О пробации

Закон Республики Казахстан от 30 декабря 2016 года № 38-VІ ЗРК.

Вниманию пользователей!
Для удобства пользования РЦПИ создано ОГЛАВЛЕНИЕ.

Настоящий Закон регулирует общественные отношения в сфере организации и функционирования пробации и устанавливает понятие, цель, задачи, принципы, виды и формы осуществления пробации, а также правовой статус лиц, в отношении которых применяется пробация, и субъектов, ее осуществляющих.

Глава 1. ОБЩИЕ ПОЛОЖЕНИЯ

Статья 1. Понятие, цель и задачи пробации

1. Пробация – система видов деятельности и индивидуально определяемых мер контрольного и социально-правового характера, направленных на коррекцию поведения лиц, категории которых определены законом, для предупреждения совершения ими уголовных правонарушений.

2. Целью пробации является содействие в обеспечении безопасности общества путем:

1) коррекции поведения подозреваемого, обвиняемого;

2) ресоциализации осужденного;

3) социальной адаптации и реабилитации лица, освобожденного из учреждения уголовно-исполнительной (пенитенциарной) системы.

3. В соответствии с указанной целью задачами пробации являются:

1) оказание социально-правовой помощи лицам, в отношении которых применяется пробация;

2) исполнение определенных законом видов наказаний, не связанных с лишением свободы;

3) осуществление пробационного контроля за осужденными, в отношении которых он установлен судом;

4) подготовка к освобождению осужденного, отбывающего наказание в учреждении уголовно-исполнительной (пенитенциарной) системы.

Сноска. Статья 1 с изменениями, внесенными Законом РК от 30.12.2021 № 95-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 2. Законодательство Республики Казахстан о пробации

1. Законодательство Республики Казахстан о пробации основывается на Конституции Республики Казахстан, состоит из Уголовного, Уголовно-процессуального и Уголовно-исполнительного кодексов Республики Казахстан, настоящего Закона и иных нормативных правовых актов Республики Казахстан.

2. Международные договоры, ратифицированные Республикой Казахстан, имеют приоритет перед настоящим Законом и применяются непосредственно, кроме случаев, когда из международного договора следует, что для его применения требуется издание закона.

Статья 3. Основные принципы пробации

Пробация основывается на принципах:

1) соблюдения прав, свобод и законных интересов человека и гражданина;

2) законности;

3) гуманизма;

4) гласности, за исключением сведений, составляющих государственные секреты и иную охраняемую законом тайну;

5) дифференцированного и индивидуального подхода при определении объема социально-правовой помощи и осуществлении пробационного контроля в отношении лиц, к которым применяется пробация;

6) стимулирования правопослушного и активного общественно полезного поведения лиц, в отношении которых применяется пробация;

7) взаимодействия субъектов, осуществляющих пробацию.

Сноска. Статья 3 с изменениями, внесенными Законом РК от 30.12.2021 № 95-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 4. Лица, в отношении которых применяется пробация, их права и обязанности

Сноска. Заголовок - в редакции Закона РК от 30.12.2021 № 95-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1. Категории лиц, в отношении которых применяется пробация, определяются Уголовным и Уголовно-исполнительным кодексами Республики Казахстан, а также настоящим Законом.

2. Лица, в отношении которых применяется пробация, имеют право на:

1) обращение, получение сведений на родном или другом языке, которым они владеют, о своих правах и обязанностях, примененном судом наказании, порядке и условиях исполнения иных мер уголовно-правового воздействия, их изменениях, а также порядке представления предложений, заявлений и жалоб;

2) обжалование действий или бездействия субъектов, осуществляющих пробацию, в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан;

3) участие в мероприятиях по ресоциализации, социальной адаптации и реабилитации в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.

Указанные в пункте 1 настоящей статьи лица имеют также другие права, предусмотренные законодательством Республики Казахстан.

3. Лица, в отношении которых применяется пробация, обязаны:

1) исполнять и соблюдать порядок и условия пробационного контроля;

2) Исключен Законом РК от 30.12.2021 № 95-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

3) выполнять законные требования субъектов, осуществляющих пробацию;

4) представлять достоверные сведения субъектам, осуществляющим пробацию.

Указанные в пункте 1 настоящей статьи лица несут также другие обязанности, предусмотренные законом.

Сноска. Статья 4 с изменением, внесенным Законом РК от 30.12.2021 № 95-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 5. Формы осуществления пробации

1. Пробация осуществляется в формах пробационного контроля и оказания социально-правовой помощи лицам, состоящим на учете службы пробации.

2. Пробационный контроль представляет собой деятельность службы пробации и полиции по осуществлению контроля за исполнением лицами, состоящими на их учете, обязанностей, возложенных на них законом и судом.

3. Социально-правовая помощь – комплекс мер, реализуемых субъектами, осуществляющими пробацию, направленных на ресоциализацию, социальную адаптацию и реабилитацию лиц, в отношении которых применяется пробация.

Сноска. Статья 5 с изменением, внесенным Законом РК от 30.12.2021 № 95-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 6. Меры ресоциализации, социальной адаптации и реабилитации лиц, в отношении которых применяется пробация

1. Ресоциализация, социальная адаптация и реабилитация лиц, в отношении которых применяется пробация, обеспечиваются путем:

1) оказания социально-правовой помощи по вопросам:

получения медицинских услуг;

получения среднего образования;

овладения профессией (профессиональная подготовка, переподготовка и повышение квалификации);

содействия в трудоустройстве;

обеспечения психологического сопровождения;

получения установленных законодательством Республики Казахстан льгот и социальных выплат;

2) содействия в восстановлении и формировании поддерживающей системы социальных связей, включающего:

социально-психологическое и психологическое консультирования;

социальный патронаж;

помощь в восстановлении семейных и иных социально-позитивных связей при условии взаимного согласия сторон;

3) социально-бытовой адаптации, включающей:

обеспечение местом пребывания;

организацию реабилитационных мероприятий;

привлечение к участию в культурных мероприятиях;

4) предоставления консультаций по социально-правовым вопросам.

2. Меры, предусмотренные пунктом 1 настоящей статьи, реализуются субъектами, осуществляющими пробацию.

Сноска. Статья 6 с изменениями, внесенными Законом РК от 30.12.2021 № 95-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 2. СУБЪЕКТЫ, ОСУЩЕСТВЛЯЮЩИЕ ПРОБАЦИЮ, И ИХ КОМПЕТЕНЦИЯ

Статья 7. Субъекты, осуществляющие пробацию

Субъектами, осуществляющими пробацию, являются государственные органы, действующие в пределах своей компетенции, в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан о пробации, а также граждане, общественные объединения и иные юридические лица – в соответствии со статьей 11 настоящего Закона.

Статья 8. Компетенция органов внутренних дел

1. К компетенции Министерства внутренних дел Республики Казахстан относятся:

1) реализация государственной политики в сфере пробации;

2) осуществление государственного контроля в сфере пробации;

3) утверждение:

методики проведения психосоциального тестирования личности подозреваемого, обвиняемого на стадии досудебной пробации;

методики подготовки досудебного доклада;

4) выполнение иных функций, возложенных на него настоящим Законом, иными законами Республики Казахстан, актами Президента и Правительства Республики Казахстан.

