ИПС "Әділет"

В соответствии с пунктом 2-1 статьи 117 Трудового кодекса Республики Казахстан от 23 ноября 2015 года, ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Утвердить прилагаемый профессиональный стандарт "Страхование".

2. Департаменту развития национальной системы квалификации и прогнозирования Министерства труда и социальной защиты населения Республики Казахстан в установленном законодательством порядке обеспечить:

1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) в течение десяти календарных дней со дня государственной регистрации настоящего приказа направление его на казахском и на русском языках в Республиканское государственное предприятие на праве хозяйственного ведения "Республиканский центр правовой информации" для официального опубликования и включения в Эталонный контрольный банк нормативных правовых актов Республики Казахстан;

3) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства труда и социальной защиты населения Республики Казахстан;

4) в течение десяти рабочих дней после государственной регистрации настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан представление в Департамент юридической службы Министерства труда и социальной защиты населения Республики Казахстан сведений об исполнении мероприятий, предусмотренных подпунктами 1), 2) и 3) настоящего пункта.

3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на первого вице-министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан Жилкибаева Е.Ж.

4. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Утвержден
приказом Министра труда и
социальной защиты населения
Республики Казахстан
от 16 мая 2019 года № 253

Профессиональный стандарт "Страхование"

Глава 1. Общие положения

1. Профессиональный стандарт "Страхование" определяет требования к уровню квалификации и компетентности, к содержанию, качеству и условиям труда, а также предназначен для формирования образовательных программ, в том числе для обучения персонала, разработки материалов для сертификации работников и выпускников организаций образования, решения широкого круга задач в деятельности по страхованию.

На основании настоящего профессионального стандарта организации могут разрабатывать для внутреннего применения корпоративные профессиональные стандарты на работников с уточнением уровня профессионального образования, перечня трудовых функций, знаний, умений и навыков с учетом особенностей организации производства, труда и управления, их ответственности.

Профессиональный стандарт "Страхование" применяется на услуги, оказываемые государственными юридическими лицами.

2. В настоящем профессиональном стандарте применяются следующие термины и определения:

1) аджастер – работник страховой (перестраховочной) организации, в функции которого входят рассмотрение заявления по страховой выплате и оценка ущерба от страхового случая;

2) актуарий – физическое лицо, сдавшее экзамены по минимальной обязательной программе обучения актуариев, установленной нормативным правовым актом уполномоченного органа;

3) резерв незаработанных премий – часть страховой премии (взносов) по договору страхования (перестрахования), относящаяся к оставшемуся на дату расчета периоду действия страховой защиты (незаработанная премия), предназначенная для исполнения обязательств по обеспечению предстоящих выплат, в случае их возникновения в следующих отчетных периодах;

4) андеррайтер – работник страховой (перестраховочной) организации, в функции которого входят оценка страховых рисков, принимаемых на страхование, и определение условий договоров страхования (перестрахования);

5) ассистанс – предоставление страховыми организациями, юридическими лицами помощи страхователю (застрахованному, выгодоприобретателю), попавшему в затруднительное положение во время его путешествия либо его нахождения вдалеке от места жительства, в виде денег и (или) в натурально-вещественной форме через техническое, медицинское содействие вследствие наступления страхового случая;

6) резерв произошедших, но незаявленных убытков (далее – РПНУ)– оценка обязательств страховой (перестраховочной) организации по осуществлению страховых выплат, включая расходы по урегулированию убытков, возникших в связи со страховыми случаями, произошедшими в отчетном или предшествующих ему периодах, о факте наступления, которых в установленном законом Республики Казахстан или договором порядке не заявлено страховой (перестраховочной) организации в отчетном или предшествующих ему периодах;

7) резерв заявленных, но неурегулированных убытков – оценка неисполненных или исполненных не полностью на отчетную дату обязательств страховой (перестраховочной) организации по осуществлению страховых выплат, включая расходы на урегулирование убытков;

8) расходы по урегулированию страховых убытков – сумма денег, необходимых страховой (перестраховочной) организации для оплаты экспертных, консультационных или иных услуг, связанных с оценкой размера и снижением ущерба (вреда), нанесенного имущественным интересам страхователя, возникших в связи со страховыми случаями.

3. В настоящем профессиональном стандарте используются следующие сокращения:

1) КС – Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и других служащих (далее – Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и других служащих"), разработанный и утвержденный в соответствии с подпунктом 16-2) статьи 16 Трудового кодекса Республики Казахстан от 23 ноября 2015 года;

2) ОРК – отраслевая рамка квалификаций.

Глава 2. Паспорт профессионального стандарта

4. Наименование профессионального стандарта: "Страхование".

5. Цель разработки профессионального стандарта: представление по профессии системного и структурированного описания трудовых функций, соответствующих требований к знаниям, навыкам и личностным компетенциям работников;

описание умений, навыков, знаний и компетенций, необходимых работникам при осуществлении деятельности по страхованию.

6. Краткое описание профессионального стандарта "Страхование":

выполнение расчетов размеров обязательств по страхованию и перестрахованию;

определение ставок страховых премий по договорам страхования и перестрахования;

оценка страховых рисков, принимаемых на страхование, прибыльности и доходности страховой (перестраховочной) организации;

определение условий договоров страхования (перестрахования);

оказание услуг по предварительному осмотру и оценке объекта страхования;

системная оценка рисков страховой (перестраховочной) организации (риски клиентов и собственные риски) и минимизация их негативного влияния на деятельность страховой организации;

оценка и расчет размера причиненного вреда имуществу;

урегулирование претензий клиентов;

заключение договоров страхования от имени и по поручению страховой организации на основании договора поручения или индивидуального трудового договора (штатный сотрудник), а также предоставление консультаций потенциальным клиентам по вопросам страхования.

7. Профессиональная группа:

вспомогательный профессиональный персонал по закупкам и продажам товаров;

вспомогательный профессиональный персонал в сфере финансовой деятельности, учета и обработки числовой информации;

специалисты-профессионалы финансового профиля;

специалисты-профессионалы в области администрирования;

математики, актуарии и статистики.

8. Профессиональная подгруппа:

страховые агенты;

оценщики и эксперты (консультанты) по убыткам;

финансовые аналитики и специалисты-профессионалы;

консультанты по вопросам управления и ведения бизнеса;

математики, актуарии и статистики.

Глава 3. Карточки профессии

9. Перечень профессий:

1) агент страховой – 4 уровень по ОРК;

2) агент по страховым продажам – 4 уровень ОРК;

3) аджастер – 5 уровень по ОРК;

4) аналитик в области страхования (андеррайтер) – 6 уровень по ОРК;

5) риск-менеджер в страховании – 6 уровень по ОРК;

6) актуарий по вопросам страхования – 7 уровень по ОРК.

Карточки профессий приводятся в приложении к настоящему профессиональному стандарту.

Приложение к
профессиональному
стандарту "Страхование"

Карточка профессии "Агент страховой"
Код профессии:	3321-1-004
Наименование профессии:	Агент страховой
Уровень квалификации по ОРК:	4
Уровень квалификации для профессии согласно КС	Среднее техническое и профессиональное (среднее специальное, среднее профессиональное) образование по соответствующей специальности (квалификации) и специальная подготовка по установленной программе без предъявления требований к стажу работы
Уровень профессионального образования	Техническое и профессиональное (среднее специальное, среднее профессиональное) образование по соответствующей специальности (квалификации) и специальная подготовка по установленной программе без предъявления требований к стажу работы
Трудовая функция 1: Анализ страховой деятельности и деятельности страховых агентов, ознакомление с нормативными правовыми актами и методическими материалами	Задача 1: Анализ страховой деятельности	Умения и навыки: 1. Изучение региональных условий и спроса на страховые услуги. 2. Ведение учета потенциальных и реальных страхователей и объектов страхования. 3. Обслуживание и проведение бесед с постоянными клиентами с целью заключения или продления договоров страхования. 4. Наблюдение за клиентами, оценивание особенностей их восприятия, памяти, внимания, мотивацию поведения, организация коммуникации и согласования точек зрения.
		Знания: 1. Закон Республики Казахстан "О страховой деятельности" от 18 декабря 2000 года (далее - Закон "О страховой деятельности"). 2. Постановление Правления Агентства Республики Казахстан по регулированию и надзору финансового рынка и финансовых организаций от 1 марта 2010 года № 25 "Об утверждении Требований к осуществлению страховой организацией страховой деятельности, в том числе по взаимоотношениям с участниками страхового рынка, и полномочия страхового агента на осуществление посреднической деятельности на страховом рынке" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 6164). 3. Методические материалы и материалы, регламентирующие страховую деятельность. 4. Трудовой кодекс Республики Казахстан от 23 ноября 2015 года (далее – Трудовой кодекс). 5. Правила по безопасности и охране труда, пожарной безопасности. 6. Основы рыночной экономики. 7. Основы психологии и организации труда, этика деловых отношений. 8. Знание цифровой грамотности на уровне уверенного пользователя: уверенный пользователь (базовые навыки). Уверенная работа с офисными приложениями: работа с текстом, графикой, презентацией, электронными таблицами, базами данных, а также со специфично-секторными программными продуктами. 9. Вопросы информационной безопасности.
Трудовая функция 2: Выполнение основных функций страхового агента	Задача 1: Определение страховых рисков	Умения и навыки: 1. Предварительное определение степени рисков при заключении договоров на страховые услуги, учитывая состояние здоровья, возраст, пол, образование, стаж трудовой деятельности, уровень материального обеспечения и иные субъективные качества, характеризующие клиента. 2. Осуществление простейших операций по заключению договоров имущественного и личного страхования. 3. Обеспечение правильности исчисления и приемка страховых взносов. 4. Оформление страховых документов и обеспечение их сохранности. 5. Консультирование клиентов в получении информации об условиях страхования. 6. Поддержание в течение срока действия заключенных договоров, связи с лицами, вступившими в договорные отношения на страховые услуги. 7. Предварительное рассмотрение поступающих от клиентов жалоб и претензий по вопросам исчисления и уплаты страховых взносов, выплаты страхового возмещения. 8. Оформление согласно установленным требованиям необходимой документации, ведение учҰта и обеспечение сохранности документов.
		Знания: 1. Виды страховых услуг и условия различных видов страхования. 2. Методы определения рисков при заключении договоров на страховые услуги и оценки причиненного ущерба. 3. Порядок заключения и оформления договоров на страховые услуги. 4. Знание цифровой грамотности на уровне уверенного пользователя: работа с офисными приложениями: работа с текстом, графикой, презентацией, электронными таблицами, базами данных, а также со специфично-секторными программными продуктами. 5. Вопросы информационной безопасности.
Трудовая функция 3: Оценка качества выполненных работ, анализ, выявление и устранение недостатков в работе	Задача 1: Оценка качества выполняемых работ	Умения и навыки: 1. Анализ страховой деятельности и выявление затруднений. 2. Оценка отношений и взаимодействия с клиентами, работниками страховой (перестраховочной) организации, выявление затруднений. 3. Разработка рекомендаций, предложений по совершенствованию страховой деятельности. 4. Подготовка отчетов.
		Знания: 1. Методы анализа страховой деятельности и выявления затруднений. 2. Критерии оценки качества отношений и взаимодействия с работниками страховой (перестраховочной) организации и смежными службами. 3. Требования к составлению и оформлению отчҰтов страхового агента. 4. Знание цифровой грамотности на уровне уверенного пользователя: работа с текстом, графикой, презентацией, электронными таблицами, базами данных, а также со специфично-секторными программными продуктами. 5. Вопросы информационной безопасности.
Требования к личностным компетенциям	Коммуникабельность Умение грамотно и понятно излагать свои мысли Умение заинтересовать клиента, поддержать разговор
Связь с другими профессиями в рамках ОРК	7 6 6 5 4	актуарий по вопросам страхования риск-менеджер в страховании аналитик в области страхования (андеррайтер) аджастер агент по страховым продажам
Связь с КС	Агент страховой	Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и других служащих".

