Об утверждении Методики расчета эмиссий стойких органических загрязняющих веществ

Приказ и.о Министра экологии и природных ресурсов Республики Казахстан от 14 апреля 2023 года № 124. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 17 апреля 2023 года № 32326

В соответствии с пунктом 5 статьи 22 Экологического кодекса Республики Казахстан, с подпунктом 2) пункта 3 статьи 16 Закона Республики Казахстан "О государственной статистике" ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Утвердить Методику расчета эмиссий стойких органических загрязняющих веществ согласно приложению к настоящему приказу.

2. Департаменту экологической политики и устойчивого развития Министерства экологии и природных ресурсов Республики Казахстан в установленном законодательством Республики Казахстан порядке обеспечить:

1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства экологии и природных ресурсов Республики Казахстан после его официального опубликования;

3) в течение десяти рабочих дней после государственной регистрации настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан представление в Департамент юридической службы Министерства экологии и природных ресурсов Республики Казахстан сведений об исполнении мероприятий, предусмотренных подпунктами 1) и 2) настоящего пункта.

3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего вице-министра экологии и природных ресурсов Республики Казахстан.

4. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

и. о. Министра экологии и природных ресурсов Республики Казахстан

Г. Азидуллин

"СОГЛАСОВАН"
Бюро национальной статистики
Агентства по стратегическому
планированию и реформам
Республики Казахстан

"СОГЛАСОВАН"
Министерство здравоохранения
Республики Казахстан

"СОГЛАСОВАН"
Министерство индустрии
и инфраструктурного развития
Республики Казахстан

"СОГЛАСОВАН"
Министерство финансов
Республики Казахстан

"СОГЛАСОВАН"
Министерство национальной экономики
Республики Казахстан

"СОГЛАСОВАН"
Министерство энергетики
Республики Казахстан

Утвержден приказом и.о. Министра экологии и природных ресурсов Республики Казахстан от 14 апреля 2023 года № 124

Методика расчета эмиссий стойких органических загрязняющих веществ

Глава 1. Общие положения

1. Настоящая Методика расчета эмиссий стойких органических загрязняющих веществ (далее – Методика) разработана в соответствии с пунктом 5 статьи 22 Экологического кодекса Республики Казахстан.

2. Оценку эмиссий стойких органических загрязняющих веществ осуществляют Операторы объектов, согласно пункта 9 статьи 22 Кодекса, в рамках предоставления отчетности для государственного регистра выбросов и переноса загрязнителей. К непреднамеренно образующимся стойким органическим загрязняющим веществам (далее – НО СОЗ) относятся полихлорированные дибензо-п-диоксины (далее – ПХДД), полихлорированные дибензофураны (далее – ПХДФ), гексахлорбензол (далее – ГХБ), пентахлорбензол (далее – ПХБ), полихлорированные дифенилы (далее – ПХД), гексахлорбутадиен, полихлорированные нафталины.

Глава 2. Порядок расчета эмиссий стойких органических загрязняющих веществ

3. Оценка эмиссий ПХДД/ПХДФ идентифицирует приоритетные источники загрязнения, определяет необходимые меры для минимизации выбросов всех непреднамеренно образуемых стойких органических загрязнителей.

4. Величина эмиссий НО СОЗ выражается в микрограммах токсического эквивалента ПХДД и ПХДФ за год (мкгТЭ/год), где токсический эквивалент – единица измерения токсичности диоксинов и фуранов, в пересчете на наиболее токсичный диоксин – 2, 3, 7 ,8 – ПХДД.

5. Оценка суммарных эмиссий ПХДД/ПХДФ определяется источниками эмиссий ПХДД/ПХДФ (категории и подкатегории), связанных с деятельностью предприятия согласно Приложению 1 к настоящей Методике.

6. Основные источники эмиссий ПХДД/ПХДФ для каждой категории источников определяются согласно Приложению 2 к настоящей Методике.

7. Годовые эмиссии, поступающие в переносящие среды (воздух, вода, почва, продукция и отходы) из источника или категории источников, рассчитываются по формуле:

где, I – интенсивность источника (эмиссии ПХДД/ПХДФ в год)

F – фактор эмиссии

P – производительность предприятия (производство/выработка продукции – тонн в год/для объектов энергетической отрасли объем потребляемого топлива - ТДж/год)

8. Фактор эмиссии в соответствующую среду: воздух, вода, почва, продукция, отходы для каждой подкатегории определяется согласно Приложению 3 к настоящей Методике. Фактор эмиссий выбирается с учетом информации о технологическом процессе.

9. В качестве производительности предприятия используются данные по объемам производства.

10. Оценка суммарных эмиссий по каждому источнику осуществляется по формуле:

где, I сумм – суммарная интенсивность источника (суммарные эмиссии ПХДД/ПХДФ в год)

F – воздух/вода/почва/продукция/отходы – фактор эмиссии в воздух, воду, почву, продукцию, отходы соответственно

P – показатели деятельности предприятия, характеризующие данную категорию источника (производство/выработка продукции в год, сжигание топлива и другое)

11. Для промышленного предприятия годовые эмиссии ПХДД/ПХДФ определяются как сумма суммарной интенсивности всех источников эмиссий НО СОЗ.

12. Пример расчета эмиссий стойких органических загрязнителей согласно Приложению 4.

Приложение 1 к Методике расчета эмиссий стойких органических загрязняющих веществ

Источники эмиссий ПХДД/ПХДФ (категории и подкатегории), связанных с деятельностью предприятия

№	Категория	№	Подкатегория
1	Высокотемпературное сжигание отходов	a)	Сжигание твердых бытовых отходов
		б)	Сжигание опасных отходов
		в)	Сжигание медицинских отходов
		г)	Сжигание легкой фракции измельченных отходов
		д)	Сжигание осадка сточных вод
		е)	Сжигание отходов древесины и биомассы
		ж)	Сжигание останков животных
2	Производство черных и цветных металлов	а)	Агломерация железной руды
		б)	Производство кокса
		в)	Производство чугуна и стали, литейное производство
		г)	Производство меди
		д)	Производство алюминия
		е)	Производство свинца
		ж)	Производство цинка
		з)	Производство латуни и бронзы
		и)	Производство магния
		а)	Термическое пр-во цветных металлов
		б)	Измельчители
		в)	Термическая регенерация металлов из проводов и рециклинг электронных отходов
3	Производство электроэнергии и тепловой энергии	а)	Электростанции на ископаемом топливе
		б)	Электростанции на биотопливе
		в)	Сжигание биогаза на свалках
		г)	Отопление домов и приготовление пищи - биомасса
		д)	Отопление домов – ископаемое топливо
4	Производство продукции из минерального сырья	а)	Цементные печи
		б)	Производство извести
		в)	Производство кирпича
		г)	Производство стекла
		д)	Производство керамики
		е)	Приготовление асфальтовых смесей
		ж)	Переработка горючих сланцев
5	Транспорт	а)	Четырехтактные двигатели
		б)	Двухтактные двигатели
		в)	Дизельные двигатели
		г)	Двигатели на тяжелом нефтяном топливе
6	Неконтролируемые процессы сжигания	а)	Сжигание биомассы
		б)	Сжигание отходов и случайные пожары
7	Производство химических веществ и потребительских товаров	а)	Целлюлозно-бумажные заводы
		б)	Производство хлорированных неорганических веществ
		в)	Хлорированные алифатические химические вещества
		г)	Хлорированные ароматические химические вещества (на тонну продукта)
		д)	Другие хлорированные и нехлорированные химические вещества (на тонну продукта)
		е)	Нефтеперерабатывающие предприятия
8	Разное	а)	Сушка биомассы
		б)	Крематории
		в)	Коптильни
		г)	Химическая чистка
		д)	Табакокурение
9	Удаление /Захоронение	а)	Полигоны, свалки и извлечение отходов со свалок
		б)	Канализация/очистка каналализационных стоков
		в)	Сброс в открытые водоемы
		г)	Компостирование
10	Загрязненные территории и горячие точки	а)	Места производства хлора
		б)	Места производства хлорированных органических соединений
		в)	Места применения пестицидов и химикатов, загрязненных диоксинами

Приложение 2 к Методике расчета эмиссий стойких органических загрязняющих веществ

Основные источники эмиссий ПХДД/ПХДФ для каждой категории источников

№	Основные категории источников	Воздух	Вода	Почва	Продукция	Отходы
1	Высокотемпературное сжигание отходов	Х				Х
2	Производство черных и цветных металлов	Х				Х
3	Производство электроэнергии и тепловой энергии	Х		Х		Х
4	Производство продукции из минерального сырья	Х				Х
5	Транспорт	Х
6	Неконтролируемые процессы сжигания	Х	Х	Х		Х
7	Производство и применение химических веществ и потребительских товаров	Х	Х		Х	Х
8	Разное	Х	Х	Х	Х	Х
9	Удаление	Х	Х	Х		Х
10	Выявление потенциальных "горячих точек"	проводится только регистрация с последующей оценкой с учетом специфики конкретного места

Приложение 3 к Методике расчета эмиссий стойких органических загрязняющих веществ

Факторы эмиссий стойких органических загрязняющих веществ

Факторы эмиссии для Категории 1 – Высокотемпературное сжигание отходов

Кат.	Класс	Категории источников	Потенциальные пути выбросов (мкг ТЭ/т)
			Воздух	Вода	Почва	Продукция	Отходы
							Летучая зола	Шлак
a		Сжигание твердых бытовых отходов
	1	Низкотехнологичное сжигание, без системы контроля загрязнения воздуха (далее – КЗВ)	3 500		НО	НО	НУ	75
	2	Контролируемое сжигание, минимальная КЗВ	350		НО	НО	500	15
	3	Контролируемое сжигание, хорошая система КЗВ	30		НО	НО	200	7
	4	Высокотехнологичное сжигание, сложная система КЗВ	0,5		НО	НО	15	1,5
б		Сжигание опасных отходов
	1	Низкотехнологичное сжигание, без системы КЗВ	35 000		НО	НО	9 000
	2	Контролируемое сжигание, минимальная КЗВ	350		НО	НО	900
	3	Контролируемое сжигание, хорошая система КЗВ	10		НО	НО	450
	4	Высокотехнологичное сжигание, сложная система КЗВ	0,75		НО	НО	30
в		Сжигание медицинских отходов
	1	Неконтролируемое сжигание партиями, отсутствие КЗВ	40 000		НО	НО		200
	2	Контролируемое сжигание партиями, отсутствие или минимальная КЗВ	3 000		НО	НО		20
	3	Контролируемое сжигание партиями, хорошая система КЗВ	525		НО	НО	920
	4	Высокотехнологичное непрерывное сжигание, сложная система КЗВ	1		НО	НО	150
г		Сжигание легкой фракции измельченных отходов
	1	Неконтролируемое сжигание партиями, отсутствие системы КЗВ	1 000		НО	НО	НУ
	2	Контролируемое сжигание партиями, отсутствие или минимальная КЗВ	50		НО	НО	НУ
	3	Высокотехнологичное непрерывное сжигание, сложная система КЗВ	1		НО	НО	150
д		Сжигание осадка сточных вод
	1	Старые печи, партиями, отсутствие или недостаточная КЗВ	50		НО	НО	23
	2	Модернизированное предприятие, непрерывный цикл, некоторая КЗВ	4		НО	НО	0,5
	3	Современное предприятие полная КЗВ	0,4		НО	НО	0,5
е		Сжигание отходов древесины и биомассы
	1	Старые печи, сжигание партиями, отсутствие или недостаточная КЗВ	100		НО	НО	1 000
	2	Модернизированное предприятие непрерывный цикл, некоторая КЗВ	10		НО	НО	10
	3	Современное предприятие, полная КЗВ	1		НО	НО	0,2
ж		Сжигание останков животных
	1	Старые печи, сжигание партиями, отсутствие или недостаточная КЗВ	500		НО	НО	НУ	НУ
	2	Модернизированное предприятие непрерывный цикл, некоторая КЗВ	50		НО	НО	НУ	НУ
	3	Современное предприятие, полная КЗВ	5		НО	НО	НУ	НУ

