Об утверждении Инструкции о реализации правозащитных функций прокуратуры в социально-экономической сфере

Приказ Генерального прокурора Республики Казахстан от 31 января 2017 года № 7. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 3 марта 2017 года № 14865. Утратил силу приказом Генерального Прокурора Республики Казахстан от 2 мая 2018 года № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования)

Сноска. Утратил силу приказом Генерального Прокурора РК от 02.05.2018 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

В соответствии с подпунктом 4-1) статьи 11 Закона Республики Казахстан "О Прокуратуре" ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Утвердить прилагаемую Инструкцию о реализации правозащитных функций прокуратуры в социально-экономической сфере.

2. Признать утратившим силу приказ Генерального Прокурора Республики Казахстан от 2 сентября 2014 года № 85 "Об утверждении Инструкции по организации прокурорского надзора за применением законов, соблюдением прав и свобод человека и гражданина в социально-экономической сфере" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 9773, опубликован в информационно-правовой системе "Әділет" 10 октября 2014 года) и пункт 2 Приложения к приказу Генерального Прокурора Республики Казахстан от 15 ноября 2016 года № 172 "О внесении изменений и дополнения в некоторые приказы Генерального Прокурора Республики Казахстан" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 14554, опубликован в информационно-правовой системе "Әділет" 30 декабря 2016 года).

3. Департаменту правовой защиты Генеральной прокуратуры Республики Казахстан обеспечить:

1) государственную регистрацию и его официальное опубликование;

2) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Генеральной прокуратуры Республики Казахстан.

4. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего заместителя Генерального Прокурора Республики Казахстан.

5. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Генеральный Прокурор Республики Казахстан

Ж. Асанов

Утверждена приказом Генерального Прокурора Республики Казахстан № 7 от 31 января 2017 года

Инструкция о реализации правозащитных функций прокуратуры в социально-экономической сфере

Глава 1. Общие положения

1. Настоящая Инструкция о реализации правозащитных функций прокуратуры в социально-экономической сфере (далее – Инструкция) детализирует осуществление прокурорского надзора в социально-экономической сфере.

2. Предметами высшего надзора являются:

1) надзор за законностью в социальной сфере;

2) надзор за законностью в сфере экономики.

3. Правозащитные функции органов прокуратуры:

1) проведение анализа состояния законности (далее – анализ);

2) производство проверки применения законодательства Республики Казахстан;

3) меры по устранению нарушений законности.

Глава 2. Механизмы реализации правозащитных функций

4. Проверки применения законодательства Республики Казахстан планируются на основе анализа.

Прокурорами ведется паспорт региона, содержащий социально-экономические показатели. Паспорт региона обновляется раз в полгода.

5. Плановые и внеплановые анализы проводятся путем сбора и изучения сведений и информации о применении законодательства Республики Казахстан.

Проведение внеплановых анализов инициируется по рапорту, согласованному прокурором области, его заместителем, города, района и приравненного к ним либо лицами, исполняющими их обязанности.

Рапорт содержит:

1) дату, фамилию, имя, отчество (при его наличии) и должность лица, подающего рапорт;

2) предмет анализа;

3) мотивированные основания;

4) период анализа;

5) срок проведения анализа.

Анализ проводится без посещения прокурорами субъектов (объектов) путем запроса и изучения статистических данных, сведений государственных и международных организаций, средств массовой информации, материалов гражданских, административных и уголовных дел, а также иных источников информации.

Срок проведения анализа не превышает тридцати календарных дней, а в необходимых случаях продлевается на срок не более тридцати календарных дней.

Результаты анализа оформляются в виде справки, которая содержит:

1) дату, основания и предмет проведения анализа;

2) текущее состояние законности (с приведением статистики);

3) объективные выводы о состоянии законности, полученные в результате анализа, в том числе причины и условия совершения правонарушений;

4) в зависимости от результатов предложения о способах разрешения и устранения правонарушений, имеющихся проблем, недостатков и пробелов в законодательстве Республики Казахстан.

По результатам анализа инициируются проверки, принимаются меры, предусмотренные Законом Республики Казахстан "О Прокуратуре".

Проверки по итогам анализа назначаются с соблюдением пункта 9 настоящей Инструкции.

6. Производство проверок осуществляется по основаниям, предусмотренным в пункте 2 статьи 5 Закона Республики Казахстан "О Прокуратуре".

