О внесении изменений и дополнений в приказ Министра обороны Республики Казахстан от 24 августа 2017 года № 486 "Об утверждении Инструкции по предотвращению авиационных происшествий в государственной авиации"

Приказ Министра обороны Республики Казахстан от 6 августа 2020 года № 371. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 17 августа 2020 года № 21097

ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Внести в приказ Министра обороны Республики Казахстан от24 августа 2017 года № 486 "Об утверждении Инструкции по предотвращению авиационных происшествий в государственной авиации" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 15801, опубликован 18 октября 2017 годав Эталонном контрольном банке нормативных правовых актов Республики Казахстан) следующие изменения и дополнения:

в Инструкции по предотвращению авиационных происшествий в государственной авиации, утвержденной указанным приказом:

в пункте 3:

подпункт 6) изложить в следующей редакции:

"6) летная эксплуатация воздушного судна – процесс эксплуатации воздушного судна, охватывающий период от начала проведения летным составом предполетного осмотра воздушного судна до момента, когда все лица, находившиеся на борту с целью полета, покинули воздушное судно(момента подбора беспилотного летательного аппарата);";

подпункт 7) исключить;

подпункты 8) и 9) изложить в следующей редакции:

"8) орган безопасности полетов государственной авиации – структурное подразделение Министерства обороны Республики Казахстан, осуществляющее государственный контроль и надзор по вопросам безопасности полетов в государственной авиации Республики Казахстан;

9) части обеспечения – авиационно-технические базы, авиационные комендатуры, центры управления воздушным движением, части связи и радиотехнического обеспечения, части материально-технического обеспечения;";

подпункт 11) изложить в следующей редакции:

"11) опасный фактор – любое (реальное или потенциальное) воздействие на какой-либо элемент авиационной системы, способное привести к возникновению авиационного события;";

подпункты 13), 14) и 15) изложить в следующей редакции:

"13) органы управления государственной авиации:

Управление главнокомандующего Силами воздушной обороны Вооруженных Сил Республики Казахстан – в авиации Министерства обороны Республики Казахстан;

Главное командование Национальной гвардии Республики Казахстан – в авиации Министерства внутренних дел Республики Казахстан;

Авиационная служба Комитета национальной безопасности Республики Казахстан – в авиации Комитета национальной безопасности Республики Казахстан;

14) орган безопасности полетов – структурное подразделение в составе органа управления, авиационной части, осуществляющее деятельность, направленную на предотвращение авиационных происшествий с государственными воздушными судами;

15) система управления безопасностью полетов – системный подход к управлению безопасностью полетов, включающий организационную структуру, иерархию (распределение)ответственности, руководящие принципы и процедуры;";

дополнить подпунктами 17) и 18) следующего содержания:

"17) фактор риска – прогнозируемая вероятность и серьезность последствий возникновения авиационного события;

18) добровольное (конфиденциальное) сообщение – переданная неофициальная информация об опасных факторах (факторах риска) авиационной деятельности, влияющих на безопасное выполнение полетов.";

в пункте 6:

подпункт 4) изложить в следующей редакции:

"4) обеспеченность предстоящих полетов и перелетов наземными радиотехническими средствами;";

заголовок параграфа 2 изложить в следующей редакции:

"Параграф 2. Деятельность руководителей (командиров, начальников) органов управления, авиационных частей и частей обеспечения государственной авиации по предотвращению авиационных происшествий";

параграф 3 исключить;

заголовок главы 3 изложить в следующей редакции:

"Глава 3. Деятельность руководителей и специалистов органов безопасности полетов по предотвращению авиационных происшествий";

заголовок параграфа 1 изложить в следующей редакции:

"Параграф 1. Общие положения";

заголовок параграфа 2 изложить в следующей редакции:

"Параграф 2. Деятельность руководителя органа безопасности полетов государственной авиации";

в пункте 32:

абзац первый изложить в следующей редакции:

"32. Руководитель органа безопасности полетов государственной авиации в пределах компетенции:";

дополнить подпунктом 8) следующего содержания:

"8) запрашивает у структурных подразделений Министерства обороны, Генерального штаба Вооруженных Сил Республики Казахстан, органов управления и авиационных частей и частей обеспечения государственной авиации необходимую информацию по вопросам безопасности полетов.";

заголовок параграфа 4 изложить в следующей редакции:

"Параграф 4. Деятельность специалистов безопасности полетов государственной авиации по предотвращению авиационных происшествий";

в пункте 34:

дополнить подпунктом 11) следующего содержания:

"11) ведут учет нарушений требований безопасности полетов и авиационных событий.";

заголовок главы 4 изложить в следующей редакции:

"Глава 4. Организация профилактической работы по предотвращению авиационных происшествий и деятельности по управлению безопасностью полетов в государственной авиации";

заголовок параграфа 1 изложить в следующей редакции:

"Параграф 1. Содержание, сущность, принципы и организация профилактической работы по предотвращению авиационных происшествий и деятельности по управлению безопасностью полетов";

пункт 37 изложить в следующей редакции:

"37. Сущность деятельности по управлению безопасностью полетов заключается в активном выявлении опасных факторов авиационной деятельности, оценке уровня риска и принятии мер по уменьшению уровня риска путем устранения опасных факторов, снижения их влияния или уклонения от них.

Сущность профилактической работы по предотвращению авиационных происшествий заключается в проведении мероприятий, направленных на исключение повторяемости авиационных происшествий по известным группам факторов-причин.";

заголовок параграфа 2 исключить;

пункты 39 и 40 изложить в следующей редакции:

"39. Организация деятельности специалистов органов безопасности полетов включает в себя:

1) управление безопасностью полетов;

2) планирование работы по предотвращению авиационных происшествий;

3) основные профилактические мероприятия по предотвращению авиационных происшествий;

4) анализ и оценку эффективности работы по предотвращению авиационных происшествий и деятельности по управлению безопасностью полетов.

40. Система управления безопасностью полетов организуется в авиационных частях и органах управления государственной авиации.";

дополнить пунктом 40-1 следующего содержания:

"40-1. В органе безопасности полетов государственной авиации осуществляется контроль за профилактической работой по предотвращению авиационных происшествий и деятельностью по управлению безопасностью полетов в субъектах государственной авиации.";

пункт 53 изложить в следующей редакции:

"53. Инспектирование (проверка)структурных подразделений государственной авиации по вопросам безопасности полетов является одной из прямых обязанностей всего руководящего состава и осуществляется должностными лицами всех инстанций.";

пункты 55, 56 и 57 изложить в следующей редакции:

"55. Система добровольного (конфиденциального) предоставления сообщений по вопросам безопасности полетов организуется в органе безопасности полетов государственной авиации, с целью содействия сбору информации о недостатках авиационной деятельности и особых ситуациях, угрожающих безопасности полетов. Система предусматривает защиту источников информации. Представленная информация подлежит проверке органом безопасности полетов государственной авиации.

56. Руководители органов управления государственной авиации, командиры авиационных частей при подтверждении информации полученной по системе добровольных сообщений принимают меры по устранению (локализации) выявленных недостатков с направлением органу безопасности полетов государственной авиации уведомления о принятых мерах.

57. Оценка уровня риска осуществляется органом безопасности полетов на основе анализа опасных факторов и представляет собой процесс определения степени вероятности и серьезности последствий возникновения авиационного происшествия.";

часть первую пункта 59 изложить в следующей редакции:

"59. По результатам анализа опасных факторов органом безопасности полетов определяется вероятность возникновения авиационного происшествия с последующей оценкой уровней риска:";

подпункт 8) пункта 70 исключить;

пункт 71 изложить в следующей редакции:

"71. Программа структурно состоит из четырех разделов:

первый раздел – краткий анализ авиационных происшествий и серьезных авиационных инцидентов, имевших место в государственной авиации за последние пять лет;

второй раздел – краткий анализ авиационных инцидентов за прошедший год (в органе управления – за все подчиненные части государственной авиации, в авиационной части, части обеспечения – за свою часть);

третий раздел – задачи, условия их решения и меры по устранению опасных факторов при их выполнении;

четвертый раздел – перечень планируемых профилактических мероприятий.";

пункт 73 изложить в следующей редакции:

"73. Детально мероприятия четвертого раздела Программы разрабатываются по результатам проведенного анализа первых трех (аналитических) разделов Программы, определяются сроки их проведения и ответственные исполнители.";

пункт 79 изложить в следующей редакции:

"79. Планы мероприятий по обеспечению безопасности полетов разрабатываются органами безопасности полетов в авиационных частях (штабами – в частях обеспечения) на месяц и утверждаются командирами частей.";

пункт 119 изложить в следующей редакции:

"119. Оперативная (периодическая) информация хранится в папке с отчетной документацией по мероприятиям оперативной (периодической) информации. Отметка о доведении оперативной (периодической) информации заносится в журнал учета мероприятий по боевой подготовке (классный журнал) в раздел "Безопасность полетов".";

пункт 122 изложить в следующей редакции:

"122. Конференция по безопасности полетов (далее – Конференция) организуется и проводится для руководящего состава органов управления и авиационных частей (частей обеспечения) государственной авиации с периодичностью:

1) органом безопасности полетов государственной авиации – не реже 1 раза в 3 года;

2) органами управления государственной авиации – не реже одного раза в год.

В год проведения Конференции органом безопасности полетов государственной авиации решением руководителя органа управления государственной авиации Конференция не проводиться.";

пункт 124 исключить;

пункт 125 изложить в следующей редакции:

"125. В авиационных частях и частях обеспечения вопросы безопасности полетов при решении наиболее сложных (новых) задач, рассматриваются при проведении летно-технических конференций по особенностям сезонной эксплуатации.";

в пункте 126:

подпункт 1) изложить в следующей редакции:

"1) разработку и издание приказа на проведение Конференции – за 30 суток до начала Конференции;";

пункт 136 изложить в следующей редакции:

"136.Материалы Конференции обобщаются, регистрируются и хранятся в том органе безопасности полетов, который проводил Конференцию.";

пункт 148 изложить в следующей редакции:

"148. Основными учебными вопросами являются:

"1) анализ авиационных событий (наземных происшествий, недостатков в обеспечении полетов), свойственных рассматриваемой теме за определенный период;

2) обстоятельства и причины наиболее характерных авиационных событий (наземных происшествий, недостатков в обеспечении полетов);

3) рекомендации авиационному персоналу по правильным действиям в процессе возникновения и развития особой ситуации в полете (для частей обеспечения – действиям при обеспечении полетов).";

дополнить пунктом 182-1 следующего содержания:

"182-1. Командиры авиационных частей, частей обеспечения при проведении анализа оценивают каждый вид обеспечения полетов и выставляют итоговую оценку части за соответствующий отчетный период.";

в пункте 183:

подпункты 12) и 13) изложить в следующей редакции:

"12) журнал учета замечаний проверяющих, по форме согласно приложению 4-1 к настоящей Инструкции;

13) материалы проверок комиссиями по вопросам безопасности полетов;";

дополнить подпунктами 15) и 16) следующего содержания:

"15) отчетно-учетная документация по видам обеспечения полетов;

16) журналы учета качества обеспечения полетов по видам обеспечения (для органов управления).";

пункты 186 и 187 изложить в следующей редакции:

"186. Этапы подготовки анализа:

1) сбор, обработка, систематизация, обобщение статистических данных;

2) анализ произошедших авиационных событий, чрезвычайных и наземных происшествий;

3) вывод на основе анализа статистических данных и данных из других источников, в том числе оценка состояния безопасности полетов;

4) выработка рекомендаций и предложений по профилактике выявленных и прогнозируемых опасных факторов.

187. Анализ проводят руководители органов управления, командиры авиационных частей и частей обеспечения.";

дополнить пунктом 187-1 следующего содержания:

"187-1. Выводы из анализа за соответствующий отчетный период доводятся до всего авиационного персонала на подведении итогов работы органа управления государственной авиации, авиационной части, части обеспечения и включаются в материалы подведения итогов отдельным разделом.";

пункт 188 изложить в следующей редакции:

"188. Анализ состояния безопасности полетов и деятельности по предотвращению авиационных происшествий разрабатывается в авиационных частях по типовой форме, согласно приложению 5 к настоящей Инструкции.";

дополнить пунктом 188-1 следующего содержания:

"188-1. Анализ состояния безопасности полетов в органах управления государственной авиации разрабатывается по форме, установленной руководителем органа управления государственной авиации.";

дополнить пунктом 189-1 следующего содержания:

"189-1. В частях обеспечения состояние безопасности полетов оценивается по состоянию работы по предотвращению авиационных происшествий.";

пункты 190 и 191 изложить в следующей редакции:

"190. Состояние аварийности оценивается:

1) "удовлетворительно", если за оцениваемый период в авиационной части не произошло авиационных происшествий и серьезных авиационных инцидентов с повреждением воздушного судна, связанных с ошибочными действиями и нарушениями, допущенными авиационным персоналом;

2) "неудовлетворительно", если за оцениваемый период в авиационной части допущены авиационное происшествие или серьезный авиационный инцидент с повреждением воздушного судна, связанные с ошибочными действиями и нарушениями, допущенными авиационным персоналом.

191. Состояние работы по предотвращению авиационных происшествий определяется как среднеарифметическое значение оценок профилактической работы по предотвращению авиационных происшествий и деятельности по управлению безопасностью полетов согласно приложению 5-1, и выставляется:

1) "отлично", если средний балл составляет не менее 4,6;

2) "хорошо", если средний балл составляет менее 4,6, но не менее 3,6;

3) "удовлетворительно", если средний балл составляет менее 3,6, но не менее 2,6;

4) "неудовлетворительно", если средний балл составляет менее 2,6.";

подпункт 5) пункта 204 изложить в следующей редакции:

"5) отсутствие у инженерно-технического состава практических навыков в выполнении видов подготовок к полетам и регламентных работ в случаях уменьшения количества полетов воздушных судов;";

пункт 207 дополнить подпунктами10) и 11) следующего содержания:

"10) строительство объектов, линий электропередачи, других препятствий, расположенных на приаэродромной территории и на местности в пределах воздушных трасс;

11) размещение объектов, приводящих к массовому скоплению птиц или ухудшению полетной видимости (вследствие дымовой завесы).";

пункт 208 дополнить подпунктом 10) следующего содержания:

"10) контролем за деятельностью учреждений, предприятий и организаций по размещению на приаэродромной территории объектов, представляющих угрозу безопасности полетов воздушных судов.";

заголовок параграфа 6 изложить в следующей редакции:

"Параграф 6. Опасные факторы и мероприятия по их устранению в радиотехническом обеспечении полетов";

пункты 210, 211 и 212 изложить в следующей редакции:

"210. Опасными факторами в радиотехническом обеспечении полетов являются:

1) ошибки операторов средств радиотехнического обеспечения полетов в выдаче данных экипажам воздушных судов и персоналу группы руководства полетами;

2) прекращение выдачи радиолокационной информации на рабочие места пунктов управления авиацией в течение трех и более оборотов подряд антенны радиолокационной станции, а также на конечном этапе наведения на цель;

3) использование необлетанных средств связи и радиотехнического обеспечения полетов;

4) пропуск операторами средств радиотехнического обеспечения полетов сигнала "Бедствие" или задержка с его выдачей более двух минут;

5) неграмотные действия личного состава по включению средств связи и радиотехнического обеспечения полетов, приводящие к прекращению передачи информации (или ее искажению) летным экипажам и персоналу группы руководства полетами;

6) отказы в системе электропитания средств связи и радиотехнического обеспечения полетов, несвоевременное включение автономных источников питания;

7) отказы средств связи и радиотехнического обеспечения во время полетов.

211. Предотвращение опасных факторов в радиотехническом обеспечении полетов осуществляется:

1) соблюдением требований руководящих документов, регламентирующих оборудование аэродромов инфраструктурой и средствами связи и РТО, подготовку личного состава и техники к обеспечению полетов;

2) повышением уровня профессиональной подготовки и натренированности личного состава;

3) постоянным контролем готовности личного состава к выполнению своих обязанностей, в том числе и в особых ситуациях;

4) повышением качества подготовки средств связи и радиотехнического обеспечения полетов;

5) совершенствованием (многократным резервированием) системы энергоснабжения объектов управления, навигации и посадки;

6) обеспечением подразделений связи и радиотехнического обеспечения полетов необходимыми запасными частями, расходными материалами, обменным фондом агрегатов, блоков и комплектующих изделий;

7) эффективным контролем технической исправности и правильности эксплуатации средств связи и радиотехнического обеспечения полетов;

8) выполнением мероприятий по предупреждению часто повторяющихся отказов средств связи и радиотехнического обеспечения полетов.

212. Перечень основных мероприятий, проводимых для исключения влияния (локализации) опасных факторов в радиотехническом обеспечении полетов изложен в приложении 11 к настоящей Инструкции.";

в пункте 216:

подпункт 7) изложить в следующей редакции:

"7) отсутствие и/или использование не по назначению санитарного транспорта на аэродроме во время полетов;";

подпункты 1) и 2) пункта 221 изложить в следующей редакции:

"1) докладывает Министру обороны Республики Казахстан о состоянии безопасности полетов в государственной авиации Республики Казахстан ежегодно до 15 февраля, за прошедший календарный год;

2) представляет органам управления государственной авиации, информацию о состоянии безопасности полетов за прошедший календарный годи рекомендации по предотвращению авиационных происшествий и исключению повторяемости авиационных инцидентов ежегодно до 20 февраля.";

пункт 222 изложить в следующей редакции:

"222. Органы управления государственной авиации представляют в орган безопасности полетов государственной авиации:

1) до 25 декабря информацию о принятых мерах по устранению выявленных при проверках состояния безопасности полетов в органах управления государственной авиации и авиационных частях (частях обеспечения) недостатков за текущий год;

2) ежедневно до 08.00 выписки из плана работы авиации и информацию о результатах полетов за предыдущие сутки, суточный план использования воздушного пространства государственной авиации;

3) ежечасно фактическую метеорологическую информацию по аэродромам, используемым воздушными судами государственной авиации.";

дополнить пунктом 222-1 следующего содержания:

"222-1. Авиационные части представляют в орган безопасности полетов государственной авиации:

1) ежемесячно до 5 числа анализ состояния безопасности полетов и деятельности по предотвращению авиационных происшествий войсковой части за прошедший месяц по форме, согласно приложению 5 к настоящей Инструкции;

2) ежемесячно до 5 числа сведения о техническом состоянии воздушных судов государственной авиации, копии бланков учета неисправностей авиационной техники, выявленных за прошедший месяц;

3) ежедневно до 17.00 плановые таблицы полетов на следующие сутки. При планировании нескольких летных смен, окончательную плановую таблицу в течении часа после окончания полетов;

4) ежедневно в течение одного часа после окончания полетов (устно) информацию об отказах воздушных судов и недостатках в обеспечении полетов, приведших к невыполнению плана работы авиации и об авиационных инцидентах;

5) немедленно устный доклад об авиационных происшествиях и серьезных авиационных инцидентах.";

в пункте 223:

подпункт 1) изложить в следующей редакции:

"1) сбор, анализ, разработку и доведение информации по безопасности полетов;";

пункты 224, 225 и 226 изложить в следующей редакции:

"224. Основными задачами информационного обеспечения являются:

1) сбор и анализ информации по безопасности полетов;

2) разработка и предоставление информационно-аналитических документов по безопасности полетов органам управления, авиационным частям (частям обеспечения), а также другим заинтересованным организациям по запросу;

3) оперативное и периодическое информирование органов управления, авиационных частей (частей обеспечения) государственной авиации о произошедших авиационных событиях, результатах их расследований, выявленных опасных факторах (факторах риска) авиационной деятельности.

225. Организация информационного обеспечения мероприятий по предотвращению авиационных происшествий возлагается на орган безопасности полетов государственной авиации с привлечением структурных подразделений государственной авиации и других организаций, деятельность которых связана с обеспечением безопасности полетов.

226. К информационно-аналитическим документам относятся акты, справки-доклады, представления, предложения, служебные письма и другие документы, содержащие информацию по безопасности полетов, необходимую для воздействия на деятельность по предотвращению авиационных происшествий.";

приложения 1, 2 и 4 изложить в редакции согласно приложениям 1, 2 и 3 к настоящему приказу;

дополнить приложением 4-1 согласно приложению 4 к настоящему приказу;

приложение 5 изложить в редакции согласно приложению 5 к настоящему приказу;

дополнить приложением 5-1 согласно приложению 6 к настоящему приказу;

приложения 9, 10 и 11 изложить в новой редакции согласно приложениям 7, 8 и 9 к настоящему приказу;

приложения 14 и 15 исключить.

2. Департаменту по надзору за безопасностью полетов государственной авиации Республики Казахстан в установленном законодательством Республики Казахстан порядке обеспечить:

1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства обороны Республики Казахстан после его первого официального опубликования;

3) направление сведений в Юридический департамент Министерства обороны Республики Казахстан об исполнении мероприятий, предусмотренных подпунктами 1) и 2) настоящего пункта в течение десяти календарных дней со дня государственной регистрации.

3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на первого заместителя Министра обороны – начальника Генерального штаба Вооруженных Сил Республики Казахстан.

4. Настоящий приказ довести до должностных лиц в части, их касающейся.

5. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Министр обороны Республики Казахстан

Н. Ермекбаев

СОГЛАСОВАН
Комитет национальной безопасности
Республики Казахстан
" ___ " ___________ 2020 года

СОГЛАСОВАН
Министерство внутренних дел
Республики Казахстан
" ___ " ______________2020 года

	Приложение 1 к приказу Министра обороны Республики Казахстан от 6 августа 2020 года № 371
	Приложение 1 к Инструкции по предотвращению авиационных происшествий в государственной авиации
	Форма

Журнал учета предупреждений о факторах риска

	Начат "___" ____________ 20___ г.
	Окончен "___" ____________ 20___ г.

Ответственный за ведение журнала____________________________________

Первая страница

№ п/п	Исходящий №	Уровень риска	Перечень опасных факторов, которые обуславливают уровень риска
1	2	3	4

Вторая страница

Предложения руководителя органа безопасности полетов по уменьшению уровня риска. Воинское звание, Ф.И.О. (при его наличии), подпись	Указания командира по уменьшению уровня риска. Воинское звание, Ф.И.О. (при его наличии), подпись	Отметка о выполнении указаний командира
5	6	7

Указания по ведению журнала:

1. Журнал ведется в органах безопасности полетов органа управления, авиационных частей, штабах частей обеспечения.

2. В столбце № 2 записывается исходящий регистрационный номер при разработке предупреждения о факторе риска в вышестоящем органе безопасности или входящий регистрационный номер при разработке предупреждения в авиационных частях (частях обеспечения);

3. В столбце № 3 оценка уровня риска осуществляется в соответствии с пунктом 59 настоящего приказа.

4. Столбцы 4, 5, 6 заполняются в соответствии с оглавлением столбцов с конкретизацией опасных факторов, предложений и указаний.

5. Столбец 7 заполняется отметкой "выполнено (устранено)", с проставлением даты, воинского звания, росписи исполнителя (руководителя органа безопасности) и его ФИО, а также регистрационного номера документа, если контроль исполнения профилактического мероприятия подразумевал его наличие (рапорт, акт, доклад).

	Приложение 2 к приказу Министра обороны Республики Казахстан от 6 августа 2020 года № 371
	Приложение 2 к Инструкции по предотвращению авиационных происшествий в государственной авиации
	Форма

Перечень планируемых профилактических мероприятий (четвертый раздел Программы)

№ п/п

Наименование мероприятий

Кто привлекается

Кто проводит

Место проведения

Сроки проведения мероприятий

Результаты проведения

январь

февраль

март

апрель

май

июнь

июль

август

сентябрь

октябрь

ноябрь

декабрь

Раздел 1. Организационные мероприятия

для органов управления

1.

Комплексная проверка состояния безопасности полетов и работы по предотвращению авиационных происшествий (далее – АП)

проверяемая авиационная часть

комиссия органа управления (органа безопасности государственной авиации Республики Казахстан)

пункт постоянной дислокации

2.

Тематическая проверка состояния безопасности полетов и работы по предотвращению АП

проверяемая часть обеспечения

3.

