Об утверждении плана по управлению пастбищами и их использованию по Зыряновскому району на 2018-2019 годы

Решение маслихата Зыряновского района Восточно-Казахстанской области от 23 мая 2018 года № 30/3-VI. Зарегистрировано Управлением юстиции Зыряновского района Департамента юстиции Восточно-Казахстанской области 8 июня 2018 года № 5-12-159

Примечание РЦПИ.
В тексте документа сохранена пунктуация и орфография оригинала.

В соответствии со статьями 8, 13 Закона Республики Казахстан от 20 февраля 2017 года "О пастбищах" и статьей 6 Закона Республики Казахстан от 23 января 2001 года "О местном государственном управлении и самоуправлении в Республике Казахстан", маслихат Зыряновского района РЕШИЛ:

1. Утвердить План по управлению пастбищами и их использованию по Зыряновскому району на 2018-2019 годы согласно приложению к настоящему решению.

2. Настоящее решение вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Председатель сессии	С. Пантелеев
Секретарь маслихата Зыряновского района	Л. Гречушникова

Утвержден решением маслихата Зыряновского района от 23 мая 2018 года № 30/3-VI

План по управлению пастбищами и их использованию по Зыряновскому району на 2018-2019 годы

Настоящий План по управлению пастбищами и их использованию по Зыряновскому району на 2018-2019 годы (далее - План) разработан в соответствии с Законом Республики Казахстан от 20 февраля 2017 года "О пастбищах", Законом Республики Казахстан от 23 января 2001 года "О местном государственном управлении и самоуправлении в Республике Казахстан".

План принимается в целях рационального использования пастбищ, устойчивого обеспечения потребности в кормах и предотвращения процессов деградации пастбищ.

План содержит:

1) схему расположения пастбищ на территории административно-территориальной единицы в разрезе категорий земель, собственников земельных участков и землепользователей на основании правоудостоверяющих документов согласно приложению 1 к настоящему Плану;

2) приемлемые схемы пастбищеоборотов, согласно приложению 2 к настоящему Плану;

3) карту с обозначением внешних и внутренних границ и площадей пастбищ, в том числе сезонных, объектов пастбищной инфраструктуры, согласно приложению 3 к настоящему Плану;

4) схему доступа пастбищепользователей к водоисточникам (озерам, рекам), согласно приложению 4 к настоящему Плану;

5) схему перераспределения пастбищ для размещения поголовья сельскохозяйственных животных физических и юридических лиц, у которых отсутствуют пастбища, и перемещения его на предоставляемые пастбища, согласно приложению 5 к настоящему Плану;

6) схему размещения поголовья сельскохозяйственных животных на отгонных пастбищах физических и юридических лиц, не обеспеченных пастбищами, согласно приложению 6 к настоящему Плану;

7) календарный график по использованию пастбищ, устанавливающий сезонные маршруты выпаса и передвижения сельскохозяйственных животных, согласно приложению 7 к настоящему Плану;

8) иные требования, необходимые для рационального использования пастбищ на соответствующей административно-территориальной единице.

План принят с учетом сведений о состоянии геоботанического обследования пастбищ, сведений о ветеринарно-санитарных объектах, данных о численности поголовья сельскохозяйственных животных с указанием их владельцев – пастбище пользователей, физических и (или) юридических лиц, данных о количестве гуртов, отар, табунов, сформированных по видам и половозрастным группам сельскохозяйственных животных, сведений о формировании поголовья сельскохозяйственных животных для выпаса на отгонных пастбищах, особенностей выпаса сельскохозяйственных животных на культурных и аридных пастбищах, сведений о сервитутах для прогона скота и иных данных, предоставленных государственными органами, физическими и (или) юридическими лицами.

Зыряновский район расположен на северо-востоке Восточно-Казахстанской области, на севере и северо-западе граничит с территорией города областного значения Риддер, на северо-востоке и востоке - с Российской Федерацией (Республика Алтай), на юго-востоке - с Катон-Карагайским районом, юго-западе - с Уланским районом, на западе - с Глубоковским районом. Площадь территории района — 10,5 тыс. км2.

Рельеф территории района низкогорный с межгорными долинами, основную часть занимают отроги хребтов Рудного и Южного Алтая. По территории района протекают реки Бухтарма, Тургусун, Хамир, на юго-западе в состав района входит часть Бухтарминского водохранилища.

Почвы черноземные, горнолуговые. На территории края произрастают ковыль, типчак, осина, сосна, ель, лиственница, пихта. Обитают горный козел, лось, косуля, бурый медведь, рысь, белка, соболь; в водоемах – язь, сазан и другая рыба.

Климат резко континентальный, среднегодовая температура 0,3°C, абсолютный максимум: 40°C, абсолютный минимум: -51°С, но в целом благоприятен для развития земледелия и животноводства.

Растительный покров района отличается довольно большой пестротой, и отображает все разнообразие физико-географических условий, связанных с рельефом, почвами, климатом и геологией. По характеру растительного покрова, территория района входит в лугово-степной пояс. Состав травостоя зависит от положения на склоне, высоты и почв.

На северных, восточных и отчасти западных склонах располагаются луговые сенокосы и пастбища на горных черноземах. Видовой состав травостоя разнообразен. В основном, преобладают луговые злаки: вейник наземный, костер безостый, пырей ползучий, тимофеевка луговая, разнотравье. Из разнотравья преобладает: скерда сибирская, володушка золотистая, тысячелистник простой, подмаренник северный и цепкий, чина луговая, лапчатка серебристая, клевер люпиновидный.

Встречаются и непоедаемые растения: душица обыкновенная, зверобой пронзеннолистный, василистник простой, ломонос цельнолистный.

Имеются и ядовитые растения: живокость высокая, борец высокий, чемерица Лобелля, купена неопалимая. Густота травостоя обычно высокая 80-100%. По узким лощинам и более сухим выпуклым частям склонов распространены шиповниковые пастбища, жимолость и горький миндаль. Довольно часто кустарники образует сплошные заросли. Наличие кустарников уменьшает урожайность пастбищ и колеблется в пределах 6-7 ц/га сухой массы. Урожайность лугов составляет 9-10 ц/га.

По западным, южным, наиболее прогреваемым склонам и вершинам располагаются степи. Они представлены таволгово-злаково-разнотравными и ковыльно-злаково-разнотравными пастбищами. Основными представителями которых являются - таволга, ковыль волосатик (тырса), ковыль красноватый, тонконог стройный, шиповник. Из разнотравья - тысячелистник обыкновенный, подсолнечник настоящий, икотник серый, лапчатка. Из непоедаемых - вероника колосистая, лук-слизун, зизифора. Урожайность их составляет 8-9 ц/га сухой массы.

По долинам рек и ручьев развиваются луга с густыми зарослями кустарников. Незакустаренные участки со злаково-разнотравным травостоем выкашивается. Из злаков преобладают луговые влаголюбивые виды: мятлик дуговой, полевица белая, костер безостый, вейник наземный; из разнотравья - герань луговая, кровохлебка лекарственная, лапчатка серебристая, лабазник шестилепестной,

Из древесно-кустарниковой растительности вдоль рек и ручьев много ивы (тальника), шиповника, смородины, ежевики, черемухи, боярышника, калины. На пахотных землях доминирует осот, вьюнок полевой, щирица.

