Об утверждении Правил осуществления государственного мониторинга недр

Приказ Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 5 мая 2018 года № 312. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 13 июня 2018 года № 17056.

В соответствии с пунктом 2 статьи 73 Кодекса Республики Казахстан от 27 декабря 2017 года "О недрах и недропользовании" ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Утвердить прилагаемые Правила осуществления государственного мониторинга недр.

2. Признать утратившими силу:

1) приказ Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 31 марта 2015 года № 398 "Об утверждении Правил осуществления государственного мониторинга недр" (зарегистрированный в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 11519, опубликованный 3 августа 2015 года в информационно-правовой системе "Әділет");

2) приказ Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 30 июня 2016 года № 531 "О внесении изменения в приказ Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 31 марта 2015 года № 398 "Об утверждении Правил осуществления государственного мониторинга недр" (зарегистрированный в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 14132, опубликованный 9 сентября 2016 года в информационно-правовой системе "Әділет").

3. Комитету геологии и недропользования Министерства по инвестициям и развитию Республики Казахстан в установленном законодательством порядке обеспечить:

1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) в течение десяти календарных дней со дня государственной регистрации настоящего приказа направление его копии на бумажном носителе и в электронной форме на казахском и русском языках в Республиканское государственное предприятие на праве хозяйственного ведения "Республиканский центр правовой информации" для официального опубликования и включения в Эталонный контрольный банк нормативных правовых актов Республики Казахстан;

3) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства по инвестициям и развитию Республики Казахстан;

4) в течение десяти рабочих дней после государственной регистрации настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан представление в Юридический департамент Министерства по инвестициям и развитию Республики Казахстан сведений об исполнении мероприятий, предусмотренных подпунктами 1), 2) и 3) настоящего пункта.

4. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего вице-министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан.

5. Настоящий приказ вводится в действие с 29 июня 2018 года и подлежит официальному опубликованию.

Министр по инвестициям и развитию Республики Казахстан

Ж. Қасымбек

"СОГЛАСОВАН"
Министр информации и коммуникаций
Республики Казахстан
________________ Д. Абаев
22 мая 2018 года

"СОГЛАСОВАН"
Заместитель Премьер-Министра
Республики Казахстан –
Министр сельского хозяйства
Республики Казахстан
________________ У. Шукеев
29 мая 2018 года

"СОГЛАСОВАН"
Министр оборонной и
аэрокосмической промышленности
Республики Казахстан
________________ Б. Атамкулов
21 мая 2018 года

"СОГЛАСОВАН"
Министр национальной экономики
Республики Казахстан
________________ Т. Сулейменов
10 мая 2018 года

"СОГЛАСОВАН"
Министр энергетики
Республики Казахстан
________________ К. Бозумбаев
23 мая 2018 года

Утверждены приказом Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 5 мая 2018 года № 312

Правила осуществления государственного мониторинга недр

Глава 1. Общие положения

1. Настоящие Правила осуществления государственного мониторинга недр разработаны в соответствии с пунктом 2 статьи 73 Кодекса Республики Казахстан от 27 декабря 2017 года "О недрах и недропользовании" (далее – Кодекс) и определяют порядок осуществления государственного мониторинга недр.

2. Государственный мониторинг недр представляет собой систему наблюдений за состоянием недр, в том числе с использованием данных дистанционного зондирования Земли из космоса, для обеспечения рационального использования государственного фонда недр и своевременного выявления их изменений, оценки, предупреждения и устранения последствий негативных процессов.

3. Объектом государственного мониторинга недр являются недра Республики Казахстан и происходящие в них процессы.

4. Государственный мониторинг недр является составной частью единой государственной системы мониторинга состояния окружающей среды и природных ресурсов, в том числе производственного мониторинга (мониторинга воздействий) при отслеживании нормативов качества недр.

5. Государственный мониторинг недр включается в международные программы глобального мониторинга недр и окружающей среды с участием Республики Казахстан.

