О внесении изменений в некоторые нормативные правовые акты Республики Казахстан по вопросам регулирования банковской деятельности

Постановление Правления Агентства Республики Казахстан по регулированию и развитию финансового рынка от 24 июня 2024 года № 30. Зарегистрировано в Министерстве юстиции Республики Казахстан 26 июня 2024 года № 34582

      Правление Агентства Республики Казахстан по регулированию и развитию финансового рынка ПОСТАНОВЛЯЕТ:

      1. Утвердить Перечень нормативных правовых актов Республики Казахстан по вопросам регулирования банковской деятельности, в которые вносятся изменения, согласно приложению к настоящему постановлению.

      2. Департаменту методологии и пруденциального регулирования финансовых организаций в установленном законодательством Республики Казахстан порядке обеспечить:

      1) совместно с Юридическим департаментом государственную регистрацию настоящего постановления в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

      2) размещение настоящего постановления на официальном интернет-ресурсе Агентства Республики Казахстан по регулированию и развитию финансового рынка после его официального опубликования;

      3) в течение десяти рабочих дней после государственной регистрации настоящего постановления представление в Юридический департамент сведений об исполнении мероприятия, предусмотренного подпунктом 2) настоящего пункта.

      3. Контроль за исполнением настоящего постановления возложить на курирующего заместителя Председателя Агентства Республики Казахстан по регулированию и развитию финансового рынка.

      4. Настоящее постановление вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

      Председатель Агентства
Республики Казахстан
по регулированию и развитию
финансового рынка
М. Абылкасымова

      "СОГЛАСОВАНО"
Министерство финансов
Республики Казахстан

      "СОГЛАСОВАНО"
Бюро национальной статистики
Агентства по стратегическому
планированию и реформам
Республики Казахстан

  Приложение к постановлению
Правления Агентства
Республики Казахстан
по регулированию и развитию
финансового рынка
от 24 июня 2024 года № 30

Перечень нормативных правовых актов Республики Казахстан по вопросам регулирования банковской деятельности, в которые вносятся изменения

      1. Внести в постановление Правления Национального Банка Республики Казахстан от 13 сентября 2017 года № 170 "Об установлении нормативных значений и методик расчетов пруденциальных нормативов и иных обязательных к соблюдению норм и лимитов, размера капитала банка и Правил расчета и лимитов открытой валютной позиции" (зарегистрировано в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 15886) следующие изменения:

      в Нормативных значениях и методиках расчетов пруденциальных нормативов и иных обязательных к соблюдению норм и лимитов, размере капитала банка, утвержденных указанным постановлением:

      пункт 2 изложить в следующей редакции:

      "2. В Нормативах используются следующие понятия:

      1) балансовая стоимость - сумма, по которой заем признается в бухгалтерском балансе после вычета сформированных по ним провизий (резервов);

      2) инвестиционный заем (кредит) - заем (кредит), соответствующий следующим требованиям:

      срок займа (кредита) составляет 5 (пять) и более лет;

      условиями договора займа (кредита) установлен запрет на полное досрочное погашение. Частичное погашение займа осуществляется в сроки и порядке, предусмотренные бизнес-планом заемщика;

      заем (кредит) предоставляется юридическому лицу в соответствии с его бизнес-планом, предусматривающим реализацию комплекса мероприятий, направленных на создание, расширение и модернизацию материального производства, производственной и транспортной инфраструктуры;

      3) нетвердые виды залога - имущество и деньги, поступающие в будущем (за исключением прав требований к государственному партнеру по денежным поступлениям, перечисляемым на счет, предназначенный для зачисления компенсации инвестиционных затрат, по договору государственно-частного партнерства, заключенному в соответствии с законодательством Республики Казахстан, являющимся залогом по договору банковского займа, условия которого предусмотрены в пункте 2-1 Нормативов, а также денег, поступающих в будущем по офтейк-контракту, являющемуся залогом по договору банковского займа, при соответствии условиям, предусмотренным в пункте 2-2 Нормативов), в том числе по договорам долевого участия (за исключением денег, поступающих по договорам, заключенным с компаниями с государственным участием (субъектами квазигосударственного сектора), договоры страхования (за исключением договоров страхования, содержащих пункты о безусловном и безотзывном исполнении обязательств, заключенных со страховыми организациями, имеющими рейтинг не ниже "ВВ+" рейтингового агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств, договоров страхования, условия которых предусмотрены в пункте 2-1 Нормативов), гарантии физических или юридических лиц (за исключением гарантий юридических лиц, имеющих кредитный рейтинг не ниже "ВВ+" рейтингового агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств, гарантий банков второго уровня, имеющих кредитный рейтинг не ниже "В-" рейтингового агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств, а также гарантий, выданных национальными управляющими холдингами и их дочерними организациями), нематериальные активы, доли участия в уставном капитале или ценные бумаги, не включенные в официальный список организаторов торгов Республики Казахстан и (или) организаторов торгов, признаваемых международными фондовыми биржами, (за исключением принятых в залоговое обеспечение долей участия в уставном капитале и (или) ценных бумаг юридических лиц, у которых отношение задолженности по займам, выданным на цели, не связанные с финансированием оборотных средств, к прибыли до вычета расходов по выплате начисленных вознаграждений, налоговых отчислений и начисленной амортизации (EBITDA) (ЕБИТДА) составляет не более 4), бумажные зерновые расписки (за исключением прав требований по зерновым распискам соответствующих условиям, предусмотренным пунктом 2-3 Нормативов), залоговое обеспечение, находящееся за пределами Республики Казахстан (за исключением залогового обеспечения, находящегося в странах Евразийского Экономического Союза, при наличии заключения юридических консультантов или специалистов дочерних организаций банка согласно праву указанных стран, подтверждающих надлежащее оформление залогового обеспечения);

      4) беззалоговый потребительский заем – потребительский заем, за исключением:

      займов, обеспеченных залогом прав на недвижимое имущество, залогом движимого имущества, подлежащим обязательной государственной регистрации, полностью покрывающими сумму выдаваемого займа;

      займов, обеспеченных залогом прав по эмиссионным ценным бумагам, подлежащим регистрации, полностью покрывающие сумму выдаваемого займа;

      займов, обеспеченных залогом права требования по договорам долевого участия в жилищном строительстве, полностью покрывающие сумму выдаваемого займа;

      займов, обеспечением по которым выступают деньги, полностью покрывающие сумму выдаваемого займа;

      займов, выдаваемых в рамках системы образовательного кредитования;

      займов, выдаваемых в рамках системы жилищных строительных сбережений;

      5) заем - осуществление банком банковских заемных, лизинговых, факторинговых, форфейтинговых операций, учет векселей и дебиторская задолженность по ранее выданным банковским займам;

      6) заемщик - физическое или юридическое лицо, заключившее договор займа (кредита);

      7) провизии (резервы) - резервы, созданные под обесценение займа;

      8) созаемщик - физическое или юридическое лицо, подписывающее договор займа (кредита) вместе с заемщиком и выступающее по договору займа (кредита) в качестве солидарного ответственного за выполнение обязательств по возврату полученных денег;

      9) регулярный AQR – ежегодная оценка качества активов и условных (возможных) обязательств банков, осуществляемая в рамках риск-ориентированного надзора;

      10) офтейк-контракт - заключенное между заказчиком и потенциальным поставщиком соглашение по гарантированному закупу в будущем запланированных к производству товаров;

      11) SREP – ежегодный надзорный процесс оценки рисков и недостатков в деятельности банков, осуществляемый в рамках риск-ориентированного надзора путем количественного и качественного анализа оценки бизнес модели, рисков капитала, риска ликвидности, системы корпоративного управления банка.";

      пункт 2-2 изложить в следующей редакции:

      "2-2. Деньги, поступающие в будущем по офтейк-контракту, исключаются из нетвердых видов залога в случае соблюдения следующих условий:

      1) заказчиком является:

      юридическое лицо, более 50 (пятидесяти) процентов голосующих акций (долей участия в уставном капитале) которого прямо или косвенно принадлежат государству или национальному управляющему холдингу, либо;

      государственное учреждение, либо;

      местный исполнительный орган области, города республиканского значения, столицы;

      юридическое лицо с рейтингом не ниже "ВB-" рейтингового агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или других рейтинговых агентств, либо;

      крупное системообразующее предприятие, либо;

      юридическое лицо, не менее 70 (семидесяти) процентов доходов которого в течение последних 2 (двух) лет формируются лицами, указанными в абзацах втором, третьем, четвертом, пятом и шестом настоящего подпункта;

      2) условиями контракта предусматривается обязательное исполнение заказчиком своих обязательств перед потенциальным поставщиком при надлежащем исполнении потенциальным поставщиком обязательств, принятых по контракту;

      3) у потенциального поставщика - заемщика имеется положительная кредитная история по данным кредитного бюро, выражающаяся в отсутствии просроченной задолженности сроком более 60 (шестидесяти) календарных дней за последние 2 (два) года.

      Для целей Нормативов к крупным системообразующим предприятиям относятся предприятия, соответствующие следующим критериям:

      выручка от реализации продукции (оказания услуг) составляет не менее 50 (пятидесяти) миллиардов тенге ежегодно за последние 2 (два) года;

      налоговые отчисления составляют не менее 3 (трех) миллиардов тенге ежегодно за последние 2 (два) года.

      В период с 1 июля 2021 года по 31 декабря 2021 года включительно имущество, являющееся обеспечением по договору синдицированного займа, исключается из нетвердых видов залога в случае соблюдения следующих условий:

      по договору синдицированного займа банком-агентом является банк, имеющий долговой рейтинг не ниже "ВВ+" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств;

      доля финансирования банком-агентом составляет не менее 50 (пятидесяти) процентов от суммы финансирования по договору синдицированного займа;

      по договору синдицированного займа сумма финансирования выделяется на инвестиционные цели по строительству производственных объектов;

      финансируемым проектом предусматривается безубыточность проектной компании и положительные денежные потоки от операционной и финансовой деятельности в период после введения объекта строительства в эксплуатацию и до окончания срока финансирования;

      сумма финансирования по договору синдицированного займа выдается на срок не менее 7 (семи) лет.";

      пункт 54 изложить в следующей редакции:

      "54. Под термином "один заемщик" следует понимать каждое физическое или юридическое лицо, к которому у банка имеются требования или возникают требования, указанные в пункте 57 Нормативов. Размер риска для группы, состоящей из 2 (двух) или более заемщиков, рассчитывается в совокупности, как на 1 (одного) заемщика, если размеры риска каждого из заемщиков превышают 0,1 (ноль целых одна десятая) процента собственного капитала банка, а также при наличии одного из следующих обстоятельств:

      1) один из заемщиков является крупным участником (физическим или юридическим лицом, которое владеет прямо или косвенно десятью или более процентами долей участия в уставном капитале или голосующих акций акционерного общества, товарищества с ограниченной ответственностью или товарищества с дополнительной ответственностью; полным товарищем в коммандитном товариществе; участником в полном товариществе), аффилированным лицом, близким родственником (родителем, ребенком, усыновителем, усыновленным, полнородным и неполнородным братом или сестрой, дедушкой, бабушкой, внуком), супругом (супругой), близким родственником супруга (супруги), первым руководителем другого заемщика, либо лицом, заинтересованным в совершении сделки другим заемщиком;

      2) крупный участник, близкий родственник, супруг (супруга), близкий родственник супруга (супруги) или первый руководитель одного заемщика является крупным участником, близким родственником, супругом (супругой), близким родственником супруга (супруги) или первым руководителем другого заемщика;

      3) крупный участник, близкий родственник, супруг (супруга), близкий родственник супруга (супруги) или первый руководитель одного заемщика является крупным участником, близким родственником, супругом (супругой), близким родственником супруга (супруги) или первым руководителем крупного участника, близкого родственника, супруга (супруги), близкого родственника супруга (супруги) или первого руководителя другого заемщика;

      4) имеются достаточные основания, подтверждающие, что один из заемщиков передал другому в пользование деньги, полученные им от банка в заем, в размере, превышающем собственный капитал передающего заемщика;

      5) имеются достаточные основания, подтверждающие, что заемщики совместно или по отдельности передали средства, полученные от банка в заем, в размере, превышающем совокупный собственный капитал данных заемщиков, в пользование одному и тому же третьему лицу, не являющемуся заемщиком банка;

      6) заемщики связаны таким образом, что один из заемщиков (за исключением банков Республики Казахстан) несет солидарную либо субсидиарную ответственность в сумме, превышающей 10 (десять) процентов его активов, по обязательствам другого заемщика;

      7) должностное лицо одного заемщика имеет финансовую заинтересованность в деятельности других заемщиков банка;

      8) заемщики связаны между собой договором о совместной деятельности либо иным документом, который содержит признаки договора о совместной деятельности, за исключением заемщиков, являющихся членами консорциума;

      9) заемщики связаны таким образом, что их обязательства обеспечены общим залоговым имуществом и (или) гарантией и (или) поручительством одного и того же третьего лица, совокупная стоимость которых покрывает более 35 (тридцати пяти) процентов балансовой стоимости займа, за исключением случаев наличия общего обеспечения, предоставленного в виде страховых полисов, резервных аккредитивов, поручительств, а также гарантий акционерного общества "Фонд развития предпринимательства "ДАМУ", акционерного общества "Фонд национального благосостояния "Самрук-Қазына", акционерного общества "Национальный управляющий холдинг "Байтерек" и их дочерних организаций, акционерного общества "Фонд проблемных кредитов", институтов развития и поддержки предпринимательства Республики Казахстан, Экспортно-кредитного агентства Казахстана, имеющего государственную гарантию по поддержке экспорта, международных финансовых организаций, финансовых организаций, банков-нерезидентов Республики Казахстан, имеющих рейтинг не ниже "B" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств;

      10) заемщики связаны таким образом, что один из заемщиков предоставил залоговое имущество, гарантию, поручительство в обеспечение обязательств другого заемщика, за исключением случаев наличия обеспечения, предоставленного в виде страховых полисов, резервных аккредитивов, поручительств, а также гарантий акционерного общества "Фонд развития предпринимательства "ДАМУ", акционерного общества "Фонд национального благосостояния "Самрук-Қазына", акционерного общества "Национальный управляющий холдинг "Байтерек" и их дочерних организаций, акционерного общества "Фонд проблемных кредитов", институтов развития и поддержки предпринимательства Республики Казахстан, Экспортно-кредитного агентства Казахстана, имеющего государственную гарантию по поддержке экспорта, международных финансовых организаций, финансовых организаций, банков-нерезидентов Республики Казахстан, имеющих рейтинг не ниже "B" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств;

      11) заемщики:

      являются юридическими лицами, зарегистрированными на территории следующих государств: княжество Андорра, княжество Лихтенштейн, Республика Либерия, княжество Монако, Маршалловы острова (Республика Маршалловы острова), или их гражданами, либо;

      являются юридическими лицами, зарегистрированными на территории государств, отнесенных Организацией экономического сотрудничества и развития к перечню офшорных территорий, не принявших обязательств по информационному обмену, или их гражданами, либо;

      имеют крупных участников, аффилированных лиц, близких родственников, первых руководителей либо лиц, заинтересованных в совершении сделок с данными заемщиками, зарегистрированными или являющимися гражданами государств, указанных в абзацах втором и третьем настоящего подпункта;

      12) заемщики связаны между собой по другим основаниям, предусмотренным Законом о банках;

      13) заемщики являются участниками проекта по строительству недвижимости, включая заказчика проекта по строительству недвижимости, долевых участников по строительству строящегося объекта и гарантов долевых участников. Размер риска на одного заемщика, образованного группой заемщиков, перечисленных в данном подпункте, не принимается в совокупный расчет размера риска как на одного заемщика в соответствии с подпунктами 1), 2), 3), 4), 5), 6), 7), 8), 9), 10), 11) и 12) настоящего пункта для группы, образованной с участием физических лиц - долевых участников по строительству строящегося объекта и (или) гарантов долевых участников.";

      пункт 77 изложить в следующей редакции:

      "77. Денежный отток рассчитывается как сумма денежных оттоков в течение календарного месяца, следующего за датой расчета коэффициента покрытия ликвидности, с применением коэффициентов оттока, установленных в Таблице денежных оттоков и притоков банка, согласно приложению 14 к Нормативам, по следующим обязательствам банка:

      денежные оттоки по обязательствам перед физическими лицами (по текущим счетам, вкладам до востребования, срочным и условным вкладам, по обязательствам, по которым не установлен срок погашения). В случае возможности досрочного изъятия срочных вкладов физических лиц, такие обязательства включаются в расчет коэффициента в полном объеме вне зависимости от срока их исполнения. Вклады, выступающие в качестве обеспечения по выданным банком займам, включаются в расчет в соответствии со сроком погашения соответствующего займа;

      денежные оттоки по обязательствам (по депозитам, кредитам, ценным бумагам, за исключением иной кредиторской задолженности) перед юридическими лицами, субъектами малого предпринимательства, не обеспеченным активами банка, не имеющим определенного срока исполнения либо срок полного исполнения которых составляет не более 1 (одного) месяца, или в течение календарного месяца, следующего за датой расчета коэффициента покрытия ликвидности, в том числе по инициативе юридических лиц, субъектов малого предпринимательства;

      денежные оттоки по обязательствам (по депозитам, кредитам, ценным бумагам, заемным операциям, за исключением иной кредиторской задолженности) перед юридическими лицами, обеспеченным активами банка, срок исполнения которых составляет не более 1 (одного) месяца или в течение календарного месяца, следующего за датой расчета коэффициента покрытия ликвидности;

      дополнительные денежные оттоки по условным и возможным обязательствам, имеющим срок полного исполнения в течение календарного месяца, следующего за датой расчета коэффициента покрытия ликвидности, либо вне зависимости от срока их полного исполнения, в случае если исполнение обязательств предусматривается в течение календарного месяца, следующего за датой расчета коэффициента покрытия ликвидности.

      Стабильные депозиты включают гарантируемые депозиты физических лиц в размере, установленном статьей 18 Закона Республики Казахстан "Об обязательном гарантировании депозитов, размещенных в банках второго уровня Республики Казахстан" (далее – Закон об обязательном гарантировании депозитов).

      Менее стабильные депозиты включают депозиты физических лиц, не являющиеся гарантируемыми, либо являющиеся гарантируемыми, в сумме превышения над размером, установленным статьей 18 Закона об обязательном гарантировании депозитов.

      При классификации депозитов физических лиц учитываются депозиты в разрезе на каждого клиента в отдельности по депозитам в национальной и иностранной валютах.

      Денежный отток по обязательствам перед юридическими лицами, субъектами малого предпринимательства, не обеспеченным активами банка, включает необеспеченные обязательства банка перед юридическими лицами, субъектами малого предпринимательства и вклады, связанные с клиринговой, кастодиальной деятельностью, деятельностью по управлению ликвидностью клиента и срочные вклады нефинансовых организаций.

      Вклады, связанные с клиринговой, кастодиальной деятельностью, деятельностью по управлению ликвидностью клиента, включаются в расчет денежного оттока, если договор вклада, связанный с клиринговой, кастодиальной деятельностью, деятельностью по управлению ликвидностью клиента, предусматривает условие предварительного уведомления о расторжении договора не менее чем за 30 (тридцать) календарных дней, либо в случае отсутствия данного условия расторжение договора влечет выплату штрафа в размере, превышающем 2 (два) процента от размера вклада.

      Обязательства по вкладам, связанным с клиринговой, кастодиальной деятельностью, деятельностью по управлению ликвидностью клиента, определяются в размере, равном минимальному остатку денег на банковском счете, достаточному для удовлетворения потребностей клиента.

      В качестве вкладов, связанных с клиринговой, кастодиальной деятельностью, деятельностью по управлению ликвидностью клиента, также признается часть средств на текущих счетах и (или) вкладах до востребования, которые одновременно соответствуют следующим условиям:

      счет открыт и используется клиентом для платежей и (или) переводов не менее или менее 24 (двадцати четырех) месяцев;

      ставка вознаграждения по привлеченным средствам не превышает:

      по текущим счетам – 0 (ноль) процента;

      по вкладам до востребования – 0,1 (ноль целых одну десятую) процента.

      Если счет открыт и используется для платежей и (или) переводов менее 24 (двадцати четырех) месяцев, то в целях признания в качестве вкладов, связанных с клиринговой, кастодиальной деятельностью, деятельностью по управлению ликвидностью клиента, необходимо дополнительно удовлетворять следующим условиям:

      используется как текущий счет или вклад до востребования;

      имеется обязательство перед банком по поддержанию оборотов и (или) минимального остатка денег на счете.

      В случае, когда счет открыт и используется для платежей и (или) переводов менее 24 (двадцати четырех) месяцев, размер вклада, связанного с клиринговой, кастодиальной деятельностью, деятельностью по управлению ликвидностью клиента, рассчитывается как средняя величина остатков на текущем счете или вкладе до востребования с даты возникновения обязательства.

      Банк разрабатывает методику определения минимального остатка денег на банковском счете, достаточного для удовлетворения потребностей клиента, которая основана на расчете средних величин остатков на счете.

      С 1 января 2026 года по обязательствам по срочным вкладам нефинансовых организаций определяется минимальный стабильный остаток денег на банковском счете, если договор срочного вклада предусматривает:

      открытие вклада на определенный срок;

      условие предварительного уведомления о расторжении договора не менее чем за 7 (семь) календарных дней, либо в случае отсутствия данного условия расторжение договора влечет выплату штрафа в размере, превышающем 2 (два) процента от размера вклада;

      имеется обязательство перед банком по поддержанию минимального остатка денег на счете.

      Банк разрабатывает методику определения минимального стабильного остатка денег на банковском счете, которая основана на расчете средних величин остатков на срочных вкладах с использованием исторических данных и статистики отсутствия движения денежных средств по остатку денег на счете клиента, а также с учетом риска изъятия денег при стрессовых ситуациях, подлежащую согласованию с уполномоченным органом.

      Денежный отток по обязательствам перед юридическими лицами, обеспеченным активами банка, а также по договорам займа ценных бумаг включает в себя обязательства банка, обеспеченные высококачественными ликвидными активами первого и второго уровней, обязательства перед местными исполнительными органами Республики Казахстан и международными финансовыми организациями, взвешиваемые по степени кредитного риска не более 20 (двадцати) процентов в соответствии с Таблицей активов банка, взвешенных по степени кредитного риска вложений, согласно приложению 5 к Нормативам, и иные обязательства, обеспечение по которым не является высококачественным ликвидным активом первого или второго уровней.

      Дополнительный денежный отток по условным и возможным обязательствам включает сумму оттоков по условным обязательствам, сделкам с производными финансовыми инструментами и иным операциям, предусмотренным в Таблице денежных оттоков и притоков банка, согласно приложению 14 к Нормативам. Дополнительный денежный отток по условным обязательствам, сделкам с производными финансовыми инструментами и иным операциям включает:

      дополнительную потребность в ликвидности по условным обязательствам, сделкам с производными финансовыми инструментами и иным операциям в полном размере, в случае если снижение долгосрочного или краткосрочного кредитного рейтинга банка на 1 (одну), 2 (две) либо 3 (три) ступени от текущего рейтинга банка в соответствии с условиями договора приведет к дополнительной потребности в привлечении ликвидности для предоставления дополнительного обеспечения, денежной выплаты, досрочного выполнения обязательств по договору;

      дополнительную потребность в ликвидности, связанную с изменением рыночной оценки позиций по производным финансовым инструментам или иным операциям, предполагающую перечисление денег при изменении рыночной стоимости. В расчете оттока учитывается наибольший 30 (тридцатидневный) нетто отток за предыдущие 24 (двадцать четыре) месяца, равный оттоку за вычетом притока за указанный период;

      дополнительную потребность в ликвидности, связанную с изменением оценки (потенциальной стоимости) предоставленного банком обеспечения либо обеспечения, подлежащего предоставлению по сделкам с производными финансовыми инструментами и иным операциям, в размере 20 (двадцати) процентов от стоимости актива, не являющего высококачественным ликвидным активом первого уровня, рассчитанной с применением коэффициента учета, установленного в Таблице высококачественных ликвидных активов банка, согласно приложению 13 к Нормативам, и вычетом полученного обеспечения. Если обеспечением является высококачественный ликвидный актив первого уровня, дополнительная потребность в ликвидности не требуется;

      отток, связанный с правом клиента на требование незамедлительного возврата части предоставленного банку обеспечения по сделкам с производными финансовыми инструментами, обусловленным превышением объема предоставленного обеспечения над необходимым объемом, в полном объеме превышения;

      дополнительную потребность в ликвидности по операциям, предусматривающим предоставление банком обеспечения, и право контрагента на требование обеспечения в соответствии с условиями договора, в случае если обеспечение не предоставлено;

      дополнительную потребность в ликвидности по операциям, предусматривающим замену обеспечения на активы, не являющиеся высококачественными ликвидными активами, без согласования с банком;

      отток по ценным бумагам, выпущенным банком, обеспеченным поступлением денег по активам, и имеющим срок погашения в течение календарного месяца, следующего за датой расчета коэффициента покрытия ликвидности (в том числе по ипотечным ценным бумагам);

      отток по ценным бумагам, обеспеченным поступлением денег по активам и выпущенным дочерними специальными организациями банка (с учетом производных финансовых инструментов, предусматривающих право держателя на предъявление требования на досрочный выкуп в полном или частичном размере), имеющим срок погашения в течение календарного месяца, следующего за датой расчета коэффициента покрытия ликвидности.

      Под дочерними специальными организациями банка понимаются дочерние специальные организации-нерезиденты Республики Казахстан, созданные в целях выпуска и размещения ценных бумаг под гарантию банка и специальные финансовые компании, созданные для сделок секьюритизации.

      В целях расчета дополнительного денежного оттока условные обязательства включают в себя неиспользованные кредитные линии и линии ликвидности при условии, что указанные обязательства являются безотзывными.

      Под линией ликвидности понимаются следующие обязательства банка:

      по предоставлению денег клиенту для погашения ранее выпущенных клиентом ценных бумаг;

      по выкупу ценных бумаг клиента в рамках обязательств по первичному размещению ценных бумаг и (или) операциям на вторичном рынке с ценными бумагами клиента.

      В целях расчета дополнительного оттока условные обязательства включаются в качестве линии ликвидности в размере, не превышающем размер обязательства клиента по выпущенным ценным бумагам, подлежащим к исполнению в течение календарного месяца, следующего за датой расчета коэффициента покрытия ликвидности. Оставшаяся часть неиспользованного условного обязательства, а также обязательства, предоставленные нефинансовым организациям на пополнение оборотных средств, включаются в расчет дополнительного оттока по условным обязательствам в качестве кредитной линии.

      Неиспользованные кредитные линии и линии ликвидности включаются в расчет дополнительного оттока с учетом вычета активов, предоставленных в обеспечение, либо подлежащих предоставлению в обеспечение, и удовлетворяющих каждому из следующих условий:

      являются высококачественными ликвидными активами первого или второго уровней;

      не включены в состав высококачественных ликвидных активов банка;

      доступны для проведения операций, совершаемых на возвратной основе;

      отсутствует право на предъявление требований о досрочном возврате.

      Если дополнительные денежные оттоки по обязательствам перед физическими лицами и нефинансовыми организациями, не учтенные в строках 21, 22, 23, 24, 25, 26 и 27 Таблицы денежных оттоков и притоков банка согласно приложению 14 к Нормативам, в течение календарного месяца, следующего за датой расчета коэффициента покрытия ликвидности, превышают 50 (пятьдесят) процентов денежного притока от физических лиц и нефинансовых организаций в течение календарного месяца, следующего за датой расчета коэффициента покрытия ликвидности, сумма превышения учитывается в денежном оттоке с применением коэффициента оттока 100 (сто) процентов в соответствии со строкой 30 Таблицы денежных оттоков и притоков банка согласно приложению 14 к Нормативам.";

      пункты 79, 80 и 81 изложить в следующей редакции:

      "79. С 1 июля 2016 года по 31 августа 2018 года коэффициент покрытия ликвидности рассчитывается банками с целью оценки риска ликвидности. Расчет коэффициента покрытия ликвидности производится за последний рабочий день месяца с представлением результатов расчетов уполномоченному органу на ежемесячной основе. Минимальное значение коэффициента покрытия ликвидности устанавливается в размере:

      с 1 сентября 2018 года по 31 декабря 2018 года - 0,5;

      с 1 января 2019 года по 31 декабря 2019 года - 0,6;

      с 1 января 2020 года по 31 марта 2020 года - 0,8, с 1 апреля 2020 года по 30 сентября 2020 года - 0,6, с 1 октября 2020 года по 31 декабря 2020 года - 0,8;

      с 1 января 2021 года по 31 декабря 2021 года - 0,9;

      с 1 января 2022 года по 30 апреля 2022 года - 1;

      с 1 мая 2022 года по 31 декабря 2023 года - 0,8;

      c 1 января 2024 года по 31 декабря 2025 года - 0,9;

      с 1 января 2026 года - 1.

      В случае снижения значения коэффициента покрытия ликвидности ниже установленных минимальных значений, но не ниже:

      с 1 сентября 2018 года по 31 декабря 2018 года - 0,43;

      с 1 января 2019 года по 31 декабря 2019 года - 0,50;

      с 1 января 2020 года по 31 марта 2020 года - 0,68, с 1 апреля 2020 года по 30 сентября 2020 года - 0,50, с 1 октября 2020 года по 31 декабря 2020 года -0,68;

      с 1 января 2021 года по 31 декабря 2021 года - 0,77;

      с 1 января 2022 года по 30 апреля 2022 года - 0,85;

      с 1 мая 2022 года по 31 декабря 2023 года - 0,68;

      c 1 января 2024 года по 31 декабря 2025 года - 0,77;

      с 1 января 2026 года - 0,85,

      банк в течение 3 (трех) рабочих дней со дня выявления такого снижения направляет в уполномоченный орган план мероприятий по повышению значений коэффициента покрытия ликвидности до уровня не менее установленных минимальных значений, и производит за каждый рабочий день месяца, следующего за датой снижения коэффициента покрытия ликвидности, расчет значений коэффициента покрытия ликвидности и расчет недостатка до установленных минимальных значений.

      План мероприятий содержит меры по повышению коэффициента покрытия ликвидности до уровня не менее установленных минимальных значений в течение не более 30 (тридцати) календарных дней со дня первого снижения значений коэффициента покрытия ликвидности ниже минимальных установленных значений.

      Недостаток до установленных минимальных значений рассчитывается как разница между установленным минимальным значением и фактическим значением коэффициента покрытия ликвидности.

      Норматив считается исполненным, в случае если сумма недостатков до установленных минимальных значений за месяц, следующий за датой снижения значений коэффициента покрытия ликвидности ниже минимальных установленных значений, составляет не более 0,25.

      Норматив считается нарушенным в следующих случаях:

      снижение значения коэффициента покрытия ликвидности ниже уровня, указанного в абзацах втором, третьем, четвертом, пятом и шестом части второй настоящего пункта;

      снижение значений коэффициента покрытия ликвидности ниже минимальных установленных значений, но в пределах, установленных в абзацах втором, третьем, четвертом, пятом и шестом части второй настоящего пункта, три и более раза за последние 6 (шесть) месяцев;

      не исполнение плана мероприятий по повышению коэффициента покрытия ликвидности до уровня не менее установленных минимальных значений;

      превышение суммы недостатков до установленных минимальных значений за месяц, следующий за датой снижения значений коэффициента покрытия ликвидности ниже минимальных установленных значений, свыше 0,25.

      Коэффициент покрытия ликвидности не считается нарушенным в период с 21 февраля 2022 года по 31 декабря 2022 года включительно в случае снижения его значения ниже установленного минимального значения по независящим от банка обстоятельствам, связанным с:

      оттоком денежных средств клиентов;

      переоценкой стоимости активов и обязательств в связи с изменением биржевого курса тенге к иностранным валютам;

      изменением валютной структуры обязательств банка.

      Банк в течение 3 (трех) рабочих дней со дня выявления такого снижения направляет на согласование в уполномоченный орган план мероприятий по повышению коэффициента покрытия ликвидности до уровня не менее установленного минимального значения в срок до 9 (девяти) месяцев со дня выявления указанного снижения.

      Уполномоченный орган осуществляет согласование плана мероприятий, указанного в части восьмой настоящего пункта, в течение 10 (десяти) рабочих дней со дня его представления.

      В случае, если данное снижение не будет устранено в срок, установленный планом мероприятий, снижение коэффициента покрытия ликвидности рассматривается как нарушение данного норматива со дня выявления указанного снижения.

      80. Коэффициент нетто стабильного фондирования рассчитывается как отношение доступного стабильного фондирования к требуемому стабильному фондированию.

      Размер доступного стабильного фондирования рассчитывается как сумма обязательств, согласно данным бухгалтерского баланса, и собственного капитала до вычета инвестиций, указанных в пункте 11 Нормативов, умноженных на коэффициенты доступного стабильного фондирования, установленные в Таблице обязательств доступного стабильного фондирования в соответствии с приложением 15 к Нормативам.

      Депозиты физических лиц включаются в расчет доступного стабильного фондирования как стабильные и менее стабильные депозиты в соответствии с частями второй и третьей пункта 77 Нормативов.

      С 1 января 2026 года размер доступного стабильного фондирования по обязательствам по срочным вкладам нефинансовых организаций не превышает размера минимального стабильного остатка денег на банковском счете, определенного в соответствии с методикой определения минимального стабильного остатка денег на банковском счете, указанной в части тринадцатой пункта 77 Нормативов.

      В качестве вкладов, связанных с клиринговой, кастодиальной деятельностью, деятельностью по управлению ликвидностью клиента, признаются текущие счета и вклады до востребования, которые соответствуют частям восьмой, девятой, десятой и одиннадцатой пункта 77 Нормативов.

      Размер требуемого стабильного фондирования рассчитывается в совокупности как активы, согласно данным бухгалтерского баланса, умноженные на коэффициенты требуемого стабильного фондирования, установленные в Таблице активов требуемого стабильного фондирования, согласно приложению 16 к Нормативам, и условные и возможные обязательства требуемого стабильного фондирования, умноженные на коэффициент требуемого стабильного фондирования, установленный в Таблице условных и возможных обязательств требуемого стабильного фондирования, согласно приложению 17 к Нормативам.

      81. С 1 января 2018 года по 31 декабря 2018 года коэффициент нетто стабильного фондирования рассчитывается банками с целью оценки риска ликвидности с представлением результатов расчетов уполномоченному органу на ежемесячной основе.

      Минимальное значение коэффициента нетто стабильного фондирования устанавливается в размере:

      c 1 января 2019 года по 31 мая 2022 года - 1;

      с 1 июня 2022 года по 31 декабря 2023 года - 0,8;

      c 1 января 2024 года по 31 декабря 2025 года - 0,9;

      с 1 января 2026 года - 1.

      Коэффициент нетто стабильного фондирования не считается нарушенным в период с 21 февраля 2022 года по 31 декабря 2022 года включительно в случае снижения его значения ниже установленного минимального значения по независящим от банка обстоятельствам, связанным с:

      оттоком денежных средств клиентов;

      переоценкой стоимости активов и обязательств в связи с изменением биржевого курса тенге к иностранным валютам;

      изменением валютной структуры обязательств банка.

      Банк в течение 3 (трех) рабочих дней со дня выявления такого снижения направляет на согласование в уполномоченный орган план мероприятий по повышению коэффициента нетто стабильного фондирования до уровня не менее установленного минимального значения в срок до 9 (девяти) месяцев со дня выявления указанного снижения.

      Уполномоченный орган осуществляет согласование плана мероприятий, указанного в части четвертой настоящего пункта, в течение 10 (десяти) рабочих дней со дня его представления.

      В случае, если данное снижение не будет устранено в срок, установленный планом мероприятий, снижение коэффициента нетто стабильного фондирования является нарушением данного норматива со дня выявления указанного снижения.";

      приложение 5 изложить в редакции согласно приложению 1 к Перечню нормативных правовых актов Республики Казахстан по вопросам регулирования банковской деятельности, в которые вносятся изменения (далее - Перечень);

      приложение 14 изложить в редакции согласно приложению 2 к Перечню;

      приложение 15 изложить в редакции согласно приложению 3 к Перечню.

      2. Внести в постановление Правления Национального Банка Республики Казахстан от 22 декабря 2017 года № 269 "Об утверждении Правил создания провизий (резервов) в соответствии с международными стандартами финансовой отчетности и требованиями законодательства Республики Казахстан о бухгалтерском учете и финансовой отчетности" (зарегистрировано в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 16502) следующие изменения:

      в Правилах создания провизий (резервов) в соответствии с международными стандартами финансовой отчетности и требованиями законодательства Республики Казахстан о бухгалтерском учете и финансовой отчетности, утвержденных указанным постановлением:

      пункт 2 изложить в следующей редакции:

      "2. В Правилах используются следующие понятия:

      1) недополучение денег – разница между денежными потоками, причитающимися финансовой организации в соответствии с договором, и денежными потоками, которые финансовая организация ожидает получить;

      2) задолженность - сумма непогашенного заемщиком требования в виде основного долга, начисленного вознаграждения и (или) иных выплат в соответствии с условиями договора займа;

      3) однородные финансовые активы – группа финансовых активов со сходными характеристиками кредитного риска;

      4) дефолт – наличие просроченного (просроченных) платежа (платежей) сроком более 90 (девяноста) календарных дней, либо наличие одной или более ситуаций, предусмотренных настоящим подпунктом. Для целей определения дефолта финансовая организация принимает следующие ситуации:

      наличие просроченной задолженности сроком более 90 (девяноста) дней по другим займам заемщика в банке;

      наличие просроченной задолженности сроком более 90 (девяноста) дней по займам в других банках, как показатель ухудшения финансового состояния заемщика;

      приостановление начисления вознаграждения по займу в связи с ухудшением финансового состояния заемщика;

      списание части и (или) всей суммы задолженности заемщика, которое вызвано значительным увеличением кредитного риска с момента предоставления займа;

      продажа займов со значительным дисконтом;

      вынужденная реструктуризация займа;

      подача иска о признании заемщика банкротом в соответствии с Законом Республики Казахстан "О реабилитации и банкротстве" (далее – Закон о реабилитации и банкротстве);

      обращение заемщика в суд с заявлением о признании его банкротом в соответствии с Законом о реабилитации и банкротстве;

      иные ситуации, соответствующие международному стандарту финансовой отчетности 9 "Финансовые инструменты" (далее – МСФО 9) и предусмотренные Методикой расчета провизий (резервов), утвержденной в соответствии с Правилами;

      5) индивидуальный финансовый актив – финансовый актив, валовая балансовая стоимость которого на отчетную дату превышает 0,2 (ноль целых две десятых) процента от собственного капитала согласно данным финансовой отчетности, но не менее пятидесяти миллионов тенге, или финансовый актив, который представляет собой требование к взаимосвязанной стороне.

      Допускается установление финансовой организацией в дополнение к критериям, предусмотренным настоящим подпунктом, дополнительных критериев для отнесения финансового актива к индивидуальным.

      Допускается определение финансовой организацией иного соотношения валовой балансовой стоимости финансового актива к собственному капиталу, но не более 0,2 (ноль целых две десятых) процента от собственного капитала.

      Для филиалов банков-нерезидентов Республики Казахстан под собственным капиталом подразумевается сумма счета головного офиса, резервов и результатов деятельности филиала банка-нерезидента Республики Казахстан;

      6) контрагент – лицо по договору, не являющееся финансовой организацией, которая по этому договору формирует провизии (резервы);

      7) кредитно-обесцененный финансовый актив – финансовый актив, по которому выявлены признаки обесценения, соответствующие критериям МСФО 9;

      8) кредитный скоринг – оценка кредитоспособности заемщика, основанная на качественных и количественных характеристиках;

      9) амортизированная стоимость финансового актива – сумма, в которой оценивается финансовый актив при первоначальном признании, минус платежи в счет основной суммы долга, плюс (минус) величина накопленной амортизации дисконта (премии), рассчитанной с использованием метода эффективной процентной ставки, и скорректированная с учетом оценочного резерва под убытки;

      10) валовая балансовая стоимость финансового актива – амортизированная стоимость финансового актива до корректировки на величину оценочного резерва под убытки;

      11) реструктуризация займа - любое изменение порядка и условий договора займа;

      12) вынужденная реструктуризация - реструктуризация и одно из следующего:

      предоставление либо продление льготного периода по платежам основного долга и (или) вознаграждения на срок более 60 (шестидесяти) календарных дней приведет к снижению чистой приведенной стоимости будущих денежных потоков более чем на 10 (десять) процентов;

      продление срока кредита - отсрочка одного или нескольких платежей по кредиту на срок более 60 (шестидесяти) календарных дней приведет к снижению чистой приведенной стоимости будущих денежных потоков более чем на 10 (десять) процентов;

      списание или прощение части основного долга и (или) вознаграждения по займу;

      капитализация просроченных платежей по вознаграждению;

      изменение (конвертация) валюты займа с одной валюты на другую с капитализацией просроченной задолженности по вознаграждению;

      предоставление нового займа для оплаты просроченной и (или) непросроченной задолженности по займу в банке;

      увеличение кредитного лимита в случае наличия просроченной задолженности по займу;

      снижение задолженности по займу в результате погашения суммы задолженности, за счет передаваемого финансовой организации залогового имущества заемщика;

      наличие ухудшения финансового состояния заемщика в соответствии с внутренней рейтинговой моделью;

      финансовая организация прогнозирует, что денежные потоки заемщика будут недостаточны для покрытия договорных обязательств перед финансовой организацией (включая основной долг и вознаграждение);

      наличие просроченной задолженности по основному долгу и (или) вознаграждению сроком более 30 (тридцати) календарных дней;

      у заемщика отсутствуют просроченные обязательства и у финансовой организации имеется обоснованная и подтверждаемая информация о том, что заемщик допустит нарушение сроков оплаты по своим обязательствам без предоставления ему льготных условий по займу;

      перевод части долга заемщика, который содержит признаки обесценения;

      рефинансирование просроченной задолженности за исключением случаев, когда снижается долговая нагрузка заемщика по займу в финансовой организации, в том числе в других финансовых организациях;

      снижение процентной ставки ниже базовой ставки Национального Банка Республики Казахстан (в национальной валюте) с момента последней реструктуризации или выдачи займа, в связи с ухудшением финансового состояния заемщика в соответствии с внутренними нормативными документами банка;

      нецелевое использование кредита в размере более 25 (двадцати пяти) процентов от размера кредитной линии, за исключением случаев финансирования на пополнение оборотных средств;

      в отношении заемщика и (или) лиц, имеющих договорные обязательства с заемщиком по погашению его задолженности, применяются реабилитационные процедуры в соответствии с Законом о реабилитации и банкротстве;

      обращение заемщика за реструктуризацией в связи с форс-мажорными и (или) иными обстоятельствами, в результате которых утерян актив заемщика, за счет которого заемщик обслуживал свои обязательства перед финансовой организацией.

      Реструктуризация займа не является вынужденной в следующих случаях:

      списание, прощение, отсрочка, пролонгация, изменение валюты, графика погашения, ставки вознаграждения по займу проведено в рамках требований целевых государственных программ, в том числе снижение ставки вознаграждения на рыночных условиях;

      частичное досрочное погашение задолженности, изменение даты планового платежа (включая сроки займа) в течение месяца, сокращение срока займа, изменение метода погашения, изменение размера базового показателя по займу с плавающей ставкой вознаграждения, перенос даты платежа в рамках того же месяца менее чем на 30 (тридцать) календарных дней, если это предусмотрено условиями договора, государственных программ;

      отсрочка платежа произведена по займу лица, отнесенного к категории пострадавших от паводков согласно спискам местных исполнительных органов Республики Казахстан, а также пострадавших в результате обстоятельств, послуживших основанием для введения чрезвычайного положения на территории одной или нескольких административно-территориальных единиц Республики Казахстан.