Постановления о производстве проверок правомочны выносить: Генеральный Прокурор Республики Казахстан, его заместители, начальники самостоятельных структурных подразделений Генеральной прокуратуры Республики Казахстан, прокуроры областей и приравненные к ним прокуроры, их заместители, прокуроры городов, районов и приравненные к ним прокуроры, а также лица их замещающие.

Проверки, за исключением проводимых по поручению Президента Республики Казахстан или вышестоящего прокурора, а также по заявлениям и жалобам физических и юридических лиц, назначаются после проведения анализа в порядке, предусмотренном пунктом 5 настоящей Инструкции.

7. Поручения о производстве проверок нижестоящим прокурорам правомочны направлять Генеральный Прокурор Республики Казахстан, его заместители, прокуроры областей и приравненные к ним, а также их заместители.

Основаниями для дачи поручения являются исполнение поручений Президента Республики Казахстан, Генерального Прокурора Республики Казахстан и его заместителей, реализация операционного плана и плановых мероприятий Генеральной прокуратуры Республики Казахстан, прокуратур областей и приравненных к ним, результаты анализа, рассмотрение заявлений и обращений физических и юридических лиц, публикации в средствах массовой информации.

В зависимости от тематики проверки поручение содержит:

1) основания дачи поручения;

2) фабулу обстоятельств дела либо характерные нарушения;

3) период, подлежащий проверке;

4) вопросы, подлежащие изучению;

5) срок исполнения.

8. Прокурор проводит проверку по обращениям физических и юридических лиц, сообщениям и информациям государственных органов, публикациям в средствах массовой информации и другим данным, требующим безотлагательного принятия решения, а также в случаях конфликта интересов уполномоченного органа либо его должностных лиц.

Обращения физических и юридических лиц по вопросам проверки субъектов частного предпринимательства направляются по компетенции в уполномоченные органы, за исключением случаев, предусмотренных в пункте 10 настоящей Инструкции.

9. При непосредственном выявлении признаков нарушений законности проверка поручается соответствующему уполномоченному органу с требованием сообщения о результатах.

Проверка не может быть поручена уполномоченному органу и проводится прокурором в случаях выявления нарушения, требующего незамедлительного устранения и (или) наличия конфликта интересов в деятельности уполномоченного органа либо его должностных лиц.

Прокурором, получившим соответствующие сведения, подается мотивированный рапорт руководителю структурного подразделения Генеральной прокуратуры Республики Казахстан, прокурору области, города, района или приравненному к ним, в котором отражаются следующие сведения:

1) источник и дата получения информации;

2) характер нарушения, требующий незамедлительного устранения;

3) причины, по которым данная проверка не может быть поручена уполномоченному органу;

4) наименование субъекта (объекта), в котором предлагается проведение проверки.

10. Проверки в деятельности субъектов частного предпринимательства прокурор по согласованию с прокурором области или приравненным к нему либо с лицом их замещающим проводит в случаях:

1) необходимости встречной проверки законности решений государственных органов и организаций;

2) для устранения нарушений законности, носящих массовый характер, затрагивающих права и свободы значительного числа граждан;

3) при наличии сведений о задолженности по заработной плате перед работниками;

4) установления законности освоения государственных средств и средств квазигосударственного сектора;

5) если их проведение не представляется возможным поручить уполномоченным органам.

В остальных случаях проверки субъектов частного предпринимательства проводятся по поручению либо согласованию с Генеральной прокуратурой Республики Казахстан.

11. Проверки соблюдения законности в деятельности организаций образования (детские дома, детские сады, школы, школы-интернаты, гимназии, колледжи, высшие учебные заведения и другие) и здравоохранения (организации здравоохранения для детей сирот, детей оставшихся без попечения родителей, поликлиники, больницы и другие) проводить в соответствии с настоящей Инструкцией и по согласованию с прокурором области или приравненным к нему.

12. Согласование проверок вышестоящей прокуратурой осуществляется в течение трех суток, а в случаях, не требующих отлагательств, в течение двадцати четырех часов с момента поступления материалов.

