О внесении изменений и дополнений в приказ Министра финансов Республики Казахстан от 3 августа 2010 года № 393 "Об утверждении Правил ведения бухгалтерского учета в государственных учреждениях"

Приказ Заместителя Премьер-Министра - Министра финансов Республики Казахстан от 4 мая 2023 года № 463. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 5 мая 2023 года № 32438

      ПРИКАЗЫВАЮ:

      1. Внести в приказ Министра финансов Республики Казахстан от 3 августа 2010 года № 393 "Об утверждении Правил ведения бухгалтерского учета в государственных учреждениях" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 6443) следующие изменения и дополнения:

      в Правилах ведения бухгалтерского учета в государственных учреждениях, утвержденных указанным приказом:

      пункт 3 изложить в следующей редакции:

      "3. В настоящих Правилах используются следующие понятия:

      1) текущая восстановительная стоимость – затраты, которые возникли бы у государственного учреждения в результате приобретения актива на дату отчетности;

      2) обменные операции – операции, при осуществлении которых государственное учреждение в обмен на получаемые активы/услуги, погашение своих обязательств передает другой эквивалент приблизительной равноценной стоимости (в основном, в форме денежных средств, товаров, услуг или предоставления других активов в пользование);

      3) необменные операции – операции, не являющиеся обменными. При осуществлении необменной операции государственное учреждение либо получает стоимость от другого субъекта без непосредственной передачи в обмен приблизительно равной стоимости, либо передает стоимость другой стороне без непосредственного получения в обмен приблизительно равной стоимости;

      4) активы – ресурсы, контролируемые государственным учреждением в результате прошлых событий, которые способны в будущем обеспечить экономическую выгоду или сервисный потенциал;

      5) стоимость замещения актива – стоимость, необходимая для замены валового сервисного потенциала актива;

      6) обесценение актива – потери в будущих экономических выгодах или сервисном потенциале актива, превышающие систематическое признание потерь в будущих экономических выгодах или сервисном потенциале актива через амортизацию;

      7) убыток от обесценения актива – сумма, на которую балансовая стоимость актива превышает его возмещаемую стоимость;

      8) возмещаемая стоимость актива – наибольшее значение из справедливой стоимости актива за вычетом затрат на продажу и его ценности использования;

      9) потоки денежных средств – притоки (поступления) и оттоки (выплаты) денежных средств и их эквивалентов;

      10) денежные эквиваленты – краткосрочные, высоколиквидные инвестиции, которые легко могут быть конвертированы в определенную сумму денежных средств и подвергающиеся незначительному риску изменения стоимости;

      11) не денежные (немонетарные) статьи – статьи, не являющиеся денежными;

      12) денежные (монетарные) статьи – единицы валюты, имеющиеся в наличии, а также активы и обязательства к получению или выплате, выраженные фиксированным или определяемым количеством валютных единиц;

      13) амортизация – систематическое распределение амортизируемой стоимости актива на протяжении срока его полезного использования

      14) аннуитет – поток однонаправленных платежей с равными интервалами между последовательными платежами в течение определенного количества лет;

      15) будущая стоимость аннуитета – сумма будущих стоимостей каждой отдельной выплаты или поступления, включенных в аннуитет;

      16) сельскохозяйственная деятельность – осуществляемое субъектом управление биотрансформацией биологических активов в целях их продажи, получения сельскохозяйственной продукции или производства дополнительных биологических активов;

      17) справедливая стоимость – сумма, на которую можно обменять актив или урегулировать обязательство при совершении операции между хорошо осведомленными, желающими совершить такую операцию, независимыми сторонами;

      18) оценочное обязательство – обязательство, неопределенное по величине или с неопределенным сроком исполнения;

      19) курсовая разница – разница, возникающая при пересчете одинакового количества единиц одной валюты в другую валюту по другим валютным курсам;

      20) балансовая стоимость – сумма, по которой актив или обязательство признается в бухгалтерском балансе;

      21) активный рынок – рынок, на котором выполняются все следующие условия:

      обращающиеся на рынке товары являются однородными;

      практически в любое время имеются покупатели и продавцы, желающие совершить сделку;

      информация о ценах является общедоступной;

      22) биологический актив – животное или растение;

      23) доходы будущих периодов – доходы, относящиеся к будущим отчетным периодам, но фактически полученные в отчетном периоде;

      24) расходы будущих периодов – расходы, произведенные в настоящем периоде, но относящиеся к будущим периодам;

      25) совместный контроль – согласованное разделение контроля над деятельностью в форме соглашения, имеющего обязательную силу, которое существует тогда, когда решение о существенных действиях требует полного согласия сторон, осуществляющих контроль;

      26) участник совместного предприятия – сторона в совместном предприятии имеющая совместный контроль над этим совместным предприятием;

      27) совместная деятельность – деятельность, совместно контролируемая двумя или более сторонами;

      28) валютный курс – рыночный курс обмена одной валюты на другую, определенный в порядке, утвержденном совместным приказом Министра финансов Республики Казахстан от 22 февраля 2013 года № 99 и Постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 25 января 2013 года № 15 "О порядке определения рыночного курса обмена валюты" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 8378);

      29) вексель – платежный документ строго установленной формы, содержащий одностороннее безусловное денежное обязательство

      30) значительное влияние – полномочие участвовать в принятии решений по вопросам финансовой и операционной политики другой организации, но не контроль или совместный контроль над такой политикой;

      31) минимальные арендные платежи – платежи на протяжении срока аренды, которые требуются или могут быть затребованы от арендатора, за исключением условной арендной платы, сумм по оплате услуг и налогов, выплачиваемых арендодателем и возмещаемых ему:

      для арендатора – любыми суммами, гарантированными арендатором или стороной, связанной с арендатором;

      для арендодателя – любой остаточной стоимостью, гарантированной арендодателю кем-либо из следующих лиц:

      арендатором;

      стороной, связанной с арендатором;

      независимой третьей стороной, в финансовом отношении способной ответить по гарантиям;

      32) учетная политика – принципы, основы, положения, правила и практика, применяемые государственными учреждениями при составлении и представлении финансовой отчетности, которая является для всех государственных учреждений единой;

      33) метод начисления – метод бухгалтерского учета, при котором операции и другие события признаются по факту их совершения в том отчетном периоде, в котором они имели место (независимо от фактического поступления или выплаты денежных средств или их эквивалентов);

      34) аренда – договор, по которому арендодатель передает арендатору в обмен на платеж или серию платежей право использования актива в течение согласованного периода времени;

      35) срок аренды – период, на который арендатор договорился арендовать актив, а также любые дополнительные сроки, в которые, по выбору арендатора, он может продолжить аренду актива с оплатой или без нее, если на момент начала срока аренды имеется обоснованная уверенность в том, что арендатор сделает такой выбор;

      36) юридическое обязательство – обязательство, возникающее на основании законодательства или договора;

      37) инвестиционная недвижимость – недвижимость (земля или здание, либо часть здания, либо и то и другое), находящаяся в распоряжении (собственника или арендатора по договору финансовой аренды) с целью получения арендных платежей или прироста стоимости капитала, или того и другого, но:

      не для использования в производстве или поставке товаров, оказании услуг, для административных целей;

      продажи в ходе обычной текущей деятельности;

      38) себестоимость инвестиционной недвижимости – сумма уплаченных денежных средств или их эквивалентов, или справедливая стоимость другого возмещения, переданного в целях приобретения актива на момент его приобретения или сооружения;

      39) инвестиции в субъекты квазигосударственного сектора – вложения бюджетных средств в государственные предприятия, товарищества с ограниченной ответственностью, акционерные общества, в том числе национальные управляющие холдинги, национальные холдинги, национальные компании, участником или акционером которых является государство, а также дочерние, зависимые и иные юридические лица, являющиеся аффилированными с ними в соответствии с законодательными актами Республики Казахстан в сфере управления государственным имуществом;

      40) доходы – увеличение экономических выгод или сервисного потенциала в течение отчетного периода в форме притока или прироста активов, или уменьшения обязательств, которые приводят к увеличению чистых активов/капитала, отличному от увеличения, связанного с взносами лиц, участвующих в капитале;

      41) валюта представления финансовой отчетности – валюта, в которой представляется финансовая отчетность;

      42) финансовая аренда – аренда, при которой происходит существенный перенос на арендатора всех рисков и выгод, связанных с владением активом независимо от перехода прав собственности по истечении срока аренды;

      43) финансовое обязательство – любое обязательство, которое является договорным обязательством:

      о выплате денежных средств или любого другого финансового актива другому субъекту;

      об обмене финансовыми инструментами с другим субъектом при условиях, которые являются потенциально невыгодными;