2. К компетенции уполномоченного органа уголовно-исполнительной (пенитенциарной) системы относятся:

1) обеспечение взаимодействия субъектов, осуществляющих пробацию;

2) координация деятельности учреждений уголовно-исполнительной (пенитенциарной) системы и служб пробации;

3) разработка:

методики проведения психосоциального тестирования личности подозреваемого, обвиняемого на стадии досудебной пробации;

методики подготовки досудебного доклада;

4) осуществление иных полномочий, предусмотренных законодательством Республики Казахстан.

3. Полиция в пределах своей компетенции, установленной законодательством Республики Казахстан, осуществляет:

1) комплекс мер по профилактике, выявлению, изучению, устранению причин и условий, способствующих совершению правонарушений со стороны лиц, находящихся под пробационным контролем;

2) пробационный контроль в отношении несовершеннолетних;

3) иные полномочия, предусмотренные законодательством Республики Казахстан.

Статья 9. Полномочия службы пробации

1. Служба пробации – орган уголовно-исполнительной (пенитенциарной) системы, осуществляющий исполнительные и распорядительные функции по обеспечению исполнения уголовных наказаний без изоляции от общества, а также организации и функционированию пробации.

2. Служба пробации:

1) ведет учет лиц, в отношении которых применяется пробация;

2) устанавливает место жительства лица, в отношении которого применяется пробация, состояние его здоровья, уровень образования и трудовую занятость;

3) Исключен Законом РК от 30.12.2021 № 95-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

4) разъясняет порядок получения социально-правовой помощи, оказывает содействие в ее получении;

5) осуществляет подготовку досудебного доклада в отношении подозреваемого, обвиняемого;

6) разъясняет лицам, к которым применены наказания, не связанные с лишением свободы, порядок исполнения возложенных на них судом обязанностей и последствия их неисполнения;

7) разъясняет лицам, в отношении которых установлен пробационный контроль, порядок и условия его осуществления и прекращения, а также последствия несоблюдения условий пробационного контроля;

8) осуществляет пробационный контроль;

9) запрашивает необходимые для осуществления своих полномочий сведения, справки, характеристики, иную информацию от юридических лиц с соблюдением требований законодательства Республики Казахстан о государственных секретах и иной охраняемой законом тайне;

10) участвует в разработке и реализации:

программ в сфере защиты прав несовершеннолетних и семьи;

механизмов вовлечения субъектов, осуществляющих пробацию, в деятельность по защите прав несовершеннолетних и семьи;

11) участвует в проведении мониторинга качества услуг по защите прав несовершеннолетних и семьи;

12) осуществляет иные полномочия, предусмотренные законодательством Республики Казахстан.

3. Служба пробации осуществляет взаимодействие с государственными органами, гражданами, общественными объединениями и иными юридическими лицами в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

Сноска. Статья 9 с изменениями, внесенными Законом РК от 30.12.2021 № 95-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 10. Компетенция местных исполнительных органов

Местные исполнительные органы области, города республиканского значения, столицы, района, города областного значения исполняют полномочия в сфере оказания социально-правовой и иной помощи лицам, состоящим на учете службы пробации, путем их социальной адаптации и реабилитации в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

Сноска. Статья 10 в редакции Закона РК от 27.12.2019 № 292-VІ (порядок введения в действие см. ст.2).

Статья 11. Участие граждан, общественных объединений и иных юридических лиц в осуществлении пробации

1. Участие граждан, общественных объединений и иных юридических лиц в осуществлении пробации реализуется путем добровольного содействия в предоставлении социально-правовой помощи лицам, в отношении которых применяется пробация, в следующих формах:

1) разработки и реализации программ и проектов, направленных на совершенствование деятельности службы пробации и социально-правовой помощи лицам, состоящим на учете службы пробации;

2) проведения социологических и иных мониторингов;

3) участия в разработке и общественном обсуждении проектов нормативных правовых актов, регулирующих пробацию;

4) участия в работе консультативно-совещательных и экспертных органов по вопросам пробации;

5) оказания иного содействия в формах, не противоречащих законодательству Республики Казахстан.

2. Лица, участвующие в осуществлении пробации, не вправе разглашать персональные данные, а также сведения о частной жизни лиц, в отношении которых применяется пробация, без их письменного согласия.

3. Международные неправительственные организации могут оказывать помощь службе пробации в соответствии с законодательством Республики Казахстан, международными договорами и иными обязательствами Республики Казахстан.

Глава 3. ВИДЫ ПРОБАЦИИ И ОСОБЕННОСТИ ЕЕ ОСУЩЕСТВЛЕНИЯ

Статья 12. Виды пробации

К видам пробации относятся:

1) досудебная пробация – деятельность и совокупность мер по подготовке досудебного доклада;

2) приговорная пробация – деятельность и совокупность мер по установлению и осуществлению пробационного контроля в отношении лиц, осужденных к ограничению свободы, а также осужденных условно, и оказанию им социально-правовой помощи;

3) пенитенциарная пробация – деятельность и совокупность мер по ресоциализации лиц, отбывающих наказание в виде лишения свободы в учреждениях уголовно-исполнительной (пенитенциарной) системы;

4) постпенитенциарная пробация – деятельность и совокупность мер по установлению и осуществлению пробационного контроля в отношении лиц, освобожденных из учреждений уголовно-исполнительной (пенитенциарной) системы, и оказанию им социально-правовой помощи.

Сноска. Статья 12 с изменением, внесенным Законом РК от 30.12.2021 № 95-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 13. Досудебная пробация

1. Досудебная пробация применяется на добровольной основе в отношении подозреваемых, обвиняемых:

1) несовершеннолетних;

2) ) лиц с инвалидностью;

3) женщин:

в возрасте пятидесяти восьми и свыше лет;

беременных;

имеющих малолетних детей в возрасте до трех лет;

4) мужчин:

в возрасте шестидесяти трех и свыше лет;

воспитывающих в одиночку малолетних детей в возрасте до трех лет.

Досудебная пробация не применяется в отношении лиц, к которым применена мера пресечения в виде домашнего ареста или содержания под стражей.

2. Досудебная пробация осуществляется по письменному заявлению лица, указанного в пункте 1 настоящей статьи, с момента его обращения.

3. Социально-правовая помощь при досудебной пробации состоит в мерах, перечисленных в статье 6 настоящего Закона.

4. Служба пробации на основании сведений, полученных в порядке, предусмотренном подпунктом 9) пункта 2 статьи 9 настоящего Закона, составляет досудебный доклад, представляемый лицу, к которому применяется досудебная пробация, до начала судебного разбирательства.

По результатам реализации указанной программы, а также на основании сведений, полученных в порядке, предусмотренном подпунктом 9) пункта 2 статьи 9 настоящего Закона, служба пробации составляет досудебный доклад, представляемый лицу, к которому применяется досудебная пробация, до начала судебного разбирательства.

Указанное лицо может участвовать в подготовке досудебного доклада и выражать мнение по его содержанию, которое должно быть отражено в досудебном докладе.

5. В случае прекращения уголовного дела на стадии досудебного расследования служба пробации прекращает досудебную пробацию.