13. Постановления о производстве проверки содержит:

1) номер, дата, фамилия, имя, отчество (при его наличии) и должность прокурора, основания проверки;

2) наименование проверяемого субъекта (объекта), его местонахождение, Бизнес - идентификационный номер (индивидуальный идентификационный номер);

3) предмет (тематика) проверки с указанием проверяемого периода;

4) кому поручена проверка и сведения о специалистах, привлекаемых к ней;

5) срок проведения (начало и конец) проверки;

6) права и обязанности проверяемого субъекта.

Постановление о проведении проверки регистрируется в уполномоченном государственном органе по правовой статистике и специальным учетам, в котором указываются номер и дата его регистрации до начала проверки.

В постановлениях о продлении, приостановлении и возобновлении производства проверок указывать их причины.

14. В ходе проверок при отсутствии иных возможностей для выявления скрытых нарушений законодательства Республики Казахстан, имеющих значение для реализации проверки, решается вопрос о необходимости осуществления уполномоченными органами оперативно-розыскных мероприятий.

Оперативно-розыскные мероприятия назначаются Генеральным Прокурором Республики Казахстан, его заместителями, прокурорами областей и приравненными к ним прокурорами.

В постановлении о проведении оперативно-розыскных мероприятий указываются:

1) основания их проведения;

2) круг проверяемых субъектов и вопросов;

3) виды оперативно-розыскных мероприятий, в том числе специальных;

4) срок проведения и форма предоставления полученных результатов.

15. При необходимости для участия в проверке и дачи заключения привлекать специалистов.

Экспертиза назначается в случаях, требующих специальных научных знаний и когда без ее назначения не представляется возможным реализовать проверку.

Постановление о назначении экспертизы выносится Генеральным Прокурором Республики Казахстан, его заместителями, начальниками Департаментов, самостоятельных управлений Генеральной прокуратуры, прокурорами областей и приравненными к ним, их заместителями, начальниками структурных подразделений областных и приравненных к ним прокуратур, прокурорами городов, районов и приравненными к ним, а также лицами, исполняющими их обязанности.

В постановлении о назначении экспертизы указываются:

1) наименование органа, назначившего экспертизу;

2) время, место назначения экспертизы;

3) вид экспертизы;

4) основания для назначения экспертизы;

5) объекты, направляемые на экспертизу, и информация об их происхождении, а также разрешение на возможное полное или частичное уничтожение указанных объектов, изменение их внешнего вида или основных свойств в ходе исследования;

6) наименование органа судебной экспертизы и (или) фамилия, имя, отчество (при его наличии) лица, которому поручено производство судебной экспертизы.

16. По результатам проверки составляется справка о результатах проверки, которая содержит:

1) дату и место составления справки, основания проверки;

2) наименование проверяемого субъекта, предмет (тематика) проверки;

3) общие сведения по тематике проверки (статистика, реализованные проверяемым субъектом мероприятия, сведения об освоенных бюджетных средствах);

4) оценку соблюдения законности по предмету (тематике) проверки (суть выявленных нарушений, законность правовых актов государственных органов, соблюдение законодательства о противодействии коррупции);

5) выводы и предложения по результатам проверки (акты надзора, инициирование досудебного расследования, предложения по совершенствованию законодательства Республики Казахстан и так далее);

6) сведения об ознакомлении или отказе в ознакомлении со справкой руководителя (представителя) проверяемого субъекта.

В случае наличия замечаний и (или) возражений по результатам проверки руководитель проверяемого субъекта либо его представитель излагает их в письменном виде.

17. По результатам проверки вносятся акты прокурорского надзора, предусмотренные главой 3 Закона Республики Казахстан "О Прокуратуре", либо принимаются иные меры.

Иски в суды предъявляются исключительно в целях устранения нарушений законности, носящих массовый характер, затрагивающих права и свободы значительного числа граждан или лиц, не способных самостоятельно отстаивать свои права и законные интересы по состоянию здоровья или возрасту, а также в интересах государства. В остальных случаях разъясняется право каждого на самостоятельную защиту своих прав и свобод в судебном порядке.

Не допускается вовлечение органов прокуратуры в гражданско-правовые споры субъектов предпринимательства, а также необоснованного предъявления исков в интересах граждан.

Контроль за организацией проводимой проверки, ее результатами, исполнением акта прокурорского надзора и фактическим устранением нарушений законности возлагается на прокурора, назначившего проверку.

