ИПС "Әділет"

ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Внести в приказ Министра национальной экономики Республики Казахстан от 30 ноября 2015 года № 748 "Об утверждении Правил проведения и использования анализа регуляторного воздействия регуляторных инструментов" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 12517, опубликован 15 января 2016 года в информационно-правовой системе "Әділет") следующее изменение:

Правила проведения и использования анализа регуляторного воздействия регуляторных инструментов, утвержденные указанным приказом, изложить в редакции согласно приложению к настоящему приказу.

2. Департаменту развития предпринимательства Министерства национальной экономики Республики Казахстан обеспечить в установленном законодательством порядке:

1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) в течение десяти календарных дней со дня государственной регистрации настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан направление его копии в бумажном и электронном виде на казахском и русском языках в Республиканское государственное предприятие на праве хозяйственного ведения "Республиканский центр правовой информации" для официального опубликования и включения в Эталонный контрольный банк нормативных правовых актов Республики Казахстан;

3) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства национальной экономики Республики Казахстан;

4) в течение десяти рабочих дней после государственной регистрации настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан представление в Юридический департамент Министерства национальной экономики Республики Казахстан сведений об исполнении мероприятий, предусмотренных подпунктами 1), 2) и 3) настоящего пункта.

3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего вице-министра национальной экономики Республики Казахстан.

4. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Министр национальной экономики
Республики Казахстан

Т. Сулейменов

	Приложение к приказу Министра национальной экономики Республики Казахстан от 20 июля 2018 года № 262
	Утверждены приказом Министра национальной экономики Республики Казахстан от 30 ноября 2015 года № 748

Правила проведения и использования анализа регуляторного воздействия регуляторных инструментов

Глава 1. Общие положения

1. Настоящие Правила проведения и использования анализа регуляторного воздействия регуляторных инструментов (далее – Правила) разработаны в соответствии с подпунктом 7) пункта 2 статьи 85 Предпринимательского кодекса Республики Казахстан (далее – Кодекс) от 29 октября 2015 года и определяют порядок проведения анализа регуляторного воздействия и использования анализа регуляторного воздействия вводимых и действующих регуляторных инструментов.

2. В настоящих Правилах используются следующие понятия:

1) орган-разработчик – местные исполнительные органы, разрабатывающие нормативные правовые акты в соответствии с их компетенцией;

2) управление предпринимательства – местный исполнительный орган области, городов республиканского значения, столицы, осуществляющий руководство в сфере предпринимательства;

3) общественные обсуждения – мероприятия, проводимые в целях обеспечения участия субъектов регулирования и иных заинтересованных лиц в процессе принятия решения по вопросам введения нового регулирования, ужесточения действующего, пересмотра действующих регуляторных инструментов, в процессе которого происходит обратная связь с субъектами регулирования, получаются их мнения и предложения;

4) заинтересованные лица – физические или юридические лица, чьи права и законные интересы затрагиваются в связи с проведением анализа регуляторного воздействия вводимых или действующих регуляторных инструментов;

5) региональная палата предпринимателей – палата предпринимателей области, города республиканского значения и столицы, входящая в систему Национальной палаты предпринимателей Республики Казахстан, на территориальном уровне (далее – Региональная палата);

6) акты регионального значения – документы Системы государственного планирования и нормативные правовые акты, принятые местными представительными и исполнительными органами, в том числе акимом соответствующей территории;

7) регуляторный инструмент – способы воздействия в отношении субъектов предпринимательства, в том числе формы и средства государственного регулирования предпринимательства, предусмотренные статьей 81 Кодекса;

8) субъекты регулирования – субъекты, на которых распространяется действие нормативных правовых актов, предусматривающих регуляторные инструменты или ужесточающих регулирование, в том числе субъекты предпринимательства и иные лица;

9) пересмотр регуляторного инструмента – аналитическая процедура сопоставления эффективности достигнутых целей государственного регулирования посредством проведения анализа регуляторного воздействия после введения регуляторного инструмента, в том числе по действующим регуляторным инструментам, в отношении которых ранее не проводился анализ регуляторного воздействия.

3. Анализу регуляторного воздействия подлежат проекты документов Системы государственного планирования, концепции проектов законов Республики Казахстан, проекты нормативных правовых актов Республики Казахстан, проекты технических регламентов Евразийского экономического союза, предусматривающих введение регуляторного инструмента и связанных с ним требований или ужесточение регулирования, за исключением случаев, предусмотренных частью второй пункта 2 статьи 82 Кодекса.

При этом, концепции проектов законов проходят анализ регуляторного воздействия до вынесения на рассмотрение Межведомственной комиссии по вопросам законопроектной деятельности.

4. Введение нового регуляторного инструмента или ужесточение регулирования осуществляется только после одобрения Межведомственной комиссии по вопросам регулирования предпринимательской деятельности при Правительстве (далее – Межведомственная комиссия)

Требования части первой настоящего пункта не распространяются на проекты актов регионального значения, регулирование деятельности финансовых организаций и лиц, входящих в состав страховых групп и банковских конгломератов, а также на проекты нормативных правовых актов Национального Банка Республики Казахстан, введение специального валютного режима, в случае угрозы экономической безопасности Республики Казахстан и стабильности ее финансовой системы.

При этом, новые регуляторные инструменты или ужесточение регулирования, вводимые актами регионального значения, осуществляется только после одобрения консультативно-совещательного органа при акимате области, городов республиканского значения, столицы по вопросам межведомственного характера, образуемого в соответствии с Законом Республики Казахстан от 23 января 2001 года "О местном государственном управлении и самоуправлении в Республике Казахстан" (далее – Региональная комиссия).

Глава 2. Порядок проведения анализа регуляторного воздействия

Параграф 1. Общие условия проведения анализа регуляторного воздействия

5. Анализ регуляторного воздействия проводится государственными органами до и после введения регуляторного инструмента или ужесточения регулирования, а также в порядке пересмотра.

При наличии требований о введении регуляторного инструмента или ужесточения регулирования в отношении субъектов частного предпринимательства в проектах законов Республики Казахстан, инициированных депутатами Парламента Республики Казахстан, или находящихся на рассмотрении в Парламенте Республики Казахстан, поступивших от Палат Парламента с просьбой дать заключение Правительства Республики Казахстан, анализ регуляторного воздействия проводится государственным органом, осуществляющим руководство в отрасли или сфере государственного управления, в которой предусматриваются введение регуляторного инструмента или ужесточение регулирования в отношении субъектов частного предпринимательства.

В случае, если в проектах документов, предусмотренных пунктом 3 настоящих Правил, содержатся нормы, предусматривающие введение нового регуляторного инструмента или ужесточение регулирования в отрасли или сфере, руководство которыми относится к компетенции другого государственного органа, то регулирующим государственным органом по запросу государственного органа, ответственного за разработку проектов документов, проводится анализ регуляторного воздействия по таким регуляторным инструментам.

При несогласии с выводами анализа регуляторного воздействия, анализ регуляторного воздействия проводится уполномоченным органом или другими заинтересованными лицами в порядке альтернативы.

6. Процедура анализа регуляторного воздействия включает следующие этапы:

1) заполнение аналитической формы анализа регуляторного воздействия при введении новых регуляторных инструментов и ужесточения регулирования/аналитической формы анализа регуляторного воздействия пересмотра действующих/введенных регуляторных инструментов;

2) проведение общественных обсуждений результатов анализа регуляторного воздействия;

3) положительное заключение о соблюдении процедур проведения анализа регуляторного воздействия уполномоченного органа по предпринимательству/управления предпринимательства;

4) проведение анализа регуляторного воздействия в порядке альтернативы, в случае несогласия с выводами анализа регуляторного воздействия;

5) рассмотрение результатов анализа регуляторного воздействия Межведомственной комиссией или Региональной комиссией по актам регионального значения.

Параграф 2. Порядок проведения анализа регуляторного воздействия при введении новых регуляторных инструментов и ужесточения регулирования

7. Анализ регуляторного воздействия вводимых новых регуляторных инструментов и ужесточения регулирования проводится государственным органом посредством выполнения следующих последовательных действий:

1) выявление проблемы, которую необходимо решить;

2) заполнение аналитической формы анализа регуляторного воздействия при введении новых регуляторных инструментов и ужесточения регулирования (далее – аналитическая форма) согласно приложению 1 к настоящим Правилам;

3) разработка проектов документов, предусмотренных пунктом 3 настоящих Правил для введения новых регуляторных инструментов или ужесточения регулирования;

4) проведение общественных обсуждений результатов анализа регуляторного воздействия в соответствии с параграфом 7 главы 2 настоящих Правил;

5) доработка аналитической формы и (или) проектов документов, предусмотренных пунктом 3 настоящих Правил, по результатам общественных обсуждений, и направление их на государственном и русском языках в уполномоченный орган по предпринимательству/управление предпринимательства, а также отчета общественных обсуждений по форме согласно приложению 2 к настоящим Правилам.

8. При получении отрицательного заключения о соблюдении государственными органами процедуры анализа регуляторного воздействия государственный орган отказывается от предлагаемого регулирования либо дорабатывает аналитическую форму.

Параграф 3. Порядок пересмотра регуляторных инструментов

9. Анализ регуляторного воздействия проводится до и после введения регуляторного инструмента, в том числе по действующим регуляторным инструментам, в отношении которых ранее не проводился анализ регуляторного воздействия.

Анализ регуляторного воздействия введенных регуляторных инструментов, а также действующих регуляторных инструментов осуществляется для установления достижения заявленных целей регулирования при принятии правового акта, а также оценки последствий фактического воздействия регуляторных инструментов на субъекты регулирования, в соответствии с планами пересмотра действующих регуляторных инструментов государственных органов (далее – планами пересмотра), утверждаемыми регулирующими государственными органами ежегодно, в том числе с учетом обоснованных предложений уполномоченного органа по предпринимательству (далее – уполномоченный орган) и Национальной палаты предпринимателей Республики Казахстан "Атамекен" (далее – Национальной палаты предпринимателей).

В план пересмотра включаются:

введенные регуляторные инструменты, в соответствии с заявленными сроками индикаторов оценки в аналитической форме анализа регуляторного воздействия;

выявленные государственным органом, и (или) уполномоченным органом/управлением предпринимательства, Национальной/региональной палатой предпринимателей действующие регуляторные инструменты, по которым анализ регуляторного воздействия не проводился, отвечающие одному или нескольким критериям неэффективности, определенных в пункте 10 настоящих Правил.

10. Критериями неэффективности действующих регуляторных инструментов являются:

1) неоднозначные требования и (или) процедуры;

2) требования и (или) процедуры, не соответствующие требованиям законодательства;

3) невостребованные требования и (или) процедуры, фактически не применяемые государственными органами;

4) требования и (или) процедуры, не соответствующие установленным законодательством целям регулирования в определенной отрасли, сфере, в том числе требованиям к безопасности осуществления деятельности, а также требованиям к безопасности и качеству поставляемой услуги;

5) требования и (или) процедуры, дублируемые в рамках полномочий разных государственных органов, разных организаций, в том числе международных и других лиц;

6) требования, не обеспечивающие достижение установленных законодательством целей регулирования, в том числе имеющие формальный характер;

7) требования, в отношении которых определена необходимость и существует возможность замены более эффективным вариантом регулирования по сравнению с действующим регулированием;

8) меры воздействия, применяемые в отношении субъектов регулирования, несоразмерные с характером правонарушения, в том числе с тяжестью наступивших или предотвращенных вредных последствий, размером причиненного, добровольно возмещенного или устраненного вреда либо иными обстоятельствами.

11. Обоснованные предложения по включению требований в план пересмотра по форме согласно приложению 3 к настоящим Правилам ежегодно до 1 ноября вносятся:

соответствующему регулирующему государственному органу уполномоченным органом и Национальной палатой предпринимателей;

управлению предпринимательства региональной палатой.

Подтверждением обоснования предложений являются обращения физических и (или) юридических лиц, информация в средствах массовой информации, практика применения, введение требований в отношении субъектов предпринимательства без проведения анализа регуляторного воздействия и другие источники.

12. План пересмотра формируется согласно приложению 4 к настоящим Правилам на предстоящий год и утверждается ежегодно до 20 декабря и размещается на официальном интернет-ресурсе государственного органа.

При этом, план пересмотра актов регионального значения утверждается местным исполнительным органом области, городов республиканского значения, столицы и размещается на интернет-ресурсе управления предпринимательства.

13. Информация о неисполнении государственными органами планов пересмотра выносится уполномоченным органом на рассмотрение Межведомственной комиссии.

14. Анализ регуляторного воздействия в порядке пересмотра проводится государственным органом посредством выполнения следующих последовательных действий:

1) заполнения аналитической формы анализа регуляторного воздействия пересмотра действующих/введенных регуляторных инструментов (далее – аналитическая форма пересмотра) согласно приложению 5;

2) проведение общественных обсуждений результатов анализа регуляторного воздействия в соответствии с параграфом 7 главы 2 настоящих Правил;

3) доработка аналитической формы пересмотра, по результатам общественных обсуждений, и направление их на государственном и русском языках в уполномоченный орган/управление предпринимательства, а также отчета общественных обсуждений по форме согласно приложению 2 к настоящим Правилам.

15. По результатам анализа регуляторного воздействия в зависимости от эффективности применения регуляторного инструмента регуляторный инструмент подлежит отмене или пересмотру иным образом.

Регуляторный инструмент подлежит отмене в случае не достижения целей государственного регулирования предпринимательской деятельности, заявленных при его введении.

Соответствующие рекомендации вырабатываются Межведомственной комиссией/Региональной комиссией в соответствии с параграфом 6 главы 2 настоящих Правил.

При этом, если по результатам анализа регуляторного воздействия предусматривается замена действующего регуляторного инструмента новым или ужесточение регулирования, то государственный орган проводит анализ регуляторного инструмента на введение регуляторного инструмента или ужесточение регулирования.

Параграф 4. Порядок формирования заключения о соблюдении процедур анализа регуляторного воздействия

16. Уполномоченный орган/управление предпринимательства в течение 10 (десять) рабочих дней со дня поступления аналитической формы и проектов документов, предусмотренных пунктом 3, а по проектам законов Республики Казахстан, инициированных депутатами Парламента Республики Казахстан, или находящихся на рассмотрении в Парламенте Республики Казахстан в течении 7 (семь) рабочих дней, рассматривает их на предмет соблюдения процедур, в том числе проведения общественных обсуждений, установленных настоящими Правилами, и правильности их заполнения.

По результатам рассмотрения формируется заключение о соблюдении процедур анализа регуляторного воздействия (далее – заключение) по форме согласно приложению 6 к настоящим Правилам.

17. Уполномоченный орган размещает положительное заключение, на интернет-портале открытых нормативных правовых актов (далее – портал "Открытые НПА"), а также разработанные регулирующими государственными органами проекты документов и аналитическую форму регулирующего государственного органа.

Заключение по актам регионального значения формируется управлением предпринимательства.

Управление предпринимательства размещает на официальном интернет-ресурсе государственного органа положительное заключение, а также разработанные разработчиком проекты актов регионального значения, аналитическую форму органа-разработчика, и направляет их уполномоченному органу по предпринимательству для размещения на портале "Открытые НПА".

18. Уполномоченный орган одновременно с размещением положительного заключения, на портале "Открытые НПА", направляет уведомление об этом регулирующему государственному органу и в Национальную палату предпринимателей для сведения.

При этом, положительное заключение по актам регионального значения управление предпринимательства размещает на официальном интернет-ресурсе, а также разработанные разработчиком проекты актов регионального значения, аналитическую форму разработчика, и направляет их органу-разработчику в Региональную палату предпринимателей.

Уполномоченным органом/управлением предпринимательства в положительном заключении устанавливается срок проведения анализа регуляторного воздействия, в порядке альтернативы 15 (пятнадцать) рабочих дней, в случае, если проекты документов, предусмотренные пунктом 3 настоящих Правил, носят комплексный характер указывается 30 (тридцать) рабочих дней со дня опубликования на портале "Открытые НПА".

19. В случае отрицательного заключения, одним из оснований которого является отсутствие данных (в цифровом измерении), доказывающих факт существования проблемы и указывающих ее масштаб, нарушение порядка проведения общественных обсуждений, отсутствия альтернативных подходов регулирования, государственный орган дорабатывает аналитическую форму и (или) проекты документов, предусмотренных пунктом 3 настоящих Правил, либо отказывается от предлагаемого регулирования. Доработанные документы повторно представляются в уполномоченный орган/управление предпринимательства на государственном и русском языках и рассматриваются в соответствии с настоящим параграфом.

Параграф 5. Порядок проведения анализа регуляторного воздействия в порядке альтернативы

20. Уполномоченный орган, Национальная палата предпринимателей или иные заинтересованные лица при несогласии с выводами анализа регуляторного воздействия, проведенного регулирующими государственными органами, после опубликования на портале "Открытые НПА" положительного заключения уполномоченного органа, в сроки, определенные уполномоченным органом в положительном заключении, проводят анализ регуляторного воздействия в порядке альтернативы.

Управление предпринимательства, региональная палата предпринимателей или иные заинтересованные лица при несогласии с выводами анализа регуляторного воздействия, проведенного органом-разработчиком по актам регионального значения, после получения от управления предпринимательства положительного заключения, в сроки, определенные в положительном заключении управлением предпринимательства, проводят анализ регуляторного воздействия в порядке альтернативы.

21. Анализ регуляторного воздействия в порядке альтернативы включает следующие этапы:

1) заполнение аналитической формы по результатам анализа регуляторного воздействия;

2) проведение общественных обсуждений результатов анализов регуляторного воздействия в соответствии с параграфом 7 главы 2 настоящих Правил;

3) доработка аналитической формы по результатам общественных обсуждений,

4) направление в уполномоченный орган/управление предпринимательства аналитической формы по результатам анализа регуляторного воздействия, а также отчета общественных обсуждений по форме согласно приложению 2 к настоящим Правилам на государственном и русском языках, за исключением случаев, когда анализ регуляторного воздействия, в порядке альтернативы проведен уполномоченным органом.

Аналитическая форма по результатам анализа регуляторного воздействия, в порядке альтернативы и отчет общественных обсуждений уполномоченным органом доводятся до сведения регулирующего государственного органа, а по актам регионального значения доводятся до сведения органа-разработчика управлением предпринимательства.

22. Регулирующий государственный орган размещает результаты альтернативного анализа регуляторного воздействия на официальном интернет-ресурсе.

В случае согласия с результатами анализа регуляторного воздействия в порядке альтернативы, государственный орган дорабатывает аналитическую форму и (или) проекты документов, предусмотренных пунктом 3 настоящих Правил, и повторно представляет их в уполномоченный орган/управление предпринимательства, которые рассматриваются в соответствии с параграфом 4 главы 2 настоящих Правил.

В случае несогласия регулирующего государственного органа с результатами анализа регуляторного воздействия в порядке альтернативы, аналитическая форма и (или) проекты документов, предусмотренных пунктом 3 настоящих Правил, рассматриваются в соответствии с параграфом 6 главы 2 настоящих Правил.

Параграф 6. Порядок рассмотрения результатов анализа регуляторного воздействия Межведомственной комиссией или Региональной комиссией

23. Результаты рассмотрения анализа регуляторного воздействия, проведенного регулирующими государственными органами, выносятся уполномоченным органом на рассмотрение Межведомственной комиссии.

Результаты рассмотрения анализа регуляторного воздействия по актам регионального значения выносятся управлением предпринимательства на региональную Комиссию.

24. По результатам рассмотрения Межведомственная комиссия/Региональная комиссия принимает решение об одобрении одного из результатов анализа регуляторного воздействия (далее – Решение):

введения нового регуляторного инструмента и (или) ужесточения регулирования, а также об определении срока действия регуляторного инструмента до его пересмотра в случае согласия с его введением;

отмены действующего регуляторного инструмента, а также об определении срока дальнейшего действия регуляторного инструмента до его пересмотра в случае несогласия с его отменой;

перевода отдельных видов разрешений или уведомлений из одного вида в другой, в зависимости от эффективности применения разрешительного или уведомительного порядка, а также об определении срока дальнейшего действия, существующего или нового вида разрешения или уведомления до его следующего пересмотра.

25. Решения оформляются протоколом, копия которого и заключение уполномоченного органа по предпринимательству/управление предпринимательства о соблюдении регулирующими государственными органами установленных процедур, а также результаты анализа регуляторного воздействия являются обязательным приложением к проектам документов, предусмотренных пунктом 3 настоящих Правил до их утверждения.