Сноска. Статья 13 с изменениями, внесенными законами РК от 30.12.2021 № 95-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 27.06.2022 № 129-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 14. Досудебный доклад

1. Досудебный доклад – информация о личностных особенностях подозреваемого, обвиняемого.

2. Содержание досудебного доклада включает в себя вводную, описательную и рекомендательную части.

Во вводной части указываются:

1) время, дата и место составления досудебного доклада;

2) должность, фамилия и инициалы лица, составившего досудебный доклад;

3) фамилия, имя и отчество (при его наличии), число, месяц, год и место рождения подозреваемого, обвиняемого.

В описательной части излагаются следующие сведения о подозреваемом, обвиняемом:

1) гражданство, семейное положение, род занятий, образование, место жительства, наличие судимости, иные характеризующие их данные;

2) Исключен Законом РК от 30.12.2021 № 95-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

3) социальная характеристика;

4) результаты психосоциального тестирования личности;

5) оценка рисков совершения ими уголовных правонарушений;

6) следование рекомендациям службы пробации.

В рекомендательной части указывается примерный перечень обязанностей и ограничений, которые рекомендуется использовать при назначении лицу наказания и его исполнении.

Информация, изложенная в досудебном докладе, используется при осуществлении всех видов пробации с учетом ее обновления.

Сноска. Статья 14 с изменениями, внесенными Законом РК от 30.12.2021 № 95-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 15. Приговорная пробация

1. Приговорная пробация применяется в отношении:

1) осужденного к ограничению свободы;

2) осужденного условно.

2. Приговорная пробация в отношении лиц, указанных в пункте 1 настоящей статьи, осуществляется в форме пробационного контроля по правилам статьи 44 Уголовного кодекса Республики Казахстан, продолжительность которого определяется приговором или постановлением суда.

3. Лицо, в отношении которого установлен пробационный контроль, обязано:

1) явиться в течение десяти суток со дня вступления приговора или постановления суда в законную силу в службу пробации для постановки на учет;

2) соблюдать условия и порядок отбывания наказания и иных мер уголовно-правового воздействия;

3) являться в службу пробации в установленные дни для регистрации и проведения с ним профилактической беседы;

4) письменно информировать службу пробации об изменении места жительства, работы или учебы;

5) выполнять иные обязанности, возложенные на него законом и судом.

4. В случае несоблюдения лицом условий пробационного контроля служба пробации:

1) в отношении осужденного к ограничению свободы применяет взыскание в виде письменного предупреждения, а в случае злостного уклонения от отбывания наказания представляет в суд материалы для решения вопроса о замене неотбытой части ограничения свободы на наказание в виде лишения свободы;

2) в отношении осужденного условно вносит представление о продлении срока пробационного контроля либо отмене условного осуждения и исполнении наказания, назначенного приговором суда.

5. Если по истечении не менее половины установленного срока пробационного контроля осужденный условно своим поведением доказал свое исправление, то служба пробации направляет в суд представление об отмене условного осуждения и снятии с осужденного судимости.

6. Исключен Законом РК от 30.12.2021 № 95-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
Сноска. Статья 15 с изменением, внесенным Законом РК от 30.12.2021 № 95-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 16. Пенитенциарная пробация

1. Пенитенциарная пробация применяется в отношении осужденного, отбывающего наказание в виде лишения свободы в учреждениях уголовно-исполнительной (пенитенциарной) системы.

2. Ресоциализация осужденного осуществляется с момента его прибытия в учреждение уголовно-исполнительной (пенитенциарной) системы в соответствии с требованиями уголовно-исполнительного законодательства Республики Казахстан.

3. В отношении осужденного, отбывающего наказание в виде лишения свободы, которому до отбытия срока наказания остался один год, ресоциализация осуществляется администрацией учреждения уголовно-исполнительной (пенитенциарной) системы в форме оказания социально-правовой помощи.

4. Индивидуальная программа оказания социально-правовой помощи составляется и реализуется администрацией учреждения уголовно-исполнительной (пенитенциарной) системы.

5. Индивидуальная программа оказания социально-правовой помощи содержит:

1) данные досудебного доклада (при его наличии), разработанного службой пробации на этапе досудебной пробации;

2) материалы, характеризующие поведение осужденного в период пребывания в учреждении уголовно-исполнительной (пенитенциарной) системы;

3) сведения о возмещении и (или) невозмещении исковых требований лицом, подготавливаемым к освобождению;

4) сведения о социальных связях осужденного, подготавливаемого к освобождению, состоянии его здоровья, уровне образования, трудовых навыках, осведомленности о правовых механизмах реализации прав и свобод, а также иные необходимые сведения для коррекции социального поведения и успешной социальной адаптации осужденного;

5) конкретные мероприятия, направленные на оказание социально-правовой помощи осужденному, подготавливаемому к освобождению;

6) планируемые мероприятия по оказанию социально-правовой помощи, трудовому и бытовому устройству осужденного после его освобождения.

6. По просьбе осужденных, в отношении которых применяется пенитенциарная пробация, администрация учреждения уголовно-исполнительной (пенитенциарной) системы совместно с местными исполнительными органами по избранному ими месту жительства после освобождения устанавливает их взаимодействие:

1) с центрами занятости населения для регистрации осужденного и предоставления ему информации о вакансиях;

2) со специализированными организациями (агентствами) по найму жилья;

3) с социальными службами для содействия пожилым лицам, лицам с инвалидностью и лицам без определенного места жительства в получении социальных услуг..

7. При реализации индивидуальной программы оказания социально-правовой помощи администрация учреждения уголовно-исполнительной (пенитенциарной) системы:

1) взаимодействует с иными субъектами, осуществляющими пробацию, по вопросам трудового и бытового устройства лиц, подготавливаемых к освобождению;

2) проводит работу по разъяснению лицам, в отношении которых применяется пробация, законодательства Республики Казахстан, регламентирующего порядок трудового и бытового устройства, информирует о действующих правовых механизмах реализации и защиты прав и свобод;

3) разъясняет объем и порядок получения социально-правовой помощи при освобождении из мест лишения свободы;

4) предварительно информирует о порядке осуществления административного надзора и пробационного контроля, а также последствиях его нарушения.

Сноска. Статья 16 с изменениями, внесенными законами РК от 30.12.2021 № 95-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 27.06.2022 № 129-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 17. Постпенитенциарная пробация

1. Постпенитенциарная пробация применяется в отношении лица:

1) условно-досрочно освобожденного от отбывания наказания в виде лишения свободы;

2) освобождаемого из мест лишения свободы, в отношении которого судом установлен административный надзор;

3) которому лишение свободы было заменено ограничением свободы в соответствии со статьей 73 Уголовного кодекса Республики Казахстан;

4) которому лишение свободы было заменено штрафом в соответствии со статьей 73 Уголовного кодекса Республики Казахстан;

5) отбывшего назначенный судом срок наказания в виде лишения свободы.

2. Постпенитенциарная пробация в отношении лица, условно-досрочно освобожденного от отбывания наказания в виде лишения свободы, применяется в форме пробационного контроля, осуществляемого полицией по месту его жительства, а также оказания социально-правовой помощи местными исполнительными органами, общественными объединениями и иными организациями в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

3. Постпенитенциарная пробация в отношении лица, которому судом установлен административный надзор, осуществляется в форме оказания социально-правовой помощи.