6. Государственный мониторинг недр проводится в природных и природно-техногенных системах, включая горнорудные районы, нефтегазоносные провинции, бассейны подземных вод, месторождения полезных ископаемых, в том числе подземных вод, водоносные комплексы и горизонты, водоупорные толщи, геологические тела с протекающими в них геологическими процессами, геофизические, сейсмические, гравитационные и другие поля, участки недропользования и водопользования подземных вод, загрязнения недр, горные выработки и водозаборы.

Глава 2. Порядок осуществления государственного мониторинга недр

7. Государственный мониторинг недр осуществляется на трех уровнях:

1) локальном – в пределах отдельной природно-техногенной системы, включающей участки недропользования и водопользования, разведки и добычи месторождений полезных ископаемых (карьеры, шахты, скважины, водозаборные сооружения, полигоны захоронения, водопонизительные установки), использования пространства недр, загрязнения недр;

2) региональном – на территории отдельных природных систем с учетом геолого-структурных, гидрогеологических, инженерно-геологических и других особенностей, административных, экономических, экологических и других границ, комплекса природных и техногенных факторов, оказывающих влияние на состояние недр;

3) республиканском – на всей территории Республики Казахстан с выделением, при необходимости, крупных регионов, имеющих общегосударственное значение, а также трансграничных подземных водных объектов.

8. Государственный мониторинг недр включает:

1) мониторинг месторождений твердых полезных ископаемых;

2) мониторинг месторождений углеводородов;

3) мониторинг подземных вод;

4) мониторинг участков недр, предоставленных для проведения операций по использованию пространства недр;

5) мониторинг участков недр, испытывающих воздействие хозяйственной деятельности, не связанной с недропользованием.

9. Государственный мониторинг недр осуществляется на:

1) пунктах наблюдений и полигонах государственной сети, созданных за счет государственного бюджета, размещенных на площадях, как с естественным, так и с нарушенным состоянием недр;

2) пунктах наблюдений частной сети, созданных недропользователями в соответствии с контрактами или лицензиями на недропользование, а также водопользователями подземных вод в соответствии с условиями разрешений на специальное водопользование.

10. Для хранения и обработки данных, включая регулярные прогнозы состояния недр, используются автоматизированные информационные системы государственного банка данных о недрах (далее – автоматизированная информационная система) уполномоченного органа по изучению недр (далее – уполномоченный орган). В автоматизированной информационной системе осуществляется накопление, обработка и хранение информации на единой методической основе, обеспечивающий обмен информацией в стандартизированном виде между различными уровнями, а также банками данных иных систем мониторинга природных ресурсов в информационной системе "Единая государственная система мониторинга окружающей среды и природных ресурсов".

11. Государственный мониторинг недр ведется с соблюдением условий сопоставимости исходных разнородных данных, основанного на применении единой системы координат и высот, классификаторов, системы единиц, стандартных форматов данных, комплекса показателей и единой нормативно-методической и технической базы.

12. Информация о состоянии недр, получаемая при ведении государственного мониторинга недр, ежегодно в первом квартале текущего года направляется уполномоченным органом в обобщенном виде государственным органам, местным исполнительным органам областей, городов республиканского значения и столицы для использования при принятии решений в области природопользования.

13. Уполномоченный орган обеспечивает:

1) осуществление государственного мониторинга недр на республиканском и региональном уровнях;

2) ведение государственного мониторинга недр на государственной сети наблюдений, включая создание, эксплуатацию, содержание, консервацию и ликвидацию пунктов и полигонов наблюдений, оптимизацию государственной сети, а также тематические, научно-исследовательские и опытно-конструкторские работы, разработку нормативно-технических документов, составление геологических и гидрогеологических, инженерно-геологических и специальных карт для обеспечения государственного мониторинга недр;

3) предоставление данных и результатов наблюдений;

4) организацию и ведение государственного банка данных о недрах Республики Казахстан;

5) получение земельных участков для сооружения и эксплуатации пунктов и полигонов наблюдений и других сооружений, входящих в государственную сеть наблюдений государственного мониторинга недр, в соответствии с пунктом 4 статьи 32 Земельного кодекса Республики Казахстан от 20 июня 2003 года;

6) сбор данных о состоянии недр, их обобщение, анализ и прогноз его изменения, а также разработку рекомендаций для принятия административных решений и передачу необходимой информации заинтересованным органам.

