Об утверждении методики определения суммы экономической выгоды, полученной в результате нарушения требований экологического законодательства Республики Казахстан

Приказ и.о. Министра экологии, геологии и природных ресурсов Республики Казахстан от 30 сентября 2021 года № 394. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 4 октября 2021 года № 24604

В соответствии с частью третьей пункта 4 статьи 176 Экологического кодекса Республики Казахстан ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Утвердить прилагаемую Методику определения суммы экономической выгоды, полученной в результате нарушения требований экологического законодательства Республики Казахстан.

2. Комитету экологического регулирования и контроля Министерства экологии, геологии и природных ресурсов Республики Казахстан в установленном законодательством Республики Казахстан порядке обеспечить:

1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства экологии, геологии и природных ресурсов Республики Казахстан после его официального опубликования;

3) в течение десяти рабочих дней после государственной регистрации настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан представление в Департамент юридической службы Министерства экологии, геологии и природных ресурсов Республики Казахстан сведений об исполнении мероприятий, предусмотренных подпунктами 1) и 2) настоящего пункта.

3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего вице-министра экологии, геологии и природных ресурсов Республики Казахстан.

4. Настоящий приказ вводится в действие со дня его первого официального опубликования и распространяется на правоотношения, возникшие с 1 июля 2021 года.

И.о. Министра экологии, геологии и природных ресурсов Республики Казахстан

А. Примкулов

"СОГЛАСОВАН" Министерство индустрии и инфраструктурного развития Республики Казахстан

"СОГЛАСОВАН" Министерство финансов Республики Казахстан

"СОГЛАСОВАН" Министерство национальной экономики Республики Казахстан

"СОГЛАСОВАН" Министерство энергетики Республики Казахстан

Утверждена приказом И.о. Министра экологии, геологии и природных ресурсов Республики Казахстан от 30 сентября 2021 года № 394

Методика определения суммы экономической выгоды, полученной в результате нарушения требований экологического законодательства Республики Казахстан

Глава 1. Общие положения

1. Настоящая Методика определения суммы экономической выгоды, полученной в результате нарушения требований экологического законодательства Республики Казахстан (далее – Методика), разработана в соответствии с частью третьей пункта 4 статьи 176 Экологического кодекса Республики Казахстан (далее – Кодекс) и устанавливает методику определения суммы экономической выгоды, полученной субъектами контроля в результате нарушения требований экологического законодательства.

2. В настоящей Методике используются следующие основные понятия:

1) экономическая выгода, полученная субъектом контроля в результате нарушения требований экологического законодательства Республики Казахстан, (далее – экономическая выгода) – получение субъектом контроля преимущества в виде экономии денежных средств или получения дохода (выручки) в результате нарушения требований экологического законодательства Республики Казахстан;

2) субъекты контроля – физические лица, индивидуальные предприниматели, юридические лица, филиалы и представительства юридических лиц, за деятельностью которых осуществляется государственный экологический контроль.

3. Сумма экономической выгоды определяется в соответствии с настоящей Методикой должностными лицами, осуществляющими государственный экологический контроль, в случаях выявления при проведении государственного экологического контроля административного правонарушения, за совершение которого Кодексом Республики Казахстан об административных правонарушениях (далее – КоАП) предусмотрено наложение штрафа, размер которого выражается в процентах от суммы экономической выгоды.

4. Должностные лица, осуществляющие государственный экологический контроль, в месячный срок с даты установления факта совершения субъектом контроля административного правонарушения, за совершение которого предусмотрено наложение штрафа, размер которого выражается в процентах от суммы экономической выгоды, проводят сбор и анализ материалов, запрашивают у такого субъекта контроля необходимую информацию и определяют сумму экономической выгоды.

5. Сумма экономической выгоды в виде получения субъектом контроля дохода (выручки) определяется при выявлении факта осуществления антропогенного воздействия на окружающую среду без экологического разрешения, когда его получение являлось обязательным для вновь введенного в эксплуатацию объекта, оказывающего негативное воздействие на окружающую среду, либо без обязательной декларации о воздействии на окружающую среду.

6. При выявлении иных, помимо указанных в пункте 5 настоящей Методики, административных правонарушений, за совершение которых в соответствии с подпунктом 1) пункта 1 статьи 44 КоАП предусмотрено наложение штрафа, размер которого выражается в процентах от суммы экономической выгоды, сумма экономической выгоды определяется в виде экономии субъектом контроля денежных средств в результате нарушения требований экологического законодательства Республики Казахстан (далее – экономия денежных средств).

7. Экономия денежных средств образуется путем отсрочки расходов, которые субъект контроля понес бы при полном и своевременном соблюдении соответствующих требований экологического законодательства Республики Казахстан, либо путем уклонения от таких расходов.

8. Экономия денежных средств путем отсрочки расходов возникает в случаях, когда субъект контроля своевременно не понес единовременные расходы, необходимые для выполнения требований экологического законодательства Республики Казахстан.

9. Экономия денежных средств путем уклонения от расходов возникает в случаях, когда субъект контроля избежал текущих (периодических) расходов, которые он понес бы в определенный период, при соблюдении требований экологического законодательства Республики Казахстан.

Расходы, указанные в части первой настоящего пункта, определяются за весь период совершения правонарушения, являющегося длящимся.

Согласно статьи 62 КоАП длящимся признается правонарушение, которое характеризуется непрерывным осуществлением единого состава определенного деяния, предусмотренного статьей Особенной части КоАП, и не завершено к моменту его обнаружения.

10. Определение суммы экономической выгоды, полученной субъектами контроля в результате нарушения требований экологического законодательства, осуществляется в две стадии:

1) сбор информации для установления среднерыночной стоимости товаров, работ и услуг, расходов на оплату труда персонала, необходимой для расчета суммы экономической выгоды;

2) расчет суммы экономической выгоды в соответствии с главами 2-7 настоящей Методики в зависимости от вида административного правонарушения, за совершение которого предусмотрено наложение штрафа, размер которого выражается в процентах от суммы экономической выгоды.

11. Должностные лица, осуществляющие государственный экологический контроль, используют в качестве источников информации о рыночной стоимости соответствующих товаров, работ и услуг информацию (прайс-листы, коммерческие предложения), полученную от субъектов предпринимательства, осуществляющих их реализацию, посредством направления официальных запросов, а также иные источники коммерческой информации, находящиеся в открытом доступе.

При этом среднерыночная стоимость соответствующих товаров, работ и услуг учитывается по среднеарифметическому значению данных, полученных в соответствии с частью первой настоящего пункта. Среднеарифметическое значение устанавливается по данным не менее трех субъектов предпринимательства и (или) источников коммерческой информации, находящихся в открытом доступе, которые имеют лицензии и (или) разрешения на осуществление соответствующей деятельности (выполнение работ, оказание услуг, реализацию товаров) в соответствии с законодательством Республики Казахстан о разрешениях и уведомлениях, осуществляют деятельность не менее трех лет на момент запроса информации, и в отношении работ имеют утвержденный технологический регламент ведения работ, квалификационный состав технических руководителей и специалистов.

