Об утверждении Инструкции о порядке применения общих положений по бухгалтерскому учету в загранучреждениях Республики Казахстан

Приказ Министра иностранных дел Республики Казахстан от 31 августа 2021 года № 11-1-4/355. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 31 августа 2021 года № 24154

В соответствии с подпунктом 27-12) статьи 6 Закона Республики Казахстан "О дипломатической службе Республики Казахстан" ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Утвердить прилагаемую Инструкцию о порядке применения общих положений по бухгалтерскому учету в загранучреждениях Республики Казахстан.

2. Валютно-финансовому департаменту Министерства иностранных дел Республики Казахстан в установленном законодательством Республики Казахстан порядке обеспечить:

1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) размещение настоящего приказа на интернет – ресурсе Министерства иностранных дел Республики Казахстан после его официального опубликования;

3) в течение десяти рабочих дней после государственной регистрации настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан представление в Департамент юридической службы Министерства иностранных дел Республики Казахстан сведений об исполнении мероприятий, предусмотренных подпунктами 1) и 2) настоящего пункта.

3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на руководителя Аппарата Министерства иностранных дел Республики Казахстан.

4. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Министр иностранных дел Республики Казахстан

М. Тілеуберді

"СОГЛАСОВАН" Министр финансов Республики Казахстан ____________________ "__" _________ 2021 года

Утвержден приказом Министра иностранных дел Республики Казахстан от 31 августа 2021 года № 11-1-4/355

Инструкция о порядке применения общих положений по бухгалтерскому учету в загранучреждениях Республики Казахстан

Глава 1. Общие положения

1. Настоящая Инструкция о порядке применения общих положений по бухгалтерскому учету в загранучреждениях Республики Казахстан (далее – Инструкция) разработана в соответствии с подпунктом 27-12) статьи 6 Закона Республики Казахстан "О дипломатической службе Республики Казахстан", и определяет порядок применения общих положений по бухгалтерскому учету в загранучреждениях Республики Казахстан (далее – загранучреждения).

2. В настоящей Инструкции используются следующие понятия:

1) активы – ресурсы, контролируемые государственным учреждением в результате прошлых событий, которые способны в будущем обеспечить экономическую выгоду или сервисный потенциал;

2) расходы будущих периодов – расходы, произведенные в настоящем периоде, но относящиеся к будущим периодам;

3) амортизация – систематическое распределение амортизируемой стоимости актива на протяжении срока его полезного использования;

4) курсовая разница – разница, возникающая при пересчете одинакового количества единиц одной валюты в другую валюту по другим валютным курсам;

5) первичные учетные документы (далее – первичные документы) - документальное свидетельство как на бумажном, так и на электронном носителе факта совершения операции или события и права на ее совершение, на основании которого ведется бухгалтерский учет;

6) бухгалтер – уполномоченный работник по ведению бухгалтерского учета в загранучреждении;

7) бухгалтерский учет –упорядоченная система сбора, регистрации и обобщения информации об операциях и событиях индивидуальных предпринимателей и организаций, регламентированная законодательством Республики Казахстан о бухгалтерском учете и финансовой отчетности, а также учетной политикой;

8) регистры бухгалтерского учета – формы для обобщения, систематизации и накопления информации, содержащейся в принятых к учету первичных документах, для ее отражения в системе бухгалтерского учета и финансовой отчетности;

9) аренда – договор, по которому арендодатель передает арендатору в обмен на платеж или серию платежей право использования актива в течение согласованного периода времени;

10) доходы – увеличение экономических выгод или сервисного потенциала в течение отчетного периода в форме притока или прироста активов или уменьшения обязательств, которые приводят к увеличению чистых активов/капитала, отличному от увеличения, связанного с взносами лиц, участвующих в капитале;

11) валюта финансирования – иностранная валюта (евро или доллар Соединенных Штатов Америки (далее – доллар США)), в которой осуществляется финансирование загранучреждения;

12) валюта представления финансовой отчетности - валюта, в которой представляется финансовая отчетность загранучреждений;

13) запасы – активы:

в виде сырья и материалов для использования в производственном процессе;

в виде сырья и материалов, потребляемых или распределяемых при оказании услуг;

предназначенные для продажи или распределения в ходе нормальной деятельности предприятия;

производимые для продажи или распределения;

14) нематериальный актив – идентифицируемый немонетарный актив, не имеющий физической формы;

15) обязательство – существующая обязанность государственного учреждения, возникающая из прошлых событий, урегулирование которой приведет к выбытию ресурсов, содержащих экономические выгоды или сервисный потенциал;

16) конфликт интересов – противоречие между личными интересами государственного служащего и его должностными полномочиями, при котором личные интересы государственного служащего могут привести к неисполнению или ненадлежащему исполнению им своих должностных полномочий;

17) основные средства – материальные объекты, которые:

удерживаются для использования в производстве или поставке товаров или оказании услуг, для передачи в аренду другим лицам или для административных целей;

как ожидается, будут использованы в течение более одного года;

18) расходы – уменьшение экономических выгод или сервисного потенциала в течение отчетного периода в форме оттока или уменьшения активов или возникновения обязательств, которые приводят к уменьшению чистых активов/капитала, отличному от уменьшения, связанного с распределением лицам, участвующим в капитале;

19) гостевые посещения –рабочие встречи руководителя загранучреждений и персонала дипломатической службы (далее – персонал) с иностранными гостями на территории объектов недвижимости загранучреждений.

Глава 2. Порядок организации бухгалтерского учета в загранучреждениях

3. Загранучреждения осуществляют бухгалтерский учет по мемориально-ордерной форме.

Проверенные и принятые к учету документы систематизируются по датам совершения операций (в хронологическом порядке) и оформляются мемориальными ордерами, являющимися накопительными ведомостями, по формам Альбома форм бухгалтерской документации для государственных учреждений, утвержденным приказом исполняющего обязанности Министра финансов Республики Казахстан от 2 августа 2011 года № 390 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 7126) (далее – Альбом форм).

Мемориальным ордерам, оформленным по формам Альбома форм, присваиваются постоянные номера с 1 по 27 в соответствии с Правилами ведения бухгалтерского учета в государственных учреждениях, утвержденными приказом Министра финансов Республики Казахстан от 3 августа 2010 года № 393 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 6443) (далее – Правила ведения бухгалтерского учета в государственных учреждениях).

По остальным операциям и по операциям "Сторно" составляются отдельные мемориальные ордера формы 274 Альбома форм, которые нумеруются, начиная с 28 за каждый месяц в отдельности.

4. Записи в мемориальных ордерах производятся бухгалтером в валюте финансирования. Для этих целей по всем операциям, совершенным в валюте государства пребывания, определяется эквивалент в валюте финансирования по курсу конвертации.

5. Аналитический учет ведется на карточках счетов бухгалтерского учета, сформированных в автоматизированной информационной системе бухгалтерского учета в валюте финансирования. Записи в регистрах бухгалтерского учета производятся с первичных документов не позднее следующего дня после их получения. По окончании каждого месяца в регистрах аналитического учета подсчитываются итоги оборотов и выводятся остатки по субсчетам.

6. В каждой бухгалтерской книге загранучреждения до начала записей в ней нумеруются все страницы (листы). На последней странице за подписью бухгалтера делается надпись: "В настоящей книге всего прошнуровано, пронумеровано и скреплено печатью___ страниц (листов)".

7. Первичные документы, финансовая отчетность и договорная база (договоры о государственных закупках, дополнительные соглашения) пронумеровываются, прошнуровываются и сброшюровываются в номенклатурные дела.

8. Операции и события в бухгалтерском учете загранучреждений отражаются на основании Плана счетов бухгалтерского учета в государственных учреждениях, утвержденных приказом Министра финансов Республики Казахстан от 15 июня 2010 года № 281 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 6314) (далее – План счетов).

9. Осуществление расходных операций с расчетных счетов производится по спецификам экономической классификации расходов бюджета (далее – специфика) в пределах плана финансирования на текущий финансовый год.

Использование бюджетных средств загранучреждениями осуществляется строго по целевому назначению.

10. Распоряжение лимитом средств (расходов), предусмотренных планом финансирования загранучреждения осуществляется руководителем загранучреждения. Бухгалтерский учет загранучреждения ведет бухгалтер.

11. Все бухгалтерские документы, составленные на иностранном языке, обеспечиваются кратким переводом на государственный язык Республики Казахстан или русский язык, составленным лицом, определенным руководителем загранучреждения.

12. Правом первой подписи обладает руководитель загранучреждения (лицо, на которое возложено исполнение обязанностей руководителя) и/или иные уполномоченные лица, назначенные в соответствии с Положением о дипломатическом и приравненном к нему представительстве. Право первой подписи, в том числе на время исполнения обязанностей первого руководителя оформляется приказом руководителя (лица, на которое возложено исполнение обязанностей руководителя) загранучреждения.

13. Правом второй подписи обладает бухгалтер или иное лицо, определяемое на основании приказа руководителя загранучреждения.

В загранучреждениях, не имеющих бухгалтера, бухгалтерский учет и отчетность составляются бухгалтером по совместительству, назначенным Министром.

14. В загранучреждении обязанности кассира, который отвечает за ведение кассовых операций загранучреждения, исполняются бухгалтером или лицом из числа персонала, определяемое на основании приказа руководителя загранучреждения.

15. Назначение материально-ответственных лиц производится на основании приказа руководителя загранучреждения.

16. При освобождении бухгалтера от занимаемой должности (увольнении, назначении на другую должность, перемещении) в загранучреждениях производится сдача дел бухгалтеру, назначенному на должность в соответствии с законодательством Республики Казахстан в сфере дипломатической службы, а при отсутствии последнего - работнику, назначенному приказом руководителя загранучреждения.

Прием-сдача дел бухгалтером, сдающим дела (далее - сдающий), и работником, принимающим дела (далее - принимающий), производятся на основании приказа руководителя загранучреждения, которым также создается комиссия по приему-сдаче дел бухгалтером.

В приказе руководителя загранучреждения указываются:

срок приема-сдачи дел бухгалтером в одном загранучреждении, но не более 10 (десяти) рабочих дней, а также в двух и более загранучреждениях по совместительству, но не более 14 (четырнадцати) рабочих дней;

порядок оплаты труда сдающего и принимающего;

лицо, которому предоставляется на период приема-сдачи дел право подписи на документах,

положение о том, что до оформления права подписи принимающего документы подписывает сдающий под контролем принимающего.

В процессе приема-сдачи дел определяется состояние бухгалтерского учета в данном загранучреждении и достоверность отчетных данных, составляется акт приема-сдачи дел, разграничивающий ответственность принимающего и сдающего (в котором указывается наименование и количество бухгалтерских регистров, финансовая отчетность, бюджетная отчетность, сумма и наименование активов, обязательств, чистых активов/капитала).

Передача дел бухгалтером производится на основе последнего представленного баланса. В акте приема-сдачи дел указывается дата осуществления передачи дел.

В начале приема-сдачи дел проверяется состояние кассы (обеспечены ли надлежащие условия для хранения денежной наличности, состояние записей в кассовой книге, состояние по другим ценностям, хранящимся в кассе, и соответствие их бухгалтерским записям, наличие чековых книжек, номера неиспользованных чеков). Акт проверки остатков наличности в кассе (в котором указывается сумма остатка денежных средств по спецификам, номера и даты последних приходных и расходных ордеров) подписывается сдающим и принимающим.

При приеме-сдачи дел проверяется состояние денежного учета, учета расчетных операций, расчетных статей баланса (реальность дебиторской и кредиторской задолженности, наличие нереальной для взыскания задолженности, с указанием виновных в этом лиц, наличие актов сверки взаимных расчетов, наличие не перечисленных своевременно в бюджет сумм), а также составление отчетности (соблюдение отчетной дисциплины, качество представляемой отчетности) загранучреждения.

В акте приема-сдачи дел отражается состояние первичной документации учета, бухгалтерской отчетности.

Составленный по завершению проверки состояния учета и отчетности загранучреждения акт приема-сдачи дел подписывается принимающим и сдающим дела, утверждается руководителем загранучреждения или уполномоченным на то им лицом. В случае несогласия принимающего с какими-либо положениями акта приема-сдачи дел принимающий при его подписании указывает соответствующие мотивированные оговорки.

17. Акт приема-сдачи дел составляется в трех экземплярах, один из которых остается у сдающего, второй – у принимающего, третий – представляется в структурное подразделение, ответственное за планирование и исполнение бюджета Министерства иностранных дел Республики Казахстан (далее – Министерство).

Глава 3. Порядок учета денежных средств и их эквивалентов

18. На субсчетах подраздела 1000 "Денежные средства и их эквиваленты" загранучреждения учитывают средства в кассе, на расчетных счетах, денежные средства в пути, прочие денежные средства и денежные документы.

19. На счете 1010 "Денежные средства в кассе" учитывается наличие и движение денежных средств в кассе загранучреждения.

20. По каждому виду валюты ведется отдельная кассовая книга, в которой совершаемые операции отражаются в иностранной валюте (по номиналу). Учет движения денежных средств в кассе загранучреждения ведется в отдельных кассовых книгах, формирующихся в автоматизированной информационной системе бухгалтерского учета: в книге по учету денежных средств в валюте финансирования и книге по учету денежных средств в валюте государства пребывания.

21. Журнал регистрации приходных и расходных кассовых документов по форме КО-3а Альбома форм ежемесячно распечатывается из автоматизированной информационной системы бухгалтерского учета.

Загранучреждения хранят в кассах наличные деньги, полученные как по чеку, так и путем применения корпоративной платежной карточки банка не более 3 (трех) рабочих дней, не включая день получения денег в обслуживающем банке.

Загранучреждения используют платежную карточку для расходования средств на нужды загранучреждения.

Выдача наличных денег из кассы производится по целевому назначению по расходным кассовым ордерам по форме КО-2 Альбома форм.

На общую сумму выданной заработной платы составляется один расходный кассовый ордер, дата и номер которого проставляется на каждой ведомости.

Учет кассовых операций в загранучреждениях ведется в автоматизированной информационной системе бухгалтерского учета.

Кассовая книга по форме 440 Альбома форм распечатывается в автоматизированной информационной системе бухгалтерского учета по мере совершения кассовых операций.

В день совершения кассовых операций в конце рабочего дня кассир подсчитывает итоги операций за день, выводит остаток денег в кассе на следующее число, подписывает и передает в бухгалтерию в качестве отчета кассира второй отрывной лист (копию записей в кассовой книге за день) вместе с приходными и расходными документами под расписку во вкладном листе кассовой книги. Одновременно кассир сверяет остаток наличных денег в кассе с фактическим наличием денег.

В последний день месяца, несмотря на отсутствие кассовых операций, кассир подсчитывает итоги операций за день и выводит остаток денег в кассе на начало следующего месяца.

Контроль за правильным ведением кассовой книги и книги контроля использования наличных денег по целевому назначению по форме 453 Альбома форм, сформированным в электронном виде и распечатанным из автоматизированной информационной системы бухгалтерского учета осуществляется бухгалтером.

Допускается использование бланков кассовых документов, заполненных с использованием компьютерных систем при условии наличия в них реквизитов предусмотренных Альбомом форм.

Кассовые книги, журналы регистрации приходных и расходных кассовых документов, книги контроля использования наличных денег по целевому назначению, распечатанные из автоматизированной информационной системы бухгалтерского учета, сразу после завершения финансового года, период которого установлен бюджетным законодательством Республики Казахстан, прошиваются, страницы (листы) нумеруются. На последней странице за подписью бухгалтера делается надпись: "В настоящей книге всего прошнуровано, пронумеровано и скреплено печатью ____ страниц (листов)".

22. Учет движения денежных средств, поступающих от оказания загранучреждением консульских услуг, оплаченных за наличный расчет, учитывается на счете 1010 "Денежные средства в кассе" с последующим внесением средств на расчетный счет в банке.

23. Учет движения денежных средств на расчетных счетах в банках учитывается на счете 1030 "Расчетный счет".

На суммы плановых назначений на принятие обязательств загранучреждениями производятся записи в дебет субсчетов 1030 "Расчетный счет", 1073 "Денежные средства в пути" и кредит счета 6010 "Доходы от финансирования текущей деятельности".

На счетах 1010 "Денежные средства в кассе", 1030 "Расчетный счет" загранучреждений также учитываются средства, поступившие в загранучреждение от:

оказания консульских услуг;

оказания консульских услуг за Кыргызскую Республику (при наличии);

реализации активов и других материальных ценностей;

возмещения недостачи материальных ценностей и денежных средств, отнесенных на виновных лиц;

внутриведомственные расчеты (финансирование другого загранучреждения);

возврата налога на добавленную стоимость (далее – НДС) за товары (работы, услуги), приобретенные за счет средств загранучреждения;

возврата НДС на товары (работы, услуги), приобретенные за счет собственных средств персонала;

иные денежные средства (депозитные суммы, вознаграждение банка, перерасчеты от коммунальных служб и иных организаций).

Также на счетах 1010 "Денежные средства в кассе", 1030 "Расчетный счет" учитываются остатки прошлых лет.

В случае возникновения внутриполитической, террористической и эпидемиологической обстановки в государстве пребывания загранучреждение уведомляет Министерство о ситуации в банковском секторе иностранного государства, но не позднее 10 (десяти) рабочих дней со дня наступления событий. После письменного разрешения, выданного Министерством в течение 10 (десяти) рабочих дней со дня получения уведомления, остатки прошлых лет, образовавшиеся в результате неисполнения плана финансирования загранучреждения, могут быть направлены на текущие нужды загранучреждения

При продаже валюты финансирования для конвертации в валюту государства пребывания составляется корреспонденция – по дебету счета 1280 "Прочая краткосрочная дебиторская задолженность" и по кредиту счета 1030 "Расчетный счет".

Зачисление валюты государства пребывания по результатам конвертации производится по дебету счета 1030 "Расчетный счет" и по кредиту счета 1280 "Прочая краткосрочная дебиторская задолженность".

Во избежание больших сумм курсовой разницы конвертация валют проводится по спецификам.

Списание авансового платежа проводится в автоматизированной информационной системе бухгалтерского учета в документе "Закрытие авансовых платежей".

24. На субсчете 1073 "Денежные средства в пути" учитываются суммы, переведенные Министерством на финансирование расходов загранучреждения, но не поступившие в текущем месяце на расчетный счет загранучреждения, при этом производится запись по дебету субсчета 1073 "Денежные средства в пути" и кредиту счета 6010 "Доходы от финансирования текущей деятельности".

Поступление в следующем месяце на расчетный счет загранучреждения суммы, которая числилась в пути, отражается по дебету счета 1030 "Расчетный счет" и кредиту субсчета 1073 "Денежные средства в пути".

25. Учет операций по движению денежных средств на расчетных счетах загранучреждений ведется в накопительной ведомости по форме 381 Альбома форм. В случаях, когда загранучреждением открыто несколько расчетных счетов, накопительные ведомости ведутся по каждому счету отдельно, с присвоением мемориальным ордерам номеров 2-а, 2-б, 2-в, 2-г.

Глава 4. Порядок учета запасов

26. Запасы загранучреждения включают строительные материалы, материалы для учебных, научных исследований и других целей, медикаменты и перевязочные средства, продукты питания, напитки, топливо и горюче-смазочные материалы (далее – ГСМ), хозяйственные материалы и канцелярские принадлежности, спецодежда и другие предметы индивидуального пользования, запасные части, незавершенное производство, готовую продукцию, товары, запасы в пути.

Учет запасов, кроме продуктов питания, ведется в количественном и суммовом выражении по наименованиям материалов и ответственным лицам.

Учет продуктов питания ведется в суммовом выражении без указания наименования.

Смена материально-ответственных лиц сопровождается инвентаризацией складов и составлением акта приемки–передачи (перемещения) основных средств по форме ОС-1 Альбома форм, акта приемки-передачи нематериальных активов по форме НОС-1 Альбома форм и накладная на внутреннее перемещение запасов по форме 434-з Альбома форм, утверждаемых руководителем загранучреждения.

Учет наличия и движения запасов осуществляется материально-ответственным лицом, назначенным приказом руководителя загранучреждения.

27. Запасы первоначально отражаются в бухгалтерском учете по их фактической себестоимости, которая определяется исходя из затрат их приобретения, наценки, надбавки, таможенные пошлины, расходы на транспортировку, хранение и доставку. Торговые скидки, возвраты платежей вычитаются при определении затрат на приобретение. Прочие затраты включаются в себестоимость запасов только в той степени, в которой они связаны с доведением запасов до их настоящего местоположения и состояния.

28. Материалы и продукты питания в регистры бухгалтерского учета по приходу записываются на основании первичных документов. В первичных документах указываются реквизиты, в соответствии с требованиями государства пребывания, и расписка материально-ответственного лица, принявшего эти ценности.

Электронная форма первичного документа имеет силу первичного документа, оформленного на бумажном носителе. Бухгалтер, использующий электронные подписи принимает надлежащие меры предосторожности и контроля, касающиеся права использования и доступа к электронным подписям.

При составлении первичных документов и регистров бухгалтерского учета на электронных носителях загранучреждения при необходимости распечатывают документы на бумажных носителях.

В первичных документах, как в текстовой части, так и цифровых данных, подчистки и неоговоренные исправления не допускаются.

Ошибки в первичных документах исправляются путем зачеркивания неправильного текста или суммы и надписания над зачеркнутым правильного текста или суммы. Зачеркивание производится тонкой чертой так, чтобы можно было прочитать ранее написанное. Исправление ошибки в первичном документе оговаривается надписью "Исправлено" и подтверждено подписями лиц, подписавших документ, с указанием даты внесения исправления.

Внесение исправлений в кассовые и банковские первичные документы не допускается.

Электронная форма бухгалтерской документации Альбома форм имеет силу документации, оформленной на бумажном носителе.

29. Канцелярские принадлежности (бумага, карандаши, чернила, перья и другие канцелярские принадлежности), а также медикаменты (лекарственные средства, лекарственное растительное сырье, лечебные минеральные воды, дезинфекционные средства и другие медикаменты), медицинские маски, перевязочные средства (марля, бинты, вата, компрессная клеенка и бумага и другие перевязочные средства), термометры, тонометры, дозаторы для дезинфекционных средств и готовые лекарства (за исключением дорогостоящих медикаментов), приобретенные и выданные на текущие нужды, списываются на фактические расходы с отражением их общей суммы по приходу и расходу на субсчете 1316 "Хозяйственные материалы и канцелярские принадлежности".

30. Выдача материалов со склада производится по документам, утвержденным руководителем загранучреждения. Для выдачи материалов применяются следующие документы:

ведомость выдачи материалов на нужды государственного учреждения по форме 410 Альбома форм, утвержденная руководителем загранучреждения и служащая основанием для списания материалов в расход;

либо накладная на внутреннее перемещение запасов по форме 434-з Альбома форм применяется при выдаче материалов со склада и при перемещении материалов внутри загранучреждения. Накладная выписывается в одном экземпляре.

31. Приказом руководителя загранучреждения создается комиссия по списанию материалов, запасов и представительских затрат в составе не менее 3 (трех) лиц из числа сотрудников загранучреждения, за исключением случаев, когда фактическая численность сотрудников загранучреждения меньше 3 (трех) лиц.

Результаты работы комиссии по списанию материалов, запасов и представительских затрат оформляются актом, подписываются членами комиссии и утверждается руководителем загранучреждения или уполномоченным им лицом.

Списание материалов, запасов и представительских затрат производится на основании актов, подписанных комиссией и утвержденных руководителем загранучреждения.

Для списания материалов на основании ведомости выдачи материалов на нужды загранучреждения по форме 410 Альбома форм составляется утвержденный руководителем загранучреждения акт на списание запасов по форме согласно приложению 1 к настоящей Инструкции.

32. Акт на списание запасов на организацию гостевых посещений по форме согласно приложению 2 к настоящей Инструкции и акт на списание запасов на представительские затраты по форме согласно приложению 3 к настоящей Инструкции составляются с приложением ведомости выдачи материалов на нужды загранучреждения по форме 410 Альбома форм не позднее 3 (трех) рабочих дней после проведения приема.

Таблица в акте на списание запасов на представительские затраты по форме согласно приложению 3 к настоящей Инструкции при составе получателей более 10 (десяти) человек не заполняется, а к данному акту прилагается список приглашенных лиц по форме согласно приложению 4 к настоящей Инструкции либо реестр рассылки по форме согласно приложению 5 к настоящей Инструкции.

Списание представительских расходов производится на основании акта на списание представительских затрат по форме согласно приложению 6 к настоящей Инструкции, утвержденного руководителем загранучреждения, с приложением документов, подтверждающих представительские расходы.

Учет расхода ГСМ ведется в ведомости на списание ГСМ с подотчета водителей по форме 457 Альбома форм ежемесячно отдельно для выдачи бензина и автола, на основании которой производится списание стоимости бензина и автола на расходы.

Путевой лист автомобиля по форме согласно приложению 7 к настоящей Инструкции применяется для списания в расход ГСМ, заполняется один раз в месяц, на каждого водителя отдельно и принимается механиком-водителем либо лицом, исполняющим обязанности механика-водителя.

ГСМ списываются по фактическому расходу, но не выше норм, утвержденных для отдельных марок автомобилей.

33. Аналитический учет строительных материалов, медикаментов и перевязочных средств, материалов на складе ведется по наименованиям материалов, количеству и стоимости в оборотно-сальдовых ведомостях по счетам запасов, сформированных в автоматизированной информационной системе бухгалтерского учета.

34. Аналитический учет продуктов питания ведется по количеству, стоимости и материально-ответственным лицам в оборотно-сальдовых ведомостях, сформированных в автоматизированной информационной системе бухгалтерского учета. Записи в оборотно-сальдовые ведомости производятся на основании данных приемных накладных, составленных по форме согласно приложению 8 к настоящей Инструкции, накладных на внутреннее перемещение запасов по форме 434-з Альбома форм, ведомости выдачи материалов на нужды загранучреждения по форме 410 Альбома форм. Ежемесячно в оборотно-сальдовых ведомостях подсчитываются обороты и выводятся остатки на начало месяца.

При этом записи в ведомости выдачи материалов на нужды загранучреждения по форме 410 Альбома форм производятся не в хронологическом порядке, а для каждого вида материалов оставляется определенное количество строк, чтобы в конце месяца по каждому виду материалов был получен общий итог.

35. Учет операций по расходу материалов, кроме продуктов питания, ведется в накопительной ведомости по расходу материалов по форме 396Альбома форм.

Учет операций по приходу и расходу продуктов питания ведется в накопительных ведомостях по форме 398 Альбома форм и по форме 411 Альбома форм.

36. Аналитический учет запасных частей ведется по наименованиям запасных частей, маркам, количеству, стоимости и материально-ответственным лицам в оборотно-сальдовой ведомости по субсчету 1318 "Запасные части", сформированной в автоматизированной информационной системе бухгалтерского учета.

Глава 5. Порядок учета основных средств

37. Крупные запасные части и резервное оборудование, которые как ожидается, будут использованы в течение более чем одного года и которые могут использоваться только в связи с объектом основных средств, признаются и учитываются как основные средства.

38. Бухгалтерский учет основных средств обеспечивает правильное документальное оформление и своевременное отражение в регистрах учета поступления их перемещения внутри загранучреждения и выбытия, а также контроль за сохранностью и правильным использованием каждого объекта (предмета, комплекта).

39. Для учета основных средств, незавершенного строительства, резерва на переоценку основных средств загранучреждения предназначены счета/субсчета:

2310 "Земля";

2320 "Здания";

2330 "Сооружения";

2340 "Передаточные устройства";

2350 "Транспортные средства";

2360 "Машины и оборудование";

2370 "Инструменты, производственный и хозяйственный инвентарь";

2380 "Прочие основные средства";

2390 "Накопленная амортизация и обесценение основных средств";

2411 "Незавершенное строительство";

5111 "Резерв на переоценку основных средств".

40. Стоимость объекта основного средства признается активом, когда:

существует вероятность поступления в загранучреждение будущих экономических выгод и потенциала услуг, связанных с этим объектом, и

надежно измеряются фактические затраты или справедливая стоимость объекта.

Загранучреждение при поступлении основного средства оценивает, в какой мере приобретает риски и выгоды владения активом. При этом:

если происходит получение большей части рисков и выгод от владения активом, загранучреждение признает актив;

если загранучреждение не несет большую часть рисков и выгод от владения активом, загранучреждение не признает поступление актива;

если загранучреждение не получает большую часть рисков и выгод от владения активом, то оценивается степень контроля загранучреждения над активом;

если у загранучреждения возникает право контроля, то загранучреждение признает актив;

если право контроля остается у передающей стороны, то загранучреждение не признает приобретение актива.

В случае если загранучреждение получило все выгоды владения активом, но в то же время все риски, связанные с владением актива, остаются у передающей стороны, то актив продолжает числиться у передающей стороны.

В случаях, если необходима государственная регистрация перехода права собственности, учитываются следующие условия в договоре:

если по условиям договора выгоды и риски владения активом переходят покупателю в момент подписания акта, то выбытие актива отражается на дату передачи актива по акту;

если по условиям договора риски, связанные с владением актива остаются на передающей стороне до момента государственной регистрации перехода права собственности, то выбытие актива отражается на дату регистрации.

41. Загранучреждение отражает поступление объектов основных средств по дебету соответствующего субсчета счета подраздела "Основные средства" Плана счетов и кредиту:

счета 3210 "Краткосрочная кредиторская задолженность поставщикам и подрядчикам" - в случае приобретения за счет бюджетного финансирования или за счет денежных средств от платных услуг, филантропической (или) спонсорской и (или) меценатской деятельности - по стоимости приобретения;

счета 6050 "Доходы от благотворительной помощи" - полученного от филантропической и (или) спонсорской и (или) меценатской деятельности - по справедливой стоимости;

счета 6330 "Доходы от безвозмездного получения активов" - полученного в результате безвозмездной передачи - по справедливой стоимости, а также в результате передачи основных средств между загранучреждениями - по балансовой стоимости, при этом одновременно осуществляется запись по кредиту субсчета 2391 "Накопленная амортизация основных средств" на сумму накопленной амортизации.

42. Для последующего учета основных средств загранучреждение применяет модель учета по фактическим затратам либо модель учета по переоценке и применяет данную модель ко всему классу (группа) основных средств.

Классом основных средств является группа активов, схожих по характеру и использованию в деятельности загранучреждения.

43. Модель учета по фактическим затратам после признания в качестве актива учет объекта основных средств производится по его себестоимости за минусом любой накопленной амортизации и любых накопленных в результате обесценения убытков.

44. К справедливой стоимости земли и зданий относится их рыночная стоимость, определяемая путем оценки, выполненной профессиональными оценщиками.

К справедливой стоимости категорий машин и оборудования относится их рыночная стоимость, определяемая путем оценки.

Когда информация о рыночной стоимости отсутствует по причине специфического характера машин и оборудования или редкости продаж данных активов, они оцениваются по фактической стоимости с учетом износа.

45. Изменение первоначальной стоимости допускается также в случаях оценки активов, проводимой в соответствии с решениями Правительства Республики Казахстан, независимо от выбора модели учета.

46. Амортизация не начисляется по нижеследующим основным средствам:

земле;

активам культурного наследия;

оборудованию, экспонатам, образцам, действующим и недействующим моделям, макетам и другим наглядным пособиям, находящимся в кабинетах и лабораториях и используемым для учебных и научных целей;

по многолетним насаждениям, не связанным с сельскохозяйственной деятельностью, не достигшим эксплуатационного возраста;

библиотечным фондам, фильмофонду, сценическо-постановочным средствам, музейным и художественным ценностям;

активам, переведенным на консервацию.

