Об утверждении перечня медицинских психиатрических противопоказаний для осуществления отдельных видов профессиональной деятельности, а также работ, связанных с источником повышенной опасности

Приказ Министра здравоохранения и социального развития Республики Казахстан от 31 марта 2015 года № 188. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 29 апреля 2015 года № 10858

В соответствии с пунктом 2 статьи 117 Кодекса Республики Казахстан от 18 сентября 2009 года «О здоровье народа и системе здравоохранения», ПРИКАЗЫВАЮ:
1. Утвердить прилагаемый перечень медицинских психиатрических противопоказаний для осуществления отдельных видов профессиональной деятельности, а также работ, связанных с источником повышенной опасности.
2. Департаменту организации медицинской помощи Министерства здравоохранения и социального развития Республики Казахстан обеспечить:
1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;
2) в течение десяти календарных дней после государственной регистрации настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан направление на официальное опубликование в периодических печатных изданиях и информационно-правовой системе «Әділет»;
3) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства здравоохранения и социального развития Республики Казахстан.
3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на вице-министра здравоохранения и социального развития Республики Казахстан Цой А.В.
4. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Министр Т. Дуйсенова

Утвержден
приказом Министра
здравоохранения и
социального развития
Республики Казахстан
от 31 марта 2015 года № 188

Перечень
медицинских психиатрических противопоказаний для осуществления
отдельных видов профессиональной деятельности, а также
работ, связанных с источником повышенной опасности

№ п/п	Отдельные виды профессиональной деятельности, а также работы, связанные с источником повышенной опасности	Медицинские психиатрические противопоказания (общие и дополнительные)
1	2	3
1. Производство и применение:
1.1	химических веществ и соединений азотной кислоты, окислов азота, аммиака;	общие: хронические психические и поведенческие расстройства с тяжелыми стойкими или с часто обостряющимися болезненными проявлениями; невротические расстройства (определяются индивидуально)
1.2	акриловой кислоты, метакриловой кислоты, их эфиров, нитрилов (А);
1.3	тринитротолуола, динитрофенола, динитробензола, анилина, гексогена; динитрохлорбензола и других, уротропина, ксилидина, креозолов, пикриновой кислоты;
1.4	аминосоединений жирного ряда и их производных, аминов ароматического ряда: бензидина и его соединений, дианидизина, толуидина и его соединений, нафтиламинов (применение красителей на их основе и использование в лабораторных условиях), растворимых и нерастворимых соединений бария;	дополнительные: при работе с бензолами и его производными: психические и поведенческие расстройства вследствие употребления психоактивных веществ, эпилепсия с пароксизмальными расстройствами
1.5	бензола и его производных (толуол, ксилол, стирол и другие.), галоидопроизводных ароматического ряда, галоидных бензилов и хлористого бензилидена (также использование в лабораторных условиях), азокрасителей, антрахиноновых, фталоцианиловых красителей; металлического бериллия и его соединений, механической обработки керамических изделий из окиси бериллия, изготовление шихты, сплавов из бериллия; бета - нафтолов; брома и его соединений;	дополнительные: при работе с галоидопроизводными углеводородов жирного ряда: психические и поведенческие расстройства вследствие употребления психоактивных веществ, эпилепсия с пароксизмальными расстройствами
1.6	галоидопроизводных углеводородов жирного ряда (дихлорэтана, четыреххлористого углерода, винилхлорида, хлористого метила, хлороформа, бромэтила, трихлорэтилена, хлоропрена и других); гидразина и его соединений; диметилформамида, диметилацетамида и других амидов жирных кислот; изоцианатов (А);
2. Механическая переработка, крашение, термообработка, изготовление, применение:
2.1	искусственных и синтетических волокон (оксалона, СВМ, аримида, углеродных);		дополнительные: при работе с галоидопроизводными углеводородов жирного ряда: психические и поведенческие расстройства вследствие употребления психоактивных веществ, эпилепсия с пароксизмальными расстройствами
2.2	изготовление, применение замасливателей, кадмия и его соединений кокса и коксового газа;
2.3	улавливание продуктов коксования, ректификация уловленных углеводородов, дистилляция и переработка каменноугольных смол на коксохимических заводах;
3. Производство работ, применение и хранение:
3.1	связанных с укладкой асфальтобетонных покрытий из продуктов коксохимической промышленности (дегти, смолы, песок и другое);	дополнительные: при работе с галоидопроизводными углеводородов жирного ряда: психические и поведенческие расстройства вследствие употребления психоактивных веществ, эпилепсия с пароксизмальными расстройствами
3.2	кремния органических соединений и замасливателей на их основе (А); лития и его соединений; марганца и его соединений, окислов марганца;
3.3	сварочных материалов (электродов, порошковой проволоки и флюсов);
3.4	плавка марганцевых сталей и других металлов с содержанием марганца более 10 %;
3.5	добыча руд, переработка и применение в измельченном виде соединений марганца; метанола; мышьяка и его соединений, а также их добыча; никеля и его соединений; органических ускорителей;
3.6	вулканизация противостарителей, ингибиторов вулканизации (каптакс, тиурам, неозон Д и других);
4.	Хранение на складах хлорорганических, фосфоорганических пестицидов, производных карбаминовых кислот, металлоорганических и других пестицидов; хлопка и его первичная переработка;	дополнительные: при работе с галоидопроизводными углеводородов жирного ряда: психические и поведенческие расстройства вследствие употребления психоактивных веществ, эпилепсия с пароксизмальными расстройствами
5. Производство, обслуживание, переработка, добыча:
5.1	платиновых металлов, золота, серебра их соединений и сплавов;	дополнительные: при работе с галоидопроизводными углеводородов жирного ряда: психические и поведенческие расстройства вследствие употребления психоактивных веществ, эпилепсия с пароксизмальными расстройствами
5.2	нефти, природного газа, пиробензола;	дополнительные: при работах с нефтью, природным газом и их производными:психические и поведенческие расстройства вследствие употребления психоактивных веществ, эпилепсия с пароксизмальными расстройствами;
5.3	добыча и обработка озокерита, регенерация автомобильных и авиационных масел;
5.4	выделение предельных и непредельных углеводородов (полиэтилена, дивинила, изопрена и других), бензина-растворителя;
5.5	очистка нефтеналивных судов, цистерн, резервуаров;
5.6	обслуживание товарных парков, отбор проб, лабораторный контроль сырья промежуточных и конечных продуктов нефти; эксплуатация, ремонт скважин и установок по добыче нефти;
5.7	аэрозолей редкоземельных элементов и их соединений;
5.8	добыча, выплавка, очистка от примесей ртути и ее соединений; производство ртутных термометров, люминесцентных ламп, других физических и светотехнических приборов, красок, ртутноорганических соединений; ртутного электролиза; работ при контакте с открытой ртутью, производство гремучей ртути, работ с ртутными выпрямителями; производство приборов с закрытой ртутью, амальгамой (в стоматологии);
6.	Производство, фармацевтических и косметических препаратов;	дополнительные: при работах с нефтью, природным газом и их производными: психические и поведенческие расстройства вследствие употребления психоактивных веществ, эпилепсия с пароксизмальными расстройствами;
7. Производство, обслуживание, переработка, добыча свинца из руд и концентратов:
7.1	получение сплавов, сухих пигментов, содержащих свинец, белила;		дополнительные: при работах с нефтью, природным газом и их производными: психические и поведенческие расстройства вследствие употребления психоактивных веществ, эпилепсия с пароксизмальными расстройствами;
7.2	шоопирование свинцом в закрытых пространствах, прокатка;
7.3	прессовка, освинцевание изделий;
7.4	механическая и ручная обработка свинца; агломерация;
7.5	заливка подшипников; производство свинцовых аккумуляторов, тертых свинец-содержащих красок, глазури;
