Об утверждении Правил пожарной безопасности в гражданской авиации Республики Казахстан

Приказ и.о. Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 26 марта 2015 года № 324. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 29 октября 2015 года № 12217.

В соответствии с подпунктом 41-48) пункта 1 статьи 14 Закона Республики Казахстан от 15 июля 2010 года "Об использовании воздушного пространства Республики Казахстан и деятельности авиации" ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Утвердить прилагаемые Правила пожарной безопасности в гражданской авиации Республики Казахстан.

2. Комитету гражданской авиации Министерства по инвестициям и развитию Республики Казахстан (Сейдахметов Б.К.) обеспечить:

1) в установленном законодательством порядке государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) в течение десяти календарных дней после государственной регистрации настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан направление его копии на официальное опубликование в периодических печатных изданиях и информационно-правовой системе "Әділет";

3) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства по инвестициям и развитию Республики Казахстан и на интранет-портале государственных органов;

4) в течение десяти рабочих дней после государственной регистрации настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан представление в Юридический департамент Министерства по инвестициям и развитию Республики Казахстан сведений об исполнении мероприятий, предусмотренных подпунктами 1), 2) и 3) пункта 2 настоящего приказа.

3. Контроль за исполнением настоящего приказа оставляю за собой.

4. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Исполняющий обязанности
Министра по инвестициям и развитию
Республики Казахстан	Ж. Касымбек

"СОГЛАСОВАН"

Министр внутренних дел

Республики Казахстан

Касымов К. Н. ___________

28 сентября 2015 года

Утверждены приказом исполняющего обязанности Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 26 марта 2015 года № 324

Правила пожарной безопасности в гражданской авиации Республики Казахстан
1. Общие положения

1. Настоящие Правила пожарной безопасности в гражданской авиации Республики Казахстан (далее - Правила) разработаны в соответствии с подпунктом 41-48) пункта 1 статьи 14 Закона Республики Казахстан от 15 июля 2010 года "Об использовании воздушного пространства Республики Казахстан и деятельности авиации" (далее – Закон) и Законом Республики Казахстан от 11 апреля 2014 года "О гражданской защите" и определяют порядок пожарной безопасности в гражданской авиации Республики Казахстан.

2. Порядок пожарной безопасности в гражданской авиации Республики Казахстан включает в себя:

1) содержание складов, аэровокзалов, (пассажирских, грузовых терминалов);

2) обеспечение противопожарного водоснабжения;

3) содержание мест стоянок воздушных судов, технологического оборудования и средств механизации;

4) содержание объектов баз эксплуатации радиотехнического оборудования и связи;

5) содержание мест хранения, ремонта и эксплуатации специального транспорта;

6) содержание и противопожарное обеспечение объектов авиатопливообеспечения;

7) обеспечение первичными средствами пожаротушения.

3. Руководитель организации гражданской авиации назначает лиц, обеспечивающих пожарную безопасность в организации гражданской авиации.

4. Для выполнения пожарно-спасательных работ на воздушных судах и объектах аэропорта руководителем организации гражданской авиации создаются пожарно-спасательные расчеты, входящие в состав аварийно-спасательных команд службы поискового аварийно-спасательного обеспечения полетов (далее - СПАСОП).

Руководитель СПАСОП является лицом, обеспечивающим пожарную безопасность объектов аэропорта.

5. Объекты авиатопливообеспечения оборудуются прямой телефонной связью с дежурным помещением СПАСОП и местным подразделением органов государственной противопожарной службы.

6. Для привлечения инженерно-технических работников и служащих к участию в проведении мероприятий по обеспечению пожарной безопасности в организациях гражданской авиации при необходимости по решению первого руководителя организации создаются пожарно-технические комиссии.

Положение о пожарно-технических комиссиях утверждаются организациями гражданской авиации.

Сноска. Пункт 6 - в редакции приказа и.о. Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 07.04.2023 № 229 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

7. В структурных подразделениях (авиационно-технической база, служба горюче-смазочных материалов и эксплуатации радиотехнического оборудования и связи) организаций гражданской авиации могут создаваться цеховые (объектовые) пожарно-технические комиссии.

8. На основании настоящих Правил уполномоченный орган в сфере гражданской авиации (далее - уполномоченный орган) разрабатывает инструктивно-методическое пособие по противопожарному обеспечению на объектах гражданской авиации в целях обеспечения безопасности полетов, которые будут регламентировать обеспечение пожарной безопасности:

1) на складах и аэровокзалах (пассажирских, грузовых терминалах);

2) в местах стоянок воздушных судов;

3) на объектах радиотехнического оборудования и связи;

4) в местах размещения технологического оборудования, средств механизации, связи и пожаротушения, емкостей для слива отстоя топлива и отработанного масла, ящиков для сбора использованных обтирочных материалов, осуществление пожарной безопасности при авиахимработах;

5) на объектах авиатопливо обеспечения;

6) в части противопожарного водоснабжения объектов организации гражданской авиации;

7) в части обучения, инструктажа и допуска к работе персонала организации гражданской авиации;

8) воздушных судов на территории аэродромов (вертодромов) гражданской авиации;

9) авиационной техники и объектов;

10) иные вопросы, в части обеспечения пожарной безопасности.

9. Организации гражданской авиации на основании настоящих Правил и Инструктивно-методической пособии, утверждают внутренние регламенты о мерах пожарной безопасности для организации в целом и для каждого отдельного объекта.

10. Во внутренних регламентах о мерах пожарной безопасности для организации гражданской авиации в целом и для каждого отдельного объекта отражаются:

1) осуществление содержания территории, зданий и помещений, в том числе эвакуационные пути;

2) мероприятия по обеспечению пожарной безопасности при проведении технологических процессов обслуживания воздушных судов, эксплуатации оборудования, производстве пожароопасных работ;

3) осуществление хранения и транспортировки взрывопожароопасных, пожароопасных веществ и материалов;

4) места курения, применения открытого огня и проведения огневых работ;

5) осуществление сбора, хранения и удаления горючих веществ и материалов, содержания и хранения спецодежды;

6) предельные показания контрольно-измерительных приборов, отклонения от которых могут вызвать пожар или взрыв;

7) действия обслуживающего персонала объекта при пожаре, в том числе:

последовательность вызова подразделений государственной противопожарной службы:

осуществление аварийной остановки технологического оборудования;

осуществление отключения вентиляции и электрооборудования;

применение средств пожаротушения и установки пожарной автоматики;

осуществление эвакуации людей, горючих веществ и материальных ценностей;

осуществление осмотра и приведения в пожаровзрывобезопасное состояние всех помещений организаций гражданской авиации.

Внутренние регламенты о мерах пожарной безопасности для организации в целом и каждого отдельного объекта подлежат пересмотру не реже одного раза в три года, а также при изменении технологического процесса и условий работы, при изменении руководящих документов, положенных в основу внутренних регламентов и на основании анализа происшедших на объекте пожаров, аварий и взрывов.

2. Порядок пожарной безопасности
Параграф 1. Содержание складов, аэровокзалов,
(пассажирских, грузовых терминалов)

11. Территории, здания, сооружения, противопожарные преграды, разделяющие здания и сооружения, а также помещения складов и аэровокзалов (пассажирских и грузовых терминалов) должны отвечать требованиям пожарной безопасности и строительным нормам.