      44) ассоциированная организация – организация на которую инвестор имеет значительное влияние;

      45) запасы – активы:

      в виде сырья и материалов для использования в производственном процессе;

      в виде сырья и материалов, потребляемых или распределяемых при оказании услуг;

      предназначенные для продажи или распределения в ходе нормальной деятельности предприятия;

      производимые для продажи или распределения;

      46) нематериальный актив – идентифицируемый немонетарный актив, не имеющий физической формы;

      47) активы культурного наследия – активы, которые вследствие своей культурной, экологической или исторической значимости являются активами культурного наследия. К ним относятся исторические здания и монументы, являющиеся уникальными памятниками архитектуры, места археологических раскопок, заповедники и природные охраняемые территории, а также произведения искусства;

      48) обязательство – существующая обязанность государственного учреждения, возникающая из прошлых событий, урегулирование которой приведет к выбытию ресурсов, содержащих экономические выгоды или сервисный потенциал;

      49) рыночная котировочная цена – сумма денежных средств, которая может быть получена от продажи или уплачена при приобретении финансового инструмент;

      50) основные средства – материальные объекты, которые:

      удерживаются для использования в производстве или поставке товаров, или оказании услуг, для сдачи в аренду другим лицам или для административных целей;

      как ожидается, будут использованы в течение более одного года;

      51) операционная аренда – аренда, отличная от финансовой аренды; а на активном рынке;

      52) уместность – информация должна быть уместной для пользователей, принимающих решения, и помогать им оценивать события, подтверждать или исправлять их прошлые оценки;

      53) срок полезного использования – период времени, в течение которого, как ожидается, актив будет пригоден для использования субъектом; либо определенное количество продукции или аналогичный показатель, которое государственное учреждение предполагает получить с помощью данного актива;

      54) ретроспективное применение (изменения в учетной политике) – применение новой учетной политики к операциям, прочим событиям и обстоятельствам таким образом, как если бы эта учетная политика использовалась всегда;

      55) сопоставимость – возможность сравнивать информацию за разные периоды и различных государственных учреждений. Финансовые результаты аналогичных операций должны осуществляться по единой для всех государственных учреждений методологии;

      56) достоверное представление – информация, которая достоверно представляет собой экономическое или иное явление, отражает суть лежащей в основе сделки, другое событие, деятельность или обстоятельство, которые не обязательно всегда совпадают с их правовой формой;

      57) сервисный потенциал – активы, используемые для оказания услуг в соответствии с функциями государственного учреждения, а также производства товаров, но непосредственно не обеспечивающие чистых поступлений денежных средств;

      58) чистые активы/капитал – доля в активах государственного учреждения, остающаяся после вычета всех его обязательств;

      59) чистая реализационная стоимость – ожидаемая цена реализации в процессе обычной деятельности за вычетом предполагаемых затрат по завершению и предполагаемых затрат, связанных с продажей, обменом или распространением;

      60) признание – процесс включения в бухгалтерский баланс или в отчет о результатах финансовой деятельности статьи, которая подходит под определение одного из элементов финансовой отчетности и удовлетворяет его критериям признания;

      61) ликвидационная стоимость – оценочная сумма, которую можно было бы в настоящее время получить при выбытии актива после вычета расчетных затрат на выбытие, если бы актив уже достиг конца срока полезного использования, а его состояние таким, как ожидается на конец срока его полезного использования;

      62) проверяемость – качество информации, которое помогает заверить пользователей в том, что информация, содержащаяся в финансовой отчетности достоверна;

      63) понятность – информация, предоставляемая в финансовой отчетности, должна быть понятна пользователям;

      64) своевременность – доступность информации для пользователей, прежде чем она утратит свою полезность для целей подотчетности и принятия решений;

      65) функциональная валюта – валюта основной экономической среды, в которой функционирует субъект;

      66) условный актив – возможный актив, который возникает из прошлых событий и наличие которого будет подтверждено только наступлением или не наступлением одного, или нескольких будущих событий, возникновение которых неопределенно и которые не полностью находятся под контролем предприятия;

      67) условное обязательство – возможное обязательство, которое возникает из прошлых событий и наличие которого будет подтверждено только наступлением или не наступлением одного, или нескольких будущих событий, возникновение которых неопределенно и которые не полностью находятся под контролем государственного учреждения;

      68) иностранная валюта – валюта, отличная от функциональной валюты;

      69) операция в иностранной валюте – сделка, которая выражена или подлежит урегулированию в иностранной валюте;

      70) расходы – уменьшение экономических выгод или сервисного потенциала в течение отчетного периода в форме оттока или уменьшения активов, или возникновения обязательств, которые приводят к уменьшению чистых активов/капитала, отличному от уменьшения, связанного с распределением лицам, участвующим в капитале.";

      часть первую пункта 24 изложить в следующей редакции:

      "24. В бухгалтерских книгах до начала записей нумеруются все страницы (листы), при ведении бухгалтерского учета посредством информационной системы все страницы (листы) книг учета автоматически нумеруются. На последней странице листа за подписью главного бухгалтера делается надпись: "В настоящей книге всего пронумеровано _____ страниц (листов)". Кассовая книга форма КО-4 и форма 440 Альбома форм прошнурованы и опечатаны гербовой печатью, а количество листов в формах КО-4 и 440 Альбома форм заверено подписями руководителя государственного учреждения или уполномоченным им лицом и главного бухгалтера.";

      в абзац первый части первой пункта 25 вносится изменение на государственном языке, текст на русском языке не изменяется;

      пункт 33 изложить в следующей редакции:

      "33. Основными качественными характеристиками финансовой отчетности являются понятность, уместность, достоверное представление, сопоставимость, своевременность и проверяемость.";

      часть четвертую пункта 68 изложить в следующей редакции:

      "Суммы дебиторской задолженности по целевым трансфертам признаются в учете администраторов бюджетных программ с момента перечисления в нижестоящие бюджеты до представления ими отчетов по использованию средств.";

      пункт 86 изложить в следующей редакции:

      "86. Государственное учреждение осуществляет последующий учет финансовых инвестиций с использованием следующих методов:

      финансовые инвестиции в субъекты квазигосударственного сектора:

      по себестоимости;

      долевого участия;

      финансовые инвестиции в ассоциированные организации или совместные предприятия:

      долевого участия;

      прочие финансовые инвестиции:

      по себестоимости;

      по справедливой стоимости;

      по амортизированной стоимости.";

      часть четвертую пункта 88-1 изложить в следующей редакции:

      "При передаче, в соответствии с законодательством Республики Казахстан о государственном имуществе, основных средств в качестве имущественного вклада в уставный капитал товариществ с ограниченной ответственностью либо в оплату приобретения акций акционерных обществ администратором бюджетных программ по результатам оценки передаваемых основных средств, произведенных оценщиком в соответствии с Законом Республики Казахстан "Об оценочной деятельности в Республике Казахстан" производятся записи.";

      часть первую пункта 90 изложить в следующей редакции:

      "90. Метод долевого участия представляет собой метод учета инвестиций в субъекты квазигосударственного сектора, совместные предприятия и ассоциированные организации, в соответствии с которым инвестиции первоначально учитываются по себестоимости, а затем балансовая стоимость инвестиции увеличивается или уменьшается, отражая признание доли инвестора в чистых активах/капитале объекта инвестиции после даты приобретения.

      Доля инвестора в прибыли или убытке объекта инвестиций признается на финансовом результате текущего года инвестора.

      Выплаты, полученные от объекта инвестиций, уменьшают балансовую стоимость инвестиций. Корректировки балансовой стоимости необходимы для учета изменений в пропорциональной доле участия инвестора в объекте инвестиций, возникающих в результате изменений в капитале объекта инвестиции, не признанные в прибыли или убытке объекта инвестиций. К ним относятся такие изменения, возникающие в результате переоценки основных средств и отражения курсовых разниц.

      Доля инвестора в этих изменениях отражается отдельно в чистых активах/капитале инвестора.";

      дополнить пунктами 90-1, 90-2, 90-3, 90-4, 90-5, 90-6, 90-7, 90-8, 90-9, 90-10 и 90-11 следующего содержания:

      "90-1. Если государственное учреждение имеет количественную долю владения и владеет прямо или косвенно 20 (двадцатью) или более процентами голосов в объекте бюджетных инвестиций, то государство имеет значительное влияние в результате инвестиций, осуществленных посредством участия государства в уставном капитале организации (юридического лица).

      90-2. Наличие значительного влияния организации подтверждается одним или несколькими из перечисленных ниже признаков:

      1) представительство в Совете директоров или аналогичном органе управления объекта инвестиций;

      2) участие в процессах выработки политики, включая участие в принятии решений по дивидендам или аналогичным выплатам;

      3) операции между инвестором и объектом инвестиций;

      4) обмен управленческим персоналом; или

      5) предоставление технической информации.