7.6	закалка в свинцовых ваннах; производство и обработка свинец-содержащего стекла и стекловолокон; сварка и резка поверхностей, покрытых свинец- содержащими грунтами;
7.7	малярные работы с постоянным применением свинцовых красок; изготовление изделий из свинца;
7.8	производство и применение пьезо керамики и стеклокристаллического цемента; обогащение свинцовых руд: дробление, смешение и другие процессы, связанные с образованием пыли, содержащей сульфид свинца;
7.9	децентрализованная плавка небольших количеств свинца: пайка, полиграфическое производство (линотипные работы, ручной набор и другие). селена, теллура;
8. Производство, добыча, обслуживание, очистка, переработка:
8.1	сероорганических соединений; производство сульфанатных присадок, метилсернистых соединений, сернистой, серной кислот; выделение сернистого и серного ангидридов, сероводорода, сероуглерода;	дополнительные: при работе с сероорганическими соединениями: психические и поведенческие расстройства вследствие употребления психоактивных веществ, эпилепсия с пароксизмальными расстройствами
8.2	цианистых соединений, циановодородной кислоты и ее соединений, цианамидов;
8.3	синтетического каучука, изготовление резиновых смесей, вулканизация резины;
8.4	синтетических смол и пластических масс на основе: стирола (полимеров и сополимеров стирола, полиэфирных смол, лаков, клеев, стеклопластиков и других); переработка, применение смол, пластмасс, лаков, клеев; фенола и формальдегида (А) (смол, лаков, клеев, других), переработка пресс - порошков, пресс материалов; применение клеев, лаков, пропиточных составов, связующих и других;	дополнительные: при работе с синтетическими смолами и пластическими массами: психические и поведенческие расстройства вследствие употребления психоактивных веществ, эпилепсия с пароксизмальными расстройствами
8.5	кремнийорганических соединений (смол, лаков, жидких силиконов, переработка полимеров, пресс материалов); изоцианатов (А) (полиуретанов, пенополиуретанов, полимочевины и других); фторорганических соединений (полимеров и сополимеров); термическая и механическая переработка фторпластов; винилхлорида и винилдехлорида, их полимеров и сополимеров, перхлорвинила, клеев, лака и других; переработка смол и пластмасс, применение клеев, лаков и другое; эпихлоргидрина (А); эпоксидных смол и пластмассы на их основе, компаунды; акриловой и метакриловой кислот (А), их полимеров, сополимеров; применение эмульсий, лаков, красок и других; алифатических и непредельных углеводородов (полиэтилена, полипропилена), их полимеров и сополимеров; сланцевых смол (А) и процессов их выделения; сурьмы и ее соединений; монокристаллов таллия и его соединений (также выращивание); тетраэтил свинца и этиловой жидкости; смешение этиловой жидкости с горючим;
8.6	заправка летательных аппаратов и автомобильного транспорта; слив, налив этилированного бензина на немеханизированных станциях; очистка установок и тары на нефтебазах, бензохранилищах, бензоколонках;	дополнительные: для работы с этилированным бензином: психические и поведенческие расстройства вследствие употребления психоактивных веществ, эпилепсия с пароксизмальными расстройствами
8.7	кобальта и его соединений; ванадия пятиокисного, феррованадия; переработка ванадий содержащих шлаков; молибдена, вольфрама и их соединений; титана, его обработка, восстановление металлического титана и его соединений; циркония, вольфрама и их соединений (вольфрамокобальтовых, титанокобальтовых сплавов, металло-порошков циркония); урсола и урсоловых красителей (А) (крашение мехов); фтора и его соединений; алюминия (электролизное получение), добыча и применение плавикового шпата; хрома (А), хромовой кислоты (А), их соединений и сплавов, включая вещества, содержащие соединения хрома в виде побочных компонентов;
8.8	фармакологических средств: морфина и его производных; витаминов; сульфаниламидных препаратов; пиразолоновых препаратов; противоопухолевых препаратов; гормональных препаратов; нейролептиков; антикоагулянтов; анестетиков (фторотан); фенолов и их производных; формальдегидов (А), других альдегидов жирного ряда; фосфора (желтый и красный), фосфорорганических соединений, в том числе пластификаторов фосфатов; фталевой кислоты, фталевого ангидрида и их производных; фуранов и их производных: фурфуролов, тетрагидрофуранов и других; хлора и его соединений, хлорсодержащих смесей; хлорнафталинов (А) и их соединений, гидрооксинафталина и нафтолов;	дополнительные: при работе с фармакологическими средствами: психические и поведенческие расстройства вследствие употребления психоактивных веществ, эпилепсия с пароксизмальными расстройствами;
8.9	биологических препаратов: антибиотиков (А) в медицинской практике и аптечных учреждениях; продуктов микробиологического синтеза: грибов-продуцентов, белково-витаминных концентратов (БВК), кормовых дрожжей, комбикормов (А); ферментных препаратов, биостимуляторов в медицинской практике, аптечных учреждениях, сельском хозяйстве и других отраслях экономики; аллергенов для диагностики, лечения; препаратов крови (А), ммунобиологических препаратов; инфицированного материала; материала, зараженного гельминтами; возбудителя бруцеллеза; при работах в животноводческих хозяйствах (независимо от эпизоотического состояния по бруцеллезу), на предприятиях по переработке сырья и продуктов животного происхождения независимо от формы собственности; возбудителя КУ лихорадки в животноводческих хозяйствах, на территориях, неблагополучных по лихорадке КУ, предприятиях, где перерабатываются сырье и продукты от больных лихорадкой КУ сельскохозяйственных животных;
8.10	промышленных аэрозолей;
8.11	абразивов и абразивсодержащих материалов (электрокорунды нормальные белые, хромистые, монокорунды); карбида бора, эльбора, карбида кремния и других кремний содержащих материалов (свободная и аморфная двуокись кремния): стекла, динаса, кремниемедистых сплавов, силумина и других; при разведке, горной проходке, открытой и подземной добыче рудных и нерудных ископаемых, угля, их обогащении и переработке;
8.12	при литейных работах: землеприготовлении, формовке, выбивке, обрубке, зачистке, очистке литья и пескоструйных работах; также при сухой шлифовке металлов и сплавов, напылении металлов, получении металлических порошков и изделий из них;
8.13	при разведке, добыче асбестосодержащих руд (10 % асбеста и более), переработке искусственного асбеста, изделий из асбестоцемента, асбесто-бакелита, волокнина, асбесто-резины, содержащих до 10 % асбеста;
8.14	при переработке других силикатных и силикат содержащих изделий: стеклянного и минерального волокна, цемента, глины, шамота, боксита, нефелиновых; сиенитов, дистексиллиманита, оливина, апатитов, слюды, дунита, хроммагнезита, форстерита, известняков, барита, котленита, туфов, пемзы, перлита, железнорудных концентратов и агломератов в металлургии и других;
8.15	при добыче, переработке угля, черной сажи, искусственного графита, кокса (нефтяного, сланцевого и других), при обработке и применении природных и искусственных алмазов;
8.16	пыли растительного, животного происхождения, получаемой при переработке хлопка, льна, конопли, шерсти, джута, зерна, табака, древесины, торфа, хмеля, при производстве бумаги, натурального шелка и других материалов; пыли неорганических люминофоров (в том числе с содержанием кадмия менее 5 %);
8.17	сварочных, получаемых при дуговой плазменной, газопламенной сварке, наплавке и резке, контактной стыковой сварке (оплавлением), электрошлаковой сварке: металлов (никель, хром, соединения фтора, бериллий, свинец), содержащих 20% и более марганца; окислов железа, алюминия, магния, титана, меди, цинка, молибдена, ванадия, вольфрама, содержащих до 20 % марганца;
9. Производства с влиянием физических факторов:
9.1	ионизирующих излучений, радиоактивных веществ и источников ионизирующих излучений (все виды работ с ними); неионизирующих излучений: лазерных, электромагнитных полей радиочастот в диапазоне 30 мГц - 300 ГГц и ниже ЗО мГц и постоянных электрических и магнитных полей (все виды работ); производственной вибрации: локальной или общей; с производственным, интенсивным шумом, а также шумом со значительным напряжением слухового анализатора от 81 децибел (ДЦБ) и выше; ультразвука (контактная передача) работа с ультразвуковыми дефектоскопами и медицинской аппаратурой;	дополнительные: при работе с физическими факторами: синкопальные состояния (обмороки), эпилепсия с пароксизмальными расстройствами.