Карточка профессии "Агент по страховым продажам"
Код профессии:	3321-1-002
Наименование профессии:	Агент по страховым продажам
Уровень квалификации по ОРК:	4
Уровень квалификации для профессии согласно КС	Отсутствует
Уровень профессионального образования	Техническое и профессиональное (среднее специальное, среднее профессиональное) образование по соответствующей специальности (квалификации) и специальная подготовка по установленной программе без предъявления требований к стажу работы
Трудовая функция 1: Проведение презентаций страховых продуктов и консультирование по условиям и программам страхования	Задача 1: Оформление презентаций и консультирование	Умения и навыки: 1. Использовать возможности персональных компьютеров (MicrosoftExcel, Word, PowerPoint). 2. Выявлять потребности клиентов. 3. Свободно общаться и поддерживать разговор на интересах клиентов. 4. Определять экономический интерес у клиента к страхованию. 5. Излагать свои мысли. 6. Грамотно и правильно заполнять страховую документацию.
		Знания: 1. Нормативные правовые акты в сфере страхования. 2. Внутренние документы компании. 3. Программы и условия страхования, включая альтернативные предложения на рынке. 4. Нормативные и методические документы в сфере организации продаж. 5. Требования компании по страховой документации.
Трудовая функция 2: Заключение договоров страхования (перестрахования)	Задача 1: Заключение и оформление договора	Умения и навыки:: 1. Пользоваться компьютером и программами (MicrosoftWord, Excel). 2. Заполнять заявление и анкету на страхование. 3. Формулировать грамотно и оперативно направлять запросы на подтверждение в страховую компанию. 4. Заполнять шаблоны договоров страхования. 5. Формировать требуемую страховую документацию по клиенту и отчетность.
		Знания: 1. Закон "О страховой деятельности". 2. Заполнение и составление договоров страхования. 3. Применение тарифных журналов и андеррайтинговых надбавок. 4. Нормативные и методические документы по работе с клиентами. 5. Законодательные требования по документации и приему денег от клиентов.
Трудовая функция 3: Внесение данных в автоматизированную информационную систему компании	Задача 1: Внесение информации	Умения и навыки:: 1. Выявлять необходимые параметры для заполнения. 2. Осуществлять вход и выход в автоматизированную информационную систему. 3. Находить разделы для внесения информации о клиенте. 4. Вносить данные по договору страхования в автоматизированной информационной системе. 5. Сохранять информации в автоматизированной информационной системе.
		Знания: 1. Постановление Правления Национального Банка Республики Казахстан от 30 июля 2018 года № 164 "Об утверждении Требований к организации безопасной работы, обеспечивающей сохранность и защиту информации от несанкционированного доступа к данным, хранящимся в страховой (перестраховочной) организации, а также кибербезопасности страховой (перестраховочной) организации" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 17289). 2. Формы отчетности в компании для специалистов в области продаж.
Требования к личностным компетенциям	Коммуникабельность Умение грамотно и понятно излагать свои мысли Умение заинтересовать клиента, поддержать разговор
Связь с другими профессиями в рамках ОРК	7 6 6 5 4	актуарий по вопросам страхования риск-менеджер в страховании аналитик в области страхования (андеррайтер) аджастер агент страховой
Связь с КС	Агент страховой	Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и других служащих.

Карточка профессии "Аджастер"
Код профессии:	3315-3-001
Наименование профессии:	Аджастер
Уровень квалификации по ОРК:	5
Уровень квалификации для профессии согласно КС	Отсутствует
Уровень профессионального образования	Высшее профессиональное образование, дополнительная подготовка в области оценочной деятельности.
Трудовая функция 1: Определение и/или организация процесса определения размера вреда, причиненного при наступлении страхового случая	Задача 1: Оценка ущерба и размера страховой выплаты	Умения и навыки: 1. Определять перечень необходимых документов по страховому случаю. 2. Проводить осмотр и составлять акт осмотра места страхового случая и поврежденного имущества. 3. Использовать методики расчета ущерба 4. Определять убыток в денежном и в натурально вещевом выражении. 5. Составлять либо организовывать составление расчета, сметы, калькуляции по ремонту поврежденного имущества, его рыночную стоимость или стоимость его остатков и рассчитывать сумму страховой выплаты.
		Знания: 1. Закон "О страховой деятельности". 2. Постановление Правления Национального Банка Республики Казахстан от 29 октября 2018 года № 262 "Об утверждении Правил передачи страхового портфеля и особенностей передачи страхового портфеля со дня вступления в законную силу решения суда о принудительной ликвидации страховой (перестраховочной) организации, а также при консервации или лишении лицензии страховой (перестраховочной) организации" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 17885). 3. Методика оценки убытков в страховании, а также знание программных комплексов по составлению калькуляций. 4. Нормативные и методические документы по урегулированию убытков. 5. Отраслевые особенности страхового риска.
Трудовая функция 2: Урегулирование страховых случаев по договорам страхования (перестрахования)	Задача 1: Оформление документов по страховому случаю	Умения и навыки: 1. Выявлять причины и обстоятельства страхового случая. 2. В случае необходимости организовывать оценку поврежденного имущества, его рыночной стоимости или его остатков. 3. Готовить запросы о предоставлении документов для официальных органов и клиентов. 4. Фиксировать повреждения, причиненные осматриваемому объекту, с использованием различного инструментария и способов 5. Определять размер убытка в соответствии с условиями договора страхования. 6. Готовить заключения о признании или не признании заявленного события страховым случаем (убытком). 7. Составлять акты о страховом случае и приказы на осуществление страховых выплат. 8. Составлять отказы в осуществлении страховых выплат.
		Знания: 1. Закон "О страховой деятельности". 2. Постановление Правления Агентства Республики Казахстан по регулированию и надзору финансового рынка и финансовых организаций от 3 сентября 2010 года № 135 "Об утверждении Инструкции о мерах по поддержанию страховым холдингом, а также крупным участником страховой (перестраховочной) организации - физическим лицом, владеющим прямо или косвенно более двадцатью пятью процентами голосующих (за вычетом привилегированных) акций страховой (перестраховочной) организации, пруденциальных нормативов"(зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 6546). 3. Программные комплексы по составлению калькуляций. 4. Порядок привлечения специализированных учреждений или экспертов. 5. Методика оценки убытков в страховании. 6. Нормативные и методические документы по урегулированию убытков. 7. Отраслевые особенности страхового риска.
	Задача 2: Организация страховой выплаты	Умения и навыки: 1. Формирование материала страховой выплаты. 2. Координация и планирование работы заинтересованных подразделений страховой компании и внешних поставщиков. 3. Подготовка запросов в государственные и иные органы и клиентам. 4. Взаимодействие с клиентом, оценщиком (при его наличии), а также иными третьими лицами по вопросам страховой выплаты. 5. Организация подготовки платежных документов, актов приказов, отчетов.
		Знания: 1. Закон "О страховой деятельности". 2. Постановление Правления Национального Банка Республики Казахстан от 31 января 2019 года № 13 "Об утверждении Требований к формированию, методике расчета страховых резервов и их структуре" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 18290) (далее – Требования к формированию, методике расчета страховых резервов и их структуре). 3. Регламенты организации бизнес-процессов в различных подразделениях страховой организации. 4. Требования к пакету документов по страховой выплате, а также условий заключенных договоров страхования. 5. Нормативные и методические документы по урегулированию убытков. 6. Отраслевые особенности организации страховой выплаты, включая сроки и порядок выплат.
Требования к личностным компетенциям	Четкое выполнение инструкций Стрессоустойчивость Умение быстро принимать решения
Связь с другими профессиями в рамках ОРК	7 6 6 4 4	актуарий по вопросам страхования риск-менеджер в страховании аналитик в области страхования (андеррайтер) агент по страховым продажам агент страховой
Связь с КС	Оценщик	Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и других служащих.