4. Постпенитенциарная пробация в отношении лица, которому лишение свободы было заменено ограничением свободы, осуществляется по правилам, предусмотренным статьей 15 настоящего Закона.

5. Постпенитенциарная пробация в отношении лиц, указанных в подпунктах 4) и 5) пункта 1 настоящей статьи, осуществляется в форме оказания им социально-правовой помощи в соответствии с законодательством Республики Казахстан по их инициативе путем обращения в местные исполнительные органы.

6. Исключен Законом РК от 30.12.2021 № 95-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
Сноска. Статья 17 с изменениями, внесенными Законом РК от 30.12.2021 № 95-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 18. Особенности осуществления пробации в отношении несовершеннолетнего

Пробация в отношении несовершеннолетнего осуществляется:

1) с учетом его индивидуальных и возрастных особенностей;

2) с привлечением семьи;

3) при взаимодействии с органами, осуществляющими функции по опеке или попечительству, и организациями, осуществляющими функции по защите прав ребенка;

4) при взаимодействии с гражданами, общественными объединениями и иными юридическими лицами.

Сноска. Статья 18 с изменением, внесенным Законом РК от 30.12.2021 № 95-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 19. Осуществление пробационного контроля в отношении несовершеннолетнего

1. Служба пробации осуществляет пробационный контроль в отношении несовершеннолетнего:

1) осужденного к наказанию в виде ограничения свободы;

2) осужденного условно.

2. Полиция осуществляет пробационный контроль в отношении несовершеннолетнего:

1) условно-досрочно освобожденного от отбывания наказания в виде лишения свободы;

2) в отношении которого судом назначена принудительная мера воспитательного воздействия, установленная пунктом 4) части первой статьи 84 Уголовного кодекса Республики Казахстан.

3. Служба пробации при постановке на учет несовершеннолетнего, в отношении которого установлен пробационный контроль, реализует комплекс мер в соответствии со статьями 69, 169 и 174 Уголовно-исполнительного кодекса Республики Казахстан с учетом положений статьи 18 настоящего Закона.

При необходимости индивидуальной программой оказания социально-правовой помощи несовершеннолетнему предусматривается участие педагога и психолога.

4. В отношении несовершеннолетнего наряду с мерами, указанными в пункте 3 настоящей статьи, служба пробации совместно с представителями органа опеки и попечительства ежеквартально проводит обследование жилищных условий несовершеннолетнего с составлением акта.

Сноска. Статья 19 с изменением, внесенным Законом РК от 30.12.2021 № 95-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 4. ЗАКЛЮЧИТЕЛЬНЫЕ ПОЛОЖЕНИЯ

Статья 20. Ответственность за нарушение законодательства Республики Казахстан о пробации

Нарушение законодательства Республики Казахстан о пробации влечет ответственность в соответствии с законами Республики Казахстан.

Статья 21. Порядок введения в действие настоящего Закона

Настоящий Закон вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Президент
Республики Казахстан	Н. НАЗАРБАЕВ

Пробация туралы

Қазақстан Республикасының Заңы 2016 жылғы 30 желтоқсандағы № 38-VІ ҚРЗ.

Қолданушылар назарына!
Қолданушыларға ыңғайлы болуы үшін ЗҚАИ мазмұнды жасады.

МАЗМҰНЫ

Осы Заң пробацияны ұйымдастыру және оның жұмыс істеуі саласындағы қоғамдық қатынастарды реттейді және пробация ұғымын, мақсатын, міндеттерін, қағидаттарын, түрлерін және жүзеге асыру нысандарын, сондай-ақ өздеріне қатысты пробация қолданылатын адамдардың және оны жүзеге асыратын субъектілердің құқықтық мәртебесін белгілейді.

1-тарау. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

1-бап. Пробация ұғымы, мақсаты және міндеттері

1. Пробация – санаттары заңмен айқындалған адамдардың қылмыстық құқық бұзушылықтар жасауының алдын алу үшін олардың мінез-құлқын түзеуге бағытталған бақылау және әлеуметтік-құқықтық сипаттағы қызмет түрлері мен жеке айқындалатын шаралар жүйесі.

2. Пробацияның мақсаты:

1) күдіктінің, айыпталушының мінез-құлқын түзеу;

2) сотталған адамды әлеуметке қосу;

3) қылмыстық-атқару (пенитенциарлық) жүйесінің мекемесінен босатылған адамды әлеуметтік бейімдеу және оңалту арқылы қоғамның қауіпсіздігін қамтамасыз етуге жәрдемдесу болып табылады.

3. Көрсетілген мақсатқа сәйкес мыналар пробацияның міндеттері болып табылады:

1) өздеріне қатысты пробация қолданылатын адамдарға әлеуметтік-құқықтық көмек көрсету;

2) бас бостандығынан айырумен байланысты емес жазалардың заңмен айқындалған түрлерін орындау;

3) өздеріне қатысты сот пробациялық бақылау белгілеген сотталғандарға пробациялық бақылауды жүзеге асыру;

4) қылмыстық-атқару (пенитенциарлық) жүйесі мекемесінде жазасын өтеп жатқан сотталған адамды босатуға дайындау.

Ескерту. 1-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 30.12.2021 № 95-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

2-бап. Қазақстан Республикасының пробация туралы заңнамасы

1. Қазақстан Республикасының пробация туралы заңнамасы Қазақстан Республикасының Конституциясына негізделеді, Қазақстан Республикасының Қылмыстық, Қылмыстық-процестік және Қылмыстық-атқару кодекстерінен, осы Заңнан және Қазақстан Республикасының өзге де нормативтік құқықтық актілерінен тұрады.

2. Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шарттар осы Заңның алдында басым болады және халықаралық шарттан оны қолдану үшін заң шығару талап етілетін жағдайларды қоспағанда, тікелей қолданылады.

3-бап. Пробацияның негізгі қағидаттары

Пробация:

1) адам мен азаматтың құқықтарын, бостандықтарын және заңды мүдделерін сақтау;

2) заңдылық;

3) ізгілік;

4) мемлекеттік құпияларды және заңмен қорғалатын өзге құпияны құрайтын мәліметтерді қоспағанда, жариялылық;

5) өздеріне пробация қолданылатын адамдарға қатысты әлеуметтік-құқықтық көмек көлемін айқындау және пробациялық бақылауды жүзеге асыру кезінде сараланған және жеке-дара әдіс;

6) өздеріне қатысты пробация қолданылатын адамдардың құқыққа бағынушылық және қоғамға пайдалы белсенді мінез-құлқын ынталандыру;

7) пробацияны жүзеге асыратын субъектілердің өзара іс-қимылы қағидаттарына негізделеді.

Ескерту. 3-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 30.12.2021 № 95-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

4-бап. Өздеріне қатысты пробация қолданылатын адамдар, олардың құқықтары мен міндеттері

Ескерту. 4-баптың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР 30.12.2021 № 95-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

1. Өздеріне қатысты пробация қолданылатын адамдар санаттары Қазақстан Республикасының Қылмыстық және Қылмыстық-атқару кодекстерімен, сондай-ақ осы Заңмен айқындалады.