      90-3. Государственное учреждение (как инвестор) прекращает использование метода долевого участия с той даты, когда ее инвестиция перестает быть ассоциированной организацией или совместным предприятием.

      Если инвестиция в ассоциированную организацию становится инвестицией в совместное предприятие или инвестиция в совместное предприятие становится инвестицией в ассоциированную организацию, организация продолжает использовать метод долевого участия и не производит переоценку оставшейся доли.

      90-4. Если доля владения инвестора в ассоциированной организации или совместном предприятии уменьшается, но инвестиция продолжает классифицироваться соответственно, как ассоциированная организация или совместное предприятие, то организация переводит прямо в состав прибыли или убытка часть дохода или убытка, ранее признанную в составе чистых активов/капитала, связанного с данным уменьшением доли владения. Доход или убыток требуется перевести прямо в состав прибыли или убытка при выбытии соответствующих активов или обязательств.

      90-5. Инвестиция учитывается по методу долевого участия, начиная с даты, с которой она становится ассоциированной организацией или совместным предприятием. При приобретении инвестиции любая разница между стоимостью инвестиции и долей организации в чистой справедливой стоимости идентифицируемых активов и обязательств объекта инвестиций учитывается следующим образом:

      1) если организация включила, деловую репутацию, относящуюся к ассоциированной организации или совместному предприятию в балансовую стоимость инвестиции, амортизация этой деловой репутации не разрешается;

      2) превышение доли организации в чистой справедливой стоимости идентифицируемых активов и обязательств объекта инвестиций над стоимостью инвестиции включается в выручку при определении доли инвестора в прибыли или убытке ассоциированной организации или совместного предприятия за тот период, в котором инвестиция была приобретена.

      Выполняются необходимые корректировки доли инвестора в прибыли или убытке ассоциированной организации или совместного предприятия после приобретения для отражения. Аналогичным образом, производятся соответствующие корректировки доли инвестора в прибыли или убытке ассоциированной организации или совместного предприятия после приобретения для учета убытков от обесценения (от обесценения основных средств или деловой репутации).

      90-6. При применении метода долевого участия администратор бюджетных программ использует самую последнюю доступную финансовую отчетность ассоциированной организации или совместного предприятия. Когда даты конца отчетного периода организации и ассоциированной организации или совместного предприятия различаются, организация или:

      1) получает, для целей применения метода долевого участия, дополнительную финансовую информацию на ту же дату что и финансовая отчетность организации; или

      2) использует самую последнюю финансовую отчетность ассоциированной организации или совместного предприятия, где учтено влияние существенных операций или событий, произошедших между датой их финансовой отчетности и датой финансовой отчетности организации.

      Финансовая отчетность организации подготовлена с использованием единой учетной политики для аналогичных операций и событий в сходных обстоятельствах.

      90-7. Если ассоциированная организация или совместное предприятие применяют учетную политику, отличную от учетной политики государственного учреждения в отношении аналогичных операций и событий, имевших место при сходных обстоятельствах, необходимо произвести корректировки с целью приведения учетной политики ассоциированной организации или совместного предприятия в соответствие с учетной политикой государственного учреждения, если финансовая отчетность ассоциированной организации или совместного предприятия используется государственным учреждением, при применении метода долевого участия. Если инвестор имеет долю в ассоциированной организации или совместном предприятии, которое является инвестиционной организацией, инвестор при применении метода долевого участия сохраняет оценку справедливой стоимости, применяемую ассоциированной организацией или совместным предприятием этой инвестиционной организации к их доле в контролируемых организациях.

      90-8. Если доля инвестора в убытке ассоциированной организации или совместного предприятия равна или превышает ее долю в ассоциированной организации или совместном предприятии, то инвестор прекращает признание своей доли в дальнейшем убытке. Доля в ассоциированной организации или совместном предприятии соответствует балансовой стоимости инвестиций в ассоциированную организацию или совместное предприятие, определенных с использованием метода долевого участия, вместе с долгосрочными вложениями, в сущности, составляющих часть чистых инвестиций организации в ассоциированную организацию или совместное предприятие.

      90-9. После применения метода долевого участия, включая признание прибыли ассоциированной организации или совместного предприятия, администратор бюджетных программ применяет требования учета финансовых инструментов для определения дополнительных убытков от обесценения в отношении еҰ чистых инвестиций в ассоциированную организацию или совместное предприятие.

      Администратор бюджетных программ применяет требования по учету финансовых инструментов для определения необходимости признать дополнительные убытки от обесценения в отношении доли организации в ассоциированной организации или совместном предприятии, которая не является частью чистых инвестиций и суммы таких убытков от обесценения.

      Когда применение требований по учету финансовых инструментов указывает на то, что инвестиции в ассоциированную организацию или совместное предприятие обесценивается, применяется требования в отношении учета обесценения активов, генерирующих денежные средства и при необходимости, обесценения активов, не генерирующих денежные средства.

      Требования в отношении учета обесценения активов, генерирующих денежные средства, предусматривают определение ценности использования инвестиций, генерирующих денежные средства. При определении ценности использования инвестиций, генерирующих денежные средства, организация оценивает:

      1) свою долю в дисконтированной стоимости прогнозируемых будущих денежных потоков, ожидаемых от ассоциированной организации или совместного предприятия, включая денежные потоки от операций ассоциированной организации или совместного предприятия и поступления от окончательного выбытия инвестиций; или

      2) дисконтированную стоимость прогнозируемых будущих денежных потоков, ожидаемых от дивидендов или аналогичных выплат, полученные от инвестиций или от их окончательной продажи.

      При соответствующих допущениях оба метода дают одинаковые результаты.

      Требования в отношении учета обесценения активов, не генерирующих денежные средства, предусматривают, чтобы балансовая стоимость была уменьшена до возмещаемой стоимости актива при возмещении стоимости актива меньше его балансовой стоимости. Возмещаемая стоимость является наибольшей из справедливой стоимости актива, за вычетом затрат на продажу и ценности использования. Ценность использования актива, не генерирующего денежные средства, определяется как дисконтированная стоимость оставшейся возможности полезного использования актива. Дисконтированная стоимость оставшейся возможности полезного использования оценивается с использованием метода амортизированной стоимости замещения, метода восстановительной стоимости или метода полезных единиц.

      90-10. Возмещаемая сумма инвестиций в ассоциированную организацию или совместное предприятие оценивается по каждой ассоциированной организации или совместному предприятию в отдельности, за исключением случаев, когда ассоциированная организация или совместное предприятие не генерируют денежные притоки от продолжающейся деятельности, в основном независимы от денежных притоков от прочих активов организации.

      90-11. При передаче государственным учреждением основного средства по договору доверительного управления, основное средство учитывается на балансе балансодержателя. Амортизация основного средства начисляется балансодержателем. Государственное учреждение отражает доходы от эксплуатации актива и расходы по амортизации основного средства, переданного в доверительное управление.";

      пункт 221 изложить в следующей редакции:

      "221. При выдаче со склада спецодежды и других предметов индивидуального пользования осуществляется бухгалтерская запись: дебет счета 7060 "Расходы по запасам" и кредит соответствующего субсчета счета подраздела "Запасы" Плана счетов. Запасы списываются по истечении установленного срока на основании акта о списании постоянно действующей комиссии государственного учреждения.";

      часть пятую пункта 280 изложить в следующей редакции:

      "Перечень инвентарных номеров формируется посредством информационной системы бухгалтерского учреждения, используемой государственным учреждением. Когда инвентарный объект является сложным, то есть включает те или иные обособленные элементы, составляющие вместе с ним одно целое, на каждом таком элементе должен быть обозначен тот же инвентарный номер, что и на основном, объединяющем их объекте. Инвентарный номер обозначается на жетоне, который прикрепляется к объекту, или краской на объекте или иным способом. Инвентарный номер, присвоенный объекту предмету) сохраняется за ним на весь период его нахождения в данном государственном учреждении. Номера инвентарных объектов, выбывших или ликвидированных, не присваиваются другим объектам.";

      часть вторую пункта 283 изложить в следующей редакции:

      "Инвентарные карточки формируются в информационной системе бухгалтерского учета государственного учреждения по соответствующим субсчетам и группам с подразделением внутри их по материально-ответственным лицам, а в централизованных бухгалтериях– дополнительно и по обслуживаемым государственным учреждениям.";

      приложение 1 к указанным Правилам изложить в новой редакции согласно приложению к настоящему приказу.

