О внесении изменений и дополнений в некоторые конституционные законы Республики Казахстан

Конституционный закон Республики Казахстан от 15 июня 2017 года № 75-VI ЗРК.

Статья 1. Внести изменения и дополнения в следующие конституционные законы Республики Казахстан:

1. В Конституционный закон Республики Казахстан от 28 сентября 1995 года "О выборах в Республике Казахстан" (Ведомости Верховного Совета Республики Казахстан, 1995 г., № 17-18, ст. 114; Ведомости Парламента Республики Казахстан, 1997 г., № 12, ст. 192; 1998 г., № 7-8, ст. 71; № 22, ст. 290; 1999 г., № 10, ст. 340; № 15, ст. 593; 2004 г., № 7, ст. 45; 2005 г., № 7-8, ст. 17; 2006 г., № 23, ст. 138; 2007 г., № 12, ст. 85; 2009 г., № 2-3, ст. 5; 2010 г., № 11, ст. 55; 2011 г., № 3, ст. 30; 2013 г., № 17, ст. 84; 2014 г., № 16, ст. 89; 2015 г., № 14, ст. 75; № 22-III, ст. 150; 2017 г., № 6, ст. 10):

1) в части пятой пункта 3 статьи 10 слово "первом" исключить;

2) в части второй пункта 2 статьи 11 слово "первом" исключить;

3) подпункт 5) статьи 12 изложить в следующей редакции:

"5) осуществляет руководство избирательными комиссиями по выборам Президента, депутатов Парламента; отменяет и приостанавливает их решения; распределяет среди них средства республиканского бюджета, выделенные для проведения избирательной кампании; контролирует создание необходимых материально-технических условий для деятельности избирательных комиссий; рассматривает заявления и жалобы на решения и действия (бездействие) территориальных и окружных избирательных комиссий; организует разъяснение законодательства о выборах; организует и проводит обучение участников избирательного процесса; проводит семинары с представителями политических партий и другими участниками избирательного процесса по организации и проведению выборов; осуществляет международное сотрудничество в области избирательных систем;";

4) статью 14 дополнить подпунктом 11-1) следующего содержания:

"11-1) организует разъяснение законодательства о выборах; организует и проводит обучение участников избирательного процесса; проводит семинары с представителями политических партий и другими участниками избирательного процесса по организации и проведению выборов;";

5) статью 16 дополнить подпунктом 11-1) следующего содержания:

"11-1) организует разъяснение законодательства о выборах; организует и проводит обучение участников избирательного процесса; проводит семинары с представителями политических партий и другими участниками избирательного процесса по организации и проведению выборов;";

6) статью 18 дополнить подпунктом 9-1) следующего содержания:

"9-1) организует разъяснение законодательства о выборах; организует и проводит обучение участников избирательного процесса; проводит семинары с представителями политических партий и другими участниками избирательного процесса по организации и проведению выборов;";

7) статью 54 изложить в следующей редакции:

"Статья 54. Требования, предъявляемые к кандидату в Президенты Республики

1. Для избрания Президентом гражданин должен удовлетворять требованиям, установленным пунктом 2 статьи 41 Конституции, иметь опыт работы на государственной службе или на выборных государственных должностях, составляющий не менее 5 лет, а также обладать активным избирательным правом в соответствии с пунктами 2 и 3 статьи 33 Конституции и настоящим Конституционным законом.

2. Соответствие кандидата в Президенты предъявляемым к нему Конституцией и настоящим Конституционным законом требованиям устанавливается Центральной избирательной комиссией в течение пяти дней с момента представления выписки из протокола заседания высшего органа республиканского общественного объединения о выдвижении кандидата вместе с заявлением кандидата о согласии баллотироваться и документом, удостоверяющим внесение кандидатом избирательного взноса.

Кандидат в Президенты вносит на счет Центральной избирательной комиссии избирательный взнос в пятидесятикратном размере установленной законодательством минимальной заработной платы. Внесенный взнос возвращается кандидату в случаях, если по итогам выборов кандидат избран Президентом Республики или по итогам голосования кандидат набрал не менее пяти процентов голосов избирателей, принявших участие в голосовании, а также в случае смерти кандидата. Во всех остальных случаях внесенный взнос возврату не подлежит и обращается в доход республиканского бюджета.

При этом факт проживания последние пятнадцать лет в Республике Казахстан кандидата в Президенты устанавливается Центральной избирательной комиссией, а процедура установления свободного владения кандидатом государственным языком определяется постановлением Центральной избирательной комиссии в соответствии с решением Конституционного Совета Республики об официальном толковании пункта 2 статьи 41 Конституции.

Процедура установления свободного владения кандидатом государственным языком не распространяется на действующего Президента Республики, кандидатура которого повторно выдвинута на следующий срок полномочий.";

8) в статье 55:

пункт 1 изложить в следующей редакции:

"1. Право выдвижения кандидатов в Президенты принадлежит республиканским общественным объединениям, зарегистрированным в установленном порядке.";

пункт 4 исключить;

9) в пункте 3 статьи 56 слова "пунктах 3 и 4" заменить словами "пункте 3";

10) статью 58 изложить в следующей редакции:

"Статья 58. Размер избирательного фонда кандидата в Президенты Республики

Избирательный фонд кандидата образуют:

1) собственные средства кандидата, средства, выделенные кандидату выдвинувшим его республиканским общественным объединением, общая сумма которых не должна превышать установленный законодательством размер минимальной заработной платы более чем в двенадцать тысяч раз;

2) добровольные пожертвования граждан и организаций Республики, общая сумма которых не должна превышать установленный законодательством размер минимальной заработной платы более чем в пятнадцать тысяч раз.";

11) в статье 59:

часть первую пункта 2 исключить;

дополнить пунктом 2-1 следующего содержания:

"2-1. Для подтверждения отсутствия у кандидата в Президенты заболеваний, препятствующих исполнению обязанностей Президента Республики, проводится его медицинское освидетельствование, итоги которого оформляются соответствующим медицинским заключением о состоянии здоровья.

Требования к медицинскому заключению и перечень заболеваний, препятствующих исполнению обязанностей Президента Республики, устанавливаются совместным нормативным правовым актом Центральной избирательной комиссии и уполномоченного органа в области здравоохранения.";

пункт 5 дополнить подпунктом 6) следующего содержания:

"6) медицинского заключения о состоянии здоровья.";

пункт 6 исключить;

12) в пункте 4 статьи 60 слова "кандидата либо соответственно" исключить;

13) в подпункте 1) части второй статьи 133:

абзац второй изложить в следующей редакции:

"частей первой, второй, третьей и четвертой пункта 2, установив, что в период приостановления части первая, вторая и третья действуют в следующей редакции:";

абзацы восьмой и девятый исключить.

2. В Конституционный закон Республики Казахстан от 16 октября 1995 года "О Парламенте Республики Казахстан и статусе его депутатов" (Ведомости Верховного Совета Республики Казахстан, 1995 г., № 21, ст. 124; Ведомости Парламента Республики Казахстан, 1997 г., № 7, ст. 78; 1999 г., № 4, ст. 100; № 10, ст. 342; 2006 г., № 23, ст. 137; 2007 г., № 12, ст. 83; 2013 г., № 17, ст. 84; 2014 г., № 16, ст. 89):

1) статью 1 изложить в следующей редакции:

"Статья 1. Статус Парламента Республики

Парламент Республики Казахстан является высшим представительным органом Республики, осуществляющим законодательную власть.";

2) пункт 2 статьи 17 изложить в следующей редакции:

"2. Президент Республики имеет право специальным посланием Парламенту определять приоритетность рассмотрения проектов законов, означающее, что соответствующие законопроекты должны быть приняты в первоочередном порядке в течение двух месяцев.

Порядок рассмотрения Палатами Парламента законопроектов, рассмотрение которых определено Президентом Республики приоритетным, определяется Конституцией Республики и регламентами Палат Парламента.";

3) заголовок главы IV изложить в следующей редакции:

"Глава IV. Осуществление Палатами Парламента полномочий по даче Президенту согласия на назначение на должность, избранию, назначению на должность и освобождению от должности должностных лиц Республики, проведение консультаций с Мажилисом Парламента по кандидатурам для назначения на должности членов Правительства";

4) в статье 22:

в пункте 1 слова "и судей Верховного Суда Республики" заменить словами ", судей Верховного Суда Республики и Уполномоченного по правам человека в Республике Казахстан";

пункт 2 изложить в следующей редакции:

"2. Согласие Мажилиса Парламента на назначение Премьер-Министра дается на заседании Палаты.";

дополнить пунктом 2-1 следующего содержания:

"2-1. Согласие Сената на назначение Президентом Республики Председателя Национального Банка, Генерального Прокурора и Председателя Комитета национальной безопасности Республики носит предварительный либо последующий характер и дается на заседании Палаты.";

в пунктах 3 и 8 слова "и судей Верховного Суда" заменить словами ", судей Верховного Суда и Уполномоченного по правам человека в Республике Казахстан";

5) дополнить статьей 22-1 следующего содержания:

"Статья 22-1. Проведение консультаций с Мажилисом Парламента по кандидатурам для назначения на должности членов Правительства

1. По кандидатурам, представляемым Президенту Республики для назначения на должности членов Правительства, проводятся консультации с Мажилисом Парламента в его соответствующих профильных постоянных комитетах.

