Жөндеу жұмыстарын жүргізу
3	Жөндеу жұмыстарының нәтижелері. Ақауларды жою

4-кесте. Кәсіби стандарттың бірліктер сипаттамасы (функционалдық карта)

Еңбек атқарымы №	Еңбек мәні	Еңбек құралдары	Міндеттер (еңбек іс-қимылдары)
1	Жабдықтар, машиналар, аппараттар, сорғылар және компрессорлар	Техникалық паспорт, сызбалар, схемалар, жеке қорғану құралдары	1-1) Жабдықтардың, машиналардың, аппараттардың, сорғылардың және компрессорлардың техникалық жай-күйін тұрақты түрде сырттан қарап бақылау және тексеру
	Жабдықтар, машиналар, аппараттар, сорғылар және компрессорлар	Құрал-саймандар, бақылау-өлшеу аспаптары, жеке қорғану құралдары	1-2) Жабдықты пайдалану кезінде және жөндеу барысында ақаулықтарды анықтау
	Жабдықтар, машиналар, аппараттар, сорғылар және компрессорлар	Күрделі жөндеу жоспарының жобасы, жабдықтың паспорты, жеке қорғану құралдары	1-3) Құрал-саймандар, жабдықтарды және құрылғыларды жөндеуге дайындау
2	Жабдықтар, машиналар, аппараттар, сорғылар және компрессорлар	Құрал-саймандар, жабдықтар, құрылғылар, жеке қорғану құралдары	2-1) Жабдықтарды, машиналарды, аппараттарды, сорғыларды және компрессорларды ағымдағы жөндеуден өткізу
	Жабдықтар, машиналар, аппараттар, сорғылар және компрессорлар	Құрал-саймандар, жабдықтар, құрылғылар, жеке қорғану құралдары	2-2) Жабдықтарға, машиналарға, аппараттарға, сорғыларға және компрессорларға күрделі жөндеу жүргізу
	Жабдықтар, машиналар, аппараттар, сорғылар және компрессорлар	Құрылғылар, құрал-саймандар, жеке қорғану құралдары	2-3) Жабдықтарды, машиналарды, аппараттарды, сорғыларды және компрессорларды ретке келтіру мен реттеу
3	Жабдықтар, машиналар, аппараттар, сорғылар және компрессорлар	Бақылау-өлшеу аспаптары, компьютерлік бағдарламалар	3-1) Жөндеу жұмыстарынан кейін жабдықты сынақтан өткізу, ретке келтіру және тапсыру
	Жабдықтар, машиналар, аппараттар, сорғылар және компрессорлар	Бақылау-өлшеу аспаптары, компьютерлік бағдарламалар	3-2) Жөндеу жұмыстарының нәтижелері және ақаулықтарды жою
	Жабдықтар, машиналар, аппараттар, сорғылар және компрессорлар	Техникалық құжаттама	3-3) Қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес техникалық құжаттаманы ресімдеу

5-кесте. СБШ бойынша 2-деңгейдегі технологиялық қондырғыларды жөндеу жөніндегі слесарь құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
1-1)	Жабдықтардың, машиналардың, аппараттардың, сорғылардың және компрессорлардың техникалық жай-күйін тұрақты түрде сырттан қарап бақылау және тексеру үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі дербестік деңгейін болжайтын басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Технологиялық жүйе құрамына кіретін жабдықтардың, машиналардың, аппараттардың, сорғылардың және компрессорлардың әрқайсысына ауысым сайын техникалық қызмет көрсету	Жабдық түрлері, міндеті, өнімділігі және жабдықтардың, машиналардың, аппараттардың, сорғылардың және компрессорлардың техникалық жай-күйін тұрақты түрде тексеру әдістері
1-2)	Жабдықты пайдалану кезінде және жөндеу барысында ақаулықтарды анықтау үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі дербестік деңгейін болжайтын басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Жабдықтың бөлшектері мен түйіндерінің ақаулықтарын анықтау. Пайдалану барысында бөлшектердің зақымдануы және олармен күлес жүргізу. Жабдықтардың, агрегаттардың және машиналардың түйіндері мен механизмдерін бөлшектеу және жинақтау	Негізгі түйіндердің және механизмдердің пайдалану мақсаты мен өзара әрекеттесуі; жабдықтарды, агрегаттарды және машиналарды бөлшектеу мен жинақтаудың технологиялық жүйелілігі
1-3)	Құрал-саймандар, жабдықтарды және құрылғыларды жөндеуге дайындау үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі дербестік деңгейін болжайтын басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Жөндеуге арналған ақаулық ведомостарымен жұмыс істеу	Жөнделетін жабдықтың, агрегаттардың және машиналардың құрылысы; жабдықтың, агрегаттарды және машиналарды жөндеу, жинақтау және сынау кезіндегі ақаулықтарды жою тәсілдері

6-кесте. СБШ бойынша 3-деңгейдегі технологиялық қондырғыларды жөндеу жөніндегі слесарь құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
2-1)	Жабдықтарды, машиналарды, аппараттарды, сорғыларды және компрессорларды ағымдағы жөндеуден өткізу үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Жоспарлы және алдын ала жөндеу жұмыстары	Жабдықтар, машиналар, аппараттар, сорғыларжәне компрессорларды жөндеу, жинақтау және құрастырудың технологиялық процесі; рұқсат беру мен қондырудың, квалитеттер мен кедір-бұдырлық параметрлерінің жүйесі
2-2)	Жабдықтарға, машиналарға, аппараттарға, сорғыларға және компрессорларға күрделі жөндеу жүргізу үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Жабдықтар, машиналар, аппараттар, сорғылар және компрессорлардың тозығы жеткен бөлшектері мен түйіндерін ауыстыру немесе қалпына келтіру	Жабдықтар, машиналар, аппараттар, сорғылар және компрессорларға техникалық қымет көрсету және оны жөндеу жүйесінің негізгі объектілеріне күрделі жөндеу жүргізудің техникалық талаптары
2-3)	Жабдықтарды, машиналарды, аппараттарды, сорғыларды және компрессорларды ретке келтіру мен реттеу үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Жабдықтар, машиналар, аппараттар, сорғылар және компрессорларды орнатудың режімдік параметрлерін ретке келтіру	Жөнделетін жабдықтар, машиналар, аппараттар, сорғылар және компрессорлардың құрастырушылық ерекшеліктері; жөнделетін жабдықтар, машиналар, аппараттар, сорғылар және компрессорларды жөндеу, жинақтау, сынау және реттеудің және дұрыс орнатудың техникалық талаптары

7-кесте. СБШ бойынша 4-деңгейдегі технологиялық қондырғыларды жөндеу жөніндегі слесарь құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
3-1)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, жөндеу жұмыстарынан кейін жабдықты сынақтан өткізу, ретке келтіру және тапсыру үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Механикалық, гидравликалық және пневматикалық жүйелерді жөндеу және ретке келтіру бойынша жұмыстардың кешенін орындаумен қатар жабдықты пайдалану кезінде жабдықтың істен шығуларын жою	Жөндеуден өткен жабдықтарды диагностикалау, жөндеу, жинақтау және құрастыру, нақтылыққа тексеру және сынау әдістері; жұмыс істеп тұрған бөлшектерге, түйіндерге, механизмдерге рұқсат етілген жүктемелер; істен шығулардың алдын алу бойынша профилактикалық іс-шаралар
3-2)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, жөндеу жұмыстарының нәтижелері үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет. Ақауларды жою.	Жабдықты пайдалану кезінде және жөндеу барысындағы тексеру кезінде ақауларды анықтау және жою	Жөндеуден өткен жабдықтарды дәлдікке тексеру және сынау әдістері; жұмыс істеп тұрған бөлшектерге, түйіндерге, механизмдерге рұқсат етілген жүктемелер; істен шығулардың, корррозиялық тозудың және авариялардың алдын алу бойынша профилактикалық іс-шаралар
3-3)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, техникалық құжаттаманы қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес ресімдеу үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет.	Қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес техникалық құжаттаманы жасау	Техникалық құжаттама жасау тәртібі

"Мұнай өңдеу және химия өнеркәсібі
кәсіпорындарының жабдықтарына
техникалық қызмет көрсету және оларды
жөндеу" кәсіби стандартына
3-қосымша

Техник-механик
1-кесте. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы

Қазақстан Республикасындағы Кәсіптердің мемлекеттік жіктеуіші (КМЖ)
Базалық топ	3113 "Техник-механик"
Техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі кәсіптер мен мамандықтар жіктеуіші (ҚР МЖ 05-2008)
Мамандық атауы		Мұнай өңдеу және химия өнеркәсібі кәсіпорындарының жабдықтарына техникалық қызмет көрсету және оларды жөндеу
Жұмыс және жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы (БТБА)
Шығарылым, БТБА бөлімі	Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2012 жылғы 21 мамырдағы №201-ө-м бұйрығымен бекітіліген Басшылардың, мамандардың және басқа қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы
БТБА бойынша кәсіп	Техник-механик
СБШ біліктілік деңгейі	-
4	-
5	-

2-кесте. Еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

Кәсібі бойынша ықтимал жұмыс орындары (кәсіпорындар, ұйымдар)		Мұнай өнеркәсібінің кәсіпорындары, компаниялары және ұйымдары. Мұнай-газ саласындағы ғылыми-зерттеу институттары
Зиянды және қауіпті еңбек жағдайлары		Аса қауіпті жұмыстар, өндірістік шуыл, діріл, төмен температура, физикалық артық жүктеме, ауыр климат жағдайындағы жұмыс, зиянды заттардың немесе газдардың ШРК арту ықтималдығы, сәуле және жылу сәулесі
Жұмысқа рұқсат берудің ерекше шарттары		ҚР Заңнамасына сәйкес
СБШ біліктілік деңгейі	Кәсіби білім беру және оқыту деңгейі		Талап етілетін жұмыс тәжірибесі
4	Жоғары дәрежелі техникалық және кәсіби білім (қосымша кәсіби дайындық) мен практикалық тәжірибе.		2-3 деңгейде 3 жыл
5	Техникалық және кәсіби білім (немесе ортадан кейінгі білім) немесе жоғары білім, қосымша кәсіби білім беру бағдарламалары, практикалық тәжірибе		4-деңгейде 4 жыл

3-кесте. Кәсіби стандарт бірліктерінің (кәсіптің еңбек функциялары) тізбесі

Еңбек функциясының №	Еңбек функциясының атауы (кәсіби стандарттың бірліктері)
1	Технологиялық жабдыққа техникалық қызмет көрсету және жөндеу бойынша жұмыстарды ұйымдастыру
2	Жабдықты техникалық пайдалану және қызмет көрсету қағидаларының сақталуын бақылау
3	Жабдықты жөндеуге және жаңғыртуға қатысты рационализаторлық ұсыныстар мен өнертабыстарды әзірлеу

4-кесте. Кәсіби стандарттың бірліктер сипаттамасы (функционалдық карта)

Еңбек атқарымы №	Еңбек мәні	Еңбек құралдары	Міндеттер (еңбек іс-қимылдары)
1	Өнірістік жабдық	Технологиялық регламент	1-1). Жабдыққа техникалық қызмет көрсету және жөндеулер жоспарларын (кестелерін) әзірлеу
	Өнірістік жабдық	Құрал-саймандар, жеке қорғану құралдары, құрылғылар	1-2) Жабдыққа техникалық қызмет көрсету бойынша жұмыстарды ұйымдастыру
	Өнірістік жабдық	Құрал-саймандар, жеке қорғану құралдары, құрылғылар	1-3) Жабдыққа ағымдағы және жоспар бойынша жөндеу жұмыстарды жүргізу
2	Өнірістік жабдық	Бақылау-өлшеу аспаптары, компьютерлік бағдарламалар, жеке қорғану құралдары	2-1) Жабдыққа қызмет көрсету және техникалық пайдалану қағидаларының сақталуына бақылау жүргізу
	Өнірістік жабдық	Бақылау-өлшеу аспаптары, компьютерлік бағдарламалар	2-2) Іске қосу мен ретке келтіру жұмыстарын жүргізу. Жабдықты пайдалануға тапсыру
	Өнірістік жабдық	Технологиялық және техникалық құжаттама	2-3) Қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес технологиялық және техникалық құжаттаманы ресімдеу
3	Ғылыми-техникалық құжаттама мен техникалық әдебиет	Ғылыми зерттеу	3-1) Жабдықты жөндеуге және жаңғыртуға қатысты рационализаторлық ұсыныстар мен өнертабыстарды әзірлеу
	Өнірістік жабдық	Техникалық құжаттама	3-2) Жөндеудің және жабдықтың түйіндері мен бөлшектерін қалпына келтірудің прогрессивті әдістерін енгізуге қатысу
	Өнірістік жабдық	Техникалық құжаттама	3-3) Бөлімшелердің қызметкерлерінің өндірістік жұмыстарын жоспарлау және ұйымдастыру

5-кесте. СБШ бойынша 4-деңгейдегі техник-механик құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
1-1)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, жабдықтарға техникалық қызмет көрсету және жөндеулер жоспарларын (кестелерін) әзірлеу үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Жабдыққа техникалық қызмет көрсету және жөндеу бойынша жұмыстарды жоспарлау	Қазақстан Республикасының заңнамалық және басқа нормативтік актілері, жөндеу жұмыстарын жоспарлаудың тәртібі мен әдістері
1-2)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, технологиялық жабдықтарға техникалық қызмет көрсету бойынша жұмыстарды ұйымдастыру үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Қолданыстағы нұсқаулықтарға сәйкес жабдыққа техникалық қызмет көрсету	Технологиялық жабдыққа техникалық қызмет көрсету және оны жөндеу бойынша әдістемелік және басқа материалдары
1-3)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, технологиялық жабдықтарға ағымдағы және жоспар бойынша жөндеу жұмыстарын жүргізу үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Бекітілген кестеге сәйкес жөндеу жұмыстарын жүргізу	Қолданатын жабдықтың техникалық ерекшеліктері, құрастырушылық ерекшеліктері, қолдану мақсаттары, жұмыс істеу принциптері мен пайдалану қағидалары
2-1)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, жабдыққа қызмет көрсету және техникалық пайдалану қағидаларының сақталуына бақылау жүргізу үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Жабдықтың жай-күйін, құрамын және жөндеу жұмыстарын техникалық қадағалау	Жабдықты техникалық пайдалану, қағидалары, ұтымды пайдаланудың негізгі қағидалары
2-2)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, іске қосу мен ретке келтіру жұмыстарын жүргізу және жабдықты пайдалануға тапсыру үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Жөндеуден өткен жабдықты тиісті іске қосу алдындағы сынаулар, қабылдап алу	Қолданатын жабдықтың техникалық ерекшеліктері, құрастырушылық ерекшеліктері, қолдану мақсаттары, жұмыс істеу процестері мен пайдалану қағидалары
2-3)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, технологиялық және техникалық құжаттаманы қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес ресімдеу үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Техникалық және технологиялық құжаттаманы жасау	Техникалық және технологиялық құжаттаманы жасау тәртібі

6-кесте. СБШ бойынша 5-деңгейдегі техник-механик құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
3-1)	Жабдықты жөндеуге және жаңғыртуға қатысты рационализаторлық ұсыныстар мен өнертабыстарды әзірлеу үшін технологиялық процесс учаскесі мен кәсіпорын қызметінің стратегиясы шеңберіндегі жауапкершілікті болжайтын басқарушылық қызмет	Анықтамалық және арнайы әдебиетті зерттеу	Жұмыс тақырыбы бойынша анықтама материалдар; арнайы және анықтамалық әдебиетте қолданылатын терминологияны білу
3-2)	Жабдықтың түйіндері мен бөлшектерін жөндеудің және қалпына келтірудің прогрессивті әдістерін енгізуге қатысу үшін технологиялық процесс учаскесі мен кәсіпорын қызметінің стратегиясы шеңберіндегі жауапкершілікті болжайтын басқарушылық қызмет	Технологиялық жабдыққа техникалық қызмет көрсету және оны жөндеу жүйесін жетілдіру	Технологиялық жабдыққа техникалық қызмет көрсету және оны жөндеу жүйесінің озық отандық және шетелдік тәжірибесі
3-3)	Бөлімшелердің қызметкерлерінің өндірістік жұмыстарын жоспарлау және ұйымдастыру үшін технологиялық процесс учаскесі мен кәсіпорын қызметінің стратегиясы шеңберіндегі жауапкершілікті болжайтын басқарушылық қызмет	Технологиялық жабдыққа техникалық қызмет көрсету және оны жөндеу көлемдерін жоспарлау	Өндірістің негізгі технологиялары; мамандық бейіні бойынша басшылыққа алынатын норматвитік анықтамалық материал

Қазақстан Республикасы
Мұнай және газ министрінің
2014 жылғы 9 сәуірдегі
№ 70 бұйрығына 14-қосымша

"Мұнай және газ кен орындарын пайдалану" кәсіби стандарты
1. Жалпы ережелер

1. Кәсіби стандарт:

2) қызметкерлерді басқару саласында кең ауқымды міндеттерді шешуге;

3) білім беру стандарттарын, о қу жоспарларын, модульдік оқу бағдарламаларын әзірлеуге, сонымен қатар тиісті оқу-әдістемелік материалдарды әзірлеуге;

4) кәсіби даярлықтарына бағалау жүргізуге және мамандардың біліктілікке сәйкестігін растауға арналған.

2. Кәсіби стандартты негізгі пайдаланушылар:

1) білім беру ұйымдарының түлектері, қызметкерлер;

3) білім беру бағдарламаларын әзірлейтін мамандар;

4) кәсіби даярлықты бағалау және мамандардың біліктілікке сәйкестігін растау саласындағы мамандар.

4. Осы кәсіби стандартта мынадай терминдер мен анықтамалар қолданылады:

1) салалық біліктілік шеңбері – салада танылатын біліктілік деңгейлерін құрылымдық жағынан сипаттау;

8) біліктілік – қызметкердің нақты бір жұмыс түрін орындауға кәсіби дайындығының дәрежесі;

9) құзыреттілік – қызметкердің кәсіби қызметінде білімін, білігі мен дағдысын қолдану қабілеті;

5. Осы кәсіби стандартта мынадай қысқартулар пайдаланылады:

КҚ – кәсіби қызмет;

ҚТ – қызмет түрі;

КС – кәсіби стандарт;

ҰБШ – Ұлттық біліктілік шеңбері;

СБШ – Салалық біліктілік шеңбері (Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде 13-қараша 2013 жылы №8904 тіркелген Қазақстан Республикасы Мұнай және газ министрінің 18-қазан 2013 жылғы №184 "Мұнай және газ саласы салалық біліктілік шеңберін бекіту туралы" бұйрығы);

БТБА – ҚР Жұмыс және жұмысшылар кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы;

КМЖ – ҚР 01-2005 КМЖ ҚР Кәсіптердің мемлекеттік жіктеуіші

ҮБС - Басшылардың, мамандардың және басқа да қызметшілер лауазымдарының Үлгілік біліктілік сипаттамалары;

ЖҚҚ - жеке бас қауіпсіздік құалдары;

БӨҚ - бақылау-өлшеу құралдары;

КМШ - концентрацияның мүмкін шегі;

МЖ - мамандықтар жіктеуіші.

