Об утверждении Инструкции по проведению обследования технического состояния подъемников (вышек) с истекшим сроком службы с целью определения возможности их дальнейшей эксплуатации

Приказ Министра по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан от 29 сентября 2021 года № 483. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 30 сентября 2021 года № 24570.

      В соответствии с подпунктом 122) пункта 16 Положения о Министерстве по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан, утвержденного постановлением Правительства Республики Казахстан от 23 октября 2020 года № 701, ПРИКАЗЫВАЮ:

      Сноска. Преамбула - в редакции приказа Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 14.07.2023 № 382 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      1. Утвердить прилагаемую Инструкцию по проведению обследования технического состояния подъемников (вышек) с истекшим сроком службы с целью определения возможности их дальнейшей эксплуатации.

      2. Комитету промышленной безопасности Министерства по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан в установленном законодательством Республики Казахстан порядке обеспечить:

      1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

      2) размещение настоящего приказа на официальном интернет-ресурсе Министерства по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан;

      3) в течение десяти рабочих дней после государственной регистрации настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан представление в Юридический департамент Министерства по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан сведений об исполнении мероприятий, предусмотренных подпунктами 1) и 2) настоящего пункта.

      3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего вице-министра по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан.

      4. Настоящий приказ вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

      Министр по чрезвычайным
ситуациям Республики Казахстан
Ю. Ильин

 

      "СОГЛАСОВАН"
Министерство индустрии и
инфраструктурного развития
Республики Казахстан

 

      "СОГЛАСОВАН"
Министерство национальной
экономики Республики Казахстан

 

      "СОГЛАСОВАН"
Министерство энергетики
Республики Казахстан

  Утверждена
приказом Министра по чрезвычайным
ситуациям Республики Казахстан
от 29 сентября 2021 года № 483

Инструкция по проведению обследования технического состояния подъемников (вышек) с истекшим сроком службы с целью определения возможности их дальнейшей эксплуатации

Глава 1. Общие положения

      1. Настоящая Инструкция по проведению обследования технического состояния подъемников (вышек) с истекшим сроком службы с целью определения возможности их дальнейшей эксплуатации (далее – Инструкция) разработана в соответствии с подпунктом 122) пункта 16 Положения о Министерстве по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан, утвержденного постановлением Правительства Республики Казахстан от 23 октября 2020 года № 701 и детализирует порядок организации и проведения обследования технического состояния подъемников (вышек) с истекшим сроком службы с целью определения возможности их дальнейшей безопасной эксплуатации (далее – подъемники).

      Сноска. Пункт 1 - в редакции приказа Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 14.07.2023 № 382 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      2. Требования по видам и периодичности обследования, приведенные в настоящей Инструкции, основаны на требованиях Инструкции об организации и порядке проведения обследования технического состояния грузоподъемных машин, отработавших нормативный срок службы, с целью определения возможности их дальнейшей эксплуатации, утвержденной приказом Министра по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан от 10 августа 2021 года № 389 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 24006) (далее – Инструкция по обследованию технического состояния грузоподъемных машин, отработавших нормативный срок службы) и уточняют их применительно к особенностям грузоподъемных машин, указанных в пункте 1 настоящей Инструкции.

      3. В настоящей Инструкции применяются термины, установленные в Законе Республики Казахстан "О гражданской защите" (далее – Закон), в Правилах обеспечения промышленной безопасности при эксплуатации грузоподъемных механизмов, утвержденных приказом Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 30 декабря 2014 года № 359 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 10332) (далее – Правила) и Инструкции по обследованию технического состояния грузоподъемных машин, отработавших нормативный срок службы.

      Сноска. Пункт 3 - в редакции приказа Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 14.07.2023 № 382 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 2. Виды и периодичность обследования

      4. Расчетный срок службы подъемника указывается изготовителем в паспорте. В случае отсутствия таких данных в паспорте подъемника за нормативный срок службы для грузопассажирских, грузовых, фасадных подъемников и лебедок – принимают срок службы 8 лет.

      5. Истечение нормативного срока службы определяется с даты выпуска подъемника заводом-изготовителем, указанной в паспорте подъемника. При отсутствии указания в паспорте месяца изготовления подъемника срок его изготовления исчисляется с 1 января года изготовления.

      6. Обследование подъемников проводится с целью продления срока дальнейшей эксплуатации, по истечении нормативного срока службы.

      7. Предусматриваются следующие виды обследования подъемников с истекшим нормативным сроком службы:

      первичное;

      повторное;

      внеочередное.

      Внеочередное обследование выполняется вне зависимости от срока эксплуатации подъемника.

      8. Первичное обследование подъемников проводится после выработки нормативного срока службы.

      9. Количество повторных обследований не ограничивается. Возможность дальнейшей эксплуатации определяют общим техническим состоянием подъемника и соответствием выполняемым функциям, включая эргономические показатели, и экономической целесообразностью ремонта.

      10. Сроки повторных обследований определяются организацией, проводящей обследование в соответствии (на основании) с результатами заключения организации, проводившей предыдущее обследование.

      11. Подъемники подвергаются внеочередному обследованию в следующих случаях:

      1) при подготовке и оформлении дубликата паспорта или разработке нового;

      2) если в процессе эксплуатации наблюдается неоднократное появление трещин в несущих металлоконструкциях;

      3) если при испытании под нагрузкой, превышающей номинальную грузоподъемность на 50 %, установлено возникновение остаточной деформации;

      4) при наличии деформаций металлоконструкций, возникающих в результате аварий;

      5) если подъемник установлен на другое шасси.

      12. Максимальный срок эксплуатации до следующего обследования определяется с учетом технического состояния подъемника, регулярности проведения технического обслуживания и ремонтов, но не более 3-х лет.

      13. Эксплуатирующая организация, с учетом эксплуатационной документации завода-изготовителя, ежегодно составляет и исполняет план технического обслуживания и предупредительного ремонта подъемника.

      14. Полнокомплектные ремонты эксплуатирующая организация проводит после каждого обследования (при наличии записей в дефектной ведомости о необходимости проведения ремонта). Капитально-восстановительный ремонт, а соответственно разборка и дообследование подъемника проводятся после второго повторного обследования (если по своему техническому состоянию подъемник к этому времени не достигнет своего предельного состояния и не будет списан). Возможность дальнейшей эксплуатации определяется комиссией, проводящей обследование.

      15. Все виды неразрушающего контроля, измерения, определение механических свойств, исследование микроструктуры металла, расчеты на прочность и проведение испытаний во время проведения обследования подъемников осуществляются в соответствии с требованиями Закона Республики Казахстан "Об обеспечении единства измерений", эксплуатационной документации и соответствующих документов заводов изготовителей.

Глава 3. Организация обследования

      16. Проведение обследования подъемников, в соответствии с пунктом 8 Инструкции по обследованию технического состояния грузоподъемных машин, отработавших нормативный срок службы, предоставляется организациям, аттестованным в соответствии с пунктом 1 статьи 72 Закона.

      17. Обследованию подвергаются подъемники, находящиеся в рабочем состоянии. При проведении обследования подъемников, находящихся в неработоспособном состоянии, проведение испытаний осуществляется после приведения их в работоспособное состояние.

      18. Обследование на предмет продления срока службы совмещается с техническим освидетельствованием.

      19. Передача подъемников с истекшим сроком службы на первичное, повторное или внеочередное обследование определяется приказом по организации, являющейся ее владельцем. Приказ может оформляться на один или сразу на группу подъемников.

      20. Организация, проводящая обследование, издает приказ о назначении состава комиссии по обследованию подъемника конкретного заказчика. В приказе указывается председатель комиссии и члены комиссии. Минимальный состав комиссии – 3 человека.

      21. Владелец подъемника подготавливает к обследованию:

      1) подъемник, испытательные грузы, выделяет машиниста (оператора) на период проведения обследования;

      2) оборудование для обследования металлических конструкций и механизмов на высоте (при необходимости);

      3) акт проверки сопротивления изоляции и заземления (при необходимости);

      4) эксплуатационную документацию по подъемнику;

      5) проект проведенного ремонта (реконструкции), а также сертификаты на металл, использованный при проведении ремонта (реконструкции), если эти работы проводились;

      6) справку о характере работ, выполняемых подъемником;

      7) журнал технических обслуживаний (либо вахтенный журнал) с записями о проведенных технических обслуживаниях и текущих ремонтах.

      22. Акт о результатах проведенного обследования с заключением о возможности дальнейшей эксплуатации выдается только на подъемник, находящийся в работоспособном состоянии и выдержавший статические и динамические испытания.

Глава 4. Программа проведения обследования подъемников

      23. Программа проведения обследования подъемника включает:

      1) проверку у владельца подъемника наличия комплектности и содержания технической документации;

      2) проверку комплектности подъемника;

      3) проверку условий проведения обследования подъемника;

      4) проверку технического состояния подъемника;

      5) испытания подъемника;

      6) оформление результатов технического обследования подъемника.

      Результаты обследования заносятся в рабочую карту обследования согласно приложению 2 к Инструкции по обследованию технического состояния грузоподъемных машин, отработавших нормативный срок службы, с учетом дополнительных сведений, указанных в перечне узлов, элементов, прилагаемых к рабочей карте обследования, содержащихся в приложении 1 к настоящей Инструкции.

Глава 5. Указания по проведению обследования технического состояния подъемника

      24. При проверке организации производственного контроля за безопасной эксплуатацией подъемников проводят обследование на предмет:

      1) наличия и выполнения приказа об организации производственного контроля;

      2) назначения лиц, ответственных за безопасную эксплуатацию подъемников и ответственных за техническое содержание в исправном состоянии подъемников;

      3) организации осмотров и профилактических ремонтов подъемников;

      4) наличия и содержания приказа о порядке работы подъемников вблизи воздушных линий электропередачи.

      25. При проверке комплекта технической документации необходимо убедиться в наличии эксплуатационной, ремонтной и текущей документации, в том числе:

      1) паспорта;

      2) технического описания и инструкции по эксплуатации и монтажу завода-изготовителя;

      3) карты (инструкции) технического обслуживания;

      4) руководства по ремонту и/или инструкции по эксплуатации, поступающей с завода-изготовителя;

      5) вахтенного журнала;

      6) альбома чертежей основных сборочных единиц и быстроизнашивающихся деталей;

      7) актов на монтаж, ремонтные работы по усилению металлоконструкций за период эксплуатации;

      8) актов замера сопротивления изоляции электропроводки и защитного заземления;

      9) свидетельства лабораторий и химического анализа состава и определения ударной вязкости металла основных металлоконструкций при отсутствии сертификата или записи в паспорте, а также при оформлении дубликата паспорта, если эти сведения не подтверждаются документацией завода-изготовителя;

      10) протоколов на применяемые методы неразрушающего контроля;

      11) протокола замеров общих деформаций и ведомости дефектов, при проведении последнего полного технического освидетельствования.

      26. При ознакомлении с технической документацией проверяется:

      1) паспорт подъемника:

      наличие регистрационных номеров;

      правильность заполнения всех, предусмотренных формой паспорта, разделов;

      содержание записей о ремонте подъемника, замене канатов, цепей, техническом освидетельствовании;

      2) в случае применения сварки при ремонте подъемника – наличие у ремонтной организации соответствующего проекта;

      3) содержание ранее выданных предписаний;

      4) протокол (акт) осмотра и проверки состояния металлоконструкций, ограждений, состояния изоляции и заземления электрооборудования;

      5) вахтенный журнала машиниста (оператора);

      6) график осмотров и планово-предупредительных ремонтов подъемника;

      7) сертификат и расчет коэффициента запаса прочности, вновь установленных на подъемнике канатов, цепей;

      8) заключение о химическом составе элементов несущих металлоконструкций машины. Химический состав металла по содержанию примесей соответствует требованиям нормативной документации на эти металлы;

      9) акт последнего обследования технического состояния подъемника, в соответствии с приложением 2 к настоящей Инструкции (далее – акт обследования), с заключением о возможности дальнейшей его эксплуатации.

Глава 6. Проверка комплектности подъемников

      27. Подъемник представляется в полностью собранном виде, укомплектован набором запасных частей и инструментов, запасным колесом, переносной электрической лампой, монтажными поясами, эксплуатационной и ремонтной документацией, согласно пункту 21 настоящей Инструкции.

      28. При визуальном осмотре контролируются наличие всех деталей, узлов и удостоверяются, что в конструкции нет изменений, не согласованных с заводом-изготовителем.

Глава 7. Проверка условий проведения обследования технического состояния подъемника

      29. При проверке условий проведения обследования подъемника обращают внимание на:

      1) состояние площадки, на которой установлен подъемник на пневмоколесном, гусеничном или автомобильном ходу. Площадка горизонтальная с твердым покрытием, имеющая допустимое отклонение от горизонтали: ±3° и способность выдерживать давление до 588,4 (6,0) кПа (кг/см2);

      2) наличие таблички с указанием регистрационного номера подъемника, его грузоподъемности и даты испытания.

      Надписи на табличке хорошо различимы с земли (с пола) и соответствуют данным в паспорте подъемника;

      3) расположение рубильника, подающего напряжение на подъемник, наличие свободного доступа к нему, устройства для запирания рубильника в отключенном положении, наличие на нем надписи "Подъемник", заземление корпуса рубильника;

      4) отсутствие воздушных линий электропередачи, а при их наличии – эффективность принятых мер для обеспечения безопасной работы подъемника;

      5) при установке подъемника на краю откоса – правильность установки по отношению к основанию откоса;

      6) при использовании подъемника для выполнения строительно-монтажных работ – соответствие места установки подъемника на строительной площадке проекту производства работ;

      7) наличие контрольного груза для периодического испытания ограничителя грузоподъемности подъемника и проведения статических и динамических испытаний подъемника;

      8) наличие вспомогательных средств, для проведения визуального осмотра подъемника: подмостей, стремянки и другого оборудования.

Глава 8. Проверка технического состояния подъемника

      30. При проверке необходимо убедиться в том, что подъемник соответствует технической документации завода-изготовителя и требованиям Правил.

      При осмотре подъемника проверяется состояние:

      1) люльки и ее подвески;

      2) металлоконструкций и их соединений;

      3) блоков, осей и деталей их крепления;

      4) канатов и их крепления;

      5) цепей и их крепления;

      6) механизмов;

      7) аппаратов управления;

      8) электро- и гидрооборудования;

      9) приборов безопасности.

      31. При проверке металлоконструкций и их соединений обратить внимание на основные несущие элементы в целях выявления трещин, деформаций, утонение стенок, расслоения металла, шелушения краски и других повреждений.

      Места, в которых можно предполагать наличие трещин и других дефектов, сварные швы необходимо осматривать с помощью лупы с 5 - 10 кратным увеличением.

      32. Дополнительная проверка элементов металлоконструкции, сварных, болтовых, заклепочных и других соединений, включает в себя следующее:

      при обнаружении дефектов или их признаков, подозреваемые участки металлоконструкции и сварных соединений очищаются от грязи и пыли с помощью щетки или сдува сжатым воздухом, а затем подвергаются обследованию с помощью одного из методов неразрушающего контроля: ультразвуковой дефектоскопией, цветной или магнитопорошковой дефектоскопией;

      решение, о необходимости применения неразрушающего метода контроля конкретного элемента металлоконструкции, принимают специалисты проводящие обследование;

      при выборе средств и методик измерений и испытаний применяется пункт 16 Инструкции по обследованию технического состояния грузоподъемных машин, отработавших нормативный срок службы.

      Краткие сведения о методах дефектоскопии приведены в Инструкции по проведению обследования технического состояния стреловых самоходных кранов общего назначения с истекшим сроком службы с целью определения возможности их дальнейшей эксплуатации, разработанных в соответствии с подпунктом 14-13) статьи 12-2 Закона (далее – Инструкция по проведению обследования технического состояния стреловых самоходных кранов общего назначения с истекшим сроком службы с целью определения возможности их дальнейшей эксплуатации).

      По результатам проведения дефектоскопии оформляются заключения в соответствии с Инструкцией по проведению обследования технического состояния стреловых самоходных кранов общего назначения с истекшим сроком службы с целью определения возможности их дальнейшей эксплуатации.

      При обнаружении трещин весь подозреваемый участок очищается от коррозии и зачищается до металлического блеска. При зачистке не наносятся удары зубилом или молотком, оставляющим вмятины и зарубки на основном и наплавленном металле.

      Для уточнения наличия трещины используются следующие методы:

      хорошо заточенным зубилом снять небольшую стружку вдоль предполагаемой трещины. Разделение стружки свидетельствует о наличии трещины;

      подозреваемый участок обильно смачивают керосином, который спустя некоторое время вытирают насухо тряпкой. Затем подозреваемую зону покрывают водным раствором тонко измельченного мела. После высыхания побелки и обстукивания молотком зона трещины темнеет.

      При выявлении трещин необходимо обратить внимание на направление развития трещин и их распространение на следующие элементы:

      стыковые соединения;

      фланцевые соединения;

      болтовые и заклепочные соединения;

      узлы примыкания соседних элементов;

      стыки поясов (особенно в растянутых зонах);

      сварные швы, расположенные поперек действующего в растянутых элементах усилия;

      зоны сближения сварных швов (например, сопряжение ребер жесткости с поясами, места пересечения подкосов, кронштейнов с поясами).

      При дополнительном осмотре мест ремонта с применением сварки необходимо обратить внимание на состояние сварного шва и околошовной зоны (шириной 20 - 30 мм).

      По окончании осмотра элементов конструкций, на наличие дефектов и повреждений, проводят оценку степени поражения металла коррозией, контроль состояния болтовых и заклепочных соединений, а также соединительных элементов металлоконструкций.

      Степень поражения металла коррозией определяют путем сравнения размеров, очищенных стальными щетками до металлического блеска поперечных сечений в пораженном коррозией месте с неповрежденным сечением или толщиномерами. В случае поражения коррозией значительных участков металлоконструкции подъемника (более 30 % общей поверхности) производятся замеры толщины элементов ультразвуковым толщиномером. Критерий уменьшения толщины несущих элементов не более 10 %.

