Об утверждении Единого тарифно-квалификационного справочника работ и профессий рабочих (выпуск 60)

Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 24 сентября 2019 года № 509. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 25 сентября 2019 года № 19410

      В соответствии с подпунктом 16-1) статьи 16 Трудового кодекса Республики Казахстан от 23 ноября 2015 года ПРИКАЗЫВАЮ:

      1. Утвердить Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (выпуск 60) согласно приложению к настоящему приказу.

      2. Департаменту развития национальной системы квалификации и прогнозирования Министерства труда и социальной защиты населения Республики Казахстан в установленном законодательством порядке обеспечить:

      1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

      2) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства труда и социальной защиты населения Республики Казахстан;

      3) в течение десяти рабочих дней после государственной регистрации настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан представление в Департамент юридической службы Министерства труда и социальной защиты населения Республики Казахстан сведений об исполнении мероприятий, предусмотренных подпунктами 1) и 2) настоящего пункта.

      3. Признать утратившим силу приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 24 декабря 2012 года № 495-ө-м "Об утверждении Единого тарифно-квалификационного справочника работ и профессий рабочих (выпуск 60)" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 8231, опубликован 5 октября 2013 года в газете "Казахстанская правда" № 289 (27563)).

      4. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на первого вице-министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан Жилкибаева Е.Ж.

      5. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

      Министр Б. Нурымбетов

  Приложение
к приказу Министра
труда и социальной
защиты населения
Республики Казахстан
от 24 сентября 2019 года № 509

Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (выпуск 60)

Глава 1. Введение

      1. Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих (выпуск 60) (далее – ЕТКС) содержит работы по производству игрушек.

      2. ЕТКС разработан Министерством труда и социальной защиты населения Республики Казахстан.

      3. Тарифно-квалификационные характеристики применяются при тарификации работ и присвоении квалификационных разрядов рабочим в организациях независимо от формы их собственности и организационно-правовых форм, где имеются производства и виды работ, указанные в настоящем ЕТКС.

Глава 2. Тарифно-квалификационные характеристики профессий рабочих по разрядам на работы по производству игрушек

Параграф 1. Сушильщик деталей и игрушек, 2 разряд

      4. Характеристика работ:

      сушка деталей и игрушек из разных материалов в паровых, электрических и калориферных сушильных камерах;

      подготовка к работе сушильных камер;

      установка и регулировка температурных режимов сушки;

      размещение изделий в сушильных шкафах, камерах;

      наблюдение за режимом работы;

      определение качества деталей игрушек после сушки;

      устранение мелких неисправностей в работе сушильных камер;

      загрузка и разгрузка сушильных камер;

      периодическая проверка качества сушки.

      5. Должен знать:

      ассортимент изготовляемых игрушек, технологический процесс сушки деталей, игрушек, конструкции;

      принцип работы и правила эксплуатации сушильного оборудования;

      технические характеристики сырья и материалов;

      правила пользования измерительными приборами;

      требования, предъявляемые к качеству высушенных изделий;

      правила пожарной безопасности.

Параграф 2. Формовщик деталей и игрушек, 2 разряд

      6. Характеристика работ:

      формование целлулоидной массы на различном оборудовании;

      резка целлулоидной массы на бруски определенных размеров и удаление механическим ножом сухой корки;

      подготовка гильотинных ножниц, массорубок и механических ножей к работе;

      определение режимов работы массорубок;

      наблюдение за процессом уплотнения массы;

      проверка готовности целлулоидной массы по удельному весу и плотности;

      многократная загрузка целлулоидных брусков массорубки для брикетирования;

      изготовление целлулоидных трубок различных диаметров и резка их гильотинными ножницами на брикеты определенного размера;

      проверка качества брикетов и укладка их в тару;

      заточка и правка режущего инструмента.

      7. Должен знать:

      рецептуру приготовления целлулоидной массы, ее виды и свойства;

      требования, предъявляемые к качеству целлулоидной массы;

      режим работы массорубок;

      конструкцию и технические характеристики гильотинных ножниц, механического ножа и массорубок;

      правила заточки и правки режущего инструмента;

      правила безопасной работы на оборудовании.

Параграф 3. Формовщик деталей и игрушек, 3 разряд

      8. Характеристика работ:

      формование деталей и игрушек из целлулоидной трубки на различном оборудовании;

      размягчение заготовки в горячей воде и придание ей необходимой формы по установленному образцу с закреплением ее в холодной воде;

      подбор фильер для каждого вида изделия по форме, рисунку, размеру и качеству целлулоида;

      проверка качества готовых изделий и комплектовка их в пачки.

      9. Должен знать:

      технологический процесс формования деталей игрушек из целлулоида;

      физико-химические свойства целлулоида при нагревании и охлаждении;

      виды используемых фильер;

      требования, предъявляемые к качеству изделий;

      правила безопасной работы.

Параграф 4. Сборщик музыкальных и озвученных игрушек, 3 разряд

      10. Характеристика работ:

      сборка мехов, клавиатуры, дек, дисков голосовых планок и монтаж их внутри музыкальных игрушек и звуковых приборов.

      11. Должен знать:

      последовательность сборки и монтажа деталей и узлов;

      ассортимент детских музыкальных игрушек и звуковых приборов;

      основы музыкальной грамоты;

      требования, предъявляемые к качеству музыкальных игрушек;

      способы устранения дефектов.

      12. Примеры работ:

      1) балалайки, гитары – монтаж;

      2) органчики, меховые камеры гармоник, гармоники губные-сборка.

Параграф 5. Сборщик музыкальных и озвученных игрушек, 4 разряд

      13. Характеристика работ:

      сборка и монтаж узлов, звуковой части ударно-клавишного и клавишного механизмов и корпусов музыкальных игрушек;

      проверка качества собираемых узлов музыкальных игрушек;

      регулировка взаимодействия собранных деталей и узлов;

      проверка качества сборки и звучания в соответствии с установленной тональностью по всему диапазону;

      сборка, настройка и регулировка звуковых приборов различных типов.

      14. Должен знать:

      правила установки и допуски крепления деталей и узлов в корпусе музыкальной игрушки;

      способы крепления узлов и механизмов;

      приемы и правила сборки звуковых приборов;

      технические требования, предъявляемые к материалам и собранным музыкальным игрушкам и звуковым приборам.

      15. Примеры работ:

      1) металлофон – комплектование и крепление пластин;

      2) пианино и рояли – сборка корпусов, монтаж голосовых стержней;

      3) планки голосовые – установка на резонаторы;

      4) приборы звуковые – сборка и настройка;

      5) резонаторы и голосовые пластинки гармоники, саксофона, кларнета и флейты – монтаж и сборка;

      6) шкатулки музыкальные – сборка и настройка.

Параграф 6. Настройщик музыкальных игрушек, 3 разряд

      16. Характеристика работ:

      настройка струнных щипковых, ударных самозвучащих, ударных перепоночных музыкальных игрушек и звуковых приборов пружинного действия;

      подбор и определение тональности звучания на слух или по приборам контроля;

      подготовка приборов контроля.

      17. Должен знать:

      правила настройки струнных щипковых, ударных и звуковых с приборами пружинного действия музыкальных игрушек;

      основы музыкальной грамоты;

      правила работы с приборами контроля;

      требования, предъявляемые к качеству музыкальных игрушек;

      ассортимент музыкальных игрушек.

Параграф 7. Настройщик музыкальных игрушек, 4 разряд

      18. Характеристика работ:

      настройка струнных смычковых, клавишных, голосовых язычковых, духовых музыкальных игрушек, игрушек с заданной мелодией и механических музыкальных игрушек;

      подбор и определение тональности на слух или приборами контроля;

      проверка качества настройки путем проигрывания и прослушивания.

      19. Должен знать:

      правила настройки музыкальных, струнных смычковых, клавишных, язычковых и духовых игрушек;

      методы настройки и правила работы с приборами контроля;

      требования, предъявляемые к качеству применяемых материалов.

Параграф 8. Оформитель игрушек, 1 разряд

      20. Характеристика работ:

      выполнение работ по оформлению игрушек под руководством оформителя более высокой квалификации;

      глажение костюмов и комплектование их по видам и размерам игрушек;

      очистка игрушек от пыли и мусора, расчесывание швов;

      упаковка игрушек в коробки и целлофановые пакеты.

      21. Должен знать:

      правила оформления простых игрушек по образцам;

      правила глажения и комплектования игрушек;

      способы упаковки игрушек.

      22. Примеры работ:

      игрушки животных, зверей, птиц – надевание фартуков, головных уборов, попон, седел и иных отделок.

Параграф 9. Оформитель игрушек, 2 разряд

      23. Характеристика работ:

      выполнение простых работ по оформлению игрушек пришивание или вышивание, приклеивание носиков, усов, хвостов, пальцев, когтей, щечек, ушей и голов;

      приклеивание или вставка глаз в образные игрушки;

      разметка лицевой части головки игрушки;

      приклеивание, завивание и оформление париков несложных фасонов прически и заплетение кос;

      изготовление из ваты украшений и закрепление их на фигурках игрушек;

      подготовка каркаса для монтажа игрушки;

      нанесение клейстера на поверхность игрушки и обсыпание ее измельченным снег-стеклом;

      изготовление, подбор деталей оформления по видам и размерам кукол;

      одевание кукол;

      расчесывание прядей искусственного волокна металлическими гребнями;

      крепление игрушек на подставку.

      24. Должен знать:

      технологический процесс оформления игрушек;

      изготовление деталей оформления из разных материалов;

      ассортимент игрушек;

      последовательность оформления игрушек;

      способы нанесения клейстера на игрушки и обсыпка снег-стеклом;

      приемы оформления париков;

      методы вставки и приклеивания глаз, пришивание или вышивание носиков, усов, хвостов, пальцев, когтей;

      требования, предъявляемые к качеству материалов и готовых изделий.

      25. Примеры работ:

      1) фигурки деда мороза – изготовление деталей для оформления;

      2) фигурки спортсмена – изготовление деталей для оформления.

Параграф 10. Оформитель игрушек, 3 разряд

      26. Характеристика работ:

      выполнение работ средней сложности по оформлению игрушек;

      изготовление подставки и закрепление на ней фигурок игрушки;

      изготовление головных уборов разных фасонов из различных материалов;

      подбор искусственного волокна по цвету, длине, толщине, прошив его на швейной машине и крепление на тесьме;

      оформление кукол и вставка глаз и носов на пневмопрессах;

      крепление марлевого колпачка на головки пластмассовых кукол с помощью электропаяльника;

      ручная завивка париков из искусственного волокна сложного фасона прически (челки, локоны);

      монтаж лапочек, хвостов, ног, клювов в фигурках птиц и придание им скульптурной формы;

      пришивание или приклеивание подошв к конечностям зверей и животных с выправкой формы;

      одевание образных игрушек;

      изготовление подставки для закрепления игрушек;

      придание игрушке скульптурной формы.

      27. Должен знать:

      режимы сушки;

      стиль и характер одежды для кукол различных национальностей;

      свойства и методы обработки капронового волокна;

      скульптурную форму игрушек;

      устройство и правила эксплуатации обслуживаемых машин;

      требования, предъявляемые к качеству материалов и готовых игрушек;

      технические условия на материалы и готовые изделия.