9.2	повышенного атмосферного давления при работе в кессонах, барокамерах и водолазных костюмах;
9.3	пониженной температуры воздуха рабочей зоны в производственных помещениях (ниже допустимых значений по санитарным нормам микроклимата производственных помещений); повышенной температуры (превышающей допустимые значения по санитарным нормам микроклимата производственных помещений) и интенсивном тепловом излучении в рабочей зоне (свыше 140 Вт/кв.м);
9.4	повышенном напряжении зрения при: прецизионных работах с объектом до 0,15 мм и объектом от 0,15 до 0,3 мм разрядов точности; зрительно напряженных работах III и IV степени (0,5 - 1 мм) разрядов точности по СНиП и работах, связанных со слежением за экранами дисплеев и других средств отображения информации; физических перегрузок;
9.5	при перемещении грузов в течение смены вручную (груз в килограммах) или с приложением усилий в Н (ньютон) для мужчин (Н = 01 кг/с), выполняемых постоянно - более 30 кг или более ЗОО Н; при величине массы груза, перемещаемого или поднимаемого вручную за смену (сменный грузооборот) при подъеме с рабочей поверхности - более 12 тонн, при подъеме с пола или уровня значительно ниже рабочей поверхности - более 5 тонн; при работах, связанных с длительным пребыванием в вынужденной позе, в том числе стоя или с локальным мышечным напряжением, преимущественно мышц кисти и предплечья; при периодическом удержании на весу обеими руками груза массой более 10 килограммов или одной рукой более 5 килограмм (для мужчин); при работах, связанных с периодическими выраженными наклонами тела (по визуальной оценке более 30 градусов от вертикали) более 300 раз за смену; при пребывании более 50 % времени смены в вынужденной рабочей позе (на коленях, на корточках, лежа с наклоном вперед, в подвеске, стоя);
9.6	при работах, связанных с перенапряжением голосового аппарата: преподавательской, дикторской, вокально-разговорных видах актерской работы, работах на телефонной станции;
9.7	работы на высоте*, верхолазные** или связанные с подъемом на высоту, а также работы по обслуживанию подъемных сооружений;	противопоказания при работах на высоте: синкопальные состояния (обмороки), эпилепсия с пароксизмальными расстройствами, психические и поведенческие расстройства вследствие употребления психоактивных веществ;
9.8	работы по обслуживанию действующих электроустановок напряжением 127 вольт и выше, осуществление оперативных переключений, выполнение на этих электроустановках наладочных, монтажных работ и высоковольтных испытаний;	дополнительные: при работах по обслуживанию электроустановок: психические и поведенческие расстройства вследствие употребления психоактивных веществ (определяется индивидуально), эпилепсия с пароксизмальными расстройствами;
10.	Работы в государственной лесной охране: по валке, сплаву, транспортировке и первичной обработке леса;	дополнительные: при работе в лесной охране: синкопальные состояния (обмороки), эпилепсия с пароксизмальными расстройствами
11.	Работы в отдаленных, недостаточно обжитых, пустынных районах, в нефтегазовой промышленности, в том числе вахтовым методом, а также при морском бурении; все виды подземных работ; Работы на гидрометеорологических станциях, сооружениях связи, расположенных в пустынных, отдаленных и недостаточно обжитых районах, в трудных климатогеографических условиях; геологоразведочные, топографические, строительные и другие работы в отдаленных, малонаселенных, труднодоступных, заболоченных и горных районах страны (в том числе вахтовым экспедиционным методом);	дополнительные: при работах в отдаленных районах, под землей и в нефтегазовой промышленности: синкопальные состояния (обмороки), эпилепсия с пароксизмальными расстройствами;
12.	Работа в военизированных частях и отрядах по предупреждению возникновения и ликвидации открытых газовых и нефтяных фонтанов; работа в военизированных горных, горноспасательных командах, пожарной охране, службе экстренной медицинской помощи;	дополнительные: при работах с газом: стадии ремиссии психических расстройств, синкопальные состояния (обмороки), психические и поведенческие расстройства вследствие употребления психоактивных веществ, эпилепсия с пароксизмальными расстройствами
13.	Работа в военизированной охране, службах специальной связи с аппаратами инкассации, в банковской системе, в министерствах и ведомствах независимо от принадлежности, сотрудникам которых разрешено ношение и применение огнестрельного оружия;	дополнительные: при работах в военизированных службах: психические и поведенческие расстройства вследствие употребления психоактивных веществ, эпилепсия с пароксизмальными расстройствами
14.	Работы, связанные с применением взрывчатых материалов, во взрывных и пожароопасных производствах;	дополнительные: при работах во взрывных и пожароопасных работах: синкопальные состояния (обмороки), психические и поведенческие расстройства вследствие употребления психоактивных веществ, эпилепсия с пароксизмальными расстройствами;
15.	Работы на токарных, фрезерных и других станках, штамповочных прессах;	дополнительные: при работах на станках и прессах: синкопальные состояния, эпилепсия с пароксизмальными расстройствами;
16.	Работы в котельной, службах газового надзора;	дополнительные: при работах в котельной, службе газового надзора: синкопальные состояния (обмороки), эпилепсия с пароксизмальными расстройствами
17. Работы, непосредственно связанные с транспортом:
17.1	работы, непосредственно связанные с движением транспорта, в том числе внутреннего; работы, связанные с обслуживанием сосудов под давлением;		дополнительные: при работах на транспорте: синкопальные состояния (обмороки); эпилепсия с пароксизмальными расстройствами
17.2	работы, связанные с вождением автомобильных, мототранспортных средств, в том числе: мотоциклов, мотороллеров, мотонарт всех типов и марок категории А, а также городского электротранспорта;		дополнительные: при работах, связанных с вождением транспортных средств: задержки психического развития (определяется индивидуально, переосвидетельствование через три года); синкопальные состояния (обмороки); психические и поведенческие расстройства вследствие употребления психоактивных веществ, эпилепсия с пароксизмальными расстройствами
17.3	работы, связанные с вождением следующих транспортных средств: минитракторов и мотоблоков (прошедших установленную регистрацию); автомобилей с ручным управлением для инвалидов всех категорий, в том числе: инвалидов Великой Отечественной войны, инвалидов из числа военнослужащих, инвалидов труда и инвалидов с детства;		дополнительные: при работах, связанных с минитракторами и автомобилями с ручным управлением: безремиссионное течение алкоголизма, наркомании, токсикомании, эпилепсия с пароксизмальными расстройствами
17.4	вождением мопедов всех типов и марок, объем двигателей которых превышает 50 см (категория А);		дополнительные: при работах, связанных с вождением мопедов: психические расстройства с нарколептическими и катаплектическими припадками, синкопальные состояния (обмороки), инвалиды по психическому заболеванию, безремиссионное течение алкоголизма, наркомании, токсикомании, эпилепсия с пароксизмальными расстройствами
17.5	вождением автомобилей, полная масса которых не превышает 3500 кг, а число сидячих мест, помимо сиденья водителя - 8 (категория В), с правом работы по найму, тракторов и других самоходных машин;		дополнительные: при работах, связанных с вождением автомобилей с правом работы по найму тракторов: задержки психического развития (определяется индивидуально, переосвидетельствование через три года), синкопальные состояния (обмороки), психические и поведенческие расстройства вследствие употребления психоактивных веществ с синдромом зависимости, эпилепсия с пароксизмальными расстройствами
17.6	вождением автомобилей, полная масса которых не превышает 3500 кг, а число сидячих мест, помимо сиденья водителя - 8 (категория В), без права работы по найму;		дополнительные: при работах, связанных с вождением автомобилей, железнодорожного транспорта, (в том числе подвижных подземных составов) без права работы по найму: задержки психического развития (определяется индивидуально, переосвидетельствование через три года), эпилепсия с пароксизмальными расстройствами
17.7	вождением автомобилей, предназначенных для перевозки грузов, полная масса которых превышает 3500 кг (категория С);		дополнительные: при работах, связанных с вождением транспортных средств включая железнодорожный транспорт (в том числе подвижные подземные составы): синкопальные состояния (обмороки), психические и поведенческие расстройства вследствие употребления психоактивных веществ с синдромом зависимости, эпилепсия с пароксизмальными расстройствами;
