Об утверждении Правил по предотвращению загрязнений с судов

Приказ Министра индустрии и инфраструктурного развития Республики Казахстан от 30 июля 2019 года № 578. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 31 июля 2019 года № 19157.

      В соответствии с подпунктом 55-39) пункта 3 статьи 4 Закона Республики Казахстан от 17 января 2002 года "О торговом мореплавании" ПРИКАЗЫВАЮ:

      1. Утвердить прилагаемые Правила по предотвращению загрязнений с судов.

      2. Комитету транспорта Министерства индустрии и инфраструктурного развития Республики Казахстан обеспечить:

      1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

      2) в течение десяти календарных дней со дня государственной регистрации настоящего приказа направление его на казахском и русском языках в Республиканское государственное предприятие на праве хозяйственного ведения "Институт законодательства и правовой информации Республики Казахстан" для официального опубликования и включения в Эталонный контрольный банк нормативных правовых актов Республики Казахстан;

      3) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства индустрии и инфраструктурного развития Республики Казахстан.

      3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего вице-министра индустрии и инфраструктурного развития Республики Казахстан.

      4. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

      Министр Р. Скляр

      "СОГЛАСОВАН"
Министерство экологии,
геологии и природных ресурсов
Республики Казахстан
"___" _________ 2019 год

  Утверждены
приказом Министра
индустрии и инфраструктурного
развития
Республики Казахстан
от 30 июля 2019 года № 578

Правила по предотвращению загрязнений с судов

Глава 1. Общие положения

      1. Настоящие Правила по предотвращению загрязнений с судов (далее – Правила) разработаны в соответствии с подпунктом 55-39) пункта 3 статьи 4 Закона Республики Казахстан от 17 января 2002 года "О торговом мореплавании" (далее – Закон) и определяют порядок по предотвращению загрязнений с судов.

      2. Действие настоящих Правил распространяется на находящиеся в эксплуатации морские суда, плавающие:

      1) под Государственным флагом Республики Казахстан;

      2) под флагом иностранного государства во время их плавания или стоянки в территориальных и внутренних водах Республики Казахстан.

      3. Настоящие Правила не распространяются на суда, плавающие под флагом Военно-Морских Сил Республики Казахстан и морских частей пограничной службы Комитета национальной безопасности Республики Казахстан.

      4. В настоящих Правилах используются следующие основные понятия:

      1) грузовые остатки – остатки любого груза, остающиеся на палубе или в трюмах после погрузки или выгрузки, включая излишки или россыпи при погрузке и выгрузке, вне зависимости от сырого или сухого состояния груза или оказавшиеся в промывочной воде, за исключением пыли от груза;

      2) грязный балласт – нефтеводяная смесь, которая образуется в неочищенных от нефти судовых танках после приема в них водяного балласта;

      3) судовые сточные воды – стоки и прочие отходы из всех типов туалетов, писсуаров, стоки раковин, ванн и шпигатов, из медицинских помещений (амбулатории, лазаретов и других), стоки из помещений, в которых содержатся живые животные, или прочие стоки, если они смешаны с перечисленными выше стоками;

      4) мусор – все виды пищевых, бытовых и эксплуатационных отходов, все виды пластмасс, остатки груза, золы из инсинераторов, кулинарный жир, орудия лова и туши животных, которые образуются в процессе нормальной эксплуатации судна и подлежащие постоянному или периодическому удалению, за исключением вредных веществ;

      5) нефтесодержащий остаток – любой остаток, содержащий нефть;

      6) нефтесодержащая смесь – смесь с любым содержанием нефти;

      7) нефтяной танкер – судно, построенное или приспособленное главным образом для перевозки нефти наливом в своих грузовых помещениях, и включает комбинированные суда и танкер для перевозки вредных жидких веществ;

      8) инцидент - событие, которое повлекло или может повлечь сброс в море вредного вещества или стоков, содержащих такое вещество;

      9) пластмасса – твердый материал, который содержит в качестве основного ингредиента один высокомолекулярный полимер или более и который образуется (формируется) во время либо производства полимера, изготовления полимера, либо изготовления с целью получения конечного продукта с помощью нагревания и/или давления;

      10) портовое приемное сооружение – сооружение береговое, плавучее или их сочетание в единой технологической системе, предназначенное для приема с судов нефти, вредных веществ или содержащих такие вещества смесей, мусора, которые накапливаются на судах в процессе их нормальной эксплуатации;

      11) пищевые отходы – любые испорченные или неиспорченные пищевые продукты, такие как фрукты, овощи, молочные продукты, птица, мясные продукты и пищевые остатки, образующиеся на судне;

      12) танк – закрытое помещение, образованное постоянными элементами конструкции судна и спроектированное для перевозки жидких грузов наливом;

      13) танкер – судно, построенное или приспособленное для перевозки наливом любого жидкого продукта (танкер-химовоз) и груза вредных жидких веществ наливом, включая "нефтяной танкер", если на нем допускается перевозка в качестве груза или части груза вредных жидких веществ наливом (танкер для ВЖВ);

      14) бытовой мусор – все виды пищевых, бытовых отходов и отходы, образующиеся в жилых помещениях судна;

      15) уполномоченный орган – центральный исполнительный орган, осуществляющий руководство в сфере торгового мореплавания, а также в пределах, предусмотренных законодательством Республики Казахстан, - межотраслевую координацию;

      16) танкер-химовоз – судно, построенное или приспособленное для перевозки наливом любого жидкого продукта;

      17) мойка сырой нефтью – машинная мойка грузовых танков с использованием в качестве моющей жидкости сырой нефти, перевозимой танкером в качестве груза;

      18) танкер для сырой нефти – нефтяной танкер, занятый в перевозке сырой нефти;

      19) шланг – гибкий рукав с устройствами для соединения берегового сооружения и танкера;

      20) шлангующее устройство – часть берегового сооружения, используемая для его присоединения к приемному трубопроводу танкера, состоящая из передвижных подвесных трубопроводов и оборудования. Конструкция шлангующего устройства может включать в свой состав постоянно соединенный шланг.

      21) сброс – любой выброс с судна, какими бы причинами он ни вызывался, и включает любую утечку, удаление, разлив, протечку, откачку, выбрасывание или опорожнение.

      5. Загрязненные воды и бытовой мусор, сохраненные в соответствии с требованиями статьи 278 Экологического кодекса Республики Казахстан на борту судов в емкостях снабженными устройствами, не позволяющими сброс и выброс в открытые водоемы, сдаются в портовые приемные сооружения. Общее количество нефти и воды, использованной для мойки судна и возвращенной в сборный танк, сдается в портовые приемные сооружения.

      Сноска. Пункт 5 - в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 26.01.2022 № 31 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      5-1. На судах, использующих газы или иные виды топлива с низкой температурой вспышки, операции по бункеровке проводятся в соответствии с требованиями подраздела 18.4 части С-1 Международного кодекса по безопасности для судов, использующих газы или иные виды топлива с низкой температурой вспышки, с поправками, принятого резолюцией Международной морской организации MSC. 391 (95), (далее – Кодекс МГТ).

      Сноска. Правила дополнены пунктом 5-1 в соответствии с приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 26.01.2022 № 31 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      5-2. До начала любой операции по бункеровке судна, использующего газы или иные виды топлива с низкой температурой вспышки, капитан получающего топливо судна и представитель бункеровщика:

      1) согласовывают в письменном виде процедуру передачи топлива, включая охлаждение и, если необходимо, расширение объема газа, максимальную скорость передачи на всех этапах и передаваемый объем;

      2) согласовывают в письменном виде действия, которые необходимо предпринять в чрезвычайной ситуации;

      3) заполняют и подписывают чек-лист безопасности бункеровки по форме, предусмотренной Международным стандартом ISO 20519:2017 "Суда и морские технологии. Требования к бункеровке судов, использующих сжиженный природный газ в качестве топлива".

      Сноска. Правила дополнены пунктом 5-2 в соответствии с приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 26.01.2022 № 31 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      5-3. По завершении операций бункеровки представитель бункеровщика и капитан судна заполняют и подписывают бункерную расписку за поставку сжиженного природного газа в качестве топлива по форме, предусмотренной в части C-1 Кодекса МГТ.

      Сноска. Правила дополнены пунктом 5-3 в соответствии с приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 26.01.2022 № 31 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      5-4. Судну, использующему газы или иные виды топлива с низкой температурой вспышки, необходимо иметь на борту:

      1) наставление по обращению с топливом судового персонала для безопасного осуществления бункеровки, хранения топлива и работы систем передачи топлива;

      2) процедуры технического обслуживания и сведения для всех установок, связанных с использованием газа;

      3) порядок действий в чрезвычайных ситуациях;

      4) копию Кодекса МГТ в бумажном или электронном виде.

      Сноска. Правила дополнены пунктом 5-4 в соответствии с приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 26.01.2022 № 31 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      5-5. В наставление по обращению с топливом включается информация, предусмотренная пунктом 18.4.2.1 части С-1 Кодекса МГТ.

      Сноска. Правила дополнены пунктом 5-5 в соответствии с приказом Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 26.01.2022 № 31 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      6. Морская администрация порта (далее – МАП) информирует уполномоченный орган и администрацию флага иностранного судна о случаях применения к иностранному судну мер в связи с нарушением требований экологического законодательства Республики Казахстан.

      Информация содержит:

      1) название судна;

      2) место (координаты) судна;

      3) основание подозревать судно;

      4) флаг и порт приписки;

      5) тип судна, размер, состояние осадки (в грузу или в балласте);

      6) курс и скорость;

      7) часть судна, откуда производился сброс;

      8) метод наблюдения и документирования;

      9) данные о наблюдателях, время и дата наблюдения или опознания (при наличии);

      10) данные о пятне (при наличии);

      11) прочая информация (объяснительная капитана, последний порт захода, очередной порт захода, фамилия имя отчество капитана и судовладельца, позывные судна).

      Информация сопровождается следующими документами:

      1) документы, относящиеся к процедурам взятия проб на борту и/или пятна на воде, включая информацию о месте и времени взятия проб, данные о производившей пробы лаборатории и расписки лиц, получивших пробы;

      2) результаты анализа проб, взятых на борту и/или из пятна, описание метода анализа, данные о производившей анализ лаборатории;

      3) копии страниц судовых документов и записей, относящихся к делу;

      4) фотографии пятна.

      7. При получении от иностранного государства информации и доказательства факта нарушения казахстанским судном требований Международной конвенции по предотвращению загрязнения с судов 1973 года, измененная протоколом 1978 года с поправками (далее – МАРПОЛ), уполномоченный орган информирует указанное государство и Международную морскую организацию (далее – Организация) о принятых мерах по отношению к данному судну.

      8. В случае обнаружения загрязнения в территориальных водах Республики Казахстан капитан судна без задержки сообщает об этом в МАП, который передает указанную информацию в территориальный орган ведомства уполномоченного органа в области охраны окружающей среды и, в случае необходимости, информирует о загрязнении другое прибрежное государство.

      9. Капитан судна или иное лицо, несущее ответственность за любое судно, вовлеченное в какой-либо инцидент, влекущий загрязнение территориальных вод Республики Казахстан или создающий угрозу такого загрязнения, сообщает сведения о таком инциденте без задержки и в полном объеме.

      Сообщение передается в МАП при помощи наиболее быстрого и доступного средства связи с максимально возможной срочностью.

      10. Сообщение передается в любом случае, когда инцидент влечет:

      1) сброс с судна или возможный сброс нефти, вредных веществ и содержащих их вод по любой причине и в любом виде и упаковке, включая вещества в грузовых контейнерах, съемных танках, автомобильных и железнодорожных транспортных средствах и морских баржах;

      2) осуществленный в ходе эксплуатации судна сброс нефти или вредных жидких веществ, количество или мгновенная интенсивность сброса которых превышает пределы разрешенных эмиссий;

      3) повреждения, поломки или аварию судна длиной 15 метров или более, которые:

      влияют на безопасность судна, включая столкновение, посадку на мель, пожар, взрыв, разрушение конструкции, затопление и смещение груза;

      ведут к ухудшению безопасности мореплавания, включая повреждение или разрушение рулевого механизма, силовой установки, системы электрообеспечения и необходимости дополнительной помощи другого судна для обеспечения плавания.

      11. Сообщение включает в себя следующую информацию:

      1) данные, позволяющие идентифицировать судно;

      2) время, тип и место инцидента;

      3) координаты судна во время инцидента;

      4) курс и скорость судна;

      5) состояние ветра и моря в момент инцидента;

      6) данные о состоянии судна и экипажа;

      7) наличие судов в районе инцидента;

      8) точное техническое наименование, основные свойства, количество, категория вредности, концентрацию и тип вредного вещества, вовлеченного в инцидент, описание упаковки и знаков маркировки;

      9) имя грузоотправителя, грузополучателя или изготовителя;

      10) меры по оказанию помощи и спасанию.

      Капитан судна при необходимости дополняет первоначальное сообщение и предоставляет сведения о последующих событиях, а также по запросу затронутого государства предоставляет дополнительные сведения.

      Необходимо чтобы содержание сообщения соответствовало Общим принципам систем судовых сообщений, включая руководство по сообщениям в случаях с опасными грузами, вредными веществами и/или загрязнителей моря, принятые Ассамблеей Организации резолюцией А.851(20).

Глава 2. Порядок по предотвращению загрязнений с судов

Параграф 1. Порядок предотвращения загрязнения нефтью

      12. На нефтяных танкерах валовой вместимостью менее 150 регистровых тонн, плавающих под Государственным флагом Республики Казахстан, необходимо вести журнал нефтяных операций в соответствии с дополнением III Приложения I к МАРПОЛ.

      13. Каждый танкер для сырой нефти дедвейтом 20000 тонн и более, построенный после 1 июня 1982 года, оборудуется системой очистки грузовых танков путем мойки сырой нефтью, кроме случаев, когда нефтяной танкер перевозит сырую нефть, не подходящую для мойки сырой нефтью.

      14. Каждому танкеру, использующему систему мойки сырой нефтью (далее – СМСН), необходимо иметь на борту руководство по оборудованию и эксплуатации СМСН с подробным описанием системы, оборудования и эксплуатационной технологии мойки для данного танкера, одобренное Регистром судоходства или признанными иностранными классификационными обществами.

      Указанное руководство содержит информацию, изложенную в технических требованиях к конструкции, эксплуатации и проверке систем мойки сырой нефтью, принятых Организацией. Если система мойки сырой нефтью подверглась изменению, принимается новое руководство по оборудованию и эксплуатации.

      15. Мойка сырой нефтью всех или части танков необходима перед сменой груза, перед постановкой танкера в док, для проведения ремонта.

      16. В случае необходимости принятия балласта в грузовые танки, перед каждым балластным рейсом промывается сырой нефтью достаточное количество грузовых танков, для того чтобы в зависимости от характера совершаемых рейсов и ожидаемых погодных условий водяной балласт принимался только в грузовые танки, предварительно промытые сырой нефтью.

      17. Капитан судна уведомляет о необходимости осуществить мойку танка сырой нефтью капитана морского порта (либо капитана другого судна, если производится перегрузка с одного судна на другое), по крайней мере, за 24 часа до начала этой операции или в любое другое оговоренное время. Мойку сырой нефтью следует производить после согласования с вышеупомянутыми лицами.

      18. До прибытия в порт, в котором предполагается мойка сырой нефтью, система мойки танка испытывается обычным рабочим давлением и осматривается на предмет отсутствия протечек.

      После проведения испытаний во избежание угрозы протечек из-за температурного расширения нефти, систему мойки необходимо осушить.

      Обнаруженные протечки следует устранить, после чего повторно испытать систему мойки и убедиться в отсутствии протечек.

      Во время мойки сырой нефтью система мойки находится под постоянным контролем для своевременного обнаружения протечек и принятия мер по их устранению.

      19. В морских портах, в которые прибывают нефтеналивные суда и производится погрузка-разгрузка нефти с судов, а также в портах, имеющих судоремонтные верфи или сооружения для очистки танков, в соответствии с подпунктом 7) Перечня обязательных услуг морского порта, утвержденного приказом Министра по инвестициям и развитию от 30 января 2015 года № 77 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 10906) (далее – Перечень обязательных услуг морского порта), предусматриваются портовые приемные сооружения для оказания услуг по приему нефтяных остатков и нефтесодержащих смесей, достаточные для потребностей всех заходящих в порт судов, не приводя к чрезмерному простою этих судов.

      20. При получении от казахстанского судна извещения о случае несоответствия портовых приемных сооружений в иностранном порту требованиям Приложения I к МАРПОЛ, уполномоченный орган информирует об указанном несоответствии Организацию.

      21. На любом нефтяном танкере валовой вместимостью 150 и более регистровых тонн, осуществляющем перекачку с судна на судна (далее – ПСС) на другой танкер нефти в море, необходимо иметь план, предписывающий порядок проведения операций по ПСС (далее – план операций по ПСС). План операций по ПСС каждого нефтяного танкера одобряется Регистром судоходства или признанными иностранными классификационными обществами. План операций по ПСС составляется на рабочем языке судна.

      22. План операций по ПСС разрабатывается с учетом информации, содержащейся в Руководстве по борьбе с загрязнением нефтью с поправками и Руководстве по перекачке нефти с судна на судно с поправками, принятых Организацией. План операций по ПСС включается в существующую систему управления безопасностью, требуемую главой IX Международной конвенции по охране человеческой жизни на море 1974 года с поправками, если это требование применяется к рассматриваемому нефтяному танкеру.