2. КС паспорты

6. Экономикалық қызметтің түрі (кәсіби қызмет саласы): "Мұнай және газ кен орындарын пайдалану".

7. Экономикалық қызмет түрінің (кәсіби қызмет саласының) негізгі мақсаты: мұнай және газ ұңғымаларын бұрғылау бойынша жұмыстар жүргізу және ұйымдастыру.

Кәсіби стандарт "Мұнай және газ кен орындарын пайдалану" кәсіби қызмет саласында еңбек мазмұнына, сапасына, жағдайына, қызметкердің біліктілігі мен құзыреттеріне қойылатын талаптарды айқындайды.

8. Еңбек қызметінің түрлері, кәсіптер, біліктілік деңгейлері осы КС 1-қосымшасында көрсетілді.

Стандарт талаптары осы саланың мынадай қызмет түрлері мен кәсіптеріне қатысты қолданылады: ұңғымаларды күрделі жөндеу бойынша бұрғылаушы, ұңғыманы жөндеу бойынша оператор, мұнай және газ ұңғымалары операторы, мұнай және газ өндірудегі оператор, мұнай-газ кәсіпшілігі жабдықтарына қызмет көрсететін агрегаттар машинисі, мұнай және газ өндірудегі машинист, жер қабатына жұмысшы агентті айдау бойынша сорғы станциясының машинисі және техник-технолог.

3. Еңбек қызметі түрлерінің (кәсіп) карточкалары
1-параграф. Ұңғымаларды күрделі жөндеу бойынша бұрғылаушы

9. СБШ бойынша біліктілік деңгейі – 3-4.

10. Ықтимал лауазым атауы: ұңғымаларды күрделі жөндеу бойынша бұрғылаушы, ұңғымаларды күрделі жөндеу бойынша бұрғылаушы көмекшісі.

11. 2-қосымшаға сәйкес "Ұңғымаларды күрделі жөндеу бойынша бұрғылаушы" кәсібі субъектіні ұңғымаларға күрделі жөндеу жүргізу жұмыстарын жүргізу бойынша негізгі функцияларды іске асырумен байланысты міндеттерді білуге және орындай алуға міндеттейді.

12. Ұңғымаларды күрделі жөндеу бойынша бұрғылаушының еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар осы кәсіби стандарттың 2-қосымшасының 2-кестесінде көрсетілді.

13. Кәсіби стандарттың бірліктер тізбесі осы кәсіби стандарттың 2-қосымшасының 3-кестесінде көрсетілді.

14. Кәсіби стандарттың бірліктерін және ұңғымаларды күрделі жөндеу бойынша бұрғылаушы еңбегінің іс-қимылдарын сипаттайтын функционалдық карта осы кәсіби стандарттың 2-қосымшасының 4-кестесінде көрсетілді.

15. Ұңғымаларды күрделі жөндеу бойынша бұрғылаушы құзыреттеріне қойылатын талаптар осы кәсіби стандарттың 2-қосымшасының 5 және 6-кестелерінде көрсетілді.

2-параграф. Ұңғымаларды жөндеу бойынша оператор

16. СБШ бойынша біліктілік деңгейі – 2-4.

17. Ықтимал лауазым атауы: көтергіш машинисі, ұңғымаларды жерасты жөндеу операторы, ұңғымаларды күрделі және жерасты жөндеуге дайындау операторы.

18. 3-қосымшаға сәйкес "Ұңғымаларды жөндеу бойынша оператор" кәсібі субъектіні ұңғымаларға жерасты және күрделі жөндеу жұмыстарын жүргізу, техникалық қадағалау бойынша тұлғалардың басшылығымен ұңғымаларды, көтергіш механизмдерді және құрылғыларды, бақылау-өлшеу құралдарын игеру бойынша негізгі функцияларды іске асырумен байланысты міндеттерді білуге және орындай алуға міндеттейді.

19. Ұңғымаларды жөндеу бойынша оператор еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар осы кәсіби стандарттың 3-қосымшасының 2-кестесінде көрсетілді.

20. Кәсіби стандарттың бірліктер тізбесі осы кәсіби стандарттың 3-қосымшасының 3-кестесінде көрсетілді.

21. Кәсіби стандарттың бірліктерін және ұңғымаларды жөндеу бойынша оператор еңбегінің іс-қимылдарын сипаттайтын функционалдық карта осы кәсіби стандарттың 3-қосымшасының 4-кестесінде көрсетілді.

22. Ұңғымаларды жөндеу бойынша оператор құзыреттеріне қойылатын талаптар осы кәсіби стандарттың 3-қосымшасының 5, 6 және 7-кестелерінде көрсетілді.

3-параграф. Мұнай және газ ұңғымалары операторы

23. СБШ бойынша біліктілік деңгейі – 2-4.

24. Ықтимал лауазым атауы: мұнай және газ өндіру операторы, ұңғымаларды зерттеу операторы, қабат қысымын қолдау операторы.

25. 4-қосымшаға сәйкес "Мұнай және газ ұңғымалары операторы" кәсібі субъектіні мұнай, газ және газ конденсатын өндірудің барлық тәсілдері кезінде технологиялық процесті жүргізу бойынша негізгі функцияларды іске асырумен байланысты міндеттерді білуге және орындай алуға міндеттейді.

26. Мұнай және газ ұңғымалары операторының еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар осы кәсіби стандарттың 4-қосымшасының 2-кестесінде көрсетілді.

27. Кәсіби стандарттың бірліктер тізбесі осы кәсіби стандарттың 4-қосымшасының 3-кестесінде көрсетілді.

28. Кәсіби стандарттың бірліктерін және мұнай және газ ұңғымалары операторы еңбегінің іс-қимылдарын сипаттайтын функционалдық карта осы кәсіби стандарттың 4-қосымшасының 4-кестесінде көрсетілді.

29. Мұнай және газ ұңғымалары операторы құзыреттеріне қойылатын талаптар осы кәсіби стандарттың 4-қосымшасының 5, 6 және 7-кестелерінде көрсетілді.

4-параграф. Мұнай және газ өндірудегі оператор

30. СБШ бойынша біліктілік деңгейі – 2-3.

31. Ықтимал лауазым атауы: ұңғыма дебитін өлшеуші, сусыздандыру және тұзсыздандыру құрылғылары операторы, газ жинау жөніндегі оператор, мұнай және газ өндірудегі басқару пультінің операторы, қабаттысумен жару жөніндегі оператор, ұңғымаларды химиялық өңдеу операторы.

32. 5-қосымшаға сәйкес "Мұнай және газ өндірудегі оператор" кәсібі субъектіні мұнай және газ өндіруді бақылау және реттеу бойынша жұмыстар жүргізу бойынша негізгі функцияларды іске асырумен байланысты міндеттерді білуге және орындай алуға міндеттейді.

33. Мұнай және газ өндірудегі оператордың еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар осы кәсіби стандарттың 5-қосымшасының 2-кестесінде көрсетілді.

34. Кәсіби стандарттың бірліктер тізбесі осы кәсіби стандарттың 5-қосымшасының 3-кестесінде көрсетілді.

35. Кәсіби стандарттың бірліктерін және мұнай және газ өндірудегі оператор еңбегінің іс-қимылдарын сипаттайтын функционалдық карта осы кәсіби стандарттың 5-қосымшасының 4-кестесінде көрсетілді.

36. Мұнай және газ өндірудегі оператор құзыреттеріне қойылатын талаптар осы кәсіби стандарттың 5-қосымшасының 5 және 6-кестелерінде көрсетілді.

5-параграф. Мұнай-газ кәсіпшілігі жабдығына қызмет көрсететін агрегаттар машинисі

37. СБШ бойынша біліктілік деңгейі – 3-4.

38. Ықтимал лауазым атауы: мұнай-газ кәсіпшілігі жабдығына қызмет көрсететін агрегаттар машинисі.

39. 6-қосымшаға сәйкес "Мұнай-газ кәсіпшілігі жабдығына қызмет көрсететін агрегаттар машинисі" кәсібі субъектіні механизмдер, агрегаттар мен жабдықтарға техникалық қызмет көрсету және ағымдағы жөндеу, сонымен қатар мұнай газ өнімдері нысанында жұмыс жүргізу кезінде автомобильді техникалық пайдалану бойынша негізгі функцияларды іске асырумен байланысты міндеттерді білуге және орындай алуға міндеттейді.

40. Мұнай-газ кәсіпшілігі жабдығына қызмет көрсететін агрегаттар машинисінің еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар осы кәсіби стандарттың 6-қосымшасының 2-кестесінде көрсетілді.

41. Кәсіби стандарттың бірліктер тізбесі осы кәсіби стандарттың 6-қосымшасының 3-кестесінде көрсетілді.

42. Кәсіби стандарттың бірліктерін және мұнай-газ кәсіпшілігі жабдығына қызмет көрсететін агрегаттар машинисі еңбегінің іс-қимылдарын сипаттайтын функционалдық карта осы кәсіби стандарттың 6-қосымшасының 4-кестесінде көрсетілді.

43. Мұнай-газ кәсіпшілігі жабдығына қызмет көрсететін агрегаттар машинисі құзыреттеріне қойылатын талаптар осы кәсіби стандарттың 6-қосымшасының 5 және 6-кестесінде көрсетілді.

6-параграф. Мұнай және газ өндірудегі машинист

44. СБШ бойынша біліктілік деңгейі – 2-4.

45. Ықтимал лауазым атауы: жылжымалы бумен парафинсіздендіру қондырғысы машинисі, жер қабатына бу айдау генераторы құрылғысының машинисі, жуу агрегатының машинисі, жер қабатына жұмысшы агентті айдау жөніндегі сорғы станциясының машинисі, жылжымалы компрессор машинисі.

46. 7-қосымшаға сәйкес "Мұнай және газ өндірудегі машинист" кәсібі субъектіні сорғы станциясын, жуу агрегатының, бу генераторы қондырғыларын, жылжымалы бумен парафинсіздендіру қондырғысын, жылжымалы компрессор қондырғысын техникалық пайдалану бойынша негізгі функцияларды іске асырумен байланысты міндеттерді білуге және орындай алуға міндеттейді.

47. Мұнай және газ өндірудегі машинистің еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар осы кәсіби стандарттың 7-қосымшасының 2-кестесінде көрсетілді.

48. Кәсіби стандарттың бірліктер тізбесі осы кәсіби стандарттың 7-қосымшасының 3-кестесінде көрсетілді.

49. Кәсіби стандарттың бірліктерін және мұнай және газ өндірудегі машинист еңбегінің іс-қимылдарын сипаттайтын функционалдық карта осы кәсіби стандарттың 7-қосымшасының 4-кестесінде көрсетілді.

50. Мұнай және газ өндірудегі машинистің құзыреттеріне қойылатын талаптар осы кәсіби стандарттың 7-қосымшасының 5, 6 және 7-кестелерінде көрсетілді.

7-параграф. Жер қабатына жұмысшы агентті айдау бойынша сорғы станциясының машинисі

51. СБШ бойынша біліктілік деңгейі – 2-4.

52. Ықтимал лауазым атауы: жер қабатына жұмысшы агентті айдау бойынша сорғы станциясының машинисі.

53. 8-қосымшаға сәйкес "Жер қабатына жұмысшы агентті айдау бойынша сорғы станциясының машинисі" кәсібі субъектіні сорғы станциясын, жуу агрегатының, бу генераторы қондырғыларын, жылжымалы бумен парафинсіздендіру қондырғысын, жылжымалы компрессор қондырғысын техникалық пайдалану бойынша негізгі функцияларды іске асырумен байланысты міндеттерді білуге және орындай алуға міндеттейді.

Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы осы кәсіби стандарттың 8-қосымшасының 1-кестесінде көрсетілген.

54. Жер қабатына жұмысшы агентті айдау бойынша сорғы станциясының машинисінің еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар осы кәсіби стандарттың 8-қосымшасының 2-кестесінде көрсетілді.

55. Кәсіби стандарттың бірліктер тізбесі осы кәсіби стандарттың 8-қосымшасының 3-кестесінде көрсетілді.

56. Кәсіби стандарттың бірліктерін және жер қабатына жұмысшы агентті айдау бойынша сорғы станциясының машинисі еңбегінің іс-қимылдарын сипаттайтын функционалдық карта осы кәсіби стандарттың 8-қосымшасының 4-кестесінде көрсетілді.

57. Жер қабатына жұмысшы агентті айдау бойынша сорғы станциясының машинисі құзыреттеріне қойылатын талаптар осы кәсіби стандарттың 8-қосымшасының 5 және 6-кестелерінде көрсетілді.

8-параграф. Техник-технолог

58. СБШ бойынша біліктілік деңгейі – 4-5.

59. Ықтимал лауазым атауы: техник.

60. 9-қосымшаға сәйкес "Техник-технолог" кәсібі субъектіні мұнай және газ өндіруді арттыру бойынша негізгі функцияларды іске асырумен байланысты міндеттерді білуге және орындай алуға міндеттейді.

Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы осы кәсіби стандарттың 9-қосымшасының 1-кестесінде көрсетілген.

61. Мұнайды өндіру бойынша техниктің еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар осы кәсіби стандарттың 9-қосымшасының 2-кестесінде көрсетілді.

62. Кәсіби стандарттың бірліктер тізбесі осы кәсіби стандарттың 9-қосымшасының 3-кестесінде көрсетілді.

63. Кәсіби стандарттың бірліктерін және мұнайды өндіру бойынша техник еңбегінің іс-қимылдарын сипаттайтын функционалдық карта осы кәсіби стандарттың 9-қосымшасының 4-кестесінде көрсетілді.

64. Мұнайды өндіру бойынша техник құзыреттеріне қойылатын талаптар осы кәсіби стандарттың 9-қосымшасының 5 және 6-кестелерінде көрсетілді.

4. Осы кәсіби стандарттың негізінде берілетін сертификаттардың түрлері
5. Кәсіби стандарттың әзірлеушілері

Қазақстан Республикасы Мұнай және газ министрлігі

6. Келісу парағы

Ұйым атауы	Келісу күні
Қазақстан Республикасы Мұнай және газ министрлігінің Техникалық және кәсіби білімді және кадрлар даярлауды дамыту жөніндегі салалық кеңесі

7. Кәсіби стандарттың сараптамасы және тіркелуі

Осы кәсіби стандартты _______________________________ тіркеді

Кәсіби стандарттар тізбесіне _____________ тіркеу № енгізілді

Хат (хаттама) № ___________ Күні__________________

"Мұнай және газ кен орындарын
пайдалану" кәсіби стандартына
1-қосымша

Еңбек қызметі, кәсіп түрлері, біліктілік деңгейлері

Реттік№	Қызмет түрінің атауы	Еңбек нарығының үрдістері ескерілген кәсіптер атауы	01-2005 Қазақстан Республикасындағы Қызметтердің мемлекеттік жіктеуішіне сәйкес кәсіп атауы	СБШ біліктілік деңгейі
1.	Ұңғымаларға күрделі жөндеу жүргізу	Ұңғымаларды күрделі жөндеу бойынша бұрғылаушы	Ұңғымаларды күрделі жөндеу бойынша бұрғылаушы, ұңғымаларды күрделі жөндеу бойынша бұрғылаушы көмекшісі	3-4
2.	Ұңғымаларға жерасты және күрделі жөндеу жұмыстарын жүргізу, техникалық қадағалау бойынша тұлғалардың басшылығымен ұңғымаларды, көтергіш механизмдерді және құрылғыларды, бақылау-өлшеу құралдарын игеру	Ұңғымаларды жөндеу бойынша оператор	Көтергіш машинисі, ұңғымаларды жерасты жөндеу операторы, ұңғымаларды күрделі және жерасты жөндеуге дайындау операторы	2-4
3.	Мұнай, газ және газ конденсатын өндірудің барлық тәсілдері кезінде технологиялық процесті жүргізу	Мұнай мен газ ұңғымалары операторы	Мұнай және газ өндіру операторы, ұңғымаларды зерттеу операторы, қабат қысымын қолдау операторы	2-4
4.	Мұнай және газ өндіруді бақылау және реттеу	Мұнай және газ өндірудегі оператор	Ұңғыма дебитін өлшеуші, сусыздандыру және тұзсыздандыру құрылғылары операторы, газ жинау жөніндегі оператор, мұнай және газ өндірудегі басқару пультінің операторы, қабатты сумен жару жөніндегі оператор, ұңғымаларды химиялық өңдеу операторы	2-3
5.	Механизмдерді, агрегаттар мен жабдықтардың техникалық қызмет көрсетуі және ағымдағы жөндеу, сонымен қатар мұнай газ өнімдері нысанында жұмыс жүргізу кезінде автомобильді техникалық пайдалану	Мұнай-газ кәсіпшілігі жабдығына қызмет көрсететін агрегаттар машинисі	Мұнай-газ кәсіпшілігі жабдығына қызмет көрсететін агрегаттар машинисі	3-4
6.	Сорғы станциясын, жуу агрегатының, бу генераторы қондырғыларын, жылжымалы бумен парафинсіздендіру қондырғысын, жылжымалы компрессор қондырғысын техникалық пайдалану	Мұнай және газ өндірудегі машинист	Жылжымалы бумен парафинсіздендіру қондырғысы машинисі, жер қабатына бу айдау генераторы құрылғысының машинисі, жуу агрегатының машинисі, жер қабатына жұмысшы агентті айдау жөніндегі сорғы станциясының машинисі, жылжымалы компрессор машинисі	2-4
7.	Технологиялық жабдықтарға қызмет көрсету: тораптық және блокты тораптық станциялар,тұщы, жоғары минералды ағын суларды айдау жөніндегі ортадан тепкіш тиеу қондырғылары	Жер қабатына жұмысшы агентті айдау бойынша сорғы станциясының машинисі	Жер қабатына жұмысшы агентті айдау бойынша сорғы станциясының машинисі	2-3
8.	Мұнай және газ өндіруді арттыру бойынша жұмыстарды ұйымдастыру	Техник-технолог	Техник- технолог	4-5

"Мұнай және газ кен орындарын
пайдалану" кәсіби стандартына
2-қосымша

Ұңғымаларды күрделі жөндеу бойынша бұрғылаушы
1-кесте. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы

Қазақстан Республикасындағы Кәсіптердің мемлекеттік жіктеуіші (КМЖ)
Базалық топ	8113 "Ұңғымаларды күрделі жөндеу бойынша бұрғылаушы"
Техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі кәсіптер мен мамандықтар жіктеуіші (ҚР МЖ 05-2008)
Мамандық атауы		Мұнай және газ кен орындарын пайдалану
Жұмыс және жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы (БТБА)
Шығарылым, БТБА бөлімі	6- шығарылым,"Ұңғыма бұрғылау", "Мұнай мен газды өндіру" бөлімдері
БТБА бойынша кәсібі	Ұңғымаларды күрделі жөндеу бойынша бұрғылаушы
СБШ біліктілік деңгейі	БТБА бойынша разрядтар
3	5		5
4	6-8		6-8

2-кесте. Еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

Кәсібі бойынша ықтимал жұмыс орындары (кәсіпорындар, ұйымдар)		Мұнай өнеркәсібі кәсіпорындары, компаниялары және ұйымдары
Зиянды және қауіпті еңбек жағдайлары		Өндірістік шуыл, діріл, биіктікте жұмыс істеу, төмен температура, ауыр климат жағдайында жұмыс істеу, зиянды заттар мен газдардың ШРК арту ықтималдығы, сәуле және жылу сәулесі
Жұмысқа рұқсат берудің ерекше шарттары		ҚР Заңнамасына сәйкес
СБШ біліктілік деңгейі	Кәсіби білім беру және оқыту деңгейі		Талап етілетін жұмыс тәжірибесі
2	Қысқамерзімді курстар немесе жалпы орта бңлңмң болған кезде кәсіпорында оқыту		-
3	Техникалық және кәсіби білім беру, практикалық жұмыс тәжірибесі		-
4	Техникалық және кәсіби білімнің жоғары деңгейлі біліктілігі, практикалық жұмыс тәжірибесі		3-деңгейде 3 жыл

3-кесте. Кәсіби стандарт бірліктерінің (кәсіптің еңбек функциялары) тізбесі

Еңбек функциясының №	Еңбек функциясының атауы (кәсіби стандарттың бірліктері)
1	Ұңғымаларды күрделі және жерасты жөндеуге дайындау
2	Түсіру-көтеру операцияларын, ұңғымаларды жөндеуді жүргізу
3	Жөндеу сапасын бақылау

4-кесте. Кәсіби стандарттың бірліктер сипаттамасы (функционалдық карта)

Еңбек атқарымы №	Еңбек мәні	Еңбек құралдары	Міндеттер (еңбек іс-қимылдары)
1	Ұңғыма	Бақылау-өлшеу аспаптары және автоматика, құрал-саймандар, жеке қорғану құралдары	1-1) Көтергіш агрегаттардың, жабдықтардың, құрылғылардың, құралдардың техникалық жағдайын және олардың жұмысқа жарамдылығын тексеру
	Ұңғыма	Бақылау-өлшеу аспаптары және автоматика, құрал-саймандар, жеке қорғану құралдары	1-2) Ұңғымаларды күрделі және жерасты жөндеуге дайындау
	Ұңғыма	Бақылау-өлшеу аспаптары және автоматика, құрал-саймандар, жеке қорғану құралдары	1-3) Шеген, бұрғылау және сорғы-компрессорлық құбырлар мен штангаларды түсіру және көтеру
2	Ұңғыма	Көтергіш құрылғылар, механизмдер, аспаптар, СКҚ, жабдықтар, жеке қорғану құралдары	2-1) Жабдықтар мен құралдарды ағымдағы жөндеу бойынша технологиялық процесті жүргізу
	Ұңғыма	Аспаптар, манометрлер, жеке қорғану құралдары	2-2) Ұңғымада тракторда құрастырылған агрегаттар мен көтергіштер көмегімен күрделі жөндеудің технологиялық процесін жүргізу
	Ұңғыма	Көтеру құрылғылары, механизмдер, аспаптар, СКҚ, жабдықтар, жеке қорғану құралдары	2-3) Көтеру-түсіру операциялары процесінде ұңғымадағы сұйық деңгейін бақылау. Ұңғымада апаттар мен қиындықтардың алдын алу
3	Ұңғыма, забой, ұңғыма сағасы	Көтеру құрылғылары, механизмдер, аспаптар, құбырлар, жабдықтар	3-1) Ұңғымаларды күрделі және ағымдағы жөндеу сапасын бақылау
	Ұңғыма забойы	Сұйықтық, көбік, инертті газ және басқалары	3-2) Ұңғыманы жерасты жөндеуден кейін игеру
	Ұңғыма	Техникалық құжаттама	3-3) Қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес техникалық құжаттаманы ресімдеу

5-кесте. СБШ бойынша 3-деңгейдегі ұңғымаларды күрделі жөндеу бойынша бұрғылаушы құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
1-1)	Көтергіш агрегаттардың, жабдықтардың, құрылғылардың, құралдардың техникалық жағдайын және олардың жұмысқа жарамдылығын тексеру үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Жабдықтарды жинақтау: қолмен орындалатын операциялар үшін көтергіш құралдар, құрал-саймандар, механизациялау құралдары	Көтеру құрылғылары мен механизмдерінің құрастырмасы, құрылысы, техникалық сипаттамасы мен пайдалану қағидалары
1-2)	Ұңғымаларды күрделі және жерасты жөндеуге дайындау үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Арнайы технологиялық жуу (басу) сұйықтықтары көмегімен ұңғыманы бастыру	Ұңғыманы бастыруға арналған сұйықтықтар қасиеттері мен оған қойылатын мен талаптар
1-3)	Шеген, бұрғылау және сорғы-компрессорлық құбырлар мен штангаларды түсіру және көтеру үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Құбырды, штанганы көтеру және түсіру және құралды өсіру операциялары, ұңғыманы дөңбекті және конус тәрізді белгімен немесе үлгімен зерттеу	Көтеру құрылғылары мен механизмдері пайдалану қағидасы; мөрдің таңбасы бойынша ұстынның және ұңғымадағы басқа да заттардың жай-күйін айқындау тәсілдері
2-1)	Жабдықтар мен құралдарды ағымдағы жөндеу бойынша технологиялық процестіжүргізу үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Мачтаны көтеру және орталықтандыру, зәкірлерді сынау; ұңғыманы жөндеу кезінде таль жүйесін жарақтау	Ұңғымалар құрастырмасы, жүргізілетін жөндеу жұмыстарының сипаты мен ерекшеліктері және олардың орындалу тәртібі
2-2)	Ұңғымада тракторда құрастырылған агрегаттар мен көтергіштер көмегімен күрделі жөндеудің технологиялық процесін жүргізу үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	"Койл тюбинг" түріндегі қондырғыларды пайдалана отырып жөндеу жұмыстарын жүргізу, агрессивті және қышқылды газдары (күкіртқышқылы, көмірқышқыл газы және т.б.) бар және ашық ұңғымаларды жою; екі оқпанды "ескі ұңғымаларды" қалпына келтіру	Мұнай және газ ұңғымаларын жөндеуге қойылатын талаптар, ұңғымаларды күрделі жөндеу жұмыстарының технологиясы; пайдалану тізбегінің саңылаусыздығын және тізбек аралық ағындарды жабу технологиясы, сондай-ақ қолданылатын жабдықтардың жұмыс істеу процесі
2-3)	Көтеру-түсіру операциялары процесінде ұңғымадағы сұйық деңгейін бақылау үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет. Ұңғымада апаттар мен қиындықтардың алдын алу	Түсіру-көтеру операциялары процесінде ұңғымадағы сұйықтың деңгейін бақылауды және ұңғымадағы апаттар мен қиындықтардың алдын алу жөніндегі шараларды жүзеге асыру	Негізгі және қосалқы бұрғылау жабдығының, қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптарының, шығарындыға қарсы жабдық, (превенторлар), шағын механизация элементтері үлгілері

6-кесте. СБШ бойынша 4-деңгейдегі ұңғымаларды күрделі жөндеу бойынша бұрғылаушы құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
3-1)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, ұңғымаларды күрделі және ағымдағы жөндеу сапасын бақылау үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Бекітілген технологиялық регламенттерді сақтай отырып, бекітілген жұмыс жоспарына сәйкес нысандарда жұмысты сапалы жүргізуді бақылау	Жүргізілетін жөндеу жұмыстарының сипаты мен ерекшеліктері және оларды орындаудың технологиялық тәртібі, технологиялық регламент, жөндеу жұмыстарының жоспары
3-2)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, ұңғыманы жерасты жөндеуден кейін игеру үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Қабаттан мұнайды тарту	Ұңғымаларды бұрғылау және игеруді жүргізу технологиясы мен тәртібі
3-3)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, технологиялық және техникалық құжаттаманы қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес ресімдеу үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес техникалық құжаттаманы жасау	Технологиялық және техникалық құжаттама жасау тәртібі

"Мұнай және газ кен орындарын
пайдалану" кәсіби стандартына
3-қосымша

Ұңғымаларды жөндеу бойынша оператор
1-кесте. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы

Қазақстан Республикасындағы Кәсіптердің мемлекеттік жіктеуіші (КМЖ)
Базалық топ	8113 "Күрделі және жерасты жөндеуге ұңғыманы дайындау жөніндегі оператор" 8113 "Көтергіш машинисі", 8113 "Ұңғыманы жерасты жөндеу операторы"
Техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі кәсіптер мен мамандықтар жіктеуіші (ҚР МЖ 05-2008)
Мамандық атауы		Мұнай және газ кен орындарын пайдалану
Жұмыс және жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы (БТБА)
Шығарылым, БТБА бөлімі	6-шығарылым,"Ұңғыма бұрғылау", "Мұнай мен газды өндіру" бөлімдері
БТБА бойынша кәсібі	Ұңғымаларды күрделі және жерасты жөндеуге дайындау операторы		Ұңғымаларды жерасты жөндеу операторы	Көтергіш машинисі
СБШ біліктілік деңгейі	БТБА бойынша разрядтар
2	2-3		-		-
3	4-5		4-5		5
4	-		6-7		6-7

2-кесте. Еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

Кәсібі бойынша ықтимал жұмыс орындары (кәсіпорындар, ұйымдар)		Мұнай өнеркәсібі кәсіпорындары, компаниялары және ұйымдары
Зиянды және қауіпті еңбек жағдайлары		Ауыр заттарды көтеру, ауыр климат жағдайында жұмыс істеу, шуыл, діріл, биіктікте жұмыс істеу, зиянды заттар мен газдардың ШРК арту ықтималдығы, сәуле және жылу сәулесі, қарқынды физикалық еңбек
Жұмысқа рұқсат берудің ерекше шарттары		ҚР Заңнамасына сәйкес
СБШ біліктілік деңгейі	Кәсіби білім беру және оқыту деңгейі		Талап етілетін жұмыс тәжірибесі
2	Қысқа мерзімді курстар немесе жалпы орта білімі болған кезде кәсіпорында оқыту		-
3	Техникалық және кәсіби білім		-
4	Техникалық және кәсіби білімнің белгіленген деңгейі мен практикалық жұмыс тәжірибесі		СБШ бойынша 3- деңгейде 3 жыл

3-кесте. Кәсіби стандарт бірліктерінің (кәсіптің еңбек функциялары) тізбесі

Еңбек функциясының №	Еңбек функциясының атауы (кәсіби стандарттың бірліктері)
1	Ұңғымаларды күрделі және жерасты жөндеуге дайындау
2	Көтеру-түсіру операцияларын, ұңғымаларды жөндеуді жүргізу
3	Жөндеу сапасын бақылау

4-кесте. Кәсіби стандарттың бірліктер сипаттамасы (функционалдық карта)

Еңбек атқарымы №	Еңбек мәні	Еңбек құралдары	Міндеттер (еңбек іс-қимылдары)
1	Ұңғыма	Бақылау-өлшеу аспаптары және автоматика, құрал-саймандар, ЖҚҚ	1-1) Ұңғыма сағасында көтеру құрылғыларын орнату және орталықтандыру
	Ұңғыма	Бақылау-өлшеу аспаптары және автоматика, құрал-саймандар, ЖҚҚ	1-2) Штангаларды ілу және құбырды саусаққа орнату және балансир басын бұруға арналған құрылғылар үшін жабдықтарды құрастыру
	Ұңғыма	Бақылау-өлшеу аспаптары және автоматика, құрал-саймандар, ЖҚҚ	1-3) Ұңғыманы бастыруға арналған ерітіндіні дайындау
2	Ұңғыма	Көтергіш құрылғылар, механизмдер, аспаптар, СКҚ, жабдықтар, ЖҚҚ	2-1) Мұнай өндірісі жабдықтарын, көтеру-тасымалдау құралдарын және қосымша механизмдерді пайдалану және қызмет көрсету
	Ұңғыма	Көтергіш құрылғылар, механизмдер, аспаптар, СКҚ, жабдықтар, ЖҚҚ	2-2) Ұңғымаларға күрделі жөндеу жүргізу
	Ұңғыма	Көтергіш құрылғылар, механизмдер, аспаптар, СКҚ, жабдықтар, ЖҚҚ	2-3) Ұңғымаларға жерасты жөндеу жүргізу
3	Ұңғыма	Көтеру құрылғылары, механизмдер, аспаптар, құбырлар, жабдықтар	3-1) Ұңғымаларды ату жұмыстарына және геофизикалық зерттеулерге дайындау сапасы мен жуу сорғыларының көрсеткіштерін бақылау
	Ұңғыма	Техникалық құжаттама	3-2) Жөндеу жұмыстарын бітіргеннен кейін қорытынды жұмыстарды жүргізу
	Ұңғыма	Техникалық құжаттама	3-3) Қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес техникалық құжаттарды ресімдеу

5-кесте. СБШ бойынша 2-деңгейдегі ұңғымаларды жөндеу бойынша оператор құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
1-1)	Ұңғыма сағасында көтеру құрылғыларын орнату және орталықтандыру үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі дербестік деңгейін болжайтын басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Жылжымалы көтеру құрылғыларын (мұнаралар, мачталар) және агрегаттарды орнату, тексеру және орталықтандыру	Ұңғыма сағасында жерасты құрылғыларын орнату және орталықтандыру қағидасы
1-2)	Штангаларды ілу және құбырды саусаққа орнату және теңгергіш басын бұруға арналған құрылғылар үшін жабдықтарды құрастыру үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі дербестік деңгейін болжайтын басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет. Ақаулықтарды жою.	Штангаларды ілу және құбырды саусаққа орнату және теңгергіш басын бұруға арналған құрылғылар үшін жабдықтарды құрастыруды жүргізу және тексеру	Құбырларды ілу және орнатуға арналған жабдықты, балансир ұшын бұруға құрылғылардың құрылысы және оларды монтаждау
1-3)	Ұңғыманы бастыруға арналған ерітіндіні дайындау үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі дербестік деңгейін болжайтын басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Арнайы технологиялық жуу (бастыру) сұйықтықтары көмегімен ұңғыманы бастыру	Ұңғымаларды бастыруға арналған түрлі ерітінділерді дайындау тәсілдері және оларды қолдану әдістері

6-кесте. СБШ бойынша 3-деңгейдегі ұңғымаларды жөндеу бойынша оператор құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
2-1)	Мұнай өндірісі жабдықтарын, көтеру-тасымалдау құралдарын және қосымша механизмдерді пайдалану және қызмет көрсету үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Сорғы-компрессорлық құбырларды орнату бойынша биіктіктегі жұмыстар, қосымша материалдарды және автоматты кілттерді ілу бойынша жұмыстар жүргізу, ұңғыманы өңдеу бойынша іс-шараларды жүргізу	Сорғы-компрессорлық және бұрғылау құбырларын орнату технологиясы, жуу сорғыларын қосу тәртібі, олардың құрастырмасы, көтеру құрылғылары мен механизмдерінің құрастырмасы, құбыр мен штангаларды түсіру-көтеру және құралды ұзарту кезіндегі операциялырдың кезектілігі
2-2)	Ұңғымаларға күрделі жөндеу жүргізу үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Пайдалану ұстынын жуу, саға жабдықтарына қызмет көрсету, жылжымалы агрегаттарды, канат техникасы құрылыстарын орнату және бекіту	Ұңғымаларды жуу технологиясының тәсілдері, ұңғыма жабдықтарын жөндеу технологиясы мен құрылысы, жылжымалы агрегаттар мен құрылғыларды орнату және бекіту технологиясы
2-3)	Ұңғымаларға жерасты жөндеу жүргізу үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Ұңғыманы сынау кезінде көтергіштерді, көтеру-түсіру операциялары кезінде қуаттық электр генераторын және шығырды басқару, көтергішті құрастыру және бөлшектеу	Мұнай және газ өндірудің технологиялық процесі, ұңғыма құрастырмасы, ұңғымаларды сынау бойынша жұмыс түрлері және технологиялық процесс, көтергішті, жылжымалы агрегатты және қолданылатын механизмдерді пайдаланудың техникалық сипаттамасы мен қағидалары

7-кесте. СБШ бойынша 4-деңгейдегі ұңғымаларды жөндеу бойынша оператор құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
3-1)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, ұңғымаларды ату жұмыстарына және геофизикалық зерттеулерге дайындау сапасы мен жуу сорғыларының көрсеткіштерін бақылау үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Жөндеу жұмыстарын тиімді жүргізу	Жүргізілетін жөндеу жұмыстарының сипаты мен ерекшеліктері және олардың орындалу тәртібі
3-2)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, жөндеу жұмыстарын бітірген соң қорытынды жұмыстарды жүргізу үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Бұрғылау қондырғысының көтергішін, агрегаты мен жабдықтарын бөлшектеу	Бұрғылау қондырғысының көтергішін, агрегаты мен жабдықтарын бөлшектеу технологиясы
3-3)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, технологиялық және техникалық құжаттарды қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес рәсімдеу үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Технологиялық және техникалық құжаттаманы жасау	Технологиялық және техникалық құжаттама жасау тәртібі

"Мұнай және газ кен орындарын
пайдалану" кәсіби стандартына
4-қосымша

Мұнай және газ ұңғымалары операторы
1-кесте. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы

Қазақстан Республикасындағы Кәсіптердің мемлекеттік жіктеуіші (КМЖ)
Базалық топ	8113 "Мұнай мен газды өндіру бойынша оператор", 8113 "Ұңғыманы зерттеу бойынша оператор", 8113 "Жер қабатының қысымын қолдау жөніндегі оператор"
Техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі кәсіптер мен мамандықтар жіктеуіші (ҚР МЖ 05-2008)
Мамандық атауы		Мұнай және газ кен орындарын пайдалану
Жұмыс және жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы (БТБА)
Шығарылым, БТБА бөлімі	6-шығарылым,"Ұңғыма бұрғылау", "Мұнай мен газды өндіру" бөлімдері
БТБА бойынша кәсібі	Мұнай мен газды өндіру бойынша оператор		Ұңғыманы зерттеу бойынша оператор	Жер қабатының қысымын қолдау жөніндегі оператор
СБШ біліктілік деңгейі	БТБА бойынша разрядтар
2	3		3	3
3	4-5		4-5	4-5
4	6-7		6	-

