Стандарт бухгалтерского учета 24 "Организация бухгалтерской службы"

Утвержден приказом Департамента методологии бухгалтерского учета и аудита Министерства финансов Республики Казахстан от 31 декабря 1997 г. N 455. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 11.02.1998 г. N 455. Утратил силу - приказом Министра финансов РК от 21 июня 2007 г. N 217 (вводится в действие с 1 января 2008 года)

        Сноска. Приказ Департамента методологии бухгалтерского учета и аудита Министерства финансов РК от 31 декабря 1997 г. N 455 утратил силу приказом Министра финансов РК от 21 июня 2007 г. N  217  (вводится в действие с 1 января 2008 года).

      

      <*>
      Сноска. По всему тексту стандарта слова "субъектами", "субъекта", "субъект", "субъектов", "субъектом", "субъекты", "хозяйственными операциями", "хозяйственных операций", "хозяйственной операции", "руководитель", "руководителем", "руководителя", "машинных", "имущества и финансовых обязательств", "имущества и денежных обязательств", "имущества и обязательств" заменены словами "организациями", "организации", "организация", "организаций", "организацией", "организации", "операциями и событиями", "операций и событий", "операции и события", "руководство", "руководством", "руководства", "электронных", "активов и обязательств", "активов и обязательств", "активов и обязательств" - приказом Министра финансов Республики Казахстан от 11 марта 2003 года  N 101 .  

 
 
                    Цель и сфера действия 
 
      1. Данный стандарт устанавливает порядок организации бухгалтерской службы организациями*.  <*>
      Примечание. (Примечание исключено - приказом Министра финансов Республики Казахстан от 11 марта 2003 года  N 101 ).
      2. Ведение бухгалтерского учета и составление финансовой отчетности осуществляется организациями на основе:
      Закона Республики Казахстан "О бухгалтерском учете и финансовой отчетности";
      стандартов бухгалтерского учета (СБУ);
      методических рекомендаций к СБУ;
      учетной политики, указаний, инструкций, приказов по организации бухгалтерского учета организации.  <*>
      Сноска. Пункт 2 с изменениями - приказом Министра финансов Республики Казахстан от 11 марта 2003 года  N 101 .
      3. Данный стандарт применяется ко всем типам организаций при организации бухгалтерской службы за исключением организаций, регулирование и надзор за деятельностью которых в соответствии с законодательством Республики Казахстан возложены на Национальный Банк Республики Казахстан.  <*>
      Сноска. Пункт 3 в новой редакции - приказом Министра финансов Республики Казахстан от 11 марта 2003 года  N 101 .

                     Задачи бухгалтерской службы

      4. Задачей бухгалтерской службы является обеспечение формирования полной и достоверной информации о финансовом положении, результатах деятельности и изменениях в финансовом положении предпринимателей и организаций, необходимой для оперативного руководства и управления, а также для ее использования инвесторами, поставщиками, покупателями, заимодателями, государственными органами, банками и иными заинтересованными лицами в соответствии со стандартами бухгалтерского учета, устанавливающими принципы и правила ведения бухгалтерского учета и составления финансовой отчетности.  <*>
      Сноска. Пункт 4 с изменениями - приказом Министра финансов Республики Казахстан от 11 марта 2003 года  N 101 .

