О ратификации Меморандума о взаимопонимании между Правительством Республики Казахстан и Правительством Турецкой Республики об оказании поддержки принимающей Стороны при проведении учений подразделениями специального назначения

Закон Республики Казахстан от 16 марта 2017 года № 54-VI ЗРК.

Ратифицировать Меморандум о взаимопонимании между Правительством Республики Казахстан и Правительством Турецкой Республики об оказании поддержки принимающей Стороны при проведении учений подразделениями специального назначения, совершенный в Анкаре 20 января 2016 года.

Президент Республики Казахстан

Н. НАЗАРБАЕВ

Меморандум о взаимопонимании между Правительством Республики Казахстан и Правительством Турецкой Республики об оказании поддержки принимающей Стороны при проведении учений подразделениями специального назначения

(Вступил в силу 3 октября 2017 года -
Бюллетень международных договоров РК 2017 г., № 5, ст. 80

Правительство Республики Казахстан и Правительство Турецкой Республики, именуемые далее Сторонами,

принимая во внимание положения Соглашения между Правительством Республики Казахстан и Правительством Турецкой Республики о сотрудничестве в области военной науки, техники и образования от 8 августа 1994 года (далее - Соглашение),

желая урегулировать вопросы, связанные с проведением учений подразделениями специального назначения вооруженных сил двух Государств и предоставлением поддержки принимающей Стороны,

достигли взаимопонимания о нижеследующем:

Статья 1
Определения

Для целей настоящего Меморандума следующие определения означают:

1) направляющая Сторона - Сторона, направляющая подразделение с вооружением и военной техникой, воздушные суда, специальные средства, боеприпасы, продовольствие, медицинское имущество, а также другое материально-техническое имущество и расходные материалы, необходимые на период проведения учения, разрешенные к временному ввозу и использованию на территории государства принимающей Стороны, являющиеся собственностью направляющей Стороны;

2) принимающая Сторона - Сторона, принимающая и размещающая подразделение направляющей Стороны для участия в учении на территории своего государства,

3) поддержка принимающей Стороны - гражданская и военная поддержка (услуги), оказываемая принимающей Стороной направляющей Стороне во время проведения учения;

4) военный орган - соответствующее подразделение каждой из Сторон ответственное за проведение учения;

5) район проведения учения - территория, а также воздушное пространство над ним, отведенные принимающей Стороной для проведения учения;

6) старший представитель направляющей Стороны - представитель военного органа направляющей Стороны, осуществляющий надзор и контроль над личным составом подразделения, участвующего в учении.

Статья 2
Цель

1. Целью настоящего Меморандума является определение обязательств и ответственности Сторон, а также основных принципов оказания поддержки принимающей Стороны во время проведения учения. Настоящий Меморандум также разъясняет стандарты, типы, уровни и методы оказания поддержки, которые предоставляются принимающей Стороной для направляющей Стороны во время проведения учения.

2. Учения проводятся в соответствии с Планом проведения учения, утверждаемого представителями военных органов Сторон.

3. Положения настоящего Меморандума не затрагивают прав и обязательств Сторон, вытекающих из других международных договоров, участниками которых являются государства Сторон.

Статья 3
Обязательства принимающей Стороны

В целях настоящего Меморандума принимающая Сторона в соответствии с утвержденным планом проведения учения и законодательством своего государства осуществляет следующее:

1) своевременно приглашает направляющую Сторону для участия в учении;

2) организовывает встречу и убытие подразделения направляющей Стороны в определенном пункте(-ах) въезда/выезда, а также его сопровождение на территории своего государства, начиная с въезда и до

3) оказывает содействие в развертывании подразделения направляющей Стороны в определенных районах и местностях;

4) предоставляет брифинг о правилах безопасности и правилах, касающихся проведения учения до прибытия подразделения принимающей Стороны в район проведения учения;

5) разрешает подразделению направляющей Стороны использовать воздушное пространство, железные дороги и автомобильные трассы своего государства;

6) принимает меры по обеспечению использования аэродромов, автомобильных и железных дорог на ввоз, перемещение внутри страны и вывоз из государства принимающей Стороны техники, оружия и боеприпасов, которые потребуются подразделению направляющей Стороны для участия в учении;

7) принимает необходимые меры для удовлетворения нужд подразделения направляющей Стороны путем предоставления права использования местных средств, включая необходимое топливо, продовольствие, материальные средства, транспортные средства, средства связи, здания, медицинские услуги, рабочую силу и другие услуги, оказываемые, в том числе коммерческими организациями, по запросу и за счет направляющей Стороны;

8) разрешает использование телефонов, факсов и радиоустройств, необходимых для участия в учении;

9) гарантирует, по мере возможности, что товары и услуги, предоставляемые направляющей Стороне, являются стандартными и по меньшей мере эквивалентными тем товарам и услугам, которые предоставляются собственным Вооруженным Силам.