В целях получения информации о стоимости соответствующих товаров, работ и услуг должностные лица, осуществляющие государственный экологический контроль, направляют официальные запросы субъектам предпринимательства, осуществляющим реализацию таких товаров, работ и услуг других организаций, а последние предоставляют соответствующую информацию в добровольном порядке.

12. При определении суммы экономической выгоды не используется информация субъектов предпринимательства, которые:

1) находятся на стадии банкротства или ликвидации;

2) числятся в списке несостоятельных должников;

3) числятся в списке налогоплательщиков, признанных бездействующими;

4) числятся в списке налогоплательщиков, признанных лжепредприятиями;

5) числятся в реестре недобросовестных участников государственных закупок.

Проверка наличия (отсутствия) требований, указанных в части первой настоящего пункта, осуществляется на основании открытых данных государственных органов и (или) информации, полученной от таких государственных органов в пределах их компетенции по запросу должностных лиц, осуществляющих государственный экологический контроль.

13. В качестве источников информации по расходам на оплату труда наемных работников, должностные лица, осуществляющие государственный экологический контроль используют ежеквартальные данные по среднемесячной заработной плате наемных работников по видам экономической деятельности, публикуемые уполномоченным органом в области государственной статистики.

Расходы на оплату труда наемных работников рассчитываются должностными лицами, осуществляющими государственный экологический контроль, с учетом применимых налогов, пенсионных и иных обязательных отчислений в порядке, предусмотренном статьей 136 Кодекса.

14. Должностные лица, осуществляющие государственный экологический контроль и применяющие настоящую Методику, в целях определения суммы экономической выгоды в случае необходимости вправе привлекать соответствующих специалистов, экспертов и организации в порядке и случаях, предусмотренных Правилами привлечения внешних независимых экспертов, в том числе предъявляемые к ним квалификационные критерии, утвержденных приказом исполняющего обязанности министра экологии, геологии и природных ресурсов Республики Казахстан от 17 августа 2021 года № 331 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 24038).

15. Сумма экономической выгоды рассчитывается в тенге.

Если затраты, связанные с экономией денежных средств предусматриваются в эквиваленте иностранной валюты, то они переводятся в тенге по курсу Национального банка Республики Казахстан на момент совершения административного правонарушения.

16. В случае если субъектом контроля совершены два или более правонарушения, за совершение которых КоАП предусмотрено наложение штрафа, размер которого выражается в процентах от суммы экономической выгоды, сумма экономической выгоды рассчитывается отдельно по каждому правонарушению.

17. Наложение административного взыскания не освобождает субъекта контроля от исполнения обязанности, за неисполнение которой было наложено указанное взыскание, устранения допущенных нарушений и возмещения ущерба согласно пункта 5 статьи 55 КоАП.

Глава 2. Расчет суммы экономической выгоды, полученной в результате непроведения ремедиации (устранения) причиненного экологического ущерба

18. Сумма экономической выгоды, полученной в результате непроведения ремедиации (устранения) причиненного экологического ущерба субъектом контроля, ответственным за устранение экологического ущерба, рассчитывается в виде экономии денежных средств путем отсрочки расходов по следующей формуле:

В = Р_ремед.,

где:

В – сумма экономической выгоды;

Рремед.–стоимость товаров, работ и услуг, необходимых для проведения ремедиации (расходы на проектирование, закупку, выполнение работ по ремедиации) и периодического мониторинга по результатам ремедиации в соответствии с программой ремедиации, которые не были выполнены субъектом контроля, ответственного за устранение экологического ущерба.

При этом экономия денежных средств путем уклонения от расходов не применяется.

19. Данные об объеме необходимых товаров, работ и услуг устанавливаются на основе программы ремедиации, согласованной с уполномоченным органом в области охраны окружающей среды либо утвержденной субъектом контроля, ответственным за устранение причиненного ущерба, на основании решения суда, вступившего в силу в соответствии с Гражданским процессуальным кодексом Республики Казахстан, либо установленной судом.

При наличии в согласованной с уполномоченным органом в области охраны окружающей среды, либо утвержденной субъектом контроля, ответственным за устранение причиненного ущерба, на основании решения суда, вступившего в силу в соответствии с Гражданским процессуальным кодексом Республики Казахстан, либо установленной судом программе ремедиации указания стоимости соответствующих товаров, работ и услуг сумма экономической выгоды рассчитывается на основе данных программы ремедиации.

В случаях отсутствия программы ремедиации согласованной с уполномоченным органом в области охраны окружающей среды должностные лица, осуществляющие государственный экологический контроль, осуществляют сбор соответствующей информации и устанавливают среднерыночную стоимость таких товаров, работ и услуг в порядке, установленном пунктами 11-13 настоящей Методики.

Глава 3. Расчет суммы экономической выгоды, полученной в результате повторного неиспользования сооружений или оборудования для очистки и (или) контроля выбросов загрязняющих веществ в атмосферный воздух и сброса сточных вод в отношении одного и того же сооружения, оборудования, источника эмиссий

20. Сумма экономической выгоды, полученной в результате повторного неиспользования сооружений или оборудования для очистки и (или) контроля выбросов загрязняющих веществ в атмосферный воздух и сброса сточных вод (далее – сооружений, оборудования) в отношении одного и того же сооружения, оборудования, источника эмиссий рассчитывается в виде экономии денежных средств путем отсрочки расходов и (или) уклонения от них по следующей формуле:

В = В_отср. + В_укл.,

где:

В – сумма экономической выгоды;

Вотср. – размер экономии денежных средств путем отсрочки расходов;

Вукл. – размер экономии денежных средств путем уклонения от расходов.

При этом к данному правонарушению не относятся случаи нарушения правил эксплуатации или использования неисправных сооружений или оборудования для очистки и (или) контроля выбросов загрязняющих веществ в атмосферный воздух и сброса сточных вод, за которые ответственность установлена в части первой статьи 331 КоАП, не предусматривающей наложение штрафа, размер которого выражается в процентах от суммы экономической выгоды;

21. Для целей настоящей главы размер экономии денежных средств путем отсрочки расходов рассчитывается по следующей формуле:

В_отср. = Р_кап. – Р_{кап.факт}.,

где:

В_отср. – размер экономии денежных средств путем отсрочки расходов;

Р_кап.–единовременные капитальные расходы, необходимые для соблюдения требований экологического законодательства Республики Казахстан, касающихся обязательного наличия сооружений или оборудования для очистки и (или) контроля выбросов загрязняющих веществ в атмосферный воздух и сброса сточных вод;

Р_{кап.факт.}–единовременные капитальные расходы, фактически понесенные субъектом контроля для выполнения указанных требований экологического законодательства Республики Казахстан.

22. Для целей настоящей главы к единовременным капитальным расходам относятся:

1) расходы на проектирование сооружений, оборудования;

2) расходы на приобретение оборудования;

3) расходы на приобретение товаров, необходимых для строительства сооружений, установки оборудования;

4) расходы на выполнение работ по строительству сооружений, установке (монтажу) оборудования;

5) расходы на выполнение пусконаладочных работ в отношении оборудования;

6) расходы на услуги по техническому надзору, авторскому надзору, проектному управлению, если применимо;

7) расходы на ввод в эксплуатацию сооружения, оборудования.

