Об утверждении Правил погребения и организации дела по уходу за могилами в городе Астане

Решение маслихата города Астаны от 29 сентября 2023 года № 76/9-VIII. Зарегистрировано Департаментом юстиции города Астаны 9 октября 2023 года № 1355-01

      В соответствии с пунктом 2-8 статьи 6 Закона Республики Казахстан "О местном государственном управлении и самоуправлении в Республике Казахстан", приказом Министра национальной экономики Республики Казахстан от 31 мая 2019 года № 48 "Об утверждении Типовых правил погребения и организации дела по уходу за могилами" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 18771) маслихат города Астаны РЕШИЛ:

      1. Утвердить Правила погребения и организации дела по уходу за могилами в городе Астане согласно приложению к настоящему решению.

      2. Признать утратившим силу решение маслихата города Нур-Султан от 12 декабря 2019 года № 459/58-VІ "Об утверждении Правил погребения и организации дела по уходу за могилами в городе Нур-Султан" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 1254).

      3. Настоящее решение вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

      Председатель маслихата города Астаны Е. Каналимов

  Приложение к решению
маслихата маслихата
города Астаны
от 29 сентября 2023 года № 76/9-VIII

Правила погребения и организации дела по уходу за могилами в городе Астане

Глава 1. Общие положения

      1. Настоящие Правила погребения и организации дела по уходу за могилами в городе Астане (далее – Правила) разработаны в соответствии с Земельным кодексом Республики Казахстан, Типовыми правилами погребения и организации дела по уходу за могилами, утвержденных приказом Министра национальной экономики Республики Казахстан от 31 мая 2019 года № 48 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 18771), и определяют порядок погребения и организации дела по уходу за могилами.

      Санитарно-эпидемиологические требования к содержанию и эксплуатации кладбищ, организации захоронения и перезахоронения умерших или их останков, а также объектам похоронного назначения определяются Санитарными правилами "Санитарно-эпидемиологические требования к кладбищам и объектам похоронного назначения", утвержденными приказом Министра здравоохранения Республики Казахстан от 19 августа 2021 года № ҚР ДСМ-81 "Об утверждении Санитарных правил "Санитарно-эпидемиологические требования к кладбищам и объектам похоронного назначения" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 24066).

      2. Основные понятия, используемые в Правилах:

      1) орган регистрации актов гражданского состояния (далее – регистрирующий орган) – Государственная корпорация "Правительство для граждан", осуществляющая государственную регистрацию актов гражданского состояния и другие виды государственных услуг, связанных с государственной регистрацией актов гражданского состояния;

      2) погребение (похороны) – обрядовые действия по захоронению тела (останков) умершего в землю (могилу, склеп) или преданию огню (кремации) с захоронением урны с прахом (пеплом) в могилу, склеп в соответствии с волеизъявлением покойного, вероисповеданием, обычаями и традициями, не противоречащими санитарным, природоохранным, градостроительным и иным правилам и нормам;

      3) могила – место захоронения умершего или его останков;

      4) кладбище – территория, специально выделенная для захоронения умерших или их останков;

      5) администрация кладбища – физическое или юридическое лицо, осуществляющее организационно-распорядительные и административно-хозяйственные функции по содержанию и эксплуатации кладбища.

Глава 2. Порядок отведения места для захоронения

      3. Акиматом города Астаны (далее – акимат) из земель общего пользования, занятых и предназначенных под кладбища, на каждого умершего жителя поселения или лица без определенного места жительства, умершего в данном поселении, для захоронения бесплатно выделяется земельный участок не менее шести квадратных метров.

      Территория кладбища состоит из участков, которые разделяются на ряды могил и обустраиваются проездами для автомобильного транспорта и проходами к участкам могил.

Глава 3. Порядок учета и оформления земельных участков под кладбище

      4. Акимат организует свод данных (сведений) учета и регистрацию земельных участков, предназначенных под могилы, а также осуществляет контроль за соблюдением условий договора об организации дела по погребению.

      Аппараты акимов районов в городе Астане ведут учет и регистрацию земельных участков, предназначенных под могилы, на основании журналов учета.

