О противодействии торговле людьми

Закон Республики Казахстан от 5 июля 2024 года № 110-VIII ЗРК

      Примечание ИЗПИ!
Порядок введения в действие см. ст. 25
Вниманию пользователей!
Для удобства пользования ИЗПИ создано СОДЕРЖАНИЕ

      Настоящий Закон определяет организационно-правовые основы противодействия торговле людьми.

Глава 1. ОБЩИЕ ПОЛОЖЕНИЯ

Статья 1. Основные понятия, используемые в настоящем Законе

      В настоящем Законе используются следующие основные понятия:

      1) торговля людьми – купля-продажа или совершение иных сделок в отношении лица, в том числе несовершеннолетнего, а равно его эксплуатация либо вербовка, перевозка, передача, укрывательство, получение, а также совершение иных деяний в целях эксплуатации, в том числе путем применения насилия или угрозы его применения или иных способов принуждения, обмана или злоупотребления доверием, использования служебного положения, материальной или иной зависимости;

      2) единая система противодействия торговле людьми – совокупность деятельности субъектов противодействия торговле людьми по предупреждению, выявлению, пресечению, раскрытию и расследованию преступлений, связанных с торговлей людьми, а также оказанию помощи жертвам торговли людьми, обеспечению и защите их прав, свобод и законных интересов в соответствии с законодательством Республики Казахстан;

      3) уполномоченные государственные органы в сфере противодействия торговле людьми (далее – уполномоченные государственные органы) – органы внутренних дел и центральный исполнительный орган, осуществляющий руководство и межотраслевую координацию в сфере социальной защиты населения;

      4) субъекты противодействия торговле людьми – уполномоченные государственные органы, иные государственные органы, организации здравоохранения и образования, местные исполнительные органы областей, городов республиканского значения и столицы, некоммерческие организации, физические или юридические лица, осуществляющие туристскую деятельность, а также оказывающие трудовое посредничество, международные организации, аккредитованные на территории Республики Казахстан, осуществляющие в пределах своей компетенции противодействие торговле людьми;

      5) субъекты, предоставляющие специальные социальные услуги жертвам торговли людьми, – юридические лица, занятые в государственном и негосударственном секторах по предоставлению специальных социальных услуг и финансируемые из бюджетных средств;

      6) реабилитация жертв торговли людьми – действия по восстановлению психологического и (или) физического состояния жертвы до состояния, предшествовавшего нанесению вреда;

      7) жертва торговли людьми – лицо, идентифицированное в качестве жертвы торговли людьми независимо от наличия факта досудебного расследования по данному поводу, а равно лицо, признанное в соответствии с уголовно-процессуальным законодательством Республики Казахстан потерпевшим от преступлений, связанных с торговлей людьми;

      8) идентификация жертвы торговли людьми – процедура признания лица жертвой торговли людьми в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан;

      9) потенциальная жертва торговли людьми – лицо, находящееся в уязвимом положении вследствие материальной, психологической или иной зависимости, несовершеннолетия или пожилого возраста, сиротства или отсутствия родительского попечения, инвалидности, психического и иного заболевания, злоупотребления психоактивными веществами, безработицы, бездомности (лица без определенного места жительства), неурегулированного правового статуса, создающем условия к совершению в отношении него преступлений, связанных с торговлей людьми, а также предполагаемая (возможная) жертва торговли людьми до прохождения идентификации в качестве жертвы торговли людьми.

Статья 2. Сфера действия настоящего Закона

      Действие настоящего Закона распространяется на граждан Республики Казахстан, кандасов, а также постоянно проживающих либо временно пребывающих на территории Республики Казахстан иностранцев и лиц без гражданства, выявленных и идентифицированных в качестве жертв торговли людьми на территории Республики Казахстан.

Статья 3. Законодательство Республики Казахстан о противодействии торговле людьми

      1. Законодательство Республики Казахстан о противодействии торговле людьми основывается на Конституции Республики Казахстан и состоит из настоящего Закона и иных нормативных правовых актов Республики Казахстан.

      2. Международные договоры, ратифицированные Республикой Казахстан, имеют приоритет перед настоящим Законом. Порядок и условия действия на территории Республики Казахстан международных договоров, участницей которых является Республика Казахстан, определяются законодательством Республики Казахстан.

Статья 4. Основные цели и задачи настоящего Закона

      1. Основными целями настоящего Закона являются обеспечение и защита прав, свобод и законных интересов жертв торговли людьми, интересов общества и государства в сфере противодействия торговле людьми.

      2. Основными задачами настоящего Закона являются:

      1) организация и координация деятельности единой системы противодействия торговле людьми;

      2) оказание помощи жертвам торговли людьми, обеспечение их безопасности;

      3) предупреждение и пресечение преступлений, связанных с торговлей людьми;

      4) укрепление взаимодействия субъектов противодействия торговле людьми;

      5) создание организационно-правовых основ международного сотрудничества по противодействию торговле людьми и выполнению своих международных обязательств.

Статья 5. Основные принципы настоящего Закона

      Основными принципами настоящего Закона являются:

      1) законность;

      2) гуманность;

      3) приоритет обеспечения и защиты прав, свобод и законных интересов человека и гражданина;

      4) приоритет предупредительных мер;

      5) комплексность, системность, непрерывность противодействия торговле людьми совместными усилиями субъектов противодействия торговле людьми;

      6) неотвратимость наказания за совершение преступлений, связанных с торговлей людьми;

      7) недопустимость дискриминации жертв торговли людьми, в том числе по вопросам гендерного подхода и интересов детей, обеспечения их безопасности и оказания им помощи;

      8) обеспечение конфиденциальности информации о лице и сведений, которые позволяют установить статус жертвы торговли людьми.

Глава 2. ЗАДАЧИ И КОМПЕТЕНЦИЯ СУБЪЕКТОВ ПРОТИВОДЕЙСТВИЯ ТОРГОВЛЕ ЛЮДЬМИ, МЕЖДУНАРОДНОЕ СОТРУДНИЧЕСТВО

Статья 6. Задачи уполномоченных государственных органов и иных государственных органов в сфере противодействия торговле людьми

      Задачами уполномоченных государственных органов являются формирование, а также совместно с иными государственными органами реализация государственной политики в сфере противодействия торговле людьми.

Статья 7. Компетенция уполномоченных государственных органов

      1. Органы внутренних дел в пределах своей компетенции:

      1) формируют и реализуют государственную политику в сфере противодействия торговле людьми, координируют деятельность субъектов противодействия торговле людьми;

      2) взаимодействуют с иными субъектами противодействия торговле людьми, Уполномоченным по правам человека в Республике Казахстан, Уполномоченным по правам ребенка в Республике Казахстан и Уполномоченным по правам социально уязвимых категорий населения при Президенте Республики Казахстан в соответствии с законодательством Республики Казахстан;

      3) координируют и осуществляют работу по планированию, организации и реализации мер по противодействию торговле людьми, в том числе по предупреждению, оценке рисков в сфере противодействия торговле людьми, перенаправлению жертв торговли людьми для оказания им помощи и предоставления специальных социальных услуг в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан;

      4) разрабатывают и утверждают нормативные правовые акты в сфере предупреждения, выявления, пресечения и раскрытия преступлений, связанных с торговлей людьми, в соответствии с законодательством Республики Казахстан;

      5) обобщают практику применения законодательства Республики Казахстан в сфере выявления, предотвращения, пресечения и раскрытия преступлений, связанных с торговлей людьми, а также разрабатывают и вносят предложения по его совершенствованию;

      6) организуют подготовку, переподготовку и повышение квалификации сотрудников субъектов противодействия торговле людьми;

      7) обеспечивают защиту жизни, здоровья, прав и свобод человека и гражданина, интересов общества и государства в процессе осуществления противодействия торговле людьми;

      8) информируют общественность о результатах деятельности в сфере противодействия торговле людьми;

      9) осуществляют иные полномочия, предусмотренные настоящим Законом, иными законами Республики Казахстан, актами Президента Республики Казахстан и Правительства Республики Казахстан.

      2. Центральный исполнительный орган, осуществляющий руководство и межотраслевую координацию в сфере социальной защиты населения, в пределах своей компетенции:

      1) формирует и реализует государственную политику в сфере социальной защиты жертв торговли людьми, координирует деятельность субъектов противодействия торговле людьми;

      2) взаимодействует с иными субъектами противодействия торговле людьми, Уполномоченным по правам человека в Республике Казахстан, Уполномоченным по правам ребенка в Республике Казахстан и Уполномоченным по правам социально уязвимых категорий населения при Президенте Республики Казахстан в соответствии с законодательством Республики Казахстан;

      3) координирует и осуществляет работу по планированию, организации и реализации мер по противодействию торговле людьми, в том числе по предупреждению, оценке рисков в сфере противодействия торговле людьми, перенаправлению жертв торговли людьми для оказания им помощи и предоставления специальных социальных услуг в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан;

      4) разрабатывает и утверждает нормативные правовые акты в сфере социальной защиты и предоставления специальных социальных услуг жертвам торговли людьми в соответствии с законодательством Республики Казахстан;

      5) обобщает практику применения законодательства Республики Казахстан в сфере социальной защиты и предоставления специальных социальных услуг жертвам торговли людьми, а также разрабатывает и вносит предложения по его совершенствованию;

      6) организует подготовку, переподготовку и повышение квалификации сотрудников субъектов противодействия торговле людьми;

      7) обеспечивает защиту прав, свобод и законных интересов человека и гражданина, интересов общества и государства в процессе осуществления противодействия торговле людьми;

      8) информирует общественность о результатах деятельности в сфере противодействия торговле людьми;

      9) осуществляет иные полномочия, предусмотренные настоящим Законом, иными законами Республики Казахстан, актами Президента Республики Казахстан и Правительства Республики Казахстан.