      Контроль состояния болтовых и заклепочных соединений осуществляют простукиванием соединения молотком. Ослабленные заклепки можно определить по более глухому звуку удара и по характеру отскока молотка. В сомнительных случаях проверку производят двумя молотками: одним выполняют удар по головке, а другой держат прижатым к противоположной головке заклепки. Ослабление заклепки сопровождается резким отскоком второго молотка при ударе. Обычно ослабленные болты и заклепки характеризуются ободком вокруг головки или подтеками ржавчины.

      Контроль соединительных элементов металлоконструкций (пальцев, осей) начинают с осмотра состояния фиксирующих элементов (ригелей, торцовых шайб). При выявлении повреждений фиксирующих элементов, свидетельствующих о наличии осевых усилий в соединении, пальцы (оси) необходимо демонтировать и подвергнуть их тщательному осмотру, особенно посадочные места. Соединительные элементы подъемника необходимо осматривать как при ее неподвижном состоянии, так и при ее работе с грузом, чтобы оценить работоспособность и фактические величины перемещений.

      33. Измерение деформаций колен, телескопических колен, стрел мачт подъемников производится следующим образом:

      деформацию колен, телескопических колен, стрел и мачт определяют с помощью натянутой струны, относительно которой замеряют расстояние до кромок соответствующей металлоконструкции;

      скручивание колен, телескопических колен и стрел определяют с помощью отвесов с замером расстояния от верхних и нижних кромок металлоконструкций в 3 - 4 сечениях, равномерно расположенных по пролету;

      деформации (погнутости) отдельных металлоконструкций определяют величиной прогиба относительно струны, натянутой параллельно металлоконструкции.

      Допустимо применение других методов измерений.

      34. Предельные отклонения металлоконструкций машин не могут превышать величин, указанных в приложении 3 к настоящей Инструкции (далее – Предельные отклонения металлоконструкции подъемников).

Глава 9. Определение химического состава и механических свойств металла несущих и вспомогательных элементов металлоконструкций подъемников

      35. Необходимость определения химического состава и механических свойств металла возникает в следующих случаях:

      1) если в паспорте подъемника или другом документе завода-изготовителя отсутствуют данные о металле, из которого он изготовлен;

      2) если подъемник эксплуатировался при температуре окружающей среды ниже нижнего предельного значения, указанного в паспорте подъемника, или предполагается эксплуатация подъемника в аналогичных условиях;

      3) если подъемник подвергался ремонтам и модернизации, при которых были применены элементы, марка стали которых не указана в паспорте или отсутствуют сертификаты.

      36. Решение о необходимости определения химического состава и механических свойств металла выносит комиссия, проводящая обследование.

      37. Отбор проб (стружки) для определения химического состава металла проводится по ГОСТ 7365-81 "Чугун, сталь и сплавы. Метод отбора проб для химического состава". Методы отбора проб определяются после проведения всех других работ по обследованию металлоконструкций.

      Стружка для химического анализа материала металлоконструкции выбирается в выборочном порядке (не менее 30 гр из основных элементов, участков металлоконструкции) по указанию организации, проводившей обследование.

      Места взятия стружки предварительно очищаются от краски и ржавчины и зачищаются до металлического блеска.

      У подъемников пробы берутся из поясов и раскосов стрелы, колен, сварных секций, телескопических колен, опорных рам.

      Стружка для анализа снимается зубилом с кромки элемента либо получена высверливанием отверстия.

      Если стружка снимается зубилом, место взятия пробы необходимо обработать шлифовальной машинкой, чтобы линия кромки была плавной.

      Высверливание для взятия стружки проводится на всю толщину металла, сверлом диаметром не более полуторной толщины проката (диаметр сверла 3 - 5 мм).

      После высверливания, отверстия не завариваются. Расстояние между отверстиями и от кромки отверстия до края элемента не менее трех диаметров сверла (не менее 10 - 15 мм).

      Стружка упаковывается и маркируется.

      На отобранную стружку составляется ведомость с указанием подъемника, элемента, профиля, места взятия стружки.

      Химический анализ отобранных проб металла производится аккредитованной лабораторией в соответствии с ГОСТ 22536.0-87 "Сталь углеродистая и чугун нелегированный. Общие требования к методам анализа", ГОСТ 22536.1-88 "Сталь углеродистая и чугун нелегированный. Методы определения общего углерода и графита", ГОСТ 22536.2-87 "Сталь углеродистая и чугун нелегированный. Методы определения серы", ГОСТ 22536.3-88 "Сталь углеродистая и чугун нелегированный. Методы определения фосфора", ГОСТ 22536.4-88 "Сталь углеродистая и чугун нелегированный. Методы определения кремния", ГОСТ 22536.5-87 "Сталь углеродистая и чугун нелегированный. Методы определения марганца", ГОСТ 22536.6-88 "Сталь углеродистая и чугун нелегированный. Методы определения мышьяка".

      Химический анализ производится на содержание углерода, марганца, кремния, серы, фосфора и в зависимости от состава стали, других элементов.

      38. Отбор образцов и определение ударной вязкости основных несущих элементов металлоконструкций подъемников производится следующим образом:

      пробы для испытаний на ударную вязкость вырезают из основных несущих элементов. К одной партии относят элементы одного вида проката, одинаковые по сечению;

      элементы, из которых вырезают пробы, имеют результаты анализа по химическому составу металла. Для химического анализа необходимо использовать материал проб ударной вязкости. Определение ударной вязкости проводят при температуре минус 20 °C и минус 40 °C, а также плюс 20 °C (для подъемников, эксплуатируемых при соответствующих отрицательных и положительных температурах).

      Количество образцов – не менее 3 на каждую партию.

      Испытания на предел прочности и текучести, относительное удлинение и ударную вязкость, проводят по ГОСТ 7564-97 "Прокат. Общие правила отбора проб, заготовок и образцов для механических и технологических испытаний", ГОСТ 6996-66 "Сварные соединения. Методы определения механических свойств" и ГОСТ 9454-78 "Металлы. Метод испытания на ударный изгиб при пониженных, комнатной и повышенных температурах" (далее – ГОСТ 9454-78). При необходимости проводятся испытания на ударную вязкость после механического старения по ГОСТ 7268-82 "Сталь. Метод определения склонности к механическому старению по испытанию на ударный изгиб" (далее – ГОСТ 7268-82).

      При получении значений ударной вязкости ниже величин, указанных в ГОСТ 9454-78 и ГОСТ 7268-82 в режим эксплуатации подъемника вводят ограничения.

      Место отбора проб определяет организация, проводившая обследование. На отобранных заготовках наносятся клейма керном или краской.

      Составляют ведомость с указанием элемента, места вырезки, клейма.

      Отбор проб производится на участках наименьших силовых воздействий. Если для отбора проб приходится удалять несущий элемент, необходимо зафиксировать положение металлоконструкции машины до его удаления, чтобы избежать перераспределения нагрузок на элементы узла после установки нового элемента. При частичном уменьшении поперечного сечения элемента, являющегося результатом вырезки образца, сечение элемента восстанавливается. Применяемые методы ремонта предусматривают полное восстановление работоспособности элементов, минимальные коэффициенты концентрации напряжений (форма вставок, накладок, зачистка кромок, сварных швов).

      Применение электросварки в клепаных конструкциях возможно только при химическом составе металла, допускающем сварку.

      При вырезке проб из листовых конструкций необходимо учитывать направление прокатки.

      Из листовой конструкции вырезается овальная проба, ориентированная в направлении прокатки, в продольном направлении размером 120 мм, в поперечном - 80 мм, радиус закругления - 40 мм. Образцы на ударную вязкость вырезают в поперечном направлении.

      Места взятия проб отступают от ближайшего внутреннего ребра жесткости не менее чем на 70 мм.

Глава 10. Составление заключения о результатах обследования металлоконструкций подъемника

      39. При обследовании фиксируются следующие дефекты металлоконструкций:

      1) трещины всех видов, направлений и размеров;

      2) узлы и элементы, имеющие местные деформации;

      3) общие деформации от воздействия сосредоточенных нагрузок, а также деформации, возникшие при изготовлении, монтаже или эксплуатации;

      4) приближение сварных швов ребер жесткости к швам стыков на расстояние менее 10 толщин стенки;

      5) примыкание сварных швов в местах пересечения вертикальных и горизонтальных ребер жесткости (при отсутствии скосов у одного из ребер в месте их пересечения);

      6) сближение в узлах металлоконструкций сварных швов, прикрепляющих в фасонке элементы решетки и пояса, на величину менее 50 мм;

      7) прикрепление фасонок к поясам форм прерывистыми швами;

      8) прикрепление вертикальной стенки к поясам прерывистыми швами;

      9) обрывы одного из поясов Н-образных стержней для приварки раскосов;

      10) приварка к поясам балок фасонок внахлестку без обварки по контуру или встык (без полного провара);

      11) стыковые соединения на накладных при наличии швов, примыкающих к концам стыкуемых элементов;

      12) отверстия с необработанными кромками, прожженные, не окаймленные по контуру, заваренные;

      13) подрезы основного металла с глубиной более 0,5 мм при толщине элемента до 20 мм и с глубиной более 3 % толщины, если толщина элемента более 20 мм;

      14) вмятины, забоины и другие повреждения поверхности элементов, возникающие в результате правки в холодном состоянии;

      15) незащищенные валики, направленные дуговой сваркой с целью правки элемента;

      16) остатки шлака, брызг, наплавов металла (после окончания сварки, вывода начала и конца стыкового шва за пределы свариваемых деталей, кислородной или дуговой сварки), особенно в расчетных элементах;

      17) прихватки (вне мест расположения швов), служащие для временного скрепления деталей, остатки монтажных планок, уголков;

      18) различные дефекты сварных швов, отсутствие подварки корня шва при соединении элементов встык, несплавления по кромкам угловых швов, швы без гладкой или мелкочешуйчатой поверхности, без плавного перехода к основному металлу, неполный провар верхних полных или стыковых швов, шлаковые включения и скопления газовых пор, незаваренные кратеры, вырубки или надрезы на поверхности шва от механических воздействий.

      40. Все обнаруженные дефекты указываются на схеме (чертеже общего вида) или в карте обследования машины.

      При необходимости составляют эскиз дефектного места с указанием размеров, характеризующих повреждение с привязкой к чертежу общего вида.

      Для погнутых элементов и элементов, имеющих вмятины, на эскизах указываются:

      глубина погнутости (вмятины);

      длина, на которую она распространяется;

      напряжение погнутости (в плоскости или из плоскости конструкции).

      41. После сопоставления величин, обнаруженных дефектов с допустимыми величинами, комиссия готовит вариант общего заключения о возможности дальнейшей эксплуатации металлоконструкций с учетом требований предельных отклонений металлоконструкции подъемников и требований, изложенных в Предельных отклонениях металлоконструкции подъемников, и в приложении 4 к настоящей Инструкции, сроков устранения отмеченных дефектов, величины грузоподъемности и даты проведения следующего обследования подъемника.

Глава 11. Проверка блоков

      42. При осмотре блоков проверяют:

      1) отсутствие трещин и сколов в ступице, ребордах;

      2) отсутствие отпечатков каната на ручье;

      3) величину износа стенок ручьев (не более 20 % первоначальной толщины), износ ручья блока (не более 40 % первоначального радиуса ручья);

      4) отсутствие лишней канатной смазки в ручье (особенно в зимний период);

      5) крепление блоков и состояние их осей.

Глава 12. Проверка канатов и их крепление

      43. При проверке канатов и их крепления подтверждается:

      1) правильность запасовки канатов;

      2) отсутствие повреждений, недопустимого числа обрывов проволочек на шаге свивки, недопустимого поверхностного износа. Дефекты канатов указаны в приложении 5 к настоящей Инструкции (далее – Дефекты деталей сборочных единиц подъемников, при наличии которых деталь выбраковывается);

      3) надежность крепления концов канатов: правильность установки зажимов, соответствие их числа расчетному, правильность заделки концов и клиновых втулок, правильность крепления к барабанам прижимными планками;

      4) наличие на барабане не менее 1,5 витков каната при опускании или подъемке стрелы;

      5) недопустимость трения канатов о металлоконструкции.

      Канаты, блоки, барабаны проверяются, используя предельные нормы браковки канатов, приведенные в эксплуатационной документации, а при их отсутствии – приведенные в Правилах.

Глава 13. Проверка состояния механизмов

      44. При проверке состояния механизмов подъемника обращается внимание на:

      1) соответствие устройства и установки механизмов и их тормозов требованиям инструкции завода-изготовителя и Правил;

      2) наличие и состояние ограждений зубчатых, цепных и червячных передач, соединительных муфт, валов;

      3) наличие кожухов, предотвращающих попадание влаги на тормозные шкивы механизмов машин, работающих на открытом воздухе;

      4) отсутствие недопустимого износа механизмов:

      предельный износ шестерен открытых передач механизма поворота не более 25 % толщины зуба на делительной окружности;

      предельный износ осей и валов, установленных в подшипниках скольжения, не может превышать 0,01 - 0,08 их диаметра;

      5) состояние тормозов:

      глубина рисок на рабочей поверхности тормозного шкива не более 0,5 мм, биение - не более 0,005Д для длинноходовых тормозов, 0,002Д - для короткоходовых (Д - диаметр шкива);

      отсутствие трещин на шкивах, ослабление их посадки на валы, уменьшение толщины обода, в результате износа проточек, более чем на 25 %;

      недопустимо наличие трещин в колодках и лентах, износ пальцев и валиков свыше 0,05 от первоначального диаметра;

      износ фрикционных накладок не может превышать 50 % их первоначальной толщины;

      пружины тормозов не имеют остаточной деформации.

      45. Дефекты деталей сборочных единиц подъемников, при наличии которых деталь выбраковывается, приведены в таблице Дефектов деталей сборочных единиц подъемников, при наличии которых деталь выбраковывается.

Глава 14. Проверка аппаратов управления

      46. При осмотре аппаратов управления необходимо проверить:

      1) надежность крепления, правильность подключения и исправность электрического звукового сигнала;

      2) состояние органов управления, наличие на них надписей и стрелок, указывающих направление вызываемых движений, наличие обозначений и фиксации отдельных положений рукояток или механизмов;

      3) исключение возможности одновременного управления подъемником с нескольких постов (при их наличии);

      4) наличие и исправность стационарного сиденья, допускающего регулировку по высоте и в горизонтальной плоскости.

Глава 15. Проверка состояния площадок

      47. При проверке состояния площадок на подъемнике необходимо убедиться в том, что:

      1) их устройство и ограждение соответствует Правилам, и они находятся в исправном состоянии, а проход около механизмов электрооборудования безопасен;

      2) перила площадок надежно укреплены, настил исключает возможность скольжения.

Глава 16. Проверка состояния электрооборудования

      48. При проверке состояния электрооборудования подъемников необходимо убедиться в том, что оно соответствует требованиям Правил устройства электроустановок, утвержденных приказом Министра энергетики Республики Казахстан от 20 марта 2015 года № 230 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 10851) (далее – Правила устройства электроустановок), а именно:

      1) исполнение электрооборудования соответствует условиям окружающей среды;

      2) напряжение на зажимах электродвигателей и в цепях управления при всех режимах работы электрооборудования машины не ниже 85 % номинального;

      3) неизолированные токоведущие части электрооборудования ограждаются, если их расположение не исключает возможность случайного прикосновения;

      4) рубильники, установленные на машине, а также рубильники, подающие напряжение на гибкий кабель, выполняется закрытого типа, без прорези в кожухах и смонтированы в местах, доступных для быстрого отключения;

      5) прокладка проводов на машинах выполняется в лотках, коробах и трубах;

      6) сечение однопроволочных жил проводов и кабелей вторичных цепей не менее 2,5 мм2 – для медных, и не менее 4 мм2 – для алюминиевых жил, соответственно 1,5 и 2,5 мм2 – для многопроволочных жил;

      7) в местах, где изоляция и оболочки проводов и кабелей могут подвергаться воздействию масла, провода и кабели прокладываются в герметичных трубах или имеют маслостойкую изоляцию и оболочки;

      8) жилы проводов и кабелей всех цепей имеют маркировку.

Глава 17. Проверка гидравлического оборудования

      49. Гидравлическое оборудование (насосы, моторы, цилиндры, распределители, трубопроводы, шарниры, бак, фильтры) проверяется на соответствие технической документации изготовителя, на предмет функционирования без нагрузки и под нагрузкой путем внешнего осмотра.

      При обследовании гидравлического оборудования подвергают проверке:

      корпусные детали;

      места крепления (деформация, износ, люфт, коррозия);

      уплотнительные кольца, прокладки, манжеты, муфты;

      шланги, трубопроводы;

      наличие мест утечки рабочей жидкости.

      50. На подъемнике недопустимо касание, трение и задевание рукавов о подвижные и неподвижные элементы конструкции, а также резкие прогибы рукавов, способствующих их перетиранию и износу.

      Не допускается выпадение рукавов из направляющих роликов.

Глава 18. Обследование приборов безопасности

      51. При обследовании подъемников подвергают проверке:

      1) ограничитель грузоподъемности;

      2) системы ориентации люльки в вертикальном положении;

      3) концевые выключатели, ограничивающие зону обслуживания;

      4) систему блокировки подъема и поворота стрелы;

      5) систему аварийного опускания люльки;

      6) устройство, предохраняющее дополнительные опоры подъемника от самопроизвольного выдвижения;

      7) указатель угла наклона подъемника;

      8) систему аварийной остановки двигателя из люльки и из нижнего пульта;

      9) анемометр (для подъемников с высотой подъема более 22 м).