Методическое совещание по безопасности полетов

руководящий состав органа управления (далее – ОУ)

ОУ

по указанию руководителя ОУ

4.

Подготовка и проведение конференции по безопасности полетов

решением руководителя ОУ

ОУ

5.

Методический сбор по безопасности полетов

специалисты безопасности полетов

ОУ

6.

Методический совет по вопросам безопасности полетов

члены совета, руководящий состав ОУ

председатель совета

согласно плану работы методического совета и/или по указанию руководителя ОУ

7.

Организация и проведение анонимного анкетирования по вопросам безопасности полетов

авиационный персонал

ОУ

в ходе инспектирования

для авиационных частей

8.

Подготовка и участие в конференции по безопасности полетов

авиационный персонал

ОУ

ОУ (г. Нур-Султан)

9.

Подготовка и проведение летно-технической конференции

руководящий состав, авиационный персонал

командир части

класс

10.

Методический совет по вопросам безопасности полетов

11.

Участие в методическом сборе по безопасности полетов

Раздел 2. Организация деятельности по предотвращению авиационных происшествий

1. Планирование работы по предотвращению авиационных происшествий

12.

Разработка и утверждение программы предотвращения АП

руководящий состав

начальник отдела безопасности

отдел безопасности

до 30

13.

Разработка и утверждение плана мероприятий по обеспечению безопасности полетов

14.

Анализ и учет факторов, характеризующих состояние авиационной системы (уровни подготовки и натренированности категорий личного состава; состояние авиационной техники, средств наземного обеспечения полетов, аэродрома, учебной материально-технической базы; выделенных средств и т.д.)

постоянно в ходе планирования и выполнения задач

2. Основные профилактические мероприятия по предотвращению авиационных происшествий

15.

Изучение и доведение оперативной информации по безопасности полетов

авиационный персонал

командир части, начальник отдела безопасности полетов

класс

изучение по мере поступления, доведение до очередной летной смены

16.

Изучение и доведение периодической информации по безопасности полетов

в недельный срок после поступления

17.

Разработка мер безопасности при выполнении упражнений Курсов боевой подготовки, конкретных полетов (командирские, по варианту учебно-тренировочных полетов и т.д.), отдельных этапов полета на конкретные полеты

постоянно: на этапе предварительной подготовки с доведением на постановке задачи на этапе предполетной подготовки с доведением на предполетных указаниях

18.

Организация и проведение комплексной тренировки по оказанию помощи экипажу, терпящего бедствие воздушного судна

19.

Специальные занятия по безопасности полетов:

Летный состав, группа руководства полетами, командный пункт

командир части

класс

в дни общей подготовки к полетам ежемесячно (в дни профессиональной подготовки для частей обеспечения)

1)

Тема: "Анализ обстоятельств и причин АП и авиационных инцидентов (далее – АИ), ……………………..............."

………………………………….

20.

Специальные занятия по безопасности полетов:

специалисты обеспечения

командир части

класс

в дни общей подготовки к полетам ежеквартально (в дни профессиональной подготовки для частей обеспечения)

1)

Тема: "Анализ обстоятельств и причин АП и АИ, связанных с недостатками в обеспечении полетов (по видам обеспечения полетов)"

………………………………….

21.

Подготовка и проверки летного состава, персонала группы руководства полетами к действиям в особых случаях в полете

1)

Организация и проведение практических занятий на тренажерах и/или в кабинах воздушных судов по действиям при отказе авиационной техники и возникновении особой ситуации

летный состав

инструктор-ский состав

тренажер, кабина воздуш-ного судна

в дни предварительной и предполетной подготовки

……………………..

3. Профилактические мероприятия по предотвращению повторяемости АП и АИ по известным группам причин:

22.

Из-за нарушений в организации и руководстве полетами (управлении воздушным движением):

1)

Проведение сборов с персоналом группы руководства полетами

……………………..

23.

Из-за столкновения воздушных судов в воздухе:

1)

Анализ АП и серьезных авиационных инцидентов (далее – САИ) за последние 5 лет

…………………….

24.

Из-за столкновения воздушных судов с рельефом местности:

1)

Анализ АП и САИ за последние 5 лет

……………………

25.

Из-за потери пространственной ориентировки, сваливания и срыва самолетов в штопор, попадания вертолетов в левое самопроизвольное вращение:

1)

Анализ АП и САИ за последние 5 лет

……………………..

26.

Из-за ошибок на взлете и посадке:

1)

Анализ АП и САИ за последние 5 лет

……………………

27.

Из-за попадания в опасные явления погоды:

1)

Анализ АП и САИ за последние 5 лет

…………………..

28.

Из-за превышения эксплуатационных ограничений:

1)

Анализ АП и САИ за последние 5 лет

……………………

29.

Из-за отказов воздушных судов в полете:

1)

Анализ АП и САИ за последние 5 лет

…………………………………

30.

Из-за ошибок в ходе выполнения полетов на боевое применение (перехваты и атаки воздушных целей, маневренные воздушные бои, атаки наземных целей (морских целей)) и летно-тактических учений:

1)

Анализ АП и САИ за последние 5 лет

…………………………

31.

Мероприятия по предотвращению авиационных происшествий и инцидентов при освоении новых типов воздушных судов (при наличии такой задачи) и новых видов летной подготовки:

1)

Анализ АП и САИ при эксплуатации данного типа воздушного судна

…………………………..

4. Основные профилактические мероприятия для исключения влияния (локализации) опасных факторов по видам обеспечения:

32.

В инженерно-авиационном обеспечении полетов:

1)

Анализ АП и АИ из-за недостатков в инженерно-авиационном обеспечении за последние 5 лет

……………..

33.

В аэродромно-техническом обеспечении полетов (далее – АТО):

1)

Анализ АП и АИ из-за недостатков в АТО за последние 5 лет

………………………..

34.

В связном и радиотехническом обеспечении полетов:

1)

Организация эксплуатации средств связи и радиотехнического обеспечения полетов (проведения технического обслуживания)

…………………………

35.

В метеорологическом и орнитологическом обеспечении полетов:

1)

Анализ АП и АИ из-за недостатков в метеорологическом и орнитологическом обеспечении полетов за последние 5 лет

…………………….

36.

В медицинском обеспечении полетов (предотвращение авиационных событий из-за снижения работоспособности (ухудшения самочувствия) членов экипажей воздушных судов в полете, персонала группы руководства полетами, наземных специалистов):

1)

Динамическое врачебное наблюдение за состоянием здоровья летного состава в межкомиссионный период

постоянно

………………………

Раздел 3. Анализ состояния безопасности полетов и деятельности по предотвращению авиационных происшествий

37.

Анализ надежности авиационной техники

ежеквартально для авиационных частей, за период для оперативно-тактического уровня, за год для ОУ

38.

Анализ качества выполнения полетных заданий по материалам объективного контроля

39.

Анализ авиационных инцидентов (нарушений и ошибочных действий)

40.

Анализ состояния безопасности полетов и деятельности по предотвращению АП

Раздел 4. Дополнительные мероприятия и специальные занятия (в ходе выявления опасных факторов)

41.

42.

	Приложение 3 к приказу Министра обороны Республики Казахстан от 6 августа 2020 года № 371
	Приложение 4 к Инструкции по предотвращению авиационных происшествий в государственной авиации

Перечень разрабатываемых документов и проводимых мероприятий

№ п/п	Наименование документа, мероприятия	Частота разработки (проведения)				Основание для разработки
		год	период	квартал	месяц
В органах управления государственной авиации
1.	Программа.	+				Инструкция по предотвращению авиационных происшествий в государственной авиации, утвержденная приказом Министра обороны Республики Казахстан от 24августа 2017 года № 486 (зарегистрированный в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 15801) (далее – Инструкция)
2.	Конференция по безопасности полетов.	+				Инструкция
3.	Планы профилактических мероприятий.	По результатам расследований авиационных происшествий и серьезных авиационных инцидентов с повреждением воздушного судна				Правила расследования авиационных происшествий и инцидентов в государственной авиации Республики Казахстан, утвержденные приказом Министра обороны Республики Казахстан от 18 марта 2015 года № 145 (зарегистрированный в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 10821) (далее – Правила)
4.	Информация (план) о мерах, которые будут приняты для устранения выявленных нарушений, в части касающейся органа управления.	По результатам проверок комиссией органа безопасности полетов государственной авиации				Правила проведения государственного контроля и надзора за деятельностью государственной авиации по вопросам безопасности полетов, утвержденные приказом Министра обороны Республики Казахстан от 7августа 2017 года № 424 (зарегистрированный в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 15928) (далее – Правила контроля и надзора)
5.	Раздел подведения итогов по оценке состояния безопасности полетов.		+			Инструкция
6.	Периодический анализ надежности авиационной техники.		+			Правила инженерно-авиационного обеспечения государственной авиации Республики Казахстан, утвержденные приказом Министра обороны Республики Казахстан от 19августа 2019 года № 634дсп (зарегистрированный в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 19303) (далее – ПИАО)
7.	Материалы анализа авиационных происшествий и серьезных авиационных инцидентов за последние 5 лет.	+				Инструкция
В авиационных частях
1.	Программа.	+				Инструкция
2.	Летно-техническая конференция по особенностям сезонной эксплуатации.		+			Инструкция
3.	Материалы методических советов по вопросам безопасности полетов.	При вводе в строй летного состава после длительных перерывов, при освоении новых типов воздушных судов, при освоении новых видов летной подготовки				Инструкция по организации летной работы
4.	Специальные занятия по безопасности полетов.				+	Инструкция
5.	Разбор (анализ) авиационных инцидентов.	По окончанию расследования				Правила
6.	Периодический анализ надежности авиационной техники.			+		ПИАО
7.	План мероприятий по обеспечению безопасности полетов.				+	Инструкция
8.	Анализ качества выполнения полетных заданий по материалам объективного контроля.	Постоянно				Инструкция
9.	Приказы командира части по результатам расследования авиационных инцидентов, выявленных по первой группе факторов-причин.	по завершению расследования				Правила
10.	Раздел подведения итогов по анализу состояния безопасности полетов				+	Инструкция
11.	Планы профилактических мероприятий.	По результатам расследований авиационных инцидентов, произошедших в авиационной части				Правила
12.	План устранения выявленных нарушений, касающихся авиационной части.	По результатам проверки комиссией органа по безопасности полетов государственной авиации				Правила контроля и надзора
В частях обеспечения
1.	Программа.	+				Инструкция
2.	Специальные занятия по безопасности полетов.			+		Инструкция
3.	Раздел подведения итогов по деятельности по предотвращению авиационных происшествий.		+			Инструкция
4.	Разбор авиационных инцидентов, (наземных происшествии), связанных с неудовлетворительным обеспечением полетов.	По завершению расследования				Правила
5.	План мероприятий по обеспечению безопасности полетов.		+			Инструкция
6.	Приказы командира части по результатам расследования авиационных инцидентов, если события допущены по вине личного состава.	по завершению расследования				Правила
7.	План устранения выявленных нарушений по безопасности полетов.	По результатам проверки комиссией органа по безопасности полетов государственной авиации				Правила контроля и надзора

	Приложение 4 к приказу Министра обороны Республики Казахстан от 6 августа 2020 года № 371
	Приложение 4-1 к Инструкции по предотвращению авиационных происшествий в государственной авиации
	Форма

Журнал учета замечаний проверяющих

№	Замечания проверяющих	Должность, воинское звание, роспись, фамилия проверющего, дата проверки	Указания командира части	Дата, отметка о выполнении
1.
2.

Примечания:

1. Журнал заполняется должностными лицами органов управления государственной авиации (управления командующего ВВС СВО ВС РК) при выявлении замечаний в вопросах организации, проведения и управления полетами, всех видов их обеспечения, а также в работе по предотвращению авиационных происшествий при проведении проверок вне состава комиссий.

2. Ответственный за ведение и хранение журнала – заместитель командира части по безопасности полетов (по летной подготовке).

	Приложение 5 к приказу Министра обороны Республики Казахстан от 6 августа 2020 года № 371
	Приложение 5 к Инструкции по предотвращению авиационных происшествий в государственной авиации
	Форма

Анализ состояния безопасности полетов и деятельности по предотвращению авиационных происшествий авиационной части _______________
номер части (за ________________ 20__ года) отчетный месяц

1. Основные итоги выполнения плана летной подготовки:

1) количество летных смен (запланировано/выполнено);

2) общий налет (запланировано/выполнено);

3) выполнение плана по задачам (текстуально выполненные и невыполненные задачи), причины их невыполнения.

2. Анализ авиационных событий за период:

1) общее количество авиационных событий и налет на одно событие;

2) количество авиационных событий и налет на одно событие по категориям (авиационных инцидентов, серьезных авиационных инцидентов, серьезных авиационных инцидентов с повреждением воздушного судна);

3) распределение авиационных событий по группам факторам-причинам (1 группа, 2 группа, 3 группа);

4) распределение авиационных событий по этапам полета (запуск и выруливание, взлет и набор высоты, полет по кругу, полет по маршруту, техника пилотирования в зоне, групповая слетанность, боевое применение по воздушным целям, боевое применение по наземным и морским целям, облет авиационной техники, заход на посадку, посадка, заруливание);

5) распределение авиационных событий по метеоусловиям (День: простые и сложные метеоусловия, Ночь: простые и сложные метеоусловия);

6) распределение авиационных событий по классной квалификации летного состава.

3. Повторяемость авиационных событий по одним и тем же причинам.

4. Общий характер нарушений и ошибочных действий по категориям личного состава:

1) отклонения от расчетных режимов полета, выходящие за оценку удовлетворительно согласно нормативов курсов боевой (летной) подготовки;

2) ошибочные действия летного состава при выполнении полетных заданий (количество) и их причины.

5. Анализ разработанных предупреждений о факторах риска:

1) общее количество предупреждений, с указанием количества предупреждений о допустимом и количества предупреждений о неприемлемом уровне риска (с указанием причин разработки предупреждения и принятых мерах по устранению опасных факторов);

2) перечень неустраненных опасных факторов, указанных в предупреждениях.

6. Сравнительный анализ состояния безопасности полетов в анализируемом периоде с предыдущим периодом и с аналогичным периодом прошлого года.

7. Вопросы обеспечения безопасности полетов, требующие решения.

8. Положительные примеры грамотных профессиональных действий летного состава, персонала группы руководства полетами и наземных специалистов по обеспечению безопасности полетов.

9. Выводы в виде оценки безопасности полетов в части и в каждом ее подразделении.

10. Указания командира по предотвращению авиационных происшествий.

11. Анализ состояния безопасности полетов в инженерно-авиационном обеспечении:

1) виды работ, выполненные на авиационной технике

Тип АТ	Регламентные работы		Подготовка к полетам				Парковые дни	Работы по переводу на сезонное обслуживание	Работы по хранению
	Вид	Кол-во	Предварительная	Предполетная	К повторному полету	Послеполетная

2) замена авиационных двигателей (когда, причина, основание, замечания и результаты);

3) целевые осмотры и проверки (какие, когда, основания, замечания и результаты);

4) периодические работы (какие, когда, замечания и результаты);

5) войсковой ремонт (какой, когда, причина, замечания и результаты);

6) работы по бюллетеням промышленности (какие, когда, основания, замечания и результаты);

7) отказы и неисправности, выявленные на авиационной технике

№ п/п	Тип ВС (бортовой №)	Дата отказа и вид работ	Характер отказа (обстоятельства)	Причина	Виновность и последствия	Дата и способ устранения

8) наработка авиационной техники, тренажеров

Тип воздушного судна	Количество отказов					Наработка
	общее	на земле	В воздухе	количество АИ по причине отказов ВС	количество серьезных авиационных инцидентов по причине отказов ВС	общая	на земле	в воздухе	на один отказ	на один авиационный инцидент	на один серьезный авиационный инцидент

9) профилактические мероприятия по предупреждению отказов и неисправностей;

10) применение авиационных средств поражения и работы, выполненные на них:

Тип авиационного средства поражения	Количество применений	Выполненные работы
		Регламентные работы		Подготовка к применению	Сезонное обслуживание
		Вид	Количество

11) нарушения технологической дисциплины специалистами инженерно-авиационной службы:

№ п/п	Дата и вид работы на авиационной технике	Должность, воинское звание, ФИО (при его наличии) специалиста, допустившего нарушение	Описание нарушения, причина и последствия	Принятые меры по устранению нарушения и наказанию виновных

12) другие мероприятия, проведенные инженерно-техническим составом или с привлечением специалистов инженерно-авиационной службы по обеспечению безопасности полетов;

13) вопросы, требующие решения по обеспечению безопасности полетов в инженерно-авиационном отношении.

12. Анализ состояния безопасности полетов в аэродромно-техническом обеспечении полетов:

№ п/п	Дата	Отказы средств наземного обеспечения полетов, нарушения и упущения персоналом при их эксплуатации	Причина

1) авиационные инциденты из-за нарушения и упущений в аэродромно-техническом обеспечению полетов;

2) нарушения в содержании и подготовке аэродрома к полетам;

3) недостатки в организации приема, хранения и контроля качества авиационного топлива;

4) недостатки (упущения) в работе зарядных аккумуляторных станций;

5) нарушения в организации движения автотранспорта, средств наземного обеспечения полетов и пешеходов на аэродроме;

6) нарушения (упущения) в электроснабжении аэродрома и объектов управления воздушным движением;

7) Сведения о техническом состоянии аэродромных покрытий:

Наименование элемента покрытия	Техническое состояние	Общая площадь	Имеющиеся дефекты	Объем дефектов (м², м³, пог.м)	Виды произведенных работ (замена, ремонт, заливка и т.д.)	Объем работ (м²,м³, пог.м)
Взлетно-посадочная полоса с искусственным покрытием
Магистральная рулежная дорожка
1,2,3,4 рулежная дорожка
Место стоянки
Позиция центральной заправочной топливом
Грунтовая взлетно-посадочная полоса
Контрольно-моечный пункт
Подъездные автомобильные дороги

Примечание: графы заполняются по каждому элементу покрытий по отдельности.

8) вопросы, требующие решения по обеспечению безопасности полетов в аэродромно-техническом отношении.

13. Анализ состояния безопасности полетов средств связи и радиотехнического обеспечения полетов

1) Показатели качества обеспечения:

Параметр анализа	В отчетном периоде	В предыдущем периоде	В аналогичном периоде прошлого года
Количество обеспеченных смен (учебно-тренировочных полетов)
Средняя оценка за обеспечение полетов
Выявлено недостатков в обеспечении полетов, всего:
Налет авиационной техники на один недостаток, час

2) показатели надежности средств связи и радиотехнического обеспечения полетов:

Параметр анализа	В отчетном периоде	В предыдущем периоде	В аналогичном периоде прошлого года
Коэффициент технической готовности радиотехнических средств (далее – РТС)
Средний срок службы РТС, лет
Выявлено неисправностей РТС при обеспечении учебно-тренировочных полетов:
сбоев
повреждений
отказов
аварий
Налет авиационной техники на одну неисправность, час

3) уровень подготовки личного состава (только в анализах за полугодие и год):

Категория военнослужащих	Количество подготовленных специалистов
	мастер	1 класса	2 класса	3 класса	б/к
Офицеры
В/служащие по контракту
В/служащие по призыву

4) Причины неисправностей радиотехнических средств в отчетном периоде (только в анализах за полугодие и год):

По производственно-техническим недостаткам
заводские дефекты (монтаж, сборка)	некачественный ремонт	Выход из строя деталей и приборов
		отказ блока, модуля, платы, детали	отказ (сбой) программного обеспечения	отказ систем первичного или вторичного электропитания	отказ аппаратуры мониторинга и управления, панелей индикации	отказ приемо-передающих блоков (устройств)	отказ антенно-фидерных устройств	нарушения изоляции монтажных жгутов, комплектных соединительных кабелей, волноводных и высокочастотных трактов, отказ кабельных разъемов	отказ механических элементов схемы (двигателя, редуктора, шестерен, подшипника)	отказ линий трансляции информации (модемы, волоконно-оптические линии связи, линии телеуправления и телесигнализации)	невыясненная причина

Продолжение таблицы

По эксплуатационным причинам					По прочим причинам
слабое знание техники	нарушение правил эксплуатации	несвоевременное выполнение технических обслуживаний	некачественное выполнение технических обслуживаний	плохой технический контроль	расстройка оборудования	влияние метеоусловий и внешних факторов	естественный износ деталей и приборов

5) причины недостатков в обеспечении полетов (только в анализах за полугодие и год):

По вине личного состава из-за:				Из-за неисправностей средств по причине:		Недостаток обнаружен во время
некачественной подготовки средств связи и радиотехнического обеспечения к обеспечению полетов	недисциплинированности личного состава и халатного отношения к выполнению своих служебных обязанностей	неподготовленности личного состава к несению дежурства, нечеткого знания своих обязанностей и неумения использовать тактико-технические возможности средств и их аппаратуры контроля	нарушения объема и сроков проведения технического обслуживания и облета средств	конструктивно-производственных недостатков средств	некачественного ремонта средств	предварительной подготовки	предполетной подготовки	обеспечения полетов	послеполетной подготовки
ЛС-НПС	ЛС-НДХ	ЛС-НПД	ЛС-НТО	КПН	НРС	ПВП	ППП	ВОП	ПСП

6) оценка причин, приведших к ухудшению (улучшению) качества обеспечения полетов;

7) оценка причин, приведших к снижению (повышению) надежности радиотехнических средств;

8) какие дополнительно мероприятия проведены (спланированы) для профилактики недостатков в обеспечении полетов и неисправностей радиотехнических средств;

9) вопросы, требующие решения по обеспечению безопасности полетов в радиотехническом отношении;

10) Вывод: Состояние безопасности полетов в радиотехническом обеспечении полетов в отчетном периоде оценивается на ____________.

14. Анализ состояния безопасности полетов в метеорологическом и орнитологическом обеспечении:

1) состояние технических средств метеорологического обеспечения полетов (наличие, укомплектованность), проблемные вопросы;

2) проблемные вопросы в орнитологическом обеспечении полетов (состояние активных, пассивных, акустических и биоакустических средств отпугивания птиц, столкновения воздушных судов с птицами, наличие в районе аэродрома мест скоплении птиц);

3) ошибки в прогнозах погоды и несвоевременное информирование персонала группы руководства полетами и летного состава об опасных явлениях погоды;

4) авиационные инциденты из-за нарушения и упущений по метеорологическому и орнитологическому обеспечению полетов;

5) пренебрежение метеорологическими условиями со стороны руководящего летного состава и персонала группы руководства полетами, выпуск в полет экипажей воздушных судов в метеоусловиях, не соответствующих уровню их подготовки и характеру выполнения полетных заданий;

6) неудовлетворительная организация проведения радиолокационной и воздушной разведок погоды, необъективная информация о погоде от летных экипажей воздушных судов;

7) несоответствие технического оснащения в метеорологическом отношении аэродрома установленному минимуму погоды;

8) вопросы, требующие решения по обеспечению безопасности полетов в метеорологическом и орнитологическом отношении.

15. Анализ состояния безопасности полетов в медицинском обеспечении:

1) состояние здоровья летного состава;

2) случаи нарушения требований в медицинском обеспечении полетов (нарушения предполетного режима отдыха, летным составом и персоналом группы руководства полетами, ухудшения состояния здоровья авиационным персоналом во время выполнения полетов, нарушение сроков меж отпускного периода летного состава и группы руководства полетами, истечение сроков врачебно-летной комиссии, углубленного медицинского осмотра);

3) авиационные инциденты из-за нарушения и упущений в медицинском обеспечении полетов;

4) вопросы, требующие решения по обеспечению безопасности полетов в медицинском отношении.

17. Анализ выполнения мероприятий Программы:

1) оценка полноты и качества выполнения мероприятий Программы;

2) необходимость корректировки Программы:

3) какие дополнительные профилактические мероприятия по выявленным опасным факторам и с учетом поступления новых задач разработаны.