Статья 4
Обязанности направляющей Стороны

В рамках положений настоящего Меморандума подразделение направляющей Стороны осуществляет следующее:

1) соблюдает законодательство государства принимающей Стороны, в том числе по соблюдению безопасности при мероприятиях, проводимых в рамках учения;

2) следует детализированным взаимно согласованным процедурам и договоренностям относительно ижш:1 проведения учения, а также вопросам административного характера;

3) сообщает за 45 дней до даты въезда подразделения на территорию государства принимающей Стороны о планируемой дате прибытия и маршруте его передвижения, а также предоставляет, в случае ввоза на территорию государства принимающей Стороны для участия в учении необходимого вооружения и военной техники, специальных средств, боеприпасов и другого материально-технического имущества, информацию о их количестве;

4) обеспечивает бережное использование оружия, материальных средств, оборудования, предоставленных принимающей Стороной, и их возврат по окончании учения военным органам принимающей Стороны в таком же виде, в каком они были получены;

5) в случае возникновения ситуации, когда военнослужащий подразделения направляющей Стороны отсутствует на месте более чем 24 часа и о местонахождении которого неизвестно, незамедлительно сообщает принимающей Стороне;

6) не участвует в политической деятельности на территории государства принимающей Стороны.

Статья 5
Тыловое обеспечение и финансирование

1. Учение и подготовка к учению проводятся в соответствии с законодательством государств Сторон и в пределах возможностей принимающей Стороны.

2. Принимающая Сторона не предоставляет подразделению направляющей Стороны услуги, не предусмотренные настоящим Меморандумом. В случае обращения направляющей Стороны о предоставлении какого-либо товара или услуги, эти товары или услуги могут быть приобретены на рынке при условии, что направляющая Сторона приобретает их за свой счет и в этих целях заключает контракт с коммерческими организациями.

3. Направляющая Сторона не должна ходатайствовать в какой-либо форме об освобождении от уплаты налогов или их снижении при закупке товаров и услуг, связанных с контрактом, заключаемым военными органами направляющей Стороны с коммерческими организациями.

4 Направляющая Сторона не передает на временное или постоянное пользование третьей стороне средства обеспечения и обслуживания, предоставленные принимающей Стороной, без письменного ее согласия.

5. По запросу направляющей Стороны принимающая Сторона безвозмездно предоставляет оружие, материальные средства, оборудование и боеприпасы.

6. Стороны обговаривают условия оплаты товаров и услуг, которые не могли быть предоставлены па безвозмездной основе в рамках двусторонних договоренностей, осуществление которых будет проводиться в форме наличности или перевода денежных средств. Кроме того:

1) оплата, осуществленная за покупки принимающей Стороны у частных компаний от имени подразделений направляющей Стороны, не может быть больше, чем та сумма, которую оплатила бы принимающая Сторона за свои покупки;

2) расходы, превышающие сумму, которую принимающая Сторона уже оплатила за предоставление направляющей Стороне материальных средств и услуг, не возлагаются на принимающую Сторону.

7. Любые расходы от имени направляющей Стороны без уведомления военных органов направляющей Стороны не будут оплачены. Товары и услуги не должны приобретаться без информирования военных органов направляющей Стороны. Старший представитель направляющей Стороны или другое должностное лицо, назначенное военными органами направляющей Стороны, утверждает счета и квитанции по произведенным расходам на приобретение товаров и услуг от имени направляющей Стороны.

8. Если не оговорено иное, стоимость товаров и услуг, приобретенных направляющей Стороной от коммерческих источников, таких как еда, фрахтование и прачечные услуги, уплачиваются направляющей Стороной до отъезда ее подразделения из государства принимающей Стороны.

9. Принимающая Сторона предоставляет личному составу подразделения направляющей Стороны питание и размещение такого же качества, которым она обеспечивает свой личный состав.

10. В рамках учения к вопросам хранения, транспортировки и утилизации опасных веществ и боеприпасов применяется законодательство государства принимающей Стороны.

11. Обеспечение подразделения направляющей Стороны в ходе проведения учения питанием и питьевой водой осуществляется принимающей Стороной на безвозмездной основе. При этом соблюдаются предпочтения диетической и традиционной пищи у подразделения направляющей Стороны. По мере необходимости во время учения предоставляются продовольственный паек и питание.

12. Расходы, связанные с транспортировкой личного состава подразделения, задействованного в учении, в/из государство принимающей Стороны, несет направляющая Сторона.

Статья 6
Медицинское обслуживание

1. Направляющая Сторона предоставляет не позднее 45 дней до начала учения медицинское заключение о том, что личный состав подразделения направляющей Стороны находится в состоянии, годном для участия в учении.

2. Направляющая Сторона обеспечивает, чтобы личный состав подразделения направляющей Стороны был провакцинирован от болезней, определенных Всемирной организацией здравоохранения до их въезда в государство принимающей Стороны, и с этой целью личный состав имеет при себе стандартные сертификаты, определенные Всемирной организацией здравоохранения, указывающие на их вакцинацию.