      Акимат на официальном интернет-ресурсе размещает актуальную информацию по занятым и свободным участкам кладбища.

Глава 4. Порядок захоронения умерших или их останков

      5. Захоронение производится на территории кладбища после предъявления администрации кладбища свидетельства о смерти, выданного регистрирующим органом, осуществляющим регистрацию смерти, и (или) медицинского свидетельства о смерти по форме № 045/у, утвержденной приказом исполняющего обязанности Министра здравоохранения Республики Казахстан от 30 октября 2020 года № ҚР ДСМ-175/2020 "Об утверждении форм учетной документации в области здравоохранения, а также инструкций по их заполнению" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 21579), либо уведомления о смерти, полученного посредством веб-портала "электронного правительства".

      6. Захоронение регистрируется в журнале учета, который ведется администрацией кладбища.

      7. Журнал учета содержит следующие сведения:

      1) год, месяц, число погребения;

      2) номер могилы;

      3) фамилия, имя, отчество (при его наличии) умершего;

      4) дата рождения и смерти;

      5) причина смерти;

      6) номер, дата и кем выдано свидетельство или уведомление о смерти, полученное посредством веб-портала "электронного правительства";

      7) фамилия, имя, отчество (при его наличии), индивидуальный идентификационный номер (при его наличии), дата выдачи и номер документа, удостоверяющего личность, адрес близких родственников покойного, в случае отсутствия родственников – адрес лица, производящего захоронение либо наименование, бизнес-идентификационный номер, адрес организации, производящей захоронение.

      8. По письменному заявлению близких родственников, а также супруга (супруги) в аппараты акимов районов города Астаны при предоставлении документов, подтверждающих близкое родство с (ранее) умершим, погребение умершего или его останков рядом с ранее умершим близким родственником обеспечивается при наличии на указанном месте погребения свободного участка земли или могилы ранее умершего близкого родственника.

      9. Захоронение найденных тел умерших или их останков, утопленников, скоропостижно умерших вне дома, находящихся в морге после судебно-медицинской экспертизы, при отсутствии родственников или лиц и учреждений, которые могут взять на себя организацию похорон, возлагается на аппараты акимов районов города Астаны после регистрации факта смерти.

      10. Захоронение безродных производится за счет бюджетных средств.

      11. Перезахоронение останков на действующих и закрытых кладбищах не допускается, кроме случаев:

      1) преждевременной ликвидации кладбища или его участка;

      2) при перевозке останков из отдельных могил для перезахоронения по Республике Казахстан или за ее пределами.

Глава 5. Проектирование и устройство могилы

      12. Расстояние между участками могил составляет по длинным сторонам не менее 1 метра, а коротким – не менее 0,5 метров.

      13. Глубина могилы устанавливается в зависимости от характера грунта и уровня подпочвенных вод и составляет не менее чем 1,5 метра от поверхности земли до крышки гроба (при наличии). Во всех случаях отметка для могилы составляет на 0,5 метра выше уровня грунтовых вод.

      14. Для умерших от особо опасных инфекций глубина могилы устанавливается на уровне 2-х метров, при этом на дно размещается хлорная известь слоем не менее 10 сантиметров.

      15. Каждая могила имеет насыпь высотой 0,5 метра (далее – надмогильный холмик) от поверхности земли. Надмогильный холмик выступает за края могилы для защиты ее от атмосферных вод.

      16. Установка надмогильных сооружений (надгробий), ограждений допускается только в границах предоставленных мест захоронения.

      17. Высота надмогильного памятника и ограждения не может превышать 1 метра.

      18. Устанавливаемые надмогильные сооружения (надгробия), ограждения не должны иметь частей, выступающих за границы предоставленного места захоронения или нависающих над ним.

      19. Надписи на надмогильных сооружениях (надгробиях) должны соответствовать сведениям о действительно захороненных в данном месте умерших.

Глава 6. Благоустройство мест захоронения и их содержание

      20. В границах участка, отведенного под захоронение, допускается:

      1) устанавливать надмогильные памятники и сооружения из естественного камня или бетона, цветники и скамейки;

      2) производить посадку цветов на могиле, зеленой изгороди из декоративного кустарника с последующей ее подстрижкой.

