ИПС "Әділет"

ОГЛАВЛЕНИЕ

Настоящий Закон регулирует отношения, возникающие в процессе финансового лизинга, и направлен на привлечение инвестиций на основе лизинговой деятельности.

Глава 1. Общие положения

Статья 1. Правовое регулирование финансового лизинга

1. Законодательство о финансовом лизинге основывается на Конституции Республики Казахстан и состоит из норм настоящего Закона, Гражданского кодекса и иных нормативных правовых актов Республики Казахстан.

2. Если международным договором, ратифицированным Республикой Казахстан, установлены иные правила, чем те, которые предусмотрены законодательством Республики Казахстан о финансовом лизинге, то применяются правила международного договора.

Статья 2. Основные понятия

В настоящем Законе использованы следующие основные понятия:

финансовый лизинг (далее - лизинг) - вид инвестиционной деятельности, при которой лизингодатель обязуется передать приобретенный в собственность у продавца и обусловленный договором лизинга предмет лизинга лизингополучателю за определенную плату и на определенных условиях во временное владение и пользование на срок более одного года. При этом передача предмета лизинга по договору лизинга должна отвечать одному или нескольким из следующих условий:

1) передача предмета лизинга в собственность лизингополучателю и (или) предоставление права лизингополучателю на приобретение предмета лизинга по фиксированной цене определены договором лизинга;

2) срок лизинга превышает 75 процентов срока полезной службы предмета лизинга;

3) текущая (дисконтированная) стоимость лизинговых платежей за весь срок лизинга превышает 90 процентов стоимости передаваемого предмета лизинга;

лизингодатель - участник лизинговой сделки, который за счет привлеченных и (или) собственных денег приобретает в собственность предмет лизинга и передает его лизингополучателю на условиях договора лизинга. В рамках одной лизинговой сделки лизингодатель не вправе одновременно выступать в качестве другого ее участника;

лизингополучатель - участник лизинговой сделки, который принимает на условиях договора лизинга предмет лизинга;

лизинговая сделка - совокупность согласованных действий участников лизинга, направленных на установление, изменение или прекращение гражданских прав и обязанностей;

лизинговая деятельность - деятельность лизингодателя по выполнению условий договора лизинга;

непотребляемые вещи - движимое и недвижимое имущество, которое при его использовании изнашивается, но не теряет своих натуральных свойств в процессе его использования;

продавец - участник лизинговой сделки, у которого лизингодатель приобретает предмет лизинга на основании договора купли-продажи или договора лизинга. Продавец может одновременно выступать в качестве лизингополучателя предмета лизинга (возвратный лизинг);

участники лизинговой сделки - физические лица, являющиеся индивидуальными предпринимателями, и юридические лица, выступающие в качестве лизингодателя и лизингополучателя, а также физические и юридические лица, выступающие в качестве продавца предмета лизинга;

срок лизинга - срок, на который предмет лизинга предоставляется лизингополучателю во временное владение и пользование в соответствии с договором лизинга. При этом досрочное расторжение договора лизинга при сохранении права собственности на предмет лизинга за лизингодателем не влечет за собой изменения срока лизинга.

Сноска. Статья 2 с изменениями, внесенными законами РК от 10.03.2004 N 532; от 05.10.2018 № 184-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 3. Формы и виды лизинга

Настоящим Законом регулируются следующие основные формы и виды лизинга.

1. Формы лизинга:

1) внутренний лизинг. При осуществлении внутреннего лизинга лизингодатель и лизингополучатель являются резидентами Республики Казахстан;

2) международный лизинг. При осуществлении международного лизинга лизингодатель или лизингополучатель является нерезидентом Республики Казахстан.

2. Виды лизинга:

1) возвратный лизинг - разновидность лизинга, при котором продавец продает предмет лизинга лизингодателю с условием получения данного предмета лизинга в лизинг в качестве лизингополучателя;

1-1) вторичный лизинг - разновидность лизинга, при котором предмет лизинга, оставшийся в собственности лизингодателя в случае прекращения или расторжения договора лизинга, передается в лизинг другому лизингополучателю в соответствии со статьей 2 настоящего Закона;

2) банковский лизинг - разновидность лизинга, в котором в качестве лизингодателя выступает банк;

3) полный лизинг - разновидность лизинга, при котором техническое обслуживание предмета лизинга и его текущий ремонт осуществляются лизингодателем;

3-1) сублизинг - разновидность лизинга, при котором лизингополучатель (сублизингодатель) в соответствии со статьей 2 настоящего Закона передает третьим лицам (сублизингополучателям) во временное владение и пользование за плату и на срок в соответствии с условиями договора сублизинга имущество, полученное ранее от лизингодателя по договору лизинга и составляющее предмет лизинга;

4) чистый лизинг - разновидность лизинга, при котором техническое обслуживание предмета лизинга и его текущий ремонт осуществляются лизингополучателем;

5) исламский лизинг – разновидность лизинга, осуществляемого с учетом особенностей, установленных главой 2-1 настоящего Закона, исламскими банками на основании лицензии уполномоченного органа по регулированию, контролю и надзору финансового рынка и финансовых организаций, а также иными юридическими лицами, созданными в организационно-правовой форме акционерного общества и не являющимися банками.

Сноска. Статья 3 с изменениями, внесенными законами РК от 10.03.2004 N 532; от 27.04.2015 № 311-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 05.10.2018 № 184-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 03.07.2019 № 262-VI (вводится в действие с 01.01.2020).

Статья 4. Предмет лизинга

1. Предметом лизинга могут быть здания, сооружения, машины, оборудование, инвентарь, транспортные средства, земельные участки и любые другие непотребляемые вещи.

2. Предметом лизинга не могут быть ценные бумаги и природные ресурсы.

3. Законодательными актами могут быть установлены иные ограничения на использование в качестве предмета лизинга отдельных категорий вещей и земельных участков.

4. Предмет лизинга, оставшийся в собственности лизингодателя в случае прекращения или расторжения договора лизинга, может быть использован лизингодателем для последующей передачи в лизинг другому лизингополучателю.

При последующей передаче в лизинг такого предмета лизинга считается, что выбор продавца и предмета лизинга осуществлен лизингодателем.

Сноска. В статью 4 внесены изменения - Законом РК от 10 марта 2004 г. N 532.

Статья 5. Право собственности на предмет лизинга

1. Право собственности на предмет лизинга, переданного во временное владение и пользование лизингополучателю, сохраняется за лизингодателем в течение всего срока действия договора лизинга, за исключением случаев перехода предмета лизинга в собственность лизингополучателя до истечения срока действия договора лизинга (если такой переход предусмотрен договором лизинга), осуществляемого при условии исполнения лизингополучателем всех своих денежных обязательств по договору лизинга.

2. При ликвидации или банкротстве лизингополучателя предмет лизинга подлежит возврату лизингодателю, если не оплачена цена лизинга, за исключением случаев, предусмотренных законодательством Республики Казахстан о реабилитации и банкротстве.

Не допускаются наложение ареста на предмет лизинга и его конфискация.

3. Продукция и иные доходы, полученные в результате использования предмета лизинга, а также произведенные лизингополучателем отделимые улучшения предмета лизинга, являются собственностью лизингополучателя, если иное не предусмотрено договором лизинга.

4. В случае, когда лизингополучатель произвел за счет собственных средств и с письменного согласия лизингодателя улучшения, не отделимые без вреда для предмета лизинга, он имеет право после прекращения договора на возмещение стоимости этих улучшений, если иное не предусмотрено договором лизинга.

5. Стоимость неотделимых улучшений, произведенных лизингополучателем без согласия лизингодателя, возмещению не подлежит, если иное не предусмотрено законодательными актами или договором лизинга.

6. Переход права собственности, хозяйственного ведения и оперативного управления на сданное в лизинг имущество к другому лицу не является основанием для изменения или расторжения договора лизинга. При этом к новому собственнику переходят права и обязанности лизингодателя, определенные договором лизинга.

Сноска. Статья 5 с изменениями, внесенными законами РК от 10.03.2004 N 532; от 07.03.2014 № 177-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 24.05.2018 № 156-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 6. Сублизинг

1. Если иное не установлено законодательными актами Республики Казахстан или договором лизинга, лизингополучатель вправе с письменного согласия лизингодателя сдавать предмет лизинга в сублизинг. При этом сублизингодатель и сублизингополучатель выступают в качестве лизингодателя и лизингополучателя, имеют права и несут обязанности, определяемые настоящим Законом для данных участников лизинговой сделки.

При этом перевод лизингополучателем сублизингополучателю своих обязательств по выплате лизинговых платежей по договору лизинга допускается лишь с письменного согласия лизингодателя.

2. Договор сублизинга не может быть заключен на срок, превышающий срок договора лизинга.

3. К договору сублизинга применяются правила о договоре лизинга, если иное не установлено законодательными актами или договором лизинга.

4. Если иное не предусмотрено договором лизинга, досрочное прекращение договора лизинга влечет прекращение заключенного в соответствии с ним договора сублизинга. При этом сублизингополучатель вправе на предмет лизинга, находившийся в его пользовании в соответствии с договором сублизинга, заключить с лизингодателем договор лизинга в пределах оставшегося срока сублизинга на условиях, соответствующих условиям прекращенного договора лизинга.

5. Если договор лизинга по основаниям, предусмотренным настоящим Законом, Гражданским кодексом или другими законодательными актами Республики Казахстан, признан недействительным, то заключенный в соответствии с ним договор сублизинга считается ничтожным.

Сноска. Статья 6 с изменениями, внесенными законами РК от 10.03.2004 N 532; от 27.02.2017 № 49-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 7. Защита прав лизингополучателя

Лизингополучателю обеспечивается защита его права на предмет лизинга наравне с защитой права собственности.

Лизингополучатель имеет право предъявлять иски и иным образом защищать принадлежащие ему права от своего имени в период действия договора лизинга.