Если правонарушение выразилось в повторном неиспользовании субъектом контроля имеющихся сооружений, оборудования по причине необходимости их капитального ремонта или замены, соответствующие расходы, указанные в части первой настоящего пункта, рассчитываются в отношении требующихся капитального ремонта и (или) модернизации таких сооружений, оборудования.

23. Если к моменту расчета экономической выгоды должностными лицами, осуществляющими государственный экологический контроль, был установлен факт наличия у субъекта контроля сооружения, оборудования, не требующих капитального ремонта или замены, размер экономии денежных средств путем отсрочки расходов определяется равным нулю.

24. Единовременные капитальные расходы, фактически понесенные субъектом контроля для выполнения требований экологического законодательства Республики Казахстан, подтверждаются субъектом контроля путем предоставления соответствующих документов (договоры на закуп товаров, работ и услуг, первичные учетные документы, на основании которых ведется бухгалтерский учет).

25. Для целей настоящей главы размер экономии денежных средств путем уклонения от расходов, рассчитывается по следующей формуле:

В_укл. = Р_эксп. П,

где:

В_укл. – размер экономии денежных средств путем уклонения от расходов;

Р_эксп. – годовая сумма непроизведенных текущих (периодических) расходов, необходимых для эксплуатации и содержания сооружения, оборудования;

П – продолжительность правонарушения, исчисляемая в годах (неполный год учитывается пропорционально прошедшему времени на момент оценки).

26. К непроизведенным текущим (периодическим) расходам, необходимым для эксплуатации и содержания имеющегося сооружения, оборудования относятся:

1) расходы на приобретение необходимых материалов, сырья, услуг энерго- и водоснабжения;

2) расходы на оплату труда квалифицированных работников или услуг внешних квалифицированных специалистов, ответственных за эксплуатацию и содержание сооружений, оборудования;

3) расходы на оплату услуг технического обслуживания сооружения, оборудования;

4) расходы на текущий ремонт сооружения, оборудования;

5) расходы на восстановление и (или) удаление отходов, образующихся при эксплуатации сооружения, оборудования.

Глава 4. Расчет суммы экономической выгоды, полученной в результате нарушения запрета на захоронение отходов, предусмотренного экологическим законодательством

27. Сумма экономической выгоды, полученной в результате нарушения запрета на захоронение отдельных видов отходов, рассчитывается по следующей формуле:

В = Р_{упр.отх}.,

где:

В – сумма экономической выгоды;

Р_{упр.отх}.– расходы, необходимые для восстановления отходов (подготовки к повторному использованию, переработки, утилизации) либо, если восстановление отходов невозможно, по их уничтожению, которые были отсрочены субъектом контроля.

28. К расходам, необходимым для восстановления и (или) уничтожения отходов, относятся расходы на оплату услуг специализированных организаций по выполнению операций по восстановлению и (или) уничтожению отходов, в том числе по осуществлению вспомогательных операций (сортировки, обработки), транспортировке отходов к местам их сортировки, обработки, восстановления и (или) уничтожения.

29. Расходы, понесенные субъектом контроля на незаконное захоронение отходов, запрещенных к захоронению согласно экологическому законодательству Республики Казахстан, не учитываются при расчете суммы экономической выгоды.

Глава 5. Расчет суммы экономической выгоды, полученной в результате складирования отходов вне специально установленных мест, предназначенных для их накопления или захоронения

30. Сумма экономической выгоды, полученной в результате складирования отходов вне специально установленных мест, предназначенных для их накопления или захоронения (далее – специально установленные места), рассчитывается в виде экономии денежных средств путем отсрочки расходов и (или) уклонения от них по следующей формуле:

В = В_отср. + В_укл.,

где:

В – сумма экономической выгоды;

В_отср. – размер экономии денежных средств путем отсрочки расходов;

В_укл. – размер экономии денежных средств путем уклонения от расходов.

31. Для целей настоящей главы размер экономии денежных средств путем отсрочки расходов рассчитывается по следующей формуле:

В_отср. = Р_кап. – Р_{кап.факт}.,

где:

В_отср. – размер экономии денежных средств путем отсрочки расходов;

Р_кап. – единовременные капитальные расходы, необходимые для строительства (организации) специально установленного места;

Р_{кап.факт}. – единовременные капитальные расходы, фактически понесенные субъектом контроля для строительства (организации) специально установленного места;

32. Для целей настоящей главы к единовременным капитальным расходам относятся:

1) расходы на проектирование специально установленных мест;

2) расходы на приобретение товаров, необходимых для строительства (организации) специально установленных мест;

3) расходы на выполнение работ по строительству (организации) специально установленных мест.

33. Единовременные капитальные расходы, фактически понесенные субъектом контроля для строительства (организации) специально установленного места, подтверждаются субъектом контроля путем предоставления соответствующих документов (договоры на закуп товаров, работ и услуг, первичные учетные документы, на основании которых ведется бухгалтерский учет).

34. Для целей настоящей главы размер экономии денежных средств путем уклонения от расходов, рассчитывается по следующей формуле:

В_укл. = Р_эксп. П,

где:

В_укл. – размер экономии денежных средств путем уклонения от расходов;

Р_эксп. – годовая сумма непроизведенных текущих (периодических) расходов, необходимых для эксплуатации и содержания специально установленного места;

П – продолжительность правонарушения, исчисляемая в годах (неполный год учитывается пропорционально прошедшему времени на момент оценки).

35. К непроизведенным текущим (периодическим) расходам, необходимым для эксплуатации и содержания специально установленных мест относятся:

1) расходы на приобретение необходимых материалов, сырья, услуг энерго- и водоснабжения;

2) расходы на оплаты труда квалифицированных работников или услуг внешних квалифицированных специалистов, ответственных за эксплуатацию и содержание специально установленных мест;

3) расходы на оплату услуг технического обслуживания специально установленных мест.

Глава 6. Расчет суммы экономической выгоды, полученной в результате захоронения отходов без экологического разрешения или отходов, не заявленных в декларации о воздействии на окружающую среду

36. Сумма экономической выгоды, полученной в результате захоронения отходов без экологического разрешения, рассчитывается по следующей формуле:

В = Р_сбор.,

где:

В – сумма экономической выгоды;

Р_сбор – расходы на оплату услуг специализированных организаций по сбору (вывозу) отходов для дальнейшей передачи их на восстановление и (или) удаление;

37. Сумма экономической выгоды, полученной в результате захоронения отходов, не заявленных в декларации о воздействии на окружающую среду, рассчитывается по следующей формуле:

В = Р_декл.,

где:

В – сумма экономической выгоды;

Р_декл. – расходы на подготовку и подачу декларации о воздействии на окружающую среду;

38. К расходам, необходимым для подготовки и подачи декларации о воздействии на окружающую среду, относятся расходы на оплату труда работников субъекта контроля либо услуг сторонних организаций по разработке и подаче такой декларации в части вида (видов) и (или) количества отходов, ранее не заявленных в ней как отходы, подлежащие передаче на захоронение.