Статья 8. Компетенция иных государственных органов в сфере противодействия торговле людьми

      1. Иные государственные органы, осуществляющие в пределах своей компетенции противодействие торговле людьми:

      1) принимают меры по предупреждению торговли людьми;

      2) участвуют в оценке рисков в сфере противодействия торговле людьми и во внесении предложений по их минимизации в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан;

      3) участвуют в перенаправлении жертв торговли людьми для оказания им помощи и предоставления специальных социальных услуг в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан;

      4) информируют органы внутренних дел о ставших известными им фактах готовящихся либо совершенных преступлений, связанных с торговлей людьми;

      5) информируют общественность о результатах деятельности в сфере противодействия торговле людьми;

      6) осуществляют иные полномочия, предусмотренные настоящим Законом, иными законами Республики Казахстан, актами Президента Республики Казахстан и Правительства Республики Казахстан.

      2. Помимо компетенций, предусмотренных пунктом 1 настоящей статьи:

      1) Пограничная служба Комитета национальной безопасности Республики Казахстан в пределах своей компетенции:

      содействует правоохранительным органам Республики Казахстан в защите граждан и соблюдении законодательства Республики Казахстан в области миграции населения в пограничном пространстве;

      совместно с другими государственными органами и организациями принимает участие в мероприятиях по предупреждению торговли людьми;

      2) уполномоченный орган в области здравоохранения в пределах своей компетенции:

      координирует работу по предоставлению жертвам торговли людьми гарантированного объема бесплатной медицинской помощи согласно перечню медицинских услуг, определяемому уполномоченным органом в области здравоохранения;

      совместно с другими государственными органами и организациями принимает участие в мероприятиях по предупреждению торговли людьми;

      3) уполномоченный орган в области образования в пределах своей компетенции:

      формирует в рамках учебно-воспитательного процесса знания, умения и навыки у обучающихся и воспитанников организаций образования по вопросам предупреждения торговли людьми;

      совместно с другими государственными органами и организациями принимает участие в мероприятиях по предупреждению торговли людьми;

      4) уполномоченный орган в сфере внешней политики в пределах своей компетенции:

      обеспечивает реализацию внешнеполитического курса Республики Казахстан в области международного сотрудничества в сфере противодействия торговле людьми;

      обеспечивает защиту прав и интересов граждан Республики Казахстан, ставших жертвами торговли людьми за границей;

      принимает меры по обеспечению соответствующими документами и возвращению в Республику Казахстан граждан Республики Казахстан, в том числе несовершеннолетних, беженцев, признанных Республикой Казахстан, и лиц без гражданства, постоянно проживающих в Республике Казахстан, ставших жертвами торговли людьми за границей;

      5) центральный исполнительный орган, осуществляющий функции государственного управления в области туристской деятельности, в пределах своей компетенции совместно с другими государственными органами и организациями принимает участие в мероприятиях по предупреждению торговли людьми;

      6) уполномоченный орган в области масс-медиа в пределах своей компетенции:

      содействует обеспечению правовой пропаганды в сфере противодействия торговле людьми в масс-медиа;

      способствует освещению в масс-медиа деятельности субъектов противодействия торговле людьми.

Статья 9. Компетенция местных исполнительных органов областей, городов республиканского значения и столицы в сфере противодействия торговле людьми

      Местные исполнительные органы областей, городов республиканского значения и столицы в пределах своей компетенции:

      1) принимают меры по предупреждению торговли людьми;

      2) участвуют в оценке рисков в сфере противодействия торговле людьми и во внесении предложений по их минимизации в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан;

      3) участвуют в перенаправлении жертв торговли людьми для оказания им помощи и предоставления специальных социальных услуг в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан;

      4) организуют подготовку, переподготовку и повышение квалификации работников субъектов противодействия торговле людьми;

      5) организуют работу с некоммерческими организациями по противодействию торговле людьми, в том числе путем размещения государственного социального заказа;

      6) направляют ходатайство в органы внутренних дел для оформления разрешения на временное проживание иностранцам и лицам без гражданства, выявленным и идентифицированным в качестве жертв торговли людьми на территории Республики Казахстан, сроком до шести месяцев с возможностью продления, но не более трех месяцев, для получения специальных социальных услуг в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан;

      7) осуществляют в интересах местного государственного управления иные полномочия, возлагаемые на местные исполнительные органы законодательством Республики Казахстан.

Статья 10. Компетенция иных субъектов противодействия торговле людьми

      1. Организации здравоохранения:

      1) предоставляют идентифицированным жертвам торговли людьми гарантированный объем бесплатной медицинской помощи согласно перечню медицинских услуг, определяемому уполномоченным органом в области здравоохранения;

      2) осуществляют иные полномочия в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

      2. Организации образования:

      1) предоставляют несовершеннолетним жертвам торговли людьми специальные социальные услуги в соответствии с законодательством Республики Казахстан о социальной защите;

      2) осуществляют иные полномочия в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

      3. Некоммерческие организации:

      1) принимают меры по предупреждению торговли людьми;

      2) участвуют в оценке рисков в сфере противодействия торговле людьми и во внесении предложений по их минимизации с использованием международного опыта;

      3) участвуют в перенаправлении жертв торговли людьми для оказания им помощи и предоставления специальных социальных услуг в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан;

      4) информируют органы внутренних дел о фактах обращения жертв торговли людьми;

      5) взаимодействуют с иными субъектами противодействия торговле людьми;

      6) осуществляют идентификацию жертв торговли людьми в соответствии с порядком, установленным законодательством Республики Казахстан;

      7) предоставляют жертвам торговли людьми специальные социальные услуги в соответствии с законодательством Республики Казахстан о социальной защите;

      8) обращаются в местные исполнительные органы областей, городов республиканского значения и столицы с заявлением о ходатайстве для оформления разрешения на временное проживание иностранцам и лицам без гражданства, выявленным и идентифицированным в качестве жертв торговли людьми на территории Республики Казахстан, сроком до шести месяцев с возможностью продления, но не более трех месяцев, для получения специальных социальных услуг в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан;

      9) содействуют возвращению иностранцев, выявленных и идентифицированных в качестве жертв торговли людьми на территории Республики Казахстан, в страну гражданства;

      10) осуществляют иные права и обязанности в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

      Субъекты, предоставляющие специальные социальные услуги жертвам торговли людьми, осуществляют функции, предусмотренные подпунктами 3) – 8) части первой настоящего пункта.

      4. Физические и юридические лица:

      1) осуществляющие туристскую деятельность, принимают информационные меры, направленные на предотвращение использования туризма в целях незаконной миграции и транзита в третьи страны, сексуальной, трудовой и иной эксплуатации, в соответствии с законодательством Республики Казахстан о туристской деятельности;

      2) оказывающие трудовое посредничество, не допускают эксплуатации детского труда, вербовки людей для сексуальной и (или) иной эксплуатации, консультируют обратившихся лиц по вопросам занятости населения, формируют сведения о работодателях, имеющих вакансии, и лицах, желающих трудоустроиться, организовывают профессиональную подготовку и переподготовку обратившихся лиц с последующим трудоустройством, а также осуществляют иные права и обязанности в соответствии с законодательством Республики Казахстан о социальной защите.

Статья 11. Компетенция межведомственной и региональных комиссий по противодействию торговле людьми

      1. Межведомственная комиссия по противодействию торговле людьми является консультативно-совещательным органом при уполномоченных государственных органах, региональные комиссии по противодействию торговле людьми являются консультативно-совещательными органами при местных исполнительных органах областей, городов республиканского значения и столицы.

      2. Рабочим органом межведомственной комиссии по противодействию торговле людьми являются структурные подразделения уполномоченных государственных органов, рабочими органами региональных комиссий по противодействию торговле людьми – структурные подразделения местных исполнительных органов областей, городов республиканского значения и столицы.

      3. Межведомственная комиссия по противодействию торговле людьми координирует деятельность региональных комиссий по противодействию торговле людьми.

      4. Положение о межведомственной комиссии по противодействию торговле людьми, предусматривающее состав, полномочия и порядок деятельности, утверждается совместным правовым актом уполномоченных государственных органов.

      5. Положения о региональных комиссиях по противодействию торговле людьми, предусматривающие состав, полномочия и порядок их деятельности, утверждаются местными исполнительными органами областей, городов республиканского значения и столицы по согласованию с местными представительными органами в соответствии с типовым положением о региональной комиссии по противодействию торговле людьми, утвержденным совместным правовым актом уполномоченных государственных органов.

Статья 12. Основы международного сотрудничества в сфере противодействия торговле людьми

      1. Государственные органы, осуществляющие противодействие торговле людьми, сотрудничают в сфере противодействия торговле людьми с компетентными органами иностранных государств, международными правоохранительными организациями, а также международными и некоммерческими организациями в соответствии с законодательством Республики Казахстан и международными договорами, участницей которых является Республика Казахстан.

      2. Основными направлениями международного сотрудничества в сфере противодействия торговле людьми являются:

      1) разработка и заключение международных договоров Республики Казахстан в сфере противодействия торговле людьми, в том числе по вопросам защиты и реабилитации жертв торговли людьми;

      2) взаимодействие с компетентными органами иностранных государств, в том числе через представителей Министерства внутренних дел Республики Казахстан, находящихся за пределами Республики Казахстан, в целях предупреждения, выявления, пресечения, раскрытия и расследования преступлений, связанных с торговлей людьми, а также защиты прав потерпевших;

      3) совместное создание и развитие информационных систем и средств оперативного оповещения, реагирования и контроля, направленных на повышение эффективности противодействия торговле людьми;

      4) обмен опытом, повышение квалификации сотрудников.

      3. Оказание международной правовой помощи по уголовным делам о преступлениях, связанных с торговлей людьми, осуществляется в соответствии с международными договорами, участницей которых является Республика Казахстан, а в случае их отсутствия – на основе принципа взаимности в порядке, предусмотренном Уголовно-процессуальным кодексом Республики Казахстан.