      28. Примеры работ:

      игрушки:

      1) зверей, животных, птиц, фруктов, овощей, сказочных персонажей – оформление, монтаж;

      2) игрушки мягконабивные животных, зверей, птиц, снежных баб – оформление, вставка глаз, ушей, носа;

      3) куклы-одевание много – детальных костюмов, изготовление головных уборов, пошив париков, завивка;

      4) украшения елочные – оформление, монтаж.

Параграф 11. Оформитель игрушек, 4 разряд

      29. Характеристика работ:

      выполнение сложных работ по оформлению игрушек;

      подбор украшений;

      составление эскизов и художественных набросков оформления кукол костюмами разных народностей с выдержкой стиля современной одежды;

      художественное оформление национальной одежды кукол;

      разработка соответствующих стилей и типов одежды, обуви, головных уборов, украшений и их изготовление по размеру и фигуре игрушек;

      разработка причесок для кукол разных национальностей;

      оформление сюжетно-образных игрушек, изображающих ансамбль игровых сцен;

      подбор по эскизу материалов для художественного оформления в соответствии с видом игрушек;

      создание образцов игрушек по специальным заказам;

      крепление украшений на игрушки различными способами.

      30. Должен знать:

      основы рисования;

      правила разработки цветового ансамбля одежды, головных уборов, причесок и обуви с отражением национальных и иных особенностей;

      технологический процесс изготовления мягконабивных игрушек;

      чтение эскизов и чертежей;

      требования, предъявляемые к качеству материалов и готовых изделий.

      31. Примеры работ:

      1) игрушки на сюжеты народных сказок – оформление по эскизам;

      2) игрушки театральные – оформление.

Параграф 12. Комплектовщик деталей игрушек, 2 разряд

      32. Характеристика работ:

      комплектование деталей игрушек простой и средней сложности конструкции по материалам, цвету и видам в комплекты;

      просчет числа деталей;

      сортировка комплектуемых деталей, изделий и материалов;

      проверка наличия и просчет полного комплекта деталей;

      подготовка и отправка комплектов материалов на обработку.

      33. Должен знать:

      правила комплектования и способы упаковки изготовленных деталей и изделий;

      номенклатуру, размеры и назначение деталей комплектуемых изделий;

      количество деталей в пачке при комплектовании узлов отдельных игрушек;

      сортность готовой продукции;

      требования, предъявляемые к качеству укомплектованной продукции.

      34. Примеры работ:

      комплектование:

      1) детали искусственной елки;

      2) детали, раскроенные из ткани, меха, плюша, поролона, заготовок деревянных игрушек;

      3) погремушки.

Параграф 13. Комплектовщик деталей игрушек, 3 разряд

      35. Характеристика работ:

      комплектование деталей и узлов игрушек сложной конструкции по материалам, цвету и видам в комплекты;

      проверка их размеров по чертежам и эскизам;

      просмотр деталей и узлов;

      возврат некачественных деталей и узлов для устранения дефектов;

      комплектование на конвейере;

      сортировка и укладка скомплектованных деталей и узлов в коробки и пачки;

      нанесение надписей, номеров на детали и комплектуемые изделия;

      укладка на стеллажи.

      36. Должен знать:

      правила и приемы комплектования деталей;

      ассортимент вырабатываемых изделий;

      государственный стандарт на комплектуемые детали и изделия;

      требования, предъявляемые к качеству деталей и узлов;

      контрольно-измерительный инструмент и правила пользования им при сортировке и комплектовке деталей.

      37. Примеры работ:

      1) детали игрушек: головных уборов, обуви, костюмов, глазных механизмов, париков разнообразных кукол, животных – комплектование;

      2) детали пластмассовых и металлических игрушек – комплектование;

      3) игрушки озвученные – комплектование;

      4) ручки, ножки, головки и туловища кукол, животных и птиц – подбор по цвету, размерам.

Параграф 14. Отделочник деталей игрушек, 3 разряд

      38. Характеристика работ:

      отделка деталей игрушек и игрушек из пластмассы, металла, дерева, древесно-опилочной массы и иных материалов;

      снятие облоя с деталей игрушек и игрушек вручную на шлифовальных станках, приспособлениях;

      шпатлевка швов, вмятин и неровностей на поверхности игрушек;

      зачистка на шлифовальных станках и вручную швов и неровностей на поверхности игрушек после просушки;

      мело-клеевая и клеевая грунтовка поверхностей деталей игрушек методом распыления, кистью или тампоном;

      склеивание механизированным способом или вручную деталей игрушек;

      приготовление мело-клеевого и клеевого растворов;

      проверка готовых изделий и устранение обнаруженных дефектов;

      подготовка краскораспылителей к работе и их регулирование;

      наблюдение за показаниями манометра компрессора.

      39. Должен знать:

      методы отделки игрушек из различных материалов;

      рецептуру и способ приготовления клея;

      метод приготовления шпатлевок и грунтовок;

      правила склеивания деталей игрушек на прессе и вручную;

      способы шпатлевки, грунтовки и шлифования деталей игрушек;

      конструкцию пресса, шлифовального станка, краскораспылителя и безопасные методы работы на них;

      требования, предъявляемые к материалам для отделки игрушек.

Параграф 15. Прессовщик деталей для игрушек, 3 разряд

      40. Характеристика работ:

      прессование на ручных прессах и пресс-формах с электроподогревом деталей игрушек;

      елочных украшений из древесно-опилочных масс и масок для кукол с прокладкой ткани;

      прессование холодным способом отдельных деталей игрушки и звуковых приборов из картона, бумаги, резины и иных материалов;

      подготовка ручного пресса к работе;

      включение и выключение электронагревателей пресс-форм;

      заполнение пресс-форм древесно-опилочной массой;

      отпрессовка и выдержка ее под давлением;

      съем деталей с пресс-форм и очистка их от облоя;

      очистка пресс-форм от пригара и остатков прессмассы.

      41. Должен знать:

      конструкцию пресса и правила безопасной работы на нем;

      температурный и технологический режим прессования;

      методы установки пресс-форм и требования, предъявляемые к ним;

      правила включения электронагревателей пресс-форм в электросеть;

      емкость пресс-форм для одновременной загрузки;

      требования, предъявляемые к качеству сырья и материалов;

      принцип работы механических съемников.

Параграф 16. Сборщик игрушек, 2 разряд

      42. Характеристика работ:

      сборка вручную игрушек из различных материалов со свариванием деталей током высокой частоты, креплением отдельных деталей шлицевым, резьбовым и иными видами соединений;

      приготовление клея;

      зачистка швов;

      подбор деталей по габаритам;

      сборка деталей при помощи лапок и иных видов соединений;

      посадка резиновых, пластмассовых и иных шин на колеса, крепление осей;

      прокол отверстий в туловище игрушек и соединение конечностей с корпусом ленточным шарниром;

      набивка вручную или на набивочных машинах различными материалами деталей игрушек малых габаритов;

      монтаж шарниров в конечности игрушек;

      зашивка отверстий шарнированных конечностей игрушек;

      выравнивание деталей по контуру;

      проверка качества сборки игрушек.

      43. Должен знать:

      ассортимент деталей и игрушек и процесс их сборки;

      техническую характеристику материалов, применяемых при сборке игрушек;

      способы приготовления клея;

      правила чтения простых чертежей и эскизов;

      приемы и методы сборки и набивки игрушек;

      требования, предъявляемые к качеству материалов игрушек.

      44. Примеры работ:

      игрушки:

      1) ведерки, пистолеты, детали каталок, конструкторов, механических, транспортных, пирамид различных конфигураций, тележек, ящиков, стоек, колес, фар, рулей – сборка и монтаж;

      2) куклы длиной до 20 сантиметров – сборка конечностей.

Параграф 17. Сборщик игрушек, 3 разряд

      45. Характеристика работ:

      сборка вручную, на приспособлениях и станках различных игрушек, снабженных микро-электродвигателем из предварительно собранных деталей по чертежам и эскизам;

      сборка и монтаж отдельных деталей различных детских барабанов в узлы и готовые изделия;

      сборка и монтаж игрушек из деталей древесно-опилочных масс;

      соединение клеем деталей на шипах, шкантах, в шпунт и гребень;

      соединение деталей игрушек при помощи шарниров, резинок, крючков, фальцевых швов и иных видов соединений;

      подбор деталей игрушек по образцам и габаритам;

      подрезка, выравнивание и примерка деталей;

      определение центра и крепление игрушек к подставкам при помощи клея, гвоздей и шурупов;

      выравнивание, уплотнение и придание изделиям соответствующей формы;

      вставка проволочных крючков в шарнирные диски и крепление- шарнировка вручную или на шарнировочном станке конечностей и корпусов игрушек животных, зверей, кукол;

      набивка вручную или на набивочных машинах материалами деталей игрушек различных габаритов;

      исправление форм деталей;

      составление рецептуры клея и эмульсии;

      монтаж и установка с предварительной регулировкой инерционных и заводных механизмов в корпуса собранных механических игрушек и регулировка взаимодействия их вращающихся узлов с устранением перекосов и иных дефектов сборки;

      проверка качества изделий и устранение обнаруженных дефектов;

      заточка, правка и термообработка режущих инструментов, приспособлений;

      наладка, регулировка запрессовочных приспособлений.

      46. Должен знать:

      ассортимент деталей и игрушек и процесс их сборки;

      способы крепления игрушек на подставки;

      способы выравнивания форм туловищ игрушек;

      физические и химические свойства материалов, применяемых при оклейке, сборке монтажа деталей игрушек;

      правила чтения чертежей и эскизов средней сложности;

      порядок монтажа инерционных и заводных механизмов;

      разновидность и правила установки механизмов в корпусе игрушки;

      методы соединения конечностей;

      типы шарниров;

      способы набивки игрушек;

      особенности сборки детских барабанов;

      требования, предъявляемые к качеству игрушек.

      47. Примеры работ:

      сборка игрушек:

      1) автомобили, тракторы, тепловозы, дизели, подъемные краны, электротехнические игрушки, конструкторы, бильярды, фигурки животных;

      2) барабаны детские;

      3) игрушки елочные, гирлянды, ветки для елок и елки из синтетических материалов и пленок;

      4) игрушки комбинированные типа "собачка-ксилофонист";

      5) игрушки мягконабивные животных, зверей из плюша, байки, искусственного меха и иных материалов;

      6) куклы.

Параграф 18. Сборщик игрушек, 4 разряд

      48. Характеристика работ:

      сборка и монтаж деталей в узлы и в игрушки, снабженные микро-электродвигателем и механизмом движения;

      соединение деталей игрушек на сварочном электро-точечном аппарате;

      сборка магнитной системы и магнито-провода, проверка магнитного потока;

      монтаж и крепление контактных пластин и клемм;

      припайка контактных пластин на штыри корпуса электропаяльником;

      монтаж микро-электродвигателя и редуктора в корпус механической игрушки;

      регулировка и наладка работы микро-электродвигателя;

      отработка взаимодействия собранных узлов игрушек;

      сборка и монтаж деталей в коробки пульта управления;

      соединение электробатарей с микро-электродвигателем;

      сборка кинематики механизмов;

      подготовка к работе электропаяльника и аппарата точечной сварки, их регулирование и наладка;

      сборка образцов игрушек для запуска в массовое производство, для экспонирования на выставках, ярмарках и предназначенных на экспертный совет;

      подбор и раскрой материала по самостоятельно разработанному лекалу и чертежу;

      сборка деталей глазных механизмов игрушек, изготовленных из целлулоида, полистирола и иных материалов;

      регулировка вращения глаз;

      монтаж их на установке в готовые изделия.