      Тест на обесценение при расчете чистой приведенной стоимости будущих денежных потоков не проводится:

      по займам, отнесенным к категории кредитно-обесцененных финансовых активов;

      по займам, по которым банк по иным причинам принял решение по обесценению таких займов;

      при снижении или повышении процентной ставки по займу в соответствии с изменением базовой ставки Национального Банка Республики Казахстан (в национальной валюте) с момента последней реструктуризации или выдачи займа;

      13) обоснованная и подтверждаемая информация – информация, которая является обоснованно доступной по состоянию на отчетную дату без чрезмерных затрат или усилий, включая информацию о прошлых событиях за период не менее 5 (пяти) лет, текущих качественных и количественных показателях и прогнозах будущих экономических качественных и количественных показателей. При отсутствии информации за период не менее 5 (пяти) лет, обоснованно доступной по состоянию на отчетную дату, допускается использование финансовой организацией информации за более короткий период при условии последующего накопления информации о прошлых событиях за период не менее 5 (пяти) лет. По индивидуальным финансовым активам допускается построение прогнозных потоков на основании мониторинга финансового состояния контрагента за последние 3 (три) года либо менее в случае осуществления финансовой организацией операционной деятельности менее 3 (трех) лет;

      14) провизии (резервы) – оценочный резерв под ожидаемые и имеющиеся кредитные убытки по финансовым активам, учитываемым по амортизированной стоимости финансового актива и по справедливой стоимости через прочий совокупный доход, а также оценочное обязательство в отношении ожидаемых кредитных убытков по условным обязательствам;

      15) приобретенный или созданный кредитно-обесцененный финансовый актив – приобретенный или созданный финансовый актив, по которому имелось подтверждение об обесценении на момент первоначального признания;

      16) уполномоченный орган – уполномоченный орган по регулированию, контролю и надзору финансового рынка и финансовых организаций;

      17) условные обязательства – возможные обязательства по непокрытым аккредитивам, выпущенным или подтвержденным гарантиям;

      18) внутренняя рейтинговая модель – модель оценки кредитоспособности заемщика;

      19) метод "going-concern" – метод оценки на основе принципа "действующего бизнеса", когда ожидается, что заемщик будет продолжать создавать денежные потоки (допущение о непрерывности деятельности);

      20) метод "gone-concern" – метод оценки на основе принципа "ликвидационной стоимости", когда ожидается прекращение операционных денежных потоков заемщика и реализация залогового обеспечения (допущение о нулевых денежных потоках от операционной деятельности).";

      пункт 14 изложить в следующей редакции:

      "14. Имеющийся кредитный убыток по индивидуальному кредитно-обесцененному финансовому активу по состоянию на отчетную дату, который не является приобретенным или созданным кредитно-обесцененным финансовым активом, оценивается как разница между валовой балансовой стоимостью финансового актива и приведенной стоимостью будущих денежных потоков, дисконтированных с использованием первоначальной эффективной процентной ставки по финансовому активу и с учетом средневзвешенной вероятности исхода по методу "going-concern" и методу "gone-concern" в сценариях, определенных во внутренних документах финансовой организации.

      Требования к определению сценариев и вероятности исхода по методу "going-concern" и методу "gone-concern", расчету приведенных потоков по сценариям и вероятностям исходов по методу "going-concern" и методу "gone-concern" устанавливаются в Методике расчета провизий (резервов).

      Приведенная стоимость будущих денежных потоков и чистая приведенная стоимость будущих денежных потоков рассчитывается по формуле приведенной стоимости будущих денежных потоков или формуле чистой приведенной стоимости будущих денежных потоков согласно приложению 3 к Правилам.";

      пункт 17 изложить в следующей редакции:

      "17. При расчете ожидаемых кредитных убытков финансовая организация учитывает подтверждаемую информацию о реализации залогового имущества за период не менее двух лет. При отсутствии подтверждаемой информации о реализации залогового имущества для расчета ожидаемых кредитных убытков финансовая организация применяет коэффициенты ликвидности к стоимости обеспечения в следующем порядке:

      1) обеспечение в виде жилой и (или) коммерческой недвижимости, в том числе земельные участки – 0,7;

      2) обеспечение в виде грузовых транспортных средств – 0,5;

      3) обеспечение в виде легковых транспортных средств – 0,6;

      4) обеспечение в виде оборудования – 0,55;

      5) обеспечение в виде товарно-материальных ценностей, продукции, готовой к реализации – 0,4;

      6) обеспечение в виде гарантий физических и (или) юридических лиц, за исключением гарантий, выданных банком второго уровня либо юридическим лицом, имеющим рейтинг не ниже суверенного рейтинга Республики Казахстан рейтингового агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств, либо субъектом квазигосударственного сектора – 0;

      7) обеспечение в виде имущества, в том числе в виде денег, поступающего в будущем – 0;

      8) обеспечение в виде денег, поступающих в будущем по офтейк-контракту, прав требований к государственному партнеру по денежным поступлениям, перечисляемым на счет, предназначенный для зачисления компенсации инвестиционных затрат, по договору государственно-частного партнерства, заключенному в соответствии с законодательством Республики Казахстан, являющимся залогом по договору банковского займа, условия которых предусмотрены постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 13 сентября 2017 года № 170 "Об установлении нормативных значений и методик расчетов пруденциальных нормативов и иных обязательных к соблюдению норм и лимитов, размера капитала банка и Правил расчета и лимитов открытой валютной позиции" (зарегистрированным в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 15886) (далее – Постановление № 170) – 0,5;

      9) обеспечение в виде высоколиквидных ценных бумаг – 0,95;

      10) обеспечение в виде гарантий, выданных банком второго уровня, юридическим лицом, имеющим рейтинг не ниже суверенного рейтинга Республики Казахстан рейтингового агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств; субъектом квазигосударственного сектора – 1;

      11) обеспечение в виде денег – 1;

      12) обеспечение в виде договоров страхования, содержащих пункты о безусловном и безотзывном исполнении обязательств по страховой выплате, заключенных с национальной компанией, осуществляющей функции по поддержке экспорта, и имеющей государственную гарантию Правительства Республики Казахстан – 1;

      13) обеспечение в виде прав требований по зерновым распискам, условия которых предусмотрены Постановлением № 170 – 0,5.

      По иным видам обеспечения, не указанным в части первой настоящего пункта, по которым отсутствует подтверждаемая информация о реализации залогового имущества за период не менее двух лет, допускается применение финансовой организацией при расчете ожидаемых кредитных убытков коэффициентов ликвидности к стоимости обеспечения, предусмотренных Методикой расчета провизий (резервов), но не более 0,5. По видам обеспечения, не предусмотренным в Методике расчета провизий (резервов), применяется коэффициент ликвидности равный нулю.";

      приложение 3 изложить в редакции согласно приложению 4 к Перечню.

      3. Внести в постановление Правления Национального Банка Республики Казахстан от 12 ноября 2019 года № 188 "Об утверждении Правил формирования системы управления рисками и внутреннего контроля для банков второго уровня, филиалов банков-нерезидентов Республики Казахстан" (зарегистрировано в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 19632) следующие изменения:

      преамбулу изложить в следующей редакции:

      "В соответствии с Законом Республики Казахстан "О банках и банковской деятельности в Республике Казахстан" Правление Национального Банка Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:";

      в Правилах формирования системы управления рисками и внутреннего контроля для банков второго уровня, филиалов банков-нерезидентов Республики Казахстан, утвержденных указанным постановлением:

      пункт 42 изложить в следующей редакции:

      "42. В рамках системы управления кредитным риском банк руководствуется следующими принципами и требованиями:

      1) совет директоров и комитет по вопросам управления рисками банка обеспечивают:

      поддержание достаточного уровня провизий;

      осуществление контроля над процессом оценки кредитного риска, который обеспечивается следующим:

      принятием необходимых мер по обеспечению полноты и достоверности информации в целях принятия решений;

      соблюдением требований Гражданского кодекса Республики Казахстан, Кодекса Республики Казахстан "О налогах и других обязательных платежах в бюджет (Налоговый кодекс)" (далее – Налоговый кодекс), Закона о банках, Закона Республики Казахстан "О бухгалтерском учете и финансовой отчетности" (далее – Закон о бухгалтерском учете и финансовой отчетности), Закона Республики Казахстан "О кредитных бюро и формировании кредитных историй в Республике Казахстан", внутренних политик и процедур по управлению кредитным риском;

      принятием мер по обеспечению полной и достоверной управленческой, регуляторной и финансовой отчетности;

      наличием независимой от бизнес-подразделений процедуры оценки займов;

      утверждением адекватной системы классификации активов по уровню кредитного риска, основанной на использовании всей доступной информации в процессе оценки займов;

      наличием детально и в полном объеме регламентированных процедур взаимодействия между участниками процесса управления кредитным риском;

      построение эффективной системы внутреннего контроля, включающей оценку соответствия уровня провизий ожидаемым потерям в рамках утвержденной методики формирования провизий и внутреннего процесса оценки достаточности капитала;

      2) банк осуществляет кредитную деятельность и управление кредитным риском в рамках утвержденной кредитной политики, которая включает, но не ограничиваясь, следующее:

      основные направления кредитной деятельности банка;

      участников кредитного процесса и сферы их ответственности;

      внутренний порядок принятия кредитных решений, включая порядок рассмотрения и одобрения кредитов, в том числе в отношении кредитования лиц, связанных с банком особыми отношениями, лимиты кредитования в целях ограничения концентрации кредитного риска;

      процедуру анализа кредитоспособности заемщика.

      В случае, если совокупная сумма предоставленных займов и принятых условных обязательств физическому лицу превышает 0,01 (ноль целых одну сотую) процента от собственного капитала банка, размер которого выше 100 (ста) миллиардов тенге, или превышает 0,02 (ноль целых две сотых) процента от собственного капитала банка, размер которого до 100 (ста) миллиардов тенге, банк осуществляет анализ кредитоспособности на основе следующей информации и с учетом следующих факторов (но не ограничиваясь ими):

      наличие постоянного и достаточного дохода заемщика;

      наличие недвижимого и другого имущества;

      наличие ссудной задолженности, в том числе перед другими кредиторами;

      долговая нагрузка;

      платежная дисциплина (кредитная история) по займам;

      рейтинг заемщика в скоринговых системах банка (при наличии);

      наличие иной задолженности;

      наличие иных источников погашения задолженности перед банком;

      остатки и операции по банковским счетам;

      информация об образовании и занятости (сфере деятельности);

      социально-демографические характеристики;

      информация о целевом использовании денег;

      дополнительная информация о доходах заемщика.

      В случае, если совокупная сумма предоставленных займов и принятых условных обязательств физическому лицу не превышает 0,01 (ноль целых одну сотую) процента от собственного капитала банка, размер которого выше 100 (ста) миллиардов тенге, или не превышает 0,02 (ноль целых две сотых) процента от собственного капитала банка, размер которого до 100 (ста) миллиардов тенге, банк осуществляет анализ кредитоспособности на основе следующей информации и с учетом следующих факторов (но не ограничиваясь ими):

      наличие постоянного и достаточного дохода заемщика;

      наличие ссудной задолженности, в том числе перед другими кредиторами;

      долговая нагрузка;

      платежная дисциплина (кредитная история) по займам;

      рейтинг заемщика в скоринговых системах банка (при наличии);

      наличие иных источников погашения задолженности перед банком;

      остатки и операции по банковским счетам;

      информация об образовании и занятости;

      социально-демографические характеристики;

      информация о целевом использовании денег (при наличии).

      В случае, если совокупная сумма предоставленных займов и условных обязательств юридическому лицу превышает 0,2 (ноль целых две десятых) процента от собственного капитала банка, банк осуществляет анализ кредитоспособности на основе следующей информации и с учетом следующих факторов (но не ограничиваясь ими):

      анализ финансовой отчетности и основных финансовых коэффициентов заемщиков-юридических лиц (рентабельность, соотношение собственных и заемных средств, план поступления денежных средств (за исключением случаев выдачи займов финансовым организациям, размещения вкладов в финансовых организациях, открытия кредитной линии сроком менее 6 (шести) месяцев), уровня доходов.

      Принимаемая для анализа финансовая отчетность заемщика (за исключением случаев финансирования в виде овердрафтов, кредитных карт, кредитных линий сроком менее 6 (шести) месяцев) балансовая стоимость активов которого превышает 0,2 (ноль целых две десятых) процента от собственного капитала банка, соответствует следующим требованиям:

      наличие трех основных форм отчетности с расшифровками счетов по материальным (значимым) компонентам баланса (более 5 (пяти) процентов от валюты баланса) и (или) отчета о прибылях и убытках (более 5 (пяти) процентов от выручки). Данное требование не распространяется на акционерное общество "Фонд национального благосостояния "Самрук-Қазына", акционерное общество "Национальный управляющий холдинг "Байтерек", публичные компании, имеющие долгосрочный кредитный рейтинг по международной шкале агентств Standard & Poor's (Стандард энд Пурс), Moody's Investors Service (Мудис Инвесторс Сервис) или Fitch Ratings Inc. (Фич Рейтингс), юридические лица, которые включаются в консолидированную финансовую отчетность частных международных корпораций (акции или доли участия которых не листингуются на фондовой бирже либо международных фондовых биржах) или публичных международных корпораций, а также на случаи наличия аудированной финансовой отчетности, заверенной компаниями, соответствующими листинговым требованиям фондовой биржи;

      соответствие между всеми формами финансовой отчетности;

      наличие подписей ответственных (уполномоченных) лиц заемщика под предоставленной финансовой отчетностью.

      В случае наличия аудированной финансовой отчетности, соответствующей листинговым требованиям фондовой биржи, приоритетно используется аудированная финансовая отчетность для любых целей, а также не требуется ее сверка с налоговой декларацией. Сверка с налоговой декларацией финансовой отчетности не требуется для юридических лиц, которые включаются в консолидированную финансовую отчетность частных международных корпораций (акции или доли участия, которых не листингуются на фондовой бирже либо международных фондовых биржах) или публичных международных корпораций.

      С 1 января 2026 года требуется наличие налоговой декларации (в случае, когда сдача налоговой декларации требуется в соответствии с Налоговым кодексом) и отсутствие противоречия данных из налоговой декларации с данными из финансовой отчетности, используемой для оценки признаков обесценения и расчета денежных потоков в целях расчета провизий, за один и тот же период. Расхождения между показателями финансовой и налоговой отчетностей допускаются ввиду различий бухгалтерского и налогового учета. В иных случаях причины существенных расхождений данных между формами отчетности описываются в заключении ответственного подразделения банка по заемщику и рассматриваются уполномоченным коллегиальным органом банка.

      Банк устанавливает существенность расхождений во внутренних документах. В случае отсутствия установленных порогов существенными расхождениями являются (но не ограничиваясь) расхождения в размере более 30 (тридцати) процентов по показателям выручки, итогового финансового результата, рентабельности активов.

      В случае объективности финансовой отчетности банк использует финансовую отчетность в целях оценки признаков обесценения и расчета денежных потоков в целях расчета провизий.

      В случае отсутствия финансовой отчетности и (или) налоговой декларации (в случае, когда их сдача не требуется в соответствии с Налоговым кодексом и Законом о бухгалтерском учете и финансовой отчетности) запрашивается информация об активах заемщика и иных источниках дохода (выписки по банковским счетам, подтверждение наличия в собственности соответствующих активов).

      В рамках оценки признаков обесценения и категорий обесценения допускается использование финансовой отчетности заемщиков, созаемщиков, гарантов и поручителей в консолидированном виде.

      В целях расчета ожидаемых денежных потоков по займу допускается консолидация финансовой отчетности заемщика (в том числе со стороны банка) с отчетностью лиц (в том числе связанных с заемщиком), имеющих договорные обязательства с заемщиком по погашению его задолженности в случае наступления его неплатежеспособности, а также с отчетностью лиц, не имеющих таких договорных обязательств с заемщиком, если активы данного лица выступают обеспечением по обязательствам заемщика.

      В случае выдачи банком займа без соблюдения требований, установленных абзацами тридцать третьим, тридцать четвертым, тридцать пятым, тридцать шестым, тридцать восьмым, тридцать девятым, сорок первым, сорок вторым и сорок третьим настоящего подпункта, все обязательства заемщика относятся к обесцененным активам по международным стандартам финансовой отчетности (далее – МСФО);

      наличие ссудной задолженности, в том числе перед другими кредиторами;

      платежная дисциплина (кредитная история) по займам;

      уровень ликвидных активов;

      долговая нагрузка;

      наличие иных источников погашения задолженности перед банком;

      прогнозные свободные денежные потоки;

      оценка внешней среды заемщика (состояние экономики, отрасли, перспективы развития, диверсификация производства и рынков сбыта, и характеристики операционной деятельности заемщика, такие как рыночная доля заемщика на соответствующем рынке, позиционирование продукта заемщика, география операций, цикличность бизнеса, изменения в предпочтениях потребителей, изменение в технологии, барьеры вхождения в сектор экономики и другие факторы, влияющие на возможность компании получать доход и поддерживать цены);

      оценка качества управления (опыт, компетентность, деловая репутация);

      оценка собственников заемщика;

      наличие фактов вовлеченности в судебные разбирательства;

      включение в список неблагонадежных налогоплательщиков.

      В случае, если совокупная сумма предоставленных займов и условных обязательств юридическому лицу не превышает 0,2 (ноль целых две десятых) процента от собственного капитала банка, банк осуществляет анализ кредитоспособности на основе следующей информации и с учетом следующих факторов (но не ограничиваясь ими):

      наличие постоянного и достаточного дохода заемщика;

      наличие ссудной задолженности, в том числе перед другими кредиторами;

      платежная дисциплина (кредитная история) по займам;

      долговая нагрузка;

      наличие иных источников погашения задолженности перед банком;

      перспективы развития соответствующей отрасли.

      В зависимости от отрасли кредитования и типа заемщика набор количественных и качественных показателей меняется.

      В отношении физических и юридических лиц кредитная политика определяет случаи (выдача банковских гарантий, аккредитивов, банковских гарантий, выпущенных под банковскую контргарантию, а также займов, обеспеченных высоколиквидными активами), при которых не применяется анализ кредитоспособности заемщика. Для банков, являющихся дочерними организациями банков-нерезидентов Республики Казахстан, имеющих долгосрочный кредитный рейтинг в иностранной валюте не ниже "A-" по международной шкале агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств, допускается использование анализа кредитоспособности на уровне родительской организации заемщика или организации, включающей заемщика в консолидированную финансовую отчетность, проведенного родительским банком или аффилированным по отношению к банку лицом, при условии, что анализ осуществлен не позднее 12 (двенадцати) месяцев c даты обращения заемщика;

      внутренний порядок принятия кредитных решений в отношении реструктуризации займов, который основан на принципах обоснованности, целесообразности и независимости, и включает описание случаев и условий реструктуризации займов. Банк определяет случаи и виды реструктуризации в соответствии с требованиями постановления Правления Национального Банка Республики Казахстан от 22 декабря 2017 года № 269 "Об утверждении Правил создания провизий (резервов) в соответствии с международными стандартами финансовой отчетности и требованиями законодательства Республики Казахстан о бухгалтерском учете и финансовой отчетности", зарегистрированного в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 16502 (далее – Постановление № 269).

      Банк принимает решение о реструктуризации займов по заемщикам с учетом наличия перспектив погашения займа после реструктуризации.

      Решение о проведении вынужденной реструктуризации займов, определяемой в соответствии с требованиями Постановления № 269, (по заемщикам и (или) группе взаимосвязанных заемщиков, общая задолженность, включая условные обязательства, которых превышает 1 (один) процент от собственного капитала банка, размер которого выше 100 (ста) миллиардов тенге, или 2 (два) процента от собственного капитала банка, размер которого до 100 (ста) миллиардов тенге) принимается правлением банка или уполномоченным коллегиальным органом банка, в состав которого входит председатель правления банка. Информация о принятых решениях на ежеквартальной основе направляется членам совета директоров банка;

      приемлемые методы управления кредитным риском, учитывающие (но, не ограничиваясь ими) следующие факторы:

      собственные знания и опыт в использовании метода;

      экономическую эффективность;

      тип заемщика и (или) контрагентов, их финансовое состояние;

      3) банк осуществляет кредитную деятельность в соответствии с внутренними документами, регламентирующими совершение операций, которым присущ кредитный риск, который включает, но не ограничиваясь, следующее:

      условия предоставления кредитов физическим и юридическим лицам (в том числе лицам, связанным с банком особыми отношениями и работникам банка) по каждому виду кредитования, включая требования к потенциальным заемщикам и (или) контрагентам;

      требования к информации заемщика и (или) контрагента, в том числе финансовой и иной информации, необходимой для принятия решения о выдаче кредита;

      внутренний порядок корпоративного кредитования, предусматривающий анализ сектора кредитования, кредитную историю заемщика, а также рейтинговую систему на основе количественных и качественных факторов, позволяющих обеспечивать детализированную оценку качества кредитов;

      методологию кредитного скоринга или анализа платежеспособности и кредитоспособности заемщика, основанного на количественных и качественных характеристиках, и внутренний порядок его использования;

      установление минимального допустимого уровня рейтинга (при наличии), при котором выдается кредит;

      внутренний порядок и процедуры одобрения, утверждения, анализа и мониторинга отклонений от кредитной политики, стандартов, процедур, лимитов;

      установление лимитов кредитования и (или) ставок вознаграждения по кредитам с учетом анализа заемщиков, в том числе с учетом, при наличии, рейтингов и (или) скоринговой оценки заемщиков. Лимиты кредитования, в том числе по беззалоговым кредитам, устанавливаются по валютам, отраслям, категориям заемщиков (контрагентов) (финансовые организации, корпоративное, розничное кредитование), продуктам, группам связанных сторон и на одного заемщика;

      внутренний порядок рассмотрения, одобрения заявлений о выдаче кредитов, принятия решений о выдаче (отказе в выдаче), в том числе в отношении кредитования лиц, связанных с банком особыми отношениями;

      внутренний порядок в отношении залогового обеспечения, определяющий:

      виды залога и критерии их приемлемости для отдельных продуктов банка, в том числе для принятия решения о возможности кредитования заемщика;

      требования к структуре залога в зависимости от вида залога и вида банковского продукта;

      лимиты по видам залога в зависимости от вида продуктов и структуры кредитного портфеля банка;

      определение ликвидного и высоколиквидного залога;

      долю ликвидного залога в общей структуре обеспечения, коэффициент, характеризующий отношение суммы займа к стоимости залога (наименьшая стоимость из оценки залога оценщиком и работниками подразделения залоговой службы (при наличии обоих) либо имеющаяся оценка);

      долю высоколиквидного залога в общей структуре обеспечения, коэффициент, характеризующий отношение суммы займа к стоимости залога (наименьшая стоимость из оценки залога оценщиком и работниками подразделения залоговой службы (при наличии обоих) либо имеющаяся оценка);

      требования к проведению осмотра залога в рамках принятия залога и выдачи займа, в том числе с определением требований к использованию специальных технических средств (допускается выборочный подход к проведению осмотра в рамках ипотечного кредитования, с обеспечением независимой выборки не менее 20 (двадцати) процентов от общего количества всех залогов);

      порядок мониторинга и работы с залоговым обеспечением с установлением требований в зависимости от вида залога;

      требования к переоценке залогового имущества;

      процедуры, обеспечивающие юридическую силу залогов, в том числе требования к регистрации залога в зависимости от вида залога и вида продукта банка;

      оперативную оценку достаточности залогового обеспечения, с учетом изменения показателей производственной деятельности заемщика, стоимости и сохранности обеспечения, в том числе, его подверженности иным обстоятельствам, существенно влияющим на его оценку;

      процедуры реализации залогового обеспечения в зависимости от залога и вида продукта банка, включая предельные сроки реализации и взыскания;

      объективность (адекватность) оценки стоимости залогового обеспечения со стороны оценщиков, за исключением случая, когда совокупная сумма предоставленных займов и условных обязательств заемщику не превышает 0,1 (ноль целых одну десятую) процента от собственного капитала банка и объектом оценки является недвижимость в городах республиканского значения и в городах, являющихся областными центрами;

      требования к установлению дисконтов по отношению к стоимости залога, определенной оценщиком в зависимости от различных параметров (некорректный подход к оценке, наличие аффилированности оценщика и заемщика, наличие аффилированности оценщика и банка, в том числе сотрудников залоговой службы) и ликвидности залогового обеспечения.

      Банк при принятии решения о выдаче займа, залогом по которому выступает недвижимое имущество и нематериальные активы (права недропользования), рассматривает результаты оценки. В случае, когда рыночная стоимость, определенная на дату последней оценки оценщиком, составляет более 100 000 (ста тысяч) месячных расчетных показателей, для прав недропользования более 500 000 (пяти ста тысяч) месячных расчетных показателей, банк обеспечивает (не реже 1 (одного) раза в год) проведение оценки залога оценщиком.

      Банк обеспечивает регистрацию залога вне зависимости от его вида в уполномоченном регистрирующем органе в случае наличия признаков значительного увеличения кредитного риска в соответствии с МСФО, а также требованиями Постановления № 269 по залогам, рыночная стоимость которых на дату последней оценки оценщиком составляет более 100 000 (ста тысяч) месячных расчетных показателей, по правам недропользования - более 500 000 (пяти ста тысяч) месячных расчетных показателей.

      Внутренний порядок оценки объективности (адекватности) оценки стоимости залогового обеспечения со стороны работников банка обеспечивает, но не ограничиваясь, использование корректных подходов к оценке, включая четкую формализацию требований к допустимым подходам к оценке при формировании внутренней оценки банка, а именно:

      в рамках данного подхода устанавливается порядок применения различных подходов оценки в зависимости вида залога;

      в случае применения экспертных оценок при оценке стоимости залога обеспечивается регламентированный процесс с указанием лимитов применения таких оценок;

      в рамках доходного подхода при отрицательных операционных денежных потоках или отрицательном значении EBITDA (прибыль до вычета расходов по выплате процентов, налогов, износа и начисленной амортизации) по объекту за последние 4 (четыре) квартала либо за завершившийся календарный год не допускается применение подхода на основе дисконтированных денежных потоков. Данное требование не распространяется на случаи:

      оценки компании в инвестиционной стадии, а также если на балансе оцениваемой компании имеются активы, в том числе контракты, способные генерировать денежный поток;

      оценки объектов, способных генерировать денежный поток при наличии подтверждающей информаций или рыночных данных.

      В рамках доходного подхода при расчете стоимости объекта используется ставка дисконтирования, соответствующая уровню риска объекта оценки, расчет которой устанавливается во внутренних документах банка.

      В рамках сравнительного подхода при расчете стоимости объекта используются информация об имеющихся на рынке наиболее актуальных сделках и (или) предложения о продаже объектов, сопоставимых с объектом оценки, а в случае их отсутствия применяются надлежащие корректировки.

      Внутренний порядок оценки объективности (адекватности) оценки стоимости залогового обеспечения, в том числе определенной оценщиком, со стороны подразделения залоговой службы банка, обеспечивает, но не ограничиваясь, четкую формализацию требований к перечню аналогов и критериям признания их сопоставимыми в разрезе:

      типа и (или) подтипа объекта;

      местоположения объекта;

      общей площади объекта;

      состояния помещений, внешнего состояния объекта оценки;

      целевого назначения объекта;

      иных технических характеристик объекта.

      Подразделение залоговой службы по каждому отчету оценщиков готовит заключение по результатам анализа объективности (адекватности) оценки стоимости залогового обеспечения на основании внутреннего порядка.

      Банк разрабатывает внутренний порядок анализа объективности (адекватности) оценки стоимости залогового обеспечения, определенной оценщиком, который обеспечивает, но не ограничиваясь:

      порядок применения подходов оценки в зависимости от вида залога;

      критерии и требования к корректности расчетов оценки;

      требования и ограничения в части использования допущений, корректировок и экспертных суждений;

      наличие детальных и обоснованных расчетов;

      наличие полной информации позволяющей идентифицировать объект залога;

      обязательное проведение осмотра и видео-, фотофиксации предмета залога;

      наличие полного пакета правоустанавливающих документов;

      выявление в отчетах об оценке причин и критериев, повлекших существенное (более 10 (десяти) процентов) различие в стоимостях обеспечения в соответствии с требованиями внутренних документов банка.

      При выявлении в отчетах об оценке существенного (более 10 (десяти) процентов) различия в стоимостях обеспечения банк вносит информацию по обстоятельствам, приведшим к разнице, в статистический журнал стоимости залогового обеспечения.

      Банк проводит анализ отчетов об оценке, информация по которым внесена в статистический журнал стоимости залогового обеспечения, для исключения возможности некорректной оценки залога.

      В рамках принятия решения о выдаче займа банк использует стоимость залога, определенную по итогам оценки объективности (адекватности) стоимости залога, определенной оценщиком с учетом всех параметров.

      Оценка принятых решений на предмет соответствия установленному внутреннему порядку проводится в соответствии с требованиями главы 11 Правил. В случае обнаружения отклонений от установленного внутреннего порядка, заинтересованные подразделения доводят информацию о выявленных отклонениях уполномоченному коллегиальному органу банка. В целях исключения существенных отклонений в деятельности банка уполномоченный коллегиальный орган банка устанавливает ограничения на объем (сумма займа) и (или) на количество отклонений и осуществляет контроль над соблюдением установленных ограничений.

      Банк обеспечивает:

      хранение во внутренних системах банка не менее 5 (пяти) лет после погашения займа и (или) внебалансового обязательства и (или) после того, как заемщик перестал являться клиентом банка данных по залоговому обеспечению на балансе банка, включая оценку его стоимости;

      своевременное обновление данных по залоговому обеспечению в соответствии с внутренними документами банка и автоматический перенос данных в модули, отвечающие за расчет риск-метрик (PD, LGD, EAD), провизий и капитала, а также в модули, отвечающие за автоматическое формирование управленческой, финансовой и регуляторной отчетности;

      автоматическое фиксирование и хранение данных о любых ручных корректировках данных по залоговому обеспечению, включая первичных данных до применения ручных корректировок, данных о лицах, ответственных за применение ручных корректировок.

      Данные по залоговому обеспечению, подлежащие хранению, включают (но не ограничиваясь):

      привязку к внутреннему уникальному идентификатору объекта оценки, бизнес-идентификационному номеру (далее – БИН) или индивидуальному идентификационному номеру (далее – ИИН) и внутренним уникальным идентификаторам (если они отличаются от БИН или ИИН) залогодателя, заемщика, созаемщиков и гарантов и четкое отображение идентификатора групп связанных заемщиков и всех БИН или ИИН связанных заемщиков;

      тип и подтип залогового обеспечения;

      кадастровый номер объекта оценки (если применимо);

      местонахождение объекта оценки (страна, регион, адрес);

      дата прекращения договора залога в системе банка;

      рыночную стоимость до применения дисконтов к залоговому обеспечению;

      дату проведения оценки (переоценки) залогового обеспечения;

      примененные дисконты за период не менее 5 (пяти) лет по каждому объекту оценки, в том числе по текущим объектам залога и недвижимости на балансе банка, а также по всем реализованным банком объектам оценки. Среди дисконтов обеспечивается хранение информации о вероятности взыскания и (или) вероятности реализации, ожидаемом сроке до продажи, примененных ставке дисконтирования и индексах, ожидаемых расходах на продажу, значениях дисконта в случае неприменения коэффициентов ликвидности в соответствии с Постановлением № 269;

      рыночную стоимость после учета всех дисконтов, в том числе в эквиваленте в национальной валюте;

      стоимость залогового обеспечения, используемая при расчете провизий;

      флаг обременения объекта оценки;

      очередность обременения объекта оценки;

      сведения о залогодателе, гаранте, поручителе, страховщике (юридическое или физическое лицо, наименование, уникальный идентификатор);

      дату подтверждения наличия обременения объекта оценки;

      старшинство прав требования банка по объекту оценки на уровне заемщика или займа;

      аллоцированную стоимость обеспечения для залогов на уровне заемщика и займа (с указанием доли залогового имущества на каждого заемщика со ссылкой на их уникальные идентификаторы);

      подход к оценке залогового обеспечения;

      используемую единицу площади;

      общую, используемую площадь объекта оценки (если применимо);

      долю площади, сдаваемой в аренду на дату оценки (если применимо);

      долю площади, потенциально доступной для сдачи в аренду (если применимо);

      4) наличие адекватной рейтинговой модели и (или) скоринговой системы.

      Совет директоров банка определяет ответственные подразделения за разработку рейтинговой модели и (или) скоринговой системы, их внедрение, применение и контроль их функционирования. Рейтинговая модель и (или) скоринговая система содержат описание каждого уровня кредитного риска и условия их присвоения. В процессе присвоения кредитного рейтинга заемщика и (или) скорингового балла банк учитывает финансовое состояние заемщика (заемщиков) и иную доступную информацию по заемщику.

      При присвоении кредитного рейтинга заемщика и (или) скорингового балла банк руководствуется актуальной доступной информацией о факторах, влияющих на будущую кредитоспособность и платежеспособность заемщика.

      Присвоенный юридическим лицам кредитный рейтинг подлежит периодическому мониторингу на предмет актуальности. Частота пересмотра увеличивается в случае наличия негативной информации, несущей риск ухудшения финансового состояния заемщика и (или) невозможности погашения обязательств перед банком и иной доступной информации;

      5) наличие адекватной системы классификации активов по уровню кредитного риска.

      В рамках системы классификации активов по уровню кредитного риска банк внедряет и использует комплексные процедуры и информационные системы (в случае отсутствия - программное обеспечение) для мониторинга качества кредитного портфеля. Процедуры и информационные системы включают критерии, которые идентифицируют и выявляют проблемные займы, обеспечивают надлежащий контроль.

      Система классификации активов по уровню кредитного риска обеспечивает предоставление информации для совета директоров, комитетов при совете директоров, правления, иных подразделений банка, участвующих в процессе управления кредитным риском и позволяет оценить уровень кредитного риска банка как в целом по балансу, так и в разрезе каждого актива.

      Система классификации активов по уровню кредитного риска основывается на детальном анализе всех активов (за исключением дебиторской задолженности по неосновной деятельности в сумме, не превышающей 2 (два) процента от собственного капитала банка), которым присущ кредитный риск.

      Детальный анализ активов включает оценку:

      вероятности дефолта по обязательствам заемщика и (или) контрагента (PD);

      размера убытков в случае дефолта заемщика и (или) контрагента (LGD);

      величины обязательств, подверженных дефолту (EAD);

      срока, в течение которого сохраняется позиция по риску;

      стоимости залогового обеспечения и возможность его реализации;

      бизнес-среды и экономических условий.

      Классификация активов (за исключением дебиторской задолженности по неосновной деятельности в сумме, не превышающей 2 (два) процента от собственного капитала банка), которым присущ кредитный риск, осуществляется на основе как минимум 5 (пяти) категорий и обеспечивает:

      надежную оценку достаточности капитала в рамках ВПОДК;

      необходимый уровень провизий на покрытие ожидаемых потерь.

      Активы, по которым имеется просроченная задолженность по основному долгу и (или) начисленному вознаграждению сроком более 90 (девяноста) календарных дней, классифицируются в наихудшие категории, в случае если нет веских и обоснованных оснований для классификации в более высокую категорию.

      Активы, по которым имеется просроченная задолженность по основному долгу и (или) начисленному вознаграждению сроком менее 90 (девяноста) календарных дней, классифицируются в наихудшую категорию, если имеются иные факторы неплатежеспособности заемщика, определенные внутренними документами;

      6) наличие политики управления проблемными активами.

      Совет директоров банка утверждает политику управления проблемными активами, которая содержит:

      определение проблемных активов;

      методы управления проблемными активами (реструктуризация, продажа, списание, изъятие залогового обеспечения, банкротство и другие методы);

      лимиты в отношении проблемных активов (в разрезе портфелей) и сроки реализации утвержденных методов управления проблемными активами для приведения в соответствие установленным лимитам при их нарушении;

      количественные и качественные параметры раннего реагирования на риск увеличения объема проблемных активов;

      список заинтересованных подразделений и внутренний порядок их взаимодействия при работе с проблемными активами;

      внутренний порядок предоставления управленческой отчетности совету директоров об уровне проблемных активов;

      процедуры оценки применяемых банком методов управления проблемными активами;

      7) наличие надежной методики формирования провизий.

      В целях обеспечения достаточности формируемых провизий для покрытия ожидаемых потерь банк ежегодно (либо чаще при необходимости) проводит анализ методики формирования провизий путем:

      определения соответствия провизий, рассчитанных согласно требованиям методики формирования провизий, фактическим суммам убытков;

      анализа текущих рыночных условий, изменений макроэкономических показателей;

      валидации методики формирования провизий.

      При формировании провизий по коллективным займам банк осуществляет анализ исторических данных, охватывающих необходимый период времени, и наиболее корректно отражающие кредитные потери банка. При этом исторические данные дополняются анализом текущей рыночной и экономической ситуации.

      В случае если методика формирования провизий указывает на отсутствие признаков повышения кредитного риска по займам, провизии по которым формируются на индивидуальной основе, такие займы подлежат оценке уровня кредитного риска на коллективной основе.

      Банк обеспечивает разработку (обновление) общей методологии моделей оценки вероятности дефолта, описывающей детальные требования, которым соответствует каждая модель оценки вероятности дефолта, включая требования к учету влияния прогнозной макроэкономической информации.

      Методология моделей оценки вероятности дефолта содержит, но не ограничиваясь, следующие требования к:

      определению кредитного обесценения;

      качеству, глубине и объему используемых данных;

      методологии формирования выборок для разработки и тестирования моделей;

      наличию отдельных блоков модели (в том числе требование по учету финансовых, качественных факторов, возможности государственной или поддержки на уровне группы) и их максимальному весу в определении финального PD;

      методологии калибровки модели на основе наблюдаемых уровней кредитного обесценения (калибровки модели на основании фактической статистики уровней кредитного обесценения);

      разработке и учету макро-сценариев, методологии расчета и применения матриц миграций;

      разработке валидной кредитной шкалы, совместимой с кредитными шкалами ведущих рейтинговых агентств;

      расчету разных типов PD (при первоначальном признании, двенадцатимесячный, на весь срок жизни (lifetime PD), в момент времени (PIT PD) и циклический (TTC PD);

      расчету модели PD по финансовым гарантиям;

      оценке годового PD путем использования годовых данных по наблюдаемому уровню дефолтов либо альтернативных подходов, основанных на достоверном статистическом анализе.

      В рамках разработки модели требуется:

      при применении скоринговой модели расчет скорингового балла по каждому из заемщиков выборки для разработки;

      при применении скоринговой модели калибровка модели, то есть перевод скорингового балла в значение PD с использованием моделей наблюдаемого исторического уровня кредитного обесценения по портфелю;

      разработка модели учета макроэкономической ситуации и перевода TTC PD в PIT PD;

      оценивать годовой PD путем либо использования годовых данных по наблюдаемому уровню дефолтов, либо альтернативных подходов, основанных на достоверном статистическом анализе;

      предусмотреть выбор актуального объема исторических данных по наблюдаемому уровню дефолтов при разработке модели и калибровку PIT значений на основе ожидаемых макропоказателей;

      установление минимальной границы PD для резидентов Республики Казахстан, соответствующей PD Республики Казахстан, за исключением статистических обоснованных случаев.

      Банк обеспечивает автоматический расчет во внутренних системах банка всех риск-метрик (PD, LGD, EAD), провизий, а также определение событий значительного увеличения кредитного риска, событий, являющихся объективными подтверждениями обесценения по МСФО, категорий обесценения.

      Банк обеспечивает хранение в системах не менее 5 (пяти) лет после погашения займа (или) внебалансового обязательства следующих данных (но не ограничиваясь):

      результаты прохождения или не прохождения SPPI теста;

      классификация финансового инструмента в соответствии с МСФО 9;

      события, являющиеся объективными подтверждениями обесценения (отдельное поле данных для каждого события по каждому заемщику и (или) обязательству);

      стадия обесценения заемщика;

      вероятности сценариев по методам "going-concern" и "gone-concern" для индивидуально-оцениваемых заемщиков;

      эффективная процентная ставка (первоначальная и актуальная процентные ставки);

      уровни дефолтов (по количеству заемщиков, обязательств и по сумме обязательств) в абсолютном и процентном выражениях;

      уровни возвратов (по сумме обязательств - отдельно с учетом выздоровлений и без учета выздоровлений) в абсолютном и процентном выражениях;

      уровни реструктуризаций (по количеству заемщиков, обязательств и по сумме обязательств - отдельно по реструктуризациям и отдельно по вынужденным реструктуризациям) в абсолютном и процентном выражениях;

      уровни выздоровлений (по количеству заемщиков, обязательств и по сумме обязательств) в абсолютном и процентном выражениях;

      уровни списаний (по сумме обязательств - отдельно по частичным и отдельно по полным списаниям) в абсолютном и процентном выражениях;

      значения PD (для каждого заемщика и (или) обязательства с момента выдачи и в течение всего срока действия займа и (или) внебалансового обязательства);

      значения двенадцатимесячного PD и lifetime PD на момент признания и на каждый месяц в течение срока займа и (или) внебалансового обязательства;

      значения LGD (включая значение LGD для каждого заемщика и (или) обязательства) с момента выдачи займа и (или) внебалансового обязательства (но не ранее даты внедрения МСФО 9) и на каждый месяц в течение срока действия займа и (или) внебалансового обязательства;

      значения EAD (включая значение EAD для каждого заемщика и (или) обязательства) с момента выдачи займа и (или) внебалансового обязательства (но не ранее даты внедрения МСФО 9) и на каждый месяц в течение срока действия займа и (или) внебалансового обязательства;

      кредитные убытки (включая значения ожидаемых кредитных убытков для каждого заемщика и (или) обязательства) с момента выдачи займа и (или) внебалансового обязательства (но не ранее даты внедрения МСФО 9) и на каждый месяц в течение срока действия займа и (или) внебалансового обязательства;

      значения коэффициентов риск-взвешивания (RWA) (включая значения RWA для каждого заемщика и (или) обязательства) с момента выдачи займа и (или) внебалансового обязательства (но не ранее даты внедрения МСФО 9) и на каждый месяц в течение срока действия займа и (или) внебалансового обязательства;

      коэффициенты кредитной конверсии;

      суммы балансовых и внебалансовых обязательств заемщика (за последние 5 (пять) лет);

      списанные займы заемщика (за последние 5 (пять) лет);

      итоговое значение провизий (на уровне заемщика и на уровне обязательства);

      привязка к БИН или ИИН и внутренним уникальным идентификаторам (если они отличаются от БИН или ИИН) заемщика и займа и (или) внебалансового обязательства;

      привязка к БИН или ИИН и внутренним уникальным идентификаторам (если они отличаются от БИН или ИИН) всех созаемщиков и гарантов;

      привязка к уникальному идентификатору группы связанных заемщиков в соответствии с внутренними документами банка;

      привязка к БИН или ИИН участников группы связанных заемщиков в соответствии с внутренними документами банка;

      финансовые показатели заемщиков, требуемые для определения стадии обесценения и расчета провизий;

      признак принадлежности субъекта к категории предпринимательства согласно Предпринимательскому кодексу Республики Казахстан;

      флаг принадлежности к списку лиц, связанных с банком особыми отношениями;

      флаг реструктуризации и (или) вынужденной реструктуризации;

      все даты проведения реструктуризаций по займу и заемщику по займам в данном банке.

      Системы банка фиксируют и сохраняют в системах факт события значительного увеличения кредитного риска и события, являющегося объективным подтверждением обесценения по МСФО для всех заемщиков, их балансовых и внебалансовых обязательств и портфелей банка;

      8) наличие процедуры валидации моделей оценки кредитного риска.

      В целях обеспечения адекватности оценки кредитного риска с применением моделей банк регламентирует процессы их валидации, проведения бэк-тестинга, допустимые уровни отклонений от запланированного уровня рисков. В случае отклонения от запланированного уровня рисков банк разрабатывает план корректирующих мер.

      Валидация осуществляется посредством одного или нескольких следующих методов:

      проверка дискриминационной способности модели;

      оценка прогнозной точности модели;

      анализ миграции рейтингов;

      сравнительный анализ рейтингов.

      Валидация осуществляется не реже 1 (одного) раза в 3 (три) года независимым подразделением банка либо с привлечением независимой третьей стороны. Частота проведения валидации зависит от текущей рыночной ситуации, стратегии, объема активов, уровня сложности операций банка, увеличивается в случае существенных изменений в экономике или во внутренних процессах кредитования банка. Результаты валидации предоставляются комитету по вопросам управления рисками.

      Внутренняя валидация скоринговых моделей проводится независимым подразделением банка не реже 1 (одного) раза в 1 (один) год.

