Об утверждении Требований к Правилам внутреннего контроля в целях противодействия легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, финансированию терроризма и финансированию распространения оружия массового уничтожения для единого накопительного пенсионного фонда и добровольных накопительных пенсионных фондов

Постановление Правления Агентства Республики Казахстан по регулированию и развитию финансового рынка от 12 октября 2020 года № 95. Зарегистрировано в Министерстве юстиции Республики Казахстан 14 октября 2020 года № 21434.

Сноска. Заголовок - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 12.09.2022 № 69 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
Настоящее постановление вводится в действие с 15 ноября 2020 года.

В соответствии с пунктом 3-2 статьи 11 Закона Республики Казахстан от 28 августа 2009 года "О противодействии легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, и финансированию терроризма" Правление Агентства Республики Казахстан по регулированию и развитию финансового рынка ПОСТАНОВЛЯЕТ:

1. Утвердить прилагаемые Требования к Правилам внутреннего контроля в целях противодействия легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, финансированию терроризма и финансированию распространения оружия массового уничтожения для единого накопительного пенсионного фонда и добровольных накопительных пенсионных фондов.

Сноска. Пункт 1 - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 12.09.2022 № 69 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

2. Департаменту методологии и пруденциального регулирования финансовых организаций в установленном законодательством Республики Казахстан порядке обеспечить:

1) совместно с Юридическим департаментом государственную регистрацию настоящего постановления в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) размещение настоящего постановления на официальном интернет-ресурсе Агентства Республики Казахстан по регулированию и развитию финансового рынка после его официального опубликования;

3) в течение десяти рабочих дней после государственной регистрации настоящего постановления представление в Юридический департамент сведений об исполнении мероприятия, предусмотренного подпунктом 2) настоящего пункта.

3. Контроль за исполнением настоящего постановления возложить на курирующего заместителя Председателя Агентства Республики Казахстан по регулированию и развитию финансового рынка.

4. Настоящее постановление вводится в действие с 15 ноября 2020 года и подлежит официальному опубликованию.

Председатель Агентства Республики Казахстан по регулированию и развитию финансового рынка

М. Абылкасымова

"СОГЛАСОВАНО"
Министерство финансов
Республики Казахстан
"__" "__________" 2020 года

Утверждены постановлением Правления Агентства Республики Казахстан по регулированию и развитию финансового рынка от 12 октября 2020 года № 95

Сноска. Текст в правом верхнем углу - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 24.02.2022 № 17 (вводится в действие по истечении тридцати календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Требования к Правилам внутреннего контроля в целях противодействия легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, финансированию терроризма и финансированию распространения оружия массового уничтожения для единого накопительного пенсионного фонда и добровольных накопительных пенсионных фондов

Сноска. Заголовок - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 12.09.2022 № 69 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 1. Общие положения

1. Настоящие Требования к Правилам внутреннего контроля в целях противодействия легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, финансированию терроризма и финансированию распространения оружия массового уничтожения для единого накопительного пенсионного фонда и добровольных накопительных пенсионных фондов (далее – Требования) разработаны в соответствии с Законом Республики Казахстан "О противодействии легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, и финансированию терроризма" (далее – Закон о ПОД/ФТ) и постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 27 апреля 2018 года № 76 "Об утверждении Правил формирования системы управления рисками и внутреннего контроля для единого накопительного пенсионного фонда и добровольных накопительных пенсионных фондов" (зарегистрировано в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 16933).

Сноска. Пункт 1 - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 12.09.2022 № 69 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

2. Понятия, используемые в Требованиях, применяются в значениях, указанных в Законе о ПОД/ФТ и Законе Республики Казахстан "О пенсионном обеспечении в Республике Казахстан".

Для целей Требований используются следующие основные понятия:

1) необычная операция (сделка) – операция (сделка) клиента, подлежащая обязательному изучению в соответствии с пунктом 4 статьи 4 Закона о ПОД/ФТ с учетом признаков определения подозрительной операции, определенных уполномоченным органом, осуществляющим финансовый мониторинг и принимающим иные меры по противодействию легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, финансированию терроризма, финансированию распространения оружия массового уничтожения (далее – уполномоченный орган) в соответствии с пунктом 2 статьи 10 Закона о ПОД/ФТ, а также разработанных единым накопительным пенсионным фондом и добровольными накопительными пенсионными фондами (далее – фонд) самостоятельно;

2) управление рисками ОД/ФТ – совокупность принимаемых фондом мер по выявлению, оценке, мониторингу рисков ОД/ФТ, а также их минимизации (в отношении услуг, клиентов, а также совершаемых клиентами операций);

3) клиент – физическое, юридическое лицо, получающее услуги фонда;

4) риски легализации (отмывания) доходов, полученных преступным путем, финансирования терроризма и финансирования распространения оружия массового уничтожения (далее – риски ОД/ФТ) – риски преднамеренного или непреднамеренного вовлечения фонда в процессы легализации (отмывания) доходов, полученных преступным путем, финансирования терроризма и финансирования распространения оружия массового уничтожения (далее – ОД/ФТ);

5) цифровой актив – имущество, созданное в электронно-цифровой форме с применением средств криптографии и компьютерных вычислений, не являющееся финансовым инструментом, а также электронно-цифровая форма удостоверения имущественных прав;

6) пороговая операция – операция клиента с деньгами и (или) иным имуществом, которая в соответствии с пунктом 1 статьи 4 Закона о ПОД/ФТ подлежит финансовому мониторингу;

7) деловые отношения – отношения по предоставлению фондом клиенту услуг, относящихся к деятельности по привлечению пенсионных взносов и пенсионным выплатам.

Сноска. Пункт 2 - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 12.09.2022 № 69 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

3. Внутренний контроль в целях противодействия легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, финансированию терроризма и финансирования распространения оружия массового уничтожения (далее – ПОД/ФТ) осуществляется фондом в целях:

1) обеспечения выполнения фондом требований Закона о ПОД/ФТ;

2) поддержания эффективности системы внутреннего контроля фонда на уровне, достаточном для управления рисками ОД/ФТ и сопряженными рисками (операционного, репутационного, правового);

3) исключения вовлечения фонда, его должностных лиц и работников в процессы ОД/ФТ.

Сноска. Пункт 3 - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 12.09.2022 № 69 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

4. В рамках организации внутреннего контроля в целях ПОД/ФТ органом управления или исполнительным органом фонда разрабатываются и принимаются правила внутреннего контроля, включающие требования к проведению службой внутреннего аудита фонда оценки эффективности внутреннего контроля в целях ПОД/ФТ.

Правила внутреннего контроля исполняются фондом с учетом результатов оценки степени подверженности услуг фонда рискам ОД/ФТ, размера, характера и сложности фонда.

Правила внутреннего контроля включают в себя программы, предусмотренные статьей 11 Закона о ПОД/ФТ, которые разрабатываются фондом самостоятельно в соответствии с Требованиями и являются внутренним документом фонда либо совокупностью таких документов, утвержденных органом управления или исполнительным органом фонда.

Сноска. Пункт 4 - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 12.09.2022 № 69 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 2. Программа организации внутреннего контроля в целях ПОД/ФТ

5. В порядке, установленном внутренними документами фонда, в фонде назначается лицо, из числа руководящих работников фонда или иных руководителей фонда не ниже уровня руководителя соответствующего структурного подразделения фонда, ответственное за реализацию и соблюдение правил внутреннего контроля в фонде (далее - ответственный работник), которое имеет высшее образование, стаж работы на должности руководителя подразделения, связанного с предоставлением услуг фонда, не менее одного года либо стаж работы в сфере ПОД/ФТ не менее двух лет либо стаж работы в сфере предоставления и (или) регулирования финансовых услуг не менее трех лет и безупречную деловую репутацию в соответствии с Законом Республики Казахстан "О пенсионном обеспечении в Республике Казахстан", а также определяются работники подразделения фонда, в компетенцию которых входят вопросы ПОД/ФТ (далее – подразделение по ПОД/ФТ).

Сноска. Пункт 5 - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 12.09.2022 № 69 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

6. Программа организации внутреннего контроля в целях ПОД/ФТ и включает, но не ограничивается:

1) порядок фиксирования сведений, а также хранения документов и информации, полученных в ходе реализации внутреннего контроля в целях ПОД/ФТ;

2) порядок применения целевых финансовых санкций и проверки клиента (его представителя) и бенефициарного собственника на наличие в перечне организаций и лиц, связанных с финансированием терроризма и экстремизма, составленном в соответствии со статьей 12 Закона о ПОД/ФТ (далее – Перечень) и перечне организаций и лиц, связанных с финансированием распространения оружия массового уничтожения, составленном в соответствии со статьей 12-1 Закона о ПОД/ФТ (далее – Перечень ФРОМУ);

3) порядок прекращения действия целевых финансовых санкций при исключении сведений о клиенте (его представителе) и бенефициарном собственнике из Перечня и Перечня ФРОМУ;

4) порядок информирования работниками фонда, в том числе ответственным работником, органа управления и исполнительного органа фонда о ставших им известными фактах нарушения Закона о ПОД/ФТ, а также правил внутреннего контроля, допущенных работниками фонда;

5) описание требований по ПОД/ФТ (при наличии), установленных юридическим лицом, которое имеет контроль над фондом (родительской организацией фонда);

6) порядок подготовки и представления органу управления и исполнительному органу фонда управленческой отчетности, в том числе на консолидированной основе в рамках финансовой группы (при наличии), по результатам оценки эффективности внутреннего контроля в целях ПОД/ФТ службой внутреннего аудита фонда;

7) процедуру оценки, определения, документального фиксирования и обновления результатов оценки рисков ОД/ФТ;

8) описание функций подразделения по ПОД/ФТ, в том числе процедуру взаимодействия с другими подразделениями фонда, филиалами, дочерними организациями при осуществлении внутреннего контроля в целях ПОД/ФТ, а также функций, полномочий ответственного работника, процедуру взаимодействия ответственного работника с органом управления и исполнительным органом фонда;

9) порядок соблюдения и реализации правил внутреннего контроля, в том числе порядок применения дополнительных мер контроля и процедуры по управлению рисками ОД/ФТ и их снижения, филиалами, представительствами, дочерними организациями фонда, расположенными как в Республике Казахстан, так и за ее пределами, если это не противоречит законодательству государства их места нахождения.

Сноска. Пункт 6 - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 12.09.2022 № 69 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

7. Функции ответственного работника и работников подразделения по ПОД/ФТ в соответствии с программой организации внутреннего контроля в целях ПОД/ФТ включают, но не ограничиваются:

1) обеспечение наличия разработанных и согласованных с органом управления или исполнительным органом фонда правил внутреннего контроля и (или) изменений (дополнений) к ним, а также мониторинга за их соблюдением в фонде;

2) организацию представления и контроль за представлением сообщений в уполномоченный орган в соответствии с Законом о ПОД/ФТ;

3) принятие решений о признании операций клиентов в качестве подозрительных и необходимости направления сообщений в уполномоченный орган в порядке, предусмотренном внутренними документами фонда;

4) информирование уполномоченного органа фонда о выявленных клиентах и принятых мерах по применению целевых финансовых санкций;

5) принятие либо согласование решений об отказе от проведения операций клиентов в случаях и порядке, предусмотренных Законом о ПОД/ФТ и (или) договорами;

6) направление запросов органу управления и (или) исполнительному органу фонда для принятия решения об установлении, продолжении либо прекращении деловых отношений с клиентами в случаях и порядке, предусмотренных Законом о ПОД/ФТ и (или) внутренними документами фонда;

7) информирование органа управления фонда о выявленных нарушениях правил внутреннего контроля в порядке, предусмотренном внутренними документами фонда;

8) подготовка информации о результатах реализации правил внутреннего контроля и рекомендуемых мерах по улучшению систем управления рисками ОД/ФТ и внутреннего контроля в целях ПОД/ФТ, в том числе в рамках финансовой группы (при наличии), для формирования отчетов органу управления фонда;

9) координация по сбору количественных и качественных показателей для оценки риска вовлеченности фонда в процессы ОД/ФТ и передачи запрашиваемой информации в уполномоченный орган по регулированию, контролю и надзору финансового рынка и финансовых организаций ежегодно не позднее 5 февраля года, следующего за отчетным годом.