2. При проведении консультаций на заседании соответствующего комитета кандидатуры на должности представляет Премьер-Министр Республики или уполномоченное им должностное лицо.

3. По итогам консультаций соответствующий комитет выносит заключение по каждой обсуждаемой кандидатуре, носящее консультативный (рекомендательный) характер.";

6) пункт 1 статьи 24 изложить в следующей редакции:

"1. Полномочия депутата Парламента начинаются с момента его регистрации в качестве депутата Парламента Центральной избирательной комиссией Республики. Депутаты приносят народу Казахстана следующую присягу: "Клянусь верно служить народу Казахстана, укреплять целостность и независимость Республики Казахстан, строго подчиняться ее Конституции и законам, добросовестно выполнять возложенные на меня высокие обязанности депутата". Принятие присяги осуществляется Президентом в порядке, им определяемом.";

7) пункт 5 статьи 27 изложить в следующей редакции:

"5. При необходимости по ответу на запрос и результатам его обсуждения принимается постановление Парламента или его соответствующей Палаты. Запрос и ответ на него могут быть опубликованы в средствах массовой информации.";

8) в пункте 1 статьи 29 слова "Бюро Палат" заменить словами "Аппараты Палат Парламента Республики";

9) в статье 30:

пункт 1 изложить в следующей редакции:

"1. Заработная плата депутатам Парламента устанавливается в порядке, предусмотренном подпунктом 9-1) статьи 66 Конституции Республики.";

подпункт 2) пункта 3 изложить в следующей редакции:

"2) выезда в командировки в избирательные округа. При этом командировочные расходы возмещаются из средств, выделяемых в порядке, предусмотренном подпунктом 9-1) статьи 66 Конституции Республики.".

3. В Конституционный закон Республики Казахстан от 2 ноября 1995 года "О республиканском референдуме" (Ведомости Верховного Совета Республики Казахстан, 1995 г., № 22, ст. 131; Ведомости Парламента Республики Казахстан, 1999 г., № 10, ст. 341; 2004 г., № 22, ст. 129; 2008 г., № 6-7, ст. 22):

1) подпункт 2) статьи 3 изложить в следующей редакции:

"2) изменения статуса Республики Казахстан как независимого государства, унитарности и территориальной целостности Республики, формы ее правления, а также основополагающих принципов деятельности Республики, заложенных Основателем независимого Казахстана, Первым Президентом Республики Казахстан – Елбасы, и его статуса;";

2) пункт 2 статьи 20, подпункт 1) пункта 1 статьи 22, подпункт 1) пункта 1 статьи 23 исключить.

4. В Конституционный закон Республики Казахстан от 18 декабря 1995 года "О Правительстве Республики Казахстан" (Ведомости Верховного Совета Республики Казахстан, 1995 г., № 23, ст. 145; Ведомости Парламента Республики Казахстан, 1997 г., № 4, ст. 44; 1999 г., № 10, ст. 344; 2004 г., № 22, ст. 129; 2007 г., № 12, ст. 84; 2014 г., № 19-I, 19-II, cт.93):

1) пункт 3 статьи 3 изложить в следующей редакции:

"3. Структуру Правительства образуют министерства.";

2) в абзаце втором пункта 1 статьи 3-1 слова "и межнационального" заменить словами ", межнационального и межконфессионального";

3) статью 4 изложить в следующей редакции:

"Статья 4. Срок полномочий Правительства Республики

1. Правительство Республики действует в пределах срока полномочий Мажилиса Парламента и слагает свои полномочия перед вновь избранным Мажилисом Парламента Республики.

2. Сложение полномочий Правительства означает прекращение полномочий его членов.

3. Правительство Республики исполняет свои обязанности до утверждения нового состава Правительства Республики.

4. Правительство слагает свои полномочия также в случаях отставки и прекращения полномочий Правительства, предусмотренных статьями 5 и 6 настоящего Конституционного закона.";

4) в статье 9:

подпункт 2) изложить в следующей редакции:

"2) по согласованию с Президентом Республики утверждает государственные программы, а также обеспечивает их исполнение;";

дополнить подпунктом 10-1) следующего содержания:

"10-1) по согласованию с Президентом Республики утверждает единую систему финансирования и оплаты труда работников для всех органов, содержащихся за счет государственного бюджета;";

5) пункты 6 и 7 статьи 10 изложить в следующей редакции:

"6. Постановления Правительства могут быть отменены Правительством Республики.

7. Распоряжения Премьер-Министра могут быть отменены Правительством и Премьер-Министром Республики.";

6) в статье 11:

пункт 1 изложить в следующей редакции:

"1. Правительство в своей деятельности ответственно перед Президентом Республики и Парламентом в установленных Конституцией и настоящим Конституционным законом формах.";

пункт 3 исключить;

7) статью 12 изложить в следующей редакции:

"Статья 12. Отношения с Президентом Республики

1. Правительство Республики:

1) регулярно информирует Президента о выполнении поручений Президента и других направлениях своей деятельности;

2) организует исполнение актов Президента Республики и осуществляет контроль за их исполнением министерствами и местными исполнительными органами.

2. Правительство согласовывает с Президентом Республики планы законопроектных работ Правительства.

3. Правительство согласовывает с Президентом Республики государственные программы до их утверждения.";

8) в подпункте 1) пункта 2 статьи 13 слова "и другими центральными" исключить;

9) статью 14 изложить в следующей редакции:

"Статья 14. Отношения с министерствами

Правительство Республики:

1) осуществляет руководство деятельностью министерств, обеспечивает исполнение ими законов, актов Президента и Правительства Республики;

2) по представлению министров утверждает положения о министерствах, лимиты их штатной численности с учетом численности их территориальных органов и подведомственных им государственных учреждений;

3) отменяет или приостанавливает полностью или в части действие актов министерств;

4) по представлению министров назначает на должность и освобождает от должности их заместителей, за исключением заместителей министров иностранных дел, обороны, внутренних дел;

5) выполняет иные функции, возложенные на него Конституцией, законами и актами Президента Республики Казахстан.";

10) предложение второе пункта 3 статьи 18 после слов "на его заседаниях" дополнить словами "при необходимости";

11) подпункты 4), 5), 6) и 7) пункта 1 статьи 19 изложить в следующей редакции:

"4) вносит Президенту Республики представления: о структуре и составе Правительства; после консультаций с Мажилисом Парламента по кандидатурам для назначения на должности членов Правительства, за исключением министров иностранных дел, обороны, внутренних дел; об освобождении от должности члена Правительства, в том числе не согласного с проводимой Правительством политикой или не проводящего ее, за исключением министров иностранных дел, обороны, внутренних дел;

5) согласовывает с Президентом Республики единую систему финансирования и оплаты труда работников для всех органов, содержащихся за счет государственного бюджета;

6) докладывает Президенту и Парламенту об основных направлениях деятельности Правительства и о всех его важнейших решениях;

7) заслушивает отчеты членов Правительства и руководителей местных исполнительных органов;";

12) пункт 3 статьи 20 изложить в следующей редакции:

"3. Члены Правительства, не являющиеся руководителями министерств, осуществляют свою деятельность в соответствии с положениями о них, утверждаемыми Правительством Республики Казахстан.";

13) статью 21-1 изложить в следующей редакции:

"Статья 21-1. Ответственный секретарь министерства

1. Аппараты министерств возглавляют ответственные секретари, назначаемые на должность и освобождаемые от должности Президентом Республики по согласованию с Премьер-Министром Республики.

2. В отдельных министерствах должность ответственного секретаря может не вводиться по решению Президента Республики. В этом случае полномочия ответственного секретаря, установленные Президентом Республики, осуществляет должностное лицо министерства, которое определит Президент Республики.

3. Отставка Правительства, министра не влечет прекращения полномочий ответственных секретарей.

4. Статус и полномочия ответственных секретарей министерства устанавливаются Президентом Республики.

5. Ответственный секретарь при осуществлении своей деятельности подотчетен Президенту Республики, Премьер-Министру и министру.";

14) статью 23 исключить.