      Внутренняя валидация скоринговых моделей проводится независимым подразделением банка при формализации во внутренних документах банка полного процесса валидации, включая, но не ограничиваясь, детально описанный процесс валидации параметров, используемых в расчете провизий (участники, периметр проверки, области проверки, критерии подготовки суждений, формат представления результатов, сроки).

      Независимое подразделение банка, ответственное за валидацию, формирует заключение по каждому проверенному параметру с описанием процесса проверки, раскрытием результатов и степени значимости.

      Результаты валидации с подробным обоснованием предоставляются комитету по вопросам управления рисками.

      По результатам рассмотрения результатов валидации комитет по вопросам управления рисками составляет протокол, включающий заключение по вопросу необходимости или отсутствия необходимости внесения изменений в модель.

      В рамках валидации модели требуется провести, в том числе:

      проверку соответствия модели регуляторным требованиям;

      бэк-тестинг модели для определения точности предсказаний модели (проверка точности модели на выборках, отличных от той, на которой модель разрабатывалась). Банк осуществляет проверку релевантности модели на основе наиболее поздних наблюдений;

      проверку глубины и качества данных, использованных при разработке моделей. В рамках проверки необходимо удостовериться эконометрическими тестами в достаточности выборки для последующего моделирования;

      проверку модели на соответствие другим моделям оценки риск-метрик;

      9) применение адекватных и обоснованных экспертных оценок при осуществлении оценки кредитного риска.

      В ситуациях, когда необходимо применение экспертных оценок, банк обеспечивает:

      регламентированный процесс применения экспертных оценок, с указанием лимитов применения таких оценок;

      достаточный уровень компетенции работников, проводящих экспертную оценку;

      единообразный подход в применении экспертных оценок. При одинаковых условиях экспертные оценки не имеют значительных отклонений;

      экспертная оценка осуществляется на основе обоснованных и задокументированных допущений, с применением должной осторожности.

      Применение банком экспертных оценок с учетом исторических данных дополняется анализом текущей рыночной и экономической ситуацией, в частности (по применимости):

      изменениями в процессах предоставления займов, стандартов и практик принятия решений, возвратов, списаний;

      изменениями внешних и внутренних экономических факторов, бизнес среды, с учетом динамики;

      изменениями уровня неработающих и реструктурированных займов;

      появлением новых сегментов рынка и продуктов;

      изменениями концентрации кредитного риска;

      10) наличие необходимых инструментов, включая совокупность инструментов хранения данных, обеспечивающую полную и достоверную информацию о займах (включая дебиторскую задолженность и условные обязательства), а также иных операциях, которым присущ кредитный риск, которые позволяют корректно оценить уровень кредитного риска.

      Банк осуществляет кредитное администрирование в соответствии с процедурами, которые включают, но не ограничиваются следующим:

      проверка соответствия представленных кредитных документов условиям предоставления кредитов;

      проверка соответствия кредитных договоров принятым решениям;

      формирование и ведение кредитного досье.

      Допускается формирование кредитного досье (части кредитного досье) в электронном виде. Кредитное досье содержит (включая, но не ограничиваясь):

      документы по идентификации заемщика:

      к данной группе относятся документы, удостоверяющие личность физического лица, документы, связанные с образованием юридического лица (с раскрытием конечных собственников-физических лиц, владеющих прямо или косвенно десятью и более процентами акций или долей участия, за исключением случаев, установленных пунктом 3 статьи 8-1 Закона о банках), подтверждением его правосубъектности, а также документы, подтверждающие полномочия лиц, действующих от имени заемщика и уполномоченные подписывать кредитную и залоговую документацию от имени заемщика.

      Документация, относящаяся к определению целевого использования (за исключением овердрафтов, потребительских кредитов без подтверждения целевого использования совокупной суммой менее 0,2 (ноль целых два десятых) процента от собственного капитала банка и кредитов на цели пополнения оборотных средств совокупной суммой менее 0,2 (ноль целых два десятых) процента от собственного капитала банка, синдицированных займов с участием банков-нерезидентов Республики Казахстан):

      к данной группе относятся документы и информация по сделке, в целях совершения которой запрашивается финансирование (включая первоначальные цели финансирования в случае реструктуризации и (или) рефинансирования), в том числе по крупным заемщикам:

      документы, подтверждающие цель использования займа, в том числе для юридических лиц - договоры поставки, купли-продажи, внешнеторговые контракты;

      для юридического лица, сумма займов и условных обязательств по которому превышает, для банков, размер собственного капитала которых превышает 100 (сто) миллиардов тенге - 0,1 (ноль целых одна десятая) процента от собственного капитала банка, для банков, размер собственного капитала которых не превышает 100 (сто) миллиардов тенге - 0,2 (ноль целых две десятые) процента от собственного капитала банка - технико-экономическое обоснование выдачи займа, характеризующее сроки окупаемости и уровень рентабельности кредитуемой сделки, либо бизнес-план заемщика, который отражает информацию об описании деятельности с указанием целей использования займа, рынки сбыта и маркетинговую стратегию заемщика, оценку рисков и управления ими, детализированный по годам финансовый план (финансовые показатели реализации бизнес-плана по годам, источники и объем финансирования бизнес-плана и погашения займа), смету доходов (расходов) (для займов, связанных с инвестиционными целями, стартап проектов или займов, основным источником погашения которых планируются поступления от реализации товаров и (или) услуг, приобретенных за счет кредитных средств).

      Для целей настоящего пункта:

      под кредитом на пополнение оборотных средств понимается кредит, предоставленный для финансирования текущих производственных процессов;

      под потребительским кредитом понимается кредит, предоставленный физическому лицу или индивидуальному предпринимателю без образования юридического лица и соответствующий следующим критериям:

      выдача кредита не связана с целью финансирования предпринимательской деятельности и предполагается, что кредит не будет использован заемщиком для осуществления предпринимательской деятельности;

      кредит планируется направить на приобретение товаров длительного пользования (жилой недвижимости, автомобилей, бытовой техники, мебели и иное) и (или) оплату различных услуг (образовательных, туристических, медицинских, ремонтно-строительных и иное) и (или) прочие покупки и цели (рефинансирование займа в другом банке (в случае если ранее полученный заем связан с потребительскими целями), мобильные телефоны, продукты питания и иное);

      получатель кредита имеет постоянный источник дохода (заработная плата, пенсия, пособия, дивиденды от ценных бумаг, доходы от сдачи в аренду недвижимости и другие доходы), объективно позволяющий ему обслуживать обязательства перед банком по полученному кредиту, подтвержденный в порядке, определенном внутренними документами банка.

      Документы необходимые для анализа финансового состояния клиента и качества обеспечения:

      к данной группе документов относятся все документы, на основании которых проводится анализ финансового состояния заемщика и отражающие основные экономические показатели деятельности заемщика, а также документы, подтверждающие наличие, качество, размер принимаемого обеспечения, которые включают (но не ограничиваясь):

      документы, подтверждающие полномочия лица, уполномоченного подписывать залоговую документацию;

      отчет оценщика об оценке недвижимого имущества;

      заключение подразделения залоговой службы по адекватности оценки залога оценщиком в соответствии с требованиями Правил и внутренними документами банка;

      документы, подтверждающие права на объект залога;

      копию договора о залоге, содержащего отметку о его регистрации в уполномоченных регистрирующих органах.

      Документация, необходимая для проведения кредитного мониторинга. К данной группе относится документация, формируемая подразделениями банка в ходе ведения займа или необходимая для подтверждения периодического кредитного мониторинга, а также процедуры актуализации сведений о заемщиках (контрагентах) для целей управления кредитным риском;

      11) наличие и функционирование системы управленческой информации.

      Банк разрабатывает формы управленческой отчетности, которые, включают, но не ограничиваясь, следующую информацию:

      о кредитном портфеле и его качестве, представленную в том числе в динамике его изменений;

      о размере (уровне) подверженности кредитному риску, в том числе включая оценку приближения совокупной подверженности к установленным в банке лимитам по различным видам кредитов (предлимитный подход);

      о подверженности кредитному риску в отношении группы связанных заемщиков и динамике ее изменения;

      о концентрации кредитного риска крупнейших заемщиков (контрагентов) и заемщиков (контрагентов), связанных с банком особыми отношениями, в том числе с акционерами банка, и динамике его изменения;

      о внутренних рейтингах заемщиков (контрагентов) и динамике их изменения, о мониторинге качества кредитов по рейтингам заемщиков (контрагентов) и его периодичность;

      о размере провизий и оценке уровня адекватности провизий;

      о реструктурируемых, рефинансируемых и проблемных кредитах;

      о мониторинге и контроле за соблюдением лимитов;

      об отклонениях от политики и лимитов.".

  Приложение 1 к Перечню
нормативных правовых актов
Республики Казахстан
по вопросам регулирования
банковской деятельности,
в которые вносятся изменения
  Приложение 5
к Нормативным значениям
и методикам расчетов
пруденциальных нормативов
и иных обязательных
к соблюдению норм и лимитов,
размеру капитала банка

Таблица активов банка, взвешенных по степени кредитного риска вложений

Наименование статей

Степень риска в процентах

I группа

1.

Наличные тенге

0

2.

Наличная иностранная валюта стран, имеющих суверенный рейтинг не ниже "АА-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств

0

3.

Аффинированные драгоценные металлы

0

4.

Займы, предоставленные Правительству Республики Казахстан

0

5.

Займы, предоставленные центральным правительствам стран, имеющих суверенный рейтинг не ниже "АА-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств

0

6.

Займы, предоставленные Национальному Банку Республики Казахстан

0

7.

Займы, предоставленные центральным банкам стран с суверенным рейтингом не ниже "АА-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтингом аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств

0

8.

Займы, предоставленные международным финансовым организациям с долговым рейтингом не ниже "АА-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтингом аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств

0

9.

Займы, предоставленные акционерному обществу "Фонд национального благосостояния "Самрук-Қазына"

0

10.

Вклады в Национальном Банке Республики Казахстан и иные требования к Национальному Банку Республики Казахстан

0

11.

Вклады в центральных банках стран с суверенным рейтингом не ниже "АА-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтингом аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств

0

12.

Вклады в международных финансовых организациях с долговым рейтингом не ниже "АА-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтингом аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств, вклады в Евразийском Банке Развития в национальной валюте Республики Казахстан

0

13.

Дебиторская задолженность Правительства Республики Казахстан

0

14.

Дебиторская задолженность местных исполнительных органов Республики Казахстан по налогам и другим платежам в бюджет

0

15.

Государственные ценные бумаги Республики Казахстан, выпущенные Правительством Республики Казахстан и Национальным Банком Республики Казахстан

0

16.

Государственные ценные бумаги Республики Казахстан, выпущенные местными исполнительными органами городов Астаны, Алматы и Шымкента

0

17.

Ценные бумаги, выпущенные акционерным обществом "Банк Развития Казахстана" в соответствии с Законом Республики Казахстан "О рынке ценных бумаг", акционерными обществами "Фонд национального благосостояния "Самрук-Қазына", "Национальный управляющий холдинг "Байтерек", "Фонд проблемных кредитов", а также ценные бумаги, выпущенные Евразийским Банком Развития и номинированные в национальной валюте Республики Казахстан

0

18.

Ценные бумаги, выпущенные юридическим лицом, осуществляющим выкуп ипотечных займов физических лиц, не связанных с предпринимательской деятельностью, 100 (сто) процентов акций которого принадлежат Национальному Банку Республики Казахстан

0

19.

Ценные бумаги, имеющие статус государственных, выпущенные центральными правительствами иностранных государств, суверенный рейтинг которых не ниже "АА-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств

0

20.

Ценные бумаги, выпущенные международными финансовыми организациями, имеющими долговой рейтинг не ниже "АА-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств

0

21.

Требования по открытым корреспондентским счетам к банкам, имеющим долгосрочный рейтинг не ниже "ВВВ" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств

0

22.

Начисленное вознаграждение по активам, включенным в І группу риска

0

II группа

23.

Наличная иностранная валюта стран, имеющих суверенный рейтинг ниже "АА-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств, и стран, не имеющих соответствующей рейтинговой оценки

20

24.

Займы, предоставленные центральным правительствам стран, имеющих суверенный рейтинг от "А+" до "А-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств

20

25.

Займы, предоставленные центральным банкам стран, имеющих суверенный рейтинг от "А+" до "А-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств

20

26.

Займы, предоставленные международным финансовым организациям, имеющим долговой рейтинг от "А+" до "А-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств

20

27.

Займы, предоставленные местным исполнительным органам Республики Казахстан

20

28.

Займы, предоставленные местным органам власти стран, имеющих суверенный рейтинг не ниже "АА-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств

20

29.

Займы, предоставленные организациям, имеющим долговой рейтинг не ниже "АА-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств

20

30.

Вклады в центральных банках стран, имеющих суверенный рейтинг от "А+" до "А-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств

20

31.

Вклады в международных финансовых организациях, имеющих долговой рейтинг от "А+" до "А-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств

20

32.

Вклады в организациях, имеющих долговой рейтинг не ниже "АА-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств

20

33.

Дебиторская задолженность местных исполнительных органов Республики Казахстан, за исключением дебиторской задолженности, отнесенной к І группе риска

20

34.

Дебиторская задолженность организаций, имеющих долговой рейтинг не ниже "АА-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств

20

35.

Ценные бумаги, имеющие статус государственных, выпущенные центральными правительствами стран, имеющих суверенный рейтинг от "А+" до "А-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств

20

36.

Ценные бумаги, выпущенные международными финансовыми организациями, имеющими долговой рейтинг от "А+" до "А-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств

20

37.

Государственные ценные бумаги, выпущенные местными исполнительными органами Республики Казахстан, за исключением государственных ценных бумаг, выпущенных местными исполнительными органами городов Астаны, Алматы и Шымкента

20

38.

Ценные бумаги, выпущенные местными органами власти стран, суверенный рейтинг которых не ниже "АА-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств

20

39.

Ценные бумаги, выпущенные организациями, имеющими долговой рейтинг не ниже "АА-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств

20

40.

Позиции секьюритизации, удерживаемые банком на балансе и имеющие кредитный рейтинг от "ААА" до "АА-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств или рейтинговую оценку от "kzAAA" до "kzAA-" по национальной шкале агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня по национальной шкале одного из других рейтинговых агентств

20

41.

Начисленное вознаграждение по активам, включенным во II группу риска

20

III группа

42.

Неаффинированные драгоценные металлы

50

43.

Займы, предоставленные центральным правительствам стран, имеющих суверенный рейтинг от "ВВВ+" до "ВВВ-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств

50

44.

Займы, предоставленные центральным банкам стран, имеющих суверенный рейтинг от "ВВВ+" до "ВВВ-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств

50

45.

Займы, предоставленные международным финансовым организациям, имеющим долговой рейтинг от "ВВВ+" до "ВВВ-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств

50

46.

Займы, предоставленные местным органам власти стран, имеющих суверенный рейтинг не ниже от "А+" до "А-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств

50

47.

Займы, предоставленные организациям, имеющим долговой рейтинг от "А+" до "А-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств

50

48.

Ипотечные жилищные займы (за исключением займов, выданных физическим лицам, указанных в строках 77, 79 и 80 настоящей таблицы), соответствующие следующему условию: отношение суммы предоставленного ипотечного жилищного займа к стоимости залога не превышает 50 (пятидесяти) процентов включительно от стоимости залога

35

49.

Ипотечные жилищные займы, а также вознаграждения по ним, соответствующие условиям для выкупа, установленным юридическим лицом, осуществляющим выкуп ипотечных займов физических лиц, не связанных с предпринимательской деятельностью, 100 (сто) процентов акций которого принадлежат Национальному Банку

35

50.

Требования по ипотечным жилищным займам, переуступленным юридическому лицу, осуществляющему выкуп ипотечных займов физических лиц, не связанных с предпринимательской деятельностью, 100 (сто) процентов акций которого принадлежат Национальному Банку Республики Казахстан

35

51.

Ипотечные жилищные займы (за исключением займов выданных физическим лицам, указанных в строках 77, 79 и 80 настоящей таблицы), соответствующие следующему условию: отношение суммы предоставленного ипотечного жилищного займа к стоимости залога находится в пределах от 51 (пятидесяти одного) процента до 85 (восьмидесяти пяти) процентов включительно от стоимости залога

50

52.

Прочие ипотечные жилищные займы (за исключением займов, выданных физическим лицам, указанных в строках 77, 79 и 80 настоящей таблицы)

100

53.

Займы с просроченной задолженностью по основному долгу и (или) начисленному вознаграждению свыше 90 (девяноста) календарных дней, предоставленные резидентам Республики Казахстан (за исключением ипотечных жилищных займов и займов, указанных в строках 76, 77, 78, 79 и 80 настоящей таблицы, а также беззалоговых потребительских займов, выданных физическим лицам) по которым сформировано менее 35 (тридцати пяти) процентов провизий (резервов) согласно международным стандартам финансовой отчетности от непогашенной части займов

100

54.

Займы с просроченной задолженностью по основному долгу и (или) начисленному вознаграждению свыше 90 (девяноста) календарных дней, предоставленные резидентам Республики Казахстан (за исключением ипотечных жилищных займов и займов, указанных в строках 76, 77, 78, 79 и 80 настоящей таблицы, а также беззалоговых потребительских займов, выданных физическим лицам), по которым сформировано более 35 (тридцати пяти) процентов и менее 50 (пятидесяти) процентов провизий (резервов) согласно международным стандартам финансовой отчетности от непогашенной части займов

75

55.

Займы с просроченной задолженностью по основному долгу и (или) начисленному вознаграждению свыше 90 (девяноста) календарных дней, предоставленные резидентам Республики Казахстан (за исключением ипотечных жилищных займов и займов, указанных в строках 76, 77, 78, 79 и 80 настоящей таблицы, а также беззалоговых потребительских займов, выданных физическим лицам), по которым сформировано более 50 (пятидесяти) процентов провизий (резервов) согласно международным стандартам финансовой отчетности от непогашенной части займов

50

56.

Займы, предоставленные субъектам, отнесенным к малому или среднему предпринимательству согласно Предпринимательскому кодексу Республики Казахстан, соответствующие следующим критериям: 1) сумма займа не превышает 500 (пятьсот) миллионов тенге или 0,2 (ноль целых две десятых) процента от собственного капитала; 2) валюта займа - тенге

с 1 июня 2024 года по 31 декабря 2025 года – 50
с 1 января 2026 года – 75

57.

Займы, выданные юридическим лицам в тенге в рамках синдицированного финансирования

с 1 июня 2024 года по 31 декабря 2025 года включительно - 50

58.

Вклады в центральных банках стран, имеющих суверенный рейтинг от "ВВВ+" до "ВВВ-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств

50

59.

Вклады в международных финансовых организациях, имеющих долговой рейтинг от "ВВВ+" до "ВВВ-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств

50

60.

Вклады в организациях, имеющих долговой рейтинг от "А+" до "А-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств

50

61.

Дебиторская задолженность организаций, имеющих долговой рейтинг от "А+" до "А-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств

50

62.

Ценные бумаги, имеющие статус государственных, выпущенные центральными правительствами стран, имеющих суверенный рейтинг от "ВВВ+" до "ВВВ-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств

50

63.

Ценные бумаги, выпущенные международными финансовыми организациями, имеющими долговой рейтинг от "ВВВ+" до "ВВВ-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств

50

64.

Ценные бумаги, выпущенные местными органами власти стран, имеющих суверенный рейтинг от "А+" до "А-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств

50

65.

Ценные бумаги, выпущенные организациями, имеющими долговой рейтинг от "А+" до "А-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств

50

66.

Ценные бумаги, выпущенные субъектами, отнесенными к малому или среднему предпринимательству согласно Предпринимательскому кодексу Республики Казахстан, включенные в сектор "Долговые ценные бумаги" площадки "Основная" либо "Альтернативная" официального списка акционерного общества "Казахстанская фондовая биржа", имеющие гарантию акционерного общества "Фонд развития предпринимательства "ДАМУ" и (или) акционерного общества "Банк Развития Казахстана", сумма которой покрывает не менее 50 (пятидесяти) процентов номинальной стоимости данных ценных бумаг, и соответствующие следующим критериям:
1) объем инвестиций в один выпуск ценных бумаг эмитента не превышает 0,02 (ноль целых две сотых) процента от собственного капитала;
2) валюта выпуска ценных бумаг – тенге.

50

67.

Позиции секьюритизации, удерживаемые банком на балансе и имеющие кредитный рейтинг от "А+" до "А-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств или рейтинговую оценку от "kzA+" до "kzA-" по национальной шкале агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня по национальной шкале одного из других рейтинговых агентств

50

68.

Требования по открытым корреспондентским счетам к банкам-резидентам Республики Казахстан, имеющим долговой рейтинг от "ВВВ-" до "ВВ-" (включительно) агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств, или банку-нерезиденту Республики Казахстан, имеющему долговой рейтинг от "ВВВ-" до "ВВ+" (включительно) агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств

50

69.

Требования к акционерному обществу "Казахстанская фондовая биржа"

50

70.

Начисленное вознаграждение по активам, включенным в III группу риска (за исключением начисленных вознаграждений по активам, указанных в строках 49 и 50 настоящей таблицы)

50

IV группа

71.

Займы, предоставленные центральным правительствам стран, имеющих суверенный рейтинг от "ВВ+" до "В-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств, и стран, не имеющих соответствующей рейтинговой оценки

100

72.

Займы, предоставленные центральным банкам стран, имеющих суверенный рейтинг от "ВВ+" до "В-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств, и стран, не имеющих соответствующей рейтинговой оценки

100

73.

Займы, предоставленные международным финансовым организациям, имеющим долговой рейтинг от "ВВ+" до "В-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств, и международным финансовым организациям, не имеющим соответствующей рейтинговой оценки

100

74.

Займы, предоставленные местным органам власти стран, имеющих долговой рейтинг от "ВВВ+" до "ВВ-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств, и стран, не имеющих соответствующей рейтинговой оценки

100

75.

Займы, предоставленные организациям-резидентам Республики Казахстан, имеющим долговой рейтинг ниже "А-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств, организациям-резидентам Республики Казахстан, не имеющим соответствующей рейтинговой оценки, и организациям-нерезидентам, имеющим долговой рейтинг от "ВВВ+" до "ВВ-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств

100

76.

Займы, выданные с 1 января 2016 года и предоставленные на срок более 1 (одного) года в иностранной валюте организациям-резидентам Республики Казахстан, имеющим долговой рейтинг ниже "А-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств, организациям-резидентам Республики Казахстан, не имеющим соответствующей рейтинговой оценки, и организациям-нерезидентам Республики Казахстан, имеющим долговой рейтинг от "ВВВ+" до "ВВ-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств, и не имеющим соответствующей валютной выручки, и (или) валютные риски которых не покрыты соответствующими инструментами хеджирования со стороны заемщика

200

77.

Займы, предоставленные физическим лицам до 1 января 2016 года, в том числе потребительские займы, за исключением отнесенных к III группе риска

100

78.

Займы, выданные с 1 января 2016 года и предоставленные на срок более 1 (одного) года в иностранной валюте физическим лицам, в том числе потребительские займы, за исключением отнесенных к III группе риска, и не имеющим соответствующей валютной выручки и (или) валютные риски которых не покрыты соответствующими инструментами хеджирования со стороны заемщика

200

79.

Необеспеченные займы, выданные физическим лицам с 1 января 2016 года по 31 декабря 2019 года, в том числе потребительские займы, соответствующие одному из следующих критериев, рассчитываемых банком:
с 1 января 2017 года по 31 декабря 2019 года ежемесячно при мониторинге займов:
1) уровень коэффициента долговой нагрузки заемщика, рассчитанного в соответствии с главой 9 Нормативных значений и методик расчетов пруденциальных нормативов и иных обязательных к соблюдению норм и лимитов, размера капитала банка, установленных постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 13 сентября 2017 года № 170 (зарегистрированным в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 15886), с использованием для расчета среднего ежемесячного дохода заемщика - физического лица выписки из единого накопительного пенсионного фонда с индивидуального пенсионного счета за последние 6 (шесть) месяцев или информации о получении заемщиком заработной платы через платежные карточки банка в течение 6 (шести) последовательных месяцев, предшествующих дате обращения заемщика, превышает 0,35; 2) просрочка платежей по задолженности по любому действующему или закрытому займу и (или) вознаграждению по нему за последние 24 (двадцать четыре) месяца, предшествующие дате выдачи, составляет более 60 (шестидесяти) календарных дней либо допускалась просрочка платежей более 3 (трех) раз сроком более 30 (тридцати) календарных дней;
3) при ежемесячном мониторинге займов отсутствует информация для расчета, указанная в подпункте 1) или 2) настоящей строки. В случае отсутствия у банка информации, предусмотренной в одном из вышеуказанных подпунктов настоящей строки, займы, выданные физическим лицам, признаются необеспеченными и взвешиваются по степени кредитного риска, согласно настоящей строке

150

80.

Прочие займы, выданные физическим лицам с 1 января 2016 года, в том числе потребительские займы (за исключением ипотечных жилищных займов, займов физическим лицам, указанных в строке 79 настоящей таблицы и беззалоговых потребительских займов, указанных в приложении 5-1 к Нормативам)

100

81.

Вклады в центральных банках стран, имеющих суверенный рейтинг от "ВВ+" до "В-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств, и стран, не имеющих соответствующей рейтинговой оценки

100

82.

Вклады в международных финансовых организациях, имеющих долговой рейтинг от "ВВ+" до "В-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств, и международных финансовых организациях, не имеющих соответствующей рейтинговой оценки

100

83.

Вклады в организациях-резидентах Республики Казахстан, имеющих долговой рейтинг ниже "А-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств, организациях-резидентах Республики Казахстан, не имеющих соответствующей рейтинговой оценки, и организациях-нерезидентах Республики Казахстан, имеющих долговой рейтинг от "ВВВ+" до "ВВ-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств

100

84.

Дебиторская задолженность организаций-резидентов Республики Казахстан, имеющих долговой рейтинг ниже "А-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств, организаций-резидентов Республики Казахстан, не имеющих соответствующей рейтинговой оценки, и организаций-нерезидентов Республики Казахстан, имеющих долговой рейтинг от "ВВВ+" до "ВВ-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств

100

85.

Дебиторская задолженность физических лиц

100

86.

Ценные бумаги, имеющие статус государственных, выпущенные центральными правительствами стран, имеющих суверенный рейтинг от "ВВ+" до "В-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств, и стран, не имеющих соответствующей рейтинговой оценки

100

87.

Ценные бумаги, выпущенные местными органами власти стран, имеющих суверенный рейтинг от "ВВВ+" до "ВВ-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств, и стран, не имеющих соответствующей рейтинговой оценки

100

88.

Ценные бумаги, выпущенные международными финансовыми организациями, имеющими долговой рейтинг от "ВВ+" до "В-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств, и международными финансовыми организациями, не имеющими соответствующей рейтинговой оценки

100

89.

Ценные бумаги, выпущенные организациями-резидентами, имеющими долговой рейтинг ниже "А-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств, организациями-резидентами Республики Казахстан, не имеющими соответствующей рейтинговой оценки, и организациями-нерезидентами Республики Казахстан, имеющими долговой рейтинг от "ВВВ+" до "ВВ-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств

100

90.

Позиции секьюритизации, удерживаемые банком на балансе, и имеющие кредитный рейтинг от "ВВВ+" до "ВВВ-"агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств, или рейтинговую оценку от "kzBBB+" до "kzBBB-" по национальной шкале агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня по национальной шкале одного из других рейтинговых агентств

100

91.

Требования по открытым корреспондентским счетам к банкам-резидентам Республики Казахстан, имеющим долговой рейтинг ниже "ВВ-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств, или банку-нерезиденту Республики Казахстан, имеющему долговой рейтинг ниже "ВВ+" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств

100

92.

Начисленное вознаграждение по активам, включенным в IV группу риска

100

93.

Расчеты по платежам

100

94.

Основные средства

100

95.

Материальные запасы

100

96.

Предоплата суммы вознаграждения и расходов

100

V группа

97.

Инвестиции банка в акции (доли участия в уставном капитале), бессрочные финансовые инструменты, субординированный долг юридических лиц, финансовая отчетность которых консолидируется при составлении финансовой отчетности банка в соответствии с международными стандартами финансовой отчетности

100

98.

Сумма всех инвестиций банка, каждая из которых составляет менее 10 (десяти) процентов от выпущенных акций (долей участия в уставном капитале) юридического лица, финансовая отчетность которого не консолидируется при составлении финансовой отчетности банка, не превышающая 10 (десяти) процентов основного капитала

100

99.

Сумма инвестиций банка в простые акции финансовой организации, в которой банк имеет 10 (десять) и более процентов от выпущенных акций (долей участия в уставном капитале), и часть отложенных налоговых активов, признанных в отношении вычитаемых временных разниц, в совокупности не превышающая 17,65 (семнадцать целых шестьдесят пять сотых) процентов разницы основного капитала банка после применения регуляторных корректировок, указанных в пункте 10 Нормативов, и суммы, подлежащей к вычету из основного капитала, указанной в абзацах третьем, четвертом и пятом пункта 11 Нормативов

250

100.

Инвестиции в акции (доли участия в уставном капитале), не превышающие 15 (пятнадцати) процентов от величины собственного капитала организаций (резидентов и нерезидентов Республики Казахстан): оказывающих услуги по предоставлению возможности оказания финансовых и (или) платежных услуг с использованием искусственного интеллекта, блокчейн и других инновационных технологий, оказывающих услуги по предоставлению возможности совершения сделок по оказанию финансовых услуг между финансовыми организациями или эмитентами и потребителями финансовых услуг с использованием информационной системы посредством сети Интернет, осуществляющих разработку, реализацию, поддержку программного обеспечения, используемого в деятельности финансовых организаций, в том числе для автоматизации их деятельности

150

101.

Инвестиции в акции (доли участия в уставном капитале), превышающие 15 (пятнадцать) процентов от величины собственного капитала организаций (резидентов и нерезидентов Республики Казахстан): оказывающих услуги по предоставлению возможности оказания финансовых и (или) платежных услуг с использованием искусственного интеллекта, блокчейн и других инновационных технологий, оказывающих услуги по предоставлению возможности совершения сделок по оказанию финансовых услуг между финансовыми организациями или эмитентами и потребителями финансовых услуг с использованием информационной системы посредством сети Интернет, осуществляющих разработку, реализацию, поддержку программного обеспечения, используемого в деятельности финансовых организаций, в том числе для автоматизации их деятельности

1250

102.

Займы, предоставленные центральным правительствам стран, имеющих суверенный рейтинг ниже "В-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств

150

103.

Займы, предоставленные центральным банкам стран, имеющих суверенный рейтинг ниже "В-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств

150

104.

Займы, предоставленные международным финансовым организациям, имеющим долговой рейтинг ниже "В-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств

150

105.

Займы, предоставленные местным органам власти стран, имеющих суверенный рейтинг ниже "ВВ-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств

150

106.

Займы, предоставленные организациям-нерезидентам, имеющим долговой рейтинг ниже "ВВ-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств, и организациям-нерезидентам, не имеющим соответствующей рейтинговой оценки

150

107.

Займы, выданные с 1 января 2016 года и предоставленные на срок более 1 (одного) года в иностранной валюте организациям-нерезидентам Республики Казахстан, имеющим долговой рейтинг ниже "ВВ-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств, и организациям-нерезидентам Республики Казахстан, не имеющим соответствующей рейтинговой оценки, и не имеющим соответствующей валютной выручки и (или) валютные риски которых не покрыты соответствующими инструментами хеджирования со стороны заемщика

200

108.

Займы, предоставленные нерезидентам Республики Казахстан, являющимся юридическими лицами, зарегистрированными на территории нижеуказанных иностранных государств, или их гражданами:
1) Княжество Андорра;
2) Соединенные Штаты Америки (только в части территорий Американских Виргинских островов, острова Гуам и содружества Пуэрто-Рико);
3) Государство Антигуа и Барбуда;
4) Содружество Багамских островов;
5) Государство Барбадос;
6) Государство Бахрейн;
7) Государство Белиз;
8) Государство Бруней Даруссалам;
9) Объединенные Арабские Эмираты (только в части территории города Дубай);
10) Республика Вануату;
11) Республика Гватемала;
12) Государство Гренада;
13) Республика Джибути;
14) Доминиканская Республика;
15) Новая Зеландия (только в части территории островов Кука и Ниуэ);
16) Республика Индонезия;
17) Испания (только в части территории Канарских островов);
18) Республика Кипр;
19) Федеральная Исламская Республика Коморские Острова;
20) Республика Коста-Рика;
21) Китайская Народная Республика (только в части территорий специальных административных районов Аомынь (Макао) и Сянган (Гонконг);
22) Республика Либерия;
23) Княжество Лихтенштейн;
24) Республика Маврикий;
25) Малайзия (только в части территории анклава Лабуан);
26) Мальдивская Республика;
27) Республика Мальта;
28) Республика Маршалловы острова;
29) Княжество Монако;
30) Союз Мьянма;
31) Республика Науру;
32) Нидерланды (только в части территории острова Аруба и зависимых территорий Антильских островов);
33) Федеративная Республика Нигерия;
34) Португалия (только в части территории островов Мадейра);
35) Республика Палау;
36) Республика Панама;
37) Независимое Государство Самоа;
38) Республика Сейшельские острова;
39) Государство Сент-Винсент и Гренадины;
40) Федерация Сент-Китс и Невис;
41) Государство Сент-Люсия;
42) Королевство Тонга;
43) Соединенное Королевство Великобритании и Северной Ирландии (только в части следующих территорий):
Острова Ангилья;
Бермудские острова;
Британские Виргинские острова;
Гибралтар;
Каймановы острова;
Остров Монтсеррат;
Острова Теркс и Кайкос;
Остров Мэн;
Нормандские острова (острова Гернси, Джерси, Сарк, Олдерни);
44) Республика Филиппины;
45) Демократическая Республика Шри-Ланка

150

109.

Вклады в центральных банках стран, имеющих суверенный рейтинг ниже "В-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств

150

110.

Вклады в международных финансовых организациях, имеющих долговой рейтинг ниже "В-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств

150

111.

Вклады в организациях-нерезидентах, имеющих долговой рейтинг ниже "ВВ-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств, и организациях-нерезидентах Республики Казахстан, не имеющих соответствующей рейтинговой оценки

150

112.

Вклады в организациях-нерезидентах Республики Казахстан, зарегистрированных на территории нижеуказанных иностранных государств:
1) Княжество Андорра;
2) Соединенные Штаты Америки (только в части территорий Американских Виргинских островов, острова Гуам и содружества Пуэрто-Рико);
3) Государство Антигуа и Барбуда;
4) Содружество Багамских островов;
5) Государство Барбадос;
6) Государство Бахрейн;
7) Государство Белиз;
8) Государство Бруней Даруссалам;
9) Объединенные Арабские Эмираты
(только в части территории города Дубай);
10) Республика Вануату;
11) Республика Гватемала;
12) Государство Гренада;
13) Республика Джибути;
14) Доминиканская Республика;
15) Новая Зеландия (только в части территории островов Кука и Ниуэ);
16) Республика Индонезия;
17) Испания (только в части территории Канарских островов);
18) Республика Кипр;
19) Федеральная Исламская Республика Коморские Острова;
20) Республика Коста-Рика;
21) Китайская Народная Республика
(только в части территорий специальных административных районов
Аомынь (Макао) и Сянган (Гонконг);
22) Республика Либерия;
23) Княжество Лихтенштейн;
24) Республика Маврикий;
25) Малайзия (только в части территории анклава Лабуан);
26) Мальдивская Республика;
27) Республика Мальта;
28) Республика Маршалловы острова;
29) Княжество Монако;
30) Союз Мьянма;
31) Республика Науру;
32) Нидерланды (только в части территории острова Аруба
и зависимых территорий Антильских островов);
33) Федеративная Республика Нигерия;
34) Португалия (только в части территории островов Мадейра);
35) Республика Палау;
36) Республика Панама;
37) Независимое Государство Самоа;
38) Республика Сейшельские острова;
39) Государство Сент-Винсент и Гренадины;
40) Федерация Сент-Китс и Невис;
41) Государство Сент-Люсия;
42) Королевство Тонга;
43) Соединенное Королевство Великобритании и Северной Ирландии
(только в части следующих территорий):
Острова Ангилья;
Бермудские острова;
Британские Виргинские острова;
Гибралтар;
Каймановы острова;
Остров Монтсеррат;
Острова Теркс и Кайкос;
Остров Мэн;
Нормандские острова (острова Гернси, Джерси, Сарк, Олдерни);
44) Республика Филиппины;
45) Демократическая Республика Шри-Ланка

150

113.

Дебиторская задолженность организаций-нерезидентов Республики Казахстан, имеющих долговой рейтинг ниже "ВВ-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств, и организаций-нерезидентов, не имеющих соответствующей рейтинговой оценки

150

114.

Дебиторская задолженность организаций-нерезидентов Республики Казахстан, зарегистрированных на территории нижеуказанных иностранных государств:
1) Княжество Андорра;
2) Соединенные Штаты Америки
(только в части территорий Американских Виргинских островов,
острова Гуам и содружества Пуэрто-Рико);
3) Государство Антигуа и Барбуда;
4) Содружество Багамских островов;
5) Государство Барбадос;
6) Государство Бахрейн;
7) Государство Белиз;
8) Государство Бруней Даруссалам;
9) Объединенные Арабские Эмираты
(только в части территории города Дубай);
10) Республика Вануату;
11) Республика Гватемала;
12) Государство Гренада;
13) Республика Джибути;
14) Доминиканская Республика;
15) Новая Зеландия (только в части территории островов Кука и Ниуэ);
16) Республика Индонезия;
17) Испания (только в части территории Канарских островов);
18) Республика Кипр;
19) Федеральная Исламская Республика Коморские Острова;
20) Республика Коста-Рика;
21) Китайская Народная Республика (только в части территорий
специальных административных районов Аомынь (Макао)
и Сянган (Гонконг);
22) Республика Либерия;
23) Княжество Лихтенштейн;
24) Республика Маврикий;
25) Малайзия (только в части территории анклава Лабуан);
26) Мальдивская Республика;
27) Республика Мальта;
28) Республика Маршалловы острова;
29) Княжество Монако;
30) Союз Мьянма;
31) Республика Науру;
32) Нидерланды (только в части территории острова Аруба
и зависимых территорий Антильских островов);
33) Федеративная Республика Нигерия;
34) Португалия (только в части территории островов Мадейра);
35) Республика Палау;
36) Республика Панама;
37) Независимое Государство Самоа;
38) Республика Сейшельские острова;
39) Государство Сент-Винсент и Гренадины;
40) Федерация Сент-Китс и Невис;
41) Государство Сент-Люсия;
42) Королевство Тонга;
43) Соединенное Королевство Великобритании и Северной Ирландии
(только в части следующих территорий):
Острова Ангилья;
Бермудские острова;
Британские Виргинские острова;
Гибралтар;
Каймановы острова;
Остров Монтсеррат;
Острова Теркс и Кайкос;
Остров Мэн;
Нормандские острова (острова Гернси, Джерси, Сарк, Олдерни);
44) Республика Филиппины;
45) Демократическая Республика Шри-Ланка

150

115.

Ценные бумаги, выпущенные центральными правительствами стран, имеющих суверенный рейтинг ниже "В-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств

150

116.

Ценные бумаги, выпущенные местными органами власти стран, суверенный рейтинг которых ниже "ВВ-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств

150

117.

Ценные бумаги, выпущенные международными финансовыми организациями, имеющими долговой рейтинг ниже "В-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств

150

118.

Ценные бумаги, выпущенные организациями-нерезидентами Республики Казахстан, имеющими долговой рейтинг ниже "ВВ-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств, и организациями-нерезидентами Республики Казахстан, не имеющими соответствующей рейтинговой оценки

150

119.

Ценные бумаги, выпущенные организациями-нерезидентами Республики Казахстан, зарегистрированными на территории нижеуказанных иностранных государств:
1) Княжество Андорра;
2) Соединенные Штаты Америки (только в части территорий
Американских Виргинских островов, острова Гуам и содружества Пуэрто-Рико);
3) Государство Антигуа и Барбуда;
4) Содружество Багамских островов;
5) Государство Барбадос;
6) Государство Бахрейн;
7) Государство Белиз;
8) Государство Бруней Даруссалам;
9) Объединенные Арабские Эмираты
(только в части территории города Дубай);
10) Республика Вануату;
11) Республика Гватемала;
12) Государство Гренада;
13) Республика Джибути;
14) Доминиканская Республика;
15) Новая Зеландия (только в части территории островов Кука и Ниуэ);
16) Республика Индонезия;
17) Испания (только в части территории Канарских островов);
18) Республика Кипр;
19) Федеральная Исламская Республика Коморские Острова;
20) Республика Коста-Рика;
21) Китайская Народная Республика (только в части территорий
специальных административных районов Аомынь (Макао) и Сянган (Гонконг);
22) Республика Либерия;
23) Княжество Лихтенштейн;
24) Республика Маврикий;
25) Малайзия (только в части территории анклава Лабуан);
26) Мальдивская Республика;
27) Республика Мальта;
28) Республика Маршалловы острова;
29) Княжество Монако;
30) Союз Мьянма;
31) Республика Науру;
32) Нидерланды (только в части территории острова Аруба
и зависимых территорий Антильских островов);
33) Федеративная Республика Нигерия;
34) Португалия (только в части территории островов Мадейра);
35) Республика Палау;
36) Республика Панама;
37) Независимое Государство Самоа;
38) Республика Сейшельские острова;
39) Государство Сент-Винсент и Гренадины;
40) Федерация Сент-Китс и Невис;
41) Государство Сент-Люсия;
42) Королевство Тонга;
43) Соединенное Королевство Великобритании и Северной Ирландии
(только в части следующих территорий):
Острова Ангилья;
Бермудские острова;
Британские Виргинские острова;
Гибралтар;
Каймановы острова;
Остров Монтсеррат;
Острова Теркс и Кайкос;
Остров Мэн;
Нормандские острова (острова Гернси, Джерси, Сарк, Олдерни);
44) Республика Филиппины;
45) Демократическая Республика Шри-Ланка

150

120.

Позиции секьюритизации, удерживаемые банком на балансе и имеющие кредитный рейтинг от "ВВ+" до "ВВ-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств или рейтинговую оценку от "kzBB+" до "kzBB-" по национальной шкале агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня по национальной шкале одного из других рейтинговых агентств

350

121.

Начисленное вознаграждение по активам, включенным в V группу риска

150

  Приложение
к Таблице активов банка,
взвешенных по степени
кредитного риска вложений

Пояснения к расчету активов банка, подлежащих взвешиванию по степени кредитного риска вложений

      1. Вклады, дебиторская задолженность, приобретенные ценные бумаги, займы, по которым у банка имеется обеспечение (в виде активов, указанных в строках 1, 2, 3, 10, 11, 12, 15, 16, 17, 18, 19 и 20 Таблицы активов банка, взвешенных по степени кредитного риска вложений (далее – Таблица), скорректированная стоимость которого составляет не менее 50 (пятидесяти) процентов объема указанных активов, при наличии в банках адекватных систем учета, позволяющих определить скорректированную стоимость обеспечения в соответствии с настоящим пунктом, включаются в расчет активов, взвешенных по степени риска, за минусом скорректированной стоимости обеспечения.

      Скорректированная стоимость обеспечения (в виде активов, указанных в строках 1, 2, 3, 10, 11, 12, 15, 16, 17, 18, 19 и 20 Таблицы) равняется:

      100 (ста) процентам суммы вкладов, в том числе в данном банке, предоставленных в качестве обеспечения;

      95 (девяносто пяти) процентам рыночной стоимости ценных бумаг, переданных в обеспечение;

      85 (восьмидесяти пяти) процентам рыночной стоимости аффинированных драгоценных металлов, переданных в обеспечение.

      Необеспеченная часть вышеуказанных вкладов, дебиторской задолженности, приобретенных ценных бумаг, взвешивается согласно Таблице, по степени риска, соответствующей вкладам, дебиторской задолженности, приобретенным ценным бумагам.