      2. Департаменту методологии бухгалтерского учета, аудита и оценки Министерства финансов Республики Казахстан в установленном законодательством Республики Казахстан порядке обеспечить:

      1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

      2) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства финансов Республики Казахстан;

      3) в течение десяти рабочих дней после государственной регистрации настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан представление в Департамент юридической службы Министерства финансов Республики Казахстан сведений об исполнении мероприятий, предусмотренных подпунктами 1) и 2) настоящего пункта.

      3. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

      Заместитель Премьер-Министра
- Министр финансов
Республики Казахстан
Е. Жамаубаев

  Приложение к приказу
Заместитель Премьер-Министра
- Министр финансов
Республики Казахстан
от 4 мая 2023 года № 463
  Приложение 1
к Правилам ведения
бухгалтерского учета
в государственных учреждениях

Годовые нормы износа по долгосрочным активам государственных учреждений

Виды и группы долгосрочных активов

Номер счета/субсчета по Плану счетов бухгалтерского учета государственных учреждений

Шифр нормы износа

Годовая норма износа (в % (процентах) к первоначальной стоимости)

1. Здания

2320



Нежилые здания

2321

1.1

7

Жилые здания

2322

1.2

2

2. Сооружения (водокачки, стадионы, бассейны, дороги, мосты, памятники, ограждения парков, скверов и общественных садов, буровые скважины, штольни и другие)

2330

2.1

7

3. Передаточные устройства

2340



Устройства электропередачи и связи

2340

3.1

4

Трансмиссии и трубопроводы

2340

3.2

5

4. Транспортные средства

2350



Подвижной состав железнодорожного транспорта

2350

4.1

15

Водный транспорт

2350

4.2

15

Автомобильный транспорт

2350

4.3

15

Воздушный транспорт

2350

4.4

15

Гужевой транспорт

2350

4.5

15

Производственный транспорт

2350

4.6

20

Спортивный транспорт

2350

4.7

23

5. Машины и оборудование

2360



Силовые машины и оборудование

2360

5.1

10

Рабочие машины и оборудование

2360

5.2

12

Измерительные приборы

2360

5.3

20

Регулирующие приборы и устройства

2360

5.4

20

Лабораторное оборудование

2360

5.5

10

Компьютерное оборудование

2360

5.6

25

Медицинское оборудование

2360

5.7

10

Офисное оборудование

2360

5.8

10

Прочие машины и оборудование

2360

5.9

15

Криминалистическое оборудование

2360

5.10

20

6.Инструменты, производственный и хозяйственный инвентарь

2370



Инструменты

2370

6.1

30

Производственный инвентарь и принадлежности

2370

6.2

10

Хозяйственный инвентарь

2370

6.3

15

Прочий производственный и хозяйственный инвентарь

2370

6.4

10

7. Прочие основные средства

2380



Озеленительные, декоративные насаждения и другие искусственные многолетние насаждения

2383

7.1

8

Капитальные затраты по улучшению земель

2383

7.2

12

Прочий инвентарь

2383

7.3

25

Рабочий скот

2383

7.4

12

Прочие основные средства

2383

7.5

25

8. Инвестиционная недвижимость

2500



Нежилые здания

2510

8.1

7

Жилые здания

2510

8.2

2

9. Биологические активы

2600



Животные

2610

9.1

12

Многолетние насаждения

2620

9.2

8

10. Нематериальные активы

2710



Программное обеспечение

2711

10.1

10

Авторские права

2712

10.2

10

Лицензионное соглашение

2713

10.3

10

Патенты

2714

10.4

10

Прочие нематериальные активы

2716

10.5

10


"Мемлекеттiк мекемелерде бухгалтерлiк есепке алуды жүргiзу қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Қаржы министрiнiң 2010 жылғы 3 тамыздағы № 393 бұйрығына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы

Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің орынбасары - Қаржы министрінің 2023 жылғы 4 мамырдағы № 463 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2023 жылғы 5 мамырда № 32438 болып тіркелді

      БҰЙЫРАМЫН:

      "Мемлекеттiк мекемелерде бухгалтерлiк есепке алуды жүргізу қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Қаржы министрiнiң 2010 жылғы 3 тамыздағы № 393 бұйрығына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 6443 болып тіркелген) мынадай өзгерістер мен толықтырулар енгізілсін:

      көрсетілген бұйрықпен бекітілген Мемлекеттiк мекемелерде бухгалтерлiк есепке алуды жүргізу қағидаларында:

      3-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

      "3. Осы Қағидаларда мынадай ұғымдар пайдаланылады:

      1) ағымдағы қалпына келтіру құны – есептілік күніне активті сатып алу нәтижесінде мемлекеттік мекемеде туындауы мүмкін шығындар;

      2) айырбасталатын операциялар – бұл операцияларды жүзеге асыру кезінде мемлекеттік мекеме алынатын активтерге/қызметтерге, өз міндеттемелерін өтеуге айырбасқа шамамен құнға тең баламаны тапсырады (негізінен ақшалай қаражат, көрсетілетін қызметтер немесе қолдануға басқа активтерді ұсыну түрінде);

      3) айырбасталмайтын операциялар – айырбастаулы болып табылмайтын операциялар. Айырбасталмайтын операцияларды жүзеге асырғанда мемлекеттік мекеме не шамамен құнына тең айырбасқа тікелей тапсырусыз басқа субъектіден құн алады не шамамен құнына тең айырбасқа тікелей алусыз басқа тарапқа құнды тапсырады;

      4) активтер – болашақта экономикалық пайда немесе сервистік әлеуетті қамтамасыз ете алатын, өткен оқиғалар нәтижесінде мемлекеттік мекеме бақылайтын ресурстар;

      5) активтi алмастыру құны – активтiң жалпы сервистік әлеуетін алмастыру үшiн қажет құн;

      6) активтiң құнсыздануы – амортизация арқылы болашақ экономикалық пайдалардағы немесе активтің сервистік әлеуетіндегі шығындарды жүйелі түрде танудан асып түсетін болашақ экономикалық пайдалардағы немесе активтің сервистік әлеуетіндегі шығындар;

      7) активтің құнсыздануынан болатын шығын – оны алмастыратын құннан асатын активтің баланстық құнының сомасы;

      8) активтiң өтелетiн құны сатуға және оның пайдалану құндылығын жұмсалатын шығындарды шегере отырып, активтiң әдiл құнының ең көп мәнi;

      9) ақша қаражатының ағыны – ақша мен олардың баламаларының ағындары (түсімдері) мен шетке кетуі (төлемдер);

      10) ақшалай балама – ақша қаражатының белгiлi бiр сомасына оңай айырбасталатын және құнының өзгеруiнiң елеусiз тәуекелiне ұшырайтын қысқа мерзiмдi, жоғары өтiмдi инвестициялар;

      11) ақшалай емес (монетарлы емес) баптар – ақшалай болып табылмайтын баптар;

      12) ақшалай (монетарлы) баптар – қолдағы бар валюта бірліктері, сондай-ақ валюта бірліктерінің тіркелген немесе айқындалатын санында көрініс тапқан алуға немесе төлеуге жататын активтер мен мiндеттемелер;

      13) амортизация – пайдалы қолдану мерзiмi iшiнде активтiң амортизацияланатын құнының жүйелi бөлiнуi;

      14) аннуитет – белгілі жылдар саны ішінде жүйелі төлемдер арасындағы тең аралықтағы, бір бағыттағы төлемдердің ағымы;

      15) аннуитеттің болашақ құны – аннуитетке енгізілген әрбір жеке төлемнің немесе түсімнің болашақ құндарының сомасы;

      16) ауылшаруашылық қызметі – оларды сату, ауылшаруашылық өнімін алу немесе қосымша биологиялық активтер өндіру мақсатында субъектінің биологиялық активтердің биотрансформациясын басқаруды жүзеге асыруы;

      17) әділ құн – актив айырбастала алатын сома, ол бойынша жақсы хабардар, мұндай операция жасауға ниетті, тәуелсіз тараптар арасында операциялар жасағанда міндеттеме өтеле алатын сома;

      18) бағалау міндеттемесі – шамасы бойынша белгіленбеген немесе орындалу мерзімі белгіленбеген міндеттеме;

      19) бағамдық айырма – басқа валюталық бағамдар бойынша бір валюта бірлігінің бірдей санын басқа валютаға қайта есептеу кезінде туындайтын айырма;

      20) баланстық құн – ол бойынша актив немесе міндеттеме бухгалтерлік баланста танылатын сома;

      21) белсендi нарық – мынадай шарттардың барлығы орындалатын нарық:

      нарық айналымындағы тауарлар бiртектi болып табылады;

      iс жүзiнде мәмiле жасауға ниеттi кез келген уақытта сатып алушылар мен сатушылар бар;

