ИПС "Әділет"

Примечание ИЗПИ!
Порядок введения в действие см. п.4

Правление Агентства Республики Казахстан по регулированию и развитию финансового рынка ПОСТАНОВЛЯЕТ:

1. Утвердить Перечень нормативных правовых актов Республики Казахстан по вопросам регулирования банковской деятельности, в которые вносятся изменения, согласно приложению к настоящему постановлению (далее - Перечень).

2. Департаменту методологии и пруденциального регулирования финансовых организаций в установленном законодательством Республики Казахстан порядке обеспечить:

1) совместно с Юридическим департаментом государственную регистрацию настоящего постановления в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) размещение настоящего постановления на официальном интернет-ресурсе Агентства Республики Казахстан по регулированию и развитию финансового рынка после его официального опубликования;

3) в течение десяти рабочих дней после государственной регистрации настоящего постановления представление в Юридический департамент сведений об исполнении мероприятия, предусмотренного подпунктом 2) настоящего пункта.

3. Контроль за исполнением настоящего постановления возложить на курирующего заместителя Председателя Агентства Республики Казахстан по регулированию и развитию финансового рынка.

4. Настоящее постановление вводится в действие с 1 января 2022 года, за исключением абзацев двести девятого, двести десятого, двести тринадцатого и двести двадцать девятого пункта 4 Перечня, которые вводятся в действие с 1 июля 2022 года, и абзацев двести одиннадцатого, двести двенадцатого, двести четырнадцатого, двести пятнадцатого, двести шестнадцатого, двести семнадцатого, двести восемнадцатого, двести девятнадцатого, двести двадцатого, двести двадцать первого, двести двадцать второго, двести двадцать третьего, двести двадцать четвертого, двести двадцать пятого, двести двадцать шестого, двести двадцать седьмого, двести двадцать восьмого, двести тридцатого, двести тридцать первого, двести тридцать второго, двести тридцать третьего и двести тридцать четвертого пункта 4 Перечня, которые вводятся в действие с 1 января 2023 года.

Председатель Агентства
Республики Казахстан по регулированию
и развитию финансового рынка

М. Абылкасымова

"СОГЛАСОВАНО"
Министерство финансов
Республики Казахстан

"СОГЛАСОВАНО"
Бюро национальной статистики
Агентства по стратегическому планированию
и реформам Республики Казахстан

"СОГЛАСОВАНО"
Национальный Банк
Республики Казахстан

Приложение к постановлению
Правления Агентства
Республики Казахстан
по регулированию и развитию
финансового рынка
от 30 декабря 2021 года № 110

Перечень нормативных правовых актов Республики Казахстан по вопросам регулирования банковской деятельности, в которые вносятся изменения

1. Внести в постановление Правления Национального Банка Республики Казахстан от 30 мая 2016 года № 144 "Об установлении пруденциальных нормативов и иных обязательных к соблюдению норм и лимитов для исламских банков, их нормативных значений и методики расчетов пруденциальных нормативов и иных обязательных к соблюдению норм и лимитов для исламских банков" (зарегистрировано в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 13939) следующие изменения:

в Нормативных значениях и методике расчетов пруденциальных нормативов и иных обязательных к соблюдению норм и лимитов для исламских банков, утвержденных указанным постановлением:

пункт 7 изложить в следующей редакции:

"7. Капитал первого уровня рассчитывается как сумма основного капитала и добавочного капитала:

1) основной капитал рассчитывается как сумма:

оплаченных простых акций, соответствующих критериям финансовых инструментов основного капитала, предусмотренным Критериями для классификации инструментов в составе капитала банка согласно приложению 1-1 к Нормативам;

дополнительного оплаченного капитала;

нераспределенной чистой прибыли прошлых лет;

нераспределенной чистой прибыли текущего года;

накопленного раскрытого резерва, определяемого как сумма остатков на балансовом счете 3510 "Резервный капитал" Типового плана счетов бухгалтерского учета в банках второго уровня, ипотечных организациях, акционерном обществе "Банк Развития Казахстана" и филиалах банков - нерезидентов Республики Казахстан, утвержденного постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 31 января 2011 года № 3, зарегистрированным в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 6793;

резервов переоценки основных средств и резервов переоценки стоимости ценных бумаг, учитываемых по справедливой стоимости через прочий совокупный доход;

резервов переоценки стоимости займов, учитываемых по справедливой стоимости через прочий совокупный доход;

за минусом следующих регуляторных корректировок:

собственных выкупленных простых акций;

нематериальных активов, включая гудвилл;

убытков прошлых лет и убытков текущего года;

отложенного налогового актива, за исключением части отложенных налоговых активов, признанных в отношении вычитаемых временных разниц;

резервов по прочей переоценке;

доходов от продаж, связанных с транзакциями по секьюритизации активов. К таким доходам относится доход будущих периодов в связи с полученным из условий секьюритизации ожиданием полного или частичного дохода в будущем;

доходов или убытков от изменения справедливой стоимости финансового обязательства в связи с изменением кредитного риска по такому обязательству;

регуляторных корректировок, подлежащих вычету из добавочного капитала, но в связи с недостаточным его уровнем вычитаемые из основного капитала;

инвестиций, указанных в пункте 8 Нормативов;

2) в добавочный капитал включаются бессрочные договоры, соответствующие критериям, установленным в Критериях для классификации инструментов в составе капитала банка согласно приложению 2 к Нормативам, в результате которых одновременно возникает финансовый актив у одного лица и финансовое обязательство или иной финансовый инструмент, подтверждающий право на долю активов юридического лица, оставшихся после вычетов всех его обязательств, у другого лица (далее - бессрочные финансовые инструменты), а также оплаченные привилегированные акции, соответствующие критериям, установленным в Критериях для классификации инструментов в составе капитала банка согласно приложению 2 к Нормативам.

Размер добавочного капитала уменьшается на сумму следующих регуляторных корректировок:

инвестиций банка в собственные бессрочные финансовые инструменты прямым либо косвенным способом;

собственных выкупленных привилегированных акций банка;

инвестиций, указанных в пункте 8 Нормативов;

регуляторных корректировок, подлежащих вычету из капитала второго уровня, но в связи с недостаточным его уровнем вычитаемые из добавочного капитала.

Если сумма добавочного капитала банка недостаточна для осуществления вычета, то оставшаяся часть вычитается из основного капитала банка.";

пункт 31 изложить в следующей редакции:

"31. Под термином "один заемщик" следует понимать каждое физическое или юридическое лицо, к которому у банка имеются требования или вероятность возникновения требований, указанных в пункте 34 Нормативов.

Размер риска для группы, состоящей из двух или более заемщиков, рассчитывается в совокупности, как на одного заемщика, если размеры риска каждого из заемщиков превышают 0,05 (ноль целых пять сотых) процента собственного капитала банка, а также при наличии одного из следующих обстоятельств:

один из заемщиков является крупным участником (крупным участником в акционерном обществе, товариществе с ограниченной ответственностью или товариществе с дополнительной ответственностью, полным товарищем в коммандитном товариществе, участником в полном товариществе), аффилированным лицом, близким родственником (родителем, ребенком, усыновителем, усыновленным, полнородным и неполнородным братом или сестрой, дедушкой, бабушкой, внуком), супругом (супругой), близким родственником супруга (супруги), первым руководителем другого заемщика, либо лицом, заинтересованным в совершении сделки другим заемщиком;

крупный участник, аффилированное лицо, близкий родственник, супруг (супруга), близкий родственник супруга (супруги) или первый руководитель одного заемщика либо лицо, заинтересованное в совершении сделки с одним заемщиком, является крупным участником, аффилированным лицом, близким родственником, супругом (супругой), близким родственником супруга (супруги) или первым руководителем либо лицом, заинтересованным в совершении сделки, крупного участника, аффилированного лица, близкого родственника, супруга (супруги), близкого родственника супруга (супруги) или первого руководителя другого заемщика либо лица, заинтересованного в совершении сделки другим заемщиком;

имеются достаточные основания, подтверждающие, что один из заемщиков передал другому в пользование деньги, полученные им от банка в заем, в размере, превышающем собственный капитал передающего заемщика;

имеются достаточные основания, подтверждающие, что заемщики совместно или по отдельности передали средства, полученные от банка в заем, в размере, превышающем совокупный собственный капитал данных заемщиков, в пользование одному и тому же третьему лицу, не являющемуся заемщиком банка;

заемщики связаны таким образом, что один из заемщиков (за исключением банков Республики Казахстан) несет солидарную либо субсидиарную ответственность в сумме, превышающей 10 (десять) процентов его активов, по обязательствам другого заемщика;

должностное лицо одного заемщика имеет финансовую заинтересованность в деятельности других заемщиков банка;

заемщики связаны между собой договором о совместной деятельности либо иным документом, который содержит признаки договора о совместной деятельности;

заемщики связаны таким образом, что их обязательства обеспечены общим залоговым имуществом, принадлежащим третьему лицу, либо в качестве обеспечения по их обязательствам предоставлены гарантия и (или) поручительство одного и того же лица, за исключением случаев наличия общего обеспечения, предоставленного в виде страховых полисов, резервных аккредитивов, поручительств, а также гарантий акционерного общества "Фонд развития предпринимательства "ДАМУ", акционерного общества "Фонд национального благосостояния "Самрук-Қазына", акционерного общества "Национальный управляющий холдинг "Байтерек" и их дочерних организаций, акционерного общества "Фонд проблемных кредитов", институтов развития и поддержки предпринимательства Республики Казахстан, национальной компании, осуществляющей функции по поддержке экспорта, международных финансовых организаций, финансовых организаций, банков-нерезидентов Республики Казахстан, имеющих рейтинг не ниже "B" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств;

заемщики связаны таким образом, что один из заемщиков предоставил залоговое имущество, гарантию, поручительство в обеспечение обязательств другого заемщика, за исключением случаев наличия обеспечения, предоставленного в виде страховых полисов, резервных аккредитивов, поручительств, а также гарантий акционерного общества "Фонд развития предпринимательства "ДАМУ", акционерного общества "Фонд национального благосостояния "Самрук-Қазына", акционерного общества "Национальный управляющий холдинг "Байтерек" и их дочерних организаций, акционерного общества "Фонд проблемных кредитов", институтов развития и поддержки предпринимательства Республики Казахстан, национальной компании, осуществляющей функции по поддержке экспорта, международных финансовых организаций, финансовых организаций, банков-нерезидентов Республики Казахстан, имеющих рейтинг не ниже "B" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств;

заемщики, соответствующие одному из следующих условий:

являются юридическими лицами, зарегистрированными на территории следующих государств: княжество Андорра, княжество Лихтенштейн, Республика Либерия, княжество Монако, Маршалловы острова (Республика Маршалловы острова), или их гражданами;

являются юридическими лицами, зарегистрированными на территории государств, отнесенных Организацией экономического сотрудничества и развития к перечню оффшорных территорий, не принявших обязательств по информационному обмену, или их гражданами;

имеют крупных участников, аффилированных лиц, близких родственников, первых руководителей либо лиц, заинтересованных в совершении сделок с данными заемщиками, зарегистрированными или являющимися гражданами государств, указанных в абзацах тринадцатом и четырнадцатом части второй настоящего пункта;

заемщики связаны между собой по другим основаниям, предусмотренным законодательными актами Республики Казахстан;

заемщики являются участниками проекта по строительству недвижимости, включая заказчика проекта по строительству недвижимости, долевых участников по строительству строящегося объекта и гарантов долевых участников. Размер риска на одного заемщика, образованного группой заемщиков, перечисленных в настоящем абзаце, не принимается в совокупный расчет размера риска как на одного заемщика в соответствии с абзацами вторым, третьим, четвертым, пятым, шестым, седьмым, восьмым, девятым, десятым, одиннадцатым, двенадцатым, тринадцатым, четырнадцатым, пятнадцатым и шестнадцатым части второй настоящего пункта Нормативов для группы, образованной с участием физических лиц - долевых участников по строительству строящегося объекта и (или) гарантов долевых участников.";

пункт 53 изложить в следующей редакции:

"53. Капитализация банков к обязательствам перед нерезидентами Республики Казахстан характеризуется коэффициентом k7. Максимальное значение коэффициента устанавливается в размере 1.

Коэффициент k7 рассчитывается как отношение суммы краткосрочных обязательств перед нерезидентами Республики Казахстан к собственному капиталу банка.

В целях расчета данного коэффициента в сумму обязательств перед нерезидентами Республики Казахстан включаются:

обязательства перед нерезидентами Республики Казахстан до востребования, в том числе обязательства, по которым не установлен срок осуществления расчетов;

срочные обязательства перед нерезидентами Республики Казахстан с первоначальным сроком погашения до 1 (одного) года включительно;

срочные обязательства перед нерезидентами Республики Казахстан с безусловным правом кредитора требовать досрочного погашения обязательств, в том числе срочные и условные депозиты банков, за исключением срочных и условных депозитов физических и юридических лиц.

В целях расчета данного коэффициента из суммы обязательств перед нерезидентами Республики Казахстан исключаются:

текущие счета юридических лиц-нерезидентов;

краткосрочные обязательства перед филиалами и представительствами иностранных компаний, осуществляющих свою деятельность на территории Республики Казахстан, которые входят в секторы экономики код "5" - другие финансовые организации, код "6" - государственные нефинансовые организации, код "7" - негосударственные нефинансовые организации и код "8" - некоммерческие организации, обслуживающие домашние хозяйства, в соответствии с Инструкцией по представлению банками второго уровня, Банком Развития Казахстана, филиалами банков-нерезидентов Республики Казахстан, филиалами страховых (перестраховочных) организаций-нерезидентов Республики Казахстан и ипотечными организациями в Национальный Банк Республики Казахстан сведений для формирования обзора финансового сектора, утвержденной постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 29 июня 2018 года № 139, зарегистрированным Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 17274;

краткосрочные обязательства перед нерезидентами Республики Казахстан, являющимися международными финансовыми организациями;

краткосрочные обязательства перед нерезидентами Республики Казахстан, являющимися международными расчетными системами (ClearstreamBanking S.A. (Клирстрим Банкинг) и EuroclearBankSA/NV (Евроклир Банк).";

Таблицу активов банка, взвешенных по степени кредитного риска вложений, согласно приложению 2 изложить в редакции согласно приложению 1 к настоящему Перечню нормативных правовых актов Республики Казахстан по вопросам регулирования банковской деятельности, в которые вносятся изменения (далее – Перечень).

2. Внести в постановление Правления Национального Банка Республики Казахстан от 13 сентября 2017 года № 170 "Об установлении нормативных значений и методик расчетов пруденциальных нормативов и иных обязательных к соблюдению норм и лимитов, размера капитала банка и Правил расчета и лимитов открытой валютной позиции" (зарегистрировано в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 15886) следующие изменения:

в Нормативных значениях и методиках расчетов пруденциальных нормативов и иных обязательных к соблюдению норм и лимитов, размере капитала банка, утвержденных указанным постановлением:

пункт 54 изложить в следующей редакции:

"54. Под термином "один заемщик" следует понимать каждое физическое или юридическое лицо, к которому у банка имеются требования или возникают требования, указанные в пункте 57 Нормативов. Размер риска для группы, состоящей из 2 (двух) или более заемщиков, рассчитывается в совокупности, как на 1 (одного) заемщика, если размеры риска каждого из заемщиков превышают 0,05 (ноль целых пять сотых) процента собственного капитала банка, а также при наличии одного из следующих обстоятельств:

1) один из заемщиков является крупным участником (крупным участником в акционерном обществе, товариществе с ограниченной ответственностью или товариществе с дополнительной ответственностью; полным товарищем в коммандитном товариществе; участником в полном товариществе), аффилированным лицом, близким родственником (родителем, ребенком, усыновителем, усыновленным, полнородным и неполнородным братом или сестрой, дедушкой, бабушкой, внуком), супругом (супругой), близким родственником супруга (супруги), первым руководителем другого заемщика, либо лицом, заинтересованным в совершении сделки другим заемщиком;

2) крупный участник, аффилированное лицо, близкий родственник, супруг (супруга), близкий родственник супруга (супруги) или первый руководитель одного заемщика либо лицо, заинтересованное в совершении сделки одним заемщиком, является крупным участником, аффилированным лицом, близким родственником, супругом (супругой), близким родственником супруга (супруги) или первым руководителем другого заемщика, либо лицом, заинтересованным в совершении сделки другим заемщиком;

3) крупный участник, аффилированное лицо, близкий родственник, супруг (супруга), близкий родственник супруга (супруги) или первый руководитель одного заемщика либо лицо, заинтересованное в совершении сделки с одним заемщиком, является крупным участником, аффилированным лицом, близким родственником, супругом (супругой), близким родственником супруга (супруги) или первым руководителем либо лицом, заинтересованным в совершении сделки, крупного участника, аффилированного лица, близкого родственника, супруга (супруги), близкого родственника супруга (супруги) или первого руководителя другого заемщика либо лица, заинтересованного в совершении сделки другим заемщиком;

4) имеются достаточные основания, подтверждающие, что один из заемщиков передал другому в пользование деньги, полученные им от банка в заем, в размере, превышающем собственный капитал передающего заемщика;

5) имеются достаточные основания, подтверждающие, что заемщики совместно или по отдельности передали средства, полученные от банка в заем, в размере, превышающем совокупный собственный капитал данных заемщиков, в пользование одному и тому же третьему лицу, не являющемуся заемщиком банка;

6) заемщики связаны таким образом, что один из заемщиков (за исключением банков Республики Казахстан) несет солидарную либо субсидиарную ответственность в сумме, превышающей 10 (десять) процентов его активов, по обязательствам другого заемщика;

7) должностное лицо одного заемщика имеет финансовую заинтересованность в деятельности других заемщиков банка;

8) заемщики связаны между собой договором о совместной деятельности либо иным документом, который содержит признаки договора о совместной деятельности;

9) заемщики связаны таким образом, что их обязательства обеспечены общим залоговым имуществом, принадлежащим третьему лицу, либо в качестве обеспечения по их обязательствам предоставлена гарантия и (или) поручительство одного и того же лица, за исключением случаев наличия общего обеспечения, предоставленного в виде страховых полисов, резервных аккредитивов, поручительств, а также гарантий акционерного общества "Фонд развития предпринимательства "ДАМУ", акционерного общества "Фонд национального благосостояния "Самрук-Қазына", акционерного общества "Национальный управляющий холдинг "Байтерек" и их дочерних организаций, акционерного общества "Фонд проблемных кредитов", институтов развития и поддержки предпринимательства Республики Казахстан, национальной компании, осуществляющей функции по поддержке экспорта, международных финансовых организаций, финансовых организаций, банков-нерезидентов Республики Казахстан, имеющих рейтинг не ниже "B" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств;

10) заемщики связаны таким образом, что один из заемщиков предоставил залоговое имущество, гарантию, поручительство в обеспечение обязательств другого заемщика, за исключением случаев наличия обеспечения, предоставленного в виде страховых полисов, резервных аккредитивов, поручительств, а также гарантий акционерного общества "Фонд развития предпринимательства "ДАМУ", акционерного общества "Фонд национального благосостояния "Самрук-Қазына", акционерного общества "Национальный управляющий холдинг "Байтерек" и их дочерних организаций, акционерного общества "Фонд проблемных кредитов", институтов развития и поддержки предпринимательства Республики Казахстан, национальной компании, осуществляющей функции по поддержке экспорта, международных финансовых организаций, финансовых организаций, банков-нерезидентов Республики Казахстан, имеющих рейтинг не ниже "B" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств;

11) заемщики:

имеют крупных участников, аффилированных лиц, близких родственников, первых руководителей либо лиц, заинтересованных в совершении сделок с данными заемщиками, зарегистрированными или являющимися гражданами государств, указанных в абзацах втором и третьем настоящего подпункта;

12) заемщики связаны между собой по другим основаниям, предусмотренным законодательными актами Республики Казахстан;

13) заемщики являются участниками проекта по строительству недвижимости, включая заказчика проекта по строительству недвижимости, долевых участников по строительству строящегося объекта и гарантов долевых участников. Размер риска на одного заемщика, образованного группой заемщиков, перечисленных в данном подпункте, не принимается в совокупный расчет размера риска как на одного заемщика в соответствии с подпунктами 1), 2), 3), 4), 5), 6), 7), 8), 9), 10), 11) и 12) настоящего пункта для группы, образованной с участием физических лиц - долевых участников по строительству строящегося объекта и (или) гарантов долевых участников.";

пункт 88 изложить в следующей редакции:

"88. Внутренние активы банка представляют собой активы (деньги) и требования (размещенные вклады, выданные займы, долевые и долговые ценные бумаги, дебиторская задолженность) к резидентам Республики Казахстан, участие в уставном капитале юридических лиц - резидентов Республики Казахстан, нематериальные активы и аффинированные драгоценные металлы, движимое и недвижимое имущество, расположенное (находящееся) на территории Республики Казахстан, требования к нерезидентам Республики Казахстан по займам, выданным для финансирования экспорта обработанных товаров и услуг из Республики Казахстан, обеспеченные договорами страхования, содержащими пункты о безусловном и безотзывном исполнении обязательств по страховой выплате, заключенными с национальной компанией, осуществляющей функции по поддержке экспорта и имеющей государственную гарантию Правительства Республики Казахстан, а также облигации международных финансовых организаций, выпущенные в тенге и торгуемые в торговой системе акционерного общества "Казахстанская фондовая биржа".

Внутренние обязательства банка представляют собой обязательства перед резидентами Республики Казахстан, за исключением субординированного долга, бессрочных финансовых инструментов, выпущенных банком долговых ценных бумаг и неинвестированных остатков средств, принятых банком на основании кастодиального договора.

Для целей расчета коэффициента по размещению части средств банков во внутренние активы согласно пунктам 86 и 87 Нормативов используется наименьшее значение из нижеследующих:

уставного капитала либо;

собственного капитала согласно данным бухгалтерского баланса за вычетом инвестиций в субординированный долг дочерних организаций-нерезидентов Республики Казахстан, в акции дочерних организаций-нерезидентов Республики Казахстан, умноженное на 0,75.";

Таблицу активов банка, взвешенных по степени кредитного риска вложений, согласно приложению 5 изложить в редакции согласно приложению 2 к Перечню.

3. Внести в постановление Правления Национального Банка Республики Казахстан от 22 декабря 2017 года № 269 "Об утверждении Правил создания провизий (резервов) в соответствии с международными стандартами финансовой отчетности и требованиями законодательства Республики Казахстан о бухгалтерском учете и финансовой отчетности" (зарегистрировано в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 16502) следующие изменения:

в Правилах создания провизий (резервов) в соответствии с международными стандартами финансовой отчетности и требованиями законодательства Республики Казахстан о бухгалтерском учете и финансовой отчетности, утвержденных указанным постановлением:

пункт 2 изложить в следующей редакции:

"2. В Правилах используются следующие понятия:

1) недополучение денег – разница между денежными потоками, причитающимися финансовой организации в соответствии с договором, и денежными потоками, которые финансовая организация ожидает получить;

2) задолженность - сумма непогашенного заемщиком требования в виде основного долга, начисленного вознаграждения и (или) иных выплат в соответствии с условиями договора займа;

3) однородные финансовые активы – группа финансовых активов со сходными характеристиками кредитного риска;

4) дефолт – наличие просроченного (просроченных) платежа (платежей) сроком более 90 (девяноста) календарных дней, либо наличие одной или более ситуаций, предусмотренных настоящим подпунктом. Для целей определения дефолта финансовая организация принимает следующие ситуации:

наличие просроченной задолженности сроком более 90 (девяноста) дней по другим займам заемщика в банке;

наличие просроченной задолженности сроком более 90 (девяноста) дней по займам в других банках, как показатель ухудшения финансового состояния заемщика;

приостановление начисления вознаграждения по займу в связи с ухудшением финансового состояния заемщика;

списание части и (или) всей суммы задолженности заемщика, которое вызвано значительным увеличением кредитного риска с момента предоставления займа;

продажа займов со значительным дисконтом;

вынужденная реструктуризация займа;

подача иска о признании заемщика банкротом в соответствии с законодательством Республики Казахстан;

обращение заемщика в суд с заявлением о признании его банкротом в соответствии с законодательством Республики Казахстан;

иные ситуации, соответствующие международному стандарту финансовой отчетности 9 "Финансовые инструменты" (далее – МСФО 9) и предусмотренные Методикой расчета провизий (резервов), утвержденной в соответствии с Правилами;

5) индивидуальный финансовый актив – финансовый актив, валовая балансовая стоимость которого на отчетную дату превышает 0,2 (ноль целых две десятых) процента от собственного капитала согласно данным финансовой отчетности, но не менее пятидесяти миллионов тенге, или финансовый актив, который представляет собой требование к взаимосвязанной стороне.

Допускается установление финансовой организацией в дополнение к критериям, предусмотренным настоящим подпунктом, дополнительных критериев для отнесения финансового актива к индивидуальным.

Допускается определение финансовой организацией иного соотношения валовой балансовой стоимости финансового актива к собственному капиталу, но не более 0,2 (ноль целых две десятых) процента от собственного капитала.

Для филиалов банков-нерезидентов Республики Казахстан под собственным капиталом подразумевается сумма счета головного офиса, резервов и результатов деятельности филиала банка-нерезидента Республики Казахстан;

6) контрагент – лицо по договору, не являющееся финансовой организацией, которая по этому договору формирует провизии (резервы);

7) кредитно-обесцененный финансовый актив – финансовый актив, по которому выявлены признаки обесценения, соответствующие критериям МСФО 9;

8) кредитный скоринг – оценка кредитоспособности заемщика, основанная на качественных и количественных характеристиках;

9) амортизированная стоимость финансового актива – сумма, в которой оценивается финансовый актив при первоначальном признании, минус платежи в счет основной суммы долга, плюс (минус) величина накопленной амортизации дисконта (премии), рассчитанной с использованием метода эффективной процентной ставки, и скорректированная с учетом оценочного резерва под убытки;

10) валовая балансовая стоимость финансового актива – амортизированная стоимость финансового актива до корректировки на величину оценочного резерва под убытки;

11) реструктуризация займа - любое изменение порядка и условий договора займа с целью решения имеющихся или ожидаемых трудностей заемщика (созаемщика) по обслуживанию займа, в соответствии с любым из нижеперечисленных случаев:

предоставление либо продление льготного периода по платежам основного долга и (или) вознаграждения в совокупности на срок более 30 (тридцати) календарных дней;

продление срока займа;

рефинансирование;

перевод долга полный либо частично;

списание или прощение части основного долга и (или) вознаграждения по займу;

капитализация просроченных платежей по вознаграждению;

изменение (конвертация) валюты займа с одной валюты на другую с капитализацией просроченной задолженности по вознаграждению;

предоставление нового займа для оплаты просроченной и (или) непросроченной задолженности по займу в банке;

увеличение кредитного лимита в случае наличия просроченной задолженности по займу;

снижение фиксированной ставки вознаграждения по займу;

снижение задолженности по займу в результате погашения суммы задолженности, за счет передаваемого финансовой организации залогового имущества заемщика.

Под вынужденной реструктуризацией займа понимается реструктуризация займа, связанная с ухудшением финансового состояния заемщика за последние 12 (двенадцать) месяцев.

Под ухудшением финансового состояния заемщика понимается возникновения одного или нескольких из нижеуказанных случаев:

наличие ухудшения финансового состояния заемщика в соответствии с внутренней рейтинговой моделью;

финансовая организация прогнозирует, что денежные потоки заемщика будут недостаточны для покрытия договорных обязательств перед финансовой организацией (включая основной долг и вознаграждение), за исключением случаев отсутствия ухудшения финансового состояния заемщика;

наличие просроченной задолженности по основному долгу и (или) вознаграждению сроком более 30 (тридцати) календарных дней;

у заемщика отсутствуют просроченные обязательства и у финансовой организации имеется обоснованная и подтверждаемая информация о том, что заемщик допустит нарушение сроков оплаты по своим обязательствам без предоставления ему льготных условий по займу;

перевод части долга заемщика, который содержит признаки обесценения;

рефинансирование просроченной задолженности за исключением случаев, когда снижается долговая нагрузка заемщика по займу в финансовой организации, в том числе в других финансовых организациях;

снижение процентной ставки ниже базовой ставки Национального Банка Республики Казахстан (в национальной валюте) с момента последней реструктуризации или выдачи займа, в связи с ухудшением финансового состояния заемщика в соответствии с внутренними документами банка;

нецелевое использование кредита в размере более 25 (двадцати пяти) процентов от размера кредитной линии, за исключением случаев финансирования на пополнение оборотных средств;

в отношении заемщика и (или) лиц, имеющих договорные обязательства с заемщиком по погашению его задолженности, применяются реабилитационные процедуры в соответствии с Законом Республики Казахстан "О реабилитации и банкротстве";

обращение заемщика за реструктуризацией в связи с форс-мажорными и (или) иными обстоятельствами, в результате которых утерян актив заемщика, за счет которого заемщик обслуживал свои обязательства перед финансовой организацией.

Реструктуризация займа не является вынужденной в следующих случаях:

списание, прощение, отсрочка, пролонгация, изменение валюты, графика погашения, ставки вознаграждения по займу, в том числе снижение ставки вознаграждения на рыночных условиях, проведено в рамках требований целевых государственных программ;

частичное досрочное погашение задолженности, изменение даты планового платежа (включая сроки займа) в течение месяца, сокращение срока займа, изменение метода погашения, изменение размера базового показателя по займу с плавающей ставкой вознаграждения, перенос даты платежа в рамках того же месяца менее чем на 30 (тридцать) календарных дней, если это предусмотрено условиями договора или государственных программ;

12) обоснованная и подтверждаемая информация – информация, которая является обоснованно доступной по состоянию на отчетную дату без чрезмерных затрат или усилий, включая информацию о прошлых событиях за период не менее 5 (пяти) лет, текущих качественных и количественных показателях и прогнозах будущих экономических качественных и количественных показателей. При отсутствии информации за период не менее 5 (пяти) лет, обоснованно доступной по состоянию на отчетную дату, допускается использование финансовой организацией информации за более короткий период при условии последующего накопления информации о прошлых событиях за период не менее 5 (пяти) лет. По индивидуальным финансовым активам допускается построение прогнозных потоков на основании мониторинга финансового состояния контрагента за последние 3 (три) года либо менее в случае осуществления финансовой организацией операционной деятельности менее 3 (трех) лет;

13) провизии (резервы) – оценочный резерв под ожидаемые и имеющиеся кредитные убытки по финансовым активам, учитываемым по амортизированной стоимости финансового актива и по справедливой стоимости через прочий совокупный доход, а также оценочное обязательство в отношении ожидаемых кредитных убытков по условным обязательствам;

14) приобретенный или созданный кредитно-обесцененный финансовый актив – приобретенный или созданный финансовый актив, по которому имелось подтверждение об обесценении на момент первоначального признания;

15) уполномоченный орган – уполномоченный орган по регулированию, контролю и надзору финансового рынка и финансовых организаций;

16) условные обязательства – возможные обязательства по непокрытым аккредитивам, выпущенным или подтвержденным гарантиям;

17) внутренняя рейтинговая модель – модель оценки кредитоспособности заемщика;

18) метод "going-concern" – метод оценки на основе принципа "действующего бизнеса", когда ожидается, что заемщик будет продолжать создавать денежные потоки (допущение о непрерывности деятельности);

19) метод "gone-concern" – метод оценки на основе принципа "ликвидационной стоимости", когда ожидается прекращение операционных денежных потоков заемщика и реализация залогового обеспечения (допущение о нулевых денежных потоках от операционной деятельности).";

пункт 3 изложить в следующей редакции:

"3. Провизии (резервы) создаются в соответствии с МСФО 9 и требованиями законодательства Республики Казахстан о бухгалтерском учете и финансовой отчетности.

При первоначальном признании финансового актива для принятия решения о классификации финансового актива как оцениваемый по амортизированной стоимости или как оцениваемый по справедливой стоимости через прочий совокупный доход проводится оценка соответствия денежных потоков по финансовому активу критерию SPPI (Solely Payments of Principal and Interest), то есть предусмотрено ли условиями договора данного финансового актива возникновение в установленные сроки денежных потоков, которые представляют собой выплату исключительно основной суммы и вознаграждения.

Количественные и качественные критерии SPPI-теста устанавливаются во внутренних документах финансовой организации (далее – Методика по SPPI).

Методика по SPPI содержит, но не ограничиваясь:

1) определение и критерии прохождения SPPI-теста;

2) подход к оценке модифицированной временной стоимости денег;

3) подходы и критерии определения минимальных характеристик (de minimis), которые не влияют на классификацию финансового актива (влияние на предусмотренные договором денежные потоки является несущественным);

4) определение и критерии активов без права регресса, договорные денежные потоки которых описываются как выплаты основного долга и вознаграждения, но являются инвестициями в конкретные активы или денежные потоки. Признаками таких активов являются в том числе низкий или нулевой уровень собственного капитала заемщика на момент выдачи займа, низкие или нулевые показатели операционной деятельности заемщика на момент выдачи займа, инвестиционная цель займа, финансирование девелоперского проекта, высокая вероятность того, что выплата займа будет производиться третьей стороной, финансирование приобретения доли в капитале другой компании, рефинансирование займа в другом банке, основную часть в балансе заемщика составляют финансовые инструменты;

5) пороговые значения коэффициента покрытия залоговым обеспечением (LTV), рассчитываемого как соотношение суммы требований, подверженных риску дефолта (EAD), к стоимости залогового обеспечения, при которых определяется прохождение SPPI-теста в отношении займов, подпадающих под признаки, указанные в подпункте 4) настоящего пункта Правил;

6) порядок прохождения SPPI-теста при многотраншевой структуре обязательств (анализ на уровне кредитной линии или отдельно по каждому траншу);

7) опросник SPPI-теста, оценивающий информацию, определенную в подпунктах 1), 2), 3), 4), 5) и 6) настоящего пункта Правил, а также следующие характеристики финансового актива (но не ограничиваясь ими) для целей принятия решения по прохождению SPPI-теста:

вид валюты и ставки;

условия досрочного погашения займа (пролонгации).";

пункт 5 изложить в следующей редакции:

"5. Финансовые активы и условные обязательства классифицируются на однородные и индивидуальные.

По индивидуальным финансовым активам провизии (резервы) рассчитываются отдельно по каждому индивидуальному финансовому активу.

По индивидуальным финансовым активам, по которым отсутствуют признаки обесценения в соответствии с Методикой расчета провизий (резервов), осуществляется группировка финансовых активов по общим характеристикам кредитного риска, установленным в Методике расчета провизий (резервов), и провизии (резервы) рассчитываются в соответствии с Методикой расчета провизий (резервов).

Однородные финансовые активы, условные обязательства группируются на основе общих характеристик кредитного риска, определенных Методикой расчета провизий (резервов).

Методика расчета провизий (резервов) содержит обоснованную и статистически подтвержденную сегментацию займов с однородными признаками (при отсутствии достаточной статистики, допускается экспертное обоснование сегментации), а также:

1) список критериев, используемых для сегментации займов с однородными признаками (тип продукта, срок до погашения, отрасль и другие критерии);

2) описание подходов к статистическому анализу сегментации займов с однородными признаками (в том числе анализ однородности, достаточности статистики и другие компоненты), а также в случае применения экспертного подхода описание и обоснование сегментации на основании экспертного подхода;

3) критерии выбора пороговых значений по каждому из критериев;

4) условия, при которых отсутствует необходимость в дальнейшей сегментации портфеля (для случаев, где это применимо).";

пункты 10 и 11 изложить в следующей редакции:

"10. Увеличение кредитного риска определяется следующим образом:

1) оценивается изменение риска наступления дефолта на протяжении ожидаемого срока действия финансового актива путем сравнения риска наступления дефолта по финансовому активу, определенному в соответствии с пунктом 7 Правил, с риском наступления дефолта на дату первоначального признания;

2) анализируется обоснованная и подтверждаемая информация, доступная без чрезмерных затрат и усилий, которая указывает на значительное увеличение кредитного риска с момента первоначального признания.

Значительным увеличением кредитного риска по индивидуальному финансовому активу является наступление одного или нескольких нижеперечисленных случаев:

наличие у заемщика (созаемщика) внутреннего рейтинга (балла), соответствующего увеличению кредитного риска согласно внутренней методике (внутренним моделям) банка;

на отчетную дату вероятность дефолта (PD) в течение срока действия финансового актива превышает ее значение при первоначальном признании (но не ранее даты внедрения МСФО 9) в размере, определенном финансовой организацией на основании подтвержденных статистических данных, а в случае отсутствия статистики – не менее чем на 200 (двести) процентов. Для оценки значительного увеличения кредитного риска учитываются кредиты с вероятностью дефолта в течение 12 (двенадцати) месяцев, превышающей 5 (пять) процентов, за исключением случаев значительного изменения Методики расчета провизий (резервов) или внутренней рейтинговой модели. В случае значительного изменения Методики расчета провизий (резервов) или внутренней рейтинговой модели для оценки значительного увеличения кредитного риска учитываются займы с вероятностью дефолта в течение 12 (двенадцати) месяцев, превышающей 10 (десять) процентов;

финансовая организация устанавливает пороговое значение абсолютной вероятности дефолта, определенное на основании подтвержденной статистики финансовой организации, в случае отсутствия статистики, если абсолютное значение двенадцатимесячной вероятности дефолта превышает 20 (двадцать) процентов;

значительные изменения внешних рыночных показателей кредитного риска для определенного финансового актива или аналогичных финансовых активов с таким же ожидаемым сроком действия;

значительные изменения стоимости обеспечения по обязательству или качества гарантий или механизмов, предоставляющих экономический стимул для контрагента осуществлять плановые платежи, предусмотренные договором, которые, как ожидается, уменьшат экономический стимул для контрагента осуществлять плановые платежи, предусмотренные договором, или иным образом повлияют на вероятность наступления дефолта;

иные признаки значительного увеличения кредитного риска, соответствующие МСФО 9 и предусмотренные в Методике расчета провизий (резервов).

Значительным увеличением кредитного риска по однородным финансовым активам является наступление одного или нескольких нижеперечисленных случаев:

на отчетную дату вероятность дефолта (PD) в течение срока действия финансового актива превышает ее значение при первоначальном признании (но не ранее даты внедрения МСФО 9) в размере, определенном финансовой организацией на основании подтвержденных статистических данных, в случае отсутствия статистики не менее чем на 200 (двести) процентов. Для оценки значительного увеличения кредитного риска учитываются займы с вероятностью дефолта в течение 12 (двенадцати) месяцев, превышающей 5 (пять) процентов, за исключением случаев значительного изменения Методики расчета провизий (резервов). В случае значительного изменения Методики расчета провизий (резервов) или внутренней рейтинговой модели для оценки значительного увеличения кредитного риска учитываются займы с вероятностью дефолта в течение 12 (двенадцати) месяцев, превышающей 10 (десять) процентов;

финансовая организация устанавливает пороговое значение абсолютной вероятности дефолта, определенное на основании собственной подтвержденной статистики, в случае отсутствия статистики, абсолютное значение двенадцатимесячной вероятности дефолта превышает 20 (двадцать) процентов;

11. Ожидаемые кредитные убытки по финансовому активу (финансовым активам) являются взвешенными с учетом вероятности оценки кредитных убытков, то есть являются приведенной стоимостью всех недополучений денег за весь ожидаемый срок действия финансового актива (финансовых активов).

Ожидаемые кредитные убытки по финансовому активу (финансовым активам) рассчитываются по формуле расчета ожидаемых кредитных убытков согласно приложению 1 к Правилам и оцениваются способом, который отражает:

1) непредвзятую и взвешенную с учетом вероятности сумму, определенную путем оценки диапазона возможных результатов;

2) временную стоимость денег;

3) обоснованную и подтверждаемую информацию о прошлых событиях, текущих качественных и количественных показателях и прогнозах будущих экономических качественных и количественных показателей, включая прогнозную макроэкономичекую информацию, доступную на отчетную дату без чрезмерных затрат или усилий.

Допускается изменение и (или) дополнение финансовой организацией формулы расчета ожидаемых кредитных убытков в случае соответствия показателей, предусмотренных формулой расчета ожидаемых кредитных убытков согласно приложению 1 к Правилам, требованиям частей первой и второй настоящего пункта в соответствии с Методикой расчета провизий (резервов).

Количественные и качественные факторы, влияющие на вероятность дефолта (PD), включая, но не ограничиваясь фактом реструктуризации и вынужденной реструктуризации займа, количеством дней просрочек по займу, определяются в Методике расчета провизий (резервов).

В случае наступления дефолта в соответствии с событиями, являющимися объективными подтверждениями обесценения, установленными Правилами, Методикой расчета провизий (резервов) и МСФО 9, вероятность дефолта (PD) принимается равным 1.

При оценке уровня потерь в случае дефолта (LGD) рефинансирование займа за счет выдачи нового займа, а также займы, полученные в рамках реализации государственных программ, не учитываются в качестве погашения займа.

При оценке LGD финансовая организация учитывает:

1) вероятность невозможности взыскания залогового имущества из-за ограничивающих факторов (передача права собственности третьим лицам и другие факторы) и (или) вероятность невозможности реализации залогового имущества после обращения взыскания (неблагоприятные характеристики залогового имущества и другие факторы);

2) коэффициенты ликвидности в соответствии с пунктом 17 Правил либо коэффициенты ликвидности, оцененные с использованием статистического анализа на основе исторических данных о фактической и оцененной стоимостям реализации, сроке и издержках реализации;

3) иные случаи применения дополнительных дисконтов;

4) расчет дисконтированных денежных возвратов;

5) соотношение стоимости залогового имущества и задолженности заемщика, обеспечением возвратности которого выступает данное имущество;

6) факт полного списания задолженности при наличии залогового имущества, который является признаком отсутствия возможности взыскания или продажи залогового имущества;

7) наличие существенного отклонения LTV по займу юридическим лицам по сравнению с LTV оцениваемого сегмента;

8) факт полного списания задолженности при наличии залогового имущества является признаком отсутствия возможности взыскания или продажи залогового имущества и необходимости переоценки LGD на основании уровня возвратов;

9) обоснованные пороговые значения по уровню списания задолженности при наличии залогового имущества, которые является признаком отсутствия возможности взыскания или продажи залогового имущества, что приводит к необходимости переоценки LGD на индивидуальной основе на основании уровня возвратов.

Требования, подверженные риску дефолта (EAD), учитывают балансовые обязательства с учетом начисленного вознаграждения и внебалансовые обязательства с применением соответствующего коэффициента кредитной конверсии.

Коэффициент кредитной конверсии по возможным (условным) обязательствам по размещению банком в будущем займов и вкладов для целей расчета EAD определяется на основе исторических данных финансовой организации. В иных случаях коэффициент кредитной конверсии по кредитным линиям составляет 1. По кредитным картам при наличии возможности автоматической блокировки лимита до полного погашения просроченной задолженности (более 15 (пятнадцати) календарных дней), коэффициент кредитной конверсии составляет 0.

Коэффициент кредитной конверсии по возможным (условным) обязательствам по размещению банком в будущем займов и вкладов, составляет 0, если при оформлении каждого отдельного транша банк подтверждает отсутствие признаков существенного увеличения кредитного риска, кредитного обесценения путем проверки внутренних и внешних источников информации с учетом наличия актуального мониторинга финансового состояния заемщика.

Финансовая организация определяет обоснованные сценарии изменения макроэкономических факторов, подкрепленные аналитическими и статистическими отчетами, и учитывает их при оценке ожидаемых кредитных убытков.

Методика расчета провизий (резервов) содержит общие подходы к расчету макроэкономических сценариев и показателей, а также этапы разработки и утверждения макроэкономических сценариев.

Детальное описание расчетов макроэкономических сценариев и показателей содержатся во внутренних документах банка.";

пункты 14, 15 и 16 изложить в следующей редакции:

"14. Имеющийся кредитный убыток по индивидуальному кредитно-обесцененному финансовому активу по состоянию на отчетную дату, который не является приобретенным или созданным кредитно-обесцененным финансовым активом, оценивается как разница между валовой балансовой стоимостью финансового актива и приведенной стоимостью будущих денежных потоков, дисконтированных с использованием первоначальной эффективной процентной ставки по финансовому активу и с учетом средневзвешенной вероятности исхода по методу "going-concern" и методу "gone-concern" в сценариях, определенных во внутренних документах финансовой организации.

Требования к определению сценариев и вероятности исхода по методу "going-concern" и методу "gone-concern", расчету приведенных потоков по сценариям и вероятностям исходов по методу "going-concern" и методу "gone-concern" устанавливаются в Методике расчета провизий (резервов).

Приведенная стоимость будущих денежных потоков рассчитывается по формуле приведенной стоимости будущих денежных потоков согласно приложению 3 к Правилам.

15. Кредитно-обесцененный финансовый актив переходит в категорию финансовых активов, имеющих признаки значительного увеличения кредитного риска, при условии погашения контрагентом задолженности за период не менее 12 (двенадцать) месяцев, которое приводит к снижению валовой балансовой стоимости финансового актива на дату формирования провизий (резервов) до уровня равного или ниже суммы задолженности на момент перехода финансового актива в категорию кредитно-обесцененных финансовых активов и в случае отсутствия на дату оценки событий, являющихся объективными подтверждениями обесценения на основе признаков обесценения финансового актива, установленных Методикой расчета провизий (резервов).

Финансовый актив, имеющий признаки значительного увеличения кредитного риска, переходит в категорию финансовых активов, провизии (резервы) по которым формируются в сумме, равной двенадцатимесячным ожидаемым кредитным убыткам в соответствии с пунктом 8 Правил, при условии погашения контрагентом задолженности, которое приводит к снижению валовой балансовой стоимости финансового актива на дату формирования провизий (резервов) до уровня равной или ниже суммы задолженности на момент перехода финансового актива в категорию финансовых активов, имеющих признаки значительного увеличения кредитного риска и отсутствия на дату формирования провизий (резервов) значительного увеличения кредитного риска.

Условия перехода (реклассификации) займа между стадиями обесценения содержат, но не ограничиваясь, одно или несколько из следующих условий:

1) период с даты предоставления вынужденной реструктуризации, в течение которого не наблюдается ухудшение финансового состояния заемщика, определяется во внутреннем документе финансовой организации и составляет не менее 12 (двенадцати) месяцев. По займам, выданным физическим лицам, оцениваемым на коллективной основе, допускается использовать период не менее 6 (шести) месяцев при наличии исторической статистики погашения реструктуризированных займов, выданных физическим лицам, свидетельствующей о стабилизации динамики выхода на просрочку, начиная с седьмого платежа. По иным событиям, являющимся объективным подтверждением обесценения, определенным пунктом 16 Правил – с момента исключения данного события, повлекшего ухудшение стадии кредитного обесценения;

2) условия, при которых стадия обесценения не меняется (значительная отсрочка платежей и другие условия);

3) общая сумма платежей, внесенных заемщиком после кредитного обесценения, больше или равна размеру ранее просроченной задолженности;

4) иные условия, требуемые для улучшения стадии обесценения.

16. По индивидуальному финансовому активу оценивается наличие одного или нескольких следующих событий, являющихся объективными подтверждениями обесценения:

1) значительные финансовые затруднения заемщика:

Для физических лиц:

наличие у заемщика (созаемщика) внутреннего рейтинга (балла), соответствующего уровню обесценения согласно внутренней методике (внутренним моделям) финансовой организации;

значительное ухудшение уровня доходов или платежеспособности заемщика (созаемщика) и (или) недостаточность доходов для погашения обязательств;

отсутствие трудовой занятости или коммерческой деятельности;

наличие факторов, нанесших заемщику (созаемщику) материальный ущерб или не позволяющих ему продолжать иную коммерческую деятельность;

смерть заемщика;

отсутствие кредитного досье.

Для юридических лиц:

наличие у заемщика (созаемщика) внутреннего рейтинга (балла), соответствующего уровню обесценения согласно внутренней методике (внутренним моделям) банка;

наличие обоснованной и подтверждаемой информации о значительных финансовых затруднениях заемщика, выявленных при анализе финансовой отчетности, выписок по движениям денежных средств, мониторинговых отчетов и иной информации из общедоступных источников, при наступлении двух и более из нижеперечисленных случаев:

отрицательный собственный капитал;

уменьшение собственного капитала более чем на 50 (пятьдесят) процентов за последние 12 (двенадцать) месяцев;

снижение выручки более чем на 30 (тридцать) процентов за последние 12 (двенадцать) месяцев;

потеря и отсутствие замены крупного клиента за последние 12 (двенадцать) месяцев;

соотношение обязательств на активы составляет более 0,8;

коэффициент покрытия процентов, который рассчитывается как отношение EBIT (прибыль до вычета процентов и налогов) на расходы по процентам, составляет менее 1,5;

среднегодовой коэффициент текущей ликвидности, который рассчитывается как отношение текущих активов на текущие обязательства, составляет менее 1 за последние 12 (двенадцать) месяцев;

отрицательный среднегодовой денежный операционный поток согласно отчету о движении денежных средств за последние 12 (двенадцать) месяцев;

наличие форс-мажорных обстоятельств, а также иных обстоятельств, нанесших заемщику (созаемщику) материальный ущерб, но не повлекших прекращение его деятельности;

отсутствие актуальной подписанной финансовой отчетности (на дату не ранее чем за 6 (шесть) месяцев до расчета провизий);

отсутствие кредитного досье;

2) нарушение условий договора, в том числе:

наличие просроченной задолженности по основному долгу и (или) вознаграждению сроком свыше 60 (шестидесяти) календарных дней;

нецелевое использование займа, более 25 (двадцати пяти) процентов от размера кредитной линии, за исключением случаев, финансирования на пополнение оборотных средств;

3) вынужденная реструктуризация займа за последние 12 (двенадцать) месяцев;

4) появление вероятности банкротства или иной финансовой реорганизации заемщика:

заемщик подал заявление о банкротстве;

юридическое лицо, имеющее договорные обязательства по погашению задолженности заемщика в случае наступления его неплатежеспособности, с активами более 10 (десяти) процентов от активов консолидированной финансовой отчетности группы лиц, имеющих договорные обязательства с заемщиком по погашению его задолженности в случае наступления его неплатежеспособности, подало заявление о банкротстве;

5) иные события, установленные Методикой расчета провизий (резервов).

Финансовая организация определяет индивидуальный финансовый актив с признаками обесценения в иную категорию финансовых активов при одновременном выполнении следующих условий:

наличие заключения подразделения по управлению рисками финансовой организации по не отнесению индивидуального финансового актива в категорию кредитно-обесцененных финансовых активов с указанием обоснованных доводов и соответствующих расчетов согласно внутренним документам финансовой организации;

наличие решения уполномоченного коллегиального органа финансовой организации, принявшего решение о финансировании, по не отнесению индивидуального финансового актива в категорию кредитно-обесцененных финансовых активов;

совокупная валовая балансовая стоимость индивидуальных финансовых активов с признаками обесценения, подлежащих отнесению в иную категорию финансовых активов, не превышает 5 (пять) процентов от собственного капитала финансовой организации.

При наличии внутренней рейтинговой модели, разработанной и (или) протестированной с участием международных организаций (экспертов) в области моделирования рейтинговых оценок или их специализированных подразделений, финансовая организация для целей определения наличия значительных финансовых затруднений заемщика использует внутренний рейтинг.

Международными организациями (экспертами) в области моделирования рейтинговых оценок признаются:

Standard & Poor’s Financial Services LLC (Стандард энд Пурс Файнэншл Сервисез);

Fitch Ratings Inc. (Фич Рейтингс);

Moody’s Investors Service (Мудис Инвесторс Сервис);

Oliver Wyman (Оливер Вайман);

Boston Consulting Group (Бостон Консалтинг Групп);

McKinsey & Company (Маккинзи энд Компани);

Fair, Isaac and Company (FICO) (Фэйр, Исаак энд Компани);

Experian plc. (Экспириан);

Deloitte Touche Tohmatsu Limited (Делойт Туш Томацу Лимитед);

Ernst & Young Global Limited (Эрнст энд Янг Глобал Лимитед);

KPMG (КиПиЭмДжи);

PricewaterhouseCoopers International Limited (ПрайсуотерхаусКуперс Интернэшнл Лимитед).

Для обследования дискриминирующей способности рейтинговых моделей используется один из следующих статистических инструментариев:

GINI-index (Джини-индекс);

AUC (Area Under the Curve - "площадь под кривой");

Kendall Tau’s (Кендалл Тау);

иные статистические методы.

Рейтинговая модель валидна и допустима к использованию при соблюдении следующих критериев:

обладает хорошей дискриминирующей способностью, когда статистические критерии принимают одно из следующих значений: кривая AUC > 70 (семидесяти) процентов, GINI-index > 40 (сорока) процентов, Kendall Tau’s > 60 (шестидесяти) процентов;

глубина используемых статистических данных для построения модели составляет не менее 3 (трех) лет;

вес количественных показателей составляет не менее 40 (сорока) процентов.

Валидация осуществляется не реже 1 (одного) раза в 2 (два) года независимым подразделением финансовой организации либо с привлечением независимой третьей стороны.

Независимое подразделение, ответственное за валидацию рейтинговой модели, соответствует следующим требованиям:

подразделение независимо от других функций, предназначенных для разработки и поддержки инструментов моделей, а также для обработки процессов и процедур кредитного риска;

подразделение независимо от лиц, участвующих в присвоении рейтингов и кредитовании;

подразделение не подотчетно лицам, ответственным за присвоение рейтингов и кредитование;

подразделение независимо от службы внутреннего аудита.

Участники валидации рейтинговой модели соответствуют следующим требованиям:

наличие степени магистра (или эквивалента) в областях статистики, математики, науки о данных или связанной с ней количественной области;

наличие более 4 (четырех) лет опыта разработки и проверки моделей в финансовых услугах;

наличие более 4 (четырех) лет практического опыта работы с инструментами обработки и анализа данных и статистическими инструментами;

наличие более 4 (четырех) лет опыта работы в сфере статистического анализа, обработки больших объемов данных и анализа тенденций.

