ИПС "Әділет"

ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Утвердить прилагаемый перечень некоторых приказов Министра энергетики Республики Казахстан, в которые вносятся изменения.

2. Департаменту развития электроэнергетики Министерства энергетики Республики Казахстан в установленном законодательством Республики Казахстан порядке обеспечить:

1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства энергетики Республики Казахстан;

3) в течение десяти рабочих дней после государственной регистрации настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан представление в Департамент юридической службы Министерства энергетики Республики Казахстан сведений об исполнении мероприятий, предусмотренных подпунктами 1) и 2) настоящего пункта.

3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего вице-министра энергетики Республики Казахстан.

4. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

И.о. Министра

Ж. Карагаев

Утвержден приказом
И.о. Министра
от 22 октября 2021 года № 325

Перечень некоторых приказов Министра энергетики Республики Казахстан, в которые вносятся изменения

1. В приказе Министра энергетики Республики Казахстан от 25 февраля 2015 года № 143 "Об утверждении Правил пользования электрической энергией" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 10403):

преамбулу изложить в следующей редакции:

"В соответствии с подпунктом 21) статьи 5 Закона Республики Казахстан "Об электроэнергетике" ПРИКАЗЫВАЮ:";

в Правилах пользования электрической энергией, утвержденных указанным приказом:

заголовок главы 1 изложить в следующей редакции:

"Глава 1. Общие положения";

пункт 1 изложить в следующей редакции:

"1. Настоящие Правила пользования электрической энергией (далее – Правила) разработаны в соответствии с подпунктом 21) статьи 5 Закона Республики Казахстан "Об электроэнергетике" (далее – Закон) и определяют порядок пользования электрической энергией энергопроизводящими, энергопередающими, энергоснабжающими организациями и потребителями на территории Республики Казахстан.

Отношения, возникающие между энергопроизводящими, энергопередающими, энергоснабжающими организациями и потребителями электрической энергии на оптовом и розничном рынках, регулируются Гражданским кодексом Республики Казахстан, законодательством Республики Казахстан в сфере электроэнергетики и настоящими Правилами.";

заголовок главы 2 изложить в следующей редакции:

"Глава 2. Порядок пользования электрической энергией";

пункт 10 изложить в следующей редакции:

"10. Для получения доступа к электрической сети энергопередающая или энергопроизводящая организация выдает технические условия каждому потребителю, за исключением потребителей, проживающих в многоквартирных застройках.

Для получения доступа к электрической сети потребителей, проживающих в многоквартирных застройках, энергопередающая (энергопроизводящая) организация выдает технические условия уполномоченному представителю органа управления объектом кондоминиума.

Порядок выдачи технических условий в случаях, предусмотренных Правилами организации застройки и прохождения разрешительных процедур в сфере строительства, утверждаемыми согласно подпункту 23-14) статьи 20 Закона Республики Казахстан "Об архитектурной, градостроительной и строительной деятельности в Республике Казахстан", определяется указанными Правилами.

Энергопередающие или энергопроизводящие организации, при выдаче технических условий для получения доступа к электрической сети лицам, осуществляющим деятельность по цифровому майнингу, уведомляют Системного оператора о выдаче таких технических условий в течение 10 (десяти) календарных дней со дня выдачи.";

пункт 19 изложить в следующей редакции:

"19. Технические условия на подключение пользователей электрической сети с заявленной мощностью свыше 5 мегаватт (далее - МВт) к электрической сети энергопередающей (энергопроизводящей) организации согласовываются с Системным оператором. Копии технических условий на подключение пользователей электрической сети с заявленной мощностью 1-5 МВт к электрической сети энергопередающей (энергопроизводящей) организации в течение одного месяца направляются для сведения Системному оператору.

При несогласовании с Системным оператором технических условий на подключение пользователей электрической сети с заявленной мощностью свыше 5 МВт к электрической сети энергопередающей (энергопроизводящей) организации, соответствующие пользователи электрической сети не подключаются к электрическим сетям энергопередающей (энергопроизводящей) организации.";

приложение 2 к указанным Правилам изложить в новой редакции согласно приложению 1 к настоящему Перечню некоторых приказов Министра энергетики Республики Казахстан, в которые вносятся изменения.

2. В приказе Министра энергетики Республики Казахстан от 27 февраля 2015 года № 152 "Об утверждении Правил организации и функционирования рынка электрической мощности" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 10612):

преамбулу изложить в следующей редакции:

"В соответствии с подпунктом 42) статьи 5 Закона Республики Казахстан "Об электроэнергетике" ПРИКАЗЫВАЮ:";

в Правилах организации и функционирования рынка электрической мощности, утвержденных указанным приказом:

пункт 1 изложить в следующей редакции:

"1. Настоящие Правила организации и функционирования рынка электрической мощности (далее – Правила) разработаны в соответствии с подпунктом 42) статьи 5 Закона Республики Казахстан "Об электроэнергетике" (далее – Закон) и определяют порядок организации и функционирования рынка электрической мощности.";

в пункте 2:

подпункт 8) изложить в следующей редакции:

"8) возможная электрическая мощность генерации – сумма рабочей электрической мощности генерации тепловых электрических станций энергопроизводящей организации (с учетом ограничений установленной электрической мощности и согласованных с Системным оператором плановых ремонтов) и той части соответствующей рабочей электрической мощности генерации энергопроизводящей организации, которая приходится на входящие в ее состав гидравлические электрические станции (по условиям обеспечения заданных бассейновыми инспекциями по регулированию использования и охране водных ресурсов расходов воды, в соответствии со статьей 40 Водного кодекса Республики Казахстан, в МВт;";

подпункт 24) изложить в следующей редакции:

"24) технический минимум – сумма минимальных допустимых электрических мощностей генерирующих установок: для конденсационных, теплофикационных, газотурбинных и парогазовых электрических станций - по условиям обеспечения стабильности их работы согласно соответствующим паспортным данным, для гидравлических электрических станций по условиям обеспечения, заданным расходам воды бассейновыми инспекциями по регулированию использования и охране водных ресурсов расходов воды, в соответствии со статьей 40 Водного кодекса Республики Казахстан, в МВт;";

подпункт 5) пункта 28 изложить в следующей редакции:

"5) ежедневное, до 11:00 часов текущих суток (по времени города Нур-Султана), предоставление Системному оператору информации о значениях рабочих электрических мощностей генерации, технологических и технических минимумов электрических станций, входящих в состав энергопроизводящей организации, на предстоящие сутки планирования, при этом, при не поступлении до 16:00 часов текущих суток (по времени города Нур-Султана) от Системного оператора уведомления о дате планируемой подачи тестовой команды, указанного в пункте 29 настоящих Правил, в течение предстоящих суток допускается однократная (один раз в сутки) корректировка данной информации в случае вывода из ремонта генерирующего оборудования данных электрических станций (при условии подачи соответствующей заявки Системному оператору на вывод оборудования из ремонта), а также дополнительная корректировка данной информации в случае предоставления Системному оператору копии распоряжения об изменении водного режима данных электрических станций, поступившего в течение соответствующих суток от бассейновых инспекций по регулированию использования и охране водных ресурсов расходов воды, в соответствии со статьей 40 Водного кодекса Республики Казахстан;";

подпункт 2) пункта 29 изложить в следующей редакции:

"2) если день планируемой подачи тестовой команды приходится на период проведения природоохранных попусков воды через электрическую станцию (электрические станции), входящую (входящие) в состав соответствующей энергопроизводящей организации, либо на период ледостава, подтверждаемых распоряжением бассейновых инспекций по регулированию использования и охране водных ресурсов расходов воды, в соответствии со статьей 40 Водного кодекса Республики Казахстан, а также если день планируемой подачи тестовой команды приходится на период сезонного снижения напора и ограничения расхода воды из водохранилища согласно уведомлениям уполномоченного органа в области использования и охраны водного фонда, водоснабжения, водоотведения для гидравлических электрических станций с водохранилищами, работающими по ирригационному графику;";

пункт 40 изложить в следующей редакции:

"40. Энергопроизводящая организация ежедневно подает Системному оператору заявку на участие в регулировании на повышение на балансирующем рынке электрической энергии (далее – заявка на повышение) в соответствии с Правилами функционирования балансирующего рынка электрической энергии, утвержденными приказом Министра энергетики Республики Казахстан от 20 февраля 2015 года № 112 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 10532) (далее – Правила функционирования балансирующего рынка).

При этом, минимально допустимая величина регулирования на повышение, указываемая в заявке на повышение, определяется в МВт отдельно для каждого часа операционных суток по формуле:

ОЗповыш = min((Р∑ + Робеспеч.); Рраб) - Рген - Рвтор.рег , где:

ОЗповыш – минимально допустимая величина регулирования на повышение для соответствующего часа операционных суток, в МВт;

min((Р∑ + Робеспеч.);Рраб) – минимальное из значений (Р∑ + Робеспеч.) и Рраб, в МВт;

(Р∑ + Робеспеч.) – сумма Р∑ и Робеспеч., в МВт;

Р∑ – суммарная электрическая мощность соответствующего календарного года, в МВт;

Робеспеч – договорной объем услуги по обеспечению электрической мощностью, в МВт;

Рраб – значение рабочей электрической мощности генерации электрических станций энергопроизводящей организации на соответствующий час текущих суток, согласно ведомости рабочих электрических мощностей генерации, технологических и технических минимумов, в МВт;

Рген – плановое за соответствующий час операционных суток совокупное значение электрической мощности генерации электрических станций энергопроизводящей организации, в МВт;

Рвтор.рег – объем вспомогательных услуг по вторичному регулированию частоты и мощности, в том числе посредством автоматизированного регулирования частоты и мощности, оказываемый энергопроизводящей организацией Системному оператору, в МВт.

При этом, если в результате определения объема заявки на повышение его значение окажется отрицательным, то значение объема заявки на повышение приравнивается к нулю.

До введения балансирующего рынка электрической энергии в режиме реального времени, энергопроизводящая организация ежедневно, на каждый час предстоящих суток планирования, подает на централизованные торги электрической энергией заявку на продажу электрической энергии в объеме (в кВтч), соответствующем минимально допустимой величине регулирования на повышение для соответствующего часа операционных суток, определяемой согласно настоящему пункту.";

пункт 43 изложить в следующей редакции:

"43. Фактически оказанный энергопроизводящей организацией за расчетный период (календарный месяц) объем услуги по поддержанию готовности электрической мощности (далее – фактический объем услуги по поддержанию) по всем действующим договорам о покупке услуги по поддержанию готовности электрической мощности энергопроизводящей организации рассчитывается с точностью до десятых по следующим формулам:

для энергопроизводящих организаций, не входящих в группу лиц, включенную в реестр групп лиц:

ФП = ДП * k1 * k2 * min (k3; k4) * k5 * k7 * k8 * k9 * k10, где:

ФП – фактический объем услуги по поддержанию по всем действующим договорам о покупке услуги по поддержанию готовности электрической мощности энергопроизводящей организации, в МВт;

ДП – договорной объем услуги по поддержанию, в МВт;

k1, k2, k3, k4, k5, k7, k8, k9, k10 – безразмерные коэффициенты, определяемые Системным оператором по итогам расчетного периода (календарного месяца) согласно приложению 2 к настоящим Правилам для каждой энергопроизводящей организации, заключившей с единым закупщиком договор (договоры) на покупку услуги по поддержанию готовности электрической мощности или заключившей договор (договоры) на оказание услуги по обеспечению электрической мощностью;

min (k3; k4) – минимальный из коэффициентов k3 и k4 по итогам расчетного периода (календарный месяц);

для энергопроизводящих организаций, входящих в группу лиц, включенную в реестр групп лиц:

ФП = ДП - (ДП + ДПг) * (1 - k2 * min (k3; k4) * k5 * k6 * k7 * k8 * k9*k10), где:

ДП – договорной объем услуги по поддержанию, в МВт;

ДПг – договорной объем услуги по обеспечению электрической мощностью, в МВт;

1 – коэффициент выражающий договорной объем;

k2, k3, k4, k5, k6, k7, k8, k9, k10 – безразмерные коэффициенты, определяемые Системным оператором по итогам расчетного периода (календарного месяца) согласно приложению 2 к настоящим Правилам для каждой энергопроизводящей организации, заключившей с единым закупщиком договор (договоры) на покупку услуги по поддержанию готовности электрической мощности или заключившей договор (договоры) на оказание услуги по обеспечению электрической мощностью;

min (k3; k4) – минимальный из коэффициентов k3 и k4 по итогам расчетного периода (календарный месяц).

