О внесении изменений в приказ Министра транспорта и коммуникаций Республики Казахстан от 28 марта 2011 года № 173 "Об утверждении Типовых инструкций по управлению безопасностью полетов эксплуатантов гражданских воздушных судов, в аэропортах, при обслуживании воздушного движения, при техническом обслуживании воздушных судов, авиационных учебных центров гражданской авиации, деятельность которых связана с выполнением полетов воздушных судов в ходе предоставления услуг"

Приказ и.о. Министра транспорта Республики Казахстан от 30 декабря 2024 года № 445. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 31 декабря 2024 года № 35602

      Примечание ИЗПИ!
      Порядок введения в действие см. п. 4.

      ПРИКАЗЫВАЮ:

      1. Внести в приказ Министра транспорта и коммуникаций Республики Казахстан от 28 марта 2011 года № 173 "Об утверждении Типовых инструкций по управлению безопасностью полетов эксплуатантов гражданских воздушных судов, в аэропортах, при обслуживании воздушного движения, при техническом обслуживании воздушных судов, авиационных учебных центров гражданской авиации, деятельность которых связана с выполнением полетов воздушных судов в ходе предоставления услуг" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 6855) следующие изменения:

      Типовую инструкцию по управлению безопасностью полетов эксплуатантов гражданских воздушных судов, утвержденную указанным приказом изложить в редакции согласно приложению 1 к настоящему приказу;

      Типовую инструкцию по управлению безопасностью полетов в аэропортах, утвержденную указанным приказом изложить в редакции согласно приложению 2 к настоящему приказу;

      Типовую инструкцию по управлению безопасностью полетов при обслуживании воздушного движения, утвержденную указанным приказом изложить в редакции согласно приложению 3 к настоящему приказу;

      Типовую инструкцию по управлению безопасностью полетов при техническом обслуживании воздушных судов, утвержденную указанным приказом изложить в редакции согласно приложению 4 к настоящему приказу;

      Типовую инструкцию по управлению безопасностью полетов авиационных учебных центров гражданской авиации, деятельность которых связана с выполнением полетов воздушных судов в ходе предоставления услуг, утвержденную указанным приказом изложить в редакции согласно приложению 5 к настоящему приказу.

      2. Комитету гражданской авиации Министерства транспорта Республики Казахстан в установленном законодательством порядке обеспечить:

      1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

      2) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства транспорта Республики Казахстан.

      3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего вице-министра транспорта Республики Казахстан.

      4. Настоящий приказ вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

      исполняющий обязанности
Министра транспорта
Республики Казахстан
М. Калиакпаров

  Приложение 1 к приказу
исполняющий обязанности
Министра транспорта
Республики Казахстан
от 30 декабря 2024 года № 445
  Утверждена
приказом
Министра транспорта
и коммуникаций
Республики Казахстан
от 28 марта 2011 года № 173

Об утверждении Типовой инструкции по управлению безопасностью полетов эксплуатантов гражданских воздушных судов

Раздел 1. Введение

Глава 1. Общие положения

      1. Настоящая Типовая инструкция по управлению безопасностью полетов эксплуатантов гражданских воздушных судов (далее – Типовая инструкция) разработана в соответствии с Законом Республики Казахстан "Об использовании воздушного пространства Республики Казахстан и деятельности авиации" (далее – Закон), Приложением 19 к Конвенции о международной гражданской авиации (далее – Конвенция), Программой по безопасности полетов в сфере гражданской авиации, утвержденной постановлением Правительства Республики Казахстан от 11 марта 2016 года № 136, Doc 9859 ИКАО "Руководство по управлению безопасностью полетов".

      Типовая инструкция детализирует требования по внедрению и поддержанию функционирования системы управления безопасностью полетов (далее – СУБП) поставщиками обслуживания, являющимися эксплуатантами гражданских воздушных судов, осуществляющими международные коммерческие воздушные перевозки и эксплуатантами тяжелых или турбореактивных самолетов авиации общего назначения, допущенными к выполнению международных полетов (далее – поставщик обслуживания).

      СУБП поставщика обслуживания учитывает концептуальные рамки для внедрения и поддержания функционирования СУБП, указанные в пункте 3 главы 1 настоящей Типовой инструкции, а также соответствует масштабам деятельности поставщика обслуживания и сложности предоставляемых им авиационных услуг.

      Применение положений настоящего пункта не препятствует эксплуатантам гражданских воздушных судов авиации общего назначения, не допущенных к выполнению международных полетов применять требования настоящей Типовой инструкции.

      2. Основные понятия, используемые в настоящей Типовой инструкции:

      1) первый руководитель организации гражданской авиации (далее – первый руководитель) – единоличное, идентифицируемое должностное лицо, несущее персональную ответственность за действенное и эффективное функционирование СУБП поставщика обслуживания;

      2) справедливая культура – принцип обеспечения безопасности полетов, при котором авиационный персонал и иные работники в сфере гражданской авиации сообщают об ошибках или проступках и не несут ответственности за совершенные ошибки или проступки в сфере гражданской авиации, за исключением случаев, предусмотренных Законом;

      3) воздушное судно – аппарат, поддерживаемый в атмосфере за счет его взаимодействия с воздухом, исключая взаимодействие с воздухом, отраженным от земной (водной) поверхности;

      4) интерфейс – взаимодействие как между внутренними структурными подразделениями поставщика обслуживания, так и с внешними организациями, с которыми он взаимодействует при предоставлении своих авиационных услуг;

      5) опасность (опасный фактор) – состояние или объект, которые могут вызвать авиационный инцидент или авиационное происшествие или способствовать их возникновению;

      6) реагирующий метод выявления опасностей (опасных факторов) – процесс, в ходе которого осуществляется анализ результатов или событий, имевших место в прошлом. Опасности (опасные факторы) выявляются в процессе расследования авиационных происшествий или инцидентов, связанных с безопасностью полетов. Авиационные происшествия и (или) инциденты являются показателем недостатков в системе и благодаря этому могут использоваться для определения того, какие опасности (опасные факторы) способствовали событию;

      7) проактивный метод выявления опасностей (опасных факторов) – процесс, в ходе которого осуществляется сбор информации и (или) данных о безопасности полетов исходя из событий или процессов с менее серьезными последствиями, а также анализ информации или данных о частоте событий в целях определения возможности развития опасностей (опасных факторов) в авиационное происшествие или инцидент. Информация о безопасности полетов для проактивного выявления опасностей (опасных факторов) поступает главным образом из программ анализа полетной информации, систем представления данных о безопасности полетов и мероприятий по обеспечению безопасности полетов;

      8) авиационная система поставщика обслуживания – набор элементов таких как: любая продукция, люди, процессы, процедуры, объекты, услуги и другие аспекты организации, включая внешние факторы, которые работают вместе как части единого процесса, и в рамках СУБП связаны с деятельностью поставщика обслуживания по обеспечению безопасности полетов, и оказывают влияние на эту деятельность;

      9) степень серьезности риска (факторов риска) – степень вреда, который обоснованно можно ожидать в виде последствий или результатов выявленных опасностей (опасных факторов);

      10) безопасность полетов – состояние, при котором риск причинения вреда жизни или здоровью людей или нанесения ущерба имуществу снижен до приемлемого уровня и поддерживается на этом либо более низком уровне посредством непрерывного процесса выявления источников опасности (опасных факторов) и контроля рисков (факторов риска);

      11) руководитель инспекции по безопасности полетов (руководитель по безопасности полетов) – должностное лицо поставщика обслуживания ответственное за внедрение и эффективное функционирование СУБП. Наименование должности руководителя инспекции по безопасности полетов (руководителя по безопасности полетов) зависит от организационной структуры поставщика обслуживания;

      12) информация о безопасности полетов – данные о безопасности полетов, обработанные, систематизированные или проанализированные в конкретном контексте с тем, чтобы сделать их пригодными для целей управления безопасностью полетов;

      13) данные о безопасности полетов – определенный набор фактов или значимых результатов, касающихся безопасности полетов и полученных из различных связанных с авиацией источников, которые используются для поддержания или повышения уровня безопасности полетов. Сбор таких данных о безопасности полетов осуществляется в ходе связанных с безопасностью полетов мероприятий проактивного или реагирующего характера, включая расследования авиационных происшествий или инцидентов, отчетность в области безопасности полетов, представление данных о поддержании летной годности, мониторинг эксплуатационных характеристик, инспекции, проверки, обследования, исследования и обзоры состояния безопасности полетов;

      14) система сбора и обработки данных о безопасности полетов (далее – ССОДБП) – системный подход, позволяющий собирать, регистрировать и хранить данные и информацию о безопасности полетов для последующего проведения анализа полученных данных и информации о безопасности полетов в целях обеспечения деятельности по управлению эффективностью обеспечения безопасности полетов;

      15) риск (фактор риска) для безопасности полетов – предполагаемая вероятность и серьезность последствий или результатов опасности (опасного фактора);

      16) вероятность риска (факторов риска) для безопасности полетов –возможность возникновения небезопасного события или результата;

      17) СУБП – системный подход к управлению безопасностью полетов, включая необходимую организационную структуру, иерархию ответственности, обязанности, руководящие принципы и процедуры;

      18) руководство по системе управления безопасностью полетов (далее – РУБП) – документ поставщика обслуживания, описывающий организацию системы управления безопасностью полетов;

      19) показатель эффективности обеспечения безопасности полетов (Safety Performance Indicator – SPI) – основанный на данных параметр, используемый для мониторинга и оценки эффективности обеспечения безопасности полетов;

      20) целевой уровень эффективности обеспечения безопасности полетов (Safety Performance Target – SPT) – планируемый или предполагаемый государством или поставщиком обслуживания целевой уровень для показателя эффективности обеспечения безопасности полетов на заданный период, отражающий цели в области безопасности полетов;

      21) эффективность обеспечения безопасности полетов – достигнутый государством или поставщиком обслуживания уровень безопасности полетов, определяемый установленными ими целевыми уровнями эффективности обеспечения безопасности полетов и показателями эффективности обеспечения безопасности полетов;

      22) анализ безопасности полетов – процесс применения статистических или иных аналитических методов для проверки, изучения, описания, преобразования, сжатия, оценки и визуализации данных и информации о безопасности полетов в целях выявления полезной информации, формулирования заключений и поддержки основанного на данных процесса принятия решений.

      3. Концептуальные рамки для внедрения и поддержания функционирования СУБП состоят из четырех основных компонентов и двенадцати элементов:

      1) политика и цели обеспечения безопасности полетов:

      обязательства руководства;

      иерархия ответственности и обязанности в области обеспечения безопасности полетов;

      назначение ведущих сотрудников, ответственных за безопасность полетов;

      координация планирования мероприятий на случай аварийной обстановки;

      документация по СУБП;

      2) управление рисками (факторами риска) для безопасности полетов:

      выявление опасностей (опасных факторов);

      оценка и уменьшение рисков (факторов риска) для безопасности полетов;

      3) обеспечение безопасности полетов:

      контроль и количественная оценка эффективности обеспечения безопасности полетов;

      осуществление изменений;

      постоянное совершенствование СУБП;

      4) популяризация вопросов безопасности полетов:

      подготовка кадров и обучение;

      обмен информацией о безопасности полетов.

Глава 2. Планирование внедрения СУБП

      4. В целях эффективного внедрения и функционирования СУБП первый руководитель поставщика обслуживания:

      1) назначает руководителя инспекции по безопасности полетов (руководителя по безопасности полетов), ответственного за внедрение и эффективное функционирование СУБП поставщика обслуживания (далее - руководитель инспекции по безопасности полетов (руководитель по безопасности полетов)). В зависимости от масштабов деятельности поставщика обслуживания, сложности предоставляемых им авиационных услуг или при распространении СУБП поставщиком обслуживания на несколько видов деятельности первый руководитель может назначить группу лиц, ответственную за внедрение и функционирование СУБП поставщика обслуживания, при этом одно из них назначается руководителем инспекции по безопасности полетов (руководителем по безопасности полетов) в целях сохранения прямой и однозначной иерархии подотчетности первому руководителю;

      2) обеспечивает описание авиационной системы поставщика обслуживания, в рамках которой будет внедряться и функционировать СУБП;

      3) обеспечивает формирование организационной структуры СУБП поставщика обслуживания для внедрения и функционирования эффективной СУБП;

      4) обеспечивает проведение анализа недостатков, которые имеются в существующих процессах управления безопасностью полетов поставщика обслуживания.

      5. Описание авиационной системы поставщика обслуживания представляет собой сводную информацию о процессах, деятельности и интерфейсах для функций управления безопасностью полетов и описание организационной структуры поставщика обслуживания, на которые распространяется область действия СУБП, а также описание взаимодействия как внутри собственной авиационной системы, так и с другими системами в сфере гражданской авиации.

      Описание авиационной системы подлежит пересмотру в рамках процессов осуществления изменений в случае внесения значительных или существенных изменений в процессы, определенные в описании системы поставщика обслуживания.

      6. Перед внедрением СУБП поставщик обслуживания проводит анализ недостатков, который заключается в сравнении существующих процессов управления безопасностью полетов поставщика обслуживания с установленными действующим законодательством Республики Казахстан требованиями к СУБП.

      Выявленные недостатки по результатам анализа подлежат устранению в соответствии с планом внедрения СУБП, который определяет необходимые действия для внедрения полностью функциональной и эффективной СУБП поставщика обслуживания.

      На основании результатов анализа недостатков назначенный руководитель инспекции по безопасности полетов (руководитель по безопасности полетов) или группа лиц, ответственная за внедрение и функционирование СУБП поставщика обслуживания разрабатывает и доводит до сведения заинтересованных сторон план внедрения СУБП с учетом выявленных недостатков, которые препятствуют внедрению СУБП.

      7. Внедрение СУБП поставщика обслуживания осуществляется согласно плана внедрения СУБП, разработанного в соответствии с требованиями настоящей Типовой инструкции, стандартов и рекомендуемой практики Международной организации гражданской авиации (далее – ИКАО), а также плана по безопасности полетов Республики Казахстан. План внедрения СУБП утверждается первым руководителем поставщика обслуживания.

      8. План внедрения СУБП включает:

      1) описание действий по устранению недостатков, которые имеются в существующих процессах управления безопасностью полетов поставщика обслуживания;

      2) описание действий, необходимых для внедрения СУБП;

      3) сроки выполнения действий, указанных в подпунктах 1) и 2) настоящего пункта;

      4) информацию о том, кто является ответственным за выполнение определенного планом действия;

      5) описание результата, при котором считается, что определенное действие выполнено успешно.

      План внедрения СУБП включает описание действий по координации с внешними организациями или подрядчиками.

      Назначенный руководитель инспекции по безопасности полетов (руководитель по безопасности полетов) или группа лиц, ответственная за внедрение и функционирование СУБП поставщика обслуживания осуществляет мониторинг выполнения действий, предусмотренных планом внедрения СУБП и актуализирует его.

      9. Результаты, получаемые по завершению работ по планированию внедрения СУБП:

      1) документ, содержащий план внедрения СУБП;

      2) доведение до сведения всех сотрудников плана внедрения СУБП;

      3) завершенное описание авиационной системы поставщика обслуживания, в рамках которой будет внедряться и функционировать СУБП;

      4) завершенный анализ недостатков, которые имеются в существующих процессах управления безопасностью полетов поставщика обслуживания;

      5) создание организационной структуры СУБП;

      6) утверждение РУБП, согласованного с уполномоченной организацией в сфере гражданской авиации;

      7) создание средств и определение методов распространения информации по вопросам безопасности полетов.

      10. Поставщик обслуживания в зависимости от политики в области обеспечения безопасности полетов, масштабов деятельности и сложности предоставляемых им авиационных услуг принимает решение об объединении СУБП, системы управления качества и других систем менеджмента (система управления качеством, система авиационной безопасности, система охраны труда и окружающей среды) в единую функцию менеджмента по обеспечению безопасности полетов, качества услуг и других процессов (интегрированная система менеджмента) в целях оптимизации ресурсов и внедрения структурированного подхода для обеспечения того, чтобы все процессы и процедуры функционировали должным образом. При этом в СУБП и в системе управления качеством назначаются отдельные руководители в целях сохранения прямой и однозначной иерархии подотчетности первому руководителю.

Раздел 2. Политика и цели обеспечения безопасности полетов

Глава 3. Обязательства руководства

      11. Поставщик обслуживания определяет свою политику в области обеспечения безопасности полетов, которая:

      1) отражает обязательство поставщика обслуживания по обеспечению безопасности полетов, включая постоянное повышение уровня эффективности обеспечения безопасности полетов, предоставление гарантий, что обеспечение безопасности полетов является первоочередной обязанностью всех руководителей, содействие формированию и поддержанию позитивной культуры обеспечения безопасности полетов, соблюдение всех применимых нормативных правовых требований в отношении безопасности полетов;

      2) содержит четкое заявление о предоставлении ресурсов, необходимых для реализации политики в области безопасности полетов;

      3) содержит сведения о системе представления данных и информации о безопасности полетов;

      4) четко указывает, какие виды поведения персонала при осуществлении поставщиком обслуживания авиационной деятельности являются недопустимыми, а также обстоятельства, при которых не будут приниматься дисциплинарные меры в целях развития справедливой культуры;

      5) подписывается первым руководителем поставщика обслуживания;

      6) доводится до сведения всего персонала организации и доступна всему персоналу в целях обеспечения на всех организационных уровнях понимания, внедрения и соблюдения политики в области обеспечения безопасности полетов;

      7) пересматривается на предмет сохранения актуальности и соответствия деятельности поставщика обслуживания. Сроки пересмотра политики в области обеспечения безопасности полетов определяются поставщиком обслуживания и указываются в РУБП.

      12. Поставщик обслуживания, учитывая положения политики в области обеспечения безопасности полетов, определяет цели обеспечения безопасности полетов, которые:

      1) создают основу для мониторинга эффективности обеспечения безопасности полетов, а также мониторинга процесса достижения определенных целей путем установления SPI и SPT;

      2) отражают обязательство поставщика обслуживания по поддержанию или постоянному повышению общей эффективности СУБП;

      3) доводятся до сведения всех сотрудников поставщика обслуживания;

      4) пересматриваются на предмет сохранения актуальности и соответствия деятельности поставщика обслуживания.

      Цели обеспечения безопасности полетов определяют намерения поставщика обслуживания в области безопасности полетов и включаются в политику в области обеспечения безопасности полетов или оформляются отдельным документом.

Глава 4. Иерархия ответственности, обязанности и назначение ведущих сотрудников, ответственных за безопасность полетов

      13. Формирование организационной структуры СУБП поставщика обслуживания включает в себя следующие действия:

      1) определение первого руководителя, который независимо от других выполняемых им функций несет персональную ответственность за организацию обеспечения безопасности полетов от имени организации, внедрение, а также за действенное и эффективное функционирование СУБП поставщика обслуживания;

      2) создание координационного органа – совета по безопасности полетов (Safety Review Board – SRB) – под руководством первого руководителя поставщика обслуживания и создание группы по безопасности полетов (Safety Action Group – SAG) – под руководством назначенного руководителя инспекции по безопасности полетов (руководителя по безопасности полетов). Поставщик обслуживания обеспечивает работу SRB и SAG, состоящих из числа сотрудников;

      3) назначение руководителя инспекции по безопасности полетов (руководителя по безопасности полетов). В зависимости от размера, характера и сложности организации поставщик обслуживания на основании потребности создает постоянно действующее структурное подразделение для обеспечения непрерывной операционной работы по обеспечению безопасности полетов в виде инспекции, службы, отдела (офиса) или департамента;

      4) установление четкой иерархии ответственности во всей организации, включая прямую ответственность руководителей, участвующих в обеспечении безопасности полетов;

      5) определение обязанностей всех руководителей, независимо от других выполняемых ими функций, а также сотрудников в отношении эффективности СУБП поставщика обслуживания в области обеспечения безопасности полетов;

      6) установление порядка взаимодействия между органами управления СУБП, структурными подразделениями и первым руководителем;

      7) документальное оформление иерархии ответственности, обязанностей и полномочий в области обеспечения безопасности полетов и доведение их до сведения всех сотрудников организации;

      8) определение уровня руководителей, обладающих полномочиями принимать решения относительно допустимости риска (факторов риска) для безопасности полетов.

      14. Функции первого руководителя в отношении обеспечения безопасности полетов включают:

      1) обеспечение финансовых средств и кадровых назначений для надлежащего внедрения и функционирования эффективной СУБП;

      2) содействие формированию позитивной культуры обеспечения безопасности полетов;

      3) ввод политики в области обеспечения безопасности полетов поставщика обслуживания и ее популяризация;

      4) установление SPI и SPT поставщика обслуживания;

      5) обеспечение надлежащего внедрения СУБП и соответствие показателей эффективности обеспечения безопасности полетов установленным настоящей Типовой инструкцией требованиям;

      6) обеспечение постоянного совершенствования СУБП;

      7) возглавляет совет по безопасности полетов (SRB) и принимает решения по обеспечению безопасности полетов.

      15. Совет по безопасности полетов (SRB) выполняет стратегическую роль, занимаясь главными вопросами политики, распределения ресурсов и эффективности деятельности организации в области обеспечения безопасности полетов. В совет по безопасности полетов (SRB) входят первый руководитель и руководители, которые напрямую подотчетны первому руководителю, а руководитель инспекции по безопасности полетов (руководитель по безопасности полетов) выступает в роли советника (секретаря).

      Совет по безопасности полетов (SRB) осуществляет мониторинг:

      1) эффективности СУБП;

      2) своевременного реагирования при внедрении необходимых мер контроля рисков (факторов риска) для безопасности полетов;

      3) соответствия показателей эффективности обеспечения безопасности полетов политике и целям организации в области безопасности полетов;

      4) общей эффективности мер, направленных на контроль и (или) уменьшение рисков (факторов риска) для безопасности полетов;

      5) эффективности процессов организации по управлению безопасностью полетов, которые содействуют соблюдению заявленной первоочередности задач по управлению безопасностью полетов, а также популяризации вопросов обеспечения безопасности полетов во всей организации.

      16. Группа по безопасности полетов (SAG) является тактическим органом и занимается конкретными вопросами, направленными на реализацию стратегических целей, поставленных советом по безопасности полетов (SRB). В группу по безопасности полетов (SAG) входят руководители и представители из числа рядовых сотрудников, работа которых тесно связана с производственными вопросами.

      Группа по безопасности полетов (SAG) выполняет следующие функции:

      1) следит за обеспечением безопасности на производстве в областях функциональной деятельности организации и обеспечивает надлежащую деятельность в рамках управления рисками (факторами риска) для безопасности полетов;

      2) анализирует имеющиеся данные о безопасности полетов и убеждается в реализации соответствующих стратегических мер контроля рисков (факторов риска) для безопасности полетов;

      3) оценивает воздействие производственных изменений или введения новых технологий на безопасность полетов;

      4) координирует реализацию мер, связанных со средствами контроля рисков (факторов риска) для безопасности полетов, и обеспечивают незамедлительное принятие мер;

      5) анализирует эффективность конкретных средств контроля рисков (факторов риска) для безопасности полетов.

      17. Руководитель инспекции по безопасности полетов (руководитель по безопасности полетов) консультирует первого руководителя и руководителей, участвующих в обеспечении безопасности полетов по вопросам управления безопасностью полетов, является ответственным за внедрение и эффективное функционирование СУБП поставщика обслуживания и за координацию вопросов безопасности полетов и обмен информацией о таких вопросах среди сотрудников организации и не относящихся к ней членов авиационного сообщества с которыми он взаимодействует при предоставлении своих авиационных услуг. Функции руководителя инспекции по безопасности полетов (руководителя по безопасности полетов) в том числе включают:

      1) руководство планом внедрения СУБП от имени первого руководителя;

      2) выявление опасностей (опасных факторов) и оценку рисков (факторов риска) для безопасности полетов и содействие этим процедурам;

      3) контроль над осуществлением корректирующих действий поставщиком обслуживания и оценка их результатов;

      4) периодическое представление отчетов первому руководителю об эффективности обеспечения безопасности полетов в организации;

      5) ведение учетных записей и документации СУБП;

      6) планирование и организацию обучения сотрудников поставщика обслуживания по вопросам обеспечения безопасности полетов;

      7) предоставление консультаций по вопросам обеспечения безопасности полетов сотрудникам организации;

      8) мониторинг проблем связанных с безопасностью полетов и их возможного влияния на деятельность поставщика обслуживания, связанную с предоставлением своих авиационных услуг;

      9) координацию вопросов безопасности полетов от имени первого руководителя c уполномоченным органом и уполномоченной организацией в сфере гражданской авиации, а также с другими государственными полномочными органами.

      18. Поставщик обслуживания определяет полномочия, ответственность и обязанности всего персонала, в том числе руководства, участвующего в исполнении функций в области обеспечения безопасности полетов.

      Все полномочия, ответственность и обязанности в области обеспечения безопасности полетов излагаются в документации по СУБП поставщика обслуживания и доводятся до сведения всех сотрудников организации.

      Ответственность каждого руководителя, участвующего в обеспечении безопасности полетов и его обязанности в этой сфере являются неотъемлемой частью его должностной инструкции.

      19. Поставщик обслуживания отвечает за эффективность обеспечения безопасности полетов внешними организациями в тех случаях, когда внешними организациями предоставляется продукция и (или) услуги поставщику обслуживания в целях поддержания его деятельности.

      СУБП поставщика обслуживания имеет интерфейсы с системами обеспечения безопасности полетов любых внешних организаций, способствующих безопасному предоставлению его авиационных услуг.

Глава 5. Координация планирования мероприятий на случай аварийной обстановки

      20. Поставщик обслуживания разрабатывает, утверждает и поддерживает актуальность плана мероприятий на случай авариной обстановки (Emergency Response Plan – ERP), обусловленной авиационным происшествием или инцидентом, аварийной ситуацией, связанными с эксплуатацией воздушных судов, или другой чрезвычайной ситуацией, кризисом или событием в авиации, которые требуют незамедлительных действий.

      Поставщик обслуживания обеспечивает надлежащую координацию своего ERP с внешними организациями, с которыми он взаимодействует при предоставлении своих авиационных услуг.

      21. ERP поставщика обслуживания соответствует масштабам деятельности поставщика обслуживания и сложности предоставляемых им авиационных услуг.

      ERP описывает действия, которые будут предприняты в ограниченный период времени в случае наступления аварийной обстановки.

      22. ERP является неотъемлемым компонентом процесса управления рисками (факторами риска) поставщика обслуживания, предназначенным для принятия мер в случае наступления аварийной обстановки.

      Сценарии, при которых вероятно нарушение авиационной деятельности поставщика обслуживания из-за таких аварийных ситуаций, как чрезвычайная ситуация в области общественного здравоохранения, в том числе пандемия, также надлежащим образом учитываются в ERP.

      В ERP предусматриваются предсказуемые аварийные ситуации, возможность возникновения которых выявляется в рамках СУБП.

      23. Основная цель ERP заключается в безопасном продолжении деятельности и в возобновлении нормальной деятельности в максимально возможные короткие сроки.

      ERP обеспечивает упорядоченный и эффективный переход от нормальной к аварийной деятельности и наоборот.

      ERP должен быть доступен для соответствующих сотрудников, ответственных за реализацию ERP, а также для внешних организаций, с которыми осуществляется взаимодействие.

      24. ERP включает:

      1) распределение обязанностей между сотрудниками поставщика обслуживания на случай аварийной обстановки и делегирование полномочий;

      2) контактную информацию для быстрой связи с соответствующими сотрудниками;

      3) период времени, необходимый для возобновления нормальной деятельности после наступления аварийной обстановки;

      4) описание мероприятий, а также действий ответственных сотрудников при аварийной обстановке;

      5) описание взаимодействия с внешними организациями, с которыми поставщик обслуживания взаимодействует при предоставлении своих авиационных услуг;

      6) описание взаимодействия с внешними организациями, такими как аварийные службы, которые не связаны с авиацией.

      25. Предусмотренные ERP мероприятия на случай аварийной обстановки отрабатываются поставщиком обслуживания в рамках проводимых учений.

      Виды учений и их периодичность определяются поставщиком обслуживания.

      Проведение учений позволяет выявить недостатки ERP, которые можно устранить, до того, как наступит реальная аварийная обстановка.

      В случае выявления недостатков в ERP по результатам учений предпринимаются необходимые действия по их незамедлительному устранению и пересмотру ERP.

Глава 6. Документация по СУБП

      26. Документация по СУБП поставщика обслуживания включает в себя:

      1) РУБП;

      2) описание авиационной системы, в котором обозначена область действия СУБП;

      3) реестр опасностей (опасных факторов) и отчеты об опасностях (опасных факторах) и безопасности полетов;

      4) SPI и связанные с ними диаграммы (матрицы);

      5) учет завершенных оценок рисков (факторов риска) для безопасности полетов;

      6) учет пересмотров СУБП;

      7) учет внутренних проверок СУБП;

      8) учет деятельности по подготовке персонала по вопросам СУБП и безопасности полетов;

      9) протоколы заседаний SRB и SAG;

      10) мероприятия по управлению рисками (факторами риска) и (или) по обеспечению безопасности полетов;

      11) отчетность по проводимым поставщиком обслуживания внутренним расследованиям в области безопасности полетов;

      12) план внедрения СУБП (в ходе первоначального внедрения) или план усовершенствования СУБП (после первоначального внедрения);

      13) анализ недостатков в поддержку плана внедрения СУБП.

      Документация по СУБП составляется таким образом, чтобы изложенное в ней описание деятельности по управлению безопасностью полетов было понятно всем сотрудникам поставщика обслуживания.

      Документация по СУБП своевременно обновляется и хранится с соблюдением установленных поставщиком обслуживания сроков хранения документов в рамках СУБП.

      Документация по СУБП оформляется отдельными документами или объединяется с другими документами поставщика обслуживания. Если в действующих документах подробно изложены положения СУБП поставщика обслуживания, то указываются соответствующие ссылки на такие документы.

      27. РУБП поставщика обслуживания является главным инструментом обмена информацией по безопасности полетов между поставщиком обслуживания и основными заинтересованными сторонами в области обеспечения безопасности полетов.

      РУБП также служит для представления информации о концептуальных рамках СУБП как сотрудникам поставщика обслуживания, так и соответствующим внешним организациям.

      Для принятия РУБП в качестве официального документа поставщик обслуживания направляет РУБП на согласование в уполномоченную организацию в сфере гражданской авиации. При этом поставщик обслуживания несет полную ответственность за качество и полноту разработанного им РУБП, а персонал поставщика обслуживания ознакамливается и руководствуется РУБП.

      Согласование РУБП поставщика обслуживания уполномоченной организацией в сфере гражданской авиации осуществляется в сроки установленные в соответствии с Административным процедурно-процессуальным кодексом Республики Казахстан.

      28. РУБП поставщика обслуживания содержит:

      1) изложение политики и целей в области обеспечения безопасности полетов;

      2) требования к СУБП, а также ссылки на действующие нормативные правовые требования к СУБП;

      3) описание авиационной системы, в котором определена область действия СУБП;

      4) описание иерархии ответственности, обязанностей и полномочий в отношении процессов и процедур СУБП, включая информацию об ответственности за обеспечение безопасности полетов и о ведущих сотрудниках, ответственных за обеспечение безопасности полетов;

      5) описание процессов и процедур систем добровольного и обязательного представления данных о безопасности полетов;

      6) описание процессов и процедур выявления опасностей (опасных факторов) и оценки рисков (факторов риска) для безопасности полетов, а также управления рисками (факторами риска) для безопасности полетов;

      7) описание процедур внутреннего расследования авиационных событий в области безопасности полетов, проводимых поставщиком обслуживания;

      8) описание процедур установления и мониторинга SPI и SPT, а также контроля достижения SPT;

      9) описание процессов и процедур, связанных с подготовкой в области СУБП всего персонала поставщика обслуживания;

      10) описание процессов и процедур обмена информацией о безопасности полетов;

      11) описание процедур внутренних проверок;

      12) описание процедур осуществления изменений;

      13) описание процедур управления документооборотом СУБП;

      14) ERP, если применимо.

      РУБП является отдельным документом или объединяется с другими организационными документами поставщика обслуживания.

      РУБП необходимо своевременно пересматривать и обновлять, срок пересмотра определяется поставщиком обслуживания. Прежде чем внести изменения в РУБП, поставщик обслуживания согласовывает изменения с уполномоченной организацией в сфере гражданской авиации.

Раздел 3. Управление рисками (факторами риска) для безопасности полетов

Глава 7. Выявление опасностей (опасных факторов)

      29. Поставщик обслуживания определяет и осуществляет процесс управления своими рисками (факторами риска) для безопасности полетов.

      Процесс управления рисками (факторами риска) для безопасности полетов включает выявление опасностей (опасных факторов), оценку рисков (факторов риска) для безопасности полетов и осуществление мер по их контролю и (или) уменьшению.

      30. Поставщик обслуживания определяет и осуществляет процесс выявления опасностей (опасных факторов), связанных с авиационными услугами, которые он предоставляет.

      Процесс выявления опасностей (опасных факторов) основывается на сочетании реагирующего и проактивного методов.

      31. Поставщик обслуживания определяет внутренние и внешние источники информации и (или) данных для выявления опасностей (опасных факторов) для безопасности полетов.

      Информация и (или) данные, получаемые из внутренних и внешних источников, используются поставщиком обслуживания при осуществлении реагирующего и проактивного методов выявления опасностей (опасных факторов).

      Внутренние и внешние источники информации для выявления опасностей (опасных факторов) приведены в пунктах 9.4.4.1 и 9.4.4.2 Руководства по управлению безопасности полетов (Doc 9859 ИКАО).

      32. Поставщик обслуживания в рамках организации внедряет и поддерживает соразмерную ССОДБП, включающую указанную ниже информацию, а также необходимую информацию в соответствии с утвержденным РУБП поставщика обслуживания.

      ССОДБП означает систему сбора, обработки и представления данных, базу данных о безопасности полетов, методы обмена информацией и зарегистрированную информацию, включая данные и информацию:

      1) относящиеся к расследованиям в области безопасности полетов, проводимым полномочным органом по расследованию или поставщиками обслуживания;

      2) из системы обязательного представления данных об авиационных событиях;

      3) из системы добровольного представления данных об авиационных событиях;

      4) из анализа полетных данных в соответствии с приказом исполняющего обязанности Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 28 июля 2017 года № 509 "Об утверждении Правил производства полетов в гражданской авиации Республики Казахстан" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов Республики Казахстан за № 15852).

      Поставщик обслуживания внедряет ССОДБП, которая основывается на принципе справедливой культуры, а также является основным источником данных о безопасности полетов для ССОДБП уполномоченного органа и уполномоченной организации в сфере гражданской авиации.

      33. Поставщик обслуживания определяет какие данные и информация о безопасности полетов, подлежат сбору и анализу для поддержания процесса управления эффективностью обеспечения безопасности полетов и принятия решений по обеспечению безопасности полетов, а также для более точной оценки воздействия (степени вероятности и серьезности) опасностей (опасных факторов) и связанных с ними рисков (факторов риска), а также для процесса определения и (или) пересмотра SPI.

      Поставщик обслуживания для более точного представления о своих рисках (факторах риска) для безопасности полетов и о ходе достижения своих целей в области безопасности полетов рассматривает возможность применения интегрированного подхода к сбору данных о безопасности полетов, поступающих из внутренних и внешних источников.

      Типовые данные и информация о безопасности полетов, подлежащие сбору приведены на рисунке 5-1 Руководства по управлению безопасности полетов (Doc 9859 ИКАО).

      34. Поставщик обслуживания обеспечивает всему персоналу возможность представления данных и информации о безопасности полетов посредством ССОДБП.

      Поставщик обслуживания осведомляет весь персонал о преимуществах представления данных о безопасности полетов и о том, какую информацию и в каком порядке следует сообщать в целях внедрения надлежащей культуры представления данных о безопасности полетов и проактивного выявления возможных недостатков в сфере обеспечения безопасности полетов.

      35. Поставщик обслуживания обеспечивает конфиденциальность ССОДБП и лиц, представивших данные о безопасности полетов.

      Конфиденциальность ССОДБП и лиц, представивших данные о безопасности полетов, обеспечивается назначенным поставщиком обслуживания ответственным лицом за ведение ССОДБП.

      Сохранение конфиденциальности способствует обнаружению опасностей (опасных факторов), которые вызваны ошибками сотрудников.

      Данные или информация о безопасности полетов, собранные, хранящиеся или анализируемые в рамках ССОДБП не предоставляют или не используются в целях, не относящихся к поддержанию или повышению уровня безопасности полетов, за исключением случаев, когда уполномоченный орган или уполномоченная организация в сфере гражданской авиации определяет, что применяется порядок в соответствии с пунктом 2 статьи 92-2 Закона.

      Поставщик обслуживания принимает внутренние правила, устанавливающие порядок реализации справедливой культуры. Реализация справедливой культуры осуществляется в соответствии с положениями статей 92-1, 92-2 и 92-3 Закона, а также требованиями приказа Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 27 июля 2017 года № 505 "Об утверждении Правил представления данных и расследования авиационных происшествий и инцидентов в гражданской и экспериментальной авиации" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов Республики Казахстан за № 15597) (далее - Правила представления данных и расследования авиационных происшествий и инцидентов в гражданской и экспериментальной авиации) и РУБП поставщика обслуживания.

      36. Поставщик обслуживания обеспечивает предоставление ответа любому лицу, представившему данные о безопасности полетов, который содержит информацию о принятых решениях или мерах.

      Ответы поставщика обслуживания лицам, представившим данные в ССОДБП, подтверждают то, что такие сообщения воспринимаются всерьез, а также способствуют популяризации позитивной культуры безопасности полетов и поощрению представления данных.

      37. В СУБП поставщика обслуживания описывается порядок ведения ССОДБП и ответственность должностных лиц по представлению качественных данных и информации о безопасности полетов в целях поддержания ССОДБП, которые классифицируются в соответствии с таксономией, применяемой поставщиком обслуживания. При направлении уведомления через систему обязательного представления данных об авиационных происшествиях и инцидентах применяется таксономия ИКАО Accident/Incident Data Reporting (ADREP).

      38. Поставщик обслуживания представляет данные о безопасности полетов, включая данные об авиационных событиях, в порядке, установленном Правилами представления данных и расследования авиационных происшествий и инцидентов в гражданской и экспериментальной авиации и РУБП поставщика обслуживания.

      39. Внутренние расследования в области безопасности полетов, проводимые поставщиком обслуживания, являются неотъемлемой частью СУБП поставщика обслуживания.

      Основная задача внутренних расследований в области безопасности полетов, проводимых поставщиком обслуживания, заключается в том, чтобы понять, что произошло и как предотвратить возникновение похожих ситуаций в будущем путем устранения или уменьшения недостатков в обеспечении безопасности полетов.

      40. Отдельные виды инцидентов, перечень которых установлен Правилами представления данных и расследования авиационных происшествий и инцидентов в гражданской и экспериментальной авиации, самостоятельно расследуются поставщиками обслуживания в рамках СУБП. Такие расследования проводятся по решению уполномоченного органа в сфере гражданской авиации в порядке и сроки, установленные Правилами представления данных и расследования авиационных происшествий и инцидентов в гражданской и экспериментальной авиации.

      Поставщик обслуживания создает комиссию по внутреннему расследованию с учетом исключения конфликта интересов, которая руководствуется принципами объективности и беспристрастности при проводимом расследовании. При этом поставщик обслуживания обеспечивает надлежащую квалификацию и навыки персонала, вовлеченного в выполнение внутренних расследований.

      По завершению расследования окончательный отчет представляется поставщиками обслуживания в полномочный орган по расследованию уполномоченного органа и уполномоченную организацию в сфере гражданской авиации.

      41. Поставщик обслуживания обобщает данные и информацию о безопасности полетов, полученные из ССОДБП, а также из других имеющихся источников в анализ состояния безопасности полетов.

      42. В процессе выявления опасностей (опасных факторов) рассматриваются все возможные опасности (опасные факторы), которые существуют в сфере авиационной деятельности поставщика обслуживания, включая взаимодействие с другими системами, как внутри, так и вне организации.

      После выявления опасностей (опасных факторов) поставщиком обслуживания определяются их потенциальные последствия.

      43. Выявленные опасности (опасные факторы) и их потенциальные последствия подлежат документальному оформлению в целях дальнейшего использования в ходе процесса оценки рисков (факторов риска) для безопасности полетов.

Глава 8. Оценка и уменьшение рисков (факторов риска) для безопасности полетов

      44. Поставщик обслуживания определяет и осуществляет процесс, обеспечивающий определение, анализ, оценку, контроль и (или) уменьшение рисков (факторов риска) для безопасности полетов, связанных с выявленными опасностями (опасными факторами).

      45. Поставщик обслуживания разрабатывает и утверждает матрицу оценки рисков (факторов риска) для безопасности полетов, соответствующую эксплуатационной среде организации, а также процедуру по оценке и управлению рисками (факторами риска) для безопасности полетов.

      Процедура по оценке и управлению рисками (факторами риска) для безопасности полетов помимо прочего, включает описание метода, который позволяет определить, какие риски (факторы риска) для безопасности полетов являются недопустимыми или допустимыми или приемлемыми, в том числе описание метода присвоения приоритетности мерам, направленным на контроль и (или) уменьшение таких рисков (факторов риска).

      46. Матрица оценки рисков (факторов риска) для безопасности полетов используется для определения допустимости риска (факторов риска) учитывая вероятность и степень серьезности риска (факторов риска) для безопасности полетов.

      47. В зависимости от допустимости риска (факторов риска) поставщик обслуживания предпринимает необходимые меры, направленные на контроль и (или) уменьшение рисков (факторов риска):

      1) недопустимый – незамедлительно принять меры по уменьшению риска (факторов риска) или прекратить деятельность. Выполнить первоочередные действия по уменьшению риска (факторов риска) для безопасности полетов, чтобы обеспечить наличие дополнительных или улучшенных механизмов профилактики в целях снижения индекса риска (факторов риска) для безопасности полетов до допустимого уровня;

      2) допустимый - допускается при осуществлении определенных мер по контролю и (или) уменьшению риска (факторов риска) для безопасности полетов. Решение о допустимости риска (факторов риска) принимается руководителем, обладающим полномочиями принимать решения относительно допустимости риска (факторов риска) для безопасности полетов;

      3) приемлемый - приемлем в своей текущей форме. Дальнейших мер по уменьшению риска (факторов риска) для безопасности полетов не требуется.

      Поставщики обслуживания самостоятельно принимают решение о присвоении приоритетов своим оценкам риска (факторов риска) для безопасности полетов и о введении мер контроля и (или) уменьшения рисков (факторов риска) для безопасности полетов.

      48. В целях обеспечения эффективности мер по контролю и (или) уменьшению рисков (факторов риска) для безопасности полетов поставщик обслуживания осуществляет мониторинг SPI.

      49. Процесс управления рисками (факторами риска) для безопасности полетов документируется поставщиком обслуживания и включает в себя:

      1) ведение электронной таблицы или базы данных или использование программного обеспечения, с помощью которого можно хранить и анализировать большие объемы данных и информации о безопасности полетов в целях проведения ее дальнейшего анализа и мониторинга, подготовки персонала, при проведении внутренних проверок для определения эффективности средств контроля и (или) уменьшения рисков (факторов риска), а также для обмена информацией в области обеспечения безопасности полетов;

      2) ведение реестра в удобном для поставщика обслуживания формате, который содержит информацию о выявленных опасностях (опасных факторах), их вероятности и потенциальных последствиях, оценке связанных с ними рисков (факторов риска), дату выявления, категорию опасности (опасного фактора), краткое описание, когда или где действует, кто выявил и какие меры были предприняты для контроля и (или) уменьшения соответствующих рисков (факторов риска).

Раздел 4. Обеспечение безопасности полетов

Глава 9. Контроль и оценка эффективности обеспечения безопасности полетов

Параграф 1. Внутренние проверки СУБП

      50. Деятельность по обеспечению безопасности полетов поставщика обслуживания включает разработку и реализацию мер, предпринимаемых в случае обнаружения каких-либо недостатков или проблем в своей деятельности, которые имеют влияние на безопасность полетов.

      51. Поставщик обслуживания разрабатывает и применяет методы проверки и оценки эффективности обеспечения организацией безопасности полетов и подтверждения действенности мер, направленных на контроль и (или) уменьшение рисков (факторов риска) для безопасности полетов.

      Оценка эффективности обеспечения безопасности полетов поставщика обслуживания формируется на основании:

      1) результатов выборочных и внеплановых проверок, проводимых уполномоченной организацией в сфере гражданской авиации, а также других внешних проверок обеспечения безопасности полетов;

      2) результатов внутренних проверок СУБП поставщика обслуживания;

      3) проведенных внутренних расследований авиационных событий;

      4) данных и информации из ССОДБП;

      5) проведенных поставщиком обслуживания анализов состояния безопасности полетов;

      6) других источников, имеющихся в распоряжении поставщика обслуживания.

      52. Эффективность обеспечения поставщиком обслуживания безопасности полетов подтверждается путем соотношения результатов, установленных в рамках СУБП SPI и SPT к целям организации в области безопасности полетов, а также к SPI в гражданской и экспериментальной авиации Республики Казахстан, которые устанавливаются в соответствии с постановлением Правительства Республики Казахстан от 11 марта 2016 года № 136 "Об утверждении Программы по безопасности полетов в сфере гражданской авиации".

      53. Внутренние проверки СУБП в сочетании с установлением и мониторингом SPI и SPT проводятся поставщиком обслуживания в целях проверки эффективности обеспечения безопасности полетов.

      Внутренние проверки СУБП поставщика обслуживания предназначены для выявления отклонений от требований нормативных правовых актов Республики Казахстан, политики, процессов и процедур, установленных в рамках СУБП поставщика обслуживания, недостатков и (или) неэффективности мер, направленных на контроль и (или) уменьшение рисков (факторов риска) для безопасности полетов, а также возможностей для усовершенствования СУБП.

      По результатам внутренних проверок СУБП поставщиком обслуживания разрабатываются и реализуются планы корректирующих и предупреждающих мер с указанием анализа первопричин возникновения соответствующих отклонений и (или) недостатков.

Параграф 2. Мониторинг SPI

      54. Поставщик обслуживания в зависимости от вида деятельности и сложности предоставляемых им авиационных услуг разрабатывает, устанавливает и контролирует SPI которые связаны с целями в области обеспечения безопасности полетов, выбраны или установлены исходя из имеющихся данных и надежных измерений, в надлежащей мере конкретные и исчислимые, а также реалистичные с учетом возможностей и ограничений поставщика обслуживания.

      Описание каждого SPI включает следующую информацию:

      1) описание того, что измеряет SPI;

      2) назначение SPI (чем предполагается управлять и кого предполагается информировать с помощью этого SPI);

      3) единицы измерения и какие-либо требования для расчета SPI;

      4) информацию о том, кто отвечает за сбор, проверку, мониторинг, представление сведений и принятие мер в связи с SPI (какие сотрудники из каких структурных подразделений организации);

      5) информация о том, где или как должны собираться и хранится данные в отношении SPI;

      6) частота представления, сбора, мониторинга и анализа данных в отношении SPI.

      55. Поставщик обслуживания контролирует достижение SPT через оценку SPI, включающую в себя определение и установление источника информации о SPI для мониторинга.

      SPT определяют запланированные руководством поставщика обслуживания достижения в области управления эффективностью обеспечения безопасности полетов на краткосрочную и среднесрочную перспективу. SPT обеспечивают измеримый способ проверки действенности мероприятий по управлению эффективностью обеспечения безопасности полетов.

      При установлении SPT учитываются такие факторы, как преобладающий уровень риска (факторов риска), допустимость риска (факторов риска) для безопасности полетов, а также ожидания относительно уровня безопасности полетов в конкретной сфере авиационной деятельности.

      56. Мониторинг и оценка SPI осуществляются поставщиком обслуживания посредством сбора данных и информации о безопасности полетов из источников, имеющихся в распоряжении организации. Использование данных и информации о безопасности полетов для мониторинга, оценки и измерения эффективности обеспечения безопасности полетов представляет собой необходимую деятельность по выработке информации, которая требуется для принятия решений в отношении мер, направленных на контроль и (или) уменьшение рисков (факторов риска) для безопасности полетов.

      Мониторинг, оценка и измерение эффективности обеспечения безопасности полетов обеспечивают способ проверки эффективности мер, направленных на контроль и (или) уменьшение рисков (факторов риска) для безопасности полетов, а также способ измерения целостности и эффективности процессов и деятельности в рамках СУБП.

Параграф 3. Анализ безопасности полетов

      57. Поставщик обслуживания в рамках собственной СУБП проводит обработку и анализ данных и информации по безопасности полетов для проверки, изучения, описания, преобразования, оценки и визуализации полученных (собранных) данных и информации о безопасности полетов в целях выявления полезной информации, формирования заключений и поддержки основанного на данных процесса принятия решений.

      Анализ безопасности полетов поставщика обслуживания обеспечивает практически полезную информацию о безопасности полетов в форме статистических показателей, графиков, диаграмм, отчетов, таблиц или презентаций в целях развития культуры безопасности поставщика обслуживания.

      Анализ безопасности полетов проводится поставщиком обслуживания в целях:

      1) определения причин и способствующих факторов, связанных с опасностями (опасными факторами) и элементами, препятствующими постоянному повышению уровня безопасности полетов;

      2) изучения областей, подлежащих улучшению, и повышения эффективности средств контроля за обеспечением безопасности полетов;

      3) поддержания постоянного мониторинга эффективности обеспечения безопасности полетов и тенденций в этой области.

      Анализ безопасности полетов осуществляется назначенным руководителем инспекции по безопасности полетов (руководителем по безопасности полетов) или группой лиц, ответственной за внедрение и функционирование СУБП поставщика обслуживания. При этом поставщик обслуживания обеспечивает квалификацию и навыки персонала, вовлеченного в выполнение такого анализа.

      58. По результатам анализа безопасности полетов, мониторинга и измерения эффективности обеспечения безопасности полетов поставщиком обслуживания составляется ежеквартальный, полугодовой и годовой анализы состояния безопасности полетов.

      Анализы состояния безопасности полетов направляются поставщиком обслуживания в уполномоченную организацию в сфере гражданской авиации для обобщения и принятия предупреждающих мер по повышению уровня безопасности полетов в целом по гражданской авиации.

Глава 10. Осуществление изменений

      59. Поставщик обслуживания определяет, описывает в РУБП и осуществляет процесс, направленный на выявление и управление изменениями, которые могут повлиять на уровень рисков (факторов риска) для безопасности полетов, связанных с предоставляемыми им авиационными услугами, а также выявляет опасности (опасные факторы) и связанные с ними риски (факторы риска) для безопасности полетов, которые могут быть вызваны этими изменениями, и управляет такими рисками (факторами риска).

      60. Поставщик обслуживания в рамках своей деятельности определяет какие изменения способствуют запуску процесса осуществления изменений.

      Поставщик обслуживания учитывает воздействие изменений на персонал организации и заблаговременно доводит соответствующую информацию об изменениях до своего персонала.

      61. Процесс осуществления изменений поставщиком обслуживания включает в себя:

      1) описание изменения и причин его осуществления;

      2) определение лиц, оборудования, систем, процессов, структур или интерфейсов, которые будут им затронуты. Может потребоваться пересмотр описания системы и интерфейсов организации. Изменения могут повлиять на уже действующие меры, направленные на контроль и (или) уменьшение рисков (факторов риска) для безопасности полетов;

      3) выявление опасностей (опасных факторов), связанных с изменением, и проведение оценки риска (факторов риска) для безопасности полетов;

      4) разработку и утверждение плана действий (реализации изменения), в котором указывается, что, кому и в какой срок необходимо выполнить;

      5) утверждение изменения первым руководителем поставщика обслуживания.

      62. Поставщик обслуживания сообщает уполномоченной организации в сфере гражданской авиации о любых изменениях функций или смене назначенных руководителей в установленном порядке и обеспечивает контроль в соответствующих структурах организации при отсутствии назначенных руководителей, а также сообщает об изменениях в областях действия сертификата, выдаваемого уполномоченной организацией в сфере гражданской авиации в соответствии с приказом исполняющего обязанности Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 24 февраля 2015 года № 153 "Об утверждении сертификационных требований к эксплуатантам гражданских воздушных судов" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов Республики Казахстан за № 11459) и приказом исполняющего обязанности Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 10 ноября 2015 года № 1061 "Об утверждении Правил сертификации и выдачи сертификата эксплуатанта гражданских воздушных судов" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов Республики Казахстан за № 12452).

Глава 11. Постоянное совершенствование СУБП

      63. Поставщик обслуживания проводит мониторинг и оценку процессов в рамках своей СУБП в целях поддержания и дальнейшего совершенствования СУБП.

      64. Поставщик обслуживания поддерживает и постоянно совершенствует СУБП вследствие постоянных изменений организации и ее эксплуатационных условий.

      Процесс постоянного совершенствования СУБП поставщика обслуживания основывается на оценке итоговых показателей эффективности СУБП, а также на результатах оценки информации, которая собрана в ходе осуществления деятельности поставщика обслуживания.

      К методам позволяющим определить эффективность СУБП относятся:

      1) проверки, которые включают как внутренние проверки поставщика обслуживания, так и проверки, проводимые другими организациями;

      2) оценки, включающие оценки культуры обеспечения безопасности полетов и оценки эффективности СУБП поставщика обслуживания;

      3) мониторинг событий, который предполагает мониторинг повторяющихся событий, в том числе авиационных происшествий и инцидентов, а также ошибок и фактов нарушения нормативных правовых требований и (или) правил, установленных поставщиком обслуживания.

      4) обзоры состояния безопасности полетов включают обзоры в отношении культуры безопасности полетов, позволяющие собирать полезную информацию об участии персонала в функционировании СУБП. С их помощью определяется показатель уровня культуры обеспечения безопасности полетов в организации;

      5) анализ на уровне руководства, который предусматривает проверку того, достигает ли поставщик обслуживания целей в области обеспечения безопасности полетов, и представляет собой возможность рассмотреть всю имеющуюся информацию о безопасности полетов в целях определения общих тенденций в обеспечении безопасности полетов.

      6) оценка SPI и SPT в рамках анализа на уровне руководства, которая учитывает тенденции, а при наличии соответствующих данных позволяет проводить сравнение с данными других поставщиков обслуживания, государства или с глобальными данными;

      7) использование извлеченных уроков, основанных на информации, полученной из ССОДБП и результатах, проводимых поставщиком обслуживания внутренних расследований в области безопасности полетов, результатом которых является реализация улучшений в области обеспечения безопасности полетов.

      65. Постоянный мониторинг SPI, мониторинг функционирования СУБП, ее системы управления рисками (факторами рисков) для безопасности полетов и вспомогательных систем позволяет поставщику обслуживания убедиться в том, что процессы управления безопасностью полетов ведут к достижению поставленных им целей в области обеспечения безопасности полетов, а также способствует постоянному совершенствованию СУБП.

Раздел 5. Популяризация вопросов безопасности полетов

Глава 12. Подготовка кадров и обучение

      66. Популяризация вопросов безопасности полетов способствует формированию позитивной культуры обеспечения безопасности полетов и помогает достигать поставленных поставщиком обслуживания целей в области безопасности полетов путем сочетания технической компетентности персонала, которая постоянно повышается при помощи обучения и подготовки кадров, эффективного информационного взаимодействия и обмена информацией в организации. Первый руководитель и руководители, которые напрямую подотчетны первому руководителю выполняют ведущую роль в популяризации культуры обеспечения безопасности полетов во всей организации.

      Популяризация вопросов безопасности полетов дополняет политику, процессы и процедуры организации, предоставляя сотрудникам систему ценностей, способствующую сознательному отношению к деятельности организации в области обеспечения безопасности полетов.

      Поставщик обслуживания внедряет и осуществляет процессы и процедуры, способствующие эффективному двустороннему информационному взаимодействию на всех уровнях организации. Процессы информационного взаимодействия учитывают стратегические указания руководства поставщика обслуживания и поощряют всех сотрудников к представлению открытых и конструктивных отзывов о состоянии безопасности полетов.

      67. Поставщик обслуживания разрабатывает и реализует программы подготовки персонала в области обеспечения безопасности полетов, которые обеспечивают надлежащую подготовку и квалификацию сотрудников для выполнения ими своих обязанностей в рамках СУБП.

      Рамки программ подготовки в области обеспечения безопасности полетов соответствуют степени участия каждого сотрудника в обеспечении функционирования СУБП.

      Руководитель инспекции по безопасности полетов (руководителем по безопасности полетов) отвечает за наличие и реализацию соответствующих программ подготовки персонала в области обеспечения безопасности полетов.

      Программы подготовки персонала в области обеспечения безопасности полетов включают требования к первоначальной подготовке, переподготовке и поддержанию профессионального уровня персонала в целях сохранения профессиональных навыков персонала поставщика обслуживания.

      68. Поставщик обслуживания определяет обязанности персонала, связанные с СУБП, и обеспечивает прохождение каждым сотрудником подготовки, соответствующей его участию в функционировании СУБП.

      В программах подготовки персонала в области обеспечения безопасности полетов поставщика обслуживания указывается содержание обучения в области обеспечения безопасности полетов для персонала, непосредственно связанного с СУБП, включая первого руководителя.

      69. Программы подготовки персонала в области обеспечения безопасности полетов поставщика обслуживания для персонала, непосредственно связанного с СУБП разрабатываются и реализуются в соответствии с требованиями приказа Министра транспорта и коммуникаций Республики Казахстан от 28 сентября 2013 года № 764 "Об утверждении Типовых программ профессиональной подготовки авиационного персонала, участвующего в обеспечении безопасности полетов" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов Республики Казахстан за № 8785) (далее – Типовые программы).

      70. В целях сохранения компетентности сотрудниками всех уровней для выполнения своих функциональных обязанностей в области обеспечения безопасности полетов поставщиком обслуживания проводятся проверки навыков и знаний персонала не реже чем один раз в три года.

      При обнаружении пробелов или недостатков в знаниях и (или) навыках персонала по результатам проверки навыков и знаний персонала, задействованного в обеспечении безопасности полетов поставщиком обслуживания, предпринимаются соответствующие корректирующие меры.

Глава 13. Обмен информацией о безопасности полетов

      71. Поставщик обслуживания разрабатывает и применяет официальные средства обмена информацией о безопасности полетов, которые:

      1) обеспечивают ознакомление сотрудников с СУБП в объеме, соразмерном занимаемым ими должностям;

      2) предоставляют важную с точки зрения безопасности полетов информацию;

      3) разъясняют причины предпринятия конкретных действий в целях повышения уровня безопасности полетов;

      4) разъясняют причины введения или изменения процедур обеспечения безопасности полетов.

      72. Поставщик обслуживания обеспечивает доведение до сведения всего персонала политики и целей в области обеспечения безопасности полетов и процедур СУБП. Доведение этой информации, а также популяризация вопросов безопасности полетов реализуется поставщиком обслуживания посредством информационных писем (сводок), уведомлений, бюллетеней о безопасности полетов, интернет-ресурсов, брифингов и (или) курсов подготовки персонала по вопросам безопасности полетов.

      Руководитель инспекции по безопасности полетов (руководитель по безопасности полетов) обеспечивает широкое распространение информации об уроках, извлеченных из расследований, предыдущих происшествий и инцидентов или опыта поставщика обслуживания и других организаций.

      Обмен информацией о безопасности полетов направлен на:

      1) обеспечение всесторонней осведомленности всех сотрудников о СУБП, что является способом популяризации политики и целей организации в области обеспечения безопасности полетов;

      2) распространение критически важной информации для обеспечения безопасности полетов, которая связана с проблемами обеспечения безопасности полетов и рисками (факторами риска) для безопасности полетов, из-за которых поставщик обслуживания может оказаться подверженным риску (факторам риска) для безопасности полетов. Поставщик обслуживания определяет, какая информация считается критически важной для обеспечения безопасности полетов и когда ее следует распространять;

      3) повышение осведомленности о новых мерах, направленных на контроль и (или) уменьшение рисков (факторов риска) для безопасности полетов и корректирующих мерах. Риски (факторы риска) для безопасности полетов, с которыми сталкивается поставщик обслуживания, со временем будут изменяться, поэтому информацию об этих изменениях необходимо доводить до сведения соответствующих сотрудников;

      4) предоставление информации о новых или скорректированных процедурах обеспечения безопасности полетов. При обновлении процедур обеспечения безопасности полетов необходимо доводить информацию об этих изменениях до сведения соответствующих сотрудников;

      5) содействие формированию позитивной культуры обеспечения безопасности полетов и поощрение сотрудников поставщика обслуживания к выявлению опасностей (опасных факторов) и представлению информации о них. Обмен информацией о безопасности полетов направлен в обе стороны. Важно, чтобы все сотрудники поставщика обслуживания сообщали о проблемах безопасности полетов посредством ССОДБП;

      6) обеспечение обратной связи. Направление сотрудникам, представляющим отчеты о безопасности полетов, ответов с информацией о том, какие были приняты меры для решения выявленных проблем.

      73. Поставщик обслуживания осуществляет оценку эффективности своего процесса обмена информацией о безопасности полетов, проверяя получение и понимание сотрудниками распространяемой информации, критической для обеспечения безопасности полетов. Оценка эффективности процесса обмена информацией осуществляется при проведении внутренних проверок или при оценке эффективности функционирования СУБП.

      74. Мероприятия по популяризации вопросов безопасности полетов проводятся поставщиком обслуживания на постоянной основе.

Глава 14. Обеспечение безопасности операций на взлетно-посадочной полосе

      75. Поставщик обслуживания обеспечивает контроль рисков (факторов риска), относящихся к категории повышенного риска, которые устанавливаются ИКАО в глобальном плане обеспечения безопасности полетов и в плане по безопасности полетов, который разрабатывается и утверждается уполномоченной организацией в сфере гражданской авиации.

      Поставщик обслуживания обеспечивает реализацию мер, направленных на уменьшение рисков (факторов риска), относящихся к категории повышенного риска, такие меры разрабатываются с учетом программ, инициатив и планов, рассматриваемых на государственном уровне.

      76. Поставщик обслуживания обеспечивает безопасность операций на взлетно-посадочной полосе в соответствии с положениями главы 14 к Типовой инструкции по управлению безопасностью полетов при обслуживании воздушного движения.

  Приложение 2 к приказу
  Утверждена
приказом Министра
транспорта и коммуникаций
Республики Казахстан
от 28 марта 2011 года № 173

Об утверждении Типовой инструкции по управлению безопасностью полетов в аэропортах

Раздел 1. Введение

Глава 1. Общие положения

      1. Настоящая Типовая инструкция по управлению безопасностью полетов в аэропортах (далее – Типовая инструкция) разработана в соответствии с Законом Республики Казахстан "Об использовании воздушного пространства Республики Казахстан и деятельности авиации" (далее – Закон), Приложением 19 к Конвенции о международной гражданской авиации (далее – Конвенция), Программой по безопасности полетов в сфере гражданской авиации, утвержденной постановлением Правительства Республики Казахстан от 11 марта 2016 года №136, Doc 9859 ИКАО "Руководство по управлению безопасностью полетов".

      Типовая инструкция детализирует требования по внедрению и поддержанию функционирования системы управления безопасностью полетов (далее – СУБП) поставщиками обслуживания, являющимися эксплуатантами сертифицированных аэродромов (вертодромов), аэропортов гражданской авиации (далее – поставщик обслуживания).

      СУБП поставщика обслуживания учитывает концептуальные рамки для внедрения и поддержания функционирования СУБП, указанные в пункте 3 главы 1 настоящей Типовой инструкции, а также соответствует масштабам деятельности поставщика обслуживания и сложности предоставляемых им авиационных услуг.

      Применение положений настоящего пункта не препятствует эксплуатантам несертифицированных аэродромов (вертодромов) гражданской авиации применять требования настоящей Типовой инструкции.

      2. Основные понятия, используемые в настоящей Типовой инструкции:

      1) первый руководитель организации гражданской авиации (далее – первый руководитель) – единоличное, идентифицируемое должностное лицо, несущее персональную ответственность за действенное и эффективное функционирование СУБП поставщика обслуживания;

      2) справедливая культура – принцип обеспечения безопасности полетов, при котором авиационный персонал и иные работники в сфере гражданской авиации сообщают об ошибках или проступках и не несут ответственности за совершенные ошибки или проступки в сфере гражданской авиации, за исключением случаев, предусмотренных Законом;

      3) воздушное судно – аппарат, поддерживаемый в атмосфере за счет его взаимодействия с воздухом, исключая взаимодействие с воздухом, отраженным от земной (водной) поверхности;

      4) интерфейс – взаимодействие как между внутренними структурными подразделениями поставщика обслуживания, так и с внешними организациями, с которыми он взаимодействует при предоставлении своих авиационных услуг;

      5) опасность (опасный фактор) – состояние или объект, которые могут вызвать авиационный инцидент или авиационное происшествие или способствовать их возникновению;

      6) реагирующий метод выявления опасностей (опасных факторов) – процесс, в ходе которого осуществляется анализ результатов или событий, имевших место в прошлом. Опасности (опасные факторы) выявляются в процессе расследования авиационных происшествий или инцидентов, связанных с безопасностью полетов. Авиационные происшествия и (или) инциденты являются показателем недостатков в системе и благодаря этому могут использоваться для определения того, какие опасности (опасные факторы) способствовали событию;

      7) проактивный метод выявления опасностей (опасных факторов) – процесс, в ходе которого осуществляется сбор информации и (или) данных о безопасности полетов исходя из событий или процессов с менее серьезными последствиями, а также анализ информации или данных о частоте событий в целях определения возможности развития опасностей (опасных факторов) в авиационное происшествие или инцидент. Информация о безопасности полетов для проактивного выявления опасностей (опасных факторов) поступает главным образом из программ анализа полетной информации, систем представления данных о безопасности полетов и мероприятий по обеспечению безопасности полетов;

      8) авиационная система поставщика обслуживания – набор элементов таких как: любая продукция, люди, процессы, процедуры, объекты, услуги и другие аспекты организации, включая внешние факторы, которые работают вместе как части единого процесса, и в рамках СУБП связаны с деятельностью поставщика обслуживания по обеспечению безопасности полетов, и оказывают влияние на эту деятельность;

      9) степень серьезности риска (факторов риска) – степень вреда, который обоснованно можно ожидать в виде последствий или результатов выявленных опасностей (опасных факторов);

      10) безопасность полетов – состояние, при котором риск причинения вреда жизни или здоровью людей или нанесения ущерба имуществу снижен до приемлемого уровня и поддерживается на этом либо более низком уровне посредством непрерывного процесса выявления источников опасности (опасных факторов) и контроля рисков (факторов риска);

      11) руководитель инспекции по безопасности полетов (руководитель по безопасности полетов) – должностное лицо поставщика обслуживания ответственное за внедрение и эффективное функционирование СУБП. Наименование должности руководителя инспекции по безопасности полетов (руководителя по безопасности полетов) зависит от организационной структуры поставщика обслуживания;

      12) информация о безопасности полетов – данные о безопасности полетов, обработанные, систематизированные или проанализированные в конкретном контексте с тем, чтобы сделать их пригодными для целей управления безопасностью полетов;

      13) данные о безопасности полетов – определенный набор фактов или значимых результатов, касающихся безопасности полетов и полученных из различных связанных с авиацией источников, которые используются для поддержания или повышения уровня безопасности полетов. Сбор таких данных о безопасности полетов осуществляется в ходе связанных с безопасностью полетов мероприятий проактивного или реагирующего характера, включая расследования авиационных происшествий или инцидентов, отчетность в области безопасности полетов, представление данных о поддержании летной годности, мониторинг эксплуатационных характеристик, инспекции, проверки, обследования, исследования и обзоры состояния безопасности полетов;

      14) система сбора и обработки данных о безопасности полетов (далее – ССОДБП) – системный подход, позволяющий собирать, регистрировать и хранить данные и информацию о безопасности полетов для последующего проведения анализа полученных данных и информации о безопасности полетов в целях обеспечения деятельности по управлению эффективностью обеспечения безопасности полетов;

      15) риск (фактор риска) для безопасности полетов – предполагаемая вероятность и серьезность последствий или результатов опасности (опасного фактора);

      16) вероятность риска (факторов риска) для безопасности полетов –возможность возникновения небезопасного события или результата;

      17) система управления безопасностью полетов (СУБП) – системный подход к управлению безопасностью полетов, включая необходимую организационную структуру, иерархию ответственности, обязанности, руководящие принципы и процедуры;

      18) руководство по системе управления безопасностью полетов (далее – РУБП) – документ поставщика обслуживания, описывающий организацию системы управления безопасностью полетов;

      19) показатель эффективности обеспечения безопасности полетов (Safety Performance Indicator – SPI) – основанный на данных параметр, используемый для мониторинга и оценки эффективности обеспечения безопасности полетов;

      20) целевой уровень эффективности обеспечения безопасности полетов (Safety Performance Target – SPT) – планируемый или предполагаемый государством или поставщиком обслуживания целевой уровень для показателя эффективности обеспечения безопасности полетов на заданный период, отражающий цели в области безопасности полетов;

      21) эффективность обеспечения безопасности полетов – достигнутый государством или поставщиком обслуживания уровень безопасности полетов, определяемый установленными ими целевыми уровнями эффективности обеспечения безопасности полетов и показателями эффективности обеспечения безопасности полетов;

      22) анализ безопасности полетов – процесс применения статистических или иных аналитических методов для проверки, изучения, описания, преобразования, сжатия, оценки и визуализации данных и информации о безопасности полетов в целях выявления полезной информации, формулирования заключений и поддержки основанного на данных процесса принятия решений.

      3. Концептуальные рамки для внедрения и поддержания функционирования СУБП состоят из четырех основных компонентов и двенадцати элементов:

      1) политика и цели обеспечения безопасности полетов:

      обязательства руководства;

      иерархия ответственности и обязанности в области обеспечения безопасности полетов;

      назначение ведущих сотрудников, ответственных за безопасность полетов;

      координация планирования мероприятий на случай аварийной обстановки;

      документация по СУБП;

      2) управление рисками (факторами риска) для безопасности полетов:

      выявление опасностей (опасных факторов);

      оценка и уменьшение рисков (факторов риска) для безопасности полетов;

      3) обеспечение безопасности полетов:

      контроль и количественная оценка эффективности обеспечения безопасности полетов;

      осуществление изменений;

      постоянное совершенствование СУБП;

      4) популяризация вопросов безопасности полетов:

      подготовка кадров и обучение;

      обмен информацией о безопасности полетов.

Глава 2. Планирование внедрения СУБП

      4. В целях эффективного внедрения и функционирования СУБП первый руководитель поставщика обслуживания:

      1) назначает руководителя инспекции по безопасности полетов (руководителя по безопасности полетов), ответственного за внедрение и эффективное функционирование СУБП поставщика обслуживания (далее - руководитель инспекции по безопасности полетов (руководитель по безопасности полетов)). В зависимости от масштабов деятельности поставщика обслуживания, сложности предоставляемых им авиационных услуг или при распространении СУБП поставщиком обслуживания на несколько видов деятельности первый руководитель может назначить группу лиц, ответственную за внедрение и функционирование СУБП поставщика обслуживания, при этом одно из них назначается руководителем инспекции по безопасности полетов (руководителем по безопасности полетов) в целях сохранения прямой и однозначной иерархии подотчетности первому руководителю;

      2) обеспечивает описание авиационной системы поставщика обслуживания, в рамках которой будет внедряться и функционировать СУБП;

      3) обеспечивает формирование организационной структуры СУБП поставщика обслуживания для внедрения и функционирования эффективной СУБП;

      4) обеспечивает проведение анализа недостатков, которые имеются в существующих процессах управления безопасностью полетов поставщика обслуживания.

      5. Описание авиационной системы поставщика обслуживания представляет собой сводную информацию о процессах, деятельности и интерфейсах для функций управления безопасностью полетов и описание организационной структуры поставщика обслуживания, на которые распространяется область действия СУБП, а также описание взаимодействия как внутри собственной авиационной системы, так и с другими системами в сфере гражданской авиации.

      Описание авиационной системы подлежит пересмотру в рамках процессов осуществления изменений в случае внесения значительных или существенных изменений в процессы, определенные в описании системы поставщика обслуживания.

      6. Перед внедрением СУБП поставщик обслуживания проводит анализ недостатков, который заключается в сравнении существующих процессов управления безопасностью полетов поставщика обслуживания с установленными действующим законодательством Республики Казахстан требованиями к СУБП.

      Выявленные недостатки по результатам анализа подлежат устранению в соответствии с планом внедрения СУБП, который определяет необходимые действия для внедрения полностью функциональной и эффективной СУБП поставщика обслуживания.

      На основании результатов анализа недостатков назначенный руководитель инспекции по безопасности полетов (руководитель по безопасности полетов) или группа лиц, ответственная за внедрение и функционирование СУБП поставщика обслуживания разрабатывает и доводит до сведения заинтересованных сторон план внедрения СУБП с учетом выявленных недостатков, которые препятствуют внедрению СУБП.

      7. Внедрение СУБП поставщика обслуживания осуществляется согласно плана внедрения СУБП, разработанного в соответствии с требованиями настоящей Типовой инструкции, стандартов и рекомендуемой практики Международной организации гражданской авиации (далее – ИКАО), а также плана по безопасности полетов Республики Казахстан. План внедрения СУБП утверждается первым руководителем поставщика обслуживания.

      8. План внедрения СУБП включает:

      1) описание действий по устранению недостатков, которые имеются в существующих процессах управления безопасностью полетов поставщика обслуживания;

      2) описание действий, необходимых для внедрения СУБП;

      3) сроки выполнения действий, указанных в подпунктах 1) и 2) настоящего пункта;

      4) информацию о том, кто является ответственным за выполнение определенного планом действия;

      5) описание результата, при котором считается, что определенное действие выполнено успешно.

      План внедрения СУБП включает описание действий по координации с внешними организациями или подрядчиками.

      Назначенный руководитель инспекции по безопасности полетов (руководитель по безопасности полетов) или группа лиц, ответственная за внедрение и функционирование СУБП поставщика обслуживания осуществляет мониторинг выполнения действий, предусмотренных планом внедрения СУБП, и актуализирует его.

      9. Результаты, получаемые по завершению работ по планированию внедрения СУБП:

      1) документ, содержащий план внедрения СУБП;

      2) доведение до сведения всех сотрудников плана внедрения СУБП;

      3) завершенное описание авиационной системы поставщика обслуживания, в рамках которой будет внедряться и функционировать СУБП;

      4) завершенный анализ недостатков, которые имеются в существующих процессах управления безопасностью полетов поставщика обслуживания;

      5) создание организационной структуры СУБП;

      6) утверждение РУБП, согласованного с уполномоченной организацией в сфере гражданской авиации;

      7) создание средств и определение методов распространения информации по вопросам безопасности полетов.

      10. Поставщик обслуживания в зависимости от политики в области обеспечения безопасности полетов, масштабов деятельности и сложности предоставляемых им авиационных услуг принимает решение об объединении СУБП, системы управления качества и других систем менеджмента (система управления качеством, система авиационной безопасности, система охраны труда и окружающей среды) в единую функцию менеджмента по обеспечению безопасности полетов, качества услуг и других процессов (интегрированная система менеджмента) в целях оптимизации ресурсов и внедрения структурированного подхода для обеспечения того, чтобы все процессы и процедуры функционировали должным образом. При этом в СУБП и в системе управления качеством назначаются отдельные руководители в целях сохранения прямой и однозначной иерархии подотчетности первому руководителю.

Раздел 2. Политика и цели обеспечения безопасности полетов

Глава 3. Обязательства руководства

      11. Поставщик обслуживания определяет свою политику в области обеспечения безопасности полетов, которая:

      1) отражает обязательство поставщика обслуживания по обеспечению безопасности полетов, включая постоянное повышение уровня эффективности обеспечения безопасности полетов, предоставление гарантий, что обеспечение безопасности полетов является первоочередной обязанностью всех руководителей, содействие формированию и поддержанию позитивной культуры обеспечения безопасности полетов, соблюдение всех применимых нормативных правовых требований в отношении безопасности полетов;

      2) содержит четкое заявление о предоставлении ресурсов, необходимых для реализации политики в области безопасности полетов;

      3) содержит сведения о системе представления данных и информации о безопасности полетов;

      4) четко указывает, какие виды поведения персонала при осуществлении поставщиком обслуживания авиационной деятельности являются недопустимыми, а также обстоятельства, при которых не будут приниматься дисциплинарные меры в целях развития справедливой культуры;

      5) подписывается первым руководителем поставщика обслуживания;

      6) доводится до сведения всего персонала организации и доступна всему персоналу в целях обеспечения на всех организационных уровнях понимания, внедрения и соблюдения политики в области обеспечения безопасности полетов;

      7) пересматривается на предмет сохранения актуальности и соответствия деятельности поставщика обслуживания. Сроки пересмотра политики в области обеспечения безопасности полетов определяются поставщиком обслуживания и указываются в РУБП.

      12. Поставщик обслуживания, учитывая положения политики в области обеспечения безопасности полетов, определяет цели обеспечения безопасности полетов, которые:

      1) создают основу для мониторинга эффективности обеспечения безопасности полетов, а также мониторинга процесса достижения определенных целей путем установления SPI и SPT;

      2) отражают обязательство поставщика обслуживания по поддержанию или постоянному повышению общей эффективности СУБП;

      3) доводятся до сведения всех сотрудников поставщика обслуживания;

      4) пересматриваются на предмет сохранения актуальности и соответствия деятельности поставщика обслуживания.

      Цели обеспечения безопасности полетов определяют намерения поставщика обслуживания в области безопасности полетов и могут быть включены в политику в области обеспечения безопасности полетов или оформлены отдельным документом.

Глава 4. Иерархия ответственности, обязанности и назначение ведущих сотрудников, ответственных за безопасность полетов

      13. Формирование организационной структуры СУБП поставщика обслуживания включает в себя следующие действия:

      1) определение первого руководителя, который независимо от других выполняемых им функций несет персональную ответственность за организацию обеспечения безопасности полетов от имени организации, внедрение, а также за действенное и эффективное функционирование СУБП поставщика обслуживания;

      2) создание координационного органа – совета по безопасности полетов (Safety Review Board – SRB) – под руководством первого руководителя поставщика обслуживания и создание группы по безопасности полетов (Safety Action Group – SAG) – под руководством назначенного руководителя инспекции по безопасности полетов (руководителя по безопасности полетов). Поставщик обслуживания обеспечивает работу SRB и SAG, состоящих из числа сотрудников;

      3) назначение руководителя инспекции по безопасности полетов (руководителя по безопасности полетов). В зависимости от размера, характера и сложности организации поставщик обслуживания на основании потребности создает постоянно действующее структурное подразделение для обеспечения непрерывной операционной работы по обеспечению безопасности полетов в виде инспекции, службы, отдела (офиса) или департамента;

      4) установление четкой иерархии ответственности во всей организации, включая прямую ответственность руководителей, участвующих в обеспечении безопасности полетов;

      5) определение обязанностей всех руководителей, независимо от других выполняемых ими функций, а также сотрудников в отношении эффективности СУБП поставщика обслуживания в области обеспечения безопасности полетов;

      6) установление порядка взаимодействия между органами управления СУБП, структурными подразделениями и первым руководителем;

      7) документальное оформление иерархии ответственности, обязанностей и полномочий в области обеспечения безопасности полетов и доведение их до сведения всех сотрудников организации;

      8) определение уровня руководителей, обладающих полномочиями принимать решения относительно допустимости риска (факторов риска) для безопасности полетов.

      14. Функции первого руководителя в отношении обеспечения безопасности полетов включают:

      1) обеспечение финансовых средств и кадровых назначений для надлежащего внедрения и функционирования эффективной СУБП;

      2) содействие формированию позитивной культуры обеспечения безопасности полетов;

      3) ввод политики в области обеспечения безопасности полетов поставщика обслуживания и ее популяризация;

      4) установление SPI и SPT поставщика обслуживания;

      5) обеспечение надлежащего внедрения СУБП и соответствие показателей эффективности обеспечения безопасности полетов установленным настоящей Типовой инструкцией требованиям;

      6) обеспечение постоянного совершенствования СУБП;

      7) возглавляет совет по безопасности полетов (SRB) и принимает решения по обеспечению безопасности полетов.

      15. Совет по безопасности полетов (SRB) выполняет стратегическую роль, занимаясь главными вопросами политики, распределения ресурсов и эффективности деятельности организации в области обеспечения безопасности полетов. В совет по безопасности полетов (SRB) входят первый руководитель и руководители, которые напрямую подотчетны первому руководителю, а руководитель инспекции по безопасности полетов (руководитель по безопасности полетов) выступает в роли советника (секретаря).

      Совет по безопасности полетов (SRB) осуществляет мониторинг:

      1) эффективности СУБП;

      2) своевременного реагирования при внедрении необходимых мер контроля рисков (факторов риска) для безопасности полетов;

      3) соответствия показателей эффективности обеспечения безопасности полетов политике и целям организации в области безопасности полетов;

      4) общей эффективности мер, направленных на контроль и (или) уменьшение рисков (факторов риска) для безопасности полетов;

      5) эффективности процессов организации по управлению безопасностью полетов, которые содействуют соблюдению заявленной первоочередности задач по управлению безопасностью полетов, а также популяризации вопросов обеспечения безопасности полетов во всей организации.

      16. Группа по безопасности полетов (SAG) является тактическим органом и занимается конкретными вопросами, направленными на реализацию стратегических целей, поставленных советом по безопасности полетов (SRB). В группу по безопасности полетов (SAG) входят руководители и представители из числа рядовых сотрудников, работа которых тесно связана с производственными вопросами.

      Группа по безопасности полетов (SAG) выполняет следующие функции:

      1) следит за обеспечением безопасности на производстве в областях функциональной деятельности организации и обеспечивает надлежащую деятельность в рамках управления рисками (факторами риска) для безопасности полетов;

      2) анализирует имеющиеся данные о безопасности полетов и убеждается в реализации соответствующих стратегических мер контроля рисков (факторов риска) для безопасности полетов;

      3) оценивает воздействие производственных изменений или введения новых технологий на безопасность полетов;

      4) координирует реализацию мер, связанных со средствами контроля рисков (факторов риска) для безопасности полетов, и обеспечивают незамедлительное принятие мер;

      5) анализирует эффективность конкретных средств контроля рисков (факторов риска) для безопасности полетов.

      17. Руководитель инспекции по безопасности полетов (руководитель по безопасности полетов) консультирует первого руководителя и руководителей, участвующих в обеспечении безопасности полетов по вопросам управления безопасностью полетов, является ответственным за внедрение и эффективное функционирование СУБП поставщика обслуживания и за координацию вопросов безопасности полетов и обмен информацией о таких вопросах среди сотрудников организации и не относящихся к ней членов авиационного сообщества с которыми он взаимодействует при предоставлении своих авиационных услуг. Функции руководителя инспекции по безопасности полетов (руководителя по безопасности полетов) в том числе включают:

      1) руководство планом внедрения СУБП от имени первого руководителя;

      2) выявление опасностей (опасных факторов) и оценку рисков (факторов риска) для безопасности полетов и содействие этим процедурам;

      3) контроль над осуществлением корректирующих действий поставщиком обслуживания и оценка их результатов;

      4) периодическое представление отчетов первому руководителю об эффективности обеспечения безопасности полетов в организации;

      5) ведение учетных записей и документации СУБП;

      6) планирование и организацию обучения сотрудников поставщика обслуживания по вопросам обеспечения безопасности полетов;

      7) предоставление консультаций по вопросам обеспечения безопасности полетов сотрудникам организации;

      8) мониторинг проблем связанных с безопасностью полетов и их возможного влияния на деятельность поставщика обслуживания, связанную с предоставлением своих авиационных услуг;

      9) координацию вопросов безопасности полетов от имени первого руководителя c уполномоченным органом и уполномоченной организацией в сфере гражданской авиации, а также с другими государственными полномочными органами.

      18. Поставщик обслуживания определяет полномочия, ответственность и обязанности всего персонала, в том числе руководства, участвующего в исполнении функций в области обеспечения безопасности полетов.

      Все полномочия, ответственность и обязанности в области обеспечения безопасности полетов излагаются в документации по СУБП поставщика обслуживания и доводятся до сведения всех сотрудников организации.

      Ответственность каждого руководителя, участвующего в обеспечении безопасности полетов и его обязанности в этой сфере являются неотъемлемой частью его должностной инструкции.

      19. Поставщик обслуживания отвечает за эффективность обеспечения безопасности полетов внешними организациями в тех случаях, когда внешними организациями предоставляется продукция и (или) услуги поставщику обслуживания в целях поддержания его деятельности.

      СУБП поставщика обслуживания имеет интерфейсы с системами обеспечения безопасности полетов любых внешних организаций, способствующих безопасному предоставлению его авиационных услуг.

Глава 5. Координация планирования мероприятий на случай аварийной обстановки

      20. Поставщик обслуживания разрабатывает, утверждает и поддерживает актуальность плана мероприятий на случай авариной обстановки (Emergency Response Plan – ERP), обусловленной авиационным происшествием или инцидентом, аварийной ситуацией, связанными с эксплуатацией воздушных судов, или другой чрезвычайной ситуацией, кризисом или событием в авиации, которые требуют незамедлительных действий.

      Поставщик обслуживания обеспечивает надлежащую координацию своего ERP с внешними организациями, с которыми он взаимодействует при предоставлении своих авиационных услуг.

      21. ERP поставщика обслуживания соответствует масштабам деятельности поставщика обслуживания и сложности предоставляемых им авиационных услуг.

      ERP описывает действия, которые будут предприняты в ограниченный период времени в случае наступления аварийной обстановки.

      22. ERP является неотъемлемым компонентом процесса управления рисками (факторами риска) поставщика обслуживания, предназначенным для принятия мер в случае наступления аварийной обстановки.

      Сценарии, при которых вероятно нарушение авиационной деятельности поставщика обслуживания из-за таких аварийных ситуаций, как чрезвычайная ситуация в области общественного здравоохранения, в том числе пандемия, также надлежащим образом учитываются в ERP.

      В ERP предусматриваются предсказуемые аварийные ситуации, возможность возникновения которых выявляется в рамках СУБП.

      23. Основная цель ERP заключается в безопасном продолжении деятельности и в возобновлении нормальной деятельности в максимально возможные короткие сроки.

      ERP обеспечивает упорядоченный и эффективный переход от нормальной к аварийной деятельности и наоборот.

      ERP должен быть доступен для соответствующих сотрудников, ответственных за реализацию ERP, а также для внешних организаций, с которыми осуществляется взаимодействие.

      24. ERP включает:

      1) распределение обязанностей между сотрудниками поставщика обслуживания на случай аварийной обстановки и делегирование полномочий;

      2) контактную информацию для быстрой связи с соответствующими сотрудниками;

      3) период времени, необходимый для возобновления нормальной деятельности после наступления аварийной обстановки;

      4) описание мероприятий, а также действий ответственных сотрудников при аварийной обстановке;

      5) описание взаимодействия с внешними организациями, с которыми поставщик обслуживания взаимодействует при предоставлении своих авиационных услуг;

      6) описание взаимодействия с внешними организациями, такими как аварийные службы, которые не связаны с авиацией.

      25. Предусмотренные ERP мероприятия на случай аварийной обстановки отрабатываются поставщиком обслуживания в рамках проводимых учений.

      Виды учений и их периодичность определяются поставщиком обслуживания.

      Проведение учений позволяет выявить недостатки ERP, которые можно устранить, до того, как наступит реальная аварийная обстановка.

      В случае выявления недостатков в ERP по результатам учений предпринимаются необходимые действия по их незамедлительному устранению и пересмотру ERP.

Глава 6. Документация по СУБП

      26. Документация по СУБП поставщика обслуживания включает в себя:

      1) РУБП;

      2) описание авиационной системы, в котором обозначена область действия СУБП;

      3) реестр опасностей (опасных факторов) и отчеты об опасностях (опасных факторах) и безопасности полетов;

      4) SPI и связанные с ними диаграммы (матрицы);

      5) учет завершенных оценок рисков (факторов риска) для безопасности полетов;

      6) учет пересмотров СУБП;

      7) учет внутренних проверок СУБП;

      8) учет деятельности по подготовке персонала по вопросам СУБП и безопасности полетов;

      9) протоколы заседаний SRB и SAG;

      10) мероприятия по управлению рисками (факторами риска) и (или) по обеспечению безопасности полетов;

      11) отчетность по проводимым поставщиком обслуживания внутренним расследованиям в области безопасности полетов;

      12) план внедрения СУБП (в ходе первоначального внедрения) или план усовершенствования СУБП (после первоначального внедрения);

      13) анализ недостатков в поддержку плана внедрения СУБП.

      Документация по СУБП составляется таким образом, чтобы изложенное в ней описание деятельности по управлению безопасностью полетов было понятно всем сотрудникам поставщика обслуживания.

      Документация по СУБП своевременно обновляется и хранится с соблюдением установленных поставщиком обслуживания сроков хранения документов в рамках СУБП.

      Документация по СУБП оформляется отдельными документами или объединяется с другими документами поставщика обслуживания. Если в действующих документах подробно изложены положения СУБП поставщика обслуживания, то указываются соответствующие ссылки на такие документы.

      27. РУБП поставщика обслуживания является главным инструментом обмена информацией по безопасности полетов между поставщиком обслуживания и основными заинтересованными сторонами в области обеспечения безопасности полетов.

      РУБП также служит для представления информации о концептуальных рамках СУБП как сотрудникам поставщика обслуживания, так и соответствующим внешним организациям.