Факторы эмиссии для Категории 2 – Производство цветных и черных металлов

Кат.	Класс	Категории источников	Потенциальные пути выбросов (мкг ТЭ/т)
			Воздух	Вода	Почва	Продукция	Отходы
a		Агломерация железной руды
	1	Значительное использование отходов, включая загрязненные материалы, без очистки выбросов	20	НУ	НУ	НУ	0,003
	2	Незначительное использование отходов, хорошая очистка выбросов	5	НУ	НУ	НУ	1
	3	Высокотехнологичное производство, совершенная система очистки выбросов	0,3	НУ	НУ	НУ	2
б		Производство кокса
	1	Без очистки выбросов	3	0,06	НУ	НУ	НУ
	2	Дожигатель/очистка от пыли	0,03	0,06	НУ	НУ	НУ
в		Производство чугуна и стали, литейное производство
		Производство чугуна и стали
	1	Загрязнен. скрап, предварит. нагрев скрапа, минимальная очистка выбросов	10	НУ	НО	НО	15
	2	Чистый скрап/железо или загрязненный скрап, дожигатель, рукавный фильтр	3	НУ	НО	НО	15
	3	Чистый скрап/железо или загрязненный скрап, электродуговые печи с системой пылегазоочистки с низким уровнем выбросов ПХДД/ПХДФ, кислородные конвертеры	0,1	НУ	НО	НО	0,1
	4	Доменные печи с КЗВ	0,01	НУ	НО	НО	НУ
		Литейное производство
	1	Вагранки с холодным или горячим дутьем, или ротационные барабанные печи, без КЗВ	10	НУ	НО	НО	НУ
	2	Ротационные барабанные печи – тканевый фильтр или мокрый скруббер	4,3	НУ	НО	НО	0,2
	3	Вагранки с холодным дутьем, тканевый фильтр или мокрый скруббер	1	НУ	НО	НО	8
	4	Вагранки с горячим дутьем или и индукционные печи, тканевый фильтр или мокрый скруббер	0,03	НУ	НО	НО	0,5
		Горячее цинкование
	1	Установки без КЗВ	0,06	НО	НО	НО	0,01
	2	Установки без этапа обезжиривания, хорошая система КЗВ	0,05	НО	НО	НО	2
	3	Установки с этапом обезжиривания, хорошая система КЗВ	0,02	НО	НО	НО	1
г		Производство меди
	1	Вторичная медь – обычная технология	800	0,5	НО	НО	630
	2	Вторичная медь – хорошая система КЗВ	50	0,5	НО	НО	630
	3	Вторичная медь – КЗВ, оптимизированная для удаления ПХДД/ПХДФ	5	0,5	НО	НО	300
	4	Плавление и разливка меди/сплавов меди	0,03	0,5	НО	НО	НУ
	5	Первичная медь, хорошая система КЗВ, некоторое добавление вторичного сырья	0,01	0,5	НО	НО	НУ
	6	Первичная медь, без вторичного сырья	НУ	0,5	НО	НО	НО
д		Производство алюминия
	1	Переработка лома алюминия, минимальная очистка сырья, простое пылеудаление	100	НУ	НО	НО	200
	2	Переработка лома, хороший контроль, тканевый фильтр, вдувание извести	4	НУ	НО	НО	400
	3	Оптимизированный процесс для удаления ПХДД/ПХДФ	0,5	НУ	НО	НО	100
	4	Сушка стружки/отходов (простая технология)	5,0	НО	НО	НО	НО
	5	Термическое обезжиривание, ротационные печи, дожигатели, тканевые фильтры	0,3	НО	НО	НО	НО
	6	Производство первичного алюминия	НУ	НО	НО	НО	НУ
е		Производство свинца
	1	Вторичный свинец из лома. Сепараторы из поливинилхлорида (далее – ПВХ) в аккумуляторах	80	НУ	НО	НО	НУ
	2	Вторичный свинец из лома без ПВХ/Cl2, некоторая система КЗВ	8	НУ	НО	НО	50
	3	Вторичный свинец из лома без ПВХ/Cl2 в современных печах со скрубберами	0,05	НУ	НО	НО	НУ
	4	Первичное производство свинца	0,4	НУ	НО	НО	НУ
ж		Производство цинка
	1	Обжиговая печь, без пылеулавливания	1 000	НУ	НО	НО	0,02
	2	Горячее брикетирование/ротационная печь, базовый уровень очистки выбросов	100	НУ	НО	НО	1
	3	Совершенная система КЗВ	5	НУ	НО	НО	1
	4	Выплавка цинка, производство первичного цинка	0,1	НУ	НО	НО	НУ
з		Производство латуни и бронзы
	1	Термическое обезжиривание стружки	2,5	НО	НО	НО	НО
	2	Простые плавильные печи	10	НО	НО	НО	НУ
	3	Смешанный лом, и НУукционная печь, рукавный фильтр	3,5	НУ	НО	НО	125
	4	Сложное оборудование, чистое сырье, хорошая система КЗВ	0,1	НУ	НО	НО	НУ
и		Производство магния
	1	Термическая переработка MgO/C в Cl2, без очистки стоков, плохая система КЗВ	250	9 000	НО	НУ	0
	2	Термическая переработка MgO/C в Cl2, совершенная система контроля загрязнения	50	30	НО	НУ	9 000
	3	Термическое восстановление	3	НУ	НО	НО	НУ
к		Термическое производство цветных металлов
	1	Загрязненный лом, простая КЗВ или ее отсутствие	100	НУ	НУ	НУ	НУ
	2	Чистый лом, хорошая система КЗВ	2	НУ	НУ	НУ	НУ
л		Измельчители
	1	Предприятия по измельчению металлов	0,2	НО	НО	НУ	5
м		Термическая регенерация металлов из проводов и рециклинг электронных отходов
	1	Открытый обжиг кабеля (проводов)	12 000	НУ	НУ	НУ	НУ
	2	Открытый обжиг печатных плат	100
	3	Простая печь с дожигателем, мокрым скруббером	40	НУ	НО	НУ	НУ
	4	Обжиг электромоторов, тормозных колодок с дожигателем	3,3	НУ	НО	НУ	НУ

Факторы эмиссии для Категории 3 – Производство электроэнергии и тепловой энергии

Кат.	Класс	Категории источников	Потенциальные пути выбросов (мкг ТЭ/ТДж сожженного ископаемого топлива)
			Воздух	Вода	Почва	Продукция	Отходы
a		Электростанции на ископаемом топливе
	1	Энергокотлы на ископаемом топливе и отходах	35	НУ	НО	НО	НУ
	2	Энергокотлы на угле	10	НУ	НО	НО	14
	3	Энергокотлы на торфе	17,5
	4	Энергокотлы на тяжелом нефтяном топливе (мазуте)	2,5	НУ	НО	НО	НУ
	5	Энергокотлы на горючих сланцах	1,5	НУ	НО	НО	НУ
	6	Энергокотлы на легком нефтяном топливе/природном газе	0,5	НУ	НО	НО	НУ
б		Электростанции на биотопливе
	1	Энергокотлы на смешанной биомассе	500	НУ	НО	НО	НУ
	2	Энергокотлы на чистой древесине	50	НУ	НО	НО	15
	3	Энергокотлы на соломе	50				70
	4	Энергокотлы на жоме сахарного тростника, рисовой шелухе	50	НУ	НО	НО	50
в		Сжигание биогаза на свалках
	1	Котлы на биогазе, моторы/турбины и факелы	8	НУ	НО	НО	НО
г		Отопление домов и приготовление пищи - биомасса					нг ТЭ/кг золы
	1	Печи на загрязненной древесине/биотопливе	1 500	НУ	НО	НО	1 000
	2	Печи на незагрязненной древесине/биотопливе	100	НУ	НО	НО	10
	3	Печи на соломе	450				30
	4	Печи на древесном угле	100				0,1
	5	Открытые печи типа "3 камня" (чистая древесина)	20				0,1
	6	Простые печи (чистая древесина)	100				0,1
д		Отопление домов – ископаемое топливо					нг ТЭ/кг золы
	1	Печи с совместным сжиганием угля/биомассы	1 700	НУ	НО	НО	5 000
	2	Печи на угле	200	НУ	НО	НО	НО
	3	Печи на торфе	100				5
	4	Печи на нефтяном топливе	100	НУ	НО	НО	НО
	5	Печи на природном или сжиженном нефтяном газе	10	НУ	НО	НО	НО
	6	Простые печи на угле/коксе	1,5	НО	НО	НО	НО

Факторы эмиссии для Категории 4 – Производство продукции из минерального сырья

Кат.	Класс	Категории источников	Потенциальные пути выбросов (мкг ТЭ/т)
			Воздух	Вода	Почва	Продукты	Отходы
a		Цементные печи
	1	Шахтные печи	5	НО	НО	НУ	НУ
	2	Мокрый процесс, температура электрофильтра более 300оС	5	НО	НУ	НУ	НО
	3	Мокрый процесс, температура электрофильтра/рукавного фильтра 200- 300оС	0,6	НО	НУ	НУ	НО
	4	То же, но температура менее 200оС, а также все типы сухих печей с нагревателем/кальцинатором, Температура <200оС	0,05	НО	НУ	НУ	НО
б		Производство извести
	1	Циклон или отсутствие пылеулавливания, загрязненное или плохое топливо	10	НУ	НУ	НУ	НУ
	2	Хорошая система пылеулавливания	0,07	НУ	НУ	НУ	НУ
в		Производство кирпича
	1	Без очистки выбросов и с использованием загрязненного топлива	0,2	НО	НУ	0,06	0,02
	2	Без очистки выбросов и использованием незагрязненного топлива; с очисткой выбросов и использованием любого топлива; без очистки выбросов, но с современной системой регулирования процесса	0,02	НО	НУ	0,006	0,002
г		Производство стекла
	1	Циклон или отсутствие пылеулавливания, загрязненное или плохое топливо	0,2	НО	НУ	НУ	НУ
	2	Высокий уровень пылеулавливания	0,015	НО	НУ	НУ	НУ
д		Производство керамики
	1	Циклон или отсутствие пылеулавливания, загрязненное или плохое топливо	0,2	НО	НУ	НУ	НУ
	2	Высокий уровень пылеулавливания	0,02	НО	НУ	НУ	НУ
е		Приготовление асфальтовых смесей
	1	Предприятия без газоочистки	0,07	НО	НУ	НУ	НУ
	2	Предприятия, применяющие тканевый фильтр, мокрый скруббер	0,007	НО	НУ	НУ	0,06
ж		Переработка горючих сланцев
	1	Термическое фракционирование	НУ	НУ	НУ	НУ	НУ
	2	Пиролиз горючих сланцев	0,003	НО	НУ	0,07	2

