Об утверждении Положения (стандарта) аудита 2 "Условия проведения аудита"

Приказ Департамента методологии, бухгалтерского учета и аудита Министерства финансов Республики Казахстан от 4 июня 1998 года N 91. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 20.08.1998 г. за N 580. Утратил силу приказом Министра финансов Республики Казахстан от 15 апреля 2008 года N 179.

Извлечение из приказа
Министра финансов РК
от 15.04.2008 N 179

"В соответствии с пунктом 1 статьи 27 Закона "О нормативных правовых актах" ПРИКАЗЫВАЮ:
1. Признать утратившими силу некоторые нормативные правовые акты Республики Казахстан согласно приложению к настоящему приказу.
2. Департаменту методологии управления государственными активами Министерства финансов Республики Казахстан (Айтжанова Ж.Н.) в недельный срок сообщить Министерству юстиции Республики Казахстан и в официальные печатные издания о признании утратившими силу некоторых нормативных правовых актов Республики Казахстан.
3. Настоящий приказ вступает в силу со дня подписания.

Министр Б. Жамишев

Приложение
к приказу Министра финансов
Республики Казахстан
от 15 апреля 2008 года N 179

Перечень утративших силу некоторых нормативных
правовых актов Республики Казахстан

1. ........ .
2. ........ .
3. Приказ Департамента методологии бухгалтерского учета и аудита Министерства финансов Республики Казахстан от 4 июня 1998 года N 91 "Об утверждении Положения (стандарта) аудита 2 "Условия проведения аудита" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за N 580).
4. ........ .
5. ........ .
6. ........ .
7. ........ .
8. ........ .
9. ........ .
10. ........ .
11. ........ .
12. ........ .
13. ........ .
14. ........ .
15. ........ .
16. ........ .
17. ........ .
18. ........ .
19. ........ .
20. ........ .
21. ........ .
22. ........ .
23. ........ .
24. ........ .
25. ........ .
26. ........ .
27. ........ .
28. ........ ."

__________________________________________________________________________

На основании Указа Президента Республики Казахстан, имеющего силу Закона, от 26 декабря 1995 года N 2732 Z952732_ "О бухгалтерском учете", Указа Президента Республики Казахстан, имеющего силу Закона, от 17 апреля 1995 года N 2200 Z952200_ "О лицензировании", Положения "О Департаменте методологии бухгалтерского учета и аудита", утвержденного постановлением Правительства Республики Казахстан от 18 декабря 1997 года, приказываю:
1. Утвердить положение (стандарт) аудита 2 "Условия проведения аудита".
2. Установить, что положение (стандарт) обеспечивает руководство по согласованию договорных отношений аудитора с клиентом и ответу аудитора в случае просьбы клиента об изменении условий обязательства на обязательство с более низкой степенью уверенности.
3. Установить, что настоящее положение (стандарт) аудита вступает в силу со дня государственной регистрации в Министерстве юстиции Республики Казахстан.
4. Начальнику Управления организации аудиторской деятельности - Пироговской С.Н. зарегистрировать утвержденное положение (стандарт) в Министерстве юстиции Республики Казахстан, в установленном законодательством порядке.
5. Отделу внедрения и контроля Департамента методологии

бухгалтерского учета и аудита Министерства финансов Республики Казахстан

довести в недельный срок со дня государственной регистрации настоящий

приказ и положение (стандарт) аудита 2 "Условия проведения аудита" до

областных управлений Департамента, комитетов и министерств.

6. Контроль за исполнением приказа возложить на заместителя директора

Департамента методологии бухгалтерского учета и аудита Министерства

финансов Республики Казахстан - Айтхожину Л.Ж.

Директор

Положение (стандарт) аудита 2

Условия проведения аудита

Введение

1. Настоящее положение (стандарт) аудита (далее СА) обеспечивает

руководство по:

1) согласованию договорных отношений с клиентом;

2) ответу аудитора в случае просьбы клиента об изменении условий обязательства на обязательство с более низкой степенью уверенности.
2. Аудитор и клиент должны согласовывать условия обязательства в форме письма-обязательства или в другой, подходящей в соответствии с законодательством, форме договора.
3. Настоящее положение (стандарт) применяется при подготовке письма-обязательства относительно аудита финансовой отчетности. Оно также применимо при подготовке письма-обязательства по сопутствующим услугам. При необходимости обеспечить прочие услуги, например, по вопросам налогообложения, консалтингу по бухгалтерскому учету или другим вопросам должно быть составлено отдельное письмо-обязательство.
4. В случаях, когда цели, масштаб аудита и обязанности аудитора устанавливаются законодательством, аудитор может считать письмо- обязательство информативным для клиента.