39. Расходы, понесенные субъектом контроля на захоронение отходов без экологического разрешения или отходов, не заявленных в декларации о воздействии на окружающую среду, не учитываются при расчете суммы экономической выгоды.

Глава 7. Расчет суммы экономической выгоды, полученной в результате осуществления антропогенного воздействия на окружающую среду без экологического разрешения, когда его получение являлось обязательным для вновь введенного в эксплуатацию объекта, оказывающего негативное воздействие на окружающую среду, либо без обязательной декларации о воздействии на окружающую среду

40. Сумма экономической выгоды, полученной в результате осуществления антропогенного воздействия на окружающую среду без экологического разрешения, когда его получение являлось обязательным для вновь введенного в эксплуатацию объекта, оказывающего негативное воздействие на окружающую среду, либо без обязательной декларации о воздействии на окружающую среду, рассчитывается по следующей формуле:

В = Д,

где:

В – сумма экономической выгоды;

Д – размер дохода (выручки), полученного (полученной) субъектом контроля в результате нарушения требований экологического законодательства Республики Казахстан (далее – доход);

Положения настоящей главы не распространяются на:

1) объекты, введенные в эксплуатацию до 1 июля 2021 года;

2) объекты, введенные в эксплуатацию после 1 июля 2021 года при наличии положительного заключения государственной экологической экспертизы и (или) соответствующего экологического разрешения, выданных до 1 июля 2021 года;

3) объекты, введенные в эксплуатацию при наличии экологического разрешения, действие которого после ввода объекта в эксплуатацию было приостановлено, прекращено по причине истечения срока действия такого экологического разрешения, его аннулирования, отзыва или лишения.

41. Доход рассчитывается как общая стоимость реализации всех товаров, работ и услуг, произведенных (выполненных, оказанных) на соответствующем вновь введенном в эксплуатацию объекте, оказывающем негативное воздействие на окружающую среду, без экологического разрешения, когда его получение являлось обязательным, либо без обязательной декларации о воздействии на окружающую среду, за минусом налога на добавленную стоимость и акцизов (в отношении подакцизных товаров).

Доход рассчитывается за весь период эксплуатации объекта с момента его ввода в эксплуатацию до даты наложения административного взыскания в виде запрещения деятельности за совершение соответствующего правонарушения.

42. Стоимость реализованных товаров, работ и услуг рассчитывается исходя из первичных учетных документов, предусмотренных формой первичных учетных документов утвержденных приказом министра финансов Республики Казахстан от 20 декабря 2012 года №562 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 8265), на основании которых ведется бухгалтерский учет, и налоговых деклараций, представленных субъектом контроля в рамках государственного экологического контроля проведенных в соответствии с Предпринимательским кодексом Республики Казахстан.

43. В случае непредставления либо неполного представления субъектом контроля документов, указанных в пункте 42 настоящей Методики, должностные лица, осуществляющие государственный экологический контроль запрашивают соответствующую информацию у государственного органа, осуществляющего руководство в сфере обеспечения поступлений налогов и платежей в бюджет.

Қазақстан Республикасы экологиялық заңнамасының талаптарын бұзу нәтижесінде алынған экономикалық пайда сомасын айқындау әдістемесін бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Экология, геология және табиғи ресурстар министрінің м.а. 2021 жылғы 30 қыркүйектегі № 394 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2021 жылғы 4 қазанда № 24604 болып тіркелді

Қазақстан Республикасының Экология кодексінің 176-бабы 4-тармағының үшінші бөлігіне сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

1. Қоса беріліп отырған Қазақстан Республикасы экологиялық заңнамасының талаптарын бұзу нәтижесінде алынған экономикалық пайда сомасын айқындау әдістемесі бекітілсін.

2. Қазақстан Республикасы Экология, геология және табиғи ресурстар министрлігінің Экологиялық реттеу және бақылау комитеті Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен:

1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін;

2) осы бұйрық ресми жарияланғаннан кейін оның Қазақстан Республикасы Экология, геология және табиғи ресурстар министрлігінің интернет-ресурсында орналастырылуын;

3) осы бұйрық Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін он жұмыс күні ішінде осы тармақтың 1) және 2) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтердің Қазақстан Республикасы Экология, геология және табиғи ресурстар министрлігінің Заң қызметі департаментіне ұсынылуын қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының Экология, геология және табиғи ресурстар вице-министріне жүктелсін.

4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі және 2021 жылғы 1 шілдеден бастап туындаған құқықтық қатынастарға қолданылады.

Қазақстан Республикасы Экология, геология және табиғи ресурстар министрдің м.а.

А. Примкулов

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасы

Индустрия және инфрқұрылымдық

даму министрлігі

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасы

Қаржы министрлігі

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасы

Ұлттық экономика министрлігі

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасы

Энергетика министрлігі

Қазақстан Республикасы Экология, геология және табиғи ресурстар министрдің м.а. 2021 жылғы 30 қыркүйектегі № 394 Бұйрығымен бекітілген

Қазақстан Республикасы экологиялық заңнамасының талаптарын бұзу нәтижесінде алынған экономикалық пайда сомасын айқындау әдістемесі

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Осы Қазақстан Республикасы экологиялық заңнамасының талаптарын бұзу нәтижесінде алынған экономикалық пайда сомасын айқындау әдістемесі (бұдан әрі – Әдістеме) Қазақстан Республикасы Экология кодексінің (бұдан әрі – Кодекс) 176-бабы 4-тармағының үшінші бөлігіне сәйкес әзірленді және бақылау субъектілері экологиялық заңнаманың талаптарын бұзу нәтижесінде алған экономикалық пайда сомасын айқындау әдістемесін белгілейді.

2. Осы Әдістемеде мынадай негізгі ұғымдар пайдаланылады:

1) бақылау субъектісі Қазақстан Республикасы экологиялық заңнамасының талаптарын бұзу нәтижесінде алған экономикалық пайда (бұдан әрі – экономикалық пайда) – бақылау субъектісінің Қазақстан Республикасы экологиялық заңнамасының талаптарын бұзу нәтижесінде ақша қаражатын үнемдеу немесе кіріс (түсім) алу түріндегі артықшылықты алуы;

2) бақылау субъектілері – қызметіне мемлекеттік экологиялық бақылау жүзеге асырылатын жеке тұлғалар, дара кәсіпкерлер, заңды тұлғалар, заңды тұлғалардың филиалдары мен өкілдіктері.

3. Экономикалық пайданың сомасын мемлекеттік экологиялық бақылауды жүзеге асыратын лауазымды адамдар мемлекеттік экологиялық бақылауды жүргізу кезінде жасағаны үшін Қазақстан Республикасының Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодексінде (бұдан әрі – ӘҚБтК) айыппұл салу көзделген әкімшілік құқық бұзушылық анықталған жағдайларда, осы Әдістемеге сәйкес айқындайды, оның мөлшері экономикалық пайда сомасының пайызымен көрсетіледі.

4. Мемлекеттік экологиялық бақылауды жүзеге асыратын лауазымды адамдар оны жасағаны үшін айыппұл салу көзделген, мөлшері экономикалық пайда сомасының пайызымен көрсетілген әкімшілік құқық бұзушылық жасау фактісі анықталған күннен бастап бір ай мерзімде материалдарды жинауды және талдауды жүргізеді, осындай бақылау субъектісінен қажетті ақпаратты сұратады және экономикалық пайда сомасын айқындайды.