Глава 3. ПРЕДУПРЕЖДЕНИЕ, ВЫЯВЛЕНИЕ, ПРЕСЕЧЕНИЕ, РАСКРЫТИЕ И РАССЛЕДОВАНИЕ ПРЕСТУПЛЕНИЙ, СВЯЗАННЫХ С ТОРГОВЛЕЙ ЛЮДЬМИ

Статья 13. Меры по предупреждению торговли людьми

      Меры по предупреждению торговли людьми включают:

      1) организационные меры – разработка, утверждение и реализация нормативных правовых актов Республики Казахстан, подготовка и распространение информационных материалов, проведение на системной основе мероприятий по профилактике торговли людьми;

      2) правовые меры – повышение правовой грамотности населения в противодействии торговле людьми, правовая защита потенциальных жертв торговли людьми;

      3) исследовательские меры – поисковые, комплексные, аналитические работы, анализ правоприменительной практики, научные исследования, связанные с изучением проблемы торговли людьми;

      4) информационные меры – просветительская деятельность по повышению осведомленности граждан Республики Казахстан, кандасов, иностранцев и лиц без гражданства о правах жертв торговли людьми, мерах их защиты и помощи, требованиях законодательства Республики Казахстан, а также противодействии торговле людьми, в том числе несовершеннолетними, их эксплуатации, нетерпимости к проституции и порнографии;

      5) социально-экономические меры – подготовка и реализация социальных проектов, направленных на предупреждение торговли людьми, устранение и сокращение причин и условий, способствующих торговле людьми, а также оказание мер социальной поддержки в соответствии с законодательством Республики Казахстан;

      6) иные меры, направленные на выявление и устранение причин и условий, способствующих торговле людьми.

Статья 14. Оценка рисков в сфере противодействия торговле людьми

      1. Оценка рисков в сфере противодействия торговле людьми осуществляется уполномоченными государственными органами в целях определения угроз и возможностей решения проблемы торговли людьми, выявления недостатков реализации мер по противодействию торговле людьми.

      2. Правила проведения оценки рисков в сфере противодействия торговле людьми утверждаются совместным нормативным правовым актом уполномоченных государственных органов.

      3. Результаты оценки рисков в сфере противодействия торговле людьми и выработанные рекомендации, направленные на совершенствование деятельности по выявлению и устранению причин и условий, способствующих возникновению торговли людьми, рассматриваются на заседании межведомственной комиссии по противодействию торговле людьми и доводятся до субъектов противодействия торговле людьми, а также учитываются при разработке плана мероприятий, стратегических, программных и иных документов.

Статья 15. Выявление, пресечение, раскрытие и расследование преступлений, связанных с торговлей людьми

      1. В целях выявления и пресечения преступлений, связанных с торговлей людьми, на постоянной основе осуществляются профилактические, оперативно-розыскные и иные мероприятия в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

      2. В рамках выявления, пресечения преступлений, связанных с торговлей людьми, осуществляются идентификация жертв торговли людьми и перенаправление для оказания им помощи и предоставления специальных социальных услуг в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.

      3. Раскрытие и досудебное расследование преступлений, связанных с торговлей людьми, осуществляются в соответствии с уголовно-процессуальным законодательством Республики Казахстан.

Глава 4. ЗАЩИТА ПРАВ ЖЕРТВ ТОРГОВЛИ ЛЮДЬМИ И ОКАЗАНИЕ ИМ ПОМОЩИ

Статья 16. Идентификация и статус жертвы торговли людьми

      1. Идентификация потенциальной жертвы торговли людьми осуществляется для присвоения статуса жертвы торговли людьми, оказания необходимой защиты и помощи, а также предотвращения риска повторного вовлечения в торговлю людьми.

      2. Идентификация жертвы торговли людьми проводится органами внутренних дел совместно с местным исполнительным органом районов, городов областного, республиканского значения, столицы, определяющим направление в сфере социальной защиты и занятости населения, субъектом, предоставляющим специальные социальные услуги жертвам торговли людьми, некоммерческой организацией в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.

      3. Присвоение статуса жертвы торговли людьми осуществляется по результатам идентификации жертвы торговли людьми в соответствии с порядком, установленным законодательством Республики Казахстан.

Статья 17. Права и обязанности лица, идентифицированного в качестве жертвы торговли людьми

      1. Потенциальная жертва торговли людьми имеет право обратиться за прохождением идентификации в качестве жертвы торговли людьми.

      2. Лицо, идентифицированное в качестве жертвы торговли людьми, имеет право:

      1) получать информацию о правах и обязанностях, защите и помощи, оказываемой субъектами противодействия торговле людьми и субъектами, предоставляющими специальные социальные услуги жертвам торговли людьми;

      2) на соблюдение конфиденциальности персональных данных и их защиту в соответствии с Законом Республики Казахстан "О персональных данных и их защите";

      3) обращаться за получением специальных социальных услуг;

      4) в качестве лица (семьи), нуждающегося (нуждающейся) в специальных социальных услугах, обращаться за социальной помощью, предоставляемой по решениям местных представительных органов, в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан;

      5) получать гарантированный объем бесплатной медицинской помощи согласно перечню медицинских услуг, определяемому уполномоченным органом в области здравоохранения;

      6) получать гарантированную государством юридическую помощь в виде правового консультирования, а также принимать комплексную социальную юридическую помощь в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан;

      7) на государственную защиту при признании органом, обеспечивающим безопасность защищаемых лиц, лицом, подлежащим государственной защите в ходе уголовного процесса, в порядке, предусмотренном Законом Республики Казахстан "О государственной защите лиц, участвующих в уголовном процессе";

      8) на участие педагога и (или) психолога при допросе несовершеннолетнего лица в качестве свидетеля или потерпевшего в рамках досудебного расследования и рассмотрения уголовного дела в суде;

      9) получать компенсацию в соответствии с законодательством Республики Казахстан о Фонде компенсации потерпевшим;

      10) получать содействие в организации доступа к представительствам и консульствам страны происхождения (страны гражданства);

      11) на временное проживание на территории Республики Казахстан для получения иностранцем или лицом без гражданства, выявленным и идентифицированным в качестве жертвы торговли людьми на территории Республики Казахстан, гарантированного объема специальных социальных услуг в соответствии с законодательством Республики Казахстан о социальной защите;

      12) на принятие решения об обращении в правоохранительные органы и о сотрудничестве с ними в течение периода предоставления ему специальных социальных услуг в соответствии с законодательством Республики Казахстан о социальной защите, но не менее тридцати календарных дней, как иммигранта, выявленного и идентифицированного в качестве жертвы торговли людьми на территории Республики Казахстан;

      13) обращаться в органы внутренних дел для получения визы на выезд из Республики Казахстан в страну гражданства иностранца или постоянного проживания лица без гражданства в соответствии с законодательством Республики Казахстан в области миграции населения;

      14) на осуществление трудовой деятельности без разрешения местных исполнительных органов на привлечение иностранной рабочей силы до завершения производства по конкретному уголовному делу, связанному с торговлей людьми, в соответствии с законами Республики Казахстан;

      15) в качестве лица, ищущего убежище, обращаться за присвоением статуса беженца либо лица без гражданства в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан;

      16) обжаловать административный акт, административное действие (бездействие), связанное с принятием административного акта, в порядке, установленном законами Республики Казахстан;

      17) осуществлять иные права, предусмотренные законами Республики Казахстан.

      3. Лицо, идентифицированное в качестве жертвы торговли людьми, обязано:

      1) соблюдать законодательство Республики Казахстан о противодействии торговле людьми;

      2) при взаимодействии с субъектами противодействия торговле людьми для защиты и получения помощи предоставлять полную и достоверную информацию о себе с учетом психологического состояния и состояния здоровья.

Статья 18. Перенаправление жертв торговли людьми

      1. Перенаправление жертв торговли людьми для оказания им помощи и предоставления специальных социальных услуг определяет систему сотрудничества, в рамках которой субъекты противодействия торговле людьми в пределах своей компетенции участвуют в выявлении, перенаправлении, защите и оказании помощи жертвам торговли людьми, в том числе потенциальным, для обеспечения всесторонней и доступной системы поддержки жертвам торговли людьми.

      2. Порядок перенаправления жертв торговли людьми для оказания им помощи и предоставления специальных социальных услуг утверждается совместным нормативным правовым актом уполномоченных государственных органов по согласованию с иными государственными органами в сфере противодействия торговле людьми.

Статья 19. Возвращение граждан Республики Казахстан, в том числе несовершеннолетних, беженцев, признанных Республикой Казахстан, и лиц без гражданства, постоянно проживающих в Республике Казахстан, ставших жертвами торговли людьми

      Загранучреждения Республики Казахстан сотрудничают с Министерством внутренних дел Республики Казахстан и иными субъектами противодействия торговле людьми в целях выдачи в кратчайшие сроки свидетельства на возвращение в Республику Казахстан и обеспечения возвращения граждан Республики Казахстан, в том числе несовершеннолетних, беженцев, признанных Республикой Казахстан, и лиц без гражданства, постоянно проживающих в Республике Казахстан, ставших жертвами торговли людьми, в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.

Статья 20. Возвращение иностранцев и лиц без гражданства, идентифицированных в качестве жертв торговли людьми на территории Республики Казахстан

      1. Возвращение иностранцев и лиц без гражданства, идентифицированных в качестве жертв торговли людьми на территории Республики Казахстан, осуществляется в страну происхождения (в страну гражданства) добровольно после завершения предоставления специальных социальных услуг и (или) производства по уголовному делу.

      2. Иностранцам и лицам без гражданства, признанным потерпевшими от преступлений, связанных с торговлей людьми, оказывается содействие в возвращении в страну происхождения (страну гражданства) в рамках специальных социальных услуг в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.