5. В Конституционный закон Республики Казахстан от 26 декабря 1995 года "О Президенте Республики Казахстан" (Ведомости Верховного Совета Республики Казахстан, 1995 г., № 24, ст. 172; Ведомости Парламента Республики Казахстан, 1999 г., № 10, ст. 343; 2006 г., № 23, ст. 137; 2007 г., № 12, ст. 82; 2010 г., № 11, ст. 55; 2011 г., № 3, ст. 30; 2015 г., № 24, cт. 174):

1) в пункте 4 статьи 4 слова "Лидера Нации" заменить словом "Елбасы";

2) подпункт 5) статьи 8 изложить в следующей редакции:

"5) формирует подчиненную ему Службу государственной охраны;";

3) подпункты 10) и 12) статьи 9 изложить в следующей редакции:

"10) имеет право определять приоритетность рассмотрения проектов законов, означающее, что соответствующие законопроекты должны быть приняты в первоочередном порядке в течение двух месяцев;";

"12) освобождает от должности члена Правительства в случае, предусмотренном подпунктом 6) статьи 57 Конституции Республики;";

4) в статье 10:

подпункты 2) и 5) изложить в следующей редакции:

"2) по представлению Премьер-Министра, вносимому в десятидневный срок после его назначения, определяет структуру Правительства; по представлению Премьер-Министра, внесенному после консультаций с Мажилисом Парламента, назначает на должности членов Правительства; самостоятельно назначает на должности министров иностранных дел, обороны, внутренних дел; освобождает от должностей членов Правительства;";

"5) согласовывает единую систему финансирования и оплаты труда работников для всех органов, содержащихся за счет государственного бюджета Республики;";

дополнить подпунктом 5-1) следующего содержания:

"5-1) согласовывает государственные программы;";

подпункт 6) изложить в следующей редакции:

"6) при необходимости председательствует на заседаниях Правительства по особо важным вопросам;";

подпункты 7) и 8) исключить;

подпункт 14) изложить в следующей редакции:

"14) дает поручения Правительству Республики.";

5) в статье 11:

подпункт 2) изложить в следующей редакции:

"2) в случаях, предусмотренных подпунктом 10-1) статьи 44 и статьей 72 Конституции Республики, обращается в Конституционный Совет.";

подпункт 3) исключить;

6) подпункт 4-1) статьи 17 исключить;

7) в статье 19:

подпункт 2) изложить в следующей редакции:

"2) вправе утверждать стратегические планы государственных органов, непосредственно подчиненных и подотчетных Президенту Республики Казахстан;";

дополнить подпунктом 7-1) следующего содержания:

"7-1) представляет Сенату Парламента для избрания на должность сроком на пять лет и освобождения от должности кандидатуру Уполномоченного по правам человека в Республике Казахстан;";

подпункт 11) изложить в следующей редакции:

"11) после консультаций с Премьер-Министром и председателями Палат Парламента досрочно прекращает полномочия маслихата;";

8) пункт 2 статьи 20 исключить;

9) подпункт 4) пункта 1 статьи 23 исключить;

10) в статье 25:

в пункте 1 слова "10 дней после их" заменить словами "десяти календарных дней после дня их первого";

пункт 3 изложить в следующей редакции:

"3. Акты Президента подлежат официальному опубликованию в соответствии с Законом Республики Казахстан "О правовых актах".";

11) в пунктах 3 и 5 статьи 30 слова "Службой охраны Президента Республики" заменить словами "Службой государственной охраны";

12) пункт 1 статьи 31 изложить в следующей редакции:

"1. Охрана Президента Республики возлагается на соответствующее подразделение Службы государственной охраны.".

6. В Конституционный закон Республики Казахстан от 29 декабря 1995 года "О Конституционном Совете Республики Казахстан" (Ведомости Верховного Совета Республики Казахстан, 1995 г., № 24, ст. 173; Ведомости Парламента Республики Казахстан, 2004 г., № 22, ст. 129; 2008 г., № 10-11, ст. 34; 2013 г., № 17, ст. 84; 2014 г., № 16, ст. 89):

1) пункт 1 статьи 16 изложить в следующей редакции:

"1. Заработная плата Председателю и членам Конституционного Совета устанавливается в порядке, предусмотренном подпунктом 9-1) статьи 66 Конституции Республики.";

2) подпункт 1) пункта 4 статьи 17 изложить в следующей редакции:

"1) пунктом 2 статьи 72 Конституции рассматривает обращения Президента Республики в случаях, предусмотренных подпунктом 10-1) статьи 44 Конституции, а также обращения судов в случаях, предусмотренных статьей 78 Конституции;";

3) в пункте 2 статьи 20 слова "в порядке, предусмотренном гражданским процессуальным законодательством" заменить словами "в установленном порядке";

4) в статье 22:

пункт 2 дополнить подпунктами 3-1) и 7-1) следующего содержания:

"3-1) проект изменений и дополнений в Конституцию Республики, если в обращении ставится вопрос о даче заключения в случае, предусмотренном пунктом 3 статьи 91 Конституции;";

"7-1) наименование, номер, дата принятия, источники опубликования и иные реквизиты закона или иного правового акта в случае, если в обращении ставится вопрос о рассмотрении вступившего в силу закона или иного правового акта на соответствие Конституции Республики;";

пункт 3 изложить в следующей редакции:

"3. Обращение должно быть подписано надлежащим субъектом.";

5) статью 23 дополнить подпунктом 4) следующего содержания:

"4) подпункте 10-1) статьи 44 Конституции, действие правового акта, за исключением конституционного закона, кодекса и закона, может быть приостановлено Президентом Республики Казахстан.";

6) подпункт 5) пункта 2 статьи 27 исключить;

7) в пункте 2 статьи 36 слова "может быть пересмотрено им по инициативе Президента Республики Казахстан" заменить словами "подлежит пересмотру по инициативе Первого Президента Республики Казахстан – Елбасы";

8) в статье 37:

подпункт 8) изложить в следующей редакции:

"8) решение должностного лица, конституционность которого проверялась;";

дополнить подпунктом 10-1) следующего содержания:

"10-1) содержание изменений и дополнений в Конституцию, рассмотренных Конституционным Советом в связи с обращением в порядке, предусмотренном подпунктом 10-1) статьи 44 Конституции;";

9) пункты 2 и 3 статьи 38 исключить;

10) в статье 39:

в заголовок внесено изменение на казахском языке, заголовок на русском языке не изменяется;

дополнить пунктом 1-1 следующего содержания:

"1-1. Изменения и дополнения в Конституцию Республики, признанные не соответствующими требованиям, установленным пунктом 2 статьи 91 Конституции Республики, не могут быть вынесены на республиканский референдум или на рассмотрение Парламента Республики.";

в пункте 2 слова "нормативные" и "нормативном" исключить;

11) статьи 42 и 43 изложить в следующей редакции:

"Статья 42. Финансирование деятельности Конституционного Совета

Финансирование деятельности Конституционного Совета и его аппарата осуществляется за счет средств республиканского бюджета.

Статья 43. Аппарат Конституционного Совета

Аппарат Конституционного Совета является государственным органом, выполняющим информационно-справочную, научно-консультативную и другую вспомогательную работу.

Аппарат Конституционного Совета является юридическим лицом в организационно-правовой форме государственного учреждения.

Деятельность аппарата Конституционного Совета регулируется законодательством Республики Казахстан, Регламентом Конституционного Совета и Положением об аппарате Конституционного Совета.

Работники аппарата Конституционного Совета являются государственными служащими.".

7. В Конституционный закон Республики Казахстан от 20 июля 2000 года "О Первом Президенте Республики Казахстан – Лидере Нации" (Ведомости Парламента Республики Казахстан, 2000 г., № 10, ст. 232; 2010 г., № 11, ст. 55; 2012 г., № 1, ст. 2; 2013 г., № 14, ст. 72; 2014 г., № 16, ст. 89):

1) в заголовке и тексте слова "Лидере Нации", "Лидера Нации", "Лидером Нации", "Лидер Нации", "Лидеру Нации" заменить словом "Елбасы";

2) в статье 3:

предложение второе части второй дополнить словами "и иным учреждаемым им юридическим лицам";

в части третьей слова "его фонда" заменить словами "учреждаемых им юридических лиц";

3) статью 5 после слов "территории Республики Казахстан" дополнить словом "президентской,";

4) часть первую статьи 6 изложить в следующей редакции:

"Охрана Первого Президента Республики Казахстан – Елбасы возлагается на соответствующее подразделение Службы государственной охраны Республики Казахстан.".