Сноска. Пункт 7 - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 12.09.2022 № 69 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

8. Для выполнения возложенных функций ответственный работник и работники подразделения по ПОД/ФТ наделяются следующими полномочиями, включая, но не ограничиваясь:

1) получение доступа ко всем помещениям фонда, информационным системам, средствам телекоммуникаций, документам и файлам в пределах, позволяющих осуществлять свои функции в полном объеме, и в порядке, предусмотренном внутренними документами фонда;

2) обеспечение конфиденциальности информации, полученной при осуществлении своих функций;

3) обеспечение сохранности получаемых от подразделений фонда документов и файлов.

9. При наличии в филиалах фонда работников, на которых полностью или частично возложены функции и полномочия, предусмотренные пунктами 7 и 8 Требований, координацию деятельности таких работников осуществляет ответственный работник.

10. Функции ответственного работника, работников подразделения по ПОД/ФТ, а также работников фонда, на которых возложены функции, предусмотренные пунктом 7 Требований, не совмещаются с функциями службы внутреннего аудита, а также функциями подразделений, осуществляющих операционную (текущую) деятельность фонда.

11. Фонд для автоматизации процессов по вопросам внутреннего контроля в целях ПОД/ФТ использует автоматизированные информационные системы, соответствующие требованиям внутреннего контроля фонда.

Сноска. Пункт 11 - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 24.02.2022 № 17 (вводится в действие по истечении тридцати календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 3. Программа управления рисками ОД/ФТ

12. В целях организации управления рисками ОД/ФТ фонд разрабатывает программу управления рисками ОД/ФТ.

Результаты оценки рисков предоставляются по требованию уполномоченного органа по регулированию, контролю и надзору финансового рынка и финансовых организаций в соответствии с частью первой статьи 14 Закона Республики Казахстан "О государственном регулировании, контроле и надзоре финансового рынка и финансовых организаций";

Сноска. Пункт 12 - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 24.02.2022 № 17 (вводится в действие по истечении тридцати календарных дней после дня его первого официального опубликования).

13. Программа управления рисками ОД/ФТ включает, но не ограничивается:

1) порядок организации управления рисками ОД/ФТ фонда в разрезе ее структурных подразделений;

2) методику оценки рисков ОД/ФТ с учетом основных категорий рисков (по типу клиента, страновому риску и риску услуг/продуктов) в отношении:

уровня риска клиента;

степени подверженности услуг (продуктов) фонда рискам ОД/ФТ;

3) порядок осуществления регулярного мониторинга, анализа и контроля за рисками клиентов и степенью подверженности продуктов (услуг) фонда рискам ОД/ФТ, предусматривающий перечень предупредительных мероприятий, порядок и сроки их проведения, контроль за результатами в соответствии с принятыми мерами;

4) порядок присвоения, сроки и основания для пересмотра уровней рисков клиентов.

14. Фонд на ежегодной основе осуществляет оценку степени подверженности услуг фонда рискам ОД/ФТ с учетом, как минимум, следующих специфических категорий рисков: риск по типу клиентов, страновой (географический) риск и риск услуги и (или) способа ее предоставления.

Оценка степени подверженности услуг фонда рискам ОД/ФТ сопровождается описанием возможных мероприятий, направленных на минимизацию выявленных рисков, включая изменение процедур идентификации и мониторинга операций клиентов, установление лимитов на проведение операций, изменение условий предоставления услуг, отказ от предоставления услуг.

15. Типы клиентов, чей статус и (или) чья деятельность повышают риск ОД/ФТ, включают, но не ограничиваются:

1) публичные должностные лица, их супруги и близкие родственники;

2) юридические лица и индивидуальные предприниматели, деятельность которых связана с интенсивным оборотом наличных денег, в том числе:

юридические лица, осуществляющие деятельность исключительно через обменные пункты на основании лицензии Национального Банка Республики Казахстан на обменные операции с наличной иностранной валютой;

организации, исключительной деятельностью которых является инкассация банкнот, монет и ценностей (за исключением дочерних организаций банков второго уровня, которые соблюдают требования по ПОД/ФТ, установленные банками второго уровня);

организации, осуществляющие микрофинансовую деятельность;

агенты (поверенные) поставщиков услуг (кроме финансовых), осуществляющие прием от потребителей наличных денег, в том числе через электронные терминалы;

организаторы игорного бизнеса, а также лица, предоставляющие услуги либо получающие доходы от деятельности онлайн-казино за пределами Республики Казахстан;

лица, предоставляющие туристские услуги, а также услуги, связанные с интенсивным оборотом наличных денег;

3) брокеры-дилеры, управляющие инвестиционным портфелем (за исключением дочерних организаций банков второго уровня, которые соблюдают требования по ПОД/ФТ, установленные банками второго уровня);

4) страховые (перестраховочные) организации, страховые брокеры, осуществляющие деятельность по отрасли "страхование жизни" (за исключением дочерних организаций банков второго уровня, которые соблюдают требования по ПОД/ФТ, установленные банками второго уровня);

5) лица, осуществляющие деятельность по выпуску цифровых активов, организации торгов ими, а также предоставлению услуг по обмену цифровых активов на деньги, ценности и иное имущество;

6) лица, предоставляющие услуги по финансовому лизингу (за исключением дочерних организаций банков второго уровня, которые соблюдают требования по ПОД/ФТ, установленные банками второго уровня);

7) лица, осуществляющие деятельность в качестве страховых агентов;

8) лица, осуществляющие посредническую деятельность по купле-продаже недвижимости;

9) лица, деятельность которых связана с производством и (или) торговлей оружием, взрывчатыми веществами;

10) лица, деятельность которых связана с добычей и (или) обработкой, а также куплей-продажей драгоценных металлов, драгоценных камней либо изделий из них;

11) некоммерческие организации в организационно-правовой форме фондов, религиозных объединений;

12) лица, расположенные (зарегистрированные) в иностранных государствах, указанных в пункте 16 Требований, а также расположенные в Республике Казахстан филиалы и представительства таких лиц;

13) получатели пенсионных выплат, от имени которых выступают их представители по доверенности.

Сноска. Пункт 15 - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 24.02.2022 № 17 (вводится в действие по истечении тридцати календарных дней после дня его первого официального опубликования).

16. Фонд осуществляет оценку странового (географического) риска, связанного с предоставлением услуг клиентам из иностранных государств, указанных в настоящем пункте, и осуществлением операций с деньгами и (или) иным имуществом с участием таких иностранных государств.

Иностранными государствами, операции с которыми повышают риск ОД/ФТ, являются:

1) иностранные государства (территории), включенные в перечень государств (территорий), не выполняющих либо недостаточно выполняющих рекомендации Группы разработки финансовых мер борьбы с отмыванием денег (ФАТФ), составляемый уполномоченным органом в соответствии с пунктом 4 статьи 4 Закона о ПОД/ФТ;

2) иностранные государства (территории), в отношении которых применяются международные санкции (эмбарго), принятые резолюциями Совета Безопасности ООН;

3) иностранные государства (территории), включенные в перечень оффшорных зон в соответствии с постановлением Правления Агентства Республики Казахстан по регулированию и развитию финансового рынка от 24 февраля 2020 года № 8 "Об установлении Перечня офшорных зон для целей банковской и страховой деятельности, деятельности профессиональных участников рынка ценных бумаг и иных лицензируемых видов деятельности на рынке ценных бумаг, деятельности акционерных инвестиционных фондов и деятельности организаций, осуществляющих микрофинансовую деятельность" (зарегистрировано в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 20095);

4) иностранные государства (территории), определенные фондовой биржей в качестве представляющих высокий риск ОД/ФТ на основе факторов (сведения об уровне коррупции, незаконного производства, оборота и (или) транзита наркотиков, сведения о поддержке международного терроризма).

17. Услуги фонда, а также способы их предоставления, повышающие риск ОД/ФТ, включают, но не ограничиваются:

1) дистанционное обслуживание клиентов, включая обслуживание посредством персональных компьютеров, телефонов, электронных терминалов;

2) услуги по привлечению пенсионных взносов и пенсионным выплатам за счет добровольных пенсионных взносов;

3) новые продукты и деловые практики, включающие механизмы передачи информации с использованием новых и развивающихся технологий, как для существующих, так и для внедряемых продуктов.

18. При оценке степени подверженности услуг фонда рискам ОД/ФТ в соответствии с категориями и факторами рисков, указанными в пунктах 15, 16 и 17 Требований, фондом учитываются дополнительные сведения, влияющие на итоговую степень риска, включая, но не ограничиваясь:

1) количество направленных фондом в уполномоченный орган сообщений о подозрительных операциях клиентов;

2) количество направленных фондом в уполномоченный орган сообщений о пороговых операциях клиентов.

19. В рамках реализации программы управления рисками ОД/ФТ фондом принимаются меры по классификации клиентов с учетом категорий и факторов рисков, указанных в пунктах 15, 16 и 17 Требований, а также иных категорий и факторов рисков, устанавливаемых фондом.

Уровень риска клиента (группы клиентов) устанавливается фондом по результатам анализа имеющихся у фонда сведений и информации о клиенте (клиентах) и оценивается по шкале определения уровня риска, разработанной фондом, которая состоит не менее чем из двух уровней.

Пересмотр уровня риска клиента (группы клиентов) осуществляется фондом по мере обновления сведений о клиенте (группе клиентов).

20. Оценка риска с использованием категорий и факторов риска, указанных в пунктах 15, 16 и 17 Требований, проводится в отношении клиентов (групп клиентов) на основе результатов мониторинга операций (деловых отношений).

По клиентам (группам клиентов), в отношении которых оценка риска ранее не проводилась и (или) с которыми деловые отношения ранее не устанавливались, фондом на основе данных, полученных до установления деловых отношений, проводится первоначальная оценка риска.

21. При реализации программы управления рисками ОД/ФТ фонд учитывает опубликованную информацию из отчета рисков ОД/ФТ в соответствии с пунктом 6 статьи 11-1 Закона о ПОД/ФТ.

21-1. Фонд определяет и оценивает риски ОД/ФТ, которые могут возникнуть в связи с:

1) разработкой новых продуктов и новой деловой практикой, включая новые механизмы передачи;

2) использованием новых или развивающихся технологий, как для новых, так и для уже действующих продуктов.

Оценка рисков ОД/ФТ проводится до запуска новых продуктов, деловой практики или использования новых или развивающихся технологий.

Сноска. Требования дополнены пунктом 21-1 в соответствии с постановлением Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 24.02.2022 № 17 (вводится в действие по истечении тридцати календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 4. Программа идентификации клиентов

22. В целях реализации требований Закона о ПОД/ФТ по надлежащей проверке клиента (его представителя) и бенефициарного собственника фонд разрабатывает программу идентификации клиентов (их представителей) и бенефициарных собственников.

Идентификация клиента (его представителя) и бенефициарного собственника заключается в проведении фондом мероприятий по фиксированию и проверке достоверности сведений о вкладчике пенсионных взносов (его представителе), получателе пенсионных выплат (его представителе), выявлению бенефициарного собственника и фиксированию сведений о нем, установлению и фиксированию предполагаемой цели деловых отношений, а также получению и фиксированию иных предусмотренных Требованиями сведений о вкладчике пенсионных взносов, получателе пенсионных выплат и их представителях.

Мероприятия по выявлению бенефициарного собственника проводятся фондом в отношении вкладчика пенсионных взносов, а при осуществлении пенсионных выплат, сформированных за счет добровольных пенсионных взносов, также в отношении получателя таких пенсионных выплат.

При наличии оснований для сомнения, является ли физическое лицо, которому прямо или косвенно принадлежат более двадцати пяти процентов долей участия в уставном капитале либо размещенных (за вычетом привилегированных и выкупленных обществом) акций клиента-юридического лица, бенефициарным собственником, допускается признание бенефициарным собственником физического лица, осуществляющего контроль над клиентом-юридическим лицом иным образом, либо в интересах которого клиентом-юридическим лицом совершаются операции с деньгами и (или) иным имуществом.

Если в результате принятия мер, бенефициарный собственник клиента-юридического лица не выявлен, допускается признание бенефициарным собственником единоличного исполнительного органа либо руководителя коллегиального исполнительного органа клиента-юридического лица.

Фонд в соответствии с пунктом 7 статьи 5 Закона о ПОД/ФТ в отношении клиента, которому присвоен высокий уровень риска, применяет усиленные меры надлежащей проверки клиентов, либо применяет упрощенные меры надлежащей проверки клиентов, в отношении которых присвоен низкий уровень риска.

