Об экологической экспертизе

Закон Республики Казахстан от 18 марта 1997 г. N 85. Утратил силу Кодексом Республики Казахстан от 9 января 2007 года N 212.

Сноска. Утратил силу Кодексом РК от 09.01.2007 № 212.

ОГЛАВЛЕНИЕ

Сноска. В тексте слова "центральный исполнительный орган Республики Казахстан в сфере охраны окружающей среды", "центрального исполнительного органа Республики Казахстан в сфере охраны окружающей среды", "центральный исполнительный орган в сфере охраны окружающей среды", "центральным исполнительным органом Республики Казахстан в сфере охраны окружающей среды", "центрального исполнительного органа в сфере охраны окружающей среды" заменены соответственно словами "центральный исполнительный орган в области охраны окружающей среды", "центрального исполнительного органа в области охраны окружающей среды", "центральным исполнительным органом в области охраны окружающей среды" - Законом РК от 20 декабря 2004 г. N 13 (вводится в действие с 1 января 2005 г.).

Настоящий Закон регулирует общественные отношения в области экологической экспертизы с целью предотвращения негативного воздействия управленческой, хозяйственной и иной деятельности на окружающую среду, жизнь и здоровье населения Республики Казахстан.

Глава I. ОБЩИЕ ПОЛОЖЕНИЯ

Статья 1. Термины и определения

Экологическая экспертиза - определение соответствия хозяйственной и иной деятельности нормативам качества окружающей среды и экологическим требованиям, допустимости реализации объекта экспертизы в целях предупреждения возможных отрицательных воздействий этой деятельности на окружающую среду и связанных с ними последствий.

Заказчик документации, подлежащей экологической экспертизе,- юридическое или физическое лицо, выдавшее задание на проектирование планируемой деятельности и осуществляющее финансирование объектов экспертизы.

Инициатор экспертизы - юридическое или физическое лицо, включая заказчика проекта, поставившее вопрос о необходимости проведения государственной или общественной экологической экспертизы.

Реализация объекта экспертизы - начало и ход работ по строительству, эксплуатации, ликвидации промышленных и иных объектов, оказанию услуг, поступлению в хозяйственный оборот изделий и технологий в соответствии с решениями, предусмотренными предплановой, предпроектной и проектной документацией, а также вступление в силу законодательного акта, иного реального использования объекта экспертизы.

Экологически опасная деятельность - прямая и опосредованная деятельность, включая управленческую и инвестиционную, оказывающая или могущая оказать вредное воздействие на здоровье человека и окружающую среду.

Экологически опасный объект - объект экспертизы, реализация которого может оказывать или оказывает вредное воздействие на здоровье людей и окружающую среду.

Экологический риск - вероятность неблагоприятных для окружающей среды и здоровья населения последствий любых (преднамеренных или случайных, постепенных и катастрофических) антропогенных изменений природных объектов и факторов.

Стратегический объект - объект экспертизы, реализация которого связана с деятельностью в области разведки, добычи, транспортировки, переработки, использования природных ресурсов, инфраструктуры и энергетики республиканского значения, аэрокосмического и военного комплексов, связи.

Трансграничный объект - объект экспертизы, реализация которого оказывает или может оказывать вредное воздействие на здоровье человека и окружающую среду двух и более областей (города республиканского значения, столицы) и (или) территории сопредельного государства. <*>

Сноска. В статью 1 внесены изменения - Законом РК от 20 декабря 2004 г. N 13 (вводится в действие с 1 января 2005 г.).

Статья 2. Законодательство Республики Казахстан об экологической экспертизе

Законодательство Республики Казахстан об экологической экспертизе основывается на Конституции Республики Казахстан и состоит из настоящего Закона, а также иных нормативных правовых актов Республики Казахстан, регулирующих вопросы экологической экспертизы.

Статья 3. Цели экологической экспертизы

Целями экологической экспертизы являются:

1) предотвращение возможных негативных последствий реализации Планируемой управленческой, хозяйственной, инвестиционной и иной деятельности на здоровье населения и окружающую среду;

2) оценка соответствия экологическим требованиям планируемой управленческой, хозяйственной, инвестиционной и иной деятельности на стадиях, предшествующих принятию решения об их реализации, а также в процессе их строительства и реализации;

3) обеспечение экспертной оценки прогнозируемых изменений экологической обстановки вследствие размещения и развития производительных сил.

Статья 4. Задачи экологической экспертизы

Задачами экологической экспертизы являются:

1) определение полноты и правильности выполненной в объектах экспертизы оценки воздействия планируемой управленческой, хозяйственной, инвестиционной и иной деятельности на окружающую среду и здоровье населения, включая анализ возможных социальных, экономических и экологических последствий;

2) организация всестороннего, научно обоснованного анализа и оценки воздействия планируемой управленческой, хозяйственной, инвестиционной и иной деятельности на окружающую среду и здоровье населения;

3) проверка соблюдения в экспортируемой документации экологических требований, содержащихся в законах Республики Казахстан, стандартах, нормах и правилах, действующих на территории Республики Казахстан;

4) подготовка заключений экологической экспертизы, передача их организациям, принимающим решение о реализации объекта экспертизы и представление необходимой информации заинтересованным органам и населению.

Статья 5. Принципы экологической экспертизы

Экологическая экспертиза базируется на принципах:

1) обязательности проведения государственной экологической экспертизы;

2) взаимодействия с контролирующими и надзорными органами министерств, государственных комитетов и ведомств, иных центральных и местных исполнительных органов;

3) объективности и научной обоснованности выводов экологической экспертизы;

4) независимости экспертных органов и экспертов при осуществлении ими своих полномочий;

5) гласности;

6) комплексности экологической экспертизы и разнообразия ее видов;

7) приоритетности экологических и медико-биологических интересов.

Статья 6. Объекты экологической экспертизы

1. Объектами экологической экспертизы являются:

1) предплановая, предпроектная и проектная документация, договоры, контракты, включая международные, касающиеся вопросов природопользования;

2) проекты законодательных и иных нормативных правовых актов, намечаемых к принятию в Республике Казахстан, влияющих на окружающую среду и здоровье населения;

3) материалы оценки соблюдения природопользователем требований по охране окружающей среды и здоровья населения (экологический аудит) при осуществлении хозяйственной деятельности;

4) документация, представленная для экологического обоснования при получении лицензий и сертификатов в области использования природных ресурсов и охраны окружающей среды.

2. Объектами экологической экспертизы являются также материалы комплексного обследования территорий в целях последующего придания им особого правового статуса (особо охраняемые природные территории, зоны экологического бедствия и другие).

Сноска. В статью 6 внесены изменения - Законом РК от 11 мая 1999 г. N 381 .

Статья 7. Субъекты экологической экспертизы

Субъектами экологической экспертизы являются:

1) центральный исполнительный орган в области охраны окружающей среды и его органы на местах - в части организации и проведения государственной экологической экспертизы стратегических, трансграничных и экологически опасных объектов;

2) центральные государственные органы, привлекаемые к проведению государственной экологической экспертизы стратегических, трансграничных и экологически опасных объектов центральным исполнительным органом в области охраны окружающей среды и его территориальными органами на местах;

2-1) местный исполнительный орган области (города республиканского значения, столицы) - в части организации и проведения государственной экологической экспертизы субъектов области (города республиканского значения, столицы), за исключением стратегических, трансграничных и экологически опасных объектов;

3) общественные экологические объединения, научные учреждения и создаваемые ими эколого-экспертные органы;

4) физические и юридические лица (внештатные эксперты), привлеченные центральным исполнительным органом в области охраны окружающей среды и его подразделениями на местах, местными исполнительными органами областей (города республиканского значения, столицы) для проведения экологической экспертизы, имеющие соответствующую лицензию. <*>

Сноска. В статью 7 внесены изменения - Законом РК от 20 декабря 2004 г. N 13 (вводится в действие с 1 января 2005 г.).

Статья 8. Виды экологической экспертизы

В Республике Казахстан осуществляются государственная экологическая экспертиза и общественная экологическая экспертиза.

Статья 9. Гласность экологической экспертизы

1. Инициаторы экологической экспертизы по объектам обязаны оповестить о ее проведении в средствах массовой информации. При необходимости это выполняется также органом, осуществляющим экологическую экспертизу.

2. Экспертные органы, проводившие экологическую экспертизу, после ее завершения по требованию общественности сообщают в месячный срок о выводах экологической экспертизы в средствах массовой информации или в иной форме.

Глава 2. КОМПЕТЕНЦИЯ ГОСУДАРСТВЕННЫХ ОРГАНОВ
РЕСПУБЛИКИ КАЗАХСТАН В ОБЛАСТИ ЭКОЛОГИЧЕСКОЙ
ЭКСПЕРТИЗЫ

Статья 10. Компетенция Правительства Республики Казахстан и центральных исполнительных органов в области экологической экспертизы

1. Правительство Республики Казахстан в области экологической экспертизы решает вопросы взаимодействия с иностранными государствами при необходимости проведения государственной экологической экспертизы объектов и комплексов, находящихся на территории этих государств, и затрагивающие интересы Республики Казахстан.

2. Центральные государственные органы в пределах компетенции:

1) участвуют в обеспечении и выполнении межгосударственных и иных программ в части, касающейся требований экологической экспертизы;

2) организовывают внедрение научно-технических решений, направленных на реализацию рекомендаций экологической экспертизы;

3) осуществляют работу по организации обеспечения населения достоверной информацией о выводах экологической экспертизы;

4) (исключен) <*>

Сноска. В статью 10 внесены изменения - Законом РК от 20 декабря 2004 г. N 13 (вводится в действие с 1 января 2005 г.).

Статья 11. Компетенция центрального исполнительного органа в области охраны окружающей среды

1. Центральный исполнительный орган в области охраны окружающей среды и его подразделения на местах проводят государственную экологическую экспертизу стратегических, трансграничных и экологически опасных объектов, а также выполняют координацию всей эколого-экспертной деятельности в Республике Казахстан.