3. Направляющая Сторона не допускает участия в учении военнослужащих, имеющих какие-либо заболевания. В случае участия в учении военнослужащих, имеющих заболевания, которые не создают препятствий для такого участия, направляющая Сторона обеспечивает, что в государство принимающей Стороны такие военнослужащие направляются с необходимым количеством медицинских препаратов.

4. Принимающая Сторона в ходе проведения учения обеспечивает экстренное медицинское обследование и лечение, стоматологическое обследование и лечение во время пребывания подразделения направляющей Стороны на территории государства принимающей Стороны. Медицинская помощь оказывается:

1) через доступные военные медицинские учреждения (лазареты, центральные клиники) за пределами территории проведения учений;

2) через медпункт в районе проведения учений;

3) путем предоставления машины скорой помощи и водителя.

5. В случае возникновения чрезвычайной ситуации на территории государства принимающей Стороны, принимающая Сторона в соответствии с законодательством своего государства может разрешить воздушным судам направляющей Стороны, включая спасательные вертолеты, использование своего воздушного пространства.

6. Наряду с медицинским обследованием и лечением, стоматологическим обследованием и лечением, оказываемых в военных медицинских учреждениях, медицинская эвакуация, в пределах территории государства принимающей Стороны предоставляется принимающей Стороной на безвозмездной основе.

7. В случае, если направляющая Сторона намерена транспортировать пациента на лечение в невоенное медицинское учреждение или другое государство, то ответственность и расходы, связанные с транспортировкой и лечением в выбранном медицинском учреждении, несет направляющая Сторона.

8. Военные органы направляющей Стороны несут расходы за авиатранспортировку в невоенное медицинское учреждение, а также лечение личного состава в невоенных медицинских учреждениях, предоставляемых на территории государства принимающей Стороны, за исключением, если действуют международные договоры о медицинском или социальном обеспечении между государствами Сторон. В случае отсутствия таких международных договоров, военные органы направляющей Стороны оплачивают расходы непосредственно соответствующим учреждениям принимающей Стороны.

9. Медицинский пункт осуществляет услуги оказания экстренной медицинской помощи и ежедневные осмотры. Принимающая Сторона обеспечивает предоставление телефонных линий экстренных служб и машину скорой помощи для выездов в нерабочее время.

Статья 7
Порядок действий в случае смерти представителя направляющей Стороны

1. В случае смерти лица из личного состава подразделения направляющей Стороны, незамедлительно информируется принимающая Сторона. Врач принимающей Стороны выносит заключение о смерти.

2. В случае, если компетентный орган принимающей Стороны приходит к выводу, что вскрытие тела необходимо, вскрытие выполняется в соответствии с законодательством государства принимающей Стороны врачом, который будет назначен для этих целей. Направляющая Сторона также может назначить врача для участия во вскрытии тела, время и место которого определяются военными органами принимающей Стороны.

3. Транспортировка тела в государство направляющей Стороны осуществляется в соответствии с законодательством государства принимающей Стороны за счет направляющей Стороны.

Статья 8
Охрана окружающей среды

1. При планировании, подготовке и проведении учения направляющая Сторона обеспечивает соблюдение законодательства государства принимающей Стороны по охране окружающей среды. Отходы, возникшие в результате деятельности в рамках настоящего Меморандума, собираются в специально отведенных для этого местах. Принимающая Сторона уведомляет о таких зонах за неделю до начала учений.

2. В соответствии с основным принципом защиты окружающей среды "затраты лежат там, где они упали" возмещение ущерба, нанесенного окружающей среде, и расходы на обращение с отходами несет та Сторона, которая произвела эти отходы.

3. Принимающая Сторона за 45 дней до прибытия подразделения уведомляет направляющую Сторону о требованиях законодательства своего государства по охране окружающей среды.

Статья 9
Юридические вопросы

Юридические вопросы, связанные с реализацией настоящего Меморандума, регулируются статьей 7 Соглашения.

Статья 10
Защита военной информации

Вопросы защиты военной информации в рамках настоящего Меморандума регулируются статьей 5 Соглашения.

Статья 11
Разрешение споров

1. В случае возникновения споров и разногласий при толковании или применении положений настоящего Меморандума, Стороны разрешают их путем консультаций и переговоров между военными органами Сторон.

2. В случае, если положения настоящего Меморандума и Соглашения противоречат друг другу, положения Соглашения применяются в зависимости от конкретного вопроса.

Статья 12
Изменения и дополнения

1. По взаимному согласию Сторон в настоящий Меморандум могут вноситься изменения и дополнения, которые оформляются протоколами и являются неотъемлемыми частями настоящего Меморандума.