Район является одним из основных производителей сельскохозяйственной продукции в области. Наличие сельскохозяйственных угодий, природные условия позволяют выращивать широкий спектр сельскохозяйственных культур, в основном зерновые и масличные.

Животноводство в районе занимает особое место, необходимым условием успешного развития животноводства является создание прочной кормовой базы, в создании которой, важное значение имеет правильное использование пастбищ.

Повышение продуктивности пастбищ можно достигнуть правильной организацией их территории, состоящей в размещении загонов, летних лагерей, водных сооружений и скотопрогонов.

Площадь пастбищ по Зыряновскому району составляет 338777 га из них:

в га

№ п/п	категория земель	Общая площадь	в том числе:
			пастбища	обводненные пастбища
1	Земли сельскохозяйственного назначения	232734	120866	120866
II	Земли населенных пунктов	65088	52697	52697
III	Земли промышленности, транспорта и иного несельскохозяйственного назначения	3287	348	348
IV	Земли особо охраняемые	32188	11969	11969
V	Земли лесного фонда	563114	54395	54395
VI	Земли водного фонда	28408	1448	1448
VII	Земли запаса	131277	97054	97054
	ИТОГО:	1056096	338777	338777

Устройство территории пастбищ

В создании прочной кормовой базы для животноводства большое значение имеет правильное использование пастбищ, которые являются наиболее дешевым и ценным кормом.

Основой рационального использования естественных пастбищ является пастбищеоборот. Это система использования пастбищ и ухода за ними, направленная на поддержание и увеличение их продуктивности путем последовательного чередования выпаса и отдыха в сочетании с проведением мероприятий по улучшению травостоя. Задача пастбищеоборота состоит в том, чтобы снизить отрицательное влияние выпаса скота на условия развития растений.

Использование пастбищ в системе пастбищеоборота должно обеспечить:

- удовлетворение каждой группы животных необходимым пастбищным кормом;

- нормальную нагрузку пастбищ, предоставляя периодически отдых сбитым участкам и предупреждая, таким образом, ухудшение качества травостоя;

- правильное размещение пастбищных участков, водоисточников, лагерей, сведя к минимуму холостые передвижения животных, вредно отражающиеся на качество и продуктивность животных;

- соблюдение необходимых ветеринарно-профилактических требований, способствующих оздоровлению стада.

Представление пастбищам отдыха в определенное время сезона, и полностью исключение из пастьбы - одно из важнейших мероприятий по их улучшению. В течение этого времени растения обсеменяются, дают всходы молодым побегам, улучшается ботанический состав растительного покрова. Пастбищный период для крупного рогатого скота длится 140 дней, средняя дата начала выпаса вторая декада мая, окончание лагерного содержания сентябрь месяц. Проектируемое поголовье скота предусматривается в этот период сформировать в гурты. При этом должна соблюдаться однородность животных в выпасных группах по полу и возрасту.

В целях ликвидации обезличивания земель и создания благоприятных условий их использования, настоящим планом предусмотрено за каждой выпасной группой скота закрепить свой пастбищеоборот. Чтобы поднять продуктивность пастбищных угодий и предотвратить дальнейшую их деградацию, настоящим планом намечается использовать их в системе пятипольного пастбищеоборота с одним – двумя циклами стравливания и отдыха.

Схема пятипольного пастбищеоборота для одного гурта (табуна)

Годы	Участки (поля)
	1	2	3	4	5
1	выпас	выпас	выпас	выпас	отдых
2	выпас	выпас	выпас	отдых	выпас
3	выпас	выпас	отдых	выпас	выпас
4	выпас	отдых	выпас	выпас	выпас
5	отдых	выпас	выпас	выпас	выпас

Схема четырехпольного пастбищеоборота для одного гурта (табуна)

год	участки
	1	2	3	4
2017	(В-Л-О)	(В-Л-О)	(В-Л-О)	отдых
2018	(В-Л-О)	(В-Л-О)	отдых	(В-Л-О)

(В-Л-О) весна-лето-осень

Все естественные пастбища по сезонности использования являются весенне-летне-осенними.

Кормовые угодья закрепляются за гуртами скота по следующим принципам: вблизи населенных пунктов выпасается личный скот жителей и молодняк крупного рогатого скота до 6 месяцев. Остальным группам скота выделяются более отдаленные участки пастбищ

Сведения о состоянии геоботанического обследования пастбищ

Ботанико-кормовое обследование территории района произведено в 1978 году комплексным изыскательским отделением института "Казгипрозем" Министерства сельского хозяйства Казахской ССР по заявке Восточно-Казахстанского областного управления сельского хозяйства.

Целью ботанико-кормового обследования является количественный и качественный учет кормовых угодий для правильной организации и устройства территории пастбищ. При использовании пастбищ необходимо правильно распределять нагрузку на них и учитывать особенности биологии трав.

Большая часть территории представлена пашней, сенокосами и пастбищами.

Пастбища используются для выпаса скота весной, летом и осенью. Большое количество пастбищ района закустарено, что значительно уменьшают урожайность этих пастбищ. Пастбища используются с неодинаковой нагрузкой. Около сел, вблизи ферм, они перегружены. В результате интенсивного выпаса скота из года в год травостой стал изменяться в худшую сторону: появилось больше сорных трав, поредели злаки, больше стало полыни. Зато часть отдаленных пастбищ совсем не используется, или используется незначительно. Это обычно массивы гор, которые ограничены с разных сторон пашней, через которые не оставлены скотопрогоны, не оставлено мест для водопоя скота.

Наличие водоисточников (озера, реки, пруды, копани, оросительные или обводнительные каналы, трубчатые или шахтные колодцы)

По территории района протекают реки, большое количество ручьев и родников, водопой животных осуществляется непосредственно из водных источников, которые вполне удовлетворяют потребности скота в воде. Вода во всех источниках хорошего качества, пригодна для водопоя скота. Места водопоя должны быть оборудованы удобными подходами. Берега должны быть пологими, достаточной длины и ширины, позволяющими одновременно поить большую часть гурта.

При расчетах учитывались предельно допустимый радиус водопоя скота: для овец и КРС 6 км, для коров 2,5 км, для лошадей 8 км. Кроме того учтено допустимое поголовье животных, обслуживаемое одним водопойным пунктом: 250 голов КРС или лошадей, 2000 голов овец.