2. В пределах своих полномочий центральный исполнительный орган в области охраны окружающей среды:

1) организует и проводит государственную экологическую экспертизу стратегических, трансграничных и экологически опасных объектов;

2) осуществляет координацию эколого-экспертной деятельности в Республике Казахстан, методическое руководство в государстве по вопросам проведения экологической экспертизы, независимо от подчиненности и форм собственности;

3) разрабатывает и утверждает в установленном порядке инструктивно-методические документы по проведению оценки воздействия на окружающую среду и государственной экологической экспертизы, включая порядок ее проведения;

4) согласовывает и утверждает документы, регламентирующие деятельность стратегических, трансграничных и экологически опасных объектов в части наиболее полного учета в ней экологических требований;

5) координирует научные исследования по проблемам оценки воздействия на окружающую среду в области экологической экспертизы;

6) осуществляет контроль и координацию соответствующих служб министерств, ведомств и организаций в части обеспечения выполнения требований природоохранных норм и правил при разработке предплановой, предпроектной и проектной документации;

7) в установленном порядке взаимодействует с эколого-экспертными органами других государств с целью проведения консультаций, совместных экологических экспертиз, обмена научными и методическими разработками, привлечения иностранных специалистов к таким работам;

8) организует соответствующую подготовку экспертов-экологов государственной экологической экспертизы, других заинтересованных объединений и формирований;

9) осуществляет выдачу лицензий в установленном порядке на природоохранное проектирование, нормирование и работы в области экологической экспертизы;

10) определяет состав экспертных комиссий, привлекает в качестве внештатных экспертов (физических и юридических лиц), имеющих лицензии на осуществление работ в области экологической экспертизы, представителей центральных и местных исполнительных органов области (города республиканского значения, столицы), общественных объединений и природоохранных движений;

11) получает справочные, другие материалы, необходимые для проведения государственной экологической экспертизы стратегических, трансграничных и экологически опасных объектов, от центральных и местных исполнительных органов, юридических лиц;

12) осуществляет контроль за выполнением юридическими лицами решений и требований государственной экологической экспертизы при реализации объекта экспертизы;

13) осуществляет контроль за деятельностью должностных лиц местных исполнительных органов по организации и проведению государственной экологической экспертизы с правом отзыва и аннулирования заключения государственной экологической экспертизы в случае нарушения природоохранного законодательства Республики Казахстан;

14) утверждает правила осуществления контроля за деятельностью должностных лиц местных исполнительных органов в области экологической экспертизы;

15) утверждает образец бланка заключения государственной экологической экспертизы. <*>

Сноска. В статью 11 внесены изменения - Законом РК от 20 декабря 2004 г. N 13 (вводится в действие с 1 января 2005 г.).

Статья 12. Компетенция местных исполнительных органов областей (города республиканского значения, столицы) в области экологической экспертизы

Местные исполнительные органы областей (города республиканского значения, столицы):

1) организуют и проводят государственную экологическую экспертизу хозяйственной деятельности субъектов области (города республиканского значения, столицы), за исключением стратегических, трансграничных и экологически опасных объектов;

2) организуют общественные слушания при проведении государственной экологической экспертизы;

3) вносят предложения по разработке документов в области экологической экспертизы и передают на рассмотрение центрального исполнительного органа в области охраны окружающей среды инициативные проекты таких документов;

4) привлекают для проведения экспертных работ внештатных экспертов (физических и юридических лиц), имеющих лицензии на осуществление работ в области экологической экспертизы. <*>

Сноска. Статья 12 - в редакции Закона РК от 20 декабря 2004 г. N 13 (вводится в действие с 1 января 2005 г.).

Глава 3. ГОСУДАРСТВЕННАЯ ЭКОЛОГИЧЕСКАЯ ЭКСПЕРТИЗА

Статья 13. Государственная экологическая экспертиза и формы ее проведения

1. Государственная экологическая экспертиза - вид экспертной деятельности центрального исполнительного органа в области охраны окружающей среды, его подразделений на местах и местных исполнительных органов областей (города республиканского значения, столицы) в пределах своей компетенции. Она носит обязательный характер и должна предшествовать принятию правовых, организационных и хозяйственных решений в части природопользования и воздействия на окружающую среду и здоровье населения. Без положительного заключения государственной экологической экспертизы реализация проекта запрещается.

Заключения государственной экологической экспертизы по отдельным видам предпроектной, а также проектной (проектно-сметной) документации на строительство (расширение, модернизацию, техническое перевооружение, реконструкцию, реставрацию, капитальный ремонт) зданий, сооружений и их комплексов, коммуникаций, установленным законодательством Республики Казахстан, включаются в сводное заключение государственной экспертизы проектов.

2. Повторная государственная экологическая экспертиза проводится в случаях изменения условий природопользования, после доработки материалов по замечаниям проведенной ранее государственной экологической экспертизы, на основании решения судебных органов, а также может быть инициирована по решению Правительства и центрального исполнительного органа в области охраны окружающей среды и местными исполнительными органами области (города республиканского значения, столицы).

Сноска. В статью 13 внесены дополнения - Законом РК от 2 июня 2003 года N 454 ; от 20 декабря 2004 г. N 13 (вводится в действие с 1 января 2005 г.).

Статья 14. Объекты, подлежащие обязательной государственной экологической экспертизе

Обязательной государственной экологической экспертизе подлежат следующие объекты:

1) все виды планировочной, предплановой и предпроектной документации, проекты прогнозов, экологических и иных программ, концепции основных направлений деятельности, государственные инвестиционные программы, договоры, контракты, в том числе касающиеся изменения форм собственности и других видов приватизации, проекты схем развития и размещения производительных сил;

2) проекты комплексных схем охраны и использования водных, лесных, земельных и других природных ресурсов, включая проекты экологической реабилитации территорий и рекультивации земель;

3) материалы комплексного экологического обследования участков территорий;

4) проекты генеральных планов застройки (развития) городов и территорий, в том числе территорий специальных экономических зон и территорий с особым режимом природопользования и ведения хозяйственной деятельности;

5) технико-экономические обоснования (расчеты) и проекты на размещение, строительство, реконструкцию, развитие, техническое перевооружение, перепрофилирование, ликвидацию предприятий, объектов и комплексов, зданий и сооружений, биологические обоснования на добычу и использование ресурсов животного и растительного мира;

6) документацию, обосновывающую экологические требования к новой технике, технологиям, материалам и веществам, в том числе закупаемым за рубежом, документацию, обосновывающую выдачу разрешений (лицензий) на изъятие (использование) природных ресурсов;

7) проекты законодательных, нормативных правовых, нормативно-технических и инструктивно-методических актов в части обеспечения экологической, в том числе радиационной безопасности, охраны окружающей среды и рационального использования природных ресурсов при осуществлении хозяйственной и иной деятельности;

8) материалы обследования экологической ситуации в регионе, возникшей в результате опасных природных явлений, хозяйственной или иной деятельности (по ходатайству общественных объединений, местных представительных и исполнительных органов);

8-1) схемы развития и размещения сети особо охраняемых природных территорий, а также обоснования по созданию этих территорий;

9) документацию по оценке воздействия существующих предприятий, оказывающих вредное влияние на состояние окружающей среды (по решению контролирующих органов и местных представительных и исполнительных органов);

10) (исключен)

Сноска. В статью 14 внесены изменения - Законом РК от 11 мая 1999 г. N 381 ; от 20 декабря 2004 г. N 13 (вводится в действие с 1 января 2005 г.).

Статья 15. Требования, предъявляемые к документации, передаваемой на государственную экологическую экспертизу

1. В составе документации, передаваемой на государственную экологическую экспертизу, заказчик обязан представить:

1) комплексную эколого-социальную и экономическую оценку воздействия планируемой деятельности на состояние окружающей среды, здоровье населения на весь период осуществления этой деятельности и заявление об экологических последствиях этой деятельности;

2) документы согласования о реализации планируемой деятельности с центральными и местными исполнительными органами, а также результаты учета общественного мнения в соответствии с порядком, устанавливаемым центральным исполнительным органом в области охраны окружающей среды.

2. В документации, передаваемой на государственную экологическую экспертизу, должны отражаться решения по:

1) внедрению эффективных материалов, энергосберегающих, мало- и безотходных технологических процессов;

2) рациональному использованию и воспроизводству природных ресурсов, комплексной переработке и утилизации отходов производства и потребления;

3) обеспечению эффективной очистки сточных вод, а также их использованию для технических нужд с приоритетом отказа от сброса неочищенных вод в природные водотоки и водоемы, на рельеф местности;

4) действенности и гарантированности обосновывающих мер, касающихся охраны атмосферного воздуха от загрязнения;

5) сохранности и восстановлению почвенного, растительного покрова и животного мира, неуклонному соблюдению статуса объектов природно-заповедного фонда;

6) обеспечению защиты населения и окружающей среды от вредного воздействия антропогенных физических, химических и биологических факторов.

3. Соответствующее экспертное подразделение центрального исполнительного органа в области охраны окружающей среды и местных исполнительных органов областей (города республиканского значения, столицы) вправе запросить дополнительные материалы, необходимые для проведения государственной экологической экспертизы. <*>

Сноска. В статью 15 внесены изменения - Законом РК от 20 декабря 2004 г. N 13 (вводится в действие с 1 января 2005 г.).

Статья 16. Оценка воздействия на окружающую среду

1. Процедуру оценки воздействия на окружающую среду и здоровье населения обеспечивает заказчик планируемой хозяйственной деятельности, а для действующих объектов - владелец предприятия либо центральные и местные исполнительные органы.