Карточка профессии "Аналитик в области страхования (андеррайтер)"
Код профессии:	2413-6-001, 2413-6-002
Наименование профессии:	Аналитик в области страхования (андеррайтер)
Уровень квалификации по ОРК:	6
Уровень квалификации для профессии согласно КС	Высшее (или послевузовское) образование по соответствующей специальности и стаж работы не менее 2 лет
Уровень профессионального образования	Высшее (или послевузовское) профессиональное образование и практический опыт
Трудовая функция 1: Оценка рисков при заключении договора страхования (перестрахования)	Задача 1: Определение класса риска потенциального клиента	Умения и навыки: 1. Определять основные риски. 2. Определять подверженность клиента основным рискам. 3. Определять степень влияния страхового риска на страховой тариф. 4. Определять класс, вид страхового риска. 5. Проводить расчет дифференциала региона и класса риска. 6. Оказывать влияние клиента на страховой портфель.
		Знания: 1. Закон "О страховой деятельности". 2. Постановление Правления Национального Банка Республики Казахстан от 24 февраля 2012 года № 99 "Об утверждении Требований к системе управления рисками и внутреннего контроля страховой группы" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 7559) (далее – Требования к системе управления рисками и внутреннего контроля страховой группы). 3. Требования к формированию, методике расчета страховых резервов и их структуре. 4. Основы расчета потенциального ущерба. 5. Методика проведения расчета показателя убыточности по договору страхования. 6. Нормативные и методические документы по проведению оценки стоимости объектов страхования в разрезе классов и видов страхования. 7. Влияние особенностей объекта страхования на величину страхового тарифа (страховой премии).
Трудовая функция 2: Выработка оптимальных условий страхования (перестрахования)	Задача 1: Определение страхуемых рисков и видов дифференциации страхового тарифа	Умения и навыки: 1. Понимать потребности клиента в страховой защите. 2. Выявлять наличие страхового интереса. 3. Определять страховые риски, присущие данному клиенту. 4. Оценивать потенциальную стоимость объекта страхования. 5. Определять условия страхования по страхуемому объекту (расчет страхового тарифа, размера страховой премий/страховой суммы).
		Знания: 1. Закон "О страховой деятельности". 2. Требования к системе управления рисками и внутреннего контроля страховой группы. 3. Постановление Правления Национального Банка Республики Казахстан от 29 октября 2018 года № 258 "О некоторых вопросах установления запрета на предоставление льготных условий лицам, связанным со страховой (перестраховочной) организацией особыми отношениями" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 17826). 4. Составляющие стоимости страхования. 5. Методика оценки убытков в страховании, факторы, влияющие на тариф. 6. Нормативные и методические документы по проведению оценки стоимости объектов страхования в разрезе классов и видов страхования. 7. Отраслевые особенности, практика андеррайтинга.
Требования к личностным компетенциям	Аналитическое мышление Умение быстро принимать решения Наблюдательность и внимательность
Связь с другими профессиями в рамках ОРК	7 6 5 4 4	актуарий по вопросам страхования риск-менеджер в страховании аджастер агент по страховым продажам агент страховой
Связь с КС	Аналитик в области страхования (андеррайтер)	Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и других служащих.

Карточка профессии "Риск-менеджер в страховании"
Код профессии:	2421-0-011
Наименование профессии:	Риск-менеджер в страховании
Уровень квалификации по ОРК:	6
Уровень квалификации для профессии согласно КС	Высшее (или послевузовское) образование по соответствующей специальности и стаж работы по специальности не менее 2 лет
Уровень профессионального образования	Высшее (или послевузовское) профессиональное образование и практический опыт
Трудовая функция 1: Оценка, идентификация и мониторинг рисков страховой (перестраховочной) организации	Задача 1: Оценка принимаемых рисков страховой (перестраховочной) организации от клиентов	Умения и навыки: 1. Проводить оценку рисков страхового портфеля. 2. Определять степень их совокупного влияния на страховой портфель компании. 3. Строить карты рисков. 4. Готовить соответствующие отчеты по рискам. 5. Мониторить исполнение плана минимизации рисков. 6. Контролировать соблюдение лимитов по страховой, инвестиционной, иной деятельности и различные сделки.
		Знания: 1. Закон "О страховой деятельности". 2. Требования к системе управления рисками и внутреннего контроля страховой группы. 3. Требования к формированию, методике расчета страховых резервов и их структуре. 4. Основы риск менеджмента и управления рисками. 5. Нормативные и методические документы. 6. Пути снижения их возможного негативного влияния на финансовое состояние страховой организации.
	Задача 2: Оценка рисков самой страховой организации	Умения и навыки: 1. Идентифицировать и проводить мониторинг рисков, присущих страховой (перестраховочной) организации. 2. Определять степень их негативного влияния на финансовое состояние компании. 3. Оценивать вероятность наступления риска и возможного ущерба при его реализации. 4. Составлять карту рисков. 5. Готовить соответствующие отчеты по рискам. 6. Проводить мониторинг исполнения плана минимизации рисков.
		Знания: 1. Закон "О страховой деятельности". 2. Требования к системе управления рисками и внутреннего контроля страховой группы 3. Требования к формированию, методике расчета страховых резервов и их структуре 4. Основы риск-менеджмента. 5. Эффективные бизнес процессы, минимизирующие потери от реализации рисков. 6. Причинно- следственные связи факторов внешней и внутренней среды операционной деятельности страховой организации. 7. Технические инструменты оценки всевозможных рисков.
Трудовая функция 2: Выработка мер по минимизации ущерба вследствие реализации неблагоприятных рисков	Задача 1: Составление плана минимизации рисков	Умения и навыки:: 1. Вырабатывать возможные меры по минимизации возможного ущерба от реализации рисков. 2. Рассчитывать экономическую целесообразность. 3. Готовить отчет о возможных мерах. 4. Реализовывать меры в соответствии с планом. 5. Корректировать планы.
		Знания: 1. Закон "О страховой деятельности". 2. Требования к системе управления рисками и внутреннего контроля страховой группы 3. Основы риск- менеджмента. 4. Нормативные и методические документы. 5. Отраслевые особенности риск- менеджмента.
Требования к личностным компетенциям	Аналитическое мышление Стрессоустойчивость Умение организовать работу в команде
Связь с другими профессиями в рамках ОРК	7 6 5 4 4	актуарий по вопросам страхования аналитик в области страхования (андеррайтер) аджастер агент по страховым продажам агент страховой
Связь с КС	Менеджер	Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и других служащих.

Карточка профессии "Актуарий по вопросам страхования"
Код профессии:	2120-2-003
Наименование профессии:	Актуарий по вопросам страхования
Уровень квалификации по ОРК:	7
Уровень квалификации для профессии согласно КС	Отсутствует
Уровень профессионального образования	Высшее (или послевузовское) профессиональное образование и практический опыт
Трудовая функция 1: Оценка обязательств по договорам страхования (перестрахования)	Задача 1: Расчет резерва незаработанной премии, резерва не произошедших убытков, резервов убытков и дополнительных резервов	Умения и навыки: 1. Определять период действия договоров страхования (перестрахования), период действия страховой защиты. 2. Рассчитывать резерв незаработанной премии. 3. Определять прогнозные параметры, влияющие на величину резервов. 4. Рассчитывать вероятность смерти, дожития, несчастных случаев и прочих страховых событий. 5. Рассчитывать резерв не произошедших убытков. 6. Определять и рассчитывать коэффициенты развития убытков. 7. Рассчитывать резервы убытков. 8. Определять потребность в формировании дополнительных резервов по договорам страхования (перестрахования). 9. Выбирать и рассчитывать оптимальные модели актуарных расчетов.
		Знания: 1. Основы теории вероятности (вероятность события, свойства вероятности, распределение вероятности, ожидаемые события). 2. Нормативные правовые акты в сфере страхования. 3. Стандарты актуарной практики. 4. Методики расчета резерва не произошедших убытков. 5. Стандарты международных стандартов финансовой отчетности (далее – стандарты МСФО) в части резервов. 6. Актуарные методики расчета резервов убытков.
	Задача 2: Определение доли перестраховщика в страховых резервах (активы перестрахования)	Умения и навыки:: 1. Определять долю ответственности по договору перестрахования. 2. Определять размер перестраховочной премии и ту ее часть, которая используется в расчете. 3. Анализировать договора перестрахования и определять покрытие перестраховщика по заявленным претензиям (убыткам). 4. Определять РПНУ с учетом и без учета доли перестраховщика.
		Знания: 1. Основы и виды перестрахования. Условия перестрахования при пропорциональном и непропорциональном перестраховании. 2. Нормативные требования уполномоченных органов по расчету страховых резервов. 3. Законодательство о страховании и страховой деятельности. 4. Стандарты МСФО.
Трудовая функция 2: Разработка методологии исчисления экономического обоснования страховых тарифов	Задача 1: Расчет ставок страховых тарифов и страховых премий	Умения и навыки: 1. Организовывать сбор, систематизацию и анализ статистической информации. 2. Рассчитывать составляющие страхового тарифа, включая вероятность страхового случая. 3. Выявлять факторы, влияющие на вероятность страхового случая и тяжесть ущерба. 4. Формировать страховой тариф в зависимости от пакета рисков и услуг. 5. Определять фиксированные, переменные, распределенные и нераспределенные расходы. 6. Определять текущую ожидаемую стоимость денежных потоков.
		Знания: 1. Основы теории вероятностей. 2. Нормативные правовые акты в сфере страхования и актуарной деятельности. 3. Международные стандарты актуарной практики. 4. Методики оценки и прогнозирования убытков в страховании (окончательные накопленные с учетом трендов). 5. Определение степени влияния рисков и факторов на величину страхового тарифа. 6. Дифференциация тарифов по регионам и классам риска.
Трудовая функция 3: Анализ прибыльности страховых продуктов	Задача 1: Оценка прибыльности страховых продуктов	Умения и навыки: 1. Определять основные риски, по которым происходят страховые случаи. 2. Оценивать ущерб от реализации тех или иных рисков, входящих в страховой продукт. 3. Использовать математические модели и их параметры, соответствующие нормам актуарной деятельности для осуществления актуарных расчетов 4. Рассчитывать резервы на каждый год действия страховых полисов. 5. Оптимально выбирать актуарные допущения. 6. Рассчитывать вероятность и определять ожидаемые величины. 7. Определять доходы и расходы как по отдельному страховому полису, так и по совокупности договоров.
		Знания: 1. Закон "О страховой деятельности". 2. Совместный приказ Министра финансов Республики Казахстан от 6 февраля 2018 года № 130 и постановление Правления Национального Банка Республики Казахстан от 26 февраля 2018 года № 23 "Об утверждении Правил представления заключения о соответствии размера страховых резервов по незаработанным премиям, не произошедшим убыткам, заявленным, но неурегулированным убыткам, произошедшим, но незаявленным убыткам требованиям, установленным законодательством Республики Казахстан о страховании и страховой деятельности" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 16569). 3. Понимание программ и условий страхования. 4. Методы математического моделирования и формализации задач для осуществления актуарных расчетов 5. Критериивыборарентабельныхпроектов. 6. Нормативные и методические документы по актуарной практике. 7. Доходы и расходы страховой организации. 8. Влияние продаж страховых продуктов на финансовые показатели страховой компании.
Трудовая функция 4: Оценка финансовой устойчивости и платежеспособности страховой (перестраховочной) организации	Задача 1: Оценка платежеспособности страховой (перестраховочной) организации, включая стрессовые сценарии	Умения и навыки: 1. Оценивать обязательства страховой организации по договорам страхования (перестрахования). 2. Оценивать скрытые обязательства страховой организации. 3. Оценивать и анализировать результаты проведения обязательного актуарного оценивания в соответствии с принятыми критериями. 4. Рассчитывать и оценивать справедливую стоимость активов страховой организации. 5. Проводить стресс тестирования, определять возможные убытки при реализации стрессовых сценариев.
		Знания: 1. Закон "О страховой деятельности". 2. Требования к системе управления рисками и внутреннего контроля страховой группы. 3. Постановление Правления Агентства Республики Казахстан по регулированию и надзору финансового рынка и финансовых организаций от 16 февраля 2004 года № 35 "Об утверждении Требований к порядку проведения внутреннего аудита страховой (перестраховочной) организации" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 2752). 3. Операционная деятельность страховой организации. 4. Требования нормативных правовых актов по порядку оценки и расчета обязательств по договорам страхования (перестрахования). 5. Построение моделей, актуарное моделирование.
Трудовая функция 5: Анализ и количественная, финансовая оценка рисков и (или) обусловленных наличием рисков финансовых обязательств	Задача 1: Оценка рисков	Умения и навыки: 1. Организовывать сбор, систематизацию и анализ информации. 2. Оценивать риски. 3. Оценивать факторы, влияющие на вероятность наступления риска.
		Знания: 1. Основы теории вероятностей. 2. Нормативные правовые акты в сфере оценки рисков. 3. Международные стандарты рисков. 4. Методики оценки рисков.
Трудовая функция 6: Составление актуарных заключений о совершении крупной сделки по договорам страхования и перестрахования, определение размеров займов, предоставляемых страхователям по договорам накопительного страхования	Задача 1: Составление актуарных заключений и определение размеров займов	Умения и навыки: 1. Организовывать сбор, систематизацию и анализ информации. 2. Использовать математические модели и их параметры, соответствующие нормам актуарной деятельности для осуществления актуарных расчетов 3. Рассчитывать убытки и выкупные суммы. 4. Выявлять факторы, влияющие на вероятность наступления страховых случаев. 5. Анализировать страховой портфель.
		Знания: 1. Основы теории вероятностей. 2. Закон "О страховой деятельности". 3. Требования к формированию, методике расчета страховых резервов и их структуре. 4. Международные стандарты. 5. Методики расчета и оценки обязательств по договорам страхования (перестрахования).
Требования к личностным компетенциям	Аналитическое мышление Стрессоустойчивость Умение быстро принимать решения, работа в команде Умение формулировать результаты полученных расчетов и исследований
Связь с другими профессиями в рамках ОРК	6 6 5 4 4	Риск-менеджер в страховании аналитик в области страхования (андеррайтер) аджастер агент по страховым продажам агент страховой
Связь с КС	Математик	Квалификационный справочник должностей руководителей, специалистов и других служащих.