      2. Займы, по которым у банка имеется обеспечение в виде безотзывной и безусловной гарантии акционерных обществ "Фонд национального благосостояния "Самрук-Қазына" и "Национальный управляющий холдинг "Байтерек", договора страхования, содержащего пункты о безусловном и безотзывном исполнении обязательств по страховой выплате, заключенного с Экспортно-кредитным агентством Казахстана, имеющим государственную гарантию по поддержке экспорта, гарантий или резервных аккредитивов, выпущенных в соответствии с Международной практикой резервных аккредитивов (International Standby Practices, ISP98) или Унифицированными правилами для гарантий по требованию (Uniform Rules for Demand Guarantees, URDG758), банков-нерезидентов Республики Казахстан, имеющих долгосрочный долговой рейтинг не ниже "А-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств сумма которых покрывает не менее 50 (пятидесяти) процентов объема указанных займов, включаются в расчет активов, взвешенных по степени риска за минусом скорректированной стоимости обеспечения.

      Скорректированная стоимость обеспечения в виде гарантии акционерных обществ "Фонд национального благосостояния "Самрук-Қазына" и "Национальный управляющий холдинг "Байтерек", договора страхования, содержащего пункты о безусловном и безотзывном исполнении обязательств по страховой выплате, заключенного с Экспортно-кредитным агентством Казахстана, имеющим государственную гарантию по поддержке экспорта, гарантии или резервных аккредитивов, выпущенных в соответствии с Международной практикой резервных аккредитивов (International Standby Practices, ISP98) или Унифицированными правилами для гарантий по требованию (Uniform Rules for Demand Guarantees, URDG758), банков-нерезидентов Республики Казахстан, имеющих долгосрочный долговой рейтинг не ниже "А-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств равняется 95 (девяноста пяти) процентам суммы гарантии, договора страхования.

      3. Вклады, дебиторская задолженность, приобретенные ценные бумаги, займы, инвестиции, не включенные в расчет инвестиций банка, гарантированные (застрахованные) организациями, имеющими степень риска ниже контрагента, включаются в расчет активов, взвешенных по степени риска (за минусом гарантированной (застрахованной) суммы вкладов, дебиторской задолженности, приобретенных ценных бумаг, займов, инвестиций, не включенных в расчет инвестиций банка) по степени риска должника.

      Гарантированная (застрахованная) сумма вкладов, дебиторской задолженности, приобретенных ценных бумаг, займов, инвестиций, не включенных в расчет инвестиций банка, взвешивается по степени риска дебиторской задолженности соответствующего гаранта (страховщика).

      4. Вклады, дебиторская задолженность, приобретенные ценные бумаги и займы, указанные в пункте 1 настоящих Пояснений к расчету активов банка, подлежащих взвешиванию по степени кредитного риска вложений (далее - Пояснения), предоставленные нерезидентам Республики Казахстан:

      1) зарегистрированным в качестве юридического лица на территории офшорных зон;

      2) являющимся зависимыми от юридических лиц, зарегистрированных на территории офшорных зон, владеющих в отдельности более чем 5 (пятью) процентами уставного капитала, или дочерними по отношению к юридическому лицу, зарегистрированному на территории офшорной зоны;

      3) являющимся гражданами офшорных зон;

      взвешиваются по степени риска согласно Таблице, независимо от наличия обеспечения, указанного в пункте 1 Пояснений.

      5. Вклады, дебиторская задолженность, приобретенные ценные бумаги и займы, указанные в пункте 1 Пояснений, предоставленные нерезидентам Республики Казахстан:

      1) зарегистрированным в качестве юридического лица на территории офшорных зон, но имеющим долговой рейтинг не ниже "АА-" агентства Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня одного из других рейтинговых агентств или соответствующую гарантию головной организации, долговой рейтинг которой не ниже указанного уровня, в обеспечение всей суммы обязательств;

      2) являющимся зависимыми от юридических лиц, зарегистрированных на территории офшорных зон, владеющих в отдельности более 5 (пятью) процентами уставного капитала, или дочерними по отношению к юридическому лицу, зарегистрированному на территории офшорной зоны, но имеющему долговой рейтинг не ниже указанного уровня или соответствующую гарантию головной организации, долговой рейтинг которой не ниже указанного уровня, в обеспечение всей суммы обязательств, за исключением требований к нерезидентам Республики Казахстан, являющимся юридическими лицами, зарегистрированными на территории офшорных зон, или их гражданами либо юридическими лицами, зарегистрированными на территории государств, отнесенных Организацией экономического сотрудничества и развития к перечню офшорных территорий, не принявших обязательств по информационному обмену, или их гражданами, или к организациям, являющимся зависимыми от юридических лиц, владеющих в отдельности более 5 (пятью) процентами уставного капитала, либо дочерними по отношению к юридическим лицам, зарегистрированным на территории указанных офшорных зон;

      взвешиваются по нулевой степени риска.

      6. Для целей расчета активов банка, взвешенных по степени риска вложений:

      под ипотечным жилищным займом понимается ипотечный заем, предоставленный физическим лицам в целях строительства жилища либо его покупки и (или) ремонта;

      под потребительским займом понимается заем, предоставленный физическим лицам на приобретение товаров, работ и услуг, не связанных с осуществлением предпринимательской деятельности.

      7. Если ценная бумага имеет специальный долговой рейтинг выпуска, то при взвешивании активов банка по степени риска необходимо учитывать рейтинг ценной бумаги.

      8. Ценные бумаги, являющиеся предметом операции "обратного репо", заключенной с участием центрального контрагента, взвешиваются по нулевой степени риска.

      9. В период с 21 февраля 2022 года по 30 сентября 2022 года включительно активы в виде требований по открытым корреспондентским счетам к банкам-нерезидентам Республики Казахстан, вкладов в организациях-нерезидентах Республики Казахстан, займов, предоставленных организациям-нерезидентам Республики Казахстан, ценных бумаг иностранных эмитентов, долговой или суверенный рейтинг которых был понижен по причине введения санкционных ограничений со стороны Соединенных Штатов Америки и стран Европейского Союза, включаются в расчет активов, взвешиваемых по степени кредитного риска в соответствии с Таблицей, на основании долговых или суверенных рейтингов присвоенных им агентством Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) или одним из других рейтинговых агентств по состоянию на 1 февраля 2022 года, с повышением равными долями в течение последовательных 6 (шести) месяцев степени кредитного риска до категории активов в соответствии с Таблицей с учетом пересмотренных долговых или суверенных рейтингов.

      10. Степень кредитного риска по займу согласно Таблице или Значениям коэффициентов взвешивания по степени кредитного риска вложений по беззалоговым потребительским займам при расчете коэффициента долговой нагрузки согласно приложению 5-1 к Нормативам (далее – Значения) снижается в два раза, если в отношении такого займа заемщиком - физическим лицом осуществляется выполнение плана реабилитации, составленного в соответствии с пунктом 19 Правил предоставления банковских услуг и рассмотрения банками, организациями, осуществляющими отдельные виды банковских операций, обращений клиентов, возникающих в процессе предоставления банковских услуг, утвержденных постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 28 июля 2017 года № 136 (зарегистрированным в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 15541).

      В случае неисполнения заемщиком-физическим лицом плана реабилитации, указанного в части первой настоящего пункта, заем взвешивается по степени кредитного риска согласно Таблице или Значениям.

      11. Активы, включенные в расчет активов, условных и возможных требований и обязательств с учетом рыночного риска в соответствии с пунктом 21 Нормативов, не включаются в расчет активов, условных и возможных обязательств, взвешиваемых по степени кредитного риска, за исключением активов, включенных в расчет финансовых инструментов с рыночным риском, связанным с изменением обменных курсов валют и курсов драгоценных металлов.

  Приложение 2 к Перечню
нормативных правовых актов
Республики Казахстан
по вопросам регулирования
банковской деятельности,
в которые вносятся изменения
  Приложение 14
к Нормативным значениям
и методикам расчетов
пруденциальных нормативов
и иных обязательных
к соблюдению норм и лимитов,
размеру капитала банка

Таблица денежных оттоков и притоков банка

Наименование статей

Коэффициент оттока (притока) в процентах

Денежные оттоки по обязательствам перед физическими лицами

1

Стабильные депозиты

5

2

Менее стабильные депозиты

10

3

Иные денежные оттоки по обязательствам перед физическими лицами, не включенные в строки 1 и 2 настоящей таблицы

100

Денежные оттоки по обязательствам перед юридическими лицами, субъектами малого предпринимательства, не обеспеченным активами банка

4

Вклады, размещенные нефинансовыми организациями, являющимися субъектами малого предпринимательства, полный объем которых не превышает в эквиваленте 1 (один) миллион долларов Соединенных Штатов Америки

10

5

Вклады, связанные с клиринговой, кастодиальной деятельностью, деятельностью по управлению ликвидностью

25

6

Срочные вклады нефинансовых организаций

с 1 января 2026 года – 25

7

Депозиты нефинансовых организаций, Правительства Республики Казахстан, Национального Банка, местных исполнительных органов Республики Казахстан, международных финансовых организаций, центральных правительств иностранных государств, центральных банков иностранных государств, местных органов власти иностранных государств

с 1 июня 2024 года по 31 декабря 2025 года – 20
c 1 января 2026 года – 40

8

Депозиты нефинансовых организаций (группы нефинансовых организаций, в случаях когда одно юридическое лицо является крупным участником другого юридического лица, при этом размер обязательств каждого из юридических лиц превышает 0,5 (ноль целых пять десятых) процента основного капитала банка), в сумме, превышающей 5 (пять) процентов суммы обязательств банка

60

9

Обязательства перед иными юридическими лицами, в том числе обязательства по выпущенным ценным бумагам

100

Денежные оттоки по обязательствам перед юридическими лицами, обеспеченным активами банка

10

Обязательства, обеспеченные высококачественными ликвидными активами первого уровня

0

11

Обязательства перед Правительством Республики Казахстан и Национальным Банком

0

12

Обязательства, привлеченные в рамках государственных программ и программы рефинансирования ипотечных жилищных займов (ипотечных займов) Национального Банка Республики Казахстан

0

13

Обязательства, обеспеченные высококачественными ликвидными активами второго уровня

15

14

Обязательства перед местными исполнительными органами Республики Казахстан, международными финансовыми организациями, взвешиваемые по степени кредитного риска не выше 20 (двадцати) процентов, обеспеченные активами, не являющимися высококачественными ликвидными активами первого и второго уровней

25

15

Иные обеспеченные обязательства

100

Дополнительные денежные оттоки по условным и возможным обязательствам

16

Дополнительная потребность в ликвидности по условным обязательствам, сделкам с производными финансовыми инструментами и иным операциям в полном размере при снижении рейтинга банка на 1 (одну), 2 (две) либо 3 (три) ступени от текущего рейтинга банка

100

17

Необходимость в дополнительной ликвидности при изменении рыночной оценки позиций по производным финансовым инструментам или иным операциям

Наибольший 30 (тридцатидневный) нетто отток за предыдущие 24 (двадцать четыре) месяца

18

Необходимость в дополнительной ликвидности при переоценке обеспечения (за исключением высококачественных ликвидных активов первого уровня) по производным финансовым инструментам и иным операциям

20

19

Размер превышения обеспечения, удерживаемого банком в связи с поддержанием позиции по производным финансовым инструментам, по которому предусмотрен отзыв в любое время

100

20

Необходимость в дополнительной ликвидности по операциям, предусматривающим предоставление банком обеспечения, по требованию контрагента в соответствии с условиями договора, в случае если обеспечение не предоставлено

100

21

Необходимость в дополнительной ликвидности, связанная с возможностью замены обеспечения на активы, не являющиеся высококачественными ликвидными активами

100

22

Отток по ценным бумагам, выпущенным банком, обеспеченным поступлением денег по активам и имеющим срок погашения в течение календарного месяца, следующего за датой расчета коэффициента покрытия ликвидности (в том числе по ипотечным ценным бумагам)

100

23

Отток по ценным бумагам, обеспеченным поступлением денег по активам и выпущенным дочерними специальными организациями банка (с учетом производных финансовых инструментов, предусматривающих право держателя на предъявление требования на досрочный выкуп в полном или частичном размере), имеющим срок погашения в течение календарного месяца, следующего за датой расчета коэффициента покрытия ликвидности

100

24

Неиспользованная часть кредитных линий и линий ликвидности, предоставленных физическим лицам и субъектам малого предпринимательства

5

25

Неиспользованная часть кредитных линий, предоставленных нефинансовым организациям, Правительству Республики Казахстан, Национальному Банку, местным исполнительным органам Республики Казахстан и международным финансовым организациям

10

26

Неиспользованная часть линий ликвидности, предоставленных нефинансовым организациям, Правительству Республики Казахстан, Национальному Банку, местным исполнительным органам Республики Казахстан и международным финансовым организациям

30

27

Неиспользованная часть кредитных линий и линий ликвидности, предоставленных другим банкам

40

28

Неиспользованная часть кредитных линий, предоставленных финансовым организациям, не являющимся банками

40

29

Неиспользованная часть линий ликвидности, предоставленных иным финансовым организациям, не являющимся банками

100

30

Неиспользованная часть кредитных линий и линий ликвидности, предоставленных иным юридическим лицам (в том числе дочерними специальными организациями банка)

100

31

Обязательства, связанные с финансированием экспорта и импорта товаров и услуг (по гарантиям и поручительствам, аккредитивам, связанным с проведением факторинговых и форфейтинговых операций)

5

32

Обязательства, по гарантиям и поручительствам, аккредитивам, не связанным с финансированием экспорта и импорта товаров и услуг

10

33

Иные денежные оттоки по обязательствам, не включенные в строки 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 25, 26, 27, 28, 29, 30, 31 и 32 настоящей таблицы

100

Денежные притоки

34

Заемные операции, обеспеченные высококачественными ликвидными активами первого уровня

0

35

Заемные операции, обеспеченные высококачественными ликвидными активами второго уровня

15

36

Займы, предоставленные для совершения купли-продажи ценных бумаг под обеспечение активов, не относящихся к высококачественным ликвидным активам (маржинальные сделки)

50

37

Заемные операции, обеспеченные иными активами

100

38

Кредитные линии, линии ликвидности, предоставленные другими банками

0

39

Вклады, связанные с клиринговой, кастодиальной деятельностью, деятельностью по управлению ликвидностью клиента в других финансовых организациях

0

40

Притоки по кредитам, за исключением займов с просроченной задолженностью по основному долгу и (или) начисленному вознаграждению, в том числе выданным:


физическим лицам и субъектам малого предпринимательства

50

нефинансовым организациям

50

финансовым организациям

100

41

Нетто притоки по производным финансовым инструментам

100

42

Иные денежные притоки от операций, по договорам которых ожидаются денежные притоки в течение календарного месяца, следующего за датой расчета коэффициента покрытия ликвидности

100

  Приложение 3 к Перечню
нормативных правовых актов
Республики Казахстан
по вопросам регулирования
банковской деятельности,
в которые вносятся изменения
  Приложение 15
к Нормативным значениям
и методикам расчетов
пруденциальных нормативов
и иных обязательных
к соблюдению норм и лимитов,
размеру капитала банка

Таблица обязательств доступного стабильного фондирования

Наименование статей

Коэффициент доступного стабильного фондирования, в процентах

1.

Собственный капитал включается до вычетов, установленных пунктом 11 Нормативов (за исключением инструментов капитала второго уровня со сроком погашения менее 1 (одного) года)

100

2.

Иные инструменты капитала и обязательства с оставшимся сроком погашения 1 (один) год и более

100

3.

Стабильные депозиты

95

4.

Менее стабильные депозиты

90

5.

Обязательства с оставшимся сроком погашения менее 1 (одного) года, предоставленные нефинансовыми организациями

50

6.

Вклады, связанные с клиринговой, кастодиальной деятельностью, с деятельностью по управлению ликвидностью клиента

50

7.

Срочные вклады нефинансовых организаций

с 1 января 2026 года - 50

8.

Обязательства с оставшимся сроком погашения менее 1 (одного) года, предоставленные центральными правительствами иностранных государств, местными органами власти иностранных государств и международными финансовыми организациями

50

9.

Иные виды обязательств, включая вклады юридических лиц, с оставшимся сроком погашения более 6 (шести) месяцев и менее 1 (одного) года

50

10.

Вклады юридических лиц с оставшимся сроком погашения менее 6 (шести) месяцев

0

11.

Вклады юридических лиц с возможностью безусловного досрочного изъятия

с 1 июня 2024 года по 31 декабря 2025 года – 50
c 1 января 2026 года –0

12.

Иные обязательства, в том числе бессрочные обязательства (с установлением особого режима для отсроченных налоговых обязательств)

0

13.

Коэффициент нетто стабильного фондирования по обязательствам по производным финансовым инструментам за вычетом активов по производным финансовым инструментам, в случае если размер обязательств превышает размер активов по производным финансовым инструментам

0

14.

Платежи, возникающие от покупки финансовых инструментов, иностранной валюты в день покупки

0

  Приложение 4 к Перечню
нормативных правовых актов
Республики Казахстан
по вопросам регулирования
банковской деятельности,
в которые вносятся изменения
  Приложение 3
к Правилам создания провизий
(резервов) в соответствии
с международными стандартами
финансовой отчетности
и требованиями законодательства
Республики Казахстан
о бухгалтерском учете
и финансовой отчетности

      Формула приведенной стоимости будущих денежных потоков



      где:
PV - приведенная стоимость будущих денежных потоков;
СF - прогноз будущих денежных потоков;
r - эффективная ставка процента;
t - количество лет, в течение которых предполагаются денежные потоки по финансовому активу.

      Формула чистой приведенной стоимости будущих денежных потоков



      где:

– плановый платеж по новому графику (погашение основного долга и вознаграждения, начиная с момента реструктуризации и до конца срока погашения займа);

– плановый платеж по старому графику (погашение основного долга и вознаграждения, начиная с момента реструктуризации и до конца срока погашения займа);
r – эффективная годовая ставка процента, действовавшая до реструктуризации;
t – количество месяцев с даты предоставления реструктуризации до даты предстоящего платежа по новому графику;
i – количество месяцев с даты предоставления реструктуризации до даты предстоящего платежа по старому графику;
n – оставшийся срок окончания займа в месяцах по новому графику;
m – оставшийся срок окончания займа в месяцах по старому графику.

Қазақстан Республикасының кейбір нормативтік құқықтық актілеріне банк қызметін реттеу мәселелері бойынша өзгерістер енгізу туралы

Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 2024 жылғы 24 маусымдағы № 30 қаулысы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2024 жылғы 26 маусымда № 34582 болып тіркелді

      Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігінің Басқармасы ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:

      1. Осы қаулыға қосымшаға сәйкес Банк қызметін реттеу мәселелері бойынша өзгерістер енгізілетін Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің тізбесі бекітілсін.

      2. Қаржы ұйымдарының әдіснамасы және пруденциялық реттеу департаменті Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен:

      1) Заң департаментімен бірлесіп осы қаулыны Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

      2) осы қаулыны ресми жарияланғаннан кейін Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігінің ресми интернет-ресурсына орналастыруды;

      3) осы қаулы мемлекеттік тіркелгеннен кейін он жұмыс күні ішінде Заң департаментіне осы тармақтың 2) тармақшасында көзделген іс-шараның орындалуы туралы мәліметтерді ұсынуды қамтамасыз етсін.

      3. Осы қаулының орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Төрағасының жетекшілік ететін орынбасарына жүктелсін.

      4. Осы қаулы алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

      Қазақстан Республикасының
Қаржы нарығын реттеу және
дамыту Агенттігінің Төрағасы
М. Абылкасымова

      "КЕЛІСІЛДІ"

      Қаржы министірлігі

      Қазақстан Республикасының

      "КЕЛІСІЛДІ"

      Ұлттық статистика бюросы

      Стратегиялық агенттіктер

      жоспарлау және реформалар

      Қазақстан Республикасының

  Қазақстан Республикасының
Қаржы нарығын реттеу
және дамыту
Агенттігінің Басқармасының
2024 жылғы 24 маусымдағы
№ 30 Қаулыға
қосымша

Өзгерістер енгізілетін банк қызметін реттеу мәселелері бойынша Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерінің тізбесі

      1. "Банктің пруденциялық нормативтерінің және сақталуы міндетті өзге де нормалары мен лимиттерінің нормативтік мәндері мен оларды есептеу әдістемелерін, капиталының мөлшерін және Ашық валюталық позицияны есептеу қағидалары мен оның лимиттерін белгілеу туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2017 жылғы 13 қыркүйектегі № 170 қаулысына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15886 болып тіркелген) мынадай өзгерістер енгізілсін:

      көрсетілген қаулымен бекітілген Банктің пруденциялық нормативтерінің және сақталуы міндетті өзге де нормалары мен лимиттерінің нормативтік мәндері мен оларды есептеу әдістемелерінде, капиталының мөлшерінде:

      2-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

      "2. Нормативтерде мынадай ұғымдар пайдаланылады:

      1) баланстық құн – бухгалтерлік баланста қарыз бойынша қалыптастырылған провизиялар (резервтер) шегерілгеннен кейін танылатын қарыз сомасы;

      2) инвестициялық қарыз (кредит) – мынадай талаптарға сәйкес келетін қарыз:

      қарыз (кредит) мерзімі 5 (бес) және одан астам жылды құрайды;

      қарыз (кредит) шартының талаптарымен толық мерзімінен бұрын өтеуге тыйым белгіленген. Қарызды ішінара өтеу қарыз алушының бизнес-жоспарында көзделген мерзімде және тәртіппен жүзеге асырылады;

      қарыз (кредит) материалдық өндірісті, өндірістік және көлік инфрақұрылымын құруға, кеңейтуге және модернизациялауға бағытталған кешенді іс-шараларды іске асыруды қарастыратын оның бизнес-жоспарына сәйкес заңды тұлғаға беріледі;

      3) кепілдің тұрақсыз түрлері – болашақта түсетін мүлік және ақша (Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жасасқан мемлекеттік-жекешелік әріптестік келісімшарты бойынша, жағдайлары Нормативтердің 2-1-тармағында көзделген банктік қарыз шарты бойынша кепіл болып табылатын инвестициялық шығындардың өтемақысын есепке жатқызуға арналған шотқа аударылатын ақша түсімі бойынша мемлекеттік серіктестікке қойылатын талап құқықтарын, сондай-ақ Нормативтердің 2-2-тармағында көзделген талаптарға сәйкес келгенде банктік қарыз шарты бойынша кепіл болып табылатын офтейк-келісімшарты бойынша болашақта түсетін ақшаны қоспағанда), оның ішінде үлестік қатысу шарттары бойынша (мемлекеттің қатысуы бар компаниялармен (квазимемлекеттік сектор субъектілерімен) жасалған шарттар бойынша келіп түсетін ақшаны қоспағанда), сақтандыру шарттары (Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) рейтингтік агенттігінің "ВВ+" төмен емес рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осындай деңгейдегі рейтингі бар сақтандыру компанияларымен жасалған, міндеттемелерді шартсыз және кері қайтарусыз орындау туралы тармақтары бар сақтандыру шарттарын, жағдайлары Нормативтердің 2-1-тармағында көзделген сақтандыру шарттарын қоспағанда), жеке немесе заңды тұлғалардың кепілдіктері (Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) рейтингтік агенттігінің "ВВ+" төмен емес кредиттік рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осындай деңгейдегі рейтингі бар заңды тұлғалардың кепілдіктерін, Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) рейтингтік агенттігінің немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің "В-" төмен емес кредиттік рейтингі бар екінші деңгейдегі банктердің кепілдіктерін, сондай-ақ ұлттық басқарушы холдингтер және олардың еншілес ұйымдары берген кепілдіктерді қоспағанда), материалдық емес активтер, жарғылық капиталға қатысу үлестері немесе Қазақстан Республикасының сауда-саттықты ұйымдастырушыларының және (немесе) халықаралық қор биржалары танитын сауда-саттықты ұйымдастырушылардың ресми тiзiмiне енгiзiлмеген бағалы қағаздар (айналым қаражатын қаржыландырумен байланысты емес мақсаттарға берілген қарыздар бойынша берешегінің есептелген сыйақыларды, салықтық есептеулерді және есептелген амортизацияны (EBITDA) (ЕБИТДА) төлеу жөніндегі шығыстарды шегергенге дейінгі пайдасына қатынасы 4-тен аспайтын заңды тұлғалардың кепілмен қамтамасыз етуге қабылданған жарғылық капиталына қатысу үлестерін және (немесе) бағалы қағаздарын қоспағанда), қағазға басып шығарылған астық қолхаттары (Нормативтердің 2-3-тармағында көзделген талаптарға сәйкес келетін астық қолхаттары бойынша талап ету құқықтарын қоспағанда), Қазақстан Республикасынан тыс жердегі кепілмен қамтамасыз ету (көрсетілген елдердің кепілмен қамтамасыз етудің тиісінше ресімделуін растайтын құқығына сәйкес банктің заң консультанттарының немесе еншілес ұйымдары мамандарының қорытындысы болған кезде Еуразиялық Экономикалық Одақ елдеріндегі кепілмен қамтамасыз етуін қоспағанда);

      4) кепілсіз тұтынушылық қарыз – мыналарды қоспағандағы тұтынушылық қарыз:

      берілетін қарыз сомасын толығымен өтейтін жылжымайтын мүлікке құқықтар кепілімен, міндетті мемлекеттік тіркелуге тиіс жылжымалы мүлік кепілімен қамтамасыз етілген қарыздар;

      тіркелуге тиіс, берілетін қарыз сомасын толығымен өтейтін эмиссиялық бағалы қағаздар бойынша құқықтар кепілімен қамтамасыз етілген қарыздар;

      берілетін қарыз сомасын толығымен өтейтін тұрғын үй құрылысына үлестік қатысу шарттары бойынша талап ету құқығы кепілімен қамтамасыз етілген қарыздар;

      берілетін қарыз сомасын толығымен өтейтін ақша қамтамасыз етуі болатын қарыздар;

      білім беруді кредиттеу жүйесі шеңберінде берілетін қарыздар;

      тұрғын үй құрылысы жинақ ақшасы жүйесінің шеңберінде берілетін қарыздар;

      5) қарыз – банктің банктік қарыз, лизингтік, факторингтік, форфейтингтік операцияларды жүзеге асыруы, вексельдерді есепке алу және бұрын берілген банктік қарыздар бойынша дебиторлық берешек;

      6) қарыз алушы - қарыз (кредит) шартын жасасқан жеке немесе заңды тұлға;

      7) провизиялар (резервтер) - қарыздың құнсыздануына құрылған резервтер;

      8) тең қарыз алушы - қарыз алушымен бірге қарыз (кредит) шартына қол қоятын және қарыз (кредит) шарты бойынша алған ақшаны қайтару бойынша міндеттемелерді орындауға ортақ жауап беруші ретіндегі жеке немесе заңды тұлға;

      9) тұрақты AQR – тәуекелге бағдарланған қадағалау шеңберінде жүзеге асырылатын банктер активтерінің және шартты (ықтимал) міндеттемелерінің сапасын жыл сайынғы бағалау;

      10) офтейк-келісімшарты - тапсырыс беруші мен әлеуетті өнім беруші арасында жасалған, өндіруге жоспарланған тауарларды болашақта кепілдендірілген түрде сатып алу жөніндегі келісім;

      11) SREP – бизнес модельді, капитал тәуекелдерін, өтімділік тәуекелін, банктің корпоративтік басқару жүйесін бағалауды сандық және сапалық талдау арқылы тәуекелге бағдарланған қадағалау шеңберінде жүзеге асырылатын банктер қызметіндегі тәуекелдер мен кемшіліктерді бағалаудың жыл сайынғы қадағалау процесі.";

      2-2 тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

      "2-2. офтейк-келісімшарты бойынша болашақта түсетін ақша мынадай талаптар сақталған жағдайларда:

      1) мыналар тапсырыс беруші болғанда:

      дауыс беретін акцияларының (жарғылық капиталға қатысу үлестерінің) 50 (елу) пайызынан астамы мемлекетке немесе ұлттық басқарушы холдингке тікелей немесе жанама тиесілі заңды тұлға, не;

      мемлекеттік мекеме, не;

      облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органы;

      Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) рейтингтік агенттігінің немесе басқа рейтингтік агенттіктердің "ВВ-" төмен емес рейтингі бар заңды тұлға, не;

      ірі жүйе құраушы кәсіпорын, не;

      осы тармақшаның екінші, үшінші, төртінші, бесінші және алтыншы абзацтарында көрсетілген тұлғалар соңғы 2 (екі) жыл ішінде кірісінің кем дегенде 70 (жетпіс) пайызын қалыптастыратын заңды тұлға;

      2) келісімшарттың талаптарында әлеуетті өнім беруші келісімшарт бойынша қабылдаған міндеттемелерді тиісінше орындаған кезде тапсырыс берушінің әлеуетті өнім берушінің алдындағы өзінің міндеттемелерін міндетті орындауы көзделгенде;

      3) әлеуетті өнім беруші - қарыз алушының кредиттік бюроның деректері бойынша соңғы 2 (екі) жылда күнтізбелік 60 (алпыс) күннен асатын мерзімді мерзімі өткен берешегінің болмауымен көрінетін оң кредиттік тарихы болғанда.

      Нормативтердің мақсаты үшін ірі жүйе құраушы кәсіпорындарға мынадай өлшемшарттарға сәйкес келетін кәсіпорындар жатады:

      өнімді сатудан (қызмет көрсетуден) түскен түсім – соңғы 2 (екі) жылда жыл сайын кемінде 50 (елу) миллиард теңге;

      салық аударымдары – соңғы 2 (екі) жылда жыл сайын кемінде 3 (үш) миллиард теңге.

      2021 жылғы 1 шілдеден бастап қоса алғанда 2021 жылғы 31 желтоқсан аралығындағы кезеңде мынадай талаптар сақталған жағдайда:

      агент банк Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВ+"-тен төмен емес борыштық рейтингі немесе басқа рейтинг агенттіктерінің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар банк болып табылса;

      агент банктің қаржыландыру үлесі синдикатталған қарыз шарты бойынша қаржыландыру сомасының кемінде 50 (елу) пайызын құраса;

      синдикатталған қарыз шарты бойынша қаржыландыру сомасы өндірістік объектілерді салу бойынша инвестициялық мақсаттарға бөлінсе;

      қаржыландырылатын жобада жобалық компанияның шығынсыздығы және құрылыс объектісі пайдалануға енгізілгеннен кейінгі және қаржыландыру мерзімі аяқталғанға дейінгі кезеңде операциялық және қаржылық қызметтен оң ақша ағындары көзделсе;

      синдикатталған қарыз шарты бойынша қаржыландыру сомасы кемінде 7 (жеті) жыл мерзімге берілсе, синдикатталған қарыз шарты бойынша қамтамасыз ету болып табылатын мүлік кепілдің тұрақты емес түрлерінен алынып тасталады.";

      54-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

      "54. "Бір қарыз алушы" деген терминді оған банктің талаптары бар немесе Нормативтердің 57-тармағында көрсетілген талаптар туындауы мүмкін әрбір жеке немесе заңды тұлға деп түсіну керек. 2 (екi) немесе одан да көп қарыз алушылардан тұратын топ үшін тәуекел мөлшерi егер қарыз алушылардың әрқайсысының тәуекел мөлшерi банктiң меншiктi капиталының 0,1 (нөл бүтін оннан бір) пайызынан асатын болса, сондай-ақ мынадай жағдайлардың бiрi болғанда 1 (бiр) қарыз алушыға сияқты жиынтықты түрде есептеледi:

      1) қарыз алушылардың бiрi басқа қарыз алушының iрi қатысушысы (акционерлік қоғамның, жауапкершілігі шектеулі серіктестіктің немесе қосымша жауапкершілігі бар серіктестіктің жарғылық капиталына қатысу үлесінің немесе дауыс беретін акцияларының он немесе одан көп пайызын тікелей немесе жанама түрде иеленетін жеке немесе заңды тұлға, коммандиттік серіктестікте толық серіктестік, толық серіктестікке қатысушы), үлестес тұлғасы, жақын туысы (ата-анасы, баласы, асыраушысы, асырап алған баласы, туған және туысқан бауыры немесе қарындасы (апасы, қарындасы), атасы, әжесi, немересi), жұбайы (зайыбы), жұбайының (зайыбының) жақын туысы, бiрiншi басшысы не басқа қарыз алушымен мәмiле жасауға мүдделi тұлға болып табылады;

      2) бiр қарыз алушының iрi қатысушысы, жақын туысы, жұбайы (зайыбы), жұбайының (зайыбының) жақын туысы немесе бiрiншi басшысы басқа қарыз алушының iрi қатысушысы, жақын туысы, жұбайы (зайыбы), жұбайының (зайыбының) жақын туысы немесе бiрiншi басшысы болып табылады;

      3) бiр қарыз алушының iрi қатысушысы, жақын туысы, жұбайы (зайыбы), жұбайының (зайыбының) жақын туысы немесе бiрiншi басшысы басқа қарыз алушының iрi қатысушысының, жақын туысының, жұбайының (зайыбының), жұбайы (зайыбы) жақын туысының немесе бiрiншi басшысының iрi қатысушысы, жақын туысы, жұбайы (зайыбы), жұбайының (зайыбының) жақын туысы немесе бiрiншi басшысы болып табылады;

      4) қарыз алушылардың бiрi өзі банктен қарызға алған ақшасын беретін қарыз алушының меншiктi капиталынан асатын мөлшерде басқаға пайдалануға бергендiгiн растайтын жеткiлiктi негіздер бар;

      5) қарыз алушылар банктен қарызға алған қаражатын банктiң қарыз алушысы болып табылмайтын сол бiр үшiншi тұлғаға осы қарыз алушылардың жиынтық меншiктi капиталынан асатын мөлшерде бiрлесiп немесе жекелей бергенiн растайтын жеткiлiктi негіздер бар;

      6) қарыз алушылар қарыз алушылардың бiрi (Қазақстан Республикасының банктерiнен басқа) басқа қарыз алушының мiндеттемелерi бойынша өз активтерiнiң 10 (он) пайызынан асатын сомада ортақ не субсидиарлық жауапкершілік атқаратындай болып байланысты болған;

      7) бiр қарыз алушының лауазымды тұлғасы банктiң басқа қарыз алушыларының қызметiне қаржылық жағынан мүдделiлігі болған;

      8) консорциумның мүшелері болып табылатын қарыз алушыларды қоспағанда, қарыз алушылар бiр-бiрiмен бiрлескен қызмет туралы шартпен не бiрлескен қызмет туралы шарттың белгiлерi бар өзге құжатпен байланысты болған;

      9) қарыз алушылар сақтандыру полистері, резервтік аккредитивтер, кепілгерліктер, сондай-ақ "ДАМУ" кәсіпкерлікті дамыту қоры" акционерлік қоғамының, "Самұрық-Қазына" ұлттық әл-ауқат қоры" акционерлік қоғамының, "Бәйтерек" ұлттық басқарушы холдингі" акционерлік қоғамының және олардың еншілес ұйымдарының, "Проблемалық кредиттер қоры" акционерлік қоғамының, Қазақстан Республикасының кәсіпкерлікті дамыту және қолдау институттарының, экспортты қолдау бойынша мемлекеттік кепілдігі бар Қазақстанның Экспорттық-кредиттік агенттігінің, Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "B"-дан төмен емес рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар халықаралық қаржы ұйымдарының, қаржы ұйымдарының, Қазақстан Республикасының бейрезидент-банктерінің кепілдіктері түрінде берілген жалпы қамтамасыз етудің болуы жағдайларын қоспағанда, олардың міндеттемелері үшінші тұлғаға тиесілі ортақ кепіл мүлкімен қамтамасыз етілетіндей не ортақ қамтамасыз етудің болуы жағдайларын қоспағанда, олардың міндеттемелері бойынша қамтамасыз ету түрінде олардың жиынтық сомасы қарыздың баланстық құнының 35 (отыз бес) пайызынан артық өтейтін сол бір тұлғаның кепілдігі және (немесе) кепілгерлігі ұсынылатындай етіп байланысты болса;

      10) қарыз алушылар сақтандыру полистері, резервтік аккредитивтер, кепілгерліктер, сондай-ақ "ДАМУ" кәсіпкерлікті дамыту қоры" акционерлік қоғамының, "Самұрық-Қазына" ұлттық әл-ауқат қоры" акционерлік қоғамының, "Бәйтерек" ұлттық басқарушы холдингі" акционерлік қоғамының және олардың еншілес ұйымдарының, "Проблемалық кредиттер қоры" акционерлік қоғамының, Қазақстан Республикасының кәсіпкерлікті дамыту және қолдау институттарының, экспортты қолдау бойынша мемлекеттік кепілдігі бар Қазақстанның Экспорттық-кредиттік агенттігінің, Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "B"-дан төмен емес рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар халықаралық қаржы ұйымдарының, қаржы ұйымдарының, Қазақстан Республикасы бейрезидент-банктерінің кепілдіктері түрінде берілген қамтамасыз етудің болу жағдайларын қоспағанда, қарыз алушылардың бірі басқа қарыз алушының міндеттемелерін қамтамасыз ету үшін кепіл мүлкін, кепілдік, кепілгерлік беретіндей байланысты болса;

      11) қарыз алушылар:

      мына мемлекеттердің: Андорра князьдігі, Лихтенштейн князьдігі, Либерия Республикасы, Монако князьдігі, Маршалл аралдары (Маршалл аралдары Республикасы) аумағында тіркелген заңды тұлғалар немесе олардың азаматтары болып табылса, не;

      Экономикалық ынтымақтастық және даму ұйымы ақпарат алмасу жөнінде міндеттемелер қабылдамаған офшорлық аумақтар тізбесіне жатқызған мемлекеттердің аумағында тіркелген заңды тұлғалар немесе олардың азаматтары болып табылса, не;

      ірі қатысушылары, үлестес тұлғалары, жақын туыстары, бірінші басшылары не осы тармақшаның екінші және үшінші абзацтарында көрсетілген мемлекеттерде тіркелген немесе азаматтары болып табылатын осы қарыз алушылармен мәмілелер жасасуға мүдделі тұлғалары бар болса;

      12) қарыз алушылар өзара Банктер туралы заңда көзделген басқа негiздер бойынша байланысты болса;

      13) қарыз алушылар жылжымайтын мүлiк құрылысы жөнiндегi жобаның тапсырыс берушiсін, салынып жатқан объект құрылысы бойынша үлескер қатысушыларды және үлескер қатысушылардың кепілгерлерін қоса алғанда, жылжымайтын мүлiк құрылысы жөнiндегi жобаның қатысушылары болып табылады. Осы тармақшада аталған қарыз алушылар тобы құрған бiр қарыз алушыға келетін тәуекел мөлшерi салынып жатқан объектiнiң құрылысы бойынша үлескер қатысушылар - жеке тұлғалардың және (немесе) үлескер қатысушылар кепілгерлерінің қатысуымен құрылған топ үшiн осы тармақтың 1), 2), 3), 4), 5), 6), 7), 8), 9), 10), 11) және 12) тармақшаларына сәйкес бiр қарыз алушыға сияқты келетін тәуекел мөлшерiнiң жиынтық есебiне қабылданбайды.";

      77-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

      "77. Ақшаның әкетілуі банктің мынадай міндеттемелері бойынша Нормативтерге 14-қосымшаға сәйкес Банктің ақша әкетілуі мен әкелінуінің кестесінде белгіленген әкетілу коэффициенттері қолданыла отырып, өтімділікті өтеу коэффициентін есептеу күнінен кейінгі күнтізбелік ай ішіндегі ақшаның әкетілу сомасы ретінде есептеледі:

      жеке тұлғалар алдындағы міндеттемелер бойынша (ағымдағы шоттар, талап еткенге дейінгі салымдар, мерзімді және шартты салымдар бойынша, өтеу мерзімі белгіленбеген міндеттемелер бойынша) ақшаның әкетілуі. Жеке тұлғалардың мерзімді салымдарын мерзімінен бұрын алу мүмкіндігі болған жағдайда, мұндай міндеттемелер олардың орындалу мерзіміне қарамастан коэффициент есебіне толық көлемде қосылады. Банк берген қарыздар бойынша қамтамасыз ету түріндегі салымдар тиісті қарыздың өтеу мерзіміне сәйкес есепке қосылады;

      банк активтерімен қамтамасыз етілмеген, белгіленген орындалу мерзімі жоқ не толық орындалу мерзімі 1 (бір) айдан аспайтын немесе өтімділікті өтеу коэффициентін есептеу күнінен кейінгі күнтізбелік ай ішінде заңды тұлғалар, шағын кәсіпкерлік субъектілері алдындағы міндеттемелер бойынша (басқа кредиторлық берешекті қоспағанда, депозиттер, кредиттер, бағалы қағаздар бойынша), оның ішінде заңды тұлғалар, шағын кәсіпкерлік субъектілердің бастамасы бойынша ақшаның әкетілуі;

      банк активтерімен қамтамасыз етілген, орындалу мерзімі 1 (бір) айдан аспайтын немесе өтімділікті өтеу коэффициентін есептеу күнінен кейінгі күнтізбелік ай ішінде заңды тұлғалар алдындағы міндеттемелер бойынша (басқа кредиторлық берешекті қоспағанда, депозиттер, кредиттер, бағалы қағаздар, қарыз операциялары бойынша) ақшаның әкетілуі;

      егер міндеттемелерді орындау өтімділікті өтеу коэффициентін есептеу күнінен кейінгі күнтізбелік ай ішінде көзделетін болса, толық орындалу мерзімі өтімділікті өтеу коэффициентін есептеу күнінен кейінгі күнтізбелік ай ішінде не олардың толық орындалу мерзіміне қарамастан шартты және ықтимал міндеттемелер бойынша қосымша ақшаның әкетілуі.

      Тұрақты депозиттер "Қазақстан Республикасының екiншi деңгейдегi банктерінде орналастырылған депозиттерге міндетті кепілдік беру туралы" Қазақстан Республикасы Заңының (бұдан әрі – Депозиттерге міндетті кепілдік беру туралы заң) 18-бабында белгіленген мөлшерде жеке тұлғалардың кепілдік берілетін депозиттерін қамтиды.

      Тұрақтылығы төмен депозиттер Депозиттерге міндетті кепілдік беру туралы заңның 18-бабында белгіленген мөлшерден асатын сомада жеке тұлғалардың кепілдік берілмеген не кепілдік берілген болып табылатын депозиттерін қамтиды.

      Жеке тұлғалардың депозиттерін жіктеу кезінде депозиттер әрбір клиент бойынша ұлттық және шетел валюталарындағы депозиттер бойынша жеке есепке алынады.

      Заңды тұлғалардың, шағын кәсіпкерлік субъектілерінің алдындағы банктің активтерімен қамтамасыз етілмеген міндеттемелер бойынша ақшаның әкетілуі заңды тұлғалардың, шағын кәсіпкерлік субъектілерінің алдындағы банктің қамтамасыз етілмеген міндеттемелерін және клирингтік, кастодиандық қызметпен, клиенттің өтімділігін басқару жөніндегі қызметімен байланысты салымдарды және қаржылық емес ұйымдардың мерзімді салымдарын қамтиды.

      Егер клирингтік, кастодиандық қызметпен, клиенттің өтімділігін басқару қызметімен байланысты салым шартында кем дегенде күнтізбелік 30 (отыз) күн бұрын шарттың бұзылуы туралы алдын ала хабардар ету талабы көзделетін болса не осы талап болмаған жағдайда, шартты бұзу салым мөлшерінің 2 (екі) пайызынан асатын мөлшерде айыппұл төлеуге әкеп соқтыратын болса, клирингтік, кастодиандық қызметпен, клиенттің өтімділігін басқару қызметімен байланысты салымдар ақша әкетілуінің есебіне қосылады.

      Клирингтік, кастодиандық қызметпен, клиенттің өтімділігін басқару қызметімен байланысты салымдар бойынша міндеттемелер банк шотындағы клиенттің қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін жеткілікті ақшаның ең аз қалдығына тең мөлшерде айқындалады.

      Клирингтік, кастодиандық қызметпен, клиенттің өтімділігін басқару қызметімен байланысты салымдар ретінде, сондай-ақ бір мезгілде мынадай талаптарға сәйкес келетін ағымдағы шоттардағы және (немесе) талап етуге дейінгі салымдардағы қаражаттың бір бөлігі танылады:

      шот ашылған және клиент төлемдер және (немесе) аударымдар үшін кемінде 24 (жиырма төрт) ай немесе 24 (жиырма төрт) айдан аз қолданады;

      тартылған қаражат бойынша сыйақы мөлшерлемесі:

      ағымдағы шоттар бойынша – 0 (нөл) пайыздан;

      талап етуге дейінгі салымдар бойынша – 0,1 (нөл бүтін оннан бір) пайыздан аспайды.