Статья 8. Переход предмета лизинга в собственность лизингополучателя

Договором лизинга, за исключением договора исламского лизинга, может быть предусмотрено право либо обязательство лизингополучателя приобрести предмет лизинга в собственность по заранее определенной цене.

Сноска. Статья 8 в редакции Закона РК от 27.04.2015 № 311-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 9. (Статья 9 исключена - Законом РК от 10 марта 2004 г. N 532)

Статья 10. Лицензирование лизинговой деятельности

Лицензирование лизинговой деятельности банков в качестве лизингодателя, производится уполномоченным органом по регулированию, контролю и надзору финансового рынка и финансовых организаций в случаях, предусмотренных законодательными актами Республики Казахстан.

Иные юридические лица и физические лица, являющиеся индивидуальными предпринимателями, осуществляют лизинговую деятельность в качестве лизингодателя без лицензии после направления уведомления о начале деятельности в уполномоченный орган по финансовому мониторингу в порядке, установленном Законом Республики Казахстан "О разрешениях и уведомлениях".

Сноска. Статья 10 с изменениями, внесенными законами РК от 10.07.2003 N 483 (вводится в действие с 01.01.2004); от 23.12.2005 № 107 (порядок введения в действие см. ст.2); от 05.07.2012 № 30-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 02.08.2015 № 343-V (вводится в действие с 20.04.2016); от 03.07.2019 № 262-VI (вводится в действие с 01.01.2020).

Глава 2. Правовые основы лизинговых отношений

Статья 11. Права и обязанности лизингодателя

1. Лизингодатель вправе:

1) требовать причитающиеся ему невыплаченные лизинговые платежи, а также возмещения убытков;

2) осуществлять в соответствии с договором лизинга контроль за выполнением лизингополучателем условий договора лизинга;

3) в случае нарушения лизингополучателем обязательств по возврату предмета лизинга требовать внесения платежей за время просрочки и возмещения убытков;

4) истребовать предмет лизинга у лизингополучателя в случаях, предусмотренных законодательством Республики Казахстан.

2. Лизингодатель обязан:

1) приобрести в собственность у продавца согласованный с лизингополучателем предмет лизинга для передачи его лизингополучателю на условиях договора лизинга;

2) уведомить письменно продавца при заключении договора купли-продажи о том, что предмет лизинга предназначен для передачи его в лизинг определенному лизингополучателю (сублизингополучателю);

2-1) уведомить письменно продавца о том, что предмет лизинга передан во владение и пользование новому лизингополучателю (вторичный лизинг, сублизинг, перемена лиц в обязательстве), в месячный срок с момента такой передачи по основаниям, предусмотренным законодательством Республики Казахстан;

3) предоставить предмет лизинга лизингополучателю на условиях, оговоренных договором лизинга;

4) сообщать уполномоченному органу по финансовому мониторингу сведения и информацию в соответствии с Законом Республики Казахстан "О противодействии легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, и финансированию терроризма".

3. Договором лизинга могут быть предусмотрены другие права и обязанности лизингодателя, не противоречащие законодательным актам Республики Казахстан.

Сноска. Статья 11 c изменениями, внесенными законами РК от 10.03.2004 N 532; от 02.08.2015 № 343-V (вводится в действие с 20.04.2016).

Статья 12. Права и обязанности лизингополучателя

1. Лизингополучатель вправе:

1) владеть и пользоваться предметом лизинга на условиях договора лизинга;

2) предъявлять продавцу требования в отношении качества и комплектности предмета лизинга, сроков его поставки и в других случаях ненадлежащего исполнения договора, заключенного между продавцом и лизингодателем;

3) если иное не установлено договором лизинга, приостановить лизинговые платежи, подлежащие уплате, в случае существенного нарушения лизингодателем условий договора лизинга да тех пор, пока лизингодатель не исполнит своих обязательств перед лизингополучателем по договору лизинга;

4) если иное не установлено договором лизинга, востребовать обратно лизинговые платежи, выплаченные им авансом, при одностороннем прекращении лизингодателем договора лизинга;

5) если иное не установлено договором лизинга, отказаться от предмета лизинга либо потребовать замены предмета лизинга, расторгнуть договор лизинга в случаях, когда предмет лизинга не поставлен, поставлен с существенной просрочкой или поставлен с неустранимыми недостатками, препятствующими использованию предмета лизинга по назначению, за исключением случаев выбора продавца и предмета лизинга лизингополучателем;

6) требовать возмещения убытков в случае невыполнения либо ненадлежащего выполнения лизингодателем условий договора лизинга;

7) если иное не установлено договором лизинга, требовать соответствующего уменьшения суммы лизинга и лизинговых платежей, если в силу обстоятельств, за которые он не отвечает, условия пользования, предусмотренные договором лизинга, существенно ухудшились.

2. Лизингополучатель обязан:

1) принять предмет лизинга в порядке, предусмотренном договором лизинга;

2) своевременно выплачивать лизинговые платежи;

3) пользоваться предметом лизинга в соответствии с его назначением согласно договору лизинга;

4) поддерживать предмет лизинга в состоянии, в котором он был ему передан лизингодателем, с учетом нормального износа и тех изменений в предмете лизинга, которые согласованы сторонами;

5) за свой счет осуществлять содержание (в том числе оплату необходимых коммунальных платежей, связанных с предметом лизинга) и техническое обслуживание предмета лизинга, его текущий ремонт, если иное не предусмотрено договором лизинга или законодательными актами;

6) обеспечить лизингодателю беспрепятственный доступ к предмету лизинга, если иное не предусмотрено договором и законодательством Республики Казахстан.

3. Договором лизинга могут быть предусмотрены другие права и обязанности лизингополучателя, не противоречащие законодательным актам Республики Казахстан.

Сноска. В статью 12 внесены изменения - Законом РК от 10 марта 2004 г. N 532.

Статья 13. Права и обязанности продавца

Права и обязанности продавца устанавливаются в соответствии с законодательством Республики Казахстан и договором купли-продажи.

В случае, если договор лизинга заключен с участием лизингодателя, лизингополучателя и продавца, то права и обязанности продавца устанавливаются в соответствии с договором лизинга.

Сноска. В статью 13 внесены изменения - Законом РК от 10 марта 2004 г. N 532.

Статья 14. Ответственность участников лизинга

1. Ответственность лизингодателя, лизингополучателя и продавца устанавливается договором лизинга, договором купли-продажи и законодательными актами Республики Казахстан.

2. Продавец предмета лизинга несет ответственность непосредственно перед лизингополучателем по исполнению договора купли-продажи, заключенного между продавцом и лизингодателем, в частности в отношении качества и комплектности предмета лизинга, сроков его поставки и в других случаях ненадлежащего исполнения договора продавцом. При этом лизингополучатель имеет права и несет обязанности, предусмотренные Гражданским кодексом для покупателя, кроме обязанности оплатить приобретенный предмет лизинга, как если бы он был стороной купли-продажи указанного предмета лизинга. В случае, если продавец согласен с требованиями лизингополучателя, то любые изменения условий передачи лизингополучателю предмета лизинга (комплектность, сроки поставки и т.д.) должны быть обязательно согласованы с лизингодателем.

В отношениях с продавцом лизингополучатель и лизингодатель выступают как солидарные кредиторы.

3. Если иное не предусмотрено договором лизинга, лизингодатель не отвечает перед лизингополучателем за выполнение продавцом требований, вытекающих из договора купли-продажи, кроме случаев, когда право выбора продавца лежит на лизингодателе. В последнем случае лизингополучатель вправе по своему выбору предъявлять требования, вытекающие из договора купли-продажи, как непосредственно к продавцу имущества, так и к лизингодателю, которые несут солидарную ответственность.

4. При нарушении лизингодателем обязанности по уведомлению продавца в соответствии с подпунктами 2) и 2-1) пункта 2 статьи 11 настоящего Закона лизингодатель несет полную ответственность перед лизингополучателем за выполнение продавцом требований, вытекающих из договора купли-продажи.

Сноска. В статью 14 внесены изменения - Законом РК от 10 марта 2004 г. N 532.

Статья 15. Договор лизинга

1. По договору лизинга лизингодатель обязуется передать приобретенный в собственность у продавца и согласованный с лизингополучателем предмет лизинга во временное владение и пользование лизингополучателю за плату.

2. Договор лизинга должен содержать следующие существенные условия:

1) предмет договора;

2) наименование продавца предмета лизинга с указанием, кем был осуществлен выбор продавца и предмета лизинга;

3) условия и срок передачи предмета лизинга лизингополучателю;

4) размер и периодичность лизинговых платежей;

5) стоимость предмета лизинга;

6) срок действия договора;

7) условия перехода предмета лизинга в собственность лизингополучателя, если такой переход предусмотрен договором;

8) описание предмета лизинга;

9)-13) (исключены)

При отсутствии этих условий договор лизинга считается незаключенным.

3. По соглашению сторон в договор лизинга могут быть включены иные условия.

4. Договор лизинга должен быть заключен в письменной форме. Несоблюдение письменной формы договора лизинга влечет его ничтожность.

Сноска. Статья 15 с изменениями, внесенными законами РК от 10.03.2004 N 532; от 27.02.2017 № 49-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 05.10.2018 № 184-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 16. Действие договора лизинга

1. Срок договора лизинга определяется сторонами с учетом положений, установленных статьей 2 настоящего Закона.

2. Договор лизинга вступает в силу и становится обязательным для сторон с момента подписания договора, если иное не предусмотрено законодательством или договором лизинга.

3. Договор лизинга прекращает свое действие с момента исполнения сторонами всех своих обязательств, а также в иных случаях, предусмотренных законодательными актами.

Сноска. В статью 16 внесены изменения - Законом РК от 10 марта 2004 г. N 532.

Статья 17. Изменение и расторжение договора лизинга

Изменение и расторжение договора лизинга осуществляются в случаях и порядке, определяемых гражданским законодательством Республики Казахстан или договором лизинга.