14. По вопросам ведения государственного мониторинга недр уполномоченный орган взаимодействует с государственными органами в пределах компетенции.

Жер қойнауына мемлекеттік мониторингті жүзеге асыру кағидаларын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің 2018 жылғы 5 мамырдағы № 312 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2018 жылғы 13 маусымда № 17056 болып тіркелді.

"Жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы" 2017 жылғы 27 желтоқсандағы Қазақстан Республикасы Кодексінің 73-бабының 2-тармағына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

1. Қоса беріліп отырған Жер қойнауына мемлекеттік мониторингті жүзеге асыру қағидалары бекітілсін.

2. Мыналардың күші жойылды деп танылсын:

1) "Жер қойнауына мемлекеттік мониторингті жүзеге асыру қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің 2015 жылғы 31 наурыздағы № 398 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 11519 болып тіркелген, 2015 жылғы 3 тамызда "Әділет" ақпараттық-құқықтық жүйесінде жарияланған);

2) "Жер қойнауына мемлекеттік мониторингті жүзеге асыру қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің 2015 жылғы 31 наурыздағы № 398 бұйрығына өзгеріс енгізу туралы" Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің 2016 жылғы 30 маусымдағы № 531 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 14132 болып тіркелген, 2016 жылғы 9 қыркүйекте "Әділет" ақпараттық-құқықтық жүйесінде жарияланған).

3. Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрлігінің Геология және жер қойнауын пайдалану комитеті заңнамада белгіленген тәртіппен:

1) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

2) осы бұйрық мемлекеттік тіркелген күнінен бастап күнтізбелік он күн ішінде оның қазақ және орыс тілдеріндегі қағаз тасығыштағы және электрондық нысандағы көшірмелерін Қазақстан Республикасы Нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкіне ресми жариялау және енгізу үшін "Республикалық құқықтық ақпарат орталығы" шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнына жіберуді;

3) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрлігінің интернет-ресурсында орналастыруды;

4) осы бұйрық Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін он жұмыс күні ішінде осы тармақтың 1), 2) және 3) тармақшаларына сәйкес іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтерді Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрлігінің Заң департаментіне ұсынуды қамтамасыз етсін.

4. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының Инвестициялар және даму вице-министріне жүктелсін.

5. Осы бұйрық 2018 жылғы 29 маусымнан бастап қолданысқа енгізіледі және ресми жариялануға жатады.

Қазақстан Республикасының Инвестициялар және даму министрі

Ж. Қасымбек

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасының

Ақпарат және коммуникациялар министрі

______________ Д. Абаев

2018 жылғы 22 мамыр

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасы

Премьер-Министрінің орынбасары -

Қазақстан Республикасының

Ауыл шаруашылығы министрі

______________ Ө. Шөкеев

2018 жылғы 29 мамыр

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасының

Қорғаныс және аэроғарыш өнеркәсібі министрі

______________ Б. Атамқұлов

2018 жылғы 21 мамыр

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасының

Ұлттық экономика министрі

______________ Т. Сүлейменов

2018 жылғы 10 мамыр

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасының

Энергетика министрі

______________ Қ. Бозымбаев

2018 жылғы 23 мамыр

Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің 2018 жылғы 5 мамырдағы № 312 бұйрығымен бекітілген

Жер қойнауына мемлекеттік мониторингті жүзеге асыру қағидалары

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Осы жер қойнауына мемлекеттік мониторингті жүзеге асыру қағидалары "Жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы" 2017 жылғы 27 желтоқсандағы Қазақстан Республикасы Кодексінің 73-бабы 2-тармағына сәйкес әзірленді және жер қойнауына мемлекеттік мониторингті жүзеге асыру тәртібін айқындайды.