      3. При наличии опасения, что возвращение жертв торговли людьми ставит под угрозу их безопасность, они с их согласия не подлежат возвращению и выдворению из Республики Казахстан и могут обратиться за получением статуса беженца либо лица без гражданства в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.

Глава 5. ЗАЩИТА ПРАВ НЕСОВЕРШЕННОЛЕТНИХ ЖЕРТВ ТОРГОВЛИ ЛЮДЬМИ И ОКАЗАНИЕ ИМ ПОМОЩИ

Статья 21. Защита прав несовершеннолетних жертв торговли людьми

      1. Защита прав несовершеннолетних жертв торговли людьми и оказание им помощи обеспечиваются с учетом их законных интересов и мнения.

      2. Если возраст жертвы торговли людьми точно не определен и есть основания полагать, что жертва является несовершеннолетним лицом, то действует презумпция, согласно которой это лицо считается несовершеннолетним и подлежит соответствующему обращению до выяснения его возраста.

      3. Если жертвой торговли людьми является несовершеннолетнее лицо, находящееся без сопровождения, то осуществляются действия в соответствии с брачно-семейным законодательством Республики Казахстан.

Статья 22. Предупреждение торговли несовершеннолетними

      Субъекты противодействия торговле людьми принимают меры по:

      профилактической работе с несовершеннолетними и их законными представителями;

      повышению уровня осведомленности о противодействии торговле людьми среди лиц, работающих с несовершеннолетними в области образования, воспитания и развития, организациях отдыха и оздоровления, физической культуры и спорта, медицинского обеспечения, предоставления специальных социальных услуг, культуры и искусства;

      разработке и внедрению в организации образования программ по противодействию торговле людьми;

      освещению в информационной сфере вопросов предупреждения торговли людьми или преступлений, связанных с торговлей людьми, а также устранению причин и условий, способствующих торговле несовершеннолетними.

Статья 23. Возвращение или определение несовершеннолетней жертвы торговли людьми

      1. В случае выявления в Республике Казахстан несовершеннолетней жертвы торговли людьми, являющейся иностранцем или лицом без гражданства, органы опеки и попечительства по месту нахождения ребенка содействуют в получении сведений о наличии и месте проживания родителей (родителя) либо иных законных представителей, при необходимости определяют ребенка в организации, осуществляющие функции по защите прав ребенка.

      При решении вопроса о возвращении в страну происхождения (в страну гражданства) или об оставлении несовершеннолетнего в Республике Казахстан решение принимается только с согласия несовершеннолетнего, достигшего возраста десяти лет, данного им в присутствии родителей (родителя) либо иных законных представителей или представителя органа, осуществляющего функции по опеке или попечительству.

      2. Несовершеннолетняя жертва торговли людьми подлежит возвращению в страну происхождения (в страну гражданства) при условии, что родители (родитель) либо иные законные представители или компетентные органы страны происхождения (страны гражданства) несовершеннолетнего согласились взять на себя ответственность за него и предоставить ему надлежащую помощь и защиту.

      3. В случае, если такое возвращение ставит под угрозу ее безопасность и не соответствует ее интересам, несовершеннолетняя жертва торговли людьми подлежит определению в организацию, осуществляющую функции по защите прав ребенка, в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.

Глава 6. ЗАКЛЮЧИТЕЛЬНЫЕ ПОЛОЖЕНИЯ

Статья 24. Ответственность за нарушение законодательства Республики Казахстан о противодействии торговле людьми

      Нарушение законодательства Республики Казахстан о противодействии торговле людьми влечет ответственность, установленную законами Республики Казахстан.

Статья 25. Порядок введения в действие настоящего Закона

      Настоящий Закон вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

      Президент Республики Казахстан К. ТОКАЕВ

Адам саудасына қарсы іс-қимыл туралы

Қазақстан Республикасының Заңы 2024 жылғы 5 шілдедегі № 110-VIII ҚРЗ

       ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      Осы Заңның қолданысқа енгізілу тәртібін 25-б. қараңыз.
      Қолданушылар назарына!
      Қолданушыларға ыңғайлы болуы үшін ЗҚАИ мазмұнды жасады.

      Осы Заң адам саудасына қарсы іс-қимылдың ұйымдастырушылық-құқықтық негіздерін айқындайды.

1-тарау. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

1-бап. Осы Заңда қолданылатын негізгі ұғымдар

      Осы Заңда мынадай негізгі ұғымдар пайдаланылады:

      1) адам саудасы – адамды, оның ішінде кәмелетке толмаған адамды сатып алу-сату немесе оларға қатысты өзге де мәмілелер жасасу, сол сияқты оны қанау не қанау мақсатында азғырып көндіру, тасымалдау, беру, жасыру, алу, сондай-ақ өзге де іс-әрекеттерді жасау, оның ішінде күш қолдану немесе оны қолдану қатерін төндіру немесе өзге де мәжбүрлеу тәсілдерін қолдану, алдау немесе сенімді теріс пайдалану, қызмет бабын, материалдық немесе өзге де тәуелділікті пайдалану арқылы жасау;

      2) адам саудасына қарсы іс-қимылдың бірыңғай жүйесі – адам саудасына қарсы іс-қимыл субъектілерінің адам саудасына байланысты қылмыстардың алдын алу, оларды анықтау, жолын кесу, ашу және тергеп-тексеру, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес адам саудасы құрбандарына көмек көрсету, олардың құқықтарын, бостандықтары мен заңды мүдделерін қамтамасыз ету және қорғау жөніндегі қызметінің жиынтығы;

      3) адам саудасына қарсы іс-қимыл саласындағы уәкілетті мемлекеттік органдар (бұдан әрі – уәкілетті мемлекеттік органдар) – ішкі істер органдары және халықты әлеуметтік қорғау саласында басшылықты және салааралық үйлестіруді жүзеге асыратын орталық атқарушы орган;

      4) адам саудасына қарсы іс-қимыл субъектілері – уәкілетті мемлекеттік органдар, өз құзыреті шегінде адам саудасына қарсы іс-қимылды жүзеге асыратын өзге де мемлекеттік органдар, денсаулық сақтау және білім беру ұйымдары, облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың жергілікті атқарушы органдары, коммерциялық емес ұйымдар, туристік қызметті жүзеге асыратын, сондай-ақ еңбек делдалдығын көрсететін жеке немесе заңды тұлғалар, Қазақстан Республикасының аумағында аккредиттелген халықаралық ұйымдар;

      5) адам саудасы құрбандарына арнаулы әлеуметтік көрсетілетін қызметтерді ұсынатын субъектілер – арнаулы әлеуметтік көрсетілетін қызметтерді ұсыну жөніндегі мемлекеттік және мемлекеттік емес секторларда жұмыспен қамтылған және бюджет қаражатынан қаржыландырылатын заңды тұлғалар;

      6) адам саудасының құрбандарын оңалту – құрбанның психологиялық және (немесе) тәндік жай-күйін нұқсан келтірілгеннің алдындағы жай-күйге дейін қалпына келтіру жөніндегі әрекеттер;

      7) адам саудасының құрбаны – адам саудасы бойынша сотқа дейінгі тергеп-тексеру фактісінің бар-жоғына қарамастан, адам саудасының құрбаны ретінде сәйкестендірілген адам, сол сияқты Қазақстан Республикасының қылмыстық-процестік заңнамасына сәйкес адам саудасына байланысты қылмыстардан жәбірленуші деп танылған адам;

      8) адам саудасының құрбанын сәйкестендіру – адамды Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен адам саудасының құрбаны деп тану рәсімі;

      9) адам саудасының ықтимал құрбаны – өзіне қатысты адам саудасына байланысты қылмыстар жасауға жағдайлар туғызатын, материалдық, психологиялық немесе өзге де тәуелділігі, кәмелетке толмауы немесе егде жаста болуы, жетімдігі немесе ата-ана қамқорлығының болмауы, мүгедектігі, психикалық және өзгедей ауруы, психикаға белсенді әсер ететін заттарды шамадан тыс пайдалануы, жұмыссыздығы, баспанасыздығы (белгілі бір тұрғылықты жері жоқ адамдар), реттелмеген құқықтық мәртебесі салдарынан болатын осал жағдайдағы адам, сондай-ақ адам саудасының құрбаны ретінде сәйкестендіруден өткенге дейін адам саудасының болжамды (болуы мүмкін) құрбаны.

2-бап. Осы Заңның қолданылу аясы

      Осы Заңның күші Қазақстан Республикасының аумағында адам саудасының құрбаны ретінде анықталған және сәйкестендірілген Қазақстан Республикасының азаматтарына, қандастарға, сондай-ақ Қазақстан Республикасының аумағында тұрақты тұратын не уақытша болатын шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдарға қолданылады.

3-бап. Қазақстан Республикасының адам саудасына қарсы іс-қимыл туралы заңнамасы

      1. Қазақстан Республикасының адам саудасына қарсы іс-қимыл туралы заңнамасы Қазақстан Республикасының Конституциясына негізделеді және осы Заңнан және Қазақстан Республикасының өзге де нормативтік құқықтық актілерінен тұрады.

      2. Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шарттар осы Заңнан басым болады. Қазақстан Республикасы қатысушысы болып табылатын халықаралық шарттардың Қазақстан Республикасы аумағында қолданылу тәртібі мен талаптары Қазақстан Республикасының заңнамасында айқындалады.

4-бап. Осы Заңның негізгі мақсаттары мен міндеттері

      1. Осы Заңның негізгі мақсаттары адам саудасы құрбандарының құқықтарын, бостандықтары мен заңды мүдделерін, адам саудасына қарсы іс-қимыл саласында қоғамның және мемлекеттің мүдделерін қамтамасыз ету және қорғау болып табылады.