Результаты валидации с подробным обоснованием предоставляются органу управления финансовой организации или банка-нерезидента Республики Казахстан (для филиала банка-нерезидента Республики Казахстан).".

4. Внести в постановление Правления Национального Банка Республики Казахстан от 12 ноября 2019 года № 188 "Об утверждении Правил формирования системы управления рисками и внутреннего контроля для банков второго уровня, филиалов банков-нерезидентов Республики Казахстан" (зарегистрировано в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 19632) следующие изменения:

в Правилах формирования системы управления рисками и внутреннего контроля для банков второго уровня, филиалов банков-нерезидентов Республики Казахстан, утвержденных указанным постановлением:

пункт 30 изложить в следующей редакции:

"30. Комитет по вопросам кадров и вознаграждения несет ответственность за обеспечение разработки:

1) с учетом минимизации конфликта интересов, проекта организационной структуры банка для дальнейшего утверждения советом директоров банка;

2) процедуры по управлению конфликтом интересов и механизмов ее реализации для дальнейшего утверждения соответствующим органом банка;

3) политики по оплате труда, начислению денежных вознаграждений, а также иных видов материального поощрения руководящих работников банка для дальнейшего вынесения на утверждение совета директоров банка в соответствии с постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 24 февраля 2012 года № 74 "Об установлении Требований к внутренней политике по оплате труда, начислению денежных вознаграждений, а также других видов материального поощрения руководящих работников банка, страховой (перестраховочной) организации, страхового брокера, филиала банка-нерезидента Республики Казахстан, филиала страховой (перестраховочной) организации-нерезидента Республики Казахстан, филиала страхового брокера-нерезидента Республики Казахстан", зарегистрированным в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 7525.

Размер вознаграждения напрямую зависит от соотношения риска к результату. Способы выплаты вознаграждений в счет будущих доходов, срок и вероятность получения которых являются неопределенными, тщательно взвешиваются на основании принятых качественных и количественных показателей. Система вознаграждений предусматривает возможность изменения размера нефиксированного вознаграждения с учетом всех рисков, включая нарушения лимитов риск-аппетита, внутренних процедур или требований уполномоченного органа.";

пункт 33 изложить в следующей редакции:

"33. Правление банка осуществляет руководство текущей деятельностью банка в соответствии с выбранной бизнес-моделью, масштабом деятельности, видами и сложностью операций, риск-профилем, и внутренними документами, утвержденными советом директоров банка. Правление банка отвечает за:

1) обеспечение исполнения стратегии банка, соблюдение утвержденных советом директоров банка процедур, процессов и политик;

2) разработку проекта стратегии банка для дальнейшего вынесения на утверждение совета директоров банка, а также за осуществление мониторинга исполнения стратегии и оценку соответствия стратегии банка текущей рыночной и экономической ситуации, риск-профилю и финансовому потенциалу, а также требованиям гражданского, налогового, банковского законодательства Республики Казахстан, законодательства Республики Казахстан о государственном регулировании, контроле и надзоре финансового рынка и финансовых организаций, законодательства Республики Казахстан о валютном регулировании и валютном контроле, о платежах и платежных системах, о пенсионном обеспечении, о рынке ценных бумаг, о бухгалтерском учете и финансовой отчетности, о кредитных бюро и формировании кредитных историй, о коллекторской деятельности, об обязательном гарантировании депозитов, о противодействии легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, и финансированию терроризма, об акционерных обществах;

3) разработку проекта бюджета банка на соответствующий год для дальнейшего вынесения на утверждение совета директоров банка;

4) разработку проекта политики управления рентабельностью банка для дальнейшего вынесения на утверждение совета директоров банка, а также за осуществление мониторинга соблюдения банком и его работниками указанной политики;

5) разработку внутреннего порядка, определяющего доведение стратегии, политик и иных внутренних документов банка в течение 10 (десяти) рабочих дней со дня утверждения и (или) внесения в них изменений и дополнений до работников банка по закрепленным за ним участкам деятельности, и за осуществление мониторинга соблюдения банком и его работниками требований Правил;

6) разработку кадровой политики банка для дальнейшего утверждения советом директоров банка, а также за осуществление мониторинга ее соответствия стратегии, организационной структуре, риск-профилю банка, достигнутым результатам и требованиям трудового, банковского законодательства Республики Казахстан, законодательства Республики Казахстан об акционерных обществах. Кадровая политика устанавливает стандарты, условия и механизмы, обеспечивающие вовлечение в банковскую деятельность компетентных руководящих работников и обеспечивает:

наличие персонала, обладающего необходимым опытом, квалификацией и безупречной деловой репутацией, способного управлять процессами и рисками, связанными с деятельностью банка;

поддержание достаточного количества ресурсов для эффективного осуществления функций и обязанностей;

минимизацию конфликта интересов в ходе выполнения своих обязанностей;

минимизацию риска концентрации полномочий на одном работнике;

внутренний порядок оплаты труда работников, включая порядок выплаты вознаграждений, а также других видов материального поощрения;

проведение оценки эффективности работы работников банка;

7) разработку тарифной политики для дальнейшего вынесения на утверждение совета директоров, а также за осуществление мониторинга соблюдения банком и его работниками тарифной политики;

8) разработку кредитной политики банка для дальнейшего вынесения на рассмотрение комитета по управлению рисками и на утверждение совета директоров банка;

9) утверждение плана (планов) по обеспечению непрерывности и (или) восстановлению деятельности;

10) предоставление совету директоров банка необходимой информации для контроля и оценки качества работы правления в соответствии с установленными внутренними документами банка и Правилами, которая включает:

достижение правлением банка целей, установленных в стратегии банка с указанием, при наличии, причин, препятствующих их достижению;

соответствие деятельности банка стратегии и политикам, утвержденным советом директоров банка;

результаты деятельности банка и его финансовое положение, в том числе информацию об устойчивости (волатильности) доходности банка;

несоответствие принимаемых решений банка утвержденным советом директоров банка процедурам, процессам и политикам;

превышение утвержденных уровней риск-аппетита и причин их нарушения;

информацию о своевременности, полноте и качестве устранения правлением банка нарушений и недостатков, выявленных подразделениями по комплаенс-контролю, управлению рисками, внутреннего контроля, внутреннего аудита, и внешним аудитом и уполномоченным органом, а также выполнения их рекомендаций;

информацию о состоянии внутреннего контроля, в части своевременного выявления некорректных, неполных или несанкционированных операций, недостатков в деятельности по обеспечению сохранности активов, ошибок при формировании финансовой и регуляторной отчетности, нарушениях внутренних документов банка, требований гражданского, налогового, банковского законодательства Республики Казахстан, законодательства Республики Казахстан о государственном регулировании, контроле и надзоре финансового рынка и финансовых организаций, законодательства Республики Казахстан о валютном регулировании и валютном контроле, о платежах и платежных системах, о пенсионном обеспечении, о рынке ценных бумаг, о бухгалтерском учете и финансовой отчетности, о кредитных бюро и формировании кредитных историй, о коллекторской деятельности, об обязательном гарантировании депозитов, о противодействии легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, и финансированию терроризма, об акционерных обществах, а также исключения конфликтов интересов и внутренних злоупотреблений и мошенничества, в том числе в отношении лиц, связанных с банком особыми отношениями;

11) разработку внутреннего порядка рассмотрения обращений клиентов, возникающих в процессе предоставления банковских услуг, а также за осуществление мониторинга соблюдения банком требований, указанных в настоящем подпункте. Внутренний порядок рассмотрения обращений клиентов учитывает требования банковского законодательства Республики Казахстан и определяет:

процедуры ведения делопроизводства по жалобам (заявлениям) клиентов, включая прием, первоначальную обработку, регистрацию обращений, поступающих в банк, и ответов на обращения клиентов;

структурное подразделение банка, ответственное за ведение делопроизводства по обращениям клиентов;

процедуры доведения (передачи) поступивших обращений до ответственных структурных подразделений или работников, которым будет поручено осуществить обработку и подготовку ответа на обращение клиента;

сроки своевременной обработки обращений клиентов и подготовки ответов на обращения клиентов;

внутренний порядок взаимодействия структурных подразделений банка при рассмотрении обращений клиентов и подготовке ответов на обращения клиентов;

внутренний порядок и процедуры ведения классификатора поступивших обращений клиентов банка;

12) разработку процедуры и (или) внутреннего порядка отказа от проведения высокорисковых операций, включая операции с величинами, создаваемыми и учитываемыми в децентрализованной информационной системе с применением средств криптографии и (или) компьютерных вычислений, не являющимися в соответствии с гражданским законодательством Республики Казахстан финансовыми инструментами или финансовыми активами и не содержащими право требования к кому-либо, а также расторжения деловых отношений с клиентом с учетом присущих факторов риска.

Соответствующий исполнительный орган банка-нерезидента Республики Казахстан отвечает за:

1) разработку проекта стратегии филиала банка-нерезидента Республики Казахстан для дальнейшего вынесения на утверждение соответствующего органа управления банка-нерезидента Республики Казахстан;

2) разработку проекта бюджета филиала банка-нерезидента Республики Казахстан на соответствующий год для дальнейшего вынесения на утверждение соответствующего органа управления банка-нерезидента Республики Казахстан;

3) разработку проекта политики управления рентабельностью филиала банка-нерезидента Республики Казахстан для дальнейшего вынесения на утверждение соответствующего органа управления банка-нерезидента Республики Казахстан;

4) разработку внутреннего порядка, определяющего доведение стратегии, политик и иных внутренних документов банка-нерезидента Республики Казахстан в течение 10 (десяти) рабочих дней со дня утверждения и (или) внесения в них изменений и дополнений до работников филиала банка-нерезидента Республики Казахстан по закрепленным за ним участкам деятельности;

5) разработку кадровой политики филиала банка-нерезидента Республики Казахстан для дальнейшего утверждения соответствующего органа управления банка-нерезидента Республики Казахстан. Кадровая политика устанавливает стандарты, условия и механизмы, обеспечивающие вовлечение в банковскую деятельность компетентных руководящих работников и обеспечивает:

поддержание достаточного количества ресурсов для эффективного осуществления функций и обязанностей;

минимизацию конфликта интересов в ходе выполнения своих обязанностей;

минимизацию риска концентрации полномочий на одном работнике;

внутренний порядок оплаты труда работников филиала банка-нерезидента Республики Казахстан, включая порядок выплаты вознаграждений, а также других видов материального поощрения;

проведение оценки эффективности работы работников филиала банка-нерезидента Республики Казахстан;

6) разработку тарифной политики для дальнейшего вынесения на утверждение соответствующего органа управления банка-нерезидента Республики Казахстан;

7) разработку кредитной политики филиала банка-нерезидента Республики Казахстан для дальнейшего вынесения на рассмотрение комитета по управлению рисками и на утверждение соответствующего органа управления банка-нерезидента Республики Казахстан;

8) утверждение плана (планов) по обеспечению непрерывности и (или) восстановлению деятельности филиала банка-нерезидента Республики Казахстан;

9) разработку внутреннего порядка рассмотрения обращений клиентов, возникающих в процессе предоставления банковских услуг филиалом банка-нерезидента Республики Казахстан. Внутренний порядок рассмотрения обращений клиентов учитывает требования банковского законодательства Республики Казахстан и определяет:

процедуры ведения делопроизводства по жалобам (заявлениям) клиентов, включая прием, первоначальную обработку, регистрацию обращений, поступающих в филиал банка-нерезидента Республики Казахстан, и ответов на обращения клиентов;

структурное подразделение филиала банка-нерезидента Республики Казахстан, ответственное за ведение делопроизводства по обращениям клиентов;

сроки своевременной обработки обращений клиентов и подготовки ответов на обращения клиентов;

внутренний порядок взаимодействия структурных подразделений филиала банка-нерезидента Республики Казахстан при рассмотрении обращений клиентов и подготовке ответов на обращения клиентов;

внутренний порядок и процедуры ведения классификатора поступивших обращений клиентов филиала банка-нерезидента Республики Казахстан;

10) разработку процедуры и (или) внутреннего порядка отказа от проведения высокорисковых операций, включая операции с величинами, создаваемыми и учитываемыми в децентрализованной информационной системе с применением средств криптографии и (или) компьютерных вычислений, не являющимися в соответствии с гражданским законодательством Республики Казахстан финансовыми инструментами или финансовыми активами и не содержащими право требования к кому-либо, а также расторжения деловых отношений с клиентом с учетом присущих факторов риска.

Руководящие работники филиала банка-нерезидента Республики Казахстан осуществляют руководство текущей деятельностью филиала банка-нерезидента Республики Казахстан в соответствии с выбранной бизнес-моделью, масштабом деятельности, видами и сложностью операций, риск-профилем и внутренними документами, утвержденными соответствующим органом управления банка-нерезидента Республики Казахстан, и отвечают за:

1) обеспечение исполнения стратегии филиала банка-нерезидента Республики Казахстан, соблюдение утвержденных банком-нерезидентом Республики Казахстан процедур, процессов и политик;

2) осуществление мониторинга исполнения стратегии и оценку соответствия стратегии филиала банка-нерезидента Республики Казахстан текущей рыночной и экономической ситуации, риск-профилю и финансовому потенциалу, а также требованиям гражданского, налогового, банковского законодательства Республики Казахстан, законодательства Республики Казахстан о государственном регулировании, контроле и надзоре финансового рынка и финансовых организаций, законодательства Республики Казахстан о валютном регулировании и валютном контроле, о платежах и платежных системах, о пенсионном обеспечении, о рынке ценных бумаг, о бухгалтерском учете и финансовой отчетности, о кредитных бюро и формировании кредитных историй, о коллекторской деятельности, об обязательном гарантировании депозитов, о противодействии легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, и финансированию терроризма;

3) осуществление мониторинга соблюдения филиалом банка-нерезидента Республики Казахстан и его работниками политики управления рентабельностью филиала банка-нерезидента Республики Казахстан;

4) осуществление мониторинга соответствия кадровой политики филиала банка-нерезидента Республики Казахстан стратегии, организационной структуре, риск-профилю филиала банка-нерезидента Республики Казахстан, достигнутым результатам и требованиям трудового, банковского законодательства Республики Казахстан;

5) осуществление мониторинга соблюдения филиалом банка-нерезидента Республики Казахстан и его работниками тарифной политики;

6) предоставление соответствующему органу управления банка-нерезидента Республики Казахстан необходимой информации для контроля и оценки качества работы руководящих работников филиала банка-нерезидента Республики Казахстан в соответствии с установленными внутренними документами банка-нерезидента Республики Казахстан и Правилами, которая включает:

достижение руководящими работниками филиала банка-нерезидента Республики Казахстан целей, установленных в стратегии филиала банка-нерезидента Республики Казахстан, с указанием, при наличии, причин, препятствующих их достижению;

соответствие деятельности филиала банка-нерезидента Республики Казахстан стратегии и политикам, утвержденным соответствующим органом управления банка-нерезидента Республики Казахстан;

результаты деятельности филиала банка-нерезидента Республики Казахстан и его финансовое положение, в том числе информацию об устойчивости (волатильности) доходности филиала банка-нерезидента Республики Казахстан;

несоответствие принимаемых филиалом банка-нерезидента Республики Казахстан решений утвержденным соответствующим органом управления банка-нерезидента Республики Казахстан процедурам, процессам и политикам;

превышение утвержденных уровней риск-аппетита и причин их нарушения;

информацию о своевременности, полноте и качестве устранения руководящими работниками филиала банка-нерезидента Республики Казахстан нарушений и недостатков, выявленных подразделениями по комплаенс-контролю, управлению рисками, внутреннего контроля, внутреннего аудита, внешним аудитом и уполномоченным органом, а также выполнения их рекомендаций;

информацию о состоянии внутреннего контроля в части своевременного выявления некорректных, неполных или несанкционированных операций, недостатков в деятельности по обеспечению сохранности активов, ошибок при формировании отчетности по данным бухгалтерского учета филиала банка-нерезидента Республики Казахстан и регуляторной отчетности, нарушениях внутренних документов филиала банка-нерезидента Республики Казахстан, требований гражданского, налогового, банковского законодательства Республики Казахстан, законодательства Республики Казахстан о государственном регулировании, контроле и надзоре финансового рынка и финансовых организаций, законодательства Республики Казахстан о валютном регулировании и валютном контроле, о платежах и платежных системах, о пенсионном обеспечении, о рынке ценных бумаг, о бухгалтерском учете и финансовой отчетности, о кредитных бюро и формировании кредитных историй, о коллекторской деятельности, об обязательном гарантировании депозитов, о противодействии легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, и финансированию терроризма, а также исключения конфликтов интересов и внутренних злоупотреблений и мошенничества, в том числе в отношении лиц, связанных с филиалом банка-нерезидента Республики Казахстан особыми отношениями;

7) осуществление мониторинга соблюдения филиалом банка-нерезидента Республики Казахстан требований внутреннего порядка рассмотрения обращений клиентов, возникающих в процессе предоставления банковских услуг.

Соответствующий исполнительный орган банка-нерезидента Республики Казахстан отвечает за надлежащее исполнение обязанностей, делегированных коллегиальным органам или работникам банка-нерезидента Республики Казахстан, в том числе работникам филиала банка-нерезидента Республики Казахстан в рамках утвержденной организационной структуры банка-нерезидента Республики Казахстан и филиала банка-нерезидента Республики Казахстан.

Правление банка отвечает за надлежащее исполнение обязанностей, делегированных коллегиальным органам или работникам банка в рамках утвержденной организационной структуры банка.";

пункт 42 изложить в следующей редакции:

"42. В рамках системы управления кредитным риском банк руководствуется следующими принципами и требованиями:

1) совет директоров и комитет по вопросам управления рисками банка обеспечивают:

поддержание достаточного уровня провизий;

осуществление контроля над процессом оценки кредитного риска, который обеспечивается следующим:

принятием необходимых мер по обеспечению полноты и достоверности информации в целях принятия решений;

соблюдением требований гражданского, налогового, банковского законодательства Республики Казахстан, законодательства Республики Казахстан о бухгалтерском учете и финансовой отчетности, о кредитных бюро и формировании кредитных историй, внутренних политик и процедур по управлению кредитным риском;

принятием мер по обеспечению полной и достоверной управленческой, регуляторной и финансовой отчетности;

наличием независимой от бизнес-подразделений процедуры оценки займов;

утверждением адекватной системы классификации активов по уровню кредитного риска, основанной на использовании всей доступной информации в процессе оценки займов;

наличием детально и в полном объеме регламентированных процедур взаимодействия между участниками процесса управления кредитным риском;

построение эффективной системы внутреннего контроля, включающей оценку соответствия уровня провизий ожидаемым потерям в рамках утвержденной методики формирования провизий и внутреннего процесса оценки достаточности капитала;

2) банк осуществляет кредитную деятельность и управление кредитным риском в рамках утвержденной кредитной политики, которая включает, но не ограничиваясь, следующее:

основные направления кредитной деятельности банка;

участников кредитного процесса и сферы их ответственности;

внутренний порядок принятия кредитных решений, включая порядок рассмотрения и одобрения кредитов, в том числе в отношении кредитования лиц, связанных с банком особыми отношениями, лимиты кредитования в целях ограничения концентрации кредитного риска;

процедуру анализа кредитоспособности заемщика.

В случае, если совокупная сумма предоставленных займов и принятых условных обязательств физическому лицу превышает 0,01 (ноль целых одну сотую) процента от собственного капитала банка, размер которого выше 100 (ста) миллиардов тенге, или превышает 0,02 (ноль целых две сотых) процента от собственного капитала банка, размер которого до 100 (ста) миллиардов тенге, банк осуществляет анализ кредитоспособности на основе следующей информации и с учетом следующих факторов (но не ограничиваясь ими):

наличие постоянного и достаточного дохода заемщика;

наличие недвижимого и другого имущества;

наличие ссудной задолженности, в том числе перед другими кредиторами;

долговая нагрузка;

платежная дисциплина (кредитная история) по займам;

рейтинг заемщика в скоринговых системах банка (при наличии);

наличие иной задолженности;

наличие иных источников погашения задолженности перед банком;

остатки и операции по банковским счетам;

информация об образовании и занятости (сфере деятельности);

социально-демографические характеристики;

информация о целевом использовании денег;

дополнительная информация о доходах заемщика.

В случае, если совокупная сумма предоставленных займов и принятых условных обязательств физическому лицу не превышает 0,01 (ноль целых одну сотую) процента от собственного капитала банка, размер которого выше 100 (ста) миллиардов тенге, или не превышает 0,02 (ноль целых две сотых) процента от собственного капитала банка, размер которого до 100 (ста) миллиардов тенге, банк осуществляет анализ кредитоспособности на основе следующей информации и с учетом следующих факторов (но не ограничиваясь ими):

наличие постоянного и достаточного дохода заемщика;

наличие ссудной задолженности, в том числе перед другими кредиторами;

долговая нагрузка;

платежная дисциплина (кредитная история) по займам;

рейтинг заемщика в скоринговых системах банка (при наличии);

наличие иных источников погашения задолженности перед банком;

остатки и операции по банковским счетам;

информация об образовании и занятости;

социально-демографические характеристики;

информация о целевом использовании денег (при наличии).

В случае, если совокупная сумма предоставленных займов и условных обязательств юридическому лицу превышает 0,1 (ноль целых одну десятую) процента от собственного капитала банка, размер которого выше 100 (ста) миллиардов тенге, или превышает 0,2 (ноль целых две десятых) процента от собственного капитала банка, размер которого до 100 (ста) миллиардов тенге, банк осуществляет анализ кредитоспособности на основе следующей информации и с учетом следующих факторов (но не ограничиваясь ими):

анализ финансовой отчетности и основных финансовых коэффициентов заемщиков-юридических лиц (рентабельность, соотношение собственных и заемных средств, план поступления денежных средств (за исключением случаев выдачи займов финансовым организациям, размещения вкладов в финансовых организациях, открытия кредитной линии сроком менее 6 (шести) месяцев), уровня доходов.

Принимаемая для анализа финансовая отчетность заемщика (за исключением случаев финансирования в виде овердрафтов, кредитных карт, кредитных линий сроком менее 6 (шести) месяцев) балансовая стоимость активов которого превышает 0,2 (ноль целых две десятых) процента от собственного капитала банка, соответствует следующим требованиям:

наличие трех основных форм отчетности с расшифровками счетов по материальным (значимым) компонентам баланса (более 5 (пяти) процентов от валюты баланса) и (или) отчета о прибылях и убытках (более 5 (пяти) процентов от выручки). Данное требование не распространяется на акционерное общество "Фонд национального благосостояния "Самрук-Қазына", акционерное общество "Национальный управляющий холдинг "Байтерек", публичные компании, имеющие долгосрочный кредитный рейтинг по международной шкале агентств Standard & Poor's (Стандард энд Пурс), Moody's Investors Service (Мудис Инвесторс Сервис) или Fitch Ratings Inc. (Фич Рейтингс), юридические лица, которые включаются в консолидированную финансовую отчетность частных международных корпораций (акции или доли участия которых не листингуются на фондовой бирже либо международных фондовых биржах) или публичных международных корпораций, а также на случаи наличия аудированной финансовой отчетности, заверенной компаниями, соответствующими листинговым требованиям фондовой биржи;

соответствие между всеми формами финансовой отчетности;

наличие подписей ответственных (уполномоченных) лиц заемщика под предоставленной финансовой отчетностью.

В случае наличия аудированной финансовой отчетности, соответствующей листинговым требованиям фондовой биржи, приоритетно используется аудированная финансовая отчетность для любых целей, а также не требуется ее сверка с налоговой декларацией. Сверка с налоговой декларацией финансовой отчетности не требуется для юридических лиц, которые включаются в консолидированную финансовую отчетность частных международных корпораций (акции или доли участия которых не листингуются на фондовой бирже либо международных фондовых биржах) или публичных международных корпораций.

Требуется наличие налоговой декларации (в случае, когда сдача налоговой декларации требуется налоговым законодательством Республики Казахстан) и отсутствие противоречия данных из налоговой декларации с данными из финансовой отчетности, используемой для оценки признаков обесценения и расчета денежных потоков в целях расчета провизий, за один и тот же период. Расхождения между показателями финансовой и налоговой отчетностей допускаются ввиду различий бухгалтерского и налогового учета. В иных случаях причины существенных расхождений данных между формами отчетности описываются в заключении ответственного подразделения банка по заемщику и рассматриваются уполномоченным коллегиальным органом банка.

Банк устанавливает существенность расхождений во внутренних документах. В случае отсутствия установленных порогов существенными расхождениями являются (но не ограничиваясь) расхождения в размере более 30 (тридцати) процентов по показателям выручки, итогового финансового результата, рентабельности активов.

В случае объективности финансовой отчетности банк использует финансовую отчетность в целях оценки признаков обесценения и расчета денежных потоков в целях расчета провизий.

В случае отсутствия финансовой отчетности и (или) налоговой декларации (в случае, когда их сдача не требуется законодательством Республики Казахстан о бухгалтерском учете и финансовой отчетности и (или) налоговым законодательством Республики Казахстан) запрашивается информация об активах заемщика и иных источниках дохода (выписки по банковским счетам, подтверждение наличия в собственности соответствующих активов).

В рамках оценки признаков обесценения и категорий обесценения допускается использование финансовой отчетности заемщиков, созаемщиков, гарантов и поручителей в консолидированном виде.

В целях расчета ожидаемых денежных потоков по займу допускается консолидация финансовой отчетности заемщика (в том числе со стороны банка) с отчетностью лиц (в том числе связанных с заемщиком), имеющих договорные обязательства с заемщиком по погашению его задолженности в случае наступления его неплатежеспособности, а также с отчетностью лиц, не имеющих таких договорных обязательств с заемщиком, если активы данного лица выступают обеспечением по обязательствам заемщика.

В случае выдачи банком займа без соблюдения требований, установленных абзацами тридцать третьим, тридцать четвертым, тридцать пятым, тридцать шестым, тридцать восьмым, тридцать девятым, сорок первым, сорок вторым и сорок третьим настоящего подпункта, все обязательства заемщика относятся к обесцененным активам по МСФО и провизии рассчитываются по методу "gone-concern" (допущение о нулевых денежных потоках от операционной деятельности);

наличие ссудной задолженности, в том числе перед другими кредиторами;

платежная дисциплина (кредитная история) по займам;

уровень ликвидных активов;

долговая нагрузка;

наличие иных источников погашения задолженности перед банком;

прогнозные свободные денежные потоки;

оценка внешней среды заемщика (состояние экономики, отрасли, перспективы развития, диверсификация производства и рынков сбыта, и характеристики операционной деятельности заемщика, такие как рыночная доля заемщика на соответствующем рынке, позиционирование продукта заемщика, география операций, цикличность бизнеса, изменения в предпочтениях потребителей, изменение в технологии, барьеры вхождения в сектор экономики и другие факторы, влияющие на возможность компании получать доход и поддерживать цены);

оценка качества управления (опыт, компетентность, деловая репутация);

оценка собственников заемщика;

наличие фактов вовлеченности в судебные разбирательства;

включение в список неблагонадежных налогоплательщиков.

В случае, если совокупная сумма предоставленных займов и условных обязательств юридическому лицу не превышает 0,1 (ноль целых одну десятую) процента от собственного капитала банка, размер которого выше 100 (ста) миллиардов тенге, или не превышает 0,2 (ноль целых две десятых) процента от собственного капитала банка, размер которого до 100 (ста) миллиардов тенге, банк осуществляет анализ кредитоспособности на основе следующей информации и с учетом следующих факторов (но не ограничиваясь ими):

наличие постоянного и достаточного дохода заемщика;

наличие ссудной задолженности, в том числе перед другими кредиторами;

платежная дисциплина (кредитная история) по займам;

долговая нагрузка;

наличие иных источников погашения задолженности перед банком;

перспективы развития соответствующей отрасли.

В зависимости от отрасли кредитования и типа заемщика набор количественных и качественных показателей меняется.

В отношении физических и юридических лиц кредитная политика определяет случаи (выдача банковских гарантий, аккредитивов, банковских гарантий, выпущенных под банковскую контргарантию, а также займов, обеспеченных высоколиквидными активами), при которых не применяется анализ кредитоспособности заемщика. Для банков, являющихся дочерними организациями банков-нерезидентов Республики Казахстан, имеющих долгосрочный кредитный рейтинг в иностранной валюте не ниже "A-" по международной шкале агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств, допускается использование анализа кредитоспособности на уровне родительской организации заемщика или организации, включающей заемщика в консолидированную финансовую отчетность, проведенного родительским банком или аффилированным по отношению к банку лицом, при условии, что анализ осуществлен не позднее 12 (двенадцати) месяцев c даты обращения заемщика;

внутренний порядок принятия кредитных решений в отношении реструктуризации займов в связи с финансовыми затруднениями заемщика, который основан на принципах обоснованности, целесообразности и независимости при принятии решения о проведении реструктуризации и включает описание случаев и условий реструктуризации займов. При этом банк определяет следующие случаи изменения условий договора банковского займа в связи с финансовыми затруднениями заемщика как реструктуризация:

изменение графика платежей по займу, в том числе последующее предоставление либо продление льготного периода по платежам по займу для погашения основного долга и (или) вознаграждения;

последующее продление срока займа;

отсрочка одного или более платежа по займу в совокупности на срок более 30 (тридцати) календарных дней;

прощение части основного долга и (или) вознаграждения по займу;

капитализация просроченных в совокупности более 30 (тридцати) календарных дней платежей по вознаграждению;

изменение (конвертация) валюты займа с одной валюты на другую с капитализацией просроченной задолженности по вознаграждению и (или) фиксация обменного курса по займам в иностранной валюте;

предоставление нового займа для оплаты просроченной задолженности по займу в банке, в том числе в других финансовых организациях;

увеличение кредитного лимита в случае наличия просроченной в совокупности более 30 (тридцати) календарных дней задолженности по займу;

снижение ставки вознаграждения по займу, за исключением изменения размера базового показателя по займу с плавающей ставкой вознаграждения;

Банк принимает решение о реструктуризации займов по заемщикам, имеющим финансовые затруднения с учетом наличия перспектив погашения займа после реструктуризации.

Решение о проведении реструктуризации займов (по заемщикам и (или) группе взаимосвязанных заемщиков, имеющих финансовые затруднения, общая задолженность, включая условные обязательства, которых превышает 1 (один) процент от собственного капитала банка, размер которого выше 100 (ста) миллиардов тенге, или 2 (два) процента от собственного капитала банка, размер которого до 100 (ста) миллиардов тенге) принимается правлением банка или уполномоченным коллегиальным органом банка, в состав которого входит председатель правления банка. Информация о принятых решениях на ежеквартальной основе направляется членам совета директоров банка;

приемлемые методы управления кредитным риском, учитывающие (но, не ограничиваясь ими) следующие факторы:

собственные знания и опыт в использовании метода;

экономическую эффективность;

тип заемщика и (или) контрагентов, их финансовое состояние;

сложность и степень риска, присущего тому или иному виду кредитования;

3) банк осуществляет кредитную деятельность в соответствии с внутренними документами, регламентирующими совершение операций, которым присущ кредитный риск, который включает, но не ограничиваясь, следующее:

условия предоставления кредитов физическим и юридическим лицам (в том числе лицам, связанным с банком особыми отношениями и работникам банка) по каждому виду кредитования, включая требования к потенциальным заемщикам и (или) контрагентам;

требования к информации заемщика и (или) контрагента, в том числе финансовой и иной информации, необходимой для принятия решения о выдаче кредита;

внутренний порядок корпоративного кредитования, предусматривающий анализ сектора кредитования, кредитную историю заемщика, а также рейтинговую систему на основе количественных и качественных факторов, позволяющих обеспечивать детализированную оценку качества кредитов;

методологию кредитного скоринга или анализа платежеспособности и кредитоспособности заемщика, основанного на количественных и качественных характеристиках, и внутренний порядок его использования;

установление минимального допустимого уровня рейтинга (при наличии), при котором выдается кредит;

внутренний порядок и процедуры одобрения, утверждения, анализа и мониторинга отклонений от кредитной политики, стандартов, процедур, лимитов;

установление лимитов кредитования и (или) ставок вознаграждения по кредитам с учетом анализа заемщиков, в том числе с учетом, при наличии, рейтингов и (или) скоринговой оценки заемщиков. Лимиты кредитования, в том числе по беззалоговым кредитам, устанавливаются по валютам, отраслям, категориям заемщиков (контрагентов) (финансовые организации, корпоративное, розничное кредитование), продуктам, группам связанных сторон и на одного заемщика;

внутренний порядок рассмотрения, одобрения заявлений о выдаче кредитов, принятия решений о выдаче (отказе в выдаче), в том числе в отношении кредитования лиц, связанных с банком особыми отношениями;

внутренний порядок в отношении залогового обеспечения, определяющий:

виды залога и критерии их приемлемости;

требования к структуре залога;

лимиты по видам залога;

долю высоколиквидного залога в общей структуре обеспечения, коэффициент, характеризующий отношение суммы займа к стоимости залога;

процедуры, обеспечивающие юридическую силу залогов;

оперативную оценку достаточности залогового обеспечения, с учетом изменения показателей производственной деятельности заемщика, стоимости и сохранности обеспечения, в том числе, его подверженности иным обстоятельствам, существенно влияющим на его оценку;

процедуры реализации залогового обеспечения, включая предельные сроки реализации;

объективность (адекватность) оценки стоимости залогового обеспечения со стороны оценщиков.

Банк при принятии решения о выдаче займа, залогом по которому выступает недвижимое имущество и нематериальные активы (права недропользования), рассматривает результаты оценки. В случае, когда рыночная стоимость, определенная на дату последней оценки оценщиком, составляет более 100 000 (ста тысяч) месячных расчетных показателей, для прав недропользования более 500 000 (пяти ста тысяч) месячных расчетных показателей, банк обеспечивает (не реже 1 (одного) раза в год) проведение оценки залога оценщиком.

Внутренний порядок оценки объективности (адекватности) оценки стоимости залогового обеспечения со стороны работников банка обеспечивает, но не ограничиваясь, использование корректных подходов к оценке, включая четкую формализацию требований к допустимым подходам к оценке при формировании внутренней оценки банка, а именно:

в рамках доходного подхода при отрицательных операционных денежных потоках или отрицательном значении EBITDA (прибыль до вычета расходов по выплате процентов, налогов, износа и начисленной амортизации) по объекту за последние 4 (четыре) квартала либо за завершившийся календарный год не допускается применение подхода на основе дисконтированных денежных потоков. Данное требование не распространяется на случаи:

оценки компании в инвестиционной стадии, а также если на балансе оцениваемой компании имеются активы, в том числе контракты, способные генерировать денежный поток;

оценки объектов, способных генерировать денежный поток при наличии подтверждающей информаций или рыночных данных.

В рамках доходного подхода при расчете стоимости объекта используется ставка дисконтирования, соответствующая уровню риска объекта оценки, расчет которой устанавливается во внутренних документах банка.

В рамках сравнительного подхода при расчете стоимости объекта используются информация об имеющихся на рынке наиболее актуальных сделках и (или) предложения о продаже объектов, сопоставимых с объектом оценки, а в случае их отсутствия применяются надлежащие корректировки.

Внутренний порядок оценки объективности (адекватности) оценки стоимости залогового обеспечения со стороны работников банка обеспечивает, но не ограничиваясь, четкую формализацию требований к перечню аналогов и критериям признания их сопоставимыми в разрезе:

типа и (или) подтипа объекта;

местоположения объекта;

общей площади объекта;

состояния помещений, внешнего состояния объекта оценки;

целевого назначения объекта;

иных технических характеристик объекта.

Оценка принятых решений на предмет соответствия установленному внутреннему порядку проводится в соответствии с требованиями главы 11 Правил. В случае обнаружения отклонений от установленного внутреннего порядка, заинтересованные подразделения доводят информацию о выявленных отклонениях уполномоченному коллегиальному органу банка. В целях исключения существенных отклонений в деятельности банка уполномоченный коллегиальный орган банка устанавливает ограничения на объем (сумма займа) и (или) на количество отклонений и осуществляет контроль над соблюдением установленных ограничений;

Банк обеспечивает:

хранение во внутренних системах банка не менее 5 (пяти) лет после погашения займа и (или) внебалансового обязательства и (или) после того, как заемщик перестал являться клиентом банка данных по залоговому обеспечению на балансе банка, включая оценку его стоимости;

своевременное обновление данных по залоговому обеспечению в соответствии с внутренними документами банка и автоматический перенос данных в модули, отвечающие за расчет риск-метрик (PD, LGD, EAD), провизий и капитала, а также в модули, отвечающие за автоматическое формирование управленческой, финансовой и регуляторной отчетности;

автоматическое фиксирование и хранение данных о любых ручных корректировках данных по залоговому обеспечению, включая первичных данных до применения ручных корректировок, данных о лицах, ответственных за применение ручных корректировок.

Данные по залоговому обеспечению, подлежащие хранению, включают (но не ограничиваясь):

привязку к внутреннему уникальному идентификатору объекта оценки, бизнес-идентификационному номеру (далее – БИН) или индивидуальному идентификационному номеру (далее – ИИН) и внутренним уникальным идентификаторам (если они отличаются от БИН или ИИН) залогодателя, заемщика, созаемщиков и гарантов и четкое отображение идентификатора групп связанных заемщиков и всех БИН или ИИН связанных заемщиков;

тип и подтип залогового обеспечения;

кадастровый номер объекта оценки (если применимо);

местонахождение объекта оценки (страна, регион, адрес);

дата прекращения договора залога в системе банка;

рыночную стоимость до применения дисконтов к залоговому обеспечению;

дату проведения оценки (переоценки) залогового обеспечения;

примененные дисконты за период не менее 5 (пяти) лет по каждому объекту оценки, в том числе по текущим объектам залога и недвижимости на балансе банка, а также по всем реализованным банком объектам оценки. Среди дисконтов обеспечивается хранение информации о вероятности взыскания и (или) вероятности реализации, ожидаемом сроке до продажи, примененных ставке дисконтирования и индексах, ожидаемых расходах на продажу, значениях дисконта в случае неприменения коэффициентов ликвидности в соответствии с постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 22 декабря 2017 года № 269 "Об утверждении Правил создания провизий (резервов) в соответствии с международными стандартами финансовой отчетности и требованиями законодательства Республики Казахстан о бухгалтерском учете и финансовой отчетности", зарегистрированным в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 16502;

рыночную стоимость после учета всех дисконтов, в том числе в эквиваленте в национальной валюте;

стоимость залогового обеспечения, используемая при расчете провизий;

флаг обременения объекта оценки;

очередность обременения объекта оценки;

сведения о залогодателе, гаранте, поручителе, страховщике (юридическое или физическое лицо, наименование, уникальный идентификатор);

дату подтверждения наличия обременения объекта оценки;

старшинство прав требования банка по объекту оценки на уровне заемщика или займа;

аллоцированную стоимость обеспечения для залогов на уровне заемщика и займа (с указанием доли залогового имущества на каждого заемщика со ссылкой на их уникальные идентификаторы);

подход к оценке залогового обеспечения;

используемую единицу площади;

общую, используемую площадь объекта оценки (если применимо);

долю площади, сдаваемой в аренду на дату оценки (если применимо);

долю площади, потенциально доступной для сдачи в аренду (если применимо);

4) наличие адекватной рейтинговой модели и (или) скоринговой системы.

Совет директоров банка определяет ответственные подразделения за разработку рейтинговой модели и (или) скоринговой системы, их внедрение, применение и контроль их функционирования. Рейтинговая модель и (или) скоринговая система содержат описание каждого уровня кредитного риска и условия их присвоения. В процессе присвоения кредитного рейтинга заемщика и (или) скорингового балла банк учитывает финансовое состояние заемщика (заемщиков) и иную доступную информацию по заемщику.

При присвоении кредитного рейтинга заемщика и (или) скорингового балла банк руководствуется актуальной доступной информацией о факторах, влияющих на будущую кредитоспособность и платежеспособность заемщика.

Присвоенный юридическим лицам кредитный рейтинг подлежит периодическому мониторингу на предмет актуальности. Частота пересмотра увеличивается в случае наличия негативной информации, несущей риск ухудшения финансового состояния заемщика и (или) невозможности погашения обязательств перед банком и иной доступной информации;

5) наличие адекватной системы классификации активов по уровню кредитного риска.

В рамках системы классификации активов по уровню кредитного риска банк внедряет и использует комплексные процедуры и информационные системы (в случае отсутствия - программное обеспечение) для мониторинга качества кредитного портфеля. Процедуры и информационные системы включают критерии, которые идентифицируют и выявляют проблемные займы, обеспечивают надлежащий контроль.

Система классификации активов по уровню кредитного риска обеспечивает предоставление информации для совета директоров, комитетов при совете директоров, правления, иных подразделений банка, участвующих в процессе управления кредитным риском и позволяет оценить уровень кредитного риска банка как в целом по балансу, так и в разрезе каждого актива.

Система классификации активов по уровню кредитного риска основывается на детальном анализе всех активов (за исключением дебиторской задолженности по неосновной деятельности в сумме, не превышающей 2 (два) процента от собственного капитала банка), которым присущ кредитный риск.

Детальный анализ активов включает оценку:

вероятности дефолта по обязательствам заемщика и (или) контрагента (PD);

размера убытков в случае дефолта заемщика и (или) контрагента (LGD);

величины обязательств, подверженных дефолту (EAD);

срока, в течение которого сохраняется позиция по риску;

стоимости залогового обеспечения и возможность его реализации;

бизнес-среды и экономических условий.

Классификация активов (за исключением дебиторской задолженности по неосновной деятельности в сумме, не превышающей 2 (два) процента от собственного капитала банка), которым присущ кредитный риск, осуществляется на основе как минимум 5 (пяти) категорий и обеспечивает:

надежную оценку достаточности капитала в рамках ВПОДК;

необходимый уровень провизий на покрытие ожидаемых потерь.

Aктивы, по которым имеется просроченная задолженность по основному долгу и (или) начисленному вознаграждению сроком более 90 (девяноста) календарных дней, классифицируются в наихудшие категории, в случае если нет веских и обоснованных оснований для классификации в более высокую категорию.

Aктивы, по которым имеется просроченная задолженность по основному долгу и (или) начисленному вознаграждению сроком менее 90 (девяноста) календарных дней, классифицируются в наихудшую категорию, если имеются иные факторы неплатежеспособности заемщика, определенные внутренними документами;

6) наличие политики управления проблемными активами.

Совет директоров банка утверждает политику управления проблемными активами, которая содержит:

определение проблемных активов;

методы управления проблемными активами (реструктуризация, продажа, списание, изъятие залогового обеспечения, банкротство и другие методы);

лимиты в отношении проблемных активов (в разрезе портфелей) и сроки реализации утвержденных методов управления проблемными активами для приведения в соответствие установленным лимитам при их нарушении;

количественные и качественные параметры раннего реагирования на риск увеличения объема проблемных активов;

список заинтересованных подразделений и внутренний порядок их взаимодействия при работе с проблемными активами;

внутренний порядок предоставления управленческой отчетности совету директоров об уровне проблемных активов;

процедуры оценки применяемых банком методов управления проблемными активами;

7) наличие надежной методики формирования провизий.

В целях обеспечения достаточности формируемых провизий для покрытия ожидаемых потерь банк ежегодно (либо чаще при необходимости) проводит анализ методики формирования провизий путем:

определения соответствия провизий, рассчитанных согласно требованиям методики формирования провизий, фактическим суммам убытков;

анализа текущих рыночных условий, изменений макроэкономических показателей;

валидации методики формирования провизий.

При формировании провизий по коллективным займам банк осуществляет анализ исторических данных, охватывающих необходимый период времени, и наиболее корректно отражающие кредитные потери банка. При этом исторические данные дополняются анализом текущей рыночной и экономической ситуации.

В случае если методика формирования провизий указывает на отсутствие признаков повышения кредитного риска по займам, провизии по которым формируются на индивидуальной основе, такие займы подлежат оценке уровня кредитного риска на коллективной основе.

Банк обеспечивает разработку (обновление) общей методологии моделей оценки вероятности дефолта, описывающей детальные требования, которым соответствует каждая модель оценки вероятности дефолта, включая требования к учету влияния прогнозной макроэкономической информации.

Методология моделей оценки вероятности дефолта содержит, но не ограничиваясь, следующие требования к:

определению кредитного обесценения;

качеству, глубине и объему используемых данных;

методологии формирования выборок для разработки и тестирования моделей;

наличию отдельных блоков модели (в том числе требование по учету финансовых, качественных факторов, возможности государственной или поддержки на уровне группы) и их максимальному весу в определении финального PD;

методологии калибровки модели на основе наблюдаемых уровней кредитного обесценения (калибровки модели на основании фактической статистики уровней кредитного обесценения);

разработке и учету макро-сценариев, методологии расчета и применения матриц миграций;

разработке валидной кредитной шкалы, совместимой с кредитными шкалами ведущих рейтинговых агентств;

расчету разных типов PD (при первоначальном признании, двенадцатимесячный, на весь срок жизни (lifetime PD), в момент времени (PIT PD) и циклический (TTC PD);

расчету модели PD по финансовым гарантиям;

оценке годового PD путем использования годовых данных по наблюдаемому уровню дефолтов либо альтернативных подходов, основанных на достоверном статистическом анализе.

В рамках разработки модели требуется:

при применении скоринговой модели расчет скорингового балла по каждому из заемщиков выборки для разработки;

при применении скоринговой модели калибровка модели, то есть перевод скорингового балла в значение PD с использованием моделей наблюдаемого исторического уровня кредитного обесценения по портфелю;

разработка модели учета макроэкономической ситуации и перевода TTC PD в PIT PD;

оценивать годовой PD путем либо использования годовых данных по наблюдаемому уровню дефолтов, либо альтернативных подходов, основанных на достоверном статистическом анализе;

предусмотреть выбор актуального объема исторических данных по наблюдаемому уровню дефолтов при разработке модели и калибровку PIT значений на основе ожидаемых макропоказателей;

установление минимальной границы PD для резидентов Республики Казахстан, соответствующей PD Республики Казахстан, за исключением статистических обоснованных случаев.

Банк обеспечивает автоматический расчет во внутренних системах банка всех риск-метрик (PD, LGD, EAD), провизий, а также определение событий значительного увеличения кредитного риска, событий, являющихся объективными подтверждениями обесценения по МСФО, категорий обесценения.

Банк обеспечивает хранение в системах не менее 5 (пяти) лет после погашения займа (или) внебалансового обязательства следующих данных (но не ограничиваясь):

результаты прохождения или не прохождения SPPI теста;

классификация финансового инструмента в соответствии с МСФО 9;

события, являющиеся объективными подтверждениями обесценения (отдельное поле данных для каждого события по каждому заемщику и (или) обязательству);

стадия обесценения заемщика;

вероятности сценариев по методам "going-concern" и "gone-concern" для индивидуально-оцениваемых заемщиков;

эффективная процентная ставка (первоначальная и актуальная процентные ставки);

уровни дефолтов (по количеству заемщиков, обязательств и по сумме обязательств) в абсолютном и процентном выражениях;

уровни возвратов (по сумме обязательств - отдельно с учетом выздоровлений и без учета выздоровлений) в абсолютном и процентном выражениях;

уровни реструктуризаций (по количеству заемщиков, обязательств и по сумме обязательств - отдельно по реструктуризациям и отдельно по вынужденным реструктуризациям) в абсолютном и процентном выражениях;

уровни выздоровлений (по количеству заемщиков, обязательств и по сумме обязательств) в абсолютном и процентном выражениях;

уровни списаний (по сумме обязательств - отдельно по частичным и отдельно по полным списаниям) в абсолютном и процентном выражениях;

значения PD (для каждого заемщика и (или) обязательства с момента выдачи и в течение всего срока действия займа и (или) внебалансового обязательства);

значения двенадцатимесячного PD и lifetime PD на момент признания и на каждый месяц в течение срока займа и (или) внебалансового обязательства;

значения LGD (включая значение LGD для каждого заемщика и (или) обязательства) с момента выдачи займа и (или) внебалансового обязательства (но не ранее даты внедрения МСФО 9) и на каждый месяц в течение срока действия займа и (или) внебалансового обязательства;

значения EAD (включая значение EAD для каждого заемщика и (или) обязательства) с момента выдачи займа и (или) внебалансового обязательства (но не ранее даты внедрения МСФО 9) и на каждый месяц в течение срока действия займа и (или) внебалансового обязательства;

кредитные убытки (включая значения ожидаемых кредитных убытков для каждого заемщика и (или) обязательства) с момента выдачи займа и (или) внебалансового обязательства (но не ранее даты внедрения МСФО 9) и на каждый месяц в течение срока действия займа и (или) внебалансового обязательства;

значения коэффициентов риск-взвешивания (RWA) (включая значения RWA для каждого заемщика и (или) обязательства) с момента выдачи займа и (или) внебалансового обязательства (но не ранее даты внедрения МСФО 9) и на каждый месяц в течение срока действия займа и (или) внебалансового обязательства;

коэффициенты кредитной конверсии;

суммы балансовых и внебалансовых обязательств заемщика (за последние 5 (пять) лет);

списанные займы заемщика (за последние 5 (пять) лет);

итоговое значение провизий (на уровне заемщика и на уровне обязательства);

привязка к БИН или ИИН и внутренним уникальным идентификаторам (если они отличаются от БИН или ИИН) заемщика и займа и (или) внебалансового обязательства;

привязка к БИН или ИИН и внутренним уникальным идентификаторам (если они отличаются от БИН или ИИН) всех созаемщиков и гарантов;

привязка к уникальному идентификатору группы связанных заемщиков в соответствии с внутренними документами банка;

привязка к БИН или ИИН участников группы связанных заемщиков в соответствии с внутренними документами банка;

финансовые показатели заемщиков, требуемые для определения стадии обесценения и расчета провизий;

признак принадлежности субъекта к категории предпринимательства согласно действующему законодательству Республики Казахстан;

флаг принадлежности к списку лиц, связанных с банком особыми отношениями;

флаг реструктуризации и (или) вынужденной реструктуризации;

все даты проведения реструктуризаций по займу и заемщику по займам в данном банке.

Системы банка фиксируют и сохраняют в системах факт события значительного увеличения кредитного риска и события, являющегося объективным подтверждением обесценения по МСФО для всех заемщиков, их балансовых и внебалансовых обязательств и портфелей банка;

8) наличие процедуры валидации моделей оценки кредитного риска.

В целях обеспечения адекватности оценки кредитного риска с применением моделей банк регламентирует процессы их валидации, проведения бэк-тестинга, допустимые уровни отклонений от запланированного уровня рисков. В случае отклонения от запланированного уровня рисков банк разрабатывает план корректирующих мер.

Валидация осуществляется посредством одного или нескольких следующих методов:

проверка дискриминационной способности модели;

оценка прогнозной точности модели;

анализ миграции рейтингов;

сравнительный анализ рейтингов.

Валидация осуществляется не реже 1 (одного) раза в 4 (четыре) года независимым подразделением банка либо с привлечением независимой третьей стороны. Частота проведения валидации зависит от текущей рыночной ситуации, стратегии, объема активов, уровня сложности операций банка, увеличивается в случае существенных изменений в экономике или во внутренних процессах кредитования банка. Результаты валидации предоставляются комитету по вопросам управления рисками.

Внутренняя валидация скоринговых моделей проводится независимым подразделением банка не реже 1 (одного) раза в 1 (один) год.

Внутренняя валидация скоринговых моделей проводится независимым подразделением банка при формализации во внутренних документах банка полного процесса валидации, включая, но не ограничиваясь, детально описанный процесс валидации параметров, используемых в расчете провизий (участники, периметр проверки, области проверки, критерии подготовки суждений, формат представления результатов, сроки).

Независимое подразделение банка, ответственное за валидацию, формирует заключение по каждому проверенному параметру с описанием процесса проверки, раскрытием результатов и степени значимости.

Результаты валидации с подробным обоснованием предоставляются комитету по вопросам управления рисками.

По результатам рассмотрения результатов валидации комитет по вопросам управления рисками составляет протокол, включающий заключение по вопросу необходимости или отсутствия необходимости внесения изменений в модель.

В рамках валидации модели требуется провести, в том числе:

проверку соответствия модели регуляторным требованиям;

бэк-тестинг модели для определения точности предсказаний модели (проверка точности модели на выборках, отличных от той, на которой модель разрабатывалась). Банк осуществляет проверку релевантности модели на основе наиболее поздних наблюдений;

проверку глубины и качества данных, использованных при разработке моделей. В рамках проверки требуется убедиться в том, что при разработке моделей использовался временной период достаточной длины;

проверку модели на соответствие другим моделям оценки риск-метрик;

9) применение адекватных и обоснованных экспертных оценок при осуществлении оценки кредитного риска.

В ситуациях, когда необходимо применение экспертных оценок, банк обеспечивает:

регламентированный процесс применения экспертных оценок, с указанием лимитов применения таких оценок;

достаточный уровень компетенции работников, проводящих экспертную оценку;

единообразный подход в применении экспертных оценок. При одинаковых условиях экспертные оценки не имеют значительных отклонений;

экспертная оценка осуществляется на основе обоснованных и задокументированных допущений, с применением должной осторожности.

Применение банком экспертных оценок с учетом исторических данных дополняется анализом текущей рыночной и экономической ситуацией, в частности (по применимости):

изменениями в процессах предоставления займов, стандартов и практик принятия решений, возвратов, списаний;

изменениями внешних и внутренних экономических факторов, бизнес среды, с учетом динамики;

изменениями уровня неработающих и реструктурированных займов;

появлением новых сегментов рынка и продуктов;

изменениями концентрации кредитного риска;

10) наличие необходимых инструментов, включая совокупность инструментов хранения данных, обеспечивающую полную и достоверную информацию о займах (включая дебиторскую задолженность и условные обязательства), а также иных операциях, которым присущ кредитный риск, которые позволяют корректно оценить уровень кредитного риска.