Сноска. Статья 17 - в редакции Закона РК от 10 марта 2004 г. N 532.

Статья 18. Замена лизингодателя или лизингополучателя

Лизингодатель и лизингополучатель, если иное не предусмотрено настоящим Законом, договором лизинга или законодательными актами Республики Казахстан, вправе передать все принадлежащие им права по договору лизинга третьим лицам по обоюдному согласию сторон.

Статья 19. Передача лизингополучателю предмета лизинга

1. Предмет лизинга передается продавцом непосредственно лизингополучателю в месте нахождения последнего, если иное не предусмотрено договором лизинга или договором купли-продажи.

2. Если иное не предусмотрено договором лизинга, предмет лизинга передается лизингополучателю вместе со всеми его принадлежностями и относящимися к нему документами (документами, удостоверяющими комплектность, безопасность, качество, порядок монтажа, наладки, эксплуатации и другое).

3. В случаях нарушения продавцом обязательств по договору купли-продажи предмета лизинга связанные с этим убытки несет сторона договора лизинга, которая выбрала продавца, если иное не предусмотрено договором лизинга.

4. В случае несоответствия предмета лизинга целям его использования по договору лизинга связанные с этим убытки несет сторона договора лизинга, которая выбрала предмет лизинга, если иное не предусмотрено договором лизинга.

Сноска. В статью 19 внесены изменения - Законом РК от 10 марта 2004 г. N 532.

Статья 20. Имущественные риски, связанные с предметом лизинга

1. Ответственность за сохранность предмета лизинга, а также за риски, связанные с его гибелью, утратой, порчей, преждевременной поломкой, хищением и допущенными просчетами при монтаже, сборке или эксплуатации предмета лизинга, приведшие к невозможности его использования в объеме, предусмотренном технической документацией, и иные имущественные риски с момента фактической приемки предмета лизинга несет лизингополучатель, если иное не предусмотрено договором.

2. Договором лизинга может быть предусмотрена обязанность лизингодателя или лизингополучателя страховать предмет лизинга.

3. Если сторона, обязанная страховать предмет лизинга, не осуществила страхование в соответствии с условиями договора лизинга, другая сторона вправе застраховать предмет лизинга и потребовать от обязанной стороны возмещения расходов в виде страховых платежей.

4. Гибель, утрата, порча, хищение предмета лизинга или утрата предметом лизинга своих функций или если имущество в силу обстоятельств, за которые лизингополучатель не отвечает, окажется в состоянии, не пригодном для использования, не освобождают лизингополучателя от обязательств по договору лизинга и не являются основанием для досрочного расторжения договора лизинга по требованию лизингополучателя, если договором лизинга не установлено иное.

Сноска. В статью 20 внесены изменения - Законом РК от 10 марта 2004 г. N 532.

Статья 21. Лизинговые платежи

Лизинговые платежи - периодические платежи, представляющие собой общую сумму платежей по договору лизинга за весь срок действия договора лизинга, которые должны быть рассчитаны с учетом возмещения всей или существенной части стоимости предмета лизинга по цене на момент заключения договора лизинга и осуществляемые на протяжении срока действия договора лизинга, которые включают в себя:

1) возмещение лизингодателю затрат на приобретение предмета лизинга и любых других расходов, непосредственно связанных с приобретением, поставкой предмета лизинга и приведением его в рабочее состояние для использования по назначению в соответствии с договором лизинга;

2) вознаграждение по лизингу.

Сноска. В статью 21 внесены изменения - Законом РК от 10 марта 2004 г. N 532.

Статья 22. Учет лизинга

Учет лизинга осуществляется в соответствии с требованиями законодательства по бухгалтерскому учету.

Статья 23. Возврат предмета лизинга

1. Лизингополучатель должен возвратить предмет лизинга, если договором лизинга не предусмотрено право или обязательство лизингополучателя приобрести в собственность предмет лизинга либо он не воспользовался предусмотренным правом выкупа предмета лизинга, либо договор лизинга был прекращен досрочно в судебном порядке, а также в иных случаях, предусмотренных договором лизинга и законодательными актами Республики Казахстан.

2. Предмет лизинга должен быть возвращен в том состоянии, в котором его получил лизингополучатель, с учетом нормального износа или в состоянии, обусловленном договором лизинга.

3. Если состояние возвращаемого предмета лизинга не соответствует условиям, предусмотренным в пункте 2 настоящей статьи, лизингополучатель возмещает лизингодателю причиненный ущерб, если иное не предусмотрено договором лизинга.

4. Если предмет лизинга выбывает из нормального рабочего состояния раньше срока, обусловленного его техническими характеристиками, вследствие его неправильной эксплуатации лизингополучателем и возвращается лизингодателю, то лизингополучатель обязан возместить лизингодателю убытки, если иное не предусмотрено договором лизинга.

5. Если лизингополучатель обязан возвратить предмет лизинга и не возвратил его либо возвратил его несвоевременно, лизингодатель имеет право потребовать внесения лизинговых платежей за весь период просрочки. В случае, если лизинговые платежи не покрывают причиненных лизингодателю убытков, он имеет право потребовать их возмещения.

Сноска. Статья 23 с изменениями, внесенными Законом РК от 10.03.2004 № 532.

Статья 24. Истребование предмета лизинга

1. Лизингодатель, если иное не предусмотрено договором лизинга, имеет право истребования предмета лизинга в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан, в случаях, определяемых договором или законодательными актами Республики Казахстан.

2. Лизингодатель имеет право бесспорного истребования предмета лизинга в следующих случаях:

1) если использование предмета лизинга лизингополучателем не соответствует условиям договора лизинга или назначению предмета лизинга;

2) если лизингополучатель ограничивает доступ лизингодателя к предмету лизинга;

3) если лизингополучатель два и более раза подряд в сроки, предусмотренные договором, не вносит лизинговый платеж по договору лизинга в установленном объеме.

3. Бесспорное истребование предмета лизинга осуществляется в порядке приказного производства в соответствии с Гражданским процессуальным кодексом Республики Казахстан.

4. Для вынесения судебного приказа лизингодателем представляются:

1) заявление;

2) договор лизинга;

3) письменное предупреждение о возможном истребовании предмета лизинга, направленное лизингополучателю не менее чем за один месяц до подачи заявления;

4) документы, подтверждающие фактическую уплату лизинговых платежей лизингополучателем.

5. Лизингополучатель вправе в десятидневный срок со дня получения копии судебного приказа направить в суд, вынесший приказ, возражения против заявленного требования об истребовании предмета лизинга с использованием любых средств связи.

Сноска. Статья 24 с изменениями, внесенными Законом РК от 10.03.2004 № 532.

Глава 2-1. Особенности осуществления исламского лизинга

Сноска. Закон дополнен главой 2-1 в соответствии Законом РК от 27.04.2015 № 311-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 24-1. Требования к осуществлению исламского лизинга

1. При осуществлении деятельности по исламскому лизингу юридические лица обязаны соблюдать принципы исламского финансирования, а также иные требования, установленные настоящей статьей.

2. Принципами исламского финансирования являются:

1) запрет на финансирование лизингодателем деятельности, связанной с производством и (или) торговлей табачной, алкогольной продукцией, оружием и боеприпасами, игорным бизнесом, а также иных видов предпринимательской деятельности, финансирование которых запрещено советом по принципам исламского финансирования;

2) запрет на получение лизингодателем вознаграждения в виде процентов от инвестирования денег, относящихся к исламскому лизингу.

Совет по принципам исламского финансирования или внешний независимый эксперт по принципам исламского финансирования (далее – внешние независимые эксперты) вправе дополнительно определять иные обязательные для соблюдения требования к деятельности лизингодателя и лизингополучателя.

3. Не допускается использование лизингополучателем предмета лизинга или передача его в сублизинг для осуществления деятельности, указанной в подпункте 1) части первой пункта 2 настоящей статьи.

4. Право собственности на предмет лизинга переходит к лизингополучателю на основании отдельного соглашения после исполнения им обязательств перед лизингодателем по договору исламского лизинга.

5. Лизингополучатель производит оплату лизинговых платежей после передачи предмета лизинга лизингополучателю.

6. Суммы штрафов и пеней за неисполнение и (или) ненадлежащее исполнение обязательств лизингополучателем частично или в полном объеме могут быть направлены лизингодателем на благотворительную помощь по решению совета по принципам исламского финансирования или внешних независимых экспертов.

7. Лизингодатель, не являющийся исламским банком, ведет раздельный учет доходов и расходов по исламскому лизингу от доходов и расходов по иной деятельности.

Статья 24-2. Деятельность совета по принципам исламского финансирования

1. Для определения соответствия сделок исламского лизинга лизингодателем в обязательном порядке создается совет по принципам исламского финансирования. В случаях, предусмотренных нормативным правовым актом уполномоченного органа по регулированию, контролю и надзору финансового рынка и финансовых организаций, лизингодатель вправе привлекать внешних независимых экспертов для получения заключения о соответствии сделок исламского лизинга принципам исламского финансирования без создания совета по принципам исламского финансирования.

Требования к внешним независимым экспертам устанавливаются нормативным правовым актом уполномоченного органа по регулированию, контролю и надзору финансового рынка и финансовых организаций.

2. Совет по принципам исламского финансирования является независимым органом, назначаемым общим собранием акционеров лизингодателя по рекомендации совета директоров. Внешние независимые эксперты определяются советом директоров лизингодателя.

3. Внутренние нормативные документы лизингодателя, регулирующие исламский лизинг, подлежат утверждению советом директоров лизингодателя при наличии положительного заключения совета по принципам исламского финансирования или внешних независимых экспертов.

4. Задачи, функции и полномочия совета по принципам исламского финансирования, а также порядок его создания и требования к членам совета по принципам исламского финансирования определяются положением, утвержденным общим собранием акционеров лизингодателя.