2. Мемлекеттік жер қойнауы мониторингі мемлекеттік жер қойнауы қорын ұтымды басқаруды қамтамасыз ету және олардың өзгерістерін уақтылы анықтау, келеңсіз процестер салдарын бағалау, олардың алдын алу және жою үшін жер қойнауының жай-күйін, оның ішінде Жерді ғарыштан қашықтықтан зондтау деректерін пайдаланып байқау жүйесін білдіреді.

3. Қазақстан Республикасының жер қойнауы және ондағы болып жатқан үдерістер жер қойнауының мемлекеттік мониторингісінің объектісі болып табылады.

4. Жер қойнауының мемлекеттік мониторингі қоршаған орта мен табиғи ресурстар мониторингінің, оның ішінде жер қойнауы сапасының нормативтерін қадағалау кезінде өндірістік мониторингтің (әсер ету мониторингі) бірыңғай мемлекеттік жүйесінің құрамдас бөлігі болып табылады.

5. Жер қойнауының мемлекеттік мониторингі Қазақстан Республикасы қатысатын жер қойнауы мен қоршаған ортаның жаһандық халықаралық бағдарламасына еңгізіледі.

6. Жер қойнауының мемлекеттік мониторингі тау-кен аудандарын, мұнай-газ провинцияларын, жерасты суларының бассейндерін, пайдалы қазбалардың, оның ішінде жерасты суларының кен орындарын, су тұткыш кешендері мен белдеулерін, су жібермейтін қабаттарды, геологиялық үдерістер өтіп жатқан геологиялық денелерді, геофизикалық, сейсмикалық, гравитациялық және басқада өрістерді, жер қойнауын пайдалану және жерасты суларының су пайдалану учаскелерін, ластанған жер қойнауын, тау-кен қазбаларын және су жинауды қоса алғанда, табиғи және табиғи-техногендік жүйелерде өткізіледі.

2-тарау. Жер қойнауының мемлекеттік мониторингін жүзеге асыру тәртібі

7. Жер қойнауының мемлекеттік мониторингі үш деңгейде жүзеге асырылады:

1) жергілікті – жер қойнауын пайдалану мен су пайдалану учаскелерін, пайдалы қазбалар (карьерлер, шахталар, ұңғымалар, су жинау құрылыстары, көму полигондары, су төмендету қондырғылары) кен орындарын барлау мен өндіруді, жер қойнауы кеңістігін пайдалануды, жер қойнауының ластануын, қамтитын жекелеген табиғи-техногендік жүйелер шеңберінде;

2) өңірлік – геологиялық-құрылымдық, гидрогеологиялық, инженерлік-геологиялық және басқа ерекшеліктер, әкімшілік, экономикалық, экологиялық және басқа шекаралар, жер қойнауының жай-күйіне әсер ететін табиғи және техногендік факторлар кешені ескеріле отырып, жекелеген табиғи жүйелердің аумағында;

3) республикалық - қажетіне қарай жалпы мемлекеттік маңызы бар ірі өңірлерді, сондай-ақ трансшекаралық жерасты су объектілерін бөле отырып, Қазақстан Республикасының барлық аумағында.

8. Жер қойнауы мемлекеттік мониторингі:

1) қатты пайдалы қазбалар кен орындарының мониторингін;

2) көмірсутегі кен орындарының мониторингін;

3) жерасты суларының мониторингін;

4) жер қойнауының кеңістігін пайдалану бойынша операцияларды жүргізу үшін берілген жер қойнауы учаскелерінің мониторингін;

5) жер қойнауын пайдаланумен байланысы жоқ шаруашылық қызметтің әсеріне ұшырайтын жер қойнауы учаскелерінің мониторингін қамтиды.

9. Жер қойнауының мемлекеттік мониторингі:

1) мемлекеттік бюджет қаражаты есебінен құрылған, жер қойнауының табиғи, сондай-ақ бұзылған алаңдарында орналастырылған мемлекеттік желілерінің бақылау пункттері мен полигондарында;

2) жер қойнауын пайдалануға келісімшарт немесе лицензияға сәйкес жер қойнауын пайдаланушылар, сондай-ақ арнайы су пайдалануға арналған рұқсаттардың шарттарына сәйкес су пайдаланушылар құрған жеке меншік желіні бақылау пункттерінде жүзеге асырылады.