Факторы эмиссии для Категории 5 – Транспорт

Кат.	Класс	Категории источников	Потенциальные пути выбросов (мкг ТЭ/т)
			Воздух	Вода	Почва	Продукция	Отходы
a		Четырехтактные двигатели
	1	Этилированное топливо	2,2	НО	НО	НО	НО
	2	Неэтилированное топливо без катализатора	0,1	НО	НО	НО	НО
	3	Неэтилированное топливо с катализатором	0,0	НО	НО	НО	НО
	4	Этанол, с катализатором	0,00	НО	НО	НО	НО
б		Двухтактные двигатели
	1	Этилированное топливо	3,5	НО	НО	НО	НО
	2	Неэтилированное топливо без катализатора	2,5	НО	НО	НО	НО
в		Дизельные двигатели
	1	Дизельное топливо	0,1	НО	НО	НО	НУ
	2	Биодизель	0,1	НО	НО	НО	НУ
г		Двигатели на тяжелом нефтяном топливе
	1	Все типы	2	НО	НО	НО	НУ

Примечание: Эмиссии для категории "Транспорт" рассчитываются только операторами объектов, указанных в пункте 9 статьи 22 Кодекса.

Факторы эмиссии для Категории 6 – Неконтролируемые процессы сжигания

Кат.	Класс	Категории источников	Потенциальные пути выбросов (мкг ТЭ/т)
			Воздух	Вода	Почва	Продукты	Отходы
a		Сжигание биомассы
	1	Сжигание остатков зерновых и других сельскохозяйственных культур на полях, загрязненные, плохие условия горения	30	НУ	10	НО	НУ
	2	Сжигание остатков зерновых и других сельскохозяйственных культур на полях, незагрязненные	0,5	НУ	0,05	НО	НУ
	3	Сжигание остатков от выращивания сахарного тростника	4	НУ	0,05
	4	Лесные пожары	1	НУ	0,15	НО	НУ
	5	Луговые и саванновые пожары	0,5	НУ	0,15	НО	НУ
б		Сжигание отходов и случайные пожары
	1	Пожары на свалках (отходы уплотненные, влажные, с высоким содержанием Сорг)	300	НУ	10	НО	НО
	2	Случайные пожары в зданиях, на предприятиях	400	НУ	400	НО	НО
	3	Открытое (неконтролируемое) сжигание бытовых отходов	40	НУ	1	НО	НО
	4	Случайные пожары на транспорте (на единицу транспорта)	100	НУ	18	НО	НО
	5	Открытое сжигание древесины (строительство/разрушение зданий)	60	НУ	10	НО	НО

Факторы эмиссии для Категории 7 – Производство химических веществ и потребительских товаров

Кат.	Класс	Категории источников	Потенциальные пути выбросов (мкг ТЭ/т)
			Воздух	Вода	Почва	Продукция	Отходы
a		Целлюлозно-бумажные заводы*
		Котлы (на тонну целлюлозы)
	1	Котлы на черном щелоке	0,03				НУ
	2	Котлы, сжигающие шлам и/или биомассу/кору	0,5				5
	3	Котлы, сжигающие соленасыщенную древесину	13				228
		Водные сбросы и продукты
	1	Крафт-процесс, газообразный хлор, недревесные волокна, загрязненные		НУ		30	НУ
	2	Крафт-процесс, старая технология (Cl2)		4,5		10	4,5
	3	Крафт-процесс, смешанная технология		1,0		3	1,5
	4	Сульфитная целлюлоза/бумага, старая технология		НУ		1	НУ
	5	Крафт-процесс, современная технология (ClO2)		0,06		0,5	0,2
	6	Сульфитная бумага, новая технология (ClO2, TCF)		НУ		0,1	НУ
	7	Целлюлоза термомеханической варки		НУ		1,0	НУ
	8	Рециркуляция бумаги из загрязненной макулатуры		НУ		10
	9	Рециркуляция целлюлозы/бумаги из современной бумаги		НУ		3	НУ
б		Производство хлорированных неорганических веществ
		Производство элементарного хлора (на тонну ECU)
	1	Хлор-щелочное производство с графитовым анодом	НУ	НУ	НУ	НУ	1000
	2	Хлор-щелочное производство с титановыми электродами
	2a	Низко-технологичные процессы	НУ	17	НУ	НУ	27
	2б	Средне-технологичные процессы	НУ	1,7	НУ	НУ	1,7
	2в	Высокотехнологичные процессы	НУ	0,002	НУ	НУ	0,3
в		Хлорированные алифатические химические вещества
		1, 2 дихлорэтан (далее – ЭДХ)/винилхлоридный мономер (далее – ВХМ) и ЭДХ/ВХМ/ПВХ установки по сжиганию отходящих газов или жидких отходов/выходных газов(на тонну ВХМ)
	1	Низко-технологичные процессы	5
	2	Средне-технологичные процессы	0,5
	3	Высокотехнологичные процессы	0,05
		ЭДХ/ВХМ и ЭДХ/ВХМ/ПВХ отработанные катализаторы производств с использованием катализатора оксихлорирования в неподвижном слое (на тонну ВХМ)
	1	Низко-технологичные процессы					8
	2	Средне-технологичные процессы					0,85
	3	Высокотехнологичные процессы					0,02
		Производство ЭДХ/ВХМ и ЭДХ/ВХМ/ПВХ (на тонну ВХМ)
	1	Низко-технологичные процессы
	1a	Установки оксихлорирования с неподвижным слоем катализатора		25	НО	2	0,75
	1б	Установки оксихлорирования с катализатором в псевдоожиженном слое		25	НО	2	4
	2	Средне-технологичные процессы
	2a	Установки оксихлорирования с неподвижным слоем катализатора		2,5	НО	0	0,2
	2б	Установки оксихлорирования с катализатором в псевдоожиженном слое		2,5	НО	0	2
	3	Высокотехнологичные процессы
	3a	Установки оксихлорирования с неподвижным слоем катализатора		0,5	НО	НУ	0,095
	3б	Установки оксихлорирования с катализатором в псевдоожиженном слое		0,5	НО	НУ	0,4
		ПВХ (на тонну ПВХ)
	1	Низко-технологичные процессы	1	0,03	НО	НУ	0,095
	2	Средне-технологичные процессы	0,1	0,003	НО	НУ	0,06
	3	Высокотехнологичные процессы	0,021	0,0003	НО	НО	0,005
г		Хлорированные ароматические химические вещества (на тонну продукта)
		Хлорбензолы
	1	1,4-дихлорбензол	НУ	НУ	НО	39	НУ
		ПХБ
	1	Низкохлорированные (молекулы которых содержат 5 и менее атомов хлора)				15 000
	2	Среднехлорированные (молекулы которых содержат 6 атомов хлора)				70 000
	3	Среднехлорированные (молекулы которых содержат 7 атомов хлора)				300 000
	4	Высокохлорированные (молекулы которых содержат 8 и более атомов хлора)				1 500 000
		Пентахлофенол (ПХФ) и Пентахлорфенолят натрия (ПХФ-Na)
	1	ПХФ	НУ	НУ	НУ	634 000	НУ
	2	ПХФ-Na	НУ	НУ	НУ	12 500	НУ
		2,4,5-T и 2,4,6-2,4,6-трихлорофенол
	1	2,4,5-T	НУ	НУ	НУ	7 000	НУ
	2	2,4,6-трихлорофенол	НУ	НУ	НУ	700	НУ
		Хлорнитрофен (ХНФ)
	1	Низко-технологичные процессы	НУ	НУ	НУ	9 200 000	НУ
	2	Высокотехнологичные процессы	НУ	НУ	НУ	4 500	НУ
		Пентахлорнитробензол (ПеХНБ)
	1	Низко-технологичные процессы	НУ	НУ	НУ	5 600	НУ
	2	Средне-технологичные процессы	НУ	НУ	НУ	2 600	НУ
	3	Высокотехнологичные процессы	НУ	НУ	НУ	260	НУ
		2,4-дихлорфеноксиуксусная кислота (2,4-D) и производные
	1	Низко-технологичные процессы	НУ	НУ	НУ	5 688	НУ
	2	Средне-технологичные процессы	НУ	НУ	НУ	170	НУ
	3	Высокотехнологичные процессы	НУ	НУ	НУ	0,1	НУ
		Хлорированные парафины
	1	Низко-технологичные процессы	НУ	НУ	НУ	НУ	НУ
	2	Средне-технологичные процессы	НУ	НУ	НУ	500	НУ
	3	Высокотехнологичные процессы	НУ	НУ	НУ	140	НУ
		п-Хлоранил
	1	Прямое хлорирование фенола	НУ	НУ	НУ	400 000	НУ
	2	Хлорирование гидрохинона с минимальной очисткой	НУ	НУ	НУ	1 500 000	НУ
	3	Хлорирование гидрохинона со средней очисткой	НУ	НУ	НУ	26 000	НУ
	4	Хлорирование гидрохинона с совершенной очисткой	НУ	НУ	НУ	150	НУ
		Фалоцианиновые красители и пигменты
	1	Фталоцианин меди	НУ	НУ	НУ	70	НУ
	2	Фталоцианин зеленый	НУ	НУ	НУ	1 400	НУ
		Диоксазиновые красители и пигменты
	1	Голубой 106	НУ	НУ	НУ	35 000	НУ
	2	Голубой 108	НУ	НУ	НУ	100	НУ
	3	Фиолетовый 23	НУ	НУ	НУ	12 000	НУ
		Триклозан
	1	Низко-технологичные процессы	НУ	НУ	НУ	1 700	82000
	2	Средне-технологичные процессы	НУ	НУ	НУ	60	НУ
	3	Высокотехнологичные процессы	НУ	НУ	НУ	3	НУ
д		Другие хлорированные и нехлорированные химические вещества (на тонну продукта)
		Тетрахлорид титана и диоксид титана
	1	Низко-технологичные процессы	НУ	0,2	НУ	0	42
	2	Средне-технологичные процессы	НУ	0,001	НУ	0	8
		Капролактам
	1	Капрлактам	0,00035	0,5	НУ	НУ	НУ
е		Нефтеперерабатывающие предприятия
	1	Факелы (на ТДж сожженного топлива)	0,25	НО	НО	НО	НУ
		Производственные процессы (на тонну нефти)
	1	Установки каталитического риформинга	0,02	НО	НО	НО	14
	2	Установки коксования	0,4	НО	НО	НО	НУ
	3	Очистка сточных вод нефтепереработки	НУ	5	НУ	НУ	НУ
ж		Текстильные предприятия (на тонну текстиля)
	1	Низко-технологичные процессы	НУ	НУ	НУ	100	НУ
	2	Средне-технологичные процессы	НУ	НУ	НУ	0,1	НУ
	3	Высокотехнологичные процессы	НО	НО	НО	НО	НО
з		Кожевенные предприятия
	1	Низко-технологичные процессы	НО	НУ	НУ	1 000	НУ
	2	Средне-технологичные процессы	НО	НУ	НУ	10	НУ

Примечание: * Эмиссии в отходы от предприятий по производству ЭДХ/ВХМ, ЭДХ/ВХМ/ПВХ и ПВХ с высокотехнологичным производством (твердые остатки очистки сточных вод и/или отработанные катализаторы) только, если твердые частицы НЕ сжигаются.