               Организация работы бухгалтерской службы 

      5. Организация, осуществляя организацию бухгалтерского учета, исходя из вида деятельности, размера и конкретных условий хозяйствования: 
      самостоятельно устанавливает организационную форму бухгалтерской работы; 
      формирует учетную политику; 
      производит функциональное разделение учета на производственный и финансовый; 
      разрабатывает порядок контроля за операциями и событиями, а также принимает другие решения, необходимые для организации бухгалтерского учета.  <*>
      Сноска. Пункт 5 с дополнениями - приказом Министра финансов Республики Казахстан от 11 марта 2003 года  N 101 .
      6. Ответственность за организацию бухгалтерского учета организации, соблюдение законодательства при выполнении операций и событий несет руководство. 
      7. Бухгалтерский учет организации осуществляется его структурным подразделением (службой), возглавляемым главным бухгалтером, либо бухгалтером в случае отсутствия у организации собственной бухгалтерской службы. Бухгалтерская служба может состоять из отделов либо секторов или групп, организуемых по функциональному признаку. 
      У организации, не имеющей бухгалтерской службы, бухгалтерский учет и финансовая отчетность могут осуществляться специализированной бухгалтерской организацией или бухгалтером (специалистом) на договорной основе. Руководство может бухгалтерский учет вести лично.  <*>
      Сноска. Пункт 7 с изменениями - приказом Министра финансов Республики Казахстан от 11 марта 2003 года  N 101 .
      8. При освобождении главного бухгалтера (бухгалтера) от должности производится сдача дел вновь назначенному главному бухгалтеру (бухгалтеру) (а при его отсутствии - работнику, назначенному приказом руководства организации), в процессе которой проводится проверка состояния бухгалтерского учета и достоверности отчетных данных с составлением соответствующего акта, утверждаемого руководством организации. 
      9. Организация ведет бухгалтерский учет операций и событий, связанных с наличием и движением активов, обязательств, собственного капитала, доходов и расходов способом двойной записи в соответствии с типовым планом счетов бухгалтерского учета.  <*>
      Сноска. Пункт 9 в новой редакции - приказом Министра финансов Республики Казахстан от 11 марта 2003 года  N 101 .
      10. При ведении бухгалтерского учета организацией должны быть обеспечены: 
      неизменность принятой учетной политики отражения отдельных операций и событий и оценки активов и обязательств в течение отчетного периода; 
      полнота отражения в учете за отчетный период всех операций и событий, осуществленных в этом периоде, и результатов инвентаризации активов и обязательств; 
      правильность отнесения доходов и расходов к отчетным периодам; 
      тождество данных аналитического учета оборотам и остаткам по счетам синтетического учета на начало каждого месяца.  <*>
      Сноска. Пункт 10 с изменениями - приказом Министра финансов Республики Казахстан от 11 марта 2003 года  N 101 .
      11. Руководство организации, осуществляя организацию кассовых операций, должно обеспечить учет движения наличных денег. 
      Движение наличных денег должно отражаться в кассовой книге, на основе соответствующих первичных документов, которые предварительно регистрируются бухгалтерской службой. Кассовая книга должна быть пронумерована, прошнурована и опечатана. Количество листов в кассовой книге должно заверяться подписями руководства и главного бухгалтера (бухгалтера) организации. 
      Записи в кассовой книге должны вестись в двух экземплярах через копировальную бумагу. Вторые экземпляры листов должны быть отрывными и служить отчетом кассира. Первые экземпляры листов остаются в кассовой книге. Первые и вторые экземпляры листов нумеруются одинаковыми номерами. 
      Подчистки и неоговоренные исправления в кассовой книге запрещаются. Произведенные исправления должны заверяться подписями кассира и главного бухгалтера (бухгалтера).
      Кассовая книга может вестись автоматизированным способом, при котором ее листы формируются в виде машинограммы "Вкладной лист кассовой книги".  <*>
      Сноска. Пункт 11 с изменениями - приказом Министра финансов Республики Казахстан от 11 марта 2003 года  N 101 .