2-кесте. Еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

Кәсібі бойынша ықтимал жұмыс орындары (кәсіпорындар, ұйымдар)		Мұнай өнеркәсібі кәсіпорындары, компаниялары және ұйымдары
Зиянды және қауіпті еңбек жағдайлары		Ауыр заттарды көтеру, ауыр климат жағдайында жұмыс істеу, шуыл, діріл, биіктікте жұмыс істеу, зиянды заттар мен газдардың ШРК арту ықтималдығы, сәуле және жылу сәулесі, қарқынды физикалық еңбек
Жұмысқа рұқсат берудің ерекше шарттары		ҚР Заңнамасына сәйкес
СБШ біліктілік деңгейі	Кәсіби білім беру және оқыту деңгейі		Талап етілетін жұмыс тәжірибесі
2	Қысқа мерзімді курстар немесе жалпы орта білімі болған кезде кәсіпорында оқыту		-
3	Техникалық және кәсіби білім, практикалық тәжірибе		-
4	Техникалық және кәсіби білімнің белгіленген деңгейі мен практикалық жұмыс тәжірибесі		3- деңгейде 3 жыл

3-кесте. Кәсіби стандарт бірліктерінің (кәсіптің еңбек функциялары) тізбесі

Еңбек функциясының №	Еңбек функциясының атауы (кәсіби стандарттың бірліктері)
1	Жабдықтардың, құрал-сайман мен құрылғыларды жұмысқа дайындау
2	Мұнай және газ өндірудің барлық тәсілдерін қооданумен технологиялық процесті жүргізу
3	Мұнай жән газды фонтандық, газлифттік және сорғылық тәсілдермен өндіру кезінде ұңғымалардың жұмыс істеу режимін қолдауды бақылау

4-кесте. Кәсіби стандарттың бірліктер сипаттамасы (функционалдық карта)

Еңбек атқарымы №	Еңбек мәні	Еңбек құралдары	Міндеттер (еңбек іс-қимылдары)
1	Ұңғыма	Бақылау-өлшеу аспаптары және автоматика, құрал-саймандар, ЖҚҚ	1-1) Жабдықтарды, құрал-сайман мен құрылғыларды жұмысқа дайындау
	Ұңғыма	Өлшеу аспаптары, жабдықтары, құралдар мен құрылғылар, ЖҚҚ	1-2) Жерүсті кәсіпшілік жабдығын, қондырғыларды, механизмдерді, сорғылар мен коммуникацияларды құрастыру, бөлшектеу, жөндеу және қызмет көрсету
	Ұңғыма	Құралдар, ЖҚҚ, құрылғылар, жабдықтар мен механизмдер	1-3) Бақылау-өлшеу аспаптарының көмегімен әр түрлі технологиялық параметр мәндерін өлшеу
2	Ұңғыма	Автоматика, телемеханика, бақылау-өлшеу аспаптары, бағдарламалық қондырғы жүйесі	2-1) Мұнай және газ өндірудің барлық тәсілдерін қолданумен технологиялық процесті жүргізу
	Ұңғыма	Ұңғымаларды зерттеуге арналған аспаптар, жабдықтар, ЖҚҚ	2-2) Ұңғымаларды зерттеу бойынша жұмыстарды орындау
	Ұңғыма	Құралдар, механизмдер, ЖҚҚ, құрылғылар, жабдықтар	2-3) Жер қабатының қысымын қолдау бойынша жұмыстарды орындау
3	Ұңғыма	Автоматика, телемеханика, бақылау-өлшеу аспаптары, бағдарламалық қондырғы жүйелері	3-1) Мұнай және газ өндірудің фонтанды, газлифтілік және сорғылық тәсілдерін қолдану кезінде ұңғымалардың жұмыс істеу режимін қолдауды бақылау
	Ұңғыма	Автоматика, телемеханика, бақылау-өлшеу аспаптары, бағдарламалық қондырғы жүйелері	3-2) Негізгі технологиялық параметрлерді автоматты реттеу процестерін бақылау
	Ұңғыма	Техникалық құжаттама	3-3) Қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес техникалық құжаттаманы ресімдеу

5-кесте. СБШ бойынша 2-деңгейдегі мұнай мен газ ұңғымалары операторы құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
1-1)	Жабдықтарды, құралдар мен құрылғыларды жұмысқа дайындау үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі дербестік деңгейін болжайтын, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Жабдықтардың жұмысы кезінде ақауларын анықтау және жабдықтар диагностикалау, ақауларды жою	Жабдықтарды және құралдарды пайдалану қағидасы, жұмысты қауіпсіз жүргізудің амалдары. Жерүсті кәсіпшілік жабдықтары мен қондырғыларының техникалық сипаттамасы, құрылысы және пайдалану қағидасы Жұмысты қауіпсіз жүргізу қағидалары
1-2)	Жер үсті кәсіпшілік жабдықтарын, қондырғыларды, механизмдерді, сорғыларды мен коммуникацияларды құрастыру, бөлшектеу, жөндеу және қызмет көрсету үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі дербестік деңгейін болжайтын, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Саға жабдығын жинау және бөлшектеу, саға жабдығын жөндеу және техникалық қызмет көрсету	Жабдықтарды құрастыру және бөлшектеу технологиясы, қолданылатын құрал-саймандарға, құрылғыларға ұңғыманың жер үсті жабдықтарына қызмет көрсету қағидасы. Жұмысты қауіпсіз жүргізу қағидасы
1-3)	Бақылау-өлшеу аспаптарының көмегімен әр түрлі технологиялық көрсеткіштер мәнін өлшеу үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі дербестік деңгейін болжайтын, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Мұнай және газ өндірудің барлық тәсілдерінде технологиялық процесстң барлық көрсеткіштерін есепке алуды жүргізу	Негізгі технологиялық параметрлерді өлшеу және реттеу аспаптарының техникалық мәліметтері, орналастыру және пайдалану шарттары, мұнай және газ ұңғымалары бойынша консультациялардың негізгі мәліметтері. Жұмысты қауіпсіз жүргізу қағидасы

6-кесте. СБШ бойынша 3-деңгейдегі мұнай мен газ ұңғымалары операторы құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
2-1)	Мұнай және газ өндірудің барлық тәсілдерінде технологиялық процесті жүргізу үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Шайырдың, парафиннің шөгінділерін, гидраттың пайда болуын болғызбау үшін алдын алу жұмыстарын жүргізу, айдау ұңғымаларының жер үсті жабдықтарын ағымдағы жөндеу	Жөндеуге қолданылатын жабдықтар мен агрегаттардың үлгілері, құрылысы және техникалық пайдалану қағидасы; слесарлық жұмыс түрлері мен оларды орындау технологиясы; жүк көтеру машиналары мен механизмдерінің қолданылу мақсаты мен техникалық пайдалану қағидасы
2-2)	Ұңғымаларды зерттеу бойынша жұмыстарды орындау үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Ұңғымаларды қашықтықтағы аспаптардың көмегімен зерттеу, пайдалану және айдау ұңғымаларында забой және қабат қысымын, мұнай, газ дебитін, зерттеудің әртүрлі әдістерімен ұңғыма мен қабат көрсеткіштерін анықтау	Мұнайдың, судың және газдың физикалық-химиялық қасиеттері; ұңғыманың жерүсті және жерасты жабдығы мен зерттеу аппаратурасының қолданылу мақсаты мен техникалық сипаттамасы; мұнай, газ және су дебитін өлшеу тәсілдері;зерттеу материалдарын өңдеу әдісі; ұңғымалардың өнімділік коэффициентін анықтау әдісі
2-3)	Жер қабатының қысымын қолдау бойынша жұмыстарды орындау үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Жер қабатының қысымын қолдау жүйесін реттеу және бақылау, айдау ұңғымалары жабдықтарына қызмет көрсету, айдау ұңғымаларының жұмысын қалпына келтіру және қолдау бойынша жұмыстар	Айдау ұңғымаларын игеру және пайдалану әдістері; қабат қысымын қолдау әдістері; айдау ұңғымалары, құбырлар мен тарату блоктары жүйесі; жер қабатына, сорғы агрегат пен оны басқару жүйесіне агенттерді сіңіру бойынша тораптық сорғылық станцияның қолдынулы мақсаты мен техникалық және пайдалану сипаттамалары

7-кесте. СБШ бойынша 4-деңгейдегі мұнай мен газ ұңғымалары операторы құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
3-1)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, мұнай және газ өндірудің фонтанды, газлифтілік және сорғылық тәсілдерін қолдану кезінде ұңғымалардың жұмыс істеу режимін қолдауды бақылау үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Бақылау-өлшеу құралдары көмегімен мұнай және газ өндіру процесінің режимдік көрсеткіштерін бақылау	Мұнай және газ өндіруді автоматты реттеу қағидалары; автоматты реттеуіштің қолданылу мақсаты мен баптау органдары; автоматты басқару жүйесінің қосалқы құралдары; негізгі технологиялық параметрлерді автоматты және қолмен реттеу мәні
3-2)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, негізгі технологиялық параметрлердің автоматты реттеу процестерін бақылау үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Бақылау және автоматика аспаптарының көрсеткіштерін ашып көрсету	Негізгі технологиялық параметрлерді өлшеу және реттеу аспаптарының техникалық деректері, орналастыру және пайдалану шарттары
3-3)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, техникалық және технологиялық құжаттаманы қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес ресімдеу үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес техникалық және технологиялық құжаттаманы жасау	Техникалық және технологиялық құжаттаманы ресімдеу тәртібі

"Мұнай және газ кен орындарын
пайдалану" кәсіби стандартына
5-қосымша

Мұнай және газ өндірудегі оператор
1-кесте. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы

Қазақстан Республикасындағы Кәсіптердің мемлекеттік жіктеуіші (КМЖ)
Базалық топ	8113 "Қабатты сумен жару жөніндегі оператор", 8113 "Ұңғыма дебиті өлшеуіш", 8113 "Сусыздандыру және тұзсыздандыру құрылғылары операторы", 8113 "Газ жинау жөніндегі оператор", 8113 "Мұнай және газ өндірудегі басқару пультінің операторы", 8113 "Мұнай және газды өндіру бойынша оператор"
Техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі кәсіптер мен мамандықтар жіктеуіші (ҚР МЖ 05-2008)
Мамандық атауы		Мұнай және газ кен орындарын пайдалану
Жұмыс және жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы (БТБА)
Шығарылым, БТБА бөлімі	6-шығарылым,"Ұңғыма бұрғылау", "Мұнай мен газды өндіру" бөлімдері
БТБА бойынша кәсібі	Мұнай және газ өндірудегі басқару пультінің операторы		Сусыздандыру және тұзсыздандыру құрылғылары операторы	Ұңғыма дебитін өлшеуші		Қабатты сумен жару жөніндегі оператор	Газ жинау жөніндегі оператор	Ұңғымаларды химиялық өңдеу операторы
СБШ біліктілік деңгейі	БТБА бойынша разрядтар
2	-		3		2-3	5	2-3	2-3
3	4-5		4-5		-	6	4	4-5

2-кесте. Еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

Кәсібі бойынша ықтимал жұмыс орындары (кәсіпорындар, ұйымдар)		Мұнай өнеркәсібі кәсіпорындары, компаниялары және ұйымдары
Зиянды және қауіпті еңбек жағдайлары		Ауыр заттарды көтеру, ауыр климат жағдайында жұмыс істеу, шуыл, діріл, биіктікте жұмыс істеу, зиянды заттар мен газдардың ШРК арту ықтималдығы, сәуле және жылу сәулесі, қарқынды физикалық еңбек
Жұмысқа рұқсат берудің ерекше шарттары		ҚР Заңнамасына сәйкес
СБШ біліктілік деңгейі	Кәсіби білім беру және оқыту деңгейі		Талап етілетін жұмыс тәжірибесі
3	Техникалық және кәсіби білім, практикалық практикалық жұмыс тәжірибесі		3-деңгейде 3 жыл
4	Техникалық және кәсіби білімнің белгіленген деңгейі мен практикалық жұмыс тәжірибесі		3-деңгейде 3 жыл

3-кесте. Кәсіби стандарт бірліктерінің (кәсіптің еңбек функциялары) тізбесі

Еңбек функциясының №	Еңбек функциясының атауы (кәсіби стандарттың бірліктері)
1	Ұңғыма жұмысының көрсеткіштерін тексеру және алу
2	Ұңғыма, газды кешенді дайындау қондырғысының, топтық-өлшеу қондырғысының, сықпалы компрессорлық және сорғылық станциялар, газды жерасты сақтау қоймалары және мұнайды, газды және газ конденсатын, газды жерасты сақтау тенологиясымен байланысты басқа объектілерді қолдау бойынша жұмыстарды жүзеге асыру
3	Басқару пульті арқылы технологиялық процестерді басқару, бақылау және мониторинг

4-кесте. Кәсіби стандарттың бірліктер сипаттамасы (функционалдық карта)

Еңбек атқарымы №	Еңбек мәні	Еңбек құралдары	Міндеттер (еңбек іс-қимылдары)
1	Ұңғыма	Аспаптар, ЖҚҚ құралдар	1-1) Ұңғыма жұмысының көрсеткіштерін тексеру және жазып алу
	Ұңғыма	Жабдық, аспаптар, құралдар, ЖҚҚ құрылғылары	1-2) Жабдықтарды, құралдарды, арнайы механизмдер мен құрылғыларды жұмысқа дайындау. Ақауларды жою
	Ұңғыма	Жабдық, аспаптар, реагент құрылғылары, ЖҚҚ	1-3) Ұңғыманы түрлі іс-шараларды жүргізуге дайындау
2	Ұңғыма	Автоматика және телемеханика құралдары, бақылау-өлшеу аспаптары, компьютер, бағдарламалық жасақтама	2-1) Ұңғыма, газды кешенді дайындау қондырғысының, топтық-өлшеу қондырғысының, сықпалы компрессорлық және сорғылық станциялар, газды жерасты сақтау қоймалары және мұнайды, газды және газ конденсатын, газды жерасты сақтау технологисымен байланысты басқа объектілерді қолдау бойынша жұмыстарды жүзеге асыру
	Ұңғыма	Жабдық, аспаптар, реагент құрылғылары, ЖҚҚ	2-2) Ұңғыманы сумен жару және құм ағынды перфорация процестерін жүргізу
	Ұңғыма	Жабдық, аспаптар, реагент құрылғылары, ЖҚҚ	2-3) Ұңғымаларды химиялық өңдеу бойынша жұмыстарды үйлестіру және технологиялық процесті жүргізу
3	Ұңғыма, жердегі өнім жабдық, қондырғылар мен механизмдер	Автоматика және телемеханика құралдары, компьютер, бағдарламалық жасақтама	3-1) Басқару пульті арқылы технологиялық процестерді басқару, бақылау және мониторинг жүргізу
	Ұңғыма	Автоматика және телемеханика құралдары, компьютер, бағдарламалық жасақтама	3-2) Автоматика, телемеханика және бақылау-өлшеу аспаптары құралдарының жұмысын бақылау
	Ұңғыма	Техникалық құжаттама	3-3) Қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес техникалық құжаттаманы ресімдеу

5-кесте. СБШ бойынша 2-деңгейдегі мұнай және газ өндірудегі оператор құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
1-1)	Ұңғыма жұмысының көрсеткіштерін тексеру және жазып алу үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі дербестік деңгейін болжайтын норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Ұңғыма, газды кешенді дайындау қондырғыларын, топтық өлшеу қондырғларын, қыспа сорғы және компрессорлық танциялардың, газды жерасты сақтау станциялары және басқа мұнай-газ кәсіпшілігі жабдығы мен қондырғыларының параметрлерін алу және тапсыру	Газды кешенді дайындау қонырғыларын, топтық өлшеу қондырғыларын, қыспа сорғы және компрессорлық танциялардың, газды жерасты сақтау станциялары, мұнай мен газды жинау және тасымалдау жүйелерінің құрылысы мен жұмыс істеу принциптері
1-2)	Жабдықтарды, құралдарды, арнайы механизмдер мен құрылғыларды жұмысқа дайындау үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі дербестік деңгейін болжайтын, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет. Ақауларды жою.	Жабдықтармен, құралдармен, арнайы механизм және құрылғылармен жұмыс істеу. Жұмыстағы жабдықтардың ақаулығын анықтау, жөнсіздіктерді жою	Жабдықтар мен құрал-саймандарды пайдалану қағидасы, қауіпсіз жұмыс жүргізу тәсілдері. Жердегі кәсіпшілік жабдықтары, қондырғыларының құрылысы, техникадық сипаттамасы және пайдалану қағидасы. Жұмысты қауіпсіз жүргізу қағидасы
1-3)	Ұңғыманы түрлі іс-шараларға дайындау үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі дербестік деңгейін болжайтын, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Жоспарлы жұмыс жүргізуге ұңғыманы дайындау	Ұңғыманың жерүсті жабдығының, қолданылатын құрал-сайман, құрылғы, бақылау-өлшеу аспаптарының қолданылу мақсаты, қызмет көрсету қағидасы