Глава 19. Испытание подъемников

      52. Общие требования по проведению статических и динамических испытаний подъемников:

      1) при проведении испытаний необходимо руководствоваться указаниями завода-изготовителя, изложенными в инструкции по монтажу и эксплуатации подъемников. В случае отсутствия рекомендаций завода-изготовителя руководствоваться настоящей Инструкцией;

      2) место проведения испытаний ограждается сигнальным ограждением с предупреждающими табличками "Опасная зона. Идут испытания". Нахождение посторонних лиц в зоне испытания не допускается;

      3) включение механизмов при испытаниях осуществляется только по команде лица, ответственного за содержание подъемника в исправном состоянии;

      4) статические испытания подъемников проводятся нагрузкой, превышающей грузоподъемность на 50 %, грузопассажирских подъемников на 100%. Динамическое испытание проводится грузом, превышающим грузоподъемность подъемников на 10 %;

      5) для предупреждения перегрузки подъемников при испытании, масса испытательных грузов определяется взвешиванием или подсчетом до начала испытаний;

      6) в случаях, когда по условиям производства или технического состояния не возникает необходимость использования машины с номинальной грузоподъемностью, проводится испытание исходя из сниженной грузоподъемности. При этом в паспорте машины производится запись о том, что грузоподъемность снижена.

      Соответствующие изменения вносятся в табличку на подъемнике и в инструкцию машиниста.

      53. Общие требования при испытании подъемников:

      1) испытание без нагрузки.

      При испытании машин без нагрузки проверяют работу всех механизмов и приборов безопасности.

      Механизмы дополнительных опор проверяют не менее четырехкратной установкой подъемника на опоры. Для проведения последующих испытаний подъемник оставляют на дополнительных опорах. Для контроля механизма поворота стрелы ее поворотную часть вращают на три полных оборота в обе стороны. В механизмах подъема нижнего колена, раскрытия стрелы, системы ориентации люльки и ограничение зоны обслуживания поднимают и опускают люльку в пределах, заданных кинематикой подъемника. Число движений люльки осуществляется согласно заданным данным в технической документации завода-изготовителя, но не менее 10, причем не менее чем в пяти движениях люлька останавливается системой ограничения зоны обслуживания люлькой. Продолжительность испытаний – не менее 10 минут.

      Аппаратура гидравлического управления и гидросистемы проверяется в ходе испытаний.

      Не допускается совмещение операций между собой, выполнение операций во время передвижения, а также передвижения с поднятой стрелой;

      2) статические испытания.

      Статические испытания проводят с целью проверки прочности и устойчивости подъемников в наиболее опасных положениях, под нагрузкой, превышающей на 50 % номинальную грузоподъемность. Груз, равный 110 % номинальной грузоподъемности, располагают в люльке, а груз равный 40 % номинальной грузоподъемности подвешивается к люльке на гибкой подвеске и выдерживается не более 100 - 200 мм от уровня земли в течение 10 минут.

      Отрыв выносных опор от земли не считается признаком потери устойчивости. Подъемник проверяют при двух положениях стрелы:

      нижнее колено поднято до конца, верхнее горизонтально (положение максимального вылета).

      нижнее колено горизонтально, а верхнее раскрыто до срабатывания системы ограничения зоны обслуживания люлькой;

      3) динамические испытания.

      Динамическое испытание под нагрузкой проводят уложенным в люльку грузом, масса которого превышает номинальную на 10 %. Люльку поднимают на полный вылет (нижнее колено – до конца, верхнее горизонтально) и поворачивается в таком положении на три полных оборота в обе стороны. При подъеме и повороте производят неоднократную остановку (не менее 5 раз) механизмов подъема нижнего колена, раскрытия и поворота стрелы. Затем испытания в таком же объеме (три полных поворота в обе стороны с неоднократной остановкой не менее 5 раз) повторяют при нижнем горизонтальном колене, верхнем колене, поднятом до срабатывания системы, ограничивающей зону обслуживания люлькой. В заключение, не менее чем в пяти положениях поворотной части, поднимают люльку с земли до максимального подъема с неоднократной остановкой (не менее 3 раз в каждом из положений) механизма подъема нижнего колена и раскрытия стрелы.

      При динамических испытаниях наблюдают за состоянием всей машины и отдельных ее узлов и механизмов;

      4) испытания ограничителя грузоподъемности.

      Ограничитель грузоподъемности люльки подъемника настраивают номинальным грузом. Проверяют настройку грузом, на 10 % превышающим номинальный. Ограничитель грузоподъемности срабатывает при подъеме в люльке груза, превышающего номинальный более чем на 10 %.

Глава 20. Оценка остаточного ресурса

      54. Оценка остаточного ресурса подъемника конкретного типа производится по настоящей Инструкции.

      В качестве базовой концепции оценки используется подход, основанный на принципе безопасной эксплуатации по техническому состоянию, согласно которому оценка технического состояния подъемника осуществляется по параметрам технического состояния, обеспечивающим его надежную и безопасную эксплуатацию, согласно нормативной и конструкторской документации, а остаточный ресурс – по параметрам технического состояния.

      В качестве определяющих параметров технического состояния принимаются параметры, изменение которых в отдельности или некоторой совокупности может привести подъемник в неработоспособное, неисправное или предельное состояние.

      55. Исходными данными для заполнения оценки остаточного ресурса являются:

      1) результаты обследования подъемника в соответствии с настоящей Инструкцией;

      2) данные, характеризующие использование подъемника за весь срок его эксплуатации (число циклов, распределение транспортируемых грузов по массе, степень агрессивности среды);

      3) данные о химическом составе и механических свойствах металла расчетных элементов металлических конструкций в момент выполнения оценки остаточного ресурса;

      4) расчет металлической конструкции подъемника (если он сохранился);

      5) данные о геометрии расчетных элементов металлической конструкции с учетом фактической коррозии;

      6) руководящие документы и стандарты по оценке остаточного ресурса в соответствии с эксплуатационной документацией и главой 14 Инструкции по обследованию технического состояния грузоподъемных машин, отработавших нормативный срок службы;

      7) результаты тензометрирования оцениваемых металлических конструкций (при необходимости).

      56. Результаты оценки остаточного ресурса необходимо оформлять в виде расчета, передаваемого владельцу грузоподъемной машины.

      Расчет содержит заключение о возможности и условиях дальнейшей эксплуатации (с указанием перечня выполнения необходимых ремонтно-восстановительных работ).

Глава 21. Оформление результатов обследования технического состояния подъемников

      57. Результат обследования подъемника оформляется актом обследования, содержащим оценку его технического состояния и заключение по дальнейшему использованию, с указанием продления срока эксплуатации и допустимой грузоподъемности.

      58. Решение о возможности дальнейшего использования подъемника принимается организацией, проводившей обследование.

      59. Акт обследования технического состояния подъемника подписывают специалисты, и утверждает руководитель организации, проводившие обследование.

      Утвержденный акт является окончательным документом, регламентирующим дальнейшую эксплуатацию подъемника, и хранится вместе с его техническим паспортом.

      60. Один экземпляр акта обследования с ведомостью дефектов деталей сборочных единиц подъемников передается владельцу подъемника.

      Второй экземпляр акта обследования с ведомостью дефектов деталей сборочных единиц подъемников, необходимыми справками и приложениями остается в архиве организации, выполнившей обследование.

      61. Одновременно с актом обследования оформляется отчет о проведении обследования в произвольной форме.

      Отчет о проведенном обследовании допускается делать сводным на группу обследованных подъемников одной организации, выполнившей обследование, и владельцу подъемника не передается.

      62. После окончания работ по обследованию лицо ответственное за безопасную эксплуатацию данного подъемника вносит в раздел паспорта "Запись результатов технического освидетельствования" запись следующего содержания: "Организация (наименование организации), имеющая аттестат (указываются номер и дата аттестата), провела обследование данного подъемника. Акт обследования (указывается дата подписания акта) и ведомость дефектов прилагаются". Запись подтверждается подписью лица, сделавшего запись, указывается фамилия, инициалы (при наличии) и дата внесения записи.

  Приложение 1
к Инструкции по проведению
обследования технического
состояния подъемников (вышек)
с истекшим сроком службы
с целью определения возможности
их дальнейшей эксплуатации

Перечень узлов, элементов, прилагаемых к рабочей карте обследования

Места поиска повреждений

Виды возможных повреждений

1. Рама шасси

Трещины в сварных швах и основном металле, деформации, механические повреждения, коррозия

2. Рама опорная с опорами выносными

Трещины в сварных швах и основном металле, деформации, механические повреждения, коррозия

3. Платформа поворотная

Трещины в сварных швах и основном металле, деформации, механические повреждения, коррозия

4. Комплект колен (металлоконструкция)

Трещины в сварных швах и основном металле, деформации, механические повреждения, коррозия, износ отверстия

5. Стойка опорная лестницы, ограждения (зоны соединения с опорной рамой)

Трещины в сварных швах и основном металле, деформации, механические повреждения, коррозия, ослабление крепления

6. Рабочая площадка (металлоконструкция, зоны соединения со стрелой)

Трещины в сварных швах и основном металле, деформации, механические повреждения, коррозия, износ отверстий

7. Устройство против перегрузки

Наличие на подъемнике (вышке). Работоспособность

8. Следящая система ориентации люльки в вертикальном положении

Наличие на подъемнике (вышке). Работоспособность

9. Концевые выключатели, ограничивающие зону обслуживания

Наличие на подъемнике (вышке). Работоспособность

10. Система блокировки подъема и поворота стрелы при невыставленном на опоры подъемнике (вышке)

Наличие на подъемнике (вышке). Работоспособность

11. Устройство блокировки опор при рабочем положении стрелы

Наличие на подъемнике (вышке). Работоспособность

12. Система аварийного опускания люльки при отказе гидросистемы, электропривода или привода гидронасоса

Наличие на подъемнике (вышке). Работоспособность

13. Устройство, предохраняющее дополнительные опоры подъемника (вышки) от самопроизвольного выдвижения во время движения подъемника (вышки)

Наличие на подъемнике (вышке). Работоспособность

14. Указатель угла наклона подъемника (вышки)

Наличие на подъемнике (вышке). Работоспособность

15. Система аварийной остановки двигателя с управлением из люльки и из нижнего пульта

Наличие на подъемнике (вышке). Работоспособность

16. Анемометр (для подъемников с высотой подъема более 22 метров)

Наличие на подъемнике (вышке). Работоспособность

17. Пульт управления в люльке

Наличие на подъемнике (вышке). Работоспособность

      Рабочая карта обследования разрабатывается согласно приложению 2 Инструкции по обследованию технического состояния грузоподъемных машин, отработавших нормативный срок службы.

  Приложение 2
к Инструкции по проведению
обследования технического
состояния подъемников (вышек)
с истекшим сроком службы
с целью определения возможности
их дальнейшей эксплуатации
"УТВЕРЖДАЮ"
____________________________
(руководитель организации,
проводившей обследование
грузоподъемной машины)
____________________________
(фамилия, имя, отчество
(при его наличии), подпись)
"_____" ____________ 20___ г.

АКТ ОБСЛЕДОВАНИЯ

Тип подъемника











Заводской номер











Учетный (регистрационный) номер











Город (село), где установлен подъемник











Объект, где установлен подъемник











Организация-владелец подъемника











Комиссия (наименование организации, проводившей обследование, имеющей аттестат в области промышленной безопасности)











Номер аттестата аккредитации











Дата выдачи аттестата аккредитации











Номер приказа по организации, согласно которому проводилось данное обследование











Комиссия провела (указать первичное или повторное) обследование











Обследование проведено в соответствии с требованиями (указать номер нормативного документа)











      1. В результате обследования комиссия установила:

подъемник (указать тип)











изготовлена в (указать год, месяц)











имеет паспортную группу классификации (режима)











имеет климатическое исполнение по ГОСТ 15150-69 "Машины, приборы и другие технические изделия. Исполнения для различных климатических районов. Категории, условия эксплуатации, хранения и транспортирования в части воздействия климатических факторов внешней среды" (указать какое)











может быть установлена в (указать в каком) ветровом районе по ГОСТ 1451-77 "Краны грузоподъемные. Нагрузка ветровая. Нормы и метод определения" или в помещении











допустимая температура (указать нижний и верхний пределы) установки по паспорту











допустимая сейсмичность района установки по паспорту











возможность установки в пожароопасной среде категории











возможность установки во взрывоопасной среде категории











      2. Фактические условия использования подъемника:

Вид выполняемых работ











фактическая группа классификации (режима)











нижний и верхний пределы температур района (места) установки











ветровой район в месте установки











сейсмичность











характеристика среды (пожаро- или взрывоопасная, агрессивная)











соответствуют ли условия эксплуатации паспортным, если "нет", указать, в чем несоответствие (температура, режим, сейсмичность)











      3. Общее состояние подъемника и ее отдельных узлов на момент проведения обследования (исправное, работоспособное, неработоспособное или неисправное):





















      4. Общее количество дефектов, отмеченных комиссией в ведомости дефектов







      В том числе:

требуют немедленного устранения



могут быть устранены в течение 1 месяца



могут быть устранены при очередном ТОиР



      5. Количество дефектов, устраненных владельцем подъемника по замечаниям комиссии в ходе проведения обследования:







      6. Проведены испытания подъемника (заполняется в случае, если испытания проводились):

Статические (указать массу груза в тоннах)




Динамические (указать массу груза в тоннах)




      Каких-либо дефектов по результатам испытаний не обнаружено.

      7. ЗАКЛЮЧЕНИЕ КОМИССИИ:

      1) по результатам проведенного обследования и с учетом устраненных владельцем подъемника в ходе выполнения работ дефектов комиссия СЧИТАЕТ (заполняется нужная строка):

Подъемник находится в работоспособном состоянии и может эксплуатироваться в паспортном режиме с учетом устранения замечаний, отмеченных в ведомости дефектов. Следующее обследование провести не позднее (указать месяц и год)







Подъемник подлежит ремонту согласно ведомости дефектов (поставить плюс)


Подъемник подлежит списанию (поставить плюс)


      2) подъемник может эксплуатироваться лишь со следующими ограничениями (заполняется при назначении комиссией каких-либо ограничений):

со снижением грузоподъемности до, т



в диапазоне температур от и до, градусов С








Следующее обследование провести не позднее (указать месяц и год)







      3) учитывая фактическое состояние обследованной подъемника, необходимо (или не нужно) провести оценку ее остаточного ресурса (указать да или нет)







      Владельцу крана:

      1) за невыполнение рекомендаций настоящего акта и не устранение замечаний, отмеченных в ведомости дефектов, комиссия, проводившая обследование, ответственности не несет;

      2) данный акт является неотъемлемой частью паспорта подъемника.

      Приложения:

      1) копия приказа владельца подъемника о проведении обследования;

      2) справка о характере работ, выполняемых грузоподъемной машиной;

      3) выписка из паспорта об основных параметрах подъемника;

      4) ведомость дефектов;

      5) акт проведения статических и динамических испытаний;

      6) результаты проверки химсостава и механических свойств (если проводились);

      7) заключение по результатам неразрушающего контроля с указанием вида контроля и мест металлоконструкции, где он проводился;

      8) заключение о состоянии рельсового пути и результаты нивелировки (если нивелировка проводилась) (только для грузоподъемных машин, передвигающихся по рельсовому пути).

      Председатель комиссии (подпись, фамилия, имя, отчество (при его наличии))





















      Члены комиссии (подпись, фамилия, имя, отчество (при его наличии))





























































  Приложение 3
к Инструкции по проведению
обследования технического
состояния подъемников (вышек)
с истекшим сроком службы
с целью определения возможности
их дальнейшей эксплуатации

Предельные отклонения металлоконструкции подъемников

Наименование предельных отклонений

Отклонения

Эскиз

допустимые

фактические

Непрямолинейность

L оси колена, мм

L / 500


Не приводится

Непрямолинейность

С оси колена в оси шарнира, мм

Непрямолинейность

l осей двух смежных колен стрелы в плане, мм

Непрямолинейностьnдеформированных участков с размерами Sоболочки колена больше 0,25Qи меньше 0,75Q (при толщине оболочки

≤ 4 мм

n ≤


Не приводится

Отклонение от прямолинейности оси мачты (в сборе)

L / 400




Отклонение элементов решетки от прямолинейности (пояса, раскоса, стойки),
направляющих,
ограждений люльки

L / 400
L / 1000
L / 100




Не плоскостность поверхности металлоконструкций, сопрягаемых с опорно-поворотными устройством в зависимости от габаритного размера D<=>

D / 10000


Не приводится

  Приложение 4
к Инструкции по проведению
обследования технического
состояния подъемников (вышек)
с истекшим сроком службы
с целью определения возможности
их дальнейшей эксплуатации

Дефекты соединений элементов, металла в металлоконструкциях подъемников

Дефект

Наименование элемента, соединений

Возможность дальнейшей эксплуатации. Ограничения

Трещины

Растянутые элементы; узлы соединения опор; узлы стрел; узлы соединения опор с рамой

Не допускается. Немедленное прекращение эксплуатации

Трещины

Сжатые элементы

Не допускается. Немедленное прекращение эксплуатации

Трещины



Не допускается. Немедленное прекращение эксплуатации

Расслоение металла, в том числе в Z - плоскости



Не допускается. Немедленное прекращение эксплуатации

Подрезы основного металла глубиной не более 1 мм
трещины

Стыковые швы, приварка раскосов, подвесок, узлы ферменных конструкций


Допускается при условии повышенного контроля за состоянием соединения
не допускаются

Сближение сварных швов на величину менее 50 мм

Элементы конструкций стрел

Допускается при условии повышенного контроля за состоянием соединения

Наличие прожженных отверстий, кратеров, наплавленных сваркой валиков, остатков монтажных элементов

Растянутые элементы

Допускается при условии устранения дефекта

Заусенцы, уступы боковых кромок элементов

Растянутые элементы

Допускается при условии устранения дефекта

Коррозия, уменьшение толщины несущих элементов более 10 %
вмятины

Все несущие основные элементы


Не допускается. Немедленное прекращение эксплуатации
h = 1,25d

Ударная вязкость сталей свыше 15 Дж/кв. см, но не более 20 Дж/кв. см


Допускается эксплуатация при температуре не ниже 0 °C

Наличие металла с содержанием: серы и фосфора свыше 0,07 %, но не более 0,1 % при содержании углерода не более 0,16 %

Сварные соединения

Допускается эксплуатация в легком режиме при температуре не ниже 0 °C. При содержании серы и фосфора более 0,1 % эксплуатация не допускается

Углерода более 0,25 %

Клепаные соединения

Допускается эксплуатация при температуре не ниже 0 °C. При содержании серы и фосфора более 0,15 % эксплуатация не допускается

Углерода более 0,25 %

Сварные соединения

Допускается эксплуатация при температуре не ниже 0 °C и повышенного контроля за состоянием соединения

Кремния менее 0,1 %

Сварные соединения

Допускается эксплуатация в легком и среднем режимах при температуре не ниже минус 30 °C и повышенного контроля за состоянием соединения

  Приложение 5
к Инструкции по проведению
обследования технического
состояния подъемников (вышек)
с истекшим сроком службы
с целью определения возможности
их дальнейшей эксплуатации

Таблица дефектов деталей сборочных единиц подъемников, при наличии которых деталь выбраковывается

№ п/п

Наименование детали

Дефекты, при наличии которых деталь выбраковывается

Примечание

1.

