Об утверждении Гигиенических нормативов к безопасности среды обитания

Приказ Министра здравоохранения Республики Казахстан от 21 апреля 2021 года № ҚР ДСМ -32. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 22 апреля 2021 года № 22595

В соответствии с подпунктом 132-1) пункта 16 Положения о Министерстве здравоохранения Республики Казахстан, утвержденного постановлением Правительства Республики Казахстан от 17 февраля 2017 года № 71 ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Утвердить прилагаемые Гигиенические нормативы к безопасности среды обитания.

2. Признать утратившим силу приказ Министра национальной экономики Республики Казахстан от 25 июня 2015 года № 452 "Об утверждении Гигиенических нормативов к безопасности окружающей среды (почве)" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 11755, опубликован 16 июля 2016 года в газете "Казахстанская правда" № 135 (28261)).

3. Комитету санитарно-эпидемиологического контроля Министерства здравоохранения Республики Казахстан в установленном законодательством Республики Казахстан порядке обеспечить:

1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства здравоохранения Республики Казахстан после его официального опубликования;

3) в течение десяти рабочих дней после государственной регистрации настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан представление в Юридический департамент Министерства здравоохранения Республики Казахстан сведений об исполнении мероприятий, предусмотренных подпунктами 1) и 2) настоящего пункта.

4. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего вице-министра здравоохранения Республики Казахстан.

5. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня его первого официального опубликования.

Министр здравоохранения Республики Казахстан

А. Цой

Утверждены приказом Министра здравоохранения Республики Казахстан от 21 апреля 2021 года № КР ДСМ -32

Гигиенические нормативы к безопасности среды обитания

Таблица 1. Предельно-допустимые концентрации (далее - ПДК) химических веществ в почве

№ п/п	Наименование вещества	Величина ПДК мк/кг почвы с учетом фона (кларка)	Лимитирующий показатель
1	2	3	4
подвижная форма
1	кобальт* (1)	5,0	общесанитарный
2	фтор* (2)	2,8	транслокационный
3	хром* (3)	6,0	общесанитарный
водорастворимая форма
4	фтор	10,0	транслокационный
5	бенз(а)пирен	0,02	общесанитарный
6	ксилолы (орто-, мета-, пара)	0,3	транслокационный
7	мышьяк	2,0	транслокационный
8	ОФУ* (4)	3000,0	водный и общесанитарный
9	ртуть	2,1	транслокационный
10	свинец	32,0	общесанитарный
11	свинец + ртуть	20,0 + 1,0	транслокационный
12	элементарная сера	160,0	общесанитарный
	сероводород	0,4	воздушный
	серная кислота	160,0	общесанитарный
13	стирол	0,1	воздушный
14	формальдегид	7,0	-"-
15	хлористый калий	560,0	водный

Таблица 2. Оценка почвы по санитарно-химическим и радиологическим показателям

№ п/п	Степень опасности	Степень загрязнения	Кратность превышения ПДК химических веществ	Показатель загрязнения радиоактивными веществами
1	2	3	4	5
1	Безопасная	Чистая	<1	Естественный уровень
2	Опасная	Сильно загрязненная	1-10	Превышение естественного уровня в 1,5 раза
3	Чрезвычайно опасная		10-25	Превышение естественного уровня в 2 раза
4	Экологическое бедствие		>25	Превышение естественного уровня в 3 раза

Таблица 3. Оценка почвы по микробиологическим и паразитологическим показателям

№ п/п	Степень опасности	Степень загрязнения	Микробиологические и паразитологические показатели					Показатель самоочищения почвы термофилов
			Коли титр	Титр анаэробов (Cl.​per​frin​gers)	Число яйц гельминтов 1 кг. почвы	Число личинок и кукоколок мух на участке 0,25 м2	Санитарное число Хлебникова
1	2	3	4	5	6	7	8	9
1	Безопасная	Чистая	>1,0	.>0,1	0	0	0,98-1,0	0,01-0,0002
2	Относительно безопасная	Слабо загрязненная	1,0-0,01	0,1-0,001	1-10	до 10	0,85-0,98	0,01-0,00002
3	Опасная	Умеренно загрязненная	0,01-0,001	0,001-0,0001	11-100	10-100	0,7-0,85	0,00002-0,00001
4	Чрезвычайно опасная	Сильно загрязненая	<0,001	<0,0001	>100	>100	<0,7	0,00001

Таблица 4. Критерии физической деградации и показатели химического и биологического загрязнений почвы

№ п/п	Показатели (концентрации в мг/дм3)	Параметры		Относительно удовлетворительная ситуация
		экологическое бедствие	чрезвычайная экологическая ситуация
1	2	3	4	5
Основные показатели
1	радиоактивное загрязнение, Кu/км2:
	цезий-137	свыше 40	40-15	до 15
	стронций-90	свыше 3	3-1	до 1
	плутоний (сумма изотопов)	свыше 0,1	0,1-0,05	до 0,05
2	превышение ПДК химических веществ:
	1-ый класс опасности (включая бенз(а)пирен, диоксины)	более 3	3-2	до 2
	2-ой класс опасности	более 10	10-5	до 5
	3-ий класс опасности (включая нефть и нефтепродукты)	более 25	25-10	до 10

Тіршілік ету ортасының қауіпсіздігіне арналған гигиеналық нормативтерді бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2021 жылғы 21 сәуірдегі № ҚР ДСМ -32 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2021 жылғы 22 сәуірде № 22595 болып тіркелді

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2017 жылғы 17 ақпандағы № 71 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау министрлігі туралы ереженің 16-тармағының 132-1) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

1. Қоса беріліп отырған Тіршілік ету ортасының қауіпсіздігіне арналған гигиеналық нормативтер бекітілсін.