Факторы эмиссии для Категории 8 – Разное

Кат.	Класс	Категории источников	Потенциальные пути выбросов (мкг ТЭ/т)
			Воздух	Вода	Почва	Продукция	Отходы
a		Сушка биомассы
	1	Сильнозагрязненное топливо (обработанное ПХФ)	10	НО	НУ	0,1	2000
	2	Среднезагрязненное топливо	0,1	НО	НУ	0,1	20
	3	Чистое топливо	0,01	НО	НУ	0,5	5
б		Крематории
	1	Без очистки выбросов (на кремацию)	90	НО	НО	НО	НУ
	2	Средний уровень очистки выбросов (на кремацию)	10	НО	НО	НО	2,5
	3	Оптимальный уровень очистки выбросов (на кремацию)	0,4	НО	НО	НО	2,5
в		Коптильни
	1	Пропитанная древесина, отработанные масла, используемые как топливо	50	НО	НУ	НУ	2 000
	2	Чистое топливо, без дожигателя	6	НО	НУ	НУ	20
	3	Чистое топливо, с дожигателем	0,6	НО	НУ	НУ	20
г д		Химическая чистка
	1	Тяжелые текстильные изделия, обработанные ПХФ	НО	НО	НО	НО	3 000
	2	Обычный текстиль	НО	НО	НО	НО	50
		Табакокурение*
	1	Сигары (на миллион штук)	0,3	NA	NA	NA	0,3
	2	Сигареты (на миллион штук)	0,1	NA	NA	NA	0,1

Факторы эмиссии для Категории 9 – Удаление/Захоронение

		Категории источников	Потенциальные пути выбросов (мкг ТЭ/т)
Кат.	Класс		Воздух	Вода	Почва	Продукция	Отходы
а		Полигоны, свалки и извлечение отходов со свалок
	1	Опасные отходы	НО	5	НО	НО	НО
	2	Смешанные отходы	НО	0,5	НО	НО	50
	3	Бытовые отходы	НО	0,05	НО	НО	5
б		Канализация/очистка канализационных стоков
	1	Смешанные бытовые и промышленные стоки	НО
		Без удаления шлама	НО	10	НО	НО	НО
		С удалением шлама	НО	1	НО	НО	200
	2	Городские и промышленные стоки	НО
		Без удаления шлама	НО	1	НО	НО	НО
		С удалением шлама	НО	0,2	НО	НО	20
	3	Бытовые стоки
		Без удаления шлама	НО	0,4	НО	НО	НО
		С удалением шлама	НО	0,4	НО	НО	4
в		Сброс в открытые водоемы
	1	Смешанные бытовые и промышленные стоки	НО	0,005	НО	НО	НО
	2	Городские и пригородные стоки	НО	0,0002	НО	НО	НО
	3	Удаленные территории	НО	0,0001	НО	НО	НО
г		Компостирование
	1	Органические отходы, отделенные от органических отходов	НО	НУ	НО	50	НО
	2	Чистый компост	НО	НУ	НО	5	НО
д		Удаление отработанных масел
	1	Все категории	НУ	НУ	НУ	НУ	НУ

Факторы эмиссии для Категории 10 – Выявление горячих точек

Кат.	Класс	Категории источников	Продукция (мкг ТЭ/т)
a		Места производства хлора
	1	Хлор-щелочное производство
	2	Leblanc-процесс и ассоциированное производство хлора/отбеливателей
б		Места производства хлорированных органических соединений
	1	Места производства хлорфенолов
	2	Бывшее производство линдана, где осуществлялся рециклинг гексахлорана (ГХЦГ)
	3	Места бывшего производства других химических веществ, потенциально содержащих ПХДД/ПХДФ
	4	Места производства хлорированных растворителей и других отходов ГХБ
	5	(Бывшее) производство ПХБ и ПХБ - содержащих материалов/оборудования
в		Места применения пестицидов и химикатов, загрязненных диоксинами
г		Производство и обработка лесоматериалов
д		Текстильные и кожевенные фабрики
е		ПХБ-содержащее оборудование
		С низким содержанием хлора (молекулы которых содержат 5 и менее атомов хлора)	15 000
		Со средним содержанием хлора (молекулы которых содержат 6 атомов хлора)	70 000
		Со средним содержанием хлора (молекулы которых содержат 7 атомов хлора)	300 000
		С высоким содержанием хлора (молекулы которых содержат 8 и более атомов хлора)	1 500 000
	1	С утечками
	2	Без утечек
ж		Использование хлора для производства металлов и неорганических химических веществ
з		Установки по сжиганию отходов
и		Металлургические производства
к		Пожары
л		Дноуглубительные работы (извлечение грунта) и загрязненные поймы
м		Свалки отходов/остатков Групп 1-9
н		Месторождения каолина или комовой глины

Приложение 4 к Методике расчета эмиссий стойких органических загрязняющих веществ

Пример расчета эмиссий стойких органических загрязнителей

В компании Х основным источником эмиссий НО СОЗ является агломерация железной руды. Компания также имеет установку по сжиганию твердых бытовых отходов с хорошей системой контроля загрязнения воздух.

В 2021 году компанией было произведено 0,7 млн. тонн железной руды. Сжиганию подверглось 300 тыс. тонн ТБО.

В приложении 3 определены факторы эмиссии для категории "агломерация железной руды" для эмиссий в воздух и отходы. Для категории "Сжигание твердых бытовых отходов" также определены факторы эмиссий в воздух и остатки (летучая зола и шлак).

Выбросы ПХДД/ПХДФ в воздух в 2021г.в результате производства железной руды = Кол-во произведенной железной руды * ФВ_Воздух=700 000 тонн/год * 5 мкг ТЭ/т = 3 500 000 мкг ТЭ/год = 3,5 г ТЭ/год

Выбросы ПХДД/ПХДФ в отходы в 2021г.в результате производства железной руды = Кол-во произведенной железной руды * ФВ_Отходы=700 000 тонн/год * 1 мкг ТЭ/т = 700 000 мкг ТЭ/год = 0,7 г ТЭ/год

Расчеты эмиссий для категории "Сжигание твердых бытовых отходов" производится аналогичным способом. Результаты расчета представлены в таблице ниже.

№	Категории источников	Класс источников	Показатель активности	Факторы эмиссии, мкг ТЭ/т		Эмиссии ПХДД/ПХДФ, г ТЭ/год
				Воздух	Отходы (зола и шлак)	Воздух	Отходы
1	Агломерация железной руды	Незначительное использование отходов, хорошая очистка выбросов	700 000 тонн	5	1	3,5	0,7
2	Сжигание твердых бытовых отходов	Контролируемое сжигание, хорошая система КЗВ	300 000 тонн	30	207	9	62,1
	Итого					12,5	62,8

Для предоставления информации в отчетность по РВПЗ берутся данные по эмиссиям в воздух, воду и отходы. Данные по эмиссиям в почву и продукцию в отчет РВПЗ не предоставляются. Эти данные могут быть использованы для отчетности в рамках Стокгольмской конвенции о стойких органических загрязнителях.

Жойылуы қиын органикалық ластағыш заттар эмиссияларын есептеу әдістемесін бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Экология және табиғи ресурстар министрінің м.а. 2023 жылғы 14 сәуірдегі № 124 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2023 жылғы 17 сәуірде № 32326 болып тіркелді

Қазақстан Республикасының Экология кодексінің 22-бабының 5-тармағына, "Мемлекеттік статистика туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 16-бабы 3-тармағының 2) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

1. Осы бұйрыққа қосымшаға сәйкес Жойылуы қиын органикалық ластағыш заттар эмиссияларын есептеу әдістемесі бекітілсін.

2. Қазақстан Республикасы Экология және табиғи ресурстар министрлігі Экологиялық саясат және тұрақты даму департаменті заңнамада белгіленген тәртіппен:

1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін;

2) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Экология және табиғи ресурстар министрлігінің интернет-ресурсында орналастырылуын;

3) осы бұйрық мемлекеттік тіркелгеннен кейін он жұмыс күні ішінде Қазақстан Республикасы Экология және табиғи ресурстар министрлігі Заң қызметі департаментіне осы тармақтың 1) және 2) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтерді ұсынуды қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының Экология және табиғи ресурстар вице-министріне жүктелсін.

4. Осы бұйрық оның алғашқы ресми жарияланған кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасы Экология және табиғи ресурстар министрінің м.а.

Г. Азидуллин

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасы

Стратегиялық жоспарлау және

реформалар агенттігі

Ұлттық статистика бюросы

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасы

Денсаулық сақтау министрлігі

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасы

Индустрия және инфрақұрылымдық

даму министрлігі

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасы

Қаржы министрлігі

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасы

Ұлттық экономика министрлігі

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасы

Энергетика министрлігі

Қазақстан Республикасы Экология және табиғи ресурстар министрінің м.а. 2023 жылғы 14 сәуірдегі № 124 бұйрығымен бекітілген

Жойылуы қиын органикалық ластағыш заттар эмиссияларын есептеу әдістемесі

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Осы Жойылуы қиын органикалық ластағыш заттар эмиссияларын есептеу әдістемесі (бұдан әрі – Әдістеме) Қазақстан Республикасының Экология кодексінің (бұдан әрі – Кодекс) 22-бабының 5-тармағына сәйкес әзірленді.