Подшипники

1) ощутимые радиальные и осевые люфты;
2) выкрашивание, шелушение установленного характера на беговых дорожках, шариках и роликах;
3) раковины, чешуйчатые отслоения коррозийного характера;
4) трещины и обломы обойм;
5) цвета побежалости на беговых дорожках, шариках и роликах;
6) затруднительное вращение шариков или роликов, поломка сепараторов;
7) выступление роликов за торцы наружных колец подшипников; прокручивание обоймы.


2.

Барабаны

1) трещины любого характера и расположения;
2) срез или износ любого гребня канавки более 2 мм по высоте на длине более одного витка;
3) износ ручья по профилю более 2 мм;
4) уменьшение толщины стенки по дну ручья более 20 %.


3.

Шестерни, зубчатые колеса, муфты, червячное колесо

1) облом зубьев;
2) трещины любых размеров и расположения;
3) выкрашивание более чем на 30 % рабочей поверхности при глубине более 5 % от толщины зуба;
4) износ головки зуба по толщине более 0,2 модуля передачи.


для подъемных лебедок и реечного привода подъемника;

износ зуба по толщине В, %:
передачи в редукторе, муфты ведущая шестерня реечного привода – 5/10*;
открытые передачи (кроме ведущей шестерни реечного привода) – 10/15.


для остальных механизмов подъемника

износ зуба по толщине В, %:
передачи в редукторе, муфты – 10/15*;
открытые передачи – 15/20.


4.

Валы и оси

1) трещины любых размеров и расположения;
2) износ посадочных поверхностей под подшипники;
3) износ, заметный при осмотре;
4) изгиб;
5) сдвиг, смятие, облом шлицев, скручивание шлицев;
6) смятие, сдвиг боковых поверхностей шпоночных пазов. Срыв резьбы более чем одной нитки.

Посадочная поверхность признается изношенной в случае прокручивания рукой внутреннего кольца подшипника или покачивание его.

5.

Шкивы тормозные

1) трещины и обломы, выходящие на рабочие и посадочные поверхности;
2) износ рабочей поверхности – 25 % толщины обода;
3) радиальное биение Д/1400 (Д - диаметр шкива).


6.

Обкладки тормозные

1) трещины и обломы, подходящие к отверстиям под заклепки;
2) износ тормозной обкладки, превышающий 1/3 первоначальной толщины;
3) износ обкладок по толщине до головок заклепок.


Тормозные колодки

1) трещины и обломы;
2) износ посередине – до появления заклепок, по краям – 3 мм.


7.

Корпуса редукторов

1) трещины любых размеров и расположения на поверхности разъемов, посадочных поверхностей отверстий и масляной ванны;
2) облом лап, фланцев;
3) износы отверстий под подшипники;
4) течь масла.

Отверстия признаются изношенными в случае возможности прокручивания кольца подшипника

8.

Блоки

1) износ ручья блока – 20 % диаметра каната;
2) износ реборды блока – 30 % толщины (на высоте половины реборды).
3) частичные обломы реборд по длине более 75 мм;
4) трещины, отколы;
5) наличие зазора между устройством от выхода каната из ручья блока (шкива) и ребордой – 20 % диаметра каната.


9.

Канаты

1) обрывы одной или более прядей;
2) обрывы проволок и другие дефекты оговоренные в Правилах обеспечения промышленной безопасности при эксплуатации грузоподъемных механизмов, утвержденных приказом Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 30 декабря 2014 года № 359 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 10332).


10.

Крюки

1) износ зева – 10 % высоты сечения;
2) отсутствие предохранительного замка.


11.

Детали с резьбой.

1) срыв более 2 ниток, сдвиг ниток;
2) износ ниток, заметный при осмотре;
3) смятие граней под ключ;
4) сплошная коррозия резьбы.


12.

Пружины.

1) изломы, трещины, расслоения;
2) остаточная деформация, нарушающая работоспособность сборочной единицы.


13.

Пружинные шайбы, стопорная проволока, шплинты.

выбраковываются независимо от технического состояния в случае снятия при разборке.


14.

Смазочные материалы

недостаточный уровень (отсутствие) масла.


15.

Гидротолкатели

течь масла.


16.

Ходовые ролики подъемников с реечным приводом

1) выработка (износ по диаметру) поверхности катания – 0,5 % от диаметра ролика;
2) увеличение межосевого расстояния между осями ходовых роликов и ведущей шестерней (за счет изгиба конструкции).



Қызмет ету мерзімі өткен көтергіштерді (мұнараларды) одан әрі пайдалану мүмкіндігін айқындау мақсатында олардың техникалық жай-күйіне зерттеп-қарауды жүргізу жөніндегі нұсқаулықты бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрінің 2021 жылғы 29 қыркүйектегі № 483 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2021 жылғы 30 қыркүйекте № 24570 болып тіркелді.

      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      Осы бұйрықтың қолданысқа енгізілу тәртібін 4 т. қараңыз

      Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2020 жылғы 23 қазандағы № 701 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрлігі туралы ереженің 16-тармағының 122) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

      Ескерту. Кіріспе жаңа редакцияда – ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 14.07.2023 № 382 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) бұйрығымен.

      1. Қоса беріліп отырған Қызмет ету мерзімі өткен көтергіштерді (мұнараларды) одан әрі пайдалану мүмкіндігін айқындау мақсатында олардың техникалық жай-күйіне зерттеп-қарауды жүргізу жөніндегі нұсқаулық бекітілсін.

      2. Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрлігінің Өнеркәсіптік қауіпсіздік комитеті Қазақстан Республикасының заңнамасымен белгіленген тәртіпте:

      1) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

      2) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрлігінің ресми интернет-ресурсына орналастыруды;

      3) осы бұйрық Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін он жұмыс күні ішінде Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрлігінің Заң департаментіне осы тармақтың 1) және 2) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтерді ұсынуды қамтамасыз етсін.

      3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар вице-министріне жүктелсін.

      4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

      Қазақстан Республикасы
Төтенше жағдайлар министрі
Ю. Ильин

      "КЕЛІСІЛДІ"

      Қазақстан Республикасы

      Индустрия және инфрақұрылымдық

      даму министрлігі

      "КЕЛІСІЛДІ"

      Қазақстан Республикасы

      Ұлттық экономика министрлігі

      "КЕЛІСІЛДІ"

      Қазақстан Республикасы

      Энергетика министрлігі

  Қазақстан Республикасы
Төтенше жағдайлар министрінің
2021 жылғы 29 қыркүйектегі
№ 483 бұйрығымен
бекітілді

Қызмет ету мерзімі өткен көтергіштерді (мұнараларды) одан әрі пайдалану мүмкіндігін айқындау мақсатында олардың техникалық жай-күйіне зерттеп-қарауды жүргізу жөніндегі нұсқаулық

1 тарау. Жалпы ережелер

      1. Осы Қызмет ету мерзімі өткен көтергіштерді (мұнараларды) одан әрі пайдалану мүмкіндігін айқындау мақсатында олардың техникалық жай-күйіне зерттеп-қарауды жүргізу жөніндегі нұсқаулық (бұдан әрі – Нұсқаулық) Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2020 жылғы 23 қазандағы № 701 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрлігі туралы ереженің 16-тармағының 122) тармақшасына сәйкес әзірленді және қызмет ету мерзімі өткен көтергіштерді (мұнараларды) одан әрі пайдалану мүмкіндігін айқындау мақсатында олардың техникалық жай-күйіне зерттеп-қарауды жүргізуді (бұдан әрі – көтергіштер) жүзеге асыру тәртібін нақтылайды.

      Ескерту. 1-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 14.07.2023 № 382 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) бұйрығымен.

      2. Осы Нұсқаулықта келтірілген зерттеп-қарау түрлері мен кезеңділігі бойынша талаптар Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрінің 2021 жылғы 10 тамыздағы № 389 бұйрығымен (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеудің тізілімінде № 24006 нөмірімен тіркелген) бекітілген Нормативтік қызмет ету мерзімі өтелген жүк көтергіш машиналарды одан әрі пайдалану мүмкіндігін айқындау мақсатында олардың техникалық жай-күйіне зерттеп-қарауды ұйымдастыру және жүргізу тәртібі туралы нұсқаулыққа (бұдан әрі – Нормативтік қызмет ету мерзімі өтелген жүк көтергіш машиналардың техникалық жай-күйіне зерттеп-қарау жөніндегі) негізделген және оларды осы Нұсқаулықтың 1-тармағында көрсетілген жүк көтергіш машиналардың ерекшеліктеріне қатысты нақтылайды.

      3. Осы Нұсқаулықта "Азаматтық қорғау туралы" Қазақстан Республикасының Заңында (бұдан әрі – Заң), Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің 2014 жылғы 30 желтоқсандағы № 359 бұйрығымен бекітілген Жүк көтергіш механизмдерді пайдалану кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидаларында (бұдан әрі – Қағидалар), белгіленген мерзімдер қолданылады (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеудің тізілімінде № 10332 нөмірімен тіркелген) және Нормативтік қызмет ету мерзімі өтелген жүк көтергіш машиналардың техникалық жай-күйіне зерттеп-қарау жөніндегі нұсқаулықтың.

      Ескерту. 3-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 14.07.2023 № 382 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) бұйрығымен.

2 тарау. Зерттеп-қарауды жүргізу түрлері мен кезеңділігі

      4. Көтергіштің есептік қызмет мерзімін өндіруші паспортта көрсетеді. Көтергіштің паспортында аталған деректер болмаған жағдайда, нормативтік қызмет ету мерзімі 8 жыл деп қабылданады.

      5. Нормативтік қызмет ету мерзімінің аяқталуы көтергіштің паспортында көрсетілген өндіруші кәсіпорынның көтергішті шығарған күннен бастап анықталады. Көтергішті дайындау айы паспортта көрсетілмеген жағдайда, оны дайындау мерзімі дайындалған жылдың 1-қаңтарынан бастап есептеледі.

      6. Көтергіштерді одан әрі пайдалану мерзімін ұзарту мақсатында, зерттеп-қарауды жүргізуді нормативтік қызмет ету мерзімі өтелгеннен кейін жүргізу қажет.

      7. Қызмет ету мерзімі өткен көтергіштерді зерттеп-қарауды жүргізудің мынадай түрлері көзделеді:

      бастапқы;

      қайта;

      кезектен тыс.

      Кезектен тыс зерттеп-қарауды жүргізу көтергіштің пайдалану мерзіміне қарамастан орындалады.

      8. Көтергіштерге бастапқы зерттеп-қарауды жүргізу нормативтік қызмет ету мерзімі әзірлегеннен кейін жүргізіледі.

      9. Қайта зерттеп-қарауды жүргізу саны шектелмейді. Әрі қарай пайдалану мүмкіндігі Көтергіштің жалпы техникалық жағдайымен және эргономикалық көрсеткіштерді қоса алғанда, орындалатын функцияларға және жөндеудің экономикалық орындылығына сәйкес анықталады.

      10. Қайта зерттеп-қарауды жүргізу мерзімдері алдыңғы зерттеп-қарауды жүргізген ұйым қорытындысының нәтижелеріне сәйкес (негізінде), зерттеп-қарауды жүргізген ұйымымен анықталады.

      11. Көтергіштер мынадай жағдайларда кезектен тыс зерттеп-қараудан өтеді:

      1) төлқұжаттың телнұсқасын дайындау және ресімдеу немесе төлқұжаттың жаңа нұсқасын әзірлеу кезінде;

      2) егер пайдалану процесінде көтергіш металл конструкцияларында бірнеше рет жарықтар пайда болуы байқалса;

      3) егер номиналды жүк көтергіштіктен 50 % асатын жүктемемен сынау кезінде қалдық деформацияның пайда болуы анықталса;

      4) авариялар нәтижесінде туындайтын металл конструкцияларының деформациялары болған кезде;

      5) егер көтергіш басқа шассиге орнатылса.

      12. Келесі тексеруге дейінгі пайдаланудың ең ұзақ мерзімі көтергіштің техникалық жай-күйін, техникалық қызмет көрсету мен жөндеу жүргізудің жүйелілігін ескере отырып айқындалады, бірақ 3 жылдан артық емес.

      13. Пайдаланушы ұйым өндіруші зауыттың пайдалану құжаттамасын ескере отырып, жыл сайын көтергішке техникалық қызмет көрсету және алдын ала жөндеу жоспарын жасайды және орындайды.

      14. Пайдаланушы ұйым толық жиынтықты жөндеуді әрбір зерттеп-қараудан кейін жүргізеді (жөндеу жүргізу қажеттілігі туралы ақаулы ведомосте жазбалар болған кезде). Күрделі-қалпына келтіру жөндеу, ал тиісінше көтергішті бөлшектеу және толық зерттеп-қарау, екінші қайта зерттеп-қараудан кейін жүргізіледі (егер өзінің техникалық жай-күйі бойынша көтергіш осы уақытқа дейін өзінің шекті жай-күйіне жетпесе және есептен шығарылмаса). Одан әрі пайдалану мүмкіндігін зерттеп-қарауды жүргізетін комиссия айқындайды.

      15. Бұзылмайтын сынаудың барлық түрлері, өлшеу, механикалық қасиеттерді анықтау, металдың микроқұрылымын зерттеу, беріктікті есептеу және көтергіштерді зертеп-қарау кезінде сынау "Өлшем бірлігін қамтамасыз ету туралы" Қазақстан Республикасы Заңының, пайдалану құжаттамасының және дайындаушы зауыттардың тиісті құжаттамалары талаптарына сәйкес жүзеге асырылады.

3 тарау. Зерттеп-қарау жүргізуді ұйымдастыру

      16. Нормативтік қызмет ету мерзімі өтелген жүк көтергіш машиналардың техникалық жай-күйіне зерттеп-қарау жөніндегі нұсқаулықтың 8-тармағына сәйкес көтергіштерге зерттеп-қарауды жүргізу Заңның 72-бабының 1-тармағына сәйкес аттестатталған ұйымдарға беріледі.

      17. Зерттеп-қарауды жүргізуге жұмыс жағдайындағы көтергіштер тартылады. Жұмысқа жарамсыз күйдегі көтергіштерді зерттеп-қарау, оларды жұмысқа жарамды күйге келтіргеннен кейін іске асырылады.

      18. Қызмет мерзімін ұзарту мәніне зерттеп-қарауды жүргізу техникалық куәландырумен ұштастыралады.

      19. Қызмет мерзімі өткен көтергіштерді бастапқы, қайталама немесе кезектен тыс зерттеп-қарауды жүргізуге беру оның иесі болып табылатын ұйым бойынша бұйрықпен айқындалады. Бұйрық бір немесе бірнеше көтергіштер тобына ресімделуі мүмкін.

      20. Зерттеп-қарауды жүргізетін ұйым, нақты тапсырыс берушінің көтергішін, зерттеп-қарауды жүргізу жөніндегі комиссия құрамын тағайындау туралы бұйрық шығарады. Бұйрықта комиссия төрағасы және комиссия мүшелері көрсетіледі. Комиссияның ең аз құрамы - 3 адам.

      21. Көтергіштің иесі зерттеп-қарауға дайындайды:

      1) көтергіш, сынақ жүктерін зерттеп-қарау кезеңіне машинисті (операторды) бөледі;

      2) металл конструкциялар мен механизмдерді биіктікте зерттеп-қарауға арналған жабдық (қажет болған жағдайда);

      3) оқшаулау және жерге қосу кедергісін зерттеп-қарауды жүргізу актісі (қажет болған жағдайда);

      4) көтергіш бойынша пайдалану құжаттамасын;

      5) жүргізілген жөндеу (реконструкциялау) жобасы, сондай-ақ, егер бұл жұмыстар жүргізілген болса, жөндеу (реконструкциялау) жүргізу кезінде пайдаланылған металлға сертификаттар;

      6) көтергішпен орындалатын жұмыстардың сипаты туралы анықтама;

      7) жүргізілген техникалық қызмет көрсету және ағымдағы жөндеу туралы жазбалары бар техникалық қызмет көрсету журналын (немесе вахталық журнал) дайындайды.

      22. Зерттеп-қарауды жүргізу нәтижелері туралы акт одан әрі пайдалану мүмкіндігі туралы қорытындымен бірге жұмысқа қабілетті күйдегі және статикалық және динамикалық сынақтардан өткен көтергішке ғана беріледі.