2. Протоколы о внесении изменений и дополнений вступают в силу в порядке, предусмотренном статьей 13 настоящего Меморандума.

Статья 13
Вступление в силу, срок и прекращение действия

Настоящий Меморандум вступает в силу с даты получения по дипломатическим каналам последнего письменного уведомления о выполнении Сторонами внутригосударственных процедур, необходимых для его вступления в силу.

Настоящий Меморандум заключается сроком на один год и автоматически продлевается на последующие годичные периоды, если ни одна из Сторон не уведомит другую Сторону письменно по дипломатическим каналам не позднее чем за 30 дней до истечения срока действия настоящего Меморандума об ее намерении прекратить его действие.

В случае если настоящий Меморандум прекратит свое действие во время учения, положения настоящего Меморандума остаются в силе до тех пор, пока персонал и оборудование направляющей Стороны не покинут территорию государства принимающей Стороны.

Прекращение действия настоящего Меморандума не влияет на разрешение любых возникающих между Сторонами споров, связанных с учением.

Совершен в городе Анкаре 20 января 2016 года в двух подлинных экземплярах, каждый на казахском, турецком, русском и английском языках, имеющих одинаковую силу.

В случае возникновения разногласий при толковании настоящего Меморандума, Стороны обращаются к тексту на английском языке.

За Правительство Республики Казахстан

За ПравительствоТурецкой Республики

Примечание РЦПИ!
Далее следует текст Меморандума на турецком и английском языках.

Қазақстан Республикасының Үкіметі мен Түркия Республикасының Үкіметі арасындағы арнайы мақсаттағы бөлімшелердің оқу-жаттығуларын өткізу кезінде қабылдаушы Тараптың қолдау көрсетуі туралы өзара түсіністік туралы меморандумды ратификациялау туралы

Қазақстан Республикасының Заңы 2017 жылғы 16 наурыздағы № 54-VІ ҚРЗ.

2016 жылғы 20 қаңтарда Анкарада жасалған Қазақстан Республикасының Үкіметі мен Түркия Республикасының Үкіметі арасындағы арнайы мақсаттағы бөлімшелердің оқу-жаттығуларын өткізу кезінде қабылдаушы Тараптың қолдау көрсетуі туралы өзара түсіністік туралы меморандум ратификациялансын.

Қазақстан Республикасының
Президенті	Н.НАЗАРБАЕВ

Қазақстан Республикасының Үкіметі мен Түркия Республикасының Үкіметі арасындағы арнайы мақсаттағы бөлімшелердің оқу-жаттығуларын өткізу кезінде қабылдаушы Тараптың қолдау көрсетуі туралы өзара түсіністік туралы меморандум

(2017 жылғы 3 қазанда күшіне енді - Қазақстан Республикасының халықаралық шарттары бюллетені, 2017 ж., № 5, 80-құжат)
Бұдан әрі Тараптар деп аталатын Қазақстан Республикасының Үкіметі мен Түркия Республикасының Үкіметі
1994 жылғы 8 тамыздағы Қазақстан Республикасының Үкіметі мен Түрік Республикасының Үкіметі арасындағы әскери ғылым, техника және білім беру саласындағы ынтымақтастық туралы келісімнің (бұдан әрі - Келісім) ережелерін назарға ала отырып,
екі мемлекеттің қарулы күштері арнайы мақсаттағы бөлімшелерінің оқу-жаттығуларын өткізуіне және қабылдаушы Тараптың қолдау ұсынуына байланысты мәселелерді реттеуді қалай отырып,
төмендегілер туралы өзара түсіністікке қол жеткізді:

1-бап Анықтамалар

Осы Меморандумның мақсаттары үшін мынадай анықтамалар мыналарды білдіреді:
1) жіберуші Тарап - қабылдаушы Тарап мемлекетінің аумағына уақытша әкелуге және онда пайдалануға рұқсат етілген, жіберуші Тараптың меншігі болып табылатын, оқу-жаттығуды өткізу кезеңінде қажетті қару-жарағы және әскери техникасы бар бөлімшені, әуе кемелерін, арнайы құралдарды, оқ-дәрілерді, азық-түлікті, медициналық мүлікті, сондай-ақ басқа да материалдық-техникалық мүлік пен шығыс материалдарын жіберуші Тарап;
2) қабылдаушы Тарап - өз мемлекетінің аумағында оқу-жаттығуға қатысу үшін жіберуші Тараптың бөлімшесін қабылдайтын және орналастыратын Тарап;
3) қабылдаушы Тараптың қолдауы - оқу-жаттығуды өткізу уақытында қабылдаушы Тарап жіберуші Тарапқа көрсететін азаматтық және әскери қолдау (көрсетілетін қызметтер);
4) әскери орган - Тараптардың әрқайсысының оқу-жаттығуды өткізуге жауапты тиісті бөлімшесі;
5) оқу-жаттығуды өткізу ауданы - қабылдаушы Тарап оқу-жаттығуды өткізу үшін бөлген аумақ, сондай-ақ оның үстіндегі әуе кеңістігі;
6) жіберуші Тараптың аға өкілі - оқу-жаттығуға қатысатын бөлімшенің жеке құрамын қадағалауды және бақылауды жүзеге асыратын жіберуші Тарап әскери органының өкілі.