Значения коэффициентов k2, k3, k4, k5, k6, k7, k8, k9, k10 предоставляются Системным оператором:

1) единому закупщику в течение 15 (пятнадцати) рабочих дней со дня завершения соответствующего расчетного периода (календарного месяца) в виде соответствующего акта по форме согласно приложению 3 к настоящим Правилам вместе с подтверждающими расчетами;

2) энергопроизводящей организации, заключившей с единым закупщиком договор (договоры) на покупку услуги по поддержанию готовности электрической мощности или заключившей договор (договоры) на оказание услуги по обеспечению электрической мощностью, в виде информации о соответствующих ей значениях коэффициентов k2, k3, k4, k5, k6, k7, k8, k9, k10 вместе с подтверждающими расчетами, на основании соответствующего запроса данной энергопроизводящей организации.

При необходимости, фактический объем услуги по поддержанию по всем действующим договорам о покупке услуги по поддержанию готовности электрической мощности энергопроизводящей организации корректируется в соответствии с пунктом 62 настоящих Правил.";

пункт 59 изложить в следующей редакции:

"59. Фактически оказанный потребителю рынка мощности единым закупщиком за расчетный период (календарный месяц) объем услуги по обеспечению готовности электрической мощности к несению нагрузки (далее – фактический объем услуги по обеспечению) рассчитывается с точностью до десятых по следующим формулам:

для энергоснабжающих, энергопередающих организаций и потребителей, являющихся субъектами оптового рынка электрической энергии и не входящих в группы лиц, включенные в реестр групп лиц:

ФО = (ДО + nо * (Dо - 0,05* ДО))*

z, где:

ФО – фактический объем услуги по обеспечению, в МВт;

ДО – договорной объем услуги по обеспечению, в МВт;

no – безразмерный коэффициент, зависящий от Dо:

1) no = 0, в случае если Dо не превышает 5,0 процента от договорного объема услуги по обеспечению;

2) no = 1,3, в случае если Dо находится в диапазоне значений от 5,1 до 20,0 процента от договорного объема услуги по обеспечению;

3) no = 1,5, в случае если Dо находится в диапазоне значений от 20,1 до 40,0 процента от договорного объема услуги по обеспечению;

4) no = 1,7, в случае если Dо находится в диапазоне значений от 40,1 до 50,0 процента от договорного объема услуги по обеспечению;

5) no = 2,0, в случае если Dо превышает 50,0 процента от договорного объема услуги по обеспечению;

Dо– значение превышения фактического максимального за расчетный период (календарный месяц) значения электрической мощности потребления потребителя рынка мощности над соответствующим договорным объемом услуги по обеспечению, увеличенным на 5%, в МВт;

0,05 – диапазон отклонения для потребителя рынка мощности;

1 – коэффициент выражающий договорной объем;

– количество дней расчетного периода (календарного месяца), в рамках каждого из которых энергоснабжающей организацией не в полном объеме исполнены распоряжения Системного оператора по снижению плановой поставки электрической энергии для лиц, осуществляющих деятельность по цифровому майнингу, которым данная энергоснабжающая организация реализует электрическую энергию (применяется для энергоснабжающих организаций, которые не исполнили соответствующие распоряжения Системного оператора, не равно нулю);

– количество дней расчетного периода (календарного месяца), в рамках каждого из которых энергопередающей организацией не в полном объеме исполнены распоряжения Системного оператора по ограничению (отключению от электрических сетей) лиц, осуществляющих деятельность по цифровому майнингу, которые подключены к сетям данной энергопередающей организации (применяется для энергопередающих организаций, которые не исполнили соответствующие распоряжения Системного оператора, не равно нулю);

100 – коэффициент для энергоснабжающих и энергопередающих организаций, учитывающий неисполнение распоряжения Системного оператора по ограничению (отключению от электрических сетей) или снижению потребления лиц, осуществляющих деятельность по цифровому майнингу;

– количество дней в месяце;

z – безразмерный коэффициент, принимающий следующие значения:

1) z = 1, при отсутствии фактов подключения (сохранения подключенным) пользователей электрической сети с заявленной мощностью свыше 5 МВт к электрической сети энергопередающей организации без согласования с Системным оператором;

2) z = 3, при наличии фактов подключения (сохранения подключенным) пользователей электрической сети с заявленной мощностью свыше 5 МВт к электрической сети энергопередающей организации без согласования с Системным оператором.

Коэффициент z применяется к энергопередающим организациям, для остальных потребителей рынка мощности приравнивается к 1 (единице);

для потребителей, являющихся субъектами оптового рынка электрической энергии и входящих в группы лиц, включенные в реестр групп лиц:

ФО = ДО + n1 * D1, где:

ФО – фактический объем услуги по обеспечению, в МВт;

ДО – договорной объем услуги по обеспечению, в МВт;

n1 – безразмерный коэффициент, зависящий от D1, где:

1) n1 = 0, в случае если D1 не превышает 5,0 процента от договорного объема услуги по обеспечению;

2) n1 = 1,3, в случае если D1 находится в диапазоне значений от 5,1 до 20,0 процента от договорного объема услуги по обеспечению;

3) n1 = 1,5, в случае если D1 находится в диапазоне значений от 20,1 до 40,0 процента от договорного объема услуги по обеспечению;

4) n1 = 1,7, в случае если D1 находится в диапазоне значений от 40,1 до 50,0 процента от договорного объема услуги по обеспечению;

5) n1 = 2,0, в случае если D1 превышает 50,0 процента от договорного объема услуги по обеспечению;

D1 - значение превышения фактического максимального за расчетный период (календарный месяц) значения электрической мощности потребления потребителя, являющегося субъектом оптового рынка электрической энергии и входящего в группу лиц, включенную в реестр групп лиц, над суммой соответствующего договорного объема услуги по обеспечению и фактически оказанных ему энергопроизводящими организациями, входящими с ним в одну группу лиц, включенную в реестр групп лиц, объемов услуги по обеспечению электрической мощностью по действующим двусторонним договорам по обеспечению электрической мощностью между ними, в МВт, рассчитываемое по следующей формуле:

ФМ – фактическое максимальное за расчетный период (календарный месяц) значение электрической мощности потребления потребителя, являющегося субъектом оптового рынка электрической энергии и входящего в группу лиц, включенную в реестр групп лиц, в МВт;

ДО – договорной объем услуги по обеспечению, в МВт;

ФПг.i – фактически оказанный i-той энергопроизводящей организацией за расчетный период (календарный месяц) объем услуги по обеспечению электрической мощностью по всем действующим двусторонним договорам по обеспечению электрической мощностью данной энергопроизводящей организации, определяемый согласно пункту 91 настоящих Правил, в МВт;

ДПг.i – договорной объем услуги по обеспечению электрической мощностью i-той энергопроизводящей организации, в МВт;

Дi – объем услуги по обеспечению электрической мощностью, установленный в двустороннем договоре по обеспечению электрической мощностью, заключенном с i-той энергопроизводящей организацией потребителем, являющимся субъектом оптового рынка электрической энергии и входящим в группу лиц, включенную в реестр групп лиц, в МВт;

n – количество энергопроизводящих организаций, с которыми потребитель, являющийся субъектом оптового рынка электрической энергии и входящий в группу лиц, включенную в реестр групп лиц, заключил двусторонние договоры по обеспечению электрической мощностью;

i – порядковый номер, от 1 до n;

– сумма по i.

При этом, в случае отрицательного значения коэффициента D1, его значение принимается равным нулю.";

приложение 2 к указанным Правилам изложить в новой редакции согласно приложению 2 к настоящему Перечню некоторых приказов Министра энергетики Республики Казахстан, в которые вносятся изменения.

3. В приказе Министра энергетики Республики Казахстан от 3 декабря 2015 года № 691 "Об утверждении Правил оказания услуг Системным оператором, организации и функционирования рынка системных и вспомогательных услуг" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 12562):

в Правилах оказания услуг Системным оператором, организации и функционирования рынка системных и вспомогательных услуг, утвержденных указанным приказом:

подпункт 11) пункта 6 изложить в следующей редакции:

"11) отдает распоряжения по ведению режимов передачи и потребления электрической энергии, а также принимает меры по ограничению или снижению плановой поставки электрической энергии для лиц, осуществляющих деятельность по цифровому майнингу, при формировании и реализации суточного графика производства-потребления электрической энергии, при возникновении дефицита электрической энергии или мощности генерирующих установок, а также для предотвращения аварийных ситуаций.".

	Приложение 1 к Перечню некоторых приказов Министра энергетики Республики Казахстан, в которые вносятся изменения
	Приложение 2 к Правилам пользования электрической энергией
	Форма

Заявление об акцепте договора электроснабжения

Кому: ____________________________________________________________________
(наименование энергопередающей или энергопроизводящей организаций к сетям
которой подключается потребитель)
От: ______________________________________________________________________
Настоящим сообщаю о согласии на передачу документов согласно пункта 4 или 4-1
Правил пользования электрической энергии, утвержденных приказом
Министра энергетики Республики Казахстан от 25 февраля 2015 года № 143
(зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых
актов за № 10403) в
_________________________________________________________________________
(наименование энергоснабжающей организации) необходимые для заключения
договора электроснабжения согласно подпункту 5) статьи 5 Закона Республики
Казахстан "Об электроэнергетике". Даю согласие на сбор, обработку и хранение
персональных данных. Также уведомляю о согласии получать уведомления
о прекращении электрической энергии путем отправки (электронной почтой, факсом,
почтовым отправлением, короткое текстовым сообщением, мультимедийным
сообщением, действующими мессенджерами): на сотовый телефонный номер
коротким текстовым сообщением, __________; на сотовый телефонный номер
мультимедийным сообщением___________; на сотовый телефонный номер
использующий действующий мессенджеров________;
на электронную почту____________; на почтовый адрес___________;
Фамилия, имя, отчество (при наличии)
Подпись. Дата.

	Приложение 2 к Перечню некоторых приказов Министра энергетики Республики Казахстан, в которые вносятся изменения
	Приложение 2 к Правилам организации и функционирования рынка электрической мощности
	Форма

Определение коэффициентов k1, k2, k3, k4, k5, k6, k7, k8, k9, k10

1. Определение коэффициента k1.

Коэффициент k1 определяется по формуле:

где:

ДП – договорной объем услуги по поддержанию, в МВт;

D – значение превышения фактического среднего за все контрольные периоды расчетного периода (календарного месяца) совокупного значения электрической мощности собственного потребления, электрической мощности поставок субъектам розничного рынка и электрической мощности экспорта энергопроизводящей организации над суммарной вычитаемой электрической мощностью энергопроизводящей организацией, в МВт;

n – безразмерный коэффициент, зависящий от D;

1) n = 0, в случае если D не превышает 5,0 процента от суммарной вычитаемой электрической мощности;

2) n = 1,3, в случае если D находится в диапазоне значений от 5,1 до 20,0 процента от суммарной вычитаемой электрической мощности;

3) n = 1,5, в случае если D находится в диапазоне значений от 20,1 до 40,0 процента от суммарной вычитаемой электрической мощности;

4) n = 1,7, в случае если D находится в диапазоне значений от 40,1 до 50,0 процента от суммарной вычитаемой электрической мощности;

5) n = 2,0, в случае если D превышает 50,0 процента от суммарной вычитаемой электрической мощности.

При этом, в случае отрицательного значения коэффициента k1, его значение принимается равным нулю.

Значения электрической мощности, используемые при определении фактического максимального за расчетный период (календарный месяц) совокупного значения электрической мощности собственного потребления, электрической мощности поставок субъектам розничного рынка и электрической мощности экспорта энергопроизводящей организации, определяются по данным автоматизированной системы коммерческого учета электрической энергии (далее – АСКУЭ), обеспечивающей передачу данных почасового учета из базы данных АСКУЭ по согласованным протоколам в центральную базу данных АСКУЭ Системного оператора. При отсутствии данных АСКУЭ у Системного оператора, значения электрической мощности, определяются по региональному профилю нагрузки.