      49. Должен знать:

      ассортимент и процесс сборки игрушек с микро-электродвигателем;

      кинематику механизмов и редукторов заводной и электрифицированной, шагающей игрушки;

      правила чтения сложных чертежей и эскизов;

      устройство и правила работы с аппаратами электро-точечной сварки;

      порядок разработки эскизов, чертежей на сборку и изготовление по ним образцов игрушек;

      требования, предъявляемые к качеству игрушек;

      правила обслуживания и наладки оборудования и приспособлений.

      50. Примеры работ:

      сборка игрушки с монтажом микродвигателей и пультами управления:

      1) автомобили, тракторы;

      2) баржи, теплоходы.

Параграф 19. Сборщик игрушек, 5 разряд

      51. Характеристика работ:

      сборка и монтаж глазных механизмов в головки кукол;

      съем затылочной части головы пластмассовой куклы для установки глазного механизма;

      подрезка, зачистка глазных отверстий по форме глазного яблока;

      крепление глазного механизма в гнезде головки куклы с соблюдением правильности сборки и параллельности движения глаз при разных положениях куклы;

      заливка гипсовым раствором деталей крепления глазных механизмов в гнезда головок кукол из древесноопилочных масс;

      распайка колодочек и концов пластины и припайка их к головке куклы из пластмассы;

      отработка движения глазного механизма и придание глазам правильного положения;

      установка определенного положения глаз в разных положениях куклы по замыслу художника;

      проверка качества вмонтированных глазных механизмов.

      52. Должен знать:

      последовательность сборки и монтажа глазного механизма в головку куклы;

      приемы пайки;

      регулировка монтажных приспособлений, установок;

      требования, предъявляемые к качеству сборки и монтажа глазного механизма.

Параграф 20. Красильщик материалов для игрушек, 3 разряд

      53. Характеристика работ:

      крашение различных тканей и материалов для одежды и деталей кукол, грежи, штапельного, медно-аммиачного и иных искусственных волокон для париков кукол в соответствии с установленным режимом;

      приготовление красильных растворов по заданной рецептуре;

      наполнение ванны водой и красильным раствором;

      загрузка материалов для крашения в ванну;

      поддержание необходимой концентрации и уровня красильных растворов, температуры ванны;

      выгрузка, прополаскивание, отжим;

      подготовка окрашенных материалов для сушки.

      54. Должен знать:

      технологический процесс крашения материалов;

      устройство применяемого оборудования;

      порядок и безопасный способ загрузки и выгрузки материалов из красильного раствора;

      температурный режим окраски;

      рецептуру и способы приготовления красильных растворов;

      требования, предъявляемые к качеству красителей и готовых изделий.

Параграф 21. Заготовщик материалов и деталей игрушек, 2 разряд

      55. Характеристика работ:

      заготовка деталей игрушек прямолинейной формы, елочных украшений и каркасов вручную на пилах, станках, штампах, ножницах и специальных приспособлениях из картона, бумаги, целлофана, металлизированного картона, различных пленок, тканей, дерева и иных материалов;

      раскрашивание листовых материалов, насечка пленки типа хвои для елок;

      изготовление вручную, на станках и приспособлениях деталей, искусственных елок, различных геометрических фигур из проволоки;

      оклейка елочных деревянных каркасов бумагой;

      изготовление каркасов для искусственных елок, игрушек на приспособлениях с помощью пайки и сварки;

      отжиг проволоки в печах, рубка ее на отрезки;

      изготовление петель для соединения шарниров;

      раскалывание древесины на заготовки и зарубка контуров резных игрушек.

      56. Должен знать:

      принцип действия обслуживаемого оборудования;

      процесс изготовления деталей и каркасов и их назначение;

      правила безопасного применения инструмента и приспособлений;

      сорт, марку и сечение проволоки;

      способы отжига проволоки;

      методы сварки и пайки деталей;

      породы и пороки древесины;

      требования, предъявляемые к качеству заготовленных деталей и каркасов игрушек.

      57. Примеры работ:

      1) каркасы для кукол, животных, птиц и иных игрушек разных размеров и форм – изготовление;

      2) картон металлизированный, ткань маломерная, листы целлофановые, картон и иные материалы – раскрой;

      3) пленка синтетическая – раскрой, насечка.

Параграф 22. Заготовщик материалов и деталей игрушек, 3 разряд

      58. Характеристика работ:

      заготовка деталей игрушек (овощей, фруктов, ягод и иных деталей) шаровидной и конусной формы из ваты на станках накруткой ее на металлические каркасы с приданием скульптурной формы изделию;

      намотка ваты вручную на металлические, деревянные и картонные каркасы деталей различных игрушек фигурок человека, животных, птиц и зверей;

      очистка ваты и расслоение на пласты;

      нанесение клейстера вручную на поверхность игрушки для закрепления, сохранения скульптурной формы, сушка и подготовка ее к окраске;

      регулировка станков в зависимости от вида и форм изготавливаемых игрушек.

      59. Должен знать:

      устройство обслуживаемого оборудования, процесс изготовления деталей игрушек из ваты;

      рецептуру и способы приготовления клейстера;

      режим сушки заготовок;

      государственные стандарты и технические условия на материалы и готовую продукцию;

      способы контроля качества изготовления деталей игрушек.

Параграф 23. Разрисовщик игрушек, 3 разряд

      60. Характеристика работ:

      разрисовка поверхности игрушек из различных материалов в один - два цвета;

      разрисовка костюмов игрушек;

      сушка выкрашенных игрушек;

      проверка качества разрисовки, цвета и оттенка в соответствии с образцом-эталоном;

      подбор деталей игрушек по формам и размерам.

      61. Должен знать:

      технологию разрисовки по эскизу, образцу, трафарету;

      ассортимент окрашиваемых игрушек;

      правила сушки игрушек;

      требования, предъявляемые к качеству материалов и готовых изделий.

Параграф 24. Разрисовщик игрушек, 4 разряд

      62. Характеристика работ:

      разрисовка поверхности игрушек из различных материалов в три-пять цветов;

      растушевка рельефных париков под цвет волос;

      разрисовка и нанесение самостоятельно составленных орнаментов на игрушки;

      подбор тона и цвета красителей при составлении колеров согласно образцу игрушки;

      приготовление красок и лаков по заданной рецептуре.

      63. Должен знать:

      художественную роспись игрушек;

      состав и химические свойства красителей;

      приемы растушевки;

      правила приготовления красок, лаков;

      последовательность обработки поверхности игрушки при повторном нанесении красок разных цветов и оттенков;

      правила изображения рисунка по самостоятельно составленному эскизу и подбор к ним красок с отражением определенной тематики.

Параграф 25. Разрисовщик игрушек, 5 разряд

      64. Характеристика работ:

      разрисовка поверхности игрушек из различных материалов в шесть-десять цветов;

      составление эскизов для художественной росписи игрушек;

      художественная роспись лиц кукол, оформление художественных композиций на различных игрушках;

      составление образцов рисунка.

      65. Должен знать:

      основы рисования и приемы росписи игрушек;

      правила составления эскизов, образцов рисунков различной композиции;

      основы прикладного искусства;

      требования, предъявляемые к качеству материалов и готовых изделий.

Параграф 26. Окрасчик игрушек, 2 разряд

      66. Характеристика работ:

      окраска деталей игрушек краскораспылителем, кистью вручную или окунанием в один-два цвета;

      морение и грунтовка, нанесение на игрушки рисунков и надписей с незначительной растушевкой и доводкой до установленного по образцу цвета;

      приготовление по утвержденной рецептуре грунтовок, морилок и красителей.

      67. Должен знать:

      технологический процесс окраски, грунтовки, морения деталей игрушек;

      рецептуру приготовления растворов грунтовок, морилок и красителей;

      метод окраски игрушек в зависимости от вида материалов;

      качество применяемых красителей и требования, предъявляемые к качеству крашения и отделки игрушек;

      конструкцию и принцип безопасной работы краскораспылителей;

      устройство и правила эксплуатации краскораспылителей;

      правила регулирования струи краскораспылителя.

Параграф 27. Окрасчик игрушек, 3 разряд

      68. Характеристика работ:

      окраска деталей игрушек в барабанах, краскораспылителем, кистью вручную в три и более цветов;

      окраска деталей игрушек методом шелкографии;

      дозировка и подготовка пигментов для окрашивания в барабанах синтетических материалов;

      составление различных колеров красок по заданной рецептуре;

      регулирование скорости вращения галтовочного барабана в зависимости от материала, вида и размера игрушек;

      регулирование работы красителей и габаритов игрушек;

      подбор компонентов красителей в соответствии с видом изделия и качеством древесины;

      подготовка галтовочных барабанов и краскораспылителей к работе;

      загрузка, выгрузка и сушка окрашенных деталей игрушек, синтетических материалов;

      устранение неисправностей, возникших в процессе работы краскораспылителей;

      регулирование струи подачи сжатого воздуха из компрессора;

      наблюдение за показаниями манометра компрессора.

      69. Должен знать:

      технологический процесс окраски изделий в галтовочных барабанах;

      правила приготовления красильных растворов;

      требования, предъявляемые к качеству материалов, красителей и готовых изделий.

Параграф 28. Обжигальщик игрушек, 3 разряд

      70. Характеристика работ:

      обжиг деталей игрушек, подлежащих росписи, газовыми горелками;

      подготовка деталей к обжигу, просмотр и определение их качества;

      определение режимов работы газовых горелок;

      регулирование подачи газа и пламени горелки;

      многократный обжиг деталей;

      проверка качества обжига и укладка деталей.

      71. Должен знать:

      технологический процесс обжига изготовляемых игрушек;

      ассортимент игрушек;

      конструкция и назначение газовых горелок и правила пользования ими;

      безопасные методы смены и установки баллонов с газом;

      требования, предъявляемые к качеству полиэтиленовых заготовок;

      правила пожарной безопасности.

Параграф 29. Заготовщик материалов для прессования и отделки игрушек, 2 разряд

      72. Характеристика работ:

      заготовка материалов для прессования дроблением кусковых древесных отходов, отходов производства игрушек, пластических масс в дробильных машинах;

      просеивание на механических ситах;

      составление различных смесей и масс по заданной рецептуре в зависимости от качества и влажности поступающих материалов;

      приготовление древесноопилочной массы по рецептам;

      приготовление шпатлевок, грунтовок и клейстера вручную и в механических смесителях;

      подналадка смесителей дробильных машин и механических сит.

      73. Должен знать:

      принцип работы, безопасное обслуживание и наладку механических дробилок, смесителей и сит;

      номера сит, составы талька и мела;

      рецептуры приготовления пластмасс, шпатлевок, грунтовок клея и клейстера;

      дозировка компонентов и последовательность их загрузки в смеситель;

      требования, предъявляемые к качеству материалов и готовой продукции (пластмасс, шпатлевок, грунтовок и иных материалов и готовой продукции).