2-бап Мақсаты

1. Осы Меморандумның мақсаты оқу-жаттығуды өткізу уақытында Тараптардың міндеттемелері мен жауапкершілігін, сондай-ақ қабылдаушы Тараптың қолдау көрсетуінің негізгі қағидаттарын айқындау болып табылады. Осы Меморандум сондай-ақ оқу-жаттығуды өткізу уақытында жіберуші Тарап үшін қабылдаушы Тарап ұсынатын қолдау көрсету стандарттарын, типтерін, деңгейлері мен әдістерін түсіндіреді.
2. Оқу-жаттығулар Тараптардың әскери органдарының өкілдері бекітетін Оқу-жаттығуды өткізу жоспарына сәйкес өткізіледі.
3. Осы Меморандумның ережелері Тараптардың мемлекеттері қатысушылар болып табылатын басқа да халықаралық шарттардан туындайтын Тараптардың құқықтары мен міндеттемелерін қозғамайды.

3-бап Қабылдаушы Тараптың міндеттемелері

Осы Меморандумның мақсатында қабылдаушы Тарап оқу-жаттығуды өткізудің бекітілген жоспарына және өз мемлекетінің заңнамасына сәйкес мыналарды жүзеге асырады:
1) жіберуші Тарапты оқу-жаттығуға қатысу үшін уақтылы шақырады;
2) жіберуші Тараптың бөлімшесін белгілі бір кіру/шығу пунктінде (-терінде) қарсы алуды және оның кетуін, сондай-ақ ол өз мемлекетінің аумағына кіргеннен бастап және одан кеткенге дейін оған ілесіп жүруді ұйымдастырады;
3) белгілі бір аудандар мен жергілікті жерлерде жіберуші Тараптың бөлімшесін өрістетуге жәрдем көрсетеді;
4) қабылдаушы Тараптың бөлімшесі оқу-жаттығуды өткізу ауданына келгенге дейін қауіпсіздік қағидалары және оқу-жаттығуды өткізуге қатысты қағидалар туралы брифинг ұсынады;
5) жіберуші Тараптың бөлімшесіне өз мемлекетінің әуе кеңістігін, теміржолдарын және автомобиль трассаларын пайдалануға рұқсат етеді;
6) оқу-жаттығуға қатысу үшін жіберуші Тараптың бөлімшесіне қажет болатын техниканы, қару мен оқ-дәрілерді әкелуге, ел ішінде алып жүруге және қабылдаушы Тараптың мемлекетінен әкетуге әуеайлақтарды, автомобиль және теміржолдарды пайдалануды қамтамасыз ету жөнінде шаралар қабылдайды;
7) қажетті отынды, азық-түлікті, материалдық құралдарды, көлік құралдарын, байланыс құралдарын, ғимараттарды, медициналық көрсетілетін қызметтерді, жұмыс күшін және басқа да, оның ішінде жіберуші Тараптың сұрау салуы бойынша және оның есебінен коммерциялық ұйымдар көрсететін қызметтерді қоса алғанда, жергілікті құралдарды пайдалану құқығын беру жолымен жіберуші Тараптың бөлімшесінің мұқтажын қанағаттандыру үшін қажетті шаралар қабылдайды;
8) оқу-жаттығуға қатысу үшін қажетті телефондарды, факстар мен радиоқұрылғыларды пайдалануға рұқсат етеді;
9) жіберуші Тарапқа ұсынылатын тауарлар мен көрсетілетін қызметтердің стандартты және кемінде өз Қарулы Күштеріне ұсынылатын тауарлар мен көрсетілетін қызметтерге балама болып табылатынына мүмкіндігінше кепілдік береді.