2. Определение коэффициента k2.

Коэффициент k2:

1) после введения балансирующего рынка электрической энергии в режиме реального времени определяется по формуле:

k2 = min [kпов;kпон], где:

kпов– понижающий коэффициент участия в регулировании на повышение;

kпон– понижающий коэффициент участия в регулировании на понижение;

min [kпов; kпон] – наименьший из коэффициентов kпов и kпон.

Коэффициент kпов определяется по формуле:

kпов =

где:

Чмес – количество часов в расчетном периоде (календарный месяц), в часах;

Чпов – количество часов в расчетном периоде (календарный месяц), в течение которых заявка энергопроизводящей организации на участие в регулировании на повышение отсутствовала либо была подана Системному оператору в неполном объеме, в часах;

Коэффициент kпон определяется по формуле:

kпон =

, где:

Чмес – количество часов в расчетном периоде (календарный месяц), в часах;

Чпон – количество часов в расчетном периоде (календарный месяц), в течение которых заявка энергопроизводящей организации на участие в регулировании на понижение отсутствовала либо была подана Системному оператору в неполном объеме, в часах.

2) до введения балансирующего рынка электрической энергии в режиме реального времени (имитационный режим) определяется по формуле:

k2 =

, где:

– количество часов в расчетном периоде (календарном месяце), в течение которых заявка энергопроизводящей организации на продажу электрической энергии в объеме (в кВтч), соответствующем минимально допустимой величине регулирования на повышение для соответствующего часа операционных суток, определяемой согласно пункту 40 настоящих Правил, отсутствовала на централизованных торгах электрической энергии либо была подана на централизованные торги электрической энергией в неполном объеме, в часах;

– количество часов расчетного периода (календарного месяца).

3. Определение коэффициента k3.

Коэффициент k3 принимает следующие значения:

1) k3 = 1,0, при исполнении энергопроизводящей организацией всех тестовых команд, поданных в течение расчетного периода, либо при отсутствии поданных тестовых команд в течение расчетного периода;

2) k3 = 0,9, при неисполнении энергопроизводящей организацией одной тестовой команды в течение расчетного периода;

3) k3 = 0,7, при неисполнении энергопроизводящей организацией двух тестовых команд в течение расчетного периода;

4) k3 = 0,5, при неисполнении энергопроизводящей организацией трех тестовых команд в течение расчетного периода.

4. Определение коэффициента k4.

Коэффициент k4 определяется по следующим формулам:

для энергопроизводящих организаций, которые не заключили с единым закупщиком договор о покупке услуги по поддержанию готовности электрической мощности согласно подпункту 4) пункта 11 настоящих Правил, за исключением энергопроизводящих организаций (в состав которых входят только теплоэлектроцентрали, осуществляющие централизованное теплоснабжение городов в период прохождения осенне-зимнего периода), входящих в группу лиц, включенную в реестр групп лиц:

n – общее количество генерирующих установок электрических станций энергопроизводящей организации;

m – количество генерирующих установок электрических станций энергопроизводящей организации, находящихся в аварийном или внеплановом ремонте, или в состоянии вне резерва;

k – количество генерирующих установок электрических станций энергопроизводящей организации, длительность планового ремонта которых превысила длительность номинального планового ремонтного периода;

q – фактическое количество действовавших в течение расчетного периода (календарного месяца) ремонтных заявок от ‘нергопроизводящей организации, поданных Системному оператору в связи с аварийными остановами корпусов котлов находящихся в работе генерирующих установок тепловых электрических станций энергопроизводящей организации либо котлов данных электрических станций;

t – фактическое количество действовавших в течение расчетного периода (календарного месяца) ремонтных заявок от энергопроизводящей организации, поданных Системному оператору в связи с сезонными ограничениями установленной электрической мощности находящихся в работе генерирующих установок тепловых электрических станций энергопроизводящей организации;

i – порядковый номер, изменяющийся, соответственно, от 1 до: k, m, n, q и t;

Руст.ав.i – установленная электрическая мощность i-той генерирующей установки, находящейся в аварийном или внеплановом ремонте, или в состоянии вне резерва, в МВт;

Чав.i – фактическая за расчетный период длительность простоя i-той генерирующей установки в аварийном или внеплановом ремонте, или в состоянии вне резерва, в минутах;

Руст.пр.i – установленная электрическая мощность i-той генерирующей установки, длительность планового ремонта которой превысила длительность номинального планового периода, в МВт;

Чпр.i – фактическая за расчетный период длительность превышения длительности планового ремонта i-той генерирующей установки относительно номинального планового ремонтного периода, в минутах;

Рорг.i – значение совокупных текущих ограничений электрической мощности генерации тепловых электрических станций энергопроизводящей организации, указанное в i-той действовавшей в течение расчетного периода (календарного месяца) ремонтной заявке от энергопроизводящей организации, поданной Системному оператору в связи с аварийными остановами корпусов котлов находящихся в работе генерирующих установок тепловых электрических станций энергопроизводящей организации либо котлов данных электрических станций, в МВт;

Чорг.i – фактическая за расчетный период (календарный месяц) длительность действия i-й ремонтной заявки от энергопроизводящей организации, поданной Системному оператору в связи с аварийными остановами корпусов котлов находящихся в работе генерирующих установок тепловых электрических станций энергопроизводящей организации либо котлов данных электрических станций, в минутах;

Рорг.сез.i – значение совокупных текущих ограничений электрической мощности генерации тепловых электрических станций энергопроизводящей организации, указанное в i-той действовавшей в течение расчетного периода (календарного месяца) ремонтной заявке от энергопроизводящей организации, поданной Системному оператору в связи с сезонными ограничениями установленной электрической мощности находящихся в работе генерирующих установок тепловых электрических станций энергопроизводящей организации, в МВт;

Чорг.сез.i – фактическая за расчетный период (календарный месяц) длительность действия i-й ремонтной заявки от энергопроизводящей организации, поданной Системному оператору в связи с сезонными ограничениями установленной электрической мощности находящихся в работе генерирующих установок тепловых электрических станций энергопроизводящей организации, в минутах;

– суммарная электрическая мощность соответствующего календарного года, в МВт;

Чмес – длительность расчетного периода (календарного месяца), в минутах;

Руст.i – установленная электрическая мощность i-той генерирующей установки, в МВт;

Робеспеч – договорной объем услуги по обеспечению электрической мощностью, в МВт;

– сумма по i;

для энергопроизводящих организаций, которые заключили с единым закупщиком договор о покупке услуги по поддержанию готовности электрической мощности согласно подпункту 4) пункта 11 настоящих Правил, а также для энергопроизводящих организаций (в состав которых входят только теплоэлектроцентрали, осуществляющие централизованное теплоснабжение городов в период прохождения осенне-зимнего периода), входящих в группу лиц, включенную в реестр групп лиц:

, где:

p – общее количество часов расчетного периода (календарного месяца);

j – порядковый номер часа расчетного периода (календарного месяца), изменяющийся от 1 до p;

– суммарная электрическая мощность соответствующего календарного года, в МВт;

Робеспеч – договорной объем услуги по обеспечению электрической мощностью, в МВт;

– сумма по j;

Рвозм.j – значение возможной электрической мощности генерации энергопроизводящей организации, соответствующее j-му часу расчетного периода (календарного месяца), в МВт;

min((

+ Робеспеч); Рвозм.j) – минимальное из значений (

+ Робеспеч) и Рвозм.j;

Чj – длительность j-го часа расчетного периода (календарного месяца), в часах;

P∆.j – снижение возможной генерации, в МВт, за j-й час расчетного периода (календарного месяца), определяемое по следующей формуле:

P∆.j =min((Р + Робеспеч); Рвозм.j) – Рраб.j, где:

P∆.j – снижение возможной генерации, в МВт, за j-й час расчетного периода (календарного месяца);

– суммарная электрическая мощность соответствующего календарного года, в МВт;

Робеспеч – договорной объем услуги по обеспечению электрической мощностью, в МВт;

Pвозм.j – значение возможной электрической мощности генерации энергопроизводящей организации, соответствующее j-му часу расчетного периода (календарного месяца), в МВт;

Pраб.j – значение рабочей электрической мощности генерации электрических станций энергопроизводящей организации, согласно ведомости рабочих электрических мощностей генерации, технологических и технических минимумов, соответствующее j-му часу расчетного периода (календарного месяца), в МВт;

min((

+ Робеспеч); Рвозм.j) – минимальное из значений (

+ Робеспеч) и Рвозм.j.

Отрицательные (меньше нуля) значения P∆.j принимаются равными нулю.

Если значение коэффициента k4, определенное для энергопроизводящих организаций, которые не заключили с единым закупщиком договор о покупке услуги по поддержанию готовности электрической мощности согласно подпункту 4) пункта 11 настоящих Правил, будет больше единицы, его значение принимается равным единице.

5. Определение коэффициента k5.

Коэффициент k5 определяется по формуле:

k5 =

где:

Чмес – количество часов в расчетном периоде (календарном месяце), в часах;

Чотсутв.план – отрезок времени в расчетном периоде (календарном месяце), определяемый по данным системы планирования, в течение которого энергопроизводящая организации не обеспечила почасовое планирование режима генерации в соответствии с заявками потребителей в пределах технической возможности, определяемой по информации о значениях рабочих электрических мощностей генерации, технологических и технических минимумов электрических станций, входящих в состав энергопроизводящей организации, предоставленной Системному оператору на соответствующие сутки планирования, в часах.

При этом, для энергопроизводящих организаций, оказывающих услуги по регулированию мощности Системному оператору, при определении Чотсутв.план не учитывается договорной объем (диапазон регулирования) услуги по регулированию мощности.

6. Определение коэффициента k6.

Коэффициент k6 определяется по формуле:

ДП – договорной объем услуги по поддержанию, в МВт;

ДПг – договорной объем услуги по обеспечению электрической мощностью, в МВт;

n – безразмерный коэффициент, зависящий от D:

1) n = 0, в случае если D не превышает 5,0 процента от суммарной вычитаемой электрической мощности;

5) n = 2,0, в случае если D превышает 50,0 процента от суммарной вычитаемой электрической мощности.

При этом, в случае отрицательного значения коэффициента k6, его значение принимается равным нулю.

Значения электрической мощности, используемые при определении фактического максимального за расчетный период (календарный месяц) совокупного значения электрической мощности собственного потребления, электрической мощности поставок субъектам розничного рынка и электрической мощности экспорта энергопроизводящей организации, определяются по данным АСКУЭ, обеспечивающей передачу данных почасового учета из базы данных АСКУЭ по согласованным протоколам в центральную базу данных АСКУЭ Системного оператора. При отсутствии данных АСКУЭ у Системного оператора, значения электрической мощности, определяются по региональному профилю нагрузки.

7. Определение коэффициента k7.

Коэффициент k7 определяется по формуле:

ТБД – фактическое за расчетный период (календарный месяц) количество дней реализации (продажи) энергопроизводящей организацией электрической энергии энергоснабжающим, энергопередающим организациям и потребителям, являющимся субъектами оптового рынка электрической энергии, не имеющим договоров с единым закупщиком на оказание услуги по обеспечению готовности электрической мощности к несению нагрузки;

ТМ– количество дней в расчетном периоде (календарном месяце).

При этом, в случае отрицательного значения коэффициента k7, его значение принимается равным нулю.

8. Коэффициент k8 определяется по формуле:

Тпревыш – фактическое за расчетный период (календарный месяц) количество дней (суток), в течение каждого (каждой) из которых как минимум в рамках одного часа зафиксировано превышение соответствующего данному часу среднего значения электрической мощности генерации электрических станций энергопроизводящей организации (в МВт), определенного по данным АСКУЭ, над соответствующим данному часу значением рабочей электрической мощности генерации электрических станций энергопроизводящей организации (в МВт), указанным в ведомости рабочих электрических мощностей генерации, технологических и технических минимумов, более, чем на 1,0 % от указанного значения рабочей электрической мощности генерации (далее – Превышение);

Тм – количество дней в расчетном периоде (календарном месяце).

Если Превышение произошло по причине исполнения энергопроизводящей организацией распоряжения (распоряжений) Системного оператора, данного (данных) в соответствии с подпунктом 11) пункта 3 статьи 12 Закона, то данное превышение не берется в учет при определении Тпревыш.