2015 жылғы 23 қарашадағы Қазақстан Республикасы Еңбек кодексінің 117-бабының 2-1-тармағына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

1. Қоса беріліп отырған "Сақтандыру" кәсіптік стандарты бекітілсін.

2. Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің Ұлттық біліктілік жүйесін дамыту және болжамдау департаменті заңнамада белгіленген тәртіппен:

1) осы бұйрықты Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

2) осы бұйрық мемлекеттік тіркелген күннен бастап күнтізбелік он күн ішінде оны қазақ және орыс тілдерінде "Республикалық құқықтық ақпарат орталығы" шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнына ресми жариялау және Қазақстан Республикасы Нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкіне енгізу үшін жіберуді;

3) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің ресми интернет-ресурсында орналастыруды;

4) осы бұйрық мемлекеттік тіркелгеннен кейін он жұмыс күні ішінде Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің Заң қызметі департаментіне осы тармақтың 1), 2) және 3) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтерді ұсынуды қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау бірінші вице-министрі Е. Ж. Жылқыбаевқа жүктелсін.

4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасы
Еңбек және халықты
әлеуметтік қорғау министрінің
2019 жылғы 16 маусымдағы
№ 253 бұйрығымен
бекітілген

"Сақтандыру" кәсіптік стандарты

1-тарау. Жалпы ережелер

1. "Сақтандыру" кәсіптік стандарты біліктілік деңгейіне және құзыреттілікке, мазмұнына, сапасына және еңбек жағдайларына қойылатын талаптарды айқындайды, сонымен қатар білім беру бағдарламаларын қалыптастыруға, оның ішінде кәсіпорын қызметкерлерін оқытуға, білім беру мекемелерінің жұмысшылары мен түлектерін сертификаттауға, сақтандыру бойынша қызметтегі кең ауқымды міндеттерді шешуге арналған.

Осы кәсіптік стандарт негізінде ұйымдар ішкі қолданыс үшін қызметкерлерге арналған корпоративтік кәсіптік стандарттарды, олардың кәсіптік білім деңгейін, еңбек функцияларының, біліктіліктерінің, іскерліктері мен дағдыларының тізбесін нақтылай отырып, өндірісті, еңбекті және басқаруды ұйымдастырудың ерекшеліктерін, олардың жауапкершілігін ескере отырып әзірлей алады.

"Сақтандыру" кәсіптік стандарты мемлекеттік заңды тұлғалар көрсететін қызметтерге қолданылады.

2. Осы кәсіптік стандартта келесі терминдер мен анықтамалар қолданылады:

1) аджастер - функциясына сақтандыру төлемі бойынша өтінішті қарау және сақтандыру жағдайынан болған залалды бағалау кіретін сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының қызметкері;

2) актуарий – уәкілетті органның нормативтік құқықтық актісінде белгіленген актуарийлерді оқытудың ең төмен міндетті бағдарламасы бойынша емтихан тапсырған жеке тұлға;

3) еңбек сіңірілмеген сыйлықақылар резерві - есептеу күнінен кейінгі сақтандыру қорғаудың қолданылуы кезеңіне қатысты, келесі есепті кезеңдерде туындауы мүмкін төлемдерді қамтамасыз ету жөніндегі міндеттемелерді орындауға арналған сақтандыру (қайта сақтандыру) шарты бойынша сақтандыру сыйлықақының (жарналарының) бөлігі (еңбек сіңірілмеген сыйлықақы);

4) андеррайтер – функциясына сақтандыруға қабылданатын сақтандыру тәуекелдерін бағалау және сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттарының талаптарын айқындау кіретін сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының қызметкері;

5) ассистанс – сақтандыру ұйымдарының, заңды тұлғалардың сақтанушы (сақтандырылушы, пайда алушы) саяхатта не тұрғылықты жерінен алыста жүрген уақытта қиын жағдайға душар болғанда сақтандыру жағдайының басталуы салдарынан оған техникалық, медициналық жәрдемдесу арқылы ақшалай және (немесе) табиғи-заттай нысанда көмек көрсетуі;

6) орын алған, бірақ мәлімделмеген шығындар резерві (бұдан әрі - ОМШР) - сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының есепті кезеңде немесе оның алдындағы кезеңдерде орын алған, басталуы фактісі туралы Қазақстан Республикасының заңында немесе шартта белгіленген тәртіппен сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымымен есепті кезеңде немесе оның алдындағы кезеңдерде мәлімделмеген сақтандыру жағдайларына байланысты туындаған шығындарды реттеу бойынша шығыстарды қоса алғандағы сақтандыру төлемдерін жүзеге асыру жөніндегі міндеттемелерінің бағалауы болып табылады;

7) мәлімделген, бірақ реттелмеген шығындар резерві - сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының есеп беру күніне шығындарды реттеуге шығыстарды қоса алғандағы сақтандыру төлемдерін жүзеге асыру бойынша орындалмаған немесе толық орындалмаған міндеттемелерінің бағалауы болып табылады;

8) сақтандыру залалын реттеу жөніндегі шығыстар - сақтандыру жағдайына қатысты туындаған сақтандырушының мүліктік мүддесіне келтірген залалдың (зиянның) көлемін бағалауға және оны азайтуға байланысты сараптама, консультациялық және өзге сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымына қажетті ақшалай сомасы.

3. Осы кәсіптік стандартта мынадай қысқартулар пайдалынылады:

1) БА – 2015 жылғы 23 қарашадағы Қазақстан Республикасы Еңбек кодексінің 16 тармағының 16-2) тармақшасына сәйкес әзірленіп және бекітілген Басшылардың, мамандардың және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы (бұдан әрі - Басшылардың, мамандардың және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы);

2) СБШ – салалық біліктілік шеңбері.

2-тарау. Кәсіптік стандарттың паспорты

4. Кәсіптік стандарттың атауы: "Сақтандыру".

5. Кәсіптік стандартты әзірлеу мақсаты: қызметкерлердің біліміне, шеберлігіне, дағдыларына және жеке құзыреттеріне қойылатын талаптарға сәйкес келетін еңбек функцияларын жүйелі және құрылымдалған сипаттауды кәсіп бойынша ұсыну;

сақтандыру бойынша қызметті жүзеге асыру кезінде қызметкерлерге қажетті іскерлікті, дағдыларды, білімді және құзыреттілікті сипаттау.