4 тарау. Көтергіштерді зерттеп-қарауға арналған бағдарламасы

      23. Көтергішті тексеру бағдарламасы мыналарды қамтиды:

      1) оқытуды ұйымдастыруды, аттестаттауды тексеру және көтергіштерге қызмет көрсететін персоналдың білімін кезекті тексеру;

      2) көтергіш иесінде техникалық құжаттаманың жинақтылығы мен мазмұнын тексеру;

      3) көтергіштің жинақтылығын тексеру;

      4) көтергішке жүргізілген зерттеп-қарауды жүргізу шарттарын тексеру;

      5) көтергіштің техникалық жағдайын тексеру;

      6) көтергішті сынау;

      Зерттеп-қарау нәтижелері осы Нұсқаулықтың 1-қосымшасында қамтылған зерттеп-қарауды жүргізудің жұмыс картасына қоса берілетін тораптар, элементтер тізбесінде көрсетілген қосымша мәліметтерді ескере отырып, Нормативтік қызмет ету мерзімі өтелген жүк көтергіш машиналардың техникалық жай-күйіне зерттеп-қарау жөніндегі нұсқаулықтың 2-қосымшасына сәйкес тексерудің жұмыс картасына енгізіледі.

5 тарау. Көтергіштің техникалық жай-күйіне зерттеп-қарауды жүргізу жөніндегі нұсқаулар

      24. Көтергіштердің қауіпсіз пайдаланылуына өндірістік бақылауды ұйымдастыруына зерттеп-қарауды жүргізу кезінде, мыналарға назар аударылады:

      1) өндірістік бақылауды ұйымдастыру туралы бұйрықтың болуы және орындалуы;

      2) көтергіштердің техникалық жай-күйі мен қауіпсіз пайдаланылуы үшін жауапты адамдардың тағайындалуын қамтамасыз етеді;

      3) көтергіштерді қарауды және профилактикалық жөндеуді ұйымдастыруды қамтамасыз етеді;

      4) электр берудің әуе желілеріне жақын көтергіштердің жұмыс тәртібі туралы бұйрықтың болуы және мазмұны.

      25. Техникалық құжаттаманың жиынтығын тексеру кезінде пайдалану, жөндеу және ағымдағы құжаттаманың бар екеніне көз жеткізу қажет, оның ішінде:

      1) паспорт;

      2) пайдалану және монтаждау бойынша зауыт өндірушінің техникалық сипаттамасы және нұсқаулығы;

      3) техникалық қызмет көрсету карталары (нұсқаулықтары);

      4) өндіруші зауыттан келіп түсетін жөндеу жөніндегі басшылық немесе пайдалану жөніндегі Нұсқаулық;

      5) вахталық журнал;

      6) негізгі құрастыру бірліктері мен тез тозатын бөлшектер сызбаларының альбомы;

      7) пайдалану кезеңінде металл конструкцияларын күшейту бойынша монтаждауға, жөндеу жұмыстарына арналған актілерді;

      8) электр сымдары мен қорғаныштық жерге тұйықтау оқшауламасының кедергісін өлшеу актілері;

      9) зертхана куәліктері және негізгі металл конструкциялары металының құрамын химиялық талдау және соққы тұтқырлығын айқындау кезінде сертификат немесе паспортта жазба болмаған кезде, сондай-ақ паспорттың телнұсқасын ресімдеу кезінде, егер бұл мәліметтер өндіруші кәсіпорынның құжаттамасымен расталмаса;

      10) бұзылмайтын бақылаудың қолданылатын әдістеріне хаттамалар;

      11) соңғы толық техникалық куәландыру жүргізу кезінде жалпы деформацияларды өлшеу хаттамалары және ақаулар ведомостары.

      26. Техникалық құжаттамамен танысқан кезде мыналар тексеріледі:

      1) көтергіштің төлқұжаты:

      тіркеу нөмірлерінің болуы;

      төлқұжат парағында көзделген барлық бөлімдерді толтырудың дұрыстығы;

      көтергішті жөндеу, арқандарды, тізбектерді ауыстыру, техникалық сараптама жүргізу туралы жазбалардың мазмұны;

      2) көтергішті жөндеу кезінде дәнекерлеу қолданған жағдайда, жөндеу ұйымында тиісті жобаның болуы;

      3) бұрын берілген ұйғарымның мазмұны;

      4) металл конструкциялардың, қоршаулардың жай-күйін, электр жабдығын оқшаулау және жерге тұйықтау жай-күйін тексеру және тексеру хаттамасының (актісінің) мазмұны;

      5) машинистің (оператордың) вахталық журналының мазмұны;

      6) көтергішті тексеру және жоспарлы-алдын ала жөндеу кестесі;

      7) көтергіште жаңадан орнатылған арқандардың, шынжырлардың беріктік қоры коэффициентінің есебі мен сертификатының болуы;

      8) машинаның көтергіш металл құрылымдары элементтерінің химиялық құрамы туралы қорытындының болуы. Қоспалардың құрамы бойынша металдың химиялық құрамы осы металдарға арналған нормативтік құжаттама талаптарына сәйкес болуы;

      9) осы Нұсқаулықтың 2-қосымшасына сәйкес пайдалану мүмкіндігі туралы қорытындымен бірге көтергіштің техникалық жай-күйін зерттеп-қарауды жүргізу актісі (бұдан әрі – зерттеп-қарауды жүргізу актісі).

6 тарау. Көтергіштердің жиынтықтылығын тексеру

      27. Көтергіш осы Нұсқаулықтың 21-тармағына сәйкес қосалқы бөлшектер мен құралдар жиынтығымен, қосалқы доңғалақпен, портативті электр шамымен, бекіту белдіктерімен, пайдалану және жөндеу құжаттамасымен толық жинақталған түрде ұсынылған.

      28. Көрнекі тексеру кезінде олар барлық бөлшектердің, тораптардың болуын бақылайды және өндірушімен келісілмеген өзгерістердің жоқтығына көз жеткізеді.

7 тарау. Көтергіштің техникалық жай-күйіне зерттеп-қарауды жүргізу шарттарын тексеру

      29. Көтергішті зерттеп-қарауды жүргізу шарттарын тексеру кезінде мыналарға назар аудару қажет:

      1) пневмодөңгелекті, шынжыр табанды немесе автомобиль жүрісті көтергіш орнатылған алаңның жай-күйі. Алаң көлденеңінен ауытқуы бар қатты жабынмен көлденең болуы тиіс: ±3° және 588,4 (6,0) кПа (кг/см2) дейінгі қысымға төтеп беру қабілеті);

      2) көтергіштің тіркеу нөмірі, оның жүк көтергіштігі және сынау күні көрсетілген тақтайшаның болуы.

      Тақтайшадағы жазулар жерден (еденнен) жақсы ажыратылуы және көтергіш паспортындағы деректерге сәйкес болуы тиіс;

      3) көтергішке кернеу беретін ажыратқыштың орналасуы, оған еркін қол жетімділіктің, ажыратқышты ажыратылған жағдайда құлыптауға арналған құрылғының болуы, онда "Көтергіш" деген жазудың болуы, ажыратқыш корпусының жерге тұйықталуы;

      4) электр берудің әуе желілерінің болмауы, ал олар болған кезде - көтергіштің қауіпсіз жұмысын қамтамасыз ету үшін қабылданған шаралардың тиімділігі болып табылады;

      5) көтергішті еңіс шетіне орнату кезінде-еңіс негізіне қатысты орнатудың дұрыстығы;

      6) көтергішті құрылыс-монтаждау жұмыстарын орындау үшін пайдаланған кезде көтергішті құрылыс алаңында орнату орнының жұмыстарды жүргізу жобасына сәйкестігі;

      7) көтергіштің жүк көтергіштігін шектегішті мерзімді сынау және көтергіштің статикалық және динамикалық сынақтарын жүргізу үшін бақылау жүгінің болуы;

      8) көтергішті көзбен шолып қарау үшін көмекші құралдардың: төсеме тақталардың, басқыштардың және басқа да жабдықтардың болуы.

8 тарау. Көтергіштің техникалық жағдайын тексеру

      30. Тексеру кезінде көтергішті өндіруші зауыттың техникалық құжаттамасына және Қағидалардың талаптарына сәйкес келетініне көз жеткізу керек.

      Көтергішті шолып қарау кезінде жағдайы тексеріледі:

      1) люлька және оның аспаларыны;

      2) металл конструкциялары және олардың қосылыстары;

      3) блоктар, осьтер және оларды бекіту бөлшектері;

      4) арқандар және оларды бекітілуі;

      5) шынжырлар және оларды бекітілуі;

      6) механизмдері;

      7) басқару аппараттары;

      8) электр және гидроқұрылғылары;

      9) қауіпсіздік құралдарының жағдайы тексеріледі.

      31. Металл конструкциялары мен олардың қосылыстарын тексеру кезінде жарықтарды, деформацияларды, қабырғалардың суға батуын, металдың қатпалануын, бояудың қабыршықтануын және басқа да зақымдануларды анықтау мақсатында негізгі салмақ түсетін элементтерге назар аудару қажет.

      Жарықтардың және басқа да ақаулардың болуын болжауға болатын орындарды дәнекерлеу жіктерін 5 - 10 есе үлкейтетін лупа көмегімен қарау керек.

      32. Металл конструкцияларының, дәнекерленген, болтты, тойтармалы және басқа да қосылыстардың элементтерін қосымша тексеру, мыналарды қамтиды.

      ақаулар немесе олардың белгілері анықталған кезде металл конструкциялары мен дәнекерленген қосылыстардың күдікті учаскелері қылшықтың немесе сығылған ауамен үрлеудің көмегімен кір мен шаңнан тазартылады, содан кейін бұзылмайтын бақылау әдістерінің бірінің көмегімен тексеріледі: ультрадыбыстық дефектоскопия, түрлі-түсті немесе магнитті ұнтақты дефектоскопия;

      металл конструкциясының нақты элементін бақылаудың бұзылмйтын әдісін қолдану қажеттілігі туралы шешімді тексеру жүргізетін сарапшылар қабылдайды;

      өлшеу мен сынау құралдары мен әдістерін таңдағанда, Нормативтік қызмет ету мерзімі өтелген жүк көтергіш машиналардың техникалық жай-күйіне зерттеп-қарау жөніндегі нұсқаулықтың 16-тармағы қолданылады.

      Дефектоскопия әдістері туралы қысқаша мәліметтер, Заңның 12-2 бабының 14-13) тармақшасына сәйкес әзірленген Қызмет ету мерзімі өткен, жалпы мақсаттағы өздігінен жүретін тізбекті крандарды одан әрі пайдалану мүмкіндігін айқындау мақсатында олардың техникалық жай-күйіне зерттеп-қарауды жүргізу жөніндегі нұсқаулықта келтірілген (бұдан әрі – Қызмет ету мерзімі өткен, жалпы мақсаттағы өздігінен жүретін тізбекті крандарды одан әрі пайдалану мүмкіндігін айқындау мақсатында олардың техникалық жай-күйіне зерттеп-қарауды жүргізу жөніндегі нұсқаулық).

      Дефектоскопияны жүргізу нәтижелері бойынша қызмет ету мерзімі өткен, жалпы мақсаттағы өздігінен жүретін тізбекті крандарды одан әрі пайдалану мүмкіндігін айқындау мақсатында олардың техникалық жай-күйіне зерттеп қарауды жүргізу жөніндегі Нұсқаулыққа сәйкес қорытындылар ресімделеді.

      Жарықтар анықталған кезде барлық күдікті учаске коррозиядан тазартылады және металл жылтырына дейін тазартылады. Тазалау кезінде негізгі және балқыған металда майысулар мен кесіктер қалдыратын кескішпен немесе балғамен ұруға тыйым салынады.

      Жарықшақтың болуын анықтау үшін келесі әдістер қолданылады:

      жақсы өткір кескішпен кішкене қырынуды жоспарланған жарықшақтың бойымен алу. Жоңқалардың бөлінуі жарықшақтың болуын көрсетеді;

      күдікті аймақ мол керосинмен суланады, ол біраз уақыттан кейін шүберекпен сүртіледі. Содан кейін күдікті аймақ жұқа ұсақталған бордың сулы ерітіндісімен жабады. Ағартуды кептіргеннен кейін және балғамен ұрғаннан кейін жарық аймағы қараңғыланады.

      Жарықтар анықталған кезде жарықтардың даму бағытына және олардың келесі элементтерге таралуына назар аудару керек болуы:

      түйіспелі қосылыстар;

      фланецті қосылыстар;

      бұрандалы және тойтармалы қосылыстар;

      көршілес элементтердің түйісу тораптары;

      белдіктердің түйіспелері (әсіресе созылған аймақтарда);

      созылған күш элементтерінде әрекет ететін көлденең орналасқан дәнекерлеу жіктері;

      дәнекерлеу жіктерінің жақындасу аймақтары (мысалы, қаттылық қырларын белдіктермен ұштастыру, еңістердің, кронштейндердің белдіктермен қиылысу орындары).

      Дәнекерлеу қолданылатын жөндеу орындарын қосымша қарау кезінде дәнекерлеу жігінің және тігіс маңы аймағының жай-күйіне (ені 20-30 мм) назар аудару қажет.

      Конструкция элементтерін тексеру аяқталғаннан кейін ақаулар мен зақымданулардың болуына металдың коррозиямен зақымдану дәрежесін бағалауды, бұрандамалы және тойтармалы қосылыстардың, сондай-ақ металл конструкциялардың жалғағыш элементтерінің жай-күйін бақылауды жүргізеді.

      Металдың коррозиямен зақымдану дәрежесін коррозиямен зақымданған жердегі қимасы немесе қалыңдық өлшеуіштері зақымдалмаған көлденең қималардың металл жылтырына дейін болат щеткалармен тазартылған өлшемдерді салыстыру арқылы анықтайды. көтергіштің металл конструкциясының едәуір учаскелері коррозиямен зақымданған жағдайда (жалпы бетінің 30 % - дан астамы) элементтердің қалыңдығын ультрадыбыстық қалыңдық өлшеуішпен өлшеу жүргізіледі. Салмақ түсетін элементтердің қалыңдығын азайту өлшемшарты 10 % - дан аспайды.

      Бұрандамалы және тойтармалы қосылыстардың жай-күйін бақылауды балғамен жалғау арқылы жүзеге асырады. Әлсіреген тойтармаларды соққылардың дыбысымен және балғаның серпілу сипатымен анықтауға болады. Күмәнді жағдайларда тексеруді екі балғамен жүргізеді: біреуі басына соққы жасайды, ал екіншісі тойтарманың қарама-қарсы басына басылады. Тойтарманың әлсіреуі соққы кезінде екінші балғаның күрт көтерілуімен бірге жүреді. Әдетте әлсіреген болттар мен тойтармалар бастың айналасындағы жиекпен немесе тоттың ағып кетуімен сипатталады.

      Металл конструкциялардың (құралдардың, осьтердің) жалғағыш элементтерін бақылауды бекіткіш элементтердің (ригельдердің, бүйір шайбалардың) жай-күйін тексеруден бастайды. Бекітуші элементтердің қосылыста осьтік күш-жігердің болуын куәландыратын зақымданулары анықталған кезде құралдарды (осьтерді) бөлшектеу және оларды, әсіресе отыратын орындарды мұқият тексеру қажет болуы. көтергіштің байланыстырушы элементтерін қозғалыстардың жұмыс қабілеттілігі мен нақты шамаларын бағалау үшін оның қозғалмайтын күйінде де, жүктемемен жұмыс істеген кезде де қарау керек болуы.

      33. Тізе, телескопиялық тізе, көтергіштер діңгектерінің жебелерінің деформацияларын өлшеу, келесі түрде жасалады:

      тізелердің, телескопиялық тізелердің, тізбектер мен мачталардың деформациясы созылған жіптің көмегімен анықталады, соған сәйкес металл құрылымының шеттеріне дейінгі арақашықтық өлшенеді;

      тізе, телескопиялық тізе мен жебенің бұралуы металл құрылымдардың жоғарғы және төменгі шеттерінен арақашықтық бойымен біркелкі орналастырылған 3 – 4 қимаға дейінгі қашықтықты өлшейтін сызықтар көмегімен анықталады;

      Жекелеген металл құрылымдарының деформациясы (қисаюы) металл құрылымына параллель созылған жіпке қатысты ауытқу мөлшерімен анықталады.

      Өлшеудің басқа әдістерін қолдануға рұқсат етіледі:

      34. Машиналардың машиналардың металл конструкцияларының шекті ауытқулары осы Нұсқаулықтың 3-қосымшасында көрсетілген шамалардан (бұдан әрі – көтергіштердің металл конструкцияларының шекті ауытқулары) аспауы тиіс.

9 тарау. Көтергіш металл конструкцияларының көтергіш және қосалқы элементтер металының химиялық құрамы мен механикалық қасиеттерін анықтау

      35. Металдың химиялық құрамы мен механикалық қасиеттерін анықтау қажеттілігі келесі жағдайларда туындайды:

      1) егер көтергіштің паспортында немесе дайындаушы кәсіпорынның басқа құжатында ол дайындалған металл туралы деректер болмаса;

      2) егер көтергіш қоршаған ортаның температурасы көтергіш паспортында көрсетілген төменгі шекті мәннен төмен болған кезде пайдаланылса немесе ұқсас жағдайларда көтергішті пайдалану болжанса;

      3) егер көтергіш паспортта көрсетілмеген немесе сертификаттары жоқ болат маркасы бар элементтер қолданылған кезде жөндеуге және жаңғыртуға ұшыраса.

      36. Металдың химиялық құрамы мен механикалық қасиеттерін айқындау қажеттігі туралы шешімді тексеру жүргізетін комиссия шығарады.

      37. Металдың химиялық құрамын анықтау үшін сынамаларды (жоңқаларды) іріктеу "Шойын, болат және қорытпалар. Химиялық құрамы үшін сынама алу әдісі" МЕМСТ 7365-81 бойынша өткізеді. Сынамаларды іріктеу әдістері металл конструкцияларын тексеру бойынша барлық басқа жұмыстар жүргізілгеннен кейін анықталады.