2. Жойылуы қиын органикалық ластағыш заттар эмиссияларын бағалауды ластағыштардың шығарылуы мен көшірілуінің мемлекеттік тіркеліміне есептілікті ұсыну шеңберінде Кодекстің 22-бабының 9-тармағына сәйкес объектілер операторлары жүзеге асырады. Байқаусызда түзілетін тұрақты органикалық ластағыш заттарға (бұдан әрі – БТ ЖҚОЛ) полихлорланған дибензо-п-диоксиндер (бұдан әрі – ПХДД), полихлорланған дибензофурандар (бұдан әрі – ПХДФ), гексахлорбензол (бұдан әрі – ГХБ), пентахлорбензол (бұдан әрі – ПХД), полихлорланған дифенилдер (бұдан әрі – ПХД), гексахлорбутадиен, полихлорланған нафталиндер жатады.

2-тарау. Жойылуы қиын органикалық ластағыш заттар эмиссияларын есептеу тәртібі

3. ПХДД/ПХДФ эмиссияларын бағалау ластанудың басым көздерін сәйкестендіреді, барлық байқаусызда түзілетін жойылуы қиын органикалық ластағыш шығарындыларын барынша азайту үшін қажетті шараларды айқындайды.

4. БТ ЖҚОЛ эмиссияларының шамасы ПХДД және ПХДФ уытты эквивалентінің микрограммдарында бір жыл ішінде (мкгТЭ/жыл), мұнда уытты эквивалент – диоксиндер мен фурандардың уыттылығын өлшеу бірлігі, неғұрлым уытты диоксинге – 2, 3, 7, 8 – ПХДД қайта есептегенде көрсетіледі.

5. ПХДД/ПХДФ жиынтық эмиссияларын бағалау осы Әдістеменің 1-қосымшасына сәйкес кәсіпорын қызметіне байланысты ПХДД/ПХДФ эмиссияларының көздерімен (санаттар және кіші санаттар) айқындалады.

6. Әрбір санаттағы көздер үшін ПХДД/ПХДФ эмиссияларының негізгі көздері осы Әдістеменің 2-қосымшасына сәйкес айқындалады.

7. Көзден немесе көздер санатынан тасымалданатын ортаға (ауа, су, топырақ, өнім және қалдықтар) түсетін жылдық эмиссиялар мынадай формула бойынша есептеледі:

мұнда, I – көздің қарқыны (жылына ПХДД/ПХДФ эмиссиялары)

F – эмиссиялар факторы

P – кәсіпорынның қуаттылығы (өндіріс/өнім өндіру-жылына тонна/энергетика саласы объектілері үшін тұтынылатын отын көлемі-ТДж/жыл)

8. Тиісті ортаға эмиссиялар факторы: әрбір кіші санат үшін ауа, су, топырақ, өнім, қалдықтар осы Әдістеменің 3-қосымшасына сәйкес айқындалады. Эмиссиялар факторын технологиялық үдеріс туралы ақпаратты ескере отырып таңдалады.

9. Кәсіпорынның қуаттылығы ретінде өндіріс көлемі бойынша деректер алынады.

10. Әрбір көз бойынша жиынтық эмиссияларды бағалау мынадай формула бойынша жүзеге асырылады:

мұнда, I сомасы – көздің жиынтық қарқыны (жылына ПХДД/ПХДФ жиынтық эмиссиялары)

F – ауа/су/топырақ/өнім/қалдықтар – тиісінше ауаға, суға, топыраққа, өнімге, қалдықтарға эмиссия факторы

P – көздің осы санатын сипаттайтын кәсіпорын қызметінің көрсеткіштері (жылына өнім өндіру/өндіру, отынды жағу және басқалар)

11. Өнеркәсіптік кәсіпорын үшін ПХДД/ПХДФ жылдық эмиссиялары БТ ЖҚОЛ эмиссияларының барлық көздерінің жиынтық қарқындылығының сомасы ретінде айқындалады.

12. 4-қосымшаға сәйкес жойылуы қиын органикалық ластағыштар эмиссияларын есептеу мысалы.

Жойылуы қиын органикалық заттар эмиссияларын есептеу әдістемесіне 1-қосымша

Кәсіпорын қызметіне байланысты ПХДД/ПХДФ эмиссияларының көздері (санаттар және кіші санаттар)

№	Санат	№	Кіші санат
1	Қалдықтарды жоғары температурада жағу	a)	Тұрмыстық қатты қалдықтарды жағу
		b)	Қауіпті қалдықтарды жағу
		c)	Медициналық қалдықтарды жағу
		d)	Ұсақталған қалдықтардың жеңіл фракцияларын жағу
		e)	Ағынды сулардың тұнбасын жағу
		f)	Ағаш және биомасса қалдықтарын жағу
		g)	Жануарлардың қалдықтарын жағу
2	Қара және түсті металл өндірісі	a)	Темір рудасының агломерациясы
		b)	Кокс өндірісі
		c)	Шойын мен болат өндірісі, құю өндірісі
		d)	Мыс өндірісі
		e)	Алюминий өндірісі
		f)	Қорғасын өндірісі
		g)	Мырыш өндірісі
		h)	Жез және қола өндірісі
		i)	Магний өндірісі
		j)	Түсті металдардың термиялық өндірісі
		k)	Ұсатқыштар
		l)	Сымдардан металдарды термиялық қалпына келтіру және электрондық қалдықтарды қайта өңдеу
3	Электр және жылу энергиясын өндіру	a)	Қазбалы отындағы электр станциялары
		b)	Био отындағы электр станциялары
		c)	Биогазды қоқыс алаңдарында жағу
		d)	Үйлерді жылыту және ас әзірлеу – биомасса
		e)	Үйлерді жылыту – қазбалы отын
4	Минералды шикізаттан өнім өндіру	a)	Цемент пештері
		b)	Әктас өндірісі
		c)	Кірпіш өндірісі
		d)	Шыны өндірісі
		e)	Керамика өндірісі
		f)	Асфальт қоспаларын дайындау
		g)	Жанғыш тақтатастарды қайта өңдеу
5	Көлік	a)	Төрттактілі қозғалтқыштар
		b)	Екітактілі қозғалтқыштар
		c)	Дизельді қозғалтқыштар
		d)	Ауыр мұнай отынындағы қозғалтқыштар
6	Жағудың бақыланбайтын үдерістері	a)	Биомассаны жағу
		b)	Қалдықтарды жағу және кездейсоқ өрттер
7	Химиялық заттар мен тұтыну тауарлар өндірісі және қолдану	a)	Целлюлоза-қағаз зауыттары
		b)	Хлорланған бейорганикалық заттар өндірісі
		c)	Хлорланған алифатты химиялық заттар
		d)	Иісті хлорланған химиялық заттар (өнімнің тоннасына)
		e)	Басқа хлорланған және хлорланбаған химиялық заттар (өнімнің тоннасына)
		f)	Мұнай өңдеу кәсіпорындары
8	Әртүрлі	a)	Биомассаны кептіру
		b)	Крематорий
		c)	Азық ыстайтын орындар
		d)	Химиялық тазарту
		e)	Темекі шегу
9	Жою/көму	a)	Полигондар, қоқыс үйінділері және үйінділерден қалдықтарды шығару
		b)	Кәріз / кәріздік ағындыларды тазарту
		c)	Ашық су қоймаларға ағызу
		d)	Компосттау
10	Ластанған аумақтар мен ыстық нүктелер	a)	Хлор өндіру орындары
		b)	Хлорланған органикалық қосылыстарды өндіру орындары
		c)	Диоксиндермен ластанған пестицидтер мен химикаттарды қолдану орындары

Жойылуы қиын органикалық заттар эмиссияларын есептеу әдістемесіне 2-қосымша

Көздердің әрбір санаты үшін ПХДД/ПХДФ эмиссияларының негізгі көздері

№	Көздердің негізгі санаттары	Ауа	Су	Топырақ	Өнім	Қалдықтар
1	Қалдықтарды жоғары температурада жағу	Х				Х
2	Қара және түсті металл өндірісі	Х				Х
3	Электр және жылу энергиясын өндісі	Х		Х		Х
4	Минералды шикізаттан өнім өндірісі	Х				Х
5	Көлік	Х
6	Жағудың бақыланбайдын үдерістері	Х	Х	Х		Х
7	Химиялық заттар мен тұтыну тауарлары өндірісі және қолдану	Х	Х		Х	Х
8	Әртүрлі	Х	Х	Х	Х	Х
9	Жою	Х	Х	Х		Х
10	Ықтимал "ыстық нүктелерді" анықтау	Тіркеу нақты бір жердің ерекшелігін ескере отырып, кейінгі бағалаумен ғана жүзеге асырылуы мүмкін

Жойылуы қиын органикалық заттар эмиссияларын есептеу әдістемесіне 3-қосымша

Жойылуы қиын органикалық заттар эмиссияларының факторлары

1 - санат үшін эмиссия факторлары - Қалдықтарды жоғары температурада жағу

Санат	Сынып	Көздердің санаттары	Шығарындылардың ықтимал жолдары (мкг УЭ/т)
			Ауа	Су	Топырақ	Өнім	Қалдықтар
							Ұшпалы күл	Шлак
a		Тұрмыстық қатты қалдықтарды жағу
	1	Ауаның ластануын бақылау жүйесінсіз төмен технологиялық жағу (бұдан әрі – АЛБ)	3 500		К	К	Б	75
	2	Бақылап жағу, ең төменгі АЛБ	350		К	К	500	15
	3	Бақылап жағу, АЛБ жақсы жүйесі	30		К	К	200	7
	4	Жоғары технологиялық жағу, АЛБ күрделі жүйесі	0,5		К	К	15	1,5
б		Қауіпті қалдықтарды жағу			К
	1	АЛБ жүйесінсіз, төмен технологиялық жағу	35 000		К	К	9 000
	2	Бақылап жағу, ең төменгі АЛБ	350		К	К	900
	3	Бақылап жағу, АЛБ жақсы жүйесі	10		К	К	450
	4	Жоғары технологиялық жағу, АЛБ күрделі жүйесі	0,75		К	К	30
		Медициналық қалдықтарды жағу
	1	Партиялармен бақылаусыз жағу, АЛБ болмауы	40 000		К	К		200
	2	Партиялармен бақылап жағу, АЛБ аз болуы немесе болмауы	3 000		К	К		20
	3	Партиялармен бақылап жағу, АЛБ жақсы жүйесі	525		К	К	920
	4	Жоғары технологиялық үздіксіз жағу, АЛБ күрделі жүйесі	1		К	К	150
в		Ұсақталған қалдықтардың жеңіл фракциясын жағу
	1	Партиялармен бақылаусыз жағу, АЛБ болмауы	1 000		К	К	Б
	2	Партиялармен бақылап жағу, АЛБ аз болуы немесе болмауы	50		К	К	Б
	3	Жоғары технологиялық үздіксіз жағу, АЛБ күрделі жүйесі	1		К	К	150
г		Ағынды сулардың тұнбасын жағу			К
	1	Ескі пештер, партиялар, АЛБ жеткіліксіз немесе жоқ	50		К	К	23
	2	Модернизацияланған кәсіпорын, үздіксіз цикл, кейбір АЛБ	4		К	К	0,5
	3	Заманауи кәсіпорын, толық АЛБ	0,4		К	К	0,5
д		Ескі пештер, партиялармен жағу, АЛБ жеткіліксіз немесе жоқ
	1	Модернизацияланған кәсіпорын, үздіксіз цикл, кейбір АЛБ	100		К	К	1 000
	2	Заманауи кәсіпорын, толық АЛБ	10		К	К	10
	3	Жануарлар қалдықтарын жағу	1		К	К	0,2
е		Ескі пештер, партиялармен жағу, АЛБ жеткіліксіз немесе жоқ
	1	Модернизацияланған кәсіпорын, үздіксіз цикл, кейбір АЛБ	500		К	К	Б	Б
	2	Заманауи кәсіпорын, толық АЛБ	50		К	К	Б	Б
	3	Ескі пештер, партиялармен жағу, АЛБ жеткіліксіз немесе жоқ	5		К	К	Б	Б