      баға туралы ақпарат жалпы қолжетiмдi болып табылады;

      22) биологиялық актив – жануар немесе өсімдік;

      23) болашақ кезеңдердің кірістері – болашақ кезеңдерге жатқызылған, бірақ іс жүзінде есепті кезеңде алынған кірістер;

      24) болашақ кезеңдердің шығыстары – осы кезеңде жүргізілген, бірақ болашақ кезеңдерге жатқызылған шығыстар;

      25) бірлескен бақылау – маңызды іс-қимылдар туралы шешім бақылауды жүзеге асыратын тараптардың толық келісімін талап еткен кезде болатын міндетті күші бар келісім нысанындағы қызметке бақылауды келісілген түрде бөлу;

      26) бірлескен кәсіпорынның қатысушысы – бірлескен кәсіпорындағы осы бірлескен кәсіпорынға бірлескен бақылауы бар тарап;

      27) бірлескен қызмет – екі немесе одан да көп тараптар бірлесіп бақылайтын қызмет;

      28) валюталық бағам – Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2013 жылғы 25 қаңтардағы № 15 және Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 2013 жылғы 22 ақпандағы № 99 "Валюта айырбастаудың нарықтық бағамын айқындау тәртібі туралы" бірлескен Қаулысы және бұйрығымен бекітілген тәртіппен айқындалған бір валютаны басқасына айырбастаудың нарықтық бағамы (мемлекеттік нормативтік құқықтық актілерді тіркеу тізілімінде 2013 жылғы 14 наурызда № 8378 тіркелген);

      29) вексель – біржақты сөзсіз ақшалай міндеттемені қамтитын қатаң белгіленген нысандағы төлем құжаты;

      30) елеулі ықпал – басқа ұйымның қаржы және операциялық саясаты мәселелері бойынша шешімдер қабылдауға қатысу өкілеттігі, бірақ мұндай саясатты бақылау немесе бірлескен бақылау емес;

      31) ең аз жалдау төлемдері – жалға алушыдан шартты жалдау төлемін, жалға беруші төлейтін қызметтер мен салықтардың төлемі бойынша соманы немесе оған қайтарылатын соманы алып тастағанда жалдау мерзімі бойы талап етілетін немесе талап етіле алатын төлемдер:

      жалға алушы үшін – жалға беруші кепілдік беретін немесе жалға берушімен байланысты тарап кепілдік беретін кез келген сомамен;

      жалға беруші үшін – мынадай тараптардың бірі жалға берушіге кепілдік берген кез келген қалдық құнмен:

      жалға алушы;

      жалға алушымен байланысты тарап;

      32) есеп саясаты – барлық мемлекеттік мекемелер үшін бірыңғай болып табылатын, мемлекеттік мекемелер қаржылық есептілікті жасау және ұсыну кезінде қолданатын қағидаттар, негіздер, ережелер, қағидалар мен тәжірибе;

      33) есептеу әдісі – операциялар мен оқиғалар орын алған есепті кезеңдегі (ақшалай қаражаты мен олардың баламаларының нақты түсімі мен төлеміне байланысты емес) оларды жасау фактісі бойынша танылатын бухгалтерлік есеп әдісі;

      34) жалдау – ол бойынша жалға беруші жалға алушыға келісілген уақыт кезеңі ішінде төлемге немесе төлемдер тобына айырбастауға активті пайдалану құқығын беретін шарт;

      35) жалдау мерзімі – жалға алушы активті жалдауға келіскен кезең, сондай-ақ, егер жалдау мерзімінің басталу сәтінде жалға алушы осындай таңдау жасайды деген дәлелді сенімділік болса, кез келген қосымша мерзім, ол мерзімде жалға алушының таңдауы бойынша төлем арқылы немесе онсыз активті жалдауды жалғастыра алады;

      36) заңды міндеттеме – заңнама немесе шарт негізінде туындайтын міндеттеме;

      37) инвестициялық жылжымайтын мүлік – жалдау төлемдерін алу немесе капитал немесе екеуінің де құнын өсіру мақсатында иеліктегі (меншік иесінің немесе жалға алушының қаржылық жалдау шарты бойынша) жылжымайтын мүлік (жер немесе ғимарат не анау да мынау да), бірақ:

      өндірісте немесе әкімшілік мақсаттар үшін тауарларды жеткізгенде, қызметтерді көрсеткенде қолдану үшін емес;

      қалыпты шаруашылық қызмет барысында сату үшін;

      38) инвестициялық жылжымайтын мүліктің өзiндiк құны – төленген ақша қаражатының немесе оның баламасының сомасы немесе оны сатып алу не құру сәтiнде активтi сатып алу мақсатында берiлген басқа орнын алмастырудың әдiл құны;

      39) квазимемлекеттік сектор субъектілеріне қаржы инвестициялары – мемлекеттік кәсіпорындарға, жауапкершілігі шектулі серіктестіктерге, акционерлік қоғамдарға, оның ішінде қатысушысы немесе акционері мемлекет болып табылатын ұлттық басқарушы холдингтерге, ұлттық холдингтерге, ұлттық компанияларға, сондай-ақ мемлекеттік мүлікті басқару саласындағы Қазақстан Республикасының заңнамалық актілеріне сәйкес олармен аффилиирленген болып табылатын еншілес, тәуелсіз және өзге де заңды тұлғаларға бюджет қаражатын салу;

      40) кірістер – капиталда қатысатын тұлғалардың жарналарына байланысты арттырудан ерекшеленетін таза активтердің\капиталдың өсуіне әкеп соқтыратын активтердің ағымы немесе өсуі немесе міндеттемелердің азаюы нысанында есеп кезеңі ішінде экономикалық пайдалардың немесе сервистік әлеуеттің өсуі;

      41) қаржылық есептілікті беру валютасы – қаржылық есептілік берілетін валюта;

      42) қаржылық жалдау – жалдау мерзімінің уақыты өткеннен кейін меншік құқығының ауысуына қарамастан, активті иеленуге байланысты барлық тәуекелдер мен пайдалардың жалға алушыға елеулі ауыстырылуы болатын жалдау;

      43) қаржы міндеттемелері – бұл:

      ақша қаражатын немесе кез келген басқа қаржы активін басқа субъектіге төлеу туралы;

      пайдасыздығы ықтимал болып табылатын жағдайларда екінші субъектiмен қаржы құралдарын алмасу туралы шартты мiндеттеме болып табылатын кез келген мiндеттеме;

      44) қауымдасқан ұйым – инвестордың елеулі ықпалы бар ұйым;

      45) қорлар – мынадай:

      өндірістік процесте пайдалану үшін шикізат және материалдар түріндегі;

      қызмет көрсету кезінде тұтынылатын немесе таратылатын шикізат пен материалдар түріндегі;

      кәсіпорынның қалыпты қызметі барысында сатуға немесе таратуға арналған;

      сату немесе тарату үшін өндірілетін активтер;

      46) материалдық емес актив – физикалық нысаны жоқ сәйкестендірілетін монетарлы емес актив;

      47) мәдени мұра активтері – мәдени, экологиялық немесе тарихи маңыздылығы салдарынан мәдени мұра активтері болып табылатын активтер. Оларға тарихи ғимараттар мен монументтер, бірегей сәулет ескерткіштері, археологиялық қазбалар орындары, қорықтар мен табиғи қорғалатын аумақтар, сондай-ақ өнер туындылары жатады;

      48) міндеттеме – өткен оқиғалардан туындайтын мемлекеттік мекеменің міндеттемесі, оны реттеу экономикалық пайданы немесе сервистік әлеуетті қамтитын ресурстың шығып қалуына әкеп соқтырады;

      49) нарықтық белгіленген баға – сатудан алына алатын немесе белсенді нарықта қаржы құралын сатып алу кезінде төленуі тиіс ақша қаражатының сомасы;

      50) негізгі құралдар – мынадай:

      тауарларды өндіруде немесе жеткізуде немесе қызметтер көрсетуде пайдалану үшін, басқа тұлғаларға жалға беру үшін немесе әкімшілік мақсаттар үшін ұсталатын;

      бір жылдан астам уақыт ішінде қолданылады деп күтілетін материалдық объектілер;

      51) операциялық жалдау – қаржы жалдауынан ерекшеленетін жалдау;

      52) орындылық – ақпарат шешім қабылдайтын пайдаланушылар үшін орынды болуы және оқиғаларды бағалауға көмектесуі, олардың өткен бағаларын растауы немесе түзетуі тиіс;

      53) пайдалы қолдану мерзімі – актив субъектінің пайдалануы үшін жарамды болады деп күтілетін уақыт кезеңі; не мемлекеттік мекеме осы активтің көмегі арқылы алуға болжап отырған өнімнің белгілі бір саны немесе ұқсас көрсеткіш;