10. Жер қойнауының жай-күйін тұрақты болжауды қоса алғанда, деректерді сақтау және өңдеу үшін жер қойнауын пайдалану жөніндегі уәкілетті органның (бұдан әрі – уәкілетті орган) жер қойнауы туралы мемлекеттік деректер банкінің автоматтандырылған ақпараттық жүйелері (бұдан әрі - автоматтандырылған ақпараттық жүйе) қолданылады. Автоматтандырылған ақпараттық жүйеде түрлі деңгейлер арасында, сондай-ақ "Қоршаған орта мен табиғи ресурстар мониторингінің бірыңғай мемлекеттік жүйесі" ақпараттық жүйесі мен табиғи ресурстар мониторингі басқа жүйелерінің дерекқорының арасында ақпаратты стандартталған түрде алмасуды қамтамасыз ететін ақпаратты бірыңғай әдістемелік негізде жинақтау, өңдеу және сақтау жүзеге асырылады.

11. Жер қойнауының мемлекеттік мониторингі координаттар мен биіктіктердің, жіктегіштердің бірыңғай жүйесін, бірліктердің, деректердің стандартты форматтарының, көрсеткіштер кешені мен бірыңғай нормативтік-әдістемелік және техникалық база жүйесін пайдалануға негізделген бастапқы әртекті деректерді салыстыру шарттары сақтала отырып жүргізіледі.

12. Жер қойнауының мемлекеттік мониторингін жүргізу кезінде алынатын жер қойнауының жай-күйі туралы ақпаратты уәкілетті орган жыл сайын ағымдағы жылғы бірінші тоқсанда жалпыланған түрде табиғат пайдалану саласындағы шешімдерді қабылдау кезінде қолдану үшін мемлекеттік органдарға, облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың жергілікті атқарушы органдарына жібереді.

13. Уәкілетті орган мыналарды:

1) республикалық және өңірлік деңгейлерде жер қойнауының мемлекеттік мониторингін жүзеге асыруды;

2) бақылау пункттері мен полигондарды құруды, пайдалануды, ұстауды, консервациялауды және жоюды, мемлекеттік желіні оңтайландыруды, сондай-ақ тақырыптық, ғылыми-зерттеу және тәжірибелік-конструкторлық жұмыстарды, нормативтік-техникалық құжаттардың әзірленуін, жер қойнауының мемлекеттік мониторингін қамтамасыз ету үшін геологиялық және гидрогеологиялық, инженерлік-геологиялық және өзге де арнайы карталар жасауды қоса алғанда, мемлекеттік бақылау желілерінде жер қойнауының мемлекеттік мониторингін жүргізуді;

3) бақылау деректері мен нәтижелерін ұсынуды;

4) Қазақстан Республикасының жер қойнауы туралы мемлекеттік дерекқорын ұйымдастыруды және жүргізуді;

5) 2003 жылғы 20 маусымдағы Қазақстан Республикасы Жер Кодексінің 32-бабы 2-тармағына сәйкес жер қойнауын мемлекеттік бақылау мемлекеттік желілеріне кіретін бақылау пункттері мен бекеттерін және басқа құрылыстарды пайдалану және құрылысы үшін жер учаскелерін алуды;

6) жер қойнауының жай-күйі туралы деректерді жинауды, оларды жинақтап қорытуды, оның өзгеруін талдауды және болжауды, сондай-ақ ұсынымдарды әзірлеу мен белгіленген тәртіппен мүдделі органдарға тиісті ақпаратты тапсыруды қамтамасыз етеді.

14. Жер қойнауының мемлекеттік мониторингін жүргізу мәселелері жөніндегі уәкілетті орган өз құзыреті шегінде мемлекеттік органдармен өзара іс-қимыл жасайды.