12. Проходы, входы, коридоры, стационарные пожарные лестницы, несгораемые ограждения на крышах зданий, лестничные клетки, чердачные помещения содержатся в исправном состоянии и ничем не загораживаются.

Параграф 2. Обеспечение противопожарного водоснабжения

13. При наличии на территории аэропорта или на расстоянии 1 км от периметрового ограждения аэропорта естественных водоисточников (рек, озер, прудов), к ним устраиваются подъезды и пирсы для установки пожарных автомобилей и забора воды в любое время года.

14. За пожарными резервуарами, водоемами, водопроводной сетью и гидрантами, спринклерными, дренчерными и насосными установками осуществляется постоянное техническое наблюдение, обеспечивающее их исправное состояние и постоянную готовность к использованию в случае пожара или загорания.

15. В случаях проведения ремонтных работ или отключении участков сети противопожарного водоснабжения, выхода из строя насосных станций, неисправности спринклерных и дренчерных установок, утечки воды из пожарных водоемов незамедлительно уведомляется лицо, ответственное за пожарную безопасность организации гражданской авиации.

16. В случае невозможности или экономической нецелесообразности устройства противопожарного водопровода, количество противопожарных емкостей (водоемов, резервуаров) на территории аэропортов составляет не менее двух.

Независимо от количества противопожарных емкостей, в каждой емкости хранится половинный объем воды на пожаротушение.

В качестве источника противопожарного водоснабжения используются подземные или поверхностные воды. В этом случае водозаборы подземных вод должны гарантировать надежный прием необходимого количества воды для нужд пожаротушения и подачу ее в водовозы.

Параграф 3. Содержание мест стоянок воздушных судов,
технологического оборудования и средств механизации

17. Места стоянок воздушных судов располагаются на расстоянии:

1) не менее 100 метров от складов ГСМ, стоянок топливозаправщиков;

2) не менее 50 метров от производственных зданий и сооружений, за исключением ангаров, где воздушные суда устанавливаются не ближе 25 метров от ангара, и оборудуются средствами связи.

Территория вокруг мест стоянок воздушных судов (в радиусе не менее 50 метров) содержится в чистоте, очищенной от сухой травы, мусора и горючих материалов. Для слива отстоя топлива и отработанного масла устанавливаются специальные емкости, а для сбора использованных обтирочных материалов (ветоши) - металлические ящики с плотно закрывающимися крышками.

Сноска. Пункт 17 - в редакции приказа и.о. Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 07.04.2023 № 229 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

18. Осуществление размещения воздушных судов на стоянках, а также минимальные безопасные расстояния между ними устанавливаются приказом Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 31 марта 2015 года № 381 "Об утверждении норм годности к эксплуатации аэродромов (вертодромов) гражданской авиации" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 12303) (далее – Нормы годности к эксплуатации аэродромов (вертодромов).

Сноска. Пункт 18 - в редакции приказа и.о. Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 07.04.2023 № 229 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

19. Воздушные суда, находящиеся на стоянках, в том числе в ангарах авиационной технической базы и в самолетно-ремонтных корпусах, должны быть постоянно заземлены.

20. Техническая эксплуатация заземляющих устройств воздушного судна осуществляется в соответствии с Нормами годности к эксплуатации аэродромов (вертодромов).

Сноска. Пункт 20 - в редакции приказа и.о. Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 07.04.2023 № 229 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

21. Места стоянок воздушных судов, в том числе и на грунтовых аэродромах, оборудуются стационарными заземляющими устройствами для защиты от статического электричества.

22. На местах стоянок воздушных судов не допускается:

1) проливать на покрытие (землю) топливо, масло, гидросмесь и другие легковоспламеняющиеся и горючие жидкости. В случае разлива последние немедленно посыпаются песком и убираются;

2) курить вне мест, специально отведенных для этих целей;

3) оставлять без надзора работающие средства механизации и технологическое оборудование, а также воздушные судна с подключенными аэродромными источниками электропитания;

4) запускать двигатели или производить другие работы без первичных средств пожаротушения.

Параграф 4. Содержание объектов баз эксплуатации
радиотехнического оборудования и связи

23. Объекты баз эксплуатации радиотехнического оборудования и связи (далее - ЭРТОС) располагаются в отдельно стоящих или сблокированных зданиях не ниже II степени огнестойкости с негорючими полами. Помещения с технологическим оборудованием, расположенные в сблокированных зданиях, отделяются от остальных помещений негорючими стенами или перегородками с пределом огнестойкости не менее 0,25 часа и имеют отдельный выход наружу.

24. Объекты, работающие без постоянного присутствия обслуживающего персонала, за исключением объектов, обеспечивающих посадку, оборудуются аппаратурой автоматического отключения источников электропитания в случае пожара.

25. На объектах базы ЭРТОС для обеспечения заданной температуры в помещениях допускается установка электропечей промышленного изготовления при выполнении следующих требований пожарной безопасности:

1) применяются электропечи с закрытыми нагревательными элементами, обеспечивающие автоматическое поддержание заданной температуры в помещении (автоматы регулирования температуры нагрева после регулировки должны пломбироваться в целях исключения возможности свободного изменения их регулировки без вскрытия пломбы);

2) электрические печи устанавливаются в самой холодной части помещения и на расстоянии не менее 1 метра от оборудования;

3) пол и стены из горючих материалов в месте установки электропечи (горелки) ограждаются и экранируются набивкой жести по асбестовому картону толщиной не менее 10 миллиметров с обеспечением между теплоизоляцией и электропечью (грелкой) воздушной прослойки не менее 15 сантиметров.

26. Объекты базы ЭРТОС по периметру ограждения имеют противопожарную полосу шириной не менее 3 метров, растительный покров с которой удаляется вспахиванием.

27. Поверхность земли у оснований деревянных мачт, фидерных столбов и якорей оттяжек в радиусе не менее 1 метра должна быть вскопана.

28. Кабельные каналы на объектах, изготовленные из горючих материалов, должны быть обиты листовым железом по асбестовому картону.

29. Металлическая кровля зданий, корпуса аппаратуры, металлические оболочки проводов, трубы, корпуса электрощитов, трансформаторов, электропечей, болты крепления проходных изоляторов и другие стационарные металлические предметы обеспечиваются защитным заземлением.

Сноска. Пункт 29 - в редакции приказа и.о. Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 07.04.2023 № 229 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

30. Не реже одного раза в год и после ремонта производится измерение сопротивления изоляции обмоток генераторов и монтажных проводов.

Параграф 5. Содержание мест хранения,
ремонта и эксплуатации специального транспорта

31. Топливозаправщики, топливоцистерны, бензоперекачивающие станции, подвижные агрегаты (сервисеры), маслозаправщики, хранятся отдельно на открытых площадках, под навесами или в изолированных помещениях гаражей с обеспечением беспрепятственного выезда.

32. Кислорододобывающие и кислородно-зарядные станции размещаются отдельно от других автомобилей.

33. Автомобили для перевозки фекальных жидкостей, ядовитых или инфицированных веществ, а также автомобили, работающие на газовом топливе, размещаются раздельно по группам и отдельно от других автомобилей.

34. В службах специального транспорта (далее - спецтранспорта), насчитывающих более двадцати пяти автомобилей или спецтранспорта, для создания условий их эвакуации при пожаре, разрабатывается и утверждается начальником службы спецтранспорта план расстановки спецтранспорта с описанием очередности и порядка его эвакуации.