5. Бақылау субъектісінің кіріс (түсім) алуы түріндегі экономикалық пайда сомасы оны алу қоршаған ортаға теріс әсер ететін жаңадан пайдалануға берілген объект үшін міндетті болып табылған кезде не қоршаған ортаға әсер ету туралы міндетті декларациясыз экологиялық рұқсатсыз қоршаған ортаға антропогенді әсер етуді жүзеге асыру фактісі анықталған кезде айқындалады.

6. Жасалғаны үшін ӘҚБтК-нің 44-бабы 1-тармағының 1) тармақшасына сәйкес айыппұл салу көзделген, мөлшері экономикалық пайда сомасынан пайызбен көрсетілген өзге, осы Әдістеменің 5-тармағында көрсетілгендерден басқа әкімшілік құқық бұзушылықтар анықталған кезде экономикалық пайда сомасын бақылау субъектісі Қазақстан Республикасының экологиялық заңнамасының талаптарын бұзу нәтижесінде ақша қаражатын үнемдеу (бұдан әрі – ақша қаражатын үнемдеу) түрінде айқындайды.

7. Ақша қаражатын үнемдеу бақылау субъектісі Қазақстан Республикасы экологиялық заңнамасының тиісті талаптарын толық және уақтылы сақтаған кезде көтеруге тиіс шығыстарды кейінге қалдыру жолымен не осындай шығыстардан толық жалтару жолымен қалыптасады.

8. Шығыстарды кейінге қалдыру жолымен ақша қаражатын үнемдеу бақылау субъектісі Қазақстан Республикасы экологиялық заңнамасының талаптарын орындау үшін қажетті біржолғы шығыстарды уақтылы өтемеген жағдайларда туындайды.

9. Шығындардан жалтару жолымен ақша қаражатын үнемдеу, егер бақылау субъектісі Қазақстан Республикасы экологиялық заңнамасының талаптарын сақтаған кезде, ол белгілі бір кезеңде көтеруге тиіс ағымдағы (кезеңдік) шығыстардан қашқан жағдайларда туындайды

Осы тармақтың бірінші бөлігінде көрсетілген шығыстар созылып кеткен болып табылатын құқық бұзушылық жасалған бүкіл кезең үшін айқындалады.

10. Бақылау субъектілері экологиялық заңнама талаптарын бұзу нәтижесінде алған экономикалық пайда сомасын айқындау екі сатыда жүзеге асырылады:

1. экономикалық пайда сомасын есептеу үшін қажетті тауарлардың, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердің орташа нарықтық құнын, персоналдың еңбегіне ақы төлеуге арналған шығыстарды белгілеу үшін ақпарат жинау;

2. осы Әдістеменің 2-7-тарауларына сәйкес, мөлшері экономикалық пайда сомасының пайызымен көрсетілетін айыппұл салу көзделген әкімшілік құқық бұзушылық түріне байланысты экономикалық пайда сомасын есептеу.

Мемлекеттік экологиялық бақылауды жүзеге асыратын және осы әдістемені қолданатын лауазымды адамдар экономикалық пайда сомасын айқындау мақсатында қажет болған жағдайда Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген тәртіппен және жағдайларда тиісті мамандарды, сарапшыларды және ұйымдарды тартуға құқылы.

11. Мемлекеттік экологиялық бақылауды жүзеге асыратын лауазымды адамдар тиісті тауарлардың, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердің нарықтық құны туралы ақпарат көздері ретінде ресми сұрау салулар жіберу арқылы оларды өткізуді жүзеге асыратын кәсіпкерлік субъектілерінен алынған ақпаратты (прайс-парақтар, коммерциялық ұсыныстар), сондай-ақ ашық қолжетімділіктегі коммерциялық ақпараттың өзге де көздерін пайдаланады.

Бұл ретте тиісті тауарлардың, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердің орташа нарықтық құны осы тармақтың бірінші бөлігіне сәйкес алынған деректердің орташа арифметикалық мәні бойынша ескеріледі. Орта арифметикалық мән Қазақстан Республикасының рұқсаттар және хабарламалар туралы заңнамасына сәйкес тиісті қызметті жүзеге асыруға (жұмыстарды орындауға, қызметтер көрсетуге, тауарларды өткізуге) лицензиялары және (немесе) рұқсаттары бар, ақпаратты сұрату кезінде қызметін кемінде үш жыл жүзеге асырған, жұмыстарға қатысты – бекітілген жұмыстарды жүргізудің технологиялық регламенті, техникалық басшылар мен мамандардың біліктілік құрамы бар кемінде үш кәсіпкерлік субъектісінің және (немесе) ашық қолжетімділіктегі коммерциялық ақпарат көздерінің деректері бойынша белгіленеді.

Тиісті тауарлардың, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердің құны туралы ақпарат алу мақсатында мемлекеттік экологиялық бақылауды жүзеге асыратын лауазымды адамдар осындай тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді басқа ұйымдардың өткізуін жүзеге асыратын кәсіпкерлік субъектілеріне ресми сұрау салулар жібереді, ал соңғылары тиісті ақпаратты ерікті тәртіппен ұсынады.

12. Экономикалық пайда сомасын айқындау кезінде кәсіпкерлік субъектілерінің:

1) банкроттық немесе тарату сатысында болса;

2) дәрменсіз борышкерлер тізімінде көрсетіледі;

3) әрекетсіз деп танылған салық төлеушілер тізімінде есепте тұр;

4) жалған кәсіпорындар деп танылған салық төлеушілердің тізімінде есепте тұрады;

5) Мемлекеттік сатып алуға жосықсыз қатысушылардың тізілімінде есепке алынады.

Осы тармақтың бірінші бөлігінде көрсетілген өлшемшарттар талаптарының болуын (болмауын) тексеру мемлекеттік органдардың ашық деректері және (немесе) мемлекеттік экологиялық бақылауды жүзеге асыратын лауазымды адамдардың сұрау салуы бойынша өз құзыреті шегінде осындай мемлекеттік органдардан алынған ақпарат негізінде жүзеге асырылады.

13. Мемлекеттік экологиялық бақылауды жүзеге асыратын лауазымды адамдар жалдамалы қызметкерлердің еңбегіне ақы төлеу шығыстары бойынша ақпарат көздері ретінде мемлекеттік статистика саласындағы уәкілетті орган жариялайтын экономикалық қызмет түрлері бойынша жалдамалы қызметкерлердің орташа айлық жалақысы жөніндегі тоқсан сайынғы деректерді пайдаланады.

Жалдамалы қызметкерлердің еңбегіне ақы төлеуге арналған шығыстарды Кодекстің 136-бабында көзделген тәртіппен мемлекеттік экологиялық бақылауды жүзеге асыратын лауазымды адамдар қолданылатын салықтарды, зейнетақы және өзге де міндетті аударымдарды ескере отырып есептейді.