      23. Необходимо наличие у лица, осуществляющего общий ориентировочный контроль за операциями по ПСС, квалификации для выполнения соответствующих обязанностей, учитывая квалификации, указанные в Руководстве по борьбе с загрязнением нефтью с поправками и Руководстве по перекачке нефти с судна на судно, принятых Организацией.

      24. Зарегистрированные данные об операциях по ПСС в журнале нефтяных операций хранятся на судне в течение трех лет.

      25. Каждый нефтяной танкер, который планирует проведение операций по ПСС в территориальных водах Республики Казахстан, уведомляет об этом капитана морского порта не менее чем за 48 часов до проведения указанной операции.

      Сноска. Пункт 25 - в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 26.01.2022 № 31 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      26. Уведомление о запланированных операциях по ПСС включает следующее:

      1) название, флаг, позывной сигнал, номер Международной морской организации и расчетное время прибытия нефтяных танкеров, участвующих в операциях по ПСС;

      2) дату, время и географическое положение в начале запланированных операций по ПСС;

      3) будут ли проводиться операции по ПСС при стоянке на якоре или в пути;

      4) тип и количество нефти;

      5) планируемую продолжительность операций по ПСС;

      6) сведения о поставщике услуг для проведения операций по ПСС или о лице, осуществляющем общий ориентировочный контроль, и контактную информацию;

      7) подтверждение того, что на нефтяном танкере имеется план операций по ПСС.

      В случае не предоставления всей информации, указанной в пункте 26 настоящих Правил, нефтяной танкер, выгружающий груз нефти, уведомляет капитана морского порта не менее чем за 48 часов до проведения операции по ПСС, о том, что операция по ПСС будет проводиться и информация, указанная в пункте 26 настоящих Правил, предоставляется капитану морского порта до начала проведения операции по ПСС.

      27. Если расчетное время прибытия нефтяного танкера в место или район проведения операций по ПСС изменяется более чем на шесть часов, капитан судна, собственник или агент этого нефтяного танкера предоставляет пересмотренное расчетное время прибытия капитану морского порта.

      28. При погрузке или перемещении нефти на судне, бункеровке или сдаче нефтесодержащих смесей предпринимаются следующие меры:

      1) при швартовке судно надежно закрепляется исправными тросами или канатами, способными выдержать требуемую нагрузку. Швартовые концы должны регулярно проходить освидетельствование и проверяться на соответствующее растяжение с тем, чтобы свести к минимуму любое перемещение судна от или вдоль причала, особенно при значительных величинах приливов и отливов;

      2) при грузовых операциях между двумя судами на рейде или в открытом море с целью предотвращения повреждения судов при швартовке или подвижке на волнении необходимо применять мягкие пневматические кранцы. Грузовые шланги подвешиваются так, чтобы исключить возможность повреждения их между бортами судов;

      3) перед началом операций, связанных с нефтью или нефтесодержащими смесями, проверяются все клапаны, через которые нефть может попасть в море, если клапан не используется, он должен быть опломбирован;

      4) для того, чтобы исключить просачивание нефти на время операций все шпигаты, через которые нефть может вытечь за борт, надежно заглушаются. Скапливающуюся на палубе по различным причинам воду (дождь, тающий снег) необходимо периодически удалять через шпигаты, временно открывая их. После удаления воды шпигаты вновь надежно закрываются;

      5) перед началом и во время операций под устройствами, при помощи которых производится присоединение шлангов к судовому трубопроводу приемки данной жидкости, а также под воздушными трубами соответствующих танков устанавливаются переносные или стационарные поддоны достаточной вместимости, которые по мере необходимости осушаются. В тех местах, где нет устройств для дренажа шлангов и трубопроводов, они должны после рассоединения немедленно заглушены;

      6) в местах возможных утечек для сбора небольших количеств разлитой нефти находятся впитывающие нефть материалы (песок или сорбенты). Разлитая на палубе нефть немедленно собирается. Не допускается смывать за борт разлитую нефть;

      7) в процессе операций с нефтью между судном и берегом (бункеровщиком, морским терминалом) обеспечивается надежная связь. Связь регулярно проверяется. Все используемые сигналы выясняются до начала операций и являются понятными для ее участников;

      8) для обеспечения раннего обнаружения протечек или повреждения, шланги и другое используемое оборудование проверяются перед началом операций и в процессе операций через определенные интервалы времени. Во время операций шланги надежно соединяются и закрепляются, а также проверяются на предотвращение возможности их сдавливания между судном и причалом или между днищем судна и подводными трубопроводами морской платформы;

      9) длина шлангов является достаточной для обеспечения нормального движения судна. Шланги не изгибаются радиусом меньшим допустимого;

      10) перед попыткой подъема шланга на борт капитан или другой ответственный за данную операцию представитель командного состава, проверяет, что их общий вес не превышает грузоподъемности судовой стрелы или крана, поднимающего шланг;

      11) при минусовой температуре наружного воздуха не допускается использовать в соединениях трубопроводов прокладок из влагопоглощающих материалов;

      12) судовые выходы на палубу со стороны бункеровщиков являются закрытыми или немедленно закрываются после прохода.

      29. Если будет обнаружено, что береговые устройства для слива и налива не соответствуют своему назначению и (или) находятся в неудовлетворительном техническом состоянии, не обслуживаются либо обслуживаются не должным образом береговым персоналом, что может привести к разливу вредного вещества, лицо, ответственное со стороны судна за выполнение операции, уведомляет об этом береговой персонал. Если береговым персоналом не принимаются меры по обеспечению безопасной работы шлангов, то капитану судна необходимо уведомить об этом представителя агентирующей фирмы (при операциях в иностранном порту) или диспетчера порта (при операциях в казахстанском порту). Указанные факты фиксируются в судовом журнале.

      30. Бункеровочная операция (прием наливом топлива и масел): подготовка, проведение и окончание ее, а также меры, направленные на исключение загрязнения моря в период бункеровочной операции, выполняются под непосредственным руководством ответственного лица (специально обученного члена экипажа из числа командного состава), который лично наблюдает за всеми бункеровочными операциями на судне. Необходимо наличие у поставщика бункера соответствующего ответственного лица. Между этими лицами постоянно поддерживается связь в процессе всей бункеровочной операции.

      31. После получения задания на предстоящий рейс лицо, отвечающее за прием топлива и масла, составляет технологическую карту бункеровки. Технологическая карта утверждается капитаном судна.

      32. На каждом судне находится инструкция по проведению бункеровочных операций с указанием функций участвующих в этих операциях членов экипажа.

      33. Инструкция содержит:

      1) описание систем трубопроводов, оборудования и устройств, предназначенных для выполнения на судне бункеровочных операций, с указанием:

      схемы трубопроводов и расположения клапанов, насосов, приборов и устройств управления и контроля, вентиляционных, газоотводных, переливных труб;

      местонахождение клапана или другого устройства для экстренного прекращения операции, для разобщения различных частей трубопровода и порядка действия по их использованию;

      2) функции ответственного лица;

      3) состав и функции вахтенных членов экипажа во время выполнения операций;

      4) функции каждого члена экипажа, привлекаемого, помимо вахтенных, к работам по выполнению операций;

      5) порядок подготовки судна, его систем, оборудования и устройств к предстоящим бункеровочным операциям с учетом мероприятий по предотвращению загрязнения;

      6) порядок начала, проведения и окончания мероприятий, последовательность заполнения танков;

      7) описание и порядок применения средств для локализации разлива, который может произойти во время бункеровочной операции;

      8) порядок оповещения о загрязнении топливом или маслом портовых вод;

      9) другие информационные материалы, указания, рекомендации, способствующие предотвращению загрязнения моря в период бункеровочных операций.

      34. Во избежание возможных разливов нефти не допускаются бункеровочные операции на рейде при неблагоприятной погоде (волнение моря и ветер). На проведение бункеровочных операций на рейде необходимо иметь разрешение от капитана морского порта. Возможность проведения бункеровочной операции в зависимости от фактического состояния погоды определяют капитаны бункерующего и бункеруемого судов.

      35. Бункеровку необходимо начинать при минимальной интенсивности подачи, с целью возможности остановки приема при обнаружении неисправностей. После проверки поступления топлива (масла) в намеченные цистерны и отсутствия протечек в шланговых соединениях интенсивность бункеровки может быть доведена до номинальной. В процессе приемки необходимо постоянно контролировать давление на входе в судовой трубопровод.

      36. Необходимо, чтобы ответственное лицо и подчиненный ему персонал, принимающий участие в операциях, при проведении которых возможно загрязнение нефтью, были обучены методам и приемам предотвращения загрязнения и борьбы с разливами нефти. Навыки и знания по этому вопросу отрабатываются во время плановых тренировок, проводимых согласно разработанному судовому плану чрезвычайных мер.

      37. Заступающий на вахту или дежурство помощник капитана получает от ответственного лица полную информацию о запланированной последовательности выполнения операций и о фактическом выполнении этого плана, об имеющихся дополнительных указаниях и решениях по дальнейшему выполнению операции, о расстановке членов экипажа, принимающих участие в операции, и об объеме полученного ими инструктажа, и о способах поддержания связи с ответственными лицами подающего или принимающего нефть объекта, с постами экстренной остановки операции.

      38. В случае перекачки груза во время рейса необходимо предпринять следующие меры по предотвращению попадания нефти в море:

      1) проверить плотное закрытие кингстонов и клинкетов, которые согласно инструкции по эксплуатации закрываются во время рейса;

      2) плотно закрыть забортные отливные клапаны и секущие клинкеты между грузовым трубопроводом и кингстонной магистралью;

      3) если для перекачки груза палубный грузовой трубопровод не используется, то приемно-отливные патрубки на нем необходимо заглушить, а клинкеты плотно закрыть;

      4) на маховиках клинкетов, указанных в подпунктах 2 и 3, настоящего пункта на время перекачки груза вывесить предупредительные таблички "Не открывать!";

      5) все палубные шпигаты надежно закрыть пробками для предотвращения протекания разлитой на палубу нефти за борт;

      6) перед началом перекачки груза плотно закрыть клинкеты на приемных патрубках грузового и зачистного трубопроводов в танках, которые не включены в процесс перекачки груза;

      7) перекачку нефти начинать при пониженной подаче насоса. После проверки правильности поступления груза подача насоса может быть доведена до номинальной;

      8) дыхательные клапаны на газоотводной системе (давление-вакуум) при перекачке нефти держать открытыми, а если уровень груза в танке определяется замером пустот, то открыть и смотровые лючки;

      9) вести постоянный контроль за уровнем груза в заполняемых танках;

      10) на время перекачки установить регулярное наблюдение за водной поверхностью вокруг танкера и за водной поверхностью в районе кильватерной струи.

      39. Перекачка груза производится под контролем ответственного лица судна. Для контроля за уровнем груза в танках при перекачке груза и наблюдения за водной поверхностью вокруг танкера следует привлекать необходимое число членов экипажа.

      40. На территории каждого обслуживающего берегового средства необходимо, чтобы находился пост управления береговыми операциями, удовлетворяющий следующим требованиям:

      1) надежно защищать оборудование и персонал от дождя, ветра, снега, морской воды и, в случае повреждения шлангов, нефти;

      2) обеспечивать хороший обзор причала, положения грузовых шлангов и перемещения танкера.

      41. Каждое береговое сооружение оборудуется телефонной или радиосвязью, обеспечивающей двустороннюю голосовую связь между ответственными лицами на причале и судне. Связь осуществляется на языке понятном для обоих лиц.

      42. Каждое береговое сооружение снабжается двусторонней связью с лицами, проводящими операции с используемыми для хранения нефти емкостями. Эта связь необходима для проверки характеристики процесса перекачки, проведения их быстрого изменения и немедленной остановки насосов в аварийном случае.

      43. Каждое береговое сооружение оборудуется соответствующим собственным отсекающим устройством, способным остановить перекачку нефти. Необходимо, чтобы переключатель этого устройства находился в хорошо заметном, освещенном в период плохой видимости месте, легко доступным для персонала терминала и танкера.

      44. Нефтяной танкер оборудуется сходным отсекающим выключателем, доступным для ответственного лица на борту судна, для остановки перекачки нефти. Такой выключатель, если он установлен, соединяется с береговым сооружением электрическим, пневматическим или механическим способом.

      45. На основе проведенного обмена информацией между нефтяным танкером и терминалом разрабатывается совместный план предстоящих операций. Этот план подготавливается в виде проверочного листа и подписывается ответственными лицами судна и терминала. В нем отражается следующее:

      1) достаточность персонала танкера и причала для безопасного проведения операций;

      2) швартовные устройства;

      3) максимальная и минимальная осадка судна, ожидаемые в ходе операций;

      4) наличие безопасного и доступного прохода между причалом и танкером;

      5) последовательность погрузки (разгрузки) танков;

      6) проверка исправности шлангующего устройства, шлангов, их положения, наличия прокладок под шланги, оттяжек;

      7) наличие надежной связи между ответственными лицами на танкере и на терминале;

      8) четкая установка согласованных сигналов и команд между ответственными лицами на танкере и на терминале;

      9) расположение и количество балласта и остатков на судне и, если необходимо, их передача;

      10) судовые трубопроводы определенные для погрузки или разгрузки;

      11) обеспечение надлежащего соединения элементов шлангующих устройств, шлангов и фланцев;

      12) обеспечение необходимого освещения рабочих мест и оборудования;

      13) обжатие и опломбированность кингстонов, забортных клапанов и секущих клинкетов между грузовым трубопроводом и кингстонной магистралью в грузовом насосном отделении;

      14) приведение в рабочее состояние контрольного устройства, показывающего плотность закрытия клинкетов (при его наличии между сдвоенными секущими клинкетами, отделяющими груз нефти от моря);

      15) фиксирование в судовом журнале факта наложения пломб на кингстоны и забортные отливные клапаны грузового насосного отделения;

      16) количество и характеристики груза (грузов), который будет погружен (разгружен);

      17) максимальное давление в грузовой магистрали, при котором допустимо осуществлять грузовые операции с нефтью;

      18) интенсивность погрузки или выгрузки (начальная, максимальная, при переходе с одного трубопровода на другой и при окончании);

      19) проведение сверки судовых и береговых часов;

      20) время, необходимое береговым сооружениям для начала, остановки и изменения интенсивности подачи при грузовых операциях с танками;

      21) количество груза, поступающее на судно за время, необходимое береговым сооружениям для закрытия береговой задвижки;

      22) длина и диаметр трубопровода от нефтебазы до судна;

      23) необходимость сообщения судну о всех моментах включения и выключения береговых насосов и перехода с одной береговой емкости на другую;

      24) последовательность мойки сырой нефтью, если она будет проводиться;

      25) последовательность проведения предполагаемого метода вентиляции и инертизации грузовых танков;

      26) согласование действий в случае разлива нефти;

      27) порядок выполнения чрезвычайных действий для быстрой остановки перекачки нефти в аварийных условиях;

      28) обеспечение надлежащей установки всех необходимых поддонов и их осушения;

      29) наличие материалов, необходимых для немедленного сбора и ликвидации небольшого разлива;

      30) исправная работа сигнального устройства превышения давления и отсекающих устройств;

      31) закрытие непроницаемыми пробками или заглушками всех шпигатов на грузовой палубе, через которые в море может попасть нефть (скапливающаяся на палубе во время атмосферных осадков вода периодически спускается, после чего шпигаты снова закрываются);

      32) заглушение не используемых при грузовых операциях патрубков палубного грузового и зачистного трубопроводов;

      33) готовность к грузовым операциям грузового и зачистного трубопроводов, газоотводной системы танкера (давление-вакуум), системы дистанционного управления клапанами и устройствами замера уровня груза в танках;

      34) правильность открытия и закрытия клапанов в грузовом насосном отделении, на палубе и в грузовых танках;

      35) отсечение закрытыми клапанами не используемых в грузовых операциях участков грузового и зачистного трубопроводов и установление на маховиках этих клапанов предупредительных табличек: "Не открывать!";

      36) ответственные за проведение грузовых операций лица от танкера и от берега и местонахождение их во время грузовых операций.

      46. Перед началом операций ответственные лица танкера и берегового сооружения производят проверку положений проверочного листа, приведенных в пункте 45 настоящих Правил.

      47. С целью выявления возможных протечек соединений и шлангов, отсутствия следов нефти на воде, а также с целью проверки правильности задействования предусмотренных планом трубопроводов для заполнения нужного танка, при отсутствии избыточного давления, начало грузовых операций проводится при минимальной интенсивности подачи (слива). Только после этой проверки интенсивность подачи может быть увеличена до максимума, намеченного оперативным планом.

      48. Ответственные лица на берегу и на танкере периодически проверяют:

      1) оборудование и системы на отсутствие протечек, а также поверхность воды вокруг танкера и его бортов, особенно в районе кингстонов грузового насосного отделения, на отсутствие следов нефти;

      2) отверстия для слива забортной воды на отсутствие каких-либо протечек;

      3) насосное отделение, кофердамы или танки, не подлежащие загрузке, на отсутствие протечек;

      4) трубопровод и шланги на отсутствие избыточного давления;

      5) надежность швартовки;

      6) расположение грузовых шлангов;

      7) уровень заполнения танка и количество погруженной нефти, которое сверяется с данными, полученными с берега;

      8) систему связи.