Сноска. Пункт 22 - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 12.09.2022 № 69 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

22-1. С учетом требований пунктов 2, 3-1 статьи 5 и пункта 1 статьи 7 Закона о ПОД/ФТ фонд проводит идентификацию клиента (его представителя) и бенефициарного собственника, проверку деловых отношений и изучение операций, включая при необходимости получение и фиксирование сведений об источнике финансирования совершаемых операций, с учетом уровня риска клиента, а также проводит проверку достоверности полученных сведений о клиенте (его представителе) и бенефициарном собственнике и устанавливает предполагаемую цель деловых отношений в случаях:

1) совершения клиентом пороговой операции (сделки);

2) совершения (попытки совершения) клиентом подозрительной операции (сделки);

3) совершения клиентом операции (сделки), имеющей характеристики, соответствующие типологиям, схемам и способам ОД/ФТ;

4) совершения клиентом необычной операции (сделки);

5) наличия оснований для сомнения в достоверности ранее полученных данных о клиенте (его представителе), бенефициарном собственнике.

При наличии основания для сомнения в достоверности ранее полученных сведений о клиенте (его представителе), бенефициарном собственнике обновление сведений о клиенте (его представителе) и бенефициарном собственнике осуществляется в течение 15 (пятнадцати) рабочих дней, следующих за днем принятия субъектом финансового мониторинга решения о наличии такого сомнения.

При совершении клиентом операции в рамках установленных деловых отношений идентификация клиента (его представителя) и бенефициарного собственника не проводится, если она проводилась при установлении таких деловых отношений, за исключением случаев, предусмотренных подпунктами 2), 3), 4) и 5) части первой настоящего пункта, а также необходимости обновления ранее полученных либо получения дополнительных сведений в соответствии с уровнем риска клиента и Требованиями.

Сноска. Требования дополнены пунктом 22-1 в соответствии с постановлением Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 24.02.2022 № 17 (вводится в действие по истечении тридцати календарных дней после дня его первого официального опубликования); в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 12.09.2022 № 69 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

23. С учетом требований статьи 6 Закона о ПОД/ФТ фонд проводит идентификацию клиента (его представителя) и бенефициарного собственника до установления деловых отношений.

24. Сведения, полученные в соответствии с пунктами 22-1 и 23 Требований, вносятся фондом в досье клиента, которое хранится в фонде на протяжении всего периода деловых отношений с клиентом и не менее 5 (пяти) лет со дня их прекращения.

Группы клиентов, по которым фондом в соответствии с внутренними документами ведутся досье, включают, но не ограничиваются:

1) физические лица;

2) юридические лица.

При применении фондом подпункта 1) пункта 6 статьи 5 Закона о ПОД/ФТ фонд незамедлительно получает сведения о клиенте (его представителе) и бенефициарном собственнике от других субъектов финансового мониторинга, на меры надлежащей проверки клиентов которых полагается фонд, для внесения (включения) в досье клиента, а также по запросу без задержки получает копии подтверждающих документов, к которым, в том числе относятся информация, выписки из информационных систем или баз данных других субъектов финансового мониторинга.

Фонд, который полагается на меры надлежащей проверки клиентов (их представителей) и бенефициарных собственников, принятые иностранной финансовой организацией, устанавливает, что деятельность такой иностранной финансовой организации подлежит лицензированию, регулированию и надзору в государстве, в котором она зарегистрирована, и что иностранная финансовая организация принимает меры по надлежащей проверке, аналогичные требованиям статьи 5 Закона о ПОД/ФТ, а также хранит документы и сведения, полученные по результатам надлежащей проверки, не менее 5 (пяти) лет со дня прекращения деловых отношений с клиентом (его представителем) и бенефициарным собственником.

Фонд, являющийся участником финансовой группы, при необходимости полагается на меры надлежащей проверки клиентов (их представителей) и бенефициарных собственников, предусмотренные подпунктами 1), 2), 2-1), 2-2), 4) и 6) пункта 3 статьи 5 Закона о ПОД/ФТ, принятые в отношении соответствующих клиентов (их представителей) и бенефициарных собственников другими участниками такой группы, при соблюдении условий, установленных пунктом 6-1 статьи 5 Закона о ПОД/ФТ.

Сноска. Пункт 24 - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 12.09.2022 № 69 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

25. В процессе идентификации клиента (его представителя) и бенефициарного собственника фондом проводится проверка на наличие такого клиента (его представителя) и бенефициарного собственника в Перечне и Перечне ФРОМУ.

Проверка наличия клиента (его представителя) и бенефициарного собственника в Перечне и Перечне ФРОМУ (включения в Перечень и Перечень ФРОМУ) не зависит от уровня риска клиента и осуществляется по мере внесения изменений в Перечень и Перечень ФРОМУ (обновления Перечня и Перечня ФРОМУ).

Фондом в процессе идентификации клиента (его представителя) и выявления бенефициарного собственника проводится проверка на принадлежность такого клиента (его представителя) и бенефициарного собственника к публичным должностным лицам, их супругам и близким родственникам.

Фонд в отношении публичных должностных лиц, указанных в абзацах шестом, седьмом и восьмом подпункта 3-2) статьи 1 Закона о ПОД/ФТ, их супругов и близких родственников:

1) осуществляет оценку репутации публичного должностного лица в отношении причастности его к случаям ОД/ФТ;

2) получает письменное разрешение руководящего работника фонда на установление, продолжение деловых отношений с такими клиентами (их представителями) и бенефициарными собственниками;

3) предпринимает доступные меры для установления источника происхождения денег и (или) иного имущества такого клиента (его представителя) и бенефициарного собственника;

4) предпринимает на постоянной основе усиленные меры надлежащей проверки клиентов (их представителей) и бенефициарных собственников.

В отношении публичных должностных лиц, указанных в абзацах втором, третьем, четвертом и пятом подпункта 3-2) статьи 1 Закона о ПОД/ФТ, их супругов и близких родственников, которым присвоен высокий уровень риска, фонд, помимо мер, предусмотренных пунктом 3 статьи 5 Закона о ПОД/ФТ, дополнительно применяют меры, установленные подпунктами 1), 2), 3) и 4) части четвертой настоящего пункта.

Сведения о миграционных карточках не требуется получать в отношении граждан государств, входящих в Евразийский экономический союз.

Фонд при идентификации физического лица (руководителя, учредителей (участников) юридического лица, бенефициарного собственника) устанавливает и фиксирует следующие данные:

фамилия, имя, отчество (при наличии);

гражданство;

дата и место рождения;

юридический адрес, за исключением адреса бенефициарного собственника;

реквизиты документа, удостоверяющего личность, и (или) иного документа, на основании которого проводится идентификация;

индивидуальный идентификационный номер (за исключением случаев, когда физическому лицу не присвоен индивидуальный идентификационный номер в соответствии с законодательством Республики Казахстан);

вид деятельности (для индивидуальных предпринимателей).

Фонд при идентификации клиента-юридического лица (учредителей (участников) клиента юридического лица) устанавливает и фиксирует следующие данные:

наименование;

регистрационный номер и дату государственной регистрации юридического лица, наименование регистрирующего органа (при их наличии);

адрес места нахождения или регистрации;

бизнес-идентификационный номер (за исключением случаев, когда юридическому лицу не присвоен бизнес-идентификационный номер в соответствии с законодательством Республики Казахстан), либо номер, под которым юридическое лицо-нерезидент зарегистрировано в иностранном государстве;

данные о руководителе (ином лице, уполномоченном действовать от имени клиента-юридического лица), лице, имеющем право подписи на финансовых документах;

характер деятельности;

данные о бенефициарных собственниках.

Сноска. Пункт 25 - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 12.09.2022 № 69 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

26. Документы, представляемые клиентом (его представителем) в целях подтверждения сведений о клиенте (его представителе) и бенефициарном собственнике, проверяются на их действительность.

27. Программа идентификации клиента (его представителя) и бенефициарного собственника включает, но не ограничивается:

1) порядок принятия клиентов на обслуживание, включая процедуру, основания и сроки принятия фондом решения об отказе в установлении деловых отношений и (или) в проведении операции, а также прекращении деловых отношений;

2) порядок идентификации клиента (его представителя) и бенефициарного собственника, в том числе особенности процедур упрощенных и усиленных мер надлежащей проверки клиента;

3) описание мер, направленных на выявление фондом среди клиентов (их представителей) и бенефициарных собственников, находящихся на обслуживании или принимаемых на обслуживание, публичных должностных лиц, их супругов и близких родственников;

4) порядок проверки клиента (его представителя) и бенефициарного собственника на наличие в Перечне и Перечне ФРОМУ;

5) особенности идентификации при дистанционном установлении деловых отношений (без личного присутствия клиента или его представителя);

6) особенности обмена сведениями, полученными в процессе идентификации клиента (его представителя) и бенефициарного собственника, а также хранения и обеспечения конфиденциальности таких сведений, в рамках выполнения групповых требований по ПОД/ФТ (при наличии);

7) особенности взаимодействия с другими организациями в целях получения сведений, необходимых для идентификации клиента (его представителя) и бенефициарного собственника;

8) порядок проверки достоверности сведений о клиенте (его представителе) и бенефициарном собственнике;

9) требования к форме, содержанию и порядку ведения досье клиента, обновления сведений, содержащихся в досье, с указанием периодичности обновления сведений;

10) порядок оценки уровня риска клиента, основания оценки такого риска;

11) порядок получения и представления по запросу фонда сведений о бенефициарных собственниках клиентов по форме и порядке, определенных уполномоченным органом по финансовому мониторингу в соответствии с частями третьей и четвертой пункта 5 статьи 5 Закона о ПОД/ФТ.

Если фонд в соответствии с Законом о ПОД/ФТ на основании договора поручил иному лицу применение в отношении клиентов (их представителей) и бенефициарных собственников мер, предусмотренных подпунктами 1), 2), 2-1), 2-2) и 4) пункта 3 статьи 5 Закона о ПОД/ФТ, фонд разрабатывает правила взаимодействия с такими лицами, которые включают:

процедуру заключения фондом договоров с лицами, которым поручено проведение идентификации, а также перечень должностных лиц фонда, уполномоченных заключать такие договоры;

процедуру идентификации клиента (его представителя) и бенефициарного собственника в соответствии с договорами, заключенными между фондом и лицами, которым поручено проведение идентификации;

процедуру и сроки передачи фонду сведений, полученных при проведении идентификации клиента (его представителя) и бенефициарного собственника, лицами, которым поручено проведение идентификации;

процедуру осуществления фондом контроля за соблюдением лицами, которым поручено проведение идентификации, требований по идентификации клиента (его представителя) и бенефициарного собственника, включая процедуру, сроки и полноту передачи фонду полученных сведений, а также меры, принимаемые фондом по устранению выявленных нарушений;

основания, процедуру и сроки принятия фондом решения об одностороннем отказе от исполнения договора с лицами, которым поручено проведение идентификации, в случае несоблюдения ими требований по идентификации, в том числе процедур, сроков и полноты передачи фонду полученных сведений;

перечень должностных лиц фонда, уполномоченных принимать решение об одностороннем отказе от исполнения договора с лицами, которым поручено проведение идентификации;

положения об ответственности лиц, которым фонд поручил проведение идентификации, за несоблюдение ими требований по идентификации клиента (его представителя) и бенефициарного собственника, включая процедуру, сроки и полноту передачи фонду полученных сведений;

процедуру взаимодействия фонда с лицами, которым поручено проведение идентификации, по вопросам оказания им методологической помощи в целях выполнения требований по идентификации клиента (его представителя) и бенефициарного собственника.

Допускается включение фондом дополнительных условий в правила взаимодействия.

Фонд, поручивший на основании договора иностранной финансовой организации применение мер надлежащей проверки клиентов (их представителей) и бенефициарных собственников, предусмотренных подпунктами 1), 2), 2-1), 2-2) и 4) пункта 3 статьи 5 Закона о ПОД/ФТ, учитывает возможные риски легализации (отмывания) доходов, полученных преступным путем, и финансирования терроризма.

Сноска. Пункт 27 - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 12.09.2022 № 69 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

27-1. Проверка достоверности представленных сведений осуществляется путем сверки с данными оригиналов или нотариально удостоверенных копий соответствующих документов, представленных клиентом (его представителем), либо сверки с данными из доступных источников (баз данных), либо проверки сведений другими способами.

Сноска. Требования дополнены пунктом 27-1 в соответствии с постановлением Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 24.02.2022 № 17 (вводится в действие по истечении тридцати календарных дней после дня его первого официального опубликования).