                 Документация операций, документооборот

      12. Основанием для записей в регистрах бухгалтерского учета являются первичные документы, фиксирующие факт совершения операции и события.
      13. Формы или требования к первичным документам, применяемым для оформления операций или событий, утверждаются уполномоченным органом в соответствии с законодательством Республики Казахстан.  <*>
      Сноска. Пункт 13 в новой редакции - приказом Министра финансов Республики Казахстан от 11 марта 2003 года  N 101 .
      14. Первичные документы как на бумажных, так и на электронных носителях, формы которых или требования к которым не утверждены уполномоченным органом, разрабатываются предпринимателями и организациями самостоятельно и должны содержать следующие обязательные реквизиты:
      наименование документа (формы);
      дату составления;
      наименование организации или фамилию и инициалы предпринимателя, от имени которых составлен документ;
      содержание операции или события;
      единицы измерения операции или события (в количественном и стоимостном выражении);
      наименование должностей, фамилии, инициалы и подписи лиц, ответственных за совершение операции (подтверждение события), и правильность ее (его) оформления.
      В зависимости от характера операции или события, требования нормативных правовых актов и способа обработки учетной информации в первичные документы могут быть включены дополнительные реквизиты.  <*>
      Сноска. Пункт 14 с изменениями - приказом Министра финансов Республики Казахстан от 11 марта 2003 года  N 101 .
      15. При составлении первичных документов и регистров бухгалтерского учета на электронных носителях предприниматели и организации должны изготовить копии таких документов на бумажных носителях для других участников операций, а также по требованию государственных органов, которым такое право требования предоставлено в соответствии с законодательством Республики Казахстан.  <*>
      Сноска. Пункт 15 в новой редакции - приказом Министра финансов Республики Казахстан от 11 марта 2003 года  N 101 .
      16. Первичные документы должны быть составлены в момент совершения операции, а если это не представляется возможным - непосредственно по окончании операции. 
      17. Внесение исправлений в кассовые и банковские первичные документы не допускается. В остальные первичные документы исправления могут вноситься лишь по согласованию с участниками операций и событий, что должно быть подтверждено подписями тех же лиц, которые подписали документы с указанием даты внесения исправлений.  <*>
      Сноска. Пункт 17 с дополнениями - приказом Министра финансов Республики Казахстан от 11 марта 2003 года  N 101 .
      18. Информация, содержащаяся в принятых к учету первичных документах, накапливается и систематизируется в регистрах бухгалтерского учета, формы которых или требования к которым утверждаются уполномоченным органом в соответствии с законодательством Республики Казахстан. Данные регистров бухгалтерского учета в сгруппированном виде переносятся в финансовую отчетность.  <*>
      Сноска. Пункт 18 с изменениями - приказом Министра финансов Республики Казахстан от 11 марта 2003 года  N 101 .
      19. Руководство определяет лиц, имеющих право подписи бухгалтерских документов. При этом может быть установлена иерархия подписи в зависимости от занимаемой должности, размеров денежных сумм, сферы действия и сущности операции. 
      Предприниматели или организации, использующие электронные подписи, должны установить надлежащие меры предосторожности и контроля, касающиеся права использования и доступа к электронным подписям.  <*>
      Сноска. Пункт 19 с изменениями - приказом Министра финансов Республики Казахстан от 11 марта 2003 года  N 101 .
      20. Движение первичных документов в бухгалтерском учете (создание или получение от других организаций, принятие к учету, обработка, передача в архив - документооборот) регламентируются графиком, утверждаемом руководством организации. 
      21. Ответственность за соблюдением графика документооборота, а также ответственность за своевременное и доброкачественное создание документов, своевременную передачу их для отражения в бухгалтерском учете и отчетности, за достоверность содержащихся в документах данных несут лица, создавшие и подписавшие эти документы. 
      22. Предприниматели и организации обязаны хранить первичные документы, регистры бухгалтерского учета на бумажных и (или) электронных носителях, финансовую отчетность, учетную политику, программы электронной обработки учетных данных в течение периода, установленного законодательством Республики Казахстан.  <*>
      Сноска. Пункт 22 в новой редакции - приказом Министра финансов Республики Казахстан от 11 марта 2003 года  N 101 .

                          Инвентаризация 

      23. В целях обеспечения достоверности данных бухгалтерского учета и финансовой отчетности проводится инвентаризация активов и обязательств не менее одного раза в год. 
      24. Количество инвентаризаций в отчетном периоде, даты их проведения, перечень активов и обязательств, проверяемых при каждой из них, устанавливаются организацией.  <*>
      Сноска. Пункт 24 с изменениями - приказом Министра финансов Республики Казахстан от 11 марта 2003 года  N 101 .
      25. В обязательном порядке инвентаризация проводится:
      при смене материально ответственных лиц (на день приемки-передачи дел);
      при установлении фактов хищения или злоупотреблений, а также порчи основных средств и/или товарно-материальных запасов;
      в случае стихийных бедствий, пожара, аварий или других чрезвычайных ситуаций, вызванных экстремальными условиями;
      при реорганизации организации перед составлением разделительного баланса и в других случаях, предусмотренных законодательством Республики Казахстан. 
      при составлении годовой финансовой отчетности.  <*>
      Сноска. Пункт 25 с изменениями - приказом Министра финансов Республики Казахстан от 11 марта 2003 года  N 101 .

                        Дата вступления в силу

      26. Данный стандарт бухгалтерского учета вступает в силу с 1 января 1998 года.

24 Бухгалтерлiк есеп стандарты бухгалтерлiк қызметтердi ұйымдастыру

Қазақстан Республикасы Қаржы министрлiгi 1997 жылғы 31 желтоқсандағы N 455 Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде 1998 жылғы 11 ақпанда тіркелді. Тіркеу N 455. Күші жойылды - ҚР Қаржы министрінің 2007.06.21. N 217 бұйрығымен

       Күші жойылды - ҚР Қаржы министрінің 2007.06.21. N  217  (2008 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.  