Информация по ветеринарно-санитарным объектам

Наименование округа (города)	Ветеринарные пункты	Ямы для купки овец	Пункты искуственного осеменения	Скотомогильники
Средигорненский	1		3
Соловьевский	1
поселок Зубовск
Малеевский	1
Парыгинский	1		1	1
Тургусунский	1		1	1
Чапаевский	1			1
Никольский	1		1	1
Первороссийский				1
поселок Прибрежный
поселок Октябрьский
Ново-Бухтарминский	1			1
Северный	1
город Зыряновск	1		1	1
город Серебрянск	1			1
Итого:	11		7	8

Информация по поголовью скота района

Наименование округа (города)	КРС	МРС	Лошади	Свиньи	Птица
Средигорненский	2476	1027	415	1060	3927
Соловьевский	1359	1030	1524	442	7059
Малеевский	1325	524	454	577	4431
Парыгинский	971	269	186	1631	3339
Тургусунский	350	188	320	690	3317
Чапаевский	1233	1515	615	619	4619
Никольский	1560	1729	418	260	7261
Первороссийский	1285	1009	360	335	3123
поселок Прибрежный	98	77		24	1902
поселок Зубовск	394	243	140	404	2518
Ново-Бухтарминский	842	1406	329	298	2074
поселок Октябрьский	454	586	135	103	2139
Северный	1110	670	1101	114	1562
город Зыряновск	848	644	397	652	17200
город Серебрянск	606	552	50	99	2500
ВСЕГО	14911	11469	6444	7308	66971

Схема перераспределения пастбищ для размещения поголовья сельскохозяйственных животных и перевод предоставляемых пастбищ

№ п/п

наименование округа

Пастбища населенных пунктов

предоставлено из земель запаса для выпаса скота

пастбища сельхозпроизводителей

Поголовье скота по хозяйствам и личным подсобным хозяйствам

поголовье

Объем на одну единицу необходимых пастбищ, га

Объем по нормативу необходимых пастбищ, га

Объем требуемых дополнительных пастбищ, га

Дополнительные пастбища

из них:

С государственного земельного фонда, га

Из арендных земель га

Сезонные пастбища, га

Летние пастбища, га

Тургусунский

1	По личному хозяйству	1049			КРС	315	3	945	1490			1490
					МРС	187	0,5	93,5
					Лошади	300	5	1500
					Свиньи	672		0
	Всего:					1474		2538,5
	По сельхозпроизводителям			5050	КРС	35	3	105
					МРС	1	0,5	0,5
					Лошади	20	5	100
					Свиньи	18		0
	Всего					74		205,5
	Итого:					1548		2744

Чапаевский

2	По личному хозяйству	3670	157		КРС	829	3	2487	52			52
					МРС	844	0,5	422
					Лошади	194	5	970
					Свиньи	565		0
	Всего:					2432		3879
	По сельхозпроизводителям			12725	КРС	404	3	1212
					МРС	671	0,5	335,5
					Лошади	421	5	2105
					Свиньи	54		0
	Всего					1550		3652,5
	Итого:					3982		7531,5

Никольский

3	По личному хозяйству	6426	1371		КРС	716	3	2148
					МРС	1348	0,5	674
					Лошади	237	5	1185
					Свиньи	260		0
	Всего:					2561		4007
	По сельхозпроизводителям			32432	КРС	844	3	2532
					МРС	381	0,5	190,5
					Лошади	181	5	905
					Свиньи			0
	Всего					1406		3627,5
	Итого:					3967		7634,5

Соловьевский

4	По личному хозяйству	6026	870		КРС	1342	3	4026
					МРС	1358	0,5	679
					Лошади	254	5	1270
					Свиньи	444		0
	Всего:					3398		5975
	По сельхозпроизводителям			17599	КРС	517	3	1551
					МРС	72	0,5	36
					Лошади	1270	5	6350
					Свиньи	70		0
	Всего					1929		7937
	Итого:					5327		13912

Средигорненский

5	По личному хозяйству	6987	425		КРС	660	3	1980
					МРС	1027	0,5	513,5
					Лошади	257	5	1285
					Свиньи	1007		0
	Всего:					2951		3778,5
	По сельхозпроизводителям			3231	КРС	1816	3	5448	3007			3007
					МРС		0,5	0
					Лошади	158	5	790
					Свиньи	53		0
	Всего					2027		6238
	Итого:					4978		10016,5

Малеевский

6	По личному хозяйству	5845	1586		КРС	1048	3	3144
					МРС	513	0,5	256,5
					Лошади	361	5	1805
					Свиньи	577		0
	Всего:					2499		5205,5
	По сельхозпроизводителям			4691	КРС	277	3	831
					МРС	524	0,5	262
					Лошади	454	5	2270
					Свиньи	577		0
	Всего					1832		3363
	Итого:					4331		8568,5

Парыгинский

7	По личному хозяйству	3302	570		КРС	475	3	1425
					МРС	265	0,5	132,5
					Лошади	63	5	315
					Свиньи	180		0
	Всего:					983		1872,5
	По сельхозпроизводителям			3187	КРС	496	3	1488
					МРС	4	0,5	2
					Лошади	123	5	615
					Свиньи	1451		0
	Всего					2074		2105
	Итого:					3057		3977,5

Первороссийский

8	По личному хозяйству	3036	303		КРС	219	3	657
					МРС	211	0,5	105,5
					Лошади	61	5	305
					Свиньи	305		0
	Всего:					796		1067,5
	По сельхозпроизводителям			5777	КРС	1066	3	3198
					МРС	798	0,5	399
					Лошади	299	5	1495
					Свиньи	30		0
	Всего					2193		5092
	Итого:					2989		6159,5

Ново - Бухтарминский

9	По личному хозяйству	3031	3742		КРС	748	3	2244
					МРС	1151	0,5	575,5
					Лошади	271	5	1355
					Свиньи	229		0
	Всего:					2399		4174,5
	По сельхозпроизводителям			7930	КРС	94	3	282
					МРС	255	0,5	127,5
					Лошади	58	5	290
					Свиньи	69		0
	Всего					476		699,5
	Итого:					2875		4874

Северный

10	По личному хозяйству	3069	2341		КРС	668	3	2004
					МРС	536	0,5	268
					Лошади	144	5	720
					Свиньи	114		0
	Всего:					1462		2992
	По сельхозпроизводителям			13315	КРС	442	3	1326
					МРС	134	0,5	67
					Лошади	957	5	4785
					Свиньи			0
	Всего					1533		6178
	Итого:					2995		9170

поселок Октябрьский

11	По личному хозяйству	2303			КРС-	454	3	1362	27			27
					МРС	586	0,5	293
					Лошади	135	5	675
					Свиньи	103		0
	Всего:					1278		2330
	По сельхозпроизводителям				КРС		3	0
					МРС		0,5	0
					Лошади		5	0
					Свиньи			0
	Всего							0
	Итого:					1278		2330

поселок Прибрежный

12	По личному хозяйству	3193	0		КРС	98	3	294
					МРС	35	0,5	17,5
					Лошади		5	0
					Свиньи	24		0
	Всего:					157		311,5
	По сельхозпроизводителям				КРС		3	0
					МРС		0,5	0
					Лошади		5	0
					Свиньи			0
	Всего							0
	Итого:					157		311,5

поселок Зубовск

13	По личному хозяйству	1260	47		КРС	175	3	525
					МРС	243	0,5	121,5
					Лошади	127	5	635
					Свиньи	404		0
	Всего:					949		1281,5
	По сельхозпроизводителям				КРС	219	3	657
					МРС		0,5	0
					Лошади	13	5	65
					Свиньи			0
	Всего					232		722
	Итого:					1181		2003,5

город Зыряновск

14	По личному хозяйству	909			КРС	348	3	1044	257			257
					МРС	244	0,5	122
					Лошади		5	0
					Свиньи	592		0
	Всего:					1184		1166
	По сельхозпроизводителям			170	КРС		3	0
					МРС		0,5	0
					Лошади	207	5	1035
					Свиньи	60		0
	Всего					267		1035
	Итого:					1451		2201