6. "Сақтандыру" кәсіби стандартының қысқаша сипаттамасы:

сақтандыру және қайта сақтандыру бойынша міндеттемелер мөлшерлері есептерін орындау;

сақтандыру және қайта сақтандыру шарттары бойынша сақтандыру сыйлықақыларының ставкаларын белгілеу;

сақтандыруға қабылданатын сақтандыру тәуекелдерін бағалау, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының табыстылығы және кірістілігі;

сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттарының талаптарын айқындау;

сақтандыру объектісін алдын-ала тексеру және бағалау бойынша қызмет көрсету;

сақтандыру ұйымының тәуекелдердің жүйелі бағалау және олардың сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының (клиенттердің тәуекелдері мен меншік тәуекелдері) қызметіне теріс әсерін төмендету;

мүлікке келтірілген зиян мөлшерін бағалау және есептеу;

клиенттердің шағымдарын реттеу;

сақтандыру ұйымының атынан және тапсырмасы бойынша тапсырма шарты немесе жеке еңбек шарты (штаттық қызметкер) негізінде сақтандыру шартын жасасу, сондай- ақ әлеуетті клиентінің сақтандыру мәселелері бойынша консультациясын беру.

7. Кәсіптік кіші топ:

тауарларды сатып алу және сату жөніндегі қосалқы кәсіби персонал;

қаржылық қызмет, сандық ақпаратты есепке алу және өңдеу саласындағы қосалқы кәсіби персонал;

қаржы саласының мамандар-кәсіпқойлары;

әкімшілік саласынының мамандар-кәсіпқойлары;

математиктер, актуарийлер, статистиктер.

8. Кәсіби топ:

сақтандыру агенттері;

шығындар бойынша бағалаушылар және сарапшылар (консультанттар);

қаржылық талдаушылар мен мамандар-кәсіпқойлар;

бизнесті басқару мен жүргізу бойынша консультанттар;

математиктер, актуарийлер, статистиктер.

3-тарау. Кәсіптер карточкалары

9. Кәсіптер тізімі:

1) сақтандыру агенті – БҰШ бойынша 4 біліктілік деңгейі;

2) сақтандыру сатылымдары жөніндегі агент – БҰШ бойынша 4 біліктілік деңгейі;

3) аджастер – БҰШ бойынша 5 біліктілік деңгейі;

4) сақтандыру саласындағы талдаушы (андеррайтер) – БҰШ бойынша 6 біліктілік деңгейі;

5) сақтандырудағы тәуекел-менеджер – БҰШ бойынша 6 біліктілік деңгейі;

6) сақтандыру жөніндегі актуарий – БҰШ бойынша 7 біліктілік деңгейі.

Кәсіптер карточкалары аталған кәсіптік стандарттың қосымшасында келтіріледі.