Элементы объекта основного средства, имеющие одинаковую норму износа, группируются для определения амортизационных отчислений.

Компоненты объекта основного средства, имеющие разные нормы для определения амортизационных отчислений учитываются отдельно. Загранучреждение распределяет первоначальную стоимость объектов основного средства между такими компонентами и амортизируют каждый компонент отдельно.

47. Амортизация основного средства начисляется, когда оно становится доступным для использования, находится в месте и в состоянии, пригодном для эксплуатации по прямому целевому назначению загранучреждением.

48. Амортизация основных средств начисляется ежемесячно.

Начисление амортизации приобретенных основных средств производится с 1 числа месяца следующего за месяцем:

приобретения, если не требуется осуществление монтажа;

ввода в эксплуатацию, если необходимо проведение монтажа.

Начисление амортизации выбывших основных средств прекращается с 1 числа месяца, следующего за месяцем выбытия объекта основного средства.

В случае простоя или неактивного использования основного средства или удержания его для выбытия, амортизация объекта основных средств не прекращается, пока он полностью не будет самортизирован, кроме активов, указанных в пункте 65 настоящей Инструкции.

49. Амортизационные отчисления за каждый период признаются в расходах тех периодов, к которым относятся, если они не включаются в балансовую стоимость другого актива.

50. Начисление амортизации свыше 100 (ста) процентов стоимости основных средств не производится. Накопленная амортизация в размере 100 (сто) процентов стоимости объектов основных средств, которые годны для дальнейшей эксплуатации, не является основанием для списания их по причине полного износа.

51. Сумма амортизации объектов основных средств с использованием установленных норм амортизации определяется путем умножения первоначальной стоимости (переоцененной стоимости – для переоцененных) основных средств на ежемесячную норму амортизации, определенную исходя из утвержденных годовых норм износа по долгосрочным активам загранучреждений.

Начисление износа по основным средствам, не предусмотренным в Годовых нормах износа по долгосрочным активам государственных учреждений, утвержденных Правилами ведения бухгалтерского учета в государственных учреждений (далее - Годовые нормы износа), производится по нормам износа на аналогичные основные средства (активы).

52. Начисление амортизации основных средств осуществляется по дебету счета 7110 "Расходы по амортизации долгосрочных активов" и кредиту счета 2391 "Накопленная амортизация основных средств".

53. Капитальные затраты загранучреждение отражает по дебету субсчета 2411 "Незавершенное строительство" и кредиту счета 3210 "Краткосрочная кредиторская задолженность поставщикам и подрядчикам". Незавершенное строительство измеряется по фактическим затратам.

Затраты по незаконченным и законченным, но не сданным в эксплуатацию объектам строительства и реконструкции переходят на баланс следующего года.

Законченные и сданные в эксплуатацию объекты строительства на основании актов приемки относятся на счета учета долгосрочных активов в полной сумме произведенных на них затрат, при этом отражается запись - дебет соответствующего субсчета счета "Основные средства" подраздела Плана счетов и кредиту субсчета 2411 "Незавершенное строительство".

54. Если в балансовую стоимость объекта основных средств включена стоимость замены части объекта, то балансовая стоимость замененной части списывается с баланса независимо от того амортизировалась ли замененная часть отдельно. Если невозможно определить балансовую стоимость замененной части объекта, загранучреждение использует стоимость замены, в качестве показателя стоимости замененной части в момент ее приобретения или сооружения.

55. Выбытие объектов основных средств происходит разными способами (путем продажи, безвозмездной передачи, ликвидации).

Операции по приемке, передаче, выбытию, списанию долгосрочного актива по субсчету 2411 "Незавершенное строительство" производятся аналогично операциям по основным средствам.

56. При выявлении недостачи основных средств производится списание их с учета записью:

списывается балансовая стоимость недостающих основных средств дебет счета 7420 "Расходы по выбытию долгосрочных активов" и кредит соответствующих субсчетов счета 2300 "Основные средства";

списывается накопленная амортизация - дебет субсчета 2391 "Накопленная амортизация основных средств" и кредит соответствующего субсчета счета "Основные средства" Плана счетов (на сумму накопленной амортизации).

При наличии ранее начисленного резерва от обесценения осуществляется его списание по выбывшим долгосрочным активам - дебет субсчета 2392 "Резерв на обесценение основных средств" и кредит соответствующего субсчета счета подраздела "Основные средства".

Возмещение сумм недостач в бюджет рассмотрено в главе 8 настоящей Инструкции.

57. Оприходование стоимости материалов, полученных от ликвидации основных средств, отражается по дебету субсчета 1319 "Прочие материалы" и кредиту счета 6360 "Прочие доходы".

Лом и отходы черных металлов, полученные от ликвидации основных средств и используемые в научных и учебных целях, отражаются по дебету субсчета 1312 "Материалы для учебных, научных исследований и других целей" и кредиту субсчета 6360 "Прочие доходы".

58. Учет основных средств ведется в разрезе инвентарных объектов по местам их хранения и ответственным лицам.

Для организации учета и обеспечения контроля за сохранностью основных средств каждому объекту (предмету), кроме библиотечных фондов, присваивается инвентарный номер. Аналитический учет ведется в инвентарной карточке, которая заполняется на основании документов на зачисление объекта основных средств, его перемещение, дооборудования, реконструкции, модернизации, по капитальному ремонту и списанию.

Инвентарные номера присваиваются объектам основных средств по мере их поступления по порядково-серийной системе. Инвентарный номер состоит из двенадцати знаков: первые четыре знака обозначают счет/субсчет, пятый и шестой знак – группу и последние шесть знаков – порядковый номер предмета в группе. По тем счетам/субсчетам, по которым не выделены группы, пятый и шестой знаки обозначаются нулем.

Все основные средства находятся на ответственном хранении должностных лиц, назначенных приказом руководителя загранучреждения. Ответственные лица следят за сохранностью основных средств и ведут учет всех изменений.

59. Отдельным инвентарным объектом считается законченное конструктивное устройство со всеми относящимися к нему приспособлениями и принадлежностями, или конструктивно обособленный предмет, предназначенный для выполнения определенных самостоятельных функций или же обособленный предмет, предназначенный для выполнения определенных самостоятельных функций или же обособленный комплекс конструктивно сочлененных предметов, представляющих собой единое целое и совместно выполняющих определенную работу.

Инвентарным объектом по субсчету "Здания" является каждое отдельно стоящее здание. В состав здания входят все коммуникации внутри здания, необходимые для его эксплуатации, такие как: система отопления внутри здания, включая и котельную установку для отопления (если последняя находится в самом здании), внутренняя сеть водогазопровода и канализации со всеми устройствами, внутренняя сеть силовой и осветительной электропроводки со всей осветительной арматурой, внутренние телефонные и сигнализационные сети и вентиляционные устройства общесанитарного значения, подъемники (лифты).

Если здания примыкают друг другу и имеют общую стену, но каждый из них представляет собой самостоятельное конструктивное целое, они считаются отдельными инвентарными объектами.

Надворные постройки, ограждения и другие надворные сооружения, обслуживающие здания (сарай, забор, колодец и другие хозяйственные постройки) составляют вместе с ним один инвентарный объект. Если эти постройки и сооружения обслуживают два и более зданий, они считаются самостоятельными инвентарными объектами.

Наружные пристройки к зданию, имеющие самостоятельное хозяйственное значение, отдельно стоящие здания котельных, а также капитальные надворные постройки (склады, гаражи, холодильники и другие постройки) являются самостоятельными инвентарными объектами.

60. Для определения непригодности объектов основных средств вследствие физического и морального износа, в результате стихийных бедствий и аварий, неэффективности проведения их ремонта, а также для оформления необходимой документации на списание основных средств приказом руководителя загранучреждения создается постоянно действующая комиссия, в состав которой входят сотрудник дипломатической службы Республики Казахстан (председатель комиссии), бухгалтер, лица, на которых возложена ответственность за сохранность основных средств. Постоянно действующая комиссия производит непосредственный осмотр объекта, подлежащего списанию, привлекая при этом техническую документацию (паспорт, поэтажные планы и другие документы), а также использует данные бухгалтерского учета и устанавливает непригодность его к восстановлению и дальнейшему использованию.

61. Комиссия устанавливает причины списания (износ, реконструкция, авария и другие причины списания), определяет возможность использования отдельных узлов, деталей, материалов списываемого объекта, производит их оценку и составляет акт на списание объектов основных средств. Списание пришедших в негодность основных средств, незавершенного строительства и инвестиционной недвижимости оформляется согласно Альбому форм "Акт на списание основных средств, инвестиционной недвижимости" по форме ОС-3 Альбома форм, "Акт на списание автотранспортных средств" по форме ОС-4 Альбома форм, "Акт на списание с баланса инструментов, производственного и хозяйственного инвентаря" по форме 443 Альбома форм, "Акт на списание из библиотеки литературы в государственных учреждениях" по форме 444 Альбома форм.

Акт на списание основных средств, инвестиционной недвижимости утверждает руководитель загранучреждения. Разборка и демонтаж объектов основных средств, незавершенного строительства и инвестиционной недвижимости до утверждения актов на списание не допускается. Списание имущества загранучреждений осуществляется в соответствии с законодательством Республики Казахстан о государственном имуществе.

Материалы, полученные от разборки отдельных объектов основных средств и оставленных для хозяйственных нужд загранучреждения, переквалифицируются в запасы и оформляются Актом об оприходовании запасов, полученных при разборке и демонтаже долгосрочных активов по форме 429-р Альбома форм.

62. Для оформления полного или частичного списания объектов основных средств (кроме автотранспортных средств и военного имущества) применяется акт на выбытие (списание) основных средств. Акт составляется в двух экземплярах, подписывается членами комиссии и утверждается руководителем загранучреждения или уполномоченным им на то лицом. Первый экземпляр акта передается в бухгалтерскую службу для снятия основных средств с учета, второй – остается у лица, ответственного за сохранность данного объекта и является основанием для сдачи на склад и реализации оставшихся в результате списания запчастей, материалов, металлолома и других запасных частей, оставшихся после списания.

Акт на списание автотранспортных средств применяется для оформления списания автотранспорта. Акт составляется в двух экземплярах комиссией, утверждается руководителем загранучреждения или уполномоченным им на то лицом. Первый экземпляр акта, с документом, подтверждающим снятие с учета в органах дорожной полиции, передается в бухгалтерскую службу, второй экземпляр акта остается у лица, ответственного за сохранность автотранспортных средств, и является основанием для сдачи на склад и реализации запасов и металлолома, оставшихся в результате списания.

63. При обнаружении дефектов в процессе ревизии, монтажа или испытания оборудования применяется акт о выявленных дефектах оборудования.

64. Учет капитальных затрат по улучшению земель ведется в разрезе мероприятий: планировка земельных участков, корчевка площадей под пашню, расчистка зарослей, очистка водоемов с указанием занимаемой площади и стоимости выполненных работ по каждому мероприятию.

65. Изменение общей суммы износа основных средств (активов) в течение отчетного периода в учете производится при поступлении (выбытии, включая списание в связи с ликвидацией по ветхости и износу) инвентарных объектов.

66. Арендованные объекты основных средств учитываются на забалансовом счете 01 "Арендованные активы" под инвентарными номерами, присвоенными им арендодателем.

67. Затраты на обслуживание объекта основных средств, эксплуатацию основных средств, арендованных и находящихся на балансе загранучреждений, производимые в целях сохранения и поддержания технического состояния объекта, а также другие расходы не относящиеся к затратам на ремонт, первоначальную стоимость не увеличивают, а признаются как текущие расходы в момент их возникновения.

Списание расходов на обслуживание, эксплуатацию и содержание (не ремонтные расходы) отражается записью – дебет счета 7140 "Прочие операционные расходы" и кредит счета 3210 "Краткосрочная кредиторская задолженность поставщикам и подрядчикам".

68. Затраты на текущий ремонт объекта и другие ремонтные работы первоначальную стоимость не увеличивают и признаются как текущие расходы в момент их возникновения. Затраты на ремонт и реставрацию книг, в том числе и вторичный переплет, на увеличение стоимости книг не относятся и списываются на расходы.

Списание затрат на ремонт отражается записью – дебет счета 7090 "Расходы на текущий ремонт" и кредит счета 3210 "Краткосрочная кредиторская задолженность поставщикам и подрядчикам".

69. Выявленные, при инвентаризации излишки основных средств, подлежат оприходованию с зачислением на финансовый результат.

При смене материально-ответственного лица производится инвентаризация основных средств, находящихся на его хранении, о чем составляется акт приемки–передачи (перемещения) основных средств по форме ОС-1 Альбома форм, который утверждается руководителем загранучреждения. При приеме-передаче материально-ответственных лиц допускается составление общего акта, оформляющего приемку-передачу нескольких активов.

Глава 6. Порядок учета нематериальных активов

70. Для того чтобы объект отвечал определению нематериального актива, он отвечает критериям признания нематериального актива, то есть идентифицируемости, контролю над ресурсами и наличию будущих экономических выгод.

Нематериальный актив является идентифицируемым, если:

его отделяют от организации, то есть если загранучреждение его продает, сдает в аренду или обменивает, либо отдельно, либо вместе со связанным с ним договором, активом или обязательством; или

он возникает из юридических прав, независимо от того, являются ли они передаваемыми или отделяемыми от загранучреждений или от других прав и обязательств.

Контроль означает:

право на получение будущих экономических выгод и потенциала услуг от использования нематериального актива (право, оформленное юридическими документами - патент, лицензия);

возможность запретить доступ других к выгодам от использования нематериального актива.

71. Бухгалтерский учет нематериальных активов обеспечивает правильное документальное оформление и своевременное отражение в регистрах учета поступления их перемещения внутри загранучреждения и выбытия, а также контроль за сохранностью и правильным использованием каждого нематериального актива.

72. Нематериальный актив признается, в случае:

наличия вероятности, что будущие экономические выгоды и потенциал услуг, относящиеся к использованию этого актива, будут поступать в организацию,

если стоимость актива надежно оценивается.

73. Нематериальный актив первоначально измеряется по фактической стоимости, которая надежно измеряется и включает в себя:

цену покупки нематериального актива, включая импортные пошлины и невозмещаемые налоги на покупку, после вычета торговых скидок и уступок;

любые затраты, непосредственно относящиеся к подготовке актива к использованию по назначению.

К прямым затратам могут быть отнесены:

затраты, связанные с вознаграждениями работникам, имеющие непосредственное отношение к приведению актива в рабочее состояние;

затраты на оплату профессиональных услуг, имеющие непосредственное отношение к приведению актива в рабочее состояние;

затраты на проверку надлежащей работы актива.

К затратам, не включаемым в состав фактической стоимости нематериального актива, относятся:

затраты, связанные с внедрением новых продуктов или услуг (включая затраты на рекламу и проведение мероприятий по их продвижению);

административные и прочие общие накладные расходы.

Признание затрат в составе балансовой стоимости нематериального актива прекращается после того, как актив приведен в состояние, пригодное для его использования в соответствии с намерениями руководства.

74. Капитальные вложения измеряются по фактическим затратам и учитываются на субсчете 2412 "Капитальные вложения в нематериальные активы".

Капитализированные затраты по незаконченным и законченным, но не принятым результатам научных разработок переходят на баланс следующего года.

Законченные и принятые результаты научных работ на основании актов приема относятся на счета учета нематериальных активов при соблюдении критериев признания. В случае несоответствия критериям признания нематериальных активов понесенные затраты относятся на расходы.

75. Приобретение нематериальных активов учитывается по дебету субсчетов счета 2710 "Нематериальные активы" и по кредиту счета 3210 "Краткосрочная кредиторская задолженность поставщикам и подрядчикам".

76. После первоначального признания нематериальный актив учитывается с применением одной из следующих моделей:

модель учета по фактическим затратам;

модель учета по переоцененной стоимости.

77. Модель учета по фактическим затратам: после первоначального признания нематериальный актив учитывается по себестоимости за вычетом накопленной амортизации и накопленных убытков от обесценения.

78. Модель учета по переоцененной стоимости: после первоначального признания нематериальный актив учитывается по переоцененной стоимости, которая представляет собой справедливую стоимость на дату переоценки минус любая последующая накопленная амортизация.

Справедливая стоимость нематериального актива оценивается надежно только в том случае, если она определяется со ссылкой на активный рынок для этого вида нематериальных активов. В случае отсутствия активного рынка нематериальный актив учитывается по фактическим затратам.

На конец года балансовая стоимость нематериального актива не отличается от справедливой стоимости на отчетную дату.

Ликвидационная стоимость нематериального актива принимается равной нулю.

79. Сумма амортизации нематериальных активов с использованием установленных Годовых норм износа определяется путем умножения первоначальной стоимости (текущей стоимости - для переоцененных) нематериальных активов на ежемесячную норму амортизации, определенную исходя из утвержденных Годовых норм износа.

80. Амортизация нематериальных активов начисляется ежемесячно. Начисление амортизации нематериальных активов начинается с 1 числа месяца следующего за месяцем первоначального признания и прекращается с 1 числа месяца, следующего за месяцем выбытия.

81. Начисление амортизации по нематериальным активам отражается по дебету счета 7110 "Расходы по амортизации долгосрочных активов" и кредиту субсчета 2721 "Накопленная амортизация нематериальных активов".

82. Признание нематериального актива прекращается при его выбытии.

Доходы или расходы, возникающие в результате прекращения признания нематериального актива, определяются как разница между чистыми поступлениями от выбытия, если таковые имеют место, и балансовой стоимостью данного актива. Доходы или расходы подлежат признанию в составе финансового результата текущего года в момент прекращения признания актива.

83. Загранучреждение отражает выбытие нематериального актива корреспонденциями:

дебет счета 7420 "Расходы по выбытию долгосрочных активов" и кредит соответствующего субсчета счета подраздела "Нематериальные активы" Плана счетов – на балансовую стоимость, одновременно дебет субсчета 2721 "Накопленная амортизация нематериальных активов" и кредит соответствующего субсчета счета подраздела "Нематериальные активы" Плана счетов – на сумму накопленной амортизации по данному активу. При наличии начисленного резерва на обесценение данного актива осуществляется запись по списанию убытка от обесценения - дебет субсчета 2722 "Резерв на обесценение нематериальных активов" и кредит соответствующего субсчета счета подраздела "Нематериальные активы";

суммы от реализации активов, перечисляются загранучреждениями в доход бюджета, если решением Правительства Республики Казахстан не установлен иной порядок использования этих сумм и отражает в учете дебет субсчета 1231 "Краткосрочная дебиторская задолженность покупателей и заказчиков" и кредит счета 6320 "Доходы от выбытия активов", одновременно дебет счета 7120 "Расходы по расчетам с бюджетом" и кредит субсчета 3131 "Краткосрочная кредиторская задолженность перед бюджетом по доходам от реализации активов".

84. Операции по приемке, передаче, выбытию, списанию долгосрочных активов по субсчету 2412 "Капитальные вложения в нематериальные активы" производятся аналогично операциям по нематериальным активам.

85. Для оформления приемки-передачи объекта нематериальных активов применяется акт приемки-передачи нематериальных активов форма НОС-1 Альбома форм.

В акте указывается точное наименование вида нематериальных активов, дата его передачи загранучреждению, характеристика объектов, его первоначальная стоимость, норма амортизации и другие необходимые данные.

86. При передаче нематериальных активов от одного загранучреждения другому, акт составляется в двух экземплярах, для сдающей и принимающей сторон.

Порядок списания нематериальных активов производится аналогично основным средствам. Для оформления списания нематериальных активов применяется "Акт на списание нематериальных активов" форма НОС-3 Альбома форм.

87. При оформлении приемки нематериальных объектов акт составляется в одном экземпляре на каждый объект нематериальных активов.

При приеме-сдаче материально-ответственных лиц допускается составление общего акта, оформляющего приемку-передачу нескольких нематериальных активов.

Глава 7. Порядок учета аренды

88. Аренда классифицируется как:

финансовая аренда, если она подразумевает передачу практически всех рисков и выгод, связанных с владением активом независимо от перехода прав собственности по истечении срока аренды;

операционная аренда, если она не подразумевает передачу практически всех рисков и выгод, связанных с владением активом.

Классификация аренды в качестве финансовой или операционной определяется в зависимости от содержания операции, условий договора и производится на начальную дату аренды.

Начало арендного договора - наиболее ранняя дата заключения договора об аренде или принятия сторонами обязательств в отношении основных условий аренды.

89. При учете операционной аренды арендатор отражает арендные платежи (систематический расход независимо от оплаты) при операционной аренде как расходы, распределенные на прямолинейной основе на протяжении срока аренды, за исключением случаев, когда иная систематическая основа обеспечивает лучшее представление временного графика получения выгод пользователем.

Активы, полученные в операционную аренду, учитываются арендатором на забалансовом счете 01 "Арендованные активы".

Арендодатели представляют в балансе активы при условии операционной аренды в соответствии с характером таких активов.

90. Документальное оформление аренды начинается с составления договора аренды, заключенным между арендодателем и арендатором.

91. Сумма платежей, относящаяся к текущему периоду (месяц, квартал) списывается с кредита счета 1420 "Расходы будущих периодов" в дебет счетов 7140 "Прочие операционные расходы", 7130 "Расходы по аренде".

92. Уплаченные суммы гарантийных взносов по договорам аренды жилья учитываются на счете 1280 "Прочая краткосрочная дебиторская задолженность".

По дебету счета 1280 "Прочая краткосрочная дебиторская задолженность" отражаются суммы гарантийных взносов по договорам аренды жилья в корреспонденции с кредитом счета 1030 "Расчетный счет".

Возврат поставщиком суммы гарантийного взноса отражается записями в дебет счетов 1010 "Денежные средства в кассе", 1030 "Расчетный счет" и в кредит счетов 1280 "Прочая краткосрочная дебиторская задолженность", 2230 "Прочая долгосрочная дебиторская задолженность".

Глава 8. Порядок учета дебиторской и кредиторской задолженности

93. Дебиторская задолженность загранучреждения определяется как сумма, причитающаяся ему от других лиц, включая другие учреждения, юридические и физические лица, образовавшаяся вследствие хозяйственных операций.

94. Кредиторская задолженность загранучреждения определяется как сумма, которую загранучреждение должно заплатить другим лицам, включая другие учреждения, юридические и физические лица, которая образовалась вследствие хозяйственных операций.

95. Дебиторская и кредиторская задолженности загранучреждения признаются как актив или обязательство при соблюдении критериев признания активов и обязательств.

96. Выявленные недостачи и хищения относятся на виновных лиц в сумме, указанной в акте проверки или ревизии, и в течение 5 (пяти) календарных дней после проведения служебного расследования по выявленным недостачам и хищениям материалы передаются в следственные органы Республики Казахстан для установления степени виновности. При доказанности степени виновности на основании полученного решения суда суммы, отнесенные на виновных лиц, уточняются.

Размер ущерба, причиненного недостачами и хищениями, определяется из стоимости материальных ценностей на день обнаружения ущерба.

97. Выявленная в ходе инвентаризации недостача долгосрочных активов, запасов и других активов до завершения служебного расследования и установления степени виновности относится материально-ответственному лицу и отражается в учете корреспонденциями:

при выявлении недостачи до определения порядка последующего списания дебет счета 1280 "Прочая краткосрочная дебиторская задолженность", кредит субсчетов счета 1300 "Запасы", счета долгосрочных активов и других активов, после определения порядка списания выявленной недостачи данная запись сторнируется;

списание недостачи за счет виновного лица дебет субсчета 1262 "Краткосрочная дебиторская задолженность по другим видам расчетов с работниками", 1280 "Прочая краткосрочная дебиторская задолженность" и кредит счета 6360 "Прочие доходы", и одновременно дебет счета 7120 "Расходы по расчетам с бюджетом" и кредит субсчета 3133 "Краткосрочная кредиторская задолженность перед бюджетом по прочим операциям";

при выявлении недостачи по запасам – по дебету отражается счет 7460 "Прочие расходы" и по кредиту счет 1300 "Запасы", при выявлении недостачи по другим видам активов осуществляются корреспонденции счетов по выбытию недостающего вида активов;

поступление денежных средств в доход бюджета через загранучреждение дебет счета 1010 "Денежные средства в кассе" и кредит субсчета 1262 "Краткосрочная дебиторская задолженность по другим видам расчетов с работниками", одновременно - дебет субсчета 3133 "Краткосрочная кредиторская задолженность перед бюджетом по прочим операциям" и кредит счета 1010 "Денежные средства в кассе";

поступление денежных средств в доход бюджета дебет субсчета 3133 "Краткосрочная кредиторская задолженность перед бюджетом по прочим операциям" и кредит субсчета 1262 "Краткосрочная дебиторская задолженность по другим видам расчетов с работниками".

98. В случае возврата сумм дебиторской задолженности, образовавшейся в прошлые финансовые годы, осуществляются записи (одновременно):

при наличии в учете суммы дебиторской задолженности – дебет счета 1010 "Денежные средства в кассе" и кредит соответствующего счета дебиторской задолженности, дебет счета 7120 "Расходы по расчетам с бюджетом" и кредит субсчета 3133 "Краткосрочная кредиторская задолженность перед бюджетом по прочим операциям", дебет субсчета 3133 "Краткосрочная кредиторская задолженность перед бюджетом по прочим операциям" и кредит счета 1010 "Денежные средства в кассе";

списанная ранее дебиторская задолженность подлежит восстановлению – дебет соответствующего счета дебиторской задолженности и кредит счета 6360 "Прочие доходы", дебет счетов 1010 "Денежные средства в кассе" и кредит соответствующего счета дебиторской задолженности, дебет счета 7120 "Расходы по расчетам с бюджетом" и кредит субсчета 3133 "Краткосрочная кредиторская задолженность перед бюджетом по прочим операциям", дебет субсчета 3133 "Краткосрочная кредиторская задолженность перед бюджетом по прочим операциям" и кредит счета 1010 "Денежные средства в кассе".

99. Загранучреждение по результатам инвентаризации расчетов с дебиторами на основании решения руководителя загранучреждения, принятого в соответствии с актом инвентаризационной комиссии с учетом результатов работы по взысканию сомнительной задолженности по договорам c покупателями и заказчиками, на конец отчетного периода создает резерв по сомнительным долгам при возникновении просрочки оплаты:

от 180 (ста восьмидесяти) дней до 1 (одного) года - в размере 50 (пятьдесят) процентов от суммы задолженности;

более 1 (одного) года – в размере 100 (ста) процентов от суммы задолженности.

Создание резерва по сомнительным долгам отражается проводкой - дебет счета 7450 "Расходы по созданию резервов" и кредит счета 1290 "Резерв по сомнительной дебиторской задолженности".

100. Если в последующем осуществляется возврат дебиторской задолженности, отнесенной к сомнительной, то ранее признанный расход по созданию резервов по сомнительной дебиторской задолженности восстанавливается следующей проводкой - дебет счета 1290 "Резерв по сомнительной дебиторской задолженности" и кредит счета 7450 "Расходы по созданию резервов".

101. Списание безнадежной дебиторской задолженности по договорам c покупателями и заказчиками отражается следующими проводками:

если ранее был создан резерв на сомнительную задолженность – пропорционально созданному резерву – дебет счета 1290 "Резерв по сомнительной дебиторской задолженности" и кредит субсчета дебиторской задолженности;

если отсутствует резерв на сомнительную задолженность – на расходы дебет счета 7140 "Прочие операционные расходы" и кредит соответствующих субсчетов дебиторской задолженности.

102. По результатам инвентаризации расчетов с дебиторами и кредиторами списанию подлежит:

1) дебиторская задолженность, в случае если:

во взыскании которой судом отказано, в том числе по причине истечения срока исковой давности в соответствии с гражданским законодательством Республики Казахстан;

не удовлетворена при ликвидации должника в связи с недостатком его имущества, а также не заявленная кредитором до утверждения ликвидационного баланса;

обязательство прекращается смертью должника, если исполнение не производится без личного участия должника либо обязательство иным образом неразрывно связано с личностью должника;

имеются арбитражные решения либо заключения соглашения о мирном урегулировании спора между сторонами.

Загранучреждения списывают безнадежную для взыскания дебиторскую задолженность невозвратную депозитную сумму за арендованные помещения по согласованию с Министерством, в случаях, когда:

персонал загранучреждения перемещен в другое загранучреждение либо откомандирован в Министерства по причине сокращения штатной единицы;

персонал загранучреждения перемещен в другое загранучреждение либо откомандирован до истечения срока, установленного законодательством Республики Казахстан в сфере дипломатической службы, на основании приказа Министра;

срок исковой давности по невозвратному депозиту превысил 5 (пять) лет.

2) кредиторская задолженность в случае:

ликвидации кредитора;

прощения долга кредитором, при условии, если решение об освобождении от долга принято собственником имущества кредитора или уполномоченным на, то лицом;

если во взыскании с учреждения которой судом отказано, в том числе по причине истечения срока исковой давности.

Руководитель загранучреждения на основании акта инвентаризации расчетов (в котором указываются состав комиссии, согласно приказу руководителя загранучреждения, наименование дебиторов и кредиторов, сумма задолженности, дата и причина образования), а также протокола инвентаризационной комиссии принимает решение о списании дебиторской и кредиторской задолженности с сообщением об этом в десятидневный срок Министерству.

Списанная дебиторская задолженность переносится на забалансовый счет 04 "Списанная задолженность неплатежеспособных дебиторов".

103. Списание безнадежной кредиторской задолженности (при наличии на это объективных условий) отражается проводкой дебет соответствующего субсчета кредиторской задолженности и кредит счета 6360 "Прочие доходы".

104. Непогашенная на конец отчетного периода дебиторская или кредиторская задолженность, выраженная в иностранной валюте и подлежащая к получению/погашению денежными средствами, отражается в национальной валюте Республики Казахстан путем пересчета иностранной валюты по конечному курсу обмена валют.

105. При наличии оснований для списания дебиторской и кредиторской задолженности составляется Справка к акту инвентаризации расчетов с дебиторами и кредиторами, которая содержит следующие сведения:

наименование дебитора, кредитора, подробный юридический адрес, БИН/ИИН. В случае, если адрес и местонахождение должника неизвестны, указываются меры (обращение в налоговые органы по месту регистрации, местные исполнительные органы и другое), принятые по его розыску;

сумма задолженности;

на каком балансовом счете числится задолженность, по каким обязательствам;

дата образования задолженности;

документы, подтверждающие задолженность;

должностные лица, виновные в возникновении задолженности или несвоевременном взыскании задолженности;

обоснование о невозможности возмещения суммы ущерба за счет виновного в регрессном порядке;

подробное обоснование признания долга (дебиторской задолженности) нереальным для взыскания (конкретные меры, принятые по взысканию долга, в том числе осуществление претензионно-исковой работы, информация по выданным исполнительным документам, дата, номер решения ликвидационной комиссии или решения суда об утверждении ликвидационного баланса в случае признания банкротства должника. При отказе загранучреждению в иске указывается основания отказа, принятые меры по обжалованию решения суда в вышестоящие судебные инстанции);

причины (основания) для принятия решения о списании кредиторской задолженности.

106. Бухгалтер систематически следит за соблюдением расчетной дисциплины, добиваясь своевременного взыскания дебиторской задолженности и погашения причитающихся кредиторам сумм.