2 - санат үшін эмиссиялар факторлары - Түсті және қара металдар өндірісі

		Көздердің санаттары	Шығарындылардың ықтимал жолдары (мкг УЭ/т)
Санат	Сынып		Ауа	Су	Топырақ	Өнім	Қалдықтар
a		Темір рудасының агломерациясы
	1	Шығарындарды тазартусыз, ластанған заттарды қоса алғанда қалдықтарды біршама пайдалану	20	Б	Б	Б	0,003
	2	Қалдықтарды едәуір пайдалану, шығарындыларды жақсы тазарту	5	Б	Б	Б	1
	3	Жоғары технологиялық өндіріс, шығарындыларды тазартудың дамыған жүйесі	0,3	Б	Б	Б	2
б		Кокс өндірісі
	1	Шығарындыларды тазартусыз	3	0,06	Б	Б	Б
	2	Күйдіргіш/шаңнан тазарту	0,03	0,06	Б	Б	Б
в		Шойын мен болат өндірісі, құю өндірісі
		Шойын мен болат өндірісі
	1	Ластанған скрап, скрапты алдын - ала жылыту, шығарындыларды минималды тазарту	10	Б	К	К	15
	2	Таза скрап/темір немесе ластанған скрап, күйдіргіш, қоныш сүзгісі	3	Б	К	К	15
	3	Таза скрап/темір немесе ластанған скрап, ПХДД/ПХДФ шығарындылары төмен АЛБ жүйесі бар электр доғалы пештер, оттегі түрлендіргіштері	0,1	Б	К	К	0,1
	4	АЛБ бар домен пештері	0,01	Б	К	К	Б
		Құю өндірісі
	1	Суық немесе ыстық үрлеуі бар шойынпеш немесе АЛБ - сыз ротациялық барабанды пештер	10	Б	К	К	Б
	2	Айналмалы барабан пештері - мата сүзгісі немесе дымқыл скруббер	4,3	Б	К	К	0,2
	3	Суық үрлемелі шойынпеш, маталы сүзгі немесе дымқыл скруббер	1	Б	К	К	8
	4	Ыстық үрлемелі шойынпеш немесе индукциялық пештер, маталы сүзгі немесе дымқыл скруббер	0,03	Б	К	К	0,5
		Ыстық мырыштау
	1	АЛБ - сыз қондырғылар	0,06	К	К	К	0,01
	2	Майсыздандыру сатысы жоқ қондырғылар, жақсы АЛБ	0,05	К	К	К	2
	3	Майсыздандыру сатысы бар қондырғылар, жақсы АЛБ	0,02	К	К	К	1
г		Мыс өндірісі
	1	Қайталама мыс-қарапайым технология	800	0,5	К	К	630
	2	Қайталама мыс - жақсы АЛБ	50	0,5	К	К	630
	3	ПХДД/ПХДФ жою үшін оңтайландырылған қайталама мыс – АЛБ	5	0,5	К	К	300
	4	Мысты/мыс қорытпаларын балқыту және құю	0,03	0,5	К	К	Б
	5	Бастапқы мыс, жақсы АЛБ, қайталама шикізаттың кейбір қоспалары	0,01	0,5	К	К	Б
	6	Қайталама шикізатсыз бастапқы мыс	Б	0,5	К	К	NA
д		Алюминий өндірісі
	1	Al сынықтарын қайта өңдеу, шикізатты минималды тазарту, шаңды қарапайым тазарту	100	Б	К	К	200
	2	Сынықтарды, қайта өңдеу жақсы бақылау, мата сүзгісі, әктас үрлеу	4	Б	К	К	400
	3	ПХДД/ПХДФ жоюдың оңтайландырылған үрдісі	0,5	Б	К	К	100
	4	Қалдықтарды/жоңқаны кептіру (қарапайым технология)	5,0	К	К	К	К
	5	Термиялық майсыздандыру, ротациялық пештер, күйдіргіштер, мата сүзгілері	0,3	К	К	К	К
	6	Бастапқы алюминий өндірісі	Б	К	К	К	Б
е		Қорғасын өндірісі
	1	Сынықтардан қайталама қорғасын жасау. Аккумуляторлардағы ПВХ сепараторлары	80	Б	К	К	Б
	2	ПВХ/Cl2 жоқ сынықтардан қайталама қорғасын жасау, кейбір АЛБ	8	Б	К	К	50
	3	Заманауи скруббер пештеріндегі ПВХ / Cl2 сынықтарынан жасалған қайталама қорғасын	0,05	Б	К	К	Б
	4	Қорғасынның бастапқы өндірісі	0,4	Б	К	К	Б
ж		Мырыш өндірісі
	1	Шаң аулаусыз күйдіру пештері	1 000	Б	К	К	0,02
	2	Ыстық брикеттеу / айналмалы пеш, шығарындыларды тазартудың базалық деңгейі*	100	Б	К	К	1
	3	АЛБ мінсіз жүйесі	5	Б	К	К	1
	4	Мырыш балқыту, бастапқы мырыш өндірісі	0,1	Б	К	К	Б
з		Жез және қола өндірісі
	1	Жоңқаны термиялық майсыздандыру	2,5	К	К	К	К
	2	Қарапайым балқыту пештері	10	К	К	К	Б
	3	Аралас сынықтар, индукциялық пеш, қоныш сүзгісі	3,5	Б	К	К	125
	4	Күрделі жабдықтар, таза шикізат, жақсы АЛБ	0,1	Б	К	К	Б
и		Магний өндірісі
	1	MgO/C-ны Cl2-де термиялық өңдеу, ағынды суларды тазарту, АЛБ нашар жүйесі	250	9 000	К	Б	0
	2	MgO/C-ны Cl2-ге термиялық өңдеу, ластануды бақылаудың тамаша жүйесі	50	30	К	Б	9 000
	3	Термиялық қалпына келтіру	3	Б	К	К	Б
к		Түсті металдардың термиялық өндірісі (мысалы, Ni)
	1	Ластанған сынық, қарапайым АЛБ немесе оның болмауы	100	Б	Б	Б	Б
	2	Таза сынықтар, АЛБ жақсы жүйесі	2	Б	Б	Б	Б
л		Ұсатқыштар
	1	Металдарды ұсақтау кәсіпорындары	0,2	К	К	Б	5
м		Сымдардан металдарды термиялық қалпына келтіру және электрондық қалдықтарды қайта өңдеу
	1	Кабельді (сымдарды) ашық күйдіру)	12 000	Б	Б	Б	Б
	2	Баспа платтарын ашық күйдіру	100
	3	Дымқыл скруббері бар қарапайым қыздырғыш пеш	40	Б	К	Б	Б
	4	Электрмоторларды, тежегіш қалыптарды күйдіргішпен күйдіру, т. б.	3,3	Б	К	Б	Б

3 - санат үшін эмиссиялар факторлары - Электр энергиясы мен жылу энергиясы өндірісі

		Көздердің санаттары	Шығарындылардың ықтимал жолдары (мкг УЭ/ жанған қазба отынының ТДж)
Санат	Сынып		Ауа	Су	Топырақ	Өнім	Қалдықтар
a		Қазбалы отындағы электр станциялары
	1	Қазбалы отын мен қалдықтардағы энергоқазандықтар	35	Б	К	К	Б
	2	Көмірдегі энергоқазандықтар	10	Б	К	К	14
	3	Торфтағы энергоқазандықтар	17,5
	4	Ауыр мұнай отынындағы (мазуттағы) энергоқазандықтар)	2,5	Б	К	К	Б
	5	Жанғыш тақтатастардағы энергоқазандықтар	1,5	Б	К	К	Б
	6	Жеңіл мұнай отынындағы/табиғи газдағы энергоқазандықтар	0,5	Б	К	К	Б
б		Биоотындағы электр станциялары
	1	Аралас биомассадағы энергоқазандықтар	500	Б	К	К	Б
	2	Таза ағаштағы энергоқазандықтар	50	Б	К	К	15
	3	Сабандағы энергоқазандықтар	50				70
	4	Қант қамысы, күріш қауызы және т. б.	50	Б	К	К	50
в		Биогазды үйінділерде жағу
	1	Биогаздағы қазандықтар, моторлар/ турбиналар және алаулар	8	Б	К	К	К
г		Үйлерді жылыту және ас әзірлеу - биомасса					нг УЭ/кг күл
	1	Ластанған ағаш/биоотын пештері	1 500	Б	К	К	1 000
	2	Ластанбаған ағаш/биоотын пештері	100	Б	К	К	10
	3	Сабан пештері	450				30
	4	Көмір пештері	100				0,1
	5	"-3 тас-" түріндегі ашық пештер (таза ағаш)	20				0,1
	6	Қарапайым пештер (таза ағаш)	100				0,1
д		Үйлерді жылыту - қазбалы отын					нг УЭ/кг күл
	1	Бірлескен көмір/биомасса жағу пештері	1 700	Б	К	К	5 000
	2	Көмір пештері	200	Б	К	К	К
	3	Торф пештері	100				5
	4	Мұнай отыны пештері	100	Б	К	К	К
	5	Табиғи немесе сұйытылған мұнай газындағы пештер	10	Б	К	К	К
	6	Қарапайым көмір/кокс пештері	1,5	К	К	К	К