      21. Дальнейшее содержание могил в надлежащем порядке обеспечивается близким родственником.

      22. Не допускается размещение памятников и сооружений, устройство столиков, скамеек и сооружений за пределами участка захоронения.

      23. Территория кладбища (проезды, дорожки, клумбы, газоны, канализационная, электрическая и водопроводная сеть и сооружения) содержится акиматом в надлежащем порядке в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

Глава 7. Порядок заключения договора на содержание и обслуживание кладбищ и осуществления контроля за соблюдением его условий

      24. Заключение договора на содержание и обслуживание кладбищ между аппаратами акимов районов города Астаны и администрацией кладбища осуществляется своевременно по итогам конкурса, проводимого в соответствии с законодательством Республики Казахстан о государственных закупках.

      25. Администрация кладбищ обеспечивает:

      1) предоставление гражданам полной информации о порядке оказания ритуальных услуг, в том числе с размещением информации на стендах на территории кладбища и определение порядка оказания ритуальных услуг на территории кладбища;

      2) своевременную подготовку могил для захоронения умерших или их останков;

      3) соблюдение установленной нормы отвода каждого земельного участка для захоронения и правил подготовки могил;

      4) содержание в исправном состоянии зданий, инженерного оборудования, территории кладбища, ограждения, освещения;

      5) контроль за организацией работ по содержанию кладбищ, включая систематическую уборку дорожек общего пользования и участков хозяйственного назначения, обслуживание сетей водоснабжения, уход за зелеными насаждениями на всей территории кладбища, текущий ремонт дорог и своевременный вывоз мусора;

      6) предоставление гражданам на временное пользование инвентаря для ухода за местом захоронения;

      7) предоставление равного доступа всем субъектам ритуальных услуг.

Астана қаласында жерлеу және зираттарды күтіп ұстау ісін ұйымдастыру қағидаларын бекіту туралы

Астана қаласы мәслихатының 2023 жылғы 29 қыркүйектегі № 76/9-VIII шешімі. Астана қаласының Әділет департаментінде 2023 жылғы 9 қазанда № 1355-01 болып тіркелді

      "Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 6-бабының 2-8-тармағына, "Жерлеудің және зираттарды күтіп ұстау ісін ұйымдастырудың үлгілік қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрінің 2019 жылғы 31 мамырдағы № 48 бұйрығына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 18771 болып тіркелген) сәйкес, Астана қаласының мәслихаты ШЕШТІ:

      1. Қосымшаға сәйкес Астана қаласында жерлеудің және зираттарды күтіп ұстау ісін ұйымдастырудың қағидалары бекітілсін.

      2. "Нұр-Сұлтан қаласында жерлеу және зираттарды күтіп ұстау ісін ұйымдастыру қағидалары туралы" Нұр-Сұлтан қаласы мәслихатының 2019 жылғы 12 желтоқсандағы № 459/58-VІ шешімінің (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізбесінде № 1254 болып тіркелген) күші жойылсын.

      3. Осы шешім оның алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

      Астана қаласы мәслихатының төрағасы Е. Каналимов

  Астана қаласы мәслихатының
2023 жылғы 29 қыркүйектегі
№ 76/9-VIII Мәслихат шешіміне
қосымша

Астана қаласында жерлеу және зираттарды күтіп ұстау ісін ұйымдастыру қағидалары туралы

1-тарау. Жалпы ережелер

      1. Осы Астана қаласында жерлеу және зираттарды күтіп ұстау ісін ұйымдастыру қағидалары (бұдан әрі – Қағида) Қазақстан Республикасының Жер кодексіне, Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрінің 2019 жылғы 31 мамырдағы № 48 бұйрығымен бекітілген Жерлеудің және зираттарды күтіп ұстау ісін ұйымдастырудың үлгілік қағидаларына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізбесінде № 18771 болып тіркелген) сәйкес әзірленді және жерлеу мен зираттарды күтіп ұстау ісін ұйымдастыру тәртібін айқындайды.