Параграф 30. Сборщик электроигр, 3 разряд

      74. Характеристика работ:

      сборка деталей электроигр в узлы с намоткой на приспособление шнура и проволоки;

      резка провода, трубки, проволоки и шнура по размерам;

      зачистка концов проводников и монтаж их с припайкой клемм;

      травление и обезжиривание проводника в растворе каустической соды;

      намагничивание в магнитном поле и резка магнитов по размеру на установках;

      вырубка отверстий на щите электроигры, выставка скрепок;

      проверка качества монтажа на взаимодействие узлов и правильность работы электроигры.

      75. Должен знать:

      ассортимент и технологический процесс сборки деталей в узлы;

      техническую характеристику материалов, применяемых для изготовления электроигр;

      порядок сборки узлов;

      чтение простых чертежей и электросхем;

      правила безопасного пользования электроинструментом;

      требования, предъявляемые к качеству электроигр;

      правила и способы намагничивания магнитов.

Параграф 31. Сборщик электроигр, 4 разряд

      76. Характеристика работ:

      сборка электроигр с монтажом проводов, клемм, батареечного и лампового контактов;

      установка клемм переключения, лампового контакта, электролампочек, батарейки;

      крепление соединительных узлов с ламповым контактом;

      присоединение и крепление шнура к патрону;

      монтаж клемм с условным сигналом электролампы;

      проверка качества монтажа на взаимодействие узлов и правильность работы электроигры.

      77. Должен знать:

      ассортимент изготовляемых электроигр;

      технологический процесс сборки деталей и узлов с монтажом электросхемы;

      способы монтажа проводов на щите электроигры;

      свойства материалов, применяемых при сборке электроигр;

      основы электротехники;

      правила пользования схемами соединений;

      чтение чертежей;

      заточку, правку и термообработку слесарного инструмента;

      требования, предъявляемые к качеству электроигр.

Параграф 32. Электроворсовальщик, 2 разряд

      78. Характеристика работ:

      ворсование игрушек и иных деталей и изделий на ворсовальных машинах различных марок в электростатическом поле под руководством электроворсовальщика более высокой квалификации;

      резка волокна на ворсорезке;

      сортировка грежи и искусственного волокна по цвету, длине, эластичности и толщине;

      приготовление клея по заданной рецептуре;

      подклеивание отдельных прядей волокна и сушка их в сушильных камерах и аппаратах;

      очистка волокна от клея путем промыва его в ванне с теплой водой;

      просушка ворса в сушильных камерах;

      просеивание ворса через сито и отделение от общей массы мелкого ворса;

      установка развода ножа на ворсорезке по длине ворса.

      79. Должен знать:

      химические свойства искусственного волокна и технологию его обработки;

      способы приготовления клея и приемы наложения его на волокно;

      конструкцию ворсорезки и правила работы на ней;

      режим работы ворсорезки;

      температурный режим сушки искусственного волокна;

      требования, предъявляемые к качеству искусственного волокна, клея, ворса;

      метод и последовательность просеивания ворса через сито.

Параграф 33. Электроворсовальщик, 3 разряд

      80. Характеристика работ:

      ворсование игрушек и иных деталей и изделий на ворсовальных аппаратах различных марок в электростатическом поле высокого напряжения;

      ручное вибрирование игрушек для получения равномерного слоя ворса по всей поверхности;

      регулировка струи форсунки аппарата в соответствии с длиной ворса;

      приготовление масляной краски необходимого колера, подготовка ворса и игрушек к ворсованию;

      установка различных видов игрушек на вилку-держатель аппарата и регулировка его во время подачи ворса;

      окраска игрушек масляной краской вручную или краскораспылителем;

      сушка, очистка и комплектовка ворсованных игрушек.

      81. Должен знать:

      технологический режим ворсования и правила его регулировки;

      устройство ворсовальных аппаратов, электрической сушилки;

      методы окраски игрушек для ворсования и способы нанесения ворса;

      температурный режим сушки ворсованных игрушек;

      способ регулировки подачи струи воздуха из аппарата;

      требования, предъявляемые к качеству игрушек.

Глава 3. Алфавитный указатель профессий рабочих

      82. Алфавитный указатель профессий рабочих приведен в приложении к ЕТКС (выпуск 60).

  Приложение
к Единому тарифно-квалификационному
справочнику работ и профессий рабочих
  (выпуск 60)

Алфавитный указатель профессий рабочих

№ п/п

Наименование профессии

Диапазон разрядов

Стр.

1.

Сушильщик деталей и игрушек

2

3

2.

Формовщик деталей и игрушек

2-3

4

3.

Сборщик музыкальных и озвученных игрушек

3-4

5

4.

Настройщик музыкальных игрушек

3-4

6

5.

Оформитель игрушек

1-4

7

6.

Комплектовщик деталей игрушек

2-3

9

7.

Отделочник деталей игрушек

3

11

8.

Прессовщик деталей для игрушек

3

11

9.

Сборщик игрушек

2-5

12

10.

Красильщик материалов для игрушек

3

16

11.

Заготовщик материалов и деталей игрушек

2-3

16

12.

Разрисовщик игрушек

3-5

18

13.

Окрасчик игрушек

2-3

19

14.

Обжигальщик игрушек

3

20

15.

Заготовщик материалов для прессования и отделки игрушек

2

21

16.

Сборщик электроигр

3-4

21

17.

Электроворсовальщик

2-3

22


Жұмыстар мен жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (60-шығарылым) бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2019 жылғы 24 қыркүйектегі № 509 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2019 жылғы 25 қыркүйекте № 19410 болып тіркелді

      2015 жылғы 23 қарашадағы Қазақстан Республикасы Еңбек кодексінің 16-бабының 16-1) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

      1. Қоса беріліп отырған Жұмыстар мен жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы (60-шығарылым) бекітілсін.

      2. Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің Ұлттық біліктілік жүйесін дамыту және болжамдау департаменті заңнамада белгіленген тәртіппен:

      1) осы бұйрықты Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

      2) осы бұйрық ресми жарияланғаннан кейін оны Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің интернет-ресурсында орналастыруды;

      3) осы бұйрық мемлекеттік тіркелгеннен кейін он жұмыс күні ішінде Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің Заң қызметі департаментіне осы тармақтың 1) және 2) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтер ұсынуды қамтамасыз етсін.

      3. "Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын (60-шығарылым) бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2012 жылғы 24 желтоқсандағы № 495-ө-м бұйрығының (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 8231 болып тіркелген, 2013 жылғы 5 қазандағы № 227 (28166) "Егемен Қазақстан" газетінде жарияланған) күші жойылды деп танылсын.

      4. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау бірінші вице-министрі Е.Ж. Жылқыбаевқа жүктелсін.

      5. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

      Министр Б. Нурымбетов

  Қазақстан Республикасы
Еңбек және халықты әлеуметтік
қорғау министрінің
2019 жылғы 25 қыркүйектегі
№ 509 бұйрығына
қосымша

Жұмыстар мен жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы (60-шығарылым)

1-тарау. Кіріспе

      1. Жұмыстар мен жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік біліктілік анықтамалығы (60-шығарылым) (бұдан әрі – БТБА) ойыншық өндірісі жұмыстарын қамтиды.

      2. БТБА Қазақстан Республикасының Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі әзірлеген.

      3. Тарифтік-біліктілік сипаттамалар осы БТБА-да көрсетілген өндірістер мен жұмыс түрлері бар ұйымдардың меншік нысанына және ұйымдық-құқықтық нысанына қарамастан, олардағы жұмыстарды тарификациялаған және жұмысшылардың біліктілік разрядтарын белгілеген кезде қолданылады.

2-тарау. Ойыншық өндірісі жұмыстарына арналған разрядтар бойынша жұмысшы кәсіптерінің тарифтік-біліктілік сипаттамалары

Параграф 1. Бөлшектер мен ойыншықтарды кептіруші, 2-разряд

      4. Жұмыс сипаттамасы:

      түрлі материалдардан жасалған бөлшектер мен ойыншықтарды бу, электр және калорифер кептіру камераларында кептіру;

      кептіру камераларын жұмысқа дайындау;

      кептірудің температуралық режимдерін орнату және реттеу;

      бұйымдарды кептіру шкафтарына орналастыру;

      жұмыс режимін қадағалау;

      кептіргеннен кейін ойыншық бөлшектерінің сапасын айқындау;

      кептіру камераларының жұмысындағы ұсақ кемшіліктерді жою;

      кептіру камераларына салу және түсіру;

      кептіру сапасын кезеңімен тексеру.

      5. Білуге тиіс:

      жасалатын ойыншықтың түрлері, бөлшектерді, ойыншықтарды кептірудің технологиялық процесі, конструкциялар;

      кептіру жабдықтарының жұмыс істеу принципі және пайдалану қағидалары;

      шикізат және материалдардың техникалық сипаттамалары;

      өлшеу аспаптарын пайдалану қағидалары;

      кептірілген бұйымдардың сапасына қойылатын талаптар;

      өртке қарсы қауіпсіздік қағидалары.

Параграф 2. Бөлшектер мен ойыншықтарды формалаушы, 2-разряд

      6. Жұмыс сипаттамасы:

      түрлі жабдықта целлулоидты массаны формалау;

      целлулоидты массаны белгілі мөлшердегі брусоктарға кесу және құрғақ қабатын механикалық пышақпен алып тастау;

      гильотинді қайшы, масса кескіш және механикалық пышақтарды жұмысқа дайындау;

      масса кескіштердің жұмыс режимін айқындау;

      массаны тығыздау процесін қадағалау;

      целлулоидты массаның даярлығын салмағына және тығыздығына қарай тексеру;

      брикеттеуге арналған масса кескіш целлулоидты брусоктарды бірнеше рет қайталап салу;

      түрлі диаметрдегі целлулоидты түтіктер жасау және белгілі мөлшердегі брикеттерге қайшымен кесу;

      брикет сапасын тексеру және оларды ыдысқа салу;

      кесетін аспапты қайрау және түзету.

      7. Білуге тиіс:

      целлулоидты масса жасау рецептурасы, оның түрлері мен қасиеті;

      целлулоидты массаның сапасына қойылатын талаптар;

      масса кескіштің жұмыс режимі;

      гильотинді қайшы, механикалық пышақ және масса кескіштің құрылымы мен техникалық сипаттамалары;

      кесетін аспапты қайрау және түзету ережесі;

      жабдықтарда қауіпсіз жұмыс істеу ережесі.

Параграф 3. Бөлшектер мен ойыншықтарды формалаушы, 3-разряд

      8. Жұмыс сипаттамасы:

      түрлі жабдықтарда целлулоидты түтіктен жасалған бөлшектер мен ойыншықтарды формалау;

      дайындаманы ыстық суда жұмсарту және оған оны суық суда бекіте отырып белгіленген үлгі бойынша қажетті форманы беру;

      целлулоидтың формасы, суреті, мөлшері және сапасы бойынша бұйымның әрбір түріне фильера таңдау;

      дайын бұйымдардың сапасын тексеру және оларды пачкаларға жинақтау.

      9. Білуге тиіс:

      целлулоидтан жасалған ойыншық бөлшектерін формалаудың технологиялық процесі;

      целлулоидты қыздырғанда және суытқандағы физикалық-химиялық қасиеті;

      қолданылатын фильера түрлері;

      бұйым сапасына қойылатын талаптар;

      қауіпсіз жұмыс істеу ережесі.