17.8	вождением автомобилей, предназначенных для перевозки пассажиров и имеющих более 8 мест помимо сидения водителя (категория Д); составов транспортных средств с тягачами, предназначенных для перевозки грузов, полная масса которых не превышает 3500 кг (категория В), а также превышает 3500 кг, а число сидячих мест, помимо сиденья водителя - 8 (категория С) или предназначенных для перевозки пассажиров и имеющих более 8 мест помимо сидения водителя (категория Д), (Е);		дополнительные: при работах, связанных с вождением транспортных средств, составов с тягачами: задержки психического развития, синкопальные состояния (обмороки) психические и поведенческие расстройства вследствие употребления психоактивных веществ с синдромом зависимости, эпилепсия с пароксизмальными расстройствами
17.9	вождением трамваев, троллейбусов, мотоколясок для инвалидов;		дополнительные: при работах, связанных с вождением электротранспорта, мотоколясок: задержки психического развития, синкопальные состояния (обмороки), психические и поведенческие расстройства вследствие употребления психоактивных веществ с синдромом зависимости, эпилепсия с пароксизмальными расстройствами
18.	Работы на предприятиях пищевой промышленности, общественного питания и торговли, молочных фермах, молочных кухнях, раздаточных пунктах, базах и складах продовольственных товаров, независимо от форм собственности и ведомственной принадлежности, связанные с пищевыми продуктами в процессе их производства, хранения и реализации. В том числе работы по санитарной обработке, ремонту инвентаря, оборудования, а также работы, при которых имеется непосредственный контакт с пищевыми продуктами при их транспортировке на всех видах транспорта;		дополнительные: при работах, связанных с вождением электротранспорта, мотоколясок: задержки психического развития, синкопальные состояния (обмороки), психические и поведенческие расстройства вследствие употребления психоактивных веществ с синдромом зависимости, эпилепсия с пароксизмальными расстройствами
19.	Работы в отрасли гражданской авиации, независимо от форм собственности и ведомственной принадлежности;		дополнительные: для работ в гражданской авиации:стадии ремиссии психических расстройств, задержки психического развития, синкопальные состояния (обмороки), психические и поведенческие расстройства вследствие употребления психоактивных веществ с синдромом зависимости, эпилепсия с пароксизмальными расстройствами
20.	Производственная практика (стажирование) лиц, обучающихся в организациях начального, среднего, высшего и послевузовского образования на предприятиях, учреждениях и организациях;		дополнительные: для работ: стадии ремиссии психических расстройств, задержки психического развития, синкопальные состояния (обмороки), психические и поведенческие расстройства вследствие употребления психоактивных веществ, эпилепсия с пароксизмальными расстройствами
21.	Работы, в которых обязательно медицинское психиатрическое освидетельствование;		дополнительные: для работ: стадии ремиссии психических расстройств, задержки психического развития, синкопальные состояния (обмороки), психические и поведенческие расстройства вследствие употребления психоактивных веществ, эпилепсия с пароксизмальными расстройствами
22.	Работы в хирургических стационарах, родильных домах (отделениях), детских больницах (отделениях), отделениях патологии новорожденных, недоношенных, инфекционных стационарах, психиатрических и наркологических организациях, станциях скорой медицинской помощи;		дополнительные: для работ: стадии ремиссии психических расстройств, задержки психического развития, синкопальные состояния (обмороки), психические и поведенческие расстройства вследствие употребления психоактивных веществ, эпилепсия с пароксизмальными расстройствами
23.	Работы в организациях общего среднего, технического и профессионального, послесреднего, высшего, послевузовского образования; работы в организациях дошкольного воспитания и обучения (ясли, сад), домах ребенка, детских домах, школах-интернатах, приютах и детских деревнях семейного типа, детских оздоровительных учреждениях, в том числе сезонных;		дополнительные: для работ: стадии ремиссии психических расстройств, задержки психического развития, синкопальные состояния (обмороки), психические и поведенческие расстройства вследствие употребления психоактивных веществ, эпилепсия с пароксизмальными расстройствами
24.	Работы в медицинских организациях, санаториях, домах отдыха, пансионатах, домах-интернатах, непосредственно связанных с организацией питания пациентов;		дополнительные: для работ: стадии ремиссии психических расстройств, задержки психического развития, синкопальные состояния (обмороки), психические и поведенческие расстройства вследствие употребления психоактивных веществ, эпилепсия с пароксизмальными расстройствами
25.	Работы на предприятиях санитарно-гигиенического обслуживания населения: в косметических салонах (кабинетах), банях, душевых кабинах, парикмахерских, маникюрных, педикюрных залах. Подсобный персонал прачечных пунктов приема белья, химчисток;		дополнительные: для работ: стадии ремиссии психических расстройств, задержки психического развития, синкопальные состояния (обмороки), психические и поведенческие расстройства вследствие употребления психоактивных веществ, эпилепсия с пароксизмальными расстройствами
26.	Работы, связанные с отпуском процедур по плаванию в бассейнах и работы в лечебных ваннах; работы, связанные с обслуживанием в гостиницах, общежитиях, пассажирских вагонах поездов дальнего следования;		дополнительные: при работах, связанных с отпуском процедур по плаванию: синкопальные состояния (обмороки), эпилепсия с пароксизмальными расстройствами
27.	Работы, связанные с водопроводными сооружениями, имеющие непосредственное отношение к подготовке воды, и работы, связанные с обслуживанием водопроводных сетей;		дополнительные: для работ: стадии ремиссии психических расстройств, задержки психического развития, синкопальные состояния (обмороки), психические и поведенческие расстройства вследствие употребления психоактивных веществ, эпилепсия с пароксизмальными расстройствами
28.	Работы на животноводческих фермах и комплексах независимо от форм собственности и форм принадлежности.		дополнительные: для работ: стадии ремиссии психических расстройств, задержки психического развития, синкопальные состояния (обмороки), психические и поведенческие расстройства вследствие употребления психоактивных веществ, эпилепсия с пароксизмальными расстройствами

Примечание:
* Работами на высоте считаются работы, выполняемые на высоте 1,5 и более метров от поверхности грунта или рабочего настила и производимые с монтажных приспособлений или непосредственно с конструкций, оборудования, машин и механизмов при их установке, эксплуатации, монтаже и ремонте.
** Верхолазными считаются работы, при которых основным средством предохранения от падения с высоты является монтажный пояс.
Психиатрическое освидетельствование работников, занятых на работах, связанных с источником повышенной опасности, а также отдельных видах профессиональной деятельности, проводится по спискам производств и профессий, утверждаемым соответствующими организациями.
Врачебными комиссиями при психиатрических организациях системы здравоохранения освидетельствование лиц, признанных негодными к выполнению отдельных видов профессиональной деятельности, а также деятельности, связанной с источником повышенной опасности, проводятся ежегодно.

Кәсіптік қызметтің жекелеген түрлерін, сондай-ақ жоғары қауіп көзімен байланысты жұмыстарды жүзеге асыруға арналған медициналық психиатриялық қарсы көрсетілімдер тізбесін бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрінің 2015 жылғы 31 наурыздағы № 188 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2015 жылы 29 сәуірде № 10858 тіркелді

«Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы» Қазақстан Республикасының 2009 жылғы 18 қыркүйектегі Кодексінің 117-бабының 2-тармағына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:
1. Қоса беріліп отырған Кәсіптік қызметтің жекелеген түрлерін, сондай-ақ жоғары қауіп көзімен байланысты жұмыстарды жүзеге асыруға арналған медициналық психиатриялық қарсы көрсетілімдер тізбесі бекітілсін.
2. Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрлігінің Медициналық көмекті ұйымдастыру департаменті:
1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін;
2) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркегеннен кейін күнтізбелік он күннің ішінде мерзімдік баспа басылымдарында және «Әділет» ақпараттық-құқықтық жүйесінде ресми жариялануға жіберілуін;
3) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрлігінің интернет-ресурсына орналастырылуын қамтамасыз етсін.
3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму вице-министрі А.В. Цойға жүктелсін.
4. Осы бұйрық оны алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Министр Т. Дүйсенова

Қазақстан Республикасы
Денсаулық сақтау және
әлеуметтік даму министрінің
2015 жылғы 31 наурыздағы
№ 188 бұйрығымен
бекітілген