      49. Грузовые операции останавливают в следующих случаях:

      1) перемещение судна превышает допустимые для работы терминала параметры;

      2) получение штормового предупреждения;

      3) появление неисправности в основной системе связи между причалом и береговыми сооружениями или между причалом и нефтяным танкером и отсутствие другой постоянной связи;

      4) на поверхности воды замечены следы нефти;

      5) обнаружен огонь или опасность его появления;

      6) появление неисправности в освещении или слабая освещенность причала;

      7) обнаружены протечки нефти из шлангов, соединений и трубопроводов берегового сооружения или палубных трубопроводов нефтяного танкера;

      8) обнаружена необъяснимая значительная разница в количестве отгруженной и принятой нефти;

      9) появилось необъяснимое падение давления в грузовой магистрали;

      10) появление нефти на палубе нефтяного танкера, вызванное переполнением танка;

      11) обнаружены повреждение или авария, угрожающие утечкой нефти;

      12) при грозовых разрядах.

      50. Грузовые операции возобновляются только после ликвидации причин, вызвавших их остановку.

      51. Капитаны судов получают от оператора приемных сооружений, в том числе барж и автоцистерн, расписку или свидетельство, в которых указывается количество перекачанной промывочной воды, грязного балласта, остатков или нефтесодержащих смесей, а также время и дата перекачки. Расписка или свидетельство храниться вместе с журналом нефтяных операций.

Параграф 2. Порядок предотвращения загрязнения вредными веществами, перевозимыми наливом

      52. Вредные, не являющиеся нефтью жидкие вещества, перевозимые на танкерах-химовозах наливом, разделяются на категории в соответствии с Приложением II к МАРПОЛ.

      53. На танкерах-химовозах допускаются к перевозке наливом только вредные жидкие вещества, указанные в Международном кодексе постройки и оборудования судов, перевозящих опасные химические грузы наливом, с поправками, принятом резолюцией МЕРС.119(52) Комитета по защите морской среды Организации (далее – Кодекс МКХ) либо по соглашению между участвующими в их перевозке странами дана временная оценка их категории вредности согласно Приложению II к МАРПОЛ.

      Сноска. Пункт 53 - в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 26.01.2022 № 31 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      54. Необходимо, чтобы конструкция судна, его оборудование, устройства и системы, предназначенные для предотвращения загрязнения моря вредными жидкими веществами с судна, соответствовали требованиям Приложения II к МАРПОЛ.

      55. Необходимо, чтобы проектирование, конструкция, оборудование, системы, устройства, материалы и эксплуатация судов, на которых допускается перевозка наливом вредных жидких веществ, указанных в Кодексе МКХ, для сведения к минимуму неконтролируемого сброса в море таких веществ, соответствовали требованиям Приложения II к МАРПОЛ, а также Кодекса МКХ и Кодекса постройки и оборудования судов, перевозящих опасные химические грузы наливом, с поправками, принятом резолюцией МЕРС.20(22) Комитета по защите морской среды Организации в зависимости от даты заключения контракта на постройку и даты постройки судна.

      Сноска. Пункт 55 - в редакции приказа Министра индустрии и инфраструктурного развития РК от 26.01.2022 № 31 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      56. По запросу капитана судна МАП может предоставить изъятие из требования относительно предварительной мойки, если она убедится в том, что:

      1) разгруженный танк будет вновь загружен тем же веществом или другим веществом, совместимым с предыдущим, и что перед загрузкой не будет производиться промывка или балластировка танка;

      2) в море не производится промывка или балластировка разгруженного танка. Предварительная мойка производится в другом порту, при условии, что в письменном виде подтверждено, что в этом порту приемное сооружение имеется и пригодно для такой цели;

      3) остатки груза будут удалены методом вентиляции, одобренным Регистром судоходства или признанными иностранными классификационными обществами в соответствии с Приложением II к МАРПОЛ.

      57. Каждое судно валовой вместимостью 150 и более регистровых тонн, которому выдано свидетельство на перевозку вредных жидких веществ наливом, имеет на борту судовой план чрезвычайных мер по борьбе с загрязнением моря вредными жидкими веществами, одобренный Регистром судоходства или признанными иностранными классификационными обществами.

      58. План составляется в соответствии с Руководством по разработке судовых планов чрезвычайных мер по борьбе с загрязнением моря нефтью и/или вредными жидкими веществами с поправками, принятым Комитетом по защите морской среды Организации резолюцией МЕРС.85(44), в письменном виде на рабочем языке или языках, понятных для капитана и лиц командного состава.

      59. Каждое судно, на котором допускается перевозка веществ, имеет руководство по методам и устройствам, одобренное Регистром судоходства или признанными иностранными классификационными обществами.

      60. Указанное руководство имеет стандартный формат в соответствии с дополнением 4 к Приложению II к МАРПОЛ. В отношении судна, выполняющего международные рейсы, на котором используемым языком не является английский, испанский или французский, текст включает перевод на один из этих языков.

      61. Главной целью руководства по методам и устройствам является предоставление лицам командного состава судна сведений о физических устройствах и всех эксплуатационных процедурах в отношении обработки груза, очистки танков, обращения с отстоем, а также балластировки и дебалластировки грузовых танков, которые выполняются для соответствия требованиям Приложения II к МАРПОЛ.

      62. В морских портах и терминалах, в которые прибывают суда, осуществляющие перевозку вредных жидких веществ наливом в соответствии с подпунктом 7) Перечня обязательных услуг морского порта, предусматриваются портовые приемные сооружения для приема остатков и смесей, содержащих такие остатки вредных жидких веществ, достаточные для удовлетворения потребностей всех заходящих в порт судов, не приводя к чрезмерному простою этих судов.

      63. Терминалы для выгрузки груза оборудуются устройствами, облегчающими зачистку грузовых танков судов, выгружающих вредные жидкие вещества на этих терминалах. Грузовые шланги и трубопроводы терминала, содержащие выгружаемые с судов вредные жидкие вещества, не допускают стока этих веществ обратно на судно.

      64. При получении от казахстанского судна извещения о случае несоответствия требованиям Приложения II к МАРПОЛ портовых приемных сооружений в иностранном порту, уполномоченный орган информирует об указанном несоответствии Организацию.

      65. Членам экипажа, участвующим в грузовых и балластных операциях на танкерах-химовозах, а также осуществляющим во время рейса надзор за перевозимыми на них жидкими вредными веществами, необходимо знать:

      1) устройство грузовых танков;

      2) устройство грузовой и зачистной систем;

      3) расположение носовых отделений, коффердамов, туннелей для трубопроводов;

      4) устройство вентиляции носовых отделений, включая порядок использования вентиляционной системы в обычных и аварийных условиях;

      5) места расположения автоматических клапанов на газоотводной системе и порядок их эксплуатации в период грузовых и балластных операций и на переходах танкера-химовоза морем;

      6) места расположения замерных устройств и порядок работы с ними для определения уровня груза в танках;

      7) места расположения аппаратуры, сигнализирующей о появлении газов (паров) или о превышении нормы загазованности газами (парами) вредных веществ на палубах или в помещениях судна, и порядок действий при срабатывании этой аппаратуры.

      66. Перед началом погрузки капитан танкера-химовоза получает от грузоотправителя информацию о вредном веществе, подлежащем перевозке в качестве груза наливом, включая название, плотность, температура вспышки, пределы взрываемости, а также категорию вредности вещества для здоровья людей и живых ресурсов моря.

      67. Погрузка груза производится по технологической карте перевозки согласно грузовому плану, утвержденному капитаном судна. В технологической карте указывается, по каким магистралям будет приниматься груз, последовательность открытия и закрытия грузовых клапанов, какие пустоты необходимо оставить в грузовых танках. С технологической картой необходимо ознакомить персонал судна, который будет непосредственно занят выполнением грузовых операций.

      68. Весь экипаж необходимо заблаговременно ознакомить со свойствами намеченного к погрузке вредного вещества, краткую информацию о вредном веществе нужно вывесить на судне в таком месте, чтобы ее мог прочесть каждый член экипажа в любое время.

      69. В процессе погрузки не выпускаются пары вредных веществ на грузовую палубу через люки грузовых танков, смотровые глазки, горловины для моечных машинок.

      Если танкер-химовоз оборудован автоматическими клапанами газоотводной системы (давление-вакуум), то необходимо регулярно проверять их работу.

      70. До прихода танкера-химовоза в порт капитан получает от портовых властей подтверждение о возможности приема с судна грязного балласта, промывочной воды, прочих смесей и остатков вредного жидкого вещества, перевозимого на танкере в качестве груза, в сдаче которых судно нуждается.

      71. В случае необходимости производства мойки танков после перевозки вредных веществ для приема дополнительного балласта, который затем будет сброшен, или очистки танков данную мойку необходимо производить в соответствии с Правилом 8 Приложения II МАРПОЛ.

      72. При наличии судов, особенно промысловых, в районе аварийного сброса вредных веществ капитану судна необходимо сделать предупреждающее оповещение в эфир открытым текстом на международном вызывном канале с записью подтверждения на магнитофонную ленту и поднять соответствующие сигналы по Международному своду сигналов.

Параграф 3. Порядок предотвращения загрязнения вредными веществами, перевозимыми морем в упаковке

      73. Вредными веществами, перевозимыми морем в упаковке, являются вещества, которые определены как загрязнители моря в Международном кодексе морской перевозки опасных грузов с поправками, принятым резолюцией Комитетом по безопасности на море Организации MSC.122(75) (далее – МКМПОГ) или которые отвечают критериям, указанным в Приложении III к МАРПОЛ.

      74. Упаковка определяется как формы грузовых емкостей, указанных для вредных веществ в МКМПОГ. Чтобы исключить опасность загрязнения морской среды при перевозке и в процессе перегрузочных работах в портах, необходимо, чтобы упаковка соответствовала условиям перевозки и свойствам содержащегося в ней вредного вещества.

      75. Упаковки, содержащие вредное вещество, маркируются надежной долговечной маркировкой с правильным техническим наименованием вредного вещества или снабжаются надежными долговечными ярлыками, указывающими, что вещество является вредным веществом согласно соответствующим положениям МКМПОГ. Маркировка наносится красками, устойчивыми к воздействию морской среды как минимум в течение трех месяцев, в соответствии с требованиями Приложения II к МАРПОЛ.

      76. Необходимо, чтобы метод маркировки или снабжения ярлыками упаковок, содержащих вредное вещество, отвечал соответствующим положениям МКМПОГ.

      77. Также информация, относящаяся к перевозке вредных веществ, отвечала соответствующим положениям МКМПОГ и предоставлялась капитану морского порта в рамках проверки.

      78. В целях исключения опасности для морской среды без ухудшения безопасности судна и находящихся на борту людей, вредные вещества размещаются и закрепляются в соответствии с положением МКМПОГ.

      79. Суда, киль которых заложен 31 декабря 1990 года или после этой даты, оснащаются танками достаточной вместимости для сбора утечки, стока и отработанного масла из силовых установок, которые могут включать танки для нефтесодержащих осадков.

      80. Порожние емкости, грузовые контейнеры, съемные танки, которые ранее использовались для перевозки вредных веществ, следует рассматривать как источник загрязнения, если не были приняты надлежащие меры предосторожности, обеспечивающие отсутствие в них какого-либо остатка, представляющего опасность для морской среды.

      81. Капитан судна или старший помощник перед погрузкой вредных веществ в упаковке и навалом инструктирует членов экипажа о свойствах этих веществ, степени их вредности для живых ресурсов моря и человека.

      82. Погрузка упакованных вредных веществ в трюма судна или выгрузка из трюмов производится под непосредственным наблюдением ответственного лица, специально назначенного для этого капитаном судна.

      83. Вредные вещества в упаковке и навалом во время транспортировки морем размещаются так, чтобы предотвратить случайное их попадание в море.

      84. Грузовые операции с вредными веществами осуществляются в морских портах на специальных производственных перегрузочных комплексах или на перегрузочных комплексах универсального назначения при условии выполнения в процессе производства требований погрузо-разгрузочных работ.

      Погрузка, выгрузка и сортировка вредных веществ, перевозимых в упаковке, производится в присутствии компетентного представителя порта.

      85. Погрузка и выгрузка вредных веществ производится по рабочим технологическим картам, разработанным портом в соответствии с характеристиками и свойствами этих веществ.

      86. Грузовые места с вредными веществами, перевозимые на палубе судов, размещаются и закрепляются так, чтобы исключить возможность их перемещения по палубе и сброса в море при неблагоприятных гидрометеорологических условиях плавания, а также хорошо защищены от воздействия морской воды и атмосферных осадков.

      87. Во время грузовых операций с вредными веществами в упаковке принимаются все меры, исключающие нарушение тары и связанное с этим загрязнение моря.

      88. Входить в трюм, загруженный вредными веществами в упаковке и навалом, и производить там работы можно только при условии, что концентрация вредных паров и газов не превышает установленных безопасных норм. Для обеспечения безопасности эти помещения тщательно вентилируются или проветриваются. В случае крайней необходимости вход в трюм при опасных концентрациях паров и газов допускается при соблюдении специальных мер предосторожности. Правила производства грузовых работ в трюмах, загруженных вредными веществами, являющимися в то же время опасными, регламентируются МКМПОГ.

      89. Перед началом работ с вредными веществами, перевозимыми в упаковке, необходимо убедиться в целости тары и отсутствии их россыпи или разлива.

      90. На исполнительном грузовом плане по окончании загрузки судна четко указывается расположение вредных веществ на судне. Копия грузового плана сохраняется в порту до выгрузки этих вредных веществ в портах назначения.

      91. Капитан судна, перевозящего вредное вещество в упаковке и навалом, обеспечивает на протяжении всего времени нахождения вредного вещества на борту контроль за состоянием упаковки, укладки и крепления груза, загазованностью и температурой в грузовых помещениях (если вещество обладает свойствами самонагрева и образования опасных концентраций газов и паров) согласно регламенту перевозки.

      92. Во время рейса внимание уделяется вредному веществу, перевозимому в упаковке на палубе. При обнаружении повреждения упаковки необходимо принять меры, исключающие сброс вредного вещества в море, для чего следует немедленно закрыть палубные шпигаты и приступить к уборке рассыпанного или разлитого вредного вещества. Загрязненные вредным веществом тара, палуба, переборки и другие поверхности очищаются от вредного вещества методами и средствами, предписанными инструкцией, которая передана на судно грузоотправителем перед погрузкой вредного вещества.

      93. Клапаны, отсекающие трубопроводы осушения трюмов, в которых перевозятся вредные вещества, закрываются, обжимаются и пломбируются.

      94. Каждая выкачка льяльных вод из грузовых трюмов, в которых перевозятся вредные вещества, производится с ведома и разрешения капитана судна после проведения анализа на предмет определения отсутствия вредного вещества в подлежащих выкачке льяльных водах.

      Методика отбора проб и проведения анализа льяльных вод в судовых условиях на предмет содержания в них вредных веществ, а также необходимое оборудование и препараты передаются капитану судна в порту погрузки грузоотправителем.

      95. После окончания грузовых операций с вредными веществами, перевезенными на судне в упаковке и навалом, трюмы и палубы тщательно очищаются от остатков вредных веществ, а при необходимости и дегазируются.

      96. Небольшие количества вредных веществ, которые были просыпаны или пролиты в трюме судна, а также после сухой зачистки после перевозки навалом, собираются в отдельную емкость, а остатки смываются в льяла или колодцы с последующей откачкой в сборную цистерну.

      97. Использовать сборную цистерну допускается только для разбавления хорошо растворимых в воде жидких или твердых веществ, не реагирующих с материалом, из которого изготовлена цистерна.

      98. На судне предусматривается автоматическая система, обеспечивающая перекачку раствора из трюмных льял или колодцев в сборную.

      99. Допускается использование системы, отсеченной от всех других систем невозвратно-запорными клапанами.

      100. Не допускается использовать сборную цистерну для разбавления вредных веществ, выделяющих вредные или легковоспламеняющиеся газы или пары, если воздушные или замерные трубы цистерны выходят в районе жилых и служебных помещений.

      101. Насосы, воздушные трубы, отверстия для отбора проб, предназначенные для работы с особо вредными веществами, снабжаются табличками с соответствующими предупредительными знаками и надписями в соответствии с требованиями МКМПОГ.

      102. После обработки вредного вещества сборную цистерну, систему трубопроводов, насосы и другие устройства тщательно промывают, а если необходимо, то и дегазируют.

      103. Если замер производился ручным способом и вредное вещество относится к опасным грузам, то замеряющий пользуется защитными средствами, требуемыми МКМПОГ для обрабатываемого вещества.

      104. При сборе в емкости всякого рода остатков и смесей вредных веществ, а также балластных и промывочных вод, содержащих вредные вещества, учитывается возможность опасного взаимодействия веществ между собой, а также с материалом емкости.

      105. Выгрузка и сдача остатков вредных веществ, а также содержащих вредные вещества промывочных и балластных вод из сборных емкостей производится в портах в приемные сооружения.

      106. Судно, предназначенное для перевозки опасного груза, имеет документ о соответствии судна для перевозки опасных грузов, выданный Регистром судоходства или признанными иностранными классификационными обществами.

      В случае отсутствия документа о соответствии судна для перевозки опасных грузов перевозка опасных грузов морским транспортом не допускается.

      107. Грузоотправитель обеспечивает своевременную выдачу сертификатов на вредные вещества, перевозимые в упаковке и навалом, с правильным указанием категории вредности, а также предоставляет перевозчику инструкцию по произведению отбора проб и анализа льяльных вод грузовых трюмов с необходимым оборудованием и препаратами, если таковые на судне отсутствуют.

      108. Грузоотправитель представляет перевозчику документ, подтверждающий, что упаковка вредных веществ удовлетворяет требованиям МКМПОГ.