Банк осуществляет кредитное администрирование в соответствии с процедурами, которые включают, но не ограничиваются следующим:

проверка соответствия представленных кредитных документов условиям предоставления кредитов;

проверка соответствия кредитных договоров принятым решениям;

формирование и ведение кредитного досье.

Допускается формирование кредитного досье (части кредитного досье) в электронном виде. Кредитное досье содержит (включая, но не ограничиваясь):

документы по идентификации заемщика:

к данной группе относятся документы, удостоверяющие личность физического лица, документы, связанные с образованием юридического лица (с раскрытием конечных собственников-физических лиц, владеющих прямо или косвенно десятью и более процентами акций или долей участия, за исключением случаев, установленных пунктом 3 статьи 8-1 Закона о банках), подтверждением его правосубъектности, а также документы, подтверждающие полномочия лиц, действующих от имени заемщика и уполномоченные подписывать кредитную и залоговую документацию от имени заемщика.

Документация, относящаяся к определению целевого использования (за исключением овердрафтов, потребительских кредитов без подтверждения целевого использования совокупной суммой менее 0,2 (ноль целых два десятых) процента от собственного капитала банка и кредитов на цели пополнения оборотных средств совокупной суммой менее 0,2 (ноль целых два десятых) процента от собственного капитала банка, синдицированных займов с участием банков-нерезидентов Республики Казахстан):

к данной группе относятся документы и информация по сделке, в целях совершения которой запрашивается финансирование (включая первоначальные цели финансирования в случае реструктуризации и (или) рефинансирования), в том числе по крупным заемщикам:

документы, подтверждающие цель использования займа, в том числе для юридических лиц - договоры поставки, купли-продажи, внешнеторговые контракты;

для юридического лица, сумма займов и условных обязательств по которому превышает, для банков, размер собственного капитала которых превышает 100 (сто) миллиардов тенге - 0,1 (ноль целых одна десятая) процента от собственного капитала банка, для банков, размер собственного капитала которых не превышает 100 (сто) миллиардов тенге - 0,2 (ноль целых две десятые) процента от собственного капитала банка - технико-экономическое обоснование выдачи займа, характеризующее сроки окупаемости и уровень рентабельности кредитуемой сделки, либо бизнес-план заемщика, который отражает информацию об описании деятельности с указанием целей использования займа, рынки сбыта и маркетинговую стратегию заемщика, оценку рисков и управления ими, детализированный по годам финансовый план (финансовые показатели реализации бизнес-плана по годам, источники и объем финансирования бизнес-плана и погашения займа), смету доходов (расходов) (для займов, связанных с инвестиционными целями, стартап проектов или займов, основным источником погашения которых планируются поступления от реализации товаров и (или) услуг, приобретенных за счет кредитных средств).

Для целей настоящего пункта:

под кредитом на пополнение оборотных средств понимается кредит, предоставленный для финансирования текущих производственных процессов;

под потребительским кредитом понимается кредит, предоставленный физическому лицу или индивидуальному предпринимателю без образования юридического лица и соответствующий следующим критериям:

выдача кредита не связана с целью финансирования предпринимательской деятельности и предполагается, что кредит не будет использован заемщиком для осуществления предпринимательской деятельности;

кредит планируется направить на приобретение товаров длительного пользования (жилой недвижимости, автомобилей, бытовой техники, мебели и иное) и (или) оплату различных услуг (образовательных, туристических, медицинских, ремонтно-строительных и иное) и (или) прочие покупки и цели (рефинансирование займа в другом банке (в случае если ранее полученный заем связан с потребительскими целями), мобильные телефоны, продукты питания и иное);

получатель кредита имеет постоянный источник дохода (заработная плата, пенсия, пособия, дивиденды от ценных бумаг, доходы от сдачи в аренду недвижимости и другие доходы), объективно позволяющий ему обслуживать обязательства перед банком по полученному кредиту, подтвержденный в порядке, определенном внутренними документами банка.

Документы необходимые для анализа финансового состояния клиента и качества обеспечения:

к данной группе документов относятся все документы, на основании которых проводится анализ финансового состояния заемщика и отражающие основные экономические показатели деятельности заемщика, а также документы, подтверждающие наличие, качество, размер принимаемого обеспечения.

Документация, необходимая для проведения кредитного мониторинга. К данной группе относится документация, формируемая подразделениями банка в ходе ведения займа или необходимая для подтверждения периодического кредитного мониторинга, а также процедуры актуализации сведений о заемщиках (контрагентах) для целей управления кредитным риском;

11) наличие и функционирование системы управленческой информации.

Банк разрабатывает формы управленческой отчетности, которые, включают, но не ограничиваются следующей информацией:

о кредитном портфеле и его качестве, представленной, в том числе в динамике его изменений;

о размере (уровне) подверженности кредитному риску, в том числе включая оценку приближения совокупной подверженности к установленным в банке лимитам по различным видам кредитов (предлимитный подход);

о подверженности кредитному риску в отношении группы связанных заемщиков и динамике ее изменения;

о концентрации кредитного риска крупнейших заемщиков (контрагентов) и заемщиков (контрагентов), связанных с банком особыми отношениями, в том числе с акционерами банка и динамике его изменения;

о внутренних рейтингах заемщиков (контрагентов) и динамике их изменения, о мониторинге качества кредитов по рейтингам заемщиков (контрагентов) и его периодичность;

о размере провизий и оценке уровня адекватности провизий;

о реструктурируемых, рефинансируемых и проблемных кредитах;

о мониторинге и контроле за соблюдением лимитов;

об отклонениях от политики и лимитов.".

	Приложение 1 к Перечню нормативных правовых актов Республики Казахстан по вопросам регулирования банковской деятельности, в которые вносятся изменения
	Приложение 2 к Нормативным значениям и методике расчетов пруденциальных нормативов и иных обязательных к соблюдению норм и лимитов для исламских банков

Таблица активов банка, взвешенных по степени кредитного риска вложений

№	Наименование статей	Степень риска в процентах
I группа
1.	Наличные тенге	0
2.	Наличная иностранная валюта стран, имеющих суверенный рейтинг не ниже "AA-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств	0
3.	Aффинированные драгоценные металлы	0
4.	Требования к Правительству Республики Казахстан	0
5.	Требования к центральным правительствам стран, имеющих суверенный рейтинг не ниже "AA-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств	0
6.	Требования к Национальному Банку Республики Казахстан	0
7.	Требования к центральным банкам стран с суверенным рейтингом не ниже "AA-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтингом аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств	0
8.	Требования к международным финансовым организациям с рейтингом не ниже "AA-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтингом аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств	0
9.	Требования к местным исполнительным органам Республики Казахстан по налогам и другим платежам в бюджет	0
10.	Требования к акционерному обществу "Фонд национального благосостояния "Самрук-Қазына"	0
11.	Исламские ценные бумаги, выпущенные исламской специальной финансовой компанией, созданной оригинатором-национальным холдингом, национальным управляющим холдингом Республики Казахстан	0
12.	Исламские ценные бумаги, имеющие статус государственных, выпущенные центральными правительствами иностранных государств, суверенный рейтинг которых не ниже "AA-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств	0
13.	Исламские ценные бумаги, выпущенные международными финансовыми организациями, имеющими рейтинг не ниже "AA-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств	0
14.	Ценные бумаги, выпущенные акционерными обществами "Фонд национального благосостояния "Самрук-Қазына", "Национальный управляющий холдинг "Байтерек", "Фонд проблемных кредитов", ценные бумаги, выпущенные акционерным обществом "Банк Развития Казахстана" в соответствии с законодательством Республики Казахстан о рынке ценных бумаг, ценные бумаги, выпущенные Евразийским Банком Развития и номинированные в национальной валюте Республики Казахстан	0
15.	Требования по открытым корреспондентским счетам к банкам, имеющим долгосрочный рейтинг не ниже "ВВВ" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств	0
II группа
16.	Наличная иностранная валюта стран, имеющих суверенный рейтинг ниже "AA-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств, и стран, не имеющих соответствующей рейтинговой оценки	20
17.	Требования к центральным правительствам стран, имеющих суверенный рейтинг от "A+" до "A-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств	20
18.	Требования к центральным банкам стран, имеющих суверенный рейтинг от "A+" до "A-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств	20
19.	Требования к международным финансовым организациям, имеющим рейтинг от "A+" до "A-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств	20
20.	Требования к местным исполнительным органам Республики Казахстан	20
21.	Требования к местным органам власти стран, имеющих суверенный рейтинг не ниже "AA-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств	20
22.	Требования к организациям, имеющим рейтинг не ниже "AA-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств	20
23.	Исламские ценные бумаги, имеющие статус государственных, выпущенные центральными правительствами стран, имеющих суверенный рейтинг от "A+" до "A-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств	20
24.	Исламские ценные бумаги, выпущенные международными финансовыми организациями, имеющими рейтинг от "A+" до "A-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств	20
25.	Исламские ценные бумаги Республики Казахстан, выпущенные исламской специальной финансовой компанией, созданной оригинатором-юридическим лицом, 100 (сто) процентов голосующих акций (долей участия) которых принадлежат национальному управляющему холдингу	20
26.	Исламские ценные бумаги, выпущенные местными органами власти стран, суверенный рейтинг которых не ниже "AA-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств	20
27.	Исламские ценные бумаги, выпущенные организациями, имеющими рейтинг не ниже "AA-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств	20
III группа
28.	Неаффинированные драгоценные металлы	50
29.	Требования к центральным правительствам стран, имеющих суверенный рейтинг от "ВВВ+" до "ВВВ-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств	50
30.	Требования к центральным банкам стран, имеющих суверенный рейтинг от "ВВВ+" до "ВВВ-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств	50
31.	Требования к международным финансовым организациям, имеющим рейтинг от "ВВВ+" до "ВВВ-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств	50
32.	Требования к местным органам власти стран, имеющих суверенный рейтинг не ниже от "A+" до "A-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств	50
33.	Требования к организациям, имеющим рейтинг от "A+" до "A-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств	50
34.	Требования по открытым корреспондентским счетам к банкам-резидентам Республики Казахстан, имеющим долговой рейтинг от "ВВВ-" до "ВВ-" (включительно) агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств, или банку-нерезиденту Республики Казахстан, имеющему долговой рейтинг от "ВВВ-" до "ВВ+" (включительно) агентства Standard & Poor's(Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств	50
35.	Ипотечные жилищные займы (за исключением займов, выданных физическим лицам, указанных в строках 53, 57 и 58 настоящей таблицы), соответствующие условию: отношение суммы предоставленного ипотечного жилищного займа к стоимости залога не превышает 50 (пятидесяти) процентов включительно от стоимости залога	35
36.	Ипотечные жилищные займы (за исключением займов, выданных физическим лицам, указанных в строках 53, 57 и 58 настоящей таблицы), соответствующие условию: отношение суммы предоставленного ипотечного жилищного займа к стоимости залога находится в пределах от 51 (пятидесяти одного) процента до 85 (восьмидесяти пяти) процентов включительно от стоимости залога	50
37.	Требования с просроченной задолженностью по основному долгу и (или) начисленному вознаграждению свыше 90 (девяноста) календарных дней, предоставленные резидентам Республики Казахстан (за исключением ипотечных жилищных займов и займов, указанных в строках 52, 53, 54, 57 и 58 настоящей таблицы), по которым сформировано менее 35 (тридцати пяти) процентов провизий (резервов) согласно международным стандартам финансовой отчетности от непогашенной части займов	100
38.	Требования с просроченной задолженностью по основному долгу и (или) начисленному вознаграждению свыше 90 (девяноста) календарных дней, предоставленные резидентам Республики Казахстан (за исключением ипотечных жилищных займов и займов, указанных в строках 52, 53, 54, 57 и 58 настоящей таблицы), по которым сформировано более 35 (тридцати пяти) процентов и менее 50 (пятидесяти) процентов провизий (резервов) согласно международным стандартам финансовой отчетности от непогашенной части займов	75
39.	Требования с просроченной задолженностью по основному долгу и (или) начисленному вознаграждению свыше 90 (девяноста) календарных дней, предоставленные резидентам Республики Казахстан (за исключением ипотечных жилищных займов и займов, указанных в строках 52, 53, 54, 57 и 58 настоящей таблицы), по которым сформировано более 50 (пятидесяти) процентов провизий (резервов) согласно международным стандартам финансовой отчетности от непогашенной части займов	50
40.	Займы, предоставленные субъектам, отнесенным к малому или среднему предпринимательству, согласно Предпринимательскому кодексу Республики Казахстан, соответствующие следующим критериям: 1) в период с 1 января 2022 года по 30 июня 2022 года включительно – сумма займа не превышает 0,2 (ноль целых две десятых) процента от собственного капитала; с 1 июля 2022 года – сумма займа не превышает 0,02 (ноль целых две сотых) процента от собственного капитала; 2) валюта займа – тенге	в период с 1 января 2022 года по 30 июня 2022 года включительно – 50 с 1 июля 2022 года – 75
41.	Исламские ценные бумаги, имеющие статус государственных, выпущенные центральными правительствами стран, имеющих суверенный рейтинг от "ВВВ+" до "ВВВ-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств	50
42.	Исламские ценные бумаги, выпущенные международными финансовыми организациями, имеющими рейтинг от "ВВВ+" до "ВВВ-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств	50
43.	Исламские ценные бумаги, выпущенные местными органами власти стран, имеющих суверенный рейтинг не ниже от "A+" до "A-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств	50
44.	Исламские ценные бумаги, выпущенные организациями, имеющими рейтинг от "A+" до "A-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств	50
45.	Ценные бумаги, выпущенные субъектами, отнесенными к малому или среднему предпринимательству согласно Предпринимательскому кодексу Республики Казахстан, включенные в сектор "Долговые ценные бумаги" площадки "Основная" либо "Альтернативная" официального списка акционерного общества "Казахстанская фондовая биржа", имеющие гарантию акционерного общества "Фонд развития предпринимательства "ДАМУ" и (или) акционерного общества "Банк Развития Казахстана", сумма которой покрывает не менее 50 (пятидесяти) процентов номинальной стоимости данных ценных бумаг, и соответствующие следующим критериям: 1) объем инвестиций в один выпуск ценных бумаг эмитента не превышает 0,02 (ноль целых две сотых) процента от собственного капитала; 2) валюта выпуска ценных бумаг – тенге.	50
46.	Требования к акционерному обществу "Казахстанская фондовая биржа"	50
IV группа
47.	Требования к центральным правительствам стран, имеющих суверенный рейтинг от "ВВ+" до "В-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств, и стран, не имеющих соответствующей рейтинговой оценки	100
48.	Требования к центральным банкам стран, имеющих суверенный рейтинг от "ВВ+" до "В-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств, и стран, не имеющих соответствующей рейтинговой оценки	100
49.	Требования к международным финансовым организациям, имеющим рейтинг от "ВВ+" до "В-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств, и международным финансовым организациям, не имеющим соответствующей рейтинговой оценки	100
50.	Требования к местным органам власти стран, имеющих рейтинг от "ВВВ+" до "ВВ-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств, и стран, не имеющих соответствующей рейтинговой оценки	100
51.	Требования к организациям-резидентам Республики Казахстан, имеющим рейтинг ниже "A-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств, организациям-резидентам Республики Казахстан, не имеющим соответствующей рейтинговой оценки, и организациям-нерезидентам Республики Казахстан, имеющим рейтинг от "ВВВ+" до "ВВ-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств	100
52.	Требования со сроком более 1 (одного) года по займам, выданным с 1 января 2016 года в иностранной валюте к организациям-резидентам Республики Казахстан, имеющим долговой рейтинг ниже "A-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств, организациям-резидентам Республики Казахстан, не имеющим соответствующей рейтинговой оценки, и организациям-нерезидентам Республики Казахстан, имеющим долговой рейтинг от "ВВВ+" до "ВВ-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств, и не имеющим соответствующей валютной выручки и (или) валютные риски которых не покрыты соответствующими инструментами хеджирования со стороны заемщика	200
53.	Требования к физическим лицам, возникшие до 1 января 2016 года, в том числе потребительские кредиты, за исключением отнесенных к III группе риска	100
54.	Требования со сроком более 1 (одного) года, по займам, выданным с 1 января 2016 года в иностранной валюте к физическим лицам, в том числе потребительские кредиты, за исключением отнесенных к III группе риска, и не имеющим соответствующей валютной выручки и (или) валютные риски которых не покрыты соответствующими инструментами хеджирования со стороны заемщика	200
55.	Требования по открытым корреспондентским счетам к банкам-резидентам Республики Казахстан, имеющим долговой рейтинг ниже "ВВ-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств, или банку-нерезиденту, имеющему долговой рейтинг ниже "ВВ+" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств	100
56.	Прочие ипотечные жилищные займы (за исключением займов, выданных физическим лицам, указанных в строках 53, 57 и 58 настоящей таблицы)	100
57.	Необеспеченные займы, выданные физическим лицам с 1 января 2016 года по 31 декабря 2019 года, в том числе потребительские займы, соответствующие одному из следующих критериев, рассчитываемых банком: с 1 января 2017 года по 31 декабря 2019 года ежемесячно при мониторинге займов: 1) уровень коэффициента долговой нагрузки заемщика, рассчитанного в соответствии с постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 25 декабря 2013 года № 292 "О введении ограничений на проведение отдельных видов банковских и других операций финансовыми организациями", зарегистрированным в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 9125, с использованием для расчета среднего ежемесячного дохода заемщика - физического лица выписки из единого накопительного пенсионного фонда с индивидуального пенсионного счета за последние 6 (шесть) месяцев или информации о получении заемщиком заработной платы через платежные карточки банка в течение 6 (шести) последовательных месяцев, предшествующих дате обращения заемщика, превышает 0,35; 2) просрочка платежей по задолженности по любому действующему или закрытому займу и (или) вознаграждению по нему за последние 24 (двадцать четыре) месяца, предшествующие дате выдачи, составляет более 60 (шестидесяти) календарных дней либо допускалась просрочка платежей более 3 (трех) раз сроком более 30 (тридцати) календарных дней; 3) при ежемесячном мониторинге займов отсутствует информация для расчета, указанная в подпунктах 1) или 2) настоящей строки. В случае отсутствия у банка информации, предусмотренной в подпунктах 1) и (или) 2 настоящей строки, займы, выданные физическим лицам, признаются необеспеченными и взвешиваются по степени кредитного риска, согласно настоящей строке	150
58.	Прочие займы, предоставленные физическим лицам с 1 января 2016 года, в том числе потребительские кредиты (за исключением ипотечных жилищных займов и займов физическим лицам, указанных в строке 57 настоящей таблицы)	100
59.	Исламские ценные бумаги, имеющие статус государственных, выпущенные центральными правительствами стран, имеющих суверенный рейтинг от "ВВ+" до "В-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств, и стран, не имеющих соответствующей рейтинговой оценки	100
60.	Исламские ценные бумаги, выпущенные местными органами власти стран, имеющих суверенный рейтинг от "ВВВ+" до "ВВ-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств, и стран, не имеющих соответствующей рейтинговой оценки	100
61.	Исламские ценные бумаги, выпущенные международными финансовыми организациями, имеющими рейтинг от "ВВ+" до "В-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств, и международными финансовыми организациями, не имеющими соответствующей рейтинговой оценки	100
62.	Исламские ценные бумаги, выпущенные организациями резидентами Республики Казахстан, имеющими рейтинг ниже "A-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств, организациями-резидентами Республики Казахстан, не имеющими соответствующей рейтинговой оценки, и организациями-нерезидентами Республики Казахстан, имеющими рейтинг от "ВВВ+" до "ВВ-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств	100
63.	Расчеты по платежам	100
64.	Основные средства	100
65.	Материальные запасы	100
V группа
66.	Инвестиции, учитываемые по справедливой стоимости, в части акций (долей участия в уставном капитале), за исключением инвестиций банка	100
67.	Сумма всех инвестиций банка, каждая из которых составляет менее 10 (десяти) процентов от выпущенных акций (долей участия в уставном капитале) юридического лица, финансовая отчетность которого не консолидируется при составлении финансовой отчетности банка, не превышающая 10 (десяти) процентов основного капитала	100
68.	Сумма инвестиций банка в простые акции финансовой организации, в которой банк имеет 10 (десять) и более процентов от выпущенных акций (долей участия в уставном капитале), и часть отложенных налоговых активов, признанных в отношении вычитаемых временных разниц, в совокупности не превышающая 17,65 (семнадцать целых шестьдесят пять сотых) процентов разницы основного капитала банка после применения регуляторных корректировок, указанных в пункте 10 Нормативов, и суммы, подлежащей к вычету из основного капитала, указанной в абзацах третьем, четвертом и пятом пункта 8 Нормативов	250
69.	Требования к центральным правительствам стран, имеющих суверенный рейтинг ниже "В-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств	150
70.	Требования к центральным банкам стран, имеющих суверенный рейтинг ниже "В-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств	150
71.	Требования к международным финансовым организациям, имеющим рейтинг ниже "В-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств	150
72.	Требования к местным органам власти стран, имеющих суверенный рейтинг ниже "ВВ-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств	150
73.	Требования к организациям-нерезидентам Республики Казахстан, имеющим рейтинг ниже "ВВ-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств, и организациям-нерезидентам Республики Казахстан, не имеющим соответствующей рейтинговой оценки	150
74.	Требования со сроком более 1 (одного) года по займам, выданным с 1 января 2016 года в иностранной валюте, к организациям-нерезидентам Республики Казахстан, имеющим рейтинг ниже "ВВ-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств, и организациям-нерезидентам Республики Казахстан, не имеющим соответствующей рейтинговой оценки, и не имеющим соответствующей валютной выручки, и (или) валютные риски которых не покрыты соответствующими инструментами хеджирования со стороны заемщика	200
75.	Требования к нерезидентам Республики Казахстан, являющимся юридическими лицами, зарегистрированными на территории нижеуказанных иностранных государств, или их гражданами: 1) Соединенные Штаты Aмерики (только в части территорий Aмериканских Виргинских островов, острова Гуам и содружества Пуэрто-Рико); 2) Княжество Aндорра; 3) Государство Aнтигуа и Барбуда; 4) Содружество Багамских островов; 5) Государство Барбадос; 6) Государство Бахрейн; 7) Государство Белиз; 8) Государство Бруней Даруссалам; 9) Объединенные Aрабские Эмираты (только в части территории города Дубай); 10) Республика Вануату; 11) Республика Гватемала; 12) Государство Гренада; 13) Республика Джибути; 14) Доминиканская Республика; 15) Новая Зеландия (только в части территории островов Кука и Ниуэ); 16) Республика Индонезия; 17) Испания (только в части территории Канарских островов); 18) Республика Кипр; 19) Китайская Народная Республика (только в части территорий специальных административных районов Aомынь (Макао) и Сянган (Гонконг)); 20) Федеральная Исламская Республика Коморские Острова; 21) Республика Коста-Рика; 22) Республика Либерия; 23) Княжество Лихтенштейн; 24) Республика Маврикий; 25) Малайзия (только в части территории анклава Лабуан); 26) Мальдивская Республика; 27) Республика Мальта; 28) Республика Маршалловы острова; 29) Княжество Монако; 30) Союз Мьянма; 31) Республика Науру; 32) Нидерланды (только в части территории острова Aруба и зависимых территорий Aнтильских островов); 33) Федеративная Республика Нигерия; 34) Республика Палау; 35) Республика Панама; 36) Португалия (только в части территории островов Мадейра); 37) Независимое Государство Самоа; 38) Республика Сейшельские острова; 39) Государство Сент-Винсент и Гренадины; 40) Федерация Сент-Китс и Невис; 41) Государство Сент-Люсия; 42) Королевство Тонга; 43) Соединенное Королевство Великобритании и Северной Ирландии (только в части следующих территорий): Острова Aнгилья; Бермудские острова; Британские Виргинские острова; Гибралтар; Каймановы острова; Остров Монтсеррат; Острова Теркс и Кайкос; Остров Мэн; Нормандские острова (острова Гернси, Джерси, Сарк, Олдерни); 44) Республика Филиппины; 45) Демократическая Республика Шри-Ланка	150
76.	Исламские ценные бумаги, выпущенные центральными правительствами стран, имеющих суверенный рейтинг ниже "В-" агентства Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств	150
77.	Исламские ценные бумаги, выпущенные местными органами власти стран, суверенный рейтинг которых ниже "ВВ-" агентства Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств	150
78.	Исламские ценные бумаги, выпущенные международными финансовыми организациями, имеющими рейтинг ниже "В-" агентства Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств	150
79.	Исламские ценные бумаги, выпущенные организациями-нерезидентами Республики Казахстан, имеющими рейтинг ниже "ВВ-" агентства Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств, и организациями-нерезидентами Республики Казахстан, не имеющими соответствующей рейтинговой оценки	150
80.	Исламские ценные бумаги, выпущенные организациями-нерезидентами Республики Казахстан, зарегистрированными на территории нижеуказанных иностранных государств: 1) Соединенные Штаты Aмерики (только в части территорий Aмериканских Виргинских островов, острова Гуам и содружества Пуэрто-Рико); 2) Княжество Aндорра; 3) Государство Aнтигуа и Барбуда; 4) Содружество Багамских островов; 5) Государство Барбадос; 6) Государство Бахрейн; 7) Государство Белиз; 8) Государство Бруней Даруссалам; 9) Объединенные Aрабские Эмираты (только в части территории города Дубай); 10) Республика Вануату; 11) Республика Гватемала; 12) Государство Гренада; 13) Республика Джибути; 14) Доминиканская Республика; 15) Новая Зеландия (только в части территории островов Кука и Ниуэ); 16) Республика Индонезия; 17) Испания (только в части территории Канарских островов); 18) Республика Кипр; 19) Китайская Народная Республика (только в части территорий специальных административных районов Aомынь (Макао) и Сянган (Гонконг)); 20) Федеральная Исламская Республика Коморские Острова; 21) Республика Коста-Рика; 22) Республика Либерия; 23) Княжество Лихтенштейн; 24) Республика Маврикий; 25) Малайзия (только в части территории анклава Лабуан); 26) Мальдивская Республика; 27) Республика Мальта; 28) Республика Маршалловы острова; 29) Княжество Монако; 30) Союз Мьянма; 31) Республика Науру; 32) Нидерланды (только в части территории острова Aруба и зависимых территорий Aнтильских островов); 33) Федеративная Республика Нигерия; 34) Республика Палау; 35) Республика Панама; 36) Португалия (только в части территории островов Мадейра); 37) Независимое Государство Самоа; 38) Республика Сейшельские острова; 39) Государство Сент-Винсент и Гренадины; 40) Федерация Сент-Китс и Невис; 41) Государство Сент-Люсия; 42) Королевство Тонга; 43) Соединенное Королевство Великобритании и Северной Ирландии (только в части следующих территорий): Острова Aнгилья; Бермудские острова; Британские Виргинские острова; Гибралтар; Каймановы острова; Остров Монтсеррат; Острова Теркс и Кайкос; Остров Мэн; Нормандские острова (острова Гернси, Джерси, Сарк, Олдерни); 44) Республика Филиппины; 45) Демократическая Республика Шри-Ланка	150


	Приложение к Таблице активов банка, взвешенных по степени кредитного риска вложений

Пояснения к расчету активов банка, подлежащих взвешиванию по степени кредитного риска вложений

1. Вклады, дебиторская задолженность, приобретенные исламские ценные бумаги, коммерческие кредиты при финансировании торговой деятельности в качестве торгового посредника, по которым у банка имеется обеспечение (в виде активов, указанных в строках 1, 2, 3, 11, 12 и 13 Таблицы активов банка, взвешенных по степени кредитного риска (далее - Таблица)), скорректированная стоимость которого составляет не менее 50 (пятидесяти) процентов объема указанных активов, при наличии в банках адекватных систем учета, позволяющих определить скорректированную стоимость обеспечения в соответствии с настоящим пунктом, включаются в расчет активов, взвешенных по степени риска за минусом скорректированной стоимости обеспечения.

Скорректированная стоимость обеспечения (в виде активов, указанных в строках 1, 2, 3, 11, 12 и 13 Таблицы) равняется:

100 (ста) процентам суммы вкладов, в том числе в данном банке, предоставленных в качестве обеспечения;

95 (девяносто пяти) процентам рыночной стоимости исламских ценных бумаг, переданных в обеспечение;

85 (восьмидесяти пяти) процентам рыночной стоимости аффинированных драгоценных металлов, переданных в обеспечение.

Необеспеченная часть вышеуказанных вкладов, дебиторской задолженности, приобретенных ценных бумаг взвешивается согласно Таблице по степени риска, соответствующей вкладам, дебиторской задолженности, приобретенным ценным бумагам.

2. Займы, по которым у банка имеется обеспечение в виде безотзывной и безусловной гарантии акционерных обществ "Фонд национального благосостояния "Самрук-Қазына" и "Национальный управляющий холдинг "Байтерек", договора страхования, содержащего пункты о безусловном и безотзывном исполнении обязательств по страховой выплате, заключенного с национальной компанией, осуществляющей функции по поддержке экспорта, и имеющей государственную гарантию Правительства Республики Казахстан, сумма которых покрывает не менее 50 (пятидесяти) процентов объема указанных займов, включаются в расчет активов, взвешенных по степени риска за минусом скорректированной стоимости обеспечения.

Скорректированная стоимость обеспечения в виде гарантии акционерных обществ "Фонд национального благосостояния "Самрук-Қазына" и "Национальный управляющий холдинг "Байтерек", договора страхования, содержащего пункты о безусловном и безотзывном исполнении обязательств по страховой выплате, заключенного с национальной компанией, осуществляющей функции по поддержке экспорта, и имеющей государственную гарантию Правительства Республики Казахстан равняется 95 (девяноста пяти) процентам суммы гарантии, договора страхования.

3. Вклады, дебиторская задолженность, приобретенные исламские ценные бумаги, коммерческие кредиты при финансировании торговой деятельности в качестве торгового посредника, инвестиции, не включенные в расчет инвестиций банка, гарантированные (застрахованные) организациями, имеющими степень риска ниже контрагента, включаются в расчет активов, взвешенных по степени риска (за минусом гарантированной (застрахованной) суммы вкладов, дебиторской задолженности, приобретенных исламских ценных бумаг, займов, инвестиции, не включенных в расчет инвестиций банка) по степени риска должника.

Гарантированная (застрахованная) сумма вкладов, дебиторской задолженности, приобретенных исламских ценных бумаг, коммерческих кредитов при финансировании торговой деятельности в качестве торгового посредника, инвестиций, не включенных в расчет инвестиций банка, взвешивается по степени риска дебиторской задолженности соответствующего гаранта (страховщика).

4. Вклады, дебиторская задолженность, приобретенные исламские ценные бумаги и коммерческие кредиты при финансировании торговой деятельности в качестве торгового посредника, указанные в пункте 1 настоящих Пояснений, предоставленные нерезидентам Республики Казахстан:

1) зарегистрированным в качестве юридического лица на территории офшорных зон;

2) являющимся зависимыми от юридических лиц, зарегистрированных на территории офшорных зон, владеющих в отдельности более чем 5 (пятью) процентами уставного капитала, или дочерними по отношению к юридическому лицу, зарегистрированному на территории офшорной зоны;

3) являющимся гражданами офшорных зон;

взвешиваются по степени риска согласно Таблице, независимо от наличия обеспечения, указанного в пункте 1 настоящих Пояснений.

5. Вклады, дебиторская задолженность, приобретенные исламские ценные бумаги и коммерческие кредиты при финансировании торговой деятельности в качестве торгового посредника, указанные в пункте 1 настоящих Пояснений, предоставленные нерезидентам Республики Казахстан:

1) зарегистрированным в качестве юридического лица на территории офшорных зон, но имеющим рейтинг не ниже "AA-" агентства Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств, или соответствующую гарантию головной организации, рейтинг которой не ниже указанного уровня, в обеспечение всей суммы обязательств;

2) являющимся зависимыми от юридических лиц, зарегистрированных на территории офшорных зон, владеющих в отдельности более 5 (пятью) процентами уставного капитала, или дочерними по отношению к юридическому лицу, зарегистрированному на территории офшорной зоны, но имеющему рейтинг не ниже указанного уровня или соответствующую гарантию головной организации, рейтинг которой не ниже указанного уровня, в обеспечение всей суммы обязательств, за исключением требований к нерезидентам Республики Казахстан, являющимся юридическими лицами, зарегистрированными на территории офшорных зон, или их гражданами либо юридическими лицами, зарегистрированными на территории государств, отнесенных Организацией экономического сотрудничества и развития к перечню офшорных территорий, не принявших обязательств по информационному обмену, или их гражданами, или к организациям, являющимся зависимыми от юридических лиц, владеющих в отдельности более 5 (пятью) процентами уставного капитала, либо дочерними по отношению к юридическим лицам, зарегистрированным на территории указанных офшорных зон;

взвешиваются по нулевой степени риска.

6. Для целей расчета активов банка, взвешенных по степени риска вложений:

под ипотечным жилищным займом понимается ипотечный заем, предоставленный физическим лицам в целях строительства жилища либо его покупки и (или) ремонта;

под потребительским кредитом понимается коммерческий кредит при финансировании торговой деятельности в качестве торгового посредника, предоставленный физическим лицам на приобретение товаров, работ и услуг, не связанных с осуществлением предпринимательской деятельности.

7. Если исламская ценная бумага имеет специальный рейтинг выпуска, то при взвешивании активов банка по степени риска необходимо учитывать рейтинг ценной бумаги.

8. Ценные бумаги, являющиеся предметом операции "обратного репо", заключенной с участием центрального контрагента, взвешиваются по нулевой степени риска.

9. Активы, включенные в расчет активов, условных и возможных требований и обязательств с учетом рыночного риска в соответствии с пунктом 11 Нормативов, не включаются в расчет активов, условных и возможных обязательств, взвешиваемых по степени кредитного риска за исключением активов, включенных в расчет финансовых инструментов с рыночным риском, связанным с изменением обменных курсов валют и курсов драгоценных металлов.

10. Для целей расчета активов банка, взвешенных по степени риска вложений, под необеспеченным потребительским займом понимается потребительский заем, за исключением займов, обеспеченных залогом недвижимого имущества, прав требования по договорам долевого участия в жилищном строительстве, иным договорам, предметом которых является приобретение недвижимого имущества, займов, обеспечением по которым выступает автотранспорт, займов, обеспечением по которым выступают деньги, размещенные в банке в соответствии с договором банковского вклада или договором залога денег, полностью покрывающие сумму выдаваемого займа, займов, выдаваемых в рамках системы образовательного кредитования, и займов, выдаваемых в рамках системы жилищных строительных сбережений.

	Приложение 2 к Перечню нормативных правовых актов Республики Казахстан по вопросам регулирования банковской деятельности, в которые вносятся изменения
	Приложение 5 к Нормативным значениям и методикам расчетов пруденциальных нормативов и иных обязательных к соблюдению норм и лимитов, размеру капитала банка

Таблица активов банка, взвешенных по степени кредитного риска вложений

№	Наименование статей	Степень риска в процентах
I группа
1.	Наличные тенге	0
2.	Наличная иностранная валюта стран, имеющих суверенный рейтинг не ниже "АА-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств	0
3.	Аффинированные драгоценные металлы	0
4.	Займы, предоставленные Правительству Республики Казахстан	0
5.	Займы, предоставленные центральным правительствам стран, имеющих суверенный рейтинг не ниже "АА-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств	0
6.	Займы, предоставленные Национальному Банку Республики Казахстан	0
7.	Займы, предоставленные центральным банкам стран с суверенным рейтингом не ниже "АА-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтингом аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств	0
8.	Займы, предоставленные международным финансовым организациям с долговым рейтингом не ниже "АА-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтингом аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств	0
9.	Займы, предоставленные акционерному обществу "Фонд национального благосостояния "Самрук-Қазына"	0
10.	Вклады в Национальном Банке Республики Казахстан и иные требования к Национальному Банку	0
11.	Вклады в центральных банках стран с суверенным рейтингом не ниже "АА-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтингом аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств	0
12.	Вклады в международных финансовых организациях с долговым рейтингом не ниже "АА-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтингом аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств, вклады в Евразийском Банке Развития в национальной валюте Республики Казахстан	0
13.	Дебиторская задолженность Правительства Республики Казахстан	0
14.	Дебиторская задолженность местных исполнительных органов Республики Казахстан по налогам и другим платежам в бюджет	0
15.	Государственные ценные бумаги Республики Казахстан, выпущенные Правительством Республики Казахстан и Национальным Банком Республики Казахстан	0
16.	Государственные ценные бумаги Республики Казахстан, выпущенные местными исполнительными органами городов Нур-Султана, Алматы и Шымкента	0
17.	Ценные бумаги, выпущенные акционерным обществом "Банк Развития Казахстана" в соответствии с законодательством Республики Казахстан о рынке ценных бумаг, акционерными обществами "Фонд национального благосостояния "Самрук-Қазына", "Национальный управляющий холдинг "Байтерек", "Фонд проблемных кредитов", а также ценные бумаги, выпущенные Евразийским Банком Развития и номинированные в национальной валюте Республики Казахстан	0
18.	Ценные бумаги, выпущенные юридическим лицом, осуществляющим выкуп ипотечных займов физических лиц, не связанных с предпринимательской деятельностью, 100 (сто) процентов акций которого принадлежат Национальному Банку Республики Казахстан	0
19.	Ценные бумаги, имеющие статус государственных, выпущенные центральными правительствами иностранных государств, суверенный рейтинг которых не ниже "АА-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств	0
20.	Ценные бумаги, выпущенные международными финансовыми организациями, имеющими долговой рейтинг не ниже "АА-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств	0
21.	Требования по открытым корреспондентским счетам к банкам, имеющим долгосрочный рейтинг не ниже "ВВВ" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств	0
22.	Начисленное вознаграждение по активам, включенным в І группу риска	0
II группа
23.	Наличная иностранная валюта стран, имеющих суверенный рейтинг ниже "АА-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств, и стран, не имеющих соответствующей рейтинговой оценки	20
24.	Займы, предоставленные центральным правительствам стран, имеющих суверенный рейтинг от "А+" до "А-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств	20
25.	Займы, предоставленные центральным банкам стран, имеющих суверенный рейтинг от "А+" до "А-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств	20
26.	Займы, предоставленные международным финансовым организациям, имеющим долговой рейтинг от "А+" до "А-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств	20
27.	Займы, предоставленные местным исполнительным органам Республики Казахстан	20
28.	Займы, предоставленные местным органам власти стран, имеющих суверенный рейтинг не ниже "АА-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств	20
29.	Займы, предоставленные организациям, имеющим долговой рейтинг не ниже "АА-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств	20
30.	Вклады в центральных банках стран, имеющих суверенный рейтинг от "А+" до "А-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств	20
31.	Вклады в международных финансовых организациях, имеющих долговой рейтинг от "А+" до "А-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств	20
32.	Вклады в организациях, имеющих долговой рейтинг не ниже "АА-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств	20
33.	Дебиторская задолженность местных исполнительных органов Республики Казахстан, за исключением дебиторской задолженности, отнесенной к І группе риска	20
34.	Дебиторская задолженность организаций, имеющих долговой рейтинг не ниже "АА-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств	20
35.	Ценные бумаги, имеющие статус государственных, выпущенные центральными правительствами стран, имеющих суверенный рейтинг от "А+" до "А-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств	20
36.	Ценные бумаги, выпущенные международными финансовыми организациями, имеющими долговой рейтинг от "А+" до "А-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств	20
37.	Государственные ценные бумаги, выпущенные местными исполнительными органами Республики Казахстан, за исключением государственных ценных бумаг, выпущенных местными исполнительными органами городов Нур-Султана, Алматы и Шымкента	20
38.	Ценные бумаги, выпущенные местными органами власти стран, суверенный рейтинг которых не ниже "АА-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств	20
39.	Ценные бумаги, выпущенные организациями, имеющими долговой рейтинг не ниже "АА-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств	20
40.	Позиции секьюритизации, удерживаемые банком на балансе и имеющие кредитный рейтинг от "ААА" до "АА-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств или рейтинговую оценку от "kzAAA" до "kzAA-" по национальной шкале агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня по национальной шкале одного из других рейтинговых агентств	20
41.	Начисленное вознаграждение по активам, включенным во II группу риска	20
III группа
42.	Неаффинированные драгоценные металлы	50
43.	Займы, предоставленные центральным правительствам стран, имеющих суверенный рейтинг от "ВВВ+" до "ВВВ-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств	50
44.	Займы, предоставленные центральным банкам стран, имеющих суверенный рейтинг от "ВВВ+" до "ВВВ-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств	50
45.	Займы, предоставленные международным финансовым организациям, имеющим долговой рейтинг от "ВВВ+" до "ВВВ-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств	50
46.	Займы, предоставленные местным органам власти стран, имеющих суверенный рейтинг не ниже от "А+" до "А-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств	50
47.	Займы, предоставленные организациям, имеющим долговой рейтинг от "А+" до "А-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств	50
48.	Ипотечные жилищные займы (за исключением займов, выданных физическим лицам, указанных в строках 77, 79 и 80 настоящей таблицы), соответствующие следующему условию: отношение суммы предоставленного ипотечного жилищного займа к стоимости залога не превышает 50 (пятидесяти) процентов включительно от стоимости залога	35
49.	Ипотечные жилищные займы, а также вознаграждения по ним, соответствующие условиям для выкупа, установленным юридическим лицом, осуществляющим выкуп ипотечных займов физических лиц, не связанных с предпринимательской деятельностью, 100 (сто) процентов акций которого принадлежат Национальному Банку	35
50.	Требования по ипотечным жилищным займам, переуступленным юридическому лицу, осуществляющему выкуп ипотечных займов физических лиц, не связанных с предпринимательской деятельностью, 100 (сто) процентов акций которого принадлежат Национальному Банку Республики Казахстан	35
51.	Ипотечные жилищные займы (за исключением займов выданных физическим лицам, указанных в строках 77, 79 и 80 настоящей таблицы), соответствующие следующему условию: отношение суммы предоставленного ипотечного жилищного займа к стоимости залога находится в пределах от 51 (пятидесяти одного) процента до 85 (восьмидесяти пяти) процентов включительно от стоимости залога	50
52.	Прочие ипотечные жилищные займы (за исключением займов, выданных физическим лицам, указанных в строках 77, 79 и 80 настоящей таблицы)	100
53.	Займы с просроченной задолженностью по основному долгу и (или) начисленному вознаграждению свыше 90 (девяноста) календарных дней, предоставленные резидентам Республики Казахстан (за исключением ипотечных жилищных займов и займов, указанных в строках 76, 77, 78, 79 и 80 настоящей таблицы, а также беззалоговых потребительских займов, выданных физическим лицам) по которым сформировано менее 35 (тридцати пяти) процентов провизий (резервов) согласно международным стандартам финансовой отчетности от непогашенной части займов	100
54.	Займы с просроченной задолженностью по основному долгу и (или) начисленному вознаграждению свыше 90 (девяноста) календарных дней, предоставленные резидентам Республики Казахстан (за исключением ипотечных жилищных займов и займов, указанных в строках 76, 77, 78, 79 и 80 настоящей таблицы, а также беззалоговых потребительских займов, выданных физическим лицам), по которым сформировано более 35 (тридцати пяти) процентов и менее 50 (пятидесяти) процентов провизий (резервов) согласно международным стандартам финансовой отчетности от непогашенной части займов	75
55.	Займы с просроченной задолженностью по основному долгу и (или) начисленному вознаграждению свыше 90 (девяноста) календарных дней, предоставленные резидентам Республики Казахстан (за исключением ипотечных жилищных займов и займов, указанных в строках 76, 77, 78, 79 и 80 настоящей таблицы, а также беззалоговых потребительских займов, выданных физическим лицам), по которым сформировано более 50 (пятидесяти) процентов провизий (резервов) согласно международным стандартам финансовой отчетности от непогашенной части займов	50
56.	Займы, предоставленные субъектам, отнесенным к малому или среднему предпринимательству согласно Предпринимательскому кодексу Республики Казахстан, соответствующие следующим критериям: 1) в период с 1 января 2022 года по 30 июня 2022 года включительно - сумма займа не превышает 0,2 (ноль целых две десятых) процента от собственного капитала; с 1 июля 2022 года - сумма займа не превышает 0,02 (ноль целых две сотых) процента от собственного капитала; 2) валюта займа - тенге	с 1 января 2022 года по 30 июня 2022 года включительно – 50 с 1 июля 2022 года – 75
57.	Займы, выданные юридическим лицам в тенге в рамках синдицированного финансирования	с 1 июля 2021 года по 31 декабря 2021 года включительно – 50
58.	Вклады в центральных банках стран, имеющих суверенный рейтинг от "ВВВ+" до "ВВВ-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств	50
59.	Вклады в международных финансовых организациях, имеющих долговой рейтинг от "ВВВ+" до "ВВВ-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств	50
60.	Вклады в организациях, имеющих долговой рейтинг от "А+" до "А-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств	50
61.	Дебиторская задолженность организаций, имеющих долговой рейтинг от "А+" до "А-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств	50
62.	Ценные бумаги, имеющие статус государственных, выпущенные центральными правительствами стран, имеющих суверенный рейтинг от "ВВВ+" до "ВВВ-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств	50
63.	Ценные бумаги, выпущенные международными финансовыми организациями, имеющими долговой рейтинг от "ВВВ+" до "ВВВ-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств	50
64.	Ценные бумаги, выпущенные местными органами власти стран, имеющих суверенный рейтинг не ниже от "А+" до "А-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств	50
65.	Ценные бумаги, выпущенные организациями, имеющими долговой рейтинг от "А+" до "А-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств	50
66.	Ценные бумаги, выпущенные субъектами, отнесенными к малому или среднему предпринимательству согласно Предпринимательскому кодексу Республики Казахстан, включенные в сектор "Долговые ценные бумаги" площадки "Основная" либо "Альтернативная" официального списка акционерного общества "Казахстанская фондовая биржа", имеющие гарантию акционерного общества "Фонд развития предпринимательства "ДАМУ" и (или) акционерного общества "Банк Развития Казахстана", сумма которой покрывает не менее 50 (пятидесяти) процентов номинальной стоимости данных ценных бумаг, и соответствующие следующим критериям: 1) объем инвестиций в один выпуск ценных бумаг эмитента не превышает 0,02 (ноль целых две сотых) процента от собственного капитала; 2) валюта выпуска ценных бумаг – тенге.	50
67.	Позиции секьюритизации, удерживаемые банком на балансе и имеющие кредитный рейтинг от "А+" до "А-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств или рейтинговую оценку от "kzA+" до "kzA-" по национальной шкале агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня по национальной шкале одного из других рейтинговых агентств	50
68.	Требования по открытым корреспондентским счетам к банкам-резидентам Республики Казахстан, имеющим долговой рейтинг от "ВВВ-" до "ВВ-" (включительно) агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств, или банку-нерезиденту Республики Казахстан, имеющему долговой рейтинг от "ВВВ-" до "ВВ+" (включительно) агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств	50
69.	Требования к акционерному обществу "Казахстанская фондовая биржа"	50
70.	Начисленное вознаграждение по активам, включенным в III группу риска (за исключением начисленных вознаграждений по активам, указанных в строках 49 и 50 настоящей таблицы)	50
IV группа
71.	Займы, предоставленные центральным правительствам стран, имеющих суверенный рейтинг от "ВВ+" до "В-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств, и стран, не имеющих соответствующей рейтинговой оценки	100
72.	Займы, предоставленные центральным банкам стран, имеющих суверенный рейтинг от "ВВ+" до "В-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств, и стран, не имеющих соответствующей рейтинговой оценки	100
73.	Займы, предоставленные международным финансовым организациям, имеющим долговой рейтинг от "ВВ+" до "В-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств, и международным финансовым организациям, не имеющим соответствующей рейтинговой оценки	100
74.	Займы, предоставленные местным органам власти стран, имеющих долговой рейтинг от "ВВВ+" до "ВВ-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств, и стран, не имеющих соответствующей рейтинговой оценки	100
75.	Займы, предоставленные организациям-резидентам Республики Казахстан, имеющим долговой рейтинг ниже "А-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств, организациям-резидентам Республики Казахстан, не имеющим соответствующей рейтинговой оценки, и организациям-нерезидентам, имеющим долговой рейтинг от "ВВВ+" до "ВВ-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств	100
76.	Займы, выданные с 1 января 2016 года и предоставленные на срок более 1 (одного) года в иностранной валюте организациям-резидентам Республики Казахстан, имеющим долговой рейтинг ниже "А-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств, организациям-резидентам Республики Казахстан, не имеющим соответствующей рейтинговой оценки, и организациям-нерезидентам Республики Казахстан, имеющим долговой рейтинг от "ВВВ+" до "ВВ-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств, и не имеющим соответствующей валютной выручки, и (или) валютные риски которых не покрыты соответствующими инструментами хеджирования со стороны заемщика	200
77.	Займы, предоставленные физическим лицам до 1 января 2016 года, в том числе потребительские займы, за исключением отнесенных к III группе риска	100
78.	Займы, выданные с 1 января 2016 года и предоставленные на срок более 1 (одного) года в иностранной валюте физическим лицам, в том числе потребительские займы, за исключением отнесенных к III группе риска, и не имеющим соответствующей валютной выручки и (или) валютные риски которых не покрыты соответствующими инструментами хеджирования со стороны заемщика	200
79.	Необеспеченные займы, выданные физическим лицам с 1 января 2016 года по 31 декабря 2019 года, в том числе потребительские займы, соответствующие одному из следующих критериев, рассчитываемых банком: с 1 января 2017 года по 31 декабря 2019 года ежемесячно при мониторинге займов: 1) уровень коэффициента долговой нагрузки заемщика, рассчитанного в соответствии с постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 25 декабря 2013 года № 292 "О введении ограничений на проведение отдельных видов банковских и других операций финансовыми организациями", зарегистрированным в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 9125, с использованием для расчета среднего ежемесячного дохода заемщика - физического лица выписки из единого накопительного пенсионного фонда с индивидуального пенсионного счета за последние 6 (шесть) месяцев или информации о получении заемщиком заработной платы через платежные карточки банка в течение 6 (шести) последовательных месяцев, предшествующих дате обращения заемщика, превышает 0,35; 2) просрочка платежей по задолженности по любому действующему или закрытому займу и (или) вознаграждению по нему за последние 24 (двадцать четыре) месяца, предшествующие дате выдачи, составляет более 60 (шестидесяти) календарных дней либо допускалась просрочка платежей более 3 (трех) раз сроком более 30 (тридцати) календарных дней; 3) при ежемесячном мониторинге займов отсутствует информация для расчета, указанная в подпункте 1) или 2) настоящей строки. В случае отсутствия у банка информации, предусмотренной в одном из вышеуказанных подпунктов настоящей строки, займы, выданные физическим лицам, признаются необеспеченными и взвешиваются по степени кредитного риска, согласно настоящей строке	150
80.	Прочие займы, выданные физическим лицам с 1 января 2016 года, в том числе потребительские займы (за исключением ипотечных жилищных займов, займов физическим лицам, указанных в строке 79 настоящей таблицы и беззалоговых потребительских займов, указанных в приложении 5-1 к Нормативам)	100
81.	Вклады в центральных банках стран, имеющих суверенный рейтинг от "ВВ+" до "В-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств, и стран, не имеющих соответствующей рейтинговой оценки	100
82.	Вклады в международных финансовых организациях, имеющих долговой рейтинг от "ВВ+" до "В-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств, и международных финансовых организациях, не имеющих соответствующей рейтинговой оценки	100
83.	Вклады в организациях-резидентах Республики Казахстан, имеющих долговой рейтинг ниже "А-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств, организациях-резидентах Республики Казахстан, не имеющих соответствующей рейтинговой оценки, и организациях-нерезидентах Республики Казахстан, имеющих долговой рейтинг от "ВВВ+" до "ВВ-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств	100
84.	Дебиторская задолженность организаций-резидентов Республики Казахстан, имеющих долговой рейтинг ниже "А-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств, организаций-резидентов Республики Казахстан, не имеющих соответствующей рейтинговой оценки, и организаций-нерезидентов Республики Казахстан, имеющих долговой рейтинг от "ВВВ+" до "ВВ-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств	100
85.	Дебиторская задолженность физических лиц	100
86.	Ценные бумаги, имеющие статус государственных, выпущенные центральными правительствами стран, имеющих суверенный рейтинг от "ВВ+" до "В-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств, и стран, не имеющих соответствующей рейтинговой оценки	100
87.	Ценные бумаги, выпущенные местными органами власти стран, имеющих суверенный рейтинг от "ВВВ+" до "ВВ-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств, и стран, не имеющих соответствующей рейтинговой оценки	100
88.	Ценные бумаги, выпущенные международными финансовыми организациями, имеющими долговой рейтинг от "ВВ+" до "В-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств, и международными финансовыми организациями, не имеющими соответствующей рейтинговой оценки	100
89.	Ценные бумаги, выпущенные организациями-резидентами, имеющими долговой рейтинг ниже "А-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств, организациями-резидентами Республики Казахстан, не имеющими соответствующей рейтинговой оценки, и организациями-нерезидентами Республики Казахстан, имеющими долговой рейтинг от "ВВВ+" до "ВВ-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств	100
90.	Позиции секьюритизации, удерживаемые банком на балансе, и имеющие кредитный рейтинг от "ВВВ+" до "ВВВ-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств, или рейтинговую оценку от "kzBBB+" до "kzBBB-" по национальной шкале агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня по национальной шкале одного из других рейтинговых агентств	100
91.	Ценные бумаги, выпущенные специальной финансовой компанией акционерного общества "Фонд стрессовых активов"	100
92.	Требования по открытым корреспондентским счетам к банкам-резидентам Республики Казахстан, имеющим долговой рейтинг ниже "ВВ-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств, или банку-нерезиденту Республики Казахстан, имеющему долговой рейтинг ниже "ВВ+" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств	100
93.	Начисленное вознаграждение по активам, включенным в IV группу риска	100
94.	Расчеты по платежам	100
95.	Основные средства	100
96.	Материальные запасы	100
97.	Предоплата суммы вознаграждения и расходов	100
V группа
98.	Инвестиции банка в акции (доли участия в уставном капитале), бессрочные финансовые инструменты, субординированный долг юридических лиц, финансовая отчетность которых консолидируется при составлении финансовой отчетности банка в соответствии с международными стандартами финансовой отчетности	100
99.	Сумма всех инвестиций банка, каждая из которых составляет менее 10 (десяти) процентов от выпущенных акций (долей участия в уставном капитале) юридического лица, финансовая отчетность которого не консолидируется при составлении финансовой отчетности банка, не превышающая 10 (десяти) процентов основного капитала	100
100.	Сумма инвестиций банка в простые акции финансовой организации, в которой банк имеет 10 (десять) и более процентов от выпущенных акций (долей участия в уставном капитале), и часть отложенных налоговых активов, признанных в отношении вычитаемых временных разниц, в совокупности не превышающая 17,65 (семнадцать целых шестьдесят пять сотых) процентов разницы основного капитала банка после применения регуляторных корректировок, указанных в пункте 10 Нормативов, и суммы, подлежащей к вычету из основного капитала, указанной в абзацах третьем, четвертом и пятом пункта 11 Нормативов	250
101.	Займы, предоставленные центральным правительствам стран, имеющих суверенный рейтинг ниже "В-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств	150
102.	Займы, предоставленные центральным банкам стран, имеющих суверенный рейтинг ниже "В-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств	150
103.	Займы, предоставленные международным финансовым организациям, имеющим долговой рейтинг ниже "В-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств	150
104.	Займы, предоставленные местным органам власти стран, имеющих суверенный рейтинг ниже "ВВ-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств	150
105.	Займы, предоставленные организациям-нерезидентам, имеющим долговой рейтинг ниже "ВВ-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств, и организациям-нерезидентам, не имеющим соответствующей рейтинговой оценки	150
106.	Займы, выданные с 1 января 2016 года и предоставленные на срок более 1 (одного) года в иностранной валюте организациям-нерезидентам Республики Казахстан, имеющим долговой рейтинг ниже "ВВ-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств, и организациям-нерезидентам Республики Казахстан, не имеющим соответствующей рейтинговой оценки, и не имеющим соответствующей валютной выручки и (или) валютные риски которых не покрыты соответствующими инструментами хеджирования со стороны заемщика	200
107.	Займы, предоставленные нерезидентам Республики Казахстан, являющимся юридическими лицами, зарегистрированными на территории нижеуказанных иностранных государств, или их гражданами: 1) Княжество Андорра; 2) Соединенные Штаты Америки (только в части территорий Американских Виргинских островов, острова Гуам и содружества Пуэрто-Рико); 3) Государство Антигуа и Барбуда; 4) Содружество Багамских островов; 5) Государство Барбадос; 6) Государство Бахрейн; 7) Государство Белиз; 8) Государство Бруней Даруссалам; 9) Объединенные Арабские Эмираты (только в части территории города Дубай); 10) Республика Вануату; 11) Республика Гватемала; 12) Государство Гренада; 13) Республика Джибути; 14) Доминиканская Республика; 15) Новая Зеландия (только в части территории островов Кука и Ниуэ); 16) Республика Индонезия; 17) Испания (только в части территории Канарских островов); 18) Республика Кипр; 19) Федеральная Исламская Республика Коморские Острова; 20) Республика Коста-Рика; 21) Китайская Народная Республика (только в части территорий специальных административных районов Аомынь (Макао) и Сянган (Гонконг); 22) Республика Либерия; 23) Княжество Лихтенштейн; 24) Республика Маврикий; 25) Малайзия (только в части территории анклава Лабуан); 26) Мальдивская Республика; 27) Республика Мальта; 28) Республика Маршалловы острова; 29) Княжество Монако; 30) Союз Мьянма; 31) Республика Науру; 32) Нидерланды (только в части территории острова Аруба и зависимых территорий Антильских островов); 33) Федеративная Республика Нигерия; 34) Португалия (только в части территории островов Мадейра); 35) Республика Палау; 36) Республика Панама; 37) Независимое Государство Самоа; 38) Республика Сейшельские острова; 39) Государство Сент-Винсент и Гренадины; 40) Федерация Сент-Китс и Невис; 41) Государство Сент-Люсия; 42) Королевство Тонга; 43) Соединенное Королевство Великобритании и Северной Ирландии (только в части следующих территорий): Острова Ангилья; Бермудские острова; Британские Виргинские острова; Гибралтар; Каймановы острова; Остров Монтсеррат; Острова Теркс и Кайкос; Остров Мэн; Нормандские острова (острова Гернси, Джерси, Сарк, Олдерни); 44) Республика Филиппины; 45) Демократическая Республика Шри-Ланка	150
108.	Вклады в центральных банках стран, имеющих суверенный рейтинг ниже "В-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств	150
109.	Вклады в международных финансовых организациях, имеющих долговой рейтинг ниже "В-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств	150
110.	Вклады в организациях-нерезидентах, имеющих долговой рейтинг ниже "ВВ-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств, и организациях-нерезидентах Республики Казахстан, не имеющих соответствующей рейтинговой оценки	150
111.	Вклады в организациях-нерезидентах Республики Казахстан, зарегистрированных на территории нижеуказанных иностранных государств: 1) Княжество Андорра; 2) Соединенные Штаты Америки (только в части территорий Американских Виргинских островов, острова Гуам и содружества Пуэрто-Рико); 3) Государство Антигуа и Барбуда; 4) Содружество Багамских островов; 5) Государство Барбадос; 6) Государство Бахрейн; 7) Государство Белиз; 8) Государство Бруней Даруссалам; 9) Объединенные Арабские Эмираты (только в части территории города Дубай); 10) Республика Вануату; 11) Республика Гватемала; 12) Государство Гренада; 13) Республика Джибути; 14) Доминиканская Республика; 15) Новая Зеландия (только в части территории островов Кука и Ниуэ); 16) Республика Индонезия; 17) Испания (только в части территории Канарских островов); 18) Республика Кипр; 19) Федеральная Исламская Республика Коморские Острова; 20) Республика Коста-Рика; 21) Китайская Народная Республика (только в части территорий специальных административных районов Аомынь (Макао) и Сянган (Гонконг); 22) Республика Либерия; 23) Княжество Лихтенштейн; 24) Республика Маврикий; 25) Малайзия (только в части территории анклава Лабуан); 26) Мальдивская Республика; 27) Республика Мальта; 28) Республика Маршалловы острова; 29) Княжество Монако; 30) Союз Мьянма; 31) Республика Науру; 32) Нидерланды (только в части территории острова Аруба и зависимых территорий Антильских островов); 33) Федеративная Республика Нигерия; 34) Португалия (только в части территории островов Мадейра); 35) Республика Палау; 36) Республика Панама; 37) Независимое Государство Самоа; 38) Республика Сейшельские острова; 39) Государство Сент-Винсент и Гренадины; 40) Федерация Сент-Китс и Невис; 41) Государство Сент-Люсия; 42) Королевство Тонга; 43) Соединенное Королевство Великобритании и Северной Ирландии (только в части следующих территорий): Острова Ангилья; Бермудские острова; Британские Виргинские острова; Гибралтар; Каймановы острова; Остров Монтсеррат; Острова Теркс и Кайкос; Остров Мэн; Нормандские острова (острова Гернси, Джерси, Сарк, Олдерни); 44) Республика Филиппины; 45) Демократическая Республика Шри-Ланка	150
112.	Дебиторская задолженность организаций-нерезидентов Республики Казахстан, имеющих долговой рейтинг ниже "ВВ-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств, и организаций-нерезидентов, не имеющих соответствующей рейтинговой оценки	150
113.	Дебиторская задолженность организаций-нерезидентов Республики Казахстан, зарегистрированных на территории нижеуказанных иностранных государств: 1) Княжество Андорра; 2) Соединенные Штаты Америки (только в части территорий Американских Виргинских островов, острова Гуам и содружества Пуэрто-Рико); 3) Государство Антигуа и Барбуда; 4) Содружество Багамских островов; 5) Государство Барбадос; 6) Государство Бахрейн; 7) Государство Белиз; 8) Государство Бруней Даруссалам; 9) Объединенные Арабские Эмираты (только в части территории города Дубай); 10) Республика Вануату; 11) Республика Гватемала; 12) Государство Гренада; 13) Республика Джибути; 14) Доминиканская Республика; 15) Новая Зеландия (только в части территории островов Кука и Ниуэ); 16) Республика Индонезия; 17) Испания (только в части территории Канарских островов); 18) Республика Кипр; 19) Федеральная Исламская Республика Коморские Острова; 20) Республика Коста-Рика; 21) Китайская Народная Республика (только в части территорий специальных административных районов Аомынь (Макао) и Сянган (Гонконг); 22) Республика Либерия; 23) Княжество Лихтенштейн; 24) Республика Маврикий; 25) Малайзия (только в части территории анклава Лабуан); 26) Мальдивская Республика; 27) Республика Мальта; 28) Республика Маршалловы острова; 29) Княжество Монако; 30) Союз Мьянма; 31) Республика Науру; 32) Нидерланды (только в части территории острова Аруба и зависимых территорий Антильских островов); 33) Федеративная Республика Нигерия; 34) Португалия (только в части территории островов Мадейра); 35) Республика Палау; 36) Республика Панама; 37) Независимое Государство Самоа; 38) Республика Сейшельские острова; 39) Государство Сент-Винсент и Гренадины; 40) Федерация Сент-Китс и Невис; 41) Государство Сент-Люсия; 42) Королевство Тонга; 43) Соединенное Королевство Великобритании и Северной Ирландии (только в части следующих территорий): Острова Ангилья; Бермудские острова; Британские Виргинские острова; Гибралтар; Каймановы острова; Остров Монтсеррат; Острова Теркс и Кайкос; Остров Мэн; Нормандские острова (острова Гернси, Джерси, Сарк, Олдерни); 44) Республика Филиппины; 45) Демократическая Республика Шри-Ланка	150
114.	Ценные бумаги, выпущенные центральными правительствами стран, имеющих суверенный рейтинг ниже "В-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств	150
115.	Ценные бумаги, выпущенные местными органами власти стран, суверенный рейтинг которых ниже "ВВ-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств	150
116.	Ценные бумаги, выпущенные международными финансовыми организациями, имеющими долговой рейтинг ниже "В-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств	150
117.	Ценные бумаги, выпущенные организациями-нерезидентами Республики Казахстан, имеющими долговой рейтинг ниже "ВВ-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств, и организациями-нерезидентами Республики Казахстан, не имеющими соответствующей рейтинговой оценки	150
118.	Ценные бумаги, выпущенные организациями-нерезидентами Республики Казахстан, зарегистрированными на территории нижеуказанных иностранных государств: 1) Княжество Андорра; 2) Соединенные Штаты Америки (только в части территорий Американских Виргинских островов, острова Гуам и содружества Пуэрто-Рико); 3) Государство Антигуа и Барбуда; 4) Содружество Багамских островов; 5) Государство Барбадос; 6) Государство Бахрейн; 7) Государство Белиз; 8) Государство Бруней Даруссалам; 9) Объединенные Арабские Эмираты (только в части территории города Дубай); 10) Республика Вануату; 11) Республика Гватемала; 12) Государство Гренада; 13) Республика Джибути; 14) Доминиканская Республика; 15) Новая Зеландия (только в части территории островов Кука и Ниуэ); 16) Республика Индонезия; 17) Испания (только в части территории Канарских островов); 18) Республика Кипр; 19) Федеральная Исламская Республика Коморские Острова; 20) Республика Коста-Рика; 21) Китайская Народная Республика (только в части территорий специальных административных районов Аомынь (Макао) и Сянган (Гонконг); 22) Республика Либерия; 23) Княжество Лихтенштейн; 24) Республика Маврикий; 25) Малайзия (только в части территории анклава Лабуан); 26) Мальдивская Республика; 27) Республика Мальта; 28) Республика Маршалловы острова; 29) Княжество Монако; 30) Союз Мьянма; 31) Республика Науру; 32) Нидерланды (только в части территории острова Аруба и зависимых территорий Антильских островов); 33) Федеративная Республика Нигерия; 34) Португалия (только в части территории островов Мадейра); 35) Республика Палау; 36) Республика Панама; 37) Независимое Государство Самоа; 38) Республика Сейшельские острова; 39) Государство Сент-Винсент и Гренадины; 40) Федерация Сент-Китс и Невис; 41) Государство Сент-Люсия; 42) Королевство Тонга; 43) Соединенное Королевство Великобритании и Северной Ирландии (только в части следующих территорий): Острова Ангилья; Бермудские острова; Британские Виргинские острова; Гибралтар; Каймановы острова; Остров Монтсеррат; Острова Теркс и Кайкос; Остров Мэн; Нормандские острова (острова Гернси, Джерси, Сарк, Олдерни); 44) Республика Филиппины; 45) Демократическая Республика Шри-Ланка	150
119.	Позиции секьюритизации, удерживаемые банком на балансе и имеющие кредитный рейтинг от "ВВ+" до "ВВ-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств или рейтинговую оценку от "kzBB+" до "kzBB-" по национальной шкале агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня по национальной шкале одного из других рейтинговых агентств	350
120.	Начисленное вознаграждение по активам, включенным в V группу риска	150