        Қызметтердiң мақсаты және ауқымы  

       Ескерту.   Стандарттың барлық мәтiнi бойынша "субъектiлердiң", "субъект", "субъектiлерi", "субъектiлерде", "субъектiсiне", "субъектiнiң", "субъектiлер", "шаруашылық операцияларын", "шаруашылық операцияларының", "шаруашылық операциялары", "басшы", "басшысы", "машина", "мүлiктi түгендеу мен қаржылық мiндеттемелердiң", "мүлiкке және ақшалай мiндеттемелерге", "мүлiктер мен мiндеттемелердiң" деген сөздер тиiсiнше "ұйымдардың", "ұйым", "ұйымдары", "ұйымдарда", "ұйымына", "ұйымның", "ұйымдар", "операциялары мен оқиғаларын", "операциялар мен оқиғаларының", "операциялары мен оқиғалары", "басшылық", "басшылығы", "электронды", "активтердi және мiндеттемелердi түгендеудiң", "активтер мен мiндеттемелерге", "активтер мен мiндеттемелердiң" деген сөздермен ауыстырылды - ҚР Қаржы министрінің 2003 жылғы 11 наурыздағы N 101   бұйрығымен .

      1. Бухгалтерлiк қызметтердi ұйымдастырудың тәртiбiн ұйымдардың осы стандарты белгiлейдi.
       Ескерту.   1-тармаққа ескерту алынып тасталынды - ҚР Қаржы министрінің 2003 жылғы 11 наурыздағы N 101   бұйрығымен .

      2. Бухгалтерлiк есептi жүргiзу және қаржылық есеп берудi құру ұйымдардың төмендегi негiздерiнде: 
      "Бухгалтерлiк есепке алу және қаржылық есеп беру туралы" Қазақстан Республикасының  Заңымен
      бухгалтерлiк есептiң стандарттарымен (БЕС); 
      БЕС-ке арналған әдiстемелiк ұсынымдарымен; 
      бухгалтерлiк есептi ұйымдастыру ұйымдары бойынша бұйрықтар, нұсқаулықтар, нұсқаулар, есептеу саясатымен жүзеге асырылады. 
       Ескерту.   2-тармақ өзгертілді - ҚР Қаржы министрінің 2003 жылғы 11 наурыздағы N 101   бұйрығымен .

      3. Осы стандарт қызметiн реттеу мен қадағалау Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкiне жүктелген ұйымдарды қоспағанда, бухгалтерлiк қызметтi ұйымдастыру кезiнде ұйымдардың барлық түрiне қолданылады. 
       Ескерту.   3-тармақ жаңа редакцияда жазылды - ҚР Қаржы министрінің 2003 жылғы 11 наурыздағы N 101   бұйрығымен .

  Бухгалтерлiк қызметтердiң мiндеттерi  

      4. Бухгалтерлiк қызметтердiң мiндеттерi - басшылықтың және басқарудың жеделдiгi үшiн қажеттi кәсiпкерлер мен ұйымдардың қаржылық жағдайы, қызметiнiң нәтижелерi және қаржылық жағдайындағы өзгерiстерi туралы, сондай-ақ бухгалтерлiк есеп ережелерiн жүргiзу және қаржылық есеп берудi құру және қағидаттарын белгiлеудi бухгалтерлiк есептiң стандарттарына сәйкес инвесторлардың, жеткiзушiлердiң, сатып алушылардың, қарыз берушiлердiң, мемлекеттiк органдардың, банктердiң және өзге де мүдделi азаматтардың пайдалануы үшiн толық және нақты ақпараттармен қалыптастыруды жүзеге асыру болып табылады. 
       Ескерту.   4-тармақ өзгертілді - ҚР Қаржы министрінің 2003 жылғы 11 наурыздағы N 101   бұйрығымен .