Командир авиационной части ________________

номер части

__________________ _______________________________________________

воинское звание Ф.И.О. (при его наличии)

	Приложение 6 к приказу Министра обороны Республики Казахстан от 6 августа 2020 года № 371
	Приложение 5-1 к Инструкции по предотвращению авиационных происшествий в государственной авиации

Оценка состояния работы по предотвращению авиационных происшествий

1. Профилактическая работа по предотвращению авиационных происшествий оценивается по следующим показателям:

Показатели	Критерии оценки показателей
	"отлично"	"хорошо"	"удовлетворительно"	"неудовлетворительно"
Соблюдение требований руководящих документов, регламентирующих авиационную деятельность	Все мероприятия, связанные с организацией, выполнением, управлением и обеспечением полетов, определенные нормативными документами, выполняются в полном объеме	Имеются незначительные отступления от требований нормативных актов, которые соответствуют приемлемым факторам риска	Среди отступлений от требований нормативных актов имеются такие, которые классифицируются как допустимые факторы риска	Среди отступлений от требований нормативных актов имеются такие, которые классифицируются как неприемлемые факторы риска
Планирование работы по предотвращению авиационных происшествий	Программа предотвращения авиационных происшествий разработана, ее содержание соответствует Инструкции. Программа ведется, все запланированные мероприятия выполняются своевременно. Планы мероприятий по обеспечению безопасности полетов разработаны на все месяцы проверяемого периода и утверждены соответствующим командиром. Планы соответствуют Программе, ведутся, все запланированные мероприятия выполнены своевременно (выполняются без нарушения сроков). Планы профилактических мероприятий по результатам инспектирований (проверок), расследования авиационных происшествий разработаны своевременно, соответствуют акту проверки, утверждены соответствующим командиром. Планы ведутся, все запланированные мероприятия выполнены (выполняются без нарушения сроков). До должностных лиц (исполнителей) мероприятия планирующих документов доведены своевременно.	Выполняются требования на "отлично", при этом имеются не регулярные недостатки в виде: несвоевременной разработки (утверждения, ведения) планирующих документов или несвоевременного выполнения некоторых запланированных мероприятий или незначительного несоответствия по структуре и/или содержанию планирующих документов требованиям Инструкции (актам проверки) или несвоевременного доведения до исполнителей запланированных мероприятий	Носят регулярный характер: несвоевременная разработка (утверждение, ведение) планирующих документов или несвоевременное выполнение запланированных мероприятий или значительное несоответствие по структуре и/или содержанию планирующих документов требованиям Инструкции (актам проверки) или несвоевременное доведение до исполнителей запланированных мероприятий	Программа предотвращения авиационных происшествий не разработана или ежемесячные планы мероприятий по обеспечению безопасности полетов не разрабатываются или Планы профилактических мероприятий по результатам инспектирований (проверок), расследования авиационных происшествий не разработаны.
Разработка и доведение до летного состава мер безопасности на полеты	Руководящий состав в своей деятельности общие меры безопасности из документов, регламентирующих организацию, выполнение и обеспечение полетов использует. Специальные меры безопасности в части разработаны и учитывают требования подпунктах 95-98 Инструкции. Имеются указания по безопасности полетов на учениях (показах), разработанные органом управления государственной авиации. Меры безопасности на конкретные полеты доводятся с записью на магнитофон.	Выполняются требования на "отлично", при этом имеются не влияющие на состояние безопасности полетов замечания: по применению общих мер безопасности или к разработке специальных мер безопасности или по организации объективного контроля при доведении мер безопасности на конкретные полеты	Специальные меры безопасности в части разработаны без учета требований подпунктах 95-98 Инструкции или меры безопасности на конкретные полеты доводятся без записи на магнитофон или указания по безопасности полетов на учениях (показах), разработанные органом управления государственной авиации не соответствуют характеру выполняемых полетов.	Руководящий состав в своей деятельности общие меры безопасности из документов, регламентирующих организацию, выполнение и обеспечение полетов не учитывает или специальные меры безопасности в части не разработаны или органом управления государственной авиации не разработаны указания по безопасности полетов на учениях (показах).
Изучение оперативной и периодической информации	Оперативная информация доводится до всего летного состава с ведением персонального учета. Изучение оперативной информации проводится в установленные сроки. Оперативная информация своевременно внесена в журнал учета оперативной информации. Периодическая информация доводится до специалистов не позднее чем в недельный срок после ее поступления. Спланированы и выполнены в полном объеме мероприятия по предотвращению указанных недостатков в оперативной (периодической) информации.	Оперативная информация доводится до всего летного состава без ведения персонального учета или при изучении оперативной информации допускается не существенное нарушение установленных сроков или оперативная информация вносится в журнал учета оперативной информации не своевременно или доведение до специалистов периодической информации не укладывается в недельный срок после ее поступления или спланированные мероприятия по предотвращению указанных недостатков в оперативной (периодической) информации, выполнены в полном объеме, с небольшими замечаниями.	Оперативная информация доводится не до всего летного состава и/или без ведения персонального учета или оперативная информация изучается со значительными нарушениями установленных сроков или оперативная информация в журнал учета оперативной информации не вносится или периодическая информация до специалистов не доводится. или спланированные мероприятия по предотвращению указанных недостатков в оперативной (периодической) информации, выполнены не в полном объеме и/или с существенными замечаниями.	Оперативная и периодическая информация до личного состава не доводится или не спланированы мероприятия по предотвращению указанных недостатков в оперативной (периодической) информации или спланированные мероприятия по предотвращению указанных недостатков в оперативной (периодической) информации, не выполняются.
Конференция по безопасности полетов (только для органов управления государственной авиации)	Конференция по безопасности полетов проведена с установленной периодичностью. Планирующие, распорядительные и отчетные документы Конференции разработаны своевременно и в полном объеме. По результатам Конференции приняты действенные рекомендации, выполнение которых потенциально приведет к повышению уровня безопасности полетов. По итогам Конференции участники обменялись опытом в деятельности по управлению и обеспечению полетов.	Выполняются требования на "отлично", но имелись незначительные замечания к организации и проведению Конференции со стороны органа безопасности полетов государственной авиации	Конференция по безопасности полетов проведена формально или на низком организационном уровне или по результатам проведения Конференции не приняты рекомендации, выполнение которых потенциально приведет к повышению уровня безопасности полетов или Конференция не привела к обмену опытом в деятельности по управлению и обеспечению полетов.	Конференция по безопасности полетов не проведена.
Специальные занятия по безопасности полетов	Специальные занятия по безопасности полетов спланированы, отражены в Программе предотвращения авиационных происшествий, включены в месячные планы и расписания занятий, проводятся регулярно. В тематике и содержании специальных занятий достигнуты цели, определенные пункте 138 Инструкции. Материалы специальных занятий доведены до всего авиационного персонала, в части касающейся. Учетно-отчетный материал по специальным занятиям имеется, хранится установленным порядком.	Выполняются требования на "отлично", но имеются незначительные недостатки: по планированию, тематике и содержанию специальных занятий, учету и хранению их материалов или материалы специальных занятий доведены менее чем до 90% авиационного персонала.	Специальные занятия по безопасности полетов спланированы, но не отражены в Программе предотвращения авиационных происшествий или не включены в месячные планы и расписания занятий или проводятся не регулярно или в тематике и содержании специальных занятий не достигнуты цели, определенные пункте 138 Инструкции или материалы специальных занятий доведены менее чем до 60% авиационного персонала или отсутствует или неправильно хранится учетно-отчетный материал по специальным занятиям.	Специальные занятия не планируются и/или не проводятся или охват авиационного персонала специальными занятиями составляет менее 30% или тематика и содержание большей части спланированных специальных занятий содержит материал, не связанный с управлением и обеспечением безопасности полетов
Комплексные тренировки по оказанию помощи экипажу терпящего бедствие воздушного судна	Тренировки организованы с периодичностью не реже 2 раз в год. Организационно-методические документы комплексной тренировки проработаны в полном объеме. Личный состав приобрел (закрепил) необходимые умения и навыки в действиях по оказанию помощи экипажу терпящего бедствие воздушного судна. С личным составом проведен разбор тренировки. Учетно-отчетный материал имеется и хранится установленным порядком.	Выполняются требования на "отлично", но имеются незначительные недостатки: в планировании, организации, методике проведения комплексной тренировки или хранении учетно-отчетной документации или имелись замечания по подготовке руководителей к комплексной тренировке и/или подаче ими учебного материала или по итогам проведения комплексной тренировки личный состав не полностью приобрел необходимые навыки и умения.	Комплексные тренировки организованы, но: организационно-методические документы комплексной тренировки проработаны не полностью или личный состав практически не приобрел (не закрепил) необходимые умения и навыки в действиях по оказанию помощи экипажу терпящего бедствие воздушного судна или не проводятся разборы с личным составом по итогам тренировки или отсутствует учетно-отчетный материал.	Комплексные тренировки проводятся реже двух раз в год или не проводятся или организация комплексной тренировки и/или методика ее проведения не привела к приобретению (закреплению) необходимых навыков и умений.
Подготовка летного состава к действиям в особых случаях в полете	Теоретические занятия по изучению особых случаев в полете спланированы с установленной в п. 178 Инструкции периодичностью и проводятся своевременно. Сведения о проведении занятий отражены в классных журналах. Практические занятия на авиационных тренажерах (в кабинах воздушных судов) организованы на регулярной основе, с полным охватом летного состава части. Летный состав имеет устойчивые навыки по действиям в особых случаях полета. Комплексные тренажеры на эксплуатируемые типы воздушных судов в части имеются или при их отсутствии, весь летный состав части проходит периодическое обучение на тренажерах в других авиационных частях (при условии их наличия)	Теоретические занятия по изучению особых случаев в полете спланированы с установленной в п. 178 Инструкции периодичностью, но имеются отдельные случаи не своевременного их проведения (или отсутствия записей в классных журналах). или Регулярные практические занятия на авиационных тренажерах (в кабинах воздушных судов) организованы, но обучением охвачено менее чем до 90% летного состава части. Летный состав имеет устойчивые навыки по действиям в особых случаях полета или при отсутствии в части комплексных тренажеров на эксплуатируемые типы воздушных судов, периодическое обучение на тренажерах в других авиационных частях (при условии их наличия) проходит менее чем до 90% летного состава части.	Теоретические занятия по изучению особых случаев в полете спланированы с нарушением периодичности, установленной в пункте 178 Инструкции, имеются отдельные случаи их не проведения (или отсутствуют записи в классных журналах) или практические занятия на авиационных тренажерах (в кабинах воздушных судов) организованы не регулярно. или летный состав имеет слабые навыки по действиям в особых случаях полета или при отсутствии в части комплексных тренажеров на эксплуатируемые типы воздушных судов, периодическое обучение на тренажерах в других авиационных частях (при условии их наличия) проходит менее чем до 60% летного состава части.	Теоретические занятия по изучению особых случаев в полете не спланированы или практические занятия на статических тренажерах (в кабинах воздушных судов) не организованы или летный состав не имеет навыков по действиям в особых случаях полета или комплексные тренажеры на эксплуатируемые типы воздушных судов в части отсутствуют, при этом летный состав части для обучения на тренажерах в другие авиационных частях (при условии их наличия) не направляется.

2. Деятельности по управлению безопасностью полетов оценивается по показателю эффективности – Э субп

Коф – количество предупреждений о факторах риска, разработанных в авиационных частях, по которым были выполнены мероприятия в полном объеме;

Nчф – количество авиационных инцидентов, выявленных по первой группе факторов-причин ("человеческий фактор") должностными лицами авиационной части;

Nоу – количество авиационных инцидентов, выявленных по первой группе факторов-причин ("человеческий фактор") должностными лицами органов управления (органом безопасности полетов государственной авиации);

Nобщ – общее количество авиационных инцидентов, выявленных в авиационной части по первой группе факторов-причин ("человеческий фактор").

Полученное значение показателя определяет оценку деятельности по управлению безопасностью полетов согласно таблице.

Э субп	Оценка деятельности по управлению безопасностью полетов	Критерии эффективности СУБП авиационной части
≥ 0,8	отлично	эффективная деятельность по управлению безопасностью полетов
0,79 ÷ 0,35	хорошо	результативная деятельность по управлению безопасностью полетов
0,34 ÷ 0	удовлетворительно	достаточная деятельность по управлению безопасностью полетов
-0,01 ÷ - 1	неудовлетворительно	неэффективная (неприемлемая) деятельность по управлению безопасностью полетов

Примечание: при отсутствии в авиационной части авиационных инцидентов по первой группе факторов-причин ("человеческому фактору") показатель эффективности (Э субп) определяется отношением Коф/10.

	Приложение 7 к приказу Министра обороны Республики Казахстан от 6 августа 2020 года № 371
	Приложение 9 к Инструкции по предотвращению авиационных происшествий в государственной авиации

Перечень основных мероприятий, проводимых для исключения влияния (локализации) опасных факторов в инженерно-авиационном обеспечении полетов

Опасные факторы	Основные мероприятия, проводимые для исключения опасных факторов
1. Несоответствие организационно-штатной структуры инженерно-авиационной службы подразделений, авиационных частей и частей обеспечения объему и сложности решаемых задач.	1. Совершенствование организационно-штатной структуры инженерно-авиационной службы в соответствии с решаемыми задачами. 2. Укомплектование подразделений инженерно-авиационной службы личным составом.
2. Неудовлетворительное обеспечение запасными частями, агрегатами, блоками приводящее к значительному возрастанию количества монтажно-демонтажных работ в связи с необходимостью использования для восстановления исправности авиационной техники агрегатов, снятых с других воздушных судов.	1. Своевременное проведение анализа отказов и неисправностей авиационной техники с целью определения потребного количества и истребование от довольствующих органов запасных частей и агрегатов. 2. Планирование расхода ресурсов авиационной техники и отхода воздушных судов на ремонт в соответствии с решаемыми задачами. 3. Создание запасов авиационного имущества.
3. Недостаточный уровень профессиональной подготовки инженерно-технического состава и летного состава (при выполнении работ по подготовке авиационной техники к полетам).	1. Постоянное совершенствование системы контроля, полноты и качества выполнения работ на авиационной технике. 2. Изучение конструкции и правил эксплуатации авиационной техники, наиболее опасных и часто повторяющихся конструктивных и производственных недостатков и методов предотвращения отказов авиационной техники. 3. Изучение эргономических недостатков эксплуатируемой авиационной техники и реализация мер по устранению их влияния на качество работ. 4. Оперативное и объективное информирование авиационных специалистов об опасных факторах, выявленных в других авиационных частях, а также недостатках в организации ее эксплуатации, выработка и реализация эффективных мероприятий по их устранению.
4. Отсутствие у инженерно-технического состава и летного состава практических навыков в выполнении видов подготовок к полетам и регламентных работ в случаях уменьшения количества полетов воздушных судов.	1. Обеспечение соответствия объема и сложности выполняемых на авиационной технике работ имеющимся силам, средствам, а также уровню профессиональной подготовки инженерно-технического (летного) состава. 2. Проведение комплексных тренажей по видам подготовок для поддержания устойчивых навыков в выполнении работ по подготовке авиационной техники к полетам. 3. Проведение показательных контрольных занятий с инженерно-техническим (летным) составом по изучению авиационной техники, комплексных тренажей с практическим выполнением видов подготовок с проверкой знаний и практических навыков. 4. Проведение показательных контрольных занятий с инженерно-техническим составом по поиску и устранению неисправностей, выполнению регламентных работ и войскового ремонта с проверкой знаний и практических навыков.
5. Нарушения технологии выполнения работ на авиационной технике.	1. Анализ причин допускаемых ошибок с последующей отработкой и реализацией мероприятий по их предотвращению. 2. Допуск к обслуживанию авиационной техники исправных средств наземного обслуживания общего применения. 3. Использование предусмотренных технической документацией, исправных и поверенных контрольно-проверочной аппаратуры, сервисного оборудования и инструмента при эксплуатации авиационной техники. 4. Выполнение работ исправным клейменным инструментом. 5. Применение кондиционных расходных и горюче-смазочных материалов, предусмотренных требованиями технической документации. 6. Использование средств объективного контроля для оценки полноты и качества подготовки авиационной техники к полетам с документированием и анализом результатов. 7. Организация эксплуатации авиационной техники с учетом особенностей климатических и сезонных условий. 8. Исключение случаев попадания посторонних предметов (заглушек, льда, инструмента, предметов с поверхности площадок для опробования авиадвигателей, предметов одежды и т.п.) в газовоздушный тракт авиационных двигателей по вине личного состава. 9. Недопущение фактов некачественной очистки воздушных судов от снега, льда, песка, насекомых и других неблагоприятных воздействий внешней среды. 10. Исключение неправильных результатов регулировок при проведении регулировочных работ. 11. Предотвращение незакрытия (некачественного закрытия) фонарей, дверей, крышек, люков, капотов, пробок, приводящего к их срыву в полете с последующей разгерметизацией, повреждением обшивки, попаданием в двигатели, утечкой топлива, масел и других жидкостей (газов). 12. Недопущение повреждения накидных гаек трубопроводов различных систем воздушных судов, неправильной затяжки крепежных элементов и хомутов агрегатов и трубопроводов систем воздушных судов. 13. Исключение случаев неправильной контровки или ее отсутствия при выполнении работ по обслуживанию, замене агрегатов, доработок в системе управления, винтовых механизмах. 14. Соблюдение требований технической документации при проверке и промывке фильтроэлементов. 15. Исключение случаев передачи неоконченных работ одним исполнителем другому, что может привести к невыполнению полного объема работ и появлению отказа.
6. Отсутствие надлежащего пооперационного контроля выполнения работ на авиационной технике.	1. Разработка перечней контрольных операций и карт пооперационного контроля для всех видов работ на авиационной технике. 2. Исполнение требований указаний по осуществлению пооперационного контроля при выполнении работ на авиационной технике; 3. Обновление технической документации в соответствии с изменениями и дополнениями, вводимыми в действие главным инженером авиации.
7. Невыполнение бюллетеней промышленности, направленных на повышение надежности авиационной техники.	1. Обеспечение инженерно-авиационной службы актуальной технической документацией. 2. Обучение специалистов инженерно-авиационной службы порядку выполнения работ по бюллетеням. 3. Обеспечение подразделений инженерно-авиационного обеспечения имуществом, необходимым для выполнения работ по бюллетеням. 4. Вызов представителей промышленности для выполнения работ по бюллетеням, которые не могут быть выполнены силами эксплуатанта.

	Приложение 8 к приказу Министра обороны Республики Казахстан от 6 августа 2020 года № 371
	Приложение 10 к Инструкции по предотвращению авиационных происшествий в государственной авиации

Перечень основных мероприятий, проводимых для исключения влияния (локализации) опасных факторов в аэродромно-техническом обеспечении полетов

Опасные факторы	Основные мероприятия, проводимые для исключения опасных факторов
1. Нарушения в содержании и подготовке аэродрома к полетам.	1. Проведение технического осмотра аэродрома комиссией старшего авиационного начальника аэродрома (не менее 2 раз в год). Результатом работы комиссии является акт и план устранения выявленных недостатков. 2. Контроль строительства на приаэродромной территории объектов и сооружений, представляющих угрозу безопасности полетов, в ходе проведения технического осмотра аэродрома. 3. Планирование полетов с учетом выделения времени, необходимого части (подразделению) обеспечения на ремонт и подготовку покрытия аэродрома: 1) не менее 3 суток подряд каждый месяц; 2) не менее 3 часов при подготовке к плановым полетам; 3) не менее 1 часа при подготовке к полетам между сменами. 4. Проверка надежности закрытия колодцев дренажно-водосточной системы в пределах взлетно-посадочной полосы, концевых и боковых полос безопасности при приеме аэродрома к полетам руководителем полетов совместно с командиром подразделения обеспечения. 5. Сдача аэродрома руководителю полетов по журналу учета состояния готовности аэродрома к полетам с указанием прочности и ровности грунта (снежного покрытия) по окончании проверки аэродрома. 6. Осмотр искусственной взлетно-посадочной полосы в ходе полетов не менее 1 раза в летную смену. 7. Ограждение аэродрома по периметру колючей проволокой в два ряда. 8. Соответствие геометрических размеров элементов летной полосы формуляру и генплану аэродрома после выполнения капитального ремонта и реконструкции аэродрома. 9. Немедленное устранение дефектов: 1) наличие на поверхности искусственных покрытий посторонних предметов, гололеда; 2) острые концы оголенной арматуры, сколы плит с острыми краями и сколы глубиной более 30 миллиметров (далее – мм.); 3) взаимные уступы плит на взлетно-посадочной полосе и магистральной рулежной дорожке, превышающие соответственно 25 и 30 мм; 4) валики из резинобитума, лежащего над швами, высотой более 30 мм; 5) колеи, волны и сдвиги у асфальтобетонных покрытий на взлетно-посадочной полосе глубиной более 30 мм и на рулежных дорожках более 50 мм. 10. Контроль ровности поверхности с помощью нивелирной съемки весной и после ремонта грунтовой части летного поля (грунтовой взлетно-посадочной полосы, полос безопасности). 11. Контроль неровности на грунтовой части летной полосы при укладке 3-х метровой рейки для транспортных самолетов не более 15 сантиметров, для воздушных судов других типов – не более 10 сантиметров (требования к ровности снежных покрытий аналогичны). 12. Наличие площадки аварийного торможения длиной не менее 200 метров (270 метров – в зависимости от типа воздушного судна), шириной – не менее 100 метров. 13. Соответствие высоты препятствий в полосах воздушных подходов предельно допустимым уклонам на участках от торца взлетно-посадочной полосы: 400 метров – 0,005; 1450 метров – 0,013; 9000 метров – 0,02. 14. Наличие на торцах взлетно-посадочной полосы 20-ти метровых переходных участков с менее жестким покрытием, по бокам искусственных покрытий – отмостки не менее 0,5 метра. 15. Отсутствие брустверов снега в границах летной полосы. Выкладка снега должна выполняться с уклоном не более 1:15. 16. Отработка план мероприятий в органах управления государственной авиации и авиационных частях для предупреждения преждевременного съема авиационных двигателей, ежегодно.
2. Недостатки в организации приема, хранения и контроля качества авиационного топлива.	1. Соблюдение технологии закрытой перекачки авиационного топлива (начиная от слива его из железнодорожных цистерн и до заправки в баки воздушных судов) на аэродромном складе горючего и смазочных материалов. 2. Наличие в расходных резервуарах приемного, сливного и зачистного трубопроводов, сливных кранов и воздушных фильтров. 3. Соответствие схемы фильтрации топлива установленным требованиям и обеспечение двойного фильтрования горючего с номинальной тонкостью не более 5 – 7 микрометра. 4. Соответствие укомплектованности лаборатории и контрольного пункта склада горючего и смазочных материалов оборудованием и материалами контроля требованиям руководящих документов. 5. Строгое соблюдение положений технологической карты выполнения основных работ, обеспечивающих заправку воздушных судов качественным горючим. 6. Применение авиационных масел (жидкостей) только после отстаивания, фильтрования и проверки чистоты. Контрольный анализ масла (жидкости) проводить при каждом заполнении расходной емкости. 7. Испытания топливных трубопроводов с установленным на них оборудованием на прочность и герметичность (заглубленные – 1 раз в год, незаглубленные – 1 раз в два года), с составлением акта.
3. Недостатки (упущения) в работе зарядных аккумуляторных станций.	1. Наличие в помещениях зарядных аккумуляторных станций соответствующего количества комнат с принудительной вентиляцией (раздельно для кислотного и щелочного цехов), центральным отоплением и водопроводом. 2. Соответствие требованиям руководящих документов укомплектованности зарядных аккумуляторных станций контрольно-измерительной аппаратурой, инструментом, установками, посудой и другим имуществом. 3. Выполнение регламентных работ на аккумуляторных батареях в сроки, предусмотренные планом-графиком, который разрабатывается в авиационной части и согласовывается с частью (подразделением) обеспечения.
4. Недостатки в организации эксплуатации средств аэродромно-технического обслуживания воздушных судов.	1. Планирование и выполнение регламентных работ через каждые 50 ± 10 и 200 (+40, – 30) часов наработки основной силовой установки (системы, агрегата) при эксплуатации средств аэродромно-технического обслуживания воздушных судов. Регламентные работы совмещать с проведением номерных технических обслуживаний базового шасси. 2. Недопущение использования автомобильной и специальной автомобильной техники, не прошедшей положенное техническое обслуживание и регламентные работы, а также имеющей другие недостатки, перечень которых объявлен в руководящих документах.
5. Нарушения в организации движения автотранспорта, средств наземного обеспечения полетов и пешеходов на аэродроме.	1. Движение машин на аэродроме по установленным маршрутам и направлениям, имеющим маркировку (разметку), в соответствии со схемой маршрутов движения личного состава и автомобильной техники по летному полю аэродрома. 2. Соблюдение водителями машин следующих правил: 1) получив разрешение для выезда на взлетно-посадочную полосу, рулежную дорожку, и не доезжая 50 метров до взлетно-посадочной полосы, рулежной дорожки, останавливается и убеждается в отсутствии воздушных судов и только после этого продолжать движение; 2) при движении по рулежной дорожке водитель не менее чем за 100 метров до встречного рулящего воздушного судна освобождает рулежную дорожку для обеспечения безопасности его движения, съезжает в сторону и останавливается. 3. Выполнение водителями машин, прибывших к воздушному судну для его обслуживания, всех команд и распоряжений техника воздушного судна. Подъезд машины к воздушному судну ближе 10 метров без разрешения техника воздушного судна не допускается. 4. Подчинение водителя лицу, руководящему буксировкой при буксировке воздушного судна. Буксировка производится плавно (без рывков, крутых поворотов) со скоростью не более 20 км/ч для исключения поломки воздушного судна. При буксировке в ночное время и при плохой видимости на воздушном судне включаются аэронавигационные огни, а на тягаче – ближний свет фар.
6. Нарушения (упущения) в электроснабжении аэродрома и объектов управления воздушным движением.	1. Электроснабжение аэродромов не менее чем от двух независимых взаимно резервирующихся источников питания электроэнергией. 2. Электроснабжение объектов управления воздушным движением, радионавигации, посадки и связи от щитов гарантированного питания электроэнергией. 3. Запрет подключения отопительных приборов, а также любых других объектов аэродрома к щитку гарантированного питания объектов управления воздушным движением, радионавигации, посадки и связи.
7. Размещение и строительство на приаэродромной территории объектов, представляющих угрозу безопасности полетов воздушных судов.	1. Осуществление контроля за деятельностью учреждений, предприятий и организаций по размещению на приаэродромной территории объектов, представляющей угрозу безопасности полетов воздушных судов.