      Егер шот ашылған және төлемдер мен аударымдар үшін 24 (жиырма төрт) айдан аз қолданылатын болса, онда клирингтік, кастодиандық қызметпен, клиенттің өтімділігін басқару қызметімен байланысты салымдар ретінде тану мақсатында, мынадай талаптарды қосымша қанағаттандыруы қажет:

      ағымдағы шот немесе талап етуге дейінгі салым ретінде қолданылады;

      банк алдында айналымдарды және (немесе) шоттағы ақшаның ең төменгі қалдығын қолдау жөніндегі міндеттемесі бар.

      Шот ашылған және төлемдер мен аударымдар үшін 24 (жиырма төрт) айдан аз қолданылған жағдайда клирингтік, кастодиандық қызметпен, клиенттің өтімділігін басқару қызметімен байланысты салымдардың мөлшері ағымдағы шоттағы немесе міндеттеменің туындаған күнінен бастап талап етуге дейінгі салымдағы қалдықтардың орташа шамасы ретінде есептеледі.

      Банк шоттағы қалдықтардың орташа шамаларын есептеуге негізделген клиенттің қажеттіліктерін қанағаттандыруы үшін жеткілікті банктік шоттағы ақшаның ең аз қалдығын айқындау әдістемесін әзірлейді.

      2026 жылғы 1 қаңтардан бастап қаржылық емес ұйымдардың мерзімді салымдары бойынша міндеттемелер бойынша банктік шоттағы ақшаның ең төменгі тұрақты қалдығы айқындалады, егер мерзімді салым шартында:

      салымды белгілі бір мерзімге ашу;

      шартты бұзу туралы кемінде күнтізбелік 7 (жеті) күн бұрын алдын ала хабарлау талабы не осы талап болмаған жағдайда шартты бұзу салым мөлшерінің 2 (екі) пайызынан асатын мөлшерде айыппұл төлеуге әкеп соғады;

      шоттағы ең аз ақша қалдығын сақтау бойынша банк алдында міндеттеме бар.

      Банк тарихи деректерді және клиенттің шотындағы ақша қалдығы бойынша ақша қаражатының қозғалысының болмау статистикасын пайдалана отырып, мерзімді салымдардағы қалдықтардың орташа шамаларын есептеуге, сондай-ақ стрестік жағдайларда ақшаны алу тәуекелін ескере отырып, уәкілетті органмен келісуге жататын банктік шоттағы ақшаның ең төменгі қалдығын айқындау әдістемесін әзірлейді.

      Заңды тұлғалардың алдындағы банктің активтерімен қамтамасыз етілмеген міндеттемелер бойынша, сондай-ақ бағалы қағаздар қарызының шарттары бойынша ақшаның әкетілуі бірінші және екінші деңгейлердегі сапасы жоғары өтімді активтермен қамтамасыз етілген банктің міндеттемелерін, Нормативтерге 5-қосымшаға сәйкес Салымдардың кредиттік тәуекел дәрежесі бойынша мөлшерленген банк активтерінің кестесіне сәйкес 20 (жиырма) пайыздан аспайтын кредиттік тәуекел дәрежесі бойынша мөлшерленетін Қазақстан Республикасының жергілікті атқарушы органдарының және халықаралық қаржы ұйымдарының алдындағы міндеттемелерді және қамтамасыз етілуі және бірінші немесе екінші деңгейлердегі сапасы жоғары өтімді актив болып табылмайтын өзге де міндеттемелерді қамтиды.

      Шартты және ықтимал міндеттемелер бойынша қосымша ақшаның әкетілуі Нормативтерге 14-қосымшаға сәйкес Банктің ақша әкетілуі мен әкелінуінің кестесінде көзделген шартты міндеттемелер, туынды қаржы құралдарымен мәмілелер және өзге де операциялар бойынша әкетілу сомасын қамтиды. Шартты міндеттемелер, туынды қаржы құралдарымен мәмілелер және өзге де операциялар бойынша қосымша ақшаның әкетілуі мыналарды қамтиды:

      шарт талаптарына сәйкес банктің ағымдағы рейтингісінен 1 (бір), 2 (екі) не 3 (үш) сатыға дейін банктің ұзақ мерзімді немесе қысқа мерзімді кредиттік рейтингінің төмендеуі қосымша қамтамасыз ету үшін өтімділікті тарту, ақша төлемі, шарт бойынша міндеттемелерді мерзімінен бұрын орындау түрінде қосымша қажеттілікке әкеп соғатын болса, шартты міндеттемелер, туынды қаржы құралдарымен мәмілелер және өзге де операциялар бойынша өтімділіктегі қосымша қажеттілік толық көлемде;

      нарықтық құны өзгерген кезде ақша аударымы болжанатын туынды қаржы құралдары мен өзге де операциялар бойынша позицияларды нарықтық бағалаудың өзгеруіне байланысты өтімділіктегі қосымша қажеттілік. Ақшаның әкетілуі есебінде алдыңғы 24 (жиырма төрт) айдағы көрсетілген кезеңде ақшаның келуін шегергендегі ақшаның әкетілуіне тең ең көп 30 (отыз) күндік ақшаның нетто әкетілуі есепке алынады;

      бірінші деңгейдегі сапасы жоғары өтімді актив болып табылмайтын, Нормативтерге 13-қосымшаға сәйкес Банктің сапасы жоғары өтімді активтерінің кестесінде белгіленген есептеу коэффициенті қолданыла отыра және алынған қамтамасыз ету шегеріле отырып есептелген актив құнынан 20 (жиырма) пайыз мөлшерінде банк ұсынған қамтамасыз етуді не туынды қаржы құралдарымен мәмілелер және өзге де операциялар бойынша ұсынылуға жататын қамтамасыз етуді бағалаудың (әлеуетті құнының) өзгеруіне байланысты өтімділіктегі қосымша қажеттілік. Егер қамтамасыз ету бірінші деңгейдегі сапасы жоғары өтімді актив болып табылса, өтімділіктегі қосымша қажеттілік талап етілмейді;

      клиенттің туынды қаржы құралдарымен мәмілелер бойынша банкке берілген қамтамасыз ету бөлігін дереу қайтаруды талап ету құқығымен байланысты, берілген қамтамасыз ету көлемінің қажетті көлемінен толық асып кету көлемінде асуымен негізделген ақшаның әкетілуі;

      банктің қамтамасыз етуді ұсынуы көзделетін операциялар бойынша өтімділікке деген қосымша қажеттілік және егер қамтамасыз ету ұсынылмаған жағдайда, шарттың талаптарына сәйкес қарсы агенттің қамтамасыз етуді талап ету құқығы;

      қамтамасыз етуді банкпен келісусіз сапасы жоғары өтімді активтер болып табылмайтын активтерге ауыстыру көзделетін операциялар бойынша өтімділікке деген қосымша қажеттілік;

      банк шығарған, активтер бойынша ақшаның келіп түсуімен қамтамасыз етілген және өтімділікті өтеу коэффициентін есептеу күнінен кейінгі күнтізбелік ай ішінде өтеу мерзімі бар (оның ішінде ипотекалық бағалы қағаздар бойынша) бағалы қағаздар бойынша ақшаның әкетілуі;

      банктің еншілес арнайы ұйымдары шығарған, күнтізбелік өтімділікті өтеу коэффициентін есептеу күнінен кейінгі күнтізбелік ай ішінде өтеу мерзімі бар активтер бойынша ақшаның келіп түсуімен қамтамасыз етілген бағалы қағаздар бойынша ақшаның әкетілуі (ұстаушының толық немесе ішінара мөлшерде мерзімінен бұрын сатып алуға талап қою құқығы көзделетін туынды қаржы құралдарын есептегенде).

      Банктің еншілес арнайы ұйымдары деп банктің кепілдігімен бағалы қағаздарды шығару және орналастыру мақсатында құрылған Қазақстан Республикасының бейрезиденттері-еншілес арнайы ұйымдар және секьюритилендіру мәмілелері үшін құрылған арнайы қаржы компаниялары түсініледі.

      Қосымша ақшаның әкетілуін есептеу мақсатында шартты міндеттемелер, көрсетілген міндеттемелер қайтарусыз болып табылған жағдайда, пайдаланылмаған кредиттік желілер мен өтімділік желілерін қамтиды.

      Өтімділік желілері деп банктің мынадай:

      клиенттің бұдан бұрын шығарған бағалы қағаздарын өтеу үшін клиентке ақша ұсыну;

      бағалы қағаздарды бастапқы орналастыру және (немесе) қайталама нарықта клиенттің бағалы қағаздарымен операциялар бойынша міндеттемелер шеңберінде клиенттің бағалы қағаздарын сатып алу міндеттемелері түсініледі.

      Қосымша ақшаның әкетілуін есептеу мақсатында шартты міндеттемелер өтімділікті өтеу коэффициентін есептеу күнінен кейінгі күнтізбелік ай ішінде орындалуға жататын шығарылған бағалы қағаздар бойынша клиент міндеттемесінің мөлшерінен аспайтын мөлшердегі өтімділік желілері ретінде қосылады. Пайдаланылмаған шартты міндеттеменің қалған бөлігі, сондай-ақ қаржылық емес ұйымдарға айналым қаражатын толықтыруға берілген міндеттемелер кредиттік желілер ретінде шартты міндеттемелер бойынша қосымша ақшаның әкетілу есебіне қосылады.

      Пайдаланылмаған кредиттік желілер мен өтімділік желілері қамтамасыз етуге берілген не қамтамасыз етуге берілуге жататын және мынадай талаптардың әрқайсысын қанағаттандыратын активтерді шегеру ескеріле отырып, қосымша ақшаның әкетілу есебіне қосылады:

      бірінші және екінші деңгейлердегі сапасы жоғары өтімді активтер болып табылады;

      банктің сапасы жоғары өтімді активтерінің құрамына енгізілмеген;

      қайтарымдылық негізінде жасалатын операцияларды жүргізу үшін қолжетімді;

      мерзімінен бұрын қайтару туралы талап қою құқығы жоқ.

      Нормативтерге 14-қосымшаға сәйкес Банктің ақша әкетілуі мен әкелінуі кестесінің 21, 22, 23, 24, 25, 26 және 27-жолдарында ескерілмеген өтімділікті өтеу коэффициентін есептеу күнінен кейінгі күнтізбелік ай ішінде жеке тұлғалар және қаржылық емес ұйымдар алдындағы міндеттемелер бойынша қосымша ақшаның әкетілулері өтімділікті өтеу коэффициентін есептеу күнінен кейінгі күнтізбелік ай ішінде жеке тұлғалар және қаржылық емес ұйымдардан ақшаның келуінің 50 (елу) пайызынан асатын болса, асып кету сомасы Нормативтерге 14-қосымшаның Банктің ақша әкетілуі мен әкелінуі кестесінің 30-жолына сәйкес 100 (бір жүз) пайыз ақшаның әкетілу коэффициенті қолданыла отырып ақшаның әкетілуінде есепке алынады.";

      79, 80 және 81-тармақтар мынадай редакцияда жазылсын:

      "79. Банктер 2016 жылғы 1 шілде - 2018 жылғы 31 тамыз аралығында өтімділік тәуекелін бағалау мақсатында өтімділікті өтеу коэффициентін есептейді. Өтімділікті өтеу коэффициенті есептеу нәтижелері уәкілетті органға ай сайынғы негізде ұсыныла отырып, айдың соңғы жұмыс күнінде есептеледі. Өтімділікті өтеу коэффициентінің ең төмен мәні мынадай мөлшерде белгіленеді:

      2018 жылғы 1 қыркүйек пен 2018 жылғы 31 желтоқсан аралығында - 0,5;

      2019 жылғы 1 қаңтар мен 2019 жылғы 31 желтоқсан аралығында - 0,6;

      2020 жылғы 1 қаңтар мен 2020 жылғы 31 наурыз аралығында – 0,8, 2020 жылғы 1 сәуір мен 2020 жылғы 30 қыркүйек аралығында – 0,6, 2020 жылғы 1 қазан мен 2020 жылғы 31 желтоқсан аралығында – 0,8;

      2021 жылғы 1 қаңтар мен 2021 жылғы 31 желтоқсан аралығында – 0,9;

      2022 жылғы 1 қаңтар мен 2022 жылғы 30 сәуір аралығында - 1.

      2022 жылғы 1 мамыр мен 2023 жылғы 31 желтоқсан аралығында – 0,8;

      2024 жылғы 1 қаңтар мен 2025 жылғы 31 желтоқсан аралығында – 0,9;

      2026 жылғы 1 қаңтардан бастап – 1.

      Өтімділікті өтеу коэффициентінің мәні белгіленген ең төмен мәнінен төмендеген, бірақ мынадай мөлшерден төмен емес жағдайда:

      2018 жылғы 1 қыркүйек пен 2018 жылғы 31 желтоқсан аралығында - 0,43;

      2019 жылғы 1 қаңтар мен 2019 жылғы 31 желтоқсан аралығында - 0,50;

      2020 жылғы 1 қаңтар мен 2020 жылғы 31 наурыз аралығында – 0,68, 2020 жылғы 1 сәуір мен 2020 жылғы 30 қыркүйек аралығында – 0,50, 2020 жылғы 1 қазан мен 2020 жылғы 31 желтоқсан аралығында – 0,68;

      2021 жылғы 1 қаңтар мен 2021 жылғы 31 желтоқсан аралығында – 0,77;

      2022 жылғы 1 қаңтар мен 2022 жылғы 30 сәуір аралығында – 0,85;

      2022 жылғы 1 мамыр мен 2023 жылғы 31 желтоқсан аралығында – 0,68;

      2024 жылғы 1 қаңтар мен 2025 жылғы 31 желтоқсан аралығында – 0,77;

      2026 жылғы 1 қаңтардан бастап – 0,85,

      банк осындай төмендету анықталған күннен бастап 3 (үш) жұмыс күні ішінде уәкілетті органға өтімділікті өтеу коэффициентінің мәнін белгіленген ең төменгі мәннен кем емес деңгейге дейін арттыру жөніндегі іс-шаралар жоспарын жібереді және өтімділікті өтеу коэффициенті төмендеген күннен кейінгі айдың әр жұмыс күні үшін өтімділікті өтеу коэффициентінің мәнін және жетіспеушілікті белгіленген ең төменгі мәндерге дейін есептеп шығарады.

      Іс-шаралар жоспары өтімділікті өтеу коэффициенті мәнінің белгіленген ең төменгі мәндерден төмендеген бірінші күннен бастап күнтізбелік 30 (отыз) күннің ішінде өтімділікті өтеу коэффициентін белгіленген ең төменгі мәндерден кем емес деңгейге дейін арттыру бойынша шараларды қамтиды.

      Белгіленген ең төменгі мәндерге дейін жетіспеушілік белгіленген ең төменгі мәннің және өтімділікті өтеу коэффициентінің нақты мәні арасындағы айырмашылық ретінде есептеледі.

      Белгіленген ең төменгі мәндерге дейінгі жетіспеушіліктер сомасы өтімділікті өтеу коэффициентінің мәні белгіленген ең төменгі мәндерден төмендеген күннен кейінгі айда 0,25 артық емес болса норматив орындалған болып саналады.

      Норматив:

      өтімділікті өтеу коэффициентінің мәні осы тармақтың екінші бөлігінің екінші, үшінші, төртінші, бесінші және алтыншы абзацтарында көрсетілген деңгейден төмендеген;

      өтімділікті өтеу коэффициентінің мәні белгіленген ең төменгі мәндерден, бірақ осы тармақтың екінші бөлігінің екінші, үшінші, төртінші, бесінші және алтыншы абзацтарында белгіленген шекте, соңғы 6 (алты) ай ішінде үш және одан да көп рет төмендеген;

      өтімділікті өтеу коэффициентін белгіленген ең төменгі мәндерден кем емес деңгейге дейін арттыру жөніндегі іс-шаралар жоспарын жүзеге асырмаған;

      жетіспеушіліктер сомасы өтімділікті өтеу коэффициентінің мәні белгіленген ең төменгі мәндерден төмен болған күннен кейінгі айда белгіленген ең төменгі мәндерден 0,25 асып кеткен жағдайларда бұзылған болып есептеледі.

      Өтімділікті өтеу коэффициенті:

      клиенттердің ақша қаражатының әкетілуіне;

      шетел валюталарына теңгенің биржалық бағамының өзгеруіне байланысты активтер мен міндеттемелердің құнын қайта бағалауға;

      банк міндеттемелерінің валюталық құрылымының өзгеруіне байланысты банкке қатыссыз жағдайда белгіленген ең төменгі мәннен төмен өтімділікті өтеу коэффициентінің мәні төмендеген жағдайда 2022 жылғы 21 ақпаннан бастап қоса алғанда 2022 жылғы 31 желтоқсан аралығындағы кезеңде норматив бұзылған болып есептелмейді.

      Банк осындай төмендеу анықталған күннен бастап 3 (үш) жұмыс күні ішінде осындай төмендеу анықталған күннен бастап 9 (тоғыз) айға дейінгі мерзімде өтімділікті өтеу коэффициентін белгіленген ең төменгі мәннен кем емес деңгейге дейін арттыру жөніндегі іс-шаралар жоспарын уәкілетті органға келісуге жібереді.

      Уәкілетті орган осы тармақтың сегізінші бөлігінде көрсетілген іс-шаралар жоспарын келісуді ұсынған күнінен бастап 10 (он) жұмыс күн ішінде жүзеге асырады.

      Егер осы төмендеу іс-шаралар жоспарында белгіленген мерзімде жойылмаған жағдайда, өтімділікті өтеу коэффициентінің төмендеуі көрсетілген төмендеу анықталған күннен бастап осы нормативтің бұзылуы ретінде қаралады.

      80. Нетто тұрақты қорландыру коэффициенті қолжетімді тұрақты қорландырудың талап етілетін тұрақты қорландыруға қатынасы ретінде есептеледі.

      Қолжетімді тұрақты қорландырудың мөлшері бухгалтерлік баланс деректеріне сәйкес міндеттемелер және Нормативтердің 11-тармағында көрсетілген инвестицияларды шегергенге дейінгі меншікті капиталдың Нормативтерге 15-қосымшаға сәйкес Қолжетімді тұрақты қорландыру міндеттемелерінің кестесінде белгіленген қолжетімді тұрақты қорландыру коэффициенттеріне көбейтілген сома ретінде есептеледі.

      Жеке тұлғалардың депозиттері Нормативтердің 77-тармағының екінші және үшінші бөліктеріне сәйкес тұрақты және тұрақсыздығы аз қолжетімді тұрақты қорландырудың есебіне кіргізіледі.

      2026 жылғы 1 қаңтардан бастап қаржылық емес ұйымдардың мерзімді салымдары бойынша міндеттемелері бойынша қолжетімді тұрақты қорландырудың көлемі Қағидалардың 77-тармағының он үшінші бөлігінде көрсетілген банк шотында ақшаның ең төменгі тұрақты қалдығын айқындау әдістемесіне сәйкес банктік шоттағы ақшаның ең төменгі тұрақты қалдығынан аспайды.

      Клирингтік, кастодиандық қызметпен, клиенттің өтімділігін басқару қызметімен байланысты салымдар ретінде Нормативтердің 77-тармағының сегізінші, тоғызыншы, оныншы және он бірінші бөліктеріне сәйкес келетін ағымдағы шоттар мен талап етілгенге дейінгі салымдар танылады.

      Талап етілетін тұрақты қорландырудың мөлшері жиынтығында Нормативтерге 16-қосымшаға сәйкес Талап етілетін тұрақты қорландыру активтерінің кестесінде белгіленген, талап етілетін тұрақты қорландыру коэффициенттеріне көбейтілген бухгалтерлік баланс деректеріне сәйкес активтер және Нормативтерге 17-қосымшаға сәйкес Талап етілетін тұрақты қорландырудың шартты және ықтимал міндеттемелерінің кестесінде белгіленген, талап етілетін тұрақты қорландыру коэффициентіне көбейтілген талап етілетін тұрақты қорландырудың шартты және ықтимал міндеттемелері ретінде есептеледі.

      81. Банктер 2018 жылғы 1 қаңтар – 2018 жылғы 31 желтоқсан аралығында өтімділік тәуекелін бағалау мақсатында есептеу нәтижелерін уәкілетті органға ай сайынғы негізде ұсына отырып, нетто тұрақты қорландыру коэффициентін есептейді.

      Нетто тұрақты қорландыру коэффициентінің ең төмен мәні мынадай мөлшерде белгіленеді:

      2019 жылғы 1 қаңтар мен 2022 жылғы 31 мамыр аралығында – 1;

      2022 жылғы 1 маусым мен 2023 жылғы 31 желтоқсан аралығында – 0,8;

      2024 жылғы 1 қаңтар мен 2025 жылғы 31 желтоқсан аралығында – 0,9;

      2026 жылғы 1 қаңтардан бастап – 1.

      Нетто тұрақты қорландыру коэффициенті:

      клиенттердің ақша қаражатының әкетілуіне;

      шетел валюталарына теңгенің биржалық бағамының өзгеруіне байланысты активтер мен міндеттемелердің құнын қайта бағалауға;

      банк міндеттемелерінің валюталық құрылымының өзгеруіне байланысты оның мәні банкке байланыссыз жағдайлар бойынша белгіленген ең төменгі мәнінен төмендеген жағдайда 2022 жылғы 21 ақпаннан 2022 жылғы 31 желтоқсан аралығындағы кезеңді қоса алғанда бұзылған болып есептелмейді.

      Банк осындай төмендеу анықталған күннен бастап 3 (үш) жұмыс күні ішінде көрсетілген төмендеу анықталған күннен бастап 9 (тоғыз) айға дейінгі мерзімде нетто тұрақты қорландыру коэффициентін белгіленген ең төменгі мәннен кем емес деңгейге дейін арттыру жөніндегі іс-шаралар жоспарын уәкілетті органға келісуге жібереді.

      Уәкілетті орган осы тармақтың төртінші бөлігінде көзделген іс-шаралар жоспарын келісуді ұсынған күнінен бастап 10 (он) жұмыс күн ішінде жүзеге асырады.

      Егер осы төмендеу іс-шаралар жоспарында белгіленген мерзімде жойылмаған жағдайда онда тұрақты қорландырудың нетто коэффициентінің төмендеуі аталған төмендеу анықталған күннен бастап осы нормативтің бұзылуы болып табылады.";

      5-қосымша Өзгерістер енгізілетін банк қызметін реттеу мәселелері жөніндегі Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің тізбесіне (бұдан әрі-Тізбе) 1-қосымшаға сәйкес редакцияда жазылсын;

      14-қосымша Тізбеге 2-қосымшаға сәйкес редакцияда жазылсын;

      15-қосымша Тізбеге 3-қосымшаға сәйкес редакцияда жазылсын.

      2. "Халықаралық қаржылық есептілік стандарттарына және Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік туралы заңнамасының талаптарына сәйкес провизиялар (резервтер) құру қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2017 жылғы 22 желтоқсандағы № 269 қаулысына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 16502 болып тіркелген) мынадай өзгерістер енгізілсін:

      көрсетілген қаулымен бекітілген Халықаралық қаржылық есептілік стандарттарына және Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік туралы заңнамасының талаптарына сәйкес провизиялар (резервтер) құру қағидаларында:

      2-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

      "2. Қағидаларда мынадай ұғымдар пайдаланылады:

      1) ақшаны толық алмау – шартқа сәйкес қаржы ұйымына тиесілі ақша ағындары және қаржы ұйымы алуды күтіп отырған ақша ағындары арасындағы айырма;

      2) берешек – қарыз алушы өтемеген, қарыз шартының талаптарына сәйкес негізгі борыш, есептелген сыйақы және (немесе) өзге төлемдер түріндегі талаптың сомасы;

      3) біртекті қаржы активтері – кредиттік тәуекелдің сипаттамаларына ұқсас сипаттамалары бар қаржы активтерінің тобы;

      4) дефолт – төлеу мерзімі күнтізбелік 90 (тоқсан) күннен өтіп кеткен мерзімі өткен төлемнің (төлемдердің) болуы не осы тармақшада көзделген бір немесе одан көп жағдайдың болуы. Дефолтты айқындау мақсаттары үшін қаржы ұйымы мынадай ахуалдарды қабылдайды:

      қарыз алушының банктегі басқа қарыздары бойынша 90 (тоқсан) күннен астам мерзімі бар мерзімі өткен берешектің болуы;

      қарыз алушының қаржылық жағдайының нашарлау көрсеткіші ретінде басқа банктердегі қарыздар бойынша 90 (тоқсан) күннен астам мерзімі бар мерзімі өткен берешектің болуы;

      қарыз алушының қаржылық жағдайының нашарлауына байланысты қарыз бойынша сыйақыны есептеуді тоқтата тұру;

      қарыз берілген сәттен бастап кредиттік тәуекелдің айтарлықтай ұлғаюына байланысты қарыз алушы берешегінің бір бөлігін және (немесе) бүкіл сомасын есептен шығару;

      қарыздарды айтарлықтай дисконтпен сату;

      қарызды мәжбүрлеп қайта құрылымдау;

      "Оңалту және банкроттық туралы" Қазақстан Республикасының Заңына (бұдан әрі – Оңалту және банкроттық туралы заң) сәйкес қарыз алушыны банкрот деп тану туралы талап-арыз беру;

      Оңалту және банкроттық туралы заңға сәйкес қарыз алушының өзін банкрот деп тану туралы сотқа өтініш жасауы;

      "Қаржы құралдары" халықаралық қаржылық есептілік стандартына (бұдан әрі – 9-ХҚЕС) сәйкес келетін және Қағидаларға сәйкес бекітілген Провизияларды (резервтерді) есептеу әдістемесінде көзделген өзге жағдайлар;

      5) жеке қаржы активі – жалпы баланстық құны есепті күні қаржылық есептіліктің деректеріне сәйкес меншікті капиталдың 0,2 (нөл бүтін оннан екі) пайызынан асатын, бірақ кемінде елу миллион теңге болатын қаржы активі немесе өзара байланысты тарапқа қойылатын талапты білдіретін қаржы активі.

      Қаржы ұйымының осы тармақшада көзделген өлшемшарттарға қосымша қаржы активін жеке активтерге жатқызуға арналған қосымша өлшемшарттарды белгілеуіне жол беріледі.

      Қаржы ұйымының қаржы активінің жалпы баланстық құнының меншікті капиталға өзге, бірақ меншікті капиталдың 0,2 (нөл бүтін оннан екі) пайызынан аспайтын арақатысын айқындауына жол беріледі.

      Қазақстан Республикасы бейрезидент-банктерінің филиалдары үшін меншікті капитал деп бас офис шотының, резервтердің және Қазақстан Республикасы бейрезидент-банкінің филиалы қызметі нәтижелерінің сомасы түсініледі.

      6) контрагент – шарт бойынша қаржы ұйымы болып табылмайтын, осы шарт бойынша провизиялар (резервтер) қалыптастыратын тұлға;

      7) кредиттік-құнсызданған қаржы активі – 9-ХҚЕС өлшемшарттарына сәйкес келетін құнсыздану белгілері анықталған қаржы активі;

      8) кредиттік скоринг – қарыз алушының кредитке қабілеттілігін сапалық және сандық сипаттамаларға негізделген бағалау;

      9) қаржы активінің амортизациялық құны – бастапқыда тану кезінде қаржы активі бағаланатын сома, минус қарыздың негізгі сомасының есебінен төлемдер, плюс (минус) дисконттың (сыйлықақының) жинақталған амортизациясының тиімді пайыздық мөлшерлеме әдісін пайдалана отырып есептелген және зиянға арналған бағалау резерві ескеріле отырып түзетілген өлшемі;

      10) қаржы активінің жиынтық баланстық құны – қаржы активінің зиянға арналған бағалау резервінің көлеміне түзетілгенге дейінгі амортизацияланған құны;

      11) қарызды қайта құрылымдау – қарыз шартының тәртібін және талаптарын кез келген өзгертуі;

      12) қарызды мәжбүрлеп қайта құрылымдау – қарызды қайта құрылымдау және төменде аталған мынадай жағдайлардың бірі:

      негізгі борыш және (немесе) сыйақы төлемдері бойынша жеңілдікті кезең ұсыну не оны күнтізбелік 60 (алпыс) күннен астам мерзімге ұзарту болашақ ақша ағындарының таза келтірілген құнының 10 (он) пайыздан астам төмендеуіне әкеледі;

      кредит мерзімін ұзарту - кредит бойынша бір немесе бірнеше төлемді күнтізбелік 60 (алпыс) күннен астам мерзімге кейінге қалдыру болашақ ақша ағындарының таза келтірілген құнының 10 (он) пайыздан астам төмендеуіне әкеледі; қарыз бойынша негізгі борыштың және (немесе) сыйақының бір бөлігін есептен шығару немесе кешіру;

      сыйақы бойынша мерзімі өткен төлемдерді капиталдандыру;

      сыйақы бойынша мерзімі өткен берешекті капиталдандыра отырып, қарыз валютасын бір валютадан екінші валютаға өзгерту (айырбастау);

      банкте қарыз бойынша мерзімі өткен және (немесе) мерзімі өтпеген берешекті төлеу үшін жаңа қарыз беру;

      қарыз бойынша мерзімі өткен берешек болған жағдайда кредиттік лимитті ұлғайту;

      қарыз алушының қаржы ұйымына берілетін кепіл мүлкі есебінен берешек сомасын өтеу нәтижесінде қарыз бойынша берешекті азайту;

      ішкі рейтинг моделіне сәйкес қарыз алушының қаржылық жағдайының нашарлауының болуы;

      қаржы ұйымы ақша ағындары қарыз алушының қаржы ұйымы алдынған шарттық міндеттемелерін (негізгі борышты және сыйақыны қоса) өтеу үшін жеткіліксіз болады деп болжамдайды;

      негізгі борыш және (немесе) сыйақы бойынша күнтізбелік 30 (отыз) күннен асатын мерзімге мерзімі өткен берешектің болуы;

      қарыз алушыда мерзімі өткен міндеттемелердің болмауы және қаржы ұйымында қарыз алушының қарыз бойынша оған жеңілдік талаптарын бермей өзінің міндеттемелері бойынша төлем мерзімін бұзуға жол бергені туралы негізделген және расталған ақпарат болса;

      қарыз алушының құнсыздану белгілері бар борышының бір бөлігін аудару;

      қарыз алушының қаржы ұйымындағы, оның ішінде басқа қаржы ұйымдарындағы қарызы бойынша борыш жүктемесі төмендеген жағдайларды қоспағанда, мерзімі өткен берешекті қайта қаржыландыру;

      қарыз алушының қаржылық жағдайының нашарлауына байланысты соңғы қайта құрылымдау немесе қарыз беру сәтінен бастап банктің ішкі құжаттарына сәйкес пайыздық мөлшерлемені Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің базалық мөлшерлемесінен (ұлттық валютамен) төмендету;

      айналым қаражатын толықтыруға арналған қаржыландыру жағдайларын қоспағанда, кредиттік желінің мөлшерінен 25 (жиырма бес) пайыздан астам мөлшерде кредитті мақсатсыз пайдалану;

      қарыз алушыға және (немесе) қарыз алушымен оның берешегін өтеу бойынша шарттық міндеттемелері бар тұлғаларға қатысты Оңалту және банкроттық туралы заңға сәйкес оңалту рәсімдері қолданылады;

      нәтижесінде қарыз алушы қаржы ұйымының алдындағы өзінің міндеттемелеріне қызмет көрсету есебінен қарыз алушының активі жоғалған форс-мажор және (немесе) өзге жағдайларда қарыз алушының қайта құрылымдауға өтініш беруі.

      Қарызды қайта құрылымдау мынадай жағдайларда мәжбүрлеп жасалған деп табылмайды:

      қарыз бойынша есептен шығару, кешіру, төлеу мерзімін кейінге қалдыру, ұзарту, валютаны, өтеу кестесін, сыйақы мөлшерлемесін өзгерту, оның ішінде нарықтық талаптармен сыйақы мөлшерлемесін төмендету нысаналы мемлекеттік бағдарламалардың талаптары шеңберінде жүргізілді;

      берешекті ішінара жедел өтеу, бір айдың ішінде жоспарланған төлем күнін (қарыз мерзімін қоса) өзгерту, қарыз мерзімін қысқарту, өтеу әдісін өзгерту, қарыз бойынша базалық көрсеткіштің мөлшерін өзгермелі сыйақы мөлшерлемесімен өзгерту, төлем күнін сол ай шеңберінде кемінде күнтізбелік 30 (отыз) күнге ауыстыру, егер бұл шарттың мемлекеттік бағдарламалардың талаптарында көзделген болса;

      төлем мерзімін кейінге қалдыру Қазақстан Республикасының жергілікті атқарушы органдарының тізімдеріне сәйкес су тасқынынан зардап шеккен азаматтардың санатына жатқызылған адамның, сондай-ақ Қазақстан Республикасының бір немесе бірнеше әкімшілік-аумақтық бірліктерінің аумағында төтенше жағдай енгізу үшін негіз болған мән-жайлардың салдарынан зардап шеккен азаматтардың қарызы бойынша жүргізілді.

      Болашақ ақша ағындарының таза келтірілген құнын есептеу кезінде мыналар бойынша құнсыздануға тест жүргізілмейді:

      кредиттік-құнсызданған қаржы активтері санатына жатқызылған қарыздар бойынша;

      банк өзге себептер бойынша осындай қарыздардың құнсыздануы жөнінде шешім қабылдаған қарыздар бойынша;

      соңғы қайта құрылымдау немесе қарыз беру уақытынан бастап Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің базалық мөлшерлемесінің (ұлттық валютада) өзгерісіне сәйкес қарыз бойынша пайыздық мөлшерлеме азайған немесе артқан кезде;

      13) негізделген және расталатын ақпарат – кемінде 5 (бес жыл) кезеңдегі өткен оқиғалар, ағымдағы сапалық және сандық көрсеткіштер және болашақтағы экономикалық сапалық және сандық көрсеткіштердің болжамдары туралы ақпаратты қоса алғанда, аса көп шығынсыз немесе күш салмай есепті күнгі жағдай бойынша негізделген түрде қолжетімді болып табылатын ақпарат. Кемінде 5 (бес жыл) кезеңдегі, есепті күнгі жағдай бойынша негізделген түрде қолжетімді болып табылатын ақпарат болмаған кезде қаржы ұйымына неғұрлым қысқа кезеңдегі ақпаратты кейіннен кемінде 5 (бес жыл) кезеңдегі өткен оқиғалар туралы ақпаратты жинақтау шартымен пайдалануына рұқсат етіледі. Жеке қаржы активтері бойынша соңғы 3 (үш жылдағы) не қаржы ұйымы операциялық қызметті 3 (үш жылдан) аз жүзеге асырған жағдайда одан аз кезеңдегі контрагенттің қаржылық жай-күйінің мониторингі негізінде болжамдық ағындарды құруға жол беріледі;

      14) провизиялар (резервтер) – қаржы активінің амортизацияланған құны бойынша және басқа да жиынтық кіріс арқылы әділ құны бойынша есепке алынатын қаржы активтері бойынша күтілетін және орын алып отырған кредиттік зиян үшін құрылатын бағалау резерві, сондай-ақ міндеттемелердің талаптары бойынша күтілетін кредиттік зиянға қатысты бағалау міндеттемесі;

      15) сатып алынған немесе құрылған кредиттік-құнсызданған қаржы активі – бастапқы тану сәтінде құнсыздану туралы растамасы болған, сатып алынған немесе құрылған қаржы активі;

      16) уәкілетті орган – қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті орган;

      17) шартты міндеттемелер – бұл өтелмеген, кепілдік берумен шығарылған немесе расталған ықтимал міндеттемелер;

      18) ішкі рейтингтік модель – қарыз алушының кредитке қабілеттілігін бағалау моделі;

      19) "going-concern" әдісі – қарыз алушы ақша ағындарын құруды жалғастыруы күтілетін "қолданыстағы бизнес" қағидаты негізінде бағалау әдісі (қызметтің үздіксіздігі туралы болжам);

      20) "gone-concern" әдісі – қарыз алушының операциялық ақша ағындарын тоқтату және кепілдікті қамтамасыз етуді іске асыру күтілетін кезде "тарату құны" қағидаты негізінде бағалау әдісі (операциялық қызметтен нөлдік ақша ағындары туралы жорамал).";

      14-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

      "14. Сатып алынған немесе құрылған кредиттік-құнсызданған қаржы активі болып табылмайтын, есепті күндегі жағдай бойынша қолда бар кредиттік зиян қаржы активінің жалпы баланстық құны мен қаржы активі бойынша бастапқы тиімді пайыздық мөлшерлемені пайдалана отырып дисконтталған болашақ ақша ағындарының келтірілген құны арасындағы айырма ретінде және қаржы ұйымының ішкі құжаттарында айқындалған сценарийлерде "going-concern" әдісі мен "gone-concern" әдісі бойынша орташа алынған нәтиженің ықтималдығы ескеріле отырып бағаланады.

      "Going-concern" әдісі және "gone-concern" әдісі бойынша сценарийлер мен нәтиженің ықтималдығын айқындауға, "going-concern" әдісі және "gone-concern" әдісі бойынша келтірілген ағындарды есептеуге қойылатын талаптар Провизияларды (резервтерді) есептеу әдістемесінде белгіленеді.

      Болашақ ақша ағындарының келтірілген құны және болашақ ақша ағындарының таза келтірілген құны Қағидаларға 3-қосымшаға сәйкес болашақ ақша ағындарының келтірілген құнының формуласы немесе болашақ ақша ағындарының таза келтірілген құнының формуласы бойынша есептеледі.";

      17-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

      "17. Күтілетін кредиттік залалдарды есептеу кезінде қаржы ұйымы кепіл мүлкін кемінде екі жыл кезең ішінде өткізу туралы расталатын ақпаратты ескереді. Күтілетін кредиттік залалдарды есептеу үшін кепіл мүлкін өткізу туралы расталатын ақпарат болмаған кезде қаржы ұйымы қамтамасыз ету құнына өтімділік коэффициенттерін мынадай тәртіппен қолданады:

      1) тұрғын үй және (немесе) коммерциялық жылжымайтын мүлік түріндегі қамтамасыз ету, оның ішінде жер учаскелері – 0,7;

      2) жүк көлік құралдары түріндегі қамтамасыз ету – 0,5;

      3) жеңіл көлік құралдары түріндегі қамтамасыз ету – 0,6;

      4) жабдық түріндегі қамтамасыз ету – 0,55;

      5) тауар-материалдық құндылықтар, сатуға дайын өнім түріндегі қамтамасыз ету – 0,4;

      6) екінші деңгейдегі банк не Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) рейтингтік агенттігінің Қазақстан Республикасының тәуелсіз рейтингінен төмен емес рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің біреуінің ұқсас деңгейдегі рейтингі бар заңды тұлға не квазимемлекеттік сектор субъектісі берген кепілдіктерді қоспағанда, жеке және (немесе) заңды тұлғалардың кепілдіктері түріндегі қамтамасыз ету – 0;

      7) мүлік түріндегі, оның ішінде болашақта түсетін ақша түріндегі қамтамасыз ету – 0;

      8) талаптары (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15886 болып тіркелген) "Пруденциалдық нормативтер мен өзге де сақталуы міндетті нормалар мен лимиттерді, банк капиталының мөлшерін және ашық валюталық позицияны есептеу қағидалары мен лимиттерін есептеудің нормативтік мәндері мен әдістемелерін белгілеу туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2017 жылғы 13 қыркүйектегі № 170 қаулысында (бұдан әрі – № 170 қаулы) көзделген банктік қарыз шарты бойынша кепіл болып табылатын Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жасалған мемлекеттік-жекешелік әріптестік шарты бойынша инвестициялық шығындардың өтемақысын есептеуге арналған шотқа аударылатын ақшалай түсімдер бойынша мемлекеттік әріптеске қойылатын талаптардың құқықтарын болашақта офтейк-келісімшарты бойынша түсетін ақша түріндегі қамтамасыз ету – 0,5;

      9) өтімділігі жоғары бағалы қағаздар түріндегі қамтамасыз ету – 0,95;

      10) екінші деңгейдегі банк, Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) рейтингтік агенттігінің Қазақстан Республикасының тәуелсіз рейтингінен төмен емес рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар заңды тұлға; квазимемлекеттік сектор субъектісі берген кепілдіктер түріндегі қамтамасыз ету – 1;

      11) ақша түріндегі қамтамасыз ету – 1;

      12) экспортты қолдау жөніндегі функцияларды жүзеге асыратын ұлттық компаниямен жасалған және Қазақстан Республикасы Үкіметінің мемлекеттік кепілдігі бар сақтандыру төлемі бойынша міндеттемелерді сөзсіз және қайтарып алынбайтын орындау туралы тармақтары бар сақтандыру шарттары түріндегі қамтамасыз ету – 1;

      13) талаптары № 170 қаулыда көзделген астық қолхаттары бойынша талаптар құқықтары түрінде қамтамасыз ету – 0,5.

      Осы тармақтың бірінші бөлігінде көрсетілмеген, олар бойынша екі жылдан кем емес кезеңде кепіл мүлкін сату туралы растайтын ақпарат жоқ қамтамасыз етудің өзге де түрлері бойынша қаржы ұйымының күтілетін кредиттік шығындарды есептеу кезінде Провизияларды (резервтерді) есептеу әдістемесінде көзделген қамтамасыз ету құнына өтімділік коэффициенттерін, бірақ 0,5-тен аспайтын мөлшерде қолдануға рұқсат беріледі. Провизияларды (резервтерді) есептеу әдістемесінде көзделмеген қамтамасыз ету түрлері бойынша нөлге тең өтімділік коэффициенті қолданылады.";

      3-қосымша Тізбеге 4-қосымшаға сәйкес редакцияда жазылсын.

      3. "Екінші деңгейдегі банктерге, Қазақстан Республикасының бейрезидент-банктерінің филиалдарына арналған тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесін қалыптастыру қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2019 жылғы 12 қарашадағы № 188 қаулысына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 19632 болып тіркелген) мынадай өзгерістер енгізілсін:

      кіріспе мынадай редакцияда жазылсын:

      "Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің Басқармасы ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:";

      көрсетілген қаулымен бекітілген екінші деңгейдегі банктерге, Қазақстан Республикасының бейрезидент-банктерінің филиалдарына арналған тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесін қалыптастыру қағидаларында:

      42-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

      "42. Кредиттік тәуекелді басқару жүйесінің шеңберінде банк мынадай қағидаттар мен талаптарды басшылыққа алады:

      1) директорлар кеңесі және банк тәуекелдерін басқару мәселелері жөніндегі комитет мыналарды қамтамасыз етеді:

      провизиялардың жеткіліктілік деңгейін ұстап тұру;

      төмендегілермен қамтамасыз етілетін кредиттік тәуекелді бағалау процесін бақылауды жүзеге асыру:

      шешімдер қабылдау мақсатында ақпараттың толықтығы мен дәйектілігін қамтамасыз ету бойынша қажетті шаралар қабылдау;

      Қазақстан Республикасы Азаматтық Кодексінің, "Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы" Қазақстан Республикасы Кодексінің (Салық кодексі) (бұдан әрі – Салық кодексі), Банктер туралы заңның, "Бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік туралы" Қазақстан Республикасы Заңының (бұдан әрі – Бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік туралы заң), "Қазақстан Республикасында кредиттік бюролар және кредиттік тарихты қалыптастыру туралы" Қазақстан Республикасы Заңының талаптарын, ішкі саясаттарды және кредиттік тәуекелді басқару бойынша рәсімдерді сақтау;

      басқарушылық, реттеушілік және қаржылық есептіліктің толықтығы мен дәйектілігін қамтамасыз ету шараларын қабылдау;

      бизнес-бөлімшелерден тәуелсіз қарыздарды бағалау рәсімінің болуы;

      қарыздарды бағалау барысында барлық қолжетімді ақпаратты пайдалануға негізделген кредиттік тәуекелдің деңгейі бойынша активтерді сыныптаудың барабар жүйесін бекіту;

      кредиттік тәуекелді басқару процесіне қатысушылардың арасында нақты және толық көлемде регламенттелген өзара іс-әрекет рәсімдерінің болуы;

      бекітілген провизияларды және ішкі капитал жеткіліктілігін бағалау процесін құру әдістемесінің шеңберінде провизиялар деңгейінің күтілетін залалдарға сәйкестігін бағалау кіретін тиімді ішкі бақылау жүйесін құру;

      2) банк кредиттік қызметті және бекітілген кредиттік саясат шеберінде кредиттік тәуекелді басқаруды жүзеге асырады, оған мыналар кіреді, бірақ мұнымен шектелмейді:

      банктің кредиттік қызметінің негізгі бағыттары;

      кредиттік процестің қатысушылары және олардың жауапкершілік салалары;

      кредиттерді қарау және мақұлдау тәртібін қоса алғанда, оның ішінде банкпен ерекше қатынастармен байланысты тұлғаларды кредиттеуге қатысты кредиттік шешімдер қабылдаудың ішкі тәртібі, кредиттік тәуекелдің концентрациясын шектеу мақсатында кредиттеу лимиттері;

      қарыз алушының кредиттік қабілеттілігін талдау рәсімі.