Письмо-обязательство по аудиту

5. Предполагается, что письму-обязательству предшествует предложение клиента аудитору на проведение аудита. Во избежание недоразумений во время выполнения обязательства, как аудитор, так и клиент заинтересованы в оформлении данного письма-обязательства до начала выполнения обязательства. В письме-обязательстве аудитор подтверждает согласие принять свое назначение, оговаривает цель и масштаб аудита, степень ответственности, а также форму отчетов.

Основное содержание

6. Форма и содержание писем-обязательств могут быть различными в зависимости от запросов клиентов, но они всегда содержат следующее:
1) предмет договорных отношений, т.е. цель аудита финансовой отчетности;
2) масштаб аудита со ссылками на действующие законодательные и иные нормативные правовые акты уполномоченных органов, которых аудитор придерживается при своей работе
3) ответственность руководителя за достоверность предоставляемой финансовой отчетности;
4) форму отчетов или иного рода обобщения результатов работы аудитора;
5) указание на то, что в связи с тестовым характером аудита и другими присущими аудиту ограничениями, наряду с ограничениями, присущими бухгалтерскому учету и системам внутреннего контроля, существует неизбежный риск того, что некоторые, даже существенные, неточности могут остаться необнаруженными;
6) обеспечение свободного доступа ко всем записям, документации и любой другой информации, запрашиваемой в связи с аудитом;
7) условия оплаты и исчисления гонорара.
7. Аудитор обычно также включает в письмо-обязательство:
1) организационные вопросы, касающиеся планирования аудита;
2) предложение о получении от руководства компании письменного подтверждения достоверности данных, предоставляемых в связи с аудитом;
3) просьбу к клиенту подтвердить свое согласие с условиями

обязательств или информировать о получении письма-обязательства;

4) описание каких-либо других писем или отчетов, которые он

предполагает составить для клиента.

8. При необходимости в письмо-обязательство может быть внесено также

следующее:

1) соглашения, касающиеся вовлечения в проверку других аудиторов и

экспертов по некоторым аспектам аудита;

2) соглашения, касающиеся участия в проверке внутренних аудиторов

или персонала клиента;

3) соглашение об использовании результатов работы предшествующего

аудитора;

4) любое ограничение аудиторского обязательства, если существует

такая возможность;

5) предложение о дальнейшем развитии договорных отношений аудитора и

клиента.

Примерный образец письма-обязательства приводится в приложении.

Аудит подразделений

9. При аудите субъектов, имеющих дочерние хозяйственные товарищества,

филиалы и представительства, если эти подразделения аудируются тем же

аудитором, который проводит аудит этих субъектов, он должен решить вопрос

о направлении им писем-обязательств, исходя из следующего:

1) кто назначает аудитора подразделения;

2) необходимость составления отдельного аудиторского заключения по

подразделению;

3) требования законодательства;

4) объема работы, выполненной другими аудиторами;

5) значимости владения подразделением для аудируемого субъекта;

6) степени независимости руководства подразделения.

Последующий аудит

10. При проведении аудита в последующем у одного и того же клиента аудитор должен решить, требуют ли обстоятельства повторного рассмотрения условий договорных отношений и существует ли необходимость напомнить клиенту о действующих условиях обязательства.
11. Аудитор может принять решение не отсылать письмо-обязательство

для каждого периода, если не имеется оснований для нового

письма-обязательства, например:

1) любого признака неправильного понимания клиентом целей и масштаба

аудита;

2) какого-либо пересмотра или особых условий проведения аудита;

3) изменений в составе администрации, органах управления

клиента или в составе его участников;

4) значительных изменений профиля или масштабов деятельности

аудируемого субъекта;

5) требований законодательства.