	Приложение 9 к приказу Министра обороны Республики Казахстан от 6 августа 2020 года № 371
	Приложение 11 к Инструкции по предотвращению авиационных происшествий в государственной авиации

Перечень основных мероприятий, проводимых для исключения влияния (локализации) опасных факторов в радиотехническом обеспечении полетов

Опасные факторы	Основные мероприятия, проводимые для исключения опасных факторов
1. Ошибки операторов радиолокационных станций, радиолокационных систем посадки, автоматических радиопеленгаторов в выдаче данных экипажам воздушных судов и группе руководства полетами.	1. Анализ уровня профессиональной подготовки личного состава, способностей выполнять функциональные обязанности. 2. Организация эффективного, с применением тренажей, процесса обучения расчетов радиолокационных станций и пеленгаторов действиям по правильной выдаче информации экипажам воздушных судов и лицам группы руководства полетами, обращая внимание на действия в нестандартной обстановке. 3. Обеспечение регулярных (не реже двух раз в год) проверок знаний и навыков операторов в определении координат воздушных судов, считывания значений высоты, пеленга и т.д. 4. Подбор на должности операторов подготовленных в профессиональном отношении и психологически устойчивых военнослужащих, обладающих хорошей дикцией и реакцией.
2. Прекращение выдачи радиолокационной информации на рабочие места пунктов управления авиацией в течении трех и более оборотов антенны подряд. Прекращение выдачи радиолокационной информации на конечном этапе наведения.	1. Организация технического обслуживания радиолокационных станций, анализ и предупреждение наиболее часто повторяющихся отказов многофункциональных систем радиолокационных станций. 2. Комплексное применение имеющихся средств радиолокации, создание резерва радиолокационных станций для обеспечения непрерывной выдачи радиолокационной информации на рабочие места пунктов управления авиацией. 3. Проведение систематических тренировок расчетов радиолокационных станций по оперативному использованию имеющихся резервов в выдаче радиолокационной информации.
3. Пропуск сигнала "Бедствие" или задержка с его выдачей более двух минут операторами радиолокационных станций, радиолокационных систем посадки, автоматических радиопеленгаторов.	1. Проведение тренировок операторов в действиях по получению сигналов "Бедствие", их своевременной выдаче группе руководства полетами. 2. Периодический контроль работоспособности аппаратуры получения сигналов, в том числе в ходе предполетного облета средств связи и радиотехнического обеспечения и в процессе обеспечения полетов.
4. Использование для обеспечения полетов, не облетанных средств связи и радиотехнического обеспечения.	1. Исключение случаев выделения для обеспечения полетов необлетанных средств связи и радиотехнического обеспечения; 2. Выполнение методики предполетного облета средств связи и радиотехнического обеспечения полетов.
5. Неграмотные действия личного состава по включению средств связи и радиотехнического обеспечения, приводящие к прекращению передачи информации (или к ее искажению) летным экипажам воздушных судов и лицам группы руководства полетами.	1. Организация обучения личного состава основным принципам работы средств связи и радиотехнического обеспечения, их устройства и технических возможностей, постоянного контроля этих знаний. 2. Достижение высокого уровня натренированности личного состава в действиях по переключению средств связи и радиотехнического обеспечения на резервные комплекты приемопередающих устройств. 3. Воспитание у личного состава дежурных смен высокой ответственности, исполнительности и дисциплинированности, понимания своего служебного долга и важности четкого выполнения функциональных обязанностей на рабочем месте.
6. Отказы в системе электропитания средств связи и радиотехнического обеспечения, несвоевременное включение автономных источников.	1. Регулярное проведение проверки работоспособности основных и резервных источников электропитания. 2. Использование автономных автоматизированных источников электропитания. 3. Проведение тренажей с личным составом дежурных смен по переключению потребителей с внешнего источника электропитания на автономный, постоянный контроль уровня натренированности личного состава.
9. Отказы средств связи и радиотехнического обеспечения во время полетов.	1. Объективный контроль состояния средств связи и радиотехнического обеспечения, соблюдение заданных условий и сроков ее эксплуатации; 2. Своевременное проведение всех видов ремонтных и регламентных работ на средствах связи и радиотехнического обеспечения; 3. Установление перечня и объема работ по подготовке средств связи и радиотехнического обеспечения к обеспечению полетов. 4. Регулярные проверки готовности личного состава, основных и резервных средств связи и радиотехнического обеспечения к обеспечению полетов.

"Мемлекеттік авиацияда авиациялық оқиғаларды болғызбау жөніндегі нұсқаулықты бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің 2017 жылғы 24 тамыздағы № 486 бұйрығына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы

Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің 2020 жылғы 6 тамыздағы № 371 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 17 тамызда № 21097 болып тіркелді

БҰЙЫРАМЫН:

1. "Мемлекеттік авиацияда авиациялық оқиғаларды болғызбау жөніндегі нұсқаулықты бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің 2017 жылғы 24 тамыздағы № 486 бұйрығына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15801 болып тіркелген, 2017 жылғы 18 қазанда Қазақстан Республикасы эталондық бақылау банкінде жарияланған) мынадай өзгерістер мен толықтырулар енгізілсін:

көрсетілген бұйрықпен бекітілген Мемлекеттік авиацияда авиациялық оқиғаларды болғызбау жөніндегі нұсқаулықта:

3-тармақта:

6) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:

"6) әуе кемесін ұшуда пайдалану – ұшқыш құрамының әуе кемесін ұшу алды қарап-тексеруді жүргізуді бастағаннан бастап ұшу мақсатында бортта болған барлық адамдардың әуе кемесінен кеткен сәтке (ұшқышсыз ұшатын аппаратты іріктеу сәтіне) дейінгі кезеңді қамтитын әуе кемесін пайдалану процесі;";

7) тармақша алып тасталсын;

8) және 9) тармақшалар мынадай редакцияда жазылсын:

"8) мемлекеттік авиацияның ұшу қауіпсіздігі органы – Қазақстан Республикасының мемлекеттік авиациясындағы ұшу қауіпсіздігі мәселелері бойынша мемлекеттік бақылауды және қадағалауды жүзеге асыратын Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігінің құрылымдық бөлімшесі;

9) қамтамасыз ету бөлімдері – авиациялық-техникалық базалар, авиациялық комендатуралар, әуе қозғалысын басқару орталықтары, байланыс және радиотехникалық қамтамасыз ету бөлімдері, материалдық-техникалық қамтамасыз ету бөлімдері;";

11) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:

"11) қауіпті фактор – авиациялық жағдайдың туындауына әкеп соқтыратын авиациялық жүйенің қандай да бір элементіне кез келген (нақты немесе әлеуетті) ықпал ету;";

13), 14) және 15) тармақшалар мынадай редакцияда жазылсын:

"13) мемлекеттік авиацияның басқару органдары:

Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігінің авиациясында – Қазақстан Ресупубликасы Қарулы Күштері Әуе қорғанысы күштері басқолбасшысының басқармасы;

Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігінің авиациясында – Қазақстан Республикасы Ұлттық ұланының бас қолбасшылығы;

Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитетінің авиациясында – Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитетінің авиациялық қызметі;

14) ұшу қауіпсіздігі органы – мемлекеттік әуе кемелерімен авиациялық оқиғаларды болғызбауға бағытталған қызметті жүзеге асыратын басқару органы, авиациялық бөлім құрамындағы құрылымдық бөлімше;

15) ұшу қауіпсіздігін басқару жүйесі – ұйымдық құрылымды, жауапкершілік сатысын (бөлінуін), басшылық қағидаттарды және рәсімдерді қамтитын ұшу қауіпсіздігін басқаруға жүйелі тәсіл;";

мынадай мазмұндағы 17) және 18) тармақшалармен толықтырылсын:

"17) қатер факторы – авиациялық оқиғадан туындайтын салдарлардың болжамды ықтималдығы және елеулілігі;

18) еркін (жасырын) хабарлама – ұшуды қауіпсіз орындауға ықпал ететін авиациялық қызметтің қауіпті факторлары (қатер факторлары) туралы берілген бейресми ақпарат;";

6-тармақта:

4) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:

"4) алдағы ұшудың және ұшып өтудің жерүсті радиотехникалық құралдармен қамтамасыз етілуі;";

2-параграфтың тақырыбы мынадай редакцияда жазылсын:

"2-параграф. Мемлекеттік авиация басқару органдары, авиациялық бөлімдері және қамтамасыз ету бөлімдері басшыларының (командирлерінің, бастықтарының) авиациялық оқиғаларды болғызбау жөніндегі қызметі";

3-параграф алып тасталсын;

3-тараудың тақырыбы мынадай редакцияда жазылсын:

"3-тарау. Ұшу қауіпсіздігі органдарыбасшыларының және мамандарының авиациялық оқиғалардыболғызбау жөніндегі қызметі";

1-параграфтың тақырыбы мынадай редакцияда жазылсын:

"1-параграф. Жалпы ережелер";

2-параграфтың тақырыбы мынадай редакцияда жазылсын:

"2-параграф. Мемлекеттік авиация ұшу қауіпсіздігі органы басшысының қызметі";

32-тармақта:

бірінші абзац мынадай редакцияда жазылсын:

"32. Мемлекеттік авиация ұшу қауіпсіздігі органының басшысы құзыреті шегінде:";

мынадай мазмұндағы 8) тармақшамен толықтырылсын:

"8) Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігінің, Қарулы Күштері Бас штабының құрылымдық бөлімшелерінен, мемлекеттік авиацияның басқару органдарынан және авиациялық бөлімдері мен қамтамасыз ету бөлімдерінен ұшу қауіпсіздігі мәселелері бойынша қажетті ақпаратты сұратады.";

4-параграфтың тақырыбы мынадай редакцияда жазылсын:

"4-параграф. Мемлекеттік авиация ұшу қауіпсіздігі органдары мамандарының авиациялық оқиғаларды болғызбау жөніндегі қызметі";

34-тармақта:

мынадай мазмұндағы 11) тармақшамен толықтырылсын:

"11) ұшу қауіпсіздігі талаптарын бұзушылықтарды және авиациялық оқиғаларды есепке алуды жүргізеді.";

4-тараудың тақырыбы мынадай редакцияда жазылсын:

"4-тарау. Мемлекеттік авиацияда авиациялық оқиғаларды болғызбау жөніндегі профилактикалық жұмысты және ұшу қауіпсіздігін басқару жөніндегі қызметті ұйымдастыру";

1-параграфтың тақырыбы мынадай редакцияда жазылсын:

"1-параграф. Авиациялық оқиғаларды болғызбау жөніндегі профилактикалық жұмыстың және ұшу қауіпсіздігін басқару жөніндегі қызметтіңмазмұны, мәні, қағидаттары және ұйымдастыру";

37-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"37. Ұшу қауіпсіздігін басқару жөніндегі қызметмәні авиациялық қызметтің қауіпті факторларын белсенді анықтауды, қатер деңгейін бағалауды және қауіпті факторларды жою,олардың ықпал етуін төмендету немесе оларды болғызбау арқылы қатер деңгейін төмендету жөнінде шаралар қабылдауды қамтиды.

Авиациялық оқиғаларды болғызбау жөніндегі профилактикалық жұмыс мәні белгілі себеп-факторлар тобы бойынша авиациялық оқиғалардың қайталанбауына бағытталған іс-шаралар жүргізуді қамтиды.";

2-параграфтың тақырыбы алып тасталсын;

39 және 40-тармақтар мынадай редакцияда жазылсын:

"39. Ұшу қауіпсіздігі органы мамандарының қызметін ұйымдастыру:

1) ұшу қауіпсіздігін басқаруды;

2) авиациялық оқиғаларды болғызбау жөніндегі жұмысты жоспарлауды;

3) авиациялық оқиғаларды болғызбау жөніндегі негізгі профилактикалық іс-шараларды;

4) авиациялық оқиғаларды болғызбау жөніндегі жұмыс және ұшу қауіпсіздігін басқару жөніндегі қызмет тиімділігін талдауды және бағалауды қамтиды.

40. Ұшу қауіпсіздігін басқару жүйесі мемлекеттік авиацияның авиациялық бөлімдерінде және басқару органдарында ұйымдастырылады.";

мынадай мазмұндағы 40-1-тармақпен толықтырылсын:

"40-1. Мемлекеттік авиацияның ұшу қауіпсіздігі органында мемлекеттік авиация субъектілеріндегі авиациялық оқиғаларды болғызбау жөніндегі профилактикалық жұмысқа және ұшу қауіпсіздігін басқару жөніндегі қызметкебақылаужүзеге асырылады.";

53-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"53. Мемлекеттік авиацияның құрылымдық бөлімшелерін ұшу қауіпсіздігі мәселелері бойынша инспекциялау (тексеру) барлық басшылық құрамның тікелей міндеттерінің бірі болып табылады және барлық инстанциялардың лауазымды адамдары жүзеге асырады.";

55, 56 және 57-тармақтар мынадай редакцияда жазылсын:

"55. Ұшу қауіпсіздігі мәселелері бойынша хабарламаларды ерікті (жасырын) ұсыну жүйесі мемлекеттік авиацияның ұшу қауіпсіздігі органында ұшу қауіпсіздігіне қатер төндіретін авиациялық қызметтің кемшіліктері және ерекше оқиғалар туралы ақпарат жинауда жәрдемдесу мақсатында ұйымдастырылады. Жүйе ақпарат көздерін қорғауды көздейді. Ұсынылған ақпаратты мемлекеттік авиацияныңұшу қауіпсіздігі органы тексеруге тиіс.".

56. Мемлекеттік авиация басқару органдарының басшылары, әскери бөлімдердің командирлері ерікті хабарламалар жүйесі арқылы алынған ақпаратты растаған кездемемлекеттік авиацияның ұшу қауіпсіздігі органына қабылданған шаралар туралы хабарлама жолдай отырып, анықталған кемшіліктерді жоюға шаралар қабылдайды.

57. Қатер деңгейін бағалаудыұшу қауіпсіздігі органықауіпті факторларды талдау негізінде жүзеге асырады және ол авиациялық оқиғаның туындауы салдарының ықтималдығы жәнеелеулілігі дәрежесін айқындау процесін білдіреді.";

59-тармақтың бірінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:

"59. Қауіпті факторларды талдау нәтижелері бойынша ұшу қауіпсіздігі органыкейіннен қатер деңгейін бағалаумен авиациялық оқиғаның туындау ықтималдығын айқындайды:";

70-тармақтың 8) тармақшасы алып тасталсын;

71-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"71. Бағдарлама құрылымдық тұрғыдан төрт бөлімнен тұрады:

бірінші бөлім –мемлекеттік авиацияда соңғы бес жылда орын алған авиациялық оқиғаларды және елеулі авиациялық оқыс оқиғаларды қысқаша талдау;

екінші бөлім – өткен жылдағы авиациялық оқыс оқиғаларды қысқаша талдау (басқару органында – мемлекеттік авиацияның барлық бағынысты бөлімдері үшін, авиациялық бөлімде, қамтамасыз ету бөлімінде – өз бөлімі үшін);

үшінші бөлім – міндеттер, оларды шешу жағдайлары және оларды орындау кезіндегі қауіпті факторларды жою жөніндегі шаралар;

төртінші бөлім – жоспарланған профилактикалық іс-шаралар тізбесі.";

73-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"73. Бағдарлама төртінші бөлімініңіс-шаралары Бағдарламаның алдыңғы үш бөліміне жүргізілген талдау (аналитикалық) нәтижелері бойынша әзірленеді, оларды жүргізу мерзімдері және жауапты орындаушылар айқындалады.";

79-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"79. Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі іс-шаралар жоспарларын авиациялық бөлімдерде ұшу қауіпсіздігі органдары(штабтар – қамтамасыз ету бөлімдерінде) бір айға әзірлейді және оны бөлімдер командирлері бекітеді.";

119-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"119. Жедел (кезеңдік) ақпарат жедел (кезеңдік) ақпарат іс-шараларыжөніндегі есептік құжаттамамен папкада сақталады. Жедел (кезеңдік) ақпаратты жеткізу туралы белгі жауынгерлік даярлық іс-шараларын есепке алу журналына (сынып журналына) "Ұшу қауіпсіздігі" деген бөлімде жазылады.";

122-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"122. Ұшу қауіпсіздігі жөніндегі конференция (бұдан әрі – Конференция) мемлекеттік басқару органдарының және авиациялық бөлімдердің (қамтамасыз ету бөлімдерінің) басшылық құрамы үшін ұйымдастырылады және мынадай кезеңділікпен өткізіледі:

1) мемлекеттік авиацияның ұшу қауіпсіздігі органы – 3 жылда 1 реттен сиретпей;

2) мемлекеттік авиацияның басқару органдары –1 жылда 1 реттен сиретпей.

Мемлекеттік авиацияның ұшу қауіпсіздігі органы Конференция өткізетін жылы мемлекеттік авиация басқару органы басшысының шешімімен Конференция өткізілмейді.";

124-тармақ алып тасталсын;

125-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"125. Авиациялық бөлімдерде және қамтамасыз ету бөлімдерінде анағұрлым күрделі (жаңа) міндеттерді шешу кезінде ұшу қауіпсіздігі мәселелері маусымдық пайдалану ерекшеліктері бойынша ұшу-техникалық конференциялар өткізу кезінде қаралады.";

126-тармақта:

1) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:

"1) Конференция басталғанға дейін 30 тәулік бұрын – Конференция өткізуге бұйрық әзірлеуді және шығаруды;";

136-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"136. Конференция материалдары Конференция өткізген ұшу қауіпсіздігі органында жинақталады, тіркеледі және сақталады.";

148-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"148. Негізгі оқу-жаттығу мәселелері:

1) қаралатын тақырыпқа тән белгілі бір кезеңдегі авиациялық оқиғаларды (жерүсті оқиғаларын, ұшуды қамтамасыз етудегі кемшіліктерді) талдау;

2) авиациялық оқиғаларға(жерүсті оқиғаларына, ұшуды қамтамасыз етудегі кемшіліктерге) анағұрлым тән мән-жайлар мен себептер;

3) авиациялық персоналға ұшуда ерекше жағдайлар туындаған және өрбіген процесте дұрыс әрекет ету (қамтамасыз ету бөлімдері үшін – ұшуды қамтамасыз ету кезіндегі іс-қимылдар) бойынша ұсынымдар болып табылады.";

мынадай мазмұндағы 182-1-тармақпен толықтырылсын:

"182-1. Авиациялық бөлімдер, қамтамасыз ету бөлімдері командирлері талдау жүргізу кезінде ұшуды қамтамасыз етудің әрбір түрін бағалайды және тиісті есептік кезең үшін бөлімнің қорытынды бағасын шығарады.";

183-тармақта:

12) және 13) тармақшалар мынадай редакцияда жазылсын:

"12) осы Нұсқаулыққа 4-1-қосымшаға сәйкес нысан бойынша тексерушілердің ескертулерінесепке алу журналы;

13) ұшу қауіпсіздігі мәселелері бойынша комиссиялар тексерулерінің материалдары;";

мынадай мазмұндағы 15) және 16) тармақшалармен толықтырылсын:

"15) ұшуды қамтамасыз ету түрлері бойынша есептік-тіркеу құжаттамасы;

16) қамтамасыз ету түрлері бойынша ұшуды қамтамасыз ету сапасын есепке алу журналдары (басқару органдары үшін).";

186 және 187-тармақтар мынадай редакцияда жазылсын:

"186. Талдауды дайындау кезеңдері:

1) статистикалық деректерді жинау, өңдеу, жүйелендіру, жинақтау;

2) болған авиациялық, төтенше және жерүсті жағдайларын талдау;

3) статистикалық деректерді және басқа да көздерден деректерді талдау, соның ішінде ұшу қауіпсіздігінің жай-күйін бағалау негізінде қорытынды шығару;

4) анықталған және болжамдықауіпті факторлар профилактикасы жөнінде ұсынымдар және ұсыныстар дайындау.

187. Талдауды басқару органдарының басшылары, авиациялық бөлімдердің және қамтамасыз ету бөлімдерінің командирлері жүргізеді.";

мынадай мазмұндағы 187-1-тармақпен толықтырылсын:

"187-1. Тиісті есептік кезең үшін талдаудан қорытындылар барлық авиациялық персоналға мемлекеттік авиация басқару органының, авиациялық бөлімнің, қамтамасыз ету бөлімінің жұмысын қорытындылауда жеткізіледі және қорытындылауды жеткізу материалдарына жеке бөлім болып енгізіледі.";

188-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"188. Ұшу қауіпсіздігінің және авиациялық оқиғаларды болғызбау жөніндегі қызметтің жай-күйін талдау осы Нұсқаулыққа 5-қосымшаға сәйкес үлгілік нысан бойынша әзірленеді.";

мынадай мазмұндағы 188-1-тармақпен толықтырылсын:

"188-1. Мемлекеттік авиацияның басқару органдарында ұшу қауіпсіздігінің жай-күйін талдау мемлекеттік авиация басқару органының басшысы белгілеген нысан бойынша әзірленеді.";

мынадай мазмұндағы 189-1-тармақпен толықтырылсын:

"189-1. Қамтамасыз ету бөлімдерінде ұшу қауіпсіздігінің жай-күйі авиациялық оқиғаларды болғызбау жөніндегі жұмыстың жай-күйі бойынша бағаланады.";

190 және 191-тармақтар мынадай редакцияда жазылсын:

"190. Авариялылық жай-күй былай бағаланады:

1) "қанағаттанарлық", егер бағаланатын кезеңде авиациялық бөлімде авиациялық персонал жол берген қате әрекет етулерге және бұзушылықтарға байланысты авиациялық оқиғалар және әуе кемесін зақымдаумен болған елеулі авиациялық оқыс оқиғалар болмаса;

2) "қанағаттанарлықсыз", егер бағаланатын кезеңде авиациялық бөлімде авиациялық персонал жол берген қате әрекет етулерге және бұзушылықтарға байланысты авиациялық оқиға және әуе кемесін зақымдаумен болған елеулі авиациялық оқыс оқиғаға жол берілсе.