5. Задачи, функции, полномочия внешних независимых экспертов и требования к ним определяются положением, утвержденным советом директоров лизингодателя.

Сноска. Статья 24-2 с изменениями, внесенными Законом РК от 03.07.2019 № 262-VI (вводится в действие с 01.01.2020).

Статья 24-3. Договор исламского лизинга

1. Договор исламского лизинга должен содержать следующие существенные условия:

1) предмет договора;

2) указание цели использования предмета лизинга и обязательства соблюдения целевого использования лизингополучателем предмета лизинга согласно принципам исламского финансирования;

3) условия и срок передачи предмета лизинга лизингополучателю;

4) фиксированный размер и периодичность лизинговых платежей;

5) фиксированная стоимость предмета лизинга;

6) исчерпывающий перечень и размер расходов лизингодателя, подлежащих возмещению лизингополучателем в связи с передачей предмета лизинга;

7) срок действия договора.

2. Договор исламского лизинга не может предусматривать переход предмета лизинга в собственность лизингополучателя. Право собственности на предмет лизинга может перейти к лизингополучателю на основании отдельного соглашения.

3. В случае заключения договора исламского лизинга на предмет лизинга, не находящийся в собственности у лизингодателя, в договоре исламского лизинга предусматривается срок, в течение которого лизингодателю предоставляется право создать предмет лизинга или приобрести его в собственность.

4. В случае предоставления лизингодателем имущества, не соответствующего условиям договора исламского лизинга, лизингополучатель имеет право отказаться от исполнения договора исламского лизинга или требовать предоставления в лизинг имущества, соответствующего условиям договора исламского лизинга.

5. По договору исламского лизинга в лизинговые платежи по взаимному согласию сторон могут быть включены расходы лизингодателя на страхование, проведение капитального ремонта и иные расходы.

6. По договору исламского лизинга лизингополучатель несет ответственность за сохранность имущества и риски, указанные в пункте 1 статьи 20 настоящего Закона, за исключением случаев, предусмотренных пунктом 7 настоящей статьи, а также случая преждевременной поломки, связанной с допущенными просчетами при монтаже и сборке предмета исламского лизинга.

7. По договору исламского лизинга лизингополучатель освобождается от обязательств и имеет право на расторжение договора исламского лизинга в случае гибели, утраты, порчи, хищения предмета лизинга или утраты предметом лизинга своих функций в силу обстоятельств, за которые лизингополучатель не отвечает.

Статья 24-4. Последствия признания операций исламского лизинга не соответствующими принципам исламского финансирования

1. В случае признания советом по принципам исламского финансирования или внешними независимыми экспертами сделки, находящейся на стадии заключения, не соответствующей требованиям, указанным в пункте 1 статьи 24-1 настоящего Закона, такая сделка не может быть заключена и исполнена.

2. В случае признания советом по принципам исламского финансирования или внешними независимыми экспертами сделки заключенной, но не исполненной или частично исполненной, не соответствующей требованиям, указанным в пункте 1 статьи 24-1 настоящего Закона, такая сделка досрочно расторгается в порядке, установленном гражданским законодательством Республики Казахстан.

3. В случае признания советом по принципам исламского финансирования или внешними независимыми экспертами исполненной или частично исполненной сделки, не соответствующей требованиям, указанным в пункте 1 статьи 24-1 настоящего Закона, доход по такой сделке должен быть направлен на благотворительность.

Глава 3. Заключительные положения

Статья 25. Режим осуществления лизинговой деятельности

1. На лизинговую деятельность, осуществляемую в соответствии с настоящим Законом, распространяется правовой и экономический режим осуществления инвестиционной деятельности, предусмотренный законодательством Республики Казахстан в области инвестиций.

2. Перечень предметов лизинга, к которым применяется таможенная процедура временного ввоза и временного вывоза товаров, установленный таможенным законодательством Евразийского экономического союза и (или) Республики Казахстан, определяется уполномоченным органом в сфере таможенного дела.

Сноска. Статья 25 с изменениями, внесенными законами РК от 10.03.2004 N 532; от 30.06.2010 № 297-IV (вводится в действие с 01.07.2010); от 29.10.2015 № 376-V (вводится в действие с 01.01.2016); от 26.12.2017 № 124-VI (вводится в действие с 01.01.2018); от 19.04.2023 № 223-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 25-1. Ответственность за нарушение настоящего Закона

Нарушение настоящего Закона влечет ответственность, установленную законами Республики Казахстан.

Сноска. Дополнен статьей 25-1 - Законом РК от 10 марта 2004 г. N 532.

Статья 26. Введение в действие настоящего Закона

Настоящий Закон вводится в действие со дня опубликования.

Президент
Республики Казахстан

Қаржы лизингі туралы

МАЗМҰНЫ

Осы Заң қаржы лизингi процесiнде туындайтын қатынастарды реттейдi және лизинг қызметi негiзiнде инвестициялар тартуға бағытталған.

1-ТАРАУ. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

1-бап. Қаржы лизингiн құқықтық реттеу

1. Қаржы лизингi туралы заңдар Қазақстан Республикасының Конституциясына негiзделедi және осы Заңның, Азаматтық кодекс пен Қазақстан Республикасының басқа да нормативтiк құқықтық актiлерiнiң нормаларынан тұрады.

2. Егер Қазақстан Республикасы бекiткен халықаралық шартта Қазақстан Республикасының қаржы лизингi туралы заңдарында көзделгеннен өзгеше ережелер белгiленген болса, онда халықаралық шарттың ережелерi қолданылады.

2-бап. Негiзгi ұғымдар

Осы Заңда мынадай негiзгi ұғымдар пайдаланылған:

қаржы лизингi (бұдан әрi - лизинг) - лизинг беруші сатушыдан өз меншiгіне сатып алған және лизинг шартымен келiсiлген лизинг нысанасын лизинг алушыға белгiлi бiр төлемақысына және белгiлi бiр талаптармен уақытша иеленуге және бір жылдан асатын мерзімге пайдалануға беруге мiндеттенетiн инвестициялық қызметтiң түрi. Бұл орайда лизинг шарты бойынша лизинг нысанасын беру мына талаптардың бiрiне немесе бiрнешеуiне сай келуге тиiс:

1) лизинг нысанасын лизинг алушының меншiгіне беру және (немесе) лизинг алушыға тiркелген баға бойынша лизинг нысанасын сатып алу құқығын беру лизинг шартымен айқындалады;

2) лизинг мерзiмi лизинг нысанасының пайдалы қызмет ету мерзiмiнiң 75 процентiнен асады;

3) лизинг төлемдерiнiң лизингтің бүкiл мерзiмi ішіндегі ағымдық (дисконтталған) құны лизингтiң берiлген нысанасы құнының 90 процентiнен асады;

лизинг бepуші - тартылған ақша және (немесе) өз ақшасы есебiнен лизинг нысанасын меншiгіне сатып алатын және оны лизинг алушыға лизинг шартының талаптарымен беретiн лизинг мәмiлесiне қатысушы. Бiр лизинг мәмiлесінің шеңберiнде, лизинг берушi бiр мезгiлде оның басқа қатысушысы ретiнде iс-қимыл жасауға құқылы емес;

лизинг алушы - лизинг шартының талаптарына орай лизинг нысанасын қабылдайтын лизинг мәмiлесiне қатысушы.

лизинг мәмiлесi - лизингке қатысушылардың азаматтық құқықтар мен мiндеттердi белгiлеуге, өзгертуге немесе тоқтатуға бағытталған келiсiлген iс-қимылының жиынтығы;

лизинг қызметi - лизинг берушiнiң лизинг шартының талаптарын орындау жөнiндегi қызметi;

тұтынылмайтын заттар - пайдаланылған кезде тозатын, бiрақ пайдалану процесiнде табиғи қасиеттерiн жоғалтпайтын жылжымалы және жылжымайтын мүлiк;

сатушы - лизинг берушi лизинг нысанасын сатып алу - сату шарты немесе лизинг шарты негiзiнде лизинг нысанасын алатын лизинг мәмiлесiне қатысушы. Сатушы бiр мезгiлде лизинг нысанасының лизинг алушысы (қайтарымды лизинг) ретiнде iс-қимыл жасай алады;

лизинг мәмiлесiне қатысушылар - жеке кәсiпкерлер болып табылатын жеке тұлғалар мен лизинг беруші және лизинг алушы ретiнде iс-әрекет жасайтын заңды тұлғалар, сондай-ақ лизинг нысанасын сатушы ретiнде iс-қимыл жасайтын жеке және заңды тұлғалар;

лизинг мерзiмi - лизинг нысанасы лизинг шартына сәйкес лизинг алушыға уақытша иеленуге және пайдалануға берiлетiн мерзiм. Бұл орайда лизинг берушiде лизинг нысанасына меншiк құқығының сақталуы кезiнде лизинг шартының мерзiмiнен бұрын бұзылуы лизинг мерзiмiн өзгертуге әкеп соқпайды.

Ескерту. 2-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.03.10. N 532; 05.10.2018 № 184-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

3-бап. Лизингтiң нысандары мен түрлерi

Осы Заңмен лизингтiң мынадай негiзгi нысандары мен түрлерi реттеледi.

1. Лизингтiң нысандары:

1) iшкi лизинг. Iшкi лизингтi жүзеге асырған кезде лизинг берушi мен лизинг алушы Қазақстан Республикасының резиденттерi болып табылады.

2) халықаралық лизинг. Халықаралық лизингтi жүзеге асырған кезде лизинг берушi немесе лизинг алушы Қазақстан Республикасының резидентi болып табылмайды.