      Металл конструкциясының материалын химиялық талдауға арналған жоңқа сараптау ұйымының нұсқауы бойынша іріктемелі тәртіппен (негізгі элементтерден, металл конструкциясының учаскелерінен кемінде 30 гр.) алынуы тиіс.

      Жоңқаларды алу орындары бояу мен тоттан алдын-ала тазаланады және металл жылтырына дейін тазаланады.

      Көтергіштерден сынамалар жебенің, иіннің, дәнекерленген секциялардың, телескопиялық иіндердің, тірек рамалардың белдіктері мен еңістіктерінен алынады.

      Жоңқаны алу үшін бұрғылау металдың барлық қалыңдығына, диаметрі прокаттың бір жарым қалыңдығынан аспайтын бұрғылаумен, бұрғылаудың диаметрі 3 – 5 мм) жүргізіледі.

      Егер жоңқа кескішпен алынып тасталса, онда үлгіні алу орны тегістеу машинасымен өңделуі керек болуы, осылайша жиек сызығы тегіс болады.

      Жоңқаны алу үшін бұрғылау диаметрі прокаттың бір жарым қалыңдығынан аспайтын бұрғылаумен металдың барлық қалыңдығына жүргізіледі.

      Бұрғылаудан кейін тесіктер қайнатылмайды. Тесіктер арасындағы және тесік жиегінен элемент жиегіне дейінгі қашықтық бұрғының үш диаметрінен кем болмауы тиіс (10 – 15 мм кем емес).

      Жоңқа буып-түйіледі және таңбаланады.

      Іріктелген жоңқаларға көтергішті, элементті, профильді, жоңқаларды алу орнын көрсете отырып ведомость жасалады.

      Металл сынамаларының химиялық талдауын аккредиттелген зертхана "Көміртекті болат және легірленбеген шойын. Талдау әдістеріне қойылатын жалпы талаптар" МЕМСТ 22536.0-87, "Көміртекті болат және легірленбеген шойын. Жалпы көміртекті және графитті анықтау әдістері" МЕМСТ 22536.1-88, "Көміртекті болат және легірленбеген шойын. Күкіртті анықтау әдістері" МЕМСТ 22536.2-87, "Көміртекті болат және легірленбеген шойын. Фосфорды анықтау әдістері" МЕМСТ 22536.3-88, "Көміртекті болат және легірленбеген шойын. Кремнийді анықтау әдістері" МЕМСТ 22536.4-88 , "Көміртекті болат және легірленбеген шойын. Марганецті анықтау әдістері" МЕМСТ 22536.5-87, "Көміртекті болат және легірленбеген шойын. Мышьякты анықтау әдістері" МЕМСТ 22536.6-88 сәйкес өткізеді.

      Химиялық талдау көміртектің, марганецтің, кремнийдің, күкірттің, фосфордың құрамына және болаттың болжамды құрамына, басқа элементтерге байланысты жүргізіледі.

      38. Үлгілерді іріктеу және көтергіштердің металл конструкцияларының негізгі көтергіш элементтерінің соққы тұтқырлығын анықтау келесі түрде жасалады:

      соққы тұтқырлығын сынауға арналған сынамалар негізгі салмақ түсетін элементтерден кесіледі. Бір партияға көлденең қимасы бірдей прокаттың бір түрінің элементтері кіреді;

      сынамалар кесілетін элементтерде металдың химиялық құрамы бойынша талдау нәтижелері болуы тиіс. Химиялық талдау үшін соққы тұтқырлығы сынамаларының материалын пайдалану болуы керек;

      соққы тұтқырлығын анықтау минус 20 оC және минус 40 оC температурада, сондай-ақ плюс 20 оC кезінде жүзеге асырылады (тиісті теріс және оң температурада жұмыс істейтін көтергіштер үшін).

      Үлгілердің саны әр партияға кемінде 3.

      "Жалға. Механикалық және технологиялық сынақтарға арналған сынамаларды, дайындамалар мен үлгілерді іріктеудің жалпы қағидалары" МЕМСТ 7564-97, "Дәнекерленген қосылыстар. Механикалық қасиеттерді анықтау әдістері" МЕМСТ 6996-66 және "Металдар. Төмен, бөлме және жоғары температураларда соққы бүгілісін сынау әдісі" МЕМСТ 9454-78 (бұдан әрі - МЕМСТ 9454-78) беріктілік және аққыштық шегіне сынақтар, салыстырмалы ұзару және соққы тұтқырлығы бойынша өткізіледі. Қажет болған жағдайда, механикалық қартаюдан кейін соққы тұтқырлығына сынақтар "Болат. Соққылық иілуге сынау бойынша механикалық қартаюға бейімділікті анықтау әдісі" МЕМСТ 7268-82 (бұдан әрі - МЕМСТ 7268-82) бойынша жүргізіледі.

      Соққы күшінің мәндерін МЕМСТ 9454-78 және МЕМСТ 7268-82-де көрсетілген мәндерден төмен алған кезде көтергіштің жұмыс режиміне шектеулер енгізіледі.

      Сынамаларды іріктеу орнын сараптама жасау ұйымы айқындайды. Іріктелген дайындамаларға керн немесе бояумен таңба салынады.

      Тізімдеме элементті, кесу орнын, таңбаны көрсете отырып жасалады.

      Сынамаларды іріктеу ең аз күштік әсер ету учаскелерінде жүргізіледі. Егер сынамаларды іріктеу үшін салмақ түсетін элементті алып тастау қажет болса, жаңа элементті орнатқаннан кейін түйін элементтеріне жүктемелерді қайта бөлуді болдырмау үшін машинаның металл құрылымының орнын оны алып тастағанға дейін бекіту қажет. Үлгіні кесу нәтижесі болып табылатын элементтің көлденең қимасы ішінара азайған кезде элементтің көлденең қимасы қалпына келтіріледі. Жөндеудің қолданылатын әдістері элементтердің жұмысқа қабілеттілігін толық қалпына келтіруді, кернеу шоғырлануының ең аз коэффициенттерін (ендірмелердің, жапсырмалардың нысаны, жиектерді, дәнекерлеу жіктерін тазалау) көздеуі.

      Тойтарылған конструкцияларда электр дәнекерлеуді қолдану дәнекерлеуге жол беретін металдың химиялық құрамы кезінде ғана мүмкін болады.

      Табақты конструкциялардан сынамаларды кесу кезінде илектеу бағытын ескеру қажет.

      Қаңылтыр конструкциядан илектеу бағытына бағдарланған сопақша сынама бойлық бағытта өлшемі – 120 мм, көлденеңінен – 80 мм, дөңгелектеу радиусы – 40 мм кесіледі. Соққы тұтқырлығы үшін үлгілер көлденең бағытта кесіледі.

      Сынамаларды алу орындары ең жақын ішкі қаттылық қабырғасынан кемінде – 70 мм ауытқуға тиіс.

10 тарау. Көтергіштің металл конструкцияларын зерттеп-қарауды жүргізу нәтижелері туралы қорытынды жасау

      39. Зерттеп-қарауды жүргізу кезінде металл конструкцияларының мынадай ақаулары тіркеледі:

      1) барлық түрдегі, бағыттағы және көлемдегі жарықтар;

      2) жергілікті деформациясы бар тораптар мен элементтер;

      3) шоғырланған жүктемелердің әсерінен жалпы деформациялар, сондай-ақ дайындау, монтаждау немесе пайдалану кезінде туындаған деформациялар;

      4) қабырға қалыңдығынан 10 кем емес қашықтыққа қосу жіктеріне қаттылық қырларының дәнекерлеу жіктерін жақындату;

      5) тік және көлденең қаттылық қабырғаларының қиылысу орындарында дәнекерлеу жіктерінің жанасуы (қабырғалардың бірінде олардың қиылысу орнында қиғаштар болмаған кезде);

      6) фасонкада тор және белдік элементтерін бекітетін дәнекерлеу жіктерінің металл конструкцияларының тораптарында – 50 мм-ден кем шамаға жақындауы;

      7) фасонкаларды формалардың белдіктеріне үзік-үзік тігістермен бекіту;

      8) тік қабырғаны үзік-үзік тігістермен белдіктерге бекіту;

      9) еңістерді дәнекерлеуге арналған Н-тәрізді өзектер белдіктерінің бірінің үзілуі;

      10) арқалықтар белдеулеріне контур бойынша дәнекерлеусіз немесе түйістірмей (толық пісірусіз) қабаттасып фасонкаларды дәнекерлеу);

      11) жапсарлас элементтердің ұштарына жанасатын тігістер болған кезде жапсырмалардағы жапсарлас қосылыстар;

      12) өңделмеген жиектері бар, күйген, контур бойынша жиектелмеген, пісірілген тесіктер;

      13) элементтің қалыңдығы 20 мм-ге дейін болғанда тереңдігі 0,5 мм-ден астам және элементтің қалыңдығы 20 мм-ден астам болса, қалыңдығы 3% - дан астам тереңдіктегі негізгі металды кесу;

      14) элементтердің суықтай күйінде түзету нәтижесінде пайда болатын майысулар, кенжарлар және басқа да зақымдары;

      15) элементті түзету мақсатында доғалы дәнекерлеумен бағытталған қорғалмаған білікшелер;

      16) шлактың, шашыраудың, металл балқымаларының қалдықтары (дәнекерлеу аяқталғаннан кейін, жапсарлас жіктің басы мен соңын дәнекерленетін бөлшектер шегінен шығару, оттегі немесе доғалық дәнекерлеу), әсіресе есептеу элементтерінде;

      17) бөлшектерді уақытша бекіту үшін қызмет ететін қармауыштар (тігістер орналасқан жерден тыс), монтаждау планкаларының, бұрыштарының қалдықтары;

      18) дәнекерлеу жіктерінің әртүрлі ақаулары, түйістіру элементтерін қосу кезінде тігіс түбірінің пісірілмеуі, бұрыштық жіктердің жиектерінде балқымауы, Тегіс немесе ұсақ қабыршақты беті жоқ, негізгі металға бір қалыпты өтпей тігістер, жоғарғы толық немесе түйістіру жіктерінің толық пісірілмеуі, қож қосындылары және газ кеуектерінің жиналуы, аяқталмаған кратерлер, механикалық әсерлерден тігіс бетіндегі кесу немесе кесулер.

      40. Барлық анықталған ақаулар схемада (жалпы түрдегі сызбада) немесе машинаны зерттеп-қарауды жүргізу картасында көрсетіледі.

      Қажет болған жағдайда жалпы түрдегі сызбаға байланыстыра отырып, зақымдануды сипаттайтын өлшемдерді көрсете отырып, ақаулы жердің эскизін жасау.

      Эскизде майысқан элементтер мен майысуы бар элементтер үшін:

      майысу тереңдігі (майысу);

      ол таралатын ұзындық;

      иілу кернеуі (жазықтықта немесе құрылым жазықтығынан) көрсетіледі.

      41. Анықталған ақаулардың шамаларын рұқсат етілген шамалармен салыстырғаннан кейін комиссия көтергіштердің металл конструкцияларының шекті ауытқуларының талаптарын және көтергіштердің металл конструкцияларының шекті ауытқуларында және осы Нұсқаулықтың 4-қосымшасында жазылған талаптарды, белгіленген ақауларды жою мерзімдерін, жүк көтергіштігінің шамасын және көтергішті келесі зерттеп-қарауды жүргізу күнін ескере отырып, металл конструкцияларын одан әрі пайдалану мүмкіндігі туралы жалпы қорытындының нұсқасын дайындайды.

11 тарау. Блоктарды тексеру

      42. Блоктарды тексеру кезінде:

      1) күпшекте, ребордтарда жарықтар мен сынықтардың болмауын;

      2) бұлақта арқан таңбаларының болмауын;

      3) бұлақтар қабырғаларының тозу шамасы (бастапқы қалыңдығының 20 % - ынан аспайды), блок жылғасының тозуы (жылғаның бастапқы радиусының 40 % - ынан аспайды);

      4) ағында артық арқанды майлаудың болмауы (әсіресе қыс мезгілінде);

      5) блоктарды бекіту және олардың осьтерінің жай-күйін тексереді.

12 тарау. Арқандарды тексеру және оларды бекіту

      43. Арқандарды және олардың бекітілуін тексеру кезінде:

      1) арқандарды дұрыс сақтау;

      2) зақымданулардың, ширату қадамында кідірістердің үзілуінің жол берілмейтін санының, беттің жол берілмейтін тозуының болмауы. Арқандардың ақаулары осы Нұсқаулықтың 5-қосымшасында көрсетілген (бұдан әрі –Көтергіштердің құрастыру бірліктері бөлшектерінің ақаулары, олар болған кезде бөлшек жарамсыз болып қалады);

      3) арқандардың ұштарын бекітудің сенімділігі: қысқыштарды орнатудың дұрыстығы, олардың санының есептелгенге сәйкестігі, ұштары мен сына төлкелерін бітеудің дұрыстығы, барабандарға қысқыш планкалармен бекітудің дұрыстығы;

      4) барабанда жебені түсіру немесе көтеру кезінде арқанның кемінде 1,5 орамының болуы;

      5) металл конструкциялары туралы арқандардың үйкелуінің мүмкін еместігі.

      Арқандар, блоктар, барабандар пайдалану құжаттамасында келтірілген, ал олар болмаған кезде - Қағидаларда келтірілген арқандарды жарамсыз етудің шекті нормаларына сәйкестігі тексеріледі.

13 тарау. Механизмдердің күйін тексеру

      44. Көтергіш механизмдерінің жай-күйін тексеру кезінде мыналарға назар аударылады:

      1) құрылғы мен механизмдердің орнатылуы мен олардың тежегіштерінің өндірушінің нұсқаулықтары мен Қағидаларының талаптарына сәйкестігі;

      2) тісті, шынжырлы және құрт тісті берілістердің, жалғастырушы муфталардың, біліктердің қоршауларының болуы және жай-күйі;

      3) ашық ауада жұмыс істейтін машиналар механизмдерінің тежегіш шкивтеріне ылғалдың түсуін болдырмайтын қаптамалардың болуы;

      4) тетіктердің жол берілмейтін тозуының болмауы:

      бұрылу тетігінің ашық берілістері тістерінің бөлу шеңберіндегі тіс қалыңдығының 25 % - нан аспайтын шекті тозуы;

      сырғанау мойынтіректерінде орнатылған осьтер мен біліктердің шекті тозуы олардың диаметрінен 0,01 – 0,08 аспауы;

      5) тежегіштердің жай-күйі:

      тежегіш шкивтің жұмыс бетіндегі сызықшалардың тереңдігі 0,5 мм-ден көп емес, ұзын жүрісті тежегіштер үшін 0,005 Д - ден аспауы, қысқа жүрісті тежегіштер үшін 0,002 Д - ден аспауы тиіс (Д - шкивтің диаметрі);

      шкивтерде жарықтардың болмауы, олардың біліктерге қонуының әлсіреуі, тесіктердің тозуы нәтижесінде жиектің қалыңдығының 25% - дан астам азаюы;

      қалыптар мен таспаларда сызаттардың болуына, бастапқы диаметрінен 0,05 жоғары саусақтар мен біліктердің тозуына жол берілмейді;

      фрикциялық жапсырмалардың тозуы олардың бастапқы қалыңдығынан 50% -нан аспауы керек;

      тежегіш серіппелерінде қалдық деформация болмайды.

      45. Көтергіштердің құрастыру бірліктері бөлшектерінің ақаулары, олар болған кезде деталь жарамсыз болып қалады, сол аттас өтініште келтірілген.

14 тарау. Басқару аппараттарын тексеру

      46. Басқару аппараттарын қарау кезінде:

      1) электр дыбыстық сигналының бекітілу төзімділігін, дұрыс қосылуы және жарамдылығын;

      2) басқару органдарының жай-күйін, оларда шақырылатын қозғалыстардың бағытын көрсететін жазулар мен бағыттамалардың болуын, тұтқалардың немесе механизмдердің жекелеген жағдайларын белгілеуін және белгілеудің болуын;

      3) көтергішті бірнеше бекеттерден бір мезгілде басқару мүмкіндігін болдырмауын (олар болған кезде);

      4) биіктігі бойынша және көлденең жазықтықта реттеуге мүмкіндік беретін стационарлық орындықтың болуыг және жарамдылығын тексеру.

15 тарау. Алаңдардың жағдайын тексеру

      47. Көтергіштегі алаңдардың жай-күйін тексеру кезінде мынаған көз жеткізу қажет:

      1) олардың дизайны мен қоршаулары Қағидаларға сәйкес келеді және олардың жағдайы жақсы, ал электр жабдықтарының механизмдерінің жанынан өту қауіпсіз;

      2) алаңдардың сүйеніштері сенімді бекітілген, төсем тайып кету мүмкіндігін болдырмайды.

16 тарау. Электр жабдықтарының жағдайын тексеру

      48. Көтергіштердің электр жабдығының жай-күйін тексеру кезінде оның (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 10851 нөмірімен тіркелген) Қазақстан Республикасы Энергетика министрінің 2015 жылғы 20 наурыздағы № 230 бұйрығымен бекітілген Электр қондырғыларын орнату қағидаларының талаптарына сәйкес келетініне көз жеткізу қажет, атап айтқанда:

      1) электр жабдығын орындау қоршаған орта жағдайларына сәйкес келуі;

      2) электр қозғалтқыштарының қысқыштарындағы және басқару тізбектеріндегі кернеу машинаның электр жабдығы жұмысының барлық режимдерінде номиналдыдан 85% төмен болмауы;

      3) электр жабдығының оқшауланбаған ток өткізгіш бөліктері, егер олардың орналасуы кездейсоқ жанасу мүмкіндігін жоққа шығармаса, қоршалуы;

      4) машинада орнатылған ажыратқыштар, сондай-ақ икемді кабельге кернеу беретін ажыратқыштар жабық түрде, қаптамаларда ойықсыз және тез ажырату үшін қолжетімді орындарда орнатылуы;

      5) машиналарда сымдарды төсеу науаларда, қораптарда және құбырларда орындалуы;

      6) екінші тізбектердің сымдары мен кәбілдерінің бір сымды тарамдарының қимасы мыс тарамдары үшін кемінде 2,5 мм2 және алюминий тарамдары үшін кемінде 4 мм2, көп сымды тарамдары үшін тиісінше 1,5 және 2,5 мм2 болуы;

      7) сымдар мен кәбілдердің оқшауламасы мен қабықтары майдың әсеріне ұшырауы мүмкін жерлерде сымдар мен кабельдер герметикалық құбырларда төселуі немесе майға төзімді оқшауламасы және қабықшасы болуы;

      8) барлық тізбектердің сымдары мен кабельдерінің сымдары таңбалануы.