      Зират қорымдарын күтіп ұстауға және пайдалануға, қайтыс болған адамдарды немесе олардың сүйектерін жерлеуді және қайта жерлеуді ұйымдастыруға, сондай-ақ жерлеу мақсатындағы объектілерге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар "Зираттарға және жерлеу мақсатындағы объектілерге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2021 жылғы 19 тамыздағы № ҚР ДСМ-81 бұйрығымен (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 24066 болып тіркелген) бекітілген "Зираттарға және жерлеу мақсатындағы объектілерге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидаларында айқындалады.

      2. Қағидада пайдаланатын негізгі ұғымдар:

      1) азаматтық хал актілерін тіркеу органы (бұдан әрі – тіркеуші орган) – азаматтық хал актілерін мемлекеттік тіркеуді және азаматтық хал актілерін мемлекеттік тіркеуге байланысты мемлекеттік көрсетілетін қызметтердің басқа да түрлерін жүзеге асыратын "Азаматтарға арналған үкімет" мемлекеттік корпорациясы;

      2) жерлеу – санитариялық, табиғатты қорғау, қала құрылысы және өзге де қағидалар мен нормаларға қайшы келмейтін, марқұмның тілегіне, діни сеніміне, әдет-ғұрпына және дәстүрлеріне сәйкес қайтыс болған адамның денесін (сүйегін) жерге (қабірге, лақатқа) жерлеу немесе күлі бар урнаны қабірге, сағанаға жерлеумен отқа жағу (кремациялау) жөніндегі салт-жора әрекеттері;

      3) зират (қабір) – қайтыс болған адамды немесе оның сүйегін жерлеу орны;

      4) зират қорымы – қайтыс болған адамдарды немесе олардың қалдықтарын жерлеу үшін арнайы бөлінген аумақ;

      5) зират қорымының әкімшілігі – зират қорымын ұстау және пайдалану жөніндегі ұйымдастырушылық-өкімдік және әкімшілік-шаруашылық функцияларды жүзеге асыратын жеке немесе заңды тұлға.

2-тарау. Жерлеу үшін орын бөлу тәртібі

      3. Астана қаласының әкімдігі (бұдан әрі – әкімдік) зират қорымы орналасқан және оларға арналған ортақ пайдаланудағы жерден елді мекеннің қайтыс болған әрбір тұрғынын немесе осы елді мекенде қайтыс болған тұрғылықты жері белгісіз адамды жерлеу үшін кемінде алты шаршы метр жер учаскесін тегін бөледі.

      Зират қорымының аумағы қабірлерге арналған қатарларға бөлінетін және автомобиль көлігіне арналған өтпе жолдармен және зират учаскелеріне өтетін жолдармен жайластырылатын учаскелерден тұрады.

3-тарау. Зиратқа арналған жер учаскелерін есепке алу және тіркеу тәртібі

      4. Әкімдік зиратқа арналған жер учаскелерін есепке алу деректерін (мәліметтерін) жинақтауды және тіркеуді ұйымдастырады, сондай-ақ жерлеу жөніндегі істі ұйымдастыру туралы шарт талаптарының сақталуына бақылауды жүзеге асырады.

      Астана қаласында аудандар әкімдерінің аппараттары зиратқа арналған жер учаскелерін есепке алу журналдарының негізінде есепке алуды және тіркеуді жүргізеді.

      Әкімдік жергілікті атқарушы органның ресми интернет-ресурсында зират қорымының бос емес және бос учаскелері бойынша өзекті ақпаратты орналастырады.

4-тарау. Қайтыс болған адамдарды немесе олардың сүйектерін жерлеу тәртібі

      5. Жерлеу зират қорымының әкімшілігіне қайтыс болуды тіркеуді жүзеге асыратын тіркеуші орган берген қайтыс болу туралы куәлікті және (немесе) "Денсаулық сақтау саласындағы есепке алу құжаттамасының нысандарын, сондай-ақ оларды толтыру жөніндегі нұсқаулықтарды бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің міндетін атқарушының 2020 жылғы 30 қазандағы № ҚР ДСМ-175/2020 бұйрығымен (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 21579 болып тіркелген) бекітілген № 045/у нысаны бойынша қайтыс болу туралы медициналық куәлікті не "электрондық үкімет" веб-порталы арқылы алынған қайтыс болу туралы хабарламаны ұсынғаннан кейін зират қорымының аумағында жүргізіледі.