2. Оценка воздействия на окружающую среду и здоровье населения является обязательной и неотъемлемой частью предпроектной и проектной документации, а для действующих предприятий проводится по инициативе контролирующих органов республиканского и областного значения, центральных исполнительных органов, общественных объединений граждан, проживающих в зоне действия предприятия, органов суда и прокуратуры, а также самого предприятия либо по решению центрального исполнительного органа в области охраны окружающей среды и его подразделений на местах либо по решению местных исполнительных органов областей (города республиканского значения, столицы) в пределах своей компетенции.

3. Оценка воздействия на окружающую среду проводится на всех стадиях проектирования и с учетом:

1) состояния окружающей среды по месту осуществления планируемой деятельности;

2) альтернативных вариантов достижения целей планируемой деятельности, включая отказ от этой деятельности;

3) перспектив социально-экономического развития региона;

4) иных требований действующего законодательства Республики Казахстан в области охраны окружающей среды.

4. Оценка воздействия на окружающую среду должна включать:

1) определение видов и уровней воздействия планируемой деятельности на окружающую среду, в том числе экологического риска;

2) прогнозирование изменений состояния окружающей среды в случае осуществления намечаемой деятельности и их социально-экономических последствий;

3) выработку мер по обеспечению охраны окружающей среды в процессе осуществления планируемой деятельности;

4) проработку всех нормативных требований в этой области.

5. По результатам проведенной оценки воздействия на окружающую среду заказчиком подготавливается и представляется в составе экспортируемых материалов заявление об экологических последствиях планируемой или осуществляемой хозяйственной деятельности, служащее основанием для подготовки решений о ее реализации. <*>

Сноска. В статью 16 внесены изменения - Законом РК от 20 декабря 2004 г. N 13 (вводится в действие с 1 января 2005 г.).

Статья 17. Права руководителей экспертных подразделений, осуществляющих государственную экологическую экспертизу

1. Руководители экспертных подразделений имеют право:

1) создавать в установленном порядке эколого-экспертные комиссии, группы, иные формирования для проведения экологической экспертизы, привлекать к участию в работе высококвалифицированных отечественных, зарубежных специалистов и ученых, включая иностранных и юридических лиц, на договорной основе;

2) осуществлять контроль за деятельностью экспертных подразделений (учреждений, организаций), создаваемых комиссий и групп;

3) возглавлять советы экологической экспертизы, организовывать их деятельность;

4) определять методы проведения экспертизы;

5) отклонять представленные на экологическую экспертизу материалы, не отвечающие экологическим нормам и правилам;

6) возвращать на доработку документы и материалы, содержащие ошибки в расчетах и другие нарушения, исправление которых требует дополнительных исследований, поисковых работ либо выделения дополнительных средств;

7) подписывать заключения экологической экспертизы;

8) отзывать ранее выданные положительные заключения экологической экспертизы в связи с вновь выявленными обстоятельствами, представляющими опасность для окружающей среды, либо в случае невыполнения заказчиком требований вышеназванного заключения;

9) запрашивать необходимые для проведения экспертизы дополнительные материалы научного, проектного, методического или иного характера;

10) представлять в банковские и другие финансирующие органы материалы по объектам, которые не получили положительного заключения государственной экологической экспертизы;

11) готовить и передавать соответствующие материалы правоохранительным и иным органам для решения вопросов о привлечении к ответственности лиц, виновных в нарушении действующего законодательства Республики Казахстан.

2. Руководители экспертных подразделений центрального исполнительного органа в области охраны окружающей среды и его подразделений на местах являются главными государственными экологическими экспертами Республики Казахстан, областей (города республиканского значения, столицы).

Руководители экспертных подразделений местного исполнительного органа являются заместителями главного государственного экологического эксперта области (города республиканского значения, столицы). <*>

Сноска. В статью 17 внесены изменения - Законом РК от 20 декабря 2004 г. N 13 (вводится в действие с 1 января 2005 г.).

Статья 18. Гарантии независимости руководителей органов государственной экологической экспертизы при осуществлении ими экспертной деятельности

1. При организации и проведении экологической экспертизы руководители экспертных органов независимы и действуют в соответствии с настоящим Законом, иными нормативными правовыми актами Республики Казахстан.

2. Независимость руководителей экспертных органов обеспечивается также положениями о них, утверждаемыми центральным исполнительным органом в области охраны окружающей среды, включающими:

1) порядок их назначения и увольнения;

2) иные условия, не противоречащие действующему законодательству Республики Казахстан о государственной службе.

Статья 19. Экспертная комиссия государственной экологической экспертизы

1. Экспертная комиссия образуется для проведения экологической экспертизы конкретного объекта органом, имеющим право назначать, инициировать и проводить государственную или общественную экологическую экспертизу. В составе экспертной комиссии образовываются группы по направлениям экспертных исследований.

2. Результаты работы экспертной комиссии излагаются в виде сводного заключения экспертной комиссии. Структура, содержание, порядок реализации и обжалования заключения экспертной комиссии определяются экспертным органом, организующим проведение экологической экспертизы, который также устанавливает конкретный порядок работы экспертной комиссии.

3. Экспертная комиссия обладает правами и обязанностями, наделяемыми создавшим ее органом в соответствии с действующим законодательством Республики Казахстан.

Статья 20. Эксперт государственной экологической экспертизы

1. Экспертом государственной экологической экспертизы является лицо, имеющее специальные познания и обладающее достаточным опытом, необходимым для проведения экологической экспертизы, и привлеченное в установленном порядке центральным исполнительным органом в области охраны окружающей среды и местным исполнительным органом области (города республиканского значения, столицы) к проведению экологической экспертизы.

2. Экспертом государственной экологической экспертизы не может быть представитель заказчика документации, подлежащей экологической экспертизе, или разработчик объекта государственной экологической экспертизы, а также юридические и физические лица, состоящие с заказчиком или разработчиком в трудовых или иных договорных отношениях, за исключением отношений, связанных с проведением и оплатой экспертных работ внештатных экспертов.

3. Эксперт государственной экологической экспертизы несет ответственность за выполненную им экспертизу в порядке, установленном действующим законодательством Республики Казахстан.

4. Эксперт государственной экологической экспертизы имеет право:

1) требовать представления дополнительных материалов, имеющих значение для всесторонней и объективной оценки экспортируемого объекта в соответствии со статьей 15 настоящего Закона;

2) дополнительно привлекать к проведению экологической экспертизы высококвалифицированных специалистов;

3) вносить предложения по совершенствованию организации работы экспертизы, методологии, порядку и принципам ее осуществления;

4) формировать особое мнение по объекту государственной экологической экспертизы, которое прилагается к заключению государственных экологических экспертиз.

5. Эксперт государственной экологической экспертизы обязан:

1) обеспечивать комплексное, объективное, качественное проведение экологической экспертизы;

2) соблюдать требования законодательства об экологической экспертизе, иных законодательных актов;

3) проводить экспертизу на основе действующих стандартов, норм и правил;

4) соблюдать установленные сроки и порядок осуществления экологической экспертизы;

5) готовить аргументированные заключения экологической экспертизы и своевременно передавать их органам, принимающим решение о реализации объекта экспертизы, и заказчикам;

6) при отклонении экспертируемых объектов от дальнейшего рассмотрения либо возвращении обосновывающих их материалов на доработку объективно оценивать и доказательно обосновывать заключения экологической экспертизы;

7) обеспечивать сохранность материалов и согласовывать свои действия в отношении конфиденциальных документов с их владельцем, не допускать разглашения вверенных ему сведений. <*>

Сноска. В статью 20 внесены изменения - Законом РК от 20 декабря 2004 г. N 13 (вводится в действие с 1 января 2005 г.).

Статья 21. Гарантии реализации и защиты прав эксперта государственной экологической экспертизы

1. Вмешательство в деятельность эксперта, связанную с проведением экологической экспертизы, государственных органов, юридических и должностных лиц запрещается, за исключением случаев нарушения экспертом действующего законодательства Республики Казахстан.

2. Нарушенные права эксперта государственной экологической экспертизы, включая материальные убытки и моральный вред, подлежат защите в судебном и административном порядке, а лица, виновные в этом нарушении, несут ответственность в соответствии с действующим законодательством Республики Казахстан.

Статья 22. Экспертные советы государственной экологической экспертизы

1. При подразделениях государственной экологической экспертизы центрального исполнительного органа в области охраны окружающей среды и местных исполнительных органов областей (города республиканского значения, столицы) создаются экспертные советы, являющиеся совещательными органами и действующие в соответствии с положениями о них.

2. Положения об экспертных советах центрального и местных исполнительных органов области (города республиканского значения, столицы), их составы разрабатываются и утверждаются соответственно центральным исполнительным органом Республики Казахстан в области охраны окружающей среды и акиматом области (города республиканского значения, столицы).

3. Членами экспертных советов могут являться должностные лица природоохранных органов, ученые научно-исследовательских учреждений, вузов, высококвалифицированные специалисты-практики и представители общественности. <*>

Сноска. В статью 22 внесены изменения - Законом РК от 20 декабря 2004 г. N 13 (вводится в действие с 1 января 2005 г.).

Статья 23. Полномочия экспертных советов государственной экологической экспертизы

1. К ведению экспертных советов государственной экологической экспертизы относятся:

1) обсуждение сложных проблем обеспечения экологической безопасности, охраны окружающей среды, использования и воспроизводства природных ресурсов при проведении экологической экспертизы;

2) рассмотрение заключений соответствующей экологической экспертизы относительно объектов повышенной экологической опасности;

3) подготовка предложений по совершенствованию экологической экспертизы.

2. Экспертный совет экологической экспертизы осуществляет иные функции, предусмотренные положением о нем.

Статья 24. Процедура государственной экологической экспертизы

1. Процедура государственной экологической экспертизы состоит из последовательных стадий, в ходе которых экспертные органы исследуют и оценивают объекты экспертизы, и подготавливают обоснованное, объективное экспертное заключение.