	Приложение к Таблице активов банка, взвешенных по степени кредитного риска вложений

Пояснения к расчету активов банка, подлежащих взвешиванию по степени кредитного риска вложений

1. Вклады, дебиторская задолженность, приобретенные ценные бумаги, займы, по которым у банка имеется обеспечение (в виде активов, указанных в строках 1, 2, 3, 10, 11, 12, 15, 16, 17, 18, 19 и 20 Таблицы активов банка, взвешенных по степени кредитного риска вложений (далее – Таблица), скорректированная стоимость которого составляет не менее 50 (пятидесяти) процентов объема указанных активов, при наличии в банках адекватных систем учета, позволяющих определить скорректированную стоимость обеспечения в соответствии с настоящим пунктом, включаются в расчет активов, взвешенных по степени риска за минусом скорректированной стоимости обеспечения.

Скорректированная стоимость обеспечения (в виде активов, указанных в строках 1, 2, 3, 10, 11, 12, 15, 16, 17, 18, 19 и 20 Таблицы) равняется:

100 (ста) процентам суммы вкладов, в том числе в данном банке, предоставленных в качестве обеспечения;

95 (девяносто пяти) процентам рыночной стоимости ценных бумаг, переданных в обеспечение;

Необеспеченная часть вышеуказанных вкладов, дебиторской задолженности, приобретенных ценных бумаг, взвешивается согласно Таблице по степени риска, соответствующей вкладам, дебиторской задолженности, приобретенным ценным бумагам.

3. Вклады, дебиторская задолженность, приобретенные ценные бумаги, займы, инвестиции, не включенные в расчет инвестиций банка, гарантированные (застрахованные) организациями, имеющими степень риска ниже контрагента, включаются в расчет активов, взвешенных по степени риска (за минусом гарантированной (застрахованной) суммы вкладов, дебиторской задолженности, приобретенных ценных бумаг, займов, инвестиций, не включенных в расчет инвестиций банка) по степени риска должника.

Гарантированная (застрахованная) сумма вкладов, дебиторской задолженности, приобретенных ценных бумаг, займов, инвестиций, не включенных в расчет инвестиций банка, взвешивается по степени риска дебиторской задолженности соответствующего гаранта (страховщика).

4. Вклады, дебиторская задолженность, приобретенные ценные бумаги и займы, указанные в пункте 1 настоящих Пояснений к расчету активов банка, подлежащих взвешиванию по степени кредитного риска вложений (далее - Пояснения), предоставленные нерезидентам Республики Казахстан:

1) зарегистрированным в качестве юридического лица на территории офшорных зон;

3) являющимся гражданами офшорных зон;

взвешиваются по степени риска согласно Таблице, независимо от наличия обеспечения, указанного в пункте 1 Пояснений.

5. Вклады, дебиторская задолженность, приобретенные ценные бумаги и займы, указанные в пункте 1 Пояснений, предоставленные нерезидентам Республики Казахстан:

1) зарегистрированным в качестве юридического лица на территории офшорных зон, но имеющим долговой рейтинг не ниже "АА-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств или соответствующую гарантию головной организации, долговой рейтинг которой не ниже указанного уровня, в обеспечение всей суммы обязательств;

2) являющимся зависимыми от юридических лиц, зарегистрированных на территории офшорных зон, владеющих в отдельности более 5 (пятью) процентами уставного капитала, или дочерними по отношению к юридическому лицу, зарегистрированному на территории офшорной зоны, но имеющему долговой рейтинг не ниже указанного уровня или соответствующую гарантию головной организации, долговой рейтинг которой не ниже указанного уровня, в обеспечение всей суммы обязательств, за исключением требований к нерезидентам Республики Казахстан, являющимся юридическими лицами, зарегистрированными на территории офшорных зон, или их гражданами либо юридическими лицами, зарегистрированными на территории государств, отнесенных Организацией экономического сотрудничества и развития к перечню офшорных территорий, не принявших обязательств по информационному обмену, или их гражданами, или к организациям, являющимся зависимыми от юридических лиц, владеющих в отдельности более 5 (пятью) процентами уставного капитала, либо дочерними по отношению к юридическим лицам, зарегистрированным на территории указанных офшорных зон;

взвешиваются по нулевой степени риска.

6. Для целей расчета активов банка, взвешенных по степени риска вложений:

под потребительским займом понимается заем, предоставленный физическим лицам на приобретение товаров, работ и услуг, не связанных с осуществлением предпринимательской деятельности.

7. Если ценная бумага имеет специальный долговой рейтинг выпуска, то при взвешивании активов банка по степени риска необходимо учитывать рейтинг ценной бумаги.

9. Степень кредитного риска по займу согласно Таблице или Значениям коэффициентов взвешивания по степени кредитного риска вложений по беззалоговым потребительским займам при расчете коэффициента долговой нагрузки согласно приложению 5-1 к Нормативам (далее – Значения) снижается в два раза, если в отношении такого займа заемщиком - физическим лицом осуществляется выполнение плана реабилитации, составленного в соответствии с пунктом 19 постановления Правления Национального Банка Республики Казахстан от 28 июля 2017 года № 136 "Об утверждении Правил предоставления банковских услуг и рассмотрения банками, организациями, осуществляющими отдельные виды банковских операций, обращений клиентов, возникающих в процессе предоставления банковских услуг", зарегистрированного в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 15541.

В случае неисполнения заемщиком-физическим лицом плана реабилитации, указанного в части первой настоящего пункта, заем взвешивается по степени кредитного риска согласно Таблице или Значениям.

10. Активы, включенные в расчет активов, условных и возможных требований и обязательств с учетом рыночного риска в соответствии с пунктом 21 Нормативов, не включаются в расчет активов, условных и возможных обязательств, взвешиваемых по степени кредитного риска, за исключением активов, включенных в расчет финансовых инструментов с рыночным риском, связанным с изменением обменных курсов валют и курсов драгоценных металлов.

ЗҚАИ-ның ескертпесі!

Осы бұйрықтың қолданысқа енгізілу тәртібін 4-т. қараңыз.

Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігінің Басқармасы ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:

1. Осы қаулыға қосымшаға сәйкес Қазақстан Республикасының банк қызметін реттеу мәселелері бойынша өзгерістер енгізілетін нормативтік құқықтық актілерінің тізбесі (бұдан әрі – Тізбе) бекітілсін.

2. Қаржы ұйымдарының әдіснамасы және пруденциялық реттеу департаменті Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен:

1) Заң департаментімен бірлесіп осы қаулыны Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

2) осы қаулыны ресми жарияланғаннан кейін Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігінің ресми интернет-ресурсына орналастыруды;

3) осы қаулы мемлекеттік тіркелгеннен кейін он жұмыс күні ішінде Заң департаментіне осы тармақтың 2) тармақшасында көзделген іс-шараның орындалуы туралы мәліметтерді ұсынуды қамтамасыз етсін.

3. Осы қаулының орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Төрағасының жетекшілік ететін орынбасарына жүктелсін.

4. Осы қаулы, Тізбенің 4-тармағының 2022 жылғы 1 шілдеден бастап қолданысқа енгізілетін екі жүз тоғызыншы, екі жүз оныншы, екі жүз он үшінші және екі жүз жиырма тоғызыншы абзацтарын, Тізбенің 4-тармағының 2023 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізілетін екі жүз он бірінші, екі жүз он екінші, екі жүз он төртінші, екі жүз он бесінші, екі жүз он алтыншы, екі жүз он жетінші, екі жүз он сегізінші, екі жүз он тоғызыншы, екі жүз жиырмасыншы, екі жүз жиырма бірінші, екі жүз жиырма екінші, екі жүз жиырма үшінші, екі жүз жиырма төртінші, екі жүз жиырма бесінші, екі жүз жиырма алтыншы, екі жүз жиырма жетінші, екі жүз жиырма сегізінші, екі жүз отызыншы, екі жүз отыз бірінші, екі жүз отыз екінші, екі жүз отыз үшінші және екі жүз отыз төртінші абзацтарын қоспағанда, 2022 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының
Қаржы нарығын реттеу және дамыту
Агенттігінің Төрағасы

М. Абылкасымова

"КЕЛІСІЛДІ"
Қазақстан Республикасының
Қаржы министрлігі

"КЕЛІСІЛДІ"
Қазақстан Республикасы
Стратегиялық жоспарлау
және реформалар агенттігінің
Ұлттық статистика бюросы

"КЕЛІСІЛДІ"
Қазақстан Республикасының
Ұлттық Банкі

Қазақстан Республикасының
Қаржы нарығын реттеу және
дамыту Агенттігінің Басқармасының
2021 жылғы 30 желтоқсандағы
№ 110 қаулыға қосымша

Қазақстан Республикасының банк қызметін реттеу мәселелері бойынша өзгерістер енгізілетін нормативтік құқықтық актілерінің тізбесі

1. "Ислам банктері үшін пруденциалдық нормативтерді және өзге де сақтауға міндетті нормалар мен лимиттерді, олардың нормативтік мәнін және ислам банктері үшін пруденциалдық нормативтерді және өзге де сақтауға міндетті нормалар мен лимиттерді есеп айырысу әдістемесін белгілеу туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2016 жылғы 30 мамырдағы № 144 қаулысына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 13939 болып тіркелген) мынадай өзгерістер енгізілсін:

көрсетілген қаулымен бекітілген Ислам банктері үшін пруденциалдық нормативтердің нормативтік мәндерінде және өзге де сақтауға міндетті нормалар мен лимиттерде:

7-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"7. Бірінші деңгейдегі капитал негізгі капитал мен қосымша капиталдың сомасы ретінде есептеледі:

1) негізгі капитал:

Нормативтерге 1-1-қосымшаға сәйкес Банк капиталының құрамындағы құралдарды сыныптауға арналған өлшемшарттарда көзделген негізгі капиталдың қаржы құралдарының өлшемшарттарына сәйкес келетін, төленген жай акциялардың;

қосымша төленген капиталдың;

өткен жылдардың бөлінбеген таза пайдасының;

ағымдағы жылдың бөлінбеген таза пайдасының;

Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 6793 болып тіркелген, Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2011 жылғы 31 қаңтардағы № 3 қаулысымен бекітілген Екінші деңгейдегі банктердегі, ипотекалық ұйымдардағы, "Қазақстан Даму Банкі" акционерлік қоғамындағы және Қазақстан Республикасының бейрезидент-банктерінің филиалдарындағы бухгалтерлік есептің үлгі шот жоспарының 3510 "Резервтік капитал" баланстық шоттарындағы қалдықтар сомасы ретінде айқындалатын жинақталған ашылған резервтің;

негізгі құрал-жабдықтарды қайта бағалау резервтерінің және басқа да жиынтық кіріс арқылы әділ құны бойынша есепке алынатын бағалы қағаздардың құнын қайта бағалау резервтерінің;

басқа да жиынтық кіріс арқылы әділ құны бойынша есепке алынатын қарыздардың құнын қайта бағалау резервтерінің;

мынадай реттеуіш түзетулерді шегергенде:

меншікті сатып алынған жай акцияларды;

гудвиллді қоса алғанда, материалдық емес активтерді;

өткен жылдардың және ағымдағы жылдың шығындарын;

шегерілетін уақыт айырмаларына қатысты танылған кейінге қалдырылған салық активтерінің бір бөлігін қоспағанда, кейінге қалдырылған салық міндеттемелерін шегергендегі кейінге қалдырылған салық активін;

басқа да қайта бағалау бойынша резервтердің;

активтерді секьюритилендіру бойынша транзакциялармен байланысты сатудан түскен кірістердің сомасы ретінде есептеледі. Мұндай табыстарға болашақта толық немесе ішінара кірісті күтуге байланысты секьюритилендіру шарттарынан алынған болашақ кезеңдердің табысы жатады;

осындай міндеттеме бойынша кредиттік тәуекелдің өзгеруіне байланысты қаржылық міндеттеменің әділ құнының өзгеруінен түскен кірістердің немесе болған шығындардың;

қосылған капиталдан шегерілуге тиіс, бірақ оның жеткіліксіз деңгейіне байланысты негізгі капиталдан шегерілетін реттеуіш түзетулердің;

Нормативтердің 8-тармағында көрсетілген инвестициялардың сомасы ретінде есептеледі;

2) қосымша капиталға Нормативтерге 2-қосымшаға сәйкес Банк капиталының құрамындағы құралдарды жіктеуге арналған критерийлерде белгіленген критерийлерге сәйкес келетін мерзімсіз шарттар енгізіледі, олардың нәтижесінде бірмезгілде бір тұлғада қаржы активі және екінші тұлғада қаржылық міндеттеме немесе заңды тұлғаның барлық міндеттемелерін басқа тұлғадан шегергеннен кейін қалған оның активтерінің үлесіне құқығын растайтын өзге қаржы құралы (бұдан әрі – мерзімсіз қаржы құралдары) туындайды, сондай-ақ Нормативтерге 2-қосымшаға сәйкес Банк капиталының құрамындағы құралдарды жіктеуге арналған критерийлерде белгіленген критерийлерге сәйкес келетін, ақысы төленген артықшылықты акциялар енгізіледі.

Қосымша капитал мөлшері мынадай реттеуіш түзетулердің:

банктің меншікті мерзімсіз қаржы құралдарына тікелей не жанама тәсілмен жасалатын инвестицияларының;

банктің сатып алынған меншікті артықшылықты акцияларының;

Нормативтердің 8-тармағында көрсетілген инвестициялардың;

екінші деңгейдегі капиталдан шегерілуге тиіс, бірақ оның жеткіліксіз деңгейіне байланысты қосымша капиталдан шегерілетін реттеуіш түзетулердің сомасына азаяды.

Егер банктің қосымша капиталының сомасы шегеруді жүзеге асыру үшін жеткіліксіз болса, онда қалған бөлігі банктің негізгі капиталынан шегеріледі.";

31-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"31. "Бір қарыз алушы" терминін Нормативтердің 34-тармағында көрсетілген, банкте талаптары бар немесе талаптары туындауы мүмкін әрбір жеке және заңды тұлға деп түсіну керек.

Екі немесе одан да көп қарыз алушылардан құралған топтың тәуекел мөлшері, егер қарыз алушылардың әрқайсысының тәуекел мөлшері банктің меншікті капиталының 0,05 (нөл бүтін жүзден бес) пайызынан асатын болса, бір қарыз алушы үшін жиынтықта, сондай-ақ мынадай жағдайлардың бірі болған кезде есептеледі:

қарыз алушылардың бірі ірі қатысушы (акционерлік қоғамда, жауапкершілігі шектеулі серіктестікте немесе қосымша жауапкершілігі бар серіктестікте ірі қатысушы, коммандиттік серіктестікте толық серіктестік, толық серіктестікке қатысушы), үлестес тұлға, жақын туыс (ата-анасы, баласы, асыраушысы, асырап алған баласы, ата-анасы бір және ата-анасы бөлек ағасы-інісі немесе апасы-сіңлісі, атасы, әжесі, немересі), жұбайы (зайыбы), жұбайының (зайыбының) жақын туысы, басқа қарыз алушының бірінші басшысы, не басқа қарыз алушымен мәміле жасауға мүдделі тұлға;

ірі қатысушы, үлестес тұлға, жақын туысы, жұбайы (зайыбы), жұбайының (зайыбының) жақын туысы немесе қарыз алушының бірінің бірінші басшысы не бір қарыз алушымен мәміле жасауға мүдделі, ірі қатысушы болып табылатын тұлға, үлестес тұлға, жақын туысы, жұбайы (зайыбы), жұбайының (зайыбының) жақын туысы немесе бірінші басшысы болып табылады не ірі қатысушының, үлестес тұлғаның, жақын туысының, жұбайының (зайыбының), жұбайының (зайыбының) жақын туысының немесе басқа қарыз алушының бірінші басшысының не басқа қарыз алушымен мәміле жасауға мүдделі тұлғаның мәміле жасауға мүдделі тұлғасы болып табылады;

қарыз алушылардың бірінің банктен қарызға алған ақшасын басқаға пайдалануға беретін қарыз берушінің меншікті капиталынан асатын мөлшерде бергендігін растайтын жеткілікті негіздер бар болса;

қарыз алушылардың банктің қарыз алушылары болып табылмайтын сол бір үшінші тұлғаға пайдалануға осы қарыз алушылардың жиынтық меншікті капиталынан асатын мөлшердегі банктен алынған қарызды бірлесіп немесе жекелей бергенін растайтын жеткілікті негіздер бар болса;

қарыз алушылар бір-бірімен қарыз алушылардың бірінің (Қазақстан Республикасының банктерін қоспағанда) ортақ не басқа қарыз алушының міндеттемелері бойынша оның активтерінің 10 (он) пайызынан асатын сомада субсидиарлық жауапкершілігі бар болатындай байланысты болса;

бір қарыз алушының лауазымды тұлғасы банктің басқа қарыз алушыларының қызметіне қаржылық жағынан мүдделі болса;

қарыз алушылар бір-бірімен бірлескен қызмет туралы шарт не бірлескен қызмет туралы шарттың белгілері бар өзге құжат арқылы байланысты болса;

қарыз алушылар сақтандыру полистері, резервтік аккредитивтер, кепілгерліктер, сондай-ақ "ДАМУ" кәсіпкерлікті дамыту қоры" акционерлік қоғамының, "Самұрық-Қазына" ұлттық әл-ауқат қоры" акционерлік қоғамының, "Бәйтерек" "ұлттық басқарушы холдингі" акционерлік қоғамының және олардың еншілес ұйымдарының, "Проблемалық кредиттер қоры" акционерлік қоғамының, Қазақстан Республикасының кәсіпкерлікті дамыту және қолдау институттарының, экспортты қолдау жөніндегі функцияларды жүзеге асыратын ұлттық компанияның, Standard & Poor's агенттігінің (Стандарт энд Пурс) "B"- дан төмен емес рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар халықаралық қаржы ұйымдарының, қаржы ұйымдарының, Қазақстан Республикасының бейрезидент-банктерінің кепілдіктері түрінде берілген жалпы қамтамасыз етудің болу жағдайларын қоспағанда, өздерінің міндеттемелері үшінші тұлғаға тиесілі жалпы кепілдік мүлкімен қамтамасыз етілетіндей не олардың міндеттемелері бойынша қамтамасыз ету ретінде бір тұлғаның кепілдігі және (немесе) кепілгерлігі ұсынылатындай етіп байланысты болса;

қарыз алушылар сақтандыру полистері, резервтік аккредитивтер, кепілгерліктер, сондай-ақ "ДАМУ" кәсіпкерлікті дамыту қоры" акционерлік қоғамының, "Самұрық-Қазына" ұлттық әл-ауқат қоры" акционерлік қоғамының, "Бәйтерек" "ұлттық басқарушы холдингі" акционерлік қоғамының және олардың еншілес ұйымдарының, "Проблемалық кредиттер қоры" акционерлік қоғамының, Қазақстан Республикасының кәсіпкерлікті дамыту және қолдау институттарының, экспортты қолдау жөніндегі функцияларды жүзеге асыратын ұлттық компанияның, Standard & Poor's агенттігінің (Стандарт энд Пурс) "B"- дан төмен емес рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар халықаралық қаржы ұйымдарының, қаржы ұйымдарының, Қазақстан Республикасының бейрезидент-банктерінің кепілдіктері түрінде берілген қамтамасыз етудің болу жағдайларын қоспағанда, қарыз алушылардың бірі басқа қарыз алушының міндеттемелерін қамтамасыз етуге кепіл мүлкін, кепілдік, кепілгерлік бергендей байланысты болса;

төмендегі талаптардың біріне сәйкес келетін қарыз алушылар:

мынадай мемлекеттердің аумағында: Андорра князьдігінде, Лихтенштейн князьдігінде, Либерия Республикасында, Монако князьдігінде, Маршалл аралдарында (Маршалл аралдары республикасында) тіркелген заңды тұлғалар немесе олардың азаматтары болып табылады;

Экономикалық ынтымақтастық және даму ұйымы ақпарат алмасу жөнінде міндеттеме қабылдамаған оффшорлық аймақтардың тізбесіне енгізілген мемлекеттердің аумағында тіркелген заңды тұлғалар немесе олардың азаматтары болып табылады;

тіркелген немесе осы тармақтың екінші бөлігінің он үшінші және он төртінші абзацтарында көрсетілген мемлекеттердің азаматтары болып табылатын ірі қатысушылары, үлестес тұлғалары, жақын туыстары, бірінші басшылары не осы қарыз алушылармен мәміле жасауға мүдделі тұлғалары бар;

қарыз алушылар бір-бірімен Қазақстан Республикасының заңнамалық актілерінде көзделген басқа негіздер бойынша байланысты болса;

қарыз алушылар жылжымайтын мүлік құрылысы жөніндегі жобаның тапсырыс берушісін, салынып жатқан объектінің құрылысына үлестік қатысушыларды және үлестік қатысушылардың кепілгерлерін қоса алғанда, жылжымайтын мүлік құрылысы жөніндегі жобаның қатысушылары болып табылады. Осы абзацта аталған қарыз алушылар тобы құрған бір қарыз алушының тәуекел мөлшері салынып жатқан объектінің құрылысына үлестік қатысушылардың және (немесе) үлестік қатысушылардың кепілгерлерінің қатысуымен жасалған топ үшін Нормативтің осы тармағының екінші бөлігінің екінші, үшінші, төртінші, бесінші, алтыншы, жетінші, сегізінші, тоғызыншы, оныншы, он бірінші, он екінші, он үшінші, он төртінші, он бесінші және он алтыншы абзацтарына сәйкес бір қарыз алушының тәуекел мөлшерінің жиынтық есебіне қабылданбайды.";

53-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"53. Банктердің Қазақстан Республикасының бейрезиденттері алдындағы міндеттемелерге капиталдандырылуы k7 коэффициентімен сипатталады. Коэффициенттің ең жоғары мәні 1 мөлшерінде белгіленеді.

k7 коэффициенті Қазақстан Республикасының бейрезиденттері алдындағы қысқа мерзімді міндеттемелер сомасының банктің меншікті капиталына қатынасы ретінде есептеледі.

Осы коэффициентті есептеу мақсатында Қазақстан Республикасының бейрезиденттері алдындағы міндеттемелер сомасына мыналар енгізіледі:

Қазақстан Республикасының бейрезиденттері алдындағы талап етуге дейінгі міндеттемелер, оның ішінде есеп айырысуды жүзеге асыру мерзімі белгіленбеген міндеттемелер;

Қазақстан Республикасының бейрезиденттері алдындағы, қоса алғанда 1 (бір) жылға дейінгі бастапқы өтеу мерзімі бар мерзімді міндеттемелер;

кредитордың міндеттемелерді мерзімінен бұрын өтеуді талап ету құқығымен Қазақстан Республикасының бейрезиденттері алдындағы мерзімді міндеттемелер, оның ішінде жеке және заңды тұлғалардың мерзімді және шартты депозиттерін қоспағанда, банктердің мерзімді және шартты депозиттері.

Осы коэффициентті есептеу мақсатында Қазақстан Республикасының бейрезиденттері алдындағы міндеттемелер сомасынан мыналар алып тасталады:

бейрезидент заңды тұлғалардың ағымдағы шоттары;

өз қызметін Қазақстан Республикасының аумағында жүзеге асыратын, Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 17274 болып тіркелген Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2018 жылғы 29 маусымдағы № 139 қаулысымен бекітілген Екінші деңгейдегі банктердің, Қазақстанның Даму Банкінің, Қазақстан Республикасы бейрезидент-банктері филиалдарының, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары филиалдарының және ипотекалық ұйымдардың Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкіне қаржы секторына шолуды қалыптастыруға арналған мәліметтерді ұсынуы жөніндегі нұсқаулыққа сәйкес экономиканың "басқа қаржы ұйымдары – коды 5", "мемлекеттік қаржылық емес ұйымдар – коды 6", "мемлекеттік емес қаржылық емес ұйымдар – коды 7" және "үй шаруашылықтарына қызмет көрсететін коммерциялық емес ұйымдар – коды 8" секторларына кіретін шетел компанияларының филиалдары мен өкілдіктері алдындағы қысқа мерзімді міндеттемелер;

халықаралық қаржы ұйымдары болып табылатын Қазақстан Республикасының бейрезиденттері алдындағы қысқа мерзімді міндеттемелер;

халықаралық есеп айырысу жүйелері (ClearstreamBanking S.A. (Клирстрим Банкинг) и EuroclearBankSA/NV (Евроклир Банк) болып табылатын Қазақстан Республикасының бейрезиденттері алдындағы қысқа мерзімді міндеттемелер.";

2-қосымшаға сәйкес Салымдардың кредиттiк тәуекел дәрежесi бойынша мөлшерленген банк активтерiнiң кестесi осы Қазақстан Республикасының банк қызметін реттеу мәселелері бойынша өзгерістер енгізілетін нормативтік құқықтық актілерінің тізбесіне (бұдан әрі – Тізбе) 1-қосымшаға сәйкес редакцияда жазылсын.

2. "Банктің пруденциялық нормативтерінің және сақталуы міндетті өзге де нормалары мен лимиттерінің нормативтік мәндері мен оларды есептеу әдістемелерін, капиталының мөлшерін және Ашық валюталық позицияны есептеу қағидалары мен оның лимиттерін белгілеу туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2017 жылғы 13 қыркүйектегі № 170 қаулысына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15886 болып тіркелген) мынадай өзгерістер енгізілсін:

көрсетілген қаулымен бекітілген Банктің пруденциялық нормативтерінің және сақталуы міндетті өзге де нормалары мен лимиттерінің нормативтік мәндерінде мен оларды есептеу әдістемелерінде:

54-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"54. "Бір қарыз алушы" деген терминді оған банктің талаптары бар немесе Нормативтердің 57-тармағында көрсетілген талаптар туындауы мүмкін әрбір жеке немесе заңды тұлға деп түсіну керек. 2 (екi) немесе одан да көп қарыз алушылардан тұратын топ үшін тәуекел мөлшерi егер қарыз алушылардың әрқайсысының тәуекел мөлшерi банктiң меншiктi капиталының 0,05 (нөл бүтін жүзден бес) пайызынан асатын болса, сондай-ақ мынадай жағдайлардың бiрi болғанда 1 (бiр) қарыз алушыға сияқты жиынтықты түрде есептеледi:

1) қарыз алушылардың бiрi басқа қарыз алушының iрi қатысушысы (акционерлiк қоғамда, жауапкершiлiгi шектеулi серiктестiкте немесе қосымша жауапкершiлiгi бар серiктестiкте iрi қатысушы; коммандиттiк серiктестiкте толық серіктес; толық серiктестiкке қатысушы), үлестес тұлғасы, жақын туысы (ата-анасы, баласы, асыраушысы, асырап алған баласы, туған және туысқан бауыры немесе қарындасы (апасы, қарындасы), атасы, әжесi, немересi), жұбайы (зайыбы), жұбайының (зайыбының) жақын туысы, бiрiншi басшысы не басқа қарыз алушымен мәмiле жасауға мүдделi тұлға болып табылады;

2) бiр қарыз алушының iрi қатысушысы, үлестес тұлғасы, жақын туысы, жұбайы (зайыбы), жұбайының (зайыбының) жақын туысы немесе бiрiншi басшысы не бiр қарыз алушымен мәмiле жасауға мүдделi тұлға басқа қарыз алушының iрi қатысушысы, үлестес тұлғасы, жақын туысы, жұбайы (зайыбы), жұбайының (зайыбының) жақын туысы немесе бiрiншi басшысы не басқа қарыз алушымен мәмiле жасауға мүдделi тұлға болып табылады;

3) бiр қарыз алушының iрi қатысушысы, үлестес тұлғасы, жақын туысы, жұбайы (зайыбы), жұбайының (зайыбының) жақын туысы немесе бiрiншi басшысы не бiр қарыз алушымен мәмiле жасауға мүдделi тұлға басқа қарыз алушының не басқа қарыз алушымен мәмiле жасауға мүдделi тұлғаның iрi қатысушысының, үлестес тұлғасының, жақын туысының, жұбайының (зайыбының), жұбайы (зайыбы) жақын туысының немесе бiрiншi басшысының iрi қатысушысы, үлестес тұлғасы, жақын туысы, жұбайы (зайыбы), жұбайының (зайыбының) жақын туысы немесе бiрiншi басшысы не мәмiле жасауға мүдделi тұлғасы болып табылады;

4) қарыз алушылардың бiрi өзі банктен қарызға алған ақшасын беретін қарыз алушының меншiктi капиталынан асатын мөлшерде басқаға пайдалануға бергендiгiн растайтын жеткiлiктi негіздер бар;

5) қарыз алушылар банктен қарызға алған қаражатын банктiң қарыз алушысы болып табылмайтын сол бiр үшiншi тұлғаға осы қарыз алушылардың жиынтық меншiктi капиталынан асатын мөлшерде бiрлесiп немесе жекелей бергенiн растайтын жеткiлiктi негіздер бар;

6) қарыз алушылар қарыз алушылардың бiрi (Қазақстан Республикасының банктерiнен басқа) басқа қарыз алушының мiндеттемелерi бойынша өз активтерiнiң 10 (он) пайызынан асатын сомада ортақ не субсидиарлық жауапкершілік атқаратындай болып байланысты болған;

7) бiр қарыз алушының лауазымды тұлғасы банктiң басқа қарыз алушыларының қызметiне қаржылық жағынан мүдделiлігі болған;

8) қарыз алушылар бiр-бiрiмен бiрлескен қызмет туралы шартпен не бiрлескен қызмет туралы шарттың белгiлерi бар өзге құжатпен байланысты болған;

9) қарыз алушылар сақтандыру полистері, резервтік аккредитивтер, кепілгерліктер, сондай-ақ "ДАМУ" кәсіпкерлікті дамыту қоры" акционерлік қоғамының, "Самұрық-Қазына" ұлттық әл-ауқат қоры" акционерлік қоғамының, "Бәйтерек" "ұлттық басқарушы холдингі" акционерлік қоғамының және олардың еншілес ұйымдарының, "Проблемалық кредиттер қоры" акционерлік қоғамының, Қазақстан Республикасының кәсіпкерлікті дамыту және қолдау институттарының, экспортты қолдау жөніндегі функцияларды жүзеге асыратын ұлттық компанияның, Standard & Poor's агенттігінің (Стандарт энд Пурс) "B"- дан төмен емес рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар халықаралық қаржы ұйымдарының, қаржы ұйымдарының, Қазақстан Республикасының бейрезидент-банктерінің кепілдіктері түрінде берілген қамтамасыз етудің болу жағдайларын қоспағанда, өздерінің міндеттемелері үшінші тұлғаға тиесілі жалпы кепілдік мүлкімен қамтамасыз етілетіндей не қамтамасыз ету ретінде бір тұлғаның кепілдігі және (немесе) кепілгерлігі ұсынылатындай етіп байланысты болса;

10) қарыз алушылар сақтандыру полистері, резервтік аккредитивтер, кепілгерліктер, сондай-ақ "ДАМУ" кәсіпкерлікті дамыту қоры" акционерлік қоғамының, "Самұрық-Қазына" ұлттық әл-ауқат қоры" акционерлік қоғамының, "Бәйтерек" "ұлттық басқарушы холдингі" акционерлік қоғамының және олардың еншілес ұйымдарының, "Проблемалық кредиттер қоры" акционерлік қоғамының, Қазақстан Республикасының кәсіпкерлікті дамыту және қолдау институттарының, экспортты қолдау жөніндегі функцияларды жүзеге асыратын ұлттық компанияның, Standard & Poor's агенттігінің (Стандарт энд Пурс) "B"- дан төмен емес рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар халықаралық қаржы ұйымдарының, қаржы ұйымдарының, Қазақстан Республикасының бейрезидент-банктерінің кепілдіктері түрінде берілген қамтамасыз етудің болу жағдайларын қоспағанда, қарыз алушылардың бірі басқа қарыз алушының міндеттемелерін қамтамасыз ету үшін кепіл мүлкін, кепілдік, кепілгерлік беретін етіп байланысты болса;

11) қарыз алушылар:

мынадай мемлекеттердің: Андорра князьдігі, Лихтенштейн князьдігі, Либерия Республикасы, Монако князьдігі, Маршалл аралдары (Маршалл аралдары Республикасы) аумақтарында тіркелген заңды тұлғалар немесе олардың азаматтары болып табылады, не;

Экономикалық ынтымақтастық және даму ұйымы ақпарат алмасу жөнінде міндеттемелер қабылдамаған оффшорлық аумақтар тізбесіне жатқызған мемлекеттердің аумағында тіркелген заңды тұлғалар немесе олардың азаматтары болып табылады, не;

ірі қатысушылары, үлестес тұлғалары, жақын туыстары, бірінші басшылары не осы тармақшаның екінші және үшінші абзацтарында көрсетілген мемлекеттерде тіркелген немесе азаматтары болып табылатын осы қарыз алушылармен мәмілелер жасасуға мүдделі тұлғалары бар;

12) қарыз алушылар өзара бiр-бiрiмен Қазақстан Республикасының заңнамалық актiлерiнде көзделген басқа негiздер бойынша байланысты болған;

13) қарыз алушылар жылжымайтын мүлiк құрылысы жөнiндегi жобаның тапсырыс берушiсін, салынып жатқан объект құрылысы бойынша үлескерлiк қатысушыларды және үлескерлiк қатысушылардың кепілгерлерін қоса алғанда жылжымайтын мүлiк құрылысы жөнiндегi жобаның қатысушылары болып табылады. Осы тармақшада аталған қарыз алушылар тобы құрған бiр қарыз алушыға келетін тәуекелдің мөлшерi салынып жатқан объектiнiң құрылысы бойынша үлескерлiк қатысушылар - жеке тұлғалардың және (немесе) үлескерлiк қатысушылар кепілгерлерінің қатысуымен құрылған топ үшiн осы тармақтың 1), 2), 3), 4), 5), 6), 7), 8), 9), 10), 11) және 12) тармақшаларына сәйкес бiр қарыз алушыға сияқты келетін тәуекел мөлшерiнiң жиынтық есебiне қабылданбайды.";

88-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"88. Банктің ішкі активтері активтерді (ақшаны) және Қазақстан Республикасының резиденттеріне қойылатын талаптарды (орналастырылған салымдар, берілген қарыздар, үлестік және борыштық бағалы қағаздар, дебиторлық берешек), Қазақстан Республикасының резиденттері заңды тұлғалардың жарғылық капиталына қатысуды, материалдық емес активтерді және тазартылған бағалы металдарды, Қазақстан Республикасының аумағында орналасқан (тұрған) жылжымалы және жылжымайтын мүлікті, экспортты қолдау жөніндегі функцияларды жүзеге асыратын және Қазақстан Республикасы Үкіметінің мемлекеттік кепілдігі бар ұлттық компаниямен жасалған сақтандыру төлемдері жөніндегі міндеттемелерді сөзсіз және қайтарып алынбайтын орындау туралы тармақтары бар сақтандыру шарттарымен қамтамасыз етілген, Қазақстан Республикасынан өңделген тауарлар мен көрсетілетін қызметтердің экспортын қаржыландыру үшін берілген қарыздар бойынша Қазақстан Республикасының бейрезиденттеріне қойылатын талаптарды, сондай-ақ халықаралық қаржы ұйымдарының теңгемен шығарылған және "Қазақстан қор биржасы" акционерлік қоғамының сауда жүйесінде саудаланатын облигацияларын білдіреді.

Банктің ішкі міндеттемелері Қазақстан Республикасының резиденттері алдындағы реттелген борышты, Қазақстан Республикасының резиденттеріндегі мерзімсіз қаржы құралдарын, банк шығарған, бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорының портфеліндегі борыштық бағалы қағаздарды және кастодиандық шарт негізінде банк қабылдаған қаражаттың инвестицияланбаған қалдықтарын қоспағанда, Қазақстан Республикасының резиденттері алдындағы міндеттемелерді білдіреді.

Банктер қаражатының бір бөлігін ішкі активтерге орналастыру бойынша коэффициентті есептеу мақсаттары үшін Нормативтердің 86 және 87-тармақтарына сәйкес төмендегілердің:

жарғылық капиталдың, не;

Қазақстан Республикасының бейрезидент-еншілес ұйымдарының реттелген борышына инвестициялар, Қазақстан Республикасының бейрезидент-еншілес ұйымдарының акциялары шегерілген, бухгалтерлік баланстың деректеріне сәйкес меншікті капиталдың 0,75-ке көбейтілген ең аз шамасы пайдаланылады.";

5-қосымшаға сәйкес Салымдардың кредиттік тәуекел дәрежесі бойынша мөлшерленген банк активтерінің кестесі Тізбеге 2-қосымшаға сәйкес редакцияда жазылсын.

3. "Халықаралық қаржылық есептілік стандарттарына және Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік туралы заңнамасының талаптарына сәйкес провизиялар (резервтер) құру қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2017 жылғы 22 желтоқсандағы № 269 қаулысына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 16502 болып тіркелген) мынадай өзгерістер енгізілсін:

көрсетілген қаулымен бекітілген Халықаралық қаржылық есептілік стандарттарына және Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік туралы заңнамасының талаптарына сәйкес провизиялар (резервтер) құру қағидаларында:

2-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"2. Қағидаларда мынадай ұғымдар пайдаланылады:

1) ақшаны толық алмау – шартқа сәйкес қаржы ұйымына тиесілі ақша ағындары және қаржы ұйымы алуды күтіп отырған ақша ағындары арасындағы айырма;

2) берешек – қарыз алушы өтемеген, қарыз шартының талаптарына сәйкес негізгі борыш, есептелген сыйақы және (немесе) өзге төлемдер түріндегі талаптың сомасы;

3) біртекті қаржы активтері – кредиттік тәуекелдің сипаттамаларына ұқсас сипаттамалары бар қаржы активтерінің тобы;

4) дефолт – төлеу мерзімі күнтізбелік 90 (тоқсан) күннен өтіп кеткен мерзімі өткен төлемнің (төлемдердің) болуы не осы тармақшада көзделген бір немесе одан көп жағдайдың болуы. Дефолтты айқындау мақсаттары үшін қаржы ұйымы мынадай ахуалдарды қабылдайды:

қарыз алушының банктегі басқа қарыздары бойынша 90 (тоқсан) күннен астам мерзімі бар мерзімі өткен берешектің болуы;

қарыз алушының қаржылық жағдайының нашарлау көрсеткіші ретінде басқа банктердегі қарыздар бойынша 90 (тоқсан) күннен астам мерзімі бар мерзімі өткен берешектің болуы;

қарыз алушының қаржылық жағдайының нашарлауына байланысты қарыз бойынша сыйақыны есептеуді тоқтата тұру;

қарыз берілген сәттен бастап кредиттік тәуекелдің айтарлықтай ұлғаюына байланысты қарыз алушы берешегінің бір бөлігін және (немесе) бүкіл сомасын есептен шығару;

қарыздарды айтарлықтай дисконтпен сату;

қарызды мәжбүрлеп қайта құрылымдау;

Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес қарыз алушыны банкрот деп тану туралы талап-арыз беру;

Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес қарыз алушының өзін банкрот деп тану туралы сотқа өтініш жасауы;

"Қаржы құралдары" халықаралық қаржылық есептілік стандартына (бұдан әрі – 9-ХҚЕС) сәйкес келетін және Қағидаларға сәйкес бекітілген Провизияларды (резервтерді) есептеу әдістемесінде көзделген өзге жағдайлар;

5) жеке қаржы активі – жалпы баланстық құны есепті күні қаржылық есептіліктің деректеріне сәйкес меншікті капиталдың 0,2 (нөл бүтін оннан екі) пайызынан асатын, бірақ кемінде елу миллион теңге болатын қаржы активі немесе өзара байланысты тарапқа қойылатын талапты білдіретін қаржы активі.

Қаржы ұйымының осы тармақшада көзделген өлшемшарттарға қосымша қаржы активін жеке активтерге жатқызуға арналған қосымша өлшемшарттарды белгілеуіне жол беріледі.