107. Счет 1280 "Прочая краткосрочная дебиторская задолженность", используется для учета операций по прочей дебиторской задолженности сроком погашения до одного года, не указанных в предыдущих счетах.

Перечисление средств для получения наличных денег в банке отражается следующими записями – дебет счета 1280 "Прочая краткосрочная дебиторская задолженность" и кредит счета 1030 "Расчетный счет".

Получение по чеку наличных средств из банка в кассу отражается записями - дебет счета 1010 "Денежные средства в кассе" и кредит счета 1280 "Прочая краткосрочная дебиторская задолженность".

Субсчет 1280.1 "Прочая краткосрочная дебиторская задолженность" предусматривает движения по кассе, предоплаты и краткосрочные депозиты, со сроком погашения до одного года, субсчет 1280.2 "Прочая краткосрочная дебиторская задолженность" предназначен для учета суммы НДС, субсчет 1280.9 "Прочая краткосрочная дебиторская задолженность" используется для учета конвертации валют.

Списание предоплаты со счета 1280.1 "Прочая краткосрочная дебиторская задолженность" производится через документ в автоматизированной информационной системе бухгалтерского учета "Закрытие авансовых платежей" на счет 3210 "Краткосрочная кредиторская задолженность поставщикам и подрядчикам".

Суммы НДС за приобретенные товары и оказанные услуги по субсчету 1280.2 "Прочая краткосрочная дебиторская задолженность", возвращенные на счет загранучреждения налоговыми органами государства пребывания, подлежат перечислению в доход республиканского бюджета (далее – доход бюджета), независимо от срока возврата за текущий период или предыдущий.

Начисление суммы НДС за прошлый период, списанного, как расходы в прошлом периоде, восстанавливается следующими проводками:

дебет счетов 1010 "Денежные средства в кассе" или 1030 "Расчетный счет" кредит субсчета 1280.2 "Прочая краткосрочная дебиторская задолженность" одновременно в автоматизированной информационной системе бухгалтерского учета в журнале "Операции (бухгалтерский учет)" бухгалтером формируются проводки дебет субсчета1280.2 "Прочая краткосрочная дебиторская задолженность" кредит счета 5220 "Финансовый результат предыдущих лет".

108. По счету 1420 "Расходы будущих периодов" отражаются расходы по/на оплате годовой подписки на периодическую печать, услуг почтовой связи, на рекламу, приобретение лицензий, арендной плате, уплаченные за будущие отчетные периоды и другие расходы.

Счет 2230 "Прочая долгосрочная дебиторская задолженность", используется для учета операций по прочей дебиторской задолженности сроком более одного года, не указанной в других группах счетов.

109. В загранучреждениях по субсчету 3221 "Краткосрочная кредиторская задолженность по внутриведомственным расчетам", по субсчету 3222 "Краткосрочная кредиторская задолженность по межведомственным расчетам", осуществляется учет операций по внутриведомственным и межведомственным расчетам.

110. При поступлении сумм, предназначенных для другого загранучреждения в автоматизированной информационной системе бухгалтерского учета в документе "Выписка банка" или в документе "Приходный кассовый ордер" выбирается счет 3221 "Краткосрочная кредиторская задолженность по внутриведомственным расчетам" с выбором карточки контрагента с наименованием загранучреждения и экономической классификации расходов бюджета. На сумму поступивших денежных средств формируется запись по дебету счета 1030 "Расчетный счет" или счета 1010 "Денежные средства в кассе" и по кредиту субсчета 3221 "Краткосрочная кредиторская задолженность по внутриведомственным расчетам".

При выдаче сумм, предназначенных для другого загранучреждения, дебетуется счет 3221 "Краткосрочная кредиторская задолженность по внутриведомственным расчетам" и кредитуются счета 1030 "Расчетный счет" или 1010 "Денежные средства в кассе".

Загранучреждения, получающие денежные средства через другое загранучреждение, используют субсчет 1241 "Краткосрочная дебиторская задолженность по внутриведомственным расчетам". При поступлении финансирования формируется запись в дебет субсчета 1241 "Краткосрочная дебиторская задолженность по внутриведомственным расчетам" с выбором контрагента с наименованием загранучреждения, через которое поступают денежные средства и кредит счета 6010 "Доходы от финансирования текущей деятельности" с указанием сумм финансирования по каждой специфике экономической классификации расходов бюджета.

При поступлении сумм дебетуются счета 1030 "Расчетный счет" или 1010 "Денежные средства в кассе" и кредитуется субсчет 1241 "Краткосрочная дебиторская задолженность по внутриведомственным расчетам".

111. Основными документами для начисления заработной платы являются приказы по загранучреждению о зачислении, увольнении и перемещении персонала в соответствии с утвержденным штатным расписанием, табели учета использования рабочего времени по форме 421 Альбома форм (далее – табель).

Табели ведутся ежемесячно по установленной форме лицами, ответственными в загранучреждении за ведение делопроизводства. В конце месяца по табелю определяется общее количество отработанных дней. Заполненные табель и другие документы, оформленные соответствующими подписями, в установленные сроки сдаются бухгалтеру загранучреждения для начисления заработной платы.

112. Для дополнительных начислений в автоматизированной информационной системе бухгалтерского учета используется документ "Дополнительные начисления зарплаты", находящийся в меню "Зарплата". В шапке документа указывается дата начисления, выбирается вид начисления и статья затрат. В табличной части выбирается персонал, которому производится начисление, выбирается программа и специфика начисления, проставляется сумма. При проведении документа формируется запись в дебет счета 7010 "Расходы на оплату труда" и кредит субсчета 3241 "Краткосрочная кредиторская задолженность работникам по оплате труда".

Перечисление суммы дополнительного начисления проводится в выписке банка или расходном кассовом ордере и выбором субсчета 3241"Краткосрочная кредиторская задолженность работникам по оплате труда".

Глава 9. Порядок учета доходов

113. Поступившие суммы финансирования отражаются по дебету счета 1030 "Расчетный счет" и кредиту счета 6010 "Доходы от финансирования текущей деятельности".

114. Поступившие средства в виде благотворительной помощи отражаются по дебету счета 1030 "Расчетный счет" и по кредиту счета 6050 "Доходы от благотворительной помощи".

115. На счетах подраздела "Прочие доходы" Плана счетов учитываются доходы от изменения справедливой стоимости долгосрочных активов, выбытия долгосрочных активов, безвозмездного получения активов от физических и юридических лиц, курсовой разницы и прочие.

116. Доходы от выбытия долгосрочных активов отражается записью - дебет субсчета 1231 "Краткосрочная дебиторская задолженность покупателей и заказчиков" и дебет счета 6320 "Доходы от выбытия долгосрочных активов".

117. Доходы от безвозмездного получения активов отражаются по дебету соответствующего субсчета/счета актива Плана счетов и кредиту счета 6330 "Доходы от безвозмездного получения активов".

118. Доходы от курсовой разницы отражаются в учете загранучреждения:

при повышении курса - дебет соответствующего субсчета/счета актива Плана счетов и кредит счета 6340 "Доходы от курсовой разницы";

при понижении курса - дебет соответствующего субсчета/счета обязательства Плана счетов, кредит счета 6340 "Доходы от курсовой разницы".

119. На счете 6360 "Прочие доходы" отражаются доходы загранучреждения, возникшие в результате:

выявления излишков денежных средств в кассе загранучреждения –дебет счета 1010 "Денежные средства в кассе" и кредит счета 6360 "Прочие доходы", одновременно - дебет счета 7120 "Расходы по расчетам с бюджетом" и кредит субсчета 3133 "Краткосрочная кредиторская задолженность перед бюджетом по прочим операциям";

списания недостач и потерь материалов и продуктов питания, отнесенных за счет виновных лиц - дебет субсчета 1262 "Краткосрочная дебиторская задолженность по другим видам расчетов с работниками" и кредит счета 6360 "Прочие доходы", и одновременно дебет счета 7120 "Расходы по расчетам с бюджетом" и кредит субсчета 3133 "Краткосрочная кредиторская задолженность перед бюджетом по прочим операциям";

возврата списанной ранее дебиторской задолженности– дебет соответствующего счета дебиторской задолженности и кредит счета 6360 "Прочие доходы", дебет счетов 1010 "Денежные средства в кассе" и кредит соответствующего счета дебиторской задолженности, дебет счета 7120 "Расходы по расчетам с бюджетом" и кредит субсчета 3133 "Краткосрочная кредиторская задолженность перед бюджетом по прочим операциям", дебет субсчета 3133 "Краткосрочная кредиторская задолженность перед бюджетом по прочим операциям" и кредит счета 1010 "Денежные средства в кассе";

списания безнадежной кредиторской задолженности (при наличии на это объективных условий) – дебет соответствующих субсчетов кредиторской задолженности и кредит счета 6360 "Прочие доходы";

оприходования стоимости материалов, полученных от ликвидации основных средств - дебет субсчета 1319 "Прочие материалы" и кредит счета 6360 "Прочие доходы".

120. По окончании года загранучреждение производит закрытие счетов доходов на финансовый результат отчетного года, при этом дебетуется соответствующий счет доходов и кредитуется счет 5210 "Финансовый результат отчетного года".

121. Документальное оформление доходов осуществляется на основании первичных учетных документов.

122. Загранучреждение производит расчеты с бюджетом по суммам, являющимся доходом бюджета:

консульские сборы;

суммы возмещения НДС и иных сборов, пошлин и налогов, полученных от налоговых органов государств пребывания;

возврат дебиторской задолженности, образовавшейся в прошлые финансовые годы;

суммы возврата средств, ранее списанных на расходы загранучреждений, выручка от реализации активов и других материальных ценностей, суммы вознаграждений, начисляемых иностранными банками при обслуживании банковских счетов загранучреждений;

неиспользованные бюджетные средства за прошлые финансовые годы, возвращаемые в текущем финансовом году;

суммы возмещения недостачи материальных ценностей и денежных средств, отнесенные на виновных лиц и подлежащие сдаче в доход бюджета;

поступления, связанные с деятельностью загранучреждения.

123. Суммы, возникшие по расчетам с бюджетом, записываются в кредит субсчетов счета 3130 "Краткосрочная кредиторская задолженность по расчетам с бюджетом", а по мере перечисления соответствующих сумм в доход бюджета – в дебет данного счета.

124. На сумму полученных или подлежащих получению доходов составляются корреспонденции:

дебет счетов 1010 "Денежные средства в кассе" или 1030 "Расчетный счет" и кредит счетов 6360 "Прочие доходы", 6220 "Прочие доходы от управления активами".

Одновременно на сумму начисленной кредиторской задолженности перед бюджетом, составляется запись – кредит субсчета 3133 "Краткосрочная кредиторская задолженность перед бюджетом по прочим операциям" в корреспонденции с дебетом счета 7120 "Расходы по расчетам с бюджетом" в валюте финансирования.

При перечислении на валютный счет Министерства для дальнейшего зачисления в доход бюджета составляется следующая запись - по дебету субсчета 1241 "Краткосрочная дебиторская задолженность по внутриведомственным расчетам" и кредиту счета 1030 "Расчетный счет" в валюте финансирования.

После перечисления в доход бюджета загранучреждение составляет корреспонденцию – дебет субсчета 3133 "Краткосрочная кредиторская задолженность перед бюджетом по прочим операциям" и кредит субсчета 1241 "Краткосрочная дебиторская задолженность по внутриведомственным расчетам" в валюте финансирования.

125. Субсчет 3133 "Краткосрочная кредиторская задолженность перед бюджетом по прочим операциям", где учитывается краткосрочная кредиторская задолженность загранучреждения перед бюджетом по поступлению доходов от возмещения недостачи активов, а также прочих доходов, не указанных в других группах счетов.

126. Принятые наличными суммы консульского сбора за границей сдаются загранучреждением в обслуживающий банк в государстве пребывания не позднее 10 (десяти) рабочих дней со дня их приема, для зачисления на банковский счет загранучреждения, предназначенный для зачисления средств от совершения консульских действий.

Консульские сборы, поступившие на банковский счет загранучреждения в валюте государства пребывания, конвертируются в течение 1 (одного) рабочего дня обслуживающим банком по платежному поручению загранучреждения в иностранную валюту, предусмотренную в пункте 6 статьи 629 Кодекса Республики Казахстан "О налогах и других обязательных платежах в бюджет" (Налоговый кодекс)(далее – Налоговый кодекс).

Консульские сборы, поступившие на счета загранучреждения, переводятся загранучреждением на валютный счет Министерства с указанием кода 108101 "Консульские сборы" для дальнейшего зачисления в доход бюджета в порядке и сроки, установленные Налоговым кодексом.

127. Другие доходы, поступившие на счета загранучреждения, перечисляются загранучреждением в течение 5 (пяти) рабочих со дня их поступления и переводятся на валютный счет Министерства для дальнейшего зачисления в доход бюджета.

128. Поступление сумм консульских сборов отражается записями - дебет счетов 1010 "Денежные средства в кассе" или 1030 "Расчетный счет" и кредит счета 6360 "Прочие доходы".

Одновременно формируются дополнительные записи – дебет счета 7120 "Расходы по расчетам с бюджетом" и кредит субсчета 3133 "Краткосрочная кредиторская задолженность перед бюджетом по прочим операциям".

На сумму перечисленных денежных средств формируется запись по дебету субсчета 1241 "Краткосрочная дебиторская задолженность по внутриведомственным расчетам" и по кредиту счета 1030 "Расчетный счет".

Одновременно формируется запись в дебет субсчета 3133 "Краткосрочная кредиторская задолженность перед бюджетом по прочим операциям" и в кредит субсчета 1241 "Краткосрочная дебиторская задолженность по внутриведомственным расчетам".

В автоматизированной информационной системе бухгалтерского учета в документе "Выписка банка" или в документе "Приходный кассовый ордер" выбирается субсчет 3133 "Краткосрочная кредиторская задолженность перед бюджетом по прочим операциям" с выбором классификации расходов.

При перечислении в доход бюджета сумм консульских сборов в автоматизированной информационной системе бухгалтерского учета в документе "Выписка банка" выбирается субсчет 1241 "Краткосрочная дебиторская задолженность по внутриведомственным расчетам" с выбором карточки контрагента и экономической классификации расходов бюджета.

129. Поступление сумм от реализации активов подлежит перечислению в государственный бюджет и отражается записями: дебет счетов 1010 "Денежные средства в кассе" или 1030 "Расчетный счет" и кредит субсчета 1231 "Краткосрочная дебиторская задолженность покупателей и заказчиков".

Одновременно формируются дополнительные записи:

дебет субсчета 1231 "Краткосрочная дебиторская задолженность покупателей и заказчиков" и кредит счета 6320 "Доходы от выбытия долгосрочных активов";

дебет счета 7120 "Расходы по расчетам с бюджетом" и кредит субсчета 3131 "Краткосрочная кредиторская задолженность перед бюджетом по доходам от реализации активов".

На сумму перечисленных денежных средств формируется запись по дебету субсчета 1241 "Краткосрочная дебиторская задолженность по внутриведомственным расчетам" и по кредиту счета 1030 "Расчетный счет".

Одновременно формируется запись в дебет субсчета 3131 "Краткосрочная кредиторская задолженность перед бюджетом по доходам от реализации активов" и в кредит субсчета 1241 "Краткосрочная дебиторская задолженность по внутриведомственным расчетам".

В автоматизированной информационной системе бухгалтерского учета в документе "Выписка банка" или в документе "Приходный кассовый ордер" выбирается субсчет 1231 "Краткосрочная дебиторская задолженность покупателей и заказчиков" с выбором карточки покупателя и классификацией расходов. Одновременно заполняется документ "Выбытие долгосрочных активов" в автоматизированной информационной системе бухгалтерского учета и формируются вторые записи.

При перечислении в доход бюджета сумм, поступивших от реализации активов, в автоматизированной информационной системе бухгалтерского учета в документе "Выписка банка" выбирается субсчет 1241 "Краткосрочная дебиторская задолженность по внутриведомственным расчетам" с выбором карточки контрагента и экономической классификации расходов бюджета.

130. Поступление сумм, ранее списанных на расходы, отражается записями - дебет счетов 1010 "Денежные средства в кассе" или 1030 "Расчетный счет" и кредит счета 6360 "Прочие доходы".

Одновременно формируются дополнительные записи – дебет счета 7120 "Расходы по расчетам с бюджетом" и кредит субсчета 3133 "Краткосрочная кредиторская задолженность перед бюджетом по прочим операциям".

На сумму перечисленных денежных средств формируется запись по дебету субсчета 1241 "Краткосрочная дебиторская задолженность по внутриведомственным расчетам" и по кредиту счета 1030 "Расчетный счет".

Одновременно формируется запись в дебет субсчета 3133 "Краткосрочная кредиторская задолженность перед бюджетом по прочим операциям" и в кредит субсчета 1241 "Краткосрочная дебиторская задолженность по внутриведомственным расчетам".

В автоматизированной информационной системе бухгалтерского учета в документе "Выписка банка" или в документе "Приходный кассовый ордер" выбирается субсчет 3133 "Краткосрочная кредиторская задолженность перед бюджетом по прочим операциям" с выбором классификации расходов.

При перечислении в доход бюджета сумм, ранее списанных на расходы, в автоматизированной информационной системе бухгалтерского учета в документе "Выписка банка" выбирается субсчет 1241 "Краткосрочная дебиторская задолженность по внутриведомственным расчетам" с выбором карточки контрагента и экономической классификации расходов бюджета.

131. Поступление сумм по вознаграждению банков (комиссия банка) за пользование счетом отражается записями –дебет счетов 1010 "Денежные средства в кассе" или 1030 "Расчетный счет" и кредит счета 6360 "Прочие доходы".

Одновременно формируются дополнительные записи – дебет счета 7120 "Расходы по расчетам с бюджетом" и кредит субсчета 3133 "Краткосрочная кредиторская задолженность перед бюджетом по прочим операциям".

На сумму перечисленных денежных средств формируется запись по дебету субсчета 1241 "Краткосрочная дебиторская задолженность по внутриведомственным расчетам" и по кредиту счета 1030 "Расчетный счет".

Одновременно формируется запись в дебет субсчета 3133 "Краткосрочная кредиторская задолженность перед бюджетом по прочим операциям" и в кредит субсчета 1241 "Краткосрочная дебиторская задолженность по внутриведомственным расчетам".

В автоматизированной информационной системе бухгалтерского учета в документе "Выписка банка" или в документе "Приходный кассовый ордер" выбирается субсчет 3133 "Краткосрочная кредиторская задолженность перед бюджетом по прочим операциям" с выбором классификации расходов.

При перечислении в доход бюджета суммы по вознаграждению банка в автоматизированной информационной системе бухгалтерского учета в документе "Выписка банка" выбирается субсчет 1241 "Краткосрочная дебиторская задолженность по внутриведомственным расчетам" с выбором карточки контрагента и экономической классификации расходов бюджета.

132. При перечислении в доход бюджета остатков финансирования прошлых лет в автоматизированной информационной системе бухгалтерского учета в документе "Выписка банка" выбирается субсчет 1241 "Краткосрочная дебиторская задолженность по внутриведомственным расчетам" с выбором карточки контрагента и экономической классификации расходов бюджета.

На сумму перечисленных денежных средств формируется запись по дебету субсчета 1241 "Краткосрочная дебиторская задолженность по внутриведомственным расчетам" и по кредиту счета 1030 "Расчетный счет".

Одновременно формируется записи:

дебет субсчета 3133 "Краткосрочная кредиторская задолженность перед бюджетом по прочим операциям" и кредит субсчета 1241 "Краткосрочная дебиторская задолженность по внутриведомственным расчетам";

дебет счета 7120 "Расходы по расчетам с бюджетом" и кредит субсчета 3133 "Краткосрочная кредиторская задолженность перед бюджетом по прочим операциям".

Глава 10. Порядок учета расходов

133. Расходы признаются, когда уменьшение экономических выгод или сервисного потенциала, связанных с уменьшением актива или увеличением обязательства возникли, которые вероятны и могут быть надежно измерены.

Загранучреждение признает расходы по методу начисления.

134. Загранучреждение расходует бюджетные средства в строгом соответствии с целевым назначением, предусмотренными утвержденными планами финансирования.

Учет расходов по бюджету ведется по учреждению, программе, подпрограмме и спецификам экономической классификации расходов бюджета.

135. Операционные расходы загранучреждения признаются на субсчетах счетов подраздела 7000-7100 "Операционные расходы" Плана счетов и включают расходы на оплату труда, обязательное страхование, по запасам, на командировки, по коммунальным платежам и прочим услугам, на текущий ремонт и по амортизации долгосрочных активов. По расчетам с бюджетом, по аренде и прочие операционные расходы.

136. Загранучреждение отражает начисление расходов следующими корреспонденциями:

по оплате труда –дебет счета 7010 "Расходы на оплату труда" и кредиту субсчета 3241 "Краткосрочная кредиторская задолженность работникам по оплате труда";

по списанию запасов–дебет счета 7060 "Расходы по запасам" и кредит соответствующего субсчета счета подраздела "Запасы" Плана счетов;

по подотчетным суммам на командировки - дебет счета 7070 "Расходы на командировки" и кредит субсчета 1261 "Краткосрочная дебиторская задолженность работников по подотчетным суммам", 1263 "Краткосрочная дебиторская задолженность прочих подотчетных лиц";

по коммунальным платежам и прочим услугам –дебет счета 7080 "Расходы по коммунальным платежам и прочим услугам" и кредит счета 3210 "Краткосрочная кредиторская задолженность поставщикам и подрядчикам";

на текущий ремонт–дебет счета 7090 "Расходы на текущий ремонт" и кредит счета 3210 "Краткосрочная кредиторская задолженность поставщикам и подрядчикам";

по амортизации долгосрочных активов дебет счета 7110 "Расходы по амортизации долгосрочных активов" и кредит соответствующего субсчета по амортизации долгосрочных активов;

по расчетам с бюджетом - дебет счета 7120 "Расходы по расчетам с бюджетом" и кредит субсчета 3133 "Краткосрочная кредиторская задолженность перед бюджетом по прочим операциям".

137. Расходы от курсовой разницы загранучреждение отражает записями:

при понижении курса –дебет счета 7430 "Расходы по курсовой разнице", кредит соответствующего субсчета/счета актива Плана счетов;

при повышении курса –дебет счета 7430 "Расходы по курсовой разнице", кредит соответствующего субсчета/счета обязательства Плана счетов.

138. Прочие расходы отражаются в учете загранучреждения проводками- дебет счета 7460 "Прочие расходы" и кредит соответствующего субсчета счета подраздела "Запасы" Плана счетов (при потере запасов от порчи).

139. По окончании года загранучреждение производит закрытие счетов расходов на финансовый результат отчетного года, при этом дебетуются счета 5210 "Финансовый результат отчетного года", 5230 "Финансовый результат отчетного периода по поступлениям в бюджет" и кредитуются соответствующие счета расходов.

Глава 11. Порядок учета чистых активов/капитала

140. На счетах подраздела 5100 "Резервы" отражаются суммы резервов на переоценку долгосрочных активов, начисляемые при использовании модели учета активов по переоцененной стоимости, на пересчет иностранной валюты по зарубежной деятельности и прочие резервы.

Порядок начисления и списания резервов на переоценку долгосрочных активов определен в главе 5 настоящей Инструкции.

141. На счете 5210 "Финансовый результат отчетного года" показывается результат закрытия сумм доходов и расходов загранучреждения за отчетный год, при этом осуществляются корреспонденции:

дебет счета 5210 "Финансовый результат отчетного года" и кредит соответствующего субсчета/счета расходов Плана счетов;

дебет соответствующего субсчета/счета доходов Плана счетов и кредит счета 5210 "Финансовый результат отчетного года".

142. На счете 5230 "Финансовый результат отчетного периода по поступлениям в бюджет", показывается результат закрытия сумм доходов и расходов загранучреждения за отчетный год, при этом осуществляются корреспонденции:

дебет счета 5230 "Финансовый результат отчетного периода по поступлениям в бюджет" и кредит соответствующего субсчета/счета расходов Плана счетов;

дебет соответствующего субсчета/счета доходов Плана счетов и кредит счета 5230 "Финансовый результат отчетного периода по поступлениям в бюджет".

143. На счете 5220 "Финансовый результат предыдущих лет" показывается финансовый результат с нарастающим итогом за весь период деятельности загранучреждения, включая отчетный год, и отражается записями:

дебет счета 5220 "Финансовый результат предыдущих лет" и кредит счета 5210 "Финансовый результат отчетного года" при наличии отрицательного финансового результата отчетного года;

дебет счета 5210 "Финансовый результат отчетного года" и кредит счета 5220 "Финансовый результат предыдущих лет" при наличии положительного финансового результата отчетного года.

Корректировка ошибок прошлых лет в текущем периоде осуществляется с применением счета 5220 "Финансовый результат предыдущих лет".

Глава 12. Порядок учета на забалансовых счетах

144. На забалансовых счетах учитываются материальные ценности, временно находящиеся в загранучреждении и не принадлежащие загранучреждению (арендованные основные средства, имущество, используемое загранучреждениями на условиях лизинга и материальные ценности, принятые на ответственное хранение), а также бланки строгой отчетности, предметы подарочного фонда, сувениры и другие материальные ценности, используемые для нужд загранучреждения.

145. Учет на забалансовых счетах ведется по одинарной записи, простой с выведением остатков на конец месяца.

146. Инвентаризация и списание материальных ценностей, учтенных на забалансовых счетах, производятся в порядке и сроки, установленные для ценностей, учитываемых на балансе.

Глава 13. Порядок представления финансовой отчетности

147. Принципами ведения бухгалтерского учета и составления финансовой отчетности в загранучреждении являются начисление и непрерывность деятельности.

Принцип начисления обеспечивается признанием результатов операций по факту их совершения независимо от времени оплаты.

Принцип непрерывности деятельности означает, что загранучреждение имеет намерение работать в обозримом будущем, не будет необходимости ликвидации или существенного сокращения масштабов деятельности.

148. Основными качественными характеристиками финансовой отчетности являются понятность, уместность, надежность и сопоставимость.

149. Операции и события регистрируются в учетной документации и признаются в финансовых отчетах тех периодов, к которым они относятся.

150. Элементами финансовой отчетности, связанными с оценкой финансового положения, являются активы, обязательства и капитал.

Элементами, непосредственно связанными с измерениями результатов деятельности в отчете о результатах финансовой деятельности, являются доходы и расходы.

151. Чистыми активами/капиталом является доля в активах, остающаяся после вычета всех обязательств.

Чистые активы/капитал отражают величину остатка в отчете о финансовом положении (активы минус обязательства) и могут быть положительными или отрицательными.

152. Отчетным периодом для годовой финансовой отчетности является финансовый год. Первый отчетный год для вновь созданного загранучреждения начинается с момента его государственной регистрации по 31 декабря того же года включительно.

153. Загранучреждения ежемесячно представляют в Министерство отчетность не позднее 3 числа месяца, следующего за отчетным, и в объеме форм, установленных Министерством и доведенных им до загранучреждения.

154. Загранучреждения представляют годовую и полугодовую финансовую отчетность в сроки, установленные Министерством и доведенные им до загранучреждения до даты представления финансовой отчетности, а также в объеме форм согласно доведенному перечню форм, в том числе по формам финансовой отчетности, утвержденным приказом Министра финансов Республики Казахстан от 1 августа 2017 года № 468 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 15594).

155. Финансовая отчетность загранучреждениями Министерству представляется в валюте финансирования, с указанием двух знаков после запятой в полных единицах.

156. Годовая и полугодовая финансовая отчетность загранучреждения подписывается руководителем загранучреждения и бухгалтером.

Глава 14. Порядок пересчета отдельных статей бухгалтерского баланса в валюте финансирования

157. В соответствии с Бюджетным кодексом конвертированная иностранная валюта государства пребывания в течение 10 (десяти) календарных дней со дня ее зачисления на счет в иностранной валюте по видам валют используется загранучреждением по назначению.

Неиспользованная иностранная валюта реконвертируется по истечении указанного в пункте 162 настоящей Инструкции срока с последующим восстановлением суммы в валюте финансирования на ту специфику, с которого была осуществлена конвертация валюты.

По счету 1030 "Расчетный счет" не допускается наличие остатка средств в иностранной валюте в годовой финансовой отчетности загранучреждений.

158. Для целей учета по каждой операции в валюте государства пребывания определяется эквивалент в валюте финансирования по курсу конвертации.

По операциям с дебиторской или кредиторской задолженностью, расчеты по которой производятся в валюте государства пребывания, определяется курсовая разница в связи с изменением обменных курсов валют между датой возникновения денежных (монетарных) статей и датой обмена валюты финансирования для их погашения.

159. На каждую отчетную дату загранучреждение отражает в учете:

денежные (монетарные) статьи в иностранной валюте - пересчитанные с использованием конечного курса (текущего валютного курса на отчетную дату);

неденежные (немонетарные) статьи в иностранной валюте - по обменному курсу на дату совершения операции;

неденежные (немонетарные) статьи в иностранной валюте, оцененные по справедливой стоимости, - пересчитанные по обменным курсам, которые действовали на дату определения справедливой стоимости.

К денежным (монетарным) статьям относятся денежные средства, пенсии и другие вознаграждения персонала, подлежащие выплате в виде денежных средств, резервы, подлежащие погашению денежными средствами.

К неденежным (немонетарным) статьям относятся суммы авансовых платежей за товары и услуги, нематериальные активы, запасы, основные средства, а также резервы/обязательства, подлежащие урегулированию путем предоставления неденежного (немонетарного) актива.

160. В случае изменения обменного курса в период между датой совершения операции и датой погашения денежных (монетарных) статей по операции в иностранной валюте возникает курсовая разница.

Если операция и расчет по ней осуществляются в течение одного и того же отчетного периода, то вся курсовая разница признается в данном отчетном периоде.

Если расчет по операции производится в отчетном периоде, следующем за периодом ее совершения, курсовая разница, признаваемая в каждом промежуточном отчетном периоде вплоть до периода расчета, определяется изменением валютных курсов в течение данного периода.

161. Изменение курсовой разницы в учете отражается следующими корреспонденциями:

по счетам активов:

при повышении курса - дебет соответствующего субсчета/счета актива Плана счетов и кредит счета 6340 "Доходы от курсовой разницы";

при понижении курса - дебет счета 7430 "Расходы по курсовой разнице", кредит соответствующего субсчета/счета актива Плана счетов;

по счетам обязательств:

при повышении курса - дебет счета 7430 "Расходы по курсовой разнице", кредит соответствующего субсчета/счета обязательства Плана счетов;

при понижении курса - дебет соответствующего субсчета/счета обязательства Плана счетов, кредит счета 6340 "Доходы от курсовой разницы".

162. Загранучреждения осуществляют свою деятельность за пределами Республики Казахстан в валюте, отличной от валюты Министерства, представляющего консолидированную финансовую отчетность.

163. Функциональной валютой для загранучреждений является валюта основной экономической среды, в которой генерируется и расходуется основная часть денежных средств.

164. Результаты и финансовые показатели за отчетный период подлежат пересчету из функциональной валюты в валюту представления с использованием следующих процедур:

1) активы и обязательства по каждому представленному бухгалтерскому балансу (то есть включая сравнительные данные) подлежат пересчету по конечному курсу на дату этого бухгалтерского баланса;

2) валовые доходы и расходы по каждому отчету о результатах финансовой деятельности (включая сравнительные данные) подлежат пересчету по курсам на дату осуществления операций;

3) все возникшие курсовые разницы подлежат признанию в качестве отдельного компонента чистых активов/капитала. Положительная курсовая разница отражается по кредиту субсчета 5114 "Резерв на пересчет иностранной валюты по зарубежной деятельности", отрицательная курсовая разница по дебету субсчета 5114 "Резерв на пересчет иностранной валюты по зарубежной деятельности" при наличии ранее начисленного резерва.