14. Мемлекеттік экологиялық бақылауды жүзеге асыратын және осы әдістемені қолданатын лауазымды адамдар экономикалық пайда сомасын айқындау мақсатында қажет болған жағдайда Қазақстан Республикасы Экология, геология және табиғи ресурстар министрінің міндетін атқарушының 2021 жылғы 17 тамыздағы № 331 бұйрығымен (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 24038 болып тіркелген) бекітілген сыртқы тәуелсіз сарапшыларды тарту, оларға қойылатын біліктілік өлшемшарттары айқындалған қағидаларында көзделген тәртіппен және жағдайларда тиісті мамандарды, сарапшыларды және ұйымдарды тартуға құқылы.

15. Экономикалық пайда сомасы теңгемен есептеледі.

Егер ақша қаражатын үнемдеуге байланысты шығындар шетел валютасының баламасында көзделсе, онда олар әкімшілік құқық бұзушылық жасалған кездегі Қазақстан Республикасы Ұлттық банкінің бағамы бойынша теңгеге аударылады.

16. Егер бақылау субъектісі екі немесе одан да көп құқық бұзушылық жасаса, оларды жасағаны үшін ӘҚБтК айыппұл салуды көздесе, оның мөлшері экономикалық пайда сомасының пайызымен көрсетілсе, экономикалық пайда сомасы әрбір құқық бұзушылық бойынша жеке есептеледі.

17. Әкімшілік жаза қолдану бақылау субъектісін орындамағаны үшін ӘҚБтК-нің 55-бабының 5-тармағына сәйкес көрсетілген жаза қолданылған міндеттерді орындаудан, жол берілген бұзушылықтарды жоюдан және залалды өтеуден босатпайды.

2-тарау. Келтірілген экологиялық залалды ремедиациялауды (жоюды) жүргізбеу нәтижесінде алынған экономикалық пайда сомасын есептеу

18. Экологиялық залалды жоятын бақылау субъектісі келтірілген экологиялық залалды ремедиациялауды (жоюды) жүргізбеу нәтижесінде алынған экономикалық пайда сомасы шығыстарды кейінге қалдыру жолымен ақшалай қаражатты үнемдеу түрінде мынадай формула бойынша есептеледі:

В = Р_ремед.,

онда:

В - экономикалық пайда сомасы;

Р_ремед.- экологиялық залалды жоятын бақылау субъектісі орындамаған ремедиациялау бағдарламасына сәйкес ремедиациялау нәтижелері бойынша ремедиациялау (жобалауға, сатып алуға, ремедиация жөніндегі жұмыстарды орындауға арналған шығыстар) және кезеңдік мониторинг жүргізу үшін қажетті тауарлардың, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердің құны.

Бұл ретте шығындардан жалтару жолымен ақша қаражатын үнемдеу қолданылмайды.

19. Қажетті тауарлардың, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердің көлемі туралы деректер қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті органмен келісілген не келтірілген залалды жоятын бақылау субъектісі бекіткен, Қазақстан Республикасының Азаматтық іс жүргізу кодексіне сәйкес күшіне енген сот шешімінің негізінде не сот белгілеген ремедиациялау бағдарламасының негізінде орнатылады.

Уәкілетті органмен келісілген, немесе Қазақстан Республикасының Азаматтық іс жүргізу кодексіне сәйкес күшіне енген сот шешімінің негізінде келтірілген залалды жоятын бақылау субъектісі бекіткен, немесе сот белгілеген ремедиациялау бағдарламасында тиісті тауарлар, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтер құнының нұсқауы болған кезде экономикалық пайда сомасы ремедиациялау бағдарламасының деректері негізінде есептеледі.

Қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті органмен келісілген ремедиациялау бағдарламасы болмаған жағдайларда мемлекеттік экологиялық бақылауды жүзеге асыратын лауазымды адамдар тиісті ақпарат жинауды жүзеге асырады және осындай тауарлардың, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердің орташа нарықтық құнын осы Әдістеменің 11-13 тармақтарында белгіленген тәртіппен белгілейді.

3-тарау. Атмосфералық ауаға ластаушы заттардың шығарындыларын және сарқынды суларды ағызуды тазарту және (немесе) бақылау үшін құрылыстарды немесе жабдықтарды сол бір құрылысқа, жабдыққа, эмиссиялар көзіне қатысты қайта пайдаланбау нәтижесінде алынған экономикалық пайда сомасын есептеу

20. Атмосфералық ауаға ластаушы заттардың шығарындыларын тазарту және (немесе) бақылау және сарқынды суларды ағызу үшін құрылыстарды немесе жабдықтарды (бұдан әрі – құрылыстар, жабдықтар) қайтадан пайдаланбау нәтижесінде алынған экономикалық пайда сомасы Сол бір құрылысқа, жабдыққа, эмиссиялар көзіне қатысты шығыстарды кейінге қалдыру және (немесе) олардан жалтару жолымен ақшалай қаражатты үнемдеу түрінде мынадай формула бойынша есептеледі:

В = В_{кейінге қалдыру} + В_{жалтару},

онда:

В - экономикалық пайда сомасы;

Вк_{ейінге қалдыру} - шығындарды кейінге қалдыру арқылы ақша қаражатын үнемдеу мөлшері;

В_{жалтару} - шығындардан жалтару арқылы ақшаны үнемдеу мөлшері.

Бұл ретте атмосфералық ауаға ластаушы заттардың шығарындыларын тазарту және (немесе) бақылау және сарқынды суларды ағызу үшін ақаулы құрылыстарды немесе жабдықтарды пайдалану немесе пайдалану қағидаларын бұзу жағдайлары үшін айыппұл салуды көздемейтін, мөлшері экономикалық пайда сомасының пайызымен көрсетілген ӘҚБтК-нің 331-бабының бірінші бөлігінде белгіленген құқық бұзушылықтар осы құқық бұзушылыққа жатпайды,;

21. Осы тараудың мақсаттары үшін шығыстарды кейінге қалдыру жолымен ақша қаражатын үнемдеу мөлшері мынадай формула бойынша есептеледі:

В_{кейінге қалдыру} = Р_кап. - Р_кап._нақты,

онда:

В_{кейінге қалдыру} - шығындарды кейінге қалдыру арқылы ақша қаражатын үнемдеу мөлшері;

Р_кап.- атмосфералық ауаға ластаушы заттардың шығарындыларын және сарқынды суларды ағызуды тазалауға және (немесе) бақылауға арналған құрылыстардың немесе жабдықтардың міндетті болуына қатысты Қазақстан Республикасының экологиялық заңнамасының талаптарын сақтау үшін қажетті бір жолғы күрделі шығыстар;

Р_кап._нақты - Қазақстан Республикасы экологиялық заңнамасының көрсетілген талаптарын орындау үшін бақылау субъектісі нақты шеккен біржолғы күрделі шығыстар.