18. Требования о производстве проверок в адрес органов контроля и надзора подлежат направлению:

1) для устранения нарушений законности, носящих массовый характер, затрагивающих права и свободы значительного числа граждан;

2) в случаях, требующих специальных знаний, когда без его направления не представляется возможным реализовать прокурорскую проверку;

3) при проведении анализа и отсутствия иных возможностей для выявления и устранения нарушений законности;

4) по рассматриваемым обращениям физических и (или) юридических лиц, государственных органов по конкретным фактам нарушения законности, если вопрос проверки непосредственно затрагивает права и законные интересы заявителя, государства.

Требования направляются Генеральным Прокурором Республики Казахстан, его заместителями, начальниками Департаментов, самостоятельных управлений Генеральной прокуратуры, прокурорами областей, городов, районов и приравненными к ним и их заместителями.

19. Действия и акты прокурора обжалуются вышестоящему прокурору либо в суд.

Вышестоящий прокурор по результатам проверки законности действий и актов прокурорского надзора нижестоящего прокурора по жалобам физических и (или) юридических лиц либо по собственной инициативе принимает одно из следующих решений:

1) приостанавливает действие актов прокурорского надзора в случае возникновения сомнения в их законности, до принятия окончательного решения;

2) отзывает акты прокурорского надзора в случае нарушения компетенции, установленной законами и данной Инструкцией;

3) отменяет либо изменяет акты прокурорского надзора в случае установления их противоречия либо отдельных требований действующему законодательству;

4) оставляет в силе акты прокурорского надзора.

Әлеуметтік-экономикалық саладағы прокуратураның құқық қорғау функцияларын іске асыру жөніндегі нұсқаулықты бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Бас прокурорының 2017 жылғы 31 қаңтардағы № 7 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2017 жылғы 3 наурызда № 14865 болып тіркелді. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Бас Прокурорының 2018 жылғы 2 мамырдағы № 60 бұйрығымен

Ескерту. Күші жойылды – ҚР Бас Прокурорының 02.05.2018 № 60 (алғаш ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

"Прокуратура туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 11-бабының 4-1) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

1. Қоса беріліп отырған Әлеуметтік-экономикалық саладағы прокуратураның құқық қорғау функцияларын іске асыру жөніндегі нұсқаулық бекітілсін.

2. "Әлеуметтік-экономикалық саладағы заңдардың қолданылуын, адам мен азаматтың құқықтары мен бостандықтарының сақталуын прокурорлық қадағалауды ұйымдастыру жөніндегі нұсқаулықты бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Бас Прокурорының 2014 жылғы 2 қыркүйектегі № 85 бұйрығының (Hормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 9773 болып тіркелді, "Әділет" ақпараттық-құқықтық жүйесінде 2014 жылғы 10 қазанда жарияланған) және "Қазақстан Республикасы Бас Прокурорының кейбір бұйрықтарына өзгерістер мен толықтыру енгізу туралы" Қазақстан Республикасы Бас Прокурорының 2016 жылғы 15 қарашадағы № 172 бұйрығының (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 14554 болып тіркелді, "Әділет" ақпараттық-құқықтық жүйесінде 2016 жылғы 30 желтоқсанда жарияланған) қосымшасының 2-тармағының күші жойылды деп танылсын.

3. Қазақстан Республикасы Бас прокуратурасының Құқықтық қорғау департаменті:

1) мемлекеттік тіркелуін және оның ресми жариялануын қамтамасыз етсін;

2) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Бас прокуратурасының интернет-ресурсында орналастырылуын қамтамасыз етсін.

4. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасы Бас Прокурорының жетекшілік етуші орынбасарына жүктелсін.

5. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының Бас Прокуроры

Ж. Асанов

Қазақстан Республикасы Бас Прокурорының 2017 жылғы 31 қаңтардағы № 7 бұйрығымен бекітілді

Әлеуметтік-экономикалық саладағы прокуратураның құқық қорғау функцияларын іске асыру жөніндегі нұсқаулық

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Әлеуметтік-экономикалық саладағы прокуратураның құқық қорғау функцияларын іске асыру жөніндегі осы нұсқаулық (бұдан әрі – Нұсқаулық) әлеуметтік-экономикалық саладағы прокурорлық қадағалауды жүзеге асырылуын нақтылайды.

2. Жоғары қадағалаудың нысаналары:

1) әлеуметтік саладағы заңдылықты қадағалау;

2) экономикалық саладағы заңдылықты қадағалау болып табылады.