8. В Конституционный закон Республики Казахстан от 25 декабря 2000 года "О судебной системе и статусе судей Республики Казахстан" (Ведомости Парламента Республики Казахстан, 2000 г., № 23, ст. 410; 2006 г., № 23, ст. 136; 2008 г., № 20, ст. 77; 2010 г., № 24, ст. 147; 2012 г., № 5, ст. 38; 2014 г., № 16, ст. 89; № 21, ст. 119; 2015 г., № 14, ст. 75, 76; № 24, cт.174; 2017 г., № 6, ст. 10):

1) в статье 17:

пункт 1 изложить в следующей редакции:

"1. Верховный Суд является высшим судебным органом по гражданским, уголовным и иным делам, подсудным местным и другим судам, осуществляет функции кассационной инстанции по отношению к ним и дает разъяснения по вопросам судебной практики посредством принятия нормативных постановлений.";

подпункт 3) пункта 2 изложить в следующей редакции:

"3) принимает нормативные постановления;";

2) подпункт 11) пункта 1 статьи 20 изложить в следующей редакции:

"11) издает распоряжения и приказы.";

3) в статье 29:

в пункте 1:

подпункты 1) и 5) изложить в следующей редакции:

"1) достигший возраста тридцати лет;";

"5) успешно прошедший оплачиваемую годичную стажировку в суде с отрывом от основного места работы и получивший положительное заключение пленарного заседания суда по итогам стажировки (лицо, окончившее обучение и сдавшее квалификационный экзамен в специализированной магистратуре, освобождается от прохождения стажировки в течение четырех лет со дня окончания обучения);";

дополнить частью второй следующего содержания:

"Требования, предусмотренные подпунктами 5) и 6) части первой настоящего пункта, не распространяются на кандидатов, являющихся действующими судьями.";

дополнить пунктами 3-1 и 5 следующего содержания:

"3-1. Участники конкурса на должность председателя и судьи районного суда после подачи документов в Высший Судебный Совет должны получить заключения Совета по взаимодействию с судами и пленарного заседания областного суда по месту жительства или работы.

Участники конкурса на должность судьи областного суда после подачи документов в Высший Судебный Совет должны получить заключения Совета по взаимодействию с судами и пленарного заседания областного суда по месту жительства или работы.

В случае, если участники конкурса на должность судьи областного суда работают или проживают в том же регионе, в котором находится суд, на должность судьи которого они претендуют, получение повторного заключения пленарного заседания областного суда не требуется.

Заключения Совета по взаимодействию с судами и пленарного заседания областного суда носят рекомендательный характер.

Участники конкурса на должность судьи Верховного Суда после подачи документов в Высший Судебный Совет должны также получить заключение Совета по взаимодействию с судами по месту жительства или работы. Заключение Совета по взаимодействию с судами носит рекомендательный характер.";

"5. Лицам, избранным либо назначенным с должности судьи на государственную должность в представительных органах, а также назначенным с должности судьи на должность, непосредственно связанную с организационным обеспечением правосудия, предоставляется право занятия судейской должности на конкурсной основе без прохождения стажировки.";

4) пункт 4 статьи 30 дополнить частью второй следующего содержания:

"Кандидатуры на вакантную должность председателя районного суда должны получить письменные поручительства от двух судей вышестоящего суда и одного судьи в отставке.";

5) в пункте 1 статьи 44:

в части первой:

подпункт 2) изложить в следующей редакции:

"2) рекомендовать для назначения на должность судьи вышестоящей инстанции, председателя суда, председателя судебной коллегии;";

дополнить подпунктом 6) следующего содержания:

"6) отказать в даче рекомендации для назначения на должность судьи вышестоящей инстанции, председателя суда, председателя судебной коллегии.";

часть вторую изложить в следующей редакции:

"Решения квалификационной комиссии Судебного жюри, предусмотренные подпунктами 2), 3) и 6) части первой настоящего пункта, носят рекомендательный характер.";

6) пункт 2 статьи 47 изложить в следующей редакции:

"2. Оплата труда судей определяется в соответствии с подпунктом 9-1) статьи 66 Конституции с учетом статуса судьи, порядка его назначения и избрания, а также осуществляемых им функций.";

7) статью 57 дополнить пунктом 4 следующего содержания:

"4. Руководитель уполномоченного органа является членом Республиканской бюджетной комиссии, образуемой в порядке, предусмотренном Бюджетным кодексом Республики Казахстан.".

Статья 2. Настоящий Конституционный закон вводится в действие со дня его первого официального опубликования.

Президент
Республики Казахстан	Н. НАЗАРБАЕВ

Қазақстан Республикасының кейбір конституциялық заңдарына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы

Қазақстан Республикасының Конституциялық Заңы 2017 жылғы 15 маусымдағы № 75-VI ҚРЗ.

РҚАО-ның ескертпесі!
Қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз.

1-бап. Қазақстан Республикасының мына конституциялық заңдарына өзгерістер мен толықтырулар енгізілсін:

1. "Қазақстан Республикасындағы сайлау туралы" 1995 жылғы 28 қыркүйектегі Қазақстан Республикасының Конституциялық заңына (Қазақстан Республикасы Жоғарғы Кеңесінің Жаршысы, 1995 ж., № 17-18, 114-құжат; Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 1997 ж., № 12, 192-құжат; 1998 ж., № 7-8, 71-құжат; № 22, 290-құжат; 1999 ж., № 10, 340-құжат; № 15, 593-құжат; 2004 ж., № 7, 45-құжат; 2005 ж., № 7-8, 17-құжат; 2006 ж., № 23, 138-құжат; 2007 ж., № 12, 85-құжат; 2009 ж., № 2-3, 5-құжат; 2010 ж., № 11, 55-құжат; 2011 ж., № 3, 30-құжат; 2013 ж., № 17, 84-құжат; 2014 ж., № 16, 89-құжат; 2015 ж., № 14, 75-құжат; № 22-III, 150-құжат; 2017 ж., № 6, 10-құжат):

1) 10-баптың 3-тармағының бесінші бөлігіндегі "алғашқы" деген сөз алып тасталсын;

2) 11-баптың 2-тармағының екінші бөлігіндегі "алғашқы" деген сөз алып тасталсын;

3) 12-баптың 5) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

"5) Президенттi, Парламент депутаттарын сайлау жөніндегі сайлау комиссияларына басшылықты жүзеге асырады; олардың шешiмдерiнiң күшiн жояды және тоқтата тұрады; сайлау науқанын өткізу үшін бөлiнген республикалық бюджет қаражатын олардың арасында бөледi; сайлау комиссияларының қызметi үшін қажеттi материалдық-техникалық жағдайлардың жасалуын бақылайды; аумақтық және округтiк сайлау комиссияларының шешiмдерi мен әрекеттерiне (әрекетсiздігіне) келіп түскен арыздар мен шағымдарды қарайды; сайлау туралы заңнаманы түсіндіруді ұйымдастырады; сайлау процесіне қатысушыларды оқытуды ұйымдастырады және өткізеді; саяси партиялардың өкiлдерiмен және сайлау процесіне басқа да қатысушылармен сайлауды ұйымдастыру және өткізу жөнiнде семинарлар өткiзедi; сайлау жүйелерi саласында халықаралық ынтымақтастықты жүзеге асырады;";

4) 14-бап мынадай мазмұндағы 11-1) тармақшамен толықтырылсын:

"11-1) сайлау туралы заңнаманы түсіндіруді ұйымдастырады; сайлау процесіне қатысушыларды оқытуды ұйымдастырады және өткізеді; саяси партиялардың өкiлдерiмен және сайлау процесіне басқа да қатысушылармен сайлауды ұйымдастыру және өткізу жөнiнде семинарлар өткiзедi;";

5) 16-бап мынадай мазмұндағы 11-1) тармақшамен толықтырылсын:

"11-1) сайлау туралы заңнаманы түсіндіруді ұйымдастырады; сайлау процесіне қатысушыларды оқытуды ұйымдастырады және өткізеді; саяси партиялардың өкiлдерiмен және сайлау процесіне басқа да қатысушылармен сайлауды ұйымдастыру және өткізу жөнiнде семинарлар өткiзедi;";

6) 18-бап мынадай мазмұндағы 9-1) тармақшамен толықтырылсын:

"9-1) сайлау туралы заңнаманы түсіндіруді ұйымдастырады; сайлау процесіне қатысушыларды оқытуды ұйымдастырады және өткізеді; саяси партиялардың өкiлдерiмен және сайлау процесіне басқа да қатысушылармен сайлауды ұйымдастыру және өткізу жөнiнде семинарлар өткiзедi;";

7) 54-бап мынадай редакцияда жазылсын:

"54-бап. Республика Президенттiгiне кандидатқа қойылатын талаптар

1. Президент болып сайлану үшiн азамат Конституцияның 41-бабының 2-тармағында белгiленген талаптарды қанағаттандыруға, мемлекеттік қызметте немесе сайланбалы мемлекеттік лауазымдарда кемінде 5 жылды құрайтын жұмыс тәжірибесі болуға, сондай-ақ Конституцияның 33-бабының 2 және 3-тармақтарына және осы Конституциялық заңға сәйкес белсендi сайлау құқығына ие болуға тиiс.