      2. Осы Заңның негізгі міндеттері:

      1) адам саудасына қарсы іс-қимылдың бірыңғай жүйесінің қызметін ұйымдастыру және үйлестіру;

      2) адам саудасы құрбандарына көмек көрсету, олардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету;

      3) адам саудасына байланысты қылмыстардың алдын алу және жолын кесу;

      4) адам саудасына қарсы іс-қимыл субъектілерінің өзара іс-қимылын нығайту;

      5) адам саудасына қарсы іс-қимыл және өзінің халықаралық міндеттемелерін орындау жөніндегі халықаралық ынтымақтастықтың ұйымдастырушылық-құқықтық негіздерін құру.

5-бап. Осы Заңның негізгі қағидаттары

      Осы Заңның негізгі қағидаттары:

      1) заңдылық;

      2) ізгілік;

      3) адамның және азаматтың құқықтарын, бостандықтары мен заңды мүдделерін қамтамасыз етудің және қорғаудың басымдығы;

      4) алдын алу шараларының басымдығы;

      5) адам саудасына қарсы іс-қимыл субъектілерінің бірлескен күш-жігерімен адам саудасына қарсы іс-қимылдың кешенділігі, жүйелілігі, үздіксіздігі;

      6) адам саудасына байланысты қылмыстарды жасағаны үшін жазаның бұлтартпастығы;

      7) адам саудасының құрбандарын кемсітуге, оның ішінде гендерлік тәсіл және балалардың мүдделері, олардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету және оларға көмек көрсету мәселелері бойынша кемсітуге жол бермеу;

      8) адам саудасының құрбаны мәртебесін белгілеуге мүмкіндік беретін адам туралы ақпараттың және мәліметтердің құпиялылығын қамтамасыз ету.

2-тарау. АДАМ САУДАСЫНА ҚАРСЫ ІС-ҚИМЫЛ СУБЪЕКТІЛЕРІНІҢ МІНДЕТТЕРІ МЕН ҚҰЗЫРЕТІ, ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ЫНТЫМАҚТАСТЫҚ

6-бап. Уәкілетті мемлекеттік органдардың және өзге де мемлекеттік органдардың адам саудасына қарсы іс-қимыл саласындағы міндеттері

      Уәкілетті мемлекеттік органдардың міндеттері адам саудасына қарсы іс-қимыл саласындағы мемлекеттік саясатты қалыптастыру, сондай-ақ өзге де мемлекеттік органдармен бірлесіп іске асыру болып табылады.

7-бап. Уәкілетті мемлекеттік органдардың құзыреті

      1. Ішкі істер органдары өз құзыреті шегінде:

      1) адам саудасына қарсы іс-қимыл саласындағы мемлекеттік саясатты қалыптастырады және іске асырады, адам саудасына қарсы іс-қимыл субъектілерінің қызметін үйлестіреді;

      2) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес адам саудасына қарсы іс-қимылдың өзге де субъектілерімен, Қазақстан Республикасындағы Адам құқықтары жөніндегі уәкілмен, Қазақстан Республикасындағы Бала құқықтары жөніндегі уәкілмен және Қазақстан Республикасы Президентінің жанындағы Халықтың әлеуметтік жағынан осал санаттарының құқықтары жөніндегі уәкілмен өзара іс-қимыл жасайды;

      3) адам саудасына қарсы іс-қимыл жөніндегі шараларды жоспарлау, ұйымдастыру және іске асыру жөніндегі, оның ішінде адам саудасына қарсы іс-қимыл саласындағы қауіп-қатерлердің алдын алу, оларды бағалау, Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен адам саудасы құрбандарына көмек көрсету және арнаулы әлеуметтік көрсетілетін қызметтерді ұсыну үшін оларды қайта бағыттау жөніндегі жұмысты үйлестіреді және жүзеге асырады;

      4) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес адам саудасына байланысты қылмыстардың алдын алу, оларды анықтау, жолын кесу және ашу саласындағы нормативтік құқықтық актілерді әзірлейді және бекітеді;

      5) Қазақстан Республикасының адам саудасына байланысты қылмыстарды анықтау, болғызбау, олардың жолын кесу және ашу саласындағы заңнамасын қолдану практикасын жинақтайды, сондай-ақ оны жетілдіру бойынша ұсыныстар әзірлейді және енгізеді;

      6) адам саудасына қарсы іс-қимыл субъектілерінің қызметкерлерін даярлауды, қайта даярлауды және олардың біліктілігін арттыруды ұйымдастырады;

      7) адам саудасына қарсы іс-қимылды жүзеге асыру процесінде адамның және азаматтың өмірін, денсаулығын, құқықтары мен бостандықтарын, қоғамның және мемлекеттің мүдделерін қорғауды қамтамасыз етеді;

      8) жұртшылықты адам саудасына қарсы іс-қимыл саласындағы қызметтің нәтижелері туралы хабардар етеді;

      9) осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

      2. Халықты әлеуметтік қорғау саласында басшылықты және салааралық үйлестіруді жүзеге асыратын орталық атқарушы орган өз құзыреті шегінде:

      1) адам саудасы құрбандарын әлеуметтік қорғау саласындағы мемлекеттік саясатты қалыптастырады және іске асырады, адам саудасына қарсы іс-қимыл субъектілерінің қызметін үйлестіреді;

      2) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес адам саудасына қарсы іс-қимылдың өзге де субъектілерімен, Қазақстан Республикасындағы Адам құқықтары жөніндегі уәкілмен, Қазақстан Республикасындағы Бала құқықтары жөніндегі уәкілмен және Қазақстан Республикасы Президентінің жанындағы Халықтың әлеуметтік жағынан осал санаттарының құқықтары жөніндегі уәкілмен өзара іс-қимыл жасайды;

      3) адам саудасына қарсы іс-қимыл жөніндегі шараларды жоспарлау, ұйымдастыру және іске асыру жөніндегі, оның ішінде адам саудасына қарсы іс-қимыл саласындағы қауіп-қатерлердің алдын алу, оларды бағалау, Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен адам саудасы құрбандарына көмек көрсету және арнаулы әлеуметтік көрсетілетін қызметтерді ұсыну үшін оларды қайта бағыттау жөніндегі жұмысты үйлестіреді және жүзеге асырады;

      4) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес адам саудасы құрбандарын әлеуметтік қорғау және оларға арнаулы әлеуметтік көрсетілетін қызметтерді ұсыну саласындағы нормативтік құқықтық актілерді әзірлейді және бекітеді;

      5) Қазақстан Республикасының адам саудасы құрбандарын әлеуметтік қорғау және оларға арнаулы әлеуметтік көрсетілетін қызметтерді ұсыну саласындағы заңнамасын қолдану практикасын жинақтайды, сондай-ақ оны жетілдіру бойынша ұсыныстар әзірлейді және енгізеді;

      6) адам саудасына қарсы іс-қимыл субъектілерінің қызметкерлерін даярлауды, қайта даярлауды және олардың біліктілігін арттыруды ұйымдастырады;

      7) адам саудасына қарсы іс-қимылды жүзеге асыру процесінде адамның және азаматтың құқықтарын, бостандықтары мен заңды мүдделерін, қоғамның және мемлекеттің мүдделерін қорғауды қамтамасыз етеді;

      8) жұртшылықты адам саудасына қарсы іс-қимыл саласындағы қызметтің нәтижелері туралы хабардар етеді;

      9) осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

8-бап. Өзге де мемлекеттік органдардың адам саудасына қарсы іс-қимыл саласындағы құзыреті

      1. Өз құзыреті шегінде адам саудасына қарсы іс-қимылды жүзеге асыратын өзге де мемлекеттік органдар:

      1) адам саудасының алдын алу жөніндегі шараларды қабылдайды;

      2) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен адам саудасына қарсы іс-қимыл саласындағы қауіп-қатерлерді бағалауға және оларды барынша азайту бойынша ұсыныстар енгізуге қатысады;

      3) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен адам саудасы құрбандарына көмек көрсету және арнаулы әлеуметтік көрсетілетін қызметтерді ұсыну үшін оларды қайта бағыттауға қатысады;

      4) ішкі істер органдарын өздеріне белгілі болған дайындалып жатқан не жасалған, адам саудасына байланысты қылмыс фактілері туралы хабардар етеді;

      5) жұртшылықты адам саудасына қарсы іс-қимыл саласындағы қызметтің нәтижелері туралы хабардар етеді;

      6) осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

      2. Осы баптың 1-тармағында көзделген құзыреттерден басқа:

      1) Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитетінің Шекара қызметі өз құзыреті шегінде:

      Қазақстан Республикасының құқық қорғау органдарына азаматтарды қорғауға және шекаралық кеңістікте Қазақстан Республикасының халықтың көші-қоны саласындағы заңнамасының сақталуына жәрдемдеседі;

      басқа да мемлекеттік органдармен және ұйымдармен бірлесіп адам саудасының алдын алу жөніндегі іс-шараларға қатысады;

      2) денсаулық сақтау саласындағы уәкілетті орган өз құзыреті шегінде:

      адам саудасы құрбандарына денсаулық сақтау саласындағы уәкілетті орган айқындайтын медициналық көрсетілетін қызметтер тізбесіне сәйкес тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемін ұсыну жөніндегі жұмысты үйлестіреді;

      басқа да мемлекеттік органдармен және ұйымдармен бірлесіп адам саудасының алдын алу жөніндегі іс-шараларға қатысады;

      3) білім беру саласындағы уәкілетті орган өз құзыреті шегінде:

      оқу-тәрбие процесі шеңберінде білім беру ұйымдарының білім алушылары мен тәрбиеленушілерінің адам саудасының алдын алу мәселелері бойынша білімін, машықтары мен дағдыларын қалыптастырады;