191. Авиациялық оқиғаларды болғызбау жөніндегі жұмыстың жай-күйі 5-1-қосымшаға сәйкес авиациялық оқиғаларды болғызбау жөніндегі профилактикалық жұмыс және ұшу қауіпсіздігін басқару жөніндегі қызмет бағаларының орташа арифметикалық мәні ретінде айқындалады және қойылады:

1) "үздік", егер орташа балл кемінде 4,6 болса;

2) "жақсы", егер орташа балл 4,6-дан төмен, бірақ кемінде 3,6 болса;

3) "қанағаттанарлық", егер орташа балл 3,6-дан төмен, бірақ кемінде 2,6 болса;

4) "қанағаттанарлықсыз", егер орташа балл 2,6-дан төмен болса.";

204-тармақтың 5) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

"5) инженерлік-техникалық құрамдаұшуға дайындық түрлерін орындауда практикалық дағдылардың және әуе кемелерінің ұшу саны азайтылған жағдайларда регламенттік жұмыстардың болмауы;";

207-тармақтың 9) тармақшасындағы "жабдықтаудағы бұзушылықтар болып табылады." деген сөздер "жабдықтаудағы бұзушылықтар;" деген сөздермен ауыстырылып, мынадай мазмұндағы 10) және 11) тармақшалармен толықтырылсын:

"10) әуеайлақ маңындағы аумақта және әуе трассалары шегіндегі жергілікті жерде орналасқан объектілер құрылысы, электр-тарату желілері, басқа да кедергілер;

11) құстардың жаппай жиналуына немесе ұшу көрінісініңнашарлауына (түтін бүркемесі салдарынан) әкелетін объектілердің орналасуы болып табылады.";

208-тармақтың 9) тармақшасындағы "ұстаумен жүзеге асырылады." деген сөздер "ұстаумен;" деген сөзбен ауыстырылып, мынадай мазмұндағы 10) тармақшамен толықтырылсын:

"10) мекемелердің, кәсіпорындар мен ұйымдардың әуеайлақ маңындағы аумаққа әуе кемелерінің ұшу қауіпсіздігіне қатер төндіретін объектілерді орналастыру жөніндегі қызметін бақылаумен жүзеге асырылады.";

6-параграфтың тақырыбы мынадай редакцияда жазылсын:

"6-параграф. Ұшуды радиотехникалық қамтамасыз етудегі қауіпті факторлар және оларды жою жөніндегі іс-шаралар";

210, 211 және 212-тармақтар мынадай редакцияда жазылсын:

"210. Ұшуды радиотехникалық қамтамасыз етудегі қауіпті факторлар:

1) ұшуды радиотехникалық қамтамасыз ету құралдары операторларының әуе кемелерінің экипаждарына және ұшуды басқару тобының персоналына деректер берудегі кателері;

2) радиолокациялық станция антеннасының үш және одан да көп айналымы ішінде, сондай-ақ нысанаға бағыттаудың соңғы кезеңінде авиацияны басқару пункттерінің жұмыс орындарына радиолокациялық ақпаратты беруді тоқтату;

3) ұшуда ұшып тексерілмеген байланыс және радиотехникалық қамтамасыз ету құралдарын пайдалану;

4) ұшуды радиотехникалық қамтамасыз ету құралдары операторының "Апат" деген сигналға назар аудармауы немесе оны екі минуттан астам уақытқа кешіктіріп беруі;

5) жеке құрамның ұшу экипаждарына және ұшуды басқару тобының персоналына ақпарат беруді тоқтатуға (немесе оны бұрмалауға) әкеп соқтыратын ұшуды байланыспен және радиотехникалық қамтамасыз ету құралдарын қосу бойынша білікті әрекет етпеуі;

6) ұшуды байланыспен және радиотехникалық қамтамасызету құралдарының электрмен қоректендіру жүйесіндегі істен шығу, автономды қоректендіру көздерінің уақтылы қосылмауы;

7) ұшу уақытында байланыс және радиотехникалық қамтамасыз ету құралдарының істен шығуы болып табылады.

211. Ұшуды радиотехникалық қамтамасыз етудегі қауіпті факторларды болғызбау:

1) әуеайлақтарды инфрақұрылыммен және байланыс және РТҚқұралдарымен жабдықтауды, жеке құрамды даярлауды және техниканы ұшуды қамтамасыз етуге дайындауды регламенттейтін басшылық құжаттардың талаптарын сақтаумен;

2) жеке құрамның кәсіби даярлығы және жаттыққандығы деңгейін арттырумен;

3) жеке құрамның өз міндеттерін, оның ішінде ерекше жағдайларда орындауға әзірлігін ұдайы бақылаумен;

4) ұшуды байланыспен және радиотехникалық қамтамасыз ету құралдарын дайындау сапасын арттырумен;

5) басқару, навигациялау мен қону объектілерін энергиямен жабдықтау жүйесін жетілдірумен (көп реттік резервке қоюмен);

6) ұшуды байланыспен және радиотехникалық қамтамасыз ету бөлімшелерін қажетті қосалқы бөлшектермен, шығыс материалдарымен, агрегаттың, блоктармен жиынтықтаушы бұйымдардың ауыспалы қорымен қамтамасыз етумен;

7) ұшуды байланыспен және радиотехникалық қамтамасыз ету құралдарының техникалық ақаусыздығын және дұрыстығын тиімді бақылаумен;

8) ұшуды байланыспен және радиотехникалық қамтамасыз ету құралдарының жиі қайталанатын істен шығуынансақтандыру жөніндегі іс-шараларды орындаумен жүзеге асырылады.

212. Ұшуды радиотехникалық қамтамасыз етудегі қауіпті факторлардың ықпал етуін болғызбау (оқшаулау) үшін жүргізілетін негізгі іс-шаралар тізбесі осы Нұсқаулыққа 11-қосымшада мазмұндалған.";

216-тармақта:

7) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:

"7) ұшу уақытында әуеайлақта санитариялық көліктің болмауы және/немесе мақсаты бойынша пайдаланбау;".

221-тармақтың 1) және 2) тармақшалары мынадай редакцияда жазылсын:

"1) Қазақстан Республикасының Қорғаныс министріне жыл сайын 15 ақпанға дейін өткен күнтізбелік жыл үшін Қазақстан Республикасының мемлекеттік авиациясындағы ұшу қауіпсіздігінің жай-күйі туралы баяндайды;

2) мемлекеттік авиацияның басқару органдарына жыл сайын 20 ақпанға дейін өткен күнтізбелік жыл үшін ұшу қауіпсіздігінің жай-күйі туралы ақпаратты және авиациялық оқиғаларды болғызбау және авиациялық оқыс оқиғалардың қайталануын болдырмау жөніндегі ұсынымдарды ұсынады.";

222-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"222. Мемлекеттік авиацияның басқару органдары мемлекеттік авиацияның ұшу қауіпсіздігі органына:

1) 25 желтоқсанға дейін ағымдағы жыл үшін мемлекеттік авиацияның басқару органдарында және авиациялық бөлімдерде (қамтамасыз ету бөлімдерінде) ұшу қауіпсіздігінің жай-күйін тексерулер кезінде анықталған кемшіліктерді жою жөнінде қабылданған шаралар туралы ақпаратты;

2) күн сайын сағат 08.00-ге дейін авиацияның жұмыс жоспарынан үзінді-көшірмелерді және өткен тәуліктегі ұшу нәтижелері туралы ақпаратты, мемлекеттік авиацияның әуе кеңістігін пайдаланудың тәуліктік жоспарын;

3) сағат сайын мемлекеттік авиацияның әуе кемелері пайдаланатын әуеайлақтар бойынша нақты метеорологиялық ақпаратты ұсынады.";

мынадай мазмұндағы 222-1-тармақпен толықтырылсын:

"222-1. Авиациялық бөлімдер мемлекеттік авиацияның басқару органына:

1) ай сайын 5-і күніне дейін осы Нұсқаулыққа 5-қосымшаға сәйкес нысан бойынша өткен ай үшін әскери бөлімнің ұшу қауіпсіздігі жай-күйін және авиациялық оқиғаларды болғызбау жөніндегі қызметті талдауды;

2) ай сайын 5-і күніне дейін мемлекеттік авиация әуе кемелерінің техникалық жай-күйі туралы мәліметтерді, өткен айда анықталған авиациялық техниканың ақаулықтарын есепке алу бланкілерінің көшірмесін;

3) күн сайын сағат 17.00-ге дейін келесі тәулікке арналған жоспарлы ұшу кестелерін. Бірнеше ұшу ауысымы жоспарланған кездеұшу аяқталғаннан кейін бір сағат ішінде соңғы ұшу кестесін;

4) күн сайын ұшу аяқталғаннан кейін бір сағат ішінде (ауызша) авиация жұмыс жоспарының орындалмауына әкеп соқтырған әуе кемелерінің істен шығуы және ұшуды қамтамасыз етудегі кемшіліктер туралы және авиациялық оқыс оқиғалар туралы ақпаратты;

5) авиациялық оқиғалар және елеулі авиациялық оқыс оқиғалар туралы дереу ауызша баяндауды ұсынады.";

223-тармақта:

1) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:

"1) ұшу қауіпсіздігі жөніндегі ақпаратты жинауды, талдауды, әзірлеуді және жеткізуді;";

224, 225, 226-тармақтар мынадай редакцияда жазылсын:

"224. Ақпараттық қамтамасыз етудің негізгі міндеттері:

1) ұшу қауіпсіздігі жөніндегі ақпаратты жинау және талдау;

2) ұшу қауіпсіздігі бойынша ақпараттық-талдау құжаттарын әзірлеу және басқару органдарына, авиациялық бөлімдерге (қамтамасыз ету бөлімдеріне) сондай ақ басқа да мүдделі ұйымдарға сұрау салу бойынша ұсыну;

3) мемлекеттік авиацияның басқару органдарын, авиациялық бөлімдерін (қамтамасыз ету бөлімдерін) орын алған авиациялық оқиғалар, оларды тергеп-тексеру қорытындылары, авиациялық қызметте анықталған қауіпті факторлар (қатер факторлары) туралы жедел және кезең-кезеңімен ақпараттандыру болып табылады.

225. Авиациялық оқиғаларды болғызбау жөніндегі іс-шараларды ақпараттық қамтамасыз етуді ұйымдастыру мемлекеттік авиацияның органдарының құрылымдық бөлімшелерінжәне қызметі ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етумен байланысты басқа да ұйымдардытарта отырып, мемлекеттік авиацияның ұшу қауіпсіздігі органына жүктеледі.

226. Ақпараттық-талдау құжаттарына авиациялық оқиғаларды болғызбау жөніндегі қызметке ықпал ету үшін қажетті ұшу қауіпсіздігі бойынша ақпарат қамтылғанактілер, анықтама-баяндамалар,ұсынымдар, ұсыныстар, қызметтік хаттар мен басқа да құжаттар жатады.".

1, 2 және 4-қосымшалар осы бұйрыққа 1, 2 және 3-қосымшаларға сәйкес жаңа редакцияда жазылсын;

осы бұйрыққа 4-қосымшаға сәйкес 4-1-қосымшамен толықтырылсын;

5-қосымша осы бұйрыққа 5-қосымшаға сәйкес редакцияда жазылсын;

осы бұйрыққа 6-қосымшаға сәйкес 5-1-қосымшамен толықтырылсын;

9, 10 және 11-қосымшалар осы бұйрыққа 7, 8 және 9-қосымшаларға сәйкес жаңа редакцияда жазылсын;

14 және 15-қосымшалар алып тасталсын.

2. Қазақстан Республикасы мемлекеттік авиациясының ұшу қауіпсіздігін қадағалау департаменті Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен:

1) осы бұйрықты Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

2) осы бұйрықты алғашқы ресми жарияланғанынан кейін Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігінің интернет-ресурсында орналастыруды;

3) мемлекеттік тіркелгеннен күннен бастап күнтізбелік он күн ішінде осы тармақтың 1), 2) және 3) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтерді Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігінің Заң департаментіне жолдауды қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қорғаныс министрінің бірінші орынбасары – Қазақстан Республикасы Қарулы Күштері Бас штабының бастығына жүктелсін.

4. Осы бұйрық лауазымды адамдарға, оларға қатысты бөлігінде жеткізілсін.

5. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрі

Н. Ермекбаев

КЕЛІСІЛДІ

Қазақстан Республикасының

Ұлттық қауіпсіздік комитеті

2020 жылғы " ___ " _________________

КЕЛІСІЛДІ

Қазақстан Республикасының

Ішкі істер министрлігі

2020 жылғы " ___ " _________________

	Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің 2020 жылғы 6 тамызы № 371 бұйрығына 1-қосымша
	Мемлекеттік авиацияда авиациялық оқиғаларды болғызбау жөніндегі нұсқаулыққа 1-қосымша
	Нысан

Қатер факторлары туралы ескертулерді есепке алу журналы

	20___ ж. "___" ____________ басталды
	20___ ж. "___" ____________ аяқталды

Журналды жүргізуге жауапты____________________________________ Бірінші беті

Р/с №	Шығыс №	Қатер деңгейі	Қатер деңгейіненегіз болған қауіпті факторлар тізбесі
1	2	3	4

Екінші беті

Ұшу қауіпсіздігі органы басшысының қатер деңгейін төмендету жөніндегі ұсыныстары.Әскери атағы, Т.А.Ә. (бар болған кезде), қолы	Командирдің қатер деңгейін төмендету жөніндегі нұсқаулары.Әскери атағы, Т.А.Ә. (бар болған кезде), қолы	Командирдің нұсқауларын орындау туралы белгі
5	6	7

Журналды жүргізу бойынша нұсқаулар:

1. Журнал басқару органының, авиациялық бөлімдердің ұшу қауіпсіздігі органдарында, қамтамасыз ету бөлімдерінің штабтарында жүргізіледі.

2. №2 бағанда жоғары тұрған ұшу қауіпсіздігі органында қатер факторы туралы ескертуді әзірлеген кезде шығыс тіркеу нөмірі жазылады немесе авиациялық бөлімдерде (қамтамасыз ету бөлімдерінде) ескертуді әзірлеген кезде кіріс тіркеу нөмірі жазылады.

3. № 3 бағанда осы бұйрықтың 59-тармағына сәйкес қатер деңгейін бағалау жүзеге асырылады.

4. 4,5,6-бағандар қауіпті факторларды, ұсыныстар мен нұсқауларды нақтылаумен бағандардың атауына сәйкес толтырылады.

5. 7-баған күнін, әскери атағын, орындаушының (қауіпсіздік органы басшысының) қолын және оның ТАӘ, сондай-ақ, егер профилактикалық іс-шаралардың орындалуын бақылауоның бар болуын білдіретін құжаттың (баянат, акт, баяндама) тіркеу нөмірін қоюмен "орындалды (жойылды)" деген белгімен толтырылады.

	Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің 2020 жылғы 6 тамызы № 371 бұйрығына 2-қосымша
	Мемлекеттік авиацияда авиациялық оқиғаларды болғызбау жөніндегі нұсқаулыққа 2-қосымша
	Нысан

Жоспарланған профилактикалық іс-шаралар тізбесі (Бағдарламаның төртінші бөлімі)

Р/с№

Іс-шаралар атауы

Кім тартылады

Кім өткізеді

Өткізу орны

Іс-шараларды өткізу мерзімдері

Өткізу нәтижелері

қаңтар

ақпан

наурыз

сәуір

мамыр

маусым

шілде

тамыз

қыркүйек

қазан

қараша

желтоқсан

1-бөлім. Ұйымдастыру іс-шаралары

басқару органдары үшін

1.

Ұшу қауіпсіздігінің жай-күйін және авиациялық оқиғаларды (бұдан әрі – АО) болдырмау бойынша жұмысты кешенді тексеру

тексерілетін авиациялық бөлім

басқару органының комиссиясы (Қазақстан Республикасымемлекеттік авиациялық қауіпсіздік органы)

тұрақты дислокация пункті

2.

Ұшу қауіпсіздігінің жай-күйін және АО-ны болдырмау бойынша жұмысты тақырыптық тексеру

тексерілетін қамтамасыз ету бөлімі

3.

Ұшу қауіпсіздігі жөніндегі әдістемелік кеңестер

басқару органың (бұдан әрі – БО) басшылық құрамы

БО

БО басшысының нұсқауы бойынша

4.

Ұшу қауіпсіздігі жөніндегі конференцияға дайындалу және өткізу

БО басшысының шешімімен

БО

5.

Ұшу қауіпсіздігі бойынша әдістемелік жиын

ұшу қауіпсіздігі мамандары

БО

6.

Ұшу қауіпсіздігі мәселелері бойынша әдістемелік кеңес

кеңес мүшелері, БО басшылық құрамы

кеңес төрағасы

әдістемелік кеңестің жұмыс жоспарына сәйкес және/немесе БО басшысының нұсқауы бойынша

7.

Ұшу қауіпсіздігі мәселелері бойынша иесі көрсетілмеген сауалнаманы ұйымдастыру және жүргізу

авиациялық персонал

БО

инспекциялау барысында

авиациялық бөлімдер үшін

8.

Ұшу қауіпсіздігі жөніндегі конференцияға дайындалу және қатысу

авиациялық персонал

БО

БО (Нұр-Сұлтан қ.)

9.

Ұшу-техникалық конференцияға дайындалу және өткізу

басшылық құрам, авиациялық персонал

бөлім командирі

сынып

10.

Ұшу қауіпсіздігі мәселелері бойынша әдістемелік кеңес

11.

Ұшу қауіпсіздігі бойынша әдістемелік жиынға қатысу

2-бөлім. Авиациялық оқиғаларды болғызбау жөніндегі қызметті ұйымдастыру

1. Авиациялық оқиғаларды болғызбау бойынша жұмысты жоспарлау

12.

АО болғызбау бағдарламасын әзірлеу және бекіту

басшылық құрам

қауіпсіздік бөлімінің бастығы

қауіпсіздік бөлімі

30 дейін

13.

Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі іс-шаралар жоспарын әзірлеу және бекіту

14.

Авиациялық жүйенің жай-күйін сипаттайтын факторларды талдау және есепке алу (жеке құрам санаттарының даярлық деңгейі мен жаттыққандығы; авиациялық техниканың, ұшуларға жерүсті қызмет көрсету құралдарының, әуеайлақтың, оқу материалды-техникалық базаның; бөлінген құралдардың жай-күйі және т.б.)

міндеттерді жоспарлау және орындау барысында ұдайы

2. Авиациялық оқиғаларды болғызбау жөніндегі негізгі профилактикалық іс-шаралар

15.

Ұшу қауіпсіздігі бойынша жедел ақпаратты зерделеу және жеткізу

авиациялық персонал

бөлім командирі, ұшулар қауіпсіздігін бөлімінің бастығы

сынып

келіп түсуіне қарай зерделеукезекті ұшу ауысымына жеткізу

16.

Ұшу қауіпсіздігі бойынша кезеңдік ақпаратты зерделеу және жеткізу

келіп түскеннен кейін бір апта мерзімде

17.

Жауынгерлік даярлық курсының жаттығуларын, нақты ұшуларды (командирлік, оқу жаттығу ұшулар нұсқасы бойынша және т.б.), нақты ұшуларға ұшудың жеке кезеңдерін орындау кезінде қауіпсіздік шараларын әзірлеу

ұдайы: ұшуалды нұсқаулықта міндетті қоюда алдын ала дайындық кезеңінде, ұшуалды дайындық кезеңінде жеткізумен

18.

Апатқа ұшыраған әуе кемесінің экипажына көмек көрсету бойынша кешенді жаттықтыруды ұйымдастыру және өткізу

19.

Ұшу қауіпсіздігі бойынша арнайы сабақтар:

ұшқыш құрамы, ұшуды басқарушы тобы (бұдан әрі – ҰБТ), басқару пункті

бөлім командирі

сынып

ай сайын ұшуға жалпы дайындық күндері (қамтамасыз ету бөлімдері үшін кәсіби даярлық күндері)

1)

Тақырып: "АО мен авиациялық оқыс оқиғалар (бұдан әрі – АОО) мән-жайлары мен себептерін талдау,

20.

Ұшу қауіпсіздігі бойынша арнайы сабақтар:

қамтамасыз ету мамандары

бөлім командирі

сынып

Тоқсан сайын ұшуға жалпы дайындық күндері (қамтамасыз ету бөлімдері үшін кәсіби даярлық күндері)

1)

Тақырып: "Ұшуды қамтамасыз етудегі кемшіліктерге байланысты АО мен АОО-ның мән-жайлары мен себептерін талдау (ұшуды қамтамасыз ету түрлері бойынша)"

21.

Ұшқыш құрамын, ұшуды басқарушы тобының персоналын ұшуда ерекше жағдайлардағы іс-қимылдарға даярлау және тексеру

1)

Авиациялық техника істен шыққан және ерекше жағдай туындаған кездегі іс-қимылдар бойынша тренажерларда және/немесе әуе кемелерінің кабиналарында практикалық сабақтарды ұйымдастыру және өткізу

ұшқыш құрамы

нұсқаушылар құрамы

трена- жер, әуе кемесінің кабина сы

алдын ала және ұшуалды даярлық күндері

3. АО мен АОО-ның белгілі себептер топтары бойынша қайталануынболғызбау жөніндегі профилактикалық іс-шаралар

22.

Ұшудыұйымдастырудағы және оған басшылық жасаудағы (әуе қозғалысын басқарудағы) бұзушылықтардан:

1)

ұшуды басқарушы тобының персоналымен жиындар өткізу

23.

Әуе кемелерінің әуеде соқтығысуынан:

1)

Соңғы 5 жылдағы АО мен елеулі авиациялық оқыс оқиғалар (бұдан әрі – ЕАОО) талдау

24.

Әуе кемелерінің жергілікті жер бедерімен соқтығысуынан:

1)

Соңғы 5 жылдағы АО мен ЕАОО-ны талдау

25.

Кеңістіктік бейімделуді жоғалтудан, ұшақтардың құлауынан және иірімге түсіп қалуынан, тікұшақтардың сол жаққаөздігінен айналуға түсуінен

1)

Соңғы 5 жылдағы АО мен ЕАОО-ны талдау

26.

Ұшып шығудағы және қонудағы қателіктерден:

1)

Соңғы 5 жылдағы АО мен ЕАОО-ны талдау

27.

Ауа райының қауіпті құбылыстарына түсуінен:

1)

Соңғы 5 жылдағы АО мен ЕАОО-ны талдау

28.

Пайдалану шектеулерінен асып кетуден:

1)

Соңғы 5 жылдағы АО менЕАОО-ны талдау

29.

Әуе кемелерінің ұшуда істен шығуынан:

1)

Соңғы 5 жылдағы АО мен ЕАОО-ны талдау

30.

Жауынгерлік қолдануға және ұшуды орындау барысындағы қателіктерден (әуе нысандарына тосқауылдары мен шабуылдары, маневрлік әуе шабуылдыры, жерүсті нысандарына (теңіз нысандарына) шабуылдары) және ұшу-тактикалық жаттығулар:

1)

Соңғы 5 жылдағы АО мен ЕАОО-ны талдау

31.

Әуекемелерінің жаңа типтерін және ұшу даярлығының жаңа түрлерін (мұндай міндет бар болған кезде) меңгерген кезде авиациялық оқиғалар мен оқыс оқиғаларды болғызбау жөніндегі іс-шаралар:

1)

Әуе кемесінің осы типін пайдалану кезінде АО мен ЕАОО-ны талдау

4. Қамтамасыз ету түрлері бойынша қауіпті факторлардың ықпал етуін болдырмау үшін негізгі профилактикалық іс-шаралар:

32.