      109. Порт погрузки (выгрузки) должен предоставлять судну тару для удаления с судна промывочных вод.

      110. Назначенное капитаном судна ответственное лицо, руководящее грузовыми операциями с вредными веществами, перевозимыми в упаковке и навалом, осуществляет контроль за правильным размещением и креплением, специальным укрытием груза, погруженного на палубу и в трюмы, выполнением условий совместной погрузки различных вредных грузов и за соблюдением мер безопасности при погрузочно-разгрузочных работах.

Параграф 4. Порядок предотвращения загрязнения сточными водами с судов

      111. Конструкция судна, его оборудование, устройства и системы, предназначенные для предотвращения загрязнения моря неочищенными сточными водами с судна, должны соответствовать требованиям Приложения IV к МАРПОЛ.

      112. Слив с судна сточных вод в портовые приемные сооружения производится по специально предназначенным для этой цели трубопроводам через стандартные сливные соединения.

      113. Перед сливом сточных вод содержимое сборной цистерны подвергается предварительному перемешиванию (взрыхлению).

      114. Перед сливом сточных вод в портовые приемные сооружения проверяется готовность системы.

      115. В районах, где сброс сточных вод запрещен, запорная арматура трубопровода сброса сточных вод за борт пломбируется в закрытом состоянии, а средства автоматического запуска и остановки насосов, предназначенных для опорожнения сборных цистерн, переводится на ручной режим.

      116. После окончания слива сточных вод сборная цистерна, сливные трубопроводы промываются забортной водой со сдачей ее в портовые приемные сооружения.

      117. В морских портах в соответствии с подпунктом 7) Перечня обязательных услуг морского порта, предусматриваются портовые приемные сооружения для приема неочищенных сточных вод, достаточные для всех заходящих в порт судов, не приводя к чрезмерному простою этих судов.

      118. При получении от казахстанского судна извещения о случае несоответствия портовых приемных сооружений в иностранном порту требованиям Приложения IV к МАРПОЛ, уполномоченный орган информирует об указанном несоответствии Организацию.

Параграф 5. Порядок предотвращения загрязнения мусором с судов

      119. Образующийся на судне мусор подлежит сбору в специально предназначенные для этого устройства (съемные или встроенные). Данный мусор сохраняется до момента его сдачи в портовые приемные сооружения.

      120. Для сбора мусора необходимо предусмотреть на судне отдельные маркированные емкости. В этих емкостях (банки, бочки, мешки, контейнеры, ведра) накапливаются раздельно:

      - изделия из пластика (чистые, а также смешанные с не пластиковым мусором;

      - пищевые отходы;

      - другие виды мусора.

      121. Места размещения съемных устройств для сбора и хранения мусора определяются администрацией судна. Съемные устройства размещаются вблизи от основных источников образования мусора и находятся в районе действия судовых грузоподъемных средств для обеспечения погрузки и выгрузки мусора.

      122. После каждого опорожнения емкость для хранения мусора вымывается и промывочная вода сдается в портовые приемные сооружения.

      123. Для обработки мусора суда могут оборудоваться инсинераторами, устройствами для прессования или измельчителями.

      124. Измельчитель мусора должен обеспечивать его измельчение до частиц, величина которых не превышает 25 мм.

      125. Прессованию может быть подвержена большая часть мусора, исключения составляют нераздробленный листовой пластик, фибра, картон, емкости для жидких и насыпных грузов и толстостенные металлические предметы. Из-за вероятности взрыва не прессуются герметизированные емкости.

      126. Установка для сжигания мусора (инсинератор) одобряется Регистром судоходства или признанными иностранными классификационными обществами.

      127. Используемые на судах инсинераторы предназначаются для сжигания мусора и нефтеотходов.

      128. В целях снижения расхода топлива допускается одновременное сжигание мусора и нефтеотходов.

      129. При сжигании нефтеотходов следует тщательно подготовить их, используя оборудование подготовки нефтеотходов для сжигания. При этом необходимо обратить внимание на содержание нефтепродуктов в нефтеотходах, не допуская снижение его ниже указанного в инструкции по эксплуатации.

      130. При сжигании мусора не допускается загружать в инсинератор большое количество промасленной ветоши и пластика, так как это может привести к резкому повышению температуры в реакторе и повышенной дымности отходящих газов.

      131. Зола, образующаяся при сжигании пластика, может содержать отходы тяжелых металлов, а также токсичные отходы. Такая зола сохраняется на борту и сдается в портовые приемные сооружения.

      132. В зонах хранения мусора необходимо регулярно проводить контрольно-профилактические меры для предупреждения возникновения инфекций.

      133. В морских портах предусматриваются портовые приемные сооружения для приема мусора, достаточные для удовлетворения потребностей всех заходящих в порт судов, не приводя к чрезмерному простою этих судов.

      134. Сдача мусора с судна производится в портовые приемные сооружения. Порт по предварительной заявке судна принимает мусор или обеспечивает прием загруженных съемных устройств и поставку на судно порожних, пригодных для сбора и хранения в них мусора в соответствии с подпунктом 7) Перечня обязательных услуг морского порта.

      135. Если портовый причал или плавучий мусоросборщик не оборудован достаточными грузоподъемными средствами для приема и подачи устройств для мусора, то судну необходимо выполнить эти операции своими грузоподъемными средствами.

      136. Моющие средства или присадки, содержащиеся в воде для мойки грузовых трюмов, палуб и внешних поверхностей сдаются в портовые приемные сооружения.

      137. При получении от казахстанского судна извещения о случае несоответствия портовых приемных сооружений в иностранном порту требованиям Приложения V к МАРПОЛ, уполномоченный орган информирует об указанном несоответствии Организацию.

      138. На каждом судне общей длиной 12 м или более, а также на стационарных и плавучих платформах в хорошо видных местах в районе провизионных кладовых, столовой, кают-компании, на ходовом мостике, главной палубе и других соответствующих местах вывешиваются плакаты размером 12,5×20 см, которые уведомляют экипаж и пассажиров о применимых требованиях по сбросу мусора.

      Плакаты составляются на государственном и русском языках и при необходимости на английском языке.

      139. На каждом судне валовой вместимостью 100 и более регистровых тонн и на каждом судне, на котором допускается перевозка 15 человек или более, а также на стационарных и плавучих платформах необходимо наличие плана управления ликвидацией мусора, выполняемого экипажем.

      Указанный план предусматривает письменно оформленные процедуры сведения к минимуму, сбора, хранения, обработки и удаления мусора, включая использование имеющегося на судне оборудования. В нем также указываются лица, ответственные за выполнение плана.

      140. План управления ликвидацией мусора, выполняемый экипажем, должен соответствовать руководству по разработке планов управления ликвидацией мусора, принятому Комитетом по защите морской среды Организации резолюцией МЕРС.71(38) и составляться на рабочем языке экипажа.

      141. Аварийная потеря или сброс орудий лова, которые представляют значительную угрозу для морской среды или судоходства, сообщаются капитаном судна государству, под флагом которого судно имеет право плавать, и, если потеря или сброс произошли в водах, находящихся под юрисдикцией прибрежного государства, также этому прибрежному государству.

Кемелерден ластануды болғызбау жөніндегі қағидаларды бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 2019 жылғы 30 шілдедегі № 578 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2019 жылғы 31 шілдеде № 19157 болып тіркелді.

      "Сауда мақсатында теңізде жүзу туралы" 2002 жылғы 17 қаңтардағы Қазақстан Республикасы Заңының 4-бабы 3-тармағының 55-39) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

      1. Қоса беріліп отырған Кемелерден ластануды болғызбау жөніндегі қағидалар бекітілсін.

      2. Қазақстан Республикасы Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрлігінің Көлік комитеті:

      1) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

      2) осы бұйрық мемлекеттік тіркелген күнінен бастап күнтізбелік он күн ішінде қазақ және орыс тілдерінде Қазақстан Республикасы Нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкіне ресми жариялау және енгізу үшін "Қазақстан Республикасының Заңнама және құқықтық ақпарат институты" шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнына жіберуді;

      3) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрлігінің интернет-ресурсында орналастыруды қамтамасыз етсін.

      3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының Индустрия және инфрақұрылымдық даму вице-министріне жүктелсін.

      4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

      Министр Р. Скляр

      "КЕЛІСІЛДІ":

      Қазақстан Республикасының

      Экология, геология және

      табиғи ресурстар министрлігі

      2019 жылғы "___" _________

  Қазақстан Республикасы
Индустрия және
инфрақұрылымдық
даму министрінің
2019 жылғы 30 шілдедегі
№ 578 бұйрығымен
бекітілді

Кемелерден ластануды болғызбау жөніндегі қағидалар

1-тарау. Жалпы ережелер

      1. Осы Кемелерден ластануды болғызбау жөніндегі қағидалар (бұдан әрі – Қағидалар) 2002 жылғы 17 қаңтардағы "Сауда мақсатында теңізде жүзу туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 4-бабы 3-тармағының 55-39) тармақшасына (бұдан әрі – Заң) сәйкес әзірленген және кемелерден ластануды болғызбау тәртібін айқындайды.

      2. Осы Қағидалардың күші:

      1) Қазақстан Республикасының мемлекеттік туын көтеріп жүзетін;

      2) Қазақстан Республикасының аумақтық және ішкі суларында олар жүзіп бара жатқан немесе тұған кезде шет мемлекеттің туын көтеріп жүзетін пайдаланудағы теңіз кемелеріне қолданылады.

      3. Осы Қағидалар Қазақстан Республикасы Әскери-Теңіз Күштерінің және Қазақстан Республикасының Ұлттық қауіпсіздік комитетінің шекара қызметі теңіз бөлімдерінің туын көтеріп жүзетін кемелерге қолданылмайды.

      4. Осы Қағидаларда мынандай негізгі ұғымдар пайдаланылады:

      1) жүк қалдықтары – жүктің шикі немесе құрғақ жай-күйіне қарамастан тиеу және түсіру кезінде артық қалғанын немесе ұсақтарын қоса алғанда, тиеуден немесе түсіруден кейін палубада немесе трюмдерде қалатын немесе жүктен қалған шаңды қоспағанда, ағынды суда қалған кез келген жүктің қалдықтары;

      2) лас балласт – мұнайдан тазартылмаған кеме танктерінде су балластын қабылдағаннан кейін пайда болатын мұнай-су қоспасы;

      3) кемедегі сарқынды сулар – дәретханалардың, писсуарлардың барлық түрінен, раковиналардың, ванналар мен шпигаттардың, медициналық үй-жайлардан (амбулаториядан, лазареттерден және басқалардан) шығатын ағындар және өзге де қалдықтар, тірі жануарлар ұсталатын үй-жайлардан ағындар немесе егер олар жоғарыда аталған ағындылармен араласқан болса, өзге де ағындар;

      4) қоқыс – зиянды заттарды қоспағанда, кемені қалыпты пайдалану процесінде пайда болатын және тұрақты немесе мерзімдік жоюға жататын азық-түлік, тұрмыстық және пайдалану қалдықтарының барлық түрлері, пластмассаның барлық түрлері, жүк қалдықтары, инсинераторлардан шығатын күл, аспаздық май, аулау құралдары және жануарлардың тұтас еті;

      5) құрамында мұнайы бар қалдық – мұнайы бар кез келген қалдық;

      6) құрамында мұнайы бар қоспа – кез келген мұнай құрамымен қоспа;

      7) мұнай танкері – негізінен жүк жайларында құйылмалы мұнайды тасымалдау үшін салынған немесе бейімделген кеме және зиянды сұйық заттарды тасымалдауға арналған құрамдастырылған кемелер мен танкерлерді қамтиды;

      8) оқыс оқиға – теңізде зиянды заттың немесе осындай заттар бар ағынды сулардың пайда болуына әкеліп соққан немесе әкеліп соғуы мүмкін оқиға;

      9) пластмасса – құрамында негізгі ингредиент ретінде бір немесе одан да көп жоғары молекулалық полимері бар және полимерді өндіру, полимерді дайындау немесе қыздыру және/немесе қысым арқылы түпкілікті өнім алу мақсатында дайындау кезінде түзілетін (қалыптасатын) қатты материал;

      10) порттық қабылдау құрылысы – кемелерде оларды қалыпты пайдалану процесінде жиналатын мұнайды, зиянды заттарды немесе осындай заттары бар қоспаларды, қоқысты кемелерден қабылдауға арналған жағалау, жүзбелі құрылыс немесе олардың біртұтас технологиялық жүйеде үйлесімі;

      11) тамақ қалдықтары – кемеде жиналып қалатын жемістер, көкөністер, сүт өнімдері, құс, ет өнімдері және тамақ қалдықтары сияқты кез келген бүлінген немесе бүлінбеген тамақ өнімдері;

      12) танк – кеме конструкциясының тұрақты элементтерімен құрылған және құйылмалы сұйық жүкті тасымалдау үшін жобаланған жабық үй-жай;

      13) танкер – кез келген құйылмалы сұйық өнім (химиялық танкер) мен зиянды сұйық заттарды жүк ретінде тасымалдау үшін жасалған немесе бейімделген, егер онда жүк немесе жүктің бір бөлігі ретінде құйылмалы зиянды сұйық заттарды тасымалдауға жол берілетін болса "мұнай танкерін" (ЗСЗ үшін танкер) қамтитын кеме;

      14) тұрмыстық қоқыс – тағамның, тұрмыстық қалдықтардың барлық түрлері және кеменің тұрғын үй-жайларында жиналған қалдықтар;

      15) уәкілетті орган – сауда мақсатында теңізде жүзу саласындағы басшылықты, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңнамасымен көзделген шекте салааралық үйлестіруді жүзеге асыратын орталық атқарушы орган;

      16) химиялық заттар тасығыш танкер – кез келген құйылмалы сұйық өнімді тасымалдау үшін жасалған немесе бейімделген кеме;

      17) шикі мұнаймен жуу – жүк ретінде танкермен тасымалданатын шикі мұнайды жуу сұйықтығы ретінде пайдалана отырып, жүк танктерін машинамен жуу;

      18) шикі мұнайға арналған танкер – шикі мұнайды тасымалдаумен айналысатын мұнай танкері;

      19) шланг – жағалау құрылысы мен танкерді қосуға арналған құрылғылары бар иілгіш түтік;

      20) шланг құрылғысы – жылжымалы аспалы құбырлар мен жабдықтардан тұратын танкердің қабылдау құбырына қосылу үшін пайдаланылатын жағалау құрылысының бөлігі. Шланг құрылғысының конструкциясына үнемі жалғанған шланг қосылуы мүмкін;

      21) шығару – кемеден, қандай себептерге байланысты болса да, кез келген шығарынды және кез келген ағып кетуді, жоюды, төгуді, ағуды, ағызуды, лақтыруды немесе босатуды қамтиды.

      5. Қазақстан Республикасының Экологиялық кодексінің 278-бабының талаптарына сәйкес кеме бортында ластанған сулар мен тұрмыстық қоқыс ашық су айдынына төгінділер мен шығарындыларға мүмкіндік бермейтін құрылғыларда жарақталған тұрмыстық қалдық порттық қабылдау құрылыстарына өткізіледі. Кемені жуу үшін пайдаланылған және жиналатын танкке қайтарылған мұнай мен судың жалпы саны порттық қабылдау құрылыстарына өткізіледі.

      Ескерту. 5-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 26.01.2022 № 31 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      5-1. Төмен температурада тұтанулатын газдарды немесе отынның өзге түрлерін пайдаланатын кемелерде бункерлеу жөніндегі операциялар Халықаралық теңіз ұйымының MSC 391 (95) қарарымен қабылданған түзетулермен бірге Төмен температурада тұтанулатын газдарды немесе отынның өзге түрлерін пайдаланатын кемелер үшін қауіпсіздік жөніндегі халықаралық кодекстің С-1 бөлігінің 18.4-кіші бөлімінің талаптарына сәйкес жүргізіледі (бұдан әрі – ХГО кодексі).

      Ескерту. Қағида 5-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 26.01.2022 № 31 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      5-2. Төмен температурада тұтанулатын газдарды немесе отынның өзге түрлерін пайдаланатын кемені бункерлеу жөніндегі кез келген операция басталғанға дейін отын алатын кеменің капитаны және бункерлеушінің өкілі:

      1) салқындатуды және қажет болған жағдайда газ көлемін кеңейтуді, барлық кезеңдерде берудің ең жоғары жылдамдығын және берілетін көлемді қоса алғанда, отынды беру рәсімін жазбаша түрде келіседі;

      2) төтенше жағдайда қолданылуы қажет іс-әрекеттерді жазбаша түрде келіседі;

      3) "Кемелер және теңіз технологиялары. Сұйытылған табиғи газды отын ретінде пайдаланатын кемелерді бункерлеуге қойылатын талаптар" ISO 20519:2017 Халықаралық стандартта көзделген нысан бойынша бункерлеудің қауіпсіздік чек-парағын толтырады және қол қояды.

      Ескерту. Қағида 5-2-тармақпен толықтырылды - ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 26.01.2022 № 31 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      5-3. Бункерлеу операциялары аяқталғаннан кейін бункерлеушінің өкілі және кеме капитаны ХГО кодексінің C-1 бөлігінде көзделген нысан бойынша отын ретінде сұйытылған табиғи газды жеткізгені үшін бункерлік қолхатты толтырады және оған қол қояды.