      Для принятия РУБП в качестве официального документа поставщик обслуживания направляет РУБП на согласование в уполномоченную организацию в сфере гражданской авиации. При этом поставщик обслуживания несет полную ответственность за качество и полноту разработанного им РУБП, а персонал поставщика обслуживания ознакамливается и руководствуется РУБП.

      Согласование РУБП поставщика обслуживания уполномоченной организацией в сфере гражданской авиации осуществляется в сроки установленные в соответствии с Административным процедурно-процессуальным кодексом Республики Казахстан.

      28. РУБП поставщика обслуживания содержит:

      1) изложение политики и целей в области обеспечения безопасности полетов;

      2) требования к СУБП, а также ссылки на действующие нормативные правовые требования к СУБП;

      3) описание авиационной системы, в котором определена область действия СУБП;

      4) описание иерархии ответственности, обязанностей и полномочий в отношении процессов и процедур СУБП, включая информацию об ответственности за обеспечение безопасности полетов и о ведущих сотрудниках, ответственных за обеспечение безопасности полетов;

      5) описание процессов и процедур систем добровольного и обязательного представления данных о безопасности полетов;

      6) описание процессов и процедур выявления опасностей (опасных факторов) и оценки рисков (факторов риска) для безопасности полетов, а также управления рисками (факторами риска) для безопасности полетов;

      7) описание процедур внутреннего расследования авиационных событий в области безопасности полетов, проводимых поставщиком обслуживания;

      8) описание процедур установления и мониторинга SPI и SPT, а также контроля достижения SPT;

      9) описание процессов и процедур, связанных с подготовкой в области СУБП всего персонала поставщика обслуживания;

      10) описание процессов и процедур обмена информацией о безопасности полетов;

      11) описание процедур внутренних проверок;

      12) описание процедур осуществления изменений;

      13) описание процедур управления документооборотом СУБП;

      14) ERP, если применимо.

      РУБП является отдельным документом или объединяется с другими организационными документами поставщика обслуживания.

      РУБП необходимо своевременно пересматривать и обновлять, срок пересмотра определяется поставщиком обслуживания. Прежде чем внести изменения в РУБП, поставщик обслуживания согласовывает изменения с уполномоченной организацией в сфере гражданской авиации.

Раздел 3. Управление рисками (факторами риска) для безопасности полетов

Глава 7. Выявление опасностей (опасных факторов)

      29. Поставщик обслуживания определяет и осуществляет процесс управления своими рисками (факторами риска) для безопасности полетов.

      Процесс управления рисками (факторами риска) для безопасности полетов включает выявление опасностей (опасных факторов), оценку рисков (факторов риска) для безопасности полетов и осуществление мер по их контролю и (или) уменьшению.

      30. Поставщик обслуживания определяет и осуществляет процесс выявления опасностей (опасных факторов), связанных с авиационными услугами, которые он предоставляет.

      Процесс выявления опасностей (опасных факторов) основывается на сочетании реагирующего и проактивного методов.

      31. Поставщик обслуживания определяет внутренние и внешние источники информации и (или) данных для выявления опасностей (опасных факторов) для безопасности полетов.

      Информация и (или) данные, получаемые из внутренних и внешних источников, используются поставщиком обслуживания при осуществлении реагирующего и проактивного методов выявления опасностей (опасных факторов).

      Внутренние и внешние источники информации для выявления опасностей (опасных факторов) приведены в пунктах 9.4.4.1 и 9.4.4.2 Руководства по управлению безопасности полетов (Doc 9859 ИКАО).

      32. Поставщик обслуживания в рамках организации внедряет и поддерживает соразмерную ССОДБП, включающую указанную ниже информацию, а также другую необходимую информацию в соответствии с утвержденным РУБП поставщика обслуживания.

      ССОДБП означает систему сбора, обработки и представления данных, базу данных о безопасности полетов, методы обмена информацией и зарегистрированную информацию, включая данные и информацию:

      1) относящиеся к расследованиям в области безопасности полетов, проводимым полномочным органом по расследованию или поставщиками обслуживания;

      2) из системы обязательного представления данных об авиационных событиях;

      3) из системы добровольного представления данных об авиационных событиях.

      Поставщик обслуживания внедряет ССОДБП, которая основывается на принципе справедливой культуры, а также является основным источником данных о безопасности полетов для ССОДБП уполномоченного органа и уполномоченной организации в сфере гражданской авиации.

      33. Поставщик обслуживания определяет какие данные и информация о безопасности полетов, подлежат сбору и анализу для поддержания процесса управления эффективностью обеспечения безопасности полетов и принятия решений по обеспечению безопасности полетов, а также для более точной оценки воздействия (степени вероятности и серьезности) опасностей (опасных факторов) и связанных с ними рисков (факторов риска), а также для процесса определения и (или) пересмотра SPI.

      Поставщик обслуживания для более точного представления о своих рисках (факторах риска) для безопасности полетов и о ходе достижения своих целей в области безопасности полетов рассматривает возможность применения интегрированного подхода к сбору данных о безопасности полетов, поступающих из внутренних и внешних источников.

      Типовые данные и информация о безопасности полетов, подлежащие сбору приведены на рисунке 5-1 Руководства по управлению безопасности полетов (Doc 9859 ИКАО).

      34. Поставщик обслуживания обеспечивает всему персоналу возможность представления данных и информации о безопасности полетов посредством ССОДБП.

      Поставщик обслуживания осведомляет весь персонал о преимуществах представления данных о безопасности полетов и о том, какую информацию и в каком порядке следует сообщать в целях внедрения надлежащей культуры представления данных о безопасности полетов и проактивного выявления возможных недостатков в сфере обеспечения безопасности полетов.

      35. Поставщик обслуживания обеспечивает конфиденциальность ССОДБП и лиц, представивших данные о безопасности полетов.

      Конфиденциальность ССОДБП и лиц, представивших данные о безопасности полетов, обеспечивается назначенным поставщиком обслуживания ответственным лицом за ведение ССОДБП.

      Сохранение конфиденциальности способствует обнаружению опасностей (опасных факторов), которые вызваны ошибками сотрудников.

      Данные или информация о безопасности полетов, собранные, хранящиеся или анализируемые в рамках ССОДБП не предоставляют или не используются в целях, не относящихся к поддержанию или повышению уровня безопасности полетов, за исключением случаев, когда уполномоченный орган или уполномоченная организация в сфере гражданской авиации определяет, что применяется порядок в соответствии с пунктом 2 статьи 92-2 Закона.

      Поставщик обслуживания принимает внутренние правила, устанавливающие порядок реализации справедливой культуры. Реализация справедливой культуры осуществляется в соответствии с положениями статей 92-1, 92-2 и 92-3 Закона, а также требованиями приказа Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 27 июля 2017 года № 505 "Об утверждении Правил представления данных и расследования авиационных происшествий и инцидентов в гражданской и экспериментальной авиации" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов Республики Казахстан за № 15597) (далее - Правила представления данных и расследования авиационных происшествий и инцидентов в гражданской и экспериментальной авиации) и РУБП поставщика обслуживания.

      36. Поставщик обслуживания обеспечивает предоставление ответа любому лицу, представившему данные о безопасности полетов, который содержит информацию о принятых решениях или мерах.

      Ответы поставщика обслуживания лицам, представившим данные в ССОДБП, подтверждают то, что такие сообщения воспринимаются всерьез, а также способствуют популяризации позитивной культуры безопасности полетов и поощрению представления данных.

      37. В СУБП поставщика обслуживания описывается порядок ведения ССОДБП и ответственность должностных лиц по представлению качественных данных и информации о безопасности полетов в целях поддержания ССОДБП, которые классифицируются в соответствии с таксономией, применяемой поставщиком обслуживания. При направлении уведомления через систему обязательного представления данных об авиационных происшествиях и инцидентах применяется таксономия ИКАО Accident/Incident Data Reporting (ADREP).

      38. Поставщик обслуживания представляет данные о безопасности полетов, включая данные об авиационных событиях, в порядке, установленном Правилами представления данных и расследования авиационных происшествий и инцидентов в гражданской и экспериментальной авиации и РУБП поставщика обслуживания.

      39. Внутренние расследования в области безопасности полетов, проводимые поставщиком обслуживания, являются неотъемлемой частью СУБП поставщика обслуживания.

      Основная задача внутренних расследований в области безопасности полетов, проводимых поставщиком обслуживания, заключается в том, чтобы понять, что произошло и как предотвратить возникновение похожих ситуаций в будущем путем устранения или уменьшения недостатков в обеспечении безопасности полетов.

      40. Отдельные виды инцидентов, перечень которых установлен Правилами представления данных и расследования авиационных происшествий и инцидентов в гражданской и экспериментальной авиации, самостоятельно расследуются поставщиками обслуживания в рамках СУБП. Такие расследования проводятся по решению уполномоченного органа в сфере гражданской авиации в порядке и сроки, установленные Правилами представления данных и расследования авиационных происшествий и инцидентов в гражданской и экспериментальной авиации.

      Поставщик обслуживания создает комиссию по внутреннему расследованию с учетом исключения конфликта интересов, которая руководствуется принципами объективности и беспристрастности при проводимом расследовании. При этом поставщик обслуживания обеспечивает надлежащую квалификацию и навыки персонала, вовлеченного в выполнение внутренних расследований.

      По завершению расследования окончательный отчет представляется поставщиками обслуживания в полномочный орган по расследованию уполномоченного органа и уполномоченную организацию в сфере гражданской авиации.

      41. Поставщик обслуживания обобщает данные и информацию о безопасности полетов, полученные из ССОДБП, а также из других имеющихся источников в анализ состояния безопасности полетов.

      42. В процессе выявления опасностей (опасных факторов) рассматриваются все возможные опасности (опасные факторы), которые существуют в сфере авиационной деятельности поставщика обслуживания, включая взаимодействие с другими системами, как внутри, так и вне организации.

      После выявления опасностей (опасных факторов) поставщиком обслуживания определяются их потенциальные последствия.

      43. Выявленные опасности (опасные факторы) и их потенциальные последствия подлежат документальному оформлению в целях дальнейшего использования в ходе процесса оценки рисков (факторов риска) для безопасности полетов.

Глава 8. Оценка и уменьшение рисков (факторов риска) для безопасности полетов

      44. Поставщик обслуживания определяет и осуществляет процесс, обеспечивающий определение, анализ, оценку, контроль и (или) уменьшение рисков (факторов риска) для безопасности полетов, связанных с выявленными опасностями (опасными факторами).

      45. Поставщик обслуживания разрабатывает и утверждает матрицу оценки рисков (факторов риска) для безопасности полетов, соответствующую эксплуатационной среде организации, а также процедуру по оценке и управлению рисками (факторами риска) для безопасности полетов.

      Процедура по оценке и управлению рисками (факторами риска) для безопасности полетов помимо прочего, включает описание метода, который позволяет определить, какие риски (факторы риска) для безопасности полетов являются недопустимыми или допустимыми или приемлемыми, в том числе описание метода присвоения приоритетности мерам, направленным на контроль и (или) уменьшение таких рисков (факторов риска).

      46. Матрица оценки рисков (факторов риска) для безопасности полетов используется для определения допустимости риска (факторов риска) учитывая вероятность и степень серьезности риска (факторов риска) для безопасности полетов.

      47. В зависимости от допустимости риска (факторов риска) поставщик обслуживания предпринимает необходимые меры, направленные на контроль и (или) уменьшение рисков (факторов риска):

      1) недопустимый – незамедлительно принять меры по уменьшению риска (факторов риска) или прекратить деятельность. Выполнить первоочередные действия по уменьшению риска (факторов риска) для безопасности полетов, чтобы обеспечить наличие дополнительных или улучшенных механизмов профилактики в целях снижения индекса риска (факторов риска) для безопасности полетов до допустимого уровня;

      2) допустимый - допускается при осуществлении определенных мер по контролю и (или) уменьшению риска (факторов риска) для безопасности полетов. Решение о допустимости риска (факторов риска) принимается руководителем, обладающим полномочиями принимать решения относительно допустимости риска (факторов риска) для безопасности полетов;

      3) приемлемый - приемлем в своей текущей форме. Дальнейших мер по уменьшению риска (факторов риска) для безопасности полетов не требуется.

      Поставщики обслуживания самостоятельно принимают решение о присвоении приоритетов своим оценкам риска (факторов риска) для безопасности полетов и о введении мер контроля и (или) уменьшения рисков (факторов риска) для безопасности полетов.

      48. В целях обеспечения эффективности мер по контролю и (или) уменьшению рисков (факторов риска) для безопасности полетов поставщик обслуживания осуществляет мониторинг SPI.

      49. Процесс управления рисками (факторами риска) для безопасности полетов документируется поставщиком обслуживания и включает в себя:

      1) ведение электронной таблицы или базы данных или использование программного обеспечения, с помощью которого можно хранить и анализировать большие объемы данных и информации о безопасности полетов в целях проведения ее дальнейшего анализа и мониторинга, подготовки персонала, при проведении внутренних проверок для определения эффективности средств контроля и (или) уменьшения рисков (факторов риска), а также для обмена информацией в области обеспечения безопасности полетов;

      2) ведение реестра в удобном для поставщика обслуживания формате, который содержит информацию о выявленных опасностях (опасных факторах), их вероятности и потенциальных последствиях, оценке связанных с ними рисков (факторов риска), дату выявления, категорию опасности (опасного фактора), краткое описание, когда или где действует, кто выявил и какие меры были предприняты для контроля и (или) уменьшения соответствующих рисков (факторов риска).

Раздел 4. Обеспечение безопасности полетов

Глава 9. Контроль и оценка эффективности обеспечения безопасности полетов

Параграф 1. Внутренние проверки СУБП

      50. Деятельность по обеспечению безопасности полетов поставщика обслуживания включает разработку и реализацию мер, предпринимаемых в случае обнаружения каких-либо недостатков или проблем в своей деятельности, которые имеют влияние на безопасность полетов.

      51. Поставщик обслуживания разрабатывает и применяет методы проверки и оценки эффективности обеспечения организацией безопасности полетов и подтверждения действенности мер, направленных на контроль и (или) уменьшение рисков (факторов риска) для безопасности полетов.

      Оценка эффективности обеспечения безопасности полетов поставщика обслуживания формируется на основании:

      1) результатов выборочных и внеплановых проверок, проводимых уполномоченной организацией в сфере гражданской авиации, а также других внешних проверок обеспечения безопасности полетов;

      2) результатов внутренних проверок СУБП поставщика обслуживания;

      3) проведенных внутренних расследований авиационных событий;

      4) данных и информации из ССОДБП;

      5) проведенных поставщиком обслуживания анализов состояния безопасности полетов;

      6) других источников, имеющихся в распоряжении поставщика обслуживания.

      52. Эффективность обеспечения поставщиком обслуживания безопасности полетов подтверждается путем соотношения результатов, установленных в рамках СУБП SPI и SPT к целям организации в области безопасности полетов, а также к SPI в гражданской и экспериментальной авиации Республики Казахстан, которые устанавливаются в соответствии с постановлением Правительства Республики Казахстан от 11 марта 2016 года № 136 "Об утверждении Программы по безопасности полетов в сфере гражданской авиации".

      53. Внутренние проверки СУБП в сочетании с установлением и мониторингом SPI и SPT проводятся поставщиком обслуживания в целях проверки эффективности обеспечения безопасности полетов.

      Внутренние проверки СУБП поставщика обслуживания предназначены для выявления отклонений от требований нормативных правовых актов Республики Казахстан, политики, процессов и процедур, установленных в рамках СУБП поставщика обслуживания, недостатков и (или) неэффективности мер, направленных на контроль и (или) уменьшение рисков (факторов риска) для безопасности полетов, а также возможностей для усовершенствования СУБП.

      По результатам внутренних проверок СУБП поставщиком обслуживания разрабатываются и реализуются планы корректирующих и предупреждающих мер с указанием анализа первопричин возникновения соответствующих отклонений и (или) недостатков.

Параграф 2. Мониторинг SPI

      54. Поставщик обслуживания в зависимости от вида деятельности и сложности предоставляемых им авиационных услуг разрабатывает, устанавливает и контролирует SPI которые связаны с целями в области обеспечения безопасности полетов, выбраны или установлены исходя из имеющихся данных и надежных измерений, в надлежащей мере конкретные и исчислимые, а также реалистичные с учетом возможностей и ограничений поставщика обслуживания.

      Описание каждого SPI включает следующую информацию:

      1) описание того, что измеряет SPI;

      2) назначение SPI (чем предполагается управлять и кого предполагается информировать с помощью этого SPI);

      3) единицы измерения и какие-либо требования для расчета SPI;

      4) информацию о том, кто отвечает за сбор, проверку, мониторинг, представление сведений и принятие мер в связи с SPI (какие сотрудники из каких структурных подразделений организации);

      5) информация о том, где или как должны собираться и хранится данные в отношении SPI;

      6) частота представления, сбора, мониторинга и анализа данных в отношении SPI.

      55. Поставщик обслуживания контролирует достижение SPT через оценку SPI, включающую в себя определение и установление источника информации о SPI для мониторинга.

      SPT определяют запланированные руководством поставщика обслуживания достижения в области управления эффективностью обеспечения безопасности полетов на краткосрочную и среднесрочную перспективу. SPT обеспечивают измеримый способ проверки действенности мероприятий по управлению эффективностью обеспечения безопасности полетов.

      При установлении SPT учитываются такие факторы, как преобладающий уровень риска (факторов риска), допустимость риска (факторов риска) для безопасности полетов, а также ожидания относительно уровня безопасности полетов в конкретной сфере авиационной деятельности.

      56. Мониторинг и оценка SPI осуществляются поставщиком обслуживания посредством сбора данных и информации о безопасности полетов из источников, имеющихся в распоряжении организации. Использование данных и информации о безопасности полетов для мониторинга, оценки и измерения эффективности обеспечения безопасности полетов представляет собой необходимую деятельность по выработке информации, которая требуется для принятия решений в отношении мер, направленных на контроль и (или) уменьшение рисков (факторов риска) для безопасности полетов.

      Мониторинг, оценка и измерение эффективности обеспечения безопасности полетов обеспечивают способ проверки эффективности мер, направленных на контроль и (или) уменьшение рисков (факторов риска) для безопасности полетов, а также способ измерения целостности и эффективности процессов и деятельности в рамках СУБП.

Параграф 3. Анализ безопасности полетов

      57. Поставщик обслуживания в рамках собственной СУБП проводит обработку и анализ данных и информации по безопасности полетов для проверки, изучения, описания, преобразования, оценки и визуализации полученных (собранных) данных и информации о безопасности полетов в целях выявления полезной информации, формирования заключений и поддержки основанного на данных процесса принятия решений.

      Анализ безопасности полетов поставщика обслуживания обеспечивает практически полезную информацию о безопасности полетов в форме статистических показателей, графиков, диаграмм, отчетов, таблиц или презентаций в целях развития культуры безопасности поставщика обслуживания.

      Анализ безопасности полетов проводится поставщиком обслуживания в целях:

      1) определения причин и способствующих факторов, связанных с опасностями (опасными факторами) и элементами, препятствующими постоянному повышению уровня безопасности полетов;

      2) изучения областей, подлежащих улучшению, и повышения эффективности средств контроля за обеспечением безопасности полетов;

      3) поддержания постоянного мониторинга эффективности обеспечения безопасности полетов и тенденций в этой области.

      Анализ безопасности полетов осуществляется назначенным руководителем инспекции по безопасности полетов (руководителем по безопасности полетов) или группой лиц, ответственной за внедрение и функционирование СУБП поставщика обслуживания. При этом поставщик обслуживания обеспечивает квалификацию и навыки персонала, вовлеченного в выполнение такого анализа.

      58. По результатам анализа безопасности полетов, мониторинга и измерения эффективности обеспечения безопасности полетов поставщиком обслуживания составляется ежеквартальный, полугодовой и годовой анализы состояния безопасности полетов.

      Анализы состояния безопасности полетов направляются поставщиком обслуживания в уполномоченную организацию в сфере гражданской авиации для обобщения и принятия предупреждающих мер по повышению уровня безопасности полетов в целом по гражданской авиации.

Глава 10. Осуществление изменений

      59. Поставщик обслуживания определяет, описывает в РУБП и осуществляет процесс, направленный на выявление и управление изменениями, которые могут повлиять на уровень рисков (факторов риска) для безопасности полетов, связанных с предоставляемыми им авиационными услугами, а также выявляет опасности (опасные факторы) и связанные с ними риски (факторы риска) для безопасности полетов, которые могут быть вызваны этими изменениями, и управляет такими рисками (факторами риска).

      60. Поставщик обслуживания в рамках своей деятельности определяет какие изменения способствуют запуску процесса осуществления изменений.

      Поставщик обслуживания учитывает воздействие изменений на персонал организации и заблаговременно доводит соответствующую информацию об изменениях до своего персонала.

      61. Процесс осуществления изменений поставщиком обслуживания включает в себя:

      1) описание изменения и причин его осуществления;

      2) определение лиц, оборудования, систем, процессов, структур или интерфейсов, которые будут им затронуты. Может потребоваться пересмотр описания системы и интерфейсов организации. Изменения могут повлиять на уже действующие меры, направленные на контроль и (или) уменьшение рисков (факторов риска) для безопасности полетов;

      3) выявление опасностей (опасных факторов), связанных с изменением, и проведение оценки риска (факторов риска) для безопасности полетов;

      4) разработку и утверждение плана действий (реализации изменения), в котором указывается, что, кому и в какой срок необходимо выполнить;

      5) утверждение изменения первым руководителем поставщика обслуживания.

Глава 11. Постоянное совершенствование СУБП

      62. Поставщик обслуживания проводит мониторинг и оценку процессов в рамках своей СУБП в целях поддержания и дальнейшего совершенствования СУБП.

      63. Поставщик обслуживания поддерживает и постоянно совершенствует СУБП вследствие постоянных изменений организации и ее эксплуатационных условий.

      Процесс постоянного совершенствования СУБП поставщика обслуживания основывается на оценке итоговых показателей эффективности СУБП, а также на результатах оценки информации, которая собрана в ходе осуществления деятельности поставщика обслуживания.

      К методам позволяющим определить эффективность СУБП относятся:

      1) проверки, которые включают как внутренние проверки поставщика обслуживания, так и проверки, проводимые другими организациями;

      2) оценки, включающие оценки культуры обеспечения безопасности полетов и оценки эффективности СУБП поставщика обслуживания;

      3) мониторинг событий, который предполагает мониторинг повторяющихся событий, в том числе авиационных происшествий и инцидентов, а также ошибок и фактов нарушения нормативных правовых требований и (или) правил, установленных поставщиком обслуживания.

      4) обзоры состояния безопасности полетов включают обзоры в отношении культуры безопасности полетов, позволяющие собирать полезную информацию об участии персонала в функционировании СУБП. С их помощью определяется показатель уровня культуры обеспечения безопасности полетов в организации;

      5) анализ на уровне руководства, который предусматривает проверку того, достигает ли поставщик обслуживания целей в области обеспечения безопасности полетов, и представляет собой возможность рассмотреть всю имеющуюся информацию о безопасности полетов в целях определения общих тенденций в обеспечении безопасности полетов.

      6) оценка SPI и SPT в рамках анализа на уровне руководства, которая учитывает тенденции, а при наличии соответствующих данных позволяет проводить сравнение с данными других поставщиков обслуживания, государства или с глобальными данными;

      7) использование извлеченных уроков, основанных на информации, полученной из ССОДБП и результатах, проводимых поставщиком обслуживания внутренних расследований в области безопасности полетов, результатом которых является реализация улучшений в области обеспечения безопасности полетов.

      64. Постоянный мониторинг SPI, мониторинг функционирования СУБП, ее системы управления рисками (факторами рисков) для безопасности полетов и вспомогательных систем позволяет поставщику обслуживания убедиться в том, что процессы управления безопасностью полетов ведут к достижению поставленных им целей в области обеспечения безопасности полетов, а также способствует постоянному совершенствованию СУБП.

Раздел 5. Популяризация вопросов безопасности полетов

Глава 12. Подготовка кадров и обучение

      65. Популяризация вопросов безопасности полетов способствует формированию позитивной культуры обеспечения безопасности полетов и помогает достигать поставленных поставщиком обслуживания целей в области безопасности полетов путем сочетания технической компетентности персонала, которая постоянно повышается при помощи обучения и подготовки кадров, эффективного информационного взаимодействия и обмена информацией в организации. Первый руководитель и руководители, которые напрямую подотчетны первому руководителю выполняют ведущую роль в популяризации культуры обеспечения безопасности полетов во всей организации.

      Популяризация вопросов безопасности полетов дополняет политику, процессы и процедуры организации, предоставляя сотрудникам систему ценностей, способствующую сознательному отношению к деятельности организации в области обеспечения безопасности полетов.

      Поставщик обслуживания внедряет и осуществляет процессы и процедуры, способствующие эффективному двустороннему информационному взаимодействию на всех уровнях организации. Процессы информационного взаимодействия учитывают стратегические указания руководства поставщика обслуживания и поощряют всех сотрудников к представлению открытых и конструктивных отзывов о состоянии безопасности полетов.

      66. Поставщик обслуживания разрабатывает и реализует программы подготовки персонала в области обеспечения безопасности полетов, которые обеспечивают надлежащую подготовку и квалификацию сотрудников для выполнения ими своих обязанностей в рамках СУБП.

      Рамки программ подготовки в области обеспечения безопасности полетов соответствуют степени участия каждого сотрудника в обеспечении функционирования СУБП.

      Руководитель инспекции по безопасности полетов (руководителем по безопасности полетов) отвечает за наличие и реализацию соответствующих программ подготовки персонала в области обеспечения безопасности полетов.

      Программы подготовки персонала в области обеспечения безопасности полетов включают требования к первоначальной подготовке, переподготовке и поддержанию профессионального уровня персонала в целях сохранения профессиональных навыков персонала поставщика обслуживания.

      67. Поставщик обслуживания определяет обязанности персонала, связанные с СУБП, и обеспечивает прохождение каждым сотрудником подготовки, соответствующей его участию в функционировании СУБП.

      В программах подготовки персонала в области обеспечения безопасности полетов поставщика обслуживания указывается содержание обучения в области обеспечения безопасности полетов для персонала, непосредственно связанного с СУБП, включая первого руководителя.

      68. Программы подготовки персонала в области обеспечения безопасности полетов поставщика обслуживания для персонала, непосредственно связанного с СУБП разрабатываются и реализуются в соответствии с требованиями приказа Министра транспорта и коммуникаций Республики Казахстан от 28 сентября 2013 года № 764 "Об утверждении Типовых программ профессиональной подготовки авиационного персонала, участвующего в обеспечении безопасности полетов" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов Республики Казахстан за № 8785) (далее – Типовые программы).

      69. В целях сохранения компетентности сотрудниками всех уровней для выполнения своих функциональных обязанностей в области обеспечения безопасности полетов поставщиком обслуживания проводятся проверки навыков и знаний персонала не реже чем один раз в три года.

      При обнаружении пробелов или недостатков в знаниях и (или) навыках персонала по результатам проверки навыков и знаний персонала, задействованного в обеспечении безопасности полетов поставщиком обслуживания, предпринимаются соответствующие корректирующие меры.

Глава 13. Обмен информацией о безопасности полетов

      70. Поставщик обслуживания разрабатывает и применяет официальные средства обмена информацией о безопасности полетов, которые:

      1) обеспечивают ознакомление сотрудников с СУБП в объеме, соразмерном занимаемым ими должностям;

      2) предоставляют важную с точки зрения безопасности полетов информацию;

      3) разъясняют причины предпринятия конкретных действий в целях повышения уровня безопасности полетов;

      4) разъясняют причины введения или изменения процедур обеспечения безопасности полетов.

      71. Поставщик обслуживания обеспечивает доведение до сведения всего персонала политики и целей в области обеспечения безопасности полетов и процедур СУБП. Доведение этой информации, а также популяризация вопросов безопасности полетов реализуется поставщиком обслуживания посредством информационных писем (сводок), уведомлений, бюллетеней о безопасности полетов, интернет-ресурсов, брифингов и (или) курсов подготовки персонала по вопросам безопасности полетов.

      Руководитель инспекции по безопасности полетов (руководитель по безопасности полетов) обеспечивает широкое распространение информации об уроках, извлеченных из расследований, предыдущих происшествий и инцидентов или опыта поставщика обслуживания и других организаций.

      Обмен информацией о безопасности полетов направлен на:

      1) обеспечение всесторонней осведомленности всех сотрудников о СУБП, что является способом популяризации политики и целей организации в области обеспечения безопасности полетов;

      2) распространение критически важной информации для обеспечения безопасности полетов, которая связана с проблемами обеспечения безопасности полетов и рисками (факторами риска) для безопасности полетов, из-за которых поставщик обслуживания может оказаться подверженным риску (факторам риска) для безопасности полетов. Поставщик обслуживания определяет, какая информация считается критически важной для обеспечения безопасности полетов и когда ее следует распространять;

      3) повышение осведомленности о новых мерах, направленных на контроль и (или) уменьшение рисков (факторов риска) для безопасности полетов и корректирующих мерах. Риски (факторы риска) для безопасности полетов, с которыми сталкивается поставщик обслуживания, со временем будут изменяться, поэтому информацию об этих изменениях необходимо доводить до сведения соответствующих сотрудников;

      4) предоставление информации о новых или скорректированных процедурах обеспечения безопасности полетов. При обновлении процедур обеспечения безопасности полетов необходимо доводить информацию об этих изменениях до сведения соответствующих сотрудников;

      5) содействие формированию позитивной культуры обеспечения безопасности полетов и поощрение сотрудников поставщика обслуживания к выявлению опасностей (опасных факторов) и представлению информации о них. Обмен информацией о безопасности полетов направлен в обе стороны. Важно, чтобы все сотрудники поставщика обслуживания сообщали о проблемах безопасности полетов посредством ССОДБП;

      6) обеспечение обратной связи. Направление сотрудникам, представляющим отчеты о безопасности полетов, ответов с информацией о том, какие были приняты меры для решения выявленных проблем.

      72. Поставщик обслуживания осуществляет оценку эффективности своего процесса обмена информацией о безопасности полетов, проверяя получение и понимание сотрудниками распространяемой информации, критической для обеспечения безопасности полетов. Оценка эффективности процесса обмена информацией осуществляется при проведении внутренних проверок или при оценке эффективности функционирования СУБП.

      73. Мероприятия по популяризации вопросов безопасности полетов проводятся поставщиком обслуживания на постоянной основе.

Глава 14. Обеспечение безопасности операций на взлетно-посадочной полосе

      74. Поставщик обслуживания обеспечивает контроль рисков (факторов риска), относящихся к категории повышенного риска, которые устанавливаются ИКАО в глобальном плане обеспечения безопасности полетов и в плане по безопасности полетов, который разрабатывается и утверждается уполномоченной организацией в сфере гражданской авиации.

      Поставщик обслуживания обеспечивает реализацию мер, направленных на уменьшение рисков (факторов риска), относящихся к категории повышенного риска, такие меры разрабатываются с учетом программ, инициатив и планов, рассматриваемых на государственном уровне.

      75. Поставщик обслуживания обеспечивает безопасность операций на взлетно-посадочной полосе в соответствии с положениями главы 14 к Типовой инструкции по управлению безопасностью полетов при обслуживании воздушного движения.

  Приложение 3 к приказу
  Утверждена
приказом Министра
транспорта и коммуникаций
Республики Казахстан
от 28 марта 2011 года № 173

Об утверждении Типовой инструкции по управлению безопасностью полетов при обслуживании воздушного движения

Раздел 1. Введение

Глава 1. Общие положения

      1. Настоящая Типовая инструкция по управлению безопасностью полетов при обслуживании воздушного движения (далее – Типовая инструкция) разработана в соответствии с Законом Республики Казахстан "Об использовании воздушного пространства Республики Казахстан и деятельности авиации" (далее – Закон), Приложением 19 к Конвенции о международной гражданской авиации (далее – Конвенция), Программой по безопасности полетов в сфере гражданской авиации, утвержденной постановлением Правительства Республики Казахстан от 11 марта 2016 года №136, Doc 9859 ИКАО "Руководство по управлению безопасностью полетов".

      Типовая инструкция детализирует требования по внедрению и поддержанию функционирования системы управления безопасностью полетов (далее – СУБП) поставщиками аэронавигационного обслуживания, которые осуществляют обслуживание воздушного движения (далее – поставщик обслуживания).

      СУБП поставщика обслуживания учитывает концептуальные рамки для внедрения и поддержания функционирования СУБП, указанные в пункте 3 главы 1 настоящей Типовой инструкции, а также соответствует масштабам деятельности поставщика обслуживания и сложности предоставляемых им авиационных услуг.

      2. Основные понятия, используемые в настоящей Типовой инструкции:

      1) первый руководитель организации гражданской авиации (далее – первый руководитель) – единоличное, идентифицируемое должностное лицо, несущее персональную ответственность за действенное и эффективное функционирование СУБП поставщика обслуживания;

      2) справедливая культура – принцип обеспечения безопасности полетов, при котором авиационный персонал и иные работники в сфере гражданской авиации сообщают об ошибках или проступках и не несут ответственности за совершенные ошибки или проступки в сфере гражданской авиации, за исключением случаев, предусмотренных Законом;

      3) воздушное судно – аппарат, поддерживаемый в атмосфере за счет его взаимодействия с воздухом, исключая взаимодействие с воздухом, отраженным от земной (водной) поверхности;

      4) интерфейс – взаимодействие как между внутренними структурными подразделениями поставщика обслуживания, так и с внешними организациями, с которыми он взаимодействует при предоставлении своих авиационных услуг;

      5) опасность (опасный фактор) – состояние или объект, которые могут вызвать авиационный инцидент или авиационное происшествие или способствовать их возникновению;

      6) реагирующий метод выявления опасностей (опасных факторов) – процесс, в ходе которого осуществляется анализ результатов или событий, имевших место в прошлом. Опасности (опасные факторы) выявляются в процессе расследования авиационных происшествий или инцидентов, связанных с безопасностью полетов. Авиационные происшествия и (или) инциденты являются показателем недостатков в системе и благодаря этому могут использоваться для определения того, какие опасности (опасные факторы) способствовали событию;

      7) проактивный метод выявления опасностей (опасных факторов) – процесс, в ходе которого осуществляется сбор информации и (или) данных о безопасности полетов исходя из событий или процессов с менее серьезными последствиями, а также анализ информации или данных о частоте событий в целях определения возможности развития опасностей (опасных факторов) в авиационное происшествие или инцидент. Информация о безопасности полетов для проактивного выявления опасностей (опасных факторов) поступает главным образом из программ анализа полетной информации, систем представления данных о безопасности полетов и мероприятий по обеспечению безопасности полетов;

      8) авиационная система поставщика обслуживания – набор элементов таких как: любая продукция, люди, процессы, процедуры, объекты, услуги и другие аспекты организации, включая внешние факторы, которые работают вместе как части единого процесса, и в рамках СУБП связаны с деятельностью поставщика обслуживания по обеспечению безопасности полетов, и оказывают влияние на эту деятельность;

      9) степень серьезности риска (факторов риска) – степень вреда, который обоснованно можно ожидать в виде последствий или результатов выявленных опасностей (опасных факторов);

      10) безопасность полетов – состояние, при котором риск причинения вреда жизни или здоровью людей или нанесения ущерба имуществу снижен до приемлемого уровня и поддерживается на этом либо более низком уровне посредством непрерывного процесса выявления источников опасности (опасных факторов) и контроля рисков (факторов риска);

      11) руководитель инспекции по безопасности полетов (руководитель по безопасности полетов) – должностное лицо поставщика обслуживания ответственное за внедрение и эффективное функционирование СУБП. Наименование должности руководителя инспекции по безопасности полетов (руководителя по безопасности полетов) зависит от организационной структуры поставщика обслуживания;

      12) информация о безопасности полетов – данные о безопасности полетов, обработанные, систематизированные или проанализированные в конкретном контексте с тем, чтобы сделать их пригодными для целей управления безопасностью полетов;

      13) данные о безопасности полетов – определенный набор фактов или значимых результатов, касающихся безопасности полетов и полученных из различных связанных с авиацией источников, которые используются для поддержания или повышения уровня безопасности полетов. Сбор таких данных о безопасности полетов осуществляется в ходе связанных с безопасностью полетов мероприятий проактивного или реагирующего характера, включая расследования авиационных происшествий или инцидентов, отчетность в области безопасности полетов, представление данных о поддержании летной годности, мониторинг эксплуатационных характеристик, инспекции, проверки, обследования, исследования и обзоры состояния безопасности полетов;

      14) система сбора и обработки данных о безопасности полетов (далее – ССОДБП) – системный подход, позволяющий собирать, регистрировать и хранить данные и информацию о безопасности полетов для последующего проведения анализа полученных данных и информации о безопасности полетов в целях обеспечения деятельности по управлению эффективностью обеспечения безопасности полетов;

      15) риск (фактор риска) для безопасности полетов – предполагаемая вероятность и серьезность последствий или результатов опасности (опасного фактора);

      16) вероятность риска (факторов риска) для безопасности полетов –возможность возникновения небезопасного события или результата;

      17) система управления безопасностью полетов (СУБП) – системный подход к управлению безопасностью полетов, включая необходимую организационную структуру, иерархию ответственности, обязанности, руководящие принципы и процедуры;

      18) руководство по системе управления безопасностью полетов (далее – РУБП) – документ поставщика обслуживания, описывающий организацию системы управления безопасностью полетов;

      19) показатель эффективности обеспечения безопасности полетов (Safety Performance Indicator – SPI) – основанный на данных параметр, используемый для мониторинга и оценки эффективности обеспечения безопасности полетов;

      20) целевой уровень эффективности обеспечения безопасности полетов (Safety Performance Target – SPT) – планируемый или предполагаемый государством или поставщиком обслуживания целевой уровень для показателя эффективности обеспечения безопасности полетов на заданный период, отражающий цели в области безопасности полетов;

      21) эффективность обеспечения безопасности полетов – достигнутый государством или поставщиком обслуживания уровень безопасности полетов, определяемый установленными ими целевыми уровнями эффективности обеспечения безопасности полетов и показателями эффективности обеспечения безопасности полетов;

      22) анализ безопасности полетов – процесс применения статистических или иных аналитических методов для проверки, изучения, описания, преобразования, сжатия, оценки и визуализации данных и информации о безопасности полетов в целях выявления полезной информации, формулирования заключений и поддержки основанного на данных процесса принятия решений.

      3. Концептуальные рамки для внедрения и поддержания функционирования СУБП состоят из четырех основных компонентов и двенадцати элементов:

      1) политика и цели обеспечения безопасности полетов:

      обязательства руководства;

      иерархия ответственности и обязанности в области обеспечения безопасности полетов;

      назначение ведущих сотрудников, ответственных за безопасность полетов;

      координация планирования мероприятий на случай аварийной обстановки;

      документация по СУБП;

      2) управление рисками (факторами риска) для безопасности полетов:

      выявление опасностей (опасных факторов);

      оценка и уменьшение рисков (факторов риска) для безопасности полетов;

      3) обеспечение безопасности полетов:

      контроль и количественная оценка эффективности обеспечения безопасности полетов;

      осуществление изменений;

      постоянное совершенствование СУБП;

      4) популяризация вопросов безопасности полетов:

      подготовка кадров и обучение;

      обмен информацией о безопасности полетов.

Глава 2. Планирование внедрения СУБП

      4. В целях эффективного внедрения и функционирования СУБП первый руководитель поставщика обслуживания:

      1) назначает руководителя инспекции по безопасности полетов (руководителя по безопасности полетов), ответственного за внедрение и эффективное функционирование СУБП поставщика обслуживания (далее - руководитель инспекции по безопасности полетов (руководитель по безопасности полетов)). В зависимости от масштабов деятельности поставщика обслуживания, сложности предоставляемых им авиационных услуг или при распространении СУБП поставщиком обслуживания на несколько видов деятельности первый руководитель может назначить группу лиц, ответственную за внедрение и функционирование СУБП поставщика обслуживания, при этом одно из них назначается руководителем инспекции по безопасности полетов (руководителем по безопасности полетов) в целях сохранения прямой и однозначной иерархии подотчетности первому руководителю;

      2) обеспечивает описание авиационной системы поставщика обслуживания, в рамках которой будет внедряться и функционировать СУБП;

      3) обеспечивает формирование организационной структуры СУБП поставщика обслуживания для внедрения и функционирования эффективной СУБП;

      4) обеспечивает проведение анализа недостатков, которые имеются в существующих процессах управления безопасностью полетов поставщика обслуживания.

      5. Описание авиационной системы поставщика обслуживания представляет собой сводную информацию о процессах, деятельности и интерфейсах для функций управления безопасностью полетов и описание организационной структуры поставщика обслуживания, на которые распространяется область действия СУБП, а также описание взаимодействия как внутри собственной авиационной системы, так и с другими системами в сфере гражданской авиации.

      Описание авиационной системы подлежит пересмотру в рамках процессов осуществления изменений в случае внесения значительных или существенных изменений в процессы, определенные в описании системы поставщика обслуживания.

      6. Перед внедрением СУБП поставщик обслуживания проводит анализ недостатков, который заключается в сравнении существующих процессов управления безопасностью полетов поставщика обслуживания с установленными действующим законодательством Республики Казахстан требованиями к СУБП.

      Выявленные недостатки по результатам анализа подлежат устранению в соответствии с планом внедрения СУБП, который определяет необходимые действия для внедрения полностью функциональной и эффективной СУБП поставщика обслуживания.

      На основании результатов анализа недостатков назначенный руководитель инспекции по безопасности полетов (руководитель по безопасности полетов) или группа лиц, ответственная за внедрение и функционирование СУБП поставщика обслуживания разрабатывает и доводит до сведения заинтересованных сторон план внедрения СУБП с учетом выявленных недостатков, которые препятствуют внедрению СУБП.

      7. Внедрение СУБП поставщика обслуживания осуществляется согласно плана внедрения СУБП, разработанного в соответствии с требованиями настоящей Типовой инструкции, стандартов и рекомендуемой практики Международной организации гражданской авиации (далее – ИКАО), а также плана по безопасности полетов Республики Казахстан. План внедрения СУБП утверждается первым руководителем поставщика обслуживания.

      8. План внедрения СУБП включает:

      1) описание действий по устранению недостатков, которые имеются в существующих процессах управления безопасностью полетов поставщика обслуживания;

      2) описание действий, необходимых для внедрения СУБП;

      3) сроки выполнения действий, указанных в подпунктах 1) и 2) настоящего пункта;

      4) информацию о том, кто является ответственным за выполнение определенного планом действия;

      5) описание результата, при котором считается, что определенное действие выполнено успешно.

      План внедрения СУБП включает описание действий по координации с внешними организациями или подрядчиками.

      Назначенный руководитель инспекции по безопасности полетов (руководитель по безопасности полетов) или группа лиц, ответственная за внедрение и функционирование СУБП поставщика обслуживания осуществляет мониторинг выполнения действий, предусмотренных планом внедрения СУБП и актуализирует его.

      9. Результаты, получаемые по завершению работ по планированию внедрения СУБП:

      1) документ, содержащий план внедрения СУБП;

      2) доведение до сведения всех сотрудников утвержденного плана внедрения СУБП;

      3) завершенное описание авиационной системы поставщика обслуживания, в рамках которой будет внедряться и функционировать СУБП;

      4) завершенный анализ недостатков, которые имеются в существующих процессах управления безопасностью полетов поставщика обслуживания;

      5) создание организационной структуры СУБП;

      6) утверждение РУБП, согласованного с уполномоченной организацией в сфере гражданской авиации;

      7) создание средств и определение методов распространения информации по вопросам безопасности полетов.

      10. Поставщик обслуживания в зависимости от политики в области обеспечения безопасности полетов, масштабов деятельности и сложности предоставляемых им авиационных услуг принимает решение об объединении СУБП, системы управления качества и других систем менеджмента (система управления качеством, система авиационной безопасности, система охраны труда и окружающей среды) в единую функцию менеджмента по обеспечению безопасности полетов, качества услуг и других процессов (интегрированная система менеджмента) в целях оптимизации ресурсов и внедрения структурированного подхода для обеспечения того, чтобы все процессы и процедуры функционировали должным образом. При этом в СУБП и в системе управления качеством назначаются отдельные руководители в целях сохранения прямой и однозначной иерархии подотчетности первому руководителю.

Раздел 2. Политика и цели обеспечения безопасности полетов

Глава 3. Обязательства руководства

      11. Поставщик обслуживания определяет свою политику в области обеспечения безопасности полетов, которая:

      1) отражает обязательство поставщика обслуживания по обеспечению безопасности полетов, включая постоянное повышение уровня эффективности обеспечения безопасности полетов, предоставление гарантий, что обеспечение безопасности полетов является первоочередной обязанностью всех руководителей, содействие формированию и поддержанию позитивной культуры обеспечения безопасности полетов, соблюдение всех применимых нормативных правовых требований в отношении безопасности полетов;

      2) содержит четкое заявление о предоставлении ресурсов, необходимых для реализации политики в области безопасности полетов;

      3) содержит сведения о системе представления данных и информации о безопасности полетов;

      4) четко указывает, какие виды поведения персонала при осуществлении поставщиком обслуживания авиационной деятельности являются недопустимыми, а также обстоятельства, при которых не будут приниматься дисциплинарные меры в целях развития справедливой культуры;

      5) подписывается первым руководителем поставщика обслуживания;

      6) доводится до сведения всего персонала организации и доступна всему персоналу в целях обеспечения на всех организационных уровнях понимания, внедрения и соблюдения политики в области обеспечения безопасности полетов;

      7) пересматривается на предмет сохранения актуальности и соответствия деятельности поставщика обслуживания. Сроки пересмотра политики в области обеспечения безопасности полетов определяются поставщиком обслуживания и указываются в РУБП.

      12. Поставщик обслуживания, учитывая положения политики в области обеспечения безопасности полетов, определяет цели обеспечения безопасности полетов, которые:

      1) создают основу для мониторинга эффективности обеспечения безопасности полетов, а также мониторинга процесса достижения определенных целей путем установления SPI и SPT;

      2) отражают обязательство поставщика обслуживания по поддержанию или постоянному повышению общей эффективности СУБП;

      3) доводятся до сведения всех сотрудников поставщика обслуживания;

      4) пересматриваются на предмет сохранения актуальности и соответствия деятельности поставщика обслуживания.

      Цели обеспечения безопасности полетов определяют намерения поставщика обслуживания в области безопасности полетов и могут быть включены в политику в области обеспечения безопасности полетов или оформлены отдельным документом.

Глава 4. Иерархия ответственности, обязанности и назначение ведущих сотрудников, ответственных за безопасность полетов

      13. Формирование организационной структуры СУБП поставщика обслуживания включает в себя следующие действия:

      1) определение первого руководителя, который независимо от других выполняемых им функций несет персональную ответственность за организацию обеспечения безопасности полетов от имени организации, внедрение, а также за действенное и эффективное функционирование СУБП поставщика обслуживания;

      2) создание координационного органа – совета по безопасности полетов (Safety Review Board – SRB) – под руководством первого руководителя поставщика обслуживания и создание группы по безопасности полетов (Safety Action Group – SAG) – под руководством назначенного руководителя инспекции по безопасности полетов (руководителя по безопасности полетов). Поставщик обслуживания обеспечивает работу SRB и SAG, состоящих из числа сотрудников;

      3) назначение руководителя инспекции по безопасности полетов (руководителя по безопасности полетов). В зависимости от размера, характера и сложности организации поставщик обслуживания на основании потребности создает постоянно действующее структурное подразделение для обеспечения непрерывной операционной работы по обеспечению безопасности полетов в виде инспекции, службы, отдела (офиса) или департамента;

      4) установление четкой иерархии ответственности во всей организации, включая прямую ответственность руководителей, участвующих в обеспечении безопасности полетов;

      5) определение обязанностей всех руководителей, независимо от других выполняемых ими функций, а также сотрудников в отношении эффективности СУБП поставщика обслуживания в области обеспечения безопасности полетов;

      6) установление порядка взаимодействия между органами управления СУБП, структурными подразделениями и первым руководителем;

      7) документальное оформление иерархии ответственности, обязанностей и полномочий в области обеспечения безопасности полетов и доведение их до сведения всех сотрудников организации;

      8) определение уровня руководителей, обладающих полномочиями принимать решения относительно допустимости риска (факторов риска) для безопасности полетов.

      14. Функции первого руководителя в отношении обеспечения безопасности полетов включают:

      1) обеспечение финансовых средств и кадровых назначений для надлежащего внедрения и функционирования эффективной СУБП;

      2) содействие формированию позитивной культуры обеспечения безопасности полетов;

      3) ввод политики в области обеспечения безопасности полетов поставщика обслуживания и ее популяризация;

      4) установление SPI и SPT поставщика обслуживания;

      5) обеспечение надлежащего внедрения СУБП и соответствие показателей эффективности обеспечения безопасности полетов установленным настоящей Типовой инструкцией требованиям;

      6) обеспечение постоянного совершенствования СУБП;

      7) возглавляет совет по безопасности полетов (SRB) и принимает решения по обеспечению безопасности полетов.

      15. Совет по безопасности полетов (SRB) выполняет стратегическую роль, занимаясь главными вопросами политики, распределения ресурсов и эффективности деятельности организации в области обеспечения безопасности полетов. В совет по безопасности полетов (SRB) входят первый руководитель и руководители, которые напрямую подотчетны первому руководителю, а руководитель инспекции по безопасности полетов (руководитель по безопасности полетов) выступает в роли советника (секретаря).

      Совет по безопасности полетов (SRB) осуществляет мониторинг:

      1) эффективности СУБП;

      2) своевременного реагирования при внедрении необходимых мер контроля рисков (факторов риска) для безопасности полетов;

      3) соответствия показателей эффективности обеспечения безопасности полетов политике и целям организации в области безопасности полетов;

      4) общей эффективности мер, направленных на контроль и (или) уменьшение рисков (факторов риска) для безопасности полетов;

      5) эффективности процессов организации по управлению безопасностью полетов, которые содействуют соблюдению заявленной первоочередности задач по управлению безопасностью полетов, а также популяризации вопросов обеспечения безопасности полетов во всей организации.

      16. Группа по безопасности полетов (SAG) является тактическим органом и занимается конкретными вопросами, направленными на реализацию стратегических целей, поставленных советом по безопасности полетов (SRB). В группу по безопасности полетов (SAG) входят руководители и представители из числа рядовых сотрудников, работа которых тесно связана с производственными вопросами.

      Группа по безопасности полетов (SAG) выполняет следующие функции:

      1) следит за обеспечением безопасности на производстве в областях функциональной деятельности организации и обеспечивает надлежащую деятельность в рамках управления рисками (факторами риска) для безопасности полетов;

      2) анализирует имеющиеся данные о безопасности полетов и убеждается в реализации соответствующих стратегических мер контроля рисков (факторов риска) для безопасности полетов;

      3) оценивает воздействие производственных изменений или введения новых технологий на безопасность полетов;

      4) координирует реализацию мер, связанных со средствами контроля рисков (факторов риска) для безопасности полетов, и обеспечивают незамедлительное принятие мер;

      5) анализирует эффективность конкретных средств контроля рисков (факторов риска) для безопасности полетов.

      17. Руководитель инспекции по безопасности полетов (руководитель по безопасности полетов) консультирует первого руководителя и руководителей, участвующих в обеспечении безопасности полетов по вопросам управления безопасностью полетов, является ответственным за внедрение и эффективное функционирование СУБП поставщика обслуживания и за координацию вопросов безопасности полетов и обмен информацией о таких вопросах среди сотрудников организации и не относящихся к ней членов авиационного сообщества с которыми он взаимодействует при предоставлении своих авиационных услуг. Функции руководителя инспекции по безопасности полетов (руководителя по безопасности полетов) в том числе включают:

      1) руководство планом внедрения СУБП от имени первого руководителя;

      2) выявление опасностей (опасных факторов) и оценку рисков (факторов риска) для безопасности полетов и содействие этим процедурам;

      3) контроль над осуществлением корректирующих действий поставщиком обслуживания и оценка их результатов;

      4) периодическое представление отчетов первому руководителю об эффективности обеспечения безопасности полетов в организации;

      5) ведение учетных записей и документации СУБП;

      6) планирование и организацию обучения сотрудников поставщика обслуживания по вопросам обеспечения безопасности полетов;

      7) предоставление консультаций по вопросам обеспечения безопасности полетов сотрудникам организации;

      8) мониторинг проблем связанных с безопасностью полетов и их возможного влияния на деятельность поставщика обслуживания, связанную с предоставлением своих авиационных услуг;

      9) координацию вопросов безопасности полетов от имени первого руководителя c уполномоченным органом и уполномоченной организацией в сфере гражданской авиации, а также с другими государственными полномочными органами.

      18. Поставщик обслуживания определяет полномочия, ответственность и обязанности всего персонала, в том числе руководства, участвующего в исполнении функций в области обеспечения безопасности полетов.

      Все полномочия, ответственность и обязанности в области обеспечения безопасности полетов излагаются в документации по СУБП поставщика обслуживания и доводятся до сведения всех сотрудников организации.

      Ответственность каждого руководителя, участвующего в обеспечении безопасности полетов и его обязанности в этой сфере являются неотъемлемой частью его должностной инструкции.

      19. Поставщик обслуживания отвечает за эффективность обеспечения безопасности полетов внешними организациями в тех случаях, когда внешними организациями предоставляется продукция и (или) услуги поставщику обслуживания в целях поддержания его деятельности.

      СУБП поставщика обслуживания имеет интерфейсы с системами обеспечения безопасности полетов любых внешних организаций, способствующих безопасному предоставлению его авиационных услуг.

Глава 5. Координация планирования мероприятий на случай аварийной обстановки

      20. Поставщик обслуживания разрабатывает, утверждает и поддерживает актуальность плана мероприятий на случай авариной обстановки (Emergency Response Plan – ERP), обусловленной авиационным происшествием или инцидентом, аварийной ситуацией, связанными с эксплуатацией воздушных судов, или другой чрезвычайной ситуацией, кризисом или событием в авиации, которые требуют незамедлительных действий.

      Поставщик обслуживания обеспечивает надлежащую координацию своего ERP с внешними организациями, с которыми он взаимодействует при предоставлении своих авиационных услуг.

      21. ERP поставщика обслуживания соответствует масштабам деятельности поставщика обслуживания и сложности предоставляемых им авиационных услуг.

      ERP описывает действия, которые будут предприняты в ограниченный период времени в случае наступления аварийной обстановки.

      22. ERP является неотъемлемым компонентом процесса управления рисками (факторами риска) поставщика обслуживания, предназначенным для принятия мер в случае наступления аварийной обстановки.

      Сценарии, при которых вероятно нарушение авиационной деятельности поставщика обслуживания из-за таких аварийных ситуаций, как чрезвычайная ситуация в области общественного здравоохранения, в том числе пандемия, также надлежащим образом учитываются в ERP.

      В ERP предусматриваются предсказуемые аварийные ситуации, возможность возникновения которых выявляется в рамках СУБП.

      23. Основная цель ERP заключается в безопасном продолжении деятельности и в возобновлении нормальной деятельности в максимально возможные короткие сроки.

      ERP обеспечивает упорядоченный и эффективный переход от нормальной к аварийной деятельности и наоборот.

      ERP должен быть доступен для соответствующих сотрудников, ответственных за реализацию ERP, а также для внешних организаций, с которыми осуществляется взаимодействие.

      24. ERP включает:

      1) распределение обязанностей между сотрудниками поставщика обслуживания на случай аварийной обстановки и делегирование полномочий;

      2) контактную информацию для быстрой связи с соответствующими сотрудниками;

      3) период времени, необходимый для возобновления нормальной деятельности после наступления аварийной обстановки;

      4) описание мероприятий, а также действий ответственных сотрудников при аварийной обстановке;

      5) описание взаимодействия с внешними организациями, с которыми поставщик обслуживания взаимодействует при предоставлении своих авиационных услуг;

      6) описание взаимодействия с внешними организациями, такими как аварийные службы, которые не связаны с авиацией.

      25. Предусмотренные ERP мероприятия на случай аварийной обстановки отрабатываются поставщиком обслуживания в рамках проводимых учений.

      Виды учений и их периодичность определяются поставщиком обслуживания.

      Проведение учений позволяет выявить недостатки ERP, которые можно устранить, до того, как наступит реальная аварийная обстановка.

      В случае выявления недостатков в ERP по результатам учений предпринимаются необходимые действия по их незамедлительному устранению и пересмотру ERP.

Глава 6. Документация по СУБП

      26. Документация по СУБП поставщика обслуживания включает в себя:

      1) РУБП;

      2) описание авиационной системы, в котором обозначена область действия СУБП;

      3) реестр опасностей (опасных факторов) и отчеты об опасностях (опасных факторах) и безопасности полетов;

      4) SPI и связанные с ними диаграммы (матрицы);

      5) учет завершенных оценок рисков (факторов риска) для безопасности полетов;

      6) учет пересмотров СУБП;

      7) учет внутренних проверок СУБП;

      8) учет деятельности по подготовке персонала по вопросам СУБП и безопасности полетов;

      9) протоколы заседаний SRB и SAG;

      10) мероприятия по управлению рисками (факторами риска) и (или) по обеспечению безопасности полетов;

      11) отчетность по проводимым поставщиком обслуживания внутренним расследованиям в области безопасности полетов;

      12) план внедрения СУБП (в ходе первоначального внедрения) или план усовершенствования СУБП (после первоначального внедрения);

      13) анализ недостатков в поддержку плана внедрения СУБП.

      Документация по СУБП составляется таким образом, чтобы изложенное в ней описание деятельности по управлению безопасностью полетов было понятно всем сотрудникам поставщика обслуживания.

      Документация по СУБП своевременно обновляется и хранится с соблюдением установленных поставщиком обслуживания сроков хранения документов в рамках СУБП.

      Документация по СУБП оформляется отдельными документами или объединяется с другими документами поставщика обслуживания. Если в действующих документах подробно изложены положения СУБП поставщика обслуживания, то указываются соответствующие ссылки на такие документы.

      27. РУБП поставщика обслуживания является главным инструментом обмена информацией по безопасности полетов между поставщиком обслуживания и основными заинтересованными сторонами в области обеспечения безопасности полетов.

      РУБП также служит для представления информации о концептуальных рамках СУБП как сотрудникам поставщика обслуживания, так и соответствующим внешним организациям.

      Для принятия РУБП в качестве официального документа поставщик обслуживания направляет РУБП на согласование в уполномоченную организацию в сфере гражданской авиации. При этом поставщик обслуживания несет полную ответственность за качество и полноту разработанного им РУБП, а персонал поставщика обслуживания ознакамливается и руководствуется РУБП.

      Согласование РУБП поставщика обслуживания уполномоченной организацией в сфере гражданской авиации осуществляется в сроки установленные в соответствии с Административным процедурно-процессуальным кодексом Республики Казахстан.

      28. РУБП поставщика обслуживания содержит:

      1) изложение политики и целей в области обеспечения безопасности полетов;

      2) требования к СУБП, а также ссылки на действующие нормативные правовые требования к СУБП;

      3) описание авиационной системы, в котором определена область действия СУБП;

      4) описание иерархии ответственности, обязанностей и полномочий в отношении процессов и процедур СУБП, включая информацию об ответственности за обеспечение безопасности полетов и о ведущих сотрудниках, ответственных за обеспечение безопасности полетов;

      5) описание процессов и процедур систем добровольного и обязательного представления данных о безопасности полетов;

      6) описание процессов и процедур выявления опасностей (опасных факторов) и оценки рисков (факторов риска) для безопасности полетов, а также управления рисками (факторами риска) для безопасности полетов;

      7) описание процедур внутреннего расследования авиационных событий в области безопасности полетов, проводимых поставщиком обслуживания;

      8) описание процедур установления и мониторинга SPI и SPT, а также контроля достижения SPT;

      9) описание процессов и процедур, связанных с подготовкой в области СУБП всего персонала поставщика обслуживания;

      10) описание процессов и процедур обмена информацией о безопасности полетов;

      11) описание процедур внутренних проверок;

      12) описание процедур осуществления изменений;

      13) описание процедур управления документооборотом СУБП;

      14) ERP, если применимо.

      РУБП является отдельным документом или объединяется с другими организационными документами поставщика обслуживания.

      РУБП необходимо своевременно пересматривать и обновлять, срок пересмотра определяется поставщиком обслуживания. Прежде чем внести изменения в РУБП, поставщик обслуживания согласовывает изменения с уполномоченной организацией в сфере гражданской авиации.

Раздел 3. Управление рисками (факторами риска) для безопасности полетов

Глава 7. Выявление опасностей (опасных факторов)

      29. Поставщик обслуживания определяет и осуществляет процесс управления своими рисками (факторами риска) для безопасности полетов.

      Процесс управления рисками (факторами риска) для безопасности полетов включает выявление опасностей (опасных факторов), оценку рисков (факторов риска) для безопасности полетов и осуществление мер по их контролю и (или) уменьшению.

      30. Поставщик обслуживания определяет и осуществляет процесс выявления опасностей (опасных факторов), связанных с авиационными услугами, которые он предоставляет.

      Процесс выявления опасностей (опасных факторов) основывается на сочетании реагирующего и проактивного методов.

      31. Поставщик обслуживания определяет внутренние и внешние источники информации и (или) данных для выявления опасностей (опасных факторов) для безопасности полетов.

      Информация и (или) данные, получаемые из внутренних и внешних источников, используются поставщиком обслуживания при осуществлении реагирующего и проактивного методов выявления опасностей (опасных факторов).

      Внутренние и внешние источники информации для выявления опасностей (опасных факторов) приведены в пунктах 9.4.4.1 и 9.4.4.2 Руководства по управлению безопасности полетов (Doc 9859 ИКАО).

      32. Поставщик обслуживания в рамках организации внедряет и поддерживает соразмерную ССОДБП, включающую указанную ниже информацию, а также другую необходимую информацию в соответствии с утвержденным РУБП поставщика обслуживания.

      ССОДБП означает систему сбора, обработки и представления данных, базу данных о безопасности полетов, методы обмена информацией и зарегистрированную информацию, включая данные и информацию:

      1) относящиеся к расследованиям в области безопасности полетов, проводимым полномочным органом по расследованию или поставщиками обслуживания;

      2) из системы обязательного представления данных об авиационных событиях;

      3) из системы добровольного представления данных об авиационных событиях.

      Поставщик обслуживания внедряет ССОДБП, которая основывается на принципе справедливой культуры, а также является основным источником данных о безопасности полетов для ССОДБП уполномоченного органа и уполномоченной организации в сфере гражданской авиации.

      33. Поставщик обслуживания определяет какие данные и информация о безопасности полетов, подлежат сбору и анализу для поддержания процесса управления эффективностью обеспечения безопасности полетов и принятия решений по обеспечению безопасности полетов, а также для более точной оценки воздействия (степени вероятности и серьезности) опасностей (опасных факторов) и связанных с ними рисков (факторов риска), а также для процесса определения и (или) пересмотра SPI.

      Поставщик обслуживания для более точного представления о своих рисках (факторах риска) для безопасности полетов и о ходе достижения своих целей в области безопасности полетов рассматривает возможность применения интегрированного подхода к сбору данных о безопасности полетов, поступающих из внутренних и внешних источников.

      Типовые данные и информация о безопасности полетов, подлежащие сбору приведены на рисунке 5-1 Руководства по управлению безопасности полетов (Doc 9859 ИКАО).

      34. Поставщик обслуживания обеспечивает всему персоналу возможность представления данных и информации о безопасности полетов посредством ССОДБП.

      Поставщик обслуживания осведомляет весь персонал о преимуществах представления данных о безопасности полетов и о том, какую информацию и в каком порядке следует сообщать в целях внедрения надлежащей культуры представления данных о безопасности полетов и проактивного выявления возможных недостатков в сфере обеспечения безопасности полетов.

      35. Поставщик обслуживания обеспечивает конфиденциальность ССОДБП и лиц, представивших данные о безопасности полетов.

      Конфиденциальность ССОДБП и лиц, представивших данные о безопасности полетов, обеспечивается назначенным поставщиком обслуживания ответственным лицом за ведение ССОДБП.

      Сохранение конфиденциальности способствует обнаружению опасностей (опасных факторов), которые вызваны ошибками сотрудников.

      Данные или информация о безопасности полетов, собранные, хранящиеся или анализируемые в рамках ССОДБП не предоставляют или не используются в целях, не относящихся к поддержанию или повышению уровня безопасности полетов, за исключением случаев, когда уполномоченный орган или уполномоченная организация в сфере гражданской авиации определяет, что применяется порядок в соответствии с пунктом 2 статьи 92-2 Закона.

      Поставщик обслуживания принимает внутренние правила, устанавливающие порядок реализации справедливой культуры. Реализация справедливой культуры осуществляется в соответствии с положениями статей 92-1, 92-2 и 92-3 Закона, а также требованиями приказа Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 27 июля 2017 года № 505 "Об утверждении Правил представления данных и расследования авиационных происшествий и инцидентов в гражданской и экспериментальной авиации" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов Республики Казахстан за № 15597) (далее - Правила представления данных и расследования авиационных происшествий и инцидентов в гражданской и экспериментальной авиации) и РУБП поставщика обслуживания.

      36. Поставщик обслуживания обеспечивает предоставление ответа любому лицу, представившему данные о безопасности полетов, который содержит информацию о принятых решениях или мерах.

      Ответы поставщика обслуживания лицам, представившим данные в ССОДБП, подтверждают то, что такие сообщения воспринимаются всерьез, а также способствуют популяризации позитивной культуры безопасности полетов и поощрению представления данных.

      37. В СУБП поставщика обслуживания описывается порядок ведения ССОДБП и ответственность должностных лиц по представлению качественных данных и информации о безопасности полетов в целях поддержания ССОДБП, которые классифицируются в соответствии с таксономией, применяемой поставщиком обслуживания. При направлении уведомления через систему обязательного представления данных об авиационных происшествиях и инцидентах применяется таксономия ИКАО Accident/Incident Data Reporting (ADREP).

      38. Поставщик обслуживания представляет данные о безопасности полетов, включая данные об авиационных событиях, в порядке, установленном Правилами представления данных и расследования авиационных происшествий и инцидентов в гражданской и экспериментальной авиации и РУБП поставщика обслуживания.

      39. Внутренние расследования в области безопасности полетов, проводимые поставщиком обслуживания, являются неотъемлемой частью СУБП поставщика обслуживания.

      Основная задача внутренних расследований в области безопасности полетов, проводимых поставщиком обслуживания, заключается в том, чтобы понять, что произошло и как предотвратить возникновение похожих ситуаций в будущем путем устранения или уменьшения недостатков в обеспечении безопасности полетов.

      40. Отдельные виды инцидентов, перечень которых установлен Правилами представления данных и расследования авиационных происшествий и инцидентов в гражданской и экспериментальной авиации, самостоятельно расследуются поставщиками обслуживания в рамках СУБП. Такие расследования проводятся по решению уполномоченного органа в сфере гражданской авиации в порядке и сроки, установленные Правилами представления данных и расследования авиационных происшествий и инцидентов в гражданской и экспериментальной авиации.

      Поставщик обслуживания создает комиссию по внутреннему расследованию с учетом исключения конфликта интересов, которая руководствуется принципами объективности и беспристрастности при проводимом расследовании. При этом поставщик обслуживания обеспечивает надлежащую квалификацию и навыки персонала, вовлеченного в выполнение внутренних расследований.

      По завершению расследования окончательный отчет представляется поставщиками обслуживания в полномочный орган по расследованию уполномоченного органа и уполномоченную организацию в сфере гражданской авиации.

      41. Поставщик обслуживания обобщает данные и информацию о безопасности полетов, полученные из ССОДБП, а также из других имеющихся источников в анализ состояния безопасности полетов.

      42. В процессе выявления опасностей (опасных факторов) рассматриваются все возможные опасности (опасные факторы), которые существуют в сфере авиационной деятельности поставщика обслуживания, включая взаимодействие с другими системами, как внутри, так и вне организации.

      После выявления опасностей (опасных факторов) поставщиком обслуживания определяются их потенциальные последствия.

      43. Выявленные опасности (опасные факторы) и их потенциальные последствия подлежат документальному оформлению в целях дальнейшего использования в ходе процесса оценки рисков (факторов риска) для безопасности полетов.

Глава 8. Оценка и уменьшение рисков (факторов риска) для безопасности полетов

      44. Поставщик обслуживания определяет и осуществляет процесс, обеспечивающий определение, анализ, оценку, контроль и (или) уменьшение рисков (факторов риска) для безопасности полетов, связанных с выявленными опасностями (опасными факторами).

      45. Поставщик обслуживания разрабатывает и утверждает матрицу оценки рисков (факторов риска) для безопасности полетов, соответствующую эксплуатационной среде организации, а также процедуру по оценке и управлению рисками (факторами риска) для безопасности полетов.

      Процедура по оценке и управлению рисками (факторами риска) для безопасности полетов помимо прочего, включает описание метода, который позволяет определить, какие риски (факторы риска) для безопасности полетов являются недопустимыми или допустимыми или приемлемыми, в том числе описание метода присвоения приоритетности мерам, направленным на контроль и (или) уменьшение таких рисков (факторов риска).

      46. Матрица оценки рисков (факторов риска) для безопасности полетов используется для определения допустимости риска (факторов риска) учитывая вероятность и степень серьезности риска (факторов риска) для безопасности полетов.

      47. В зависимости от допустимости риска (факторов риска) поставщик обслуживания предпринимает необходимые меры, направленные на контроль и (или) уменьшение рисков (факторов риска):

      1) недопустимый – незамедлительно принять меры по уменьшению риска (факторов риска) или прекратить деятельность. Выполнить первоочередные действия по уменьшению риска (факторов риска) для безопасности полетов, чтобы обеспечить наличие дополнительных или улучшенных механизмов профилактики в целях снижения индекса риска (факторов риска) для безопасности полетов до допустимого уровня;

      2) допустимый - допускается при осуществлении определенных мер по контролю и (или) уменьшению риска (факторов риска) для безопасности полетов. Решение о допустимости риска (факторов риска) принимается руководителем, обладающим полномочиями принимать решения относительно допустимости риска (факторов риска) для безопасности полетов;

      3) приемлемый - приемлем в своей текущей форме. Дальнейших мер по уменьшению риска (факторов риска) для безопасности полетов не требуется.

      Поставщики обслуживания самостоятельно принимают решение о присвоении приоритетов своим оценкам риска (факторов риска) для безопасности полетов и о введении мер контроля и (или) уменьшения рисков (факторов риска) для безопасности полетов.

      48. В целях обеспечения эффективности мер по контролю и (или) уменьшению рисков (факторов риска) для безопасности полетов поставщик обслуживания осуществляет мониторинг SPI.

      49. Процесс управления рисками (факторами риска) для безопасности полетов документируется поставщиком обслуживания и включает в себя:

      1) ведение электронной таблицы или базы данных или использование программного обеспечения, с помощью которого можно хранить и анализировать большие объемы данных и информации о безопасности полетов в целях проведения ее дальнейшего анализа и мониторинга, подготовки персонала, при проведении внутренних проверок для определения эффективности средств контроля и (или) уменьшения рисков (факторов риска), а также для обмена информацией в области обеспечения безопасности полетов;

      2) ведение реестра в удобном для поставщика обслуживания формате, который содержит информацию о выявленных опасностях (опасных факторах), их вероятности и потенциальных последствиях, оценке связанных с ними рисков (факторов риска), дату выявления, категорию опасности (опасного фактора), краткое описание, когда или где действует, кто выявил и какие меры были предприняты для контроля и (или) уменьшения соответствующих рисков (факторов риска).

Раздел 4. Обеспечение безопасности полетов

Глава 9. Контроль и оценка эффективности обеспечения безопасности полетов

Параграф 1. Внутренние проверки СУБП

      50. Деятельность по обеспечению безопасности полетов поставщика обслуживания включает разработку и реализацию мер, предпринимаемых в случае обнаружения каких-либо недостатков или проблем в своей деятельности, которые имеют влияние на безопасность полетов.

      51. Поставщик обслуживания разрабатывает и применяет методы проверки и оценки эффективности обеспечения организацией безопасности полетов и подтверждения действенности мер, направленных на контроль и (или) уменьшение рисков (факторов риска) для безопасности полетов.

      Оценка эффективности обеспечения безопасности полетов поставщика обслуживания формируется на основании:

      1) результатов выборочных и внеплановых проверок, проводимых уполномоченной организацией в сфере гражданской авиации, а также других внешних проверок обеспечения безопасности полетов;

      2) результатов внутренних проверок СУБП поставщика обслуживания;

      3) проведенных внутренних расследований авиационных событий;

      4) данных и информации из ССОДБП;

      5) проведенных поставщиком обслуживания анализов состояния безопасности полетов;

      6) других источников, имеющихся в распоряжении поставщика обслуживания.

      52. Эффективность обеспечения поставщиком обслуживания безопасности полетов подтверждается путем соотношения результатов, установленных в рамках СУБП SPI и SPT к целям организации в области безопасности полетов, а также к SPI в гражданской и экспериментальной авиации Республики Казахстан, которые устанавливаются в соответствии с постановлением Правительства Республики Казахстан от 11 марта 2016 года № 136 "Об утверждении Программы по безопасности полетов в сфере гражданской авиации".

      53. Внутренние проверки СУБП в сочетании с установлением и мониторингом SPI и SPT проводятся поставщиком обслуживания в целях проверки эффективности обеспечения безопасности полетов.

      Внутренние проверки СУБП поставщика обслуживания предназначены для выявления отклонений от требований нормативных правовых актов Республики Казахстан, политики, процессов и процедур, установленных в рамках СУБП поставщика обслуживания, недостатков и (или) неэффективности мер, направленных на контроль и (или) уменьшение рисков (факторов риска) для безопасности полетов, а также возможностей для усовершенствования СУБП.

      По результатам внутренних проверок СУБП поставщиком обслуживания разрабатываются и реализуются планы корректирующих и предупреждающих мер с указанием анализа первопричин возникновения соответствующих отклонений и (или) недостатков.

Параграф 2. Мониторинг SPI

      54. Поставщик обслуживания в зависимости от вида деятельности и сложности предоставляемых им авиационных услуг разрабатывает, устанавливает и контролирует SPI которые связаны с целями в области обеспечения безопасности полетов, выбраны или установлены исходя из имеющихся данных и надежных измерений, в надлежащей мере конкретные и исчислимые, а также реалистичные с учетом возможностей и ограничений поставщика обслуживания.

      Описание каждого SPI включает следующую информацию:

      1) описание того, что измеряет SPI;

      2) назначение SPI (чем предполагается управлять и кого предполагается информировать с помощью этого SPI);

      3) единицы измерения и какие-либо требования для расчета SPI;

      4) информацию о том, кто отвечает за сбор, проверку, мониторинг, представление сведений и принятие мер в связи с SPI (какие сотрудники из каких структурных подразделений организации);

      5) информация о том, где или как должны собираться и хранится данные в отношении SPI;

      6) частота представления, сбора, мониторинга и анализа данных в отношении SPI.

      55. Поставщик обслуживания контролирует достижение SPT через оценку SPI, включающую в себя определение и установление источника информации о SPI для мониторинга.

      SPT определяют запланированные руководством поставщика обслуживания достижения в области управления эффективностью обеспечения безопасности полетов на краткосрочную и среднесрочную перспективу. SPT обеспечивают измеримый способ проверки действенности мероприятий по управлению эффективностью обеспечения безопасности полетов.

      При установлении SPT учитываются такие факторы, как преобладающий уровень риска (факторов риска), допустимость риска (факторов риска) для безопасности полетов, а также ожидания относительно уровня безопасности полетов в конкретной сфере авиационной деятельности.

      56. Мониторинг и оценка SPI осуществляются поставщиком обслуживания посредством сбора данных и информации о безопасности полетов из источников, имеющихся в распоряжении организации. Использование данных и информации о безопасности полетов для мониторинга, оценки и измерения эффективности обеспечения безопасности полетов представляет собой необходимую деятельность по выработке информации, которая требуется для принятия решений в отношении мер, направленных на контроль и (или) уменьшение рисков (факторов риска) для безопасности полетов.

      Мониторинг, оценка и измерение эффективности обеспечения безопасности полетов обеспечивают способ проверки эффективности мер, направленных на контроль и (или) уменьшение рисков (факторов риска) для безопасности полетов, а также способ измерения целостности и эффективности процессов и деятельности в рамках СУБП.

Параграф 3. Анализ безопасности полетов

      57. Поставщик обслуживания в рамках собственной СУБП проводит обработку и анализ данных и информации по безопасности полетов для проверки, изучения, описания, преобразования, оценки и визуализации полученных (собранных) данных и информации о безопасности полетов в целях выявления полезной информации, формирования заключений и поддержки основанного на данных процесса принятия решений.

      Анализ безопасности полетов поставщика обслуживания обеспечивает практически полезную информацию о безопасности полетов в форме статистических показателей, графиков, диаграмм, отчетов, таблиц или презентаций в целях развития культуры безопасности поставщика обслуживания.

      Анализ безопасности полетов проводится поставщиком обслуживания в целях:

      1) определения причин и способствующих факторов, связанных с опасностями (опасными факторами) и элементами, препятствующими постоянному повышению уровня безопасности полетов;

      2) изучения областей, подлежащих улучшению, и повышения эффективности средств контроля за обеспечением безопасности полетов;

      3) поддержания постоянного мониторинга эффективности обеспечения безопасности полетов и тенденций в этой области.

      Анализ безопасности полетов осуществляется назначенным руководителем инспекции по безопасности полетов (руководителем по безопасности полетов) или группой лиц, ответственной за внедрение и функционирование СУБП поставщика обслуживания. При этом поставщик обслуживания обеспечивает квалификацию и навыки персонала, вовлеченного в выполнение такого анализа.

      58. По результатам анализа безопасности полетов, мониторинга и измерения эффективности обеспечения безопасности полетов поставщиком обслуживания составляется ежеквартальный, полугодовой и годовой анализы состояния безопасности полетов.

      Анализы состояния безопасности полетов направляются поставщиком обслуживания в уполномоченную организацию в сфере гражданской авиации для обобщения и принятия предупреждающих мер по повышению уровня безопасности полетов в целом по гражданской авиации.

Глава 10. Осуществление изменений

      59. Поставщик обслуживания определяет, описывает в РУБП и осуществляет процесс, направленный на выявление и управление изменениями, которые могут повлиять на уровень рисков (факторов риска) для безопасности полетов, связанных с предоставляемыми им авиационными услугами, а также выявляет опасности (опасные факторы) и связанные с ними риски (факторы риска) для безопасности полетов, которые могут быть вызваны этими изменениями, и управляет такими рисками (факторами риска).

      60. Поставщик обслуживания в рамках своей деятельности определяет какие изменения способствуют запуску процесса осуществления изменений.

      Поставщик обслуживания учитывает воздействие изменений на персонал организации и заблаговременно доводит соответствующую информацию об изменениях до своего персонала.

      61. Процесс осуществления изменений поставщиком обслуживания включает в себя:

      1) описание изменения и причин его осуществления;

      2) определение лиц, оборудования, систем, процессов, структур или интерфейсов, которые будут им затронуты. Может потребоваться пересмотр описания системы и интерфейсов организации. Изменения могут повлиять на уже действующие меры, направленные на контроль и (или) уменьшение рисков (факторов риска) для безопасности полетов;

      3) выявление опасностей (опасных факторов), связанных с изменением, и проведение оценки риска (факторов риска) для безопасности полетов;

      4) разработку и утверждение плана действий (реализации изменения), в котором указывается, что, кому и в какой срок необходимо выполнить;

      5) утверждение изменения первым руководителем поставщика обслуживания.

Глава 11. Постоянное совершенствование СУБП

      62. Поставщик обслуживания проводит мониторинг и оценку процессов в рамках своей СУБП в целях поддержания и дальнейшего совершенствования СУБП.

      63. Поставщик обслуживания поддерживает и постоянно совершенствует СУБП вследствие постоянных изменений организации и ее эксплуатационных условий.

      Процесс постоянного совершенствования СУБП поставщика обслуживания основывается на оценке итоговых показателей эффективности СУБП, а также на результатах оценки информации, которая собрана в ходе осуществления деятельности поставщика обслуживания.

      К методам позволяющим определить эффективность СУБП относятся:

      1) проверки, которые включают как внутренние проверки поставщика обслуживания, так и проверки, проводимые другими организациями;

      2) оценки, включающие оценки культуры обеспечения безопасности полетов и оценки эффективности СУБП поставщика обслуживания;

      3) мониторинг событий, который предполагает мониторинг повторяющихся событий, в том числе авиационных происшествий и инцидентов, а также ошибок и фактов нарушения нормативных правовых требований и (или) правил, установленных поставщиком обслуживания.

      4) обзоры состояния безопасности полетов включают обзоры в отношении культуры безопасности полетов, позволяющие собирать полезную информацию об участии персонала в функционировании СУБП. С их помощью определяется показатель уровня культуры обеспечения безопасности полетов в организации;

      5) анализ на уровне руководства, который предусматривает проверку того, достигает ли поставщик обслуживания целей в области обеспечения безопасности полетов, и представляет собой возможность рассмотреть всю имеющуюся информацию о безопасности полетов в целях определения общих тенденций в обеспечении безопасности полетов.

      6) оценка SPI и SPT в рамках анализа на уровне руководства, которая учитывает тенденции, а при наличии соответствующих данных позволяет проводить сравнение с данными других поставщиков обслуживания, государства или с глобальными данными;

      7) использование извлеченных уроков, основанных на информации, полученной из ССОДБП и результатах, проводимых поставщиком обслуживания внутренних расследований в области безопасности полетов, результатом которых является реализация улучшений в области обеспечения безопасности полетов.

      64. Постоянный мониторинг SPI, мониторинг функционирования СУБП, ее системы управления рисками (факторами рисков) для безопасности полетов и вспомогательных систем позволяет поставщику обслуживания убедиться в том, что процессы управления безопасностью полетов ведут к достижению поставленных им целей в области обеспечения безопасности полетов, а также способствует постоянному совершенствованию СУБП.

Раздел 5. Популяризация вопросов безопасности полетов

Глава 12. Подготовка кадров и обучение

      65. Популяризация вопросов безопасности полетов способствует формированию позитивной культуры обеспечения безопасности полетов и помогает достигать поставленных поставщиком обслуживания целей в области безопасности полетов путем сочетания технической компетентности персонала, которая постоянно повышается при помощи обучения и подготовки кадров, эффективного информационного взаимодействия и обмена информацией в организации. Первый руководитель и руководители, которые напрямую подотчетны первому руководителю выполняют ведущую роль в популяризации культуры обеспечения безопасности полетов во всей организации.

      Популяризация вопросов безопасности полетов дополняет политику, процессы и процедуры организации, предоставляя сотрудникам систему ценностей, способствующую сознательному отношению к деятельности организации в области обеспечения безопасности полетов.

      Поставщик обслуживания внедряет и осуществляет процессы и процедуры, способствующие эффективному двустороннему информационному взаимодействию на всех уровнях организации. Процессы информационного взаимодействия учитывают стратегические указания руководства поставщика обслуживания и поощряют всех сотрудников к представлению открытых и конструктивных отзывов о состоянии безопасности полетов.

      66. Поставщик обслуживания разрабатывает и реализует программы подготовки персонала в области обеспечения безопасности полетов, которые обеспечивают надлежащую подготовку и квалификацию сотрудников для выполнения ими своих обязанностей в рамках СУБП.

      Рамки программ подготовки в области обеспечения безопасности полетов соответствуют степени участия каждого сотрудника в обеспечении функционирования СУБП.

      Руководитель инспекции по безопасности полетов (руководителем по безопасности полетов) отвечает за наличие и реализацию соответствующих программ подготовки персонала в области обеспечения безопасности полетов.

      Программы подготовки персонала в области обеспечения безопасности полетов включают требования к первоначальной подготовке, переподготовке и поддержанию профессионального уровня персонала в целях сохранения профессиональных навыков персонала поставщика обслуживания.

      67. Поставщик обслуживания определяет обязанности персонала, связанные с СУБП, и обеспечивает прохождение каждым сотрудником подготовки, соответствующей его участию в функционировании СУБП.

      В программах подготовки персонала в области обеспечения безопасности полетов поставщика обслуживания указывается содержание обучения в области обеспечения безопасности полетов для персонала, непосредственно связанного с СУБП, включая первого руководителя.

      68. Программы подготовки персонала в области обеспечения безопасности полетов поставщика обслуживания для персонала, непосредственно связанного с СУБП разрабатываются и реализуются в соответствии с требованиями приказа Министра транспорта и коммуникаций Республики Казахстан от 28 сентября 2013 года № 764 "Об утверждении Типовых программ профессиональной подготовки авиационного персонала, участвующего в обеспечении безопасности полетов" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов Республики Казахстан за № 8785) (далее – Типовые программы).

      69. В целях сохранения компетентности сотрудниками всех уровней для выполнения своих функциональных обязанностей в области обеспечения безопасности полетов поставщиком обслуживания проводятся проверки навыков и знаний персонала не реже чем один раз в три года.

      При обнаружении пробелов или недостатков в знаниях и (или) навыках персонала по результатам проверки навыков и знаний персонала, задействованного в обеспечении безопасности полетов поставщиком обслуживания, предпринимаются соответствующие корректирующие меры.

Глава 13. Обмен информацией о безопасности полетов

      70. Поставщик обслуживания разрабатывает и применяет официальные средства обмена информацией о безопасности полетов, которые:

      1) обеспечивают ознакомление сотрудников с СУБП в объеме, соразмерном занимаемым ими должностям;

      2) предоставляют важную с точки зрения безопасности полетов информацию;

      3) разъясняют причины предпринятия конкретных действий в целях повышения уровня безопасности полетов;

      4) разъясняют причины введения или изменения процедур обеспечения безопасности полетов.

      71. Поставщик обслуживания обеспечивает доведение до сведения всего персонала политики и целей в области обеспечения безопасности полетов и процедур СУБП. Доведение этой информации, а также популяризация вопросов безопасности полетов реализуется поставщиком обслуживания посредством информационных писем (сводок), уведомлений, бюллетеней о безопасности полетов, интернет-ресурсов, брифингов и (или) курсов подготовки персонала по вопросам безопасности полетов.

      Руководитель инспекции по безопасности полетов (руководитель по безопасности полетов) обеспечивает широкое распространение информации об уроках, извлеченных из расследований, предыдущих происшествий и инцидентов или опыта поставщика обслуживания и других организаций.

      Обмен информацией о безопасности полетов направлен на:

      1) обеспечение всесторонней осведомленности всех сотрудников о СУБП, что является способом популяризации политики и целей организации в области обеспечения безопасности полетов;

      2) распространение критически важной информации для обеспечения безопасности полетов, которая связана с проблемами обеспечения безопасности полетов и рисками (факторами риска) для безопасности полетов, из-за которых поставщик обслуживания может оказаться подверженным риску (факторам риска) для безопасности полетов. Поставщик обслуживания определяет, какая информация считается критически важной для обеспечения безопасности полетов и когда ее следует распространять;

      3) повышение осведомленности о новых мерах, направленных на контроль и (или) уменьшение рисков (факторов риска) для безопасности полетов и корректирующих мерах. Риски (факторы риска) для безопасности полетов, с которыми сталкивается поставщик обслуживания, со временем будут изменяться, поэтому информацию об этих изменениях необходимо доводить до сведения соответствующих сотрудников;

      4) предоставление информации о новых или скорректированных процедурах обеспечения безопасности полетов. При обновлении процедур обеспечения безопасности полетов необходимо доводить информацию об этих изменениях до сведения соответствующих сотрудников;

      5) содействие формированию позитивной культуры обеспечения безопасности полетов и поощрение сотрудников поставщика обслуживания к выявлению опасностей (опасных факторов) и представлению информации о них. Обмен информацией о безопасности полетов направлен в обе стороны. Важно, чтобы все сотрудники поставщика обслуживания сообщали о проблемах безопасности полетов посредством ССОДБП;

      6) обеспечение обратной связи. Направление сотрудникам, представляющим отчеты о безопасности полетов, ответов с информацией о том, какие были приняты меры для решения выявленных проблем.

      72. Поставщик обслуживания осуществляет оценку эффективности своего процесса обмена информацией о безопасности полетов, проверяя получение и понимание сотрудниками распространяемой информации, критической для обеспечения безопасности полетов. Оценка эффективности процесса обмена информацией осуществляется при проведении внутренних проверок или при оценке эффективности функционирования СУБП.

      73. Мероприятия по популяризации вопросов безопасности полетов проводятся поставщиком обслуживания на постоянной основе.

Глава 14. Обеспечение безопасности операций на взлетно-посадочной полосе

      74. Поставщик обслуживания обеспечивает контроль рисков (факторов риска), относящихся к категории повышенного риска, которые устанавливаются ИКАО в глобальном плане обеспечения безопасности полетов и в плане по безопасности полетов, который разрабатывается и утверждается уполномоченной организацией в сфере гражданской авиации.

      Поставщик обслуживания разрабатывает и обеспечивает реализацию мер, направленных на контроль и (или) уменьшение рисков (факторов риска), относящихся к категории повышенного риска, такие меры разрабатываются с учетом программ, инициатив и планов, рассматриваемых на государственном уровне.

      75. К категории повышенного риска для операций на взлетно-посадочной полосе (далее – ВПП) относятся риски (факторы рисков) выкатываний воздушных судов за пределы ВПП и несанкционированного занятия ВПП.

      В целях уменьшения указанных рисков (факторов риска) ИКАО разрабатывает программу и план действий по безопасности операций на ВПП, на основании которых разрабатывается программа по безопасности операций на ВПП и план действий по обеспечению безопасности операций на ВПП гражданской авиации Республики Казахстан, а также локальные планы действий по обеспечению безопасности операций на ВПП организаций гражданской авиации.