"Сақтандыру" кәсіптік
стандартына
қосымша

"Сақтандыру агенті" кәсіптік карточкасы
Кәсіптің коды:					3321-1-004
Кәсіптің атауы:					Сақтандыру агенті
БҰШ бойынша біліктілік деңгейі:					4
БА сәйкес кәсіптер үшін біліктілік деңгейі					Тиісті мамандық (біліктілік) бойынша орта техникалық және кәсіптік (орта арнайы, орта кәсіптік) білімі және белгіленген бағдарлама бойынша арнайы дайындық болуы тиіс, жұмыс өтіліне талап қойылмайды.
Кәсіптік білім беру деңгейі					Тиісті мамандық (біліктілік) бойынша техникалық және кәсіптік (орта арнайы, орта кәсіптік) білімі және белгіленген бағдарлама бойынша арнайы дайындық болуы тиіс, жұмыс өтіліне талап қойылмайды.
1-еңбек функциясы: Сақтандыру қызметін және сақтандыру агенттерінің қызметін талдау, нормативті құқықтық актілермен және әдістемелік материалдармен танысу					1-міндет Сақтандыру қызметін талдау	Машықтары мен дағдылары: 1. Өңірлік шарттарды және сақтандыру қызметінің сұранысын зерттеу. 2. Әлеуетті және нақты сақтандырушылар мен сақтандыру объектілерінің есебін жүргізу. 3. Сақтандыру шарттарын ұзарту және шарттарын жасау мақсатымен тұрақты клиенттеріне қызмет көрсету және сұхбаттар жүргізу. 4. Клиенттерді бақылау, олардың қабылдауын, жадын, назарын, өзін ұстау уәждемелерін бағалау, қатынасуын ұйымдастыру және көзқарастарын келістіру.
						Білуге тиіс: 1. "Сақтандыру қызметі туралы" 2000 жылғы 18 желтоқсанындағы Қазақстан Республикасының Заңы (бұдан әрі - "Сақтандыру қызметі туралы" Заң). 2. "Сақтандыру ұйымының сақтандыру қызметін жүзеге асыруына қойылатын талаптарды, оның ішінде сақтандыру нарығының қатысушыларымен өзара қарым-қатынастары жөніндегі талаптарды және сақтандыру агентінің сақтандыру нарығында делдалдық қызметті жүзеге асыруына өкілеттіктерін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының 2010 жылғы 1 наурыздағы № 25 қаулысы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 6164 тіркелген). 3. Сақтандыру қызметін реттейтін материалдар мен әдістемелік материалдар. 4. 2015 жылғы 23 қарашадағы Қазақстан Республикасының Еңбек Кодексі (бұдан әрі - Еңбек Кодексі). 5. Қауіпсіздік және еңбекті қорғау, өрт қауіпсіздігі туралы ережелері. 6. Нарық экономикасының негіздері. 7. Психологияның және еңбек ұйымдастыру негіздері, іскерлік қатынас әдептері. 8. Сенімді пайдаланушы деңгейінде цифрлық сауаттылықты білу: сенімді пайдаланушы (негізгі дағдылар). Офистік қосымшалармен сенімді жұмыс істеу: мәтінмен, графикамен, презентациямен, электрондық кестелермен, реляциялық дерекқормен, сонымен қатар ерекше секторлық бағдарламалық өніммен сенімді жұмыс істеу. 9. Ақпараттық қауіпсіздік мәселелері.
2-еңбек функциясы: Сақтандыру агентінің негізгі функцияларын орындау					1-міндет Сақтандыру тәуекелдерін анықтау	Машықтары мен дағдылары: 1. Денсаулық, жас, жыныс, білім, еңбек қызметінің өтілі, материалдық қамсыздандыру деңгейі және клиентті сипаттайтын басқа субъективті сапаларын есепке ала отырып, сақтандыру қызметтеріне шарт жасау кезінде тәуекел деңгейін алдын ала анықтау. 2. Мүліктік және жеке сақтандыру шарттарын жасау бойынша ең жеңіл операцияларды іске асыру. 3. Есептеулер дұрыстығын және сақтандыру жарналарын қабылдауды қамтамасыз ету. 4. Сақтандыру құжаттарын рәсімдеу және олардың сақталын қолданыс мерзімі ішінде қамтамасыз ету. 5. Сақтандыру шарттары туралы ақпаратты алуда клиенттерге консультация беру. 6. Сақтандыру қызметтеріне шарттық қатынастарға енген тұлғалармен жасалған шарттардың, байланыстың қолданылу мерзімі ішінде қолдау. 7. Сақтандыру жарнамаларын есептеу және төлеу, сақтандыру өтімдерін төлеу мәселелері бойынша клиенттерден түскен шағымдар мен наразылықтарын алдын ала қарау. 8. Белгіленген талаптарға сәйкес қажетті құжаттаманы рәсімдеу, есеп жүргізу және құжаттардың сақталуын қамтамасыз ету.
						Білуге тиіс: 1. Сақтандыру қызметтерінің түрлері және сақтандырудың әр түрлерінің жағдайлары. 2. Сақтандыру қызметтеріне шарт жасасу және келтірілген залалдарды бағалалау кезіндегі тәуекелдерді анықтау әдістері. 3. Сақтандыру қызметтеріне шарттар жасасу және рәсімдеу тәртібі. 4. Сенімді пайдаланушы деңгейінде цифрлық сауаттылық: офистік қосымшалармен жұмыс: мәтінмен, графикамен, презентациямен, электрондық кестелермен, дерекқормен, сондай-ақ ерекше секторлық бағдарламалық өніммен жұмыс. 5. Ақпараттық қауіпсіздік мәселелері.
3-еңбек функциясы: Орындалған жұмыстар сапасын бағалау, жұмыстағы кемшіліктерді талдау, айқындау және жою					1-міндет: Орындалатын жұмыстардың сапасын бағалау	Машықтары мен дағдылары: 1. Сақтандыру қызметін талдау және қиындықтарын айқындау. 2. Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының клиенттерімен, жұмыскерлерімен қатынасын және өзара әрекетін бағалау, қиындықтарын айқындау. 3. Сақтандыру қызметтерін жетілдіру бойынша ұсыныстар, ұсынымдар әзірлеу. 4. Есептерді дайындау.
						Білуге тиіс: 1. Сақтандыру қызметін талдау және қиындықтарын айқындау әдістері. 2. Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының және аралас қызметтердің қызметкерлерімен қатынас және өзара іс-қимыл сапасын бағалау критерийі. 3. Сақтандыру агентінің есебін дайындау мен рәсімдеуге қойылатын талаптар. 4. Сенімді пайдаланушы деңгейінде цифрлық сауаттылығы мәтінмен, графикамен, презентациялармен, электрондық кестелермен, дерекқормен, сондай-ақ арнайы-секторлық бағдарламалы өнімдермен жұмыс. 5. Ақпараттық қауіпсіздік мәселелері.
Жеке құзыреттіліктерге қойылатын талаптар					Тіл табыса білуі Ойын дұрыс және нақты айқындау қабілеті Клиенттің қызығушылығын туғыза білу, әңгімені үзбеу
БҰШ ішіндегі басқа мамандықтармен байланыс					7 6 6 5 4	Сақтандыру жөніндегі актуарий сақтандырудағы тәуекел-менеджер сақтандыру саласындағы талдаушы (андеррайтер) аджастер сақтандыру сатылымдары жөніндегі агент
БТБА немесе БА байланыс					Сақтандыру агенті	Басшылардың, мамандардың және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы.
"Сақтандыру сатылымдары жөніндегі агент" кәсіптік карточкасы
Кәсіптің коды:				3321-1-002
Кәсіптің атауы:				Сақтандыру сатылымдары жөніндегі агент
БҰШ бойынша біліктілік деңгейі:				4
БА сәйкес кәсіптер үшін біліктілік деңгейі				Жоқ
Кәсіптік білім беру деңгейі				Тиісті мамандық (біліктілік) бойынша техникалық және кәсіптік (орта арнайы, орта кәсіптік) білімі және белгіленген бағдарлама бойынша арнайы дайындық болуы тиіс, жұмыс өтіліне талап қойылмайды.
1-еңбек функциясы: Сақтандыру өнімдерінің презентацияларын өткізу және сақтандыру шарттары мен бағдарламалары бойынша консультациялар				1-міндеті: Презентацияларды рәсімдеу және консультациялау	Машықтары мен дағдылары: 1. Дербес компьютерлердің мүмкіндіктерін пайдалану (Excel, Word, PowerPoint). 2. Клиенттің қажеттіліктерін анықтау. 3. Еркін қарым-қатынас және әңгімелесуде клиенттің мүддесін қолдау. 4. Клиентке сақтандыруға экономикалық мүддесін анықтау. 5. Өз ойын жеткізу. 6. Сақтандыру құжаттамасын дұрыс және сауатты толтыру.
					Білуге тиіс: 1. Сақтандыру саласындағы нормативтік құқықтық актілер. 2. Компанияның ішкі құжаттары. 3. Сақтандыру бағдарламалары мен шарттары, оның ішінде нарықтағы балама ұсыныстар. 4. Сатуды ұйымдастыру саласындағы нормативтік және әдістемелік құжаттар. 5. Компанияның сақтандыру құжаттамасына қойылатын талаптары.
2-еңбек функциясы: Сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттарын жасасу				1-міндет: Шарт жасасу және рәсімдеу	Машықтары мен дағдылары: 1. Компьютер мен бағдарламаларды қолдану (Word, Excel) . 2. Сақтандыруға өтініш және сауалнама толтыру. 3. Сақтандыру компаниясына растауға сауалдарды дұрыс және жедел түрде қалыптастыру. 4. Сақтандыру шарттарының үлгілерін толтыру. 5. Клиент бойынша сақтандыру құжаттамасын және есептілігін қалыптастыру.
					Білуге тиіс: 1. "Сақтандыру қызметі туралы" Заңы. 2. Сақтандыру шарттарын толтыру және жасау. 3. Тарифтік журналдар мен андеррайтингілік үстемақыларын қолдану. 4. Клиенттермен жұмыс бойынша нормативтік және әдістемелік құжаттар. 5. Құжаттамалар және клиенттерден ақша қабылдау бойынша заңнамалық талаптар.
3-еңбек функциясы: Компанияның автоматтандырылған ақпараттық жүйесіне мәліметтер енгізу				1-міндет: Ақпаратты енгізу	Машықтары мен дағдылары: 1. Толтыру үшін қажетті параметрлерді анықтау. 2. Автоматтандырылған ақпараттық жүйеге кіру және шығу. 3. Тұтынушы ақпаратын енгізу үшін бөлімдерді табу. 4. Автоматтандырылған ақпараттық жүйеде сақтандыру шарты бойынша деректерді енгізу. 5. Ақпаратты автоматтандырылған ақпараттық жүйеде сақтау.
					Білуге тиіс: 1. "Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымында сақталатын деректерге санкцияланбаған қол жеткізуден ақпараттың сақталуын және қорғалуын қамтамасыз ететін қауіпсіз жұмысты ұйымдастыруға, сондай-ақ сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының киберқауіпсіздігіне қойылатын талаптарды бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2018 жылғы 30 шiлдедегi № 164 қаулысы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 17289 болып тіркелді). 2. Компанияда сатылым саласындағы мамандар үшін есептілік нысандары нысандар.
Жеке құзыреттіліктерге қойылатын талаптар				Тіл табыса білуі Ойын дұрыс және нақты айқындау қабілеті Клиентті қызықтыруға, әңгімені үзбеу
БҰШ ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс				7 6 6 5 4	Сақтандыру жөніндегі актуарий сақтандырудағы тәуекел-менеджер сақтандыру саласындағы талдаушы (андеррайтер) аджастер сақтандыру агенті
БА-мен байланыс				Сақтандыру агенті	Басшылардың, мамандардың және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы
"Аджастер" кәсіптік карточкасы
Кәсіптің коды:	3315-3-001
Кәсіптің атауы:	Аджастер
БҰШ бойынша біліктілік деңгейі:	5
БА сәйкес кәсіптер үшін біліктілік деңгейі	Жоқ
Кәсіптік білім беру деңгейі	Жоғары кәсіби білім, бағалау қызметі саласында қосымша дайындау.
1-еңбек функциясы Сақтандыру жағдайы туындаған зиян мөлшерін анықтау процесін анықтау және / немесе ұйымдастыру	1-міндет: Зиянды бағалау және сақтандыру төлемінің мөлшері				Машықтары мен дағдылары: 1. Сақтандыру жағдайы бойынша қажетті құжаттар тізбесін айқындау. 2. Байқау жүргізу және сақтандыру жағдайы орнын және бүлінген мүлікті байқау актісін жасау. 3. Залалдарды есептеу әдістемесін пайдалану 4. Шығынды ақшалай және табиғи заттай мағынада айқындау. 5. Есептеуді, сметаны, бүлінген мүлікті жөндеу бойынша калькуляцияны, оның нарықтық құнын немесе қалдық құнын жасау немесе жасауды ұйымдастыру және сақтандыру төлем сомасын есептеу.