3. Прокуратура органдарының құқық қорғау функциялары:

1) заңдылық жағдайына талдау жүргізу (бұдан әрі - талдау);

2) Қазақстан Республикасы заңнамасының қолданылуына тексеру жүргізу;

3) заңдылықты бұзушылықтарды жою бойынша шаралар.

2-тарау. Құқық қорғау функцияларын іске асыру тетіктері

4. Қазақстан Республикасы заңнамасының қолданылуына тексерулер талдаудың негізінде жоспарланады.

Прокурорлармен әлеуметтік-экономикалық көрсеткіштерді қамтитын аймақтың паспорты жүргізіледі. Аймақтың паспорты жарты жылда бір рет жаңартылады.

5. Жоспарлы және жоспардан тыс талдаулар Қазақстан Республикасы заңнамасының қолданылуы туралы мәліметтер мен ақпаратты жинау және зерделеу арқылы жүргізіледі.

Жоспардан тыс талдауларды жүргізу облыс, оның орынбасарымен, қала, аудан прокурорымен және оларға теңестірілген прокурормен не олардың міндетін атқарушы тұлғамен келісілген баянат бойынша бастамашылық етіледі.

Баянатта:

1) күні, баянат беруші тұлғаның тегі, аты, әкесінің аты (ол болған кезде) және лауазымы;

2) талдау нысанасы;

3) дәлелді негіздер;

4) талдау кезеңі;

5) талдау жүргізу мерзімі қамтылады.

Талдау прокурорлар субъектілерге (объектілерге) бармай, статистикалық деректерді, мемлекеттік және халықаралық ұйымдардың, бұқаралық ақпарат құралдарының мәліметтерін, азаматтық, әкімшілік және қылмыстық істер материалдарын, сондай-ақ басқа да ақпарат көздерін сұрату және зерделеу арқылы жүргізіледі.

Талдау жүргізу мерзімі отыз күнтізбелік күннен аспайды, ал керекті жағдайларда отыз күнтізбелік күннен аспайтын мерзімге ұзартылады.

Талдау нәтижелері анықтама түрінде ресімделеді, онда:

1) талдау жүргізу күні, негізі және нысанасы;

2) ағымдағы заңдылық жағдайы (статистиканы келтіре отырып);

3) талдау нәтижесінде алынған заңдылық жағдайы туралы объективті қорытындылар, оның ішінде құқық бұзушылықтар жасау себептері мен жағдайлары;

4) нәтижелеріне қарай құқық бұзушылықтарды, Қазақстан Республикасының заңнамасындағы бар проблемаларды, кемшіліктер мен олқылықтарды шешу және жою тәсілдері туралы ұсыныстар қамтылады.

Талдау нәтижелері бойынша тексерулер бастамаланады, "Прокуратура туралы" Қазақстан Республикасы Заңымен көзделген шаралар қабылданады.

Талдау нәтижелері бойынша тексерулер осы Нұсқаулықтың 9-тармағын сақтай отырып тағайындалады.

6. Тексерулер жүргізу "Прокуратура туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабының 2-тармағында көзделген негіздер бойынша жүзеге асырылады.

Тексерулерді жүргізу туралы қаулыларды Қазақстан Республикасының Бас Прокуроры, оның орынбасарлары, Қазақстан Республикасы Бас прокуратурасының дербес құрылымдық бөлімшелерінің бастықтары, облыс прокурорлары және оларға теңестірілген прокурорлар, олардың орынбасарлары, қала, аудан прокурорлары және оларға теңестірілген прокурорлар, сонымен қатар олардың орнын баса тұратын тұлғалар шығаруға құқылы.

Тексерулер, Қазақстан Республикасы Президентінің немесе жоғары тұрған прокурордың тапсырмасы, сонымен қатар жеке және заңды тұлғалардың өтініштері мен арыздары бойынша өткізілетіндерді қоспағанда, осы Нұсқаулықтың 5-тармағымен қарастырылған тәртіптегі талдауды өткізуден кейін тағайындалады.

7. Төмен тұрған прокурорларға тексерулер жүргізу туралы тапсырмаларды Қазақстан Республикасының Бас Прокуроры, оның орынбасарлары, облыстардың прокурорлары және оларға теңестірілгендер, сондай-ақ олардың орынбасарлары жолдауға құқылы.