Қаржы ұйымының қаржы активінің жалпы баланстық құнының меншікті капиталға өзге, бірақ меншікті капиталдың 0,2 (нөл бүтін оннан екі) пайызынан аспайтын арақатысын айқындауына жол беріледі.

Қазақстан Республикасы бейрезидент-банктерінің филиалдары үшін меншікті капитал деп бас офис шотының, резервтердің және Қазақстан Республикасы бейрезидент-банкінің филиалы қызметі нәтижелерінің сомасы түсініледі;

6) контрагент – шарт бойынша қаржы ұйымы болып табылмайтын, осы шарт бойынша провизиялар (резервтер) қалыптастыратын тұлға;

7) кредиттік-құнсызданған қаржы активі – 9-"Қаржы құралдары" халықаралық қаржылық есептік стандарттың өлшемшарттарына сәйкес келетін құнсыздану белгілері анықталған қаржы активі;

8) кредиттік скоринг – қарыз алушының кредитке қабілеттілігін сапалық және сандық сипаттамаларға негізделген бағалау;

9) қаржы активінің амортизациялық құны – бастапқыда тану кезінде қаржы активі бағаланатын сома, минус қарыздың негізгі сомасының есебінен төлемдер, плюс (минус) дисконттың (сыйлықақының) жинақталған амортизациясының тиімді пайыздық мөлшерлеме әдісін пайдалана отырып есептелген және зиянға арналған бағалау резерві ескеріле отырып түзетілген өлшемі;

10) қаржы активінің жиынтық баланстық құны – қаржы активінің зиянға арналған бағалау резервінің көлеміне түзетілгенге дейінгі амортизацияланған құны;

11) қарызды қайта құрылымдау – төменде аталған мынадай жағдайлардың кез келгеніне сәйкес қарыз алушының (қосалқы қарыз алушының) қарызға қызмет көрсету бойынша орын алған немесе күтілетін қиыншылықтарды шешу мақсатында қарыз шартының тәртібін және талаптарын кез келген өзгерту:

негізгі борыш және (немесе) сыйақы төлемдері бойынша жиынтығы күнтізбелік 30 (отыз) күннен асатын мерзімге жеңілдік кезеңін беру не ұзарту;

қарыз мерзімін ұзарту;

қайта қаржыландыру;

борышты толық не ішінара аудару;

қарыз бойынша негізгі борыштың және (немесе) сыйақының бір бөлігін есептен шығару немесе кешіру;

сыйақы бойынша мерзімі өткен төлемдерді капиталдандыру;

сыйақы бойынша мерзімі өткен берешекті капиталдандыра отырып, қарыз валютасын бір валютадан екінші валютаға өзгерту (айырбастау);

банкте қарыз бойынша мерзімі өткен және (немесе) мерзімі өтпеген берешекті төлеу үшін жаңа қарыз беру;

қарыз бойынша мерзімі өткен берешек болған жағдайда кредиттік лимитті ұлғайту;

қарыз бойынша сыйақының белгіленген мөлшерлемесін төмендету;

қарыз алушының қаржы ұйымына берілетін кепіл мүлкі есебінен берешек сомасын өтеу нәтижесінде қарыз бойынша берешекті азайту;

Мәжбүрлеп қайта құрылымдау қарыз алушының қаржылық жағдайының нашарлауына байланысты соңғы 12 (он екі) айдағы қайта құрылымдау деп түсіндіріледі.

Қарыз алушының қаржылық жағдайының нашарлауы төменде көрсетілген мынадай бір немесе бірнеше жағдайлардың туындауы деп түсіндіріледі:

ішкі рейтинг моделіне сәйкес қарыз алушының қаржылық жағдайының нашарлауының болуы;

қаржы ұйымы ақша ағындары қарыз алушының қаржылық жағдайының нашарлауының болмау жағдайларын қоспағанда, қарыз алушының қаржы ұйымы алдынған шарттық міндеттемелерін (негізгі борышты және сыйақыны қоса) өтеу үшін жеткіліксіз болады деп болжамдайды;

негізгі борыш және (немесе) сыйақы бойынша күнтізбелік 30 (отыз) күннен асатын мерзімге мерзімі өткен берешектің болуы;

қарыз алушыда мерзімі өткен міндеттемелердің болмауы және қаржы ұйымында қарыз алушының қарыз бойынша оған жеңілдік талаптарын бермей өзінің міндеттемелері бойынша төлем мерзімін бұзуға жол бергені туралы негізделген және расталған ақпарат болса;

қарыз алушының құнсыздану белгілері бар борышының бір бөлігін аудару;

қарыз алушының қаржы ұйымындағы, оның ішінде басқа қаржы ұйымдарындағы қарызы бойынша борыш жүктемесі төмендеген жағдайларды қоспағанда, мерзімі өткен берешекті қайта қаржыландыру;

қарыз алушының қаржылық жағдайының нашарлауына байланысты соңғы қайта құрылымдау немесе қарыз беру сәтінен бастап банктің ішкі құжаттарына сәйкес пайыздық мөлшерлемені Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің базалық мөлшерлемесінен (ұлттық валютамен) төмендету;

айналым қаражатын толықтыруға арналған қаржыландыру жағдайларын қоспағанда, кредиттік желінің мөлшерінен 25 (жиырма бес) пайыздан астам мөлшерде кредитті мақсатсыз пайдалану;

қарыз алушыға және (немесе) қарыз алушымен оның берешегін өтеу бойынша шарттық міндеттемелері бар тұлғаларға қатысты "Оңалту және банкроттық туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес оңалту рәсімдері қолданылады;

нәтижесінде қарыз алушы қаржы ұйымының алдындағы өзінің міндеттемелеріне қызмет көрсету есебінен қарыз алушының активі жоғалған форс-мажор және (немесе) өзге жағдайларда қарыз алушының қайта құрылымдауға өтініш беруі.

Қарызды қайта құрылымдау мынадай жағдайларда мәжбүрлеп жасалған деп табылмайды:

қарыз бойынша есептен шығару, кешіру, төлеу мерзімін кейінге қалдыру, ұзарту, валютаны, өтеу кестесін, сыйақы мөлшерлемесін өзгерту, оның ішінде нарықтық талаптармен сыйақы мөлшерлемесін төмендету нысаналы мемлекеттік бағдарламалардың талаптары шеңберінде жүргізілді;

берешекті ішінара жедел өтеу, бір айдың ішінде жоспарланған төлем күнін (қарыз мерзімін қоса) өзгерту, қарыз мерзімін қысқарту, өтеу әдісін өзгерту, қарыз бойынша базалық көрсеткіштің мөлшерін өзгермелі сыйақы мөлшерлемесімен өзгерту, төлем күнін сол ай шеңберінде кемінде күнтізбелік 30 (отыз) күнге ауыстыру, егер бұл шарттың немесе мемлекеттік бағдарламалардың талаптарында көзделген болса;

12) негізделген және расталатын ақпарат – кемінде 5 (бес жыл) кезеңдегі өткен оқиғалар, ағымдағы сапалық және сандық көрсеткіштер және болашақтағы экономикалық сапалық және сандық көрсеткіштердің болжамдары туралы ақпаратты қоса алғанда, аса көп шығынсыз немесе күш салмай есепті күнгі жағдай бойынша негізделген түрде қолжетімді болып табылатын ақпарат. Кемінде 5 (бес жыл) кезеңдегі, есепті күнгі жағдай бойынша негізделген түрде қолжетімді болып табылатын ақпарат болмаған кезде қаржы ұйымына неғұрлым қысқа кезеңдегі ақпаратты кейіннен кемінде 5 (бес жыл) кезеңдегі өткен оқиғалар туралы ақпаратты жинақтау шартымен пайдалануына рұқсат етіледі. Жеке қаржы активтері бойынша соңғы 3 (үш жылдағы) не қаржы ұйымы операциялық қызметті 3 (үш жылдан) аз жүзеге асырған жағдайда одан аз кезеңдегі контрагенттің қаржылық жай-күйінің мониторингі негізінде болжамдық ағындарды құруға жол беріледі;

13) провизиялар (резервтер) – қаржы активінің амортизацияланған құны бойынша және басқа да жиынтық кіріс арқылы әділ құны бойынша есепке алынатын қаржы активтері бойынша күтілетін және орын алып отырған кредиттік зиян үшін құрылатын бағалау резерві, сондай-ақ міндеттемелердің талаптары бойынша күтілетін кредиттік зиянға қатысты бағалау міндеттемесі;

14) сатып алынған немесе құрылған кредиттік-құнсызданған қаржы активі – бастапқы тану сәтінде құнсыздану туралы растамасы болған, сатып алынған немесе құрылған қаржы активі;

15) уәкілетті орган – қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті орган;

16) шартты міндеттемелер – бұл өтелмеген, кепілдік берумен шығарылған немесе расталған ықтимал міндеттемелер;

17) ішкі рейтингтік модель – қарыз алушының кредитке қабілеттілігін бағалау моделі;

18) "going-concern" әдісі – қарыз алушы ақша ағындарын құруды жалғастыруы күтілетін "қолданыстағы бизнес" қағидаты негізінде бағалау әдісі (қызметтің үздіксіздігі туралы болжам);

19) "gone-concern" әдісі – қарыз алушының операциялық ақша ағындарын тоқтату және кепілдікті қамтамасыз етуді іске асыру күтілетін кезде "тарату құны" қағидаты негізінде бағалау әдісі (операциялық қызметтен нөлдік ақша ағындары туралы жорамал).";

3-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"3. Провизиялар (резервтер) 9 ХҚЕС-ке және Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік туралы заңнамасының талаптарына сәйкес құрылады.

Қаржы активін бастапқы тану кезінде амортизацияланған құны бойынша бағаланатын немесе басқа жиынтық кіріс арқылы әділ құны бойынша бағаланатын қаржы активін жіктеу туралы шешім қабылдау үшін қаржы активі бойынша ақша қаражаты ағындарының SPPI (Solely Payments of Principal and Interest) өлшемшартына сәйкестігін, яғни осы қаржы активі шартының талаптарында тек қана негізгі соманы және сыйақы төлеуді білдіретін ақша ағындарының белгіленген мерзімдерде пайда болуы көзделе ме екендігі тұрғысынан бағалау жүргізіледі.

SPPI-тестінің сандық және сапалық өлшемшарттары қаржы ұйымының ішкі құжаттарында белгіленеді (бұдан әрі – SPPI жөніндегі әдістеме).

SPPI әдістемесінде мыналар қамтылады, бірақ олармен шектелмейді:

1) SPPI-тесттен өтуді анықтау және өлшемшарттар;

2) ақшаның түрлендірілген уақытша құнын бағалау тәсілі;

3) қаржы активінің жіктелуіне әсер етпейтін ең төменгі сипаттамаларды (de minimis) айқындау тәсілдері мен өлшемшарттары (шартта көзделген ақша ағындарына әсер ету елеусіз болып табылады);

4) регресс құқығынсыз активтерді айқындау және өлшемшарттар, негізгі борышты және сыйақыны төлеу ретінде сипатталатын, бірақ нақты активтерге немесе ақша ағындарына инвестициялар болып табылатын шартты ақша ағындары. Қарыз беру кезіндегі қарыз алушының меншікті капиталының төмен немесе нөлдік деңгейі, қарыз беру кезіндегі қарыз алушының операциялық қызметінің төмен немесе нөлдік көрсеткіштері, қарыздың инвестициялық мақсаты, девелопер жобасын қаржыландыру, үшінші тараптың қарызды төлеуінің жоғары ықтималдылығы, басқа компанияның капиталындағы үлеске иелік етуді қаржыландыру, қарызды басқа банкте қайта қаржыландыру, қарыз алушының балансында негізгі бөлікті құрайтын қаржы құралдары осындай активтердің белгілері болып табылады;

5) егер қарыз Қағидалардың осы тармағының 4) тармақшасында көрсетілген белгілерге сәйкес келсе, SPPI-тесттен өту айқындалатын, дефолт тәуекеліне (EAD) ұшыраған талаптар сомасының кепілдік қамтамасыз ету құнына қатынасы ретінде есептелетін кепілмен қамтамасыз етуді жабу коэффицентінің шекті мәндерін (LTV) сақтауға тексеру жүзеге асырылады;

6) міндеттемелердің көп траншты құрылымы кезінде қамтамасыз етудің жеткіліктілігін есептеу тәртібі (кредиттік желі деңгейінде немесе әрбір транш бойынша жеке талдау);

7) Қағидалардың осы тармағының 1), 2, 3), 4), 5) және 6) тармақшаларында айқындалған ақпаратты бағалайтын SPPI-тест сауалнамасы сондай-ақ SPPI-тесттен өту бойынша шешім қабылдау мақсаттары үшін қаржы активінің мынадай сипаттамаларын (бірақ олармен шектелмей) қамтиды:

валюта және мөлшерлеме түрі;

қарызды мерзімінен бұрын өтеу шарттары (мерзімін ұзарту).";

5-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"5. Қаржы активтері және шартты міндеттемелер біртекті және жеке болып жіктеледі.

Жеке қаржы активтері бойынша провизиялар (резервтер) әрбір жеке қаржы активі бойынша бөлек есептелінеді.

Провизияларды (резервтерді) есептеу әдістемесіне сәйкес құнсыздану белгілері жоқ жеке қаржы активтері бойынша Провизияларды (резервтерді) есептеу әдістемесінде белгіленген кредиттік тәуекелдің жалпы сипаттамалары бойынша топтастырылу жүзеге асырылады және провизиялар (резервтер) Провизияларды (резервтерді) есептеу әдістемесінде белгіленген тәртіпке сәйкес есептелінеді.

Біртекті қаржы активтері, шартты міндеттемелер Провизияларды (резервтерді) есептеу әдістемесінде айқындалған кредиттік тәуекелдің жалпы сипаттамалары негізінде топтастырылады.

Провизияларды (резервтерді) есептеу әдістемесі біртекті белгілері бар қарыздардың негізделген және статистикалық тұрғыдан расталған саралауды (статистика жеткілікті болмаған кезде, саралаудың сараптамалық негіздемесіне жол беріледі), сондай-ақ:

1) біртекті белгілері бар қарыздарды саралау үшін пайдаланылатын өлшемшарттар тізімін (өнім түрі, өтеуге дейінгі мерзім, сала және басқа да өлшемшарттар);

2) біртекті белгілері бар қарыздарды саралауды статистикалық тұрғыдан талдауға тәсілдер сипатын (оның ішінде біртектілікті, статистиканың жеткіліктілігін талдау және басқа да құрауыштар), сондай-ақ сараптамалық тәсілді қолдану кезінде сараптамалық тәсіл негізінде саралаудың сипаты мен негіздемесін;

3) әрбір өлшемшарт бойынша шекті мәндерді таңдау өлшемшарттарын;

4) портфельді одан әрі саралауды қажет етпейтін талаптарды (бұл қолданылатын жағдайлар үшін) қамтиды.";

10 және 11-тармақтар мынадай редакцияда жазылсын:

"10. Кредиттік тәуекелдің ұлғаюы мынадай түрде айқындалады:

1) Қағидалардың 7-тармағына сәйкес есептелген қаржы активі бойынша дефолттың басталу тәуекелін бастапқы тану күнгі дефолттың басталу тәуекелімен салыстыру арқылы қаржы активінің күтулі қолданылу мерзімі ішінде дефолттың басталу тәуекелінің өзгеруі бағаланады;

2) шамадан тыс шығындар мен күштерсіз қолжетімді дәлелді және расталған ақпарат талданады, ол бастапқы тану сәтінен бастап кредиттік тәуекелдің айтарлықтай ұлғаюын көрсетеді.

Жеке қаржы активі бойынша кредиттік тәуекелдің едәуір ұлғаюы төменде аталған бір немесе бірнеше жағдайдың басталуы болып табылады:

қарыз алушыда (қоса қарыз алушыда) банктің ішкі әдістемесіне (ішкі модельдеріне) сәйкес кредиттік тәуекелдің ұлғаюына сәйкес келетін ішкі рейтингтің (баллдың) болуы;

есепті күнге қаржы активінің қолданылу мерзімі ішінде дефолт ықтималдығы (PD) бастапқы тану кезінде оның мәнінен расталған статистикалық деректер негізінде қаржы ұйымы айқындаған мөлшерде (бірақ ХҚЕС 9 енгізілген күннен ерте емес), ал статистикалық деректер болмаған жағдайда – кемінде 200 (екі жүз) пайызға асып түседі. Кредиттік тәуекелдің едәуір ұлғаюын бағалау үшін Провизияларды (резервтерді) есептеу әдістемесінің немесе ішкі рейтингтік модельдің айтарлықтай өзгеру жағдайларын қоспағанда, 12 (он екі) ай ішінде 5 (бес) пайыздан асатын дефолт ықтималдығы бар кредиттер ескеріледі. Кредиттік тәуекелдің едәуір ұлғаюын бағалау үшін провизияларды (резервтерді) есептеу әдістемесі немесе ішкі рейтингтік модель айтарлықтай өзгерген жағдайда 12 (он екі) ай ішінде 10 (он) пайыздан асатын дефолт ықтималдығы бар қарыздар ескеріледі;

қаржы ұйымы қаржы ұйымының расталған статистикасы негізінде айқындалған, статистика болмаған жағдайда, егер дефолттың он екі айлық ықтималдығының абсолюттік мәні 20 (жиырма) пайыздан асатын болса, дефолттың абсолюттік ықтималдығының шекті мәнін белгілейді;

негізгі борыш және (немесе) сыйақы бойынша мерзімі 30 (отыз) күнтізбелік күннен асатын мерзімі өткен берешектің болуы;

белгілі бір қаржы активі немесе қолданылуының осындай күтілетін мерзімі бар ұқсас қаржы активтері үшін кредиттік тәуекелдің сыртқы нарықтық көрсеткіштерінің айтарлықтай өзгеруі;

контрагент үшін шартта көзделген жоспарлы төлемдерді жүзеге асыруға экономикалық ынталандыруды ұсынатын міндеттеме немесе кепілдіктер немесе тетіктер сапасы бойынша қамтамасыз ету құнының айтарлықтай өзгеруі, олар контрагент үшін шартта көзделген жоспарлы төлемдерді жүзеге асыруға экономикалық ынталандыруды азайтады немесе өзгеше түрде дефолттың туындау ықтималдығына әсер етеді;

9 ХҚЕС-ке сәйкес келетін және Провизияларды (резервтерді) есептеу әдістемесінде көзделген кредиттік тәуекелдің айтарлықтай ұлғаюының өзге де белгілері.

Төменде аталған бір немесе бірнеше жағдайдың басталуы біртекті қаржы активтері бойынша кредиттік тәуекелдің едәуір ұлғаюы болып табылады:

есепті күнге қаржы активінің қолданылу мерзімі ішінде дефолт ықтималдығы (PD) бастапқы тану кезінде оның мәнінен расталған статистикалық деректер негізінде қаржы ұйымы айқындаған мөлшерде (бірақ ХҚЕС 9 енгізу күнінен ерте емес), ал статистикалық деректер болмаған жағдайда – кемінде 200 (екі жүз) пайызға асып түседі. Кредиттік тәуекелдің едәуір ұлғаюын бағалау үшін Провизияларды (резервтерді) есептеу әдістемесінің айтарлықтай өзгеру жағдайларын қоспағанда, 12 (он екі) ай ішінде 5 (бес) пайыздан асатын дефолт ықтималдығы бар қарыздар ескеріледі. Кредиттік тәуекелдің едәуір ұлғаюын бағалау үшін Провизияларды (резервтерді) есептеу әдістемесі немесе ішкі рейтингтік модель айтарлықтай өзгерген жағдайда 12 (он екі) ай ішінде 10 (он) пайыздан асатын дефолт ықтималдығы бар қарыздар ескеріледі;

қаржы ұйымы меншікті расталған статистика негізінде айқындалған, статистика болмаған жағдайда, дефолттың он екі айлық ықтималдығының абсолюттік мәні 20 (жиырма) пайыздан асатын болса, дефолттың абсолюттік ықтималдығының шекті мәнін белгілейді;

11. Қаржы активі (қаржы активтері) бойынша күтілетін кредиттік зиян кредиттік зиянды бағалау мүмкіндігін ескере отырып сараланған, яғни қаржы активінің (қаржы активтерінің) бүкіл күтілетін қолданыс мерзімі ішінде барлық толық алынбаған ақшаның келтірілген құны болып табылады.

Қаржы активі (қаржы активтері) бойынша күтілетін кредиттік зиян Қағидаларға 1-қосымшаға сәйкес күтілетін кредиттік зиянды есептеу формуласы бойынша есептеледі және төмендегілерді:

1) ықтимал нәтижелердің диапазонын бағалау арқылы белгіленген, ықтималдығы ескерілген бейтарап және сараланған соманы;

2) ақшаның уақытша құнын;

3) шамадан тыс шығындарсыз немесе күш-жігерсіз есепті күнде қолжетімді болатын болжамды макроэкономикалық ақпаратты қоса алғанда, өткен оқиғалар, ағымдағы сапалы және сандық көрсеткіштер және болашақ экономикалық сапалы және сандық көрсеткіштердің болжамы туралы негізделген және расталған ақпаратты көрсететін тәсілмен бағаланады.

Қаржы ұйымының Қағидаларға 1-қосымшаға сәйкес күтілетін кредиттік зиянды есептеу формуласында көзделген көрсеткіштер Провизияларды (резервтерді) есептеу әдістемесіне сәйкес осы тармақтың бірінші және екінші бөліктерінің талаптарына сәйкес келген жағдайда күтілетін кредиттік зиянды есептеу формуласын өзгертуіне және (немесе) толықтыруына жол беріледі.

Қарызды қайта құрылымдау және мәжбүрлі қайта құрылымдау фактісімен, қарыз бойынша мерзімін өткізіп алу күндерінің санымен қоса, бірақ онымен шектелмей, дефолт ықтималдығына (PD) әсер ететін сандық және сапалық факторлар Провизияларды (резервтерді) есептеу әдістемесінде айқындалады.

Қағидаларда, Провизияларды (резервтерді) есептеу әдістемесінде және 9 ХҚЕС-те белгіленген құнсыздануды объективті растау болып табылатын оқиғаларға сәйкес дефолт басталған жағдайда дефолт ықтималдығы (PD) 1-ге тең болып қабылданады.

Дефолт (LGD) жағдайында шығындар деңгейін бағалау кезінде жаңа қарыз беру есебінен қарызды қайта қаржыландыру, сондай-ақ мемлекеттік бағдарламаларды іске асыру шеңберінде алынған қарыздар қарызды өтеу ретінде есепке алынбайды.

LGD бағалау кезінде қаржы ұйымы мыналарды ескереді:

1) шектеу факторларына (меншік құқығын үшінші тұлғаларға беру және басқа да факторлар) байланысты кепіл мүлкін өндіріп алудың мүмкін болмау ықтималдығы және (немесе) өндіріп алуды қолданғаннан кейін кепіл мүлкін сатудың мүмкін болмау ықтималдығы (кепіл мүлкінің қолайсыз сипаттамалары және басқа да факторлар);

2) Қағидалардың 17-тармағына сәйкес өтімділік коэффициенттері не өткізудің нақты және бағаланған құны, өткізу мерзімі мен шығындары туралы тарихи деректер негізінде статистикалық талдауды пайдалана отырып бағаланған өтімділік коэффициенттері;

3) қосымша дисконттарды қолданудың өзге жағдайлары;

4) дисконтталған ақшалай қайтарымдарды есептеу;

5) осы мүлік қайтарымдылығын қамтамасыз ету болып табылатын кепіл мүлкі құнының және қарыз алушы берешегінің арақатынасы;

6) кепіл мүлкін өндіріп алу немесе сату мүмкіндігінің болмауының белгісі болып табылатын кепіл мүлкі болған кезде берешекті толық есептен шығару фактісі;

7) заңды тұлғаларға қарыз бойынша LTV бағаланатын сегменттің LTV-мен салыстырғанда айтарлықтай ауытқуының болуы;

8) кепіл мүлкі болған кезде берешекті толық есептен шығару фактісі кепіл мүлкін өндіріп алу немесе сату мүмкіндігінің болмауының және қайтару деңгейі негізінде LGD қайта бағалау қажеттілігінің белгісі болып табылады;

9) кепіл мүлкін өндіріп алу немесе сату мүмкіндігінің болмауының белгісі болып табылатын кепіл мүлкі болған кезде берешекті есептен шығару деңгейі бойынша негізделген шекті мәндер, бұл қайтару деңгейі негізінде жеке негізде LGD қайта бағалау қажеттілігіне алып келеді.

Дефолт тәуекеліне ұшырайтын талаптар (EAD) есептелген сыйақыны ескере отырып, баланстық міндеттемелерді және кредиттік конверсияның тиісті коэффициентін қолдана отырып, баланстан тыс міндеттемелерді ескереді.

Банктің болашақта қарыздар мен салымдарды EAD есептеу мақсаттары үшін орналастыруы бойынша ықтимал (шартты) міндеттемелер бойынша кредиттік конверсия коэффициенті қаржы ұйымының тарихи деректері негізінде айқындалады. Өзге жағдайларда кредиттік желілер бойынша кредиттік конверсия коэффициенті 1-ді құрайды. Мерзімі өткен берешекті толық өтегенге дейін (15 (он бес) күнтізбелік күннен астам) лимитті автоматты түрде бұғаттау мүмкіндігі болған кезде кредиттік конверсия коэффициенті 0-ді құрайды.

Банктің болашақта қарыздар мен салымдарды орналастыруы бойынша ықтимал (шартты) міндеттемелер бойынша кредиттік конверсия коэффициенті, егер әрбір жеке траншты ресімдеу кезінде банк қарыз алушының қаржылық жай-күйінің өзекті мониторингінің болуын ескере отырып, ішкі және сыртқы ақпарат көздерін тексеру жолымен кредиттік тәуекелдің, кредиттік құнсызданудың айтарлықтай ұлғаю белгілерінің жоқтығын растаса, 0-ді құрайды.

Қаржы ұйымы талдамалық және статистикалық есептермен бекітілген макроэкономикалық факторлардың өзгеруінің негізделген сценарийлерін айқындайды және оларды күтілетін кредиттік шығындарды бағалау кезінде ескереді.

Провизияларды (резервтерді) есептеу әдістемесінде макроэкономикалық сценарийлер мен көрсеткіштерді есептеудің жалпы тәсілдері, сондай-ақ макроэкономикалық сценарийлерді әзірлеу және бекіту кезеңдері қамтылады.

Макроэкономикалық сценарийлер мен көрсеткіштер есептерінің егжей-тегжейлі сипаттамасы банктің ішкі құжаттарында қамтылған.";

14, 15 және 16-тармақтар мынадай редакцияда жазылсын:

"14. Сатып алынған немесе құрылған кредиттік-құнсызданған қаржы активі болып табылмайтын, есепті күндегі жағдай бойынша қолда бар кредиттік зиян қаржы активінің жалпы баланстық құны мен қаржы активі бойынша бастапқы тиімді пайыздық мөлшерлемені пайдалана отырып дисконтталған болашақ ақша ағындарының келтірілген құны арасындағы айырма ретінде және қаржы ұйымының ішкі құжаттарында айқындалған сценарийлерде "going-concern" әдісі мен "gone-concern" әдісі бойынша орташа алынған нәтиженің ықтималдығы ескеріле отырып бағаланады.

"Going-concern" әдісі және "gone-concern" әдісі бойынша сценарийлер мен нәтиженің ықтималдығын айқындауға, "going-concern" әдісі және "gone-concern" әдісі бойынша келтірілген ағындарды есептеуге қойылатын талаптар Провизияларды (резервтерді) есептеу әдістемесінде белгіленеді.

Болашақ ақша ағындарының келтірілген құны Қағидаларға 3-қосымшаға сәйкес болашақ ақша ағындарының келтірілген құнының формуласы бойынша есептеледі.

15. Кредиттік-құнсызданған қаржы активі контрагенттің провизияларды (резервтерді) қалыптастыру күніне қаржы активінің жалпы баланстық құнын қаржы активінің кредиттік-құнсызданған қаржы активтері санатына көшу сәтіндегі берешек сомасына тең немесе одан төмен деңгейге дейін төмендетуге әкеп соғатын кемінде 12 (он екі) ай кезең үшін берешекті өтеген жағдайда және бағалау күніне Провизияларды (резервтерді) есептеу әдістемесінде белгіленген қаржы активінің құнсыздану белгілері негізінде құнсыздануды объективті растау болып табылатын оқиғалар болмаған жағдайда, кредиттік тәуекелдің айтарлықтай ұлғаю белгілері бар қаржы активтері санатына өтеді.

Кредиттік тәуекелдің айтарлықтай ұлғаю белгілері бар қаржы активі контрагенттің провизияларды (резервтерді) қалыптастыру күніне қаржы активінің жалпы баланстық құнын кредиттік тәуекелдің айтарлықтай ұлғаю белгілері бар және қалыптастыру күніне кредиттік тәуекелдің едәуір ұлғаюы провизияларының (резервтерінің) болмауы белгілері бар қаржы активтері санатына көшу сәтіндегі берешек сомасына тең немесе одан төмен деңгейге дейін төмендетуге әкеп соғатын берешекті өтеген жағдайда Қағидалардың 8-тармағына сәйкес олар бойынша күтілетін он екі айлық кредиттік зиянға тең сомада қалыптастырылатын қаржы активтері санатына өтеді.

Құнсыздану сатылары арасындағы қарыздың ауысу (қайта сыныптау) талаптары мынадай талаптардың біреуін немесе бірнешеуін қамтиды, бірақ олармен шектелмейді:

1) оның ішінде қарыз алушының қаржылық жай-күйінің нашарлауы байқалмайтын мәжбүрлі қайта құрылымдау берілген күннен басталатын кезең қаржы ұйымының ішкі құжатында айқындалады және кемінде 12 (он екі) айды құрайды. Ұжымдық негізде бағаланатын жеке тұлғаларға берілген қарыздар бойынша жетінші төлемнен бастап мерзімін өткізіп алуға шығу серпінінің тұрақтанғанын растайтын, жеке тұлғаларға берілген қайта құрылымдалған қарыздарды өтеудің тарихи статистикасы болған кезде кемінде 6 (алты) ай кезеңін пайдалануға рұқсат етіледі. Қағидалардың 16-тармағында айқындалған құнсыздануды объективті растау болып табылатын өзге оқиғалар бойынша – кредиттік құнсыздану сатысының нашарлауына әкеп соққан осы оқиға алып тасталған кезден бастап;

2) құнсыздану кезеңі өзгермейтін жағдайлар (төлемдердің едәуір кейінге қалдырылуы және басқа да жағдайлар);

3) кредиттік құнсызданудан кейін қарыз алушы енгізген төлемдердің жалпы сомасы бұрын мерзімі өткен берешектің мөлшерінен көп немесе тең болады;

4) құнсыздану сатысын жақсарту үшін талап етілетін өзге де талаптар.

16. Жеке қаржы активі бойынша құнсызданудың объективті растамасы болып табылатын мынадай бір немесе бірнеше оқиғаның болуы бағаланады:

1) қарыз алушының айтарлықтай қаржылық қиындықтары:

Жеке тұлғалар үшін:

қарыз алушыда (қоса қарыз алушыда) қаржы ұйымының ішкі әдістемесіне (ішкі модельдеріне) сәйкес құнсыздану деңгейіне сәйкес келетін ішкі рейтингтің (баллдың) болуы;

қарыз алушының (қоса қарыз алушының) кірістері немесе төлем қабілеттілігі деңгейінің едәуір нашарлауы және (немесе) міндеттемелерді өтеу үшін кірістердің жеткіліксіздігі;

еңбек немесе коммерциялық қызметінің болмауы;

қарыз алушыға (қоса қарыз алушыға) материалдық зиян келтірген немесе оған өзге коммерциялық қызметті жалғастыруға мүмкіндік бермейтін факторлардың болуы;

қарыз алушының қайтыс болуы;

кредиттік досьенің болмауы.

Заңды тұлғалар үшін:

қарыз алушыда (қоса қарыз алушыда) банктің ішкі әдістемесіне (ішкі модельдеріне) сәйкес құнсыздану деңгейіне сәйкес келетін ішкі рейтингтің (баллдың) болуы;

төменде атап көрсетілген екі және одан да көп жағдайлар басталған кезде қаржылық есептілікті, ақша қаражатының қозғалысы бойынша үзінді көшірмелерді, мониторингтік есептерді және жалпыға қолжетімді көздерден алынған өзге де ақпаратты талдау кезінде анықталған қарыз алушының елеулі қаржылық қиындықтары туралы негізделген және расталатын ақпараттың болуы:

теріс меншікті капитал;

соңғы 12 (он екі) айда меншікті капиталдың 50 (елу) пайыздан астам азаюы;

соңғы 12 (он екі) айда түсімнің 30 (отыз) пайыздан астамға төмендеуі;

соңғы 12 (он екі) айда ірі клиентті жоғалту және ауыстырудың болмауы;

міндеттемелердің активтерге арақатынасы 0,8-ден астамды құрайды;

пайыздар бойынша шығыстарға EBIT қатынасы (пайыздар мен салықтар шегерілгенге дейінгі пайда) ретінде есептелетін пайыздарды жабу коэффициенті 1,5-тен кемді құрайды;

ағымдағы активтердің ағымдағы міндеттемелерге қатынасы ретінде есептелетін ағымдағы өтімділіктің орташа жылдық коэффициенті соңғы 12 (он екі) айда 1-ден кем болады;

соңғы 12 (он екі) айдағы ақша қаражатының қозғалысы туралы есепке сәйкес теріс орташа жылдық ақша операциялық ағыны;

форс-мажорлық мән-жайлардың, сондай-ақ қарыз алушыға (қоса қарыз алушыға) материалдық залал келтірген, бірақ оның қызметін тоқтатуға әкеп соқпаған өзге де мән-жайлардың болуы;

жаңа қол қойылған қаржылық есептіліктің болмауы (провизияларды есептеуге дейін 6 (алты) айдан ерте емес күнге);

кредиттік досьенің болмауы;

2) шарт талаптарын бұзу, оның ішінде:

негізгі борыш және (немесе) сыйақы бойынша мерзімі күнтізбелік 60 (алпыс) күннен асатын мерзімі өткен берешектің болуы;

айналым қаражатын толықтыруға арналған қаржыландыру жағдайларын қоспағанда, кредиттік желі мөлшерінің 25 (жиырма бес) пайызынан астам қарызды мақсатсыз пайдалану;

3) соңғы 12 (он екі) айдағы қарызды мәжбүрлі қайта құрылымдау;

4) қарыз алушының банкроттығы немесе өзге де қаржылық қайта ұйымдастырылуы ықтималдығының пайда болуы:

қарыз алушының банкроттық туралы өтініш беруі;

қарыз алушының төлем қабілетсіздігі басталған жағдайда оның берешегін өтеу бойынша қарыз алушымен оның берешегін өтеу бойынша шарттық міндеттемелері бар тұлғалар тобының шоғырландырылған қаржылық есептілігі активтерінің 10 (он) пайызынан астам активтерімен қарыз алушының берешегін өтеу бойынша шарттық міндеттемелері бар заңды тұлғаның қарыз алушының төлем қабілетсіздігі басталған жағдайда банкроттық туралы өтініш беруі;

5) Провизияларды (резервтерді) есептеу әдістемесінде белгіленген өзге жағдайлар;

Қаржы ұйымы бір мезгілде мынадай талаптарды орындаған кезде қаржы активтерінің өзге санатына құнсыздану белгілері бар жеке қаржы активін айқындайды:

қаржы ұйымының ішкі құжаттарына сәйкес негізделген дәлелдер мен тиісті есеп айырысуларды көрсете отырып, қаржы ұйымының тәуекелдерді басқару бөлімшесінің жеке қаржы активін кредиттік-құнсызданған қаржы активтері санатына енгізбеу жөніндегі қорытындысының болуы;

қаржыландыру туралы шешім қабылдаған қаржы ұйымының уәкілетті алқалы органының жеке қаржы активінің кредиттік-құнсызданған қаржы активтері санатына жатқызылмауы жөніндегі шешімінің болуы;

қаржы активтерінің өзге санатына жатқызылуы тиіс, құнсыздану белгілері бар жеке қаржы активтерінің жиынтық жалпы баланстық құны қаржы ұйымының меншікті капиталының 5 (бес) пайызынан аспайды.

Рейтингтік бағалаудың үлгісін жасау саласындағы халықаралық ұйымдардың (сарапшылардың) не (немесе) олардың мамандандырылған бөлімшелерінің қатысуымен әзірленген және тестілеуден өткен ішкі рейтинг үлгісі болған кезде, қаржы ұйымы қарыз алушының айтарлықтай қаржылық қиындықтарының бар екендігін анықтау мақсаты үшін ішкі рейтингті пайдаланады.

Рейтингтік бағалаудың үлгісін жасау саласындағы халықаралық ұйымдар (сарапшылар) мыналар болып табылады:

Standard & Poor’s Financial Services LLC (Стандард энд Пурс Файнэншл Сервисез);

Fitch Ratings Inc. (Фич Рейтингс);

Moody’s Investors Service (Мудис Инвесторс Сервис);

Oliver Wyman (Оливер Вайман);

Boston Consulting Group (Бостон консалтинг групп);

McKinsey & Company (Маккинзи энд компани);

Fair, Isaac and Company (FICO) (Фэйр, Исаак энд Компани);

Experian plc. (Экспириан);

Deloitte Touche Tohmatsu Limited (Делойт Туш Томацу Лимитед);

Ernst & Young Global Limited (Эрнст энд Янг Глобал Лимитед);

KPMG (КиПиЭмДжи);

PricewaterhouseCoopers International Limited (ПрайсуотерхаусКуперс Интернэшнл Лимитед).

Рейтингтік модельдердің кемсітушілік қабілетін зерттеу үшін келесі статистикалық құралдардың бірі қолданылады:

GINI-index (Джини-индекс);

AUC (Area Under the Curve - "қисықпен көрсетілген алаң");

Kendall Tau’s (Кендалл Тау);

басқа статистикалық әдістер.

Рейтингтік модель жарамды және келесі өлшемшарттар сақталған кезде пайдалануға рұқсат етіледі:

статистикалық өлшемшарттар келесі мәндердің бірін қабылдаған кезде жақсы кемсітушілік қабілетке ие болады: AUC қисығы > 70 (жетпіс) пайыз, GINI-index > 40 (қырық) пайыз, Kendall Tau ' s > 60 (алпыс) пайыз;

модельді құру үшін пайдаланылатын статистикалық деректердің маңыздылығы кемінде 3 (үш) жылды құрайды;

сандық көрсеткіштердің салмағы кемінде 40 (қырық) пайызды құрайды.

Валидацияны қаржы ұйымының тәуелсіз бөлімшесі не тәуелсіз үшінші тарапты тарта отырып, 2 (екі) жылда кемінде 1 (бір) рет жүзеге асырады.

Рейтингтік модельді валидациялауға жауапты тәуелсіз бөлімше мынадай талаптарға сәйкес келеді:

бөлімше модель құралдарын әзірлеуге және қолдауға, сондай-ақ кредиттік тәуекел процестері мен рәсімдерін өңдеуге арналған басқа функцияларға тәуелсіз;

бөлімше рейтингтер беруге және кредиттеуге қатысатын тұлғаларға тәуелсіз;

бөлімше рейтингтер беруге және кредит беруге жауапты тұлғаларға есеп бермейді;

бөлімше ішкі аудит қызметіне тәуелсіз.

Рейтингтік модель валидациясына қатысушылар мынадай талаптарға сәйкес келеді:

статистика, математика, деректер туралы ғылым немесе онымен байланысты сандық салаларда магистр дәрежесінің (немесе баламасының) болуы;

4 (төрт) жылдан астам қаржы қызметтерінде модельдерді әзірлеу мен тексеру тәжірибесінің болуы;

деректерді өңдеу және талдау құралдарымен және статистикалық құралдармен жұмыс істеудің 4 (төрт) жылдан астам практикалық тәжірибесінің болуы;

4 (төрт) жылдан астам статистикалық талдау, деректердің үлкен көлемін өңдеу және үрдістерді талдау тәжірибесінің болуы.

Толық негіздемелер берілген валидация нәтижелері қаржы ұйымының немесе Қазақстан Республикасының бейрезидент-банкінің басқару органына (Қазақстан Республикасының бейрезидент-банкінің филиалы үшін) ұсынылады.".

4. "Екінші деңгейдегі банктерге, Қазақстан Республикасының бейрезидент-банктерінің филиалдарына арналған тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесін қалыптастыру қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Басқармасының 2019 жылғы 12 қарашадағы № 188 қаулысына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 19632 болып тіркелген) мынадай өзгерістер енгізілсін:

Көрсетілген қаулымен бекітілген, Екінші деңгейдегі банктерге, Қазақстан Республикасының бейрезидент-банктерінің филиалдарына арналған тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесін қалыптастыру қағидаларында:

30-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"30. Кадрлар және сыйақы мәселелері жөніндегі комитет:

1) мүдделер қақтығысын барынша азайтуды ескере отырып, одан әрі банктің директорлар кеңесінің бекітуі үшін банктің ұйымдық құрылымының жобасын;

2) банктің тиісті органының одан әрі бекітуі үшін мүдделер қақтығысын басқару рәсімін және оны іске асыру тетіктерін;

3) нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 7525 болып тіркелген, "Банктің, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының, сақтандыру брокерінің, Қазақстан Республикасы бейрезидент-банкі филиалының, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы филиалының, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру брокері филиалының басшы қызметкерлеріне еңбекақы төлеу, ақшалай сыйақылар, сондай-ақ материалдық көтермелеудің басқа да түрлерін есептеу жөніндегі ішкі саясатына қойылатын талаптарды белгілеу туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2012 жылғы 24 ақпандағы № 74 қаулысына сәйкес кейіннен банктің директорлар кеңесінің бекітуіне шығару үшін банктің басшы қызметкерлеріне еңбек ақы төлеу, ақшалай сыйақы, сондай-ақ банктің басшы қызметкерлерін материалдық тұрғыдан ынталандырудың өзге де түрлерін есептеу жөніндегі саясатты әзірлеу үшін жауапкершілік атқарады".

Сыйақы мөлшері тәуекелдің нәтижеге арақатынасына тікелей байланысты. Мерзімі мен алу ықтималдығы белгісіз болып табылатын болашақ кірістер есебіне сыйақыларды төлеу тәсілдері қабылданған сапалық және сандық көрсеткіштер негізінде мұқият өлшенеді. Сыйақы жүйесі тәуекел дәрежесінің лимиттерін, ішкі рәсімдерді немесе уәкілетті органның талаптарын бұзуды қоса алғанда, барлық тәуекелдерді ескере отырып, тіркелмеген сыйақы мөлшерін өзгерту мүмкіндігін көздейді.";

33-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"33. Банк басқармасы таңдалған бизнес-модельге, қызмет ауқымына, операциялардың түрлері мен күрделілігіне, тәуекел-бейінге және банктің директорлар кеңесі бекіткен ішкі құжаттарға сәйкес банктің ағымдағы қызметіне басшылықты жүзеге асырады. Банк басқармасы мыналарға жауапты:

1) банк стратегиясының орындалуын қамтамасыз ету, банктің директорлар кеңесі бекіткен рәсімдерді, процестер мен саясаттарды сақтау;

2) кейіннен банктің директорлар кеңесінің бекітуіне шығару үшін банк стратегиясының жобасын әзірлеу, сондай-ақ стратегияның орындалуын мониторингтеуді жүзеге асыру және банк стратегиясының ағымдағы нарықтық және экономикалық ахуалын, тәуекел-бейіні мен қаржылық әлеуетке, сондай-ақ Қазақстан Республикасының азаматтық, салық, банктік заңнамасының, Қазақстан Республикасының қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын мемлекеттік реттеу, бақылау және қадағалау туралы заңнамасының, Қазақстан Республикасының валюталық реттеу және валюталық бақылау туралы, төлемдер және төлем жүйелері туралы, зейнетақымен қамсыздандыру туралы, бағалы қағаздар рыногы туралы, бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік туралы, кредиттік бюролар және кредиттік тарихты қалыптастыру туралы, коллекторлық қызмет туралы, депозиттерге міндетті кепілдік беру туралы, қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл туралы, акционерлік қоғамдар туралы заңнамасының талаптарына сәйкестігін бағалау;

3) кейіннен банктің директорлар кеңесінің бекітуіне шығару үшін тиісті жылға арналған банк бюджетінің жобасын әзірлеу;

4) кейіннен банктің директорлар кеңесінің бекітуіне шығару үшін банктің рентабельділігін басқару саясатының жобасын әзірлеу, сондай-ақ банктің және оның қызметкерлерінің аталған саясатты сақтауын мониторингтеуді жүзеге асыру;

5) бекітілген және (немесе) оларға бекітілген қызмет учаскелері бойынша банк қызметкерлеріне өзгерістер мен толықтырулар енгізілген күннен бастап 10 (он) жұмыс күні ішінде банктің стратегиясын, саясаттарын және өзге де ішкі құжаттарын жеткізуді айқындайтын ішкі тәртіпті әзірлеу және банк пен оның қызметкерлерінің Қағидалардың талаптарын сақтауын мониторингтеуді жүзеге асыру;

6) кейіннен банктің директорлар кеңесінің бекітуі үшін банктің кадр саясатын әзірлеу, сондай-ақ оның банктің стратегиясына, ұйымдық құрылымына, тәуекел-бейініне, қол жеткізілген нәтижелерге және Қазақстан Республикасының еңбек, банктік заңнамасының, Қазақстан Республикасының акционерлік қоғамдар туралы заңнамасының талаптарына сәйкестігін мониторингтеуді жүзеге асыру. Кадр саясаты банк қызметіне құзыретті басшы қызметкерлерді тартуды қамтамасыз ететін стандарттарды, шарттар мен тетіктерді белгілейді және мыналарды:

банк қызметіне байланысты үдерістер мен тәуекелдерді басқаруға қабілетті қажетті тәжірибесі, біліктілігі және мінсіз іскерлік беделі бар қызметкердің болуын;

функциялар мен міндеттерді тиімді жүзеге асыру үшін ресурстардың жеткілікті санын қолдауды;

өз міндеттерін орындау барысында мүдделер қақтығысын азайтуды;

бір қызметкерге өкілеттікті шоғырландыру тәуекелін азайтуды;

сыйақыларды, сондай-ақ материалдық тұрғыдан ынталандырулардың өзге түрлерін төлеу тәртібін қоса алғанда, қызметкерлерге еңбекақы төлеудің ішкі тәртібін;

банк қызметкерлері жұмысының тиімділігіне бағалау жүргізуді қамтамасыз етеді;

7) кейіннен директорлар кеңесінің бекітуіне шығару үшін тарифтік саясатты әзірлеу, сондай-ақ банк пен оның қызметкерлерінің тарифтік саясатты сақтауын мониторингтеуді жүзеге асыру;

8) бұдан былай тәуекелдерді басқару жөніндегі комитеттің қарауына және банктің директорлар кеңесінің бекітуіне шығару үшін банктің кредиттік саясатын әзірлеу;

9) қызметтің үздіксіздігін қамтамасыз ету және (немесе) оны қалпына келтіру бойынша жоспарды (жоспарларды) бекіту;

10) банктің директорлар кеңесіне банктің ішкі құжаттарында және Қағидаларда белгіленген басқарманың жұмыс сапасын бақылау және бағалау үшін қажетті ақпаратты ұсыну, оған мыналар:

банктің банк стратегиясында белгіленген мақсаттарға банк басқармасының қол жеткізуі, оларға қол жеткізу үшін кедергі келтіретін себептер бар болса, көрсете отырып;

банк қызметінің банктің директорлар кеңесі бекіткен стратегиялар мен саясатқа сәйкес келуі;

банк қызметінің нәтижелері және оның қаржылық жай-күйі, оның ішінде банк кірістілігінің орнықтылығы (құбылмалығы) туралы ақпарат;

банк қабылдайтын шешімдердің банктің директорлар кеңесі бекіткен рәсімдерге, процестерге және саясатқа сәйкес келмеуі;

тәуекел дәрежесінің бекітілген деңгейлерден асып түсуі және оларды бұзу себептері;

комплаенс-бақылау, тәуекелдерді басқару, ішкі бақылау, ішкі аудит жөніндегі бөлімшелер және сыртқы аудит пен уәкілетті орган анықтаған бұзушылықтар мен кемшіліктердің дер кезінде, толық және сапалы жойылуы туралы, сондай-ақ олардың ұсынымдарының орындалуы туралы ақпарат;

қате, толық емес немесе рұқсатсыз орындалған операцияларды, активтердің сақталуын қамтамасыз ету бойынша қызметтегі кемшіліктерді, қаржылық және реттеушілік есептілікті қалыптастыру кезіндегі қателерді дер кезінде анықтау, банктің ішкі құжаттарының, Қазақстан Республикасының азаматтық, салық, банктік заңнамасы, Қазақстан Республикасының қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын мемлекеттік реттеу, бақылау және қадағалау туралы заңнамасы, Қазақстан Республикасының валюталық реттеу және валюталық бақылау туралы, төлемдер және төлем жүйелері туралы, зейнетақымен қамсыздандыру туралы, бағалы қағаздар рыногы туралы, бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік туралы, кредиттік бюролар және кредиттік тарихты қалыптастыру туралы, коллекторлық қызмет туралы, депозиттерге міндетті кепілдік беру туралы, қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл туралы, акционерлік қоғамдар туралы заңнамасы талаптарының бұзушылықтары, сондай-ақ мүдделер қақтығысын және ішкі асыра пайдалану мен алаяқтықты, оның ішінде банкпен ерекше қарым-қатынастағы адамдарға қатысты жою бөлігінде ішкі бақылаудың жай-күйі туралы ақпарат;

11) банк қызметтерін ұсыну процесінде пайда болатын клиенттердің өтініштерін қарау ішкі тәртібін әзірлеу, сондай-ақ банктің осы тармақта көрсетілген талаптарды сақтауының мониторингін жүзеге асыру үшін жауапты болады. Клиенттердің өтініштерін қараудың ішкі тәртібі Қазақстан Республикасының банктік заңнамасының талаптарын ескереді және мыналарды:

банкке келіп түсетін өтініштерді қабылдау, бастапқы өңдеу, тіркеуді және клиенттердің өтініштеріне жауаптарды қоса алғанда, клиенттердің арыздары (өтініштері) бойынша іс қағаздарын жүргізу рәсімін;

клиенттердің өтініштері бойынша іс қағаздарын жүргізуге жауапты банктің құрылымдық бөлімшесін;

келіп түскен өтініштерді клиенттің өтінішіне жауаптарды өңдеу және жауап дайындау тапсырылатын жауапты құрылымдық бөлімшелерге немесе қызметкерлерге жеткізу (беру) рәсімін;

клиенттердің өтініштерін уақытылы өңдеу мерзімдерін және клиенттердің өтініштеріне жауаптар дайындау мерзімдерін;

клиенттердің өтініштерін қарау және клиенттердің өтініштеріне жауаптар дайындау кезінде банктің құрылымдық бөлімшелерінің өзара іс-әрекеттесудің ішкі тәртібін;

банк клиенттерінен келіп түскен өтініштердің жіктеуішін жүргізудің ішкі тәртібі мен рәсімдері;

12) Қазақстан Республикасының азаматтық заңнамасына сәйкес қаржы құралдары немесе қаржы активтері болып табылмайтын және кімге болмасын талап ету құқығы жоқ криптография және (немесе) компьютерлік есептеу құралдарын қолдана отырып, орталықтандырылмаған ақпараттық жүйеде жасалатын және ескерілетін шамалармен операцияларды қоса алғанда, жоғары тәуекелді операцияларды жүргізуден бас тарту, сондай-ақ өзіне тән тәуекел факторларын ескере отырып, клиентпен іскерлік қатынастарды бұзу рәсімін және (немесе) ішкі тәртібін әзірлеу.