35. В плане расстановки спецтранспорта также определяются график дежурства водителей в ночное время, в выходные, праздничные дни и осуществление хранения ключей зажигания.

36. Помещения и площадки открытого хранения спецтранспорта не допускается загромождать предметами и оборудованием, которые могут препятствовать быстрой эвакуации спецтранспорта.

37. Помещения, в которых предусматривается более десяти постов обслуживания или хранения более двадцати пяти автомобилей (или спецтранспорта), необходимо иметь не менее двух ворот.

38. Места стоянок спецтранспорта обеспечиваются буксировочными тросами и штангами из расчета один трос (штанга) на десять автомобилей.

39. В гаражах не допускается производить кузнечные, термические, сварочные, малярные, деревообделочные работы, а также промывку деталей и агрегатов с использованием легковоспламеняющихся жидкостей.

40. В помещениях, под навесами и на открытых площадках, предназначенных для стоянки и ремонта спецтранспорта, не допускается:

1) устанавливать спецтранспорт в количествах, превышающих норму, нарушать схему их расстановки, уменьшать расстояние между автомобилями, спецмашинами и элементам изданий;

2) хранить спецтранспорт с открытыми горловинами топливных баков и емкостей, а также при наличии течи горючего;

3) хранить топливо в таре и заправлять спецтранспорт топливом;

4) оставлять на местах стоянок неразгруженные автомобили;

5) хранить тару из-под легковоспламеняющихся и горючих жидкостей;

6) загромождать выездные ворота и проезды;

7) подогревать двигатели, системы, узлы и агрегаты открытым огнем (кострами, факелами, паяльными лампами), а также пользоваться открытыми источниками огня для освещения во время техосмотров, проведения ремонтных и других работ;

8) оставлять в спецтранспорте промасленные обтирочные материалы и спецодежду;

9) оставлять спецтранспорт без присмотра с включенным зажиганием;

10) поручать техническое обслуживание и управление спецтранспортом людям, не имеющим соответствующей квалификации.

41. При техническом обслуживании и ремонте спецтранспорта не допускается:

1) выполнять какие-либо работы в топливных цистернах или резервуарах без предварительной их обработки и без данных положительного анализа проб воздушной среды, взятых из них на взрывобезопасность;

2) производить ремонт топливных цистерн или резервуаров без надежного их заземления;

3) приступать к разборке технологического оборудования без освобождения его от рабочих жидкостей и газов;

4) производить ремонт спецмашин с емкостями, заполненными топливом (газом), и картерами, заполненными маслом (при ТО-1 допускается наличие топлива в баках базового шасси и масла в картерах двигателей).

Параграф 6. Содержание и противопожарное обеспечение
объектов авиатопливообеспечения

42. Склады ГСМ и центральных заправочных станций оборудуются не менее чем двумя выездами для пожарных автомобилей на автомобильные дороги общей сети или на подъездные пути складов.

43. Здания и сооружения (за исключением металлических резервуаров) объектов авиатопливообеспечения должны быть не менее II степени огнестойкости.

44. Въезд на территорию складов автотранспортной техники без искрогасителей не допускается.

45. Территория складов ГСМ регулярно очищается от сухой травы, опавших листьев, производственных отходов. Пролитые нефтепродукты убираются, а промасленные места посыпаются песком. В летнее время трава скашивается и вывозится с территории склада в сыром виде. Сушка скошенной травы и хранение сена на территории складов ГСМ не допускается.

46. На свободных площадях территории склада ГСМ допускается посадка лиственных деревьев и кустарников, разбивка газонов, но не менее чем в 5 м от наружного откоса обвалования резервуаров. При расположении складов в лесистой местности, территория вокруг них очищается при лиственных породах в радиусе 20 метров, при хвойных - 50 метров и окаймляется минерализованной полосой шириной не менее 2 метров.

47. Применение на территории объектов авиатопливообеспечения открытого огня - разведение костров, использование для освещения факелов, спичек, свечей, керосиновых фонарей не допускается.

48. Курение на территории, в производственных зданиях и сооружениях авиатопливообеспечения не допускается.

49. Курение допускается в специально отведенных местах, оборудованных урнами с водой и огнетушителями. В местах, отведенных для курения, вывешиваются знаки и надписи.

50. При производстве ремонтно-профилактических работ в зонах, где возможно скопление горючих паров и газов, используются инструменты, исключающие искрообразование. Протирка оборудования производится хлопчатобумажной ветошью, применение синтетических тканей не допускается.

51. Персоналу, работающему в помещениях и на эстакадах, где возможно выделение паров и газов нефтепродуктов, не допускается находиться в обуви, подкованной железными гвоздями или подковками.

52. Здания и сооружения складов ГСМ и центральных заправочных станций защищаются от:

1) прямого воздействия молнии;

2) вторичного, проявления молнии (электростатической и электромагнит-ной индукции);

3) заносов высоких потенциалов;

4) проявлений статического электричества.

53. Склады ГСМ оборудуются системами водоснабжения и пожаротушения в соответствии с требованиями строительных норм.

54. На складах с резервуарами объемом каждого менее 5000 кубических метрах допускается подавать воду для охлаждения и тушения пожаров пожарными автомобилями и/или мотопомпами из противопожарных емкостей (резервуаров или открытых искусственных и естественных водоемов). При этом:

1) объем противопожарных емкостей (резервуаров или открытых водоемов) должен соответствовать нормам расхода воды при расчетном времени пожаротушения;

2) объем открытых противопожарных водоемов определяется с учетом возможного испарения воды или образования льда;

3) к противопожарным водоемам оборудуются и содержатся свободными подъездные пути для пожарных автомобилей;

4) количество противопожарных емкостей (водоемов, резервуаров) должно быть не менее двух, в каждой емкости должен храниться половинный объем воды на пожаротушение;

5) время восстановления неприкосновенного запаса воды в противопожарных емкостях после его использования на пожаре не должно превышать девяносто шести часов.

55. На складах ГСМ и автоматизированных ГСМ размещается кольцевой противопожарный водопровод диаметром не менее 200 миллиметров.

56. На складах ГСМ и центральной заправочной станции предусматривается пожаротушение воздушно-механической пеной. Для тушения пожара предусматриваются установки стационарные автоматического пожаротушения, стационарные неавтоматического пожаротушения и передвижные.

57. Применение установок пожаротушения, а также периодичность и процедуры их проверки регламентируются в Инструктивно-методических пособиях, указанных в пункте 8 настоящих Правил.

58. На территории складов предусматриваются производственная или производственно-дождевая канализации, которые используются для приема воды от охлаждения резервуаров при пожаре.

59. Дождеприемники на обвалованной площадке резервуарного парка оборудуются запорными устройствами (хлопушками, задвижками), приводимыми в действие с ограждающего вала или мест, находящихся за пределами внешнего ограждения (обвалования) парка.

60. В колодцах на сетях канализации предусматривается установка гидравлических затворов высотой не менее 0,25 метров:

1) на магистральной сети канализации через 400 метров;

2) на выпусках из зданий (насосной станции, разливочной, лаборатории);

3) на выпусках из дождеприемников, расположенных на обвалованной площадке резервуарного парка - за пределами обвалования (ограждения);

4) на выпусках из дождеприемников, расположенных на площадках сливоналивных устройств (для железнодорожных или автомобильных цистерн);

5) на канализационной сети до и после нефтеловушки - на расстоянии от нее не менее 10 м.