Параграф 4. Музыкалық және дыбыс шығаратын ойыншықтарды құрастырушы, 3-разряд

      10. Жұмыс сипаттамасы:

      дыбыс планкасы түбітін, клавиатурасын, дек, дискілерін құрастыру және олардың ішінен музыкалық ойыншықтар мен дыбыс шығаратын аспаптарды монтаждау.

      11. Білуге тиіс:

      бөлшектер мен тораптарды құрастыру және монтаждау кезектілігі;

      балаларға арналған музыкалық ойыншықтар мен дыбыс шығаратын аспаптардың түрлері;

      музыкалық білім негіздері;

      музыкалық ойыншықтардың сапасына қойылатын талаптар;

      ақауды жою тәсілдері.

      12. Жұмыс үлгілері:

      1) балалайка, гитара – монтаждау;

      2) органдар, түбіт гармоника камерасы, үрмелі гармоника-құрастыру.

Параграф 5. Музыкалық және дыбыс шығаратын ойыншықтарды құрастырушы, 4-разряд

      13. Жұмыс сипаттамасы:

      соқпалы клавишалы және клавишалы механизмдер мен музыкалық ойыншық корпустарының тораптарын, дыбыс шығару бөлігін құрастыру және монтаждау;

      музыкалық ойыншықтардың жиналатын тораптарының сапасын тексеру;

      жиналған бөлшектер мен тораптардың өзара іс-әрекетін реттеу;

      диапазон бойынша белгіленген үндестілікке сәйкес құрастыру және дыбыстау сапасын тексеру;

      түрлі үлгідегі дыбыс шығаратын аспаптарды құрастыру, теңшеу және реттеу.

      14. Білуге тиіс:

      музыкалық ойыншықтар корпусындағы бөлшектер мен тораптарды бекіту шектеулері мен орнату ережесі;

      тораптар мен механизмдерді бекіту тәсілдері;

      дыбыс шығаратын аспаптарды құрастыру жолдары мен ережесі;

      материалдарға және жинақталған музыкалық ойыншықтарға және дыбыс шығаратын аспаптарға қойылатын техникалық талаптар.

      15. Жұмыс үлгілері:

      1) металлофон – жинақтау және пластиналарды бекіту;

      2) пианино және рояльдар – корпустарын құрастыру, дыбыс өзекшелерін монтаждау;

      3) дыбыс планкалары – резонаторларға орнату;

      4) дыбыс шығаратын аспаптар – құрастыру және теңшеу;

      5) резонаторлар және гармоника, саксофон, кларнет және флейтаның дыбыс пластинкалары – монтаждау және құрастыру;

      6) музыкалық шкатулкалар – құрастыру және теңшеу.

Параграф 6. Музыкалық ойыншықтарды күйге келтіруші, 3-разряд

      16. Жұмыс сипаттамасы:

      шертпелі, соқпалы дыбыс шығаратын, соқпалы музыкалық ойыншықтар мен серіппелі дыбыс аспаптарын күйге келтіру;

      дыбыс шығару үндестігін естіп немесе бақылау аспаптары бойынша таңдау және айқындау;

      бақылау аспаптарын дайындау.

      17. Білуге тиіс:

      шертпелі, соқпалы дыбыс шығаратын, соқпалы музыкалық ойыншықтар мен серіппелі дыбыс аспаптарын күйге келтіру ережесі;

      музыкалық білім негіздері;

      бақылау аспаптарымен жұмыс істеу ережесі;

      музыкалық ойыншықтардың сапасына қойылатын талаптар;

      музыкалық ойыншықтардың түр-түрі.

Параграф 7. Музыкалық ойыншықтарды күйге келтіруші, 4-разряд

      18. Жұмыс сипаттамасы:

      ішекті ысқыш, клавишалық, дыбыс шығаратын, үрмелі музыкалық ойыншықтарды, әуен шығаратын ойыншықтарды және механикалық музыкалық ойыншықтарды күйге келтіру;

      үндестігін естіп немесе бақылау аспаптармен таңдау және айқындау;

      ойнатып және естіп күйге келтіру сапасын тексеру.

      19. Білуге тиіс:

      ішекті ысқыш, клавишалық, дыбыс шығаратын, үрмелі музыкалық ойыншықтарды, әуен шығаратын ойыншықтарды және механикалық музыкалық ойыншықтарды күйге келтіру ережесі;

      күйге келтіру әдістері мен бақылау аспаптарымен жұмыс істеу ережесі;

      қолданылатын материалдардың сапасына қойылатын талаптар.

Параграф 8. Ойыншық безендіруші, 1-разряд

      20. Жұмыс сипаттамасы:

      анағұрлым жоғары білікті безендірушінің басшылығымен ойыншықтарды безендіру жұмыстарын орындау;

      костюмдерді үтіктеу және оларды ойыншықтардың түрлеріне және мөлшеріне қарай жинақтау;

      ойыншықтарды тозаңнан және қоқыстан арылту, тігістерін тарау;

      ойыншықтарды қораптар мен целлофан пакеттерге орау.

      21. Білуге тиіс:

      үлгі бойынша қарапайым ойыншықтарды безендіру ережесі;

      ойыншықтарды үтіктеу және жинақтау ережесі;

      ойыншықтарды орау тәсілдері.

      22. Жұмыс үлгілері:

      жануар, мал, құс ойыншықтар – алжапқыш, баскиім, жабындарын, тоқымдарын және өзге де өңдеулерін кигізу.

Параграф 9. Ойыншық безендіруші, 2-разряд

      23. Жұмыс сипаттамасы:

      ойыншықтарды безендіру жөніндегі қарапайым жұмыстарды орындау, мұрын, мұрт, құйрық, саусақ, құлақ, бас және беттерін тігу, кестелеп тігу, жапсыру;

      үлгілік ойыншықтарға көздерін жапсыру немесе қою;

      ойыншықтың бетін белгілеу;

      күрделі емес үлгідегі париктерге шаш жапсыру, өру, безендіру және бұрым өру;

      мақтамен безендіру және оларды ойыншық фигуркаларына бекіту;

      ойыншықты монтаждау каркасын дайындау;

      ойыншықтың бетіне клейстер жағу және оған әйнек қар себу;

      қуыршақтың түрі және мөлшеріне қарай бөлшектерін жасау, таңдау;

      қуыршақтарды киіндіру;

      жасанды талшық бұрымдарын металл тарақпен тарау;

      ойыншықтарды тұғырына бекіту.

      24. Білуге тиіс:

      ойыншықтарды безендірудің технологиялық процесі, түрлі материалдардан безендіру бөлшектерін жасау;

      ойыншықтың түрлері;

      ойыншықтарды безендіру кезектілігі;

      ойыншыққа клейстер жағу тәсілі және әйнекке қар себу, париктерді безендіру жолдары;

      көздерін қою және желімдеу әдістері;

      мұрын, мұрт, құйрық, саусақ, құлақ, бас және беттерін тігу;

      кестелеп тігу, жапсыру;

      материалдар мен дайын өнімнің сапасына қойылатын талаптар.

      25. Жұмыс үлгілері:

      1) аяз атаның фигуркасы – безендіру бөлшектерін жасау;

      2) спортшы бейнесі – безендіру бөлшектерін жасау.

Параграф 10. Ойыншық безендіруші, 3-разряд

      26. Жұмыс сипаттамасы:

      ойыншықтарды безендіру жөніндегі орташа күрделіктегі жұмыстарды орындау;

      тұғырын жасау және оған ойыншық фигуркаларын бекіту;

      түрлі материалдардан түрлі үлгідегі бас киімдерді жасау;

      түсіне, ұзындығына, қалыңдығына қарай жасанды талшықтарды таңдау, оны тігін машинасымен тігу және тесьмамен бекіту;

      қуыршақтарды безендіру және көз мұрындарын пневмосығыммен бекіту;

      электр дәнекерлегіш арқылы пластмасса қуыршақтың басына дәке қалпақты бекіту;

      шаштың күрдегі үлгісімен жасалған жасанды талшық париктерді қолмен бұйралау;

      құс фигуркаларындағы құйрық, аяқ, тұмсықтарын монтаждау және оларға скульптуралық форма беру;

      жануарлар мен малдардың аяқтарына табан тігу немесе желімдеу;

      образды ойыншықтарды киіндіру;

      ойыншықтарды бекіту тұғырларын жасау;

      ойыншықтарға скульптуралық форма беру.

      27. Білуге тиіс:

      кептіру режимдері;

      түрлі ұлт қуыршақтарының киім стилі және сипаты;

      капрон талшықтың қасиеті мен өңдеу әдістері;

      ойыншықтың скульптуралық формасы;

      қызмет көрсетілетін машиналардың құрылымы мен пайдалану ережесі;

      материалдар мен даяр ойыншықтардың сапасына қойылатын талаптар;

      материалдар мен даяр бұйымдардың техникалық шарттары.

      28. Жұмыс үлгілері:

      ойыншықтар:

      1) жануарлар, аңдар, құстар, көкөніс, ертегі кейіпкерлері – безендіру, монтаждау;

      2) жануарлар, аңдар, құстар, қар қыздары бейнеленген жұмсақ ойыншақтары – безендіру, көзін, құлағын, мұрнын бекіту;

      3) қуыршақтар – көп бөлшекті костюмдерді кигізу, бас киім жасау, парик тігу, бұйралау;

      4) шырша ойыншықтары – безендіру, монтаждау.

Параграф 11. Ойыншық безендіруші, 4-разряд

      29. Жұмыс сипаттамасы:

      ойыншықтарды безендіру жөніндегі күрделі жұмыстарды орындау;

      әшекейлерін таңдау;

      заманауи киіну стилін ұстана отырып, түрлі халықтардың костюмі кигізілген қуыршақтардың эскиздері мен нобайын жасау;

      қуыршақтың ұлттық киімдерін көркемдеп безендіру;

      тиісті киім, аяқ киім, бас киім, әшекей стильдері мен үлгілерін әзірлеу және оларды ойыншық мөлшері мен фигурасына қарай жасау;

      түрлі ұлт қуыршақтарының шаштарын жасау;

      ойын сценасы ансамблін бейнелейтін сюжеттік-образдық ойыншықтарды безендіру;

      ойыншық түріне қарай көркемдеп безендіру материалдарын эскиз бойынша іріктеу;

      арнайы тапсырыс бойынша ойыншық үлгілерін жасау;

      түрлі тәсілдермен ойыншықтарға әшекейлерін бекіту.

      30. Білуге тиіс:

      сурет салу негіздері;

      түсті киім ансамблін ұлттық және өзге де ерекшеліктерді көрсете отырып киім, бас киім, шаш және аяқ киім түсті ансамблін әзірлеу ережесі әзірлеу ережесі;

      жұмсақ ойыншықтар жасаудың технологиялық процесі;

      эскиз және сызбаны оқу;

      материалдар мен дайын өнімдердің сапасына қойылатын талаптар.

      31. Жұмыс үлгілері:

      1) ұлттық ертегілердің сюжетіне құрылған ойыншықтар – эскиз бойынша безендіру;

      2) театр ойыншықтары – безендіру.

Параграф 12. Ойыншық бөлшектерін жинақтаушы, 2-разряд

      32. Жұмыс сипаттамасы:

      материалдарды, түсі мен түрлеріне қарай жиынтықтарға орташа күрделіктегі құрылымдағы ойыншық бөлшектерін жинақтау;

      бөлшек сандарын есептеу;

      жинақталатын бөлшектерді, бұйымдар мен материалдарды сұрыптау;

      бөлшектердің толық жиынтығын тексеру және есептеу;

      материал жиынтықтарын өңдеуге дайындау және жіберу.