      Ескерту. Қағида 5-3-тармақпен толықтырылды - ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 26.01.2022 № 31 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      5-4. Төмен температурада тұтанулатын газдарды немесе отынның өзге түрлерін пайдаланатын кеменің бортында болуы қажет:

      1) бункерлеуді, отынды сақтауды және отын беру жүйелерінің жұмысын қауіпсіз жүзеге асыру үшін кеме персоналының отынымен жұмыс істеу жөніндегі нұсқаулық;

      2) техникалық қызмет көрсету рәсімдері және газды пайдалануға байланысты барлық қондырғыларға арналған мәліметтер;

      3) төтенше жағдайлардағы іс-қимылдар тәртібі;

      4) ХГО кодексінің қағаз немесе электрондық түрдегі көшірмесі.

      Ескерту. Қағида 5-4-тармақпен толықтырылды - ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 26.01.2022 № 31 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      5-5. Отынмен жұмыс істеу жөніндегі нұсқаулыққа ХГО кодексінің С-1 бөлігінің 18.4.2.1-тармағында көзделген ақпарат енгізіледі.

      Ескерту. Қағида 5-5-тармақпен толықтырылды - ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 26.01.2022 № 31 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      6. Порттың теңіз әкімшілігі (бұдан әрі – ПТӘ) Қазақстан Республикасының экологиялық заңнамасының талаптарының бұзылуына байланысты шетел кемесіне қатысты шаралар қолдану жағдайлары туралы уәкілетті органға және шетел кемесі туының әкімшілігіне хабарлайды.

      Ақпаратта:

      1) кеменің атауы;

      2) кеменің орны (координаттары);

      3) кемені күдіктену негізі;

      4) туы және тіркелген порты;

      5) кеменің түрі, көлемі, суға шөгу жағдайы (жүкте немесе балласта);

      6) бағыты және жылдамдылығы;

      7) тастау жүргізілетін кеменің бір бөлігі;

      8) бақылау және құжаттандыру әдісі;

      9) бақылаушылар, бақылаудың уақыты мен күні немесе тануы (болған жағдайда) туралы деректері;

      10) дақ (болған жағдайда) туралы деректер;

      11) өзге де ақпараттар (капитанның түсініктемесі, соңғы кірген порт, кезекті кіретін порт, капитанның және кеме иесінің аты-жөні, кемені шақыру белгісі) қамтылу.

      Ақпарат келесі құжаттармен сүйемелденеді :

      1) сынамаларды алу орны мен уақыты туралы ақпараты, сынамаларды жүргізген зертхана және сынамаларды алған тұлғалардың қолхаты туралы деректерді қоса алғанда, борттан және/немесе судағы дақтан сынамалар алу процедураларына жататын құжаттар;

      2) борттан және/немесе дақтан алынған сынамалардың талдау нәтижелері, талдау әдісінің сипаттамасы, талдау жүргізген зертхана туралы деректер;

      3) іске қатысты кеме құжаттары мен жазбаларының парақтарының көшірмелері;

      4) дақтың фотосуреттері.

      7. 1973 жылғы Қазақстандық кеменің Кемелерден ластануды болғызбау жөніндегі халықаралық конвенцияның 1978 жылғы Хаттамамен өзгертілген түзетулермен бірге (бұдан әрі – МАРПОЛ) талаптарын бұзу фактісі туралы шет мемлекетінен ақпарат және дәлелдемелер алған кезде уәкілетті орган осы кемеге қатысты қабылданған шаралар туралы көрсетілген мемлекетке және Халықаралық теңіз ұйымына (бұдан әрі – Ұйым) хабарлайды.

      8. Қазақстан Республикасының аумақтық суларында ластану анықталған жағдайда кеме капитаны бұл туралы ПТӘ-ге дереу хабарлайды, ол көрсетілген ақпаратты қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті орган ведомствосының аумақтық органына береді және қажет болған жағдайда жағадағы басқа мемлекетті ластану туралы хабардар етеді.

      9. Кеме капитаны немесе Қазақстан Республикасының аумақтық суларында ластануға алып келетін қандай да бір оқиғаға қатысы бар немесе осындай ластану қауіпін туғызатын кез келген кеме үшін жауап беретін басқа да адам осындай оқиға туралы мәліметті дереу және мүмкіндігінше толық көлемде хабарлайды.

      Хабарлама ПТӘ-ге барынша жылдам және қолжетімді байланыс құралдарының көмегімен барынша шұғыл түрде жіберіледі.

      10. Хабарлама кез келген жағдайда:

      1) жүк контейнерлеріндегі, алмалы-салмалы танктердегі, автомобиль және теміржол көлік құралдарындағы және теңіз баржаларындағы заттарды қоса алғанда, кез келген себеп бойынша және кез келген түрде және қаптамадағы мұнайды, зиянды заттарды және олардың суларын кемеден шығаруға немесе шығарылуы мүмкін жағдайға;

      2) кемені пайдалану барысында жүзеге асырылған, саны немесе жылдам қарқындылығы рұқсат етілген эмиссиялар шегінен асатын мұнайды немесе зиянды сұйық заттарды шығаруға;

      3) соқтығысуды, қайраңға қонуды, өртті, жарылысты, конструкцияның бұзылуын, су басуды және жүктің ығысуын қоса алғанда, кеменің қауіпсіздігіне әсер ететін;

      рульдік механизмнің, күш қондырғысының, электрмен қамтамасыз ету жүйесінің зақымдануын немесе бұзылуын қоса алғанда, теңізде жүзу қауіпсіздігінің нашарлауына және жүзуді қамтамасыз ету үшін басқа кемеге қосымша көмек көрсету қажеттігіне әкеп соғатын ұзындығы 15 метр немесе одан да көп кеменің зақымдануына, сынуына немесе апат болуына алып келетін оқыс оқиға болған жағдайда беріледі.

      11. Хабарлама келесі ақпаратты қамтиды:

      1) кемені сәйкестендіруге мүмкіндік беретін деректер;

      2) оқыс оқиғаның уақыты, түрі және орны;

      3) оқыс оқиға кезіндегі кеме координаттары;

      4) кеменің бағыты мен жылдамдығы;

      5) оқыс оқиға кезіндегі жел мен теңіздің жай-күйі;

      6) кеменің және экипаждың жай-күйі туралы деректер;

      7) оқыс оқиға ауданында кемелердің болуы;

      8) оқыс оқиғаға қатысы бар зиянды заттың нақты техникалық атауы, негізгі қасиеттері, саны, зияндылық санаты, концентрациясы және типі, буып-түю және таңбалау белгілерінің сипаттамасы;

      9) жүк жөнелтушінің, жүк алушының немесе дайындаушының аты;

      10) көмек көрсету және құтқару жөніндегі шаралар.

      Кеме капитаны қажет болған жағдайда бастапқы хабарламаны толықтырады және кейінгі оқиғалар туралы мәліметтерді береді, сондай-ақ қатысы бар мемлекеттің сұрау салуы бойынша қосымша мәліметтер береді.

      Хабарламаның мазмұны Ұйым Ассамблеясының А 851(20) қарарымен қабылдаған қауіпті жүктері, зиянды заттары және/немесе теңіз ластанушылары болған жағдайда, хабарламалар бойынша басшылықты қоса алғанда, кеме қатынасы жүйелерінің жалпы қағидаттарына сәйкес келуі қажет.

2-тарау. Кемелерден ластануды болдырмау жөніндегі тәртіп

1-параграф. Мұнаймен ластануды болдырмау тәртібі

      12. Қазақстан Республикасының Мемлекеттік Туын көтеріп жүзетін, жалпы сыйымдылығы кемінде 150 тіркелімдік тонна болатын мұнай танкерлерінде МАРПОЛ I-толықтыруға ІІІ-қосымшаның сәйкес мұнай операцияларының журналын жүргізу қажет;

      13. 1982 жылғы 1 маусымнан кейін салынған 20000 тонна дедвейт шикі мұнайға арналған әрбір танкер, мұнай танкері шикі мұнаймен жууға келмейтін шикі мұнайды тасымалдайтын жағдайлардан басқа, шикі мұнаймен жуу жолымен жүк танктерін тазарту жүйесімен жабдықталады.

      14. Шикі мұнаймен жуу жүйесін (бұдан әрі – ШМЖЖ) пайдаланатын әрбір танкерде Кеме қатынасы тіркелімімен мақұлданған немесе шетелдік сыныптау қоғамдарымен танылған осы танкер үшін жуудың жүйесін, жабдықтарын және пайдалану технологиясын егжей-тегжейлі сипаттай отырып, бортта ШМЖЖ жабдықтау және пайдалану жөніндегі нұсқаулық болуы қажет.

      Көрсетілген нұсқаулық Ұйым қабылдаған шикі мұнаймен жуу жүйелерінің конструкциясына, пайдаланылуына және тексеруіне қойылатын техникалық талаптарда жазылған ақпаратты қамтиды. Егер шикі мұнаймен жуу жүйесі өзгеріске ұшыраса, жабдық және пайдалану жөніндегі жаңа нұсқаулық қабылданады.

      15. Барлық танктерді немесе бір бөлігін шикі мұнаймен жуу жүкті ауыстырар алдында танкерді докқа қою алдында жөндеу жүргізу үшін қажет.

      16. Балласты жүк танкілеріне қабылдау қажет болған жағдайда, әрбір балластты рейс алдында жасалатын рейстердің сипатына және күтілетін ауа райы жағдайларына байланысты су балласты алдын ала шикі мұнаймен жуылған жүк танкілеріне ғана қабылдануы үшін жүк танкілерінің жеткілікті саны шикі мұнаймен жуылады.

      17. Кеме капитаны теңіз портының капитанын (немесе басқа кеме капитанын, егер бір кемеден екіншісіне қайта тиеу жүргізілсе) шикі мұнаймен танкті жууды осы операция басталғанға дейін кем дегенде 24 сағат бұрын немесе кез келген басқа келісілген уақытта жүзеге асыру қажеттілігі туралы хабардар етеді. Шикі мұнаймен жууды жоғарыда аталған адамдармен келіскеннен кейін жүргізу керек.

      18. Болжаммен шикі мұнаймен жуу жүргізілетін портқа келгенге дейін танкті жуу жүйесі әдеттегі жұмыс қысымымен сыналады және ағудың болмауы тұрғысынан қаралалы.

      Сынақтарды жүргізгеннен кейін мұнайдың температуралық ұлғаюынан ағып кету қаупін болдырмау үшін жуу жүйесін кептіру қажет.

      Ағып жатқан жерді жою керек, содан кейін жуу жүйесін қайта сынау қажет және ағатын жердің жоқтығына көз жеткізу керек.

      Шикі мұнаймен жуу кезінде жуу жүйесіне ағып кететін жерін уақтылы анықтау және оны жою жөнінде шаралар қабылдау үшін тұрақты бақылау жасалады.

      19. Мұнай құю кемелері келетін және кемелерден мұнайды тиеп-түсіру жүзеге асырылатын теңіз порттарында, сондай-ақ кеме жөндеу верфтері немесе танктерді тазалауға арналған құрылыстары бар порттарда Инвестициялар және даму министрінің 2015 жылғы 30 қаңтардағы № 77 бұйрығымен бекітілген (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 10906 болып тіркелген) Теңіз портының міндетті қызметтері тізбесінің 7) тармақшасына сәйкес (бұдан әрі-теңіз – Теңіз портының міндетті қызметтерінің тізбесі) портқа кіретін барлық кемелердің қажеттіліктері үшін жеткілікті мұнай қалдықтары мен құрамында мұнай бар қоспаларды қабылдау жөніндегі қызметтерді көрсетуге арналған порттық қабылдау құрылыстары осы кемелердің шамадан тыс бос тұруына әкелместен көзделеді.

      20. Қазақстандық кемеден шетелдік порттағы порт қабылдау құрылыстары МАРПОЛ-ға 1-қосымшаның талаптарына сәйкес келмеген жағдайда уәкілетті орган көрсетілген сәйкессіздік туралы Ұйымды хабардар етеді.

      21. Теңізде мұнайды басқа танкерге (бұдан әрі – ККА) кемеден кемеге айдауды жүзеге асыратын, жалпы сыйымдылығы 150 және одан да көп тіркелімдік тонна болатын кез келген мұнай танкерінде ККА бойынша операцияларды жүргізу тәртібін белгілейтін жоспар (бұдан әрі – ККА бойынша операциялар жоспары) болуы қажет. Әрбір мұнай танкерінің ККА бойынша операциялар жоспары кеме қатынасы тіркелімімен немесе шетелдік сыныптау қоғамдарымен танылған. ККА бойынша операциялар жоспары кеменің жұмыс тілінде жасалады.

      22. ККА бойынша операциялар жоспары түзетулері бар Мұнаймен ластануға қарсы күрес жөніндегі нұсқаулықта және ұйым қабылдаған түзетулері бар Кемеден кемеге мұнай айдау жөніндегі нұсқаулықта қамтылған ақпаратты ескере отырып әзірленеді. ККА жөніндегі операциялар жоспары, егер бұл талап қаралып отырған мұнай танкеріне қолданылатын болса, түзетулері бар 1974 жылғы теңізде адам өмірін қорғау жөніндегі халықаралық конвенцияның IX тарауында талап етілетін қауіпсіздікті басқарудың қолданыстағы жүйесіне енгізіледі.

      23. Ұйым қабылдаған Мұнаймен ластануға қарсы күрес жөніндегі нұсқауда және Кемеден кемеге мұнай айдау жөніндегі нұсқауда көрсетілген біліктілікті ескере отырып, ККА бойынша операцияларға жалпы бағдарлы бақылауды жүзеге асыратын адамда тиісті міндеттерді орындау үшін біліктіліктің болуы қажет.

      24. ККА бойынша операциялар туралы тіркелген деректер мұнай операциялары журналында кемеде үш жыл бойы сақталады.

      25. Қазақстан Республикасының аумақтық суларда ККА бойынша операцияларды жүргізуді жоспарлап отырған әрбір мұнай танкері бұл туралы теңіз портының капитанына көрсетілген операцияны жүргізгенге дейін кемінде 48 сағат бұрын хабарлайды.

      Ескерту. 25-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 26.01.2022 № 31 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      26. ККА бойынша жоспарланған операциялар туралы хабарлама мыналарды қамтиды:

      1) атауы, туы, шақыру сигналы, Халықаралық теңіз ұйымының нөмірі және ККА бойынша операцияларға қатысушы мұнай танкерлерінің келу уақыты;

      2) күні, уақыты және ККА бойынша жоспарланған операциялардың басында географиялық орналасуы;

      3) зәкірде немесе жолда тұрған кезде ККА бойынша операциялар жүргізіле ме;

      4) мұнайдың түрі мен мөлшері;

      5) ККА бойынша операциялардың жоспарланған ұзақтығы;

      6) ККА бойынша операцияларды жүргізу үшін көрсетілетін қызметтерді жеткізуші туралы немесе жалпы бағдарлы бақылауды жүзеге асыратын тұлға туралы мәліметтер және байланыс ақпараты;

      7) мұнай танкерінде ККА бойынша операциялар жоспары бар екенін растау.

      Осы Қағидалардың 26-тармағында көрсетілген барлық ақпарат берілмеген жағдайда, жүкті түсіретін мұнай танкері теңіз портының капитанына ККА бойынша операция жүргізілгенге дейін кемінде 48 сағат бұрын ККА бойынша операция жүргізілетіндігі туралы хабарлайды және осы Қағидалардың 26-тармағында көрсетілген ақпарат ККА бойынша операция жүргізілгенге дейін теңіз портының капитанына беріледі.

      27. Егер мұнай танкерінің ККА бойынша операцияларды жүргізу орнына немесе ауданына келуінің есептік уақыты алты сағаттан астам өзгерсе, кеме капитаны, осы мұнай танкерінің меншік иесі немесе агенті теңіз портының капитанына келудің қайта қаралған есептік уақытын береді.