  Бухгалтерлiк қызметтердi ұйымдастыру жұмыстары  

      5. Бухгалтерлiк есептi ұйымдастырушы ұйым - iс-әрекеттiң түрлерiне, шаруашылықтың көлемiне және нақтылы шарттармен; 
      бухгалтерлiк жұмыстар түрлерiн ұйымдастыруды жеке-дара белгiлеудi; 
      есептеу саясатын қалыптастыруды; 
      өндiрiстiк және қаржылық есептердiң қызметтiк ажыратуларын жүргiзудi; 
      бухгалтерлiк есептi ұйымдастыру үшiн қажеттi операцияларға бақылау тәртiптерiн дайындауды жүзеге асырады, сондай-ақ басқа да шешiмдер қабылдайды. 
       Ескерту.   5-тармақ өзгертілді - ҚР Қаржы министрінің 2003 жылғы 11 наурыздағы N 101   бұйрығымен .

      6. Бухгалтерлiк есептi ұйымдастырудың ұйымына, операциялары мен оқиғаларын орындау кезiнде заңдарды сақтауға - басшылық жауапкершiлiк атқарады. 

      7. Бухгалтерлiк есептiң ұйымы - бас бухгалтер басшылық ететiн оның құрылымдық бөлiмшелерiмен (қызметiмен), немесе егер ұйымның жеке бухгалтерi жоқ болса, бухгалтермен жүзеге асырады. 
      Бухгалтерлiк қызмет - қызметтерiнiң ұйымдастыру түрлерi бойынша бөлiмдерге, әлде секторларға, немесе топтарға бөлiнуi мүмкiн. 
      Бухгалтерлiк қызметтерi жоқ ұйымдар - бухгалтерлiк есеп пен қаржылық есеп берудi мамандандырылған бухгалтерлiк ұйымдар немесе бухгалтерлермен (маманмен) шартты негiзде жүзеге асыруы қажет. Басшылық бухгалтерлiк есептi жеке өзi жүргiзуiне де болады. 
        Ескерту.   7-тармақ өзгертілді - ҚР Қаржы министрінің 2003 жылғы 11 наурыздағы N 101   бұйрығымен .

      8. Бас бухгалтердi (бухгалтердi) қызметтен босатқан кезде жаңадан тағайындалған бас бухгалтерге (бухгалтерге) (егер ол жоқ болса - ұйымның бұйрықпен тағайындалған қызметкерiне) құжаттар тапсырылады, ұйым басшылығы бекiткен актiге сәйкес бухгалтерлiк есептiң ахуалын және есеп берудiң нақтылы мәлiмет дәлелдiгiн тексеру процесi жүргiзiледi. 

      9. Ұйым бухгалтерлiк есеп шоттарының үлiгiлiк жоспарына сәйкес екi жазба жүргiзу жолымен активтердiң, мiндеттемелердiң меншiктi капиталдың, кiрiстер мен шығыстардың болуы мен қозғалысына байланысты операциялар мен оқиғалардың бухгалтерлiк есебiн жүргiзедi.
       Ескерту.   9-тармақ жаңа редакцияда жазылды - ҚР Қаржы министрінің 2003 жылғы 11 наурыздағы N 101   бұйрығымен .

      10. Ұйымдардың бухгалтерлiк есептi жүргiзген кездегi қамтамасыз ететiн нәрселерi: 
      есеп беру кезеңi уақытында жеке операциялары мен оқиғалары және активтерге баға беру мен мiндеттемелердi айқындауды есепке алу саясатының өзгермеуi; 
      барлық операциялары мен оқиғаларының есеп беру кезеңiнде осы кезеңдегi жүзеге асырылған жеке активтердi және мiндеттемелердi түгендеудiң қорытындыларына толығымен есеп берудi айғақтау; 
      есеп беру кезеңiнде табыстар мен шығындарды жатқызудың дұрыстығы; 
      әрбiр айдың басында айналым мен қалдықтардың синтетикалық есеп берудiң шоттары бойынша берiлген талдау есептерiнiң бiрдей мәлiметтермен шығуы мiндеттi.
       Ескерту. 10-тармақ өзгертілді - ҚР Қаржы министрінің 2003 жылғы 11 наурыздағы N 101   бұйрығымен