6-кесте. СБШ бойынша 3-деңгейдегі мұнай және газ өндірудегі оператор құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
2-1)	Ұңғыма, газды кешенді дайындау қондырғысының, топтық-өлшеу қондырғысының, сықпалы компрессорлық және сорғылық станциялар, газды жерасты сақтау қоймалары және мұнайды, газды және газ конденсатын, газды жерасты сақтау технологисымен байланысты басқа объектілерді қолдау бойынша жұмыстарды жүзеге асыру үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Ұңғыма, газды кешенді дайындау қондырғыларын, топтық өлшеу қондырғыларын, қыспа сорғы және компрессорлық станциялардың, газды жерасты сақтау станциялары және басқа мұнай-газ кәсіпшілігі жабдығы мен қондырғыларының жұмыс істеу режимін қолдау	Газды кешенді дайындау қондырғыларын, топтық өлшеу қондырғыларын, қыспа сорғы және компрессорлық танциялардың, газды жерасты сақтау станциялары, мұнай мен газды, конденсатты жинау және тасымалдау жүйелерінің, қызмет көрсетілетін бақылау-өлшеу аспаптарының құрылысы мен жұмыс істеу принципі
2-2)	Ұңғыманы сумен жару және құм ағынды перфорация процестерін жүргізу үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Жоғары және төмен қысым желісінің бекіту сызбасы; ұңғыма сағасына аспаптарды орнату, оларды сағалық арматурамен жалғастыру, айдалатын сұйықтық санын өлшеу, тіркеуші аспаптардың көрсеткіштерін жазып алу, төмен және жоғары қысымдар мен манифольд желілерінің престеу режимін таңдау	Сорғыны немесе цементті миксерді пайдалану сипаттамалары мен басқарудың принциптері; жоғары және төмен қысымдар мен манифольд желілерінің айналу және бұрғылау құбырларын престеу және байланыстыру мәні мен қағидасы; тампонаждық материалдардың қолданылу мақсаты мен оларға қатысты талаптар
2-3)	Ұңғымаларды химиялық өңдеу бойынша жұмыстарды үйлестіру және технологиялық процесті жүргізу үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Айдалатын сұйықтық параметрлерін есептеу. Ұңғымалардың сыйымдылығын анықтау, саңылаусыздық желілерін престеу. Химиялық реагенттерді айдау. Агрегат сорғыларын қабылдауға сұйықтық беруді реттеу. Аспаптарды ұңғыма сағасына орнату, оларды сағалық арматурамен қосу. Ұңғымаларды динамометрлеу	Ұңғымаларды химиялық өңдеу технологиясы; қызмет көрсетілетін жабдықтың, химиялық реагенттердің концентрациясын анықтау, ұңғымаларды химиялық өңдеу аспаптарының құрастырмасы, техникалық сипаттамалары және пайдалану қағидасы, ерітінділерді дайындау рецептуралары мен технологиясы

7-кесте. СБШ бойынша 4-деңгейдегі мұнай және газ өндірудегі оператор құзыретіне қойылатын талаптар

3-1)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, басқару пульті арқылы технологиялық процестерді басқару, бақылау және мониторинг үшін сапасын тексеру үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Автоматика, телемеханика және бақылау-өлшеу аспаптары құралдарын бақылау және реттеу	Мұнай және газ өндіру технологиясының негіздері; мұнай және газ өндіру тәсілдері. Жұмысты қауіпсіз жүргізу қағидасы
3-2)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, автоматика, телемеханика және бақылау-өлшеу аспаптары құралдарының жұмысын бақылау үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Ұңғыма жұмысының барлық көрсеткіштерінің есебін жүргізу және автоматика және телемеханика құралдары жұмысын бақылау, бақылау және автоматика аспаптарының көрсеткіштерін анықтау	Бақылау-өлшеу аспаптарын және автоматика құралдарының міндеті, жұмыс істеу принципі және технологиясы
3-3)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, техникалық және технологиялық құжаттаманы қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес ресімдеу үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес техникалық және технологиялық құжаттаманы жасау	Техникалық және технологиялық құжаттаманы ресімдеу тәртібі

"Мұнай және газ кен орындарын пайдалану"
кәсіби стандартына 6-қосымша

Мұнай-газ кәсіпшілігі жабдығына қызмет көрсететін агрегаттар машинисі
1-кесте. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы

ҚР Кәсіптердің мемлекеттік жіктеуіші (КМЖ)
Базалық топ	8113 "Мұнай-газ кәсіпшілігі жабдығына қызмет көрсететін агрегаттардың машинисі"
Техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі кәсіптер мен мамандықтар жіктеуіші (ҚР МЖ 05-2008)
Мамандық атауы		Мұнай және газ кен орындарын пайдалану
ҚР Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы (БТБА)
БТБА шығарылымы, бөлімі	6-шығарылым, "Бұрғылау. Мұнай және газ өндіру" бөлімдері
БТБА бойынша кәсіп	Мұнай-газ кәсіпшілігі жабдығына қызмет көрсететін агрегаттардың машинисі
СБШ біліктілік деңгейі	БТБА бойынша разрядтар
3	5
4	6

2-кесте. Еңбек жағдайына, біліміне және еңбек тәжірибесіне қойылатын талаптар

Кәсібі бойынша ықтимал жұмыс орындары (кәсіпорындар, ұйымдар)		Мұнай өнеркәсібі кәіпорындары, компаниялары және ұйымдары
Зиянды және қауіпті еңбек жағдайлары		Ғимараттың ішіндегі жұмыс, зиянды заттар немесе газдардың ШРК арту ықтималдығы, реактивтермен жұмыс істеу
Жұмысқа рұқсат берудің ерекше шарттары		ҚР Заңнамасына сәйкес
СБШ деңгейі	Кәсіптік білім алу және оқыту деңгейі		Талап етілетін жұмыс тәжірибесі
3	Техникалық және кәсіби білім		-
4	Техникалық және кәсіби білім; практикалық жұмыс тәжірибесі		СБШ 2-3-деңгейінде 3 жыл

3-кесте. Кәсіптік стандарт бірліктері (кәсіп еңбек функцияларының) тізбесі

Еңбек функциясының №	Еңбек функциясының атауы (кәсіби стандарттың бірліктері)
1	Объектідегі агрегаттардың жұмысқа дайындығын тексеру
2	Агрегаттардың барлық тораптары мен механизмдерінің жұмысқа қабілетті жағдайын қолдау
3	Орындалатын жұмыс сапасын бақылау

4-кесте. Кәсіби стандарттың бірліктер сипаттамасы (функционалдық карта)

Еңбек атқарымы №	Еңбек мәні	Еңбек құралдары	Міндеттер (еңбек іс-қимылдары)
1	Агрегаттар, механизмдер, жабдықтар	Жабдықтар мен механизмдер төлқұжаты, техникалық құжаттама, БӨАжәнеА және құралдар, ЖҚҚ	1-1) Агрегатта орнатылған барлық механизмдер мен жабдықтарды тексеру
	Агрегаттар, механизмдер, жабдықтар	Құралдар, құрылғылар, аспаптар, ЖҚҚ	1-2) Тығыздау және май құю желілерін, жоғары қысым пистолетін, ауыстырғыштарды монтаждау, демонтаждау, сорғы аузына жалғау
	Агрегаттар, механизмдер, жабдықтар	Қағидалар, нұсқаулықтар, режимдер, ЖҚҚ	1-3) Объектілерде агрегаттарды жұмысқа дайындау
2	Агрегаттар, механизмдер, жабдықтар	Бақылау-өлшеу аспаптары, ЖҚҚ, құрылғылар	2-1) Агрегатта орнатылған барлық механизмдер мен жабдықтарға техникалық қызмет көрсету
	Агрегаттар, механизмдер, жабдықтар	Бақылау-өлшеу аспаптары, ЖҚҚ, құрылғылар	2-2) Агрегаттардың барлық желілері мен механизмдерінің жұмысқа қабілетті күйін қолдау
	Агрегаттар, механизмдер, жабдықтар	Бақылау-өлшеу аспаптары, ЖҚҚ, құрылғылар	2-3) Автомобиль және агрегат механизмдерінің ағымдағы жөндеуін жүргізу
3	Агрегаттар, механизмдер, жабдықтар	Бақылау-өлшеу аспаптары, құрылғылар	3-1) Агрегатта орнатылған барлық механизмдер мен жабдықтарды тиімді пайдалануды технологиялық бақылау және қадағалау
	Агрегаттар, механизмдер, жабдықтар	Бақылау-өлшеу аспаптары, құрылғылар	3-2) Орындалатын жұмыстар сапасын тексеру
	Агрегаттар, механизмдер, жабдықтар	Техникалық құжаттама	3-3) Қолданыстағы нормативтік құжаттармен сәйкес техникалық құжаттарды рәсімдеу

5-кесте. СБШ 3-деңгейдегі мұнай-газ кәсіпшілігі жабдығына қызмет көрсететін агрегаттардың машинисі құзыретіне қойылатын талаптар

Міндет №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білімі
1-1)	Мұнай-газ кәсіпшілігі жабдықтары мен машиналарын тексеруде өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Технологиялық қондырғылар мен мұнай кәсіпшілігі жабдығы мен машиналарының жай-күйін анықтау	Машина, механизм және жабдықтардың қолдыналу мақсаты, сыныпталуы, құрылысы және жұмыс істеу принципі, ЕҚ және ҚТ
1-2)	Тығыздау және май құю желілерін, жоғары қысым пистолетін, ауыстырғыштарды монтаждау, демонтаждау, сорғы аузына жалғау кезінде өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Тығыздау және май құю желілерін, жоғары қысым пистолетін, ауыстырғыштарды монтаждау, демонтаждау, сорғы аузына жалғауды жүзеге асыру	Тығыздау және май құю желілерін, жоғары қысым пистолетін, ауыстырғыштарды монтаждау, демонтаждау технологиясы
1-3)	Объектіде агрегаттарды жұмысқа дайындау үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Агрегаттарды жұмыс режиміне ауыстыру, тербелу станогы, топтық өлшеу қондырғылары мен сорғы станцияларына қызмет көрсетуге арналған механизмдерді іске қосу мен шығару	Агрегаттардың түрлі механизмдері мен жабдықтары құрылысы және пайдалану қағидасы
2-1)	Агрегатта орнатылған барлық механизмдер мен жабдықтарға техникалық қызмет көрсетуде өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Агрегатта орнатылған механизмдер мен жабдықтар жұмысындағы ақауларды анықтау және жою	Агрегатта орнатылған барлық механизмдер мен жабдықтарға техникалық қызмет көрсету қағидасы
2-2)	Агрегаттың барлық желілері мен механизмдерінің жұмысқа қабілетті күйін қолдауда өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Машиналар мен жабдықтардың техникалық күйін техникалық диагностикалау және болжамдау	Машиналар мен жабдықтардың техникалық күйін техникалық диагностикалау және болжамдау әдістері
2-3)	Автомобиль және агрегаттар механизміне ағымдағы жөндеу жүргізуде өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Арнайы жабдықтар мен механизмдерде орнатылған және автомобиль ақаулықтарын анықтау және жою	Арнайы жабдықтар мен механизмдерде орнатылған және автомобиль ақаулықтарын анықтау және жою тәсілдері мен амалдары, жөндеу технологиясы

6-кесте. СБШ 4-деңгейі мұнай-газ кәсіпшілігі жабдығына қызмет көрсететін агрегаттардың машинисі құзыретіне қойылатын талаптар

Міндет №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
3-1)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, жабдықтарды тиімді пайдалануды технологиялық қадағалау және бақылау үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Машиналар мен жабдықтарды пайдалану кезінде жабдықтар мен машиналардың сенімділігін қолдау	Пайдалану кезінде жабдықтар мен машиналардың сенімділігін қолдаудың технологиялық әдістері
3-2)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, орындалатын жұмыс сапасын бақылау үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Технологиялық қондырғы мен жабдықтар сенімділігіне сынау жүргізу	Машиналар мен жабдықтарды пайдалану техникалық регламенті
3-3)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, техникалық құжаттаманы қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес ресімдеу үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес техникалық және технологиялық құжаттаманы жасау	Техникалық және технологиялық құжаттаманы ресімдеу тәртібі

"Мұнай және газ кен орындарын пайдалану"
кәсіби стандартына 7-қосымша

Мұнай және газ өндірудегі машинист
1-кесте. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы

Қазақстан Республикасындағы Кәсіптердің мемлекеттік жіктеуіші (КМЖ)
Базалық топ	8113 "Мұнай және газ өндірісі машинисі" 8113 "Жуу агрегатының машинисі", 8113 "Жылжымалы компрессор машинисі", 8113 "Жер қабатына бу айдау генераторы қондырғысының машинисі", 8113 "Жылжымалы бумен парафинсіздендіру қондырғысы машинисі"
Техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі кәсіптер мен мамандықтар жіктеуіші (ҚР МЖ 05-2008)
Мамандық атауы		Мұнай және газ кен орындарын пайдалану
Жұмыс және жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы (БТБА)
Шығарылым, БТБА бөлімі	6- шығарылым,"Ұңғыма бұрғылау", "Мұнай мен газды өндіру" бөлімдері
БТБА бойынша кәсібі	Жылжымалы бумен парафинсіздендіру қондырғысы машинисі		Жер қабатына бу айдау генераторы қондырғысының машинисі	Жуу агрегатының машинисі	Жылжымалы компрессор машинисі
СБШ біліктілік деңгейі	БТБА бойынша разрядтар
2	3		-	-	3
3	4-5		4-5	4-5	4-5
4	6		-	6	6

2-кесте. Еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

Кәсібі бойынша ықтимал жұмыс орындары (кәсіпорындар, ұйымдар)		Мұнай өнеркәсібі кәсіпорындары, компаниялары және ұйымдары
Зиянды және қауіпті еңбек жағдайлары		Ғимарат ішіндегі жұмыс, зиянды заттардың немесе газдардың ШРК арту ықтималдығы, реактивтермен жұмыс істеу
Жұмысқа рұқсат берудің ерекше шарттары		ҚР Заңнамасына сәйкес
СБШ біліктілік деңгейі	Кәсіби білім беру және оқыту деңгейі		Талап етілетін жұмыс тәжірибесі
2	Қысқа мерзімді курстар немесе жалпы орта білімі болған кезде кәсіпорында оқыту		-
3	Техникалық және кәсіби білім		-
4	Техникалық және кәсіби білім; практикалық жұмыс тәжірибесі		СБШ бойынша 2-3 деңгейде 3 жыл

3-кесте. Кәсіби стандарт бірліктерінің (кәсіптің еңбек функциялары) тізбесі

Еңбек функциясының №	Еңбек функциясының атауы (кәсіби стандарттың бірліктері)
1	Техникалық қондырғыларды, агрегаттарды және жабдықтарды жұмысқа дайындау
2	Бу генераторлық, жылжымалы парафинсіздендіру және компрессорлық қондырғылар мен жуу агрегаттарын техникалық пайдалану
3	Жабдықтарды тиімді пайдалануді технологиялық қадағалау және бақылау

4-кесте. Кәсіби стандарттың бірліктер сипаттамасы (функционалдық карта)

Еңбек атқарымы №	Еңбек мәні	Еңбек құралдары	міндеттер
1	Технологиялық қондырғылар, агрегаттар мен жабдықтар	Жабдықтар мен машиналар төлқұжаты, техникалық құжаттама, БӨАжәнеА және құралдар	1-1) Объектілерде техникалық қондырғыларды, агрегаттарды және жабдықтарды жұмысқа дайындау
	Технологиялық қондырғылар, агрегаттар мен жабдықтар	Құралдар, құрылғылар	1-2) Технологиялық қондырғылар, агрегаттар мен жабдықтар жұмысында ақауларды анықтау және жою
	Технологиялық қондырғылар, агрегаттар мен жабдықтар	Ережелер, нұсқаулар, режимдер	1-3) Технологиялық қондырғылар, агрегаттар мен жабдықтар жұмысын технологиялық режимге тексеру және шығару
2	Технологиялық қондырғылар, агрегаттар мен жабдықтар	Бақылау-өлшеу аспаптары, құрылғылар	2-1) Бу генераторлық, жылжымалы парафинсіздендіру және компрессорлық қондырғылар мен жуу агрегаттарын техникалық пайдалану
	Технологиялық қондырғылар, агрегаттар мен жабдықтар	Бақылау-өлшеу аспаптары, құрылғылар	2-2) Бақылау-өлшеу аспаптары көрсеткіштері бойынша барлық механизмдер мен жабдықтар жұмысының режимін реттеу
	Технологиялық қондырғылар, агрегаттар мен жабдықтар	Бақылау-өлшеу аспаптары, құрылғылар	2-3) Көлік және трактор жабдықтары мен қондырғыларына жөндеу жұмыстарын жүргізу
3	Технологиялық қондырғылар, агрегаттар мен жабдықтар	Бақылау-өлшеу аспаптары, құрылғылар	3-1) Технологиялық процестерді көлікте немесе тракторде отырып басқару
	Технологиялық қондырғылар, агрегаттар мен жабдықтар	Бақылау-өлшеу аспаптары, құрылғылар	3-2) Жабдықтарды тиімді пайдалануды технологиялық қадағалау және бақылау
	Технологиялық қондырғылар, агрегаттар мен жабдықтар	Техникалық құжаттама	3-3) Қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес техникалық құжаттаманы ресімдеу

5-кесте. СБШ бойынша 2-деңгейдегі мұнай және газ өндірудегі машинист құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
1-1)	Технологиялық қондырғыларды, агрегаттарды және жабдықтарды жұмысқа дайындау үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі дербестік деңгейін болжайтын, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Технологиялық қондырғылардың, агрегаттар мен жабдықтардың күйін анықтау	Технологиялық қондырғылар міндеті, жіктелуі, агрегаттар мен жабдықтардың әрекет ету қағидасы мен сипаттамалары
1-2)	Технологиялық қондырғылар, агрегаттар мен жабдықтар жұмысында ақауларды анықтау және жою үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі дербестік деңгейін болжайтын, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Қызмет көрсетілетін жабдықтарға, қондырғылар мен агрегаттарға ағымдағы жөндеуді жүзеге асыру	Қызмет көрсетілетін жабдықтардың, қондырғылар мен агрегаттардың ақауларын анықтау және жою
1-3)	Технологиялық қондырғылар, агрегаттар мен жабдықтар жұмысын технологиялық режимге тексеру және шығару үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі дербестік деңгейін болжайтын, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Технологиялық регламенттерге сәйкес қондырғылардың негізгі көрсеткіштерін орнату	Технологиялық қондырғылар, агрегаттар мен жабдықтардың техникалық регламенті және технологиялық құжаттамасы

6-кесте. СБШ бойынша 3-деңгейдегі мұнай және газ өндірудегі машинист құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
2-1)	Бу генераторлық, жылжымалы парафинсіздендіру және компрессорлық қондырғылар мен жуу агрегаттарын техникалық пайдалану үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Мұнай кәсіпшілігі жабдықтары мен машиналарына қызмет көрсету	Машиналар мен жабдықтардың жай-күйін жоспарлы-алдын ала жөндеу мен техникалық диагностика жүйесінің теориялық негіздері
2-2)	Бақылау-өлшеу аспаптары көрсеткіштері бойынша барлық механизмдер мен жабдықтар жұмысының режимін реттеу үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Жабдықтар мен машиналардың техникалық күйін бақылау	Жабдықтар мен машиналардың техникалық күйін техникалық диагностика және болжамдау әдістері
2-3)	Көлік және трактор жабдықтары мен қондырғыларына жөндеу жұмыстарын жүргізу үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Жабдықтар мен машиналар жұмысының технологиялық режиміне ауыстыру	Түрлі механизмдер мен жабдықтарды пайдалану қағидасы мен олардың құрылысы