2. Лизингтiң түрлерi:

1) қайтару лизингi - лизингтiң бiр түрi, ол бойынша сатушы лизинг нысанасын лизинг берушiге осы лизинг нысанасын лизинг алушы ретiнде лизингке алу талабымен сатады;

1-1) қайталама лизинг - лизинг берушiнiң өз меншiгiнде қалған лизинг нысанасы, лизинг шарты тоқтатылған немесе бұзылған жағдайда, осы Заңның 2-бабына сәйкес басқа лизинг алушыға лизингке берiлетiн лизингтiң бiр түрi;

2) банк лизингi - лизингтiң бiр түрi, мұнда лизинг берушi банк болып табылады;

3) толық лизинг - лизингтiң бiр түрi, ол бойынша лизинг нысанасына техникалық қызмет көрсетудi және оның ағымдағы жөндеуiн лизинг берушi жүзеге асырады;

3-1) сублизинг - лизинг алушы (сублизинг берушi) осы Заңның 2-бабына сәйкес, бұрын лизинг шарты бойынша лизинг берушiден алынған және лизинг нысанасын құрайтын мүлiктi төлемақысына және сублизинг шартының талаптарына сәйкес мерзiмге уақытша иеленуге және үшiншi тұлғаларға (сублизинг берушiлерге) пайдалануға беретiн лизингтiң бiр түрi;

4) таза лизинг - лизингтiң бiр түрi, ол бойынша лизинг нысанасына техникалық қызмет көрсетудi және оның ағымдағы жөндеуiн лизинг алушы жүзеге асырады;

5) ислам лизингі – осы Заңның 2-1-тарауында белгіленген ерекшеліктер ескеріле отырып, ислам банктері қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті органның лицензиясы негізінде, сондай-ақ акционерлік қоғамның ұйымдық-құқықтық нысанында құрылған және банктер болып табылмайтын өзге де заңды тұлғалар жүзеге асыратын лизингтің бір түрі.

Ескерту. 3-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.03.10. N 532; 27.04.2015 № 311-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 05.10.2018 № 184-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.07.2019 № 262-VI (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

4-бап. Лизинг нысанасы

1. Үйлер, ғимараттар, машиналар, жабдықтар, құрал-саймандар, көлiк құралдары, жер учаскелерi және кез келген басқа да тұтынылмайтын заттар - лизинг нысанасы бола алады.

2. Бағалы қағаздар мен табиғи ресурстар лизинг нысанасы бола алмайды.

3. Заң актiлерiнде заттар мен жер учаскелерiнiң жекелеген санаттарын лизинг нысанасы ретiнде пайдалануға өзге де шектеулер белгiленуi мүмкiн.

4. Лизинг берушiнiң меншiгiнде қалған лизинг нысанасы, лизинг шарты тоқтатылған немесе бұзылған жағдайда оны лизинг беруші басқа лизинг алушының лизингіне одан әрi беру үшiн пайдалануы мүмкiн.

Мұндай лизинг нысанасын лизингке одан әрi берген кезде сатушыны және лизинг нысанасын таңдауды лизинг берушi жүзеге асырды деп есептеледi.

Ескерту. 4-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасы 2004.03.10. N 532 Заңымен.

5-бап. Лизинг нысанасына меншiк құқығы

1. Лизинг алушыға уақытша иеленуге және пайдалануға берiлген лизинг нысанасына меншiк құқығы, лизинг алушы лизинг шарты бойынша өзiнiң барлық ақшалай мiндеттемелерiн орындаған жағдайда жүзеге асыратын, лизинг шартының қолданылу мерзiмi өткенге дейiн (егер лизинг шартында мұндай өту көзделген болса) лизинг алушының меншiгiне лизинг нысанасы ауысқан жағдайларды қоспағанда, лизинг шарты қолданылатын бүкiл мерзiм iшiнде лизинг берушiде сақталады.

2. Қазақстан Республикасының оңалту және банкроттық туралы заңнамасында көзделген жағдайларды қоспағанда, лизинг алушы таратылған немесе банкрот болған кезде, егер лизинг бағасы төленбесе, лизинг нысанасы лизинг берушіге қайтарылуға жатады.

Лизинг нысанасына тыйым салуға және оны тәркілеуге жол берiлмейдi.

3. Егер лизинг шартында өзгеше көзделмеген болса лизинг нысанасын пайдалану нәтижесiнде алынған өнiм және өзге де табыстар, сондай-ақ лизинг алушы ажыратып алатындай дәрежеде жақсартқан лизинг нысанасы лизинг алушының меншiгi болып табылады.

4. Лизинг алушы өз қаражаты есебiнен және лизинг берушiнiң жазбаша келісімімен лизинг нысанасына зиян келтірмей ажыратуға болмайтындай дәрежеде жақсарту жүргiзген жағдайда, егер лизинг шартында өзгеше көзделмеген болса, оның шарт тоқтатылғаннан кейiн осы жақсарту құнының өтемiн алуға құқығы бар.

5. Лизинг алушы лизинг берушiнiң келiсiмiнсiз жүргiзген ажыратуға болмайтындай дәрежедегi жақсарту құны, егер заң актiлерiнде немесе лизинг шартында өзгеше көзделмеген болса, өтелуге жатпайды.

6. Лизингке тапсырылған мүлiктiң меншiк, шаруашылық жүргiзу және оралымды басқару құқығының басқа тұлғаға көшуi лизинг шартын өзгертуге немесе бұзуға негiз болып табылмайды. Бұл орайда лизинг шартында айқындалған лизинг берушiнiң құқықтары мен мiндеттерi жаңа меншiк иесiне көшедi.

Ескерту. 5-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.03.10. N 532; 07.03.2014 N 177-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 24.05.2018 № 156-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

6-бап. Сублизинг

1. Егер Қазақстан Республикасының заң актiлерiнде немесе лизинг шартында өзгеше белгiленбесе, лизинг алушы лизинг берушінің жазбаша келiсiмiмен лизинг нысанасын сублизингке өткiзуге құқылы. Бұл орайда сублизинг беруші мен сублизинг алушы лизинг берушi мен лизинг алушы ретiнде әрекет етедi және лизинг мәмiлесiне осы қатысушылар үшiн осы Заңда айқындалатын құқығы бар және жауаптылықта болады.

Бұл орайда лизинг алушының лизинг шарты бойынша лизинг төлемдерiн төлеу жөнiндегi өз мiндеттемелерiн сублизинг алушыға аударуына лизинг берушінің жазбаша келiсiмiмен ғана жол берiледi.

2. Сублизинг шартын лизинг шартының мерзiмiнен асып кететiн уақытқа жасауға болмайды.

3. Егер заң актiлерiнде немесе лизинг шартында өзгеше көзделмеген болса, сублизинг шартына лизинг шарты туралы ережелер қолданылады.

4. Егер лизинг шартында өзгеше көзделмеген болса лизинг шартын мерзiмiнен бұрын тоқтату соған сәйкес жасалған сублизинг шартын тоқтатуға әкеп соғады. Бұл орайда сублизинг алушы сублизинг шартына сәйкес өзiнiң пайдалануындағы лизинг нысанасына тоқтатылған лизинг шартының талаптарына сәйкес келетiн талаптармен сублизингтің қалған мерзiмi шегінде лизинг берушiмен лизинг шартын жасасуға құқылы.

5. Егер лизинг шарты осы Заңда, Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексінде немесе басқа да заңнамалық актiлерiнде көзделген негiздер бойынша жарамсыз деп танылса, онда соған сәйкес жасалған қосалқы лизинг шарты маңызсыз болып саналады.

Ескерту. 6-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.03.10. N 532; 27.02.2017 № 49-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

7-бап. Лизинг алушының құқықтарын қорғау

Лизинг алушыға оның лизинг нысанасына құқығын қорғау меншiк құқығын қорғаумен тең дәрежеде қамтамасыз етiледi.

Лизинг алушының лизинг шартының қолданылу кезеңiнде талап-арыз беруге және өзiне тиесiлi құқықтарды өз атынан өзге де жолмен қорғауға құқығы бар.

8-бап. Лизинг нысанасының лизинг алушының меншiгiне өтуі

Ислам лизингі шартын қоспағанда, лизинг шартында лизинг алушының күні бұрын айқындалған баға бойынша лизинг нысанасын меншікке сатып алу құқығы не міндеттемесі көзделуі мүмкін.

Ескерту. 8-бап жаңа редакцияда - ҚР 27.04.2015 № 311-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

9-бап.

Ескерту. 9-бап алып тасталды - Қазақстан Республикасы 2004.03.10. N 532 Заңымен.

10-бап. Лизинг қызметiн лицензиялау

Қазақстан Республикасының заңнамалық актілерінде көзделген жағдайларда лизинг беруші ретінде банктердің лизинг қызметiн лицензиялауды қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті орган жүргiзедi.

Өзге заңды тұлғалар және дара кәсiпкерлер болып табылатын жеке тұлғалар "Рұқсаттар және хабарламалар туралы" Қазақстан Республикасының Заңында белгіленген тәртіппен қаржы мониторингі жөніндегі уәкілетті органға қызметінің басталғандығы туралы хабарлама жібергеннен кейін лизинг берушi ретiнде лизинг қызметiн лицензиясыз жүзеге асырады.

Ескерту. 10-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2003.07.10. N 483 , 2005.12.23. N 107, 2012.07.05 N 30-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.08.2015 № 343-V (01.04.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 03.07.2019 № 262-VI (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

2-ТАРАУ. ЛИЗИНГТIК ҚАТЫНАСТАРДЫҢ ҚҰҚЫҚТЫҚ НЕГIЗДЕРI

11-бап. Лизинг берушiнiң құқықтары мен мiндеттерi

1. Лизинг берушi:

1) өзiне тиесiлi төленбеген лизинг төлемдерiн, сондай-ақ шығынның орнын толтыруды талап етуге;

2) лизинг шартына сәйкес лизинг алушының лизинг шартының талаптарын орындауына бақылау жасауға;

3) лизинг алушы лизинг нысанасын қайтару жөнiндегi мiндеттемелерiн бұзған жағдайда мерзiмi кешiктiрiлген уақытқа төлем жасауды және шығынның орнын толтыруды талап етуге;

4) Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген жағдайларда лизинг алушыдан лизинг нысанасын талап етуге құқылы.