Принятие изменений в обязательстве

12. Аудитору, которого до завершения аудита попросили изменить условие обязательства на обязательство, по которому требуется обеспечить более низкую степень уверенности, следует рассмотреть уместность данного изменения.
13. Такая просьба клиента может быть в результате изменения обстоятельств, влияющих на необходимость услуг, недопонимания клиентом сущности затребованных первоначально аудита и сопутствующих услуг, ограничений масштаба аудита, наложенных руководством, или в результате определенных обстоятельств. Аудитор должен тщательно изучить причины, которые вызвали подобную просьбу, особенно причины ограничения масштаба обязательства.
14. Изменение обстоятельств, влияющих на требования клиента или неправильное понимание им в сущности первоначально запрошенной услуги, будет рассматриваться как приемлемое основание для изменений обязательства. И, наоборот, изменение не может рассматриваться приемлемым, если выяснилось, что оно связано с предоставлением клиентом неточной, неполной или неудовлетворительной информации.
15. Прежде, чем давать согласие на изменение в обязательстве с аудита на сопутствующие услуги, аудитор должен рассмотреть в дополнение к вышеуказанным обстоятельствам соответствие этих изменений юридическим или договорным условиям.
16. Если аудитор решит, что существует приемлемое основание для изменения обязательства, и если работа, выполняемая аудитором, соответствует стандартам аудита, применительно к измененному обязательству, составленный отчет должен соответствовать пересмотренным условиям. Во избежание неправильного понимания пользователем отчета в него не включаются ссылки на:
1) первоначальное обязательство;
2) любые процедуры, которые могли быть осуществлены в соответствии с первоначальным обязательством, за исключением случаев, если обязательство изменено на обязательство выполнить согласованные процедуры и, следовательно, ссылка на осуществленные процедуры составляет обычный элемент отчета.
17. Если условия обязательства изменены, аудитор и клиент должны согласовать новые условия.
18. Аудитор не должен соглашаться на изменение обязательства, если нет на то необходимого обоснования. Примером может служить ситуация, когда аудитор не может получить достаточные соответствующие аудиторские доказательства по дебиторской задолженности и клиент, во избежание условного мнения или отказа от выражения мнения аудитором, просит изменить обязательство по аудиту на обязательство по обзору.
19. Если аудитор не может согласиться на изменение обязательства и ему не предоставляется возможность выполнить первоначальное обязательство, аудитору следует отказаться от проведения проверки и рассмотреть вопрос о необходимости, в данном случае, информирования других сторон, например, орган управления этого субъекта, об обстоятельствах, вызывающих необходимость отказа.

Аудит финансовой отчетности субъектов государственного сектора

20. Цель письма-обязательства при аудите субъектов государственного сектора заключается в том, чтобы информировать этих субъектов о характере обязательства и об обязательствах участвующих в нем сторон. Законодательные и иные нормативные правовые акты, регулирующие аудит субъектов государственного сектора, обычно служат основанием для назначения аудитора и использование писем-обязательств может быть не широко распространенной практикой. Тем не менее, письмо-обязательство может быть полезно для обеих сторон.
21. Параграфы 12-19 настоящего СА относятся к действиям аудитора при аудите субъектов негосударственного сектора при попытке изменить обязательство на такое, которое предоставляет более низкую степень уверенности. В аудите субъектов государственного сектора могут быть особые требования, определяющие действия аудитора, например, его могут обязать представить отчет непосредственно министру, в случае, если кто-либо из администрации, включая руководителя субъекта, предпринимает попытки по ограничению масштаба аудита.

Приложение

Примерный образец письма-обязательства

Органу управления юридического

лица или руководителю субъекта "А"

Нами, получена Ваша заявка на проведение аудита финансовой отчетности ______________ (название предприятия) за период__________________________.
Настоящим письмом мы подтверждаем наше согласие и понимание данного обязательства. Аудит будет проведен нами с целью выражения мнения по финансовой отчетности.
Аудит проводится в соответствии с положениями (стандартами) аудита. В соответствии с данными положениями (стандартами) мы будем планировать и проводить аудит с целью получить разумную уверенность в том, что финансовая отчетность свободна от существенных ошибок. Аудит включает проверку на тестовой основе доказательств, подтверждающих показатели и раскрытия в финансовой отчетности. Аудит включает также оценку примененных при подготовке финансовой отчетности принципов бухгалтерского учета, существенных субъективных оценок и суждений, сделанных руководством, а также оценку общего представления финансовой отчетности.
В силу тестового характера и прочих, присущих аудиту ограничений, наряду с ограничениями, присущими бухгалтерскому учету и системам внутреннего контроля, существует неизбежный риск необнаружения даже существенных ошибок.
В дополнение к нашему заключению по финансовой отчетности, мы планируем предоставить Вам отдельное письмо с рекомендациями по любым, замеченным нами существенным недостаткам в ведении бухгалтерского учета и системах внутреннего контроля.
Мы ответственны за выраженное по результатам аудита мнение. Наша материальная ответственность перед Вами определяется в пределах суммы гонорара.
Напоминаем о Вашей ответственности за подготовку финансовой отчетности. Это также относится к системам внутреннего контроля и порядку ведения соответствующих бухгалтерских записей, выбору и применению учетной политики, а также систем защиты активов компании. Просим от Вас (и это является частью процесса аудита) письменного подтверждения достоверности и полноты представленной для аудита информации.
Надеемся на установление хороших и доверительных отношений с Вашим персоналом, который предоставит нам любые записи, документацию и прочие материалы, необходимые в связи с проведением аудита.
Наш гонорар в сумме ______________, счета по которому мы будем предъявлять по мере выполнения работ, основывается на ряде факторов, включая время, требуемое на проведение аудита специалистами, назначенными на выполнение аудита. При этом, почасовые ставки наших сотрудников зависят от их должностных обязанностей, опыта работы и требуемой квалификации.