2. Президенттiкке кандидатқа Конституцияда және осы Конституциялық заңда қойылатын талаптарға оның сәйкестiгiн Орталық сайлау комиссиясы республикалық қоғамдық бiрлестiктiң жоғары органы отырысының кандидатты ұсыну туралы хаттамасынан үзiндi көшірме кандидаттың дауысқа түсуге келiсiм беруi туралы өтiнiшiмен және кандидаттың сайлау жарнасын енгізгенін куәландыратын құжатпен бірге ұсынылған кезден бастап бес күн iшiнде анықтайды.

Президенттiкке кандидат Орталық сайлау комиссиясының шотына заңнамада белгіленген ең төмен жалақының елу еселенген мөлшерінде сайлау жарнасын енгізеді. Егер сайлау қорытындысы бойынша кандидат Республика Президенті болып сайланса немесе дауыс беру қорытындысы бойынша кандидат дауыс беруге қатысқан сайлаушылар дауысының кемінде бес пайызын алса, сондай-ақ кандидат қайтыс болған жағдайда, енгізілген жарна кандидатқа қайтарылады. Қалған жағдайлардың бәрінде енгізілген жарна қайтарылуға жатпайды және республикалық бюджет кірісіне алынады.

Бұл ретте Президенттiкке кандидаттың Қазақстан Республикасында соңғы он бес жыл тұрып жатқандығын Орталық сайлау комиссиясы анықтайды, ал кандидаттың мемлекеттiк тiлдi еркiн меңгергенiн анықтау рәсімі Республика Конституциялық Кеңесінің Конституцияның 41-бабының 2-тармағын ресми түсiндiру туралы шешіміне сәйкес Орталық сайлау комиссиясының қаулысымен айқындалады.

Кандидаттың мемлекеттік тілді еркін меңгергенін анықтау рәсімі кандидатурасы өкілеттіктердің келесі мерзіміне қайта ұсынылған, жұмыс істеп жүрген Республика Президентіне қолданылмайды.";

8) 55-бапта:

1-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"1. Президенттiкке кандидаттарды ұсыну құқығы белгiленген тәртiппен тiркелген республикалық қоғамдық бiрлестiктерге тиесілі болады.";

4-тармақ алып тасталсын;

9) 56-баптың 3-тармағындағы "бес күннен кем емес мерзiмде", "3 және 4-тармақтарында" деген сөздер тиісінше "бес күн мерзiмнен кешіктірмей", "3-тармағында" деген сөздермен ауыстырылсын;

10) 58-бап мынадай редакцияда жазылсын:

"58-бап. Республика Президенттiгiне кандидаттың сайлау қорының мөлшерi

Кандидаттың сайлау қорын:

1) жалпы сомасы заңнамада белгiленген ең төмен жалақы мөлшерiнен он екі мың еседен артық аспауға тиiс кандидаттың өз қаражаты, кандидатқа өзін ұсынған республикалық қоғамдық бірлестік бөлген қаражат;

2) жалпы сомасы заңнамада белгiленген ең төмен жалақы мөлшерiнен он бес мың еседен артық аспауға тиiс Республика азаматтары мен ұйымдарының ерікті қайырмалдықтары құрайды.";

11) 59-бапта:

2-тармақтың бірінші бөлігі алып тасталсын;

мынадай мазмұндағы 2-1-тармақпен толықтырылсын:

"2-1. Президенттiкке кандидаттың Республика Президентінің міндеттерін атқаруға кедергі келтіретін ауруларының жоқ екендігін растау үшін оған медициналық куәландыру жүргізіледі, оның қорытындысы денсаулығының жай-күйі туралы тиісті медициналық қорытындымен ресімделеді.

Медициналық қорытындыға қойылатын талаптар мен Республика Президентінің міндеттерін атқаруға кедергі келтіретін аурулардың тізбесі Орталық сайлау комиссиясы мен денсаулық сақтау саласындағы уәкілетті органның бірлескен нормативтік құқықтық актісінде белгіленеді.";

5-тармақ мынадай мазмұндағы 6) тармақшамен толықтырылсын:

"6) денсаулығының жай-күйі туралы медициналық қорытынды.";

6-тармақ алып тасталсын;

12) 60-баптың 4-тармағындағы "кандидаттың немесе тиісінше" деген сөздер алып тасталсын;

13) 133-баптың екінші бөлігінің 1) тармақшасында:

екінші абзацтағы "екінші, үшінші және төртінші" деген сөздер "бірінші, екінші және үшінші" деген сөздермен ауыстырылып, бесінші абзац мынадай редакцияда жазылсын:

"Бұл ретте кандидат пен оның зайыбының (жұбайының) кірістері мен мүлкi туралы мәліметтер ұсыну жөніндегі мемлекеттік кіріс органдарының талаптарын алған ұйымдар сұратылған ақпаратты талап алынған күннен бастап төрт күн iшiнде ұсынуға міндетті." деген редакцияда қолданылады деп белгіленіп, бірінші, екінші, үшінші және төртінші бөліктердің;";

сегізінші және тоғызыншы абзацтар алып тасталсын.

2. "Қазақстан Республикасының Парламенті және оның депутаттарының мәртебесі туралы" 1995 жылғы 16 қазандағы Қазақстан Республикасының Конституциялық заңына (Қазақстан Республикасы Жоғарғы Кеңесінің Жаршысы, 1995 ж., № 21, 124-құжат; Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 1997 ж., № 7, 78-құжат; 1999 ж., № 4, 100-құжат; № 10, 342-құжат; 2006 ж., № 23, 137-құжат; 2007 ж., № 12, 83-құжат; 2013 ж., № 17, 84-құжат; 2014 ж., № 16, 89-құжат):

1) 1-бап мынадай редакцияда жазылсын:

"1-бап. Республика Парламентiнiң мәртебесi

Парламент – Қазақстан Республикасының заң шығару билігiн жүзеге асыратын Республиканың ең жоғары өкiлдi органы.";

2) 17-баптың 2-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:

"2. Республика Президентiнің Парламентке арнайы жолдауымен заңдар жобаларын қараудың басымдығын белгiлеуге құқығы бар, бұл тиісті заң жобалары бірінші кезектегі тәртіппен екі ай ішінде қабылдануға тиіс екенін бiлдiредi.

Республика Президенті қаралуы басым деп белгілеген заң жобаларын Парламент Палаталарының қарау тәртібі Республиканың Конституциясында және Парламент Палаталарының регламенттерінде айқындалады.";

3) IV тараудың тақырыбы мынадай редакцияда жазылсын:

"IV тарау. Парламент Палаталарының Президентке Республиканың лауазымды адамдарын қызметке тағайындауға келісім беру, қызметке сайлау, тағайындау және оларды қызметтен босату жөніндегі өкілеттіктерді жүзеге асыруы, Үкімет мүшелерін қызметке тағайындау үшін кандидатуралар бойынша Парламент Мәжілісімен консультациялар өткізу";

4) 22-бапта:

1-тармақтағы "Төрағасы мен судьяларын" деген сөздер "Төрағасын, судьяларын және Қазақстан Республикасындағы Адам құқықтары жөніндегі уәкілді" деген сөздермен ауыстырылсын;

2-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"2. Премьер-Министрді тағайындауға Парламент Мәжілісінің келісімі Палата отырысында беріледі.";

мынадай мазмұндағы 2-1-тармақпен толықтырылсын:

"2-1. Республика Президенті Республиканың Ұлттық Банкі Төрағасын, Бас Прокурорын және Ұлттық қауіпсіздік комитетінің Төрағасын тағайындауға Сенаттың келісімі алдын ала не кейінгі сипатта болады және Палата отырысында беріледі.";

3 және 8-тармақтардағы "Төрағасы мен судьяларын" деген сөздер "Төрағасын, судьяларын және Қазақстан Республикасындағы Адам құқықтары жөніндегі уәкілді" деген сөздермен ауыстырылсын;

5) мынадай мазмұндағы 22-1-баппен толықтырылсын:

"22-1. Үкімет мүшелерін қызметке тағайындау үшін кандидатуралар бойынша Парламент Мәжілісімен консультациялар өткізу

1. Үкімет мүшелерін қызметке тағайындау үшін Республика Президентіне ұсынылатын кандидатуралар бойынша Парламент Мәжілісімен оның тиісті бейінді тұрақты комитеттерінде консультациялар өткізіледі.

2. Тиісті комитеттің отырысында консультациялар өткізу кезінде қызметке кандидатураларды Республиканың Премьер-Министрі немесе ол уәкілеттік берген лауазымды адам ұсынады.