2. Лизинг берушi:

1) лизинг алушымен келiсiлген лизинг нысанасын лизинг шартының талаптарымен лизинг алушыға беру үшiн оны сатушыдан өз меншiгiне сатып алуға;

2) сатып алу-сату шартын жасаған кезде лизинг нысанасы белгiлi бiр лизинг алушыға (сублизинг алушыға) лизингке беруге арналғаны туралы сатушыға жазбаша хабарлауға;

2-1) лизинг нысанасы жаңа лизинг алушының иеленуi мен пайдалануына берiлгенi (қайталама лизинг, сублизинг, мiндеттемедегi тұлғалардың өзгеруi) туралы осындай берiлу кезiнен бастап бiр ай мерзiмде Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген негiздер бойынша сатушыны жазбаша хабардар етуге;

3) лизинг нысанасын лизинг алушыға лизинг шартында келiсiлген талаптармен беруге;

4) қаржы мониторингі жөніндегі уәкілетті органға "Қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес мәліметтер мен ақпаратты хабарлауға міндетті.

3. Лизинг шартында лизинг берушінiң Қазақстан Республикасының заң актiлерiне қайшы келмейтiн басқа да құқықтары мен мiндеттерi көзделуi мүмкiн.

Ескерту. 11-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.03.10. N 532; 02.08.2015 № 343-V (01.04.2016 бастап қолданысқа енгізіледі Заңдарымен.

12-бап. Лизинг алушының құқықтары мен мiндеттерi

1. Лизинг алушы:

1) лизинг нысанасын лизинг шартының талаптарымен иеленуге және пайдалануға;

2) лизинг нысанасының сапасына және жиынтықтылығына, оны жеткiзу мерзiмiне қатысты және сатушы мен лизинг берушi арасында жасалған шарт тиісті дәрежеде орындалмаған басқа да жағдайларда сатушыға талап қоюға;

3) егер лизинг шартында өзгеше белгiленбесе, лизинг беруші лизинг шартының талаптарын елеулi түрде бұзған жағдайда лизинг берушi лизинг шарты бойынша лизинг алушы алдындағы өз мiндеттемелерiн орындағанға дейiн төленуге тиiстi лизинг төлемдерiн тоқтата тұруға;

4) егер лизинг шартында өзгеше белгiленбесе, лизинг берушi лизинг шартын бiржақты тоқтатқан жағдайда, ол аванс ретiнде төлеген лизинг төлемдерiн керi қайтаруды талап етуге;

5) егер лизинг шартында өзгеше белгiленбесе, лизинг нысанасы жеткiзiп берiлмеген, мерзiмi едәуiр өткiзiлiп жеткiзiлiп берiлген немесе лизинг нысанасы мақсаты бойынша пайдалануға кедергі келтiретiн кемшiлiктерi жойылмай жеткiзiп берiлген жағдайларда, лизинг алушының сатушыны және лизинг нысанасын таңдау жағдайын қоспағанда, лизинг нысанасынан бас тартуға не лизинг нысанасын ауыстыруды талап етуге, лизинг шартын бұзуға;

6) лизинг берушi лизинг шартының талаптарын орындамаса не тиiстi дәрежеде орындамаса, залалдың орнын толтыруды талап етуге;

7) егер лизинг шартында өзгеше белгiленбесе, егер лизинг алушы жауап бермейтiн жағдаяттарға байланысты лизинг шартында көзделген пайдалану талаптары елеулi түрде нашарлап кетсе, лизинг сомалары мен лизинг төлемдерiн тиiсiнше азайтуды талап етуге құқылы.

2. Лизинг алушы:

1) лизинг нысанасын лизинг шартында көзделген тәртiппен қабылдауға;

2) лизинг төлемдерiн дер кезiнде төлеп тұруға;

3) лизинг нысанасын лизинг шартына сәйкес оның мақсатына сәйкес пайдалануға;

4) лизинг нысанасындағы қалыпты тозуды және тараптар келiсiп алған өзгерiстердi ескере отырып, лизинг берушi лизинг нысанасын оған қандай күйде берсе, сондай күйiнде күтiп ұстауға;

5) егер лизинг шартында немесе заң актiлерiнде өзгеше көзделмеген болса, лизинг нысанасын өз есебiнен күтiп ұстауға (оның iшiнде лизинг нысанасына байланысты қажетті коммуналдық төлемдерді жасауға) және оған техникалық қызмет көрсетуге, оның ағымдағы жөндеуiн жүзеге асыруға;

6) егер шартта және Қазақстан Республикасының заңдарында өзгеше көзделмеген болса, лизинг берушiнiң лизинг нысанасына қол жеткiзуiн қамтамасыз етуге мiндеттi.

3. Лизинг шартында лизинг алушының Қазақстан Республикасының заң актiлерiне қайшы келмейтiн басқа да құқықтары мен мiндеттерi көзделуi мүмкiн.

Ескерту. 12-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасы 2004.03.10. N 532 Заңымен.

13-бап. Сатушының құқықтары мен мiндеттерi

Сатушының құқықтары мен мiндеттерi Қазақстан Республикасының заңдарына және сатып алу-сату шартына сәйкес белгіленеді.

Лизинг шарты лизинг берушiнiң, лизинг алушының және сатушының қатысуымен жасалған жағдайда сатушының құқықтары мен мiндеттерi лизинг шартына сәйкес белгiленедi.

Ескерту. 13-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасы 2004.03.10. N 532 Заңымен.

14-бап. Лизингке қатысушылардың жауапкершiлiгi

1. Лизинг берушiнiң, лизинг алушының және сатушының жауапкершiлiгi лизинг шартында, сатып алу-сату шартында және Қазақстан Республикасының заң актiлерiнде белгiленедi.

2. Лизинг нысанасын сатушы, сатушы мен лизинг берушiнiң арасында жасалған сатып алу-сату шартын орындау жөнiнде, атап айтқанда, лизинг нысанасының сапасы мен жиынтықтылығына, оны беру мерзiмiне қатысты және сатушы шартты тиiстi дәрежеде орындамаған басқа да жағдайларда тiкелей лизинг алушының алдында жауапты болады. Бұл орайда лизинг алушы өзi аталған лизинг нысанасын сатып алу-сату тарабы болғандағыдай, сатып алынған лизинг нысанасына ақы төлеу мiндетiн қоспағанда, сатып алушы үшiн Азаматтық кодексте көзделген құқықтарға ие болады және мiндеттеменi мойнына алады. Егер сатушы лизинг алушы қоятын талаптармен келiсетiн болса, онда лизинг алушыға лизинг нысанасын беру шарттарының кез келген өзгерiстерi (жиынтықтамалығы, жеткiзiлу мерзiмi және т.б.) мiндеттi түрде лизинг берушiмен келiсiлуге тиiс.

Сатушымен арадағы қатынастарда лизинг алушы мен лизинг берушi ынтымақтас кредит берушiлер болады.

3. Егер лизинг шартында өзгеше көзделмеген болса, сатушыны таңдау құқығы лизинг берушiде болатын жағдайларды қоспағанда, лизинг берушi сатушының сатып алу-сату шартынан туындайтын талаптарды орындауы үшiн лизинг алушының алдында жауап бермейдi. Мұндай жағдайда лизинг алушы өз қалауы бойынша ортақ жауапкершiлiкте болатын тiкелей мүлiк сатушыға да, лизинг берушiге де сатып алу-сату шартынан туындайтын талаптарды қоюға құқылы.

4. Лизинг берушi сы Заңның 11-бабы 2-тармағының 2) және 2-1) тармақшаларына сәйкес сатушыға хабарлау жөнiндегi мiндетiн бұзған жағдайда лизинг берушi сатып алу-сату шартынан туындайтын талаптарды сатушының орындауы үшiн лизинг алушының алдында толық жауапты болады.

Ескерту. 14-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасы 2004.03.10. N 532 Заңымен.

15-бап. Лизинг шарты

1. Лизинг берушi лизинг шарты бойынша сатушыдан өз меншiгiне сатып алған және лизинг алушымен келiсiлген лизинг нысанасын төлемақысына лизинг алушының уақытша иеленуiне және пайдалануына беруге мiндеттенедi.

2. Лизинг шартының мынадай елеулi талаптары болуы тиiс:

1) шарттың нысанасы;

2) сатушыны және лизинг нысанасын кiмнiң таңдап алғаны көрсетiлген лизинг нысанасын сатушының атауы;

3) лизинг нысанасын лизинг алушыға берудiң шарттары мен мерзiмi;

4) лизинг төлемдерiнiң мөлшерi мен кезеңдiлiгi;

5) лизинг нысанасының құны;

6) шарттың қолданылу мерзiмi;

7) егер лизинг нысанасының лизинг алушының меншiгiне ауысуы шартта көзделген болса мұндай ауысудың шарттары;

8) лизинг нысанасының сипаттамасы;

9)-13)

Осы талаптар болмаған жағдайда лизинг шарты жасалмаған болып саналады.

3. Тараптардың келiсiмi бойынша лизинг шартына өзге де ережелер енгiзiлуi мүмкiн.

4. Лизинг шарты жазбаша нысанда жасалуға тиiс. Лизинг шартының жазбаша нысанын сақтамау оның маңызсыздығына алып келеді.

Ескерту. 15-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.03.10. N 532; 27.02.2017 № 49-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 05.10.2018 № 184-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

16-бап. Лизинг шартының қолданылуы

1. Лизинг шартының мерзiмiн осы Заңның 2-бабында белгiленген ережелердi ескере отырып, тараптар айқындайды.

2. Егер заңдарда немесе лизинг шартында өзгеше көзделмеген болса, лизинг шарты оған қол қойылған кезден бастап күшiне енедi және тараптар үшiн мiндеттi болып табылады.