      11. Ұйым басшылығы касса операцияларын жүзеге асыра отырып, қолда бар ақша iс-қимылын есепке алуды қамтамасыз етуi қажет. 
      Қолда бар ақша iс-қимылы алдын ала алғашқы құжаттардың негiзiне сәйкес бухгалтерлiк касса кiтабында тiркелiп, белгiленуi тиiс. 
      Касса кiтабы - нөмiрленген, жiппен тiгiлген және мөрленген болуы тиiс. Касса кiтабының бет саны басшылық мен бас бухгалтердiң (бухгалтердiң) қолымен куәландырылуы тиiс. 
      Касса кiтабындағы жазбалар - көшiрме қағазы арқылы екi дана етiп жүргiзiлуi тиiс. Қағаздың екiншi данасы кассир есебi үшiн жыртылатындай болуы тиiс. Қағаздың бiрiншi данасы касса кiтабында қалуы керек. Қағаздың бiрiншi және екiншi данасы бiрдей нөмiрленедi.
      Өшiру және келiсiмсiз жөндеулерге рұқсат жоқ. Ал, кейбiр жөндеулер кассир мен бас бухгалтердiң (бухгалтердiң) мөрмен куәландырылған қолы қойылады.
      Касса кiтабы - автоматтандырылған тәсiлмен жүргiзiлiп, оның беттерi машинограмма түрiнде - "Касса кiтабының жапсырма қағазы" болып қалыптасады.       

  Операциялардың құжаттары, құжаттар айналымы

      12. Бухгалтерлiк есептiң тiзiлiмдегi жазбалар үшiн - операциялары мен оқиғалары жасалған мәлiметтер тiркелген ең алғашқы құжаттар негiз болып табылады.

      13. Операциялар мен оқиғаларды ресiмдеу үшiн қолданылатын бастапқы құжаттарға арналған нысандарды немесе оларға қойылатын талаптарды уәкiлеттi орган Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес бекiтедi.
       Ескерту. 13-тармақ жаңа редакцияда жазылды - ҚР Қаржы министрінің 2003 жылғы 11 наурыздағы N 101   бұйрығымен .

      14. Уәкiлеттi орган нысандарын немесе нысандарын немесе оларға қойылатын талаптарды бекiтпеген, қағазға түсiрiлген және электронды жеткiзушiлердегi бастапқы құжаттарды кәсiпкерлер мен ұйымдар дербес әзiрлейдi және оларда мынадай деректемелер мiндеттi түрде қамтылуға тиiс:
      құжаттар атауын (түрлерiн);
      құрылған күнiн;
      ұйымның атауы немесе атына құжат жасалған кәсiпкердiң тегi және аты-жөнi;
      операцияның немесе оқиғаның мазмұны;
      операцияның немесе оқиғаның өлшем бiрлiгi (сандық және құндық шағылымда);
      лауазымдар атауы, тектерi, аты-жөнi және операцияның жасалуына жауапты тұлғалардың қолы (оқиғаны растау) және оны рәсiмдеу дұрыстығы.
      Операция немесе оқиға сипаттамаларының түрлерiне, нормативтiк құқықтық актiлердiң талаптарына және есептеу ақпараттарының дайындау тәсiлдерiне орай алғашқы құжаттарға қосымша деректемелер қосылуы мүмкiн. 
       Ескерту. 14-тармақ өзгертілді - ҚР Қаржы министрінің 2003 жылғы 11 наурыздағы N 101   бұйрығымен

      15. Бастапқы құжаттарды және бухгалтерлiк есеп тiркелiмдерiн электронды жеткiзушiлерде жасаған кезде кәсiпкерлер мен ұйымдар операциялардың басқа қатысушылары үшiн, сондай-ақ осындай талап ету құқығы Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес ұсынылған мемлекеттiк органдардың талабы бойынша қағаз жеткiзушiлерiнде осындай құжаттардың көшiрмесiн дайындауы тиiс.
       Ескерту. 15-тармақ жаңа редакцияда жазылды - ҚР Қаржы министрінің 2003 жылғы 11 наурыздағы N 101   бұйрығымен

      16. Алғашқы құжаттар операциялар жасалып жатқан кезде жасалуы қажет, егер де бұл мүмкiн емес жағдайда операцияның тәмәмдалуы бойынша мiндеттi түрде жасалуы тиiс. 

      17. Кассалық және банктiк бастапқы құжаттарға түзетулер енгiзуге болмайды. Ал өзге алғашқы құжаттарға түзетулердi - операциялары мен оқиғаларына қатысушылардың келiсiмi бойынша құжаттарға қол қойған сол азаматтардың түзету енгiзген күнiн көрсетiп қол қоюмен бекiтiп, енгiзуге болады.
       Ескерту. 17-тармақ толықтырылды - ҚР Қаржы министрінің 2003 жылғы 11 наурыздағы N 101   бұйрығымен

      18. Есепке алуға қабылданған бастапқы құжаттарда қамтылған ақпарат нысандарын немесе оларға қойылатын талаптарды уәкiлеттi орган Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес бекiтетiн бухгалтерлiк есепке алу тiркелiмдерiнде жинақталады және жүйелендiрiледi. Бухгалтерлiк есептiң регистрлер мәлiметi топталған түрде қаржылай есеп беруге аударылады.
       Ескерту. 18-тармақ өзгертілді - ҚР Қаржы министрінің 2003 жылғы 11 наурыздағы N 101   бұйрығымен .  