      Егер жеке тұлғаға берілген қарыздардың және қабылданған шартты міндеттемелердің жиынтық сомасы мөлшері 100 (жүз) миллиард теңгеден асатын банктің меншікті капиталынан 0,01 (нөл бүтін жүзден бір) пайыздан асатын немесе мөлшері 100 (жүз) миллиард теңгеге дейін банктің меншікті капиталынан 0,02 (нөл бүтін жүзден екі) пайыздан асатын болса, банк кредит қабілеттілігіне талдауды төмендегі ақпарат негізінде және мына факторларды ескере отырып (алайда олармен шектелмей) жүзеге асырады:

      қарыз алушының тұрақты және жеткілікті кірісінің болуы;

      жылжымайтын және басқа мүлігінің болуы;

      қарыз берешегінің болуы, оның ішінде басқа кредиторлардың алдында;

      борыштық жүктеме;

      қарыздар бойынша төлем тәртібі (кредиттік тарих);

      қарыз алушының банктің скорингтік жүйелеріндегі рейтингі (бар болса);

      басқа да берешегінің болуы;

      банктің алдындағы берешекті өтеудің өзге де көздерінің болуы;

      банктік шоттар бойынша қалдықтар және операциялар;

      білімі және қамтылуы (қызмет саласы) туралы ақпарат;

      әлеуметтік-демографиялық сипаттамалары;

      ақшаны нысаналы пайдалану туралы ақпарат;

      қарыз алушының кірістері туралы қосымша ақпарат.

      Егер жеке тұлғаға берілген қарыздардың және қабылдаған шартты міндеттемелердің жалпы сомасы банктің мөлшері 100 (бір жүз) миллиард теңгеден асатын меншікті капиталының 0,01 (нөл бүтін жүзден бір) пайызынан аспайтын немесе банктің мөлшері 100 (бір жүз) миллиард теңгеден аспайтын меншікті капиталының 0,02 (нөл бүтін жүзден екі) пайызынан аспайтын болса, банк кредит қабілеттілігіне талдауды төмендегі ақпарат негізінде және мына факторларды ескере отырып (алайда олармен шектелмей) жүзеге асырады:

      қарыз алушының тұрақты және жеткілікті кірісінің болуы;

      қарыз берешегінің болуы, оның ішінде басқа кредиторлардың алдындағы;

      борыштық жүктеме;

      қарыздар бойынша төлем тәртібі (кредиттік тарих);

      қарыз алушының банктің скорингтік жүйелеріндегі рейтингі (бар болса);

      банктің алдындағы берешекті өтеудің өзге де көздерінің болуы;

      банктік шоттар бойынша қалдықтар және операциялар;

      білімі және қамтылуы (қызмет саласы) туралы ақпарат;

      әлеуметтік-демографиялық сипаттамалары;

      ақшаны нысаналы пайдалану туралы ақпарат (бар болса).

      Егер заңды тұлғаға ұсынылған қарыздардың және шартты міндеттемелердің жалпы сомасы банктің меншікті капиталының 0,2 (нөл бүтін оннан екі) пайызынан асатын болса банк кредит қабілеттілігіне талдауды төмендегі ақпарат негізінде және мына факторларды ескере отырып (алайда олармен шектелмей) жүзеге асырады:

      қарыз алушы-заңды тұлғалардың қаржылық есептілігін және негізгі қаржылық коэффициенттерін (рентабельділігі, меншікті және қарыз қаражатының арақатынасы, ақша қаражатының түсу жоспары (қаржы ұйымдарына қарыздар беру, қаржы ұйымдарында салымдарды орналастыру, 6 (алты) айдан аз мерзімге кредиттік желі ашу жағдайларын қоспағанда), кірістер деңгейін талдау.

      Активтерінің баланстық құны банктің меншікті капиталының 0,2 (нөл бүтін оннан екі) асатын қарыз алушының талдау үшін қабылданатын қаржылық есептілігі (мерзімі 6 (алты) айдан кем овердрафттар, кредиттік карталар, кредиттік желілер түрінде қаржыландыру жағдайларын қоспағанда) мынадай талаптарға сәйкес келеді:

      баланстың материалдық (маңызды) құрауыштары (баланс валютасынан 5 (бес) пайыздан астам) және (немесе) пайда мен зияндар туралы есеп (түсімнен 5 (бес) пайыздан астам) бойынша шоттардың талдамасымен есептіліктің негізгі үш нысанының болуы. Бұл талап "Самұрық-Қазына" ұлттық әл-ауқат қоры" акционерлік қоғамына, "Бәйтерек" ұлттық басқарушы холдингі" акционерлік қоғамына, Standard & Poor's (Стандард энд Пурс), Moody's Investors Service (Мудис Инвесторс Сервис) немесе Fitch Ratings Inc. (Фич Рейтингс) агенттіктерінің халықаралық шәкілі бойынша ұзақ мерзімді кредиттік рейтингі бар жария компанияларға, жеке халықаралық корпорациялардың (акциялары немесе қатысу үлестері қор биржасында не халықаралық қор биржаларында листингке алынбайтын) немесе жария халықаралық корпорациялардың шоғырландырылған қаржылық есептілігіне енгізілетін заңды тұлғаларға, сондай-ақ қор биржасының листингтік талаптарына сәйкес келетін компаниялар куәландырған аудиттелген қаржылық есептіліктің болуы жағдайларына қолданылмайды;

      қаржылық есептіліктің барлық нысандары арасындағы толық сәйкестік;

      ұсынылған қаржылық есептіліктің астында қарыз алушының жауапты (уәкілетті) тұлғаларының қолдарының болуы.

      Қор биржасының листингтік талаптарына сәйкес келетін аудиттелген қаржылық есептілік болған жағдайда кез келген мақсаттар үшін аудиттелген қаржылық есептілікке басымдылық беріледі, сондай-ақ оны салық декларациясымен салыстырып тексеру талап етілмейді. Жеке халықаралық корпорациялардың (акциялары немесе қатысу үлестері қор биржасында не халықаралық қор биржаларында листингке алынбайтын) немесе жария халықаралық корпорациялардың шоғырландырылған қаржылық есептілігіне енгізілетін заңды тұлғалар үшін қаржылық есептілікті салық декларациясымен салыстырып тексеру талап етілмейді.

      2026 жылғы 1 қаңтардан бастап салық декларациясының болуы (Салық кодексіне сәйкес салық декларациясын тапсыру талап етілген жағдайда) және бір кезең үшін құнсыздану белгілерін бағалау және провизияларды есептеу мақсатында ақша ағындарын есептеу үшін пайдаланылатын қаржы есептілігіндегі деректермен салық декларациясындағы деректердің қайшылығының болмауы талап етіледі. Қаржылық және салықтық есептілік көрсеткіштері арасындағы айырмашылықтарға бухгалтерлік және салықтық есепке алу айырмашылықтарына байланысты жол беріледі. Өзге жағдайларда есептілік нысандары арасындағы деректердің айтарлықтай алшақтығының себептері қарыз алушы бойынша банктің жауапты бөлімшесінің қорытындысында сипатталады және банктің уәкілетті алқалы органы қарайды.

      Банк ішкі құжаттардағы айырмашылықтардың маңыздылығын белгілейді. Белгіленген шектер болмаған жағдайда түсім, қорытынды қаржылық нәтиже, активтердің рентабельділігі көрсеткіштері бойынша 30 (отыз) пайыздан астам мөлшерде айырмашылықтар (бірақ олармен шектелмей) елеулі алшақтықтар болып табылады.

      Қаржылық есептілік объективті болған жағдайда банк қаржылық есептілікті құнсыздану белгілерін бағалау және провизияларды есептеу мақсатында ақша ағындарын есептеу мақсатында пайдаланады.

      Қаржылық есептілік және (немесе) салық декларациясы болмаған жағдайда (Салық кодексіне және Бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік туралы заңға сәйкес оларды тапсыру талап етілмеген жағдайда) қарыз алушының активтері және өзге де табыс көздері туралы ақпарат (банк шоттары бойынша үзінді- көшірмелер, меншікте тиісті активтердің болуын растау) сұратылады.

      Құнсыздану белгілері мен құнсыздану санаттарын бағалау шеңберінде қарыз алушылардың, тең қарыз алушылардың, кепілдік беруші мен кепілгерлердің қаржылық есептілігін шоғырландырылған түрде пайдалануға жол беріледі.

      Қарыз бойынша күтілетін ақша ағындарын есептеу мақсатында қарыз алушының қаржылық есептілігін (оның ішінде банк тарапынан) оның төлем қабілетсіздігі басталған жағдайда қарыз алушымен оның берешегін өтеу бойынша шарттық міндеттемелері бар тұлғалардың (оның ішінде қарыз алушымен байланысты) есептілігімен, сондай-ақ егер осы тұлғаның активтері қарыз алушының міндеттемелері бойынша қамтамасыз ету болып табылса, қарыз алушымен осындай шарттық міндеттемелері жоқ тұлғалардың есептілігімен шоғырландыруға жол беріледі.

      Банк осы тармақшаның отыз үшінші, отыз төртінші, отыз бесінші, отыз алтыншы, отыз сегізінші, отыз тоғызыншы, қырық бірінші, қырық екінші және қырық үшінші абзацтарында белгіленген талаптарды сақтамай қарыз берген жағдайда, қарыз алушының барлық міндеттемесі халықаралық қаржылық есептілік стандарттары (бұдан әрі - ХҚЕС) бойынша құнсызданған активтерге жатады;

      қарыз берешегінің, оның ішінде басқа кредиторлардың алдында қарыз берешегінің болуы;

      қарыздар бойынша төлем тәртібі (кредит тарихы);

      өтімді активтердің деңгейі;

      борыштық жүктеме;

      алдындағы берешекті өтеудің өзге көздерінің болуы;

      болжамды бос ақша ағындары;

      қарыз алушының сыртқы ортасын бағалау (экономиканың, саланың жай-күйі, даму перспективалары, өндіріс пен өткізу нарықтарының әртараптандырылуы және қарыз алушының операциялық қызметінің сипаттамалары, мысалы, қарыз алушының тиісті нарықтағы нарықтық үлесі, қарыз алушының өнімін көрсету, операциялар географиясы, бизнестің циклділігі, тұтынушылардың басымдықтарындағы өзгерістер, технологиядағы өзгеріс, экономика секторына кірудегі кедергілер және компанияның табыс алу мен бағаларды ұстап тұру мүмкіндігіне ықпал ететін басқа да факторлар);

      басқару сапасын бағалау (тәжірибе, құзыреттілік, іскерлік бедел);

      қарыз алушының меншік иелерін бағалау;

      сот талқылауларына тартылу фактілерінің болуы;

      сенімсіз салық төлеушілер тізіміне енгізу.

      Егер заңды тұлғаға берілген қарыздардың және шартты міндеттемелердің жиынтық сомасы банктің меншікті капиталының 0,2 (нөл бүтін оннан екі) пайызынан аспайтын болса, банк кредит қабілеттілігіне талдауды төмендегі ақпарат негізінде және мына факторларды ескере отырып (алайда олармен шектелмей) жүзеге асырады:

      қарыз алушының тұрақты және жеткілікті кірісінің болуы;

      қарыз берешегінің, оның ішінде басқа кредиторлардың алдындағы қарыз берешегінің болуы;

      қарыздар бойынша төлем тәртібі (кредиттік тарих);

      борыштық жүктеме;

      банк алдындағы берешекті өтеудің өзге де көздерінің болуы;

      тиісті саланы дамыту перспективалары.

      Кредиттеу саласына және қарыз алушының типіне қарай сандық және сапалық көрсеткіштер жиыны өзгеріп отырады.

      Жеке және заңды тұлғаларға қатысты кредиттік саясат олар болған кезде қарыз алушының кредиттік қабілеттілігіне талдау жүргізілмейтін жағдайларды айқындайды (банктік кепілдіктерді, аккредитивтерді, банктік қарсы кепілдікке шығарылған банктік кепілдіктерді, сондай-ақ жоғары өтімді активтермен қамтамасыз етілген қарыздарды беру). Қазақстан Республикасының Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің халықаралық шкаласы бойынша "А-" төмен емес шетел валютасында ұзақ мерзімді кредит рейтингі немесе басқа бір рейтингтік агенттіктердің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар бейрезидент-банктерінің еншілес ұйымдары болып табылатын банктер үшін бас банк немесе банкке қатысты үлестес тұлға кредиттік қабілеттілігінің талдауы қарыз алушының кредит алуға өтініші банкке түскен күннен бастап 12 (он екі) айдан кешіктірмей жүзеге асырылған жағдайда, қарыз алушының бас ұйымы деңгейінде немесе қарыз алушының шоғырландырылған қаржылық есептілігіне кіретін ұйымның ондай талдауын пайдалануға жол беріледі;

      қайта құрылымдау жүргізу туралы шешім қабылдаған кезде негізділік, мақсатқа лайықтылық және тәуелсіздік ұстанымдарына негізделген және қарыздарды қайта құрылымдау жағдайлары мен талаптарының сипаттамасын қамтитын қарыздарды қайта құрылымдауға қатысты кредиттік шешімдер қабылдаудың ішкі тәртібі. Банк қарыз алушының қайта құрылымдау жағдайлары мен түрлерін нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 16502 болып тіркелген, "Халықаралық қаржылық есептілік стандарттарына және Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік туралы заңнамасының талаптарына сәйкес провизиялар (резервтер) құру қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2017 жылғы 22 желтоқсандағы № 269 Қаулысына (бұдан әрі – № 269 Қаулы) сәйкес айқындайды.

      Банк қайта құрылымдаудан кейін қарызды өтеу перспективаларының болуын есепке ала отырып, қарыз алушылар бойынша қарыздарды қайта құрылымдау туралы шешім қабылдайды.

      Шартты міндеттемелерді қоса алғанда, жалпы берешегі мөлшері 100 (жүз) миллиард теңгеден асатын банктің меншікті капиталынан 1 (бір) пайыздан асатын немесе мөлшері 100 (жүз) миллиард теңгеден аспайтын банктің меншікті капиталынан 2 (екі) пайыздан асатын, қарыз алушылардың және (немесе) бір-бірімен байланысқан қарыз алушылар тобының қарыздарына № 269 Қаулысына сәйкес айқындалатын мәжбүрлі қайта құрылымдау жүргізу туралы шешімді банк басқармасы немесе құрамына банк басқармасының төрағасы кіретін банктің алқалы органы қабылдайды. Қабылданған шешімдер туралы ақпарат тоқсан сайын банктің директорлар кеңесінің мүшелеріне жіберіледі;

      мынадай факторларды есепке ала отырып (бірақ олармен шектелмей) кредиттік тәуекелді басқарудың тиімді тәсілдері:

      тәсілді пайдаланған кезде өз білімі мен тәжірибесінің болуы;

      экономикалық тиімділігі;

      қарыз алушының және (немесе) контрагенттің типі, олардың қаржылық жай-күйі;

      3) банк кредиттік қызметін оларға кредиттік тәуекел тән операцияларды жүргізуді реттейтін ішкі құжаттарға сәйкес жүзеге асырады, оларға мыналар кіреді, бірақ онымен шектелмейді:

      әлеуетті қарыз алушыларға және (немесе) контрагенттерге қойылатын талаптарды қоса алғанда, кредиттеудің әрбір түрі бойынша жеке және заңды тұлғаларға (оның ішінде банкпен ерекше қатынастармен байланысты тұлғаларға және банк қызметкерлеріне) кредит беру талаптары;

      қарыз алушының және (немесе) контрагенттің ақпаратына, оның ішінде кредит беру туралы шешім қабылдауға қажетті қаржылық және басқа ақпаратқа қойылатын талаптар;

      кредиттеу секторына, қарыз алушының кредиттік тарихына, сондай-ақ кредиттердің сапасын толық бағалауды қамтамасыз етуге мүмкіндік беретін сандық және сапалық факторлар негізінде рейтингтік жүйеге талдау жасауды көздейтін корпоративтік кредиттеудің ішкі тәртібі;

      кредиттік скоринг әдіснамасы немесе сандық және сапалық сипаттамаларға негізделген қарыз алушының төлем қабілеттілігінің және кредиттік қабілеттілігінің талдауы және оны пайдалану ішкі тәртібі;

      оған сәйкес кредит берілетін рейтингтің мүмкін болатын ең төменгі деңгейін белгілеу (бар болса);

      кредиттік саясаттан, стандарттардан, процедуралардан, лимиттерден ауытқу мониторингін мақұлдау, бекіту және талдау ішкі тәртібі және процедуралары;

      кредиттеу лимиттерін және (немесе) қарыз алушыларды талдауды ескерумен, оның ішінде бар болса, қарыз алушылардың рейтингтерін және (немесе) скорингтік бағалауын есепке ала отырып кредиттер бойынша сыйақы мөлшерлемелерін белгілеу. Кредиттеу лимиттері, оның ішінде кепілсіз кредиттер бойынша кредиттеу лимиттері валюталар, салалар, қарыз алушылардың (контрагенттердің) санаттары (қаржы ұйымдары, корпоративтік, жеке кредиттеу), өнімдер, байланысқан тараптардың топтары бойынша және бір қарыз алушыға белгіленеді;

      кредит беру туралы өтініштерді қарау, мақұлдау, беру (беруден бас тарту) туралы шешімдер қабылдау ішкі тәртібі, оның ішінде банкпен ерекше қатынастармен байланысты тұлғаларды кредиттеуге қатысты;

      кепілдік қамтамасыз етуге қатысты, мыналарды айқындайтын ішкі тәртіп:

      банктің жекелеген өнімдері үшін, оның ішінде қарыз алушыға кредит беру мүмкіндігі туралы шешім қабылдау үшін кепіл түрлері және олардың жарамдылық өлшемшарттары;

      кепіл түріне және банк өнімінің түріне байланысты кепіл құрылымына қойылатын талаптар;

      өнімнің түріне және банктің кредиттік портфелінің құрылымына байланысты кепіл түрлері бойынша лимиттер;

      өтімді және жоғары өтімді кепілді анықтау;

      қамтамасыз етудің жалпы құрылымындағы өтімді кепіл үлесі, қарыз сомасының кепіл құнына қатынасын сипаттайтын коэффициент (бағалаушы мен кепіл қызметі бөлімшесі қызметкерлерінің кепілді бағалауынан ең төмен құны (екеуі де бар болса) не қолда бар бағалау);

      қамтамасыз етудің жалпы құрылымындағы жоғары өтімді кепіл үлесі, қарыз сомасының кепіл құнына қатынасын сипаттайтын коэффициенті, (бағалаушы мен кепіл қызметі бөлімшесі қызметкерлерінің кепілді бағалауынан ең төмен құны (екеуі де бар болса), не қолда бар бағалау);

      кепілді қабылдау және қарыз беру шеңберінде, оның ішінде арнайы техникалық құралдарды пайдалануға қойылатын талаптарды айқындай отырып, кепілді қарап-тексеруді жүргізуге қойылатын талаптар (барлық кепілдердің жалпы санының кемінде 20 (жиырма) пайызын тәуелсіз іріктеуді қамтамасыз ете отырып, ипотекалық кредиттеу шеңберінде қарап-тексеруді іріктеу тәсілімен жүргізуге жол беріледі);

      кепіл түріне байланысты талаптарды белгілей отырып, кепілмен қамтамасыз етумен мониторинг жүргізу және жұмыс істеу тәртібі;

      кепіл мүлкін қайта бағалауға қойылатын талаптар;

      кепілдердің заңды күшін қамтамасыз ететін рәсімдер, оның ішінде кепіл түріне және банк өнімінің түріне байланысты кепілді тіркеуге қойылатын талаптар;

      қарыз алушының өндірістік қызметі көрсеткіштерінің өзгерістерін, қамтамасыз етудің құнын және сақталуын, оның ішінде оның бағасына едәуір ықпал ететін басқа да жағдайларға ұшырау ықтималдығын есепке ала отырып кепілдік қамтамасыз етудің жедел бағалауы;

      өткізу және өндіріп алудың шекті мерзімдерін қоса алғанда, кепіл және банк өнімі түріне байланысты кепілдік қамтамасыз етуді өткізу рәсімдері;

      егер қарыз алушыға берілген қарыздар мен шартты міндеттемелердің жиынтық сомасы банктің меншікті капиталының 0,1 (нөл бүтін оннан бір) пайызынан аспайтын болса және бағалау объектісі республикалық маңызы бар қалалардағы және облыс орталықтары болып табылатын қалалардағы жылжымайтын мүлігі болып табылатын жағдайын қоспағанда бағалаушылар тарапынан кепілдік қамтамасыз етудің құнын бағалаудың объективтілігі (барабарлығы);

      әртүрлі өлшемдерге (бағалауға қате көзқарас, бағалаушы мен қарыз алушының үлестес болуы, бағалаушы мен банктің, оның ішінде кепіл қызметі қызметкерлерінің үлестес болуы) және кепілмен қамтамасыз етудің өтімділігіне қарай бағалаушы айқындаған кепіл құнына қатысты дисконттарды белгілеуге қойылатын талаптар.

      Банк ол бойынша кепілзат жылжымайтын мүлік және материалдық емес активтер (жер қойнауын пайдалану құқықтары) қойылатын қарыз беру туралы шешім қабылдаған кезде бағалау нәтижелерін қарайды. Соңғы бағалау күніне бағалаушы айқындаған нарықтық құн 100 000 (бір жүз мың) айлық есептік көрсеткіштен асатын, жер қойнауын пайдалану құқығы үшін 500 000 (бес жүз мың) айлық есептік көрсеткіштен асатын жағдайда, банк бағалаушының кепілзатты бағалау жүргізуін (жылына кемінде 1 (бір) рет) қамтамасыз етеді.

      Банк ХҚЕС-ке, сондай-ақ № 269 Қаулының талаптарына сәйкес соңғы бағалау күніне бағалаушы айқындаған нарықтық құны 100 000 (бір жүз мың) асатын кепілдер есептік көрсеткішті, жер қойнауын пайдалану құқығы үшін 500 000 (бес жүз мың) айлық есептік көрсеткішті құрайтын, кепіл бойынша кредиттік тәуекелдің едәуір ұлғаю белгілері болған жағдайда уәкілетті тіркеуші органда оның түріне қарамастан кепілдің тіркелуін қамтамасыз етеді.

      Банк қызметкерлері тарапынан кепілмен қамтамасыз ету құнын бағалаудың объективтілігін (барабарлығын) бағалаудың ішкі тәртібі банктің ішкі бағалауды қалыптастыру кезінде бағалауға жол берілетін тәсілдерге қойылатын талаптарды нақты формалдауды қоса алғанда, бірақ онымен шектелмей, бағалауға дұрыс тәсілдерді пайдалануды, атап айтқанда:

      осы тәсіл шеңберінде кепіл түріне байланысты бағалаудың әртүрлі тәсілдерін қолдану тәртібі белгіленеді;

      кепіл құнын бағалау кезінде сараптамалық бағалау қолданылған жағдайда, осындай бағалауды қолдану лимиттерін көрсете отырып, регламенттелген процес қамтамасыз етіледі;

      соңғы 4 (төрт) тоқсандағы не аяқталған күнтізбелік жылдағы объект бойынша теріс операциялық ақша ағындары немесе EBITDA (пайыздарды, салықтарды төлеу бойынша шығыстар шегерілгенге дейінгі пайда, тозу және есептелген амортизация) теріс мәні кезінде кіріс тәсілі шеңберінде дисконтталған ақша ағындары негізіндегі тәсілді қолдануға жол берілмейді. Бұл талап мынадай жағдайларға қолданылмайды:

      компанияны инвестициялық сатысында бағалау, сондай-ақ егер бағаланатын компанияның балансында активтер, оның ішінде ақша ағындарын құруға қабілетті келісімшарттар болған;

      растаушы ақпарат немесе нарықтық деректер болған жағдайда ақша ағынын құруға қабілетті объектілерді бағалау.

      Объектінің құнын есептеу кезінде кіріс тәсілі шеңберінде есептеу банктің ішкі құжаттарында белгіленетін бағалау объектісінің тәуекел деңгейіне сәйкес келетін дисконттау мөлшерлемесі пайдаланылады.

      Салыстырмалы тәсіл шеңберінде объектінің құнын есептеу кезінде нарықта орын алатын неғұрлым өзекті мәмілелер туралы ақпарат және (немесе) бағалау объектісімен салыстырылатын объектілерді сату туралы ұсыныстар пайдаланылады, ал олар болмаған жағдайда тиісті түзетулер қолданылады.

      Банктің кепіл қызметі бөлімшесі тарапынан, оның ішінде бағалаушы белгілеген кепілмен қамтамасыз ету құнын бағалаудың объективтілігін (барабарлығын) бағалаудың ішкі тәртібі оған ұқсастар тізбесіне және оларды салыстырмалы деп тану өлшемшарттарына қойылатын талаптардың нақты ресімделуін қамтамасыз етеді, бірақ олармен шектелмейді:

      объектінің типі және (немесе) кіші түрі;

      объектінің орналасқан жері;

      объектінің жалпы ауданы;

      үй-жайлардың жай-күйі, бағалау объектісінің сыртқы жай-күйі;

      объектінің нысаналы мақсаты;

      объектінің өзге де техникалық сипаттамалары.

      Кепіл қызметінің бөлімшесі бағалаушылардың әрбір есебі бойынша ішкі тәртіп негізінде кепілмен қамтамасыз ету құнын бағалаудың объективтілігін (барабарлығын) талдау нәтижелері бойынша қорытынды дайындайды.

      Банк бағалаушы айқындаған кепілмен қамтамасыз ету құнын бағалаудың объективтілігін (барабарлығын) талдаудың ішкі тәртібін әзірлейді, ол мыналарды қамтамасыз етеді, бірақ онымен шектелмейді:

      кепіл түріне байланысты бағалау тәсілдерін қолдану тәртібі;

      бағалау есептеулерінің дұрыстығына қойылатын өлшемшарттар мен талаптар;

      болжамдарды, түзетулерді және сараптамалық пайымдауларды пайдалану бөлігіндегі талаптар мен шектеулер;

      толық және негізделген есептеулердің болуы;

      кепіл объектісін сәйкестендіруге мүмкіндік беретін толық ақпараттың болуы;

      кепіл нысанасын міндетті түрде тексеру және бейне-, фототүсірілім жүргізу;

      құқық белгілейтін құжаттардың толық топтамасының болуы;

      банктің ішкі құжаттарының талаптарына сәйкес бағалау туралы есептерде қамтамасыз ету құнында (10 (он) пайыздан астам) елеулі айырмашылыққа әкеп соққан себептер мен өлшемшарттарды анықтау.

      Бағалау туралы есептерде қамтамасыз ету құнындағы елеулі (10 (он) пайыздан астам) айырмашылық анықталған кезде банк айырмашылыққа әкеп соққан мән-жайлар бойынша ақпаратты кепілмен қамтамасыз ету құнының статистикалық журналына енгізеді.

      Банк кепілді дұрыс бағаламау мүмкіндігін болдырмау үшін олар бойынша кепілді қамтамасыз ету құнының статистикалық журналына ақпарат енгізілген бағалау туралы есептерге талдау жүргізеді.

      Қарыз беру туралы шешім қабылдау шеңберінде банк барлық өлшемдерді ескере отырып, бағалаушы айқындаған кепіл құнының объективтілігін (барабарлығын) бағалау қорытындылары бойынша айқындалған кепіл құнын пайдаланады.

      Қабылданған шешімдерді белгіленген ішкі тәртіпке сәйкестігі тұрғысынан бағалау Қағидалардың 11-тарауының талаптарына сәйкес жүргізіледі. Белгіленген ішкі тәртіптен ауытқулар анықталған жағдайда, мүдделі бөлімшелер анықталған ауытқулар туралы ақпаратты банктің уәкілетті алқалы органына жеткізеді. Банк қызметіндегі елеулі ауытқуларды болдырмау мақсатында банктің уәкілетті алқалы органы қарыз көлеміне (сомасына) және (немесе) ауытқулар санына шектеулер белгілейді және белгіленген шектеулердің сақталуын бақылауды жүзеге асырады.

      Банк мыналарды:

      қарызды және (немесе) баланстан тыс міндеттемені өтегеннен кейін және (немесе) қарыз алушы оның құнын бағалауды қоса алғанда, банктің балансындағы кепілмен қамтамасыз ету жөніндегі деректер банкінің клиенті болуын тоқтатқаннан кейін банктің ішкі жүйелерінде кемінде 5 (бес) жыл сақтауды;

      банктің ішкі құжаттарына сәйкес кепілмен қамтамасыз ету бойынша деректерді уақтылы жаңартуды және тәуекел-метрикаларды (PD, LGD, EAD), провизиялар мен капиталды есептеуге жауап беретін модульдерге, сондай-ақ басқарушылық, қаржылық және реттеушілік есептілікті автоматты түрде қалыптастыруға жауап беретін модульдерге деректерді автоматты түрде ауыстыруды;

      қолмен түзетуді қолданғанға дейінгі бастапқы деректерді, қолмен түзетуді қолдануға жауапты тұлғалар туралы деректерді қоса алғанда, кепілмен қамтамасыз ету бойынша деректерді кез келген қолмен түзету туралы деректерді автоматты түрде тіркеу және сақтауды қамтамасыз етеді.

      Сақтауға жататын кепілмен қамтамасыз ету бойынша деректер мыналарды қамтиды (бірақ олармен шектелмейді):

      бағалау объектісінің ішкі бірегей сәйкестендірушісіне, бизнес-сәйкестендіру нөміріне (бұдан әрі – БСН) немесе жеке сәйкестендіру нөміріне (бұдан әрі – ЖСН) кепіл берушінің, қарыз алушының, тең қарыз алушылардың және кепілгерлердің ішкі бірегей сәйкестендірушісіне (егер олар БСН және ЖСН-нен өзгеше болса,) байланыстыру және байланысты қарыз алушылардың сәйкестендіруші топтары мен байланысты қарыз алушылардың барлық БСН немесе ЖСН-нің нақты көрсетілуі;

      кепілмен қамтамасыз етудің түрі мен кіші түрі;

      бағалау объектісінің кадастрлық нөмірі (егер қолданылса);

      бағалау объектісінің орналасқан жері (елі, өңірі, мекенжайы);

      банк жүйесінде кепіл шартын тоқтатудың күні;

      дисконттарды кепілмен қамтамасыз етуге қолданғанға дейінгі нарықтық құны;

      кепілмен қамтамасыз етуге бағалау (қайта бағалау) жүргізу күні;

      әрбір бағалау объектісі бойынша, оның ішінде банк балансындағы ағымдағы кепіл және жылжымайтын мүлік объектілері бойынша, сондай-ақ банк өткізген барлық бағалау объектілері бойынша кемінде 5 (бес) жыл кезең үшін қолданылған дисконттар. № 269 Қаулысына сәйкес дисконттар арасында өндіріп алу ықтималдығы және (немесе) өткізу ықтималдығы, сатуға дейінгі күтілетін мерзім, қолданылған дисконттау мөлшерлемесі және индекстер, сатуға арналған күтілетін шығыстар, өтімділік коэффициенттері қолданылмаған жағдайда дисконт мәндері туралы ақпаратты сақтау қамтамасыз етіледі;

      барлық дисконттарды, оның ішінде ұлттық валютадағы баламасын есепке алғаннан кейінгі нарықтық құн;

      провизияларды есептеу кезінде пайдаланылатын кепілмен қамтамасыз ету құны;

      бағалау объектісінің ауыртпалық белгісі;

      бағалау объектісінің ауыртпалық кезектілігі;

      кепіл беруші, кепілдік беруші, кепілгер, сақтандырушы (заңды немесе жеке тұлға, атауы, бірегей сәйкестендіруші) туралы мәліметтер;

      бағалау объектісіне ауыртпалықтың болуын растау күні;

      қарыз алушы немесе қарыз деңгейіндегі бағалау объектісі бойынша банктің талап ету құқықтарының кезектілігі;

      қарыз алушы мен қарыз деңгейіндегі кепілдер үшін қамтамасыз етудің аллоцирленген құны (олардың бірегей сәйкестендірушісіне сілтеме жасай отырып, әрбір қарыз алушыға кепіл мүлкінің үлесін көрсете отырып);

      кепілмен қамтамасыз етуді бағалау тәсілі;

      пайдаланылатын аудан бірлігі;

      бағалау объектісінің жалпы, пайдаланылатын алаңы (егер қолданылса);

      бағалау күніне жалға берілетін алаңның үлесі (егер қолданылса);

      жалға беру үшін ықтимал қолжетімді алаңның үлесі (егер қолданылса);

      4) дұрыс рейтингтік модельдің және (немесе) скорингтік жүйенің болуы.

      Банктің директорлар кеңесі рейтингтік модельді және (немесе) скорингтік жүйені әзірлеуге, оларды енгізуге, қолдануға және жұмыс істеуін бақылауға жауапты бөлімшелерді айқындайды. Рейтингтік модельде және (немесе) скорингтік жүйеде кредиттік тәуекелдің әрбір деңгейінің сипаттамасы және оларды тағайындау талаптары қамтылады. Қарыз алушының кредиттік рейтингін және (немесе) скорингтік баллын тағайындау барысында банк қарыз алушының (қарыз алушылардың) қаржылық жағдайын және қарыз алушы бойынша басқа да қолжетімді ақпаратты есепке алады.

      Қарыз алушыға кредиттік рейтинг және (немесе) скорингтік балды беру кезінде банк қарыз алушының келешектегі кредитті төлеу қабілеттілігіне және төлем қабілеттілігіне әсер ететін факторлар туралы өзекті қолжетімді ақпаратты басшылыққа алады.

      Заңды тұлғаларға берілген кредиттік рейтинг жаңартылу тұрғысынан мерзімді мониторингке жатады. Қайта қарау жиілігі қарыз алушының қаржылық жай-күйінің нашарлау тәуекеліне әкелетін теріс ақпарат болған және (немесе) банк алдындағы міндеттемелерді өтеу мүмкін болмаған және өзге де қолжетімді ақпарат болмаған жағдайда ұлғаяды;

      5) кредиттік тәуекел деңгейі бойынша активтерді сыныптаудың барабар жүйесі болуы.

      Кредиттік тәуекел деңгейі бойынша активтерді сыныптау жүйесі шеңберінде банк кредиттік портфель сапасының мониторингі үшін кешенді рәсімдер мен ақпараттық жүйелерді (ол болмаған жағдайда – бағдарламалық қамтамасыз етуді) енгізеді және пайдаланады. Рәсімдер мен ақпараттық жүйелерде проблемалық қарыздарды сәйкестендіретін және анықтайтын, тиісті бақылауды қамтамасыз ететін өлшемшарттар қамтылады.

      Кредиттік тәуекел деңгейі бойынша активтерді сыныптау жүйесі директорлар кеңесі, директорлар кеңесі жанындағы комитеттер, басқарма, кредиттік тәуекелді басқару процесіне қатысатын банктің өзге бөлімшелері үшін ақпарат беруді қамтамасыз етеді және банктің кредиттік тәуекелінің деңгейін жалпы баланс бойынша да және әрбір актив бойынша да бағалауға мүмкіндік береді.

      Кредиттік тәуекел деңгейі бойынша активтерді сыныптау жүйесі кредиттік тәуекел тән барлық активтерді (банктің меншікті капиталынан 2 (екі) пайыз аспайтын сомада негізгі емес қызмет бойынша дебиторлық берешекті қоспағанда) жан-жақты талдауға негізделеді.

      Активтерді жан-жақты талдауда:

      қарыз алушының және (немесе) контрагенттің міндеттемелері бойынша дефолттар ықтималдығын (PD);

      қарыз алушының және (немесе) контрагенттің дефолт жағдайында шығындар мөлшерін (LGD);

      дефолтқа ұшырайтын міндеттемелер шамасын (EAD);

      тәуекел бойынша позиция сақталатын мерзім ішінде;

      кепілді қамтамасыз ету құнын және оны өткізу мүмкіндігін;

      бизнес-ортаны және экономикалық жағдайларды бағалау қамтылады.

      Кредиттік тәуекел тән болатын активтерді сыныптау (банктің меншікті капиталынан 2 (екі) пайыз аспайтын сомада негізгі емес қызмет бойынша дебиторлық берешекті қоспағанда) кем дегенде 5 (бес) санаттың негізінде жүзеге асырылады және мыналарды:

      КЖБІП шеңберінде капиталдың жеткіліктілігін сенімді бағалауды;

      күтілетін шығындарды өтеуге арналған провизиялардың қажетті деңгейін қамтамасыз етеді.

      Негізгі борыш және (немесе) есептелген сыйақы бойынша күнтізбелік 90 (тоқсан) күннен астам мерзімі өткен берешегі бар активтер, егер неғұрлым жоғары санатқа сыныптау үшін дәлелді және негізделген негіздер болмаған жағдайда, ең нашар санаттарға сыныпталады.

      Негізгі борыш және (немесе) есептелген сыйақы бойынша күнтізбелік 90 (тоқсан) күннен аз мерзімі өткен берешегі бар активтер, егер ішкі құжаттарда айқындалған қарыз алушының төлем қабілетсіздігінің өзге факторлары болса, ең нашар санатқа сыныпталады;

      6) проблемалық активтерді басқару саясатының болуы.

      Банктің директорлар кеңесі проблемалық активтерді басқару саясатын бекітеді, ол мыналарды қамтиды:

      проблемалық активтердің анықтамасы;

      проблемалық активтерді басқару әдістері (қайта құрылымдау, сату, есептен шығару, кепілді қамтамасыз етуді алып қою, банкроттық және басқа әдістер);

      проблемалық активтерге қатысты лимиттер (портфельдер бөлігінде) және лимиттер бұзылған кезде белгіленген лимиттерге сәйкес келтіру үшін проблемалық активтерді басқарудың бекітілген әдістерін іске асыру мерзімдері;

      проблемалық активтер көлемінің ұлғаю тәуекеліне ертерек ден қоюдың сандық және сапалық өлшемдері;

      мүдделі бөлімшелердің тізімі және проблемалық активтермен жұмыс істеу кезінде өзара іс-қимылының ішкі тәртібі;

      директорлар кеңесіне проблемалық активтердің деңгейі туралы басқарушылық есептілікті ұсынудың ішкі тәртібі;

      банк қолданатын проблемалық активтерді басқару әдістерін бағалау рәсімдері;

      7) провизияларды қалыптастырудың сенімді әдістемесінің болуы.

      Күтілетін шығындарды жабу үшін қалыптастырылатын провизиялардың жеткіліктілігін қамтамасыз ету мақсатында банк жыл сайын (не қажет болған кезде жиі) провизияларды қалыптастыру әдістемесіне талдауды:

      провизияларды қалыптастыру әдістемесінің талаптарына сәйкес есептелген провизиялардың шығындардың нақты сомаларына сәйкестігін айқындау;

      ағымдағы нарықтық жағдайларды, макроэкономикалық көрсеткіштердің өзгеруін талдау;

      провизияларды қалыптастыру әдістемесінің валидациялары арқылы жүргізеді.

      Ұжымдық қарыздар бойынша провизияларды қалыптастыру кезінде банк қажетті уақыт кезеңін қамтитын және банктің кредиттік шығындарын неғұрлым дұрыс көрсететін тарихи деректерді талдайды. Бұл ретте тарихи деректер ағымдағы нарықтық және экономикалық жағдайды талдаумен толықтырылады.

      Егер провизияларды қалыптастыру әдістемесі провизиялары жеке негізде қалыптастырылатын қарыздар бойынша кредиттік тәуекелдің өсу белгілерінің болмауын көрсеткен жағдайда, мұндай қарыздар ұжымдық негізде кредиттік тәуекел деңгейін бағалауға жатады.

      Банк болжамды макроэкономикалық ақпараттың әсерін есепке алуға қойылатын талаптарды қоса алғанда, дефолт ықтималдығын бағалаудың әрбір моделі сәйкес келетін егжей-тегжейлі талаптарды сипаттайтын дефолт ықтималдығын бағалау модельдерінің жалпы әдіснамасын әзірлеуді (жаңартуды) қамтамасыз етеді.

      Дефолт ықтималдығын бағалау модельдерінің әдіснамасы мынадай талаптарды қамтиды, бірақ олармен шектелмейді:

      кредиттік құнсыздануды анықтау;

      пайдаланылатын деректердің сапасы, маңыздылығы және көлемі;

      модельдерді әзірлеу және тестілеуге арналған модельдерді қалыптастыру әдіснамасы;

      модельдің жекелеген блоктарының болуы (оның ішінде қаржылық, сапалық факторларды, мемлекеттік немесе топтық деңгейде қолдау мүмкіндігін есепке алу жөніндегі талап) және олардың түпкілікті PD айқындаудағы ең жоғары салмағы;

      кредиттік құнсызданудың байқалатын деңгейлері негізінде модельді калибрлеу әдіснамасы (кредиттік құнсыздану деңгейлерінің нақты статистикасы негізінде модельді калибрлеу);

      макро-сценарийлерді әзірлеу және есепке алу бойынша талаптар, миграция матрицаларын есептеу және қолдану әдіснамасы бойынша;

      жетекші рейтинг агенттіктерінің кредиттік шкалаларымен үйлесімді валидтік кредит шкаласын әзірлеу;

      PD әр түрлі түрлерін есептеу (он екі айға, бүкіл жарамдылық мерзіміне (lifetime PD), қазіргі сәтте (PIT PD) және циклдік (TTC PD) бастапқы тану кезінде);

      қаржылық кепілдіктер бойынша PD моделін есептеу;

      бақыланатын дефолт деңгейі бойынша жылдық деректерді пайдалану немесе сенімді статистикалық талдауға негізделген балама тәсілдер арқылы жылдық PD бағалау.

      Модельді әзірлеу шеңберінде:

      скорингтік модельді қолдану кезінде әзірлеу үшін іріктеме қарыз алушыларының әрқайсысы бойынша скоринг балын есептеу;

      скорингтік модельді қолдану кезінде модельді калибрлеу, яғни скоринг балын портфель бойынша кредиттік құнсызданудың байқалатын тарихи деңгейінің модельдерін пайдалана отырып, PD мәніне ауыстыру;

      макроэкономикалық жағдайды есепке алу және PD TTC-ті PD PIT-ке аудару моделін әзірлеу;

      жылдық PD-ды бақыланатын дефолт деңгейі бойынша жылдық деректерді не сенімді статистикалық талдауға негізделген балама тәсілдерді пайдалану арқылы бағалау;

      модельді әзірлеу кезінде дефолттардың бақыланатын деңгейі бойынша тарихи деректердің өзекті көлемін таңдауды және күтілетін макрокөрсеткіштер негізінде PIT мәндерін калибрлеуді көздеуі тиіс;

      статистикалық негізделген жағдайларды қоспағанда, Қазақстан Республикасының резиденттері үшін Қазақстан Республикасының PD-ге сәйкес келетін PD-дің ең төменгі шегін белгілеу.

      Банк барлық тәуекел-метрикалардың (PD, LGD, EAD), құнсыздану сатыларының және провизиялардың банктің ішкі жүйелерінде автоматты түрде есеп айырысуды, сондай-ақ кредиттік тәуекелдің елеулі ұлғаю оқиғаларын, ХҚЕС бойынша құнсыздануды объективті растау болып табылатын оқиғаларды, құнсыздану санаттарын айқындауды қамтамасыз етеді.