город Серебрянск

15	По личному хозяйству	1653			КРС	206	3	618
					МРС	552	0,5	276
					Лошади	50	5	250
					Свиньи	99		0
	Всего:					907		1144
	По сельхозпроизводителям			4	КРС		3	0
					МРС		0,5	0
					Лошади		5	0
					Свиньи			0
	Всего:							0
	Итого:	5159		106111		907		1144
	Всего по району					41723		85278	4833	0	0	4833

Приложение 1 к Плану по управлению пастбищами и их использованию по Зыряновскому району на 2018-2019 годы

Схема расположения пастбищ на территории административно-территориальной единицы в разрезе категорий земель, собственников земельных участков и землепользователей на основании правоудостоверяющих документов

Приложение 2 к Плану по управлению пастбищами и их использованию по Зыряновскому району на 2018-2019 годы

Приемлемые схемы пастбищеоборотов

Приложение 3 к Плану по управлению пастбищами и их использованию по Зыряновскому району на 2018-2019 годы

Карта с обозначением внешних и внутренних границ и площадей пастбищ, в том числе сезонных, объектов пастбищной инфраструктуры

Приложение 4 к Плану по управлению пастбищами и их использованию по Зыряновскому району на 2018-2019 годы

Схема доступа пастбищепользователей к водоисточникам (озерам, рекам)

Приложение 5 к Плану по управлению пастбищами и их использованию по Зыряновскому району на 2018-2019 годы

Схема перераспределения пастбищ для размещения поголовья сельскохозяйственных животных физических и юридических лиц, у которых отсутствуют пастбища, и перемещения его на предоставляемые пастбища

Приложение 6 к Плану по управлению пастбищами и их использованию по Зыряновскому району на 2018-2019 годы

Схема размещения поголовья сельскохозяйственных животных на отгонных пастбищах физических и юридических лиц, не обеспеченных пастбищами

Приложение 7 к Плану по управлению пастбищами и их использованию по Зыряновскому району на 2018-2019 годы

Календарный график по использованию пастбищ, устанавливающий сезонные маршруты выпаса и передвижения сельскохозяйственных животных

Сельский округ	Срок выгона скота на отгонные пастбища	Срок возврата животных с отгонных пастбищ
Средигорненский	апрель - май	сентябрь - октябрь
Соловьевский	апрель - май	сентябрь - октябрь
Малеевский	апрель - май	сентябрь - октябрь
Парыгинский	апрель - май	сентябрь - октябрь
Тургусунский	апрель - май	сентябрь - октябрь
Чапаевский	апрель - май	сентябрь - октябрь
Никольский	апрель - май	сентябрь - октябрь
Первороссийский	апрель - май	сентябрь - октябрь
Северный	апрель - май	сентябрь - октябрь

Зырян ауданы бойынша 2018-2019 жылдарға арналған жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі жоспарын бекіту туралы

Шығыс Қазақстан облысы Зырян ауданы мәслихатының 2018 жылғы 23 мамырдағы № 30/3-VI шешімі. Шығыс Қазақстан облысы Әділет департаментінің Зырян аудандық Әділет басқармасында 2018 жылғы 8 маусымда № 5-12-159 болып тіркелді

РҚАО-ның ескертпесі.
Құжаттың мәтінінде түпнұсқаның пунктуациясы мен орфографиясы сақталған.

"Жайылымдар туралы" Қазақстан Республикасының 2017 жылғы 20 ақпандағы Заңының 8, 13- баптарына, "Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы" Қазақстан Республикасының 2001 жылғы 23 қаңтардағы Заңының 6-бабына сәйкес, Зырян ауданының мәслихаты ШЕШІМ ҚАБЫЛДАДЫ:

1. Зырян ауданы бойынша 2018-2019 жылдарға арналған жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі жоспары осы шешімнің қосымшасына сәйкес бекітілсін.

2. Осы шешім оның алғашқы ресми жарияланған күнінен кеиін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Сессия төрағасы	С. Пантелеев
Зырян ауданының мәслихат хатшысы	Л. Гречушникова

Зырян ауданының мәслихатының 2018 жылғы 23 мамырдағы № 30/3-VI шешімімен бекітілді

Зырян ауданы бойынша 2018-2019 жылдарға арналған жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі жоспар

Осы Зырян ауданы бойынша 2018-2019 жылдарға арналған жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі жоспары (бұдан әрі- Жоспар) "Жайылымдар туралы" Қазақстан Республикасының 2017 жылғы 20 ақпандағы Заңына, "Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы" Қазақстан Республикасының 2001 жылғы 23 қаңтардағы Заңына сәйкес әзірленеді.

Жоспар жайылымдарды ұтымды пайдалану, жемшөпке қажеттілікті тұрақты қамтамасыз ету және жайылымдардың тозу процестерін болғызбау мақсатында қабылданады.

- Жоспар мазмұны:

1) құқықты куәландыратын құжаттар негізінде жер санаттары, жер учаскелерінің меншік иелері және жер пайдаланушылар бөлінісінде әкімшілік-аумақтық бірлік аумағында жайылымдардың орналасу схемасы,осы Жоспардың 1-қосымшасына сәйкес;

2) Жайылым айналымдарының қолайлы схемалары, осы Жоспардың 2-қосымшасына сәйкес;

3) жайылымдардың, оның ішінде маусымдық жайылымдардың сыртқы және ішкі шекаралары мен алаңдары, жайылымдық инфрақұрылым объектілері белгіленген картасы, осы Жоспардың 3-қосымшасына сәйкес;

4) Жайылым пайдаланушылардың су көздеріне кол жеткізу схемасы (көлдерге, өзендерге) осы Жоспардың 4-қосымшасына сәйкес;

5) Жайылымдары жоқ және оларды берілетін жайылымдарға ауыстыратын жеке және заңды тұлғалардың ауыл шаруашылығы мал басын орналастыру үшін, жайылымдарды қайта бөлу схемасы, осы Жоспардың 5-қосымшасына сәйкес;

6) Жайылымдармен қамтамасыз етілмеген жеке және заңды тұлғалардың ауыл шаруашылығы жануарларының мал басын шалғайдағы жайылымдарға орналастыру схемасы, осы Жоспардың 6-қосымшасына сәйкес;

7) Ауыл шаруашылығы жануарларын жаюдың және айдаудың маусымдық маршруттарын белгілейтін жайылымдарды пайдалану жөніндегі күнтізбелік графигі, осы Жоспардың 7-қосымшасына сәйкес;

8) тиісті әкімшілік-аумақтық бірлікте жайылымдарды ұтымды пайдалану үшін қажетті өзге де талаптарды қамтуға тиіс.

Жоспар жайылымдарды геоботаникалық зерттеп-қараудың жай-күйі туралы мәліметтер, ветеринариялық-санитариялық объектілер туралы мәліметтер, иелерін – жайылым пайдаланушыларды, жеке және (немесе) заңды тұлғаларды көрсете отырып, ауыл шаруашылығы жануарлары мал басының саны туралы деректер, ауыл шаруашылығы жануарларының түрлері мен жыныстық жас топтары бойынша қалыптастырылған үйірлердің, отарлардың, табындардың саны туралы деректер, шалғайдағы жайылымдарда жаю үшін ауыл шаруашылығы жануарларының мал басын қалыптастыру туралы мәліметтер, екпе және аридтік жайылымдарда ауыл шаруашылығы жануарларын жаю ерекшеліктері, малды айдап өтуге арналған сервитуттар туралы мәліметтер, мемлекеттік органдар, жеке және (немесе) заңды тұлғалар берген өзге де деректер ескеріле отырып қабылданды.