      19. Бухгалтерлiк құжаттарға қол қоюға құқылы адамды басшылық белгiлейдi. Сонымен қатар ақша сомасының көлемiне, iс-әрекет ауқымына және операциялардың мәндiлiгiне лауазымдық қызметке байланысты қол қоюдың лауазымдық сатысы белгiленуi мүмкiн. 
      Электронды қол қоюды пайдаланушы кәсiпкерлер немесе ұйымдар электронды қол қоюға қатысты пайдаланудың және оған рұқсатқа барғанда кейбiр сақтық шараларын және бақылауды белгiлеуi қажет.
       Ескерту. 19-тармақ өзгертілді - ҚР Қаржы министрінің 2003 жылғы 11 наурыздағы N 101   бұйрығымен

      20. Бухгалтерлiк есептiң алғашқы құжаттарын жүргiзгенде (басқа ұйымдардан құру немесе алу, есепке алу, дайындау, архивке өткiзу - құжат айналымы) ұйым басшылығы бекiткен кестемен реттеледi. 

      21. Құжаттар айналымын реттейтiн кесте үшiн жауапты, сондай-ақ құжаттарды дер кезiнде және сапалы жасаған, бухгалтерлiк есеп және есеп берудi айғақтау үшiн уақытылы берудi, құжаттарда көрсетiлген мәлiметтердiң дұрыстығына осы құжаттарды бастаған және қол қойған азаматтар жауап бередi. 

      22. Кәсiпкерлер мен ұйымдар бухгалтерлiк есепке алудың бастапқы құжаттарын, қағазға түсiрiлген және (немесе) электронды жеткiзушiлердегi бухгалтерлiк есепке алудың тiркелiмдерiн, қаржылық есеп берудi, есеп саясатын, есепке алу деректерiнiң электрондық өңдеу бағдарламасын Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген кезең iшiнде сақтауға мiндеттi.
       Ескерту. 22-тармақ жаңа редакцияда жазылды - ҚР Қаржы министрінің 2003 жылғы 11 наурыздағы N 101   бұйрығымен

  Түгендеу жүргiзу 

      23. Бухгалтерлiк есептiң және қаржылай есеп беру деректерiнiң нақтылығын қамтамасыз ету мақсатында кемiнде жылына бiр мәрте мүлiкке және ақшалай мiндеттемелерге түгендеу жүргiзiледi.

       24. Есеп беру кезеңiндегi түгендеу жүргiзудiң санына, оларды жүргiзу күнiн, тексерiлген әрбiр мүлiктер мен мiндеттемелердiң тiзiлiмдерiн ұйымның өзi белгiлейдi.
       Ескерту. 24-тармақ өзгертілді - ҚР Қаржы министрінің 2003 жылғы 11 наурыздағы N 101   бұйрығымен .

      25. Мiндеттi түрде түгендеу:
      материалды жауапты адам ауысқан кезде (iстi қабылдау-тапсыру күнi);
      ұрлау немесе аса зиян келтiру деректерi айқындалған кезде, сондай-ақ негiзгi құралдардың және/немесе тауарлы-материалдық қосалқы заттардың бүлiнуi кезiнде;
      кездейсоқ жағдаяттар әсерiнен туындаған төтенше жағдайлар, өрт, апат немесе басқа да төтенше жағдайларда;
      бөлiну балансын жасар алдында ұйымды қайта ұйымдастырған кезде және Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген басқа да жағдайларда;
      жылдық қаржылық есептiлiктi жасаған кезде жүргiзiледi.
       Ескерту. 25-тармақ өзгертілді,толықтырылды - ҚР Қаржы министрінің 2003 жылғы 11 наурыздағы N 101   бұйрығымен .

  Күшiне ену күнi

      26. Бухгалтерлiк есептiң бұл стандарты 1998 жылдың 1 қаңтарынан күшiне енедi.