      54) ретроспективті қолдану (есеп саясатындағы өзгерістер) – жаңа есеп саясатын операцияларға, басқа оқиғалар мен жағдайларға осы есеп саясаты әрқашан пайдаланылатын түрде қолдану;

      55) салыстырмалық – түрлі кезеңдердегі және түрлі мемлекеттік мекемелердің ақпаратын салыстыру мүмкіндігі. Ұқсас операциялардың қаржылық нәтижелері барлық мемлекеттік мекемелер үшін ортақ әдіснама бойынша жүзеге асырылуы тиіс;

      56) сенімді ұсыну – экономикалық немесе басқа құбылысты сенімді түрде білдіретін, мәміленің мәнін, басқа оқиғаны, қызметті немесе жағдайды көрсететін ақпарат, олардың заңды формасына әрдайым сәйкес келмейді;

      57) сервистiк әлеует – мемлекеттiк мекеменiң функцияларына сәйкес қызмет көрсету, сондай-ақ тауарларды өндiру үшiн пайдаланылатын, бiрақ ақша қаражатының таза түсiмiн тiкелей қамтамасыз етпейтiн активтер;

      58) таза активтер/капитал – оның барлық міндеттемелерін алып тастағанда қалатын, мемлекеттік мекеменің активтердегі үлесі;

      59) таза сатылатын құн – сатуға, айырбастауға немесе таратуға байланысты болжамды шығындарды және аяқтау бойынша болжамды шығындарды алып тастағанда, қалыпты қызмет процесінде сатудың күтілетін бағасы;

      60) тану – бухгалтерлік балансқа немесе қаржылық қызмет нәтижелері туралы есепке қаржылық есептілік элементтерінің бірін айқындауға сай келетін және оны тану өлшемшарттарына қанағаттандыратын бапты енгізу процесі;

      61) тарату құны – егер актив пайдалы қолдану мерзiмiнiң соңына жеткен болса, ал оның жай-күйi пайдалы қолдану мерзiмiнiң аяғында күтiлетiндей жағдайда болған кезде есеп шығындарын есептен шығарғаннан кейiн бүгiнгi таңда активтi есептен шығару кезiнде алуға болатын бағалау сомасы;

      62) тексерушілік – пайдаланушыларды қаржылық есептіліктегі ақпараттың дұрыс екендігіне сендіруге көмектесетін ақпарат сапасы;

      63) түсініктілік – қаржылық есептілікте ұсынылатын ақпарат пайдаланушыларға түсінікті болуы тиіс;

      64) уақтылық – есеп беру және шешім қабылдау мақсаттары үшін өзінің пайдалылығын жоғалтпас бұрын пайдаланушылар үшін ақпараттың қолжетімділігі;

      65) функционалдық валюта – субъект жұмыс істейтін негізгі экономикалық орта валютасы;

      66) шартты актив – өткен оқиғалардан туындайтын және болуы туындауы белгісіз және кәсіпорынның толық бақылауында болмайтын бір немесе бірнеше болашақ оқиғалардың болуымен немесе болмауымен ғана расталатын ықтимал актив;

      67) шартты міндеттеме – өткен оқиғалардан туындайтын және болуы туындауы белгісіз және мемлекеттік мекеменің толық бақылауында болмайтын бір немесе бірнеше болашақ оқиғалардың болуымен немесе болмауымен ғана расталатын ықтимал міндеттеме;

      68) шетел валютасы – функционалдық валютадан ерекшеленетін валюта;

      69) шетел валютасындағы операция – шетел валютасында көрсетілген немесе реттеуге жататын мәміле;

      70) шығыстар – шетке кету түрінде есепті кезең ішінде экономикалық пайда немесе сервистік әлеуеттің азаюы немесе капиталда қатысатын тұлғаларға бөлуге қатысты азаюдан ерекшеленетін, таза активтердің/капиталдың азюына әкелетін активтердің азаюы мен міндеттемелердің туындауы.".

      24-тармақтың бірінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:

      "24. Бухгалтерлік кітаптарда жазбалар басталғанға дейін барлық беттер (парақтар) нөмірленеді, бухгалтерлік есепті ақпараттық жүйе арқылы жүргізген кезде бухгалтерлік кітаптардың барлық беттері (парақтары) автоматты түрде нөмірленеді. Парақтың соңғы бетінде бас бухгалтердің қолы қойылып: "Осы кітапта барлығы _ беттер (парақтар) нөмірленген" деген жазу жазылады. Нысандар альбомының кассалық кітабы КО-4 нысаны және 440 нысаны тігіліп, елтаңбалы мөрмен мөрленуі тиіс, ал Нысандар альбомының КО-4 және 440 нысандарындағы парақтар саны мемлекеттік мекеме басшысының немесе ол уәкілеттік берген тұлғаның және бас бухгалтердің қолдарымен расталады.";

      25-тармақтың бірінші абзацтың бірінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:

      "25. Ағымдағы жыл үшін бухгалтерлік есеп жазбаларында анықталған қателерді түзеу мынадай тәртіппен жүргізіледі:";

      33-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

      "33. Қаржылық есептіліктің негізгі сапалық сипаттамалары түсініктілік, орындылық, дұрыс беру, салыстырмалылық, уақтылық және тексерушілік болып табылады.";

      68-тармақтың төртінші абзацы мынадай редакцияда жазылсын:

      "Нысаналы трансферттер бойынша дебиторлық берешек сомалары бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің есебінде төмен тұрған бюджеттерге аударылған сәттен бастап олар қаражатты пайдалану жөніндегі есептерді ұсынғанға дейін танылады.";

      86-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

      "86. Мемлекеттік мекеме мынадай әдістерді пайдалана отырып, қаржы инвестицияларын кейіннен есепке алуды жүзеге асырады:

      квазимемлекеттік сектор субъектілеріне қаржылық инвестициялар:

      өзіндік құны бойынша;

      үлестік қатысу;

      басқа да қаржылық инвестициялар:

      өзіндік құны бойынша;

      әділ құны бойынша;

      амортизацияланған құны бойынша;

      қауымдасқан ұйымдарға немесе бірлескен кәсіпорындарға қаржылық инвестициялар:

      үлестік қатысу;

      өзге қаржы инвестициялары:

      өзіндік құны бойынша;

      әділ құн бойынша;

      амортизацияланған құн бойынша.";

      88-1-тармақтың төртінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:

      "Қазақстан Республикасының Мемлекеттік мүлік туралы заңнамасына сәйкес негізгі құралдарды жауапкершілігі шектеулі серіктестіктердің жарғылық капиталына мүліктік салым ретінде не "Қазақстан Республикасындағы бағалау қызметі туралы" Қазақстан Республикасының Заңына бағалаушы жүргізген берілетін негізгі құралдарды бағалау нәтижелері бойынша бюджеттік бағдарламалар әкімшісінің акционерлік қоғамдардың акцияларын сатып алуына ақы төлеуге беру кезінде жазбалар сәйкес жүргізіледі.";

      90-тармағының бірінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:

      "90. Үлестік қатысу әдісі квазимемлекеттік сектор субъектілеріне, бірлескен кәсіпорындар және қауымдасқан ұйымдарға инвестицияларды есепке алу әдісін білдіреді, оған сәйкес инвестициялар бастапқыда өзіндік құны бойынша есепке алынады, содан кейін инвестицияның баланстық құны сатып алынған күннен кейін инвестиция объектісінің таза активтеріндегі/капиталындағы инвестордың үлесін тануды көрсете отырып, ұлғайтылады немесе азаяды. Инвестордың инвестициялар объектісінің пайдасындағы немесе залалындағы үлесі инвестордың ағымдағы жылының қаржылық нәтижесінде танылады.

      Инвестициялар объектісінен алынған төлемдер инвестициялардың баланстық құнын төмендетеді.

      Баланстық құнды түзету инвестициялар объектісінің пайдасында немесе шығынында танылмаған инвестициялар объектісінің капиталындағы өзгерістер нәтижесінде туындайтын инвестициялар объектісіне инвестордың қатысу үлесіне барабар өзгерістерді есепке алу үшін қажет.