7-кесте. СБШ бойынша 4-деңгейдегі мұнай және газ өндірудегі машинист құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
3-1)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, технологиялық процестерді көлікте немесе тракторде отырып басқару үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Мұнай өндірісі жабдықтарына қызмет көрсетуді агрегаттарда, көлікте немесе тракторда отырып басқару	Агрегаттарды, автокөлік немесе тракторды басқару органдары, механизмдерді қосу мен өшіруді, олардың жұмыс қарқындылығын реттеуді басқару схемасы
3-2)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, жабдықтарды, агрегаттарды, қондырғылар мен машиналарды тиімді пайдалануды технологиялық қадағалау және бақылау үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Агрегаттарды, жабдықтарды, қондырғылар мен машиналарды пайдалану кезінде жабдықтар мен машиналардың сенімділігін қолдау	Агрегаттарды, жабдықтарды, қондырғылар мен машиналарды пайдалану кезінде жабдықтар мен машиналардың сенімділігін қолдаудың технологиялық әдістері
3-3)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, техникалық құжаттаманы қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес ресімдеу үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес техникалық және технологиялық құжаттаманы жасау	Техникалық және технологиялық құжаттаманы жасау тәртібі мен нысаны

"Мұнай және газ кен орындарын пайдалану"
кәсіби стандартына 8-қосымша

Жер қабатына жұмысшы агентті айдау бойынша сорғы станциясының машинисі
1-кесте. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы

Қазақстан Республикасындағы Кәсіптердің мемлекеттік жіктеуіші (КМЖ)
Базалық топ	8113 "Жер қабатына жұмысшы агентті айдау бойынша сорғы станциясының машинисі"
Техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі кәсіптер мен мамандықтар жіктеуіші (ҚР МЖ 05-2008)
Мамандық атауы		Мұнай және газ кен орындарын пайдалану
Жұмыс және жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы (БТБА)
Шығарылым, БТБА бөлімі	6-шығарылым, "Ұңғыма бұрғылау", "Мұнай мен газды өндіру" бөлімдері
БТБА бойынша кәсібі	Жер қабатына жұмысшы агентті айдау бойынша сорғы станциясының машинисі
СБШ біліктілік деңгейі	БТБА бойынша разрядтар
2	3
3	4-5

2-кесте. Еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

Кәсібі бойынша ықтимал жұмыс орындары (кәсіпорындар, ұйымдар)		Мұнай өнеркәсібі кәсіпорындары, компаниялары және ұйымдары
Зиянды және қауіпті еңбек жағдайлары		Ғимарат ішіндегі жұмыс, зиянды заттардың немесе газдардың ШРК арту ықтималдығы, реактивтермен жұмыс істеу
Жұмысқа рұқсат берудің ерекше шарттары		ҚР Заңнамасына сәйкес
СБШ біліктілік деңгейі	Кәсіби білім беру және оқыту деңгейі		Талап етілетін жұмыс тәжірибесі
2	Қысқамерзімді курстар немесе жалпы орта білімі болған кезде кәсіпорында оқыту		-
3	Техникалық және кәсіби білім		-

3-кесте. Кәсіби стандарт бірліктерінің (кәсіптің еңбек функциялары) тізбесі

Еңбек функциясының №	Еңбек функциясының атауы (кәсіби стандарттың бірліктері)
1	Сорғыларды іске қосу үшін тексеру
2	Тораптық сорғы станцияларына, блокты тораптық сорғы станциялары мен тұщы, жоғары минералды ағын суларды айдау бойынша электрлік ортадан тепкіш батпалы қондырғыларына, суды тарату құрылғыларына, суды жинау және дайындау қондырғысына, май жүйесін ауамен суыту аппараттарына, желдеткіш қондырғыларының автоматты жұмыс жүйелеріне қызмет көрсету
3	Жер қабатына суды айдаудың технологиялық режимін қолдау

4-кесте. Кәсіби стандарттың бірліктер сипаттамасы (функционалдық карта)

Еңбек атқарымы №	Еңбек мәні	Еңбек құралдары	Міндеттер (еңбек іс-қимылдары)
1	Сорғы станциялары, су тарату құрылғысы, суды жинау және дайындау қондырғысының технологиялық жабдықтары	Жабдық пен машиналардың паспорты, техникалық құжаттама, ЖҚҚ, құрал-саймандар	1-1) Жабдықты мониаждау мен демонтаждауға қатысу
	Сорғы станциялары, су тарату құрылғысы, суды жинау және дайындау қондырғысының технологиялық жабдықтары	Құрал-саймандар, құрылғылар, жабдықтар, БӨАжәнеА, ЖҚҚ	1-2) Сорғыларды іске қосу үшін тексеру
	Сорғы станциялары, су тарату құрылғысы, суды жинау және дайындау қондырғысының технологиялық жабдықтары	БӨАжәнеА, ЖҚҚ, құрылғылар, құрал-саймандар	1-3) Технологиялық жабдықтар жұмысындағы әртүрлі ақауларды анықтау және жою
2	Сорғы станциялары, су тарату құрылғысы, суды жинау және дайындау қондырғысының технологиялық жабдықтары	БӨАжәнеА, ЖҚҚ	2-1) Тораптық сорғы станцияларына, блокты тораптық сорғы станциялары мен тұщы, жоғары минералды ағын суларды айдау жөніндегі электрлік ортадан тепкіш батпалы қондырғыларына, суды тарату құрылғыларына, суды жинау және дайындау қондырғысына, май жүйесін ауамен суыту аппараттарына, желдеткіш қондырғыларының автоматты жұмыс жүйелеріне технологиялық жабдықтарға қызмет көрсету
	Сорғы станциялары, су тарату құрылғысы, суды жинау және дайындау қондырғысының технологиялық жабдықтары	БӨАжәнеА, ЖҚҚ, құрылғылар, құрал-саймандар	2-2) Сорғылар мен электр қозғалтқыштары, бекіту және реттеу арматурасы, БӨА және А жұмысын бақылау
	Сорғы станциялары, су тарату құрылғысы, суды жинау және дайындау қондырғысының технологиялық жабдықтары	БӨАжәнеА, ЖҚҚ	2-3) Қызмет көрсетілетін жабдықтарға күрделі жөндеу жүргізу
3	Сорғы станциялары, су тарату құрылғысы, суды жинау және дайындау қондырғысының технологиялық жабдықтары	БӨАжәнеА, ЖҚҚ	3-1) Жер қабатына суды айдаудың технологиялық режимін қолдау
	Сорғы станциялары, су тарату құрылғысы, суды жинау және дайындау қондырғысының технологиялық жабдықтары	БӨАжәнеА, ЖҚҚ	3-2) Бақылау-өлшеу аспаптары мен автоматика жұмысын бақылау
	Сорғы станциялары, су тарату құрылғысы, суды жинау және дайындау қондырғысының технологиялық жабдықтары	Техникалық құжаттама	3-3) Қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес техникалық құжаттаманы ресімдеу

5-кесте. СБШ бойынша 2-деңгейдегі жер қабатына жұмысшы агентті айдау бойынша сорғы станциясының машинисі құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
1-1)	Жабдықтарды құрастыру және бөлшектеу үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі дербестік деңгейін болжайтын, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Технологиялық қондырғылар, агрегаттар мен жабдықтар жай-күйін анықтау	Жабдықтың жұмыс істеу принципі мен сипаттамасы
1-2)	Сорғыларды іске қосуды тексеру үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі дербестік деңгейін болжайтын норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Жабдықтар мен машина жұмысының технологиялық режимін орнату	Түрлі механизмдер мен жабдықтардың құрылысы мен пайдалану қағидасы
1-3)	Технологиялық қондырғылар, агрегаттар мен жабдықтардың жұмысындағы әртүрлі ақауларды анықтау және жою үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі дербестік деңгейін болжайтын норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Қызмет көрсетілетін жабдықтар, қондырғылар мен агрегаттардың ағымдағы жөндеуін жүзеге асыру	Ауамен салқындату аппараттары мен автоматты желдету қондырғылары, электрқозғалтқыштары, сорғы станциясы жабдықтары мен қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптары автоматизация құралдарының қолданылу мақсаты, пайдалану қағидасы

6-кесте. СБШ бойынша 3-деңгейдегі жер қабатына жұмысшы агентті айдау бойынша сорғы станциясының машинисі құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
2-1)	БӨА және А аспаптары арқылы бекіту және реттеу арматураларын, сорғыларды және электр қозғалтқыштарын бақылау үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	БӨА және А аспаптары арқылы бекіту және реттеу арматураларын, сорғыларды және электр қозғалтқыштарын бақылау	Ағын суларды жинау және дайындау жүйелеріне қызмет көрсету жұмыстарын қауіпсіз жүргізу қағидасы, жеке қорғану құралдарының құрылысы және оларды пайдалану қағидасы
2-2)	Бақылау-өлшеу аспаптары көрсеткіштері бойынша жер қабатына суды айдаудың технологиялық режимін қадағалау үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Бақылау-өлшеу аспаптары көрсеткіштері бойынша жер қабатына суды айдаудың технологиялық режимін реттеу	Ұңғымаларға жеке коллектор бойынша мұнай горизонтына жұмысшы агентті сіңіру технологиясы мен режимі
2-3)	Қызмет көрсетілетін жабдықтарға күрделі жөндеу жүргізу үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Қызмет көрсетілетін жабдықтарға күрделі жөндеу жүргізу	Ағымдағы және күрделі жөндеу түрлері. Қондырғыдағы орын алуы мүмкін апаттарды жою қағидасы
3-1)	Бақылау-өлшеу аспаптары мен автоматика жұмысын бақылау үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Бақылау-өлшеу аспаптары мен автоматика жұмысын бақылау	БӨА және А міндеті, қолдану және пайдалану қағидасы
3-2)	Суды жер қабатына айдаудың технологиялық режимін сақтау үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Жеке ұңғымалар арқылы жер қабатына жұмысшы агентті айдау	Әр ұңғыма бойынша суды жер қабатына айдаудың технологиялық режимі, ұңғыманы қысым жоғары айдау құбырларына қосу сызбасы
3-3)	Техникалық құжаттаманы қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес ресімдеу үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес техникалық және технологиялық құжаттаманы жасау	Техникалық және технологиялық құжаттаманы ресімдеу тәртібі

"Мұнай және газ кен орындарын пайдалану"
кәсіби стандартына 9-қосымша

Техник-технолог
1-кесте. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы

Қазақстан Республикасындағы Кәсіптердің мемлекеттік жіктеуіші (КМЖ)
Базалық топ	3111 "Техник-технолог" 3117"Мұнайды өндіру бойынша техник"
Техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі кәсіптер мен мамандықтар жіктеуіші (ҚР МЖ 05-2008)
Мамандық атауы		Мұнай және газ кен орындарын пайдалану
Жұмыс және жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы (БТБА)
Шығарылым, БТБА бөлімі	Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2012 жылғы 21 мамырдағы №201-ө-м бұйрығымен бекітіліген Басшылардың, мамандардың және басқа қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы
БТБА бойынша кәсіп	-
СБШ біліктілік деңгейі	Мұнайды өндіру бойынша техник
4	-
5	-

2-кесте. Еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

Кәсібі бойынша ықтимал жұмыс орындары (кәсіпорындар, ұйымдар)		Мұнай өнеркәсібі кәсіпорындары, компаниялары және ұйымдары
Зиянды және қауіпті еңбек жағдайлары		Өндірістік шуыл, діріл, биіктіктегі жұмыс, төмен температура, физикалық артық жүктеме, ауыр климат жағдайындағы жұмыс, зиянды заттардың немесе газдардың ШРК арту ықтималдығы, сәуле және жылу сәулесі
Жұмысқа рұқсат берудің ерекше шарттары		ҚР Заңнамасына сәйкес
СБШ біліктілік деңгейі	Кәсіби білім беру және оқыту деңгейі		Талап етілетін жұмыс тәжірибесі
4	Жоғары дәрежелі техникалық және кәсіби білім (қосымша кәсіби дайындық) мен практикалық тәжірибе.		2-3 деңгейде 3 жыл
5	Техникалық және кәсіби білім (немесе ортадан кейінгі білім) немесе жоғары білім, қосымша кәсіби білім беру бағдарламалары, практикалық тәжірибе		4- деңгейде 4 жыл

3-кесте. Кәсіби стандарт бірліктерінің (кәсіптің еңбек функциялары) тізбесі

Еңбек функциясының №	Еңбек функциясының атауы (кәсіби стандарттың бірліктері)
1	Мұнай және газ кен орындарын пайдалану және игерудің технологиялық процестерін жүргізу
2	Мұнай-газ кәсіпшілігі жабдықтарына техникалық қызмет көрсету
3	Игерудің заманауи ұтымды жүйелерін зерттеу

4-кесте. Кәсіби стандарттың бірліктер сипаттамасы (функционалдық карта)

Еңбек атқарымы №	Еңбек мәні	Еңбек құралдары	Міндеттер (еңбек іс-қимылдары)
1	Мұнай және газ кен орындары	Технологиялық регламент	1-1) Мұнай және газ кен орындарын пайдалану және игерудің технологиялық процестерін жүргізу
	Мұнай және газ кен орындары	Бақылау-өлшеу аспаптары, ЖҚҚ	1-2) Ұңғымаларды пайдалану және игерудің тиімді режимдерін бақылау және қолдау
	Мұнай және газ кен орындары	Бақылау-өлшеу аспаптары, компьютерлік бағдарламалар, ЖҚҚ	1-3) Мұнай-газ кәсіпшілігі жабдықтарын пайдалану
2	Мұнай-газ кәсіпшілігі жабдықтары	Құралдар, жабдықтар, құрылғылар, ЖҚҚ	2-1) Мұнай-газ кәсіпшілігі жабдықтарына техникалық қызмет көрсету
	Мұнай-газ кәсіпшілігі жабдықтары	Құралдар, жабдықтар, құрылғылар, ЖҚҚ	2-2) Мұнай-газ кәсіпшілігі жабдықтарына ағымдағы және жоспар бойынша жөндеу жүргізу
	Мұнай және газ кен орындары	Технологиялық және техникалық құжаттама	2-3) Технологиялық және техникалық құжаттаманы қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес рәсімдеу
3	Ғылыми-техникалық құжаттама және техникалық әдебиет	Ғылыми зерттеу	3-1) Игерудің заманауи ұтымды жүйелерін зерттеу
	Мұнай және газ кен орындары	Технологиялық регламент	3-2)Ұңғымалардың жұмысқа қабілеттілігін қалпына келтіру бойынша геологиялық-техникалық іс-шараларды әзірлеу
	Мұнай және газ кен орындары	Технологиялық регламент	3-3) Мұнай және газ кен орындарында өндірістік жұмыстарды жоспарлау және ұйымдастыру

5-кесте. СБШ бойынша 4-деңгейдегі техник-технолог құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
1-1)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, мұнай және газ кен орындарын пайдалану және игерудің технологиялық процестерін жүргізу үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Кен орнын игерудің толық технологиялық циклін басқару	Мұнай және газ кен орындарын игеру кезеңдері; мұнай және газ кен орындарын игеру тәсілдері
1-2)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, ұңғымаларды пайдалану және игерудің тиімді режимдерін бақылау және қолдау үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Кен орындарын игерудің негізгі көрсеткіштерін бақылау	Мұнай және газ өндірудің технологиялық процестерін автоматтандыру құралдары; оның жұмысының оңтайлы режимдерін белгілеу және жабдықтарды таңдау бойынша есептеу әдістері
1-3)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, мұнай-газ кәсіпшілігі жабдықтарын пайдалану сапасын тексеру үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Жерүсті және ұңғыма жабдықтарын таңдау, жабдықтарды тиімді пайдалануды бақылау	Мұнай-газ кәсіпшілігі жабдықтары мен құралдарын құрастыру әдістері мен қағидасы, пайдалану және жұмыс істеу принциптері
2-1)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, мұнай-газ кәсіпшілігі жабдықтарына техникалық қызмет көрсету үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Ұңғымалардың жерасты және жер үсті жөндеуге техникалық қызмет көрсету бойынша технологиялық операциялар	Ұңғымаларды жерасты жөндеу және жер үсті жабдықтарына техникалық қызмет көрсету бойынша технологиялық операциялар
2-2)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, мұнай-газ кәсіпшілігі жабдықтарына ағымдағы және жоспар бойынша жөндеу жүргізу үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Ұңғымаларды диагностикалау, ағымдағы және күрделі жөндеу	Мұнай- газ кәсіпшілігі жабдықтарын ағымдағы және жоспар бойынша жөндеу түрлері; жабдықтардың барлық түрлерінде аварияларды болдырмау шаралары
2-3)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, технологиялық және техникалық құжаттаманы қолданыстағы нормативтік құжаттамаға сәйкес ресімдеу үшін жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес техникалық және технологиялық құжаттаманы жасау	Техникалық және технологиялық құжаттаманы ресімдеу тәртібі

6-кесте. СБШ бойынша 5-деңгейдегі техник-технолог құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
3-1)	Игерудің озық, тиімді жүйесін зерттеу үшін технологиялық процесс учаскесі мен кәсіпорын қызметінің стратегиясы шеңберіндегі жауапкершілікті болжайтын басқарушылық қызмет	Ұңғымаларды зерттеу және мұнай мен газды өндіру қарқынын ұлғайту	Ұңғымаларды зерттеу және мұнай мен газды өндіру қарқынын ұлғайту технологиясы
3-2)	Ұңғымалардың жұмысқа қабілеттілігін қалпына келтіру бойынша геологиялық-техникалық іс-шараларды әзірлеу үшін технологиялық процесс учаскесі мен кәсіпорын қызметінің стратегиясы шеңберіндегі жауапкершілікті болжайтын басқарушылық қызмет	Ұңғымалардың дебитінің төмендеу себептерін анықтау мақсатында ұңғымаларды диагностикалау	Ұңғымалар дебитінің төмендеу себептерін анықтау мақсатында ұңғымаларды диагностикалау технологиясы
3-3)	Мұнай және газ кен орындарында өндірістік жұмыстарды жоспарлау және ұйымдастыру үшін технологиялық процесс учаскесі мен кәсіпорын қызметінің стратегиясы шеңберіндегі жауапкершілікті болжайтын басқарушылық қызмет	Мұнай мен газды өндіру, ұңғыма өнімдерін жинау және тасымалдау бойынша өндірістік жұмыстардың орындалуын бақылау	Өндірістік технология негіздері, мамандық бейіні бойынша басшылыққа алынатын нормативтік анықтамалық материалдар

Қазақстан Республикасы
Мұнай және газ министрінің
2014 жылғы 9 сәуірдегі
№ 70 бұйрығына 15-қосымша

"Жанармай құю станцияларын салу және пайдалану" кәсіби стандарты
1. Жалпы ережелер

1. Кәсіби стандарт:

2) қызметкерлерді басқару саласындағы кең ауқымды міндеттерді шешуге;

4) кәсіби даярлықтарына бағалау жүргізуге және мамандардың біліктілікке сәйкестігін растауға арналған.