Параграф 7. Порядок проведения общественных обсуждений результатов анализа регуляторного воздействия

26. Общественные обсуждения результатов анализа регуляторного воздействия осуществляются посредством обсуждения в режиме "on-line" на портале "Открытые НПА" в течении 3 (трех) рабочих дней, также проводятся общественные обсуждения с представителями общественности и заинтересованными лицами посредством круглых столов, конференций, совещаний.

По итогам общественных обсуждений на портале "Открытые НПА" формируется отчет об итогах "on-line" обсуждений, который подлежит размещению на интернет-ресурсе регулирующего государственного органа и (или) заинтересованного лица.

Общественные обсуждения проводятся в назначенное время и их результаты протоколируются должностным лицом регулирующего государственного органа.

Требования по проведению общественных обсуждений посредством обсуждения в режиме "on-line" на портале "Открытые НПА" не распространяется на проведение общественных обсуждений по результатам анализа регуляторного воздействия в порядке альтернативы.

27. Для проведения общественных обсуждений, регулирующие государственные органы/заинтересованные лица не менее чем за 10 (десять) рабочих дней, а по проектам законов Республики Казахстан, инициированных депутатами Парламента Республики Казахстан, или находящихся на рассмотрении в Парламенте Республики Казахстан, поступивших от Палат Парламента не менее чем за 2 (два) рабочих дня, до даты их проведения, в обязательном порядке извещают о времени даты и окончании их проведения:

заинтересованных лиц – посредством дачи объявления на своем официальном интернет-ресурсе;

письменно – уполномоченный орган/управление предпринимательства, Национальную палату предпринимателей/региональную палату предпринимателей, членов экспертных советов при государственных органах; заинтересованные государственные органы;

посредством пресс-релизов – средства массовой информации.

28. По усмотрению регулирующих государственных органов/заинтересованных лиц проводятся иные мероприятия в целях обсуждения или разъяснения проектов документов.

Глава 3. Порядок использования анализа регуляторного воздействия

29. Результаты анализа регуляторного воздействия размещаются на интернет-ресурсах регулирующих государственных органов после введения в действие документов, предусмотренных пунктом 3 настоящих Правил.

При этом, обеспечивается доступ к просмотру результатов анализа регуляторного воздействия любым пользователем интернет-ресурса на весь срок действия указанных документов.

	Приложение 1 к Правилам проведения и использования анализа регуляторного воздействия регуляторных инструментов
	Форма

Аналитическая форма анализа регуляторного воздействия при введении новых регуляторных инструментов и ужесточения регулирования

      ______________________________________________________________________________
            (наименование требования/регуляторного инструмента)
В рамках проекта _______________________________________________________________
                        (наименование проекта документа)
Разработчик проекта документа ___________________________________________________

ШАГ 1: Определение проблемы и цели регулирования
1.	Определение проблемы и причины существования проблемы (текст в произвольной форме не превышающий 3 предложений, необходимо указать целевую группу и причинно-следственную связь)
2.	Существуют ли данные (в цифровом измерении) доказывающие факт существования проблемы и показывающие ее масштаб			Нет ___ Да ___ (опишите их и приведите их величины)
3.	Какова цель вводимого регулирования
ШАГ 2: Альтернативы
1. Определение планируемых для рассмотрения альтернатив (отметьте те варианты, которые уже есть и те альтернативные подходы, которые Вы рассматриваете и анализируете – необходимо выбрать не меньше 3 альтернативных подхода, возможно комбинирование. Для определения альтернатив используйте список возможных вариантов представленный ниже. 1. Действующее регулирование (текущая ситуация, то есть неизменность регулирования) 2. Информационная кампания. 3. Изменение налогов, субсидий, государственные закупки, торговля квотами, другие рыночные механизмы. 4. Обязательное страхование ответственности. 5. Обязательные маркировки. 6. Обязательная отчетность. 7. Декларирование, уведомление. 8. Правила деятельности и проверки их исполнения (без разрешительных документов). 9. Разрешительные инструменты. 10. Запреты. 11. Введение сферы государственного контроля и надзора 12. Введение обязательного саморегулирования (далее-СРО) (при выборе данной альтернативы необходимо заполнить форму 1а) 13. Иное (на выбор разработчика аналитической формы)
2.	Описание планируемых альтернатив (описываются все выбранные альтернативы в произвольной форме с указанием регуляторной конкретики (по списку выше)		Альтернатива 1
			Альтернатива 2
			Альтернатива 3
ШАГ 3: Определение воздействия альтернатив
3.1. Воздействие на экономическую систему Проведите в произвольной форме описание выгод и издержек каждой альтернативы при ее воздействии на экономическую систему в целом с учетом таких элементов экономической системы как: 1. Воздействие на свободное перемещение товаров, услуг, капитала и рабочей силы, а также международную торговлю и международные инвестиционные потоки. 2. Общие последствия для экономического роста. 3. Влияние на занятость, рабочие места. 4. Косвенное влияние на отрасли экономики и другое Необходимо спрогнозировать последствия предполагаемого регулирования в произвольной форме
		Выгоды					Издержки
	Альтернатива 1
	Альтернатива 2
	Альтернатива 3
3.2. Воздействие на бизнес Проведите в произвольной форме описание выгод и издержек каждой альтернативы при ее воздействии на бизнес с обязательным учетом: 1. Влияния на производительность и конкурентоспособность предприятий, в том числе на инновации и развитие (при внедрении саморегулирования необходимо оценить возможные сложности входа в бизнес). 2. Влияния на прибыльность и устойчивость предприятий. 3. Относительное влияние издержек в зависимости от размера предприятия (является ли относительное влияние издержек для малых предприятий выше, чем для крупных). 4. Другое. Отдельно монетизируйте и посчитайте издержки для бизнеса согласно с формой 1б
		Выгоды					Издержки
	Альтернатива 1
	Издержки для бизнеса по форме 1б
	Альтернатива 2
	Издержки для бизнеса по форме 1б
	Альтернатива 3
	Издержки для бизнеса по форме 1б
3.3 Воздействие на органы государственной власти и общество в целом Проведите в произвольной форме описание выгод и издержек каждой альтернативы при ее воздействии на органы государственной власти и общество в целом с обязательным учетом: 1. Влияние на здоровье и безопасность (включая экономическую) населения. 2. Влияния на преступность включая экономическую. 3. Возможные коррупционные риски. 4. Влияния на экологию. 5. Изменения потребительского выбора. 6. Изменения розничных цен. 7. Влияние на информированность потребителей и их защиту. 8. Другое. Отдельно монетизируйте и посчитайте издержки на администрирование регулирования согласно с формой 1в
		Выгоды				Издержки
	Альтернатива 1
	Издержки на администрирование по форме 1в
	Альтернатива 2
	Издержки на администрирование по форме 1в
	Альтернатива 3
	Издержки на администрирование по форме 1в
ШАГ: 4 Выбор наиболее оптимальной регуляторной альтернативы
Определение баллов 5-ти бальной системы оценки результативности регулирования 5 – поставленная задача решается полностью (проблема больше существовать не будет); 4 – поставленная задача решается почти полностью (все важные части проблемы существовать не будут); 3 – поставленная задача решается частично (проблема значительно уменьшается, самые критичные аспекты проблемы существовать не будут); 2 – поставленная задача решается в некоторых аспектах (некоторые важные и критические аспекты проблемы продолжат существовать; 1 – поставленная задача не решается (проблема продолжит существовать)**.
Рейтинг по результативности (достигаемости задач в решении проблемы)		Балл результативности (5-ти бальная система)			Объяснение присвоения соответствующего балла
Альтернатива 1
Альтернатива 2
Альтернатива 3
Рейтинг по эффективности, в зависимости от нагрузки на субъект бизнеса		Выгоды (итог)			Издержки (итог)
Альтернатива 1
Альтернатива 2
Альтернатива 3
Выбор наилучшей альтернативы (производится на основании сопоставления данных двух предыдущих таблиц) с определением возможных рисков и механизма реализации
Рейтинг		Возможные риски и непредвиденные последствия			Механизм реализации предлагаемого регулирования (описываются механизмы реализации предусмотренные в рамках разрабатываемого проекта)
	Альтернатива 1 рекомендуемая				1. Сроки и этапы внедрения _________. 2. Уполномоченный орган, ответственный за внедрение регулирования и осуществления оценки достижения поставленных индикаторов _________________________.
ШАГ 5: Индикатор оценки
1.	Определите индикаторы и рекомендуемые изменения в системы сбора и анализа информации для более полного мониторинга (возможные индикаторы и что надо сделать чтоб они стали измеряемы) и указать источники информации, на основании которых будет осуществляться оценка достижения заявленного индикатора
2.	Рекомендуемая периодичность измерения индикаторов (не менее 3 лет не более 5 лет, а при введении СРО-3 года)
3.	Планируемое изменение данных, указанных в пункте 2 шага 1 "данные доказывающие факт существования проблемы и показывающие ее масштаб", в цифровом измерении, показывающих возможные изменения масштаба проблемы после введения регулирования (в описании укажите временные рамки планируемых изменений)	Нет ____ Да ____ Если Да – приведите их

* – присвоение балла 1 означает, что вариант выбран неправильно и его не следует рассматривать вообще

Подпись ____________ дата "___" ________ 201__ г.

форма 1а Выбор оптимальной структуры саморегулирования

1. Описание сферы/области, в которой предусматривается введение саморегулирования, основанного на обязательном членстве (участии)
Сфера деятельности, где вводится обязательное СРО и обоснование ее выбора исходя из принципа общности деятельности, отрасли, видов экономической деятельности, рынка произведенных товаров (работ, услуг).
Количество существующих субъектов профессиональной или предпринимательской деятельности в сфере, где планируется введение саморегулирования с разбивкой по годам за последние 5 лет. Количество существующих субъектов профессиональной или предпринимательской деятельности в сфере, где планируется введение саморегулирования с разбивкой по годам за последние 5 лет.
Обоснование сопряженности сферы деятельности, где вводится обязательное СРО, сопряженностью с реализацией государственных функций либо необходимости делегирования определенных функций, выполняемых государственными органами.
Перечень технических регламентов, стандартов и других нормативных правовых актов, содержащих требования к производимым товарам, (работам, услугам).
Описание
2. Анализ степени самоорганизации сферы, в которой вводится саморегулирование, основанное на обязательном членстве (участии)
Перечень, место нахождения существующих некоммерческих организаций в форме ассоциации (союза), общественной организации или иной организационно-правовой форме, установленной законами Республики Казахстан, в том числе саморегулируемых организаций, в анализируемой сфере с разбивкой по годам за последние 5 лет
По каждой действующей некоммерческой организации или саморегулируемой организации, необходимо указать: количество субъектов входящих в состав такой некоммерческой организации на момент проведения анализа объем произведенных товаров, работ и услуг членами такой некоммерческой организации, саморегулируемой организации, от общего количества произведенных товаров (работ, услуг) на рынке в анализируемой сфере
3. Прогноз результативности предлагаемого регулирования посредством введения саморегулирования, основанного на обязательном членстве (участии)
5-ти бальная система оценки результативности регулирования 5 – обеспечивается охват всего спектра деятельности в рассматриваемой отрасли/сфере; наблюдается доверие со стороны общества к способности саморегулируемой организации самостоятельно обеспечить регулирование отрасли/сферы и контроль за соблюдением установленных стандартов и правил; существуют механизмы рассмотрения претензий и конфликтов; существует цепочка связи в регионах. В рассматриваемой отрасли/сфере существуют действующие некоммерческие организации, с обязательным членством. 4 – обеспечивается охват всего спектра деятельности в рассматриваемой отрасли/сфере; наблюдается доверие со стороны общества к способности саморегулируемой организации самостоятельно обеспечить регулирование отрасли/сферы и контроль за соблюдением установленных стандартов и правил; существуют механизмы рассмотрения претензий и конфликтов; связь в регионах частичная. В рассматриваемой отрасли/сфере существуют действующие некоммерческие организации, с обязательным членством. 3 – обеспечивается охват всего спектра деятельности в рассматриваемой отрасли/сфере; в стадии становления вопросы самостоятельного обеспечения саморегулируемой организацией регулирования отрасли/сферы и контроля за соблюдением установленных стандартов и правил; существуют механизмы рассмотрения претензий и конфликтов; связь в регионах отсутствует. В рассматриваемой отрасли/сфере существуют действующие некоммерческие организации, с обязательным членством. 2 – частичный охват всего спектра деятельности в рассматриваемой отрасли/сфере; в стадии становления вопросы самостоятельного обеспечения саморегулируемой организацией регулирования отрасли/сферы и контроля за соблюдением установленных стандартов и правил; существуют механизмы рассмотрения претензий и конфликтов; связь в регионах отсутствует. В рассматриваемой отрасли/сфере существуют действующие некоммерческие организации, с обязательным членством. 1 – частичный охват деятельности в рассматриваемой отрасли/сфере, в стадии становления вопросы самостоятельного обеспечения саморегулируемой организацией регулирования отрасли/сферы и контроля за соблюдением установленных стандартов и правил, нет механизмов рассмотрения претензий и конфликтов; связь в регионах отсутствует. В рассматриваемой отрасли/сфере существуют действующие некоммерческие организации, с обязательным членством.
Рейтинг по результативности	Бал результативности (5-ти бальная система)	Объяснение присвоения соответствующего балла
Альтернатива 1 Одна саморегулируемая организация (на базе действующей)
Альтернатива 2 Две и более, указывается конкретное количество _____ (на базе действующих)
Альтернатива 3 Иная саморегулируемая организация (например, создание одной путем консолидации нескольких действующих саморегулируемых организаций и другое).
4. Архитектура саморегулируемой организации, основанной на обязательном членстве (участии)
Членство в обязательном СРО: Юридические лица/физические лица
При выборе членства физических лиц, осуществляющих профессиональную деятельность указывается нормативный правовой акт, в соответствии с которым предусмотрено данное право физического лица
Способ обеспечения имущественной ответственности членов (участников) саморегулируемой организации перед потребителями произведенных ими товаров (работ, услуг) и иными лицами, способа обеспечения имущественной ответственности членов (участников) саморегулируемой организации перед потребителями произведенных ими товаров (работ, услуг) и иными лицами, а также обоснование его выбора

форма 1б Расчет издержек для бизнеса (монетизация)

Какие регуляторные действия предполагает использование альтернативы?

	Да	Нет
Инвестиции в средства производства, изменения помещений, лаборатории, обучение персонала, иные необходимые неадминистративные издержки
Необходимость использования третьих лиц для независимых экспертиз, оценок, заключений
Периодическая отчетность государству (или увеличение отчетности)
Становление субъектом специализированных государственных проверок (или ужесточение существующего режима проверок или санкций)
Получение справок и разрешений от государственных органов
Иное (определить)

Расчет издержек на одно среднестатистическое предприятие субъект регулирования

Таблица 1				Разовые инвестиции	Расходы на тех обслуживание, поддержание (в год)		Итого
Инвестиции в средства производства, изменения помещений, лаборатории, обучение персонала
Расходы за 5 лет				Х
Таблица 2				Расходы на экспертизы и заключения	Периодическое обслуживание третьими лицами (в год)		Итого
Необходимость использования третьих лиц для независимых экспертиз, оценок, заключений							Х
Расходы за 5 лет
Таблица 3	Государственные пошлины	Цена затраты рабочего времени (человеко дни умножить на зарплату по квалификации) в год					Итого
Периодическая отчетность государству							Х
Расходы за 5 лет
Таблица 4	Цена затраты рабочего времени на работу с проверяющими (человеко дни умножить на зарплату по квалификации) в год					Вероятностные штрафные санкции (цена штрафа умножается на вероятность его наложения) в год	Итого
Государственные проверки (специализированные по альтернативе)							Х
Расходы за 5 лет
Таблица 5	Государственные пошлины, другие прямые выплаты за документы		Цена затраты рабочего времени на их получение (человеко дни умножить на зарплату по квалификации) в год					Итого
Получение разрешений, иных государственных документов								Х
Расходы за 5 лет

Данные Таблиц 1-5 (расходы за 5 лет в колонках "Итого") суммируются ___тенге

Данная величина умножается на количество предприятий (субъектов предпринимательства), которые являются субъектами этой альтернативы _________тенге

форма 1в Расчет издержек на администрирование регулирования для государственных органов (монетизация)

Какие действия предполагает использование альтернативы?

Если альтернатива предполагает работу нескольких государственных органов, Таблица 1 заполняется по каждому из них отдельно с указанием государственного органа

Таблица 1	Цена затраты рабочего времени (человеко дни умножить на зарплату по квалификации) в год	Итого
Получение и анализ отчетности
Проведение проверок
Выдача разрешений
Иные формы контроля (определить)
Итого за 5 лет

Предполагает ли альтернатива создание нового государственного органа, либо нового структурного подразделения существующего органа Да ____ Нет ___

Если да – определите полный планируемый годовой бюджет нового органа или структурного подразделения ____ х5 = _____

Пояснение по заполнению аналитической формы анализа регуляторного воздействия регуляторных инструментов

При проведении анализа регуляторного воздействия аналитическая форма заполняется по следующим шагам:

Шаг 1: Определение проблемы и задач регулирования

1.1. Описывается проблема, которую предполагается решить, а также причины ее существования (для существующих регулирований – указать существующую проблему).

Определение проблемы необходимо изложить ясно и точно с описанием, стимулирующим поиск решения.

При описании характера и масштаба проблемы, необходимо определить целевую группу населения для запланированного государственного вмешательства. Целевой группой является та часть населения (потребителей, предпринимателей и другие), которая получит выгоды от такого вмешательства. Также необходимо учитывать, что даже при четко сформулированной проблеме, если выбранная группа населения окажется слишком малочисленной, то государственное вмешательство может оказаться необоснованным с учетом соотношения издержек и ожидаемых выгод.

При определении проблемы необходимо объяснить причинно-следственную связь, разграничивая причины от конкретных симптомов.

1.2. Факт существования проблемы необходимо доказать с помощью качественного статистического анализа для более четкого понимания проблемы, а также расчета реального воздействия государственного вмешательства. При этом, указывается динамика масштаба проблемы в разрезе среднесрочного или долгосрочного периода времени.

В этих целях, рекомендуется на стадии определения проблемы произвести сбор доступных количественных и качественных данных:

данные статистических и налоговых органов;

статистические данные государственных органов по результатам обобщения отчетов, данных по происшествиям;

статистические данные правоохранительных органов;

данные социологических и других исследований от авторитетных организаций.

Если национальные данные не доступны или недостаточны, рекомендуется использовать сравнительные международные данные. Важность использования международного опыта сводится к более эффективному поиску и анализу данных.

Определяется, какой ущерб наносится или может быть нанесен в ближайшем будущем общественным интересам.

1.3. Определение цели регулирования служит связующим звеном между определением проблемы и формулировкой нескольких альтернатив государственной политики и их последующим сравнением. Цели государственного вмешательства определяются как ожидаемые результаты регулирования. В целях обеспечения и защиты интересов населения каждое государственное вмешательство по возможности максимально отвечает следующим критериям:

специфичность – задачи излагаются достаточно четко, чтобы исключить вероятность их широкой интерпретации;

измеримость – задачи определяют будущее состояние на основании измеряемых критериев, для возможности определения успеха или провала задачи в будущем;

доступность и реалистичность – задачи учитывают количество доступных человеческих и материальных ресурсов и других факторов для достижения поставленных целей;

зависимость от времени – задачи устанавливают определенные временные рамки для обеспечения соблюдения требований регулирования.

Шаг 2: Альтернативы

Выбираются не менее 3-х альтернатив, посредством которых возможно решение возникшей проблемы. Они учитываются в процессе анализа регуляторного воздействия для обоснования выбора регуляторного инструмента, являющегося наилучшей альтернативой для разрешения проблемы.

Альтернативы не обязательно могут включать только регуляторные инструменты, но также предполагать и другие меры, стимулирующие решение определенной проблемы и выполнение поставленных задач через рыночные механизмы. В таблице приведены основные варианты, возможно их комбинирование.

Шаг 3: Определение воздействия альтернатив

Анализ воздействия регуляторных альтернатив играет существенную роль для их сравнения и выбора наиболее оптимального варианта с максимальными выгодами и наименьшими издержками. Разработчикам анализа регуляторного воздействия необходимо определить выгоды и издержки от применения альтернативы, учитывая как прямые, так и косвенные возможно непреднамеренные эффекты воздействия. Также важно учитывать, на что влияет генерируемое воздействие.

Воздействие может влиять на предпринимателей, потребителей, работников, другие социальные группы, экономику в целом, общество в целом и государство.

Чтобы определить издержки альтернативного варианта, необходимо учитывать соответствующие издержки на предпринимателей.

Для правильного определения этих издержек необходимо:

1) оценить издержки, разбив их на составляющие части регуляторных действий. Важно отметить, что одна регуляторная альтернатива может включать использование нескольких регуляторных действий.