					Білуге тиіс: 1. Сақтандыру қызметі туралы заңы, 2. "Сақтандыру портфелін беру қағидаларын және сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымын мәжбүрлеп тарату туралы соттың шешімі заңды күшіне енген күнінен бастап, сондай-ақ сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымын консервациялау немесе лицензиядан айыру кезінде сақтандыру портфелін берудің ерекшеліктерін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2018 жылғы 29 қазандағы № 262 қаулысы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 17885 болып тіркелді). 3. Cақтандырудағы шығынды бағалау әдістемесі, сондай-ақ калькуляция жасау бойынша бағдарламалық кешендері. 4. Шығындарды реттеудің нормативтік және әдістемелік құжаттары. 5. Сақтандыру тәуекелінің салалық ерекшеліктері.
2-еңбек функциясы: Сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттары бойынша сақтандыру жағдайларын реттеу	1-міндет: Сақтандыру жағдайы бойынша құжаттарды ресімдеу				Машықтары мен дағдылары: 1. Сақтандыру жағдайының себептерін және жағдаяттарын анықтау. 2. Қажет болған жағдайда бүлінген мүлікті оның нарықтық құнын немесе оның қалдықтарын бағалауды ұйымдастыру. 3. Ресми органдар мен клиенттер үшін құжаттарды ұсыну туралы сұрауларды дайындау. 4. Инспекцияланатын объектіге келтірілген зиянды әртүрлі құралдар мен әдістер арқылы түзету. 5. Сақтандыру шартының талаптарына сәйкес шығын мөлшерін анықтау. 6. Сақтандыру жағдайы (шығын) ретіндегі мәлімделген оқиғаны тану немесе тану туралы қорытынды дайындау. 7. Сақтандыру жағдайы туралы актілерді және сақтандыру төлемдерін жүзеге асыруға бұйрықтарды әзірлеу. 8. Сақтандыру төлемдерін жүзеге асыруда бас тартуларды әзірлеу.
					Білуге тиіс: 1. "Сақтандыру қызметі туралы" Заңы. 2. "Сақтандыру холдингінің, сондай-ақ сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының дауыс беруші акцияларының (артықшылық берілгендерін шегергенде) жиырма бес пайыздан астамын тікелей немесе жанама иеленетін сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының ірі қатысушысының - жеке тұлғаның пруденциялық нормативтерін қолдау жөніндегі шаралар туралы нұсқаулықты бекіту туралы" Қазақстан Республикасының Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының 2010 жылғы 3 қыркүйектегі № 135 қаулысы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 6546 болып тіркелді). 3. Калькуляция жасау бойынша бағдарламалық кешендер. 4. Мамандандырылған мекемелер мен сарапшыларды тарту тәртібі. 5. Сақтандырудағы шығынды бағалау әдістемесі. 6. Шығындарды реттеудің нормативтік және әдістемелік құжаттары. 7. Сақтандыру тәуекелінің салалық ерекшеліктері.
	2- міндет: Сақтандыру төлемін ұйымдастыру				Машықтары мен дағдылары: 1. Сақтандыру төлемі үшін материалдарды қалыптастыру. 2. Сақтандыру компаниясының мүдделі бөлімшелерінің және сыртқы жеткізушілердің жұмысын үйлестіру және жоспарлау. 3. Мемлекеттік және басқа органдар мен клиенттерге сұрау салу. 4. Клиентпен, бағалаушымен (ол болған кезде), сондай-ақ сақтандыру төлемі мәселелері бойынша өзге де үшінші тұлғалармен өзара іс-қимыл жасау. 5. Төлем құжаттарын, бұйрықтар, актілер, есептер дайындауды ұйымдастыру.
					Білуге тиіс: 1. "Сақтандыру қызметі туралы" Заңы. 2. "Сақтандыру резервтерін қалыптастыруға, есептеу әдiстемесiне және олардың құрылымына қойылатын талаптарды бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2019 жылғы 31 қаңтардағы № 13 қаулысы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 18290 болып тіркелді) (бұдан әрі - Сақтандыру резервтерін қалыптастыруға, есептеу әдiстемесiне және олардың құрылымына қойылатын талаптар). 3. Сақтандыру ұйымының әртүрлі бөлімшелерінде бизнес-процестерді ұйымдастыру регламенттері. 4. Сақтандыру төлемі бойынша құжаттар пакетіне, сондай-ақ жасалған сақтандыру шарттарының талаптарына қойылатын талаптар. 5. Шығындарды реттеудің нормативтік және әдістемелік құжаттары, сондай-ақ жасалған сақтандыру шарттарының талаптары. 6. Төлеу мерзімдері мен тәртібін қоса алғанда, сақтандыру төлемін ұйымдастырудың салалық ерекшеліктері.
Жеке құзыреттіліктерге қойылатын талаптар	Нұсқауларды нақты орындау Стресске төзімділік Жылдам шешім қабылдау қабілеті
БҰШ ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс	7 6 6 4 4				Сақтандыру жөніндегі актуарий сақтандырудағы тәуекел-менеджер сақтандыру саласындағы талдаушы (андеррайтер) сақтандыру сатылымдары жөніндегі агент сақтандыру агенті
БА - мен байланыс	Бағалаушы				Басшылардың, мамандардың және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы.
"Сақтандыру саласындағы талдаушы (андеррайтер)" кәсіптік карточкасы
Кәсіптің коды:		2413-6-001, 2413-6-002
Кәсіптің атауы:		Сақтандыру саласындағы талдаушы (андеррайтер)
БҰШ бойынша біліктілік деңгейі:		6
БА сәйкес кәсіптер үшін біліктілік деңгейі		Тиісті мамандығы бойынша жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) білімі, жұмыс өтілі кемінде 2 жыл болуы тиіс.
Кәсіптік білім беру деңгейі		Жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) кәсіби білім және практикалық тәжірибе.
1-еңбек функциясы Сақтандыру (қайта сақтандыру) шартын жасасқан кезде тәуекелді бағалау		1-міндет: Әлеуетті клиенттің тәуекел тобын анықтау			Машықтары мен дағдылары: 1. Негізгі тәуекелдерді анықтау. 2. Клиенттің негізгі тәуекелдерге ұшырауын анықтау. 3.Сақтандыру тәуекелінің сақтандыру тарифіне әсер ету дәрежесін анықтау. 4. Сақтандыру тәуекелінің тобын, түрін анықтау 5. Өңірдің саралануын және тәуекелдік тобын есептеу. 6. Клиенттің сақтандыру портфеліне ықпалы.
					Білуге тиіс: 1. "Сақтандыру қызметі туралы" Заңы. 2. "Сақтандыру тобының тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесіне қойылатын талаптарды бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2012 жылғы 24 ақпандағы № 99 қаулысы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 7559 тіркелді) (бұдан әрі - Сақтандыру тобының тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесіне қойылатын талаптар). 3. Сақтандыру резервтерін есептеу әдістемесі және олардың құрылымын қалыптастыруға талаптар. 4. Ықтимал шығынды есептеу негіздері. 5. Сақтандыру шарты бойынша шығынды көрсету есебін жүргізу әдістемесі. 6. Сақтандыру түрлері мен сыныптары бойынша сақтандыру объектілерінің құнына бағалау жүргізу жөніндегі нормативтік және әдістемелік құжаттар. 7. Сақтандыру объектісінің ерекшеліктерін сақтандыру тарифінің (сақтандыру сыйлықақысының) мөлшеріне әсері.
2-еңбек функциясы: Сақтандыру (қайта сақтандыру) үшін оңтайлы жағдайлар әзірлеу		1-міндет: Сақтандыру тәуекелдерін және сақтандыру тарифін саралау түрлерін айқындау			Машықтары мен дағдылары: 1. Клиенттің сақтандыру қажеттіліктерін түсіну. 2. Сақтандыру қызығушылығының болуын анықтау. 3. Осы клиентке тән сақтандыру тәуекелін анықтау. 4. Сақтандыру объектінің әлеуетті құнын бағалау. 5. Сақтандыру объектісі бойынша сақтандыру шарттарын айқындау (сақтандыру тарифін, сақтандыру сыйлықақысының/сақтандыру сомасының мөлшерін есептеу).
					Білуге тиіс: 1. "Сақтандыру қызметі туралы" Заңы. 2. Сақтандыру тобының тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесіне қойылатын талаптар. 3. "Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымымен ерекше қатынастар арқылы байланысты тұлғаларға жеңілдікті жағдайлар беруге тыйым салуды белгілеудің кейбір мәселелері туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2018 жылғы 29 қазандағы № 258 қаулысы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 17826 тіркелді). 4. Сақтандыру құнының компоненттері. 5. Сақтандыруда шығындарды бағалау әдістемесі, тарифтерге әсер ететін факторлар. 6. Сақтандыру объектісінің құнын сақтандырудың сыныптауышы мен түрлеріне қарай бағалау жүргізу бойынша нормативтік және әдістемелік құжаттар. 7. Салалық ерекшеліктерді, андеррайтинг тәжірибесі.
Жеке құзыреттіліктерге қойылатын талаптар		Талдамалық ойлау Жылдам шешім қабылдау қабілеті Байқау және мұқият болу
БҰШ ішіндегі басқа мамандықтармен байланыс		7 6 5 4 4			Сақтандыру жөніндегі актуарий сақтандырудағы тәуекел-менеджер аджастер сақтандыру сатылымдары жөніндегі агент сақтандыру агенті
БА - мен байланыс		Сақтандыру саласындағы талдаушы (андеррайтер)			Басшылардың, мамандардың және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы.
"Сақтандырудағы тәуекел-менеджер" кәсіптік карточкасы
Кәсіптің коды:						2421-0-011
Кәсіптің атауы:						Сақтандырудағы тәуекел-менеджер
БҰШ бойынша біліктілік деңгейі:						6
БА сәйкес кәсіптер үшін біліктілік деңгейі						Тиісті мамандығы бойынша жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) білімі, жұмыс өтілі кемінде 2 жыл болуы тиіс.
Кәсіптік білім беру деңгейі						Жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) кәсіби білім және практикалық тәжірибе.
1-еңбек функциясы: Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының тәуекелдерін бағалау, сәйкестендіру және мониторинг жүргізу						1- міндет: Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының клиенттерден қабылданған тәуекелдерін бағалау	Машықтары мен дағдылары: 1. Сақтандыру портфелінің тәуекелдерін бағалау. 2. Компанияның сақтандыру портфеліне олардың жиынтық әсерінің дәрежесін анықтау. 3. Тәуекелдер картасын құру. 4. Тәуекелдер бойынша тиісті есептер дайындау. 5. Тәуекелдерді азайту жоспарының орындалуына мониторинг жүргізу. 6. Сақтандыру, инвестициялық және басқа да қызмет түрлеріне және әртүрлі мәмілелерге қатысты шектеулердің сақталуы.
							Білуге тиіс: 1. "Сақтандыру қызметі туралы" Заңы. 2. Сақтандыру тобының тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесіне қойылатын талаптар. 3. Сақтандыру резервтерін есептеу әдістемесі және олардың құрылымын қалыптастыруға талаптар. 4. Менеджмент тәуекелдерінің негізі және және тәуекелдерді басқару. 5. Нормативтік және әдістемелік құжаттар. 6. Сақтандыру ұйымының қаржылық жағдайына олардың ықтимал теріс әсерін азайту жолдары.
						2- міндет: Сақтандыру ұйымының өзінің тәуекелдерін бағалау	Машықтары мен дағдылары: 1. Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымына тән тәуекелдерді сәйкестендіру және оларға мониторинг жүргізу. 2. Компанияның қаржылық жағдайына теріс әсер ету дәрежесін анықтау. 3. Тәуекелдің пайда болу ықтималдығын бағалау және оны жүзеге асыру кезінде ықтимал залалды бағалау. 4. Тәуекелдер картасын құру. 5. Тәуекелдер бойынша тиісті есептер дайындау. 6. Тәуекелдерді азайту жоспарының орындалуына мониторинг жүргізу.
							Білуге тиіс: 1. "Сақтандыру қызметі туралы" Заңы. 2. Сақтандыру тобының тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесіне қойылатын талаптар. 3. Сақтандыру резервтерін есептеу әдістемесі және олардың құрылымын қалыптастыруға талаптар. 4. Тәуекелдер-менеджмент негіздері. 5. Тәуекелдерді іске асырудан шығындарды барынша азайтатын тиімді бизнес-процестер. 6. Сақтандыру ұйымының операциялық қызметінің сыртқы және ішкі орта факторларының арасындағы себеп-салдарлық қатынастар. 7. Барлық ықтимал тәуекелдерді бағалаудың техникалық құралдары