      Банк мынадай деректердің (бірақ олармен шектелмей) қарызды (немесе) баланстан тыс міндеттемені өтегеннен кейін жүйелерде кемінде 5 (бес) жыл сақталуын қамтамасыз етеді:

      SPPI тесттен өту немесе өтпеу нәтижелері;

      9 ХҚЕС-ке сәйкес қаржы құралын жіктеу;

      құнсыздануды объективті растау болып табылатын оқиғалар (әрбір қарыз алушы және (немесе) міндеттеме бойынша әрбір оқиға үшін жеке деректер өрісі);

      қарыз алушының құнсыздану сатысы;

      жеке бағаланатын қарыз алушылар үшін "going-concern" және "gone-concern" әдістері бойынша сценарийлердің ықтималдылығы;

      тиімді пайыздық мөлшерлеме (бастапқы және ағымдағы пайыздық мөлшерлемелер);

      дефолт деңгейлері (қарыз алушылардың, міндеттемелердің саны бойынша және міндеттемелердің сомасы бойынша) абсолюттік және пайыздық көрсеткіштерде;

      қайтарым деңгейлері (міндеттемелердің сомасы бойынша - сауығуды ескере отырып және сауығуды есепке алмай) абсолюттік және пайыздық көрсеткіштерде;

      қайта құрылымдау деңгейлері (қарыз алушылардың, міндеттемелердің саны бойынша және міндеттемелердің сомасы бойынша – қайта құрылымдау бойынша жеке және мәжбүрлі қайта құрылымдау бойынша жеке) абсолюттік және пайыздық көрсеткіштерде;

      сауығу деңгейлері (қарыз алушылардың, міндеттемелердің саны бойынша және міндеттемелердің сомасы бойынша) абсолюттік және пайыздық көрсеткіштерде;

      есептен шығару деңгейлері (міндеттемелер сомасы бойынша - ішінара есептен шығару бойынша жеке және толық есептен шығару бойынша жеке) абсолюттік және пайыздық көрсеткіштерде);

      PD мәндері (оның ішінде әрбір қарыз алушы және (немесе) міндеттеме үшін берілген сәттен бастап және қарыздың және (немесе) баланстан тыс міндеттеменің бүкіл қолданылу мерзімі ішінде);

      тану сәтіндегі және қарыз және (немесе) баланстан тыс міндеттеме мерзімі ішіндегі әрбір айға арналған он екі айлық PD және lifetime PD мәндері;

      LGD мәндері (әрбір қарыз алушы және (немесе) міндеттеме үшін LGD мәнін қоса алғанда) қарыз және (немесе) баланстан тыс міндеттеме берілген сәттен бастап (бірақ 9ХҚЕС енгізген күннен бұрын емес) және қарыздың және (немесе) баланстан тыс міндеттеменің бүкіл қолданылу мерзімі ішінде әрбір айға;

      EAD мәндері (әрбір қарыз алушы және (немесе) міндеттеме үшін EAD мәнін қоса алғанда) қарыз және (немесе) баланстан тыс міндеттеме берілген сәттен бастап (бірақ 9ХҚЕС енгізген күннен бұрын емес) және қарыздың және (немесе) баланстан тыс міндеттеменің бүкіл қолданылу мерзімі ішінде әрбір айға;

      кредиттік шығындар (әрбір қарыз алушы және (немесе) міндеттеме үшін күтілетін кредиттік шығындар мәнін қоса алғанда) қарыз және (немесе) баланстан тыс міндеттеме берілген сәттен бастап (бірақ 9ХҚЕС енгізген күннен бұрын емес) және қарыздың және (немесе) баланстан тыс міндеттеменің бүкіл қолданылу мерзімі ішінде әрбір айға;

      тәуекел-саралау коэффициенттерінің мәндері (RWA) (әрбір қарыз алушы және (немесе) міндеттеме үшін RWA мәнін қоса алғанда) қарыз және (немесе) баланстан тыс міндеттеме берілген сәттен бастап (бірақ 9ХҚЕС енгізген күннен бұрын емес) және қарыздың және (немесе) баланстан тыс міндеттеменің бүкіл қолданылу мерзімі ішінде әрбір айға;

      кредиттік конверсия коэффициенттері;

      қарыз алушының баланстық және баланстан тыс міндеттемелерінің сомасы (соңғы 5 (бес) жыл бойынша);

      қарыз алушының есептен шығарылған қарыздары (соңғы 5 (бес) жыл бойынша);

      провизиялардың қорытынды мәні (қарыз алушы деңгейінде және міндеттеме деңгейінде);

      БСН немесе ЖСН-ге және ішкі бірегей сәйкестендірушілеріне (егер олар БСН немесе ЖСН-нен өзгеше болса) қарыз алушы мен қарыз және (немесе) баланстан тыс міндеттемені байланыстыру;

      БСН немесе ЖСН және ішкі бірегей сәйкестендірушісіне (егер олар БСН немесе ЖСН-нен өзгеше болса) барлық бірлесіп қарыз алушылар мен кепілгерлерді байланыстыру;

      банктің ішкі құжаттарына сәйкес байланысты қарыз алушылар тобының бірегей сәйкестендірушісіне байланыстыру;

      банктің ішкі құжаттарына сәйкес байланысты қарыз алушылар тобы қатысушыларының БСН немесе ЖСН-не байланыстыру;

      құнсыздану сатысын және провизияларды есептеу үшін талап етілетін, қарыз алушылардың қаржылық көрсеткіштері;

      Қазақстан Республикасының Кәсіпкерлік кодексіне сәйкес субъектінің кәсіпкерлік санатына жататындығының белгісі;

      банкпен ерекше қатынастармен байланысты тұлғалардың тізіміне тиесілілік белгісі;

      қайта құрылымдау және (немесе) мәжбүрлі қайта құрылымдау белгісі;

      қарыз бойынша және қарыз алушыға осы банктегі қарыздар бойынша қайта құрылымдауды жүргізудің барлық күндері.

      Банк жүйелері барлық қарыз алушылар, олардың баланстық және баланстан тыс міндеттемелері және банк портфельдері үшін кредиттік тәуекелдің едәуір ұлғаю оқиғаларының және ХҚЕС бойынша құнсыздану оқиғаларының іске қосылу оқиғасының фактісін тіркейді және жүйелерде сақтайды;

      8) кредиттік тәуекелді бағалау модельдерінің валидация рәсімінің болуы.

      Модельдерді қолдана отырып кредиттік тәуекелді бағалаудың барабарлығын қамтамасыз ету мақсатында банк олардың валидациясы, бэк-тестинг жүргізу процестерін, тәуекелдердің жоспарланған деңгейінен ауытқудың рұқсат етілген деңгейін регламенттейді. Жоспарланған тәуекел деңгейінен ауытқыған жағдайда, банк түзету шараларының жоспарын әзірлейді.

      Валидация бір немесе бірнеше мына әдістер:

      модельдің кемсітушілік қабілетін тексеру;

      модельдің болжамды дәлдігін бағалау;

      рейтингтердің ауысуын талдау;

      рейтингтерді салыстырмалы талдау арқылы жүзеге асырылады.

      Валидацияны 3 (үш) жылда кемінде 1 (бір) рет банктің тәуелсіз бөлімшесі не тәуелсіз үшінші тарапты тарта отырып жүзеге асырады. Валидацияны жүргізу жиілігі ағымдағы нарықтық жағдайға, стратегияға, активтердің көлеміне, банк операцияларының күрделілік деңгейіне байланысты болады, экономикада немесе банкті кредиттеудің ішкі процестерінде елеулі өзгерістер болған жағдайда ұлғаяды. Валидация нәтижелері тәуекелдерді басқару мәселелері жөніндегі комитетке ұсынылады.

      Банктің тәуелсіз бөлімшесі 1 (бір) жылда кемінде 1 (бір) рет жүргізген скорингтік моделдердің ішкі валидациясы.

      Банктің тәуелсіз бөлімшесі скорингтік модельдердің ішкі валидациясын банктің ішкі құжаттарында провизияларды есептеуде пайдаланылатын өлшемдерді (қатысушылар, тексеру аясы, тексеру салалары, пайымдауларды дайындау өлшемшарттары, нәтижелерді ұсыну форматы, мерзімдері) валидациялаудың егжей-тегжейлі сипатталған процесін қоса алғанда, бірақ олармен шектелмей, валидацияның толық процесін ресімдеу кезінде мүмкін болады.

      Банктің валидацияға жауапты тәуелсіз бөлімшесі тексеру процесін сипаттай отырып, нәтижелерді және маңыздылық дәрежесін ашып көрсете отырып, әрбір тексерілген параметр бойынша қорытынды қалыптастырады.

      Валидация нәтижелері толық негіздемесімен тәуекелдерді басқару мәселелері жөніндегі комитетке беріледі.

      Валидация нәтижелерін қарау нәтижелері бойынша тәуекелдерді басқару мәселелері жөніндегі комитет модельге өзгерістер енгізу қажеттілігі немесе қажеттілігінің жоқтығы мәселесі бойынша қорытындыны қамтитын хаттама жасайды.

      Модельді валидациялау шеңберінде мыналарды жүргізу талап етіледі, оның ішінде:

      модельдің реттеуші талаптарға сәйкестігін тексеру;

      модельді болжау дәлдігін анықтау үшін модельді бэк-тестингтеу (модель әзірленгеннен өзгеше іріктеулерде модельдің дәлдігін тексеру). Банк неғұрлым кейінгі бақылаулар негізінде модельдің релеванттығын тексереді;

      модельдерді әзірлеу кезінде пайдаланылатын деректердің маңыздылығы мен сапасын тексеру. Тексеру шеңберінде кейіннен моделін жасау үшін таңдаудың жеткілікті екендігіне эконометриялық тестілер арқылы көз жеткізу қажет;

      модельді тәуекел-метрикаларды бағалаудың басқа модельдеріне сәйкестігін тексеру;

      9) кредиттік тәуекелді бағалау кезінде барабар және негізделген сараптамалық бағалауды қолдану.

      Сараптамалық бағалауды қолдану қажет болған жағдайларда банк:

      мұндай бағалауды қолдану лимиттерін көрсете отырып, сараптамалық бағалауды қолданудың регламенттелген процесін;

      сараптамалық бағалауды жүргізетін қызметкерлер құзыретінің жеткілікті деңгейін;

      сараптамалық бағалауды қолданудағы біркелкі тәсілді қамтамасыз етеді. Бірдей жағдайларда сараптамалық бағалауларда елеулі ауытқулар болмайды;

      сараптамалық бағалау тиісті сақтықты қолдана отырып, негізделген және құжатталған рұқсаттар негізінде жүзеге асырылады.

      Банктің тарихи деректерді ескере отырып, сараптамалық бағалауды қолдануы ағымдағы нарықтық және экономикалық ахуалды талдаумен, атап айтқанда (қолданылуы бойынша):

      қарыздар беру процестеріндегі, шешімдер қабылдау стандарттары мен практикаларындағы, қайтарудағы, есептен шығарудағы өзгерістермен;

      сыртқы және ішкі экономикалық факторлардың, серпінді ескере отырып, бизнес ортаның өзгерістерімен;

      жұмыс істемейтін және қайта құрылымдалған қарыздар деңгейінің өзгерістерімен;

      нарықтың жаңа сегменттері және өнімдері пайда болуымен;

      кредиттік тәуекел шоғырлануының өзгерісімен толықтырылады;

      10) қарыздар (дебиторлық берешекті және шартты міндеттемелерді қоса алғанда), сондай-ақ кредиттік тәуекел тән өзге операциялар туралы толық және дұрыс ақпаратты қамтамасыз ететін, деректерді сақтау құралдарының жиынтығын қоса алғанда, кредиттік тәуекел деңгейін дұрыс бағалауға мүмкіндік беретін қажетті құралдардың болуы.

      Банк кредиттік басқаруды мыналарды қамтитын, бірақ олармен шектелмейтін рәсімдерге сәйкес жүзеге асырады:

      ұсынылған кредиттік құжаттардың кредиттер беру талаптарына сәйкестігін тексеру;

      кредиттік шарттардың қабылданған шешімдерге сәйкестігін тексеру;

      кредиттік досьені қалыптастыру және жүргізу.

      Кредиттік досьені (бөлігін) электрондық түрде қалыптастыруға рұқсат беріледі. Кредиттік досьеде (мыналарды қоса алғанда, бірақ олармен шектелмей):

      қарыз алушыны идентификаттау бойынша құжаттар қамтылады:

      осы топқа жеке тұлғаның жеке басын куәландыратын құжаттар, заңды тұлғаны құруға байланысты құжаттар (Банктер туралы заңның 8-1-бабының 3-тармағында белгіленген жағдайларды қоспағанда, акцияларының немесе қатысу үлестерінің он және одан да көп пайызын тікелей немесе жанама иеленетін түпкі меншік иелері-жеке тұлғаларды жария етумен, оның құқық субъектілігін растаумен), сондай-ақ қарыз алушының атынан әрекет ететін және қарыз алушының атынан кредиттік және кепіл құжаттамасына қол қоюға уәкілетті тұлғалардың өкілеттігін растайтын құжаттар жатады.

      Нысаналы пайдалануды анықтауға жататын құжаттама (овердрафтарды, банктің меншікті капиталының 0,2 (нөл бүтін оннан екі) пайызынан кем жиынтық сомасымен нысаналы пайдалануды растаусыз тұтынушылық кредиттерді және банктің меншікті капиталының 0,2 (нөл бүтін оннан екі) пайызынан кем жиынтық сомасымен айналым қаражатын толықтыру мақсатындағы кредиттерді, Қазақстан Республикасының бейрезидент-банктерінің қатысуымен синдикатталған қарыздардан басқа):

      осы топқа жасау мақсатында қаржыландыру сұратылатын мәміле бойынша құжаттар мен ақпарат (қайта құрылымдау және (немесе) қайта қаржыландыру жағдайында қаржыландырудың бастапқы мақсаттарын қоса алғанда), оның ішінде ірі қарыз алушылар бойынша:

      қарызды пайдалану мақсатын растайтын құжаттар, оның ішінде заңды тұлғалар үшін – жеткізу, сатып алу-сату шарттары, сыртқы сауда келісімшарттары және басқалары;

      қарыз бен шартты міндеттемелердің сомасы асатын заңды тұлға үшін, меншікті капиталының мөлшері 100 (бір жүз) миллиард теңгеден асатын – банктің меншікті капиталының 0,1 (нөл бүтін оннан бір) пайызы болатын банктер үшін, меншікті капиталының мөлшері 100 (бір жүз) миллиард теңгеден аспайтын – банктің меншікті капиталының 0,2 (нөл бүтін оннан екі) пайызы болатын банктер үшін – өзін-өзі ақтау мерзімін және кредиттелетін мәміленің рентабельділік деңгейін сипаттайтын қарызды берудің техникалық-экономикалық негіздемесі не қарызды пайдалану мақсаттарын, өткізу нарықтарын және қарыз алушының маркетингтік стратегиясын, тәуекелдерді бағалауды және оларды басқаруды көрсететін қарыз алушының бизнес-жоспары, жылдар бойынша нақтыланған қаржылық жоспары (жылдар бойынша бизнес-жоспарды іске асырудың қаржылық көрсеткіштері, бизнес-жоспарды қаржыландыру және қарызды өтеу көздері мен көлемі), кірістер (шығыстар) сметасы (инвестициялық мақсаттарға байланысты қарыздар, стартап жобалар немесе негізгі өтеу көзі кредит ресурстары есебінен сатып алынған тауарларды және (немесе) қызметтерді сатудан түсетін түсімдер болады деп жоспарланған қарыздар) жатады.

      Осы тармақтың мақсаттары үшін:

      айналым қаражатын толықтыруға арналған кредит деп ағымдағы өндірістік процестерді қаржыландыру үшін берілген кредит түсініледі;

      тұтынушылық кредит деп заңды тұлға құрмай жеке тұлғаға немесе жеке кәсіпкерге берілген және мына өлшемшарттарға сәйкес келетін кредит түсініледі:

      кредит беру кәсіпкерлік қызметті қаржыландыру мақсатына байланысты емес және қарыз алушы кредитті кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыру үшін пайдаланбайды деп болжанады;

      кредитті ұзақ пайдаланылатын тауарларды (тұрғын үй жылжымайтын мүлікті, автомобильдерді, тұрмыстық техниканы, жиһазды және өзгелерін) сатып алуға және (немесе) әртүрлі қызметтерге (білім беру, туристік, медициналық, жөндеу-құрылыс және өзгелерді) ақы төлеуге және (немесе) өзге де сатып алулар мен мақсаттарға (басқа банктегі қарызды қайта қаржыландыруға (егер бұрын алынған қарыз тұтыну мақсаттарына байланысты болған жағдайда), ұялы телефондарды, тамақ өнімдерін және өзге де тауарларды) жолдау жоспарлануда;

      кредитті алушыда алынған кредит бойынша банк алдындағы міндеттемелерге қызмет көрсетуге объективті мүмкіндік беретін, банктің ішкі құжаттарында айқындалған тәртіппен расталған тұрақты табыс көзі (жалақы, зейнетақы, жәрдемақы, бағалы қағаздардан дивидендтер, жылжымайтын мүлікті жалға беруден түскен кірістер және басқа да кірістер) бар.

      Клиенттің қаржылық жағдайын және қамтамасыз ету сапасын талдау үшін қажетті құжаттар:

      құжаттардың бұл тобына олардың негізінде қарыз алушының қаржылық жағдайына талдау жүргізілетін және қарыз алушы қызметінің негізгі экономикалық көрсеткіштерін көрсететін барлық құжаттар, сондай-ақ қабылданатын қамтамасыз етудің болуын, сапасын, мөлшерін растайтын құжаттар жатады, ол мыналарды қамтиды (бірақ олармен шектелмейді):

      кепіл құжаттамаға қол қоюға уәкілетті тұлғаның өкілеттігін растайтын құжаттар;

      бағалаушының жылжымайтын мүлікті бағалау туралы есебі;

      банктің Қағидалары мен ішкі құжаттарының талаптарына сәйкес бағалаушының кепілді бағалаудың барабарлығы бойынша кепіл қызметі бөлімшесінің қорытындысы;

      кепіл нысанына берілген құқығын растайтын құжаттар;

      уәкілетті тіркеуші органдарда тіркелгені туралы белгісі бар, кепіл туралы шарттың көшірмесі.

      Кредиттік мониторинг жүргізу үшін қажетті құжаттама. Осы топқа банк бөлімшелері қарыз ресімдеу барысында қалыптастыратын немесе мерзімді кредиттік мониторингті растау үшін қажетті құжаттама, сондай-ақ кредиттік тәуекелді басқару мақсаттары үшін қарыз алушылар (контрагенттер) туралы мәліметтерді жаңарту рәсімі жатады;

      11) басқарушылық ақпарат жүйесінің болуы және жұмыс істеуі.

      Банк мына ақпаратты қоса алғанда, бірақ онымен шектелмей:

      кредиттік портфель және оның ішінде оның өзгерістерінің серпінінде ұсынылған оның сапасы туралы;

      банкте кредиттердің әр түрлері бойынша белгіленген лимиттерге жиынтығында ұшырауға жақындауды бағалауды қоса алғанда (лимит алдындағы тәсіл), кредиттік тәуекелге ұшырау мөлшері (деңгейі) туралы;

      байланысты қарыз алушылар тобына және оның өзгеру серпіні қатысты кредиттік тәуекелге ұшырауы туралы;

      ірі қарыз алушылардың (контрагенттердің) және банкпен ерекше қатынастармен, оның ішінде банк акционерлерімен ерекше қатынастармен байланысты қарыз алушылардың (контрагенттердің) кредиттік тәуекелі шоғырлануы және оның өзгеру серпіні туралы;

      қарыз алушылардың (контрагенттердің) ішкі рейтингтері және олардың өзгеру серпіні туралы, қарыз алушылардың (контрагенттердің) рейтингі бойынша кредиттер сапасының мониторингі және оның кезеңділігі туралы;

      провизиялардың мөлшері және провизиялардың барабар деңгейін бағалау туралы;

      қайта құрылымдалатын, қайта қаржыландырылатын және проблемалық кредиттер туралы;

      лимиттердің сақталуын мониторингтеу және бақылау туралы;

      саясат пен лимиттерден ауытқулар туралы ақпаратты қамтитын, бірақ олармен шектелмейтін басқарушылық есептілік нысандарын әзірлейді.".

  Өзгерістер енгізілетін банк
қызметін реттеу мәселелері
бойынша
Қазақстан Республикасы
нормативтік құқықтық
актілерінің тізбесіне
1-қосымша
  Банктің пруденциялық
нормативтерінің және сақталуы
міндетті өзге де нормалары
мен лимиттерінің нормативтік
мәндері мен оларды
есептеу әдістемелеріне,
капиталының мөлшеріне
5-қосымша

Салымдардың кредиттiк тәуекел дәрежесi бойынша мөлшерленген банк активтерiнiң кестесі

Баптар атауы

Тәуекел дәрежесі пайызбен

I топ

1.

Қолма-қол теңге

0

2.

Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "AA-"-тен төмен емес тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар елдердің қолма-қол шетел валютасы

0

3.

Тазартылған бағалы металдар

0

4.

Қазақстан Республикасының Үкіметіне берілген қарыздар

0

5.

Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "AA-"-тен төмен емес тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар елдердің орталық үкіметтеріне берілген қарыздар

0

6.

Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкіне берілген қарыздар

0

7.

Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "AA-"-тен төмен емес тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар елдердің орталық банктеріне берілген қарыздар

0

8.

Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "AA-"-тен төмен емес борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар халықаралық қаржы ұйымдарына берілген қарыздар

0

9.

"Самұрық-Қазына" ұлттық әл-ауқат қоры" акционерлік қоғамына берілген қарыздар

0

10.

Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкіндегі салымдар және Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкіне өзге де талаптар

0

11.

Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "AA-"-тен төмен емес тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар елдердің орталық банктеріндегі салымдар

0

12.

Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "AA-"-тен төмен емес борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар халықаралық қаржы ұйымдарындағы салымдар, Еуразиялық даму банкіндегі Қазақстан Республикасының ұлттық валютасымен салымдар

0

13.

Қазақстан Республикасы Үкіметінің дебиторлық берешегі

0

14.

Қазақстан Республикасының жергілікті атқарушы органдарының салықтар мен бюджетке төленетін басқа да төлемдер бойынша дебиторлық берешегі

0

15.

Қазақстан Республикасының Үкіметі мен Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі шығарған Қазақстан Республикасының мемлекеттік бағалы қағаздары

0

16.

Астана, Алматы және Шымкент қалаларының жергілікті атқарушы органдары шығарған Қазақстан Республикасының мемлекеттік бағалы қағаздары

0

17.

"Бағалы қағаздар рыногы туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес "Қазақстанның Даму Банкі" акционерлік қоғамы, "Самұрық-Қазына" ұлттық әл-ауқат қоры", "Бәйтерек" ұлттық басқарушы холдингі", "Проблемалық кредиттер қоры" акционерлік қоғамдары, сондай-ақ Еуразиялық Даму Банкі шығарған және Қазақстан Республикасының ұлттық валютасымен номинирленген бағалы қағаздар

0

18.

Кәсіпкерлік қызметпен байланысты емес жеке тұлғалардың ипотекалық қарыздарын сатып алуды жүзеге асыратын, акцияларының 100 (жүз) пайызы Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкке тиесілі заңды тұлға шығарған бағалы қағаздар

0

19.

Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "AA-"-тен төмен емес тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар шет мемлекеттердің орталық үкіметтері шығарған мемлекеттік мәртебесі бар бағалы қағаздар

0

20.

Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "AA-"-тен төмен емес борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар халықаралық қаржы ұйымдары шығарған бағалы қағаздар

0

21.

Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВВ"-тен төмен емес ұзақ мерзімді рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар банктерге ашық корреспонденттік шоттар бойынша талаптар

0

22.

Тәуекелдің І тобына енгізілген активтер бойынша есептелген сыйақы

0

II топ

23.

Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттiгiнiң "АА-"-тен төмен тәуелсiз рейтингi немесе басқа рейтингтік агенттiктердiң бірiнiң осыған ұқсас деңгейдегі рейтингi бар елдердің және тиісті рейтингтік бағасы жоқ елдердің қолма-қол шетел валютасы

20

24.

Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "А+"-тен "А-"-ке дейінгі тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар елдердің орталық үкіметтеріне берілген қарыздар

20

25.

Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "А+"-тен "А-"-ке дейінгі тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар елдердің орталық банктеріне берілген қарыздар

20

26.

Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "А+"-тен "А-"-ке дейінгі борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар халықаралық қаржы ұйымдарына берілген қарыздар

20

27.

Қазақстан Республикасының жергілікті атқарушы органдарына берілген қарыздар

20

28.

Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "AA-" төмен емес тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар елдердің жергілікті билік органдарына берілген қарыздар

20

29.

Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "AА-" төмен емес борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар ұйымдарға берілген қарыздар

20

30.

Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "А+"-тен "А-"-ке дейінгі тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар елдердің орталық банктеріндегі салымдар

20

31.

Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "А+"-тен "А-"-ке дейінгі борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар халықаралық қаржы ұйымдарындағы салымдар

20

32.

Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "AА-" төмен емес борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар ұйымдардағы салымдар

20

33.

Тәуекелдің І тобына жатқызылған дебиторлық берешекті қоспағанда, Қазақстан Республикасының жергілікті атқарушы органдарының дебиторлық берешегі

20

34.

Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "AA-" төмен емес борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар ұйымдардың дебиторлық берешегі

20

35.

Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "А+"-тен "А-"-ке дейінгі тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар елдердің орталық үкіметтері шығарған, мемлекеттік мәртебесі бар бағалы қағаздар

20

36.

Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "А+"-тен "А-"-ке дейінгі борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар халықаралық қаржы ұйымдары шығарған бағалы қағаздар

20

37.

Астана, Алматы және Шымкент қалаларының жергілікті атқарушы органдары шығарған мемлекеттік бағалы қағаздарын қоспағанда, Қазақстан Республикасының жергілікті атқарушы органдары шығарған мемлекеттік бағалы қағаздар

20

38.

Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "АА-"-тен төмен емес тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар елдердің жергілікті билік органдары шығарған бағалы қағаздар

20

39.

Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "AA-"-тен төмен емес борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар ұйымдар шығарған бағалы қағаздар

20

40.

Банк баланста ұстап тұратын және Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ААА"-тен "АА-"-ке дейінгі кредиттік рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі немесе Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің ұлттық шкаласы бойынша "kzAAA"-тен "kzAA-"-ке дейінгі рейтингтік бағасы немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің ұлттық шкаласы бойынша осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар секьюритилендіру позициялары

20

41.

Тәуекелдің ІІ тобына енгізілген активтер бойынша есептелген сыйақы

20

III топ

42.

Тазартылмаған бағалы металдар

50

43.

Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВВ+"-тен "ВВВ-"-ке дейінгі тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар елдердің орталық үкіметтеріне берілген қарыздар

50

44.

Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВВ+"-тен "ВВВ-"-ке дейінгі тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар елдердің орталық банктеріне берілген қарыздар

50

45.

Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВВ+"-тен "ВВВ-"-ке дейінгі борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар халықаралық қаржы ұйымдарына берілген қарыздар

50

46.

Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "А+"-тен "А-"-ке дейін төмен емес тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар елдердің жергілікті билік органдарына берілген қарыздар

50

47.

Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "А+"- тен "А-"-ке дейінгі борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар ұйымдарға берілген қарыздар

50

48.

Мынадай талапқа сәйкес келетін ипотекалық тұрғын үй қарыздары (осы кестенің 77, 79 және 80 -жолдарында көрсетілген жеке тұлғаларға берілген қарыздарды қоспағанда): берілген ипотекалық тұрғын үй қарызы сомасының кепіл құнына қатынасы қоса алғанда кепіл құнының 50 (елу) пайызынан аспайды

35

49.

Кәсіпкерлік қызметпен байланысты емес жеке тұлғалардың ипотекалық қарыздарын сатып алуды жүзеге асыратын, акцияларының 100 (жүз) пайызы Ұлттық Банкке тиесілі заңды тұлғаның сатып алу үшін белгіленген талаптарына сәйкес келетін ипотекалық тұрғын үй қарыздары, сондай-ақ олар бойынша сыйақылар

35

50.

Кәсіпкерлік қызметпен байланысты емес жеке тұлғалардың ипотекалық қарыздарын сатып алуды жүзеге асыратын, акцияларының 100 (жүз) пайызы Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкке тиесілі заңды тұлғаға қайта берілген ипотекалық тұрғын үй қарыздары бойынша талаптар

35

51.

Мынадай талаптарға сәйкес келетін ипотекалық тұрғын үй қарыздары (осы кестенің 77, 79 және 80 -жолдарында көрсетілген жеке тұлғаларға берілген қарыздарды қоспағанда): берілген ипотекалық тұрғын үй қарызы сомасының кепіл құнына қатынасы қоса алғанда кепіл құнының 51 (елу бір) пайызынан 85 (сексен бес) пайызына дейін қоса алғандағы шекте болады

50

52.

Басқа да ипотекалық тұрғын үй қарыздары (осы кестенің 77, 79 және 80-жолдарында көрсетілген жеке тұлғаларға берілген қарыздарды қоспағанда

100

53.

Олар бойынша қарыздардың өтелмеген бөлігінен халықаралық қаржылық есептіліктің стандарттарына сәйкес 35 (отыз бес) пайыздан аз провизиялар (резервтер) қалыптастырылған Қазақстан Республикасының резиденттеріне берілген, негізгі борыш және (немесе) есептелген сыйақы бойынша күнтізбелік 90 (тоқсан) күннен астам мерзімі өткен берешегі бар қарыздар (ипотекалық тұрғын үй қарыздарын және осы кестенің 76, 77, 78, 79 және 80 -жолдарында көрсетілген, сондай-ақ жеке тұлғаларға берілген кепілсіз тұтынушылық қарыздарды қоспағанда)

100

54.

Олар бойынша қарыздардың өтелмеген бөлігінен халықаралық қаржылық есептіліктің стандарттарына сәйкес 35 (отыз бес) пайыздан көп және 50 (елу) пайыздан аз провизиялар (резервтер) қалыптастырылған Қазақстан Республикасының резиденттеріне берілген, негізгі борыш және (немесе) есептелген сыйақы бойынша күнтізбелік 90 (тоқсан) күннен астам мерзімі өткен берешегі бар қарыздар (ипотекалық тұрғын үй қарыздарын және осы кестенің 76, 77, 78, 79 және 80-жолдарында көрсетілген, сондай-ақ жеке тұлғаларға берілген кепілсіз тұтынушылық қарыздарды қоспағанда)

75

55.

Олар бойынша қарыздардың өтелмеген бөлігінен халықаралық қаржылық есептіліктің стандарттарына сәйкес 50 (елу) пайыздан көп провизиялар (резервтер) қалыптастырылған Қазақстан Республикасының резиденттеріне берілген, негізгі борыш және (немесе) есептелген сыйақы бойынша күнтізбелік 90 (тоқсан) күннен астам мерзімі өткен берешегі бар қарыздар (ипотекалық тұрғын үй қарыздарын және осы кестенің 76, 77, 78, 79 және 80-жолдарында көрсетілген, сондай-ақ жеке тұлғаларға берілген кепілсіз тұтынушылық қарыздарды қоспағанда)

50

56.

Қазақстан Республикасының Кәсіпкерлік кодексіне сәйкес шағын немесе орта кәсіпкерлікке жатқызылған субъектілерге берілген, мынадай өлшемшарттарға сәйкес келетін қарыздар: 1) қарыз сомасы 500 (бес жүз) миллион теңгеден немесе меншікті капиталдың 0,2 (нөл бүтін оннан екі) пайызынан аспайды; 2) қарыз валютасы – теңге

2024 жылғы 1 маусымнан 2025 жылғы 31 желтоқсанға дейін-50
2026 жылғы 1 қаңтардан бастап-75

57.

Синдикатталған қаржыландыру шеңберінде заңды тұлғаларға теңгемен берілген қарыздар

2024 жылғы 1 маусымнан бастап 2025 жылғы 31 желтоқсанды қоса алғанда-50

58.

Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВВ+"-дан "ВВВ-" дейінгі тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар елдердің орталық банктеріндегі салымдар

50

59.

Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВВ+"-дан "ВВВ-" дейінгі борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар халықаралық қаржы ұйымдарындағы салымдар

50

60.

Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) агенттігінің "А+"-дан "А-"-ке дейінгі борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар ұйымдардағы салымдар

50

61.

Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) агенттігінің "А+"-дан "А-"-ке дейінгі борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар ұйымдардың дебиторлық берешегі

50

62.

Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВВ+"-дан "ВВВ-"-ке дейінгі тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар елдердің орталық үкіметтері шығарған мемлекеттік мәртебесі бар бағалы қағаздар

50

63.

Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВВ+"-дан "ВВВ-"-ке дейінгі борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар халықаралық қаржы ұйымдары шығарған бағалы қағаздар

50

64.

Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) агенттігінің "А+"-тен "А-"-ке дейінгі тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар елдердің жергілікті билік органдары шығарған бағалы қағаздар

50

65.

Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) агенттігінің "А"+-тан "А-"-ке дейінгі борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар ұйымдар шығарған бағалы қағаздар

50

66.

Қазақстан Республикасының Кәсіпкерлік кодексіне сәйкес шағын немесе орта кәсіпкерлікке жатқызылған субъектілер шығарған, "Қазақстан қор биржасы" акционерлік қоғамының ресми тізімінің "Негізгі" немесе "Баламалы" алаңының "Борыштық бағалы қағаздар" секторына енгізілген, "ДАМУ" кәсіпкерлікті дамыту қоры" акционерлік қоғамының және (немесе) "Қазақстанның Даму Банкі" акционерлік қоғамының кепілдігі бар, сомасы осы бағалы қағаздардың номиналды құнының кемінде 50 (елу) пайызын жабатын және мынадай өлшемшарттарға сәйкес келетін бағалы қағаздар: 1) эмитенттің бір бағалы қағаздар шығарылымына салынған инвестициялар меншікті капиталдың 0,02 (нөл бүтін жүзден екі) пайызынан аспайды;
2) бағалы қағаздар шығарылымының валютасы – теңге.

50

67.

Банк баланста ұстап тұратын және Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) агенттігінің "А+"-тен "А-"-ке дейінгі кредиттік рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі немесе Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) агенттігінің ұлттық шкаласы бойынша "kzА+"-тен "kzА-"-ке дейінгі рейтингтік бағасы немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің ұлттық шкаласы бойынша осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар секьюритилендіру позициялары

50

68.

Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВВ-"-тен "ВВ-"-ке дейінгі (қоса алғанда) борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар Қазақстан Республикасының резидент банктеріне немесе Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВВ-"-тен "ВВ+"-ке дейінгі (қоса алғанда) борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар Қазақстан Республикасының бейрезидент банкіне ашылған корреспонденттік шоттар бойынша қойылатын талаптар

50

69.

"Қазақстан қор биржасы" акционерлік қоғамына қойылатын талаптар

50

70.

Тәуекелдің ІІІ тобына енгізілген активтер бойынша есептелген сыйақы (осы кестенің 49 және 50-жолдарында көрсетілген активтер бойынша есептелген сыйақыны қоспағанда)

50

IV топ

71.

Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВ+"-тен "В-"-ке дейінгі тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар елдердің және тиісті рейтингтік бағасы жоқ елдердің орталық үкіметтеріне берілген қарыздар

100

72.

Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВ+"-тен "В-"-ке дейінгі тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар елдердің және тиісті рейтингтік бағасы жоқ елдердің орталық банктеріне берілген қарыздар

100

73.

Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВ+"-тен "В-"-ке дейінгі борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар халықаралық қаржы ұйымдарына және тиісті рейтингтік бағасы жоқ халықаралық қаржы ұйымдарына берілген қарыздар

100

74.

Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВВ+"-тен "ВВ-"-ке дейінгі борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар елдердің және тиісті рейтингтік бағасы жоқ елдердің жергілікті билік органдарына берілген қарыздар

100

75.

Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) агенттігінің "А-"-тен төмен борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар Қазақстан Республикасының резидент ұйымдарына, тиісті рейтингтік бағасы жоқ резидент ұйымдарға және Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВВ+"-тен "ВВ-"-ке дейінгі борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар бейрезидент-ұйымдарға берілген қарыздар

100

76.

Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) агенттігінің "А-"-тен төмен борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар Қазақстан Республикасының резидент ұйымдарына, тиісті рейтингтік бағасы жоқ Қазақстан Республикасының резидент ұйымдарына және Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВВ+"-тен "ВВ-"-ке дейінгі борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар және тиісті валюталық түсімі жоқ және (немесе) валюталық тәуекелдері қарыз алушы тарапынан тиісті хеджирлеу құралдарымен өтелмеген Қазақстан Республикасының бейрезидент ұйымдарына 2016 жылғы 1 қаңтардан бастап берілген және шетел валютасында 1 (бір) жылдан астам мерзімге берілген қарыздар

200

77.

Тәуекелдің ІІІ тобына жатқызылғандарды қоспағанда, жеке тұлғаларға 2016 жылғы 1 қаңтарға дейін берілген қарыздар, оның ішінде тұтынушылық қарыздар

100

78.

Тәуекелдің ІІІ тобына жатқызылғандарды қоспағанда және тиісті валюталық түсімі жоқ және (немесе) валюталық тәуекелдері қарыз алушы тарапынан тиісті хеджирлеу құралдарымен өтелмеген жеке тұлғаларға 2016 жылғы 1 қаңтардан бастап берілген және шетел валютасында 1 (бір) жылдан астам мерзімге берілген қарыздар, оның ішінде тұтынушылық қарыздар

200

79.

Банк есептейтін төмендегі өлшемшарттардың біріне сәйкес келетін жеке тұлғаларға 2016 жылғы 1 қаңтар - 2019 жылғы 31 желтоқсан аралығында берілген қамтамасыз етілмеген қарыздар, оның ішінде тұтынушылық қарыздар: 2017 жылғы 1 қаңтар - 2019 жылғы 31 желтоқсан аралығында ай сайын қарыздарды мониторингтеу кезінде:
1) қарыз алушы - жеке тұлғаның бір айлық орташа кірісін есептеу үшін соңғы 6 (алты) айдағы бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорынан жеке зейнетақы шотынан үзінді-көшірмені немесе қарыз алушының банктің төлем карточкалары арқылы қарыз алушы өтініш берген күн алдындағы қатарынан 6 (алты) ай ішінде жалақыны алу туралы ақпаратты пайдалана отырып, (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15886 болып тіркелген) Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2017 жылғы 13 қыркүйектегі № 170 қаулысымен белгіленген Банктің пруденциялық нормативтерінің және сақталуы міндетті өзге де нормалары мен лимиттерінің нормативтік мәндері мен оларды есептеу әдістемелері, капиталының мөлшерінің 9-тарауына сәйкес есептелген қарыз алушының борыштық жүктемесі коэффициентінің деңгейі 0,35 асады;
2) берілген күн алдындағы соңғы 24 (жиырма төрт) ай ішінде кез келген қолданыстағы немесе жабылған қарыз берешегі және (немесе) ол бойынша сыйақы бойынша мерзімі өткен төлемдер күнтізбелік 60 (алпыс) күннен асады не мерзімі күнтізбелік 30 (отыз) күннен асатын мерзімі өткен төлемдерге 3 (үш) реттен артық жол берілген; 3) қарыздарды ай сайынғы мониторингтеу кезінде осы жолдың 1) немесе 2) тармақшасында көрсетілген есептеуге арналған ақпарат жоқ.
Банктің осы жолдың жоғарыда көрсетілген тармақшаларының бірінде көзделген ақпараты болмаған жағдайда, жеке тұлғаларға берілген қарыздар қамтамасыз етілмеген деп танылады және осы жолға сәйкес кредиттік тәуекел дәрежесі бойынша мөлшерленеді

150

80.

2016 жылғы 1 қаңтардан бастап жеке тұлғаларға берілген басқа да қарыздар, оның ішінде тұтынушылық қарыздар (осы кестенің 79-жолында көрсетілген жеке тұлғаларға берілген ипотекалық тұрғын үй қарыздарын, қарыздарды және Нормативтерге 5-1-қосымшада көрсетілген кепілсіз тұтынушылық қарыздарды қоспағанда)

100

81.

Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВ+"-тен "В-"-ке дейінгі тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар елдердің және тиісті рейтингтік бағасы жоқ елдердің орталық банктеріндегі салымдар

100

82.

Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВ+"-тен "В-"-ке дейінгі борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар халықаралық қаржы ұйымдарындағы және тиісті рейтингтік бағасы жоқ халықаралық қаржы ұйымдарындағы салымдар

100

83.

Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "А-"-тен төмен борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар Қазақстан Республикасының резидент ұйымдарындағы, тиісті рейтингтік бағасы жоқ Қазақстан Республикасының резидент ұйымдарындағы және Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВВ+"-тен "ВВ-"-ке дейінгі борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар Қазақстан Республикасының бейрезидент ұйымдарындағы салымдар

100

84.

Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "А-"-тен төмен борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар Қазақстан Республикасының резидент ұйымдарының, тиісті рейтингтік бағасы жоқ Қазақстан Республикасының резидент ұйымдарының және Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВВ+"-тен "ВВ-"-ке дейінгі борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар Қазақстан Республикасының бейрезидент ұйымдарының дебиторлық берешегі

100

85.

Жеке тұлғалардың дебиторлық берешегі

100

86.

Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВ+"-тен "В-"-ке дейінгі тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар елдердің және тиісті рейтингтік бағасы жоқ елдердің орталық үкіметтері шығарған мемлекеттік мәртебесі бар бағалы қағаздар

100

87.

Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВВ+"-тен "ВВ-"-ке дейінгі тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар елдердің және тиісті рейтингтік бағасы жоқ елдердің жергілікті билік органдары шығарған бағалы қағаздар

100

88.

Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВ+"-тен "В-"-ке дейінгі борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар халықаралық қаржы ұйымдары және тиісті рейтингтік бағасы жоқ халықаралық қаржы ұйымдары шығарған бағалы қағаздар

100

89.

Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) агенттігінің "А-"-тен төмен борыштық рейтингі немесе басқа рейтинг агенттіктерінің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар Қазақстан Республикасының резидент ұйымдары, тиісті рейтингтік бағасы жоқ Қазақстан Республикасының резидент ұйымдары және Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВВ+"-тен "ВВ-"-ке дейінгі борыштық рейтингі немесе басқа рейтинг агенттіктерінің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар Қазақстан Республикасының бейрезидент ұйымдары шығарған бағалы қағаздар

100

90.

Банк баланста ұстап тұратын және Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВВ+"-тен "ВВВ-"-ке дейінгі кредиттік рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі немесе Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) агенттігінің ұлттық шкаласы бойынша "kzBBB+"-тен "kzBBB-"-ке дейінгі рейтингтік бағасы немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің ұлттық шкаласы бойынша осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар секьюритилендіру позициялары

100

91.

Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВ-"-тен төмен борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар Қазақстан Республикасының резидент банктеріне немесе Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВ+"-дан төмен борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар бейрезидент банкке ашылған корреспонденттік шоттар бойынша талаптар

100

92.

ІV тәуекелдер тобына енгізілген активтер бойынша есептелген сыйақы

100

93.

Төлемдер бойынша есептеулер

100

94.

Негізгі құрал-жабдықтар

100

95.

Материалдық қорлар

100

96.

Сыйақы және шығыстар сомасын алдын ала төлеу

100

V топ

97.

Банктің қаржылық есептілігін халықаралық қаржылық есептілік стандартына сәйкес жасаған кезде қаржылық есептілігі шоғырландырылатын заңды тұлғалардың акцияларына (жарғылық капиталдағы қатысу үлесіне), мерзімсіз қаржы құралдарына, реттелген борышына банктің инвестициялары

100

98.

Әрқайсысы банктің қаржылық есептілігін жасаған кезде қаржылық есептілігі шоғырландырылмайтын заңды тұлғаның шығарылған акцияларының (жарғылық капиталға қатысу үлестерінің) 10 (оннан) кем пайызын құрайтын, негізгі капиталдың 10 (он) пайызынан аспайтын банктің барлық инвестицияларының сомасы

100

99.