Қазақстан Республикасы Президентінің, Қазақстан Республикасы Бас Прокурорының және оның орынбасарларының тапсырмаларын орындау, Бас прокуратураның, облыстардың және оларға теңестірілген прокуратуралардың операциялық жоспарын және жоспарлы іс-шараларын іске асыру, талдау нәтижелері, жеке және заңды тұлғалардың өтініштері мен арыздарын қарау, бұқаралық ақпарат құралдарындағы жарияланымдар тапсырма беру үшін негіздер болып табылады.

Тексеру тақырыптамасына қарай тапсырма:

1) тапсырма беру негіздері;

2) істің мән-жайының фабуласы не оған тән бұзушылықтар;

3) тексеруге жататын кезең;

4) зерделеуге жататын мәселелер;

5) орындау мерзімін қамтиды.

8. Прокурор жеке және заңды тұлғалардың өтініштері, мемлекеттік органдардың хабарламалары мен ақпараттары, бұқаралық ақпарат құралдарындағы жарияланымдар және дереу шешім қабылдауды қажет ететін басқа да деректер бойынша, сондай-ақ уәкілетті органның не оның лауазымды тұлғаларының мүдделер қақтығысы жағдайында тексеру жүргізеді.

Осы Нұсқаулықтың 10-тармағымен қарастырылған жағдайларды қоспағанда, жеке кәсіпкерлік субъектілерін тексеру мәселелері бойынша жеке және заңды тұлғалардың өтініштері құзыреті бойынша уәкілетті мемлекеттік органдарға жолданылады.

9. Заң бұзушылықтар тікелей анықталған кезде тексерулер олардың нәтижелері туралы хабарлауды талап етумен тиісті уәкілетті органға тапсырылады.

Дереу жоюды талап ететін бұзушылық анықталған және (немесе) уәкілетті органның не оның лауазымды тұлғаларының қызметінде мүдделер қақтығысы орын алған жағдайларда тексеру уәкілетті органға тапсырыла алмайды және оны прокурор жүргізеді.

Тиісті мәліметтер алған прокурормен Қазақстан Республикасы Бас прокуратурасының құрылымдық бөлімшесінің басшысына, облыс, қала, аудан прокурорына немесе оларға теңестірілгенге дәлелді баянат беріледі, онда келесі мәліметтер қамтылады:

1) ақпарат алу көзі және мерзімі;

2) дереу жоюды қажет ететін бұзушылық сипаты;

3) аталған тексеруді уәкілетті органға тапсыруға болмайтын себептер;

4) тексеруді жүргізуге ұсынылатын субъектінің (объектінің) атауы.

10. Жеке кәсіпкерлік субъектілерінің қызметіне тексерулерді прокурор облыс прокурорымен немесе оған теңестірілгенмен не олардың орнын баса тұратын тұлғамен келісім бойынша келесі жағдайларда жүргізеді:

1) мемлекеттік органдар мен ұйымдардың шешімдерінің заңдылығын қарсы тексеру қажет болғанда;

2) жаппай сипатқа ие, азаматтардың едәуір санының құқықтары мен бостандықтарын қозғайтын заң бұзушылықтарды жою үшін;

3) қызметкерлер алдындағы жалақы бойынша берешек туралы мәліметтер болған кезде;

4) мемлекет қаражаттарын және квазимемлекеттік сектор қаражаттарын игерудің заңдылығын анықтау;

5) егер оларды жүргізуді уәкілетті органдарға тапсыру мүмкін болмаған кезде.

Қалған жағдайларда жеке кәсіпкерлік субъектілерін тексеру Қазақстан Республикасының Бас прокуратурасының тапсырмасымен немесе оның келісімі бойынша жүргізіледі.

11. Білім беру (балалар үйлері, балабақшалар, мектептер, мектеп-интернаттар, гимназиялар, колледждер, жоғарғы оқу орындары және тағы басқа) және денсаулық сақтау ұйымдарының (жетім балаларға, ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балаларға арналған денсаулық сақтау ұйымдары, емханалар, ауруханалар және тағы басқа) қызметінде заңдылықтың сақталуын тексеру осы Нұсқаулыққа сәйкес және облыстың прокурорымен немесе оған теңестірілгенмен келісім бойынша жүргізілсін.