При отсутствии ранее начисленного резерва отрицательная курсовая разница отражается по дебету субсчета 5220 "Финансовый результат предыдущих лет".

165. В случае изменения функциональной валюты учреждения, осуществляющего зарубежную деятельность, осуществляются процедуры пересчета, которые перспективно применяются к новым функциональным валютам с момента смены. В данном случае производится пересчет всех статей в новую функциональную валюту по курсу, существующему на дату смены валюты.

При выбытии зарубежной деятельности совокупная сумма курсовых разниц, признанная в качестве отдельного компонента, относящегося к этой зарубежной деятельности, признается в консолидированной финансовой отчетности в том же периоде, когда признается доход от выбытия.

Приложение 1 к Инструкции о порядке применения общих положений по бухгалтерскому учету в загранучреждениях

"Утверждаю" ____________________________ руководитель загранучреждения "___"______________ год

Акт на списание запасов

город _______________ "____"______________год

Мы, нижеподписавшиеся, Комиссия в составе: ________________________________________________________________________________
(должности и фамилия и инициалы персонала, не менее трех человек)
_______________________________________________________________________________
составила настоящий акт на основании ведомости выдачи запасов на нужды учреждения
от ____________ года № _______ израсходованы на
_______________________________________________________________________________
(указать на какие цели)

Председатель комиссии: __________________________ должность Члены комиссии: _________________________ должность	_____________ подпись ____________ подпись	_______________________ расшифровка подписи _______________________ расшифровка подписи

	Приложение 2 к Инструкции о порядке применения общих положений по бухгалтерскому учету в загранучреждениях
	"Утверждаю" _______________________ (должность руководителя загранучреждения) Место печати ____________________________ (подпись) (фамилия и инициалы) "____" ____________ 20 ___ год

Акт на списание запасов на организацию гостевых посещений за ___________ 20 __ год

город ____________ "___" ______________ год
Комиссия по списанию представительских затрат в составе:
_____________ ___________________________,
(должность) (фамилия и инициалы персонала)
_____________ ___________________________,
(должность) (фамилия и инициалы персонала)
_____________ ___________________________,
(должность) (фамилия и инициалы персонала)

составила настоящий акт о том, что запасы, полученные со склада загранучреждения согласно прилагаемым ведомостям выдачи материалов на нужды загранучреждения, были израсходованы на организацию гостевых посещений за __________ 20__ год. (месяц)

Расходы произведены по целевому назначению и подлежат списанию по бухгалтерскому учету на представительские затраты загранучреждения.

Приложение: на __листах.

___________ (должность) ___________ (должность) ___________ (должность)

_________ (подпись) _________ (подпись) _________ (подпись)

______________________________ (фамилия и инициалы персонала) ______________________________ (фамилия и инициалы персонала) _____________________________ (фамилия и инициалы персонала)

Приложение 3 к Инструкции о порядке применения общих положений по бухгалтерскому учету в загранучреждениях

"Утверждаю" _______________________ (должность руководителя загранучреждения) Место печати ____________________________ (подпись) (фамилия и инициалы) "____" ____________ 20 ___ год

Акт на списание запасов на представительские затраты

город ____________ "___" _____________ год
Комиссия по списанию представительских затрат в составе:
_____________ ___________________________,
(должность) (фамилия и инициалы персонала)
____________ ____________________________,
(должность) (фамилия и инициалы персонала)
_____________ ___________________________,
(должность) (фамилия и инициалы персонала)

составила настоящий акт о том, что запасы, полученные со склада загранучреждения в целях: _______________________________________________________
(указать на какие цели)
на основании следующих ведомостей выдачи материалов на нужды загранучреждения:
№_____ от ___________ года на сумму _______________________________________
(сумма цифрами с указанием валюты)
№_____ от ___________ года на сумму ________________________________________
(сумма цифрами с указанием валюты)
были вручены следующим получателям:

№ п/п	Фамилия, имя, отчество (при наличии) получателя	Наименование организации и/или должность получателя
1
2
3
4
5

Расходы произведены по целевому назначению, запасы подлежат списанию по бухгалтерскому учету на представительские затраты загранучреждения.

Приложения: на ___листах.

______________ (должность) ______________ (должность) ______________ (должность)

_________ (подпись) _________ (подпись) _________ (подпись)

_____________________________ (фамилия и инициалы персонала) _____________________________ (фамилия и инициалы персонала) ______________________________ (фамилия и инициалы персонала)

Приложение 4 к Инструкции о порядке применения общих положений по бухгалтерскому учету в загранучреждениях

"Утверждаю" ____________________________ (должность руководителя загранучреждения) Место печати ____________________________ (подпись) (фамилия и инициалы) "____" ____________ 20 ___ год

Список приглашенных лиц

Дата проведения представительского мероприятия: "__" ______ 20 __ год
Цель мероприятия: _____________________________________________
______________________________________________________________

Количество приглашенных лиц: ____ человек, в том числе ____ иностранцев.

№ п/п	Фамилия, имя приглашенного лица	Сведения о приглашенном лице (наименование организации/ должность)
1
2
…

________________ _________________ ____________________________________
(должность) (подпись) (фамилия и инициалы персонала)

Приложение 5 к Инструкции о порядке применения общих положений по бухгалтерскому учету в загранучреждениях

"Утверждаю" ____________________________ (должность руководителя загранучреждения) Место печати ____________________________ (подпись) (фамилия и инициалы) "____" ____________ 20 ___ год

Реестр рассылки

№ п/п	Наименование получателя (наименование организации/ должность и фамилия, имя, отчество (при наличии) лица)	Сведения о получателе (почтовый адрес и т.п.)
1
2
…

Ответственный за протокол _________ _______________________________
(подпись) (фамилия и инициалы персонала)

Приложение 6 к Инструкции о порядке применения общих положений по бухгалтерскому учету в загранучреждениях

"Утверждаю" ____________________________ (должность руководителя загранучреждения) Место печати ____________________________ (подпись) (фамилия и инициалы) "____" ____________ 20 ___ год

Акт на списание представительских затрат

город_____________ "____" ________ 20 ____ год

Комиссия по списанию представительских затрат в составе:
_____________ ___________________________,
(должность) (фамилия и инициалы персонала)
_____________ ___________________________,
(должность) (фамилия и инициалы персонала)
_____________ ___________________________,
(должность) (фамилия и инициалы персонала)

составила настоящий акт о списании расходов на нижеследующее представительское мероприятие:

1. Вид представительского мероприятия:
_______________________________________________________________________________.
(официальный прием/мероприятие в рамках организации визитов/дипломатическая
встреча с указанием должности и фамилии, имени и отчества персонала)

2. Дата проведения мероприятия: "___" ______________ 20 ___ года.

3. Цель мероприятия: _______________________________________________________.

4. Количество приглашенных лиц: ______ человек, в том числе ____ иностранцев.

5. Фактическое количество участников (на основании устных подсчетов в день мероприятия): ______ человек, в том числе ____ иностранцев.

6. На проведение мероприятие произведены следующие расходы:

№ № п/п	Виды представительских затрат	Сумма (цифрами с указанием валюты)
		в местной валюте	в валюте финансирования
1
2
…
	Итого в валюте финансирования

7. Кроме этого, со склада загранучреждения выданы поступившие по распределению Министерства иностранных дел Республики Казахстан сувениры, полиграфическая и иная раздаточная продукция, согласно ведомостям выдачи материалов на нужды государственного учреждения:
№_____ от _________ года на сумму ________________, №_____ от ___________ года
(сумма цифрами с указанием валюты)
на сумму ______________________________________.
(сумма цифрами с указанием валюты)

Расходы произведены по целевому назначению и подлежат списанию по бухгалтерскому учету на представительские затраты загранучреждения.

Приложения: на ___листах.

____________ (должность) ____________ (должность) ____________ (должность)

_________ (подпись) _________ (подпись) _________ (подпись)

_____________________________ (фамилия и инициалы персонала) ______________________________ (фамилия и инициалы персонала) ______________________________ (фамилия и инициалы персонала)

Приложение 7 к Инструкции о порядке применения общих положений по бухгалтерскому учету в загранучреждениях

________________________________
(наименование загранучреждения)

Путевой лист автомобиля

Марка автомобиля	Номер государственный	Номер инвентарный	Марка топлива (бензин/дизель)	Расход топлива на 100 километров пробега (в литрах)	Установленный лимит пробега в месяц (в километрах)

Водитель, (фамилия и инициалы) ________________

Водитель, (фамилия и инициалы) ________________

Операция	Маршрут движения		Показания спидометра, (в километрах)	Остаток		Выдано загранучреждением	Израсходовано	Подпись
	место отправления	место назначения		пПри выезде	пПривозвращении			механика-водителя за техническое состояние автомобиля	водителя за принятие и сдачу автомобиля
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10
Начало отчетного периода
Конец отчетного периода

Итого пройдено (в километрах) _________

Путевой лист принял механик-водитель ____________

Приложение 8 к Инструкции о порядке применения общих положений по бухгалтерскому учету в загранучреждениях

_____________________________
(наименование загранучреждения)

Форма Применяется для оприходования материальных ценностей

Приемная накладная от "____" ___________________ года

Получено от ______________________________________________

№ п/п	Наименование материалов	Единица измерения	Количество	Цена	Сумма
Итого:

Итого: _____единиц на сумму __________________________________.
Принял (получил) _______________ _________________________
(должность) (подпись)
____________________________________________
(фаилия и инициалы персонала загранучреждения)

Қазақстан Республикасының шет елдердегі мекемелерінде бухгалтерлік есепке алу жөніндегі жалпы ережелерді қолдану тәртібі туралы нұсқаулықты бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Сыртқы істер министрінің 2021 жылғы 31 тамыздағы № 11-1-4/355 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2021 жылғы 31 тамызда № 24154 болып тіркелді

"Қазақстан Республикасының дипломатиялық қызметі туралы" Қазақстан Республикасының Заңы 6-бабының 27-12) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

1. Қоса беріліп отырған Қазақстан Республикасының шет елдердегі мекемелерінде бухгалтерлік есепке алу жөніндегі жалпы ережелерді қолдану тәртібі туралы нұсқаулық бекітілсін.

2. Қазақстан Республикасы Сыртқы істер министрлігінің Валюта-қаржы департаменті Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен:

1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін;

2) осы бұйрық ресми жарияланғаннан кейін оны Қазақстан Республикасы Сыртқы істер министрлігінің интернет-ресурсында орналастыруды;

3) осы бұйрық Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін он жұмыс күні ішінде осы тармақтың 1) және 2) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтерді Қазақстан Республикасы Сыртқы істер министрлігінің Заң қызметі департаментіне ұсынуды қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасы Сыртқы істер министрлігінің Аппарат басшысына жүктелсін.

4. Бұл бұйрық алғашқы ресми жарияланған күннен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасы Сыртқы істер министрі

М. Тілеуберді

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасының

Қаржы министрі

_____________________

2021 жылғы "__" __________

Қазақстан Республикасы Сыртқы істер министрінің 2021 жылғы 31 тамыздағы № 11-1-4/355 бұйрығымен бекітілген

Қазақстан Республикасының шет елдердегі мекемелерінде бухгалтерлік есеп бойынша жалпы ережелерді қолдану тәртібі белгіленген Нұсқаулық

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Осы Қазақстан Республикасының шет елдердегі мекемелерінде бухгалтерлік есеп жөніндегі жалпы ережелерді қолдану тәртібі белгіленген Нұсқаулық (бұдан әрі – Нұсқаулық) "Қазақстан Республикасының Дипломатиялық қызметі туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 6-бабының 27-12 тармақшаларына сәйкес дайындалды және Қазақстан Республикасының шет елдердегі мекемелерінде (бұдан әрі - шет елдердегі мекемелер) бухгалтерлік есеп жөніндегі жалпы ережелерді қолдану тәртібін айқындайды.

2. Аталған Нұсқаулықта келесідей ұғымдар пайдаланылады:

1) активтер – өткен оқиғалардың нәтижесі арқылы мемлекеттік мекемелер бақылауында болатын, болашақта экономикалық пайданы немесе сервистік әлеуетті қамтамасыз етуге қабілетті ресурстар;

2) алдағы кезеңдердегі шығыстар – осы кезеңде жүргізілген, бірақ болашақ кезеңдерге жататын шығыстар;

3) амортизация – активтің амортизацияланатын құнын оны тиімді пайдалану мерзімі ішінде жүйелі бөлу;

4) бағамдық айырма – бір валюта бірлігінің бірдей санын басқа валюта бағамдары бойынша басқа валютаға қайта есептеу кезінде туындайтын айырма;

5) бастапқы есепке алу құжаттары (бұдан әрі – бастапқы құжаттар) – бухгалтерлік есеп жүргізуге негіз болатын операцияның немесе оқиғаның жасалу фактісінің және оны жасауға құқықтың қағаз және электрондық жеткізгіштегі Құжаттамалық куәлігі;

6) бухгалтер – шет елдегі мекемеде бухгалтерлік есеп жүргізу жөніндегі уәкілетті қызметкер;

7) бухгалтерлік есеп – Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есеп пен қаржылық есептілік туралы заңнамасында, сондай-ақ есеп саясатында регламенттелген, дара кәсіпкерлер мен ұйымдардың операциялары мен орын алған іс-шаралар туралы ақпаратты жинаудың, тіркеу мен жинақтаудың ретке келтірілген жүйесі;

8) бухгалтерлік есеп тіркелімдері – есепке қабылданған бастапқы құжаттарда қамтылған ақпаратты қорытуға, жүйелеуге және жинақтауға арналған, оны бухгалтерлік есеп пен қаржылық есептілік жүйесінде көрсетуге арналған нысандар;

9) жалдау – жалға беруші Жалға алушыға келісілген уақыт аралығындағы активті пайдалану құқығын төлемге немесе төлемдер сериясына айырбастап беруші шарт;

10) кірістер – белгілі мерзім ішінде активтердің түсімі, өсімі немесе міндеттемелердің азаюы нысанында капиталға қатысушы тұлғалардың жарналарына байланысты ұлғаюдан өзге таза активтердің/капиталдың ұлғаюына әкелетін экономикалық пайданың немесе сервистік әлеуеттің ұлғаюы;

11) қаржыландыру валютасы – шет елдердегі мекемелерді қаржыландыру жүзеге асырылатын шетел валютасы (еуро немесе Америка Құрама Штаттарының доллары (бұдан әрі – АҚШ доллары));

12) қаржылық есептілікті ұсыну валютасы–агенттіктің қаржылық есептілігі табыс етілетін валюта;

13) қорлар – активтер:

өндірістік процесте пайдалану үшін шикізат және материалдар түрінде;

қызмет көрсету кезінде тұтынылатын немесе бөлінетін шикізат және материалдар түрінде;

кәсіпорынның қалыпты қызметі барысында сатуға немесе бөлуге арналған;

сатуға немесе таратуға арналған;

14) материалдық емес актив – физикалық нысаны жоқ сәйкестендірілетін монетарлық емес актив;

15) міндеттілік – реттелуі экономикалық пайданы немесе сервистік әлеуетті қамтитын ресурстардың шығуына әкеп соғатын өткен оқиғалардан туындайтын мемлекеттік мекеменің қазіргі міндеті;

16) мүдделер қақтығысы–мемлекеттік қызметшінің жеке басының мүдделері өзінің лауазымдық өкілеттіктерін орындамауына немесе тиісінше орындамауына әкеп соғуы мүмкін болатын кездегі мемлекеттік қызметшінің жеке басының мүдделері мен оның лауазымдық өкілеттіктері арасындағы қарама-қайшылық;

17) негізгі құралдар:

тауарларды өндіруде, жеткізуде немесе қызмет көрсетуде пайдалану үшін, басқа тұлғаларға жалға беру үшін немесе әкімшілік мақсаттар үшін тұтынатын;

бір жылдан астам уақыт бойы пайдаланылады деп күтілетін материалдар;

18) шығыстар – есепті кезең ішінде активтердің әкетілуі мен азаюы немесе міндеттемелердің пайда болуы нысанында экономикалық пайданың немесе сервистік әлеуеттің азаюы, олар капиталға қатысушы тұлғаларға бөлуге байланысты азайтудан өзгеше таза активтердің/капиталдың азаюына әкеп соғады;

19) қонақ келу – шет елдердегі мекемелер басшысының және дипломатиялық қызмет персоналының (бұдан әрі – персонал) шет елдердегі мекемелердің жылжымайтын мүлік объектілері аумағында шетелдік қонақтармен жұмыс кездесулері.

2-тарау. Шетелдегі мекемелерде бухгалтерлік есепті ұйымдастыру тәртібі

3. Шет елдердегі мекемелер бухгалтерлік есепті мемориалдық–ордерлік нысан бойынша жүзеге асырады.

Тексерілген және есепке алынған құжаттар операциялардың жасалған күндері бойынша (хронологиялық тәртіппен) жүйеленеді және Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің міндетін атқарушының 2011 жылғы 2 тамыздағы №390 бұйрығымен бекітілген (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде №7126 болып тіркелген) мемлекеттік мекемелер үшін бухгалтерлік құжаттама үлгілері альбомының үлгілері (бұдан әрі – Үлгілер альбомы) бойынша жинақтау ведомостары болып табылатын мемориалдық ордерлермен ресімделеді.

Үлгілер альбомының үлгілері бойынша ресімделген мемориалдық ордерлерге Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 2010 жылғы 3 тамыздағы № 393 бұйрығымен бекітілген (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 6443 болып тіркелген) мемлекеттік мекемелерде бухгалтерлік есеп жүргізу қағидаларына (бұдан әрі – Мемлекеттік мекемелерде бухгалтерлік есеп жүргізу қағидалары) сәйкес 1-ден 27-ге дейін тұрақты нөмірлер беріледі.

Қалған операциялар бойынша және "Сторно" операциялары бойынша Үлгілер альбомының 274-үлгісі бойынша жеке мемориалдық ордерлер жасалады, олар әр ай үшін 28-нөмірден бастап жеке-жеке тұрақты нөмірлер тіркеледі.

4. Мемориалдық ордерлердегі жазбаларды бухгалтер қаржыландыру есебінен жүргізеді. Осы мақсаттар үшін болу мемлекетінің валютасында жасалған барлық операциялар бойынша айырбастау бағамы бойынша қаржыландыру валютасындағы баламасы айқындалады.

5. Талдамалы есеп қаржыландыру валютасында бухгалтерлік есептің автоматтандырылған ақпараттық жүйесінде қалыптастырылған бухгалтерлік есеп шоттарының карточкаларында жүргізіледі. Бухгалтерлік есеп тіркелімдеріндегі жазбалар бастапқы құжаттардан оларды алғаннан кейінгі келесі күннен кешіктірілмей жүргізіледі. Әрбір ай аяқталғаннан кейін талдамалық есепке алу тіркелімдерінде айналымдардың қорытындылары есептеледі және қосалқы шоттар бойынша қалдықтар шығарылады.

6. Шет елдегі мекеменің әрбір бухгалтерлік кітабында оған жазба басталғанға дейін барлық беттер (парақтар) нөмірленеді. Соңғы бетте бухгалтердің қолы қойылып: "осы кітапта барлығы___ бет (парақ) тігілді, нөмірленді және мөрмен бекітілді" деген жазба басылады.

7. Бастапқы құжаттар, қаржылық есептілік және шарттық база (мемлекеттік сатып алу туралы шарттар, қосымша келісімдер) нөмірленеді, тігіледі және номенклатуралық істерге тігіледі.

8. Шет елдердегі мекемелердің бухгалтерлік есебінде операциялар мен оқиғалар Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 2010 жылғы 15 маусымдағы № 281 бұйрығымен бекітілген (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 6314 болып тіркелген) мемлекеттік мекемелердегі бухгалтерлік есеп шоттарының жоспары (бұдан әрі – Шоттар жоспары) негізінде көрсетіледі.

9. Есеп айырысу шоттарынан шығыс операцияларын жүзеге асыру ағымдағы қаржы жылына арналған қаржыландыру жоспары шегінде шығыстардың экономикалық сыныптамасының ерекшеліктері (бұдан әрі – ерекшелік) бойынша жүргізіледі.

Шет елдердегі мекемелердің бюджет қаражатын пайдалануы қатаң түрде нысаналы мақсаты бойынша жүзеге асырылады.

10. Шет елдегі мекемені қаржыландыру жоспарында көзделген қаражат (шығыстар) лимитінің билік ету құзыреті шет елдегі мекеменің басшысында болады. Шет елдегі мекеменің бухгалтерлік есебін бухгалтер жүргізеді.

11. Шет тілінде жасалған барлық бухгалтерлік құжаттар шет елдегі мекеменің басшысы тағайындаған тұлға тарапынан Қазақстан Республикасының мемлекеттік тіліне немесе орыс тіліне қысқаша аудармамен қамтамасыз етіледі.

12. Бірінші қол қою құқығына шет елдердегі мекеме басшысы және / немесе Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес тағайындалған, ол уәкілеттік берген басқа да адамдар ие болады. Бірінші қол қою құқығы, оның ішінде бірінші басшының міндеттерін орындау уақытына шетелдік мекеме басшысының (басшының міндеттерін атқару жүктелген тұлғаның) бұйрығымен ресімделуге тиіс.

13. Екінші қол қою құқығына бухгалтер немесе шетелдік мекеменің басшысы тағайындаған тұлғаға құқық беріледі.

Бухгалтері жоқ шет елдердегі мекемелерде бухгалтерлік есеп пен есептілікті Министр тағайындаған қоса атқаратын бухгалтер жасайды.

14. Шетелдік мекемеде шетелдік мекеменің кассалық операцияларын жүргізуге жауап беретін кассирдің міндеттерін шет елдегі мекемедегі бухгалтер немесе Қазақстан Республикасының дипломатиялық қызмет персоналы қатарындағы адам (бұдан әрі – персонал) орындай алады.

15. Материалдық жауапты адамдарды тағайындау шет елдегі мекеме басшысының бұйрығы негізінде жүргізіледі.

16. Шет елдегі мекемеде бухгалтер атқаратын лауазымынан босатылған (жұмыстан шығарылған, басқа жұмысқа тағайындалған, ауыстырылған) кезде Қазақстан Республикасының дипломатиялық қызмет саласындағы заңнамасына сәйкес лауазымға тағайындалған бухгалтерге, ал соңғысы болмаған кезде шетелдік мекеме басшысының бұйрығымен тағайындалған қызметкерге істерді тапсыру жүргізіледі.

Істерді тапсыратын бухгалтердің (бұдан әрі – тапсырушы) және істерді қабылдайтын қызметкердің (бұдан әрі – қабылдаушы) істерді қабылдау-тапсыруы шет елдегі мекеме басшысының бұйрығы негізінде жүргізіледі.

Бұйрықта бір шет елдегі мекемеде бухгалтерлік қызмет істерінің қабылдау-тапсыру мерзімі, бірақ 10 (он) жұмыс күнінен аспауы тиіс; екі және одан да көп шетелдік мекемеде бухгалтерлік қызмет істерінің қабылдау-тапсыру мерзімі, бірақ 14 (он төрт) жұмыс күнінен аспауы тиіс; тапсырушы мен қабылдаушының еңбекақы төлеу тәртібі көрсетіледі.

Бұйрықта сондай-ақ істерді қабылдау-тапсыру кезеңінде қол қою құқығы кімге берілетіні көрсетіледі, бұл ретте қабылдаушы тұлғаның қол қою құқығын рәсімдегенге дейін құжаттарға қабылдаушының бақылауымен істерді тапсырушы қол қоятыны келісілуі тиіс.

Істерді тапсыру процесінде осы шет елдегі мекемедегі бухгалтерлік есептің жағдайы және есеп мәліметтерінің дұрыстығы анықталады, бұл ретте істерді қабылдаушы мен тапсырушының жауапкершілігін шектейтін істерді қабылдау-тапсыру актісі жасалады (онда басшының бұйрығына сәйкес комиссия құрамы, бухгалтерлік тіркелімдердің атауы мен саны есептілік: қаржылық, бюджеттік, салықтық және статистикалық, активтердің, міндеттемелердің, таза активтердің/капиталдың сомасы мен атауы көрсетіледі).

Бухгалтерлік қызмет істерін тапсыру соңғы ұсынылған баланстың негізінде жүргізіледі. Қабылдап алу-беру актісінде істерді беруді жүзеге асыру күні көрсетілуі тиіс.

Істерді қабылдау және тапсырудың басында істерді қабылдау-тапсыру кезіндегі кассаның (қолда бар ақша қаражатының сақталуына тиісті жағдайлар қамтамасыз етілген бе, кассада сақталатын басқа құндылықтар бойынша жағдай және олардың бухгалтерлік жазбаларға сәйкестілігі, чек кітапшаларының, қолданылмаған чектер нөмірлерінің болуы) жағдайы тексеріледі. Кассадағы қолма-қол ақшаның қалдығын тексеру актісіне (онда ерекшеліктер бойынша ақша қаражатының қалдық сомасы, соңғы шығыс және кіріс ордерлерінің нөмірлері мен күні көрсетіледі) бухгалтерлік қызмет істерін тапсырушы және қабылдаушы адам, сондай-ақ кассир не кассалық операцияның жүргізілуіне жауап беретін тұлға қол қояды.

Істерді қабылдау және тапсыру кезінде ақшалай есептің, есептеу операцияларын есептеу жағдайы, есептеу баптары балансының жағдайы (дебиторлық және кредиторлық берешектің нақтылығы, осыған кінәлі тұлғалардың көрсетілуімен өндіріп алуға болмайтын берешектің болуы, өзара есептесудің салыстыру актісінің болуы, бюджетке уақытылы аударылмаған сомалардың болуы), сондай-ақ шет елдегік мекеменің қаржы есептілігінің жасалуы (есеп тәртібінің сақталуы, ұсынылатын есептің сапасы) тексеріледі.

Істерді алу-беру актісінде актісінде бастапқы есепке алу құжаттамасының, бухгалтерлік есептіліктің жағдайы көрсетіледі.

Шетелдік мекеменің есебі мен есептілігінің жағдайын тексеруді аяқтау бойынша жасалған қабылдап алу-беру актісіне істерге қабылдаушы мен тапсырушы қол қояды және шетелдік мекеменің басшысы немесе оның уәкілеттік берген тұлға бекітеді. Қабылдап алу-беру актісінің қандай-да бір ережелерімен қабылдаушы келіспеген жағдайда, ол оған қол қойғанда тиісті дәлелденген ескертулерді көрсетуге етуі тиіс. Қабылдап алу-беру актісі екі данада жасалады, оның біреуі істі тапсырушы тұлғада қалады.

17. Істерді қабылдау-жолдау актісі үш данада жасалады, оның біреуі тапсырушыда, екіншісі – қабылдаушы, үшіншісі – Қазақстан Республикасы Сыртқы істер министрлігінің (бұдан әрі – Министрлік) бюджетін жоспарлауға және орындауға жауапты құрылымдық бөлімшеге ұсынылады.

3-тарау. Ақша қаражаты мен олардыңбаламаларын есепке алу тәртібі

18. 1000 "Ақша қаражаты және олардың баламалары" кіші бөлімінің қосалқы шоттарында шетелдік мекемелер кассадағы, есеп айырысу шоттарындағы қаражатты, Жолдағы ақша қаражатын, өзге де ақша қаражаты мен ақша құжаттарын ескереді.

19. 1010 "Кассадағы ақша қаражаты" шотында шетелдік мекеменің кассасында ақша қаражатының болуы және әрекет деңгейі есепке алынады.

20. Валютаның әр түрі бойынша жасалатын операциялар шетел валютасында (номиналы бойынша) көрсетілетін жеке касса кітабы жүргізіледі. Шетелдік мекеменің кассасындағы ақша қаражатының қозғалысын есепке алуды бухгалтерлік есептің автоматтандырылған ақпараттық жүйесінде қалыптасатын жеке касса кітаптарында: қаржыландыру валютасындағы ақша қаражатын есепке алу кітабында және болу мемлекетінің валютасындағы ақша қаражатын есепке алу кітабында жүргізген жөн.

21. Үлгілер альбомының КО-3а үлгісі бойынша кассалық кіріс және шығыс құжаттарын тіркеу журналы ай сайын бухгалтерлік есептің автоматтандырылған ақпараттық жүйесінен басып шығарылады.

Шет елдердегі мекемелер чек бойынша да, сондай-ақ банктің корпоративтік төлем карточкасын қолдану арқылы алынған қолма-қол ақшаны қызмет көрсететін банктен ақша алған күнді қоспағанда, 3 (үш) жұмыс күнінен асырмай кассаларда сақтауға мүмкіндігі болады.

Шет елдердегі мекемелер төлем карточкасын шет елдердегі мекеменің қажеттіліктеріне қаражат жұмсау үшін пайдаланады.

Кассадан қолма-қол ақша беру Үлгілер альбомының КО-2 үлгісіне сай кассалық шығыс ордерлері бойынша нысаналы мақсаты бойынша жүргізіледі.

Берілген жалақының жалпы сомасына бір кассалық шығыс ордері жасалып, оның күні мен нөмірі әрбір ведомосқа қойылады.

Шетелдік мекемелердегі кассалық операцияларды есепке алу бухгалтерлік есептің автоматтандырылған ақпараттық жүйесінде жүргізіледі.

Үлгілер альбомының 440-үлгісі бойынша касса кітабы кассалық операциялардың жасалуына қарай бухгалтерлік есептің автоматтандырылған ақпараттық жүйесінде басып шығарылады.

Кассалық операциялар жасалған күні жұмыс күнінің соңында кассир бір күнгі операциялардың қорытындыларын есептейді, кассадағы ақша қалдығын келесі күнге шығарады, қол қояды және бухгалтерияға кассирдің есебі ретінде екінші жыртылмалы параққа (бір күнгі кассалық кітаптағы жазбалардың көшірмесі) кіріс және шығыс құжаттарымен бірге касса кітабының салым парағына қол қойғызып береді. Сонымен бір мезгілде кассир кассадағы қолма-қол ақшаның қалдығын ақшаның сомасының дұрыстығымен салыстырады.

Айдың соңғы күні кассалық операциялардың болмауына қарамастан, кассир бір күнгі операциялардың қорытындыларын есептейді және келесі айдың басына кассадағы ақша қалдығын шығарады.

Кассалық кітаптың және Үлгілер альбомының 453-үлгісі бойынша электрондық түрде қалыптастырылған және бухгалтерлік есептің автоматтандырылған ақпараттық жүйесінен басып шығарылған қолма-қол ақшаның нысаналы мақсаты бойынша бақылау кітаптарының дұрыс жүргізілуін бақылау бухгалтерге жүктеледі.

Компьютерлік жүйелерді пайдалана отырып толтырылған кассалық құжаттардың бланкілерін альбомда көзделген деректемелер болған жағдайда ғана пайдалануға жол беріледі.

Бухгалтерлік есептің автоматтандырылған ақпараттық жүйесінен басып шығарылған кассалық кітаптар, кіріс және шығыс кассалық құжаттарды тіркеу журналдары, қолма-қол ақшаның нысаналы мақсаты бойынша пайдаланылуын бақылау кітаптары Қазақстан Республикасының бюджет заңнамасында белгіленген кезең қаржы жылы аяқталғаннан кейін бірден тігіліп, беттері (парақтары) нөмірленеді. Соңғы бетте бухгалтердің қолы қойылып: "Осы кітапта барлығы ____ бет (парақ) тігілді, нөмірленді және мөрмен бекітілді" деген жазумен қорытындыланады.