      Оларға негізгі құралдарды қайта бағалау және бағамдық айырмашылықтарды көрсету нәтижесінде туындайтын өзгерістер жатады. Бұл өзгерістердегі инвестордың үлесі инвестордың таза активтерінде/капиталында жеке көрсетіледі.";

      мынадай мазмұндағы 90-1, 90-2, 90-3, 90-4, 90-5, 90-6, 90-7, 90-8, 90-9, 90-10 және 90-11-тармақтарымен толықтырылсын:

      "90-1. Егер мемлекеттік мекеме сандық иелену үлесі болса және бюджеттік инвестициялар объектісінде дауыстардың 20 немесе одан да көп пайызын тікелей немесе жанама иеленсе, онда мемлекеттің ұйымның (заңды тұлғаның) жарғылық капиталына мемлекеттің қатысуы арқылы жүзеге асырылған инвестициялардың нәтижесінде мемлекеттің елеулі ықпалы болады.

      90-2. Ұйымның елеулі ықпалының болуы төменде көрсетілген белгілердің бірімен немесе бірнешеуімен расталады:

      1) инвестициялар объектісінің Директорлар кеңесіндегі немесе осыған ұқсас басқару органындағы өкілдігі;

      2) дивидендтер немесе соған ұқсас төлемдер бойынша шешімдер қабылдауға қатысуды қоса алғанда, саясатты әзірлеу процестеріне қатысу;

      3) инвестор мен инвестициялар объектісі арасындағы операциялар;

      4) басқару персоналымен алмасу; немесе

      5) маңызды техникалық ақпаратты ұсыну.

      90-3. Мемлекеттік мекеме (инвестор ретінде) үлестік қатысу әдісін пайдалануды оның инвестициясы қауымдасқан ұйым немесе бірлескен кәсіпорын болуын тоқтатқан күннен бастап тоқтатады.

      Егер қауымдасқан ұйымға салынған инвестиция бірлескен кәсіпорынға салынған инвестицияға айналса немесе бірлескен кәсіпорынға салынған инвестиция қауымдасқан ұйымға салынған инвестицияға айналса, ұйым үлестік қатысу әдісін қолдануды жалғастырады және қалған үлесті қайта бағаламайды.

      90-4. Үлестік қатысу әдісіне сәйкес қауымдасқан ұйымға немесе бірлескен кәсіпорынға инвестициялар бастапқы құн бойынша танылады, ал олардың баланстық құны сатып алынған күннен кейін инвестиция объектісінің пайдасындағы немесе шығынындағы инвестордың үлесін тануды көрсете отырып, ұлғаяды немесе азаяды. Оларға негізгі құралдарды қайта бағалау және бағамдық айырмашылықтарды көрсету нәтижесінде туындайтын өзгерістер жатады. Бұл өзгерістердегі инвестордың үлесі инвестордың таза активтерінде/капиталында жеке көрсетіледі.

      90-5. Инвестиция ол қауымдасқан ұйым немесе бірлескен кәсіпорын болған күннен бастап үлестік қатысу әдісі бойынша ескеріледі. Инвестицияларды сатып алу кезінде инвестициялар объектісінің сәйкестендірілетін активтері мен міндеттемелерінің таза әділ құнындағы инвестициялар құны мен ұйым үлестерінің арасындағы кез келген айырма мынадай түрде ескеріледі:

      1) егер ұйым қауымдасқан ұйымға немесе бірлескен кәсіпорынға қатысты іскерлік беделді инвестицияның баланстық құнына енгізсе, осы іскерлік беделдің амортизациясына жол берілмейді;

      2) инвестициялар объектісінің сәйкестендірілетін активтері мен міндеттемелерінің таза әділ құнындағы ұйым үлесінің инвестиция құнынан асып кетуі инвестордың қауымдасқан ұйымның немесе бірлескен кәсіпорынның инвестиция сатып алынған кезеңдегі пайдасындағы немесе шығынындағы үлесін айқындау кезінде түсімге енгізіледі.

      Инвестордың қауымдасқан ұйымның немесе бірлескен кәсіпорынның пайдадағы немесе шығындағы үлесін көрсету үшін сатып алғаннан кейін қажетті түзетулер орындалады. Осыған ұқсас, құнсызданудан (негізгі құралдардың немесе іскерлік беделдің құнсыздануынан) болған шығындарды есепке алу үшін сатып алынғаннан кейін қауымдасқан ұйымның немесе бірлескен кәсіпорынның пайдасындағы немесе шығынындағы инвестордың үлесіне тиісті түзетулер жүргізіледі.

      90-6. Үлестік қатысу әдісін қолдану кезінде мемлекеттік мекеме қауымдасқан ұйымның немесе бірлескен кәсіпорынның ең соңғы қолжетімді қаржылық есептілігін пайдаланады. Ұйымның және қауымдасқан ұйымның немесе бірлескен кәсіпорынның есепті кезеңнің аяқталу күні әр түрлі болған кезде, ұйым немесе:

      1) үлестік қатысу әдісін қолдану мақсаттары үшін ұйымның қаржылық есептілігі сияқты сол күнге қосымша қаржылық ақпаратты алады; немесе

      2) қауымдасқан ұйымның немесе бірлескен кәсіпорынның қаржылық есептілік күні мен ұйымның қаржылық есептілік күні арасында болған елеулі операциялардың немесе оқиғалардың әсері ескерілген ең соңғы қаржылық есептілігін пайдаланады.

      Ұйымның қаржылық есептілігі ұқсас операциялар мен ұқсас жағдайлардағы оқиғалар үшін бірыңғай есеп саясатын пайдалана отырып дайындалды.

      90-7. Егер қауымдасқан ұйым немесе бірлескен кәсіпорын ұқсас мән-жайлар кезінде орын алған ұқсас операциялар мен оқиғаларға қатысты мемлекеттік мекеменің есеп саясатынан ерекшеленетін есеп саясатын қолданса, қауымдасқан ұйымның немесе бірлескен кәсіпорынның есеп саясатын, егер қауымдасқан ұйымның немесе бірлескен кәсіпорынның қаржылық есептілігін мемлекеттік мекеме үлестік қатысу әдісін қолдану кезінде пайдаланса, мемлекеттік мекеменің есеп саясатына сәйкес келтіру мақсатында түзетулер жүргізу қажет. Егер инвестордың инвестициялық ұйым болып табылатын қауымдасқан ұйымда немесе бірлескен кәсіпорында үлесі болса, инвестор үлестік қатысу әдісін қолдану кезінде осы инвестициялық ұйымның қауымдасқан ұйымы немесе бірлескен кәсіпорны олардың бақыланатын ұйымдардағы үлесіне қолданатын әділ құн бағасын сақтайды.

      90-8. Егер инвестордың қауымдасқан ұйымның немесе бірлескен кәсіпорынның шығынындағы үлесі қауымдасқан ұйымдағы немесе бірлескен кәсіпорындағы оның үлесіне тең немесе одан асатын болса, онда инвестор одан әрі шығында өз үлесін тануды тоқтатады. Қауымдасқан ұйымдағы немесе бірлескен кәсіпорындағы үлес ұйымның қауымдасқан ұйымға немесе бірлескен кәсіпорынға таза инвестицияларының бір бөлігін құрайтын мәні бойынша ұзақ мерзімді салымдармен бірге үлестік қатысу әдісін пайдалана отырып айқындалған қауымдасқан ұйымға немесе бірлескен кәсіпорынға инвестициялардың баланстық құнына сәйкес келеді.

      90-9. Қауымдасқан ұйымның немесе бірлескен кәсіпорынның пайдасын тануды қоса алғанда, үлестік қатысу әдісін қолданғаннан кейін мемлекеттік мекеме қауымдасқан ұйымға немесе бірлескен кәсіпорынға оның таза инвестицияларына қатысты құнсызданудан болатын қосымша шығындарды айқындау үшін қаржы құралдарын есепке алу талаптарын қолданады.

      Мемлекеттік мекеме ұйымның қауымдасқан ұйымдағы немесе бірлескен кәсіпорындағы таза инвестициялардың және құнсызданудан болатын осындай шығындар сомасының бөлігі болып табылмайтын үлесіне қатысты құнсызданудан болатын қосымша шығындарды тану қажеттілігін айқындау үшін қаржы құралдарын есепке алу жөніндегі талаптарды қолданады.

      Қаржы құралдарын есепке алу жөніндегі талаптарды қолдану қауымдасқан ұйымға немесе бірлескен кәсіпорынға инвестициялардың құнсыздануы екенін көрсетсе, ақша қаражатын генерациялайтын активтердің құнсыздануы және қажет болған кезде ақша қаражатын генерациялайтын активтердің құнсыздануын есепке алуға қатысты талаптарды қолданады.