Значение коэффициента k8 до 1 января 2020 года приравнивается к единице.

9. Коэффициент k9 определяется по формуле:

Тб/д – количество дней в месяце, в течение которых отсутствовал договор на оказание услуг по регулированию электрической мощности с Системным оператором;

Tмес – количество дней в месяце;

Nн/к – количество неисполненных распоряжений Системного оператора по регулированию за месяц. Распоряжение считается неисполненным, если средняя скорость набора мощности меньше, чем минимальная скорость, установленная для данного типа станции в Правилах проведения аттестации, или не достигнута заданная Системным оператором величина мощности генерации (отпуска) в рамках договорного диапазона регулирования;

Nобщ – общее количество подавших Системным оператором распоряжений по регулированию за месяц.

Согласно пункту 8 статьи 15-8 Закона, ответственность за неисполнение обязательств по договорам о покупке услуги по поддержанию готовности электрической мощности и на оказание услуг по регулированию электрической мощности наступает посредством использования механизмов рынка электрической мощности.

Коэффициент k9 применяется (не равен единице) только для победителей аукционных торгов на строительство вновь вводимых в эксплуатацию генерирующих установок с маневренным режимом генерации.

10. Коэффициент k10 определяется по формуле:

– количество дней расчетного периода (календарного месяца), в рамках каждого из которых энергопроизводящей организацией не в полном объеме исполнены распоряжения Системного оператора по ограничению или снижению плановой и фактической поставки электрической энергии для лиц, осуществляющих деятельность по цифровому майнингу, которым данная энергопроизводящая организация реализует (в том числе через энергоснабжающие организации) электрическую энергию;

– количество дней расчетного периода (календарного месяца), в рамках каждого из которых энергопроизводящей организацией в течение одного или более часов осуществлялась продажа (в том числе через энергоснабжающие организации) электрической энергии лицам, осуществляющим деятельность по цифровому майнингу, которые не информировали уполномоченный орган в сфере обеспечения информационной безопасности о своей деятельности согласно Правилам информирования о деятельности по осуществлению цифрового майнинга, утвержденным приказом Министра цифрового развития, инноваций и аэрокосмической промышленности Республики Казахстан от 13 октября 2020 года № 384/НҚ (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 21445) (далее – Правила информирования о деятельности по осуществлению цифрового майнинга);

1 – коэффициент выражающий договорной объем;

4 – коэффициент для энергопроизводящей организации за неисполнение распоряжения Системного оператора по ограничению (отключению) или снижению плановой и фактической поставки электрической энергии для лиц, осуществляющих деятельность по цифровому майнингу;

– количество дней в месяце;

– безразмерный коэффициент, принимающий следующие значения:

= 1, при отсутствии фактов подключения (сохранения подключенным) пользователей электрической сети с заявленной мощностью свыше 5 МВт к электрической сети энергопроизводящей организации без согласования с Системным оператором;

= 0, при наличии фактов подключения (сохранения подключенным) пользователей электрической сети с заявленной мощностью свыше 5 МВт к электрической сети энергопроизводящей организации без согласования с Системным оператором;

ƒ– коэффициент, учитывающий выявление реализации энергопроизводящей организацией в прошедших расчетных периодах (календарных месяцах) электрической энергии лицам, осуществляющим деятельность по цифровому майнингу, не информировавшие уполномоченный орган в сфере обеспечения информационной безопасности о своей деятельности согласно Правилам информирования о деятельности по осуществлению цифрового майнинга, рассчитываемый по следующим формулам:

– сумма дохода энергопроизводящей организации за расчетный период (календарный месяц) при ФП = ДП, в тенге, где:

ДП – договорной объем услуги по поддержанию, в МВт;

Ф – значение ФП, при котором за расчетный период (календарный месяц) доход энергопроизводящей организации на рынке электрической мощности равен значению

, в МВт;

– переменная, в тенге, определяемая по формуле:

– суммарный доход, полученный энергопроизводящей организацией на рынке электрической мощности в прошедших расчетных периодах (календарных месяцах), в которых выявлена реализация данной энергопроизводящей организацией электрической энергии лицам, осуществляющим деятельность по цифровому майнингу, не информировавшим уполномоченный орган в сфере обеспечения информационной безопасности о своей деятельности согласно Правилам информирования о деятельности по осуществлению цифрового майнинга, в тенге;

– суммарный доход энергопроизводящей организации, недополученный на рынке электрической мощности в прошедших расчетных периодах (календарных месяцах) по применению коэффициента ƒ , в тенге.

Значения

принимаются в учет по состоянию на начало соответствующего расчетного периода (календарного месяца).

БҰЙЫРАМЫН:

1. Қоса беріліп отырған Қазақстан Республикасы Энергетика министрінің өзгерістер енгізілетін кейбір бұйрықтарының тізбесі бекітілсін.

2. Қазақстан Республикасы Энергетика министрлігінің Электр энергетикасын дамыту департаменті Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен:

1) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

2) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Энергетика министрлігінің интернет-ресурсында орналастыруды;

3) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркегеннен кейін он жұмыс күні ішінде Қазақстан Республикасы Энергетика министрлігінің Заң қызметі департаментіне осы тармақтың 1) және 2) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалғаны туралы мәліметтерді ұсынуды қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының энергетика вице-министріне жүктелсін.

4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Министрдің м.а.

Ж. Карагаев

Министрдің м.а.
2021 жылғы 22 қазандағы
№ 325 Бұйрығымен
бекітілген

Қазақстан Республикасы Энергетика министрінің өзгерістер енгізілетін кейбір бұйрықтарының тізбесі

1. "Электр энергиясын пайдалану қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Энергетика министрінің 2015 жылғы 25 ақпандағы № 143 бұйрығында (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 10403 болып тіркелген):

кіріспесі мынадай редакцияда жазылсын:

"Электр энергетикасы туралы" Қазақстан Республикасының Заңы 5-бабының 21) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:";

көрсетілген бұйрықпен бекітілген Электр энергиясын пайдалану қағидаларында:

1-тараудың тақырыбы мынадай редакцияда жазылсын:

"1-тарау. Жалпы ережелер";

1-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"1. Осы Электр энергиясын пайдалану қағидалары (бұдан әрі – Қағидалар) "Электр энергетикасы туралы" Қазақстан Республикасы Заңы (бұдан әрі – Заң) 5-бабының 21) тармақшасына сәйкес әзірленді және Қазақстан Республикасының аумағында энергия өндіруші, энергия беруші, энергиямен жабдықтаушы ұйымдар мен тұтынушылардың электр энергиясын пайдалану тәртібін айқындайды.

Энергия өндіруші, энергия беруші, энергиямен жабдықтаушы ұйымдар мен электр энергиясын тұтынушылар арасында көтерме және бөлшек сауда нарықтарында туындайтын қатынастар Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексімен, Қазақстан Республикасының электр энергетикасы саласындағы заңнамасымен және осы Қағидалармен реттеледі.";

2-тараудың тақырыбы мынадай редакцияда жазылсын:

"2-тарау. Электр энергиясын пайдалану тәртібі";

10-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"10. Энергия беруші немесе энергия өндіруші ұйым электр желісіне рұқсат алу үшін көп пәтерлі құрылыстарда тұратын тұтынушыларды қоспағанда, әрбір тұтынушыға техникалық шарттар береді.

Энергия беруші (энергия өндіруші) ұйым көп пәтерлі құрылыстарда тұратын тұтынушылардың электр желілеріне рұқсат алу үшін техникалық шарттарды кондоминиум объектісін басқару органының уәкілетті өкіліне береді.

"Қазақстан Республикасындағы сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі туралы" Қазақстан Республикасы Заңы 20-бабының 23-14) тармақшасына сәйкес бекітілетін Құрылыс саласындағы құрылыс салуды ұйымдастыру және рұқсат беру рәсімдерінен өту қағидаларында көзделген жағдайларда техникалық шарттарды беру тәртібі көрсетілген Қағидаларда анықталады.

Энергия беруші немесе энергия өндіруші ұйымдар цифрлық майнинг саласындағы қызметті жүзеге асыратын тұлғаларға электр желісіне қол жеткізу үшін техникалық шарттарды берген кезде Жүйелік операторды осындай техникалық шарттарды беру туралы берілген күннен бастап күнтізбелік 10 (он) күн ішінде хабардар етеді.";

19-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"19. Мәлімделген қуаты 5 мегаваттан (бұдан әрі – МВт) жоғары электр желісінің пайдаланушыларын электр беруші (электр өндіруші) ұйымның электр желісіне қосу техникалық шарттары Жүйелік оператормен келісіледі. Мәлімделген қуаты 1-5 МВт электр желісінің пайдаланушыларын электр беруші (электр өндіруші) ұйымның электр желісіне қосу техникалық шарттарының көшірмелері бір айдың ішінде Жүйелік операторға мәлімет үшін жолданады.

Жүйелік оператормен мәлімделген қуаты 5 МВт жоғары электр желісінің пайдаланушыларын энергия беруші (энергия өндіруші) ұйымның электр желісіне қосуға арналған техникалық шарттар келісілмеген кезде электр желісінің тиісті пайдаланушылары энергия беруші (энергия өндіруші) ұйымның электр желілеріне қосылмайды.";

көрсетілген Қағидаларға 2-қосымша осы Қазақстан Республикасы Энергетика министрінің өзгерістер енгізілетін кейбір бұйрықтарының тізбесіне 1-қосымшаға сәйкес жаңа редакцияда жазылсын.

2. "Электр қуатының нарығын ұйымдастыру және оның жұмыс істеу қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Энергетика министрінің 2015 жылғы 27 ақпандағы № 152 бұйрығына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 10612 болып тіркелген):

кіріспесі мынадай редакцияда жазылсын:

"Электр энергетикасы туралы" Қазақстан Республикасының Заңы 5-бабының 42) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:";

көрсетілген бұйрықпен бекітілген Электр қуатының нарығын ұйымдастыру және оның жұмыс істеу қағидаларында:

1-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"1. Осы Электр қуаты нарығын ұйымдастыру және оның жұмыс істеу қағидалары (бұдан әрі – Қағидалар) "Электр энергетикасы туралы" Қазақстан Республикасы Заңы (бұдан әрі – Заң) 5-бабының 42) тармақшасына сәйкес әзірленді және электр қуаты нарығын ұйымдастыру және оның жұмыс істеу тәртібін айқындайды.";

2-тармақта:

8) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:

"8) генерацияның ықтимал электр қуаты – энергия өндіруші ұйымның жылу электр станциялары генерациясының жұмыс электр қуатының (белгіленген электр қуатының шектеулерін және Жүйелік оператормен келісілген жоспарлы жөндеулерді ескере отырып) және энергия өндіруші ұйымның генерациясының тиісті жұмыс электр қуатының құрамына кіретін гидравликалық электр станцияларына (Қазақстан Республикасы Су кодексінің 40-бабына сәйкес су ресурстарын пайдалануды реттеу және қорғау жөніндегі бассейндік инспекциялар берген су шығыстарын қамтамасыз ету шарттары бойынша) тиесілі бөлігінің сомасы, МВт;";

24) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:

"24) техникалық минимум – конденсациялық, жылуландыру, газ турбиналық және бу-газ электр станциялары үшін – тиісті паспорттық деректерге сәйкес олардың жұмысының тұрақтылығын қамтамасыз ету шарттары бойынша, гидравликалық электр станциялары үшін – Қазақстан Республикасы Су кодексінің 40-бабына сәйкес су ресурстарын пайдалануды реттеу және қорғау жөніндегі бассейндік инспекциялар берген су шығыстарын қамтамасыз ету шарттары бойынша генерациялайтын қондырғылардың ең төмен рұқсат етілетін электр қуатының қосындысы, МВт;";

28-тармақтың 5) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:

"5) күн сайын, ағымдағы тәулікте сағат 11:00-ге дейін (Нұр-Сұлтан қаласының уақыты бойынша), Жүйелік операторға алдағы жоспарлау тәуліктеріне энергия өндіруші ұйымның құрамына кіретін электр станцияларының генерациясының жұмыс электр қуаттарының, технологиялық және техникалық минимумдарының мәндері туралы ақпарат беру, бұл ретте Жүйелік оператордан ағымдағы тәуліктің 16:00 сағатқа дейін осы Қағидалардың 29-тармағында көрсетілген тестілік команданың жоспарланған берілу күні туралы хабарлама келіп түспеген жағдайда алдағы тәулік ішінде осы электр станцияларының генерациялайтын жабдығын жөндеуден шығарған жағдайда осы ақпаратты бір рет (тәулігіне бір рет) түзетуге жол беріледі, сондай-ақ Жүйелік операторға Қазақстан Республикасы Су кодексінің 40-бабына сәйкес су ресурстарын пайдалануды реттеу және қорғау жөніндегі бассейндік инспекцияларынан тиісті тәулік ішінде келіп түскен осы электр станцияларының су режимінің өзгеруі туралы тапсырманың көшірмесін берген жағдайда, осы ақпаратты қосымша түзету;";

29-тармақтың 2) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

"2) егер тестілік команданы беруді жоспарлаған күн тиісті энергия өндіруші ұйымның құрамына кіретін электр станциясы (электр станциялары) арқылы Қазақстан Республикасы Су кодексінің 40-бабына сәйкес су ресурстарын пайдалануды реттеу және қорғау жөніндегі бассейндік инспекцияларымен расталатын табиғи қорғау су жіберуіне дайындалу кезеңіне немесе мұз қату кезеңіне сәйкес келетін болса, сондай-ақ егер тестілік команданы беруді жоспарлаған күн су қорын пайдалану және қорғау, сумен жабдықтау, су бұру саласындағы уәкілетті органның хабарламаларына сәйкес ирригациялық график бойынша жұмыс істейтін су қоймалары бар гидравликалық электр станциялары үшін су қоймалары бар гидравликалық электр станциялары үшін су қоймасынан судың қысымын маусымдық төмендету және шығысын шектеу кезеңіне келетін болса;";

40-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"40. Энергия өндіруші ұйым Жүйелік операторға Қазақстан Республикасы Энергетика министрінің 2015 жылғы 20 ақпандағы № 112 бұйрығымен бекітілген Электр энергиясының теңгерімдеуші нарығының жұмыс істеу қағидаларына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 10532 болып тіркелген) (бұдан әрі – Теңгерімдеуші нарықтың жұмыс істеу қағидалары) сәйкес электр энергиясының теңгерімдеуші нарығында арттыру үшін реттеуге қатысу туралы өтінімді (бұдан әрі – арттыруға арналған өтінім) күн сайын береді.

Бұл ретте арттыруға арналған өтінімде көрсетілетін арттыру үшін реттеудің минималды рұқсат етілетін шамасы мына формула бойынша МВт-пен операциялық тәуліктердің әрбір сағаты үшін жеке анықталады:

ОЗарттыру = min((Р∑ + Рқамт); Ржұмыс) – Рген. – Рқайта.рет., мұндағы

ОЗарттыру – операциялық тәуліктің тиісті сағаты үшін арттыруға реттеудің минималды рұқсат етілетін шамасы, МВт;

min((Р∑ + Рқамт.);Ржұмыс) – мәндердің ең азы (Р∑ + Рқамт.) және Ржұмыс, МВт;

(Р∑ + Рқамт) – Р∑ және Рқамт. қосындысы., МВт;

Р∑ – тиісті күнтізбелік жылдың жиынтық электр қуаты, МВт;

Рқамт – электр қуатымен қамтамасыз ету жөніндегі көрсетілетін қызметтің шарттық көлемі;

Ржұмыс – генерациялаудың, технологиялық және техникалық минимумдардың жұмыс электр қуаттарының ведомосіне сәйкес ағымдағы тәуліктің тиісті сағатына энергия өндіруші ұйымның электр станцияларын генерациялаудың жұмыс электр қуатының мәні, МВт;

Рген – операциялық тәуліктің тиісті сағатына энергия өндіруші ұйымдардың электр станциялары генерациясының электр қуатының жоспарлы жиынтық мәні, МВт;

Рқайта.рет. – жиілік пен қуатты қосалқы реттеу бойынша қосалқы көрсетілетін қызметтер көлемі, оның ішінде Жүйелік операторға энергия өндіруші ұйым көрсететін жиілік пен қуатты автоматты реттеу арқылы, МВт;

Бұл ретте, егер арттыруға арналған өтінім көлемін айқындау нәтижесінде оның мәні теріс болса, онда арттыруға арналған өтінім көлемінің мәні нөлге теңеседі.

Нақты уақыт режимінде электр энергиясының теңгерімдеуші нарығы енгізілгенге дейін энергия өндіруші ұйым күн сайын алдағы жоспарлау тәулігінің әрбір сағатына электр энергиясының орталықтандырылған сауда-саттығына осы тармаққа сәйкес айқындалатын операциялық тәуліктердің тиісті сағаты үшін арттыруға арналған реттеудің рұқсат етілетін ең аз шамасына сәйкес келетін көлемде (кВтсағ) электр энергиясын сатуға өтінім береді.";

43-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"43. Есеп айырысу кезеңінде (күнтізбелік ай) энергия өндіруші ұйымның электр қуатының әзірлігін ұстап тұру бойынша көрсетілетін қызметтерін сатып алу туралы барлық қолданыстағы шарттары жөніндегі электр қуатының әзірлігін ұстап тұру бойынша көрсетілетін қызмет көлемі (бұдан әрі – ұстап тұру бойынша көрсетілетін қызметтің нақты көлемі) мына формулалар бойынша ондыққа дейінгі дәлдікпен есептеледі:

тұлғалар тобының тізіліміне енгізілген тұлғалар тобына кірмейтін энергия өндіруші ұйымдар үшін:

ҚН = ҚШ * k1 * k2 * min (k3; k4 ) * k5 * k7*k8*k9*k10, мұнда:

ҚН – энергия өндіруші ұйымның электр қуаты әзірлігін ұстап тұру бойынша көрсетілетін қызметтерді сатып алудың барлық қолданыстағы шарттары жөніндегі ұстап тұру бойынша көрсетілетін қызметтің нақты көлемі, МВт;

ҚШ – ұстап тұру бойынша көрсетілетін қызметтердің шарттық көлемі, МВт;

k1, k2, k3, k4, k5, k7, k8, k9, k10 – бірыңғай сатып алушымен электр қуатының әзірлігін ұстап тұру бойынша көрсетілетін қызметтерді сатып алуға шарт (шарттар) немесе электр қуатымен қамтамасыз ету бойынша қызметтер көрсетуге шарт (шарттар) жасасқан әрбір энергия өндіруші ұйым үшін осы Қағидаларға 2-қосымшаға сәйкес есеп айырысу кезеңінің (күнтізбелік ай) қорытындысы бойынша Жүйелік оператор айқындайтын шексіз коэффиценттер;

min (k3; k4) – есеп айырысу кезеңінің (күнтізбелік ай) қорытындысы бойынша k3 және k4 коэффициенттерінің ішіндегі ең азы;

тұлғалар тобы тізіліміне енгізілген тұлғалар тобына кіретін энергия өндіруші ұйымдар үшін:

ҚН = ҚШ – (ҚШ + ҚШг) * (1 - k2 * min (k3; k4) * k5 * k6 * k7 * k8* k9*k10), мұнда:

ҚШ – ұстап тұру бойынша көрсетілетін қызметтердің шарттық көлемі, МВт;

КШг – электр қуатымен қамтамасыз ету бойынша көрсетілетін қызметтердің шарттық көлемі, МВт;

1 – шарттық көлемді білдіретін коэффициент;

k2, k3, k4, k5, k6, k7, k8, k9, k10 – бірыңғай сатып алушымен электр қуатының әзірлігін ұстап тұру бойынша көрсетілетін қызметтерді сатып алуға шарт (шарттар) немесе электр қуатымен қамтамасыз ету бойынша қызметтер көрсетуге шарт (шарттар) жасасқан әрбір энергия өндіруші ұйым үшін осы Қағидаларға 2-қосымшаға сәйкес есеп айырысу кезеңінің (күнтізбелік ай) қорытындысы бойынша Жүйелік оператор айқындайтын шексіз коэффиценттер;

min (k3; k4) – есеп айырысу кезеңінің (күнтізбелік ай) қорытындысы бойынша k3 және k4 коэффициенттерінің ішіндегі ең азы.

k2, k3, k4, k5, k6, k7, k8, k9, k10 коэффициенттерінің мәнін Жүйелік оператор:

1) растайтын есептеулерімен бірге осы Қағидаларға 3-қосымшаға сәйкес нысан бойынша тиісті акті түрінде тиісті есеп айырысу кезеңінің (күнтізбелік ай) аяқталған күннен бастап 15 (он бес) жұмыс күні ішінде бірыңғай сатып алушыға;

2) осы энергия өндіруші ұйымның тиісті сұрау салуының негізінде растаушы есептеулерімен бірге k2, k3, k4, k5, k6, k7, k8, k9, k10 коэффициенттерінің оған сәйкес келетін мәндері туралы ақпарат түрінде электр қуаты әзірлігін ұстап тұру бойынша көрсетілетін қызметті сатып алуға шартты (шарттарды) және электр қуатымен қамтамасыз ету бойынша қызметті көрсетуге шартты (шарттарды) бірыңғай сатып алушымен жасасқан энергия өндіруші ұйымға береді.

Қажет болған жағдайда, энергия өндіруші ұйымның электр қуатының әзірлігін ұстап тұру бойынша көрсетілетін қызметтерді сатып алу туралы барлық қолданыстағы шарттар жөніндегі ұстап тұру бойынша көрсетілетін қызметтердің нақты көлемі осы Қағидалардың 62-тармағына сәйкес түзетіледі.";

59-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"59. Қуат нарығының тұтынушысына есеп айырысу кезеңінде (күнтізбелік айда) бірыңғай сатып алушы нақты көрсеткен жүктемені арттыруға электр қуатының әзірлігін қамтамасыз ету бойынша көрсетілетін қызметтер көлемі (бұдан әрі – қамтамасыз ету бойынша көрсетілетін қызметтің нақты көлемі) мына формула бойынша ондықтарға дейінгі дәлдікпен есептеледі:

электр энергиясы көтерме нарығының субъектілері болып табылатын және тұлғалар тобы тізіліміне енгізілген тұлғалар тобына кірмейтін энергиямен жабдықтаушы, энергия беруші ұйымдар және тұтынушылар үшін:

НК = (ШК + nо * (

о - 0,05* ШК))*

НК – қамтамасыз ету бойынша көрсетілетін қызметтің нақты көлемі, МВт;

ШК – қамтамасыз ету бойынша көрсетілетін қызметтің шарттық көлемі, МВт;

nо –

о тәуелді шексіз коэффициент:

1) n0 = 0, егер қамтамасыз ету бойынша көрсетілетін қызметтің шарттық көлемінен 5,0 пайыз аспаған жағдайда;

2) n0 = 1,3, егер қамтамасыз ету бойынша көрсетілетін қызметтің шарттық көлемінен 5,1-ден 20,0 пайызға дейін мәндер диапазонында тұрса;

3) n0 = 1,5, егер қамтамасыз ету бойынша көрсетілетін қызметтің шарттық көлемінен 20,1-ден 40,0 пайызға дейін мәндер диапазонында тұрса;

4) n0 = 1,7, егер қамтамасыз ету бойынша көрсетілетін қызметтің шарттық көлемінен 40,1-ден 50,0 пайызға дейін мәндер диапазонында тұрса;

5) n0 = 2,0, егер қамтамасыз ету бойынша көрсетілетін қызметтің шарттық көлемінен 50,0 пайызға асқан жағдайда;

о– есеп айырысу кезеңіндегі (күнтізбелік ай) қамтамасыз ету бойынша көрсетілетін қызметтің тиісті шарттық көлеміндегі қуат нарығының тұтынушысы тұтынатын электр қуатының нақты максималды мәнін арттыру мәні, 5%-ға ұлғайтылған, МВт;

0,05 – қуат нарығының тұтынушысы үшін ауытқу диапазоны;

1 – шарттық көлемді білдіретін коэффициент;