4-бап Жіберуші Тараптың міндеттері

Осы Меморандумның ережелері шеңберінде жіберуші Тараптың бөлімшесі мыналарды жүзеге асырады:
1) қабылдаушы Тарап мемлекетінің, оның ішінде оқу-жаттығу шеңберінде өткізілетін іс-шаралар кезінде қауіпсіздікті сақтау жөніндегі заңнамасын сақтайды;
2) оқу-жаттығуды өткізу жоспарына, сондай-ақ әкімшілік сипаттағы мәселелерге қатысты нақтыланған өзара келісілген рәсімдер мен уағдаластықтарды ұстанады;
3) бөлімше қабылдаушы Тарап мемлекетінің аумағына кірген күнге дейін 45 күн бұрын жоспарланған келу күні мен оның жүру маршруты туралы хабарлайды, сондай-ақ қабылдаушы Тарап мемлекетінің аумағына оқу-жаттығуға қатысу үшін қажетті қару-жарақ пен әскери техниканы, арнайы құралдарды, оқ-дәрілер мен басқа да материалдық-техникалық мүлікті әкелген жағдайда, олардың саны туралы ақпаратты ұсынады;
4) қабылдаушы Тарап ұсынған қаруды, материалдық құралдарды, жабдықты ұқыпты пайдалануды және оларды оқу-жаттығу аяқталғаннан кейін қабылдаушы Тараптың әскери органдарына алынған күйінде қайтаруды қамтамасыз етеді;
5) жіберуші Тарап бөлімшесінің әскери қызметшісі өз орнында 24 сағаттан астам уақыт болмаған жағдай туындаған және оның тұрған жері туралы белгісіз болған жағдайда қабылдаушы Тарапқа дереу хабарлайды;
6) қабылдаушы Тарап мемлекетінің аумағында саяси қызметке қатыспайды.

5-бап Тылдық қамтамасыз ету және қаржыландыру

1. Оқу-жаттығу және оқу-жаттығуға дайындық Тараптар мемлекеттерінің заңнамасына сәйкес және қабылдаушы Тараптың мүмкіндіктері шегінде жүргізіледі.
2. Қабылдаушы Тарап жіберуші Тараптың бөлімшесіне осы Меморандумда көзделмеген көрсетілетін қызметтерді ұсынбайды. Жіберуші Тарап қандай да бір тауарды немесе көрсетілетін қызметті ұсыну туралы өтініш жасаған жағдайда жіберуші Тарап оларды өз есебінен сатып алған және осы мақсаттарда коммерциялық ұйымдармен келісімшарт жасасқан жағдайда осы тауарлар немесе көрсетілетін қызметтер нарықтан сатып алынуы мүмкін.
3. Жіберуші Тараптың әскери органдары коммерциялық ұйымдармен жасасатын келісімшартқа байланысты тауарлар мен көрсетілетін қызметтерді сатып алған кезде жіберуші Тарап салықтарды төлеуден босату немесе оларды төмендету туралы қандай да бір нысанда өтініш жасамауға тиіс.
4. Жіберуші Тарап қабылдаушы Тарап ұсынған қамтамасыз ету және қызмет көрсету құралдарын оның жазбаша келісімінсіз үшінші тарапқа уақытша немесе тұрақты пайдалануға бермейді.
5. Жіберуші Тараптың сұрау салуы бойынша қабылдаушы Тарап қаруды, материалдық құралдарды, жабдық пен оқ-дәрілерді өтеусіз негізде ұсынады.
6. Тараптар оларды жүзеге асыру қолма-қол ақша немесе ақшалай қаражатты аудару нысанында жүргізілетін екіжақты уағдаластықтар шеңберінде өтеусіз негізде ұсынылмайтын тауарлар мен көрсетілетін қызметтерге ақы төлеу шарттарын келіседі. Одан басқа:
1) жіберуші Тараптың бөлімшелері атынан жеке компаниялардан қабылдаушы Тарап сатып алғаны үшін жүзеге асырған төлем қабылдаушы Тараптың өзінің сатып алуы үшін төлеген сомадан көп болмауға тиіс;
2) қабылдаушы Тарап жіберуші Тарапқа материалдық құралдар мен көрсетілетін қызметтерді ұсынғаны үшін төлеген сомадан асатын шығыстар қабылдаушы Тарапқа жүктелмейді.
7. Жіберуші Тараптың атынан кез келген шығыстар жіберуші Тараптың әскери органдарын хабардар етпей төленбейді. Тауарлар мен көрсетілетін қызметтер жіберуші Тараптың әскери органдарын хабардар етпей сатып алынбауға тиіс. Жіберуші Тараптың аға өкілі немесе жіберуші Тараптың әскери органдары тағайындаған басқа да лауазымды адам жіберуші Тараптың атынан тауарлар мен көрсетілетін қызметтерді сатып алуға жүргізілген шығыстар бойынша шоттар мен квитанцияларды бекітеді.
8. Егер өзгеше ескерілмесе, жіберуші Тарап коммерциялық көздерден сатып алған тамақ, жалдау және кір жуу қызметтері сияқты тауарлар мен көрсетілетін қызметтердің құнын жіберуші Тарап өзінің бөлімшесі қабылдаушы Тарап мемлекетінен кеткенге дейін төлейді.
9. Қабылдаушы Тарап жіберуші Тарап бөлімшесінің жеке құрамына өзінің жеке құрамын қамтамасыз етіп отырғандай сападағы тамақ пен орналастыруды ұсынады.
10. Оқу-жаттығу шеңберінде қауіпті заттар мен оқ-дәрілерді сақтау, тасымалдау және кәдеге жарату мәселелерінде қабылдаушы Тарап мемлекетінің заңнамасы қолданылады.
11. Оқу-жаттығуды өткізу барысында жіберуші Тараптың бөлімшесін тамақпен және ауызсумен қамтамасыз етуді қабылдаушы Тарап өтеусіз негізде жүзеге асырады. Бұл ретте жіберуші Тарап бөлімшесінің емдәмдері мен дәстүрлі тағам талғамдары сақталады. Қажеттілігіне қарай оқу-жаттығу уақытында азық-түлік үлесі мен тамақ ұсынылады.
12. Қабылдаушы Тарап мемлекетіне/мемлекетінен оқу-жаттығуға қатысатын бөлімшенің жеке құрамын тасымалдауға байланысты шығыстарды жіберуші Тарап көтереді.