Кәсіптік қызметтің жекелеген түрлерін, сондай-ақ жоғары
қауіп көзімен байланысты жұмыстарды жүзеге асыруға арналған
медициналық психиатриялық қарсы көрсетілімдер тізбесі

№	Кәсіптік қызметтің жекелеген түрлері, сондай-ақ жоғары қауіп көзіне байланысты жұмыстар	Медициналық психиатриялық қарсы айғақтар (жалпы және қосымша)
1	2	3
1. Өндіру және қолдану:
1.1	химиялық заттар мен қосылыстар: азот қышқылы, азот тотығы, аммиак;	Жалпы: ауыр тұрақты немесе жиі асқынатын аурулар байқалатын созылмалы психикалық және мінез-құлық ауытқулары; невроздық ауытқулар (жеке айқындалады);
1.2	акрил қышқылы, метакрил қышқылы, олардың эфирлері, нитрилдері (А);
1.3	тринитротолуол, динитрофенол, динитробензол, анилин, гексоген; динитрохлорбензол және басқалары, уротропин, ксилидин, креозолдар, пикрин қышқылы;
1.4	майлы қатардың амин қосылыстары және олардың туындылары; хош иісті қатардың аминдері: бензидин мен оның қосылыстары, дианидизин, толуидин мен оның қосылыстары, нафтиламиндер (олардың негізінде бояғыштарды қолдану және зертханалық жағдайда пайдалану); барийдің еритін және ерімейтін қосылыстары;	Бензолмен және оның туындыларымен жұмыс істеу кезіндегі қосымшалар: психикалық белсенді заттарды тұтынудан болған психикалық және мінез-құлықтық ауытқулар, пароксизмальды ауытқулары бар эпилепсия
1.5	бензол және оның туындылары (толуол, ксилол, стирол және басқалары), хош иісті қатардың галоид туындылары, галоид бензилдері мен хлорлы бензилиден (сондай-ақ зертханалық жағдайда пайдалану); азобояғыштар, антрахинонды, фталоцианилді бояғыштар; металл бериллийі және оның қосылыстары, бериллий тотығынан жасалған қыш бұйымдарды механикалық өндеу, берилийден шихталар, қорытпалар дайындау; бета-нафтолдар; бром және оның қосылыстары;	Майлы қатардың көмірсутегілерінің галоид туындыларымен жұмыс істеу кезіндегі қосымшалар: психикалық белсенді заттарды тұтынудан болған психикалық және мінез-құлықтық ауытқулар, пароксизмальды ауытқулары бар эпилепсия
1.6	майлы қатардың көмірсутегілерінің галоид туындылары (дихлорэтан, төрт хлорлы көміртегі, винил- хлориді, хлорлы метил, хлороформ, бромэтил, трихпорэтилен, хлоропрен және басқалары); гидразин және оның қосылыстары; диметилформамид, диметилацетамид және басқа да майлы қышқылдардың амидтері; изоцианаттар (А);
2. Механикалық қайта өңдеу, бояу, термоөңдеу; дайындау, қолдану:
2.1	жасанды және синтетикалық талшықтарды (оксалон, СВМ, аримид көміртекті)	Майлы қатардың көмірсутегілерінің галоид туындыларымен жұмыс істеу кезіндегі қосымшалар: психикалық белсенді заттарды тұтынудан болған психикалық және мінез-құлықтық ауытқулар, пароксизмальды ауытқулары бар эпилепсия
2.2	майлағыштарды, кадмий және оның қосылыстарын; кокс пен кокс газын дайындау, қолдану;
2.3	көмірсутегілерді ректификациялау, коксті химиялық зауыттарда таскөмір қара майларын тазарту және қайта өңдеу,
3. Жұмыстарды өндіру оларды қолдану және сақтау:
3.1	кокс химия өнеркәсібі өнімдерінен жасалған (қара майлар, шайырлар, құмдар және басқалары) асфальт-бетон жабындарын төсеуге байланысты жұмыстар;	Майлы қатардың көмірсутегілерінің галоид туындыларымен жұмыс істеу кезіндегі қосымшалар: психикалық белсенді заттарды тұтынудан болған психикалық және мінез-құлықтық ауытқулар, пароксизмальды ауытқулары бар эпилепсия
3.2	кремнийдің органикалық қосылыстары және олардың негізіндегі майлағыштар (А); литий және оның қосылыстары; марганец және оның қосылыстары, марганец тотығы,
3.3	дәнекерлеу материалдары (электродтар, ұнтақты сымдар мен флюстер);
3.4	дәнекерлеу марганецті болатты және құрамында 10%-дан астам марганец бар металдарды балқыту;
3.5	кен өндіру, марганец; метанол; күшән қосылыстарын қайта өңдеу және ұсақталған түрде қолдану; оның қосылыстары, сондай-ақ оларды өндіру; никель және оның қосылыстары; органикалық желдеткіштер,
3.6	тозуға қарсы вулканизациялау, вулканизация ингибиторлары (каптакс, тиурам, Д неозон және басқалары)
4.	Хлорлы органикалық, фосфорлы органикалық пестицидтерді, карбамин туынды қышқылдарды, металл органикалық және басқа да пестицидтерді қоймаларда сақтау; мақта және оны алғашқы қайта өңдеу;	Майлы қатардың көмірсутегілерінің галоид туындыларымен жұмыс істеу кезіндегі қосымшалар: психикалық белсенді заттарды тұтынудан болған психикалық және мінез-құлықтық ауытқулар, пароксизмальды ауытқулары бар эпилепсия
5. Өндіру, қызмет көрсету, қайта өңдеу, пайда:
5.1	платина металдар, алтын, күміс және олардың қосылыстары мен қорытпалары;	Майлы қатардың көмірсутегілерінің галоид туындыларымен жұмыс істеу кезіндегі қосымшалар: психикалық белсенді заттарды тұтынудан болған психикалық және мінез-құлықтық ауытқулар, пароксизмальды ауытқулары бар эпилепсия
5.2	мұнай, табиғи газ, пиробензол	Мұнаймен, табиғи газбен және олардың туындыларымен жұмыс істеу кезіндегі қосымшалар: психикалық белсенді заттарды тұтынудан болған психикалық және мінез-құлықтық ауытқулар, пароксизмальды ауытқулары бар эпилепсия
5.3	озокерит өндіру және өңдеу, автомобиль және авиация майларын қайта қалпына келтіру
5.4	шектеулі және шектеусіз көмірсутегілерді (полиэтилен, дивинил, изопрен және басқалары), еріткіш бензинді бөлу
5.5	мұнай құятын кемелерді, цистерналарды, резервуарларды тазалау
5.6	тауар парктеріне қызмет көрсету, сынамаларды іріктеу, мұнайдың аралық және соңғы өнімдерінің шикізаттарын зертханалық бақылау; мұнай өндіру жөніндегі ұңғымалар мен қондырғыларды пайдалану, жөндеу
5.7	жерде сирек кездесетін элементтердің аэрозольдары және олардың қосылыстары
5.8	сынап пен оның қосылыстарын өндіру, балқыту, қоспалардан тазарту; сынапты термометрлер, люминесценттік шамдар, басқа да физикалық және жарық техникасы аспаптары, бояулар, сынапты органикалық қосылыстар; сынаптық электролиз; ашық сынаппен байланыс кезіндегі жұмыстар; шатырлауық сынаптарды өндіру, сынап түзеткіштерімен жұмыстар; жабық сынабы, амальгамы бар (стоматологияда) аспаптарды шығару
6.	Фармацевтикалық және косметикалық препараттар өндіру	Мұнаймен, табиғи газбен және олардың туындыларымен жұмыс істеу кезіндегі қосымшалар: психикалық белсенді заттарды тұтынудан болған психикалық және мінез-құлықтық ауытқулар, пароксизмальды ауытқулары бар эпилепсия
7. Өндіріс, қызмет көрсету, қайта өңдеу, кендер мен концентраттардан алынған қорғасын:
7.1	қорытпалар, құрамында қорғасын, ақ бояуы бар құрғақ пигменттер алу	Мұнаймен, табиғи газбен және олардың туындыларымен жұмыс істеу кезіндегі қосымшалар: психикалық белсенді заттарды тұтынудан болған психикалық және мінез-құлықтық ауытқулар, пароксизмальды ауытқулары бар эпилепсия
7.2	жабық кеңістіктерде қорғасынмен қаптау, прокаттау
7.3	бұйымдарды жұқарту, қорғасындау
7.4	қорғасынды механикалық және қолмен өңдеу; агломерация;
7.5	подшипниктерді құю; қорғасынды аккумуляторлар, бояулардан, жылтырақтардан тұратын үгітілген қорғасын;
7.6	қорғасын ванналарда шынықтыру; шыныдан және шыны талшықтарынан тұратын қорғасын өндіру және өңдеу; құрамында қорғасын бар топырақ жабылған үстіңгі беттерді дәнекерлеу және кесу;
7.7	қорғасын бояулары үнемі қолданылатын майлау жұмыстары; қорғасыннан бұйымдар дайындау;
7.8	пьезо керамика мен шыны кристалл цемент өндіру және қолдану; қорғасын кенін байыту: ұсақтау, араластыру және құрамында қорғасын сульфиді бар шаң-тозаңның пайда болуына байланысты басқа да үдерістер
7.9	қорғасынның аз мөлшерін жекелей балқыту: жабыстыру, полиграфиялық өндіру (линотиптік жұмыстар, қолмен жинау және басқалары); селен, теллур;
8. Өндіру, табу, қызмет көрсету, тазарту, қайта өндеу:
8.1	күкіртті органикалық қосылыстар; сульфанат жиынтықтары, метил күкіртті қосылыстар, күкіртті, күкірт қышқылын өндіру; күкіртті және күкірт ангидридтер, күкіртті сутегіні, күкіртті көміртегін бөлу;	Күкіртті органикалық қосылыстармен жұмыс істеу кезіндегі қосымшалар: психикалық белсенді заттарды тұтынудан болған психикалық және мінез-құлықтық ауытқулар, пароксизмальды ауытқулары бар эпилепсия
8.2	цианистік қосылыстар, цианды сутекті қышқыл мен оның қосылыстары, цианамидтер;
8.3	синтетикалық каучук, резеңке қоспаларын дайындау, резеңкені вулканизациялау;
8.4	синтетикалық шайырлар мен пластикалық массаларды мынадай негізде: стирол (стиролдың полимерлері мен тең полимерлері, полиэфир шайырлары, лактар, желімдер, шыны пластикалар және басқалары); шайырларды, пластмассаларды, лактар мен желімдерді қайта өңдеу, қолдану; фенол және формальдегид (А) (шайырлар, лактар, желімдер, басқалары); пресс-ұнтақтарды, пресс материалдарды қайта өңдеу; желімдерді, лактарды, сіңіру құрамдарын, айланыстырғыштарды және басқаларды қолдану;	Синтетикалық шайырлармен және пластикалық массалармен жұмыс істеу кезіндегі қосымшалар: психикалық белсенді заттарды тұтынудан болған психикалық және мінез-құлықтық ауытқулар, пароксизмальды ауытқулары бар эпилепсия