      басқа да мемлекеттік органдармен және ұйымдармен бірлесіп адам саудасының алдын алу жөніндегі іс-шараларға қатысады;

      4) сыртқы саясат саласындағы уәкілетті орган өз құзыреті шегінде:

      адам саудасына қарсы іс-қимыл саласындағы халықаралық ынтымақтастық аясында Қазақстан Республикасының сыртқы саяси бағдарын іске асыруды қамтамасыз етеді;

      шет елде адам саудасының құрбандары болған Қазақстан Республикасы азаматтарының құқықтары мен мүдделерін қорғауды қамтамасыз етеді;

      шет елде адам саудасының құрбандары болған Қазақстан Республикасының азаматтарын, оның ішінде кәмелетке толмағандарды, Қазақстан Республикасы таныған босқындарды және Қазақстан Республикасында тұрақты тұратын азаматтығы жоқ адамдарды тиісті құжаттармен қамтамасыз ету және Қазақстан Республикасына қайтару жөніндегі шараларды қабылдайды;

      5) туристік қызмет саласында мемлекеттік басқару функцияларын жүзеге асыратын орталық атқарушы орган өз құзыреті шегінде басқа да мемлекеттік органдармен және ұйымдармен бірлесіп адам саудасының алдын алу жөніндегі іс-шараларға қатысады;

      6) масс-медиа саласындағы уәкілетті орган өз құзыреті шегінде:

      масс-медиада адам саудасына қарсы іс-қимыл саласындағы құқықтық насихатты қамтамасыз етуге жәрдемдеседі;

      адам саудасына қарсы іс-қимыл субъектілерінің қызметін масс-медиада жариялауға ықпал етеді.

9-бап. Облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың жергілікті атқарушы органдарының адам саудасына қарсы іс-қимыл саласындағы құзыреті

      Облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың жергілікті атқарушы органдары өз құзыреті шегінде:

      1) адам саудасының алдын алу жөніндегі шараларды қабылдайды;

      2) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен адам саудасына қарсы іс-қимыл саласындағы қауіп-қатерлерді бағалауға және оларды барынша азайту бойынша ұсыныстар енгізуге қатысады;

      3) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен адам саудасы құрбандарына көмек көрсету және арнаулы әлеуметтік көрсетілетін қызметтерді ұсыну үшін оларды қайта бағыттауға қатысады;

      4) адам саудасына қарсы іс-қимыл субъектілерінің жұмыскерлерін даярлауды, қайта даярлауды және олардың біліктілігін арттыруды ұйымдастырады;

      5) коммерциялық емес ұйымдармен адам саудасына қарсы іс-қимыл бойынша жұмысты, оның ішінде мемлекеттік әлеуметтік тапсырысты орналастыру арқылы ұйымдастырады;

      6) Қазақстан Республикасының аумағында адам саудасының құрбандары ретінде анықталған және сәйкестендірілген шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдарға Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен арнаулы әлеуметтік көрсетілетін қызметтерді алу үшін ұзарту мүмкіндігімен, бірақ үш айдан асырмай, алты айға дейінгі мерзімге уақытша тұруға рұқсатты ресімдеу үшін ішкі істер органдарына өтінішхат жолдайды;

      7) Қазақстан Республикасының заңнамасында жергілікті атқарушы органдарға жүктелетін өзге де өкілеттіктерді жергілікті мемлекеттік басқару мүддесінде жүзеге асырады.

10-бап. Адам саудасына қарсы іс-қимылдың өзге де субъектілерінің құзыреті

      1. Денсаулық сақтау ұйымдары:

      1) адам саудасының сәйкестендірілген құрбандарына денсаулық сақтау саласындағы уәкілетті орган айқындайтын медициналық көрсетілетін қызметтер тізбесіне сәйкес тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемін ұсынады;

      2) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

      2. Білім беру ұйымдары:

      1) адам саудасының кәмелетке толмаған құрбандарына Қазақстан Республикасының әлеуметтік қорғау туралы заңнамасына сәйкес арнаулы әлеуметтік көрсетілетін қызметтерді ұсынады;

      2) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

      3. Коммерциялық емес ұйымдар:

      1) адам саудасының алдын алу жөніндегі шараларды қабылдайды;

      2) халықаралық тәжірибені пайдалана отырып, адам саудасына қарсы іс-қимыл саласындағы қауіп-қатерлерді бағалауға және оларды барынша азайту бойынша ұсыныстар енгізуге қатысады;

      3) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен адам саудасы құрбандарына көмек көрсету және арнаулы әлеуметтік көрсетілетін қызметтерді ұсыну үшін оларды қайта бағыттауға қатысады;

      4) ішкі істер органдарын адам саудасы құрбандарының жүгіну фактілері туралы хабардар етеді;

      5) адам саудасына қарсы іс-қимылдың өзге де субъектілерімен өзара іс-қимыл жасайды;

      6) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіпке сәйкес адам саудасы құрбандарын сәйкестендіруді жүзеге асырады;

      7) адам саудасы құрбандарына Қазақстан Республикасының әлеуметтік қорғау туралы заңнамасына сәйкес арнаулы әлеуметтік көрсетілетін қызметтерді ұсынады;

      8) Қазақстан Республикасының аумағында адам саудасының құрбандары ретінде анықталған және сәйкестендірілген шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдарға Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен арнаулы әлеуметтік көрсетілетін қызметтерді алу үшін ұзарту мүмкіндігімен, бірақ үш айдан асырмай, алты айға дейінгі мерзімге уақытша тұруға рұқсатты ресімдеу үшін облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың жергілікті атқарушы органдарына өтінішхатпен жүгінеді;

      9) Қазақстан Республикасының аумағында адам саудасының құрбаны ретінде анықталған және сәйкестендірілген шетелдіктерді өздері азаматы болып табылатын елге қайтаруға жәрдемдеседі;

      10) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес өзге де құқықтар мен міндеттерді жүзеге асырады.

      Адам саудасы құрбандарына арнаулы әлеуметтік көрсетілетін қызметтерді ұсынатын субъектілер осы тармақтың бірінші бөлігінің 3) – 8) тармақшаларында көзделген функцияларды жүзеге асырады.

      4. Мынадай:

      1) туристік қызметті жүзеге асыратын жеке және заңды тұлғалар Қазақстан Республикасының туристік қызмет туралы заңнамасына сәйкес туризмді заңсыз көші-қон мен үшінші елдерге транзит, сексуалдық, еңбекпен және өзгедей қанау мақсаттарында пайдалануды болғызбауға бағытталған ақпараттық шараларды қабылдайды;

      2) еңбек делдалдығын көрсететін жеке және заңды тұлғалар бала еңбегін пайдалануға, адамдарды сексуалдық және (немесе) өзгедей қанау үшін азғырып көндіруге жол бермейді, жүгінген адамдарға халықты жұмыспен қамту мәселелері бойынша консультация береді, бос жұмыс орындары бар жұмыс берушілер және жұмысқа орналасуға ниет білдірген адамдар туралы мәліметтерді қалыптастырады, жүгінген адамдарды кейіннен жұмысқа орналастырумен кәсіптік даярлауды және қайта даярлауды ұйымдастырады, сондай-ақ Қазақстан Республикасының әлеуметтік қорғау туралы заңнамасына сәйкес өзге де құқықтар мен міндеттерді жүзеге асырады.

11-бап. Адам саудасына қарсы іс-қимыл жөніндегі ведомствоаралық және өңірлік комиссиялардың құзыреті

      1. Адам саудасына қарсы іс-қимыл жөніндегі ведомствоаралық комиссия уәкілетті мемлекеттік органдардың жанындағы консультативтік-кеңесші орган болып табылады, адам саудасына қарсы іс-қимыл жөніндегі өңірлік комиссиялар облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың жергілікті атқарушы органдарының жанындағы консультативтік-кеңесші органдар болып табылады.

      2. Уәкілетті мемлекеттік органдардың құрылымдық бөлімшелері адам саудасына қарсы іс-қимыл жөніндегі ведомствоаралық комиссияның жұмыс органы, облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың жергілікті атқарушы органдарының құрылымдық бөлімшелері адам саудасына қарсы іс-қимыл жөніндегі өңірлік комиссиялардың жұмыс органдары болып табылады.

      3. Адам саудасына қарсы іс-қимыл жөніндегі ведомствоаралық комиссия адам саудасына қарсы іс-қимыл жөніндегі өңірлік комиссиялардың қызметін үйлестіреді.

      4. Құрамы, өкілеттіктері мен қызмет тәртібі көзделетін адам саудасына қарсы іс-қимыл жөніндегі ведомствоаралық комиссия туралы ереже уәкілетті мемлекеттік органдардың бірлескен құқықтық актісімен бекітіледі.

      5. Құрамы, өкілеттіктері мен қызмет тәртібі көзделетін адам саудасына қарсы іс-қимыл жөніндегі өңірлік комиссиялар туралы ережелерді облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың жергілікті атқарушы органдары жергілікті өкілді органдармен келісу бойынша уәкілетті мемлекеттік органдардың бірлескен құқықтық актісімен бекітілген адам саудасына қарсы іс-қимыл жөніндегі өңірлік комиссия туралы үлгілік ережеге сәйкес бекітеді.

12-бап. Адам саудасына қарсы іс-қимыл саласындағы халықаралық ынтымақтастықтың негіздері

      1. Адам саудасына қарсы іс-қимылды жүзеге асыратын мемлекеттік органдар адам саудасына қарсы іс-қимыл саласында Қазақстан Республикасының заңнамасына және Қазақстан Республикасы қатысушысы болып табылатын халықаралық шарттарға сәйкес шет мемлекеттердің құзыретті органдарымен, халықаралық құқық қорғау ұйымдарымен, сондай-ақ халықаралық және коммерциялық емес ұйымдармен ынтымақтасады.