      28. Мұнайды кемеде тиеу немесе орнын ауыстыру, бункерлеу немесе мұнайы бар қоспаларды тапсыру кезінде мынадай шаралар қолданылады:

      1) арқандап байлау кезінде кеме талап етілетін жүктемені көтере алатын жарамды сымарқандармен немесе арқандармен сенімді бекітіледі. Арқандап байлау ұштары үнемі куәландырудан өтуі және кеменің айлақтан немесе айлақтың бойымен кез келген орнын барынша азайту үшін, әсіресе судың біршама көтерілгенде және қайтқан кезде тиісінше созылуы тексерілуі тиіс;

      2) рейдте немесе ашық теңізде екі кеме арасындағы жүк операциялары кезінде арқандап байлау немесе толқында қозғалу кезінде кемелердің зақымдануын болдырмау мақсатында жұмсақ пневматикалық крандарды қолдану қажет. Жүк шлангілері олардың кеме борттарының арасында зақымдану мүмкіндігін болдырмайтындай етіп ілінеді;

      3) мұнайға немесе мұнайы бар қоспаларға байланысты операциялар басталар алдында, теңізге мұнайдың түсуі мүмкін барлық клапандар тексеріледі, егер клапан пайдаланылмаса, ол пломбалануы тиіс;

      4) операциялар кезінде мұнайдың төгілуін болдырмау үшін мұнай борт сыртына ығыстыруы мүмкін барлық шпигаттар сенімді түрде сөндіріледі. Әртүрлі себептер бойынша палубада жиналатын суды (жаңбыр, қар еритін қар) шпигаттар арқылы кезең-кезеңімен, оларды уақытша аша отырып, алып тастау қажет. Суды алғаннан кейін шпигаттар қайтадан сенімді түрде жабылады;

      5) операциялар басталар алдында және уақытында берілген сұйықтықты қабылдайтын кеме құбырына шлангтарды жалғауды жүргізетін құрылғылардың астында, сондай-ақ тиісті танктердің әуе құбырларының астында қажеттілігіне қарай кептірілетін жеткілікті сыйымдылықтағы тасымалды немесе стационарлық тұғырықтар орнатылады. Шлангілерді және құбырларды дренаждауға арналған құрылғылар жоқ жерлерде олар ажыратылғаннан кейін дереу сөндірілуі тиіс;

      6) төгілген мұнайдың аз мөлшерде жиналуы мүмкін жерлерде мұнайды сіңіретін материалдар (құм немесе сорбенттер) болады. Палубада төгілген мұнай дереу жиналады. Төгілген мұнайды борттың сыртына жууға жол берілмейді;

      7) кеме мен жағалау (бункерлеуші, теңіз терминалы) арасында мұнаймен операциялар жүргізу процесінде сенімді байланыс қамтамасыз етіледі. Байланыс үнемі тексерілуі тиіс. Барлық пайдаланылатын сигналдар операциялар басталғанға дейін анықталады және оның қатысушылары үшін түсінікті болуы тиіс;

      8) ағуды немесе зақымдануды ерте анықтауды қамтамасыз ету үшін шлангілер мен басқа да пайдаланылатын жабдықтар операциялар басталар алдында және операциялар процесінде белгілі бір уақыт аралықтарында тексеріледі. Операциялар кезінде шлангілер нық қосылады және бекітіледі, сондай-ақ кеме мен айлақ арасында немесе кеме түбі мен теңіз платформасының су асты құбыржолдары арасында олардың қысылу мүмкіндігін болдырмауға тексеріледі;

      9) шлангілердің ұзындығы кеменің қалыпты қозғалысын қамтамасыз ету үшін жеткілікті болады. Шлангілер рұқсат етілген радиустан аз иілмейді;

      10) шлангты бортқа көтеру әрекеті алдында капитан немесе осы операцияға жауапты басқа командалық құрамның өкілі олардың жалпы салмағы кеме жебесінің немесе шлангты көтеретін кранның жүк көтергіштігінен аспайтынын тексереді;

      11) сыртқы ауаның минустық температурасы кезінде құбырлардың қосылыстарында ылғал сіңіргіш материалдардан жасалған төсемдерді пайдалануға жол берілмейді;

      12) палубаға бункерлеушілер жағынан кеме шығулары жабық болады немесе өтуден кейін дереу жабылады.

      29. Егер ағызуға және құюға арналған жағалау құрылғылары өзінің мақсатына сәйкес келмейтіні және (немесе) қанағаттанғысыз техникалық жай-күйде екендігі анықталса, жағалау персоналы қызмет көрсетпесе не тиісті түрде қызмет көрсетпсе және бұл зиянды заттың төгілуіне әкеп соғуы мүмкін болса, операция орындауға кеме тарапынан жауапты адам бұл туралы жағалау персоналын хабардар етеді. Егер жағалау персоналы шлангілердің қауіпсіз жұмысын қамтамасыз ету бойынша шаралар қабылдамаса, онда кеме капитаны бұл туралы агенттік фирмасының өкілін (шетелдік порттағы операциялар кезінде) немесе порт диспетчерін (қазақстандық порттағы операциялар кезінде) хабардар етуі қажет. Көрсетілген фактілер кеме журналында тіркеледі.

      30. Бункерлеу операциясы (құйылмалы отын мен майларды қабылдау): оны дайындау, өткізу және аяқтау, сондай-ақ бункерлеу операциясы кезеңінде теңіздің ластануын болдырмауға бағытталған шаралар кемедегі барлық бункерлеу операцияларын жеке өзі бақылайтын жауапты адамның (командалық құрам қатарынан арнайы оқытылған экипаж мүшесінің) тікелей басшылығымен орындалады. Бункер жеткізушісінде тиісті жауапты адам болуы қажет. Бұл адамдар арасында барлық бункерлеу операциялары барысында үнемі байланыс сақталады.

      31. Алдағы рейске тапсырма алғаннан кейін отын мен майды қабылдауға жауапты адам бункерлеудің технологиялық картасын жасайды. Технологиялық картаны кеме капитаны бекітеді.

      32. Әрбір кемеде осы операцияларға қатысушы экипаж мүшелерінің функцияларын көрсете отырып, бункерлік операцияларды жүргізу жөніндегі нұсқаулық болады.

      33. Мұндай нұсқаулық мыналарды қамтиды:

      1) кемеде бункерлеу операцияларын орындауға арналған құбырлар жүйелерінің, жабдықтар мен құрылғылардың сипаттамасы:

      құбырлардың және клапандардың, сорғылардың, басқару мен бақылау аспаптары мен құрылғыларының, желдеткіш, газ бұру, құю құбырларының орналасу схемалары;

      құбырдың әртүрлі бөліктерін ажырату және оларды пайдалану бойынша әрекет ету тәртібі үшін, операцияны шұғыл тоқтатуға арналған клапанның немесе басқа құрылғының орналасқан жері;

      2) жауапты адамның функциялары;

      3) операцияларды орындау кезіндегі экипаждың вахталық мүшелерінің құрамы мен функциялары;

      4) вахтадан басқа, операцияларды орындау жөніндегі жұмыстарға тартылатын экипаждың әрбір мүшесінің функциялары;

      5) ластануды болдырмау жөніндегі іс-шараларды ескере отырып, кемені, оның жүйелерін, жабдықтары мен құрылғыларын алдағы бункерлеу операцияларына дайындау тәртібі;

      6) іс-шараларды бастау, өткізу және аяқтау тәртібі, танктерді толтыру реті;

      7) бункерлеу операциясы кезінде орын алуы мүмкін төгілуді оқшаулау үшін құралдарды қолдану тәртібі және сипаттамасы;

      8) порттық сулардың отынмен немесе маймен ластануы туралы хабарлау тәртібі;

      9) бункерлеу операциялары кезеңінде теңіздің ластануын болдырмауға ықпал ететін басқа да ақпараттық материалдар, нұсқаулар, ұсынымдар.

      34. Мұнайдың төгілуін болдырмау үшін қолайсыз ауа-райы кезінде (теңіз толқуы және жел) рейдте бункерлеу операцияларына жол берілмейді. Рейдте бункерлеу операцияларын жүргізуге теңіз портының капитанынан рұқсат болуы қажет. Бункерлеу операциясын жүргізу мүмкіндігін ауа-райының нақты жағдайына байланысты бункерлеуші және бункерленетін кемелердің капитандары анықтайды.

      35. Бункерлеуді ақаулар табылған кезде қабылдауды тоқтату мүмкіндігі мақсатында жүктеменің ең төменгі қарқынында бастау қажет. Белгіленген цистерналарға отынның (майдың) түсуін және шланг қосылыстарында ағудың болмауын тексергеннен кейін бункерлеудің қарқындылығы номиналды деңгейге жеткізілуі мүмкін. Қабылдау барысында кеме құбырына кіретін қысымды үнемі бақылау қажет.

      36. Мұнаймен ластанудың мүмкіндігі бар операцияларға қатысатын жауапты адам және оған бағынысты персонал ластануды болдырмау және мұнайдың төгілуіне қарсы күрес әдістері мен тәсілдеріне оқытылуы қажет. Осы мәселе бойынша дағдылар мен білімдер кемеде әзірленген төтенше шаралар жоспарына сәйкес жүргізілетін жоспарлы жаттығулар кезінде пысықталады.

      37. Вахтаға немесе кезекшілікке түсетін капитанның көмекшісі жауапты адамнан операцияларды орындаудың жоспарланған реттілігі туралы және осы жоспардың нақты орындалуы туралы, операцияны одан әрі орындау жөніндегі қолда бар қосымша нұсқаулар мен шешімдер туралы, операцияға қатысатын экипаж мүшелерін орналастыру туралы және олар алған нұсқаудың көлемі туралы және мұнайды беруші немесе қабылдаушы объектінің жауапты адамдарымен, операцияны шұғыл тоқтату бекеттерімен байланысты қолдау тәсілдері туралы толық ақпарат алады.

      38. Рейс кезінде жүкті айдау жағдайында мұнайдың теңізге түсуін болдырмау үшін мынадай шаралар қабылдау қажет:

      1) пайдалану жөніндегі нұсқаулыққа сәйкес рейс кезінде жабылатын кингстондар мен клинкеттердің тығыз жабылуын тексеру;

      2) жүк құбыры мен кингстон магистралі арасындағы борт сыртындағы құю клапандары мен бөлінген клинкеттерін тығыз жабу;

      3) егер жүкті айдау үшін палубалық жүк құбыры пайдаланылмаса, онда ондағы қабылдау-құю келтеқұбырларын бітеу, ал клинкеттерді тығыз жабу қажет;

      4) осы тармақтың 2 және 3-тармақшаларында көрсетілген клинкеттердің маховиктерінде жүкті айдау уақытында "ашуға болмайды!" деген ескерту тақтайшаларын ілу;

      5) палубаға төгілген мұнайдың борт сыртына ағуын болдырмау үшін барлық палубалы шпигаттарды тығындармен сенімді жабу;

      6) жүкті қайта айдау алдында жүкті қайта айдау процесіне енгізілмеген танктердегі жүк және тазарту құбырларының қабылдау келте құбырларындағы клинкеттерді тығыз жабу;

      7) мұнай айдауды сорғының ағыны аз кезде бастау. Жүктің дұрыс түсуін тексергеннен кейін сорғының ағыны номиналды деңгейге жеткізілуі мүмкін;

      8) газды бұру жүйесіндегі тыныс алу клапандарын (қысым-вакуум) мұнайды айдау кезінде ашық ұстау, ал егер танкідегі жүк деңгейі қуысты өлшеумен анықталса, онда қарау люктерін ашу;

      9) толтырылып жатқан танктердегі жүктің деңгейіне тұрақты бақылау жүргізу;

      10) айдау кезінде танкердің айналасындағы су бетіне және кильватерлік ағыс ауданындағы су бетіне тұрақты бақылау орнату.

      39. Жүкті қайта айдау Кеменің жауапты тұлғасының бақылауымен жүргізіледі. Жүкті айдау кезінде танктердегі жүк деңгейін бақылау және танкердің айналасындағы су бетін бақылау үшін экипаж мүшелерінің қажетті санын тарту керек.

      40. Әрбір қызмет көрсететін жағалау құралының аумағында мынадай талаптарды қанағаттандыратын жағалау операцияларын басқару бекеті болуы қажет:

      1) жабдықтар мен персоналды жаңбырдан, желден, қардан, теңіз суынан және шлангілер бүлінген жағдайда, мұнайдан сенімді қорғау;

      2) айлаққа, жүк шлангтерінің жағдайына және танкердің орын ауыстыруына жақсы шолу жасауды қамтамасыз ету.

      41. Әрбір жағалау құрылысы айлақта және кемеде жауапты адамдар арасындағы екі жақты дауыстық байланысты қамтамасыз ететін телефон немесе радиобайланыспен жабдықталады. Байланыс екеуіне де түсінікті тілде жүзеге асырылады.

      42. Әрбір жағалау құрылысы мұнайды сақтау үшін пайдаланылатын сыйымдылықтармен операциялар жүргізетін адамдармен бірге екіжақты байланыспен жабдықталады. Бұл байланыс айдау процесінің сипаттамасын тексеру, апатты жағдайда, оларды тез өзгерту және сорғыларды дереу тоқтату үшін қажет.

      43. Әрбір жағалау құрылысы мұнайды қайта айдауды тоқтатуға қабілетті тиісті жеке бөлу құрылғысымен жабдықталады. Бұл құрылғының қосқышы терминал мен танкер персоналы үшін жақсы көрінетін, нашар көріну кезеңінде жарықтандырылған жерде, оңай қолжетімді болуы қажет.

      44. Мұнай танкері мұнай айдауды тоқтату үшін кеме бортындағы жауапты тұлға үшін қолжетімді ұқсас ажыратқыш сөндіргішпен жабдықталады. Мұндай ажыратқыш, егер ол орнатылған болса, жағалау құрылысымен электр, пневматикалық немесе механикалық тәсілмен жалғанады.

      45. Мұнай танкері мен терминал арасында жүргізілген ақпарат алмасу негізінде алдағы операциялардың бірлескен жоспары әзірленеді. Бұл жоспар тексеру парағы түрінде дайындалады және кеме мен терминалдың жауапты адамдары қол қояды. Онда мыналар көрсетіледі:

      1) операцияларды қауіпсіз жүргізу үшін танкер мен айлақ персоналының жеткіліктілігі;

      2) арқандап байлау құрылғылары;

      3) операциялар барысында күтілетін кеменің ең жоғары және ең аз шөгуі;

      4) айлақ пен танкер арасында қауіпсіз және қолжетімді өтпе жолдың болуы;

      5) танктерді тиеу (түсіру) кезектілігі;

      6) шланг құрылғысының, шлангалардың жарамдылығын, олардың орналасуын, шлангқа төсемелердің, тартпалардың болуын тексеру;

      7) танкерде және терминалда жауапты адамдар арасында сенімді байланыстың болуы;

      8) танкерде және терминалда жауапты адамдар арасында келісілген сигналдар мен командаларды нақты орнату;

      9) кемедегі балласт пен қалдықтардың орналасуы мен саны, егер қажет болса, оларды беру;

      10) тиеу немесе түсіру үшін белгіленген кеме құбыржолдары;

      11) шланг құрылғыларының элементтерінің, шлангілер мен фланецтердің тиісті қосылуын қамтамасыз ету;

      12) жұмыс орындары мен жабдықтарын қажетті жарықтандыруды қамтамасыз ету;

      13) жүк сорғы бөлімшесіндегі кингстондарды, борт сыртындағы клапандарды және жүк құбыры мен кингстон магистралі арасындағы секіру клинкеттерін қысу және пломбалау;

      14) клинкеттерді жабу тығыздығын көрсететін бақылау құрылғысын (ол болған кезде мұнай жүгін теңізден бөлетін қосарланған секциялы клинкеттер арасында) жұмыс жағдайына келтіру;

      15) кеме журналында жүк сорғы бөлімшесінің кингстондарына және борт сыртындағы құю клапандарына пломбалар салу фактісін бекіту;

      16) тиелетін (түсірілетін) жүктің (жүктердің) саны мен сипаттамалары;

      17) мұнаймен жүк операцияларын жүзеге асыруға жол берілетін жүк магистраліндегі ең жоғары қысым;

      18) тиеу немесе түсіру қарқындылығы (бастапқы, ең жоғарғы, бір құбырдан екіншісіне ауысу кезінде және аяқталған кезде);

      19) кеме және жағалау сағаттарын салыстырып тексеруді жүргізу;

      20) танкілермен жүк операциялары кезінде беруді бастау, тоқтату және қарқындылығын өзгерту үшін жағалау құрылыстарына қажетті уақыт;

      21) жағалау құрылыстарына жағалау ысырмасын жабу үшін қажетті уақыт ішінде кемеге түсетін жүктің саны;

      22) мұнай базасынан кемеге дейінгі құбырдың ұзындығы мен диаметрі;

      23) кемеге жағалау сорғыларын қосу мен ажыратудың және бір жағалау сыйымдылығынан екіншісіне ауысудың барлық сәттері туралы хабарлау қажеттілігі;

      24) егер шикі мұнаймен жуу жүргізілетін болса, оның реті;

      25) жүк танктерін желдетудің және инертизациялаудың болжамды әдісін жүргізу жүйелілігі;

      26) мұнай төгілген жағдайда іс-қимылдарды келісу;

      27) авариялық жағдайларда мұнай айдауды жылдам тоқтату үшін төтенше әрекеттерді орындау тәртібі;

      28) барлық қажетті тұғырларды тиісті түрде орнатуды және оларды құрғатуды қамтамасыз ету;

      29) шағын төгілуді тез арада жинау және жою үшін қажетті материалдардың болуы;

      30) қысымның артуының сигналдық құрылғысының және кесетін құрылғылардың жарамды жұмысы;

      31) теңізге мұнайдың түсуі мүмкін жүк палубасындағы барлық шпигаттарды өткізбейтін тығындармен немесе бітеуіштермен жабу (атмосфералық жауын-шашын кезінде палубада жиналатын су мезгіл-мезгіл түсіріледі, содан кейін шпигаттар қайтадан жабылады);

      32) жүк операциялары кезінде пайдаланылмайтын палубалық жүк және тазарту құбыржолдарының келтеқұбырларын бітеу;

      33) жүк және тазарту құбырларының, танкердің газ шығару жүйесінің (қысым-вакуум), клапандарды қашықтықтан басқару жүйесінің және танкідегі жүк деңгейін өлшеу құрылғыларының жүк операцияларына дайындығы;

      34) жүк сорғы бөлімшесінде, палубада және жүк танкілерінде клапандардың ашылу және жабылу дұрыстығы;

      35) жүк операцияларында пайдаланылмайтын жүк және тазарту құбырларының учаскелерін жабық клапандармен ажырату және осы клапандардың маховиктерінде "ашуға болмайды!" - деген жазуы бар ескерту тақтайшаларын орнату;

      36) жүк операцияларын жүргізу кезінде жауапты адамдар танкерден және жағалаудан және олар орналасқан жерден жүк операцияларының жүргізілуіне.

      46. Операциялар басталар алдында танкер мен жағалау құрылысының жауапты адамдары осы Қағидалардың 45-тармағында келтірілген тексеру парағының ережелерін тексеруді жүргізеді.