2. Процедура государственной экологической экспертизы включает:

1) регистрацию заявления о проведении государственной экологической экспертизы;

2) предварительную экспертизу (предэкспертизу), заключающуюся в проверке наличия и полноты переданных на экспертизу необходимых материалов, реквизитов, включая оценку воздействия на окружающую среду планируемой хозяйственной деятельности, и установлении их соответствия действующему законодательству Республики Казахстан и нормативным требованиям;

3) основную стадию экспертизы, предусматривающую необходимый уровень экспертизы, аналитическую обработку материалов, проведение сравнительного анализа и частных оценок степени экологической опасности планируемой либо осуществляемой деятельности, достаточности и достоверности обоснований реализации объектов экспертизы;

4) заключительную стадию экспертизы, включающую обобщение отдельных экспертных оценок и результатов экологической экспертизы, подготовку экспертного заключения с выводами о согласовании материалов или их отклонении.

3. Экспертный орган вправе отклонить заявку на проведение государственной экологической экспертизы объекта в случае:

1) непредставления заказчиком документов, указанных в статье 15 настоящего Закона;

2) если представленная оценка воздействия на окружающую среду или заявление об экологических последствиях не отвечает установленным требованиям или содержит ошибочные данные, без которых принятие объективного решения не представляется возможным.

Статья 25. Организационные формы проведения государственной экологической экспертизы

Государственная экологическая экспертиза проводится:

1) штатными сотрудниками экспертных служб центрального исполнительного органа в области охраны окружающей среды, его территориальными подразделениями на местах и местными исполнительными органами областей (города республиканского значения, столицы);

2) экспертными комиссиями, создаваемыми центральным исполнительным органом в области охраны окружающей среды и его подразделениями на местах, местными исполнительными органами области (города республиканского значения, столицы) с привлечением внештатных экспертов;

3) межотраслевыми экспертными комиссиями, создаваемыми центральным исполнительным органом в области охраны окружающей среды. <*>

Сноска. В статью 25 внесены изменения - Законом РК от 20 декабря 2004 г. N 13 (вводится в действие с 1 января 2005 г.).

Статья 26. Сроки проведения государственной экологической экспертизы

1. Срок проведения государственной экологической экспертизы не должен превышать трех месяцев с возможным продлением в зависимости от объема и сложности рассматриваемой документации, но не более шести месяцев. Продление срока проведения государственной экологической экспертизы свыше шести месяцев осуществляется только по просьбе заказчика документации и при наличии его гарантий на дополнительную оплату экспертных работ.

2. Начало срока проведения государственной экологической экспертизы устанавливается с момента передачи экспертным органам всей необходимой документации, прошедшей предварительную экспертизу, и представления заказчиком копии документов об оплате экспертных работ. При этом срок предварительной экспертизы не должен превышать двух недель.

3. Определение и продление срока государственной экологической экспертизы находятся в компетенции центрального исполнительного органа в области охраны окружающей среды.

Статья 27. Заключение государственной экологической экспертизы

1. По результатам проведенной государственной экологической экспертизы составляется экспертное заключение, содержащее выводы о допустимости и возможности принятия решения по реализации объектов экологической экспертизы.

2. Выводы и предложения заключения государственной экологической экспертизы после его принятия центральным исполнительным органом, его подразделениями на местах и местными исполнительными органами областей (города республиканского значения, столицы) в области охраны окружающей среды являются обязательными для исполнения всеми физическими и юридическими лицами.

3. При отрицательном заключении государственной экологической экспертизы заказчик обязан обеспечить их доработку в соответствии с предложениями экспертного заключения и в установленный им срок представить все материалы на повторную экологическую экспертизу либо отказаться от намечаемой деятельности.

4. Запрещается финансирование и реализация проектов государственными, коммерческими банками, а также иными финансовыми учреждениями любой формы собственности без положительного заключения государственной экологической экспертизы.

5. Заключение государственной экологической экспертизы подписывают руководители экспертных подразделений на бланке установленного образца. <*>

Сноска. В статью 27 внесены изменения - Законом РК от 20 декабря 2004 г. N 13 (вводится в действие с 1 января 2005 г.).

Статья 28. Срок действия заключения государственной экологической экспертизы

Положительное заключение государственной экологической экспертизы проектной документации имеет юридическую силу до двух лет со дня его выдачи до начала строительства, а документации действующих и строящихся предприятий - до пяти лет.

Глава 4. ОБЩЕСТВЕННАЯ ЭКОЛОГИЧЕСКАЯ ЭКСПЕРТИЗА

Статья 29. Применение общественной экологической экспертизы

1. Общественная экологическая экспертиза - вид деятельности, осуществляемой на добровольных началах экспертными комиссиями, создаваемыми по инициативе отдельных групп населения, общественных объединений и научных организаций для экологической оценки любых видов деятельности. Она может осуществляться независимо от проведения по тем же объектам государственной экологической экспертизы.

2. Заключение общественной экспертизы носит информационный и

рекомендательный характер.

Статья 30. Полномочия общественных объединений в области экологической экспертизы

Органы управления общественных объединений в области экологической экспертизы осуществляют проведение экологической экспертизы согласно уставам и положениям о них в соответствии с действующим законодательством Республики Казахстан.

Статья 31. Процедура общественной экологической экспертизы

1. Процедура общественной экологической экспертизы включает:

1) государственную регистрацию проведения общественной

экологической экспертизы;

2) заявление о ее начале в средствах массовой информации;

3) подготовку заключения общественной экологической экспертизы;

4) сообщение о результатах экологической экспертизы средствам

массовой информации.

2. В заявлении сообщается инициатор проведения общественной экологической экспертизы, сведения о местонахождении общественного экспертного формирования и объектах экологической экспертизы.

Статья 32. Государственная регистрация проведения общественной экологической экспертизы

1. Государственная регистрация проведения общественной экологической экспертизы осуществляется местными исполнительными органами, на территории которых намечается экспертируемая деятельность, в порядке, устанавливаемом центральным исполнительным органом в области охраны окружающей среды.

2. В заявке на регистрацию указываются сведения о составе общественного эколого-экспертного формирования, наименование объекта, в отношении которого намечена экологическая экспертиза, сроки ее проведения.

Глава 5. ФИНАНСИРОВАНИЕ ЭКОЛОГИЧЕСКОЙ ЭКСПЕРТИЗЫ

Статья 33. Финансирование государственной экологической экспертизы

1. Финансирование государственной экологической экспертизы осуществляется за счет бюджетных средств, платежей за проведение экспертных работ.

2. Оплату экспертных работ, проводимых внештатными экологическими экспертами (физическими и юридическими лицами), имеющими лицензии на осуществление работ в области экологической экспертизы, производит инициатор хозяйственной деятельности (заказчик).

Сноска. В статью 33 внесены изменения - Законом РК от 24 декабря 1998 г. N 334 ; от 20 декабря 2004 г. N 13 (вводится в действие с 1 января 2005 г.).

Статья 34. Финансирование общественной экологической экспертизы

Финансирование общественной экологической экспертизы осуществляется за счет собственных средств общественных экономических объединений и фондов или на общественных началах.

Глава 6. ПРАВА И ОБЯЗАННОСТИ ЗАКАЗЧИКОВ
ДОКУМЕНТАЦИИ, ПОДЛЕЖАЩЕЙ ЭКОЛОГИЧЕСКОЙ ЭКСПЕРТИЗЕ

Статья 35. Права заказчиков документации, подлежащих экологической экспертизе

Заказчики имеют право:

1) представлять письменные или устные пояснения, замечания и предложения относительно экспортируемых объектов или по отдельным проработкам и обоснованиям объектов экспертизы;

2) знакомиться с предварительными и окончательными выводами экологической экспертизы;

3) заявлять о целесообразности проведения дополнительной, повторной или контрольной экологической экспертизы;

4) своевременно вносить коррективы, изменения, не требующие детальных исследований и расчетов;

5) расторгать договоры при оказании общественных экспертных услуг в случаях нарушения действующего законодательства Республики Казахстан, условий договора либо их прав;

6) предъявлять в суд иски о возмещении вреда, причиненного нарушением действующего законодательства Республики Казахстан при проведении экологической экспертизы.

Статья 36. Обязанности заказчиков документации, подлежащей экологической экспертизе

Заказчики обязаны:

1) обеспечивать качественную подготовку и представление на экологическую экспертизу необходимых материалов;

2) представлять субъектам экологической экспертизы необходимые материалы и консультации, сведения, расчеты, дополнительные разработки в отношении экспортируемых объектов;

3) принимать решения относительно дальнейшей реализации объекта экспертизы с учетом общественного мнения.

При проведении государственной экологической экспертизы:

1) оплачивать в установленном порядке экспертные работы;

2) выполнять указания, рекомендации экологической экспертизы, изложенные в экспертном заключении, своевременно устранять недостатки и просчеты;

3) в установленные экспертными органами сроки представлять проекты на повторную экологическую экспертизу.

Глава 7. РАЗРЕШЕНИЕ РАЗНОГЛАСИЙ В ОБЛАСТИ
ЭКОЛОГИЧЕСКОЙ ЭКСПЕРТИЗЫ

Статья 37. Разрешение разногласий при осуществлении экологической экспертизы

1. Разногласия, возникающие между центральным исполнительным органом в области охраны окружающей среды или местными исполнительными органами областей (города республиканского значения, столицы) и заказчиками, оформленные протоколом, рассматриваются центральным исполнительным органом в области охраны окружающей среды с участием органа, выдавшего заключение, а также заказчика.

2. Срок рассмотрения разногласий не должен, как правило, превышать одного месяца со дня поступления протокола разногласий и других необходимых материалов. В необходимых случаях он может быть продлен по решению центрального исполнительного органа в области охраны окружающей среды, но не более чем до трех месяцев.