2) определить частоты финансового воздействия по каждому регуляторному действию. Ежегодные или повторные издержки могут оказаться более значимыми, нежели единовременные издержки.

3) рассчитать полные издержки на соблюдение предлагаемой альтернативной меры, используя вышеприведенные данные.

4) оценить масштаб издержек или другими словами, ответить на вопрос, какому количеству субъектов частного предпринимательства необходимо соблюдать данную регуляторную альтернативу и какие издержки они при этом понесут.

Также необходимо рассмотреть относительное влияние издержек в зависимости от размера предприятия. Относительное финансовое воздействие на крупный бизнес может значительно отличаться от воздействия такой же финансовой нагрузки на малый бизнес.

Также важно рассмотреть ограничивает ли предлагаемая альтернатива коммерческую деятельность субъекта частного предпринимательства через запреты или такие меры как определение цен на отдельные товары и услуги, установление рабочих часов, размера помещения и прочее, то вероятнее всего общее воздействие подобной меры более значимо, нежели простые прямые издержки по соблюдению меры.

Выгоды определяются в виде улучшения благосостояния населения в результате применения альтернативы. Кроме того, издержки, которых удалось избежать в результате реализации государственной политики, также будут считаться выгодами.

Шаг 4: Выбор наиболее оптимальной регуляторной альтернативы

Оптимальной регуляторной альтернативой будет та альтернатива, которая решит проблему лучше других.

Сравнение между вариантами проводится на основании базового сценария. Критерии для принятия решения по выбору наиболее оптимальной альтернативы используются такие категории:

результативность – насколько выбранные варианты достигают поставленных задач;

эффективность – насколько поставленные задачи могут быть решены при заданном уровне ресурсов или при наименьших издержках.

Основным критерием является критерий эффективности, то есть – наилучшая альтернатива генерирует наибольшие блага при наименьших издержках. Существует ряд методов для сравнения альтернатив по критерию эффективности:

анализ затрат-выгод, который используется в случае возможной конвертации в денежное измерение издержек и выгод, генерируемых каждой альтернативой. Для этой цели разработчику необходимо учитывать как экономические, так и социальные эффекты воздействия. В этом случае, критерий принятия решения – это чистые выгоды (или разница между общими выгодами и общими издержками), так, чтобы все альтернативы были классифицированы в соответствии с этим критерием;

анализ экономической эффективности, который наиболее полезен при невозможности четкого расчета или конвертации в денежное измерение выгод от использования всех альтернатив. Тем не менее, предполагается, что выгоды, генерируемые различными альтернативами, имеют аналогичную единицу измерения, хоть и не выраженную в денежном измерении. В этом случае, правило принятия решения будет сводиться к определению государственной политики, которая генерирует наименьшие издержки на единицу планируемой выгоды;

многокритериальный анализ является наилучшим вариантом, когда издержки и выгоды одинаково измеримы и неизмеримы. В данном методе аналитик одновременно определяет различные критерии для принятия решения, в отличие от только одного критерия как в случае первых двух методов. Расчет нагрузки, присваиваемый каждому критерию, определяется субъективно. Разработчикам анализа регуляторного воздействия настоятельно рекомендуется всегда ранжировать альтернативы на основании оценочных критериев. Это позволит лицам, ответственным за принятие решений, исследовать все возможные варианты. Ранжирование также позволит усовершенствовать структуру любой предлагаемой меры в целях снижения возможного негативного воздействия, определить сопутствующие меры для смягчения любых негативных эффектов и повысить вероятность наилучшего результата.

Чтобы ранжировать альтернативы, аналитику необходимо проанализировать следующее:

результативность различных альтернатив в достижении определенной задачи и представить результаты в формате четкой сравнительной таблицы;

баланс положительных и негативных воздействий, ассоциируемых с предпочтительной альтернативой и другими возможными альтернативами.

Следует начинать с ранжирования альтернатив на основании критерия результативности и таким образом определить ту альтернативу, которая наберет наивысший балл по результативности, то есть наилучшим образом отвечает требованиям поставленной задачи.

Следующим действием будет определение эффективности различных альтернатив в целях анализа издержек, ассоциируемых с реализацией государственных мер. Во многих случаях такой анализ может привести к нескольким вариантам, подходящим для реализации меры. Например, может быть обнаружено, что наиболее результативные варианты также сопряжены с более высокими издержками или, что менее результативный вариант в состоянии генерировать многие положительные побочные эффекты. Таким образом, эти аспекты результативности сопоставляются с аспектами эффективности и определяют общее ранжирование вариантов. В целях обеспечения полной прозрачности процесса необходимо четко отобразить достигнутые результаты в своем отчете, включая информацию о присуждении определенных баллов планируемым воздействиям и использованным расчетам нагрузки.

В некоторых случаях также рекомендуется учесть возможность переформулирования задач или альтернатив, или же разработать альтернативы второго порядка, чтобы более эффективно выявить основные плюсы и минусы.

В процессе выбора, необходимо подробно перечислить положительные и негативные воздействия предлагаемой меры, включая непреднамеренные побочные эффекты. Эта описание базируется на максимальном использовании количественных данных по всем переменным, по мере возможности, выраженным в отклонениях от базового сценария. Часто представляется полезным проиллюстрировать выводы в виде таблицы или графика. Важно отметить, что можно использовать неисчисляемые воздействия, чтобы дополнить общую картину.

Наиболее эффективная и результативная мера, как правило, также будет производить наивысшие чистые выгоды, и любая альтернатива, которая убедительно будет проходить этот двойной тест, будет достойна рассмотрения. Тем не менее, также важно обсудить, каким образом неисчисляемые элементы могут оказать влияние на чистую выгоду.

Расчет издержек, связанных с введением регулирующей нормы предполагает последовательную реализацию следующих этапов:

1) выделение содержательных требований из текста акта, проекта акта;

2) определение показателя масштаба регулирующих норм;

3) определение частоты выполнения регулирующих норм;

4) определение затрат рабочего времени, необходимого на выполнение регулирующей нормы;

5) определение стоимости приобретений, необходимых для выполнения регулирующей нормы;

6) расчет суммы регулирующих издержек.

Наиболее распространенными типами регулирующих требований являются:

изменения в разрешительном регулировании (лицензии, разрешения, иные государственные документы);

изменения в контрольно-надзорном регулировании;

изменения в налогово-административном регулировании;

требования по приобретению (установке и обслуживанию) оборудования;

требования по найму дополнительного персонала и так далее.

В целях определения масштаба регулирующего требования устанавливается количество объектов (организаций, сотрудников, событий), на которые направлено регулирование с точки зрения необходимости выполнения вводимой регулирующей нормы.

В целях определения частоты выполнения регулирующего требования устанавливается количество выполнений вводимой регулирующей нормы за календарный год.

Процесс определения затрат рабочего времени, необходимого на выполнение регулирующего требований, включает следующие этапы:

1) определение по каждой вводимой регулирующей нормы действий, которые необходимо осуществить для его выполнения;

2) оценка затрат рабочего времени по действиям, которые необходимо осуществить для выполнения вводимой регулирующей нормы;

3) определение совокупных затрат рабочего времени на выполнение каждой вводимой регулирующей нормы с учетом показателя масштаба и частоты.

В целях определения стоимости приобретений, необходимых для выполнения каждой регулирующей нормы, рекомендуется выявить перечень товаров, работ, услуг, обязательных для его выполнения.

Сумма регулирующих издержек по всем вводимым нормам проекта законодательного акта рассчитывается как сумма трудозатрат и приобретений, необходимых для выполнения всех содержательных требований, в денежном выражении с учетом показателя масштаба и частоты.

В целях определения последствий введения в действие законопроекта для субъектов предпринимательства можно использовать нижеуказанные формулы.

1. Издержки, связанные с обеспечением процесса предпринимательской деятельности (инвестиции в средства производства, изменения помещений, лаборатории, обучение персонала)

Формула расчета чистой приведенной стоимости (NPV):

где:

Bt – выгоды в момент времени t,

Ct – затраты в момент времени t,

r – индекс дисконтирования.

Пример расчета чистой приведенной стоимости

Предположим, предлагается ввести в действие новый регулирующий акт, требующий наличие дополнительного оборудования по очистке воздуха на промышленных предприятиях некоей отрасли. Общая стоимость такого оборудования в масштабах отрасли составляет 50 миллионов тенге, срок службы оборудования 5 лет. Ежегодные расходы, связанные с функционированием данного оборудования, составляют 10 миллионов тенге в ценах нулевого года. Объем выгод в денежном выражении (согласно проведенному отдельно анализу) составит 30 миллионов тенге в год (аналогично, в ценах нулевого года). Проведем расчет чистой приведенной стоимости для двух вариантов индекса дисконтирования: 3% и 5%.

В данном примере подсчитывается чистая приведенная стоимость регулирующего акта, являющаяся суммарной для всех групп, на которые данный регулирующий акт будет оказывать воздействие. Издержки в данном случае являются исключительно издержками бизнеса (соответствующей отрасли).

Также при введении планируемого регулирования, связанного с обеспечением процесса предпринимательства, можно проследить изменение затрат по следующей формуле:

Изменение затрат на соблюдение требований к процессу предпринимательства:

где:

P1 – предполагаемые затраты на единицу измерения товара (работ, услуг), которые субъект предпринимательства будет осуществлять после принятия законопроекта в целях исполнения требований к характеристикам товаров (работ, услуг);

P0 – затраты на единицу измерения товара (работ, услуг), которые субъект предпринимательства осуществляет в целях исполнения требований действующего законодательства к характеристикам товаров (работ, услуг);

V – общий объем (в единицах измерения) выпускаемых товаров (выполняемых работ, оказываемых услуг) субъектами предпринимательства, на которых распространяются нормы законопроекта;

Для определения изменения затрат, связанного с изменением требований к характеристикам (наличию специальных приспособлений, техническим параметрам) средств, используемых в основной деятельности предпринимателей:

2. Издержки, связанные с обеспечением процесса предпринимательской деятельности дополнительными независимыми экспертами

где:

E = издержки, связанные с привлечением дополнительных экспертов;

L1 – предполагаемые затраты субъекта предпринимательства на содержание одного эксперта (специалиста) после принятия законопроекта;

M – общая численность экспертов (специалистов) субъектов предпринимательства, на которых предполагается распространение действия законопроекта;

N – количество обращений к дополнительному эксперту в течение года.

3. Издержки, связанные с периодической отчетностью государству

И отч – издержки субъектов предпринимательства на ознакомление с требованиями о предоставлении отчетности, заполнение форм отчетности, внутреннее согласование форм отчетности и предоставление отчетности в органы власти

где:

B – среднее время, которое работник МСП использует для предоставления отчетности;

E – средняя стоимость одного часа работы сотрудника МСП;

N – периодичность сдачи отчетов в течение года;

4. Издержки, связанные с проведением государственных проверок (специализированные по альтернативе)

где:

Б – объем издержек субъектов предпринимательства (тыс. тг.);

– количество планируемых контрольно-надзорных мероприятий в год i;

– издержки субъектов предпринимательства от проведения данного типа мероприятий i (тыс. тенге) издержки субъектов предпринимательства на прохождение проверок (рассчитывается как произведение средней продолжительности проверок на среднее число часов работников, задействованных в ее проведении, и среднюю заработную плату в час) (тыс. тенге);

5. Издержки, связанные с процессом получения разрешений, иных государственных документов (R)

где:

A – средняя сумма материальных издержек одного предприятия, связанных с вводимым регулированием касательно получения разрешения, иных государственных документов (бумага, ксерокопии и другое);

K – средняя сумма консультационных издержек, затраченных на консультации и анализ сведений для получения разрешительного документа (юрист, консалтинг, лабораторные испытания и другое);

T – сумма пошлин и государственных сборов, необходимых для уплаты за предоставление разрешительного документа;

B – среднее время, которое работник МСП использует для подготовки документов на получение разрешения/иного государственного документа;

E – средняя стоимость одного часа работы сотрудника МСП;

N – количество разрешений/иных государственных документов, необходимых получить в течение года;

C – количество субъектов МСП, затрагивающих вводимая норма регулирования.

6. Издержки, связанные с введением саморегулирования, основанного на обязательном членстве (участии)

На сегодняшний день вряд ли возможно провести полный количественный анализ издержек саморегулирования, прежде всего, по причине отсутствия необходимых статистических данных.

Транзакционные издержки (в годовом исчислении) существования организации саморегулирования, поддающиеся наиболее простому измерению, определяются величиной вступительных членских взносов и годовых членских взносов

членов организации

, где индекс

относится к субъектам предпринимательства, вступающим в организацию саморегулирования, индекс

относится к действительным членам организации саморегулирования, а

— к организации (с учетом того, что, в общем случае, в отрасли несколько организаций саморегулирования).

Суммирование по

от 1 до

, где

— число субъектов предпринимательства, вступивших в организацию саморегулирования

за год, и по

от 1 до

, где

— среднегодовое число членов в данной организации , даст суммарные годовые издержки организации саморегулирования:

Если величины вступительных и годовых членских взносов одинаковы для различных субъектов предпринимательства и равна, соответственно,

, то можно использовать следующее равенство:

Суммирование по позволяет определить годовые суммарные издержки по всей отрасли:

где

— число организаций саморегулирования в отрасли.

Подставляя в, получаем:

В случае равенства членских взносов для различных субъектов из получаем:

Шаг 5: Индикатор оценки

Описываются индикаторы и механизмы оценки выбранных и внедренных регуляторных инструментов, чтоб дает возможность оценить их предполагаемую результативность после реализации. Такая оценка обычно называется экс-пост оценкой, и она проводится для определения результативности регулирования, и, при необходимости, нахождения альтернативных реформ, которые могли бы улучшить результаты. Экс-пост оценка полезна для обратной связи и позволяет улучшать существующие регулирования, обеспечивая результативность и эффективность регуляторных инструментов.

Индикатор является измеряемой величиной. Индикаторы обычно базируются на данных, которые измеряют проблемы, задачи или издержки исполнения регулирования. Очень важно отбирать небольшое число индикаторов по задачам и издержкам по каждому предлагаемому регуляторному инструменту, сопровождающемуся анализ регуляторного воздействия. Данным индикаторам необходимо отражать ключевую сущность регуляторного инструмента и его наиболее заметные воздействия, быть доступными и периодически измеримыми. При введении саморегулирования периодичность введения индикатора должна быть не более трех лет.

Общие виды индикаторов оценки:

количественные индикаторы: они отображаются посредством прямых измерений в фиксированных цифровых значениях (например, количество летальных исходов в результате хронических респираторных заболеваний за год);

качественные индикаторы: они отображаются через косвенно измеримые аспекты, такие как точки зрения, предположения о чем-либо (например, данные социологических опросов);

прямые индикаторы: они напрямую измеряют переменные, относящиеся к задачам или издержкам;

косвенные индикаторы: они измеряют заменитель прямой переменной, когда слишком сложно измерить прямую переменную, если такое измерение требует значительных затрат, времени или сложных расчетов.

Уполномоченным органом дается отрицательное заключение в случае неполной или некачественной подготовки анализа регуляторного воздействия и наличия логических ошибок при оценке.

	Приложение 2 к Правилам проведения и использования анализа регуляторного воздействия регуляторных инструментов
	Форма

Отчет о проведении общественных обсуждений

В рамках проекта __________________________________________________________
(наименование проекта документа)

Разработчик проекта _______________________________________________________

1	Общественное обсуждение: укажите дату информирования об их проведении, дату начала общественных обсуждений
2	Способ проведения общественного обсуждения (онлайн обсуждение, посредством форумов, совещания, опрос и другое). При проведении мероприятий в виде совещаний, круглых столов, форумов, опроса и других необходимо указать даты проведения и количество участвовавших.
3	С кем проводились обсуждения (перечислить все организации, в том числе государственные органы, ассоциации, предпринимателей, общественные объединения и другие).
4	Полученные комментарии, замечания и предложения	Необходимо приложить таблицу полученных комментарий, замечаний и предложений с соответствующим решением регулирующего государственного органа /органа-разработчика по каждой позиции, протокол или итоги общественного обсуждений на интернет-ресурсе

	Приложение 3 к Правилам проведения и использования анализа регуляторного воздействия регуляторных инструментов
	Форма

Предложения по включению требований в план пересмотра

№ п/п	Наименование требования	Ссылка на структурный элемент нормативного правового акта	Критерии согласно пункта 10 Правил АРВ*	Обоснование	Примечание

* Примечание: Правила АРВ – Правила проведения и использования анализа регуляторного воздействия регуляторных инструментов, утвержденные приказом Министра национальной экономики Республики Казахстан от 30 ноября 2015 года № 748.

	Приложение 4 к Правилам проведения и использования анализа регуляторного воздействия регуляторных инструментов
	Форма

План пересмотра действующих регуляторных инструментов государственных органов

№ п/п	Наименование требования	Ссылка на структурный элемент нормативного правового акта	Критерии согласно пункта 10 Правил АРВ*	Ответственное структурное подразделение	Сроки внесения результатов процедуры АРВ в уполномоченный орган	Обоснование

	Приложение 5 к Правилам проведения и использования анализа регуляторного воздействия регуляторных инструментов
	Форма

Аналитическая форма анализа регуляторного воздействия пересмотра действующих/введенных регуляторных инструментов

_____________________________________________________________________________
(наименование требования/регуляторного инструмента)
Наименование нормативного правового акта _______________________________________
Разработчик ___________________________________________________________________

ШАГ 1: Определение проблемы и цели регулирования

Опишите проблему, которую решает регуляторный инструмент

Для существующих регулирований – есть ли данные показывающие масштаб изменения проблемы после ввода в действие этого регулирования?

Нет ___
Да ___ (опишите их и приведите их величины)

Заявленные индикаторы	Фактические

* в случае не достижения заявленных индикаторов, что требует ужесточения регулирования или изменение регуляторных инструментов, регулятором заполняется аналитическая форма согласно приложению 1 к Правилам проведения и использования анализа регуляторного воздействия регуляторных инструментов

Целевая группа

Для существующих регулирований – какая была указана цель регулирования?

ШАГ 2: Альтернативы

Определение планируемых для рассмотрения альтернатив (отметьте те варианты, которые уже есть и те альтернативные подходы, которые Вы рассматриваете и анализируете – необходимо выбрать не меньше 3 альтернативных подхода, возможно комбинирование. Для определения альтернатив используйте список возможных вариантов представленный ниже.
1. Действующее регулирование (выбирается в качестве Альтернативы 1)
2. Информационная кампания.
3. Изменение налогов, субсидий, государственные закупки, торговля квотами, другие рыночные механизмы.
4. Обязательное страхование ответственности.
5. Обязательные маркировки.
6. Обязательная отчетность.
7. Декларирование, уведомление.
8. Правила деятельности и проверки их исполнения (без разрешительных документов).
9. Разрешительные инструменты.
10. Запреты.
11. Введение сферы государственного контроля и надзора.
12. Государственное регулирования (выбирается только в рамках пересмотра саморегулирования, основанного на обязательном членстве (участии))
13. Иное (на выбор разработчика аналитической формы)

Описание существующих регулирований – описание альтернатив существующему регулированию

Альтернатива 1

Альтернатива 2

ШАГ 3: Определение воздействия альтернатив

3.1. Воздействие на экономическую систему
Проведите в произвольной форме описание выгод и издержек каждой альтернативы при ее воздействии на экономическую систему в целом с учетом таких элементов экономической системы как:
1. Воздействие на свободное перемещение товаров, услуг, капитала и рабочей силы, а также международную торговлю и международные инвестиционные потоки.
2. Общие последствия для экономического роста.
3. Влияние на занятость, рабочие места.