      47. Қосылыстар мен шлангілердің ықтимал ағуын, суда мұнай іздерінің болмауын анықтау мақсатында, сондай-ақ артық қысым болмаған кезде қажетті танкті толтыру үшін Жоспарда көзделген құбыржолдардың іске қосылуының дұрыстығын тексеру мақсатында жүк операцияларын бастау беру (ағызу) қарқындылығы барынша төмен болған кезде жүргізіледі. Тек осы тексеруден кейін ғана беру қарқындылығы жедел жоспарда белгіленген жоғары қарқындылыққа дейін ұлғайтылуы мүмкін.

      48. Жағалаудағы және танкердегі жауапты адамдар:

      1) ағудың болмауына жабдықтар мен жүйелерді, сондай-ақ танкердің және оның борттарының айналасындағы судың бетін, әсіресе, мұнай іздерінің жоқтығына жүк сорғы бөлімшесінің кингстондары ауданын;

      2) қандай да бір ағудың болмауына борт сыртындағы суды ағызуға арналған тесіктерді;

      3) ағудың болмауына тиеуге жатпайтын сорғы бөлімшесін, кофердамдарды немесе танктерді;

      4) артық қысымның жоқтығына құбыр және шлангілерді;

      5) арқандап байлаудың сенімділігін;

      6) жүк шлангының орналасуын;

      7) танктің толтыру деңгейін және жағалаудан алынған деректермен салыстырылатын тиелген мұнайдың мөлшерін;

      8) байланыс жүйесін жиі тексереді.

      49. Жүк операциялары мынадай жағдайларда тоқтатылады:

      1) кеменің орнын ауыстыру терминал жұмысы үшін рұқсат етілген параметрлерден асып түссе;

      2) дауылды ескерту алса;

      3) негізгі байланыс жүйесінде айлақ пен жағалау құрылыстары арасында немесе айлақ пен мұнай танкері арасында ақау пайда болғанда және басқа тұрақты байланыс жоқ болса;

      4) су бетінде мұнай іздері байқалса;

      5) от немесе оның пайда болу қаупі анықталса;

      6) жарықта ақаудың пайда болуы немесе айлақтың жарығы әлсіз болса;

      7) мұнай танкерінің құбыршектерінен, қосылыстары мен құбыр жолдарынан немесе палубалық құбыр жолдарынан мұнайдың аққаны анықталса;

      8) тиелген және қабылданған мұнай көлеміндегі түсініксіз елеулі айырмашылық анықталса;

      9) жүк магистраліндегі қысымның түсініксіз төмендеуі пайда болса;

      10) танктің шамадан тыс толуынан туындаған мұнай танкері палубасында мұнай пайда болса;

      11) мұнайдың төгілуіне қауіп төндіретін зақым немесе авария анықталса;

      12) найзағай разрядтары кезінде.

      50. Жүк операциялары тоқтауды туғызған себептер жойылғаннан кейін ғана қайта басталады.

      51. Кеме капитандары қабылдау құрылыстарының операторынан, оның ішінде баржалар мен автоцистерналардан айдалған жуу суының, лас балласттың, қалдықтардың немесе құрамында мұнай бар қоспалардың саны, сондай-ақ айдау уақыты мен күні көрсетілген қолхат немесе куәлік алады. Қолхат немесе куәлік мұнай операциялары журналымен бірге сақталады.

2-параграф. Құйылмалы тасымалданатын зиянды заттармен ластануды болдырмау тәртібі

      52. Мұнай болып табылмайтын химиялық танкерлерде құйылып тасымалданатын зиянды сұйық заттар МАРПОЛДЫҢ II қосымшасына сәйкес санаттарға бөлінеді.

      53. Химиялық тасушы танкерлерде тек Ұйымның Теңіз ортасын қорғау жөніндегі комитетінің МЕРС 119 (52) қарарымен қабылданған түзетулермен бірге Қауіпті химиялық жүктерді құйып тасымалдайтын кемелерді жасау мен жабдықтаудың халықаралық кодексінде (бұдан әрі – ХКХ кодексі) көрсетілген зиянды сұйық заттарды құйып тасымалдауға рұқсат етіледі не оларды тасымалдауға қатысатын елдер арасындағы келісім бойынша МАРПОЛ II Қосымшасына сәйкес олардың зияндылық санатына уақытша баға берілді.

      Ескерту. 53-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 26.01.2022 № 31 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      54. Кеменің конструкциясы, оның жабдықтары, кемеден теңіздің зиянды сұйық заттармен ластануын болдырмауға арналған құрылғылары мен жүйелері МАРПОЛ-дың II қосымшасының талаптарына сәйкес болуы қажет.

      55. ХКХ кодексінде көрсетілген зиянды сұйық заттарды құйып тасымалдауға жол берілетін кемелерді жобалау, конструкция, жабдық, жүйелер, құрылғылар, материалдар және пайдалану осындай заттардың теңізге бақылаусыз тасталуының ең аз мөлшеріне мәліметтер үшін МАРПОЛ II Қосымшаның, сондай-ақ ХКХ кодексінің және Ұйымның Теңіз ортасын қорғау жөніндегі комитетінің МЕРС.20(22) қарарымен қабылданған түзетулермен бірге Қауіпті химиялық жүктерді құйып тасымалдайтын кемелерді жасау және жабдықтау кодексінің талаптарына сәйкес кемені жасауға келісімшарт жасалған күнге және жасау күніне байланысты келуі қажет.

      Ескерту. 55-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 26.01.2022 № 31 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      56. Кеме капитанының сұратуы бойынша ПТӘ алдын ала жууды талаптан алып тастауды ұсына алады, егер ол:

      1) түсіру жүргізілген танк алдыңғы затпен немесе алдыңғы затпен үйлесімді басқа затпен қайта жүктелетініне және тиер алдында танкті жуу немесе балластау жүргізілмейтініне көз жеткізсе;

      2) теңізде тиелген танкті жуу немесе балластау жүргізілмейтініне көз жеткізсе. Алдын ала жуу басқа портта қабылдау құрылысының бар екендігі және осындай мақсат үшін жарамды екендігі жазбаша түрде расталған жағдайда жүргізілсе;

      3) жүктің қалдықтары кеме қатынасы тіркелімімен мақұлданған немесе МАРПОЛ-дың II қосымшасына сәйкес шетелдік сыныптау қоғамдары таныған желдету әдісімен жойылғанына көз жеткізсе ғана ұсына алады.

      57. Құйылатын зиянды сұйық заттарды тасымалдауға куәлік берілген жалпы сыйымдылығы 150 және одан да көп тіркелімдік тонна әрбір кеме бортында кеме қатынасы тіркелімімен немесе шетелдік сыныптау қоғамдарымен танылған теңіздің зиянды сұйық заттармен ластануына қарсы күрес жөніндегі төтенше шаралар жоспары болады.

      58. Жоспар МЕРС қарарымен ұйымның теңіз ортасын қорғау жөніндегі комитеті қабылдаған түзетулері бар Теңіздің мұнаймен және/немесе зиянды сұйық заттармен ластануына қарсы күрес жөніндегі төтенше шаралардың кеме жоспарларын әзірлеу жөніндегі нұсқаулыққа сәйкес жасалады. Немесе капитанға және командалық құрамның адамдарына түсінікті тілдерде жазбаша түрде беріледі.

      59. Заттарды тасымалдауға жол берілетін әрбір кемеде кеме қатынасы тіркелімімен мақұлданған немесе шетелдік сыныптау қоғамдарымен танылған әдістер мен құрылғылар бойынша нұсқаулығы болады.

      60. Көрсетілген нұсқаулық МАРПОЛ-дың II қосымшасының 4-толықтыруына сәйкес стандартты форматқа ие. Қолданылатын тіл ағылшын, испан немесе француз болып табылмайтын, халықаралық рейстерді орындайтын кемеге қатысты мәтін осы тілдердің біріне аударманы қамтиды.

      61. Әдістер мен құрылғылар жөніндегі басшылықтың басты мақсаты кеменің командалық құрамының адамдарына жүкті өңдеуге, танктерді тазалауға, тұндырғымен жұмыс істеуге, сондай-ақ МАРПОЛ-дың II қосымшасының талаптарына сәйкес келу үшін орындалатын жүк танктерін балластау мен дебалластауға қатысты физикалық құрылғылар және барлық пайдалану рәсімдері туралы мәліметтерді беру болып табылады.

      62. Теңіз портының міндетті қызметтері тізбесінің 7-тармақшасына сәйкес зиянды сұйық заттарды құюмен тасымалдауды жүзеге асыратын кемелер келетін теңіз порттары мен терминалдарында портқа кіретін барлық кемелердің қажеттіліктерін қанағаттандыруға жеткілікті, құрамында зиянды сұйық заттардың қалдықтары бар қалдықтар мен қоспаларды қабылдауға арналған порттық қабылдау құрылыстары көзделеді және ол осы кемелердің шамадан тыс босқа тұрып қалуына әкеп соқпауы қажет.

      63. Жүкті түсіруге арналған терминалдар осы терминалдарда зиянды сұйық заттарды түсіретін кемелердің жүк танктерін тазалауды жеңілдететін құрылғылармен жабдықталады. Кемелерден түсірілетін зиянды сұйық заттары бар жүк шлангілері мен терминал құбыржолдары осы заттардың кемеге кері ағуына жол бермейді.

      64. Қазақстандық кемеден шетелдік порттағы порттық қабылдау құрылыстарының МАРПОЛЫН-дың II қосымшаның талаптарына сәйкес келмеген жағдайда, уәкілетті орган көрсетілген сәйкессіздік туралы Ұйымды хабардар етеді.

      65. Химиялық заттарды тасығыш танкерлердегі жүк және балласттық операцияларға қатысатын, сондай-ақ рейс кезінде оларға тасымалданатын сұйық зиянды заттарды қадағалауды жүзеге асыратын экипаж мүшелері:

      1) жүк танкілерінің құрылғысын;

      2) жүк және тазарту жүйелерінің құрылғысын;

      3) кеменің алдыңғы жақтағы бөлімшелерінің, коффердамдардың, құбырларға арналған туннельдердің орналасуын;

      4) қарапайым және апаттық жағдайларда желдету жүйесін пайдалану тәртібін қоса алғанда, алдыңғы жақтағы бөлімшелердің желдеткіш құрылғысын;

      5) газ бұру жүйесінде автоматты клапандардың орналасу орны және оларды жүк және балласт операциялары кезеңінде және теңіз бен химиялық танкер өткелдерінде пайдалану тәртібін;

      6) өлшеу құрылғыларының орналасқан жері және танкідегі жүктің деңгейін анықтау үшін олармен жұмыс істеу тәртібін;

      7) газдардың (будың) пайда болуы туралы немесе палубаларда немесе кеме үй-жайларында зиянды заттардың газдармен (бумен) газдану нормасының артуы туралы сигнал беретін аппаратураның орналасу орнын және осы аппаратураның іске қосылуы кезіндегі іс-қимыл тәртібін білуі тиіс.

      66. Тиеуді бастамас бұрын химиялық танкер капитаны жүк жөнелтушіден құю арқылы жүк ретінде тасымалдауға жататын зиянды зат туралы, оның ішінде атауы, тығыздығы, тұтану температурасы, жарылу шегі, сондай-ақ адамдардың денсаулығы мен теңіздің тірі ресурстары үшін заттың зияндылық санаты туралы ақпарат алады.

      67. Жүкті тиеу кеме капитаны бекіткен жүк жоспарына сәйкес тасымалдаудың технологиялық картасы бойынша жүргізіледі. Технологиялық картада жүктің қандай магистральдар бойынша қабылданатыны, жүк клапандарын ашу және жабу кезектілігі, жүк танктерінде қандай бос орындар қалдыру қажеттігі көрсетіледі. Технологиялық картамен жүк операцияларын орындаумен тікелей айналысатын кеме персоналын таныстыру қажет.

      68. Барлық экипаж тиеу көзделген зиянды заттың қасиеттерімен алдын ала танысуы қажет, зиянды зат туралы қысқаша ақпаратты кез келген уақытта экипаждың әрбір мүшесі оқи алатындай жерде кемеде іліп қою керек.

      69. Тиеу процесінде жүк танкілерінің люктері, қарау көзшелері, жуу машиналарына арналған мойындар арқылы жүк палубасына зиянды заттардың булары шығарылмайды.

      Егер химиялық танкер газ бұру жүйесінің автоматты клапандарымен (қысым-вакуум) жабдықталса, онда олардың жұмысын үнемі тексеру қажет.

      70. Химиялық танкер портқа келгенге дейін капитан порт билігінен кеме тапсыруды қажет ететін жүк ретінде танкерде тасымалданатын лас балласты, жуу суын, өзге де қоспалар мен зиянды сұйық заттардың қалдықтарын кемеден қабылдау мүмкіндігі туралы растама алады.

      71. Одан кейін тасталатын қосымша балласты қабылдау үшін зиянды заттарды тасымалдағаннан кейін танктерді жуу немесе танктерді тазалау қажет болған жағдайда осы жууды МАРПОЛ-дың II қосымшасының 8-Ережесіне сәйкес жүргізу қажет.

      72. Әсіресе кәсіптік кемелер болған жағдайда, зиянды заттарды авариялық шығару ауданында кеме капитанына магнитофондық таспаға растау жазбасы бар халықаралық шақыру арнасында ашық мәтінмен эфирге ескерту түрінде хабарлауы және Халықаралық сигналдар жинағы бойынша тиісті сигналдарды беруі қажет.

3-параграф. Теңізбен тасымалданатын қаптамадағы зиянды заттармен ластануды болдырмау тәртібі

      73. №122(75) MSC Ұйымның теңіздегі қауіпсіздік жөніндегі комитеті қарарымен қабылданған түзетулері бар қауіпті жүктерді теңіз арқылы тасымалдаудың халықаралық кодексінде (бұдан әрі – ҚЖТТХК) теңіз ластаушылары ретінде айқындалған немесе МАРПОЛ-дың III қосымшасында көрсетілген өлшемшарттарға жауап беретін заттар ораммен тасымалданатын зиянды заттар болып табылады.

      74. Қаптама ҚЖТТХК-да зиянды заттар үшін көрсетілген жүк сыйымдылықтарының нысаны ретінде анықталады. Тасымалдау кезінде және порттардағы қайта тиеу жұмыстары процесінде теңіз ортасының ластану қаупін болдырмау үшін орам тасымалдау шарттарына және ондағы зиянды заттың қасиеттеріне сәйкес келуі қажет.

      75. Зиянды заты бар қаптамалар зиянды заттың дұрыс техникалық атауы бар ұзақ мерзімді берік таңбамен таңбаланады немесе ҚЖТТХК тиісті ережелеріне сәйкес зат зиянды зат болып табылатынын көрсететін ұзақ мерзімді берік жапсырмамен жабдықталады. Таңбалау теңіз ортасының әсеріне кемінде үш ай бойы төзімді бояулармен МАРПОЛ II қосымшасының талаптарына сәйкес келеді.

      76. Зиянды зат бар қаптамаларды таңбалау немесе жапсырмалармен жабдықтау әдісі ҚЖТТХК тиісті ережелеріне жауап беруі қажет.

      77. Сондай-ақ зиянды заттарды тасымалдауға қатысты ақпарат ҚЖТТХК тиісті ережелеріне жауап береді және тексеру шеңберінде теңіз портының капитанына беріледі.

      78. Кеменің және борттағы адамдардың қауіпсіздігін нашарлатпай, теңіз ортасына қауіп төндірмеу мақсатында зиянды заттар ҚЖТТХК ережесіне сәйкес орналастырылады және бекітіледі.

      79. Киль 1990 жылғы 31 желтоқсанда немесе осы күннен кейін салынған кемелер құрамында мұнайы бар жауын-шашынға арналған танктер болуы мүмкін күш қондырғыларынан ағып кетуді, ағуды және пайдаланылған майды жинау үшін жеткілікті сыйымды танкілермен жарақтандырылады.

      80. Бұрын зиянды заттарды тасымалдау үшін пайдаланылған бос сыйымдылықтарды, жүк контейнерлерін, алмалы-салмалы танктерді, егер оларда теңіз ортасы үшін қауіп төндіретін қандай да бір қалдықты қамтамасыз ететін тиісті сақтық шаралары қабылданбаса, ластану көзі ретінде қарастыру керек.

      81. Кеме капитаны немесе аға көмекші қаптамада және үюмен зиянды заттарды тиеу алдында экипаж мүшелеріне осы заттардың қасиеттері, теңіздің және адамның тірі ресурстары үшін олардың зияндылық дәрежесі туралы нұсқау береді.

      82. Буып-түйілген зиянды заттарды кеме трюміне тиеу немесе трюмдерден түсіру бұл үшін кеме капитаны арнайы тағайындаған жауапты адамның тікелей бақылауымен жүргізіледі.

      83. Теңізде тасымалдау кезінде қаптамадағы және ақтарылған зиянды заттар олардың теңізге кездейсоқ түсуінің алдын алатындай етіп орналастырылады.

      84. Зиянды заттармен жүк операциялары теңіз порттарында арнайы өндірістік қайта тиеу кешендерінде немесе өндіріс процесінде тиеу-түсіру жұмыстарының талаптарын орындау шартымен әмбебап мақсаттағы қайта тиеу кешендерінде жүзеге асырылады.

      Қаптамада тасымалданатын зиянды заттарды тиеу,түсіру және сұрыптау порттың құзыретті өкілінің қатысуымен жүргізіледі.