3. Решение по разногласиям может быть обжаловано в суде, который определяет меру ответственности организаций и должностных лиц в порядке, установленном действующим законодательством Республики Казахстан.

4. Имущественные споры в области экологической экспертизы разрешаются в судебном порядке.

5. Разногласия, возникающие при осуществлении общественной экологической экспертизы, могут разрешаться в соответствии с настоящей статьей. <*>

Сноска. В статью 37 внесены изменения - Законом РК от 20 декабря 2004 г. N 13 (вводится в действие с 1 января 2005 г.).

Статья 38. Признание заключений экологической экспертизы недействительными

1. Заключения экологической экспертизы могут быть признаны недействительными в случае, когда при их подготовке допущены:

1) нарушения процедуры проведения экологической экспертизы;

2) невыполнения или искажения экологических норм и правил, требований экологической безопасности, охраны окружающей среды, эффективного использования и воспроизводства природных ресурсов;

3) нарушения права граждан на благоприятную для жизни и здоровья окружающую среду, других экологических прав и интересов населения, прав участников эколого-экспертного процесса;

4) иные случаи, нарушающие права сторон, участвующих в экологической экспертизе.

2. Орган экологической экспертизы несет ответственность за принимаемые им решения в порядке, установленном действующим законодательством Республики Казахстан.

Глава 8. ВИДЫ НАРУШЕНИЙ ПРИРОДООХРАННОГО
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА РЕСПУБЛИКИ КАЗАХСТАН В ОБЛАСТИ
ЭКОЛОГИЧЕСКОЙ ЭКСПЕРТИЗЫ

Статья 39. Виды нарушений природоохранного законодательства Республики Казахстан в области экологической экспертизы

1. Нарушениями природоохранного законодательства Республики Казахстан в области экологической экспертизы являются:

1) нарушение установленного обязательного порядка проведения государственной экологической экспертизы;

2) фальсификация результатов проведенной экологической экспертизы;

3) нарушение порядка опубликования выводов заключений экологической экспертизы, в том числе до принятия окончательного заключения;

4) выдача лицензий в сфере охраны окружающей среды либо осуществление строительства объектов и иной деятельности без положительного заключения государственной экологической экспертизы;

5) нарушение порядка создания и организации деятельности экспертных комиссий;

6) осуществление экологической экспертизы организациями, общественными объединениями и иными формированиями, не имеющими лицензий;

7) нарушение требований экологической безопасности, охраны окружающей среды, эффективного использования и воспроизводства природных ресурсов при проведении экологической экспертизы;

8) создание препятствий в организации и проведении экологической экспертизы общественными объединениями;

9) уклонение от представления экспертным органам и формированиям необходимых материалов, сведений и данных;

10) принуждение эксперта к проведению необоснованной экологической экспертизы либо подготовке заведомо искаженных и необъективных заключений;

11) невыполнение предусмотренных законом экспертных функций или обязательств, возложенных договором на оказание эколого-экспертных услуг;

12) необоснованный отказ в регистрации проведения государственной и общественной экологической экспертизы.

2. Законодательством Республики Казахстан могут быть установлены иные виды нарушений природоохранного законодательства в части экологической экспертной деятельности.

Статья 40. Ответственность за нарушение природоохранного законодательства Республики Казахстан об экологической экспертизе

Юридические и физические лица, иностранцы и лица без гражданства, которым переданы в аренду и управление объекты хозяйственной деятельности, находящиеся на территории Республики Казахстан, за нарушение законов и иных нормативных правовых актов в области экологической экспертизы несут ответственность в соответствии с действующим законодательством Республики Казахстан.

Глава 9. МЕЖДУНАРОДНОЕ СОТРУДНИЧЕСТВО В ОБЛАСТИ
ЭКОЛОГИЧЕСКОЙ ЭКСПЕРТИЗЫ

Статья 41. Международное сотрудничество в области экологической экспертизы

1. Международное сотрудничество в области экологической экспертизы осуществляется в целях обеспечения экологической безопасности человека, охраны окружающей среды и рационального использования природных ресурсов на основе соответствующих договоров.

2. Если международным договором, ратифицированным Республикой Казахстан, устанавливаются иные правила, чем те, которые содержатся в законодательстве Республики Казахстан об экологической экспертизе, то применяются правила международного договора.

3. По инициативе Правительства Республики Казахстан или центрального исполнительного органа в области охраны окружающей среды могут проводиться международные экологические экспертизы.

Президент Республики Казахстан

Экологиялық сараптама туралы

Қазақстан Республикасының 1997 жылғы 18 наурыздағы N 85 Заңы. Күші жойылды - Қазақстан Республикасының 2007.01.09. N 212 Заңымен.

МАЗМҰНЫ

Ескерту. Мәтiндегi "Қазақстан Республикасының қоршаған ортаны қорғау саласындағы орталық атқарушы органы", "Қазақстан Республикасының қоршаған ортаны қорғау саласындағы орталық атқарушы органдары", "Қазақстан Республикасының қоршаған ортаны қорғау саласындағы орталық атқарушы органының" деген сөздер тиiсiнше "қоршаған ортаны қорғау саласындағы орталық атқарушы орган", "қоршаған ортаны қорғау саласындағы орталық атқарушы органның" деген сөздермен ауыстырылды - Қазақстан Республикасының 2004.12.20. N 13 (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енеді) Заңымен.

Осы Заң басқарушылық, шаруашылық және өзге де қызметтiң қоршаған ортаға, Қазақстан Республикасы азаматтарының өмiрi мен денсаулығына терiс әсер етуiне жол бермеу мақсатында экологиялық сараптама саласындағы қоғамдық қатынастарды реттейдi.

1-тарау. Жалпы ережелер

1-бап. Терминдер мен анықтамалар

Экологиялық сараптама - шаруашылық және өзге де қызметтiң қоршаған орта сапасының нормативтерi мен экологиялық талаптарға сәйкестiгiнiң, осы қызметтiң қоршаған ортаға жасауы ықтимал терiс әсерлерiнiң және соларға байланысты зардаптардың алдын алу мақсатында сараптама объектiсiн iске асыруға қол жеткiзiлетiндiгiнiң анықтамасы.
Экологиялық сараптама жасалуға жататын құжаттаманың тапсырысшысы - жоспарланып отырған қызметтi жобалауға тапсырма берген және сараптама объектiсiн қаржыландыруды жүзеге асыратын заңды немесе жеке тұлға.
Сараптаманың бастамашысы - жобаның тапсырысшысын қоса алғанда, мемлекеттiк немесе қоғамдық экологиялық сараптама жүргiзудiң қажеттiгi туралы мәселе қойған заңды немесе жеке тұлға.
Сараптама объектiсiн iске асыру - жоспарлау алдындағы, жобалау алдындағы және жобалық құжаттамада көзделген шешiмдерге сәйкес өнеркәсiптiк және өзге де объектiлердiң құрылысын салу, пайдалану, тарату, қызмет көрсету, бұйымдар мен технологиялардың шаруашылық айналымына түсуi жөнiндегi жұмыстардың басталуы мен барысы, сондай-ақ заң актiсiнiң күшiне енуi, сараптама объектiсiнiң өзге де нақты пайдаланылуы.
Экологиялық қауiптi қызмет - адамның денсаулығы мен қоршаған ортаға зиянды әсерiн тигiзетін немесе тигiзуi мүмкiн басқарушылық және инвестициялық қызметтi қоса алғандағы тiкелей және жанама қызмет.
Экологиялық қауiптi объект - iске асырылғанда адамдардың денсаулығына және қоршаған ортаға зиянды әсерiн тигiзуi мүмкiн немесе зиянды әсерiн тигiзетiн сараптама объектiсi.
Экологиялық тәуекел - табиғат объектiлерi мен факторларының кез келген антропогендi өзгерiстерiнiң қоршаған ортаға және халықтың денсаулығына (қасақана немесе кездейсоқ жасалған, бiртiндеп болатын және апатты) қолайсыз зардаптар тигiзу ықтималдылығы.
Стратегиялық объект - iске асырылуы табиғи ресурстарды барлау, өндiру, тасымалдау, өңдеу, пайдалану, республикалық маңызы бар инфрақұрылым мен энергетика, аэроғарыштық және әскери кешендер, байланыс саласындағы қызметпен байланысты сараптама объектiсi.
Трансшекаралық объект - iске асырылуы адамдар денсаулығына және екi және одан да көп облыстың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) және (немесе) шектес мемлекет аумағындағы қоршаған ортаға - керi әсер ететiн немесе керi әсер етуi ықтимал сараптама объектiсi.
Ескерту. 1-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.12.20. N 13 (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енеді) Заңымен.

2-бап. Қазақстан Республикасының экологиялық сараптама
туралы заңдары

Қазақстан Республикасының экологиялық сараптама туралы заңдары Қазақстан Республикасының Конституциясына негiзделедi және осы Заңнан, сондай-ақ Қазақстан Республикасының экологиялық сараптама мәселелерiн реттейтiн өзге де нормативтiк құқықтық актiлерiнен тұрады.

3-бап. Экологиялық сараптаманың мақсаттары

Экологиялық сараптаманың мақсаттары:
1) жоспарланып отырған басқарушылық, шаруашылық, инвестициялық және өзге де қызметтi iске асырудың халық денсаулығы мен қоршаған ортаға ықтимал терiс зардаптарын болдырмау;
2) жоспарланып отырған басқарушылық, шаруашылық, инвестициялық және өзге де қызметтi iске асыру туралы шешiм қабылданар алдындағы сатыларда, сондай-ақ оларды салу және iске асыру процесiнде олардың экологиялық талаптарға сәйкес келуiн бағалау;
3) өндiргiш күштердi орналастыру мен дамыту салдарынан экологиялық жай-күйдiң болжамдалып отырған өзгерiстерiне сараптамалық бағалауды қамтамасыз ету болып табылады.