8.5	кремний - органикалық қосылыстар (шайырлар, лактар, сұйық силикондар, полимерлерді, пресс материалдарды қайта өңдеу); изоцианаттар (А) (полиуретандар, полиуретандар көбігі, полимочевиналар және басқалары); фторорганикалық қосылыстар (полимерлер мен тең полимерлер), фторпластарды термиялық және механикалық қайта өңдеу; винилхлорид және винилдехлорид, олардың полимерлері мен тең полимерлер, перхлорвинил, желімдер, лак және басқалары; шайырлар мен пласмассаларды қайта өңдеу, желімдерді, лактарды қолдану және басқалары; эпихлоргидрин (А); эпоксид шайырлар мен олардың негізіндегі пласмассалар, компаундар; акрил және метакрил қышқылдар (А), олардың полимерлері, тең полимерлер; эмульсияларды, лактарды, бояуларды қолдану және басқалары; алифаттық және шектеусіз көмірсутегілер (полиэтилен, полипропилен), олардың полимерлері мен тең полимерлері; тақтатасты шайырлар (А) және олардың бөліну процестері; сүрмелер және оның қосылыстары; таллийдің монокристалдары және оның қосылыстары (сондай-ақ өсіру); қорғасын мен этил сұйығының тетраэтилі; этил сұйығын жанғыш заттармен араластыру;
8.6	ұшу аппараттары мен автомобиль көлігіне жанармай құю; механикаландырылмаған станцияларда этилдендірілген бензинді ағызу, құю; мұнай базаларында, бензин қоймаларында, бензоколонкаларда қондырғылар мен ыдыстарды тазалау;	Этилдендірілген бензинмен жұмыс істеу үшін қосымшалар: психикалық белсенді заттарды тұтынудан болған психикалық және мінез-құлықтық ауытқулар, пароксизмальды ауытқулары бар эпилепсия
8.7	кобальт және оның косылыстары; бестотықты ванадий, феррованадий; құрамында тұратын шлактар бар ванадийді қайта өңдеу; молибден, вольфрам және олардың қосылыстары; титан, оны өңдеу, металл титанды және оның қосылыстарын қалпына келтіру; цирконий, вольфрам және олардың қосылыстары (вольфрам-кобальт, титан-кобальт қорытпалары, цирконийдің металл ұнтақтары); урсол және урсол бояғыштар (А) (үлбірді бояу); фтор және оның қосылыстары; алюминий (электролиздік алу), балқытылған шпатты өндіру және қолдану; хром (А), хром қышқылы (А), құрамында жанама құрауыштар түріндегі хром қосылыстары бар заттарды қоса алғанда, олардың қосылыстары және қорытпалары;
8.8	фармакологиялық заттар: морфин және оның туындылары; витаминдер; сульфаниламидті препараттар; пиразолонды препараттар; ісікке қарсы препараттар; гормональды препараттар; нейролептиктер; антикоагулянттар; анестетиктер (фторотан); фенолдар және оның туындылары; формальдегидтер (А), майлы қатардағы басқа да альдегидтер; фосфор (сары және қызыл), фосфорлы органикалық қосылыстар, оның ішінде фосфаттардың пластификаторлары; фтал қышқылы, фтал ангидриді және олардың туындылары; фурандар және олардың туындылары; фурфуролдар тетрагидрофурандар және басқалары; хлор және оның қосылыстары, құрамында хлор бар қоспалар; хлорнафталиндер (А) және олардың қосылыстары, гидрооксинафталин және нафтолдар;	Фармокологиялық заттармен жұмыс істеу кезіндегі қосымшалар: психикалық белсенді заттарды тұтынудан болған психикалық және мінез-құлықтық ауытқулар, пароксизмальды ауытқулары бар эпилепсия
8.9	биологиялық препараттар: медициналық практикадағы және дәріханалық мекемелердегі антибиотиктер (А); микробиологиялық синтез өнімдері: саңырауқұлақтар-продуценттер, белокты-витаминді концентраттар (БВК), жем ашытқылары, құрама жем (А); медициналық практикада, дәріханалық мекемелерде, ауыл шаруашылығында және экономиканың басқа да салаларындағы ферментті препараттар, биоширатқыштар; диагностикалауға, емдеуге арналған аллергендер; қан препараттары (А), иммунды биологиялық препараттар; инфекцияланған материал; гельминттер жұқтырылған материал; бруцеллез қоздырғышы; мал шаруашылығында (бруцеллез бойынша эпизоотиялық жай-күйге қарамастан), меншік нысанына қарамастан, малдан алынған шикізаттар мен азық-түліктерді қайта өңдеу жөніндегі кәсіпорындарда жұмыс істеу кезінде; КУ қызбасы бойынша қолайсыз аумақтардағы мал шаруашылығындағы, КУ қызбасымен ауыратын ауыл шаруашылығы малдарынан алынған шикізаттар мен өнімдерді қайта өндейтін кәсіпорындардағы КУ қызбасы қоздырғышы;
8.10	өнеркәсіптік аэрозолдар:
8.11	абразивтер және құрамында абразив бар материалдар (қалыпты ақ, хромды электрлі корундтар, монокорундтар); бор карбиді, эльбор, кремний карбиді және құрамында кремний бар басқа да материалдар (кремнийдің еркін және аморфты қос қышқылы): әйнек, динас, кремнийлі мыс қорытпалары, силумин және басқалары; кенді және кенді емес қазбалар, көмірді барлау, таулы жерде ашық және жер астында өндіру, оларды байыту және қайта өңдеу кезінде;
8.12	құю жұмыстары кезінде: жер дайындау, құйманы қалыптау, сындыру, кесу, тазалау, тазарту және құм құю жұмыстары; сондай-ақ металдар мен қорытпаларды құрғақ тегістеу, металдар жалату, олардан металл ұнтақтар мен бұйымдар алу кезінде;
8.13	құрамында асбест бар кендерді барлау, өндіру (10% асбест және одан да көп), құрамында 10%-ға дейін асбест болатын жасанды асбесті, асбестті цемент бұйымдарын, асбестті бакелитті, волокнин, асбестті резеңкелерді қайта өңдеу;
8.14	басқа да силикат және құрамында силикат бар бұйымдарды қайта өңдеу кезінде: шыны және минерал талшық, цемент, саз, шамот, боксит, нефелинді сиениттер, дистексиллиманит, оливин, апатиттер, слюдалар, дунит, хроммагнезит, форстерит, әк тастар, барит, котленит, туфтар, пемзалар, перлит, темір-кенді концентраттар және металлургиядағы агломераттар және басқалары;
8.15	көмір, қара күйе, жасанды графит, кокс (мұнайлы, тақтатасты және басқалары) өндіру, қайта өңдеу кезінде, табиғи және жасанды алмаздар өңдеу және қолдану кезінде;
8.16	мақтаны, зығырды, кара қурайды, жүнді, кендірді, дәнді, темекіні, сүректі, шымтезекті, құлмақты қайта өңдеу кезінде, қағаз, табиғи жібек және басқа да материалдар өндіру кезінде алынатын өсімдік, жануар тектес шаң-тозаңдар; органикалық емес люминофорлардың (оның ішінде құрамында кемінде 5 %-дан кадмий бар) шаң-тозаңдар;
8.17	доғалы плазмалы, газ жалынымен дәнекерлеу, еріту және кесу, ұштастыра жанастырып дәнекерлеу (балқыта отырып), электрқож дәнекерлеу кезінде алынатын дәнекерленген: құрамында 20% және одан көп марганец бар металдар (никель, хром, фтор қосылыстары, бериллий, қорғасын); құрамында 20%-ға дейін марганец бар темір, аллюминий, магний, титан, мыс, мырыш, молибден, ванадий, вольфрам тотықтары;
9. Физикалық факторлардың әсерлері бар өндірістер:
9.1	иондаушы сәулелер, радиоактивті заттар мен иондаушы сәулелердің көздері (олармен барлық жұмыстың түрлері); иондамайтын сәулелер: 30 мГц - 300 ГГц және 30 мГЦ төмен ағымдағы радиожиіліктің лазерлі, электрлі магнитті өрістері және тұрақты электр және магнит өрістері (жұмыстың барлық түрлері); өндірістік діріл: жергілікті немесе жалпы; өндірістік, қарқынды шуы бар, сондай-ақ 81 децибелден (ДЦБ) және одан жоғары шуы бар едәуір кернеулі есту анализаторы; ультрадыбыс (байланыстық берілу), ультрадыбысты дефектескоптармен және медициналық аппаратурамен жұмыс істеу;	Физикалық факторлармен жұмыс істеу кезіндегі қосымшалар: синкопальды жай-күй (талу), пароксизмальды ауытқулары бар эпилепсия
9.2	кессондарда, барокамераларда және сүңгуір костюмдерде жұмыс істеу кезіндегі жоғары атмосфералық қысым;
9.3	өндірістік үй-жайлардағы жұмыс аймағындағы ауаның төмен температурасы (өндірістік үй-жайлар микроклиматының санитариялық нормалары бойынша рұқсат етілген мәнінен төмен); жұмыс аумағындағы жоғары температура (өндірістік үй-жайлардағы микроклиматтың санитариялық нормалары бойынша рұқсат етілген мәнінен жоғары) және қарқынды жылу сәулелері (140 Вт/кв.м-дан жоғары);
9.4	көзге күш түсіретін жұмыстар кезінде: дәлдік разрядтары 0,15 мм-ге дейінгі және 0,15 мм-ден 0,3 мм-ге дейінгі объектімен прецизионды жұмыстар; СН және П бойынша дәлдік разрядтары III және IV дәрежедегі (0,5 - 1 мм) көзге күш түсіретін жұмыстарда және дисплейлердің экрандарын қадағалауға және ақпараттарды бейнелейтін басқа да құралдарға байланысты жұмыстар; шамадан тыс физикалық жүктемелер:
9.5	ауысым ішінде ер адамдар үшін қолмен (кг есептегендегі жүк) немесе Н-ға (ньютон) күш салып, (Н=0,1 кг/с) үнемі - 30 кг-нан артық немесе 300 Н-дан артық орындалатын жүктерді ауыстыру кезінде; ауысым ішінде қолмен ауыстыратын және көтеретін жүк салмағының шамасы кезінде (ауысымдық жүк айналымы), жұмыс жасап жатқан жер бетінен 12 тоннадан артық көтеру кезінде, еденнен немесе жұмыс жасап жатқан жер бетінен едәуір төмен деңгейден 5 тоннадан артық көтеру кезінде; мәжбүрлі қалыпта ұзақ тұруына, оның ішінде, түрегеліп тұрып немесе локальдық бұлшық еттердің ширығуына, саусақ және білек бұлшық еттеріне ерекше күш түсіруге байланысты жұмыстар кезінде; қос қолмен салмағы 10 кг-нан артық жүкті немесе бір қолмен салмағы 5 кг-нан артық жүкті оқтын-оқтын ұстап тұру кезінде (ер адамдар үшін); дененің бір ауысымда 300-ден артық оқтын-оқтын еңкеюіне байланысты (көзбен шамалағанда тігінен 30 градустан артық шамада); ауысымның 50%-ынан астам уақытында мәжбүрлі қалыпта тұруға тура келетін (тізерлеп отыратын, жүрелеп отыратын, етбетімен жататын, аспалы орындағы, түрегеп тұратын) жұмыстар кезінде;
9.6	дыбыс аппаратына күш түсіруге байланысты жұмыстар кезінде: оқытушылық, дикторлық, актерлік жұмыстың вокальды-әңгімелесу түрлерінде, телефон станциясындағы жұмыстарда.