61. На общем выходе канализации устанавливается центральная ловушка. Расстояние от центральной ловушки до производственных зданий, сооружений и резервуаров должно быть не менее 30 метров, а до ловушки, обслуживающей насосные станции и резервуары, - 10 метров Все устройства выполняются из огнестойких материалов.

62. При эксплуатации пруда дополнительного отстаивания:

1) не допускается образование сплошного слоя отделившихся нефтепродуктов;

2) производится очистка прудов в зависимости от количества накапливающегося шлака.

63. На складах ГСМ и автоматизированных центральных заправочных станций предусматривается централизованное теплоснабжение.

64. Для отопления и вентиляции зданий и сооружений объектов в качестве теплоносителя применяется горячая вода с температурой не более 130⁰С.

Параграф 7. Обеспечение первичными средствами пожаротушения

65. Пожарно-спасательные расчеты оснащаются пожарно-спасательной техникой, огнетушащими составами, специальным аварийно-спасательным снаряжением, предусмотренными Нормами годности к эксплуатации аэродромов (вертодромов).

Сноска. Пункт 65 - в редакции приказа и.о. Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 07.04.2023 № 229 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

66. В организациях гражданской авиации в зависимости от категории аэродрома по уровню требуемой противопожарной защиты создается нормативный запас огнетушащего состава, одновременно доставляемого на пожарных транспортных средствах к месту авиационного происшествия, имеющих полный боевой расчет личного состава согласно тактико-технической характеристики пожарных машин.

Осуществление категорирования аэродромов по уровню требуемой противопожарной защиты определяется нормами годности к эксплуатации аэродромов (вертодромов).

Сноска. Пункт 66 - в редакции приказа и.о. Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 07.04.2023 № 229 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

67. Все производственные складские, вспомогательные и административные здания и сооружения организации гражданской авиации, а также отдельные помещения и технологические установки обеспечиваются первичными средствами пожаротушения в соответствии с минимальным перечнем необходимых первичных средств пожаротушения, предусмотренным приказом Министра по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан от 21 февраля 2022 года № 55 "Об утверждении Правил пожарной безопасности" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 26867).

Сноска. Пункт 67 - в редакции приказа и.о. Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 07.04.2023 № 229 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

68. В производственных и складских зданиях и сооружениях и на территории организации гражданской авиации устанавливаются специальные пожарные щиты, которые укомплектовываются (первычными средствами пожаротушения, ведром тканью асбестовой или войлочной, ящиком с песком и лопатой, багром, ломом, топором, ножницами для резки решеток). Пожарные щиты устанавливаются в помещениях на видных и в легкодоступных местах, по возможности ближе к выходам из помещений. Территории организаций обеспечиваются пожарными щитами из расчета один шит на 5000 квадратных метрах площади.

69. При определении средств пожаротушения учитываются физико-химические и пожароопасные свойства горючих веществ, их отношение к огнетушащим веществам, а также площадь производственных помещений, открытых площадок и установок.

Приложение к Правилам пожарной безопасности в гражданской авиации Республики Казахстан

Типовое положение о пожарно-технических комиссиях в организациях гражданской авиации

Сноска. Приложение исключено приказом и.о. Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 07.04.2023 № 229 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Қазақстан Республикасының азаматтық авиациясындағы өрт қауіпсіздігі қағидаларын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің м.а. 2015 жылғы 26 наурыздағы № 324 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2015 жылы 29 қазанда № 12217 болып тіркелді.

"Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану және авиация қызметі туралы" 2010 жылғы 15 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының 14-бабы 1-тармағының 41-48) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

1. Қоса беріліп отырған Қазақстан Республикасының азаматтық авиациясындағы өрт қауіпсіздігі қағидалары бекітілсін.

2. Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрлігінің Азаматтық авиация комитеті (Б.К. Сейдахметов):

1) осы бұйрықтың заңнамада бекітілген тәртіппен Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін;

2) осы бұйрық Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін күнтізбелік он күннің ішінде оның көшірмелерін мерзімді баспа басылымдарында және "Әділет" ақпараттық-құқықтық жүйесіне ресми жариялауға жіберуді;

3) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрлігінің интернет-ресурсында және мемлекеттік органдардың интранет-порталында орналастырылуын;

4) осы бұйрық Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін он жұмыс күні ішінде Қазақстан Респубикасы Инвестициялар және даму министрлігінің Заң департаментіне осы бұйрықтың 2-тармағының 1), 2) және 3) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтерді ұсынуды қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылауды өзіме қалдырамын.

4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының
Инвестициялар және даму
министрінің міндетін атқарушы	Ж. Қасымбек

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасының

Ішкі істер министрі

Қ.Н.Қасымов _____________

2015 жылғы 28 қыркүйек

Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің міндетін атқарушының 2015 жылғы 26 наурыздағы № 324 бұйрығымен бекітілген

Қазақстан Республикасының азаматтық авиациясындағы
өрт қауіпсіздігі қағидалары
1. Жалпы ережелер

1. Осы Қазақстан Республикасының азаматтық авиациясындағы өрт қауіпсіздігі қағидалары (бұдан әрі - Қағидалар) "Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану және авиация қызметі туралы" 2010 жылғы 15 шілдедегі Қазақстан Республикасының Заңының 14-бабының 1-тармағының 41-48) тармақшасына және "Азаматтық қорғау туралы" 2014 жылғы 11 сәуірдегі Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес әзірленген және Қазақстан Республикасының азаматтық авиациясындағы өрт қауіпсіздігінің тәртібін белгілейді.

2. Қазақстан Республикасының азаматтық авиациясындағы өрт қауіпсіздігінің тәртібі мыналарды қамтиды:

1) қоймаларды, аэровокзалдарды (жолаушылар, жүк терминалдарын) ұстау;

2) өртке қарсы сумен жабдықтауды қамтамасыз ету;

3) әуе кемелері тұратын орындарды, технологиялық жабдықтарды және механикаландыру құралдарын ұстау;

4) радиотехникалық жабдықты және байланысты пайдалану базаларының объектілерін ұстау;

5) арнайы көлікті сақтау, жөндеу және пайдалану орындарын ұстау;

6) авиаотынмен қамтамасыз ету объектілерін ұстау және өртке қарсы қамтамасыз ету;

7) бастапқы өрт сөндіру құралдарымен қамтамасыз ету.

3. Азаматтық авиация ұйымының басшысы азаматтық авиация ұйымында өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ететін тұлғаларды тағайындайды.

4. Әуе кемелерінде және әуеайлақ объектілерінде өрттен құтқару жұмыстарын орындау үшін азаматтық авиация ұйымының басшысы ұшуды іздестіру авариялық-құтқарумен қамтамасыз ету қызметінің (бұдан әрі - ҰІАҚҚҚ) авариялық-құтқару командаларының құрамына кіретін өрттен құтқару жасақтарын құрады.

ҰІАҚҚҚ басшысы әуежай объектілерінің өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ететін адам болып табылады.

5. Авиаотынмен қамтамасыз ету объектілері ҰІАҚҚҚ кезекші үй-жайы және мемлекеттік өртке қарсы қызмет органдарының жергілікті бөлімшесінің тікелей телефон байланысымен жабдықталады.