Выгоды

Издержки

Альтернатива 1

Альтернатива 2

3.2. Воздействие на бизнес
Проведите в произвольной форме описание выгод и издержек каждой альтернативы при ее воздействии на бизнес с обязательным учетом:
1. Влияния на производительность и конкурентоспособность предприятий, в том числе на инновации и развитие (при внедрении саморегулирования необходимо оценить возможные сложности входа в бизнес).
2. Влияния на прибыльность и устойчивость предприятий.
3. Относительное влияние издержек в зависимости от размера предприятия (является ли относительное влияние издержек для малых предприятий выше, чем для крупных).
Отдельно монетизируйте и посчитайте издержки для бизнеса согласно с формой 1б

Выгоды

Издержки

Альтернатива 1

Издержки для бизнеса по форме 1б

Альтернатива 2

Издержки для бизнеса по форме 1б

3.3 Воздействие на органы государственной власти и общество в целом
Проведите в произвольной форме описание выгод и издержек каждой альтернативы при ее воздействии на органы государственной власти и общество в целом с обязательным учетом:
1. Влияния на здоровье и безопасность (включая экономическую) населения.
2. Влияния на преступность включая экономическую.
3. Возможные коррупционные риски.
4. Влияния на экологию.
5. Изменения потребительского выбора.
6. Изменения розничных цен.
7. Влияние на информированность потребителей и их защиту.
Отдельно монетизируйте и посчитайте издержки на администрирование регулирования согласно с формой 1в

Выгоды

Издержки

Альтернатива 1

Издержки на администрирование по форме 1в

Альтернатива 2

Издержки на администрирование по форме 1б

ШАГ: 4 Оценка эффективности альтернатив

Рейтинг по эффективности

Выгоды (итог)

Издержки (итог)

Альтернатива 1

Альтернатива 2

Выбор наилучшей альтернативы (производится на основании сопоставления данных двух предыдущих таблиц) с определением возможных рисков и механизма реализации

ШАГ 5: Индикатор оценки

Цифровые и качественные показатели эффективности регулирования

Рекомендуемая периодичность измерения индикаторов

* – присвоение балла 1 означает, что вариант выбран неправильно и его не следует рассматривать вообще

Подпись ____________ дата "___" ________ 201__г.

форма 1б Расчет издержек для бизнеса (монетизация)

Какие регуляторные действия предполагает использование альтернативы?

	Да	Нет
Инвестиции в средства производства, изменения помещений, лаборатории, обучение персонала, иные необходимые неадминистративные издержки
Необходимость использования третьих лиц для независимых экспертиз, оценок, заключений
Периодическая отчетность государству (или увеличение отчетности)
Становление субъектом специализированных государственных проверок (или ужесточение существующего режима проверок или санкций)
Получение справок и разрешений от государственных органов
Издержки, связанные с введением саморегулирования, основанного на обязательном членстве (участии)
Иное (определить)

Расчет издержек на одно среднестатистическое предприятие субъект регулирования

Таблица 1				Разовые инвестиции	Расходы на тех обслуживание, поддержание (в год)		Итого
Инвестиции в средства производства, изменения помещений, лаборатории, обучение персонала
Расходы за 5 лет				Х
Таблица 2				Расходы на экспертизы и заключения	Периодическое обслуживание третьими лицами (в год)		Итого
Необходимость использования третьих лиц для независимых экспертиз, оценок, заключений							Х
Расходы за 5 лет
Таблица 3	Государственные пошлины	Цена затраты рабочего времени (человеко дни умножить на зарплату по квалификации) в год					Итого
Периодическая отчетность государству							Х
Расходы за 5 лет
Таблица 4	Цена затраты рабочего времени на работу с проверяющими (человеко дни умножить на зарплату по квалификации) в год					Вероятностные штрафные санкции (цена штрафа умножается на вероятность его наложения) в год	Итого
Государственные проверки (специализированные по альтернативе)							Х
Расходы за 5 лет
Таблица 5	Государственные пошлины, другие прямые выплаты за документы		Цена затраты рабочего времени на их получение (человеко дни умножить на зарплату по квалификации) в год				Итого
Получение разрешений, иных государственных документов							Х
Расходы за 5 лет

Данные Таблиц 1-6 (расходы за 5 лет в колонках "Итого") суммируются ___тенге

форма 1в Расчет издержек на администрирование регулирования для государственных органов (монетизация)

Какие действия предполагает использование альтернативы?

Таблица 1	Цена затраты рабочего времени (человеко дни умножить на зарплату по квалификации) в год	Итого
Получение и анализ отчетности
Проведение проверок
Выдача разрешений
Иные формы контроля (определить)
Итого за 5 лет

	Приложение 6 к Правилам проведения и использования анализа регуляторного воздействия регуляторных инструментов
	Форма

Заключение о соблюдении процедур анализа регуляторного воздействия

      В рамках проекта __________________________________________________________
                              (наименование проекта документа)
Разработчик проекта _____________________________________________________________
Требование/регулирование ________________________________________________________
                  (вводимое или пересматриваемое требование/регулирование)

№		Заполняется уполномоченным органом
Общие параметры оценки
1	Общественное обсуждение анализа регуляторного воздействия проведено	Нет ___Да ___, "___" _________201__г.
2	Отсутствуют один или несколько стандартных шагов в разработке анализа регуляторного воздействия	Нет ___Да ___ (указываются шаги)
3	Отсутствие рационального смысла в одном или нескольких исполненных шагах	Нет ___Да ___ Комментарии
4	Отсутствуют первичные данные или соответствующих ссылок на их источники	Нет ___Да ___ (указываются шаги и части анализа регуляторного воздействия)
Оценка частей анализа регуляторного воздействия
5	Определена ли проблема и причины существования проблемы	Нет ___Да ___Комментарии
6	Представлены ли данные доказывающие факт существования проблемы и показывающие ее масштаб	Нет ___Да ___Комментарии
7	Адекватно ли сформулирована цель регулирования? Соотносится ли она с определением проблемы?	Нет ___Да ___Комментарии
8	Представлено ли планируемое изменение данных и временные рамки этих изменений	Нет ___Да ___Комментарии
9	Определены ли альтернативы	Нет ___Да ___
10	Проведена ли презентация альтернатив и анализ их воздействия	Нет ___Да ___ Комментарии качества
11	Анализ рейтинга предложенных альтернатив	Нет ___Да ___ Комментарии качества
12	Определены ли индикаторы оценки заявленного регуляторного инструмента	Нет ___Да ___ Комментарии
13	Рекомендуемая периодичность измерения индикаторов	Нет ___Да ___ Комментарии
14	Срок проведения альтернативного анализа регуляторного воздействия	15 или 30 рабочих дней (нужное подчеркнуть)
15	Наличие проекта документа, предусмотренного пунктом 3 настоящих Правил	Нет ___Да ___ Комментарии
16	Другие комментарии

Заключение:

Подпись _____________ дата "__" __________ 201__ г.

БҰЙЫРАМЫН:

1. "Реттегіш құралдардың реттеушілік әсерін талдауды жүргізу және пайдалану қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрінің 2015 жылғы 30 қарашадағы № 748 бұйрығына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 12517 болып тіркелген, "Әділет" ақпараттық-құқықтық жүйесінде 2016 жылғы 15 қаңтарда жарияланған) мынадай өзгеріс енгізілсін:

көрсетілген бұйрықпен бекітілген Реттегіш құралдардың реттеушілік әсерін талдауды жүргізу және пайдалану қағидалары осы бұйрыққа қосымшаға сәйкес редакцияда жазылсын.

2. Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігінің Кәсіпкерлікті дамыту департаменті заңнамада белгіленген тәртіппен:

1) осы бұйрықты Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

2) осы бұйрық Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелген күннен бастап күнтізбелік он күн ішінде оның қазақ және орыс тілдеріндегі қағаз және электрондық түрдегі көшірмесін ресми жариялау және Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкіне қосу үшін "Республикалық құқықтық ақпарат орталығы" шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнына жіберуді;

3) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігінің интернет-ресурсында орналастыруды;

4) осы бұйрық Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін он жұмыс күні ішінде осы тармақтың 1), 2) және 3) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтерді Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігінің Заң департаментіне ұсынуды қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының Ұлттық экономика вице-министріне жүктелсін.

4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының
Ұлттық экономика министрі

Т. Сүлейменов

	Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрінің 2018 жылғы 20 шілдедегі № 262 бұйрығына қосымша
	Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрінің 2015 жылғы 30 қарашадағы № 748 бұйрығымен бекітілген

Реттегіш құралдардың реттеушілік әсерін талдауды жүргізу және пайдалану қағидалары

1-тарау. Жалпы ережелері

1. Осы Реттегіш құралдардың реттеушілік әсерін талдауды жүргізу және пайдалану қағидалары (бұдан әрі – Қағидалар) 2015 жылғы 29 қазандағы Қазақстан Республикасы Кәсіпкерлік кодексінің (бұдан әрі – Кодекс) 85-бабы 2-тармағының 7) тармақшасына сәйкес әзірленген және реттеушілік әсерге талдау жүргізу және енгізілетін және қолданыстағы реттегіш құралдардың реттеушілік әсерін талдауды пайдалану тәртібін айқындайды.

2. Осы Қағидаларда мынадай ұғымдар пайдаланылады:

1) әзірлеуші-орган – құзыретіне сәйкес нормативтік құқықтық актілерді әзірлейтін жергілікті атқарушы органдар;

2) кәсіпкерлік басқармасы – кәсіпкерлік саласында басқаруды жүзеге асыратын облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергілікті атқарушы органы;

3) қоғамдық талқылаулар – реттеу субъектілерінің және өзге мүдделі тұлғалардың жаңа реттеуді енгізу, қолданыстағы реттеуді қатаңдату, қолданыстағы реттегіш құралдарды қайта қарау мәселелері бойынша шешім қабылдау процесіне қатысуын қамтамасыз ету мақсатында жүргізілетін, процесс барысында реттеу субъектілерімен кері байланыс болатын, олардың пікірлері мен ұсыныстары алынатын іс-шара;

4) мүдделі тұлғалар – енгізілетін немесе қолданыстағы реттегіш құралдардың реттеушілік әсеріне талдау жүргізуге байланысты құқықтары мен заңды мүдделері қозғалатын жеке және заңды тұлғалар;

5) өңірлік кәсіпкерлер палатасы – Қазақстан Республикасы Ұлттық кәсіпкерлер палатасының жүйесіне аумақтық деңгейде кіретін облыс, республикалық маңызы бар қала және астана кәсіпкерлерінің палатасы (бұдан әрі – Өңірлік палата);

6) өңірлік маңызы бар актілер – мемлекеттік жоспарлау жүйесінің құжаттары және жергілікті өкілдік және атқарушы органдар, оның ішінде тиісті аумақтың әкімі қабылдаған нормативтік құқықтық актілер;

7) реттегіш құрал – кәсіпкерлік субъектілеріне қатысты әсер ету тәсілдері, оның ішінде Кодекстің 81-бабында көзделген кәсіпкерлікті мемлекеттік реттеу нысандары мен құралдары;

8) реттеу субъектілері – реттегіш құралдарды көздейтін немесе реттеуді қатаңдататын нормативтік құқықтық актілердің қолданылуы таратылатын субъектілер, оның ішінде кәсіпкерлік субъектілері мен өзге тұлғалар;

9) реттегіш құралдарды қайта қарау – реттегіш құралды енгізгеннен кейін реттеушілік әсеріне талдау жүргізу арқылы мемлекеттік реттеудің қол жеткізілген мақсаттарының тиімділігін салыстырудың талдамалық рәсімі, оның ішінде оларға қатысты бұрын реттеушілік әсеріне талдау жүргізілмеген қолданыстағы реттегіш құралдар бойынша;

3. Реттеушілік әсерді талдауға Кодекстің 82-бабы 2-тармағының екінші бөлімінде көзделген жағдайларды қоспағанда, реттегіш құралды және онымен байланысты талаптарды енгізу немесе реттеуді қатаңдату көзделетін Мемлекеттік жоспарлау жүйесі құжаттарының жобалары, Қазақстан Республикасы заңдары жобаларының тұжырымдамалары, Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің жобалары, Еуразиялық экономикалық одақтың техникалық регламенттерінің жобалары жатады.

Бұл ретте, заң жобаларының тұжырымдамалары Заң жобалау қызметі мәселелері жөніндегі ведомствоаралық комиссияның қарауына шығарылғанға дейін реттеушілік әсерді талдаудан өтеді.

4. Жаңа реттегіш құралдарды енгізу немесе реттеуді қатаңдату Үкімет жанындағы Кәсіпкерлік қызметті реттеу мәселелері жөніндегі ведомствоаралық комиссияның мақұлдауынан кейін ғана жүзеге асырылады (бұдан әрі – Ведомствоаралық комиссия).

Осы тармақтың бiрiншi бөлiгiнiң талаптары өңірлік маңызы бар актілер жобаларына, қаржы ұйымдарының және сақтандыру топтары мен банк конгломераттарының құрамына кіретін тұлғалардың қызметін реттеуге, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің нормативтік құқықтық актілерінің жобаларына және Қазақстан Республикасының экономикалық қауіпсіздігіне және оның қаржы жүйесінің тұрақтылығына қатер төнген жағдайда арнайы валюталық режимді енгізгуге қолданылмайды.

Бұл ретте, өңірлік маңызы бар актілермен енгізілген жаңа реттегіш құралдар немесе реттеуді қатаңдату "Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы" Қазақстан Республикасының 2001 жылғы 23 қаңтардың Заңына сәйкес құрылатын облыс, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың әкімдігі жанындағы ведомствоаралық сипаттағы мәселелер бойынша консультативтік-кеңесші органның мақұлдауынан кейін ғана жүзеге асырылады (бұдан әрі – Өңірлік комиссия).

2-тарау. Реттеушілік әсерді талдауды жүргізу тәртібі

1 - параграф. Реттеушілік әсерді талдауды жүргізудің жалпы шарттары

5. Реттеушілік әсерді талдауды мемлекеттік органдар реттегіш құралдар енгізілгенге немесе реттеуді қатаңдатуға дейін, сондай-ақ қайта қарау тәртібінде жүргізеді.

Қазақстан Республикасы Парламентінің депутаттары бастамашылық жасаған немесе Қазақстан Республикасы Үкіметінің қорытындысын беру өтінішімен Парламент Палаталарынан келіп түскен Қазақстан Республикасының заң жобаларында жеке кәсіпкерлік субъектілеріне қатысты реттегіш құралдарды енгізу немесе реттеуді қатаңдату туралы талаптар болған кезде, жеке кәсіпкерлік субъектілеріне қатысты реттегіш құралды енгізуді немесе реттеуді қатаңдатуды көздейтін реттеушілік әсерге талдауды мемлекеттік басқару саласында немесе аясында басшылықты жүзеге асыратын мемлекеттік орган жүргізеді.

Егер осы Қағидалардың 3-тармағында көзделген құжаттардың жобаларында оларды басқару басқа мемлекеттік органның құзыретіне жататын жаңа реттегіш құралды енгізуді немесе аяда немесе салада реттеуді қатаңдатуды көздейтін нормалар болған жағдайда, реттеуші мемлекеттік орган құжаттардың жобаларын әзірлеуге жауапты мемлекеттік органның сұратуы бойынша мұндай реттегіш құралдар бойынша реттеушілік әсерге талдау жүргізеді.

Реттеушілік әсерді талдаудың тұжырымдарымен келіспеген кезде, уәкілетті орган немесе басқа мүдделі тұлғалар балама ретінде реттеушілік әсерге талдау жүргізеді.

6. Реттеушілік әсерді талдау рәсімі мынадай кезеңдерді:

1) Жаңа реттегіш құралдарды енгізу және реттеуді қатаңдату кезіндегі реттеушілік әсерді талдаудың талдамалық нысанын/ қолданыстағы/енгізілген реттегіш құралдардың реттеушілік әсерін қайта қарауды талдаудың талдамалық нысанын толтыруды;

2) реттеушілік әсерді талдау нәтижелеріне қоғамдық талқылау жүргізуді;

3) реттеушілік әсерге талдау жүргізу рәсімдерінің сақталуы туралы уәкілетті органның немесе кәсіпкерлік басқармасының оң қорытындысын;

4) реттеушілік әсерді талдаудың тұжырымдарымен келіспеген жағдайда балама ретінде реттеушілік әсерге талдау жүргізуді;

5) Ведомствоаралық комиссияның немесе өңірлік маңызы бар актілер бойынша Өңірлік комиссияның реттеушілік әсерді талдау нәтижелерін қарауын қамтиды.

2-параграф. Жаңа реттегіш құралдарды енгізу кезінде реттеушілік әсерге талдау жүргізу және реттеуді қатаңдату тәртібі

7. Енгізілетін жаңа реттегіш құралдардың реттеушілік әсерін талдауды және реттеуді қатаңдатуды мемлекеттік орган мына іс-қимылдарды рет-ретімен орындау арқылы жүргізеді:

1) шешу қажет проблеманы айқындау;

2) осы Қағидаларға 1-қосымшаға сәйкес жаңа реттегіш құралдарды енгізу және реттеуді қатаңдату кезіндегі реттеушілік әсерді талдаудың талдамалық нысанын (бұдан әрі – талдамалық нысан) толтыру;

3) жаңа реттегіш құралдарды енгізу немесе реттеуді қатаңдату үшін осы Қағидалардың 3-тармағында көзделген құжаттардың жобаларын әзірлеу;

4) осы Қағидалардың 2-тарауының 7-параграфына сәйкес реттеушілік әсерді талдау нәтижелеріне қоғамдық талқылау жүргізу;

5) қоғамдық талқылау нәтижелері бойынша талдамалық нысанды және (немесе) осы Қағидалардың 3-тармағында көзделген құжаттардың жобаларын пысықтау және оларды, мемлекеттік және орыс тілдерінде, сондай-ақ осы Қағидаларға 2-қосымшаға сәйкес нысан бойынша қоғамдық талқылау есебін кәсіпкерлік жөніндегі уәкілетті органға/кәсіпкерлік басқармасына жіберу.

8. Мемлекеттік органдардың реттеушілік әсерді талдау рәсімдерін сақтауы туралы теріс қорытынды алған кезде мемлекеттік орган ұсынылатын реттеуден бас тартады не талдамалық нысанды пысықтайды.

3-параграф. Реттегіш құралдарды қайта қарау тәртібі

9. Реттеушілік әсерді талдау реттегіш құрал енгізілгенге дейін және енгізілгеннен кейін, оның ішінде оларға қатысты реттеушілік әсерге талдау жүргізілмеген қолданыстағы реттегіш құралдар бойынша жүргізіледі.

Енгізілген реттегіш құралдардың, сондай-ақ қолданыстағы реттегіш құралдардың реттеушілік әсерін талдау, құқықтық актіні қабылдау кезінде реттеудің мәлімделген мақсаттарына қол жеткізуді белгілеу, сондай-ақ реттеуші мемлекеттік орган жыл сайын бекітетін мемлекеттік органдардың қолданыстағы реттегіш құралдарды қайта қарау жоспарларына (бұдан әрі – қайта қарау жоспарлары) сәйкес, оның ішінде кәсіпкерлік жөніндегі уәкілетті органның (бұданәрі – уәкілетті орган) және "Атамекен" Қазақстан Республикасы Ұлттық кәсіпкерлер палатасының (бұдан әрі – Ұлттық кәсіпкерлер палатасы) негізделген ұсыныстарын ескере отырып, реттеу субъектілеріне реттегіш құралдардың нақты әсерінің салдарларын бағалау үшін жүзеге асырылады.

Қайта қарау жоспарына:

реттеушілік әсерді талдаудың талдамалық нысанында бағалау индикаторларының мәлімделген мерзімдеріне сәйкес енгізілген реттегіш құралдар;

мемлекеттік органдар және (немесе) уәкілетті орган/кәсіпкерлік басқармасы, Ұлттық/өңірлік кәсіпкерлік палатасы анықтаған, олар бойынша реттеушілік әсерге талдау жүргізілмеген, осы Қағидалардың 10-тармағында айқындалған тиімсіздіктің бір немесе бірнеше өлшемшарттарына сай келетін қолданыстағы реттегіш құралдар енгізіледі.

10. Қолданыстағы реттегіш құралдардың тиімсіз өлшемшарттары:

1) әр түрлі талаптар және (немесе) рәсімдер;

2) заңнама талаптарына сәйкес келмейтін талаптар және (немесе) рәсімдер;

3) мемлекеттік органдар іс жүзінде қолданбайтын, талап етілмейтін талаптар және (немесе) рәсімдер;

4) белгiлi бiр салада, аяда заңнамада белгіленген реттеу мақсаттарына, оның ішінде қызметті жүзеге асыру қауіпсіздігінің талаптарына, сондай-ақ көрсетiлетiн қызметтiң қауiпсiздiгi мен сапасына қойылатын талаптарға сәйкес келмейтiн талаптар және (немесе) рәсiмдер;

5) әртүрлi мемлекеттiк органдардың, әртүрлi ұйымдардың, оның iшiнде халықаралық ұйымдар мен өзге де тұлғалардың өкiлеттiгi шеңберінде қайталанатын талаптар және (немесе) рәсімдер;

6) заңнамада белгiленген реттеу мақсаттарына қол жеткiзудi қамтамасыз етпейтін, оның iшiнде формалды сипаты бар талаптар;

7) оларға қатысты қажеттігі анықталған және қолданыстағы реттеумен салыстырғанда, неғұрлым тиімді реттеу нұсқасын ауыстыруға мүмкін болатын талаптар;

8) реттеу субъектiлеріне қатысты қолданылатын, құқық бұзушылық сипатына, оның iшiнде келтірілген немесе жол берілмеген зиянды салдарлардың ауырлығына, келтiрiлген, өз еркiмен өтелген немесе жойылған зиян мөлшеріне немесе өзге де жағдайларға сәйкес емес әсер ету шаралары болып табылады.