27-2. Фонд не совершает действия, предусмотренные пунктами 6, 6-1 и 8 статьи 5 Закона о ПОД/ФТ, в случае регистрации, пребывания или нахождения другого субъекта финансового мониторинга или иностранной финансовой организации в государстве (на территории), которое (которая) не выполняет и (или) недостаточно выполняет рекомендации Группы разработки финансовых мер борьбы с отмыванием денег (ФАТФ).

Сноска. Требования дополнены пунктом 27-2 в соответствии с постановлением Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 12.09.2022 № 69 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 5. Программа мониторинга и изучения операций клиентов

28. В целях реализации требований Закона о ПОД/ФТ по надлежащей проверке клиента, а также по выявлению и направлению в уполномоченный орган сообщений о пороговых и подозрительных операциях, фонд разрабатывает программу мониторинга и изучения операций клиентов.

29. В рамках программы мониторинга и изучения операций клиентов фондом проводятся мероприятия по обновлению и (или) получению дополнительных сведений о клиентах (их представителях) и бенефициарных собственниках, а также по изучению операций клиентов и выявлению пороговых, сложных, необычных и подозрительных операций.

Результаты мониторинга и изучения операций клиентов используются фондом для ежегодной оценки степени подверженности услуг фонда рискам ОД/ФТ, а также для пересмотра уровней рисков клиентов.

Полученные в рамках реализации программы мониторинга и изучения операций клиента сведения вносятся в досье клиента, предусмотренное пунктом 24 Требований, и (или) хранятся в фонде на протяжении всего периода деловых отношений с клиентом и не менее пяти лет со дня их прекращения.

30. Периодичность обновления и (или) необходимость получения дополнительных сведений о клиенте (его представителе) и бенефициарном собственнике устанавливаются фондом с учетом уровня риска клиента (группы клиентов) и (или) степени подверженности услуг фонда, которыми пользуется клиент, рискам ОД/ФТ.

Обновление сведений о клиенте (его представителе) и бенефициарном собственнике с высоким уровнем риска осуществляется не реже одного раза в год.

31. Степень изучения операций клиента определяется фондом с учетом уровня риска клиента (группы клиентов), а также с учетом имеющихся у фонда сценариев (схем) ОД/ФТ и (или) признаков сложных, необычных, подозрительных операций.

В случае присвоения клиенту высокого уровня риска, а также в случае совершения клиентом подозрительной операции фондом изучаются операции, которые проводит (проводил) клиент за определенный период времени, но не менее чем за последний месяц.

Сноска. Пункт 31 - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 24.02.2022 № 17 (вводится в действие по истечении тридцати календарных дней после дня его первого официального опубликования).

32. Программа мониторинга и изучения операций клиентов включает, но не ограничивается:

1) перечень признаков подозрительных операций, составленный на основе признаков определения подозрительной операции, определенных уполномоченным органом в соответствии с пунктом 2 статьи 10 Закона о ПОД/ФТ, а также разработанных фондом самостоятельно;

2) распределение обязанностей между подразделениями (работниками) фонда по обновлению ранее полученных и (или) получению дополнительных сведений о клиенте (его представителе) и бенефициарном собственнике в случаях, предусмотренных Требованиями;

3) распределение обязанностей между подразделениями (работниками) фонда по выявлению и передаче между подразделениями (работниками) сведений о пороговых, сложных, необычных, подозрительных операциях;

4) порядок, основания и срок принятия ответственным работником решения о квалификации операции клиента;

5) порядок фиксирования (в том числе способы фиксирования) и хранения сведений о результатах изучения сложных, необычных операций, а также сведений о пороговых и подозрительных операциях (в том числе сумму операции);

6) порядок принятия и описание мер, принимаемых в отношении клиента и его операций в случае осуществления клиентом систематически и (или) в значительных объемах необычных и (или) подозрительных операций;

7) порядок представления в уполномоченный орган сообщений о пороговых и подозрительных операциях;

8) порядок информирования (при необходимости) органа управления, исполнительного органа фонда и должностных лиц фонда о выявлении пороговой и подозрительной операции.

Сноска. Пункт 32 - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 24.02.2022 № 17 (вводится в действие по истечении тридцати календарных дней после дня его первого официального опубликования).

33. При возникновении сомнений в части правомерности квалификации операции в качестве пороговой, а также при выявлении необычной или подозрительной операции, работник фонда, выявивший указанную операцию, направляет сообщение о такой операции ответственному работнику (в подразделение по ПОД/ФТ) в порядке, форме и сроки, установленные внутренними документами фонда.

В одном сообщении допускается информация о нескольких операциях.

Сообщения об операциях, указанные в части первой настоящего пункта, а также результаты их изучения, хранятся фондом не менее пяти лет со дня прекращения деловых отношений с клиентом.

Глава 6. Программа подготовки и обучения работников фонда по вопросам ПОД/ФТ

34. Целью Программы подготовки и обучения работников по вопросам ПОД/ФТ (далее - Программа обучения) является получение работниками фонда знаний и формирование навыков, необходимых для исполнения ими требований законодательства Республики Казахстан, а также правил внутреннего контроля и иных внутренних документов в сфере ПОД/ФТ.

35. Программа обучения разрабатывается в соответствии с требованиями к субъектам финансового мониторинга по подготовке и обучению в сфере ПОД/ФТ, указанными в пункте 8 статьи 11 Закона о ПОД/ФТ.

Сноска. Пункт 35 - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 12.09.2022 № 69 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
36. Исключен постановлением Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 12.09.2022 № 69 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға), терроризмді қаржыландыруға және бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қоры және ерікті жинақтаушы зейнетақы қорлары үшін жаппай қырып-жою қаруының таралуын қаржыландыруға қарсы іс-қимыл мақсатында ішкі бақылау қағидаларына қойылатын талаптарды бекіту туралы

Қазақстан Республикасының Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 2020 жылғы 12 қазандағы № 95 қаулысы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 14 қазанда № 21434 болып тіркелді.

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
Осы қаулы 15.11.2020 бастап қолданысқа енгізіледі
Ескерту. Қаулының тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 12.09.2022 № 69 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

"Қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл туралы" 2009 жылғы 28 тамыздағы Қазақстан Республикасының Заңы 11-бабының 3-2-тармағына сәйкес Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігінің Басқармасы ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:

1. Қоса беріліп отырған Қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға), терроризмді қаржыландыруға және бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қоры және ерікті жинақтаушы зейнетақы қорлары үшін жаппай қырып-жою қаруының таралуын қаржыландыруға қарсы іс-қимыл мақсатында ішкі бақылау қағидаларына қойылатын талаптар бекітілсін.

Ескерту. 1-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 12.09.2022 № 69 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

2. Қаржы ұйымдарының әдіснамасы және пруденциялық реттеу департаменті Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен:

1) Заң департаментімен бірлесіп осы қаулыны Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

2) осы қаулыны ресми жарияланғаннан кейін Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігінің ресми интернет-ресурсына орналастыруды;

3) осы қаулы мемлекеттік тіркелгеннен кейін он жұмыс күні ішінде Заң департаментіне осы тармағының 2) тармақшасында көзделген іс-шараның орындалуы туралы мәліметтерді ұсынуды қамтамасыз етсін.

3. Осы қаулының орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Төрағасының жетекшілік ететін орынбасарына жүктелсін.

4. Осы қаулы 2020 жылғы 15 қарашадан бастап қолданысқа енгізіледі және ресми жариялауға жатады.

Қазақстан Республикасының Қаржы нарығын реттеу және дамыту Агенттігінің Төрағасы

М. Абылкасымова

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасының

Қаржы министрлігі

2020 жылғы "___" "_____________"

Қазақстан Республикасының Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 2020 жылғы 12 қазандағы № 95 қаулысымен бекітілді

Ескерту. Жоғарғы оң жақ бұрыштағы мәтін жаңа редакцияда - ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 24.02.2022 № 17 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік отыз күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

Қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға), терроризмді қаржыландыруға және бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қоры және ерікті жинақтаушы зейнетақы қорлары үшін жаппай қырып-жою қаруының таралуын қаржыландыруға қарсы іс-қимыл мақсатында ішкі бақылау қағидаларына қойылатын талаптар

Ескерту. Талаптардың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 12.09.2022 № 69 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Осы Қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға), терроризмді қаржыландыруға және бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қоры және ерікті жинақтаушы зейнетақы қорлары үшін жаппай қырып-жою қаруының таралуын қаржыландыруға қарсы іс-қимыл мақсатында ішкі бақылау қағидаларына қойылатын талаптар (бұдан әрі – Талаптар) "Қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл туралы" Қазақстан Республикасының Заңына (бұдан әрі -КЖ/ТҚҚ туралы заң) және "Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорына және ерікті жинақтаушы зейнетақы қорларына арналған тәуекелдерді басқару мен ішкі бақылау жүйесін қалыптастыру қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2018 жылғы 27 сәуірдегі № 76 қаулысына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 16933 болып тіркелген) сәйкес әзірленген.

Ескерту. 1-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 12.09.2022 № 69 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

2. Талаптарда пайдаланылатын ұғымдар КЖ/ТҚҚ туралы pаңда және "Қазақстан Республикасында зейнетақымен қамсыздандыру туралы" Қазақстан Республикасының Заңында көрсетілген мағыналарда қолданылады.

Талаптардың мақсаттары үшін мынадай негізгі ұғымдар пайдаланылады:

1) әдеттегіден тыс операция (мәміле) – клиенттің КЖ/ТҚҚ туралы заңның 10-бабының 2-тармағына сәйкес қаржы мониторингін жүзеге асыратын және қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға), терроризмді қаржыландыруға, жаппай қырып-жою қаруын таратуды қаржыландыруға қарсы іс-қимыл жөніндегі өзге де шараларды қабылдайтын уәкілетті орган (бұдан әрі – уәкілетті орган) айқындаған, сондай-ақ бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қоры және ерікті жинақтаушы зейнетақы қорлары (бұдан әрі – қор) дербес әзірлеген күдікті операцияны айқындау белгілері ескеріле отырып, КЖ/ТҚҚ туралы заңның 4-бабының 4-тармағына сәйкес міндетті түрде зерделенуге тиіс операциясы (мәмілесі);

2) КЖ/ТҚ тәуекелдерін басқару – қордың КЖ/ТҚ тәуекелдерін анықтау, бағалау, мониторингтеу, сондай-ақ оларды азайту бойынша қабылдайтын шаралар жиынтығы (көрсетілетін қызметтерге, клиенттерге, сондай-ақ клиенттер жүргізетін операцияларға қатысты);

3) клиент – қордың қызметтерін алатын жеке тұлға, заңды тұлға;

4) қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыру (жылыстату), терроризмді қаржыландыру және жаппай қырып-жою қаруын қаржыландыру тәуекелдері (бұдан әрі – КЖ/ТҚ тәуекелдері) – қорды қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыру (жылыстату), терроризмді қаржыландыру және жаппай қырып-жою қаруын қаржыландыру процестеріне қасақана немесе қасақана емес тарту тәуекелдері (бұдан әрі – КЖ/ТҚ);

5) цифрлық актив - криптография және компьютерлік есептеу құралдарын қолдана отырып электрондық-цифрлық нысанда құрылған, қаржылық құрал болып табылмайтын мүлік, сондай-ақ мүліктік құқықтарды куәландырудың электрондық-цифрлық нысаны;

6) шекті операция – клиенттің ақшамен және (немесе) өзге де мүлікпен жүргізілетін, КЖ/ТҚҚ туралы заңның 4-бабының 1-тармағына сәйкес қаржы мониторингіне жататын операциясы;

7) іскерлік қатынастар – қордың клиентке зейнетақы жарналарын тарту және зейнетақы төлемдері жөніндегі қызметке жататын қызметтер ұсынуы бойынша қатынастар.

Ескерту. 2-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 12.09.2022 № 69 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

3. Қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді және жаппай қырып-жою қаруын қаржыландыруға қарсы іс-қимыл (бұдан әрі – КЖ/ТҚҚ) мақсатында қор ішкі бақылауды:

1) қордың КЖ/ТҚҚ туралы заңның талаптарын орындауын қамтамасыз ету;

2) қордың ішкі бақылау жүйесінің тиімділігін КЖ/ТҚ тәуекелдерін және қатар жүретін тәуекелдерді (операциялық, бедел, құқықтық) басқару үшін жеткілікті деңгейде ұстап тұру;

3) қорды, оның лауазымды тұлғалары мен қызметкерлерін КЖ/ТҚ процестеріне тартуды болдырмау мақсатында жүзеге асырады.