      76. Обеспечение безопасности операций на ВПП представляет собой комплекс мероприятий и рекомендаций, направленных на обеспечение и повышение уровня безопасности операций на ВПП, а также инструктивные указания по созданию рабочих групп по безопасности операций на ВПП и разработке планов действий по обеспечению безопасности операций на ВПП.

      77. Обеспечение безопасности операций на ВПП осуществляется поставщиками обслуживания, к которым относятся эксплуатанты воздушных судов, эксплуатанты сертифицируемых аэродромов и поставщики аэронавигационного обслуживания, осуществляющие обслуживание воздушного движения.

      Для обеспечения безопасности операций на ВПП на всех сертифицируемых аэродромах создаются группы по безопасности операций на ВПП. Задачи, цели и порядок работы группы по безопасности операций на ВПП определяются положением о группе по безопасности операций на ВПП.

      78. Поставщик обслуживания обеспечивает реализацию мероприятий и рекомендаций, направленных на обеспечение и повышение уровня безопасности операций на ВПП в части его касающейся в соответствии с положениями настоящей главы.

      79. Группа по безопасности операций на ВПП включает представителей эксплуатантов воздушных судов, эксплуатанта сертифицируемого аэродрома и поставщика аэронавигационного обслуживания, осуществляющего обслуживание воздушного движения. При этом эксплуатант сертифицируемого аэродрома обеспечивает создание группы по безопасности операций на ВПП.

      80. Группа по безопасности операций на ВПП выявляет опасности (опасные факторы), влияющие на безопасность операций на ВПП, которые связаны со схемой аэродрома, маркировкой, знаками, огнями, а также с процедурами эксплуатации аэродрома, которые оказывают влияние на безопасность операций на ВПП.

      Все организации, состоящие в группе по безопасности операций на ВПП, участвуют в коллективном процессе выявления опасностей (опасных факторов), а также оценке рисков (факторов риска), связанных с выявленными опасностями (опасными факторами).

      81. Группа по безопасности операций на ВПП разрабатывает план мероприятий по обеспечению безопасности операций на ВПП, который содержит перечень мер (действий), направленных на контроль и (или) уменьшение рисков (факторов риска), оказывающих влияние на безопасность операций на ВПП, и включает список лиц (организаций), ответственных за их выполнение. Группа по безопасности операций на ВПП проводит консультации с руководящим составом организаций гражданской авиации по потенциальным проблемам и (или) вопросам, связанными с безопасностью операций на ВПП и подготавливает рекомендации по устранению и (или) решению таких проблем и (или) вопросов.

      Указанные в плане мероприятий по обеспечению безопасности операций на ВПП меры (действия) разрабатываются с учетом конкретных эксплуатационных условий сертифицируемого аэродрома и направлены на решение проблем и (или) вопросов, связанных с безопасностью операций на ВПП данного аэродрома.

      82. Группа по безопасности операций на ВПП на периодической основе проводит оценку эффективности реализованных и (или) выполненных мер (действий), предусмотренных разработанным планом мероприятий по обеспечению безопасности операций на ВПП. При этом эксплуатант сертифицируемого аэродрома контролирует выполнение мер (действий), предусмотренных разработанным планом мероприятий по обеспечению безопасности операций на ВПП и принимает меры для того, чтобы план мероприятий по обеспечению безопасности операций на ВПП являлся эффективным инструментом СУБП сертифицируемого аэродрома.

      83. По результатам работы групп по безопасности операций на ВПП вырабатывается информация, направленная на повышение уровня безопасности операций на ВПП, которая доводится группой по безопасности операций на ВПП до сведения соответствующих пользователей сертифицируемого аэродрома.

      84. Уполномоченная организация в сфере гражданской авиации систематизирует и обобщает результаты деятельности групп по безопасности операций на ВПП.

  Приложение 4 к приказу
  Утверждена
приказом Министра
транспорта и коммуникаций
Республики Казахстан
от 28 марта 2011 года № 173

Об утверждении Типовой инструкции по управлению безопасностью полетов при техническом обслуживании воздушных судов

Раздел 1. Введение

Глава 1. Общие положения

      1. Настоящая Типовая инструкция по управлению безопасностью полетов при техническом обслуживании воздушных судов (далее – Типовая инструкция) разработана в соответствии с Законом Республики Казахстан "Об использовании воздушного пространства Республики Казахстан и деятельности авиации" (далее – Закон), Приложением 19 к Конвенции о международной гражданской авиации (далее – Конвенция), Программой по безопасности полетов в сфере гражданской авиации, утвержденной постановлением Правительства Республики Казахстан от 11 марта 2016 года №136, Doc 9859 ИКАО "Руководство по управлению безопасностью полетов".

      Типовая инструкция детализирует требования по внедрению и поддержанию функционирования системы управления безопасностью полетов (далее – СУБП) поставщиками обслуживания, являющимися сертифицированными организациями по техническому обслуживанию и ремонту авиационной техники, предоставляющими услуги эксплуатантам гражданских воздушных судов, осуществляющим коммерческие воздушные перевозки (далее – поставщик обслуживания).

      СУБП поставщика обслуживания учитывает концептуальные рамки для внедрения и поддержания функционирования СУБП, указанные в пункте 3 главы 1 настоящей Типовой инструкции, а также соответствует масштабам деятельности поставщика обслуживания и сложности предоставляемых им авиационных услуг.

      Применение положений настоящего пункта не препятствует сертифицированным организациям по техническому обслуживанию и ремонту авиационной техники, предоставляющим услуги эксплуатантам гражданских воздушных судов, не осуществляющим коммерческие воздушные перевозки применять требования настоящей Типовой инструкции.

      2. Основные понятия, используемые в настоящей Типовой инструкции:

      1) первый руководитель организации гражданской авиации (далее – первый руководитель) – единоличное, идентифицируемое должностное лицо, несущее персональную ответственность за действенное и эффективное функционирование СУБП поставщика обслуживания;

      2) справедливая культура – принцип обеспечения безопасности полетов, при котором авиационный персонал и иные работники в сфере гражданской авиации сообщают об ошибках или проступках и не несут ответственности за совершенные ошибки или проступки в сфере гражданской авиации, за исключением случаев, предусмотренных Законом;

      3) воздушное судно – аппарат, поддерживаемый в атмосфере за счет его взаимодействия с воздухом, исключая взаимодействие с воздухом, отраженным от земной (водной) поверхности;

      4) интерфейс – взаимодействие как между внутренними структурными подразделениями поставщика обслуживания, так и с внешними организациями, с которыми он взаимодействует при предоставлении своих авиационных услуг;

      5) опасность (опасный фактор) – состояние или объект, которые могут вызвать авиационный инцидент или авиационное происшествие или способствовать их возникновению;

      6) реагирующий метод выявления опасностей (опасных факторов) – процесс, в ходе которого осуществляется анализ результатов или событий, имевших место в прошлом. Опасности (опасные факторы) выявляются в процессе расследования авиационных происшествий или инцидентов, связанных с безопасностью полетов. Авиационные происшествия и (или) инциденты являются показателем недостатков в системе и благодаря этому могут использоваться для определения того, какие опасности (опасные факторы) способствовали событию;

      7) проактивный метод выявления опасностей (опасных факторов) – процесс, в ходе которого осуществляется сбор информации и (или) данных о безопасности полетов исходя из событий или процессов с менее серьезными последствиями, а также анализ информации или данных о частоте событий в целях определения возможности развития опасностей (опасных факторов) в авиационное происшествие или инцидент. Информация о безопасности полетов для проактивного выявления опасностей (опасных факторов) поступает главным образом из программ анализа полетной информации, систем представления данных о безопасности полетов и мероприятий по обеспечению безопасности полетов;

      8) авиационная система поставщика обслуживания – набор элементов таких как: любая продукция, люди, процессы, процедуры, объекты, услуги и другие аспекты организации, включая внешние факторы, которые работают вместе как части единого процесса, и в рамках СУБП связаны с деятельностью поставщика обслуживания по обеспечению безопасности полетов, и оказывают влияние на эту деятельность;

      9) степень серьезности риска (факторов риска) – степень вреда, который обоснованно можно ожидать в виде последствий или результатов выявленных опасностей (опасных факторов);

      10) безопасность полетов – состояние, при котором риск причинения вреда жизни или здоровью людей или нанесения ущерба имуществу снижен до приемлемого уровня и поддерживается на этом либо более низком уровне посредством непрерывного процесса выявления источников опасности (опасных факторов) и контроля рисков (факторов риска);

      11) руководитель инспекции по безопасности полетов (руководитель по безопасности полетов) – должностное лицо поставщика обслуживания ответственное за внедрение и эффективное функционирование СУБП. Наименование должности руководителя инспекции по безопасности полетов (руководителя по безопасности полетов) зависит от организационной структуры поставщика обслуживания;

      12) информация о безопасности полетов – данные о безопасности полетов, обработанные, систематизированные или проанализированные в конкретном контексте с тем, чтобы сделать их пригодными для целей управления безопасностью полетов;

      13) данные о безопасности полетов – определенный набор фактов или значимых результатов, касающихся безопасности полетов и полученных из различных связанных с авиацией источников, которые используются для поддержания или повышения уровня безопасности полетов. Сбор таких данных о безопасности полетов осуществляется в ходе связанных с безопасностью полетов мероприятий проактивного или реагирующего характера, включая расследования авиационных происшествий или инцидентов, отчетность в области безопасности полетов, представление данных о поддержании летной годности, мониторинг эксплуатационных характеристик, инспекции, проверки, обследования, исследования и обзоры состояния безопасности полетов;

      14) система сбора и обработки данных о безопасности полетов (далее – ССОДБП) – системный подход, позволяющий собирать, регистрировать и хранить данные и информацию о безопасности полетов для последующего проведения анализа полученных данных и информации о безопасности полетов в целях обеспечения деятельности по управлению эффективностью обеспечения безопасности полетов;

      15) риск (фактор риска) для безопасности полетов – предполагаемая вероятность и серьезность последствий или результатов опасности (опасного фактора);

      16) вероятность риска (факторов риска) для безопасности полетов –возможность возникновения небезопасного события или результата;

      17) система управления безопасностью полетов (СУБП) – системный подход к управлению безопасностью полетов, включая необходимую организационную структуру, иерархию ответственности, обязанности, руководящие принципы и процедуры;

      18) руководство по системе управления безопасностью полетов (далее – РУБП) – документ поставщика обслуживания, описывающий организацию системы управления безопасностью полетов;

      19) показатель эффективности обеспечения безопасности полетов (Safety Performance Indicator – SPI) – основанный на данных параметр, используемый для мониторинга и оценки эффективности обеспечения безопасности полетов;

      20) целевой уровень эффективности обеспечения безопасности полетов (Safety Performance Target – SPT) – планируемый или предполагаемый государством или поставщиком обслуживания целевой уровень для показателя эффективности обеспечения безопасности полетов на заданный период, отражающий цели в области безопасности полетов;

      21) эффективность обеспечения безопасности полетов – достигнутый государством или поставщиком обслуживания уровень безопасности полетов, определяемый установленными ими целевыми уровнями эффективности обеспечения безопасности полетов и показателями эффективности обеспечения безопасности полетов;

      22) анализ безопасности полетов – процесс применения статистических или иных аналитических методов для проверки, изучения, описания, преобразования, сжатия, оценки и визуализации данных и информации о безопасности полетов в целях выявления полезной информации, формулирования заключений и поддержки основанного на данных процесса принятия решений.

      3. Концептуальные рамки для внедрения и поддержания функционирования СУБП состоят из четырех основных компонентов и двенадцати элементов:

      1) политика и цели обеспечения безопасности полетов:

      обязательства руководства;

      иерархия ответственности и обязанности в области обеспечения безопасности полетов;

      назначение ведущих сотрудников, ответственных за безопасность полетов;

      координация планирования мероприятий на случай аварийной обстановки;

      документация по СУБП;

      2) управление рисками (факторами риска) для безопасности полетов:

      выявление опасностей (опасных факторов);

      оценка и уменьшение рисков (факторов риска) для безопасности полетов;

      3) обеспечение безопасности полетов:

      контроль и количественная оценка эффективности обеспечения безопасности полетов;

      осуществление изменений;

      постоянное совершенствование СУБП;

      4) популяризация вопросов безопасности полетов:

      подготовка кадров и обучение;

      обмен информацией о безопасности полетов.

Глава 2. Планирование внедрения СУБП

      4. В целях эффективного внедрения и функционирования СУБП первый руководитель поставщика обслуживания:

      1) назначает руководителя инспекции по безопасности полетов (руководителя по безопасности полетов), ответственного за внедрение и эффективное функционирование СУБП поставщика обслуживания (далее - руководитель инспекции по безопасности полетов (руководитель по безопасности полетов)). В зависимости от масштабов деятельности поставщика обслуживания, сложности предоставляемых им авиационных услуг или при распространении СУБП поставщиком обслуживания на несколько видов деятельности первый руководитель может назначить группу лиц, ответственную за внедрение и функционирование СУБП поставщика обслуживания, при этом одно из них назначается руководителем инспекции по безопасности полетов (руководителем по безопасности полетов) в целях сохранения прямой и однозначной иерархии подотчетности первому руководителю;

      2) обеспечивает описание авиационной системы поставщика обслуживания, в рамках которой будет внедряться и функционировать СУБП;

      3) обеспечивает формирование организационной структуры СУБП поставщика обслуживания для внедрения и функционирования эффективной СУБП;

      4) обеспечивает проведение анализа недостатков, которые имеются в существующих процессах управления безопасностью полетов поставщика обслуживания.

      5. Описание авиационной системы поставщика обслуживания представляет собой сводную информацию о процессах, деятельности и интерфейсах для функций управления безопасностью полетов и описание организационной структуры поставщика обслуживания, на которые распространяется область действия СУБП, а также описание взаимодействия как внутри собственной авиационной системы, так и с другими системами в сфере гражданской авиации.

      Описание авиационной системы подлежит пересмотру в рамках процессов осуществления изменений в случае внесения значительных или существенных изменений в процессы, определенные в описании системы поставщика обслуживания.

      6. Перед внедрением СУБП поставщик обслуживания проводит анализ недостатков, который заключается в сравнении существующих процессов управления безопасностью полетов поставщика обслуживания с установленными действующим законодательством Республики Казахстан требованиями к СУБП.

      Выявленные недостатки по результатам анализа подлежат устранению в соответствии с планом внедрения СУБП, который определяет необходимые действия для внедрения полностью функциональной и эффективной СУБП поставщика обслуживания.

      На основании результатов анализа недостатков назначенный руководитель инспекции по безопасности полетов (руководитель по безопасности полетов) или группа лиц, ответственная за внедрение и функционирование СУБП поставщика обслуживания разрабатывает и доводит до сведения заинтересованных сторон план внедрения СУБП с учетом выявленных недостатков, которые препятствуют внедрению СУБП.

      7. Внедрение СУБП поставщика обслуживания осуществляется согласно плана внедрения СУБП, разработанного в соответствии с требованиями настоящей Типовой инструкции, стандартов и рекомендуемой практики Международной организации гражданской авиации (далее – ИКАО), а также плана по безопасности полетов Республики Казахстан. План внедрения СУБП утверждается первым руководителем поставщика обслуживания.

      8. План внедрения СУБП включает:

      1) описание действий по устранению недостатков, которые имеются в существующих процессах управления безопасностью полетов поставщика обслуживания;

      2) описание действий, необходимых для внедрения СУБП;

      3) сроки выполнения действий, указанных в подпунктах 1) и 2) настоящего пункта;

      4) информацию о том, кто является ответственным за выполнение определенного планом действия;

      5) описание результата, при котором считается, что определенное действие выполнено успешно.

      План внедрения СУБП включает описание действий по координации с внешними организациями или подрядчиками.

      Назначенный руководитель инспекции по безопасности полетов (руководитель по безопасности полетов) или группа лиц, ответственная за внедрение и функционирование СУБП поставщика обслуживания осуществляет мониторинг выполнения действий, предусмотренных планом внедрения СУБП, и актуализирует его.

      9. Результаты, получаемые по завершению работ по планированию внедрения СУБП:

      1) документ, содержащий план внедрения СУБП;

      2) доведение до сведения всех сотрудников плана внедрения СУБП;

      3) завершенное описание авиационной системы поставщика обслуживания, в рамках которой будет внедряться и функционировать СУБП;

      4) завершенный анализ недостатков, которые имеются в существующих процессах управления безопасностью полетов поставщика обслуживания;

      5) создание организационной структуры СУБП;

      6) утверждение РУБП, согласованного с уполномоченной организацией в сфере гражданской авиации;

      7) создание средств и определение методов распространения информации по вопросам безопасности полетов.

      10. Поставщик обслуживания в зависимости от политики в области обеспечения безопасности полетов, масштабов деятельности и сложности предоставляемых им авиационных услуг принимает решение об объединении СУБП, системы управления качества и других систем менеджмента (система управления качеством, система авиационной безопасности, система охраны труда и окружающей среды) в единую функцию менеджмента по обеспечению безопасности полетов, качества услуг и других процессов (интегрированная система менеджмента) в целях оптимизации ресурсов и внедрения структурированного подхода для обеспечения того, чтобы все процессы и процедуры функционировали должным образом. При этом в СУБП и в системе управления качеством назначаются отдельные руководители в целях сохранения прямой и однозначной иерархии подотчетности первому руководителю.

Раздел 2. Политика и цели обеспечения безопасности полетов

Глава 3. Обязательства руководства

      11. Поставщик обслуживания определяет свою политику в области обеспечения безопасности полетов, которая:

      1) отражает обязательство поставщика обслуживания по обеспечению безопасности полетов, включая постоянное повышение уровня эффективности обеспечения безопасности полетов, предоставление гарантий, что обеспечение безопасности полетов является первоочередной обязанностью всех руководителей, содействие формированию и поддержанию позитивной культуры обеспечения безопасности полетов, соблюдение всех применимых нормативных правовых требований в отношении безопасности полетов;

      2) содержит четкое заявление о предоставлении ресурсов, необходимых для реализации политики в области безопасности полетов;

      3) содержит сведения о системе представления данных и информации о безопасности полетов;

      4) четко указывает, какие виды поведения персонала при осуществлении поставщиком обслуживания авиационной деятельности являются недопустимыми, а также обстоятельства, при которых не будут приниматься дисциплинарные меры в целях развития справедливой культуры;

      5) подписывается первым руководителем поставщика обслуживания;

      6) доводится до сведения всего персонала организации и доступна всему персоналу в целях обеспечения на всех организационных уровнях понимания, внедрения и соблюдения политики в области обеспечения безопасности полетов;

      7) пересматривается на предмет сохранения актуальности и соответствия деятельности поставщика обслуживания. Сроки пересмотра политики в области обеспечения безопасности полетов определяются поставщиком обслуживания и указываются в РУБП.

      12. Поставщик обслуживания, учитывая положения политики в области обеспечения безопасности полетов, определяет цели обеспечения безопасности полетов, которые:

      1) создают основу для мониторинга эффективности обеспечения безопасности полетов, а также мониторинга процесса достижения определенных целей путем установления SPI и SPT;

      2) отражают обязательство поставщика обслуживания по поддержанию или постоянному повышению общей эффективности СУБП;

      3) доводятся до сведения всех сотрудников поставщика обслуживания;

      4) пересматриваются на предмет сохранения актуальности и соответствия деятельности поставщика обслуживания.

      Цели обеспечения безопасности полетов определяют намерения поставщика обслуживания в области безопасности полетов и могут быть включены в политику в области обеспечения безопасности полетов или оформлены отдельным документом.

Глава 4. Иерархия ответственности, обязанности и назначение ведущих сотрудников, ответственных за безопасность полетов

      13. Формирование организационной структуры СУБП поставщика обслуживания включает в себя следующие действия:

      1) определение первого руководителя, который независимо от других выполняемых им функций несет персональную ответственность за организацию обеспечения безопасности полетов от имени организации, внедрение, а также за действенное и эффективное функционирование СУБП поставщика обслуживания;

      2) создание координационного органа – совета по безопасности полетов (Safety Review Board – SRB) – под руководством первого руководителя поставщика обслуживания и создание группы по безопасности полетов (Safety Action Group – SAG) – под руководством назначенного руководителя инспекции по безопасности полетов (руководителя по безопасности полетов). Поставщик обслуживания обеспечивает работу SRB и SAG, состоящих из числа сотрудников;

      3) назначение руководителя инспекции по безопасности полетов (руководителя по безопасности полетов). В зависимости от размера, характера и сложности организации поставщик обслуживания на основании потребности создает постоянно действующее структурное подразделение для обеспечения непрерывной операционной работы по обеспечению безопасности полетов в виде инспекции, службы, отдела (офиса) или департамента;

      4) установление четкой иерархии ответственности во всей организации, включая прямую ответственность руководителей, участвующих в обеспечении безопасности полетов;

      5) определение обязанностей всех руководителей, независимо от других выполняемых ими функций, а также сотрудников в отношении эффективности СУБП поставщика обслуживания в области обеспечения безопасности полетов;

      6) установление порядка взаимодействия между органами управления СУБП, структурными подразделениями и первым руководителем;

      7) документальное оформление иерархии ответственности, обязанностей и полномочий в области обеспечения безопасности полетов и доведение их до сведения всех сотрудников организации;

      8) определение уровня руководителей, обладающих полномочиями принимать решения относительно допустимости риска (факторов риска) для безопасности полетов.

      14. Функции первого руководителя в отношении обеспечения безопасности полетов включают:

      1) обеспечение финансовых средств и кадровых назначений для надлежащего внедрения и функционирования эффективной СУБП;

      2) содействие формированию позитивной культуры обеспечения безопасности полетов;

      3) ввод политики в области обеспечения безопасности полетов поставщика обслуживания и ее популяризация;

      4) установление SPI и SPT поставщика обслуживания;

      5) обеспечение надлежащего внедрения СУБП и соответствие показателей эффективности обеспечения безопасности полетов установленным настоящей Типовой инструкцией требованиям;

      6) обеспечение постоянного совершенствования СУБП;

      7) возглавляет совет по безопасности полетов (SRB) и принимает решения по обеспечению безопасности полетов.

      15. Совет по безопасности полетов (SRB) выполняет стратегическую роль, занимаясь главными вопросами политики, распределения ресурсов и эффективности деятельности организации в области обеспечения безопасности полетов. В совет по безопасности полетов (SRB) входят первый руководитель и руководители, которые напрямую подотчетны первому руководителю, а руководитель инспекции по безопасности полетов (руководитель по безопасности полетов) выступает в роли советника (секретаря).

      Совет по безопасности полетов (SRB) осуществляет мониторинг:

      1) эффективности СУБП;

      2) своевременного реагирования при внедрении необходимых мер контроля рисков (факторов риска) для безопасности полетов;

      3) соответствия показателей эффективности обеспечения безопасности полетов политике и целям организации в области безопасности полетов;

      4) общей эффективности мер, направленных на контроль и (или) уменьшение рисков (факторов риска) для безопасности полетов;

      5) эффективности процессов организации по управлению безопасностью полетов, которые содействуют соблюдению заявленной первоочередности задач по управлению безопасностью полетов, а также популяризации вопросов обеспечения безопасности полетов во всей организации.

      16. Группа по безопасности полетов (SAG) является тактическим органом и занимается конкретными вопросами, направленными на реализацию стратегических целей, поставленных советом по безопасности полетов (SRB). В группу по безопасности полетов (SAG) входят руководители и представители из числа рядовых сотрудников, работа которых тесно связана с производственными вопросами.

      Группа по безопасности полетов (SAG) выполняет следующие функции:

      1) следит за обеспечением безопасности на производстве в областях функциональной деятельности организации и обеспечивает надлежащую деятельность в рамках управления рисками (факторами риска) для безопасности полетов;

      2) анализирует имеющиеся данные о безопасности полетов и убеждается в реализации соответствующих стратегических мер контроля рисков (факторов риска) для безопасности полетов;

      3) оценивает воздействие производственных изменений или введения новых технологий на безопасность полетов;

      4) координирует реализацию мер, связанных со средствами контроля рисков (факторов риска) для безопасности полетов, и обеспечивают незамедлительное принятие мер;

      5) анализирует эффективность конкретных средств контроля рисков (факторов риска) для безопасности полетов.

      17. Руководитель инспекции по безопасности полетов (руководитель по безопасности полетов) консультирует первого руководителя и руководителей, участвующих в обеспечении безопасности полетов по вопросам управления безопасностью полетов, является ответственным за внедрение и эффективное функционирование СУБП поставщика обслуживания и за координацию вопросов безопасности полетов и обмен информацией о таких вопросах среди сотрудников организации и не относящихся к ней членов авиационного сообщества с которыми он взаимодействует при предоставлении своих авиационных услуг. Функции руководителя инспекции по безопасности полетов (руководителя по безопасности полетов) в том числе включают:

      1) руководство планом внедрения СУБП от имени первого руководителя;

      2) выявление опасностей (опасных факторов) и оценку рисков (факторов риска) для безопасности полетов и содействие этим процедурам;

      3) контроль над осуществлением корректирующих действий поставщиком обслуживания и оценка их результатов;

      4) периодическое представление отчетов первому руководителю об эффективности обеспечения безопасности полетов в организации;

      5) ведение учетных записей и документации СУБП;

      6) планирование и организацию обучения сотрудников поставщика обслуживания по вопросам обеспечения безопасности полетов;

      7) предоставление консультаций по вопросам обеспечения безопасности полетов сотрудникам организации;

      8) мониторинг проблем связанных с безопасностью полетов и их возможного влияния на деятельность поставщика обслуживания, связанную с предоставлением своих авиационных услуг;

      9) координацию вопросов безопасности полетов от имени первого руководителя c уполномоченным органом и уполномоченной организацией в сфере гражданской авиации, а также с другими государственными полномочными органами.

      18. Поставщик обслуживания определяет полномочия, ответственность и обязанности всего персонала, в том числе руководства, участвующего в исполнении функций в области обеспечения безопасности полетов.

      Все полномочия, ответственность и обязанности в области обеспечения безопасности полетов излагаются в документации по СУБП поставщика обслуживания и доводятся до сведения всех сотрудников организации.

      Ответственность каждого руководителя, участвующего в обеспечении безопасности полетов и его обязанности в этой сфере являются неотъемлемой частью его должностной инструкции.

      19. Поставщик обслуживания отвечает за эффективность обеспечения безопасности полетов внешними организациями в тех случаях, когда внешними организациями предоставляется продукция и (или) услуги поставщику обслуживания в целях поддержания его деятельности.

      СУБП поставщика обслуживания имеет интерфейсы с системами обеспечения безопасности полетов любых внешних организаций, способствующих безопасному предоставлению его авиационных услуг.

Глава 5. Координация планирования мероприятий на случай аварийной обстановки

      20. Поставщик обслуживания разрабатывает, утверждает и поддерживает актуальность плана мероприятий на случай авариной обстановки (Emergency Response Plan – ERP), обусловленной авиационным происшествием или инцидентом, аварийной ситуацией, связанными с эксплуатацией воздушных судов, или другой чрезвычайной ситуацией, кризисом или событием в авиации, которые требуют незамедлительных действий.

      Поставщик обслуживания обеспечивает надлежащую координацию своего ERP с внешними организациями, с которыми он взаимодействует при предоставлении своих авиационных услуг.

      21. ERP поставщика обслуживания соответствует масштабам деятельности поставщика обслуживания и сложности предоставляемых им авиационных услуг.

      ERP описывает действия, которые будут предприняты в ограниченный период времени в случае наступления аварийной обстановки.

      22. ERP является неотъемлемым компонентом процесса управления рисками (факторами риска) поставщика обслуживания, предназначенным для принятия мер в случае наступления аварийной обстановки.

      Сценарии, при которых вероятно нарушение авиационной деятельности поставщика обслуживания из-за таких аварийных ситуаций, как чрезвычайная ситуация в области общественного здравоохранения, в том числе пандемия, также надлежащим образом учитываются в ERP.

      В ERP предусматриваются предсказуемые аварийные ситуации, возможность возникновения которых выявляется в рамках СУБП.

      23. Основная цель ERP заключается в безопасном продолжении деятельности и в возобновлении нормальной деятельности в максимально возможные короткие сроки.

      ERP обеспечивает упорядоченный и эффективный переход от нормальной к аварийной деятельности и наоборот.

      ERP должен быть доступен для соответствующих сотрудников, ответственных за реализацию ERP, а также для внешних организаций, с которыми осуществляется взаимодействие.

      24. ERP включает:

      1) распределение обязанностей между сотрудниками поставщика обслуживания на случай аварийной обстановки и делегирование полномочий;

      2) контактную информацию для быстрой связи с соответствующими сотрудниками;

      3) период времени, необходимый для возобновления нормальной деятельности после наступления аварийной обстановки;

      4) описание мероприятий, а также действий ответственных сотрудников при аварийной обстановке;

      5) описание взаимодействия с внешними организациями, с которыми поставщик обслуживания взаимодействует при предоставлении своих авиационных услуг;

      6) описание взаимодействия с внешними организациями, такими как аварийные службы, которые не связаны с авиацией.

      25. Предусмотренные ERP мероприятия на случай аварийной обстановки отрабатываются поставщиком обслуживания в рамках проводимых учений.

      Виды учений и их периодичность определяются поставщиком обслуживания.

      Проведение учений позволяет выявить недостатки ERP, которые можно устранить, до того, как наступит реальная аварийная обстановка.

      В случае выявления недостатков в ERP по результатам учений предпринимаются необходимые действия по их незамедлительному устранению и пересмотру ERP.

Глава 6. Документация по СУБП

      26. Документация по СУБП поставщика обслуживания включает в себя:

      1) РУБП;

      2) описание авиационной системы, в котором обозначена область действия СУБП;

      3) реестр опасностей (опасных факторов) и отчеты об опасностях (опасных факторах) и безопасности полетов;

      4) SPI и связанные с ними диаграммы (матрицы);

      5) учет завершенных оценок рисков (факторов риска) для безопасности полетов;

      6) учет пересмотров СУБП;

      7) учет внутренних проверок СУБП;

      8) учет деятельности по подготовке персонала по вопросам СУБП и безопасности полетов;

      9) протоколы заседаний SRB и SAG;

      10) мероприятия по управлению рисками (факторами риска) и (или) по обеспечению безопасности полетов;

      11) отчетность по проводимым поставщиком обслуживания внутренним расследованиям в области безопасности полетов;

      12) план внедрения СУБП (в ходе первоначального внедрения) или план усовершенствования СУБП (после первоначального внедрения);

      13) анализ недостатков в поддержку плана внедрения СУБП.

      Документация по СУБП составляется таким образом, чтобы изложенное в ней описание деятельности по управлению безопасностью полетов было понятно всем сотрудникам поставщика обслуживания.

      Документация по СУБП своевременно обновляется и хранится с соблюдением установленных поставщиком обслуживания сроков хранения документов в рамках СУБП.

      Документация по СУБП оформляется отдельными документами или объединяется с другими документами поставщика обслуживания. Если в действующих документах подробно изложены положения СУБП поставщика обслуживания, то указываются соответствующие ссылки на такие документы.

      27. РУБП поставщика обслуживания является главным инструментом обмена информацией по безопасности полетов между поставщиком обслуживания и основными заинтересованными сторонами в области обеспечения безопасности полетов.

      РУБП также служит для представления информации о концептуальных рамках СУБП как сотрудникам поставщика обслуживания, так и соответствующим внешним организациям.

      Для принятия РУБП в качестве официального документа поставщик обслуживания направляет РУБП на согласование в уполномоченную организацию в сфере гражданской авиации. При этом поставщик обслуживания несет полную ответственность за качество и полноту разработанного им РУБП, а персонал поставщика обслуживания ознакамливается и руководствуется РУБП.

      Согласование РУБП поставщика обслуживания уполномоченной организацией в сфере гражданской авиации осуществляется в сроки установленные в соответствии с Административным процедурно-процессуальным кодексом Республики Казахстан.

      28. РУБП поставщика обслуживания содержит:

      1) изложение политики и целей в области обеспечения безопасности полетов;

      2) требования к СУБП, а также ссылки на действующие нормативные правовые требования к СУБП;

      3) описание авиационной системы, в котором определена область действия СУБП;

      4) описание иерархии ответственности, обязанностей и полномочий в отношении процессов и процедур СУБП, включая информацию об ответственности за обеспечение безопасности полетов и о ведущих сотрудниках, ответственных за обеспечение безопасности полетов;

      5) описание процессов и процедур систем добровольного и обязательного представления данных о безопасности полетов;

      6) описание процессов и процедур выявления опасностей (опасных факторов) и оценки рисков (факторов риска) для безопасности полетов, а также управления рисками (факторами риска) для безопасности полетов;

      7) описание процедур внутреннего расследования авиационных событий в области безопасности полетов, проводимых поставщиком обслуживания;

      8) описание процедур установления и мониторинга SPI и SPT, а также контроля достижения SPT;

      9) описание процессов и процедур, связанных с подготовкой в области СУБП всего персонала поставщика обслуживания;

      10) описание процессов и процедур обмена информацией о безопасности полетов;

      11) описание процедур внутренних проверок;

      12) описание процедур осуществления изменений;

      13) описание процедур управления документооборотом СУБП;

      14) ERP, если применимо.

      РУБП является отдельным документом или быть объединено с другими организационными документами поставщика обслуживания.

      РУБП необходимо своевременно пересматривать и обновлять, срок пересмотра определяется поставщиком обслуживания. Прежде чем внести изменения в РУБП, поставщик обслуживания согласовывает изменения с уполномоченной организацией в сфере гражданской авиации.

Раздел 3. Управление рисками (факторами риска) для безопасности полетов

Глава 7. Выявление опасностей (опасных факторов)

      29. Поставщик обслуживания определяет и осуществляет процесс управления своими рисками (факторами риска) для безопасности полетов.

      Процесс управления рисками (факторами риска) для безопасности полетов включает выявление опасностей (опасных факторов), оценку рисков (факторов риска) для безопасности полетов и осуществление мер по их контролю и (или) уменьшению.

      30. Поставщик обслуживания определяет и осуществляет процесс выявления опасностей (опасных факторов), связанных с авиационными услугами, которые он предоставляет.

      Процесс выявления опасностей (опасных факторов) основывается на сочетании реагирующего и проактивного методов.

      31. Поставщик обслуживания определяет внутренние и внешние источники информации и (или) данных для выявления опасностей (опасных факторов) для безопасности полетов.

      Информация и (или) данные, получаемые из внутренних и внешних источников, используются поставщиком обслуживания при осуществлении реагирующего и проактивного методов выявления опасностей (опасных факторов).

      Внутренние и внешние источники информации для выявления опасностей (опасных факторов) приведены в пунктах 9.4.4.1 и 9.4.4.2 Руководства по управлению безопасности полетов (Doc 9859 ИКАО).

      32. Поставщик обслуживания в рамках организации внедряет и поддерживает соразмерную ССОДБП, включающую указанную ниже информацию, а также другую необходимую информацию в соответствии с утвержденным РУБП поставщика обслуживания.

      ССОДБП означает систему сбора, обработки и представления данных, базу данных о безопасности полетов, методы обмена информацией и зарегистрированную информацию, включая данные и информацию:

      1) относящиеся к расследованиям в области безопасности полетов, проводимым полномочным органом по расследованию или поставщиками обслуживания;

      2) из системы обязательного представления данных об авиационных событиях;

      3) из системы добровольного представления данных об авиационных событиях.

      Поставщик обслуживания внедряет ССОДБП, которая основывается на принципе справедливой культуры, а также является основным источником данных о безопасности полетов для ССОДБП уполномоченного органа и уполномоченной организации в сфере гражданской авиации.

      33. Поставщик обслуживания определяет какие данные и информация о безопасности полетов, подлежат сбору и анализу для поддержания процесса управления эффективностью обеспечения безопасности полетов и принятия решений по обеспечению безопасности полетов, а также для более точной оценки воздействия (степени вероятности и серьезности) опасностей (опасных факторов) и связанных с ними рисков (факторов риска), а также для процесса определения и (или) пересмотра SPI.

      Поставщик обслуживания для более точного представления о своих рисках (факторах риска) для безопасности полетов и о ходе достижения своих целей в области безопасности полетов рассматривает возможность применения интегрированного подхода к сбору данных о безопасности полетов, поступающих из внутренних и внешних источников.

      Типовые данные и информация о безопасности полетов, подлежащие сбору приведены на рисунке 5-1 Руководства по управлению безопасности полетов (Doc 9859 ИКАО).

      34. Поставщик обслуживания обеспечивает всему персоналу возможность представления данных и информации о безопасности полетов посредством ССОДБП.

      Поставщик обслуживания осведомляет весь персонал о преимуществах представления данных о безопасности полетов и о том, какую информацию и в каком порядке следует сообщать в целях внедрения надлежащей культуры представления данных о безопасности полетов и проактивного выявления возможных недостатков в сфере обеспечения безопасности полетов.

      35. Поставщик обслуживания обеспечивает конфиденциальность ССОДБП и лиц, представивших данные о безопасности полетов.

      Конфиденциальность ССОДБП и лиц, представивших данные о безопасности полетов, обеспечивается назначенным поставщиком обслуживания ответственным лицом за ведение ССОДБП.

      Сохранение конфиденциальности способствует обнаружению опасностей (опасных факторов), которые вызваны ошибками сотрудников.

      Данные или информация о безопасности полетов, собранные, хранящиеся или анализируемые в рамках ССОДБП не предоставляют или не используются в целях, не относящихся к поддержанию или повышению уровня безопасности полетов, за исключением случаев, когда уполномоченный орган или уполномоченная организация в сфере гражданской авиации определяет, что применяется порядок в соответствии с пунктом 2 статьи 92-2 Закона.

      Поставщик обслуживания принимает внутренние правила, устанавливающие порядок реализации справедливой культуры. Реализация справедливой культуры осуществляется в соответствии с положениями статей 92-1, 92-2 и 92-3 Закона, а также требованиями приказа Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 27 июля 2017 года № 505 "Об утверждении Правил представления данных и расследования авиационных происшествий и инцидентов в гражданской и экспериментальной авиации" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов Республики Казахстан за № 15597) (далее - Правила представления данных и расследования авиационных происшествий и инцидентов в гражданской и экспериментальной авиации) и РУБП поставщика обслуживания.

      36. Поставщик обслуживания обеспечивает предоставление ответа любому лицу, представившему данные о безопасности полетов, который содержит информацию о принятых решениях или мерах.

      Ответы поставщика обслуживания лицам, представившим данные в ССОДБП, подтверждают то, что такие сообщения воспринимаются всерьез, а также способствуют популяризации позитивной культуры безопасности полетов и поощрению представления данных.

      37. В СУБП поставщика обслуживания описывается порядок ведения ССОДБП и ответственность должностных лиц по представлению качественных данных и информации о безопасности полетов в целях поддержания ССОДБП, которые классифицируются в соответствии с таксономией, применяемой поставщиком обслуживания. При направлении уведомления через систему обязательного представления данных об авиационных происшествиях и инцидентах применяется таксономия ИКАО Accident/Incident Data Reporting (ADREP).

      38. Поставщик обслуживания представляет данные о безопасности полетов, включая данные об авиационных событиях, в порядке, установленном Правилами представления данных и расследования авиационных происшествий и инцидентов в гражданской и экспериментальной авиации) и РУБП поставщика обслуживания.

      39. Внутренние расследования в области безопасности полетов, проводимые поставщиком обслуживания, являются неотъемлемой частью СУБП поставщика обслуживания.

      Основная задача внутренних расследований в области безопасности полетов, проводимых поставщиком обслуживания, заключается в том, чтобы понять, что произошло и как предотвратить возникновение похожих ситуаций в будущем путем устранения или уменьшения недостатков в обеспечении безопасности полетов.

      40. Отдельные виды инцидентов, перечень которых установлен Правилами представления данных и расследования авиационных происшествий и инцидентов в гражданской и экспериментальной авиации, самостоятельно расследуются поставщиками обслуживания в рамках СУБП. Такие расследования проводятся по решению уполномоченного органа в сфере гражданской авиации в порядке и сроки, установленные Правилами представления данных и расследования авиационных происшествий и инцидентов в гражданской и экспериментальной авиации.

      Поставщик обслуживания создает комиссию по внутреннему расследованию с учетом исключения конфликта интересов, которая руководствуется принципами объективности и беспристрастности при проводимом расследовании. При этом поставщик обслуживания обеспечивает надлежащую квалификацию и навыки персонала, вовлеченного в выполнение внутренних расследований.

      По завершению расследования окончательный отчет представляется поставщиками обслуживания в полномочный орган по расследованию уполномоченного органа и уполномоченную организацию в сфере гражданской авиации.

      41. Поставщик обслуживания обобщает данные и информацию о безопасности полетов, полученные из ССОДБП, а также из других имеющихся источников в анализ состояния безопасности полетов.

      42. В процессе выявления опасностей (опасных факторов) рассматриваются все возможные опасности (опасные факторы), которые существуют в сфере авиационной деятельности поставщика обслуживания, включая взаимодействие с другими системами, как внутри, так и вне организации.

      После выявления опасностей (опасных факторов) поставщиком обслуживания определяются их потенциальные последствия.

      43. Выявленные опасности (опасные факторы) и их потенциальные последствия подлежат документальному оформлению в целях дальнейшего использования в ходе процесса оценки рисков (факторов риска) для безопасности полетов.

Глава 8. Оценка и уменьшение рисков (факторов риска) для безопасности полетов

      44. Поставщик обслуживания определяет и осуществляет процесс, обеспечивающий определение, анализ, оценку, контроль и (или) уменьшение рисков (факторов риска) для безопасности полетов, связанных с выявленными опасностями (опасными факторами).

      45. Поставщик обслуживания разрабатывает и утверждает матрицу оценки рисков (факторов риска) для безопасности полетов, соответствующую эксплуатационной среде организации, а также процедуру по оценке и управлению рисками (факторами риска) для безопасности полетов.

      Процедура по оценке и управлению рисками (факторами риска) для безопасности полетов помимо прочего, включает описание метода, который позволяет определить, какие риски (факторы риска) для безопасности полетов являются недопустимыми или допустимыми или приемлемыми, в том числе описание метода присвоения приоритетности мерам, направленным на контроль и (или) уменьшение таких рисков (факторов риска).

      46. Матрица оценки рисков (факторов риска) для безопасности полетов используется для определения допустимости риска (факторов риска) учитывая вероятность и степень серьезности риска (факторов риска) для безопасности полетов.

      47. В зависимости от допустимости риска (факторов риска) поставщик обслуживания предпринимает необходимые меры, направленные на контроль и (или) уменьшение рисков (факторов риска):

      1) недопустимый – незамедлительно принять меры по уменьшению риска (факторов риска) или прекратить деятельность. Выполнить первоочередные действия по уменьшению риска (факторов риска) для безопасности полетов, чтобы обеспечить наличие дополнительных или улучшенных механизмов профилактики в целях снижения индекса риска (факторов риска) для безопасности полетов до допустимого уровня;

      2) допустимый - допускается при осуществлении определенных мер по контролю и (или) уменьшению риска (факторов риска) для безопасности полетов. Решение о допустимости риска (факторов риска) принимается руководителем, обладающим полномочиями принимать решения относительно допустимости риска (факторов риска) для безопасности полетов;

      3) приемлемый - приемлем в своей текущей форме. Дальнейших мер по уменьшению риска (факторов риска) для безопасности полетов не требуется.

      Поставщики обслуживания самостоятельно принимают решение о присвоении приоритетов своим оценкам риска (факторов риска) для безопасности полетов и о введении мер контроля и (или) уменьшения рисков (факторов риска) для безопасности полетов.

      48. В целях обеспечения эффективности мер по контролю и (или) уменьшению рисков (факторов риска) для безопасности полетов поставщик обслуживания осуществляет мониторинг SPI.

      49. Процесс управления рисками (факторами риска) для безопасности полетов документируется поставщиком обслуживания и включает в себя:

      1) ведение электронной таблицы или базы данных или использование программного обеспечения, с помощью которого можно хранить и анализировать большие объемы данных и информации о безопасности полетов в целях проведения ее дальнейшего анализа и мониторинга, подготовки персонала, при проведении внутренних проверок для определения эффективности средств контроля и (или) уменьшения рисков (факторов риска), а также для обмена информацией в области обеспечения безопасности полетов;

      2) ведение реестра в удобном для поставщика обслуживания формате, который содержит информацию о выявленных опасностях (опасных факторах), их вероятности и потенциальных последствиях, оценке связанных с ними рисков (факторов риска), дату выявления, категорию опасности (опасного фактора), краткое описание, когда или где действует, кто выявил и какие меры были предприняты для контроля и (или) уменьшения соответствующих рисков (факторов риска).

Раздел 4. Обеспечение безопасности полетов

Глава 9. Контроль и оценка эффективности обеспечения безопасности полетов

Параграф 1. Внутренние проверки СУБП

      50. Деятельность по обеспечению безопасности полетов поставщика обслуживания включает разработку и реализацию мер, предпринимаемых в случае обнаружения каких-либо недостатков или проблем в своей деятельности, которые имеют влияние на безопасность полетов.

      51. Поставщик обслуживания разрабатывает и применяет методы проверки и оценки эффективности обеспечения организацией безопасности полетов и подтверждения действенности мер, направленных на контроль и (или) уменьшение рисков (факторов риска) для безопасности полетов.

      Оценка эффективности обеспечения безопасности полетов поставщика обслуживания формируется на основании:

      1) результатов выборочных и внеплановых проверок, проводимых уполномоченной организацией в сфере гражданской авиации, а также других внешних проверок обеспечения безопасности полетов;

      2) результатов внутренних проверок СУБП поставщика обслуживания;

      3) проведенных внутренних расследований авиационных событий;

      4) данных и информации из ССОДБП;

      5) проведенных поставщиком обслуживания анализов состояния безопасности полетов;

      6) других источников, имеющихся в распоряжении поставщика обслуживания.

      52. Эффективность обеспечения поставщиком обслуживания безопасности полетов подтверждается путем соотношения результатов, установленных в рамках СУБП SPI и SPT к целям организации в области безопасности полетов, а также к SPI в гражданской и экспериментальной авиации Республики Казахстан, которые устанавливаются в соответствии с постановлением Правительства Республики Казахстан от 11 марта 2016 года № 136 "Об утверждении Программы по безопасности полетов в сфере гражданской авиации".

      53. Внутренние проверки СУБП в сочетании с установлением и мониторингом SPI и SPT проводятся поставщиком обслуживания в целях проверки эффективности обеспечения безопасности полетов.

      Внутренние проверки СУБП поставщика обслуживания предназначены для выявления отклонений от требований нормативных правовых актов Республики Казахстан, политики, процессов и процедур, установленных в рамках СУБП поставщика обслуживания, недостатков и (или) неэффективности мер, направленных на контроль и (или) уменьшение рисков (факторов риска) для безопасности полетов, а также возможностей для усовершенствования СУБП.

      По результатам внутренних проверок СУБП поставщиком обслуживания разрабатываются и реализуются планы корректирующих и предупреждающих мер с указанием анализа первопричин возникновения соответствующих отклонений и (или) недостатков.

Параграф 2. Мониторинг SPI

      54. Поставщик обслуживания в зависимости от вида деятельности и сложности предоставляемых им авиационных услуг разрабатывает, устанавливает и контролирует SPI которые связаны с целями в области обеспечения безопасности полетов, выбраны или установлены исходя из имеющихся данных и надежных измерений, в надлежащей мере конкретные и исчислимые, а также реалистичные с учетом возможностей и ограничений поставщика обслуживания.

      Описание каждого SPI включает следующую информацию:

      1) описание того, что измеряет SPI;

      2) назначение SPI (чем предполагается управлять и кого предполагается информировать с помощью этого SPI);

      3) единицы измерения и какие-либо требования для расчета SPI;

      4) информацию о том, кто отвечает за сбор, проверку, мониторинг, представление сведений и принятие мер в связи с SPI (какие сотрудники из каких структурных подразделений организации);

      5) информация о том, где или как должны собираться и хранится данные в отношении SPI;

      6) частота представления, сбора, мониторинга и анализа данных в отношении SPI.

      55. Поставщик обслуживания контролирует достижение SPT через оценку SPI, включающую в себя определение и установление источника информации о SPI для мониторинга.

      SPT определяют запланированные руководством поставщика обслуживания достижения в области управления эффективностью обеспечения безопасности полетов на краткосрочную и среднесрочную перспективу. SPT обеспечивают измеримый способ проверки действенности мероприятий по управлению эффективностью обеспечения безопасности полетов.

      При установлении SPT учитываются такие факторы, как преобладающий уровень риска (факторов риска), допустимость риска (факторов риска) для безопасности полетов, а также ожидания относительно уровня безопасности полетов в конкретной сфере авиационной деятельности.

      56. Мониторинг и оценка SPI осуществляются поставщиком обслуживания посредством сбора данных и информации о безопасности полетов из источников, имеющихся в распоряжении организации. Использование данных и информации о безопасности полетов для мониторинга, оценки и измерения эффективности обеспечения безопасности полетов представляет собой необходимую деятельность по выработке информации, которая требуется для принятия решений в отношении мер, направленных на контроль и (или) уменьшение рисков (факторов риска) для безопасности полетов.

      Мониторинг, оценка и измерение эффективности обеспечения безопасности полетов обеспечивают способ проверки эффективности мер, направленных на контроль и (или) уменьшение рисков (факторов риска) для безопасности полетов, а также способ измерения целостности и эффективности процессов и деятельности в рамках СУБП.

Параграф 3. Анализ безопасности полетов

      57. Поставщик обслуживания в рамках собственной СУБП проводит обработку и анализ данных и информации по безопасности полетов для проверки, изучения, описания, преобразования, оценки и визуализации полученных (собранных) данных и информации о безопасности полетов в целях выявления полезной информации, формирования заключений и поддержки основанного на данных процесса принятия решений.

      Анализ безопасности полетов поставщика обслуживания обеспечивает практически полезную информацию о безопасности полетов в форме статистических показателей, графиков, диаграмм, отчетов, таблиц или презентаций в целях развития культуры безопасности поставщика обслуживания.

      Анализ безопасности полетов проводится поставщиком обслуживания в целях:

      1) определения причин и способствующих факторов, связанных с опасностями (опасными факторами) и элементами, препятствующими постоянному повышению уровня безопасности полетов;

      2) изучения областей, подлежащих улучшению, и повышения эффективности средств контроля за обеспечением безопасности полетов;

      3) поддержания постоянного мониторинга эффективности обеспечения безопасности полетов и тенденций в этой области.

      Анализ безопасности полетов осуществляется назначенным руководителем инспекции по безопасности полетов (руководителем по безопасности полетов) или группой лиц, ответственной за внедрение и функционирование СУБП поставщика обслуживания. При этом поставщик обслуживания обеспечивает квалификацию и навыки персонала, вовлеченного в выполнение такого анализа.

      58. По результатам анализа безопасности полетов, мониторинга и измерения эффективности обеспечения безопасности полетов поставщиком обслуживания составляется ежеквартальный, полугодовой и годовой анализы состояния безопасности полетов.

      Анализы состояния безопасности полетов направляются поставщиком обслуживания в уполномоченную организацию в сфере гражданской авиации для обобщения и принятия предупреждающих мер по повышению уровня безопасности полетов в целом по гражданской авиации.

Глава 10. Осуществление изменений

      59. Поставщик обслуживания определяет, описывает в РУБП и осуществляет процесс, направленный на выявление и управление изменениями, которые могут повлиять на уровень рисков (факторов риска) для безопасности полетов, связанных с предоставляемыми им авиационными услугами, а также выявляет опасности (опасные факторы) и связанные с ними риски (факторы риска) для безопасности полетов, которые могут быть вызваны этими изменениями, и управляет такими рисками (факторами риска).

      60. Поставщик обслуживания в рамках своей деятельности определяет какие изменения способствуют запуску процесса осуществления изменений.

      Поставщик обслуживания учитывает воздействие изменений на персонал организации и заблаговременно доводит соответствующую информацию об изменениях до своего персонала.

      61. Процесс осуществления изменений поставщиком обслуживания включает в себя:

      1) описание изменения и причин его осуществления;

      2) определение лиц, оборудования, систем, процессов, структур или интерфейсов, которые будут им затронуты. Может потребоваться пересмотр описания системы и интерфейсов организации. Изменения могут повлиять на уже действующие меры, направленные на контроль и (или) уменьшение рисков (факторов риска) для безопасности полетов;

      3) выявление опасностей (опасных факторов), связанных с изменением, и проведение оценки риска (факторов риска) для безопасности полетов;

      4) разработку и утверждение плана действий (реализации изменения), в котором указывается, что, кому и в какой срок необходимо выполнить;

      5) утверждение изменения первым руководителем поставщика обслуживания.

Глава 11. Постоянное совершенствование СУБП

      62. Поставщик обслуживания проводит мониторинг и оценку процессов в рамках своей СУБП в целях поддержания и дальнейшего совершенствования СУБП.

      63. Поставщик обслуживания поддерживает и постоянно совершенствует СУБП вследствие постоянных изменений организации и ее эксплуатационных условий.

      Процесс постоянного совершенствования СУБП поставщика обслуживания основывается на оценке итоговых показателей эффективности СУБП, а также на результатах оценки информации, которая собрана в ходе осуществления деятельности поставщика обслуживания.

      К методам позволяющим определить эффективность СУБП относятся:

      1) проверки, которые включают как внутренние проверки поставщика обслуживания, так и проверки, проводимые другими организациями;

      2) оценки, включающие оценки культуры обеспечения безопасности полетов и оценки эффективности СУБП поставщика обслуживания;

      3) мониторинг событий, который предполагает мониторинг повторяющихся событий, в том числе авиационных происшествий и инцидентов, а также ошибок и фактов нарушения нормативных правовых требований и (или) правил, установленных поставщиком обслуживания.

      4) обзоры состояния безопасности полетов включают обзоры в отношении культуры безопасности полетов, позволяющие собирать полезную информацию об участии персонала в функционировании СУБП. С их помощью определяется показатель уровня культуры обеспечения безопасности полетов в организации;

      5) анализ на уровне руководства, который предусматривает проверку того, достигает ли поставщик обслуживания целей в области обеспечения безопасности полетов, и представляет собой возможность рассмотреть всю имеющуюся информацию о безопасности полетов в целях определения общих тенденций в обеспечении безопасности полетов.

      6) оценка SPI и SPT в рамках анализа на уровне руководства, которая учитывает тенденции, а при наличии соответствующих данных позволяет проводить сравнение с данными других поставщиков обслуживания, государства или с глобальными данными;

      7) использование извлеченных уроков, основанных на информации, полученной из ССОДБП и результатах, проводимых поставщиком обслуживания внутренних расследований в области безопасности полетов, результатом которых является реализация улучшений в области обеспечения безопасности полетов.

      64. Постоянный мониторинг SPI, мониторинг функционирования СУБП, ее системы управления рисками (факторами рисков) для безопасности полетов и вспомогательных систем позволяет поставщику обслуживания убедиться в том, что процессы управления безопасностью полетов ведут к достижению поставленных им целей в области обеспечения безопасности полетов, а также способствует постоянному совершенствованию СУБП.

Раздел 5. Популяризация вопросов безопасности полетов

Глава 12. Подготовка кадров и обучение

      65. Популяризация вопросов безопасности полетов способствует формированию позитивной культуры обеспечения безопасности полетов и помогает достигать поставленных поставщиком обслуживания целей в области безопасности полетов путем сочетания технической компетентности персонала, которая постоянно повышается при помощи обучения и подготовки кадров, эффективного информационного взаимодействия и обмена информацией в организации. Первый руководитель и руководители, которые напрямую подотчетны первому руководителю выполняют ведущую роль в популяризации культуры обеспечения безопасности полетов во всей организации.

      Популяризация вопросов безопасности полетов дополняет политику, процессы и процедуры организации, предоставляя сотрудникам систему ценностей, способствующую сознательному отношению к деятельности организации в области обеспечения безопасности полетов.

      Поставщик обслуживания внедряет и осуществляет процессы и процедуры, способствующие эффективному двустороннему информационному взаимодействию на всех уровнях организации. Процессы информационного взаимодействия учитывают стратегические указания руководства поставщика обслуживания и поощряют всех сотрудников к представлению открытых и конструктивных отзывов о состоянии безопасности полетов.

      66. Поставщик обслуживания разрабатывает и реализует программы подготовки персонала в области обеспечения безопасности полетов, которые обеспечивают надлежащую подготовку и квалификацию сотрудников для выполнения ими своих обязанностей в рамках СУБП.

      Рамки программ подготовки в области обеспечения безопасности полетов соответствуют степени участия каждого сотрудника в обеспечении функционирования СУБП.

      Руководитель инспекции по безопасности полетов (руководителем по безопасности полетов) отвечает за наличие и реализацию соответствующих программ подготовки персонала в области обеспечения безопасности полетов.

      Программы подготовки персонала в области обеспечения безопасности полетов включают требования к первоначальной подготовке, переподготовке и поддержанию профессионального уровня персонала в целях сохранения профессиональных навыков персонала поставщика обслуживания.

      67. Поставщик обслуживания определяет обязанности персонала, связанные с СУБП, и обеспечивает прохождение каждым сотрудником подготовки, соответствующей его участию в функционировании СУБП.

      В программах подготовки персонала в области обеспечения безопасности полетов поставщика обслуживания указывается содержание обучения в области обеспечения безопасности полетов для персонала, непосредственно связанного с СУБП, включая первого руководителя.

      68. Программы подготовки персонала в области обеспечения безопасности полетов поставщика обслуживания для персонала, непосредственно связанного с СУБП разрабатываются и реализуются в соответствии с требованиями приказа Министра транспорта и коммуникаций Республики Казахстан от 28 сентября 2013 года № 764 "Об утверждении Типовых программ профессиональной подготовки авиационного персонала, участвующего в обеспечении безопасности полетов" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов Республики Казахстан за № 8785) (далее – Типовые программы).

      69. В целях сохранения компетентности сотрудниками всех уровней для выполнения своих функциональных обязанностей в области обеспечения безопасности полетов поставщиком обслуживания проводятся проверки навыков и знаний персонала не реже чем один раз в три года.

      При обнаружении пробелов или недостатков в знаниях и (или) навыках персонала по результатам проверки навыков и знаний персонала, задействованного в обеспечении безопасности полетов поставщиком обслуживания, предпринимаются соответствующие корректирующие меры.

Глава 13. Обмен информацией о безопасности полетов

      70. Поставщик обслуживания разрабатывает и применяет официальные средства обмена информацией о безопасности полетов, которые:

      1) обеспечивают ознакомление сотрудников с СУБП в объеме, соразмерном занимаемым ими должностям;

      2) предоставляют важную с точки зрения безопасности полетов информацию;

      3) разъясняют причины предпринятия конкретных действий в целях повышения уровня безопасности полетов;

      4) разъясняют причины введения или изменения процедур обеспечения безопасности полетов.

      71. Поставщик обслуживания обеспечивает доведение до сведения всего персонала политики и целей в области обеспечения безопасности полетов и процедур СУБП. Доведение этой информации, а также популяризация вопросов безопасности полетов реализуется поставщиком обслуживания посредством информационных писем (сводок), уведомлений, бюллетеней о безопасности полетов, интернет-ресурсов, брифингов и (или) курсов подготовки персонала по вопросам безопасности полетов.

      Руководитель инспекции по безопасности полетов (руководитель по безопасности полетов) обеспечивает широкое распространение информации об уроках, извлеченных из расследований, предыдущих происшествий и инцидентов или опыта поставщика обслуживания и других организаций.

      Обмен информацией о безопасности полетов направлен на:

      1) обеспечение всесторонней осведомленности всех сотрудников о СУБП, что является способом популяризации политики и целей организации в области обеспечения безопасности полетов;

      2) распространение критически важной информации для обеспечения безопасности полетов, которая связана с проблемами обеспечения безопасности полетов и рисками (факторами риска) для безопасности полетов, из-за которых поставщик обслуживания может оказаться подверженным риску (факторам риска) для безопасности полетов. Поставщик обслуживания определяет, какая информация считается критически важной для обеспечения безопасности полетов и когда ее следует распространять;

      3) повышение осведомленности о новых мерах, направленных на контроль и (или) уменьшение рисков (факторов риска) для безопасности полетов и корректирующих мерах. Риски (факторы риска) для безопасности полетов, с которыми сталкивается поставщик обслуживания, со временем будут изменяться, поэтому информацию об этих изменениях необходимо доводить до сведения соответствующих сотрудников;

      4) предоставление информации о новых или скорректированных процедурах обеспечения безопасности полетов. При обновлении процедур обеспечения безопасности полетов необходимо доводить информацию об этих изменениях до сведения соответствующих сотрудников;

      5) содействие формированию позитивной культуры обеспечения безопасности полетов и поощрение сотрудников поставщика обслуживания к выявлению опасностей (опасных факторов) и представлению информации о них. Обмен информацией о безопасности полетов направлен в обе стороны. Важно, чтобы все сотрудники поставщика обслуживания сообщали о проблемах безопасности полетов посредством ССОДБП;

      6) обеспечение обратной связи. Направление сотрудникам, представляющим отчеты о безопасности полетов, ответов с информацией о том, какие были приняты меры для решения выявленных проблем.

      72. Поставщик обслуживания осуществляет оценку эффективности своего процесса обмена информацией о безопасности полетов, проверяя получение и понимание сотрудниками распространяемой информации, критической для обеспечения безопасности полетов. Оценка эффективности процесса обмена информацией осуществляется при проведении внутренних проверок или при оценке эффективности функционирования СУБП.

      73. Мероприятия по популяризации вопросов безопасности полетов проводятся поставщиком обслуживания на постоянной основе.

  Приложение 5 к приказу
  Утверждена
приказом Министра
транспорта и коммуникаций
Республики Казахстан
от 28 марта 2011 года № 173

Об утверждении Типовой инструкции по управлению безопасностью полетов авиационных учебных центров гражданской авиации, деятельность которых связана с выполнением полетов воздушных судов в ходе предоставления услуг

Раздел 1. Введение

Глава 1. Общие положения

      1. Настоящая Типовая инструкция по управлению безопасностью полетов авиационных учебных центров гражданской авиации, деятельность которых связана с выполнением полетов воздушных судов в ходе предоставления услуг (далее – Типовая инструкция) разработана в соответствии с Законом Республики Казахстан "Об использовании воздушного пространства Республики Казахстан и деятельности авиации" (далее – Закон), Приложением 19 к Конвенции о международной гражданской авиации (далее – Конвенция), Программой по безопасности полетов в сфере гражданской авиации, утвержденной постановлением Правительства Республики Казахстан от 11 марта 2016 года № 136, Doc 9859 ИКАО "Руководство по управлению безопасностью полетов" и Doc 9841 ИКАО "Руководство по утверждению учебных организаций".

      Типовая инструкция детализирует требования по внедрению и поддержанию функционирования системы управления безопасностью полетов (далее – СУБП) поставщиками обслуживания, являющимися авиационными учебными центрами гражданской авиации, деятельность которых связана с выполнением полетов воздушных судов в ходе предоставления услуг (далее – поставщик обслуживания).

      СУБП поставщика обслуживания учитывает концептуальные рамки для внедрения и поддержания функционирования СУБП, указанные в пункте 3 главы 1 настоящей Типовой инструкции, а также соответствует масштабам деятельности поставщика обслуживания и сложности предоставляемых им авиационных услуг.

      Применение положений настоящего пункта не препятствует авиационным учебным центрам гражданской авиации, деятельность которых не связана с выполнением полетов воздушных судов в ходе предоставления услуг применять требования настоящей Типовой инструкции.

      2. Основные понятия, используемые в настоящей Типовой инструкции:

      1) первый руководитель организации гражданской авиации (далее – первый руководитель) – единоличное, идентифицируемое должностное лицо, несущее персональную ответственность за действенное и эффективное функционирование СУБП поставщика обслуживания;

      2) справедливая культура – принцип обеспечения безопасности полетов, при котором авиационный персонал и иные работники в сфере гражданской авиации сообщают об ошибках или проступках и не несут ответственности за совершенные ошибки или проступки в сфере гражданской авиации, за исключением случаев, предусмотренных Законом;

      3) воздушное судно – аппарат, поддерживаемый в атмосфере за счет его взаимодействия с воздухом, исключая взаимодействие с воздухом, отраженным от земной (водной) поверхности;

      4) интерфейс – взаимодействие как между внутренними структурными подразделениями поставщика обслуживания, так и с внешними организациями, с которыми он взаимодействует при предоставлении своих авиационных услуг;

      5) опасность (опасный фактор) – состояние или объект, которые могут вызвать авиационный инцидент или авиационное происшествие или способствовать их возникновению;

      6) реагирующий метод выявления опасностей (опасных факторов) – процесс, в ходе которого осуществляется анализ результатов или событий, имевших место в прошлом. Опасности (опасные факторы) выявляются в процессе расследования авиационных происшествий или инцидентов, связанных с безопасностью полетов. Авиационные происшествия и (или) инциденты являются показателем недостатков в системе и благодаря этому могут использоваться для определения того, какие опасности (опасные факторы) способствовали событию;

      7) проактивный метод выявления опасностей (опасных факторов) – процесс, в ходе которого осуществляется сбор информации и (или) данных о безопасности полетов исходя из событий или процессов с менее серьезными последствиями, а также анализ информации или данных о частоте событий в целях определения возможности развития опасностей (опасных факторов) в авиационное происшествие или инцидент. Информация о безопасности полетов для проактивного выявления опасностей (опасных факторов) поступает главным образом из программ анализа полетной информации, систем представления данных о безопасности полетов и мероприятий по обеспечению безопасности полетов;

      8) авиационная система поставщика обслуживания – набор элементов таких как: любая продукция, люди, процессы, процедуры, объекты, услуги и другие аспекты организации, включая внешние факторы, которые работают вместе как части единого процесса, и в рамках СУБП связаны с деятельностью поставщика обслуживания по обеспечению безопасности полетов, и оказывают влияние на эту деятельность;

      9) степень серьезности риска (факторов риска) – степень вреда, который обоснованно можно ожидать в виде последствий или результатов выявленных опасностей (опасных факторов);

      10) безопасность полетов – состояние, при котором риск причинения вреда жизни или здоровью людей или нанесения ущерба имуществу снижен до приемлемого уровня и поддерживается на этом либо более низком уровне посредством непрерывного процесса выявления источников опасности (опасных факторов) и контроля рисков (факторов риска);

      11) руководитель инспекции по безопасности полетов (руководитель по безопасности полетов) – должностное лицо поставщика обслуживания ответственное за внедрение и эффективное функционирование СУБП. Наименование должности руководителя инспекции по безопасности полетов (руководителя по безопасности полетов) зависит от организационной структуры поставщика обслуживания;

      12) информация о безопасности полетов – данные о безопасности полетов, обработанные, систематизированные или проанализированные в конкретном контексте с тем, чтобы сделать их пригодными для целей управления безопасностью полетов;

      13) данные о безопасности полетов – определенный набор фактов или значимых результатов, касающихся безопасности полетов и полученных из различных связанных с авиацией источников, которые используются для поддержания или повышения уровня безопасности полетов. Сбор таких данных о безопасности полетов осуществляется в ходе связанных с безопасностью полетов мероприятий проактивного или реагирующего характера, включая расследования авиационных происшествий или инцидентов, отчетность в области безопасности полетов, представление данных о поддержании летной годности, мониторинг эксплуатационных характеристик, инспекции, проверки, обследования, исследования и обзоры состояния безопасности полетов;

      14) система сбора и обработки данных о безопасности полетов (далее – ССОДБП) – системный подход, позволяющий собирать, регистрировать и хранить данные и информацию о безопасности полетов для последующего проведения анализа полученных данных и информации о безопасности полетов в целях обеспечения деятельности по управлению эффективностью обеспечения безопасности полетов;

      15) риск (фактор риска) для безопасности полетов – предполагаемая вероятность и серьезность последствий или результатов опасности (опасного фактора);

      16) вероятность риска (факторов риска) для безопасности полетов –возможность возникновения небезопасного события или результата;

      17) система управления безопасностью полетов (СУБП) – системный подход к управлению безопасностью полетов, включая необходимую организационную структуру, иерархию ответственности, обязанности, руководящие принципы и процедуры;

      18) руководство по системе управления безопасностью полетов (далее – РУБП) – документ поставщика обслуживания, описывающий организацию системы управления безопасностью полетов;

      19) показатель эффективности обеспечения безопасности полетов (Safety Performance Indicator – SPI) – основанный на данных параметр, используемый для мониторинга и оценки эффективности обеспечения безопасности полетов;

      20) целевой уровень эффективности обеспечения безопасности полетов (Safety Performance Target – SPT) – планируемый или предполагаемый государством или поставщиком обслуживания целевой уровень для показателя эффективности обеспечения безопасности полетов на заданный период, отражающий цели в области безопасности полетов;

      21) эффективность обеспечения безопасности полетов – достигнутый государством или поставщиком обслуживания уровень безопасности полетов, определяемый установленными ими целевыми уровнями эффективности обеспечения безопасности полетов и показателями эффективности обеспечения безопасности полетов;

      22) анализ безопасности полетов – процесс применения статистических или иных аналитических методов для проверки, изучения, описания, преобразования, сжатия, оценки и визуализации данных и информации о безопасности полетов в целях выявления полезной информации, формулирования заключений и поддержки основанного на данных процесса принятия решений.

      3. Концептуальные рамки для внедрения и поддержания функционирования СУБП состоят из четырех основных компонентов и двенадцати элементов:

      1) политика и цели обеспечения безопасности полетов:

      обязательства руководства;

      иерархия ответственности и обязанности в области обеспечения безопасности полетов;

      назначение ведущих сотрудников, ответственных за безопасность полетов;

      координация планирования мероприятий на случай аварийной обстановки;

      документация по СУБП;

      2) управление рисками (факторами риска) для безопасности полетов:

      выявление опасностей (опасных факторов);

      оценка и уменьшение рисков (факторов риска) для безопасности полетов;

      3) обеспечение безопасности полетов:

      контроль и количественная оценка эффективности обеспечения безопасности полетов;

      осуществление изменений;

      постоянное совершенствование СУБП;

      4) популяризация вопросов безопасности полетов:

      подготовка кадров и обучение;

      обмен информацией о безопасности полетов.

      4. Авиационный учебный центр (далее – АУЦ), использующий воздушные суда для летной подготовки или проводящий обучение курсантов-диспетчеров обслуживания воздушного движения, в ходе которого фактически осуществляется обслуживание воздушного движения в зоне аэродрома (вертодрома), эксплуатируемого АУЦ, внедряет и поддерживает функционирование СУБП в соответствии с положениями настоящей Типовой инструкции и проводит оценку рисков (факторов риска) безопасности полетов в зависимости от утвержденных учебных программ.

      АУЦ, которые направляют своих слушателей, проходящих курс по программе подготовки персонала по техническому обслуживанию воздушных судов в организации, которые предоставляют услуги по поддержанию летной годности воздушных судов и (или) по техническому обслуживанию и ремонту воздушных судов для прохождения производственной практики в рамках учебной программы обеспечивают, чтобы СУБП АУЦ охватывала прохождение производственной практики своими слушателями в организациях, которые предоставляют услуги по поддержанию летной годности воздушных судов и (или) по техническому обслуживанию и ремонту воздушных судов.

      5. Подготовка членов летных экипажей в АУЦ по утвержденной программе с использованием только пилотажных тренажеров не представляет непосредственный риск для безопасной эксплуатации воздушного судна, в таком случае внедрение СУБП не является обязательным, при этом это не препятствует применять АУЦ положения настоящей Типовой инструкции.

      6. Некоммерческие организации, объединяющие эксплуатантов воздушных судов, участвующих в профессиональной подготовке авиационного персонала, выявляют опасности (опасные факторы) и проводят оценку рисков (факторов риска) для безопасности полетов, связанных с эксплуатацией не сертифицируемых и временных аэродромов (вертодромов) и посадочных площадок, и принимают меры по контролю и (или) уменьшению таких рисков.

Глава 2. Планирование внедрения СУБП

      7. В целях эффективного внедрения и функционирования СУБП первый руководитель поставщика обслуживания:

      1) назначает руководителя инспекции по безопасности полетов (руководителя по безопасности полетов), ответственного за внедрение и эффективное функционирование СУБП поставщика обслуживания (далее - руководитель инспекции по безопасности полетов (руководитель по безопасности полетов)). В зависимости от масштабов деятельности поставщика обслуживания, сложности предоставляемых им авиационных услуг или при распространении СУБП поставщиком обслуживания на несколько видов деятельности первый руководитель может назначить группу лиц, ответственную за внедрение и функционирование СУБП поставщика обслуживания, при этом одно из них назначается руководителем инспекции по безопасности полетов (руководителем по безопасности полетов) в целях сохранения прямой и однозначной иерархии подотчетности первому руководителю;

      2) обеспечивает описание авиационной системы поставщика обслуживания, в рамках которой будет внедряться и функционировать СУБП;

      3) обеспечивает формирование организационной структуры СУБП поставщика обслуживания для внедрения и функционирования эффективной СУБП;

      4) обеспечивает проведение анализа недостатков, которые имеются в существующих процессах управления безопасностью полетов поставщика обслуживания.

      8. Описание авиационной системы поставщика обслуживания представляет собой сводную информацию о процессах, деятельности и интерфейсах для функций управления безопасностью полетов и описание организационной структуры поставщика обслуживания, на которые распространяется область действия СУБП, а также описание взаимодействия как внутри собственной авиационной системы, так и с другими системами в сфере гражданской авиации.

      Описание авиационной системы подлежит пересмотру в рамках процессов осуществления изменений в случае внесения значительных или существенных изменений в процессы, определенные в описании системы поставщика обслуживания.

      9. Перед внедрением СУБП поставщик обслуживания проводит анализ недостатков, который заключается в сравнении существующих процессов управления безопасностью полетов поставщика обслуживания с установленными действующим законодательством Республики Казахстан требованиями к СУБП.

      Выявленные недостатки по результатам анализа подлежат устранению в соответствии с планом внедрения СУБП, который определяет необходимые действия для внедрения полностью функциональной и эффективной СУБП поставщика обслуживания.

      На основании результатов анализа недостатков назначенный руководитель инспекции по безопасности полетов (руководитель по безопасности полетов) или группа лиц, ответственная за внедрение и функционирование СУБП поставщика обслуживания разрабатывает и доводит до сведения заинтересованных сторон план внедрения СУБП с учетом выявленных недостатков, которые препятствуют внедрению СУБП.

      10. Внедрение СУБП поставщика обслуживания осуществляется согласно плана внедрения СУБП, разработанного в соответствии с требованиями настоящей Типовой инструкции, стандартов и рекомендуемой практики Международной организации гражданской авиации (далее – ИКАО), а также плана по безопасности полетов Республики Казахстан. План внедрения СУБП утверждается первым руководителем поставщика обслуживания.

      11. План внедрения СУБП включает:

      1) описание действий по устранению недостатков, которые имеются в существующих процессах управления безопасностью полетов Поставщика обслуживания;

      2) описание действий, необходимых для внедрения СУБП;

      3) сроки выполнения действий, указанных в подпунктах 1) и 2) настоящего пункта;

      4) информацию о том, кто является ответственным за выполнение определенного планом действия;

      5) описание результата, при котором считается, что определенное действие выполнено успешно.

      План внедрения СУБП включает описание действий по координации с внешними организациями или подрядчиками.

      Назначенный руководитель инспекции по безопасности полетов (руководитель по безопасности полетов) или группа лиц, ответственная за внедрение и функционирование СУБП поставщика обслуживания осуществляет мониторинг выполнения действий, предусмотренных планом внедрения СУБП, и актуализирует его.

      12. Результаты, получаемые по завершению работ по планированию внедрения СУБП:

      1) документ, содержащий план внедрения СУБП;

      2) доведение до сведения всех сотрудников плана внедрения СУБП;

      3) завершенное описание авиационной системы поставщика обслуживания, в рамках которой будет внедряться и функционировать СУБП;

      4) завершенный анализ недостатков, которые имеются в существующих процессах управления безопасностью полетов поставщика обслуживания;

      5) создание организационной структуры СУБП;

      6) утверждение РУБП, согласованного с уполномоченной организацией в сфере гражданской авиации;

      7) создание средств и определение методов распространения информации по вопросам безопасности полетов.

      13. Поставщик обслуживания в зависимости от политики в области обеспечения безопасности полетов, масштабов деятельности и сложности предоставляемых им авиационных услуг принимает решение об объединении СУБП, системы управления качества и других систем менеджмента (система управления качеством, система авиационной безопасности, система охраны труда и окружающей среды) в единую функцию менеджмента по обеспечению безопасности полетов, качества услуг и других процессов (интегрированная система менеджмента) в целях оптимизации ресурсов и внедрения структурированного подхода для обеспечения того, чтобы все процессы и процедуры функционировали должным образом. При этом в СУБП и в системе управления качеством назначаются отдельные руководители в целях сохранения прямой и однозначной иерархии подотчетности первому руководителю.

Раздел 2. Политика и цели обеспечения безопасности полетов

Глава 3. Обязательства руководства

      14. Поставщик обслуживания определяет свою политику в области обеспечения безопасности полетов, которая:

      1) отражает обязательство поставщика обслуживания по обеспечению безопасности полетов, включая постоянное повышение уровня эффективности обеспечения безопасности полетов, предоставление гарантий, что обеспечение безопасности полетов является первоочередной обязанностью всех руководителей, содействие формированию и поддержанию позитивной культуры обеспечения безопасности полетов, соблюдение всех применимых нормативных правовых требований в отношении безопасности полетов;

      2) содержит четкое заявление о предоставлении ресурсов, необходимых для реализации политики в области безопасности полетов;

      3) содержит сведения о системе представления данных и информации о безопасности полетов;

      4) четко указывает, какие виды поведения персонала при осуществлении поставщиком обслуживания авиационной деятельности являются недопустимыми, а также обстоятельства, при которых не будут приниматься дисциплинарные меры в целях развития справедливой культуры;

      5) подписывается первым руководителем поставщика обслуживания;

      6) доводится до сведения всего персонала организации и доступна всему персоналу в целях обеспечения на всех организационных уровнях понимания, внедрения и соблюдения политики в области обеспечения безопасности полетов;

      7) пересматривается на предмет сохранения актуальности и соответствия деятельности поставщика обслуживания. Сроки пересмотра политики в области обеспечения безопасности полетов определяются поставщиком обслуживания и указываются в РУБП.

      15. Поставщик обслуживания, учитывая положения политики в области обеспечения безопасности полетов, определяет цели обеспечения безопасности полетов, которые:

      1) создают основу для мониторинга эффективности обеспечения безопасности полетов, а также мониторинга процесса достижения определенных целей путем установления SPI и SPT;

      2) отражают обязательство поставщика обслуживания по поддержанию или постоянному повышению общей эффективности СУБП;

      3) доводятся до сведения всех сотрудников поставщика обслуживания;

      4) пересматриваются на предмет сохранения актуальности и соответствия деятельности поставщика обслуживания.

      Цели обеспечения безопасности полетов определяют намерения поставщика обслуживания в области безопасности полетов и могут быть включены в политику в области обеспечения безопасности полетов или оформлены отдельным документом.

Глава 4. Иерархия ответственности, обязанности и назначение ведущих сотрудников, ответственных за безопасность полетов

      16. Формирование организационной структуры СУБП поставщика обслуживания включает в себя следующие действия:

      1) определение первого руководителя, который независимо от других выполняемых им функций несет персональную ответственность за организацию обеспечения безопасности полетов от имени организации, внедрение, а также за действенное и эффективное функционирование СУБП поставщика обслуживания;

      2) создание координационного органа – совета по безопасности полетов (Safety Review Board – SRB) – под руководством первого руководителя поставщика обслуживания и создание группы по безопасности полетов (Safety Action Group – SAG) – под руководством назначенного руководителя инспекции по безопасности полетов (руководителя по безопасности полетов). Поставщик обслуживания обеспечивает работу SRB и SAG, состоящих из числа сотрудников;

      3) назначение руководителя инспекции по безопасности полетов (руководителя по безопасности полетов). В зависимости от размера, характера и сложности организации поставщик обслуживания на основании потребности создает постоянно действующее структурное подразделение для обеспечения непрерывной операционной работы по обеспечению безопасности полетов в виде инспекции, службы, отдела (офиса) или департамента;

      4) установление четкой иерархии ответственности во всей организации, включая прямую ответственность руководителей, участвующих в обеспечении безопасности полетов;

      5) определение обязанностей всех руководителей, независимо от других выполняемых ими функций, а также сотрудников в отношении эффективности СУБП поставщика обслуживания в области обеспечения безопасности полетов;

      6) установление порядка взаимодействия между органами управления СУБП, структурными подразделениями и первым руководителем;

      7) документальное оформление иерархии ответственности, обязанностей и полномочий в области обеспечения безопасности полетов и доведение их до сведения всех сотрудников организации;

      8) определение уровня руководителей, обладающих полномочиями принимать решения относительно допустимости риска (факторов риска) для безопасности полетов.

      17. Функции первого руководителя в отношении обеспечения безопасности полетов включают:

      1) обеспечение финансовых средств и кадровых назначений для надлежащего внедрения и функционирования эффективной СУБП;

      2) содействие формированию позитивной культуры обеспечения безопасности полетов;

      3) ввод политики в области обеспечения безопасности полетов поставщика обслуживания и ее популяризация;

      4) установление SPI и SPT поставщика обслуживания;

      5) обеспечение надлежащего внедрения СУБП и соответствие показателей эффективности обеспечения безопасности полетов установленным настоящей Типовой инструкцией требованиям;

      6) обеспечение постоянного совершенствования СУБП;

      7) возглавляет совет по безопасности полетов (SRB) и принимает решения по обеспечению безопасности полетов.

      18. Совет по безопасности полетов (SRB) выполняет стратегическую роль, занимаясь главными вопросами политики, распределения ресурсов и эффективности деятельности организации в области обеспечения безопасности полетов. В совет по безопасности полетов (SRB) входят первый руководитель и руководители, которые напрямую подотчетны первому руководителю, а руководитель инспекции по безопасности полетов (руководитель по безопасности полетов) выступает в роли советника (секретаря).

      Совет по безопасности полетов (SRB) осуществляет мониторинг:

      1) эффективности СУБП;

      2) своевременного реагирования при внедрении необходимых мер контроля рисков (факторов риска) для безопасности полетов;

      3) соответствия показателей эффективности обеспечения безопасности полетов политике и целям организации в области безопасности полетов;

      4) общей эффективности мер, направленных на контроль и (или) уменьшение рисков (факторов риска) для безопасности полетов;

      5) эффективности процессов организации по управлению безопасностью полетов, которые содействуют соблюдению заявленной первоочередности задач по управлению безопасностью полетов, а также популяризации вопросов обеспечения безопасности полетов во всей организации.

      19. Группа по безопасности полетов (SAG) является тактическим органом и занимается конкретными вопросами, направленными на реализацию стратегических целей, поставленных советом по безопасности полетов (SRB). В группу по безопасности полетов (SAG) входят руководители и представители из числа рядовых сотрудников, работа которых тесно связана с производственными вопросами.

      Группа по безопасности полетов (SAG) выполняет следующие функции:

      1) следит за обеспечением безопасности на производстве в областях функциональной деятельности организации и обеспечивает надлежащую деятельность в рамках управления рисками (факторами риска) для безопасности полетов;

      2) анализирует имеющиеся данные о безопасности полетов и убеждается в реализации соответствующих стратегических мер контроля рисков (факторов риска) для безопасности полетов;

      3) оценивает воздействие производственных изменений или введения новых технологий на безопасность полетов;

      4) координирует реализацию мер, связанных со средствами контроля рисков (факторов риска) для безопасности полетов, и обеспечивают незамедлительное принятие мер;

      5) анализирует эффективность конкретных средств контроля рисков (факторов риска) для безопасности полетов.

      20. Руководитель инспекции по безопасности полетов (руководитель по безопасности полетов) консультирует первого руководителя и руководителей, участвующих в обеспечении безопасности полетов по вопросам управления безопасностью полетов, является ответственным за внедрение и эффективное функционирование СУБП поставщика обслуживания и за координацию вопросов безопасности полетов и обмен информацией о таких вопросах среди сотрудников организации и не относящихся к ней членов авиационного сообщества с которыми он взаимодействует при предоставлении своих авиационных услуг. Функции руководителя инспекции по безопасности полетов (руководителя по безопасности полетов) в том числе включают:

      1) руководство планом внедрения СУБП от имени первого руководителя;

      2) выявление опасностей (опасных факторов) и оценку рисков (факторов риска) для безопасности полетов и содействие этим процедурам;

      3) контроль над осуществлением корректирующих действий поставщиком обслуживания и оценка их результатов;

      4) периодическое представление отчетов первому руководителю об эффективности обеспечения безопасности полетов в организации;

      5) ведение учетных записей и документации СУБП;

      6) планирование и организацию обучения сотрудников поставщика обслуживания по вопросам обеспечения безопасности полетов;

      7) предоставление консультаций по вопросам обеспечения безопасности полетов сотрудникам организации;

      8) мониторинг проблем связанных с безопасностью полетов и их возможного влияния на деятельность поставщика обслуживания, связанную с предоставлением своих авиационных услуг;

      9) координацию вопросов безопасности полетов от имени первого руководителя c уполномоченным органом и уполномоченной организацией в сфере гражданской авиации, а также с другими государственными полномочными органами.

      21. Поставщик обслуживания определяет полномочия, ответственность и обязанности всего персонала, в том числе руководства, участвующего в исполнении функций в области обеспечения безопасности полетов.

      Все полномочия, ответственность и обязанности в области обеспечения безопасности полетов излагаются в документации по СУБП поставщика обслуживания и доводятся до сведения всех сотрудников организации.

      Ответственность каждого руководителя, участвующего в обеспечении безопасности полетов и его обязанности в этой сфере являются неотъемлемой частью его должностной инструкции.

      22. Поставщик обслуживания отвечает за эффективность обеспечения безопасности полетов внешними организациями в тех случаях, когда внешними организациями предоставляется продукция и (или) услуги поставщику обслуживания в целях поддержания его деятельности.

      СУБП поставщика обслуживания имеет интерфейсы с системами обеспечения безопасности полетов любых внешних организаций, способствующих безопасному предоставлению его авиационных услуг.

Глава 5. Координация планирования мероприятий на случай аварийной обстановки

      23. Поставщик обслуживания разрабатывает, утверждает и поддерживает актуальность плана мероприятий на случай авариной обстановки (Emergency Response Plan – ERP), обусловленной авиационным происшествием или инцидентом, аварийной ситуацией, связанными с эксплуатацией воздушных судов, или другой чрезвычайной ситуацией, кризисом или событием в авиации, которые требуют незамедлительных действий.

      Поставщик обслуживания обеспечивает надлежащую координацию своего ERP с внешними организациями, с которыми он взаимодействует при предоставлении своих авиационных услуг.

      24. ERP поставщика обслуживания соответствует масштабам деятельности поставщика обслуживания и сложности предоставляемых им авиационных услуг.

      ERP описывает действия, которые будут предприняты в ограниченный период времени в случае наступления аварийной обстановки.

      25. ERP является неотъемлемым компонентом процесса управления рисками (факторами риска) поставщика обслуживания, предназначенным для принятия мер в случае наступления аварийной обстановки.

      Сценарии, при которых вероятно нарушение авиационной деятельности поставщика обслуживания из-за таких аварийных ситуаций, как чрезвычайная ситуация в области общественного здравоохранения, в том числе пандемия, также надлежащим образом учитываются в ERP.

      В ERP предусматриваются предсказуемые аварийные ситуации, возможность возникновения которых выявляется в рамках СУБП.

      26. Основная цель ERP заключается в безопасном продолжении деятельности и в возобновлении нормальной деятельности в максимально возможные короткие сроки.

      ERP обеспечивает упорядоченный и эффективный переход от нормальной к аварийной деятельности и наоборот.

      ERP должен быть доступен для соответствующих сотрудников, ответственных за реализацию ERP, а также для внешних организаций, с которыми осуществляется взаимодействие.

      27. ERP включает:

      1) распределение обязанностей между сотрудниками поставщика обслуживания на случай аварийной обстановки и делегирование полномочий;

      2) контактную информацию для быстрой связи с соответствующими сотрудниками;

      3) период времени, необходимый для возобновления нормальной деятельности после наступления аварийной обстановки;

      4) описание мероприятий, а также действий ответственных сотрудников при аварийной обстановке;

      5) описание взаимодействия с внешними организациями, с которыми поставщик обслуживания взаимодействует при предоставлении своих авиационных услуг;

      6) описание взаимодействия с внешними организациями, такими как аварийные службы, которые не связаны с авиацией.

      28. Предусмотренные ERP мероприятия на случай аварийной обстановки отрабатываются поставщиком обслуживания в рамках проводимых учений.

      Виды учений и их периодичность определяются поставщиком обслуживания.

      Проведение учений позволяет выявить недостатки ERP, которые можно устранить, до того, как наступит реальная аварийная обстановка.

      В случае выявления недостатков в ERP по результатам учений предпринимаются необходимые действия по их незамедлительному устранению и пересмотру ERP.