      33. Білуге тиіс:

      жасалатын бөлшектер мен бұйымдарды жиынтықтау ережесі мен орау тәсілдері;

      жинақтаушы бұйым бөлшектерінің номенклатурасы, мөлшері мен қызметі;

      жекелеген ойыншық тораптарын жинақтауда бөлшектердің саны;

      даяр өнімнің сұрыптылығы;

      жинақталатын өнімнің сапасына қойылатын талаптар.

      34. Жұмыс үлгілері:

      құрастыру:

      1) жасанды шырша бөлшектерін;

      2) мата, тері, плюш, поролон, ағаш ойыншық дайындамаларынан пішілген бөлшектерді;

      3) шылдырмақтар – жинақтау.

Параграф 13. Ойыншық бөлшектерін жинақтаушы, 3-разряд

      35. Жұмыс сипаттамасы:

      материалдарды, түсі мен түрлеріне қарай күрделі құрылымдағы ойыншық бөлшектері мен тораптарын жинақтау;

      сызбалар мен эскиздер бойынша олардың мөлшерін тексеру;

      бөлшектер мен тораптарды тексеру;

      сапасыз бөлшектер мен тораптарды қайтару;

      конвейерге жинақтау;

      жинақталған бөлшектер мен тораптарды қораптар мен пачкаларға сұрыптау және қалау;

      жазба және нөмірлерді бөлшектер мен жинақталатын бұйымдарға жағу;

      стеллажға қалау.

      36. Білуге тиіс:

      бөлшектерді жинақтау ережесі мен жолдары;

      өңделетін бұйым түрлері;

      жинақталатын бөлшектер мен бұйымдардың мемлекеттік стандарты;

      бөлшектер мен тораптардың сапасына қойылатын талаптар;

      бақылау-өлшеу аспабы мен оларды бөлшектерді жинақтауда және сұрыптауда пайдалану ережесі.

      37. Жұмыс үлгілері:

      1) ойыншық бөлшектерін: баскиім, аяқкиім, костюмдер, көз механизмдері, түрлі қуыршақ, жануарлардың париктерін – жинақтау;

      2) пластмасса және металл ойыншық бөлшектері – жинақтау;

      3) дыбыс шығаратын ойыншықтар – жинақтау;

      4) қуыршақ, жануарлар мен құстардың қолдары, аяқтары, бас және кеуделері – түсіне, мөлшеріне қарай таңдау.

Параграф 14. Ойыншық бөлшектерін өңдеуші, 3-разряд

      38. Жұмыс сипаттамасы:

      пластмасса, металл, ағаш, ағаш үгінді массасынан және өзге де материалдардан жасалған ойыншық бөлшектері мен ойыншықтарды өңдеу;

      тегістеу станоктарында, құрылғыларда ойыншық бөлшектері мен ойыншықтарды қолмен алу;

      ойыншық беттеріндегі жік, жапсарларды, тегіс емес, майысқан жерлерін тегістеу;

      кептіргеннен кейін ойыншық беттеріндегі жіктер мен тегіс емес жерлерін тегістеу станоктарында және қолмен тазалау;

      шашу әдісімен, қылқаламмен немесе тампонмен шашу әдісімен ойыншық бөлшектерінің бетіндегі бор-желіммен және желіммен сырлау;

      ойыншық бөлшектерін механизацияланған тәсілмен немесе қолмен желімдеу;

      бор-желім және желім ерітінділерді әзірлеу;

      даяр бұйымды тексеру және табылған ақаулықтарды жою;

      бояу шашқыштарды жұмысқа дайындау және оларды реттеу;

      манометр компрессоры көрсеткіштерін қадағалау.

      39. Білуге тиіс:

      түрлі материалдардан жасалған ойыншықтарды өңдеу әдістері;

      желім әзірлеу рецептурасы мен тәсілі;

      шпатлевкалау және сырлауға әзірлеу әдісі;

      ойыншық бөлшектерін сығымдағышта және қолмен желімдеу ережесі;

      ойыншық бөлшектерін шпатлевкалау, сырлау және тегістеу тәсілдері;

      сығымдағыш, тегістеу станогының, бояу шашқыштың құрылымы мен оларда жұмыс істеудің қауіпсіз әдістері;

      ойыншықтарды өңдеу материалдарына қойылатын талаптар.

Параграф 15. Ойыншық бөлшектерін сығымдаушы, 3-разряд

      40. Жұмыс сипаттамасы:

      қол сығымдарда және электрмен қыздырылатын сығымдарда ойыншық бөлшектерді;

      ағаш үгінді массадан жасалған, шырша ойыншықтарын және мата салу арқылы қуыршақтарға арналған маскаларды сығымдау;

      картон, қағаз, резина және өзге де материалдардан жасалған ойыншық және дыбыс аспаптарының жекелеген бөлшектерін суықтай тәсілмен сығымдау;

      қол сығымын жұмысқа дайындау;

      сығым формалардың электр жылытқыштарын іске қосу және ажырату;

      сығым формаларын ағаш үгінді массамен толтыру;

      сығымдау және қысыммен ұстау;

      сығымдау формасы бөлшектерін алу және оларды тазалау;

      сығым формасын және сығым массасы қалдықтарынан тазалау.

      41. Білуге тиіс:

      сығым құрылымы және онда қауіпсіз жұмыс істеу ережесі;

      сығымдаудың температуралық және технологиялық режимі;

      сығым формаларын орнату әдістері мен оларға қойылатын талаптар;

      сығымдау формалы электржылытқышты электр желіге қосу ережесі;

      бір мезгілде тиеу үшін сығымдау формасының сыйымдылығы;

      шикізат және материалдардың сапасына қойылатын талаптар;

      механикалық алғыштардың жұмыс істеу принципі.

Параграф 16. Ойыншық құрастырушы, 2-разряд

      42. Жұмыс сипаттамасы:

      түрлі материалдан жасалған ойыншықтарды жоғары жиіліктегі токпен бөлшектерін дәнекерлеп, жекелеген бөлшектерді шлицпен, бұрандалы және өзге де біріктіру түрлерімен бекіте отырып қолмен құрастыру;

      желім дайындау;

      тігістерін тегістеу;

      бөлшектерді көлеміне қарай таңдау;

      бөлшектерді лапкалардың және өзге де біріктіру түрлері арқылы құрастыру;

      резина, пластмасса және өзге де дөңгелектерді шиналарға отырғызу, осьтерін бекіту;

      ойыншық кеуделерінде саңылау тесу және аяқ-қолдарын таспалы шарнирмен біріктіру;

      шағын көлемді ойыншықтардың бөлшектеріне қолмен немесе толтыру машиналарында түрлі материал толтыру;

      ойыншықтың аяқ-қолдарындағы шарнирлерді монтаждау;

      ойыншықтардың шарнирленген саңылауларын тігу;

      контур бойынша бөлшектерді тегістеу;

      ойыншықтарды құрастыру сапасын тексеру.

      43. Білуге тиіс:

      бөлшектер мен ойыншықтардың түрлері және оларды құрастыру процесі;

      ойыншықтарды құрастыруда қолданылатын материалдардың техникалық сипаттамасы;

      желім дайындау тәсілдері;

      сызба және эскиздерді оқу ережесі;

      ойыншықтарды құрастыру және толтыру жолдары мен әдістері;

      ойыншық материалдарының сапасына қойылатын талаптар.

      44. Жұмыс үлгілері:

      ойыншықтар:

      1) шелек, пистолет, каталка, конструктор, түрлі конфигурациялы механикалық, көлік, пирамида бөлшектері, арба, жәшік, баған, дөңгелек, фара, руль – құрастыру және монтаждау;

      2) ұзындығы 20 сантиметрге дейінгі қуыршақтар – аяқ-қолдарын құрастыру.

Параграф 17. Ойыншық құрастырушы, 3-разряд

      45. Жұмыс сипаттамасы:

      сызбалар мен эскиздер бойынша алдын ала жинақталған бөлшектерден, микроқозғалтқышпен жабдықталған түрлі ойыншықтарды қолмен, құрылғыларда және станоктарда құрастыру;

      балаларға арналған түрлі барабандардың жекелеген бөлшектерін тораптарға және даяр бұйымдарға құрастыру және монтаждау;

      ағаш үгінді массасы бөлшектерінен жасалған ойыншықтарды құрастыру және монтаждау;

      шип, шкант, шпунт және тараққа бөлшектерді желіммен жапсыру;

      резіңке, фальцевті тігін және өзге де қосу түрлері, ілгіш, шарнирдің жәрдемімен ойыншықтарды құрастыру;

      ойыншық бөлшектерін үлгілер және көлемі бойынша таңдау;

      бөлшектерді кесу, теңестіру және өлшеу;

      желім, шеге және шуруптар арқылы ойыншықтардың ортасын дәлдеу және тұғырларына бекіту;

      бұйымдарды тегістеу, теңдеу, тығыздау және тиісті форма беру;

      сым ілмектерді шарнир дискілерге орнату және жануар, мал ойыншықтардың, қуыршақтардың аяқ-қолдары мен корпустарын шарнирлеу станогында немесе қолмен шарнирлеу;

      түрлі көлемдегі ойыншықтардың бөлшектерін қолмен немесе толтыру машинасында материалға толтыру;

      бөлшек формаларын түзету;

      желім және эмульсия рецептурасын жасау;

      инерциялық және бұрамалы механизмдерді құрастырылатын механикалық ойыншықтардың корпустарына алдын ала реттей отырып құрастыру, монтаждау және орнату және қисық кеткен жерлерін жинау;

      ақаулықтарын жоя отырып айналып тұратын тораптардың өзара іс-әрекетін реттеу;

      кесетін аспаптардың, құрылғыларды қайрау, түзету және термоөңдеу;

      сығымдау құрылғыларын баптау, реттеу.

      46. Білуге тиіс:

      бөлшектер мен ойыншықтардың түрлері және оларды құрастыру процесі;

      ойыншықтарды тұғырларына бекіту тәсілдері;

      ойыншық кеуделері формаларын теңестіру тәсілдері;

      ойыншық бөлшектерін желімдеуде, құрастыруда, монтаждауда қолданылатын материалдардың физикалық, химиялық қасиеттері;

      орташа күрделіктегі сызбалар мен эскиздерді оқу ережесі;

      инерциялық және бұрамалы механизмдерді монтаждау тәртібі;

      ойыншық корпусындағы механизмдердің түрлері мен орнату ережесі;

      аяқ-қолдарын біріктіру әдістері;

      шарнир түрлері;

      ойыншықтарды толтыру тәсілдері;

      балалар барабандарын құрастыру ерекшеліктері;

      ойыншық сапасына қойылатын талаптар.

      47. Жұмыс үлгілері:

      ойыншықтарды құрастыру:

      1) автомобильдер, тракторлар, тепловоздар, дизель, көтергіш кран, электротехникалық ойыншықтар, конструкторлар, бильярдтар, жануарлар фигуркалары;

      2) балалар барабандары;

      3) шырша ойыншықтары, гирляндалар, шырша бұтақтары, синтетикалық материалдар мен пленкалардан жасалған шыршалар;

      4) "күшік-ксилофонист" тәріздес құрамалы ойыншықтар;

      5) байка, плюш, жасанды түбіт және өзге де материалдан жасалған жұмсақ ойыншықтар;

      6) қуыршақтар.