3. Консультациялардың қорытындысы бойынша тиісті комитет талқыланатын әрбір кандидатура бойынша консультативтік (ұсынымдық) сипатта болатын қорытынды шығарады.";

6) 24-баптың 1-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:

"1. Парламент депутатының өкілеттігі оны Республиканың Орталық сайлау комиссиясы Парламент депутаты ретінде тіркеген кезден басталады. Депутаттар Қазақстан халқына мынадай ант береді: "Қазақстан халқына адал қызмет етуге, Қазақстан Республикасының тұтастығы мен тәуелсіздігін нығайтуға, оның Конституциясы мен заңдарына қатаң бағынуға, депутаттың өзіме жүктелген мәртебелі міндеттерін адал атқаруға ант етемін". Ант қабылдауды Президент өзі айқындайтын тәртіппен жүзеге асырады.";

7) 27-баптың 5-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:

"5. Қажет болған кезде сауалға берiлген жауап пен оны талқылау нәтижелерi бойынша Парламенттiң немесе оның тиiстi Палатасының қаулысы қабылданады. Сауал мен оған берiлген жауап бұқаралық ақпарат құралдарында жариялануы мүмкiн.";

8) 29-баптың 1-тармағындағы "Палаталар Бюролары" деген сөздер "Республика Парламенті Палаталарының аппараттары" деген сөздермен ауыстырылсын;

9) 30-бапта:

1-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"1. Парламент депутаттарына жалақы Республика Конституциясының 66-бабының 9-1) тармақшасында көзделген тәртiппен белгiленедi.";

3-тармақтың 2) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

"2) сайлау округтерiне iссапарларға шығып тұру құқығы берiледi. Бұл ретте iссапар шығыстары Республика Конституциясының 66-бабының 9-1) тармақшасында көзделген тәртiппен бөлiнетiн қаражаттан өтеледi.".

3. "Республикалық референдум туралы" 1995 жылғы 2 қарашадағы Қазақстан Республикасының Конституциялық заңына (Қазақстан Республикасы Жоғарғы Кеңесінің Жаршысы, 1995 ж., № 22, 131-құжат; Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 1999 ж., № 10, 341-құжат; 2004 ж., № 22, 129-құжат; 2008 ж., № 6-7, 22-құжат):

1) 3-баптың 2) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

"2) тәуелсіз мемлекет ретінде Қазақстан Республикасының мәртебесін, Республиканың бiртұтастығы мен аумақтық тұтастығын, оны басқару нысанын, сондай-ақ тәуелсіз Қазақстанның Негізін салушы, Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президенті – Елбасы іргесін қалаған Республика қызметінің түбегейлі принциптерін және Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президенті – Елбасының мәртебесін өзгерту;";

2) 20-баптың 2-тармағы, 22-баптың 1-тармағының 1) тармақшасы, 23-баптың 1-тармағының 1) тармақшасы алып тасталсын.

4. "Қазақстан Республикасының Үкіметі туралы" 1995 жылғы 18 желтоқсандағы Қазақстан Республикасының Конституциялық заңына (Қазақстан Республикасы Жоғарғы Кеңесінің Жаршысы, 1995 ж., № 23, 145-құжат; Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 1997 ж., № 4, 44-құжат; 1999 ж., №10, 344-құжат; 2004 ж., № 22, 129-құжат; 2007 ж., № 12, 84-құжат; 2014 ж., № 19-I, 19-II, 93-құжат):

1) 3-баптың 3-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:

"3. Үкiметтiң құрылымын министрлiктер құрайды.";

2) 3-1-баптың 1-тармағының екінші абзацындағы "және ұлтаралық" деген сөздер ", ұлтаралық және конфессияаралық" деген сөздермен ауыстырылсын;

3) 4-бап мынадай редакцияда жазылсын:

"4-бап. Республика Үкiметiнiң өкiлеттiк мерзiмi

1. Республика Үкiметi Парламент Мәжілісінiң өкiлеттiк мерзiмi шегінде жұмыс істейді және жаңадан сайланған Республика Парламенті Мәжілісінiң алдында өз өкiлеттiгiн доғарады.

2. Үкiметтiң өкiлеттiкті доғаруы оның мүшелерiнiң өкiлеттiгi тоқтатылғанын бiлдiредi.

3. Республика Үкiметiнiң жаңа құрамы бекiтiлгенге дейiн Республика Үкiметi өз мiндеттерiн атқара бередi.

4. Үкiмет осы Конституциялық заңның 5 және 6-баптарында көзделген Үкiмет орнынан түскен және өкiлеттiгiн тоқтатқан жағдайларда да өз өкілеттігін доғарады.";

4) 9-бапта:

2) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:

"2) Республика Президентiмен келісу бойынша мемлекеттік бағдарламаларды бекітеді, сондай-ақ олардың орындалуын қамтамасыз етеді;";

мынадай мазмұндағы 10-1) тармақшамен толықтырылсын:

"10-1) Республика Президентiмен келісу бойынша мемлекеттік бюджет есебінен қамтылатын барлық органдар үшін қаржыландырудың және қызметкерлердің еңбегіне ақы төлеудің бірыңғай жүйесін бекітеді;";

5) 10-баптың 6 және 7-тармақтары мынадай редакцияда жазылсын:

"6. Үкiмет қаулыларының күшiн Республика Үкiметi жоя алады.

7. Премьер-Министр өкiмдерiнiң күшiн Республика Үкiметi және Премьер-Министрi жоя алады.";

6) 11-бапта:

1-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"1. Үкiмет өзiнiң қызметiнде Конституцияда және осы Конституциялық заңда белгiленген нысандарда Республика Президентiнiң және Парламенттің алдында жауапты.";

3-тармақ алып тасталсын;

7) 12-бап мынадай редакцияда жазылсын:

"12-бап. Республика Президентiмен қарым-қатынасы

1. Республика Үкiметi:

1) Президент тапсырмаларының орындалуы және өз қызметiнiң басқа да бағыттары туралы Президентке тұрақты түрде ақпарат беріп отырады;

2) Республика Президентi актiлерiнiң орындалуын ұйымдастырады және оларды министрлiктер мен жергiлiктi атқарушы органдардың орындауын бақылауды жүзеге асырады.

2. Үкiмет Республика Президентiмен Үкiметтiң заң жобалау жұмыстарының жоспарларын келiседi.

3.Үкімет Республика Президентімен мемлекеттік бағдарламаларды олар бекітілгенге дейін келіседі.";

8) 13-баптың 2-тармағының 1) тармақшасындағы ", басқа да орталық" деген сөздер алып тасталсын;

9) 14-бап мынадай редакцияда жазылсын:

"14-бап. Министрліктермен қарым-қатынасы

Республика Үкiметi:

1) министрліктердің қызметiне басшылықты жүзеге асырады, олардың Республика заңдарын, Президентiнің және Үкiметiнің актiлерiн орындауын қамтамасыз етеді;

2) министрлердiң ұсынуы бойынша министрлiктер туралы ережелердi, олардың аумақтық органдарындағы және өздеріне ведомстволық бағынысты мемлекеттік мекемелердегі адам санын ескере отырып, солардың штат санының лимиттерiн бекiтедi;

3) министрліктер актiлерiнiң толық немесе бір бөлiгiнде күшiн жояды немесе қолданылуын тоқтата тұрады;

4) сыртқы істер, қорғаныс, ішкі істер министрлерінің орынбасарларын қоспағанда, министрлердің ұсынуы бойынша олардың орынбасарларын қызметке тағайындайды және қызметтен босатады;

5) өзіне Қазақстан Республикасының Конституциясымен, заңдарымен және Президентiнiң актiлерiмен жүктелген өзге де функцияларды орындайды.";

10) 18-баптың 3-тармағының екінші сөйлеміндегі "қарағанда" деген сөз "қараған кезде қажеттігіне қарай" деген сөздермен ауыстырылсын;

11) 19-баптың 1-тармағының 4), 5), 6) және 7) тармақшалары мынадай редакцияда жазылсын:

"4) Республика Президентіне: Үкіметтің құрылымы мен құрамы туралы; сыртқы істер, қорғаныс, ішкі істер министрлерін қоспағанда, Парламент Мәжілісімен консультациялардан кейін Үкімет мүшелерін қызметке тағайындау үшін кандидатуралар жөнінде; сыртқы істер, қорғаныс, ішкі істер министрлерін қоспағанда, Үкімет мүшесін, оның ішінде Үкіметтің жүргізіп отырған саясатымен келіспейтін немесе оны жүргізбейтін Үкімет мүшесін қызметтен босату туралы ұсынулар енгізеді;

5) Республика Президентімен мемлекеттік бюджет есебінен қамтылатын барлық органдар үшін қаржыландырудың және қызметкерлердің еңбегіне ақы төлеудің бірыңғай жүйесін келіседі;

6) Үкімет қызметінің негізгі бағыттары жөнінде және оның аса маңызды барлық шешімдері жөнінде Президентке және Парламентке баяндап отырады;

7) Үкімет мүшелерінің және жергілікті атқарушы органдар басшыларының есептерін тыңдайды;";

12) 20-баптың 3-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:

"3. Министрліктердің басшылары болып табылмайтын Үкімет мүшелері өз қызметін Қазақстан Республикасының Үкіметі бекітетін олар туралы ережелерге сәйкес жүзеге асырады.";

13) 21-1-бап мынадай редакцияда жазылсын:

"21-1-бап. Министрліктің жауапты хатшысы

1. Министрліктердің аппараттарын Республика Президенті Республиканың Премьер-Министрімен келісу бойынша қызметке тағайындайтын және қызметтен босататын жауапты хатшылар басқарады.