11. Осы Қағидаларға 3-қосымшаға сәйкес нысан бойынша қайта қарау жоспарына талаптарды қосу жөніндегі негізделген ұсыныстарды жыл сайын 1 қарашаға дейін:

уәкілетті орган және Ұлттық кәсіпкерлер палатасы тиісті реттеуші мемлекеттік органға;

өңірлік палата кәсіпкерлік басқармасына енгізеді.

Ұсыныстар негіздемесін растау жеке және (немесе) заңды тұлғалардың өтініштері, бұқаралық ақпарат құралдарындағы ақпарат, қолдану практикасы, реттеушілік әсерге талдау жүргізусіз кәсіпкерлік субъектілеріне қатысты талаптар енгізу және басқа да дереккөздер болып табылады.

12. Қайта қарау жоспары алдағы жылға осы Қағидаларға 4-қосымшаға сәйкес қалыптастырылады және жыл сайын 20 желтоқсанға дейiн бекітіледі және мемлекеттік органның ресми интернет-ресурсында орналастырылады.

Бұл ретте өңірлік маңызы бар актілерді қайта қарау жоспарын облыстың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергілікті атқарушы органы бекітеді және кәсіпкерлік басқармасының интернет-ресурсында орналастырады.

13. Мемлекеттік органдардың қайта қарау жоспарларын орындамауы туралы ақпаратты уәкілетті орган Ведомствоаралық комиссияның қарауына шығарады.

14. Реттеушілік әсерді қайта қарау тәртібінде талдауды мемлекеттік орган мынадай іс-қимылдарды рет-ретімен орындау арқылы жүргізеді:

1) 5-қосымшаға сәйкес қолданыстағы/енгізілген реттегіш құралдардың реттеушілік әсерін қайта қарауды талдаудың бойынша талдамалық нысанын толтыру;

2) осы Қағидалардың 2-тарауының 7-параграфына сәйкес реттеушілік әсерді талдаудың нәтижелеріне қоғамдық талқылау жүргізу;

3) қоғамдық талқылаудың нәтижелері бойынша талдамалық нысанды пысықтау және оларды, мемлекеттік және орыс тілдерінде, сондай-ақ осы Қағидаларға 2-қосымшаға сәйкес нысан бойынша қоғамдық талқылаулар есебін уәкілетті органға/кәсіпкерлік басқармасына жіберу.

15. Реттеушілік әсерді талдаудың нəтижелері бойынша реттегіш құралды қолданудың тиімділігіне байланысты реттегіш құрал жоюға немесе өзгеше түрде қайта қарауға жатады.

Реттегіш құралды енгізген кезде мәлімделген кәсіпкерлік қызметті мемлекеттік реттеудің мақсаттарына қол жеткізбеген жағдайда, оның күші жойылады.

Тиісті ұсынымдарды Ведомствоаралық комиссия/Өңірлік комиссия осы Қағидалардың 2-тарауының 6-параграфына сәйкес әзірлейді.

Бұл ретте, егер реттеушілік әсерді талдаудың нәтижелері бойынша қолданыстағы реттегіш құралды жаңаға ауыстыру немесе реттеуді қатаңдату көзделетін болса, онда мемлекеттік орган реттегіш құралды енгізу немесе реттеуді қатаңдату тұрғысынан реттегіш құралға талдау жүргізеді.

4-параграф. Реттеушілік әсерді талдау рәсімдерінің сақталуы туралы қорытынды қалыптастыру тәртібі

16. Уәкілетті орган/кәсіпкерлік басқармасы 3-тармақта көзделген талдамалық нысан және құжаттар жобалары түскен күннен бастап 10 (он) жұмыс күні ішінде, ал Қазақстан Республикасы Парламентінің депутаттары бастамашылық жасаған немесе Қазақстан Республикасының Парламентінде қаралып жатқан Қазақстан Республикасының заң жобалары бойынша 7 (жеті) жұмыс күні ішінде оларды рәсімдердің сақталуы, оның ішінде осы Қағидаларда белгіленген қоғамдық талқылауларды жүргізу және оларды дұрыс толтыру тұрғысынан қарайды.

Қараудың нәтижелері бойынша осы Қағидаларға 6-қосымшаға сәйкес нысан бойынша реттеушілік әсерді талдау рәсімдерінің сақталуы туралы қорытынды қалыптастырылады (бұдан әрі – қорытынды).

17. Уәкілетті орган оң қорытындыны ашық нормативтік құқықтық актілердің интернет-порталына (бұдан әрі – "Ашық НҚА" порталы), сондай-ақ реттеуші мемлекеттік органдар әзірлеген құжаттардың жобалары мен реттеуші мемлекеттік органның талдамалық нысанын орналастырады.

Өңірлік маңызы бар актілер бойынша реттеушілік әсерді талдау рәсімдерінің сақталуы туралы қорытындыны кәсіпкерлік басқармасы қалыптастырады.

Кәсіпкерлік басқармасы ресми интернет-ресурста оң қорытындыны, сондай-ақ әзірлеуші әзірлеген өңірлік маңызы бар актілердің жобаларын, әзірлеуші-органның талдамалық нысанын орналастырады және оларды "Ашық НҚА" порталына орналастыру үшін кәсіпкерлік жөніндегі уәкілетті органға жібереді.

18. Уәкілетті орган "Ашық НҚА" порталында оң қорытындыны орналастырумен бір уақытта, бұл туралы реттеуші мемлекеттік органға және Ұлттық кәсіпкерлер палатасына мәлімет үшін хабарлама жібереді.

Бұл ретте, кәсіпкерлік басқармасы өңірлік маңызы бар актілер бойынша оң қорытындыны, сондай-ақ әзірлеуші әзірлеген өңірлік маңызы бар актілердің жобаларын, әзірлеушінің талдамалық нысанын ресми интернет-ресурста орналастырады және оларды әзірлеуші органға өңірлік кәсіпкерлер палатасына жібереді.

Уәкілетті орган/ кәсіпкерлік басқармасы оң қорытындысында реттеушілік әсерді талдау мерзімін балама ретінде 15 (он бес) жұмыс күнге белгілейді, ал егер осы Қағидалардың 3-тармағында көзделген құжаттардың жобалары кешендік сипатта болса "Ашық НҚА" порталында жарияланған күннен бастап 30 (отыз) жұмыс күні көрсетіледі.

19. Негіздерінің бірі проблеманың болу фактісін дәлелдейтін және оның ауқымын, қоғамдық талқылауларды өткізу тәртібін бұзуды, реттеудің балама тәсілдерінің жоқтығын көрсететін деректердің болмауы (цифрлық өлшемде) болып табылатын теріс қорытынды болған жағдайда, мемлекеттік орган талдамалық нысанды және (немесе) осы Қағидалардың 3-тармағында көзделген құжаттардың жобаларын пысықтайды не ұсынылып отырған реттеуден бас тартады. Пысықталған құжаттар мемлекеттік және орыс тілінде уәкілетті органға/кәсіпкерлік басқармасына қайта ұсынылады және осы Қағидалардың 2-тарауының 4-параграфына сәйкес қаралады.

5-параграф. Балама ретінде реттеушілік әсерге талдау жүргізу тәртібі

20. Уәкілетті орган, Ұлттық кәсіпкерлер палатасы немесе өзге мүдделі адамдар реттеуші мемлекеттік органдар жүргізген реттеушілік әсерді талдаудың тұжырымдарымен келіспеген кезде, "Ашық НҚА" порталында уәкілетті органның оң қорытындысы жарияланғаннан кейін, уәкілетті орган оң қорытындыда айқындаған мерзімдерде, балама ретінде реттеушілік әсерге талдау жүргізеді.

Кәсіпкерлік басқармасы, өңірлік кәсіпкерлер палатасы немесе өзге мүдделі адамдар әзірлеуші-органның өңірлік маңызы бар актілер бойынша жүргізген реттеушілік әсерді талдаудың тұжырымдарымен келіспеген кезде, кәсіпкерлік басқармасынан оң қорытындысын, кәсіпкерлік басқармасының оң қорытындысында айқындалған мерзімдерде балама ретінде реттеушілік әсерге талдау жүргізеді.

21. Балама ретінде реттеушілік әсерді баламалы талдау мынадай:

1) реттеушілік әсерді талдаудың нәтижелері бойынша талдамалық нысанды толтыру;

3) қоғамдық талқылаудың нәтижелері бойынша талдамалық нысанды пысықтау,

4) реттеушілік әсерді талдаудың нәтижелері бойынша талдамалық нысанды, сондай-ақ балама ретінде реттеушілік әсерді талдауды уәкілетті орган жүргізген жағдайларды қоспағанда, осы Қағидаларға 2-қосымшаға сәйкес нысан бойынша қоғамдық талқылау есебін уәкілетті органға/кәсіпкерлік басқармасына жіберу кезеңдерін қамтиды.

Балама ретінде реттеушілік әсерді талдаудың нәтижелері бойынша талдамалық нысанды және қоғамдық талқылаулар есебін уәкілетті орган реттеуші мемлекеттік органның назарына жеткізеді, ал өңірлік маңызы бар актілер бойынша – кәсіпкерлік басқармасы әзірлеуші-органның назарына жеткізеді.

22. Мемлекеттік орган реттеушілік әсерді баламалы талдаудың нәтижелерін ресми интернет-ресурста орналастырады.

Балама ретінде реттеушілік әсерді талдаудың нәтижелерімен келіскен жағдайда, мемлекеттік орган талдамалық нысанды және (немесе) осы Қағидалардың 3-тармағында көзделген құжаттардың жобаларын пысықтайды және оларды уәкілетті органға/кәсіпкерлік басқармасына қайта ұсынады, олар осы Қағидалардың 2-тарауының 4-параграфына сәйкес қаралады.

Мемлекеттік орган балама ретінде реттеушілік әсерді талдаудың нәтижелерімен келіспеген жағдайда, талдамалық нысан және (немесе) осы Қағидалардың 3-тармағында көзделген құжаттардың жобалары осы Қағидалардың 2-тарауының 6-параграфына сәйкес қаралады.

6-параграф. Ведомствоаралық комиссияның немесе Өңірлік комиссияның реттеушілік әсерді талдау нәтижелерін қарау тәртібі

23. Реттеуші мемлекеттік органдар жүргізген реттеушілік әсерді талдауды қарау нәтижелерін уәкілетті орган Ведомствоаралық комиссияның қарауына шығарады.

Өңірлік маңызы бар актілер бойынша реттеушілік әсерді талдауды қарау нәтижелерін кәсіпкерлік басқармасы Өңірлік комиссияның қарауына шығарады.

24. Қараудың нәтижелері бойынша Ведомствоаралық комиссия/Өңірлік комиссия реттеушілік әсерді талдау нәтижелерінің бірін мақұлдау туралы шешім қабылдайды (бұдан әрі – Шешім):

жаңа реттегіш құралды енгізу және (немесе) реттеуді қатаңдату, сондай-ақ реттегіш құралды енгізумен келіскен жағдайда, оны қайта қарауға дейін реттегіш құралдың қолданылу мерзімін айқындау;

қолданыстағы реттегіш құралдың күшін жою, сондай-ақ реттегіш құралдың күшін жоюмен келіспеген жағдайда, оны қайта қарауға дейін оның одан әрі қолданылу мерзімін айқындау;

рұқсат беру немесе хабарлама жасау тәртібін қолданудың тиімділігіне байланысты рұқсаттардың немесе хабарламалардың жекелеген түрлерін бір түрден екіншісіне ауыстыру, сондай-ақ рұқсат берудің немесе хабарламаның қолданыстағы немесе жаңа түрін оны келесі қайта қарауға дейін одан әрі қолданылу мерзімін айқындау туралы шешім қабылдайды.

25. Шешімдер хаттамамен ресімделеді, оның көшірмесі мен кәсіпкерлік жөніндегі уәкілетті органның/кәсіпкерлік басқармасының реттеуші мемлекеттік органдардың белгіленген рәсімдерді сақтауы туралы қорытындысы, сондай-ақ реттеушілік әсерді талдау нәтижелері олар бекітілгенге дейін осы Қағидалардың 3-тармағында көзделген құжаттардың жобаларына міндетті қосымша болып табылады.

7-параграф. Реттеушілік әсерді талдаудың нәтижелеріне қоғамдық талқылау жүргізу тәртібі

26. Реттеушілік әсерді талдау нәтижелерін қоғамдық талқылау үш жұмыс күні ішінде "Ашық НҚА" порталында "on-line" режимде талқылау арқылы жүзеге асырылады, сондай-ақ жұртшылық өкілдерімен және мүдделі тұлғалармен дөңгелек үстелдер, конференциялар, кеңестер арқылы қоғамдық талқылаулар өткізіледі.

Қоғамдық талқылаулардың қорытындысы бойынша "Ашық НҚА" порталында "on-line" талқылаулардың қорытындылары туралы есеп қалыптастырылады, ол реттеуші мемлекеттік органның және (немесе) мүдделі тұлғалардың интернет-ресурсында орналастыруға жатады.

Қоғамдық талқылаулар белгіленген уақытта жүргізіледі және олардың нәтижелері бойынша реттеуші мемлекеттік органның лауазымды тұлғасы хаттама жасайды.

"Ашық НҚА" порталында "on-line" режимде талқылау арқылы қоғамдық талқылау жүргізу бойынша талаптар балама ретінде реттеушілік әсерді талдаудың нәтижелері бойынша қоғамдық талқылаулар жүргізүге қолданылмайды.

27. Қоғамдық талқылаулар жүргізу үшін реттеуші мемлекеттік органдар/мүдделі тұлғалар кемінде 10 жұмыс күні бұрын, Қазақстан Республикасы Парламентінің депутаттары бастамашылық жасаған немесе Қазақстан Республикасының Парламентінің қарауында жатқан Парламент Палаталарынан келіп түскен Қазақстан Республикасының заң жобалары бойынша оларды өткізу күніне дейін кемінде 2 жұмыс күні бұрын олардың өткізілетін күні мен аяқталу уақыты туралы:

мүдделі тұлғаларды – өзінің ресми интернет-ресурсында хабарландыру беру арқылы;

жазбаша түрде – уәкілетті органды/кәсіпкерлік басқармасын, Ұлттық кәсіпкерлер палатасын/өңірлік кәсіпкерлер палатасын, мемлекеттік органдар жанындағы сараптамалық кеңес мүшелерін;

мүдделі мемлекеттік органдарды;

баспасөз релизі арқылы - бұқаралық ақпарат құралдарын міндетті түрде хабардар етеді.

28. Реттеуші мемлекеттік органдардың/мүдделі тұлғалардың ұйғарымы бойынша құжаттар жобаларын талқылау немесе түсіндіру мақсатында өзге іс-шаралар өткізіледі.

3-тарау. Реттеушілік әсерді талдауды пайдалану тәртібі

29. Реттеушілік әсерді талдау нәтижелері реттеуші мемлекеттік органдардың интернет-ресурстарында осы Қағидалардың 3-тармағында көзделген құжаттар қолданысқа енгізілгеннен кейін орналастырылады.

Бұл ретте реттеушілік әсерді талдау нәтижелері көрсетілген құжаттардың бүкіл қолданылу мерзіміне кез келген интернет-ресурсын пайдаланушыға қарауға қолжетімді болуы қамтамасыз етіледі.

	Реттегіш құралдардың реттеушілік әсерін талдауды жүргізу және пайдалану қағидаларына 1-қосымша
	нысан

Жаңа реттегіш құралдарды енгізу және реттеуді қатаңдату кезіндегі реттеушілік әсерді талдаудың талдамалық нысаны

__________________________________________________________________________

(талаптың/реттегіш құралдың атауы)

_________________________________________________________ жобасы шеңберінде

(құжат жобасының атауы)

Құжат жобасын әзірлеуші___________________________________________________

1-ҚАДАМ: Реттеу проблемалары мен мақсаттарын айқындау
1.	Проблеманы және проблеманың болу себептерін айқындау (3 сөйлемнен аспайтын, еркін нысанда жазылған мәтін, нысаналы топта және себеп-салдарлық байланысты көрсету қажет)
2.	Проблеманың болу фактісін дәлелдейтін және оның ауқымын көрсететін деректер бар (цифрлық өлшемде) ма?	Жоқ ___ Бар ___ (оларды сипаттаңыз және шамасын көрсетіңіз)
3.	Реттеудің енгізілетін мақсаты қандай ?
2-ҚАДАМ: Баламалар
1. Қарауға жоспарланатын баламаларды айқындау (бар нұсқаларды және сіз қарайтын және және талдайтын баламалы тәсілдерді белгілеңіз – кемінде 3 баламалы тәсілді таңдау қажет, біріктіруге болады. Баламаларды айқындау үшін төменде ұсынылған ықтимал нұсқалар тізімін пайдаланыңыз. 1. Қолданыстағы реттеу (ағымдағы ахуал, яғни реттеудің өзгермейтіндігі) 2. Ақпараттық науқан 3. Салықтардың, субсидиялардың өзгеруі, мемлекеттік сатып алу, квоталармен сауда жасау, басқа нарықтық тетіктер 4. Жауапкершілікті міндетті сақтандыру 5. Міндетті таңбалау 6. Міндетті есептілік 7. Декларациялау, хабарландыру 8. Қызмет қағидалары және олардың орындалуын тексеру (рұқсат беру құжаттарынсыз) 9. Рұқсат беру құралдары 10. Тыйым салулар 11. Мемлекеттік бақылау және қадағалау салаларын енгізу 12. Міндетті өзін-өзі реттеуді (бұдан әрі – ӨӨР) енгізу (аталған баламаны таңдаған кезде 1а - нысанын толтыру қажет) 13. Басқасы (талдамалық нысанды әзірлеушінің таңдауымен)
2.	Жоспарланатын баламалардың сипаттамасы (реттеушілік нақтылықты көрсете отырып, еркін нысанда барлық таңдалған баламалар сипатталады (жоғарыдағы тізім бойынша)	1-балама
		2-балама
		3-балама
3-ҚАДАМ: Баламалардың әсерін анықтау
3.1. Экономикалық жүйеге әсер ету Экономикалық жүйенің мынадай элементтерін ескере отырып, жалпы экономикалық жүйеге әсер етуі кезінде әр баламаның пайдасы мен шығысыларын еркін нысанда сипаттаңыз: 1. Тауарлардың, көрсетілетін қызметтердің, капитал мен жұмыс күшінің еркін ауысуына, сондай-ақ халықаралық сауда мен халықаралық инвестициялық ағындарға әсері. 2. Экономикалық өсудің жалпы салдарлары. 3. Жұмыспен қамтуға, жұмыс орындарына әсері. 4. Экономика салаларына және басқаға жанама әсері. Еркін нысанда болжамды реттеудің салдарларын болжамдау қажет
		Пайдалар	Шығасылар
	1-балама
	2-балама
	3-балама
3.2. Бизнеске әсер ету Міндетті түрде мыналарды есепке ала отырып, әр баламаның бизнеске әсер етуі кезінде пайдасы мен шығасыларын еркін нысанда сипаттаңыз: 1. Кәсіпорындардың өнімділігі мен бәсекеге қабілеттілігіне, оның ішінде инновациялар мен дамуына ықпалы (өзін-өзі реттеуді енгізу кезінде бизнеске кіруде ықтимал қиындықтарды бағалау қажет). 2. Кәсіпорындардың кірістілігі мен тұрақтылығына ықпалы. 3. Кәсіпорын мөлшеріне байланысты шығасылардың салыстырмалы ықпалы (шығасылардың салыстырмалы ықпалы ірі кәсіпорындарға қарағанда шағын кәсіпорындар үшін жоғары болып табыла ма?). 4. Басқалар. 1б-нысанға сәйкес бизнеске арналған шығасыларды жеке монеталандырыңыз және есептеңіз
		Пайдалар	Шығасылар
	1-балама
	1б-нысан бойынша бизнеске арналған шығасылар
	2-балама
	1б-нысан бойынша бизнеске арналған шығасылар
	3-балама
	1в-нысан бойынша бизнеске арналған шығасылар
3.3 Мемлекеттік билік органдарына және жалпы қоғамға әсер ету Міндетті түрде мыналарды есепке ала отырып, еркін нысанда әр баламаның мемлекеттік билік органдарына және жалпы қоғамға әсер етуі кезінде пайдасы мен шығасыларын сипаттаңыз 1. Халық денсаулығы мен қауіпсіздігіне (экономикалықты қоса алғанда) ықпалы. 2. Экономикалықты қоса алғанда, қылмысқа ықпалын. 3. Ықтимал сыбайлас жемқорлық тәуекелдерін. 4. Экологияға ықпалын. 5. Тұтынушылық таңдаудың өзгеруін. 6. Бөлшек сауда бағаларының өзгеруін. 7. Тұтынушылардың хабардар болуына және оларды қорғауға ықпалын. 8. Басқалар. 1в-нысанға сәйкес реттеуді әкімшілендіруге арналған шығасыларды жеке монеталандырыңыз және есептеңіз
		Пайдалар	Шығасылар
	1-балама
	1в-нысаны бойынша әкімшілендіруге арналған шығасылар
	2-балама
	1б-нысаны бойынша әкімшілендіруге арналған шығасылар
	3-балама
	1в-нысаны бойынша әкімшілендіруге арналған шығасылар
4-ҚАДАМ: Неғұрлым оңтайлы реттеушілік баламаны таңдау
Реттеу нәтижелілігін бағалаудың 5-балдық жүйесінің балдарын айқындау 5 – қойылған міндет толық шешіледі (проблема бұдан әрі жойылады); 4 – қойылған міндет толықтай шешіледі (проблеманың барлық маңызды бөліктері жойылады); 3 – қойылған міндет ішінара шешіледі (проблема айтарлықтай азаяды, проблеманың ең сындарлы аспектілері жойылады); 2 – қойылған міндет кейбір аспектілерде шешіледі (кейбір маңызды және сындарлы аспектілер қалады); 1 – қойылған міндет шешілмейді (проблема қалады)¹
Нәтижелілігі бойынша рейтинг (проблеманы шешуде міндеттерге қол жеткізу)	Нәтижелілік балы (5-балдық жүйе)	Тиісті балдың берілуін түсіндіру
1-балама
2-балама
3-балама
Бизнес субъектісіне жүктемеге байланысты тиімділік бойынша рейтинг	Пайдалар (қорытынды)	Шығасылар (қорытынды)
1-балама
2-балама
3-балама
Ықтимал тәуекелдерді және іске асырылу тетігін айқындай отырып, үздік баламаны таңдау (алдындағы екі кестенің деректерін салыстыру негізінде жүргізіледі)
	Рейтинг	Ықтимал тәуекелдер мен күтпеген салдарлар	Ұсынылатын реттеуді іске асыру тетігі (әзірленіп жатқан жоба шеңберінде көзделген іске асыру тетіктері сипатталады)
	ұсынылатын 1-балама		1. Енгізу мерзімдері мен кезеңдері _________; 2. Реттеуді енгізуге және қойылған индикаторларға қол жеткізілуіне бағалауды жүзеге асыруға жауапты уәкілетті орган __________________
5-ҚАДАМ: Бағалау индикаторы
1.	Толық мониторингілеу үшін индикаторларды және ақпаратты жинау мен талдау жүйесіне ұсынылатын өзгерістерді айқындаңыз (ықтимал индикаторлар және олардың өлшенуі үшін не істеу қажет) және олардың негізінде мәлімделген индикаторға қол жеткізуді бағалау жүзеге асырылатын ақпарат көздерін көрсетіңіз
2	Ұсынылатын индикаторларды өлшеу кезеңділігі (кемінде 3 жыл, 5 жылдан аспайды, ӨӨР енгізу кезінде – 3 жыл)
3	Реттеуді енгізгеннен кейін "Проблеманың болу фактісін дәлелдейтін және оның ауқымын көрсететін деректер" деген 1-қадамның 2-тармағында көрсетілген, проблема ауқымының ықтимал өзгерістерін көрсететін, цифрлық өлшемдегі проблеманың ықтимал өзгерістерін көрсетететін деректердің жоспарлы өзгеруі (сипаттамада жоспарланатын өзгерістердің уақыт шектеулерін көрсетіңіз)	Жоқ____ Иә ____ Иә болса – оларды көрсетіңіз