17 тарау. Гидроқұрылғыларды тексеру

      49. Гидрожабдықтау (сорғылар, моторлар, цилиндрлер, таратқыштар, құбырлар, шарнирлер, бак, сүзгілер) құжаттаманың сәйкестігіне, олардың бос жүрісте және жүктемеде қалыпты жұмыс істеуі мәніне сыртқы қарау арқылы тексеріледі.

      Гидроқұрылғыларды тексеру кезінде:

      корпустық бөлшектер;

      бекіту орындары (деформация, тозу, люфт, коррозия);

      тығыздағыш шынжырлар, төсемдер, манжеттер, муфталар;

      құбырлар;

      жұмыс сұйықтығының ағып кетуінің болуы.

      50. Көтергіште жеңдердің конструкцияның жылжымалы және жылжымайтын элементтеріне жанасуы, үйкелуі және жанасуы, сондай-ақ жеңдердің олардың қажалуына және тозуына ықпал ететін күрт майысуы жарамсыз болады.

      Бағыттаушы роликтерден жеңдердің түсіп кетуін болдырмау керек.

18 тарау. Қауіпсіздік құралдарына зерттеп-қарауды жүргізу

      51. Көтергіштерді тексеру кезінде:

      1) жүк көтергіштікті шектегіштің іске қосылу төзімділігі;

      2) люльканы тік жағдайда бағдарлаудың бақылау жүйесі;

      3) қызмет көрсету аймағын шектейтін соңғы ажыратқыштары;

      4) бумды көтеру және бұру құлыптау жүйесі;

      5) люльканы авариялық түсіру жүйесі;

      6) көтергіштің қосымша тіректерін өздігінен жылжудан сақтайтын құрылғы;

      7) көтергіштің еңіс бұрышының көрсеткіші;

      8) қозғалтқышты люлькадан және төменгі пульттен авариялық тоқтату жүйесі;

      9) анемометр (көтеру биіктігі 22 м асатын көтергіштер үшін) жұмысын тексеру қажет.

19 тарау. Көтергіштерді сынау

      52. Көтергіштердің статикалық және динамикалық сынақтарын жүргізу бойынша жалпы талаптар:

      1) сынақтарды жүргізу кезінде көтергіштерді монтаждау және пайдалану жөніндегі нұсқаулықта жазылған өндіруші зауыттың нұсқауларын басшылыққа алу қажет. Өндіруші зауыттың ұсынымдары болмаған жағдайда осы Нұсқаулықты басшылыққа алу керек;

      2) сынақтар жүргізілетін орында "Қауіпті аймақ. Сынақтар жүріп жатыр". Сынақ аймағында бөгде адамдардың болуына жол берілмейді деген ескерту тақтайшалары бар сигналдық қоршаумен қоршалады;

      3) сынақтар кезінде механизмдерді қосу, көтергішті жарамды күйде ұстауға жауапты адамның командасы бойынша ғана жүзеге асырылады;

      4) көтергіштерді статикалық сынау жүк көтергіштігінен 50 %-ға, жүк-жолаушы көтергіштерінен 100 %-ға асатын жүктемемен жүргізіледі. Динамикалық сынау көтергіштердің жүк көтергіштігінен 10 % асатын жүкпен жүргізіледі;

      5) сынау кезінде көтергіштердің шамадан тыс жүктелуінің алдын алу үшін сынақ жүктерінің массасы сынақтар басталғанға дейін өлшеумен немесе есептеумен айқындалуға тиіс;

      6) өндіріс жағдайлары немесе техникалық жай-күйі бойынша номиналды жүк көтергіштігі бар машинаны пайдалану қажеттілігі туындамаған жағдайларда, сынақты төмендетілген жүк көтергіштікке сүйене отырып жүргізуге болады. Бұл ретте машинаның паспортында жүк көтергіштігі төмендегені туралы жазба жасалады.

      Көтергіштегі тақтайшаға және машинистің нұсқаулығына тиісті өзгерістер енгізіледі.

      53. Көтергіштерді сынау кезіндегі жалпы талаптар:

      1) жүктемесіз сынау.

      Машиналарды жүктемесіз сынау кезінде барлық механизмдер мен қауіпсіздік құралдар жұмысын тексереді.

      Қосымша тіректердің механизмдерін тіректерге көтергішті кемінде төрт рет орнату арқылы тексереді. Кейінгі сынақтарды жүргізу үшін лифт қосымша тіректерге қалдырылады. Жебенің бұрылу механизмін бақылау үшін оның айналмалы бөлігі екі бағытта үш толық айналымға айналады. Төменгі тізені көтеру, жебені ашу, люльканы бағдарлау жүйесі және қызмет көрсету аймағын шектеу тетіктерінде люльканы көтергіш кинематикасы белгілеген шектерде көтереді және түсіреді. Люлька қозғалысының саны дайындаушы зауыттың техникалық құжаттамасында берілгеннен кем болмауы тиіс, бұл ретте бесіктен кем емес бесікте люлька қызмет көрсету аймағын шектеу жүйесімен тоқтатылуы тиіс. Сынақ ұзақтығы-10 минуттан кем емес.

      Гидравликалық басқару аппаратурасы мен гидрожүйесі сынау барысында тексеріледі.

      Операцияларды өзара біріктіруге, қозғалыс кезінде операцияларды орындауға, сондай-ақ көтерілген жебемен қозғалуға жол берілмейді.

      2) статикалық сынақтар.

      Статикалық сынақтар көтергіштердің беріктігі мен тұрақтылығын ең қауіпті жағдайларда, номиналды жүк көтергіштігінен 50% асатын жүктемемен тексеру мақсатында жүргізіледі. Номиналды жүк көтергіштікке 110 % тең жүк, люлькаға салынады, ал 40 % тең аспалы жүк икемді аспада люлькаға ілінуі тиіс және 10 минут бойы жер деңгейінен 100 – 200 мм аспайтын биіктікте ұсталады.

      Қашықтағы тіректердің жерден бөлінуі, тұрақтылықты жоғалтудың белгісі болып табылмайды. Көтергішті жебенің екі жағдайында тексереді:

      төменгі тізе аяғына дейін, жоғарғы - көлденең (максималды жөнелту жағдайы).

      Төменгі тізе көлденең, ал жоғарғы жағы люлькаға қызмет көрсету аймағын шектеу жүйесі іске қосылғанға дейін ашық.

      3) динамикалық сынақтар.

      Жүктемемен динамикалық сынауды салмағы номиналдыдан 10 % асатын люлькаға салынған жүкпен жүргізеді. Люлька толық ұшу үшін көтеріледі: төменгі тізе - аяғына дейін, жоғарғы жағы - көлденең және осы күйде екі бағытта үш толық айналымға айналады. Көтеру және бұру кезінде төменгі тізені көтеру, жебені ашу және бұру механизмдері бірнеше рет (кемінде 5 рет) тоқтатылады. Содан кейін осындай көлемдегі сынақтарды (бірнеше рет тоқтаумен екі жаққа үш толық бұрылу (кемінде 5 рет) қызмет көрсету аймағын люлькамен шектейтін жүйе іске қосылғанға дейін жоғары көтерілген төменгі көлденең иінінде қайталайды. Қорытындылай келе, бұрылыс бөлігінің кемінде бес жағдайында төменгі тізені көтеру және жебені ашу тетігі бірнеше рет тоқтай отырып (әрбір жағдайда кемінде 3 рет), люльканы жерден ең жоғары көтеруге дейін көтереді.

      Динамикалық сынақтар кезінде барлық машинаның және оның жекелеген тораптары мен механизмдерінің жай-күйін бақылайды.

      4) жүк көтергіштігін шектегішті сынау.

      Көтергіштің люлькасының жүк көтергіштігі шектегіш номиналды жүктемемен реттеледі. Орнатуды номиналды мәннен 10 % асатын жүктеме арқылы тексеріңіз. Жүк көтергіштікті шектегіш жүк люлькасында номиналдыдан 10 % асатын жүкті көтеру кезінде іске қосылуы тиіс.

20 тарау. Қалдық ресурсты бағалау

      54. Нақты үлгідегі көтергіштің қалдық ресурсын бағалау осы Нұсқаулық бойынша жүргізіледі.

      Бағалаудың базалық тұжырымдамасы ретінде техникалық жай - күйі бойынша қауіпсіз пайдалану қағидатына негізделген тәсіл пайдаланылады, оған сәйкес көтергіштің техникалық жай-күйін бағалау нормативтік және конструкторлық құжаттамаға сәйкес оның сенімді және қауіпсіз пайдаланылуын қамтамасыз ететін техникалық жай-күй параметрлері бойынша, ал қалдық ресурс-техникалық жай-күй параметрлері бойынша жүзеге асырылады.

      Техникалық жағдайдың анықтайтын параметрлері ретінде жеке немесе белгілі бір жиынтықтағы өзгеруі көтергішті жұмыс істемейтін, ақаулы немесе шекті күйге келтіруі мүмкін параметрлер қабылданады.

      55. Қалдық ресурсты бағалауды толтыру үшін бастапқы деректер:

      1) осы Нұсқаулыққа сәйкес көтергішті тексеру нәтижелері;

      2) көтергішті пайдаланудың барлық мерзімінде оны пайдалануды сипаттайтын деректер (циклдар саны, тасымалданатын жүктердің массасы бойынша бөлінуі, ортаның агрессиялық дәрежесі);

      3) қалдық ресурсты бағалауды орындау сәтіндегі металл конструкцияларының есептік элементтері металының химиялық құрамы мен механикалық қасиеттері туралы деректер;

      4) көтергіштің металл конструкциясын есептеу (егер ол сақталса);

      5) нақты коррозияны ескере отырып, металл конструкциясының есептік элементтерінің геометриясы туралы деректер;

      6) пайдалану мерзімін бағалау бойынша нұсқаулықтар мен стандарттар, пайдалану құжаттамасына және стандартты пайдалану мерзімін әзірлеген Жүк көтергіш машиналардың техникалық жағдайын тексеру жөніндегі нұсқаулықтың 14-тарауына сәйкес;

      7) бағаланатын металл конструкцияларды тензометрлеу нәтижелері (қажет болған жағдайда).

      56. Қалдық ресурсты бағалау нәтижелері жүк көтергіш машинаның иесіне берілетін есеп түрінде ресімделуі керек болуы.

      Есеп одан әрі пайдалану мүмкіндігі мен шарттары туралы қорытындыны қамтуы тиіс (қажетті жөндеу-қалпына келтіру жұмыстарын орындау тізбесін көрсете отырып).

21 тарау. Көтергіштердің техникалық жай-күйін зерттеп-қарауды жүргізу нәтижелерін ресімдеу

      57. Көтергішті зерттеп-қарауды жүргізу нәтижесі актімен ресімделеді, онда оның техникалық жай-күйін бағалау және пайдалану мерзімі мен рұқсат етілген жүк көтергіштігін ұзартуы көрсетіле отырып, одан әрі пайдалану жөніндегі қорытынды қамтылады.

      58. Көтергішті одан әрі пайдалану мүмкіндігі туралы шешімді зерттеп-қарауды жүргізген ұйым қабылдайды.

      59. Көтергіштің техникалық жай-күйін зерттеп-қарауды жүргізу актісіне тексеру жүргізген комиссия мүшелері қол қояды және оны көтергіш құрылыстардың қауіпсіздігін сараптауға лицензиясы бар мамандандырылған ұйымның басшысы бекітеді.

      Бекітілген акт Көтергішті одан әрі пайдалануды регламенттейтін түпкілікті құжат болып табылады және оның техникалық паспортымен бірге сақталады.

      60. Зерттеп-қарауды жүргізу актісінің бір данасы көтергіштердің құрастыру бірліктерінің бөлшектері ақауларының ведомосімен бірге Көтергіштің иесіне беріледі. Көтергіштердің құрастыру бірліктерінің бөлшектері ақауларының ведомосі, қажетті анықтамалары мен қосымшалары бар тексеру актісінің екінші данасы тексеруді орындаған ұйымның мұрағатында қалады.

      61. Зерттеп-қарауды жүргізу актісімен бір мезгілде тексеру жүргізу туралы есеп еркін нысанда ресімделуі мүмкін.

      Жүргізілген зерттеп-қарауды жүргізу туралы есепті тексеруді орындаған бір ұйымның тексерілген көтергіштер тобына жинақтап жасауға рұқсат етіледі және көтергіштің иесіне берілмейді.

      62. Осы Көтергіштің қауіпсіз пайдаланылуына жауапты тұлға зерттеп-қарауды жүргізу бойынша жұмыс аяқталғаннан кейін ол паспорттың "Техникалық куәландыру нәтижелерінің жазбасы" бөліміне келесідей мазмұндағы жазбаны енгізеді: "Аттестаты бар ұйым (ұйымның атауы) (аттестаттың нөмірі мен күні көрсетіледі) осы көтергішке зерттеп-қарауды жүргізді. Зерттеп-қарауды жүргізу актісі (актіге қол қойылған күн көрсетіледі) және ақаулар ведомосы қоса беріледі" Жазба жасаған адамның қолымен расталады, оның тегі, аты-жөні (бар болған жағдайда) және жазбаны енгізген күн көрсетіледі.

  Қызмет ету мерзімі өткен
көтергіштерді (мұнараларды)
одан әрі пайдалану мүмкіндігін
айқындау мақсатында олардың
техникалық жай-күйіне
зерттеп-қарауды жүргізу
жөніндегі нұсқаулыққа
1 қосымша

Зерттеп-қарауды жүргізудің жұмыс картасына қосылуы тиіс түйіндері мен элементтерінің тізбесі

Зақымдарды іздеу орындары

Ықтимал зақымдану түрлері

1. Шасси рамасы

Дәнекерленген тігістердегі және негізгі металдағы деформациялар, механикалық зақымдану, коррозия

2. Шығарылатын тіректері бар тірек рамасы

Дәнекерленген тігістердегі және негізгі металдағы деформациялар, механикалық зақымдану, коррозия

3. Айналмалы платформа

Дәнекерленген тігістердегі және негізгі металдағы деформациялар, механикалық зақымдану, коррозия

4. Тізе жиынтығы (металлоконструкция)

Дәнекерленген тігістердегі және негізгі металдағы деформациялар, механикалық зақымдану, коррозия, тесіктердің тозуы

5. Тіреуіш тірек, баспалдақтар, қоршаулар (тірек рамасы бар тірекпен қосылу аймақтары)

Дәнекерленген тігістердегі және негізгі металдағы деформациялар, механикалық зақымдану, коррозия, бекітудің әлсіреуі

6. Жұмыс алаңы (металл құрылымы, аймақтар, жебемен қосылыстары)

Дәнекерленген тігістердегі және негізгі металдағы деформациялар, механикалық зақымдану, коррозия,тесіктердің тозуы

7. Шамадан тыс жүктеуге қарсы құрылғы

Көтергіште (мұнарада) болуы. Жұмыс қабілеттілігі

8. Люльканы тік қалыпта бағдарлаудың қадағалаушы жүйесі

Көтергіште (мұнарада) болуы. Жұмыс қабілеттілігі

9. Қызмет көрсету аймағын шектейтін соңғы ажыратқыштар

Көтергіште (мұнарада) болуы. Жұмыс қабілеттілігі

10. Көтеру құлыптау жүйесі және тірекке (мұнараға) орнатылмаған кезде жебенің бұрылуы

Көтергіште (мұнарада) болуы. Жұмыс қабілеттілігі

11. Тіректің жұмыс жағдайы кезіндегі тіректерді блоктау құрылғысы

Көтергіште (мұнарада) болуы. Жұмыс қабілеттілігі

12. Гидрожүйе, электр жетегінің немесе гидросорғы жетегінің істен шыққан кезде люльканы авариялық түсіру жүйесі

Көтергіште (мұнарада) болуы. Жұмыс қабілеттілігі

13. Көтергіштің (мұнараның) қосымша тіректерін көтергіштің (мұнараның) қозғалысы кезінде өздігінен көтерілуден қорғайтын құрылғы

Көтергіште (мұнарада) болуы. Жұмыс қабілеттілігі

14. Көтергіш (мұнаралар) көлбеу бұрышының көрсеткіші

Көтергіште (мұнарада) болуы. Жұмыс қабілеттілігі

15. Люлькадан және төменгі пульттан басқарумен қозғалтқышты авариялық тоқтату жүйесі

Көтергіште (мұнарада) болуы. Жұмыс қабілеттілігі

16. Анемометр (көтергіштер үшін көтеру биіктігі 22 метрден астам)

Көтергіште (мұнарада) болуы. Жұмыс қабілеттілігі

17. Люлькадағы басқару пульті Пульт управления в люльке

Көтергіште (мұнарада) болуы. Жұмыс қабілеттілігі

      Ескертулер:

      Зерттеп-қарауды жүргізудің жұмыс картасы нормативтік қызмет мерзімі өткен жүк көтергіш машиналардың техникалық жай-күйіне зерттеп-қарауды жүргізу жөніндегі Нұсқаулықтың 2 қосымшасына сәйкес әзірленеді.