22. Шетелдік мекеменің консулдық қызмет көрсетуден түскен, қолма-қол есеп айырысу үшін төленген ақша қаражатының жұмсалуын есепке алу 1010 "Кассадағы ақша қаражаты" шотында ескеріліп, кейіннен қаражатты банктегі есеп айырысу шотына енгізу қажет.

23. Банктердегі есеп айырысу шоттарындағы ақша қаражатының қолданысын есепке алу 1030 "Есеп айырысу шоты" есебінде есепке алынады.

Шетелдік мекемелер міндеттемелер қабылдауға арналған жоспарлы тағайындаулардың сомасына 1030 "Есеп айырысу шоты", 1073 "Жолдағы ақша қаражаты" қосалқы шоттарының дебетіне және 6010 "Ағымдағы қызметті қаржыландырудан түскен кірістер" шотының кредитіне жазбалар жүргізеді.

1010 "Кассадағы ақша қаражаты", 1030 "Шетелдердегі мекемелердің есеп айырысу шоты" есебінде шетелдердегі мекемеге түскен қаражат:

консулдық қызмет көрсетуде;

Қырғыз Республикасы үшін консулдық қызмет көрсетуде;

активтерді және басқа да материалдық құндылықтарды сатуда;

кінәлі адамдарға жатқызылған материалдық құндылықтар мен ақша қаражатының жетіспеуін өтеуге;

ведомствоішілік есеп айырысуларға (басқа шетелдік мекемені қаржыландыру);

шетелдік мекеменің қаражаты есебінен сатып алынған тауарларға (жұмыстар, қызметтер) үшін қосылған құн салығын (бұдан әрі – ҚҚС) қайтару;

шетелдік мекеме персоналының өз қаражаты есебінен сатып алынған тауарларға (жұмыстарға, қызметтерге) ҚҚС қайтару;

өзге де ақша қаражаты мақсаттарында (депозиттік сомалар, банктің сыйақысы, коммуналдық қызметтер мен өзге де ұйымдардан қайта есептеулер) есепке алынады.

Сондай-ақ 1010 "Кассадағы ақша қаражаты", 1030 "Есеп айырысу шоты" шоттарында өткен жылдардың қалдықтары да есепке алынады.

Шет мемлекетте ішкі саяси, террористік және эпидемиологиялық жағдай туындаған жағдайда шетелік мекеме Министрлікті шет мемлекеттің банк секторындағы жағдай туралы, бірақ оқиғалар басталған күннен бастап 10 (он) жұмыс күнінен кешіктірмей хабарлайды. Хабарлама алынған күннен бастап 10 (он) жұмыс күні ішінде Министрлік берген жазбаша рұқсаттан кейін, шетелдік мекемелерді қаржыландыру жоспарын орындамау нәтижесінде пайда болған өткен жылдардың қалдықтары шетелдік мекеменің ағымдағы мұқтаждарына жіберілуі мүмкін.

Сол шет мемлекеттің валютасына айырбастау үшін қаржыландыру валютасын сату кезінде: 1280 "Өзге қысқа мерзімді дебиторлық берешек" шотының дебеті бойынша және 1030 "Есеп айырысу шоты" шотының кредиті бойынша хабарлама жасалады.

Айырбастау нәтижелері бойынша сол шет мемлекеттің валютасын есептеу 1030 "Есеп айырысу шоты" шотының дебеті бойынша және 1280 "Өзге қысқа мерзімді дебиторлық берешек" шотының кредиті бойынша жүргізіледі.

Бағамдық айырманың үлкен сомаларын болдырмау үшін валюталарды айырбастау ерекшеліктер бойынша жүргізіледі.

Аванстық төлемдер есептен шығару бухгалтерлік есептің автоматтандырылған ақпараттық жүйесінде "Аванстық төлемдерді жабу" құжаты арқылы жүргізіледі.

24. 1073 "Жолдағы ақша қаражаты" қосалқы шотында министрлік шет елдердегі мекеменің шығыстарын қаржыландыруға аударған, алайда ағымдағы айда шет елдердегі мекеменің есеп шотына түспеген сомалар ескеріліп, бұл ретте 1073 "Жолдағы ақша қаражаты" қосалқы шотының дебеті және 6010 "Ағымдағы қызметті қаржыландырудан түскен кірістер" шотының кредиті бойынша жазба жүргізіледі.

Келесі айда шетелдік мекеменің есеп айырысу шотына жолда есептелген соманың түсуі 1030 "Есеп айырысу шоты" шотының дебеті және 1073 "Жолдағы ақша қаражаты" қосалқы шотының кредиті бойынша көрсетіледі.

25. Шетелдік мекемелердің есеп айырысу шоттарындағы ақша қаражатының қозғалысы жөніндегі операцияларды есепке алу Нысандар альбомының 381-үлгісі бойынша жинақтау ведомосінде жүзеге асырылады. Шет елдердегі мекеме бірнеше есеп айырысу шоттарын ашқан жағдайда, жинақтау ведомостары мемориалдық ордерлерге 2-а, 2-б, 2-в, 2-г нөмірлерін бере отырып, әрбір шот бойынша жеке жүргізіледі.

4-тарау. Қорларды есепке алу тәртібі

26. Шетелдік мекемелердің қорларына құрылыс материалдары, оқу, ғылыми зерттеулерге және басқа да мақсаттарға арналған материалдар, дәрі-дәрмектер мен таңу құралдары, Тамақ өнімдері, алкогольсіз сусындар, Алкогольді ішімдіктер, Отын және жанар-жағармай материалдары (бұдан әрі-ЖЖМ), шаруашылық материалдары мен кеңсе керек-жарақтары, арнайы киім және жеке пайдаланудағы басқа да заттар, қосалқы бөлшектер, аяқталмаған өндіріс, дайын өнім, тауарлар, жолдағы қорлар кіреді.

Тамақ өнімдерінен басқа қорларды есепке алу материалдардың атаулары мен жауапты тұлғалар бойынша сандық және сомалық түрде жүргізіледі.

Тамақ өнімдерін есепке алу атауы көрсетілмей сомалық түрде жүргізіледі.

Материалдық жауапты адамдардың ауысуы қоймаларды түгендеумен және Үлгілер альбомының ОС–1 үлгісі бойынша негізгі құралдарды қабылдау-жолдау (өткізу) актісін, Үлгілер альбомының НОС-1 үлгісі бойынша материалдық емес активтерді қабылдау-жолдау актісін және Үлгілер альбомының 434-з үлгісі бойынша қорларды ішкі ауыстыруғажүкқұжат жасаумен сүйемелденеді.

Қорлардың болуы мен қозғалысы үшін жауапкершілік шетелдік мекеме басшысының бұйрығымен тағайындалған материалдық жауапты тұлғаларға жүктеледі.

27. Қорлар бастапқыда бухгалтерлік есепте олардың нақты өзіндік құны бойынша көрсетіліп, оларды сатып алу, үстеме баға, үстеме ақы, кедендік баждар, тасымалдауға, сақтауға және жеткізуге арналған шығыстар негізінде айқындалады. Сауда жеңілдіктері, төлемдерді қайтару сатып алу шығындарын анықтау кезінде шегеріледі. Басқа шығындар қорлардың өзіндік құнына қорларды олардың нақты орналасқан жеріне және жай-күйіне жеткізуге байланысты дәрежеде ғана енгізіледі.

28. Кіріс бойынша бухгалтерлік есеп тіркелімдеріне материалдар мен тамақ өнімдері бастапқы құжаттар негізінде жазылады. Бастапқы құжаттарда сол шет мемлекеттің талаптарына сәйкес деректемелер және осы құндылықтарды қабылдаған материалдық жауапты тұлғаның қолхаты көрсетілуге тиіс.

Бастапқы құжаттың электрондық нысаны қағаз жеткізгіште ресімделген бастапқы құжаттың күшіне ие. Электрондық қолтаңбаларды пайдаланатын Бухгалтер электрондық қолтаңбаларды пайдалану және қол жеткізу құқығына қатысты тиісті сақтық және бақылау шараларын қабылдайды.

Бастапқы құжаттарды және бухгалтерлік есеп тіркелімдерін электрондық тасығыштарда жасаған кезде шетелдік мекемелер қажет болған жағдайда құжаттарды қағаз тасығыштарда басып шығарады.

Бастапқы құжаттарда мәтіндік бөлікте де, цифрлық деректерде де өшіруге және рұқсат етілмеген түзетулерге мүмкіндік берілмейді.

Бастапқы құжаттардағы қателер дұрыс емес мәтінді немесе соманы және дұрыс мәтінді немесе соманы сызып тастау арқылы түзетіледі. Сызу бұрын жазылғанды оқи алатындай етіп жіңішке сызықпен сызылады. Бастапқы құжаттағы қатені түзету "Түзетілді" деген жазумен ескертіледі және түзету енгізілген күн көрсетіле отырып, құжатқа қол қойған тұлғалардың қолдарымен расталады.

Кассалық және банктік бастапқы құжаттарға түзетулер енгізуге мүмкіндік берілмейді.

Үлгілер альбомының бухгалтерлік құжаттамасының электрондық нысаны қағаз тасымалдағышта ресімделген құжаттама күшіне ие.

29. Кеңсе керек-жарақтары (қағаз, қарындаштар, сия, қауырсын және басқа да кеңсе керек-жарақтары), сондай-ақ дәрі-дәрмектер (дәрілік заттар, сарысулар мен вакциналар, дәрілік өсімдік шикізаты, емдік минералды сулар, дезинфекциялық құралдар және басқа да дәрі-дәрмектер), медициналық маскалар, таңу құралдары (дәке, бинт, мақта, компрессорлық клеенка және қағаз және басқа да таңу құралдары), термометрлер, тонометрлер, дезинфекциялық құралдарға арналған мөлшерлегіштер және ағымдағы қажеттіліктерге сатып алынған және берілген дайын дәрі-дәрмектер (қымбат тұратын дәрі-дәрмектерді, 1316 "Шаруашылық материалдары және кеңсе керек-жарақтары" қосалқы шотындағы кіріс және шығыс бойынша олардың жалпы сомасы көрсетіле отырып, нақты шығыстарға есептен алынады.

30. Қоймадан материалдарды беру шетелдік мекеменің басшысы бекіткен құжаттар бойынша жүргізіледі. Материалдарды беру үшін мынадай құжаттар қолданылады:

шетелдік мекеме басшысы бекіткен және материалдарды шығыстарға есептен шығару үшін негіз болатын үлгілер альбомының 410үлгісі бойынша шетелдік мекеменің мұқтаждарына материалдар беру ведомосы;

немесе Нысандар альбомының 434-з үлгісі бойынша қорларды бойынша қорларды ішкі ауыстыруға арналған жөнелтпе құжат (накладная) қоймадан материалдарды беру кезінде және шетелдік мекеменің ішінде материалдарды тасымалдау кезінде қолданылады. Жөнелтпе құжат бір данада жазылады.

31. Шетелдік мекеме басшысының бұйрығымен, шетелдік мекеме қызметкерлерінің нақты саны 3 (үш) адамнан кем болған жағдайларды қоспағанда, құрамында шетелдік мекеме қызметкерлерінің қатарынан кемінде 3 (үш) адам болатын материалдарды, қорларды және өкілдік шығындарды есептен шығару жөніндегі комиссия құрылады.

Комиссия жұмысының нәтижелері актімен ресімделіп, оған Комиссия мүшелері қол қояды және оны шет елдердегі мекеменің басшысы немесе ол уәкілеттік берген адам бекітеді.

Материалдарды, қорларды және өкілдік шығындарды есептен шығару комиссия қол қойған және шетелдік мекеменің басшысы бекіткен актілердің негізінде жүргізіледі.

Материалдарды есептен шығару үшін Үлгілер альбомының 410-үлгісі бойынша шетелдік мекеменің мұқтаждарына материалдар беру ведомосының негізінде осы Нұсқаулықтың 1-қосымшасына сәйкес нысан бойынша шетелдік мекеменің басшысы бекіткен қорларды жұмсауға акті жасалады.

32. Осы Нұсқаулықтағы 2-қосымшаға сәйкес нысан бойынша қонаққа шақырылған орындарға баруды ұйымдастыруға арналған қорларды жұмсау актісі және осы Нұсқаулықтағы 3-қосымшаға сәйкес нысан бойынша өкілдік шығындарға арналған қорларды жұмсау актісі қабылдау жүргізілгеннен кейін 3 (үш) жұмыс күнінен кешіктірілмей Үлгілер альбомының 410-үлгісі бойынша шетелдік мекеменің мұқтаждарына арналған материалдардың ведомосі қоса беріледі.

Осы Нұсқаулықтағы 3-қосымшаға сәйкес нысан бойынша өкілдік шығындарға қорларды жұмсау актісіндегі кесте алушылар құрамында 10 (он) адамнан астам болған жағдайда толтырылмайды, ал осы актіге аталған Нұсқаулықтағы 4-қосымшаға сәйкес үлгі бойынша шақырылған адамдардың тізімі не осы Нұсқаулықтағы 5-қосымшаға сәйкес нысан бойынша тарату тізілімі қоса беріледі.

Өкілдік шығыстарды есептен шығару - өкілдік шығыстарды растайтын құжаттармен қоса, осы Нұсқаулықтың 6-қосымшасына сәйкес үлгі бойынша өкілдік шығындарды есептен шығаруға арналған актінің негізінде жүргізіледі.

ЖЖМ шығысын есепке алу бензин мен автолды беру үшін ай сайын жеке Үлгілер альбомының 457-үлгісі бойынша жүргізушілердің есебінен ЖЖМ есептен шығаруға арналған ведомосте жүргізіледі, оның негізінде шығыстарға бензин мен автолдың құны есептен шығарылады.

Осы Нұсқаулықтағы 7-қосымшаға сәйкес үлгі бойынша автомобильдің жол парағы ЖЖМ шығысына есептен шығару үшін қолданылады, айына бір рет әрбір жүргізушіге жеке толтырылады және жүргізуші-механик не жүргізуші-механик міндетін атқарушы адам қабылдайды.

ЖЖМ нақты шығыс бойынша, бірақ автомобильдердің жекелеген маркалары үшін бекітілген нормалардан аспайтын мөлшерде есептен шығарылады.

33. Қоймадағы құрылыс материалдарының, дәрі-дәрмектер мен таңу құралдарының, материалдардың талдамалы есебі Бухгалтерлік есептің автоматтандырылған ақпараттық жүйесінде қалыптастырылған қорлардың шоттары бойынша айналым-сальдо ведомостеріндегі материалдардың атаулары, саны мен құны бойынша жүргізіледі.

34. Тамақ өнімдерінің талдамалы есебі Бухгалтерлік есептің автоматтандырылған ақпараттық жүйесінде қалыптастырылған айналым-сальдо ведомостерінде саны, құны және материалдық жауапты тұлғалар бойынша жүргізіледі. Айналым-сальдолық ведомостерге жазбалар осы Нұсқаулықтағы 8-қосымшаға сәйкес 429 з/үлгі бойынша қабылдау жүкқұжаттарының, Үлгілер з альбомының 434-үлгісі бойынша қорларды ішкі ауыстыруға арналған жөнелтпе құжаттардың, Үлгілер альбомының 410-үлгісі бойынша шетелдік мекеменің қажеттіліктеріне материалдар беру ведомостерінің деректері негізінде жүргізіледі. Ай сайын айналым-сальдо ведомостарында айналымдар есептеледі және айдың басындағы қалдықтар шығарылады.

Бұл ретте Үлгілер альбомының 410-үлгісі бойынша шетелдік мекеменің мұқтаждықтарына арналған материалдарды беру ведомосындағы жазбалар хронологиялық тәртіппен жүргізілмейді, ал материалдардың әрбір түрі үшін айдың соңында материалдардың әрбір түрі бойынша жалпы қорытынды алуға болатындай белгілі бір жолдар қалып отырады.

35. Тамақ өнімдерінен басқа, материалдардың шығысы бойынша операцияларды есепке алу Үлгілер альбомының 396-үлгісі сәйкес материалдардың шығысы бойынша жинақтау ведомосінде жүргізіледі.

Тамақ өнімдерінің кірісі мен шығысы бойынша операцияларды есепке алу Үлгілер альбомының 398-үлгісі бойынша және Үлгілер альбомының 411-үлгісі бойынша жинақтау ведомостерінде жүргізіледі.

36. Қосалқы бөлшектердің талдамалы есебі Бухгалтерлік есептің автоматтандырылған ақпараттық жүйесінде қалыптастырылған 1318 "Қосалқы бөлшектер" қосалқы шоты бойынша айналым-сальдо ведомосінде қосалқы бөлшектердің атаулары, маркалары, саны, құны бойынша және материалдық жауапты тұлғалар тарапынан жүргізіледі.

5-тарау. Негізгі құралдарды есепке алу тәртібі

37. Резервтік жабдықтаудың және негізгі құралдар бір кезеңнен астам уақыт ішінде қолданылатыны күтілетін қосалқы бөлшектері, сондай-ақ тек негізгі қаражаттардың объектілеріне байланысты қолданыла алатын қосалқы бөлшектер ескеріледі.

38. Негізгі құралдардың бухгалтерлік есебі дұрыс құжатты ресімдеуді және шетелдік мекеме ішінде олардың ауысуының түсімі мен шығуын есепке алу тіркелімдерінде уақытылы көрсетуді, сондай-ақ әрбір объектінің (заттың, жиынтықтың) сақталуы мен дұрыс қолданылуын бақылауды қамтамасыз етуі тиіс.

39.Шетелдік мекеменің негізгі құралдарын, аяқталмаған құрылысын, негізгі құралдарын қайта бағалауға арналған резервті есепке алу үшін мынадай шоттар/қосалқы шоттар арналған:

2310 "Жер";

2320 "Ғимараттар";

2330 "Құрылыстар";

2340 "Беріліс құрылғылары";

2350 "Көлік құралдары";

2360 "Машиналар мен жабдықтар";

2370 "Аспаптар, өндірістік және шаруашылық мүкәммалы";

2380 "Өзге негізгі құралдар";

2390 "Негізгі құралдардың жинақталған амортизациясы мен құнсыздануы";

2411 "Аяқталмаған құрылыс";

5111 "Негізгі құралдарды қайта бағалауға арналған резерв".

40. Негізгі құрал объектісінің құны:

осы объектіге байланысты шетелдік мекемеге болашақ экономикалық пайда мен әлеуеті бар қызметтің түсуіне ықтималдық болғанда, іс жүзіндегі шығындарды немесе объектінің әділ құнын сенімді өлшеу мүмкін болса, актив деп танылуы мүмкін.

Негізгі құрал түскен кезде шетелдік мекеме активті иеленуде қандай шамада пайда мен тәуекел болатынын бағалайды. Бұл ретте:

егер активті иеленуден тәуекел мен пайда алу көбірек болса, шетелдік мекеме активті мойындайды;

егер активті иеленуден тәуекел мен пайда алу аз болса, шетелдік мекеме активтің түсуін мойындамайды;

егер активті иеленуден пайда мен тәуекел алу аз болса, шетелдік мекеменің актив үстінен бақылау дәрежесі бағаланады;

егер шетелдік мекемеде бақылау құқығы туындаса, шетелдік мекеме активті таниды;

егер бақылау құқығы беруші тарапта қалса, шетелдік мекеме активті сатып алуды мойындамайды.

Егер шетелдік мекеме активті иеленуден барлық пайдаларды алса, бірақ активті иеленуге байланысты барлық тәуекелдер тапсырушы тарапта қалса, актив тапсырушы тараптың есебінде қала береді.

Меншік құқығының ауысуын мемлекеттік тіркеу қажет болған жағдайларда шарттағы талаптарға көңіл аудару қажет, атап айтқанда:

егер шарт талаптары бойынша активті иеленуден пайдалар мен тәуекелдер актіге қол қойған сәтте сатып алушыға ауысса, онда бұл жағдайда активтің шығып қалуы активті акті бойынша беру күніне көрсетіледі;

егер шарт талаптары бойынша активке иелік етуге байланысты тәуекелдер меншік құқығының ауысуын мемлекеттік тіркеген сәтке дейін беруші тарапта қалса, онда бұл жағдайда активті есептен шығару тіркеу күніне көрсетіледі.

41. Шетелдік мекеме негізгі құралдар объектісінің түсімін Шоттар жоспарының "Негізгі құралдар" бөлімі шотының тиісті қосалқы шотының дебеті және:

бюджеттік қаржыландыру есебінен немесе ақылы қызметтер, филантропиялық (немесе) демеушілік және (немесе) меценаттық қызметтен 3210 "Жеткізушілерге және мердігерлерге қысқа мерзімді кредиторлық берешек" шотының;

филантропиялық және (немесе) демеушілік және (немесе) меценаттық қызметтен алынғаны - әділ құн бойынша - 6050 "Қайырымдылық көмектен алынатын кірістер" шотының;

үшінші тұлғаларға өтеусіз беру нәтижесінде алынғаны - әділ құн бойынша, сондай-ақ шетелдік мекемелер арасында негізгі құралдарды беру нәтижесінде – баланстық құн бойынша 6330 "Өтеусіз түрде алынған активтерден алынатын кірістер" шотының кредиті бойынша көрсетеді, бұл ретте бір мезгілде жинақталған амортизация сомасына 2391 "Негізгі құралдардың жинақталған амортизациясы" қосалқы шотының кредиті бойынша жазба жүргізіледі.

42. Негізгі құралдарды кейіннен есепке алу үшін шетелдік мекеме іс жүзіндегі шығындар бойынша есепке алу моделін не қайта бағалау бойынша есепке алу моделін қолданады және негізгі құралдардың барлық сыныбына (тобына) осы модельді қолданады.

Негізгі құралдардың сыныбы сипаты және шетелдік мекеме қызметінде қолданылуы жағынан ұқсас активтер тобы.

43. Іс жүзіндегі шығындар бойынша есепке алу моделі: актив ретінде танығаннан кейін негізгі құралдар объектісін есепке алу кез келген жиналған амортизация мен шығындардың құнсыздануы нәтижесінде жиналған кез келген амортизацияны алып тастағанда, оның өзіндік құны бойынша жүргізіледі.

44. Жер мен ғимараттардың әділ құны деп кәсіби бағалаушылар орындаған, бағалау жолымен анықталатын олардың нарықтық құны болып табылады.

Машиналар мен жабдықтар санаттарының әділ құны деп әдетте бағалау жолымен анықталатын олардың нарықтық бағасы болып табылады.

Машиналар мен жабдықтың арнайы сипаттағы себебі бойынша немесе осы активтердің сатылуы сирек болу себепті нарықтық құн туралы ақпарат болмағанда, тозуын ескере отырып, олар нақты құны бойынша бағаланады.

45. Алғашқы құнның өзгеруі есепке алу моделін таңдауға байланысты емес, Қазақстан Республикасының Үкіметінің шешіміне сәйкес жүргізілетін активтерді бағалау жағдайында да рұқсат етіледі.

46. Амортизация төмендегі мынадай негізгі құралдардың объектілеріне есептелмейді:

жерге;

мәдени мұра активтеріне;

жабдыққа, экспонаттарға, үлгілерге, әрекет етуші және әрекет етпейтін модельдерге, макеттерге және кабинеттер мен зертханалардағы және оқыту және ғылыми мақсаттар үшін пайдаланылатын басқа да көрнекі құралдарға;

жұмысшы малға, буйволдарға, өгіздерге, ауылшаруашылық қызметке байланысты емес, пайдалану жасына жетпеген көп жылдық екпелерге;

кітапханалық қорларға, киноқорға, сахналық-қойылым құралдарына, мұражайлық және көркем құндылықтарға;

консервациялауға ауыстырылған активтерге.

Тозу нормасы бар негізгі құралдар объектілерінің элементтері амортизациялық аударымдарды анықтау үшін топталады.

Амортизациялық аударымдарды айқындау үшін тозудың әртүрлі нормалары бар негізгі құрал объектісінің құрауыштары бөлек есептеледі. Шетелдік мекеме негізгі құрал объектілерінің бастапқы құнын осындай құрауыштары арасында бөледі және әрбір құрауышты жеке амортизациялайды.

47. Негізгі құралдың амортизациясын шетелдік мекеме ол пайдалану үшін қол жетімді болған, орынында болған және тікелей нысаналы мақсаты бойынша пайдалануға жарамды болған кезде есептейді.

48. Негізгі құралдардың амортизациясы ай сайын есептеледі.

Сатып алынған негізгі құралдардың амортизациясын есептеу айдан кейінгі айдың 1-і күнінен бастап жүргізіледі:

монтаждауды жүзеге асыру талап етілмесе, сатып алулар;

монтаждау қажет болса, қолданысқа енгізу.

Шығып қалған негізгі құралдардың амортизациясын есептеу негізгі құралдар объектілерінің шығып қалған айынан кейінгі айдың 1-нен тоқтатылады.

Негізгі құралдың тұрып қалу немесе белсенді емес қолданылу жағдайы болғанда немесе оны алып тастау үшін ұстап қалған жағдайда осы Нұсқаулықтың 65-тармағында көрсетілген активтерден басқа, негізгі құралдар объектісінің амортизациясы толық амортизацияланғанға дейін тоқтатылмайды.

49. Әр кезеңге амортизациялық есептеулер егер олар басқа активтің баланстық құнына кірмесе, сол кезеңдердің шығыстарында танылады.

50. Негізгі құралдар құнының 100 (жүз) пайызынан астам амортизацияны есептеу жүргізілмейді. Одан әрі пайдалануға жарамды негізгі құралдар объектілері құнының 100 (жүз) пайызы мөлшерінде жинақталған амортизация толық тозу себебінен оларды есептен шығару үшін негіз болып табылмайды.

51. Амортизацияның белгіленген нормаларын пайдалана отырып негізгі құралдар объектілерінің амортизация сомасы негізгі құралдардың бастапқы құнын (қайта есептелгендер үшін – қайта бағаланған құнын) шетелдік мекемелердің ұзақ мерзімді активтер бойынша тозудың бекітілген жылдық нормаларына сүйене отырып анықталған ай сайынғы амортизация нормасына көбейту жолымен анықталады.

Шетелдергі мекемелердің ұзақ мерзімді активтер бойынша жылдық тозу нормаларында көзделмеген негізгі құралдар бойынша тозуды есептеу осыған ұқсас негізгі құралдарға (активтерге) тозу нормалары бойынша жүргізген жөн.

52. Негізгі құралдар амортизациясын есептеу 7110 "Ұзақ мерзімді активтердің амортизациясы бойынша шығыстар" шотының дебеті және 2391 "Негізгі құралдардың жинақталған амортизациясы" шотының кредиті бойынша жүзеге асырылады.

53. Шетелдегі мекеме күрделі шығындарды 2411 "Аяқталмаған құрылыс" қосалқы шотының дебеті және 3210 "Жеткізушілерге және мердігерлерге қысқа мерзімді кредиторлық берешек" шотының кредиті бойынша көрсетеді. Аяқталмаған құрылыс іс жүзіндегі шығындар бойынша өлшенеді.

Аяқталмаған және аяқталған, бірақ пайдалануға тапсырылмаған құрылыс және қайта жөнделген объектілер бойынша шығындар келесі жылдың балансына ауысады.

Аяқталған және пайдалануға берілген құрылыс объектілері қабылдау актілері негізінде оларға кеткен шығындар толық сомада көрсетіліп, ұзақ мерзімді активтерді есепке алу шотына жатқызылады, бұл ретте мынадай жазба көрсетіледі: Шоттар жоспарының "Негізгі құралдар" бөлімі шотының тиісті қосалқы шотының дебеті және 2411 "Аяқталмаған құрылыс" қосалқы шотының кредиті.

54. Егер негізгі құралдар объектілерінің баланстық құнына объект бөлшегін ауыстыру құны кірсе, онда ауыстырылған бөлшектің баланстық құны ауыстырылған бөлшек жеке амортизацияланғанына қарамастан баланстан есептен шығарылуы тиіс. Егер объектінің ауыстырылған бөлшегінің баланстық құнын анықтау мүмкін болмаса, шетелдік мекеме ауыстыру құнын ауыстырылған бөлшек құнының сатып алу немесе құру кезіндегі көрсеткіші ретінде қолдана алады.

55. Негізгі құралдар объектілерінің шығып қалуы түрлі тәсілдермен, (сату, қайтарусыз тапсыру, тарату жолымен) өтуі мүмкін.

2411 "Аяқталмаған құрылыс" қосалқы шоты бойынша ұзақ мерзімді активтерді қабылдау, беру, істен шығару, есептен шығару бойынша операциялар негізгі құралдар жөніндегі ұқсас операциялармен жүргізіледі.

56. Негізгі құралдардың жетіспеушілігін анықтаған кезде жазбамен оларды есептен шығару жүргізіледі;

жетіспейтін негізгі құралдардың баланстық құны есептен шығарылады:

7420 "Ұзақ мерзімді активтерді қатардан шығару жөніндегі шығыстар" шотының дебеті және 2300 "Негізгі құралдар" шоты тиісті қосалқы шоттарының кредиті;

жинақталған амортизация есептен шығарылады 2391 "Негізгі құралдардың жинақталған амортизациясы" қосалқы шотының дебеті және Шоттар жоспарының "Негізгі құралдар" бөлімі шотының (жинақталған амортизацияның сомасына) тиісті қосалқы шотының кредиті.

Құнсызданудан бұрын есептелген резерв болған кезде, оның есептен шығуы шығып қалған ұзақ мерзімді активтер бойынша жүзеге асырылады: 2392 "Негізгі құралдардың құнсыздануына арналған резерв" қосалқы шотының дебеті және "Негізгі құралдар" кіші бөлімі шотының тиісті қосалқы шотының кредиті.

Бюджетке жетіспеушіліктер сомасын өтеу осы қағидалардың "Дебиторлық және кредиторлық берешекті есепке алу тәртібі" кіші бөлімінде қарастырылған.

57. Негізгі құралдардың жойылуынан алынған материалдар құнын кіріске жазу 1319 "Өзге материалдар" қосалқы шотының дебеті және 6360 "Өзге кірістер" шотының кредиті бойынша көрсетіледі.

Негізгі құралдарды жоюдан алынған және ғылыми және оқу мақсатында қолданылатын қара металдардық сынықтары мен қалдықтары 1312 "Оқу, ғылыми және басқа мақсаттарға арналған материалдар" қосалқы шотының дебеті және 6360 "Өзге кірістер" қосалқы шотының кредиті бойынша көрсетіледі.

58. Негізгі құралдарды есепке алу түгендеу объектілері бөлінісінде олардың сақталу орындары мен жауапты тұлғалары бойынша жүргізіледі.

Негізгі құралдарды есепке алуды ұйымдастыру және сақталуын бақылауды қамтамасыз ету үшін кітапханалық қорлардан басқа әр объектіге (затқа) түгендеу нөмірі беріледі. Талдамалы есеп негізгі құралдар объектілерін есепке алуға, ауыстыруға, түгел жабдықтауға, қайта жөндеуге, жаңғыртуға, күрделі жөндеу мен есептен шығару жөніндегі құжаттардың негізінде толытырылатын түгендеу карточкасында жүргізіледі.