4-бап. Экологиялық сараптаманың мiндеттерi

Экологиялық сараптаманың мiндеттерi:
1) ықтимал, әлеуметтiк, экономикалық және экологиялық зардаптарға талдау жасауды қоса алғанда, объектiлерде атқарылған қоршаған орта мен халықтың денсаулығына, табиғи ресурстарға жоспарланып отырған басқарушылық, шаруашылық, инвестициялық және өзге де қызметтiң әсер етуiн бағалаудың толымдылығы мен дұрыстығын анықтау;
2) жоспарланып отырған басқарушылық, шаруашылық, инвестициялық және өзге де қызметтiң қоршаған орта мен халықтың денсаулығына әсерiн жан-жақты, ғылыми негiзделген талдау мен бағалауды ұйымдастыру;
3) Қазақстан Республикасының заңдарындағы, Қазақстан Республикасының аумағында қолданылып жүрген стандарттардағы, нормалар мен ережелердегi экологиялық талаптардың сараптама жасалып отырған құжаттамада сақталуын тексеру;
4) экологиялық сараптама қорытындыларын әзiрлеу, оларды сараптама объектiсiн iске асыру туралы шешiм қабылдайтын ұйымдарға беру және мүдделi органдар мен халыққа қажеттi ақпарат беру болып табылады.

5-бап. Экологиялық сараптаманың принциптерi

Экологиялық сараптама:
1) мемлекеттiк экологиялық сараптама жүргiзудiң мiндеттiлiгi;
2) министрлiктердiң, мемлекеттiк комитеттер мен ведомстволардың, өзге де орталық және жергiлiктi атқарушы органдардың бақылаушы және қадағалаушы органдармен өзара iс-қимылы;
3) экологиялық сараптама тұжырымдарының объективтiлiгi мен ғылыми негiздiлiгi;
4) сараптама органдары мен сарапшылардың өз өкiлеттiгiн жүзеге асырған кезде тәуелсiз болуы;
5) жариялылық;
6) экологиялық сараптаманың кешендiлiгi мен оның алуан түрлi болуы;
7) экологиялық және медициналық-биологиялық мүдделердiң басымдығы принциптерiне негiзделедi.

6-бап. Экологиялық сараптама объектiлерi

1. Экологиялық сараптама объектiлерi мыналар болып табылады:
1) табиғат пайдалану мәселелерiне қатысты жоспарлау алдындағы, жобалау алдындағы және жобалау құжаттамасы, шарттар, келiсiм-шарттар, соның iшiнде халықаралық шарттар мен келiсiм-шарттар;
2) Қазақстан Республикасының қабылданбақ болып белгiленiп отырған, қоршаған орта мен халық денсаулығына ықпал жасайтын заң актiлерi мен нормативтiк құқықтық актiлердiң жобалары;
3) шаруашылық қызметтi жүзеге асыру кезiнде табиғат пайдаланушылардың қоршаған ортаны және халық денсаулығын қорғау жөнiндегi талаптарды (экологиялық аудиттi) сақтауын бағалау материалдары;
4) табиғи ресурстарды пайдалану және қоршаған ортаны қорғау саласында лицензиялар мен сертификаттарды алу кезiнде экологиялық негiздеме үшiн табыс етiлетiн құжаттама.
2. Кейiннен ерекше құқықтық мәртебе (ерекше қорғалатын табиғи аумақтар, экологиялық апат аймақтары және басқалар) беру мақсатында аумақтарды кешендi зерттеу материалдары да экологиялық сараптама объектiлерi болып табылады.
Ескерту. 6-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 1999.05.11. N 381 Заңымен .

7-бап. Экологиялық сараптама субъектiлерi

Экологиялық сараптама субъектiлерi мыналар болып табылады:
1) стратегиялық, трансшекаралық және экологиялық қауiптi объектiлерде мемлекеттiк экологиялық сараптаманы ұйымдастыру және жүргiзу бөлiгiнде - қоршаған ортаны қорғау саласындағы орталық атқарушы орган және оның жергiлiктi жерлердегi органдары;
2) қоршаған ортаны қорғау саласындағы орталық атқарушы орган мен оның жергiлiктi жерлердегi аумақтық органдары стратегиялық, трансшекаралық және экологиялық қауiптi объектiлерде мемлекеттiк экологиялық сараптама жүргiзуге тартатын орталық мемлекеттiк органдар;
2-1) стратегиялық, трансшекаралық және экологиялық қауiптi объектiлердi қоспағанда, облыстың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) субъектiлерiне мемлекеттiк экологиялық сараптаманы ұйымдастыру мен жүргiзу бөлiгiнде - облыстың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) жергiлiктi атқарушы органы;
3) қоғамдық экологиялық бiрлестiктер, ғылыми мекемелер және олар құратын экологиялық-сараптама органдары;
4) қоршаған ортаны қорғау саласындағы орталық атқарушы орган мен оның жергiлiктi жерлердегi бөлiмшелерi және облыстардың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) жергiлiктi атқарушы органдары экологиялық сараптама жүргiзуге тартқан, тиiстi лицензиясы бар жеке және заңды тұлғалар (штаттан тыс сарапшылар).
Ескерту. 7-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.12.20. N 13 (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енеді) Заңымен.

8-бап. Экологиялық сараптаманың түрлерi

Қазақстан Республикасында мемлекеттiк экологиялық сараптама мен қоғамдық экологиялық сараптама жүзеге асырылады.

9-бап. Экологиялық сараптаманың жариялылығы

1. Объектiлерге экологиялық сараптама жүргiзудiң бастамашылары оның жүргiзiлетiнi туралы бұқаралық ақпарат құралдарында хабарлауға мiндеттi. Экологиялық сараптаманы жүзеге асыратын орган да қажет болған жағдайда солай iстейдi.
2. Экологиялық сараптама жүргiзген сараптама органдары ол аяқталған соң, жұртшылықтың талап етуiмен бұқаралық ақпарат құралдары арқылы немесе өзге түрде бiр ай мерзiмде экологиялық сараптама тұжырымдары туралы хабарлайды.

2-тарау. Қазақстан Республикасының мемлекеттiк органдарының
экологиялық сараптама саласындағы құзыретi

10-бап. Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң және орталық
атқарушы органдарының экологиялық сараптама
саласындағы құзыретi

1. Қазақстан Республикасының Үкiметi экологиялық сараптама саласында шет мемлекеттер аумағында орналасқан және Қазақстан Республикасының мүдделерiн қозғайтын объектiлер мен кешендерге мемлекеттiк экологиялық сараптама жүргiзу қажет болған жағдайда сол мемлекеттермен өзара iс-қимыл жасасу мәселелерiн шешедi.
2. Орталық мемлекеттiк органдар өз құзыретi шегiнде:
1) экологиялық сараптаманың талаптарына қатысты бөлiгiнде мемлекетаралық және өзге де бағдарламалардың қамтамасыз етiлуiне және орындалуына қатысады;
2) экологиялық сараптама ұсыныстарын iске асыруға бағытталған ғылыми-техникалық шешiмдердiң енгiзiлуiн ұйымдастырады;
3) халықты экологиялық сараптама қорытындылары туралы сенiмдi ақпаратпен қамтамасыз етудi ұйымдастыру жөнiндегi жұмысты жүзеге асырады;
4) <*>
Ескерту. 10-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.12.20. N 13 (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енеді) Заңымен.

11-бап. Қоршаған ортаны қорғау саласындағы орталық
атқарушы органның құзыретi

1. Қоршаған ортаны қорғау саласындағы орталық атқарушы орган мен оның жергiлiктi жерлердегi бөлiмшелерi стратегиялық, трансшекаралық және экологиялық қауiптi объектiлерге мемлекеттiк экологиялық сараптама жүргiзедi, сондай-ақ Қазақстан Республикасындағы барлық экологиялық-сарапшылық қызметтi үйлестiрудi орындайды.
2. Орталық атқарушы орган қоршаған ортаны қорғау саласында өз өкiлеттiгi шегiнде:
1) стратегиялық, трансшекаралық және экологиялық қауiптi объектiлердiң мемлекеттiк экологиялық сараптамасын ұйымдастырады және жүргiзедi;
2) Қазақстан Республикасында экологиялық-сараптама қызметiн үйлестiредi, бағыныстылығына және меншiк нысанына қарамастан, экологиялық сараптама жүргiзу мәселелерi жөнiнде мемлекетте әдiстемелiк басшылықты жүзеге асырады;
3) қоршаған ортаға әсердi бағалауды және мемлекеттiк экологиялық сараптаманы, оны жүргiзу тәртiбiн қоса, жүргiзу жөнiнде нұсқама-әдiстемелiк құжаттарды белгiленген тәртiппен әзiрлейдi және бекiтедi;
4) стратегиялық, трансшекаралық және экологиялық қауiптi объектiлердiң қызметiн реттейтiн құжаттарды, ондағы экологиялық талаптарды барынша толық есепке алу бөлiгiнде, үйлестiрiп отырады және бекiтедi;
5) экологиялық сараптама саласында қоршаған ортаға әсер етудi бағалау проблемалары жөнiндегi ғылыми зерттеулердi үйлестiрiп отырады;
6) жоспарлау алдындағы, жобалау алдындағы және жобалау құжаттамасын әзiрлеу кезiнде табиғат қорғау нормалары мен ережелерi талаптарының орындалуын қамтамасыз ету бөлiгiнде министрлiктердiң, ведомстволар мен ұйымдардың тиiстi қызметтерiн бақылауды және үйлестiрудi жүзеге асырады;
7) консультациялар, бiрлескен экологиялық сараптамалар жүргiзу, ғылыми және әдiстемелiк талдамалар алмасу, осындай жұмыстарға шетелдiк мамандарды тарту мақсатында белгiленген тәртiппен басқа мемлекеттердiң экологиялық-сараптама органдарымен өзара iс-қимыл жасайды;
8) мемлекеттiк экологиялық сараптаманың, басқа да мүдделi бiрлестiктер мен құрамалардың эколог-сарапшыларын тиiсiнше даярлауды ұйымдастырады;
9) табиғат қорғауды жобалауға, нормалауға және экологиялық сараптама саласындағы жұмыстарға белгiленген тәртiппен лицензиялар берудi жүзеге асырады;
10) сарапшылық комиссиялардың құрамын белгiлейдi, экологиялық сараптама саласындағы жұмыстарды жүзеге асыруға лицензиясы бар штаттан тыс сарапшылар (жеке және заңды тұлғалар) ретiнде орталық және облыстың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) жергiлiктi атқарушы органдарының, қоғамдық бiрлестiктер мен табиғат қорғау қозғалыстарының өкiлдерiн тартады;
11) өзге де орталық және жергiлiктi атқарушы органдардан, заңды тұлғалардан стратегиялық, трансшекаралық және экологиялық қауiптi объектiлерге мемлекеттiк экологиялық сараптама жүргiзуге қажеттi анықтамалық, басқа да материалдар алады;
12) сараптама объектiсiн iске асыру кезiнде заңды тұлғалардың мемлекеттiк экологиялық сараптама шешiмдерi мен талаптарын орындауына бақылауды жүзеге асырады;
13) жергiлiктi атқарушы органдардың лауазымды адамдарының Қазақстан Республикасының табиғат қорғау заңдары бұзылған жағдайда мемлекеттiк экологиялық сараптама қорытындысын керi қайтарып алу мен күшiн жою құқығымен мемлекеттiк экологиялық сараптаманы ұйымдастыру мен жүргiзу жөнiндегi қызметiн бақылауды жүзеге асырады;
14) жергiлiктi атқарушы органдардың лауазымды адамдарының экологиялық сараптама саласындағы қызметiн бақылауды жүзеге асыру ережелерiн бекiтедi;
15) мемлекеттiк экологиялық сараптама қорытындысы бланкiсiнiң үлгiсiн бекiтедi.
Ескерту. 11-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.12.20. N 13 (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енеді) Заңымен.