2. Кәсіби стандарттарды негізгі пайдаланушылар:

1) білім беру ұйымдарының түлектері, қызметкерлер;

3) білім беру бағдарламаларын әзірлейтін мамандар;

4) кәсіби даярлықты бағалау және мамандардың біліктілікке сәйкестігін растау саласындағы мамандар.

4. Осы кәсіби стандартта төмендегі терминдер мен анықтамалар қолданылады:

1) салалық біліктілік шеңбері – салада танылатын біліктілік деңгейлерін құрылымдық жағынан сипаттау;

8) біліктілік – қызметкердің нақты бір жұмыс түрін орындауға кәсіби дайындығының дәрежесі;

9) құзыреттілік – қызметкердің кәсіби қызметінде білімін, білігі мен дағдысын қолдану қабілеті;

5. Осы кәсіби стандартта мынадай қысқартулар пайдаланылады:

КҚ – кәсіби қызмет;

ҚТ – қызмет түрі;

КС – кәсіби стандарт;

ҰБШ – Ұлттық біліктілік шеңбері;

СБШ – Салалық біліктілік шеңбері (Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде 13-қараша 2013 жылы №8904 тіркелген Қазақстан Республикасы Мұнай және газ министрінің 18-қазан 2013 жылғы №184 "Мұнай және газ саласы салалық біліктілік шеңберін бекіту туралы" бұйрығы);

БТБА – Жұмыс және жұмысшылар кәсіптерінің Бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы;

ҚМЖ - ҚР ҚМЖ 01-2005 – ҚР Қызметтердің мемлекеттік жіктеуіші;

ҮБС - Басшылардың, мамандардың және басқа да қызметшілер лауазымдарының Үлгілік біліктілік сипаттамалары;

ЖҚҚ - жеке бас қауіпсіздік құалдары;

БӨҚ - бақылау-өлшеу құралдары;

КМШ - концентрацияның мүмкін шегі;

МЖ - мамандықтар жіктеуіші.

2. КС паспорты

6. Экономикалық қызметтің түрі (кәсіби қызмет саласы): газ-мұнай және жанармай құю станцияларын салу және пайдалану.

7. Экономикалық қызмет түрінің (кәсіби қызмет саласының) негізгі мақсаты: газ-мұнай және жанармай құю станциялары объектілерін салу, пайдалану және жөндеу жұмыстарын ұйымдастыру және жүргізу.

Кәсіби стандарт "Газ-мұнай және жанармай станцияларын салу және пайдалану" кәсіби қызмет саласында еңбек мазмұнына, сапасына, жағдайына, қызметкердің біліктілігі мен құзыреттеріне қойылатын талаптарды айқындайды.

8. Еңбек қызмет, кәсіп түрлері, біліктілік деңгейлері осы кәсіби стандарттың 1-қосымшасында көрсетілді.

Стандарт талаптары осы саланың мынадай қызмет түрлері мен кәсіптеріне қатысты қолданылады: электр жабдықтарын жөндеу жөніндегі слесарь-электрик, жанармай станциясының операторы, жанармай станциясының мастері.

3. Еңбек қызметі (кәсіп) түрлерінің карточкалары
1-параграф. Электр жабдықтарын жөндеу жөніндегі слесарь-электрик

9. СБШ бойынша біліктілік деңгейі – 2-4.

10. Ықтимал лауазым атауы: слесарь-жөндеуші.

11. 2-қосымшаға сәйкес "Электр жабдықтарын жөндеу жөніндегі слесарь-электрик" кәсібі субъектіні электр жабдықтарына техникалық қызмет көрсету, жөндеу бойынша негізгі функцияларды іске асырумен байланысты міндеттерді білуге және орындай алуға міндеттейді.

12. Электр жабдықтарын жөндеу жөніндегі слесарь-электриктің еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар осы кәсіби стандарттың 2-қосымшасының 2-кестесінде көрсетілді.

13. Кәсіби стандарттың бірліктер тізбесі осы кәсіби стандарттың 2-қосымшасының 3-кестесінде көрсетілді.

14. Кәсіби стандарттың бірліктерін және электр жабдықтарын жөндеу жөніндегі слесарь-электрик еңбегінің іс-қимылдарын сипаттайтын функционалдық карта осы кәсіби стандарттың 2-қосымшасының 4-кестесінде көрсетілді.

15. Электр жабдықтарын жөндеу жөніндегі слесарь-электрик құзыреттеріне қойылатын талаптар осы кәсіби стандарттың 2-қосымшасының 5, 6 және 7-кестелерінде көрсетілді.

2-параграф. Жанармай станциясының операторы

16. СБШ бойынша біліктілік деңгейі – 2-3.

17. Ықтимал лауазым атауы: жанармай станциясының операторы.

18. 3-қосымшаға сәйкес "Жанармай станциясының операторы" кәсібі субъектіні жанар-жағармай материалдарын қолмен және жанармай құятын колонкалармен құю жұмыстарын жүргізу бойынша негізгі функцияларды іске асырумен байланысты міндеттерді білуге және орындай алуға міндеттейді.

19. Жанармай станциясының операторының еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар осы кәсіби стандарттың 3-қосымшасының 2-кестесінде көрсетілді.

20. Кәсіби стандарттың бірліктер тізбесі осы кәсіби стандарттың 3-қосымшасының 3-кестесінде көрсетілді.

21. Кәсіби стандарттың бірліктерін және жанармай станциясының операторы еңбегінің іс-қимылдарын сипаттайтын функционалдық карта осы кәсіби стандарттың 3-қосымшасының 4-кестесінде көрсетілді.

22. Жанармай станциясының операторы құзыреттеріне қойылатын талаптар осы кәсіби стандарттың 3-қосымшасының 5 және 6-кестелерінде көрсетілді.

3-параграф. Жанармай станциясының мастері

23. СБШ бойынша біліктілік деңгейі – 4-5.

24. Ықтимал лауазым атауы: жанармай станциясының мастері.

25. 4-қосымшаға сәйкес "Жанармай станциясының мастері" кәсібі субъектіні жанармай станцияларын пайдалану жұмыстарын ұйымдастыру бойынша негізгі функцияларды іске асырумен байланысты міндеттерді білуге және орындай алуға міндеттейді.

26. Жанармай станциясы мастерінің еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар осы кәсіби стандарттың 4-қосымшасының 2-кестесінде көрсетілді.

27. Кәсіби стандарттың бірліктер тізбесі осы кәсіби стандарттың 4-қосымшасының 3-кестесінде көрсетілді.

28. Кәсіби стандарттың бірліктерін және жанармай станциясының мастері еңбегінің іс-қимылдарын сипаттайтын функционалдық карта осы кәсіби стандарттың 4-қосымшасының 4-кестесінде көрсетілді.

29. Жанармай станциясының мастері құзыреттеріне қойылатын талаптар осы кәсіби стандарттың 4-қосымшасының 5 және 6-кестелерінде көрсетілді.

4. Осы кәсіби стандарттың негізінде берілетін сертификаттардың түрлері
5. Кәсіби стандарттың әзірлеушілері

Қазақстан Республикасы Мұнай және газ министрлігі

6. Келісу парағы

Ұйым атауы	Келісу күні
Қазақстан Республикасы Мұнай және газ министрлігінің Техникалық және кәсіби білімді және кадрлар даярлауды дамыту жөніндегі салалық кеңесі

7. Кәсіби стандарттың сараптамасы және тіркелуі

Осы кәсіби стандартты _______________________________ тіркеді

Кәсіби стандарттар тізбесіне _____________ тіркеу № енгізілді

Хат (хаттама) № ___________ Күні__________________

"Газ-мұнай құбырларын және
газ-мұнай қоймаларын салу
және пайдалану" кәсіби
стандартына 1-қосымша

Еңбек қызмет, кәсіп түрлері, біліктілік деңгейлері

Р/н №	Қызмет түрінің атауы	Еңбек нарығының үрдістерін ескерумен кәсіптің атауы	01-2005 Қазақстан Республикасындағы Кәсіптердің мемлекеттік жіктеуішіне сәйкес кәсіп атауы	СБШ біліктілік деңгейі
1.	Электр жабдықтарына техникалық қызмет көрсету, жөндеу	Электр жабдықтарын жөндеу жөніндегі слесарь-электрик	Слесарь-жөндеуші	2-4
2.	Жанар-жағармай материалдарын қолмен және жанармай құятын колонкалармен құю	Жанармай станциясының операторы	Жанармай станциясының операторы	2-3
3.	Жанармай станцияларын пайдалану жұмыстарын ұйымдастыру	Жанармай станциясының мастері	Техник-механик	4-5

"Газ-мұнай құбырларын және
газ-мұнай қоймаларын салу
және пайдалану" кәсіби
стандартына 2-қосымша

Электр жабдықтарын жөндеу жөніндегі слесарь-электрик
1-кесте. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы

Қазақстан Республикасындағы Кәсіптердің мемлекеттік жіктеуіші (КМЖ)
Базалық топ	5147 "Электр жабдықтарын жөндеу жөніндегі слесарь-электрик"
Техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі кәсіптер мен мамандықтар жіктеуіші (ҚР МЖ 05-2008)
Мамандық атауы		Газ-мұнай құбырларын және газ-мұнай қоймаларын салу және пайдалану
Жұмыс және жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы (БТБА)
Шығарылым, БТБА бөлімі	2-шығарылым, "Слесарлық және слесарлық-құрастыру жұмыстары" бөлімі
БТБА бойынша кәсібі	Электр жабдықтарын жөндеу жөніндегі слесарь-жөндеуші
СБШ біліктілік деңгейі	БТБА бойынша разрядтар
2	2-3
3	4-5
4	6-8

2-кесте. Еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

Кәсібі бойынша ықтимал жұмыс орындары (кәсіпорындар, ұйымдар)		Мұнай-газ саласы кәсіпорындары, компаниялары және ұйымдары
Зиянды және қауіпті еңбек жағдайлары		Аса қауіпті жұмыс, зиянды заттардың немесе газдардың ШРК арту ықтималдығы, сәуле және жылу сәулелері
Жұмысқа рұқсат берудің ерекше шарттары		ҚР Заңнамасына сәйкес
СБШ біліктілік деңгейі	Кәсіби білім беру және оқыту деңгейі		Талап етілетін жұмыс тәжірибесі
2	Қысқамерзімді курстар немесе жалпы орта білімі болған кезде кәсіпорында оқыту		-
3	Техникалық және кәсіби білімнің белгілленген біліктілік деңгейі, практикалық жұмыс тәжірибесі		-
4	Жоғары деңгейлі техникалық және кәсіби білім (қосымша кәсіби даярлық), практикалық тәжірибе		СБШ бойынша 2-3 деңгейде 3 жыл

3-кесте. Кәсіби стандарт бірліктерінің (кәсіптің еңбек функцияларының) тізбесі

Еңбек функциясының №	Еңбек функциясының атауы (кәсіби стандарттың бірліктері)
1	Электр жабдықтарының жай-күйін тексеру
2	Жөндеу және авариялық-қалпына келтіру жұмыстарын жүргізу
3	Жөнделген электр жабдықтарының сапасын тексеру

4-кесте. Кәсіби стандарттың бірліктер сипаттамасы (функционалдық карта)

Еңбек функциясы №	Еңбек мәні	Еңбек құралдары	Міндеттер (еңбек іс-қимылдары)
1	АЖҚС және АГҚС электр жабдықтары	Қызмет көрсетілетін жабдықтың технологиялық схемасы	1-1) Электр жабдықтарының жай-күйін тексеру
	АЖҚС және АГҚС электр жабдықтары	Құрал-саймандар, бақылау-өлшеу аспаптары	1-2) Электр жабдықтарының істен шығуларын және ақауларын анықтау
	АЖҚС және АГҚС электр жабдықтары	Аспаптар, құрал-саймандар, құралдар	1-3) Электр жабдықтарын, аспаптарды, құрал-саймандарды және құралдарды жөндеуге дайындау
2	АЖҚС және АГҚС электр жабдықтары	Құрал-саймандар, құралдар	2-1) Электр жабдықтарын дұрыс және жұмысқа жарамды күйде ұстау
	АЖҚС және АГҚС электр жабдықтары	Құрал-саймандар, құралдар	2-2) Жөндеу және авариялық-қалпына келтіру жұмыстарын жүргізу
	АЖҚС және АГҚС электр жабдықтары	Бақылау-өлшеу аспаптары	2-3) Электр жабдықтарын жөндеу және реттеу
3	АЖҚС және АГҚС электр жабдықтары	Бақылау-өлшеу аспаптары	3-1) Жөнделген электр жабдықтарының сапасын тексеру
	АЖҚС және АГҚС электр жабдықтары	Бақылау-өлшеу аспаптары	3-2) Жөнделген электр жабдықтарын сынақтан өткізу, тапсыру және пайдалануға беру
	АЖҚС және АГҚС электр жабдықтары	Бақылау-өлшеу аспаптары	3-3) Техникалық құжаттаманы қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес ресімдеу

5-кесте. СБШ бойынша 2-деңгейдегі электр жабдықтарын жөндеу жөніндегі слесарь-жөндеуші құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
1-1)	Электр жабдықтарының жай-күйін тексеру үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі дербестік деңгейін болжайтын, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Көзбен шолып, тікелей және жан-жақты бағалайтын тексеру	АЖҚС және АГҚС электр жабдықтарының түрлері
1-2)	Электр жабдықтарының істен шығуларын және ақауларын анықтау үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі дербестік деңгейін болжайтын, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Жөндеуге арналған ақаулы өнім тізімдемесімен жұмыс істеу	Бөлшектердің мерзімінен бұрын тозуын анықтау технологиясы
1-3)	Электр жабдықтарын жөндеуге дайындау үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі дербестік деңгейін болжайтын, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Жұмыстарды орындауға арналған құрал-саймандарды, жабдықтарды және технологиялық жарақтарды іріктеу	Орындалатын жұмыс ауқымындағы электр жабдықтарын монтаждау және жөндеу технологиясы

6-кесте. СБШ бойынша 3-деңгейдегі электр жабдықтарын жөндеу жөніндегі слесарь-жөндеуші құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
2-1)	Электр жабдықтарын дұрыс және жұмысқа жарамды күйде ұстау үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Жұмыстардың қауіпсіз жүргізілуін ұйымдастыру	Электр қозғалтқыштарды және электр аппаратураны тексеру, орнату және оларға қызмет көрсетудің аса оңтайлы тәсілдері, оларды кернеудің жоғарылауынан қорғау тәсілдері
2-2)	Жөндеу және авариялық-қалпына келтіру жұмыстарын жүргізу үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Электр жабдықтарын технологиялық процеске сәйкес жөндеу	Электр машиналарын, электр жабдықтарын және аппараттарын бөлшектеу, құрастыру, жөндеу және баптау бойынша операциялардың жұмыс технологиясы мен жүйелілігі
2-3)	Электр жабдықтарын жөндеу және реттеу үшін өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Жабдықтарды есептеу техникасы құралдарын пайдалана отырып, тестілік бағдарламалар және стенділер арқылы диагностикалау	Электр қозғалтқыштарды іске қосу және тоқтату тәртібі

7-кесте. СБШ бойынша 4-деңгейдегі электр жабдықтарын жөндеу жөніндегі слесарь-жөндеуші құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
3-1)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, жөнделген электр жабдықтарының сапасын тексеру үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Сызбаларға, электрлік схемаларға, техникалық талаптарға сәйкестік	Өлшемдер мен бақылаулардың жүйелілігі және жүргізу техникасы
3-2)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, жөнделген электр жабдықтарын сынақтан өткізу, тапсыру және пайдалануға беру үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Жөнделген электр қондырғылар мен бақылау-өлшеу аспаптары және автоматикасының (БӨА жА) сапасын анықтауға арналған сынақ жүргізу әдістерін пайдалану	Аспаптарды тексеру және сынау кезіндегі абсолюттік және салыстырмалы дәлсіздіктерді есептеу технологиясы
3-3)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, техникалық құжаттаманы қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес ресімдеу үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Техникалық құжаттама жасау	Техникалық құжаттаманы жасау тәртібі, нысандары

"Газ-мұнай құбырларын және
газ-мұнай қоймаларын салу
және пайдалану" кәсіби
стандартына 3-қосымша

Жанармай станциясының операторы
1-кесте. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы

Қазақстан Республикасындағы Кәсіптердің мемлекеттік жіктеуіші (КМЖ)
Базалық топ	8290 "Жанармай станциясының операторы"
Техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі кәсіптер мен мамандықтар жіктеуіші (ҚР МЖ 05-2008)
Мамандық атауы		Газ-мұнай құбырларын және газ-мұнай қоймаларын салу және пайдалану
Жұмыс және жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы (БТБА)
Шығарылым, БТБА бөлімі	1- шығарылым "Экономиканың барлық салалары үшін ортақ жұмысшылардың кәсіптері" бөлімі
БТБА бойынша кәсібі	Жанармай станциясының операторы
СБШ біліктілік деңгейі	БТБА бойынша разрядтар
2	2-3
3	4-5

2-кесте. Еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

Кәсібі бойынша ықтимал жұмыс орындары (кәсіпорындар, ұйымдар)		Мұнай-газ саласы кәсіпорындары, компаниялары және ұйымдары
Зиянды және қауіпті еңбек жағдайлары		Аса қауіпті жұмыстар, зиянды заттардың немесе газдардың ШРК арту ықтималдығы, сәуле және жылу сәулесі
Жұмысқа рұқсат берудің ерекше шарттары		ҚР Заңнамасына сәйкес
СБШ біліктілік деңгейі	Кәсіби білім беру және оқыту деңгейі		Талап етілетін жұмыс тәжірибесі
2	Қысқамерзімді курстар немесе жалпы орта білімі болған кезде кәсіпорында оқыту		-
3	Техникалық және кәсіби білімнің белгіленген дейңгейі мен практикалық жұмыс тәжірибесі		-

3-кесте. Кәсіби стандарт бірліктерінің (кәсіптің еңбек функцияларының) тізбесі

Еңбек функциясының №	Еңбек функциясының атауы (кәсіби стандарттың бірліктері)
1	Мұнай өнімдерін және сұйытылған көмірсутекті газдарды құйып алу
2	Көлік құралдарына мұнай өнімдерін және сұйытылған көмірсутекті газдарды құю
3	Автомобильдік жанармай құю колонкасының отынды дәл құюын тексеру және бақылау

4-кесте. Кәсіби стандарттың бірліктер сипаттамасы (функционалдық карта)