Зырян ауданы Шығыс Қазақстан облысының солтүстiк- шығысында орналасқан, солтүстiк пен солтүстiк-батысында Риддер қаласының аумағымен, солтүстiк -шығысында және шығысында Ресей федерациясымен (Алтай өлкесi), оңтүстiк- шығысында Катонқарағай ауданымен, солтүстiк-батыс шекарасында Ұлан ауданымен, батысында- Глубокий ауданымен шектеседі. Аудан аумағының көлемі— 10,5 мың шаршы метр.

Аудан аумағының жер бедері аласа таулы тау аралық аңғарлар, негізгі бөлігінкенді Кенді және Оңтүстік Алтай жоталарының сілемі алады. Аудан аумағынан Бұқтырма, Тұрғысын, Хамир өзендері ағып өтеді, ауданның оңтүстік-батысының құрамына Бұқтырма су қоймасының бөлігі кіреді.

Қара топырақты, тау шалғынды. Аймақта селеу, қарағай, шырша, майқарағай, балқарағай, бетеге өсіп шығып жатыр.Таутеке, бұлан, елік, қоңыр аю, сілеусін, тиін, бұлғын; су айдындарында – аққайран, сазан және басқа да балық мекендейді.

Климаты шұғыл континенттiк, орташа жылдық температурасы 0,3 градус, абсолюттiк максимумы: 40°С, абсолюттiк минимумы -51°С, алайда жалпы алғанда, егіншілік және мал шаруашылығын дамыту үшін қолайлы.

Ауданның өсімдік жамылғысы айтарлықтай үлкен алабажақтықпен ерекшеленеді және бедермен, климатымен және геологиямен, топырағымен байланысты барлық түрлі физикалық-географиялық жағдайларын көрсетеді.Өсімдік жамылғысының сипаты бойынша аудан аумағы шалғындық- далалы белдеуге кіреді. Шөптің құрамы бөктерде, биіктік орналасуы мен топыраққа байланысты болады.

Солтүстік, шығыс және ішінара батыс баурайында таудың қара топырағында шалғынды шабындықтар мен жайылымдар орналасқан. Шөптін түрлі құрамы сан алуан. Негізінен шалғынды астық тұқымдасты: құрғақ айрауық, қылтанақсыз арпабас, жатаған бидайық, шалғындық қарабас, түрлі шөптесіндер басым. Түрлі шөптесіндердің ішінен: сібір сәкісі, скерда сибирская, алтын володушка, қарапайым мыңжапырақ,солтүстік жабысқақ қызыл бояу, шалғын атбұршағы,күміс қазтабан, жоңышқа бедесі басым.

Желінбейтін өсімдіктер: қарапайым жұпаргүл, шайқурай, қарапайым маралоты, бүтінжапырақ, шүмекгүл кездеседі.

Жоғарғы тегеурінгүл, жоғарғы бәрпі, маралқурай, күймесгүл сияқты улы өсімдіктерде бар. Шөптердің қалыңдығы әдеттегідей жоғары 80-100%. Тар ойпаттар және неғұрлым құрғақ дөңес тау бөліктерінде итмұрындық жайылымдар, сондай-ақ ырғай қышқыл бадам орналасқан. Жиі бұталар қалың өскіндерді құрайды. Бұталардың болуы жайылымдардың өнімділігін азайтады және құрғақ салмақтың 6-7 ц/га шектерінде болады. Шалғындардың өнімділігі 9-10 ц./га құрайды.

Батыс, оңтүстік бойынша асақызитын құламалар мен шыңдарда дала орналасқан. Олар тобылғы- астық тұқымдасты -түрлі шөптесіндер мен бетеге- астық тұқымдасты- түрлі шөптесіндер жайылымдармен сипатталған. Негізгі өкілдері тобылғы, талшықты бетеге (қылқан), қызғылт бетеге, сымбатты шисабақ, итмұрын болып табылады. Түрлі шөптесіндерден- кәдімгі мыңжапырақ, кәдімгі күнбағыс, қазтабан. Азыққа жатпайтын бұталар- беденешөп, жабайы сарымсақ, зизифора. Олардың өнімділігі 8-9 ц/га құрғақ массаны құрайды.

Өзендер мен бұлақтардың аңғарлары бойынша қалың бұталармен шалғын дамуда. Бұталар өспеген учаскелерде астық тұқымдасты– түрлі шөптесіндес жер оты шабылады. Астық тұқымдастардан шабындықтардың ылғал сүйгіш түрлері басым: шалғын қоңырбас, ақ суоты, қызылот, құрғақ айрауық; түрлі шөптесіндерден - шалғынды қазтамақ, мысық тамыр, күміс қазтабан, алтыкүлтелі тобылғы.

Өзендер мен жылғалардың бойындағы ағаш-бұта өсімдітерден тал, итмұрын, қарақат, қожақат, мойыл, долана, шәңкіш көп. Егістік жерлерде қалуен, дала тышқаны, қызылқұйрық басым.

Аудан облыс бойынша негізгі ауыл шаруашылығы өнімін өндірушілердің бірі болып табылады. Ауыл шаруашылық алқаптардың, табиғи жағдайлардың болуы ауыл шаруашылық дақылдарының кең спектрін, негізінен астық тұқымдастар мен майлы дақылдарды өсіруге мүмкіндік береді.

Мал шаруашылығы ауданда ерекше орын алады, мал шаруашылығын табысты дамыту шарты берік жемшөп базасын құру қажетті болып табылады, оны құруда жайылымдарды дұрыс пайдаланудың маңызы зор.

Жайылым өнімділігін арттыруда олардың аумақтарында тұратын қора, жазғы лагерьлер, су құрылыстары және мал өтетін өткелдерді орналастыруды дұрыс ұйымдастырғанда ғана қол жеткізуге болады.

Зырян ауданының жайылым аумағы 338777 га құрайды оның ішінде:

№ р/с	Жерлердің санаты	Жалпы аумағы	Соның ішінде:
			жайылым	суландырылған жайылымдар
1	Ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлер	232734	120866	120866
II	Елді мекендердің жерлері	65088	52697	52697
III	Өнеркәсіп, көлік, және ауыл шаруашылығынан өзге мақсатқа арналған жерлері	3287	348	348
IV	Ерекше қорғалатын жерлер	32188	11969	11969
V	Орман қорының жерлері	563114	54395	54395
VI	Су қорының жерлері	28408	1448	1448
VII	Қордағы жерлер	131277	97054	97054
	БАРЛЫҒЫ	1056096	338777	338777

Жайылым аумағының құрылғысы

Мал шаруашылығы үшін мықты жемшөп базасын құру үшін жайылымдарды дұрыс пайдаланудың маңызы зор ,олар арзан және бағалы жем болып табылады.