Қазақстан Республикасының бейрезидент-банкінің тиісті атқарушы органы мыналарға жауапты:

1) кейіннен Қазақстан Республикасының бейрезидент-банкінің тиісті басқару органының бекітуіне шығару үшін Қазақстан Республикасының бейрезидент-банкі филиалының стратегиясының жобасын әзірлеу,

2) кейіннен Қазақстан Республикасының бейрезидент-банкінің тиісті басқару органының бекітуіне шығару үшін тиісті жылға арналған Қазақстан Республикасының бейрезидент-банкі филиалының бюджетінің жобасын әзірлеу;

3) кейіннен Қазақстан Республикасының бейрезидент-банкінің тиісті басқару органының бекітуіне шығару үшін Қазақстан Республикасының бейрезидент-банкі филиалының рентабельділігін басқару саясатының жобасын әзірлеу;

4) бекітілген және (немесе) оларға бекітілген қызмет учаскелері бойынша Қазақстан Республикасының бейрезидент-банкі филиалы қызметкерлеріне өзгерістер мен толықтырулар енгізілген күннен бастап 10 (он) жұмыс күні ішінде Қазақстан Республикасының бейрезидент-банкінің стратегиясын, саясаттарын және өзге де ішкі құжаттарын жеткізуді айқындайтын ішкі тәртіпті әзірлеу;

5) кейіннен Қазақстан Республикасының бейрезидент-банкінің тиісті басқару органының бекітуі үшін Қазақстан Республикасының бейрезидент-банкі филиалының кадр саясатын әзірлеу. Кадр саясаты банк қызметіне құзыретті басшы қызметкерлерді тартуды қамтамасыз ететін стандарттарды, шарттар мен тетіктерді белгілейді және мыналарды:

Қазақстан Республикасының бейрезидент-банкі филиалының қызметіне байланысты үдерістер мен тәуекелдерді басқаруға қабілетті қажетті тәжірибесі, біліктілігі және мінсіз іскерлік беделі бар қызметкердің болуын;

функциялар мен міндеттерді тиімді жүзеге асыру үшін ресурстардың жеткілікті санын қолдауды;

өз міндеттерін орындау барысында мүдделер қақтығысын азайтуды;

бір қызметкерге өкілеттікті шоғырландыру тәуекелін азайтуды;

сыйақыларды, сондай-ақ материалдық тұрғыдан ынталандырулардың өзге түрлерін төлеу ішкі тәртібін қоса алғанда, Қазақстан Республикасының бейрезидент-банкі филиалының қызметкерлеріне еңбекақы төлеудің ішкі тәртібін;

Қазақстан Республикасының бейрезидент-банкі филиалының қызметкерлері жұмысының тиімділігіне бағалау жүргізуді қамтамасыз етеді;

6) кейіннен Қазақстан Республикасының бейрезидент-банкінің тиісті басқару органының бекітуіне шығару үшін тарифтік саясатты әзірлеу;

7) бұдан былай тәуекелдерді басқару жөніндегі комитеттің қарауына және Қазақстан Республикасының бейрезидент-банкінің тиісті басқару органының бекітуіне шығару үшін Қазақстан Республикасының бейрезидент-банкі филиалының кредиттік саясатын әзірлеу;

8) Қазақстан Республикасының бейрезидент-банкі филиалы қызметінің үздіксіздігін қамтамасыз ету және (немесе) оны қалпына келтіру бойынша жоспарды (жоспарларды) бекіту;

9) Қазақстан Республикасының бейрезидент-банкі филиалы қызметтерін ұсыну процесінде пайда болатын клиенттердің өтініштерін қараудың ішкі тәртібін әзірлеу. Клиенттердің өтініштерін қараудың ішкі тәртібі Қазақстан Республикасының банктік заңнамасының талаптарын ескереді және мыналарды:

Қазақстан Республикасының бейрезидент-банкі филиалына келіп түсетін өтініштерді қабылдау, бастапқы өңдеу, тіркеуді және клиенттердің өтініштеріне жауаптарды қоса алғанда, клиенттердің арыздары (өтініштері) бойынша іс қағаздарын жүргізу рәсімін;

клиенттердің өтініштері бойынша іс қағаздарын жүргізуге жауапты Қазақстан Республикасының бейрезидент-банкі филиалының құрылымдық бөлімшесін;

клиенттердің өтініштерін уақытында өңдеу мерзімдерін және клиенттердің өтініштеріне жауаптар дайындау мерзімдерін;

клиенттердің өтініштерін қарау және клиенттердің өтініштеріне жауаптар дайындау кезінде Қазақстан Республикасының бейрезидент-банкі филиалының құрылымдық бөлімшелерінің өзара әрекет етуінің ішкі тәртібін;

Қазақстан Республикасының бейрезидент-банкі филиалы клиенттерінің келіп түскен өтініштерінің жіктеуішін жүргізудің ішкі тәртібі мен рәсімдері;

10) Қазақстан Республикасының азаматтық заңнамасына сәйкес қаржы құралдары немесе қаржы активтері болып табылмайтын және кімге болмасын талап ету құқығы жоқ криптография және (немесе) компьютерлік есептеулер құралдарын қолданумен орталықтандырылмаған ақпараттық жүйеде құрылатын және ескерілетін шаралармен операцияларды қоса алғанда, тәуекелі жоғары операциялар өткізуден бас тарту рәсімін және (немесе) ішкі тәртібін әзірлеуді айқындайды, сондай-ақ клиентпен іскерлік қарым қатынасты бұзу орын алатын тәуекел факторлары ескеріліп әзірленеді.

Қазақстан Республикасының бейрезидент-банкі филиалының басшы қызметкерлері таңдалған бизнес-модельге, қызмет ауқымына, операциялардың түрлері мен күрделілігіне, тәуекел-бейініне және Қазақстан Республикасының бейрезидент-банкінің тиісті басқару органы бекіткен ішкі құжаттарға сәйкес Қазақстан Республикасының бейрезидент-банкі филиалының ағымдағы қызметіне басшылықты жүзеге асырады және мыналарға жауапты:

1) Қазақстан Республикасының бейрезидент-банкі филиалы стратегиясының орындалуын қамтамасыз ету, Қазақстан Республикасының бейрезидент-банкі бекіткен рәсімдерді, процестер мен саясаттарды сақтау;

2) стратегияның орындалу мониторингін жүзеге асыру және Қазақстан Республикасының бейрезидент-банкі филиалы стратегиясының ағымдағы нарықтық және экономикалық ахуалын, тәуекел-бейіні мен қаржылық әлеуетке, сондай-ақ Қазақстан Республикасының азаматтық, салық, банктік заңнамасының, Қазақстан Республикасының мемлекеттік реттеу туралы, қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын бақылау және қадағалау туралы заңнамасының, Қазақстан Республикасының валюталық реттеу және валюталық бақылау туралы, төлемдер және төлем жүйелері туралы, зейнетақымен қамсыздандыру туралы, бағалы қағаздар нарығы туралы, бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік туралы, кредиттік бюролар және кредиттік тарихты қалыптастыру туралы, коллекторлық қызмет туралы, депозиттерге міндетті кепілдік беру туралы, қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл туралы заңнамасының талаптарына сәйкестігін бағалау;

3) Қазақстан Республикасының бейрезидент-банкі филиалының және оның қызметкерлерінің Қазақстан Республикасының бейрезидент-банкі филиалының рентабельділігін басқару саясатын сақтау мониторингін жүзеге асыру;

4) Қазақстан Республикасының бейрезидент-банкі филиалы кадр саясатының Қазақстан Республикасының бейрезидент-банкі филиалы стратегиясына, ұйымдық құрылымына, тәуекел-бейініне, қол жеткізілген нәтижелерге және Қазақстан Республикасының еңбек, банктік заңнама талаптарына сәйкестігіне мониторингті жүзеге асыру;

5) Қазақстан Республикасының бейрезидент-банкі филиалы мен оның қызметкерлерінің тарифтік саясатты сақтау мониторингін жүзеге асыру;

6) Қазақстан Республикасының бейрезидент-банкінің тиісті басқару органына Қазақстан Республикасының бейрезидент-банкінің ішкі құжаттарында және Қағидаларда белгіленген Қазақстан Республикасының бейрезидент-банкі филиалының басшы қызметкелерінің жұмыс сапасын бақылау және бағалау үшін қажетті ақпаратты ұсыну, оған мыналар:

Қазақстан Республикасының бейрезидент-банкі филиалының басшы қызметкерлерінің Қазақстан Республикасының бейрезидент-банкі филиалы стратегиясында белгіленген мақсаттарға қол жеткізуі, оларға қол жеткізу үшін кедергі келтіретін себептер бар болса, көрсете отырып;

Қазақстан Республикасының бейрезидент-банкі филиалы қызметінің Қазақстан Республикасының бейрезидент-банкінің тиісті басқару органы бекіткен стратегиялар мен саясатқа сәйкес келуі;

Қазақстан Республикасының бейрезидент-банкі филиалы қызметінің нәтижелері және оның қаржылық жай-күйі, оның ішінде Қазақстан Республикасының бейрезидент-банкі филиалы кірістілігінің тұрақтылығы (құбылмалығы) туралы ақпарат;

Қазақстан Республикасының бейрезидент-банкі филиалы қабылдайтын шешімдердің Қазақстан Республикасының бейрезидент-банкінің тиісті басқару органы бекіткен рәсімдерге, процестерге және саясатқа сәйкес келмеуі;

тәуекел дәрежесінің бекітілген деңгейлерден асып түсуі және оларды бұзу себептері;

комплаенс-бақылау, тәуекелдерді басқару, ішкі бақылау, ішкі аудит бойынша бөлімшелер және сыртқы аудит пен уәкілетті орган анықтаған бұзушылықтар мен кемшіліктерді Қазақстан Республикасының бейрезидент-банкі филиалының басшы қызметкерлерінің дер кезінде, толық және сапалы жоюы туралы, сондай-ақ олардың ұсынымдарының орындалуы туралы ақпарат;

қате, толық емес және рұқсатсыз орындалған операцияларды дер кезінде анықтау, активтердің сақталуын қамтамасыз ету бойынша қызметтегі кемшіліктер, Қазақстан Республикасының бейрезидент-банкі филиалының бухгалтерлік есебінің деректері бойынша есептілікті және реттеушілік есептілікті қалыптастыру кезіндегі қателер, Қазақстан Республикасының бейрезидент-банкі филиалының ішкі құжаттарындағы, Қазақстан Республикасының азаматтық, салық, банктік заңнамасының, Қазақстан Республикасының мемлекеттік реттеу туралы, қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын бақылау және қадағалау туралы заңнамасының, Қазақстан Республикасының валюталық реттеу және валюталық бақылау туралы, төлемдер және төлем жүйелері туралы, зейнетақымен қамсыздандыру туралы, бағалы қағаздар нарығы туралы, бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік туралы, кредиттік бюролар және кредиттік тарихты қалыптастыру туралы, коллекторлық қызмет туралы, депозиттерге міндетті кепілдік беру туралы, қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл туралы заңнамасының талаптарын бұзушылықтар, оның ішінде Қазақстан Республикасының бейрезидент-банкі филиалымен ерекше қарым-қатынастағы адамдарға қатысты бөлігінде ішкі бақылаудың жай-күйі туралы ақпарат;

7) Қазақстан Республикасының бейрезидент-банкі филиалының банктік қызметтерді ұсыну процесінде пайда болатын клиенттердің өтініштерін қараудың ішкі тәртібі талаптарын сақтауының мониторингін жүзеге асыру үшін жауапты болады.

Қазақстан Республикасының бейрезидент-банкінің тиісті атқарушы органы Қазақстан Республикасының бейрезидент-банкінің және Қазақстан Республикасының бейрезидент-банкі филиалының бекітілген ұйымдық құрылымы шеңберінде алқалы органдарға немесе Қазақстан Республикасының бейрезидент-банкі қызметкерлеріне, оның ішінде Қазақстан Республикасының бейрезидент-банкі филиалының қызметкерлеріне берілген міндеттерді тиісінше орындауға жауапты.

Банктің басқармасы банктің бекітілген ұйымдық құрылымы шеңберінде банктің алқалы органдарына немесе қызметкерлеріне берілген міндеттердің тиісінше орындалуына жауапты.";

42-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"42. Кредиттік тәуекелді басқару жүйесінің шеңберінде банк мынадай қағидаттар мен талаптарды басшылыққа алады:

1) директорлар кеңесі және банк тәуекелдерін басқару мәселелері жөніндегі комитет мыналарды қамтамасыз етеді:

провизиялардың жеткіліктілік деңгейін ұстап тұру;

төмендегілермен қамтамасыз етілетін кредиттік тәуекелді бағалау процесін бақылауды жүзеге асыру:

шешімдер қабылдау мақсатында ақпараттың толықтығы мен дәйектілігін қамтамасыз ету бойынша қажетті шаралар қабылдау;

Қазақстан Республикасының азаматтық, салық, банктік заңнамасының, Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік туралы, кредиттік бюролар және кредиттік тарихты қалыптастыру туралы, заңнамасының талаптарын, ішкі саясаттарды және кредиттік тәуекелді басқару бойынша рәсімдерді сақтау;

басқарушылық, реттеушілік және қаржылық есептіліктің толықтығы мен дәйектілігін қамтамасыз ету шараларын қабылдау;

бизнес-бөлімшелерден тәуелсіз қарыздарды бағалау рәсімінің болуы;

қарыздарды бағалау барысында барлық қолжетімді ақпаратты пайдалануға негізделген кредиттік тәуекелдің деңгейі бойынша активтерді сыныптаудың барабар жүйесін бекіту;

кредиттік тәуекелді басқару процесіне қатысушылардың арасында нақты және толық көлемде регламенттелген өзара іс-әрекет рәсімдерінің болуы;

бекітілген провизияларды және ішкі капитал жеткіліктілігін бағалау процесін құру әдістемесінің шеңберінде провизиялар деңгейінің күтілетін залалдарға сәйкестігін бағалау кіретін тиімді ішкі бақылау жүйесін құру;

2) банк кредиттік қызметті және бекітілген кредиттік саясат шеберінде кредиттік тәуекелді басқаруды жүзеге асырады, оған мыналар кіреді, бірақ мұнымен шектелмейді:

банктің кредиттік қызметінің негізгі бағыттары;

кредиттік процестің қатысушылары және олардың жауапкершілік салалары;

кредиттерді қарау және мақұлдау тәртібін қоса алғанда, оның ішінде банкпен ерекше қатынастармен байланысты тұлғаларды кредиттеуге қатысты кредиттік шешімдер қабылдаудың ішкі тәртібі, кредиттік тәуекелдің концентрациясын шектеу мақсатында кредиттеу лимиттері;

қарыз алушының кредиттік қабілеттілігін талдау рәсімі.

Егер жеке тұлғаға берілген қарыздардың және қабылданған шартты міндеттемелердің жиынтық сомасы мөлшері 100 (жүз) миллиард теңгеден асатын банктің меншікті капиталынан 0,01 (нөл бүтін жүзден бір) пайыздан асатын немесе мөлшері 100 (жүз) миллиард теңгеге дейін банктің меншікті капиталынан 0,02 (нөл бүтін жүзден екі) пайыздан асатын болса, банк кредит қабілеттілігіне талдауды төмендегі ақпарат негізінде және мына факторларды ескере отырып (алайда олармен шектелмей) жүзеге асырады:

қарыз алушының тұрақты және жеткілікті кірісінің болуы;

жылжымайтын және басқа мүлігінің болуы;

қарыз берешегінің болуы, оның ішінде басқа кредиторлардың алдында;

борыштық жүктеме;

қарыздар бойынша төлем тәртібі (кредиттік тарих);

қарыз алушының банктің скорингтік жүйелеріндегі рейтингі (бар болса);

басқа да берешегінің болуы;

банктің алдындағы берешекті өтеудің өзге де көздерінің болуы;

банктік шоттар бойынша қалдықтар және операциялар;

білімі және қамтылуы (қызмет саласы) туралы ақпарат;

әлеуметтік-демографиялық сипаттамалары;

ақшаны нысаналы пайдалану туралы ақпарат;

қарыз алушының кірістері туралы қосымша ақпарат.

Егер жеке тұлғаға берілген қарыздардың және қабылдаған шартты міндеттемелердің жалпы сомасы банктің мөлшері 100 (бір жүз) миллиард теңгеден асатын меншікті капиталының 0,01 (нөл бүтін жүзден бір) пайызынан аспайтын немесе банктің мөлшері 100 (бір жүз) миллиард теңгеден аспайтын меншікті капиталының 0,02 (нөл бүтін жүзден екі) пайызынан аспайтын болса, банк кредит қабілеттілігіне талдауды төмендегі ақпарат негізінде және мына факторларды ескере отырып (алайда олармен шектелмей) жүзеге асырады:

қарыз алушының тұрақты және жеткілікті кірісінің болуы;

қарыз берешегінің болуы, оның ішінде басқа кредиторлардың алдындағы;

борыштық жүктеме;

қарыздар бойынша төлем тәртібі (кредиттік тарих);

қарыз алушының банктің скорингтік жүйелеріндегі рейтингі (бар болса);

банктің алдындағы берешекті өтеудің өзге де көздерінің болуы;

банктік шоттар бойынша қалдықтар және операциялар;

білімі және қамтылуы (қызмет саласы) туралы ақпарат;

әлеуметтік-демографиялық сипаттамалары;

ақшаны нысаналы пайдалану туралы ақпарат (бар болса).

Егер заңды тұлғаға ұсынылған қарыздардың және шартты міндеттемелердің жалпы сомасы мөлшері 100 (жүз) миллиард теңгеден асатын банктің меншікті капиталының 0,1 (нөл бүтін оннан бір) пайызынан асатын немесе мөлшері 100 (жүз) миллиард теңгеден аспайтын банктің меншікті капиталының 0,2 (нөл бүтін оннан екі) пайызынан асатын болса банк кредит қабілеттілігіне талдауды төмендегі ақпарат негізінде және мына факторларды ескере отырып (алайда олармен шектелмей) жүзеге асырады:

қарыз алушы-заңды тұлғалардың қаржылық есептілігін және негізгі қаржылық коэффициенттерін (рентабельділігі, меншікті және қарыз қаражатының арақатынасы, ақша қаражатының түсу жоспары (қаржы ұйымдарына қарыздар беру, қаржы ұйымдарында салымдарды орналастыру, 6 (алты) айдан аз мерзімге кредиттік желі ашу жағдайларын қоспағанда), кірістер деңгейін талдау.

Активтерінің баланстық құны банктің меншікті капиталының 0,2 (нөл бүтін оннан екі) асатын қарыз алушының талдау үшін қабылданатын қаржылық есептілігі (мерзімі 6 (алты) айдан кем овердрафттар, кредиттік карталар, кредиттік желілер түрінде қаржыландыру жағдайларын қоспағанда) мынадай талаптарға сәйкес келеді:

баланстың материалдық (маңызды) құрауыштары (баланс валютасынан 5 (бес) пайыздан астам) және (немесе) пайда мен зияндар туралы есеп (түсімнен 5 (бес) пайыздан астам) бойынша шоттардың талдамасымен есептіліктің негізгі үш нысанының болуы. Бұл талап "Самұрық-Қазына" ұлттық әл-ауқат қоры" акционерлік қоғамына, "Бәйтерек" ұлттық басқарушы холдингі" акционерлік қоғамына, Standard & Poor's (Стандарт энд Пурс), Moody's Investors Service (Мудис Инвесторс Сервис) немесе Fitch Ratings Inc. (Фич Рейтингс) агенттіктерінің халықаралық шәкілі бойынша ұзақ мерзімді кредиттік рейтингі бар жария компанияларға, жеке халықаралық корпорациялардың (акциялары немесе қатысу үлестері қор биржасында не халықаралық қор биржаларында листингке алынбайтын) немесе жария халықаралық корпорациялардың шоғырландырылған қаржылық есептілігіне енгізілетін заңды тұлғаларға, сондай-ақ қор биржасының листингтік талаптарына сәйкес келетін компаниялар куәландырған аудиттелген қаржылық есептіліктің болуы жағдайларына қолданылмайды;

қаржылық есептіліктің барлық нысандары арасындағы толық сәйкестік;

ұсынылған қаржылық есептіліктің астында қарыз алушының жауапты (уәкілетті) тұлғаларының қолдарының болуы.

Қор биржасының листингтік талаптарына сәйкес келетін аудиттелген қаржылық есептілік болған жағдайда кез келген мақсаттар үшін аудиттелген қаржылық есептілікке басымдылық беріледі, сондай-ақ оны салық декларациясымен салыстырып тексеру талап етілмейді. Жеке халықаралық корпорациялардың (акциялары немесе қатысу үлестері қор биржасында не халықаралық қор биржаларында листингке алынбайтын) немесе жария халықаралық корпорациялардың шоғырландырылған қаржылық есептілігіне енгізілетін заңды тұлғалар үшін қаржылық есептілікті салық декларациясымен салыстырып тексеру талап етілмейді.

Салық декларациясының болуы (салық декларациясын тапсыру Қазақстан Республикасының салық заңнамасында талап етілген жағдайда) және бір кезең үшін құнсыздану белгілерін бағалау және провизияларды есептеу мақсатында ақша ағындарын есептеу үшін пайдаланылатын қаржы есептілігіндегі деректермен салық декларациясындағы деректердің қайшылығының болмауы талап етіледі. Қаржылық және салықтық есептілік көрсеткіштері арасындағы айырмашылықтарға бухгалтерлік және салықтық есепке алу айырмашылықтарына байланысты жол беріледі. Өзге жағдайларда есептілік нысандары арасындағы деректердің айтарлықтай алшақтығының себептері қарыз алушы бойынша банктің жауапты бөлімшесінің қорытындысында сипатталады және банктің уәкілетті алқалы органы қарайды.

Банк ішкі құжаттардағы айырмашылықтардың маңыздылығын белгілейді. Белгіленген шектер болмаған жағдайда түсім, қорытынды қаржылық нәтиже, активтердің рентабельділігі көрсеткіштері бойынша 30 (отыз) пайыздан астам мөлшерде айырмашылықтар (бірақ олармен шектелмей) елеулі алшақтықтар болып табылады.

Қаржылық есептілік объективті болған жағдайда банк қаржылық есептілікті құнсыздану белгілерін бағалау және провизияларды есептеу мақсатында ақша ағындарын есептеу мақсатында пайдаланады.

Қаржылық есептілік және (немесе) салық декларациясы болмаған жағдайда (оларды тапсыру Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік туралы заңнамасында және (немесе) Қазақстан Республикасының салық заңнамасында талап етілмеген жағдайда) қарыз алушының активтері және өзге де табыс көздері туралы ақпарат (банк шоттары бойынша үзінді- көшірмелер, меншікте тиісті активтердің болуын растау) сұратылады.

Құнсыздану белгілері мен құнсыздану санаттарын бағалау шеңберінде қарыз алушылардың, тең қарыз алушылардың, кепілдік беруші мен кепілгерлердің қаржылық есептілігін шоғырландырылған түрде пайдалануға жол беріледі.

Қарыз бойынша күтілетін ақша ағындарын есептеу мақсатында қарыз алушының қаржылық есептілігін (оның ішінде банк тарапынан) оның төлем қабілетсіздігі басталған жағдайда қарыз алушымен оның берешегін өтеу бойынша шарттық міндеттемелері бар тұлғалардың (оның ішінде қарыз алушымен байланысты) есептілігімен, сондай-ақ егер осы тұлғаның активтері қарыз алушының міндеттемелері бойынша қамтамасыз ету болып табылса, қарыз алушымен осындай шарттық міндеттемелері жоқ тұлғалардың есептілігімен шоғырландыруға жол беріледі.

Банк осы тармақшаның отыз үшінші, отыз төртінші, отыз бесінші, отыз алтыншы, отыз сегізінші, отыз тоғызыншы, қырық бірінші, қырық екінші және қырық үшінші абзацтарында белгіленген талаптарды сақтамай қарыз берген жағдайда, қарыз алушының барлық міндеттемесі ХҚЕС бойынша құнсызданған активтерге жатады және провизиялар "gone concern" әдісі бойынша есептеледі (операциялық қызметтен түсетін нөлдік ақша ағындарына жол беру);

қарыз берешегінің, оның ішінде басқа кредиторлардың алдында қарыз берешегінің болуы;

қарыздар бойынша төлем тәртібі (кредит тарихы);

өтімді активтердің деңгейі;

борыштық жүктеме;

банк алдындағы берешекті өтеудің өзге көздерінің болуы;

болжамды бос ақша ағындары;

қарыз алушының сыртқы ортасын бағалау (экономиканың, саланың жай-күйі, даму перспективалары, өндіріс пен өткізу нарықтарының әртараптандырылуы және қарыз алушының операциялық қызметінің сипаттамалары, мысалы, қарыз алушының тиісті нарықтағы нарықтық үлесі, қарыз алушының өнімін көрсету, операциялар географиясы, бизнестің циклділігі, тұтынушылардың басымдықтарындағы өзгерістер, технологиядағы өзгеріс, экономика секторына кірудегі кедергілер және компанияның табыс алу мен бағаларды ұстап тұру мүмкіндігіне ықпал ететін басқа да факторлар);

басқару сапасын бағалау (тәжірибе, құзыреттілік, іскерлік бедел);

қарыз алушының меншік иелерін бағалау;

сот талқылауларына тартылу фактілерінің болуы;

сенімсіз салық төлеушілер тізіміне енгізу.

Егер заңды тұлғаға берілген қарыздардың және шартты міндеттемелердің жиынтық сомасы банктің мөлшері 100 (бір жүз) миллиард теңгеден асатын меншікті капиталының 0,1 (нөл бүтін оннан бір) пайызынан аспайтын немесе банктің мөлшері 100 (бір жүз) миллиард теңгеден аспайтын меншікті капиталының 0,2 (нөл бүтін оннан екі) пайызынан аспайтын болса, банк кредит қабілеттілігіне талдауды төмендегі ақпарат негізінде және мына факторларды ескере отырып (алайда олармен шектелмей) жүзеге асырады:

қарыз алушының тұрақты және жеткілікті кірісінің болуы;

қарыз берешегінің, оның ішінде басқа кредиторлардың алдындағы қарыз берешегінің болуы;

қарыздар бойынша төлем тәртібі (кредиттік тарих);

борыштық жүктеме;

банк алдындағы берешекті өтеудің өзге де көздерінің болуы;

тиісті саланы дамыту перспективалары.

Кредиттеу саласына және қарыз алушының типіне қарай сандық және сапалық көрсеткіштер жиыны өзгеріп отырады.

Жеке және заңды тұлғаларға қатысты кредиттік саясат олар болған кезде қарыз алушының кредиттік қабілеттілігіне талдау жүргізілмейтін жағдайларды айқындайды (банктік кепілдіктерді, аккредитивтерді, банктік қарсы кепілдікке шығарылған банктік кепілдіктерді, сондай-ақ жоғары өтімді активтермен қамтамасыз етілген қарыздарды беру). Қазақстан Республикасының Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің халықаралық шкаласы бойынша "А-" төмен емес шетел валютасында ұзақ мерзімді кредит рейтингі немесе басқа бір рейтингтік агенттіктердің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар бейрезидент-банктерінің еншілес ұйымдары болып табылатын банктер үшін бас банк немесе банкке қатысты үлестес тұлға кредиттік қабілеттілігінің талдауы қарыз алушының кредит алуға өтініші банкке түскен күннен бастап 12 (он екі) айдан кешіктірмей жүзеге асырылған жағдайда, қарыз алушының бас ұйымы деңгейінде немесе қарыз алушының шоғырландырылған қаржылық есептілігіне кіретін ұйымның ондай талдауын пайдалануға жол беріледі;

қайта құрылымдау жүргізу туралы шешім қабылдаған кезде негізділік, мақсатқа лайықтылық және тәуелсіздік ұстанымдарына негізделген және қарыздарды қайта құрылымдау жағдайлары мен талаптарының сипаттамасын қамтитын қарыз алушының қаржылық қиындықтарына байланысты қарыздарды қайта құрылымдауға қатысты кредиттік шешімдер қабылдаудың ішкі тәртібі. Бұл ретте банк қарыз алушының қайта құрылымдау түріндегі қаржылық қиындықтарына байланысты банктік қарыз шартының талаптарын өзгертудің мынадай жағдайларын айқындайды:

қарыз бойынша төлем кестесін өзгерту, оның ішінде негізгі борышты және (немесе) сыйақыны өтеу үшін қарыз бойынша төлемдер бойынша жеңілдікті кезең ұсыну не ұзарту;

қарыз мерзімін әрі қарай ұзарту;

қарыз бойынша бір немесе одан артық төлемді жиынтығында күнтізбелік 30 (отыз) күннен артық мерзімге кейінге қалдыру;

қарыз бойынша негізгі борыштың және (немесе) сыйақының бөлігін кешіру;

сыйақы бойынша жиынтығында күнтізбелік 30 (отыз) күннен артық мерзімі өткен төлемдерді капиталдандыру;

сыйақы бойынша мерзімі өткен берешекті капиталдандырумен қарыз валютасын бір валютадан екінші валютаға өзгерту (айырбастау) және (немесе) шетел валютасындағы қарыздар бойынша айырбастау бағамын тіркеу;

банктегі, оның ішінде басқа қаржы ұйымдарындағы қарыз бойынша мерзімі өткен берешекті төлеу үшін жаңа қарыз беру;

қарыз бойынша жиынтығында күнтізбелік 30 (отыз) күннен артық мерзімі өткен берешек болған жағдайда кредиттік лимитті ұлғайту;

қарыз бойынша өзгермелі сыйақы мөлшерлемесімен негізгі көрсеткіш мөлшерінің өзгеруін қоспағанда, қарыз бойынша сыйақы мөлшерлемесін төмендету;

қаржы ұйымына берілетін қарыз алушының кепілдік мүлігінің есебінен берешек сомасын өтеу нәтижесінде қарыз бойынша берешекті төмендету.

Банк қайта құрылымдаудан кейін қарызды өтеу перспективаларының болуын есепке ала отырып, қаржылық қиындық көріп отырған қарыз алушылар бойынша қарыздарды қайта құрылымдау туралы шешім қабылдайды.

Шартты міндеттемелерді қоса алғанда, жалпы берешегі мөлшері 100 (жүз) миллиард теңгеден асатын банктің меншікті капиталынан 1 (бір) пайыздан асатын немесе мөлшері 100 (жүз) миллиард теңгеден аспайтын банктің меншікті капиталынан 2 (екі) пайыздан асатын, қаржылық қиындық көріп отырған қарыз алушылардың және (немесе) бір-бірімен байланысқан қарыз алушылар тобының қарыздарына қайта құрылымдау жүргізу туралы шешімді банк басқармасы немесе құрамына банк басқармасының төрағасы кіретін банктің алқалы органы қабылдайды. Қабылданған шешімдер туралы ақпарат тоқсан сайын банктің директорлар кеңесінің мүшелеріне жіберіледі;

мынадай факторларды есепке ала отырып (бірақ олармен шектелмей) кредиттік тәуекелді басқарудың тиімді тәсілдері:

тәсілді пайдаланған кезде өз білімі мен тәжірибесінің болуы;

экономикалық тиімділігі;

қарыз алушының және (немесе) контрагенттің типі, олардың қаржылық жай-күйі;

кредиттеудің сол немесе өзге түріне тән тәуекелдің күрделілігі және дәрежесі;

3) банк кредиттік қызметін оларға кредиттік тәуекел тән операцияларды жүргізуді реттейтін ішкі құжаттарға сәйкес жүзеге асырады, оларға мыналар кіреді, бірақ онымен шектелмейді:

әлеуетті қарыз алушыларға және (немесе) контрагенттерге қойылатын талаптарды қоса алғанда, кредиттеудің әрбір түрі бойынша жеке және заңды тұлғаларға (оның ішінде банкпен ерекше қатынастармен байланысты тұлғаларға және банк қызметкерлеріне) кредит беру талаптары;

қарыз алушының және (немесе) контрагенттің ақпаратына, оның ішінде кредит беру туралы шешім қабылдауға қажетті қаржылық және басқа ақпаратқа қойылатын талаптар;

кредиттеу секторына, қарыз алушының кредиттік тарихына, сондай-ақ кредиттердің сапасын толық бағалауды қамтамасыз етуге мүмкіндік беретін сандық және сапалық факторлар негізінде рейтингтік жүйеге талдау жасауды көздейтін корпоративтік кредиттеудің ішкі тәртібі;

кредиттік скоринг әдіснамасы немесе сандық және сапалық сипаттамаларға негізделген қарыз алушының төлем қабілеттілігінің және кредиттік қабілеттілігінің талдауы және оны пайдалану ішкі тәртібі;

оған сәйкес кредит берілетін рейтингтің мүмкін болатын ең төменгі деңгейін белгілеу (бар болса);

кредиттік саясаттан, стандарттардан, процедуралардан, лимиттерден ауытқу мониторингін мақұлдау, бекіту және талдау ішкі тәртібі және процедуралары;

кредиттеу лимиттерін және (немесе) қарыз алушыларды талдауды ескерумен, оның ішінде бар болса, қарыз алушылардың рейтингтерін және (немесе) скорингтік бағалауын есепке ала отырып кредиттер бойынша сыйақы мөлшерлемелерін белгілеу. Кредиттеу лимиттері, оның ішінде кепілсіз кредиттер бойынша кредиттеу лимиттері валюталар, салалар, қарыз алушылардың (контрагенттердің) санаттары (қаржы ұйымдары, корпоративтік, жеке кредиттеу), өнімдер, байланысқан тараптардың топтары бойынша және бір қарыз алушыға белгіленеді;

кредит беру туралы өтініштерді қарау, мақұлдау, беру (беруден бас тарту) туралы шешімдер қабылдау ішкі тәртібі, оның ішінде банкпен ерекше қатынастармен байланысты тұлғаларды кредиттеуге қатысты;

кепілдік қамтамасыз етуге қатысты, мыналарды айқындайтын ішкі тәртіп:

кепіл түрлері және олардың жарамдылық өлшемшарттары;

кепілдің құрылымына қойылатын талаптар;

кепіл түрлері бойынша лимиттер;

қамтамасыз етудің жалпы құрылымындағы жоғары өтімді кепіл үлесі, қарыз сомасының кепіл құнына қатынасын сипаттайтын коэффициенті;

кепілдердің заңды күшін қамтамасыз ететін рәсімдер;

қарыз алушының өндірістік қызметі көрсеткіштерінің өзгерістерін, қамтамасыз етудің құнын және сақталуын, оның ішінде оның бағасына едәуір ықпал ететін басқа да жағдайларға ұшырау ықтималдығын есепке ала отырып кепілдік қамтамасыз етудің жедел бағалауы;

іске асырудың шекті мерзімдерін қоса алғанда кепілдік қамтамасыз етуді іске асыру рәсімдері;

бағалаушылар тарапынан кепілдік қамтамасыз етудің құнын бағалаудың объективтілігі (барабарлығы).

Банк ол бойынша кепілзат жылжымайтын мүлік және материалдық емес активтер (жер қойнауын пайдалану құқықтары) қойылатын қарыз беру туралы шешім қабылдаған кезде бағалау нәтижелерін қарайды. Соңғы бағалау күніне бағалаушы айқындаған нарықтық құн 100 000 (бір жүз мың) айлық есептік көрсеткіштен асатын, жер қойнауын пайдалану құқығы үшін 500 000 (бес жүз мың) айлық есептік көрсеткіштен асатын жағдайда, банк бағалаушының кепілзатты бағалау жүргізуін (жылына кемінде 1 (бір) рет) қамтамасыз етеді.

Банк қызметкерлері тарапынан кепілмен қамтамасыз ету құнын бағалаудың объективтілігін (барабарлығын) бағалаудың ішкі тәртібі банктің ішкі бағалауды қалыптастыру кезінде бағалауға жол берілетін тәсілдерге қойылатын талаптарды нақты формалдауды қоса алғанда, бірақ онымен шектелмей, бағалауға дұрыс тәсілдерді пайдалануды, атап айтқанда:

соңғы 4 (төрт) тоқсандағы не аяқталған күнтізбелік жылдағы объект бойынша теріс операциялық ақша ағындары немесе EBITDA (пайыздарды, салықтарды төлеу бойынша шығыстар шегерілгенге дейінгі пайда, тозу және есептелген амортизация) теріс мәні кезінде кіріс тәсілі шеңберінде дисконтталған ақша ағындары негізіндегі тәсілді қолдануға жол берілмейді. Бұл талап мынадай жағдайларға қолданылмайды:

компанияны инвестициялық сатысында бағалау, сондай-ақ егер бағаланатын компанияның балансында активтер, оның ішінде ақша ағындарын құруға қабілетті келісімшарттар болған;

растаушы ақпарат немесе нарықтық деректер болған жағдайда ақша ағынын құруға қабілетті объектілерді бағалау.

Объектінің құнын есептеу кезінде кіріс тәсілі шеңберінде есептеу банктің ішкі құжаттарында белгіленетін бағалау объектісінің тәуекел деңгейіне сәйкес келетін дисконттау мөлшерлемесі пайдаланылады.

Салыстырмалы тәсіл шеңберінде объектінің құнын есептеу кезінде нарықта орын алатын неғұрлым өзекті мәмілелер туралы ақпарат және (немесе) бағалау объектісімен салыстырылатын объектілерді сату туралы ұсыныстар пайдаланылады, ал олар болмаған жағдайда тиісті түзетулер қолданылады.

Банк қызметкерлері тарапынан кепілмен қамтамасыз ету құнын бағалаудың объективтілігін (барабарлығын) бағалаудың ішкі тәртібі оған ұқсастар тізбесіне және оларды салыстырмалы деп тану өлшемшарттарына қойылатын талаптардың нақты ресімделуін қамтамасыз етеді, бірақ олармен шектелмейді:

объектінің типі және (немесе) кіші түрі;

объектінің орналасқан жері;

объектінің жалпы ауданы;

үй-жайлардың жай-күйі, бағалау объектісінің сыртқы жай-күйі;

объектінің нысаналы мақсаты;

объектінің өзге де техникалық сипаттамалары.

Қабылданған шешімдерді белгіленген ішкі тәртіпке сәйкестігі тұрғысынан бағалау Қағидалардың 11-тарауының талаптарына сәйкес жүргізіледі. Белгіленген ішкі тәртіптен ауытқулар анықталған жағдайда, мүдделі бөлімшелер анықталған ауытқулар туралы ақпаратты банктің уәкілетті алқалы органына жеткізеді. Банк қызметіндегі елеулі ауытқуларды болдырмау мақсатында банктің уәкілетті алқалы органы қарыз көлеміне (сомасына) және (немесе) ауытқулар санына шектеулер белгілейді және белгіленген шектеулердің сақталуын бақылауды жүзеге асырады;

Банк мыналарды:

қарызды және (немесе) баланстан тыс міндеттемені өтегеннен кейін және (немесе) қарыз алушы оның құнын бағалауды қоса алғанда, банктің балансындағы кепілмен қамтамасыз ету жөніндегі деректер банкінің клиенті болуын тоқтатқаннан кейін банктің ішкі жүйелерінде кемінде 5 (бес) жыл сақтауды;

банктің ішкі құжаттарына сәйкес кепілмен қамтамасыз ету бойынша деректерді уақтылы жаңартуды және тәуекел-метрикаларды (PD, LGD, EAD), провизиялар мен капиталды есептеуге жауап беретін модульдерге, сондай-ақ басқарушылық, қаржылық және реттеушілік есептілікті автоматты түрде қалыптастыруға жауап беретін модульдерге деректерді автоматты түрде ауыстыруды;

қолмен түзетуді қолданғанға дейінгі бастапқы деректерді, қолмен түзетуді қолдануға жауапты тұлғалар туралы деректерді қоса алғанда, кепілмен қамтамасыз ету бойынша деректерді кез келген қолмен түзету туралы деректерді автоматты түрде тіркеу және сақтауды қамтамасыз етеді.

Сақтауға жататын кепілмен қамтамасыз ету бойынша деректер мыналарды қамтиды (бірақ олармен шектелмейді):

бағалау объектісінің ішкі бірегей сәйкестендірушісіне, бизнес-сәйкестендіру нөміріне (бұдан әрі – БСН) немесе жеке сәйкестендіру нөміріне (бұдан әрі – ЖСН) кепіл берушінің, қарыз алушының, тең қарыз алушылардың және кепілгерлердің ішкі бірегей сәйкестендірушісіне (егер олар БСН және ЖСН-нен өзгеше болса,) байланыстыру және байланысты қарыз алушылардың сәйкестендіруші топтары мен байланысты қарыз алушылардың барлық БСН/ЖСН-нің нақты көрсетілуі;

кепілмен қамтамасыз етудің түрі мен кіші түрі;

бағалау объектісінің кадастрлық нөмірі (егер қолданылса);

бағалау объектісінің орналасқан жері (елі, өңірі, мекенжайы);

банк жүйесінде кепіл шартын тоқтатудың нақты күні;

дисконттарды кепілмен қамтамасыз етуге қолданғанға дейінгі нарықтық құны;

кепілмен қамтамасыз етуге бағалау (қайта бағалау) жүргізу күні;

әрбір бағалау объектісі бойынша, оның ішінде банк балансындағы ағымдағы кепіл және жылжымайтын мүлік объектілері бойынша, сондай-ақ банк өткізген барлық бағалау объектілері бойынша кемінде 5 (бес) жыл кезең үшін қолданылған дисконттар. Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 16502 болып тіркелген "Халықаралық қаржылық есептілік стандарттарына және Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік туралы заңнамасының талаптарына сәйкес провизиялар (резервтер) құру қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2017 жылғы 22 желтоқсандағы № 269 қаулысына сәйкес дисконттар арасында өндіріп алу ықтималдығы және (немесе) өткізу ықтималдығы, сатуға дейінгі күтілетін мерзім, қолданылған дисконттау мөлшерлемесі және индекстер, сатуға арналған күтілетін шығыстар, өтімділік коэффициенттері қолданылмаған жағдайда дисконт мәндері туралы ақпаратты сақтау қамтамасыз етіледі.

барлық дисконттарды, оның ішінде ұлттық валютадағы баламасын есепке алғаннан кейінгі нарықтық құн;

провизияларды есептеу кезінде пайдаланылатын кепілмен қамтамасыз ету құны;

бағалау объектісінің ауыртпалық белгісі;

бағалау объектісінің ауыртпалық кезектілігі;

кепіл беруші, кепілдік беруші, кепілгер, сақтандырушы туралы мәліметтер (заңды немесе жеке тұлға, атауы, бірегей сәйкестендіруші);

бағалау объектісіне ауыртпалықтың болуын растау күні;

қарыз алушы немесе қарыз деңгейіндегі бағалау объектісі бойынша банктің талап ету құқықтарының кезектілігі;

қарыз алушы мен қарыз деңгейіндегі кепілдер үшін қамтамасыз етудің аллоцирленген құны (олардың бірегей сәйкестендірушісіне сілтеме жасай отырып, әрбір қарыз алушыға кепіл мүлкінің үлесін көрсете отырып);

кепілмен қамтамасыз етуді бағалау тәсілі;

пайдаланылатын аудан бірлігі;

бағалау объектісінің жалпы, пайдаланылатын алаңы (егер қолданылса);

бағалау күніне жалға берілетін алаңның үлесі (егер қолданылса);

жалға беру үшін ықтимал қолжетімді алаңның үлесі (егер қолданылса);

4) дұрыс рейтингтік модельдің және (немесе) скорингтік жүйенің болуы.

Банктің директорлар кеңесі рейтингтік модельді және (немесе) скорингтік жүйені әзірлеуге, оларды енгізуге, қолдануға және жұмыс істеуін бақылауға жауапты бөлімшелерді айқындайды. Рейтингтік модельде және (немесе) скорингтік жүйеде кредиттік тәуекелдің әрбір деңгейінің сипаттамасы және оларды тағайындау талаптары қамтылады. Қарыз алушының кредиттік рейтингін және (немесе) скорингтік баллын тағайындау барысында банк қарыз алушының (қарыз алушылардың) қаржылық жағдайын және қарыз алушы бойынша басқа да қолжетімді ақпаратты есепке алады.

Қарыз алушыға кредиттік рейтинг және (немесе) скорингтік балды беру кезінде банк қарыз алушының келешектегі кредитті төлеу қабілеттілігіне және төлем қабілеттілігіне әсер ететін факторлар туралы өзекті қолжетімді ақпаратты басшылыққа алады.

Заңды тұлғаларға берілген кредиттік рейтинг жаңартылу тұрғысынан мерзімді мониторингке жатады. Қайта қарау жиілігі қарыз алушының қаржылық жай-күйінің нашарлау тәуекеліне әкелетін теріс ақпарат болған және (немесе) банк алдындағы міндеттемелерді өтеу мүмкін болмаған және өзге де қолжетімді ақпарат болмаған жағдайда ұлғаяды;

5) кредиттік тәуекел деңгейі бойынша активтерді сыныптаудың барабар жүйесі болуы.

Кредиттік тәуекел деңгейі бойынша активтерді сыныптау жүйесі шеңберінде банк кредиттік портфель сапасының мониторингі үшін кешенді рәсімдер мен ақпараттық жүйелерді (ол болмаған жағдайда – бағдарламалық қамтамасыз етуді) енгізеді және пайдаланады. Рәсімдер мен ақпараттық жүйелерде проблемалық қарыздарды сәйкестендіретін және анықтайтын, тиісті бақылауды қамтамасыз ететін өлшемшарттар қамтылады.

Кредиттік тәуекел деңгейі бойынша активтерді сыныптау жүйесі директорлар кеңесі, директорлар кеңесі жанындағы комитеттер, басқарма, кредиттік тәуекелді басқару процесіне қатысатын банктің өзге бөлімшелері үшін ақпарат беруді қамтамасыз етеді және банктің кредиттік тәуекелінің деңгейін жалпы баланс бойынша да және әрбір актив бойынша да бағалауға мүмкіндік береді.

Кредиттік тәуекел деңгейі бойынша активтерді сыныптау жүйесі кредиттік тәуекел тән барлық активтерді (банктің меншікті капиталынан 2 (екі) пайыз аспайтын сомада негізгі емес қызмет бойынша дебиторлық берешекті қоспағанда) жан-жақты талдауға негізделеді.

Активтерді жан-жақты талдауда:

қарыз алушының және (немесе) контрагенттің міндеттемелері бойынша дефолттар ықтималдығын (PD);

қарыз алушының және (немесе) контрагенттің дефолт жағдайында шығындар мөлшерін (LGD);

дефолтқа ұшырайтын міндеттемелер шамасын (EAD);

тәуекел бойынша позиция сақталатын мерзім ішінде;

кепілді қамтамасыз ету құнын және оны өткізу мүмкіндігін;

бизнес-ортаны және экономикалық жағдайларды бағалау қамтылады.

Кредиттік тәуекел тән болатын активтерді сыныптау (банктің меншікті капиталынан 2 (екі) пайыз аспайтын сомада негізгі емес қызмет бойынша дебиторлық берешекті қоспағанда) кем дегенде 5 (бес) санаттың негізінде жүзеге асырылады және мыналарды:

КЖБІП шеңберінде капиталдың жеткіліктілігін сенімді бағалауды;

күтілетін шығындарды өтеуге арналған провизиялардың қажетті деңгейін қамтамасыз етеді.

Негізгі борыш және (немесе) есептелген сыйақы бойынша күнтізбелік 90 (тоқсан) күннен астам мерзімі өткен берешегі бар активтер, егер неғұрлым жоғары санатқа сыныптау үшін дәлелді және негізделген негіздер болмаған жағдайда, ең нашар санаттарға сыныпталады.

Негізгі борыш және (немесе) есептелген сыйақы бойынша күнтізбелік 90 (тоқсан) күннен аз мерзімі өткен берешегі бар активтер, егер ішкі құжаттарда айқындалған қарыз алушының төлем қабілетсіздігінің өзге факторлары болса, ең нашар санатқа сыныпталады;

6) Проблемалық активтерді басқару саясатының болуы.

Банктің директорлар кеңесі проблемалық активтерді басқару саясатын бекітеді, ол мыналарды қамтиды:

проблемалық активтердің анықтамасы;

проблемалық активтерді басқару әдістері (қайта құрылымдау, сату, есептен шығару, кепілді қамтамасыз етуді алып қою, банкроттық және басқа әдістер);

проблемалық активтерге қатысты лимиттер (портфельдер бөлігінде) және лимиттер бұзылған кезде белгіленген лимиттерге сәйкес келтіру үшін проблемалық активтерді басқарудың бекітілген әдістерін іске асыру мерзімдері;

проблемалық активтер көлемінің ұлғаю тәуекеліне ертерек ден қоюдың сандық және сапалық өлшемдері;

мүдделі бөлімшелердің тізімі және проблемалық активтермен жұмыс істеу кезінде өзара іс-қимылының ішкі тәртібі;

директорлар кеңесіне проблемалық активтердің деңгейі туралы басқарушылық есептілікті ұсынудың ішкі тәртібі;

банк қолданатын проблемалық активтерді басқару әдістерін бағалау рәсімдері;

7) провизияларды қалыптастырудың сенімді әдістемесінің болуы.

Күтілетін шығындарды жабу үшін қалыптастырылатын провизиялардың жеткіліктілігін қамтамасыз ету мақсатында банк жыл сайын (не қажет болған кезде жиі) провизияларды қалыптастыру әдістемесіне талдауды:

провизияларды қалыптастыру әдістемесінің талаптарына сәйкес есептелген провизиялардың шығындардың нақты сомаларына сәйкестігін айқындау;

ағымдағы нарықтық жағдайларды, макроэкономикалық көрсеткіштердің өзгеруін талдау;

провизияларды қалыптастыру әдістемесінің валидациялары арқылы жүргізеді.

Ұжымдық қарыздар бойынша провизияларды қалыптастыру кезінде банк қажетті уақыт кезеңін қамтитын және банктің кредиттік шығындарын неғұрлым дұрыс көрсететін тарихи деректерді талдайды. Бұл ретте тарихи деректер ағымдағы нарықтық және экономикалық жағдайды талдаумен толықтырылады.

Егер провизияларды қалыптастыру әдістемесі провизиялары жеке негізде қалыптастырылатын қарыздар бойынша кредиттік тәуекелдің өсу белгілерінің болмауын көрсеткен жағдайда, мұндай қарыздар ұжымдық негізде кредиттік тәуекел деңгейін бағалауға жатады.

Банк болжамды макроэкономикалық ақпараттың әсерін есепке алуға қойылатын талаптарды қоса алғанда, дефолт ықтималдығын бағалаудың әрбір моделі сәйкес келетін егжей-тегжейлі талаптарды сипаттайтын дефолт ықтималдығын бағалау модельдерінің жалпы әдіснамасын әзірлеуді (жаңартуды) қамтамасыз етеді.

Дефолт ықтималдығын бағалау модельдерінің әдіснамасы мынадай талаптарды қамтиды, бірақ олармен шектелмейді:

кредиттік құнсыздануды анықтау;

пайдаланылатын деректердің сапасы, маңыздылығы және көлемі;

модельдерді әзірлеу және тестілеуге арналған модельдерді қалыптастыру әдіснамасы;

модельдің жекелеген блоктарының болуы (оның ішінде қаржылық, сапалық факторларды, мемлекеттік немесе топтық деңгейде қолдау мүмкіндігін есепке алу жөніндегі талап) және олардың түпкілікті PD айқындаудағы ең жоғары салмағы;

кредиттік құнсызданудың байқалатын деңгейлері негізінде модельді калибрлеу әдіснамасы (кредиттік құнсыздану деңгейлерінің нақты статистикасы негізінде модельді калибрлеу);

макро-сценарийлерді әзірлеу және есепке алу бойынша талаптар, миграция матрицаларын есептеу және қолдану әдіснамасы бойынша;

жетекші рейтинг агенттіктерінің кредиттік шкалаларымен үйлесімді валидтік кредит шкаласын әзірлеу;

PD әр түрлі түрлерін есептеу (он екі айға, бүкіл жарамдылық мерзіміне (lifetime PD), қазіргі сәтте (PIT PD) және циклдік (TTC PD) бастапқы тану кезінде);

қаржылық кепілдіктер бойынша PD моделін есептеу;

бақыланатын дефолт деңгейі бойынша жылдық деректерді пайдалану немесе сенімді статистикалық талдауға негізделген балама тәсілдер арқылы жылдық PD бағалау;

Модельді әзірлеу шеңберінде:

скорингтік модельді қолдану кезінде әзірлеу үшін іріктеме қарыз алушыларының әрқайсысы бойынша скоринг балын есептеу;

скорингтік модельді қолдану кезінде модельді калибрлеу, яғни скоринг балын портфель бойынша кредиттік құнсызданудың байқалатын тарихи деңгейінің модельдерін пайдалана отырып, PD мәніне ауыстыру;

макроэкономикалық жағдайды есепке алу және PD TTC-ті PD PIT-ке аудару моделін әзірлеу;

жылдық PD-ды бақыланатын дефолт деңгейі бойынша жылдық деректерді не сенімді статистикалық талдауға негізделген балама тәсілдерді пайдалану арқылы бағалау;

модельді әзірлеу кезінде дефолттардың бақыланатын деңгейі бойынша тарихи деректердің өзекті көлемін таңдауды және күтілетін макрокөрсеткіштер негізінде PIT мәндерін калибрлеуді көздеуі тиіс;

статистикалық негізделген жағдайларды қоспағанда, Қазақстан Республикасының резиденттері үшін Қазақстан Республикасының PD-ге сәйкес келетін PD-дің ең төменгі шегін белгілеу.

Банк барлық тәуекел-метрикалардың (PD, LGD, EAD), құнсыздану сатыларының және провизиялардың банктің ішкі жүйелерінде автоматты түрде есеп айырысуды, сондай-ақ кредиттік тәуекелдің елеулі ұлғаю оқиғаларын, ХҚЕС бойынша құнсыздануды объективті растау болып табылатын оқиғаларды, құнсыздану санаттарын айқындауды қамтамасыз етеді.