Ұшуды инженерлік-авиациялық қамтамасыз етуде:

1)

Соңғы 5 жылдағы инженерлік-техникалық қамтамасыз ету кемшіліктері салдарынан болған АО мен АОО-ны талдау

33.

Ұшуды әуеайлақтық-техникалық қамтамасыз етуде (бұдан әрі – ӘТҚ):

1)

Соңғы 5 жылдағы ӘТҚ-дағы кемшіліктерден АО мен АОО-ны талдау

………………………..

34.

Ұшуды байланыспен және радиотехникалық қамтамасыз етуде:

1)

Ұшуды байланыспен және радиотехникалық қамтамасыз ету құралдарын пайдалануды ұйымдастыру (техникалық қызмет көрсетуді жүргізу)

35.

Ұшуды метеорологиялық және орнитологиялық қамтамасыз етуде

1)

Соңғы 5 жылдағы ұшуды метеорологиялық және орнитологиялық қамтамасыз етудегі кемшіліктерден АО мен АОО-ны талдау

36.

Ұшуды медициналық қамтамасыз етуде (әуе кемесінің экипажы мүшелерінің, ұшуды басқарушы тобының персоналының, жерүсті мамандарының ұшуда жұмысқа қабілеттілігінің төмендеуінен (көңіл-күйінің нашарлауынан) авиациялық жағдайды болғызбау)

1)

Комиссияаралық кезеңде ұшқыш құрамының денсаулық жағдайындинамикалық дәрігерлік бақылау

ұдайы

3-бөлім. Ұшу қауіпсіздігінің жай-күйін және авиациялық оқиғаларды болғызбау жөніндегі қызметті талдау

37.

Авиациялық техниканың сенімділігін талдау

тоқсан сайын авиациялық бөлімдер үшін, кезең үшін жедел-тактикалық деңгей үшін, бір жыл үшін БО үшін

38.

Объективтік бақылау материалдары бойынша ұшу тапсырмаларын орындау сапасын талдау

39.

Авиациялық оқыс оқиғаларды талдау (бұзушылықтар және қате іс-қимылдар)

40.

Ұшу қауіпсіздігінің жай-күйін және АО-ны болғызбау жөніндегі қызметті талдау

4-бөлім. Қосымша іс-шаралар және арнайы сабақтар (қауіпті факторларды анықтау барысында)

41.

42.

	Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің 2020 жылғы 6 тамызы № 371 бұйрығына 3-қосымша
	Мемлекеттік авиацияда авиациялық оқиғаларды болғызбау жөніндегі нұсқаулыққа 4-қосымша

Әзірленетін құжаттар мен жүргізілетін іс-шаралар тізбесі

Р/с №	Құжаттың, іс-шараның атауы	Әзірлеу (өткізу) жиілігі				Әзірлеу үшін негіз
		жыл	кезең	тоқсан	ай
Мемлекеттік авиацияны басқару органдарында
1.	Бағдарлама	+				Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің 2017 жылғы 24 тамыздағы № 486 бұйрығымен бекітілген Мемлекеттік авиацияда авиациялық оқиғаларды болғызбау жөніндегі нұсқаулық (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15801 болып тіркелген) (бұдан әрі – Нұсқаулық)
2.	Ұшу қауіпсіздігі жөніндегі конференция	+				Нұсқаулық
3.	Профилактикалық іс-шаралар жоспарлары	Әуе кемесін зақымдаумен болған авиациялық оқиғаларды және елеулі авиациялық оқыс оқиғалардытергеп-тексеру нәтижелері бойынша				Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің 2015 жылғы 18 наурыздағы № 145 бұйрығымен бекітілген Қазақстан Республикасының мемлекеттік авиациясындағы авиациялық оқиғалар мен оқыс оқиғаларды тергеп-тексеру қағидалары (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 10821 болып тіркелген) (бұдан әрі – Қағидалар)
4.	Басқару органына қатысты бөлігінде анықталған бұзушылықтарды жою үшін қабылданған шаралар туралы ақпарат (жоспар)	Мемлекеттік авиация ұшу қауіпсіздігі органы комиссиясының тексеру нәтижелері бойынша				Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің 2017 жылғы 7 тамыздағы № 424 бұйрығымен бекітілген Ұшу қауіпсіздігі мәселелері бойынша мемлекеттік авиацияның қызметіне мемлекеттік бақылауды және қадағалауды жүргізу қағидалары (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15928 болып тіркелген) (бұдан әрі – Бақылау және қадағалау қағидалары)
5.	Ұшу қауіпсіздігінің жай-күйін бағалау бойынша қорытындылар шығару бөлімі		+			Нұсқаулық
6.	Авиациялық техниканың сенімділігін кезең-кезеңімен талдау		+			Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің 2019 жылғы 19 тамыздағы № 634қбпү бұйрығымен бекітілген Қазақстан Республикасының мемлекеттік авиациясындағы инженерлік –авиациялық қамтамасыз ету қағидалары (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 19303 болып тіркелген) (бұдан әрі – ИАҚҚ)
7.	Соңғы 5 жылда авиациялық оқиғалар мен елеулі авиациялық оқыс оқиғалардыталдау материалдары	+				Нұсқаулық
Авиациялық бөлімдерде
1.	Бағдарлама	+				Нұсқаулық
2.	Маусымдық пайдалану ерекшеліктері бойынша ұшу-техникалық конференция		+			Нұсқаулық
3.	Ұшу қауіпсіздігі мәселелері жөніндегі әдістемелік кеңестер материалдары	Ұзақ үзілістерден кейін ұшқыш құрамын қатарға енгізу кезінде, әуе кемелерінің жаңа типтерін меңгеру, ұшу даярлығының жаңа түрлерін меңгеру кезінде				Ұшу жұмысын ұйымдастыру жөніндегі нұсқаулық
4.	Ұшу қауіпсіздігі жөніндегі арнайы сабақтар				+	Нұсқаулық
5.	Авиациялық оқыс оқиғалардыталқылау (талдау)	тергеп-тексеру аяқталғаннан кейін				Қағидалар
6.	Авиациялық техниканың сенімділігін кезең-кезеңімен талдау			+		ИАҚҚ
7.	Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегііс-шаралар жоспары				+	Нұсқаулық
8.	Объективті бақылау материалдары бойынша ұшу тапсырмаларын орындау сапасын талдау	Ұдайы				Нұсқаулық
9.	Бөлім командирінің бірінші топтағы фактор-себептер бойынша анықталған авиациялық оқыс оқиғалардытергеп-тексеру нәтижелері бойынша бұйрықтары	тергеп-тексеру аяқталғаннан кейін				Қағидалар
10.	Ұшу қауіпсіздігінің жай-күйін талдау бойынша қорытынды шығару бөлімі				+	Нұсқаулық
11.	Профилактикалық іс-шаралар жоспарлары	Авиациялық бөлімде болған авиациялық оқыс оқиғалардытергеп-тексеру нәтижелері бойынша				Қағидалар
12.	Авиациялық бөлімге қатысты анықталған бұзушылықтарды жою жоспары	Мемлекеттік авиация ұшу қауіпсіздігі органы комиссиясының тексеру нәтижелері бойынша				Бақылау және қадағалау қағидалары
Қамтамасыз ету бөлімдерінде
1.	Бағдарлама	+				Нұсқаулық
2.	Ұшу қауіпсіздігі жөніндегі арнайы сабақтар			+		Нұсқаулық
3.	Авиациялық оқиғаларды болғызбау жөніндегі қызмет бойынша қорытынды шығару бөлімі		+			Нұсқаулық
4.	Ұшуды қанағаттанарлықсыз қамтамасыз етуге байланысты авиациялық оқыс оқиғаларды(жерүсті оқиғаларын) талқылау	тергеп-тексеру аяқталғаннан кейін				Қағидалар
5.	Ұшуқауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегііс-шаралар жоспары		+			Нұсқаулық
6.	Егер жеке құрамның кінәсінен оқиғаларға жол берілсе,бөлім командирінің авиациялық оқыс оқиғалардытергеп-тексеру нәтижелері бойынша бұйрықтары	тергеп-тексеру аяқталғаннан кейін				Қағидалар
7.	Ұшу қауіпсіздігі бойынша анықталған бұзушылықтарды жою жоспары	Мемлекеттік авиация ұшу қауіпсіздігі органы комиссиясының тексеру нәтижелері бойынша				Бақылау және қадағалау қағидалары

	Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің 2020 жылғы 6 тамызы № 371 бұйрығына 4-қосымша
	Мемлекеттік авиацияда авиациялық оқиғаларды болғызбау жөніндегі нұсқаулыққа 4-1-қосымша
	Нысан

Тексерушілердің ескертулерін есепке алу журналы

№	Тексерушілердің ескертулері	Тексерушінің лауазымы, әскери атағы, қолы, тегі, тексеру күні	Бөлім командирінің нұсқаулары	Күні, орындалғаны туралы белгі
1.
2.

Ескертпе:

1. Журналды мемлекеттік авиация басқару органының (ҚР ҚК ӘҚК ӘӘК қолбасшысынң басқармасы) лауазымды адамдары ұшуды ұйымдастыру, жүргізу және басқару мәселелерінде, қамтамасыз етудің барлық түрлерінде, сондай-ақ комиссиялар құрамынан тыс авиациялық оқиғаларды болғызбау жөніндегі жұмыста ескертулерді анықтаған кезде толтырады.

2. Журналды жүргізуге және сақтауға жауапты – бөлім командирінің ұшу қауіпсіздігі жөніндегі орынбасары (ұшу дайындығы жөніндегі).

	Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің 2020 жылғы 6 тамызы № 371 бұйрығына 5-қосымша
	Мемлекеттік авиацияда авиациялық оқиғаларды болғызбау жөніндегі нұсқаулыққа 5-қосымша
	Нысан

______________________ авиациялық бөлімі ұшу қауіпсіздігінің жай-күйін және авиациялық бөлімнің нөмірі оқиғаларды болғызбау жөніндегі қызметін талдау (20__ жылғы ____________) есептік ай

1. Ұшу даярлығы жоспарын орындаудың негізгі қортындылары:

1) ұшу ауысымдары саны (жоспарланған/орындалған);

2) жалпы ұшу уақыты (жоспарланған/орындалған);

3) міндеттер бойынша жоспарды орындау (нақты орындалған және орындалмаған міндеттер), оларды орындамау міндеттері.

2. Кезең ішіндегі авиациялық оқиғаларды талдау:

1) бір оқиғаға авиациялық оқиғалардың жалпы саны мен ұшу уақыты;

2) санаттар бойынша (авиациялық оқыс оқиғалар, елеулі авиациялық оқыс оқиғалар, әуе кемесін зақымдаумен болған елеулі авиациялық оқыс оқиғалар) бір оқиғаға авиациялық оқиғалар саны мен ұшу уақыты;

3) фактор-себептер топтары бойынша (1-топ, 2-топ, 3-топ) авиациялық оқиғаларды бөлу;

4) авиациялық оқиғаларды ұшу кезеңдері (ұшыру және басқару, ұшып көтерілу және биікті алу, айнала ұшу, маршрут бойынша ұшу, аймақта басқарып ұшу техникасы, топпен ұшып жаттығу, әуе нысаналары бойынша жауынгерлік қолдану, жерүсті және теңіз нысаналары бойынша жауынгерлік қолдану, авиациялық техниканы бақылап ұшу, қонуға кіру, қону, басқару) бойынша бөлу;

5) авиациялық оқиғаларды метеожағдайлар (күндіз: жәй және күрделі метеожағдай, түнде: жәй және күрделі метеожағдай) бойынша бөлу;

6) авиациялық оқиғаларды ұшқыш құрамының сыныптық жіктелуі бойынша бөлу.

3. Авиациялық оқиғалардың бір және сол себептер бойынша қайталануы.

4. Жеке құрамның санаттары бойынша бұзушылықтар мен қате әрекет етуінің жалпы сипаты:

1) жауынгерлік (ұшу) даярлығы нормативтеріне сәйкес қанағаттанарлық бағасына келмейтін ұшудың есептік режімдерінен ауытқу;

2) ұшқыш құрамының ұшу міндеттерін (санын) орындау кезінде қате әрекет етуі және олардың себептері.

5. Қатер факторлары туралы әзірленген ескертулерді талдау:

1) қатердің шекті деңгейі туралы ескерту саны және қолайсыз деңгейі туралы ескерту санын көрсетумен (ескертуді әзірлеу себептерін және қауіпті факторларды жою жөнінде шаралар қабылдауды көрсетумен) ескертулердің жалпы саны;

2) ескертуде көрсетілген жойылмаған қауіпті факторлар тізбесі.

6. Талдау кезеңінде ұшу қауіпсіздігі жай-күйін алдыңғы кезеңдегі мен өткен жылғы ұқсас кезеңмен салыстырмалы талдау.

7. Шешу талап етілетін ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету мәселелері.

8. Ұшқыш құрамның, ұшуға басшылық жасау тобы персоналының және жерүсті мамандарының ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету бойынша білікті кәсіби әрекет етуінің оң мысалдары.

9. Бөлімдерде және оның әрбір бөлімшелерінде ұшу қауіпсіздігін бағалау түрінде қортынды шығару.

10. Командирдің авиациялық оқиғаларды болғызбау жөніндегі нұсқаулары.

11. Инженерлік-авиациялық қамтамасыз етуде ұшу қауіпсіздігінің жай-күйін талдау:

1) авиациялық техникада орындалған жұмыс түрлері

АТ түрі	Регламенттік жұмыстар		Ұшуға даярлық				Парктік күндер	Маусымдық қызмет көрсетуге ауыстыру жөніндегі жұмыстар	Сақтау жөніндегі жұмыстар
	Түрі	Саны	Алдын ала	Ұшуалды	Қайталап ұшуға	Ұшудан кейін

2) авиациялық қозғалтқыштарды ауыстыру (қашан, себебі, негіздемесі, ескертулер мен нәтижелер);

3) мақсатты қарап-тексерулер және тексерулер (қандай, қашан, негіздемесі, ескертулер мен нәтижелер);

4) кезеңдік жұмыстар (қандай, қашан, ескертулер мен нәтижелер);

5) әскери жөндеу (қандай, қашан, себебі, ескертулер мен нәтижелер);

6) өнеркәсіп бюллетеньдері бойынша жұмыстар (қандай, қашан, негіздемесі, ескертулер мен нәтижелер);

7) авиациялық техникада анықталған істен шығулар мен ақаулықтар;

Р/с №	ӘК түрі (борттық №)	Істен шығу күні және жұмыс түрі	Істен шығу сипаттамасы (мән-жайы)	Себебі	Кінәлілік және салдары	Жойылған күні және тәсілдері

8) авиациялық техниканың, тренажерлардың жұмыс істеуі

Әуе кемесінің түрі	Істен шығу саны					атқарымы
	Жалпы	Жерүсті	Әуеде	ӘК-ның істен шығуы себебінен АОО саны	ӘК-ның істен шығуы себебінен елеулі авиациялықоқыс оқиға саны	Жалпы	Жерүсті	Әуеде	Бір істен шығуға	Бір авиациялықоқыс оқиғаға	Бір елеулі авиациялықоқыс оқиғаға

9) істен шығулар мен ақаулықтардан сақтандыру жөніндегі профилактикалық іс-шаралар;

10) авиациялық жою құралдарын қолдану және оларда орындалған жұмыстар:

Авиациялық жою құралдары түрі	Қолданылған саны	Орындалған жұмыстар
		Регламенттік жұмыстар		Қолдануға дайындау	Маусымдық қызмет көрсету
		Түрі	Саны

11) инженерлік-авиациялық қызмет мамандарының технологиялық тәртіпті бұзуы:

Р/с №	Авиациялық техникадағы жұмыс күні және түрі	Бұзушылыққа жол берген маманның лауазымы, әскери атағы, тегі, А.Ә. (бар болған кезде)	Бұзушылық сипаттамасы, себебі және салдары	Бұзушылықтарды жою жөнінде қабылданған шаралар және кінәлілерді жазалау

12) инженерлік-техникалық құрам жүргізген немесе ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі инженерлік-авиациялық қызмет мамандарын тартумен жүргізілген басқа да іс-шаралар;

13) инженерлік-авиациялық қатынаста ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі шешімдер талап етілетін мәселелер.

12. Ұшуды әуеайлақтық-техникалық қамтамасыз етуде ұшу қауіпсіздігінің жай-күйін талдау:

Р/с №	Күні	Ұшуды жерүсті қамтамасыз ету құралдарының істен шығуы, оларды пайдалану кезінде персонал жол берген бұзушылықтар мен олқылықтар	Себебі

1) ұшуды әуеайлақтық-техникалық қамтамасыз етудегі бұзушылықтар мен олқылықтардан болған авиациялық оқыс оқиғалар;

2) әуеайлақты күтіп-ұстауда және ұшуға дайындауда жіберілген бұзушылықтар;

3) авиациялық отынды қабылдауды, сақтауды және сапасын бақылауды ұйымдастырудағы кемшіліктер;

4) аккумуляторлық зарядтау станцияларының жұмысындағы кемшіліктер (олқылықтар);

5) әуеайлақта автокөлік, ұшуды жерүсті қамтамасыз ету құралдары және жаяу жүргіншілер қозғалысын ұйымдастырудағы бұзушылықтар;

6) әуеайлақты және әуе қозғалысын басқару объектілерін электрмен жабдықтаудағы бұзушылықтар (олқылықтар);

7) әуеайлақ жабындарының техникалық жай-күйі туралы мәліметтер:

Жабын элементінің атауы	Техникалық жай-күйі	Жалпы алаңы	Бар ақаулары	Ақаулар ауқымы (м², м³, қума м)	Жүргізілген жұмыс түрлері (ауыстыру, жөндеу, құю және т.б.)	Жұмыс ауқымы (м², м³, қума м)
Жасанды жабыны бар ұшу-қону жолағы
Магистральды басқару жолы
1,2,3,4-басқару жолдары
Тұрақ орны
Орталық май құю орнының орналасуы
Топырақты ұшу-қону жолағы
Бақылау-жуу пункті
Автомобиль кірме жолдары

Ескертпе: бағандар әрбір жабын элементі бойынша жеке толтырылады.

8) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету бойынша әуеайлақтық-техникалық тұрғысынан шешу талап етілетін мәселелер.

13. Ұшу қауіпсіздігінің, ұшуды байланыспен және радиотехникалық қамтамасыз ету құралдарының жай-күйін талдау

1) ұшуды қамтамасыз ету сапасының көрсеткіштері:

Талдау параметрі	Есептік кезеңде	Өткен кезеңде	Өткен жылдың ұқсас кезеңінде
Қамтамасыз етілген оқу-жаттығу ұшулар ауысымы саны
Ұшуды қамтамасыз етуге орташа баға
Ұшуды қамтамасыз етуде анықталған кемшіліктер, барлығы:
Авиациялық техниканың бір кемшілікке ұшуы, сағат:

2) байланыс және радиотехникалық құралдары (одан қарай РТҚ) сенімділігінің көрсеткіштері:

Талдау параметрі	Есептік кезеңде	Өткен кезеңде	Өткен жылдың ұқсас кезеңінде
РТҚ техникалық әзірлігі коэффициенті
РТҚ-ның орташа қолданылу мерзімі, жыл
ОЖҰ-ны қамтамасыз ету кезінде РТҚ-да анықталған ақаулықтар:
істен шығу
зақымдану
ақаулық
авария
Авиациялық техниканың бір ақаулыққа ұшу уақыты, сағат

3) жеке құрамның даярлық деңгейі (талдауда тек жартыжылдық және бір жыл үшін):

Әскери қызметшілер санаты	Даярланған мамандар саны
	шебер	1-сыныпты	2-сыныпты	3-сыныпты	сыныпсыз
Офицерлер
Келісім-шарт әскери қызметшілер
Әскерге шақыру бойынша әскери қызметшілер

4) Есептік кезеңдегі РТҚ ақаулығының себептері (талдауда тек жартыжылдық және біржыл үшін):

Өндірістік-техникалық кемшіліктер бойынша
Зауыттық ақаулар (монтаждау, жинау)	Сапасыз жөндеу	Бөлшектер мен құралдардың істен шығуы
		блоктың, модульдің, платаның,бөлшектің істен шығуы	бағдарламалық қамтамасыз етудің істен шығуы (іркілісі)	бірінші немесе екінші электр қоректендірудің істен шығуы	мониторингтеу және басқару аппаратурасының, индикация панелінің істен шығуы	Беру-терету блоктарының (құрылғыларының) істен шығуы	антена-фидерлік құрылғыларының істен шығуы	монтаждау тартқыштары, жиынтық қосқыш кабельдері, толқын-сулы және жоғары жиілікті трактылар оқшаулағышының бұзылуы, кабельдік ажыратқыштардың істен шығуы	схема (қозғалтқыш, редуктор, тістегершік, мойынтірек) механикалық елементтерінің істен шығуы	ақпаратты трансляциялау желіслерінің (модемдердің, байланыс талшықты-оптикалық желілерінің, телебасқару және теледабылдама желілерінің) істен шығуы	анықталмаған себеп

Кестенің жалғасы

Пайдалану себептері бойынша					Басқа да себептер бойынша
техниканы нашар білу	пайдалану қағидаларын бұзу	техникалық қызмет көрсетуді уақтылы орындамау	техникалық қызмет көрсетуді уақтылы орындамау	нашар техникалық бақылау	жабдықты бұзу	метеожағдайдың және сыртқы факторлардың ықпал етуі	бөлшектер мен аспаптардың табиғи тозуы

5) ұшуды қамтамасыз етудегі кемшіліктер себептерді(талдауда тек жартыжылдық және біржыл үшін):

Мыналарға байланысты жеке құрам кінәсінан				Мынадай себеп бойынша құралдың ақаусыздығынан		Мыналар уақытында кемшілік анықталды
байланыс және радиотехникалық қамтамасыз ету құралдарын ұшуды қамтамасыз етуге сапалы дайындамау	жеке құрамның тәртіпсіздігі және өз қызметтік міндеттеріне немқұрайлы қарауы	жеке құрамның жауынгерлік кезекшілікті атқаруға даярланбауы, өз міндеттерін нақты білмеуі және құралдардың тактикалық-техникалық мүмкіндігін және олардың қадағалау аппаратурасын қолдана алмауы	құралдарға техникалық қызмет көрсету және ұшып пайдалану ауқымын және мерзімдерін бұзу	құралдардың конструкторлық-өндірістік кемшіліктері	құралдарды сапалы жөндемеу	алдын ала даярлау	ұшуалды даярлық	ұшуды қамтамасыз ету	ұшудан кейін даярлық
ЖҚ-ҚСД	ЖҚ-ТСН	ЖҚ-КДМ	ЖҚ-ТҚБ	КӨК	ҚСД	ААД	ҰАД	ҰҚ	ҰКД

6) ұшуды қамтамасыз ету сапасын нашарлатуға (жақсартуға) әкеп соқтыратын себептерді бағалау;

7) радиотехникалық құралдар сенімділігін төмендетуге (арттыруға) әкеп соқтыратын себептерді бағалау:

8) ұшуды қамтамасыз етудегі кемшіліктер және РТҚ ақаулықтары профилактикасы үшін қандай қосымша іс-шаралар жүргізілді (жоспарланды):

9) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету бойынша радиотехникалыққа қатынаста шешім қабылдау талап етілетін мәселелер;

Қорытынды: Ұшуды радиотехникалық қамтамасыз етудегі ұшу қауіпсіздігінің жай-күйі есептік кезеңде ___________ бағаланады.