2-еңбек функциясы: Қолайсыз тәуекелдерден келтірілген зиянды азайту бойынша шараларды әзірлеу						1- міндет: Тәуекелдердің азаю жоспарын құру	Машықтары мен дағдылары: 1.Ықтимал шараларды әзірлеу. 2. Экономикалық орындылықты есептеу. 3. Мүмкін болатын шаралар туралы есеп дайындау. 4. Жоспарға сәйкес шараларды іске асыру. 5. Жоспарды түзету.
							Білуге тиіс: 1. "Сақтандыру қызметі туралы" Заңы. 2. Сақтандыру тобының тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесіне қойылатын талаптар. 3. Тәуекелдер-менеджмент негіздері. 4. Нормативтік және әдістемелік құжаттар. 5. Тәуекелдер-менеджмент салалық ерекшеліктері.
Жеке құзыреттіліктерге қойылатын талаптар						Талдамалық ойлау Стресске төзімділік Командада жұмысты ұйымдастыру қабілеті
БҰШ ішіндегі басқа мамандықтармен байланыс						7 6 5 4 4	Сақтандыру жөніндегі актуарий сақтандыру саласындағы талдаушы (андеррайтер) аджастер сақтандыру сатылымдары жөніндегі агент сақтандыру агенті
БА немесе басқа да кәсіптік анықтамалықтармен байланыс						Менеджер	Басшылардың, мамандардың және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы
"Сақтандыру жөніндегі актуарий" кәсіптік карточкасы
Кәсіптің коды:			2120-2-003
Кәсіптің атауы:			Сақтандыру жөніндегі актуарий
БҰШ бойынша біліктілік деңгейі:			7
БА сәйкес кәсіптер үшін біліктілік деңгейі			Жоқ
Кәсіптік білім беру деңгейі			Жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) кәсіби білім және практикалық тәжірибе.
1-еңбек функциясы: Сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттары бойынша міндеттемелерді бағалау			1-міндет: Алынбаған сыйлықақылық резервтерді, шығындардың резервін, шығындар резервін және қосымша резервтерді есептеу			Машықтары мен дағдылары: 1. Сақтандыру (қайта сақтандыру) шартының қолданылу мерзімін, сақтандыруды қамту кезеңін айқындау. 2. Алынбаған сыйлықақылық резервтерді есептеу. 3. Қорлардың мөлшеріне әсер ететін болжамдық параметрлерді анықтау. 4. Өлімнің, өмір сүрудің, авариялардың және басқа да сақтандыру оқиғаларының ықтималдығын есептеу. 5. Болмаған шығындардың резервін есептеу. Шығындардың дамуының коэффиценттін анықтау және есептеу. 6. Шығындардың өсу коэффициентін есептеу және анықтау. 7. Шығындар резервтерін есептеу. 8. Сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттары бойынша қосымша резервтерді қалыптастыруға қойылатын талаптарды айқындау. 9. Актуарлық есептеулердің оңтайлы үлгілерін таңдау және есептеу.
						Білуге тиіс: 1. Ықтималдық теориясының негіздері (оқиға ықтималдығы, ықтималдық қасиеттері, ықтималдықтың таралуы, күтілетін оқиғалар). 2. Сақтандыру саласындағы нормативтік құқықтық актілер. 3. Актуарлық практиканың стандарттары. 4. Болмаған шығындарға резервті есептеу әдістемесі. 5. Қорларға қатысты Халықаралық қаржылық есептілік стандарттары (бұдан әрі - ХҚЕС стандарттары). 6. Шығындардың резервтерін есептеудің актуарлық әдістері.
			2- міндет: Сақтандыру резервтеріндегі (қайта сақтандыру активтеріндегі) қайта сақтандырушының үлесін анықтау			Машықтары мен дағдылары: 1. Қайта сақтандыру шарты бойынша міндеттемелердің үлесін анықтау. 2. Қайта сақтандыру сыйлықақысының мөлшерін және есепте қолданылатын бөлікті анықтау. 3. Қайта сақтандыру шарттарын талдау және талап етілген наразылықтар бойынша (шығындар) қайта сақтандырылғанның өтемін аңықтау. 4. Қайта сақтандырушының үлесін және үлесінсіз ТКШР анықтау.
						Білуге тиіс: 1. Қайта сақтандырудың негіздері мен түрлері. Пропорционалды және диспропоративтік қайта сақтандыру шарттары бойынша қайта сақтандыру шарттары. 2. Сақтандыру резервтерін есептеу үшін уәкілетті органдардың нормативтік талаптары. 3. Сақтандыру және сақтандыру қызметі туралы заңнама 4. ХҚЕС стандарттары.
2-еңбек функциясы: Сақтандыру тарифтері мен сақтандыру сыйлықақыларының мөлшерлемелерін есептеу			1-міндет: Сақтандыру тарифтері мен сақтандыру сыйлықақыларының мөлшерлемелерін есептеу			Машықтары мен дағдылары: 1. Статистикалық ақпаратты жинау, жүйелеу және талдауды ұйымдастыру. 2. Сақтандыру жағдайының ықтималдығын қоса алғанда, сақтандыру тарифінің компоненттерін есептеу. 3. Сақтандыру жағдайының ықтималдығы мен залалдың ауырлығына әсер ететін факторларды анықтау. 4. Тәуекелдер мен қызметтер пакетіне байланысты сақтандыру тарифін қалыптастыру. 5. Тіркелген, ауыспалы, бөлінген және бөлінбеген шығыстарды анықтау. 6. Ақшалай қаражаттардың ағымдарының ағымдағы күтілетін құнын анықтау.
						Білуге тиіс: 1. Ықтималдық теориясының негіздері. 2. Сақтандыру және актуарлық қызмет саласындағы нормативтік құқықтық актілер. 3. Актуарлық практиканың халықаралық стандарттары. 4. Сақтандырудағы шығындарды бағалау және болжау әдістері (соңғы үлгілерді есепке ала отырып, жинақталған). 5. Тәуекелдер мен факторлардың сақтандыру тарифінің деңгейіне ықпал ету дәрежесін анықтау. 6. Аймақтар бойынша тарифтерді және тәуекел класстарын саралау.
3 -еңбек функциясы: Сақтандыру өнімдерінің кірістілігін талдау			1-міндет: Сақтандыру өнімдерінің табыстылығын талдау			Машықтары мен дағдылары: 1. Сақтандыру оқиғалары орын алған негізгі тәуекелдерді анықтау. 2. Сақтандыру өніміне кіретін түрлі тәуекелдерді іске асырудан келтірілген шығынды бағалау. 3. Актуарлық есептеулерді жүзеге асыру үшін актуарлық қызметтің нормаларына сәйкес келетін математикалық модель мен оның параметрлерін пайдалану. 4. Сақтандыру полистерін пайдаланудың әрбір жылға арналған резервтерін есептеу. 5. Актуарлық жол берілгендерді оңтайлы таңдау. 6. Ықтималдықтарды есептеу және күтілетін деңгейлерді анықтау. 7. Жеке сақтандыру полисіне де, келісімшарттар жиынына да табыстар мен шығыстарды анықтау
						Білуге тиіс: 1. "Сақтандыру қызметі туралы" Заңы. 2. "Еңбекпен табылмаған сыйлықақылар, болмаған залалдар, мәлімделген, бірақ реттелмеген залалдар, болған, бірақ мәлімделмеген залалдар бойынша сақтандыру резервтері мөлшерінің Қазақстан Республикасының сақтандыру және сақтандыру қызметі туралы заңнамасында белгіленген талаптарға сәйкестігі туралы қорытындыны ұсыну қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 2018 жылғы 6 ақпандағы № 130 және Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2018 жылғы 26 ақпандағы № 23 бірлескен бұйрығы және қаулысы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 16569 болып тіркелді). 3. Түсіну бағдарламалар және сақтандыру шарттары. 4. Математикалық модельдеу әдістері және актуарлық есептерді орындау бойынша міндеттерді ресімдеу. 5. Рентабельді жобалардың таңдау критерийлері. 6. Нормативтік және әдістемелік құжаттар бойынша актуарлық тәжірибе. 7. Сақтандыру ұйымының табыстары мен шығыстары. 8. Сақтандыру компаниясының қаржылық көрсеткіштеріне сақтандыру өнімдерін сатудың әсер етуі.
4-еңбек функциясы: Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының қаржылық тұрақтылығы мен төлем қабілеттілігін бағалау			1- міндет: Стресстік сценарийлерді қоса алғанда, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының төлем қабілеттілігін бағалау			Машықтары мен дағдылары: 1. Сақтандыру ұйымының сақтандыру (қайта сақтандыру) бойынша міндеттемелерін бағалау. 2. Сақтандыру ұйымының жасырын міндеттемелерін бағалау. 3. Міндетті актуарлық бағалаудың нәтижелерін қабылданған нормаларға сәйкес бағалау және талдау. 4. Сақтандыру ұйымының активтерінің әділ құнын есептеу және бағалау. 5. Стресстік тестілеу жүргізу, стресстік сценарийлерді іске асыру кезінде ықтимал шығындарды анықтау.
						Білуге тиіс: 1. "Сақтандыру қызметі туралы" Заңы. 2. Сақтандыру тобының тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесіне қойылатын талаптар. 3. "Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымына ішкі аудит жүргізу тәртібіне қойылатын талаптарды бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Қаржы рыногын және қаржылық ұйымдарды реттеу мен қадағалау жөніндегі агенттігі Басқармасының 2004 жылғы 16 ақпандағы № 35 қаулысы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 2752 болып тіркелді). 3. Сақтандыру мекемесінің операциялық қызметі. 4. Сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттары бойынша міндеттемелерді бағалау және есептеу тәртібі туралы нормативтік құқықтық актілердің талаптары. 5. Модельдер құру, актуарлық модельдеу.
5-еңбек функциясы: Тәуекелдер және (немесе) тәуекелдерге байланысты қаржылық міндеттемелерді сандық қаржылық бағалау және талдау			1- міндет: Тәуекелдерді бағалау			Машықтары мен дағдылары: 1. Ақпаратты, жинау, жүйелеу және талдауды ұйымдастыру. 2. Тәуекелдерді бағалау. 3. Тәуекелдің пайда болу ықтималдығына әсер ететін факторларды анықтау.
						Білуге тиіс: 1. Ықтималдықтар теория негіздері. 2. Тәуекелдерді бағалау саласындағы нормативтік-құқықтық актілер. 3. Халықаралық тәуекел стандарттары. 4. Тәуекелдерді бағалау әдістері.
6-еңбек функциясы: Сақтандыру және қайта сақтандыру шарттары бойынша ірі мәміле бойынша актуарлық есептілікті жасау, жинақтаушы сақтандыру шарттары бойынша полис ұстаушыларға берілген заемдардың мөлшерін анықтау			1- міндет: Актуарлық қорытындыларды жасау және заемдар мөлшерін айқындау			Машықтары мен дағдылары: 1. Ақпаратты жинау, жүйелеу және талдауды ұйымдастыру. 2. Актуарлық есептеулерді жүзеге асыру үшін актуарлық қызметтің нормаларына сәйкес келетін математикалық модель мен параметрлерін қолдану. 3. Шығындар мен өтеу сомасын есептеу. 4. Сақтандыру оқиғаларының пайда болу ықтималдығына әсер ететін факторларды анықтау. 5. Сақтандыру портфелін талдау.
						Білуге тиіс: 1. Ықтималдықтар теориясы негіздері. 2. "Сақтандыру қызметі туралы" Заңы. 3. Сақтандыру резервтерін есептеу әдістемесі және олардың құрылымын қалыптастыруға талаптар. 4. Халықаралық стандарттар. 5. Сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттары бойынша міндеттемелерді есептеу және бағалау әдістемелері.
Жеке құзыреттіліктерге қойылатын талаптар			Талдамалық ойлау Стресске төзімділік Жылдам шешім қабылдау, командалық жұмыс жасау қабілеті Есептеулер мен зерттеулер нәтижелерін қалыптастыру қабілеті
БҰШ ішіндегі басқа мамандықтармен байланыс			6 6 5 4 4			Сақтандырудағы тәуекел-менеджер сақтандыру саласындағы талдаушы (андеррайтер) аджастер сақтандыру сатылымдары жөніндегі агент сақтандыру агенті
БТБА немесе БА немесе басқа да кәсіптік анықтамалықтармен байланыс			Математик			Басшылардың, мамандардың және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы

Об утверждении профессионального стандарта "Страхование"