9.7	биіктікте*, жоғарыға шығатын** немесе биіктікке көтерілуге байланысты жұмыстар, сондай-ақ көтергіш құралдарға қызмет көрсету жөніндегі жұмыстар	Биіктікте жұмыс істеу кезіндегі қосымшалар: синкопальды жай-күй (талу), психоактивті заттарды қолданудың салдарынан психикалық және мінез-құлық ауытқулары.
9.8	қуаты 127 вольт және одан жоғары жұмыс істеп тұрған электр қондырғыларының қызмет көрсетуі жөніндегі жұмыстар, жедел қосуды жүзеге асыру, осы электр қондырғыларында реттеу, монтаждау жұмыстарын және жоғары вольтты сынақтарды орындау;	Электр қондырғыларға қызмет көрсету жөніндегі жұмыстар кезіндегі қосымшалар: психоактивті заттарды қолданудың салдарынан психикалық және мінез-құлық ауытқулары (жеке айқындалады).
10.	Мемлекеттік орман қорғау жұмыстары: құлату, ағызу, тасымалдау және ағашты алғашқы өңдеу бойынша;	Орман қорғау жұмысы кезінде қосымшалар: синкопальды жай-күй (талу).
11.	Шалғайдағы, жеткіліксіз қоныстанған, шөлейтті аудандардағы, мұнай-газ өнеркәсібінде, оның ішінде вахталық әдіспен, сондай-ақ теңіздегі бұрғылау кезіндегі жұмыстар; жер асты жұмыстарының барлық түрлері; шөлейтті, шалғайдағы және жеткіліксіз қоныстанған аудандарда қиын климаттық-географиялық жағдайларда орналасқан, гидрометеорологиялық станциялардағы, байланыс ғимараттарындағы жұмыстар; елдің шалғайдағы, халық аз қоныстанған, жету қиын, батпақты және таулы аудандардағы (оның ішінде вахталық экспедициялық әдіспен), геологиялық барлау, топографиялық, құрылыс және басқа да жұмыстар;	Шалғайдағы аудандарда, жер асты және мұнай-газ өнеркәсібінде жұмыс істеу кезіндегі қосымшалар: синкопальды жай-күй (талу), пароксизмальды ауытқулары бар эпилепсия
12.	Ашық газ және мұнай фонтандарының пайда болуы мен жойылуының алдын алу жөніндегі әскерилендірілген бөлімдер мен жасақтардағы жұмыс; әскерилендірілген таулы, таулы жерде кұтқару командаларындағы, өрттен қорғау, шұғыл медициналық көмек қызметіндегі жұмыс;	Газбен жұмыс істеу қосымшалар: психикалық ауытқулар ремиссиясының сатылары, синкопальды жай-күй (талу), психикалық белсенді заттарды тұтынудан болған психикалық және мінез-құлықтық ауытқулар, пароксизмальды ауытқулары бар эпилепсия
13.	Әскерилендірілген күзеттегі, банк жүйесіндегі инкассация аппараттарымен арнайы байланыс қызметіндегі, бағыныстылығына қарамастан, қызметкерлеріне атыс қаруын ұстап жүруге және қолдануға рұқсат етілген министрліктер мен ведомстволардағы жұмыс;	Әскерилендірілген қызметтерде жұмыс істеу кезіндегі қосымшалар: психикалық белсенді заттарды тұтынудан болған психикалық және мінез-құлықтық ауытқулар, пароксизмальды ауытқулары бар эпилепсия
14.	Жарылу және өрт қауіптілігі бар өндірістерде жарылғыш материалдар қолдануға байланысты жұмыстар;	Жарылу және өрт қауіптілігі бар жұмыстарда жұмыс істеу кезіндегі қосымшалар: синкопальды жай-күй (талу), психикалық белсенді заттарды тұтынудан болған психикалық және мінез-құлықтық ауытқулар, пароксизмальды ауытқулары бар эпилепсия
15.	Токарлық, фрезерлік және басқа да станоктардағы, штамптайтын престердегі жұмыстар;	Станоктар мен престерде жұмыс істеу кезіндегі қосымшалар: синкопальды жай-күй, пароксизмальды ауытқулары бар эпилепсия.
16.	Қазандықтағы, газды қадағалау қызметіндегі жұмыстар;	Қазандықта, газды қадағалау қызметінде жұмыс істеу кезіндегі қосымшалар: синкопальды жай-күй (талу), пароксизмальды ауытқулары бар эпилепсия
17. Көлік құралдарына тікелей байланысты жұмыстар:
17.1	көлік қозғалысына, оның ішінде іштегісіне тікелей байланысты жұмыстар; қысымда тұрған ыдыстармен қызмет көрсетуге байланысты жұмыстар;	Көлікте жұмыс істеу кезіндегі қосымшалар: синкопальды жай-күй (талу), пароксизмальды ауытқулары бар эпилепсия
17.2	автомобиль, мотокөлік құралдарын, оның ішінде: мотоциклдер, мотороллерлер, мотонарттар А санатының барлық түрлері мен маркаларын, сондай-ақ қалалық электр көлігін жүргізуге байланысты жұмыстар;	Көлік құралдарын жүргізуге байланысты жұмыстар кезіндегі қосымшалар: психикалық дамуының тежелуі (жеке айқындалады, үш жылдан кейін қайта куәландырылады); синкопальды жай-күй (талу), психикалық белсенді заттарды тұтынудан болған психикалық және мінез-құлықтық ауытқулар, пароксизмальды ауытқулары бар эпилепсия
17.3	мынадай көлік құралдарын жүргізуге байланысты жұмыстар: шағын тракторлар мен мотоблоктар (белгіленген тіркеуден өткендері); барлық санаттағы мүгедектерге, оның ішінде: Ұлы Отан соғысының мүгедектеріне, әскери қызметшілер қатарынан шыққан мүгедектерге, еңбек мүгедектеріне және балалық шақтан мүгедектерге арналған қолмен басқарылатын автомобильдер;	Қолмен басқарылатын шағын тракторларға және автомобильдерге байланысты жұмыстар кезіндегі қосымшалар: маскүнемдіктің, нашақорлықтың, уытқұмарлықтың ремиссиясыз ағымы, пароксизмальды ауытқулары бар эпилепсия
17.4	қозғалтқышының көлемі 50 см-ден (А санаты) асатын мопедтердің барлық түрлері мен маркалары	Мопедтерді жүргізуге байланысты жұмыстар кезіндегі қосымшалар: нарколептикалық және катаплектикалық ұстамалы психикалық бұзылулар, синкопальды жай-күй (талу), психикалық аурулары бойынша мүгедектер, маскүнемдіктің, нашақорлықтың, уытқұмарлықтың ремиссиясыз ағымы, пароксизмальды ауытқулары бар эпилепсия
17.5	толық салмағы 3500 кг-нан аспайтын, жүргізушінің орнын қоспағанда - 8 орынды (В санаты), жалдау бойынша жұмыстарға құқығы бар автомобильдер, тракторлар және басқа да өздігінен жүретін машиналар;	Жалдау бойынша жұмыстарға құқығы бар автомобильдерді, тракторларды жүргізуге байланысты жұмыстар кезіндегі қосымшалар: психикалық дамуының тежелуі (жеке айқындалады, үш жылдан кейін қайта куәландырылады), синкопальды жай-күй (талу), психикалық белсенді заттарды тұтынудан болған психикалық және мінез-құлықтық ауытқулар, пароксизмальды ауытқулары бар эпилепсия
17.6	толық салмағы 3500 кг-нан аспайтын, ал жүргізушінің орындығын қоспағанда - 8 орынды (В санаты), жалдау бойынша жұмыстарға құқығы жоқ автомобильдер;	Жалдау бойынша жұмыстарға құқығы жоқ автомобильдерді, темір жол көлігін (оның ішінде жылжымалы жерасты құрамдарын) жүргізуге байланысты жұмыстар кезіндегі қосымшалар: психикалық дамуының тежелуі (жеке айқындалады, үш жылдан кейін қайта куәландыру), пароксизмальды ауытқулары бар эпилепсия
17.7	толық салмағы 3500 кг-нан асатын жүктерді тасымалдауға арналған (С санаты) автомобильдер;	Темір жол көлігін (оның ішінде жылжымалы жерасты құрамдарын) қоса алғанда, көлік құралдарын жүргізуге байланысты жұмыстар кезіндегі қосымшалар: синкопальды жай-күй (талу), психикалық белсенді заттарды тұтынудан болған психикалық және мінез-құлықтық ауытқулар, пароксизмальды ауытқулары бар эпилепсия
17.8	жолаушылар тасымалдауға арналған және отыратын орны жүргізушінің орнын қоспағанда 8-ден асатын автомобильдерді (Д санаты); толық салмағы 3500 кг-нан аспайтын жүктерді тасымалдауға арналған (В санаты), сондай-ақ жүргізушінің орындығын қоспағанда 8 орынды (С санаты) немесе жолаушыларды тасымалдауға арналған, жүргізушінің орындығын қоспағанда 8-ден артық орынды, салмағы 3500 кг-нан асатын (Д, Е санатты) тартқыштары бар көлік құралдарының құрамдары;	Тартқышы бар көлік құралдарын, құрамдарды жүргізуге байланысты жұмыстар кезіндегі қосымшалар: психикалық дамуының тежелуі, синкопальды жай-күй (талу), психикалық белсенді заттарды тұтынудан болған психикалық және мінез-құлықтық ауытқулар, пароксизмальды ауытқулары бар эпилепсия