Түгендеу нөмірлері негізгі құралдар объектілеріне олардың түсу шамасына қарай реттік-сериялық жүйе бойынша беріледі. Түгендеу нөмірі он екі белгіден тұрады: бірінші төрт белгі шотты/қосалқы шотты, бесінші және алтыншы белгі топты және соңғы алты белгі – заттың топтағы реттік нөмірін білдіреді. Топтар белгіленбеген шоттар/қосалқы шоттар бойынша бесінші және алтыншы белгі нөлмен белгіленеді.

Барлық негізгі құралдар шетелдік мекеме басшысының бұйрығымен тағайындалған лауазымды тұлғалардың жауапты сақталуынады. Жауапты тұлғалар негізгі құралдардың сақталуын қадағалайды және барлық өзгерістердің есебін жүргізеді.

59. Жеке түгендеу объектісі деп оған тиесілі барлық құрылғыларымен және жабдықтарымен бірге аяқталған конструктивті құрылғы немесе белгіленген жеке функцияларды орындау үшін конструктивті оқшауланған зат немесе белгіленген жеке функцияларды орындау үшін оқшауланған зат немесе бірыңғай жалпылықты білдіретін және белгіленген жұмысты бірлесе орындайтын конструктивті жиналған заттардың реттелген кешені болып табылады.

"Ғимараттар" қосалқы шоты бойынша түгендеу объектісі деп жеке тұрған ғимарат болып табылады. Ғимарат құрамына ғимарат ішіндегі жылытуға арналған бу қазандығы қондырғысын қоса алғанда жылу жүйесі (егер соңғысы ғимараттың өзінде болса), су мен газ құбырының ішкі желісі және барлық құрылғылары бар кәріздеулер, барлық жарықтандыру арматуралары бар жарық беруші өткізгіштің ішкі қондырғысы, ішкі телефондық және дабылдау желілері мен жалпы санитарлық маңыздылығы бар желдеткіш қондырғылары, көтергіштер (лифттер) сияқты, оны қолданысқа беруге қажет, ғимарат ішіндегі барлық коммуникациялар кіреді.

Егер ғимараттар бір бірімен қиылысса және қабырғасы жалпы болса, бірақ бір дербес конструктивті тұтастықты білдірсе, олар жеке түгендеу объектілері болып табылады.

Аула алдындағы құрылыстар, қоршаулар мен басқа аула алдындағы үй құрылыстары, қызмет көрсетуші ғимараттар (қора, қоршау, құдық және басқа шаруашылық құрылыстары) бір түгендеу объектісін құрайды. Егер бұл құрылыстар мен үй құрылыстары бір не бірнеше ғимаратқа қызмет көрсетсе, олар дербес түгендеу объектісі болып есептеледі.

Дербес шаруашылық маңызы бар ғимаратқа сыртқы құрылыстар, жеке тұрған бу қазандықтарының ғимараттары, сондай-ақ күрделі аула алдындағы құрылыс (қоймалар, гараждар, тоңазытқыштар және басқа құрылыстар) дербес түгендеу объектілері болып табылады.

60. Негізгі құралдар объектілерінің физикалық және моральді тозу салдарынан, зілзала апаттар мен авариялар нәтижесінде, жарамсыздығын, оларға жөндеу жүргізудің тиімсіздігін анықтау үшін, сондай-ақ негізгі құралдарды есептен шығаруға қажет құжаттарды ресімдеу үшін шетелдік мекеме басшысының бұйрығымен тұрақты әрекет ететін комиссия құрылады, соның ішінде міндетті түрде мыналар: Қазақстан Республикасы дипломатиялық қызметінің қызметкер (комиссия төрағасы), бухгалтер, негізгі құралдардың сақталуына жауапкершілік артылған тұлғалар кіреді. Тұрақты әрекет ететін комиссия техникалық құжаттаманы (төлқұжат, әр қабат сайынғы жоспарлар мен басқа құжаттар) тарта отырып, есептен шығаруға жататын объектіні тікелей тексеруді жүргізеді, сондай-ақ бухгалтерлік есептің деректерін қолданады және қалпына келтіруге және әрі қарай қолдануға жарамсыз екенін белгілейді.

61. Комиссия есептен шығару себептерін (тозу, реконструкциялау, апат және басқа есептен шығару себептері), есептен шығарылатын объектінің жекелеген материалдарын, бөлшектерін, материалдарын пайдалану мүмкіндігін анықтайды, оларды бағалауды жүргізеді және негізгі құралдар объектілерін есептен шығару актісін жасайды. Жарамсыз негізгі құралдарды, аяқталмаған құрылысты және инвестициялық жылжымайтын мүлікті есептен шығару Нысандар альбомына сәйкес ресмелейді "Негізгі құралдарды, инвестициялық жылжымайтын мүлікті есептен шығару актісі" (Нысандар альбомының ОС-3 нысаны), "Автокөлік құралдарын есептен шығару актісі" (Нысандар альбомының ОС-4 нысаны), "Құралдар балансынан, өндірістік және шаруашылық мүкәммалын есептен шығару актісі" (Нысандар альбомының 443-нысаны), "Мемлекеттік мекемелерде кітапханадан әдебиетті есептен шығару актісі" (Нысандар альбомының 444-нысаны).

Негізгі құралдарды және инвестициялық жылжымайтын мүлікті есептен шығару актісін шетелдік мекеме басшысы бекітеді. Есептен шығару актісін бекіткенге дейін негізгі құралдар, аяқталмаған құрылыс және инвестициялық жылжымайтын мүлік объектілерін жинауға және қайта жөндеуге рұқсат етілмейді. Шетелдегі мекемелердің мүлкін есептен шығару Мемлекеттік мүлік туралы Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

Негізгі құралдардың жекелеген объектілерін жинаудан алынған және шетелдік мекеменің шаруашылық қажеттілігі үшін қалдырылған материалдар қорларға қайта сыныпталады және Нысандар альбомының 429-р нысаны бойынша Ұзақ мерзімді активтерді бұзу және бөлшектеу кезінде алынған қорларды кіріске алу туралы актімен ресімделеді.

62. Негізгі құралдар объектілерін (автокөлік құралдарынан және әскери мүліктен басқа) толық немесе жартылай есептен шығаруды ресімдеу үшін негізгі құралдардың шығып қалуына (есептен шығарылуына) акті қолданылады. Акт екі данада жасалады, комиссия мүшелері қол қояды және шетелдік мекеме басшысы немесе ол уәкілеттік берген тұлға бекітеді. Актінің бірінші данасы бухгалтерлік қызметке негізгі құралдарды есептен шығару үшін тапсырылады, екіншісі – осы объектінің сақталуына жауапты тұлғада қалады әрі қоймаға тапсыруға және есептен шығару нәтижесінде қалған қосалқы бөлшектерді, материалдарды, металл сынығын және есептен шығарғаннан кейін қалған басқа да қосалқы бөлшектерді іске асыруға негіз болып табылады.

Автокөлік құралдарын есептен шығару актісі автокөлік құралдарын есептен шығаруды ресімдеу үшін қолданылады. Комиссия екі данада акті жасайды, шетелдік мекеменің басшысы немесе ол уәкілеттік берген тұлға бекітеді. Актінің бірінші данасы жол полициясы органдарында есептен шығарылғанын дәлелдейтін құжатпен бухгалтерлік қызметке тапсырылады, актінің екінші данасы автокөлік құралдарының сақталуына жауапты тұлғада қалады әрі қоймаға тапсыруға және есептен шығару нәтижесінде қалған қорлар мен металл сынығын іске асыруға негіз болып табылады.

63. Жабдықты тексеру, монтаждау немесе сынау процесінде ақаулықтар анықталған кезде, жабдықтың анықталған ақаулары туралы акт қолданылады.

64. Жерлерді жақсарту бойынша күрделі шығындарды есепке алу мынадай іс-шаралар бөлінісінде жүргізіледі: алып жатқан алқабы мен әр іс-шара бойынша орындалған жұмыстардың құнын көрсете отырып жер учаскілерін жоспарлау, егістік алқабын тазарту, тоғайларды тазалау.

65. Есепті кезең ішінде негізгі құралдардың (активтердің) тозуының жалпы сомасын есепте өзгерту түгендеу объектілері түскен (көнергендігі мен тозуы бойынша жоюға байланысты есептен шығаруды қоса алғанда шығып қалу) кезде жүргізіледі.

66. Негізгі құралдардың жалға алынған объектілері оған жалға беруші берген түгендеу нөмірлерімен 01 "Жалға алынған активтер" балансталған шотында ескеріледі.

67. Объектінің техникалық жай-күйін сақтау және күтім мақсатында жүргізілетін негізгі құралдар объектісіне қызмет көрсетуге, жалға алынған және шетелдік мекемелердің балансында тұрған негізгі құралдарды пайдалануға арналған шығындар, сондай-ақ жөндеуге арналған шығындарға жатпайтын басқа да шығыстар бастапқы құнын арттырмайды, олар туындаған кездегі ағымдағы шығыстар ретінде танылады.

Қызмет көрсетуге, пайдалануға және күтіп ұстауға арналған шығыстарды есептен шығару (жөндеу шығыстары): 7140 "Өзге операциялық шығыстар" шотының дебеті және 3210 "Жеткізушілерге және мердігерлерге қысқа мерзімді кредиторлық берешек" шотының кредиті деген жазбамен көрсетіледі.

68. Объектіні ағымдағы жөндеуге және басқа жөндеу жұмыстарына жұмсалатын шығындар алғашқы құнды өсірмейді, ал олар туындау кезіндегі ағымдағы шығыстар ретінде танылады. Кітаптарды жөндеуге және қайта жөндеуге, оның ішінде екінші рет түптеуге жұмсалатын шығындар кітап құнын өсіруге жатқызылмайды және шығысқа есептен шығарылады.

Жөндеуге жұмсалатын шығындарды есептен шығару мынадай жазбамен көрсетіледі: 7090 "Ағымдағы жөндеуге арналған шығыстар" шотының дебеті және 3210 "Жеткізушілерге және мердігерлерге қысқа мерзімді кредиторлық берешек" шотының кредиті.

69. Түгендеу кезінде анықталған негізгі құралдардың артығы қаржылық нәтижеге есептеле отырып кіріске алынуға жатады.

Материалдық-жауапты тұлға ауысқан кезде, оның сақтауындағы негізгі құралдарды түгендеу жүргізіледі, ол туралы Нысандар альбомының ОС-1 "Негізгі құралдарды және инвестициялық жылжымайтын мүлікті қабылдап алу-тапсыру (ауыстыру) актісі" нысаны бойынша негізгі құралдарды қабылдап алу-тапсыру актісі жасалады, оны шетелдік мекеме басшысы бекітеді.Материалдық жауапты тұлғаларды қабылдау - тапсыру кезінде бірнеше активтерді қабылдау-беруді ресімдейтін жалпы акт жасауға жол беріледі.

6-тарау. Материалдық емес активтерді есепке алу тәртібі

70. Объект материалдық емес актив анықтамасына жауап беру үшін ол материалдық емес активті тану өлшемдеріне, яғни сәйкестендірімділікке, ресурстарды басқаруға және болашақ экономикалық пайданың болуына жауап беруі тиіс.

Материалдық емес актив егер:

оны ұйымнан бөлу мүмкін болса, яғни егер шетелдік мекеме оны жеке не онымен шарт бойынша тығыз байланысты активпен немесе міндеттемемен бірге сатуға, жалға беруге немесе айырбастауға құқылы болса; немесе

ол заңды құқықтардан туады, олардың берілетіндіктері немесе шетелдік мекемелерден бөлінетіндіктеріне қарамастан, немесе басқа құқықтар мен міндеттемелерден туады.

Бақылау мынаны білдіреді:

материалдық емес активті пайдаланудан болашақта экономикалық пайда және қызмет әлеуетін алу құқығы (заңдық құжаттармен ресімделген құқық - патент, лицензия);

материалдық емес активті пайдаланудан түсетін пайдаға басқалардың қол жеткізуіне тыйым салу мүмкіндігі.

71. Материалдық емес активтердің бухгалтерлік есебі дұрыс құжаттамалық ресімдеуді және шетелдік мекеме ішінде олардың ауысу түсімдері мен шығып қалуын есепке алу тізілімдерінде уақытылы көрсетілуін, сондай-ақ әрбір материалдық емес активтердің сақталуын және дұрыс қолданылуын қамтамасыз етуі тиіс.

72. Материалдық емес актив мынадай:

осы активтің қолданылуына қатысты болашақ экономикалық табыстар және қызметтер әлеуетінің ұйымға келетіні ықтималдылығы болса, және

активтің құны сенімді бағаланған болса танылады.

73. Материалдық емес актив бастапқыда нақты құны бойынша өлшенеді, ол құн сенімді өлшенуі және мына көрсеткіштерді қамтуы тиіс:

сауда жеңілдіктерін және арзандатуларын шегеруден кейін импорттық баждарды және сатып алуға салынатын өтелмейтін салықтарды қоса алғанда материалдық емес активті сатып алу құнын;

активті мақсаты бойынша пайдалану үшін жұмыс істеу жай-күйіне келтіруге жұмсалған кез келген тікелей шығындар.

Тікелей шығындарға мыналар жатқызылуы мүмкін:

активті жұмыс істеу жай-күйіне келтіруге байланысты пайда болатын қызметкерлерге сыйақы төлеуге байланысты шығындар;

активті жұмыс істеу жай-күйіне келтіруге байланысты пайда болатын кәсіби қызметтерді төлеуге жұмсалатын шығындар;

активтің тиісті жұмыс істеуін тексеруге жұмсалған шығындар.

Материалдық емес активтің іс жүзіндегі құнының құрамына енгізілмейтін шығындарға мыналар жатқызылуы мүмкін:

жаңа өнімдерді немесе қызметті енгізуге байланысты шығындар (жарнамаға және оларды жылжыту жөніндегі іс-шараларды жүргізуге жұмсалатын шығындарды қоса алғанда);

әкімшілік және басқа да жалпы үстеме шығыстар.

Материалдық емес активтің баланстық құнындағы шығындарды тану актив басшылықтың мақсатына сәйкес пайдалану қалпына келтірілген кезде тоқтатылады.

74. Күрделі салымдар нақты шығындар бойынша өлшенеді және 2412 "Материалдық емес активтерге күрделі салымдар" қосалқы шотында есепке алынады.

Ғылыми әзірлемелердің аяқталмаған және аяқталған, бірақ қабылданбаған нәтижелері бойынша капиталданған шығындар келесі жылдың балансына ауысады.

Ғылыми жұмыстардың аяқталған және қабылданған нәтижелері қабылдау актісі негізінде тану өлшемдерін сақтаған кезде материалдық емес активтерді есепке алу есебіне жатады. Материалдық емес активтерді тану өлшемдеріне сәйкес болмаған жағдайда шегілген шығындар шығыстарға жатқызылады.

75. Материалдық емес активтерді сатып алу 2710 "Материалдық емес активтер" шоты қосалқы шотының дебеті және 3210 "Жеткізушілерге және мердігерлерге қысқа мерзімді кредиторлық берешек" шотының кредиті бойынша ескеріледі.

76. Материалдық емес актив бастапқы танудан кейін мынадай модельдердің бірін қолдана отырып есепке алынады:

іс жүзіндегі шығындар бойынша есепке алу моделі;

қайта бағаланған құн бойынша есепке алу моделі.

77. Іс жүзіндегі шығындар бойынша есепке алу моделі: материалдық емес актив бастапқы танудан кейін жинақталған амортизацияны және құнсызданудан болған кез келген жинақталған шығындарды шегере отырып өзіндік құны бойынша есепке алынады.

78. Қайта бағаланған құн бойынша есепке алу моделі: бастапқы танылғаннан кейін материалдық емес актив қайта бағалау құны бойынша есепке алынуы тиіс, ол кез келген кейінгі жинақталған амортизацияны алып тастағаннан кейін қайта бағалау күніндегі әділ бағасы болып табылады.

Материалдық емес активтің әділ құны егер ол материалдық емес активтердің осы түрі үшін активтік нарыққа сілтеме жасау арқылы айқындалса ғана, сенімді бағалануы мүмкін. Белсенді нарық болмаған жағдайда материалдық емес актив іс жүзіндегі шығындар бойынша ескеріледі.

Материалдық емес активтің баланстық құны жылдың аяғында есепті күндегі әділ құннан елеулі ерекшеленбеуі тиіс.

Материалдық емес активтің тарату құны нөлге тең деп қабылданады.

79. Материалдық емес активтер амортизациясының сомасы материалдық емес активтердің бастапқы құнын (қайта бағаланғандар үшін – ағымдағы құнды) тозудың бекітілген жылдық нормаларына сүйене отырып анықталған амортизацияның ай сайынғы нормаларына көбейту жолымен анықталады.

80. Материалдық емес активтердің амортизациясы ай сайын есептеледі. Материалдық емес активтердің амортизациясын есептеу бастапқы тану айынан кейінгі айдың 1-і күнінен басталады және шығып қалу айынан кейінгі айдың 1 күнінен тоқтатылады.

81. Материалдық емес активтер бойынша амортизацияны есептеу 7110 "Ұзақ мерзімді активтердің амортизациясы бойынша шығыстар" шотының дебеті және 2721 "Материалдық емес активтердің жинақталған амортизациясы" қосалқы шотының кредиті бойынша көрсетіледі.

82. Материалдық емес активті тану ол істен шығарылғаннан кезде тоқтатылады.

Материалдық емес активті тануды тоқтатуға байланысты туатын кірістер немесе шығыстар егер мұндайлар болса есептен шығарудан түскен таза түсімдер мен активтің баланстық құнының арасындағы айырма ретінде анықталады. Олар активті тануды тоқтату сәтінде ағымдағы жылдың қаржы нәтижесінің құрамында тануға жатады.

83. Шетелдік мекеме материалдық емес активтердің қатардан шығуын мынадай корреспонденциялармен көрсетеді:

баланстық құнға – 7420 "Ұзақ мерзімді активтерді қатардан шығару жөніндегі шығыстар" шотының дебеті және Шоттар жоспарының "Материалдық емес активтер" кіші бөлімі шотының тиісті қосалқы шотының кредиті, бір мезгілде осы актив бойынша жинақталған амортизация сомасына –2721 "Материалдық емес активтердің жинақталған амортизациясы" қосалқы шотының дебеті және Шоттар жоспарының "Материалдық емес активтер" кіші бөлімі шотының тиісті қосалқы шотының кредиті. Осы активтің құнсыздануына есептелген резерв болған кезде құнсызданудан шығынды есептен шығару жөнінде жазба жүзеге асырылады: 2722 "Материалдық емес активтердің құнсыздануына арналған резерв" қосалқы шотының дебеті және "Материалдық емес активтер" кіші бөлімі шотының тиісті қосалқы шотының кредиті;

активтерді сатудан түсетін сома, егер Қазақстан Республикасы Үкіметінің шешімімен осы соманы қолданудың өзге тәртібі белгіленбесе, шетелдік мекемелер бюджет кірісіне аударады және есепте көрсетеді 1231 "Сатып алушылар мен тапсырыс берушілердің қысқа мерзімді дебиторлық берешегі" қосалқы шотының дебеті және 6320 "Активтерді істен шығарудан түсетін кірістер", бір мезгілде 7120 "Бюджетпен есеп айырысулар бойынша шығыстар" шотының дебеті және 3131 "Активтерді сатудан түсетін кіріс бойынша бюджет алдындағы қысқа мерзімді кредиторлық берешек" қосалқы шотының кредиті.

84. 2412 "Материалдық емес активтерге күрделі салымдар" қосалқы шоты бойынша ұзақ мерзімді активтерді қабылдау, беру, істен шығару, есептен шығару бойынша операциялар материалдық емес активтер бойынша ұқсас операциялармен жүргізіледі.

85. Материалдық емес активтер объектісін қабылдау-тапсыруды ресімдеу үшін Нысандар альбомының НОС-1 нысанды материалдық емес активтерді қабылдау-тапсыру актісі қолданылады.

Актіде материалдық емес активтер түрінің дәл атауы, оның шетелдік мекемеге тапсырылу күні, объектілердің сипаттамасы, оның бастапқы құны, тозу нормасы және басқа қажетті деректер көрсетіледі.

86. Материалдық емес активтерді бір шетелдік мекемеден екіншісіне беру кезінде акт беруші және қабылдаушы тараптар үшін екі данада жасалады.

Материалдық емес активтерді есептен шығару тәртібі негізгі құралдарға ұқсас жүргізіледі. Материалдық емес активтерді есептен шығаруды ресімдеу үшін "Нысандар альбомының НОС-3 нысанының "Материалдық емес активтерін есептен шығару актісі" қолданылады.

87. Материалдық емес объектілердің қабылдануын ресімдеу кезінде акт материалдық емес әрбір объектіге бір данада жасалады.

Материалдық жауапты тұлғаларды қабылдау – тапсыру кезінде бірнеше материалдық емес активтерді қабылдау-беруді жүзеге асыратын жалпы актіні жасауға рұқсат етіледі.

7-тарау. Жалдауды есепке алу тәртібі

88. Жалдау төмендегідей жіктеледі:

егер ол жалдау мерзімі аяқталғаннан кейін меншік құқығының ауысуына қарамастан, активті иеленуге байланысты барлық тәуекелдер мен пайдаларды дерлік беруді білдіретін болса, қаржылық жалдау;

егер ол активті иеленуге байланысты барлық тәуекелдер мен пайдаларды дерлік беруді білдірсе, операциялық жалдау.

Жалдауды қаржылық немесе операциялық ретінде жіктеу операцияның мазмұнына, шарттың талаптарына байланысты болады және жалдаудың басталған күніне жүргізіледі.

Жалдау шартының басталуы – жалдау туралы шартты жасау немесе тараптардың негізгі жалдау шарттарына қатысты міндеттемелер қабылдауының неғұрлым ерте күні.

89. Операциялық жалдауды есепке алу кезінде жалға алушы операциялық жалдау кезінде жалдау төлемдерін (жүйелі шығыс төлемге байланысты емес) өзге жүйелі негіз қолданушының пайда алудың уақытша кестесінің артық көрсетуін қамтамасыз еткен жағдайдан басқа жағдайларда жалдау мерзімі ішінде тура сызықты негізде бөлінген шығыстар ретінде көрсетеді.

Операциялық жалдауға алынған активтерді жалға алушы 01 "Жалға алынған активтер" баланстан тыс шотында ескереді.

Жалға берушілер баланста осындай активтердің сипатына қарай операциялық жалдау шартындағы активтерді ұсынады.

90. Жалдауды құжаттамалық ресімдеу жалға беруші мен жалға алушы арасында жасалған жалдау шартын жасаудан басталады.

91. Ағымдағы кезеңге (айға, тоқсанға) жататын төлемдер сомасы 1420 "Алдағы кезеңдердің шығыстары" шотының кредитінен 7140 "Өзге операциялық шығыстар", 7130 "Жал бойынша шығыстар" шотының дебетіне есептен шығарылады.

92. Тұрғын үйді жалдау шарттары бойынша кепілдік жарналардың төленген сомалары 1280 "Өзге қысқа мерзімді дебиторлық берешек" шотында есепке алынады.

1280 "Өзге қысқа мерзімді дебиторлық берешек" шотының дебеті бойынша тұрғын үйді жалдау шарттары бойынша кепілдік жарналарының сомасы 1030 "Есеп айырысу шоты" шотының кредитімен корреспонденцияда көрсетіледі.

Жеткізушінің кепілдік жарнаның сомасын қайтаруы 1010 "Кассадағы ақша қаражаты", 1030 "Есеп айырысу шоты" шоттарының дебетіне және 1280 "Өзге қысқа мерзімді дебиторлық берешек", 2230 "Өзге ұзақ мерзімді дебиторлық берешек" шоттарының кредитіне жазбалармен көрсетіледі.

8-тарау. Дебиторлық және кредиторлық берешекті есепке алу тәртібі

93. Шаруашылық операциялардың нәтижесінде қалыптасқан шетелдік мекеменің дебиторлық берешегі басқа мекемелерді, заңды және жеке тұлғаларды қосқанда басқа тұлғалардан тиесілі сома ретінде анықталады.

94. Шаруашылық операциялардың нәтижесінде қалыптасқан шетелдік мекеменің кредиторлық берешегі басқа мекемелерді, жеке және заңды тұлғаларды қоса алғанда шетелдік мекеме басқа тұлғаларға төлеуі тиіс сома ретінде анықталады.

95. Шетелдік мекеменің кредиторлық және дебиторлық берешектері активтер мен міндеттемелерді тану өлшемдерін сақтаған кезде актив немесе міндеттеме ретінде танылады.

96. Анықталған жетіспеушіліктер мен талан-тараж етулер тексеру немесе тексеріс актісінде көрсетілген сомада кінәлі тұлғаларға жатқызылады және анықталған жетіспеушіліктер мен талан-тараж етулер бойынша қызметтік тексерулер жүргізгеннен кейін 5 (бес) күнтізбелік күн ішінде материалдар кінәлілік дәрежесін анықтау үшін тергеу органдарына беріледі. Алынған сот шешімі негізінде кінәлілік дәрежесі дәлелденген кезде кінәлі тұлғаларға жатқызылған сома нақтыланады.

Жетіспеушіліктер мен талан-тараж етуден келтірілген зиян айқындалған кезде зиянды анықтаған күндегі материалдық құндылықтардың құнына сүйенген жөн.

97. Түгендеу барысында анықталған ұзақ мерзімді активтердің, қорлардың және басқа активтердің жетіспеушілігі қызметтік тергеу аяқталғанша және кінәлілік дәрежесі анықталғанша материалдық жауапты адамға жатқызылады және есепке алуда мына корреспонденциялармен көрсетіледі:

кейіннен есептен шығару тәртібі анықталғанға дейін жетіспеушілігі анықталған кезде 1280 "Өзге қысқа мерзімді дебиторлық берешектер" шотының дебеті, 1300 "Қорлар" шотының қосалқы шоттары, ұзақ мерзімді активтердің және басқа активтердің шоттары, анықталған жетіспеушілікті есептен шығару тәртібі белгілі болғаннан кейін осы жазба жойылады;

кінәлі тұлға есебінен жетіспеушілікті есептен шығару 1262 "Қызметкерлердің өзге есеп айырысу түрлері бойынша қысқа мерзімді дебиторлық берешегі" қосалқы шотының дебеті, 1280 "Өзге қысқа мерзімді дебиторлық берешектер" шотының дебеті және 6360 "Өзге кірістер" шотының кредиті және бір мезгілде 7120 "Бюджетке төленетін төлем бойынша шығыстар" шотының дебеті және 3133 "Өзге операциялар бойынша бюджет алдындағы қысқа мерзімді кредиторлық берешек" қосалқы шотының кредиті;

қорлар бойынша жетіспеушілікті анықтау кезінде дебет бойынша 7460 "Басқа шығыстар" шоты көрсетіледі және кредит бойынша 1300 "Қорлар" шоты көрсетіледі, активтердің басқа түрлері бойынша жетіспеушілікті анықтау кезінде активтердің жетіспейтін активтердің түрлерін шығару бойынша шоттар корреспонденциясы жүзеге асырылады;

шетелдік мекеме арқылы бюджет кірісіне ақша қаражатының түсуі 1010 "Кассадағы ақша қаражаты" шотының дебеті және 1262 "Қызметкерлердің өзге есеп айырысу түрлері бойынша қысқа мерзімді дебиторлық берешегі" қосалқы шотының кредиті, бір мезгілде 3133 "Өзге операциялар бойынша бюджет алдындағы қысқа мерзімді кредиторлық берешек" қосалқы шотының дебеті және 1010 "Кассадағы ақша қаражаты" шотының кредиті;

бюджет кірісіне ақша қаражатының түсуі 3133 "Өзге операциялар бойынша бюджет алдындағы қысқа мерзімді кредиторлық берешек" қосалқы шотының дебеті және 1262 "Қызметкерлердің өзге есеп айырысу түрлері бойынша қысқа мерзімді дебиторлық берешегі" қосалқы шотының кредиті.

98. Өткен қаржы жылдарында пайда болған дебиторлық берешек сомасын қайтарған жағдайда жазбалар (бір мезгілде) жүзеге асырылады:

дебиторлық берешек сомасы есепте болған кезде: 1010 "Кассадағы ақша қаражаты" шотының дебеті және дебиторлық берешектің тиісті шотының кредиті; 7120 "Бюджетке төленетін төлем бойынша шығыстар" шотының дебеті және 3133 "Өзге операциялар бойынша бюджет алдындағы қысқа мерзімді кредиторлық берешек" қосалқы шотының кредиті; 3133 "Өзге операциялар бойынша бюджет алдындағы қысқа мерзімді кредиторлық берешек" қосалқы шотының дебеті және 1010 "Кассадағы ақша қаражаты" шотының кредиті;

бұрын есептен шығарылған дебиторлық берешек қалпына келтіруге жатады: дебиторлық берешектің тиісті шотының дебеті және 6360 "Өзге кірістер" шотының кредиті; 1010 "Кассадағы ақша қаражаты" шотының дебеті және дебиторлық берешектің тиісті шотының кредиті; 7120 "Бюджетке төленетін төлем бойынша шығыстар" шотының дебеті және 3133 "Өзге операциялар бойынша бюджет алдындағы қысқа мерзімді кредиторлық берешек" қосалқы шотының кредиті; 3133 "Өзге операциялар бойынша бюджет алдындағы қысқа мерзімді кредиторлық берешек" қосалқы шотының дебеті және 1010 "Кассадағы ақша қаражаты" шотының кредиті.

99. Шетелдік мекеме дебиторлармен есеп айырысуды түгендеу қорытындысы бойынша сатып алушылармен және тапсырыс берушілермен шарттар бойынша күмәнді берешекті өндіріп алу жөніндегі жұмыс нәтижелерін ескере отырып, түгендеу комиссиясы актісіне сәйкес қабылданған шетелдік мекеме басшысы шешімінің негізінде есепті кезеңнің аяғында тауарларға, жұмыстарға және көрсетілетін қызметтерге ақы төлеу немесе жеткізудің мерзімі өтуі туындаған кезде резерв құрады:

180 (бір жүз сексен) күннен 1 жылға дейін – берешек сомасынан 50 (елу) пайызы мөлшерінде;

1 (бір) жылдан астам – берешек сомасынан 100 (жүз) пайызы мөлшерінде.

Күмәнді берешектер бойынша резерв құру мынадай тізбекпен көрсетіледі: 7450 "Резервтерді құру бойынша шығыстар" шотының дебеті және 1290 "Күмәнді дебиторлық берешектер бойынша резерв" шотының кредиті.

100. Егер кейін, күмәндіге жатқызылған дебиторлық берешектің қайтарылуы жүзеге асырылса, онда күмәнді дебиторлық берешек бойынша резервтер құру жөнінде бұрын танылған шығысты мынадай тізбекпен қалпына келтірген жөн: 1290 "Күмәнді дебиторлық берешектер бойынша резерв" шотының дебеті және 7450 "Резервтерді құру бойынша шығыстар" шотының кредиті.

101. Сатып алушылармен және тапсырыс берушілермен шарттар бойынша үмітсіз дебиторлық берешекті есептен шығару мынадай тізбектермен көрсетіледі:

егер бұрын күмәнді берешекке резерв құрылса – тепе-тең құрылған резервке 1290 "Күмәнді дебиторлық берешектер бойынша резерв" шотының дебеті және үмітсіз берешек қосалқы шотының кредиті;

егер күмәнді берешекке резерв болмаса – шығыстарға 7140 "Өзге операциялық шығыстар" шотының дебеті және үмітсіз берешектің тиісті қосалқы шоттарының кредиті.