2. "Қоршаған ортаның қауіпсіздігіне (топыраққа) қойылатын гигиеналық нормативтерді бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрінің 2015 жылғы 25 маусымдағы № 452 бұйрығының (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 11755 болып тіркелген, "Егемен Қазақстан" газетінде 2016 жылғы 16 шілдеде № 135 (28261) жарияланған) күші жойылды деп танылсын.

3. Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің Санитариялық-эпидемиологиялық бақылау комитеті Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен:

1) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

2) осы бұйрықты ресми жарияланғаннан кейін оны Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің интернет-ресурсында орналастыруды;

3) осы бұйрық Қазақстан Республикасы Әділет минстрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін он жұмыс күні ішінде Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің Заң департаментіне осы тармақтың 1) және 2) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтерді ұсынуды қамтамасыз етсін.

4. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау вице-министріне жүктелсін.

5. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрі

А. Цой

Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрі 2021 жылғы 21 сәуірдегі № КР ДСМ -32 бұйрығымен бекітілген

Тіршілік ету ортасының қауіпсіздігіне арналған гигиеналық нормативтер

1-кесте. Топырақтағы химиялық заттардың рұқсат етілген шекті шоғырлануы (бұдан әрі – РЕШШ)

р/с №	Заттардың атауы	Аяны (кларкты) ескере отырып топырақтың РЕШШ шамасы мк/кг	Лимиттеуші көрсеткіш
1	2	3	4
жылжымалы нысаны
1	кобальт*(1)	5,0	жалпы санитариялық
2	фтор*(2)	2,8	транслокациялық
3	хром*(3)	6,0	жалпы санитариялық
суда еритін нысаны
4	фтор	10,0	транслокациялық
5	бенз(а)пирен	0,02	жалпы санитариялық
6	ксилолдар (орто-, мета-, пара)	0,3	транслокациялық
7	күшән	2,0	транслокациялық
8	ОФУ*(4)	3000,0	су және жалпы санитариялық
9	сынап	2,1	транслокациялық
10	қорғасын	32,0	жалпы санитариялық
11	қорғасын+сынап	20,0+1,0	транслокациялық
12	элементарлық күкірт	160,0	жалпы санитариялық
	күкіртсутек	0,4	ауа
	күкірт қышқылы	160,0	жалпы санитариялық
13	стирол	0,1	ауа
14	формальдегид	7,0	-"-
15	хлорлы калий	560,0	су

2-кесте. Топырақты санитариялық-химиялық және радиологиялық көрсеткіштер бойынша бағалау

Р/с №	Қауіптілік дәрежесі	Ластану дәрежесі	Химиялық заттардағы РЕШШ арту жиілігі	Радиоактивті заттармен ластану көрсеткіші
1	2	3	4	5
1	Қауіпсіз	Таза	<1	Табиғи деңгей
2	Қауіпті	Қатты ластанған	1-10	Табиғи деңгейден 1,5 есе асып түсу
3	Аса қауіпті		10-25	Табиғи деңгейден 2 есе асып түсу
4	Экологиялық зілзала		>25	Табиғи деңгейден 3 есе асып түсу

3-кесте. Топырақты микробиологиялық және паразитологиялық көрсеткіштер бойынша бағалау

р/с №	Қауіптілік дәрежесі	Ластану дәрежесі	микробиологиялық және паразитологиялық көрсеткіштері					Термофилдер топырағын өзін-өзі тазарту көрсеткіші
			Колититрі	Анаэробтар титрі (Cl. perfringers)	1 кг топырақтағы гельминттер жұмыртқаларының саны	0,25 м2 учаскедегі шыбындардың қуыршақтары мен дернәсілдерінің саны	Хлебников санитариялық саны
1	2	3	4	5	6	7	8	9
1	Қауіпсіз	Таза	>1,0	>0,1	0	0	0,98-1,0	0,01-0,0002
2	Салыстырмалы қауіпсіз	Аз ластанған	1,0-0,01	0,1-0,001	1-10	10-ға дейін	0,85-0,98	0,01-0,00002
3	Қауіпті	Орташа ластанған	0,01-0,001	0,001-0,0001	11-100	10-100	0,7-0,85	0,00002-0,00001
4	Аса қауіпті	Қатты ластанған	<0,001	<0,0001	>100	>100	<0,7	0,00001

4-кесте. Топырақтың физикалық деградация өлшемшарттары, химиялық және биологиялық ластану көрсеткіштері

р/с №	Көрсеткіштер (шоғырлануы мг/дм3-де)	Параметрлері		Салыстырмалы түрде қанағаттанарлық жағдай
		Экологиялық зілзала	Төтенше экологиялық жағдай
1	2	3	4	5
Негізгі көрсеткіштер
1	радиоактивті ластану, Кu/км2:
	цезий-137	40-тан астам	40-15	15-ке дейін
	стронций-90	3-тен астам	3-1	1-ге дейін
	плутоний (изотоптар жиынтығы)	0,1-ден астам	0,1-0,05	0,05-ке дейін
2	химиялық заттардың РЕШШ-сының асып түсуі:
	қауіптіліктің 1-ші сыныбы, (бенз(а)пирен, диоксиндерді қоса алғанда)	3-тен артық	3-2	2-ге дейін
	қауіптіліктің 2-ші сыныбы	10-нан артық	10-5	5-ке дейін
	қауіптіліктің 3-ші сыныбы (мұнай және мұнай өнімдерін қоса алғанда)	25-тен артық	25-10	10-ға дейін