* – 1 балды беру нұсқа дұрыс таңдалмағанын және оны мүлдем қарап керегі жоқ екенін білдіреді

Қолы _________ күні "___" ________201__ж.

1а-нысаны. Өзін-өзі реттеудің оңтайлы құрылымын таңдау*

Реттеу нәтижелілігін бағалаудың 5-балдық жүйесі 5 – қаралатын салада/аяда қызметтің барлық спектрінің қамтылуы қамтамасыз етіледі; қоғам тарапынан өзін-өзі реттеу ұйымының саланың/аяның реттелуін дербес қамтамасыз ету қабілетіне сенімі және белгіленген стандарттар мен қағидалардың сақталуына бақылау байқалады; наразылықтар мен дауларды қарау тетіктері бар; өңірлерде байланыс тізбесі бар. Қаралатын салада/аяда міндетті мүшелігі бар жұмыс істеп тұрған коммерциялық ұйымдар бар. 4 – қаралатын салада/аяда қызметтің барлық спектрінің қамтылуы қамтамасыз етіледі; қоғам тарапынан өзін-өзі реттеу ұйымының саланың/аяның реттелуін дербес қамтамасыз ету қабілетіне сенімі және белгіленген стандарттар мен қағидалардың сақталуына бақылау байқалады; наразылықтар мен дауларды қарау тетіктері бар; өңірлердегі байланыс ішінара. Қаралатын салада/аяда міндетті мүшелігі бар жұмыс істеп тұрған коммерциялық емес ұйымдар бар. 3 – қаралатын салада/ аяда қызметтің барлық спектрінің қамтылуы қамтамасыз етіледі; өзін-өзі реттеу ұйымының саланың/ аяның реттелуін дербес қамтамасыз ету және белгіленген стандарттар мен қағидалардың сақталуына бақылау мәселелері қалыптасу сатысында; наразылықтар мен дауларды қарау тетіктері бар; өңірлерде байланыс жоқ. Қаралатын салада/аяда жұмыс істеп тұрған коммерциялық емес ұйымдар бар. 2 – қаралатын салада/ аяда қызметтің барлық спектрінің ішінара қамтылуы; өзін-өзі реттеу ұйымының саланың/аяның реттелуін дербес қамтамасыз ету және белгіленген стандарттар мен қағидалардың сақталуына бақылау мәселелері қалыптасу сатысында, наразылықтар мен дауларды қарау тетіктері бар; өңірлерде байланыс жоқ. Қаралатын салада/аяда жұмыс істеп тұрған коммерциялық емес ұйымдар бар. 1 – қаралатын салада/ аяда қызметтің барлық спектрінің ішінара қамтылуы; өзін-өзі реттеу ұйымының саланың/аяның реттелуін дербес қамтамасыз ету және белгіленген стандарттар мен қағидалардың сақталуына бақылау мәселелері қалыптасу сатысында, наразылықтар мен дауларды қарау тетіктері жоқ; өңірлерде байланыс жоқ. Қаралатын салада/аяда жұмыс істеп тұрған коммерциялық емес ұйымдар бар.**
1. 1. Міндетті мүшелікке (қатысуға) негізделген өзін-өзі реттеуді енгізу көзделген саланың/аяның сипаттамасы
Міндетті ӨӨР енгізілетін қызмет саласы және қызметтің, саланың, экономикалық қызмет түрлерінің, өндірілген тауарлар (жұмыстар, көрсетілетін қызметтер) нарығының ортақтық қағидатына сүйене отырып, оны таңдауды негіздеу.
Соңғы 5 жылдағы жылдар бойынша бөле отырып, өзін-өзі реттеуді енгізу жоспарланып отырған салада кәсіби немесе кәсіпкерлік қызметтің жұмыс істеп тұрған субъектілер саны.
Міндетті ӨӨР енгізілетін саланың мемлекеттік функцияларды іске асырумен ұштастыруды не мемлекеттік органдар орындайтын белгілі бір функцияларды беру қажеттігін негіздеу.
Өндірілетін тауарларға қойылатын талаптарды қамтитын техникалық регламенттердің, стандарттардың және басқа да НҚА (жұмыстар, көрсетілетін қызметтер) тізбесі.
Сипаттамасы
2. Міндетті мүшелікке (қатысуға) негізделген өзін-өзі реттеу енгізілетін саланың өзін-өзі ұйымдастыру дәрежесін талдау
Қауымдастық (одақ), қоғамдық ұйым немесе Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген өзге де ұйымдастырушылық-құқықтық нысандағы жұмыс істеп тұрған коммерциялық емес ұйымдардың, оның ішінде, соңғы 5 жылғы жылдар бойынша бөле отырып, талданатын салада өзін-өзі реттеу ұйымдарының тізбесі, орналасқан орны.
Әр жұмыс істеп тұрған коммерциялық емес ұйым немесе өзін-өзі реттеу ұйымы бойынша мыналарды көрсету қажет: талдау жүргізу кезінде мұндай коммерциялық емес ұйым құрамына кіретін субъектілер санын: ____________; талданатын салада нарықта шығарылған тауарлардың (жұмыстардың, көрсетілетін қызметтердің) жалпы санынан мұндай коммерциялық емес ұйым, өзін-өзі реттеу ұйымының мүшелері шығарған тауарлар, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтер көлемі: __________.
3. Міндетті мүшелікке (қатысуға) негізделген өзін-өзі реттеуді енгізу арқылы ұсынылатын реттеудің нәтижелілігінің болжамы
Нәтижелілік бойынша рейтинг	Нәтижелілік балы (5-балдық жүйе)	Тиісті балдың берілуін түсіндіру
1-балама Бір өзін-өзі реттеу ұйымы (жұмыс істеп тұрған ұйым базасында)
2-балама Екі және одан көп, нақты саны көрсетіледі _____ (жұмыс істеп тұрған ұйым базасында)
3-балама Өзге өзін-өзі реттеу ұйымы (мысалы, бірнеше жұмыс істеп тұрған өзін-өзі реттеу ұйымдарын шоғырландыру арқылы бір ұйымды құру және басқа).
4. Міндетті мүшелікке негізделген (қатысуға) өзін-өзі реттеуші ұйымның сәулеті
ӨӨР міндетті мүшелігі: Заңды тұлға/жеке тұлғалар
Кәсіби қызметті жүзеге асыратын жеке тұлғалардың мүшелігін таңдау кезінде, жеке тұлғаның аталған құқығы көзделген нормативтік құқықтық акт көрсетіледі
Өзін – өзі реттейтін ұйымның мүшелері (қатысушылары) өндірген тауарларды (жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді) тұтынушылар мен өзге де тұлғалардың алдындағы жауаптылығын қамтамасыз ету және өзін – өзі реттейтін ұйымның мүшелері (қатысушылары) өндірген тауарларды (жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді) тұтынушылар мен өзге де тұлғалардың алдындағы жауаптылығын қамтамасыз ету, сондай-ақ оны таңдауды негіздеу.

1б-нысан Бизнеске арналған шығасыларды есептеу (монеталандыру)

Баламаны пайдалану қандай реттегіш іс-қимылды болжайды?

	Иә	Жоқ
Өндіріс құралдарына, үй-жайларды, зертханаларды өзгертуге, персоналды оқытуға инвестициялар, өзге қажетті әкімшілік емес шығасылар
Тәуелсіз сараптамалар, бағалау, қорытындылар жасау үшін үшінші тұлғаларды пайдалану қажеттігі
Мемлекетке мерзімді есептілік (немесе есептілікті ұлғайту)
Мамандандырылған мемлекеттік тексерулер субъектісі болу (немесе қазіргі тексерулер мен санкциялар режимін қатаңдату)
Мемлекеттік органдардан анықтамалар мен рұқсаттар алу
Өзге (айқындау)

Реттеу субъектісінің бір орташа статистикалық кәсіпорнына арналған шығасыларды есептеу

1-кесте	Бір реттік инвестициялар	Техникалық қызмет көрсетуге, ұстауға арналған шығыстары (бір жылда)	Жиыны
Өндіріс құралдарына, үй-жайларды, зертханаларды өзгертуге, персоналды оқытуға инвестициялар
5 жылдағы шығыстар	Х


2-кесте	Сараптама мен қорытындыға арналған шығыстар	Үшінші тұлғалардың мерзімді қызмет көрсетуі (бір жылына)	Жиыны
Тәуелсіз сараптамалар, бағалау, қорытындылар жасау үшін үшінші тұлғаларды пайдалану қажеттігі			Х
5 жылдағы шығыстар


3-кесте	Мемлекеттік баждар	Бір жылдағы жұмыс уақыты шығындарының бағасы (адам күндерді біліктілігі бойынша жалақыға көбейту)	Жиыны
Мемлекетке мерзімді есептілік			Х
5 жылдағы шығыстар

4-кесте	Тексерушілермен жұмысқа жұмсалған жұмыс уақыты шығындарының бағасы (адам күндерді біліктілігі бойынша жалақыға көбейту)	Ықтимал айыппұл санкциялары (айыппұл бағасы оның салыну ықтималдылығына көбейтіледі)	Жиыны
Мемлекеттік тексерулер (баламасы бойынша мамандандырылған)			Х
5 жылдағы шығыстар


5-кесте	Мемлекеттік баждар құжаттар үшін, басқада тікелей төлемдер	Оларды алуға бір жылдағы жұмсалған жұмыс уақыты шығынының бағасы (адам күндерді біліктілігі бойынша жалақыға көбейту)	Жиыны
Рұқсаттарды, өзге мемлекеттік құжаттарды алу
5 жылдағы шығыстар			Х

1-5-кестелердің деректері ("Жиыны" деген бағандағы 5 жылдағы шығыстар) қосылады___теңге

Осы шама бұл баламаның субъектілері болып табылатын кәсіпорындар санына (кәсіпкерлік субъектілеріне) көбейтіледі _________теңге

1в-нысаны Мемлекеттік органдар үшін әкімшілік реттеуге жұмсалатыншығасыларды есептеу (монеталандыру)

Баламаны пайдалану қандай іс-қимылды болжайды?

Егер балама бірнеше мемлекеттік органның жұмысын болжаса, 1-кесте олардың әрқайсысы бойынша мемлекеттік органды көрсете отырып, жеке толтырылады

1-кесте	Бір жылдағы жұмыс уақыты шығынының бағасы (адам күндерді біліктілігі бойынша жалақыға көбейту)	Жиыны
Есептілікті алу және талдау
Тексеру жүргізу
Рұқсаттар беру
Өзге бақылау нысандары (айқындау)
5 жылдағы жиыны

Балама жаңа мемлекеттік орган не жұмыс істеп тұрған органның жаңа құрылымдық бөлімшесін құруды болжай ма Иә ____ Жоқ ___

Ия болса – жаңа органның немесе құрылымдық бөлімшенің толық жоспарланатын жылдық бюджетін айқындаңыз ____ х5 = _____

Реттегіш құралдардың реттеушілік әсерін талдаудың талдамалықнысанын толтыру бойынша түсіндірме

Реттеушілік әсерді талдауды жүргізу кезінде талдамалық нысан мынадай қадамдар бойынша толтырылады:

1-қадам: Проблеманы және реттеу міндеттерін айқындау

1.1. Шешілуі болжанатын проблема, сондай-ақ оның болу себептері сипатталады (қолданыстағы реттеулер үшін – бар проблеманы көрсету).

Проблемаларды айқындау шешім іздеуге ынталандыратын сипаттамасы бар анық және нақты жазылуы тиіс.

Проблеманың сипаты мен ауқымын сипаттау кезінде жоспарланған мемлекеттік араласу үшін халықтың нысаналы тобын айқындау қажет. Мұндай араласудан пайда алатын халықтың бөлігі (тұтынушылар, кәсіпкерлер және басқа) нысаналы топ болып табылады. Сондай-ақ нақты тұжырымдалған проблема кезінде де, таңдалған халық тобы өте аз болса, мемлекеттік араласу шығасылар мен күтілетін пайданың арақатынасын ескере отырып негізсіз болуы мүмкін.

Проблеманы айқындау кезінде себептерді нақты белгілерден бөле отырып себеп-салдарлық байланысты түсіндіру қажет.

1.2. Проблеманың болу фактісін проблеманы сипаттамасын барынша нақты түсіну үшін сапалы статистикалық талдау, сондай-ақ мемлекеттік араласудың нақты әсерінің есебі арқылы дәлелдеу қажет. Бұл ретте, орта мерзімді және ұзақ мерзімді уақыт кезеңі бөлінісінде проблема ауқымының серпіні көрсетіледі.

Осы мақсатта, проблеманы айқындау сатысында қолжетімді сандық және сапалық деректерді:

статистика және салық органдарының деректерін;

мемлекеттік органдардың оқиғалар жөнінде есептерді, деректерді жинақтау нәтижелері бойынша статистикалық деректерін;

құқық қорғау органдарының статистикалық деректерін;

беделді ұйымдардың әлеуметтік және басқа зерттеулер деректерін жинау ұсынылады.

Егер ұлттық деректерге қол жеткізу мүмкін болмаса немесе жеткіліксіз болса, салыстырмалы халықаралық деректерді пайдалану ұсынылады. Халықаралық тәжірибені пайдаланудың маңыздылығы деректерді анағұрлым тиімді іздеуге және талдауға алып келеді.

Жақын уақытта қоғамдық мүдделерге келтірілетін немесе келтірілуі мүмкін залал айқындалады.

1.3. Реттеу мақсатын айқындау проблеманы айқындау мен мемлекеттік саясаттың және кейін оларды салыстыра отырып, бірнеше баламасын тұжырымдаудың арасында байланыстырушы буын қызметін атқарады. Мемлекеттік араласудың мақсаттары реттеудің күтілетін нәтижесі ретінде айқындалады. Әрбір мемлекеттік араласу халықтың мүдделерін қамтамасыз ету және қорғау мақсатында барынша мынадай өлшемшарттарға жауап беруі тиіс:

ерекшелік – міндеттердің кеңінен теріс түсіндірілу ықтималдығын болдырмау үшін, олар барынша нақты жазылады;

өлшемділік – міндеттер болашақта міндеттердің жетістігін немесе сәтсіздігін айқындау мүмкіндігі үшін, өлшенетін өлшемшарттар негізінде болашақ жағдайды айқындайды;

қолжетімділік мен шынайылық – міндеттер қойылған мақсаттарға қол жеткізу үшін қолжетімді адами және материалдық ресурстар санын және басқа да факторларды ескереді;

уақытқа тәуелділік – міндеттер реттеу талаптарының сақталуын қамтамасыз ету үшін белгілі бір уақыт шегін белгілейді.

2-қадам: Баламалар

Туындаған проблеманы шешу мүмкін болатын кемінде 3 балама таңдалады. Олар реттеушілік әсерді талдау процесінде проблемаларды шешу үшін озық балама болып табылатын реттегіш құралды таңдау негізі үшін ескеріледі.

Баламалар тек реттегіш құралдарымен шектеліп қана коймай, белгілі бір проблеманы шешуге және қойылған міндеттерді нарықтық тетіктер арқылы орындауға ынталандыратын басқа шараларды болжай алады. Кестеде негізгі нұсқалар ұсынылған, оларды біріктіруге болады.

3-қадам: Баламалар әсерін айқындау

Реттеушілік баламалардың әсерін талдау оларды салыстыру және барынша пайдалы және ең аз шығасылармен ең оңтайлы нұсқаны таңдау үшін елеулі рөл атқарады. Реттеушілік әсерді талдау әзірлеушілері баламаны қолданудан пайданы және шығасыларды айқындауы қажет, әсер етудің тікелей, сол сияқты жанама күтілмеген әсер ету ықпалын ескеру қажет. Сондай-ақ генерацияланатын әсер неге әсер ететінін ескеру маңызды.

Әсер кәсіпкерлерге, тұтынушыларға, жұмыскерлерге, басқа әлеуметтік топтарға, жалпы экономикаға, қоғамға және мемлекетке ықпал етуі мүмкін.

Баламалы нұсқаның шығасыларын айқындау үшін, кәсіпкерлерге тиісті шығасыларды ескеру қажет.

Бұл шығасыларды дұрыс айқындау үшін:

1) реттеуші іс-қимылдардың құрамдас бөліктеріне бөле отырып, шығасыларды бағалау қажет. Бір реттеушілік балама бірнеше реттеушілік іс-қимылды қамти алатындығын атап өткен маңызды.

2) әр реттеушілік іс-қимыл бойынша қаржылық әсер жиілігін айқындау қажет. Жыл сайынғы немесе қайта шығасылар біржолғы шығасыларға қарағанда, маңыздырақ болуы мүмкін.

3) жоғарыда келтірілген деректерді пайдалана отырып, ұсынылып отырған баламалы шараны сақтауға толық шығасыларды есептеу;

4) шығасылар ауқымын бағалау немесе басқа сөзбен айтқанда, жеке кәсіпкерлік субъектілерінің қанша санына осы реттегіш баламаны сақтау қажет және бұл ретте олар қандай шығасыларға ұшырайды деген сұраққа жауап беру қажет.