Глава 6. Документация по СУБП

      29. Документация по СУБП поставщика обслуживания включает в себя:

      1) РУБП;

      2) описание авиационной системы, в котором обозначена область действия СУБП;

      3) реестр опасностей (опасных факторов) и отчеты об опасностях (опасных факторах) и безопасности полетов;

      4) SPI и связанные с ними диаграммы (матрицы);

      5) учет завершенных оценок рисков (факторов риска) для безопасности полетов;

      6) учет пересмотров СУБП;

      7) учет внутренних проверок СУБП;

      8) учет деятельности по подготовке персонала по вопросам СУБП и безопасности полетов;

      9) протоколы заседаний SRB и SAG;

      10) мероприятия по управлению рисками (факторами риска) и (или) по обеспечению безопасности полетов;

      11) отчетность по проводимым поставщиком обслуживания внутренним расследованиям в области безопасности полетов;

      12) план внедрения СУБП (в ходе первоначального внедрения) или план усовершенствования СУБП (после первоначального внедрения);

      13) анализ недостатков в поддержку плана внедрения СУБП.

      Документация по СУБП составляется таким образом, чтобы изложенное в ней описание деятельности по управлению безопасностью полетов было понятно всем сотрудникам поставщика обслуживания.

      Документация по СУБП своевременно обновляется и хранится с соблюдением установленных поставщиком обслуживания сроков хранения документов в рамках СУБП.

      Документация по СУБП оформляется отдельными документами или объединяется с другими документами поставщика обслуживания. Если в действующих документах подробно изложены положения СУБП поставщика обслуживания, то указываются соответствующие ссылки на такие документы.

      30. РУБП поставщика обслуживания является главным инструментом обмена информацией по безопасности полетов между поставщиком обслуживания и основными заинтересованными сторонами в области обеспечения безопасности полетов.

      РУБП также служит для представления информации о концептуальных рамках СУБП как сотрудникам поставщика обслуживания, так и соответствующим внешним организациям.

      Для принятия РУБП в качестве официального документа поставщик обслуживания направляет РУБП на согласование в уполномоченную организацию в сфере гражданской авиации. При этом поставщик обслуживания несет полную ответственность за качество и полноту разработанного им РУБП, а персонал поставщика обслуживания ознакамливается и руководствуется РУБП.

      Согласование РУБП поставщика обслуживания уполномоченной организацией в сфере гражданской авиации осуществляется в сроки установленные в соответствии с Административным процедурно-процессуальным кодексом Республики Казахстан.

      31. РУБП поставщика обслуживания содержит:

      1) изложение политики и целей в области обеспечения безопасности полетов;

      2) требования к СУБП, а также ссылки на действующие нормативные правовые требования к СУБП;

      3) описание авиационной системы, в котором определена область действия СУБП;

      4) описание иерархии ответственности, обязанностей и полномочий в отношении процессов и процедур СУБП, включая информацию об ответственности за обеспечение безопасности полетов и о ведущих сотрудниках, ответственных за обеспечение безопасности полетов;

      5) описание процессов и процедур систем добровольного и обязательного представления данных о безопасности полетов;

      6) описание процессов и процедур выявления опасностей (опасных факторов) и оценки рисков (факторов риска) для безопасности полетов, а также управления рисками (факторами риска) для безопасности полетов;

      7) описание процедур внутреннего расследования авиационных событий в области безопасности полетов, проводимых поставщиком обслуживания;

      8) описание процедур установления и мониторинга SPI и SPT, а также контроля достижения SPT;

      9) описание процессов и процедур, связанных с подготовкой в области СУБП всего персонала поставщика обслуживания;

      10) описание процессов и процедур обмена информацией о безопасности полетов;

      11) описание процедур внутренних проверок;

      12) описание процедур осуществления изменений;

      13) описание процедур управления документооборотом СУБП;

      14) ERP, если применимо.

      РУБП является отдельным документом или объединяется с другими организационными документами поставщика обслуживания.

      РУБП необходимо своевременно пересматривать и обновлять, срок пересмотра определяется поставщиком обслуживания. Прежде чем внести изменения в РУБП, поставщик обслуживания согласовывает изменения с уполномоченной организацией в сфере гражданской авиации.

Раздел 3. Управление рисками (факторами риска) для безопасности полетов

Глава 7. Выявление опасностей (опасных факторов)

      32. Поставщик обслуживания определяет и осуществляет процесс управления своими рисками (факторами риска) для безопасности полетов.

      Процесс управления рисками (факторами риска) для безопасности полетов включает выявление опасностей (опасных факторов), оценку рисков (факторов риска) для безопасности полетов и осуществление мер по их контролю и (или) уменьшению.

      33. Поставщик обслуживания определяет и осуществляет процесс выявления опасностей (опасных факторов), связанных с авиационными услугами, которые он предоставляет.

      Процесс выявления опасностей (опасных факторов) основывается на сочетании реагирующего и проактивного методов.

      34. Поставщик обслуживания определяет внутренние и внешние источники информации и (или) данных для выявления опасностей (опасных факторов) для безопасности полетов.

      Информация и (или) данные, получаемые из внутренних и внешних источников, используются поставщиком обслуживания при осуществлении реагирующего и проактивного методов выявления опасностей (опасных факторов).

      Внутренние и внешние источники информации для выявления опасностей (опасных факторов) приведены в пунктах 9.4.4.1 и 9.4.4.2 Руководства по управлению безопасности полетов (Doc 9859 ИКАО).

      35. Поставщик обслуживания в рамках организации внедряет и поддерживает соразмерную ССОДБП, включающую указанную ниже информацию, а также другую необходимую информацию в соответствии с утвержденным РУБП поставщика обслуживания.

      ССОДБП означает систему сбора, обработки и представления данных, базу данных о безопасности полетов, методы обмена информацией и зарегистрированную информацию, включая данные и информацию:

      1) относящиеся к расследованиям в области безопасности полетов, проводимым полномочным органом по расследованию или поставщиками обслуживания;

      2) из системы обязательного представления данных об авиационных событиях;

      3) из системы добровольного представления данных об авиационных событиях;

      4) из анализа полетных данных в соответствии с приказом исполняющего обязанности Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 28 июля 2017 года № 509 "Об утверждении Правил производства полетов в гражданской авиации Республики Казахстан" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов Республики Казахстан за № 15852).

      Поставщик обслуживания внедряет ССОДБП, которая основывается на принципе справедливой культуры, а также является основным источником данных о безопасности полетов для ССОДБП уполномоченного органа и уполномоченной организации в сфере гражданской авиации.

      36. Поставщик обслуживания определяет какие данные и информация о безопасности полетов, подлежат сбору и анализу для поддержания процесса управления эффективностью обеспечения безопасности полетов и принятия решений по обеспечению безопасности полетов, а также для более точной оценки воздействия (степени вероятности и серьезности) опасностей (опасных факторов) и связанных с ними рисков (факторов риска), а также для процесса определения и (или) пересмотра SPI.

      Поставщик обслуживания для более точного представления о своих рисках (факторах риска) для безопасности полетов и о ходе достижения своих целей в области безопасности полетов рассматривает возможность применения интегрированного подхода к сбору данных о безопасности полетов, поступающих из внутренних и внешних источников.

      Типовые данные и информация о безопасности полетов, подлежащие сбору приведены на рисунке 5-1 Руководства по управлению безопасности полетов (Doc 9859 ИКАО).

      37. Поставщик обслуживания обеспечивает всему персоналу возможность представления данных и информации о безопасности полетов посредством ССОДБП.

      Поставщик обслуживания осведомляет весь персонал о преимуществах представления данных о безопасности полетов и о том, какую информацию и в каком порядке следует сообщать в целях внедрения надлежащей культуры представления данных о безопасности полетов и проактивного выявления возможных недостатков в сфере обеспечения безопасности полетов.

      38. Поставщик обслуживания обеспечивает конфиденциальность ССОДБП и лиц, представивших данные о безопасности полетов.

      Конфиденциальность ССОДБП и лиц, представивших данные о безопасности полетов, обеспечивается назначенным поставщиком обслуживания ответственным лицом за ведение ССОДБП.

      Сохранение конфиденциальности способствует обнаружению опасностей (опасных факторов), которые вызваны ошибками сотрудников.

      Данные или информация о безопасности полетов, собранные, хранящиеся или анализируемые в рамках ССОДБП не предоставляют или не используются в целях, не относящихся к поддержанию или повышению уровня безопасности полетов, за исключением случаев, когда уполномоченный орган или уполномоченная организация в сфере гражданской авиации определяет, что применяется порядок в соответствии с пунктом 2 статьи 92-2 Закона.

      Поставщик обслуживания принимает внутренние правила, устанавливающие порядок реализации справедливой культуры. Реализация справедливой культуры осуществляется в соответствии с положениями статей 92-1, 92-2 и 92-3 Закона, а также требованиями приказа Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 27 июля 2017 года № 505 "Об утверждении Правил представления данных и расследования авиационных происшествий и инцидентов в гражданской и экспериментальной авиации" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов Республики Казахстан за № 15597) (далее - Правила представления данных и расследования авиационных происшествий и инцидентов в гражданской и экспериментальной авиации) и РУБП поставщика обслуживания.

      39. Поставщик обслуживания обеспечивает предоставление ответа любому лицу, представившему данные о безопасности полетов, который содержит информацию о принятых решениях или мерах.

      Ответы поставщика обслуживания лицам, представившим данные в ССОДБП, подтверждают то, что такие сообщения воспринимаются всерьез, а также способствуют популяризации позитивной культуры безопасности полетов и поощрению представления данных.

      40. В СУБП поставщика обслуживания описывается порядок ведения ССОДБП и ответственность должностных лиц по представлению качественных данных и информации о безопасности полетов в целях поддержания ССОДБП, которые классифицируются в соответствии с таксономией, применяемой поставщиком обслуживания. При направлении уведомления через систему обязательного представления данных об авиационных происшествиях и инцидентах применяется таксономия ИКАО Accident/Incident Data Reporting (ADREP).

      41. Поставщик обслуживания представляет данные о безопасности полетов, включая данные об авиационных событиях, в порядке, установленном Правилами представления данных и расследования авиационных происшествий и инцидентов в гражданской и экспериментальной авиации и РУБП поставщика обслуживания.

      42. Внутренние расследования в области безопасности полетов, проводимые поставщиком обслуживания, являются неотъемлемой частью СУБП поставщика обслуживания.

      Основная задача внутренних расследований в области безопасности полетов, проводимых поставщиком обслуживания, заключается в том, чтобы понять, что произошло и как предотвратить возникновение похожих ситуаций в будущем путем устранения или уменьшения недостатков в обеспечении безопасности полетов.

      43. Отдельные виды инцидентов, перечень которых установлен Правилами представления данных и расследования авиационных происшествий и инцидентов в гражданской и экспериментальной авиации, самостоятельно расследуются поставщиками обслуживания в рамках СУБП. Такие расследования проводятся по решению уполномоченного органа в сфере гражданской авиации в порядке и сроки, установленные Правилами представления данных и расследования авиационных происшествий и инцидентов в гражданской и экспериментальной авиации.

      Поставщик обслуживания создает комиссию по внутреннему расследованию с учетом исключения конфликта интересов, которая руководствуется принципами объективности и беспристрастности при проводимом расследовании. При этом поставщик обслуживания обеспечивает надлежащую квалификацию и навыки персонала, вовлеченного в выполнение внутренних расследований.

      По завершению расследования окончательный отчет представляется поставщиками обслуживания в полномочный орган по расследованию уполномоченного органа и уполномоченную организацию в сфере гражданской авиации.

      44. Поставщик обслуживания обобщает данные и информацию о безопасности полетов, полученные из ССОДБП, а также из других имеющихся источников в анализ состояния безопасности полетов.

      45. В процессе выявления опасностей (опасных факторов) рассматриваются все возможные опасности (опасные факторы), которые существуют в сфере авиационной деятельности поставщика обслуживания, включая взаимодействие с другими системами, как внутри, так и вне организации.

      После выявления опасностей (опасных факторов) поставщиком обслуживания определяются их потенциальные последствия.

      46. Выявленные опасности (опасные факторы) и их потенциальные последствия подлежат документальному оформлению в целях дальнейшего использования в ходе процесса оценки рисков (факторов риска) для безопасности полетов.

Глава 8. Оценка и уменьшение рисков (факторов риска) для безопасности полетов

      47. Поставщик обслуживания определяет и осуществляет процесс, обеспечивающий определение, анализ, оценку, контроль и (или) уменьшение рисков (факторов риска) для безопасности полетов, связанных с выявленными опасностями (опасными факторами).

      48. Поставщик обслуживания разрабатывает и утверждает матрицу оценки рисков (факторов риска) для безопасности полетов, соответствующую эксплуатационной среде организации, а также процедуру по оценке и управлению рисками (факторами риска) для безопасности полетов.

      Процедура по оценке и управлению рисками (факторами риска) для безопасности полетов помимо прочего, включает описание метода, который позволяет определить, какие риски (факторы риска) для безопасности полетов являются недопустимыми или допустимыми или приемлемыми, в том числе описание метода присвоения приоритетности мерам, направленным на контроль и (или) уменьшение таких рисков (факторов риска).

      49. Матрица оценки рисков (факторов риска) для безопасности полетов используется для определения допустимости риска (факторов риска) учитывая вероятность и степень серьезности риска (факторов риска) для безопасности полетов.

      50. В зависимости от допустимости риска (факторов риска) поставщик обслуживания предпринимает необходимые меры, направленные на контроль и (или) уменьшение рисков (факторов риска):

      1) недопустимый – незамедлительно принять меры по уменьшению риска (факторов риска) или прекратить деятельность. Выполнить первоочередные действия по уменьшению риска (факторов риска) для безопасности полетов, чтобы обеспечить наличие дополнительных или улучшенных механизмов профилактики в целях снижения индекса риска (факторов риска) для безопасности полетов до допустимого уровня;

      2) допустимый - допускается при осуществлении определенных мер по контролю и (или) уменьшению риска (факторов риска) для безопасности полетов. Решение о допустимости риска (факторов риска) принимается руководителем, обладающим полномочиями принимать решения относительно допустимости риска (факторов риска) для безопасности полетов;

      3) приемлемый - приемлем в своей текущей форме. Дальнейших мер по уменьшению риска (факторов риска) для безопасности полетов не требуется.

      Поставщики обслуживания самостоятельно принимают решение о присвоении приоритетов своим оценкам риска (факторов риска) для безопасности полетов и о введении мер контроля и (или) уменьшения рисков (факторов риска) для безопасности полетов.

      51. В целях обеспечения эффективности мер по контролю и (или) уменьшению рисков (факторов риска) для безопасности полетов поставщик обслуживания осуществляет мониторинг SPI.

      52. Процесс управления рисками (факторами риска) для безопасности полетов документируется поставщиком обслуживания и включает в себя:

      1) ведение электронной таблицы или базы данных или использование программного обеспечения, с помощью которого можно хранить и анализировать большие объемы данных и информации о безопасности полетов в целях проведения ее дальнейшего анализа и мониторинга, подготовки персонала, при проведении внутренних проверок для определения эффективности средств контроля и (или) уменьшения рисков (факторов риска), а также для обмена информацией в области обеспечения безопасности полетов;

      2) ведение реестра в удобном для поставщика обслуживания формате, который содержит информацию о выявленных опасностях (опасных факторах), их вероятности и потенциальных последствиях, оценке связанных с ними рисков (факторов риска), дату выявления, категорию опасности (опасного фактора), краткое описание, когда или где действует, кто выявил и какие меры были предприняты для контроля и (или) уменьшения соответствующих рисков (факторов риска).

Раздел 4. Обеспечение безопасности полетов

Глава 9. Контроль и оценка эффективности обеспечения безопасности полетов

Параграф 1. Внутренние проверки СУБП

      53. Деятельность по обеспечению безопасности полетов поставщика обслуживания включает разработку и реализацию мер, предпринимаемых в случае обнаружения каких-либо недостатков или проблем в своей деятельности, которые имеют влияние на безопасность полетов.

      54. Поставщик обслуживания разрабатывает и применяет методы проверки и оценки эффективности обеспечения организацией безопасности полетов и подтверждения действенности мер, направленных на контроль и (или) уменьшение рисков (факторов риска) для безопасности полетов.

      Оценка эффективности обеспечения безопасности полетов поставщика обслуживания формируется на основании:

      1) результатов выборочных и внеплановых проверок, проводимых уполномоченной организацией в сфере гражданской авиации, а также других внешних проверок обеспечения безопасности полетов;

      2) результатов внутренних проверок СУБП поставщика обслуживания;

      3) проведенных внутренних расследований авиационных событий;

      4) данных и информации из ССОДБП;

      5) проведенных поставщиком обслуживания анализов состояния безопасности полетов;

      6) других источников, имеющихся в распоряжении поставщика обслуживания.

      55. Эффективность обеспечения поставщиком обслуживания безопасности полетов подтверждается путем соотношения результатов, установленных в рамках СУБП SPI и SPT к целям организации в области безопасности полетов, а также к SPI в гражданской и экспериментальной авиации Республики Казахстан, которые устанавливаются в соответствии с постановлением Правительства Республики Казахстан от 11 марта 2016 года № 136 "Об утверждении Программы по безопасности полетов в сфере гражданской авиации".

      56. Внутренние проверки СУБП в сочетании с установлением и мониторингом SPI и SPT проводятся поставщиком обслуживания в целях проверки эффективности обеспечения безопасности полетов.

      Внутренние проверки СУБП поставщика обслуживания предназначены для выявления отклонений от требований нормативных правовых актов Республики Казахстан, политики, процессов и процедур, установленных в рамках СУБП поставщика обслуживания, недостатков и (или) неэффективности мер, направленных на контроль и (или) уменьшение рисков (факторов риска) для безопасности полетов, а также возможностей для усовершенствования СУБП.

      По результатам внутренних проверок СУБП поставщиком обслуживания разрабатываются и реализуются планы корректирующих и предупреждающих мер с указанием анализа первопричин возникновения соответствующих отклонений и (или) недостатков.

Параграф 2. Мониторинг SPI

      57. Поставщик обслуживания в зависимости от вида деятельности и сложности предоставляемых им авиационных услуг разрабатывает, устанавливает и контролирует SPI которые связаны с целями в области обеспечения безопасности полетов, выбраны или установлены исходя из имеющихся данных и надежных измерений, в надлежащей мере конкретные и исчислимые, а также реалистичные с учетом возможностей и ограничений поставщика обслуживания.

      Описание каждого SPI включает следующую информацию:

      1) описание того, что измеряет SPI;

      2) назначение SPI (чем предполагается управлять и кого предполагается информировать с помощью этого SPI);

      3) единицы измерения и какие-либо требования для расчета SPI;

      4) информацию о том, кто отвечает за сбор, проверку, мониторинг, представление сведений и принятие мер в связи с SPI (какие сотрудники из каких структурных подразделений организации);

      5) информация о том, где или как должны собираться и хранится данные в отношении SPI;

      6) частота представления, сбора, мониторинга и анализа данных в отношении SPI.

      58. Поставщик обслуживания контролирует достижение SPT через оценку SPI, включающую в себя определение и установление источника информации о SPI для мониторинга.

      SPT определяют запланированные руководством поставщика обслуживания достижения в области управления эффективностью обеспечения безопасности полетов на краткосрочную и среднесрочную перспективу. SPT обеспечивают измеримый способ проверки действенности мероприятий по управлению эффективностью обеспечения безопасности полетов.

      При установлении SPT учитываются такие факторы, как преобладающий уровень риска (факторов риска), допустимость риска (факторов риска) для безопасности полетов, а также ожидания относительно уровня безопасности полетов в конкретной сфере авиационной деятельности.

      59. Мониторинг и оценка SPI осуществляются поставщиком обслуживания посредством сбора данных и информации о безопасности полетов из источников, имеющихся в распоряжении организации. Использование данных и информации о безопасности полетов для мониторинга, оценки и измерения эффективности обеспечения безопасности полетов представляет собой необходимую деятельность по выработке информации, которая требуется для принятия решений в отношении мер, направленных на контроль и (или) уменьшение рисков (факторов риска) для безопасности полетов.

      Мониторинг, оценка и измерение эффективности обеспечения безопасности полетов обеспечивают способ проверки эффективности мер, направленных на контроль и (или) уменьшение рисков (факторов риска) для безопасности полетов, а также способ измерения целостности и эффективности процессов и деятельности в рамках СУБП.

Параграф 3. Анализ безопасности полетов

      60. Поставщик обслуживания в рамках собственной СУБП проводит обработку и анализ данных и информации по безопасности полетов для проверки, изучения, описания, преобразования, оценки и визуализации полученных (собранных) данных и информации о безопасности полетов в целях выявления полезной информации, формирования заключений и поддержки основанного на данных процесса принятия решений.

      Анализ безопасности полетов поставщика обслуживания обеспечивает практически полезную информацию о безопасности полетов в форме статистических показателей, графиков, диаграмм, отчетов, таблиц или презентаций в целях развития культуры безопасности поставщика обслуживания.

      Анализ безопасности полетов проводится поставщиком обслуживания в целях:

      1) определения причин и способствующих факторов, связанных с опасностями (опасными факторами) и элементами, препятствующими постоянному повышению уровня безопасности полетов;

      2) изучения областей, подлежащих улучшению, и повышения эффективности средств контроля за обеспечением безопасности полетов;

      3) поддержания постоянного мониторинга эффективности обеспечения безопасности полетов и тенденций в этой области.

      Анализ безопасности полетов осуществляется назначенным руководителем инспекции по безопасности полетов (руководителем по безопасности полетов) или группой лиц, ответственной за внедрение и функционирование СУБП поставщика обслуживания. При этом поставщик обслуживания обеспечивает квалификацию и навыки персонала, вовлеченного в выполнение такого анализа.

      61. По результатам анализа безопасности полетов, мониторинга и измерения эффективности обеспечения безопасности полетов поставщиком обслуживания составляется ежеквартальный, полугодовой и годовой анализы состояния безопасности полетов.

      Анализы состояния безопасности полетов направляются поставщиком обслуживания в уполномоченную организацию в сфере гражданской авиации для обобщения и принятия предупреждающих мер по повышению уровня безопасности полетов в целом по гражданской авиации.

Глава 10. Осуществление изменений

      62. Поставщик обслуживания определяет, описывает в РУБП и осуществляет процесс, направленный на выявление и управление изменениями, которые могут повлиять на уровень рисков (факторов риска) для безопасности полетов, связанных с предоставляемыми им авиационными услугами, а также выявляет опасности (опасные факторы) и связанные с ними риски (факторы риска) для безопасности полетов, которые могут быть вызваны этими изменениями, и управляет такими рисками (факторами риска).

      63. Поставщик обслуживания в рамках своей деятельности определяет какие изменения способствуют запуску процесса осуществления изменений.

      Поставщик обслуживания учитывает воздействие изменений на персонал организации и заблаговременно доводит соответствующую информацию об изменениях до своего персонала.

      64. Процесс осуществления изменений поставщиком обслуживания включает в себя:

      1) описание изменения и причин его осуществления;

      2) определение лиц, оборудования, систем, процессов, структур или интерфейсов, которые будут им затронуты. Может потребоваться пересмотр описания системы и интерфейсов организации. Изменения могут повлиять на уже действующие меры, направленные на контроль и (или) уменьшение рисков (факторов риска) для безопасности полетов;

      3) выявление опасностей (опасных факторов), связанных с изменением, и проведение оценки риска (факторов риска) для безопасности полетов;

      4) разработку и утверждение плана действий (реализации изменения), в котором указывается, что, кому и в какой срок необходимо выполнить;

      5) утверждение изменения первым руководителем поставщика обслуживания.

      65. Поставщик обслуживания сообщает уполномоченной организации в сфере гражданской авиации о любых изменениях функций или смене назначенных руководителей в установленном порядке и обеспечивает контроль в соответствующих структурах организации при отсутствии назначенных руководителей, а также сообщает об изменениях в областях действия сертификата, выдаваемого уполномоченной организацией в сфере гражданской авиации в соответствии с сертификационными требованиями к поставщикам обслуживания согласно приказу исполняющего обязанности Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 6 февраля 2015 года № 115 "Об утверждении Правил сертификации и выдачи сертификата авиационного учебного центра гражданской авиации" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов Республики Казахстан под № 10486).

Глава 11. Постоянное совершенствование СУБП

      66. Поставщик обслуживания проводит мониторинг и оценку процессов в рамках своей СУБП в целях поддержания и дальнейшего совершенствования СУБП.

      67. Поставщик обслуживания поддерживает и постоянно совершенствует СУБП вследствие постоянных изменений организации и ее эксплуатационных условий.

      Процесс постоянного совершенствования СУБП поставщика обслуживания основывается на оценке итоговых показателей эффективности СУБП, а также на результатах оценки информации, которая собрана в ходе осуществления деятельности поставщика обслуживания.

      К методам позволяющим определить эффективность СУБП относятся:

      1) проверки, которые включают как внутренние проверки поставщика обслуживания, так и проверки, проводимые другими организациями;

      2) оценки, включающие оценки культуры обеспечения безопасности полетов и оценки эффективности СУБП поставщика обслуживания;

      3) мониторинг событий, который предполагает мониторинг повторяющихся событий, в том числе авиационных происшествий и инцидентов, а также ошибок и фактов нарушения нормативных правовых требований и (или) правил, установленных поставщиком обслуживания.

      4) обзоры состояния безопасности полетов включают обзоры в отношении культуры безопасности полетов, позволяющие собирать полезную информацию об участии персонала в функционировании СУБП. С их помощью определяется показатель уровня культуры обеспечения безопасности полетов в организации;

      5) анализ на уровне руководства, который предусматривает проверку того, достигает ли поставщик обслуживания целей в области обеспечения безопасности полетов, и представляет собой возможность рассмотреть всю имеющуюся информацию о безопасности полетов в целях определения общих тенденций в обеспечении безопасности полетов.

      6) оценка SPI и SPT в рамках анализа на уровне руководства, которая учитывает тенденции, а при наличии соответствующих данных позволяет проводить сравнение с данными других поставщиков обслуживания, государства или с глобальными данными;

      7) использование извлеченных уроков, основанных на информации, полученной из ССОДБП и результатах, проводимых поставщиком обслуживания внутренних расследований в области безопасности полетов, результатом которых является реализация улучшений в области обеспечения безопасности полетов.

      68. Постоянный мониторинг SPI, мониторинг функционирования СУБП, ее системы управления рисками (факторами рисков) для безопасности полетов и вспомогательных систем позволяет поставщику обслуживания убедиться в том, что процессы управления безопасностью полетов ведут к достижению поставленных им целей в области обеспечения безопасности полетов, а также способствует постоянному совершенствованию СУБП.

Раздел 5. Популяризация вопросов безопасности полетов

Глава 12. Подготовка кадров и обучение

      69. Популяризация вопросов безопасности полетов способствует формированию позитивной культуры обеспечения безопасности полетов и помогает достигать поставленных поставщиком обслуживания целей в области безопасности полетов путем сочетания технической компетентности персонала, которая постоянно повышается при помощи обучения и подготовки кадров, эффективного информационного взаимодействия и обмена информацией в организации. Первый руководитель и руководители, которые напрямую подотчетны первому руководителю выполняют ведущую роль в популяризации культуры обеспечения безопасности полетов во всей организации.

      Популяризация вопросов безопасности полетов дополняет политику, процессы и процедуры организации, предоставляя сотрудникам систему ценностей, способствующую сознательному отношению к деятельности организации в области обеспечения безопасности полетов.

      Поставщик обслуживания внедряет и осуществляет процессы и процедуры, способствующие эффективному двустороннему информационному взаимодействию на всех уровнях организации. Процессы информационного взаимодействия учитывают стратегические указания руководства поставщика обслуживания и поощряют всех сотрудников к представлению открытых и конструктивных отзывов о состоянии безопасности полетов.

      70. Поставщик обслуживания разрабатывает и реализует программы подготовки персонала в области обеспечения безопасности полетов, которые обеспечивают надлежащую подготовку и квалификацию сотрудников для выполнения ими своих обязанностей в рамках СУБП.

      Рамки программ подготовки в области обеспечения безопасности полетов соответствуют степени участия каждого сотрудника в обеспечении функционирования СУБП.

      Руководитель инспекции по безопасности полетов (руководителем по безопасности полетов) отвечает за наличие и реализацию соответствующих программ подготовки персонала в области обеспечения безопасности полетов.

      Программы подготовки персонала в области обеспечения безопасности полетов включают требования к первоначальной подготовке, переподготовке и поддержанию профессионального уровня персонала в целях сохранения профессиональных навыков персонала поставщика обслуживания.

      71. Поставщик обслуживания определяет обязанности персонала, связанные с СУБП, и обеспечивает прохождение каждым сотрудником подготовки, соответствующей его участию в функционировании СУБП.

      В программах подготовки персонала в области обеспечения безопасности полетов поставщика обслуживания указывается содержание обучения в области обеспечения безопасности полетов для персонала, непосредственно связанного с СУБП, включая первого руководителя.

      72. Программа подготовки персонала в области обеспечения безопасности полетов поставщика обслуживания для персонала, непосредственно связанного с СУБП разрабатываются и реализуются в соответствии с требованиями приказа Министра транспорта и коммуникаций Республики Казахстан от 28 сентября 2013 года № 764 "Об утверждении Типовых программ профессиональной подготовки авиационного персонала, участвующего в обеспечении безопасности полетов" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов Республики Казахстан за № 8785) (далее – Типовые программы).

      73. В целях сохранения компетентности сотрудниками всех уровней для выполнения своих функциональных обязанностей в области обеспечения безопасности полетов поставщиком обслуживания проводятся проверки навыков и знаний персонала не реже чем один раз в три года.

      При обнаружении пробелов или недостатков в знаниях и (или) навыках персонала по результатам проверки навыков и знаний персонала, задействованного в обеспечении безопасности полетов поставщиком обслуживания, предпринимаются соответствующие корректирующие меры.

Глава 13. Обмен информацией о безопасности полетов

      74. Поставщик обслуживания разрабатывает и применяет официальные средства обмена информацией о безопасности полетов, которые:

      1) обеспечивают ознакомление сотрудников с СУБП в объеме, соразмерном занимаемым ими должностям;

      2) предоставляют важную с точки зрения безопасности полетов информацию;

      3) разъясняют причины предпринятия конкретных действий в целях повышения уровня безопасности полетов;

      4) разъясняют причины введения или изменения процедур обеспечения безопасности полетов.

      75. Поставщик обслуживания обеспечивает доведение до сведения всего персонала политики и целей в области обеспечения безопасности полетов и процедур СУБП. Доведение этой информации, а также популяризация вопросов безопасности полетов реализуется поставщиком обслуживания посредством информационных писем (сводок), уведомлений, бюллетеней о безопасности полетов, интернет-ресурсов, брифингов и (или) курсов подготовки персонала по вопросам безопасности полетов.

      Руководитель инспекции по безопасности полетов (руководитель по безопасности полетов) обеспечивает широкое распространение информации об уроках, извлеченных из расследований, предыдущих происшествий и инцидентов или опыта поставщика обслуживания и других организаций.

      Обмен информацией о безопасности полетов направлен на:

      1) обеспечение всесторонней осведомленности всех сотрудников о СУБП, что является способом популяризации политики и целей организации в области обеспечения безопасности полетов;

      2) распространение критически важной информации для обеспечения безопасности полетов, которая связана с проблемами обеспечения безопасности полетов и рисками (факторами риска) для безопасности полетов, из-за которых поставщик обслуживания может оказаться подверженным риску (факторам риска) для безопасности полетов. Поставщик обслуживания определяет, какая информация считается критически важной для обеспечения безопасности полетов и когда ее следует распространять;

      3) повышение осведомленности о новых мерах, направленных на контроль и (или) уменьшение рисков (факторов риска) для безопасности полетов и корректирующих мерах. Риски (факторы риска) для безопасности полетов, с которыми сталкивается поставщик обслуживания, со временем будут изменяться, поэтому информацию об этих изменениях необходимо доводить до сведения соответствующих сотрудников;

      4) предоставление информации о новых или скорректированных процедурах обеспечения безопасности полетов. При обновлении процедур обеспечения безопасности полетов необходимо доводить информацию об этих изменениях до сведения соответствующих сотрудников;

      5) содействие формированию позитивной культуры обеспечения безопасности полетов и поощрение сотрудников поставщика обслуживания к выявлению опасностей (опасных факторов) и представлению информации о них. Обмен информацией о безопасности полетов направлен в обе стороны. Важно, чтобы все сотрудники поставщика обслуживания сообщали о проблемах безопасности полетов посредством ССОДБП;

      6) обеспечение обратной связи. Направление сотрудникам, представляющим отчеты о безопасности полетов, ответов с информацией о том, какие были приняты меры для решения выявленных проблем.

      76. Поставщик обслуживания осуществляет оценку эффективности своего процесса обмена информацией о безопасности полетов, проверяя получение и понимание сотрудниками распространяемой информации, критической для обеспечения безопасности полетов. Оценка эффективности процесса обмена информацией осуществляется при проведении внутренних проверок или при оценке эффективности функционирования СУБП.

      77. Мероприятия по популяризации вопросов безопасности полетов проводятся поставщиком обслуживания на постоянной основе.

"Әуе қозғалысына қызмет көрсету кезінде, әуе кемелеріне техникалық қызмет көрсету кезінде, әуежайларда, азаматтық әуе кемелерін пайдаланушылардың, қызметі көрсетілетін қызметтерді ұсыну барысында әуе кемелерінің ұшуын орындаумен байланысты азаматтық авиацияның авиациялық оқу орталықтарының ұшу қауіпсіздігін басқару жөніндегі үлгі нұсқаулықтарды бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникация министрінің 2011 жылғы 28 наурыздағы № 173 бұйрығына өзгерістер енгізу туралы

Қазақстан Республикасы Көлік министрінің м.а. 2024 жылғы 30 желтоқсандағы № 445 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2024 жылғы 31 желтоқсанда № 35602 болып тіркелді

      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      Осы бұйрықтың қолданысқа енгізілу тәртібін 4 т. қараңыз

      БҰЙЫРАМЫН:

      1. "Әуе қозғалысына қызмет көрсету кезінде, әуе кемелеріне техникалық қызмет көрсету кезінде, әуежайларда, азаматтық әуе кемелерін пайдаланушылардың, қызметі көрсетілетін қызметтерді ұсыну барысында әуе кемелерінің ұшуын орындаумен байланысты азаматтық авиацияның авиациялық оқу орталықтарының ұшу қауіпсіздігін басқару жөніндегі үлгі нұсқаулықтарды бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникация министрінің 2011 жылғы 28 наурыздағы № 173 бұйрығына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 6855 болып тіркелген) мынадай өзгерістер енгізілсін:

      көрсетілген бұйрықпен бекітілген Азаматтық әуе кемелерін пайдаланушылардың ұшу қауіпсіздігін басқару жөніндегі үлгі нұсқаулық осы бұйрыққа 1-қосымшаға сәйкес редакцияда жазылсын;

      көрсетілген бұйрықпен бекітілген Әуежайларда ұшу қауіпсіздігін басқару жөніндегі үлгі нұсқаулық осы бұйрыққа 2-қосымшаға сәйкес редакцияда жазылсын;

      көрсетілген бұйрықпен бекітілген Әуе қозғалысына қызмет көрсету кезінде ұшу қауіпсіздігін басқару жөніндегі үлгі нұсқаулық осы бұйрыққа 3-қосымшаға сәйкес редакцияда жазылсын;

      көрсетілген бұйрықпен бекітілген Әуе кемелеріне техникалық қызмет көрсету кезінде ұшу қауіпсіздігін басқару жөніндегі үлгі нұсқаулық осы бұйрыққа 4-қосымшаға сәйкес редакцияда жазылсын;

      көрсетілген бұйрықпен бекітілген Әуе кемелерінің ұшуын орындаумен байланысты көрсетілетін қызметтерді ұсыну барысында азаматтық авиацияның қызметтер көрсететін авиациялық оқу орталықтардың ұшу қауіпсіздігін басқару жөніндегі үлгі нұсқаулық осы бұйрыққа 5-қосымшаға сәйкес редакцияда жазылсын.

      2. Қазақстан Республикасы Көлік министрлігінің Азаматтық авиация комитеті заңнамада белгіленген тәртіппен:

      1) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

      2) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Көлік министрлігінің интернет-ресурсында орналастыруды қамтамасыз етсін.

      3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының Көлік вице-министріне жүктелсін.

      4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

      Қазақстан Республикасы
Көлік министрінің міндетін атрқарушы
М. Калиакпаров

  Қазақстан Республикасы
Көлік министрінің
міндетін атқарушы
2024 жылғы 30 желтоқсандағы
№ 445 Бұйрыққа
1-қосымша

  Қазақстан Республикасы
Көлік және коммуникация
министрінің
2011 жылғы 28 наурыздағы
№ 173 бұйрығымен
бекітілген

Азаматтық әуе кемелерін пайдаланушылардың ұшу қауіпсіздігін басқару жөніндегі үлгі нұсқаулықты бекіту туралы

1-бөлім. Кіріспе

1-тарау. Жалпы ережелер

      1. Осы Азаматтық әуе кемелері пайдаланушыларының ұшу қауіпсіздігін басқару жөніндегі үлгі нұсқаулық (бұдан әрі – Үлгі нұсқаулық) "Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану және авиация қызметі туралы" Қазақстан Республикасының Заңына (бұдан әрі – Заң), Халықаралық азаматтық авиация туралы конвенцияға 19-қосымшаға, Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2016 жылғы 11 наурыздағы № 136 қаулысымен бекітілген Азаматтық авиация саласындағы ұшу қауіпсіздігі жөніндегі бағдарламаға, Doc 9859 ИКАО "Ұшу қауіпсіздігін басқару жөніндегі нұсқаулық" сәйкес әзірленді.

      Үлгі нұсқаулық халықаралық коммерциялық әуе тасымалдарын жүзеге асыратын азаматтық әуе кемелерінің пайдаланушылары болып табылатын қызмет көрсетуді берушінің және халықаралық ұшуларды орындауға жіберілген жалпы мақсаттағы авиацияның ауыр немесе турбореактивті ұшақтарының пайдаланушыларының (бұдан әрі – қызмет көрсетуді беруші) ұшу қауіпсіздігін басқару жүйесін (бұдан әрі – ҰҚБЖ) жұмыс істеуін енгізу және қолдау жөніндегі талаптарды нақтылайды.

      Қызмет көрсетуді берушінің ҰҚБЖ осы Үлгі нұсқаулықтың 1-тарауының 3-тармағында көрсетілген ҰҚБЖ-нің жұмыс істеуін енгізу және қолдау үшін тұжырымдамалық шеңберлерді ескереді, сондай-ақ қызмет көрсетуді беруші қызметінің ауқымына және ол ұсынатын авиациялық қызметтердің күрделілігіне сәйкес келеді.

      Осы тармақтың ережелерін қолдану халықаралық ұшуларды орындауға жіберілмеген жалпы мақсаттағы авиацияның азаматтық әуе кемелерін пайдаланушыларға осы Үлгі нұсқаулықтың талаптарын қолдануға кедергі келтірмейді.

      2. Осы Үлгі нұсқаулықта пайдаланылатын негізгі ұғымдар:

      1) азаматтық авиация ұйымының бірінші басшысы (бұдан әрі – бірінші басшы) – қызмет көрсету тармақшасының пәрменді және тиімді жұмыс істеуі үшін дербес жауапты болатын жеке, тиісті лауазымды адам;

      2) әділ мәдениет – Заңда көзделген жағдайларды қоспағанда, авиация персоналы және азаматтық авиация саласындағы өзге де жұмыскерлер азаматтық авиация саласындағы қателіктер немесе теріс қылықтар туралы хабарлайтын және жасалған қателіктер немесе теріс қылықтар үшін жауаптылықта болмайтын ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету қағидаты;

      3) әуе кемесі – жер (су) күшінен бөлінген ауамен өзара іс-қимылды болдырмай, оның ауамен өзара іс-қимылы есебінен атмосферада ұсталатын аппарат;

      4) интерфейс – қызмет көрсетушінің ішкі құрылымдық бөлімшелері мен ол өзінің авиациялық қызметтерін көрсету кезінде өзара әрекеттесетін сыртқы ұйымдар арасындағы өзара іс-қимыл;

      5) қауіп (қауіпті фактор) – авиациялық оқыс оқиғаны немесе авиациялық оқиғаны тудыруы немесе олардың қайта басталуына жәрдемдесуі мүмкін жай-күй немесе объект;

      6) қауіптерді (қауіпті факторларды) анықтаудың әрекет ету әдісі – бұл бұрын болған нәтижелерге немесе оқиғаларға талдау жүргізілетін процесс. Қауіптер (қауіпті факторлар) ұшу қауіпсіздігіне байланысты авиациялық оқиғаларды немесе инциденттерді тергеп-тексеру процесінде анықталады. Авиациялық оқиғалар және (немесе) инциденттер жүйедегі кемшіліктердің көрсеткіші болып табылады және соның арқасында оқиғаға қандай қауіптер (қауіпті факторлар) ықпал еткенін анықтау үшін пайдаланылуы мүмкін;

      7) қауіптерді (қауіпті факторларды) анықтаудың проактивті әдісі – авиациялық оқиғаға немесе инцидентке қауіптерді (қауіпті факторларды) дамыту мүмкіндігін айқындау мақсатында оқиғаларды немесе процестерді негізге ала отырып, ұшу қауіпсіздігі туралы ақпаратты және (немесе) деректерді жинау, сондай-ақ оқиғалардың жиілігі туралы ақпаратты немесе деректерді талдау жүзеге асырылатын процесс. Қауіптерді (қауіпті факторларды) белсенді анықтау үшін ұшу қауіпсіздігі туралы ақпарат негізінен ұшу ақпаратын талдау бағдарламаларынан, ұшу қауіпсіздігі туралы деректерді ұсыну жүйелерінен және ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі іс-шаралардан келіп түседі;

      8) қызмет көрсетушінің авиациялық жүйесі – ұйымның кез келген өнімдері, адамдар, процестер, рәсімдер, объектілер, қызметтер және басқа аспектілері, соның ішінде бірыңғай процестің бөлігі ретінде бірге жұмыс істейтін сыртқы факторлар және ҰҚБЖ шеңберінде ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі қызмет көрсетуші қызметімен байланысты элементтер жиынтығы және осы қызметке әсер етеді;

      9) тәуекел ауырлық дәрежесі (тәуекел факторлары) – анықталған қауіптердің (қауіпті факторлардың) салдары немесе нәтижелері түрінде негізді түрде күтуге болатын зиян дәрежесі;

      10) ұшу қауiпсiздiгi – адамдардың өміріне немесе денсаулығына зиян келтіру немесе мүлікке залал келтіру тәуекелі қолайлы деңгейге дейін төмендетілген және қауіптілік көздерін (қауіпті факторларды) анықтаудың және тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бақылаудың үздіксіз процесі арқылы осы не бұдан да төмен деңгейде тұратын жай-күй;

      11) ұшу қауіпсіздігі жөніндегі инспекцияның басшысы (ұшу қауіпсіздігі жөніндегі басшы) – қызмет көрсетушінің лауазымды тұлғасы, ТҚКБ-ны енгізуге және оның тиімді жұмыс істеуіне жауапты. Ұшу қауіпсіздігі жөніндегі инспекция басшысының (ұшу қауіпсіздігі жөніндегі басшының) лауазымының атауы қызмет көрсетуді берушінің ұйымдық құрылымына байланысты болады;

      12) ұшу қауіпсіздігі туралы ақпарат – ұшу қауіпсіздігін басқару мақсаттары үшін жарамды ету үшін нақты контексте жасалған, жүйеленген немесе талданған ұшу қауіпсіздігі туралы деректер;

      13) ұшу қауіпсіздігі туралы деректер – ұшу қауіпсіздігіне қатысты және ұшу қауіпсіздігінің деңгейін қолдау немесе арттыру үшін пайдаланылатын авиациялық көздермен әртүрлі байланыстардан алынған фактілердің немесе айтулы нәтижелердің белгілі бір жиынтығы. Ұшу қауіпсіздігі туралы осындай деректерді жинау авиациялық оқиғаларды немесе оқыс оқиғаларды тергеп-тексеруді, ұшу қауіпсіздігі саласындағы есепті, ұшу қызметінің мазмұны туралы деректерді ұсынуды, пайдалану сипаттамаларын, инспекцияларды, тексерулерді, тексерулерді, зерттеулерді және ұшу қауіпсіздігінің жай-күйіне шолуларды мониторингтеуді қамтитын, ұшу қауіпсіздігіне байланысты проактивті немесе ден қоятын сипаттағы іс-шаралар барысында жүзеге асырылады;

      14) ұшу қауіпсіздігі туралы деректерді жинау және өңдеу жүйесі (бұдан әрі – ҰҚДЖӨЖ) – ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етудің тиімділігін басқару жөніндегі қызметті қамтамасыз ету мақсатында алынған деректер мен ұшу қауіпсіздігі туралы ақпаратқа кейіннен талдау жүргізу үшін ұшу қауіпсіздігі туралы деректер мен ақпаратты жинауға, тіркеуге және сақтауға мүмкіндік беретін жүйелік тәсіл;

      15) ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекел (тәуекел факторы) – қауіптілік (қауіпті фактордың) салдарының немесе нәтижелерінің болжамды ықтималдығы мен ауырлығы;

      16) ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекел ықтималдығы (тәуекел факторлары) - қауіпті оқиғаның немесе нәтиженің туындау мүмкіндігі;

      17) ҰҚБЖ – ресімделмеген ұйымдық құрылымды, жауапкершілік, жауапкершілік иерархиясын, басшылық қағидаттар мен рәсімдерді қамтитын ұшу қауіпсіздігін басқаруға жүйелі тәсіл;

      18) ұшу қауіпсіздігін басқару жүйесі жөніндегі басқарма – (бұдан әрі – ҰҚБЖН) – ұшу қауіпсіздігін басқару жүйесінің ұйымдастырылғанын растайтын құжат;

      19) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету тиімділігінің көрсеткіші – (Safety Performance Indicator – SPI) – ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету тиімділігін мониторингілеу және бағалау үшін пайдаланылатын осы параметрлердегі негізгі көрсеткіш;

      20) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету тиімділігінің нысаналы деңгейі (Safety performance Target – SPT) – ұшу қауіпсіздігі саласындағы мақсаттарды бөлетін, белгіленген кезеңге ұшу қауіпсіздігінің тиімділігін көрсету үшін мемлекет немесе нысаналы деңгейге қызмет көрсетуді беруші жоспарлайтын немесе болжайтын;

      21) ұшу қауіпсіздігін оқытудың тиімділігі – ол белгілеген ұшу қауіпсіздігі тиімділігінің нысаналы деңгейлерімен және ұшу қауіпсіздігі тиімділігінің көрсеткіштерімен айқындалатын қол жеткізуге болатын мемлекеттік қызметтер немесе ұшу қауіпсіздігі деңгейіне кейінгі шолу;

      22) ұшу қауіпсіздігін талдау – пайдалы ақпаратты шығару, қорытындыны тұжырымдау және осы процестерге негізделген шешім қабылдауды қолдау мақсатында ұшу қауіпсіздігі туралы деректер мен ақпаратты тексеру, зерделеу, сипаттау, түрлендіру, қысу, бағалау және визуализациялау үшін статистикалық немесе өзге де талдамалық әдістерді қолдану процесі.

      3. ҰҚБЖ қызметін енгізу мен қолдауға арналған тұжырымдамалық шеңбер төрт негізгі компоненттен және он екі элементтен тұрады:

      1) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саясаты мен мақсаттары:

      басшылықтың міндеттемелері;

      ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы жауапкершілік пен міндеттер иерархиясы;

      ұшу қауіпсіздігіне жауапты жетекші қызметкерлерді тағайындау;

      төтенше жағдайға арналған іс-шараларды жоспарлауды үйлестіру;

      ҰҚБЖ бойынша құжаттама;

      2) ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) басқару:

      қауіпті анықтау (қауіпті факторлар);

      ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бағалау және азайту;

      3) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету:

      ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету тиімділігін бақылау және сандық бағалау;

      өзгерістерді жүзеге асыру;

      ҰҚБЖ үнемі жетілдіру;

      4) ұшу қауіпсіздігі мәселелерін насихаттау:

      қызметкерлерді даярлау және оқыту;

      ұшу қауіпсіздігі туралы ақпарат алмасу.

2-тарау. ҰҚБЖ енгізуді жоспарлау

      4. ҰҚБЖ тиімді енгізу және жұмыс істеу мақсатында қызмет көрсетуді берушінің бірінші басшысы:

      1) ұшулар қауіпсіздігі жөніндегі инспекция басшысын (ұшу қауіпсіздігі жөніндегі басшысын) қызмет көрсетуді берушінің ҰҚБЖ енгізуге және оның тиімді жұмыс істеуіне жауапты етіп тағайындайды (бұдан әрі – ұшу қауіпсіздігі жөніндегі инспекция басшысы (ұшу қауіпсіздігі жөніндегі басшысы)). Қызмет көрсетуді беруші қызметінің ауқымына, ол ұсынатын авиациялық қызметтердің күрделілігіне байланысты немесе қызмет көрсетуді беруші қызмет көрсетуді бірнеше қызмет түріне таратқан кезде бірінші басшы қызмет көрсетуді беруші ҰҚБЖ енгізуіне және жұмыс істеуіне жауапты тұлғалар тобын тағайындай алады, бұл ретте олардың бірін тікелей сақтау мақсатында ұшу қауіпсіздігі жөніндегі инспекцияның басшысы (ұшу қауіпсіздігі жөніндегі басшы) тағайындайды және бірінші басшыға есеп берудің бір мәнді иерархиясы;

      2) қызмет көрсетуді берушінің авиациялық жүйесінің сипаттамасын қамтамасыз етеді, оның шеңберінде ҰҚБЖ енгізілетін және жұмыс істейтін болады;

      3) тиімді ҰҚБЖ енгізу және жұмыс істеуі үшін қызмет көрсетуді берушінің ҰҚБЖ ұйымдық құрылымын қалыптастыруды қамтамасыз етеді;

      4) қызмет көрсетуді беруші ұшуларының қауіпсіздігін басқарудың қолданыстағы процестеріндегі кемшіліктерге талдау жүргізуді қамтамасыз етеді.

      5. Қызмет көрсетуді беруші авиациялық жүйесінің сипаттамасы ұшу қауіпсіздігін басқару функцияларына арналған процестер, қызмет және интерфейстер туралы жиынтық ақпаратты және қызмет көрсетуді берушінің ұшу қауіпсіздігін басқару жүйесі қолданылатын ұйымдық құрылымының сипаттамасын, сондай-ақ өзінің авиациялық жүйесі ішінде де, азаматтық авиация саласындағы басқа жүйелермен де өзара іс-қимылдың сипаттамасын білдіреді.

      Авиациялық жүйенің сипаттамасы қызмет көрсетуді беруші жүйесінің сипаттамасында айқындалған процестерге маңызды немесе елеулі өзгерістер енгізілген жағдайда өзгерістерді жүзеге асыру процестері шеңберінде қайта қаралуға жатады.

      6. Қызмет көрсетуді берушінің ҰҚБЖ енгізер алдында кемшіліктерге талдау жүргізеді, ол қызмет көрсетуді жеткізушінің ұшу қауіпсіздігін басқарудың қолданыстағы процестерін Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасында белгіленген ҰҚБЖ қойылатын талаптармен салыстырудан тұрады.

      Талдау нәтижелері бойынша анықталған кемшіліктер қызмет көрсетушінің толық функционалды және тиімді қосалқы бөлшектерін енгізу үшін қажетті әрекеттерді анықтайтын қосалқы бөлшектерді енгізу жоспарына сәйкес жойылуға жатады.

      Кемшіліктерді талдау нәтижелері негізінде ұшу қауіпсіздігі жөніндегі инспекцияның тағайындалған басшысы (ұшу қауіпсіздігі жөніндегі басшы) немесе қызмет көрсетуші ҰҚБЖ енгізуге және оның жұмыс істеуіне жауапты тұлғалар тобы ҰҚБЖ енгізуге кедергі келтіретін мүмкін анықталған кемшіліктерді ескере отырып, ҰҚБЖ енгізу жоспарын әзірлейді және мүдделі тараптардың назарына жеткізеді.

      7. Қызмет көрсетуші ҰҚБЖ енгізу осы Үлгі нұсқаулықтың, Халықаралық азаматтық авиация ұйымының (бұдан әрі – ИКАО) стандарттары мен ұсынылатын практикасы, сондай-ақ Қазақстан Республикасының ұшу қауіпсіздігі жөніндегі жоспары негізінде әзірленген ҰҚБЖ енгізу жоспарына сәйкес жүзеге асырылады. ҰҚБЖ енгізу жоспарын қызмет көрсетушінің бірінші басшысы бекітеді.

      8. ҰҚБЖ енгізу жоспары мыналарды қамтиды:

      1) қызмет көрсетуші ұшуларының қауіпсіздігін басқарудың қолданыстағы процестеріндегі кемшіліктерді жою жөніндегі іс-қимылдардың сипаттамасы;

      2) ҰҚБЖ енгізу үшін қажетті іс-қимылдардың сипаттамасы;

      3) осы тармақтың 1) және 2) тармақшаларында көрсетілген әрекеттерді орындау мерзімдері;

      4) белгілі бір іс-қимыл жоспарының орындалуына кім жауапты екендігі туралы ақпарат;

      5) белгілі бір әрекет сәтті орындалды деп есептелетін нәтиженің сипаттамасы.

      ҰҚБЖ енгізу жоспары сыртқы ұйымдармен немесе мердігерлермен үйлестіру жөніндегі іс-қимылдардың сипаттамасын қамтиды.

      Ұшу қауіпсіздігі жөніндегі инспекцияның тағайындалған басшысы (ұшу қауіпсіздігі жөніндегі басшы) немесе қызмет көрсетуді жеткізушінің ҰҚБЖ енгізуге және оның жұмыс істеуіне жауапты тұлғалар тобы ҰҚБЖ енгізу жоспарында көзделген іс-қимылдардың орындалуына мониторингті жүзеге асырады және оны өзектендіреді.

      9. ҰҚБЖ енгізуді жоспарлау бойынша жұмыстарды аяқтау бойынша алынған нәтижелер:

      1) ҰҚБЖ енгізу жоспарын қамтитын құжат;

      2) ҰҚБЖ енгізу жоспарын барлық қызметкерлердің назарына жеткізу;

      3) қызмет көрсетушінің авиациялық жүйесінің аяқталған сипаттамасы, оның шеңберінде ҰҚБЖ енгізілетін және жұмыс істейтін болады;

      4) қызмет көрсетушінің ұшу қауіпсіздігін басқарудың қолданыстағы процестеріндегі кемшіліктерді толық талдау;

      5) ҰҚБЖ ұйымдық құрылымын құру;

      6) азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйыммен келісілген ҰҚБЖН бекіту;

      7) ұшу қауіпсіздігі мәселелері бойынша ақпарат тарату құралдарын құру және әдістерін айқындау.

      10. Қызмет көрсетуді беруші ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы саясатқа, қызмет ауқымына және өзі ұсынатын авиациялық қызметтердің күрделілігіне қарай ҰҚБЖ, сапаны басқару жүйесін және басқа да менеджмент жүйелерін (сапаны басқару жүйесі, авиациялық қауіпсіздік жүйесі, еңбекті және қоршаған ортаны қорғау жүйесі) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі менеджменттің бірыңғай функциясына біріктіру туралы шешім қабылдайды, барлық процестер мен рәсімдердің дұрыс жұмыс істеуін қамтамасыз ету үшін ресурстарды оңтайландыру және құрылымдық тәсілді енгізу мақсатында қызметтер мен басқа да процестердің сапасы (менеджменттің интеграцияланған жүйесі). Бұл ретте ҰҚБЖ және сапаны басқару жүйесінде бірінші басшыға Есептіліктің тікелей және бір мәнді иерархиясын сақтау мақсатында жекелеген басшылар тағайындалады.

2-бөлім. Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саясаты мен мақсаттары

3-тарау. Басшылықтың міндеттемелері

      11. Қызмет көрсетуді беруші өзінің ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саясатын анықтайды, ол:

      1) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету тиімділігінің деңгейін ұдайы арттыруды, ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету барлық басшылардың бірінші кезектегі міндеті болып табылатынына кепілдік беруді, ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етудің оң мәдениетін қалыптастыруға және қолдауға жәрдемдесуді, ұшу қауіпсіздігіне қатысты барлық қолданылатын нормативтік құқықтық талаптарды сақтауды қоса алғанда, ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі қызмет көрсетушінің міндеттемесін көрсетеді;

      2) ұшу қауіпсіздігі саласындағы саясатты іске асыру үшін қажетті ресурстарды беру туралы нақты мәлімдемені қамтиды;

      3) деректер мен ұшу қауіпсіздігі туралы ақпаратты ұсыну жүйесі туралы мәліметтерді қамтиды;

      4) өнім беруші авиациялық қызметке қызмет көрсетуді жүзеге асыру кезінде персоналдың мінез-құлқының қандай түрлеріне жол берілмейтінін, сондай-ақ әділ мәдениетті дамыту мақсатында тәртіптік шаралар қабылданбайтын мән-жайларды нақты көрсетеді;

      5) қызмет көрсетуді берушінің бірінші басшысы қол қояды;

      6) ұйымның барлық персоналының назарына жеткізіледі және ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы саясатты түсінуді, енгізуді және сақтауды барлық ұйымдық деңгейлерде қамтамасыз ету мақсатында барлық персоналға қолжетімді болады;

      7) қызмет көрсетуді беруші қызметінің өзектілігі мен сәйкестігін сақтау тұрғысынан қайта қаралады. Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы саясатты қайта қарау мерзімдерін қызмет көрсетуді беруші айқындайды және ҰҚБЖН-та көрсетіледі.

      12. Қызмет көрсетуші ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саясатының ережелерін ескере отырып, ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету мақсаттарын анықтайды:

      1) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету тиімділігінің мониторингі, сондай-ақ SPI және SPT белгілеу арқылы белгілі бір мақсаттарға қол жеткізу процесінің мониторингі үшін негіз жасайды;

      2) қызмет көрсетушінің ҰҚБЖ жалпы тиімділігін қолдау немесе тұрақты арттыру жөніндегі міндеттемесін көрсетеді;

      3) қызмет көрсетуді берушінің барлық қызметкерлерінің назарына жеткізіледі;

      4) қызмет көрсетуді беруші қызметінің өзектілігі мен сәйкестігін сақтау тұрғысынан қайта қаралады.

      Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету мақсаттары қызмет көрсетуді берушінің ұшу қауіпсіздігі саласындағы ниеттерін анықтайды және ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саясатына енгізіледі немесе жеке құжатпен ресімделеді.

4-тарау. Жауапкершілік иерархиясы, міндеттері және ұшу қауіпсіздігіне жауапты жетекші қызметкерлерді тағайындау

      13. Қызмет көрсетуді берушінің ҰҚБЖ ұйымдық құрылымын қалыптастыру мынадай әрекеттерді қамтиды:

      1) өзі орындайтын басқа да функцияларға қарамастан, ұйым атынан ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етуді ұйымдастыруға, қызмет көрсетуді жеткізушінің қосалқы бөлшектерін енгізуге, сондай-ақ оның пәрменді және тиімді жұмыс істеуіне дербес жауапты болатын бірінші басшыны айқындау;

      2) үйлестіру органын – ұшу қауіпсіздігі жөніндегі кеңесті (Safety Review Board – SRB) құру – қызмет көрсетуді жеткізушінің бірінші басшысының басшылығымен және ұшу қауіпсіздігі жөніндегі топты (Safety Action Group – SAG) құру – ұшу қауіпсіздігі жөніндегі инспекцияның тағайындалған басшысының (ұшу қауіпсіздігі жөніндегі басшысының) басшылығымен жүзеге асырылады. Қызмет провайдері қызметкерлерден тұратын SRB және SAG жұмысын қамтамасыз етеді;

      3) ұшу қауіпсіздігі жөніндегі инспекция басшысын (ұшу қауіпсіздігі жөніндегі басшысын) тағайындау. Ұйымның көлеміне, сипатына және күрделілігіне қарай қызмет көрсетуді беруші қажеттілік негізінде жағдайда Инспекция, қызмет, бөлім (кеңсе) немесе Департамент түрінде ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету бойынша үздіксіз операциялық жұмысты қамтамасыз ету үшін тұрақты жұмыс істейтін құрылымдық бөлімше құрады;

      4) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етуге қатысатын басшылардың тікелей жауапкершілігін қоса алғанда, бүкіл ұйымда жауапкершіліктің нақты иерархиясын белгілеу;

      5) басқа да атқаратын функцияларына қарамастан, барлық басшылардың, сондай-ақ қызметкерлердің ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы қызмет көрсетуді берушінің ҰҚБЖ тиімділігіне қатысты міндеттерін айқындау;

      6) ҰҚБЖ басқару органдары, құрылымдық бөлімшелер және бірінші басшы арасындағы өзара іс-қимыл тәртібін белгілеу;

      7) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы жауапкершілік, міндеттер мен өкілеттіктер иерархиясын құжаттамалық ресімдеу және оларды ұйымның барлық қызметкерлерінің назарына жеткізу;

      8) ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелге (тәуекел факторларына) жол беруге қатысты шешімдер қабылдауға өкілеттігі бар басшылардың деңгейін айқындау.

      14. Бірінші басшының ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етуге қатысты функцияларына мыналар жатады:

      1) тиімді ҰҚБЖ-ні тиісінше енгізу және оның жұмыс істеуі үшін қаржы қаражатын және кадрлық тағайындауларды қамтамасыз ету;

      2) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етудің оң мәдениетін қалыптастыруға жәрдемдесу;

      3) қызмет көрсетуді беруші ұшуларының қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы саясатты енгізу және оны танымал ету;

      4) қызмет көрсетуді берушінің SPI және SPT орнату;

      5) ҰҚБЖ тиісінше енгізуді қамтамасыз ету және ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету тиімділігі көрсеткіштерінің осы Үлгі нұсқаулықта белгіленген талаптарға сәйкестігі;

      6) ҰҚБЖ ұдайы жетілдіруді қамтамасыз ету;

      7) ұшу қауіпсіздігі жөніндегі кеңесті (SRB) басқарады және ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету бойынша шешімдер қабылдайды.

      15. Ұшу қауіпсіздігі жөніндегі кеңес (SRB) саясаттың, ресурстарды бөлудің және ұйымның ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету қызметінің тиімділігінің негізгі мәселелерімен айналысатын стратегиялық рөл атқарады. Ұшу қауіпсіздігі жөніндегі кеңеске (SRB) бірінші басшыға тікелей есеп беретін бірінші басшы мен басшылар кіреді, ал ұшу қауіпсіздігі инспекциясының басшысы (ұшу қауіпсіздігі жөніндегі басшысы) кеңесші (хатшы) рөлін атқарады.

      Ұшу қауіпсіздігі жөніндегі кеңес (SRB) мониторингті жүзеге асырады:

      1) ҰҚБЖ тиімділігі;

      2) ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бақылаудың қажетті шараларын енгізу кезінде уақтылы ден қою;

      3) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету тиімділігі көрсеткіштерінің ұйымның ұшу қауіпсіздігі саласындағы саясаты мен мақсаттарына сәйкестігі;

      4) ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бақылауға және (немесе) азайтуға бағытталған шаралардың жалпы тиімділігі;

      5) ұшу қауіпсіздігін басқару жөніндегі міндеттердің мәлімделген бірінші кезектілігін сақтауға, сондай-ақ бүкіл ұйымда ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету мәселелерін кеңінен насихаттауға жәрдемдесетін ұшу қауіпсіздігін басқару жөніндегі ұйым процестерінің тиімділігі.

      16. Ұшу қауіпсіздігі тобы (SAG) тактикалық орган болып табылады және ұшу қауіпсіздігі кеңесі (SRB) алға қойған стратегиялық мақсаттарды жүзеге асыруға бағытталған нақты мәселелермен айналысады. Ұшу қауіпсіздігі жөніндегі топқа (SAG) жұмысы өндірістік пайдалану мәселелерімен тығыз байланысты қатардағы қызметкерлер қатарындағы басшылар мен өкілдер кіреді.

      Ұшу қауіпсіздігі тобы (SAG) келесі функцияларды орындайды:

      1) ұйымның функционалдық қызметі салаларында өндірісте қауіпсіздіктің қамтамасыз етілуін қадағалайды және ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) басқару шеңберінде тиісті қызметті қамтамасыз етеді;

      2) ұшу қауіпсіздігі туралы қолда бар деректерді талдайды және ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (қауіп факторларын) бақылаудың тиісті стратегиялық шараларының іске асырылуына көз жеткізеді;

      3) өндірістік өзгерістердің немесе жаңа технологияларды енгізудің ұшу қауіпсіздігіне әсерін бағалайды;

      4) ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бақылау құралдарымен байланысты шараларды іске асыруды үйлестіреді және дереу шаралар қабылдауды қамтамасыз етеді;

      5) ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларының) бақылаудың нақты құралдарының тиімділігін талдайды.

      17. Ұшу қауіпсіздігі жөніндегі инспекция басшысы (ұшу қауіпсіздігі жөніндегі басшы) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етуге қатысатын бірінші басшыға және басшыларға ұшу қауіпсіздігін басқару мәселелері бойынша консультация береді, қызмет көрсетуді берушінің ҰҚБЖ енгізілуі мен тиімді жұмыс істеуіне және ұйым қызметкерлері мен оған қатысы жоқ авиация мүшелері арасында ұшу қауіпсіздігі мәселелерін үйлестіруге және осындай мәселелер туралы ақпарат алмасуға жауапты болып табылады ол өзінің авиациялық қызметтерін көрсету кезінде өзара әрекеттесетін қауымдастықтар. Ұшу қауіпсіздігі жөніндегі инспекция басшысының (ұшу қауіпсіздігі жөніндегі басшысының) функциялары, оның ішінде:

      1) бірінші басшының атынан ҰҚБЖ енгізу жоспарына басшылық ету;

      2) ұшу қауіпсіздігі үшін қауіптерді (қауіпті факторларды) анықтау және тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бағалау және осы рәсімдерге жәрдемдесу;

      3) қызмет көрсетуді берушінің түзету іс-әрекеттерін жүзеге асыруын бақылау және олардың нәтижелерін бағалау;

      4) ұйымда ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етудің тиімділігі туралы есептерді бірінші басшыға мерзімді ұсыну;

      5) қосалқы шоттар мен құжаттамаларды жүргізу;

      6) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету мәселелері бойынша қызмет көрсетуді беруші қызметкерлерін оқытуды жоспарлау және ұйымдастыру;

      7) ұйым қызметкерлеріне ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету мәселелері бойынша консультациялар беру;

      8) ұшу қауіпсіздігіне байланысты проблемалардың мониторингі және олардың өз авиациялық қызметтерін ұсынумен байланысты қызмет көрсетуді беруші қызметіне ықтимал әсері;

      9) бірінші басшының атынан азаматтық авиация саласындағы уәкілетті органмен және уәкілетті ұйыммен, сондай-ақ басқа да мемлекеттік уәкілетті органдармен ұшу қауіпсіздігі мәселелерін үйлестіру.

      18. Қызмет көрсетуді беруші барлық персоналдың, оның ішінде ұшу қауіпсіздігін ету саласындағы функцияларды орындауға қатысатын басшылықтың өкілеттіктерін, жауапкершілігі мен міндеттерін айқындайды.

      Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы барлық өкілеттіктер, жауапкершілік пен міндеттер қызмет көрсетуді берушінің ҰҚБЖ құжаттамасында баяндалады және ұйымның барлық қызметкерлерінің назарына жеткізіледі.

      Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етуге қатысатын әрбір басшының жауапкершілігі және оның осы саладағы міндеттері оның лауазымдық нұсқаулығының ажырамас бөлігі болып табылады.

      19. Қызмет көрсетуді беруші сыртқы ұйымдар қызмет көрсетуді берушіге оның қызметін қолдау мақсатында өнім және (немесе) қызметтер көрсеткен жағдайларда сыртқы ұйымдардың ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету тиімділігіне жауап береді.

      Қызмет көрсетуді берушінің қосалқы бөлшектерінде оның авиациялық қызметтерін қауіпсіз ұсынуға ықпал ететін кез келген сыртқы ұйымдардың ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету жүйелері бар интерфейстер болады.

5-тарау. Төтенше жағдайға арналған іс-шараларды жоспарлауды үйлестіру

      20. Қызмет көрсетуді беруші авиациялық оқиғаға немесе оқиғаға, әуе кемелерін пайдалануға байланысты авариялық жағдайға немесе жедел іс-қимылды талап ететін басқа да төтенше жағдайға, дағдарысқа немесе авиациядағы оқиғаға байланысты авариялық жағдайға (Emergency Response Plan – ERP) байланысты іс-шаралар жоспарын әзірлейді, бекітеді және өзектілігін сақтайды.

      Қызмет көрсетуді беруші өзінің ERP авиациялық қызметтерін көрсету кезінде өзара әрекеттесетін сыртқы ұйымдармен тиісті үйлестіруді қамтамасыз етеді.

      21. Қызмет көрсетуді берушінің ERP қызметінің ауқымына және олар ұсынатын авиациялық қызметтердің күрделілігіне сәйкес келеді.

      ERP төтенше жағдай туындаған жағдайда шектеулі уақыт аралығында жасалатын әрекеттерді сипаттайды.

      22. ERP төтенше жағдай туындаған жағдайда шаралар қабылдауға арналған қызмет көрсетуді берушінің тәуекелдерді (тәуекел факторларының) басқару процесінің ажырамас бөлігі болып табылады.

      Денсаулық сақтау саласындағы төтенше жағдай, соның ішінде пандемия сияқты төтенше жағдайларға байланысты қызмет көрсетуді берушінің авиациялық қызметін бұзу ықтималдығы бар сценарийлер де ERP-де тиісті түрде ескеріледі.

      ERP-де алдын ала болжанатын авариялық жағдайлар көзделеді, олардың туындау мүмкіндігі ҰҚБЖ шеңберінде айқындалады.

      23. ERP-тің негізгі мақсаты-қызметті қауіпсіз жалғастыру және мүмкіндігінше қысқа мерзімде қалыпты қызметті қалпына келтіру.

      ERP әдеттегіден төтенше жағдайға және керісінше реттелген және тиімді ауысуды қамтамасыз етеді.

      ERP-ді жүзеге асыруға жауапты тиісті қызметкерлер үшін, сондай-ақ өзара әрекеттесу жүзеге асырылатын сыртқы ұйымдар үшін қол жетімді болуы керек.

      24. ERP мыналарды қамтиды:

      1) авариялық жағдай туындаған жағдайда қызмет көрсетуді беруші қызметкерлерінің арасында міндеттерді бөлу және өкілеттіктерді беру;

      2) тиісті қызметкерлермен жылдам байланысу үшін байланыс ақпаратын;

      3) авариялық жағдай басталғаннан кейін қалыпты қызметті қайта бастау үшін қажетті уақыт кезеңі;

      4) авариялық жағдай кезіндегі іс-шараларды, сондай-ақ жауапты қызметкерлердің іс-қимылдарын сипаттау;

      5) қызмет көрсетуді беруші өзінің авиациялық қызметтерін көрсету кезінде өзара іс-қимыл жасайтын сыртқы ұйымдармен өзара іс-қимылдың сипаттамасы;

      6) авиациямен байланысты емес авариялық қызметтер сияқты сыртқы ұйымдармен өзара іс-қимылдың сипаттамасы.

      25. Төтенше жағдай туындаған жағдайда ERP-де көзделген іс-шараларды қызмет көрсетуді беруші өткізілетін оқу-жаттығулар шеңберінде пысықтайды.

      Оқу-жаттығу түрлерін және олардың жиілігін қызмет көрсетуді беруші айқындайды.

      Оқу-жаттығуларды өткізу ERP кемшіліктерін анықтауға мүмкіндік береді, оларды нақты төтенше жағдай орын алғанға дейін жоюға болады.

      Оқу-жаттығу нәтижелері бойынша ERP-де кемшіліктер анықталған жағдайда оларды дереу жою және ERP-ді қайта қарау бойынша қажетті іс-шаралар қабылданады.

6-тарау. ҰҚБЖ бойынша құжаттама

      26. Қызмет көрсетуді берушінің ҰҚБЖ құжаттамасы мыналарды қамтиды:

      1) ҰҚБЖН;

      2) ҰҚБЖ қолданылу саласы белгіленген авиациялық жүйенің сипаттамасы;

      3) қауіптер (қауіпті факторлар) тізілімі және қауіптер (қауіпті факторлар) және ұшу қауіпсіздігі туралы есептер;

      4) SPI және онымен байланысты диаграммалар (матрицалар);

      5) ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) аяқталған бағалауды есепке алу;

      6) ҰҚБЖ қайта қарауды есепке алу;

      7) ішкі тексерулерді есепке алу;

      8) ҰҚБЖ және ұшу қауіпсіздігі мәселелері бойынша персоналды даярлау жөніндегі қызметті есепке алу;

      9) SRB және SAG отырыстарының хаттамалары;

      10) тәуекелдерді (тәуекел факторларын) басқару және (немесе) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі іс-шаралар;

      11) қызмет көрсетуді беруші жүргізетін ұшу қауіпсіздігі саласындағы ішкі тергеп-тексерулер бойынша есептілік;

      12) ҰҚБЖ енгізу жоспары (бастапқы енгізу барысында) немесе ҰҚБЖ жетілдіру жоспары (бастапқы енгізуден кейін);

      13) ҰҚБЖ енгізу жоспарын қолдаудағы кемшіліктерді талдау.

      ҰҚБЖ бойынша құжаттама онда көрсетілген ұшу қауіпсіздігін басқару жөніндегі қызметтің сипаттамасы қызмет көрсетуді берушінің барлық қызметкерлеріне түсінікті болатындай етіп жасалады.

      ҰҚБЖ бойынша құжаттама қызмет көрсетуді беруші белгілеген ҰҚБЖ шеңберінде құжаттарды сақтау мерзімдерін сақтай отырып, уақтылы жаңартылады және сақталады.

      ҰҚБЖ бойынша құжаттама жеке құжаттармен ресімделеді немесе қызмет көрсетуді берушінің басқа құжаттарымен біріктіріледі. Егер қолданыстағы құжаттарда қызмет көрсетуді берушінің қосалқы бөлшектерінің ережелері егжей-тегжейлі баяндалса, онда мұндай құжаттарға тиісті сілтемелер көрсетіледі.

      27. Қызмет көрсетуді берушінің ҰҚБЖН қызмет көрсетуді беруші мен ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы негізгі мүдделі тараптар арасында ұшу қауіпсіздігі бойынша ақпарат алмасудың негізгі құралы болып табылады.

      ҰҚБЖН сонымен қатар қызмет көрсетуді берушінің қызметкерлеріне де, тиісті сыртқы ұйымдарға да ҰҚБЖ тұжырымдамалық шеңбері туралы ақпарат беруге қызмет етеді.

      ҰҚБЖН ресми құжат ретінде қабылдау үшін қызмет көрсетуді беруші ҰҚБЖН азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйымға келісуге жібереді. Бұл ретте қызмет көрсетуді беруші өзі әзірлеген ҰҚБЖН сапасы мен толықтығы үшін толық жауапты болады, ал қызмет көрсетуді беруші персонал ҰҚБЖН танысады және басшылыққа алады.

      Азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйымның қызмет көрсетуді берушінің ҰҚБЖН келісуі Қазақстан Республикасының Әкімшілік рәсімдік-процестік кодексіне сәйкес белгіленген мерзімдерде жүзеге асырылады.

      28. Қызмет көрсетуді беруші ҰҚБЖН мыналарды қамтиды:

      1) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы саясат пен мақсаттарды баяндау;

      2) ҰҚБЖ-ге қойылатын талаптар, сондай-ақ ҰҚБЖ-ге қойылатын қолданыстағы нормативтік құқықтық талаптарға сілтемелер;

      3) ҰҚБЖ қолданылу саласы айқындалған авиациялық жүйенің сипаттамасы;

      4) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін жауапкершілік туралы және ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етуге жауапты жетекші қызметкерлер туралы ақпаратты қоса алғанда, ҰҚБЖ процестері мен рәсімдеріне қатысты жауапкершілік, міндеттер мен өкілеттіктер иерархиясының сипаттамасы;

      5) ұшу қауіпсіздігі туралы деректерді ерікті және міндетті түрде ұсыну жүйелерінің процестері мен рәсімдерінің сипаттамасы;

      6) ұшу қауіпсіздігі үшін қауіптерді (қауіпті факторларды) анықтау және тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бағалау, сондай-ақ ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) басқару процестері мен рәсімдерін сипаттау;

      7) қызмет көрсетуді беруші жүргізетін ұшу қауіпсіздігі саласындағы авиациялық оқиғаларды ішкі тергеп-тексеру рәсімдерінің сипаттамасы;

      8) SPI және SPT белгілеу және мониторингі, сондай-ақ SPT қол жеткізуді бақылау рәсімдерінің сипаттамасы;

      9) қызмет көрсетуді берушінің барлық персоналын ҰҚБЖ саласында даярлауға байланысты процестер мен рәсімдердің сипаттамасы;

      10) ұшу қауіпсіздігі туралы ақпарат алмасу процестері мен рәсімдерінің сипаттамасы;

      11) ішкі тексеру рәсімдерінің сипаттамасы;

      12) өзгерістерді жүзеге асыру рәсімдерінің сипаттамасы;

      13) ҰҚБЖ құжат айналымын басқару рәсімдерінің сипаттамасы;

      14) егер қажет болса, ERP.

      ҰҚБЖН бұл жеке құжат немесе қызмет көрсетуді берушінің басқа ұйымдастырушылық құжаттарымен біріктірілген.

      ҰҚБЖН уақтылы қайта қаралуы және жаңартылуы керек, қайта қарау мерзімін қызмет көрсетуді беруші анықтайды. ҰҚБЖН өзгерістер енгізбес бұрын қызмет көрсетуді беруші өзгерістерді азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйыммен келіседі.

3-бөлім. Ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) басқару

7-тарау. Қауіпті анықтау (қауіпті факторлар)

      29. Қызмет көрсетуді беруші ұшу қауіпсіздігі үшін өзінің тәуекелдерін (тәуекел факторларын) басқару процесін айқындайды және жүзеге асырады.

      Ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) басқару процесі қауіптерді (қауіпті факторларды) анықтауды, ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бағалауды және оларды бақылау және (немесе) азайту жөніндегі шараларды жүзеге асыруды қамтиды.

      30. Қызмет көрсетуді беруші өзі ұсынатын авиациялық қызметтерге байланысты қауіптерді (қауіпті факторларды) анықтау процесін анықтайды және жүзеге асырады.

      Қауіптерді (қауіпті факторларды) анықтау процесі реакциялық және белсенді әдістердің жиынтығына негізделген.

      31. Қызмет көрсетуді беруші ұшу қауіпсіздігі үшін қауіптерді (қауіпті факторларды) анықтау үшін ақпараттың және (немесе) деректердің ішкі және сыртқы көздерін айқындайды.

      Ішкі және сыртқы көздерден алынатын ақпаратты және (немесе) деректерді қызмет көрсетуді беруші қауіптерді (қауіпті факторларды) анықтаудың әрекет етуші және проактивті әдістерін жүзеге асыру кезінде пайдаланады.

      Қауіптерді (қауіпті факторларды) анықтау үшін ішкі және сыртқы ақпарат көздерінің Ұшу қауіпсіздігін басқару жөніндегі нұсқаулықтың (ИКАО Doc 9859) 9.4.4.1 және 9.4.4.2-тармақтарында келтірілген.

      32. Қызмет көрсетуді беруші ұйым шеңберінде төменде көрсетілген ақпаратты, сондай – ақ қызмет көрсетуді беруші ҰҚБЖН бекіткен сәйкес басқа да қажетті пропорционалды ҰҚДЖӨЖ енгізеді және қолдайды.

      ҰҚДЖӨЖ деректерді жинау, өңдеу және ұсыну жүйесін, ұшу қауіпсіздігі туралы мәліметтер базасын, ақпарат алмасу әдістерін және тіркелген ақпаратты, соның деректер мен ақпаратты ішінде:

      1) тергеп-тексеру жөніндегі уәкілетті орган немесе қызмет көрсетуді берушілер жүргізетін ұшу қауіпсіздігі саласындағы тергеп-тексеруге қатысты;

      2) авиациялық оқиғалар туралы деректерді міндетті түрде ұсыну жүйесіндегі;

      3) авиациялық оқиғалар туралы деректерді ерікті түрде ұсыну жүйесіндегі;

      4) "Қазақстан Республикасының азаматтық авиациясында ұшуды жүргізу қағидаларын бекіту туралы" (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15852 болып тіркелген) Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің міндетін атқарушы 2017 жылғы 28 шілдедегі № 509 бұйрығына сәйкес ұшу деректерін талдаудан алынған қамтиды.

      Қызмет көрсетуді беруші әділ мәдениет қағидатына негізделетін, сондай-ақ уәкілетті органның және азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйымның ҰҚДЖӨЖ үшін ұшу қауіпсіздігі туралы деректердің негізгі көзі болып табылатын ҰҚДЖӨЖ енгізеді.

      33. Қызмет көрсетуді беруші ұшу қауіпсіздігі туралы қандай деректер мен ақпаратты анықтайды, ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етудің тиімділігін басқару процесін қолдау және ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету бойынша шешімдер қабылдау үшін, сондай-ақ қауіптердің (қауіпті факторлардың) және онымен байланысты тәуекелдердің (тәуекел факторларының) әсерін (ықтималдық дәрежесі мен ауырлығын) неғұрлым дәл бағалау үшін жиналуға және талдауға жатады, ал сондай-ақ, SPI анықтау және (немесе) қайта қарау процесі үшін.

      Қызмет көрсетуді беруші ұшу қауіпсіздігі үшін өзінің тәуекелдері (тәуекел факторлары) туралы және ұшу қауіпсіздігі саласындағы өз мақсаттарына қол жеткізу барысы туралы неғұрлым нақты түсінік алу үшін ішкі және сыртқы көздерден келетін ұшу қауіпсіздігі туралы деректерді жинауға интеграцияланған тәсілді қолдану мүмкіндігін қарастырады.

      Жинауға жататын ұшу қауіпсіздігі туралы үлгілік деректер мен ақпарат Ұшу қауіпсіздігі басқармасы нұсқаулығының (ИКАО Doc 9859) 5-1-суретінде келтірілген.

      34. Қызмет көрсетуді беруші барлық персоналға ҰҚДЖӨЖ арқылы ұшу қауіпсіздігі туралы деректер мен ақпаратты ұсыну мүмкіндігін қамтамасыз етеді.

      Қызмет көрсетуді беруші барлық персоналды ұшу қауіпсіздігі туралы деректерді ұсынудың артықшылықтары туралы және ұшу қауіпсіздігі туралы деректерді ұсынудың тиісті мәдениетін енгізу және ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы ықтимал кемшіліктерді белсенді анықтау мақсатында қандай ақпаратты және қандай тәртіппен хабарлау керектігі туралы хабардар етеді.

      35. Қызмет көрсетуді беруші ҰҚДЖӨЖ және ұшу қауіпсіздігі туралы деректерді ұсынған тұлғалардың құпиялылығын қамтамасыз етеді.

      ҰҚДЖӨЖ және ұшу қауіпсіздігі туралы деректерді ұсынған адамдардың құпиялылығын ҰҚДЖӨЖ жүргізуге жауапты тұлға тағайындаған қызмет көрсетуді беруші қамтамасыз етеді.

      Құпиялылықты сақтау қызметкерлердің қателіктерінен туындаған қауіптерді (қауіпті факторларды) анықтауға ықпал етеді.

      Азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган немесе уәкілетті ұйым осы тармаққа сәйкес тәртіптің қолданылатынын айқындайтын жағдайларды қоспағанда, ҰҚДЖӨЖ шеңберінде жиналған, сақталған немесе талданатын ұшу қауіпсіздігі туралы деректер немесе ақпарат ұшу қауіпсіздігінің деңгейін ұстап тұруға немесе арттыруға қатысы жоқ мақсаттарда ұсынылмайды немесе пайдаланылмайды Заңның 92-2-баптары.

      Қызмет көрсетуді беруші кейін әділ мәдениетті іске асыру тәртібін белгілейтін ішкі ережелерді қабылдайды. Әділ мәдениетті іске асыру Заңның 92-1, 92-2 және 92-3-баптарының ережелеріне, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің 2017 жылғы 27 шілдедегі № 505 "Азаматтық және эксперименттік авиацияда деректерді ұсыну мен авиациялық оқиғалар мен оқыс оқиғаларды тергеп-тексеру қағидаларын бекіту туралы" (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15597 болып тіркелген) бұйрығының (бұдан әрі – Азаматтық және эксперименттік авиацияда деректерді ұсыну мен авиациялық оқиғалар мен оқыс оқиғаларды тергеп-тексеру қағидалары) талаптарына және қызмет көрсетуді берушінің ҰҚБЖН сәйкес жүзеге асырылады.

      36. Қызмет көрсетуді беруші қабылданған шешімдер немесе шаралар туралы ақпаратты қамтитын ұшу қауіпсіздігі туралы деректерді ұсынған кез келген тұлғаға жауап беруді қамтамасыз етеді.

      Қызмет көрсетуді берушінің ҰҚДЖӨЖ деректерді ұсынған тұлғаларға берген жауаптары мұндай хабарламалардың байыпты қабылданатынын көрсетеді, сондай-ақ ұшу қауіпсіздігінің оң мәдениетін насихаттауға және деректерді ұсынуды ынталандыруға ықпал етеді.

      37. Қызмет көрсетуді берушінің ҰҚБЖ қызмет көрсетуді беруші қолданатын таксономияға сәйкес жіктелетін, қызмет көрсетуді беруші қолданатын ҰҚДЖӨЖ қолдау мақсатында сапалық деректер мен ұшу қауіпсіздігі туралы ақпаратты ұсыну бойынша лауазымды тұлғалардың ҰҚДЖӨЖ жүргізу тәртібі және жауапкершілігі сипатталады. Авиациялық оқиғалар мен оқыс оқиғалар туралы деректерді міндетті түрде ұсыну жүйесі арқылы хабарлама жіберген кезде ИКАО Accident/Incident data Reporting (ADREP) таксономиясы қолданылады.

      38. Қызмет көрсетуді беруші авиациялық оқиғалар туралы деректерді қоса алғанда, ұшу қауіпсіздігі туралы Азаматтық және эксперименттік авиацияда деректерді ұсыну мен авиациялық оқиғалар мен оқыс оқиғаларды тергеп-тексеру қағидаларында белгіленген тәртіппен және қызмет көрсетуді беруші ҰҚБЖН ұсынады.

      39. Қызмет көрсетуді беруші жүргізетін ұшу қауіпсіздігі саласындағы ішкі тергеп-тексерулер қызмет көрсетуді берушінің қосалқы құрамының ажырамас бөлігі болып табылады.

      Қызмет көрсетуді беруші жүргізетін ұшу қауіпсіздігін ішкі тергеп-тексерулердің негізгі міндеті-ұшу қауіпсіздігінің кемшіліктерін жою немесе азайту арқылы болашақта не болғанын және ұқсас жағдайлардың пайда болуын қалай болдырмауға болатындығын түсіну.

      40. Тізбесі Азаматтық және эксперименттік авиацияда деректерді ұсыну мен авиациялық оқиғалар мен оқыс оқиғаларды тергеп-тексеру қағидаларында белгіленген оқыс оқиғалардың жекелеген түрлерін қызмет көрсетуді берушілер ҰҚБЖ шеңберінде дербес тексереді. Мұндай тергеп-тексеру азаматтық авиация саласындағы уәкілетті органның шешімі бойынша Азаматтық және эксперименттік авиацияда деректерді ұсыну мен авиациялық оқиғалар мен оқыс оқиғаларды тергеп-тексеру қағидаларында белгіленген тәртіппен және мерзімдерде жүргізіледі.

      Қызмет көрсетуді беруші мүдделер қақтығысын болдырмауды ескере отырып, ішкі тергеп-тексеру жөніндегі комиссия құрады, ол жүргізілетін тергеп-тексеру кезінде объективтілік пен бейтараптық қағидаттарын басшылыққа алады. Бұл ретте қызмет көрсетуді беруші ішкі тергеп-тексерулерді орындауға тартылған персоналдың тиісті біліктілігі мен дағдыларын қамтамасыз етеді.

      Тергеп-тексеру аяқталғаннан кейін түпкілікті есепті қызмет көрсетуді берушілер азаматтық авиация саласындағы уәкілетті органның тергеп-тексеру жөніндегі уәкілетті органына және уәкілетті ұйымға ұсынады.

      41. Қызмет көрсетуді беруші ҰҚДЖӨЖ, сондай-ақ басқа да қолда бар көздерден алынған ұшу қауіпсіздігі туралы деректер мен ақпаратты ұшу қауіпсіздігінің жай-күйін талдауға жинақтайды.

      42. Қауіптерді (қауіпті факторларды) анықтау процесінде қызмет көрсетуді берушінің авиациялық қызметі саласында бар барлық ықтимал қауіптер (қауіпті факторлар), соның ішінде ұйымның ішінде де, сыртында да басқа жүйелермен өзара іс-қимыл қарастырылады.

      Қауіптер (қауіпті факторлар) анықталғаннан кейін қызмет көрсетуді беруші олардың ықтимал салдарын анықтайды.

      43. Анықталған қауіптер (қауіпті факторлар) және олардың ықтимал салдары ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бағалау процесі барысында одан әрі пайдалану мақсатында құжаттамалық ресімдеуге жатады.

8-тарау. Ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бағалау және азайту

      44. Қызмет көрсетуді беруші анықталған қауіптермен (қауіпті факторлармен) байланысты ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) айқындауды, талдауды, бағалауды, бақылауды және (немесе) азайтуды қамтамасыз ететін процесті айқындайды және жүзеге асырады.