Это письмо будет действительно на предстоящие периоды до тех пор,

пока оно не будет отменено или в него не будут внесены изменения.

Просим Вас подписать и вернуть приложенную копию данного письма в

знак согласия с тем, что оно соответствует Вашему пониманию условий

проведения нами аудита финансовой отчетности.

От лица компании "А" От лица компании "Б"

подписано подписано

____________________ ________________________

(ФИО, должность) (ФИО, должность)

___________________ _________________________

(дата) (дата)

(Корректор: И.Склярова

Специалист: Л.Цай)

2 аудит Ережелерін (стандартын) "Аудит жүргізудің шарттары" бекіту туралы

Бұйрық Қазақстан Республикасы Қаржы Министрлігінің Бухгалтерлік есеп әдіснамасы және аудит Департаменті 1998 жылғы 4 маусым N 91. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 1998 жылғы 20 тамызда тіркелді. Тіркеу N 562. Бұйрықтың күші жойылды - Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің 2008 жылғы 15 сәуірдегі N 179 бұйрығымен.

Ескерту: Бұйрықтың күші жойылды - Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің 2008 жылғы 15 сәуірдегі N 179 бұйрығымен.

Үзінді:

"Нормативтік құқықтық актілер туралы" Заңның 27-бабы 1-тармағына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:
1. Осы бұйрыққа қосымшаға сәйкес Қазақстан Республикасының кейбір нормативтік құқықтық актілерінің күші жойылды деп танылсын.
2. Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің Мемлекеттік активтерді басқару әдіснамасы департаменті (Ж.Н. Айтжанова) бір апта мерзімде Қазақстан Республикасы Әділет министрлігіне және ресми баспа басылымдарына Қазақстан Республикасының кейбір нормативтік құқықтық актілерінің күші жойылды деп тану туралы хабарласын.
3. Осы бұйрық қол қойылған күнінен бастап күшіне енеді.

Министр Б. Жәмішев

Қазақстан Республикасы
Қаржы министрінің
2008 жылғы 15 сәуірдегі
N 179 бұйрығына қосымша

Қазақстан Республикасының күшін жойған кейбір
нормативтік құқықтық актілерінің тізбесі

1. ........ .
2. ........ .
3. "2 аудит Ережелерін (стандартын)»"Аудит жүргізудің шарттары" бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігі Бухгалтерлік есеп әдіснамасы және аудит департаментінің 1998 жылғы 4 маусымдағы N 91 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде N 580 болып тіркелді).
4. ........ .
5. ........ .
6. ........ .
7. ........ .
8. ........ .
9. ........ .
10. ........ .
11. ........ .
12. ........ .
13. ........ .
14. ........ .
15. ........ .
16. ........ .
17. ........ .
18. ........ .
19. ........ .
20. ........ .
21. ........ .
22. ........ .
23. ........ .
24. ........ .
25. ........ .
26. ........ .
27. ........ .
28. ........ ."
_____________________________________

Қазақстан Республикасы Президентінің 1995 жылғы 26 желтоқсандағы өзгергенде N 2732 Z952732_ "Бухгалтерлік есеп туралы" Заң күшіне ие Жарлығының, Қазақстан Республикасы Президентінің 1995 жылғы 17 сәуірдегі N 2200 Z952200_ "Лицензиялау туралы" Заң күшіне ие Жарлығының, Қазақстан Республикасы Үкіметінің 1997 жылғы 18 желтоқсандағы Қаулысымен бекітілген "Бухгалтерлік есеп әдіснамасы және аудит Департаменті туралы" Ережелердің негізінде

БҰЙЫРАМЫН:

1. 2 аудит Ережелері (стандарты) "Аудит жүргізудің шарттары" бекітілсін.
2. Осы Ережелер (стандарт) аудитор мен қажеткер арасындағы келісімдік қатынастарды үйлестіру жөніндегі басшылықты және қажеткердің міндеттеме шарттарын біршама төмен сенімдегі міндеттемелерге ауыстыру туралы өтінішіне орай аудитордың жауап беруін қамтамасыз етеді деп тағайындалсын.
3. Осы Ережелер (стандарт) Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде тіркелген күннен күшіне енеді.
4. Аудиторлық жұмысты ұйымдастыру жөніндегі Басқарманың бастығы С.Н. Пироговскаяға бекітілген Ережелерді тағайындалған заң актілері негізінде Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде тіркеу міндеттелсін.
5. Қазақстан Республикасы Қаржы Министрлігінің Бухгалтерлік есеп әдіснамасы және аудит Департаментінің енгізу және бақылау бөліміне осы бұйрықты және 2 аудит Ережелерін (стандарт) "Аудит жүргізудің шарттарын" мемлекеттік тіркеуден өткен күннен бастап бір апта уақыт ішінде

Департаменттің облыстық басқармаларына, комитеттер мен министрліктерге

жеткізу тапсырылсын.

6. Бұйрықтың орындалуына бақылау Қазақстан Республикасы Қаржы

Министрлігінің Бухгалтерлік есеп әдіснамасы және аудит Департаменті

директорының орынбасары Л.Ж. Айтқожинаға жүктелсін.

Директор

Кіріспе

1. Аудиттің осы Ережелері (стандарты) төмендегі жағдайларға басшылық

жасайды:

1) аудитор мен қажеткер арасындағы келісімдік қатынастарды

үйлестіреді;

2) қажеткердің міндеттеме шарттарын біршама төмен сенімдегі міндеттемелерге ауыстыру туралы өтінішіне орай аудитордың жауап беруін қамтамасыз етеді.
2. Аудитор мен қажеткер өзара келісімдік қатынастарды міндеттеме-хат формасында немесе келісім-шарттың заң актілеріне сәйкес басқа да түрлері арқылы үйлестіреді.
3. Осы Ережелер (стандарт) қаржылық есепке жасалатын Аудит жөніндегі міндеттеме-хат әзірлеуге пайдаланылады. Сонымен қатар олар қосымша қызметтер жөніндегі міндеттеме-хаттарды әзірлеу кезінде де қолданылады. Қажет болған жағдайда басқа қызметтерді, мәселен салық тәртібі, бухгалтерлік есеп турасында кеңес беру қызметі немесе басқа да мәселелерді қамтамасыз ету бойынша жекелей міндеттеме-хат әзірленуі тиіс.
4. Аудиттің мақсаттары, көлемі (масштабы) және аудитордың міндеттемелері заң актілері негізінде тағайындалған жағдайда аудитордың міндеттеме-хатты қажеткер үшін ақпарат ретінде қарауына болады.

Аудит жөніндегі міндеттеме-хат

5. Әдетте міндеттеме-хаттың алдында қажеткер тарапынан аудиторға аудит жүргізу жөнінде ұсыныс жасалуы көзделеді. Міндеттемелерді орындау барысында түсініспестікке жол бермеу мақсатында аудитор мен қажеткер міндеттемелерді орындауға кіріспес бұрын осы міндеттеме-хатты әзірлеуге мүдделі болады. Міндеттеме-хатта аудитор өзінің тағайындалуын қабыл алғанын мақұлдайды, аудиттің мақсаттары, көлемі (масштабы), жауапкершілік деңгейі және есеп берудің формалары сипатталып бекітіледі.

Негізгі мазмұн

6. Қажеткерлердің тілек-талаптарына орай Міндеттеме-хаттың түрі мен мазмұны әрқалай болуы мүмкін, алайда оған міндетті түрде мыналар кіреді:
1) келісімдік қатынастың негізі, яғни қаржылық есепке жүргізілетін аудиттің мақсаты;
2) аудиттің аудитор өз жұмысында басшылыққа алатын іс үстіндегі заң актілеріне және өкілетті органдардың басқа да нормативтік құқықтық актілеріне сілтеме жасалғандағы көлемі (масштабы);
3) ұсынылған қаржылық есептің нақты шындықты бейнелейтіндігі туралы басшы адамның жауапкершілігі;
4) аудитор жұмысының қорытындысы жайындағы есептің немесе қорытындылаудың басқа да түрлері;
5) аудиттің сынақтық сипатына және бухгалтерлік есеп пен ішкі бақылаудың жүйелеріне тән шектеулермен қатар басқа шектеулер салдарынан кейбір, тіпті оның ішінде елеулі қателердің байқалмай кету қаупі орын алуы мүмкін екендігі ескертіледі;
6) аудитке байланысты сұрау салынатын барлық жазбаларға, құжатнамаларға және басқа да ақпараттарға еркін қол жеткізу;
7) ақы төлеу және қаламақы (гонорар) есептеу.
7. Аудитор әдетте міндеттеме-хатқа мыналарды енгізеді:
1) аудитті жоспарлауға қатысты ұйымдастыру мәселелері;
2) компания басшылығы тарапынан аудитке байланысты көрсетілетін мәліметтердің растығын бекітетін жазбаша қолхат алу турасындағы ұсыныс;
3) қажеткер тарапына оның міндеттеме шарттарымен келісіп-келіспейтіні және міндеттеме-хатты алғаны турасында ақпарат беруі жайлы өтініш;
4) оның қажеткерге арналған басқа да хаттары мен есептерінің сипаттамалары.
8. Қажет болған жағдайда міндеттеме-хатқа мыналар енгізілуі мүмкін:
1) аудиттің кейбір аспекттеріне байланысты тексеру ісіне басқа