Сондай-ақ кәсіпорынның көлеміне байланысты шығасылардың салыстырмалы ықпалын қарау қажет. Ірі бизнеске салыстырмалы қаржылық ықпал мұндай қаржылық жүктеменің шағын бизнеске ықпалынан елеулі өзгеше болуы мүмкін.

Сондай-ақ, ұсынылып отырған балама жеке кәсіпкерлік субъектісінің тыйымдар немесе жеке тауарлар мен көрсетілетін қызметтерге бағаларды айқындау, жұмыс сағаттарын, үй-жай көлемін белгілеу және тағы басқа шаралар арқылы шектей ме деген мәселені қарау маңызды, мұндай шараның әсері шараны сақтау бойынша қарапайым тікелей шығасылардан неғұрлым маңызды.

Пайда баламаны қолдану нәтижесінде халықтың әл-ауқатын жақсарту түрінде айқындалады. Бұдан басқа, мемлекеттік саясатты іске асыру нәтижесінде жол берілмеген шығасылар да пайда деп саналатын болады.

4-қадам: Неғұрлым оңтайлы реттеуші баламаны таңдау

Проблемаларды басқалардан жақсы шешетін балама оңтайлы реттегіш балама болып табылады.

Нұсқалардың арасындағы салыстыру базалық сценарий негізінде жүргізіледі. Неғұрлым оңтайлы баламаны таңдау жөнінде шешім қабылдау үшін мынадай өлшемшарттар пайданалынады:

нәтижелілік – таңдалған нұсқалар қойылған міндеттерге қаншалықты жетеді;

тиімділік – қойылған міндеттер берілген ресурстар деңгейінде немесе ең аз шығасыларда қаншалықты шешілуі мүмкін.

Тиімділік өлшемшарты негізгі өлшемшарт болып табылады, яғни – ең жақсы балама ең аз шығасылар кезінде ең үлкен игілікті жинақтайды. Баламаларды тиімділік өлшемшарты бойынша салыстырудың бірқатар әдістері бар:

шығын-пайданы талдау, ол әрбір балама бойынша жинақталатын шығасылар мен пайданы ақшалай өлшемге айырбастау мүмкін болған жағдайда қолданылады. Осы мақсатта, әзірлеуші әсер етудің экономикалық сол сияқты әлеуметтік жақтарын ескеру қажет. Бұл жағдайда, шешім қабылдау өлшемшарттары – барлық баламалар осы өлшемшартқа сәйкес жіктелетіндей таза пайдалар (немесе жалпы пайда мен жалпы шығасылар арасындағы айырма);

экономикалық тиімділікті талдау, ол барлық баламаларды пайдаланғаннан түскен пайданы ақшалай өлшемге айырбастау немесе оларды нақты есептеу мүмкін емес болғанда аса пайдалы. Дегенмен, түрлі баламалардан жинақталатын пайдалардың өлшем бірлігі, ақшалай өлшемі болмаса да, ұқсас өлшем бірлігі болады. Бұл жағдайда, шешім қабылдау қағидасы жоспарланған пайданың бірлігіне ең кем шығасылар жинақталатын мемлекеттік саясатты айқындауға әкеледі;

көп өлшемшартты талдау шығасылар мен пайдалар бірдей өлшенетін және өлшенбейтін кезде ең жақсы нұсқа болып табылады. Осындай әдіспен талдаушы, бірінші екі әдістер жағдайында тек бір өлшемшартқа қарағанда, шешім қабылдау үшін әртүрлі өлшемшартты бір уақытта анықтайды. Әрбір өлшемшартқа берілетін жүктемені есептеу субъективті тұрғыдан айқындалады. Реттеушілік әсерді талдаудың әзірлеушілеріне баламаларды бағалау өлшемшарты негізінде үнемі іріктеу ұсынылады. Бұл шешім қабылдауға жауапты тұлғаларға барлық ықтимал нұсқаларды зерттеуге мүмкіндік береді. Іріктеу, ықтимал теріс әсерді төмендету мақсатында кез келген ұсынылатын шараның құрылымын жетілдіруге, кез келген теріс әсерлерді жеңілдету үшін ілеспелі шараларды айқындауға және ең жақсы нәтиженің ықтималдығын арттыруға мүмкіндік береді.

Баламаларды іріктеу үшін, талдаушы:

белгілі бір міндетке қол жеткізу үшін әртүрлі баламалардың нәтижелілігіне талдау жасауға және нәтижелерді нақты салыстыру кестесі форматында ұсынуға;

ең қолайлы балама және басқа мүмкін болатын баламалармен байланыстырылатын оң және теріс әсерлер балансына талдау жасауы тиіс.

Баламаларды іріктеуді нәтижелілік өлшемшарты негізінде бастау және осылайша нәтижелілігі бойынша ең жоғары балл жинайтын, яғни қойылған тапсырманың талаптарына ең жақсы жауап беретін баламаны айқындау қажет.

Мемлекеттік шараларды іске асыра отырып байланыстырылатын шығасыларды талдау мақсатында әртүрлі баламалардың тиімділігін айқындау келесі іс – қимыл болады. Көп жағдайларда мұндай талдау шараны іске асыру үшін сәйкес келетін бірнеше нұсқаларға әкелуі мүмкін. Мысалы, ең нәтижелі нұсқалар аса жоғары шығасылармен байланысты болуы немесе ең төмен нәтиже беретін нұсқа көптеген оң жанама әсер тудыра алатыны айқындалуы мүмкін. Осылайша, нәтижеліліктің осы аспектілері тиімділік аспектілерімен салыстырылады және нұсқаларды жалпы іріктеуді анықтайды. Процестің толық ашықтығын қамтамасыз ету мақсатында жоспарланған әсерлерге белгілі бір балдарды беру туралы ақпаратты және жүктемелердің қолданылған есептеулерін қоса алғанда, есепте қол жеткізілген нәтижелерді нақты көрсету керек.

Кейбір жағдайларда міндеттерді немесе баламаларды қайта тұжырымдау мүмкіндігін есепке алу немесе негізгі жақсы және жаман жақтарын тиімдірек анықтау үшін екінші реттік баламаны әзірлеу керек.

Таңдау процесінде ұсынылатын шараның оң және теріс әсерлерін абайсызда жасалған жанама әсерлерді қоса алғанда, толық тізбелеу қажет. Бұл сипаттама барлық ауыспалылар, мүмкіндігі бойынша базалық сценарийден ауытқуларда көрсетілген сандық деректерді барынша қолдануға негізделеді. Қорытындыларды кесте немесе график түрінде көрсету жиірек пайдалы болып келеді. Жалпы көріністі толықтыру үшін саналмайтын әсерлерді де қолдануға болатынын атап өту маңызды.

Әдеттегідей, ең тиімді және нәтижелі шара ең жоғары таза пайдаларды әкеледі, ал осы екі есе тестіден өтетін кез келген балама қарауға өтуге лайықты. Дегенмен, саналмайтын элементтер таза пайдаға қалай әсер ететіндігін талқылау да маңызды.

Реттеуші норманы енгізуге байланысты шығасыларды есептеу мынадай кезеңдердің бірізді іске асырылуын болжайды:

1) актінің, акті жобасының мәтінінде мазмұнды талаптарды бөліп көрсету;

2) реттеуші нормалардың ауқым көрсеткішін анықтау;

3) реттеуші нормалардың орындалу жиілілігін анықтау.

4) реттеуші норманы орындауға қажетті жұмыс уақытының шығынын анықтау;

5) реттеуші норманы орындау үшін қажетті сатып алнатын заттар құнын анықтау;

6) реттеуші шығасылардың сомасын есептеу.

Реттеуші талаптардың анағұрлым кең таралған түрлері мыналар болып табылады:

рұқсат берулерді (лицензиялар, рұқсаттар, өзге де мемлекеттік құжаттар) реттеудегі өзгерістер;

бақылау-қадағалауды реттеудегі өзгерістер;

салықтық-әкімшілік реттеудегі өзгерістер;

жабдықтарды сатып алу (орнату және қызмет көпсету) бойынша талаптар;

қосымша персоналды жалға алу және басқа бойынша талаптар.

Реттеуші талаптың ауқымын анықтау мақсатында енгізілетін реттеуші норманың қажеттігі тұрғысында реттеу бағытталған обектілердің (ұйымдардың, қызметкерлердің, оқиғалардың) саны белгіленеді.

Реттеуші талаптың орындалу жиілігін анықтау мақсатында күнтізбелік жыл бойынша енгізілетін реттеуші норманың орындау саны белгіленеді.

Реттеуші талапты орындау үшін қажетті жұмыс уақытының шығынын анықтау процесі келесі кезеңдерді қамтиды:

1) әрбір енгізілетін реттеуші норма бойынша оны орындау үшін жүзеге асырылуы қажет іс-қимылдарды анықтау;

2) енгізілетін реттеуші норманы орындау үшін жүзеге асырылуы тиіс іс-қимылдар бойынша жұмыс уақытының шығынын бағалау;

3) ауқым мен жиілік көрсеткішін ескере отырып, енгізілетін әрбір реттеуші норманы орындауға жұмсалатын жұмыс уақытының жиынтық шығынын анықтау.

Әрбір реттеуші норманың орындалуы үшін қажетті сатып алулардың құнын анықтау мақсатында оны орындау үшін міндетті тауарлардың, жұмыстардың, қызметтердің тізбесін анықтау ұсынылады.

Заңнамалық акті жобасының барлық енгізілетін нормалары бойынша реттеуші шығасылардың сомасы барлық мазмұндық талаптардың орындалуы үшін қажетті сатып алулар мен еңбек шығындарының сомасы ретінде есептеліп, ауқым мен жиілік көрсеткішінің ақшалай мәнімен беріледі.

Кәсіпкерлік субъектілері үшін заң жобасының күшіне ену салдарын анықтау мақсатында төменде көрсетілген формулаларды пайдалануға болады.

1. Кәсіпкерлік қызметтің процесін қамтамасыз етуге байланысты шығасылар (өндіріс құралдарына, үй-жайларды, зертханаларды өзгертуге, персоналды оқытуға салынатын инвестициялар)

Таза келтірілген құнды есептеу формуласы (NPV):

мұндағы:

B_t – t уақыт сәтіндегі пайдалар,

C_t – t уақыт сәтіндегі шығындар,

r – дисконттау индексі.

Таза келтірілген құнды есептеу үлгісі.

Мысалы, қандай да бір саланың өнеркәсіптік кәсіпорындарында ауа тазарту бойынша қосымша жабдықтың болуын қажет ететін бір жаңа реттеуші актіні қолданысқа енгізу ұсынылады. Сала көлемінде мұндай жабдықтың жалпы құны 50 миллион теңгені құрайды, жадбықтың қолдану мерзімі 5 жыл. Бұл жабдықтың жұмыс істеуіне байланысты жыл сайынғы шығыстар нөлдік жыл бағасында 10 миллион тг құрайды. Ақшалай мәніндегі пайда көлемі (жеке жүргізілген талдауға сәйкес) жылына 30 миллион тг құрайды (нөлдік жыл бағаларына сәйкес). Дисконттау индексінің екі нұсқасы үшін таза келтірілген құн есебін жүргізейік: 3% және 5%.

Бұл мысалда берілген реттеуші акт ықпал ететін барлық топтар үшін жиынтық болып табылатын реттеуші актінің таза келтірілген құны есептеледі. Бұл жағдайда шығасылар айрықша бизнес шығасылары болып табылады (тиісті саланың).

Сондай-ақ кәсіпкерлік процесін қамтамасыз етуге байланысты жоспарлы реттеуді енгізу кезінде шығындардың өзгеруін мынадай формула бойынша бақылауға болады:

Кәсіпкерлік процесіне қойылатын талаптардың сақталуына жұмсалатын шығындардың өзгеруі:

C = (P1 – P0) * V,

мұндағы:

P₁ – тауарлар (жұмыстар, көрсетілетін қызметтер) сипаттамаларына қойылатын талаптарды орындау мақсатында заң жобасы қабылданған соң кәсіпкерлік субъектісі жүзеге асыратын тауарларды (жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді) өлшеу бірлігіне жұмсалатын болжалды шығындар;

P₀ – тауарлар (жұмыстар, көрсетілетін қызметтер) сипаттамаларына қолданыстағы заңнамамен қойылатын талаптарды орындау мақсатында кәсіпкерлік субъектісі жүзеге асыратын тауарларды (жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді) өлшеу бірлігіне жұмсалатын шығындар;

V – заң жобасының нормалары қолданылатын, кәсіпкерлік субъектілері шығаратын тауарлардың (орындалатын жұмыстардың көрсетілетін қызметтердің) жалпы көлемі (өлшем бірліктерімен берілген);

Кәсіпкерлердің негізгі қызметінде пайдаланылатын құралдардың сипаттамаларына (арнайы құралдардың болуына, техникалық параметрлерге және т.б.) қойылатын талаптардың өзгеруіне байланысты шығындарды анықтау үшін:

2. Қосымша тәуелсіз сарапшылардың кәсіпкерлік қызмет процесін қамтамасыз етуіне байланысты шығасылар

мұндағы:

E = қосымша сарапшыларды тартуға байланысты шығасылар

L₁ – заң жобасы қабылданған соң бір сарапшыға (маманға) жұмсалатын кәсіпкерлік субъектісінің болжалды шығындары;

М – заң жобасының қолданылуы таралады деп болжанатын кәсіпкерлік субъектілері сарапшыларының (мамандарының) жалпы саны;

N – жыл бойына қосымша сарапшыға жасалған өтініштер саны

3. Мемлекетке ұсынылатын кезеңдік есептілікке байланысты шығасылар

И есеп – кәсіпкерлік субъектілерінің есептілік ұсыну туралы талаптарымен танысуға, есептілік нысандарын толтыруға, есептіліктердің нысандарын ішкі келісуге және билік органдарына есептілікті ұсынуға байланысты шығасылар

B – ШОК жұмыскері есептілік ұсыну үшін пайдаланатын орташа уақыт;

E – ШОК қызметкерінің бір жұмыс сағатының орташа құны;

N – жыл ішінде есептер ұсыну кезеңділігі;

4. Мемлекеттік тексерулерді жүргізуге байланысты шығасылар (баламасы бойынша мамандандырылған)

мұндағы:

Б – кәсіпкерлік субъектілері шығасыларының көлемі (мың тг.);

K_i^мер – жылына жоспарланған бақылау-қадағалау іс-шараларының саны, і;

N_i^мер – іс-шараның бұл түрін жүргізуден кәсіпкерлік субъектісіне келетін шығасылар, і (мың.тг), кәсіпкерлік субъектілерінің тексерулерден өтуіне байланысты шығасылары (оны өткізуге қатыстырылатын жұмыскерлер сағаттарының орташа санына және сағатына есептелетін орташа жалақыға (мың тг.) тексерулердің орташа ұзақтығын көбейту арқылы есептеледі);

5. Рұқсаттарды/өзге де мемлекеттік құжаттарды алу процесіне байланысты шығасылар (R)

мұндағы:

А – рұқсаттарды/өзге де мемлекеттік құжаттарды (қағаздар, ксерокөшірмелер және т.с.с.) алуға қатысты, енгізілетін реттеуге байланысты бір кәсіпорынның материалдық шығасыларының орташа сомасы;

К – рұқсат беру құжатын алу үшін консультацияларға және мәліметтер талдауына жұмсалған консультациялық шығасылардың орташа сомасы (заңгер, консалтинг, зертханалық сынақтар және т.с.с.);

T – рұқсат беру құжатын ұсыну үшін төленетін баждар және мемлекеттік алымдар сомасы;

В – ШОК қызметкері рұқсат/өзге де мемлекеттік құжат алу үшін құжаттарды дайындау үшін пайдаланатын орташа уақыт;

E – ШОК қызметкерінің бір жұмыс сағатының орташа құны;

N – жыл бойына алынуы тиіс рұқсаттардың/өзге де мемлекеттік құжаттардың саны;

С - енгізілетін реттеуші норманы қозғайтын ШОК субъектілерінің саны.

6. Міндетті мүшелікке (қатысуға) негізделген өзін-өзі реттеуді енгізуге байланысты шығасылар

Бүгінгі таңда қажетті статистикалық деректердің болмауы себебі бойынша өзін-өзі реттеудің толық сандық шығасыларына талдау жүргізу мүмкін емес.

Барынша қарапайым өлшеуге келетін өзін-өзі реттеу ұйымының қызмет етуінің транзакциялық шығасылары (жылдық есептеуінде) мүшелік кіру жарнасының Ic_lj және ұйым мүшелерінің жылдық мүшелік жарналарының c_ij шамасына қарай анықталады, мұндағы l индексі өзін-өзі реттеу ұйымына кіретін кәсіпкерлік субъектілеріне жатқызылады, i индексі өзін-өзі реттеу ұйымының іс жүзіндегі мүшелеріне, ал j ұйымға жатқызылады (жалпы жағдайда салада бірнеше өзін-өзі реттеу ұйымының болуына қарай).

l бойынша l-ден бастап n_j^oi дейін қосу, мұндағы n_j^oi - өзін-өзі реттеу ұйымына кірген j кәсіпкерлік субъектілерінің бір жылдағы саны және i бойынша 1-ден бастап n_j дейін қосу, мұндағы n_{j_} j бұл ұйымдағы мүшелердің орташа жылдық саны өзін-өзі реттеу ұйымының жиынтық жылдық шығасыларын береді

Егер кіру және жылдық мүшелік жарналар шамалары түрлі кәсіпкерлік субъектілері үшін тең болса, тиісінше мынадай теңдікті пайдалануға болады:

бойынша қосу барлық сала бойынша жылдық жиынтық шығасыларды анықтауға мүмкіндік береді:

Мұндағы N — саладағы өзін-өзі реттеу ұйымдарының саны. Орнына қоя отырып, мынаны аламыз:

Түрлі субъектілер үшін мүшелік жарналар тең болған жағдайда мынаны аламыз:

5-қадам: Бағалау индикаторы

Оларды іске асырғаннан кейін болжанатын нәтижелілігін бағалау мүмкіндігін беретін таңдалған және енгізілген реттегіш құралдардың бағалау индикаторлары мен тетіктері сипатталады. Мұндай бағалау экс-пост бағалау деп аталады және реттеу нәтижелілігін айқындау және қажет болған жағдайда нәтижелерді жақсарта алатын баламалы реформаларды табу үшін жүргізіледі. Экс-пост бағалау кері байланыс үшін пайдалы және реттегіш құралдардың нәтижелілігі мен тиімділігін қамтамасыз ете отырып, бар реттеуіштерді жақсартуға мүмкіндік береді.

Индикатор өлшенетін шама болып табылады. Индикаторлар әдетте, олар реттеуді орындау проблемаларын, міндеттерін немесе шығасыларын өлшейтін деректерге негізделеді. Реттеушілік әсерді талдауды сүйемелдейтін ұсынылатын әрбір реттегіш құрал бойынша міндеттер мен шығасылар бойынша индикаторлардың шағын санын іріктеу өте маңызды. Осы индикаторлар реттегіш құралдың басты мәні мен барынша елеулі әсерлерін көрсетуі және қолжетімді, кезең-кезеңімен өлшенетін болуы тиіс. Өзін-өзі реттеуді енгізу кезінде индикаторды енгізу кезеңділігі үш жылдан аспауы тиіс.

Бағалау индикаторларының жалпы түрілер:

Сандық индикаторлар: олар тіркелген цифрлық мәндермен тікелей өлшеу арқылы көрсетіледі (мысалы, бір жылда созылмалы тыныс алу органдарының аурулары нәтижесінде өлімге алып келген жағдайлар саны);

сапалық индикаторлар: олар, көзқарас, қандай да бір нәрсе туралы болжамдар сияқты жанама өлшенетін аспектілер арқылы көрсетіледі (мысалы, әлеуметтік сұрастыру деректері);

тікелей индикаторлар: олар міндеттерге немесе шығасыларға қатысты ауыспалыларды тікелей өлшейді;

жанама индикаторлар: олар, тікелей ауыспалыны өлшеу өте күрделі болған кезде, егер осындай өлшеу елеулі шығын, уақыт немесе күрделі есептеуді талап ететін болса, тікелей ауыспалыны ауыстырушыны өлшейді.

Уәкілетті орган реттеушілік әсерді талдауды толық емес немесе сапасыз дайындаған және бағалау кезінде логикалық қателер болған жағдайда теріс қорытынды береді.