2. Жекелеген министрліктерде Республика Президентінің шешімімен жауапты хатшы қызметі енгізілмеуі мүмкін. Бұл жағдайда Республика Президенті белгілеген жауапты хатшы өкілеттігін министрліктің Республика Президенті айқындайтын лауазымды адамы жүзеге асырады.

3. Үкіметтің, министрдің орнынан түсуі жауапты хатшылардың өкілеттігін тоқтатуға алып келмейді.

4. Министрліктердің жауапты хатшыларының мәртебесі мен өкілеттігін Республика Президенті белгілейді.

5. Жауапты хатшы өз қызметін жүзеге асыру кезінде Республика Президентіне, Премьер-Министрге және министрге есеп береді.";

14) 23-бап алып тасталсын.

5. "Қазақстан Республикасының Президенті туралы" 1995 жылғы 26 желтоқсандағы Қазақстан Республикасының Конституциялық заңына (Қазақстан Республикасы Жоғарғы Кеңесінің Жаршысы, 1995 ж., № 24, 172-құжат; Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 1999 ж., № 10, 343-құжат; 2006 ж., № 23, 137-құжат; 2007 ж., № 12, 82-құжат; 2010 ж., № 11, 55-құжат; 2011 ж., № 3, 30-құжат; 2015 ж., № 24, 174-құжат):

1) 4-баптың 4-тармағында орыс тіліндегі мәтінге өзгеріс енгізілді, қазақ тіліндегі мәтін өзгермейді;

2) 8-баптың 5) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

"5) өзіне бағынысты Мемлекеттік күзет қызметін жасақтайды;";

3) 9-баптың 10) және 12) тармақшалары мынадай редакцияда жазылсын:

"10) заңдар жобаларын қараудың басымдығын белгiлеуге құқығы бар, бұл тиісті заң жобалары бірінші кезектегі тәртіппен екі ай ішінде қабылдануға тиіс екенін бiлдiредi;";

"12) Республика Конституциясының 57-бабының 6) тармақшасында көзделген жағдайда Yкімет мүшесiн қызметтен босатады;";

4) 10-бапта:

2) және 5) тармақшалар мынадай редакцияда жазылсын:

"2) Премьер-Министр тағайындалғаннан кейінгі он күн мерзімде оның енгізген ұсынуымен Үкіметтің құрылымын айқындайды; Парламент Мәжілісімен консультациялардан кейін Премьер-Министр енгізген ұсынумен Үкімет мүшелерін қызметке тағайындайды; сыртқы істер, қорғаныс, ішкі істер министрлерін қызметке дербес тағайындайды; Үкімет мүшелерін қызметтен босатады;";

"5) Республиканың мемлекеттiк бюджетi есебiнен қамтылатын барлық органдар үшін қаржыландырудың және қызметкерлердің еңбегіне ақы төлеудің бірыңғай жүйесін келіседі;";

мынадай мазмұндағы 5-1) тармақшамен толықтырылсын:

"5-1) мемлекеттік бағдарламаларды келіседі;";

6) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:

"6) ерекше маңызды мәселелер бойынша қажеттігіне қарай Үкімет отырыстарына төрағалық етеді;";

7) және 8) тармақшалар алып тасталсын;

14) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:

"14) Республика Үкiметiне тапсырмалар бередi.";

5) 11-бапта:

2) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:

"2) Республика Конституциясының 44-бабының 10-1) тармақшасында және 72-бабында көзделген жағдайларда Конституциялық Кеңеске өтiнiш жасайды.";

3) тармақша алып тасталсын;

6) 17-баптың 4-1) тармақшасы алып тасталсын;

7) 19-бапта:

2) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:

"2) Қазақстан Республикасының Президентіне тікелей бағынысты және есеп беретін мемлекеттік органдардың стратегиялық жоспарларын бекiтуге құқылы;";

мынадай мазмұндағы 7-1) тармақшамен толықтырылсын:

"7-1) Парламент Сенатына Қазақстан Республикасындағы Адам құқықтары жөніндегі уәкілдің кандидатурасын бес жыл мерзімге қызметке сайлау және қызметтен босату үшін ұсынады;";

11) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:

"11) Премьер-Министрмен және Парламент Палаталарының төрағаларымен консультациялардан кейін мәслихаттың өкілеттігін мерзімінен бұрын тоқтатады;";

8) 20-баптың 2-тармағы алып тасталсын;

9) 23-баптың 1-тармағының 4) тармақшасы алып тасталсын;

10) 25-бапта:

1-тармақтағы "олардың ресми жарияланған күнiнен бастап он күн өткеннен кейiн" деген сөздер "алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң" деген сөздермен ауыстырылсын;

3-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"3. Президенттің актiлерi "Құқықтық актiлер туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес ресми жариялануға жатады.";

11) 30-баптың 3 және 5-тармақтарындағы "Республика Президентiнiң Күзет қызметi" деген сөздер "Мемлекеттік күзет қызметi" деген сөздермен ауыстырылсын;

12) 31-баптың 1-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:

"1. Республика Президентiн күзету Мемлекеттік күзет қызметінің тиісті бөлімшесіне жүктеледі.".

6. "Қазақстан Республикасының Конституциялық Кеңесі туралы" 1995 жылғы 29 желтоқсандағы Қазақстан Республикасының Конституциялық заңына (Қазақстан Республикасы Жоғарғы Кеңесінің Жаршысы, 1995 ж., № 24, 173-құжат; Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 2004 ж., № 22, 129-құжат; 2008 ж., № 10-11, 34-құжат; 2013 ж., № 17, 84-құжат; 2014 ж., № 16, 89-құжат):

1) 16-баптың 1-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:

"1. Конституциялық Кеңестiң Төрағасы мен мүшелерiне жалақы Республика Конституциясының 66-бабының 9-1) тармақшасында көзделген тәртiппен белгiленедi.";

2) 17-баптың 4-тармағының 1) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

"1) Конституцияның 44-бабының 10-1) тармақшасында көзделген жағдайларда – Республика Президентінің өтiнiштерiн, сондай-ақ Конституцияның 78-бабында көзделген жағдайларда соттардың өтiнiштерiн Конституцияның 72-бабының 2-тармағына сәйкес қарайды;";

3) 20-баптың 2-тармағындағы "азаматтық iс жүргiзу заңдарында көзделген" деген сөздер "белгіленген" деген сөзбен ауыстырылсын;

4) 22-бапта:

2-тармақ мынадай мазмұндағы 3-1) және 7-1) тармақшалармен толықтырылсын:

"3-1) егер өтініште Конституцияның 91-бабының 3-тармағында көзделген жағдайда қорытынды беру туралы мәселе қойылса, Республика Конституциясына өзгерістер мен толықтырулардың жобасы;";

"7-1) егер өтініште күшіне енген заңды немесе өзге де құқықтық актіні Республика Конституциясына сәйкестігіне қарау туралы мәселе қойылса, заңның немесе өзге де құқықтық актінің атауы, нөмірі, қабылданған күні, жарияланған көздер және өзге де деректемелер;";

3-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"3. Өтiнiшке тиiстi субъект қол қоюға тиiс.";

5) 23-бап мынадай мазмұндағы 4) тармақшамен толықтырылсын:

"4) конституциялық заңды, кодексті және заңды қоспағанда, Конституцияның 44-бабының 10-1) тармақшасында көрсетілген мәселелер бойынша өтініш жасалған ретте Қазақстан Республикасының Президенті құқықтық актінің қолданылуын тоқтата тұруы мүмкін.";

6) 27-баптың 2-тармағының 5) тармақшасы алып тасталсын;

7) 36-баптың 2-тармағындағы "шешімін ол Қазақстан Республикасы Президентінің бастамасы бойынша қайта қарауы мүмкін" деген сөздер "шешімі Қазақстан Республикасы Тұңғыш Президентінің – Елбасының бастамасы бойынша қайта қарауға жатады" деген сөздермен ауыстырылсын;

8) 37-бапта:

8) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:

"8) лауазымды адамның конституциялылығы тексерiлген шешiмi;";

мынадай мазмұндағы 10-1) тармақшамен толықтырылсын:

"10-1) Конституцияның 44-бабының 10-1) тармақшасында көзделген тәртіппен өтініш жасалуына байланысты Конституциялық Кеңес қараған Конституцияға өзгерістер мен толықтырулардың мазмұны;";

9) 38-баптың 2 және 3-тармақтары алып тасталсын;

10) 39-бапта:

тақырыптағы "салдарлары" деген сөз "салдары" деген сөзбен ауыстырылсын;

мынадай мазмұндағы 1-1-тармақпен толықтырылсын:

"1-1. Республика Конституциясының 91-бабының 2-тармағында белгіленген талаптарға сәйкес келмейді деп танылған Республика Конституциясына өзгерістер мен толықтырулар республикалық референдумға немесе Республика Парламентінің қарауына шығарылмайды.";

2-тармақтағы "нормативтiк" деген сөз алып тасталсын;

11) 42 және 43-баптар мынадай редакцияда жазылсын:

"42-бап. Конституциялық Кеңестiң қызметiн қаржыландыру

Конституциялық Кеңестiң және оның аппаратының қызметiн қаржыландыру республикалық бюджет қаражаты есебiнен жүзеге асырылады.