6-бап Медициналық қызмет көрсету

1. Жіберуші Тарап оқу-жаттығу басталғанға дейін 45 күннен кешіктірмей жіберуші Тарап бөлімшесінің жеке құрамы оқу-жаттығуға қатысу үшін жарамды жай-күйде екені туралы медициналық қорытынды береді.
2. Жіберуші Тарап бөлімшесінің жеке құрамы қабылдаушы Тараптың мемлекетіне кіргенге дейін жіберуші Тарап оларға Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы айқындаған аурулардан вакцинация жасауды қамтамасыз етеді және осы мақсатта жеке құрамның жанында өздеріне вакцинация жасалғанын көрсететін, Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы айқындаған стандартты сертификаттары болады.
3. Жіберуші Тарап қандай да бір ауруы бар әскери қызметшілердің оқу-жаттығуға қатысуына жол бермейді. Осындай қатысуға кедергі келтірмейтін ауруы бар әскери қызметшілер оқу-жаттығуға қатысқан жағдайда жіберуші Тарап мұндай әскери қызметшілердің қабылдаушы Тарап мемлекетіне қажетті көлемде медициналық препараттармен жіберілуін қамтамасыз етеді.
4. Қабылдаушы Тарап оқу-жаттығуды өткізу барысында жіберуші Тараптың бөлімшесі қабылдаушы Тарап мемлекетінің аумағында болу уақытында шұғыл медициналық зерттеп-қарау мен емдеуді, стоматологиялық зерттеп-қарау мен емдеуді қамтамасыз етеді. Медициналық көмек:
1) оқу-жаттығуларды өткізу аумағының шегінен тыс жерлердегі қолжетімді әскери медициналық мекемелер (лазареттер, орталық клиникалар) арқылы;
2) оқу-жаттығуларды өткізу ауданындағы медпункт арқылы;
3) жедел жәрдем машинасы мен жүргізушісін беру жолымен көрсетіледі.
5. Қабылдаушы Тарап мемлекетінің аумағында төтенше жағдай туындаған жағдайда, қабылдаушы Тарап өз мемлекетінің заңнамасына сәйкес құтқару тікұшақтарын қоса алғанда, жіберуші Тараптың әуе кемелеріне өз әуе кеңістігін пайдалануға рұқсат ете алады.
6. Қабылдаушы Тарап мемлекетінің аумағы шегінде әскери медициналық мекемелерде көрсетілетін медициналық зерттеп-қараумен және емдеумен, стоматологиялық зерттеп-қараумен және емдеумен қатар медициналық эвакуациялауды қабылдаушы Тарап өтеусіз негізде ұсынады.
7. Егер жіберуші Тарап пациентті емдеуге әскери емес медициналық мекемеге немесе басқа мемлекетке тасымалдауға ниеттенген жағдайда, онда таңдап алынған медициналық мекемеге тасымалдауға және емдеуге байланысты жауапкершілік пен шығыстарды жіберуші Тарап көтереді.
8. Егер Тараптар мемлекеттері арасында медициналық немесе әлеуметтік қамсыздандыру туралы халықаралық шарттар қолданылатынын қоспағанда, жіберуші Тараптың әскери органдары әскери емес медициналық мекемеге авиатасымалдағаны, сондай-ақ қабылдаушы Тарап мемлекетінің аумағында ұсынылатын әскери емес медициналық мекемелерде жеке құрамды емдегені үшін шығыстарды көтереді. Мұндай халықаралық шарттар болмаған жағдайда жіберуші Тараптың әскери органдары шығыстарды қабылдаушы Тараптың тиісті мекемелеріне тікелей төлейді.
9. Медициналық пункт шұғыл медициналық көмек көрсету қызметтерін және күнделікті қарап-тексеруді жүзеге асырады. Қабылдаушы Тарап шұғыл қызметтердің телефон желілері мен жұмыстан тыс уақыттағы шығулар үшін жедел жәрдем машинасын беруді қамтамасыз етеді.