Банк шығарылған акциялардың (жарғылық капиталға қатысу үлестерінің) 10 (он) және одан көп пайызы және Нормативтердің 10-тармағында көрсетілген реттеуіш түзетулер қолданылғаннан кейін банктің негізгі капиталы айырмасының және Нормативтердің 11-тармағының үшінші, төртінші және бесінші абзацтарында көрсетілген негізгі капиталдан шегерілуі тиіс соманың жиынтығында 17,65 (он жеті бүтін жүзден алпыс бес) пайызынан аспайтын шегерілетін уақыт айырмаларына қатысты танылған кейінге қалдырылған салық активтерінің бөлігі бар қаржы ұйымының жай акцияларына банктің инвестицияларының сомасы

250

100.

Жасанды интеллект, блокчейн және басқа да инновациялық технологиялар пайдаланыла отырып, қаржылық және (немесе) төлем қызметтерін көрсету мүмкіндігін беру бойынша қызметтер көрсететін, интернет арқылы ақпараттық жүйе пайдаланыла отырып, қаржы ұйымдары немесе эмитенттер мен қаржылық көрсетілетін қызметтерді тұтынушылар арасында қаржылық қызметтер көрсету жөнінде мәмілелер жасау мүмкіндігін беру бойынша қызметтер көрсететін, қаржы ұйымдарының қызметінде, оның ішінде олардың қызметін автоматтандыру үшін пайдаланылатын бағдарламалық қамтылымды әзірлеуді, өткізуді, қолдап отыруды жүзеге асыратын ұйымдардың (Қазақстан Республикасының резиденттері мен бейрезиденттерінің) акцияларына (жарғылық капиталға қатысу үлесі) меншікті капиталының шамасынан 15 (он бес) пайыздан аспайтын инвестициялары

150

101.

Жасанды интеллект, блокчейн және басқа да инновациялық технологиялар пайдаланыла отырып, қаржылық және (немесе) төлем қызметтерін көрсету мүмкіндігін беру бойынша қызметтер көрсететін, интернет арқылы ақпараттық жүйе пайдаланыла отырып, қаржы ұйымдары немесе эмитенттер мен қаржылық көрсетілетін қызметтерді тұтынушылар арасында қаржылық қызметтер көрсету жөнінде мәмілелер жасау мүмкіндігін беру бойынша қызметтер көрсететін, қаржы ұйымдарының қызметінде, оның ішінде олардың қызметін автоматтандыру үшін пайдаланылатын бағдарламалық қамтылымды әзірлеуді, өткізуді, қолдап отыруды жүзеге асыратын ұйымдардың (Қазақстан Республикасының резиденттері мен бейрезиденттерінің) акцияларына (жарғылық капиталға қатысу үлесі) банктің меншікті капиталының шамасынан 15 (он бес) пайыздан асатын инвестициялары

1250

102.

Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) агенттігінің "В-"-тен төмен тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар елдердің орталық үкіметтеріне берілген қарыздар

150

103.

Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) агенттігінің "В-"-тен төмен тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар елдердің орталық банктеріне берілген қарыздар

150

104.

Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) агенттігінің "В-"-тен төмен борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар халықаралық қаржы ұйымдарына берілген қарыздар

150

105.

Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВ-"-тен төмен тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар елдердің жергілікті билік органдарына берілген қарыздар

150

106.

Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВ-"-тен төмен борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар бейрезидент ұйымдарға және тиісті рейтингтік бағасы жоқ бейрезидент ұйымдарға берілген қарыздар

150

107.

Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВ-"-тен төмен борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар Қазақстан Республикасының бейрезидент ұйымдарына және тиісті рейтингтік бағасы жоқ және тиісті валюталық түсімі жоқ және (немесе) қарыз алушы тарапынан валюталық тәуекелдері хеджирлеудің тиісті құралдарымен өтелмеген Қазақстан Республикасының бейрезидент ұйымдарына 2016 жылғы 1 қаңтардан бастап берілген және шетел валютасында 1 (бір) жылдан астам мерзімге берілген қарыздар

200

108.

Төменде көрсетілген шет мемлекеттердің аумағында тіркелген заңды тұлғаларға немесе олардың азаматтары болып табылатын Қазақстан Республикасының бейрезиденттеріне берілген қарыздар:
1) Андорра Князьдігі;
2) Америка Құрама Штаттары (Американдық Виргин аралдарының, Гуам аралының және Пуэрто-Рико Достастығы аумақтары бөлігінде ғана);
3) Антигуа және Барбуда мемлекеті;
4) Багам аралдары достастығы;
5) Барбадос мемлекеті;
6) Бахрейн мемлекеті;
7) Белиз мемлекеті;
8) Бруней Даруссалам мемлекеті;
9) Біріккен Араб Әмірліктері (Дубай қаласы аумағы бөлігінде ғана);
10) Вануату Республикасы;
11) Гватемала Республикасы;
12) Гренада мемлекеті;
13) Джибути Республикасы;
14) Доминикан Республикасы;
15) Жаңа Зеландия (Кука және Ниуэ аралдары аумағы бөлігінде ғана);
16) Индонезия Республикасы;
17) Испания (Канар аралдарының аумағы бөлігінде ғана);
18) Кипр Республикасы;
19) Комор Аралдары Федералды Ислам Республикасы;
20) Коста-Рика Республикасы;
21) Қытай Халық Республикасы (Аомынь (Макао) және Сянган (Гонконг) арнайы әкімшілік аудандарының аумақтары бөлігінде ғана);
22) Либерия Республикасы;
23) Лихтенштейн Князьдігі;
24) Малайзия (Лабуан анклавының аумағы бөлігінде ғана);
25) Маврикий Республикасы;
26) Мальдив Республикасы;
27) Мальта Республикасы;
28) Маршалл аралдары Республикасы;
29) Монако Князьдігі;
30) Мьянма Одағы;
31) Науру Республикасы;
32) Нидерланд (Аруба аралының аумағы және Антиль аралдарының тәуелді аумақтары бөлігінде ғана);
33) Нигерия Федеративтік Республикасы;
34) Португалия (Мадейра аралдарының аумағы бөлігінде ғана);
35) Палау Республикасы;
36) Панама Республикасы;
37) Самоа Тәуелсіз мемлекеті;
38) Сейшел аралдары Республикасы;
39) Сент-Винсент және Гренадин мемлекеті;
40) Сент-Китс және Невис Федерациясы;
41) Сент-Люсия мемлекеті;
42) Тонга Корольдігі;
43) Ұлыбритания мен Солтүстік Ирландияның Біріккен Корольдігі (мынадай аумақтар бөлігінде ғана):
Ангилья аралдары;
Бермуд аралдары;
Британдық Виргин аралдары;
Гибралтар; Кайман аралдары;
Монтсеррат аралы;
Теркс және Кайкос аралдары;
Мэн аралы;
Норманд аралдары (Гернси, Джерси, Сарк, Олдерни аралдары);
44) Филиппин Республикасы;
45) Шри-Ланка Демократиялық Республикасы

150

109.

Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) агенттігінің "В-"-тен төмен тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар елдердің орталық банктеріндегі салымдар

150

110.

Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) агенттігінің "В-"-тен төмен борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар халықаралық қаржы ұйымдарындағы салымдар

150

111.

Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВ-"-тен төмен борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар бейрезидент ұйымдардағы және тиісті рейтингтік бағасы жоқ Қазақстан Республикасының бейрезидент ұйымдарындағы салымдар

150

112.

енде көрсетілген шет мемлекеттердің аумағында тіркелген Қазақстан Республикасының бейрезидент ұйымдарындағы салымдар:
1) Андорра Князьдігі;
2) Америка Құрама Штаттары (Американдық Виргин аралдарының, Гуам аралының және Пуэрто-Рико Достастығы аумақтары бөлігінде ғана);
3) Антигуа және Барбуда мемлекеті;
4) Багам аралдары достастығы;
5) Барбадос мемлекеті;
6) Бахрейн мемлекеті;
7) Белиз мемлекеті;
8) Бруней Даруссалам мемлекеті;
9) Біріккен Араб Әмірліктері (Дубай қаласының аумағы бөлігінде ғана);
10) Вануату Республикасы;
11) Гватемала Республикасы;
12) Гренада мемлекеті;
13) Джибути Республикасы;
14) Доминикан Республикасы;
15) Жаңа Зеландия (Кук және Ниуэ аралдарының аумақтары бөлігінде ғана);
16) Индонезия Республикасы;
17) Испания (Канар аралдарының аумағы бөлігінде ғана);
18) Кипр Республикасы;
19) Комор аралдары Федералды Ислам Республикасы;
20) Коста-Рика Республикасы;
21) Қытай Халық Республикасы (Аомынь (Макао) және Сянган (Гонконг) арнайы әкімшілік аудандарының аумақтары бөлігінде ғана);
22) Либерия Республикасы;
23) Лихтенштейн Князьдігі;
24) Малайзия (Лабуан анклавының аумағы бөлігінде ғана);
25) Маврикий Республикасы;
26) Мальдивия Республикасы;
27) Мальта Республикасы;
28) Маршалл аралдары Республикасы;
29) Монако Князьдігі;
30) Мьянма Одағы;
31) Науру Республикасы;
32) Нидерланд (Аруба аралының аумағы және Антиль аралдарының тәуелді аумақтары бөлігінде ғана);
33) Нигерия Федеративтік Республикасы;
34) Португалия (Мадейра аралдарының аумағы бөлігінде ғана);
35) Палау Республикасы;
36) Панама Республикасы;
37) Самоа Тәуелсіз мемлекеті;
38) Сейшел аралдары Республикасы;
39) Сент-Винсент және Гренадин мемлекеті;
40) Сент-Китс және Невис Федерациясы;
41) Сент-Люсия мемлекеті;
42) Тонга Корольдігі;
43) Ұлыбритания мен Солтүстік Ирландияның Біріккен Корольдігі (мынадай аумақтар бөлігінде ғана):
Ангилья аралдары;
Бермуд аралдары;
Британдық Виргин аралдары;
Гибралтар;
Кайман аралдары;
Монтсеррат аралы;
Теркс және Кайкос аралдары;
Мэн аралы;
Норманд аралдары (Гернси, Джерси, Сарк, Олдерни аралдары);
44) Филиппин Республикасы;
45) Шри-Ланка Демократиялық Республикасы

150

113.

Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВ-"-тен төмен борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар бейрезидент ұйымдардың және тиісті рейтингтік бағасы жоқ бейрезидент ұйымдардың дебиторлық берешегі

150

114.

Төменде көрсетілген шет мемлекеттердің аумағында тіркелген Қазақстан Республикасының бейрезидент ұйымдарының дебиторлық берешегі:
1) Андорра Князьдігі;
2) Америка Құрама Штаттары (Американдық Виргин аралдарының, Гуам аралының және Пуэрто-Рико Достастығы аумақтары бөлігінде ғана);
3) Антигуа және Барбуда мемлекеті;
4) Багам аралдары достастығы;
5) Барбадос мемлекеті;
6) Бахрейн мемлекеті;
7) Белиз мемлекеті;
8) Бруней Даруссалам мемлекеті;
9) Біріккен Араб Әмірліктері (Дубай қаласының аумағы бөлігінде ғана);
10) Вануату Республикасы;
11) Гватемала Республикасы;
12) Гренада мемлекеті;
13) Джибути Республикасы;
14) Доминикан Республикасы;
15) Жаңа Зеландия (Кук және Ниуэ аралдарының аумақтары бөлігінде ғана);
16) Индонезия Республикасы;
17) Испания (Канар аралдарының аумағы бөлігінде ғана);
18) Кипр Республикасы;
19) Комор аралдары Федералды Ислам Республикасы;
20) Коста-Рика Республикасы;
21) Қытай Халық Республикасы (Аомынь (Макао) және Сянган (Гонконг) арнайы әкімшілік аудандарының аумақтары бөлігінде ғана);
22) Либерия Республикасы;
23) Лихтенштейн Князьдігі;
24) Малайзия (Лабуан анклавының аумағы бөлігінде ғана);
25) Маврикий Республикасы;
26) Мальдивия Республикасы;
27) Мальта Республикасы;
28) Маршалл аралдары Республикасы;
29) Монако Князьдігі;
30) Мьянма Одағы;
31) Науру Республикасы;
32) Нидерланд (Аруба аралының аумағы және Антиль аралдарының тәуелді аумақтары бөлігінде ғана);
33) Нигерия Федеративтік Республикасы;
34) Португалия (Мадейра аралдарының аумағы бөлігінде ғана);
35) Палау Республикасы;
36) Панама Республикасы;
37) Самоа Тәуелсіз мемлекеті;
38) Сейшел аралдары Республикасы;
39) Сент-Винсент және Гренадин мемлекеті;
40) Сент-Китс және Невис Федерациясы;
41) Сент-Люсия мемлекеті;
42) Тонга Корольдігі;
43) Ұлыбритания мен Солтүстік Ирландияның Біріккен Корольдігі (мынадай аумақтар бөлігінде ғана):
Ангилья аралдары;
Бермуд аралдары;
Британдық Виргин аралдары;
Гибралтар;
Кайман аралдары;
Монтсеррат аралы;
Теркс және Кайкос аралдары;
Мэн аралы;
Норманд аралдары (Гернси, Джерси, Сарк, Олдерни аралдары);
44) Филиппин Республикасы;
45) Шри-Ланка Демократиялық Республикасы

150

115.

Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) агенттігінің "В-"-тен төмен тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар елдердің орталық үкіметтері шығарған бағалы қағаздар

150

116.

Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВ-"-тен төмен тәуелсіз рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар елдердің жергілікті билік органдары шығарған бағалы қағаздар

150

117.

Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) агенттігінің "В-"-тен төмен борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар халықаралық қаржы ұйымдары шығарған бағалы қағаздар

150

118.

Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВ-"-тен төмен борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар Қазақстан Республикасының бейрезидент ұйымдары және тиісті рейтингтік бағасы жоқ Қазақстан Республикасының бейрезидент ұйымдары шығарған бағалы қағаздар

150

119.

Төменде көрсетілген шет мемлекеттердің аумағында тіркелген Қазақстан Республикасының бейрезидент ұйымдары шығарған бағалы қағаздар:
1) Андорра Князьдігі;
2) Америка Құрама Штаттары (Американдық Виргин аралдарының, Гуам аралының және Пуэрто-Рико Достастығы аумақтары бөлігінде ғана);
3) Антигуа және Барбуда мемлекеті;
4) Багам аралдары достастығы;
5) Барбадос мемлекеті;
6) Бахрейн мемлекеті;
7) Белиз мемлекеті;
8) Бруней Даруссалам мемлекеті;
9) Біріккен Араб Әмірліктері (Дубай қаласының аумағы бөлігінде ғана);
10) Вануату Республикасы;
11) Гватемала Республикасы;
12) Гренада мемлекеті;
13) Джибути Республикасы;
14) Доминикан Республикасы;
15) Жаңа Зеландия (Кук және Ниуэ аралдарының аумақтары бөлігінде ғана);
16) Индонезия Республикасы;
17) Испания (Канар аралдарының аумағы бөлігінде ғана);
18) Кипр Республикасы;
19) Комор аралдары Федералды Ислам Республикасы;
20) Коста-Рика Республикасы;
21) Қытай Халық Республикасы (Аомынь (Макао) және Сянган (Гонконг) арнайы әкімшілік аудандарының аумақтары бөлігінде ғана);
22) Либерия Республикасы;
23) Лихтенштейн Князьдігі;
24) Малайзия (Лабуан анклавының аумағы бөлігінде ғана);
25) Маврикий Республикасы;
26) Мальдивия Республикасы;
27) Мальта Республикасы;
28) Маршалл аралдары Республикасы;
29) Монако Князьдігі;
30) Мьянма Одағы;
31) Науру Республикасы;
32) Нидерланд (Аруба аралының аумағы және Антиль аралдарының тәуелді аумақтары бөлігінде ғана);
33) Нигерия Федеративтік Республикасы;
34) Португалия (Мадейра аралдарының аумағы бөлігінде ғана);
35) Палау Республикасы;
36) Панама Республикасы;
37) Самоа Тәуелсіз мемлекеті;
38) Сейшел аралдары Республикасы;
39) Сент-Винсент және Гренадин мемлекеті;
40) Сент-Китс және Невис Федерациясы;
41) Сент-Люсия мемлекеті;
42) Тонга Корольдігі;
43) Ұлыбритания мен Солтүстік Ирландияның Біріккен Корольдігі (мынадай аумақтар бөлігінде ғана):
Ангилья аралдары;
Бермуд аралдары;
Британдық Виргин аралдары;
Гибралтар;
Кайман аралдары;
Монтсеррат аралы;
Теркс және Кайкос аралдары;
Мэн аралы;
Норманд аралдары (Гернси, Джерси, Сарк, Олдерни аралдары);
44) Филиппин Республикасы;
45) Шри-Ланка Демократиялық Республикасы

150

120.

Банк баланста ұстап тұратын және Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) агенттігінің "ВВ+"-тен "ВВ-"-ке дейінгі кредиттік рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі немесе Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) агенттігінің ұлттық шкаласы бойынша "kzBB+"-тен "kzBB-"-ке дейінгі рейтингтік бағасы немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің ұлттық шкаласы бойынша осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар секьюритилендіру позициялары

350

121.

V тәуекелдер тобына енгізілген активтер бойынша есептелген сыйақы

150

  Салымдардың кредиттiк
тәуекел дәрежесi бойынша
мөлшерленген банк
активтерiнiң кестесiне
қосымша

Салымдардың кредиттік тәуекел дәрежесі бойынша мөлшерленуге тиісті банк активтерінің есебіне түсіндірме

      1. Салымдар, дебиторлық берешек, сатып алынған бағалы қағаздар, банкте түзетілген құны аталған активтер көлемінің 50 (елу) пайызынан кем емес қамтамасыз етуі бар қарыздар (Салымдардың кредиттік тәуекел дәрежесі бойынша мөлшерленген банк активтері кестесінің (бұдан әрі - Кесте) 1, 2, 3, 10, 11, 12, 15, 16, 17, 18, 19 және 20-жолдарында көрсетілген активтер түріндегі) осы тармаққа сәйкес банктерде түзетілген қамтамасыз ету құнын анықтауға мүмкіндік беретін барабар есепке алу жүйесі болған кезде түзетілген қамтамасыз ету құнын шегергендегі тәуекел дәрежесі бойынша мөлшерленген активтер есебіне енгізіледі.

      Түзетілген қамтамасыз ету құны (Кестенің 1, 2, 3, 10, 11, 12, 15, 16, 17, 18, 19 және 20-жолдарында көрсетілген активтер түріндегі) мыналарға:

      салымдар сомасының 100 (жүз) пайызына, оның ішінде осы банктегі қамтамасыз ету ретінде ұсынылғандары;

      қамтамасыз етуге берілген бағалы қағаздардың нарықтық құнының 95 (тоқсан бес) пайызына;

      қамтамасыз етуге берілген тазартылған бағалы металдардың нарықтық құнының 85 (сексен бес) пайызына тең болады.

      Жоғарыда көрсетілген салымдардың, дебиторлық берешектің, сатып алынған бағалы қағаздардың қамтамасыз етілмеген бөлігі салымдарға, дебиторлық берешекке, сатып алынған бағалы қағаздарға сәйкес келетін тәуекел дәрежесі бойынша Кестеге сай мөлшерленеді.

      2. Банктің "Самұрық-Қазына" ұлттық әл-ауқат қоры және "Бәйтерек" ұлттық басқарушы холдингі акционерлік қоғамдарының қайтарып алынбайтын және сөзсіз кепілдігі, экспортты қолдау бойынша мемлекеттік кепілдігі бар Қазақстанның Экспорттық-кредиттік агенттігімен жасалған сақтандыру төлемі бойынша міндеттемелерді сөзсіз және қайтарып алынбайтын орындау туралы тармақтар қамтылған сақтандыру шарты түріндегі қамтамасыз етуі бар қарыздар және Қазақстан Республикасы Үкіметінің мемлекеттік кепілдігі, Резервтік аккредитивтердің халықаралық практикасына (International Standby practices, ISP98) немесе Талап бойынша кепілдіктер үшін бірыңғай ережелерге (Uniform rules for Demand Guarantees, URDG758) сәйкес шығарылған, Standard & Poor's (Cтандарт энд Пурс) агенттігінің "А-" төмен емес ұзақ мерзімді борыштық рейтингі бар Қазақстан Республикасының бейрезидент банктерінің кепілдіктері немесе резервтік аккредитивтері бар сомасы көрсетілген қарыздар көлемінің кемінде 50 (елу) пайызын жабатын қарыздар қамтамасыз етудің түзетілген құны шегеріле отырып тәуекел дәрежесі бойынша мөлшерленген активтердің есебіне енгізіледі.

      "Самұрық-Қазына "ұлттық әл-ауқат қоры" және "Бәйтерек "Ұлттық басқарушы холдингі" акционерлік қоғамдарының кепілдігі, экспортты қолдау бойынша мемлекеттік кепілдігі бар Қазақстанның Экспорттық-кредиттік агенттігімен жасалған сақтандыру төлемі бойынша міндеттемелерді сөзсіз және қайтарып алынбайтын орындау туралы тармақтар қамтылған сақтандыру шарты түріндегі қамтамасыз етуі бар және Қазақстан Республикасы Үкіметінің мемлекеттік кепілдігі, Резервтік аккредитивтердің халықаралық практикасына (International Standby practices, ISP98) немесе Талап бойынша кепілдіктер үшін бірыңғай ережелерге (Uniform rules for Demand Guarantees, URDG758) сәйкес шығарылған, Standard & Poor's (Cтандарт энд Пурс) агенттігінің "А-" төмен емес ұзақ мерзімді борыштық рейтингі бар Қазақстан Республикасының бейрезидент банктерінің кепілдіктері немесе резервтік аккредитивтері бар қамтамасыз етудің түзетілген құны сақтандыру шарты сомасының 95 (тоқсан бес) пайызына тең болады.

      3. Контрагенттен төмен тәуекел дәрежесі бар ұйымдар кепілдік берген (сақтандырылған) банк инвестициялары есебіне енгізілмеген салымдар, дебиторлық берешек, сатып алынған бағалы қағаздар, қарыздар, инвестициялар тәуекел дәрежесі бойынша мөлшерленген (банк инвестициялары есебіне енгізілмеген салымдардың, дебиторлық берешектің, сатып алынған бағалы қағаздардың, қарыздардың, инвестициялардың кепілдік берген (сақтандырылған) сомасын шегергендегі) активтердің есебіне борышкердің тәуекел дәрежесі бойынша енгізіледі.

      Банк инвестициялары есебіне енгізілмеген салымдардың, дебиторлық берешектің, сатып алынған бағалы қағаздардың, қарыздардың, инвестициялардың кепілдік берілген (сақтандырылған) сомасы тиісті кепілгердің (сақтандырушының) дебиторлық берешегінің тәуекел дәрежесі бойынша мөлшерленеді.

      4. Салымдардың кредиттік тәуекел дәрежесі бойынша мөлшерленуге тиіс банк активтерінің есебіне осы Түсіндірменің (бұдан әрі - Түсіндірме) 1-тармағында көрсетілген, мынадай:

      1) офшорлық аймақтар аумағында заңды тұлға ретінде тіркелген;

      2) офшорлық аймақтар аумағында тіркелген, жекелей алғанда жарғылық капиталдың 5 (бес) пайыздан астамын иеленуші заңды тұлғаға тәуелді немесе офшорлық аймақ аумағында тіркелген заңды тұлғаға қатысты еншілес болып табылатын;

      3) офшорлық аймақтардың азаматтары болып табылатын;

      Қазақстан Республикасының бейрезиденттеріне ұсынылған салымдар, дебиторлық берешек, сатып алынған бағалы қағаздар және қарыздар Түсіндірмелердің 1-тармағында көрсетілген қамтамасыз етудің болуына қарамастан, Кестеге сәйкес тәуекел дәрежесі бойынша мөлшерленеді.

      5. Түсіндірменің 1-тармағында көрсетілген, мынадай:

      1) офшорлық аймақтар аумағында заңды тұлға ретінде тіркелген, бірақ Standard&Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің "АА-"-тен төмен емес борыштық рейтингі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі немесе міндеттемелерінің барлық сомасының қамтамасыз етуіне борыштық рейтингі көрсетілген деңгейден төмен емес бас ұйымның тиісті кепілдігі бар;

      2) офшорлық аймақтардың аумағында тіркелген заңды тұлғалар немесе олардың азаматтары не Экономикалық ынтымақтастық және даму ұйымы ақпарат алмасу жөнінде міндеттемелер қабылдамаған офшорлық аумақтар тізбесіне жатқызған мемлекеттердің аумағында тіркелген заңды тұлғалар немесе олардың азаматтары болып табылатын Қазақстан Республикасының бейрезиденттеріне немесе жекелей алғанда жарғылық капиталдың 5 (бес) пайыздан астамын иеленуші заңды тұлғаларға тәуелді не көрсетілген офшорлық аймақтардың аумағында тіркелген заңды тұлғаларға қатысты еншілес болып табылатын ұйымдарға қойылатын талаптарды қоспағанда, офшорлық аймақтардың аумағында тіркелген, жекелей алғанда жарғылық капиталдың 5 (бес) пайызынан астамын иеленуші заңды тұлғаларға тәуелді немесе офшорлық аймақтың аумағында тіркелген, бірақ көрсетілген деңгейден төмен емес борыштық рейтингі немесе міндеттемелерінің барлық сомасының қамтамасыз етуіне борыштық рейтингі көрсетілген деңгейден төмен емес бас ұйымның тиісті кепілдігі бар заңды тұлғаға қатысты еншілес болып табылатын;

      Қазақстан Республикасының бейрезиденттеріне ұсынылған салымдар, дебиторлық берешек, сатып алынған бағалы қағаздар және қарыздар тәуекелдің нөл дәрежесі бойынша мөлшерленеді.

      6. Салымдардың тәуекел дәрежесі бойынша мөлшерленген банктің активтерін есептеу мақсатында:

      ипотекалық тұрғын үй қарызы деп жеке тұлғаларға тұрғын үй салу үшін не оны сатып алу және (немесе) жөндеу мақсатында берілетін ипотекалық қарыз түсініледі;

      тұтынушылық қарыз деп жеке тұлғаларға кәсіпкерлік қызметті жүзеге асырумен байланысты емес тауарларды, жұмыстарды және көрсетілетін қызметтерді сатып алуға берілген кредит түсініледі.

      7. Егер бағалы қағаз шығарылымының арнайы борыштық рейтингі болса, онда тәуекел дәрежесі бойынша банк активтерін мөлшерлеу кезінде бағалы қағаз рейтингін ескеру қажет.

      8. Орталық контрагенттің қатысуымен жасалған "кері репо" операциясының мәні болып табылатын бағалы қағаздар тәуекелдің нөлдік дәрежесі бойынша өлшенеді.

      9. 2022 жылғы 21 ақпаннан 2022 жылғы 30 қыркүйекті қоса алған кезең ішінде Америка Құрама Штаттары және Еуропалық Одақтың мемлекеттері тарапынан санкциялық шектеулер енгізу себебінен борыштық немесе тәуелсіз рейтингі төмендетілген Қазақстан Республикасының бейрезидент-банктеріне ашық корреспонденттік шоттар бойынша талаптар, Қазақстан Республикасының бейрезидент-ұйымдарындағы салымдар, Қазақстан Республикасының бейрезидент-ұйымдарына берілген қарыздар, шетелдік эмитенттердің бағалы қағаздары түріндегі активтер қайта қаралған борыштық немесе тәуелсіз рейтингтерді ескерумен кредиттік тәуекел дәрежесін қатарынан 6 (алты) ай ішінде активтердің Кестеге сәйкес санатына дейін тең үлестермен көтерумен 2022 жылғы 1 ақпандағы жағдай бойынша Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігі немесе басқа рейтингтік агенттіктердің бірі берген борыштық немесе тәуелсіз рейтингтер негізінде Кестеге сәйкес кредиттік тәуекел дәрежесі бойынша мөлшерленетін активтер есебіне енгізіледі.

      10. Борыш жүктемесінің коэффициентін есептеу кезінде кепілсіз тұтынушылық қарыздар бойынша Кестеге немесе Салымдардың кредиттік тәуекел дәрежесін мөлшерлеу коэффициенттерінің мәндеріне сәйкес қарыз бойынша кредит тәуекелінің дәрежесі Нормативтерге 5-1-қосымшаға (бұдан әрі - Мәндер) сәйкес егер осындай қарызға қатысты қарыз алушы-жеке тұлға (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15541 болып тіркелген) Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2017 жылғы 28 шілдедегі № 136 қаулысымен бекітілген Банктік қызметтерді көрсету және банктердің, банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдардың банктік қызметтерді көрсету үдерісінде туындайтын клиенттердің өтініштерін қарау қағидаларының 19-тармағына сәйкес жасалған оңалту жоспарын орындауды жүзеге асырса, екі есе азайтылады.

      Осы тармақтың бірінші бөлігінде көрсетілген оңалту жоспарын қарыз алушы-жеке тұлға орындамаған жағдайда, қарыз Кестеге немесе Мәндерге сәйкес кредит тәуекелінің дәрежесі бойынша мөлшерленеді.

      11. Нормативтердің 21-тармағына сәйкес нарықтық тәуекелі ескерілген активтердің, шартты және ықтимал талаптар мен міндеттемелердің есебіне қосылған шартты және ықтимал міндеттемелер валюталарды айырбастау бағамдарының және бағалы металдар бағамдарының өзгеруіне байланысты нарықтық тәуекелі бар қаржы құралдарының есебіне енгізілген шартты және ықтимал міндеттемелерді қоспағанда, кредиттік тәуекел дәрежесі бойынша мөлшерленетін активтердің, шартты және ықтимал міндеттемелердің есебіне қосылмайды.

  Өзгерістер енгізілетін банк
қызметін реттеу
мәселелері бойынша
Қазақстан Республикасы
нормативтік құқықтық
актілерінің тізбесіне
2-қосымша
  Банктің пруденциялық
нормативтерінің және сақталуы
міндетті өзге де нормалары мен
лимиттерінің нормативтік
мәндері мен оларды есептеу
әдістемелеріне,
капиталының мөлшеріне
14-қосымша

Банктің ақша әкетілуі мен әкелінуінің кестесі

Баптар атауы

Ақша әкетілуі (келуі) коэффициенті пайызбен

Жеке тұлғалардың алдындағы міндеттемелер бойынша ақшаның әкетілуі

1

Тұрақты депозиттер

5

2

Тұрақтылығы төмен депозиттер

10

3

Жеке тұлғалар алдындағы міндеттемелер бойынша осы кестенің 1 және 2-жолдарына енгізілмеген өзге де ақшаның әкетілуі

100

Заңды тұлғалардың, шағын кәсіпкерлік субъектілерінің алдындағы банктің активтерімен қамтамасыз етілмеген міндеттемелер бойынша ақшаның әкетілуі

4

Толық көлемі баламасында Америка Құрама Штаттарының 1 (бір) миллион долларынан аспайтын, шағын кәсіпкерлік субъектілері болып табылатын қаржылық емес ұйымдар орналастырған салымдар

10

5

Клирингтік, кастодиандық қызметпен, өтімділікті басқару қызметімен байланысты салымдар

25

6

Қаржылық емес ұйымдардың мерзімді салымдары

2026 жылғы 1 қаңтардан бастап - 25

7

Қаржылық емес ұйымдардың, Қазақстан Республикасы Үкіметінің, Ұлттық Банктің, Қазақстан Республикасының жергілікті атқарушы органдарының, халықаралық қаржы ұйымдарының, шет мемлекеттердің орталық үкіметтерінің, шет мемлекеттердің орталық банктерінің, шет мемлекеттердің жергілікті билік органдарының депозиттері

2024 жылғы 1 маусымнан 2025 жылғы 31 желтоқсанға дейін – 20
2026 жылғы 1 қаңтардан бастап – 40

8

Қаржылық емес ұйымдардың (бір заңды тұлға басқа заңды тұлғаның ірі қатысушысы болып табылған, бұл ретте әрбір заңды тұлғаның міндеттемелерінің мөлшері банктің негізгі капиталының 0,5 (нөл бүтін оннан бес пайызынан асатын жағдайларда қаржылық емес ұйымдар топтарының) депозиттері банк міндеттемелері сомасының 5 (бес) пайызынан асатын сомада

60

9

Өзге заңды тұлғалардың алдындағы міндеттемелер, оның ішінде шығарылған бағалы қағаздар бойынша міндеттемелер

100

Заңды тұлғалардың алдындағы банктің активтерімен қамтамасыз етілген міндеттемелер бойынша ақшаның әкетілуі

10

Бірінші деңгейдегі сапасы жоғары өтімді активтермен қамтамасыз етілген міндеттемелер

0

11

Қазақстан Республикасының Үкіметі және Ұлттық Банктің алдындағы міндеттемелер

0

12

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің мемлекеттік бағдарламалары және ипотекалық тұрғын үй қарыздарын (ипотекалық қарыздарды) қайта қаржыландыру бағдарламасы шеңберінде тартылған міндеттемелер

0

13

Екінші деңгейдегі сапасы жоғары өтімді активтермен қамтамасыз етілген міндеттемелер

15

14

Кредиттік тәуекел дәрежесі бойынша 20 (жиырма) пайыздан жоғары емес мөлшерленетін, бірінші және екінші деңгейлердегі сапасы жоғары өтімді активтер болып табылмайтын активтермен қамтамасыз етілген Қазақстан Республикасының жергілікті атқарушы органдарының, халықаралық қаржы ұйымдарының алдындағы міндеттемелер

25

15

Өзге қамтамасыз етілген міндеттемелер

100

Шартты және ықтимал міндеттемелер бойынша қосымша ақшаның әкетілуі

16

Банктің ағымдағы рейтингінен 1 (бір), 2 (екі) не 3 (үш) сатыға дейін төмендеген кезде шартты міндеттемелер, туынды қаржы құралдарымен мәмілелер және өзге де операциялар бойынша өтімділіктегі қосымша қажеттілік толық көлемде

100

17

Туынды қаржы құралдары немесе өзге де операциялар бойынша позицияларды нарықтық бағалаудың өзгеру кезінде қосымша өтімділікке қажеттілік

Алдыңғы 24 (жиырма төрт) айдағы ең көп 30 (отыз) күндік ақшаның нетто әкетілуі

18

Туынды қаржы құралдары мен өзге де операциялар бойынша қамтамасыз етуді қайта бағалау кезінде қосымша өтімділікке қажеттілік (бірінші деңгейдегі сапасы жоғары өтімді активтерді қоспағанда)

20

19

Кез келген уақытта қайтарып алу көзделген туынды қаржы құралдары бойынша позицияны қолдауға байланысты банк ұстап қалатын қамтамасыз етудің асып кету мөлшері

100

20

Егер қамтамасыз ету ұсынылмаған жағдайда шарттың талаптарына сәйкес қарсы агенттің талап етуі бойынша банктің қамтамасыз етуді ұсынуы көзделетін операциялар бойынша қосымша өтімділікке қажеттілік

100

21

Қамтамасыз етуді сапасы жоғары өтімді активтер болып табылмайтын активтерге ауыстыру мүмкіндігімен байланысты қосымша өтімділікке қажеттілік

100

22

Активтер бойынша, оның ішінде банк шығарған және өтімділікті өтеу коэффициентін есептеу күнінен кейінгі күнтізбелік ай ішінде өтеу мерзімі бар ақшаның келіп түсуімен қамтамасыз етілген бағалы қағаздар бойынша (оның ішінде ипотекалық бағалы қағаздар бойынша) ақшаның әкетілуі

100

23

Активтер бойынша ақшаның келіп түсуімен қамтамасыз етілген және банктің еншілес арнайы ұйымдары шығарған, өтімділікті өтеу коэффициентін есептеу күнінен кейінгі күнтізбелік ай ішінде өтеу мерзімі бар бағалы қағаздар бойынша ақшаның әкетілуі (ұстаушының толық немесе бөлшек мөлшерінде мерзімінен бұрын сатып алуын талап ету құқығын көздейтін туынды қаржы құралдарын ескере отырып)

100

24

Жеке тұлғаларға және шағын кәсіпкерлік субъектілеріне берілген кредиттік желілер мен өтімділік желілерінің пайдаланылмаған бөлігі

5

25

Қаржылық емес ұйымдарға, Қазақстан Республикасының Үкіметіне, Ұлттық Банкке, Қазақстан Республикасының жергілікті атқарушы органдарына және халықаралық қаржы ұйымдарына берілген кредиттік желілердің пайдаланылмаған бөлігі

10

26

Қаржылық емес ұйымдарға, Қазақстан Республикасының Үкіметіне, Ұлттық Банкке, Қазақстан Республикасының жергілікті атқарушы органдарына және халықаралық қаржы ұйымдарына берілген өтімділік желілерінің пайдаланылмаған бөлігі

30

27

Басқа банктерге берілген кредиттік желілер мен өтімділік желілерінің пайдаланылмаған бөлігі

40

28

Банктер болып табылмайтын қаржы ұйымдарына берілген кредиттік желілердің пайдаланылмаған бөлігі

40

29

Банктер болып табылмайтын өзге қаржы ұйымдарына берілген өтімділік желілерінің пайдаланылмаған бөлігі

100

30

Өзге заңды тұлғаларға (оның ішінде банктің еншілес арнайы ұйымдарына) берілген кредиттік желілер мен өтімділік желілерінің пайдаланылмаған бөлігі

100

31

Тауарлар мен қызметтердің экспортын және импортын қаржыландыруға байланысты міндеттемелер (факторинг және форфейтинг операцияларын жүргізуге байланысты кепілдіктер мен кепілдімелер, аккредитивтер бойынша)

5

32

Тауарлар мен қызметтердің экспортын және импортын қаржыландыруға байланысты емес кепілдіктер мен кепілдімелер, аккредитивтер бойынша міндеттемелер

10

33

Осы кестенің 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 25, 26, 27, 28, 29, 30, 31 және 32-жолдарға енгізілмеген міндеттемелер бойынша өзге де ақшаның әкетілуі

100

Ақшаның келуі

34

Бірінші деңгейдегі сапасы жоғары өтімді активтермен қамтамасыз етілген қарыз операциялары

0

35

Екінші деңгейдегі сапасы жоғары өтімді активтермен қамтамасыз етілген қарыз операциялары

15

36

Сапасы жоғары өтімді активтерге жатпайтын активтерді қамтамасыз етуге бағалы қағаздарды сатып алу-сатуды жасау үшін (маржалық мәмілелер) ұсынылған қарыздар

50

37

Өзге активтермен қамтамасыз етілген қарыз операциялары

100

38

Басқа банктер берген кредиттік желілер, өтімділік желілері

0

39

Басқа қаржы ұйымдарындағы клирингтік, кастодиандық қызметпен, клиенттің өтімділігін басқару қызметімен байланысты салымдар

0

40

Негізгі борыш және (немесе) есептелген сыйақы бойынша мерзімі өткен берешегі бар қарыздарды қоспағанда, оның ішінде мыналарға берілген кредиттер бойынша ақшаның келуі:


жеке тұлғаларға және шағын кәсіпкерлік субъектілеріне

50

қаржылық емес ұйымдарға

50

қаржы ұйымдарына

100

41

Туынды қаржы құралдары бойынша ақшаның келуі

100

42

Өтімділікті өтеу коэффициентін есептеу күнінен кейінгі күнтізбелік ай ішінде ақшаның келуі күтілетін шарттар бойынша операциялардан түсетін өзге де ақшаның келуі

100

  Өзгерістер енгізілетін
банк қызметін реттеу
мәселелері бойынша
Қазақстан Республикасы
нормативтік құқықтық
актілерінің тізбесіне
3-қосымша
  Банктің пруденциялық
нормативтерінің және
сақталуы міндетті өзге
де нормалары мен лимиттерінің
нормативтік мәндері мен
оларды есептеу әдістемелеріне,
капиталының мөлшеріне
15-қосымша

Қолжетімді тұрақты қорландыру міндеттемелерінің кестесі

Баптар атауы

Қолжетімді тұрақты қорландыру коэффициенті, пайызбен

1.

Меншікті капитал Нормативтердің 11-тармағында белгіленген шегерімдерге дейін қосылады (1 (бір) жылдан аз өтеу мерзімі бар екінші деңгейдегі капитал құралдарын қоспағанда)

100

2.

Капиталдың өзге құралдары және 1 (бір) жыл және одан көп қалған өтеу мерзімі бар міндеттемелер

100

3.

Тұрақты депозиттер

95

4.

Аздап тұрақсыз депозиттер

90

5.

Қаржылық емес ұйымдар берген 1 (бір) жылдан аз қалған өтеу мерзімі бар міндеттемелер

50

6.

Клирингтік, кастодиандық қызметпен, клиенттің өтімділігін басқару қызметімен байланысты салымдар

50

7.

Қаржылық емес ұйымдардың мерзімді салымдары

2026 жылғы 1 қаңтардан бастап – 50

8.

Шет мемлекеттердің орталық үкіметтері, шет мемлекеттердің жергілікті билік органдары және халықаралық қаржы ұйымдары ұсынған 1 (бір) жылдан аз қалған өтеу мерзімі бар міндеттемелер

50

9.

Заңды тұлғалардың салымдарын қоса алғанда 6 (алты) айдан көп және 1 (бір) жылдан аз қалған өтеу мерзімі бар міндеттемелердің өзге түрлері

50

10.

Заңды тұлғалардың 6 (алты) айдан аз қалған өтеу мерзімі бар салымдары

0

11.

Заңды тұлғалардың шартсыз мерзімінен бұрын алу мүмкіндігі бар салымдары

2024 жылғы 1 маусымнан 2025 жылғы 31 желтоқсанға дейін – 50
2026 жылғы 1 қаңтардан бастап – 0

12.

Өзге мiндеттемелер, оның ішінде мерзімсіз мiндеттемелер (мерзімі кейінге қалдырылған салық мiндеттемелері үшін ерекше режим белгілеумен)

0

13.

Егер мiндеттемелер мөлшері туынды қаржы құралдары бойынша активтердің мөлшерінен асқан жағдайда, туынды қаржы құралдары бойынша активтерді шегергенде туынды қаржы құралдары бойынша міндеттемелер бойынша нетто тұрақты қорландыру коэффициенті

0

14.

Сатып алу күнінде қаржы құралдарын, шетел валютасын сатып алудан туындайтын төлемдер

0

  Өзгерістер енгізілетін
банк қызметін реттеу
мәселелері бойынша
Қазақстан Республикасы
нормативтік құқықтық
актілерінің тізбесіне
4-қосымша
  Халықаралық қаржылық
есептілік стандарттарына және
Қазақстан Республикасының
бухгалтерлік есеп пен қаржылық
есептілік туралы заңнамасының
талаптарына сәйкес провизиялар
(резервтер) құру қағидаларына
3-қосымша

Болашақ ақша ағындарының келтірілген құнының формуласы



      мұнда:

      PV - болашақ ақша ағындарының келтірілген құны;

      CF - болашақ ақша ағындарының болжамы;

      r - пайыздың тиімді мөлшерлемесі;

      t – қаржы активі бойынша ақша ағындары болжанатын жылдар саны.

      Болашақ ақша ағындарының келтірілген таза құнының формуласы



      мұнда:


– жаңа кесте бойынша жоспарлы төлем (қайта құрылымдау уақытынан бастап қарызды өтеу мерзімінің соңына дейін негізгі борыш пен сыйақыны өтеу);

– ескі кесте бойынша жоспарлы төлем (қайта құрылымдау уақытынан бастап қарызды өтеу мерзімінің соңына дейін негізгі борыш пен сыйақыны өтеу);

      r – қайта құрылымдауға дейін қолданыста болған пайыздың тиімді жылдық мөлшерлемесі;

      t – қайта құрылымдау ұсынылған күннен бастап жаңа кесте бойынша алдағы төлем жасау күніне дейінгі айлар саны;

      i – қайта құрылымдау ұсынылған күннен бастап ескі кесте бойынша алдағы төлем жасау күніне дейінгі айлар саны;

      n – жаңа кесте бойынша қарыздың аяқталуының қалған мерзімі айлармен;

      m – ескі кесте бойынша қарыздың аяқталуының қалған мерзімі айлармен.