Ескерту. 3-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 12.09.2022 № 69 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

4. КЖ/ТҚҚ мақсатында ішкі бақылауды ұйымдастыру шеңберінде қордың басқару немесе атқарушы органы қордың ішкі аудит қызметінің КЖ/ТҚҚ мақсатында ішкі бақылаудың тиімділігін бағалауды жүргізуіне қойылатын талаптар кіретін ішкі бақылау қағидаларын әзірлейді және қабылдайды.

Қор ішкі бақылау қағидаларын қор қызметтерінің КЖ/ТҚ тәуекелдеріне ұшырау дәрежесін, мөлшерін, сипаты мен күрделілігін бағалау нәтижелерін ескере отырып орындайды.

Ішкі бақылау қағидалары КЖ/ТҚҚ туралы заңның 11-бабында көзделген бағдарламалардан тұрады, қор оларды Талаптарға сәйкес дербес әзірлейді және олар қордың ішкі құжаты не қордың басқару органы немесе атқарушы органы бекіткен осындай құжаттардың жиынтығы болып табылады.

Ескерту. 4-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 12.09.2022 № 69 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

2-тарау. КЖ/ТҚҚ мақсатында ішкі бақылауды ұйымдастыру бағдарламасы

5. Қорда қордың ішкі құжаттарында белгіленген тәртіппен қордағы ішкі бақылау қағидаларының іске асырылуы және сақталуы үшін жауапты, қордың басшы қызметкерлерінің немесе қордың тиісті құрылымдық бөлімшесі басшысының деңгейінен төмен емес қордың өзге басшыларының қатарынан жоғары білімі, қордың қызметін ұсынуға байланысты бөлімше басшысының лауазымында кемінде бір жыл жұмыс өтілі не КЖ/ТҚҚ саласында кемінде екі жыл жұмыс өтілі не қаржылық көрсетілетін қызметтерді ұсыну және (немесе) реттеу саласында кемінде үш жыл жұмыс өтілі және "Қазақстан Республикасында зейнетақымен қамсыздандыру туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес мінсіз іскерлік беделі бар лауазымды тұлға (бұдан әрі – жауапты қызметкер) тағайындалады, сондай-ақ құзыретіне КЖ/ТҚҚ мәселелері кіретін қор бөлімшесінің (бұдан әрі – КЖ/ТҚҚ жөніндегі бөлімше) қызметкерлері айқындалады.

Ескерту. 5-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 12.09.2022 № 69 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

6. КЖ/ТҚҚ мақсатында ішкі бақылауды ұйымдастыру бағдарламасы мыналарды қамтиды, бірақ олармен шектелмейді:

1) мәліметтерді тіркеу, сондай-ақ КЖ/ТҚҚ мақсатында ішкі бақылауды іске асыру барысында алынған құжаттар мен ақпаратты сақтау тәртібі;

2) нысаналы қаржы санкцияларын қолдану және КЖ/ТҚҚ туралы заңның 12-бабына сәйкес жасалған терроризмді қаржыландыруға байланысты ұйымдар мен тұлғалардың тізбесінде (бұдан әрі – Тізбе) және КЖ/ТҚҚ туралы заңның 12-1-бабына сәйкес жасалған жаппай қырып-жою қаруын таратуды қаржыландыруға байланысты ұйымдар мен тұлғалардың тізбесінде (бұдан әрі – ЖҚҚТҚ тізбесі) болуы тұрғысынан клиентті (оның өкілін) және бенефициарлық меншік иесін тексеру тәртібі;

3) Тізбеден және ЖҚҚТҚ тізбесінен клиент (оның өкілі) және бенефициарлық меншік иесі туралы мәліметтер алып тасталған кезде нысаналы қаржы санкцияларын қолдануды тоқтату тәртібі;

4) қор қызметкерлерінің, оның ішінде жауапты қызметкердің, қордың басқару органының және атқарушы органының өздеріне белгілі болған, қор қызметкерлері жол берген КЖ/ТҚҚ туралы заңды, сондай-ақ ішкі бақылау қағидаларын бұзу фактілері туралы хабардар ету тәртібі;

5) қорды (қордың бас ұйымын) бақылайтын заңды тұлға белгілеген КЖ/ТҚҚ жөніндегі талаптарды сипаттау (бар болса);

6) КЖ/ТҚҚ мақсатында қордың ішкі аудит қызметінің ішкі бақылау тиімділігін бағалау нәтижелері бойынша басқарушылық есептілікті дайындау және қордың басқару органы мен атқарушы органына ұсыну, оның ішінде қаржылық топ (бар болса) шеңберінде шоғырландырылған негізде ұсыну тәртібі;

7) КЖ/ТҚ тәуекелдерін бағалау нәтижелерін бағалау, айқындау, құжаттамалық тіркеу және жаңарту рәсімі;

8) бөлімшенің КЖ/ТҚ бойынша функцияларының, оның ішінде КЖ/ТҚ мақсатында ішкі бақылауды жүзеге асыру кезінде қордың басқа бөлімшелерімен, филиалдарымен, еншілес ұйымдарымен өзара іс-қимыл жасау рәсімінің, сондай-ақ жауапты қызметкердің функцияларының, өкілеттіктерінің, жауапты қызметкердің қордың басқару органымен және атқарушы органымен өзара іс-қимыл жасау рәсімінің сипаттамасы;

9) қордың Қазақстан Республикасында және сол сияқты одан тысқары жерлерде орналасқан филиалдарының, өкілдіктерінің, еншілес ұйымдарының, егер бұл олардың орналасқан жеріндегі мемлекеттің заңнамасына қайшы келмесе, ішкі бақылау қағидаларын сақтау және іске асыру тәртібі, оның ішінде КЖ/ТҚ тәуекелдерін басқару және оларды төмендету жөнінде қосымша шаралар мен рәсімдер қолдану тәртібі.

Ескерту. 6-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 12.09.2022 № 69 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

7. КЖ/ТҚ мақсатында ішкі бақылауды ұйымдастыру бағдарламасына сәйкес жауапты қызметкердің және КЖ/ТҚҚ жөніндегі бөлімше қызметкерлерінің функциялары мыналарды қамтиды, бірақ олармен шектелмейді:

1) әзірленген және қордың басқару органымен немесе атқарушы органымен келісілген ішкі бақылау қағидаларының және (немесе) оларға өзгерістердің (толықтырулардың), сондай-ақ қорда олардың сақталуына мониторингтің болуын қамтамасыз ету;

2) КЖ/ТҚҚ туралы заңға сәйкес уәкілетті органға хабарлар ұсынуды ұйымдастыру және олардың ұсынылуын бақылау;

3) клиенттердің операцияларын күдікті ретінде тану және қордың ішкі құжаттарында көзделген тәртіппен уәкілетті органға хабарлар жіберу қажеттілігі туралы шешімдер қабылдау;

4) уәкілетті органды анықталған клиенттер мен нысаналы қаржылық санкциялар қолдану бойынша қабылданған шаралар туралы хабардар ету;

5) КЖ/ТҚҚ туралы заңда және (немесе) шарттарда көзделген жағдайларда және тәртіппен клиенттердің операциялар жүргізуден бас тарту туралы шешімдер қабылдау не келісу;

6) қордың басқару органына және (немесе) атқарушы органына КЖ/ТҚҚ туралы заңда және (немесе) қордың ішкі құжаттарында көзделген жағдайларда және тәртіппен клиенттермен іскерлік қатынастарды орнату, жалғастыру не тоқтату туралы шешім қабылдау үшін сұратулар жіберу;

7) қордың басқару органын анықталған ішкі бақылау қағидаларын бұзушылықтар туралы қордың ішкі құжаттарында көзделген тәртіппен хабардар ету;

8) қордың басқару органына есептерді қалыптастыру үшін КЖ/ТҚҚ мақсатында, оның ішінде қаржылық топ шеңберінде (бар болса) КЖ/ТҚҚ тәуекелдерін басқару жүйесін жақсарту бойынша ұсынылатын шаралар мен ішкі бақылау қағидаларын іске асыру нәтижелері туралы ақпаратты дайындау;

9) қордың КЖ/ТҚ процестеріне тартылу тәуекелін бағалау және қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті органға сұратылып отырған ақпарат беру үшін сандық және сапалық көрсеткіштерді жинау бойынша жыл сайын, есепті жылдан кейінгі жылдың 5 ақпанынан кешіктірмей үйлестіру.

Ескерту. 7-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 12.09.2022 № 69 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

8. Жауапты қызметкерге және КЖ/ТҚҚ жөніндегі бөлімше қызметкерлеріне жүктелген функцияларды орындау үшін мынадай:

1) өз функцияларын толық көлемде және қордың ішкі құжаттарында көзделген тәртіппен жүзеге асыруға мүмкіндік беретін шекте қордың барлық үй-жайларына, ақпараттық жүйелеріне, телекоммуникация құралдарына, құжаттар мен файлдарға кіруге рұқсат алу;

2) өз функцияларын жүзеге асыру кезінде алынған ақпараттың конфиденциалдылығын қамтамасыз ету;

3) қордың бөлімшелерінен алынатын құжаттар мен файлдардың сақталуын қамтамасыз ету өкілеттіктер беріледі, бірақ олармен шектелмейді.

9. Қордың филиалдарында Талаптардың 7 және 8-тармақтарында көзделген функциялар мен өкілеттіктер толығымен немесе ішінара жүктелген қызметкерлер бар болса осындай қызметкерлердің қызметін үйлестіруді жауапты қызметкер жүзеге асырады.

10. Жауапты қызметкердің, КЖ/ТҚҚ жөніндегі бөлімше қызметкерлерінің, сондай-ақ қордың Талаптардың 7-тармағында көзделген функциялар жүктелген қызметкерлерінің функциялары ішкі аудит қызметінің функцияларымен, сондай-ақ қордың операциялық (ағымдағы) қызметін жүзеге асыратын бөлімшелердің функцияларымен қоса атқарылмайды.

11. Қор КЖ/ТҚ мақсатында ішкі бақылау мәселелері бойынша процестерді автоматтандыру үшін қордың ішкі бақылау талаптарына сәйкес келетін автоматтандырылған ақпараттық жүйелерді пайдаланады.

Ескерту. 11-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 24.02.2022 № 17 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік отыз күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

3- тарау. КЖ/ТҚ тәуекелдерін басқару бағдарламасы

12. КЖ/ТҚ тәуекелдерін басқаруды ұйымдастыру мақсатында қор КЖ/ТҚ тәуекелдерін басқару бағдарламасын әзірлейді.

Тәуекелдерді бағалау нәтижелері "Қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын мемлекеттік реттеу, бақылау және қадағалау туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 14-бабының бірінші бөлігіне сәйкес қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті органның талап етуі бойынша ұсынылады

Ескерту. 12-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 24.02.2022 № 17 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік отыз күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

13. КЖ/ТҚ тәуекелдерін басқару бағдарламасы мыналарды қамтиды, бірақ олармен шектелмейді:

1) қордың КЖ/ТҚ тәуекелдерін оның құрылымдық бөлімшелері бөлінісінде басқаруды ұйымдастыру тәртібі;

2) клиент тәуекелінің деңгейіне;

қор қызметтерінің (өнімдерінің) КЖ/ТҚ тәуекелдеріне ұшырағыштық дәрежесіне қатысты тәуекелдердің негізгі санаттарын (клиенттің типі, елдік тәуекел және қызметтер/өнімдер тәуекелі бойынша) ескере отырып, КЖ/ТҚ тәуекелдерін бағалау әдістемесі;

3) алдын алу іс-шараларының тізбесін, оларды жүргізу тәртібі мен мерзімдерін, қабылданған шараларға сәйкес нәтижелерді бақылауды көздейтін клиенттердің тәуекелдеріне және қор өнімдерінің (қызметтерінің) КЖ/ТҚ тәуекелдеріне ұшырағыштық дәрежесін тұрақты мониторингтеуді, талдауды және бақылауды жүзеге асыру тәртібі;

4) клиенттердің тәуекел деңгейлерін қайта қарау үшін беру тәртібі, мерзімдері мен негіздері.

14. Қор жыл сайынғы негізде кем дегенде тәуекелдердің мынадай ерекше санаттарын: клиенттердің типі бойынша тәуекелді, елдік (географиялық) тәуекелді, қызмет (өнім) және (немесе) оны ұсыну тәсілінің тәуекелін ескере отырып, қор қызметтерінің (өнімдерінің) КЖ/ТҚ тәуекелдеріне ұшырағыштық дәрежесін бағалауды жүзеге асырады.