6. Инженерлік-техникалық қызметкерлерді және қызметшілерді азаматтық авиация ұйымдарында өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі іс-шараларды өткізуге қатысуға тарту үшін қажет болған жағдайда ұйымның бірінші басшысының шешімі бойынша өртке қарсы техникалық комиссиялар құрылады.

Өртке қарсы техникалық комиссиялар туралы ережені азаматтық авиация ұйымдары бекітеді.

Ескерту. 6-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің м.а. 07.04.2023 № 229 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

7. Азаматтық авиация ұйымдарының құрылымдық бөлімшелерінде (авиациялық-техникалық база, жанар-жағармай материалдарының және радиотехникалық жабдықты және байланысты пайдалану қызметі) цехтік (объектілік) өртке қарсы техникалық комиссиялар құрылуы мүмкін.

8. Осы Қағидалар негізінде азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган (бұдан әрі - уәкілетті орган) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету мақсатында азаматтық авиация объектілерінде өртке қарсы қамтамасыз ету жөніндегі нұсқаулық-әдістемелік оқулықты әзірлейді, олар мыналарда өрт қауіпсіздігін қамтамасыз етуді:

1) қоймаларда және аэровокзалдарда (жолаушылар, жүк терминалдарында);

2) әуе кемелері тұратын орындарда;

3) радиотехникалық жабдық және байланыс объектілерінде;

4) арнайы көлікті, технологиялық жабдықты және механикаландыру құралдарын сақтау, жөндеу және пайдалану орындарында;

5) авиаотынмен қамтамасыз ету объектілерінде;

6) азаматтық авиация ұйымдарының объектілерін өртке қарсы сумен жабдықтау бөлігінде;

7) азаматтық авиация ұйымы персоналын оқыту, нұсқау беру және жұмысқа рұқсат беру бөлігінде;

8) азаматтық авиация әуеайлақтарының (тікұшақ айлақтарының) аумағындағы әуе кемелерінің;

9) авиациялық техниканың және объектілердің;

10) өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету бөлігіндегі өзге де мәселелерді реттейді.

9. Азаматтық авиация ұйымдары осы Қағидалардың және уәкілетті орган бекітетін нұсқаулықтар негізінде жалпы ұйым үшін және әрбір жеке объект үшін жергілікті мемлекеттік өртке қарсы қызмет органдарымен келісілген өрт қауіпсіздігінің шаралары туралы ішкі регламенттерді бекітеді.

10. Жалпы азаматтық авиация ұйымы үшін және әрбір жеке объект үшін өрт қауіпсіздігінің шаралары туралы ішкі регламенттерде мыналар көрсетіледі:

1) аумақты, ғимаратты және үй-жайды, оның ішінде эвакуациялау пункттерін ұстауды жүзеге асыру;

2) әуе кемелеріне қызмет көрсетудің технологиялық процестерін жүргізу, жабдықты пайдалану, өрт қаупі бар жұмыстарды жүргізу кезінде өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі іс-шаралар;

3) жарылыс - өрт қаупі бар, өрт қаупі бар заттар мен материалдарды сақтауды және тасымалдауды жүзеге асыру;

4) темекі шегу, ашық от қолдану және отпен жұмыстар жүргізу орындары;

5) жанатын заттар мен материалдарды жинауды, сақтауды және жоюды, арнайы киімді ұстауды және сақтауды жүзеге асыру;

6) ауытқу өртке немесе жарылысқа алып келуі мүмкін бақылау-өлшеу аспаптарының шекті көрсеткіштері;

7) өрт кезінде объектінің қызмет көрсетуші персоналының әрекеті, оның ішінде:

мемлекеттік өртке қарсы қызмет бөлімшесін шақыру кезектілігі;

технологиялық жабдықты авариялық тоқтатуды жүзеге асыру;

желдеткішті және электр жабдығын сөндіруді жүзеге асыру;

өрт сөндіру құралдарын қолдану және өртке қарсы автоматты орнату;

адамдарды, жанатын заттарды және материалдық құндылықтарды эвакуациялауды жүзеге асыру;

азаматты авиация ұйымының барлық үй-жайларын қарауды және өрт - жарылыс қауіпсіз жағдайына келтіруді жүзеге асыру.

Жалпы азаматтық авиация ұйымы үшін және әрбір жеке объект үшін өрт қауіпсіздігінің шаралары туралы ішкі регламенттер үш жылда бір реттен жиі емес, сондай-ақ технологиялық процесс және жұмыс жағдайы өзгерген кезде, ішкі регламенттің негізінде алынған нұсқаулық құжаттар өзгерген кезде және объектіде болған өртті, аварияны және жарылысты талдау негізінде қайта қарауға жатады.

2. Өрт қауіпсіздігінің тәртібі
1-параграф. Қоймалар, аэровокзалдар (жолаушылар,
жүк терминалдарын) ұстау тәртібі

11. Аумақтар, ғимараттар, құрылыстар, ғимараттар мен кұрылыстарды бөлетін өртке қарсы бөгеттер, сондай-ақ қоймалар мен аэровокзалдардың (жолаушылар және жүк терминалдарының) үй-жайлары өрт қауіпсіздігінің талаптарына және құрылыс нормаларына жауап беруі тиіс.

12. Өткелдер, кіреберістер, дәліздер, стационарлық өртке қарсы баспалдақтар, ғимараттардың шатырындағы жанбайтын қоршаулар, баспалдақ торлары, шатыр астындағы үй-жайлар дұрыс жағдайда ұсталады және ештеңемен қоршалмайды.

2-параграф. Өртке қарсы сумен жабдықтау тәртібі

13. Әуежай аумағында немесе әуежайдың периметрлік қоршауынан 1 км қашықтықта табиғи су көздері (өзендер, көлдер, тоғандар) болған жағдайда жылдың кез келген мезгілінде өрт сөндіру автомобильдерін қою және су тарту үшін кірме жолдар және пирстер салынады.

14. Өрт сөндіру резервуарлары, су қоймалары, су құбыры желілері және гидранттар, спринклерлік, дренчерлік және сорғы қондырғылары өрт шыққан немесе тұтанған жағдайда олардың жарамдылық жай-күйі мен үнемі дайындығын қамтамасыз ететін тұрақты техникалық бақылау жүзеге асырылады.

15. Жөндеу жұмыстары жүргізілген немесе өртке қарсы сумен жабдықтау желілерінің учаскелері бөлінген, сорғы станциялары істен шыққан, спринклерлік және дренчерлік қондырғылары ақаулы болған, өрт сөндіру су қоймаларынан су аққан жағдайда азаматтық авиация ұйымының өрт қауіпсіздігіне жауапты адамға хабарланады.

16. Мүмкіндік болмаған немесе өртке қарсы пайдаланылатын су құбырлары қондырғыларын экономикалық жағынан орынсыз болған жағдайда, әуежайлардың аумағында өртке қарсы су сыйымдылықтардың (су айдыны, резервуарлардың) саны кемінде екеуді құрайды.

Өртке қарсы сыйымдылықтардың санына қарамастан, әрбір ауа сыйымдылығында өрт сөндіруге арналған судың жарты мөлшері сақталады.

Өртке қарсы сумен жабдықтау көзі ретінде жерасты немесе жер үсті сулары пайдаланылады. Мұндай жағдайда жерасты суларын тарту өрт сөндіру қажеттіліктеріі және оны су тасушыға жеткізу үшін қажетті су мөлшерін сенімді алуға кепілдік беруі тиіс.