3. Лизинг шарты тараптар өздерiнiң барлық мiндеттемелерiн орындап болған кезден бастап, сондай-ақ заң актiлерiнде көзделген өзге де жағдайларда өзiнiң күшiн жояды.

Ескерту. 16-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасы 2004.03.10. N 532 Заңымен.

17-бап. Лизинг шартын өзгерту және бұзу

Лизинг шартын өзгерту және бұзу Қазақстан Республикасының азаматтық заңдарында немесе лизинг шартында айқындалатын тәртiппен және жағдайларда жүзеге асырылады.

Ескерту. 17-бап жаңа редакцияда - Қазақстан Республикасы 2004.03.10. N 532 Заңымен.

18-бап. Лизинг берушiнi немесе лизинг алушыны ауыстыру

Егер осы Заңда, лизинг шартында немесе Қазақстан Республикасының заң актiлерiнде өзгеше көзделмеген болса, лизинг берушi және лизинг алушы лизинг шарты бойынша өздерiне тиесiлi құқықтың бәрiн тараптардың екiжақты келiсiм бойынша үшiншi бiр тұлғаларға беруге құқылы.

19-бап. Лизинг нысанасын лизинг алушыға беру

1. Егер лизинг шартында немесе сатып алу-сату шартында өзгеше көзделмеген болса, сатушы лизинг нысанасын тiкелей лизинг алушыға оның жүрген жерiнде бередi.

2. Егер лизинг шартында өзгеше көзделмесе, лизинг нысанасы лизинг алушыға оның барлық керек-жарағымен және оған қатысты құжаттармен (жинақталымын, қауiпсiздігін, сапасын, монтаждалуын, жөнге келтiрiлуiн, пайдаланылуын және басқаларын куәландыратын құжаттарымен) бiрге берiледi.

3. Сатушы лизинг нысанасын сатып алу-сату шарты бойынша мiндеттемелердi бұзған жағдайда, егер лизинг шартында өзгеше көзделмесе, осыған байланысты залалдарды лизинг шартының сатушыны таңдаған тарабы көтередi.

4. Лизинг нысанасы лизинг шарты бойынша оны пайдалану мақсаттарына сәйкес келмеген жағдайда, егер лизинг шартында өзгеше көзделмесе, осыған байланысты залалдарды лизинг шартының лизинг нысанасын таңдаған тарабы мойнына алады.

Ескерту. 19-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасы 2004.03.10. N 532 Заңымен.

20-бап. Лизинг нысанасына байланысты мүлiктiк тәуекелдер

1. Лизинг нысанасының сақталуы үшiн, сондай-ақ оны техникалық құжаттамада көзделген көлемде пайдалануға болмайтын жағдайға әкеп соқтырған оның жойылуына, жоғалуына, бүлiнуiне, мерзiмiнен бұрын қирауына, ұрлануына және лизинг нысанасын монтаждау, жинау немесе пайдалану кезiнде жiберiлген ағаттықтарға байланысты тәуекелдер және лизинг нысанасын нақты қабылдау кезiндегi басқа да мүлiктiк тәуекелдер үшiн жауапкершiлiктi, егер шартта өзгеше көзделмесе, лизинг алушы мойнына алады.

2. Лизинг шартында лизинг берушiнiң немесе лизинг алушының лизинг нысанасын сақтандыру жөнiндегi мiндетi көзделуi мүмкiн.

3. Егер лизинг нысанасын сақтандыруға мiндеттi тарап лизинг шартының талаптарына сәйкес сақтандыруды жүзеге асырмаған болса басқа тарап лизинг нысанасын сақтандырып, мiндеттi тараптан сақтандыру төлемi түрiндегi шығындарды өтеудi талап етуге құқылы.

4. Лизинг нысанасының жойылуы, жоғалуы, бүлiнуi, ұрлануы немесе лизинг нысанасының өз функцияларын жоғалтуы немесе егер лизинг алушы жауап бермейтiн жағдаяттарға байланысты мүлiк пайдалануға жарамсыз күйде болса, лизинг алушыны лизинг шарты бойынша мiндеттемелерден босатпайды және, егер лизинг шартында өзгеше белгiленбесе, лизинг алушының талабы бойынша лизинг шартын мерзiмiнен бұрын бұзуға негiз болып табылмайды.

Ескерту. 20-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасы 2004.03.10. N 532 Заңымен.

21-бап. Лизинг төлемдерi

Лизинг төлемдерi - лизинг шартын жасаған кездегi баға бойынша лизинг нысанасы құнының барлық немесе елеулi бөлiгiнiң өтелуiн ескере отырып есептелуге тиiс және лизинг шартының қолданылу мерзiмi бойына жүзеге асырылатын, лизинг шарты қолданылуының бүкiл мерзiмi iшiнде лизинг шарты бойынша төлемдердiң жалпы сомасын бiлдiретiн мерзiмдiк төлемдер, оған мыналар енедi:

1) лизинг шартына сәйкес лизинг берушiге лизинг нысанасын сатып алуға жұмсалған шығындарды және лизинг нысанасын сатып алуға, жеткiзiп беруге және нысаналы түрде пайдаланылуы үшiн оны жұмыс iстейтiн күйге келтiруге тiкелей байланысты кез келген басқа шығындарды өтеу;

2) лизинг бойынша сыйақы.

Ескерту. 21-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасы 2004.03.10. N 532 Заңымен.

22-бап. Лизинг есебi

Лизинг есебi бухгалтерлiк есеп жөнiндегi заңдардың талаптарына сәйкес жүргiзiледi.

23-бап. Лизинг нысанасын қайтару

1. Лизинг алушы лизинг нысанасын, егер лизинг шартында лизинг алушының лизинг нысанасын өз меншiгiне сатып алу құқықтары мен мiндеттерi көзделмесе не ол лизинг нысанасын сатып алудың көзделген құқығын пайдаланбаса не лизинг шарты сот тәртiбiмен мерзiмiнен бұрын тоқтатылса, сондай-ақ лизинг шартында және Қазақстан Республикасының заң актiлерiнде көзделген өзге де жағдайларда қайтаруға тиiс.

2. Лизинг нысанасы қалыпты тозуды ескере отырып, лизинг алушы оны қандай күйде алса, сондай күйiнде немесе лизинг шартында ескертiлген күйiнде қайтарылуға тиiс.

3. Қайтарылатын лизинг нысанасының жай-күйi осы баптың 2-тармағында көзделген талаптарға сәйкес келмейтiн болса, егер лизинг шартында өзгеше көзделмеген болса, лизинг алушы лизинг берушiге келтiрiлген залалды өтейдi.

4. Егер лизинг нысанасы лизинг алушының дұрыс пайдаланбауы салдарынан оның техникалық сипаттамаларында ескертiлген мерзiмнен бұрын қалыпты жұмыс жағдайынан шығып қалып, лизинг берушiге қайтарып берiлсе, онда, егер лизинг шартында өзгеше көзделмеген болса, лизинг алушы лизинг берушiге залалды өтеуге мiндеттi.

5. Егер лизинг алушы лизинг нысанасын қайтаруға мiндеттi болғанымен, оны қайтармаса не дер кезiнде қайтармаса, лизинг берушiнiң бүкiл кешiктiрiлген кезең үшiн лизинг төлемдерiн төлеудi талап етуге құқығы бар. Егер лизинг төлемдерi лизинг берушiге келтiрiлген залалдың орнын толтырмайтын болса, оның осы залалды өтеудi талап етуге құқығы бар.

Ескерту. 23-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасы 2004.03.10. N 532 Заңымен.

24-бап. Лизинг нысанасын талап ету

1. Лизинг берушiнiң, егер лизинг шартында өзгеше көзделмесе, лизинг нысанасын, шартта немесе Қазақстан Республикасының заң актiлерiнде айқындалатын жағдайларда, Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен талап етуге құқығы бар.

2. Лизинг берушiнiң лизинг нысанасын мына жағдайларда:

1) егер лизинг алушының лизинг нысанасын пайдалануы лизинг шартының талаптарына немесе лизинг нысанасының арналған мақсатына сәйкес келмесе;

2) егер лизинг алушы лизинг берушiнiң лизинг нысанасына қол жеткiзуiн шектесе;

3) егер лизинг алушы белгiленген көлемдегi лизинг шарты бойынша лизинг төлемдерiн шартта көзделген мерзiмде қатарынан екi немесе одан көп рет төлемесе даусыз талап етуге құқығы бар.

3. Лизинг нысанасын даусыз талап ету Қазақстан Республикасының Азаматтық iс жүргiзу кодексiне сәйкес бұйрық iсiн жүргiзу тәртiбiмен жүзеге асырылады.

4. Сот бұйрығын шығару үшiн лизинг берушi:

1) өтiнiш;

2) лизинг шартын;

3) өтiнiш берерден кемiнде бiр ай бұрын лизинг алушыға жiберiлген лизинг нысанасын ықтимал талап ету туралы жазбаша Ескертудi;

4) лизинг алушының лизинг төлемдерiн нақты төлегенiн растайтын құжаттарды тапсырады.

5. Лизинг алушы сот бұйрығының көшiрмесiн алған күннен бастап он күн мерзiм iшiнде лизинг нысанасын талап ету туралы мәлiмделген талапқа бiлдiрген қарсылығын кез келген байланыс құралдарын пайдалана отырып, бұйрық шығарған сотқа жiберуге құқылы.

Ескерту. 24-бап жаңа редакцияда - ҚР 2004.03.10. N 532 Заңымен.

2-1-тарау. Ислам лизингін жүзеге асырудың ерекшеліктері

Ескерту. Заң 2-1-тараумен толықтырылды - ҚР 27.04.2015 № 311-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

24-1-бап. Ислам лизингін жүзеге асыруға қойылатын талаптар

1. Ислам лизингі бойынша қызметті жүзеге асыру кезінде заңды тұлғалар исламдық қаржыландыру қағидаттарын, сондай-ақ осы бапта белгіленген өзге де талаптарды сақтауға міндетті.