2. Өздеріне қатысты пробация қолданылатын адамдардың:

1) ана тілінде немесе өздері меңгерген басқа тілде өтініш жасауға, өздерінің құқықтары мен міндеттері, соттың қолданған жазасы, қылмыстық-құқықтық ықпал етудің өзге де шараларын орындаудың тәртібі мен шарттары, олардың өзгерістері, сондай-ақ ұсыныстар, арыздар мен шағымдар берудің тәртібі туралы мәліметтерді алуға;

2) пробацияны жүзеге асыратын субъектілердің әрекеттеріне немесе әрекетсіздігіне Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен шағым жасауға;

3) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен әлеуметке қосу, әлеуметтік бейімдеу және оңалту жөніндегі іс-шараларға қатысуға құқығы бар.

Осы баптың 1-тармағында аталған адамдардың Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген басқа да құқықтары бар.

3. Өздеріне қатысты пробация қолданылатын адамдар:

1) пробациялық бақылаудың тәртібі мен шарттарын орындауға және сақтауға;

2) алып тасталды – ҚР 30.12.2021 № 95-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

3) пробацияны жүзеге асыратын субъектілердің заңды талаптарын орындауға;

4) пробацияны жүзеге асыратын субъектілерге анық мәліметтер ұсынуға міндетті.

Осы баптың 1-тармағында аталған адамдардың заңда көзделген басқа да міндеттері бар.

Ескерту. 4-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 30.12.2021 № 95-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

5-бап. Пробацияны жүзеге асыру нысандары

1. Пробация қызметінің есебінде тұратын адамдарға пробациялық бақылау және әлеуметтік-құқықтық көмек көрсету нысандарында пробация жүзеге асырылады.

2. Пробациялық бақылау пробация қызметінің есебінде тұратын адамдардың өздеріне заң мен сот жүктеген міндеттерді орындауына бақылауды жүзеге асыру бойынша пробация қызметінің және полицияның жұмысын білдіреді.

3. Әлеуметтік-құқықтық көмек – пробацияны жүзеге асыратын субъектілер іске асыратын, өздеріне қатысты пробация қолданылатын адамдарды әлеуметке қосуға, әлеуметтік бейімдеуге және оңалтуға бағытталған шаралар кешені.

Ескерту. 5-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 30.12.2021 № 95-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

6-бап. Өздеріне қатысты пробация қолданылатын адамдарды әлеуметке қосу, әлеуметтік бейімдеу және оңалту шаралары

1. Өздеріне қатысты пробация қолданылатын адамдарды әлеуметке қосу, әлеуметтік бейімдеу және оңалту:

1) мына мәселелер бойынша әлеуметтік-құқықтық көмек көрсету:

медициналық көмек алу;

орта білім алу;

кәсіпті меңгеру (кәсіптік даярлау, қайта даярлау және біліктілікті арттыру);

жұмысқа орналасуға жәрдемдесу;

психологиялық демеуді қамтамасыз ету;

Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген жеңілдіктер мен әлеуметтік төлемдерді алу;

2) мыналарды:

әлеуметтік-психологиялық және психологиялық консультация беруді;

әлеуметтік патронажды;

тараптардың өзара келісуі жағдайында отбасылық және өзге де әлеуметтік-жағымды байланыстарды қалпына келтіруге көмектесуді қамтитын әлеуметтік байланыстарды қолдау жүйесін қалпына келтіру және қалыптастыру;

3) мыналарды:

келу орнымен қамтамасыз етуді;

оңалту іс-шараларын ұйымдастыруды;

мәдени іс-шараларға қатысуға тартуды;

4) әлеуметтік-құқықтық мәселелер бойынша консультациялар ұсынуды қамтитын әлеуметтік-тұрмыстық бейімдеу арқылы қамтамасыз етіледі.

2. Осы баптың 1-тармағында көзделген шараларды пробацияны жүзеге асыратын субъектілер іске асырады.

Ескерту. 6-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 30.12.2021 № 95-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

2-тарау. ПРОБАЦИЯНЫ ЖҮЗЕГЕ АСЫРАТЫН СУБЪЕКТІЛЕР
ЖӘНЕ ОЛАРДЫҢ ҚҰЗЫРЕТІ

7-бап. Пробацияны жүзеге асыратын субъектілер

Қазақстан Республикасының пробация туралы заңнамасында белгіленген тәртіппен өз құзыреті шегінде әрекет ететін мемлекеттік органдар, сондай-ақ осы Заңның 11-бабына сәйкес азаматтар, қоғамдық бірлестіктер және өзге де заңды тұлғалар пробацияны жүзеге асыратын субъектілер болып табылады.

8-бап. Ішкі істер органдарының құзыреті

1. Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігінің құзыретіне:

1) пробация саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру;

2) пробация саласындағы мемлекеттік бақылауды жүзеге асыру;

3) мыналарды:

сотқа дейінгі пробация сатысында күдіктінің, айыпталушының жеке басын психологиялық-әлеуметтік тестен өткізу әдістемесін;

сотқа дейінгі баяндаманы дайындау әдістемесін бекіту;

4) өзіне осы Заңмен, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарымен, Қазақстан Республикасы Президентінің және Үкіметінің актілерімен жүктелген өзге де функцияларды орындау жатады.

2. Қылмыстық-атқару (пенитенциарлық) жүйесі уәкілетті органының құзыретіне:

1) пробацияны жүзеге асыратын субъектілердің өзара іс-қимылын қамтамасыз ету;

2) қылмыстық-атқару (пенитенциарлық) жүйесі мекемелерінің және пробация қызметтерінің жұмысын үйлестіру;

3) мыналарды:

сотқа дейінгі пробация сатысында күдіктінің, айыпталушының жеке басын психологиялық-әлеуметтік тестен өткізу әдістемесін;

сотқа дейінгі баяндаманы дайындау әдістемесін әзірлеу;

4) Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асыру жатады.

3. Полиция Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген өз құзыреті шегінде:

1) пробациялық бақылауда тұратын адамдар тарапынан құқық бұзушылықтар жасауға ықпал ететін себептер мен жағдайлардың профилактикасы, оларды анықтау, зерделеу, жою жөніндегі шаралар кешені;

2) кәмелетке толмағандарға қатысты пробациялық бақылауды;

3) Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

9-бап. Пробация қызметінің өкілеттіктері

1. Пробация қызметі – қылмыстық жазалардың қоғамнан оқшауламай орындалуын қамтамасыз ету, сондай-ақ пробацияны ұйымдастыру және оның жұмыс істеуі жөніндегі атқарушылық және өкімдік функцияларды жүзеге асыратын қылмыстық-атқару (пенитенциарлық) жүйесінің органы.