Банк мынадай деректердің (бірақ олармен шектелмей) қарызды (немесе) баланстан тыс міндеттемені өтегеннен кейін жүйелерде кемінде 5 (бес) жыл сақталуын қамтамасыз етеді:

SPPI тесттен өту немесе өтпеу нәтижелері;

9 ХҚЕС-ке сәйкес қаржы құралын жіктеу;

құнсыздануды объективті растау болып табылатын оқиғалар (әрбір қарыз алушы және (немесе) міндеттеме бойынша әрбір оқиға үшін жеке деректер өрісі);

қарыз алушының құнсыздану сатысы;

жеке бағаланатын қарыз алушылар үшін "going-concern" және "gone-concern" әдістері бойынша сценарийлердің ықтималдылығы;

тиімді пайыздық мөлшерлеме (бастапқы және ағымдағы пайыздық мөлшерлемелер);

дефолт деңгейлері (қарыз алушылардың, міндеттемелердің саны бойынша және міндеттемелердің сомасы бойынша) абсолюттік және пайыздық көрсеткіштерде;

қайтарым деңгейлері (міндеттемелердің сомасы бойынша - сауығуды ескере отырып және сауығуды есепке алмай) абсолюттік және пайыздық көрсеткіштерде;

қайта құрылымдау деңгейлері (қарыз алушылардың, міндеттемелердің саны бойынша және міндеттемелердің сомасы бойынша – қайта құрылымдау бойынша жеке және мәжбүрлі қайта құрылымдау бойынша жеке) абсолюттік және пайыздық көрсеткіштерде;

сауығу деңгейлері (қарыз алушылардың, міндеттемелердің саны бойынша және міндеттемелердің сомасы бойынша) абсолюттік және пайыздық көрсеткіштерде;

есептен шығару деңгейлері (міндеттемелер сомасы бойынша - ішінара есептен шығару бойынша жеке және толық есептен шығару бойынша жеке) абсолюттік және пайыздық көрсеткіштерде);

PD мәндері (оның ішінде әрбір қарыз алушы және (немесе) міндеттеме үшін берілген сәттен бастап және қарыздың және (немесе) баланстан тыс міндеттеменің бүкіл қолданылу мерзімі ішінде);

тану сәтіндегі және қарыз және (немесе) баланстан тыс міндеттеме мерзімі ішіндегі әрбір айға арналған он екі айлық PD және lifetime PD мәндері;

LGD мәндері (әрбір қарыз алушы және (немесе) міндеттеме үшін LGD мәнін қоса алғанда) қарыз және (немесе) баланстан тыс міндеттеме берілген сәттен бастап (бірақ 9ХҚЕС енгізген күннен бұрын емес) және қарыздың және (немесе) баланстан тыс міндеттеменің бүкіл қолданылу мерзімі ішінде әрбір айға;

EAD мәндері (әрбір қарыз алушы және (немесе) міндеттеме үшін EAD мәнін қоса алғанда) қарыз және (немесе) баланстан тыс міндеттеме берілген сәттен бастап (бірақ 9ХҚЕС енгізген күннен бұрын емес) және қарыздың және (немесе) баланстан тыс міндеттеменің бүкіл қолданылу мерзімі ішінде әрбір айға;

кредиттік шығындар (әрбір қарыз алушы және (немесе) міндеттеме үшін күтілетін кредиттік шығындар мәнін қоса алғанда) қарыз және (немесе) баланстан тыс міндеттеме берілген сәттен бастап (бірақ 9ХҚЕС енгізген күннен бұрын емес) және қарыздың және (немесе) баланстан тыс міндеттеменің бүкіл қолданылу мерзімі ішінде әрбір айға;

тәуекел-саралау коэффициенттерінің мәндері (RWA) (әрбір қарыз алушы және (немесе) міндеттеме үшін RWA мәнін қоса алғанда) қарыз және (немесе) баланстан тыс міндеттеме берілген сәттен бастап (бірақ 9ХҚЕС енгізген күннен бұрын емес) және қарыздың және (немесе) баланстан тыс міндеттеменің бүкіл қолданылу мерзімі ішінде әрбір айға;

кредиттік конверсия коэффициенттері;

қарыз алушының баланстық және баланстан тыс міндеттемелерінің сомасы (соңғы 5 (бес) жыл бойынша);

қарыз алушының есептен шығарылған қарыздары (соңғы 5 (бес) жыл бойынша);

провизиялардың қорытынды мәні (қарыз алушы деңгейінде және міндеттеме деңгейінде);

БСН немесе ЖСН-ге және ішкі бірегей сәйкестендірушілеріне (егер олар БСН немесе ЖСН-нен өзгеше болса) қарыз алушы мен қарыз және (немесе) баланстан тыс міндеттемені байланыстыру;

БСН немесе ЖСН және ішкі бірегей сәйкестендірушісіне (егер олар БСН немесе ЖСН-нен өзгеше болса) барлық бірлесіп қарыз алушылар мен кепілгерлерді байланыстыру;

банктің ішкі құжаттарына сәйкес байланысты қарыз алушылар тобының бірегей сәйкестендірушісіне байланыстыру;

банктің ішкі құжаттарына сәйкес байланысты қарыз алушылар тобы қатысушыларының БСН немесе ЖСН-не байланыстыру;

құнсыздану сатысын және провизияларды есептеу үшін талап етілетін, қарыз алушылардың қаржылық көрсеткіштері;

Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасына сәйкес субъектінің кәсіпкерлік санатына жататындығының белгісі;

банкпен ерекше қатынастармен байланысты тұлғалардың тізіміне тиесілілік белгісі;

қайта құрылымдау және (немесе) мәжбүрлі қайта құрылымдау белгісі;

қарыз бойынша және қарыз алушыға осы банктегі қарыздар бойынша қайта құрылымдауды жүргізудің барлық күндері;

Банк жүйелері барлық қарыз алушылар, олардың баланстық және баланстан тыс міндеттемелері және банк портфельдері үшін кредиттік тәуекелдің едәуір ұлғаю оқиғаларының және ХҚЕС бойынша құнсыздану оқиғаларының іске қосылу оқиғасының фактісін тіркейді және жүйелерде сақтайды;

8) кредиттік тәуекелді бағалау модельдерінің валидация рәсімінің болуы.

Модельдерді қолдана отырып кредиттік тәуекелді бағалаудың барабарлығын қамтамасыз ету мақсатында банк олардың валидациясы, бэк-тестинг жүргізу процестерін, тәуекелдердің жоспарланған деңгейінен ауытқудың рұқсат етілген деңгейін регламенттейді. Жоспарланған тәуекел деңгейінен ауытқыған жағдайда, банк түзету шараларының жоспарын әзірлейді.

Валидация бір немесе бірнеше мына әдістер:

модельдің кемсітушілік қабілетін тексеру;

модельдің болжамды дәлдігін бағалау;

рейтингтердің ауысуын талдау;

рейтингтерді салыстырмалы талдау арқылы жүзеге асырылады.

Валидацияны 4 (төрт) жылда кемінде 1 (бір) рет банктің тәуелсіз бөлімшесі не тәуелсіз үшінші тарапты тарта отырып жүзеге асырады. Валидацияны жүргізу жиілігі ағымдағы нарықтық жағдайға, стратегияға, активтердің көлеміне, банк операцияларының күрделілік деңгейіне байланысты болады, экономикада немесе банкті кредиттеудің ішкі процестерінде елеулі өзгерістер болған жағдайда ұлғаяды. Валидация нәтижелері тәуекелдерді басқару мәселелері жөніндегі комитетке ұсынылады.

Банктің тәуелсіз бөлімшесі 1 (бір) жылда кемінде 1 (бір) рет жүргізген скорингтік моделдердің ішкі валидациясы.

Банктің тәуелсіз бөлімшесі скорингтік модельдердің ішкі валидациясын банктің ішкі құжаттарында провизияларды есептеуде пайдаланылатын өлшемдерді (қатысушылар, тексеру аясы, тексеру салалары, пайымдауларды дайындау өлшемшарттары, нәтижелерді ұсыну форматы, мерзімдері) валидациялаудың егжей-тегжейлі сипатталған процесін қоса алғанда, бірақ олармен шектелмей, валидацияның толық процесін ресімдеу кезінде мүмкін болады.

Банктің валидацияға жауапты тәуелсіз бөлімшесі тексеру процесін сипаттай отырып, нәтижелерді және маңыздылық дәрежесін ашып көрсете отырып, әрбір тексерілген параметр бойынша қорытынды қалыптастырады.

Валидация нәтижелері толық негіздемесімен тәуекелдерді басқару мәселелері жөніндегі комитетке беріледі.

Валидация нәтижелерін қарау нәтижелері бойынша тәуекелдерді басқару мәселелері жөніндегі комитет модельге өзгерістер енгізу қажеттілігі немесе қажеттілігінің жоқтығы мәселесі бойынша қорытындыны қамтитын хаттама жасайды.

Модельді валидациялау шеңберінде мыналарды жүргізу талап етіледі, оның ішінде:

модельдің реттеуші талаптарға сәйкестігін тексеру;

модельді болжау дәлдігін анықтау үшін модельді бэк-тестингтеу (модель әзірленгеннен өзгеше іріктеулерде модельдің дәлдігін тексеру). Банк неғұрлым кейінгі бақылаулар негізінде модельдің релеванттығын тексереді;

модельдерді әзірлеу кезінде пайдаланылатын деректердің маңыздылығы мен сапасын тексеру. Тексеру шеңберінде модельдерді әзірлеу кезінде жеткілікті ұзындықтың уақыт кезеңі пайдаланылғанына көз жеткізу қажет;

модельді тәуекел-метрикаларды бағалаудың басқа модельдеріне сәйкестігін тексеру;

9) кредиттік тәуекелді бағалау кезінде барабар және негізделген сараптамалық бағалауды қолдану.

Сараптамалық бағалауды қолдану қажет болған жағдайларда банк:

мұндай бағалауды қолдану лимиттерін көрсете отырып, сараптамалық бағалауды қолданудың регламенттелген процесін;

сараптамалық бағалауды жүргізетін қызметкерлер құзыретінің жеткілікті деңгейін;

сараптамалық бағалауды қолданудағы біркелкі тәсілді қамтамасыз етеді. Бірдей жағдайларда сараптамалық бағалауларда елеулі ауытқулар болмайды;

сараптамалық бағалау тиісті сақтықты қолдана отырып, негізделген және құжатталған рұқсаттар негізінде жүзеге асырылады.

Банктің тарихи деректерді ескере отырып, сараптамалық бағалауды қолдануы ағымдағы нарықтық және экономикалық ахуалды талдаумен, атап айтқанда (қолданылуы бойынша):

қарыздар беру процестеріндегі, шешімдер қабылдау стандарттары мен практикаларындағы, қайтарудағы, есептен шығарудағы өзгерістермен;

сыртқы және ішкі экономикалық факторлардың, серпінді ескере отырып, бизнес ортаның өзгерістерімен;

жұмыс істемейтін және қайта құрылымдалған қарыздар деңгейінің өзгерістерімен;

нарықтың жаңа сегменттері және өнімдері пайда болуымен;

кредиттік тәуекел шоғырлануының өзгерісімен толықтырылады;

10) қарыздар (дебиторлық берешекті және шартты міндеттемелерді қоса алғанда), сондай-ақ кредиттік тәуекел тән өзге операциялар туралы толық және дұрыс ақпаратты қамтамасыз ететін, деректерді сақтау құралдарының жиынтығын қоса алғанда, кредиттік тәуекел деңгейін дұрыс бағалауға мүмкіндік беретін қажетті құралдардың болуы.

Банк кредиттік басқаруды мыналарды қамтитын, бірақ олармен шектелмейтін рәсімдерге сәйкес жүзеге асырады:

ұсынылған кредиттік құжаттардың кредиттер беру талаптарына сәйкестігін тексеру;

кредиттік шарттардың қабылданған шешімдерге сәйкестігін тексеру;

кредиттік досьені қалыптастыру және жүргізу.

Кредиттік досьені (бөлігін) электрондық түрде қалыптастыруға рұқсат беріледі. Кредиттік досьеде (мыналарды қоса алғанда, бірақ олармен шектелмей):

қарыз алушыны идентификаттау бойынша құжаттар қамтылады:

осы топқа жеке тұлғаның жеке басын куәландыратын құжаттар, заңды тұлғаны құруға байланысты құжаттар (Банктер туралы заңның 8-1-бабының 3-тармағында белгіленген жағдайларды қоспағанда, акцияларының немесе қатысу үлестерінің он және одан да көп пайызын тікелей немесе жанама иеленетін түпкі меншік иелері-жеке тұлғаларды жария етумен, оның құқық субъектілігін растаумен), сондай-ақ қарыз алушының атынан әрекет ететін және қарыз алушының атынан кредиттік және кепіл құжаттамасына қол қоюға уәкілетті тұлғалардың өкілеттігін растайтын құжаттар жатады.

Нысаналы пайдалануды анықтауға жататын құжаттама (овердрафтарды, банктің меншікті капиталының 0,2 (нөл бүтін оннан екі) пайызынан кем жиынтық сомасымен нысаналы пайдалануды растаусыз тұтынушылық кредиттерді және банктің меншікті капиталының 0,2 (нөл бүтін оннан екі) пайызынан кем жиынтық сомасымен айналым қаражатын толықтыру мақсатындағы кредиттерді, Қазақстан Республикасының бейрезидент-банктердің қатысуымен синдикатталған қарыздардан басқа):

осы топқа жасау мақсатында қаржыландыру сұратылатын мәміле бойынша құжаттар мен ақпарат (қайта құрылымдау және (немесе) қайта қаржыландыру жағдайында қаржыландырудың бастапқы мақсаттарын қоса алғанда), оның ішінде ірі қарыз алушылар бойынша:

қарызды пайдалану мақсатын растайтын құжаттар, оның ішінде заңды тұлғалар үшін – жеткізу, сатып алу-сату шарттары, сыртқы сауда келісімшарттары және басқалары;

қарыз бен шартты міндеттемелердің сомасы асатын заңды тұлға үшін, меншікті капиталының мөлшері 100 (бір жүз) миллиард теңгеден асатын – банктің меншікті капиталының 0,1 (нөл бүтін оннан бір) пайызы болатын банктер үшін, меншікті капиталының мөлшері 100 (бір жүз) миллиард теңгеден аспайтын – банктің меншікті капиталының 0,2 (нөл бүтін оннан екі) пайызы болатын банктер үшін – өзін-өзі ақтау мерзімін және кредиттелетін мәміленің рентабельділік деңгейін сипаттайтын қарызды берудің техникалық-экономикалық негіздемесі не қарызды пайдалану мақсаттарын, өткізу нарықтарын және қарыз алушының маркетингтік стратегиясын, тәуекелдерді бағалауды және оларды басқаруды көрсететін қарыз алушының бизнес-жоспары, жылдар бойынша нақтыланған қаржылық жоспары (жылдар бойынша бизнес-жоспарды іске асырудың қаржылық көрсеткіштері, бизнес-жоспарды қаржыландыру және қарызды өтеу көздері мен көлемі), кірістер (шығыстар) сметасы (инвестициялық мақсаттарға байланысты қарыздар, стартап жобалар немесе негізгі өтеу көзі кредит ресурстары есебінен сатып алынған тауарларды және (немесе) қызметтерді сатудан түсетін түсімдер болады деп жоспарланған қарыздар) жатады.

Осы тармақтың мақсаттары үшін:

айналым қаражатын толықтыруға арналған кредит деп ағымдағы өндірістік процестерді қаржыландыру үшін берілген кредит түсініледі;

тұтынушылық кредит деп заңды тұлға құрмай жеке тұлғаға немесе жеке кәсіпкерге берілген және мына өлшемшарттарға сәйкес келетін кредит түсініледі:

кредит беру кәсіпкерлік қызметті қаржыландыру мақсатына байланысты емес және қарыз алушы кредитті кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыру үшін пайдаланбайды деп болжанады;

кредитті ұзақ пайдаланылатын тауарларды (тұрғын үй жылжымайтын мүлікті, автомобильдерді, тұрмыстық техниканы, жиһазды және өзгелерін) сатып алуға және (немесе) әртүрлі қызметтерге (білім беру, туристік, медициналық, жөндеу-құрылыс және өзгелерді) ақы төлеуге және (немесе) өзге де сатып алулар мен мақсаттарға (басқа банктегі қарызды қайта қаржыландыруға (егер бұрын алынған қарыз тұтыну мақсаттарына байланысты болған жағдайда), ұялы телефондарды, тамақ өнімдерін және өзге де тауарларды) жолдау жоспарлануда;

кредитті алушыда алынған кредит бойынша банк алдындағы міндеттемелерге қызмет көрсетуге объективті мүмкіндік беретін, банктің ішкі құжаттарында айқындалған тәртіппен расталған тұрақты табыс көзі (жалақы, зейнетақы, жәрдемақы, бағалы қағаздардан дивидендтер, жылжымайтын мүлікті жалға беруден түскен кірістер және басқа да кірістер) бар.

Клиенттің қаржылық жағдайын және қамтамасыз ету сапасын талдау үшін қажетті құжаттар:

құжаттардың бұл тобына негізінде қарыз алушының қаржылық жағдайына талдау жүргізілетін және қарыз алушы қызметінің негізгі экономикалық көрсеткіштерін көрсететін барлық құжаттар, сондай-ақ қабылданатын қамтамасыз етудің болуын, сапасын, мөлшерін растайтын құжаттар жатады.

Кредиттік мониторинг жүргізу үшін қажетті құжаттама. Осы топқа банк бөлімшелері қарыз ресімдеу барысында қалыптастыратын немесе мерзімді кредиттік мониторингті растау үшін қажетті құжаттама, сондай-ақ кредиттік тәуекелді басқару мақсаттары үшін қарыз алушылар (контрагенттер) туралы мәліметтерді жаңарту рәсімі жатады;

11) басқарушылық ақпарат жүйесінің болуы және жұмыс істеуі.

Банк мына:

кредиттік портфель және оның ішінде оның өзгерістерінің серпінінде ұсынылған оның сапасы туралы;

банкте кредиттердің әр түрлері бойынша белгіленген лимиттерге жиынтығында ұшырауға жақындауды бағалауды қоса алғанда (лимит алдындағы тәсіл), кредиттік тәуекелге ұшырау мөлшері (деңгейі) туралы;

байланысты қарыз алушылар тобына және оның өзгеру серпіні қатысты кредиттік тәуекелге ұшырауы туралы;

ірі қарыз алушылардың (контрагенттердің) және банкпен ерекше қатынастармен, оның ішінде банк акционерлерімен ерекше қатынастармен байланысты қарыз алушылардың (контрагенттердің) кредиттік тәуекелі шоғырлануы және оның өзгеру серпіні туралы;

қарыз алушылардың (контрагенттердің) ішкі рейтингтері және олардың өзгеру серпіні туралы, қарыз алушылардың (контрагенттердің) рейтингі бойынша кредиттер сапасының мониторингі және оның кезеңділігі туралы;

провизиялардың мөлшері және провизиялардың барабар деңгейін бағалау туралы;

қайта құрылымдалатын, қайта қаржыландырылатын және проблемалық кредиттер туралы;

лимиттердің сақталуын мониторингтеу және бақылау туралы;

саясат пен лимиттерден ауытқулар туралы ақпаратты қамтитын, бірақ олармен шектелмейтін басқарушылық есептілік нысандарын әзірлейді.".

Өзгерістер енгізілетін
Қазақстан Республикасының
банк қызметін реттеу мәселелері
бойынша нормативтік құқықтық
актілерінің тізбесіне
1-қосымша
Ислам банктері үшін
пруденциялық нормативтердің
нормативтік мәндеріне және
өзге де сақтауға міндетті
нормалар мен лимиттерді есеп
айырысу әдістемесіне
2-қосымша

Салымдардың кредиттiк тәуекел дәрежесi бойынша мөлшерленген банк активтерiнiң кестесi

№	Баптар атауы	Тәуекел дәрежесi пайызбен
I топ
1.	Қолма-қол теңге	0
2.	Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттiгiнiң "AA-"-тен төмен емес тәуелсiз рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттiктердiң бiрiнiң осыған ұқсас деңгейдегi рейтингi бар елдердiң қолма-қол шетел валютасы	0
3.	Тазартылған бағалы металдар	0
4.	Қазақстан Республикасының Үкiметiне қойылатын талаптар	0
5.	Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттiгiнiң "AA-"-тен төмен емес тәуелсiз рейтингi немесе басқа рейтингтік агенттiктердiң бiрiнiң осыған ұқсас деңгейдегi рейтингi бар елдердiң орталық үкiметтерiне қойылатын талаптар	0
6.	Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкіне қойылатын талаптар	0
7.	Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттiгiнiң "AA-"-тен төмен емес тәуелсiз рейтингi немесе басқа рейтингтік агенттiктердiң бiрiнiң осыған ұқсас деңгейдегi рейтингi бар елдердiң орталық банктерiне қойылатын талаптар	0
8.	Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттiгiнiң "AA-"-тен төмен емес рейтингi немесе басқа рейтингтік агенттiктердiң бiрiнiң осыған ұқсас деңгейдегi рейтингi бар халықаралық қаржы ұйымдарына қойылатын талаптар	0
9.	Қазақстан Республикасының жергілікті атқарушы органдарына салықтар мен бюджетке төленетін басқа да төлемдер бойынша қойылатын талаптар	0
10.	"Самұрық-Қазына" ұлттық әл-ауқат қоры" акционерлік қоғамына қойылатын талаптар	0
11.	Ұлттық холдинг - оригинатор, Қазақстан Республикасының ұлттық басқарушы холдингі құрған ислам арнайы қаржы компаниясы шығарған исламдық бағалы қағаздар	0
12.	Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттiгiнiң "AA-"-тен төмен емес тәуелсіз рейтингi немесе басқа рейтингтік агенттiктердiң бірiнiң осыған ұқсас деңгейдегі рейтингi бар шет мемлекеттердің орталық үкіметтері шығарған, мемлекеттік мәртебесі бар исламдық бағалы қағаздар	0
13.	Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттiгiнiң "AA-"-тен төмен емес рейтингi немесе басқа рейтингтік агенттiктердiң бірiнiң осыған ұқсас деңгейдегі рейтингi бар халықаралық қаржы ұйымдары шығарған исламдық бағалы қағаздар	0
14.	Қазақстан Республикасының бағалы қағаздар рыногы туралы заңнамасына сәйкес "Самұрық-Қазына" ұлттық әл-ауқат қоры", "Бәйтерек" ұлттық басқарушы холдингі", "Проблемалық кредиттер қоры" акционерлік қоғамдары шығарған бағалы қағаздар, "Қазақстанның Даму Банкі" акционерлік қоғамы шығарған бағалы қағаздар, Еуразиялық даму банкі шығарған және Қазақстан Республикасының ұлттық валютасына номинирленген бағалы қағаздар	0
15.	Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттiгiнiң "ВВВ-"- тен төмен емес ұзақ мерзімді рейтингi немесе басқа рейтингтік агенттiктердiң бірiнiң осыған ұқсас деңгейдегі рейтингi бар банктерде ашылған корреспонденттік шоттар бойынша талаптар	0
II топ
16.	Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттiгiнiң "AA-"-тен төмен емес тәуелсiз рейтингi немесе басқа рейтингтік агенттiктердiң бірiнiң осыған ұқсас деңгейдегі рейтингi бар елдердің және тиісті рейтингтік бағасы жоқ елдердің қолма-қол шетел валютасы	20
17.	Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттiгiнiң "А+"-тен "А-"-ке дейiнгi тәуелсiз рейтингi немесе басқа рейтингтік агенттiктердiң бірiнiң осыған ұқсас деңгейдегі рейтингi бар елдердiң орталық үкіметтерiне қойылатын талаптар	20
18.	Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттiгiнiң "А+"-тен "А-"-ке дейiнгi тәуелсiз рейтингi немесе басқа рейтингтік агенттiктердiң бірiнiң осыған ұқсас деңгейдегі рейтингi бар елдердiң орталық банктерiне қойылатын талаптар	20
19.	Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттiгiнiң "А+"-тен "А-"-ке дейiнгi рейтингi немесе басқа рейтингтік агенттiктердiң бірiнiң осыған ұқсас деңгейдегі рейтингi бар халықаралық қаржы ұйымдарына қойылатын талаптар	20
20.	Қазақстан Республикасының жергiлiктi атқарушы органдарына қойылатын талаптар	20
21.	Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттiгiнiң "АА-"-тен төмен емес тәуелсiз рейтингi немесе басқа рейтингтік агенттiктердiң бірiнiң осыған ұқсас деңгейдегі рейтингi бар елдердiң жергiлiктi билiк органдарына қойылатын талаптар	20
22.	Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттiгiнiң "АА-"-тен төмен емес рейтингi немесе басқа рейтингтік агенттiктердiң бірiнiң осыған ұқсас деңгейдегі рейтингi бар ұйымдарға қойылатын талаптар	20
23.	Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттiгiнiң "А+"-тен "А-"-ке дейiнгi тәуелсiз рейтингi немесе басқа рейтингтік агенттiктердiң бірiнiң осыған ұқсас деңгейдегі рейтингi бар елдердiң орталық үкіметтері шығарған, мемлекеттік мәртебесі бар исламдық бағалы қағаздар	20
24.	Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттiгiнiң "А+"-тен "А-"-ке дейiнгi рейтингi немесе басқа рейтингтік агенттiктердiң бірiнiң осыған ұқсас деңгейдегі рейтингi бар халықаралық қаржы ұйымдары шығарған исламдық бағалы қағаздар	20
25.	Ұлттық басқарушы холдингке дауыс беруші акцияларының (қатысу үлестерінің) 100 (жүз) пайызы тиесілі заңды тұлға-оригинатор құрған ислам арнайы қаржы компаниясы шығарған Қазақстан Республикасының исламдық бағалы қағаздары	20
26.	Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "AA-"-тен төмен емес тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар елдердің жергілікті билік органдары шығарған исламдық бағалы қағаздар	20
27.	Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "AA-"-тен төмен емес рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар ұйымдар шығарған исламдық бағалы қағаздар	20
III топ
28.	Тазартылмаған бағалы металдар	50
29.	Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВВ+"-тен "ВВВ-"-ке дейінгі тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар елдердің орталық үкіметтеріне қойылатын талаптар	50
30.	Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВВ+"-тен "ВВВ-"-ке дейінгі тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар елдердің орталық банктеріне қойылатын талаптар	50
31.	Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВВ+"-тен "ВВВ-"-ке дейінгі тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар халықаралық қаржы ұйымдарына қойылатын талаптар	50
32.	Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "А+"-тен төмен емес "А-"-ке дейінгі тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар елдердің жергілікті билік органдарына қойылатын талаптар	50
33.	Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "А+"-тен "А-"-ке дейінгі рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар ұйымдарға қойылатын талаптар	50
34.	Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВВ-"-тен "ВВ-"-ке дейінгі (қоса алғанда) борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар Қазақстан Республикасының резидент банктеріне немесе Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВВ-"-тен "ВВ+"-ға дейінгі (қоса алғанда) борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар бейрезидент банкке ашылған корреспонденттік шоттар бойынша қойылатын талаптар	50
35.	Мына талапқа сәйкес келетін ипотекалық тұрғын үй қарыздары: (осы кестенің 53, 57 және 58-жолдарында көрсетілген жеке тұлғаларға берілген қарыздарды қоспағанда) берілген ипотекалық тұрғын үй қарызы сомасының кепіл құнына қатынасы кепіл құнын 50 (елу) пайызды қоса алғанда аспайды	35
36.	Мына талапқа сәйкес келетін ипотекалық тұрғын үй қарыздары: (осы кестенің 53, 57 және 58-жолдарында көрсетілген жеке тұлғаларға берілген қарыздарды қоспағанда) берілген ипотекалық тұрғын үй қарызы сомасының кепіл құнына қатынасы кепіл құнынан 51 (елу бір) пайыздан бастап 85 (сексен бес) пайызға дейін қоса алғанда шекте болады	50
37.	Халықаралық қаржылық есептілік стандарттарға сәйкес қарыздардың өтелмеген бөлігінен 35 (отыз бес) пайыздан аз провизиялар (резервтер) қалыптасқан Қазақстан Республикасының резиденттеріне берілген негізгі борыш және (немесе) есептелген сыйақы бойынша күнтізбелік 90 (тоқсан) күннен астам мерзімі өткен берешегі бар талаптар (ипотекалық тұрғын үй қарыздарын және осы кестенің 52, 53, 54, 57 және 58-жолдарында көрсетілген қарыздарды қоспағанда)	100
38.	Халықаралық қаржылық есептілік стандарттарға сәйкес қарыздардың өтелмеген бөлігінен 35 (отыз бес) пайыздан астам және 50 (елу) пайыздан аз провизиялар (резервтер) қалыптасқан Қазақстан Республикасының резиденттеріне берілген негізгі борыш және (немесе) есептелген сыйақы бойынша күнтізбелік 90 (тоқсан) күннен астам мерзімі өткен берешегі бар талаптар (ипотекалық тұрғын үй қарыздарын және осы кестенің 52, 53, 54, 57 және 58-жолдарында көрсетілген қарыздарды қоспағанда)	75
39.	Халықаралық қаржылық есептілік стандарттарға сәйкес қарыздардың өтелмеген бөлігінен 50 (елу) пайыздан астам провизиялар (резервтер) қалыптасқан Қазақстан Республикасының резиденттеріне берілген негізгі борыш және (немесе) есептелген сыйақы бойынша күнтізбелік 90 (тоқсан) күннен астам мерзімі өткен берешегі бар талаптар (ипотекалық тұрғын қарыздарын және осы кестенің 52, 53, 54, 57 және 58-жолдарында көрсетілген қарыздарды қоспағанда)	50
40.	Қазақстан Республикасының Кәсіпкерлік кодексіне сәйкес шағын немесе орта кәсіпкерлікке жатқызылған субъектілерге берілген, мынадай өлшемшарттарға сәйкес келетін қарыздар: 1) 2022 жылғы 1 қаңтардан 2022 жылғы 30 маусым аралығын қосқан кезеңде - қарыз сомасы меншікті капиталдың 0,2 (нөл бүтін оннан екі) пайызынан аспайды; 2022 жылғы 1 шілдеден бастап – қарыз сомасы меншікті капиталдың 0,02 (нөл бүтін жүзден екі) пайызынан аспайды; 2) қарыз валютасы – теңге	2022 жылғы 1 қаңтардан 2022 жылғы 30 маусым аралығын қосқан кезеңде – 50 2022 жылғы 1 шілдеден бастап – 75
41.	Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВВ+"-тен "ВВВ-"-ке дейінгі тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар елдердің орталық үкіметтері шығарған, мемлекеттік мәртебесі бар исламдық бағалы қағаздар	50
42.	Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВВ+"-тен "ВВВ-"-ке дейінгі рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар халықаралық қаржы ұйымдары шығарған исламдық бағалы қағаздар	50
43.	Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "А+"-тен бастап "А-"-ке дейінгі тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар елдердің жергілікті билік органдары шығарған исламдық бағалы қағаздар	50
44.	Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "А+"-тен "А-"-ке дейінгі рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар ұйымдар шығарған исламдық бағалы қағаздар	50
45.	Қазақстан Республикасының Кәсіпкерлік кодексіне сәйкес шағын және орта кәсіпкерлік субъектілері шығарған, "Қазақстан қор биржасы" акционерлік қоғамының ресми тізімінің "Негізгі" немесе "Балама" алаңшаларының "Борыштық бағалы қағаздар" секторына енген, "ДАМУ" кәсіпкерлікті дамыту қоры" акционерлік қоғамының және (немесе) "Қазақстанның Даму Банкі" акционерлік қоғамының кепілдігіне ие, сомасы осы бағалы қағаздардың номиналды құнының кем дегенде 50 (елу) пайызын өтейтін және мына өлшемшарттарға сәйкес бағалы қағаздар: 1) эмитенттің бір бағалы қағаздар шығарылымына инвестициялар көлемі жеке капиталдың 0,02 (нөл бүтін жүзден екі) пайызынан аспайды; 2) бағалы қағаздарды шығару валютасы – теңге.	50
46.	"Қазақстан қор биржасы" акционерлік қоғамына қойылатын талаптар	50
IV топ
47.	Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "BB+"-тен "B-"-ке дейінгі тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар елдердің және тиісті рейтингтік бағасы жоқ елдердің орталық үкіметтеріне қойылатын талаптар	100
48.	Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "BB+"-тен "B-"-ке дейінгі тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейіндегі рейтингі бар елдердің және тиісті рейтингтік бағасы жоқ елдердің орталық банктеріне қойылатын талаптар	100
49.	Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "BB+"-тен "B-"-ке дейінгі рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейіндегі рейтингі бар халықаралық қаржы ұйымдарына және тиісті рейтингтік бағасы жоқ халықаралық қаржы ұйымдарына қойылатын талаптар	100
50.	Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "BBB+"-тен "BB-"-ке дейінгі рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар елдердің және тиісті рейтингтік бағасы жоқ елдердің жергілікті билік органдарына қойылатын талаптар	100
51.	Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "А-"-тен төмен рейтингі бар немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар Қазақстан Республикасы резидент ұйымдарына, тиісті рейтингтік бағасы жоқ Қазақстан Республикасының резидент ұйымдарына және Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВВ+"-тен "ВВ-"-ке дейінгі рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар Қазақстан Республикасының бейрезидент ұйымдарына қойылатын талаптар	100
52.	Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "А-"-тен төмен борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар Қазақстан Республикасының резидент ұйымдарына, тиісті рейтингтік бағасы жоқ Қазақстан Республикасының резидент ұйымдарына және Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВВ+"-тен "ВВ-"-ке дейін борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар және тиісті валюталық түсімі жоқ және (немесе) валюталық тәуекелдері қарыз алушы тарапынан хеджирлеудің тиісті құралдарымен өтелмеген Қазақстан Республикасының бейрезидент ұйымдарына 2016 жылғы 1 қаңтардан бастап шетел валютасымен берілген 1 (бір) жылдан астам мерзімі бар талаптар	200
53.	Жеке тұлғаларға, III топқа енгізілген тәуекелді қоспағанда, оның ішінде тұтынушылық кредиттерге 2016 жылғы 1 қаңтарға дейін туындаған талаптар	100
54.	III топқа енгізілген тәуекелді қоспағанда, және тиісті валюталық түсімі жоқ және (немесе) валюталық тәуекелдері қарыз алушы тарапынан хеджирлеудің тиісті құралдарымен өтелмеген жеке тұлғаларға 2016 жылғы 1 қаңтардан бастап шетел валютасымен берілген қарыздар, оның ішінде тұтынушылық кредиттер бойынша 1 (бір) жылдан астам мерзімі бар талаптар	200
55.	Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВ-"-тен төмен борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар Қазақстан Республикасының резидент банктеріне немесе Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВ+"-тен төмен борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар Қазақстан Республикасының бейрезидент банктеріне ашылған корреспонденттік шоттар бойынша қойылатын талаптар	100
56.	Басқа да ипотекалық тұрғын үй қарыздары (осы кестенің 53, 57 және 58-жолдарында көрсетілген жеке тұлғаларға берілген қарыздарды қоспағанда)	100
57.	2016 жылғы 1 қаңтардан бастап 2019 жылғы 31 желтоқсан аралығында жеке тұлғаларға берілген қамтамасыз етілмеген қарыздар, оның ішінде банк есептейтін мынадай өлшемшарттардың біреуіне сәйкес келетін тұтынушылық кредиттер: 2017 жылғы 1 қаңтардан бастап 2019 жылғы 31 желтоқсан аралығында қарыздарды ай сайын мониторингтеу кезінде: 1) қарыз алушы жеке тұлғаның орташа ай сайынғы кірісін есептеу үшін бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорынан соңғы 6 (алты) ай үшін жеке зейнетақы шотынан үзінді-көшірмені немесе қарыз алушы жалақыны қарыз алушы өтініш берген күннің алдындағы қатарынан 6 (алты) ай бойы банктің төлем карточкалары арқылы алғаны туралы ақпаратты қолдана отырып, Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тіркелімінде № 9125 болып тіркелген "Қаржы ұйымдарының банк операцияларының жекелеген түрлерін және операцияларды жүргізуіне шектеулер енгізу туралы" Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Басқармасының 2013 жылғы 25 желтоқсандағы № 292 қаулысына сәйкес есептелген қарыз алушының борыштық жүктемесі коэффициентінің деңгейі 0,35 асады; 2) берген күннің алдындағы соңғы 24 (жиырма төрт) ай үшін кез келген қолданыстағы немесе жабылған қарыз және (немесе) ол бойынша сыйақы берешегі бойынша мерзімі өткен төлем күнтізбелік 60 (алпыс) күннен асады не төлем мерзімі күнтізбелік 30 (отыз) күннен астам 3 (үш) реттен артық кешіктірілсе; 3) қарыздарды ай сайын мониторингтеу кезінде осы жолдың 1) немесе 2) тармақшаларында көрсетілген есеп айырысу үшін ақпарат жоқ. Банкте осы жолдың 1) немесе 2) тармақшаларында көзделген ақпарат болмаған жағдайда, жеке тұлғаларға берілген қарыздар қамтамасыз етілмеген болып танылады және осы жолға сәйкес кредиттік тәуекел дәрежесі бойынша мөлшерленеді	150
58.	Жеке тұлғаларға 2016 жылғы 1 қаңтардан бастап берілген басқа да қарыздар, оның ішінде тұтынушылық кредиттер (ипотекалық тұрғын үй қарыздарын және осы кестенің 57-жолында көрсетілген жеке тұлғаларға арналған қарыздарды қоспағанда)	100
59.	Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "BB+"-тен "B-"-ке дейінгі тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар елдердің және тиісті рейтингтік бағасы жоқ елдердің орталық үкіметтері шығарған мемлекеттік мәртебесі бар исламдық бағалы қағаздар	100
60.	Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "BBB+"-тен "BB-"-ке дейінгі тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар елдердің және тиісті рейтингтік бағасы жоқ елдердің жергілікті билік органдары шығарған исламдық бағалы қағаздар	100
61.	Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "BB+"-тен "B-"-ке дейінгі рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар халықаралық қаржы ұйымдары және тиісті рейтингтік бағасы жоқ халықаралық қаржы ұйымдары шығарған исламдық бағалы қағаздар	100
62.	Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "А-" төмен рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар резидент ұйымдар, тиісті рейтингтік бағасы жоқ резидент ұйымдар және Standard & Poor's агенттігінің "BBB+"-тен "BB-"-ке дейінгі рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар бейрезидент ұйымдар шығарған исламдық бағалы қағаздар	100
63.	Төлемдер бойынша есеп айырысулар	100
64.	Негізгі қаражат	100
65.	Материалдық қорлар	100
V топ
66.	Банктің инвестицияларын қоспағанда, акциялар бөлігіндегі (жарғы капиталындағы қатысу үлесі) әділ құн бойынша есепке алынатын инвестициялар	100
67.	Банктің қаржылық есептілігін жасаған кезде қаржылық есептілігі шоғырландырылмайтын заңды тұлғаның шығарылған акцияларынан (жарғылық капиталындағы қатысу үлестерiнен) әрбіреуі 10 (оннан) кем пайызды құрайтын, негізгі капиталдың 10 (он) пайызынан аспайтын банктің барлық инвестицияларының сомасы	100
68.	Банк шығарылған акцияларының (жарғылық капиталында қатысу үлестерінің) 10 (он) және одан көп пайызын иеленген қаржы ұйымының жай акцияларына банктің инвестициялар сомасы және жиынтығында осы Нормативтердің 10-тармағында көрсетілген реттеуші түзетулерді қолданғаннан кейін банктің негізгі капитал айырмасының 17,65 (он жеті бүтін жүзден алпыс бес) пайызынан аспайтын, шегерілетін уақытша айырмаларға қатысты танылған кейінге қалдырылған салық активтерінің бөлігі және Нормативтердің 8-тармағының үшінші, төртінші және бесінші абзацтарында көрсетілген негізгі капиталдан шегерілеуге тиіс сомалар	250
69.	Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "В-"-тен төмен тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттiктердiң бірiнiң осыған ұқсас деңгейдегі рейтингi бар елдердің орталық үкіметтеріне қойылатын талаптар	150
70.	Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "В-"-тен төмен тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттiктердiң бірiнiң осыған ұқсас деңгейдегі рейтингi бар елдердің орталық банктеріне қойылатын талаптар	150
71.	Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "В-"-тен төмен рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттiктердiң бірiнiң осыған ұқсас деңгейдегі рейтингi бар халықаралық қаржы ұйымдарына қойылатын талаптар	150
72.	Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВ-"-тен төмен тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттiктердiң бірiнiң осыған ұқсас деңгейдегі рейтингi бар елдердің жергілікті билік органдарына қойылатын талаптар	150
73.	Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВ-" төмен рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттiктердiң бірiнiң осыған ұқсас деңгейдегі рейтингi бар Қазақстан Республикасының бейрезидент ұйымдарына және тиісті рейтингтік бағасы жоқ Қазақстан Республикасының бейрезидент ұйымдарына қойылатын талаптар	150
74.	Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттiгiнiң "ВВ-"-тен төмен рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттiктердiң бiрiнiң осыған ұқсас деңгейдегi рейтингі бар Қазақстан Республикасының бейрезидент ұйымдарына және тиісті рейтингтік бағасы жоқ және тиісті валюталық түсімі жоқ және (немесе) қарыз алушы тарапынан валюталық тәуекелдері хеджирлеудің тиісті құралдарымен өтелмеген Қазақстан Республикасының бейрезидент ұйымдарына 2016 жылғы 1 қаңтардан бастап шетел валютасында берілген қарыздар бойынша 1 (бір) жылдан астам мерзімі бар талаптар	200
75.	Төменде көрсетілген шет мемлекеттердің аумағында тіркелген заңды тұлғалар немесе олардың азаматтары болып табылатын Қазақстан Республикасының бейрезиденттеріне қойылатын талаптар: 1) Америка Құрама Штаттары (Американдық Виргин аралдарының, Гуам аралының және Пуэрто-Рико Достастығы аумақтары бөлiгiнде ғана); 2) Андорра Князьдігі; 3) Антигуа және Барбуда мемлекеті; 4) Багам аралдары достастығы; 5) Барбадос мемлекеті; 6) Бахрейн мемлекеті; 7) Белиз мемлекеті; 8) Бруней Даруссалам мемлекеті; 9) Біріккен Араб Әмірліктері (Дубай қаласы аумағы бөлігінде ғана); 10) Вануату мемлекеті; 11) Гватемала Республикасы; 12) Гренада мемлекеті; 13) Джибути Республикасы; 14) Доминикан Республикасы; 15) Жаңа Зеландия (Кука және Ниуэ аралдары аумағы бөлігінде ғана); 16) Индонезия Республикасы; 17) Испания (Канар аралдарының аумағы бөлiгiнде ғана); 18) Кипр Республикасы; 19) Қытай Халық Республикасы (Аомынь (Макао) және Сянган (Гонконг) арнайы әкiмшiлiк аудандарының аумақтары бөлiгiнде ғана); 20) Комор Аралдары Федералды Ислам Республикасы; 21) Коста-Рика Республикасы; 22) Либерия Республикасы; 23) Лихтенштейн Князьдігі; 24) Маврикий Республикасы; 25) Малайзия (Лабуан анклавының аумағы бөлiгiнде ғана); 26) Мальдив Республикасы; 27) Мальта Республикасы; 28) Маршалл аралдары Республикасы; 29) Монако Князьдігі; 30) Мьянма Одағы; 31) Науру Республикасы; 32) Нидерланд (Аруба аралының аумағы және Антиль аралдарының тәуелдi аумақтары бөлiгiнде ғана); 33) Нигерия Федеративтiк Республикасы; 34) Палау Республикасы; 35) Панама Республикасы; 36) Португалия (Мадейра аралдарының аумағы бөлігінде ғана); 37) Самоа Тәуелсiз мемлекетi; 38) Сейшел аралдары Республикасы; 39) Сент-Винсент және Гренадин мемлекетi; 40) Сент-Китс және Невис Федерациясы; 41) Сент-Люсия мемлекеті; 42) Тонга Корольдiгi; 43) Ұлыбритания мен Солтүстiк Ирландияның Бiрiккен Корольдiгi (мынадай аумақтар бөлiгiнде ғана): Ангилья аралдары; Бермуд аралдары; Британдық Виргин аралдары; Гибралтар; Кайман аралдары; Монтсеррат аралы; Теркс және Кайкос аралдары; Мэн аралы; Норманд аралдары (Гернси, Джерси, Сарк, Олдерни аралдары); 44) Филиппин Республикасы; 45) Шри-Ланка Демократиялық Республикасы	150
76.	Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "В-"-тен төмен тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар елдердің орталық үкіметтері шығарған исламдық бағалы қағаздар	150
77.	Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВ-"-тен төмен тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар елдердің жергілікті билік органдары шығарған исламдық бағалы қағаздар	150
78.	Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "В-"-тен төмен рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар халықаралық қаржы ұйымдары шығарған исламдық бағалы қағаздар	150
79.	Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВ-"-тен төмен рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар Қазақстан Республикасының бейрезидент-ұйымдары және тиісті рейтингтік бағасы жоқ Қазақстан Республикасының бейрезидент-ұйымдары шығарған исламдық бағалы қағаздар	150
80.	Төменде көрсетілген шет мемлекеттердің аумағында тіркелген Қазақстан Республикасының бейрезидент-ұйымдары шығарған исламдық бағалы қағаздар: 1) Америка Құрама Штаттары (Американдық Виргин аралдарының, Гуам аралының және Пуэрто-Рико Достастығы аумақтары бөлiгiнде ғана); 2) Андорра Князьдігі; 3) Антигуа және Барбуда мемлекеті; 4) Багам аралдары достастығы; 5) Барбадос мемлекеті; 6) Бахрейн мемлекеті; 7) Белиз мемлекеті; 8) Бруней Даруссалам мемлекеті; 9) Біріккен Араб Әмірліктері (Дубай қаласы аумағы бөлігінде ғана); 10) Вануату мемлекеті; 11) Гватемала Республикасы; 12) Гренада мемлекеті; 13) Джибути Республикасы; 14) Доминикан Республикасы; 15) Жаңа Зеландия (Кука және Ниуэ аралдары аумағы бөлігінде ғана); 16) Индонезия Республикасы; 17) Испания (Канар аралдарының аумағы бөлiгiнде ғана); 18) Кипр Республикасы; 19) Қытай Халық Республикасы (Аомынь (Макао) және Сянган (Гонконг) арнайы әкiмшiлiк аудандарының аумақтары бөлiгiнде ғана); 20) Комор Аралдары Федералды Ислам Республикасы; 21) Коста-Рика Республикасы; 22) Либерия Республикасы; 23) Лихтенштейн Князьдігі; 24) Маврикий Республикасы; 25) Малайзия (Лабуан анклавының аумағы бөлiгiнде ғана); 26) Мальдив Республикасы; 27) Мальта Республикасы; 28) Маршалл аралдары Республикасы; 29) Монако Князьдігі; 30) Мьянма Одағы; 31) Науру Республикасы; 32) Нидерланд (Аруба аралының аумағы және Антиль аралдарының тәуелдi аумақтары бөлiгiнде ғана); 33) Нигерия Федеративтiк Республикасы; 34) Палау Республикасы; 35) Панама Республикасы; 36) Португалия (Мадейра аралдарының аумағы бөлігінде ғана); 37) Самоа Тәуелсiз мемлекетi; 38) Сейшел аралдары Республикасы; 39) Сент-Винсент және Гренадин мемлекетi; 40) Сент-Китс және Невис Федерациясы; 41) Сент-Люсия мемлекеті; 42) Тонга Корольдiгi; 43) Ұлыбритания мен Солтүстiк Ирландияның Бiрiккен Корольдiгi (мынадай аумақтар бөлiгiнде ғана): Острова Aнгилья; Бермуд аралдары; Британдық Виргин аралдары; Гибралтар; Кайман аралдары; Монтсеррат аралы; Теркс және Кайкос аралдары; Мэн аралы; Норманд аралдары (Гернси, Джерси, Сарк, Олдерни аралдары); 44) Филиппин Республикасы; 45) Шри-Ланка Демократиялық Республикасы	150

Салымдардың кредиттiк тәуекел
дәрежесi бойынша
мөлшерленген банк активтерiнiң
кестесiне қосымша

Салымдардың кредиттік тәуекел дәрежесі бойынша мөлшерленуге тиісті банк активтерінің есебіне түсіндірме

1. Салымдар, дебиторлық берешек, сатып алынған исламдық бағалы қағаздар, банкте түзетілген құны аталған активтер көлемінің 50 (елу) пайызынан кем емес қамтамасыз етуі бар (Кредиттік тәуекел дәрежесі бойынша мөлшерленген банк активтері кестесінің (бұдан әрі – Кесте) 1, 2, 3, 11, 12 және 13-жолдарында көрсетілген активтер түріндегі), сауда делдалы ретінде сауда қызметін қаржыландырған кездегі коммерциялық кредиттер осы тармаққа сәйкес банктерде түзетілген қамтамасыз ету құнын анықтауға мүмкіндік беретін барабар есепке алу жүйесі болған кезде түзетілген қамтамасыз ету құнын шегергендегі тәуекел дәрежесі бойынша мөлшерленген активтер есебіне енгізіледі.

Түзетілген қамтамасыз ету құны (Кестенің 1, 2, 3, 11, 12 және 13-жолдарында көрсетілген активтер түріндегі) мыналарға:

салымдардың, оның ішінде осы банктегі қамтамасыз ету ретінде ұсынылған салымдардың 100 (бір жүз) пайыз сомасына;

қамтамасыз етуге берілген исламдық бағалы қағаздардың нарықтық құнының 95 (тоқсан бес) пайызына;

қамтамасыз етуге берілген тазартылған бағалы металдардың нарықтық құнының 85 (сексен бес) пайызына тең болады.

Жоғарыда көрсетілген салымдардың, дебиторлық берешектің, сатып алынған бағалы қағаздардың қамтамасыз етілмеген бөлігі салымдарға, дебиторлық берешекке, сатып алынған бағалы қағаздарға сәйкес келетін тәуекел дәрежесі бойынша Кестеге сәйкес мөлшерленеді.

2. Банкте "Самұрық-Қазына" ұлттық әл-ауқат қоры", "Бәйтерек" ұлттық басқарушы холдингі" акционерлік қоғамдарының даусыз және қайтарып алынбайтын кепілдіктері, экспортты қолдау жөніндегі функцияларды жүзеге асыратын және Қазақстан Республикасы Үкіметінің мемлекеттік кепілдігі бар ұлттық компаниямен жасалған сақтандыру төлемі жөніндегі міндеттемелерді даусыз және қайтарып алынбайтын орындау туралы тармақтарды қамтитын сақтандыру шарты түрінде қамтамасыз етуі бар қарыздар көлемінің кемінде 50 (елу) пайызын өтейтін сома қамтамасыз етудің түзетілген құнын шегере отырып, тәуекел дәрежесі бойынша мөлшерленген активтердің есебіне кіреді.

"Самұрық-Қазына" ұлттық әл-ауқат қоры", "Бәйтерек" ұлттық басқарушы холдингі" акционерлік қоғамдарының кепілдіктері, Экспортты қолдау жөніндегі функцияларды жүзеге асыратын және Қазақстан Республикасы Үкіметінің мемлекеттік кепілдігі бар ұлттық компаниямен жасалған сақтандыру төлемі жөніндегі міндеттемелерді даусыз және қайтарып алынбайтын орындау туралы тармақтарды қамтитын сақтандыру шарты түрінде қамтамасыз етудің түзетілген құны сақтандыру шарты сомасының 95 (тоқсан бес) пайызына тең болады.

3. Контрагенттен төмен тәуекел дәрежесі бар ұйымдар кепілдік берген (сақтандырылған) банк инвестициялары есебіне енгізілмеген салымдар, дебиторлық берешек, сатып алынған исламдық бағалы қағаздар, сауда делдалы ретінде сауда қызметін қаржыландыру кезіндегі коммерциялық кредиттер, инвестициялар тәуекел дәрежесі бойынша мөлшерленген (банк инвестициялары есебіне енгізілмеген салымдардың, дебиторлық берешектің, сатып алынған исламдық бағалы қағаздардың, қарыздардың, инвестициялардың кепілдік берген (сақтандырылған) сомасын шегергендегі) активтердің есебіне борышкердің тәуекел дәрежесі бойынша енгізіледі.

Банк инвестициялары есебіне енгізілмеген салымдардың, дебиторлық берешектің, сатып алынған исламдық бағалы қағаздардың, сауда делдалы ретінде сауда қызметін қаржыландыру кезіндегі коммерциялық кредиттердің, инвестициялардың кепілдік берген (сақтандырылған) сомасы тиісті кепілгердің (сақтандырушының) дебиторлық берешегінің тәуекел дәрежесі бойынша мөлшерленеді.

4. Қазақстан Республикасының мынадай бейрезиденттеріне ұсынылған, осы Түсіндірменің 1-тармағында көрсетілген салымдар, дебиторлық берешек, сатып алынған исламдық бағалы қағаздар және сауда делдалы ретінде сауда қызметін қаржыландыру кезіндегі коммерциялық кредиттер:

1) офшорлық аймақ аумағында заңды тұлға ретінде тіркелгендерге;

2) жекелей алғанда жарғылық капиталдың 5 (бес) пайыздан астамын иеленуші офшорлық аймақ аумағында тіркелген заңды тұлғаға тәуелді немесе офшорлық аймақ аумағында тіркелген заңды тұлғаға қатысы бойынша еншілес болып табылатындарға;

3) офшорлық аймақ азаматтары болып табылатындарға;

осы Түсіндірменің 1-тармағында көрсетілген қамтамасыз етудің болуына қарамастан, Кестеге сәйкес тәуекел дәрежесі бойынша мөлшерленеді.

5. Қазақстан Республикасының мынадай:

1) офшорлық аймақ аумағында заңды тұлға ретінде тіркелген, бірақ Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "АА-"-тен төмен емес рейтингі бар немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар немесе міндеттемелерінің барлық сомасының қамтамасыз етілуіне аталған деңгейден төмен емес рейтингі бар бас ұйымның тиісті кепілдігі бар;

2) офшорлық аймақ аумағында тіркелген заңды тұлғалардан тәуелсіз, жекелей алғанда жарғылық капиталдың 5 (бес) пайыздан астамын иеленуші немесе офшорлық аймақ аумағында тіркелген, бірақ офшорлық аймақтардың аумағында тіркелген заңды тұлғалар немесе олардың азаматтары не Экономикалық ынтымақтастық және даму ұйымы оффшорлық аумақтардың тізбесіне жатқызылған мемлекеттердің аумағында тіркелген заңды тұлғалар болып табылатын Қазақстан Республикасының бейрезиденттеріне қойылатын, ақпараттық алмасу бойынша міндеттемелер қабылдамаған талаптарды қоспағанда, рейтингі көрсетілген деңгейден төмен емес немесе рейтингі көрсетілген деңгейден төмен емес бас ұйымның тиісті кепілдігіне ие болған немесе рейтингі көрсетілген деңгейден төмен емес заңды тұлғаға қатысты еншілес немесе олардың азаматтарына немесе жарғылық капиталдың 5 (бес) пайызынан астамын жеке иеленетін заңды тұлғаларға тәуелді болып табылатын ұйымдарға не көрсетілген оффшорлық аймақтардың аумағында тіркелген заңды тұлғаларға қатысты еншілес болып табылатын бейрезиденттеріне ұсынылған, осы Түсіндірменің 1-тармағында көрсетілген салымдар, дебиторлық берешек, сатып алынған исламдық бағалы қағаздар және сауда делдалы ретінде сауда қызметін қаржыландыру кезіндегі коммерциялық кредиттер;

тәуекелдің нөл дәрежесі бойынша мөлшерленеді.