2. Исламдық қаржыландыру қағидаттары:

1) лизинг берушінің темекі, алкоголь өнімінің өндірілуіне және (немесе) саудасына, қару-жарақ пен оқ-дәрілерге, ойын бизнесіне байланысты қызметті, сондай-ақ исламдық қаржыландыру қағидаттары жөніндегі кеңес қаржыландыруға тыйым салған кәсіпкерлік қызметтің өзге де түрлерін қаржыландыруына тыйым салу;

2) лизинг берушінің ислам лизингіне жататын ақшаны инвестициялаудан түскен пайыздар түрінде сыйақы алуына тыйым салу болып табылады.

Исламдық қаржыландыру қағидаттары жөніндегі кеңес немесе исламдық қаржыландыру қағидаттары жөніндегі сыртқы тәуелсіз сарапшы (бұдан әрі – сыртқы тәуелсіз сарапшылар) лизинг беруші мен лизинг алушының қызметіне қойылатын, сақталуы міндетті өзге де талаптарды қосымша айқындауға құқылы.

3. Лизинг алушының осы баптың 2-тармағы бірінші бөлігінің

1) тармақшасында көрсетілген қызметті жүзеге асыру үшін лизинг нысанасын пайдалануына немесе оны қосалқы лизингке беруіне жол берілмейді.

4. Лизинг нысанасына меншік құқығы лизинг алушыға ислам лизингі шарты бойынша лизинг берушінің алдындағы міндеттемелерді ол орындағаннан кейін жеке келісім негізінде өтеді.

5. Лизинг нысанасы лизинг алушыға берілгеннен кейін лизинг алушы лизинг төлемдерін төлеуді жүргізеді.

6. Лизинг алушының міндеттемелерді ішінара немесе толық көлемде орындамағаны және (немесе) тиісінше орындамағаны үшін айыппұлдар мен өсімпұлдар сомасын лизинг беруші исламдық қаржыландыру қағидаттары жөніндегі кеңестің немесе сыртқы тәуелсіз сарапшылардың шешімі бойынша қайырымдылық көмекке жіберуі мүмкін.

7. Ислам банкі болып табылмайтын лизинг беруші өзге де қызмет бойынша кірістер мен шығыстардан ислам лизингі бойынша кірістер мен шығыстардың бөлек есебін жүргізеді.

24-2-бап. Исламдық қаржыландыру қағидаттары жөніндегі кеңестің қызметі

1. Ислам лизингі мәмілелерінің сәйкестігін айқындау үшін лизинг беруші міндетті түрде исламдық қаржыландыру қағидаттары жөніндегі кеңесті құрады. қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті органның нормативтік құқықтық актісінде көзделген жағдайларда, лизинг беруші исламдық қаржыландыру қағидаттары жөніндегі кеңесті құрмай, ислам лизингі мәмілелерінің исламдық қаржыландыру қағидаттарына сәйкестігі туралы қорытынды алу үшін сыртқы тәуелсіз сарапшыларды тартуға құқылы.

Сыртқы тәуелсіз сарапшыларға қойылатын талаптар қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті органның нормативтік құқықтық актісінде белгіленеді.

2. Исламдық қаржыландыру қағидаттары жөніндегі кеңес директорлар кеңесінің ұсынымы бойынша лизинг беруші акционерлерінің жалпы жиналысы тағайындайтын тәуелсіз орган болып табылады. Сыртқы тәуелсіз сарапшыларды лизинг берушінің директорлар кеңесі айқындайды.

3. Лизинг берушінің ислам лизингін реттейтін ішкі нормативтік құжаттары исламдық қаржыландыру қағидаттары жөніндегі кеңестің немесе сыртқы тәуелсіз сарапшылардың оң қорытындысы болған кезде лизинг берушінің директорлар кеңесінің бекітуіне жатады.

4. Исламдық қаржыландыру қағидаттары жөніндегі кеңестің міндеттері, функциялары мен өкілеттіктері, сондай-ақ оны құру тәртібі және оның мүшелеріне қойылатын талаптар лизинг беруші акционерлерінің жалпы жиналысы бекіткен ережеде айқындалады.

5. Сыртқы тәуелсіз сарапшылардың міндеттері, функциялары, өкілеттіктері және оларға қойылатын талаптар лизинг берушінің директорлар кеңесі бекіткен ережеде айқындалады.

Ескерту. 24-2-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 03.07.2019 № 262-VI Заңымен (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі).

24-3-бап. Ислам лизингі шарты

1. Ислам лизингі шартында мынадай елеулі талаптар қамтылуға тиіс:

1) шарт нысанасы;

2) лизинг нысанасын пайдалану мақсатын және исламдық қаржыландыру қағидаттарына сәйкес лизинг нысанасын лизинг алушының нысаналы пайдалануын сақтау міндеттемесін көрсету;

3) лизинг нысанасын лизинг алушыға беру шарттары мен мерзімі;

4) лизинг төлемдерінің тіркелген мөлшері мен мерзімділігі;

5) лизинг нысанасының тіркелген құны;

6) лизинг нысанасының берілуіне байланысты лизинг алушы өтеуге жататын лизинг беруші шығыстарының толық тізбесі мен мөлшері;

7) шарттың қолданылу мерзімі.

2. Ислам лизингі шартында лизинг нысанасының лизинг алушының меншігіне өтуі көзделмейді. Лизинг нысанасына меншік құқығы жеке келісім негізінде лизинг алушыға өтуі мүмкін.

3. Лизинг берушінің меншігінде емес лизинг нысанасына ислам лизингі шарты жасалған жағдайда, ислам лизингі шартында сол уақыт ішінде лизинг берушіге лизинг нысанасын құру немесе оны меншігіне сатып алу құқығы берілетін мерзім көзделеді.

4. Лизинг беруші ислам лизингі шартының талаптарына сәйкес келмейтін мүлікті берген жағдайда, лизинг алушының ислам лизингі шартын орындаудан бас тартуға немесе ислам лизингі шартының талаптарына сәйкес келетін мүлікті лизингке беруді талап етуге құқығы бар.

5. Ислам лизингі шарты бойынша лизинг төлемдеріне тараптардың өзара келісуі бойынша лизинг берушінің сақтандыруға, күрделі жөндеу жүргізуге арналған шығыстары және өзге де шығыстар қосылуы мүмкін.

6. Осы баптың 7-тармағында көзделген жағдайларды, сондай-ақ ислам лизингі нысанасын монтаждау және жинау кезінде жол берілген жаңсақтықтарға байланысты мерзімінен бұрын қирау жағдайын қоспағанда, ислам лизингі шарты бойынша лизинг алушы осы Заңның 20-бабының 1-тармағында көрсетілген мүліктер мен тәуекелдердің сақталуына жауапты болады.

7. Лизинг нысанасы жойылған, жоғалған, бүлінген, ұрланған немесе лизинг алушы жауап бермейтін мән-жайларға орай лизинг нысанасы өзінің функцияларын жоғалтқан жағдайда, ислам лизингі шарты бойынша лизинг алушы міндеттемелерден босатылады және оның ислам лизингі шартын бұзуға құқығы бар.

24-4-бап. Ислам лизингі операцияларын исламдық қаржыландыру қағидаттарына сәйкес келмейді деп тану салдарлары

1. Исламдық қаржыландыру қағидаттары жөніндегі кеңес немесе сыртқы тәуелсіз сарапшылар жасалу сатысындағы мәмілені осы Заңның 24-1-бабының 1-тармағында көрсетілген талаптарға сәйкес келмейді деп таныған жағдайда, мұндай мәміле жасалмайды және орындалмайды.

2. Исламдық қаржыландыру қағидаттары жөніндегі кеңес немесе сыртқы тәуелсіз сарапшылар жасалған, бірақ орындалмаған немесе ішінара орындалған мәмілені осы Заңның 24-1-бабының 1-тармағында көрсетілген талаптарға сәйкес келмейді деп таныған жағдайда, мұндай мәміле Қазақстан Республикасының азаматтық заңнамасында белгіленген тәртіппен мерзімінен бұрын бұзылады.

3. Исламдық қаржыландыру қағидаттары жөніндегі кеңес немесе сыртқы тәуелсіз сарапшылар орындалған немесе ішінара орындалған мәмілені осы Заңның 24-1-бабының 1-тармағында көрсетілген талаптарға сәйкес келмейді деп таныған жағдайда, мұндай мәміле бойынша кіріс қайырымдылыққа жіберілуге тиіс.

3-ТАРАУ. ҚОРЫТЫНДЫ ЕРЕЖЕЛЕР

25-бап. Лизинг қызметiн жүзеге асыру режимi

1. Осы Заңға сәйкес жүзеге асырылатын лизинг қызметiне Қазақстан Республикасының инвестициялар саласындағы заңнамасында көзделген инвестициялық қызметтi жүзеге асырудың құқықтық және экономикалық режимі қолданылады.

2. Еуразиялық экономикалық одақтың және (немесе) Қазақстан Республикасының кеден заңнамасында белгіленген тауарларды уақытша әкелудің және уақытша әкетудің кедендік рәсімі қолданылатын лизинг заттарының тізбесін кеден ісі саласындағы уәкілетті орган айқындайды.

Ескерту. 25-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.03.10. N 532, 2010.06.30 N 297-IV (2010.07.01 бастап қолданысқа енгізіледі); 29.10.2015 № 376-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 26.12.2017 № 124-VI (01.01.2018 бастап қолданысқа енгізіледі); 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

25-1-бап. Осы Заңды бұзғаны үшін жауапкершiлiк

Осы Заңды бұзу Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген жауаптылыққа әкеп соғады.

Ескерту. 25-1-баппен толықтырылды – ҚР 2004.03.10. N 532 Заңымен.

26-бап. Осы Заңның қолданысқа енуi

Осы Заң жарияланған күннен бастап қолданысқа енедi.

Қазақстан Республикасының

Президенті

О финансовом лизинге