12. Жоғары тұрған прокуратураның тексерулерге келісім беруі үш тәулік ішінде, ал кейінге қалдыруды қажет етпейтін жағдайларда, материалдар түскен мезгілден бастап жиырма төрт сағаттың ішінде жүзеге асырылады.

13. Тексеру жүргізу туралы қаулы:

1) нөмірі, күні, прокурордың тегі, аты, әкесінің аты (ол болған кезде) және лауазымы, тексеру негіздері;

2) тексерілетін субъектісінің (объектісінің) атауы, оның орналасқан жері, Бизнес-сәйкестендіру нөмірі (жеке сәйкестендіру нөмірі);

3) тексерілетін кезеңді көрсете отырып тексеру нысанасы (тақырыптамасы);

4) тексеру кімге тапсырылған және оған тартылатын мамандар туралы мәліметтер;

5) тексеру жүргізу мерзімі (басталуы және аяқталуы);

6) тексерілетін субъектісінің құқықтары мен міндеттерді қамтиды.

Тексеру жүргізу туралы қаулы құқықтық статистика және арнайы есепке алу жөніндегі уәкілетті мемлекеттік органда тіркеледі, онда оның нөмірі және тексерудің басталуына дейін тіркелген күні көрсетіледі.

Тексеру жүргізуді ұзарту, тоқтата тұру және қайтадан бастау туралы қаулыларда олардың себептері көрсетілсін.

14. Тексерулер барысында тексеруді іске асыру үшін маңызы бар жасырын заң бұзушылықтарды анықтау үшін басқа мүмкіндіктер болмаған кезде уәкілетті органдардың жедел-іздестіру іс-шараларын жүзеге асыру қажеттілігі туралы мәселе шешіледі.

Жедел-іздестіру іс-шаралары Қазақстан Республикасының Бас Прокуроры, оның орынбасарлары, облыстардың прокурорлары және оларға теңестірілгендермен тағайындалады.

Жедел-іздестіру іс-шараларын жүргізу туралы қаулыда:

1) оларды жүргізу негіздері;

2) тексерілетін субъектілер мен мәселелер шеңбері;

3) жедел-іздестіру, соның ішінде арнаулы, іс-шараларының түрлері;

4) жүргізу мерзімі және алынған нәтижелерді ұсыну нысаны көрсетіледі.

15. Қажет болған кезде тексеруге қатысу және қорытынды беру үшін мамандар тартылсын.

Сараптама арнайы ғылыми білімді қажет ететін және оны тағайындамай тексеруді жүзеге асыру мүмкін болмайтын жағдайларда тағайындалады.

Сараптама тағайындау туралы қаулыны Қазақстан Республикасының Бас Прокуроры, оның орынбасарлары, Бас прокуратураның Департаменттерінің, дербес басқармаларының бастықтары, облыстардың прокурорлары және оларға теңестірілгендер, олардың орынбасарлары, облыстық және оларға теңестірілген прокуратуралардың құрылымдық бөлімшелерінің бастықтары, қала, аудан және оларға теңестірілген прокурорлар, сонымен қатар олардың міндеттерін атқарушы тұлғалар шығарады.

Сараптама тағайындау туралы қаулыда:

1) сараптаманы тағайындаған органның атауы;

2) сараптаманы тағайындау уақыты, орны;

3) сараптаманың түрі;

4) сараптаманы тағайындау үшін негіздер;

5) сараптамаға жіберілетін объектілер және олардың шығу тегі туралы ақпарат, сондай-ақ зерттеу барысында көрсетілген объектілерді ықтимал толық немесе ішінара жоюға, олардың сыртқы түрін немесе негізгі қасиеттерін өзгертуге рұқсат;

6) сот сараптамасы органының атауы және (немесе) сот сараптамасын жүргізу тапсырылған тұлғаның тегі, аты, әкесінің аты (ол болған кезде) көрсетіледі.