– олардың әрқайсысының шеңберінде энергиямен жабдықтаушы ұйым электр энергиясын өткізетін цифрлық майнинг бойынша қызметті жүзеге асыратын тұлғалар үшін электр энергиясын жоспарлы жеткізуді төмендету жөніндегі Жүйелік оператордың өкімдерін толық көлемде орындамаған, осы энергиямен жабдықтаушы ұйым электр энергиясын іске асыратын есеп айырысу кезеңі (күнтізбелік ай) күндерінің саны (Жүйелік оператордың тиісті өкімдерін орындамаған энергиямен жабдықтаушы ұйымдар үшін қолданылады, нөлге тең емес);

– олардың әрқайсысының шеңберінде энергия беруші ұйым осы энергия беруші ұйымның желілеріне қосылған, цифрлық майнинг бойынша қызметті жүзеге асыратын тұлғаларды шектеу (электр желілерінен ажырату) бойынша Жүйелік оператордың өкімдерін толық көлемде орындамаған есеп айырысу кезең (күнтізбелік ай) күндерінің саны (Жүйелік оператордың тиісті өкімдерін орындамаған энергия беруші ұйымдар үшін қолданылады, нөлге тең емес);

100 – цифрлық майнинг бойынша қызметті жүзеге асыратын тұлғалардың тұтынуын шектеу (электр желілерінен ажырату) немесе азайту жөніндегі Жүйелік оператордың өкімінің орындалмауын ескеретін энергиямен жабдықтаушы және энергия беруші ұйымдарға арналған коэффициент;

– бір айдағы күндер саны.

z – мынадай мәндерді қабылдайтын өлшемсіз коэффициент:

1) z = 1, мәлімделген қуаты 5 МВт жоғары электр желісінің пайдаланушыларын Жүйелік оператордың келісімінсіз энергия беруші ұйымның электр желісіне қосу (қосылған күйінде сақтау) фактілері болмаған кезде;

2) z = 3, мәлімделген қуаты 5 МВт жоғары электр желісінің пайдаланушыларын Жүйелік оператордың келісімінсіз энергия беруші ұйымның электр желісіне қосу (қосылған күйінде сақтау) фактілері болған кезде.

z коэффициенті энергия беруші ұйымдарға қолданылады, қуат нарығының барлық қалған тұтынушылары үшін ол 1-ге (бірлікке) теңестіріледі;

электр энергиясы көтерме нарығы субъектілері болып табылатын және тұлғалар тобы тізіліміне енгізілген тұлғалар тобына кіретін тұтынушылар үшін:

НК = ШК + n1 *

1, мұнда:

НК – қамтамасыз ету бойынша көрсетілетін қызметтің нақты көлемі, МВт;

ШК – қамтамасыз ету бойынша көрсетілетін қызметтің шарттық көлемі, МВт;

n1 –

1 -ге тәуелді шексіз коэффициент, мұнда:

1) n1 = 0, егер

1 қамтамасыз ету бойынша көрсетілетін қызметтің шарттық көлемінен 5,0 пайыз аспаған жағдайда;

2) n1 = 1,3, егер

1 қамтамасыз ету бойынша көрсетілетін қызметтің шарттық көлемінен 5,1-ден 20,0 пайызға дейін мәндер диапазонында тұрса;

3) n1 = 1,5, егер

1 қамтамасыз ету бойынша көрсетілетін қызметтің шарттық көлемінен 20,1-ден 40,0 пайызға дейін мәндер диапазонында тұрса;

4) n1 = 1,7, егер

1 қамтамасыз ету бойынша көрсетілетін қызметтің шарттық көлемінен 40,1-ден 50,0 пайызға дейін мәндер диапазонында тұрса;

5) n1 = 2,0, егер

1 қамтамасыз ету бойынша көрсетілетін қызметтің шарттық көлемінен 50,0 пайыздан асқан жағдайда;

1 – электр энергиясы көтерме нарығы субъектілері болып табылатын және тұлғалар тобы тізіліміне енгізілген тұлғалар тобына кіретін тұтынушының тұтынуының электр қуаты мәнінің есеп айырысу кезеңіндегі (күнтізбелік ай) нақты максималды мәнінің қамтамасыз ету бойынша көрсетілетін қызметтің тиісті шарттық көлемі мен онымен бірге тұлғалар тобы тізіліміне енгізілген бір тұлғалар тобына кіретін энергия өндіруші ұйымдар электр қуатымен қамтамасыз ету жөніндегі қолданыстағы екі жақты шарттар бойынша электр қуатымен қамтамасыз ету бойынша көрсеткен қызмет көлемдерінің қосындысынан артуы, МВт, мына формула бойынша есептеледі:

НМ – тұлғалар тобы тізіліміне енгізілген тұлғалар тобына кіретін және электр энергиясы көтерме нарығы субъектілері болып табылатын тұтынушының электр қуатын тұтынуы мәнінің есеп айырысу кезеңіндегі (күнтізбелік ай) нақты максималды мәні, МВт;

ШК – қамтамасыз ету бойынша көрсетілетін қызметтің шарттық көлемі, МВт;

НКr.i – аталған энергия өндіруші ұйымның электр қуатымен қамтамасыз ету жөніндегі барлық қолданыстағы екі жақты шарттар бойынша электр қуатымен қамтамасыз ету жөніндегі көрсетілетін қызметтің есеп айырысу кезеңіндегі (күнтізбелік ай) осы Қағидалардың 91-тармағына сәйкес белгіленетін i-ші энергия өндіруші ұйым нақты көрсеткен көлемі, МВт;

ШКr.i – i-ші энергия өндіруші ұйым электр қуатымен қамтамасыз ету бойынша көрсететін қызметтердің шарттық көлемі, МВт;

Дi – тұлғалар тобы тізіліміне енгізілген тұлғалар тобына кіретін және электр энергиясы көтерме нарығы субъектісі болып табылатын тұтынушы i-ші энергия өндіруші ұйыммен жасаған электр қуатымен қамтамасыз ету бойынша екі жақты шартта белгіленген электр қуатымен қамтамасыз ету бойынша көрсетілетін қызметтің көлемі, МВт;

n – тұлғалар тобы тізіліміне енгізілген тұлғалар тобына кіретін және электр энергиясы көтерме нарығы субъектісі болып табылатын тұтынушы электр қуатымен қамтамасыз ету бойынша екі жақты шарт жасаған энергия өндіруші ұйымдардың саны;

i – реттік нөмірі, 1-ден n-ға дейін;

- і бойынша қаржы.

Бұл ретте,

1 коэффициентінің мәні теріс болған жағдайда, оның мәні нөлге тең болып қабылданады.";

көрсетілген Қағидаларға 2-қосымша осы Қазақстан Республикасы Энергетика министрінің өзгерістер енгізілетін кейбір бұйрықтарының тізбесіне 2-қосымшаға сәйкес жаңа редакцияда жазылсын.

3. "Жүйелік оператордың қызмет көрсету, жүйелік және қосалқы көрсетілетін қызметтер нарығын ұйымдастыру және оның жұмыс істеу қағидаларын бекiту туралы" Қазақстан Республикасы Энергетика министрінің 2015 жылғы 3 желтоқсандағы № 691 бұйрығында (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 12562 болып тіркелген):

көрсетілген бұйрықпен бекітілген Жүйелік оператордың қызмет көрсету, жүйелік және қосалқы көрсетілетін қызметтер нарығын ұйымдастыру және оның жұмыс істеу қағидаларында:

6-тармақтың 11) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

"11) электр энергиясын беру және тұтыну режимдерін жүргізу бойынша өкімдер береді, сондай-ақ цифрлық майнинг бойынша қызметті жүзеге асыратын тұлғалар үшін электр энергиясын өндіру-тұтынудың тәуліктік графигін қалыптастыру және іске асыру кезінде, электр энергиясының немесе генерациялайтын қондырғылар қуатының тапшылығы туындаған кезде, сондай-ақ авариялық жағдайларды болдырмау үшін электр энергиясын жоспарлы жеткізуді шектеу немесе төмендету бойынша шаралар қабылдайды.".

Қазақстан Республикасы
Энергетика министрінің
өзгерістер енгізілетін кейбір
бұйрықтарының тізбесіне
1-қосымша
Электр энергиясын
пайдалану қағидаларына
2-қосымша
Нысан

Электрмен жабдықтау шартының акцепті туралы өтініш

Кімге: ____________________________________________________________________

(желілеріне тұтынушы қосылатын энергия беруші немесе энергия өндіруші

ұйымдардың атауы)

Кімнен: __________________________________________________________________

Осымен "Электр энергетикасы туралы" Қазақстан Республикасы Заңы 5-бабының 5)

тармақшасына сәйкес электрмен жабдықтау шартын жасасу үшін қажетті Қазақстан

Республикасы Энергетика министрінің 2015 жылғы 25 ақпандағы № 143 бұйрығымен

(Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 10403 болып

тіркелген) бекітілген Электр энергиясын пайдалану қағидаларының 4 немесе

4-1-тармағына сәйкес

______________________________________________________________________

(энергиямен жабдықтаушы ұйымның атауы)

құжаттарды беруге келісетіні туралы хабарлаймын.

Дербес деректерді жинауға, өңдеуге және сақтауға келісім беремін.

Сондай-ақ электр энергиясын тоқтату туралы хабарламаны жіберу арқылы (электрондық пошта, факс, пошта жөнелтілімі, қысқа мәтіндік хабарлама, мультимедиялық хабарлама, қолданыстағы мессенджерлер) алуға келісетіні туралы хабардар етемін:

ұялы телефон нөміріне қысқа мәтіндік хабарламамен, __________;

ұялы телефон нөміріне мультимедиялық хабарламамен ___________;

қолданыстағы мессенджерлерді пайдаланатын ұялы телефон нөміріне ________;

электрондық поштаға ____________;

пошта мекенжайына ___________;

Тегі, аты, әкесінің аты (болған жағдайда)

Қолы.

Күні.

Қазақстан Республикасы
Энергетика министрінің
өзгерістер енгізілетін кейбір
бұйрықтарының тізбесіне
2-қосымша
"Электр қуатының нарығын
ұйымдастыру және оның
жұмыс істеу қағидаларына
2-қосымша
Нысан

k1, k2, k3, k4, k5, k6, k7, k8, k9, k10 коэффициенттерін анықтау

1. k1 коэффициентін анықтау.

k1 коэффициенті мына формула бойынша анықталады:

ҚШ – ұстап тұру бойынша көрсетілетін қызметтің шарттық көлемі, МВт;

– энергия өндіруші ұйымдардың жиынтық шегерілетін электр қуатымен энергия өндіруші ұйым экспортының электр қуатының және бөлшек нарық субъектілері жеткізілімі электр қуатының, жеке тұтынатын электр қуатының нақты орташа жиынтық мәнінің есеп айырысу кезеңінің (күнтізбелік айдың) барлық бақылау кезеңдері үшін артық мәні, МВт;

n -

--ға тәуелді шексіз коэффициент;

1) n = 0, егер

жиынтық шегерілетін электр қуатынан 5,0 пайызынан аспаған жағдайда;

2) n = 1,3, егер

жиынтық шегерілетін электр қуатынан 5,1-ден 20,0 пайызға дейін мәндер диапазонында тұрған жағдайда;

3) n = 1,5, егер

жиынтық шегерілетін электр қуатынан 20,1-ден 40,0 пайызға дейін мәндер диапазонында тұрған жағдайда:

4) n = 1,7, егер

жиынтық шегерілетін электр қуатынан 40,1-ден 50,0 пайызға дейін мәндер диапазонында тұрған жағдайда;

5) n = 2,0, егер

- жиынтық шегерілетін электр қуатынан 50,0 пайыздан асқан жағдайда.

Бұл ретте, k1 коэффициентінің теріс мәні болғанда, оның мәні нөлге тең болады.

Есеп айырысу кезең (күнтізбелік ай) бойынша жеке тұтынудың электр қуатының, бөлшек сауда нарығының субъектілеріне жеткізудің электр қуатының және энергия өндіруші ұйым экспортының электр қуатының нақты максималды жиынтық мәнін анықтау кезінде қолданылатын электр қуатының мәндері Жүйелік оператордың электр энергиясын коммерциялық есепке алуының автоматтандырылған жүйесінің (бұдан әрі – ЭКЕАЖ) орталық деректер қорына келісілген хаттамалар бойынша ЭКЕАЖ деректер базасынан сағат бойынша есепке алу деректерін беруді қамтамасыз ететін ЭКЕАЖ деректері бойынша айқындалады. Жүйелік операторда ЭКЕАЖ деректері болмаған жағдайда электр қуатының нақты максималды мәні жүктеменің өңірлік бейіні бойынша айқындалады.