      6. Жерлеу зират қорымы әкімшілігі жүргізетін есепке алу журналында тіркеледі.

      7. Есепке алу журналында мынадай мәліметтер қамтылады:

      1) жерлеу жылы, айы, күні;

      2) зираттың (қабірдің) нөмірі;

      3) қайтыс болған адамның тегі, аты, әкесінің аты (бар болған жағдайда);

      4) туған және қайтыс болған күні;

      5) өлімнің себебі;

      6) "электрондық үкімет" веб-порталы арқылы алынған қайтыс болу туралы куәліктің немесе хабарламаның нөмірі, күні және кімнің бергені;

      7) марқұмның жақын туыстарының тегі, аты, әкесінің аты (бар болған жағдайда), жеке сәйкестендіру нөмірі (бар болған жағдайда), жеке басын куәландыратын құжаттың берілген күні мен нөмірі, мекенжайы, туыстары болмаған жағдайда, жерлеуді жүргізген адамның мекенжайы не жерлеуді жүргізген ұйымның атауы, бизнес-сәйкестендіру нөмірі, мекенжайы.

      8. Жақын туыстарының, сондай-ақ жұбайының (зайыбының) жазбаша өтініші бойынша Астана қаласы аудандары әкімдерінің аппараттарына қайтыс болған адаммен жақын туыстығын растайтын құжаттарды ұсынған кезде қайтыс болған адамды немесе оның сүйегін бұрын қайтыс болған жақын туысының жанында жерлеу көрсетілген жерлеу орнында бос жер учаскесі немесе бұрын қайтыс болған жақын туысының зираты болған кезде қамтамасыз етіледі.

      9. Сот-медициналық зерттеуден кейін мәйітханада жүрген қайтыс болған адамдардың табылған мәйіттерін немесе олардың сүйектерін, суға кеткендерді, үйден тыс жерде кенеттен қайтыс болғандарды жерлеу жерлеу рәсімін ұйымдастыруды өзіне алуы мүмкін туыстары немесе адамдар мен мекемелер болмаған кезде қайтыс болу фактісі тіркелгеннен кейін жергілікті атқарушы органдарға жүктеледі.

      10. Туыссыз адамдарды жерлеу бюджет қаражаты есебінен жүргізіледі.

      11. Мынадай:

      1) зират қорымын немесе оның учаскесін мерзімінен бұрын жою;

      2) сүйектерді Қазақстан Республикасының басқа жерлеріне немесе одан тыс жерлерге қайта жерлеу үшін жекелеген зираттардан тасымалдау кезіндегі жағдайларды қоспағанда, сүйектерді жұмыс істеп тұрған және жабық зират қорымдарында қайта жерлеуге рұқсат етілмейді.

5-тарау. Зираттарды жобалау және салу

      12. Қабірлердің учаскелері арасындағы қашықтық ұзын жақтары бойынша кемінде 1 метрді, ал қысқа жақтары бойынша кемінде 0,5 метрді құрайды.

      13. Қабірдің тереңдігі топырақтың сипатына және топырақ асты суларының деңгейіне байланысты белгіленеді және жер бетінен табыттың қақпағына (бар болған жағдайда) дейін кемінде 1,5 метрді құрайды. Барлық жағдайларда қабірге арналған белгі жер асты суларының деңгейінен 0,5 метрге жоғары болады.

      14. Аса қауіпті инфекциялардан қайтыс болғандар үшін қабірдің тереңдігі 2 метр деңгейінде белгіленеді, бұл ретте түбіне кемінде 10 сантиметр қабатпен хлорлы әк салынады.