3-параграф. Әуе кемелері тұратын орындарды, технологиялық
жабдықтарды және механикаландыру құралдарын ұстау тәртібі

17. Әуе кемелері тұратын орындар:

1) ЖЖМ қоймаларынан, отын құю тұрақтарынан кемінде 100 метр;

2) әуе кемелері ангардан 25 метр жақын емес орналасқан және байланыс құралдарымен жабдықталған ангарларды қоспағанда, өндірістік ғимараттар мен құрылыстардан кемінде 50 метр қашықтықта орналасады.

Әуе кемесі тұратын орындардың айналасындағы аумақ (радиусы кемінде 50 метр) құрғақ шөптен, қоқыстан және жанғыш материалдардан тазартылған, таза ұсталады. Отынның қалдығын және өңделген майды ағызу үшін арнайы сыйымдылықтар, ал пайдаланылған сүрту (ескі) материалдарын жинау үшін тығыз жабылатын қақпақтары бар металл жәшіктер қойылады.

Ескерту. 17-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің м.а. 07.04.2023 № 229 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

18. Тұрақтарда әуе кемелерін орналастыруды жүзеге асыру, сондай-ақ олардың арасындағы ең аз қауіпсіз қашықтық "Азаматтық авиация әуеайлақтарының (тікұшақ айлақтарының) пайдалануға жарамдылығы нормаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің 2015 жылғы 31 наурыздағы № 381 бұйрығына (Нормативтік құқықтық актілердің мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 12303 болып тіркелген) (бұдан әрі - Әуеайлақтардың (тікұшақ айлақтарының) пайдалануға жарамдылығы нормалары) сәйкес белгіленеді.

Ескерту. 18-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің м.а. 07.04.2023 № 229 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

19. Тұрақта тұрған, оның ішінде авиациялық техникалық базаның ангарындағы және ұшақ жөндеу корпусындағы әуе кемелері үнемі жерге қосылуы тиіс.

20. Әуе кемесінің жерге қосылған құрылғыларын техникалық пайдалану Әуеайлақтардың (тікұшақ айлақтарын) пайдалануға жарамдылық нормаларына сәйкес жүзеге асырылады.

Ескерту. 20-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің м.а. 07.04.2023 № 229 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

21. Әуе кемелері тұратын орындар, оның ішінде топырақ әуеайлақтарда статикалық электрден қорғану үшін стационарлық жерге қосу құрылғыларымен жабдықталады.

22. Әуе кемелері тұратын орындарда мыналарға:

1) жабынға (жерге) отын, май, гидроқоспа және басқа да тез тұтанатын және жанатын сұйықтықтарды төгуге болмайды. Төгілген жағдайда соңғыларына дереу түрде құм себіледі және жиналады;

2) темекі шегуге арнайы бөлінген орыннан басқа жерде темекі шегуге;

3) жұмыс істеп тұрған механикаландырылған құралдар мен технологиялық жабдықтар, сондай-ақ, әуеайлақтағы электрлік қоректену көздеріне қосылған әуе кемелерін қараусыз қалдыруға;

4) өрт сөндірудің алғашқы құралдарынсыз қозғалтқышты іске қосуға немесе басқа жұмыстар атқаруға рұқсат етілмейді.

4-параграф. Радиотехникалық жабдықтар мен байланысты пайдалану
базаларының объектілерін ұстау тәртібі

23. Радиотехникалық жабдықтар мен байланысты пайдалану (бұдан әрі - РТЖБП) базаларының объектілері жанбайтын едені бар, отқа төзімділіктің II дәрежесінен төмен емес жеке тұрған немесе топтастырылған ғимараттарда орналасады. Топтастырылған ғимараттардағы технологиялық жабдықтар үй-жай өзге үй-жайлардан жанбайтын қабырғалармен немесе кемінде 0,25 сағат шегіндегі отқа төзімді қоршаумен бөлінеді және сыртқа шығатын жеке есігі болады.

24. Қонуды қамтамасыз ететін объектілерді қоспағанда, қызмет көрсетуші персоналдың тұрақты қатысуынсыз жұмыс істейтін объектілер өрт болған жағдайда электрлік қоректену көздерін автоматты түрде ажырататын аппаратурамен жабдықталады.

25. РТЖБП базасы объектілеріндегі үй-жайларда қажетті температураны қамтамасыз ету үшін өрт қауіпсіздігінің мынадай талаптарын орындаған кезде өнеркәсіпте әзірленетін электр пештерін орнатуға рұқсат етіледі:

1) үй-жайда қажетті температураны автоматты түрде сақтауды қамтамасыз ететін (жылу температурасын реттеу автоматтары реттелгеннен кейін пломбаны ашпай оларды реттеуді еркін өзгерту мүмкіндігін болдырмау мақсатында пломбалануы тиіс) жабық жылыту элементтері бар электр пештері қолданылады;

2) электр пештері үй-жайдың ең салқын бөлігіне және жабдықтан кемінде 1 м қашықтықта орнатылады;

3) жанатын материалдардан жасалған едендер мен қабырғалар жылу оқшаулағыш және электр пеші (грелка) аралығы кемінде 15 см ауа қабатын қамтамасыз ете отырып, электр пеш (горелка) тұрған жерден кемінде қалыңдығы 10 милиметр асбест картоны бойынша қаңылтырмен қоршалады және тығыздалады;

26. РТЖБП базасы объектілерінің қоршау периметрі бойынша ені 3 метрден кем емес өртке қарсы жолағы, жырту арқылы алшақталатын өсімдік жабыны жырту арқылы жабылады.

27. Ағаш мачтасы, фидер бағаналары мен кергіш зәкірлері орнатылған жер беті кемінде 1 метр радиуста қазылуы тиіс.

28. Объектілердегі жанатын материалдардан жасалған кабельдік арналар асбест картоны үстінен табақ қаңылтырмен қапталуы тиіс.

29. Ғимарат шатырының металл жабындысын, аппаратура корпусын, сымдардың, құбырдың металл қаптамаларын, электр қалқандарының корпусын, трансформаторларды, электр пештерін, өтпелі изолятордың бекіткіш болттары және басқа да стационарлық металл заттар қорғаныш жерге тұйықтағышпен қамтамасыз етіледі.

Ескерту. 29-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің м.а. 07.04.2023 № 229 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

30. Генераторлар мен монтаждау сымдары орауыштарын оқшаулау кедергісін кемінде жылына бір рет және жөндеуден кейін өлшеу жүргізіледі.

5-параграф. Арнайы көлікті сақтау, жөндеу және пайдалану
орындарын ұстау тәртібі

31. Отынды құюшылар, отын цистерналары, бензин қотарушы станциялар, жылжымалы агрегаттар (сервисерлер), май құюшылар кедергісіз шығуды қамтамасыз ете отырып, ашық алаңдарда, шатыр астында немесе гараждардың оқшауланған үй-жайларында бөлек сақталады.

32. Оттегі өндіруші және оттегімен зарядтау станциялары басқа автомобильдерден бөлек орналастырылады.

33. Фекальды сұйықтықтарды, улы немесе инфекцияланған заттарды таситын автомобильдер, сондай-ақ газ отынмен жүретін автомобильдер топтар бойынша бөлек және басқа автомобильдерден жеке орналастырылады.