7-бап Жіберуші Тараптың өкілі қайтыс болған жағдайдағы іс-қимыл тәртібі

1. Жіберуші Тарап бөлімшесі жеке құрамының адамы қайтыс болған жағдайда қабылдаушы Тарап дереу хабардар етіледі. Қабылдаушы Тараптың дәрігері қайтыс болғаны туралы қорытынды шығарады.
2. Егер қабылдаушы Тараптың құзыретті органы мәйітті ашу қажет деген қорытындыға келсе, онда осы мақсаттар үшін тағайындалатын дәрігер қабылдаушы Тарап мемлекетінің заңнамасына сәйкес мәйітті ашуды орындайды. Мәйітті ашуға қатысу үшін дәрігерді жіберуші Тарап та тағайындауы мүмкін, оның уақыты мен орнын қабылдаушы Тараптың әскери органдары айқындайды.
3. Жіберуші Тараптың мемлекетіне мәйітті тасымалдау жіберуші Тараптың есебінен қабылдаушы Тарап мемлекетінің заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

8-бап Қоршаған ортаны қорғау

1. Жіберуші Тарап оқу-жаттығуды жоспарлау, оған дайындалу мен өткізу кезінде қабылдаушы Тарап мемлекетінің қоршаған ортаны қорғау жөніндегі заңнамасының сақталуын қамтамасыз етеді. Осы Меморандум шеңберіндегі қызмет нәтижесінде пайда болған қалдықтар бұл үшін арнайы бөлінген орындарға жиналады. Қабылдаушы Тарап оқу-жаттығулар басталғанға дейін бір апта бұрын осындай аймақтар туралы хабардар етеді.
2. Қоршаған ортаны қорғаудың "шығын түскен жерінде жатады" деген негізгі қағидатына сәйкес қоршаған ортаға келтірілген залалды және қалдықтармен жұмыс істеу шығыстарын өтеуді осы қалдықтарды шығарған Тарап көтереді.
3. Қабылдаушы Тарап бөлімше келгенге дейін 45 күн бұрын жіберуші Тарапты өз мемлекетінің қоршаған ортаны қорғау жөніндегі заңнамасының талаптары туралы хабардар етеді.

9-бап Заңдық мәселелер

Осы Меморандумды Іске асыруға байланысты заңдық мәселелер Келісімнің 7-бабымен реттеледі.

10-бап Әскери ақпаратты қорғау

Осы Меморандум шеңберінде әскери ақпаратты қорғау мәселелері Келісімнің 5-бабымен реттеледі.

11-бап Дауларды шешу

1. Осы Меморандумның ережелерін түсіндіру немесе қолдану кезінде даулар мен келіспеушіліктер туындаған жағдайда, Тараптар оларды Тараптардың әскери органдары арасында консультациялар мен келіссөздер арқылы шешеді.
2. Егер осы Меморандум мен Келісімнің ережелері бір-біріне қайшы келген жағдайда, нақты мәселеге қарай Келісімнің ережелері қолданылады.

12-бап Өзгерістер мен толықтырулар

1. Осы Меморандумға Тараптардың өзара келісімі бойынша хаттамалармен ресімделетін және осы Меморандумның ажырамас бөліктері болып табылатын өзгерістер мен толықтырулар енгізілуі мүмкін.
2. Өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы хаттамалар осы Меморандумның 13-бабында көзделген тәртіппен күшіне енеді.

13-бап Күшіне ену, қолданылу мерзімі және оны тоқтату

Осы Меморандум Тараптардың оның күшіне енуі үшін қажетті мемлекетішілік рәсімдерді орындағаны туралы соңғы жазбаша хабарлама дипломатиялық арналар арқылы алынған күннен бастап күшіне енеді.
Осы Меморандум бір жыл мерзімге жасалады және егер Тараптардың бірі осы Меморандумның қолданылу мерзімі аяқталғанға дейін 30 күннен кешіктірмей, оның қолданылуын тоқтату ниеті туралы екінші Тарапты дипломатиялық арналар арқылы жазбаша түрде хабардар етпесе, келесі жылдық кезеңдерге автоматты түрде ұзартылады.
Егер осы Меморандум оқу-жаттығу кезінде өз қолданысын тоқтатса, осы Меморандумның ережелері жіберуші Тараптың персоналы мен жабдығы қабылдаушы Тарап мемлекетінің аумағын тастап кеткенге дейін өз күшінде болады.
Осы Меморандумның қолданысын тоқтату Тараптар арасында оқу-жаттығуға байланысты туындайтын кез келген дауларды шешуге әсер етпейді.
2016 жылғы 20 қаңтарда Анкара қаласында бірдей күші бар, әрқайсысы қазақ, түрік, орыс және ағылшын тілдерінде екі төлнұсқа данада жасалды.
Осы Меморандумды түсіндіру кезінде келіспеушіліктер туындаған жағдайда Тараптар ағылшын тіліндегі мәтінге жүгінеді.

Қазақстан Республикасының Үкіметі үшін

Түркия РеспубликасыныңҮкіметі үшін