      45. Қызмет көрсетуді беруші ұйымның пайдалану ортасына сәйкес келетін ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бағалау матрицасын, сондай-ақ ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бағалау және басқару рәсімін әзірлейді және бекітеді.

      Ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бағалау және басқару жөніндегі рәсім, басқалармен қатар, ұшу қауіпсіздігі үшін қандай тәуекелдердің (тәуекел факторларының) жол берілмейтін немесе жол берілетін немесе қолайлы екенін анықтауға мүмкіндік беретін әдістің сипаттамасын, оның ішінде осындай тәуекелдерді бақылауға және (немесе) азайтуға бағытталған шараларға басымдық беру әдісінің сипаттамасын қамтиды (қауіп факторлары).

      46. Ұшу қауіпсіздігіне арналған тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бағалау матрицасы ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдің (тәуекел факторларының) ықтималдығы мен ауырлық дәрежесін ескере отырып, тәуекелдің (тәуекел факторларының) рұқсат етілуін анықтау үшін пайдаланылады.

      47. Тәуекелдің (тәуекел факторларының) жол берілуіне байланысты қызмет көрсетуді беруші тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бақылауға және (немесе) азайтуға бағытталған қажетті шараларды қабылдайды:

      1) жол берілмейтін – тәуекелді (тәуекел факторларын) азайту немесе қызметін тоқтату жөнінде дереу шаралар қабылдау. Ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекел индексін (тәуекел факторларын) рұқсат етілген деңгейге дейін төмендету мақсатында қосымша немесе жақсартылған алдын алу тетіктерінің болуын қамтамасыз ету үшін ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелді (тәуекел факторларын) азайту жөніндегі бірінші кезектегі әрекеттерді орындау;

      2) жол берілетін – ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелді (тәуекел факторларын) бақылау және (немесе) азайту жөніндегі белгілі бір шараларды жүзеге асыру кезінде жол беріледі. Тәуекелге (тәуекел факторларына) жол беру туралы шешім ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелге (тәуекел факторларына) жол беруге қатысты шешім қабылдауға өкілеттігі бар басшы қабылдайды;

      3) қолайлы – өзінің ағымдағы нысанында қолайлы. Ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелді (тәуекел факторларын) азайту бойынша одан әрі шаралар талап етілмейді.

      Қызмет көрсетуді берушілер ұшу қауіпсіздігі үшін өздерінің тәуекел (тәуекел факторларына) бағаларына басымдық беру туралы және ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бақылау және (немесе) азайту шараларын енгізу туралы шешімді дербес қабылдайды.

      48. Ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бақылау және (немесе) азайту жөніндегі шаралардың тиімділігін қамтамасыз ету мақсатында қызмет көрсетуді беруші SPI мониторингін жүзеге асырады.

      49. Ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) басқару процесін қызмет көрсетуді беруші құжаттайды және мыналарды қамтиды:

      1) бақылау құралдарының тиімділігін айқындау және (немесе) тәуекелдерді (тәуекел факторларын) азайту үшін ішкі тексерулер жүргізу кезінде одан әрі талдау және мониторинг жүргізу, персоналды даярлау мақсатында ұшу қауіпсіздігі туралы деректер мен ақпараттың үлкен көлемін сақтауға және талдауға болатын электрондық кестені немесе деректер базасын жүргізу немесе бағдарламалық қамтамасыз етуді пайдалану, сондай ақ ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласында ақпарат алмасу үшін;

      2) қызмет көрсетуді берушіге ыңғайлы форматта тізілімді жүргізу, онда анықталған қауіптер (қауіпті факторлар), олардың ықтималдығы мен ықтимал салдары, олармен байланысты тәуекелдерді (қауіп факторларын) бағалау, анықталған күні, қауіптілік (қауіпті фактор) санаты, қашан немесе қайда әрекет ететіні, кім анықтағаны туралы қысқаша сипаттама болады және тиісті тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бақылау және (немесе) азайту үшін қандай шаралар қолданылды.

4-бөлім. Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету

9-тарау. Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету тиімділігін бақылау және бағалау

1-параграф. ҰҚБЖ ішкі тексерулер

      50. Қызмет көрсетуді берушінің ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі қызметі ұшу қауіпсіздігіне әсер ететін қандай да бір кемшіліктер немесе проблемалар анықталған жағдайда қабылданатын шараларды әзірлеуді және іске асыруды қамтиды.

      51. Қызмет көрсетуді беруші ұйымның ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету тиімділігін тексеру және бағалау және ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бақылауға және (немесе) азайтуға бағытталған шаралардың тиімділігін растау әдістерін әзірлейді және қолданады.

      Қызмет көрсетуді беруші ұшуларының қауіпсіздігін қамтамасыз ету тиімділігін бағалау мынадай негізде қалыптастырылады:

      1) азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйым жүргізетін іріктеп және жоспардан тыс тексерулердің, сондай-ақ ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етудің басқа да сыртқы тексерулерінің нәтижелерін;

      2) қызмет көрсетуді берушінің қосалқы бөлшектерін ішкі тексеру нәтижелері;

      3) авиациялық оқиғаларға жүргізілген ішкі тергеп-тексерулер;

      4) ҰҚДЖӨЖ деректері мен ақпараты;

      5) қызмет көрсетуді беруші жүргізген ұшу қауіпсіздігінің жай-күйіне талдаулар;

      6) қызмет көрсетуді беруші қарамағындағы басқа да көздерден тұрады.

      52. Қызмет көрсетуді берушінің ұшу қауіпсіздігіне қамтамасыз етудің тиімділігі "Азаматтық авиация саласындағы ұшу қауіпсіздігі жөніндегі бағдарламаны бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2016 жылғы 11 наурыздағы № 136 қаулысына сәйкес белгіленетін SPI және SPT ҰҚБЖ шеңберінде белгіленген нәтижелердің ұшу қауіпсіздігі саласындағы ұйымның мақсаттарына, сондай-ақ Қазақстан Республикасының азаматтық және эксперименттік авиациясындағы SPI-ге арақатынасы арқылы расталады.

      53. SPI және SPT белгілеумен және мониторингімен ұштастыра отырып, ҰҚБЖ ішкі тексерулерін ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етудің тиімділігін тексеру мақсатында қызмет көрсетуді беруші жүргізеді.

      Қызмет көрсетуді берушінің ҰҚБЖ ішкі тексерулері қызмет көрсетуді берушінің ҰҚБЖ шеңберінде белгіленген Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің, саясаттың, процестер мен рәсімдердің талаптарынан ауытқуларды, ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бақылауға және (немесе) азайтуға бағытталған шаралардың кемшіліктерін және (немесе) тиімсіздігін, сондай-ақ оларды жетілдіру мүмкіндіктерін анықтауға арналған ҰҚБЖ.

      ҰҚБЖ ішкі тексерулерінің нәтижелері бойынша қызмет көрсетуді беруші тиісті ауытқулардың және (немесе) кемшіліктердің туындауының түпкі себептерін талдауды көрсете отырып, түзету және алдын алу шараларының жоспарларын әзірлейді және іске асырады.

2-параграф. SPI мониторингі

      54. Қызмет көрсетуді беруші қызмет түріне және өзі ұсынатын авиациялық қызметтердің күрделілігіне қарай SPI әзірлейді, белгілейді және бақылайды олар ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы мақсаттармен байланысты, қолда бар деректер мен сенімді өлшемдер негізінде таңдалған немесе белгіленген, тиісінше нақты және есептелетін, сондай-ақ қызмет көрсетуді берушінің мүмкіндіктері мен шектеулерін ескере отырып, шынайы.

      Әрбір SPI сипаттамасы келесі ақпаратты қамтиды:

      1) SPI өлшейтін нәрсенің сипаттамасы;

      2) SPI тағайындау (басқару үшін не қажет және осы SPI арқылы кімге хабарлау керек);

      3) өлшем бірліктері және SPI есептеу үшін қандай да бір талаптар;

      4) SPI-ге байланысты мәліметтерді жинауға, тексеруге, мониторингке, мәліметтерді ұсынуға және шаралар қабылдауға кім жауапты екендігі туралы ақпарат (ұйымның қандай құрылымдық бөлімшелерінен қандай қызметкерлер);

      5) SPI-ге қатысты деректерді қайда немесе қалай жинау және сақтау керектігі туралы ақпарат;

      6) SPI-ге қатысты деректерді ұсыну, жинау, мониторингілеу және талдау жиілігі.

      55. Қызмет көрсетуді берушілер SPI бағалауы арқылы SPT жетістігін бақылайды, соның ішінде бақылау үшін SPI ақпарат көзін анықтау және анықтау.

      SPT көрсетуді берушілер басшылығының қысқа және орта мерзімді перспективада ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету тиімділігін басқару саласындағы жоспарланған жетістіктерін анықтайды. SPT ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету тиімділігін басқару жөніндегі іс-шаралардың тиімділігін тексерудің өлшенетін әдісін қамтамасыз етеді.

      SPT белгілеу кезінде басым тәуекел (тәуекел факторлары) деңгейі, ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелге (тәуекел факторлары) жол беру, сондай-ақ авиациялық қызметтің нақты саласындағы ұшу қауіпсіздігі деңгейіне қатысты күту сияқты факторлар ескеріледі.

      56. SPI мониторингі мен бағалауды қызмет көрсетуді беруші ұйымның иелігіндегі көздерден ұшу қауіпсіздігі туралы деректер мен ақпаратты жинау арқылы жүзеге асырады. Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету тиімділігін мониторингтеу, бағалау және өлшеу үшін ұшу қауіпсіздігі туралы деректер мен ақпаратты пайдалану ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бақылауға және (немесе) азайтуға бағытталған шараларға қатысты шешімдер қабылдау үшін талап етілетін ақпаратты әзірлеу жөніндегі қажетті қызметті білдіреді.

      Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету тиімділігін мониторингілеу, бағалау және өлшеу ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бақылауға және (немесе) азайтуға бағытталған шаралардың тиімділігін тексеру тәсілін, сондай-ақ ҰҚБЖ шеңберіндегі процестер мен қызметтің тұтастығы мен тиімділігін өлшеу тәсілін қамтамасыз етеді.

3-параграф. Ұшу қауіпсіздігін талдау

      57. Қызмет көрсетуді беруші өзінің ҰҚБЖ шеңберінде пайдалы ақпаратты анықтау, қорытындыларды қалыптастыру және деректерге негізделген шешім қабылдау процесін қолдау мақсатында алынған (жиналған) деректер мен ұшу қауіпсіздігі туралы ақпаратты тексеру, зерделеу, сипаттау, түрлендіру, бағалау және визуализациялау үшін ұшу қауіпсіздігі жөніндегі деректер мен ақпаратты өңдеуді және талдауды жүргізеді.

      Қызмет көрсетуді берушінің ұшу қауіпсіздігін талдау Қызмет көрсетуді берушінің қауіпсіздік мәдениетін дамыту мақсатында статистикалық көрсеткіштер, кестелер, диаграммалар, есептер, кестелер немесе презентациялар түрінде ұшу қауіпсіздігі туралы іс жүзінде пайдалы ақпаратты қамтамасыз етеді.

      Ұшу қауіпсіздігін талдауды қызмет көрсетуді беруші мынадай мақсаттарда жүргізеді:

      1) қауіптермен (қауіпті факторлармен) және ұшу қауіпсіздігінің деңгейін тұрақты арттыруға кедергі келтіретін элементтермен байланысты себептер мен ықпал ететін факторларды айқындау;

      2) жақсартуға жататын салаларды зерделеу және ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етуді бақылау құралдарының тиімділігін арттыру;

      3) ұшу қауіпсіздігін және осы саладағы үрдістерді қамтамасыз ету тиімділігінің тұрақты мониторингін қолдау.

      Ұшу қауіпсіздігін талдауды ұшу қауіпсіздігі жөніндегі инспекцияның тағайындалған басшысы (ұшу қауіпсіздігі жөніндегі басшысы) немесе қызмет көрсетуді берушінің қосалқы бөлшектерін енгізуге және олардың жұмыс істеуіне жауапты адамдар тобы жүзеге асырады. Бұл ретте қызмет көрсетуді беруші осындай талдауды орындауға тартылған персоналдың біліктілігі мен дағдыларын қамтамасыз етеді.

      58. Ұшу қауіпсіздігін талдау, ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету тиімділігін мониторингілеу және өлшеу нәтижелері бойынша қызмет көрсетуді беруші ұшу қауіпсіздігінің жай-күйіне тоқсан сайынғы, жартыжылдық және жылдық талдау жасайды.

      Ұшу қауіпсіздігінің жай-күйін талдауды қызмет көрсетуді беруші азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйымға жалпылау және жалпы азаматтық авиация бойынша ұшу қауіпсіздігінің деңгейін арттыру жөнінде ескерту шараларын қабылдау үшін жібереді.

10-тарау. Өзгерістерді жүзеге асыру

      59. Қызмет көрсетуді беруші ҰҚБЖН айқындайды, сипаттайды және өзі ұсынатын авиациялық қызметтермен байланысты ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдер (тәуекел факторлары) деңгейіне әсер етуі мүмкін өзгерістерді анықтауға және басқаруға бағытталған процесті жүзеге асырады, сондай-ақ ұшу қауіпсіздігі үшін қауіптерді (қауіпті факторлар) және олармен байланысты тәуекелдерді (тәуекел факторлары) анықтайды, осы өзгерістерден туындауы мүмкін және осындай тәуекелдерді (тәуекел факторларын) басқарады.

      60. Қызмет көрсетуді беруші өз қызметі шеңберінде өзгерістерді жүзеге асыру процесін бастауға қандай өзгерістер ықпал ететінін анықтайды.

      Қызмет көрсетуді беруші өзгерістердің ұйым персоналына әсерін ескереді және өзгерістер туралы тиісті ақпаратты өз персоналына алдын ала жеткізеді.

      61. Қызмет көрсетуді берушілер өзгерістерді жүзеге асыру процесі басқалармен қамтиды:

      1) өзгерістің сипаттамасы және оны жүзеге асыру себептері;

      2) оларға әсер ететін тұлғаларды, жабдықтарды, жүйелерді, процестерді, құрылымдарды немесе интерфейстерді анықтау. Жүйенің сипаттамасын және ұйымның интерфейстерін қайта қарау қажет болуы мүмкін. Өзгерістер ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бақылауға және (немесе) азайтуға бағытталған қолданыстағы шараларға әсер етуі мүмкін;

      3) өзгеріске байланысты қауіптерді (қауіпті факторларды) анықтау және ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелді (тәуекел факторларын) бағалауды жүргізу;

      4) іс-қимыл жоспарын әзірлеу және бекіту (өзгерісті іске асыру) онда не, кімге және қандай мерзімде орындау қажет екендігі көрсетіледі;

      5) қызмет көрсетуді берушінің бірінші басшысының өзгерісті бекітуі.

      62. Қызмет көрсетуді беруші азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйымға белгіленген тәртіппен функциялардың кез келген өзгерістері немесе тағайындалған басшылардың ауысуы туралы хабарлайды және тағайындалған басшылар болмаған кезде ұйымның тиісті құрылымдарында бақылауды қамтамасыз етеді, сондай-ақ инвестициялар және даму министрінің міндетін атқарушы бұйрығына сәйкес азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйым беретін сертификаттың қолданылу салаларындағы өзгерістер туралы хабарлайды "Азаматтық әуе кемелерін пайдаланушыларға қойылатын сертификаттық талаптарды бекіту туралы" (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 11459 болып тіркелген) Қазақстан Республикасының 2015 жылғы 24 ақпандағы № 153 бұйрығымен және "Азаматтық әуе кемелерін пайдаланушыны сертификаттау және сертификат беру қағидаларын бекіту туралы" (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 12452 болып тіркелген) Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің міндетін атқарушы 2015 жылғы 10 қарашадағы № 1061 бұйрығымен бекітілген.

11-тарау. ҰҚБЖ үнемі жетілдіру

      63. Қызмет көрсетуді беруші ҰҚБЖ қолдау және одан әрі жетілдіру мақсатында өзінің ҰҚБЖ шеңберінде процестерге мониторинг пен бағалау жүргізеді.

      64. Қызмет көрсетуді беруші ұйымның тұрақты өзгеруіне және оның пайдалану жағдайларына байланысты ҰҚБЖ қолдайды және үнемі жетілдіреді.

      Қызмет көрсетуді берушінің ҰҚБЖ үнемі жетілдіру процесі ҰҚБЖ тиімділігінің қорытынды көрсеткіштерін бағалауға, сондай-ақ Қызмет көрсетуді берушінің қызметін жүзеге асыру барысында жиналған ақпаратты бағалау нәтижелеріне негізделеді.

      ҰҚБЖ тиімділігін анықтауға мүмкіндік беретін әдістерге мыналар жатады:

      1) қызмет көрсетуді берушінің ішкі тексерулерін де, басқа ұйымдар жүргізетін тексерулерді де қамтитын тексерулер;

      2) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету мәдениетін бағалауды және қызмет көрсетуді берушінің қосалқы бөлшектерінің тиімділігін бағалауды қамтитын бағалаулар;

      3) қайталанатын оқиғалардың, оның ішінде авиациялық оқиғалар мен оқыс оқиғалар, сондай-ақ қызмет көрсетуді беруші белгілеген нормативтік құқықтық талаптардың және (немесе) қағидалардың бұзылу қателіктері мен фактілерінің мониторингін көздейтін оқиғалардың мониторингі.

      4) ұшу қауіпсіздігінің жай-күйіне шолулар персоналдың ҰҚБЖ жұмысына қатысуы туралы пайдалы ақпарат жинауға мүмкіндік беретін ұшу қауіпсіздігі мәдениетіне қатысты шолуларды қамтиды. Олардың көмегімен ұйымдағы ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету мәдениетінің көрсеткіші анықталады;

      5) қызмет көрсетуді беруші ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы мақсаттарға қол жеткізетінін тексеруді көздейтін және ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етудегі жалпы үрдістерді айқындау мақсатында ұшу қауіпсіздігі туралы барлық қолда бар ақпаратты қарауға мүмкіндік беретін басшылық деңгейіндегі талдау;

      6) үрдістерді ескеретін басшылық деңгейіндегі талдау шеңберінде SPI және SPT бағалау, ал тиісті деректер болған кезде басқа қызмет көрсетуді берушілердің, мемлекеттің немесе жаһандық деректермен салыстыруға мүмкіндік береді;

      7) ҰҚДЖӨЖ алынған ақпаратқа және ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы жақсартуларды іске асыру нәтижесі болып табылатын ұшу қауіпсіздігі саласындағы ішкі тергеп-тексерулерге қызмет көрсетуді беруші жүргізетін нәтижелерге негізделген алынған сабақтарды пайдалану.

      65. SPI тұрақты мониторингі, ҰҚБЖ жұмысының мониторингі, оның ұшу қауіпсіздігі мен қосалқы жүйелер үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) басқару жүйесі қызмет көрсетуді берушіге ұшу қауіпсіздігін басқару процестері оның ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласында қойған мақсаттарына қол жеткізуге әкелетініне көз жеткізуге мүмкіндік береді, сондай-ақ ҰҚБЖ тұрақты жетілдіруге ықпал етеді.

5-бөлім. Ұшу қауіпсіздігі мәселелерін насихаттау

12-тарау. Қызметкерлерді даярлау және оқыту

      66. Ұшу қауіпсіздігі мәселелерін кеңінен насихаттау ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етудің оң мәдениетін қалыптастыруға ықпал етеді және кадрларды оқыту мен даярлау, тиімді ақпараттық өзара іс-қимыл жасау және ұйымда ақпарат алмасу арқылы үнемі артып отыратын персоналдың техникалық құзыреттілігін ұштастыру арқылы қызмет көрсетуді беруші қойған ұшу қауіпсіздігі саласындағы мақсаттарға қол жеткізуге көмектеседі. Бірінші басшы мен бірінші басшыға тікелей есеп беретін басшылар бүкіл ұйымда ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету мәдениетін насихаттауда жетекші рөл атқарады.

      Ұшу қауіпсіздігі мәселелерін кеңінен насихаттау қызметкерлерге ұйымның ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы қызметіне саналы түрде қарауға ықпал ететін құндылықтар жүйесін ұсына отырып, ұйымның саясатын, процестері мен процедураларын толықтырады.

      Қызмет көрсетуді беруші ұйымның барлық деңгейлерінде тиімді екіжақты ақпараттық өзара іс-қимылға ықпал ететін процестер мен рәсімдерді енгізеді және жүзеге асырады. Ақпараттық өзара әрекеттесу процестері қызмет көрсетуді беруші басшылығының стратегиялық нұсқауларын ескереді және барлық қызметкерлерді ұшу қауіпсіздігі туралы ашық және сындарлы пікірлер беруге шақырады.

      67. Қызмет көрсетуді беруші ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласында персоналды даярлау бағдарламаларын әзірлейді және іске асырады, олар қызметкерлердің өздерінің міндеттерін орындау үшін тиісті даярлығы мен біліктілігін қамтамасыз етеді.

      Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы даярлау бағдарламаларының шеңбері әрбір қызметкердің ҰҚБЖ жұмыс істеуін қамтамасыз етуге қатысу дәрежесіне сәйкес келеді.

      Ұшу қауіпсіздігі жөніндегі инспекция басшысы (ұшу қауіпсіздігі жөніндегі басшысы) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласында персоналды даярлаудың тиісті бағдарламаларының болуына және іске асырылуына жауап береді.

      Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы персоналды даярлау бағдарламалары Қызмет көрсетуді беруші персоналдың кәсіби дағдыларын сақтау мақсатында персоналды бастапқы даярлауға, қайта даярлауға және оның кәсіби деңгейін қолдауға қойылатын талаптарды қамтиды.

      68. Қызмет көрсетуді беруші персоналдың ҰҚБЖ байланысты міндеттерін айқындайды және әрбір қызметкердің ҰҚБЖ жұмыс істеуіне қатысуына сәйкес даярлықтан өтуін қамтамасыз етеді.

      Қызмет көрсетуді берушінің ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы персоналды даярлау бағдарламаларында бірінші басшыны қоса алғанда, ҰҚБЖ тікелей байланысты персонал үшін ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы оқытудың мазмұны көрсетіледі.

      69. Қызмет көрсетуді берушінің ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы персоналды даярлау бағдарламалары "Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етуге қатысатын авиациялық персоналды кәсіптік даярлаудың Үлгі бағдарламаларын бекіту туралы" (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 8785 болып тіркелген) Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникация министрінің 2013 жылғы 28 қыркүйектегі № 764 бұйрығының (бұдан әрі – Үлгі бағдарламалар) талаптарына сәйкес әзірленеді және іске асырылады.

      70. Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы өзінің функционалдық міндеттерін орындау үшін барлық деңгейдегі қызметкерлердің құзыреттілігін сақтау мақсатында қызмет көрсетуді беруші персоналдың дағдылары мен білімін кемінде үш жылда бір рет тексереді.

      Қызмет көрсетуді беруші ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етуге тартылған персоналдың дағдылары мен білімдерін тексеру нәтижелері бойынша персоналдың білімінде және (немесе) дағдыларында олқылықтар немесе кемшіліктер анықталған кезде тиісті түзету шаралары қабылданады.

13-тарау. Ұшу қауіпсіздігі туралы ақпарат алмасу

      71. Қызмет көрсетуді беруші ұшу қауіпсіздігі туралы ақпарат алмасудың ресми құралдарын әзірлейді және қолданады:

      1) қызметкерлерді олар атқаратын лауазымдарға мөлшерлес көлемде ҰҚБЖ таныстыруды қамтамасыз етеді;

      2) ұшу қауіпсіздігі тұрғысынан маңызды ақпаратты ұсынады;

      3) ұшу қауіпсіздігінің деңгейін арттыру мақсатында кәсіпорынның нақты іс-әрекеттерінің себептерін түсіндіреді;

      4) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету рәсімдерін енгізу немесе өзгерту себептерін түсіндіреді.

      72. Қызмет көрсетуді беруші ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы саясат пен мақсаттарды және ҰҚБЖ рәсімдерін барлық персоналдың назарына жеткізуді қамтамасыз етеді. Осы ақпаратты жеткізуді, сондай-ақ ұшу қауіпсіздігі мәселелерін танымал етуді қызмет көрсетуді беруші ұшу қауіпсіздігі мәселелері бойынша ақпараттық хаттар (жиынтықтар), хабарламалар, ұшу қауіпсіздігі туралы бюллетеньдер, интернет-ресурстар, брифингтер және (немесе) персоналды даярлау курстары арқылы іске асырады.

      Ұшу қауіпсіздігі инспекциясының басшысы (ұшу қауіпсіздігі жөніндегі басшы) тергеп-тексерулерден, алдыңғы оқиғалар мен оқиғалардан алынған сабақтар немесе қызмет көрсетуді беруші мен басқа ұйымдардың тәжірибесі туралы ақпараттың кең таралуын қамтамасыз етеді.

      Ұшу қауіпсіздігі туралы ақпарат алмасу:

      1) ұйымның ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы саясаты мен мақсаттарын танымал ету тәсілі болып табылатын барлық қызметкерлердің ҰҚБЖ туралы жан-жақты хабардар болуын қамтамасыз ету;

      2) ұшу қауіпсіздігі мәселелерімен және ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдермен (тәуекел факторларымен) байланысты ұшу қауіпсіздігі үшін маңызды ақпаратты тарату, бұл қызмет көрсетушіні ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелге (тәуекел факторларына) ұшыратуы мүмкін. Қызмет көрсетуді беруші ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін қандай ақпарат маңызды болып саналатынын және оны қашан тарату керектігін анықтайды;

      3) ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бақылауға және (немесе) азайтуға бағытталған жаңа шаралар және түзету шаралары туралы хабардарлықты арттыру. Қызмет көрсетуді беруші тап болатын ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдер (тәуекел факторлары) уақыт өте келе өзгереді, сондықтан бұл өзгерістер туралы ақпаратты тиісті қызметкерлердің назарына жеткізу қажет;

      4) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етудің жаңа немесе түзетілген рәсімдері туралы ақпарат беру. Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету рәсімдерін жаңарту кезінде осы өзгерістер туралы ақпаратты тиісті қызметкерлердің назарына жеткізу қажет;

      5) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етудің оң мәдениетін қалыптастыруға жәрдемдесу және қызмет көрсетуді беруші қызметкерлерін қауіптерді (қауіпті факторларды) анықтауға және олар туралы ақпарат беруге ынталандыру. Ұшу қауіпсіздігі туралы ақпарат алмасу екі жаққа да бағытталған. Қызмет көрсетуді берушінің барлық қызметкерлері ҰҚДЖӨЖ арқылы ұшу қауіпсіздігі мәселелері туралы есеп беруі маңызды;

      6) кері байланысты қамтамасыз ету. Ұшу қауіпсіздігі туралы есептерді ұсынатын қызметкерлерге анықталған проблемаларды шешу үшін қандай шаралар қабылданғаны туралы ақпаратпен жауаптар жіберу.

      73. Қызмет көрсетуді беруші қызметкерлердің ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін маңызды таратылатын ақпаратты алуы мен түсінуін тексеру арқылы өзінің ұшу қауіпсіздігі туралы ақпарат алмасу процесінің тиімділігін бағалауды жүзеге асырады. Ақпарат алмасу процесінің тиімділігін бағалау ішкі тексерулер жүргізу кезінде немесе ҰҚБЖ жұмыс істеу тиімділігін бағалау кезінде жүзеге асырылады.

      74. Ұшу қауіпсіздігі мәселелерін насихаттау жөніндегі іс-шараларды қызмет көрсетуді беруші тұрақты негізде жүргізеді.

14-тарау. Ұшу-қону жолағындағы операциялардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету

      75. Қызмет көрсетуді беруші ИКАО ұшулар қауіпсіздігін қамтамасыз етудің жаһандық жоспарында және азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйым әзірлейтін және бекітетін ұшу қауіпсіздігі жөніндегі жоспарда белгілейтін жоғары тәуекел санатына жататын тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бақылауды қамтамасыз етеді.

      Қызмет көрсетуді беруші жоғары тәуекел санатына жататын тәуекелдерді (тәуекел факторларын) азайтуға бағытталған шараларды іске асыруды қамтамасыз етеді, мұндай шаралар мемлекеттік деңгейде қаралатын бағдарламалар, бастамалар мен жоспарлар ескеріле отырып әзірленеді.

      76. Қызмет көрсетуді беруші әуе қозғалысына қызмет көрсету кезінде ұшу қауіпсіздігін басқару жөніндегі Үлгі Нұсқаулықтың 14-тарауының ережелеріне сәйкес ұшу-қону жолағындағы операциялардың қауіпсіздігін қамтамасыз етеді.

  Бұйрыққа
2-қосымша

  Қазақстан Республикасы
Көлік және коммуникация
министрінің
2011 жылғы 28 наурыздағы
№ 173 бұйрығымен
бекітілген

Әуежайларда ұшу қауіпсіздігін басқару жөніндегі үлгі нұсқаулықтарды бекіту туралы

1-бөлім. Кіріспе

1-тарау. Жалпы ережелер

      1. Осы әуежайларда ұшу қауіпсіздігін басқару жөніндегі үлгі нұсқаулық (бұдан әрі – Үлгі нұсқаулық) "Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану және авиация қызметі туралы" Қазақстан Республикасының Заңына (бұдан әрі – Заң), Халықаралық азаматтық авиация туралы 19-қосымшаға, Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2016 жылғы 11 наурыздағы № 136 қаулысымен бекітілген Азаматтық авиация саласындағы ұшу қауіпсіздігі жөніндегі бағдарламаға, Doc 9859 ИКАО "Ұшу қауіпсіздігін басқару жөніндегі нұсқаулық" сәйкес әзірленді.

      Үлгі нұсқаулық сертификатталған әуеайлақтардың (тікұшақ айлақтарының), азаматтық авиация әуежайларының пайдаланушылары болып табылатын қызмет көрсетуді берушілердің (бұдан әрі – қызмет көрсетуді беруші) ұшу қауіпсіздігін басқару жүйесін (бұдан әрі – ҰҚБЖ) жұмыс істеуін енгізу және қолдау жөніндегі талаптарды нақтылайды.

      Қызмет көрсетуді берушінің ҰҚБЖ осы Үлгі нұсқаулықтың 1-тарауының 3-тармағында көрсетілген ҰҚБЖ-нің жұмыс істеуін енгізу және қолдау үшін тұжырымдамалық шеңберлерді ескереді, сондай-ақ қызмет көрсетуді беруші қызметінің ауқымына және ол ұсынатын авиациялық қызметтердің күрделілігіне сәйкес келеді.

      Осы тармақтың ережелерін қолдану азаматтық авиацияның сертификатталмаған әуеайлақтарын (тікұшақ айлақтарын) пайдаланушыларға осы Үлгі нұсқаулықтың талаптарын қолдануға кедергі келтірмейді.

      2. Осы Үлгі нұсқаулықта пайдаланылатын негізгі ұғымдар:

      1) азаматтық авиация ұйымының бірінші басшысы (бұдан әрі – бірінші басшы) – қызмет көрсету тармақшасының пәрменді және тиімді жұмыс істеуі үшін дербес жауапты болатын жеке, тиісті лауазымды адам;

      2) әділ мәдениет – Заңда көзделген жағдайларды қоспағанда, авиация персоналы және азаматтық авиация саласындағы өзге де жұмыскерлер азаматтық авиация саласындағы қателіктер немесе теріс қылықтар туралы хабарлайтын және жасалған қателіктер немесе теріс қылықтар үшін жауаптылықта болмайтын ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету қағидаты;

      3) әуе кемесі – жер (су) күшінен бөлінген ауамен өзара іс-қимылды болдырмай, оның ауамен өзара іс-қимылы есебінен атмосферада ұсталатын аппарат;

      4) интерфейс – қызмет көрсетушінің ішкі құрылымдық бөлімшелері мен ол өзінің авиациялық қызметтерін көрсету кезінде өзара әрекеттесетін сыртқы ұйымдар арасындағы өзара іс-қимыл;

      5) қауіп (қауіпті фактор) – авиациялық оқыс оқиғаны немесе авиациялық оқиғаны тудыруы немесе олардың қайта басталуына жәрдемдесуі мүмкін жай-күй немесе объект;

      6) қауіптерді (қауіпті факторларды) анықтаудың әрекет ету әдісі – бұл бұрын болған нәтижелерге немесе оқиғаларға талдау жүргізілетін процесс. Қауіптер (қауіпті факторлар) ұшу қауіпсіздігіне байланысты авиациялық оқиғаларды немесе инциденттерді тергеп-тексеру процесінде анықталады. Авиациялық оқиғалар және (немесе) инциденттер жүйедегі кемшіліктердің көрсеткіші болып табылады және соның арқасында оқиғаға қандай қауіптер (қауіпті факторлар) ықпал еткенін анықтау үшін пайдаланылуы мүмкін;

      7) қауіптерді (қауіпті факторларды) анықтаудың проактивті әдісі – авиациялық оқиғаға немесе инцидентке қауіптерді (қауіпті факторларды) дамыту мүмкіндігін айқындау мақсатында оқиғаларды немесе процестерді негізге ала отырып, ұшу қауіпсіздігі туралы ақпаратты және (немесе) деректерді жинау, сондай-ақ оқиғалардың жиілігі туралы ақпаратты немесе деректерді талдау жүзеге асырылатын процесс. Қауіптерді (қауіпті факторларды) белсенді анықтау үшін ұшу қауіпсіздігі туралы ақпарат негізінен ұшу ақпаратын талдау бағдарламаларынан, ұшу қауіпсіздігі туралы деректерді ұсыну жүйелерінен және ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі іс-шаралардан келіп түседі;

      8) қызмет көрсетушінің авиациялық жүйесі – ұйымның кез келген өнімдері, адамдар, процестер, рәсімдер, объектілер, қызметтер және басқа аспектілері, соның ішінде бірыңғай процестің бөлігі ретінде бірге жұмыс істейтін сыртқы факторлар және ҰҚБЖ шеңберінде ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі қызмет көрсетуші қызметімен байланысты элементтер жиынтығы және осы қызметке әсер етеді;

      9) тәуекел ауырлық дәрежесі (тәуекел факторлары) – анықталған қауіптердің (қауіпті факторлардың) салдары немесе нәтижелері түрінде негізді түрде күтуге болатын зиян дәрежесі;

      10) ұшу қауiпсiздiгi – адамдардың өміріне немесе денсаулығына зиян келтіру немесе мүлікке залал келтіру тәуекелі қолайлы деңгейге дейін төмендетілген және қауіптілік көздерін (қауіпті факторларды) анықтаудың және тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бақылаудың үздіксіз процесі арқылы осы не бұдан да төмен деңгейде тұратын жай-күй;

      11) ұшу қауіпсіздігі жөніндегі инспекцияның басшысы (ұшу қауіпсіздігі жөніндегі басшы) – қызмет көрсетушінің лауазымды тұлғасы, ТҚКБ-ны енгізуге және оның тиімді жұмыс істеуіне жауапты. Ұшу қауіпсіздігі жөніндегі инспекция басшысының (ұшу қауіпсіздігі жөніндегі басшының) лауазымының атауы қызмет көрсетуді берушінің ұйымдық құрылымына байланысты болады;

      12) ұшу қауіпсіздігі туралы ақпарат – ұшу қауіпсіздігін басқару мақсаттары үшін жарамды ету үшін нақты контексте жасалған, жүйеленген немесе талданған ұшу қауіпсіздігі туралы деректер;

      13) ұшу қауіпсіздігі туралы деректер – ұшу қауіпсіздігіне қатысты және ұшу қауіпсіздігінің деңгейін қолдау немесе арттыру үшін пайдаланылатын авиациялық көздермен әртүрлі байланыстардан алынған фактілердің немесе айтулы нәтижелердің белгілі бір жиынтығы. Ұшу қауіпсіздігі туралы осындай деректерді жинау авиациялық оқиғаларды немесе оқыс оқығаларды тергеп-тексеруді, ұшу қауіпсіздігі саласындағы есепті, ұшу қызметінің мазмұны туралы деректерді ұсынуды, пайдалану сипаттамаларын, инспекцияларды, тексерулерді, тексерулерді, зерттеулерді және ұшу қауіпсіздігінің жай-күйіне шолуларды мониторингтеуді қамтитын, ұшу қауіпсіздігіне байланысты проактивті немесе ден қоятын сипаттағы іс-шаралар барысында жүзеге асырылады;

      14) ұшу қауіпсіздігі туралы деректерді жинау және өңдеу жүйесі (бұдан әрі – ҰҚДЖӨЖ) – ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етудің тиімділігін басқару жөніндегі қызметті қамтамасыз ету мақсатында алынған деректер мен ұшу қауіпсіздігі туралы ақпаратқа кейіннен талдау жүргізу үшін ұшу қауіпсіздігі туралы деректер мен ақпаратты жинауға, тіркеуге және сақтауға мүмкіндік беретін жүйелік тәсіл;

      15) ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекел (тәуекел факторы) – қауіптілік (қауіпті фактордың) салдарының немесе нәтижелерінің болжамды ықтималдығы мен ауырлығы;

      16) ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекел ықтималдығы (тәуекел факторлары) - қауіпті оқиғаның немесе нәтиженің туындау мүмкіндігі;

      17) ҰҚБЖ – ресімделмеген ұйымдық құрылымды, жауапкершілік, жауапкершілік иерархиясын, басшылық қағидаттар мен рәсімдерді қамтитын ұшу қауіпсіздігін басқаруға жүйелі тәсіл;

      18) ұшу қауіпсіздігін басқару жүйесі жөніндегі басқарма – (бұдан әрі – ҰҚБЖН) – ұшу қауіпсіздігін басқару жүйесінің ұйымдастырылғанын растайтын құжат;

      19) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету тиімділігінің көрсеткіші – (Safety Performance Indicator – SPI) – ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету тиімділігін мониторингілеу және бағалау үшін пайдаланылатын осы параметрлердегі негізгі көрсеткіш;

      20) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету тиімділігінің нысаналы деңгейі (Safety performance Target – SPT) – ұшу қауіпсіздігі саласындағы мақсаттарды бөлетін, белгіленген кезеңге ұшу қауіпсіздігінің тиімділігін көрсету үшін мемлекет немесе нысаналы деңгейге қызмет көрсетуді беруші жоспарлайтын немесе болжайтын;

      21) ұшу қауіпсіздігін оқытудың тиімділігі – ол белгілеген ұшу қауіпсіздігі тиімділігінің нысаналы деңгейлерімен және ұшу қауіпсіздігі тиімділігінің көрсеткіштерімен айқындалатын қол жеткізуге болатын мемлекеттік қызметтер немесе ұшу қауіпсіздігі деңгейіне кейінгі шолу;

      22) ұшу қауіпсіздігін талдау – пайдалы ақпаратты шығару, қорытындыны тұжырымдау және осы процестерге негізделген шешім қабылдауды қолдау мақсатында ұшу қауіпсіздігі туралы деректер мен ақпаратты тексеру, зерделеу, сипаттау, түрлендіру, қысу, бағалау және визуализациялау үшін статистикалық немесе өзге де талдамалық әдістерді қолдану процесі.

      3. ҰҚБЖ қызметін енгізу мен қолдауға арналған тұжырымдамалық шеңбер төрт негізгі компоненттен және он екі элементтен тұрады:

      1) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саясаты мен мақсаттары:

      басшылықтың міндеттемелері;

      ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы жауапкершілік пен міндеттер иерархиясы;

      ұшу қауіпсіздігіне жауапты жетекші қызметкерлерді тағайындау;

      төтенше жағдайға арналған іс-шараларды жоспарлауды үйлестіру;

      ҰҚБЖ бойынша құжаттама;

      2) ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) басқару:

      қауіпті анықтау (тәуекел факторлар);

      ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (қауіп факторларын) бағалау және азайту;

      3) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету:

      ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету тиімділігін бақылау және сандық бағалау;

      өзгерістерді жүзеге асыру;

      ҰҚБЖ үнемі жетілдіру;

      4) ұшу қауіпсіздігі мәселелерін насихаттау:

      қызметкерлерді даярлау және оқыту;

      ұшу қауіпсіздігі туралы ақпарат алмасу.

2-тарау. ҰҚБЖ енгізуді жоспарлау

      4. ҰҚБЖ тиімді енгізу және жұмыс істеу мақсатында қызмет көрсетуді берушінің бірінші басшысы:

      1) ұшулар қауіпсіздігі жөніндегі инспекция басшысын (ұшу қауіпсіздігі жөніндегі басшысын) қызмет көрсетуді берушінің ҰҚБЖ енгізуге және оның тиімді жұмыс істеуіне жауапты етіп тағайындайды (бұдан әрі – ұшу қауіпсіздігі жөніндегі инспекция басшысы (ұшу қауіпсіздігі жөніндегі басшысы)). Қызмет көрсетуді беруші қызметінің ауқымына, ол ұсынатын авиациялық қызметтердің күрделілігіне байланысты немесе қызмет көрсетуді беруші қызмет көрсетуді бірнеше қызмет түріне таратқан кезде бірінші басшы қызмет көрсетуді беруші ҰҚБЖ енгізуіне және жұмыс істеуіне жауапты тұлғалар тобын тағайындай алады, бұл ретте олардың бірін тікелей сақтау мақсатында ұшу қауіпсіздігі жөніндегі инспекцияның басшысы (ұшу қауіпсіздігі жөніндегі нұсқаулық) тағайындайды және бірінші басшыға есеп берудің бір мәнді иерархиясы;

      2) қызмет көрсетуді берушінің авиациялық жүйесінің сипаттамасын қамтамасыз етеді, оның шеңберінде ҰҚБЖ енгізілетін және жұмыс істейтін болады;

      3) тиімді ҰҚБЖ енгізу және жұмыс істеуі үшін қызмет көрсетуді берушінің ҰҚБЖ ұйымдық құрылымын қалыптастыруды қамтамасыз етеді;

      4) қызмет көрсетуді беруші ұшуларының қауіпсіздігін басқарудың қолданыстағы процестеріндегі кемшіліктерге талдау жүргізуді қамтамасыз етеді.

      5. Қызмет көрсетуді беруші авиациялық жүйесінің сипаттамасы ұшу қауіпсіздігін басқару функцияларына арналған процестер, қызмет және интерфейстер туралы жиынтық ақпаратты және қызмет көрсетуді берушінің ұшу қауіпсіздігін басқару жүйесі қолданылатын ұйымдық құрылымының сипаттамасын, сондай-ақ өзінің авиациялық жүйесі ішінде де, азаматтық авиация саласындағы басқа жүйелермен де өзара іс-қимылдың сипаттамасын білдіреді.

      Авиациялық жүйенің сипаттамасы қызмет көрсетуді беруші жүйесінің сипаттамасында айқындалған процестерге маңызды немесе елеулі өзгерістер енгізілген жағдайда өзгерістерді жүзеге асыру процестері шеңберінде қайта қаралуға жатады.

      6. Қызмет көрсетуді берушінің ҰҚБЖ енгізер алдында кемшіліктерге талдау жүргізеді, ол қызмет көрсетуді жеткізушінің ұшу қауіпсіздігін басқарудың қолданыстағы процестерін Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасында белгіленген ҰҚБЖ қойылатын талаптармен салыстырудан тұрады.

      Талдау нәтижелері бойынша анықталған кемшіліктер қызмет көрсетушінің толық функционалды және тиімді қосалқы бөлшектерін енгізу үшін қажетті әрекеттерді анықтайтын қосалқы бөлшектерді енгізу жоспарына сәйкес жойылуға жатады.

      Кемшіліктерді талдау нәтижелері негізінде ұшу қауіпсіздігі жөніндегі инспекцияның тағайындалған басшысы (ұшу қауіпсіздігі жөніндегі басшы) немесе қызмет көрсетуші ҰҚБЖ енгізуге және оның жұмыс істеуіне жауапты тұлғалар тобы ҰҚБЖ енгізуге кедергі келтіретін мүмкін анықталған кемшіліктерді ескере отырып, ҰҚБЖ енгізу жоспарын әзірлейді және мүдделі тараптардың назарына жеткізеді.

      7. Қызмет көрсетуші ҰҚБЖ осы Үлгі нұсқаулықтың, Халықаралық азаматтық авиация ұйымының (бұдан әрі – ИКАО) стандарттары мен ұсынылатын практикасы, сондай-ақ Қазақстан Республикасының ұшу қауіпсіздігі жөніндегі жоспары негізінде әзірленген ҰҚБЖ енгізу жоспарына сәйкес жүзеге асырылады. ҰҚБЖ енгізу жоспарын қызмет көрсетушінің бірінші басшысы бекітеді.

      8. ҰҚБЖ енгізу жоспары мыналарды қамтиды:

      1) қызмет көрсетуші ұшуларының қауіпсіздігін басқарудың қолданыстағы процестеріндегі кемшіліктерді жою жөніндегі іс-қимылдардың сипаттамасы;

      2) ҰҚБЖ енгізу үшін қажетті іс-қимылдардың сипаттамасы;

      3) осы тармақтың 1) және 2) тармақшаларында көрсетілген әрекеттерді орындау мерзімдері;

      4) белгілі бір іс-қимыл жоспарының орындалуына кім жауапты екендігі туралы ақпарат;

      5) белгілі бір әрекет сәтті орындалды деп есептелетін нәтиженің сипаттамасы.

      ҰҚБЖ енгізу жоспары сыртқы ұйымдармен немесе мердігерлермен үйлестіру жөніндегі іс-қимылдардың сипаттамасын қамтиды.

      Ұшу қауіпсіздігі жөніндегі инспекцияның тағайындалған басшысы (ұшу қауіпсіздігі жөніндегі басшы) немесе қызмет көрсетуді жеткізушінің ҰҚБЖ енгізуге және оның жұмыс істеуіне жауапты тұлғалар тобы ҰҚБЖ енгізу жоспарында көзделген іс-қимылдардың орындалуына мониторингті жүзеге асырады және оны өзектендіреді.

      9. ҰҚБЖ енгізуді жоспарлау бойынша жұмыстарды аяқтау бойынша алынған нәтижелер:

      1) ҰҚБЖ енгізу жоспарын қамтитын құжат;

      2) ҰҚБЖ енгізу жоспарын барлық қызметкерлердің назарына жеткізу;

      3) қызмет көрсетушінің авиациялық жүйесінің аяқталған сипаттамасы, оның шеңберінде ҰҚБЖ енгізілетін және жұмыс істейтін болады;

      4) қызмет көрсетушінің ұшу қауіпсіздігін басқарудың қолданыстағы процестеріндегі кемшіліктерді толық талдау;

      5) ҰҚБЖ ұйымдық құрылымын құру;

      6) азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйыммен келісілген ҰҚБЖН бекіту;

      7) ұшу қауіпсіздігі мәселелері бойынша ақпарат тарату құралдарын құру және әдістерін айқындау.

      10. Қызмет көрсетуді беруші ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы саясатқа, қызмет ауқымына және өзі ұсынатын авиациялық қызметтердің күрделілігіне қарай ҰҚБЖ, сапаны басқару жүйесін және басқа да менеджмент жүйелерін (сапаны басқару жүйесі, авиациялық қауіпсіздік жүйесі, еңбекті және қоршаған ортаны қорғау жүйесі) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі менеджменттің бірыңғай функциясына біріктіру туралы шешім қабылдайды, барлық процестер мен рәсімдердің дұрыс жұмыс істеуін қамтамасыз ету үшін ресурстарды оңтайландыру және құрылымдық тәсілді енгізу мақсатында қызметтер мен басқа да процестердің сапасы (менеджменттің интеграцияланған жүйесі). Бұл ретте ҰҚБЖ және сапаны басқару жүйесінде бірінші басшыға Есептіліктің тікелей және бір мәнді иерархиясын сақтау мақсатында жекелеген басшылар тағайындалады.

2-бөлім. Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саясаты мен мақсаттары

3-тарау. Басшылықтың міндеттемелері

      11. Қызмет көрсетуді беруші өзінің ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саясатын анықтайды, ол:

      1) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету тиімділігінің деңгейін ұдайы арттыруды, ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету барлық басшылардың бірінші кезектегі міндеті болып табылатынына кепілдік беруді, ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етудің оң мәдениетін қалыптастыруға және қолдауға жәрдемдесуді, ұшу қауіпсіздігіне қатысты барлық қолданылатын нормативтік құқықтық талаптарды сақтауды қоса алғанда, ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі қызмет көрсетушінің міндеттемесін көрсетеді;

      2) ұшу қауіпсіздігі саласындағы саясатты іске асыру үшін қажетті ресурстарды беру туралы нақты мәлімдемені қамтиды;

      3) деректер мен ұшу қауіпсіздігі туралы ақпаратты ұсыну жүйесі туралы мәліметтерді қамтиды;

      4) өнім беруші авиациялық қызметке қызмет көрсетуді жүзеге асыру кезінде персоналдың мінез-құлқының қандай түрлеріне жол берілмейтінін, сондай-ақ әділ мәдениетті дамыту мақсатында тәртіптік шаралар қабылданбайтын мән-жайларды нақты көрсетеді;

      5) қызмет көрсетуді берушінің бірінші басшысы қол қояды;

      6) ұйымның барлық персоналының назарына жеткізіледі және ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы саясатты түсінуді, енгізуді және сақтауды барлық ұйымдық деңгейлерде қамтамасыз ету мақсатында барлық персоналға қолжетімді болады;

      7) қызмет көрсетуді беруші қызметінің өзектілігі мен сәйкестігін сақтау тұрғысынан қайта қаралады. Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы саясатты қайта қарау мерзімдерін қызмет көрсетуді беруші айқындайды және ҰҚБЖН-та көрсетіледі.

      12. Қызмет көрсетуші ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саясатының ережелерін ескере отырып, ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету мақсаттарын анықтайды:

      1) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету тиімділігінің мониторингі, сондай-ақ SPI және SPT белгілеу арқылы белгілі бір мақсаттарға қол жеткізу процесінің мониторингі үшін негіз жасайды;

      2) қызмет көрсетушінің ҰҚБЖ жалпы тиімділігін қолдау немесе тұрақты арттыру жөніндегі міндеттемесін көрсетеді;

      3) қызмет көрсетуді берушінің барлық қызметкерлерінің назарына жеткізіледі;

      4) қызмет көрсетуді беруші қызметінің өзектілігі мен сәйкестігін сақтау тұрғысынан қайта қаралады.

      Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету мақсаттары қызмет көрсетуді берушінің ұшу қауіпсіздігі саласындағы ниеттерін анықтайды және ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саясатына енгізіледі немесе жеке құжатпен ресімделеді.

4-тарау. Жауапкершілік иерархиясы, міндеттері және ұшу қауіпсіздігіне жауапты жетекші қызметкерлерді тағайындау

      13. Қызмет көрсетуді берушінің ҰҚБЖ ұйымдық құрылымын қалыптастыру мынадай әрекеттерді қамтиды:

      1) өзі орындайтын басқа да функцияларға қарамастан, ұйым атынан ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етуді ұйымдастыруға, қызмет көрсетуді жеткізушінің қосалқы бөлшектерін енгізуге, сондай-ақ оның пәрменді және тиімді жұмыс істеуіне дербес жауапты болатын бірінші басшыны айқындау;

      2) үйлестіру органын – ұшу қауіпсіздігі жөніндегі кеңесті (Safety Review Board – SRB) құру – қызмет көрсетуді жеткізушінің бірінші басшысының басшылығымен және ұшу қауіпсіздігі жөніндегі топты (Safety Action Group – SAG) құру – ұшу қауіпсіздігі жөніндегі инспекцияның тағайындалған басшысының (ұшу қауіпсіздігі жөніндегі басшысының) басшылығымен жүзеге асырылады. Қызмет провайдері қызметкерлерден тұратын SRB және SAG жұмысын қамтамасыз етеді;

      3) ұшу қауіпсіздігі жөніндегі инспекция басшысын (ұшу қауіпсіздігі жөніндегі басшысын) тағайындау. Ұйымның көлеміне, сипатына және күрделілігіне қарай қызмет көрсетуді беруші қажеттілік негізінде жағдайда Инспекция, қызмет, бөлім (кеңсе) немесе Департамент түрінде ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету бойынша үздіксіз операциялық жұмысты қамтамасыз ету үшін тұрақты жұмыс істейтін құрылымдық бөлімше құрады;

      4) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етуге қатысатын басшылардың тікелей жауапкершілігін қоса алғанда, бүкіл ұйымда жауапкершіліктің нақты иерархиясын белгілеу;

      5) басқа да атқаратын функцияларына қарамастан, барлық басшылардың, сондай-ақ қызметкерлердің ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы қызмет көрсетуді берушінің ҰҚБЖ тиімділігіне қатысты міндеттерін айқындау;

      6) ҰҚБЖ басқару органдары, құрылымдық бөлімшелер және бірінші басшы арасындағы өзара іс-қимыл тәртібін белгілеу;

      7) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы жауапкершілік, міндеттер мен өкілеттіктер иерархиясын құжаттамалық ресімдеу және оларды ұйымның барлық қызметкерлерінің назарына жеткізу;

      8) ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелге (тәуекел факторларына) жол беруге қатысты шешімдер қабылдауға өкілеттігі бар басшылардың деңгейін айқындау.

      14. Бірінші басшының ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етуге қатысты функцияларына мыналар жатады:

      1) тиімді ҰҚБЖ-ні тиісінше енгізу және оның жұмыс істеуі үшін қаржы қаражатын және кадрлық тағайындауларды қамтамасыз ету;

      2) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етудің оң мәдениетін қалыптастыруға жәрдемдесу;

      3) қызмет көрсетуді беруші ұшуларының қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы саясатты енгізу және оны танымал ету;

      4) қызмет көрсетуді берушінің SPI және SPT орнату;

      5) ҰҚБЖ тиісінше енгізуді қамтамасыз ету және ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету тиімділігі көрсеткіштерінің осы Үлгі нұсқаулықта белгіленген талаптарға сәйкестігі;

      6) ҰҚБЖ ұдайы жетілдіруді қамтамасыз ету;

      7) ұшу қауіпсіздігі жөніндегі кеңесті (SRB) басқарады және ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету бойынша шешімдер қабылдайды.

      15. Ұшу қауіпсіздігі жөніндегі кеңес (SRB) саясаттың, ресурстарды бөлудің және ұйымның ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету қызметінің тиімділігінің негізгі мәселелерімен айналысатын стратегиялық рөл атқарады. Ұшу қауіпсіздігі жөніндегі кеңеске (SRB) бірінші басшыға тікелей есеп беретін бірінші басшы мен басшылар кіреді, ал ұшу қауіпсіздігі инспекциясының басшысы (ұшу қауіпсіздігі жөніндегі басшысы) кеңесші (хатшы) рөлін атқарады.

      Ұшу қауіпсіздігі жөніндегі кеңес (SRB) мониторингті жүзеге асырады:

      1) ҰҚБЖ тиімділігі;

      2) ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бақылаудың қажетті шараларын енгізу кезінде уақтылы ден қою;

      3) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету тиімділігі көрсеткіштерінің ұйымның ұшу қауіпсіздігі саласындағы саясаты мен мақсаттарына сәйкестігі;

      4) ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бақылауға және (немесе) азайтуға бағытталған шаралардың жалпы тиімділігі;

      5) ұшу қауіпсіздігін басқару жөніндегі міндеттердің мәлімделген бірінші кезектілігін сақтауға, сондай-ақ бүкіл ұйымда ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету мәселелерін кеңінен насихаттауға жәрдемдесетін ұшу қауіпсіздігін басқару жөніндегі ұйым процестерінің тиімділігі.

      16. Ұшу қауіпсіздігі тобы (SAG) тактикалық орган болып табылады және ұшу қауіпсіздігі кеңесі (SRB) алға қойған стратегиялық мақсаттарды жүзеге асыруға бағытталған нақты мәселелермен айналысады. Ұшу қауіпсіздігі жөніндегі топқа (SAG) жұмысы өндірістік пайдалану мәселелерімен тығыз байланысты қатардағы қызметкерлер қатарындағы басшылар мен өкілдер кіреді.

      Ұшу қауіпсіздігі тобы (SAG) келесі функцияларды орындайды:

      1) ұйымның функционалдық қызметі салаларында өндірісте қауіпсіздіктің қамтамасыз етілуін қадағалайды және ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) басқару шеңберінде тиісті қызметті қамтамасыз етеді;

      2) ұшу қауіпсіздігі туралы қолда бар деректерді талдайды және ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (қауіп факторларын) бақылаудың тиісті стратегиялық шараларының іске асырылуына көз жеткізеді;

      3) өндірістік өзгерістердің немесе жаңа технологияларды енгізудің ұшу қауіпсіздігіне әсерін бағалайды;

      4) ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бақылау құралдарымен байланысты шараларды іске асыруды үйлестіреді және дереу шаралар қабылдауды қамтамасыз етеді;

      5) ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларының) бақылаудың нақты құралдарының тиімділігін талдайды.

      17. Ұшу қауіпсіздігі жөніндегі инспекция басшысы (ұшу қауіпсіздігі жөніндегі басшы) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етуге қатысатын бірінші басшыға және басшыларға ұшу қауіпсіздігін басқару мәселелері бойынша консультация береді, қызмет көрсетуді берушінің ҰҚБЖ енгізілуі мен тиімді жұмыс істеуіне және ұйым қызметкерлері мен оған қатысы жоқ авиация мүшелері арасында ұшу қауіпсіздігі мәселелерін үйлестіруге және осындай мәселелер туралы ақпарат алмасуға жауапты болып табылады ол өзінің авиациялық қызметтерін көрсету кезінде өзара әрекеттесетін қауымдастықтар. Ұшу қауіпсіздігі жөніндегі инспекция басшысының (ұшу қауіпсіздігі жөніндегі басшысының) функциялары, оның ішінде:

      1) бірінші басшының атынан ҰҚБЖ енгізу жоспарына басшылық ету;

      2) ұшу қауіпсіздігі үшін қауіптерді (қауіпті факторларды) анықтау және тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бағалау және осы рәсімдерге жәрдемдесу;

      3) қызмет көрсетуді берушінің түзету іс-әрекеттерін жүзеге асыруын бақылау және олардың нәтижелерін бағалау;

      4) ұйымда ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етудің тиімділігі туралы есептерді бірінші басшыға мерзімді ұсыну;

      5) қосалқы шоттар мен құжаттамаларды жүргізу;

      6) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету мәселелері бойынша қызмет көрсетуді беруші қызметкерлерін оқытуды жоспарлау және ұйымдастыру;

      7) ұйым қызметкерлеріне ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету мәселелері бойынша консультациялар беру;

      8) ұшу қауіпсіздігіне байланысты проблемалардың мониторингі және олардың өз авиациялық қызметтерін ұсынумен байланысты қызмет көрсетуді беруші қызметіне ықтимал әсері;

      9) бірінші басшының атынан азаматтық авиация саласындағы уәкілетті органмен және уәкілетті ұйыммен, сондай-ақ басқа да мемлекеттік уәкілетті органдармен ұшу қауіпсіздігі мәселелерін үйлестіру.

      18. Қызмет көрсетуді беруші барлық персоналдың, оның ішінде ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы функцияларды орындауға қатысатын басшылықтың өкілеттіктерін, жауапкершілігі мен міндеттерін айқындайды.

      Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы барлық өкілеттіктер, жауапкершілік пен міндеттер қызмет көрсетуді берушінің ҰҚБЖ құжаттамасында баяндалады және ұйымның барлық қызметкерлерінің назарына жеткізіледі.

      Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етуге қатысатын әрбір басшының жауапкершілігі және оның осы саладағы міндеттері оның лауазымдық нұсқаулығының ажырамас бөлігі болып табылады.

      19. Қызмет көрсетуді беруші сыртқы ұйымдар қызмет көрсетуді берушіге оның қызметін қолдау мақсатында өнім және (немесе) қызметтер көрсеткен жағдайларда сыртқы ұйымдардың ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету тиімділігіне жауап береді.

      Қызмет көрсетуді берушінің қосалқы бөлшектерінде оның авиациялық қызметтерін қауіпсіз ұсынуға ықпал ететін кез келген сыртқы ұйымдардың ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету жүйелері бар интерфейстер болады.

5-тарау. Төтенше жағдайға арналған іс-шараларды жоспарлауды үйлестіру

      20. Қызмет көрсетуді беруші авиациялық оқиғаға немесе оқиғаға, әуе кемелерін пайдалануға байланысты авариялық жағдайға немесе жедел іс-қимылды талап ететін басқа да төтенше жағдайға, дағдарысқа немесе авиациядағы оқиғаға байланысты авариялық жағдайға (Emergency Response Plan – ERP) байланысты іс-шаралар жоспарын әзірлейді, бекітеді және өзектілігін сақтайды.

      Қызмет көрсетуді беруші өзінің ERP авиациялық қызметтерін көрсету кезінде өзара әрекеттесетін сыртқы ұйымдармен тиісті үйлестіруді қамтамасыз етеді.

      21. Қызмет көрсетуді берушінің ERP қызметінің ауқымына және олар ұсынатын авиациялық қызметтердің күрделілігіне сәйкес келеді.

      ERP төтенше жағдай туындаған жағдайда шектеулі уақыт аралығында жасалатын әрекеттерді сипаттайды.

      22. ERP төтенше жағдай туындаған жағдайда шаралар қабылдауға арналған қызмет көрсетуді берушінің тәуекелдерді (тәуекел факторларының) басқару процесінің ажырамас бөлігі болып табылады.

      Денсаулық сақтау саласындағы төтенше жағдай, соның ішінде пандемия сияқты төтенше жағдайларға байланысты қызмет көрсетуді берушінің авиациялық қызметін бұзу ықтималдығы бар сценарийлер де ERP-де тиісті түрде ескеріледі.

      ERP-де алдын ала болжанатын авариялық жағдайлар көзделеді, олардың туындау мүмкіндігі ҰҚБЖ шеңберінде айқындалады.

      23. ERP-тің негізгі мақсаты-қызметті қауіпсіз жалғастыру және мүмкіндігінше қысқа мерзімде қалыпты қызметті қалпына келтіру.

      ERP әдеттегіден төтенше жағдайға және керісінше реттелген және тиімді ауысуды қамтамасыз етеді.

      ERP-ді жүзеге асыруға жауапты тиісті қызметкерлер үшін, сондай-ақ өзара әрекеттесу жүзеге асырылатын сыртқы ұйымдар үшін қол жетімді болуы керек.

      24. ERP мыналарды қамтиды:

      1) авариялық жағдай туындаған жағдайда қызмет көрсетуді беруші қызметкерлерінің арасында міндеттерді бөлу және өкілеттіктерді беру;

      2) тиісті қызметкерлермен жылдам байланысу үшін байланыс ақпаратын;

      3) авариялық жағдай басталғаннан кейін қалыпты қызметті қайта бастау үшін қажетті уақыт кезеңі;

      4) авариялық жағдай кезіндегі іс-шараларды, сондай-ақ жауапты қызметкерлердің іс-қимылдарын сипаттау;

      5) қызмет көрсетуді беруші өзінің авиациялық қызметтерін көрсету кезінде өзара іс-қимыл жасайтын сыртқы ұйымдармен өзара іс-қимылдың сипаттамасы;

      6) авиациямен байланысты емес авариялық қызметтер сияқты сыртқы ұйымдармен өзара іс-қимылдың сипаттамасы.

      25. Төтенше жағдай туындаған жағдайда ERP-де көзделген іс-шараларды қызмет көрсетуді беруші өткізілетін оқу-жаттығулар шеңберінде пысықтайды.

      Оқу-жаттығу түрлерін және олардың жиілігін қызмет көрсетуді беруші айқындайды.

      Оқу-жаттығуларды өткізу ERP кемшіліктерін анықтауға мүмкіндік береді, оларды нақты төтенше жағдай орын алғанға дейін жоюға болады.

      Оқу-жаттығу нәтижелері бойынша ERP-де кемшіліктер анықталған жағдайда оларды дереу жою және ERP-ді қайта қарау бойынша қажетті іс-шаралар қабылданады.

6-тарау. ҰҚБЖ бойынша құжаттама

      26. Қызмет көрсетуді берушінің ҰҚБЖ құжаттамасы мыналарды қамтиды:

      1) ҰҚБЖН;

      2) ҰҚБЖ қолданылу саласы белгіленген авиациялық жүйенің сипаттамасы;

      3) қауіптер (қауіпті факторлар) тізілімі және қауіптер (қауіпті факторлар) және ұшу қауіпсіздігі туралы есептер;

      4) SPI және онымен байланысты диаграммалар (матрицалар);

      5) ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) аяқталған бағалауды есепке алу;

      6) ҰҚБЖ қайта қарауды есепке алу;

      7) ішкі тексерулерді есепке алу;

      8) ҰҚБЖ және ұшу қауіпсіздігі мәселелері бойынша персоналды даярлау жөніндегі қызметті есепке алу;

      9) SRB және SAG отырыстарының хаттамалары;

      10) тәуекелдерді (тәуекел факторларын) басқару және (немесе) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі іс-шаралар;

      11) қызмет көрсетуді беруші жүргізетін ұшу қауіпсіздігі саласындағы ішкі тергеп-тексерулер бойынша есептілік;

      12) ҰҚБЖ енгізу жоспары (бастапқы енгізу барысында) немесе ҰҚБЖ жетілдіру жоспары (бастапқы енгізуден кейін);

      13) ҰҚБЖ енгізу жоспарын қолдаудағы кемшіліктерді талдау.

      ҰҚБЖ бойынша құжаттама онда көрсетілген ұшу қауіпсіздігін басқару жөніндегі қызметтің сипаттамасы қызмет көрсетуді берушінің барлық қызметкерлеріне түсінікті болатындай етіп жасалады.

      ҰҚБЖ бойынша құжаттама қызмет көрсетуді беруші белгілеген ҰҚБЖ шеңберінде құжаттарды сақтау мерзімдерін сақтай отырып, уақтылы жаңартылады және сақталады.

      ҰҚБЖ бойынша құжаттама жеке құжаттармен ресімделеді немесе қызмет көрсетуді берушінің басқа құжаттарымен біріктіріледі. Егер қолданыстағы құжаттарда қызмет көрсетуді берушінің қосалқы бөлшектерінің ережелері егжей-тегжейлі баяндалса, онда мұндай құжаттарға тиісті сілтемелер көрсетіледі.

      27. Қызмет көрсетуді берушінің ҰҚБЖН қызмет көрсетуді беруші мен ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы негізгі мүдделі тараптар арасында ұшу қауіпсіздігі бойынша ақпарат алмасудың негізгі құралы болып табылады.

      ҰҚБЖН сонымен қатар қызмет көрсетуді берушінің қызметкерлеріне де, тиісті сыртқы ұйымдарға да ҰҚБЖ тұжырымдамалық шеңбері туралы ақпарат беруге қызмет етеді.

      ҰҚБЖН ресми құжат ретінде қабылдау үшін қызмет көрсетуді беруші ҰҚБЖН азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйымға келісуге жібереді. Бұл ретте қызмет көрсетуді беруші өзі әзірлеген ҰҚБЖН сапасы мен толықтығы үшін толық жауапты болады, ал қызмет көрсетуді беруші персонал ҰҚБЖН танысады және басшылыққа алады.

      Азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйымның қызмет көрсетуді берушінің ҰҚБЖН келісуі Қазақстан Республикасының Әкімшілік рәсімдік-процестік кодексіне сәйкес белгіленген мерзімдерде жүзеге асырылады.

      28. Қызмет көрсетуді беруші ҰҚБЖН мыналарды қамтиды:

      1) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы саясат пен мақсаттарды баяндау;

      2) ҰҚБЖ-ге қойылатын талаптар, сондай-ақ ҰҚБЖ-ге қойылатын қолданыстағы нормативтік құқықтық талаптарға сілтемелер;

      3) ҰҚБЖ қолданылу саласы айқындалған авиациялық жүйенің сипаттамасы;

      4) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін жауапкершілік туралы және ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етуге жауапты жетекші қызметкерлер туралы ақпаратты қоса алғанда, ҰҚБЖ процестері мен рәсімдеріне қатысты жауапкершілік, міндеттер мен өкілеттіктер иерархиясының сипаттамасы;

      5) ұшу қауіпсіздігі туралы деректерді ерікті және міндетті түрде ұсыну жүйелерінің процестері мен рәсімдерінің сипаттамасы;

      6) ұшу қауіпсіздігі үшін қауіптерді (қауіпті факторларды) анықтау және тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бағалау, сондай-ақ ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) басқару процестері мен рәсімдерін сипаттау;

      7) қызмет көрсетуді беруші жүргізетін ұшу қауіпсіздігі саласындағы авиациялық оқиғаларды ішкі тергеп-тексеру рәсімдерінің сипаттамасы;

      8) SPI және SPT белгілеу және мониторингі, сондай-ақ SPT қол жеткізуді бақылау рәсімдерінің сипаттамасы;

      9) қызмет көрсетуді берушінің барлық персоналын ҰҚБЖ саласында даярлауға байланысты процестер мен рәсімдердің сипаттамасы;

      10) ұшу қауіпсіздігі туралы ақпарат алмасу процестері мен рәсімдерінің сипаттамасы;

      11) ішкі тексеру рәсімдерінің сипаттамасы;

      12) өзгерістерді жүзеге асыру рәсімдерінің сипаттамасы;

      13) ҰҚБЖ құжат айналымын басқару рәсімдерінің сипаттамасы;

      14) егер қажет болса, ERP.

      ҰҚБЖН бұл жеке құжат немесе қызмет көрсетуді берушінің басқа ұйымдастырушылық құжаттарымен біріктірілген.

      ҰҚБЖН уақтылы қайта қаралуы және жаңартылуы керек, қайта қарау мерзімін қызмет көрсетуді беруші анықтайды. ҰҚБЖН өзгерістер енгізбес бұрын қызмет көрсетуді беруші өзгерістерді азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйыммен келіседі.

3-бөлім. Ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) басқару

7-тарау. Қауіпті анықтау (қауіпті факторлар)

      29. Қызмет көрсетуді беруші ұшу қауіпсіздігі үшін өзінің тәуекелдерін (тәуекел факторларын) басқару процесін айқындайды және жүзеге асырады.

      Ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) басқару процесі қауіптерді (қауіпті факторларды) анықтауды, ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бағалауды және оларды бақылау және (немесе) азайту жөніндегі шараларды жүзеге асыруды қамтиды.

      30. Қызмет көрсетуді беруші өзі ұсынатын авиациялық қызметтерге байланысты қауіптерді (қауіпті факторларды) анықтау процесін анықтайды және жүзеге асырады.

      Қауіптерді (қауіпті факторларды) анықтау процесі реакциялық және белсенді әдістердің жиынтығына негізделген.

      31. Қызмет көрсетуді беруші ұшу қауіпсіздігі үшін қауіптерді (қауіпті факторларды) анықтау үшін ақпараттың және (немесе) деректердің ішкі және сыртқы көздерін айқындайды.

      Ішкі және сыртқы көздерден алынатын ақпаратты және (немесе) деректерді қызмет көрсетуді беруші қауіптерді (қауіпті факторларды) анықтаудың әрекет етуші және проактивті әдістерін жүзеге асыру кезінде пайдаланады.

      Қауіптерді (қауіпті факторларды) анықтау үшін ішкі және сыртқы ақпарат көздерінің Ұшу қауіпсіздігін басқару жөніндегі нұсқаулықтың (ИКАО Doc 9859) 9.4.4.1 және 9.4.4.2-тармақтарында келтірілген.

      32. Қызмет көрсетуді беруші ұйым шеңберінде төменде көрсетілген ақпаратты, сондай – ақ қызмет көрсетуді беруші ҰҚБЖН бекіткен сәйкес басқа да қажетті пропорционалды ҰҚДЖӨЖ енгізеді және қолдайды.

      ҰҚДЖӨЖ деректерді жинау, өңдеу және ұсыну жүйесін, ұшу қауіпсіздігі туралы мәліметтер базасын, ақпарат алмасу әдістерін және тіркелген ақпаратты, соның деректер мен ақпаратты ішінде:

      1) тергеп-тексеру жөніндегі уәкілетті орган немесе қызмет көрсетуді берушілер жүргізетін ұшу қауіпсіздігі саласындағы тергеп-тексеруге қатысты;

      2) авиациялық оқиғалар туралы деректерді міндетті түрде ұсыну жүйесіндегі;

      3)авиациялық оқиғалар туралы деректерді ерікті түрде ұсыну жүйесіндегі.

      Қызмет көрсетуді беруші әділ мәдениет қағидатына негізделетін, сондай-ақ уәкілетті органның және азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйымның ҰҚДЖӨЖ үшін ұшу қауіпсіздігі туралы деректердің негізгі көзі болып табылатын ҰҚДЖӨЖ енгізеді.

      33. Қызмет көрсетуді беруші ұшу қауіпсіздігі туралы қандай деректер мен ақпаратты анықтайды, ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етудің тиімділігін басқару процесін қолдау және ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету бойынша шешімдер қабылдау үшін, сондай-ақ қауіптердің (қауіпті факторлардың) және онымен байланысты тәуекелдердің (тәуекел факторларының) әсерін (ықтималдық дәрежесі мен ауырлығын) неғұрлым дәл бағалау үшін жиналуға және талдауға жатады, ал сондай-ақ, SPI анықтау және (немесе) қайта қарау процесі үшін.

      Қызмет көрсетуді беруші ұшу қауіпсіздігі үшін өзінің тәуекелдері (тәуекел факторлары) туралы және ұшу қауіпсіздігі саласындағы өз мақсаттарына қол жеткізу барысы туралы неғұрлым нақты түсінік алу үшін ішкі және сыртқы көздерден келетін ұшу қауіпсіздігі туралы деректерді жинауға интеграцияланған тәсілді қолдану мүмкіндігін қарастырады.

      Жинауға жататын ұшу қауіпсіздігі туралы үлгілік деректер мен ақпарат Ұшу қауіпсіздігі басқармасы нұсқаулығының (ИКАО Doc 9859) 5-1-суретінде келтірілген.

      34. Қызмет көрсетуді беруші барлық персоналға ҰҚДЖӨЖ арқылы ұшу қауіпсіздігі туралы деректер мен ақпаратты ұсыну мүмкіндігін қамтамасыз етеді.

      Қызмет көрсетуді беруші барлық персоналды ұшу қауіпсіздігі туралы деректерді ұсынудың артықшылықтары туралы және ұшу қауіпсіздігі туралы деректерді ұсынудың тиісті мәдениетін енгізу және ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы ықтимал кемшіліктерді белсенді анықтау мақсатында қандай ақпаратты және қандай тәртіппен хабарлау керектігі туралы хабардар етеді.

      35. Қызмет көрсетуді беруші ҰҚДЖӨЖ және ұшу қауіпсіздігі туралы деректерді ұсынған тұлғалардың құпиялылығын қамтамасыз етеді.

      ҰҚДЖӨЖ және ұшу қауіпсіздігі туралы деректерді ұсынған адамдардың құпиялылығын ҰҚДЖӨЖ жүргізуге жауапты тұлға тағайындаған қызмет көрсетуді беруші қамтамасыз етеді.

      Құпиялылықты сақтау қызметкерлердің қателіктерінен туындаған қауіптерді (қауіпті факторларды) анықтауға ықпал етеді.

      Азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган немесе уәкілетті ұйым осы тармаққа сәйкес тәртіптің қолданылатынын айқындайтын жағдайларды қоспағанда, ҰҚДЖӨЖ шеңберінде жиналған, сақталған немесе талданатын ұшу қауіпсіздігі туралы деректер немесе ақпарат ұшу қауіпсіздігінің деңгейін ұстап тұруға немесе арттыруға қатысы жоқ мақсаттарда ұсынылмайды немесе пайдаланылмайды Заңның 92-2-баптары.

      Қызмет көрсетуді беруші кейін әділ мәдениетті іске асыру тәртібін белгілейтін ішкі ережелерді қабылдайды. Әділ мәдениетті іске асыру Заңның 92-1, 92-2 және 92-3 - баптарының ережелеріне, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің 2017 жылғы 27 шілдедегі № 505 "Азаматтық және эксперименттік авиацияда деректерді ұсыну мен авиациялық оқиғалар мен оқыс оқиғаларды тергеп-тексеру қағидаларын бекіту туралы" (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15597 болып тіркелген) бұйрығының (бұдан әрі – Азаматтық және эксперименттік авиацияда деректерді ұсыну мен авиациялық оқиғалар мен оқыс оқиғаларды тергеп-тексеру қағидалары) талаптарына және қызмет көрсетуді берушінің ҰҚБЖН сәйкес жүзеге асырылады.

      36. Қызмет көрсетуді беруші қабылданған шешімдер немесе шаралар туралы ақпаратты қамтитын ұшу қауіпсіздігі туралы деректерді ұсынған кез келген тұлғаға жауап беруді қамтамасыз етеді.

      Қызмет көрсетуді берушінің ҰҚДЖӨЖ деректерді ұсынған тұлғаларға берген жауаптары мұндай хабарламалардың байыпты қабылданатынын көрсетеді, сондай-ақ ұшу қауіпсіздігінің оң мәдениетін насихаттауға және деректерді ұсынуды ынталандыруға ықпал етеді.

      37. Қызмет көрсетуді берушінің ҰҚБЖ қызмет көрсетуді беруші қолданатын таксономияға сәйкес жіктелетін, қызмет көрсетуді беруші қолданатын ҰҚДЖӨЖ қолдау мақсатында сапалық деректер мен ұшу қауіпсіздігі туралы ақпаратты ұсыну бойынша лауазымды тұлғалардың ҰҚДЖӨЖ жүргізу тәртібі және жауапкершілігі сипатталады. Авиациялық оқиғалар мен оқыс оқиғалар туралы деректерді міндетті түрде ұсыну жүйесі арқылы хабарлама жіберген кезде ИКАО Accident/Incident data Reporting (ADREP) таксономиясы қолданылады.

      38. Қызмет көрсетуді беруші авиациялық оқиғалар туралы деректерді қоса алғанда, ұшу қауіпсіздігі туралы Азаматтық және эксперименттік авиацияда деректерді ұсыну мен авиациялық оқиғалар мен оқыс оқиғаларды тергеп-тексеру қағидаларында белгіленген тәртіппен және қызмет көрсетуді беруші ҰҚБЖН ұсынады.

      39. Қызмет көрсетуді беруші жүргізетін ұшу қауіпсіздігі саласындағы ішкі тергеп-тексерулер қызмет көрсетуді берушінің қосалқы құрамының ажырамас бөлігі болып табылады.

      Қызмет көрсетуді беруші жүргізетін ұшу қауіпсіздігін ішкі тергеп-тексерулердің негізгі міндеті-ұшу қауіпсіздігінің кемшіліктерін жою немесе азайту арқылы болашақта не болғанын және ұқсас жағдайлардың пайда болуын қалай болдырмауға болатындығын түсіну.

      40. Тізбесі Азаматтық және эксперименттік авиацияда деректерді ұсыну мен авиациялық оқиғалар мен оқыс оқиғаларды тергеп-тексеру қағидаларында белгіленген оқыс оқиғалардың жекелеген түрлерін қызмет көрсетуді берушілер ҰҚБЖ шеңберінде дербес тексереді. Мұндай тергеп-тексеру азаматтық авиация саласындағы уәкілетті органның шешімі бойынша Азаматтық және эксперименттік авиацияда деректерді ұсыну мен авиациялық оқиғалар мен оқыс оқиғаларды тергеп-тексеру қағидаларында белгіленген тәртіппен және мерзімдерде жүргізіледі.

      Қызмет көрсетуді беруші мүдделер қақтығысын болдырмауды ескере отырып, ішкі тергеп-тексеру жөніндегі комиссия құрады, ол жүргізілетін тергеп-тексеру кезінде объективтілік пен бейтараптық қағидаттарын басшылыққа алады. Бұл ретте қызмет көрсетуді беруші ішкі тергеп-тексерулерді орындауға тартылған персоналдың тиісті біліктілігі мен дағдыларын қамтамасыз етеді.

      Тергеп-тексеру аяқталғаннан кейін түпкілікті есепті қызмет көрсетуді берушілер азаматтық авиация саласындағы уәкілетті органның тергеп-тексеру жөніндегі уәкілетті органына және уәкілетті ұйымға ұсынады.

      41. Қызмет көрсетуді беруші ҰҚДЖӨЖ, сондай-ақ басқа да қолда бар көздерден алынған ұшу қауіпсіздігі туралы деректер мен ақпаратты ұшу қауіпсіздігінің жай-күйін талдауға жинақтайды.

      42. Қауіптерді (қауіпті факторларды) анықтау процесінде қызмет көрсетуді берушінің авиациялық қызметі саласында бар барлық ықтимал қауіптер (қауіпті факторлар), соның ішінде ұйымның ішінде де, сыртында да басқа жүйелермен өзара іс-қимыл қарастырылады.

      Қауіптер (қауіпті факторлар) анықталғаннан кейін қызмет көрсетуді беруші олардың ықтимал салдарын анықтайды.

      43. Анықталған қауіптер (қауіпті факторлар) және олардың ықтимал салдары ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бағалау процесі барысында одан әрі пайдалану мақсатында құжаттамалық ресімдеуге жатады.

8-тарау. Ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бағалау және азайту

      44. Қызмет көрсетуді беруші анықталған қауіптермен (қауіпті факторлармен) байланысты ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) айқындауды, талдауды, бағалауды, бақылауды және (немесе) азайтуды қамтамасыз ететін процесті айқындайды және жүзеге асырады.

      45. Қызмет көрсетуді беруші ұйымның пайдалану ортасына сәйкес келетін ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бағалау матрицасын, сондай-ақ ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бағалау және басқару рәсімін әзірлейді және бекітеді.

      Ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бағалау және басқару жөніндегі рәсім, басқалармен қатар, ұшу қауіпсіздігі үшін қандай тәуекелдердің (тәуекел факторларының) жол берілмейтін немесе жол берілетін немесе қолайлы екенін анықтауға мүмкіндік беретін әдістің сипаттамасын, оның ішінде осындай тәуекелдерді бақылауға және (немесе) азайтуға бағытталған шараларға басымдық беру әдісінің сипаттамасын қамтиды (қауіп факторлары).

      46. Ұшу қауіпсіздігіне арналған тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бағалау матрицасы ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдің (тәуекел факторларының) ықтималдығы мен ауырлық дәрежесін ескере отырып, тәуекелдің (тәуекел факторларының) рұқсат етілуін анықтау үшін пайдаланылады.

      47. Тәуекелдің (тәуекел факторларының) жол берілуіне байланысты қызмет көрсетуді беруші тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бақылауға және (немесе) азайтуға бағытталған қажетті шараларды қабылдайды:

      1) жол берілмейтін – тәуекелді (тәуекел факторларын) азайту немесе қызметін тоқтату жөнінде дереу шаралар қабылдау. Ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекел индексін (тәуекел факторларын) рұқсат етілген деңгейге дейін төмендету мақсатында қосымша немесе жақсартылған алдын алу тетіктерінің болуын қамтамасыз ету үшін ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелді (тәуекел факторларын) азайту жөніндегі бірінші кезектегі әрекеттерді орындау;

      2) жол берілетін – ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелді (тәуекел факторларын) бақылау және (немесе) азайту жөніндегі белгілі бір шараларды жүзеге асыру кезінде жол беріледі. Тәуекелге (тәуекел факторларына) жол беру туралы шешім ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелге (тәуекел факторларына) жол беруге қатысты шешім қабылдауға өкілеттігі бар басшы қабылдайды;

      3) қолайлы – өзінің ағымдағы нысанында қолайлы. Ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелді (тәуекел факторларын) азайту бойынша одан әрі шаралар талап етілмейді.

      Қызмет көрсетуді берушілер ұшу қауіпсіздігі үшін өздерінің тәуекел (тәуекел факторларына) бағаларына басымдық беру туралы және ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бақылау және (немесе) азайту шараларын енгізу туралы шешімді дербес қабылдайды.

      48. Ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бақылау және (немесе) азайту жөніндегі шаралардың тиімділігін қамтамасыз ету мақсатында қызмет көрсетуді беруші SPI мониторингін жүзеге асырады.

      49. Ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) басқару процесін қызмет көрсетуді беруші құжаттайды және мыналарды қамтиды:

      1) бақылау құралдарының тиімділігін айқындау және (немесе) тәуекелдерді (тәуекел факторларын) азайту үшін ішкі тексерулер жүргізу кезінде одан әрі талдау және мониторинг жүргізу, персоналды даярлау мақсатында ұшу қауіпсіздігі туралы деректер мен ақпараттың үлкен көлемін сақтауға және талдауға болатын электрондық кестені немесе деректер базасын жүргізу немесе бағдарламалық қамтамасыз етуді пайдалану, сондай ақ ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласында ақпарат алмасу үшін;

      2) қызмет көрсетуді берушіге ыңғайлы форматта тізілімді жүргізу, онда анықталған қауіптер (қауіпті факторлар), олардың ықтималдығы мен ықтимал салдары, олармен байланысты тәуекелдерді (қауіп факторларын) бағалау, анықталған күні, қауіптілік (қауіпті фактор) санаты, қашан немесе қайда әрекет ететіні, кім анықтағаны туралы қысқаша сипаттама болады және тиісті тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бақылау және (немесе) азайту үшін қандай шаралар қолданылды.

4-бөлім. Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету

9-тарау. Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету тиімділігін бақылау және бағалау

1-параграф. ҰҚБЖ ішкі тексерулер

      50. Қызмет көрсетуді берушінің ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі қызметі ұшу қауіпсіздігіне әсер ететін қандай да бір кемшіліктер немесе проблемалар анықталған жағдайда қабылданатын шараларды әзірлеуді және іске асыруды қамтиды.

      51. Қызмет көрсетуді беруші ұйымның ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету тиімділігін тексеру және бағалау және ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бақылауға және (немесе) азайтуға бағытталған шаралардың тиімділігін растау әдістерін әзірлейді және қолданады.

      Қызмет көрсетуді беруші ұшуларының қауіпсіздігін қамтамасыз ету тиімділігін бағалау мынадай негізде қалыптастырылады:

      1) азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйым жүргізетін іріктеп және жоспардан тыс тексерулердің, сондай-ақ ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етудің басқа да сыртқы тексерулерінің нәтижелерін;

      2) қызмет көрсетуді берушінің қосалқы бөлшектерін ішкі тексеру нәтижелері;

      3) авиациялық оқиғаларға жүргізілген ішкі тергеп-тексерулер;

      4) ҰҚДЖӨЖ деректері мен ақпараты;

      5) қызмет көрсетуді беруші жүргізген ұшу қауіпсіздігінің жай-күйіне талдаулар;

      6) қызмет көрсетуді беруші қарамағындағы басқа да көздерден тұрады.

      52. Қызмет көрсетуді берушінің ұшу қауіпсіздігіне қамтамасыз етудің тиімділігі "Азаматтық авиация саласындағы ұшу қауіпсіздігі жөніндегі бағдарламаны бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2016 жылғы 11 наурыздағы № 136 қаулысына сәйкес белгіленетін SPI және SPT ҰҚБЖ шеңберінде белгіленген нәтижелердің ұшу қауіпсіздігі саласындағы ұйымның мақсаттарына, сондай-ақ Қазақстан Республикасының азаматтық және эксперименттік авиациясындағы SPI-ге арақатынасы арқылы расталады.

      53. SPI және SPT белгілеумен және мониторингімен ұштастыра отырып, ҰҚБЖ ішкі тексерулерін ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етудің тиімділігін тексеру мақсатында қызмет көрсетуді беруші жүргізеді.

      Қызмет көрсетуді берушінің ҰҚБЖ ішкі тексерулері қызмет көрсетуді берушінің ҰҚБЖ шеңберінде белгіленген Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің, саясаттың, процестер мен рәсімдердің талаптарынан ауытқуларды, ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бақылауға және (немесе) азайтуға бағытталған шаралардың кемшіліктерін және (немесе) тиімсіздігін, сондай-ақ оларды жетілдіру мүмкіндіктерін анықтауға арналған ҰҚБЖ.

      ҰҚБЖ ішкі тексерулерінің нәтижелері бойынша қызмет көрсетуді беруші тиісті ауытқулардың және (немесе) кемшіліктердің туындауының түпкі себептерін талдауды көрсете отырып, түзету және алдын алу шараларының жоспарларын әзірлейді және іске асырады.

2-параграф. SPI мониторингі

      54. Қызмет көрсетуді беруші қызмет түріне және өзі ұсынатын авиациялық қызметтердің күрделілігіне қарай SPI әзірлейді, белгілейді және бақылайды олар ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы мақсаттармен байланысты, қолда бар деректер мен сенімді өлшемдер негізінде таңдалған немесе белгіленген, тиісінше нақты және есептелетін, сондай-ақ қызмет көрсетуді берушінің мүмкіндіктері мен шектеулерін ескере отырып, шынайы.

      Әрбір SPI сипаттамасы келесі ақпаратты қамтиды:

      1) SPI өлшейтін нәрсенің сипаттамасы;

      2) SPI тағайындау (басқару үшін не қажет және осы SPI арқылы кімге хабарлау керек);

      3) өлшем бірліктері және SPI есептеу үшін қандай да бір талаптар;

      4) SPI-ге байланысты мәліметтерді жинауға, тексеруге, мониторингке, мәліметтерді ұсынуға және шаралар қабылдауға кім жауапты екендігі туралы ақпарат (ұйымның қандай құрылымдық бөлімшелерінен қандай қызметкерлер);

      5) SPI-ге қатысты деректерді қайда немесе қалай жинау және сақтау керектігі туралы ақпарат;

      6) SPI-ге қатысты деректерді ұсыну, жинау, мониторингілеу және талдау жиілігі.