34. Жиырма бестен астам автомобильдер немесе арнайы көліктер жинақталған арнайы көлік қызметінде (бұдан әрі - арнайы көлік) өрт кезінде оларды эвакуациялау жағдайын жасау үшін арнайы көлік қызметінің бастығы арнайы көлік орналастырудың, эвакуациялау кезегі мен тәртібі жазылған жоспарды әзірлеп, бекітеді.

35. Арнайы көлікті орналастыру жоспарында сондай-ақ жүргізушілердің түнгі уақыттағы, демалыс, мереке күндеріндегі кезекшілік кестесі және оталдыру кілттерін сақтауды жүзеге асыру анықталады.

36. Арнайы көлік үй-жайын және ашық сақтау алаңын арнайы көлікті тез эвакуациялауға кедергі келтіруі мүмкін заттар мен жабдықтармен жабылуы рұқсат етілмейді.

37. Қызмет көрсетудің оннан астам бекеті немесе жиырма бестен астам автомобиль (немесе арнайы көлікті) сақтау көзделген үй-жайдың кемінде екі қақпасы болуы қажет.

38. Арнайы көлік тұратын орын он автомобильге бір арқан (штанга) есебімен тіркеме арқан және штангалармен қамтамасыз етіледі.

39. Гараждарда ұсталық, термиялық, пісіру, бояу, ағаш өңдеу жұмыстарын жүргізуге, сондай-ақ тез тұтанатын сұйықтықтарды пайдалана отырып, бөлшектер мен агрегаттарды жууға рұқсат етілмейді.

40. Арнайы көлікті тұраққа және жөндеуге арналған үй-жайларда, шатыр асты мен ашық алаңдарда:

1) арнайы көлікті нормадан асатын санда орналастыруға, олардың орналастыру схемасын бұзуға, автомобильдер, арнайы машиналар және ғимарат элементтері арасындағы қашықтықты кемітуге;

2) арнайы көлікті отын бақтары мен сыйымдылықтарының ашық қақпақтарымен, сондай-ақ жанармай ағып жатқанда сақтауға;

3) отынды ыдыста ұстауға және арнайы көлікті отынмен жабдықтауға;

4) тұрақ орындарында жүгі түсірілмеген автомобильді қалдыруға;

5) ыдысты тез тұтанатын және жанатын сұйықтықтың астында сақтауға;

6) шығатын қақпа мен жолды жабуға;

7) қозғалтқышты, жүйелерді, тораптар мен агрегаттарды ашық отпен (жалынмен, алаумен, дәнекерлегіш шаммен) қыздыруға, сондай-ақ техникалық байқаулар, жөндеу және басқа жұмыстарды жүргізу кезінде жарық түсіру үшін ашық от көздерін пайдалануға;

8) арнайы көлікте май сіңген сүрткіштер мен арнайы киімдерді қалдыруға;

9) от алдырылған арнайы көлікті қараусыз қалдыруға;

10) тиісті біліктілігі жоқ адамдарға техникалық қызмет көрсету мен арнайы көлікті жүргізуді тапсыруға рұқсат етілмейді.

41. Арнайы көлікке техникалық қызмет көрсету және жөндеу кезінде мыналарға:

1) алдын ала тазаламай және жарылыс қаупі бары-жоғы үшін алынған ауа сынамаларын талдаудың дұрыс екені туралы деректі білмей отын цистерналарында немесе резервуарларында қандай да бір жұмысты орындауға;

2) сенімді түрде жерге қоспай отын құйылған цистерналар немесе резервуарларға жөндеу жүргізуге;

3) жұмыс сұйықтықтары мен газдар босатып алмай технологиялық жабдықтарды бөлшектеуге кірісуге;

4) сыйымдылығы отынмен (газбен) толтырылған және маймен толтырылған картерлерді арнайы машиналарды жөндеуге рұқсат етілмейді (ТҚ-1 базалық шасси бактарында отын және қозғалтқыштардың картерлеріндегі май болса да рұқсат етіледі).

6-параграф. Авиаотынмен қамтамасыз ететін объектілерді ұстау
және өртке қарсы қамтамасыз ету тәртібі

42. ЖЖМ қоймалары мен орталық май құю станцияларынан жалпы желідегі автомобиль жолдарына немесе қоймалардың кіреберіс жолдарына өрт сөндіру автомобильдеріне арналған кемінде екі жол жабдықталады.

43. Авиаотынмен қамтамасыз ету объектілерінің ғимараттары мен құрылыстары (металл резервуарларды қоспағанда) кемінде II дәрежелі отқа төзімді болуы тиіс.

44. Автокөлік техникасы қоймаларының аумағына ұшқын сөндіргішсіз кіруге рұқсат етілмейді.

45. ЖЖМ қоймаларының аумағы құрғақ шөптен, түскен жапырақтан, өндірістік қалдықтардан үнемі тазартылады. Төгілген мұнай өнімдері алып тасталады, ал май тамған жерлерге құм себіледі. Жазғы уақытта шөп шабылады және кеппеген күйінде қойма аумағынан тасып әкетіледі. Шабылған шөпті ЖЖМ қоймаларының аумағында кептіруге және сақтауға рұқсат етілмейді.

46. ЖЖМ қойма аумағының бос алаңдарында жалпақ жапырақты ағаш пен бұталар егуге, гүлзарлар жасауға рұқсат етіледі, бірақ резервуарлардың сыртқы жағынан кемінде 5 метр қашық болуы тиіс. Қоймалар ағашты жерде орналастырылған кезде олардың айналасындағы аумақ тазартылады жапырақты тұқым радиусы 20 метр, қылқан жапырақты 50 метр және ені кемінде 2 метр минералдандырылған белдеумен көмкеріледі.

47. Авиаотынмен қамтамасыз ету объектілері аумағында ашық отты - алау жағуға, жарықтандыру үшін факелдер, сіріңкелер, шырақтар, керосин шамдарын пайдалануға рұқсат етілмейді.

48. Авиаотынмен қамтамасыз ететін аумақта, өндірістік ғимараттар мен құрылыстарда темекі тартуға рұқсат етілмейді.

49. Темекі шегуге су мен өрт сөндіргіш және урнамен жабдықталған арнайы бөлінген орындарда рұқсат етіледі. Темекі шегуге бөлінген орындарда белгілер мен жазулар ілінеді.

50. Оталғыш бу мен газ жинақталған аймақтарда жөндеу профилактикалық жұмыстар жүргізген кезде ұшқын шықпайтын аспаптар пайдаланылады. Жабдықтар мақта-мата шүберегімен сүртіледі, синтетикалық маталарды қолдануға рұқсат етілмейді.

51. Мұнай өнімдерінің буы мен газы бөлінетін үй-жайлар мен эстакадаларда жұмыс істейтін персоналға темір шеге немесе таға қағылған аяқ киіммен жүруіне рұқсат етілмейді.

52. ЖЖМ қоймасының ғимараттары мен құрылыстары және орталық май құю станциялары:

1) найзағайдың тікелей әсерінен;

2) найзағайдың екінші рет болуынан (электростатикалық және электромагниттік индукция);

3) жоғары әлеуетті қоқыстан;

4) статикалық электр пайда болуынан қорғалады.

53. ЖЖМ қоймалары қүрылыс нормаларының талаптарына сәйкес сумен жабдықтау және өрт сөндіру жүйелерімен жабдықталады.