  Қызмет ету мерзімі өткен
көтергіштерді (мұнараларды)
одан әрі пайдалану мүмкіндігін
айқындау мақсатында олардың
техникалық жай-күйіне
зерттеп-қарауды жүргізу
жөніндегі нұсқаулыққа
2 қосымша
  "БЕКІТЕМІН"
____________________________
(жүк көтергіш машинаға
тексеру жүргізген ұйым
басшысы)
___________________________
(қолы, тегі, аты, әкесінің
аты (бар болса))
"_____" ____________ 20___ ж.

Зерттеп-қарауды жүргізу актісінің нысаны

Көтергіштің түрі











Зауыттық нөмірі











Тіркеу нөмірі











Көтергіш орнатылған қала (ауыл және т. б.)











Көтергіш орнатылған объект











Көтергіштің иесі-ұйым






















Комиссия (зерттеу жүргізген, өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы аттестаты бар ұйымның атауы)











Аккредиттеу аттестатының нөмірі











Аккредиттеу аттестатының берілген күні











Осы зерттеп-қарауды жүргізген ұйым бойынша бұйрықтың нөмірі











Комиссия зерттеп-қарауды жүргізді (бастапқы немесе қайталама көрсету)











Зерттеп-қарауды жүргізу талаптарға сәйкес жүргізілді (нормативтік құжаттың нөмірін көрсету)











      1. Зерттеп-қарауды жүргізу нәтижесінде комиссия анықтады:

Көтергіш (түрін көрсету)











шығарылған (жылын,айын көрсету)











жіктеудің (режимнің) паспорттық тобы бар











"Машиналар, аспаптар және басқа да техникалық бұйымдар. Әр түрлі климаттық аудандар үшін орындау. Сыртқы ортаның Климаттық факторларының әсері бөлігінде Санаттар, пайдалану, сақтау және тасымалдау шарттары" МЕМСТ 15150-69 бойынша климаттық орындалуы бар (қандай екенін көрсету)











"Жүк көтергіш крандар. Жел жүктемесі. Нормалар мен анықтау әдісі" МЕМСТ 1451-77 бойынша жел ауданында немесе үй-жайда орнатылуы мүмкін











паспорт бойынша қондырғының рұқсат етілген температурасы (төменгі және жоғарғы шектерін көрсету)











паспорт бойынша қондырғы ауданының рұқсат етілген сейсмикалығы











өрт қауіпті ортада санат орнату мүмкіндігі











жарылу қаупі бар ортада санатты орнату мүмкіндігі











      2. Көтергішті пайдаланудың нақты шарттары:

Орындалатын жұмыстардың түрі











жіктеудің (режимнің) нақты тобы











орнату ауданы (орны) температурасының төменгі және жоғарғы шектері











орнату орнындағы жел ауданы











сейсмикалылық











қоршаған ортаның сипаттамасы (өрт немесе жарылыс қаупі бар, агрессивті және т. б.)











пайдалану шарттары паспортқа сәйкес келе ме, егер "жоқ" болса, сәйкессіздіктің (температура, режим, сейсмикалылық және т. б.) не екенін көрсету керек.











      3. Зерттеп-қарауды жүргізу сәтіндегі көтергіштің және оның жекелеген тораптарының жалпы жай-күйі (ақаусыз, жұмысқа қабілетті, жұмысқа қабілетсіз немесе ақаулы):





















      4. Ақаулар ведомосінде комиссия белгілеген ақаулардың жалпы саны







      Оның ішінде:

дереу жоюды талап етеді



1 ай ішінде жойылуы мүмкін



келесі ТҚҚ және Ж кезінде жойылуы мүмкін



      5. Зерттеп-қарауды жүргізу барысында комиссияның ескертулері бойынша көтергіш иесі жойған ақаулар саны:







      6. Көтергішке сынақтар жүргізілді (егер сынақтар жүргізілген жағдайда толтырылады)

Статикалық (жүктің массасын көрсету, т)




Динамикалық (жүктің массасын көрсету, , т)




      Сынақ нәтижелері бойынша қандай да бір ақаулар табылған жоқ.

      7. КОМИССИЯ ҚОРЫТЫНДЫСЫ:

      1) Зерттеп-қарауды жүргізілген нәтижелері бойынша және жұмыстарды орындау барысында көтергіштің иесі жойған ақауларды ескере отырып, комиссия ШЕШІМ қабылдады (қажетті жол толтырылады):

Көтергіш жұмысқа қабілетті күйде және ақаулар ведомосінде белгіленген ескертулерді жоюды ескере отырып, паспорттық режимде пайдаланылуы мүмкін. Келесі зерттеп-қарауды (айы мен жылын көрсету) кешіктірмей жүргізу







Көтергіш ақаулар тізімдемесіне сәйкес жөнделуі тиіс (плюс қою)


Көтергіш есептен шығаруға жатады (плюс қою)


      2) Көтергішті тек мынадай шектеулермен ғана пайдалануға болады (комиссия қандай да бір шектеулерді тағайындаған кезде толтырылады)

жүк көтергіштігінің төмендеуімен дейін, т



температура диапазонында және дейін, градус С








Келесі зерттеп-қарауды жүргізу (айы мен жылын көрсету) кешіктірмей жүргізу)














      3) Зерттеп-қарауды жүргізілген көтергіштің нақты жағдайын ескере отырып, оның қалдық ресурсын бағалау қажет (немесе қажет емес) (иә немесе жоқ деп көрсету)







      Кран иесіне:

      1) осы актінің ұсынымдарын орындамағаны және ақаулар ведомосінде белгіленген ескертулерді жоймағаны үшін зерттеп-қарауды жүргізген комиссия жауапты болмайды;

      2) бұл акт көтергіш паспортының ажырамас бөлігі болып табылады.

      Қосымшалар:

      1) көтергіш иесінің зерттеп-қарауды жүргізу туралы бұйрығының көшірмесі;

      2) жүк көтергіш машинамен орындалатын жұмыстардың сипаты туралы анықтама;

      3) көтергіштің негізгі параметрлері туралы төлқұжаттан үзінді;

      4) ақаулар туралы есеп;

      5) статикалық және динамикалық сынақтар жүргізу актісі;

      6) химиялық құрам мен механикалық қасиеттерді зерттеп-қарауды жүргізу нәтижелері (егер жүргізілген болса);

      7) бақылау түрі және ол жүргізілген металл конструкцияларының орындары көрсетілген бұзылмайтын бақылау нәтижелері бойынша қорытынды;

      8) рельс жолының жай-күйі туралы қорытынды және нивелирлеу нәтижелері (егер нивелирлеу жүргізілген болса);

      (тек рельс жолымен қозғалатын жүк көтергіш машиналар үшін).

      Комиссия төрағасы (қолы, тегі, аты, әкесінің аты (бар болса))





















      Комиссия мүшелері (қолы, тегі, аты, әкесінің аты (бар болса))





























































  Қызмет ету мерзімі өткен
көтергіштерді (мұнараларды)
одан әрі пайдалану мүмкіндігін
айқындау мақсатында олардың
техникалық жай-күйіне
зерттеп-қарауды жүргізу
жөніндегі нұсқаулыққа
3 қосымша

Көтергіштердің металл конструкцияларының шекті ауытқулары

Шекті ауытқулардың атауы

Ауытқулар

Эскиз

рұқсат етілген

нақты

Тізе осінің DL түзу еместігі, мм

L / 500


Келтірілмейді

Топсаның осіндегі тізе осінің DС түзу еместігі, мм

Жебенің екі іргелес тізесінің осьтерінің жазықтықтағы Dl түзу еместігі, мм

Тізе қабықшасының S өлшемдері 0,25 Q артық және 0,75 Q кем деформацияланған учаскелердің n тура сызықтық болмауы (қабықшаның қалыңдығы D ≤ 4 мм кезінде

n ≤


Келтірілмейді

Мачта осінің түзу сызығынан ауытқу (жинақта)

L / 400




Торлар элементтерінің тік сызықтан ауытқу (белдіктер, тіреулер ,
бағыттаушы,
люлька қоршаулары

L / 400
L / 1000
L / 100




D <=>габариттік өлшемге байланысты тірек-бұрылмалы құрылғымен ұштасатын металл конструкциялары бетінің жалпақтығы

D / 10000


Келтірілмейді

  Қызмет ету мерзімі өткен
көтергіштерді (мұнараларды)
одан әрі пайдалану мүмкіндігін
айқындау мақсатында олардың
техникалық жай-күйіне
зерттеп-қарауды жүргізу
жөніндегі нұсқаулыққа
4 қосымша

Көтергіштердің металл конструкцияларындағы элементтер, металл қосылыстарының ақаулары

Ақаулар

Элемент, қосылыстар атауы,

Әрі қарай пайдалану мүмкіндігі.
Шектеулер

Жарықтар

Созылған элементтер;
тіректердің қосылу тораптары;
жебе түйіндері;
тіректерді рамамен қосу тораптары

Рұқсат етілмейді.
Пайдалануды дереу тоқтату

Жарықтар

Сығылған элементтер

Рұқсат етілмейді.
Пайдалануды дереу тоқтату

Жарықтар



Рұқсат етілмейді.
Пайдалануды дереу тоқтату

Металдың, оның ішінде Z - жазықтықтағы қатпарлануы

Барлық жүк көтергіш элементтер


Рұқсат етілмейді.
Пайдалануды дереу тоқтату

Тереңдігі
1 мм артық емес негізгі металлды кесулер
жарықтар

Жапсарлы тігістер, дәнекерлеу құламалар, аспалар, тораптар ферменттік құрылымдар


Қосылыстар жай-күйін жоғары бақылау жағдайында рұқсат етіледі
Рұқсат етілмейді

50 мм-ден кем шамасына дәнекерлеу тігістерді жақындастыру

Жебе конструкциясының элементтері

Қосылыстар жай-күйін жоғары бақылау жағдайында рұқсат етіледі

Күйген тесіктер, кратерлер, дәнекерлеу роликтер, қалдықтар, монтаждау элементтерінің бар болуы

Созылған элементтер

Ақауды жою жағдайында рұқсат етіледі

Элементтердің бүйір жиектерінің қылтамырлары, кертпештері

Созылған элементтер

Ақауды жою жағдайында рұқсат етіледі

Коррозия, азайту қалыңдығы 10 %-дан астам жүк көтергіш элементтерінің майысуы

Барлық жүк көтергіш элементтер


Рұқсат етілмейді.
Пайдалануды дереу тоқтату
h = 1,25d

15 Дж/кв. см. жоғары, бірақ 20 Дж/кв. см артық емес болаттардың соққы тұтқырлығы,


0 °C төмен емес температурада пайдалануға рұқсат етіледі

Құрамында келесі металлдың барболуы: күкірт және фосфор 0,07-ден жоғары%, бірақ 0,1% артық емес көміртегі құрамы 0,16 артық емес

Дәнекерленген қосылыстар

0 °C температурадан төмен емес жеңіл режимде пайдалануға рұқсат етіледі.
Күкірт пен фосфордың 0,1% артық кезде пайдалануға тыйым салынады

Көміртегі 0,25 артық

Шегеленген қосылыстар

0 °C температурадан төмен емес режимде пайдалануға рұқсат етіледі. Күкірт пен фосфордың 0,15% артық кезде пайдалануға тыйым салынады

Көміртегі 0,25 артық

Дәнекерленген қосылыстар

0 °C төмен емес температурада және қосылыстардың жай-күйін жоғары бақылауда пайдалуға рұқсат етіледі

Кремний 0,1-ден кем

Дәнекерленген қосылыстар

0 °C төмен емес температурада және қосылыстардың жай-күйін жоғары бақылауда пайдалуға жеңіл және орта режимдерде пайдалануға рұқсат етіледі

  Қызмет ету мерзімі өткен
көтергіштерді (мұнараларды)
одан әрі пайдалану мүмкіндігін
айқындау мақсатында олардың
техникалық жай-күйіне
зерттеп-қарауды жүргізу
жөніндегі нұсқаулыққа
5 қосымша

Бөлшектің ескіруіне әсер ететін көтергіштердің құрастыру бірліктері бөлшектерінің ақаулары

№ р/с

Бөлшектің атауы

Бөлшектің ескіруіне әсер ететін ақаулар

Ескерту

1.

Мойынтіректер

1. Сезілетін радиалды және осьтік люфттер.
2. Жүгіру жолдарында, шарлар және роликтерде белгіленген сипатты бояу, қабыршақтау.
3. Раковиналар, коррозиялық сипаттағы қабыршақты қабықтар.
4. Жарықтар мен сынықтар.
5. Жүгіру жолдарында, шарлар мен роликтердегі жүгірудің түстері.
6. Шарлардың немесе роликтердің қиын айналуы, сепараторлардың сынуы.
7. Мойынтіректердің сыртқы сақиналарының ұштары үшін роликтердің шығуы;
Құрсауының аййналуы


2.

Барабандар

1. Кез-келген сипаттағы және орналасудағы жарықтар.
2. Ұзындығы бір орамнан асатын биіктігі бойынша 2 мм-ден асатын кез-келген ойық жотасының кесілуі немесе тозуы.
3. Профиль бойынша ағынның тозуы 2 мм-ден астам.
4. Ағынның түбіндегі қабырға қалыңдығын 20 %-дан астам азайту


3.

Шестерналар, тісті доңғалақтар, жалғастырғыштар, құртты доңғалақ,

1 Тістердің құлауы.
2. Кез-келген мөлшердегі және орналасудағы жарықтар.
3. Тістің қалыңдығынан 5% - дан астам тереңдікте жұмыс бетінің 30% - дан астамын бояу.
4. Қалыңдығы 0,2 беріліс модулінен асатын тіс басының тозуы


көтергіш шығырлар мен көтергіштің тірек жетегі үшін;

Тістің қалыңдығы бойынша тозуы, %:
редуктордағы беріліс, муфталар тірек жетегінің жетек берілісі-5/10*
ашық берілістер ( тірек жетегінің жетек редукторынан басқа) - 10/15


көтергіштің қалған механизмдері үшін

Тістің қалыңдығы бойынша тозуы, %:
редуктордағы берілістер, муфталар-10/15*
ашық бағдарламалар - 15/20


4.

Біліктер мен осьтер

1. Кез-келген мөлшердегі және орналасудағы жарықтар.
2. Мойынтіректер астындағы қону беттерінің тозуы.
3.Тексеру кезінде көрінетін тозу.
4. Иілу
5. Ығысу, майысу, құралдардың қирауы, бұралуы, бұралу құралдарын.
6. Кілттің ойықтарының бүйір беттерін тегістеу, жылжыту. Бір жіптен артық бұрандының үзілуі.

Қондыру беті мойынтіректің ішкі құралын қолмен айналдырған немесе оны шайқаған жағдайда тозған деп танылады.

5.

Тежегіш шкивтер.

1. Жұмыс және қону беттеріне шығатын жарықтар мен сынықтар.
2. Жұмыс бетінің тозуы-жиек қалыңдығының 25 %
3. Радиалды соғу Д/1400 (Д - шкивтің диаметрі)


6.

Тежегіш төсемдер.

1. Тойтармалар үшін тесіктерге сәйкес келетін жарықтар мен сынықтар.
2. Тежегіш төсемнің бастапқы қалыңдығының 1/3 асатын тозуы.
3. Жапқыштардың қалыңдығы бойынша тойтармалардың бастиектеріне дейін тозуы.


Тежегіш қалыптар

Жарықтар мен сынықтар.
Ортасында тозу-тойтармалар пайда болғанға дейін,
шеттерінде - 3 мм


7.

Корпус
редукторлары.

1. Жалғағыштардың, тесіктердің және май ваннасының қону беттерінің бетіндегі кез-келген мөлшердегі және орналасудағы жарықтар.
2. Табандар, фланецтер сынықтары.
3. Мойынтіректер үшін тесіктердің тозуы.
4. Майдың ағуы

Бұрау мүмкіндігі болған жағдайда тесіктер тозған деп танылады
Мойынтірек шынжырлары

8.

Блоктар

1. Блок ағынының тозуы-арқан диаметрінің 20 %;
блок ребордының тозуы-қалыңдығының 30 % (ребордтың жартысының биіктігінде).
2. Ұзындығы 75 мм-ден асатын ребордтың ішінара сынықтары.
3. Жарықтар, сынықтар.
4. Блок (шкив) сағасынан арқанның шығуынан құрылғы мен арқанның диаметрінен 20 % реборд арасында саңылаудың болуы.


9.

Арқандар

1. Бір немесе одан да көп жіптердің үзілуі.
2. Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің 2014 жылғы 30 желтоқсандағы № 359 бұйрығымен бекітілген жүк көтергіш механизмдерді пайдалану кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидаларында айтылған сымдардың үзілуі және басқа да ақаулар (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 10332 болып тіркелген).


10.

Ілгектер

1. Жұтқыншақтың тозуы-қима биіктігінің 10 %;
2. Сақтандырғыш құлыптың болмауы


11.

Бұрандалы бөлшектер.

1. Екi жіптен артық үзу, жіптерді жылжыту.
2. Тексеру кезінде көрінетін жіптердің тозуы.
3. Кілттің бетін тегістеу.
4. Тұтас жіп коррозиясы.


12.

Серіппелер.

1. Сынуы, жарықтар, қабаттасу.
2. Қалдық деформация,
құрастыру қондырғысының жұмысын бұзу.


13

Серіппелі шайбалар,
тоқтатқыш сым,
шплинттер.

Бөлшектеу кезінде алынған жағдайда техникалық жай-күйіне қарамастан жарамсыз деп танылады.


14

Майлау материалдары

Майдың жеткіліксіз деңгейі (болмауы)


15

Гидроитергіштер

Майдың ағуы


16

Тірек жетегі бар көтергіштердің жүріс роликтері

1. Домалату бетінің өндірісі (диаметрі бойынша тозу) - ролик диаметрінен 0,5 % ;
2. Жүріс роликтерінің осьтері мен жетекші тістегершіктер арасындағы осьаралық арақашықтықты ұлғайту (конструкцияның бүгілуі есебінен)