17.9	трамвайлар, троллейбустар; мүгедектерге арналған мотоарбалар;	Электр көлігін және мотоарбаларды жүргізуге байланысты қосымшалар: психикалық дамуының тежелуі, синкопальды жай-күй (талу), психикалық белсенді заттарды тұтынудан болған психикалық және мінез-құлықтық ауытқулар, пароксизмальды ауытқулары бар эпилепсия
18.	Меншік нысанына және ведомстволық бағыныстылығына қарамастан, тамақ өнімдерін өндіру, сақтау және сату үдерісінде оларға байланысты тамақ өнеркәсібі кәсіпорындарындағы, қоғамдық тамақтандыру мен саудадағы, сүт фермаларындағы, сүт ас үйлеріндегі, тарату пункттеріндегі, азық-түлік тауарларының базалары мен қоймаларындағы жұмыстар. Оның ішінде, санитарлық өңдеу, мүкәммалды, жабдықтарды жөндеу жөніндегі жұмыстар, сондай-ақ көліктің барлық түрімен тасымалдау кезінде тағамдық азық-түліктермен тікелей байланысы бар жұмыстар;	Электр көлігін және мотоарбаларды жүргізуге байланысты қосымшалар: психикалық дамуының тежелуі, синкопальды жай-күй (талу), психикалық белсенді заттарды тұтынудан болған психикалық және мінез-құлықтық ауытқулар, пароксизмальды ауытқулары бар эпилепсия
19.	Меншік нысанына және ведомстволық бағыныстылығына қарамастан, азаматтық авиация саласындағы жұмыстар;	Азаматтық авиациядағы жұмыстар үшін қосымшалар: психикалық бұзылулар ремиссиясының сатылары, психикалық дамудың тежелуі, синкопальды жай-күй (талу), психикалық белсенді заттарды тұтынудан болған психикалық және мінез-құлықтық ауытқулар, пароксизмальды ауытқулары бар эпилепсия
20.	Орта, жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдарында оқитын адамдардың кәсіпорындардағы, мекемелер мен ұйымдардағы өндірістік практикасы (тағылымдамасы);	Жұмыстар үшін қосымшалар: психикалық бұзылулар ремиссиясының сатылары, психикалық дамудың тежелуі, синкопальды жай-күй (талу), психикалық белсенді заттарды тұтынудан болған психикалық және мінез-құлықтық ауытқулар, пароксизмальды ауытқулары бар эпилепсия
21.	Жұмыс істеу кезінде медициналық психиатриялық куәландыру міндетті түрде болуы	Жұмыстар үшін қосымшалар: психикалық бұзылулар ремиссиясының сатылары, психикалық дамудың тежелуі, синкопальды жай-күй (талу), психикалық белсенді заттарды тұтынудан болған психикалық және мінез-құлықтық ауытқулар, пароксизмальды ауытқулары бар эпилепсия
22.	Хирургиялық стационарлардағы, перзентхана үйлеріндегі (бөлімшелеріндегі), балалар ауруханаларындағы (бөлімшелеріндегі), жаңа туған, күні жетпей туған нәрестелер патологиясы бөлімшелеріндегі, жүқпалы аурулар стационарларындағы, психиатриялық және наркологиялық ұйымдардағы, жедел медициналық жәрдем станцияларындағы медициналық жұмыстар;	Жұмыстар үшін қосымшалар: психикалық бұзылулар ремиссиясының сатылары, психикалық дамудың тежелуі, синкопальды жай-күй (талу), психикалық белсенді заттарды тұтынудан болған психикалық және мінез-құлықтық ауытқулар, пароксизмальды ауытқулары бар эпилепсия
23.	Жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі, жоғары, жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдарындағы жұмыстар; мектепке дейінгі тәрбиелеу және оқыту ұйымдарындағы (ясли, бала бақша), нәрестелер үйлеріндегі, балалар үйлеріндегі, мектеп-интернаттардағы, жетімдер үйі мен отбасы үлгісіндегі балалар қалашықтарындағы, балаларды сауықтыру, оның ішінде маусымдық мекемелеріндегі жұмыстар;	Жұмыстар үшін қосымшалар: психикалық бұзылулар ремиссиясының сатылары, психикалық дамудың тежелуі, синкопальды жай-күй (талу), психикалық белсенді заттарды тұтынудан болған психикалық және мінез-құлықтық ауытқулар, пароксизмальды ауытқулары бар эпилепсия
24.	Медициналық ұйымдардағы, санаторийлердегі, демалыс үйлеріндегі, пансионаттардағы, интернат үйлеріндегі емделушілерді тамақтандыруды ұйымдастыруға тікелей байланысты жұмыстар;	Жұмыстар үшін қосымшалар: психикалық бұзылулар ремиссиясының сатылары, психикалық дамудың тежелуі, синкопальды жай-күй (талу), психикалық белсенді заттарды тұтынудан болған психикалық және мінез-құлықтық ауытқулар, пароксизмальды ауытқулары бар эпилепсия
25.	Халыққа санитариялық-гигиеналық қызмет көрсететін мынадай кәсіпорындардағы: косметика салондарындағы (кабинеттердегі), моншалардағы, душ кабиналарындағы, шаштараздардағы, маникюр, педикюр залдарындағы жұмыстар. Кірлерді қабылдау, химиялық тазарту пункттеріндегі қосалқы қызметкерлер;	Жұмыстар үшін қосымшалар: психикалық бұзылулар ремиссиясының сатылары, психикалық дамудың тежелуі, синкопальды жай-күй (талу), психикалық белсенді заттарды тұтынудан болған психикалық және мінез-құлықтық ауытқулар, пароксизмальды ауытқулары бар эпилепсия
26.	Бассейндерде жүзу бойынша емдеу рәсімдеріне байланысты жұмыстар және емдік ванналардағы жұмыстар; қонақ үйлердегі, жатақханалардағы, алысқа жол жүретін жолаушылар пойыздарының вагондарында қызмет көрсетуге байланысты жұмыстар;	Жүзу жөніндегі рәсімдерді жасауға байланысты жұмыстар кезіндегі қосымшалар: синкопальды жай-күй (талу), пароксизмальды ауытқулары бар эпилепсия
27.	Су дайындауға тікелей қатысы бар су құбырлары құрылыстарына байланысты жұмыстар және су құбырлары желілеріне қызмет көрсетуге байланысты жұмыстар;	Жұмыстар үшін қосымшалар: психикалық бұзылулар ремиссиясының сатылары, психикалық дамудың тежелуі, синкопальды жай-күй (талу), психикалық белсенді заттарды тұтынудан болған психикалық және мінез-құлықтық ауытқулар, пароксизмальды ауытқулары бар эпилепсия
28.	Меншік нысанына және тиесілілік нысанына қарамастан, мал шаруашылығы фермаларындағы және кешендеріндегі жұмыстар.	Жұмыстар үшін қосымшалар: психикалық бұзылулар ремиссиясының сатылары, психикалық дамудың тежелуі, синкопальды жай-күй (талу), психикалық белсенді заттарды тұтынудан болған психикалық және мінез-құлықтық ауытқулар, пароксизмальды ауытқулары бар эпилепсия

Ескертпе:
*Топырақ бетінен немесе жұмыс төсемінен 1,5 метр және одан артық биіктікте орындалатын және монтаждық құрылғылардан немесе тікелей құрастырудан жасалатын жабдықтарды, машиналар мен тетіктерді орнату, пайдалану, монтаждау және жөндеу кезіндегі жұмыстар биіктіктегі жұмыстар деп есептеледі.
**Жоғарыдан құлап кетуден сақтанудың негізгі құралы монтаждық белбеу болып табылатын жұмыстар жоғарыға шығу жұмыстары деп есептеледі.

Қауіп көзіне байланысты жұмыстармен, сонымен қатар кәсібі қызметтің кейбір түрлерімен айналысатын қызметкерлерді психиатриялық куәландыру тиісті ұйымдар бекітетін өндірістердің және кәсіптердің тізімдері бойынша жүргізіледі.
Денсаулық сақтау жүйесінің психиатриялық ұйымдары жанындағы
дәрігерлік комиссиялар кәсіптік қызметтің жекелеген түрлерін, сондай-ақ жоғары қауіп көзіне байланысты қызметті орындауға жарамсыз деп танылған адамдарды куәландыруды жыл сайын өткізеді.