2. k2 коэффициентін анықтау:

1) электр энергиясының теңгерімдеуші нарығы нақты уақыт режимінде енгізілгеннен кейін мынадай формула бойынша айқындалады:

k2 = min [kарттыру; kтөмен], мұндағы:

kарттыру – арттыру үшін реттеуге қатысудың төмендетуші коэффициенті;

kтөмен – төмендеу үшін реттеуге қатысудың төмендетуші коэффициенті;

min [kарттыру; kтөмен] – kарттыру және kтөмен коэффициенттерінің ең төмені;

kарттыру коэффициенті мына формула бойынша айқындалады:

Сай – есеп айырысу кезеңіндегі (күнтізбелік ай) сағаттар саны, сағатпен;

Стөмен – арттыру үшін реттеуге қатысуға энергия өндіруші ұйымдардың өтінімі болмаған не Жүйелік операторға толық емес көлемде берілген есеп айырысу кезеңіндегі (күнтізбелік ай) сағаттар саны, сағатпен;

kтөмен коэффициенті мына формула бойынша айқындалады:

Сай – есеп айырысу кезеңіндегі (күнтізбелік ай) сағаттар саны, сағатпен;

Стөмен – төмендеуге реттеуге қатысуға энергия өндіруші ұйымдардың өтінімі болмаған немесе Жүйелік операторға толық емес көлемде берілген есеп айырысу кезеңіндегі (күнтізбелік ай) сағаттар саны, сағатпен;

2) нақты уақыт режимінде электр энергиясының теңгерімдеуші нарығы енгізілгенге дейін (имитациялық режим) мынадай формула бойынша айқындалады:

– осы Қағидалардың 40-тармағына сәйкес айқындалатын операциялық тәуліктердің тиісті сағаты үшін арттыруға арналған реттеудің рұқсат етілген ең аз шамасына сәйкес келетін көлемде (кВтсағ) энергия өндіруші ұйымның электр энергиясын сатуға арналған өтінімі электр энергиясының орталықтандырылған сауда-саттығында болмаған не электр энергиясының орталықтандырылған сауда-саттығына толық емес көлемде берілген есеп айырысу кезеңіндегі (күнтізбелік айдағы) сағаттар саны, сағат;";

Сай – есеп айырысу кезеңіндегі (күнтізбелік ай) сағаттар саны, сағатпен.".

3. k3 коэффициентін анықтау:

k3 коэффициенті мынадай мәндерді қабылдайды:

1) k3 = 1,0, энергия өндіруші ұйымдар есеп айырысу кезеңі ішінде берілген барлық тестілік командаларды орындау кезінде не есеп айырысу кезеңі ішінде берілген тестілік командалар болмаған жағдайда;

2) k3 = 0,9, энергия өндіруші ұйымдар есеп айырысу кезеңі ішінде берілген бір тестілік команданы орындамаған жағдайда;

3) k3 = 0,7, энергия өндіруші ұйымдар есеп айырысу кезеңі ішінде берілген екі тестілік команданы орындамаған жағдайда;

4) k3 = 0,5, энергия өндіруші ұйымдар есеп айырысу кезеңі ішінде берілген үш және одан көп тестілік команданы орындамаған жағдайда.

4. k4 коэффициентін айқындау

k4 коэффициенті мынадай формулалар бойынша анықталады:

осы Қағидалардың 11-тармағының 4) тармақшасына сәйкес электр қуатының әзірлігін ұстап тұру бойынша көрсетілетін қызметтерді сатып алу туралы шарт жасаспаған энергия өндіруші ұйымдар үшін, тұлғалар тобының тізіліміне енгізілген тұлғалар тобына кіретін энергия өндіруші ұйымдарды (құрамына күзгі-қысқы кезең өту кезеңінде қалаларды орталықтандырылған жылумен жабдықтауды жүзеге асыратын жылу электр орталықтары ғана кіретін) қоспағанда:

n – энергия өндіруші ұйымның электр станцияларының генерациялайтын қондырғыларының жалпы саны;

m – авариялық немесе жоспардан тыс жөндеудегі немесе резервтен тыс жағдайдағы энергия өндіруші ұйымның электр станцияларының генерациялайтын қондырғыларының саны;

k – жоспарлы жөндеу ұзақтығы номиналды жоспарлы жөндеу кезеңінің ұзақтығынан асқан энергия өндіруші ұйымның электр станцияларының генерациялайтын қондырғыларының саны;

q – энергия өндіруші ұйымның жылу электр станцияларының генерациялайтын қондырғыларының жұмысындағы қазандықтар корпустарының авариялық тоқтауына байланысты Жүйелік операторға берілген энергия өндіруші ұйымнан есеп айырысу кезеңі (күнтізбелік ай) ішінде қолданыста болған жөндеу өтінімдерінің не осы электр станцияларының қазандықтарының нақты саны;

t – энергия өндіруші ұйымның жылу электр станцияларының генерациялайтын қондырғыларының жұмысындағы белгіленген электр қуатының маусымдық шектеулеріне байланысты Жүйелік операторға берілген энергия өндіруші ұйымнан есеп айырысу кезеңі (күнтізбелік ай) ішінде қолданыста болған жөндеу өтінімдерінің нақты саны;

i – 1-ден бастап k, m, n, q және t дейін өзгеретін реттік нөмір;

Рқонд.ав.i – авариялық немесе жоспардан тыс жөндеу немесе резервтен тыс жағдайдағы генерацияланатын қондырғының белгіленген электр қуаты, МВт;

Сав.i – авариялық немесе жоспардан тыс жөндеу немесе резервтен тыс жағдайдағы i-нің генерациялайтын қондырғының есеп айырысу кезеңінде нақты тұрып қалу ұзақтығы; минутпен;

Рқонд.арт.i – жоспарлы жөндеу ұзақтығы номиналдық жоспарлы жөндеу кезеңінен асып кеткен i-нің генерациялайтын қондырғының белгіленген электр қуаты, МВт;

Сарт.i. – номиналды жоспарлы жөндеу кезеңіне қатысты i-нің генерациялайтын қондырғыны жоспарлы жөндеу ұзақтығының есеп айырысу кезеңіндегі нақты арту ұзақтығы, минутпен;

Сорг.i – есеп айырысу кезеңіндегі (күнтізбелік ай) энергия өндіруші ұйымның жылу электр станцияларының генерациялайтын қондырғыларының жұмысындағы қазандықтар корпустарының авариялық тоқтауына байланысты Жүйелік операторға берілген энергия өндіруші ұйымнан берілген i жөндеу өтінімінің әрекет ету ұзақтығы, минутпен;

Рорг.сез.i – энергия өндіруші ұйымның жылу электр станцияларының генерациялайтын қондырғыларының жұмысындағы белгіленген электр қуатының маусымдық шектеулеріне байланысты Жүйелік операторға берілген энергия өндіруші ұйымнан есеп айырысу кезеңі (күнтізбелік ай) ішінде қолданыста болған i-сол жөндеу өтінімінде көрсетілген энергия өндіруші ұйымның жылу электр станциялары генерациясының электр қуатын ағымдағы жиынтық шектеулерінің мәні, МВт;

Сорг.сез.i – есеп айырысу кезеңі дегі (күнтізбелік ай) энергия өндіруші ұйымның жылу электр станцияларының генерациялайтын қондырғыларының жұмысындағы белгіленген электр қуатының маусымдық шектеулеріне байланысты Жүйелік операторға берілген энергия өндіруші ұйымнан берілген i жөндеу өтінімінің іс-қимылының нақты ұзақтығы, минутпен;

– тиісті күнтізбелік жылдың жиынтық электр қуаты, МВт;

Сай – есеп айырысу кезеңінің (күнтізбелік айдың) ұзақтығы, минутпен;

Рқонд.i. - ἰ – i генерациялайтын қондырғының белгіленген электр қуаты;

Рқамт – электр қуатымен қамтамасыз ету бойынша көрсетілетін қызметтердің шарттық көлемі, МВт;

- і бойынша сома;

- і бойынша сома.

осы Қағидалардың 11-тармағының 4) тармақшасына сәйкес бірыңғай сатып алушымен электр қуатының әзірлігін ұстап тұру бойынша көрсетілетін қызметтерді сатып алу туралы шарт жасасқан энергия өндіруші ұйымдар үшін, сондай-ақ тұлғалар тобының тізіліміне енгізілген тұлғалар тобына кіретін энергия өндіруші ұйымдар үшін (құрамына күзгі-қысқы кезең өту кезеңінде қалаларды орталықтандырылған жылумен жабдықтауды жүзеге асыратын жылу электр орталықтары ғана кіретін):

p – есеп айырысу кезеңі сағаттарының жалпы саны (күнтізбелік ай);

j – 1-ден p-ге дейін өзгеретін есеп айырысу кезеңі сағатының (күнтізбелік айдың) реттік нөмірі;

– тиісті күнтізбелік жылдың жиынтық электр қуаты, МВт;

Рқамт. – электр қуатымен қамтамасыз ету бойынша көрсетілетін қызметтердің шарттық көлемі, МВт;

– j бойынша сома;

Рықт.j – энергия өндіруші ұйымның есеп айырысу кезеңінің (күнтізбелік айдың) j сағатына сәйкес келетін генерациялайтын ықтимал электр қуатының мәні, МВт;

min ((

+ Pқамт.); Pықт.j) – мәндердің азы (

+ Pқамт.) және Pықт.j

Чj – есеп айырысу кезеңінің j сағатының ұзақтығы (күнтізбелік ай), сағат;

Р∆.j– келесі формула бойынша анықталатын есеп айырысу кезеңінің j сағаты (күнтізбелік ай) үшін ықтимал генерацияның төмендеуі, МВт-да:

Р∆.j = min((P + Pқамт.); Pықт.j) - Pжұм.j , мұндағы:

Р∆.j = есеп айырысу кезеңінің j сағатында (күнтізбелік ай) ықтимал генерацияның төмендеуі, МВт;

– тиісті күнтізбелік жылдың жиынтық электр қуаты, МВт,

Pқамт. – электр қуатымен қамтамасыз ету бойынша қызметтердің шарттық көлемі, МВт;

Pықт.j – энергия өндіруші ұйымның есеп айырысу кезеңінің (күнтізбелік айдың) j сағатына сәйкес келетін генерациялайтын ықтимал электр қуатының мәні, МВт;

Pжұм.j – есеп айырысу кезеңінің (күнтізбелік айдың) j сағатына сәйкес келетін генерациялаудың жұмыс электр қуаттарының, технологиялық және техникалық минимумдардың ведомосіне сәйкес энергия өндіруші ұйымның электр станцияларын генерациялаудың жұмыс электр қуатының мәні, МВт;

min((

+ Pқамт.); Pықт..j) – мәндердің азы (

+ Pқамт.) және Pықт.j

Теріс (нөлден аз) мәндер Р∆.j нөлге тең қабылданады.

Егер осы Қағидалардың 11-тармағының 4) тармақшасына сәйкес бірыңғай сатып алушымен электр қуатының әзірлігін ұстап тұру бойынша көрсетілетін қызметтерді сатып алу туралы шарт жасаспаған энергия өндіруші ұйымдар үшін айқындалған k4 коэффициентінің мәні бірліктен артық болған жағдайда, оның мәні бірлікке тең деп қабылданады.

5. k5 коэффициентін айқындау.

k5 коэффициенті мына формула бойынша айқындалады:

Сай – есептік кезеңдегі (күнтізбелік айдағы) сағаттар саны, сағатпен;

Сжоспар жоқ – сол уақыт ішінде энергия өндіруші ұйым жоспарлаудың тиісті тәулігіне Жүйелік операторға берілген энергия өндіруші ұйымның құрамына кіретін электр станцияларының технологиялық және техникалық минимумдарының генерациясы жұмыс электрлік қуатының мәндері туралы ақпарат бойынша айқындайтын техникалық мүмкіндіктер шегіндегі тұтынушылардың өтінімдеріне сәйкес генерация режимін сағатпен жоспарлау қамтамасыз етілмеген осы жоспарлау жүйесі бойынша айқындалған есепті кезеңдегі (күнтізбелік айдағы) уақыт мерзімі, сағатпен.