Табиғи жайылымдарды ұтымды пайдаланудың негізі жайылым айналымы болып табылады. Бұл жайылымдарды пайдалану және оларға күтім жасау жүйесі, шөптерді жақсарту бойынша іс-шараларды жүргізумен ұштастыра отырып демалыс пен бағу арқылы дәйекті жолмен олардың өнімділігін арттыру және қолдауға бағытталған. Жайылым айналымдарының міндеті өсімдіктердің дамуы жағдайларына, мал бағудың теріс әсерін төмендетуден құралған.

Жайылым айналымындағы жайылымды пайдалану жүйесі:

- малдың әр тобын қажетті жайылымдық азықпен қанағаттандыру;

- тапталған учаскелерді уақытылы дем алдыру және осылайша жер оты сапасының төмендеуін болдырмауды ескере отырып, қалыпты жүктеме жайылым;

- жайылым учаскелерін, су көздерін, лагерьлерді дұрыс орналастыру, жануарлардың сапасы мен өнімділігіне зиян келтірілетін, жануарлардың бос айдауын минимумға жеткізу;

-табынды сауықтыруға ықпал ететін, қажетті ветеринариялық- профилактикалық талаптарды сақтау.

Маусымның белгілі бір уақытында жайылымдарға демалыс беру және мал жаюды толық алып тастау- оларды жақсарту бойынша іс-шаралардың ең маңыздысы болып табылады. Осы уақыттың ішінде өсімдіктер тұқым шашады, жас өркендерге өну береді, өсімдік жамылғысының ботаникалық құрамы жақсарады. Жайылым кезеңі ірі қара мал үшін 140 күнге созылады, бағудың басталу орта күні мамырдың екінші онкүндігі, лагерьлік ұстаудың аяқталуы қыркүйек айы.

Жобаланатын мал басы, осы кезеңде табынды құруды қарастырады. Жынысы мен жасына қарай жайылатын топтардағы малдардың біртектілігі сақталу тиіс.

Жерлердің бос болуын болдырмау және оларды пайдаланудың қолайлы жағдайын құру мақсатында, осы жоспарға сәйкес әр жайылатын малдың тобына өз жайылым айналымдары бекітілу қарастырылған.

Жайылым айналымдарының өнімділігін арттыру және олардың одан әрі азуының алдын алу үшін, осы жоспарға сәйкес оларды бес кезекті жайылым пайдалану көзделуде.

Бір табынға бес кезекті жайылым айналымының схемасы

Жылдар	Учаскелер (дала)
1	2	3	4	5
1	бағу	бағу	бағу	бағу	демалыс
2	бағу	бағу	бағу	демалыс	бағу
3	бағу	бағу	демалыс	бағу	бағу
4	бағу	демалыс	бағу	бағу	бағу
5	демалыс	бағу	бағу	бағу	бағу

Бір табынға төрт кезекті жайылым айналымының схемасы

жыл	учаскелер
	1	2	3	4
2017	(К-Ж-К)	(К-Ж-К)	(К-Ж-К)	демалыс
2018	(К-Ж-К)	(К-Ж-К)	демалыс	(К-Ж-К)

(К-Ж-К) көктем-жаз-күз

Барлық табиғи жайылымдар маусымдық пайдалану бойынша көктемгі-жазғы-күзгі болып табылады.

Мал азықтық алқаптары малдың табынының мынадай принциптері бойынша бекітіледі: тұрғындардың жеке малдары және ірі қара малдың 6 айға дейін төлі елді мекендерге жақын жерде жайылады. Қалған мал топтарына шалғайдағы жайылым учаскелері бөлінеді.

Жайылымдардың геоботаникалық тексеруінің жай-күйі туралы мәліметтер

Ауданның аумағына Шығыс Қазақстан облысы ауыл шаруашылығы басқармасының өтініші бойынша ботаникалық-азықтық тексеру "Казгипрозем" кешенді іздестіру жұмыстары бөлімшесінің институты, Қазақ ССР ауыл шаруашылығы Министрлігімен 1978 жылы жүргізілді.

Ботаникалық-азықтық тексерудің мақсаты жайылым аумақтарын дұрыс ұйымдастыру және орналастыру үшін, мал-азықтық алқаптарына сандық және сапалық есепті жүргізу болып табылады. Жайылымдарды пайдалануда оларға жүктемені дұрыс бөлу және биологиялық шөптердің ерекшеліктерін ескеру қажет.

Аумақтың басым бөлігін жайылымдар, шабындықтар және егістіктер алып жатыр. Жайылым көктемде, жазда және күзде малды жаюға пайдаланылады. Ауданның жайылымының көп мөлшері бұталанған, бұл жайылымдардың өнімділігін төмендетеді. Жайылымдар бірдей емес жүктемемемен пайдаланылады. Ауылдың маңында, фермалардың жанында олар шамадан тыс. Нәтижесінде жылдан жылға қарқынды мал жаятын жер оттылығы жаман жағына қарай өзгерді: арам шөптер пайда болды, дақылдар бұзылды, жусан көбейе бастады. Оның есесіне шалғайдағы жайылымдар бөлігі мүлде пайдаланылмайды, немесе шамалы пайдаланылады. Олар әдетте тау алаптары, олар арқылы қалдырылмаған мал айдайтын жер, мал суару үшін қалдырылмаған тұс-тұстан шектелген егістік.

Су көздерінің (көлдер, өзендер, тоғандар, суару және суландыру каналдары, құбырлы немесе шегенді құдықтар) болуы

Ауданның аумағында өзендер, бұлақ және жылғалар ағып жатыр, жануарларды суару тікелей су көздері арқылы жүзеге асырылады, олар әбден малдың суға қажеттілігін қанағаттандырады. Су барлық су көздерінде жақсы сапада, мал суару үшін жарамды. Суару жері ыңғайлы тәсілдермен жабдықталуы тиіс. табынның басым бөлігін бір уақытта суару үшін жағалаудың ұзындығы мен ені жеткілікті болуы тиіс.

Есептеу кезінде мал суарудың шекті рұқсат етілетін радиусы ескерілді: қой және ІҚМ үшін 6 км, сиырлар үшін 2,5 км, жылқылар үшін 8 км. Одан басқа бір пункте қызмет көрсетілетін, рұқсат етілетін мал басы ескерілді: 250 бас ІҚМ немесе жылқлар, 2000 бас қой.

Жайылым жайлауларына айдау және қайтару мерзімінің кестесі

Ауылдық округ	Жайылым жайлауларына айдау мерзімі	Жайылым жайлауларынан қайтару мерзімі	Ескерту
Средигорный	сәуір-мамыр	қыркүйек-қазан
Соловьево	сәуір-мамыр	қыркүйек-қазан
Зубовск	сәуір-мамыр	қыркүйек-қазан
Малеевск	сәуір-мамыр	қыркүйек-қазан
Парыгина	сәуір-мамыр	қыркүйек-қазан
Тұрғысын	сәуір-мамыр	қыркүйек-қазан
Чапаево	сәуір-мамыр	қыркүйек-қазан
Никольск	сәуір-мамыр	қыркүйек-қазан
Первороссийск	сәуір-мамыр	қыркүйек-қазан
Прибрежный кенті	сәуір-мамыр	қыркүйек-қазан
Октябрьск кенті	сәуір-мамыр	қыркүйек-қазан
Жаңа Бұқтырма кенті	сәуір-мамыр	қыркүйек-қазан
Северный	сәуір-мамыр	қыркүйек-қазан
Зырян қаласы	сәуір-мамыр	қыркүйек-қазан
Серебрянск қаласы	сәуір-мамыр	қыркүйек-қазан
Барлығы	сәуір-мамыр	қыркүйек-қазан

Су көздерінің (көлдер, өзендер, тоғандар, суару және суландыру каналдары, құбырлы немесе шегенді құдықтар) болуы

Ауданның аумағында өзендер, бұлақ және жылғалар ағып жатыр,жануарларды суару тікелей су көздері арқылы жүзеге асырылады, олар әбден малдың суға қажеттілігін қанағаттандырады. Су барлық су көздерінде жақсы сапада, мал суару үшін жарамды. Суару жері ыңғайлы тәсілдермен жабдықталуы тиіс. табынның басым бөлігін бір уақытта суару үшін жағалаудың ұзындығы мен ені жеткілікті болуы тиіс.