      55. Қызмет көрсетуді берушілер SPI бағалауы арқылы SPT жетістігін бақылайды, соның ішінде бақылау үшін SPI ақпарат көзін анықтау және анықтау.

      SPT көрсетуді берушілер басшылығының қысқа және орта мерзімді перспективада ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету тиімділігін басқару саласындағы жоспарланған жетістіктерін анықтайды. SPT ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету тиімділігін басқару жөніндегі іс-шаралардың тиімділігін тексерудің өлшенетін әдісін қамтамасыз етеді.

      SPT белгілеу кезінде басым тәуекел (тәуекел факторлары) деңгейі, ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелге (тәуекел факторлары) жол беру, сондай-ақ авиациялық қызметтің нақты саласындағы ұшу қауіпсіздігі деңгейіне қатысты күту сияқты факторлар ескеріледі.

      56. SPI мониторингі мен бағалауды қызмет көрсетуді беруші ұйымның иелігіндегі көздерден ұшу қауіпсіздігі туралы деректер мен ақпаратты жинау арқылы жүзеге асырады. Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету тиімділігін мониторингтеу, бағалау және өлшеу үшін ұшу қауіпсіздігі туралы деректер мен ақпаратты пайдалану ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бақылауға және (немесе) азайтуға бағытталған шараларға қатысты шешімдер қабылдау үшін талап етілетін ақпаратты әзірлеу жөніндегі қажетті қызметті білдіреді.

      Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету тиімділігін мониторингілеу, бағалау және өлшеу ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бақылауға және (немесе) азайтуға бағытталған шаралардың тиімділігін тексеру тәсілін, сондай-ақ ҰҚБЖ шеңберіндегі процестер мен қызметтің тұтастығы мен тиімділігін өлшеу тәсілін қамтамасыз етеді.

3-параграф. Ұшу қауіпсіздігін талдау

      57. Қызмет көрсетуді беруші өзінің ҰҚБЖ шеңберінде пайдалы ақпаратты анықтау, қорытындыларды қалыптастыру және деректерге негізделген шешім қабылдау процесін қолдау мақсатында алынған (жиналған) деректер мен ұшу қауіпсіздігі туралы ақпаратты тексеру, зерделеу, сипаттау, түрлендіру, бағалау және визуализациялау үшін ұшу қауіпсіздігі жөніндегі деректер мен ақпаратты өңдеуді және талдауды жүргізеді.

      Қызмет көрсетуді берушінің ұшу қауіпсіздігін талдау Қызмет көрсетуді берушінің қауіпсіздік мәдениетін дамыту мақсатында статистикалық көрсеткіштер, кестелер, диаграммалар, есептер, кестелер немесе презентациялар түрінде ұшу қауіпсіздігі туралы іс жүзінде пайдалы ақпаратты қамтамасыз етеді.

      Ұшу қауіпсіздігін талдауды қызмет көрсетуді беруші мынадай мақсаттарда жүргізеді:

      1) қауіптермен (қауіпті факторлармен) және ұшу қауіпсіздігінің деңгейін тұрақты арттыруға кедергі келтіретін элементтермен байланысты себептер мен ықпал ететін факторларды айқындау;

      2) жақсартуға жататын салаларды зерделеу және ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етуді бақылау құралдарының тиімділігін арттыру;

      3) ұшу қауіпсіздігін және осы саладағы үрдістерді қамтамасыз ету тиімділігінің тұрақты мониторингін қолдау.

      Ұшу қауіпсіздігін талдауды ұшу қауіпсіздігі жөніндегі инспекцияның тағайындалған басшысы (ұшу қауіпсіздігі жөніндегі басшысы) немесе қызмет көрсетуді берушінің қосалқы бөлшектерін енгізуге және олардың жұмыс істеуіне жауапты адамдар тобы жүзеге асырады. Бұл ретте қызмет көрсетуді беруші осындай талдауды орындауға тартылған персоналдың біліктілігі мен дағдыларын қамтамасыз етеді.

      58. Ұшу қауіпсіздігін талдау, ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету тиімділігін мониторингілеу және өлшеу нәтижелері бойынша қызмет көрсетуді беруші ұшу қауіпсіздігінің жай-күйіне тоқсан сайынғы, жартыжылдық және жылдық талдау жасайды.

      Ұшу қауіпсіздігінің жай-күйін талдауды қызмет көрсетуді беруші азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйымға жалпылау және жалпы азаматтық авиация бойынша ұшу қауіпсіздігінің деңгейін арттыру жөнінде ескерту шараларын қабылдау үшін жібереді.

10-тарау. Өзгерістерді жүзеге асыру

      59. Қызмет көрсетуді беруші ҰҚБЖН айқындайды, сипаттайды және өзі ұсынатын авиациялық қызметтермен байланысты ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдер (тәуекел факторлары) деңгейіне әсер етуі мүмкін өзгерістерді анықтауға және басқаруға бағытталған процесті жүзеге асырады, сондай-ақ ұшу қауіпсіздігі үшін қауіптерді (қауіпті факторлар) және олармен байланысты тәуекелдерді (тәуекел факторлары) анықтайды, осы өзгерістерден туындауы мүмкін және осындай тәуекелдерді (тәуекел факторларын) басқарады.

      60. Қызмет көрсетуді беруші өз қызметі шеңберінде өзгерістерді жүзеге асыру процесін бастауға қандай өзгерістер ықпал ететінін анықтайды.

      Қызмет көрсетуді беруші өзгерістердің ұйым персоналына әсерін ескереді және өзгерістер туралы тиісті ақпаратты өз персоналына алдын ала жеткізеді.

      61. Қызмет көрсетуді берушілер өзгерістерді жүзеге асыру процесі басқалармен қамтиды:

      1) өзгерістің сипаттамасы және оны жүзеге асыру себептері;

      2) оларға әсер ететін тұлғаларды, жабдықтарды, жүйелерді, процестерді, құрылымдарды немесе интерфейстерді анықтау. Жүйенің сипаттамасын және ұйымның интерфейстерін қайта қарау қажет болуы мүмкін. Өзгерістер ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бақылауға және (немесе) азайтуға бағытталған қолданыстағы шараларға әсер етуі мүмкін;

      3) өзгеріске байланысты қауіптерді (қауіпті факторларды) анықтау және ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелді (тәуекел факторларын) бағалауды жүргізу;

      4) іс-қимыл жоспарын әзірлеу және бекіту (өзгерісті іске асыру) онда не, кімге және қандай мерзімде орындау қажет екендігі көрсетіледі;

      5) қызмет көрсетуді берушінің бірінші басшысының өзгерісті бекітуі.

11-тарау. ҰҚБЖ үнемі жетілдіру

      62. Қызмет көрсетуді беруші ҰҚБЖ қолдау және одан әрі жетілдіру мақсатында өзінің ҰҚБЖ шеңберінде процестерге мониторинг пен бағалау жүргізеді.

      63. Қызмет көрсетуді беруші ұйымның тұрақты өзгеруіне және оның пайдалану жағдайларына байланысты ҰҚБЖ қолдайды және үнемі жетілдіреді.

      Қызмет көрсетуді берушінің ҰҚБЖ үнемі жетілдіру процесі ҰҚБЖ тиімділігінің қорытынды көрсеткіштерін бағалауға, сондай-ақ қызмет көрсетуді берушінің қызметін жүзеге асыру барысында жиналған ақпаратты бағалау нәтижелеріне негізделеді.

      ҰҚБЖ тиімділігін анықтауға мүмкіндік беретін әдістерге мыналар жатады:

      1) қызмет көрсетуді берушінің ішкі тексерулерін де, басқа ұйымдар жүргізетін тексерулерді де қамтитын тексерулер;

      2) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету мәдениетін бағалауды және қызмет көрсетуді берушінің қосалқы бөлшектерінің тиімділігін бағалауды қамтитын бағалаулар;

      3) қайталанатын оқиғалардың, оның ішінде авиациялық оқиғалар мен оқыс оқиғалар, сондай-ақ қызмет көрсетуді беруші белгілеген нормативтік құқықтық талаптардың және (немесе) қағидалардың бұзылу қателіктері мен фактілерінің мониторингін көздейтін оқиғалардың мониторингі.

      4) ұшу қауіпсіздігінің жай-күйіне шолулар персоналдың ҰҚБЖ жұмысына қатысуы туралы пайдалы ақпарат жинауға мүмкіндік беретін ұшу қауіпсіздігі мәдениетіне қатысты шолуларды қамтиды. Олардың көмегімен ұйымдағы ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету мәдениетінің көрсеткіші анықталады;

      5) қызмет көрсетуді беруші ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы мақсаттарға қол жеткізетінін тексеруді көздейтін және ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етудегі жалпы үрдістерді айқындау мақсатында ұшу қауіпсіздігі туралы барлық қолда бар ақпаратты қарауға мүмкіндік беретін басшылық деңгейіндегі талдау;

      6) үрдістерді ескеретін басшылық деңгейіндегі талдау шеңберінде SPI және SPT бағалау, ал тиісті деректер болған кезде басқа қызмет көрсетуді берушілердің, мемлекеттің немесе жаһандық деректермен салыстыруға мүмкіндік береді;

      7) ҰҚДЖӨЖ алынған ақпаратқа және ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы жақсартуларды іске асыру нәтижесі болып табылатын ұшу қауіпсіздігі саласындағы ішкі тергеп-тексерулерге қызмет көрсетуді беруші жүргізетін нәтижелерге негізделген алынған сабақтарды пайдалану.

      64. SPI тұрақты мониторингі, ҰҚБЖ жұмысының мониторингі, оның ұшу қауіпсіздігі мен қосалқы жүйелер үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) басқару жүйесі қызмет көрсетуді берушіге ұшу қауіпсіздігін басқару процестері оның ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласында қойған мақсаттарына қол жеткізуге әкелетініне көз жеткізуге мүмкіндік береді, сондай-ақ ҰҚБЖ тұрақты жетілдіруге ықпал етеді.

5-бөлім. Ұшу қауіпсіздігі мәселелерін насихаттау

12-тарау. Қызметкерлерді даярлау және оқыту

      65. Ұшу қауіпсіздігі мәселелерін кеңінен насихаттау ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етудің оң мәдениетін қалыптастыруға ықпал етеді және кадрларды оқыту мен даярлау, тиімді ақпараттық өзара іс-қимыл жасау және ұйымда ақпарат алмасу арқылы үнемі артып отыратын персоналдың техникалық құзыреттілігін ұштастыру арқылы қызмет көрсетуді беруші қойған ұшу қауіпсіздігі саласындағы мақсаттарға қол жеткізуге көмектеседі. Бірінші басшы мен бірінші басшыға тікелей есеп беретін басшылар бүкіл ұйымда ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету мәдениетін насихаттауда жетекші рөл атқарады.

      Ұшу қауіпсіздігі мәселелерін кеңінен насихаттау қызметкерлерге ұйымның ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы қызметіне саналы түрде қарауға ықпал ететін құндылықтар жүйесін ұсына отырып, ұйымның саясатын, процестері мен процедураларын толықтырады.

      Қызмет көрсетуді беруші ұйымның барлық деңгейлерінде тиімді екіжақты ақпараттық өзара іс-қимылға ықпал ететін процестер мен рәсімдерді енгізеді және жүзеге асырады. Ақпараттық өзара әрекеттесу процестері қызмет көрсетуді беруші басшылығының стратегиялық нұсқауларын ескереді және барлық қызметкерлерді ұшу қауіпсіздігі туралы ашық және сындарлы пікірлер беруге шақырады.

      66. Қызмет көрсетуді беруші ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласында персоналды даярлау бағдарламаларын әзірлейді және іске асырады, олар қызметкерлердің өздерінің міндеттерін орындау үшін тиісті даярлығы мен біліктілігін қамтамасыз етеді.

      Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы даярлау бағдарламаларының шеңбері әрбір қызметкердің ҰҚБЖ жұмыс істеуін қамтамасыз етуге қатысу дәрежесіне сәйкес келеді.

      Ұшу қауіпсіздігі жөніндегі инспекция басшысы (ұшу қауіпсіздігі жөніндегі басшысы) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласында персоналды даярлаудың тиісті бағдарламаларының болуына және іске асырылуына жауап береді.

      Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы персоналды даярлау бағдарламалары Қызмет көрсетуді беруші персоналдың кәсіби дағдыларын сақтау мақсатында персоналды бастапқы даярлауға, қайта даярлауға және оның кәсіби деңгейін қолдауға қойылатын талаптарды қамтиды.

      67. Қызмет көрсетуді беруші персоналдың ҰҚБЖ байланысты міндеттерін айқындайды және әрбір қызметкердің ҰҚБЖ жұмыс істеуіне қатысуына сәйкес даярлықтан өтуін қамтамасыз етеді.

      Қызмет көрсетуді берушінің ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы персоналды даярлау бағдарламаларында бірінші басшыны қоса алғанда, ҰҚБЖ тікелей байланысты персонал үшін ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы оқытудың мазмұны көрсетіледі.

      68. Қызмет көрсетуді берушінің ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы персоналды даярлау бағдарламалары "Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етуге қатысатын авиациялық персоналды кәсіптік даярлаудың Үлгі бағдарламаларын бекіту туралы" (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 8785 болып тіркелген) Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникация министрінің 2013 жылғы 28 қыркүйектегі № 764 бұйрығының (бұдан әрі – Үлгі бағдарламалар) талаптарына сәйкес әзірленеді және іске асырылады.

      69. Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы өзінің функционалдық міндеттерін орындау үшін барлық деңгейдегі қызметкерлердің құзыреттілігін сақтау мақсатында қызмет көрсетуді беруші персоналдың дағдылары мен білімін кемінде үш жылда бір рет тексереді.

      Қызмет көрсетуді беруші ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етуге тартылған персоналдың дағдылары мен білімдерін тексеру нәтижелері бойынша персоналдың білімінде және (немесе) дағдыларында олқылықтар немесе кемшіліктер анықталған кезде тиісті түзету шаралары қабылданады.

13-тарау. Ұшу қауіпсіздігі туралы ақпарат алмасу

      70. Қызмет көрсетуді беруші ұшу қауіпсіздігі туралы ақпарат алмасудың ресми құралдарын әзірлейді және қолданады:

      1) қызметкерлерді олар атқаратын лауазымдарға мөлшерлес көлемде ҰҚБЖ таныстыруды қамтамасыз етеді;

      2) ұшу қауіпсіздігі тұрғысынан маңызды ақпаратты ұсынады;

      3) ұшу қауіпсіздігінің деңгейін арттыру мақсатында кәсіпорынның нақты іс-әрекеттерінің себептерін түсіндіреді;

      4) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету рәсімдерін енгізу немесе өзгерту себептерін түсіндіреді.

      71. Қызмет көрсетуді беруші ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы саясат пен мақсаттарды және ҰҚБЖ рәсімдерін барлық персоналдың назарына жеткізуді қамтамасыз етеді. Осы ақпаратты жеткізуді, сондай-ақ ұшу қауіпсіздігі мәселелерін танымал етуді қызмет көрсетуді беруші ұшу қауіпсіздігі мәселелері бойынша ақпараттық хаттар (жиынтықтар), хабарламалар, ұшу қауіпсіздігі туралы бюллетеньдер, интернет-ресурстар, брифингтер және (немесе) персоналды даярлау курстары арқылы іске асырады.

      Ұшу қауіпсіздігі инспекциясының басшысы (ұшу қауіпсіздігі жөніндегі басшы) тергеп-тексерулерден, алдыңғы оқиғалар мен оқиғалардан алынған сабақтар немесе қызмет көрсетуді беруші мен басқа ұйымдардың тәжірибесі туралы ақпараттың кең таралуын қамтамасыз етеді.

      Ұшу қауіпсіздігі туралы ақпарат алмасу:

      1) ұйымның ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы саясаты мен мақсаттарын танымал ету тәсілі болып табылатын барлық қызметкерлердің ҰҚБЖ туралы жан-жақты хабардар болуын қамтамасыз ету;

      2) ұшу қауіпсіздігі мәселелерімен және ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдермен (тәуекел факторларымен) байланысты ұшу қауіпсіздігі үшін маңызды ақпаратты тарату, бұл қызмет көрсетушіні ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелге (тәуекел факторларына) ұшыратуы мүмкін. Қызмет көрсетуді беруші ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін қандай ақпарат маңызды болып саналатынын және оны қашан тарату керектігін анықтайды;

      3) ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бақылауға және (немесе) азайтуға бағытталған жаңа шаралар және түзету шаралары туралы хабардарлықты арттыру. Қызмет көрсетуді беруші тап болатын ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдер (тәуекел факторлары) уақыт өте келе өзгереді, сондықтан бұл өзгерістер туралы ақпаратты тиісті қызметкерлердің назарына жеткізу қажет;

      4) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етудің жаңа немесе түзетілген рәсімдері туралы ақпарат беру. Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету рәсімдерін жаңарту кезінде осы өзгерістер туралы ақпаратты тиісті қызметкерлердің назарына жеткізу қажет;

      5) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етудің оң мәдениетін қалыптастыруға жәрдемдесу және қызмет көрсетуді беруші қызметкерлерін қауіптерді (қауіпті факторларды) анықтауға және олар туралы ақпарат беруге ынталандыру. Ұшу қауіпсіздігі туралы ақпарат алмасу екі жаққа да бағытталған. Қызмет көрсетуді берушінің барлық қызметкерлері ҰҚДЖӨЖ арқылы ұшу қауіпсіздігі мәселелері туралы есеп беруі маңызды;

      6) кері байланысты қамтамасыз ету. Ұшу қауіпсіздігі туралы есептерді ұсынатын қызметкерлерге анықталған проблемаларды шешу үшін қандай шаралар қабылданғаны туралы ақпаратпен жауаптар жіберу.

      72. Қызмет көрсетуді беруші қызметкерлердің ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін маңызды таратылатын ақпаратты алуы мен түсінуін тексеру арқылы өзінің ұшу қауіпсіздігі туралы ақпарат алмасу процесінің тиімділігін бағалауды жүзеге асырады. Ақпарат алмасу процесінің тиімділігін бағалау ішкі тексерулер жүргізу кезінде немесе ҰҚБЖ жұмыс істеу тиімділігін бағалау кезінде жүзеге асырылады.

      73. Ұшу қауіпсіздігі мәселелерін насихаттау жөніндегі іс-шараларды қызмет көрсетуді беруші тұрақты негізде жүргізеді.

14-тарау. Ұшу-қону жолағындағы операциялардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету

      74. Қызмет көрсетуді беруші ИКАО ұшулар қауіпсіздігін қамтамасыз етудің жаһандық жоспарында және азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйым әзірлейтін және бекітетін ұшу қауіпсіздігі жөніндегі жоспарда белгілейтін жоғары тәуекел санатына жататын тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бақылауды қамтамасыз етеді.

      Қызмет көрсетуді беруші жоғары тәуекел санатына жататын тәуекелдерді (тәуекел факторларын) азайтуға бағытталған шараларды іске асыруды қамтамасыз етеді, мұндай шаралар мемлекеттік деңгейде қаралатын бағдарламалар, бастамалар мен жоспарлар ескеріле отырып әзірленеді.

      75. Қызмет көрсетуді беруші әуе қозғалысына қызмет көрсету кезінде ұшу қауіпсіздігін басқару жөніндегі Үлгі Нұсқаулықтың 14-тарауының ережелеріне сәйкес ұшу-қону жолағындағы операциялардың қауіпсіздігін қамтамасыз етеді.

  Бұйрыққа
3-қосымша

  Қазақстан Республикасы
Көлік және коммуникация
министрінің
2011 жылғы 28 наурыздағы
№ 173 бұйрығымен
бекітілген

Әуе қозғалысына қызмет көрсету кезінде ұшу қауіпсіздігін басқару жөніндегі үлгі нұсқаулықтарды бекіту туралы

1-бөлім. Кіріспе

1-тарау. Жалпы ережелер

      1. Осы әуе қозғалысына қызмет көрсету кезінде ұшу қауіпсіздігін басқару жөніндегі үлгі нұсқаулық (бұдан әрі – Үлгі нұсқаулық) "Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану және авиация қызметі туралы" Қазақстан Республикасының Заңына (бұдан әрі – Заң), Халықаралық азаматтық авиация туралы конвенцияға 19-қосымшаға, Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2016 жылғы 11 наурыздағы № 136 қаулысымен бекітілген Азаматтық авиация саласындағы ұшу қауіпсіздігі жөніндегі бағдарламаға, Doc 9859 ИКАО "Ұшу қауіпсіздігін басқару жөніндегі нұсқаулық" сәйкес әзірленді.

      Үлгі нұсқаулық әуе қозғалысына қызмет көрсетуді жүзеге асыратын аэронавигациялық қызмет көрсетуді жеткізушілердің (бұдан әрі – қызмет көрсетуді беруші) ұшу қауіпсіздігін басқару жүйесін (бұдан әрі – ҰҚБЖ) жұмыс істеуін енгізу және қолдау жөніндегі талаптарды нақтылайды.

      Қызмет көрсетуді берушінің ҰҚБЖ осы Үлгі нұсқаулықтың 1-тарауының 3-тармағында көрсетілген ҰҚБЖ-нің жұмыс істеуін енгізу және қолдау үшін тұжырымдамалық шеңберлерді ескереді, сондай-ақ қызмет көрсетуді беруші қызметінің ауқымына және ол ұсынатын авиациялық қызметтердің күрделілігіне сәйкес келеді.

      2. Осы Үлгі нұсқаулықта пайдаланылатын негізгі ұғымдар:

      1) азаматтық авиация ұйымының бірінші басшысы (бұдан әрі – бірінші басшы) – қызмет көрсету тармақшасының пәрменді және тиімді жұмыс істеуі үшін дербес жауапты болатын жеке, тиісті лауазымды адам;

      2) әділ мәдениет – Заңда көзделген жағдайларды қоспағанда, авиация персоналы және азаматтық авиация саласындағы өзге де жұмыскерлер азаматтық авиация саласындағы қателіктер немесе теріс қылықтар туралы хабарлайтын және жасалған қателіктер немесе теріс қылықтар үшін жауаптылықта болмайтын ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету қағидаты;

      3) әуе кемесі – жер (су) күшінен бөлінген ауамен өзара іс-қимылды болдырмай, оның ауамен өзара іс-қимылы есебінен атмосферада ұсталатын аппарат;

      4) интерфейс – қызмет көрсетушінің ішкі құрылымдық бөлімшелері мен ол өзінің авиациялық қызметтерін көрсету кезінде өзара әрекеттесетін сыртқы ұйымдар арасындағы өзара іс-қимыл;

      5) қауіп (қауіпті фактор) – авиациялық оқыс оқиғаны немесе авиациялық оқиғаны тудыруы немесе олардың қайта басталуына жәрдемдесуі мүмкін жай-күй немесе объект;

      6) қауіптерді (қауіпті факторларды) анықтаудың әрекет ету әдісі – бұл бұрын болған нәтижелерге немесе оқиғаларға талдау жүргізілетін процесс. Қауіптер (қауіпті факторлар) ұшу қауіпсіздігіне байланысты авиациялық оқиғаларды немесе инциденттерді тергеп-тексеру процесінде анықталады. Авиациялық оқиғалар және (немесе) инциденттер жүйедегі кемшіліктердің көрсеткіші болып табылады және соның арқасында оқиғаға қандай қауіптер (қауіпті факторлар) ықпал еткенін анықтау үшін пайдаланылуы мүмкін;

      7) қауіптерді (қауіпті факторларды) анықтаудың проактивті әдісі – авиациялық оқиғаға немесе инцидентке қауіптерді (қауіпті факторларды) дамыту мүмкіндігін айқындау мақсатында оқиғаларды немесе процестерді негізге ала отырып, ұшу қауіпсіздігі туралы ақпаратты және (немесе) деректерді жинау, сондай-ақ оқиғалардың жиілігі туралы ақпаратты немесе деректерді талдау жүзеге асырылатын процесс. Қауіптерді (қауіпті факторларды) белсенді анықтау үшін ұшу қауіпсіздігі туралы ақпарат негізінен ұшу ақпаратын талдау бағдарламаларынан, ұшу қауіпсіздігі туралы деректерді ұсыну жүйелерінен және ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі іс-шаралардан келіп түседі;

      8) қызмет көрсетушінің авиациялық жүйесі – ұйымның кез келген өнімдері, адамдар, процестер, рәсімдер, объектілер, қызметтер және басқа аспектілері, соның ішінде бірыңғай процестің бөлігі ретінде бірге жұмыс істейтін сыртқы факторлар және ҰҚБЖ шеңберінде ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі қызмет көрсетуші қызметімен байланысты элементтер жиынтығы және осы қызметке әсер етеді;

      9) тәуекел ауырлық дәрежесі (тәуекел факторлары) – анықталған қауіптердің (қауіпті факторлардың) салдары немесе нәтижелері түрінде негізді түрде күтуге болатын зиян дәрежесі;

      10) ұшу қауiпсiздiгi – адамдардың өміріне немесе денсаулығына зиян келтіру немесе мүлікке залал келтіру тәуекелі қолайлы деңгейге дейін төмендетілген және қауіптілік көздерін (қауіпті факторларды) анықтаудың және тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бақылаудың үздіксіз процесі арқылы осы не бұдан да төмен деңгейде тұратын жай-күй;

      11) ұшу қауіпсіздігі жөніндегі инспекцияның басшысы (ұшу қауіпсіздігі жөніндегі басшы) – қызмет көрсетушінің лауазымды тұлғасы, ТҚКБ-ны енгізуге және оның тиімді жұмыс істеуіне жауапты. Ұшу қауіпсіздігі жөніндегі инспекция басшысының (ұшу қауіпсіздігі жөніндегі басшының) лауазымының атауы қызмет көрсетуді берушінің ұйымдық құрылымына байланысты болады;

      12) ұшу қауіпсіздігі туралы ақпарат – ұшу қауіпсіздігін басқару мақсаттары үшін жарамды ету үшін нақты контексте жасалған, жүйеленген немесе талданған ұшу қауіпсіздігі туралы деректер;

      13) ұшу қауіпсіздігі туралы деректер – ұшу қауіпсіздігіне қатысты және ұшу қауіпсіздігінің деңгейін қолдау немесе арттыру үшін пайдаланылатын авиациялық көздермен әртүрлі байланыстардан алынған фактілердің немесе айтулы нәтижелердің белгілі бір жиынтығы. Ұшу қауіпсіздігі туралы осындай деректерді жинау авиациялық оқиғаларды немесе оқыс оқығаларды тергеп-тексеруді, ұшу қауіпсіздігі саласындағы есепті, ұшу қызметінің мазмұны туралы деректерді ұсынуды, пайдалану сипаттамаларын, инспекцияларды, тексерулерді, тексерулерді, зерттеулерді және ұшу қауіпсіздігінің жай-күйіне шолуларды мониторингтеуді қамтитын, ұшу қауіпсіздігіне байланысты проактивті немесе ден қоятын сипаттағы іс-шаралар барысында жүзеге асырылады;

      14) ұшу қауіпсіздігі туралы деректерді жинау және өңдеу жүйесі (бұдан әрі – ҰҚДЖӨЖ) – ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етудің тиімділігін басқару жөніндегі қызметті қамтамасыз ету мақсатында алынған деректер мен ұшу қауіпсіздігі туралы ақпаратқа кейіннен талдау жүргізу үшін ұшу қауіпсіздігі туралы деректер мен ақпаратты жинауға, тіркеуге және сақтауға мүмкіндік беретін жүйелік тәсіл;

      15) ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекел (тәуекел факторы) – қауіптілік (қауіпті фактордың) салдарының немесе нәтижелерінің болжамды ықтималдығы мен ауырлығы;

      16) ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекел ықтималдығы (тәуекел факторлары) - қауіпті оқиғаның немесе нәтиженің туындау мүмкіндігі;

      17) ҰҚБЖ – ресімделмеген ұйымдық құрылымды, жауапкершілік, жауапкершілік иерархиясын, басшылық қағидаттар мен рәсімдерді қамтитын ұшу қауіпсіздігін басқаруға жүйелі тәсіл;

      18) ұшу қауіпсіздігін басқару жүйесі жөніндегі басқарма – (бұдан әрі – ҰҚБЖН) – ұшу қауіпсіздігін басқару жүйесінің ұйымдастырылғанын растайтын құжат;

      19) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету тиімділігінің көрсеткіші – (Safety Performance Indicator – SPI) – ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету тиімділігін мониторингілеу және бағалау үшін пайдаланылатын осы параметрлердегі негізгі көрсеткіш;

      20) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету тиімділігінің нысаналы деңгейі (Safety performance Target – SPT) – ұшу қауіпсіздігі саласындағы мақсаттарды бөлетін, белгіленген кезеңге ұшу қауіпсіздігінің тиімділігін көрсету үшін мемлекет немесе нысаналы деңгейге қызмет көрсетуді беруші жоспарлайтын немесе болжайтын;

      21) ұшу қауіпсіздігін оқытудың тиімділігі – ол белгілеген ұшу қауіпсіздігі тиімділігінің нысаналы деңгейлерімен және ұшу қауіпсіздігі тиімділігінің көрсеткіштерімен айқындалатын қол жеткізуге болатын мемлекеттік қызметтер немесе ұшу қауіпсіздігі деңгейіне кейінгі шолу;

      22) ұшу қауіпсіздігін талдау – пайдалы ақпаратты шығару, қорытындыны тұжырымдау және осы процестерге негізделген шешім қабылдауды қолдау мақсатында ұшу қауіпсіздігі туралы деректер мен ақпаратты тексеру, зерделеу, сипаттау, түрлендіру, қысу, бағалау және визуализациялау үшін статистикалық немесе өзге де талдамалық әдістерді қолдану процесі.

      3. ҰҚБЖ қызметін енгізу мен қолдауға арналған тұжырымдамалық шеңбер төрт негізгі компоненттен және он екі элементтен тұрады:

      1) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саясаты мен мақсаттары:

      басшылықтың міндеттемелері;

      ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы жауапкершілік пен міндеттер иерархиясы;

      ұшу қауіпсіздігіне жауапты жетекші қызметкерлерді тағайындау;

      төтенше жағдайға арналған іс-шараларды жоспарлауды үйлестіру;

      ҰҚБЖ бойынша құжаттама;

      2) ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) басқару:

      қауіпті анықтау (қауіпті факторлар);

      ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бағалау және азайту;

      3) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету:

      ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету тиімділігін бақылау және сандық бағалау;

      өзгерістерді жүзеге асыру;

      ҰҚБЖ үнемі жетілдіру;

      4) ұшу қауіпсіздігі мәселелерін насихаттау:

      қызметкерлерді даярлау және оқыту;

      ұшу қауіпсіздігі туралы ақпарат алмасу.

2-тарау. ҰҚБЖ енгізуді жоспарлау

      4. ҰҚБЖ тиімді енгізу және жұмыс істеу мақсатында қызмет көрсетуді берушінің бірінші басшысы:

      1) ұшулар қауіпсіздігі жөніндегі инспекция басшысын (ұшу қауіпсіздігі жөніндегі басшысын) қызмет көрсетуді берушінің ҰҚБЖ енгізуге және оның тиімді жұмыс істеуіне жауапты етіп тағайындайды (бұдан әрі – ұшу қауіпсіздігі жөніндегі инспекция басшысы (ұшу қауіпсіздігі жөніндегі басшысы)). Қызмет көрсетуді беруші қызметінің ауқымына, ол ұсынатын авиациялық қызметтердің күрделілігіне байланысты немесе қызмет көрсетуді беруші қызмет көрсетуді бірнеше қызмет түріне таратқан кезде бірінші басшы қызмет көрсетуді беруші ҰҚБЖ енгізуіне және жұмыс істеуіне жауапты тұлғалар тобын тағайындай алады, бұл ретте олардың бірін тікелей сақтау мақсатында ұшу қауіпсіздігі жөніндегі инспекцияның басшысы (ұшу қауіпсіздігі жөніндегі нұсқаулық) тағайындайды және бірінші басшыға есеп берудің бір мәнді иерархиясы;

      2) қызмет көрсетуді берушінің авиациялық жүйесінің сипаттамасын қамтамасыз етеді, оның шеңберінде ҰҚБЖ енгізілетін және жұмыс істейтін болады;

      3) тиімді ҰҚБЖ енгізу және жұмыс істеуі үшін қызмет көрсетуді берушінің ҰҚБЖ ұйымдық құрылымын қалыптастыруды қамтамасыз етеді;

      4) қызмет көрсетуді беруші ұшуларының қауіпсіздігін басқарудың қолданыстағы процестеріндегі кемшіліктерге талдау жүргізуді қамтамасыз етеді.

      5. Қызмет көрсетуді беруші авиациялық жүйесінің сипаттамасы ұшу қауіпсіздігін басқару функцияларына арналған процестер, қызмет және интерфейстер туралы жиынтық ақпаратты және қызмет көрсетуді берушінің ұшу қауіпсіздігін басқару жүйесі қолданылатын ұйымдық құрылымының сипаттамасын, сондай-ақ өзінің авиациялық жүйесі ішінде де, азаматтық авиация саласындағы басқа жүйелермен де өзара іс-қимылдың сипаттамасын білдіреді.

      Авиациялық жүйенің сипаттамасы қызмет көрсетуді беруші жүйесінің сипаттамасында айқындалған процестерге маңызды немесе елеулі өзгерістер енгізілген жағдайда өзгерістерді жүзеге асыру процестері шеңберінде қайта қаралуға жатады.

      6. Қызмет көрсетуді берушінің ҰҚБЖ енгізер алдында кемшіліктерге талдау жүргізеді, ол қызмет көрсетуді жеткізушінің ұшу қауіпсіздігін басқарудың қолданыстағы процестерін Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасында белгіленген ҰҚБЖ қойылатын талаптармен салыстырудан тұрады.

      Талдау нәтижелері бойынша анықталған кемшіліктер қызмет көрсетушінің толық функционалды және тиімді қосалқы бөлшектерін енгізу үшін қажетті әрекеттерді анықтайтын қосалқы бөлшектерді енгізу жоспарына сәйкес жойылуға жатады.

      Кемшіліктерді талдау нәтижелері негізінде ұшу қауіпсіздігі жөніндегі инспекцияның тағайындалған басшысы (ұшу қауіпсіздігі жөніндегі басшы) немесе қызмет көрсетуші ҰҚБЖ енгізуге және оның жұмыс істеуіне жауапты тұлғалар тобы ҰҚБЖ енгізуге кедергі келтіретін мүмкін анықталған кемшіліктерді ескере отырып, ҰҚБЖ енгізу жоспарын әзірлейді және мүдделі тараптардың назарына жеткізеді.

      7. Қызмет көрсетуші ҰҚБЖ енгізу осы Үлгі нұсқаулықтың, Халықаралық азаматтық авиация ұйымының (бұдан әрі – ИКАО) стандарттары мен ұсынылатын практикасы, сондай-ақ Қазақстан Республикасының ұшу қауіпсіздігі жөніндегі жоспары негізінде әзірленген ҰҚБЖ енгізу жоспарына сәйкес жүзеге асырылады. ҰҚБЖ енгізу жоспарын қызмет көрсетушінің бірінші басшысы бекітеді.

      8. ҰҚБЖ енгізу жоспары мыналарды қамтиды:

      1) қызмет көрсетуші ұшуларының қауіпсіздігін басқарудың қолданыстағы процестеріндегі кемшіліктерді жою жөніндегі іс-қимылдардың сипаттамасы;

      2) ҰҚБЖ енгізу үшін қажетті іс-қимылдардың сипаттамасы;

      3) осы тармақтың 1) және 2) тармақшаларында көрсетілген әрекеттерді орындау мерзімдері;

      4) белгілі бір іс-қимыл жоспарының орындалуына кім жауапты екендігі туралы ақпарат;

      5) белгілі бір әрекет сәтті орындалды деп есептелетін нәтиженің сипаттамасы.

      ҰҚБЖ енгізу жоспары сыртқы ұйымдармен немесе мердігерлермен үйлестіру жөніндегі іс-қимылдардың сипаттамасын қамтиды.

      Ұшу қауіпсіздігі жөніндегі инспекцияның тағайындалған басшысы (ұшу қауіпсіздігі жөніндегі басшы) немесе қызмет көрсетуді жеткізушінің ҰҚБЖ енгізуге және оның жұмыс істеуіне жауапты тұлғалар тобы ҰҚБЖ енгізу жоспарында көзделген іс-қимылдардың орындалуына мониторингті жүзеге асырады және оны өзектендіреді.

      9. ҰҚБЖ енгізуді жоспарлау бойынша жұмыстарды аяқтау бойынша алынған нәтижелер:

      1) ҰҚБЖ енгізу жоспарын қамтитын құжат;

      2) ҰҚБЖ енгізу жоспарын барлық қызметкерлердің назарына жеткізу;

      3) қызмет көрсетушінің авиациялық жүйесінің аяқталған сипаттамасы, оның шеңберінде ҰҚБЖ енгізілетін және жұмыс істейтін болады;

      4) қызмет көрсетушінің ұшу қауіпсіздігін басқарудың қолданыстағы процестеріндегі кемшіліктерді толық талдау;

      5) ҰҚБЖ ұйымдық құрылымын құру;

      6) азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйыммен келісілген ҰҚБЖН бекіту;

      7) ұшу қауіпсіздігі мәселелері бойынша ақпарат тарату құралдарын құру және әдістерін айқындау.

      10. Қызмет көрсетуді беруші ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы саясатқа, қызмет ауқымына және өзі ұсынатын авиациялық қызметтердің күрделілігіне қарай ҰҚБЖ, сапаны басқару жүйесін және басқа да менеджмент жүйелерін (сапаны басқару жүйесі, авиациялық қауіпсіздік жүйесі, еңбекті және қоршаған ортаны қорғау жүйесі) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі менеджменттің бірыңғай функциясына біріктіру туралы шешім қабылдайды, барлық процестер мен рәсімдердің дұрыс жұмыс істеуін қамтамасыз ету үшін ресурстарды оңтайландыру және құрылымдық тәсілді енгізу мақсатында қызметтер мен басқа да процестердің сапасы (менеджменттің интеграцияланған жүйесі). Бұл ретте ҰҚБЖ және сапаны басқару жүйесінде бірінші басшыға Есептіліктің тікелей және бір мәнді иерархиясын сақтау мақсатында жекелеген басшылар тағайындалады.

2-бөлім. Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саясаты мен мақсаттары

3-тарау. Басшылықтың міндеттемелері

      11. Қызмет көрсетуді беруші өзінің ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саясатын анықтайды, ол:

      1) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету тиімділігінің деңгейін ұдайы арттыруды, ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету барлық басшылардың бірінші кезектегі міндеті болып табылатынына кепілдік беруді, ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етудің оң мәдениетін қалыптастыруға және қолдауға жәрдемдесуді, ұшу қауіпсіздігіне қатысты барлық қолданылатын нормативтік құқықтық талаптарды сақтауды қоса алғанда, ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі қызмет көрсетушінің міндеттемесін көрсетеді;

      2) ұшу қауіпсіздігі саласындағы саясатты іске асыру үшін қажетті ресурстарды беру туралы нақты мәлімдемені қамтиды;

      3) деректер мен ұшу қауіпсіздігі туралы ақпаратты ұсыну жүйесі туралы мәліметтерді қамтиды;

      4) өнім беруші авиациялық қызметке қызмет көрсетуді жүзеге асыру кезінде персоналдың мінез-құлқының қандай түрлеріне жол берілмейтінін, сондай-ақ әділ мәдениетті дамыту мақсатында тәртіптік шаралар қабылданбайтын мән-жайларды нақты көрсетеді;

      5) қызмет көрсетуді берушінің бірінші басшысы қол қояды;

      6) ұйымның барлық персоналының назарына жеткізіледі және ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы саясатты түсінуді, енгізуді және сақтауды барлық ұйымдық деңгейлерде қамтамасыз ету мақсатында барлық персоналға қолжетімді болады;

      7) қызмет көрсетуді беруші қызметінің өзектілігі мен сәйкестігін сақтау тұрғысынан қайта қаралады. Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы саясатты қайта қарау мерзімдерін қызмет көрсетуді беруші айқындайды және ҰҚБЖН-та көрсетіледі.

      12. Қызмет көрсетуші ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саясатының ережелерін ескере отырып, ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету мақсаттарын анықтайды:

      1) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету тиімділігінің мониторингі, сондай-ақ SPI және SPT белгілеу арқылы белгілі бір мақсаттарға қол жеткізу процесінің мониторингі үшін негіз жасайды;

      2) қызмет көрсетушінің ҰҚБЖ жалпы тиімділігін қолдау немесе тұрақты арттыру жөніндегі міндеттемесін көрсетеді;

      3) қызмет көрсетуді берушінің барлық қызметкерлерінің назарына жеткізіледі;

      4) қызмет көрсетуді беруші қызметінің өзектілігі мен сәйкестігін сақтау тұрғысынан қайта қаралады.

      Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету мақсаттары қызмет көрсетуді берушінің ұшу қауіпсіздігі саласындағы ниеттерін анықтайды және ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саясатына енгізіледі немесе жеке құжатпен ресімделеді мүмкін.

4-тарау. Жауапкершілік иерархиясы, міндеттері және ұшу қауіпсіздігіне жауапты жетекші қызметкерлерді тағайындау

      13. Қызмет көрсетуді берушінің ҰҚБЖ ұйымдық құрылымын қалыптастыру мынадай әрекеттерді қамтиды:

      1) өзі орындайтын басқа да функцияларға қарамастан, ұйым атынан ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етуді ұйымдастыруға, қызмет көрсетуді жеткізушінің қосалқы бөлшектерін енгізуге, сондай-ақ оның пәрменді және тиімді жұмыс істеуіне дербес жауапты болатын бірінші басшыны айқындау;

      2) үйлестіру органын – ұшу қауіпсіздігі жөніндегі кеңесті (Safety Review Board – SRB) құру – қызмет көрсетуді жеткізушінің бірінші басшысының басшылығымен және ұшу қауіпсіздігі жөніндегі топты (Safety Action Group – SAG) құру – ұшу қауіпсіздігі жөніндегі инспекцияның тағайындалған басшысының (ұшу қауіпсіздігі жөніндегі басшысының) басшылығымен жүзеге асырылады. Қызмет провайдері қызметкерлерден тұратын SRB және SAG жұмысын қамтамасыз етеді;

      3) ұшу қауіпсіздігі жөніндегі инспекция басшысын (ұшу қауіпсіздігі жөніндегі басшысын) тағайындау. Ұйымның көлеміне, сипатына және күрделілігіне қарай қызмет көрсетуді беруші қажеттілік негізінде жағдайда Инспекция, қызмет, бөлім (кеңсе) немесе Департамент түрінде ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету бойынша үздіксіз операциялық жұмысты қамтамасыз ету үшін тұрақты жұмыс істейтін құрылымдық бөлімше құрады;

      4) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етуге қатысатын басшылардың тікелей жауапкершілігін қоса алғанда, бүкіл ұйымда жауапкершіліктің нақты иерархиясын белгілеу;

      5) басқа да атқаратын функцияларына қарамастан, барлық басшылардың, сондай-ақ қызметкерлердің ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы қызмет көрсетуді берушінің ҰҚБЖ тиімділігіне қатысты міндеттерін айқындау;

      6) ҰҚБЖ басқару органдары, құрылымдық бөлімшелер және бірінші басшы арасындағы өзара іс-қимыл тәртібін белгілеу;

      7) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы жауапкершілік, міндеттер мен өкілеттіктер иерархиясын құжаттамалық ресімдеу және оларды ұйымның барлық қызметкерлерінің назарына жеткізу;

      8) ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелге (тәуекел факторларына) жол беруге қатысты шешімдер қабылдауға өкілеттігі бар басшылардың деңгейін айқындау.

      14. Бірінші басшының ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етуге қатысты функцияларына мыналар жатады:

      1) тиімді ҰҚБЖ-ні тиісінше енгізу және оның жұмыс істеуі үшін қаржы қаражатын және кадрлық тағайындауларды қамтамасыз ету;

      2) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етудің оң мәдениетін қалыптастыруға жәрдемдесу;

      3) қызмет көрсетуді беруші ұшуларының қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы саясатты енгізу және оны танымал ету;

      4) қызмет көрсетуді берушінің SPI және SPT орнату;

      5) ҰҚБЖ тиісінше енгізуді қамтамасыз ету және ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету тиімділігі көрсеткіштерінің осы Үлгі нұсқаулықта белгіленген талаптарға сәйкестігі;

      6) ҰҚБЖ ұдайы жетілдіруді қамтамасыз ету;

      7) ұшу қауіпсіздігі жөніндегі кеңесті (SRB) басқарады және ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету бойынша шешімдер қабылдайды.

      15. Ұшу қауіпсіздігі жөніндегі кеңес (SRB) саясаттың, ресурстарды бөлудің және ұйымның ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету қызметінің тиімділігінің негізгі мәселелерімен айналысатын стратегиялық рөл атқарады. Ұшу қауіпсіздігі жөніндегі кеңеске (SRB) бірінші басшыға тікелей есеп беретін бірінші басшы мен басшылар кіреді, ал ұшу қауіпсіздігі инспекциясының басшысы (ұшу қауіпсіздігі жөніндегі басшысы) кеңесші (хатшы) рөлін атқарады.

      Ұшу қауіпсіздігі жөніндегі кеңес (SRB) мониторингті жүзеге асырады:

      1) ҰҚБЖ тиімділігі;

      2) ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бақылаудың қажетті шараларын енгізу кезінде уақтылы ден қою;

      3) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету тиімділігі көрсеткіштерінің ұйымның ұшу қауіпсіздігі саласындағы саясаты мен мақсаттарына сәйкестігі;

      4) ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бақылауға және (немесе) азайтуға бағытталған шаралардың жалпы тиімділігі;

      5) ұшу қауіпсіздігін басқару жөніндегі міндеттердің мәлімделген бірінші кезектілігін сақтауға, сондай-ақ бүкіл ұйымда ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету мәселелерін кеңінен насихаттауға жәрдемдесетін ұшу қауіпсіздігін басқару жөніндегі ұйым процестерінің тиімділігі.

      16. Ұшу қауіпсіздігі тобы (SAG) тактикалық орган болып табылады және ұшу қауіпсіздігі кеңесі (SRB) алға қойған стратегиялық мақсаттарды жүзеге асыруға бағытталған нақты мәселелермен айналысады. Ұшу қауіпсіздігі жөніндегі топқа (SAG) жұмысы өндірістік пайдалану мәселелерімен тығыз байланысты қатардағы қызметкерлер қатарындағы басшылар мен өкілдер кіреді.

      Ұшу қауіпсіздігі тобы (SAG) келесі функцияларды орындайды:

      1) ұйымның функционалдық қызметі салаларында өндірісте қауіпсіздіктің қамтамасыз етілуін қадағалайды және ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) басқару шеңберінде тиісті қызметті қамтамасыз етеді;

      2) ұшу қауіпсіздігі туралы қолда бар деректерді талдайды және ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (қауіп факторларын) бақылаудың тиісті стратегиялық шараларының іске асырылуына көз жеткізеді;

      3) өндірістік өзгерістердің немесе жаңа технологияларды енгізудің ұшу қауіпсіздігіне әсерін бағалайды;

      4) ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бақылау құралдарымен байланысты шараларды іске асыруды үйлестіреді және дереу шаралар қабылдауды қамтамасыз етеді;

      5) ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларының) бақылаудың нақты құралдарының тиімділігін талдайды.

      17. Ұшу қауіпсіздігі жөніндегі инспекция басшысы (ұшу қауіпсіздігі жөніндегі басшы) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етуге қатысатын бірінші басшыға және басшыларға ұшу қауіпсіздігін басқару мәселелері бойынша консультация береді, қызмет көрсетуді берушінің ҰҚБЖ енгізілуі мен тиімді жұмыс істеуіне және ұйым қызметкерлері мен оған қатысы жоқ авиация мүшелері арасында ұшу қауіпсіздігі мәселелерін үйлестіруге және осындай мәселелер туралы ақпарат алмасуға жауапты болып табылады ол өзінің авиациялық қызметтерін көрсету кезінде өзара әрекеттесетін қауымдастықтар. Ұшу қауіпсіздігі жөніндегі инспекция басшысының (ұшу қауіпсіздігі жөніндегі басшысының) функциялары, оның ішінде:

      1) бірінші басшының атынан ҰҚБЖ енгізу жоспарына басшылық ету;

      2) ұшу қауіпсіздігі үшін қауіптерді (қауіпті факторларды) анықтау және тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бағалау және осы рәсімдерге жәрдемдесу;

      3) қызмет көрсетуді берушінің түзету іс-әрекеттерін жүзеге асыруын бақылау және олардың нәтижелерін бағалау;

      4) ұйымда ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етудің тиімділігі туралы есептерді бірінші басшыға мерзімді ұсыну;

      5) қосалқы шоттар мен құжаттамаларды жүргізу;

      6) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету мәселелері бойынша қызмет көрсетуді беруші қызметкерлерін оқытуды жоспарлау және ұйымдастыру;

      7) ұйым қызметкерлеріне ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету мәселелері бойынша консультациялар беру;

      8) ұшу қауіпсіздігіне байланысты проблемалардың мониторингі және олардың өз авиациялық қызметтерін ұсынумен байланысты қызмет көрсетуді беруші қызметіне ықтимал әсері;

      9) бірінші басшының атынан азаматтық авиация саласындағы уәкілетті органмен және уәкілетті ұйыммен, сондай-ақ басқа да мемлекеттік уәкілетті органдармен ұшу қауіпсіздігі мәселелерін үйлестіру.

      18. Қызмет көрсетуді беруші барлық персоналдың, оның ішінде ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы функцияларды орындауға қатысатын басшылықтың өкілеттіктерін, жауапкершілігі мен міндеттерін айқындайды.

      Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы барлық өкілеттіктер, жауапкершілік пен міндеттер қызмет көрсетуді берушінің ҰҚБЖ құжаттамасында баяндалады және ұйымның барлық қызметкерлерінің назарына жеткізіледі.

      Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етуге қатысатын әрбір басшының жауапкершілігі және оның осы саладағы міндеттері оның лауазымдық нұсқаулығының ажырамас бөлігі болып табылады.

      19. Қызмет көрсетуді беруші сыртқы ұйымдар қызмет көрсетуді берушіге оның қызметін қолдау мақсатында өнім және (немесе) қызметтер көрсеткен жағдайларда сыртқы ұйымдардың ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету тиімділігіне жауап береді.

      Қызмет көрсетуді берушінің қосалқы бөлшектерінде оның авиациялық қызметтерін қауіпсіз ұсынуға ықпал ететін кез келген сыртқы ұйымдардың ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету жүйелері бар интерфейстер болады.

5-тарау. Төтенше жағдайға арналған іс-шараларды жоспарлауды үйлестіру

      20. Қызмет көрсетуді беруші авиациялық оқиғаға немесе оқиғаға, әуе кемелерін пайдалануға байланысты авариялық жағдайға немесе жедел іс-қимылды талап ететін басқа да төтенше жағдайға, дағдарысқа немесе авиациядағы оқиғаға байланысты авариялық жағдайға (Emergency Response Plan – ERP) байланысты іс-шаралар жоспарын әзірлейді, бекітеді және өзектілігін сақтайды.

      Қызмет көрсетуді беруші өзінің ERP авиациялық қызметтерін көрсету кезінде өзара әрекеттесетін сыртқы ұйымдармен тиісті үйлестіруді қамтамасыз етеді.

      21. Қызмет көрсетуді берушінің ERP қызметінің ауқымына және олар ұсынатын авиациялық қызметтердің күрделілігіне сәйкес келеді.

      ERP төтенше жағдай туындаған жағдайда шектеулі уақыт аралығында жасалатын әрекеттерді сипаттайды.

      22. ERP төтенше жағдай туындаған жағдайда шаралар қабылдауға арналған қызмет көрсетуді берушінің тәуекелдерді (тәуекел факторларының) басқару процесінің ажырамас бөлігі болып табылады.

      Денсаулық сақтау саласындағы төтенше жағдай, соның ішінде пандемия сияқты төтенше жағдайларға байланысты қызмет көрсетуді берушінің авиациялық қызметін бұзу ықтималдығы бар сценарийлер де ERP-де тиісті түрде ескеріледі.

      ERP-де алдын ала болжанатын авариялық жағдайлар көзделеді, олардың туындау мүмкіндігі ҰҚБЖ шеңберінде айқындалады.

      23. ERP-тің негізгі мақсаты-қызметті қауіпсіз жалғастыру және мүмкіндігінше қысқа мерзімде қалыпты қызметті қалпына келтіру.

      ERP әдеттегіден төтенше жағдайға және керісінше реттелген және тиімді ауысуды қамтамасыз етеді.

      ERP-ді жүзеге асыруға жауапты тиісті қызметкерлер үшін, сондай-ақ өзара әрекеттесу жүзеге асырылатын сыртқы ұйымдар үшін қол жетімді болуы керек.

      24. ERP мыналарды қамтиды:

      1) авариялық жағдай туындаған жағдайда қызмет көрсетуді беруші қызметкерлерінің арасында міндеттерді бөлу және өкілеттіктерді беру;

      2) тиісті қызметкерлермен жылдам байланысу үшін байланыс ақпаратын;

      3) авариялық жағдай басталғаннан кейін қалыпты қызметті қайта бастау үшін қажетті уақыт кезеңі;

      4) авариялық жағдай кезіндегі іс-шараларды, сондай-ақ жауапты қызметкерлердің іс-қимылдарын сипаттау;

      5) қызмет көрсетуді беруші өзінің авиациялық қызметтерін көрсету кезінде өзара іс-қимыл жасайтын сыртқы ұйымдармен өзара іс-қимылдың сипаттамасы;

      6) авиациямен байланысты емес авариялық қызметтер сияқты сыртқы ұйымдармен өзара іс-қимылдың сипаттамасы.

      25. Төтенше жағдай туындаған жағдайда ERP-де көзделген іс-шараларды қызмет көрсетуді беруші өткізілетін оқу-жаттығулар шеңберінде пысықтайды.

      Оқу-жаттығу түрлерін және олардың жиілігін қызмет көрсетуді беруші айқындайды.

      Оқу-жаттығуларды өткізу ERP кемшіліктерін анықтауға мүмкіндік береді, оларды нақты төтенше жағдай орын алғанға дейін жоюға болады.

      Оқу-жаттығу нәтижелері бойынша ERP-де кемшіліктер анықталған жағдайда оларды дереу жою және ERP-ді қайта қарау бойынша қажетті іс-шаралар қабылданады.

6-тарау. ҰҚБЖ бойынша құжаттама

      26. Қызмет көрсетуді берушінің ҰҚБЖ құжаттамасы мыналарды қамтиды:

      1) ҰҚБЖН;

      2) ҰҚБЖ қолданылу саласы белгіленген авиациялық жүйенің сипаттамасы;

      3) қауіптер (қауіпті факторлар) тізілімі және қауіптер (қауіпті факторлар) және ұшу қауіпсіздігі туралы есептер;

      4) SPI және онымен байланысты диаграммалар (матрицалар);

      5) ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) аяқталған бағалауды есепке алу;

      6) ҰҚБЖ қайта қарауды есепке алу;

      7) ішкі тексерулерді есепке алу;

      8) ҰҚБЖ және ұшу қауіпсіздігі мәселелері бойынша персоналды даярлау жөніндегі қызметті есепке алу;

      9) SRB және SAG отырыстарының хаттамалары;

      10) тәуекелдерді (тәуекел факторларын) басқару және (немесе) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі іс-шаралар;

      11) қызмет көрсетуді беруші жүргізетін ұшу қауіпсіздігі саласындағы ішкі тергеп-тексерулер бойынша есептілік;

      12) ҰҚБЖ енгізу жоспары (бастапқы енгізу барысында) немесе ҰҚБЖ жетілдіру жоспары (бастапқы енгізуден кейін);

      13) ҰҚБЖ енгізу жоспарын қолдаудағы кемшіліктерді талдау.

      ҰҚБЖ бойынша құжаттама онда көрсетілген ұшу қауіпсіздігін басқару жөніндегі қызметтің сипаттамасы қызмет көрсетуді берушінің барлық қызметкерлеріне түсінікті болатындай етіп жасалады.

      ҰҚБЖ бойынша құжаттама қызмет көрсетуді беруші белгілеген ҰҚБЖ шеңберінде құжаттарды сақтау мерзімдерін сақтай отырып, уақтылы жаңартылады және сақталады.

      ҰҚБЖ бойынша құжаттама жеке құжаттармен ресімделеді немесе қызмет көрсетуді берушінің басқа құжаттарымен біріктіріледі. Егер қолданыстағы құжаттарда қызмет көрсетуді берушінің қосалқы бөлшектерінің ережелері егжей-тегжейлі баяндалса, онда мұндай құжаттарға тиісті сілтемелер көрсетіледі.

      27. Қызмет көрсетуді берушінің ҰҚБЖН қызмет көрсетуді беруші мен ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы негізгі мүдделі тараптар арасында ұшу қауіпсіздігі бойынша ақпарат алмасудың негізгі құралы болып табылады.

      ҰҚБЖН сонымен қатар қызмет көрсетуді берушінің қызметкерлеріне де, тиісті сыртқы ұйымдарға да ҰҚБЖ тұжырымдамалық шеңбері туралы ақпарат беруге қызмет етеді.

      ҰҚБЖН ресми құжат ретінде қабылдау үшін қызмет көрсетуді беруші ҰҚБЖН азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйымға келісуге жібереді. Бұл ретте қызмет көрсетуді беруші өзі әзірлеген ҰҚБЖН сапасы мен толықтығы үшін толық жауапты болады, ал қызмет көрсетуді беруші персонал ҰҚБЖН танысады және басшылыққа алады.

      Азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйымның қызмет көрсетуді берушінің ҰҚБЖН келісуі Қазақстан Республикасының Әкімшілік рәсімдік-процестік кодексіне сәйкес белгіленген мерзімдерде жүзеге асырылады.

      28. Қызмет көрсетуді беруші ҰҚБЖН мыналарды қамтиды:

      1) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы саясат пен мақсаттарды баяндау;

      2) ҰҚБЖ-ге қойылатын талаптар, сондай-ақ ҰҚБЖ-ге қойылатын қолданыстағы нормативтік құқықтық талаптарға сілтемелер;

      3) ҰҚБЖ қолданылу саласы айқындалған авиациялық жүйенің сипаттамасы;

      4) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін жауапкершілік туралы және ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етуге жауапты жетекші қызметкерлер туралы ақпаратты қоса алғанда, ҰҚБЖ процестері мен рәсімдеріне қатысты жауапкершілік, міндеттер мен өкілеттіктер иерархиясының сипаттамасы;

      5) ұшу қауіпсіздігі туралы деректерді ерікті және міндетті түрде ұсыну жүйелерінің процестері мен рәсімдерінің сипаттамасы;

      6) ұшу қауіпсіздігі үшін қауіптерді (қауіпті факторларды) анықтау және тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бағалау, сондай-ақ ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) басқару процестері мен рәсімдерін сипаттау;

      7) қызмет көрсетуді беруші жүргізетін ұшу қауіпсіздігі саласындағы авиациялық оқиғаларды ішкі тергеп-тексеру рәсімдерінің сипаттамасы;

      8) SPI және SPT белгілеу және мониторингі, сондай-ақ SPT қол жеткізуді бақылау рәсімдерінің сипаттамасы;

      9) қызмет көрсетуді берушінің барлық персоналын ҰҚБЖ саласында даярлауға байланысты процестер мен рәсімдердің сипаттамасы;

      10) ұшу қауіпсіздігі туралы ақпарат алмасу процестері мен рәсімдерінің сипаттамасы;

      11) ішкі тексеру рәсімдерінің сипаттамасы;

      12) өзгерістерді жүзеге асыру рәсімдерінің сипаттамасы;

      13) ҰҚБЖ құжат айналымын басқару рәсімдерінің сипаттамасы;

      14) егер қажет болса, ERP.

      ҰҚБЖН бұл жеке құжат немесе қызмет көрсетуді берушінің басқа ұйымдастырушылық құжаттарымен біріктірілген.

      ҰҚБЖН уақтылы қайта қаралуы және жаңартылуы керек, қайта қарау мерзімін қызмет көрсетуді беруші анықтайды. ҰҚБЖН өзгерістер енгізбес бұрын қызмет көрсетуді беруші өзгерістерді азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйыммен келіседі.

3-бөлім. Ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) басқару

7-тарау. Қауіпті анықтау (қауіпті факторлар)

      29. Қызмет көрсетуді беруші ұшу қауіпсіздігі үшін өзінің тәуекелдерін (тәуекел факторларын) басқару процесін айқындайды және жүзеге асырады.

      Ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) басқару процесі қауіптерді (қауіпті факторларды) анықтауды, ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бағалауды және оларды бақылау және (немесе) азайту жөніндегі шараларды жүзеге асыруды қамтиды.

      30. Қызмет көрсетуді беруші өзі ұсынатын авиациялық қызметтерге байланысты қауіптерді (қауіпті факторларды) анықтау процесін анықтайды және жүзеге асырады.

      Қауіптерді (қауіпті факторларды) анықтау процесі реакциялық және белсенді әдістердің жиынтығына негізделген.

      31. Қызмет көрсетуді беруші ұшу қауіпсіздігі үшін қауіптерді (қауіпті факторларды) анықтау үшін ақпараттың және (немесе) деректердің ішкі және сыртқы көздерін айқындайды.

      Ішкі және сыртқы көздерден алынатын ақпаратты және (немесе) деректерді қызмет көрсетуді беруші қауіптерді (қауіпті факторларды) анықтаудың әрекет етуші және проактивті әдістерін жүзеге асыру кезінде пайдаланады.

      Қауіптерді (қауіпті факторларды) анықтау үшін ішкі және сыртқы ақпарат көздерінің Ұшу қауіпсіздігін басқару жөніндегі нұсқаулықтың (ИКАО Doc 9859) 9.4.4.1 және 9.4.4.2-тармақтарында келтірілген.

      32. Қызмет көрсетуді беруші ұйым шеңберінде төменде көрсетілген ақпаратты, сондай – ақ қызмет көрсетуді беруші ҰҚБЖН бекіткен сәйкес басқа да қажетті пропорционалды ҰҚДЖӨЖ енгізеді және қолдайды.

      ҰҚДЖӨЖ деректерді жинау, өңдеу және ұсыну жүйесін, ұшу қауіпсіздігі туралы мәліметтер базасын, ақпарат алмасу әдістерін және тіркелген ақпаратты, соның деректер мен ақпаратты ішінде:

      1) тергеп-тексеру жөніндегі уәкілетті орган немесе қызмет көрсетуді берушілер жүргізетін ұшу қауіпсіздігі саласындағы тергеп-тексеруге қатысты;

      2) авиациялық оқиғалар туралы деректерді міндетті түрде ұсыну жүйесіндегі;

      3) авиациялық оқиғалар туралы деректерді ерікті түрде ұсыну жүйесіндегі.

      Қызмет көрсетуді беруші әділ мәдениет қағидатына негізделетін, сондай-ақ уәкілетті органның және азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйымның ҰҚДЖӨЖ үшін ұшу қауіпсіздігі туралы деректердің негізгі көзі болып табылатын ҰҚДЖӨЖ енгізеді.

      33. Қызмет көрсетуді беруші ұшу қауіпсіздігі туралы қандай деректер мен ақпаратты анықтайды, ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етудің тиімділігін басқару процесін қолдау және ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету бойынша шешімдер қабылдау үшін, сондай-ақ қауіптердің (қауіпті факторлардың) және онымен байланысты тәуекелдердің (тәуекел факторларының) әсерін (ықтималдық дәрежесі мен ауырлығын) неғұрлым дәл бағалау үшін жиналуға және талдауға жатады, ал сондай-ақ, SPI анықтау және (немесе) қайта қарау процесі үшін.

      Қызмет көрсетуді беруші ұшу қауіпсіздігі үшін өзінің тәуекелдері (тәуекел факторлары) туралы және ұшу қауіпсіздігі саласындағы өз мақсаттарына қол жеткізу барысы туралы неғұрлым нақты түсінік алу үшін ішкі және сыртқы көздерден келетін ұшу қауіпсіздігі туралы деректерді жинауға интеграцияланған тәсілді қолдану мүмкіндігін қарастырады.

      Жинауға жататын ұшу қауіпсіздігі туралы үлгілік деректер мен ақпарат Ұшу қауіпсіздігі басқармасы нұсқаулығының (ИКАО Doc 9859) 5-1-суретінде келтірілген.

      34. Қызмет көрсетуді беруші барлық персоналға ҰҚДЖӨЖ арқылы ұшу қауіпсіздігі туралы деректер мен ақпаратты ұсыну мүмкіндігін қамтамасыз етеді.

      Қызмет көрсетуді беруші барлық персоналды ұшу қауіпсіздігі туралы деректерді ұсынудың артықшылықтары туралы және ұшу қауіпсіздігі туралы деректерді ұсынудың тиісті мәдениетін енгізу және ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы ықтимал кемшіліктерді белсенді анықтау мақсатында қандай ақпаратты және қандай тәртіппен хабарлау керектігі туралы хабардар етеді.

      35. Қызмет көрсетуді беруші ҰҚДЖӨЖ және ұшу қауіпсіздігі туралы деректерді ұсынған тұлғалардың құпиялылығын қамтамасыз етеді.

      ҰҚДЖӨЖ және ұшу қауіпсіздігі туралы деректерді ұсынған адамдардың құпиялылығын ҰҚДЖӨЖ жүргізуге жауапты тұлға тағайындаған қызмет көрсетуді беруші қамтамасыз етеді.

      Құпиялылықты сақтау қызметкерлердің қателіктерінен туындаған қауіптерді (қауіпті факторларды) анықтауға ықпал етеді.

      Азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган немесе уәкілетті ұйым осы тармаққа сәйкес тәртіптің қолданылатынын айқындайтын жағдайларды қоспағанда, ҰҚДЖӨЖ шеңберінде жиналған, сақталған немесе талданатын ұшу қауіпсіздігі туралы деректер немесе ақпарат ұшу қауіпсіздігінің деңгейін ұстап тұруға немесе арттыруға қатысы жоқ мақсаттарда ұсынылмайды немесе пайдаланылмайды Заңның 92-2-баптары.

      Қызмет көрсетуді беруші кейін әділ мәдениетті іске асыру тәртібін белгілейтін ішкі ережелерді қабылдайды. Әділ мәдениетті іске асыру Заңның 92-1, 92-2 және 92-3 - баптарының ережелеріне, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің 2017 жылғы 27 шілдедегі № 505 "Азаматтық және эксперименттік авиацияда деректерді ұсыну мен авиациялық оқиғалар мен оқыс оқиғаларды тергеп-тексеру қағидаларын бекіту туралы" (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15597 болып тіркелген) бұйрығының (бұдан әрі – Азаматтық және эксперименттік авиацияда деректерді ұсыну мен авиациялық оқиғалар мен оқыс оқиғаларды тергеп-тексеру қағидалары) талаптарына және қызмет көрсетуді берушінің ҰҚБЖН сәйкес жүзеге асырылады.

      36. Қызмет көрсетуді беруші қабылданған шешімдер немесе шаралар туралы ақпаратты қамтитын ұшу қауіпсіздігі туралы деректерді ұсынған кез келген тұлғаға жауап беруді қамтамасыз етеді.

      Қызмет көрсетуді берушінің ҰҚДЖӨЖ деректерді ұсынған тұлғаларға берген жауаптары мұндай хабарламалардың байыпты қабылданатынын көрсетеді, сондай-ақ ұшу қауіпсіздігінің оң мәдениетін насихаттауға және деректерді ұсынуды ынталандыруға ықпал етеді.

      37. Қызмет көрсетуді берушінің ҰҚБЖ қызмет көрсетуді беруші қолданатын таксономияға сәйкес жіктелетін, қызмет көрсетуді беруші қолданатын ҰҚДЖӨЖ қолдау мақсатында сапалық деректер мен ұшу қауіпсіздігі туралы ақпаратты ұсыну бойынша лауазымды тұлғалардың ҰҚДЖӨЖ жүргізу тәртібі және жауапкершілігі сипатталады. Авиациялық оқиғалар мен оқыс оқиғалар туралы деректерді міндетті түрде ұсыну жүйесі арқылы хабарлама жіберген кезде ИКАО Accident/Incident data Reporting (ADREP) таксономиясы қолданылады.

      38. Қызмет көрсетуді беруші авиациялық оқиғалар туралы деректерді қоса алғанда, ұшу қауіпсіздігі туралы Азаматтық және эксперименттік авиацияда деректерді ұсыну мен авиациялық оқиғалар мен оқыс оқиғаларды тергеп-тексеру қағидаларында белгіленген тәртіппен және қызмет көрсетуді беруші ҰҚБЖН ұсынады.

      39. Қызмет көрсетуді беруші жүргізетін ұшу қауіпсіздігі саласындағы ішкі тергеп-тексерулер қызмет көрсетуді берушінің қосалқы құрамының ажырамас бөлігі болып табылады.

      Қызмет көрсетуді беруші жүргізетін ұшу қауіпсіздігін ішкі тергеп-тексерулердің негізгі міндеті-ұшу қауіпсіздігінің кемшіліктерін жою немесе азайту арқылы болашақта не болғанын және ұқсас жағдайлардың пайда болуын қалай болдырмауға болатындығын түсіну.

      40. Тізбесі Азаматтық және эксперименттік авиацияда деректерді ұсыну мен авиациялық оқиғалар мен оқыс оқиғаларды тергеп-тексеру қағидаларында белгіленген оқыс оқиғалардың жекелеген түрлерін қызмет көрсетуді берушілер ҰҚБЖ шеңберінде дербес тексереді. Мұндай тергеп-тексеру азаматтық авиация саласындағы уәкілетті органның шешімі бойынша Азаматтық және эксперименттік авиацияда деректерді ұсыну мен авиациялық оқиғалар мен оқыс оқиғаларды тергеп-тексеру қағидаларында белгіленген тәртіппен және мерзімдерде жүргізіледі.

      Қызмет көрсетуді беруші мүдделер қақтығысын болдырмауды ескере отырып, ішкі тергеп-тексеру жөніндегі комиссия құрады, ол жүргізілетін тергеп-тексеру кезінде объективтілік пен бейтараптық қағидаттарын басшылыққа алады. Бұл ретте қызмет көрсетуді беруші ішкі тергеп-тексерулерді орындауға тартылған персоналдың тиісті біліктілігі мен дағдыларын қамтамасыз етеді.

      Тергеп-тексеру аяқталғаннан кейін түпкілікті есепті қызмет көрсетуді берушілер азаматтық авиация саласындағы уәкілетті органның тергеп-тексеру жөніндегі уәкілетті органына және уәкілетті ұйымға ұсынады.

      41. Қызмет көрсетуді беруші ҰҚДЖӨЖ, сондай-ақ басқа да қолда бар көздерден алынған ұшу қауіпсіздігі туралы деректер мен ақпаратты ұшу қауіпсіздігінің жай-күйін талдауға жинақтайды.

      42. Қауіптерді (қауіпті факторларды) анықтау процесінде қызмет көрсетуді берушінің авиациялық қызметі саласында бар барлық ықтимал қауіптер (қауіпті факторлар), соның ішінде ұйымның ішінде де, сыртында да басқа жүйелермен өзара іс-қимыл қарастырылады.

      Қауіптер (қауіпті факторлар) анықталғаннан кейін қызмет көрсетуді беруші олардың ықтимал салдарын анықтайды.

      43. Анықталған қауіптер (қауіпті факторлар) және олардың ықтимал салдары ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бағалау процесі барысында одан әрі пайдалану мақсатында құжаттамалық ресімдеуге жатады.

8-тарау. Ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бағалау және азайту

      44. Қызмет көрсетуді беруші анықталған қауіптермен (қауіпті факторлармен) байланысты ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) айқындауды, талдауды, бағалауды, бақылауды және (немесе) азайтуды қамтамасыз ететін процесті айқындайды және жүзеге асырады.

      45. Қызмет көрсетуді беруші ұйымның пайдалану ортасына сәйкес келетін ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бағалау матрицасын, сондай-ақ ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бағалау және басқару рәсімін әзірлейді және бекітеді.

      Ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бағалау және басқару жөніндегі рәсім, басқалармен қатар, ұшу қауіпсіздігі үшін қандай тәуекелдердің (тәуекел факторларының) жол берілмейтін немесе жол берілетін немесе қолайлы екенін анықтауға мүмкіндік беретін әдістің сипаттамасын, оның ішінде осындай тәуекелдерді бақылауға және (немесе) азайтуға бағытталған шараларға басымдық беру әдісінің сипаттамасын қамтиды (қауіп факторлары).

      46. Ұшу қауіпсіздігіне арналған тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бағалау матрицасы ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдің (тәуекел факторларының) ықтималдығы мен ауырлық дәрежесін ескере отырып, тәуекелдің (тәуекел факторларының) рұқсат етілуін анықтау үшін пайдаланылады.

      47. Тәуекелдің (тәуекел факторларының) жол берілуіне байланысты қызмет көрсетуді беруші тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бақылауға және (немесе) азайтуға бағытталған қажетті шараларды қабылдайды:

      1) жол берілмейтін – тәуекелді (тәуекел факторларын) азайту немесе қызметін тоқтату жөнінде дереу шаралар қабылдау. Ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекел индексін (тәуекел факторларын) рұқсат етілген деңгейге дейін төмендету мақсатында қосымша немесе жақсартылған алдын алу тетіктерінің болуын қамтамасыз ету үшін ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелді (тәуекел факторларын) азайту жөніндегі бірінші кезектегі әрекеттерді орындау;

      2) жол берілетін – ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелді (тәуекел факторларын) бақылау және (немесе) азайту жөніндегі белгілі бір шараларды жүзеге асыру кезінде жол беріледі. Тәуекелге (тәуекел факторларына) жол беру туралы шешім ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелге (тәуекел факторларына) жол беруге қатысты шешім қабылдауға өкілеттігі бар басшы қабылдайды;

      3) қолайлы – өзінің ағымдағы нысанында қолайлы. Ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелді (тәуекел факторларын) азайту бойынша одан әрі шаралар талап етілмейді.

      Қызмет көрсетуді берушілер ұшу қауіпсіздігі үшін өздерінің тәуекел (тәуекел факторларына) бағаларына басымдық беру туралы және ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бақылау және (немесе) азайту шараларын енгізу туралы шешімді дербес қабылдайды.

      48. Ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бақылау және (немесе) азайту жөніндегі шаралардың тиімділігін қамтамасыз ету мақсатында қызмет көрсетуді беруші SPI мониторингін жүзеге асырады.

      49. Ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) басқару процесін қызмет көрсетуді беруші құжаттайды және мыналарды қамтиды:

      1) бақылау құралдарының тиімділігін айқындау және (немесе) тәуекелдерді (тәуекел факторларын) азайту үшін ішкі тексерулер жүргізу кезінде одан әрі талдау және мониторинг жүргізу, персоналды даярлау мақсатында ұшу қауіпсіздігі туралы деректер мен ақпараттың үлкен көлемін сақтауға және талдауға болатын электрондық кестені немесе деректер базасын жүргізу немесе бағдарламалық қамтамасыз етуді пайдалану, сондай ақ ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласында ақпарат алмасу үшін;

      2) қызмет көрсетуді берушіге ыңғайлы форматта тізілімді жүргізу, онда анықталған қауіптер (қауіпті факторлар), олардың ықтималдығы мен ықтимал салдары, олармен байланысты тәуекелдерді (қауіп факторларын) бағалау, анықталған күні, қауіптілік (қауіпті фактор) санаты, қашан немесе қайда әрекет ететіні, кім анықтағаны туралы қысқаша сипаттама болады және тиісті тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бақылау және (немесе) азайту үшін қандай шаралар қолданылды.

4-бөлім. Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету

9-тарау. Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету тиімділігін бақылау және бағалау

1-параграф. ҰҚБЖ ішкі тексерулер

      50. Қызмет көрсетуді берушінің ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі қызметі ұшу қауіпсіздігіне әсер ететін қандай да бір кемшіліктер немесе проблемалар анықталған жағдайда қабылданатын шараларды әзірлеуді және іске асыруды қамтиды.

      51. Қызмет көрсетуді беруші ұйымның ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету тиімділігін тексеру және бағалау және ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бақылауға және (немесе) азайтуға бағытталған шаралардың тиімділігін растау әдістерін әзірлейді және қолданады.

      Қызмет көрсетуді беруші ұшуларының қауіпсіздігін қамтамасыз ету тиімділігін бағалау мынадай негізде қалыптастырылады:

      1) азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйым жүргізетін іріктеп және жоспардан тыс тексерулердің, сондай-ақ ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етудің басқа да сыртқы тексерулерінің нәтижелерін;

      2) қызмет көрсетуді берушінің қосалқы бөлшектерін ішкі тексеру нәтижелері;

      3) авиациялық оқиғаларға жүргізілген ішкі тергеп-тексерулер;

      4) ҰҚДЖӨЖ деректері мен ақпараты;

      5) қызмет көрсетуді беруші жүргізген ұшу қауіпсіздігінің жай-күйіне талдаулар;

      6) қызмет көрсетуді беруші қарамағындағы басқа да көздерден тұрады.

      52. Қызмет көрсетуді берушінің ұшу қауіпсіздігіне қамтамасыз етудің тиімділігі "Азаматтық авиация саласындағы ұшу қауіпсіздігі жөніндегі бағдарламаны бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2016 жылғы 11 наурыздағы № 136 қаулысына сәйкес белгіленетін SPI және SPT ҰҚБЖ шеңберінде белгіленген нәтижелердің ұшу қауіпсіздігі саласындағы ұйымның мақсаттарына, сондай-ақ Қазақстан Республикасының азаматтық және эксперименттік авиациясындағы SPI-ге арақатынасы арқылы расталады.

      53. SPI және SPT белгілеумен және мониторингімен ұштастыра отырып, ҰҚБЖ ішкі тексерулерін ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етудің тиімділігін тексеру мақсатында қызмет көрсетуді беруші жүргізеді.

      Қызмет көрсетуді берушінің ҰҚБЖ ішкі тексерулері қызмет көрсетуді берушінің ҰҚБЖ шеңберінде белгіленген Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің, саясаттың, процестер мен рәсімдердің талаптарынан ауытқуларды, ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бақылауға және (немесе) азайтуға бағытталған шаралардың кемшіліктерін және (немесе) тиімсіздігін, сондай-ақ оларды жетілдіру мүмкіндіктерін анықтауға арналған ҰҚБЖ.

      ҰҚБЖ ішкі тексерулерінің нәтижелері бойынша қызмет көрсетуді беруші тиісті ауытқулардың және (немесе) кемшіліктердің туындауының түпкі себептерін талдауды көрсете отырып, түзету және алдын алу шараларының жоспарларын әзірлейді және іске асырады.

2-параграф. SPI мониторингі

      54. Қызмет көрсетуді беруші қызмет түріне және өзі ұсынатын авиациялық қызметтердің күрделілігіне қарай SPI әзірлейді, белгілейді және бақылайды олар ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы мақсаттармен байланысты, қолда бар деректер мен сенімді өлшемдер негізінде таңдалған немесе белгіленген, тиісінше нақты және есептелетін, сондай-ақ қызмет көрсетуді берушінің мүмкіндіктері мен шектеулерін ескере отырып, шынайы.

      Әрбір SPI сипаттамасы келесі ақпаратты қамтиды:

      1) SPI өлшейтін нәрсенің сипаттамасы;

      2) SPI тағайындау (басқару үшін не қажет және осы SPI арқылы кімге хабарлау керек);

      3) өлшем бірліктері және SPI есептеу үшін қандай да бір талаптар;

      4) SPI-ге байланысты мәліметтерді жинауға, тексеруге, мониторингке, мәліметтерді ұсынуға және шаралар қабылдауға кім жауапты екендігі туралы ақпарат (ұйымның қандай құрылымдық бөлімшелерінен қандай қызметкерлер);

      5) SPI-ге қатысты деректерді қайда немесе қалай жинау және сақтау керектігі туралы ақпарат;

      6) SPI-ге қатысты деректерді ұсыну, жинау, мониторингілеу және талдау жиілігі.

      55. Қызмет көрсетуді берушілер SPI бағалауы арқылы SPT жетістігін бақылайды, соның ішінде бақылау үшін SPI ақпарат көзін анықтау және анықтау.

      SPT көрсетуді берушілер басшылығының қысқа және орта мерзімді перспективада ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету тиімділігін басқару саласындағы жоспарланған жетістіктерін анықтайды. SPT ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету тиімділігін басқару жөніндегі іс-шаралардың тиімділігін тексерудің өлшенетін әдісін қамтамасыз етеді.

      SPT белгілеу кезінде басым тәуекел (тәуекел факторлары) деңгейі, ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелге (тәуекел факторлары) жол беру, сондай-ақ авиациялық қызметтің нақты саласындағы ұшу қауіпсіздігі деңгейіне қатысты күту сияқты факторлар ескеріледі.

      56. SPI мониторингі мен бағалауды қызмет көрсетуді беруші ұйымның иелігіндегі көздерден ұшу қауіпсіздігі туралы деректер мен ақпаратты жинау арқылы жүзеге асырады. Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету тиімділігін мониторингтеу, бағалау және өлшеу үшін ұшу қауіпсіздігі туралы деректер мен ақпаратты пайдалану ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бақылауға және (немесе) азайтуға бағытталған шараларға қатысты шешімдер қабылдау үшін талап етілетін ақпаратты әзірлеу жөніндегі қажетті қызметті білдіреді.

      Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету тиімділігін мониторингілеу, бағалау және өлшеу ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бақылауға және (немесе) азайтуға бағытталған шаралардың тиімділігін тексеру тәсілін, сондай-ақ ҰҚБЖ шеңберіндегі процестер мен қызметтің тұтастығы мен тиімділігін өлшеу тәсілін қамтамасыз етеді.

3-параграф. Ұшу қауіпсіздігін талдау

      57. Қызмет көрсетуді беруші өзінің ҰҚБЖ шеңберінде пайдалы ақпаратты анықтау, қорытындыларды қалыптастыру және деректерге негізделген шешім қабылдау процесін қолдау мақсатында алынған (жиналған) деректер мен ұшу қауіпсіздігі туралы ақпаратты тексеру, зерделеу, сипаттау, түрлендіру, бағалау және визуализациялау үшін ұшу қауіпсіздігі жөніндегі деректер мен ақпаратты өңдеуді және талдауды жүргізеді.

      Қызмет көрсетуді берушінің ұшу қауіпсіздігін талдау Қызмет көрсетуді берушінің қауіпсіздік мәдениетін дамыту мақсатында статистикалық көрсеткіштер, кестелер, диаграммалар, есептер, кестелер немесе презентациялар түрінде ұшу қауіпсіздігі туралы іс жүзінде пайдалы ақпаратты қамтамасыз етеді.

      Ұшу қауіпсіздігін талдауды қызмет көрсетуді беруші мынадай мақсаттарда жүргізеді:

      1) қауіптермен (қауіпті факторлармен) және ұшу қауіпсіздігінің деңгейін тұрақты арттыруға кедергі келтіретін элементтермен байланысты себептер мен ықпал ететін факторларды айқындау;

      2) жақсартуға жататын салаларды зерделеу және ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етуді бақылау құралдарының тиімділігін арттыру;

      3) ұшу қауіпсіздігін және осы саладағы үрдістерді қамтамасыз ету тиімділігінің тұрақты мониторингін қолдау.

      Ұшу қауіпсіздігін талдауды ұшу қауіпсіздігі жөніндегі инспекцияның тағайындалған басшысы (ұшу қауіпсіздігі жөніндегі басшысы) немесе қызмет көрсетуді берушінің қосалқы бөлшектерін енгізуге және олардың жұмыс істеуіне жауапты адамдар тобы жүзеге асырады. Бұл ретте қызмет көрсетуді беруші осындай талдауды орындауға тартылған персоналдың біліктілігі мен дағдыларын қамтамасыз етеді.

      58. Ұшу қауіпсіздігін талдау, ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету тиімділігін мониторингілеу және өлшеу нәтижелері бойынша қызмет көрсетуді беруші ұшу қауіпсіздігінің жай-күйіне тоқсан сайынғы, жартыжылдық және жылдық талдау жасайды.

      Ұшу қауіпсіздігінің жай-күйін талдауды қызмет көрсетуді беруші азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйымға жалпылау және жалпы азаматтық авиация бойынша ұшу қауіпсіздігінің деңгейін арттыру жөнінде ескерту шараларын қабылдау үшін жібереді.

10-тарау. Өзгерістерді жүзеге асыру

      59. Қызмет көрсетуді беруші ҰҚБЖН айқындайды, сипаттайды және өзі ұсынатын авиациялық қызметтермен байланысты ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдер (тәуекел факторлары) деңгейіне әсер етуі мүмкін өзгерістерді анықтауға және басқаруға бағытталған процесті жүзеге асырады, сондай-ақ ұшу қауіпсіздігі үшін қауіптерді (қауіпті факторлар) және олармен байланысты тәуекелдерді (тәуекел факторлары) анықтайды, осы өзгерістерден туындауы мүмкін және осындай тәуекелдерді (тәуекел факторларын) басқарады.

      60. Қызмет көрсетуді беруші өз қызметі шеңберінде өзгерістерді жүзеге асыру процесін бастауға қандай өзгерістер ықпал ететінін анықтайды.

      Қызмет көрсетуді беруші өзгерістердің ұйым персоналына әсерін ескереді және өзгерістер туралы тиісті ақпаратты өз персоналына алдын ала жеткізеді.

      61. Қызмет көрсетуді берушілер өзгерістерді жүзеге асыру процесі басқалармен қамтиды:

      1) өзгерістің сипаттамасы және оны жүзеге асыру себептері;

      2) оларға әсер ететін тұлғаларды, жабдықтарды, жүйелерді, процестерді, құрылымдарды немесе интерфейстерді анықтау. Жүйенің сипаттамасын және ұйымның интерфейстерін қайта қарау қажет болуы мүмкін. Өзгерістер ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бақылауға және (немесе) азайтуға бағытталған қолданыстағы шараларға әсер етуі мүмкін;

      3) өзгеріске байланысты қауіптерді (қауіпті факторларды) анықтау және ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелді (тәуекел факторларын) бағалауды жүргізу;

      4) іс-қимыл жоспарын әзірлеу және бекіту (өзгерісті іске асыру) онда не, кімге және қандай мерзімде орындау қажет екендігі көрсетіледі;

      5) қызмет көрсетуді берушінің бірінші басшысының өзгерісті бекітуі.

11-тарау. ҰҚБЖ үнемі жетілдіру

      62. Қызмет көрсетуді беруші ҰҚБЖ қолдау және одан әрі жетілдіру мақсатында өзінің ҰҚБЖ шеңберінде процестерге мониторинг пен бағалау жүргізеді.

      63. Қызмет көрсетуді беруші ұйымның тұрақты өзгеруіне және оның пайдалану жағдайларына байланысты ҰҚБЖ қолдайды және үнемі жетілдіреді.

      Қызмет көрсетуді берушінің ҰҚБЖ үнемі жетілдіру процесі ҰҚБЖ тиімділігінің қорытынды көрсеткіштерін бағалауға, сондай-ақ қызмет көрсетуді берушінің қызметін жүзеге асыру барысында жиналған ақпаратты бағалау нәтижелеріне негізделеді.

      ҰҚБЖ тиімділігін анықтауға мүмкіндік беретін әдістерге мыналар жатады:

      1) қызмет көрсетуді берушінің ішкі тексерулерін де, басқа ұйымдар жүргізетін тексерулерді де қамтитын тексерулер;

      2) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету мәдениетін бағалауды және қызмет көрсетуді берушінің қосалқы бөлшектерінің тиімділігін бағалауды қамтитын бағалаулар;

      3) қайталанатын оқиғалардың, оның ішінде авиациялық оқиғалар мен оқыс оқиғалар, сондай-ақ қызмет көрсетуді беруші белгілеген нормативтік құқықтық талаптардың және (немесе) қағидалардың бұзылу қателіктері мен фактілерінің мониторингін көздейтін оқиғалардың мониторингі.

      4) ұшу қауіпсіздігінің жай-күйіне шолулар персоналдың ҰҚБЖ жұмысына қатысуы туралы пайдалы ақпарат жинауға мүмкіндік беретін ұшу қауіпсіздігі мәдениетіне қатысты шолуларды қамтиды. Олардың көмегімен ұйымдағы ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету мәдениетінің көрсеткіші анықталады;

      5) қызмет көрсетуді беруші ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы мақсаттарға қол жеткізетінін тексеруді көздейтін және ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етудегі жалпы үрдістерді айқындау мақсатында ұшу қауіпсіздігі туралы барлық қолда бар ақпаратты қарауға мүмкіндік беретін басшылық деңгейіндегі талдау;

      6) үрдістерді ескеретін басшылық деңгейіндегі талдау шеңберінде SPI және SPT бағалау, ал тиісті деректер болған кезде басқа қызмет көрсетуді берушілердің, мемлекеттің немесе жаһандық деректермен салыстыруға мүмкіндік береді;

      7) ҰҚДЖӨЖ алынған ақпаратқа және ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы жақсартуларды іске асыру нәтижесі болып табылатын ұшу қауіпсіздігі саласындағы ішкі тергеп-тексерулерге қызмет көрсетуді беруші жүргізетін нәтижелерге негізделген алынған сабақтарды пайдалану.