2. Пробация қызметі:

1) өздеріне қатысты пробация қолданылатын адамдардың есебін жүргізеді;

2) өзіне қатысты пробация қолданылатын адамның тұрғылықты жерін, оның денсаулық жағдайын, білім деңгейін және жұмыспен қамтылуын анықтайды;

3) алып тасталды – ҚР 30.12.2021 № 95-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

4) әлеуметтік-құқықтық көмек алу тәртібін түсіндіреді, оны алуға жәрдемдеседі;

5) күдіктіге, айыпталушыға қатысты сотқа дейінгі баяндаманы дайындауды жүзеге асырады;

6) бас бостандығынан айырумен байланысты емес жаза қолданылған адамдарға өздеріне сот жүктеген міндеттерді орындау тәртібін және оларды орындамаудың салдарларын түсіндіреді;

7) өздеріне қатысты пробациялық бақылау белгіленген адамдарға оның жүзеге асырылу және тоқтатылу тәртібі мен шарттарын, сондай-ақ пробациялық бақылау шарттарын сақтамаудың салдарларын түсіндіреді;

8) пробациялық бақылауды жүзеге асырады;

9) Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпиялар және заңмен қорғалатын өзге де құпиялар туралы заңнамасының талаптарын сақтай отырып, заңды тұлғалардан өз өкілеттіктерін жүзеге асыру үшін қажетті мәліметтер, анықтамалар, мінездемелер, өзге де ақпарат сұратады;

10) мыналарды:

кәмелетке толмағандар мен отбасы құқықтарын қорғау саласындағы бағдарламаларды;

кәмелетке толмағандар мен отбасы құқықтарын қорғау жөніндегі қызметке пробацияны жүзеге асыратын субъектілерді тарту тетіктерін әзірлеуге және іске асыруға қатысады;

11) кәмелетке толмағандар мен отбасы құқықтарын қорғау жөніндегі көрсетілетін қызметтердің сапасына мониторинг жүргізуге қатысады;

12) Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

3. Пробация қызметі мемлекеттік органдармен, азаматтармен, қоғамдық бірлестіктермен және өзге де заңды тұлғалармен Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес өзара іс-қимылды жүзеге асырады.

Ескерту. 9-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 30.12.2021 № 95-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

10-бап. Жергілікті атқарушы органдардың құзыреті

Облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың, ауданның, облыстық маңызы бар қаланың жергілікті атқарушы органдары пробация қызметінің есебінде тұратын адамдарға Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес оларды әлеуметтік бейімдеу және оңалту арқылы әлеуметтік-құқықтық және өзге де көмек көрсету саласындағы өкілеттіктерді атқарады.

Ескерту. 10-бап жаңа редакцияда – ҚР 27.12.2019 № 292-VІ (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен.

11-бап. Азаматтардың, қоғамдық бірлестіктердің және өзге де заңды тұлғалардың пробацияны жүзеге асыруға қатысуы

1. Азаматтардың, қоғамдық бірлестіктердің және өзге де заңды тұлғалардың пробацияны жүзеге асыруға қатысуы өздеріне қатысты пробация қолданылатын адамдарға әлеуметтік-құқықтық көмекті ұсынуға ерікті түрде жәрдемдесу арқылы мынадай нысандарда іске асырылады:

1) пробация қызметінің жұмысын және пробация қызметінің есебінде тұратын адамдарға әлеуметтік-құқықтық көмекті жетілдіруге бағытталған бағдарламалар мен жобаларды әзірлеу және іске асыру;

2) социологиялық және өзге де мониторингтер жүргізу;

3) пробацияны реттейтін нормативтік құқықтық актілердің жобаларын әзірлеуге және қоғамдық талқылауға қатысу;

4) пробация мәселелері бойынша консультативтік-кеңесші және сарапшы органдардың жұмысына қатысу;

5) Қазақстан Республикасының заңнамасына қайшы келмейтін нысандарда өзге де жәрдем көрсету.

2. Пробацияны жүзеге асыруға қатысатын адамдар өздеріне қатысты пробация қолданылатын адамдардың дербес деректерін, сондай-ақ жеке өмірі туралы мәліметтерді олардың жазбаша келісімінсіз жариялауға құқылы емес.

3. Халықаралық үкіметтік емес ұйымдар пробация қызметіне Қазақстан Республикасының заңнамасына, Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарына және өзге де міндеттемелеріне сәйкес көмек көрсете алады.

3-тарау. ПРОБАЦИЯ ТҮРЛЕРІ ЖӘНЕ ОНЫ ЖҮЗЕГЕ АСЫРУ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ

12-бап. Пробация түрлері

Пробация түрлеріне мыналар жатады:

1) сотқа дейінгі пробация – сотқа дейінгі баяндаманы дайындау жөніндегі қызмет пен шаралар жиынтығы;

2) үкімдік пробация – бас бостандығын шектеуге сотталған, сондай-ақ шартты түрде сотталған адамдарға қатысты пробациялық бақылау белгілеу мен оны жүзеге асыру және оларға әлеуметтік-құқықтық көмек көрсету жөніндегі қызмет пен шаралар жиынтығы;

3) пенитенциарлық пробация – қылмыстық-атқару (пенитенциарлық) жүйесінің мекемелерінде бас бостандығынан айыру түріндегі жазасын өтеп жүрген адамдарды әлеуметке қосу жөніндегі қызмет пен шаралар жиынтығы;

4) пенитенциарлықтан кейінгі пробация – қылмыстық-атқару (пенитенциарлық) жүйесінің мекемелерінен босатылған адамдарға қатысты пробациялық бақылау белгілеу мен оны жүзеге асыру және оларға әлеуметтік-құқықтық көмек көрсету жөніндегі қызмет пен шаралар жиынтығы.

Ескерту. 12-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 30.12.2021 № 95-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

13-бап. Сотқа дейінгі пробация

1. Сотқа дейінгі пробация мынадай күдіктілерге, айыпталушыларға:

1) кәмелетке толмағандарға;

2) мүгедектігі бар адамдарға;

3) әйелдерге:

елу сегіз жастағы және одан асқан әйелдерге;

жүкті әйелдерге;

үш жасқа дейінгі жас балалары бар әйелдерге;

4) ерлерге:

алпыс үш жастағы және одан асқан ерлерге;

үш жасқа дейінгі жас балаларды жалғыз өзі тәрбиелейтiн ерлерге қатысты ерікті негізде қолданылады.

Сотқа дейінгі пробация өздеріне үйқамақ немесе күзетпен қамауда ұстау түріндегі бұлтартпау шарасы қолданылған адамдарға қатысты қолданылмайды.

2. Сотқа дейінгі пробация осы баптың 1-тармағында аталған адамның жазбаша өтініші бойынша ол өтініш жасаған кезден бастап жүзеге асырылады.

3. Сотқа дейінгі пробация кезіндегі әлеуметтік-құқықтық көмек осы Заңның 6-бабында санамаланған шаралардан тұрады.

4. Пробация қызметі осы Заңның 9-бабы 2-тармағының 9) тармақшасында көзделген тәртіппен алынған мәліметтер негізінде сот талқылауы басталғанға дейін сотқа дейінгі пробация қолданылатын адамға ұсынылатын сотқа дейінгі баяндаманы жасайды.

Көрсетілген бағдарламаны іске асыру нәтижелері бойынша, сондай-ақ осы Заңның 9-бабы 2-тармағының 9) тармақшасында көзделген тәртіппен алынған мәліметтер негізінде пробация қызметі сот талқылауы басталғанға дейін сотқа дейінгі пробация қолданылатын адамға ұсынылатын сотқа дейінгі баяндаманы жасайды.