аудиторлар мен сарапшыларды енгізу турасындағы келісімдер;

2) тексеру ісіне ішкі аудиторлар немесе қажеткер тарапынан адамдар

қатыстыру турасындағы келісімдер;

3) осының алдындағы аудитордың жұмыс қорытындысын пайдалану

турасындағы келісімдер;

4) мүмкін болған жағдайда аудитор міндеттемесін кез-келген түрде

шектеу;

5) Аудитор мен қажеткер арасындағы келісімдік қатынастарды одан әрі

дамыту жөніндегі ұсыныс.

Бөлімшелерге жүргізілетін аудит

9. Шаруашылық салалары, бөлімшелері немесе өкілдіктері бар

субъектілерге аудит жүргізілген жағдайда, егер бұл бөлімшелерге де аудитті

дәл сол аудитор жүргізетін болса, ол төмендегі мәселелерді ескере отырып

бұларға міндеттеме-хаттар жіберу мәселесін шешуі тиіс:

1) бөлімше аудиторын кім тағайындайды;

2) бөлімше бойынша аудиторлық қорытындының жеке жасалу қажеттігі;

3) заң актілерінің талаптары;

4) басқа аудиторлар тарапынан атқарылған жұмыс көлемі;

5) тексерілуге түскен субъект үшін бөлімшеге иелік етудің маңыздылығы;

6) бөлімше басшылығының тәуелсіздік деңгейі.

Әрі қарайғы аудит

10. Бір қажеткерге қайтадан тексеру жүргізуге тап болған аудитор келісімдік қатынастарды қайта қараудың және іс үстіндегі міндеттеме шарттарын қажеткердің есіне қайта салудың қажеттігі бар-жоғын шешуі тиіс.
11. Аудитор жаңадан міндеттеме-хаттар жіберуге негіз болмаған мынадай жағдайларда әрбір мерзім үшін жаңадан міндеттеме-хаттар жібермеу жөнінде шешім қабылдауы мүмкін:
1) қажеткер тарапынан аудиттің мақсаттары мен көлемі турасында кез- келген түсініспеушілік белгісі байқалған жағдайда;
2) аудит жүргізу шарттары қайта қаралса немесе ерекше жағдайларға сабақталған болса;
3) қажеткердің әкімшілігінде, басқару органында немесе қатысушылар құрамында өзгерістер орын алса;
4) тексеруге түскен субъекттің іс-әрекетінің бағыт-бағдары мен көлемі едәуір дәрежеде өзгерген болса;
5) заң актілерінің талаптарына орай.