      2. Адам саудасына қарсы іс-қимыл саласындағы халықаралық ынтымақтастықтың негізгі бағыттары:

      1) адам саудасына қарсы іс-қимыл саласында, оның ішінде адам саудасы құрбандарын қорғау және оңалту мәселелері бойынша Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарын әзірлеу және жасасу;

      2) адам саудасына байланысты қылмыстардың алдын алу, оларды анықтау, жолын кесу, ашу және тергеп-тексеру, сондай-ақ жәбірленушілердің құқықтарын қорғау мақсатында шет мемлекеттердің құзыретті органдарымен, оның ішінде Қазақстан Республикасының шегінен тысқары жерлердегі Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігінің өкілдері арқылы өзара іс-қимыл жасау;

      3) адам саудасына қарсы іс-қимылдың тиімділігін арттыруға бағытталған ақпараттық жүйелерді және жедел хабарлау, ден қою мен бақылау құралдарын бірлесіп жасау және дамыту;

      4) тәжірибе алмасу, қызметкерлердің біліктілігін арттыру.

      3. Адам саудасына байланысты қылмыстар туралы қылмыстық істер бойынша халықаралық құқықтық көмек көрсету Қазақстан Республикасы қатысушысы болып табылатын халықаралық шарттарға сәйкес, ал олар болмаған жағдайда Қазақстан Республикасының Қылмыстық-процестік кодексінде көзделген тәртіппен өзара түсіністік қағидаты негізінде жүзеге асырылады.

3-тарау. АДАМ САУДАСЫНА БАЙЛАНЫСТЫ ҚЫЛМЫСТАРДЫҢ АЛДЫН АЛУ, ОЛАРДЫ АНЫҚТАУ, ЖОЛЫН КЕСУ, АШУ ЖӘНЕ ТЕРГЕП-ТЕКСЕРУ

13-бап. Адам саудасының алдын алу жөніндегі шаралар

      Адам саудасының алдын алу жөніндегі шаралар мыналарды қамтиды:

      1) ұйымдастырушылық шаралар – Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерін әзірлеу, бекіту және іске асыру, ақпараттық материалдарды дайындау мен тарату, адам саудасының профилактикасы бойынша іс-шараларды жүйелі негізде жүргізу;

      2) құқықтық шаралар – адам саудасына қарсы іс-қимылда халықтың құқықтық сауаттылығын арттыру, адам саудасының ықтимал құрбандарын құқықтық қорғау;

      3) зерттеу шаралары – адам саудасы проблемасын зерделеуге байланысты іздеу жұмыстары, кешенді, талдамалық жұмыстар, құқық қолдану практикасын талдау, ғылыми зерттеулер;

      4) ақпараттық шаралар – Қазақстан Республикасы азаматтарының, қандастардың, шетелдіктердің және азаматтығы жоқ адамдардың адам саудасы құрбандарының құқықтары, оларды қорғау және көмек көрсету шаралары, Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптары, сондай-ақ адамдар, оның ішінде кәмелетке толмағандар саудасына, оларды қанауға қарсы іс-қимыл, жезөкшелік пен порнографияға төзбеушілік туралы хабардар болуын арттыру жөніндегі ағартушылық қызмет;

      5) әлеуметтік-экономикалық шаралар – адам саудасының алдын алуға, адам саудасына ықпал ететін себептер мен жағдайларды жою мен азайтуға бағытталған әлеуметтік жобаларды дайындау және іске асыру, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес әлеуметтік қолдау шараларын көрсету;

      6) адам саудасына ықпал ететін себептер мен жағдайларды анықтауға және жоюға бағытталған өзге де шаралар.

14-бап. Адам саудасына қарсы іс-қимыл саласындағы қауіп-қатерлерді бағалау

      1. Адам саудасына қарсы іс-қимыл саласындағы қауіп-қатерлерді бағалауды уәкілетті мемлекеттік органдар адам саудасы қатерлерін және осы проблеманы шешу мүмкіндіктерін айқындау, адам саудасына қарсы іс-қимыл жөніндегі шараларды іске асырудың кемшіліктерін анықтау мақсатында жүзеге асырады.

      2. Адам саудасына қарсы іс-қимыл саласындағы қауіп-қатерлерді бағалауды жүргізу қағидалары уәкілетті мемлекеттік органдардың бірлескен нормативтік құқықтық актісімен бекітіледі.

      3. Адам саудасына қарсы іс-қимыл саласындағы қауіп-қатерлерді бағалау нәтижелері және адам саудасының туындауына ықпал ететін себептер мен жағдайларды анықтау мен жою жөніндегі қызметті жетілдіруге бағытталып тұжырымдалған ұсынымдар адам саудасына қарсы іс-қимыл жөніндегі ведомствоаралық комиссияның отырысында қаралады және адам саудасына қарсы іс-қимыл субъектілеріне жеткізіледі, сондай-ақ іс-шаралар жоспарын, стратегиялық, бағдарламалық және өзге де құжаттарды әзірлеу кезінде ескеріледі.

15-бап. Адам саудасына байланысты қылмыстарды анықтау, олардың жолын кесу, ашу және тергеп-тексеру

      1. Адам саудасына байланысты қылмыстарды анықтау және олардың жолын кесу мақсатында Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес профилактикалық, жедел-іздестіру және өзге де іс-шаралар тұрақты негізде жүзеге асырылады.

      2. Адам саудасына байланысты қылмыстарды анықтау, олардың жолын кесу шеңберінде Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен адам саудасы құрбандарын сәйкестендіру және оларға көмек көрсету және арнаулы әлеуметтік көрсетілетін қызметтерді ұсыну үшін қайта бағыттау жүзеге асырылады.

      3. Адам саудасына байланысты қылмыстарды ашу және сотқа дейінгі тергеп-тексеру Қазақстан Республикасының қылмыстық-процестік заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

4-тарау. АДАМ САУДАСЫ ҚҰРБАНДАРЫНЫҢ ҚҰҚЫҚТАРЫН ҚОРҒАУ ЖӘНЕ ОЛАРҒА КӨМЕК КӨРСЕТУ

16-бап. Адам саудасының құрбанын сәйкестендіру және оның мәртебесі

      1. Адам саудасының ықтимал құрбанын сәйкестендіру адам саудасының құрбаны мәртебесін беру, қажетті қорғау мен көмекті көрсету, сондай-ақ адам саудасына қайта тарту қауіп-қатерін болғызбау үшін жүзеге асырылады.

      2. Адам саудасының құрбанын сәйкестендіруді ішкі істер органдары Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен халықты әлеуметтік қорғау және жұмыспен қамту саласындағы бағытты айқындайтын аудандардың, облыстық, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергілікті атқарушы органымен, адам саудасы құрбандарына арнаулы әлеуметтік көрсетілетін қызметтерді ұсынатын субъектімен, коммерциялық емес ұйыммен бірлесіп жүргізеді.

      3. Адам саудасының құрбаны мәртебесін беру Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіпке сәйкес адам саудасының құрбанын сәйкестендірудің нәтижелері бойынша жүзеге асырылады.

17-бап. Адам саудасының құрбаны ретінде сәйкестендірілген адамның құқықтары мен міндеттері

      1. Адам саудасының ықтимал құрбанының адам саудасының құрбаны ретінде сәйкестендіруден өтуге жүгінуге құқығы бар.

      2. Адам саудасының құрбаны ретінде сәйкестендірілген адамның:

      1) құқықтары мен міндеттері, қорғалуы және адам саудасына қарсы іс-қимыл субъектілері және адам саудасы құрбандарына арнаулы әлеуметтік көрсетілетін қызметтерді ұсынатын субъектілер көрсететін көмек туралы ақпарат алуға;

      2) "Дербес деректер және оларды қорғау туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес дербес деректер құпиялылығының сақталуына және олардың қорғалуына;

      3) арнаулы әлеуметтік көрсетілетін қызметтерді алуға жүгінуге;

      4) арнаулы әлеуметтік көрсетілетін қызметтерге мұқтаж адам (отбасы) ретінде Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен жергілікті өкілді органдардың шешімдері бойынша берілетін әлеуметтік көмекке жүгінуге;

      5) денсаулық сақтау саласындағы уәкілетті орган айқындайтын медициналық көрсетілетін қызметтер тізбесіне сәйкес тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемін алуға;

      6) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен құқықтық консультация беру түрінде мемлекет кепілдік берген заң көмегін алуға, сондай-ақ кешенді әлеуметтік заң көмегін қабылдауға;

      7) қорғалатын адамдардың қауіпсіздігін қамтамасыз ететін орган "Қылмыстық процеске қатысушы адамдарды мемлекеттік қорғау туралы" Қазақстан Республикасының Заңында көзделген тәртіппен қылмыстық процесс барысында мемлекеттік қорғауға жататын адам деп таныған кезде мемлекеттік қорғалуға;

      8) сотқа дейінгі тергеп-тексеру және қылмыстық істі сотта қарау шеңберінде кәмелетке толмаған адамнан куә немесе жәбірленуші ретінде жауап алу кезінде педагогтың және (немесе) психологтың қатысуына;

      9) Қазақстан Республикасының Жәбірленушілерге өтемақы қоры туралы заңнамасына сәйкес өтемақы алуға;

      10) шыққан елінің (өзі азаматы болып табылатын елдің) өкілдіктері мен консулдықтарына кіруін ұйымдастыру тұрғысынан жәрдем алуға;

      11) Қазақстан Республикасының аумағында адам саудасының құрбаны ретінде анықталған және сәйкестендірілген шетелдіктің немесе азаматтығы жоқ адамның Қазақстан Республикасының әлеуметтік қорғау туралы заңнамасына сәйкес арнаулы әлеуметтік көрсетілетін қызметтердің кепілдік берілген көлемін алу үшін Қазақстан Республикасының аумағында уақытша тұруға;

      12) Қазақстан Республикасының аумағында адам саудасының құрбаны болып анықталған және сәйкестендірілген көшіп келуші ретінде Қазақстан Республикасының әлеуметтік қорғау туралы заңнамасына сәйкес өзіне арнаулы әлеуметтік көрсетілетін қызметтер ұсынылған, бірақ күнтізбелік отыз күннен кем болмайтын кезең ішінде құқық қорғау органдарына жүгіну және олармен ынтымақтасу туралы шешім қабылдауға;

      13) Қазақстан Республикасының халықтың көші-қоны саласындағы заңнамасына сәйкес шетелдіктің өзі азаматы болып табылатын елге немесе азаматтығы жоқ адам тұрақты тұратын елге Қазақстан Республикасынан кетуге виза алу үшін ішкі істер органдарына жүгінуге;

      14) Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес адам саудасына байланысты нақты қылмыстық іс бойынша іс жүргізу аяқталғанға дейін шетелдік жұмыс күшін тартуға жергілікті атқарушы органдардың рұқсатынсыз еңбек қызметін жүзеге асыруға;

      15) пана іздеген адам ретінде Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен босқын не азаматтығы жоқ адам мәртебесін алуға жүгінуге;

      16) Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен әкімшілік актіге, әкімшілік актіні қабылдауға байланысты әкімшілік әрекетке (әрекетсіздікке) шағымдануға;

      17) Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген өзге де құқықтарды жүзеге асыруға құқығы бар.