Аталған адам сотқа дейінгі баяндаманы дайындауға қатыса алады және оның мазмұны бойынша сотқа дейінгі баяндамада көрсетілуге тиіс өз пікірін айта алады.

5. Сотқа дейінгі тергеп-тексеру сатысында қылмыстық іс тоқтатылған жағдайда, пробация қызметі сотқа дейінгі пробацияны тоқтатады.

Ескерту. 13-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 30.12.2021 № 95-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 27.06.2022 № 129-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

14-бап. Сотқа дейінгі баяндама

1. Сотқа дейінгі баяндама – күдіктінің, айыпталушының жеке басының ерекшеліктері туралы ақпарат.

2. Сотқа дейінгі баяндаманың мазмұны кіріспе, сипаттамалық және ұсынымдық бөліктерді қамтиды.

Кіріспе бөлігінде:

1) сотқа дейінгі баяндаманың жасалу уақыты, күні және орны;

2) сотқа дейінгі баяндаманы жасаған адамның лауазымы, тегі және инициалдары;

3) күдіктінің, айыпталушының тегі, аты және әкесінің аты (бар болған жағдайда), туған күні, айы, жылы және туған жері көрсетіледі.

Сипаттамалық бөлікте күдікті, айыпталушы туралы мынадай мәліметтер:

1) азаматтығы, отбасылық жағдайы, айналысатын кәсібі, білімі, тұрғылықты жері, сотталғандығының бар-жоғы, оларды сипаттайтын өзге де деректер;

2) алып тасталды – ҚР 30.12.2021 № 95-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

3) әлеуметтік мінездемесі;

4) жеке басының психологиялық-әлеуметтік тест нәтижелері;

5) олардың қылмыстық құқық бұзушылықтар жасауының тәуекелдерін бағалау;

6) пробация қызметінің ұсынымдарын ұстануы жазылады.

Ұсынымдық бөлікте адамға жазаны тағайындау және оны орындау кезінде пайдалануға ұсынылатын міндеттер мен шектеулердің үлгі тізбесі көрсетіледі.

Сотқа дейінгі баяндамада жазылған ақпарат пробацияның барлық түрлерін жүзеге асыру кезінде, оның жаңартылғаны ескеріле отырып, пайдаланылады.

Ескерту. 14-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 30.12.2021 № 95-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

15-бап. Үкімдік пробация

1. Үкімдік пробация:

1) бас бостандығын шектеуге сотталған адамға;

2) шартты түрде сотталған адамға қатысты қолданылады.

2. Осы баптың 1-тармағында аталған адамдарға қатысты үкімдік пробация Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексінің 44-бабының қағидалары бойынша пробациялық бақылау нысанында жүзеге асырылады, оның ұзақтығы сот үкімімен немесе қаулысымен айқындалады.

3. Өзіне қатысты пробациялық бақылау белгіленген адам:

1) сот үкімі немесе қаулысы заңды күшіне енген күннен бастап он тәулік ішінде есепке қою үшін пробация қызметіне келуге;

2) жазаны және өзге де қылмыстық-құқықтық ықпал ету шараларын өтеу шарттары мен тәртібін сақтауға;

3) тіркелу және өзімен профилактикалық әңгімелесу жүргізу үшін белгіленген күндері пробация қызметіне келіп тұруға;

4) тұрғылықты жерінің, жұмыс немесе оқу орнының өзгергені туралы пробация қызметін жазбаша хабардар етуге;

5) өзіне заң мен сот жүктеген өзге де міндеттерді орындауға міндетті.

4. Адам пробациялық бақылау шарттарын сақтамаған жағдайда пробация қызметі:

1) бас бостандығын шектеуге сотталған адамға қатысты жазбаша ескерту түрінде жазалау қолданады, ал жазасын өтеуден қасақана жалтарған жағдайда сотқа бас бостандығын шектеудің өтелмеген бөлігін бас бостандығынан айыру түріндегі жазаға ауыстыру туралы мәселені шешу үшін материалдар ұсынады;

2) шартты түрде сотталған адамға қатысты пробациялық бақылау мерзімін ұзарту туралы не шартты түрде соттаудың күшiн жою және сот үкімімен тағайындалған жазаны орындау туралы ұсыну енгізеді.

5. Егер пробациялық бақылау белгіленген мерзімнің кемінде жартысы өткеннен кейін шартты түрде сотталған адам өзінің мінез-құлқымен түзелгенін дәлелдесе, онда пробация қызметі сотқа шартты түрде соттаудың күшін жою туралы және сотталған адамнан сотталғандықты алу туралы ұсыну жолдайды.

6. Алып тасталды – ҚР 30.12.2021 № 95-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
Ескерту. 15-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 30.12.2021 № 95-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

16-бап. Пенитенциарлық пробация

1. Пенитенциарлық пробация қылмыстық-атқару (пенитенциарлық) жүйесі мекемелерінде бас бостандығынан айыру түріндегі жазасын өтеп жүрген сотталған адамға қатысты қолданылады.

2. Сотталған адамды әлеуметке қосу Қазақстан Республикасының қылмыстық-атқару заңнамасының талаптарына сәйкес оның қылмыстық-атқару (пенитенциарлық) жүйесі мекемесіне келген кезінен бастап жүзеге асырылады.

3. Бас бостандығынан айыру түріндегі жазасын өтеп жүрген, жаза мерзімін өтеуге дейін бір жыл қалған сотталған адамға қатысты әлеуметке қосуды қылмыстық-атқару (пенитенциарлық) жүйесі мекемесінің әкімшілігі әлеуметтік-құқықтық көмек көрсету нысанында жүзеге асырады.

4. Әлеуметтік-құқықтық көмек көрсетудің жеке бағдарламасын қылмыстық-атқару (пенитенциарлық) жүйесі мекемесінің әкімшілігі жасайды және іске асырады.

5. Әлеуметтік-құқықтық көмек көрсетудің жеке бағдарламасы:

1) сотқа дейінгі пробация кезеңінде пробация қызметі әзірлеген сотқа дейінгі баяндаманың (бар болған жағдайда) деректерін;

2) сотталған адамның қылмыстық-атқару (пенитенциарлық) жүйесі мекемесінде болған кезеңіндегі мінез-құлқын сипаттайтын материалдарды;

3) босатылуға дайындалатын адамның талап қою талаптарын өтегені және (немесе) өтемегені туралы мәліметтерді;

4) босатылуға дайындалатын сотталған адамның әлеуметтік байланыстары, оның денсаулық жағдайы, білім деңгейі, еңбек дағдылары, құқықтары мен бостандықтарын іске асырудың құқықтық тетіктері туралы хабардарлығы жөніндегі мәліметтер, сондай-ақ сотталған адамның әлеуметтік мінез-құлқын түзеу және табысты әлеуметтік бейімделуі үшін қажетті өзге де мәліметтерді;

5) босатылуға дайындалатын сотталған адамға әлеуметтік-құқықтық көмек көрсетуге бағытталған нақты іс-шараларды;

6) сотталған адам босатылғаннан кейін оған әлеуметтік-құқықтық көмек көрсету, оның жұмысқа орналасуы және тұрмыстық жағдайы бойынша жоспарланатын іс-шараларды қамтиды.