12-бап. Облыстардың (республикалық маңызы бар қаланың,
астананың) жергiлiктi атқарушы органдарының
экологиялық сараптама саласындағы құзыретi

Облыстардың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) жергiлiктi атқарушы органдары:
1) стратегиялық, трансшекаралық және экологиялық қауiптi объектiлердi қоспағанда, облыс (республикалық маңызы бар қала, астана) субъектiлерiнiң шаруашылық қызметiне мемлекеттiк экологиялық сараптаманы ұйымдастырады және жүргiзедi;
2) мемлекеттiк экологиялық сараптаманы жүргiзу кезiнде қоғамдық тыңдаулар ұйымдастырады;
3) экологиялық сараптама саласындағы құжаттарды әзiрлеу жөнiнде ұсыныстар енгiзедi және мұндай құжаттардың бастамашылық жобаларын қоршаған ортаны қорғау саласындағы орталық атқарушы органның қарауына жiбередi;
4) сарапшылық жұмыстарды жүргiзу үшiн экологиялық сараптама саласындағы жұмыстарды жүзеге асыруға лицензиясы бар штаттан тыс сарапшыларды (жеке және заңды тұлғаларды) тартады.
Ескерту. 12-бап жаңа редакцияда - Қазақстан Республикасының 2004.12.20. N 13 (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енеді) Заңымен.

3-тарау. Мемлекеттiк экологиялық сараптама

13-бап. Мемлекеттiк экологиялық сараптама және оны
жүргiзу нысандары

1. Мемлекеттiк экологиялық сараптама - қоршаған ортаны қорғау саласындағы орталық атқарушы орган, оның жергiлiктi жерлердегi бөлiмшелерiнiң және өз құзыретi шегiнде облыстардың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) жергiлiктi атқарушы органдарының сараптама қызметiнiң түрi. Ол мiндеттi сипатта болады және табиғат пайдалану мен қоршаған ортаға және халықтың денсаулығына әсер ету бөлiгiнде құқықтық, ұйымдастырушылық және шаруашылық шешiмдер қабылдаудың алдында жасалуға тиiс. Мемлекеттiк экологиялық сараптаманың оң қорытындысы болмайынша жобаны iске асыруға тыйым салынады.
Үйлердi, ғимараттар мен олардың кешендерiн, коммуникацияларды салуға (кеңейтуге, жаңғыртуға, техникалық қайта жарақтандыруға, реконструкциялауға, қалпына келтiруге, күрделi жөндеуге) арналған алдын ала жобалау, сондай-ақ жобалау (жобалау-смета) құжаттамасының Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген жекелеген түрлерi бойынша мемлекеттiк экологиялық сараптама қорытындылары жобалардың мемлекеттiк сараптамасының жинақталған қорытындысына енгiзiледi.<*>
2. Қайталап мемлекеттiк экологиялық сараптама жасау табиғат пайдалану жағдайлары өзгерген реттерде, бұрын жүргiзiлген мемлекеттiк экологиялық сараптаманың ескертпелерi бойынша материалдар пысықталғаннан кейiн сот органдары шешiмдерiнiң негiзiнде жүргiзiледi, сондай-ақ Үкiметтiң және қоршаған ортаны қорғау саласындағы орталық атқарушы органның және облыстардың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) жергiлiктi атқарушы органдарының шешiмi бойынша қайталануы мүмкiн.
Ескерту. 13-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 2003 жылғы 2 шілдедегі N 454 , 2004.12.20. N 13 (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енеді) Заңдарымен.

14-бап. Мiндеттi мемлекеттiк экологиялық сараптама
жасалуға жататын объектiлер

Мiндеттi мемлекеттiк экологиялық сараптама жасалуға мына объектiлер жатады:
1) жоспарланатын, жоспарлау алдындағы және жобалау алдындағы құжаттамалардың барлық түрлерi, болжамдардың, экологиялық және өзге де бағдарламалардың жобалары, қызметтiң негiзгi бағыттарының тұжырымдамалары, мемлекеттiк инвестициялық бағдарламалар, шарттар, келiсiм-шарттар, соның iшiнде меншiк нысандарының және басқа да жекешелендiру түрлерiнiң өзгеруiне қатыстылары, өндiргiш күштердi дамыту мен орналастыру схемаларының жобалары;
2) аумақтарды экологиялық жағынан қалпына келтiру мен жердi жаңғырту жобаларын қоса, су, орман, жер және басқа да табиғи ресурстарды қорғау мен пайдаланудың кешендi схемаларының жобалары;
3) аумақтар учаскелерiн кешендi экологиялық зерттеу материалдары;
4) қалалар мен аумақтарды, оның iшiнде арнайы экономикалық аймақтар аумақтарын және табиғат пайдалану мен шаруашылық қызметiн жүргiзудiң айрықша режимiндегi аумақтарды салудың (дамытудың) бас жоспарларының жобалары;
5) кәсiпорындарды, объектiлер мен кешендердi, үйлер мен ғимараттарды орналастыруға, салуға, қайта жаңартуға, дамытуға, техникалық қайта жарақтандыруға, қайта бейiмдеуге, таратуға арналған техникалық-экономикалық негiздемелер (есептеулер) мен жобалар, жануарлар мен өсiмдiктер дүниесiн игеру мен пайдалануға арналған биологиялық негiздемелер;
6) жаңа техникаға, технологияларға, материалдар мен заттарға, оның iшiнде шет елдерден сатып алынатындарына қойылатын экологиялық талаптарды негiздейтiн құжаттама, табиғи ресурстарды алуға (пайдалануға) рұқсат (лицензия) берудi негiздейтiн құжаттама;
7) шаруашылық және өзге де қызметтi жүзеге асырған кезде экологиялық, оның iшiнде радиациялық қауiпсiздiктi қамтамасыз ету, қоршаған ортаны қорғау және табиғи ресурстарды ұтымды пайдалану бөлiгiнде заңдардың, нормативтiк құқықтық, нормативтiк-техникалық және нұсқама-әдiстемелiк актiлердiң жобалары;
8) қауiптi табиғат құбылыстары, шаруашылық немесе өзге де қызмет (қоғамдық бiрлестiктердiң, жергiлiктi өкiлдi және атқарушы органдардың өтiнiшi бойынша) нәтижесiнде аймақта туындаған экологиялық ахуалды зерттеу материалдары;
8-1) ерекше қорғалатын табиғи аумақтар желiсiн дамыту мен орналастырудың сызбасы, сондай-ақ осы аумақтарды құру жөнiндегi негiздемелер;
9) жұмыс iстеп тұрған кәсiпорындардың қоршаған ортаның жай-күйiне зиянды әсер ететiн ықпалын бағалау (бақылаушы органдар мен жергiлiктi өкiлдi және атқарушы органдардың шешiмi бойынша) жөнiндегi құжаттама жатады.
10) <*>
Ескерту. 14-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 1999.05.11. N 381 , 2004.12.20. N 13 (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енеді) Заңдарымен.