	Реттегіш құралдардың реттеушілік әсерін талдауды жүргізу және пайдалану қағидаларына 2-қосымша
	Нысан

Қоғамдық талқылау жүргізу туралы есеп

___________________________________________________ жобасы шеңберінде

(құжат жобасының атауы)

Жобаның әзірлеушісі__________________________________________________

1	Қоғамдық талқылау: – оларды өткізу туралы хабардар ету күнін, қоғамдық талқылауды бастау күнін көрсетіңіз
2	Қоғамдық талқылауды өткізу тәсілі (форумдар, кеңестер, пікіртерім және басқасы арқылы онлайн талқылау). Кеңестер, дөңгелек үстелдер, форумдар, пікіртерім және басқа түрінде іс-шаралар өткізу кезінде өткізу күнін және қатысушылар санын көрсету қажет.
3	Талқылауды кім жүргізді (барлық ұйымдарды, оның ішінде мемлекеттік органдарды, қауымдастықтарды, кәсіпкерлерді, қоғамдық бірлестіктерді және басқасын көрсету қажет)
4	Алынған түсіндірмелер, ескертулер мен ұсыныстар	Әрбір позиция бойынша реттеуші мемлекеттік органның/әзірлеуші органның тиісті шешімі бар комментарийлер, ескертулер және ұсыныстар кестесін, интернет-ресурстағы қоғамдық талқылау хаттамасын немесе қорытындыны қоса беру қажет.


	Реттегіш құралдардың реттеушілік әсерін талдауды жүргізу және пайдалану қағидаларына 3-қосымша
	Нысан

Талаптарды қайта қарау жоспарына енгізу жөніндегі ұсыныстар

№ р/н	Талаптың атауы	Нормативтiк құқықтық актінің құрылымдық элементіне сілтеме	РӘТ қағидаларының* 10-тармағына сәйкес өлшемшарттар	Негіздеме	Ескертпе

* Ескерту: РӘТ қағидалары – Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрінің 2015 жылғы 30 қарашадағы № 748 бұйрығымен бекітілген Реттегіш құралдардың реттеушілік әсерін талдауды жүргізу және пайдалану қағидалары

	Реттегіш құралдардың реттеушілік әсерін талдауды жүргізу және пайдалану қағидаларына 4-қосымша
	Нысан

Мемлекеттік органдардың қолданыстағы реттегіш құралдарын қайта қарау жоспары

№ р/н	Талаптың атауы	Нормативтік құқықтық актінің құрылымдық элементіне сілтеме	РӘТ қағидаларының* 10 тармағына сәйкес өлшемшарттар	Жауапты құрылымдық бөлімше	Уәкілетті органға РӘТ рәсімінің нәтижелерін енгізу мерзімдері	Негіздеме

	Реттегіш құралдардың реттеушілік әсерін талдауды жүргізу және пайдалану қағидаларына 5-қосымша
	Нысан

Қолданыстағы/енгізілген реттегіш құралдардың реттеушілік әсерін қайта қарауды талдаудың талдамалық нысаны

__________________________________________________________________________

(талаптың/реттегіш құралдың атауы)

Нормативтік құқықтық актінің атауы ________________________________________

Әзірлеуші_________________________________________________

1-ҚАДАМ: Реттеу проблемалары мен мақсаттарын айқындау

Реттегіш құрал қандай проблеманы шешетінін сипаттаңыз

Қолданыстағы реттеулер үшін – бұл реттеуді қолданысқа енгізгеннен кейін проблеманы өзгерту ауқымын көрсететін деректер бар ма?

Жоқ ___
Иә ___ (сипаттаныз және оның шамасын көрсетініз)

Мәлімделген индикаторлар	Нақты

* мәлімделген индикаторларға қол жеткізілмеген жағдайда талапты қатаңдату немесе реттегіш құралды өзгерту талап етіледі, Реттегіш құралдардын реттеушілік әсерін талдауды жүргізу және пайдалану қағидарларына 1-қосымшаға сәйкес реттеуші талдамалық нысанды толтырады

Нысаналы топ

Қолданыстағы реттеулер үшін – реттеудің қандай мақсаты көрсетілген ?

2-ҚАДАМ: Баламалар

Қарауға жоспарланатын баламаларды айқындау (бар нұсқаларды және сіз қарайтын және және талдайтын баламалы тәсілдерді белгілеңіз – кемінде 3 баламалы тәсілді таңдау қажет, біріктіруге болады. Баламаларды айқындау үшін төменде ұсынылған ықтимал нұсқалар тізімін пайдаланыңыз.
1. Қолданыстағы реттеу (1 балама ретінде таңдалады)
2. Ақпараттық науқан
3. Салықтардың, субсидиялардың өзгеруі, мемлекеттік сатып алу, квоталармен сауда жасау, басқа нарықтық тетіктер
4. Жауапкершілікті міндетті сақтандыру
5. Міндетті таңбалау
6. Міндетті есептілік
7. Декларациялау, хабарландыру
8. Қызмет қағидалары және олардың орындалуын тексеру (рұқсат беру құжаттарынсыз)
9. Рұқсат беру құралдары
10. Тыйым салулар
11. Мемлекеттік бақылау және қадағалау салаларын енгізу
12. Мемлекеттік реттеу (міндетті мүшелікке (қатысуға) негізделген өзін-өзі реттеуді қайта қарау шеңберінде таңдалады)
13. Басқасы (талдамалық нысанды әзірлеушінің таңдауымен)

Қолданыстағы реттеуді сипаттау –қолданыстағы реттеудің баламалары сипатталады

1 балама

2 балама

3 – ҚАДАМ: Баламалардың әсерін анықтау

3.1. Экономикалық жүйеге әсер ету
Экономикалық жүйенің мынадай элементтерін ескере отырып, жалпы экономикалық жүйеге әсер етуі кезінде әр баламаның пайдасы мен шығысыларын еркін нысанда сипаттаңыз:
1. Тауарлардың, көрсетілетін қызметтердің, капитал мен жұмыс күшінің еркін қозғалуына, сондай-ақ халықаралық сауда мен халықаралық инвестициялық ағындарға әсері.
2. Экономикалық өсудің жалпы салдарлары.
3. Жұмыспен қамтуға, жұмыс орындарына ықпалы.

Пайдалар

Шығасылар

1 балама

2 балама

3.2. Бизнеске әсер ету
Төмендегілерді міндетті түрде ескере отырып әр баламаның бизнеске әсер етуі кезінде пайдасы мен шығасыларының сипаттамасын ерікті нысанда келтіріңіз:
1. Кәсіпорындардың өнімділігі мен бәсекеге қабілеттілігіне, оның ішінде инновациялар мен дамуына ықпалдары (өзін-өзі реттеуді енгізу кезінде бизнеске кіруде ықтимал қиындықтарды бағалау қажет).
2. Кәсіпорындардың табыстылығы мен тұрақтылығына ықпалдары.
3. Кәсіпорын мөлшеріне байланысты шығасылардың салыстырмалы ықпалы (шығасылардың салыстырмалы ықпалы ірі кәсіпорындарға қарағанда шағын кәсіпорындар үшін жоғары болып табыла ма?).
1б-нысанына сәйкес бизнес үшін шығасыларды жеке монеталандырыңыз және есептеңіз

Пайдалар

Шығасылар

1 балама

1б-нысаны бойынша бизнес үшін шығасылар

2 балама

1б-нысаны бойынша бизнес үшін шығасылар

3.3 Мемлекеттік билік органдарына және жалпы қоғамға әсер ету
Міндетті түрде мыналарды есепке ала отырып, еркін нысанда әр баламаның мемлекеттік билік органдарына және жалпы қоғамға әсер етуі кезінде пайдасы мен шығасыларын сипаттаңыз
1. Халық денсаулығына және қауіпсіздігіне (экономикалықты қоса алғанда) ықпалы.
2. Экономикалық қылмысты қоса алғанда, қылмысқа ықпалы.
3. Ықтимал сыбайлас жемқорлық тәуекелдерін.
4. Экологияға ықпалы.
5. Тұтынушылық таңдаудың өзгеруі.
6. Бөлшек бағалардың өзгеруі.
7. Тұтынушылардың хабардар болуына және оларды қорғауға ықпалы.
1в-нысанына сәйкес реттеуді әкімшілендіруге шығасыларды жеке монеталандырыңыз және есептеңіз

Пайдалар

Шығасылар

1 балама

1в-нысаны бойынша әкімшілендіруге арналған шығасылар

2 балама

1в-нысаны бойынша әкімшілендіруге арналған шығасылар

4 – ҚАДАМ: Баламалардың тиімділігін бағалау

Тиімділік бойынша рейтинг

Пайдалар (қорытынды)

Шығасылар (қорытынды)

1 – балама

2 – балама

Ықтимал тәуекелдер мен іске асыру тетігін айқындай отырып, ең жақсы баламаны (алдыңғы екі кестелердің деректерін салыстыру негізінде жүргізіледі) таңдау

5-ҚАДАМ: Бағалау индикаторы

Реттеу тиімділігінің цифрлық және сапалық көрсеткіштері

Индикаторларды өлшеудің ұсынылатын кезеңділігі

*1– балды беру балама дұрыс таңдалмаған және оны мүлдем қарап керегі жоқ екенін білдіреді

Қолы _________ күні "___" ________201__ж.

1б-нысан Бизнеске арналған шығасыларды есептеу (монеталандыру)

Баламаны пайдалану қандай реттегіш іс-қимылды болжайды?

	Иә	Жоқ
Өндіріс құралдарына, үй-жайларды, зертханаларды өзгертуге, персоналды оқытуға инвестициялар, өзге қажетті әкімшілік емес шығасылар
Тәуелсіз сараптамалар, бағалау, қорытындылар жасау үшін үшінші тұлғаларды пайдалану қажеттігі
Мемлекетке мерзімді есептілік (немесе есептілікті ұлғайту)
Мамандандырылған мемлекеттік тексерулер субъектісі болу (немесе қазіргі тексерулер мен санкциялар режимін қатаңдату)
Мемлекеттік органдардан анықтамалар мен рұқсаттар алу
Өзге (айқындау)

Реттеу субъектісінің бір орташа статистикалық кәсіпорнына арналған шығасыларды есептеу

1-кесте	Бір реттік инвестициялар	Техникалық қызмет көрсетуге, ұстауға арналған шығыстары (бір жылда)	Жиыны
Өндіріс құралдарына, үй-жайларды, зертханаларды өзгертуге, персоналды оқытуға инвестициялар
5 жылдағы шығыстар	Х


2-кесте	Сараптама мен қорытындыға арналған шығыстар	Үшінші тұлғалардың мерзімді қызмет көрсетуі (бір жылына)	Жиыны
Тәуелсіз сараптамалар, бағалау, қорытындылар жасау үшін үшінші тұлғаларды пайдалану қажеттігі			Х
5 жылдағы шығыстар


3-кесте	Мемлекеттік баждар	Бір жылдағы жұмыс уақыты шығындарының бағасы (адам күндерді біліктілігі бойынша жалақыға көбейту)	Жиыны
Мемлекетке мерзімді есептілік			Х
5 жылдағы шығыстар

4-кесте	Тексерушілермен жұмысқа жұмсалған жұмыс уақыты шығындарының бағасы (адам күндерді біліктілігі бойынша жалақыға көбейту)	Ықтимал айыппұл санкциялары (айыппұл бағасы оның салыну ықтималдылығына көбейтіледі)	Жиыны
Мемлекеттік тексерулер (баламасы бойынша мамандандырылған)			Х
5 жылдағы шығыстар


5-кесте	Мемлекеттік баждар, құжаттар үшін басқа да тікелей төлемдер	Оларды алуға бір жылдағы жұмсалған жұмыс уақыты шығынының бағасы (адам күндерді біліктілігі бойынша жалақыға көбейту)	Жиыны
Рұқсаттарды, өзге мемлекеттік құжаттарды алу
5 жылдағы шығыстар			Х

1-5-кестелердің деректері ("Жиыны" деген бағандағы 5 жылдағы шығыстар) осылады___теңге

1в-нысаны Мемлекеттік органдар үшін әкімшілік реттеуге жұмсалатыншығасыларды есептеу (монеталандыру)

Баламаны пайдалану қандай іс-қимылды болжайды?

1-кесте	Бір жылдағы жұмыс уақыты шығынының бағасы (адам күндерді біліктілігі бойынша жалақыға көбейту)	Жиыны
Есептілікті алу және талдау
Тексеру жүргізу
Рұқсаттар беру
Өзге бақылау нысандары (айқындау)
5 жылдағы жиыны

Балама жаңа мемлекеттік органды не жұмыс істеп тұрған органның жаңа құрылымдық бөлімшесін құруды болжай ма? Иә ____ Жоқ ___

	Реттегіш құралдардың реттеушілік әсерін талдауды өткізу және пайдалану қағидаларына 6-қосымша
	Нысан

Реттеушілік әсерді талдау рәсімдерін сақтау туралы қорытынды

____________________________________________________жобасы шеңберінде

(құжат жобасының атауы)

Жобаны әзірлеуші ____________________________________________________

Талап/реттеу_________________________________________________________

(енгізілетін немесе қайта қаралатын талап/реттеу)

№		Уәкілетті орган толтырады
Жалпы бағалау параметрлері
1	РӘТ-тің қоғамдық талқылауы өткізілді	Жоқ ___ Иә ___, "___" _________201__ж.
2	РӘТ әзірлеуде бір немесе бірнеше стандартты қадамдар жоқ	Жоқ___ Иә ___ (қадамдар көрсетіледі)
3	Бір немесе бірнеше орындалған қадамдарда тиімді мәннің болмауы	Жоқ ___ Иә ___ Комментарий
4	Бастапқы деректер немесе олардың мәлімет көздеріне сілтемелер жоқ	Жоқ ___ Иә ___ (реттеушілік әсерін талдаудын қадамдары мен бөліктері көрсетіледі)
РӘТ бөліктерін бағалау
5	Проблема және оның болу себептері анықталған ба?	Жоқ ___ Иә ___ Комментарий
6	Проблеманың болу фактісін растайтын және оның ауқымын көрсететін деректер ұсынылған ба?	Жоқ ___ Иә ___ Комментарий
7	Реттеу мақсаты барабар тұжырымдалған ба? Ол проблеманың анықтамасына сәйкес келе ме?	Жоқ ___ Иә ___ Комментарий
8	Деректердің жоспарлы өзгеруі және аталған өзгерістердің уақыт шеңберлері үсынылған ба ?	Жоқ ___ Иә ___ Комментарий
9	Баламалар анықталған ба ?	Жоқ ___ Иә ___
10	Баламаларға таныстырылым және олардың әсеріне талдау жүргізілген бе?	Жоқ ___ Иә ___ Сапа комментарийі
11	Ұсынылған баламалар рейтингісін талдау	Жоқ ___ Иә ___ Сапа комментарийі
12	Мәлімделген реттегіш құралды бағалау индикаторлары анықталған ба ?	Жоқ ___ Иә ___ Сапа комментарийі
13	Индикаторларды өлшеудің ұсынылатын кезеңділігі	Жоқ ___ Иә ___ Комментарий
14	Балама РӘТ жүргізу мерзімі	15 немесе 30 жұмыс күні (қажеттінің астын сызыңыз)
15	Осы Қағидалардың 3-тармағында көзделген құжат жобасының болуы	Жоқ ___ Иә ___ Комментарий
16	Басқа комментарийлер

Қорытынды:

Қолы_____________ күні "___"__________201__ж.

Правила проведения и использования анализа регуляторного воздействия регуляторных инструментов

Глава 1. Общие положения

Глава 2. Порядок проведения анализа регуляторного воздействия

Параграф 1. Общие условия проведения анализа регуляторного воздействия

Параграф 2. Порядок проведения анализа регуляторного воздействия при введении новых регуляторных инструментов и ужесточения регулирования

Параграф 3. Порядок пересмотра регуляторных инструментов

Параграф 4. Порядок формирования заключения о соблюдении процедур анализа регуляторного воздействия

Параграф 5. Порядок проведения анализа регуляторного воздействия в порядке альтернативы

Параграф 6. Порядок рассмотрения результатов анализа регуляторного воздействия Межведомственной комиссией или Региональной комиссией

Параграф 7. Порядок проведения общественных обсуждений результатов анализа регуляторного воздействия

Глава 3. Порядок использования анализа регуляторного воздействия

Аналитическая форма анализа регуляторного воздействия при введении новых регуляторных инструментов и ужесточения регулирования

ШАГ 1: Определение проблемы и цели регулирования

ШАГ 2: Альтернативы

ШАГ 3: Определение воздействия альтернатив

Выгоды

Издержки

ШАГ: 4 Выбор наиболее оптимальной регуляторной альтернативы

Выбор наилучшей альтернативы (производится на основании сопоставления данных двух предыдущих таблиц) с определением возможных рисков и механизма реализации

Рейтинг

Возможные риски и непредвиденные последствия

Механизм реализации предлагаемого регулирования (описываются механизмы реализации предусмотренные в рамках разрабатываемого проекта)

форма 1а Выбор оптимальной структуры саморегулирования

1. Описание сферы/области, в которой предусматривается введение саморегулирования, основанного на обязательном членстве (участии)

2. Анализ степени самоорганизации сферы, в которой вводится саморегулирование, основанное на обязательном членстве (участии)

3. Прогноз результативности предлагаемого регулирования посредством введения саморегулирования, основанного на обязательном членстве (участии)

форма 1б Расчет издержек для бизнеса (монетизация)

Расчет издержек на одно среднестатистическое предприятие субъект регулирования

форма 1в Расчет издержек на администрирование регулирования для государственных органов (монетизация)

Пояснение по заполнению аналитической формы анализа регуляторного воздействия регуляторных инструментов

Отчет о проведении общественных обсуждений

Предложения по включению требований в план пересмотра

План пересмотра действующих регуляторных инструментов государственных органов

Аналитическая форма анализа регуляторного воздействия пересмотра действующих/введенных регуляторных инструментов

ШАГ 1: Определение проблемы и цели регулирования

ШАГ 2: Альтернативы

ШАГ 3: Определение воздействия альтернатив

Выгоды

Издержки

Выгоды

Издержки

Выгоды

Издержки

ШАГ: 4 Оценка эффективности альтернатив

Рейтинг по эффективности

Выгоды (итог)

Издержки (итог)

ШАГ 5: Индикатор оценки

форма 1б Расчет издержек для бизнеса (монетизация)

форма 1в Расчет издержек на администрирование регулирования для государственных органов (монетизация)

Заключение о соблюдении процедур анализа регуляторного воздействия

Реттегіш құралдардың реттеушілік әсерін талдауды жүргізу және пайдалану қағидалары

1-тарау. Жалпы ережелері

2-тарау. Реттеушілік әсерді талдауды жүргізу тәртібі

1 - параграф. Реттеушілік әсерді талдауды жүргізудің жалпы шарттары

2-параграф. Жаңа реттегіш құралдарды енгізу кезінде реттеушілік әсерге талдау жүргізу және реттеуді қатаңдату тәртібі

3-параграф. Реттегіш құралдарды қайта қарау тәртібі

4-параграф. Реттеушілік әсерді талдау рәсімдерінің сақталуы туралы қорытынды қалыптастыру тәртібі

5-параграф. Балама ретінде реттеушілік әсерге талдау жүргізу тәртібі

6-параграф. Ведомствоаралық комиссияның немесе Өңірлік комиссияның реттеушілік әсерді талдау нәтижелерін қарау тәртібі

7-параграф. Реттеушілік әсерді талдаудың нәтижелеріне қоғамдық талқылау жүргізу тәртібі

3-тарау. Реттеушілік әсерді талдауды пайдалану тәртібі

Жаңа реттегіш құралдарды енгізу және реттеуді қатаңдату кезіндегі реттеушілік әсерді талдаудың талдамалық нысаны

1а-нысаны. Өзін-өзі реттеудің оңтайлы құрылымын таңдау*

1б-нысан Бизнеске арналған шығасыларды есептеу (монеталандыру)

1в-нысаны Мемлекеттік органдар үшін әкімшілік реттеуге жұмсалатыншығасыларды есептеу (монеталандыру)

Реттегіш құралдардың реттеушілік әсерін талдаудың талдамалықнысанын толтыру бойынша түсіндірме

Қоғамдық талқылау жүргізу туралы есеп

Талаптарды қайта қарау жоспарына енгізу жөніндегі ұсыныстар

Мемлекеттік органдардың қолданыстағы реттегіш құралдарын қайта қарау жоспары

Қолданыстағы/енгізілген реттегіш құралдардың реттеушілік әсерін қайта қарауды талдаудың талдамалық нысаны

1б-нысан Бизнеске арналған шығасыларды есептеу (монеталандыру)

1в-нысаны Мемлекеттік органдар үшін әкімшілік реттеуге жұмсалатыншығасыларды есептеу (монеталандыру)

Реттеушілік әсерді талдау рәсімдерін сақтау туралы қорытынды