4 - санат үшін эмиссиялар факторлары - Минералдық шикізат өнім өндісі

		Көздердің санаттары	Шығарындылардың ықтимал жолдары (мкг УЭ/т)
Санат	Сынып		Ауа	Су	Топырақ	Өнім	Қалдықтар
a		Цемент пештері
	1	Шахта пештері	5	К	К	Б	Б
	2	Электро сүзгінің температурасы - 300оС артық, дымқыл үдеріс (ескірген)	5	К	Б	Б	К
	3	Электро сүзгі/қоныш сүзгісінің температурасы 200-300оС, дымқыл үдеріс	0,6	К	Б	Б	К
	4	Бірдей, бірақ температурасы 200оС +жылытқыш/кальцинаторы бар құрғақ пештердің барлық түрлері, температурасы <200 С	0,05	К	Б	Б	К
б		Әктас өндірісі
	1	Циклон немесе шаң ұстаудың болмауы, ластанған немесе нашар отын	10	Б	Б	Б	Б
	2	Жақсы шаң жинау жүйесі	0,07	Б	Б	Б	Б
в		Кірпіш өндірісі
	1	Шығарындыларды тазартпай және ластанған отынды пайдалана отырып	0,2	К	Б	0,06	0,02
	2	Шығарындыларды тазартпай және ластанбаған отынды пайдалана отырып; шығарындыларды тазарта отырып және кез келген отынды пайдалана отырып; шығарындыларды тазартпай, бірақ үдерісті реттеудің қазіргі заманауи жүйесімен	0,02	К	Б	0,006	0,002
г		Шыны өндірісі
	1	Циклон немесе шаң ұстаудың болмауы, ластанған немесе нашар отын	0,2	К	Б	Б	Б
	2	Шаң жинаудың жоғары деңгейі	0,015	К	Б	Б	Б
д		Керамика өндірісі
	1	Циклон немесе шаң ұстаудың болмауы, ластанған немесе нашар отын	0,2	К	Б	Б	Б
	2	Шаң жинаудың жоғары деңгейі	0,02	К	Б	Б	Б
е		Асфальт қоспаларын дайындау		К
	1	Газ тазартқышы жоқ кәсіпорындар	0,07	К	Б	Б	Б
	2	Мата сүзгісін, дымқыл скрубберді қолданатын кәсіпорындар	0,007	К	Б	Б	0,06
ж		Жанғыш тақтатастарды қайта өңдеу
	1	Термиялық фракциялау	Б	Б	Б	Б	Б
	2	Жанғыш тақтатастардың пиролизі	0,003	К	Б	0,07	2

5 - санат үшін эмиссиялар факторлары – Көлік

Санат	Сынып	Көздердің санаттары	Шығарындылардың ықтимал жолдары (мкг УЭ/т)
			Ауа	Су	Топырақ	Өнім	Қалдықтар
a		Төрт тактілі қозғалтқыштар
	1	Этилденген отын	2,2	К	К	К	К
	2	Катализаторсыз этилденбеген отын	0,1	К	К	К	К
	3	Катализаторы бар этилденбеген отын	0,0	К	К	К	К
	4	Катализаторы бар этанол	0,00	К	К	К	К
б		Екі тактілі қозғалтқыштар
	1	Этилденген отын	3,5	К	К	К	К
	2	Катализаторсыз этилденбеген отын	2,5	К	К	К	К
в		Дизельді қозғалтқыштар
	1	Дизельді отын	0,1	К	К	К	Б
	2	Биодизель	0,1	К	К	К	Б
г		Ауыр мұнай отынындағы қозғалтқыштар					Б
	1	Барлық типтері	2	К	К	К	Б

Ескертпе: "Көлік" санаты үшін эмиссияларды Кодекстің 22-бабының 9-тармағында көрсетілген объектілердің операторлары ғана есептей.

6 - санат үшін эмиссиялар факторлары – Жанудың бақыланбайтын үдерістері

Санат	Сынып	Көздердің санаттары	Шығарындылардың ықтимал жолдары (мкг УЭ/т)
			Ауа	Су	Топырақ	Өнім	Қалдықтар
a		Биомасса жағу
	1	Егістіктерде дәнді және басқа да ауыл шаруашылығы дақылдарының ластанған қалдықтарын жағу, жану жағдайларының нашарлығы	30	Б	10	К	Б
	2	Егістіктерде дәнді және басқа да ауыл шаруашылығы дақылдарының ластанбаған қалдықтарын жағу	0,5	Б	0,05	К	Б
	3	Қант қамысын өсіруден қалған қалдықтарды жағу	4	Б	0,05
	4	Орман өрттері	1	Б	0,15	К	Б
	5	Шабындық және саванналық өрттер	0,5	Б	0,15	К	Б
б		Қалдықтарды жағу және кездейсоқ өрттер
	1	Үйінділердегі өрттер (тығыздалған, ылғалды, құрамында құмай көп қалдықтар)	300	Б	10	К	К
	2	Ғимараттарда, кәсіпорындарда кездейсоқ өрттер	400	Б	400	К	К
	3	Тұрмыстық қалдықтарды ашық (бақылаусыз) жағу	40	Б	1	К	К
	4	Көліктегі кездейсоқ өрттер (көлік бірлігіне)	100	Б	18	К	К
	5	Ағашты ашық жағу (ғимараттар салу/қирату)	60	Б	10	К	К

7 - санат үшін эмиссиялар факторлары - Химиялық заттар мен тұтыну тауарларын өндіру

Санат	Сынып	Көздердің санаттары	Шығарындылардың ықтимал жолдары (мкг УЭ/т)
			Ауа	Су	Топырақ	Өнім	Қалдықтар
a		Целлюлоза-қағаз зауыттары*
		Қазандықтар (целлюлозаның тоннасына )
	1	Қара сілтілі қазандықтар	0,03				Б
	2	Шламды және/немесе биомассаны/қабықты күйдіретін қазандықтар	0,5				5
	3	Тұзды ағашты күйдіретін қазандықтар	13				228
		Су ағызулары және өнімдер
	1	Крафт-үдеріс, газ тәрізді хлор, ағаш емес талшықтар, ластанған		Б		30	Б
	2	Крафт - үдеріс, ескі технология (Cl2)		4,5		10	4,5
	3	Крафт - үдеріс, аралас технология		1,0		3	1,5
	4	Сульфитті целлюлоза/қағаз, ескі технология		Б		1	Б
	5	Крафт - үдеріс, заманауи технология (ClO2)		0,06		0,5	0,2
	6	Сульфитті қағаз, жаңа технология (ClO2, TCF)		Б		0,1	Б
	7	Термомеханикалық дәнекерлеу целлюлозасы		Б		1,0	Б
	8	Ластанған макулатурадан қағазды қайта өңдеу		Б		10
	9	Заманауи қағаздан жасалған целлюлоза/қағазды қайта өңдеу		Б		3	Б
б		Хлорланған бейорганикалық заттарды өндіру
		Қарапайым хлор өндірісі (ECU тоннасына)
	1	Графитті анодпен хлор-сілті өндірісі	Б	Б	Б	Б	1000
	2	Титан электродтары бар хлор-сілтілі өндіріс
	2a	Қарапайым технологиялар	Б	17	Б	Б	27
	2б	Орта деңгейдегі технологиялар	Б	1,7	Б	Б	1,7
	2в	Озық технологиялар	Б	0,002	Б	Б	0,3
в		Хлорланған алифатты химиялық заттар
		ЭДХ/ВХМ және ЭДХ/ВХМ/ПВХ өндірісінің желдету және сұйық желдету шығарындыларын қыздырғыштар (ВХМ тоннасына)
	1	Қарапайым технологиялар	5
	2	Орта деңгейдегі технологиялар	0,5
	3	Озық технологиялар*	0,05
		Қозғалмайтын қабаты бар оксихлорлау катализаторын пайдаланатын қондырғылардан ЭДХ/ВХМ және ЭДХ/ВХМ/ПВХ өндірісінің жұмсалған катализаторы (ВХМ тоннасына)
	1	Қарапайым технологиялар					8
	2	Орта деңгейдегі технологиялар					0,85
	3	Озық технологиялар					0,02
		ЭДХ/ВХМ және ЭДХ/ВХМ/ПВХ өндірісі (ВХМ тоннасына)
	1	Қарапайым технологиялар
	1a	Катализатордың қозғалмайтын қабаты бар оксихлорлау қондырғылары		25	К	2	0,75
	1б	Жалған сұйылу қабатында катализаторы бар оксихлорлау қондырғылары		25	К	2	4
	2	Орта деңгейдегі технологиялар
	2a	Катализатордың қозғалмайтын қабаты бар оксихлорлау қондырғылары		2,5	К	0	0,2
	2б	Жалған сұйылу қабатында катализаторы бар оксихлорлау қондырғылары		2,5	К	0	2
	3	Озық технологиялар*
	3a	Катализатордың қозғалмайтын қабаты бар оксихлорлау қондырғылары		0,5	К	Б	0,095
	3б	Жалған сұйылу қабатында катализаторы бар оксихлорлау қондырғылары		0,5	К	Б	0,4
		Тек ПВХ (ПВХ тоннасына)
	1	Қарапайым технологиялар	1	0,03	К	Б	0,095
	2	Орта деңгейдегі технологиялар	0,1	0,003	К	Б	0,06
	3	Озық технологиялар*	0,021	0,0003	К	К	0,005
г		Хош иісті хлорланған химиялық заттар (өнімнің тоннасына)
		Хлорбензолдар
	1	1,4-дихлорбензол	Б	Б	К	39	Б
		ПХБ
	1	Төмен хлорланған, мыс., Клофен A30, Арохлор 1242				15 000
	2	Орташа хлорланған , мыс., Клофен A40, Арохлор 1248				70 000
	3	Орташа хлорланған, мыс., Клофен A50, Арохлор 1254				300 000
	4	Жоғары хлорланған, мыс., Клофен A60, Арохлор 1260				1 500 000
		ПХФ және ПХФ-Na
	1	ПХФ	Б	Б	Б	634 000	Б
	2	ПХФ-Na	Б	Б	Б	12 500	Б
		2,4,5-T және 2,4,6-2,4,6-трихлорофенол
	1	2,4,5-T	Б	Б	Б	7 000	Б
	2	2,4,6-трихлорофенол	Б	Б	Б	700	Б
		Хлорнитрофен (ХНФ)
	1	Ескі технологиялар	Б	Б	Б	9 200 000	Б
	2	Жаңа технологиялар	Б	Б	Б	4 500	Б
		Пентахлорнитробензол (ПеХНБ)
	1	Қарапайым технологиялар	Б	Б	Б	5 600	Б
	2	Орта деңгейдегі технологиялар	Б	Б	Б	2 600	Б
	3	Озық технологиялар*	Б	Б	Б	260	Б
		2,4 –дихлорфеноксисірке қышқылы (2,4-D) және өндірістік
	1	Қарапайым технологиялар	Б	Б	Б	5 688	Б
	2	Орта деңгейдегі технологиялар	Б	Б	Б	170	Б
	3	Озық технологиялар*	Б	Б	Б	0,1	Б
		Хлорланған парафиндер
	1	Қарапайым технологиялар	Б	Б	Б	Б	Б
	2	Орта деңгейдегі технологиялар	Б	Б	Б	500	Б
	3	Озық технологиялар*	Б	Б	Б	140	Б
		п-Хлоранил
	1	Фенолды тікелей хлорлау	Б	Б	Б	400 000	Б
	2	Ең аз тазартумен гидрохинонды хлорлау	Б	Б	Б	1 500 000	Б
	3	Орташа тазартумен гидрохинонды хлорлау	Б	Б	Б	26 000	Б
	4	Мінсіз тазалаумен гидрохинонды хлорлау	Б	Б	Б	150	Б
		Фталоцианинді бояғыштар мен пигменттер
	1	Мыс фталоцианині	Б	Б	Б	70	Б
	2	Жасыл фталоцианин	Б	Б	Б	1 400	Б
		Диоксазинді бояғыштар мен пигменттер
	1	Көгілдір 106	Б	Б	Б	35 000	Б
	2	Көгілдір 108	Б	Б	Б	100	Б
	3	Күлгін 23	Б	Б	Б	12 000	Б
		Триклозан
	1	Қарапайым технологиялар	Б	Б	Б	1 700	82000
	2	Орта деңгейдегі технологиялар	Б	Б	Б	60	Б
	3	Озық технологиялар*	Б	Б	Б	3	Б
д		Басқа хлорланған және хлорланбаған химиялық заттар (өнімнің тоннасына)
		TiCl4 және TiO2
	1	Қарапайым технологиялар	Б	0,2	Б	0	42
	2	Орта деңгейдегі технологиялар	Б	0,001	Б	0	8
		Капролактам
	1	Капролактам	0,00035	0,5	Б	Б	Б
е		Мұнай өңдеу кәсіпорындары
	1	Алаулар (күйдірілген отынның ТДж-да)	0,25	К	К	К	Б
		Өндірістік үдерістер (мұнайдың тоннасына)
	1	Каталитикалық риформинг қондырғылары	0,02	К	К	К	14
	2	Кокстеу қондырғылары	0,4	К	К	К	Б
	3	Мұнай өңдеудің ағынды суларын тазарту	Б	5	Б	Б	Б
ж		Текстиль кәсіпорындары (текстиль тоннасына)
	1	Қарапайым технологиялар	Б	Б	Б	100	Б
	2	Орта деңгейдегі технологиялар, НИМ емес	Б	Б	Б	0,1	Б
	3	Озық (НИМ)технологиялар	К	К	К	К	К
з		Былғары кәсіпорындары
	1	Қарапайым технологиялар	К	Б	Б	1 000	Б
	2	Орта деңгейдегі технологиялар	К	Б	Б	10	ND