Міндеттемелердегі өзгерістерді қабылдау

12. Өз тарапына міндеттеме шарттарын біршама төмен сенімдегі міндеттемелерге ауыстыру туралы өтініш түскен аудитор мұндай өзгерістің қисындылығына қарауы тиіс.
13. Қажеткердің мұндай өтініші жағдайдың көрсетілетін қызметке әсерін тигізетін дәрежеде өзгеруіне, қажеткер тарапынан аудит пен оған қосымша көрсетілетін қызметтің әу баста сұрап алынғандағы маңызын жете түсінбеуіне, басшылық тарапынан аудит көлеміне шектеу салынуына немесе басқа да бір белгілі жағдайларға байланысты туындауы мүмкін. Аудитор осындай өтініштің түсуіне себепкер болған нәрселердің барлығын, әсіресе аудит көлеміне шектеу салу мәселесін мұқият зерттеуі қажет.
14. Жағдайдың қажеткер талабына әсерін тигізетін дәрежеде немесе қажеткер тарапынан аудит пен оған қосымша көрсетілетін қызметтің әу баста сұрап алынғандығы маңызын жете түсінбеуіне байланысты өзгеруі жағдайды өзгерту үшін негіз болуға жарайды деп есептеледі. Ал егер бұлар қажеткер тарапынан толық емес, теріс немесе қанағаттанғысыз дәрежедегі ақпараттарға байланысты туындап отырғаны анықталған жағдайда мұндай өзгеріс қабылданбайды.
15. Аудиттен қосымша қызметтерге сәйкес өзгерістерге келісім бермес бұрын аудитор жоғарыда көрсетілген жағдайлармен қатар осы өзгерістердің заңдағы немесе келісімдегі шарттарға сәйкесіп-сәйкеспейтіндігін қосымша қарауы шарт.
16. Егер аудитор міндеттемелерді өзгерту үшін негіз бар деп шешкендей болса және аудитор тарапынан атқарылып жатқан жұмыс осы өзгертілген міндеттеме жөнінде аудит стандарттарын бұзбайтын болса, онда жасалған есеп те өзгертілген шарттарға сәйкес болуы тиіс. Есеп қорытындысын пайдаланушы тарапынан түсініспеушілік қалыптаспауы мақсатында есеп қорытындысында мыналарға сілтеме жасалмайды:
1) әу бастағы міндеттемеге;
2) әу бастағы міндеттеме келісілген іс-әрекеттерге байланысты жаңа міндеттемелерге өзгертілгендегі және соған байланысты атқарылған іс- әрекеттерге жасалған сілтеме есеп берудің әдеттегі бөлігі ретінде қаралғаннан басқа жағдайда әу бастағы міндеттемеге сәйкес атқарылған кез- келген іс-әрекеттерге.
17. Міндеттеме шарттары өзгертілген жағдайда аудитор мен қажеткер жаңа шарттарды үйлестірулері тиіс.
18. Қажетті дәрежедегі негіз болмаған жағдайда аудитор міндеттемені өзгертуге келіспеуі керек. Бұған мынадай жағдай мысал бола алады: аудитор дебиторлық қарыз жөнінде жектілікті дәрежеде тиісті аудиторлық дәлелдерді ала алмауы себепті клиент шартты пікір алудан немесе аудитордың пікір білдіруден бастартуынан сескенгендіктен аудит жөніндегі міндеттемені шолу жөніндегі міндеттемеге өзгертуді сұраса, аудитор бұған келіспеуі керек.
19. Егер аудитор міндеттемені өзгертуге келіспесе және әу бастағы міндеттемені орындауға мүмкіндігі болмаса, онда ол тексеру жүргізуден бас тартуы керек және осыған байланысты екінші жақты, мәселен осы субъекттің басшылығына тексеруден бас тартуға себеп болған жағдайлар жөнінде ақпарат беру қажеттігі турасында мәселе қоюы керек.

Мемлекеттік сектордағы субъекттердің қаржылық
есебіне жүргізілетін аудит

20. Мемлекеттік сектордағы субъекттердің қаржылық есебіне жүргізілетін аудит кезіндегі міндеттеме-хаттың мақсаты осы субъекттерді міндеттеменің сипаты және қатысушы жақтардың міндеттемелері турасындағы ақпараттармен қамтамасыз етуге арналады. Мемлекеттік сектордағы субъекттердің қаржылық есебіне жүргізілетін аудитті реттейтін Заң актілері және басқа да құқықтық нормативтік актілер әдетте аудитор тағайындауға негіз болады және міндеттеме-хатты пайдалану кеңінен тараған тәжірибеге ұласпауы да мүмкін. Солай бола тұрса да міндеттеме-хат екі жаққа да тиімді болары анық.
21. Осы стандарттың 12-19 тараулары Мемлекеттік сектордан тыс субъекттердің қаржылық есебіне жүргізілетін аудит кезінде міндеттеме шарттарын біршама төмен сенімдегі міндеттемелерге ауыстыруға әрекет жасалған кезде қолданылады. Мемлекеттік сектордағы субъекттердің қаржылық есебіне жүргізілетін аудит кезінде міндеттеме шарттарын біршама төмен сенімдегі міндеттемелерге ауыстыруға әрекет жасалған кезде қолданылады. Мемлекеттік сектордағы субъекттердің қаржылық есебіне жүргізілетін аудитте аудитордың іс-әрекетін анықтайтындай ерекше талаптар орын алуы мүмкін. Мәселен әкімшілік тарапынан әлдебіреулер, оның ішінде субъект басшысы аудиттің көлемін шектеу жөнінде әрекет жасалған жағдайда аудитор есеп қорытындысын тікелей министрге ұсыну жөнінде міндеттелуі мүмкін.