Есептеу кезінде мал суарудың шекті рұқсат етілетін радиусы ескерілді: қой және ІҚМ үшін 6 км, сиырлар үшін 2,5 км, жылқылар үшін 8 км. Одан басқа бір пункте қызмет көрсетілетін, рұқсат етілетін мал басы ескерілді: 250 бас ІҚМ немесе жылқлар, 2000 бас қой.

Ветеринарлы-санитарлық объектілер бойынша ақпарат

Округтің (каланың) атауы	Ветеринарлық пункттер	Қойларды тоғытуға арналған щұңқырлар	Табиғи ұрықтандыру пунк тері	Мал қорымдары
Средигорный	1		3
Соловьево	1
Зубовск кенті
Малеевск	1
Парыгина	1		1	1
Тұрғысын	1		1	1
Чапаево	1			1
Никольск	1		1	1
Первороссийск				1
Прибрежный кенті
Октябрьск кенті
Жаңа Бұқтырма кенті	1			1
Северный	1
Зырян қаласы	1		1	1
Серебрянск қаласы	1			1
Барлығы	11		7	8

Аудандағы мал басы бойынша ақпарат

Округтің (қаланың) атауы	ІҚМ	ҰҚМ	Жылқылар	Шошқалар	Құстар
Средигорный	2476	1027	415	1060	3927
Соловьево	1359	1030	1524	442	7059
Малеевск	1325	524	454	577	4431
Парыгина	971	269	186	1631	3339
Тұрғысын	350	188	320	690	3317
Чапаево	1233	1515	615	619	4619
Никольск	1560	1729	418	260	7261
Первороссийск	1285	1009	360	335	3123
Прибрежный кенті	98	77		24	1902
Зубовск кенті	394	243	140	404	2518
Жаңа Бұқтырма кенті	842	1406	329	298	2074
Октябрьск кенті	454	586	135	103	2139
Северный	1110	670	1101	114	1562
Зырян қаласы	848	644	397	652	17200
Серебрянск қаласы	606	552	50	99	2500
Барлығы	14911	11469	6444	7308	66971

Ауыл шаруашылық малдарының басын орналастыру және ұсынылған жайылымдарды алмастыру үшін жайылымдарды қайта бөлу схемасы

№ р/с

Округтің ататауы

Елді мекендердің жайылымдары

Мал жаю үшін қордағы жерлерден берілгені

Ауыл шаруашылық өнідірушілердің жайылымдары

қосалқы шаруашылықтардың мал басы

Мал басы

Бір бірлікке қажетті жайылымның көлемі, га

Норматив бойынша қажетті жайылымның көлемі, га

Қосымша қажет ететін жайылымның көлемі, га

Қосымша жайылым

Соның ішінде:

Мемлекеттік жер қорынан, га

Жалға алу жерлерінен га

Маусымдық жайылым, га

Жаздық жайылым, га

Тұрғысын

1	Жеке шаруашылық бойнша	1049			ІҚМ-	315	3	945	1490			1490
					ҰҚМ-	187	0,5	93,5
					Жылқылар-	300	5	1500
					Шошқалар-	672		0
	Барлығы:					1474		2538,5
	Ауылшаруашылық өндірушілер бойынша			5050	ІҚМ-	35	3	105
					ҰҚМ-	1	0,5	0,5
					Жылқылар-	20	5	100
					Шошқалар-	18		0
	Барлығы					74		205,5
	Жиыны:					1548		2744

Чапаево

2	Жеке шаруашылық бойынша	3670	157		ІҚМ-	829	3	2487	52			52
					ҰҚМ-	844	0,5	422
					Жылқылар-	194	5	970
					Шошқалар-	565		0
	Барлығы:					2432		3879
	Ауыл шаруашылық өндірушілер бойынша			12725	ІҚМ-	404	3	1212
					ҰҚМ-	671	0,5	335,5
					Жылқылар-	421	5	2105
					Шошқалар-	54		0
	Барлығы					1550		3652,5
	Жиыны:					3982		7531,5

Никольск

3	Жеке шаруашылық бойынша	6426	1371		ІҚМ-	716	3	2148
					ҰҚМ-	1348	0,5	674
					Жылқылар-	237	5	1185
					Шошқалар-	260		0
	Барлығы:					2561		4007
	Ауыл шаруашылық өндірушілер бойынша			32432	ІҚМ-	844	3	2532
					ҰҚМ-	381	0,5	190,5
					Жылқылар-	181	5	905
					Шошқалар-			0
	Барлығы					1406		3627,5
	Жиыны:					3967		7634,5

Соловьево

4	Жеке шаруашылық бойынша	6026	870		ІҚМ-	1342	3	4026
					ҰҚМ-	1358	0,5	679
					Жылқылар-	254	5	1270
					Шошқалар-	444		0
	Барлығы:					3398		5975
	Ауыл шаруашылық өндірушілер бойынша			17599	ІҚМ-	517	3	1551
					ҰҚМ-	72	0,5	36
					Жылқылар-	1270	5	6350
					Шошқалар-	70		0
	Барлығы					1929		7937
	Жиыны:					5327		13912

Средигорное

5	Жеке шаруашылық бойынша	6987	425		ІҚМ-	660	3	1980
					ҰҚМ-	1027	0,5	513,5
					Жылқылар-	257	5	1285
					Шошқалар-	1007		0
	Барлығы:					2951		3778,5
	Ауыл шаруашылық өндірушілер бойынша			3231	ІҚМ-	1816	3	5448	3007			3007
					ҰҚМ-		0,5	0
					Жылқылар-	158	5	790
					Шошқалар-	53		0
	Барлығы					2027		6238
	Жиыны:					4978		10016,5

Малеевск

6	Жеке шаруашылық бойынша	5845	1586		ІҚМ-	1048	3	3144
					ҰҚМ-	513	0,5	256,5
					Жылқылар-	361	5		1805
					Шошқалар-	577		0
	Барлығы:					2499		5205,5
	Ауыл шаруашылық өндірушілер бойынша			4691	ІҚМ-	277	3	831
					ҰҚМ-	524	0,5	262
					Жылқылар-	454	5	2270
					Шошқалар-	577		0
	Барлығы					1832		3363
	Жиыны:					4331		8568,5