Еңбек функциясы №	Еңбек мәні	Еңбек құралдары	Міндеттер (еңбек іс-қимылдары)
1	Жанармай құю станциясы	Мұнай өнімдері, сұйытылған көмірсутекті газ	1-1) Мұнай-газ өнімдерін және сұйытылған көмірсутекті газдарды құйып алу
	Жанармай құю станциясы	Жанармай құю құралдары	1-2) Жанармай тарататын жабдықтардың дұрыстығын көзбен шолып тексеру
	Жанармай құю станциясы	Жанармай құю құралдары	1-3) Қызмет көрсететін жабдықтардың ұсақ ақауларын жөндеу, тазалау және майлау
2	Жанармай құю станциясы	Жанармай құю құралдары	2-1) Көлік құралдарына жанар-жағармай материалдарын құю
	Жанармай құю станциясы	Бақылау-өлшеу аспаптары	2-2) Таблодағы ақпараттың дұрыстығын бақылау
	Жанармай құю станциясы	Бақылау-өлшеу аспаптары	2-3) Автомобильдік жанармай құю колонкасының отынды дәл құюын тексеру және бақылау
3	Жанармай құю станциясы	Техникалық құжаттама	3-1) Техникалық құжаттаманы қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес ресімдеу
3	Жанармай құю станциясы	Мұнай өнімдері, сұйытылған көмірсутекті газ	3-2) Мұнай-газ өнімдерін және сұйытылған көмірсутекті газдарды құйып алу

5-кесте. СБШ бойынша 2-деңгейдегі жанармай станциясының операторы құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
1-1)	Мұнай өнімдерін және жағармай материалдарын құйып алу үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі дербестік деңгейін болжайтын, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Мұнай өнімдерін жанармай құю пункттеріне жеткізуге өтінім беру	Қысқы және жазғы мезгілдері көлік құралдарына құю үшін пайдаланылатын мұнай өнімдерінің атауы, маркасы және сорты
1-2)	Жанармай тарататын жабдықтардың дұрыстығын көзбен шолып тексеру үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі дербестік деңгейін болжайтын, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Отын және жанармай тарататын жабдықтарды, автоматика мен электр тарататын тұстаманың дұрыстығын тексеру	Қызмет көрсетілетін жанармай құю жабдықтары, бақылау-өлшеу аспаптарының құрылысы
1-3)	Қызмет көрсететін жабдықтардың ұсақ ақауларын жөндеу, тазалау және майлау үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі дербестік деңгейін болжайтын, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Жұмыс барысында қызмет көрсетілетін жабдықты жөндеу, жүйенің бұзылған бөліктері мен түйіндерін жөндеу жұмыстарына қатысу	Өлшегіш аппаратура мен аспаптарды мемлекеттік тексеру мерзімдері
2-1)	Көлік құралдарына жанар-жағармай материалдарын құю үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі дербестік деңгейін болжайтын, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Көлік құралдарының жүргізушілеріне мұнай өнімдерін беру	Резервуарларды, технологиялық құбырларды, отын тарататын жабдықтарды және электронды-автоматты басқару жүйелерін пайдалану қағидасы
2-2)	Таблодағы ақпараттың дұрыстығын бақылау үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі дербестік деңгейін болжайтын, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Ақпарат жазылған перфотаспаны шешіп алу, кассеталарды ауыстыру, жады блогына жазба жазу	Жады блогына ақпарат әзірлеу және енгізудің негізгі әдістері
2-3)	Мұнай өнімдерін және жағармай материалдарын құйып алу үшін шектеулі жауапкершілікті және белгілі дербестік деңгейін болжайтын, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Жанармай құю пункттеріне мұнай өнімдерін жеткізуге өтінім беру	Қысқы және жазғы мезгілдері көлік құралдарына құю үшін пайдаланылатын мұнай өнімдерінің атауы, маркасы және сорты

6-кесте. СБШ бойынша 3-деңгейдегі жанармай станциясының операторы құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
3-1)	Автомобильдік жанармай құю колонкасының отынды дәл құюын тексеру және бақылау кезінде өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Жүйе түйіндерінің дәлдігін тексеру және баптау	Жүйе түйіндерінің дәлдігін тексеру және баптау қағидасы
3-2)	Техникалық құжаттаманы қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес ресімдеу кезінде өз бетінше жоспарлауды, жауапкершілікті көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет	Техникалық құжаттама жасау	Техникалық құжаттама жасау тәртібі, нысандары

"Газ-мұнай құбырларының және
газ-мұнай қоймаларының құрылысы
және оларды пайдалану"
кәсіби стандартына 4-қосымша

Жанармай станциясының мастері
1-кесте. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы

Қазақстан Республикасындағы Кәсіптердің мемлекеттік жіктеуіші (КМЖ)
Базалық топ	8290 "Жанармай станциясы операторы"
Техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі кәсіптер мен мамандықтар жіктеуіші (ҚР МЖ 05-2008)
Мамандық атауы		Газ-мұнай құбырларын және газ-мұнай қоймаларын салу және пайдалану
Жұмыс және жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы (БТБА)
Шыарылымы, БТБА бөлімі	Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2012 жылғы 21 мамырдағы № 201-ө-м бұйрығымен бекітілген Басшылардың, мамандардың және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы
БТБА бойынша кәсіп	Жанармай станциясы мастері
СБШ біліктілік деңгейі	-
4	-
5	-

2-кесте. Еңбек жағдайына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

Кәсібі бойынша ықтимал жұмыс орындары (кәсіпорындар, ұйымдар)		Мұнай-газ саласы кәсіпорындары, компаниялары және ұйымдары
Зиянды және қауіпті еңбек жағдайлары		Аса қауіпті жұмыстар, зиянды заттардың немесе газдардың ШРК арту ықтималдығы, сәуле және жылу сәулесі
Жұмысқа рұқсат берудің ерекше шарттары		ҚР Заңнамасына сәйкес
СБШ біліктілік деңгейі	Кәсіби білім беру және оқыту деңгейі		Талап етілетін жұмыс тәжірибесі
4	Жоғары деңгейлі техникалық және кәсіби білім (қосымша кәсіби даярлық), практикалық тәжірибе		2-3-деңгейде 3 жыл
5	Техникалық және кәсіби білім (немесе ортадан кейінгі білім) немесе жоғары білім, қосымша кәсіби білім беру бағдарламалары, практикалық тәжірибе		4-деңгейде 4 жыл

3-кесте. Кәсіби стандарт бірліктерінің (кәсіптің еңбек функцияларының) тізбесі

Еңбек функциясының №	Еңбек функциясының атауы (кәсіби стандарттың бірліктері)
1	АЖҚС, АГҚС және басқа жабдықтардың жұмыстарын ұйымдастыру
2	Жанармай құю станцияларының жабдықтары мен құбырларын пайдалану және техникалық диагностикалау
3	Жанармай құю станциялары жабдықтары жұмыстарының тиімділігін техникалық қадағалау және талдау

4-кесте. Кәсіби стандарттың бірліктер сипаттамасы (функционалдық карта)

Еңбек функциясы №	Еңбек мәні	Еңбек құралдары	Міндеттер (еңбек іс-қимылдары)
1	Жанармай құю станциясы және басқа жабдық	АЖҚС, АГҚС және басқа жабдықтарды пайдалану жөніндегі нормативтік құжаттар	1-2) АЖҚС, АГҚС және басқа жабдықтардың жұмысын ұйымдастыру
	Жанармай құю станциясының персоналы	Кассирлер, операторлар, электр жабдықтарын жөндеу жөніндегі слесарь – электрик (бар болса)	1-2) Персонал жұмысын ұйымдастыру, жанармай құю станциясы персоналының өндірістік тапсырмаларды өнімнің ауқымы және сапасы бойынша белгіленген мерзімде орындауын қамтамасыз ету
	Жанармай құю станциясының жабдықтары мен құбырлары	Бақылау-өлшеу аспаптары	1-3) Жанармай құю станциясының жабдықтары мен жүйелерін жұмысқа жарамды техникалық күйде ұстау
2	Жанармай құю станциясының жабдықтары мен құбырлары	Автоматика, аспаптар, құралдар, құрал-саймандар	2-1) Жанармай құю станциясының жабдықтары мен құбырларын пайдалану және оларға техникалық диагностика жасау
	Жанармай құю станциясының жабдықтары мен құбырлары, мұнай өнімдері және сұйытылған мұнай газы	Бақылау-өлшеу аспаптары, резервуарлар	2-2) Жабдықтар мен жүйелердің белгіленген режимде және тиімді, сенімді әрі қауіпсіз пайдаланылуын қамтамасыз ету, мұнай өнімдерінің сақталуын қамтамасыз ету, түгендеу жүргізу, есептілік жасау
	Газ-мұнай және жанармай құю станциясының жабдықтары мен құбырлары	Бақылау-өлшеу аспаптары	2-3) Техникалық қызмет көрсету және жөндеу жұмыстарының уақытында және сапалы орындалуын ұйымдастыру, өндірістік тапсырманың өнімнің ауқымы және сапасы бойынша орындалуын қамтамасыз ету
3	Жанармай құю станциясы және басқа жабдық	Нормативтік құжаттар	3-1) Жанармай құю станциясының техникалық жай-күйін бақылау
	Жанармай құю станциясының жабдықтары мен құбырлары	Нормативтік құжаттар	3-2) Автокөлік құралдарына отынның дұрыс құйылуын, ілеспе тауарлар саудасын бақылау
	Жанармай құю станциясының жабдықтары мен құбырлары	Техникалық және технологиялық құжаттама	3-3) Техникалық және технологиялық құжаттаманы қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес ресімдеу

5-кесте. СБШ бойынша 4-деңгейдегі жанармай станциясының мастері құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
1-1)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, АЖҚС, АГҚС және басқа жабдықтардың жұмысын ұйымдастыру үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Жанармай құю станциясын пайдалану бойынша жұмыстардың құжаттамасын жасау және бекіту	Жанармай құю станцияларын қайта қалпына келтіру, негізгі және қосалқы жабдықтарды жаңғырту жөніндегі нормативтік негіздер
1-2)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, персонал жұмысын ұйымдастыру, жанармай құю станциясы қызметкерлерінің өндірістік тапсырмаларды өнімнің ауқымы және сапасы бойынша белгіленген мерзімде орындауын қамтамасыз ету үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Өндірістік тапсырмаларды есептік құжаттамаға сәйкес орындау	Өнім сапасы және көлемі бойынша өндірістік тапсырма
1-3)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, жанармай құю станциясының жабдықтары мен жүйелерін жұмысқа жарамды техникалық күйде ұстау үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Өндірістік процестерді басқару	Жанармай құю станцияларының жабдықтары мен құбырларын пайдалану технологиясы Сапаны басқару негіздері
2-1)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, жанармай құю станциясының жабдықтары мен құбырларын пайдалану және оларға техникалық диагностика жасау үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Жанармай құю станцияларының жабдықтары мен құбырларын диагностикалық бақылау және зерттеу технологиясы	Жабдықтар мен құбырлардың техникалық жай-күйін кешенді тексеру технологиясы
2-2)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, жабдықтар мен жүйелердің белгіленген режимде және тиімді, сенімді әрі қауіпсіз пайдаланылуын қамтамасыз ету, мұнай өнімдерінің сақталуын қамтамасыз ету, түгендеу жүргізу, есептілік жасау үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Өндіріс тиімділігін арттыру жоспарларын әзірлеу	Жабдықтар мен құбырлардың техникалық жай-күйін кешенді тексеру технологиясы, еңбек және персоналды басқару заңнамасы
2-3)	Бағынышты қызметкерлердің міндеттерді өз бетінше белгілеуін, норманың іске асырылуын ұйымдастыру мен бақылауын, техникалық қызмет көрсету және жөндеу жұмыстарының уақытында және сапалы орындалуын ұйымдастыру, өндірістік тапсырманың өнімнің ауқымы және сапасы бойынша орындалуын қамтамасыз ету үшін жауапкершілікті көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық-басқарушылық қызмет	Жабдықтар мен құбырларды жөндеу, профилактикалық тексеру, жөндеу кестелерін жасау	Жанармай құю станцияларының жабдықтары мен құбырларына техникалық қызмет көрсету және жөндеу түрлері

6-кесте. СБШ бойынша 5-деңгейдегі жанармай станциясының мастері құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттің №	Жеке және кәсіби құзыреттер	Білік пен дағды	Білім
3-1)	Жанармай құю станциясының техникалық жай-күйін бақылау үшін технологиялық процесс учаскесі мен кәсіпорын қызметінің стратегиясы шеңберіндегі жауапкершілікті болжайтын басқарушылық қызмет	Өндірістік процестерді басқару, персонал жұмысын басқару, материалдар мен қосалқы бөлшектердің тиімді әрі оңтайлы пайдаланылуын қамтамасыз ету	Сапаны басқару негіздері
3-2)	Автокөлік құралдарына жанармайдың дұрыс құйылуын, ілеспе тауарлар саудасын бақылау үшін технологиялық процесс учаскесі мен кәсіпорын қызметінің стратегиясы шеңберіндегі жауапкершілікті болжайтын басқарушылық қызмет	Материалдар мен қосалқы бөлшектердің тиімді әрі оңтайлы пайдаланылуын қамтамасыз ету	Жабдықтардың, жеке түйіндер мен бөлшектердің жұмыс істеу талаптары
3-3)	Техникалық және технологиялық құжаттаманы қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес ресімдеу үшін технологиялық процесс учаскесі мен кәсіпорын қызметінің стратегиясы шеңберіндегі жауапкершілікті болжайтын басқарушылық қызмет	Техникалық және технологиялық құжаттаманы жасау	Техникалық және технологиялық құжаттаманы жасау тәртібі мен нысаны

Об утверждении профессиональных стандартов нефтегазовой отрасли по специальностям технического и профессионального образования

Профессиональный стандарт «Резинотехническое производство»

1. Общие положения

2. Паспорт ПС

3. Карточка видов трудовой деятельности (профессий)

Параграф 1. Машинисты-аппаратчики резинотехнического производства

Параграф 2. Оператор резинотехнического производства

Параграф 3. Техник-технолог

4. Виды сертификатов, выдаваемых на основе настоящего профессионального стандарта

5. Разработчики профессионального стандарта

6. Лист согласования

7. Экспертиза и регистрация профессионального стандарта

Профессиональный стандарт «Производство шин и процесс вулканизации»

1. Общие положения

2. Паспорт ПС

3. Карточка видов трудовой деятельности (профессий)

Параграф 1. Вулканизаторщик

Параграф 2. Оператор в производстве шин

Параграф 3. Техник

4. Виды сертификатов, выдаваемых на основе настоящего профессионального стандарта

5. Разработчики профессионального стандарта

6. Лист согласования

7. Экспертиза и регистрация профессионального стандарта

Профессиональный стандарт «Технология полимерного производства»

1. Общие положения

2. Паспорт ПС

3. Карточка видов трудовой деятельности (профессий)

Параграф 1. Прессовщик изделий из пластмасс

Параграф 2. Машинист-оператор в производстве

Параграф 3. Техник-технолог, технолог

4. Виды сертификатов, выдаваемых на основе настоящего профессионального стандарта

5. Разработчики профессионального стандарта

6. Лист согласования

7. Экспертиза и регистрация профессионального стандарта

Профессиональный стандарт «Технология переработки нефти и газа» 1. Общие положения

2. Паспорт ПС

3. Карточка видов трудовой деятельности (профессий)

Параграф 1. Оператор технологических установок

Параграф 2. Машинист технологических установок

Параграф 3. Лаборант

Параграф 4. Техник-технолог

4. Виды сертификатов, выдаваемых на основе настоящего профессионального стандарта

5. Разработчики профессионального стандарта

6. Лист согласования

7. Экспертиза и регистрация профессионального стандарта

Профессиональный стандарт «Эксплуатация и обслуживание экологических установок»

1. Общие положения

2. Паспорт ПС

3. Карточка видов трудовой деятельности (профессий)

Параграф 1. Оператор экологических установок

Параграф 2. Техник-механик

Параграф 3. Техник-технолог

4. Виды сертификатов, выдаваемых на основе настоящего профессионального стандарта

5. Разработчики профессионального стандарта

6. Лист согласования

7. Экспертиза и регистрация профессионального стандарта

Профессиональный стандарт «Бурение нефтяных и газовых скважин (на суше)»

1. Общие положения

2. Паспорт ПС

3. Карточка видов трудовой деятельности (профессий)

Параграф 1. Бурильщик эксплуатационного и разведочного бурения скважин на нефть и газ

Параграф 2. Вышкомонтажник

Параграф 3. Машинист на буровых установках

Параграф 4. Оператор по цементажу скважин

Параграф 5. Лаборант

Параграф 6. Техник-технолог

4. Виды сертификатов, выдаваемых на основе настоящего профессионального стандарта

5. Разработчики профессионального стандарта

6. Лист согласования

7. Экспертиза и регистрация профессионального стандарта

Профессиональный стандарт «Сооружение и эксплуатация газонефтепроводов и газонефтехранилищ»

1. Общие положения

2. Паспорт ПС

3. Карточка видов трудовой деятельности (профессий)

Параграф 1. Слесарь по эксплуатации и ремонту подземных газопроводов

Параграф 2. Трубопроводчик линейный

Параграф 3. Техник-механик

4. Виды сертификатов, выдаваемых на основе настоящего профессионального стандарта

5. Разработчики профессионального стандарта

6. Лист согласования

Профессиональный стандарт
«Производство шин и процесс вулканизации»

Профессиональный стандарт
«Технология полимерного производства»

Профессиональный стандарт «Бурение нефтяных
и газовых скважин (на суше)»

Параграф 1. Бурильщик эксплуатационного и разведочного бурения
скважин на нефть и газ

Профессиональный стандарт «Сооружение и эксплуатация
газонефтепроводов и газонефтехранилищ»

Параграф 1. Слесарь по эксплуатации и ремонту подземных
газопроводов

Профессиональный стандарт «Ремонт и обслуживание электрических
систем компрессорных станций и подземных трубопроводов»

Параграф 1. Электромонтер по ремонту и обслуживанию
электрооборудования

Параграф 3. Электромонтер подземных сооружений
и коммуникаций связи

Профессиональный стандарт «Монтаж технологического оборудования
и трубопроводов»

4. Виды сертификатов, выдаваемых на основе настоящего
профессионального стандарта

Профессиональный стандарт «Транспортировка
и хранение нефти и газа»

4. Виды сертификатов, выдаваемых на основе настоящего
профессионального стандарта

4. Виды сертификатов, выдаваемых на основе настоящего
профессионального стандарта

4. Виды сертификатов, выдаваемых на основе настоящего
профессионального стандарта

Профессиональный стандарт «Техническое обслуживание и ремонт
оборудования предприятий нефтеперерабатывающей и химической
промышленности»

4. Виды сертификатов, выдаваемых на основе настоящего
профессионального стандарта

Профессиональный стандарт
«Эксплуатация нефтяных и газовых месторождений»