102. Дебиторлармен және кредиторлармен есеп айырысуды түгендеу нәтижелері бойынша мынадай:

1) дебиторлық берешек:

Қазақстан Республикасының азаматтық заңнамасына сәйкес, өндіріп алуға сот бас тартқан, оның ішінде талап ету уақытының өтіп кету себебі бойынша;

мүлкінің жетіспеуіне байланысты борышкерді таратқан кезде қанағаттандырылмаған, сондай-ақ тарату балансын бекіткенге дейін кредит беруші мәлімдемеген;

егер міндеттеме борышкердің қайтыс болуына байланысты тоқтатылса, егер атқару борышкердің жеке қатысуысыз жүргізіле алмаса немесе міндеттеме борышкердің жеке басына басқаша ажыратусыз байланысты болса;

төрелік шешімдерінің не тараптар арасында дауды бейбіт реттеу туралы келісім жасасу негізінде.

Шет елдердегі мекемелер өндіріп алу үшін үмітсіз дебиторлық берешекті Министрлікпен келісім бойынша жалға алынған үй-жайлар үшін қайтарылмайтын депозиттік соманы есептен шығарады егер:

шет елдегі мекеменің персоналы басқа шет елдегі мекемеге ауыстырылды не штат бірлігінің қысқаруы себебінен министрліктің қарамағына іссапарға жіберілді;

шет елдегі мекеменің персоналы Министрліктің өкімі бойынша Қазақстан Республикасының дипломатиялық қызмет саласындағы заңнамасында белгіленген мерзім өткенге дейін басқа шет елдегі мекемеге ауыстырылған не іссапарға жіберілген;

қайтарылмайтын депозит бойынша талап қою мерзімі 5 (бес) жылдан асты.

2) кредиторлық берешек:

кредитор таратылған жағдайда;

кредитор қарызды кешкен жағдайда, егер борыштан босату туралы шешімді кредит беруші мүлкінің меншік иесі немесе ол уәкілеттік берген тұлға қабылдаса;

шетелдік мекемеден өндіріп алуға сот бас тартса, оның ішінде талап ету мерзімінің өтіп кету себебінен есептен шығаруға жатады.

Шетелдік мекеменің басшысы есеп айырысуларды түгендеу актісін (онда басшының бұйрығына сәйкес комиссия құрамы, дебиторлардың және кредиторлардың атауы, берешектің сомасы, пайда болуын уақыты мен себебі көрсетіледі), сондай-ақ түгендеу комиссиясы хаттамасының негізінде бұл туралы он күн мерзімде бюджеттік бағдарламалар әкімшісіне хабарлай отырып, дебиторлық және кредиторлық берешекті есептен шығару туралы шешім қабылдайды.

Есептеп шығарылған дебиторлық берешек 04 "Төлеуге қабілетсіз дебиторлардың есептен шығарылған берешегі" баланстан тыс шотына көшіріледі.

103.Үмітсіз кредиторлық берешекті есептен шығару (бұған объективті жағдайлар болған кезде) мынадай тізбекпен көрсетіледі: кредиторлық берешектің тиісті қосалқы шотының дебеті және 6360 "Өзге кірістер" шотының кредиті.

104. Есепті кезеңнің аяғына өтелмеген, шетел валютасында берілген және ақша қаражатымен алуға/өтеуге жататын дебиторлық немесе кредиторлық берешек валюта айырбастаудың түпкілікті бағамы бойынша шетел валютасын қайта есептеу жолымен Қазақстан Республикасының ұлттық валютасында көрсетіледі.

105. Дебиторлық және кредиторлық берешекті есептен шығару үшін негіздемелер болған кезде дебиторлармен және кредиторлармен есеп айырысудың түгендеу актісіне анықтама жасалады, ол мынадай мәліметтерді қамтуы тиіс:

дебитордың, кредитордың атауы, толық нақты заңды мекен-жайы, БСН/ЖСН. Борышкердің мекен-жайы мен орналасқан орны белгісіз болған жағдайда оны іздестіру бойынша қабылданған шаралар (тіркелген жері бойынша салық органдарына өтініш, жергілікті атқарушы органдар және басқа) көрсетіледі;

берешек сомасы;

қандай баланстық шотта берешек есептелетіні, қандай міндеттемелер бойынша;

берешектің пайда болу күні;

берешекті растайтын құжаттар;

берешектің пайда болуына немесе уақытылы өндіріп алмауына кінәлі лауазымды тұлғалар;

регресті тәртіппен кінәлі есебінен шығын сомасын өндіріп алу мүмкін еместігі екені туралы дәлел;

борышты (дебиторлық берешекті) өндіріп алуға қисынсыз деп танудың толық негіздемесі (борышты өндіріп алу жөнінде қабылданған нақты шаралар, оның ішінде талап ету-қуыну жұмыстарын жүзеге асыру, берілген атқарушы құжаттары бойынша ақпарат; тарату комиссиясы шешімінің немесе борышкерді банкрот деп таныған жағдайда тарату балансын бекіту туралы сот шешімінің күні, нөмірі. Шетелдік мекемеге талап арызда бас тарту негіздемесін көрсетуден бас тартқан кезде, жоғары тұрған сот инстанцияларына сот шешімін шағымдану жөнінде қабылданған шаралар);

кредиторлық берешекті есептен шығару туралы шешім қабылдау үшін себептер (негіздер).

106. Бухгалтер дебиторлық берешекті уақтылы өндіріп алуға және кредиторларға тиесілі сомаларды өтеуге қол жеткізе отырып, есеп айырысу тәртібінің сақталуын жүйелі түрде бақылайды.

107. 1280 "Өзге қысқа мерзімді дебиторлық берешек" шоты алдыңғы шоттарда көрсетілмеген, өтеу мерзімі бір жылға дейінгі өзге дебиторлық берешек бойынша операцияларды есепке алуға арналған.

Банктен қолма-қол ақша алу үшін қаражат аудару мынадай жазбалармен көрсетіледі: 1280 "Өзге қысқа мерзімді дебиторлық берешек" шотының дебеті және 1030 "Есеп айырысу шоты" шотының кредиті.

Чек бойынша банктен кассаға қолма-қол қаражатты алу мынадай жазбалармен көрсетіледі: 1010 "Кассадағы ақша қаражаты" шотының дебеті және 1280 "Өзге қысқа мерзімді дебиторлық берешек"шотының кредиті.

1280.1 "Өзге қысқа мерзімді дебиторлық берешек" қосалқы шоты касса бойынша қозғалысты, алдын ала төлемдерді және өтеу мерзімі бір жылға дейінгі қысқа мерзімді депозиттерді көздейді, 1280.2 "Өзге қысқа мерзімді дебиторлық берешек" қосалқы шоты ҚҚС сомасын есепке алуға арналған, 1280.9 "Өзге қысқа мерзімді дебиторлық берешек" қосалқы шоты валюталарды айырбастауды есепке алуға арналған.

1280.1 "Өзге қысқа мерзімді дебиторлық берешек" шотынан алдын ала төлемді есептен шығару "Аванстық төлемдерді жабу" бухгалтерлік есептің автоматтандырылған ақпараттық жүйесіндегі құжат арқылы 3210 "Жеткізушілерге және мердігерлерге қысқа мерзімді кредиторлық берешек"шотына жүргізіледі.

Болу мемлекетінің салық органдары шетелдік мекеменің шотына қайтарған 1280.2 "Өзге де қысқа мерзімді дебиторлық берешек" қосалқы шоты бойынша сатып алынған тауарлар мен көрсетілген қызметтер үшін ҚҚС сомалары ағымдағы немесе алдыңғы кезең үшін қайтару мерзіміне қарамастан, республикалық бюджеттің кірісіне (бұдан әрі – бюджет кірісі) аударылуға жатады.

Өткен кезеңдегі шығыстар ретінде есептен шығарылған өткен кезеңдегі ҚҚС сомасын есептеу мынадай жазбалармен қалпына келтіріледі:

1010 "Кассадағы ақша қаражаты" немесе 1030 "Есеп айырысу шоты" шоттарының дебеті 1280.2 "Өзге қысқа мерзімді дебиторлық берешек" қосалқы шотының кредиті бір мезгілде бухгалтерлік есептің автоматтандырылған ақпараттық жүйесінде "Операциялар (бухгалтерлік есеп)" журналында бухгалтер 1280.2 "Өзге қысқа мерзімді дебиторлық берешек" қосалқы шотының дебетін жүргізуді қалыптастырады.

108.1420 "Болашақ кезеңдердің шығыстары" шоты бойынша мерзімді баспасөзге жылдық жазылуды, пошта байланысы қызметтерін, жарнамаға, лицензиялар сатып алуға, жалға алу төлемдеріне, болашақ есепті кезеңдер үшін төленген шығыстар және басқа да шығыстар көрсетіледі.

2230 "Өзге де ұзақ мерзімді дебиторлық берешек" шоты шоттардың басқа топтарында көрсетілмеген, бір жылдан астам мерзіммен өзге дебиторлық берешек бойынша операцияларды есепке алуға арналған.

109. Шетелдік мекемелерде 3221 "Ведомствоішілік есеп айырысулар бойынша қысқа мерзімді кредиторлық берешек" қосалқы шоты бойынша, 3222 "Ведомствоаралық есеп айырысулар бойынша қысқа мерзімді кредиторлық берешек" қосалқы шоты бойынша ведомствоішілік және ведомствоаралық есеп айырысулар бойынша операцияларды есепке алу жүзеге асырылады.

110. Бухгалтерлік есептің автоматтандырылған ақпараттық жүйесінде басқа шетелдік мекемеге арналған сомалар түскен кезде "Банктің үзінді көшірмесі" құжатында немесе "Кассалық кіріс ордері" құжатында шетелдік мекеменің атауы және бюджет шығыстарының экономикалық сыныптамасы бар контрагенттің карточкасын таңдай отырып, 3221 "Ведомствоішілік есеп айырысулар бойынша қысқа мерзімді кредиторлық берешек" шоты таңдалады. Түскен ақша қаражатының сомасына 1030 "Есеп айырысу шоты" шотының немесе 1010 "Кассадағы ақша қаражаты" шотының дебеті бойынша және 3221 "Ведомствоішілік есеп айырысулар бойынша қысқа мерзімді кредиторлық берешек" қосалқы шотының кредиті бойынша жазба қалыптастырылады.

Басқа шет елдердегі мекемелерге арналған сомаларды беру кезінде 3221 "Ведомствоішілік есеп айырысулар бойынша қысқа мерзімді кредиторлық берешек" шоты дебеттеледі және 1030 "Есеп айырысу шоты" немесе 1010 "Кассадағы ақша қаражаты" шоттары кредиттеледі.

Басқа шетелдік мекеме арқылы ақша қаражатын алатын шетелдік мекемелер 1241 "Ведомствоішілік есеп айырысулар бойынша қысқа мерзімді дебиторлық берешек"қосалқы шотын пайдаланады. Қаржыландыру түскен кезде бюджет шығыстарының экономикалық сыныптамасының әрбір ерекшелігі бойынша қаржыландыру сомаларын көрсете отырып, шетелдік мекеменің атауы бар контрагентті таңдап, ол арқылы ақша қаражаты және 6010 "Ағымдағы қызметті қаржыландырудан түскен кірістер" шотының кредиті берілетін 1241 "Ведомствоішілік есеп айырысулар бойынша қысқа мерзімді дебиторлық берешек" қосалқы шотының дебетіне жазба қалыптастырылады.

Сомалар түскен кезде 1030 "Есеп айырысу шоты" немесе 1010 "Кассадағы ақша қаражаты" шоттары дебеттеледі және 1241 "Ведомствоішілік есеп айырысулар бойынша қысқа мерзімді дебиторлық берешек"қосалқы шоты кредиттеледі.

111. Мыналар жалақыны есептеу үшін негізгі құжаттар болып саналады: шетелдік мекеменің бекітілген штат кестесі және жалақы ставкаларына сәйкес қызметкерлерді қабылдау, жұмыстан шығару және ауыстыру туралы бұйрықтары, Нысандар альбомының 421 "Пайдаланылған жұмыс уақытын есепке алу және жалақыны есептеу табелі" нысаны.

Табельдер ай сайын шетелдік мекеме бойынша бұйрықпен тағайындалған тұлғалар белгіленген нысан бойынша жүргізеді. Ай соңында табель бойынша жұмыс істеген күндердің жалпы саны, сондай-ақ артық жұмыс сағаттары анықталады. Толтырылған табель мен басқа тиісті қолдармен бекітілген құжаттар белгіленген мерзімде жалақыны есептеу үшін бухгалтерлік қызметке тапсырылады.

112. Қосымша төлемдер үшін бухгалтерлік есептің автоматтандырылған ақпараттық жүйесінде "Жалақы" мәзірінде орналасқан "Қосымша жалақы" құжаты қолданылады. Құжаттың жоғарғы жағында есептеу күні көрсетіледі, есептеу түрі және шығындар бабы таңдалады. Кесте бөлігінде есептеу жүргізілетін персонал таңдалады, есептеу бағдарламасы мен ерекшелігі таңдалады, сома қойылады. Құжатты жүргізу кезінде 7010 "Еңбекке ақы төлеу шығыстары" шотының дебетіне және 3241 "Еңбекке ақы төлеу бойынша қызметкерлерге қысқа мерзімді кредиторлық берешек" қосалқы шотының кредитіне жазба қалыптастырылады.

Қосымша есептеу сомасын аудару банктің үзінді көшірмесінде немесе кассалық шығыс ордерінде және 3241 "Қызметкерлерге еңбекақы төлеу бойынша қысқа мерзімді кредиторлық береше" қосалқы шотын таңдау арқылы жүргізіледі.

9-тарау. Табыстарды есепке алу тәртібі

113. Қаржыландырудың келіп түскен сомалары 1030 "Есеп айырысу шоты" шотының дебеті және 6010 "Ағымдағы қызметті қаржыландырудан түскен кірістер" шотының кредиті бойынша көрсетіледі.

114. Қайырымдылық көмек түрінде келіп түскен қаражат 1030 "Есеп айырысу шоты" шотының дебеті бойынша және 6050 "Қайырымдылық көмектен түскен кірістер" шотының кредиті бойынша көрсетіледі.

115. Шоттар жоспарының "Өзге кірістер" бөлімінің шоттарында ұзақ мерзімді активтердің әділ құнының өзгеруінен, ұзақ мерзімді активтердің шығып қалуынан, заңды және жеке тұлғалардан активтерді қайтарымсыз алудан, бағамдық айырмадан түсетін және өзге кірістер ескеріледі.

116. Ұзақ мерзімді активтердің шығып қалуынан түсетін кірістер мынадай жазбамен көрсетіледі: 1231 "Сатып алушылар мен тапсырыс берушілердін қысқа мерзімді дебиторлық берешегі" қосалқы шотының дебеті және 6320 "Ұзақ мерзімді активтердің шығуынан алынатын кірістер" шотының дебеті.

117. Активтерді қайтарусыз алудан түсетін кірістер Шоттар жоспарының тиісті қосалқы шоттың/шотының дебеті және 6330 "Өтеусіз түрде алынған активтерден алынатын кірістер" шотының кредиті бойынша көрсетіледі.

118. Бағамдық айырмадан кірістер шетелдік мекеменің есебінде көрсетіледі:

бағам артқан кезде–Шоттар жоспарының тиісті қосалқы шотының/шотының дебеті және 6340 "Бағамдық айырмадан түсетін кірістер" шотының кредиті;

бағам төмендеген кезде–Шоттар жоспарының тиісті қосалқы шотының/шотының дебеті және 6340 "Бағамдық айырмадан түсетін кірістер" шотының кредиті.

119. 6360 "Өзге кірістер" шотында мыналардың нәтижесінде туындаған шетелдік мекеменің кірістері көрсетіледі:

шетелдік мекеменің кассасында ақша қаражатының артықтығын анықтау: 1010 "Кассадағы ақша қаражаты" шотының дебеті және 6360 "Өзге кірістер" шотының кредиті, бір мезгілде: 7120 "Бюджетке төленетін төлем бойынша шығыстар" шотының дебеті және 3133 "Өзге операциялар бойынша бюджет алдындағы қысқа мерзімді кредиторлық берешек" қосалқы шотының кредиті;

кінәлі тұлғалар есебіне жатқызылған материалдар мен тамақ өнімдерінің жетіспеушілігі мен шығындарын есептен шығару: 1262 "Қызметкерлердің өзге есеп айырысу түрлері бойынша қысқа мерзімді дебиторлық берешегі" қосалқы шотының дебеті және 6360 "Өзге кірістер" шотының кредиті және бір мезгілде - 7120 "Бюджетке төленетін төлем бойынша шығыстар" шотының дебеті және 3133 "Өзге операциялар бойынша бюджет алдындағы қысқа мерзімді кредиторлық берешек" қосалқы шотының кредиті;

бұрын есептен шығарылған дебиторлық берешекті қайтару: дебиторлық берешектің тиісті шотының дебеті және 6360 "Өзге кірістер" шотының кредиті; 1010 "Кассадағы ақша қаражаты" шоттарының дебеті және дебиторлық берешектің тиісті шотының кредиті; 7120 "Бюджетке төленетін төлем бойынша шығыстар" шотының дебеті және 3133 "Өзге операциялар бойынша бюджет алдындағы қысқа мерзімді кредиторлық берешек" қосалқы шотының кредиті; 3133 "Өзге операциялар бойынша бюджет алдындағы қысқа мерзімді кредиторлық берешек" қосалқы шотының дебеті және 1010 "Кассадағы ақша қаражаты" шотының кредиті;

үмітсіз кредиторлық берешекті есептен шығару (бұған объективті шарттар болған кезде): кредиторлық берешектің тиісті қосалқы шоттарының дебеті және 6360 "Өзге кірістер" шотының кредиті;

негізгі құралдарды жоюдан алынған материалдар құнын кіріске жазу: 1319 "Өзге материалдар" қосалқы шотының дебеті және 6360 "Өзге кірістер" шотының кредиті.

120. Жыл аяқталғаннан кейін шетелдік мекеме есеп жылының қаржы жылына кірістер шоттарының жабылуын жүргізеді, бұл ретте кірістердің тиісті шоты дебеттеледі және 5210 "Есепті жылдың қаржылық нәтижесі" шоты кредиттеледі.

121. Кірістерді құжаттамалық ресімдеу алғашқы есеп құжаттарының негізінде жүзеге асады.

122. Шетелдік мекеме бюджеттің кірісі болып табылатын сомалар бойынша бюджетпен есеп айырысуды жүргізеді:

консулдық алымдар;

болу мемлекеттерінің салық органдарынан алынған қосылған құн салығын (бұдан әрі – ҚҚС) және өзге де алымдарды, баждарды және салықтарды өтеу сомасы;

өткен қаржы жылдары пайда болған дебиторлық берешекті қайтару;

шет елдердегі мекемелердің шығыстарына бұрын есептен шығарылған қаражатты қайтару сомалары; активтерді және басқа да материалдық құндылықтарды сатудан түскен түсім; шет елдердегі мекемелердің банк шоттарына қызмет көрсету кезінде шетелдік банктер есептейтін сыйақылар сомалары;

ағымдағы қаржы жылында қайтарылатын өткен қаржы жылдарына пайдаланылмаған бюджет қаражаты;

кінәлі тұлғаларға жатқызылған және бюджет кірісіне тапсыруға жататын материалдық құндылықтар мен ақша қаражатының кем шығуын өтеу сомасы;

басқа да түсімдер.

123. Бюджетпен есеп айырысу бойынша туындаған сома 3130 "Бюджетпен есеп айырысу бойынша қысқа мерзімді кредиторлық берешек" шоты қосалқы шоттарының кредитіне жазылады, бюджет кірісіне тиісті соманы аудару шамасына қарай – осы шоттың дебетіне жазылады.

124. Алынған немесе алынуға жататын табыс сомасына келесі корреспонденция жасалады:

1010 "Кассадағы ақша қаражаты" немесе 1030 "Есеп айырысу шоты" шоттарының дебеті және 6360 "Өзге кірістер", 6220 "Активтерді басқарудан түсетін өзге кірістер" шоттарының кредиті.

Бір мезгілде бюджет алдында есептелген кредиторлық берешек сомасына мынадай жазба жасалады: 3133 "Өзге операциялар бойынша бюджет алдындағы қысқа мерзімді кредиторлық берешек" қосалқы шотының кредиті 7120 "Бюджетпен есеп айырысу бойынша шығыстар" шотының дебетімен корреспонденцияда қаржыландыру валютасында.

Министрліктің валюталық шотына аудару кезінде бюджет кірісіне одан әрі есептеу үшін мынадай жазба жасалады: 1241 "Ведомствоішілік есеп айырысулар бойынша қысқа мерзімді дебиторлық берешек" қосалқы шотының дебеті және 1030 "Есеп айырысу шоты" шотының кредиті бойынша қаржыландыру валютасында.

Бюджеттің кірісіне аударғаннан кейін шетелдік мекеме хат-хабар жасайды: 3133 "Өзге операциялар бойынша бюджет алдындағы қысқа мерзімді кредиторлық берешек" қосалқы шотының дебеті және 1241 "Ведомствоішілік есеп айырысулар бойынша қысқа мерзімді дебиторлық берешек" қосалқы шотының қаржыландыру валютасындағы кредиті.

125. 3133 "Өзге операциялар бойынша бюджет алдындағы қысқа мерзімді кредиторлық берешек" қосалқы шоты, онда активтердің жетіспеуін өтеуден кірістердің, сондай-ақ шоттардың басқа топтарында көрсетілмеген өзге де кірістердің түсуі бойынша бюджет алдындағы шетелдік мекеменің қысқа мерзімді кредиторлық берешегі есепке алынады.

126. Шет елдегі консулдық алымның қолма-қол қабылданған сомаларын шет елдегі мекеме консулдық іс-әрекеттер жасаудан түскен қаражатты есепке алуға арналған шет елдегі мекеменің банктік шотына есепке жатқызу үшін оларды қабылдаған күннен бастап 10 (он) жұмыс күнінен кешіктірмей консулдық орналасқан мемлекеттегі қызмет көрсететін банкке тапсырады.

Шет елдегі мекеменің банктік шотына болу мемлекетінің валютасымен келіп түскен консулдық алымдарды қызмет көрсетуші банк шет елдегі мекеменің төлем тапсырмасы бойынша бір жұмыс күні ішінде "Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы" Қазақстан Республикасы Кодексінің (Салық кодексі) (бұдан әрі – Салық кодексі) 629-бабының 6-тармағында көзделген шетел валютасына айырбастайды.

Шет елдердегі мекеменің шоттарына келіп түскен консулдық алымдарды шет елдердегі мекеме Салық кодексінде белгіленген тәртіппен және мерзімдерде бюджет кірісіне одан әрі есепке алу үшін 108101 "Консулдық алымдар" кодын көрсете отырып, Министрліктің валюталық шотына аударады.

127. Шет елдердегі мекеменің шоттарына түскен басқа да кірістерді шет елдердегі мекеме олар түскен күннен бастап 5 (бес) жұмыс күні ішінде аударады және одан әрі бюджет кірісіне есептеу үшін Министрліктің валюталық шотына аударылады.

128. Консулдық алымдар сомаларының түсімі жазбалармен көрсетіледі - 1010 "Кассадағы ақша қаражаты" немесе 1030 "Есеп айырысу шоты" шоттарының дебеті және 6360 "Өзге кірістер" шотының кредиті.

Бір мезгілде қосымша жазбалар қалыптастырылады: 7120 "Бюджетпен есеп айырысу бойынша шығыстар" шотының дебеті және 3133 "Өзге операциялар бойынша бюджет алдындағы қысқа мерзімді кредиторлық берешек" қосалқы шотының кредиті.

Аударылған ақша қаражатының сомасына 1241 "Ведомствоішілік есеп айырысулар бойынша қысқа мерзімді дебиторлық берешек" қосалқы шотының дебеті бойынша және 1030 "Есеп айырысу шоты" шотының кредиті бойынша жазба қалыптастырылады.

Бір мезгілде 3133 "Өзге операциялар бойынша бюджет алдындағы қысқа мерзімді кредиторлық берешек" қосалқы шотының дебетіне және 1241 "Ведомствоішілік есеп айырысулар бойынша қысқа мерзімді дебиторлық берешек" қосалқы шотының кредитіне жазба қалыптастырылады.

Бухгалтерлік есептің автоматтандырылған ақпараттық жүйесінде "Банктің үзінді көшірмесі" құжатында немесе "Кассалық кіріс ордері" құжатында шығыстардың сыныптамасын таңдай отырып, 3133 "Өзге операциялар бойынша бюджет алдындағы қысқа мерзімді кредиторлық берешек" қосалқы шоты таңдалады.

Бухгалтерлік есептің автоматтандырылған ақпараттық жүйесінде консулдық алымдар сомасын бюджет кірісіне аудару кезінде "Банктің үзінді көшірмесі" құжатында контрагенттің карточкасын және бюджет шығыстарының экономикалық сыныптамасын таңдай отырып, 1241 "Ведомствоішілік есеп айырысулар бойынша қысқа мерзімді дебиторлық берешек" қосалқы шоты таңдалады.

129. Активтерді сатудан түскен сомалардың түсімі мемлекеттік бюджетке аударуға жатады және жазбалармен көрсетіледі –1010 "Кассадағы ақша қаражаты" немесе 1030 "Есеп айырысу шоты" шоттарының дебеті және 1231 "Сатып алушылар мен тапсырыс берушілердің қысқа мерзімді дебиторлық берешегі" қосалқы шотының кредиті.

Бір уақытта қосымша жазбалар жасалады:

1231 "Сатып алушылар мен тапсырыс берушілердің қысқа мерзімді дебиторлық берешегі" қосалқы шотының дебеті және 6320 "Ұзақ мерзімді активтердің шығуынан түскен кірістер" шотының кредиті;

7120 "Бюджетпен есеп айырысу бойынша шығыстар" шотының дебеті және 3131 "Активтерді сатудан түскен кірістер бойынша бюджет алдындағы қысқа мерзімді кредиторлық берешек" қосалқы шотының кредиті.

Аударылған ақша қаражатының сомасына 1241 "Ведомствоішілік есеп айырысулар бойынша қысқа мерзімді дебиторлық берешек" қосалқы шотының дебеті бойынша және 1030 "Есеп айырысу шоты" шотының кредиті бойынша жазба қалыптастырылады.

Бір мезгілде 3131 "Активтерді сатудан түскен кірістер бойынша бюджет алдындағы қысқа мерзімді кредиторлық берешек" қосалқы шотының дебетіне және 1241 "Ведомствоішілік есеп айырысулар бойынша қысқа мерзімді дебиторлық берешек" қосалқы шотының кредитіне жазба қалыптастырылады.

Бухгалтерлік есептің автоматтандырылған ақпараттық жүйесінде "Банктің үзінді көшірмесі" құжатында немесе "Кассалық кіріс ордері" құжатында сатып алушының карточкасын таңдау және шығыстардың сыныптамасы бар 1231 "Сатып алушылар мен тапсырыс берушілердің қысқа мерзімді дебиторлық берешегі" қосалқы шоты таңдалады. Бір мезгілде бухгалтерлік есептің автоматтандырылған ақпараттық жүйесінде "Ұзақ мерзімді активтердің шығуы" құжаты толтырылады және екінші жазбалар қалыптастырылады.

Активтерді сатудан түскен сомаларды бюджет кірісіне аудару кезінде "Банктің үзінді көшірмесі" құжатындағы бухгалтерлік есептің автоматтандырылған ақпараттық жүйесінде контрагенттің карточкасын және бюджет шығыстарының экономикалық сыныптамасын таңдай отырып, 1241 "Ведомствоішілік есеп айырысулар бойынша қысқа мерзімді дебиторлық берешек" қосалқы шоты таңдалады.

130. Бұрын шығыстарға есептен шығарылған сомалардың түсімі жазбалармен көрсетіледі–1010 "Кассадағы ақша қаражаты" немесе 1030 "Есеп айырысу шоты" шоттарының дебеті және 6360 "Өзге кірістер" шотының кредиті.

Бір мезгілде қосымша жазбалар қалыптастырылады: 7120 "Бюджетпен есеп айырысу бойынша шығыстар" шотының дебеті және 3133 "Өзге операциялар бойынша бюджет алдындағы қысқа мерзімді кредиторлық берешек" қосалқы шотының кредиті.

Аударылған ақша қаражатының сомасына 1241 "Ведомствоішілік есеп айырысулар бойынша қысқа мерзімді дебиторлық берешек" қосалқы шотының дебеті бойынша және 1030 "Есеп айырысу шоты" шотының кредиті бойынша жазба қалыптастырылады.

Бір мезгілде 3133 "Өзге операциялар бойынша бюджет алдындағы қысқа мерзімді кредиторлық берешек" қосалқы шотының дебетіне және 1241 "Ведомствоішілік есеп айырысулар бойынша қысқа мерзімді дебиторлық берешек" қосалқы шотының кредитіне жазба қалыптастырылады.

Бухгалтерлік есептің автоматтандырылған ақпараттық жүйесінде "Банктің үзінді көшірмесі" құжатында немесе "Кассалық кіріс ордері" құжатында шығыстардың сыныптамасын таңдай отырып, 3133 "Өзге операциялар бойынша бюджет алдындағы қысқа мерзімді кредиторлық берешек" қосалқы шоты таңдалады.

Бұрын шығыстарға есептен шығарылған сомаларды бюджет кірісіне аудару кезінде "Банктің үзінді көшірмесі" құжатындағы бухгалтерлік есептің автоматтандырылған ақпараттық жүйесінде контрагенттің карточкасын және бюджет шығыстарының экономикалық сыныптамасын таңдай отырып, 1241 "Ведомствоішілік есеп айырысулар бойынша қысқа мерзімді дебиторлық берешек" қосалқы шоты таңдалады.

131. Шотты пайдаланғаны үшін банктердің сыйақы бойынша сомалардың түсімі (банк комиссиясы) жазбалармен көрсетіледі–1010 "Кассадағы ақша қаражаты" немесе 1030 "Есеп айырысу шоты" шоттарының дебеті және 6360 "Өзге кірістер" шотының кредиті.

Бір мезгілде қосымша жазбалар қалыптастырылады: 7120 "Бюджетпен есеп айырысу бойынша шығыстар" шотының дебеті және 3133 "Өзге операциялар бойынша бюджет алдындағы қысқа мерзімді кредиторлық берешек" қосалқы шотының кредиті.

Аударылған ақша қаражатының сомасына 1241 "Ведомствоішілік есеп айырысулар бойынша қысқа мерзімді дебиторлық берешек" қосалқы шотының дебеті бойынша және 1030 "Есеп айырысу шоты" шотының кредиті бойынша жазба қалыптастырылады.

Бір мезгілде 3133 "Өзге операциялар бойынша бюджет алдындағы қысқа мерзімді кредиторлық берешек" қосалқы шотының дебетіне және 1241 "Ведомствоішілік есеп айырысулар бойынша қысқа мерзімді дебиторлық берешек" қосалқы шотының кредитіне жазба қалыптастырылады.

Бухгалтерлік есептің автоматтандырылған ақпараттық жүйесінде "Банктің үзінді көшірмесі" құжатында немесе "Кассалық кіріс ордері" құжатында шығыстардың сыныптамасын таңдай отырып, 3133 "Өзге операциялар бойынша бюджет алдындағы қысқа мерзімді кредиторлық берешек" қосалқы шоты таңдалады.