6. Пенитенциарлық пробация қолданылатын сотталғандардың өтініші бойынша қылмыстық-атқару (пенитенциарлық) жүйесі мекемесінің әкімшілігі босатылғаннан кейін өздері таңдаған тұрғылықты жердегі жергілікті атқарушы органдармен бірлесіп, олардың:

1) сотталған адамды тіркеу үшін және оған бос орындар туралы ақпарат ұсыну үшін халықты жұмыспен қамту орталықтарымен;

2) тұрғын үйді жалға алу бойынша мамандандырылған ұйымдармен (агенттіктермен);

3) әлеуметтік көрсетілетін қызметтер алу үшін қарт адамдарға, мүгедектігі бар адамдарға және белгілі бір тұрғылықты жері жоқ адамдарға жәрдемдесу үшін әлеуметтік қызметтермен өзара іс-қимыл орнатады.

7. Қылмыстық-атқару (пенитенциарлық) жүйесі мекемесінің әкімшілігі әлеуметтік-құқықтық көмек көрсетудің жеке бағдарламасын іске асыру кезінде:

1) пробацияны жүзеге асыратын өзге де субъектілермен босатылуға дайындалатын адамдардың жұмысқа орналасуы және тұрмыстық жағдайы мәселелері бойынша өзара іс-қимыл жасайды;

2) өзіне қатысты пробация қолданылатын адамдарға Қазақстан Республикасының жұмысқа орналасу және тұрмыстық жағдай тәртібін регламенттейтін заңнамасын түсіндіру бойынша жұмыс жүргізеді, құқықтары мен бостандықтарын іске асыру мен қорғаудың қолданыстағы құқықтық тетіктері туралы хабардар етеді;

3) бас бостандығынан айыру орындарынан босатылған кезде әлеуметтік-құқықтық көмек алу көлемі мен тәртібін түсіндіреді;

4) әкімшілік қадағалаудың және пробациялық бақылаудың жүзеге асырылу тәртібі, сондай-ақ оларды бұзудың салдарлары туралы алдын ала хабардар етеді.

Ескерту. 16-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 30.12.2021 № 95-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 27.06.2022 № 129-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

17-бап. Пенитенциарлықтан кейінгі пробация

1. Пенитенциарлықтан кейінгі пробация:

1) бас бостандығынан айыру түріндегі жазасын өтеуден шартты түрде мерзімінен бұрын босатылған;

2) бас бостандығынан айыру орындарынан босатылатын, өзіне сот әкімшілік қадағалау белгілеген;

3) Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексінің 73-бабына сәйкес бас бостандығынан айыру бас бостандығын шектеуге ауыстырылған;

4) Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексінің 73-бабына сәйкес бас бостандығынан айыру айыппұлға ауыстырылған;

5) сот тағайындаған бас бостандығынан айыру түріндегі жаза мерзімін өтеген адамға қатысты қолданылады.

2. Бас бостандығынан айыру түріндегі жазасын өтеуден шартты түрде мерзімінен бұрын босатылған адамға қатысты пенитенциарлықтан кейінгі пробация оның тұрғылықты жері бойынша полиция жүзеге асыратын пробациялық бақылау, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жергілікті атқарушы органдардың, қоғамдық бірлестіктердің және өзге де ұйымдардың әлеуметтік-құқықтық көмек көрсетуі нысанында қолданылады.

3. Сот әкімшілік қадағалау белгілеген адамға қатысты пенитенциарлықтан кейінгі пробация әлеуметтік-құқықтық көмек көрсету нысанында жүзеге асырылады.

4. Бас бостандығынан айыру жазасы бас бостандығын шектеуге ауыстырылған адамға қатысты пенитенциарлықтан кейінгі пробация осы Заңның 15-бабында көзделген қағидалар бойынша жүзеге асырылады.

5. Осы баптың 1-тармағының 4) және 5) тармақшаларында көрсетілген адамдарға қатысты пенитенциарлықтан кейінгі пробация Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жергілікті атқарушы органдарға жүгіну арқылы олардың бастамасы бойынша оларға әлеуметтік-құқықтық көмек көрсету нысанында жүзеге асырылады.

6. Алып тасталды – ҚР 30.12.2021 № 95-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
Ескерту. 17-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 30.12.2021 № 95-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

18-бап. Кәмелетке толмаған адамға қатысты пробацияны жүзеге асыру ерекшеліктері

Кәмелетке толмаған адамға қатысты пробация:

1) оның дара және жас ерекшеліктері ескеріле отырып;

2) отбасын тарта отырып;

3) қорғаншылық немесе қамқоршылық функцияларын жүзеге асыратын органдармен және бала құқықтарын қорғау жөніндегі функцияларды жүзеге асыратын ұйымдармен өзара іс-қимыл жасай отырып;

4) азаматтармен, қоғамдық бірлестіктермен және өзге де заңды тұлғалармен өзара іс-қимыл жасай отырып жүзеге асырылады.

Ескерту. 18-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 30.12.2021 № 95-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

19-бап. Кәмелетке толмаған адамға қатысты пробациялық бақылауды жүзеге асыру

1. Пробация қызметі:

1) бас бостандығын шектеу түріндегі жазаға сотталған;

2) шартты түрде сотталған кәмелетке толмаған адамға қатысты пробациялық бақылауды жүзеге асырады.

2. Полиция:

1) бас бостандығынан айыру түріндегі жазасын өтеуден шартты түрде мерзімінен бұрын босатылған;

2) Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексінің 84-бабы бірінші бөлігінің 4) тармағында белгіленген, өзіне сот тәрбиелік ықпал етудің мәжбүрлеу шарасын тағайындаған кәмелетке толмаған адамға қатысты пробациялық бақылауды жүзеге асырады.

3. Пробация қызметі өзіне қатысты пробациялық бақылау белгіленген кәмелетке толмаған адамды есепке қою кезінде осы Заңның 18-бабының ережелерін ескере отырып, Қазақстан Республикасы Қылмыстық-атқару кодексінің 69, 169 және 174-баптарына сәйкес шаралар кешенін іске асырады.

Қажет болған кезде кәмелетке толмаған адамға әлеуметтік-құқықтық көмек көрсетудің жеке бағдарламасында педагог пен психологтің қатысуы көзделеді.

4. Осы баптың 3-тармағында көрсетілген шаралармен қатар кәмелетке толмаған адамға қатысты пробация қызметі қорғаншылық және қамқоршылық органының өкілдерімен бірлесіп, кәмелетке толмаған адамның тұрғын үй жағдайларын зерттеп-қарауды акт жасай отырып, тоқсан сайын жүргізеді.

Ескерту. 19-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 30.12.2021 № 95-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

4-тарау. ҚОРЫТЫНДЫ ЕРЕЖЕЛЕР

20-бап. Қазақстан Республикасының пробация туралы заңнамасын бұзғаны үшін жауаптылық

Қазақстан Республикасының пробация туралы заңнамасын бұзу Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жауаптылыққа алып келеді.

21-бап. Осы Заңды қолданысқа енгізу тәртібі

Осы Заң алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының Президенті

Н. Назарбаев