43-бап. Конституциялық Кеңестiң аппараты

Конституциялық Кеңестің аппараты ақпараттық-анықтамалық, ғылыми-консультативтік және басқа да көмекшi жұмысты орындайтын мемлекеттік орган болып табылады.

Конституциялық Кеңестің аппараты мемлекеттік мекеменің ұйымдық-құқықтық нысанындағы заңды тұлға болып табылады.

Конституциялық Кеңес аппаратының қызметi Қазақстан Республикасының заңнамасымен, Конституциялық Кеңестің Регламентiмен және Конституциялық Кеңестiң аппараты туралы ережемен реттеледi.

Конституциялық Кеңес аппаратының жұмыскерлері мемлекеттік қызметшілер болып табылады.".

7. "Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президенті – Елбасы туралы" 2000 жылғы 20 шілдедегі Қазақстан Республикасының Конституциялық заңына (Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 2000 ж., № 10, 232-құжат; 2010 ж., № 11, 55-құжат; 2012 ж., № 1, 2-құжат; 2013 ж., № 14, 72-құжат; 2014 ж., № 16, 89-құжат):

1) тақырыпта және мәтінде орыс тіліндегі мәтінге өзгеріс енгізілді, қазақ тіліндегі мәтін өзгермейді;

2) 3-бапта:

екінші бөліктің екінші сөйлемі "қорына" деген сөзден кейін "және ол құратын өзге де заңды тұлғаларға" деген сөздермен толықтырылсын; үшінші бөліктегі "оның қорының" деген сөздер "ол құратын заңды тұлғалардың" деген сөздермен ауыстырылсын;

3) 5-бап "аумағында" деген сөзден кейін "президенттік," деген сөзбен толықтырылсын;

4) 6-баптың бірінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:

"Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президентін – Елбасын күзету Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметінің тиісті бөлімшесіне жүктеледі.".

8. "Қазақстан Республикасының сот жүйесі мен судьяларының мәртебесі туралы" 2000 жылғы 25 желтоқсандағы Қазақстан Республикасының Конституциялық заңына (Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 2000 ж., № 23, 410-құжат; 2006 ж., № 23, 136-құжат; 2008 ж., № 20, 77-құжат; 2010 ж., № 24, 147-құжат; 2012 ж., № 5, 38-құжат; 2014 ж., № 16, 89-құжат; № 21, 119-құжат; 2015 ж., № 14, 75, 76-құжаттар; № 24, 174-құжат; 2017 ж., № 6, 10-құжат):

1) 17-бапта:

1-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"1. Жоғарғы Сот жергілікті және басқа да соттардың қарауына жатқызылған азаматтық, қылмыстық және өзге де істер бойынша жоғары сот органы болып табылады, оларға қатысты кассациялық саты функцияларын жүзеге асырады және нормативтік қаулылар қабылдау арқылы сот практикасы мәселелерi бойынша түсiндірулер беріп отырады.";

2-тармақтың 3) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

"3) нормативтік қаулылар қабылдайды;";

2) 20-баптың 1-тармағының 11) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

"11) өкiмдер мен бұйрықтар шығарады.";

3) 29-бапта:

1-тармақта:

1) және 5) тармақшалар мынадай редакцияда жазылсын:

"1) отыз жасқа толған;";

"5) негізгі жұмыс орнынан қол үзіп, сотта ақы төленетін бір жылдық тағылымдамадан ойдағыдай өткен және тағылымдама нәтижесі бойынша сот жалпы отырысының оң қорытындысын алған (мамандандырылған магистратурада оқу бiтiрген және біліктілік емтиханын тапсырған адам оқуын бітірген күннен бастап төрт жыл бойы тағылымдамадан өтуден босатылады);";

мынадай мазмұндағы екінші бөлікпен толықтырылсын:

"Осы тармақтың бірінші бөлігінің 5) және 6) тармақшаларында көзделген талаптар жұмыс істеп жүрген судьялар болып табылатын кандидаттарға қолданылмайды.";

мынадай мазмұндағы 3-1 және 5-тармақтармен толықтырылсын:

"3-1. Аудандық сот төрағасы мен судьясының лауазымына конкурсқа қатысушылар құжаттарын Жоғары Сот Кеңесіне тапсырғаннан кейін тұрғылықты жері немесе жұмыс орны бойынша Соттармен өзара іс-қимыл жөніндегі кеңестің және облыстық сот жалпы отырысының қорытындыларын алуға тиіс.

Облыстық сот судьясының лауазымына конкурсқа қатысушылар құжаттарын Жоғары Сот Кеңесіне тапсырғаннан кейін тұрғылықты жері немесе жұмыс орны бойынша Соттармен өзара іс-қимыл жөніндегі кеңестің және облыстық сот жалпы отырысының қорытындыларын алуға тиіс.

Егер облыстық сот судьясының лауазымына конкурсқа қатысушылар өздері судья лауазымына үміттеніп отырған сот орналасқан өңірде жұмыс істейтін немесе тұратын болса, облыстық сот жалпы отырысының қорытындысын қайтадан алу талап етілмейді.

Соттармен өзара іс-қимыл жөніндегі кеңестің және облыстық сот жалпы отырысының қорытындылары ұсынымдық сипатта болады.

Жоғарғы Сот судьясының лауазымына конкурсқа қатысушылар құжаттарын Жоғары Сот Кеңесіне тапсырғаннан кейін тұрғылықты жері немесе жұмыс орны бойынша Соттармен өзара іс-қимыл жөніндегі кеңестің де қорытындысын алуға тиіс. Соттармен өзара іс-қимыл жөніндегі кеңестің қорытындысы ұсынымдық сипатта болады.";

"5. Судья лауазымынан өкілді органдардағы мемлекеттік лауазымға сайланған не тағайындалған, сондай-ақ судья лауазымынан сот төрелігін ұйымдық қамтамасыз етуге тікелей байланысты лауазымға тағайындалған адамдарға тағылымдамадан өтпей конкурстық негізде судья лауазымына орналасу құқығы беріледі.";

4) 30-баптың 4-тармағы мынадай мазмұндағы екінші бөлікпен толықтырылсын:

"Аудандық сот төрағасының бос лауазымына кандидатуралар жоғары тұрған соттың екі судьясы мен отставкадағы бір судьяның жазбаша кепілгерліктерін алуға тиіс.";

5) 44-баптың 1-тармағында:

бірінші бөлікте:

2) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:

"2) жоғары тұрған сатыдағы судьяның, сот төрағасының, сот алқасы төрағасының лауазымына тағайындауға ұсыным жасау;";

мынадай мазмұндағы 6) тармақшамен толықтырылсын:

"6) жоғары тұрған сатыдағы судьяның, сот төрағасының, сот алқасы төрағасының лауазымына тағайындауға ұсыным беруден бас тарту.";

екінші бөлік мынадай редакцияда жазылсын:

"Сот жюриі біліктілік комиссиясының осы тармақтың бірінші бөлігінің 2), 3) және 6) тармақшаларында көзделген шешімдері ұсынымдық сипатта болады.";

6) 47-баптың 2-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:

"2. Судьялардың еңбегiне ақы төлеу судьяның мәртебесi, оны тағайындау және сайлау тәртiбi, сондай-ақ ол жүзеге асыратын функциялар ескеріле отырып, Конституцияның 66-бабының 9-1) тармақшасына сәйкес айқындалады.";

7) 57-бап мынадай мазмұндағы 4-тармақпен толықтырылсын:

"4. Уәкілетті органның басшысы Қазақстан Республикасының Бюджет кодексінде көзделген тәртіппен құрылатын Республикалық бюджет комиссиясының мүшесі болып табылады.".

2-бап. Осы Конституциялық заң алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының
Президенті	Н.НАЗАРБАЕВ