54. Әрқайсысының көлемі 5000 м аз резервуары бар қоймаларда өрт сөндіру автомобильдерімен және/немесе өртке қарсы сыйымдылықтардың мотопомпаларымен (резервуарлар немесе ашық жасанды және табиғи су айдындары) өртті сөндіру және суыту үшін су беруге рұқсат етіледі. Бұл ретте:

1) өртке қарсы сыйымдылықтардың көлемі (резервуарлардың немесе ашық су айдындарының) өрт сөндірудің есепті кезеңінде су шығынының нормасына сәйкес келуі тиіс;

2) өртке қарсы ашық су айдындарының көлемі судың ықтимал булануы немесе мұздың пайда болуын ескере отырып айқындалады;

3) өртке қарсы су қоймалары өрт автомобильдеріне арналған бос кірме жолдармен жабдықталады және ұсталады;

4) өртке қарсы сыйымдылықтардың саны (су қоймасының, резервуарлардың) екіден кем болмауы тиіс, әр сыйымдылықта өрт сөндіруге арналған су көлемінің жартысы сақталуы тиіс;

5) өртке қарсы сыйымдылықтарда судың қол сұғылмайтын қорын қалпына келтіру уақыты оны өртте пайдаланғаннан кейін тоқсан алты сағаттан аспауға тиіс.

55. ЖЖМ қоймаларында және автоматтандырылған ЖЖМ-де диаметрі кемінде 200 милиметр өртке қарсы су құбыры орналастырылады.

56. ЖЖМ қоймаларында және орталық май құю станцияларында ауа-механикалық көбікпен өрт сөндіру көзделеді. Өртті сөндіру үшін стационарлық автоматтандырылған өрт сөндіргіштерді, стационарлық автоматты емес өрт сөндіргіштерді және жылжымалы өрт сөндіргіштерді орнату көзделеді.

57. Өрт сөндіру қондырғыларын қолдану, сондай-ақ оларды тексеру кезеңділігі мен рәсімдері осы Қағидалардың 8-тармағында көрсетілген нұсқаулық-әдістемелік құралдарда реттеледі.

58. Қоймалар аумақтарында өрт кезінде резервуарларды суытудан суды қабылдау үшін пайдаланылатын өндірістік немесе өндірістік - жауын кәріздері көзделеді.

59. Резервуар паркінің шұңқырлы алаңдарындағы жауын қабылдағыштар қоршау білігін немесе парктің сыртқы қоршауынан (шұңқырлауынан) тыс тұрған орындарды әрекетке келтіретін бекіту құрылғыларымен (жапқыштармен, сырғытпалармен) жабдықталады.

60. Кәріз желілеріндегі құдықтарда:

1) 400 м арқылы кәріз магистральдық желісінде;

2) ғимараттардан шығару орындарында (сорғы станциялары, су төгу, зертханалар);

3) резервуарлық парк шұңқырлы алаңында - шұңқырлаудан (қоршаудан) тыс орналасқан жауын қабылдағыштардан шығу орындарында;

4) су құю құрылғылары (темір жол немесе автомобиль цистерналары үшін) алаңдарында орналасқан жауын қабылдағыштардан шығу орындарында;

5) кемінде 10 метр қашықтықта - мұнай ұстап қалғышқа дейін және кейін кәріз желілерінде биіктігі кемінде 0,25 метр гидравликалық бекіткіштер орнату көзделеді.

61. Кәріздің жалпы шығу орындарында орталық ұстап қалғыш орнатылады. Орталық ұстап қалғыштан өндірістік ғимаратқа, құрылыстар мен резервуарларға дейін қашықтық кемінде 30 метр, ал сорғы станциялары мен резервуарларға қызмет көрсететін станциялардағы ұстап қалғыштар 10 метр болуы тиіс. Барлық құрылғылар өртке төзімді материалдардан жасалады.

62. Қосымша су тоқтату арығын пайдалану кезінде:

1) бөлініп алынған мұнай өнімдерінің жалпы қабатының түзілуіне жол берілмейді;

2) жиналып қалған қождардың мөлшеріне қатысты арықтарды тазарту жүргізіледі.

63. ЖЖМ және орталық май құю станцияларында орталықтандырылған жылумен жабдықтау көзделеді.

64. Ғимараттар мен құрылыстарды жылыту мен желдету үшін жылутасығыш ретінде температурасы 130^оС-тан аспайтын ыстық су қолданылады.

7-параграф. Өрт сөндірудің бастапқы құралдарымен қамтамасыз
ету тәртібі

65. Өрт-құтқару жасақтары Әуеайлақтардың (тікұшақ айлақтарының) пайдалануға жарамдылық нормаларында көзделген өрт-құтқару техникасымен, өрт сөндіру құрамдарымен, арнайы авариялық-құтқару жарақтарымен жарақтандырылады.

Ескерту. 65-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің м.а. 07.04.2023 № 229 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

66. Азаматтық авиация ұйымдарында әуеайлақтың санатына қарай талап етілетін өртке қарсы қорғау деңгейі бойынша өрт машиналарының тактикалық-техникалық сипаттамаларына сәйкес жеке құрамның толық қарулы жасағына ие авиациялық оқиға орнына өрт көлігі құралдарында бір уақытта жеткізілетін өрт сөндіру құрамының нормативтік қоры құрылады.

Әуеайлақтарды талап етілетін өртке қарсы қорғау деңгейі бойынша санаттау азаматтық авиация Әуеайлақтардың (тікұшақ айлақтарының) пайдалануға жарамдылығы нормаларымен жүзеге асыру белгіленеді.

Ескерту. 66-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің м.а. 07.04.2023 № 229 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

67. Азаматтық авиация ұйымдарының барлық өндірістік қоймалық, көмекші және әкімшілік ғимараттары мен құрылыстары, сондай-ақ жекелеген үй-жайлары мен технологиялық қондырғылар бастапқы өрт сөндіру құралдарымен "Өрт қауіпсіздігі қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрінің 2022 жылғы 21 ақпандағы № 55 бұйрығымен (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 26867 болып тіркелген) қарастырылған бастапқы өрт сөндіру құралдарының қажетті ең аз тізбесіне сәйкес қамтамасыз етіледі.

Ескерту. 67-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің м.а. 07.04.2023 № 229 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

68. Азаматтық авиация ұйымдарының өндірістік және қоймалық ғимараттары мен құрылыстарында және аумақтарында өрт сөндірудің бастапқы құралдарының жиынтығы бар арнайы өрт қалқандары орнатылады. Өрт қалқандары мүмкіндігінше үй-жайдан шығу орындарына жақын, көрінетін және оңай қол жететін орындарда орнатылады. Ұйымдардың аумақтарындағы бір қалқан 5000 м² алаңға есебімен өрт қалқандарымен қамтамасыз етіледі.

69. Өрт сөндіру құралдарын айқындау кезінде жанатын заттардың физикалық-химиялық және өрт қаупі бар қасиеттері, олардың өрт сөндіргіш құралдарына қатынасы, сондай-ақ өндірістік үй-жай алаңдары, ашық алаңдар мен қондырғылар есепке алынады.

Қазақстан Республикасы Азаматтық авиациясындағы өрт қауіпсіздігі қағидаларына 1-қосымша

Азаматтық авиация ұйымдарындағы өрт-техникалық комиссиялары туралы ереже

Ескерту. Қосымша алып тасталды – ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің м.а. 07.04.2023 № 229 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.