22. Осы тараудың мақсаттары үшін біржолғы күрделі шығыстарға мыналар:

1) құрылыстарды, жабдықтарды жобалауға арналған шығыстар;

2) жабдықтарды сатып алуға арналған шығыстар;

3) құрылыстар салу, жабдықтар орнату үшін қажетті тауарларды сатып алуға арналған шығыстар;

4) құрылыстарды салу, жабдықтарды орнату (монтаждау) жөніндегі жұмыстарды орындауға арналған шығыстар;

5) іске қосу-жөндеу жабдығы бойынша жұмыстарды орындауға арналған шығыстар;

6) техникалық қадағалау, авторлық қадағалау, жобалық басқару жөніндегі қызметтер, егер қолданылса;

7) құрылыстарды, жабдықтарды пайдалануға беруге арналған шығыстар кіреді.

Егер құқық бұзушылықтар бар құрылыстарды, жабдықтарды күрделі жөндеу немесе ауыстыру қажеттілігі себебінен оларды бақылау субъектісі қайта пайдалануда туындаған болса, осы тармақтың бірінші бөлігінде көрсетілген тиісті шығыстар осындай құрылыстарды, жабдықтарды талап етілетін күрделі жөндеуге және (немесе) жаңғыртуға қатысты есептеледі.

23. Егер экономикалық пайданы есептеу кезіне мемлекеттік экологиялық бақылауды жүзеге асыратын лауазымды адамдар бақылау субъектісінде күрделі жөндеуді немесе ауыстыруды талап етпейтін құрылыстың, жабдықтың болу фактісін анықтаса, шығыстарды кейінге қалдыру арқылы ақша қаражатын үнемдеу мөлшері нөлге тең деп айқындалады.

24. Бақылау субъектісі Қазақстан Республикасы экологиялық заңнамасының талаптарын орындау үшін іс жүзінде шеккен біржолғы күрделі шығыстарды бақылау субъектісі тиісті құжаттарды (тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді сатып алуға арналған шарттар, бухгалтерлік есеп жүргізуге негіз болатын бастапқы есепке алу құжаттары) ұсыну арқылы растайды.

25. Осы тараудың мақсаттары үшін шығындардан жалтару жолымен ақша қаражатын үнемдеу мөлшері мынадай формула бойынша есептеледі:

В_{жалтару} = Р_эксп. х П,

онда:

В_{жалтару} - шығындардан жалтару арқылы ақша қаражатын үнемдеу мөлшері;

Р_эксп. - құрылыстарды, жабдықтарды пайдалану және күтіп-ұстау үшін қажетті өндірілмеген ағымдағы (кезеңдік) шығыстардың жылдық сомасы;

П - жылдармен есептелетін құқық бұзушылықтың ұзақтығы (толық емес жыл бағалау кезіндегі өткен уақытқа пропорционалды түрде ескеріледі).

26. Қолда бар құрылыстарды, жабдықтарды пайдалану және күтіп-ұстау үшін қажетті өндірілмеген ағымдағы (кезеңдік) шығыстарға мыналар жатады:

1) қажетті материалдарды, шикізатты, энергиямен және сумен жабдықтау қызметтерін сатып алуға арналған шығыстар;

2) құрылыстарды, жабдықтарды пайдалануға және күтіп-ұстауға жауапты білікті қызметкерлердің немесе жоғары білікті мамандардың қызметтеріне ақы төлеуге арналған шығыстар;

3) құрылысқа, жабдыққа техникалық қызмет көрсету қызметтеріне ақы төлеуге арналған шығыстар;

4) құрылыстарды, жабдықтарды ағымдағы жөндеуге арналған шығыстар;

5) құрылысты, жабдықты пайдалану кезінде пайда болатын қалдықтарды қалпына келтіруге және (немесе) жоюға арналған шығыстар.

4-тарау. Экологиялық заңнамада көзделген қалдықтарды көмуге салынған тыйымды бұзу нәтижесінде алынған экономикалық пайда сомасын есептеу

27. Қалдықтардың жекелеген түрлерін көмуге тыйым салуды бұзу нәтижесінде алынған экономикалық пайда сомасы мынадай формула бойынша есептеледі:

В = Р_қалд._{басқару},

онда:

В - экономикалық пайда сомасы;

Р_қалд._{басқару} - бақылау субъектісі кейінге қалдырған қалдықтарды қалпына келтіру (қайта пайдалануға дайындау, қайта өңдеу, кәдеге жарату) үшін не, егер қалдықтарды қалпына келтіру мүмкін болмаса, оларды жою бойынша қажетті шығыстар.

28. Қалдықтарды қалпына келтіру және (немесе) жою үшін қажетті шығыстарға қалдықтарды қалпына келтіру және (немесе) жою жөніндегі, оның ішінде қосалқы операцияларды (сұрыптауды,өңдеуді) жүзеге асыру, қалдықтарды сұрыптау, өңдеу, қалпына келтіру және (немесе) жою орындарына тасымалдау жөніндегі операцияларды орындау жөніндегі мамандандырылған ұйымдардың қызметтеріне ақы төлеуге жұмсалған шығыстар жатқызылады.

29. Қазақстан Республикасының экологиялық заңнамасына сәйкес көмуге тыйым салынған қалдықтарды заңсыз көмуге бақылау субъектісі шеккен шығыстар экономикалық пайда сомасын есептеу кезінде ескерілмейді.

5-тарау. Қалдықтарды жинақтауға немесе көмуге арналған арнайы белгіленген орындардан тыс жинау нәтижесінде алынған экономикалық пайда сомасын есептеу

30. Қалдықтарды жинақтауға немесе көмуге арналған арнайы белгіленген орындардан (бұдан әрі – арнайы белгіленген орындар) тыс жерге қою нәтижесінде алынған экономикалық пайда сомасы шығыстарды кейінге қалдыру және (немесе) олардан жалтару жолымен ақшалай қаражатты үнемдеу түрінде мынадай формула бойынша есептеледі:

В = В_{кейінге қалдыру} + В_{жалтару},

онда:

В - экономикалық пайда сомасы;

В_{кейінге қалдыру} - шығындарды кейінге қалдыру арқылы ақша қаражатын үнемдеу мөлшері;

В_{жалтару} - шығындардан жалтару арқылы ақшаны үнемдеу мөлшері.

31. Осы тараудың мақсаттары үшін шығыстарды кейінге қалдыру жолымен ақша қаражатын үнемдеу мөлшері мынадай формула бойынша есептеледі:

В_{кейінге қалдыру}. = Р_кап. – Р_кап._нақты,

онда:

В_{кейінге қалдыру} - шығындарды кейінге қалдыру арқылы ақша қаражатын үнемдеу мөлшері;

Р_кап.- арнайы белгіленген орынды салу (ұйымдастыру) үшін қажетті біржолғы Күрделі шығыстар;

Р_кап._нақты - арнайы белгіленген орынды салу (ұйымдастыру) үшін бақылау субъектісі нақты шеккен біржолғы Күрделі шығыстар;

32. Осы тараудың мақсаттары үшін біржолғы күрделі шығыстарға мыналар жатады:

1) арнайы белгіленген орындарды жобалауға арналған шығыстар;

2) арнайы белгіленген орындарды салу (ұйымдастыру) үшін қажетті тауарларды сатып алуға арналған шығыстар;

3) арнайы белгіленген орындарды салу (ұйымдастыру) жөніндегі жұмыстарды орындауға арналған шығыстар.