Қор қызметтерінің КЖ/ТҚ тәуекелдеріне ұшырағыштық дәрежесін бағалау клиенттердің операцияларын сәйкестендіру және мониторингтеу рәсімдерін өзгертуді, операцияларды жүргізуге лимиттерді белгілеуді, қызметтерді ұсыну шарттарын өзгертуді, қызметтерді ұсынудан бас тартуды қоса алғанда, анықталған тәуекелдерді барынша азайтуға бағытталған ықтимал іс-шараларды сипаттаумен қатар жүреді.

15. Мәртебесі және (немесе) қызметі КЖ/ТҚ тәуекелін арттыратын клиенттердің типтері мыналарды қамтиды, бірақ олармен шектелмейді:

1) жария лауазымды адам, олардың жұбайы (зайыбы) және жақын туыстары;

2) қызметі қолма-қол ақшаның қарқынды айналымымен байланысты заңды тұлғалар және дара кәсіпкерлер, оның ішінде:

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің қолма-қол шетел валютасымен айырбастау операцияларына арналған лицензиясы негізінде қызметін тек қана айырбастау пункттері арқылы жүзеге асыратын заңды тұлғалар;

айрықша қызметі банкноттарды, монеталарды және құндылықтарды инкассациялау болып табылатын ұйымдар (екінші деңгейдегі банктер белгілеген КЖ/ТҚҚ бойынша талаптарды сақтайтын екінші деңгейдегі банктердің еншілес ұйымдарын қоспағанда);

микроқаржылық қызметті жүзеге асыратын ұйымдар;

тұтынушылардан қолма-қол ақшаны, оның ішінде электрондық терминалдар арқылы қабылдауды жүзеге асыратын қызметтерді (қаржылық қызметтерден басқа) жеткізушілердің агенттері (сенім білдірілген өкілдері);

ойын бизнесін ұйымдастырушылар, сондай-ақ Қазақстан Республикасынан тыс жерлерде онлайн-казино қызметін көрсететін не одан кіріс алатын тұлғалар;

туристік қызметтерді, сондай-ақ қолма-қол ақшаның қарқынды айналымына байланысты өзге де қызметтерді ұсынатын тұлғалар;

3) инвестициялық портфельді басқарушы брокер-дилерлер (екінші деңгейдегі банктер белгілеген КЖ/ТҚҚ бойынша талаптарды сақтайтын екінші деңгейдегі банктердің еншілес ұйымдарын қоспағанда);

4) "өмірді сақтандыру" саласы бойынша қызметті жүзеге асыратын сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары, сақтандыру брокерлері (екінші деңгейдегі банктер белгілеген КЖ/ТҚҚ бойынша талаптарды сақтайтын екінші деңгейдегі банктердің еншілес ұйымдарын қоспағанда);

5) цифрлық активтерді шығару, олардың сауда-саттығын ұйымдастыру, сондай-ақ цифрлық активтерді ақшаға, құндылықтарға және өзге де мүлікке айырбастау бойынша көрсетілетін қызметтерді ұсыну жөніндегі қызметті жүзеге асыратын тұлғалар;

6) қаржы лизингі бойынша қызметтер көрсететін тұлғалар (екінші деңгейдегі банктер белгілеген КЖ/ТҚҚ бойынша талаптарды сақтайтын екінші деңгейдегі банктердің еншілес ұйымдарын қоспағанда);

7) сақтандыру агенттері ретінде қызметті жүзеге асыратын тұлғалар;

8) жылжымайтын мүлікті сатып алу-сату бойынша делдалдық қызметті жүзеге асыратын тұлғалар;

9) қызметі қаруды, жарылғыш заттарды өндірумен және (немесе) сатумен байланысты адамдар;

10) қызметі бағалы металдарды, асыл тастарды не олардан жасалған бұйымдарды өндірумен және (немесе) өңдеумен, сондай-ақ сатып алумен-сатумен байланысты тұлғалар;

11) қорлардың, діни бірлестіктердің ұйымдық-құқықтық нысанындағы коммерциялық емес ұйымдар;

12) Талаптардың 16-тармағында көрсетілген шет мемлекеттерде орналасқан (тіркелген) тұлғалар, сондай-ақ Қазақстан Республикасында орналасқан осындай тұлғалардың филиалдары мен өкілдіктері;

13) сенімхат бойынша олардың өкілдері атынан әрекет ететін зейнетақы төлемдерін алушылар.

Ескерту. 15-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 24.02.2022 № 17 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік отыз күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

16. Қор осы тармақта көрсетілген шет мемлекеттерден клиенттерге қызмет көрсетуге және осындай шет мемлекеттердің қатысуымен ақшамен және (немесе) өзге мүлікпен операцияларды жүзеге асыруға байланысты елдік (географиялық) тәуекелді бағалауды жүзеге асырады.

Мыналар өздерімен жасалатын операциялар КЖ/ТҚ тәуекелін ұлғайтатын шет мемлекеттер болып табылады:

1) уәкілетті орган КЖ/ТҚҚ туралы заңның 4-бабының 4-тармағына сәйкес жасайтын Ақшаны жылыстатуға қарсы күрестің қаржылық шараларын әзірлеу тобының (ФАТФ) ұсынымдарын орындамайтын не жеткілікті орындамайтын мемлекеттердің (аумақтардың) тізбесіне енгізілген шет мемлекеттер (аумақтар);

2) БҰҰ Қауіпсіздік Кеңесінің қарарларымен қабылданған халықаралық санкциялар (эмбарго) қолданылатын шет мемлекеттер (аумақтар);

3) Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының "Банктік және сақтандыру қызметінің, бағалы қағаздар нарығына кәсіби қатысушылардың қызметінің және бағалы қағаздар нарығындағы қызметтің өзге де лицензияланатын түрлерінің, акционерлік инвестициялық қорлардың қызметінің және бағалы қағаздар рыногы ұйымдарының қызметінің мақсаттары үшін оффшорлық аймақтардың тізбесін белгілеу туралы" 2002 жылғы 24 ақпандағы № 8 қаулысымен бекітілген оффшорлық аймақтар тізбесіне енгізілген шет мемлекеттер (аумақтар) (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 20095 болып тіркелген);

4) қор факторлардың (сыбайлас жемқорлық, есірткілердің заңсыз өндірілуі, айналымы және (немесе) транзит деңгейі туралы мәліметтер, халықаралық терроризмді қолдау туралы мәліметтер) негізінде КЖ/ТҚ жоғары тәуекелін көрсетуші ретінде анықтаған шет мемлекеттер (аумақтар) болып табылады.

17. Қордың КЖ/ТҚ тәуекелін арттыратын қызметтері, сондай-ақ оларды ұсыну тәсілдері мыналарды қамтиды, бірақ олармен шектелмейді:

1) дербес компьютерлер, телефондар, электрондық терминалдар арқылы қызмет көрсетуді қоса алғанда, клиенттерге қашықтықтан қызмет көрсету;

2) ерікті зейнетақы жарналары есебінен зейнетақы жарналарын тарту және зейнетақы төлемдері жөніндегі қызметтер;

3) қолданыстағы, сондай-ақ енгізілетін өнімдер үшін жаңа және дамушы технологияларды пайдалана отырып беру тетіктерін қамтитын жаңа өнімдер мен іскерлік тәжірибелер.

18. Қор қызметтерінің КЖ/ТҚ тәуекелдеріне ұшырағыштық дәрежесін бағалау кезінде Талаптардың 15, 16 және 17-тармақтарында көрсетілген тәуекелдер санаттарына және факторларына сәйкес мыналарды қоса алғанда, бірақ олармен шектелмей, қор тәуекелдің қорытынды дәрежесіне әсер ететін қосымша мәліметтерді ескереді:

1) қордың уәкілетті органға клиенттердің күдікті операциялары туралы жіберген хабарламаларының саны;

2) қордың уәкілетті органға клиенттердің шекті операциялары туралы жіберген хабарламаларының саны.

19. КЖ/ТҚ тәуекелдерін басқару бағдарламасын іске асыру шеңберінде қор Талаптардың 15, 16 және 17-тармақтарында көрсетілген санаттар мен тәуекелдер факторларын, сондай-ақ қор белгілейтін өзге де санаттар мен тәуекелдер факторларын ескере отырып, клиенттерді жіктеу жөнінде шаралар қабылдайды.

Қор клиенттің (клиенттер тобының) тәуекел деңгейін қорда бар клиент (клиенттер) туралы мәліметтер мен ақпаратты талдау нәтижелері бойынша белгілейді және кемінде екі деңгейден тұратын кор әзірлеген тәуекел деңгейін айқындау шкаласы бойынша бағаланады.

Қор клиенттің (клиенттер тобының) тәуекел деңгейін қайта қарауды клиент (клиенттер тобы) туралы мәліметтердің жаңартылуына қарай жүзеге асырады).

20. Талаптардың 15, 16 және 17-тармақтарында көрсетілген тәуекел санаттары мен факторларын пайдалана отырып, тәуекелді бағалау клиенттерге (клиенттер топтарына) қатысты операциялар (іскерлік қатынастар) мониторингінің нәтижелері негізінде жүргізіледі.

Тәуекелді бағалау бұрын жүргізілмеген және (немесе) іскерлік қатынастар бұрын орнатылмаған клиенттер (клиенттер топтары) бойынша қор іскерлік қатынастар орнатылғанға дейін алынған деректер негізінде тәуекелді бастапқы бағалауды жүргізеді.

21. КЖ/ТҚ тәуекелдерін басқару бағдарламасын іске асыру кезінде қор КЖ/ТҚҚ туралы заңның 11-1-бабының 6-тармағына сәйкес КЖ/ТҚ тәуекелдері есебінен жарияланған ақпаратты ескереді.

21-1. Қор:

1) берудің жаңа тетіктерін қоса алғанда, жаңа өнімдер және жаңа іскерлік практика әзірлеуге;

2) жаңа, сол сияқты қолданыстағы өнімдер үшін жаңа немесе дамушы технологияларды пайдалануға байланысты туындауы мүмкін КЖ/ТҚ тәуекелдерін айқындайды және бағалайды.

КЖ/ТҚ тәуекелдерін бағалау жаңа өнімдерді, іскерлік практиканы іске қосқанға дейін немесе жаңа немесе дамушы технологияларды пайдаланғанға дейін жүргізіледі.

Ескерту. Талаптар 21-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 24.02.2022 № 17 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік отыз күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

4-тарау. Клиенттерді сәйкестендіру бағдарламасы

22. Клиентті (оның өкілін) және бенефициарлық меншік иесін тиісінше тексеру бойынша КЖ/ТҚҚ туралы заңның талаптарын іске асыру мақсатында қор клиенттерді (олардың өкілдерін) және бенефициарлық меншік иелерін сәйкестендіру бағдарламасын әзірлейді.

Клиентті (оның өкілін) және бенефициарлық меншік иесін сәйкестендіру қордың зейнетақы жарналары салымшысы (оның өкілі), зейнетақы төлемдерін алушы (оның өкілі) туралы мәліметтерді тіркеу және олардың анықтығын тексеру, бенефициарлық меншік иесін анықтау және ол туралы мәліметтерді тіркеу, іскерлік қатынастардың болжамды мақсатын белгілеу және тіркеу, сондай-ақ зейнетақы жарналары салымшысы, зейнетақы төлемдерін алушы және олардың өкілдері туралы Талаптарда көзделген өзге де мәліметтерді алу және тіркеу жөніндегі іс-шараларды жүргізуінен тұрады.

Бенефициарлық меншік иесін анықтау жөніндегі іс-шараларды қор зейнетақы жарналарының салымшысына қатысты, ал ерікті зейнетақы жарналары есебінен қалыптастырылған зейнетақы төлемдерін жүзеге асыру кезінде осындай зейнетақы төлемдерін алушыға да қатысты жүргізеді.

Заңды тұлға-клиенттің жарғылық капиталына қатысу үлесінің не орналастырылған (артықшылықты және қоғам сатып алған акцияларды есептемегенде) акцияларының жиырма бес пайызынан астамы тікелей немесе жанама түрде тиесілі жеке тұлғаның бенефициарлық меншік иесі болып табылатынына күмән келтіру үшін негіздер болған жағдайда, заңды тұлға-клиентке өзгеше түрде бақылауды жүзеге асыратын не оның мүддесіне клиент-заңды тұлға ақшамен және (немесе) өзге мүлікпен операциялар жасайды жеке тұлғаның бенефициарлық меншік иесі болып танылуына жол беріледі.