6. Салымдардың тәуекел дәрежесі бойынша мөлшерленген банктің активтерін есептеу мақсатында:

жеке тұлғаларға тұрғын үй салу үшін не оны сатып алу және (немесе) жөндеу мақсатында берілетін ипотекалық қарыз ипотекалық тұрғын үй қарызын білдіреді;

жеке тұлғаларға кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыруға байланысты емес тауарларды, жұмыстарды және көрсетілетін қызметтерді сатып алуға ұсынылған, сауда делдалы ретінде сауда қызметін қаржыландыру кезіндегі коммерциялық кредит тұтынушылық кредит дегенді білдіреді.

7. Егер исламдық бағалы қағаздың арнайы шығарылым рейтингі болса, онда тәуекел дәрежесі бойынша банк активтерін мөлшерлеу кезінде бағалы қағаз рейтингін ескеру қажет.

8. Орталық контрагенттің қатысуымен жасалған "кері репо" операциясының мәні болып табылатын бағалы қағаздар тәуекелдің нөлдік дәрежесі бойынша өлшенеді.

9. Нормативтердің 11-тармағына сәйкес нарықтық тәуекелді ескере отырып, активтердің, шартты және ықтимал талаптар мен міндеттемелердің есебіне енгізілген активтер валюталардың айырбастау бағамдарының және бағалы металдар бағамдарының өзгеруіне байланысты нарықтық тәуекелі бар қаржы құралдарының есебіне енгізілген активтерді қоспағанда, кредиттік тәуекел дәрежесі бойынша мөлшерленетін активтердің, шартты және ықтимал міндеттемелердің есебіне енгізілмейді.

10. Салымдардың тәуекел дәрежесі бойынша мөлшерленген банк активтерін есептеу мақсаттары үшін қамтамасыз етілмеген тұтынушылық қарыздар ретінде жылжымайтын мүлік кепілімен қамтамасыз етілген қарыздарды, тұрғын үй құрылысына үлестік қатысу шарттары, жылжымайтын мүлікті сатып алу мәні болып табылатын өзге де шарттар бойынша талап ету құқықтарын, қамтамасыз етуі автокөлік болып табылатын қарыздарды, банктік салым шартына немесе ақша кепілі шартына сәйкес банкте орналастырылған, берілетін қарыз сомасын толығымен өтейтін ақша қамтамасыз етуі болып табылатын қарыздарды, білім беруді кредиттеу жүйесі шеңберінде берілетін қарыздарды және тұрғын үй құрылысы жинақ ақшасы жүйесінің шеңберінде берілетін қарыздарды қоспағанда, тұтынушылық қарыз түсініледі.

Өзгерістер енгізілетін
Қазақстан Республикасының
банк қызметін реттеу мәселелері
бойынша нормативтік құқықтық
актілерінің тізбесіне
3-қосымша
Банктің пруденциялық
нормативтерінің және
сақталуы міндетті өзге де
нормалары мен лимиттерінің
нормативтік мәндері мен
оларды есептеу әдістемелеріне,
капиталының мөлшеріне
5-қосымша

Салымдардың кредиттiк тәуекел дәрежесi бойынша мөлшерленген банк активтерiнiң кестесi

№	Баптар атауы	Тәуекел дәрежесі пайызбен
I топ
1.	Қолма-қол теңге	0
2.	Standard & Poor's агенттігінің "AA-"-тен төмен емес тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар елдердің қолма-қол шетел валютасы	0
3.	Тазартылған бағалы металдар	0
4.	Қазақстан Республикасының Үкіметіне берілген қарыздар	0
5.	Standard & Poor's агенттігінің "AA-"-тен төмен емес тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар елдердің орталық үкіметтеріне берілген қарыздар	0
6.	Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкіне берілген қарыздар	0
7.	Standard & Poor's агенттігінің "AA-"-тен төмен емес тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар елдердің орталық банктеріне берілген қарыздар	0
8.	Standard & Poor's агенттігінің "AA-"-тен төмен емес борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар халықаралық қаржы ұйымдарына берілген қарыздар	0
9.	"Самұрық-Қазына" ұлттық әл-ауқат қоры" акционерлік қоғамына берілген қарыздар	0
10.	Ұлттық Банктегі салымдар және Ұлттық Банкке өзге де талаптар	0
11.	Standard & Poor's агенттігінің "AA-"-тен төмен емес тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар елдердің орталық банктеріндегі салымдар	0
12.	Standard & Poor's агенттігінің "AA-"-тен төмен емес борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар халықаралық қаржы ұйымдарындағы салымдар, Еуразиялық даму банкіндегі Қазақстан Республикасының ұлттық валютасымен салымдар	0
13.	Қазақстан Республикасы Үкіметінің дебиторлық берешегі	0
14.	Қазақстан Республикасының жергілікті атқарушы органдарының салықтар мен бюджетке төленетін басқа да төлемдер бойынша дебиторлық берешегі	0
15.	Қазақстан Республикасының Үкіметі мен Ұлттық Банк шығарған Қазақстан Республикасының мемлекеттік бағалы қағаздары	0
16.	Нұр-Сұлтан, Алматы және Шымкент қалаларының жергілікті атқарушы органдары шығарған Қазақстан Республикасының мемлекеттік бағалы қағаздары	0
17.	Қазақстан Республикасының бағалы қағаздар рыногы туралы заңнамасына сәйкес "Қазақстанның Даму Банкі" акционерлік қоғамы, "Самұрық-Қазына" ұлттық әл-ауқат қоры", "Бәйтерек" ұлттық басқарушы холдингі", "Проблемалық кредиттер қоры" акционерлік қоғамдары шығарған бағалы қағаздар және Қазақстан Республикасының ұлттық валютасымен номинирленген Еуразиялық даму банкі шығарған бағалы қағаздар	0
18.	Кәсіпкерлік қызметпен байланысты емес жеке тұлғалардың ипотекалық қарыздарын сатып алуды жүзеге асыратын, акцияларының 100 (жүз) пайызы Ұлттық Банкке тиесілі заңды тұлға шығарған бағалы қағаздар	0
19.	Standard & Poor's агенттігінің "AA-"-тен төмен емес тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар шет мемлекеттердің орталық үкіметтері шығарған мемлекеттік мәртебесі бар бағалы қағаздар	0
20.	Standard & Poor's агенттігінің "AA-"-тен төмен емес борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар халықаралық қаржы ұйымдары шығарған бағалы қағаздар	0
21.	Standard & Poor's агенттігінің "ВВВ"-тен төмен емес ұзақ мерзімді рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар банктерге ашық корреспонденттік шоттар бойынша талаптар	0
22.	Тәуекелдің І тобына енгізілген активтер бойынша есептелген сыйақы	0
II топ
23.	Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттiгiнiң "АА-"-дан төмен тәуелсiз рейтингi немесе басқа рейтингтік агенттiктердiң бірiнiң осыған ұқсас деңгейдегі рейтингi бар елдердің және тиісті рейтингтік бағасы жоқ елдердің қолма-қол шетел валютасы	20
24.	Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "А+"-тен "А-"-ке дейінгі тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар елдердің орталық үкіметтеріне берілген қарыздар	20
25.	Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "А+"-тен "А-"-ке дейінгі тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар елдердің орталық банктеріне берілген қарыздар	20
26.	Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "А+"-тен "А-"-ке дейінгі борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар халықаралық қаржы ұйымдарына берілген қарыздар	20
27.	Қазақстан Республикасының жергілікті атқарушы органдарына берілген қарыздар	20
28.	Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "AA-" төмен емес тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар елдердің жергілікті билік органдарына берілген қарыздар	20
29.	Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "AА-" төмен емес борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар ұйымдарға берілген қарыздар	20
30.	Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "А+"-тен "А-"-ке дейінгі тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар елдердің орталық банктеріндегі салымдар	20
31.	Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "А+"-тен "А-"-ке дейінгі борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар халықаралық қаржы ұйымдарындағы салымдар	20
32.	Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "AА-" төмен емес борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар ұйымдардағы салымдар	20
33.	Тәуекелдің І тобына жатқызылған дебиторлық берешекті қоспағанда, Қазақстан Республикасының жергілікті атқарушы органдарының дебиторлық берешегі	20
34.	Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "AA-" төмен емес борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар ұйымдардың дебиторлық берешегі	20
35.	Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "А+"-тен "А-"-ке дейінгі тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар елдердің орталық үкіметтері шығарған, мемлекеттік мәртебесі бар бағалы қағаздар	20
36.	Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "А+"-тен "А-"-ке дейінгі борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар халықаралық қаржы ұйымдары шығарған бағалы қағаздар	20
37.	Нұр-Сұлтан, Алматы және Шымкент қалаларының жергілікті атқарушы органдары шығарған мемлекеттік бағалы қағаздарын қоспағанда, Қазақстан Республикасының жергілікті атқарушы органдары шығарған мемлекеттік бағалы қағаздар	20
38.	Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "АА-"-тен төмен емес тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар елдердің жергілікті билік органдары шығарған бағалы қағаздар	20
39.	Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "AA-"-тен төмен емес борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар ұйымдар шығарған бағалы қағаздар	20
40.	Банк баланста ұстап тұратын және Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ААА"-тен "АА-"-ке дейінгі кредиттік рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі немесе Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің ұлттық шкаласы бойынша "kzAAA"-тен "kzAA-"-ке дейінгі рейтингтік бағасы немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің ұлттық шкаласы бойынша осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар секьюритилендіру позициялары	20
41.	Тәуекелдің ІІ тобына енгізілген активтер бойынша есептелген сыйақы	20
III топ
42.	Тазартылмаған бағалы металдар	50
43.	Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВВ+"-тен "ВВВ-"-ке дейінгі тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар елдердің орталық үкіметтеріне берілген қарыздар	50
44.	Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВВ+"-тен "ВВВ-"-ке дейінгі тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар елдердің орталық банктеріне берілген қарыздар	50
45.	Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВВ+"-тен "ВВВ-"-ке дейінгі борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар халықаралық қаржы ұйымдарына берілген қарыздар	50
46.	Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "А+"-тен "А-"-ке дейін төмен емес тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар елдердің жергілікті билік органдарына берілген қарыздар	50
47.	Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "А+"- тен "А-"-ке дейінгі борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар ұйымдарға берілген қарыздар	50
48.	Мынадай талапқа сәйкес келетін ипотекалық тұрғын үй қарыздары (осы кестенің 77, 79 және 80 -жолдарында көрсетілген жеке тұлғаларға берілген қарыздарды қоспағанда): берілген ипотекалық тұрғын үй қарызы сомасының кепіл құнына қатынасы қоса алғанда кепіл құнының 50 (елу) пайызынан аспайды	35
49.	Кәсіпкерлік қызметпен байланысты емес жеке тұлғалардың ипотекалық қарыздарын сатып алуды жүзеге асыратын, акцияларының 100 (жүз) пайызы Ұлттық Банкке тиесілі заңды тұлғаның сатып алу үшін белгіленген талаптарына сәйкес келетін ипотекалық тұрғын үй қарыздары, сондай-ақ олар бойынша сыйақылар	35
50.	Кәсіпкерлік қызметпен байланысты емес жеке тұлғалардың ипотекалық қарыздарын сатып алуды жүзеге асыратын, акцияларының 100 (жүз) пайызы Ұлттық Банкке тиесілі заңды тұлғаға қайта берілген ипотекалық тұрғын үй қарыздары бойынша талаптар	35
51.	Мынадай талаптарға сәйкес келетін ипотекалық тұрғын үй қарыздары (осы кестенің 77, 79 және 80 -жолдарында көрсетілген жеке тұлғаларға берілген қарыздарды қоспағанда): берілген ипотекалық тұрғын үй қарызы сомасының кепіл құнына қатынасы қоса алғанда кепіл құнының 51 (елу бір) пайызынан 85 (сексен бес) пайызына дейін қоса алғандағы шекте болады	50
52.	Басқа да ипотекалық тұрғын үй қарыздары (осы кестенің 77, 79 және 80 - жолдарында көрсетілген жеке тұлғаларға берілген қарыздарды қоспағанда	100
53.	Олар бойынша қарыздардың өтелмеген бөлігінен халықаралық қаржылық есептіліктің стандарттарына сәйкес 35 (отыз бес) пайыздан аз провизиялар (резервтер) қалыптастырылған Қазақстан Республикасының резиденттеріне берілген, негізгі борыш және (немесе) есептелген сыйақы бойынша күнтізбелік 90 (тоқсан) күннен астам мерзімі өткен берешегі бар қарыздар (ипотекалық тұрғын үй қарыздарын және осы кестенің 76, 77, 78, 79 және 80 -жолдарында көрсетілген, сондай-ақ жеке тұлғаларға берілген кепілсіз тұтынушылық қарыздарды қоспағанда)	100
54.	Олар бойынша қарыздардың өтелмеген бөлігінен халықаралық қаржылық есептіліктің стандарттарына сәйкес 35 (отыз бес) пайыздан көп және 50 (елу) пайыздан аз провизиялар (резервтер) қалыптастырылған Қазақстан Республикасының резиденттеріне берілген, негізгі борыш және (немесе) есептелген сыйақы бойынша күнтізбелік 90 (тоқсан) күннен астам мерзімі өткен берешегі бар қарыздар (ипотекалық тұрғын үй қарыздарын және осы кестенің 76, 77, 78, 79 және 80-жолдарында көрсетілген, сондай-ақ жеке тұлғаларға берілген кепілсіз тұтынушылық қарыздарды қоспағанда)	75
55.	Олар бойынша қарыздардың өтелмеген бөлігінен халықаралық қаржылық есептіліктің стандарттарына сәйкес 50 (елу) пайыздан көп провизиялар (резервтер) қалыптастырылған Қазақстан Республикасының резиденттеріне берілген, негізгі борыш және (немесе) есептелген сыйақы бойынша күнтізбелік 90 (тоқсан) күннен астам мерзімі өткен берешегі бар қарыздар (ипотекалық тұрғын үй қарыздарын және осы кестенің 76, 77, 78, 79 және 80-жолдарында көрсетілген, сондай-ақ жеке тұлғаларға берілген кепілсіз тұтынушылық қарыздарды қоспағанда)	50
56.	Қазақстан Республикасының Кәсіпкерлік кодексіне сәйкес шағын немесе орта кәсіпкерлікке жатқызылған субъектілерге берілген, мынадай өлшемшарттарға сәйкес келетін қарыздар: 1) 2022 жылғы 1 қаңтардан 2022 жылғы 30 маусым аралығы кезеңінде - қарыз сомасы меншікті капиталдың 0,2 (нөл бүтін оннан екі) пайызынан аспайды; 2022 жылғы 1 шілдеден бастап - қарыз сомасы меншікті капиталдың 0,02 (нөл бүтін жүзден екі) пайызынан аспайды; 2) қарыз валютасы - теңге	2022 жылғы 1 қаңтардан 2022 жылғы 30 маусым аралығын қоса алғанда - 50 2022 жылғы 1 шілдеден бастап - 75
57.	Синдикатталған қаржыландыру шеңберінде заңды тұлғаларға теңгемен берілген қарыздар	2021 жылғы 1 шілдеден 2021 жылғы 31 желтоқсан аралығын қоса алғанда - 50
58.	Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВВ+"-дан "ВВВ-" дейінгі тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар елдердің орталық банктеріндегі салымдар	50
59.	Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВВ+"-дан "ВВВ-" дейінгі борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар халықаралық қаржы ұйымдарындағы салымдар	50
60.	Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) агенттігінің "А+"-дан "А-"-ке дейінгі борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар ұйымдардағы салымдар	50
61.	Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) агенттігінің "А+"-дан "А-"-ке дейінгі борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар ұйымдардың дебиторлық берешегі	50
62.	Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВВ+"-дан "ВВВ-"-ке дейінгі тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар елдердің орталық үкіметтері шығарған мемлекеттік мәртебесі бар бағалы қағаздар	50
63.	Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВВ+"-дан "ВВВ-"-ке дейінгі борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар халықаралық қаржы ұйымдары шығарған бағалы қағаздар	50
64.	Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) агенттігінің "А+"-тен "А-"-ке дейін төмен емес тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар елдердің жергілікті билік органдары шығарған бағалы қағаздар	50
65.	Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) агенттігінің "А"+дан "А-"-ке дейінгі борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар ұйымдар шығарған бағалы қағаздар	50
66.	Қазақстан Республикасының Кәсіпкерлік кодексіне сәйкес шағын немесе орта кәсіпкерлікке жатқызылған субъектілер шығарған, "Қазақстан қор биржасы" акционерлік қоғамының ресми тізімінің "негізгі" немесе "баламалы" алаңының "борыштық бағалы қағаздар" секторына енгізілген, "ДАМУ" кәсіпкерлікті дамыту қоры" акционерлік қоғамының және (немесе) "Қазақстанның Даму Банкі" акционерлік қоғамының кепілдігі бар, сомасы осы бағалы қағаздардың номиналды құнының кемінде 50 (елу) пайызын жабатын және мынадай өлшемшарттарға сәйкес келетін бағалы қағаздар: 1) эмитенттің бір бағалы қағаздар шығарылымына салынған инвестициялар меншікті капиталдың 0,02 (нөл бүтін жүзден екі) пайызынан аспайды; 2) бағалы қағаздар шығарылымының валютасы – теңге.	50
67.	Банк баланста ұстап тұратын және Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) агенттігінің "А+"-тен "А-"-ке дейінгі кредиттік рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі немесе Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) агенттігінің ұлттық шкаласы бойынша "kzА+"-тен "kzА-"-ке дейінгі рейтингтік бағасы немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің ұлттық шкаласы бойынша осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар секьюритилендіру позициялары	50
68.	Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВВ-"-тен "ВВ-"-ке дейінгі (қоса алғанда) борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар Қазақстан Республикасының резидент банктеріне немесе Standard & Poor's агенттігінің "ВВВ-"-тен "ВВ+"-ке дейінгі (қоса алғанда) борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар Қазақстан Республикасының бейрезидент банкіне ашылған корреспонденттік шоттар бойынша қойылатын талаптар	50
69.	"Қазақстан қор биржасы" акционерлік қоғамына қойылатын талаптар	50
70.	Тәуекелдің ІІІ тобына енгізілген активтер бойынша есептелген сыйақы (осы кестенің 49 және 50-жолдарында көрсетілген активтер бойынша есептелген сыйақыны қоспағанда)	50
IV топ
71.	Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВ+"-тен "В-"-ке дейінгі тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар елдердің және тиісті рейтингтік бағасы жоқ елдердің орталық үкіметтеріне берілген қарыздар	100
72.	Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВ+"-тен "В-"-ке дейінгі тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар елдердің және тиісті рейтингтік бағасы жоқ елдердің орталық банктеріне берілген қарыздар	100
73.	Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВ+"-тен "В-"-ке дейінгі борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар халықаралық қаржы ұйымдарына және тиісті рейтингтік бағасы жоқ халықаралық қаржы ұйымдарына берілген қарыздар	100
74.	Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВВ+"-тен "ВВ-"-ке дейінгі борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар елдердің және тиісті рейтингтік бағасы жоқ елдердің жергілікті билік органдарына берілген қарыздар	100
75.	Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) агенттігінің "А-"-тен төмен борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар Қазақстан Республикасының резидент ұйымдарына, тиісті рейтингтік бағасы жоқ резидент ұйымдарға және Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВВ+"-тен "ВВ-"-ке дейінгі борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар бейрезидент-ұйымдарға берілген қарыздар	100
76.	Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) агенттігінің "А-"-тен төмен борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар Қазақстан Республикасының резидент ұйымдарына, тиісті рейтингтік бағасы жоқ Қазақстан Республикасының резидент ұйымдарына және Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВВ+"-тен "ВВ-"-ке дейінгі борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар және тиісті валюталық түсімі жоқ және (немесе) валюталық тәуекелдері қарыз алушы тарапынан тиісті хеджирлеу құралдарымен өтелмеген Қазақстан Республикасының бейрезидент ұйымдарына 2016 жылғы 1 қаңтардан бастап берілген және шетел валютасында 1 (бір) жылдан астам мерзімге берілген қарыздар	200
77.	Тәуекелдің ІІІ тобына жатқызылғандарды қоспағанда, жеке тұлғаларға 2016 жылғы 1 қаңтарға дейін берілген қарыздар, оның ішінде тұтынушылық қарыздар	100
78.	Тәуекелдің ІІІ тобына жатқызылғандарды қоспағанда және тиісті валюталық түсімі жоқ және (немесе) валюталық тәуекелдері қарыз алушы тарапынан тиісті хеджирлеу құралдарымен өтелмеген жеке тұлғаларға 2016 жылғы 1 қаңтардан бастап берілген және шетел валютасында 1 (бір) жылдан астам мерзімге берілген қарыздар, оның ішінде тұтынушылық қарыздар	200
79.	Банк есептейтін төмендегі өлшемшарттардың біріне сәйкес келетін жеке тұлғаларға 2016 жылғы 1 қаңтар - 2019 жылғы 31 желтоқсан аралығында берілген қамтамасыз етілмеген қарыздар, оның ішінде тұтынушылық қарыздар: 2017 жылғы 1 қаңтар - 2019 жылғы 31 желтоқсан аралығында ай сайын қарыздарды мониторингтеу кезінде: 1) қарыз алушы - жеке тұлғаның бір айлық орташа кірісін есептеу үшін соңғы 6 (алты) айдағы бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорынан жеке зейнетақы шотынан үзінді-көшірмені немесе қарыз алушының банктің төлем карточкалары арқылы қарыз алушы өтініш берген күн алдындағы қатарынан 6 (алты) ай ішінде жалақыны алу туралы ақпаратты пайдалана отырып, Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 9125 болып тіркелген "Қаржы ұйымдарының банк операцияларының жекелеген түрлерін және басқа да операцияларды жүргізуіне шектеулер енгізу туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2013 жылғы 25 желтоқсандағы № 292 қаулысына сәйкес есептелген қарыз алушының борыштық жүктемесі коэффициентінің деңгейі 0,35 асады; 2) берілген күн алдындағы соңғы 24 (жиырма төрт) ай ішінде кез келген қолданыстағы немесе жабылған қарыз берешегі және (немесе) ол бойынша сыйақы бойынша мерзімі өткен төлемдер күнтізбелік 60 (алпыс) күннен асады не мерзімі күнтізбелік 30 (отыз) күннен асатын мерзімі өткен төлемдерге 3 (үш) реттен артық жол берілген; 3) қарыздарды ай сайынғы мониторингтеу кезінде осы жолдың 1) немесе 2) тармақшасында көрсетілген есептеуге арналған ақпарат жоқ. Банктің осы жолдың жоғарыда көрсетілген тармақшаларының бірінде көзделген ақпараты болмаған жағдайда, жеке тұлғаларға берілген қарыздар қамтамасыз етілмеген деп танылады және осы жолға сәйкес кредиттік тәуекел дәрежесі бойынша мөлшерленеді	150
80.	2016 жылғы 1 қаңтардан бастап жеке тұлғаларға берілген басқа да қарыздар, оның ішінде тұтынушылық қарыздар (осы кестенің 79-жолында көрсетілген жеке тұлғаларға берілген ипотекалық тұрғын үй қарыздарын, қарыздарды және Нормативтерге 5-1-қосымшада көрсетілген кепілсіз тұтынушылық қарыздарды қоспағанда)	100
81.	Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВ+"-тен "В-"-ке дейінгі тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар елдердің және тиісті рейтингтік бағасы жоқ елдердің орталық банктеріндегі салымдар	100
82.	Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВ+"-тен "В-"-ке дейінгі борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар халықаралық қаржы ұйымдарындағы және тиісті рейтингтік бағасы жоқ халықаралық қаржы ұйымдарындағы салымдар	100
83.	Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "А-"-тен төмен борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар Қазақстан Республикасының резидент ұйымдарындағы, тиісті рейтингтік бағасы жоқ Қазақстан Республикасының резидент ұйымдарындағы және Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВВ+"-тен "ВВ-"-ке дейінгі борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар Қазақстан Республикасының бейрезидент ұйымдарындағы салымдар	100
84.	Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "А-"-тен төмен борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар Қазақстан Республикасының резидент ұйымдарының, тиісті рейтингтік бағасы жоқ Қазақстан Республикасының резидент ұйымдарының және Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВВ+"-тен "ВВ-"-ке дейінгі борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар Қазақстан Республикасының бейрезидент ұйымдарының дебиторлық берешегі	100
85.	Жеке тұлғалардың дебиторлық берешегі	100
86.	Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВ+"-тен "В-"-ке дейінгі тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар елдердің және тиісті рейтингтік бағасы жоқ елдердің орталық үкіметтері шығарған мемлекеттік мәртебесі бар бағалы қағаздар	100
87.	Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВВ+"-тен "ВВ-"-ке дейінгі тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар елдердің және тиісті рейтингтік бағасы жоқ елдердің жергілікті билік органдары шығарған бағалы қағаздар	100
88.	Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВ+"-тен "В-"-ке дейінгі борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар халықаралық қаржы ұйымдары және тиісті рейтингтік бағасы жоқ халықаралық қаржы ұйымдары шығарған бағалы қағаздар	100
89.	Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) агенттігінің "А-"-тен төмен борыштық рейтингі немесе басқа рейтинг агенттіктерінің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар Қазақстан Республикасының резидент ұйымдары, тиісті рейтингтік бағасы жоқ Қазақстан Республикасының резидент ұйымдары және Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВВ+"-тен "ВВ-"-ке дейінгі борыштық рейтингі немесе басқа рейтинг агенттіктерінің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар Қазақстан Республикасының бейрезидент ұйымдары шығарған бағалы қағаздар	100
90.	Банк баланста ұстап тұратын және Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВВ+"-тен "ВВВ-"-ке дейінгі кредиттік рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі немесе Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) агенттігінің ұлттық шкаласы бойынша "kzBBB+"-тен "kzBBB-"-ке дейінгі рейтингтік бағасы немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің ұлттық шкаласы бойынша осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар секьюритилендіру позициялары	100
91.	"Стресстік активтер қоры" акционерлік қоғамының арнайы қаржы компаниясы шығарған бағалы қағаздар	100
92.	Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВ-"-тен төмен борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар Қазақстан Республикасының резидент банктеріне немесе Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВ+"-дан төмен борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар бейрезидент банкке ашылған корреспонденттік шоттар бойынша талаптар	100
93.	ІV тәуекелдер тобына енгізілген активтер бойынша есептелген сыйақы	100
94.	Төлемдер бойынша есептеулер	100
95.	Негізгі құрал-жабдықтар	100
96.	Материалдық қорлар	100
97.	Сыйақы және шығыстар сомасын алдын ала төлеу	100
V топ
98.	Банктің қаржылық есептілігін халықаралық қаржылық есептілік стандартына сәйкес жасаған кезде қаржылық есептілігі шоғырландырылатын заңды тұлғалардың акцияларына (жарғылық капиталдағы қатысу үлесіне), мерзімсіз қаржы құралдарына, реттелген борышына банктің инвестициялары	100
99.	Әрқайсысы банктің қаржылық есептілігін жасаған кезде қаржылық есептілігі шоғырландырылмайтын заңды тұлғаның шығарылған акцияларының (жарғылық капиталға қатысу үлестерінің) 10 (оннан) кем пайызын құрайтын, негізгі капиталдың 10 (он) пайызынан аспайтын банктің барлық инвестицияларының сомасы	100
100.	Банк шығарылған акциялардың (жарғылық капиталға қатысу үлестерінің) 10 (он) және одан көп пайызы және Нормативтердің 10-тармағында көрсетілген реттеуіш түзетулер қолданылғаннан кейін банктің негізгі капиталы айырмасының және Нормативтердің 11-тармағының үшінші, төртінші және бесінші абзацтарында көрсетілген негізгі капиталдан шегерілуі тиіс соманың жиынтығында 17,65 (он жеті бүтін жүзден алпыс бес) пайызынан аспайтын шегерілетін уақыт айырмаларына қатысты танылған кейінге қалдырылған салық активтерінің бөлігі бар қаржы ұйымының жай акцияларына банктің инвестицияларының сомасы	250
101.	Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) агенттігінің "В-"-тен төмен тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар елдердің орталық үкіметтеріне берілген қарыздар	150
102.	Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) агенттігінің "В-"-тен төмен тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар елдердің орталық банктеріне берілген қарыздар	150
103.	Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) агенттігінің "В-"-тен төмен борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар халықаралық қаржы ұйымдарына берілген қарыздар	150
104.	Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВ-"-тен төмен тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар елдердің жергілікті билік органдарына берілген қарыздар	150
105.	Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВ-"-тен төмен борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар бейрезидент ұйымдарға және тиісті рейтингтік бағасы жоқ бейрезидент ұйымдарға берілген қарыздар	150
106.	Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВ-"-тен төмен борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар Қазақстан Республикасының бейрезидент ұйымдарына және тиісті рейтингтік бағасы жоқ және тиісті валюталық түсімі жоқ және (немесе) қарыз алушы тарапынан валюталық тәуекелдері хеджирлеудің тиісті құралдарымен өтелмеген Қазақстан Республикасының бейрезидент ұйымдарына 2016 жылғы 1 қаңтардан бастап берілген және шетел валютасында 1 (бір) жылдан астам мерзімге берілген қарыздар	200
107.	Төменде көрсетілген шет мемлекеттердің аумағында тіркелген заңды тұлғаларға немесе олардың азаматтары болып табылатын Қазақстан Республикасының бейрезиденттеріне берілген қарыздар: 1) Андорра Князьдігі; 2) Америка Құрама Штаттары (Американдық Виргин аралдарының, Гуам аралының және Пуэрто-Рико Достастығы аумақтары бөлігінде ғана); 3) Антигуа және Барбуда мемлекеті; 4) Багам аралдары достастығы; 5) Барбадос мемлекеті; 6) Бахрейн мемлекеті; 7) Белиз мемлекеті; 8) Бруней Даруссалам мемлекеті; 9) Біріккен Араб Әмірліктері (Дубай қаласы аумағы бөлігінде ғана); 10) Вануату Республикасы; 11) Гватемала Республикасы; 12) Гренада мемлекеті; 13) Джибути Республикасы; 14) Доминикан Республикасы; 15) Жаңа Зеландия (Кука және Ниуэ аралдары аумағы бөлігінде ғана); 16) Индонезия Республикасы; 17) Испания (Канар аралдарының аумағы бөлігінде ғана); 18) Кипр Республикасы; 19) Комор Аралдары Федералды Ислам Республикасы; 20) Коста-Рика Республикасы; 21) Қытай Халық Республикасы (Аомынь (Макао) және Сянган (Гонконг) арнайы әкімшілік аудандарының аумақтары бөлігінде ғана); 22) Либерия Республикасы; 23) Лихтенштейн Князьдігі; 24) Малайзия (Лабуан анклавының аумағы бөлігінде ғана); 25) Маврикий Республикасы; 26) Мальдив Республикасы; 27) Мальта Республикасы; 28) Маршалл аралдары Республикасы; 29) Монако Князьдігі; 30) Мьянма Одағы; 31) Науру Республикасы; 32) Нидерланд (Аруба аралының аумағы және Антиль аралдарының тәуелді аумақтары бөлігінде ғана); 33) Нигерия Федеративтік Республикасы; 34) Португалия (Мадейра аралдарының аумағы бөлігінде ғана); 35) Палау Республикасы; 36) Панама Республикасы; 37) Самоа Тәуелсіз мемлекеті; 38) Сейшел аралдары Республикасы; 39) Сент-Винсент және Гренадин мемлекеті; 40) Сент-Китс және Невис Федерациясы; 41) Сент-Люсия мемлекеті; 42) Тонга Корольдігі; 43) Ұлыбритания мен Солтүстік Ирландияның Біріккен Корольдігі (мынадай аумақтар бөлігінде ғана): Ангилья аралдары; Бермуд аралдары; Британдық Виргин аралдары; Гибралтар; Кайман аралдары; Монтсеррат аралы; Теркс және Кайкос аралдары; Мэн аралы; Норманд аралдары (Гернси, Джерси, Сарк, Олдерни аралдары); 44) Филиппин Республикасы; 45) Шри-Ланка Демократиялық Республикасы	150
108.	Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) агенттігінің "В-"-тен төмен тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар елдердің орталық банктеріндегі салымдар	150
109.	Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) агенттігінің "В-"-тен төмен борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар халықаралық қаржы ұйымдарындағы салымдар	150
110.	Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВ-"-тен төмен борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар бейрезидент ұйымдардағы және тиісті рейтингтік бағасы жоқ Қазақстан Республикасының бейрезидент ұйымдарындағы салымдар	150
111.	Төменде көрсетілген шет мемлекеттердің аумағында тіркелген Қазақстан Республикасының бейрезидент ұйымдарындағы салымдар: 1) Андорра Князьдігі; 2) Америка Құрама Штаттары (Американдық Виргин аралдарының, Гуам аралының және Пуэрто-Рико Достастығы аумақтары бөлігінде ғана); 3) Антигуа және Барбуда мемлекеті; 4) Багам аралдары достастығы; 5) Барбадос мемлекеті; 6) Бахрейн мемлекеті; 7) Белиз мемлекеті; 8) Бруней Даруссалам мемлекеті; 9) Біріккен Араб Әмірліктері (Дубай қаласының аумағы бөлігінде ғана); 10) Вануату Республикасы; 11) Гватемала Республикасы; 12) Гренада мемлекеті; 13) Джибути Республикасы; 14) Доминикан Республикасы; 15) Жаңа Зеландия (Кук және Ниуэ аралдарының аумақтары бөлігінде ғана); 16) Индонезия Республикасы; 17) Испания (Канар аралдарының аумағы бөлігінде ғана); 18) Кипр Республикасы; 19) Комор аралдары Федералды Ислам Республикасы; 20) Коста-Рика Республикасы; 21) Қытай Халық Республикасы (Аомынь (Макао) және Сянган (Гонконг) арнайы әкімшілік аудандарының аумақтары бөлігінде ғана); 22) Либерия Республикасы; 23) Лихтенштейн Князьдігі; 24) Малайзия (Лабуан анклавының аумағы бөлігінде ғана); 25) Маврикий Республикасы; 26) Мальдивия Республикасы; 27) Мальта Республикасы; 28) Маршалл аралдары Республикасы; 29) Монако Князьдігі; 30) Мьянма Одағы; 31) Науру Республикасы; 32) Нидерланд (Аруба аралының аумағы және Антиль аралдарының тәуелді аумақтары бөлігінде ғана); 33) Нигерия Федеративтік Республикасы; 34) Португалия (Мадейра аралдарының аумағы бөлігінде ғана); 35) Палау Республикасы; 36) Панама Республикасы; 37) Самоа Тәуелсіз мемлекеті; 38) Сейшел аралдары Республикасы; 39) Сент-Винсент және Гренадин мемлекеті; 40) Сент-Китс және Невис Федерациясы; 41) Сент-Люсия мемлекеті; 42) Тонга Корольдігі; 43) Ұлыбритания мен Солтүстік Ирландияның Біріккен Корольдігі (мынадай аумақтар бөлігінде ғана): Ангилья аралдары; Бермуд аралдары; Британдық Виргин аралдары; Гибралтар; Кайман аралдары; Монтсеррат аралы; Теркс және Кайкос аралдары; Мэн аралы; Норманд аралдары (Гернси, Джерси, Сарк, Олдерни аралдары); 44) Филиппин Республикасы; 45) Шри-Ланка Демократиялық Республикасы	150
112.	Standard & Poor’s агенттігінің "ВВ-"-тен төмен борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар бейрезидент ұйымдардың және тиісті рейтингтік бағасы жоқ бейрезидент ұйымдардың дебиторлық берешегі	150
113.	Төменде көрсетілген шет мемлекеттердің аумағында тіркелген Қазақстан Республикасының бейрезидент ұйымдарының дебиторлық берешегі: 1) Андорра Князьдігі; 2) Америка Құрама Штаттары (Американдық Виргин аралдарының, Гуам аралының және Пуэрто-Рико Достастығы аумақтары бөлігінде ғана); 3) Антигуа және Барбуда мемлекеті; 4) Багам аралдары достастығы; 5) Барбадос мемлекеті; 6) Бахрейн мемлекеті; 7) Белиз мемлекеті; 8) Бруней Даруссалам мемлекеті; 9) Біріккен Араб Әмірліктері (Дубай қаласының аумағы бөлігінде ғана); 10) Вануату Республикасы; 11) Гватемала Республикасы; 12) Гренада мемлекеті; 13) Джибути Республикасы; 14) Доминикан Республикасы; 15) Жаңа Зеландия (Кук және Ниуэ аралдарының аумақтары бөлігінде ғана); 16) Индонезия Республикасы; 17) Испания (Канар аралдарының аумағы бөлігінде ғана); 18) Кипр Республикасы; 19) Комор аралдары Федералды Ислам Республикасы; 20) Коста-Рика Республикасы; 21) Қытай Халық Республикасы (Аомынь (Макао) және Сянган (Гонконг) арнайы әкімшілік аудандарының аумақтары бөлігінде ғана; 22) Либерия Республикасы; 23) Лихтенштейн Князьдігі; 24) Малайзия (Лабуан анклавының аумағы бөлігінде ғана); 25) Маврикий Республикасы; 26) Мальдив Республикасы; 27) Мальта Республикасы; 28) Маршалл аралдары Республикасы; 29) Монако Князьдігі; 30) Мьянма Одағы; 31) Науру Республикасы; 32) Нидерланд (Аруба аралының аумағы және Антиль аралдарының тәуелді аумақтары бөлігінде ғана); 33) Нигерия Федеративтік Республикасы; 34) Португалия (Мадейра аралдарының аумағы бөлігінде ғана); 35) Палау Республикасы; 36) Панама Республикасы; 37) Самоа Тәуелсіз мемлекеті; 38) Сейшел аралдары Республикасы; 39) Сент-Винсент және Гренадин мемлекеті; 40) Сент-Китс және Невис Федерациясы; 41) Сент-Люсия мемлекеті; 42) Тонга Корольдігі; 43) Ұлыбритания мен Солтүстік Ирландияның Біріккен Корольдігі (мынадай аумақтар бөлігінде ғана): Ангилья аралдары; Бермуд аралдары; Британдық Виргин аралдары; Гибралтар; Кайман аралдары; Монтсеррат аралы; Теркс және Кайкос аралдары; Мэн аралы; Норманд аралдары (Гернси, Джерси, Сарк, Олдерни аралдары); 44) Филиппин Республикасы; 45) Шри-Ланка Демократиялық Республикасы	150
114.	Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) агенттігінің "В-"-тен төмен тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар елдердің орталық үкіметтері шығарған бағалы қағаздар	150
115.	Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВ-"-тен төмен тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар елдердің жергілікті билік органдары шығарған бағалы қағаздар	150
116.	Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) агенттігінің "В-"-тен төмен борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар халықаралық қаржы ұйымдары шығарған бағалы қағаздар	150
117.	Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВ-"-тен төмен борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар Қазақстан Республикасының бейрезидент ұйымдары және тиісті рейтингтік бағасы жоқ Қазақстан Республикасының бейрезидент ұйымдары шығарған бағалы қағаздар	150
118.	Төменде көрсетілген шет мемлекеттердің аумағында тіркелген Қазақстан Республикасының бейрезидент ұйымдары шығарған бағалы қағаздар: 1) Андорра Князьдігі; 2) Америка Құрама Штаттары (Американдық Виргин аралдарының, Гуам аралының және Пуэрто-Рико Достастығы аумақтары бөлігінде ғана); 3) Антигуа және Барбуда мемлекеті; 4) Багам аралдары достастығы; 5) Барбадос мемлекеті; 6) Бахрейн мемлекеті; 7) Белиз мемлекеті; 8) Бруней Даруссалам мемлекеті; 9) Біріккен Араб Әмірліктері (Дубай қаласының аумағы бөлігінде ғана); 10) Вануату Республикасы; 11) Гватемала Республикасы; 12) Гренада мемлекеті; 13) Джибути Республикасы; 14) Доминикан Республикасы; 15) Жаңа Зеландия (Кук және Ниуэ аралдарының аумақтары бөлігінде ғана); 16) Индонезия Республикасы; 17) Испания (Канар аралдарының аумағы бөлігінде ғана); 18) Кипр Республикасы; 19) Комор аралдары Федералды Ислам Республикасы; 20) Коста-Рика Республикасы; 21) Қытай Халық Республикасы (Аомынь (Макао) және Сянган (Гонконг) арнайы әкімшілік аудандарының аумақтары бөлігінде ғана; 22) Либерия Республикасы; 23) Лихтенштейн Князьдігі; 24) Малайзия (Лабуан анклавының аумағы бөлігінде ғана); 25) Маврикий Республикасы; 26) Мальдив Республикасы; 27) Мальта Республикасы; 28) Маршалл аралдары Республикасы; 29) Монако Князьдігі; 30) Мьянма Одағы; 31) Науру Республикасы; 32) Нидерланд (Аруба аралының аумағы және Антиль аралдарының тәуелді аумақтары бөлігінде ғана); 33) Нигерия Федеративтік Республикасы; 34) Португалия (Мадейра аралдарының аумағы бөлігінде ғана); 35) Палау Республикасы; 36) Панама Республикасы; 37) Самоа Тәуелсіз мемлекеті; 38) Сейшел аралдары Республикасы; 39) Сент-Винсент және Гренадин мемлекеті; 40) Сент-Китс және Невис Федерациясы; 41) Сент-Люсия мемлекеті; 42) Тонга Корольдігі; 43) Ұлыбритания мен Солтүстік Ирландияның Біріккен Корольдігі (мынадай аумақтар бөлігінде ғана): Ангилья аралдары; Бермуд аралдары; Британдық Виргин аралдары; Гибралтар; Кайман аралдары; Монтсеррат аралы; Теркс және Кайкос аралдары; Мэн аралы; Норманд аралдары (Гернси, Джерси, Сарк, Олдерни аралдары); 44) Филиппин Республикасы; 45) Шри-Ланка Демократиялық Республикасы	150
119.	Банк баланста ұстап тұратын және Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВ+"-тен "ВВ-"-ке дейінгі кредиттік рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі немесе Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) агенттігінің ұлттық шкаласы бойынша "kzBB+"-тен "kzBB-"-ке дейінгі рейтингтік бағасы немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің ұлттық шкаласы бойынша осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар секьюритилендіру позициялары	350
120.	V тәуекелдер тобына енгізілген активтер бойынша есептелген сыйақы	150

Салымдардың кредиттiк тәуекел
дәрежесi бойынша мөлшерленген
банк активтерiнiң кестесiне
қосымша

Салымдардың кредиттік тәуекел дәрежесі бойынша мөлшерленуге тиісті банк активтерінің есебіне түсіндірме

1. Салымдар, дебиторлық берешек, сатып алынған бағалы қағаздар, банкте түзетілген құны аталған активтер көлемінің 50 (елу) пайызынан кем емес қамтамасыз етуі бар қарыздар (Салымдардың кредиттік тәуекел дәрежесі бойынша мөлшерленген банк активтері кестесінің (бұдан әрі - Кесте) 1, 2, 3, 10, 11, 12, 15, 16, 17, 18, 19 және 20-жолдарында көрсетілген активтер түріндегі) осы тармаққа сәйкес банктерде түзетілген қамтамасыз ету құнын анықтауға мүмкіндік беретін барабар есепке алу жүйесі болған кезде түзетілген қамтамасыз ету құнын шегергендегі тәуекел дәрежесі бойынша мөлшерленген активтер есебіне енгізіледі.

Түзетілген қамтамасыз ету құны (Кестенің 1, 2, 3, 10, 11, 12, 15, 16, 17, 18, 19 және 20-жолдарында көрсетілген активтер түріндегі) мыналарға:

салымдар сомасының 100 (жүз) пайызына, оның ішінде осы банктегі қамтамасыз ету ретінде ұсынылғандары;

қамтамасыз етуге берілген бағалы қағаздардың нарықтық құнының 95 (тоқсан бес) пайызына;

2. Банкте "Самұрық-Қазына" ұлттық әл-ауқат қоры" және "Бәйтерек" ұлттық басқарушы холдингі" акционерлік қоғамдарының қайтарып алынбайтын және сөзсіз кепілдігі, экспортты қолдау жөніндегі функцияны жүзеге асыратын және Қазақстан Республикасы Үкіметінің мемлекеттік кепілдігі бар ұлттық компаниямен жасалған сақтандыру төлемі бойынша міндеттемелерді сөзсіз және қайтарып алынбайтын орындау туралы тармақтарды қамтитын сақтандыру шарты түрінде қамтамасыз етуі бар, сомасы көрсетілген қарыздар көлемінің кемінде 50 (елу) пайызын жабатын қарыздар қамтамасыз етудің түзетілген құны шегеріле отырып тәуекел дәрежесі бойынша мөлшерленген активтердің есебіне енгізіледі.

"Самұрық-Қазына" ұлттық әл-ауқат қоры", "Бәйтерек" ұлттық басқарушы холдингі" акционерлік қоғамдарының кепілдігі, экспортты қолдау жөніндегі функцияларды жүзеге асыратын және Қазақстан Республикасы Үкіметінің мемлекеттік кепілдігі бар ұлттық компаниямен жасалған сақтандыру төлемі жөніндегі міндеттемелерді сөзсіз және қайтарып алынбайтын орындау туралы тармақтарды қамтитын сақтандыру шарты түріндегі қамтамасыз етудің түзетілген құны кепілдік, сақтандыру шарты сомасының 95 (тоқсан бес) пайызына тең болады.

3. Контрагенттен төмен тәуекел дәрежесі бар ұйымдар кепілдік берген (сақтандырылған) банк инвестициялары есебіне енгізілмеген салымдар, дебиторлық берешек, сатып алынған бағалы қағаздар, қарыздар, инвестициялар тәуекел дәрежесі бойынша мөлшерленген (банк инвестициялары есебіне енгізілмеген салымдардың, дебиторлық берешектің, сатып алынған бағалы қағаздардың, қарыздардың, инвестициялардың кепілдік берген (сақтандырылған) сомасын шегергендегі) активтердің есебіне борышкердің тәуекел дәрежесі бойынша енгізіледі.

Банк инвестициялары есебіне енгізілмеген салымдардың, дебиторлық берешектің, сатып алынған бағалы қағаздардың, қарыздардың, инвестициялардың кепілдік берілген (сақтандырылған) сомасы тиісті кепілгердің (сақтандырушының) дебиторлық берешегінің тәуекел дәрежесі бойынша мөлшерленеді.

4. Салымдардың кредиттік тәуекел дәрежесі бойынша мөлшерленуге тиіс банк активтерінің есебіне осы Түсіндірменің (бұдан әрі - Түсіндірме) 1-тармағында көрсетілген, мынадай:

1) оффшорлық аймақтар аумағында заңды тұлға ретінде тіркелген;

2) оффшорлық аймақтар аумағында тіркелген, жекелей алғанда жарғылық капиталдың 5 (бес) пайыздан астамын иеленуші заңды тұлғаға тәуелді немесе оффшорлық аймақ аумағында тіркелген заңды тұлғаға қатысты еншілес болып табылатын;

3) оффшорлық аймақтардың азаматтары болып табылатын;

Қазақстан Республикасының бейрезиденттеріне ұсынылған салымдар, дебиторлық берешек, сатып алынған бағалы қағаздар және қарыздар Түсіндірмелердің 1-тармағында көрсетілген қамтамасыз етудің болуына қарамастан, Кестеге сәйкес тәуекел дәрежесі бойынша мөлшерленеді.

5. Түсіндірменің 1-тармағында көрсетілген, мынадай:

1) оффшорлық аймақтар аумағында заңды тұлға ретінде тіркелген, бірақ Standard&Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "АА-"-тен төмен емес борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі немесе міндеттемелерінің барлық сомасының қамтамасыз етуіне борыштық рейтингі көрсетілген деңгейден төмен емес бас ұйымның тиісті кепілдігі бар;

2) оффшорлық аймақтардың аумағында тіркелген заңды тұлғалар немесе олардың азаматтары не Экономикалық ынтымақтастық және даму ұйымы ақпарат алмасу жөнінде міндеттемелер қабылдамаған оффшорлық аумақтар тізбесіне жатқызған мемлекеттердің аумағында тіркелген заңды тұлғалар немесе олардың азаматтары болып табылатын Қазақстан Республикасының бейрезиденттеріне немесе жекелей алғанда жарғылық капиталдың 5 (бес) пайыздан астамын иеленуші заңды тұлғаларға тәуелді не көрсетілген оффшорлық аймақтардың аумағында тіркелген заңды тұлғаларға қатысты еншілес болып табылатын ұйымдарға қойылатын талаптарды қоспағанда, оффшорлық аймақтардың аумағында тіркелген, жекелей алғанда жарғылық капиталдың 5 (бес) пайызынан астамын иеленуші заңды тұлғаларға тәуелді немесе оффшорлық аймақтың аумағында тіркелген, бірақ көрсетілген деңгейден төмен емес борыштық рейтингі немесе міндеттемелерінің барлық сомасының қамтамасыз етуіне борыштық рейтингі көрсетілген деңгейден төмен емес бас ұйымның тиісті кепілдігі бар заңды тұлғаға қатысты еншілес болып табылатын;

Қазақстан Республикасының бейрезиденттеріне ұсынылған салымдар, дебиторлық берешек, сатып алынған бағалы қағаздар және қарыздар тәуекелдің нөл дәрежесі бойынша мөлшерленеді.

6. Салымдардың тәуекел дәрежесі бойынша мөлшерленген банктің активтерін есептеу мақсатында:

ипотекалық тұрғын үй қарызы деп жеке тұлғаларға тұрғын үй салу үшін не оны сатып алу және (немесе) жөндеу мақсатында берілетін ипотекалық қарыз түсініледі;

тұтынушылық қарыз деп жеке тұлғаларға кәсіпкерлік қызметті жүзеге асырумен байланысты емес тауарларды, жұмыстарды және көрсетілетін қызметтерді сатып алуға берілген кредит түсініледі.

7. Егер бағалы қағаз шығарылымының арнайы борыштық рейтингі болса, онда тәуекел дәрежесі бойынша банк активтерін мөлшерлеу кезінде бағалы қағаз рейтингін ескеру қажет.

9. Борыш жүктемесінің коэффициентін есептеу кезінде кепілсіз тұтынушылық қарыздар бойынша Кестеге немесе Салымдардың кредиттік тәуекел дәрежесін мөлшерлеу коэффициенттерінің мәндеріне сәйкес қарыз бойынша кредит тәуекелінің дәрежесі Нормативтерге 5-1-қосымшаға (бұдан әрі - Мәндер) сәйкес егер осындай қарызға қатысты қарыз алушы-жеке тұлға Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15541 болып тіркелген "Банктік қызметтерді көрсету және банктердің, банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдардың банктік қызметтерді көрсету үдерісінде туындайтын клиенттердің өтініштерін қарау қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2017 жылғы 28 шілдедегі № 136 қаулысының 19-тармағына сәйкес жасалған оңалту жоспарын орындауды жүзеге асырса, екі есе азайтылады.

Осы тармақтың бірінші бөлігінде көрсетілген оңалту жоспарын қарыз алушы-жеке тұлға орындамаған жағдайда, қарыз Кестеге немесе Мәндерге сәйкес кредит тәуекелінің дәрежесі бойынша мөлшерленеді.

10. Нормативтердің 21-тармағына сәйкес нарықтық тәуекелі ескерілген активтердің, шартты және ықтимал талаптар мен міндеттемелердің есебіне қосылған шартты және ықтимал міндеттемелер валюталарды айырбастау бағамдарының және бағалы металдар бағамдарының өзгеруіне байланысты нарықтық тәуекелі бар қаржы құралдарының есебіне енгізілген шартты және ықтимал міндеттемелерді қоспағанда, кредиттік тәуекел дәрежесі бойынша мөлшерленетін активтердің, шартты және ықтимал міндеттемелердің есебіне қосылмайды..

О внесении изменений в некоторые нормативные правовые акты Республики Казахстан по вопросам регулирования банковской деятельности

Перечень нормативных правовых актов Республики Казахстан по вопросам регулирования банковской деятельности, в которые вносятся изменения

Таблица активов банка, взвешенных по степени кредитного риска вложений

Пояснения к расчету активов банка, подлежащих взвешиванию по степени кредитного риска вложений

Таблица активов банка, взвешенных по степени кредитного риска вложений

Пояснения к расчету активов банка, подлежащих взвешиванию по степени кредитного риска вложений

Қазақстан Республикасының кейбір нормативтік құқықтық актілеріне банк қызметін реттеу мәселелері бойынша өзгерістер енгізу туралы

Қазақстан Республикасының банк қызметін реттеу мәселелері бойынша өзгерістер енгізілетін нормативтік құқықтық актілерінің тізбесі

Салымдардың кредиттiк тәуекел дәрежесi бойынша мөлшерленген банк активтерiнiң кестесi

Салымдардың кредиттік тәуекел дәрежесі бойынша мөлшерленуге тиісті банк активтерінің есебіне түсіндірме

Салымдардың кредиттiк тәуекел дәрежесi бойынша мөлшерленген банк активтерiнiң кестесi

Салымдардың кредиттік тәуекел дәрежесі бойынша мөлшерленуге тиісті банк активтерінің есебіне түсіндірме