Параграф 18. Ойыншық құрастырушы, 4-разряд

      48. Жұмыс сипаттамасы:

      микроэлектр қозғалтқышпен және қозғалыс механизмімен жабдықталған тораптар мен ойыншықтардың бөлшектерін құрастыру және монтаждау;

      ойыншық бөлшектерін дәнекерлеу электр нүктелік аппаратында біріктіру;

      магнит жүйесін және магнит сымды құрастыру, магнит ағынын тексеру;

      контактілі пластина және клеммаларды монтаждау және біріктіру;

      контактілі пластиналарды корпусқа электр дәнекерлегішпен дәнекерлеу;

      механикалық ойыншық корпусындағы микроэлектр қозғалтқыш және редукторды монтаждау;

      микроэлектр қозғалтқыш жұмысын реттеу және баптау;

      ойыншықтың жиналған тораптарының өзара іс-әрекетін өңдеу;

      пультпен басқару қорабындағы бөлшектерді құрастыру және монтаждау;

      микоэлектр қозғалтқышты электр батареяларды біріктіру;

      механизм кинематикасын құрастыру;

      электр дәнекерлегіш және нүктелік дәнекерлеу аппаратын жұмысқа дайындау, оларды реттеу және баптау;

      жаппай өндіріске жіберу, көрмелерге, жәрмеңкелерге көрсету үшін және сараптау кеңесіне арналған ойыншық үлгілерін құрастыру;

      өз бетінше жасалған үлгі және сызба бойынша материалды таңдау және пішу;

      целлулоидтан, полистиролдан және өзге де материалдардан жасалған ойыншықтардың көз механизмдері бөлшектерін құрастыру;

      көздерін айналдыруды реттеу;

      даяр бұйымдарға орнатуда оларды монтаждау.

      49. Білуге тиіс:

      микроэлектр қозғалтқышты ойыншықтың редукторларының түрлері және құрастыру процесі;

      механизм кинематикасы мен бұрамалы электрленген, жүретін ойыншық;

      күрделі сызбалар мен эскиздерді оқу ережесі;

      электр нүктелік пісіру аппараттарының құрылымы және жұмыс істеу ережесі;

      құрастыруға эскиздерді, сызбаларды әзірлеу тәртібі және солар бойынша ойыншық үлгілерін жасау;

      ойыншық сапасына қойылатын талаптар;

      жабдықтар мен құрылғылардың қызмет көрсету және баптау ережесі.

      50. Жұмыс үлгілері:

      1) автомобиль, тракторлар;

      2) баржалар, теплоходтар – микроқозғалтқышты және басқару пультымен ойыншықтарды құрастыру.

Параграф 19. Ойыншық құрастырушы, 5-разряд

      51. Жұмыс сипаттамасы:

      қуыршақ бастарындағы көз механизмдерін құрастыру және монтаждау;

      көз механизмін орнату үшін пластмасса қуыршақтың басындағы желке тұсын ашу;

      көз формасы бойынша көз саңылауын кесу, тазалау;

      қуыршақтың түрлі жағдайда көзінің қозғалуын дұрыс құрастыру және параллельдігін сақтай отырып қуыршақтың басындағы көз механизмін бекіту;

      ағаш үгіндісі массасынан жасалған қуыршақтың басындағы көз механизмдерін бекіту бөлшектеріне гипс ерітіндісін құю;

      пластина шұңқырлары мен ұштарын пісіру және пластмасса қуыршақтың басына оларды дәнекерлеу;

      көз механизмі қозғалысын реттеу және көздеріне дұрыс бекіту;

      суретшінің көзқарасы бойынша қуыршақтың түрлі жағдайда көзін орналастыру;

      монтаждалған көз механизмдерінің сапасын тексеру.

      52. Білуге тиіс:

      қуыршақтың басындағы көз механизмін құрастыру және монтаждау кезектілігі;

      дәнекерлеу жолдары;

      құрылғыларды монтаждау, реттеу;

      көз механизмдерін құрастыру және монтаждау сапасына қойылатын талаптар.

Параграф 20. Ойыншық материалдарын бояушы, 3-разряд

      53. Жұмыс сипаттамасы:

      белгіленген режимге сәйкес қуыршақ киімі мен бөлшектерінің, греж, штапельді, мыс аммиакты және өзге де жасанды талшықтарды, түрлі маталар мен материалдарды бояу;

      берілген рецептура бойынша бояу ерітінділерін әзірлеу;

      бұлауды су және бояйтын ерітіндімен толтыру;

      бояу материалын бұлауға салу;

      бояу ерітіндісінің қажетті деңгейі мен концентрациясын ұстау;

      түсіру, шаю, сығу;

      кептіру материалдарын дайындау.

      54. Білуге тиіс:

      материалдарды бояудың технологиялық процесі;

      қолданылатын жабдықтардың құрылымы;

      бояу ерітіндісі материалдарын салу және түсірудің тәртібі мен қауіпсіз тәсілі;

      бояудың температуралық режимі;

      бояйтын ерітінділердің рецептурасы мен жасау тәсілдері;

      бояу және даяр бұйымдардың сапасына қойылатын талаптар.

Параграф 21. Ойыншық материалдары мен бөлшектерін дайындаушы, 2-разряд

      55. Жұмыс сипаттамасы:

      картоннан, қағаздан, целлофаннан, металданған картоннан, түрлі пленкалардан, маталардан, ағаштан және өзге де материалдардан жасалған тік сызықты формадағы, шырша безендіруге арналған және каркас ойыншықтардың бөлшектерін арамен, станокта, штампымен, қайшымен және арнайы құрылғымен дайындау;

      жайма материалдарын бояу, шырша пленкасын жасау;

      сымнан жасанды шыршалардың, түрлі геометриялық фигуралардың бөлшектерін станоктар мен құрылғыларда қолмен жасау;

      ағаш шырша каркасына қағаз жапсыру;

      пісіру және дәнекерлеу арқылы құрылғыларда жасанды шырша, ойыншықтардың каркасын жасау;

      сымдарды пештерде күйдіру, кесінділерге кесу;

      шарнирлерді біріктіру үшін түйін жасау;

      ағашты дайындамаға жару және кесілетін ойыншықтардың контурларын кесу.

      56. Білуге тиіс:

      қызмет көрсетілетін жабдықтарды қолдану принципі;

      бөлшектер мен каркастарды жасау процесі және олардың қызметі;

      аспаптар мен құрылғыларды қауіпсіз пайдалану ережесі;

      сым сұрыптары, маркалары мен кесінділері;

      сымды күйдіру тәсілдері;

      бөлшектерді пісіру және дәнекерлеу әдістері;

      ағаш жыныстары мен кемшіліктері;

      даярланған бөлшектер мен ойыншық каркастарының сапасына қойылатын талаптар.

      57. Жұмыс үлгілері:

      1) түрлі мөлшердегі және формадағы қуыршақ, жануарлар, құстар мен өзге де ойыншықтардың каркасын жасау;

      2) металданған картон, мата, целлофан жаймалар, картон және өзге де материалдар – пішу;

      3) синтетикалық пленка – пішу, кесу.

Параграф 22. Ойыншық материалдары мен бөлшектерін дайындаушы, 3-разряд

      58. Жұмыс сипаттамасы:

      бұйымға скульптуралық форма бере отырып металл каркасқа орап станоктарда шар және конус тәрізді (көкөніс, жеміс, жидек және тағы өзге деталдарды) ойыншықтардың бөлшектерін дайындау;

      түрлі ойыншықтардың - адамның, жануарлардың, құстар мен аңдардың металл, ағаш және картон каркастарына қолмен мақта орау;

      мақтаны тазалау және пластқа бөлу;

      ойыншықтың бетіне қолмен скульптуралық форманы бекіту;

      сақтау үшін клейстер жағу, оны бояуға кептіру және дайындау;

      жасалатын ойыншықтардың түріне және формасына қарай станоктарды реттеу.

      59. Білуге тиіс:

      қызмет көрсетілетін жабдықтардың құрылымы, мақта ойыншықтардың бөлшектерін жасау процесі;

      клейстер жасау рецептурасы мен тәсілдері;

      дайындаманы кептіру режимі;

      материалдар мен даяр өнімнің мемлекеттік стандарттары мен техникалық шарттары;

      ойыншық бөлшектерін жасау сапасын бақылау тәсілдері.

Параграф 23. Ойыншыққа сурет салушы, 3-разряд

      60. Жұмыс сипаттамасы:

      түрлі материалдан жасалған ойыншық беттерін бір-екі түске бояу;

      ойыншық костюмдеріне сурет салу;

      боялған ойыншықтарды кептіру;

      үлгі эталонға сәйкес сурет салу, түсі және реңкі сапасын тексеру;

      ойыншық бөлшектерін формасы мен мөлшеріне қарай таңдау.

      61. Білуге тиіс:

      эскиз, үлгі, трафарет бойынша сурет салу технологиясы;

      боялатын ойыншықтардың түрлері;

      ойыншықтарды кептіру ережесі;

      материалдар мен даяр бұйымдардың сапасына қойылатын талаптар.

Параграф 24. Ойыншыққа сурет салушы, 4-разряд

      62. Жұмыс сипаттамасы:

      түрлі материалдан жасалған ойыншық беттерін үш-бес түске бояу;

      рельеф париктерді шаш түсіне қарай бояу;

      ойыншықтарға өз бетінше құрастырылған орнаменттерді салу және жағу;

      ойыншық үлгісіне сәйкес колер жасауда баяу тоны мен түсін таңдау;

      берілген рецептура бойынша бояу және лактарды әзірлеу.

      63. Білуге тиіс:

      ойыншықтарға көркем сурет салу;

      бояудың құрамы мен химиялық қасиеті;

      бояу, лак әзірлеу ережесі;

      қайталап түрлі түс және реңктегі бояу жаққанда ойыншық бетін өңдеу кезектілігі;

      өз бетінше жасалған эскиз бойынша сурет салу ережесі;

      белгілі бір тақырыптағы өз бетінше жасалған эскиз бойынша сурет салу және бояуларды таңдау ережесі.

Параграф 25. Ойыншыққа сурет салушы, 5-разряд

      64. Жұмыс сипаттамасы:

      түрлі материалдан жасалған ойыншық беттерін алты-жеті түске бояу;

      ойыншыққа көркемдеп сурет салу үшін эскиз жасау;

      түрлі ойыншықтардағы көркемөнер композицияларды безендіру, қуыршақ беттеріне көркемдеп сурет салу;

      сурет үлгісін жасау.

      65. Білуге тиіс:

      ойыншықтарға көркем сурет салу негіздері мен жолдары;

      түрлі композициядағы эскиз, сурет үлгілерін жасау ережесі;

      қолданбалы өнер негізі;

      материалдың және даяр өнімнің сапасына қойылатын талаптар.

Параграф 26. Ойыншықтарды бояушы, 2-разряд

      66. Жұмыс сипаттамасы:

      ойыншық бөлшектерін бояу шашқышпен, қылқаламмен немесе бір-екі түске аунатып бояу;

      ойыншықтарды сырлау, елеусіз өңдей және белгілі бір үлгіге жетілдіре отырып сурет және әшекей салу;

      сырлау, ұстау және бояудың берілген рецептурасы бойынша әзірлеу.