      64. SPI тұрақты мониторингі, ҰҚБЖ жұмысының мониторингі, оның ұшу қауіпсіздігі мен қосалқы жүйелер үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) басқару жүйесі қызмет көрсетуді берушіге ұшу қауіпсіздігін басқару процестері оның ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласында қойған мақсаттарына қол жеткізуге әкелетініне көз жеткізуге мүмкіндік береді, сондай-ақ ҰҚБЖ тұрақты жетілдіруге ықпал етеді.

5-бөлім. Ұшу қауіпсіздігі мәселелерін насихаттау

12-тарау. Қызметкерлерді даярлау және оқыту

      65.Ұшу қауіпсіздігі мәселелерін кеңінен насихаттау ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етудің оң мәдениетін қалыптастыруға ықпал етеді және кадрларды оқыту мен даярлау, тиімді ақпараттық өзара іс-қимыл жасау және ұйымда ақпарат алмасу арқылы үнемі артып отыратын персоналдың техникалық құзыреттілігін ұштастыру арқылы қызмет көрсетуді беруші қойған ұшу қауіпсіздігі саласындағы мақсаттарға қол жеткізуге көмектеседі. Бірінші басшы мен бірінші басшыға тікелей есеп беретін басшылар бүкіл ұйымда ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету мәдениетін насихаттауда жетекші рөл атқарады.

      Ұшу қауіпсіздігі мәселелерін кеңінен насихаттау қызметкерлерге ұйымның ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы қызметіне саналы түрде қарауға ықпал ететін құндылықтар жүйесін ұсына отырып, ұйымның саясатын, процестері мен процедураларын толықтырады.

      Қызмет көрсетуді беруші ұйымның барлық деңгейлерінде тиімді екіжақты ақпараттық өзара іс-қимылға ықпал ететін процестер мен рәсімдерді енгізеді және жүзеге асырады. Ақпараттық өзара әрекеттесу процестері қызмет көрсетуді беруші басшылығының стратегиялық нұсқауларын ескереді және барлық қызметкерлерді ұшу қауіпсіздігі туралы ашық және сындарлы пікірлер беруге шақырады.

      66.Қызмет көрсетуді беруші ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласында персоналды даярлау бағдарламаларын әзірлейді және іске асырады, олар қызметкерлердің өздерінің міндеттерін орындау үшін тиісті даярлығы мен біліктілігін қамтамасыз етеді.

      Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы даярлау бағдарламаларының шеңбері әрбір қызметкердің ҰҚБЖ жұмыс істеуін қамтамасыз етуге қатысу дәрежесіне сәйкес келеді.

      Ұшу қауіпсіздігі жөніндегі инспекция басшысы (ұшу қауіпсіздігі жөніндегі басшысы) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласында персоналды даярлаудың тиісті бағдарламаларының болуына және іске асырылуына жауап береді.

      Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы персоналды даярлау бағдарламалары Қызмет көрсетуді беруші персоналдың кәсіби дағдыларын сақтау мақсатында персоналды бастапқы даярлауға, қайта даярлауға және оның кәсіби деңгейін қолдауға қойылатын талаптарды қамтиды.

      67.Қызмет көрсетуді беруші персоналдың ҰҚБЖ байланысты міндеттерін айқындайды және әрбір қызметкердің ҰҚБЖ жұмыс істеуіне қатысуына сәйкес даярлықтан өтуін қамтамасыз етеді.

      Қызмет көрсетуді берушінің ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы персоналды даярлау бағдарламаларында бірінші басшыны қоса алғанда, ҰҚБЖ тікелей байланысты персонал үшін ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы оқытудың мазмұны көрсетіледі.

      68.Қызмет көрсетуді берушінің ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы персоналды даярлау бағдарламалары "Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етуге қатысатын авиациялық персоналды кәсіптік даярлаудың Үлгі бағдарламаларын бекіту туралы" (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 8785 болып тіркелген) Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникация министрінің 2013 жылғы 28 қыркүйектегі № 764 бұйрығының (бұдан әрі – Үлгі бағдарламалар) талаптарына сәйкес әзірленеді және іске асырылады.

      69.Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы өзінің функционалдық міндеттерін орындау үшін барлық деңгейдегі қызметкерлердің құзыреттілігін сақтау мақсатында қызмет көрсетуді беруші персоналдың дағдылары мен білімін кемінде үш жылда бір рет тексереді.

      Қызмет көрсетуді беруші ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етуге тартылған персоналдың дағдылары мен білімдерін тексеру нәтижелері бойынша персоналдың білімінде және (немесе) дағдыларында олқылықтар немесе кемшіліктер анықталған кезде тиісті түзету шаралары қабылданады.

13-тарау. Ұшу қауіпсіздігі туралы ақпарат алмасу

      70. Қызмет көрсетуді беруші ұшу қауіпсіздігі туралы ақпарат алмасудың ресми құралдарын әзірлейді және қолданады:

      1) қызметкерлерді олар атқаратын лауазымдарға мөлшерлес көлемде ҰҚБЖ таныстыруды қамтамасыз етеді;

      2) ұшу қауіпсіздігі тұрғысынан маңызды ақпаратты ұсынады;

      3) ұшу қауіпсіздігінің деңгейін арттыру мақсатында кәсіпорынның нақты іс-әрекеттерінің себептерін түсіндіреді;

      4) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету рәсімдерін енгізу немесе өзгерту себептерін түсіндіреді.

      71. Қызмет көрсетуді беруші ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы саясат пен мақсаттарды және ҰҚБЖ рәсімдерін барлық персоналдың назарына жеткізуді қамтамасыз етеді. Осы ақпаратты жеткізуді, сондай-ақ ұшу қауіпсіздігі мәселелерін танымал етуді қызмет көрсетуді беруші ұшу қауіпсіздігі мәселелері бойынша ақпараттық хаттар (жиынтықтар), хабарламалар, ұшу қауіпсіздігі туралы бюллетеньдер, интернет-ресурстар, брифингтер және (немесе) персоналды даярлау курстары арқылы іске асырады.

      Ұшу қауіпсіздігі инспекциясының басшысы (ұшу қауіпсіздігі жөніндегі басшы) тергеп-тексерулерден, алдыңғы оқиғалар мен оқиғалардан алынған сабақтар немесе қызмет көрсетуді беруші мен басқа ұйымдардың тәжірибесі туралы ақпараттың кең таралуын қамтамасыз етеді.

      Ұшу қауіпсіздігі туралы ақпарат алмасу:

      1) ұйымның ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы саясаты мен мақсаттарын танымал ету тәсілі болып табылатын барлық қызметкерлердің ҰҚБЖ туралы жан-жақты хабардар болуын қамтамасыз ету;

      2) ұшу қауіпсіздігі мәселелерімен және ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдермен (тәуекел факторларымен) байланысты ұшу қауіпсіздігі үшін маңызды ақпаратты тарату, бұл қызмет көрсетушіні ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелге (тәуекел факторларына) ұшыратуы мүмкін. Қызмет көрсетуді беруші ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін қандай ақпарат маңызды болып саналатынын және оны қашан тарату керектігін анықтайды;

      3) ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бақылауға және (немесе) азайтуға бағытталған жаңа шаралар және түзету шаралары туралы хабардарлықты арттыру. Қызмет көрсетуді беруші тап болатын ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдер (тәуекел факторлары) уақыт өте келе өзгереді, сондықтан бұл өзгерістер туралы ақпаратты тиісті қызметкерлердің назарына жеткізу қажет;

      4) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етудің жаңа немесе түзетілген рәсімдері туралы ақпарат беру. Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету рәсімдерін жаңарту кезінде осы өзгерістер туралы ақпаратты тиісті қызметкерлердің назарына жеткізу қажет;

      5) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етудің оң мәдениетін қалыптастыруға жәрдемдесу және қызмет көрсетуді беруші қызметкерлерін қауіптерді (қауіпті факторларды) анықтауға және олар туралы ақпарат беруге ынталандыру. Ұшу қауіпсіздігі туралы ақпарат алмасу екі жаққа да бағытталған. Қызмет көрсетуді берушінің барлық қызметкерлері ҰҚДЖӨЖ арқылы ұшу қауіпсіздігі мәселелері туралы есеп беруі маңызды;

      6) кері байланысты қамтамасыз ету. Ұшу қауіпсіздігі туралы есептерді ұсынатын қызметкерлерге анықталған проблемаларды шешу үшін қандай шаралар қабылданғаны туралы ақпаратпен жауаптар жіберу.

      72. Қызмет көрсетуді беруші қызметкерлердің ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін маңызды таратылатын ақпаратты алуы мен түсінуін тексеру арқылы өзінің ұшу қауіпсіздігі туралы ақпарат алмасу процесінің тиімділігін бағалауды жүзеге асырады. Ақпарат алмасу процесінің тиімділігін бағалау ішкі тексерулер жүргізу кезінде немесе ҰҚБЖ жұмыс істеу тиімділігін бағалау кезінде жүзеге асырылады.

      73. Ұшу қауіпсіздігі мәселелерін насихаттау жөніндегі іс-шараларды қызмет көрсетуді беруші тұрақты негізде жүргізеді.

14-тарау. Ұшу-қону жолағындағы операциялардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету

      74. Қызмет көрсетуді беруші ИКАО ұшулар қауіпсіздігін қамтамасыз етудің жаһандық жоспарында және азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйым әзірлейтін және бекітетін ұшу қауіпсіздігі жөніндегі жоспарда белгілейтін жоғары тәуекел санатына жататын тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бақылауды қамтамасыз етеді.

      Қызмет көрсетуді беруші жоғары тәуекел санатына жататын тәуекелдерді (тәуекел факторларын) азайтуға бағытталған шараларды іске асыруды қамтамасыз етеді, мұндай шаралар мемлекеттік деңгейде қаралатын бағдарламалар, бастамалар мен жоспарлар ескеріле отырып әзірленеді.

      75. Ұшу-қону жолағындағы операциялар (бұдан әрі – ҰҚЖ) үшін жоғары тәуекел санатына әуе кемелерін ҰҚЖ шегінен тыс домалату және ҰҚЖ рұқсатсыз басып алу тәуекелдері (тәуекел факторлары) жатады.

      Көрсетілген тәуекелдерді (тәуекел факторларын) азайту мақсатында ИКАО ҰҚЖ-дағы операциялардың қауіпсіздігі жөніндегі бағдарлама мен іс-қимыл жоспарын әзірлейді, оның негізінде ҰҚЖ-дағы операциялардың қауіпсіздігі жөніндегі бағдарлама және Қазақстан Республикасының Азаматтық авиация ҰҚЖ-дағы операциялардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі іс-қимыл жоспары, сондай-ақ азаматтық авиация ұйымдарының ҰҚЖ-дағы операциялардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі жергілікті іс-қимыл жоспарлары әзірленеді.

      76. ҰҚЖ-дағы операциялардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету ҰҚЖ-дағы операциялардың қауіпсіздік деңгейін қамтамасыз етуге және арттыруға бағытталған іс-шаралар мен ұсынымдар кешенін, сондай-ақ ҰҚЖ-дағы операциялардың қауіпсіздігі жөніндегі жұмыс топтарын құру және ҰҚЖ-дағы операциялардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі іс-қимыл жоспарларын әзірлеу жөніндегі нұсқаулықтарды білдіреді.

      77. ҰҚЖ-дағы операцияларының қауіпсіздігін қамтамасыз етуді әуе кемелерін пайдаланушылар, сертификатталатын әуеайлақтарды пайдаланушылар және әуе қозғалысына қызмет көрсетуді жүзеге асыратын аэронавигациялық қызмет көрсетуді берушілер кіретін қызмет көрсетуді берушілерге қолданылады.

      ҰҚЖ-дағы операцияларының қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін барлық сертификатталатын әуеайлақтарда ҰҚЖ-дағы операцияларының қауіпсіздігі жөніндегі топтар құрылады. ҰҚЖ-дағы операцияларының қауіпсіздігі жөніндегі топтың міндеттері, мақсаттары мен жұмыс тәртібі ҰҚЖ-дағы операцияларының қауіпсіздігі жөніндегі топ туралы ережеде айқындалады.

      78. Қызмет көрсетуді беруші осы тараудың ережелеріне сәйкес оған қатысты бөлігінде ҰҚЖ-дағы операциялардың қауіпсіздік деңгейін қамтамасыз етуге және арттыруға бағытталған іс-шаралар мен ұсынымдарды іске асыруды қамтамасыз етеді.

      79. ҰҚЖ-дағы операциялардың қауіпсіздігі жөніндегі топқа әуе кемелерін пайдаланушылардың, сертификатталатын әуеайлақты пайдаланушының және әуе қозғалысына қызмет көрсетуді жүзеге асыратын аэронавигациялық қызмет көрсетуді берушінің өкілдері кіреді. Бұл ретте сертификатталатын әуеайлақты пайдаланушы ҰҚЖ-дағы операцияларының қауіпсіздігі жөніндегі топ құруды қамтамасыз етеді.

      80. ҰҚЖ-дағы операциялардың қауіпсіздігі жөніндегі топ әуеайлақ схемасымен, таңбалаумен, белгілермен, оттармен, сондай-ақ ҰҚЖ-дағы операциялардың қауіпсіздігіне әсер ететін әуеайлақты пайдалану рәсімдерімен байланысты ҰҚЖ-дағы операциялардың қауіпсіздігіне әсер ететін қауіптерді (қауіпті факторларды) анықтайды.

      ҰҚЖ-дағы операцияларының қауіпсіздігі жөніндегі топтағы барлық ұйымдар қауіптерді (қауіпті факторларды) анықтаудың, сондай-ақ анықталған қауіптермен (қауіпті факторлармен) байланысты тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бағалаудың ұжымдық процесіне қатысады.

      81. ҰҚЖ-дағы операциялардың қауіпсіздігі жөніндегі топ ҰҚЖ-дағы операциялардың қауіпсіздігіне ықпал ететін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бақылауға және (немесе) азайтуға бағытталған шаралардың (іс-қимылдардың) тізбесін қамтитын ҰҚЖ-дағы операциялардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі іс-шаралар жоспарын әзірлейді және оларды орындауға жауапты адамдардың (ұйымдардың) тізімін қамтиды. ҰҚЖ-дағы операциялардың қауіпсіздігі жөніндегі топ ҰҚЖ-дағы операциялардың қауіпсіздігіне байланысты ықтимал проблемалар және (немесе) мәселелер бойынша азаматтық авиация ұйымдарының басшы құрамымен консультациялар жүргізеді және осындай проблемаларды және (немесе) мәселелерді жою және (немесе) шешу жөнінде ұсынымдар дайындайды.

      ҰҚЖ операцияларының қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі іс-шаралар жоспарында көрсетілген шаралар (іс-қимылдар) сертификатталатын әуеайлақтың нақты пайдалану шарттары ескеріле отырып әзірленеді және осы әуеайлақтың ҰҚЖ операцияларының қауіпсіздігіне байланысты проблемаларды және (немесе) мәселелерді шешуге бағытталған.

      82. ҰҚЖ-дағы операциялардың қауіпсіздігі жөніндегі топ ҰҚЖ-дағы операциялардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі әзірленген іс-шаралар жоспарында көзделген іске асырылған және (немесе) орындалған шаралардың (іс-қимылдардың) тиімділігін мерзімді негізде бағалауды жүргізеді. Бұл ретте сертификатталатын әуеайлақтың пайдаланушысы ҰҚЖ-дағы операциялардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі әзірленген іс-шаралар жоспарында көзделген шаралардың (іс-қимылдардың) орындалуын бақылайды және ҰҚЖ-дағы операциялардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі іс-шаралар жоспары сертификатталатын әуеайлақтың ҰҚЖ-ның тиімді құралы болып табылуы үшін шаралар қабылдайды.

      83. ҰҚЖ-дағы операциялардың қауіпсіздігі жөніндегі топтардың жұмыс нәтижелері бойынша ҰҚЖ-дағы операциялардың қауіпсіздік деңгейін арттыруға бағытталған ақпарат әзірленеді, оны ҰҚЖ-дағы операциялардың қауіпсіздігі жөніндегі топ сертификатталатын әуеайлақтың тиісті пайдаланушыларының назарына жеткізеді.

      84. Азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйым ҰҚЖ-дағы операцияларының қауіпсіздігі жөніндегі топтар қызметінің нәтижелерін жүйелейді және жинақтайды.

  Бұйрыққа
4-қосымша

  Қазақстан Республикасы
Көлік және коммуникация
министрінің
2011 жылғы 28 наурыздағы
№ 173 бұйрығымен
бекітілген

Әуе кемелеріне техникалық қызмет көрсету кезінде ұшу қауіпсіздігін басқару жөніндегі үлгі нұсқаулықты бекіту туралы

1-бөлім. Кіріспе

1-тарау. Жалпы ережелер

      1. Осы әуе кемелеріне техникалық қызмет көрсету кезінде ұшу қауіпсіздігін басқару жөніндегі үлгі нұсқаулық (бұдан әрі – Үлгі нұсқаулық) "Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану және авиация қызметі туралы" Қазақстан Республикасының Заңына (бұдан әрі – Заң), Халықаралық азаматтық авиация туралы конвенцияға 19-қосымшаға, Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2016 жылғы 11 наурыздағы № 136 қаулысымен бекітілген Азаматтық авиация саласындағы ұшу қауіпсіздігі жөніндегі бағдарламаға, Doc 9859 ИКАО "Ұшу қауіпсіздігін басқару жөніндегі нұсқаулық" сәйкес әзірленді.

      Үлгі нұсқаулық коммерциялық әуе тасымалдарын жүзеге асыратын азаматтық әуе кемелерін пайдаланушыларға қызметтер көрсететін авиациялық техникаға техникалық қызмет көрсету және жөндеу жөніндегі сертификатталған ұйымдар болып табылатын қызмет көрсетуді берушілердің (бұдан әрі – қызмет көрсетуді беруші) ұшу қауіпсіздігін басқару жүйесін (бұдан әрі – ҰҚБЖ) жұмыс істеуін енгізу және қолдау жөніндегі талаптарды нақтылайды.

      Қызмет көрсетуді берушінің ҰҚБЖ осы Үлгі нұсқаулықтың 1-тарауының 3-тармағында көрсетілген ҰҚБЖ-нің жұмыс істеуін енгізу және қолдау үшін тұжырымдамалық шеңберлерді ескереді, сондай-ақ қызмет көрсетуді беруші қызметінің ауқымына және ол ұсынатын авиациялық қызметтердің күрделілігіне сәйкес келеді.

      Осы тармақтың ережелерін қолдану коммерциялық әуе тасымалдарын жүзеге асырмайтын азаматтық әуе кемелерін пайдаланушыларға қызмет көрсететін авиациялық техникаға техникалық қызмет көрсету және жөндеу жөніндегі сертификатталған ұйымдарға осы Үлгі нұсқаулықтың талаптарын қолдануға кедергі келтірмейді.

      2. Осы Үлгі нұсқаулықта пайдаланылатын негізгі ұғымдар:

      1) азаматтық авиация ұйымының бірінші басшысы (бұдан әрі – бірінші басшы) – қызмет көрсету тармақшасының пәрменді және тиімді жұмыс істеуі үшін дербес жауапты болатын жеке, тиісті лауазымды адам;

      2) әділ мәдениет – Заңда көзделген жағдайларды қоспағанда, авиация персоналы және азаматтық авиация саласындағы өзге де жұмыскерлер азаматтық авиация саласындағы қателіктер немесе теріс қылықтар туралы хабарлайтын және жасалған қателіктер немесе теріс қылықтар үшін жауаптылықта болмайтын ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету қағидаты;

      3) әуе кемесі – жер (су) күшінен бөлінген ауамен өзара іс-қимылды болдырмай, оның ауамен өзара іс-қимылы есебінен атмосферада ұсталатын аппарат;

      4) интерфейс – қызмет көрсетушінің ішкі құрылымдық бөлімшелері мен ол өзінің авиациялық қызметтерін көрсету кезінде өзара әрекеттесетін сыртқы ұйымдар арасындағы өзара іс-қимыл;

      5) қауіп (қауіпті фактор) – авиациялық оқыс оқиғаны немесе авиациялық оқиғаны тудыруы немесе олардың қайта басталуына жәрдемдесуі мүмкін жай-күй немесе объект;

      6) қауіптерді (қауіпті факторларды) анықтаудың әрекет ету әдісі – бұл бұрын болған нәтижелерге немесе оқиғаларға талдау жүргізілетін процесс. Қауіптер (қауіпті факторлар) ұшу қауіпсіздігіне байланысты авиациялық оқиғаларды немесе инциденттерді тергеп-тексеру процесінде анықталады. Авиациялық оқиғалар және (немесе) инциденттер жүйедегі кемшіліктердің көрсеткіші болып табылады және соның арқасында оқиғаға қандай қауіптер (қауіпті факторлар) ықпал еткенін анықтау үшін пайдаланылуы мүмкін;

      7) қауіптерді (қауіпті факторларды) анықтаудың проактивті әдісі – авиациялық оқиғаға немесе инцидентке қауіптерді (қауіпті факторларды) дамыту мүмкіндігін айқындау мақсатында оқиғаларды немесе процестерді негізге ала отырып, ұшу қауіпсіздігі туралы ақпаратты және (немесе) деректерді жинау, сондай-ақ оқиғалардың жиілігі туралы ақпаратты немесе деректерді талдау жүзеге асырылатын процесс. Қауіптерді (қауіпті факторларды) белсенді анықтау үшін ұшу қауіпсіздігі туралы ақпарат негізінен ұшу ақпаратын талдау бағдарламаларынан, ұшу қауіпсіздігі туралы деректерді ұсыну жүйелерінен және ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі іс-шаралардан келіп түседі;

      8) қызмет көрсетушінің авиациялық жүйесі – ұйымның кез келген өнімдері, адамдар, процестер, рәсімдер, объектілер, қызметтер және басқа аспектілері, соның ішінде бірыңғай процестің бөлігі ретінде бірге жұмыс істейтін сыртқы факторлар және ҰҚБЖ шеңберінде ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі қызмет көрсетуші қызметімен байланысты элементтер жиынтығы және осы қызметке әсер етеді;

      9) тәуекел ауырлық дәрежесі (тәуекел факторлары) – анықталған қауіптердің (қауіпті факторлардың) салдары немесе нәтижелері түрінде негізді түрде күтуге болатын зиян дәрежесі;

      10) ұшу қауiпсiздiгi – адамдардың өміріне немесе денсаулығына зиян келтіру немесе мүлікке залал келтіру тәуекелі қолайлы деңгейге дейін төмендетілген және қауіптілік көздерін (қауіпті факторларды) анықтаудың және тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бақылаудың үздіксіз процесі арқылы осы не бұдан да төмен деңгейде тұратын жай-күй;

      11) ұшу қауіпсіздігі жөніндегі инспекцияның басшысы (ұшу қауіпсіздігі жөніндегі басшы) – қызмет көрсетушінің лауазымды тұлғасы, ТҚКБ-ны енгізуге және оның тиімді жұмыс істеуіне жауапты. Ұшу қауіпсіздігі жөніндегі инспекция басшысының (ұшу қауіпсіздігі жөніндегі басшының) лауазымының атауы қызмет көрсетуді берушінің ұйымдық құрылымына байланысты болады;

      12) ұшу қауіпсіздігі туралы ақпарат – ұшу қауіпсіздігін басқару мақсаттары үшін жарамды ету үшін нақты контексте жасалған, жүйеленген немесе талданған ұшу қауіпсіздігі туралы деректер;

      13) ұшу қауіпсіздігі туралы деректер – ұшу қауіпсіздігіне қатысты және ұшу қауіпсіздігінің деңгейін қолдау немесе арттыру үшін пайдаланылатын авиациялық көздермен әртүрлі байланыстардан алынған фактілердің немесе айтулы нәтижелердің белгілі бір жиынтығы. Ұшу қауіпсіздігі туралы осындай деректерді жинау авиациялық оқиғаларды немесе оқыс оқығаларды тергеп-тексеруді, ұшу қауіпсіздігі саласындағы есепті, ұшу қызметінің мазмұны туралы деректерді ұсынуды, пайдалану сипаттамаларын, инспекцияларды, тексерулерді, тексерулерді, зерттеулерді және ұшу қауіпсіздігінің жай-күйіне шолуларды мониторингтеуді қамтитын, ұшу қауіпсіздігіне байланысты проактивті немесе ден қоятын сипаттағы іс-шаралар барысында жүзеге асырылады;

      14) ұшу қауіпсіздігі туралы деректерді жинау және өңдеу жүйесі (бұдан әрі – ҰҚДЖӨЖ) – ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етудің тиімділігін басқару жөніндегі қызметті қамтамасыз ету мақсатында алынған деректер мен ұшу қауіпсіздігі туралы ақпаратқа кейіннен талдау жүргізу үшін ұшу қауіпсіздігі туралы деректер мен ақпаратты жинауға, тіркеуге және сақтауға мүмкіндік беретін жүйелік тәсіл;

      15) ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекел (тәуекел факторы) – қауіптілік (қауіпті фактордың) салдарының немесе нәтижелерінің болжамды ықтималдығы мен ауырлығы;

      16) ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекел ықтималдығы (тәуекел факторлары) - қауіпті оқиғаның немесе нәтиженің туындау мүмкіндігі;

      17) ҰҚБЖ – ресімделмеген ұйымдық құрылымды, жауапкершілік, жауапкершілік иерархиясын, басшылық қағидаттар мен рәсімдерді қамтитын ұшу қауіпсіздігін басқаруға жүйелі тәсіл;

      18) ұшу қауіпсіздігін басқару жүйесі жөніндегі басқарма – (бұдан әрі – ҰҚБЖН) – ұшу қауіпсіздігін басқару жүйесінің ұйымдастырылғанын растайтын құжат;

      19) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету тиімділігінің көрсеткіші – (Safety Performance Indicator – SPI) – ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету тиімділігін мониторингілеу және бағалау үшін пайдаланылатын осы параметрлердегі негізгі көрсеткіш;

      20) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету тиімділігінің нысаналы деңгейі (Safety performance Target – SPT) – ұшу қауіпсіздігі саласындағы мақсаттарды бөлетін, белгіленген кезеңге ұшу қауіпсіздігінің тиімділігін көрсету үшін мемлекет немесе нысаналы деңгейге қызмет көрсетуді беруші жоспарлайтын немесе болжайтын;

      21) ұшу қауіпсіздігін оқытудың тиімділігі – ол белгілеген ұшу қауіпсіздігі тиімділігінің нысаналы деңгейлерімен және ұшу қауіпсіздігі тиімділігінің көрсеткіштерімен айқындалатын қол жеткізуге болатын мемлекеттік қызметтер немесе ұшу қауіпсіздігі деңгейіне кейінгі шолу;

      22) ұшу қауіпсіздігін талдау – пайдалы ақпаратты шығару, қорытындыны тұжырымдау және осы процестерге негізделген шешім қабылдауды қолдау мақсатында ұшу қауіпсіздігі туралы деректер мен ақпаратты тексеру, зерделеу, сипаттау, түрлендіру, қысу, бағалау және визуализациялау үшін статистикалық немесе өзге де талдамалық әдістерді қолдану процесі.

      3. ҰҚБЖ қызметін енгізу мен қолдауға арналған тұжырымдамалық шеңбер төрт негізгі компоненттен және он екі элементтен тұрады:

      1) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саясаты мен мақсаттары:

      басшылықтың міндеттемелері;

      ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы жауапкершілік пен міндеттер иерархиясы;

      ұшу қауіпсіздігіне жауапты жетекші қызметкерлерді тағайындау;

      төтенше жағдайға арналған іс-шараларды жоспарлауды үйлестіру;

      ҰҚБЖ бойынша құжаттама;

      2) ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) басқару:

      қауіпті анықтау (қауіпті факторлар);

      ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бағалау және азайту;

      3) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету:

      ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету тиімділігін бақылау және сандық бағалау;

      өзгерістерді жүзеге асыру;

      ҰҚБЖ үнемі жетілдіру;

      4) ұшу қауіпсіздігі мәселелерін насихаттау:

      қызметкерлерді даярлау және оқыту;

      ұшу қауіпсіздігі туралы ақпарат алмасу.

2-тарау. ҰҚБЖ енгізуді жоспарлау

      4. ҰҚБЖ тиімді енгізу және жұмыс істеу мақсатында қызмет көрсетуді берушінің бірінші басшысы:

      1) ұшулар қауіпсіздігі жөніндегі инспекция басшысын (ұшу қауіпсіздігі жөніндегі басшысын) қызмет көрсетуді берушінің ҰҚБЖ енгізуге және оның тиімді жұмыс істеуіне жауапты етіп тағайындайды (бұдан әрі – ұшу қауіпсіздігі жөніндегі инспекция басшысы (ұшу қауіпсіздігі жөніндегі басшысы)). Қызмет көрсетуді беруші қызметінің ауқымына, ол ұсынатын авиациялық қызметтердің күрделілігіне байланысты немесе қызмет көрсетуді беруші қызмет көрсетуді бірнеше қызмет түріне таратқан кезде бірінші басшы қызмет көрсетуді беруші ҰҚБЖ енгізуіне және жұмыс істеуіне жауапты тұлғалар тобын тағайындай алады, бұл ретте олардың бірін тікелей сақтау мақсатында ұшу қауіпсіздігі жөніндегі инспекцияның басшысы (ұшу қауіпсіздігі жөніндегі нұсқаулық) тағайындайды және бірінші басшыға есеп берудің бір мәнді иерархиясы;

      2) қызмет көрсетуді берушінің авиациялық жүйесінің сипаттамасын қамтамасыз етеді, оның шеңберінде ҰҚБЖ енгізілетін және жұмыс істейтін болады;

      3) тиімді ҰҚБЖ енгізу және жұмыс істеуі үшін қызмет көрсетуді берушінің ҰҚБЖ ұйымдық құрылымын қалыптастыруды қамтамасыз етеді;

      4) қызмет көрсетуді беруші ұшуларының қауіпсіздігін басқарудың қолданыстағы процестеріндегі кемшіліктерге талдау жүргізуді қамтамасыз етеді.

      5. Қызмет көрсетуді беруші авиациялық жүйесінің сипаттамасы ұшу қауіпсіздігін басқару функцияларына арналған процестер, қызмет және интерфейстер туралы жиынтық ақпаратты және қызмет көрсетуді берушінің ұшу қауіпсіздігін басқару жүйесі қолданылатын ұйымдық құрылымының сипаттамасын, сондай-ақ өзінің авиациялық жүйесі ішінде де, азаматтық авиация саласындағы басқа жүйелермен де өзара іс-қимылдың сипаттамасын білдіреді.

      Авиациялық жүйенің сипаттамасы қызмет көрсетуді беруші жүйесінің сипаттамасында айқындалған процестерге маңызды немесе елеулі өзгерістер енгізілген жағдайда өзгерістерді жүзеге асыру процестері шеңберінде қайта қаралуға жатады.

      6. Қызмет көрсетуді берушінің ҰҚБЖ енгізер алдында кемшіліктерге талдау жүргізеді, ол қызмет көрсетуді жеткізушінің ұшу қауіпсіздігін басқарудың қолданыстағы процестерін Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасында белгіленген ҰҚБЖ қойылатын талаптармен салыстырудан тұрады.

      Талдау нәтижелері бойынша анықталған кемшіліктер қызмет көрсетушінің толық функционалды және тиімді қосалқы бөлшектерін енгізу үшін қажетті әрекеттерді анықтайтын қосалқы бөлшектерді енгізу жоспарына сәйкес жойылуға жатады.

      Кемшіліктерді талдау нәтижелері негізінде ұшу қауіпсіздігі жөніндегі инспекцияның тағайындалған басшысы (ұшу қауіпсіздігі жөніндегі басшы) немесе қызмет көрсетуші ҰҚБЖ енгізуге және оның жұмыс істеуіне жауапты тұлғалар тобы ҰҚБЖ енгізуге кедергі келтіретін мүмкін анықталған кемшіліктерді ескере отырып, ҰҚБЖ енгізу жоспарын әзірлейді және мүдделі тараптардың назарына жеткізеді.

      7. Қызмет көрсетуші ҰҚБЖ енгізу осы Үлгі нұсқаулықтың, Халықаралық азаматтық авиация ұйымының (бұдан әрі – ИКАО) стандарттары мен ұсынылатын практикасы, сондай-ақ Қазақстан Республикасының ұшу қауіпсіздігі жөніндегі жоспары негізінде әзірленген ҰҚБЖ енгізу жоспарына сәйкес жүзеге асырылады. ҰҚБЖ енгізу жоспарын қызмет көрсетушінің бірінші басшысы бекітеді.

      8. ҰҚБЖ енгізу жоспары мыналарды қамтиды:

      1) қызмет көрсетуші ұшуларының қауіпсіздігін басқарудың қолданыстағы процестеріндегі кемшіліктерді жою жөніндегі іс-қимылдардың сипаттамасы;

      2) ҰҚБЖ енгізу үшін қажетті іс-қимылдардың сипаттамасы;

      3) осы тармақтың 1) және 2) тармақшаларында көрсетілген әрекеттерді орындау мерзімдері;

      4) белгілі бір іс-қимыл жоспарының орындалуына кім жауапты екендігі туралы ақпарат;

      5) белгілі бір әрекет сәтті орындалды деп есептелетін нәтиженің сипаттамасы.

      ҰҚБЖ енгізу жоспары сыртқы ұйымдармен немесе мердігерлермен үйлестіру жөніндегі іс-қимылдардың сипаттамасын қамтиды.

      Ұшу қауіпсіздігі жөніндегі инспекцияның тағайындалған басшысы (ұшу қауіпсіздігі жөніндегі басшы) немесе қызмет көрсетуді жеткізушінің ҰҚБЖ енгізуге және оның жұмыс істеуіне жауапты тұлғалар тобы ҰҚБЖ енгізу жоспарында көзделген іс-қимылдардың орындалуына мониторингті жүзеге асырады және оны өзектендіреді.

      9. ҰҚБЖ енгізуді жоспарлау бойынша жұмыстарды аяқтау бойынша алынған нәтижелер:

      1) ҰҚБЖ енгізу жоспарын қамтитын құжат;

      2) ҰҚБЖ енгізу жоспарын барлық қызметкерлердің назарына жеткізу;

      3) қызмет көрсетушінің авиациялық жүйесінің аяқталған сипаттамасы, оның шеңберінде ҰҚБЖ енгізілетін және жұмыс істейтін болады;

      4) қызмет көрсетушінің ұшу қауіпсіздігін басқарудың қолданыстағы процестеріндегі кемшіліктерді толық талдау;

      5) ҰҚБЖ ұйымдық құрылымын құру;

      6) азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйыммен келісілген ҰҚБЖН бекіту;

      7) ұшу қауіпсіздігі мәселелері бойынша ақпарат тарату құралдарын құру және әдістерін айқындау.

      10. Қызмет көрсетуді беруші ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы саясатқа, қызмет ауқымына және өзі ұсынатын авиациялық қызметтердің күрделілігіне қарай ҰҚБЖ, сапаны басқару жүйесін және басқа да менеджмент жүйелерін (сапаны басқару жүйесі, авиациялық қауіпсіздік жүйесі, еңбекті және қоршаған ортаны қорғау жүйесі) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі менеджменттің бірыңғай функциясына біріктіру туралы шешім қабылдайды, барлық процестер мен рәсімдердің дұрыс жұмыс істеуін қамтамасыз ету үшін ресурстарды оңтайландыру және құрылымдық тәсілді енгізу мақсатында қызметтер мен басқа да процестердің сапасы (менеджменттің интеграцияланған жүйесі). Бұл ретте ҰҚБЖ және сапаны басқару жүйесінде бірінші басшыға Есептіліктің тікелей және бір мәнді иерархиясын сақтау мақсатында жекелеген басшылар тағайындалады.

2-бөлім. Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саясаты мен мақсаттары

3-тарау. Басшылықтың міндеттемелері

      11. Қызмет көрсетуді беруші өзінің ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саясатын анықтайды, ол:

      1) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету тиімділігінің деңгейін ұдайы арттыруды, ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету барлық басшылардың бірінші кезектегі міндеті болып табылатынына кепілдік беруді, ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етудің оң мәдениетін қалыптастыруға және қолдауға жәрдемдесуді, ұшу қауіпсіздігіне қатысты барлық қолданылатын нормативтік құқықтық талаптарды сақтауды қоса алғанда, ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі қызмет көрсетушінің міндеттемесін көрсетеді;

      2) ұшу қауіпсіздігі саласындағы саясатты іске асыру үшін қажетті ресурстарды беру туралы нақты мәлімдемені қамтиды;

      3) деректер мен ұшу қауіпсіздігі туралы ақпаратты ұсыну жүйесі туралы мәліметтерді қамтиды;

      4) өнім беруші авиациялық қызметке қызмет көрсетуді жүзеге асыру кезінде персоналдың мінез-құлқының қандай түрлеріне жол берілмейтінін, сондай-ақ әділ мәдениетті дамыту мақсатында тәртіптік шаралар қабылданбайтын мән-жайларды нақты көрсетеді;

      5) қызмет көрсетуді берушінің бірінші басшысы қол қояды;

      6) ұйымның барлық персоналының назарына жеткізіледі және ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы саясатты түсінуді, енгізуді және сақтауды барлық ұйымдық деңгейлерде қамтамасыз ету мақсатында барлық персоналға қолжетімді болады;

      7) қызмет көрсетуді беруші қызметінің өзектілігі мен сәйкестігін сақтау тұрғысынан қайта қаралады. Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы саясатты қайта қарау мерзімдерін қызмет көрсетуді беруші айқындайды және ҰҚБЖН-та көрсетіледі.

      12. Қызмет көрсетуші ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саясатының ережелерін ескере отырып, ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету мақсаттарын анықтайды:

      1) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету тиімділігінің мониторингі, сондай-ақ SPI және SPT белгілеу арқылы белгілі бір мақсаттарға қол жеткізу процесінің мониторингі үшін негіз жасайды;

      2) қызмет көрсетушінің ҰҚБЖ жалпы тиімділігін қолдау немесе тұрақты арттыру жөніндегі міндеттемесін көрсетеді;

      3) қызмет көрсетуді берушінің барлық қызметкерлерінің назарына жеткізіледі;

      4) қызмет көрсетуді беруші қызметінің өзектілігі мен сәйкестігін сақтау тұрғысынан қайта қаралады.

      Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету мақсаттары қызмет көрсетуді берушінің ұшу қауіпсіздігі саласындағы ниеттерін анықтайды және ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саясатына енгізіледі немесе жеке құжатпен ресімделеді.

4-тарау. Жауапкершілік иерархиясы, міндеттері және ұшу қауіпсіздігіне жауапты жетекші қызметкерлерді тағайындау

      13. Қызмет көрсетуді берушінің ҰҚБЖ ұйымдық құрылымын қалыптастыру мынадай әрекеттерді қамтиды:

      1) өзі орындайтын басқа да функцияларға қарамастан, ұйым атынан ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етуді ұйымдастыруға, қызмет көрсетуді жеткізушінің қосалқы бөлшектерін енгізуге, сондай-ақ оның пәрменді және тиімді жұмыс істеуіне дербес жауапты болатын бірінші басшыны айқындау;

      2) үйлестіру органын – ұшу қауіпсіздігі жөніндегі кеңесті (Safety Review Board – SRB) құру – қызмет көрсетуді жеткізушінің бірінші басшысының басшылығымен және ұшу қауіпсіздігі жөніндегі топты (Safety Action Group – SAG) құру – ұшу қауіпсіздігі жөніндегі инспекцияның тағайындалған басшысының (ұшу қауіпсіздігі жөніндегі басшысының) басшылығымен жүзеге асырылады. Қызмет провайдері қызметкерлерден тұратын SRB және SAG жұмысын қамтамасыз етеді;

      3) ұшу қауіпсіздігі жөніндегі инспекция басшысын (ұшу қауіпсіздігі жөніндегі басшысын) тағайындау. Ұйымның көлеміне, сипатына және күрделілігіне қарай қызмет көрсетуді беруші қажеттілік негізінде жағдайда Инспекция, қызмет, бөлім (кеңсе) немесе Департамент түрінде ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету бойынша үздіксіз операциялық жұмысты қамтамасыз ету үшін тұрақты жұмыс істейтін құрылымдық бөлімше құрады;

      4) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етуге қатысатын басшылардың тікелей жауапкершілігін қоса алғанда, бүкіл ұйымда жауапкершіліктің нақты иерархиясын белгілеу;

      5) басқа да атқаратын функцияларына қарамастан, барлық басшылардың, сондай-ақ қызметкерлердің ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы қызмет көрсетуді берушінің ҰҚБЖ тиімділігіне қатысты міндеттерін айқындау;

      6) ҰҚБЖ басқару органдары, құрылымдық бөлімшелер және бірінші басшы арасындағы өзара іс-қимыл тәртібін белгілеу;

      7) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы жауапкершілік, міндеттер мен өкілеттіктер иерархиясын құжаттамалық ресімдеу және оларды ұйымның барлық қызметкерлерінің назарына жеткізу;

      8) ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелге (тәуекел факторларына) жол беруге қатысты шешімдер қабылдауға өкілеттігі бар басшылардың деңгейін айқындау.

      14. Бірінші басшының ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етуге қатысты функцияларына мыналар жатады:

      1) тиімді ҰҚБЖ-ні тиісінше енгізу және оның жұмыс істеуі үшін қаржы қаражатын және кадрлық тағайындауларды қамтамасыз ету;

      2) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етудің оң мәдениетін қалыптастыруға жәрдемдесу;

      3) қызмет көрсетуді беруші ұшуларының қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы саясатты енгізу және оны танымал ету;

      4) қызмет көрсетуді берушінің SPI және SPT орнату;

      5) ҰҚБЖ тиісінше енгізуді қамтамасыз ету және ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету тиімділігі көрсеткіштерінің осы Үлгі нұсқаулықта белгіленген талаптарға сәйкестігі;

      6) ҰҚБЖ ұдайы жетілдіруді қамтамасыз ету;

      7) ұшу қауіпсіздігі жөніндегі кеңесті (SRB) басқарады және ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету бойынша шешімдер қабылдайды.

      15. Ұшу қауіпсіздігі жөніндегі кеңес (SRB) саясаттың, ресурстарды бөлудің және ұйымның ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету қызметінің тиімділігінің негізгі мәселелерімен айналысатын стратегиялық рөл атқарады. Ұшу қауіпсіздігі жөніндегі кеңеске (SRB) бірінші басшыға тікелей есеп беретін бірінші басшы мен басшылар кіреді, ал ұшу қауіпсіздігі инспекциясының басшысы (ұшу қауіпсіздігі жөніндегі басшысы) кеңесші (хатшы) рөлін атқарады.

      Ұшу қауіпсіздігі жөніндегі кеңес (SRB) мониторингті жүзеге асырады:

      1) ҰҚБЖ тиімділігі;

      2) ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бақылаудың қажетті шараларын енгізу кезінде уақтылы ден қою;

      3) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету тиімділігі көрсеткіштерінің ұйымның ұшу қауіпсіздігі саласындағы саясаты мен мақсаттарына сәйкестігі;

      4) ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бақылауға және (немесе) азайтуға бағытталған шаралардың жалпы тиімділігі;

      5) ұшу қауіпсіздігін басқару жөніндегі міндеттердің мәлімделген бірінші кезектілігін сақтауға, сондай-ақ бүкіл ұйымда ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету мәселелерін кеңінен насихаттауға жәрдемдесетін ұшу қауіпсіздігін басқару жөніндегі ұйым процестерінің тиімділігі.

      16. Ұшу қауіпсіздігі тобы (SAG) тактикалық орган болып табылады және ұшу қауіпсіздігі кеңесі (SRB) алға қойған стратегиялық мақсаттарды жүзеге асыруға бағытталған нақты мәселелермен айналысады. Ұшу қауіпсіздігі жөніндегі топқа (SAG) жұмысы өндірістік пайдалану мәселелерімен тығыз байланысты қатардағы қызметкерлер қатарындағы басшылар мен өкілдер кіреді.

      Ұшу қауіпсіздігі тобы (SAG) келесі функцияларды орындайды:

      1) ұйымның функционалдық қызметі салаларында өндірісте қауіпсіздіктің қамтамасыз етілуін қадағалайды және ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) басқару шеңберінде тиісті қызметті қамтамасыз етеді;

      2) ұшу қауіпсіздігі туралы қолда бар деректерді талдайды және ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (қауіп факторларын) бақылаудың тиісті стратегиялық шараларының іске асырылуына көз жеткізеді;

      3) өндірістік өзгерістердің немесе жаңа технологияларды енгізудің ұшу қауіпсіздігіне әсерін бағалайды;

      4) ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бақылау құралдарымен байланысты шараларды іске асыруды үйлестіреді және дереу шаралар қабылдауды қамтамасыз етеді;

      5) ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларының) бақылаудың нақты құралдарының тиімділігін талдайды.

      17. Ұшу қауіпсіздігі жөніндегі инспекция басшысы (ұшу қауіпсіздігі жөніндегі басшы) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етуге қатысатын бірінші басшыға және басшыларға ұшу қауіпсіздігін басқару мәселелері бойынша консультация береді, қызмет көрсетуді берушінің ҰҚБЖ енгізілуі мен тиімді жұмыс істеуіне және ұйым қызметкерлері мен оған қатысы жоқ авиация мүшелері арасында ұшу қауіпсіздігі мәселелерін үйлестіруге және осындай мәселелер туралы ақпарат алмасуға жауапты болып табылады ол өзінің авиациялық қызметтерін көрсету кезінде өзара әрекеттесетін қауымдастықтар. Ұшу қауіпсіздігі жөніндегі инспекция басшысының (ұшу қауіпсіздігі жөніндегі басшысының) функциялары, оның ішінде:

      1) бірінші басшының атынан ҰҚБЖ енгізу жоспарына басшылық ету;

      2) ұшу қауіпсіздігі үшін қауіптерді (қауіпті факторларды) анықтау және тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бағалау және осы рәсімдерге жәрдемдесу;

      3) қызмет көрсетуді берушінің түзету іс-әрекеттерін жүзеге асыруын бақылау және олардың нәтижелерін бағалау;

      4) ұйымда ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етудің тиімділігі туралы есептерді бірінші басшыға мерзімді ұсыну;

      5) қосалқы шоттар мен құжаттамаларды жүргізу;

      6) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету мәселелері бойынша қызмет көрсетуді беруші қызметкерлерін оқытуды жоспарлау және ұйымдастыру;

      7) ұйым қызметкерлеріне ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету мәселелері бойынша консультациялар беру;

      8) ұшу қауіпсіздігіне байланысты проблемалардың мониторингі және олардың өз авиациялық қызметтерін ұсынумен байланысты қызмет көрсетуді беруші қызметіне ықтимал әсері;

      9) бірінші басшының атынан азаматтық авиация саласындағы уәкілетті органмен және уәкілетті ұйыммен, сондай-ақ басқа да мемлекеттік уәкілетті органдармен ұшу қауіпсіздігі мәселелерін үйлестіру.

      18. Қызмет көрсетуді беруші барлық персоналдың, оның ішінде ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы функцияларды орындауға қатысатын басшылықтың өкілеттіктерін, жауапкершілігі мен міндеттерін айқындайды.

      Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы барлық өкілеттіктер, жауапкершілік пен міндеттер қызмет көрсетуді берушінің ҰҚБЖ құжаттамасында баяндалады және ұйымның барлық қызметкерлерінің назарына жеткізіледі.

      Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етуге қатысатын әрбір басшының жауапкершілігі және оның осы саладағы міндеттері оның лауазымдық нұсқаулығының ажырамас бөлігі болып табылады.

      19. Қызмет көрсетуді беруші сыртқы ұйымдар қызмет көрсетуді берушіге оның қызметін қолдау мақсатында өнім және (немесе) қызметтер көрсеткен жағдайларда сыртқы ұйымдардың ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету тиімділігіне жауап береді.

      Қызмет көрсетуді берушінің қосалқы бөлшектерінде оның авиациялық қызметтерін қауіпсіз ұсынуға ықпал ететін кез келген сыртқы ұйымдардың ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету жүйелері бар интерфейстер болады.

5-тарау. Төтенше жағдайға арналған іс-шараларды жоспарлауды үйлестіру

      20. Қызмет көрсетуді беруші авиациялық оқиғаға немесе оқиғаға, әуе кемелерін пайдалануға байланысты авариялық жағдайға немесе жедел іс-қимылды талап ететін басқа да төтенше жағдайға, дағдарысқа немесе авиациядағы оқиғаға байланысты авариялық жағдайға (Emergency Response Plan – ERP) байланысты іс-шаралар жоспарын әзірлейді, бекітеді және өзектілігін сақтайды.

      Қызмет көрсетуді беруші өзінің ERP авиациялық қызметтерін көрсету кезінде өзара әрекеттесетін сыртқы ұйымдармен тиісті үйлестіруді қамтамасыз етеді.

      21. Қызмет көрсетуді берушінің ERP қызметінің ауқымына және олар ұсынатын авиациялық қызметтердің күрделілігіне сәйкес келеді.

      ERP төтенше жағдай туындаған жағдайда шектеулі уақыт аралығында жасалатын әрекеттерді сипаттайды.

      22. ERP төтенше жағдай туындаған жағдайда шаралар қабылдауға арналған қызмет көрсетуді берушінің тәуекелдерді (тәуекел факторларының) басқару процесінің ажырамас бөлігі болып табылады.

      Денсаулық сақтау саласындағы төтенше жағдай, соның ішінде пандемия сияқты төтенше жағдайларға байланысты қызмет көрсетуді берушінің авиациялық қызметін бұзу ықтималдығы бар сценарийлер де ERP-де тиісті түрде ескеріледі.

      ERP-де алдын ала болжанатын авариялық жағдайлар көзделеді, олардың туындау мүмкіндігі ҰҚБЖ шеңберінде айқындалады.

      23. ERP-тің негізгі мақсаты-қызметті қауіпсіз жалғастыру және мүмкіндігінше қысқа мерзімде қалыпты қызметті қалпына келтіру.

      ERP әдеттегіден төтенше жағдайға және керісінше реттелген және тиімді ауысуды қамтамасыз етеді.

      ERP-ді жүзеге асыруға жауапты тиісті қызметкерлер үшін, сондай-ақ өзара әрекеттесу жүзеге асырылатын сыртқы ұйымдар үшін қол жетімді болуы керек.

      24. ERP мыналарды қамтиды:

      1) авариялық жағдай туындаған жағдайда қызмет көрсетуді беруші қызметкерлерінің арасында міндеттерді бөлу және өкілеттіктерді беру;

      2) тиісті қызметкерлермен жылдам байланысу үшін байланыс ақпаратын;

      3) авариялық жағдай басталғаннан кейін қалыпты қызметті қайта бастау үшін қажетті уақыт кезеңі;

      4) авариялық жағдай кезіндегі іс-шараларды, сондай-ақ жауапты қызметкерлердің іс-қимылдарын сипаттау;

      5) қызмет көрсетуді беруші өзінің авиациялық қызметтерін көрсету кезінде өзара іс-қимыл жасайтын сыртқы ұйымдармен өзара іс-қимылдың сипаттамасы;

      6) авиациямен байланысты емес авариялық қызметтер сияқты сыртқы ұйымдармен өзара іс-қимылдың сипаттамасы.

      25.Төтенше жағдай туындаған жағдайда ERP-де көзделген іс-шараларды қызмет көрсетуді беруші өткізілетін оқу-жаттығулар шеңберінде пысықтайды.

      Оқу-жаттығу түрлерін және олардың жиілігін қызмет көрсетуді беруші айқындайды.

      Оқу-жаттығуларды өткізу ERP кемшіліктерін анықтауға мүмкіндік береді, оларды нақты төтенше жағдай орын алғанға дейін жоюға болады.

      Оқу-жаттығу нәтижелері бойынша ERP-де кемшіліктер анықталған жағдайда оларды дереу жою және ERP-ді қайта қарау бойынша қажетті іс-шаралар қабылданады.

6-тарау. ҰҚБЖ бойынша құжаттама

      26. Қызмет көрсетуді берушінің ҰҚБЖ құжаттамасы мыналарды қамтиды:

      1) ҰҚБЖН;

      2) ҰҚБЖ қолданылу саласы белгіленген авиациялық жүйенің сипаттамасы;

      3) қауіптер (қауіпті факторлар) тізілімі және қауіптер (қауіпті факторлар) және ұшу қауіпсіздігі туралы есептер;

      4) SPI және онымен байланысты диаграммалар (матрицалар);

      5) ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) аяқталған бағалауды есепке алу;

      6) ҰҚБЖ қайта қарауды есепке алу;

      7) ішкі тексерулерді есепке алу;

      8) ҰҚБЖ және ұшу қауіпсіздігі мәселелері бойынша персоналды даярлау жөніндегі қызметті есепке алу;

      9) SRB және SAG отырыстарының хаттамалары;

      10) тәуекелдерді (тәуекел факторларын) басқару және (немесе) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі іс-шаралар;

      11) қызмет көрсетуді беруші жүргізетін ұшу қауіпсіздігі саласындағы ішкі тергеп-тексерулер бойынша есептілік;

      12) ҰҚБЖ енгізу жоспары (бастапқы енгізу барысында) немесе ҰҚБЖ жетілдіру жоспары (бастапқы енгізуден кейін);

      13) ҰҚБЖ енгізу жоспарын қолдаудағы кемшіліктерді талдау.

      ҰҚБЖ бойынша құжаттама онда көрсетілген ұшу қауіпсіздігін басқару жөніндегі қызметтің сипаттамасы қызмет көрсетуді берушінің барлық қызметкерлеріне түсінікті болатындай етіп жасалады.

      ҰҚБЖ бойынша құжаттама қызмет көрсетуді беруші белгілеген ҰҚБЖ шеңберінде құжаттарды сақтау мерзімдерін сақтай отырып, уақтылы жаңартылады және сақталады.

      ҰҚБЖ бойынша құжаттама жеке құжаттармен ресімделеді немесе қызмет көрсетуді берушінің басқа құжаттарымен біріктіріледі. Егер қолданыстағы құжаттарда қызмет көрсетуді берушінің қосалқы бөлшектерінің ережелері егжей-тегжейлі баяндалса, онда мұндай құжаттарға тиісті сілтемелер көрсетіледі.

      27. Қызмет көрсетуді берушінің ҰҚБЖН қызмет көрсетуді беруші мен ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы негізгі мүдделі тараптар арасында ұшу қауіпсіздігі бойынша ақпарат алмасудың негізгі құралы болып табылады.

      ҰҚБЖН сонымен қатар қызмет көрсетуді берушінің қызметкерлеріне де, тиісті сыртқы ұйымдарға да ҰҚБЖ тұжырымдамалық шеңбері туралы ақпарат беруге қызмет етеді.

      ҰҚБЖН ресми құжат ретінде қабылдау үшін қызмет көрсетуді беруші ҰҚБЖН азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйымға келісуге жібереді. Бұл ретте қызмет көрсетуді беруші өзі әзірлеген ҰҚБЖН сапасы мен толықтығы үшін толық жауапты болады, ал қызмет көрсетуді беруші персонал ҰҚБЖН танысады және басшылыққа алады.

      Азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйымның қызмет көрсетуді берушінің ҰҚБЖН келісуі Қазақстан Республикасының Әкімшілік рәсімдік-процестік кодексіне сәйкес белгіленген мерзімдерде жүзеге асырылады.

      28. Қызмет көрсетуді беруші ҰҚБЖН мыналарды қамтиды:

      1) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы саясат пен мақсаттарды баяндау;

      2) ҰҚБЖ-ге қойылатын талаптар, сондай-ақ ҰҚБЖ-ге қойылатын қолданыстағы нормативтік құқықтық талаптарға сілтемелер;

      3) ҰҚБЖ қолданылу саласы айқындалған авиациялық жүйенің сипаттамасы;

      4) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін жауапкершілік туралы және ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етуге жауапты жетекші қызметкерлер туралы ақпаратты қоса алғанда, ҰҚБЖ процестері мен рәсімдеріне қатысты жауапкершілік, міндеттер мен өкілеттіктер иерархиясының сипаттамасы;

      5) ұшу қауіпсіздігі туралы деректерді ерікті және міндетті түрде ұсыну жүйелерінің процестері мен рәсімдерінің сипаттамасы;

      6) ұшу қауіпсіздігі үшін қауіптерді (қауіпті факторларды) анықтау және тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бағалау, сондай-ақ ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) басқару процестері мен рәсімдерін сипаттау;

      7) қызмет көрсетуді беруші жүргізетін ұшу қауіпсіздігі саласындағы авиациялық оқиғаларды ішкі тергеп-тексеру рәсімдерінің сипаттамасы;

      8) SPI және SPT белгілеу және мониторингі, сондай-ақ SPT қол жеткізуді бақылау рәсімдерінің сипаттамасы;

      9) қызмет көрсетуді берушінің барлық персоналын ҰҚБЖ саласында даярлауға байланысты процестер мен рәсімдердің сипаттамасы;

      10) ұшу қауіпсіздігі туралы ақпарат алмасу процестері мен рәсімдерінің сипаттамасы;

      11) ішкі тексеру рәсімдерінің сипаттамасы;

      12) өзгерістерді жүзеге асыру рәсімдерінің сипаттамасы;

      13) ҰҚБЖ құжат айналымын басқару рәсімдерінің сипаттамасы;

      14) егер қажет болса, ERP.

      ҰҚБЖН бұл жеке құжат немесе қызмет көрсетуді берушінің басқа ұйымдастырушылық құжаттарымен біріктірілген.

      ҰҚБЖН уақтылы қайта қаралуы және жаңартылуы керек, қайта қарау мерзімін қызмет көрсетуді беруші анықтайды. ҰҚБЖН өзгерістер енгізбес бұрын қызмет көрсетуді беруші өзгерістерді азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйыммен келіседі.

3-бөлім. Ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) басқару

7-тарау. Қауіпті анықтау (қауіпті факторлар)

      29. Қызмет көрсетуді беруші ұшу қауіпсіздігі үшін өзінің тәуекелдерін (тәуекел факторларын) басқару процесін айқындайды және жүзеге асырады.

      Ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) басқару процесі қауіптерді (қауіпті факторларды) анықтауды, ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бағалауды және оларды бақылау және (немесе) азайту жөніндегі шараларды жүзеге асыруды қамтиды.

      30. Қызмет көрсетуді беруші өзі ұсынатын авиациялық қызметтерге байланысты қауіптерді (қауіпті факторларды) анықтау процесін анықтайды және жүзеге асырады.

      Қауіптерді (қауіпті факторларды) анықтау процесі реакциялық және белсенді әдістердің жиынтығына негізделген.

      31. Қызмет көрсетуді беруші ұшу қауіпсіздігі үшін қауіптерді (қауіпті факторларды) анықтау үшін ақпараттың және (немесе) деректердің ішкі және сыртқы көздерін айқындайды.

      Ішкі және сыртқы көздерден алынатын ақпаратты және (немесе) деректерді қызмет көрсетуді беруші қауіптерді (қауіпті факторларды) анықтаудың әрекет етуші және проактивті әдістерін жүзеге асыру кезінде пайдаланады.

      Қауіптерді (қауіпті факторларды) анықтау үшін ішкі және сыртқы ақпарат көздерінің Ұшу қауіпсіздігін басқару жөніндегі нұсқаулықтың (ИКАО Doc 9859) 9.4.4.1 және 9.4.4.2-тармақтарында келтірілген.

      32. Қызмет көрсетуді беруші ұйым шеңберінде төменде көрсетілген ақпаратты, сондай – ақ қызмет көрсетуді беруші ҰҚБЖН бекіткен сәйкес басқа да қажетті пропорционалды ҰҚДЖӨЖ енгізеді және қолдайды.

      ҰҚДЖӨЖ деректерді жинау, өңдеу және ұсыну жүйесін, ұшу қауіпсіздігі туралы мәліметтер базасын, ақпарат алмасу әдістерін және тіркелген ақпаратты, соның деректер мен ақпаратты ішінде:

      1) тергеп-тексеру жөніндегі уәкілетті орган немесе қызмет көрсетуді берушілер жүргізетін ұшу қауіпсіздігі саласындағы тергеп-тексеруге қатысты;

      2) авиациялық оқиғалар туралы деректерді міндетті түрде ұсыну жүйесіндегі;

      3) авиациялық оқиғалар туралы деректерді ерікті түрде ұсыну жүйесіндегі.

      Қызмет көрсетуді беруші әділ мәдениет қағидатына негізделетін, сондай-ақ уәкілетті органның және азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйымның ҰҚДЖӨЖ үшін ұшу қауіпсіздігі туралы деректердің негізгі көзі болып табылатын ҰҚДЖӨЖ енгізеді.

      33. Қызмет көрсетуді беруші ұшу қауіпсіздігі туралы қандай деректер мен ақпаратты анықтайды, ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етудің тиімділігін басқару процесін қолдау және ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету бойынша шешімдер қабылдау үшін, сондай-ақ қауіптердің (қауіпті факторлардың) және онымен байланысты тәуекелдердің (тәуекел факторларының) әсерін (ықтималдық дәрежесі мен ауырлығын) неғұрлым дәл бағалау үшін жиналуға және талдауға жатады, ал сондай-ақ, SPI анықтау және (немесе) қайта қарау процесі үшін.

      Қызмет көрсетуді беруші ұшу қауіпсіздігі үшін өзінің тәуекелдері (тәуекел факторлары) туралы және ұшу қауіпсіздігі саласындағы өз мақсаттарына қол жеткізу барысы туралы неғұрлым нақты түсінік алу үшін ішкі және сыртқы көздерден келетін ұшу қауіпсіздігі туралы деректерді жинауға интеграцияланған тәсілді қолдану мүмкіндігін қарастырады.

      Жинауға жататын ұшу қауіпсіздігі туралы үлгілік деректер мен ақпарат Ұшу қауіпсіздігі басқармасы нұсқаулығының (ИКАО Doc 9859) 5-1-суретінде келтірілген.

      34. Қызмет көрсетуді беруші барлық персоналға ҰҚДЖӨЖ арқылы ұшу қауіпсіздігі туралы деректер мен ақпаратты ұсыну мүмкіндігін қамтамасыз етеді.

      Қызмет көрсетуді беруші барлық персоналды ұшу қауіпсіздігі туралы деректерді ұсынудың артықшылықтары туралы және ұшу қауіпсіздігі туралы деректерді ұсынудың тиісті мәдениетін енгізу және ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы ықтимал кемшіліктерді белсенді анықтау мақсатында қандай ақпаратты және қандай тәртіппен хабарлау керектігі туралы хабардар етеді.

      35. Қызмет көрсетуді беруші ҰҚДЖӨЖ және ұшу қауіпсіздігі туралы деректерді ұсынған тұлғалардың құпиялылығын қамтамасыз етеді.

      ҰҚДЖӨЖ және ұшу қауіпсіздігі туралы деректерді ұсынған адамдардың құпиялылығын ҰҚДЖӨЖ жүргізуге жауапты тұлға тағайындаған қызмет көрсетуді беруші қамтамасыз етеді.

      Құпиялылықты сақтау қызметкерлердің қателіктерінен туындаған қауіптерді (қауіпті факторларды) анықтауға ықпал етеді.

      Азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган немесе уәкілетті ұйым осы тармаққа сәйкес тәртіптің қолданылатынын айқындайтын жағдайларды қоспағанда, ҰҚДЖӨЖ шеңберінде жиналған, сақталған немесе талданатын ұшу қауіпсіздігі туралы деректер немесе ақпарат ұшу қауіпсіздігінің деңгейін ұстап тұруға немесе арттыруға қатысы жоқ мақсаттарда ұсынылмайды немесе пайдаланылмайды Заңның 92-2-баптары.

      Қызмет көрсетуді беруші кейін әділ мәдениетті іске асыру тәртібін белгілейтін ішкі ережелерді қабылдайды. Әділ мәдениетті іске асыру Заңның 92-1, 92-2 және 92-3 - баптарының ережелеріне, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің 2017 жылғы 27 шілдедегі № 505 "Азаматтық және эксперименттік авиацияда деректерді ұсыну мен авиациялық оқиғалар мен оқыс оқиғаларды тергеп-тексеру қағидаларын бекіту туралы" (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15597 болып тіркелген) бұйрығының (бұдан әрі – Азаматтық және эксперименттік авиацияда деректерді ұсыну мен авиациялық оқиғалар мен оқыс оқиғаларды тергеп-тексеру қағидалары) талаптарына және қызмет көрсетуді берушінің ҰҚБЖН сәйкес жүзеге асырылады.

      36. Қызмет көрсетуді беруші қабылданған шешімдер немесе шаралар туралы ақпаратты қамтитын ұшу қауіпсіздігі туралы деректерді ұсынған кез келген тұлғаға жауап беруді қамтамасыз етеді.

      Қызмет көрсетуді берушінің ҰҚДЖӨЖ деректерді ұсынған тұлғаларға берген жауаптары мұндай хабарламалардың байыпты қабылданатынын көрсетеді, сондай-ақ ұшу қауіпсіздігінің оң мәдениетін насихаттауға және деректерді ұсынуды ынталандыруға ықпал етеді.

      37. Қызмет көрсетуді берушінің ҰҚБЖ қызмет көрсетуді беруші қолданатын таксономияға сәйкес жіктелетін, қызмет көрсетуді беруші қолданатын ҰҚДЖӨЖ қолдау мақсатында сапалық деректер мен ұшу қауіпсіздігі туралы ақпаратты ұсыну бойынша лауазымды тұлғалардың ҰҚДЖӨЖ жүргізу тәртібі және жауапкершілігі сипатталады. Авиациялық оқиғалар мен оқыс оқиғалар туралы деректерді міндетті түрде ұсыну жүйесі арқылы хабарлама жіберген кезде ИКАО Accident/Incident data Reporting (ADREP) таксономиясы қолданылады.

      38. Қызмет көрсетуді беруші авиациялық оқиғалар туралы деректерді қоса алғанда, ұшу қауіпсіздігі туралы Азаматтық және эксперименттік авиацияда деректерді ұсыну мен авиациялық оқиғалар мен оқыс оқиғаларды тергеп-тексеру қағидаларында белгіленген тәртіппен және қызмет көрсетуді беруші ҰҚБЖН ұсынады.

      39. Қызмет көрсетуді беруші жүргізетін ұшу қауіпсіздігі саласындағы ішкі тергеп-тексерулер қызмет көрсетуді берушінің қосалқы құрамының ажырамас бөлігі болып табылады.

      Қызмет көрсетуді беруші жүргізетін ұшу қауіпсіздігін ішкі тергеп-тексерулердің негізгі міндеті-ұшу қауіпсіздігінің кемшіліктерін жою немесе азайту арқылы болашақта не болғанын және ұқсас жағдайлардың пайда болуын қалай болдырмауға болатындығын түсіну.

      40. Тізбесі Азаматтық және эксперименттік авиацияда деректерді ұсыну мен авиациялық оқиғалар мен оқыс оқиғаларды тергеп-тексеру қағидаларында белгіленген оқыс оқиғалардың жекелеген түрлерін қызмет көрсетуді берушілер ҰҚБЖ шеңберінде дербес тексереді. Мұндай тергеп-тексеру азаматтық авиация саласындағы уәкілетті органның шешімі бойынша Азаматтық және эксперименттік авиацияда деректерді ұсыну мен авиациялық оқиғалар мен оқыс оқиғаларды тергеп-тексеру қағидаларында белгіленген тәртіппен және мерзімдерде жүргізіледі.

      Қызмет көрсетуді беруші мүдделер қақтығысын болдырмауды ескере отырып, ішкі тергеп-тексеру жөніндегі комиссия құрады, ол жүргізілетін тергеп-тексеру кезінде объективтілік пен бейтараптық қағидаттарын басшылыққа алады. Бұл ретте қызмет көрсетуді беруші ішкі тергеп-тексерулерді орындауға тартылған персоналдың тиісті біліктілігі мен дағдыларын қамтамасыз етеді.

      Тергеп-тексеру аяқталғаннан кейін түпкілікті есепті қызмет көрсетуді берушілер азаматтық авиация саласындағы уәкілетті органның тергеп-тексеру жөніндегі уәкілетті органына және уәкілетті ұйымға ұсынады.

      41. Қызмет көрсетуді беруші ҰҚДЖӨЖ, сондай-ақ басқа да қолда бар көздерден алынған ұшу қауіпсіздігі туралы деректер мен ақпаратты ұшу қауіпсіздігінің жай-күйін талдауға жинақтайды.

      42. Қауіптерді (қауіпті факторларды) анықтау процесінде қызмет көрсетуді берушінің авиациялық қызметі саласында бар барлық ықтимал қауіптер (қауіпті факторлар), соның ішінде ұйымның ішінде де, сыртында да басқа жүйелермен өзара іс-қимыл қарастырылады.

      Қауіптер (қауіпті факторлар) анықталғаннан кейін қызмет көрсетуді беруші олардың ықтимал салдарын анықтайды.

      43. Анықталған қауіптер (қауіпті факторлар) және олардың ықтимал салдары ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бағалау процесі барысында одан әрі пайдалану мақсатында құжаттамалық ресімдеуге жатады.

8-тарау. Ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (қауіп факторларын) бағалау және азайту

      44. Қызмет көрсетуді беруші анықталған қауіптермен (қауіпті факторлармен) байланысты ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) айқындауды, талдауды, бағалауды, бақылауды және (немесе) азайтуды қамтамасыз ететін процесті айқындайды және жүзеге асырады.

      45. Қызмет көрсетуді беруші ұйымның пайдалану ортасына сәйкес келетін ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бағалау матрицасын, сондай-ақ ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бағалау және басқару рәсімін әзірлейді және бекітеді.

      Ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бағалау және басқару жөніндегі рәсім, басқалармен қатар, ұшу қауіпсіздігі үшін қандай тәуекелдердің (тәуекел факторларының) жол берілмейтін немесе жол берілетін немесе қолайлы екенін анықтауға мүмкіндік беретін әдістің сипаттамасын, оның ішінде осындай тәуекелдерді бақылауға және (немесе) азайтуға бағытталған шараларға басымдық беру әдісінің сипаттамасын қамтиды (қауіп факторлары).

      46. Ұшу қауіпсіздігіне арналған тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бағалау матрицасы ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдің (тәуекел факторларының) ықтималдығы мен ауырлық дәрежесін ескере отырып, тәуекелдің (тәуекел факторларының) рұқсат етілуін анықтау үшін пайдаланылады.

      47. Тәуекелдің (тәуекел факторларының) жол берілуіне байланысты қызмет көрсетуді беруші тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бақылауға және (немесе) азайтуға бағытталған қажетті шараларды қабылдайды:

      1) жол берілмейтін – тәуекелді (тәуекел факторларын) азайту немесе қызметін тоқтату жөнінде дереу шаралар қабылдау. Ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекел индексін (тәуекел факторларын) рұқсат етілген деңгейге дейін төмендету мақсатында қосымша немесе жақсартылған алдын алу тетіктерінің болуын қамтамасыз ету үшін ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелді (тәуекел факторларын) азайту жөніндегі бірінші кезектегі әрекеттерді орындау;

      2) жол берілетін – ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелді (тәуекел факторларын) бақылау және (немесе) азайту жөніндегі белгілі бір шараларды жүзеге асыру кезінде жол беріледі. Тәуекелге (тәуекел факторларына) жол беру туралы шешім ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелге (тәуекел факторларына) жол беруге қатысты шешім қабылдауға өкілеттігі бар басшы қабылдайды;

      3) қолайлы – өзінің ағымдағы нысанында қолайлы. Ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелді (тәуекел факторларын) азайту бойынша одан әрі шаралар талап етілмейді.

      Қызмет көрсетуді берушілер ұшу қауіпсіздігі үшін өздерінің тәуекел (тәуекел факторларына) бағаларына басымдық беру туралы және ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бақылау және (немесе) азайту шараларын енгізу туралы шешімді дербес қабылдайды.

      48. Ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бақылау және (немесе) азайту жөніндегі шаралардың тиімділігін қамтамасыз ету мақсатында қызмет көрсетуді беруші SPI мониторингін жүзеге асырады.

      49. Ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) басқару процесін қызмет көрсетуді беруші құжаттайды және мыналарды қамтиды:

      1) бақылау құралдарының тиімділігін айқындау және (немесе) тәуекелдерді (тәуекел факторларын) азайту үшін ішкі тексерулер жүргізу кезінде одан әрі талдау және мониторинг жүргізу, персоналды даярлау мақсатында ұшу қауіпсіздігі туралы деректер мен ақпараттың үлкен көлемін сақтауға және талдауға болатын электрондық кестені немесе деректер базасын жүргізу немесе бағдарламалық қамтамасыз етуді пайдалану, сондай ақ ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласында ақпарат алмасу үшін;

      2) қызмет көрсетуді берушіге ыңғайлы форматта тізілімді жүргізу, онда анықталған қауіптер (қауіпті факторлар), олардың ықтималдығы мен ықтимал салдары, олармен байланысты тәуекелдерді (қауіп факторларын) бағалау, анықталған күні, қауіптілік (қауіпті фактор) санаты, қашан немесе қайда әрекет ететіні, кім анықтағаны туралы қысқаша сипаттама болады және тиісті тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бақылау және (немесе) азайту үшін қандай шаралар қолданылды.

4-бөлім. Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету

9-тарау. Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету тиімділігін бақылау және бағалау

1-параграф. ҰҚБЖ ішкі тексерулер

      50. Қызмет көрсетуді берушінің ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі қызметі ұшу қауіпсіздігіне әсер ететін қандай да бір кемшіліктер немесе проблемалар анықталған жағдайда қабылданатын шараларды әзірлеуді және іске асыруды қамтиды.

      51. Қызмет көрсетуді беруші ұйымның ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету тиімділігін тексеру және бағалау және ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бақылауға және (немесе) азайтуға бағытталған шаралардың тиімділігін растау әдістерін әзірлейді және қолданады.

      Қызмет көрсетуді беруші ұшуларының қауіпсіздігін қамтамасыз ету тиімділігін бағалау мынадай негізде қалыптастырылады:

      1) азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйым жүргізетін іріктеп және жоспардан тыс тексерулердің, сондай-ақ ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етудің басқа да сыртқы тексерулерінің нәтижелерін;

      2) қызмет көрсетуді берушінің қосалқы бөлшектерін ішкі тексеру нәтижелері;

      3) авиациялық оқиғаларға жүргізілген ішкі тергеп-тексерулер;

      4) ҰҚДЖӨЖ деректері мен ақпараты;

      5) қызмет көрсетуді беруші жүргізген ұшу қауіпсіздігінің жай-күйіне талдаулар;

      6) қызмет көрсетуді беруші қарамағындағы басқа да көздерден тұрады.

      52. Қызмет көрсетуді берушінің ұшу қауіпсіздігіне қамтамасыз етудің тиімділігі "Азаматтық авиация саласындағы ұшу қауіпсіздігі жөніндегі бағдарламаны бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2016 жылғы 11 наурыздағы № 136 қаулысына сәйкес белгіленетін SPI және SPT ҰҚБЖ шеңберінде белгіленген нәтижелердің ұшу қауіпсіздігі саласындағы ұйымның мақсаттарына, сондай-ақ Қазақстан Республикасының азаматтық және эксперименттік авиациясындағы SPI-ге арақатынасы арқылы расталады.

      53. SPI және SPT белгілеумен және мониторингімен ұштастыра отырып, ҰҚБЖ ішкі тексерулерін ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етудің тиімділігін тексеру мақсатында қызмет көрсетуді беруші жүргізеді.

      Қызмет көрсетуді берушінің ҰҚБЖ ішкі тексерулері қызмет көрсетуді берушінің ҰҚБЖ шеңберінде белгіленген Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің, саясаттың, процестер мен рәсімдердің талаптарынан ауытқуларды, ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бақылауға және (немесе) азайтуға бағытталған шаралардың кемшіліктерін және (немесе) тиімсіздігін, сондай-ақ оларды жетілдіру мүмкіндіктерін анықтауға арналған ҰҚБЖ.

      ҰҚБЖ ішкі тексерулерінің нәтижелері бойынша қызмет көрсетуді беруші тиісті ауытқулардың және (немесе) кемшіліктердің туындауының түпкі себептерін талдауды көрсете отырып, түзету және алдын алу шараларының жоспарларын әзірлейді және іске асырады.

2-параграф. SPI мониторингі

      54. Қызмет көрсетуді беруші қызмет түріне және өзі ұсынатын авиациялық қызметтердің күрделілігіне қарай SPI әзірлейді, белгілейді және бақылайды олар ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы мақсаттармен байланысты, қолда бар деректер мен сенімді өлшемдер негізінде таңдалған немесе белгіленген, тиісінше нақты және есептелетін, сондай-ақ қызмет көрсетуді берушінің мүмкіндіктері мен шектеулерін ескере отырып, шынайы.

      Әрбір SPI сипаттамасы келесі ақпаратты қамтиды:

      1) SPI өлшейтін нәрсенің сипаттамасы;

      2) SPI тағайындау (басқару үшін не қажет және осы SPI арқылы кімге хабарлау керек);

      3) өлшем бірліктері және SPI есептеу үшін қандай да бір талаптар;

      4) SPI-ге байланысты мәліметтерді жинауға, тексеруге, мониторингке, мәліметтерді ұсынуға және шаралар қабылдауға кім жауапты екендігі туралы ақпарат (ұйымның қандай құрылымдық бөлімшелерінен қандай қызметкерлер);

      5) SPI-ге қатысты деректерді қайда немесе қалай жинау және сақтау керектігі туралы ақпарат;

      6) SPI-ге қатысты деректерді ұсыну, жинау, мониторингілеу және талдау жиілігі.

      55. Қызмет көрсетуді берушілер SPI бағалауы арқылы SPT жетістігін бақылайды, соның ішінде бақылау үшін SPI ақпарат көзін анықтау және анықтау.

      SPT көрсетуді берушілер басшылығының қысқа және орта мерзімді перспективада ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету тиімділігін басқару саласындағы жоспарланған жетістіктерін анықтайды. SPT ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету тиімділігін басқару жөніндегі іс-шаралардың тиімділігін тексерудің өлшенетін әдісін қамтамасыз етеді.

      SPT белгілеу кезінде басым тәуекел деңгейі (тәуекел факторлары) деңгейі, ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелге (тәуекел факторлары) жол беру, сондай-ақ авиациялық қызметтің нақты саласындағы ұшу қауіпсіздігі деңгейіне қатысты күту сияқты факторлар ескеріледі.

      56. SPI мониторингі мен бағалауды қызмет көрсетуді беруші ұйымның иелігіндегі көздерден ұшу қауіпсіздігі туралы деректер мен ақпаратты жинау арқылы жүзеге асырады. Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету тиімділігін мониторингтеу, бағалау және өлшеу үшін ұшу қауіпсіздігі туралы деректер мен ақпаратты пайдалану ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бақылауға және (немесе) азайтуға бағытталған шараларға қатысты шешімдер қабылдау үшін талап етілетін ақпаратты әзірлеу жөніндегі қажетті қызметті білдіреді.

      Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету тиімділігін мониторингілеу, бағалау және өлшеу ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бақылауға және (немесе) азайтуға бағытталған шаралардың тиімділігін тексеру тәсілін, сондай-ақ ҰҚБЖ шеңберіндегі процестер мен қызметтің тұтастығы мен тиімділігін өлшеу тәсілін қамтамасыз етеді.

3-параграф. Ұшу қауіпсіздігін талдау

      57. Қызмет көрсетуді беруші өзінің ҰҚБЖ шеңберінде пайдалы ақпаратты анықтау, қорытындыларды қалыптастыру және деректерге негізделген шешім қабылдау процесін қолдау мақсатында алынған (жиналған) деректер мен ұшу қауіпсіздігі туралы ақпаратты тексеру, зерделеу, сипаттау, түрлендіру, бағалау және визуализациялау үшін ұшу қауіпсіздігі жөніндегі деректер мен ақпаратты өңдеуді және талдауды жүргізеді.

      Қызмет көрсетуді берушінің ұшу қауіпсіздігін талдау Қызмет көрсетуді берушінің қауіпсіздік мәдениетін дамыту мақсатында статистикалық көрсеткіштер, кестелер, диаграммалар, есептер, кестелер немесе презентациялар түрінде ұшу қауіпсіздігі туралы іс жүзінде пайдалы ақпаратты қамтамасыз етеді.

      Ұшу қауіпсіздігін талдауды қызмет көрсетуді беруші мынадай мақсаттарда жүргізеді:

      1) қауіптермен (қауіпті факторлармен) және ұшу қауіпсіздігінің деңгейін тұрақты арттыруға кедергі келтіретін элементтермен байланысты себептер мен ықпал ететін факторларды айқындау;

      2) жақсартуға жататын салаларды зерделеу және ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етуді бақылау құралдарының тиімділігін арттыру;

      3) ұшу қауіпсіздігін және осы саладағы үрдістерді қамтамасыз ету тиімділігінің тұрақты мониторингін қолдау.

      Ұшу қауіпсіздігін талдауды ұшу қауіпсіздігі жөніндегі инспекцияның тағайындалған басшысы (ұшу қауіпсіздігі жөніндегі басшысы) немесе қызмет көрсетуді берушінің қосалқы бөлшектерін енгізуге және олардың жұмыс істеуіне жауапты адамдар тобы жүзеге асырады. Бұл ретте қызмет көрсетуді беруші осындай талдауды орындауға тартылған персоналдың біліктілігі мен дағдыларын қамтамасыз етеді.

      58. Ұшу қауіпсіздігін талдау, ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету тиімділігін мониторингілеу және өлшеу нәтижелері бойынша қызмет көрсетуді беруші ұшу қауіпсіздігінің жай-күйіне тоқсан сайынғы, жартыжылдық және жылдық талдау жасайды.

      Ұшу қауіпсіздігінің жай-күйін талдауды қызмет көрсетуді беруші азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйымға жалпылау және жалпы азаматтық авиация бойынша ұшу қауіпсіздігінің деңгейін арттыру жөнінде ескерту шараларын қабылдау үшін жібереді.

10-тарау. Өзгерістерді жүзеге асыру

      59. Қызмет көрсетуді беруші ҰҚБЖН айқындайды, сипаттайды және өзі ұсынатын авиациялық қызметтермен байланысты ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдер (тәуекел факторлары) деңгейіне әсер етуі мүмкін өзгерістерді анықтауға және басқаруға бағытталған процесті жүзеге асырады, сондай-ақ ұшу қауіпсіздігі үшін қауіптерді (қауіпті факторлар) және олармен байланысты тәуекелдерді (тәуекел факторлары) анықтайды, осы өзгерістерден туындауы мүмкін және осындай тәуекелдерді (тәуекел факторларын) басқарады.

      60. Қызмет көрсетуді беруші өз қызметі шеңберінде өзгерістерді жүзеге асыру процесін бастауға қандай өзгерістер ықпал ететінін анықтайды.

      Қызмет көрсетуді беруші өзгерістердің ұйым персоналына әсерін ескереді және өзгерістер туралы тиісті ақпаратты өз персоналына алдын ала жеткізеді.

      61. Қызмет көрсетуді берушілер өзгерістерді жүзеге асыру процесі басқалармен қамтиды:

      1) өзгерістің сипаттамасы және оны жүзеге асыру себептері;

      2) оларға әсер ететін тұлғаларды, жабдықтарды, жүйелерді, процестерді, құрылымдарды немесе интерфейстерді анықтау. Жүйенің сипаттамасын және ұйымның интерфейстерін қайта қарау қажет болуы мүмкін. Өзгерістер ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бақылауға және (немесе) азайтуға бағытталған қолданыстағы шараларға әсер етуі мүмкін;

      3) өзгеріске байланысты қауіптерді (қауіпті факторларды) анықтау және ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелді (тәуекел факторларын) бағалауды жүргізу;

      4) іс-қимыл жоспарын әзірлеу және бекіту (өзгерісті іске асыру) онда не, кімге және қандай мерзімде орындау қажет екендігі көрсетіледі;

      5) қызмет көрсетуді берушінің бірінші басшысының өзгерісті бекітуі.

11-тарау. ҰҚБЖ үнемі жетілдіру

      62. Қызмет көрсетуді беруші ҰҚБЖ қолдау және одан әрі жетілдіру мақсатында өзінің ҰҚБЖ шеңберінде процестерге мониторинг пен бағалау жүргізеді.

      63. Қызмет көрсетуді беруші ұйымның тұрақты өзгеруіне және оның пайдалану жағдайларына байланысты ҰҚБЖ қолдайды және үнемі жетілдіреді.

      Қызмет көрсетуді берушінің ҰҚБЖ үнемі жетілдіру процесі ҰҚБЖ тиімділігінің қорытынды көрсеткіштерін бағалауға, сондай-ақ қызмет көрсетуді берушінің қызметін жүзеге асыру барысында жиналған ақпаратты бағалау нәтижелеріне негізделеді.

      ҰҚБЖ тиімділігін анықтауға мүмкіндік беретін әдістерге мыналар жатады:

      1) қызмет көрсетуді берушінің ішкі тексерулерін де, басқа ұйымдар жүргізетін тексерулерді де қамтитын тексерулер;

      2) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету мәдениетін бағалауды және қызмет көрсетуді берушінің қосалқы бөлшектерінің тиімділігін бағалауды қамтитын бағалаулар;

      3) қайталанатын оқиғалардың, оның ішінде авиациялық оқиғалар мен оқыс оқиғалар, сондай-ақ қызмет көрсетуді беруші белгілеген нормативтік құқықтық талаптардың және (немесе) Қағидалардың бұзылу қателіктері мен фактілерінің мониторингін көздейтін оқиғалардың мониторингі.

      4) ұшу қауіпсіздігінің жай-күйіне шолулар персоналдың ҰҚБЖ жұмысына қатысуы туралы пайдалы ақпарат жинауға мүмкіндік беретін ұшу қауіпсіздігі мәдениетіне қатысты шолуларды қамтиды. Олардың көмегімен ұйымдағы ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету мәдениетінің көрсеткіші анықталады;

      5) қызмет көрсетуді беруші ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы мақсаттарға қол жеткізетінін тексеруді көздейтін және ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етудегі жалпы үрдістерді айқындау мақсатында ұшу қауіпсіздігі туралы барлық қолда бар ақпаратты қарауға мүмкіндік беретін басшылық деңгейіндегі талдау;

      6) үрдістерді ескеретін басшылық деңгейіндегі талдау шеңберінде SPI және SPT бағалау, ал тиісті деректер болған кезде басқа қызмет көрсетуді берушілердің, мемлекеттің немесе жаһандық деректермен салыстыруға мүмкіндік береді;

      7) ҰҚДЖӨЖ алынған ақпаратқа және ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы жақсартуларды іске асыру нәтижесі болып табылатын ұшу қауіпсіздігі саласындағы ішкі тергеп-тексерулерге қызмет көрсетуді беруші жүргізетін нәтижелерге негізделген алынған сабақтарды пайдалану.

      64. SPI тұрақты мониторингі, ҰҚБЖ жұмысының мониторингі, оның ұшу қауіпсіздігі мен қосалқы жүйелер үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) басқару жүйесі қызмет көрсетуді берушіге ұшу қауіпсіздігін басқару процестері оның ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласында қойған мақсаттарына қол жеткізуге әкелетініне көз жеткізуге мүмкіндік береді, сондай-ақ ҰҚБЖ тұрақты жетілдіруге ықпал етеді.

5-бөлім. Ұшу қауіпсіздігі мәселелерін насихаттау

12-тарау. Қызметкерлерді даярлау және оқыту

      65. Ұшу қауіпсіздігі мәселелерін кеңінен насихаттау ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етудің оң мәдениетін қалыптастыруға ықпал етеді және кадрларды оқыту мен даярлау, тиімді ақпараттық өзара іс-қимыл жасау және ұйымда ақпарат алмасу арқылы үнемі артып отыратын персоналдың техникалық құзыреттілігін ұштастыру арқылы қызмет көрсетуді беруші қойған ұшу қауіпсіздігі саласындағы мақсаттарға қол жеткізуге көмектеседі. Бірінші басшы мен бірінші басшыға тікелей есеп беретін басшылар бүкіл ұйымда ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету мәдениетін насихаттауда жетекші рөл атқарады.

      Ұшу қауіпсіздігі мәселелерін кеңінен насихаттау қызметкерлерге ұйымның ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы қызметіне саналы түрде қарауға ықпал ететін құндылықтар жүйесін ұсына отырып, ұйымның саясатын, процестері мен процедураларын толықтырады.

      Қызмет көрсетуді беруші ұйымның барлық деңгейлерінде тиімді екіжақты ақпараттық өзара іс-қимылға ықпал ететін процестер мен рәсімдерді енгізеді және жүзеге асырады. Ақпараттық өзара әрекеттесу процестері қызмет көрсетуді беруші басшылығының стратегиялық нұсқауларын ескереді және барлық қызметкерлерді ұшу қауіпсіздігі туралы ашық және сындарлы пікірлер беруге шақырады.

      66. Қызмет көрсетуді беруші ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласында персоналды даярлау бағдарламаларын әзірлейді және іске асырады, олар қызметкерлердің өздерінің міндеттерін орындау үшін тиісті даярлығы мен біліктілігін қамтамасыз етеді.

      Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы даярлау бағдарламаларының шеңбері әрбір қызметкердің ҰҚБЖ жұмыс істеуін қамтамасыз етуге қатысу дәрежесіне сәйкес келеді.

      Ұшу қауіпсіздігі жөніндегі инспекция басшысы (ұшу қауіпсіздігі жөніндегі басшысы) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласында персоналды даярлаудың тиісті бағдарламаларының болуына және іске асырылуына жауап береді.

      Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы персоналды даярлау бағдарламалары Қызмет көрсетуді беруші персоналдың кәсіби дағдыларын сақтау мақсатында персоналды бастапқы даярлауға, қайта даярлауға және оның кәсіби деңгейін қолдауға қойылатын талаптарды қамтиды.

      67. Қызмет көрсетуді беруші персоналдың ҰҚБЖ байланысты міндеттерін айқындайды және әрбір қызметкердің ҰҚБЖ жұмыс істеуіне қатысуына сәйкес даярлықтан өтуін қамтамасыз етеді.

      Қызмет көрсетуді берушінің ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы персоналды даярлау бағдарламаларында бірінші басшыны қоса алғанда, ҰҚБЖ тікелей байланысты персонал үшін ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы оқытудың мазмұны көрсетіледі.

      68. Қызмет көрсетуді берушінің ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы персоналды даярлау бағдарламалары "Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етуге қатысатын авиациялық персоналды кәсіптік даярлаудың Үлгі бағдарламаларын бекіту туралы" (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 8785 болып тіркелген) Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникация министрінің 2013 жылғы 28 қыркүйектегі № 764 бұйрығының (бұдан әрі – Үлгі бағдарламалар) талаптарына сәйкес әзірленеді және іске асырылады.

      69. Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы өзінің функционалдық міндеттерін орындау үшін барлық деңгейдегі қызметкерлердің құзыреттілігін сақтау мақсатында қызмет көрсетуді беруші персоналдың дағдылары мен білімін кемінде үш жылда бір рет тексереді.

      Қызмет көрсетуді беруші ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етуге тартылған персоналдың дағдылары мен білімдерін тексеру нәтижелері бойынша персоналдың білімінде және (немесе) дағдыларында олқылықтар немесе кемшіліктер анықталған кезде тиісті түзету шаралары қабылданады.

13-тарау. Ұшу қауіпсіздігі туралы ақпарат алмасу

      70. Қызмет көрсетуді беруші ұшу қауіпсіздігі туралы ақпарат алмасудың ресми құралдарын әзірлейді және қолданады:

      1) қызметкерлерді олар атқаратын лауазымдарға мөлшерлес көлемде ҰҚБЖ таныстыруды қамтамасыз етеді;

      2) ұшу қауіпсіздігі тұрғысынан маңызды ақпаратты ұсынады;

      3) ұшу қауіпсіздігінің деңгейін арттыру мақсатында кәсіпорынның нақты іс-әрекеттерінің себептерін түсіндіреді;

      4) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету рәсімдерін енгізу немесе өзгерту себептерін түсіндіреді.

      71. Қызмет көрсетуді беруші ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы саясат пен мақсаттарды және ҰҚБЖ рәсімдерін барлық персоналдың назарына жеткізуді қамтамасыз етеді. Осы ақпаратты жеткізуді, сондай-ақ ұшу қауіпсіздігі мәселелерін танымал етуді қызмет көрсетуді беруші ұшу қауіпсіздігі мәселелері бойынша ақпараттық хаттар (жиынтықтар), хабарламалар, ұшу қауіпсіздігі туралы бюллетеньдер, интернет-ресурстар, брифингтер және (немесе) персоналды даярлау курстары арқылы іске асырады.

      Ұшу қауіпсіздігі инспекциясының басшысы (ұшу қауіпсіздігі жөніндегі басшы) тергеп-тексерулерден, алдыңғы оқиғалар мен оқиғалардан алынған сабақтар немесе қызмет көрсетуді беруші мен басқа ұйымдардың тәжірибесі туралы ақпараттың кең таралуын қамтамасыз етеді.

      Ұшу қауіпсіздігі туралы ақпарат алмасу:

      1) ұйымның ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы саясаты мен мақсаттарын танымал ету тәсілі болып табылатын барлық қызметкерлердің ҰҚБЖ туралы жан-жақты хабардар болуын қамтамасыз ету;

      2) ұшу қауіпсіздігі мәселелерімен және ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдермен (тәуекел факторларымен) байланысты ұшу қауіпсіздігі үшін маңызды ақпаратты тарату, бұл қызмет көрсетушіні ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелге (тәуекел факторларына) ұшыратуы мүмкін. Қызмет көрсетуді беруші ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін қандай ақпарат маңызды болып саналатынын және оны қашан тарату керектігін анықтайды;

      3) ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бақылауға және (немесе) азайтуға бағытталған жаңа шаралар және түзету шаралары туралы хабардарлықты арттыру. Қызмет көрсетуді беруші тап болатын ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдер (тәуекел факторлары) уақыт өте келе өзгереді, сондықтан бұл өзгерістер туралы ақпаратты тиісті қызметкерлердің назарына жеткізу қажет;

      4) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етудің жаңа немесе түзетілген рәсімдері туралы ақпарат беру. Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету рәсімдерін жаңарту кезінде осы өзгерістер туралы ақпаратты тиісті қызметкерлердің назарына жеткізу қажет;

      5) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етудің оң мәдениетін қалыптастыруға жәрдемдесу және қызмет көрсетуді беруші қызметкерлерін қауіптерді (қауіпті факторларды) анықтауға және олар туралы ақпарат беруге ынталандыру. Ұшу қауіпсіздігі туралы ақпарат алмасу екі жаққа да бағытталған. Қызмет көрсетуді берушінің барлық қызметкерлері ҰҚДЖӨЖ арқылы ұшу қауіпсіздігі мәселелері туралы есеп беруі маңызды;

      6) кері байланысты қамтамасыз ету. Ұшу қауіпсіздігі туралы есептерді ұсынатын қызметкерлерге анықталған проблемаларды шешу үшін қандай шаралар қабылданғаны туралы ақпаратпен жауаптар жіберу.

      72. Қызмет көрсетуді беруші қызметкерлердің ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін маңызды таратылатын ақпаратты алуы мен түсінуін тексеру арқылы өзінің ұшу қауіпсіздігі туралы ақпарат алмасу процесінің тиімділігін бағалауды жүзеге асырады. Ақпарат алмасу процесінің тиімділігін бағалау ішкі тексерулер жүргізу кезінде немесе ҰҚБЖ жұмыс істеу тиімділігін бағалау кезінде жүзеге асырылады.

      73. Ұшу қауіпсіздігі мәселелерін насихаттау жөніндегі іс-шараларды қызмет көрсетуді беруші тұрақты негізде жүргізеді.

  Бұйрыққа
5-қосымша

  Қазақстан Республикасы
Көлік және коммуникация
министрінің
2011 жылғы 28 наурыздағы
№ 173 бұйрығымен
бекітілген

Әуе кемелерiнiң ұшуын орындаумен байланысты көрсетілетін қызметтерді ұсыну барысында азаматтық авиацияның қызметтер көрсететiн авиациялық оқу орталықтардың ұшу қауіпсіздігін басқару жөніндегі үлгi нұсқаулық

1-бөлім. Кіріспе

1-тарау. Жалпы ережелер

      1. Осы әуе кемелерiнiң ұшуын орындаумен байланысты көрсетілетін қызметтерді ұсыну барысында азаматтық авиацияның қызметтер көрсететiн авиациялық оқу орталықтардың ұшу қауіпсіздігін басқару жөніндегі үлгi нұсқаулық (бұдан әрі – Үлгі нұсқаулық) "Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану және авиация қызметі туралы" Қазақстан Республикасының Заңына (бұдан әрі – Заң), Халықаралық азаматтық авиация туралы конвенцияға 19-қосымшаға, Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2016 жылғы 11 наурыздағы № 136 қаулысымен бекітілген Азаматтық авиация саласындағы ұшу қауіпсіздігі жөніндегі бағдарламаға, ИКАО Doc 9859 "Ұшу қауіпсіздігін басқару жөніндегі нұсқаулық" және ИКАО Doc 9841 "Оқу ұйымдарын бекіту жөніндегі нұсқаулық" сәйкес әзірленді.

      Үлгі нұсқаулық қызметі қызмет көрсету барысында әуе кемелерінің ұшуын орындаумен байланысты азаматтық авиацияның авиациялық оқу орталықтары болып табылатын қызмет көрсетуді берушілердің (бұдан әрі – қызмет көрсетуді беруші) ұшу қауіпсіздігін басқару жүйесін (бұдан әрі – ҰҚБЖ) жұмыс істеуін енгізу және қолдау жөніндегі талаптарды нақтылайды.

      Қызмет көрсетуді берушінің ҰҚБЖ осы Үлгі нұсқаулықтың 1-тарауының 3-тармағында көрсетілген ҰҚБЖ-нің жұмыс істеуін енгізу және қолдау үшін тұжырымдамалық шеңберлерді ескереді, сондай-ақ қызмет көрсетуді беруші қызметінің ауқымына және ол ұсынатын авиациялық қызметтердің күрделілігіне сәйкес келеді.

      Осы тармақтың ережелерін қолдану қызметі қызмет көрсету барысында әуе кемелерінің ұшуын орындаумен байланысты емес Азаматтық авиацияның авиациялық оқу орталықтарына осы Үлгі нұсқаулықтың талаптарын қолдануға кедергі келтірмейді.

      2. Осы Үлгі нұсқаулықта пайдаланылатын негізгі ұғымдар:

      1) азаматтық авиация ұйымының бірінші басшысы (бұдан әрі – бірінші басшы) – қызмет көрсету тармақшасының пәрменді және тиімді жұмыс істеуі үшін дербес жауапты болатын жеке, тиісті лауазымды адам;

      2) әділ мәдениет – Заңда көзделген жағдайларды қоспағанда, авиация персоналы және азаматтық авиация саласындағы өзге де жұмыскерлер азаматтық авиация саласындағы қателіктер немесе теріс қылықтар туралы хабарлайтын және жасалған қателіктер немесе теріс қылықтар үшін жауаптылықта болмайтын ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету қағидаты;

      3) әуе кемесі – жер (су) күшінен бөлінген ауамен өзара іс-қимылды болдырмай, оның ауамен өзара іс-қимылы есебінен атмосферада ұсталатын аппарат;

      4) интерфейс – қызмет көрсетушінің ішкі құрылымдық бөлімшелері мен ол өзінің авиациялық қызметтерін көрсету кезінде өзара әрекеттесетін сыртқы ұйымдар арасындағы өзара іс-қимыл;

      5) қауіп (қауіпті фактор) – авиациялық оқыс оқиғаны немесе авиациялық оқиғаны тудыруы немесе олардың қайта басталуына жәрдемдесуі мүмкін жай-күй немесе объект;

      6) қауіптерді (қауіпті факторларды) анықтаудың әрекет ету әдісі – бұл бұрын болған нәтижелерге немесе оқиғаларға талдау жүргізілетін процесс. Қауіптер (қауіпті факторлар) ұшу қауіпсіздігіне байланысты авиациялық оқиғаларды немесе инциденттерді тергеп-тексеру процесінде анықталады. Авиациялық оқиғалар және (немесе) инциденттер жүйедегі кемшіліктердің көрсеткіші болып табылады және соның арқасында оқиғаға қандай қауіптер (қауіпті факторлар) ықпал еткенін анықтау үшін пайдаланылуы мүмкін;

      7) қауіптерді (қауіпті факторларды) анықтаудың проактивті әдісі – авиациялық оқиғаға немесе инцидентке қауіптерді (қауіпті факторларды) дамыту мүмкіндігін айқындау мақсатында оқиғаларды немесе процестерді негізге ала отырып, ұшу қауіпсіздігі туралы ақпаратты және (немесе) деректерді жинау, сондай-ақ оқиғалардың жиілігі туралы ақпаратты немесе деректерді талдау жүзеге асырылатын процесс. Қауіптерді (қауіпті факторларды) белсенді анықтау үшін ұшу қауіпсіздігі туралы ақпарат негізінен ұшу ақпаратын талдау бағдарламаларынан, ұшу қауіпсіздігі туралы деректерді ұсыну жүйелерінен және ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі іс-шаралардан келіп түседі;

      8) қызмет көрсетушінің авиациялық жүйесі – ұйымның кез келген өнімдері, адамдар, процестер, рәсімдер, объектілер, қызметтер және басқа аспектілері, соның ішінде бірыңғай процестің бөлігі ретінде бірге жұмыс істейтін сыртқы факторлар және ҰҚБЖ шеңберінде ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі қызмет көрсетуші қызметімен байланысты элементтер жиынтығы және осы қызметке әсер етеді;

      9) тәуекел ауырлық дәрежесі (тәуекел факторлары) – анықталған қауіптердің (қауіпті факторлардың) салдары немесе нәтижелері түрінде негізді түрде күтуге болатын зиян дәрежесі;

      10) ұшу қауiпсiздiгi – адамдардың өміріне немесе денсаулығына зиян келтіру немесе мүлікке залал келтіру тәуекелі қолайлы деңгейге дейін төмендетілген және қауіптілік көздерін (қауіпті факторларды) анықтаудың және тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бақылаудың үздіксіз процесі арқылы осы не бұдан да төмен деңгейде тұратын жай-күй;

      11) ұшу қауіпсіздігі жөніндегі инспекцияның басшысы (ұшу қауіпсіздігі жөніндегі басшы) – қызмет көрсетушінің лауазымды тұлғасы, ТҚКБ-ны енгізуге және оның тиімді жұмыс істеуіне жауапты. Ұшу қауіпсіздігі жөніндегі инспекция басшысының (ұшу қауіпсіздігі жөніндегі басшының) лауазымының атауы қызмет көрсетуді берушінің ұйымдық құрылымына байланысты болады;

      12) ұшу қауіпсіздігі туралы ақпарат – ұшу қауіпсіздігін басқару мақсаттары үшін жарамды ету үшін нақты контексте жасалған, жүйеленген немесе талданған ұшу қауіпсіздігі туралы деректер;

      13) ұшу қауіпсіздігі туралы деректер – ұшу қауіпсіздігіне қатысты және ұшу қауіпсіздігінің деңгейін қолдау немесе арттыру үшін пайдаланылатын авиациялық көздермен әртүрлі байланыстардан алынған фактілердің немесе айтулы нәтижелердің белгілі бір жиынтығы. Ұшу қауіпсіздігі туралы осындай деректерді жинау авиациялық оқиғаларды немесе оқыс оқығаларды тергеп-тексеруді, ұшу қауіпсіздігі саласындағы есепті, ұшу қызметінің мазмұны туралы деректерді ұсынуды, пайдалану сипаттамаларын, инспекцияларды, тексерулерді, тексерулерді, зерттеулерді және ұшу қауіпсіздігінің жай-күйіне шолуларды мониторингтеуді қамтитын, ұшу қауіпсіздігіне байланысты проактивті немесе ден қоятын сипаттағы іс-шаралар барысында жүзеге асырылады;

      14) ұшу қауіпсіздігі туралы деректерді жинау және өңдеу жүйесі (бұдан әрі – ҰҚДЖӨЖ) – ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етудің тиімділігін басқару жөніндегі қызметті қамтамасыз ету мақсатында алынған деректер мен ұшу қауіпсіздігі туралы ақпаратқа кейіннен талдау жүргізу үшін ұшу қауіпсіздігі туралы деректер мен ақпаратты жинауға, тіркеуге және сақтауға мүмкіндік беретін жүйелік тәсіл;

      15) ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекел (тәуекел факторы) – қауіптілік (қауіпті фактордың) салдарының немесе нәтижелерінің болжамды ықтималдығы мен ауырлығы;

      16) ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекел ықтималдығы (тәуекел факторлары) - қауіпті оқиғаның немесе нәтиженің туындау мүмкіндігі;

      17) ҰҚБЖ – ресімделмеген ұйымдық құрылымды, жауапкершілік, жауапкершілік иерархиясын, басшылық қағидаттар мен рәсімдерді қамтитын ұшу қауіпсіздігін басқаруға жүйелі тәсіл;

      18) ұшу қауіпсіздігін басқару жүйесі жөніндегі басқарма – (бұдан әрі – ҰҚБЖН) – ұшу қауіпсіздігін басқару жүйесінің ұйымдастырылғанын растайтын құжат;

      19) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету тиімділігінің көрсеткіші – (Safety Performance Indicator – SPI) – ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету тиімділігін мониторингілеу және бағалау үшін пайдаланылатын осы параметрлердегі негізгі көрсеткіш;

      20) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету тиімділігінің нысаналы деңгейі (Safety performance Target – SPT) – ұшу қауіпсіздігі саласындағы мақсаттарды бөлетін, белгіленген кезеңге ұшу қауіпсіздігінің тиімділігін көрсету үшін мемлекет немесе нысаналы деңгейге қызмет көрсетуді беруші жоспарлайтын немесе болжайтын;

      21) ұшу қауіпсіздігін оқытудың тиімділігі – ол белгілеген ұшу қауіпсіздігі тиімділігінің нысаналы деңгейлерімен және ұшу қауіпсіздігі тиімділігінің көрсеткіштерімен айқындалатын қол жеткізуге болатын мемлекеттік қызметтер немесе ұшу қауіпсіздігі деңгейіне кейінгі шолу;

      22) ұшу қауіпсіздігін талдау – пайдалы ақпаратты шығару, қорытындыны тұжырымдау және осы процестерге негізделген шешім қабылдауды қолдау мақсатында ұшу қауіпсіздігі туралы деректер мен ақпаратты тексеру, зерделеу, сипаттау, түрлендіру, қысу, бағалау және визуализациялау үшін статистикалық немесе өзге де талдамалық әдістерді қолдану процесі.

      3. ҰҚБЖ қызметін енгізу мен қолдауға арналған тұжырымдамалық шеңбер төрт негізгі компоненттен және он екі элементтен тұрады:

      1) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саясаты мен мақсаттары:

      басшылықтың міндеттемелері;

      ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы жауапкершілік пен міндеттер иерархиясы;

      ұшу қауіпсіздігіне жауапты жетекші қызметкерлерді тағайындау;

      төтенше жағдайға арналған іс-шараларды жоспарлауды үйлестіру;

      ҰҚБЖ бойынша құжаттама;

      2) ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) басқару:

      қауіпті анықтау (қауіпті факторлар);

      ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бағалау және азайту;

      3) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету:

      ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету тиімділігін бақылау және сандық бағалау;

      өзгерістерді жүзеге асыру;

      ҰҚБЖ үнемі жетілдіру;

      4) ұшу қауіпсіздігі мәселелерін насихаттау:

      қызметкерлерді даярлау және оқыту;

      ұшу қауіпсіздігі туралы ақпарат алмасу.

      4. Әуе кемелерін ұшуға даярлау үшін пайдаланатын немесе әуе қозғалысына қызмет көрсетудің диспетчер – курсанттарын оқытуды жүргізетін авиациялық оқу орталығы (бұдан әрі – АОО), оның барысында АОО пайдаланатын әуеайлақ (тікұшақ айлағы) аймағында әуе қозғалысына іс жүзінде қызмет көрсету жүзеге асырылады, осы Үлгі нұсқаулықтың ережелеріне сәйкес ҰҚБЖ-ның жұмыс істеуін енгізеді және қолдайды және тәуекелдерге (тәуекел факторлары) бағалау жүргізеді бекітілген оқу бағдарламаларына байланысты ұшу қауіпсіздігі.

      Оқу бағдарламасы шеңберінде өндірістік практикадан өту үшін әуе кемелерінің ұшуға жарамдылығын қолдау және (немесе) әуе кемелеріне техникалық қызмет көрсету және жөндеу қызметтерін ұсынатын ұйымдарға әуе кемелеріне техникалық қызмет көрсету жөніндегі персоналды даярлау бағдарламасы бойынша курсқа қатысатын өз тыңдаушыларын жіберетін АОО оқу бағдарламасы шеңберінде өндірістік практикадан өту үшін АОО ҰҚБЖ өз тыңдаушыларының өндірістік практикадан өтуін қамтуын қамтамасыз етеді ұйымдарда, әуе кемелерінің ұшуға жарамдылығын қолдау және (немесе) әуе кемелеріне техникалық қызмет көрсету және жөндеу жөніндегі қызметтерді ұсынады.

      5. Тек пилотаждық тренажерлерді пайдалана отырып, бекітілген бағдарлама бойынша АОО-ға ұшу экипаждарының мүшелерін даярлау әуе кемесін қауіпсіз пайдалану үшін тікелей қауіп төндірмейді, мұндай жағдайда ҰҚБЖ енгізу міндетті болып табылмайды, бұл ретте бұл Үлгі нұсқаулықтың ережелерін АОО қолдануға кедергі болмайды.

      6. Авиация персоналын кәсіби даярлаумен айналысатын әуе кемелерін пайдаланушыларды біріктіретін коммерциялық емес ұйымдар қауіптерді (қауіпті факторларды) анықтайды және сертификатталмайтын және уақытша әуеайлақтарды (тікұшақ айлақтарын) және қону алаңдарын пайдалануға байланысты ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бағалауды жүргізеді және осындай тәуекелдерді бақылау және (немесе) азайту жөнінде шаралар қабылдайды.

2-тарау. ҰҚБЖ енгізуді жоспарлау

      7. ҰҚБЖ тиімді енгізу және жұмыс істеу мақсатында қызмет көрсетуді берушінің бірінші басшысы:

      1) ұшулар қауіпсіздігі жөніндегі инспекция басшысын (ұшу қауіпсіздігі жөніндегі басшысын) қызмет көрсетуді берушінің ҰҚБЖ енгізуге және оның тиімді жұмыс істеуіне жауапты етіп тағайындайды (бұдан әрі – ұшу қауіпсіздігі жөніндегі инспекция басшысы (ұшу қауіпсіздігі жөніндегі басшысы)). Қызмет көрсетуді беруші қызметінің ауқымына, ол ұсынатын авиациялық қызметтердің күрделілігіне байланысты немесе қызмет көрсетуді беруші қызмет көрсетуді бірнеше қызмет түріне таратқан кезде бірінші басшы қызмет көрсетуді беруші ҰҚБЖ енгізуіне және жұмыс істеуіне жауапты тұлғалар тобын тағайындай алады, бұл ретте олардың бірін тікелей сақтау мақсатында ұшу қауіпсіздігі жөніндегі инспекцияның басшысы (ұшу қауіпсіздігі жөніндегі нұсқаулық) тағайындайды және бірінші басшыға есеп берудің бір мәнді иерархиясы;

      2) қызмет көрсетуді берушінің авиациялық жүйесінің сипаттамасын қамтамасыз етеді, оның шеңберінде ҰҚБЖ енгізілетін және жұмыс істейтін болады;

      3) тиімді ҰҚБЖ енгізу және жұмыс істеуі үшін қызмет көрсетуді берушінің ҰҚБЖ ұйымдық құрылымын қалыптастыруды қамтамасыз етеді;

      4) қызмет көрсетуді беруші ұшуларының қауіпсіздігін басқарудың қолданыстағы процестеріндегі кемшіліктерге талдау жүргізуді қамтамасыз етеді.

      8. Қызмет көрсетуді беруші авиациялық жүйесінің сипаттамасы ұшу қауіпсіздігін басқару функцияларына арналған процестер, қызмет және интерфейстер туралы жиынтық ақпаратты және қызмет көрсетуді берушінің ұшу қауіпсіздігін басқару жүйесі қолданылатын ұйымдық құрылымының сипаттамасын, сондай-ақ өзінің авиациялық жүйесі ішінде де, азаматтық авиация саласындағы басқа жүйелермен де өзара іс-қимылдың сипаттамасын білдіреді.

      Авиациялық жүйенің сипаттамасы қызмет көрсетуді беруші жүйесінің сипаттамасында айқындалған процестерге маңызды немесе елеулі өзгерістер енгізілген жағдайда өзгерістерді жүзеге асыру процестері шеңберінде қайта қаралуға жатады.

      9. Қызмет көрсетуді берушінің ҰҚБЖ енгізер алдында кемшіліктерге талдау жүргізеді, ол қызмет көрсетуді жеткізушінің ұшу қауіпсіздігін басқарудың қолданыстағы процестерін Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасында белгіленген ҰҚБЖ қойылатын талаптармен салыстырудан тұрады.

      Талдау нәтижелері бойынша анықталған кемшіліктер қызмет көрсетушінің толық функционалды және тиімді қосалқы бөлшектерін енгізу үшін қажетті әрекеттерді анықтайтын қосалқы бөлшектерді енгізу жоспарына сәйкес жойылуға жатады.

      Кемшіліктерді талдау нәтижелері негізінде ұшу қауіпсіздігі жөніндегі инспекцияның тағайындалған басшысы (ұшу қауіпсіздігі жөніндегі басшы) немесе қызмет көрсетуші ҰҚБЖ енгізуге және оның жұмыс істеуіне жауапты тұлғалар тобы ҰҚБЖ енгізуге кедергі келтіретін мүмкін анықталған кемшіліктерді ескере отырып, ҰҚБЖ енгізу жоспарын әзірлейді және мүдделі тараптардың назарына жеткізеді.

      10. Қызмет көрсетуші ҰҚБЖ енгізу осы Үлгі нұсқаулықтың, Халықаралық азаматтық авиация ұйымының (бұдан әрі – ИКАО) стандарттары мен ұсынылатын практикасы, сондай-ақ Қазақстан Республикасының ұшу қауіпсіздігі жөніндегі жоспары негізінде әзірленген ҰҚБЖ енгізу жоспарына сәйкес жүзеге асырылады. ҰҚБЖ енгізу жоспарын қызмет көрсетушінің бірінші басшысы бекітеді.

      11. ҰҚБЖ енгізу жоспары мыналарды қамтиды:

      1) қызмет көрсетуші ұшуларының қауіпсіздігін басқарудың қолданыстағы процестеріндегі кемшіліктерді жою жөніндегі іс-қимылдардың сипаттамасы;

      2) ҰҚБЖ енгізу үшін қажетті іс-қимылдардың сипаттамасы;

      3) осы тармақтың 1) және 2) тармақшаларында көрсетілген әрекеттерді орындау мерзімдері;

      4) белгілі бір іс-қимыл жоспарының орындалуына кім жауапты екендігі туралы ақпарат;

      5) белгілі бір әрекет сәтті орындалды деп есептелетін нәтиженің сипаттамасы.

      ҰҚБЖ енгізу жоспары сыртқы ұйымдармен немесе мердігерлермен үйлестіру жөніндегі іс-қимылдардың сипаттамасын қамтиды.

      Ұшу қауіпсіздігі жөніндегі инспекцияның тағайындалған басшысы (ұшу қауіпсіздігі жөніндегі басшы) немесе қызмет көрсетуді жеткізушінің ҰҚБЖ енгізуге және оның жұмыс істеуіне жауапты тұлғалар тобы ҰҚБЖ енгізу жоспарында көзделген іс-қимылдардың орындалуына мониторингті жүзеге асырады және оны өзектендіреді.

      12. ҰҚБЖ енгізуді жоспарлау бойынша жұмыстарды аяқтау бойынша алынған нәтижелер:

      1) ҰҚБЖ енгізу жоспарын қамтитын құжат;

      2) ҰҚБЖ енгізу жоспарын барлық қызметкерлердің назарына жеткізу;

      3) қызмет көрсетушінің авиациялық жүйесінің аяқталған сипаттамасы, оның шеңберінде ҰҚБЖ енгізілетін және жұмыс істейтін болады;

      4) қызмет көрсетушінің ұшу қауіпсіздігін басқарудың қолданыстағы процестеріндегі кемшіліктерді толық талдау;

      5) ҰҚБЖ ұйымдық құрылымын құру;

      6) азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйыммен келісілген ҰҚБЖН бекіту;

      7) ұшу қауіпсіздігі мәселелері бойынша ақпарат тарату құралдарын құру және әдістерін айқындау.

      13. Қызмет көрсетуді беруші ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы саясатқа, қызмет ауқымына және өзі ұсынатын авиациялық қызметтердің күрделілігіне қарай ҰҚБЖ, сапаны басқару жүйесін және басқа да менеджмент жүйелерін (сапаны басқару жүйесі, авиациялық қауіпсіздік жүйесі, еңбекті және қоршаған ортаны қорғау жүйесі) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі менеджменттің бірыңғай функциясына біріктіру туралы шешім қабылдайды, барлық процестер мен рәсімдердің дұрыс жұмыс істеуін қамтамасыз ету үшін ресурстарды оңтайландыру және құрылымдық тәсілді енгізу мақсатында қызметтер мен басқа да процестердің сапасы (менеджменттің интеграцияланған жүйесі). Бұл ретте ҰҚБЖ және сапаны басқару жүйесінде бірінші басшыға Есептіліктің тікелей және бір мәнді иерархиясын сақтау мақсатында жекелеген басшылар тағайындалады.

2-бөлім. Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саясаты мен мақсаттары

3-тарау. Басшылықтың міндеттемелері

      14. Қызмет көрсетуді беруші өзінің ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саясатын анықтайды, ол:

      1) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету тиімділігінің деңгейін ұдайы арттыруды, ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету барлық басшылардың бірінші кезектегі міндеті болып табылатынына кепілдік беруді, ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етудің оң мәдениетін қалыптастыруға және қолдауға жәрдемдесуді, ұшу қауіпсіздігіне қатысты барлық қолданылатын нормативтік құқықтық талаптарды сақтауды қоса алғанда, ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі қызмет көрсетушінің міндеттемесін көрсетеді;

      2) ұшу қауіпсіздігі саласындағы саясатты іске асыру үшін қажетті ресурстарды беру туралы нақты мәлімдемені қамтиды;

      3) деректер мен ұшу қауіпсіздігі туралы ақпаратты ұсыну жүйесі туралы мәліметтерді қамтиды;

      4) өнім беруші авиациялық қызметке қызмет көрсетуді жүзеге асыру кезінде персоналдың мінез-құлқының қандай түрлеріне жол берілмейтінін, сондай-ақ әділ мәдениетті дамыту мақсатында тәртіптік шаралар қабылданбайтын мән-жайларды нақты көрсетеді;

      5) қызмет көрсетуді берушінің бірінші басшысы қол қояды;

      6) ұйымның барлық персоналының назарына жеткізіледі және ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы саясатты түсінуді, енгізуді және сақтауды барлық ұйымдық деңгейлерде қамтамасыз ету мақсатында барлық персоналға қолжетімді болады;

      7) қызмет көрсетуді беруші қызметінің өзектілігі мен сәйкестігін сақтау тұрғысынан қайта қаралады. Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы саясатты қайта қарау мерзімдерін қызмет көрсетуді беруші айқындайды және ҰҚБЖН-та көрсетіледі.

      15. Қызмет көрсетуші ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саясатының ережелерін ескере отырып, ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету мақсаттарын анықтайды:

      1) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету тиімділігінің мониторингі, сондай-ақ SPI және SPT белгілеу арқылы белгілі бір мақсаттарға қол жеткізу процесінің мониторингі үшін негіз жасайды;

      2) қызмет көрсетушінің ҰҚБЖ жалпы тиімділігін қолдау немесе тұрақты арттыру жөніндегі міндеттемесін көрсетеді;

      3) қызмет көрсетуді берушінің барлық қызметкерлерінің назарына жеткізіледі;

      4) қызмет көрсетуді беруші қызметінің өзектілігі мен сәйкестігін сақтау тұрғысынан қайта қаралады.

      Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету мақсаттары қызмет көрсетуді берушінің ұшу қауіпсіздігі саласындағы ниеттерін анықтайды және ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саясатына енгізіледі немесе жеке құжатпен ресімделеді.

4-тарау. Жауапкершілік иерархиясы, міндеттері және ұшу қауіпсіздігіне жауапты жетекші қызметкерлерді тағайындау

      16. Қызмет көрсетуді берушінің ҰҚБЖ ұйымдық құрылымын қалыптастыру мынадай әрекеттерді қамтиды:

      1) өзі орындайтын басқа да функцияларға қарамастан, ұйым атынан ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етуді ұйымдастыруға, қызмет көрсетуді жеткізушінің қосалқы бөлшектерін енгізуге, сондай-ақ оның пәрменді және тиімді жұмыс істеуіне дербес жауапты болатын бірінші басшыны айқындау;

      2) үйлестіру органын – ұшу қауіпсіздігі жөніндегі кеңесті (Safety Review Board – SRB) құру – қызмет көрсетуді жеткізушінің бірінші басшысының басшылығымен және ұшу қауіпсіздігі жөніндегі топты (Safety Action Group – SAG) құру – ұшу қауіпсіздігі жөніндегі инспекцияның тағайындалған басшысының (ұшу қауіпсіздігі жөніндегі басшының) басшылығымен жүзеге асырылады. Қызмет провайдері қызметкерлерден тұратын SRB және SAG жұмысын қамтамасыз етеді;

      3) ұшу қауіпсіздігі жөніндегі инспекция басшысын (ұшу қауіпсіздігі жөніндегі басшысының) тағайындау. Ұйымның көлеміне, сипатына және күрделілігіне қарай қызмет көрсетуді беруші қажеттілік негізінде жағдайда Инспекция, қызмет, бөлім (кеңсе) немесе Департамент түрінде ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету бойынша үздіксіз операциялық жұмысты қамтамасыз ету үшін тұрақты жұмыс істейтін құрылымдық бөлімше құрады;

      4) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етуге қатысатын басшылардың тікелей жауапкершілігін қоса алғанда, бүкіл ұйымда жауапкершіліктің нақты иерархиясын белгілеу;

      5) басқа да атқаратын функцияларына қарамастан, барлық басшылардың, сондай-ақ қызметкерлердің ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы қызмет көрсетуді берушінің ҰҚБЖ тиімділігіне қатысты міндеттерін айқындау;

      6) ҰҚБЖ басқару органдары, құрылымдық бөлімшелер және бірінші басшы арасындағы өзара іс-қимыл тәртібін белгілеу;

      7) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы жауапкершілік, міндеттер мен өкілеттіктер иерархиясын құжаттамалық ресімдеу және оларды ұйымның барлық қызметкерлерінің назарына жеткізу;

      8) ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелге (тәуекел факторларына) жол беруге қатысты шешімдер қабылдауға өкілеттігі бар басшылардың деңгейін айқындау.

      17. Бірінші басшының ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етуге қатысты функцияларына мыналар жатады:

      1) тиімді ҰҚБЖ-ні тиісінше енгізу және оның жұмыс істеуі үшін қаржы қаражатын және кадрлық тағайындауларды қамтамасыз ету;

      2) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етудің оң мәдениетін қалыптастыруға жәрдемдесу;

      3) қызмет көрсетуді беруші ұшуларының қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы саясатты енгізу және оны танымал ету;

      4) қызмет көрсетуді берушінің SPI және SPT орнату;

      5) ҰҚБЖ тиісінше енгізуді қамтамасыз ету және ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету тиімділігі көрсеткіштерінің осы Үлгі нұсқаулықта белгіленген талаптарға сәйкестігі;

      6) ҰҚБЖ ұдайы жетілдіруді қамтамасыз ету;

      7) ұшу қауіпсіздігі жөніндегі кеңесті (SRB) басқарады және ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету бойынша шешімдер қабылдайды.

      18. Ұшу қауіпсіздігі жөніндегі кеңес (SRB) саясаттың, ресурстарды бөлудің және ұйымның ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету қызметінің тиімділігінің негізгі мәселелерімен айналысатын стратегиялық рөл атқарады. Ұшу қауіпсіздігі жөніндегі кеңеске (SRB) бірінші басшыға тікелей есеп беретін бірінші басшы мен басшылар кіреді, ал ұшу қауіпсіздігі инспекциясының басшысы (ұшу қауіпсіздігі жөніндегі басшысы) кеңесші (хатшы) рөлін атқарады.

      Ұшу қауіпсіздігі жөніндегі кеңес (SRB) мониторингті жүзеге асырады:

      1) ҰҚБЖ тиімділігі;

      2) ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бақылаудың қажетті шараларын енгізу кезінде уақтылы ден қою;

      3) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету тиімділігі көрсеткіштерінің ұйымның ұшу қауіпсіздігі саласындағы саясаты мен мақсаттарына сәйкестігі;

      4) ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бақылауға және (немесе) азайтуға бағытталған шаралардың жалпы тиімділігі;

      5) ұшу қауіпсіздігін басқару жөніндегі міндеттердің мәлімделген бірінші кезектілігін сақтауға, сондай-ақ бүкіл ұйымда ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету мәселелерін кеңінен насихаттауға жәрдемдесетін ұшу қауіпсіздігін басқару жөніндегі ұйым процестерінің тиімділігі.

      19. Ұшу қауіпсіздігі тобы (SAG) тактикалық орган болып табылады және ұшу қауіпсіздігі кеңесі (SRB) алға қойған стратегиялық мақсаттарды жүзеге асыруға бағытталған нақты мәселелермен айналысады. Ұшу қауіпсіздігі жөніндегі топқа (SAG) жұмысы өндірістік пайдалану мәселелерімен тығыз байланысты қатардағы қызметкерлер қатарындағы басшылар мен өкілдер кіреді.

      Ұшу қауіпсіздігі тобы (SAG) келесі функцияларды орындайды:

      1) ұйымның функционалдық қызметі салаларында өндірісте қауіпсіздіктің қамтамасыз етілуін қадағалайды және ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) басқару шеңберінде тиісті қызметті қамтамасыз етеді;

      2) ұшу қауіпсіздігі туралы қолда бар деректерді талдайды және ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (қауіп факторларын) бақылаудың тиісті стратегиялық шараларының іске асырылуына көз жеткізеді;

      3) өндірістік өзгерістердің немесе жаңа технологияларды енгізудің ұшу қауіпсіздігіне әсерін бағалайды;

      4) ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бақылау құралдарымен байланысты шараларды іске асыруды үйлестіреді және дереу шаралар қабылдауды қамтамасыз етеді;

      5) ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларының) бақылаудың нақты құралдарының тиімділігін талдайды.

      20. Ұшу қауіпсіздігі жөніндегі инспекция басшысы (ұшу қауіпсіздігі жөніндегі басшы) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етуге қатысатын бірінші басшыға және басшыларға ұшу қауіпсіздігін басқару мәселелері бойынша консультация береді, қызмет көрсетуді берушінің ҰҚБЖ енгізілуі мен тиімді жұмыс істеуіне және ұйым қызметкерлері мен оған қатысы жоқ авиация мүшелері арасында ұшу қауіпсіздігі мәселелерін үйлестіруге және осындай мәселелер туралы ақпарат алмасуға жауапты болып табылады ол өзінің авиациялық қызметтерін көрсету кезінде өзара әрекеттесетін қауымдастықтар. Ұшу қауіпсіздігі жөніндегі инспекция басшысының (ұшу қауіпсіздігі жөніндегі басшысының) функциялары, оның ішінде:

      1) бірінші басшының атынан ҰҚБЖ енгізу жоспарына басшылық ету;

      2) ұшу қауіпсіздігі үшін қауіптерді (қауіпті факторларды) анықтау және тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бағалау және осы рәсімдерге жәрдемдесу;

      3) қызмет көрсетуді берушінің түзету іс-әрекеттерін жүзеге асыруын бақылау және олардың нәтижелерін бағалау;

      4) ұйымда ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етудің тиімділігі туралы есептерді бірінші басшыға мерзімді ұсыну;

      5) қосалқы шоттар мен құжаттамаларды жүргізу;

      6) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету мәселелері бойынша қызмет көрсетуді беруші қызметкерлерін оқытуды жоспарлау және ұйымдастыру;

      7) ұйым қызметкерлеріне ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету мәселелері бойынша консультациялар беру;

      8) ұшу қауіпсіздігіне байланысты проблемалардың мониторингі және олардың өз авиациялық қызметтерін ұсынумен байланысты қызмет көрсетуді беруші қызметіне ықтимал әсері;

      9) бірінші басшының атынан азаматтық авиация саласындағы уәкілетті органмен және уәкілетті ұйыммен, сондай-ақ басқа да мемлекеттік уәкілетті органдармен ұшу қауіпсіздігі мәселелерін үйлестіру.

      21. Қызмет көрсетуді беруші барлық персоналдың, оның ішінде ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы функцияларды орындауға қатысатын басшылықтың өкілеттіктерін, жауапкершілігі мен міндеттерін айқындайды.

      Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы барлық өкілеттіктер, жауапкершілік пен міндеттер қызмет көрсетуді берушінің ҰҚБЖ құжаттамасында баяндалады және ұйымның барлық қызметкерлерінің назарына жеткізіледі.

      Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етуге қатысатын әрбір басшының жауапкершілігі және оның осы саладағы міндеттері оның лауазымдық нұсқаулығының ажырамас бөлігі болып табылады.

      22. Қызмет көрсетуді беруші сыртқы ұйымдар қызмет көрсетуді берушіге оның қызметін қолдау мақсатында өнім және (немесе) қызметтер көрсеткен жағдайларда сыртқы ұйымдардың ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету тиімділігіне жауап береді.

      Қызмет көрсетуді берушінің қосалқы бөлшектерінде оның авиациялық қызметтерін қауіпсіз ұсынуға ықпал ететін кез келген сыртқы ұйымдардың ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету жүйелері бар интерфейстер болады.

5-тарау. Төтенше жағдайға арналған іс-шараларды жоспарлауды үйлестіру

      23. Қызмет көрсетуді беруші авиациялық оқиғаға немесе оқиғаға, әуе кемелерін пайдалануға байланысты авариялық жағдайға немесе жедел іс-қимылды талап ететін басқа да төтенше жағдайға, дағдарысқа немесе авиациядағы оқиғаға байланысты авариялық жағдайға (Emergency Response Plan – ERP) байланысты іс-шаралар жоспарын әзірлейді, бекітеді және өзектілігін сақтайды.

      Қызмет көрсетуді беруші өзінің ERP авиациялық қызметтерін көрсету кезінде өзара әрекеттесетін сыртқы ұйымдармен тиісті үйлестіруді қамтамасыз етеді.

      24. Қызмет көрсетуді берушінің ERP қызметінің ауқымына және олар ұсынатын авиациялық қызметтердің күрделілігіне сәйкес келеді.

      ERP төтенше жағдай туындаған жағдайда шектеулі уақыт аралығында жасалатын әрекеттерді сипаттайды.

      25. ERP төтенше жағдай туындаған жағдайда шаралар қабылдауға арналған қызмет көрсетуді берушінің тәуекелдерді (тәуекел факторларының) басқару процесінің ажырамас бөлігі болып табылады.

      Денсаулық сақтау саласындағы төтенше жағдай, соның ішінде пандемия сияқты төтенше жағдайларға байланысты қызмет көрсетуді берушінің авиациялық қызметін бұзу ықтималдығы бар сценарийлер де ERP-де тиісті түрде ескеріледі.

      ERP-де алдын ала болжанатын авариялық жағдайлар көзделеді, олардың туындау мүмкіндігі ҰҚБЖ шеңберінде айқындалады.

      26. ERP-тің негізгі мақсаты-қызметті қауіпсіз жалғастыру және мүмкіндігінше қысқа мерзімде қалыпты қызметті қалпына келтіру.

      ERP әдеттегіден төтенше жағдайға және керісінше реттелген және тиімді ауысуды қамтамасыз етеді.

      ERP-ді жүзеге асыруға жауапты тиісті қызметкерлер үшін, сондай-ақ өзара әрекеттесу жүзеге асырылатын сыртқы ұйымдар үшін қол жетімді болуы керек.

      27. ERP мыналарды қамтиды:

      1) авариялық жағдай туындаған жағдайда қызмет көрсетуді беруші қызметкерлерінің арасында міндеттерді бөлу және өкілеттіктерді беру;

      2) тиісті қызметкерлермен жылдам байланысу үшін байланыс ақпаратын;

      3) авариялық жағдай басталғаннан кейін қалыпты қызметті қайта бастау үшін қажетті уақыт кезеңі;

      4) авариялық жағдай кезіндегі іс-шараларды, сондай-ақ жауапты қызметкерлердің іс-қимылдарын сипаттау;

      5) қызмет көрсетуді беруші өзінің авиациялық қызметтерін көрсету кезінде өзара іс-қимыл жасайтын сыртқы ұйымдармен өзара іс-қимылдың сипаттамасы;

      6) авиациямен байланысты емес авариялық қызметтер сияқты сыртқы ұйымдармен өзара іс-қимылдың сипаттамасы.

      28. Төтенше жағдай туындаған жағдайда ERP-де көзделген іс-шараларды қызмет көрсетуді беруші өткізілетін оқу-жаттығулар шеңберінде пысықтайды.

      Оқу-жаттығу түрлерін және олардың жиілігін қызмет көрсетуді беруші айқындайды.

      Оқу-жаттығуларды өткізу ERP кемшіліктерін анықтауға мүмкіндік береді, оларды нақты төтенше жағдай орын алғанға дейін жоюға болады.

      Оқу-жаттығу нәтижелері бойынша ERP-де кемшіліктер анықталған жағдайда оларды дереу жою және ERP-ді қайта қарау бойынша қажетті іс-шаралар қабылданады.

6-тарау. ҰҚБЖ бойынша құжаттама

      29. Қызмет көрсетуді берушінің ҰҚБЖ құжаттамасы мыналарды қамтиды:

      1) ҰҚБЖН;

      2) ҰҚБЖ қолданылу саласы белгіленген авиациялық жүйенің сипаттамасы;

      3) қауіптер (қауіпті факторлар) тізілімі және қауіптер (қауіпті факторлар) және ұшу қауіпсіздігі туралы есептер;

      4) SPI және онымен байланысты диаграммалар (матрицалар);

      5) ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) аяқталған бағалауды есепке алу;

      6) ҰҚБЖ қайта қарауды есепке алу;

      7) ішкі тексерулерді есепке алу;

      8) ҰҚБЖ және ұшу қауіпсіздігі мәселелері бойынша персоналды даярлау жөніндегі қызметті есепке алу;

      9) SRB және SAG отырыстарының хаттамалары;

      10) тәуекелдерді (тәуекел факторларын) басқару және (немесе) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі іс-шаралар;

      11) қызмет көрсетуді беруші жүргізетін ұшу қауіпсіздігі саласындағы ішкі тергеп-тексерулер бойынша есептілік;

      12) ҰҚБЖ енгізу жоспары (бастапқы енгізу барысында) немесе ҰҚБЖ жетілдіру жоспары (бастапқы енгізуден кейін);

      13) ҰҚБЖ енгізу жоспарын қолдаудағы кемшіліктерді талдау.

      ҰҚБЖ бойынша құжаттама онда көрсетілген ұшу қауіпсіздігін басқару жөніндегі қызметтің сипаттамасы қызмет көрсетуді берушінің барлық қызметкерлеріне түсінікті болатындай етіп жасалады.

      ҰҚБЖ бойынша құжаттама қызмет көрсетуді беруші белгілеген ҰҚБЖ шеңберінде құжаттарды сақтау мерзімдерін сақтай отырып, уақтылы жаңартылады және сақталады.

      ҰҚБЖ бойынша құжаттама жеке құжаттармен ресімделеді немесе қызмет көрсетуді берушінің басқа құжаттарымен біріктіріледі. Егер қолданыстағы құжаттарда қызмет көрсетуді берушінің қосалқы бөлшектерінің ережелері егжей-тегжейлі баяндалса, онда мұндай құжаттарға тиісті сілтемелер көрсетіледі.

      30. Қызмет көрсетуді берушінің ҰҚБЖН қызмет көрсетуді беруші мен ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы негізгі мүдделі тараптар арасында ұшу қауіпсіздігі бойынша ақпарат алмасудың негізгі құралы болып табылады.

      ҰҚБЖН сонымен қатар қызмет көрсетуді берушінің қызметкерлеріне де, тиісті сыртқы ұйымдарға да ҰҚБЖ тұжырымдамалық шеңбері туралы ақпарат беруге қызмет етеді.

      ҰҚБЖН ресми құжат ретінде қабылдау үшін қызмет көрсетуді беруші ҰҚБЖН азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйымға келісуге жібереді. Бұл ретте қызмет көрсетуді беруші өзі әзірлеген ҰҚБЖН сапасы мен толықтығы үшін толық жауапты болады, ал қызмет көрсетуді беруші персонал ҰҚБЖН танысады және басшылыққа алады.

      Азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйымның қызмет көрсетуді берушінің ҰҚБЖН келісуі Қазақстан Республикасының Әкімшілік рәсімдік-процестік кодексіне сәйкес белгіленген мерзімдерде жүзеге асырылады.

      31. Қызмет көрсетуді беруші ҰҚБЖН мыналарды қамтиды:

      1) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы саясат пен мақсаттарды баяндау;

      2) ҰҚБЖ-ге қойылатын талаптар, сондай-ақ ҰҚБЖ-ге қойылатын қолданыстағы нормативтік құқықтық талаптарға сілтемелер;

      3) ҰҚБЖ қолданылу саласы айқындалған авиациялық жүйенің сипаттамасы;

      4) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін жауапкершілік туралы және ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етуге жауапты жетекші қызметкерлер туралы ақпаратты қоса алғанда, ҰҚБЖ процестері мен рәсімдеріне қатысты жауапкершілік, міндеттер мен өкілеттіктер иерархиясының сипаттамасы;

      5) ұшу қауіпсіздігі туралы деректерді ерікті және міндетті түрде ұсыну жүйелерінің процестері мен рәсімдерінің сипаттамасы;

      6) ұшу қауіпсіздігі үшін қауіптерді (қауіпті факторларды) анықтау және тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бағалау, сондай-ақ ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) басқару процестері мен рәсімдерін сипаттау;

      7) қызмет көрсетуді беруші жүргізетін ұшу қауіпсіздігі саласындағы авиациялық оқиғаларды ішкі тергеп-тексеру рәсімдерінің сипаттамасы;

      8) SPI және SPT белгілеу және мониторингі, сондай-ақ SPT қол жеткізуді бақылау рәсімдерінің сипаттамасы;

      9) қызмет көрсетуді берушінің барлық персоналын ҰҚБЖ саласында даярлауға байланысты процестер мен рәсімдердің сипаттамасы;

      10) ұшу қауіпсіздігі туралы ақпарат алмасу процестері мен рәсімдерінің сипаттамасы;

      11) ішкі тексеру рәсімдерінің сипаттамасы;

      12) өзгерістерді жүзеге асыру рәсімдерінің сипаттамасы;

      13) ҰҚБЖ құжат айналымын басқару рәсімдерінің сипаттамасы;

      14) егер қажет болса, ERP.

      ҰҚБЖН бұл жеке құжат немесе қызмет көрсетуді берушінің басқа ұйымдастырушылық құжаттарымен біріктірілген.

      ҰҚБЖН уақтылы қайта қаралуы және жаңартылуы керек, қайта қарау мерзімін Қызмет көрсетуді беруші анықтайды. ҰҚБЖН өзгерістер енгізбес бұрын қызмет көрсетуді беруші өзгерістерді азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйыммен келіседі.

3-бөлім. Ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) басқару

7-тарау. Қауіпті анықтау (қауіпті факторлар)

      32. Қызмет көрсетуді беруші ұшу қауіпсіздігі үшін өзінің тәуекелдерін (тәуекел факторларын) басқару процесін айқындайды және жүзеге асырады.

      Ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) басқару процесі қауіптерді (қауіпті факторларды) анықтауды, ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бағалауды және оларды бақылау және (немесе) азайту жөніндегі шараларды жүзеге асыруды қамтиды.

      33. Қызмет көрсетуді беруші өзі ұсынатын авиациялық қызметтерге байланысты қауіптерді (қауіпті факторларды) анықтау процесін анықтайды және жүзеге асырады.

      Қауіптерді (қауіпті факторларды) анықтау процесі реакциялық және белсенді әдістердің жиынтығына негізделген.

      34. Қызмет көрсетуді беруші ұшу қауіпсіздігі үшін қауіптерді (қауіпті факторларды) анықтау үшін ақпараттың және (немесе) деректердің ішкі және сыртқы көздерін айқындайды.

      Ішкі және сыртқы көздерден алынатын ақпаратты және (немесе) деректерді қызмет көрсетуді беруші қауіптерді (қауіпті факторларды) анықтаудың әрекет етуші және проактивті әдістерін жүзеге асыру кезінде пайдаланады.

      Қауіптерді (қауіпті факторларды) анықтау үшін ішкі және сыртқы ақпарат көздерінің Ұшу қауіпсіздігін басқару жөніндегі нұсқаулықтың (ИКАО Doc 9859) 9.4.4.1 және 9.4.4.2-тармақтарында келтірілген.

      35. Қызмет көрсетуді беруші ұйым шеңберінде төменде көрсетілген ақпаратты, сондай – ақ қызмет көрсетуді беруші ҰҚБЖН бекіткен сәйкес басқа да қажетті пропорционалды ҰҚДЖӨЖ енгізеді және қолдайды.

      ҰҚДЖӨЖ деректерді жинау, өңдеу және ұсыну жүйесін, ұшу қауіпсіздігі туралы мәліметтер базасын, ақпарат алмасу әдістерін және тіркелген ақпаратты, соның деректер мен ақпаратты ішінде:

      1) тергеп-тексеру жөніндегі уәкілетті орган немесе қызмет көрсетуді берушілер жүргізетін ұшу қауіпсіздігі саласындағы тергеп-тексеруге қатысты;

      2) авиациялық оқиғалар туралы деректерді міндетті түрде ұсыну жүйесіндегі;

      3) авиациялық оқиғалар туралы деректерді ерікті түрде ұсыну жүйесіндегі;

      4) "Қазақстан Республикасының азаматтық авиациясында ұшуды жүргізу қағидаларын бекіту туралы" (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15852 болып тіркелген) Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің міндетін атқарушы 2017 жылғы 28 шілдедегі № 509 бұйрығына сәйкес ұшу деректерін талдаудан алынған қамтиды.

      Қызмет көрсетуді беруші әділ мәдениет қағидатына негізделетін, сондай-ақ уәкілетті органның және азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйымның ҰҚДЖӨЖ үшін ұшу қауіпсіздігі туралы деректердің негізгі көзі болып табылатын ҰҚДЖӨЖ енгізеді.

      36. Қызмет көрсетуді беруші ұшу қауіпсіздігі туралы қандай деректер мен ақпаратты анықтайды, ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етудің тиімділігін басқару процесін қолдау және ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету бойынша шешімдер қабылдау үшін, сондай-ақ қауіптердің (қауіпті факторлардың) және онымен байланысты тәуекелдердің (тәуекел факторларының) әсерін (ықтималдық дәрежесі мен ауырлығын) неғұрлым дәл бағалау үшін жиналуға және талдауға жатады, ал сондай-ақ, SPI анықтау және (немесе) қайта қарау процесі үшін.

      Қызмет көрсетуді беруші ұшу қауіпсіздігі үшін өзінің тәуекелдері (тәуекел факторлары) туралы және ұшу қауіпсіздігі саласындағы өз мақсаттарына қол жеткізу барысы туралы неғұрлым нақты түсінік алу үшін ішкі және сыртқы көздерден келетін ұшу қауіпсіздігі туралы деректерді жинауға интеграцияланған тәсілді қолдану мүмкіндігін қарастырады.

      Жинауға жататын ұшу қауіпсіздігі туралы үлгілік деректер мен ақпарат Ұшу қауіпсіздігі басқармасы нұсқаулығының (ИКАО Doc 9859) 5-1-суретінде келтірілген.

      37. Қызмет көрсетуді беруші барлық персоналға ҰҚДЖӨЖ арқылы ұшу қауіпсіздігі туралы деректер мен ақпаратты ұсыну мүмкіндігін қамтамасыз етеді.

      Қызмет көрсетуді беруші барлық персоналды ұшу қауіпсіздігі туралы деректерді ұсынудың артықшылықтары туралы және ұшу қауіпсіздігі туралы деректерді ұсынудың тиісті мәдениетін енгізу және ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы ықтимал кемшіліктерді белсенді анықтау мақсатында қандай ақпаратты және қандай тәртіппен хабарлау керектігі туралы хабардар етеді.

      38. Қызмет көрсетуді беруші ҰҚДЖӨЖ және ұшу қауіпсіздігі туралы деректерді ұсынған тұлғалардың құпиялылығын қамтамасыз етеді.

      ҰҚДЖӨЖ және ұшу қауіпсіздігі туралы деректерді ұсынған адамдардың құпиялылығын ҰҚДЖӨЖ жүргізуге жауапты тұлға тағайындаған қызмет көрсетуді беруші қамтамасыз етеді.

      Құпиялылықты сақтау қызметкерлердің қателіктерінен туындаған қауіптерді (қауіпті факторларды) анықтауға ықпал етеді.

      Азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган немесе уәкілетті ұйым осы тармаққа сәйкес тәртіптің қолданылатынын айқындайтын жағдайларды қоспағанда, ҰҚДЖӨЖ шеңберінде жиналған, сақталған немесе талданатын ұшу қауіпсіздігі туралы деректер немесе ақпарат ұшу қауіпсіздігінің деңгейін ұстап тұруға немесе арттыруға қатысы жоқ мақсаттарда ұсынылмайды немесе пайдаланылмайды Заңның 92-2-баптары.

      Қызмет көрсетуді беруші кейін әділ мәдениетті іске асыру тәртібін белгілейтін ішкі ережелерді қабылдайды. Әділ мәдениетті іске асыру Заңның 92-1, 92-2 және 92-3 - баптарының ережелеріне, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің 2017 жылғы 27 шілдедегі № 505 "Азаматтық және эксперименттік авиацияда деректерді ұсыну мен авиациялық оқиғалар мен оқыс оқиғаларды тергеп-тексеру қағидаларын бекіту туралы" (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15597 болып тіркелген) бұйрығының (бұдан әрі – Азаматтық және эксперименттік авиацияда деректерді ұсыну мен авиациялық оқиғалар мен оқыс оқиғаларды тергеп-тексеру қағидалары) талаптарына және қызмет көрсетуді берушінің ҰҚБЖН сәйкес жүзеге асырылады.

      39. Қызмет көрсетуді беруші қабылданған шешімдер немесе шаралар туралы ақпаратты қамтитын ұшу қауіпсіздігі туралы деректерді ұсынған кез келген тұлғаға жауап беруді қамтамасыз етеді.

      Қызмет көрсетуді берушінің ҰҚДЖӨЖ деректерді ұсынған тұлғаларға берген жауаптары мұндай хабарламалардың байыпты қабылданатынын көрсетеді, сондай-ақ ұшу қауіпсіздігінің оң мәдениетін насихаттауға және деректерді ұсынуды ынталандыруға ықпал етеді.

      40. Қызмет көрсетуді берушінің ҰҚБЖ қызмет көрсетуді беруші қолданатын таксономияға сәйкес жіктелетін, қызмет көрсетуді беруші қолданатын ҰҚДЖӨЖ қолдау мақсатында сапалық деректер мен ұшу қауіпсіздігі туралы ақпаратты ұсыну бойынша лауазымды тұлғалардың ҰҚДЖӨЖ жүргізу тәртібі және жауапкершілігі сипатталады. Авиациялық оқиғалар мен оқыс оқиғалар туралы деректерді міндетті түрде ұсыну жүйесі арқылы хабарлама жіберген кезде ИКАО Accident/Incident data Reporting (ADREP) таксономиясы қолданылады.

      41. Қызмет көрсетуді беруші авиациялық оқиғалар туралы деректерді қоса алғанда, ұшу қауіпсіздігі туралы Азаматтық және эксперименттік авиацияда деректерді ұсыну мен авиациялық оқиғалар мен оқыс оқиғаларды тергеп-тексеру қағидаларында белгіленген тәртіппен және қызмет көрсетуді беруші ҰҚБЖН ұсынады.

      42. Қызмет көрсетуді беруші жүргізетін ұшу қауіпсіздігі саласындағы ішкі тергеп-тексерулер қызмет көрсетуді берушінің қосалқы құрамының ажырамас бөлігі болып табылады.

      Қызмет көрсетуді беруші жүргізетін ұшу қауіпсіздігін ішкі тергеп-тексерулердің негізгі міндеті-ұшу қауіпсіздігінің кемшіліктерін жою немесе азайту арқылы болашақта не болғанын және ұқсас жағдайлардың пайда болуын қалай болдырмауға болатындығын түсіну.

      43. Тізбесі Азаматтық және эксперименттік авиацияда деректерді ұсыну мен авиациялық оқиғалар мен оқыс оқиғаларды тергеп-тексеру қағидаларында белгіленген оқыс оқиғалардың жекелеген түрлерін қызмет көрсетуді берушілер ҰҚБЖ шеңберінде дербес тексереді. Мұндай тергеп-тексеру азаматтық авиация саласындағы уәкілетті органның шешімі бойынша Азаматтық және эксперименттік авиацияда деректерді ұсыну мен авиациялық оқиғалар мен оқыс оқиғаларды тергеп-тексеру қағидаларында белгіленген тәртіппен және мерзімдерде жүргізіледі.

      Қызмет көрсетуді беруші мүдделер қақтығысын болдырмауды ескере отырып, ішкі тергеп-тексеру жөніндегі комиссия құрады, ол жүргізілетін тергеп-тексеру кезінде объективтілік пен бейтараптық қағидаттарын басшылыққа алады. Бұл ретте қызмет көрсетуді беруші ішкі тергеп-тексерулерді орындауға тартылған персоналдың тиісті біліктілігі мен дағдыларын қамтамасыз етеді.

      Тергеп-тексеру аяқталғаннан кейін түпкілікті есепті қызмет көрсетуді берушілер азаматтық авиация саласындағы уәкілетті органның тергеп-тексеру жөніндегі уәкілетті органына және уәкілетті ұйымға ұсынады.

      44. Қызмет көрсетуді беруші ҰҚДЖӨЖ, сондай-ақ басқа да қолда бар көздерден алынған ұшу қауіпсіздігі туралы деректер мен ақпаратты ұшу қауіпсіздігінің жай-күйін талдауға жинақтайды.

      45. Қауіптерді (қауіпті факторларды) анықтау процесінде қызмет көрсетуді берушінің авиациялық қызметі саласында бар барлық ықтимал қауіптер (қауіпті факторлар), соның ішінде ұйымның ішінде де, сыртында да басқа жүйелермен өзара іс-қимыл қарастырылады.

      Қауіптер (қауіпті факторлар) анықталғаннан кейін қызмет көрсетуді беруші олардың ықтимал салдарын анықтайды.

      46. Анықталған қауіптер (қауіпті факторлар) және олардың ықтимал салдары ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бағалау процесі барысында одан әрі пайдалану мақсатында құжаттамалық ресімдеуге жатады.

8-тарау. Ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бағалау және азайту

      47. Қызмет көрсетуді беруші анықталған қауіптермен (қауіпті факторлармен) байланысты ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) айқындауды, талдауды, бағалауды, бақылауды және (немесе) азайтуды қамтамасыз ететін процесті айқындайды және жүзеге асырады.

      48. Қызмет көрсетуді беруші ұйымның пайдалану ортасына сәйкес келетін ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бағалау матрицасын, сондай-ақ ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бағалау және басқару рәсімін әзірлейді және бекітеді.

      Ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бағалау және басқару жөніндегі рәсім, басқалармен қатар, ұшу қауіпсіздігі үшін қандай тәуекелдердің (тәуекел факторларының) жол берілмейтін немесе жол берілетін немесе қолайлы екенін анықтауға мүмкіндік беретін әдістің сипаттамасын, оның ішінде осындай тәуекелдерді бақылауға және (немесе) азайтуға бағытталған шараларға басымдық беру әдісінің сипаттамасын қамтиды (қауіп факторлары).

      49. Ұшу қауіпсіздігіне арналған тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бағалау матрицасы ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдің (тәуекел факторларының) ықтималдығы мен ауырлық дәрежесін ескере отырып, тәуекелдің (тәуекел факторларының) рұқсат етілуін анықтау үшін пайдаланылады.

      50. Тәуекелдің (тәуекел факторларының) жол берілуіне байланысты қызмет көрсетуді беруші тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бақылауға және (немесе) азайтуға бағытталған қажетті шараларды қабылдайды:

      1) жол берілмейтін – тәуекелді (тәуекел факторларын) азайту немесе қызметін тоқтату жөнінде дереу шаралар қабылдау. Ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекел индексін (тәуекел факторларын) рұқсат етілген деңгейге дейін төмендету мақсатында қосымша немесе жақсартылған алдын алу тетіктерінің болуын қамтамасыз ету үшін ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелді (тәуекел факторларын) азайту жөніндегі бірінші кезектегі әрекеттерді орындау;

      2) жол берілетін – ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелді (тәуекел факторларын) бақылау және (немесе) азайту жөніндегі белгілі бір шараларды жүзеге асыру кезінде жол беріледі. Тәуекелге (тәуекел факторларына) жол беру туралы шешім ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелге (тәуекел факторларына) жол беруге қатысты шешім қабылдауға өкілеттігі бар басшы қабылдайды;

      3) қолайлы – өзінің ағымдағы нысанында қолайлы. Ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелді (тәуекел факторларын) азайту бойынша одан әрі шаралар талап етілмейді.

      Қызмет көрсетуді берушілер ұшу қауіпсіздігі үшін өздерінің тәуекел (тәуекел факторларына) бағаларына басымдық беру туралы және ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бақылау және (немесе) азайту шараларын енгізу туралы шешімді дербес қабылдайды.

      51. Ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бақылау және (немесе) азайту жөніндегі шаралардың тиімділігін қамтамасыз ету мақсатында қызмет көрсетуді беруші SPI мониторингін жүзеге асырады.

      52. Ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) басқару процесін қызмет көрсетуді беруші құжаттайды және мыналарды қамтиды:

      1) бақылау құралдарының тиімділігін айқындау және (немесе) тәуекелдерді (тәуекел факторларын) азайту үшін ішкі тексерулер жүргізу кезінде одан әрі талдау және мониторинг жүргізу, персоналды даярлау мақсатында ұшу қауіпсіздігі туралы деректер мен ақпараттың үлкен көлемін сақтауға және талдауға болатын электрондық кестені немесе деректер базасын жүргізу немесе бағдарламалық қамтамасыз етуді пайдалану, сондай ақ ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласында ақпарат алмасу үшін;

      2) қызмет көрсетуді берушіге ыңғайлы форматта тізілімді жүргізу, онда анықталған қауіптер (қауіпті факторлар), олардың ықтималдығы мен ықтимал салдары, олармен байланысты тәуекелдерді (қауіп факторларын) бағалау, анықталған күні, қауіптілік (қауіпті фактор) санаты, қашан немесе қайда әрекет ететіні, кім анықтағаны туралы қысқаша сипаттама болады және тиісті тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бақылау және (немесе) азайту үшін қандай шаралар қолданылды.

4-бөлім. Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету

9-тарау. Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету тиімділігін бақылау және бағалау

1-параграф. ҰҚБЖ ішкі тексерулер

      53. Қызмет көрсетуді берушінің ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі қызметі ұшу қауіпсіздігіне әсер ететін қандай да бір кемшіліктер немесе проблемалар анықталған жағдайда қабылданатын шараларды әзірлеуді және іске асыруды қамтиды.

      54. Қызмет көрсетуді беруші ұйымның ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету тиімділігін тексеру және бағалау және ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бақылауға және (немесе) азайтуға бағытталған шаралардың тиімділігін растау әдістерін әзірлейді және қолданады.

      Қызмет көрсетуді беруші ұшуларының қауіпсіздігін қамтамасыз ету тиімділігін бағалау мынадай негізде қалыптастырылады:

      1) азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйым жүргізетін іріктеп және жоспардан тыс тексерулердің, сондай-ақ ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етудің басқа да сыртқы тексерулерінің нәтижелерін;

      2) қызмет көрсетуді берушінің қосалқы бөлшектерін ішкі тексеру нәтижелері;

      3) авиациялық оқиғаларға жүргізілген ішкі тергеп-тексерулер;

      4) ҰҚДЖӨЖ деректері мен ақпараты;

      5) қызмет көрсетуді беруші жүргізген ұшу қауіпсіздігінің жай-күйіне талдаулар;

      6) қызмет көрсетуді беруші қарамағындағы басқа да көздерден тұрады.

      55. Қызмет көрсетуді берушінің ұшу қауіпсіздігіне қамтамасыз етудің тиімділігі "Азаматтық авиация саласындағы ұшу қауіпсіздігі жөніндегі бағдарламаны бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2016 жылғы 11 наурыздағы № 136 қаулысына сәйкес белгіленетін SPI және SPT ҰҚБЖ шеңберінде белгіленген нәтижелердің ұшу қауіпсіздігі саласындағы ұйымның мақсаттарына, сондай-ақ Қазақстан Республикасының азаматтық және эксперименттік авиациясындағы SPI-ге арақатынасы арқылы расталады.

      56. SPI және SPT белгілеумен және мониторингімен ұштастыра отырып, ҰҚБЖ ішкі тексерулерін ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етудің тиімділігін тексеру мақсатында қызмет көрсетуді беруші жүргізеді.

      Қызмет көрсетуді берушінің ҰҚБЖ ішкі тексерулері қызмет көрсетуді берушінің ҰҚБЖ шеңберінде белгіленген Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің, саясаттың, процестер мен рәсімдердің талаптарынан ауытқуларды, ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бақылауға және (немесе) азайтуға бағытталған шаралардың кемшіліктерін және (немесе) тиімсіздігін, сондай-ақ оларды жетілдіру мүмкіндіктерін анықтауға арналған ҰҚБЖ.

      ҰҚБЖ ішкі тексерулерінің нәтижелері бойынша қызмет көрсетуді беруші тиісті ауытқулардың және (немесе) кемшіліктердің туындауының түпкі себептерін талдауды көрсете отырып, түзету және алдын алу шараларының жоспарларын әзірлейді және іске асырады.

2-параграф. SPI мониторингі

      57. Қызмет көрсетуді беруші қызмет түріне және өзі ұсынатын авиациялық қызметтердің күрделілігіне қарай SPI әзірлейді, белгілейді және бақылайды олар ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы мақсаттармен байланысты, қолда бар деректер мен сенімді өлшемдер негізінде таңдалған немесе белгіленген, тиісінше нақты және есептелетін, сондай-ақ қызмет көрсетуді берушінің мүмкіндіктері мен шектеулерін ескере отырып, шынайы.

      Әрбір SPI сипаттамасы келесі ақпаратты қамтиды:

      1) SPI өлшейтін нәрсенің сипаттамасы;

      2) SPI тағайындау (басқару үшін не қажет және осы SPI арқылы кімге хабарлау керек);

      3) өлшем бірліктері және SPI есептеу үшін қандай да бір талаптар;

      4) SPI-ге байланысты мәліметтерді жинауға, тексеруге, мониторингке, мәліметтерді ұсынуға және шаралар қабылдауға кім жауапты екендігі туралы ақпарат (ұйымның қандай құрылымдық бөлімшелерінен қандай қызметкерлер);

      5) SPI-ге қатысты деректерді қайда немесе қалай жинау және сақтау керектігі туралы ақпарат;

      6) SPI-ге қатысты деректерді ұсыну, жинау, мониторингілеу және талдау жиілігі.

      58. Қызмет көрсетуді берушілер SPI бағалауы арқылы SPT жетістігін бақылайды, соның ішінде бақылау үшін SPI ақпарат көзін анықтау және анықтау.

      SPT көрсетуді берушілер басшылығының қысқа және орта мерзімді перспективада ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету тиімділігін басқару саласындағы жоспарланған жетістіктерін анықтайды. SPT ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету тиімділігін басқару жөніндегі іс-шаралардың тиімділігін тексерудің өлшенетін әдісін қамтамасыз етеді.

      SPT белгілеу кезінде басым тәуекел деңгейі (тәуекел факторлары) деңгейі, ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелге (тәуекел факторлары) жол беру, сондай-ақ авиациялық қызметтің нақты саласындағы ұшу қауіпсіздігі деңгейіне қатысты күту сияқты факторлар ескеріледі.

      59. SPI мониторингі мен бағалауды қызмет көрсетуді беруші ұйымның иелігіндегі көздерден ұшу қауіпсіздігі туралы деректер мен ақпаратты жинау арқылы жүзеге асырады. Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету тиімділігін мониторингтеу, бағалау және өлшеу үшін ұшу қауіпсіздігі туралы деректер мен ақпаратты пайдалану ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бақылауға және (немесе) азайтуға бағытталған шараларға қатысты шешімдер қабылдау үшін талап етілетін ақпаратты әзірлеу жөніндегі қажетті қызметті білдіреді.

      Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету тиімділігін мониторингілеу, бағалау және өлшеу ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бақылауға және (немесе) азайтуға бағытталған шаралардың тиімділігін тексеру тәсілін, сондай-ақ ҰҚБЖ шеңберіндегі процестер мен қызметтің тұтастығы мен тиімділігін өлшеу тәсілін қамтамасыз етеді.

3-параграф. Ұшу қауіпсіздігін талдау

      60. Қызмет көрсетуді беруші өзінің ҰҚБЖ шеңберінде пайдалы ақпаратты анықтау, қорытындыларды қалыптастыру және деректерге негізделген шешім қабылдау процесін қолдау мақсатында алынған (жиналған) деректер мен ұшу қауіпсіздігі туралы ақпаратты тексеру, зерделеу, сипаттау, түрлендіру, бағалау және визуализациялау үшін ұшу қауіпсіздігі жөніндегі деректер мен ақпаратты өңдеуді және талдауды жүргізеді.

      Қызмет көрсетуді берушінің ұшу қауіпсіздігін талдау Қызмет көрсетуді берушінің қауіпсіздік мәдениетін дамыту мақсатында статистикалық көрсеткіштер, кестелер, диаграммалар, есептер, кестелер немесе презентациялар түрінде ұшу қауіпсіздігі туралы іс жүзінде пайдалы ақпаратты қамтамасыз етеді.

      Ұшу қауіпсіздігін талдауды қызмет көрсетуді беруші мынадай мақсаттарда жүргізеді:

      1) қауіптермен (қауіпті факторлармен) және ұшу қауіпсіздігінің деңгейін тұрақты арттыруға кедергі келтіретін элементтермен байланысты себептер мен ықпал ететін факторларды айқындау;

      2) жақсартуға жататын салаларды зерделеу және ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етуді бақылау құралдарының тиімділігін арттыру;

      3) ұшу қауіпсіздігін және осы саладағы үрдістерді қамтамасыз ету тиімділігінің тұрақты мониторингін қолдау.

      Ұшу қауіпсіздігін талдауды ұшу қауіпсіздігі жөніндегі инспекцияның тағайындалған басшысы (ұшу қауіпсіздігі жөніндегі басшысы) немесе қызмет көрсетуді берушінің қосалқы бөлшектерін енгізуге және олардың жұмыс істеуіне жауапты адамдар тобы жүзеге асырады. Бұл ретте қызмет көрсетуді беруші осындай талдауды орындауға тартылған персоналдың біліктілігі мен дағдыларын қамтамасыз етеді.

      61. Ұшу қауіпсіздігін талдау, ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету тиімділігін мониторингілеу және өлшеу нәтижелері бойынша қызмет көрсетуді беруші ұшу қауіпсіздігінің жай-күйіне тоқсан сайынғы, жартыжылдық және жылдық талдау жасайды.

      Ұшу қауіпсіздігінің жай-күйін талдауды қызмет көрсетуді беруші азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйымға жалпылау және жалпы азаматтық авиация бойынша ұшу қауіпсіздігінің деңгейін арттыру жөнінде ескерту шараларын қабылдау үшін жібереді.

10-тарау. Өзгерістерді жүзеге асыру

      62. Қызмет көрсетуді беруші ҰҚБЖН айқындайды, сипаттайды және өзі ұсынатын авиациялық қызметтермен байланысты ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдер (тәуекел факторлары) деңгейіне әсер етуі мүмкін өзгерістерді анықтауға және басқаруға бағытталған процесті жүзеге асырады, сондай-ақ ұшу қауіпсіздігі үшін қауіптерді (қауіпті факторлар) және олармен байланысты тәуекелдерді (тәуекел факторлары) анықтайды, осы өзгерістерден туындауы мүмкін және осындай тәуекелдерді (тәуекел факторларын) басқарады.

      63. Қызмет көрсетуді беруші өз қызметі шеңберінде өзгерістерді жүзеге асыру процесін бастауға қандай өзгерістер ықпал ететінін анықтайды.

      Қызмет көрсетуді беруші өзгерістердің ұйым персоналына әсерін ескереді және өзгерістер туралы тиісті ақпаратты өз персоналына алдын ала жеткізеді.

      64. Қызмет көрсетуді берушілер өзгерістерді жүзеге асыру процесі басқалармен қамтиды:

      1) өзгерістің сипаттамасы және оны жүзеге асыру себептері;

      2) оларға әсер ететін тұлғаларды, жабдықтарды, жүйелерді, процестерді, құрылымдарды немесе интерфейстерді анықтау. Жүйенің сипаттамасын және ұйымның интерфейстерін қайта қарау қажет болуы мүмкін. Өзгерістер ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бақылауға және (немесе) азайтуға бағытталған қолданыстағы шараларға әсер етуі мүмкін;

      3) өзгеріске байланысты қауіптерді (қауіпті факторларды) анықтау және ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелді (тәуекел факторларын) бағалауды жүргізу;

      4) іс-қимыл жоспарын әзірлеу және бекіту (өзгерісті іске асыру) онда не, кімге және қандай мерзімде орындау қажет екендігі көрсетіледі;

      5) қызмет көрсетуді берушінің бірінші басшысының өзгерісті бекітуі.

      65. Қызмет көрсетуді берушілер азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйымға функциялардың кез келген өзгерістері немесе тағайындалған басшылардың ауысуы туралы хабарлайды және тағайындалған басшылар болмаған кезде ұйымның тиісті құрылымдарында бақылауды қамтамасыз етеді, сондай-ақ "Азаматтық авиацияның авиациялық оқу орталығын сертификаттау және сертификат беру қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің міндетін атқарушының 2015 жылғы 6 ақпандағы № 115 бұйрығына сәйкес (Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 10486 болып тіркелген) қызмет көрсетуді берушілерге қойылатын сертификаттық талаптарға сәйкес уәкілетті ұйым беретін сертификаттың қолданылу саласы қамтитын өзгерістер туралы хабарлайды.

11-тарау. ҰҚБЖ үнемі жетілдіру

      66. Қызмет көрсетуді беруші ҰҚБЖ қолдау және одан әрі жетілдіру мақсатында өзінің ҰҚБЖ шеңберінде процестерге мониторинг пен бағалау жүргізеді.

      67. Қызмет көрсетуді беруші ұйымның тұрақты өзгеруіне және оның пайдалану жағдайларына байланысты ҰҚБЖ қолдайды және үнемі жетілдіреді.

      Қызмет көрсетуді берушінің ҰҚБЖ үнемі жетілдіру процесі ҰҚБЖ тиімділігінің қорытынды көрсеткіштерін бағалауға, сондай-ақ қызмет көрсетуді берушінің қызметін жүзеге асыру барысында жиналған ақпаратты бағалау нәтижелеріне негізделеді.

      ҰҚБЖ тиімділігін анықтауға мүмкіндік беретін әдістерге мыналар жатады:

      1) қызмет көрсетуді берушінің ішкі тексерулерін де, басқа ұйымдар жүргізетін тексерулерді де қамтитын тексерулер;

      2) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету мәдениетін бағалауды және қызмет көрсетуді берушінің қосалқы бөлшектерінің тиімділігін бағалауды қамтитын бағалаулар;

      3) қайталанатын оқиғалардың, оның ішінде авиациялық оқиғалар мен оқыс оқиғалар, сондай-ақ қызмет көрсетуді беруші белгілеген нормативтік құқықтық талаптардың және (немесе) қағидалардың бұзылу қателіктері мен фактілерінің мониторингін көздейтін оқиғалардың мониторингі.

      4) ұшу қауіпсіздігінің жай-күйіне шолулар персоналдың ҰҚБЖ жұмысына қатысуы туралы пайдалы ақпарат жинауға мүмкіндік беретін ұшу қауіпсіздігі мәдениетіне қатысты шолуларды қамтиды. Олардың көмегімен ұйымдағы ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету мәдениетінің көрсеткіші анықталады;

      5) қызмет көрсетуді беруші ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы мақсаттарға қол жеткізетінін тексеруді көздейтін және ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етудегі жалпы үрдістерді айқындау мақсатында ұшу қауіпсіздігі туралы барлық қолда бар ақпаратты қарауға мүмкіндік беретін басшылық деңгейіндегі талдау;

      6) үрдістерді ескеретін басшылық деңгейіндегі талдау шеңберінде SPI және SPT бағалау, ал тиісті деректер болған кезде басқа қызмет көрсетуді берушілердің, мемлекеттің немесе жаһандық деректермен салыстыруға мүмкіндік береді;

      7) ҰҚДЖӨЖ алынған ақпаратқа және ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы жақсартуларды іске асыру нәтижесі болып табылатын ұшу қауіпсіздігі саласындағы ішкі тергеп-тексерулерге қызмет көрсетуді беруші жүргізетін нәтижелерге негізделген алынған сабақтарды пайдалану.

      68. SPI тұрақты мониторингі, ҰҚБЖ жұмысының мониторингі, оның ұшу қауіпсіздігі мен қосалқы жүйелер үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) басқару жүйесі қызмет көрсетуді берушіге ұшу қауіпсіздігін басқару процестері оның ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласында қойған мақсаттарына қол жеткізуге әкелетініне көз жеткізуге мүмкіндік береді, сондай-ақ ҰҚБЖ тұрақты жетілдіруге ықпал етеді.

5-бөлім. Ұшу қауіпсіздігі мәселелерін насихаттау

12-тарау. Қызметкерлерді даярлау және оқыту

      69. Ұшу қауіпсіздігі мәселелерін кеңінен насихаттау ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етудің оң мәдениетін қалыптастыруға ықпал етеді және кадрларды оқыту мен даярлау, тиімді ақпараттық өзара іс-қимыл жасау және ұйымда ақпарат алмасу арқылы үнемі артып отыратын персоналдың техникалық құзыреттілігін ұштастыру арқылы қызмет көрсетуді беруші қойған ұшу қауіпсіздігі саласындағы мақсаттарға қол жеткізуге көмектеседі. Бірінші басшы мен бірінші басшыға тікелей есеп беретін басшылар бүкіл ұйымда ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету мәдениетін насихаттауда жетекші рөл атқарады.

      Ұшу қауіпсіздігі мәселелерін кеңінен насихаттау қызметкерлерге ұйымның ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы қызметіне саналы түрде қарауға ықпал ететін құндылықтар жүйесін ұсына отырып, ұйымның саясатын, процестері мен процедураларын толықтырады.

      Қызмет көрсетуді беруші ұйымның барлық деңгейлерінде тиімді екіжақты ақпараттық өзара іс-қимылға ықпал ететін процестер мен рәсімдерді енгізеді және жүзеге асырады. Ақпараттық өзара әрекеттесу процестері қызмет көрсетуді беруші басшылығының стратегиялық нұсқауларын ескереді және барлық қызметкерлерді ұшу қауіпсіздігі туралы ашық және сындарлы пікірлер беруге шақырады.

      70. Қызмет көрсетуді беруші ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласында персоналды даярлау бағдарламаларын әзірлейді және іске асырады, олар қызметкерлердің өздерінің міндеттерін орындау үшін тиісті даярлығы мен біліктілігін қамтамасыз етеді.

      Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы даярлау бағдарламаларының шеңбері әрбір қызметкердің ҰҚБЖ жұмыс істеуін қамтамасыз етуге қатысу дәрежесіне сәйкес келеді.

      Ұшу қауіпсіздігі жөніндегі инспекция басшысы (ұшу қауіпсіздігі жөніндегі басшысы) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласында персоналды даярлаудың тиісті бағдарламаларының болуына және іске асырылуына жауап береді.

      Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы персоналды даярлау бағдарламалары Қызмет көрсетуді беруші персоналдың кәсіби дағдыларын сақтау мақсатында персоналды бастапқы даярлауға, қайта даярлауға және оның кәсіби деңгейін қолдауға қойылатын талаптарды қамтиды.

      71. Қызмет көрсетуді беруші персоналдың ҰҚБЖ байланысты міндеттерін айқындайды және әрбір қызметкердің ҰҚБЖ жұмыс істеуіне қатысуына сәйкес даярлықтан өтуін қамтамасыз етеді.

      Қызмет көрсетуді берушінің ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы персоналды даярлау бағдарламаларында бірінші басшыны қоса алғанда, ҰҚБЖ тікелей байланысты персонал үшін ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы оқытудың мазмұны көрсетіледі.

      72. Қызмет көрсетуді берушінің ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы персоналды даярлау бағдарламалары "Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етуге қатысатын авиациялық персоналды кәсіптік даярлаудың Үлгі бағдарламаларын бекіту туралы" (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 8785 болып тіркелген) Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникация министрінің 2013 жылғы 28 қыркүйектегі № 764 бұйрығының (бұдан әрі – Үлгі бағдарламалар) талаптарына сәйкес әзірленеді және іске асырылады.

      73. Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы өзінің функционалдық міндеттерін орындау үшін барлық деңгейдегі қызметкерлердің құзыреттілігін сақтау мақсатында қызмет көрсетуді беруші персоналдың дағдылары мен білімін кемінде үш жылда бір рет тексереді.

      Қызмет көрсетуді беруші ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етуге тартылған персоналдың дағдылары мен білімдерін тексеру нәтижелері бойынша персоналдың білімінде және (немесе) дағдыларында олқылықтар немесе кемшіліктер анықталған кезде тиісті түзету шаралары қабылданады.

13-тарау. Ұшу қауіпсіздігі туралы ақпарат алмасу

      74. Қызмет көрсетуді беруші ұшу қауіпсіздігі туралы ақпарат алмасудың ресми құралдарын әзірлейді және қолданады:

      1) қызметкерлерді олар атқаратын лауазымдарға мөлшерлес көлемде ҰҚБЖ таныстыруды қамтамасыз етеді;

      2) ұшу қауіпсіздігі тұрғысынан маңызды ақпаратты ұсынады;

      3) ұшу қауіпсіздігінің деңгейін арттыру мақсатында кәсіпорынның нақты іс-әрекеттерінің себептерін түсіндіреді;

      4) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету рәсімдерін енгізу немесе өзгерту себептерін түсіндіреді.

      75. Қызмет көрсетуді беруші ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы саясат пен мақсаттарды және ҰҚБЖ рәсімдерін барлық персоналдың назарына жеткізуді қамтамасыз етеді. Осы ақпаратты жеткізуді, сондай-ақ ұшу қауіпсіздігі мәселелерін танымал етуді қызмет көрсетуді беруші ұшу қауіпсіздігі мәселелері бойынша ақпараттық хаттар (жиынтықтар), хабарламалар, ұшу қауіпсіздігі туралы бюллетеньдер, интернет-ресурстар, брифингтер және (немесе) персоналды даярлау курстары арқылы іске асырады.

      Ұшу қауіпсіздігі инспекциясының басшысы (ұшу қауіпсіздігі жөніндегі басшы) тергеп-тексерулерден, алдыңғы оқиғалар мен оқиғалардан алынған сабақтар немесе қызмет көрсетуді беруші мен басқа ұйымдардың тәжірибесі туралы ақпараттың кең таралуын қамтамасыз етеді.

      Ұшу қауіпсіздігі туралы ақпарат алмасу:

      1) ұйымның ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы саясаты мен мақсаттарын танымал ету тәсілі болып табылатын барлық қызметкерлердің ҰҚБЖ туралы жан-жақты хабардар болуын қамтамасыз ету;

      2) ұшу қауіпсіздігі мәселелерімен және ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдермен (тәуекел факторларымен) байланысты ұшу қауіпсіздігі үшін маңызды ақпаратты тарату, бұл қызмет көрсетушіні ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелге (тәуекел факторларына) ұшыратуы мүмкін. Қызмет көрсетуді беруші ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін қандай ақпарат маңызды болып саналатынын және оны қашан тарату керектігін анықтайды;

      3) ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдерді (тәуекел факторларын) бақылауға және (немесе) азайтуға бағытталған жаңа шаралар және түзету шаралары туралы хабардарлықты арттыру. Қызмет көрсетуді беруші тап болатын ұшу қауіпсіздігі үшін тәуекелдер (тәуекел факторлары) уақыт өте келе өзгереді, сондықтан бұл өзгерістер туралы ақпаратты тиісті қызметкерлердің назарына жеткізу қажет;

      4) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етудің жаңа немесе түзетілген рәсімдері туралы ақпарат беру. Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету рәсімдерін жаңарту кезінде осы өзгерістер туралы ақпаратты тиісті қызметкерлердің назарына жеткізу қажет;

      5) ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етудің оң мәдениетін қалыптастыруға жәрдемдесу және қызмет көрсетуді беруші қызметкерлерін қауіптерді (қауіпті факторларды) анықтауға және олар туралы ақпарат беруге ынталандыру. Ұшу қауіпсіздігі туралы ақпарат алмасу екі жаққа да бағытталған. Қызмет көрсетуді берушінің барлық қызметкерлері ҰҚДЖӨЖ арқылы ұшу қауіпсіздігі мәселелері туралы есеп беруі маңызды;

      6) кері байланысты қамтамасыз ету. Ұшу қауіпсіздігі туралы есептерді ұсынатын қызметкерлерге анықталған проблемаларды шешу үшін қандай шаралар қабылданғаны туралы ақпаратпен жауаптар жіберу.

      76. Қызмет көрсетуді беруші қызметкерлердің ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін маңызды таратылатын ақпаратты алуы мен түсінуін тексеру арқылы өзінің ұшу қауіпсіздігі туралы ақпарат алмасу процесінің тиімділігін бағалауды жүзеге асырады. Ақпарат алмасу процесінің тиімділігін бағалау ішкі тексерулер жүргізу кезінде немесе ҰҚБЖ жұмыс істеу тиімділігін бағалау кезінде жүзеге асырылады.

      77. Ұшу қауіпсіздігі мәселелерін насихаттау жөніндегі іс-шараларды қызмет көрсетуді беруші тұрақты негізде жүргізеді.