Егер шаралар қабылдау нәтижесінде заңды тұлға-клиенттің бенефициарлық меншік иесі анықталмаған жағдайда, бенефициарлық меншік иесі ретінде жеке дара атқарушы органды не заңды тұлға-клиенттің алқалы атқарушы органының басшысын тануға рұқсат етіледі.

КЖ/ТҚҚ туралы заңның 5-бабының 7-тармағына сәйкес қор тәуекелдің жоғары деңгейі берілген клиентке қатысты клиенттерді тиісінше тексерудің күшейтілген шараларын қолданады не оларға қатысты тәуекелдің төмен деңгейі берілген клиенттерді тиісінше тексерудің жеңілдетілген шараларын қолданады.

Ескерту. 22-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 12.09.2022 № 69 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

22-1. КЖ/ТҚҚ туралы заңның 5-бабы 2, 3-1-тармақтарының және 7-бабы 1-тармағының талаптарын ескере отырып, қор:

1) клиент шекті операция (мәміле) жасаған;

2) клиент күдікті операция (мәміле) жасаған (жасауға әрекет жасаған);

3) клиент КЖ/ТҚ типологияларына, схемалары мен тәсілдеріне сәйкес келетін сипаттамалары бар операция (мәміле) жасаған;

4) клиент ерекше операция (мәміле) жасаған;

5) клиент (оның өкілі), бенефициарлық меншік иесі туралы бұрын алынған деректердің анықтығына күмән келтіру үшін негіздер болған жағдайларда клиентті (оның өкілін) және бенефициарлық меншік иесін сәйкестендіруді, клиенттің тәуекел деңгейін ескере отырып, жасалатын операцияларды қаржыландыру көзі туралы мәліметтерді алу мен тіркеуді қоса алғанда, іскерлік қатынастарды тексеруді және операцияларды зерделеуді жүргізеді, сондай-ақ клиент (оның өкілі) және бенефициарлық меншік иесі туралы алынған мәліметтердің анықтығына тексеру жүргізеді.

Клиент (оның өкілі), бенефициарлық меншік иесі туралы бұрын алынған мәліметтердің дәйектілігіне күмән келтіру үшін негіз болған жағдайда, клиент (оның өкілі) және бенефициарлық меншік иесі туралы мәліметтерді жаңарту қаржы мониторингі субъектісі мұндай күмәннің болуы туралы шешім қабылдаған күннен кейінгі 15 (он бес) жұмыс күні ішінде жүзеге асырылады.

Клиент белгіленген іскерлік қатынастар шеңберінде операциялар жасау кезінде, егер ол осы тармақтың бірінші бөлігінің 2), 3, 4) және 5) тармақшаларында көзделген жағдайларды, сондай-ақ клиенттің тәуекел деңгейіне және Талаптарға сәйкес бұрын алынған қосымша мәліметтерді жаңарту не алу қажеттігін қоспағанда, осындай іскерлік қатынастарды белгілеу кезінде жүргізілсе, клиентті (оның өкілін) және бенефициарлық меншік иесін сәйкестендіру жүргізілмейді.

Ескерту. Талаптар 22-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 24.02.2022 № 17 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік отыз күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 12.09.2022 № 69 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулыларымен.

23. КЖ/ТҚҚ туралы заңның 6-бабының талаптарын ескерумен қор клиентті (оның өкілін) және бенефициарлық меншік иесін іскерлік қатынастар орнатқанға дейін сәйкестендіру жүргізеді.

24. Талаптардың 22-1 және 23-тармақтарына сәйкес алынған мәліметтерді қор клиенттің досьесіне енгізеді, ол қорда клиентпен іскерлік қатынастардың барлық кезеңі ішінде және олар тоқтатылған күннен бастап кемінде 5 (бес) жыл сақталады.

Қор ішкі құжаттарға сәйкес досье жүргізетін клиенттердің топтары мыналарды қамтиды, бірақ олармен шектелмейді:

1) жеке тұлғалар;

2) заңды тұлғалар.

Қор КЖ/ТҚҚ туралы заңның 5-бабы 6-тармағының 1) тармақшасын қолданған кезде қор клиенттің досьесіне енгізу (қосу) үшін клиенттерін тиісінше тексеру шараларына қор сүйенетін басқа қаржы мониторингі субъектілерінен клиент туралы мәліметтерді дереу алады, сондай-ақ сұрату бойынша оларға, оның ішінде ақпарат, ақпараттық жүйелерден немесе қаржы мониторингінің басқа субъектілерінің дерекқорынан үзінді көшірмелер жататын растайтын құжаттардың көшірмелерін кідіріссіз алады.

Шетелдік қаржы ұйымы қабылдаған клиенттерді (олардың өкілдерін) және бенефициарлық меншік иелерін тиісінше тексеру шараларына сүйенетін қор осындай шетелдік қаржы ұйымының қызметі ол тіркелген мемлекетте лицензиялауға, реттеуге және қадағалауға жататынын және шетелдік қаржы ұйымы КЖ/ТҚҚ туралы заңның 5-бабының талаптарына ұқсас тиісінше тексеру шараларын қолданатынын, сондай-ақ тиісінше тексеру нәтижелері бойынша алынған құжаттар мен мәліметтерді клиентпен (оның өкілімен) және бенефициарлық меншік иесімен іскерлік қатынастар тоқтатылған күннен бастап кемінде 5 (бес) жыл сақтайтынын белгілейді.

Қаржы тобының қатысушысы болып табылатын қор қажет болған жағдайда КЖ/ТҚҚ туралы заңның 5-бабының 6-1-тармағында белгіленген талаптар сақталған жағдайда осындай топтың басқа қатысушылары тиісті клиенттерге (олардың өкілдеріне) және бенефициарлық меншік иелеріне қатысты КЖ/ТҚҚ туралы заңның 5-бабының 3-тармағының 1), 2), 2-1), 2-2), 4) және 6) тармақшаларында көзделген клиенттерді (олардың өкілдерін) және бенефициарлық меншік иелерін тиісінше тексеру шараларына сүйенеді.

Ескерту. 24-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 12.09.2022 № 69 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

25. Клиентті (оның өкілін) және бенефициарлық меншік иесін сәйкестендіру процесінде қор Тізбеде және ЖҚҚТҚ тізбесінде осындай клиенттің (оның өкілінің) және бенефициарлық меншік иесінің болуына тексеру жүргізеді.

Клиенттің (оның өкілінің) және бенефициарлық меншік иесінің Тізбеде және ЖҚҚТҚ тізбесінде болуын (Тізбеге және ЖҚҚТҚ тізбесіне енгізілуін) тексеру клиенттің тәуекел деңгейіне байланысты емес және Тізбеге және ЖҚҚТҚ тізбесіне өзгерістер енгізілуіне (Тізбенің және ЖҚҚТҚ тізбесінің жаңартылуына) қарай жүзеге асырылады.

Қор клиентті (оның өкілін) сәйкестендіру және бенефициарлық меншік иесін анықтау процесінде осындай клиенттің (оның өкілінің) және бенефициарлық меншік иесінің лауазымды тұлғаларға және олардың жұбайларына (зайыптарына) және жақын туыстарына тиесілігіне тексеру жүргізеді.

Қор КЖ/ТҚҚ туралы заңның 1-бабы 3-2) тармақшасының алтыншы, жетінші және сегізінші абзацтарында көрсетілген жария лауазымды тұлғаларға, олардың жұбайларына және жақын туыстарына қатысты:

1) жария лауазымды тұлғаның беделін оның КЖ/ТҚ жағдайларына қатыстылығына қарай бағалауды жүзеге асырады;

2) қордың басшы қызметкерлерінің осындай клиенттермен (олардың өкілдерімен) және бенефициарлық меншік иелерімен іскерлік қарым-қатынастар орнатуға, оны жалғастыруға жазбаша рұқсатын алады;

3) осындай клиенттің (оның өкілінің) және бенефициарлық меншік иесінің қаражат көзін анықтау үшін қолжетімді шаралар қабылдайды;

4) клиенттерді (олардың өкілдерін) және бенефициарлық меншік иелерін тиісінше тексеру жөнінде күшейтілген шараларды тұрақты негізде қабылдайды.

Тәуекелдің жоғары деңгейі берілген КЖ/ТҚҚ туралы заңның 1-бабы 3-2) тармақшасының екінші, үшінші, төртінші және бесінші абзацтарында көрсетілген жария лауазымды тұлғаларға, олардың жұбайларына және жақын туыстарына қатысты қор КЖ/ТҚҚ туралы заңның 5-бабының 3-тармағында көзделген шаралардан басқа, осы тармақтың төртінші бөлігінің 1), 2), 3) және 4) тармақшаларында белгіленген шараларды қосымша қолданады.

Еуразиялық экономикалық одаққа кіретін мемлекеттердің азаматтарына қатысты көші-қон карточкалары туралы мәліметтер талап етілмейді.

Қор жеке тұлғаны (заңды тұлғаның басшысын, құрылтайшыларын (қатысушыларын), бенефициарлық меншік иесін) сәйкестендіру кезінде мынадай деректерді белгілейді және тіркейді:

тегі, аты, әкесінің аты (бар болса);

азаматтығы;

туған күні мен жері;

бенефициарлық меншік иесінің мекенжайын қоспағанда, заңды мекенжайы;

жеке басын куәландыратын құжаттың және (немесе) негізінде сәйкестендіру жүргізілетін өзге құжаттың деректемелері,

жеке сәйкестендіру нөмірі (Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жеке тұлғаға жеке сәйкестендіру нөмірі берілмеген жағдайларды қоспағанда);

қызмет түрі (дара кәсіпкерлер үшін).

Қор заңды тұлға-клиентті (заңды тұлға-клиенттің құрылтайшыларын (қатысушыларын) сәйкестендірген кезде мынадай деректерді белгілейді және тіркейді:

атауы;

заңды тұлғаның мемлекеттік тіркеу нөмірі және тіркелген күні, тіркеуші органның атауы (олар болған кезде);

орналасқан және тіркелген жері;

бизнес сәйкестендіру нөмірі (заңды тұлғаға Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес бизнес сәйкестендіру нөмірі берілмеген жағдайларды қоспағанда) не бейрезидент-заңды тұлға шет мемлекетте тіркелген нөмір;

басшы (заңды тұлға-клиенттің атынан әрекет етуге уәкілетті өзге тұлға), қаржылық құжаттарға қол қою құқығы бар тұлға туралы деректер

қызмет сипаты;

бенефициарлық меншік иесі туралы деректер.

Ескерту. 25-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 12.09.2022 № 69 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

26. Клиент (оның өкілі) клиент (оның өкілі) және бенефициарлық меншік иесі туралы мәліметтерді растау мақсатында ұсынылатын құжаттар олардың түпнұсқалығына тексеріледі.

27. Клиентті (оның өкілін) және бенефициарлық меншік иесін сәйкестендіру бағдарламасына мыналар кіреді, бірақ олармен шектелмейді:

1) қордың іскерлік қатынастарды орнатудан және (немесе) операция жүргізуден бас тарту, сондай-ақ іскерлік қатынастарды тоқтату туралы шешім қабылдау рәсімін, негіздері мен мерзімдерін қоса алғанда, клиенттерді қызмет көрсетуге қабылдау тәртібі;

2) клиентті (оның өкілін) және бенефициарлық меншік иесін сәйкестендіру тәртібі, оның ішінде тиісті тексерудің жеңілдетілген және күшейтілген шаралары;

3) қордың клиенттер (олардың өкілдері) арасынан қызмет көрсетілетін немесе қызмет көрсетуге қабылданатын жария лауазымды тұлғаларды, олардың жұбайларын (зайыптарын) және жақын туыстарын анықтауға бағытталған шаралардың сипаттамасы;

4) клиенттің (оның өкілінің) және бенефициарлық меншік иесінің Тізбеде және ЖҚҚТҚ тізбесінде болуын тексеру тәртібі;

5) іскерлік қатынастарды қашықтан орнату кезінде (клиенттің немесе оның өкілінің жеке қатысуынсыз) сәйкестендіру ерекшеліктері;

6) клиентті (оның өкілін) және бенефициарлық меншік иесін КЖ/ТҚҚ бойынша (бар болса) талаптарды орындау аясында сәйкестендіру процесінде алынған мәліметтермен алмасу, сондай-ақ осындай мәліметтерді сақтау және құпиялылығын қамтамасыз ету ерекшеліктері;

7) клиентті (оның өкілін) және бенефициарлық меншік иесін сәйкестендіру үшін қажетті мәліметтерді алу мақсатында басқа ұйымдармен өзара іс-қимыл жасау ерекшеліктері;

8) клиент (оның өкілі) және бенефициарлық меншік иесі туралы мәліметтердің дәйектілігін тексеру тәртібі;

9) клиенттің досьесін жүргізу нысанына, мазмұнына және тәртібіне қойылатын талаптар, мәліметтерді жаңарту мерзімділігін көрсетумен досьедегі мәліметтерді жаңартулар;

10) клиенттің тәуекел деңгейін бағалау тәртібі, мұндай тәуекелді бағалау негіздері;

11) КЖ/ТҚҚ туралы заңның 5-бабы 5-тармағының үшінші және төртінші бөліктеріне сәйкес қаржы мониторингі жөніндегі уәкілетті орган айқындаған нысан бойынша және тәртіпте клиенттердің бенефициарлық меншік иелері туралы мәліметтерді қордың сұрау салуы бойынша алу және ұсыну тәртібі.