Ескерту: * ЭДХ/ВХМ, ЭДХ/ВХМ/ПВХ және жоғары технологиялық өндірісі бар ПВХ (ағынды суларды тазартудың қатты қалдықтары және/немесе пайдаланылған катализаторлар) өндіретін кәсіпорындары егер қатты бөлшектер жанбаса, қалдықтар эмиссиялары ЖАҒЫЛМАЙДЫ.

8-санаты үшін эмиссиялар факторлары – Әртүрлі

Санат	Сынып	Көздердің санаттары	Шығарындылардың ықтимал жолдары (мкг УЭ/т)
			Ауа	Су	Топырақ	Өнім	Қалдықтар
a		Биомассаны кептіру
	1	Қатты ластанған отын (пайдаланылған ПХФ)	10	К	Б	0,1	2000
	2	Орташа ластанған отын	0,1	К	Б	0,1	20
	3	Таза отын	0,01	К	Б	0,5	5
б		Крематорийлер
	1	Шығарындыларды тазартусыз (кремацияға)	90	К	К	К	Б
	2	Шығарындыларды тазартудың орташа деңгейі (кремацияға)	10	К	К	К	2,5
	3	Шығарындыларды тазартудың оңтайлы деңгейі (кремацияға)	0,4	К	К	К	2,5
в		Азық ыстайтын орындар
	1	Сіңдірілген ағаш, отын ретінде пайдаланылған майлар	50	К	Б	Б	2 000
	2	Күйдіргішсіз таза отын	6	К	Б	Б	20
	3	Күйдіргішпен таза отын	0,6	К	Б	Б	20
г		Химиялық тазарту
	1	Ауыр текстиль бұйымдары, ПХФ-да пайдаланылған және т. б.	К	К	К	К	3 000
	2	Кәдімгі текстиль	К	К	К	К	50
д		Темекі шегу
	1	Сигарлар (миллион данаға)	0,3	К	К	К	0,3
	2	Темекілер (миллион данаға)	0,1	К	К	К	0,1

9-санат үшін эмиссиялар факторлары - Жою/көму

Санат	Сынып	Көздердің санаттары	Шығарындылардың ықтимал жолдары (мкг УЭ/т)
			Ауа	Су	Топырақ	Өнім	Қалдықтар
a		Полигондар, үйінділер және үйінділерден қалдықтарды шығару
	1	Қауіпті қалдықтар	К	5	К	К	К
	2	Аралас қалдықтар	К	0,5	К	К	50
	3	Тұрмыстық қалдықтар	К	0,05	К	К	5
б		Кәріз / кәріздік ағындыларды тазарту
	1	Аралас тұрмыстық және өнеркәсіптік ағындар	К
		Шламды жоюсыз	К	10	К	К	К
		Шламды жоюмен	К	1	К	К	200
	2	Қалалық және өнеркәсіптік ағындар	К
		Шламды жоюсыз	К	1	К	К	К
		Шламды жоюмен	К	0,2	К	К	20
	3	Тұрмыстық ағындар	К
		Шламды жоюсыз	К	0,4	К	К	К
		Шламды жоюмен	К	0,4	К	К	4
в		Ашық су қоймаларға ағызу	К
	1	Аралас тұрмыстық және өнеркәсіптік ағындар	К	0,005	К	К	К
	2	Қалалық және қала маңындағы ағындар	К	0,0002	К	К	К
	3	Шалғай аумақтар	К	0,0001	К	К	К
г		Компосттау
	1	Органикалық қалдықтардан бөлінген органикалық қалдықтар	К	Б	К	50	К
	2	Таза компост	К	Б	К	5	К
д		Пайдаланылған майларды жою
	1	Барлық санаттар	Б	Б	Б	Б	Б

10-санат үшін эмиссиялар факторлары - Ыстық нүктелерді анықтау

Санат	Сынып	Көздердің санаттары	Өнім (мкг УЭ/т)
a		Хлор өндіру орындары
	1	Хлор-сілті өндірісі
	2	Leblanc – хлор/ағартқыш үдерісі және қауымдастырылған өндіріс
б		Хлорланған органикалық қосылыстарды өндіру орындары
	1	Хлорфенолдар өндіру орындары
	2	ГХЦГ қайта өңдеу жүзеге асырылған бұрынғы линдан өндірісі
	3	Құрамында ПХДД/ПХДФ болуы ықтимал басқа химиялық заттардың бұрынғы өндіріс орындары
	4	Хлорланған еріткіштер мен басқа да "ГХБ қалдықтарын" өндіру орындары
	5	ПХБ және құрамында ПХБ бар материалдар/жабдықтар өндірісі (Бұрынғы)
в		Диоксиндермен ластанған пестицидтер мен химикаттарды қолдану орындары
г		Ағаш материалдарын өндіру және өңдеу
д		Текстиль және былғары фабрикалар
е		Құрамында ПХБ бар жабдықтар
		Хлордың төмен құрамымен (мыс. Клофен А 30, Арохлор 1242)	15 000
		Хлордың орташа құрамымен (мыс. Клофен А40, Арохлор 1248)	70 000
		Хлордың орташа құрамымен (мыс. Клофен А 50, Арохлор 1254)	300 000
		Хлор құрамы жоғары (мыс. Клофен А 60, Арохлор 1260)	1 500 000
	1	Ағызулармен
	2	Ағызуларсыз
ж		Металдар мен бейорганикалық химиялық заттарды өндіру үшін хлорды пайдалану
з		Қалдықтарды жағу қондырғылары
и		Металлургиялық өндірістер
к		Өрттер
л		Түбін тереңдету жұмыстары (топырақ алу) және ластанған жайылмалар
м		1-9 топ қалдықтары/қоқыс үйінділері
н		Каолин немесе кесек саз кен орындары

Жойылуы қиын органикалық заттар эмиссияларын есептеу әдістемесіне 4-қосымша

Жойылуы қиын органикалық ластағыштар эмиссияларын есептеу мысалы

Х компаниясында БТ ЭҚОЛ негізгі көзі темір рудасының агломерациясы болып табылады. Сондай-ақ, компанияда ауаның ластануын бақылаудың жақсы жүйесі бар тұрмыстық қатты қалдықтарды жағатын қондырғы бар.

2021 жылы компания 0,7 млн. тонна темір рудасын өндірді. 300 мың тонна ТҚҚ жануға ұшырады.

3-қосымшада ауаға және қалдықтарға эмиссиялар үшін "Темір рудасының агломерациясы" санаты үшін эмиссия факторлары айқындалған. "Тұрмыстық қатты қалдықтарды жағу" санаты үшін ауаға және қалдықтарға (ұшпалы күл мен шлак) эмиссия факторлары да анықталған.

2021 жылы ауаға ПХДД/ПХДФ шығарындылары темір кенін өндіру нәтижесінде = өндірілген темір кені саны * ШФАуа=а 700 000 тонна/жыл * 5 мкг УЭ / т = 3 500 000 мкг УЭ/жыл = 3,5 г ТЭ/жыл

2021 жылы қалдыққа ПХДД/ПХДФ шығарындылары темір кенін өндіру нәтижесінде = өндірілген темір кені саны * ШФАқалдықтар = 700 000 тонна/жыл * 1 мкг УЭ / т = 700 000 мкг ТЭ/жыл = 0,7 г УЭ/жыл

"Тұрмыстық қатты қалдықтарды жағу" санаты үшін эмиссияларды есептеу ұқсас тәсілмен жүргізіледі. Есептеу нәтижелері төмендегі кестеде келтірілген.

№	Көздердің санаттары	Көздердің сыныптары	Белсенділік көрсеткіші	Эмиссия факторлары, (мкг УЭ/т)		ПХДД/ПХДФ эмиссиясы, гУЭ/жыл
				Ауа	Қалдықтар (күл және шлак)	Ауа	Қалдықтар
1	Темір рудасының агломерациясы	Қалдықтарды аз пайдалану, шығарындыларды жақсы тазалау	700 000 тонна	5	1	3,5	0,7
2	Тұрмыстық қатты қалдықтарды жағу	Бақылап жағу, АЛБ жақсы жүйесі	300 000 тонна	30	207	9	62,1
	Жиыны					12,5	62,8

ЛШКТ бойынша есептілікке ақпарат беру үшін ауаға, суға және қалдықтарға эмиссиялар бойынша деректер алынады. Топыраққа және өнімге эмиссиялар бойынша деректер ЛШКТ есебіне ұсынылмайды. Бұл деректер Стокгольмдегі тұрақты органикалық ластаушы заттар туралы конвенция шеңберінде есеп беру үшін пайдаланылуы мүмкін.