Банк сыйақысы бойынша соманы бюджет кірісіне аударған кезде "Банктің үзінді көшірмесі" құжатында бухгалтерлік есептің автоматтандырылған ақпараттық жүйесінде контрагенттің карточкасын және бюджет шығыстарының экономикалық сыныптамасын таңдай отырып, 1241 "Ведомствоішілік есеп айырысулар бойынша қысқа мерзімді дебиторлық берешек" қосалқы шоты таңдалады.

132. Өткен жылдардың қаржыландыру қалдықтарын бюджет кірісіне аудару кезінде бухгалтерлік есептің автоматтандырылған ақпараттық жүйесінде "Банктің үзінді көшірмесі" құжатында контрагенттің карточкасын және бюджет шығыстарының экономикалық сыныптамасын таңдай отырып, 1241 "Ведомствоішілік есеп айырысулар бойынша қысқа мерзімді дебиторлық берешек" қосалқы шоты таңдалады.

Аударылған ақша қаражатының сомасына 1241 "Ведомствоішілік есеп айырысулар бойынша қысқа мерзімді дебиторлық берешек" қосалқы шотының дебеті бойынша және 1030 "Есеп айырысу шоты" шотының кредиті бойынша жазба қалыптастырылады.

Бір уақытта жазбалар жасалады:

3133 "Өзге операциялар бойынша бюджет алдындағы қысқа мерзімді кредиторлық берешек" қосалқы шотының дебеті және 1241 "Ведомствоішілік есеп айырысулар бойынша қысқа мерзімді дебиторлық берешек" қосалқы шотының кредиті;

7120 "Бюджетпен есеп айырысу бойынша шығыстар" шотының дебеті және 3133 "Өзге операциялар бойынша бюджет алдындағы қысқа мерзімді кредиторлық берешек" қосалқы шотының кредиті.

10-тарау. Шығыстарды есепке алу тәртібі

133. Шығыстар активтің азаюымен немесе міндеттемелердің ұлғаюымен байланысты, сенімді өлшене алатын экономикалық пайдалардың төмендеуі немесе сервистік әлеуеттің төмендеуі туындағанда танылады.

Шетелдік мекеме шығындарды есептеу әдісі бойынша таниды.

134. Шетелдік мекеме бюджет қаражатын бекітілген қаржыландыру жоспарларында көзделген нысаналы мақсатына қатаң сәйкестікте жұмсауға міндетті.

Бюджет бойынша шығындарды есепке алу мекеме, бағдарлама, кіші бағдарлама бойынша және бюджеттік сыныптаманың ерекшеліктері бойынша жүргізіледі.

135. Шетелдік мекеменің операциялық шығыстары Шоттар жоспарының 7000-7100 "Операциялық шығыстар" бөлімі шоттарының қосалқы шотында танылады және еңбекақы төлеуге, міндетті сақтандыруға, қорлар бойынша, іссапарларға, коммуналдық төлемдер мен өзге қызметтер бойынша, ағымдағы жөндеуге және ұзақ мерзімді активтерді амортизациялау бойынша шығыстар кіреді. Бюджетпен есеп айырысу бойынша, жалдау бойынша және өзге операциялық шығыстар.

136. Шетелдік мекеме шығыстардың есептелуін мынадай корреспонденциялармен көрсетеді:

еңбекақы төлеу бойынша: 7010 "Еңбекақы төлеуге арналған шығыстар" шотының дебеті және 3241 "Еңбекақы төлеу бойынша қызметкерлерге қысқа мерзімді кредиторлық берешек" қосалқы шотының кредиті;

қорларды есептен шығару бойынша: 7060 "Қорлар бойынша шығыстар" шотының дебеті және Шоттар жоспарының "Қорлар" бөлімі шотының тиісті қосалқы шотының кредиті;

іссапарларға есеп беретін сома бойынша: 7070 "Іссапарларға арналған шығыстар" шотының дебеті және 1261 "Есеп беретін сомалар бойынша қызметкерлердің қысқа мерзімді дебиторлық берешегі", 1263 "Өзге де есеп беретін тұлғалардың қысқа мерзімді дебиторлық берешегі" қосалқы шотының кредиті;

коммуналдық төлемдер мен өзге қызметтер бойынша: 7080 "Коммуналдық төлемдер мен өзге қызметтер бойынша шығыстар" шотының дебеті және 3210 "Жеткізушілерге және мердігерлерге қысқа мерзімді кредиторлық берешек" қосалқы шотының кредиті;

ағымдағы жөндеуге: 7090 "Ағымдағы жөндеуге арналған шығыстар" шотының дебеті және 3210 "Жеткізушілерге және мердігерлерге қысқа мерзімді кредиторлық берешек" қосалқы шотының кредиті;

ұзақ мерзімді активтерді амортизациялау бойынша: 7110 "Ұзақ мерзімді активтердің амортизациясы бойынша шығыстар" шотының дебеті және ұзақ мерзімді активтердің жиналған амортизациясы бойынша тиісті қосалқы шоттың кредиті;

бюджетпен есеп айырысу бойынша: 7120 "Бюджетке төленетін төлем бойынша шығыстар" шотының дебеті және 3133 "Өзге операциялар бойынша бюджет алдындағы қысқа мерзімді кредиторлық берешек" қосалқы шотының кредиті;

137. Шетелдік мекеме бағамдық айырмадан шығыстарды мынадай жазбамен көрсетеді:

бағам төмендегенде - 7430 "Бағамдық айырма бойынша шығыстар" шотының дебеті, Шоттар жоспары активінің тиісті қосалқы шотының/шотының кредиті;

бағам артқанда - 7430 "Бағамдық айырма бойынша шығыстар" шотының дебеті және Шоттар жоспары міндеттемелерінің тиісті қосалқы шотының/шотының кредиті.

138. Өзге шығыстар шетелдік мекеменің есебінде мынадай тізбектермен көрсетіледі: 7460 "Өзге шығыстар" шотының дебеті және Шоттар жоспарының "Қорлар" кіші бөлімі шотының тиісті қосалқы шотының (бұзылудан қорларды жоғалтқанда).

139. Шетелдік мекеме жыл аяқталғаннан кейін есепті жылдың қаржылық нәтижесіне шығыстар шоттарын жабуды жүргізеді, бұл ретте 5210 "Есепті жылдың қаржылық нәтижесі", 5230 "Бюджетке түсетін түсімдер бойынша есепті кезеңнің қаржылық нәтижесі" дебеттеледі және шығыстардың тиісті шоттары кредиттеледі.

11-тарау. Таза активтерді/капиталды есепке алу тәртібі

140. 5100 "Резервтер" кіші бөлімінің шоттарында активтерді қайта бағаланған құны бойынша есепке алу моделін пайдаланған кезде есептелетін ұзақ мерзімді активтерді қайта бағалауға, шетелдік қызмет бойынша шетел валютасын қайта есептеуге және өзге резервтерге арналған сомалар көрсетіледі.

Ұзақ мерзімді активтерді қайта бағалауға резервтерді есептеу мен есептен шығару тәртібі осы Қағидалардың 5-тарауына сәйкес анықталған.

141. 5210 "Есепті жылдың қаржылық нәтижесі" шотында есепті жылдағы шетелдік мекеменің кірістері мен шығыстарының сомасын жабу нәтижесі көрсетіледі, бұл ретте мынадай корреспонденциялар жүзеге асырылады:

5210 "Есепті жылдың қаржылық нәтижесі" шотының дебеті және Шоттар жоспары шығыстарының тиісті қосалқы шотының/шотының кредиті;

Шоттар жоспары кірістерінің тиісті қосалқы шотының/шотының дебеті және 5210 "Есепті жылдың қаржылық нәтижесі" шотының кредиті.

142. 5230 "Бюджетке түсетін түсімдер бойынша есепті кезеңнің қаржылық нәтижесі" шотында есепті кезеңдегі шетелдік мекеменің кірістері мен шығыстарының жабылу сомасының нәтижесі көрсетіледі, бұл ретте корреспонденция жүзеге асырылады:

5230 "Бюджетке түсетін түсімдер бойынша есепті кезеңнің қаржылық нәтижесі" шотының дебеті және Шоттар жоспары шығыстарының тиісті шотының/қосалқы шотының кредиті;

Шоттар жоспары кірістерінің тиісті шотының/қосалқы шотының дебеті және 5230 "Бюджетке түсетін түсімдер бойынша есепті кезеңнің қаржылық нәтижесі" шотының кредиті.

143. 5220 "Өткен жылдардың қаржылық нәтижесі" шотында есепті жылды қоса алғанда шетелдік мекеме қызметінің барлық кезеңіне ұлғаю нәтижесімен қаржылық қорытынды көрсетіледі және мынадай жазбамен көрсетіледі:

5220 "Өткен жылдардың қаржылық нәтижесі" шотының дебеті және есепті жылдың теріс қаржылық нәтижесі болған кезде 5210 "Есепті жылдың қаржылық нәтижесі" шотының кредиті;

5210 "Есепті жылдың қаржылық нәтижесі" шотының дебеті және есепті жылдың оң қаржылық нәтижесі болған кезде 5220 "Өткен жылдардың қаржылық нәтижесі" шотының кредиті.

Ағымдағы кезеңде өткен жылдардың қателерін түзету 5220 "Алдыңғы жылдардағы қаржы нәтижесі" шотын қолдана отырып жүзеге асырылады.

12-тарау. Баланстан тыс шоттардағы есепке алу тәртібі

144. Баланстан тыс шоттарда шет елдегі мекемеде уақытша болатын және шет елдегі мекемеге тиесілі емес материалдық құндылықтар (жалға алынған негізгі құралдар, шет елдегі мекемелер лизинг шартымен пайдаланатын мүлік және жауапты сақтауға қабылданған материалдық құндылықтар), сондай-ақ қатаң есептілік бланкілері, сыйлық қорының заттары, кәдесыйлар және шет елдегі мекеменің мұқтажы үшін пайдаланылатын басқа да материалдық құндылықтар есепке алынады.

145. Баланстан тыс шоттарда есеп бір жазбаға негізделіп жүргізіледі, қарапайым түрде айдың соңына қалдықтар есептеліп, қаржы есебі шығарылады.

146. Баланстан тыс шоттарда есепке алынған материалдық құндылықтарды түгендеу және есептен шығару баланста есепке алынатын құндылықтар үшін белгіленген тәртіппен және белгіленген мерзім аралығында жүргізіледі.

13-тарау. Қаржылық есептілікті ұсыну тәртібі

147. Қызметтің есептелуі мен үздіксіздігі бухгалтерлік есепті жүргізу мен қаржылық есептілікті жасаудың қағидаттары болып табылады.

Есептеу қағидаты төлем уақытына қарамай, оларды жасау фактісі бойынша операция қорытындыларын танумен қамтамасыз етіледі.

Қызметтің үздіксіздігі қағидаты шетелдік мекеме болашақта жұмыс істеуге ниетті екендігін, қызметті жою қажеттілігі немесе қызмет ауқымын анағұрлым қысқартуға болмайтынын білдіреді.

148. Қаржылық есептіліктің негізгі сапалық сипаттамалары түсініктілік, орындылық, сеніміділік пен салыстырмалық болып табылады.

149. Операциялар мен оқиғалар есепке алу құжаттамасында тіркеледі және олар жататын кезеңдердің қаржылық есептіліктерінде танылады.

150. Активтер, міндеттемелер және капитал қаржылық есептіліктің қаржы ережесін бағалауға байланысты элементтері болып табылады.

Кірістер мен шығыстар қаржылық қызмет нәтижелері туралы есепте қызмет нәтижелерін тікелей өлшеуге байланысты элементтер болып табылады.

151. Барлық міндеттемелерді алып тастағаннан кейін қалатын активтердегі үлес таза активтер/капитал болып табылады.

Таза активтер/капитал қаржылық жағдай туралы есепте (активтер міндеттемелерді алып тастағанда) қалдық шамасын көрсетеді және оң немесе теріс болуы мүмкін.

152. Қаржы жылы жылдық қаржылық есептілік үшін есепті кезең болып табылады. Қайта құрылған шетелдік мекеме үшін бірінші есепті жыл оның мемлекеттік тіркелген сәтінен бастап сол жылдың 31 желтоқсанын қоса алғандағы кезеңде басталады.

153. Шет елдердегі мекемелер ай сайын министрлікке есепті айдан кейінгі айдың 3-күнінен кешіктірмей және Министрлік белгілеген және ол шет елдердегі мекемеге жеткізген Нысандар көлемінде есептілікті ұсынады.

154. Шет елдердегі мекемелер жылдық және жартыжылдық қаржылық есептілікті Министрлік белгілеген және ол шет елдердегі мекемелерге қаржылық есептілікті ұсыну күніне дейін жеткізген мерзімдерде, сондай-ақ нысандардың жеткізілген тізбесіне сәйкес нысандар көлемінде, оның ішінде Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 2017 жылғы 1 тамыздағы № 468 бұйрығымен бекітілген (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу Тізілімінде 2017 жылғы 11 желтоқсанда № 15594 болып тіркелген) қаржылық есептіліктің нысандары бойынша ұсынады.

155. Министрліктің шетелдік мекемелері қаржылық есептілікті үтірден кейін екі белгіні толық бірлікте көрсете отырып, қаржыландыру валютасында ұсынады.

156. Шет елдегі мекеменің жылдық және жартыжылдық қаржылық есептілігіне шет елдегі мекеменің басшысы ибухгалтер мақұлдап қол қояды.

14-тарау. Қаржыландыру валютасындағы бухгалтерлік баланстың жекелеген баптарын қайта есептеу тәртібі

157. Бюджет кодексіне сәйкес болу мемлекетінің айырбасталған шетел валютасын шетел валютасындағы шотқа валюта түрлері бойынша есепке алынған күннен бастап күнтізбелік 10 (он) күн ішінде шетелдік мекеме мақсаты бойынша пайдаланады.

Пайдаланылмаған шетел валютасы осы Нұсқаулықтың 162-тармағында көрсетілген мерзім өткеннен кейін қаржыландыру валютасындағы соманы валюта айырбастау жүзеге асырылған ерекшелікке кейіннен қалпына келтіре отырып қайта айырбасталады.

1030 "Есеп айырысу шоты" шоты бойынша шетелдік мекемелердің жылдық қаржылық есептілігінде шетел валютасындағы қаражат қалдығының болуына жол берілмейді.

158. Әрбір операция бойынша есепке алу мақсаттары үшін болу мемлекетінің валютасында айырбастау бағамы бойынша қаржыландыру валютасындағы баламасы айқындалады.

Олар бойынша есеп айырысулар болатын мемлекеттің валютасында жүргізілетін дебиторлық немесе кредиторлық берешекпен операциялар бойынша ақша (монетарлық) баптарының пайда болу күні мен оларды өтеу үшін қаржыландыру валютасын айырбастау күні арасындағы валюталардың айырбастау бағамдарының өзгеруіне байланысты бағамдық айырма айқындалады.

159. Әрбір есепті күнге мемлекеттік мекеме есепте мыналарды көрсетеді:

түпкілікті бағамды (есепті күнге ағымдағы валюталық бағамды) пайдалана отырып қайта есептелген – шетел валютасындағы ақшалай (монетарлы) баптар;

операция жасау күніне айырбастау бағамы бойынша – шетел валютасындағы ақшалай емес (монетарлы емес) баптар;

әділ құнды анықтау мерзімінде әрекет еткен айырбастау бағамдары бойынша қайта есептелген – әділ құн бойынша бағаланған шетел валютасындағы ақшалай емес (монетарлы емес) баптар.

Мыналар монетарлы (ақшалай) баптар болып табылады: ақша қаражаты, ақша қаражаты түрінде төлеуге жататын зейнетақылар мен қызметкерлерге басқа сыйақылар, ақша қаражатымен өтеуге жататын резервтер.

Мыналар монетарлы емес (ақшалай емес) баптар болып табылады: тауарлар мен қызметтер үшін аванстық төлемдердің сомасы, материалдық емес активтер, қорлар, негізгі құралдар, сондай-ақ ақшалай емес (монетарлы емес) активті ұсыну жолымен реттеуге жататын резервтер/міндеттемелер.

160. Айырбастау бағамының өзгеруі нәтижесінде операцияны жасау күні мен шетел валютасындағы операциялар бойынша монетарлы (ақшалай) баптарды өтеу күні арасында бағамдық айырма туындайды.

Ол бойынша операция мен есеп айырысу бір есепті кезең ішінде жүзеге асырылса, онда барлық бағамдық айырма сол есепті кезеңде танылады.

Операция бойынша есеп айырысу оны жасау кезеңінен кейінгі есеп кезеңінде жүргізілсе, әрбір аралық есеп кезеңінде, тіпті есеп айырысу кезеңіне дейін танылатын бағамдық айырма осы кезеңнің ішінде валюталық бағамдардың өзгеруімен анықталады.

161. Бағамдық айырманың өзгеруі есепте мынадай корреспонденциялармен көрсетіледі:

активтердің шоттары бойынша:

бағам көтерілген кезде: Шоттар жоспары активінің тиісті қосалқы шотының/шотының дебеті және 6340 "Бағамдық айырмадан түсетін кірістер" шотының кредиті;

бағам төмендеген кезде: 7430 "Бағамдық айырма бойынша шығыстар" шотының дебеті, Шоттар жоспары активінің тиісті қосалқы шотының/шотының

міндеттемелер шоттары бойынша:

бағам көтерілген кезде 7430 "Бағамдық айырма бойынша шығыстар" шотының дебеті, Шоттар жоспары міндеттемесі тиісті қосалқы шотының/шотының кредиті;

бағам төмендеген кезде: Шоттар жоспары міндеттемесі тиісті қосалқы шотының/шотының дебеті, 6340 "Бағамдық айырмадан түсетін кірістер" шотының кредиті.

162. Шетелдік қызметке шетелдегі дипломатиялық және оларға теңестірілген өкілдіктер, консулдық және өз қызметін Қазақстан Республикасынан тыс шоғырландырылған қаржылық есептілік ұсынатын органның валютасынан ерекшеленетін валютада жүзеге асыратын Қазақстан Республикасының басқа мемлекеттік мекемелері жатқызылады.

163. Ақша қаражатының негізгі бөлігі генерацияланатын және жұмсалатын негізгі экономикалық ортаның валютасы шетелдік қызметті жүзеге асыратын мекемелер үшін қолданыстағы валюта болып табылады.

164. Есепті кезеңдегі нәтижелер және қаржылық көрсеткіштер мынадай рәсімдерді пайдалана отырып қолданыстағы валютадан ұсыну валютасына қайта есептеуге жатады:

1) әрбір берілген бухгалтерлік баланс бойынша активтер мен міндеттемелер (яғни салыстырмалы деректерді қоса алғанда) осы бухгалтерлік баланс күніндегі түпкілікті бағам бойынша қайта есептеуге жатады;

2) қаржылық қызметтің нәтижелері туралы әрбір есеп бойынша жалпы кірістер мен шығыстар (яғни салыстырмалы деректерді қоса алғанда) операцияларды жүзеге асыру күніндегі бағам бойынша қайта есептеуге жатады;

3) барлық туындаған бағамдық айырмалар таза активтердің/капиталдың жеке құрауышы ретінде тануға жатады. Оң бағамдық айырма 5114 "Шетелдік қызмет бойынша шетел валютасын қайта есептеуге арналған резерв" қосалқы шотының кредиті бойынша, бұрын есептелген резерв болған кезде теріс бағамдық айырма 5114 "Шетелдік қызмет бойынша шетел валютасын қайта есептеуге арналған резерв" қосалқы шотының дебеті бойынша көрсетіледі.

Бұрын есептелген резерв болмаған кезде теріс бағамдық айырма 5220 "Өткен жылдардың қаржылық нәтижесі" қосалқы шотының дебеті бойынша көрсетіледі.

165. Шетелдік қызметті жүзеге асыратын жағдайда мекеме қолданыстағы валютаны өзгерткен жағдайда, соңғысы қайта есептеу рәсімдерін қолдануы тиіс, олар ауысу сәтінен бастап жаңа қолданыстағы валюталарға перспективалық қолданылады. Басқаша айтқанда, барлық баптарды валюта ауысқан күнге бар бағам бойынша жаңа қолданыстағы валютаға қайта есептеуді жүргізу қажет.

Шетелдік қызмет шығып қалған кезде осы шетелдік қызметке қатысты жеке құрауыш ретінде танылған бағамдық айырмалардың жиынтық сомасы шығып қалудан кіріс танылатын кезеңдегі шоғырландырылған қаржылық есептілікте танылуы тиіс.

	Шетелдегі мекемелерінде бухгалтерлік есеп жөніндегі жалпы ережелерді қолдану тәртібі қоса беріліп отырған нұсқаулыққа 1-қосымша
	"Бекітемін" _________________________ Шет елдегі мекеменің басшысы ____жылғы"__" _________

Қорларды жұмсауға акті

____________ қаласы ____жылғы"__" _________

Біз, төменде қол қоюшылар,

Құрамындағы Комиссия:

________________________________________________________________________

(лауазымы және тегі, кемінде үш адам)

________________________________________________________________________

мекеменің мұқтаждығына қорларды беру ведомосы негізінде осы актіні жасады

______ жылы № ___жұмсалған

__________________________________________________________________

(қандай мақсаттарға екенін көрсету)

Комиссия төрағасы: __________________ __________________ ________________

лауазымы қолы қолтаңбаның

толық

жазылуы

Комиссия мүшелері: __________________ __________________ _________________

лауазымы қолы қолтаңбаның

толық

жазылуы

	Шетелдік мекемелерде бухгалтерлік есеп бойынша жалпы ережелерді қолдану тәртібі туралы нұсқаулыққа 2-қосымша
	"Бекітемін" _______________________ (Шет елдердегі мекеме басшысының лауазымы) Мөр орны _________________________ (қолы) (тегі және аты-жөні) 20__ жылғы "__"_________

Қонаққа шақырылған орындарға баруды ұйымдастыруға арналған қорларды жұмсау актісі 20 ___ жылы "___"______

________қаласы 20__ жылғы "__" _________

Құрамындағы өкілдік шығындарды есептен шығару жөніндегі комиссия:

_____________ ___________________________,

(лауазымы) (қызметкерлердің аты-жөні)

_____________ ___________________________,

(лауазымы) (қызметкерлердің аты-жөні)

_____________ ___________________________,

(лауазымы) (қызметкерлердің аты-жөні)

шетелдік мекеменің мұқтаждықтарына арналған материалдарды беру ведомостарына сәйкес шетелдік мекеменің қоймасынан алынған қорлар қонақтадың болуды ұйымдастыруға жұмсалғаны туралы осы актіні жасады 20__ жылғы_________.

(ай)

Шығыстар нысаналы мақсаты бойынша жүргізілген және шетелдегі мекеменің өкілдік шығындарына бухгалтерлік есеп бойынша есептен шығаруға жатады.

Қосымша: __ парақ.

______________ _________ __________________________

(лауазымы) (қолы) ( қызметкерлердің аты-жөні)

______________ _________ __________________________

(лауазымы) (қолы) (қызметкерлердің аты-жөні)

______________ _________ __________________________

(лауазымы) (қолы) (қызметкерлердің аты-жөні)

	Шетелдік мекемелерде бухгалтерлік есеп бойынша жалпы ережелерді қолдану тәртібі туралы нұсқаулыққа 3-қосымша
	"Бекітемін" _______________________
	(шет елдердегі мекеме басшысының лауазымы) Мөр орны _________________________ (қолы) (тегі және аты-жөні) 20__ жылғы "__"_________

Өкілдік шығындарға қорларды жұмсау актісі

________қаласы 20__ жылғы "__" _________

Құрамындағы өкілдік шығындарды есептен шығару жөніндегі комиссия:

_____________ ___________________________,

(лауазымы) (қызметкерлердің аты-жөні)

_____________ ___________________________,

(лауазымы) (қызметкерлердің аты-жөні)

_____________ ___________________________,

(лауазымы) (қызметкерлердің аты-жөні)

шетелдік мекеменің қоймасынан алынған қорлар туралы осы актіні жасады:

____________________________________________________________________

(қандай мақсаттарға екенін көрсету)

шетелдік мекеменің қажеттіліктеріне материалдар берудің мынадай ведомостері негізінде:______ жылғы_________ №____________________________________________сомасына; _____ жылғы_______ №____

(валюта көрсетілген цифрлармен сомасы)

________________________________________________________ сомасына.

(валюта көрсетілген цифрлармен сомасы)

келесі алушыларға берілді:

№	Алушының тегі, аты, әкесінің аты (бар болса)	Ұйымның атауы және/немесе алушының лауазымы
1
2
3
4
5

Шығыстар нысаналы мақсаты бойынша жүргізілген, қорлар бухгалтерлік есеп бойынша шетелдік мекеменің өкілдік шығындарына есептен шығаруға жатады.

Қосымшалар: __ парақ.

_____________ ______________ _________________________________

(лауазымы) (қолы) (қызметкерлердің аты-жөні)

_____________ ______________ _________________________________

(лауазымы) (қолы) (қызметкерлердің аты-жөні)

_____________ _______________ _________________________________

(лауазымы) (қолы) (қызметкерлердің аты-жөні)

	Шетелдік мекемелерде бухгалтерлік есеп бойынша жалпы ережелерді қолдану тәртібі туралы нұсқаулыққа 4- қосымша
	"Бекітемін" _______________________ (шет елдердегі мекеме басшысының лауазымы) Мөр орны _________________________ (қолы) (тегі және аты-жөні) 20__ жылғы "__"_________

Шақырылған адамдардың тізімі

Өкілдік іс-шараны өткізу күні: 20 ___ жылғы "__" _____________

Мақсаты іс-шаралар: _____________________________________________

______________________________________________________________

Шақырылған адамдардың саны: ____ адам, оның ішінде ____ шетелдік.

№	Шақырылған адамның тегі, аты	Шақырылған адам туралы мәліметтер (ұйымның атауы/ лауазымы)
1
2
…

________________ _________________ ________________________

(лауазымы) (қолы) (тегі және аты-жөні)

	Шетелдік мекемелерде бухгалтерлік есеп бойынша жалпы ережелерді қолдану тәртібі туралы нұсқаулыққа 5- қосымша
	"Бекітемін" _______________________ (шет елдердегі мекеме басшысының лауазымы)
	Мөр орны _________________________ (қолы) (тегі және аты-жөні) 20__ жылғы "__"_________

Тарату тізілімі

№	Алушының атауы (ұйымның атауы/ тұлғаның лауазымы және тегі, аты, әкесінің аты (бар болса)	Алушы туралы мәліметтер (пошталық мекенжайы және т.б.)
1
2
…

Хаттамаға жауапты _________ __________________

(қолы) (тегі және аты-жөні)

	Шетелдік мекемелерде бухгалтерлік есеп бойынша жалпы ережелерді қолдану тәртібі туралы нұсқаулыққа 6- қосымша
	"Бекітемін" _______________________ (шет елдердегі мекеме басшысының лауазымы)
	Мөр орны _________________________ (қолы) (тегі және аты-жөні) 20__ жылғы "__"_________

Өкілдік шығындарды есептен шығаруғаарналған акті

________қаласы 20__ жылғы "__" _________

Құрамындағы өкілдік шығындарды есептен шығару жөніндегі комиссия:

______________________ ___________________________,

(лауазымы) (қызметкерлердің аты-жөні)

______________________ ___________________________,

(лауазымы) (қызметкерлердің аты-жөні)

______________________ ___________________________,

(лауазымы) (қызметкерлердің аты-жөні)

төмендегі өкілдік іс-шараға шығыстарды есептен шығару туралы осы актіні жасады:

1. Өкілдік іс-шараның түрі:

_____________________________________________________________________

(қызметкерлердің лауазымы мен тегін, атын, әкесінің атын көрсете отырып,

сапарларды ұйымдастыру шеңберіндегі ресми қабылдау/іс-шара/

дипломатиялық кездесу)

2. Іс-шараны өткізу күні: 20 ___ жылғы "___" ______________.

3. Мақсаты ісшаралар:____________________________________________________

4. Шақырылған адамдардың саны: ___адам, оның ішінде ___шетелдік.

5. Қатысушылардың нақты саны (іс-шара күніндегі ауызша есептеулер негізінде): ___ адам, оның ішінде ___ шетелдік.

6. Іс-шараны өткізуге келесі шығындар жұмсалды:

№	Өкілдік шығындардың түрлері	Сомасы (валюта көрсетілген сандармен)
		жергілікті валютада	қаржыландыру валютамен
	Қаржыландыру валютасындағы жиыны

7. Бұдан басқа, шетелдік мекеменің қоймасынан Қазақстан Республикасы Сыртқы істер министрлігінің бөлінісі бойынша келіп түскен кәдесыйлар, полиграфиялық және өзге де үлестіру өнімдері мемлекеттік мекеменің мұқтаждықтарына арналған материалдарды беру ведомостарына сәйкес берілді:_____ жылғы №_ _,

(валюта көрсетілген цифрлармен сомасы)

_____ жылғы ________№_______________________.

(валюта көрсетілген цифрлармен сомасы)

Шығыстар нысаналы мақсаты бойынша жүргізілген және шетелдегі мекеменің өкілдік шығындарына бухгалтерлік есеп бойынша есептен шығаруға жатады.

Қосымшалар: ___парақ.

__________ _______ ____________________________

(лауазымы) (қолы) (қызметкерлердің аты-жөні)

__________ ______ _____________________________

(лауазымы) (қолы) (қызметкерлердің аты-жөні)

_________ _______ _____________________________

(лауазымы) (қолы) (қызметкерлердің аты-жөні)

Шетелдік мекемелерде бухгалтерлік есеп бойынша жалпы ережелерді қолдану тәртібі туралы нұсқаулыққа 7- қосымша

_____________________________

шет елдегі мекеменің атауы

Автомобильдің жол парағы

Автомобиль маркасы	Мемлекеттік нөмірі	Түгендеу нөмірі	Отын маркасы (бензин / дизель)	Отын шығыны 100 километр жүріске (литрмен)	Айына белгіленген жүріс лимиті (километрмен)

Жүргізуші, (тегі және аты-жөні)________________

Жүргізуші, (тегі және аты-жөні)________________

Операция	Қозғалыс бағыты		Спидометр көрсеткіштері, (километрмен)	Қалдығы		Шетелдік мекеме берген	Жұмсалған	Қолы
	жөнелту орны	тағайындалған орны		кіру кезінде	қайтару кезінде			автомобильдің техникалық жай-күйі үшін механик-жүргізуші	автокөлікті қабылдау және тапсыру үшін жүргізушінің
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10
Есепті кезеңнің басы
Есепті кезеңнің соңы

Барлығы өткен (километрмен)_________

Жол парағын механик-жүргізуші қабылдады ____________

Шетелдік мекемелерде бухгалтерлік есеп бойынша жалпы ережелерді қолдану тәртібі туралы нұсқаулыққа 8- қосымша

___________________________

шет елдегі мекеменің атауы

Материалдық құндылықтарды кіріске алу үшін қолданылады Шет елдердегі мекемелер үшін үлгі

Қабылдау жүкқұжатты

____ жылғы "__" ___________

Алынған ______________________________________________

№	Материалдардың атауы	Өлшем бірлігі	Саны	Бағасы	Сомасы

Жиыны

Жиыны: ____ саны ________ соммасына

Қабылдады (алды)

__________________ _______________________

(лауазымы) (қолы)

___________________________________

(шет елдегі қызметкерлердің аты-жөні)