Егер қор КЖ/ТҚҚ туралы заңға сәйкес шарт негізінде өзге тұлғаға клиенттерге қатысты КЖ/ТҚҚ туралы заңның 5-бабы 3-тармағының 1), 2), 2-1), 2-2) және 4) тармақшаларында көзделген шараларды қолдануды тапсырса, қор мұндай тұлғалармен өзара іс-қимыл жасау қағидаларын әзірлейді, олар мыналарды:

қордың сәйкестендіру жүргізу тапсырылған тұлғалармен шарттар жасасу рәсімін, сондай-ақ мұндай шарттар жасасуға уәкілетті қордың лауазымды тұлғаларының тізбесін;

қор мен сәйкестендіруді жүргізу тапсырылған тұлғалар арасындағы шарттарға сәйкес клиентті (оның өкілін) және бенефициарлық меншік иесін сәйкестендіру рәсімін;

сәйкестендіруді жүргізу тапсырылған адамдардың клиентті (оның өкілін) және бенефициарлық меншік иесін сәйкестендіруді жүргізу кезінде алынған мәліметтерді қорға беру рәсімі мен мерзімдерін;

қорға алынған мәліметтерді беру рәсімін, мерзімдері мен толықтығын, сондай-ақ анықталған бұзушылықтарды жою бойынша қор қабылдайтын шараларды қоса алғанда, сәйкестендіруді жүргізу тапсырылған тұлғалардың клиентті (оның өкілін) және бенефициарлық меншік иесін сәйкестендіру жөніндегі талаптарды сақтауын бақылауды қордың жүзеге асыру рәсімін;

сәйкестендіру жөніндегі талаптарды, оның ішінде рәсімдерді, алынған мәліметтерді қорға беру мерзімдері мен толықтығын сақтамаған жағдайда, қордың сәйкестендіру жүргізу тапсырылған тұлғалармен шартты орындаудан біржақты бас тарту туралы шешім қабылдау негіздерін, рәсімін және мерзімдерін;

сәйкестендіру жүргізу тапсырылған тұлғалармен шартты орындаудан біржақты бас тарту туралы шешім қабылдауға уәкілетті қордың лауазымды тұлғаларының тізбесін;

қор сәйкестендіру жүргізуді тапсырған тұлғалардың клиентті (оның өкілін) және бенефициарлық меншік иесін сәйкестендіру жөніндегі талаптарды сақтамағаны үшін, алынған мәліметтерді қорға беру рәсімін, мерзімдері мен толықтығын қоса алғанда, жауапкершілігі туралы ережелерді;

қордың сәйкестендіру талаптарын орындау мақсатында оларға әдіснамалық көмек көрсету мәселелері бойынша клиентті (оның өкілін) және бенефициар меншік иесін сәйкестендіру жүргізу тапсырылған тұлғалармен өзара іс-қимыл жасау рәсімін қамтиды.

Қорға өзара іс-қимыл қағидаларына қосымша талаптарды енгізуіне рұқсат етіледі.

Шетелдік қаржы ұйымы шартының негізінде КЖ/ТҚҚ туралы заңның 5-бабы 3-тармағының 1), 2), 2-1), 2-2) және 4) тармақшаларында көзделген клиенттерді (олардың өкілдерін) және бенефициарлық меншік иелерін тиісінше тексеру шараларын қолдануды тапсырған қор қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастырудың (жылыстатудың) ықтимал тәуекелдерін ескереді және терроризмді қаржыландыру.

Ескерту. 27-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 12.09.2022 № 69 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

27-1. Ұсынылған мәліметтердің дәйектілігін тексеру клиент (оның өкілі) ұсынған тиісті құжаттардың түпнұсқаларының немесе нотариат куәландырған көшірмелерінің деректерімен салыстырып тексеру, қолжетімді көздерден (дерекқорлардан) алынған деректермен салыстырып тексеру, мекенжайға баруды қоса алғанда, мәліметтерді басқа да тәсілдермен тексеру арқылы жүзеге асырылады.

Ескерту. Талаптар 27-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 24.02.2022 № 17 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік отыз күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

27-2. Қаржы мониторингінің басқа субъектісі немесе шетелдік қаржы ұйымы Ақшаны жылыстатумен күрестің қаржылық шараларын әзірлеу тобының (ФАТФ) ұсынымдарын орындамайтын және (немесе) жеткілікті түрде орындамайтын мемлекетте (аумақта) тіркелген, болған немесе болған жағдайда, Қор КЖ/ТҚҚ туралы заңның 5-бабының 6, 6-1 және 8-тармақтарында көзделген әрекеттерді жасамайды.

Ескерту. Талаптар 27-2-тармақпен толықтырылды – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 12.09.2022 № 69 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

5-бөлім. Клиенттер операцияларының мониторингі және оны зерделеу бағдарламасы

28. КЖ/ТҚҚ туралы заңның клиентті тиісінше тексеру бойынша, сондай-ақ шекті және күдікті операцияларды анықтау және уәкілетті органға жіберу бойынша талаптарды іске асыру мақсатында қор клиенттер операцияларының мониторингі және оны зерделеу бағдарламасын әзірлейді.

29. Клиенттер операцияларының мониторингі және оны зерделеу бағдарламасы аясында қор клиенттер (олардың өкілдері) және бенефициарлық меншік иелері туралы қосымша мәліметтерді алу және (немесе) жаңарту бойынша, сондай-ақ клиенттерді зерделеу және шекті, күрделі, әдеттегіден тыс және күдікті операцияларды анықтау бойынша іс-шаралар жүргізеді.

Қор клиенттер операцияларының мониторингін және оларды зерделеу нәтижелерін қор қызметтерінің КЖ/ТҚ тәуекелдеріне бейімділігі дәрежесін жыл сайын бағалау, сондай-ақ клиенттер тәуекелдерінің деңгейлерін қайта қарау үшін пайдаланады.

Клиенттер операцияларының мониторингі және оны зерттеп-зерделеу бағдарламасы аясында алынған мәліметтер Талаптардың 24 тармағында көзделген клиенттің досьесіне енгізіледі және (немесе) клиенттермен іскерлік қатынастардың бүкіл кезеңі бойында және олар тоқтатылған күннен бастап кемінде бес жыл қорда сақталады.

30. Клиент (оның өкілі) және бенефициарлық меншік иесі туралы қосымша мәліметтерді алу және (немесе) жаңарту кезеңділігін қор клиенттің (клиенттер тобының) тәуекел деңгейін және (немесе) клиент пайдаланатын қор қызметтерінің КЖ/ТҚ тәуекелдеріне бейімділігі дәрежесін ескерумен белгілейді.

Тәуекел деңгейі жоғары клиент (оның өкілі) және бенефициарлық меншік иесі туралы мәліметтерді жаңарту жылына кемінде бір рет жүзеге асырылады.

31. Клиенттің операцияларын зерделеу дәрежесін қор клиенттің (клиенттер тобының) тәуекел деңгейін ескере отырып, сондай-ақ қордың қолда бар КЖ/ТҚ сценарийлерін (схемаларын) және (немесе) күрделі, ерекше, күдікті операциялардың белгілерін ескере отырып айқындайды.

Клиентке тәуекелдің жоғары деңгейі берілген жағдайда, сондай-ақ клиент күдікті операция жасаған жағдайда қор клиент белгілі бір уақыт кезеңінде, бірақ кемінде соңғы айда жүргізетін (жүргізген) операцияларды зерделейді.

Ескерту. 31-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 24.02.2022 № 17 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік отыз күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

32. Клиенттер операцияларының мониторингі және оны зерделеу бағдарламасы мыналарды қамтиды, бірақ олармен шектелмейді:

1) КЖ/ТҚҚ туралы заңның 10-бабының 2-тармағына сәйкес уәкілетті орган айқындаған, күдікті операцияларды анықтау белгілерінің негізінде жасалған, сондай-ақ қор дербес әзірлеген күдікті операциялар белгілерінің тізбесі;

2) қор бөлімшелерінің (қызметкерлерінің) арасында клиент (оның өкілі) және бенефициарлық меншік иесі туралы бұрын алынған мәліметтерді жаңарту және (немесе) қосымша мәліметтер алу бойынша міндеттерді Талаптарда көзделген жағдайларда бөлу;

3) қор бөлімшелерінің (қызметкерлерінің) арасында шекті, күрделі, әдеттегіден тыс, күдікті операцияларды анықтау бойынша міндеттерді бөлу және бөлімшелер (қызметкерлер) арасында беру;

4) жауапты қызметкердің клиент операциясының біліктілігі туралы шешім қабылдау тәртібі, негіздері және мерзімі;

5) күрделі, әдеттегіден тыс операцияларды зерделеу нәтижелері туралы мәліметтерді, сондай-ақ шекті және күдікті операциялар (оның ішінде, операцияның сомасы) туралы мәліметтерді тіркеу (оның ішінде тіркеу тәсілдері) тәртібі;

6) клиент жүйелі түрде және (немесе) айтарлықтай көлемде әдеттегіден тыс және (немесе) күдікті операцияларды жүзеге асырған жағдайда клиентке және оның операцияларына қатысты шаралар қабылдау тәртібі және қабылданатын шаралардың сипаты;

7) уәкілетті органға шекті және күдікті операциялар туралы хабарлар беру тәртібі;

8) шекті және күдікті операцияның анықталғаны туралы қордың басқару органын, атқарушы органын және қордың лауазымды адамдарын хабардар ету (қажет болған кезде) тәртібі.

Ескерту. 32-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 24.02.2022 № 17 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік отыз күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

33. Операцияны шекті ретінде жіктеудің заңдылығы бөлігінде күмән туындаған, сондай-ақ әдеттегіден тыс немесе күдікті операция анықталған жағдайда, көрсетілген операцияны анықтаған қор қызметкері қордың ішкі құжаттарында белгіленген тәртіпте, нысанда және мерзімде жауапты қызметкерге (КЖ/ТҚК жөніндегі бөлімшеге) мұндай операция туралы хабарлама жолдайды.

Бір хабарламада бірнеше операция туралы ақпарат болады.

Осы тармақтың бірінші бөлігінде көрсетілген операциялар туралы хабарламалар, сондай-ақ оларды зерделеу нәтижелерін қор клиентпен іскерлік қатынастар тоқтатылған күннен бастап кемінде бес жыл сақтайды.

6-бөлім. Қор қызметкерлерін КЖ/ТҚҚ мәселелері бойынша даярлау және оқыту бағдарламасы

34. Қор қызметкерлерін КЖ/ТҚҚ мәселелері бойынша даярлау және оқыту бағдарламасының (бұдан әрі – Оқыту бағдарламасы) мақсаты қор қызметкерлерінің Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарын, сондай-ақ КЖ/ТҚҚ саласындағы ішкі бақылау қағидаларының және өзге де ішкі құжаттардың талаптарын орындау үшін қажетті білім алуы және дағдыларды қалыптастыруы болып табылады.

35. Оқыту бағдарламасы КЖ/ТҚҚ туралы заңның 11-бабының 8-тармағында көрсетілген КЖ/ТҚҚ саласында даярлау және оқыту бойынша қаржы мониторингі субъектілеріне қойылатын талаптарға сәйкес әзірленеді.

Ескерту. 35-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 12.09.2022 № 69 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.
36. Алып тасталды – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 12.09.2022 № 69 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.