      67. Білуге тиіс:

      ойыншық бөлшектерін бояу, сырлау, ұстау технологиялық процесі;

      бояу, сырлау және ұстау ерітінділерін әзірлеу рецептурасы;

      материалдың түріне қарай ойыншықтарды бояу әдісі;

      қолданылатын бояғыштардың сапасы және ойыншықтардың бояу және өңдеу сапасына қойылатын талаптар;

      бояу шашқыш құрылымдары мен қауіпсіз жұмыс принципі;

      бояу шашқыштардың құрылымы мен пайдалану ережесі;

      бояу шашқышты реттеу ережесі.

Параграф 27. Ойыншықтарды бояушы, 3-разряд

      68. Жұмыс сипаттамасы:

      ойыншық бөлшектерін барабандарда бояу шашқышпен, қылқаламмен немесе үш түске аунатып бояу;

      ойыншық бөлшектерін шелкография әдісімен бояу;

      синтетикалық материал барабандарында бояу пигменттерін мөлшерлеу және дайындау;

      берілген рецептура бойынша түрлі бояу колерлерін жасау;

      ойыншықтың материалына, түріне және мөлшеріне қарай галт барабанның айналу жылдамдығын реттеу;

      бояғыш жұмысын және ойыншық көлемін реттеу;

      ағаш бұйымының түрі мен сапасына қарай бояғыш компоненттерін таңдау;

      галт барабандары мен бояғыштарды жұмысқа дайындау;

      ойыншықтардың боялған бөлшектерін, синтетикалық материалдарды салу, түсіру және кептіру;

      бояу шашқыштардың жұмыс процесінде туындаған ақаулықтарды жою;

      компрессордан сығым ауаның жіберілуін реттеу;

      компрессор манометрі көрсеткіштерін қадағалау.

      69. Білуге тиіс:

      галт барабандарында бұйымдарды бояудың технологиялық процесі;

      бояу ерітінділерін әзірлеу ережесі;

      материалдардың, бояғыштар мен даяр өнімдердің сапасына қойылатын талаптар.

Параграф 28. Ойыншықтарды күйдіріп өңдеуші, 3-разряд

      70. Жұмыс сипаттамасы:

      әшекейлеуге жататын ойыншық бөлшектерін газ жандырғылармен күйдіру;

      бөлшектерді күйдіруге дайындау, тексеру және оның сапасын айқындау;

      газ жандырғылардың жұмыс істеу режимін айқындау;

      газдың жіберілуін және жандырғы жалынын реттеу;

      бөлшектерді бірнеше рет күйдіру;

      күйдіру сапасын тексеру және бөлшектерді қалау.

      71. Білуге тиіс:

      жасалатын ойыншықтарды күйдірудің технологиялық процесі;

      ойыншықтардың түрлері;

      газ жандырғыларының құрылымы және қызметі және оларды пайдалану ережесі;

      газ баллондарды ауыстырудың қауіпсіз әдістері мен орнату;

      полиэтилен дайындамалардың сапасына қойылатын талаптар;

      өрт қауіпсіздігі ережесі.

Параграф 29. Ойыншықты сығымдау және өңдеуге арналған материалдарын дайындаушы, 2-разряд

      72. Жұмыс сипаттамасы:

      уату машиналарында кесек ағаш қалдықтарды, ойыншық өндірісі қалдықтарын, пластикалық массаларды уатып сығымдау материалдарын дайындау:

      механикалық елекпен елеу:

      түсетін материалдардың сапасы мен ылғалдығына қарай берілген рецептура бойынша түрлі қоспалар мен массаларды жасау;

      рецепті бойынша ағаш аралайтын масса жасау;

      қолмен және механикалық қоспаларда шпатлевка, сырлау және клейстер жасау;

      уату машиналары мен механикалық елек араластырғышын баптау.

      73. Білуге тиіс:

      механикалық уатқыш, араластырғыш және електің жұмыс принципі қауіпсіз қызмет көрсету және баптау;

      елек нөмірлері, тальк және бордың құрамы;

      пластмасса, шпаклевка, сырлау және клейстер жасау рецептурасы;

      құрамдас бөлігін мөлшерлеу және оларды араластырғышқа салу кезектілігі;

      материалдар мен даяр өнімнің (пластмасса, шпатлевка, сырлау және өзге материалдар және даяр өнім) сапасына қойылатын талаптар.

Параграф 30. Электроойындарды құрастырушы, 3-разряд

      74. Жұмыс сипаттамасы:

      құрылғыға шнур және сымды орай отырып электроойын бөлшектерін тораптарға құрастыру;

      сымды, трубканы, өткізгішті және шнурды ұзындығы бойынша кесу;

      өткізгіштердің ұштарын тазалау және оларға клемма дәнекерлей отырып монтаждау;

      каустикалық сода ерітіндісінде сымды өңдеу және майсыздандыру;

      магнит алаңында магниттеу және магнитті құрылғыда мөлшеріне қарай кесу;

      электроойын қалқанындағы саңылауды тесу, қапсырманы қалау;

      тораптардың өзара іс-әрекетін монтаждау сапасын тексеру және электроойынның дұрыс жұмыс істеуін тексеру.

      75. Білуге тиіс:

      бөлшектердің түрлері және торапқа құрастыру технологиялық процесі;

      электроойындарын жасауда қолданылатын материалдардың техникалық сипаттамасы;

      қарапайым сызбалар мен электросхемаларды оқу;

      электроаспабын қауіпсіз пайдалану ережесі;

      электроойындарының сапасына қойылатын талаптар;

      магниттерді магниттеу ережесі мен тәсілдері.

Параграф 31. Электроойындарды құрастырушы, 4-разряд

      76. Жұмыс сипаттамасы:

      сымдарды, клеммаларды, батареялы және лампалы контактілерді монтаждай отырып электроойындарды құрастыру;

      қайта қосу клеммаларын, лампалы контакті, электролампа, батареяларды орнату;

      лампалы контактісі бар біріктіру тораптарын бекіту;

      шнурды патронға біріктіру және бекіту;

      шартты белгісі бар электролампа клеммасын монтаждау;

      тораптардың өзара іс-әрекетін монтаждау сапасын және электроойындарының дұрыс жұмыс істеуін тексеру.

      77. Білуге тиіс:

      жасалатын электроойындардың түрлері;

      электросхемаларды монтаждай отырып бөлшектер мен тораптарды құрастырудың технологиялық процесі;

      электроойын қалқанындағы сымдарды монтаждау тәсілдері;

      электороойындарын құрастыруда қолданылатын материалдардың қасиеті;

      біріктіру тәсімдерін пайдалану ережесі;

      электротехника негіздері;

      сызбаларды оқу;

      слесарлық аспапты қайрау, түзету және термоөңдеу;

      электроойындарының сапасына қойылатын талаптар.

Параграф 32. Электрмен түктеуші, 2-разряд

      78. Жұмыс сипаттамасы:

      анағұрлым жоғары білікті электрмен түктеушінің басшылығымен электр статикалық алаңда түрлі маркадағы түктеу машинасында ойыншықтарды, өзге бөлшектер мен бұйымдарды түктеу;

      талшықты түк кескіште кесу;

      греж және жасанды талшықты түсіне, ұзындығына, эластикалығына және қалыңдығына қарай сұрыптау;

      берілген рецептура бойынша желім дайындау;

      талшықтың жекелеген тұлымдарын жапсыру және оларды кептіру камерасы мен аппараттарда кептіру;

      талшықты ыстық су құйылған бұлауға салып шаю арқылы тазалау;

      кептіру камераларында түкті кептіру;

      түкті елек арқылы елеу және жалпы массадан ұсақ түкті айыру;

      түктің ұзындығы бойынша түк кескіште пышақты орнату.

      79. Білуге тиіс:

      жасанды талшықтың химиялық қасиеті және оны өңдеу технологиясы;

      желім әзірлеу тәсілдері және оны талшыққа салу жолдары;

      түк кескіштің құрылымы және онымен жұмыс істеу ережесі;

      түк кескіштің жұмыс істеу режимі;

      жасанды талшықты кептірудің технологиялық режимі;

      жасанды талшық, желім, түктің сапасына қойылатын талаптар;

      елек арқылы түкті елеу әдісі мен кезектілігі.

Параграф 33. Электрмен түктеуші, 3-разряд

      80. Жұмыс сипаттамасы:

      жоғары кернеудегі электр статикалық алаңда түрлі маркадағы түктеу машинасында ойыншықтарды, өзге бөлшектер мен бұйымдарды түктеу;

      ойыншықтардың бетіне түктің біркелкі жайылуы үшін оны қолмен дірілдету;

      түктің ұзындығына сәйкес аппарат форсункасы ағынын реттеу;

      қажетті колер май бояуын әзірлеу, түкті және ойыншықты түктеуге дайындау;

      түрлі ойыншықтарды ұстағышқа орнату және оны түктеу уақытында реттеу;

      ойыншықтарды бояу шашқышпен майлы бояу жағып қолмен бояу;

      түктелген ойыншықтарды кептіру, тазалау және жинақтау.

      81. Білуге тиіс:

      түктеудің технологиялық режимі және оны реттеудің ережесі;

      түктеу аппараттарының, электр кептіргіштің құрылымы;

      түктелетін ойыншықтарды бояу әдістері және түк жағу тәсілдері;

      түктелетін ойыншықтарды кептірудің технологиялық режимі;

      аппараттан ауаның жіберілу ағыны реттеу тәсілі,

      ойыншықтың сапасына қойылатын талаптар.

3-тарау. Жұмысшы кәсіптерінің алфавиттік көрсеткіші

      82. Жұмысшы кәсіптерінің алфавиттік көрсеткіші (60-шығарылымы) БТБА-ға қосымшада көрсетілген.

  Жұмыстар мен жұмысшы
кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-
біліктілік анықтамалығына
(60-шығарылым)
қосымша

Жұмысшы кәсіптерінің алфавиттік көрсеткіші

№

Кәсіптердің атауы

Разрядтар диапазоны

Беті

1.

Бөлшектер мен ойыншықтарды кептіруші

2

3

2.

Бөлшектер мен ойыншықтарды формалаушы

2-3

4

3.

Музыкалық және дыбыс шығаратын ойыншықтарды құрастырушы

3-4

5

4.

Музыкалық ойыншықтарды күйге келтіруші

3-4

6

5.

Ойыншық безендіруші

1-4

7

6.

Ойыншық бөлшектерін жинақтаушы

2-3

10

7.

Ойыншық бөлшектерін өңдеуші

3

11

8.

Ойыншық бөлшектерін сығымдаушы

3

12

9.

Ойыншық құрастырушы

2-5

12

10.

Ойыншық материалдарын бояушы

3

16

11.

Ойыншық материалдары мен бөлшектерін дайындаушы

2-3

17

12.

Ойыншыққа сурет салушы

3-5

18

13.

Ойыншықтарды бояушы

2-3

19

14.

Ойыншықтарды күйдіріп өңдеуші

3

20

15.

Ойыншықты сығымдау және өңдеуге арналған материалдарын дайындаушы

2

21

16.

Электроойындарды құрастырушы

3-4

21

17.

Электрмен түктеуші

2-3

22