33. Бақылау субъектісі арнайы белгіленген орынды салу (ұйымдастыру) үшін іс жүзінде шеккен біржолғы күрделі шығыстарды бақылау субъектісі тиісті құжаттарды (тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді сатып алуға арналған шарттар,бухгалтерлік есеп жүргізуге негіз болатын бастапқы есепке алу құжаттары) ұсыну арқылы растайды.

34. Осы тараудың мақсаттары үшін шығындардан жалтару жолымен ақша қаражатын үнемдеу мөлшері мынадай формула бойынша есептеледі:

В_{жалтару} = Р_эксп Х П,

онда:

В_{жалтару} - шығындардан жалтару арқылы ақша қаражатын үнемдеу мөлшері;

Р_эксп. - арнайы белгіленген орынды пайдалану және ұстау үшін қажетті ағымдағы (кезеңдік) шығыстардың жылдық сомасы;

П - жылдармен есептелетін құқық бұзушылықтың ұзақтығы (толық емес жыл бағалау кезіндегі өткен уақытқа пропорционалды түрде ескеріледі).

35. Арнайы белгіленген орындарды пайдалану және ұстау үшін қажетті өндірілмеген ағымдағы (кезеңдік) шығыстарға мыналар жатады:

1) қажетті материалдарды, шикізатты, энергиямен және сумен жабдықтау қызметтерін сатып алуға арналған шығыстар;

2) арнайы белгіленген орындарды пайдалануға және күтіп-ұстауға жауапты білікті қызметкерлерге немесе жоғары білікті мамандардың қызметтеріне ақы төлеуге арналған шығыстар;

3) арнайы белгіленген орындардағы техникалық қызмет көрсету қызметтеріне ақы төлеуге арналған шығыстар.

6-тарау. Экологиялық рұқсатсыз қалдықтарды немесе қоршаған ортаға әсер ету туралы декларацияда мәлімделмеген қалдықтарды көму нәтижесінде алынған экономикалық пайда сомасын есептеу

36. Экологиялық рұқсатсыз қалдықтарды көму нәтижесінде алынған экономикалық пайда сомасы мынадай формула бойынша есептеледі:

В = Р_жин.,

онда:

В - экономикалық пайда сомасы;

Р_жин. - қалдықтарды қалпына келтіруге және (немесе) жоюға одан әрі беру үшін оларды жинау (әкету) жөніндегі мамандандырылған ұйымдардың қызметтеріне ақы төлеуге арналған шығыстар;

37. Қоршаған ортаға әсер ету туралы декларацияда мәлімделмеген қалдықтарды көму нәтижесінде алынған экономикалық пайда сомасы мынадай формула бойынша есептеледі:

В = Р_декл.,

онда:

В - экономикалық пайда сомасы;

Р_декл. - қоршаған ортаға әсер ету туралы декларацияны дайындауға және беруге арналған шығыстар;

38. Қоршаған ортаға әсер ету туралы декларацияны дайындау және беру үшін қажетті шығыстарға көмуге берілуге тиіс қалдықтар түрінің (түрлерінің) және (немесе) мөлшерінің бір бөлігін бақылау субъектісі қызметкерлерінің не бөгде ұйымдардың осындай декларацияны әзірлеу және беру жөніндегі қызметтеріне ақы төлеуге арналған шығыстар жатады.

39. Бақылау субъектісінің экологиялық рұқсатсыз қалдықтарды немесе қоршаған ортаға әсер ету туралы декларацияда мәлімделмеген қалдықтарды көмуге жұмсаған шығыстары экономикалық пайда сомасын есептеу кезінде ескерілмейді.

7-тарау. Қоршаған ортаға теріс әсер ететін жаңадан пайдалануға берілген объект үшін оны алу міндетті болып табылған кезде экологиялық рұқсатсыз не қоршаған ортаға әсер ету туралы міндетті декларациясыз қоршаған ортаға антропогендік әсерді жүзеге асыру нәтижесінде алынған экономикалық пайда сомасын есепту

40. Қоршаған ортаға теріс әсер ететін жаңадан пайдалануға берілген объект үшін оны алу міндетті болып табылған кезде экологиялық рұқсатсыз қоршаған ортаға антропогендік әсерді жүзеге асыру нәтижесінде алынған экономикалық пайданың сомасы не қоршаған ортаға әсер ету туралы міндетті декларациясыз мынадай формула бойынша есептеледі:

В = Д,

онда:

В - экономикалық пайда сомасы;

Д - Қазақстан Республикасы экологиялық заңнамасының талаптарын бұзу нәтижесінде бақылау субъектісі алған табыстың (түсімнің) мөлшері (бұдан әрі -кіріс));

Осы тараудың ережелері мыналарға қолданылмайды:

1) 2021 жылғы 1 шілдеге дейін пайдалануға берілген объектілер;

2) мемлекеттік экологиялық сараптаманың оң қорытындысы және (немесе) 2021 жылғы 1 шілдеге дейін берілген тиісті экологиялық рұқсат болған кезде 2021 жылғы 1 шілдеден кейін пайдалануға берілген объектілер;

3) экологиялық рұқсаттың қолданылу мерзімінің өтуі, оның күшін жою немесе кері қайтарып алу себебі бойынша объекті пайдалануға берілгеннен кейін қолданысы тоқтатыла тұрған, тоқтатылған экологиялық рұқсат болған кезде пайдалануға берілген объектілер жатады.

41. Табыс қосылған құн салығы мен акциздер (акцизделетін тауарларға қатысты) шегеріле отырып, оны алу міндетті болып табылған кезде экологиялық рұқсатсыз, не қоршаған ортаға әсер ету туралы міндетті декларациясыз, пайдалануға жаңадан енгізілген тиісті объектіде өндірілген (орындалған, көрсетілген) барлық тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді өткізудің жалпы құны ретінде есептеледі.

Кіріс объектіні пайдалануға берген кезден бастап тиісті құқық бұзушылық жасағаны үшін қызметке тыйым салу түрінде әкімшілік жаза қолданылған күнге дейінгі бүкіл пайдалану кезеңі үшін есептеледі.

42. Өткізілген тауарлардың, жұмыстардың және көрсетілетін қызметтердің құны бухгалтерлік есеп жүргізуге негіз болатын Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 2012 жылғы 20 желтоқсандағы № 562 бұйрығымен бекітілген (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 8265 болып тіркелген) бастапқы есепке алу құжаттарының нысанында көзделген бастапқы есепке алу құжаттары және Қазақстан Республикасының Кәсіпкерлік кодексіне сәйкес жүргізілген мемлекеттік экологиялық бақылау шеңберінде бақылау субъектісі ұсынған салық декларациялары негізге алына отырып есептеледі.

43. Бақылау субъектісі осы Әдістеменің 42-тармағында көрсетілген құжаттарды ұсынбаған не толық ұсынбаған жағдайда, мемлекеттік экологиялық бақылауды жүзеге асыратын лауазымды тұлғалар салық және бюджетке төленетін төлемдердің түсуін қамтамасыз ету саласындағы басшылықты жүзеге асыратын мемлекеттік органнан тиісті ақпаратты сұратады.