      85. Зиянды заттарды тиеу және түсіру осы заттардың сипаттамалары мен қасиеттеріне сәйкес порт әзірлеген технологиялық жұмыс карталары бойынша жүргізіледі.

      86. Кемелердің палубасында тасымалданатын зиянды заттары бар жүк орындары олардың палуба бойынша қозғалу және қолайсыз гидрометеорологиялық жүзу жағдайларында теңізде тастау мүмкіндігін болдырмайтындай етіп орналастырылады және бекітіледі, сондай-ақ теңіз суы мен атмосфералық жауын-шашынның әсерінен жақсы қорғалады.

      87. Орамдағы зиянды заттармен жүк операциялары кезінде ыдыстың бұзылуын және осыған байланысты теңіздің ластануын болдырмайтын барлық шаралар қолданылады.

      88. Қаптамада және үйінді зиянды заттармен тиелген трюмге кіруге және онда зиянды булар мен газдардың концентрациясы белгіленген қауіпсіз нормалардан аспаған жағдайда ғана, жұмыс жүргізуге болады. Қауіпсіздікті қамтамасыз ету үшін бұл жүк-жайлар мұқият вентиляцияланады немесе желдетіледі. Булар мен газдардың қауіпті шоғырлануы кезінде аса қажет болған жағдайда трюмге кіруге арнайы сақтық шараларын сақтаған кезде жол беріледі. Қауіпті болып табылатын зиянды заттар тиелген трюмдерде жүк жұмыстарын жүргізу қағидасы ҚЖТТХК регламенттеледі.

      89. Қаптамада тасымалданатын зиянды заттармен жұмыс басталар алдында ыдыстың бүтіндігіне және олардың шашылуы немесе төгілмеуіне көз жеткізу қажет.

      90. Атқару жүк жоспарында кемеге тиеу аяқталғаннан кейін кемеде зиянды заттардың орналасуы нақты көрсетіледі. Жүк жоспарының көшірмесі осы зиянды заттарды межелі порттарда түсіргенге дейін портта сақталады.

      91. Қаптамада және үйінді зиянды заттарды тасымалдайтын кеме капитаны тасымалдау регламентіне сәйкес бортта болған барлық уақыт ішінде жүкті қаптаудың, салудың және бекітудің жай-күйін, жүк-жайларындағы газдылықты және температураны (егер зат өздігінен қыздыру қасиеттеріне ие болса және газдар мен булардың қауіпті шоғырлануының пайда болуы) бақылауды қамтамасыз етеді.

      92. Рейс кезінде палубадағы қаптамада тасымалданатын зиянды заттарға назар аударылады. Қаптаманың зақымдануы анықталған кезде теңізде зиянды заттардың шығарылуын болдырмайтын шаралар қабылдау қажет, ол үшін палубалық шпигаттарды дереу жабу және төгілген немесе төгілген зиянды заттарды жинауға кірісу керек. Зиянды затпен ластанған ыдыстар, палуба, аралықтар және басқа да су үсті зиянды заттардан зиянды заттарды тиеу алдында жүк жөнелтуші кемеге берген нұсқаулықта көрсетілген әдістермен және құралдармен тазартылады.

      93. Зиянды заттар тасымалданатын трюмдерді құрғату құбырларын кесіп өтетін клапандар жабылады, қысылады және пломбаланады.

      94. Зиянды заттар тасымалданатын жүк трюмдерінен лас суларды әрбір сорғызуға жататын лас суларда зиянды заттардың болмауын анықтау мәніне талдау жүргізгеннен кейін кеме капитанының келісімімен және рұқсатымен жүргізіледі.

      Кеме жағдайында лас сулардан сынамалар алу және олардың құрамында зиянды заттардың болу мәніне талдау жүргізу әдістемесі, сондай-ақ қажетті жабдықтар мен препараттар жүк жөнелтуші тиеу портындағы кеме капитанына беріледі.

      95. Кемеде орамда және үйіп тасымалданған зиянды заттармен жүк операциялары аяқталғаннан кейін трюмдер мен палубалар зиянды заттардың қалдықтарынан мұқият тазартылады, ал қажет болған жағдайда газсыздандырылады.

      96. Кеменің трюмінде шашылған немесе төгілген, сондай-ақ үюмен тасымалдаған соң құрғақ тазартудан кейін зиянды заттардың аздаған мөлшері жеке ыдысқа жиналады, ал қалдықтар – лас суларға немесе құдыққа жуылады, содан кейін құрама цистернаға ағызылады.

      97. Құрама цистернаны тек суда жақсы еритін, цистерна дайындалған материалмен әсер етпейтін сұйық немесе қатты заттарды араластыру үшін пайдалануға болады.

      98. Кемеде трюм зығырынан немесе құдықтардан құрамаға ерітіндіні айдауды қамтамасыз ететін автоматты жүйе көзделеді.

      99. Барлық басқа жүйелерден қайтарылмайтын-тиекті клапандармен ажыратылған жүйені пайдалануға жол беріледі.

      100. Егер цистернаның ауа немесе өлшеу құбырлары тұрғын және қызметтік үй-жайлар ауданында шығатын болса, зиянды немесе тез тұтанатын газдар немесе булар бөлетін зиянды заттарды араластыру үшін құрама цистернаны пайдалануға жол берілмейді.

      101. Аса зиянды заттармен жұмыс істеуге арналған сорғылар, ауа құбырлары, сынамаларды алуға арналған тесіктер ҚЖТТХК талаптарына сәйкес тиісті ескерту белгілері мен жазулары бар тақтайшалармен жабдықталады.

      102. Зиянды заттарды өңдегеннен кейін құрама цистерна, құбыр жүйесі, сорғылар және басқа да құрылғылар мұқият жуылады, ал егер қажет болса, онда газсыздандырылады.

      103. Егер өлшеу қолмен жүргізілсе және зиянды зат қауіпті жүктерге жататын болса, онда өлшеу өңделетін зат үшін ҚЖТТХК талап етілетін қорғаныс құралдарын пайдаланылады.

      104. Ыдыстарға зиянды заттардың әртүрлі қалдықтары мен қоспаларын, сондай-ақ құрамында зиянды заттар бар балласты және жуу суларын жинау кезінде заттардың өзара әрекеттесуі, сондай-ақ сыйымдылық материалымен қауіпті әрекеттесу мүмкіндігі ескеріледі.

      105. Зиянды заттардың қалдықтарын, сондай-ақ құрамында жуу және балластты сулардың зиянды заттары бар қалдықтарды жинау сыйымдылықтарынан түсіру және тапсыру порттарда қабылдау құрылыстарына жүргізіледі.

      106. Қауіпті жүкті тасымалдауға арналған кемеде кеме қатынасы тіркелімімен берілген немесе шетелдік сыныптау қоғамдарымен танылған қауіпті жүктерді тасымалдауға арналған кеменің сәйкестігі туралы құжаты болады.

      Қауіпті жүктерді тасымалдауға кеменің сәйкестігі туралы құжат болмаған жағдайда қауіпті жүктерді теңіз көлігімен тасымалдауға жол берілмейді.

      107. Жүк жөнелтуші зияндылық санатын дұрыс көрсете отырып, қаптамада және үюмен тасымалданатын зиянды заттарға сертификаттарды уақтылы беруді қамтамасыз етеді, сондай-ақ тасымалдаушыға қажетті жабдықтары мен препараттары бар жүк трюмдерінің мұз суларынан сынамалар алу және талдау жүргізу жөніндегі нұсқаулықты, егер кемеде ондай жоқ болса ұсынады.

      108. Жүк жөнелтуші тасымалдаушыға зиянды заттардың қаптамасы ҚЖТТХК талаптарын қанағаттандыратынын растайтын құжатты ұсынады.

      109. Тиеу (түсіру) порты кемеден жуу суларын шығару үшін кемеге ыдысты беруі тиіс.

      110. Кеме капитаны тағайындаған, қаптамада және үюмен тасымалданатын зиянды заттары бар жүк операцияларын басқаратын жауапты адам палубаға және трюмге тиелген жүктің дұрыс орналастырылуын және бекітілуін, арнайы жабылуын, әртүрлі зиянды жүктерді бірлесіп тиеу шарттарының орындалуын және тиеу-түсіру жұмыстары кезінде қауіпсіздік шараларының сақталуына бақылауды жүзеге асырады.

4-параграф. Кемелерден ағынды сулармен ластануды болдырмау тәртібі

      111. Кеменің конструкциясы, оның жабдықтары, құрылғылары және кемеден тазартылмаған сарқынды сулармен теңіздің ластануын болдырмауға арналған жүйелері МАРПОЛ-дың IV қосымшасының талаптарына сәйкес болуы тиіс.

      112. Кемеден ағынды суларды порттық қабылдау құрылыстарына ағызу осы мақсатқа арналған стандартты ағызу қосылыстары арқылы арнайы арналған құбыржолдар бойынша жүргізіледі.

      113. Ағынды суларды ағызар алдында құрама цистернаның ішіндегісі алдын ала араластырылады (қопсытылады).

      114. Порттық қабылдау құрылыстарына сарқынды суларды ағызу алдында жүйенің дайындығы тексеріледі.

      115. Сарқынды суларды ағызуға тыйым салынған аудандарда сарқынды суларды борт сыртына ағызу құбырының бекіту арматурасы жабық күйінде пломбаланады, ал жинау цистерналарын босатуға арналған сорғыларды автоматты іске қосу және тоқтату құралдары қол режиміне ауыстырылады.

      116. Ағынды суларды ағызу аяқталғаннан кейін цистерна, ағызу құбырлары порттық қабылдау құрылыстарына тапсырылып, борт сыртындағы сумен жуылады.

      117. Теңіз порттарында Теңіз портының міндетті қызметтері тізбесінің 7-тармақшасына сәйкес портқа барлық кіретін кемелер үшін жеткілікті тазартылмаған сарқынды суларды қабылдауға арналған порттық қабылдау құрылыстары көзделеді және ол осы кемелердің шамадан тыс босқа тұрып қалуына әкеп соқпауы қажет.

      118. Қазақстандық кемеден шетелдік порттағы порт қабылдау құрылыстары МАРПОЛ-дың IV қосымшасының талаптарына сәйкес келмеген жағдайда уәкілетті орган көрсетілген сәйкессіздік туралы Ұйымды хабардар етеді.

5-параграф. Кемелерден қоқыспен ластануды болдырмау тәртібі

      119. Кемеде пайда болатын қоқыс осы үшін арнайы тағайындалған құрылғыларға (алмалы-салмалы немесе кіріктірілген) жинауға жатады. Бұл қоқыс порттық қабылдау құрылыстарына тапсырылғанға дейін сақталады.

      120. Қоқысты жинау үшін кемеде жеке таңбаланған ыдыстар қарастырылуы қажет. Бұл ыдыстарда (банкалар, бөшкелер, қаптар, контейнерлер, шелектер) бөлек жиналады:

      – пластиктен жасалған бұйымдар (таза, сондай-ақ пластикалық емес қоқыспен аралас;

      – тамақ қалдықтары;

      – қоқыстың басқа түрлері.

      121. Қоқысты жинауға және сақтауға арналған алмалы-салмалы құрылғыларды орналастыру орындарын кеме әкімшілігі белгілейді. Алмалы-салмалы құрылғылар қоқыстың негізгі пайда болу көздеріне жақын орналастырылады және қоқысты тиеуді және түсіруді қамтамасыз ету үшін кемедегі жүк көтергіш құралдардың әрекет ету ауданында болады.

      122. Босатылғаннан кейін қоқысты сақтауға арналған ыдыс жуылады және жуу суы порттық қабылдау құрылыстарына тапсырылады.

      123. Қоқыстарды өңдеу үшін кемелер инсинераторлармен, престеуге арналған құрылғылармен немесе ұсақтағыштармен жабдықталуы мүмкін.

      124. Қоқысты ұсақтаушы оны көлемі 25 мм аспайтын бөлшектерге дейін ұсақтауды қамтамасыз етуі тиіс.

      125. Тығыздауға қоқыстың көп бөлігі ұшырауы мүмкін, ерекше жағдайды құрайтын: ұсатылмаған табақ пластик, фибра, картон, сұйық және үйінді жүктерге арналған ыдыстар және қалың қабырғалы металл заттар. Жарылыстың ықтималдығына байланысты герметикаланған сыйымдылықтар нығыздалмайды.

      126. Қоқыстарды жағуға арналған қондырғы (инсинератор) Кеме қатынасының тіркелімімен немесе танылған шетелдік сыныптау қоғамдарымен мақұлданады.

      127. Кемелерде пайдаланылатын инсинераторлар қоқыс пен мұнай қалдықтарын жағуға арналған.

      128. Отын шығынын азайту мақсатында қоқыстар мен мұнай қалдықтарын бір мезгілде жағуға жол беріледі.

      129. Мұнай қалдықтарын жағу кезінде оларды жағу үшін мұнай қалдықтарын дайындау жабдығын пайдалана отырып мұқият дайындау керек. Бұл ретте пайдалану жөніндегі нұсқаулықта көрсетілгеннен төмен деңгейге төмендеуіне жол бермей, мұнай қалдықтарындағы мұнай өнімдерінің құрамына назар аудару қажет.

      130. Қоқыстарды жағу кезінде инсинераторға майланған шүберек пен пластиктің көп мөлшерін тиеуге жол берілмейді, себебі бұл реактордағы температураның күрт артуына және шығатын газдардың түтінінің жоғарылауына әкеп соқтыруы мүмкін.

      131. Пластикті жағу кезінде пайда болатын күлде ауыр металдардың қалдықтары, сондай-ақ уытты қалдықтар болуы мүмкін. Мұндай күл бортта сақталады және порттық қабылдау құрылыстарына тапсырылады.

      132. Қоқыстарды сақтау аймақтарында инфекциялардың пайда болуының алдын алу үшін үнемі бақылау-алдын алу шараларын жүргізу қажет.

      133. Теңіз порттарында портқа кіретін барлық кемелердің қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін жеткілікті қоқыс қабылдауға арналған порттық қабылдау құрылыстары көзделеді және ол осы кемелердің шамадан тыс босқа тоқтап қалуына әкеп соқпауы қажет.

      134. Кемеден қоқыстарды өткізу порттық қабылдау құрылыстарына жүргізіледі. Порт кеменің алдын ала өтінімі бойынша қоқысты қабылдайды немесе тиелген алмалы-салмалы құрылғыларды қабылдауды және теңіз портының міндетті қызметтері тізбесінің 7-тармақшасына сәйкес оларға қоқысты жинау және сақтау үшін жарамды бос кемеге жеткізуді қамтамасыз етеді.

      135. Егер порт айлағы немесе жүзбелі қоқыс жинаушы қоқысқа арналған құрылғыларды қабылдау және беру үшін жеткілікті жүк көтергіш құралдармен жабдықталмаған болса, онда кеме осы операцияларды өзінің жүк көтергіш құралдарымен орындауы қажет.

      136. Жүк трюмдерін, палубаларды және сыртқы беттерді жууға арналған судағы жуғыш құралдар немесе қоспалар порттық қабылдау құрылыстарына тапсырылады.

      137. Қазақстандық кемеден шетелдік порттағы порт қабылдау құрылыстарының МАРПОЛ-дың V қосымшасының талаптарына сәйкес келмегені туралы хабарлама алған кезде уәкілетті орган көрсетілген сәйкессіздік туралы Ұйымды хабардар етеді.

      138. Жалпы ұзындығы 12 м немесе одан көп әрбір кемеде, сондай-ақ стационарлық және жүзбелі платформаларда провизиялық қоймалар, асхана, кают-компаниялар ауданындағы жақсы көрінетін жерлерде, жүріп өтетін көпірде, басты палубада және басқа да тиісті орындарда қоқыс шығару бойынша қолданылатын талаптар туралы экипаж бен жолаушыларды хабардар ететін 12,5×20 см көлемдегі плакаттар ілінеді.

      Плакаттар мемлекеттік және орыс тілдерінде және қажет болған жағдайда ағылшын тілінде жасалады.

      139. Жалпы сыйымдылығы 100 және одан да көп тіркелімдік тонна әрбір кемеде және 15 адамды немесе одан да көп адамды тасымалдауға жол берілетін әрбір кемеде, сондай-ақ стационарлық және жүзу платформаларында экипаж орындайтын қоқысты жоюды басқару жоспарының болуы қажет.

      Көрсетілген жоспар кемедегі жабдықты пайдалануды қоса алғанда, қоқысты барынша азайту, жинау, сақтау, өңдеу және жою жөнінде жазбаша ресімделген рәсімдерді көздейді. Онда жоспардың орындалуына жауапты адамдар да көрсетіледі.

      140. Экипаж орындайтын қоқысты жоюды басқару жоспары Ұйымның Теңіз ортасын қорғау жөніндегі комитеті МЕРС қарарымен қабылдаған қоқысты жоюды басқару жоспарларын әзірлеу жөніндегі басшылыққа сәйкес болуы қажет және экипаждың жұмыс тілінде жасалуы тиіс.

      141. Теңіз ортасы немесе кеме қатынасы үшін елеулі қауіп төндіретін аулау құралдарының тасталуы немесе авариялық жоғалуы болған кезде кеме капитаны кеменің туын көтеріп жүзуге құқығы бар мемлекетке және егер жоғалту немесе тасталу жағалау мемлекетінің юрисдикциясындағы суларда болса, онда осы жағалау мемлекетіне хабарлайды.