Парыгино

7	Жеке шаруашылық бойынша	3302	570		ІҚМ-	475	3	1425
					ҰҚМ-	265	0,5	132,5
					Жылқылар-	63	5	315
					Шошқалар-	180		0
	Барлығы:					983		1872,5
	Ауыл шаруашылық өндірушілер бойынша			3187	ІҚМ-	496	3	1488
					ҰҚМ-	4	0,5	2
					Жылқылар-	123	5	615
					Шошқалар-	1451		0
	Барлығы					2074		2105
	Жиыны:					3057		3977,5

Первороссийск

8	Жеке шаруашылық бойынша	3036	303		ІҚМ-	219	3	657
					ҰҚМ-	211	0,5	105,5
					Жылқылар -	61	5	305
					Шошқалар-	305		0
	Барлығы:					796		1067,5
	Ауыл шаруашылық өндірушілер бойынша			5777	ІҚМ-	1066	3	3198
					ҰҚМ-	798	0,5	399
					Жылқылар-	299	5	1495
					Шошқалар-	30		0
	Барлығы					2193		5092
	Жиыны:					2989		6159,5

Жаңа Бұқтырма

9	Жеке шаруашылық бойынша	3031	3742		ІҚМ-	748	3	2244
					ҰҚМ-	1151	0,5	575,5
					Жылқылар-	271	5	1355
					Шошқалар-	229		0
	Барлығы:					2399		4174,5
	Ауыл шаруашылық өндірушілер бойынша			7930	ІҚМ-	94	3	282
					ҰҚМ-	255	0,5	127,5
					Жылқылар-	58	5	290
					Шошқалар-	69		0
	Барлығы					476		699,5
	Жиыны:					2875		4874

Северный

10	Жеке шаруашылық өндірушілер бойынша	3069	2341		ІҚМ-	668	3	2004
					ҰҚМ-	536	0,5	268
					Жылқылар-	144	5	720
					Шошқалар-	114		0
	Барлығы:					1462		2992
	Ауыл шаруашылық өндірушілер бойынша			13315	ІҚМ-	442	3	1326
					ҰҚМ-	134	0,5	67
					Жылқылар-	957	5	4785
					Шошқалар-			0
	Барлығы					1533		6178
	Жиыны:					2995		9170

Октябрьск кенті

11	Жеке шаруашылық бойынша	2303			ІҚМ-	454	3	1362	27			27
					ҰҚМ	586	0,5	293
					Жылқылар	135	5	675
					Шошқа	103		0
	Барлығы:					1278		2330
	Ауыл шаруашылық өндірушілер бойынша				ІҚМ-		3	0
					ҰҚМ-		0,5	0
					Жылқылар-		5	0
					Жылқылар-			0
	Барлығы							0
	Жиыны:					1278		2330

Прибрежный кенті

12	Жеке шаруашылық бойынша	3193	0		ІҚМ-	98	3	294
					ҰҚМ-	35	0,5	17,5
					Жылқылар-		5	0
					Шошқалар	24		0
	Барлығы:					157		311,5
	Ауылшаруашылық өндірушілер бойынша				ІҚМ-		3	0
					ҰҚМ-		0,5	0
					Жылқылар-		5	0
					Шошқалар-			0
	Барлығы							0
	Жиыны:					157		311,5

Зубовск кенті

13	Жеке шаруашылқ бойынша	1260	47		ІҚМ-	175	3	525
					ҰҚМ-	243	0,5	121,5
					Жылқылар-	127	5	635
					Шошқалар-	404		0
	Барлығы:					949		1281,5
	Ауылшаруашылық өндірушілер бойынша				ІҚМ-	219	3	657
					ҰҚМ-		0,5	0
					Жылқылар-	13	5	65
					Шошқалар-			0
	Барлығы					232		722
	Жиыны:					1181		2003,5

Зырян қаласы

14	Жеке шаруашылық бойынша	909			ІҚМ-	348	3	1044	257			257
					ҰҚМ-	244	0,5	122
					Жылқылар-		5	0
					Шошқалар-	592		0
	Барлығы					1184		1166
	Ауылшаруашылық өндірушілер бойынша			170	ІҚМ-		3	0
					ҰҚМ-		0,5	0
					Жылқылар-	207	5	1035
					Шошқалр-	60		0
	Барлығы					267		1035
	Жиыны:					1451		2201

Серебрянск қаласы

15	Жеке шаруашылық бойынша	1653			ІҚМ-	206	3	618
					ҰҚМ-	552	0,5	276
					Жылқылар-	50	5	250
					Шошқалар-	99		0
	Барлығы:					907		1144
	Ауылшаруашылық өндірушілер бойынша			4	ІҚМ-		3	0
					ҰҚМ-		0,5	0
					Жылқылар-		5	0
					Шошқалар-			0
	Барлығы:							0
	Жиыны:	5159		106111		907		1144

Зырян ауданы бойынша 2018-2019 жылдарға жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі жоспарға 1-қосымша

Құқық белгілейтін құжаттар негізінде жер санаттары, жер учаскелерінің меншік иелері және жер пайдаланушылар бөлінісінде әкімшілік-аумақтық бірлік аумағында жайылымдардың орналасу схемасы

Зырян ауданы бойынша 2018-2019 жылдарға жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі жоспарға 2-қосымша

Жайылым айналымдарының қолайлы схемалары

Зырян ауданы бойынша 2018-2019 жылдарға жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі жоспарға 3-қосымша

Жайылымдардың, оның ішінде маусымдық жайылымдардың сыртқы және ішкі шекаралары мен алаңдары, жайылымдық инфрақұрылым объектілері белгіленген картасы

Зырян ауданы бойынша 2018-2019 жылдарға жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі жоспарға 4-қосымша

Жайылым пайдаланушылардың су көздеріне кол жеткізу схемасы (көлдерге, өзендерге)

Зырян ауданы бойынша 2018-2019 жылдарға жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі жоспарға 5-қосымша

Жайылымдары жоқ және оларды берілетін жайылымдарға ауыстыратын жеке және заңды тұлғалардың ауыл шаруашылығы мал басын орналастыру үшін, жайылымдарды қайта бөлу схемасы

Зырян ауданы бойынша 2018-2019 жылдарға жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі жоспарға 6-қосымша

Жайылымдармен қамтамасыз етілмеген жеке және заңды тұлғалардың ауыл шаруашылығы жануарларының мал басын шалғайдағы жайылымдарға орналастыру схемасы

Зырян ауданы бойынша 2018-2019 жылдарға жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі жоспарға 7-қосымша

Ауыл шаруашылығы жануарларын жаюдың және айдаудың маусымдық маршруттарын белгілейтін жайылымдарды пайдалану жөніндегі күнтізбелік графигі

Ауылдық округ	Жайылым жайлауларына малдарды айдау мерзімі	Жайылым жайлауларынан малдарды қайтару мерзімі
Средигорный	сәуір - мамыр	қыркүйек-қазан
Соловьево	сәуір - мамыр	қыркүйек-қазан
Малеевск	сәуір - мамыр	қыркүйек-қазан
Парыгина	сәуір - мамыр	қыркүйек-қазан
Тұрғысын	сәуір - мамыр	қыркүйек-қазан
Чапаево	сәуір - мамыр	қыркүйек-қазан
Никольск	сәуір - мамыр	қыркүйек-қазан
Первороссийск	сәуір - мамыр	қыркүйек-қазан
Северный	сәуір - мамыр	қыркүйек-қазан