14. Метеорологиялық және орнитологиялық қамтамасыз етудегі ұшу қауіпсіздігінің жай-күйін талдау:

1) ұшуды метеорологиялық қамтамасыз ету техникалық құралдарының жай-күйі (бар болуы, жиынтықтылығы), проблемалық мәселелер;

2) ұшуды орнитологиялық қамтамасыз ету бойынша проблемалық мәселелер (құстарды үркітудің активті, пассивті, акустикалық және биоакустикалық құралдар жай-күйі, әуе кемелерінің құстармен соқтығысуы, әуеайлақ ауданында құстардың шоғырлану орындарының болуы);

3) ауа-райы болжамындағы қателер және ұшуға басшылық жасау тобының персоналын және ұшқыш құрамды ауа-райының қауіпті құбылыстары туралы уақтылы хабардар етепеу;

4) ұшуды метеорологиялық және орнитологиялық қамтамасыз ету жөніндегі бұзушылықтардан және олқылықтардан болған авиациялық оқыс оқиғалар;

5) ұшқыш құрамды және ұшуға басшылық жасау топтарының персоналына басшылық жасау басшылық құрамының метеорологиялық жағдайларды ескермеуі, әуе кемелерінің экипаждарын олардың даярлық деңгейіне және ұшу тапсырмасын орындау сипатына сәйкес келмейтін метеожағдайларда ұшуға жіберу;

6) ауа-райын радиолокациялық және әуеден барлауды қанағаттанарлықсыз ұйымдастыру, әуе кемелерінің ұшқыш экипажынан ауа-райы туралы объективті емес ақпараттар;

7) әуеайлақтардың белгіленген минимумына сәйкес келмейтін техникалық метеоролгиялық жарақтануы;

8) метеорологиялық және орнитологиялық тұрғыдан ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету бойынша шешу тулап етілетін мәселелер.

15. Медициналық қамтамасыз етудегі ұшу қауіпсіздігінің жай-күйін талдау:

1) ұшқыш құрамның денсаулық жағдайы;

2) ұшуды медициналық қамтамасыз етудегі талаптарды бұзу жағдайлары (ұшқыш құрамының және ұшуға басшылық жасау тобы персоналының ұшуалды демалу режимін бұзуы, ұшуды орындау уақытында авиациялық персонал денсаулық жағдайының нашарлауы, ұшқыш құрамының және ұшуға басшылық жасау тобының демалыс аралық мерзімдерін бұзуы, дәрігерлік-ұшқыш комиссиясы, терең медициналық қарап-тексеру мерзімдерінің өтіп кетуі);

3) ұшуды медициналы қамтамасыз етуде жол берілген бұзушылықтардан және кемшіліктерден авиациялық оқыс оқиғалар;

4) ұшуды медициналық қамтамасыз ету бойынша шешу тулап етілетін мәселелер.

17. Бағдарлама іс-шараларын орындауды талдау:

1) Бағдарлама іс-шараларын толық және сапалы орындауды бағалау;

2) Бағдарламаны түзету қажеттілігі;

3) анықталған қауіпті факторлар бойынша және жаңа міндеттерді ескере отырып, қандай қосымша профилактикалық іс-шаралар әзірленді.

Авиациялық бөлім командирі ________________ бөлім нөмірі ________________ _______________________ әскери атағы Т.А.Ә. (бар болған кезде)

	Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің 2020 жылғы 6 тамызы № 371 бұйрығына 6-қосымша
	Мемлекеттік авиацияда авиациялық оқиғаларды болғызбау жөніндегі нұсқаулыққа 5-1-қосымша

Авиациялық оқиғаларды болғызбау жөніндегі жұмыстың жай-күйін бағалау

1. Авиациялық оқиғаларды болғызбау жөніндегі профилактикалық жұмыс мынадай көрсеткіштер бойынша бағаланады:

Көрсеткіштер	Көрсеткіштерді бағалауөлшемшарттары
	"өте жақсы"	"жақсы"	"қанағаттанарлық"	"қанағаттанарлықсыз"
Авиациялық қызметті регламенттейтін басшылық құжаттар талаптарының сақталуы	Нормативтік құжаттармен айқындалған ұшуды ұйымдастырумен, жүргізумен, басқарумен және қамтамасыз етумен байланысты барлық іс-шаралар толық көлемде орындалады	Қолайлы тәуекел факторларына сәйкес келетін нормативтік актілердің талабынан шамалы ауытқулар бар	Нормативтік актілердің талаптарынан ауытқулар арасында жол берілетін тәуекел факторлары деп жіктелетіндері бар	Нормативтік актілердің талаптарынан ауытқулар арасында қолайсыз тәуекел факторлары деп жіктелетіндері бар
Авиациялық оқиғаларды болғызбау жөніндегі жұмысты жоспарлау	Авиациялық оқиғаларды болғызбау бағдарламасы әзірленген, оның мазмұны Нұсқаулыққа сәйкес келеді. Бағдарлама жүргізіледі, жоспарланған барлық іс-шара уақтылы орындалады. Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі іс-шаралар жоспарлары тексерілетін кезеңінің барлық айларына әзірленген және тиісті командир бекіткен. Жоспарлар Бағдарламаға сәйкес келеді, жүргізіледі, жоспарланған барлық іс-шара уақтылы орындалды (мерзімдерін бұзбай орындалады). Инспекциялау (тексерулер), авиациялық оқиғаларды тергеп-тексеру нәтижелері бойынша профилактикалық іс-шаралар жоспарлары уақтылы әзірленген, тексеру актісіне сәйкес келеді, тиісті командир бекіткен. Жоспарлар жүргізіледі, жоспарланған барлық іс-шара орындалған (мерзімдерін бұзбай орындалады). Жоспарлау құжаттарының іс-шаралары лауазымды адамдарға (орындаушыларға) уақтылы жеткізілді.	Талаптар "өте жақсыға" орындалады, бұл ретте жиі болмайтын мынадай түрдегі кемшіліктер бар: жоспарлау құжаттарын уақтылы әзірлемеу (бекітпеу, жүргізбеу) немесе жоспарланған кейбір іс-шаралардың уақтылы орындалмауы немесе жоспарлау құжаттарының Нұсқаулық (тексеру актілерінің) талаптарына құрылымы және/немесе мазмұны бойынша шамалы сәйкес келмеуі немесе жоспарланған іс-шаралардың орындаушыларға уақтылы жеткізілмеуі.	Жиі сипатта болады: жоспарлау құжаттарының уақтылы орындалмауы (бекітілмеуі, жүргізілмеуі) немесе жоспарланған іс-шаралардың уақтылы орындалмауы немесе жоспарлау құжаттарының Нұсқаулық (тексеру актілерінің) талаптарына құрылымы және/немесе мазмұны бойынша елеулі сәйкес келмеуі немесе жоспарланған іс-шаралардың орындаушыларға уақтылы жеткізілмеуі.	Авиациялық оқиғаларды болғызбау бағдарламасы әзірленбеген немесе ай сайынғы ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі іс-шаралар жоспарлары орындалмайды немесе Инспекциялау (тексерулер), авиациялық оқиғаларды тергеп-тексеру нәтижелері бойынша профилактикалық іс-шаралар жоспарлары әзірленбеген.
Ұшуға қауіпсіздік шараларын әзірлеу және ұшқыш құрамына жеткізу	Басшы құрам өз қызметінде ұшуды ұйымдастыруды, орындауды және қамтамасыз етуді регламенттейтін құжаттардан жалпы қауіпсіздік шараларын пайдаланады. Бөлімде қауіпсіздіктің арнайы шаралары әзірленген және Нұсқаулықтың 95 – 98-тармақтары ескерілген. Оқу-жаттығуларда (көрсетулерде) ұшу қауіпсіздігі бойынша мемлекеттік авиацияның басқару органы әзірлеген нұсқаулар бар. Нақты ұшуға қауіпсіздік шаралары магнитофонға жазу арқылы жеткізіледі.	Талаптар "өте жақсыға" орындалады, бұл ретте ұшу қауіпсіздігі жай-күйіне ықпал етпейтін ескертулер бар: жалпы қауіпсіздік шараларын қолдану бойынша немесе қауіпсіздіктің арнайы шараларын әзірлеуге немесе нақты ұшуға қауіпсіздік шараларын жеткізу кезінде объективті бақылауды ұйымдастыру бойынша	Бөлімде қауіпсіздіктің арнайы шаралары әзірленген және Нұсқаулықтың 95 – 98-тармақтары ескерілмей жасалған немесе нақты ұшуға қауіпсіздік шаралары магнитофонға жазбай жеткізіледі немесе оқу-жаттығуларда (көрсетулерде) ұшу қауіпсіздігі бойынша мемлекеттік авиацияның басқару органы әзірлеген нұсқаулар орындалатын ұшу сипатына сәйкес келмейді.	Басшы құрам өз қызметінде ұшуды ұйымдастыруды, орындауды және қамтамасыз етуді регламенттейтін құжаттардан жалпы қауіпсіздік шараларын ескермейді немесе бөлімде қауіпсіздіктің арнайы шаралары әзірленбеген немесе мемлекеттік авиацияның басқару органы оқу-жаттығуларда (көрсетулерде) ұшу қауіпсіздігі бойынша нұсқауларды әзірлемеген.
Жедел және кезеңдік ақпаратты зерделеу	Жедел ақпарат барлық ұшқыш құрамына жеке есепті жүргізумен жеткізіледі. Жедел ақпаратты зерделеу белгіленген мерзімдерде жүргізіледі. Жедел ақпарат жедел ақпаратты есепке алу журналына уақтылы енгізілген. Мерзімдік ақпарат түскеннен кейін мамандарға бір апта мерзімінен кешіктірмей жеткізіледі. Жедел (мерзімдік) ақпаратта көрсетілген кемшіліктерді болғызбау жөніндегі іс-шаралар жоспарланған және толық көлемде орындалған.	Жедел ақпарат барлық ұшқыш құрамына жеке есепті жүргізбей жеткізіледі немесе жедел ақпаратты зерделеу кезінде белгіленген мерзімдердің шамалы бұзуға жол беріледі немесе жедел ақпарат жедел ақпаратты есепке алу журналына уақтылы енгізілмейді немесе түскеннен кейін мерзімдік ақпаратты мамандарға жеткізу бір апта мерзімнен асып кетеді немесе жедел (мерзімдік) ақпаратта көрсетілген кемшіліктерді болғызбау бойынша жоспарланған іс-шаралар толық көлемде, шамалы ескертулермен орындалған.	Жедел ақпарат барлық ұшқыштар құрамына жеткізілмейді және/немесе жеке есеп жүргізілмейді немесе жедел ақпарат белгіленген мерзімдердің елеулі бұзумен зерделенеді немесе жедел ақпарат жедел ақпаратты есепке алу журналына енгізілмейді немесе мерзімдік ақпарат мамандарға жеткізілмейді немесе жедел (мерзімдік) ақпаратта көрсетілген кемшіліктерді болғызбау бойынша жоспарланған іс-шаралар толық емес көлемде және/немесе елеулі ескертулермен орындалған.	Жедел және мерзімдік ақпарат жеке құрамға жеткізілмейді немесе жедел (мерзімдік) ақпаратта көрсетілген кемшіліктерді болғызбау бойынша іс-шаралар жоспарланбаған немесе жедел (мерзімдік) ақпаратта көрсетілген кемшіліктерді болғызбау бойынша жоспарланған іс-шаралар орындалмайды.
Ұшу қауіпсіздігі бойынша конференция (тек мемлекеттік авиацияның басқару органдары үшін)	Ұшу қауіпсіздігі бойынша конференция белгіленген кезеңділікпен өткізілген. Конференцияның жоспарлаушы, басқару және есептік құжаттары уақтылы және толық көлемде әзірленген. Конференция нәтижелері бойынша орындалуы әлеуетті түрде ұшу қауіпсіздігі деңгейін арттыруға әкелетін пәрменді ұсынымдар қабылданған. Конференция қорытындылары бойынша қатысушылар ұшуды басқару және қамтамасыз ету қызметтері бойынша тәжірибе алмасты.	Талаптар "өте жақсыға" орындалады, бірақ конференцияны ұйымдастыруға және өкізуге мемлекеттік авиацияның басқару органдары тарапынан елеусіз ескертулер бар	Ұшу қауіпсіздігі бойынша конференция атүсті немесе төмен ұйымдастырушылық деңгейде өткізілген немесе конференция нәтижелері бойынша орындалуы әлеуетті түрде ұшу қауіпсіздігі деңгейін арттыруға әкелетін пәрменді ұсынымдар қабылданбаған немесе конференция ұшуды басқару және қамтамасыз ету қызметтері бойынша тәжірибе алмасуға әкелмеді.	Ұшу қауіпсіздігі бойынша конференция өткізілген жоқ.
Ұшу қауіпсіздігі бойынша арнайы сабақтар	Ұшу қауіпсіздігі бойынша арнайы сабақтар жоспарланған, авиациялық оқиғаларды болғызбау бағдарламасында көрсетілген, айлық жоспарларға және сабақтар кестелеріне енгізілген, үнемі өткізіледі. Арнайы сабақтар тақырыбы мен мазмұнында Нұсқаулықтың 138-тармағында айқындалған мақсатқа қол жеткізілген. Арнайы сабақтар қатысты бөлігінде барлық авиациялық персоналға жеткізілген. Арнайы сабақтар бойынша есепке алу-есеп беру материалы бар, белгіленген тәртіппен сақталады.	Талаптар "өте жақсыға" орындалады, бірақ елеусіз кемшіліктер бар: арнайы сабақтардың тақырыбы мен мазмұнын жоспарлауда, оларды есепке алуда және материалдарын сақтауда немесе арнайы сабақтар материалдары авиациялық персоналдың 90% азына жеткізілген.	Ұшу қауіпсіздігі бойынша арнайы сабақтар жоспарланған, бірақ авиациялық оқиғаларды болғызбау бағдарламасында көрсетілмеген немесе айлық жоспарларға және сабақтар кестелеріне енгізілмеген немесе үнемі жүргізілмейді немесе арнайы сабақтар тақырыбы мен мазмұнында Нұсқаулықтың 138-тармағында айқындалған мақсатқа қол жеткізілмеген немесе арнайы сабақтар материалдары авиациялық персоналдың 60% азына жеткізілген. немесе арнайы сабақтар бойынша есепке алу-есеп беру материалдары жоқ немесе дұрыс сақталмаған.	Арнайы сабақтар жоспарланбайды және/немесе жүргізілмейді немесе авиациялық персоналды арнайы сабақтармен қамту 30% азды құрайды немесе жоспарланған арнайы сабақтардың көп бөлігінің тақырыбы мен мазмұнында ұшу қауіпсіздігін басқарумен және қамтамасыз етумен байланысты емес материалдар бар.
Апатқа ұшыраған әуе кемесінің экипажына көмек көрсету бойынша кешенді жаттығулар	Жаттығулар кезеңділігі жылына 2 реттен сиретпей ұйымдастырылған. Кешенді жаттығудың ұйымдастырушылық-әдістемелік құжаттары толық көлемде жасалған. Жеке құрам апатқа ұшыраған әуе кемесінің экипажына көмек көрсету бойынша қажетті дағдылар мен шеберлікті меңгерген (бекіткен). Жеке құраммен жаттығуды талдау жүргізілген. Есепке алу-есеп беру материалы бар, белгіленген тәртіппен сақталады.	Талаптар "өте жақсыға" орындалады, бірақ елеусіз кемшіліктер бар: кешенді жаттығуды жоспарлауда, ұйымдастыруда, өткізу әдістемесінде немесе есепке алу-есеп беру құжаттамасының сақталуында немесе кешенді жаттығуға жетекшілерді дайындауда және/немесе олардың оқу материалын беруінде ескертулер болған. немесе кешенді жаттығуды өткізу қорытындылары бойынша жеке құрам қажетті дағдылар мен шеберлікті толық меңгермеген.	Кешенді жаттығулар ұйымдастырылған, бірақ: кешенді жаттығудың ұйымдастырушылық- әдістемелік құжаттары толық көлемде жасалмаған немесе жеке құрам апатқа ұшыраған әуе кемесінің экипажына көмек көрсету бойынша қажетті дағдылар мен шеберлікті іс жүзінде меңгермеген (бекітпеген) немесе жаттығуды өткізу қорытындылары бойынша жеке құраммен талдау жүргізілмейді немесе есепке алу-есеп беру материалы жоқ.	Кешенді жаттығулар жылына екі реттен сиретпей жүргізіледі немесе жүргізілмейді. немесе кешенді жаттығуды ұйымдастыру және/немесе оны өткізу әдістемесі қажетті дағдылар мен шеберлікті меңгеруге (бекітуге) әкелген жоқ.
Ұшқыш құрамын ұшуда ерекше жағдайлардағы іс-қимылдарға даярлау	Ұшуда ерекше жағдайларды зерделеу бойынша теориялық сабақтар Нұсқаулықтың 178-тармағында белгіленген кезеңділікпен жоспарланған және уақтылы жүргізіледі. Сабақтарды өткізу туралы мәліметтер сынып журналдарында көрсетілген. Авиациялық тренажерлардағы (әуе кемелерінің кабиналарындағы) практикалық сабақтар бөлімнің ұшқыш құрамын толық қамтумен ұдайы негізде ұйымдастырылған. Бөлімде пайдаланылатын әуе кемелерінің типтеріне кешенді тренажерлар бар немесе олар болмаған кезде бөлімнің барлық ұшқыш құрамы басқа авиациялық бөлімдердегі тренажерларда (олар бар болған жағдайда) кезеңдік оқытып-үйретумен өтеді.	Ұшуда ерекше жағдайларды зерделеу бойынша теориялық сабақтар Нұсқаулықтың 178-тармағында белгіленген кезеңділікпен жоспарланған, бірақ олардың уақтылы өткізілмеуі туралы мәліметтер бар (немесе сынып журналдарында жазулар жоқ) немесе авиациялық тренажерлардағы (әуе кемелерінің кабиналарындағы) ұдайы тәжірибелік сабақтар ұйымдастырылған, бірақ оқытып-үйретумен бөлімнің кемінде 90% аз ұшқыш құрамы қамтылған. Ұшқыш құрамының ұшудағы ерекше жағдайлардағы іс-қимылдар бойынша тұрақты дағдылары бар немесе бөлімде пайдаланылатын әуе кемелерінің типтеріне кешенді тренажерлар болмаған кезде басқа авиациялық бөлімдердегі тренажерларда (олар бар болған жағдайда) кезеңдік оқытып-үйретуді бөлімнің 90% дейін аз ұшқыштар құрамы өтеді.	Ұшуда ерекше жағдайларды зерделеу бойынша теориялық сабақтар Нұсқаулықтың 178-тармағында белгіленген кезеңділікті бұзумен жоспарланған, оларды өткізбегені туралы жеке оқиғалар бар (немесе сыныптық журналдарда жазулар жоқ). немесе авиациялық тренажерларда (әуе кемелерінің кабиналарында) практикалық сабақтар ұдайы ұйымдастырылмаған немесе ұшқыш құрамында ұшуда ерекше жағдайлардағы іс-қимылдардың әлсіз дағдылары бар немесе бөлімде пайдаланылатын әуе кемелерінің типтеріне кешенді тренажерлар болған кезде басқа авиациялық бөлімдердегі тренажерларда (олар бар болған кезде) кезеңдік оқытып-үйретуді бөлімнің 60% дейін аз ұшқыш құрамы өтеді.	Ұшуда ерекше жағдайларды зерделеу бойынша теориялық сабақтар жоспарланбаған немесе статикалық тренажерларда (әуе кемелерінің кабиналарында) практикалық сабақтар ұйымдастырылмаған немесе ұшқыш құрамында ұшуда ерекше жағдайлардағы іс-қимылдардың дағдылары жоқ немесе бөлімде пайдаланылатын әуе кемелерінің типтеріне кешенді тренажерлар жоқ, бұл ретте бөлімнің ұшқыш құрамы басқа авиациялық бөлімдердегі тренажерларда (олар бар болған кезде) оқытып-үйрету үшін жіберілмейді.

1. Ұшу қауіпсіздігін басқару бойынша қызмет тиіміділік көрсеткіші бойынша бағаланады – Э ұқбж

Кқф – іс-шаралар толық көлемде орындалған, авиациялық бөлімдерде әзірленген қатер факторлары туралы ескертулер саны;

Nаф – Nаф – әскери бөлімде лауазымды адамдардың себеп-факторлардың ("адами фактор") бірінші тобы бойынша анықталған авиациялық оқыс оқиғалардың саны;

Nбо – басқару органдар (мемлекеттік авиацияның ұшу қауіпсіздігі органы) лауазымды адамдарының себеп-факторлардың ("адами фактор") бірінші тобы бойынша анықталған авиациялық оқыс оқиғалардың саны;

Nжалпы – авиациялық бөлімде себеп-факторлардың ("адами фактор") бірінші тобы бойынша анықталған авиациялық оқыс оқиғалардың жалпы саны.

Көрсеткіштіңалынған мәні ұшу қауіпсіздігін басқару жөніндегі қызметті бағалау кестеге сәйкес айқындалады

Э ұқбж	Ұшу қауіпсіздігін басқару жөніндегі қызметті бағалау	Авиациялық бөлімнің ҰҚБЖтиімділігінің өлшемшарттары
≥ 0,8	өте жақсы	ұшу қауіпсіздігін басқару жөніндегі қызметтің тиімділігі
0,79 ÷ 0,35	жақсы	ұшу қауіпсіздігін басқару жөніндегі қызметтің нәтижелілігі
0,34 ÷ 0	қанағаттанарлық	ұшу қауіпсіздігін басқару жөніндегі қызметтің жеткіліктілігі
-0,01 ÷ - 1	қанағаттанарлықсыз	тиімсіз (қолайлы емес) ұшу қауіпсіздігін басқару жөніндегі қызмет

Ескертпе: авиациялық бөлімде себеп-факторлардың ("адами фактор") бірінші тобы бойынша авиациялық оқыс оқиғаларболған кездетиімділік көрсеткіші (Э ұқбж) Кқф/10 қатынасымен айқындалады.

	Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің 2020 жылғы 6 тамызы № 371 бұйрығына 7-қосымша
	Мемлекеттік авиацияда авиациялық оқиғаларды болғызбау жөніндегі нұсқаулыққа 9-қосымша

Ұшуды инженерлік-авиациялық қамтамасыз етудегі қауіпті факторлардың әсер етуін болдырмау (оқшаулау) үшін жүргізілетін негізгі іс-шаралар тізбесі

Қауіпті факторлар	Қауіпті факторларды болдырмау үшін жүргізілетін негізгі іс-шаралар
1. Бөлімшелердің, авиациялық бөлімдер мен қамтамасыз ету бөлімдерінің инженерлік-авиациялық қызметтері ұйымдық-штаттық құрылымының шешілетін міндеттердің көлемі мен күрделілігіне сәйкес келмеуі	1. Инженерлік-авиациялық қызметтің ұйымдық-штаттық құрылымын шешілетін міндеттерге сәйкес жетілдіру. 2. Инженерлік-авиациялық қызметтің бөлімшелерін жеке құраммен жасақтау.
2. Авиациялық техниканың ақаулығын қалпына келтіру үшін басқа әуе кемелерінен алынған агрегаттарды пайдалану қажеттігіне байланысты монтаждау-бөлшектеу жұмыстары санының елеулі артуына әкеп соқтыратын қосалқы бөлшектермен, агрегаттармен қанағаттанарлықсыз қамтамасыз ету	1. Қосалқы бөлшектер мен агрегаттардың қажетті санын айқындау және жбдықтау органынан талап ету мақсатында авиациялық техниканың істен шығуы мен ақаулығына уақтылы талдау жүргізу. 2. Авиациялық техника ресурстарының шығысын және әуе кемелерінің жөндеуге кетуін шешілетін міндеттерге сәйкес жоспарлау. 3. Авиациялық мүлік қорын құру.
3. Инженерлік-техникалық құрам және ұшқыш құрамы кәсіби даярлығының жеткіліксіз деңгейі (авиациялық техниканы ұшуға дайындау жөніндегі жұмыстарды орындау кезінде).	1. Авиациялық техникада жұмыстың толық және сапалы орындалуын бақылау жүйесін ұдайы жетілдіру. 2. Авиациялық техниканың құрылымын және пайдалану қағидаларын, анағұрлым қауіпті және жиі қайталанатын құрылымдық және өндірістік кемшіліктерді және авиациялық техниканың істен шығуын болғызбау әдістерін зерделеу. 3. Пайдаланылатын авиациялық техниканың эргономикалық кемшіліктерін зерделеу және олардың жұмыс сапасына ықпал етуін жою жөніндегі шараларды іске асыру. 4. Авиация мамандарын басқа авиациялық бөлімдерде анықталған қауіпті факторлар, сондай-ақ оны пайдалануды ұйымдастырудағы кемшіліктер туралы жедел және объективті түрде хабардар ету, оларды жою жөніндегі тиімді іс-шараларды пысықтау және іске асыру
4. Инженерлік-техникалық құрамның әуе кемелерінің ұшу саны азайған жағдайда ұшуға дайындық және регламенттік жұмыс түрлерін орындауда практикалық дағдыларының болмауы.	1. Авиациялық техникада орындалатын жұмыстардың көлемі мен күрделілігінің қолда бар күштер мен құралдарға, сондай-ақ инженерлік-техникалық (ұшқыш) құрамының кәсіби даярлығы деңгейіне сәйкес келуін қамтамасыз ету. 2. Авиациялық техниканы ұшуға дайындау жөніндегі жұмыстарды орындаудағы тұрақты дағдыларды сақтау үшін дайындық түрлері бойынша кешенді тренаждар өткізу. 3. Инженерлік-техникалық (ұшқыш) құраммен авиациялық техниканы зерделеу бойынша көрсету бақылау сабақтарын, білімі мен практикалық дағдылары тексерілетін дайындық түрлерін практикада орындаумен кешенді тренаждар өткізу. 4. Инженерлік-техникалық құраммен ақаулықтарды іздеу және жою, регламенттік жұмыстар мен әскери жөндеу бойынша көрсету бақылау сабақтарын білімі мен практикалық дағдыларын тексерумен өткізу.
5. Авиациялық техникада жұмыстарды орындау технологиясын бұзу.	1. Жол берілетін қателіктердің себептерін кейіннен оларды болғызбау жөніндегі іс-шараларды пысықтаумен және іске асырумен талдау. 2. Авиациялық техникаға қызмет көрсетуге жалпы қолданыстағы жерүсті қызмет көрсетудің ақаусыз құралдарын жіберу. 3. Авиациялық техниканы пайдалану кезінде техникалық құжаттамада көзделген, ақаусыз және салыстырылып тексерілген бақылау-тексеру аппаратурасын, сервистік жабдық пен құрал-сайманды пайдалану. 4. Жұмыстарды ақаусыз таңбаланған құрал-сайманмен орындау. 5. Техникалық құжаттама талаптарында көзделген сұрыпталған шығыс және жанар-жағармай материалдарын қолдану. 6. Нәтижелерді құжаттаумен және талдаумен авиациялық техниканы ұшуға дайындаудың толықтығымен сапасын бағалау үшін объективті бақылау құралдарын пайдалану. 7. Авиациялық техниканы пайдалануды климат және маусымдық жағдайлардың ерекшеліктерін ескерумен ұйымдастыру. 8. Жеке құрамның кінәсінен авиациялық қозғалтқыштардың газ-ауа жолына бөгде заттардың (бітешіг, мұз, құрал-сайман, авиақозғалтқыштарды сынақтан өткізуге арналған алаң бетіндегі заттар, киім-кешек және т.б.) түсу жағдайларын болдырмау. 9. Әуе кемелерін қардан, мұздан, құмнан, жәндіктерден сапалы тазартпау және сыртқы ортаның басқа да қолайсыз әсер ету фактілеріне жол бермеу. 10. Реттеу жұмыстарын жүргізу кезінде реттеудің дұрыс емес нәтижелерін болдырмау. 11. Кейіннен сыртқы қабатының герметикалығын бұзумен, зақымдаумен, қозғалтқышқа түсіп кетуімен, отынның, майлар мен басқа да сұйықтықтардың ағып кетуімен ұшуда олардың жұлынып кетуіне әкеп соқтыратын шамдардың, есіктердің, қақпақтардың, люктардың, капоттардың, тығындардың жабылмауын (сапасыз жабылуын) болғызбау. 12. Әуе кемелерінің әртүрлі жүйелері құбырлары қосымша сомындарының зақымдануына, әуе кемелері жүйелері агрегаттары және құбырлары бекітпе элементтері мен қамыттарының дұрыс бекітілмеуіне жол бермеу. 13. Қызмет көрсету, агрегаттарды ауыстыру жөніндегі жұмыстарды, басқару жүйесінде, бұранда механизмдерінде пысықтауды орындау кезінде дұрыс бақылап бекітпеу немесе оның болмауы жағдайларын болдырмау. 14. Сүзгі элементтерін тексеру және жуу кезінде техникалық құжаттама талаптарын сақтау. 15. Бір орындаушының басқаға аяқталмаған жұмыстарды беру жағдайларын болдырмау, бұл жұмыс көлемінің толық орындалмауына және істен шығудың туындауына әкеп соқтыруы мүмкін.
6. Авиациялық техникада жұмыстардың орындалуын әрбір операция бойынша тиісті бақылаудың болмауы	1. Авиациялық техникадағы жұмыстардың барлық түрлері үшін бақылау операцияларының және әрбір операция бойынша бақылау карталарының тізбесін әзірлеу. 2. Авиациялық техникада жұмыстар орындау кезінде әрбір операция бойынша бақылауды жүзеге асыру жөніндегі нұсқаулардың талаптарын орындау. 3. Авиация бас инженері қолданысқа енгізетін өзгерістер мен толықтыруларға сәйкес техникалық құжаттаманы жаңарту.
7. Авиациялық техниканың сенімділігін артыруға бағытталған өнеркәсіп бюллетеньдерін орындамау.	1. Инженерлік-авиациялық қызметті өзекті техникалық құжаттамамен қамтамасыз ету. 2. Инженерлік-авиациялық қызметтің мамандарын бюллетеньдер бойынша жұмыстарды орындау тәртібіне оқытып-үйрету. 3. Инженерлік-авиациялық қамтамасыз ету бөлімшелерін бюллетеньдер бойынша жұмыстарды орындау үшін мүлікпен қамтамасыз ету. 4. Пайдаланушының күшімен орындалуы мүмкін емес бюллетеньдер бойынша жұмыстарды орындау үшін өнеркәсіп өкілдерін шақыру.

	Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің 2020 жылғы 6 тамызы № 371 бұйрығына 8-қосымша
	Мемлекеттік авиацияда авиациялық оқиғаларды болғызбау жөніндегі нұсқаулыққа 10-қосымша

Ұшуды әуеайлақтық-техникалық қамтамасыз етуде қауіпті факторлардың ықпал етуін болдырмау (оқшаулау) үшін жүргізілетін негізгі іс-шаралар тізбесі

Қауіпті факторлар	Қауіпті факторларды болдырмау үшін жүргізілетін негізгі іс-шаралар
1. Әуеайлақты күтіп ұстаудағы және ұшуға дайындаудағы бұзушылықтар	1. Әуеайлақтың авиациялық аға бастығы комиссиясының (кемінде жылына 2 рет) әуеайлаққа техникалық қарап тексеруді жүргізуі. Комиссия жұмысының нәтижесі анықталған кемшіліктер актісі мен оларды жою жоспары болып табылады. 2. Әуеайлаққа техникалық қарап тексеруді жүргізу барысында әуеайлақ маңындағы аумақта ұшу қауіпсіздігіне қауіп төндіретін объектілер мен құрылыстардың салынуын бақылау. 3. Қамтамасыз ету бөліміне (бөлімшесіне) әуеайлақ төсемесін жөндеуге және дайындауға қажетті уақыт бөлуді ескере отырып, ұшуды жоспарлау: 1) әр айда қатарынан кемінде 3 тәулік; 2) жоспарлы ұшуға дайындық кезінде кемінде 3 сағат; 3) ауысымдар арасындағы ұшуға дайындық кезінде кемінде1 сағат. 4. Ұшуға әуеайлақты қабылдау кезінде ұшулар жетекшісі қамтамасыз ету бөлімшесінің командирімен бірлесіп, ұшу-қону жолағы, шеткі және жиектегі қауіпсіздік жолақтары шегінде құрғату-су ағызу жүйесі құдықтарының мықты жабылуын тексеру. 5. Әуеайлақты тексеру аяқталғаннан кейін топырақтың (қар қабатының) мықтылығы мен тегістігін көрсете отырып, әуеайлақтың ұшуға әзірлік жай-күйін есепке алу журналы бойынша ұшулар жетекшісіне әуеайлақты тапсыру. 6. Ұшу барысында жасанды ұшу-қону жолағын қарап тексеруді ұшу ауысымында кемінде 1 рет жүргізу. 7. Әуеайлақты периметр бойынша екі қатарлы тікенекті сыммен қоршау. 8. Әуеайлақты күрделі жөндеуді және реконструкциялауды орындағаннан кейін ұшу жолағы элементтері геометриялық өлшемдерінің әуеайлақтың формуляры мен басты жоспарына сәйкес келуі. 9. Мынадай ақаулықтарды дереу жою: 1) жасанды жабындардың бетінде бөгде заттардың, көктайғақтың болуы; 2) қорғаусыз ашықарматураның өткір ұштары, өткір ұштары бар плиталардың сынықтары мен тереңдігі 30 миллиметрден (бұдан әрі – мм) астам сынықтар; 3) ұшу-қону жолағында және магистральдық басқару жолында тиісінше 25 және 30 мм астам плиталардың өзара кертпештері; 4) биіктігі 30 мм астам жіктердің үстінде жатқан резеңке-битумнан жасалған білікшелер; 5) ұшу-қону жолағының асфальт-бетонды жабынындағы тереңдігі 30 мм астам және басқару жолында 50 мм астам із жолдар, толқын тәрізді кедір-бұдыр мен ауытқулар. 10. Көктемде және ұшу алаңының топырақты бөлігін (топырақты ұшу-қону жолағының, қауіпсіздік жолақтарының) жөндеуден кейін нивелирлік түсірілім арқылы сыртқы беттің тегістігін бақылау. 11. 3 м тақтайшаны төсеп салған кезде ұшу жолағының топырақ бөлігіндегі тегіс еместікті бақылау: көлік ұшақтары үшін кемінде 15 сантиметр (бұдан әрі – см), басқа үлгідегі әуе кемелері үшін – кемінде 10 см (қар қабатының тегістігіне қойылатын талаптар ұқсас). 12. Ұзындығы кемінде 200 метр (әуе кемесінің типіне байланысты – 270 метр), ені кемінде 100 метр авариялық тежеу алаңының болуы. 13. Әуедегі кіреберіс жолақтарындағы кедергілер биіктігінің ұшу-қону жолағының шетінен учаскелердегі шекті жол берілген еңістерге сәйкес болуы: 400 метр – 0,005, 1450 метр – 0,013, 9000 метр – 0,02. 14. Ұшу-қону жолағының шетінде төсемі анағұрлым қатты 20 метр өтпелі учаскелердің, жасанды жабындардың жиектері бойынша – кемінде 0,5 метр өтпелердің болуы. 15. Ұшу жолағының шекарасында қар үйінділерінің болмауы. Қар үйіндісі кемінде 1:15 аспайтын еңіспен орындалуы тиіс. 16. Авиациялық қозғалтқыштарды уақытынан бұрын алуды ескерту үшін мемлекеттік авиацияны басқару органдары мен авиациялық бөлімдерде іс-шаралар жоспарын пысықтау, жыл сайын.
2. Авиациялық отынды қабылдауды, сақтауды және сапасын бақылауды ұйымдастырудағы кемшіліктер.	1. Әуеайлақ жанар-жағармай материалдары қоймасында авиациялық отынды (оны теміржол цистерналарынан ағызып алудан бастап және әуе кемелерінің бактарына құюға дейін) жабық түрде айдау технологиясын сақтау. 2. Шығыс резервуарларында қабылдау, ағызу және тазарту құбыржолдарының, ағызу крандары мен әуе сүзгілерінің болуы. 3. Отынды сүзгілеу схемасының белгіленген талаптарға сәйкес келуі және номиналдық жіңішкелігі 5 – 7 микрометрден аспайтын жанармайды екі рет сүзгілеуді қамтамасыз ету. 4. Жанар және жағармай материалдары қоймасының зертханасы мен бақылау пунктінің жабдықпен және бақылау материалдарымен жабдықталуының басшылық құжаттардың талаптарына сәйкес келуі. 5. Әуе кемелеріне сапалы жанармай құюды қамтамасыз ететін негізгі жұмыстарды орындау технологиялық картасының ережелерін қатаң сақтау. 6. Авиациялық майды (сұйықтықты) тек тұндырудан, сүзгілеуден және тазалығын тексергеннен кейін қолдану. Майды (сұйықтықты) бақылап талдауды шығыс сыйымдылығын әрбір толтыру кезінде жүргізу. 7. Жабдық орнатылған отын құбыржолдарын акт жасай отырып, төзімділік пен герметикалыққа сынау (тереңдетілген – жылына 1 рет, тереңдетілмеген – екі жылда 1 рет).
3. Зарядтау аккумуляторлық станциялар жұмысындағы кемшіліктер (олқылықтар).	1. Зарядтау аккумуляторлық станцияларының үй-жайларында мәжбүрлеп желдетумен (қышқыл және сілті цехтары үшін бөлек), орталықтандырылған жылытумен және су құбырымен тиісті бөлмелер санының болуы. 2. Зарядтау аккумуляторлық станциялардың бақылау-өлшеу аппаратурасымен, құрал-сайманмен, қондырғылармен, ыдыспен және басқа да мүлікпен жабдықталуының басшылық құжаттардың талаптарына сәйкес болуы. 3. Аккумуляторлық батареяларда регламенттеу жұмыстарын авиациялық бөлімде әзірленетін және қамтамасыз ету бөлімімен (бөлімшесімен) келісілетін жоспар-кестеде көзделген мерзімдерде орындау.
4. Әуе кемелеріне әуеайлақтық-техникалық қызмет көрсету құралдарын пайдалануды ұйымдастырудағы кемшіліктер.	1. Әуе кемелеріне әуеайлақтық-техникалық қызмет көрсету құралдарын пайдалану кезінде негізгі қуат қондырғысының (жүйенің, агрегаттың) әрбір 50 ± 10 және 200 (+40, – 30) сағат жұмыс атқарымы сайын регламенттік жұмыстарды жоспарлау және орындау. Регламенттік жұмыстарды базалық шассиге нөмірлік техникалық қызмет көрсетуді жүргізумен қатар орындау. 2. Тиісті техникалық қызмет көрсетуден және регламенттік жұмыстардан өтпеген, сондай-ақ басшылық құжаттарда тізбесі жарияланған басқа да кемшіліктері бар автомобиль және арнайы автомобиль техникасын пайдалануға жол бермеу.
5. Әуеайлақта автокөлік, ұшуды жерүсті қамтамасыз ету құралдарының және жолаушылар қозғалысын ұйымдастырудағы бұзушылықтар.	1. Белгіленген маршруттар және таңбасы (межелеу) бар бағыттар бойынша әуеайлақта машиналардың қозғалысы әуеайлақтың ұшу алаңы бойынша жеке құрамның және автомобиль техникасының қозғалу маршруттарының схемасына сәйкес. 2. Машина жүргізушілерінің мынадай қағидаларды сақтауы: 1) ұшу-қону жолағына, басқару жолына шығу үшін рұқсат алып, жүргізуші ұшу-қону жолағына, басқару жолына дейін 50 метр жетпей тоқтайды, әуе кемесінің жоқ екеніне көз жеткізеді және тек содан кейін қозғалысты жалғастырады; 2) басқару жолы бойынша қозғалған кезде жүргізуші қарсы жүріп келе жатқан әуе кемесіне дейін кемінде 100 метр қалғанда оның жүру қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін басқару жолын босатады, жиекке шығады және тоқтайды. 3. Әуе кемесіне қызмет көрсету үшін келген машиналар жүргізушілерінің әуе кемесі технигінің барлық командалары мен өкімдерін орындайды. Машинаның әуе кемесіне 10 метрден жақын келуіне әуе кемесі технигінің рұқсатынсыз жол берілмейді. 4. Әуе кемесін сүйреп тарту кезінде жүргізуші сүйреп тартуды басқаратын адамға бағынады. Сүйреп тарту әуе кемесінің сынуын болдырмау үшін жылдамдықты 20 км/сағ. асырмай қалыпты (жұлқусыз, күрт бұрылусыз) жүргізіледі. Түнгі уақытта сүйреп тарту кезінде және әуе кемесінде нашар көріну кезінде аэронавигациялық шамдар, ал тартқышта – жақын жарық фаралар қосылады.
6. Әуеайлақты және әуе қозғалысын басқару объектілерін электрмен жабдықтаудағы бұзушылықтар (олқылықтар).	1. Әуеайлақтарды электрмен жабдықтау кемінде екі байланыссыз түрде өзара резервтегі электр энергиясымен қоректендіру көздерінен. 2. Әуе қозғалысын басқару, радионавигация, қондыру және байланыс объектілерін электрмен жабдықтау кепілді электр энергиясымен қоректендіру қалқандарынан. 3. Жылыту аспаптарын, сондай-ақ әуеайлақтың кез келген басқа да объектілерін әуе қозғалысын басқару, радионавигация, қондыру және байланыс объектілерін кепілді қоректендіру қалқанына қосуға тыйым салу.
7. Әуе кемелері ұшуларының қауіпсіздігіне қауіп төндіретін объектілердің әуеайлақ маңындағы аумақта орналасуы және салынуы.	1. Мекемелердің, кәсіпорындар мен ұйымдардың әуе кемелері ұшуларының қауіпсіздігіне қауіп төндіретін объектілерді әуеайлақ маңындағы аумақта орналастыру жөніндегі қызметіне бақылауды жүзеге асыру.

	Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің 2020 жылғы 6 тамызы № 371 бұйрығына 9-қосымша
	Мемлекеттік авиацияда авиациялық оқиғаларды болғызбау жөніндегі нұсқаулыққа 11-қосымша

Ұшуды радиотехникалық қамтамасыз етуде қауіпті факторлардың ықпал етуін болдырмау (оқшаулау) үшін жүргізілетін негізгі іс-шаралар тізбесі

Қауіпті факторлар	Қауіпті факторларды болдырмау үшін жүргізілетін негізгі іс-шаралар
1. Радиолокациялық станциялар, радиолокациялық қону жүйелері операторларының, автоматты радиопеленгаторлардың әуе кемелерінің экипаждарына және ұшуға басшылық жасау тобына деректерді берудегі қателіктері.	1. Жеке құрамның кәсіби даярлық деңгейін, функционалдық міндеттерін орындау қабілетін талдау. 2. Тренаждарды қолдана отырып, радиолокациялық станциялар мен пеленгаторлардың есептоптарын әуе кемелерінің экипаждарына және ұшуға басшылық жасау тобының адамдарына ақпаратты дұрыс беру жөніндегі іс-қимылдарға тиімді оқытып-үйрету процесін қалыпты емес жағдайлардағы іс-қимылдарға назар аудара отырып ұйымдастыру. 3. Операторлардың әуе кемелерінің координаталарын айқындаудағы, биіктік, пеленг мағыналарын танып оқу және т.б. білімі мен дағдыларын жүйелі түрде (жылына екі реттен сиретпей) тексеруді қамтамасыз ету. 4. Оператор лауазымына кәсіби тұрғыдан даярланған және психологиялық тұрақты, дикциясы мен ден қоюы жақсы әскери қызметшілерді іріктеу.
2. Авиацияны басқару пункттерінің жұмыс орындарына радиолокациялық ақпарат беруді қатарынан үш және одан көп антенна айналымы ішінде тоқтату. Соңғы бағыттау кезеңінде радиолокациялық ақпарат беруді тоқтату.	1. Радиолокациялық станцияларға техникалық қызмет көрсетуді, радиолокациялық станциялардың көпфункционалды жүйелерінің анағұрлым жиі қайталанатын істен шығуларын талдауды және ескертуді ұйымдастыру. 2. Қолда бар радиолокация құралдарын кешенді қолдану, авиацияны басқару пункттерінің жұмыс орындарына радиолокациялық ақпаратты үздіксіз беруді қамтамасыз ету үшін радиолокациялық станциялар резервін құру. 3. Радиолокациялық станциялар есептоптарының радиолокациялық ақпарат беруде қолда бар резервтерін жедел пайдалануы жөніндегі жүйелі жаттықтыруларын жүргізу.
3. Радиолокациялық станциялар, радиолокациялық қону жүйелері операторларының, автоматты радиопеленгаторлардың "Зілзала" сигналын өткізіп алуы немесе оны беруді екі минуттан аса кешіктіруі.	1. Операторлардың "Зілзала" сигналын алу, ұшуға басшылық жасау тобына оларды уақтылы беру іс-қимылдарына жаттықтырулар өткізу. 2. Сигналдарды қабылдау аппаратурасының жұмыс істеу қабілетін, оның ішінде байланыс және радиотехникалық қамтамасыз ету құралдарын ұшу алдында ұшып тексеру барысында және ұшуды қамтамасыз ету процесінде кезеңдік бақылау.
4. Ұшуда сыналмаған байланыс және радиотехникалық қамтамасыз ету құралдарын ұшуды қамтамасыз ету үшін пайдалану.	1.Ұшуларды қамтамасыз етуге ұшуда сыналмаған байланыс және радиотехникалық қамтамасыз ету құралдарын бөлу оқиғаларын болдырмау. 2.Ұшуларды байланыс және радиотехникалық қамтамасыз ету құралдарын ұшу алдындағы аралап ұшу әдістемесін орындау.
5. Жеке құрамның әуе кемелерінің ұшқыш экипаждарына және ұшуға басшылық жасау тобының адамдарына ақпаратты беруді тоқтатуға (немесе оның бұрмалануына) әкеп соқтыратын байланыс және радиотехникалық қамтамасыз ету құралдарын іске қосу жөніндегі сауатсыз әрекеттері.	1.Жеке құрамды байланыс және радиотехникалық қамтамасыз ету құралдарының негізгі жұмыс істеу қағидаттарына, олардың құрылысы мен техникалық мүмкіндіктеріне оқытып-үйретуді, сол білімдерін ұдайы бақылауды ұйымдастыру. 2.Жеке құрамның байланыс және радиотехникалық қамтамасыз ету құралдарын қабылдау-тарату құрылғыларының резервтегі жиынтықтарына ауыстырып қосу жөніндегі іс-қимылдарға жаттығуының жоғары деңгейіне қол жеткізу. 3.Кезекші ауысым жеке құрамының жоғары жауапкершілігін, орындаушылығы мен тәртіптілігін, өз қызметтік борышы мен жұмыс орнындағы функционалдық міндеттерін нақты орындаудың маңыздылығы жөніндегі түсінігін тәрбиелеу.
6. Байланыс және радиотехникалық қамтамасыз ету құралдарының электрқоректендіру жүйесіндегі істен шығулары, автономдық көздерді уақтылы іске қоспау.	1. Негізгі және резервтегі электрмен қоректендіру көздерінің жұмыс істеу қабілетіне жүйелі тексеру жүргізу. 2. Автономды автоматтандырылған электрмен қоректендіру көздерін пайдалану. 3. Кезекші ауысымның жеке құрамымен тұтынушыларды сыртқы электрмен қоректендіру көздерінен автономдыға ауыстырып қосу жөнінде тренаждар өткізу, жеке құрамның жаттықтырылу деңгейін ұдайы бақылау.
7.Байланыс және радиотехникалық қамтамасыз ету құралдарының ұшу уақытында істен шығулары	1. Байланыс және радиотехникалық қамтамасыз ету құралдарының жай-күйін объективті түрде бақылау, белгіленген шарттарды және оның пайдалану мерзімдерін сақтау; 2. Байланыс және радиотехникалық қамтамасыз ету құралдарында жөндеу және регламенттік жұмыстардың барлық түрлерін уақтылы жүргізу; 3. Байланыс және радиотехникалық қамтамасыз ету құралдарын ұшуды қамтамасыз етуге дайындау жөніндегі жұмыстардың тізбесін және көлемін белгілеу; 4. Жеке құрамның, негізгі және қосымша байланыс және радиотехникалық қамтамасыз ету құралдарының ұшуды қамтамасыз етуге әзірлігін жүйелі түрде тексеру.