      Ақша қаражатын генерациялайтын активтердің құнсыздануын есепке алуға қатысты талаптар ақша қаражатын генерациялайтын инвестицияларды пайдалану құндылығын айқындауды көздейді. Ақша қаражатын генерациялайтын инвестицияларды пайдалану құндылығын айқындау кезінде ұйым:

      1) қауымдасқан ұйымның немесе бірлескен кәсіпорынның операцияларынан түсетін ақша ағындарын және инвестициялардың түпкілікті шығуынан түсетін түсімдерді қоса алғанда, қауымдасқан ұйымнан немесе бірлескен кәсіпорыннан күтілетін болжанатын болашақ ақша ағындарының дисконтталған құнындағы өз үлесін; немесе

      2) инвестициялардан немесе оларды түпкілікті сатудан алынған дивидендтерден немесе ұқсас төлемдерден күтілетін болжанатын болашақ ақша ағындарының дисконтталған құнын бағалайды.

      Тиісті жорамалдар кезінде екі әдіс бірдей нәтиже береді.

      Ақша қаражатын генерацияламайтын активтердің құнсыздануын есепке алуға қатысты талаптар активтің өтелетін құны оның баланстық құнынан аз болған жағдайда баланстық құн активтің өтелетін құнына дейін азайтылуын көздейді. Өтелетін құн сатуға жұмсалған шығындарды және пайдалану құндылығын шегергендегі активтің әділ құнының ең үлкені болып табылады. Ақша қаражатын генерацияламайтын активті пайдалану құны активті пайдалы пайдаланудың қалған мүмкіндігінің дисконтталған құны ретінде анықталады. Пайдалы пайдаланудың қалған мүмкіндіктерінің дисконтталған құны ауыстырудың амортизацияланған құны әдісін, қалпына келтіру құны әдісін немесе пайдалы бірліктер әдісін пайдалана отырып бағаланады.

      90-10. Қауымдасқан ұйым немесе бірлескен кәсіпорын жалғасатын қызметтен ақша ағындарын генерацияламаған, негізінен ұйымның өзге активтерінен ақша ағындарынан тәуелсіз болған жағдайларды қоспағанда қауымдасқан ұйымға немесе бірлескен кәсіпорынға инвестициялардың өтелетін сомасы әрбір қауымдасқан ұйым немесе бірлескен кәсіпорын бойынша жеке бағаланады.

      90-11. Қауымдасқан ұйым немесе бірлескен кәсіпорын жалғасатын қызметтен ақша қаражатын генерацияламайтын, негізінен ұйымның өзге активтерінен ақша ағындарынан тәуелсіз болған жағдайларды қоспағанда, қауымдасқан ұйымға немесе бірлескен кәсіпорынға инвестициялардың өтелетін сомасы әрбір қауымдасқан ұйым немесе бірлескен кәсіпорын бойынша жеке бағаланады.";

      221-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

      "221. Қоймадан арнайы киім мен басқа да жеке пайдаланылатын заттарды беру кезінде бухгалтерлік жазба жүзеге асырылады: 7060 "Қорлар бойынша шығыстар" шотының дебеті және Шоттар жоспарының "Қорлар" кіші бөлімінің тиісті қосалқы шотының кредиті. Қорлар белгіленген мерзім өткеннен кейін мемлекеттік мекеменің тұрақты жұмыс істейтін комиссиясын есептен шығару туралы акт негізінде есептен шығарылады.";

      280-тармақтың бесінші абзацы мынадай редакцияда жазылсын:

      "Түгендеу нөмірлерінің тізбесі мемлекеттік мекеме пайдаланатын бухгалтерлік мекеменің ақпараттық жүйесі арқылы қалыптастырылады. Түгендеу объектісі күрделі болған кезде, яғни онымен бірге бір бүтінді құрайтын сол немесе басқа оқшауланған элементтерді қосқанда, әрбір осындай элементте оларды біріктіретін негізгі объектімен бірдей түгендеу нөмірі көрсетілуі керек. Түгендеу нөмірі объектіге бекітілген жетонда немесе объектідегі бояумен немесе басқа тәсілмен белгіленеді. Объектіге (затқа) берілген түгендеу нөмірі оның осы мемлекеттік мекемеде болған барлық кезеңіне сақталады. Шығарылған немесе жойылған мүкәммалдық объектілердің нөмірлері басқа объектілерге берілмейді.";

      283-тармақтың екінші абзацы мынадай редакцияда жазылсын:

      "Түгендеу карточкалары мемлекеттік мекеменің бухгалтерлік есептің ақпараттық жүйесінде тиісті қосалқы шоттар мен топтар бойынша, олардың ішінде бөлімшесі материалдық жауапты тұлғалар бойынша, ал орталықтандырылған бухгалтерияларда – қосымша және қызмет көрсетілетін мемлекеттік мекемелер бойынша қалыптастырылады;

      Көрсетілген қағидаларға 1-қосымша осы бұйрыққа қосымшаға сәйкес жаңа редакцияда жазылсын.

      2. Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің Бухгалтерлік есеп, аудит және бағалау әдіснамасы департаменті Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен:

      1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін;

      2) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің интернет-ресурсында орналастырылуын;

      3) осы бұйрық Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін он жұмыс күні ішінде осы тармақтың 1) және 2) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтерді Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің Заң қызметі департаментіне ұсынуды қамтамасыз етсін.

      3. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

      Қазақстан Республикасы
Премьер-Министрінің орынбасары
- Қаржы министрі
Е. Жамаубаев

  Қазақстан Республикасы
Премьер-Министрінің
орынбасары - Қаржы министрі
2023 жылғы 4 мамырдағы
№ 463 Бұйрығына
қосымша
  Мемлекеттiк мекемелерде
бухгалтерлiк есеп
жүргiзу қағидаларына
1-қосымша

Мемлекеттік мекемелердің ұзақ мерзімді активтері бойынша жылдық тозу нормалары

Ұзақ мерзімді активтердің түрлері мен топтары

Мемлекеттік мекемелердің бухгалтерлік есеп шотының/қосалқы шотының нөмірі

Тозу нормаларының шифры

Жылдық тозу нормасы (бастапқы құнына % (пайызда))

1. Ғимараттар

2320



Тұрғын емес ғимараттар

2321

1.1

7

Тұрғын ғимараттар

2322

1.2

2

2. Құрылыстар (су тартқыштар, стадиондар, бассейндер, жолдар, көпірлер, ескерткіштер, саябақтар, скверлер, қоғамдық бақтар қоршаулары, бұрғы скважиналары, штольнялар және басқалар

2330

2.1

7

3. Беру қондырғылары

2340



Электр беру және байланыс қондырғылары

2340

3.1

4

Трансмиссиялар және құбыр өткізгіштері

2340

3.2

5

4. Көлік құралдары

2350



Теміржол көлігінің жылжымалы құрамы

2350

4.1

15

Су көлігі

2350

4.2

15

Автомобиль көлігі

2350

4.3

15

Әуе көлігі

2350

4.4

15

Ат көлігі

2350

4.5

15

Өндірістік көлік

2350

4.6

20

Спорттық көлік

2350

4.7

23

5. Машиналар және жабдық

2360



Күш машиналары және

2360

5.1

10

Жұмыс машиналары және жабдық

2360

5.2

12

Өлшеу аспаптары

2360

5.3

20

Реттеуші аспаптар және қондырғылар

2360

5.4

20

Лабораториялық жабдық

2360

5.5

10

Компьютерлік жабдық

2360

5.6

25

Медициналық жабдық

2360

5.7

10

Кеңсе жабдығы

2360

5.8

10

Өзге де машиналар және жабдық

2360

5.9

15

Криминалдық жабдық

2360

5.10

20

6. Құралдар, өндірістік және шаруашылық мүкәммал

2370



Құралдар

2370

6.1

30

Өндірістік мүкәммал және керек-жарақтар

2370

6.2

10

Шаруашылық мүкәммал

2370

6.3

15

Өзге де өндірістік және шаруашылық мүкәммал

2370

6.4

10

7. Өзге де негізгі құралдар

2380



Көгалдандыратын, сәндік отырғызулар және басқа да жасанды көп жылдық отырғызулар

2383

7.1

8

Жерлерді жақсарту бойынша күрделі шығындар

2383

7.2

12

Өзге де мүкәммал

2383

7.3

25

Жұмыс орындайтын мал

2383

7.4

12

Өзге де негізгі құралдар

2383

7.5

25

8. Инвестициялық жылжымайтын мүлік

2500



Тұрғын емес ғимараттар

2510

8.1

7

Тұрғын ғимараттар

2510

8.2

2

Жер

2600



9. Биологиялық активтер

2610

9.1

12

Жануарлар

2620

9.2

8

Көп жылдық отырғызулар

2710



10. Материалдық емес активтер

2711

10.1

10

Бағдарламалық қамтамасыз ету

2712

10.2

10

Авторлық құқықтар

2713

10.3

10

Лицензиялық келісім

2714

10.4

10

Патенттер

2716

10.5

10

Өзге де материалдық емес активтер