Бұл ретте, Жүйелік операторға қуатты реттеу бойынша қызмет көрсетуші энергия өндіруші ұйымдар үшін Сжоспар жоқ анықтау кезінде қуатты реттеу бойынша көрсетілетін қызметтің шарттық (реттеу диапазоны) көлемі есепке алынбайды.

6. k6 коэффициентін айқындау.

k6 коэффициенті мына формула бойынша айқындалады:

ҚШ – ұстап тұру бойынша көрсетілетін қызметтің шарттық көлемі, МВт;

ҚШг – электр қуатымен қамтамасыз ету бойынша көрсетілетін қызметтердің шарттық көлемі, МВт;

D – энергия өндіруші ұйымның өз қажеттіліктеріне тұтыну электр қуатының, бөлшек нарық субъектілеріне жеткізу электр қуатының және экспорты электр қуатының жиынтық мәнінің есепті кезеңнің (күнтізбелік айдың) барлық бақылау кезеңдері үшін нақты орташа мәннің энергия өндіруші ұйымның электр қуатының жиынтық шегерілетін мәнінен артық мәні, МВт;

n – D -ға тәуелді шексіз коэффициент;

1) n = 0, егер D жиынтық шегерілетін электр қуатынан 5,0 пайызынан аспаған жағдайда;

2) n = 1,3, егер D жиынтық шегерілетін электр қуатынан 5,1-ден 20,0 пайызға дейін мәндер диапазонында тұрған жағдайда;

3) n = 1,5, егер D жиынтық шегерілетін электр қуатынан 20,1-ден 40,0 пайызға дейін мәндер диапазонында тұрған жағдайда:

4) n = 1,7, егер D жиынтық шегерілетін электр қуатынан 40,1-ден 50,0 пайызға дейін мәндер диапазонында тұрған жағдайда;

5) n = 2,0, егер D жиынтық шегерілетін электр қуатынан 50,0 пайыздан асқан жағдайда.

Бұл ретте, k6 коэффициентінің теріс мәні болғанда, оның мәні нөлге тең болады.

Есеп айырысу кезеңі (күнтізбелік ай) бойынша жеке тұтынудың электр қуатының, бөлшек сауда нарығының субъектілеріне жеткізудің электр қуатының және энергия өндіруші ұйым экспортының электр қуатының нақты максималды жиынтық мәнін анықтау кезінде қолданылатын электр қуатының мәндері Жүйелік оператордың ЭКЕАЖ орталық деректер қорына келісілген хаттамалар бойынша ЭКЕАЖ деректер базасынан сағат бойынша есепке алу деректерін беруді қамтамасыз ететін ЭКЕАЖ деректері бойынша айқындалады. Жүйелік операторда ЭКЕАЖ деректері болмаған жағдайда, электр қуатының мәні жүктеменің өңірлік бейіні бойынша айқындалады.

7. k7 коэффициентін айқындау.

k7 коэффициенті мына формула бойынша айқындалады:

ТБД – электр энергиясының көтерме сауда нарығының субъектілері болып табылатын, электр қуатының жүктемені көтеруге дайындығын қамтамасыз ету бойынша қызмет көрсетуге бірыңғай сатып алушымен шарттары жоқ энергиямен жабдықтаушы, энергия беруші ұйымдарға және тұтынушыларға энергия өндіруші ұйымның электр энергиясын өткізуінің (сатуының) есеп айырысу кезеңіндегі (күнтізбелік ай) күндерінің нақты саны;

ТМ – есеп айырысу кезеңіндегі (күнтізбелік ай) күндер саны.

Бұл ретте, k7 коэффициентінің теріс мәні болғанда, оның мәні нөлге тең болады.

8. k8 коэффициенті мынадай формула бойынша анықталады:

Тасыру – есеп айырысу кезеңіндегі (күнтізбелік айдағы) нақты күн (тәулік) саны, олардың әрбір (әрбір) ішінде кемінде бір сағат шеңберінде ЭКЕАЖ деректері бойынша айқындалған, энергия өндіруші ұйымның электр станцияларын генерациялаудың (МВт) электр қуатының осы сағатына сәйкес келетін орташа мәнінен асып кетуі тіркелген, генерациялаудың жұмыс электр қуаттарының, технологиялық және техникалық минимумдардың тізімдемесінде көрсетілген энергия өндіруші ұйымның электр станцияларын генерациялаудың жұмыс электр қуатының (МВт) осы сағатқа сәйкес келетін мәнінен генерациялаудың жұмыс электр қуатының көрсетілген мәнінен 1,0% - дан астам асып кету (бұдан әрі – Асып кету);

Тм – есеп айырысу кезеңіндегі күн саны (күнтізбелік айда).

Егер Т асыру энергия өндіруші ұйымның Заңның 12-бабы 3-тармағының 11) тармақшасына сәйкес Жүйелік оператордың осы өкімін (өкімдерін) орындауы себебінен болған жағдайда, онда бұл асып кету Т асыру айқындау кезінде есепке алынбайды.

k8 коэффициентінің мәні 2020 жылғы 1 қаңтарға дейін бірлікке теңестіріледі.

9. k9 коэффициенті мынадай формула бойынша анықталады:

Тшартсыз – Жүйелік оператормен электр қуатын реттеу бойынша қызмет көрсету шарты болмаған айдағы күндер саны;

Tай – бір айдағы күндер саны;

Nн/к – Жүйелік оператордың бір айда реттеу бойынша орындалмаған өкімдерінің саны. Егер қуатты жинаудың орташа жылдамдығы Аттестаттауды өткізу қағидаларында станцияның осы түрі үшін белгіленген ең төменгі жылдамдықтан аз болса немесе Жүйелік оператор берген реттеудің шарттық ауқымы шеңберінде генерациялау (босату) қуатының шамасына қол жеткізілмеген жағдайда өкім орындалмаған болып есептеледі;

Nжалпы – бір ай ішінде реттеу бойынша Жүйелік оператор берген өкімдердің жалпы саны.

Заңның 15-8-бабының 8-тармағына сәйкес электр қуатының әзірлігін ұстап тұру бойынша көрсетілетін қызметті сатып алу туралы және электр қуатын реттеу бойынша қызметтерді көрсетуге арналған шарттар жөніндегі міндеттемелерді орындамағаны үшін жауаптылық, электр қуаты нарығының тетіктерін пайдалану арқылы туындайды.

k9 коэффициенті (бірге тең болмайды) тек генерацияның маневрлік режимі бар жаңадан пайдалануға берілетін генерациялайтын қондырғыларды салуға арналған аукциондық сауда-саттық жеңімпаздары үшін ғана қолданылады.";

10. k10 коэффициенті мынадай формула бойынша анықталады:

– олардың әрқайсысының шеңберінде энергия өндіруші ұйым цифрлық майнинг бойынша қызметті жүзеге асыратын тұлғалар үшін осы энергия өндіруші ұйым электр энергиясын (оның ішінде энергиямен жабдықтаушы ұйымдар арқылы) өткізетін электр энергиясын жоспарлы және іс жүзінде жеткізуді толық шектеу немесе азайту жөніндегі Жүйелік оператордың өкімдерін толық көлемде орындамаған есеп айырысу кезең (күнтізбелік ай) күндерінің саны;

– олардың әрқайсысының шеңберінде энергия өндіруші ұйым цифрлық майнингті жүзеге асыратын тұлғаларға электр энергиясын сатуды (оның ішінде энергиямен жабдықтаушы ұйымдар арқылы) бір немесе одан да көп сағат ішінде жүзеге асырған, Қазақстан Республикасы Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрінің 2020 жылғы 13 қазандағы № 384/НҚ (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 21445 болып тіркелген) бұйрығымен бекітілген Цифрлық майнингті жүзеге асыру жөніндегі қызмет туралы ақпарат беру қағидаларына (бұдан әрі – Цифрлық майнингті жүзеге асыру жөніндегі қызмет туралы ақпарат беру қағидалары) сәйкес өз қызметі туралы ақпараттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету саласындағы уәкілетті органға тиісті хабарлама жібермеген есеп айырысу кезеңі;

1 – шарттық көлемді білдіретін коэффициент;

4 – цифрлық майнинг бойынша қызметті жүзеге асыратын тұлғалар үшін электр энергиясын жоспарлы және нақты жеткізуді шектеу (өшіру) немесе төмендету жөніндегі Жүйелік оператордың өкімін орындамағаны үшін энергия өндіруші ұйым үшін коэффициент;

– бір айдағы күндер саны;

– мынадай мәндерді қабылдайтын өлшемсіз коэффициент:

= 1, мәлімделген қуаты 5 МВт жоғары электр желісінің пайдаланушыларын Жүйелік оператордың келісімінсіз энергия өндіруші ұйымның электр желісіне қосу (қосылған күйінде сақтау) фактілері болмаған кезде;

= 0, мәлімделген қуаты 5 МВт жоғары электр желісінің пайдаланушыларын Жүйелік оператордың келісімінсіз энергия өндіруші ұйымның электр желісіне қосу (қосылған күйінде сақтау) фактілері болған кезде.

ƒ– мынадай формулалар бойынша есептелетін цифрлық майнингті жүзеге асыру жөніндегі қызмет туралы хабардар ету Қағидаларына сәйкес өз қызметі туралы ақпараттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету саласындағы уәкілетті органды хабардар етпеген, энергия өндіруші ұйымның өткен есептік кезеңдерде (күнтізбелік айларда) цифрлық майнингті жүзеге асыратын тұлғаларға электр энергиясын өткізуінің анықталуын ескеретін коэффициент:

– есеп айырысу кезеңі (күнтізбелік ай) кезінде энергия өндіруші ұйым кірісінің ықтимал сомасы ҚШ = ҚН, теңгемен, мұнда:

ҚШ – энергия өндіруші ұйымның электр қуатының әзірлігін ұстап тұру жөніндегі қызметті сатып алу туралы барлық қолданыстағы шарттар бойынша ұстап тұру жөніндегі қызметтің нақты көлемі, МВт-пен,

ҚН – ұстап тұру бойынша көрсетілетін қызметтің шарттық көлемі, МВт-пен.

Ф – электр қуаты нарығындағы энергия өндіруші ұйымның есеп айырысу кезеңі (күнтізбелік ай) ішіндегі табысы мәніне тең болатын ҚШ мәні, МВт-пен;

– айнымалы, теңгемен, мына формула бойынша анықталады:

– энергия өндіруші ұйымның Цифрлық майнингті жүзеге асыру жөніндегі қызмет туралы ақпарат беру қағидаларына сәйкес өз қызметі жөнінде ақпараттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету саласындағы уәкілетті органға хабарламаған цифрлық майнинг бойынша қызметті жүзеге асыратын тұлғаларға осы энергия өндіруші ұйымның электр энергиясын өткізуі анықталған есеп айырысу кезеңдерінде (күнтізбелік айларда) энергия өндіруші ұйым алған жиынтық кіріс, теңгемен;

– коэффициентін қолдану бойынша өткен есеп айырысу кезеңдерінде (күнтізбелік айларда) электр қуаты нарығында толық алынбаған энергия өндіруші ұйымның жиынтық кірісі, теңгемен.

және

мәндері тиісті есеп айырысу кезеңінің (күнтізбелік айдың) басындағы жағдай бойынша есепке алынады.

О внесении изменений в некоторые приказы Министра энергетики Республики Казахстан

Перечень некоторых приказов Министра энергетики Республики Казахстан, в которые вносятся изменения

"Глава 1. Общие положения";

"Глава 2. Порядок пользования электрической энергией";

Заявление об акцепте договора электроснабжения

Определение коэффициентов k1, k2, k3, k4, k5, k6, k7, k8, k9, k10

Қазақстан Республикасы Энергетика министрінің кейбір бұйрықтарына өзгерістер енгізу туралы

Қазақстан Республикасы Энергетика министрінің өзгерістер енгізілетін кейбір бұйрықтарының тізбесі

Электрмен жабдықтау шартының акцепті туралы өтініш

k1, k2, k3, k4, k5, k6, k7, k8, k9, k10 коэффициенттерін анықтау