16. Тексеру нәтижелері бойынша:

1) анықтама жасалған күні және орны, тексеру негіздері;

2) тексерілетін субъектісінің атауы, тексеру нысанасы (тақырыптамасы);

3) тексеру тақырыптамасы бойынша жалпы мәліметтер (статистика, тексерілетін субъекті іске асырған іс-шаралар, игерілген бюджеттік қаражаттар туралы мәліметтер);

4) тексеру нысанасы (тақырыптамасы) бойынша заңдылықтың сақталуының бағасы (анықталған бұзушылықтардың мәні, мемлекеттік органдардың құқықтық актілерінің заңдылығы, сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл туралы заңнаманың сақталуы);

5) тексеру нәтижелері бойынша қорытындылар мен ұсыныстар (қадағалау актілері, сотқа дейінгі тергеп-тексеруді бастамалау, Қазақстан Республикасының заңнамасын жетілдіру бойынша ұсыныстар және тағы басқа);

6) тексерілетін субъектісінің басшысының (өкілінің) анықтамамен танысуы немесе танысудан бас тартуы туралы мәліметтерді қамтитын тексеру нәтижелері туралы анықтама құрастырылады.

Тексеру нәтижелері бойынша ескертпелер және (немесе) қарсылықтар болған жағдайда тексерілетін субъектінің басшысы не оның өкілі оларды жазбаша түрде баяндайды.

17. Тексеру нәтижелері бойынша "Прокуратура туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 3-тарауымен көзделген прокурорлық қадағалау актілері енгізіледі не басқа шаралар қабылданады.

Сотқа талаптар жаппай сипатқа ие, азаматтардың едәуір санының немесе денсаулық жағдайына немесе жасына байланысты өз құқықтары мен заңды мүдделерін өз бетінше қорғай алмайтын тұлғалардың құқықтары мен бостандықтарын қозғайтын заң бұзушылықтарды жою мақсатында, сондай-ақ мемлекет мүдделерінде ғана қойылады. Қалған жағдайларда әркімнің өз құқықтары мен бостандықтарын сот тәртібінде өз бетінше қорғауға құқығы түсіндіріледі.

Прокуратура органдарының кәсіпкерлік субъектілерінің азаматтық-құқықтық дауларына тартылуына, сондай-ақ азаматтардың мүдделерінде негізсіз талап қоюға жол берілмейді.

Жүргізілетін тексеруді ұйымдастыруды, оның нәтижелерін, прокурорлық қадағалау актісінің орындалуын және заң бұзушылықтардың іс жүзінде жойылуын бақылау тексеруді тағайындаған прокурорға жүктеледі.

18. Бақылау және қадағалау органдарының атына тексерулер жүргізу туралы талаптар:

1) жаппай сипатқа ие, азаматтардың едәуір санының құқықтары мен бостандықтарын қозғайтын заң бұзушылықтарды жою үшін;

2) арнайы білімді қажет ететін және оны жолдамай тексеру жүргізу мүмкін болмайтын жағдайларда;

3) талдау жүргізу және заң бұзушылықтарды анықтау және жою үшін басқа мүмкіндіктер болмаған кезінде;

4) егер тексеру мәселесі өтініш берушінің, мемлекеттің құқықтары мен заңды мүдделерін тікелей қозғаса, жеке және (немесе) заңды тұлғалардың, мемлекеттік органдардың нақты заң бұзушылық фактілері бойынша қаралатын өтініштері бойынша жолдануға жатады.

Талаптар Қазақстан Республикасының Бас Прокуроры, оның орынбасарлары, Бас прокуратура Департаменттерінің, дербес басқармаларының бастықтары, облыстардың, қалалардың, аудандардың прокурорлары және оларға теңестірілгендер және олардың орынбасарларымен жолданылады.

19. Прокурордың іс-әрекеттері мен актілері жоғары тұрған прокурорға не сотқа шағымдалады.

Жеке және (немесе) заңды тұлғалардың арыздары бойынша не өз бастамасы бойынша төмен тұрған прокурордың іс-әрекеттері мен актілерінің заңдылығын тексеру нәтижелері бойынша жоғары тұрған прокурор келесі шешімдердің бірін қабылдайды:

1) олардың заңдылығы күмән туғызған жағдайда, түпкілікті шешім қабылдағанға дейін, прокурорлық қадағалау актілерінің күшін тоқтата тұрады

2) заңдарда және осы Нұсқаулықта белгіленген құзыретті бұзған жағдайда прокурорлық қадағалау актілерін кері қайтарып алады;

3) олардың не жекелеген талаптарының қолданыстағы заңнамаға қарама-қайшылығы анықталған жағдайда, прокурорлық қадағалау актілерінің күшін жояды не өзгертеді;

4) прокурорлық қадағалау актілерін күшінде қалдырады.