      15. Әрбір қабірдің жер бетінен 0,5 метрге биік үймесі (бұдан әрі – қабір үсті төмпешігі) болады. Қабір үсті төмпешігі қабірді атмосфера суларынан қорғау үшін оның шеттерін жауып тұруы тиіс.

      16. Қабір үстіндегі құрылыстарды (құлпытастарды), қоршауларды тек берілген жерлеу орындарының шекарасында орнатуға жол беріледі.

      17. Қабір үстіндегі құрылыстың (құлпытастың) және қоршаудың биіктігі 1 метрден аспауы тиіс.

      18. Орнатылатын қабір үстіндегі құрылыстар (құлпытастар) мен қоршаулардың берілген жерлеу орнының шекарасынан шығатын немесе оның үстіне ілінетін бөліктері болмауы тиіс.

      19. Қабір үстіндегі құрылыстардағы (құлпытастардағы) жазбалар осы жерде шын мәнінде жерленген қайтыс болғандар туралы мәліметтерге сәйкес келуі тиіс.

6-тарау. Жерлеу орындарын абаттандыруды ұйымдастыру және оларды күтіп ұстау

      20. Жерлеуге бөлінген учаскенің шекарасында:

      1) табиғи тастан немесе бетоннан жасалған қабір үсті ескерткіштер мен құрылыстар, гүлзарлар мен орындықтар орнатуға;

      2) қабір басында гүл, кейіннен қырқылып отырылатын сәндік бұтадан қоршау отырғызуға жол беріледі.

      21. Зираттарды одан әрі күтіп ұстауды жақын туысы тиісті тәртіппен қамтамасыз етеді.

      22. Ескерткіштер мен құрылыстарды орналастыруға, үстелдерді, орындықтарды және құрылыстарды жерлеу учаскесінен тыс жерлерде орналастыруға жол берілмейді.

      23. Зират қорымдарын (өтпе жолдар, соқпақтар, гүлбақтар, көгалдар, кәріздік, электрлік және су құбыры желілері және құрылыстар) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес тиісті тәртіппен әкімдік күтіп ұстайды.

7-тарау. Зират қорымдарын күтіп ұстауға және оларға қызмет көрсетуге шарт жасасу және оның талаптарының сақталуын бақылауды жүзеге асыру тәртібі

      24. Астана қаласы аудандары әкімдерінің аппараттары мен зират қорымының әкімшілігі арасында зират қорымдарын күтіп ұстауға және оларға қызмет көрсетуге шарт жасасу мемлекеттік сатып алу туралы Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес өткізілетін конкурстың қорытындысы бойынша толық жүзеге асырылады.

      25. Зират қорымының әкімшілігі:

      1) азаматтарға жерлеу қызметтерін көрсету тәртібі туралы, оның ішінде зират қорымы аумағындағы стендтерде ақпарат орналастыра отырып, толық ақпарат беруді және зират аумағында ғұрыптық қызмет көрсету тәртібін айқындауды;

      2) қайтыс болған адамдарды немесе олардың сүйектерін жерлеу үшін зираттарды уақтылы дайындауды;

      3) жерлеу үшін әрбір жер учаскесін бөліп берудің белгіленген нормасын және зираттарды дайындау қағидаларын сақтауды;

      4) ғимараттарды, инженерлік жабдықтарды, зират қорымының аумағын, қоршауды, жарықтандыруды жарамды күйде ұстауды;

      5) жалпыға ортақ пайдаланылатын жолдарды және шаруашылық мақсаттағы басқа да учаскелерді жүйелі түрде жинауды, сумен жабдықтау желілеріне қызмет көрсетуді, зираттың бүкіл аумағындағы жасыл екпелерді күтіп ұстауды, жолдарды ағымдағы жөндеуді және қоқысты уақтылы шығаруды қоса алғанда, зираттарды күтіп ұстау жөніндегі жұмыстардың ұйымдастырылуын бақылауды;

      6) азаматтарға жерлеу орнын күтіп-бағу үшін мүкәммалды жалға беруді;

      7) жерлеу қызметтерінің өзге де субъектілеріне тең қолжетімділікті ұсынуды қамтамасыз етеді.

      _________________________