ҚОСЫМША

МІНДЕТТЕМЕ-ХАТТЫҢ ЫҚТИМАЛ ҮЛГІСІ

"А" субъектінің басшылығына немесе

заңды тұлға басқармасының органына

Сіздің _________________(кәсіпорынның аты-жөні) қаржылық есебіне _____ ________(мерзім аралығында) аудит жүргізу жөніндегі алдын-ала түсірген талабыңызды алғанымызды хабарлай отырып, осы хат арқылы өз тарапымыздан келісімімізді және бұл жағдайды түсінетінімізді білдіреміз. Аудит біздің тарапымыздан қаржылық есепке пікір білдіру мақсатында жүргізілетін болады.
Тексеру аудит ережелеріне (стандарт) сәйкес жүргізіледі. Біз аудитті осы ережелер (стандарт) негізінде, қаржылық есепте елеулі қателер орын алмаған деген мақсатта жоспарлап жүргіземіз. Аудит қаржылық есептің ашылуы мен көрсеткіштерін сынақтық дәлелдер негізінде тексеру арқылы жүргізіледі. Сонымен қатар аудит қаржылық есепті әзірлеудегі бухгалтерлік есептің принциптеріне, басшылық тарапынан жасалған елеулі субъективтік баға мен пікірлерге және қаржылық есептің жалпы ұсынымына баға беру негізінде өтеді.
Аудитке тән сынақ сипатындағы және басқа да шектеулерге орай, әрі бухгалтерлік есеп пен ішкі бақылау жүйесіне тән шектеулерге байланысты тіпті елеулі қателіктердің де байқалмау тәуекелін жоққа шығаруға болмайды.
Қаржылық есеп жөніндегі өз қорытындымызға қосымша біз бухгалтерлік есеп пен ішкі бақылау жүйесінің жүргізілуіне байланысты байқалған кез- келген елеулі кемшіліктер турасында Сізге айырым хат ұсынуды жоспарлаймыз.
Біз аудит қорытындысы жөнінде білдірген өз пікіріміз үшін жауаптымыз. Біздің сіздің алдыңыздағы материалдық жауапкершілігіміз қаламақы (гонорар) сомасының мөлшерімен анықталады.
Қаржылық есепті әзірлеу турасында Сіздің жауапкер екендігіңізді еске саламыз. Бұл ішкі бақылау жүйесіне және тиісті бухгалтерлік жазбалар жүргізу ісіне, есеп саясатын қолдануға және компанияның активтерін қорғау жүйесіне де қатысты. Аудит жұмысының бір бөлігі ретінде Сізден тексеруге ұсынылған ақпараттың растығын және толықтығын бекітетін жазбаша түрдегі қолхат сұраймыз.
Сонымен қатар аудитті өткізуге байланысты бізді кез-келген жазбалармен, құжатнамалармен және басқа да материалдармен қамтамасыз ететін Сіздің адамдарыңызбен арада өзара сенімге негізделген жақсы қарым-қатынастар орнайтынына үміт білдіреміз.
Біздің атқарылған жұмыс көлеміне байланысты_______________шотқа аударылып тұратын_____________ сомасындағы қаламақымыз (гонорар) бірқатар факторларға, оның ішінде аудитті атқаруға тағайындалған мамандар тарапынан аудитті өткізуге жұмсалған уақытқа негізделеді. Соның өзінде біздің қызметкерлеріміз үшін сағаттық ақытөлеу қойылымы олардың лауазымдық міндеттеріне, жұмыс тәжірибесіне және тиісті дәрежедегі кәсіби шеберлігіне

байланысты болады.

Осы хат алдағы уақытқа қашан күші жойылғанға немесе өзгерістер

енгізілгенге дейін жарамды.

Қаржылық есепке біздің тарапымыздан аудит жүргізудің шарттары Сіздің

түсінігіңізге сай келетінінің белгісі есебінде осы хаттың жіберілген

көшірмесіне қол қойып, бізге қайтадан жолдауыңызды сұраймыз.

"А" компаниясының "Б"компаниясының

атынан атынан

_______________ _______________

(Аты-жөні, лауазымы) (Аты-жөні, лауазымы)

_______________ _______________

(Айы, күні және жылы) (Айы, күні және жылы)

Оқығандар:

Багарова Ж.А.

Икебаева А. Ж.