      3. Адам саудасының құрбаны ретінде сәйкестендірілген адам:

      1) Қазақстан Республикасының адам саудасына қарсы іс-қимыл туралы заңнамасын сақтауға;

      2) адам саудасына қарсы іс-қимыл субъектілерімен өзара іс-қимыл жасау кезінде қорғалу және көмек алу үшін психологиялық жай-күйі мен денсаулық жағдайын ескере отырып, өзі туралы толық және анық ақпарат беруге міндетті.

18-бап. Адам саудасы құрбандарын қайта бағыттау

      1. Адам саудасы құрбандарына көмек көрсету және арнаулы әлеуметтік көрсетілетін қызметтерді ұсыну үшін оларды қайта бағыттау ынтымақтастық жүйесін айқындайды, оның шеңберінде адам саудасына қарсы іс-қимыл субъектілері өз құзыреті шегінде адам саудасы құрбандарына жан-жақты және қолжетімді қолдау жүйесін қамтамасыз ету үшін адам саудасы құрбандарын, оның ішінде ықтимал құрбандарын анықтауға, қайта бағыттауға, қорғауға және оларға көмек көрсетуге қатысады.

      2. Адам саудасы құрбандарына көмек көрсету және арнаулы әлеуметтік көрсетілетін қызметтерді ұсыну үшін оларды қайта бағыттау тәртібі адам саудасына қарсы іс-қимыл саласындағы өзге де мемлекеттік органдармен келісу бойынша уәкілетті мемлекеттік органдардың бірлескен нормативтік құқықтық актісімен бекітіледі.

19-бап. Адам саудасының құрбандары болған Қазақстан Республикасының азаматтарын, оның ішінде кәмелетке толмағандарды, Қазақстан Республикасы таныған босқындарды және Қазақстан Республикасында тұрақты тұратын азаматтығы жоқ адамдарды қайтару

      Қазақстан Республикасының шет елдегі мекемелері адам саудасының құрбандары болған Қазақстан Республикасының азаматтарына, оның ішінде кәмелетке толмағандарға, Қазақстан Республикасы таныған босқындарға және Қазақстан Республикасында тұрақты тұратын азаматтығы жоқ адамдарға Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен Қазақстан Республикасына қайтып оралуға арналған куәлікті қысқа мерзімде беру және олардың оралуын қамтамасыз ету мақсатында Қазақстан Республикасының Ішкі істер министрлігімен және адам саудасына қарсы іс-қимылдың өзге де субъектілерімен ынтымақтасады.

20-бап. Қазақстан Республикасының аумағында адам саудасының құрбаны ретінде сәйкестендірілген шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдарды қайтару

      1. Қазақстан Республикасының аумағында адам саудасының құрбаны ретінде сәйкестендірілген шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдардың арнаулы әлеуметтік көрсетілетін қызметтерді ұсыну және (немесе) қылмыстық іс бойынша іс жүргізу аяқталғаннан кейін шыққан еліне (өзі азаматы болып табылатын елге) қайтарылуы ерікті түрде жүзеге асырылады.

      2. Адам саудасына байланысты қылмыстардан жәбірленуші деп танылған шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдардың Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен арнаулы әлеуметтік көрсетілетін қызметтер шеңберінде шыққан еліне (өзі азаматы болып табылатын елге) оралуына жәрдем көрсетіледі.

      3. Адам саудасы құрбандарын қайтару олардың қауіпсіздігіне қатер төндіреді деген қауіптену болған кезде олар өздерінің келісуімен қайтарылмауы және Қазақстан Республикасынан шығарып жіберілмеуі тиіс және Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен босқын не азаматтығы жоқ адам мәртебесін алуға жүгіне алады.

5-тарау. АДАМ САУДАСЫНЫҢ КӘМЕЛЕТКЕ ТОЛМАҒАН ҚҰРБАНДАРЫНЫҢ ҚҰҚЫҚТАРЫН ҚОРҒАУ ЖӘНЕ ОЛАРҒА КӨМЕК КӨРСЕТУ

21-бап. Адам саудасының кәмелетке толмаған құрбандарының құқықтарын қорғау

      1. Адам саудасының кәмелетке толмаған құрбандарының құқықтарын қорғау және оларға көмек көрсету олардың заңды мүдделері мен пікірі ескеріле отырып қамтамасыз етіледі.

      2. Егер адам саудасы құрбанының жасы нақты анықталмаса және құрбан кәмелетке толмаған адам болып табылады деп пайымдауға негіздер болса, онда ол адам кәмелетке толмаған болып есептеледі және жасы анықталғанға дейін оған тиісті түрде қарау қажет деген презумпция қолданылады.

      3. Егер адам саудасының құрбаны бірге жүретін адамы жоқ кәмелетке толмаған адам болып табылса, онда іс-қимылдар Қазақстан Республикасының неке-отбасы заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

22-бап. Кәмелетке толмағандар саудасының алдын алу

      Адам саудасына қарсы іс-қимыл субъектілері:

      кәмелетке толмағандармен және олардың заңды өкілдерімен профилактикалық жұмыс бойынша;

      білім беру, тәрбиелеу және дамыту саласында, демалыс және сауықтыру, дене шынықтыру және спорт, медициналық қамтамасыз ету, арнаулы әлеуметтік көрсетілетін қызметтерді ұсыну, мәдениет және өнер ұйымдарында кәмелетке толмағандармен жұмыс істейтін адамдар арасында адам саудасына қарсы іс-қимыл туралы хабардар болу деңгейін арттыру бойынша;

      адам саудасына қарсы іс-қимыл жөніндегі бағдарламаларды әзірлеу және білім беру ұйымдарына енгізу бойынша;

      адам саудасының алдын алу мәселелерін немесе адам саудасына байланысты қылмыстарды ақпараттық салада жариялау, сондай-ақ кәмелетке толмағандар саудасына ықпал ететін себептер мен жағдайларды жою бойынша шаралар қабылдайды.

23-бап. Адам саудасының кәмелетке толмаған құрбанын қайтару немесе орналастыру

      1. Қазақстан Республикасында шетелдік немесе азаматтығы жоқ адам болып табылатын адам саудасының кәмелетке толмаған құрбаны анықталған жағдайда, бала тұрған жердегі қорғаншылық және қамқоршылық органдары ата-аналарының (ата-анасының) не өзге де заңды өкілдерінің бар-жоғы және тұратын жері туралы мәліметтерді алуға жәрдемдеседі, қажет болғанда баланың құқықтарын қорғау жөніндегі функцияларды жүзеге асыратын ұйымдарға баланы орналастырады.

      Кәмелетке толмаған адамды шыққан еліне (өзі азаматы болып табылатын елге) қайтару немесе Қазақстан Республикасында қалдыру туралы мәселені шешу кезінде шешім он жасқа толған кәмелетке толмаған адамның ата-аналарының (ата-анасының) не өзге де заңды өкілдерінің немесе қорғаншылық немесе қамқоршылық жөніндегі функцияларды жүзеге асыратын орган өкілінің қатысуымен берген келісімімен ғана қабылданады.

      2. Адам саудасының кәмелетке толмаған құрбаны ата-аналары (ата-анасы) не өзге де заңды өкілдері немесе кәмелетке толмаған адамның шыққан елінің (өзі азаматы болып табылатын елдің) құзыретті органдары ол үшін өзіне жауапкершілікті алуға және оған тиісті көмек пен қорғауды ұсынуға келіскен жағдайда, шыққан еліне (өзі азаматы болып табылатын елге) қайтарылуы тиіс.

      3. Егер осындай қайтару адам саудасының кәмелетке толмаған құрбанының қауіпсіздігіне қатер төндірсе және оның мүдделеріне сай келмесе, ол Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен бала құқықтарын қорғау жөніндегі функцияларды жүзеге асыратын ұйымға орналастырылуы тиіс.

6-тарау. ҚОРЫТЫНДЫ ЕРЕЖЕЛЕР

24-бап. Қазақстан Республикасының адам саудасына қарсы іс-қимыл туралы заңнамасын бұзғаны үшін жауаптылық

      Қазақстан Республикасының адам саудасына қарсы іс-қимыл туралы заңнамасын бұзу Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылыққа алып келеді.

25-бап. Осы Заңды қолданысқа енгізу тәртібі

      Осы Заң алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

      Қазақстан Республикасының
Президенті 		Қ. ТОҚАЕВ