15-бап. Мемлекеттiк экологиялық сараптамаға берiлетiн
құжаттамаға қойылатын талаптар

1. Мемлекеттiк экологиялық сараптамаға берiлетiн құжаттаманың құрамында тапсырысшы:
1) жоспарланып отырған қызметтiң бүкiл жүзеге асырылуы кезеңiнде оның қоршаған ортаның жай-күйiне, халықтың денсаулығына тигiзетiн әсерiне берiлген кешендi экологиялық-әлеуметтiк және экономикалық бағаны және осы қызметтiң экологиялық зардаптары туралы мәлiмдеменi;
2) жоспарланып отырған қызметтi iске асыру туралы орталық және жергiлiктi атқарушы органдармен келiсу құжаттарын, сондай-ақ қоршаған ортаны қорғау саласындағы орталық атқарушы орган белгiлейтiн тәртiпке сәйкес қоғамдық пiкiрдi ескеру нәтижелерiн табыс етуге мiндеттi.
2. Мемлекеттiк экологиялық сараптамаға берiлетiн құжаттамада:
1) тиiмдi материалдарды, энергияны үнемдейтiн, аз қалдықты және қалдықсыз технологиялық процестердi енгiзу;
2) табиғи ресурстарды ұтымды пайдалану және ұдайы өсiру, өндiрiс қалдықтарын кешендi ұқсату және кәдеге жарату мен тұтыну;
3) сарқынды суларды тиiмдi түрде тазартуды қамтамасыз ету, сондай-ақ тазартылмаған суларды табиғи су ағыстары мен су қоймаларына, жергiлiктi жер бедерiне жiберуден басым түрде бас тарта отырып, оларды техникалық мұқтаждар үшiн пайдалану;
4) атмосфералық ауаны ластанудан қорғауға қатысты негiзделген шаралардың пәрмендiлiгi мен кепiлдiлiгi;
5) топырақты, өсiп тұрған өсiмдiк пен жануарлар дүниесiн сақтау мен қалпына келтiру, табиғи-қорықтық қор объектiлерiнiң мәртебесiн мүлтiксiз сақтау;
6) халықты және қоршаған ортаны антропогендiк физикалық, химиялық және биологиялық факторлардың зиянды әсерiнен қорғауды қамтамасыз ету жөнiндегi шешiмдер көрсетiлуге тиiс.
3. Қоршаған ортаны қорғау саласындағы орталық атқарушы органның және облыстардың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) жергiлiктi атқарушы органдарының тиiстi сараптама бөлiмшесi мемлекеттiк экологиялық сараптама жүргiзу үшiн қажеттi қосымша материалдарды сұратуға құқылы.
Ескерту. 15-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.12.20. N 13 (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енеді) Заңымен.

16-бап. Қоршаған ортаға әсердi бағалау

1. Қоршаған ортаға және халықтың денсаулығына әсердi бағалау рәсiмiн жоспарланып отырған шаруашылық қызметтiң тапсырысшысы, ал жұмыс iстеп тұрған объектiлер үшiн кәсiпорынның иесi не орталық және жергiлiктi атқарушы органдар қамтамасыз етедi.
2. Қоршаған ортаға және халықтың денсаулығына әсердi бағалау жобалау алдындағы және жоба құжаттамасының мiндеттi және ажырағысыз бөлiгi болып табылады, ал жұмыс iстеп тұрған кәсiпорындар үшiн бұл республикалық және облыстық маңызы бар бақылаушы органдардың, орталық атқарушы органдардың, кәсiпорын жұмыс iстейтiн аймақта тұратын азаматтар қоғамдық бiрлестiктерiнiң, сот және прокуратура органдарының, сондай-ақ кәсiпорынның өзiнiң бастамасы бойынша не қоршаған ортаны қорғау саласындағы орталық атқарушы орган мен оның жергiлiктi жерлердегi бөлiмшелерiнiң шешiмi бойынша не өз құзыретi шегiнде облыстардың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) жергiлiктi атқарушы органдарының шешiмi бойынша жүргiзiледi.
3. Қоршаған ортаға әсердi бағалау жобалаудың барлық сатыларында жүргiзiлiп, онда:
1) жоспарланып отырған қызметтiң жүзеге асырылатын жерi бойынша қоршаған ортаның жай-күйi;
2) жоспарланып отырған қызметтiң мақсатқа жеткiзетiн балама нұсқалары, соның iшiнде осы қызметтен бас тарту;
3) аймақтың әлеуметтiк-экономикалық даму перспективалары;
4) Қазақстан Республикасының қоршаған ортаны қорғау саласындағы қолданылып жүрген заңдарының өзге де талаптары ескерiледi.
4. Қоршаған ортаға әсердi бағалағанда:
1) жоспарланып отырған қызметтiң қоршаған ортаға әсерiнiң, соның iшiнде экологиялық тәуекелдiң түрлерi мен деңгейлерiн айқындау;
2) белгiленiп отырған қызмет жүзеге асырылған жағдайда қоршаған ортаның жай-күйiнiң өзгерiстерi мен олардың әлеуметтiк-экономикалық зардаптарын болжау;
3) жоспарланып отырған қызметтi жүзеге асыру барысында қоршаған ортаны қорғауды қамтамасыз ету жөнiнде шаралар әзiрлеу;
4) осы саладағы барлық нормативтiк талаптарды пысықтау қамтылуға тиiс.
5. Қоршаған ортаға тиген әсерге жүргiзiлген бағалау нәтижелерi бойынша тапсырысшы оны iске асыру туралы шешiмдер әзiрлеуге негiз болатын жоспарланып отырған немесе жүзеге асырылатын шаруашылық қызметтiң экологиялық зардаптары туралы мәлiмдеме әзiрлеп, сарапталатын материалдар құрамында табыс етедi.
Ескерту. 16-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.12.20. N 13 (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енеді) Заңымен.

17-бап. Мемлекеттiк экологиялық сараптаманы жүзеге
асырушы сараптама бөлiмшелерi басшыларының
құқықтары

1. Сараптама органдары басшыларының:
1) белгiленген тәртiппен экологиялық сараптама жүргiзу үшiн экологиялық-сараптама комиссияларын, топтарын, өзге де құрамаларды құруға, шарт негiзiнде олардың жұмысына қатысуға жоғары бiлiктi отандық, шетелдiк мамандар мен ғалымдарды, соның iшiнде шетелдiк және заңды тұлғаларды тартуға;
2) сараптама бөлiмшелерiнiң (мекемелердiң, ұйымдардың), құрылатын комиссиялар мен топтардың қызметiне бақылау жасауды жүзеге асыруға;
3) экологиялық сараптама кеңестерiн басқаруға, олардың қызметiн ұйымдастыруға;
4) сараптама жүргiзу әдiстерiн белгiлеуге;
5) экологиялық сараптамаға ұсынылған экологиялық нормалар мен ережелерге сай келмейтiн материалдарды қабылдамауға;
6) есептеулерде қате және басқа да олқылықтар жiберiлген, оны түзету қосымша зерттеулердi, iздестiру жұмыстарын не қосымша қаражат бөлудi керек ететiн құжаттар мен материалдарды пысықтау үшiн қайтаруға;
7) экологиялық сараптама қорытындыларына қол қоюға;
8) қоршаған ортаға қауiп төндiретiн мән-жайлардың жаңадан анықталуына байланысты не жоғарыда аталған қорытынды талаптарын тапсырыс берушi орындамаған жағдайда бұрын берiлген экологиялық сараптаманың оң қорытындыларын қайтарып алуға;
9) сараптама жүргiзуге қажеттi ғылыми, жобалық, әдiстемелiк немесе өзге сипаттағы қосымша материалдарды сұратып алуға;
10) банк және басқа да қаржыландырушы органдарға мемлекеттiк экологиялық сараптаманың оң қорытындысы алынбаған объектiлер бойынша материалдар табыс етуге;
11) Қазақстан Республикасының қолданылып жүрген заңдарының бұзылуына кінәлi адамдарды жауапқа тарту туралы мәселелердi шешу үшiн тиiстi материалдар дайындап, құқық қорғау органдары мен өзге де органдарға тапсыруға құқығы бар.
2. Қоршаған ортаны қорғау саласындағы орталық атқарушы орган сараптама бөлiмшелерiнiң және оның жергiлiктi жерлердегi бөлiмшелерiнiң басшылары Қазақстан Республикасының, облыстардың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) бас мемлекеттiк экологиялық сарапшылары болып табылады.
Жергiлiктi атқарушы органның сараптама бөлiмшелерiнiң басшылары облыстың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) бас мемлекеттiк экологиялық сарапшысының орынбасарлары болып табылады.
Ескерту. 17-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.12.20. N 13 (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енеді) Заңымен.

18-бап. Сараптама қызметiн жүзеге асыруда мемлекеттiк
экологиялық сараптама органдары басшылары
тәуелсiздiгiнiң кепiлдiктерi

1. Экологиялық сараптаманы ұйымдастыру және жүргiзу кезiнде сараптама органдарының басшылары тәуелсiз болады және осы Заңға, Қазақстан Республикасының өзге де нормативтiк құқықтық актiлерiне сәйкес iс-қимыл жасайды.
2. Сараптама органдары басшыларының тәуелсiздiгi олар туралы қоршаған ортаны қорғау саласындағы орталық атқарушы орган бекiтетiн ережелермен де қамтамасыз етiледi, бұл ережелер:
1) оларды тағайындау және босату тәртiбiн;
2) Қазақстан Республикасының мемлекеттiк қызмет туралы қолданылып жүрген заңдарына қайшы келмейтiн өзге де ережелердi қамтиды.

19-бап. Мемлекеттiк экологиялық сараптаманың сарапшылық
комиссиясы

1. Сарапшылық комиссиясын мемлекеттiк немесе қоғамдық экологиялық сараптама тағайындауға, оған бастамашылық етуге және оны жүргiзуге құқығы бар орган нақты объектiге экологиялық сараптама жүргiзу үшiн құрады. Сарапшылық комиссиясының құрамында сарапшылық зерттеу бағыттары бойынша топтар құрылады.
2. Сарапшылық комиссиясы жұмысының нәтижелерi сарапшылық комиссиясының жиынтық қорытындысы түрiнде баяндалады. Сарапшылық комиссиясының құрылымын, мазмұнын, қорытындысын iске асыру мен оған шағым жасау тәртiбiн экологиялық сараптама жүргiзудi ұйымдастырушы сарапшылық орган белгiлейдi, сарапшылық комиссиясының нақты жұмыс тәртiбiн де сол бекiтедi.
3. Сарапшылық комиссиясының Қазақстан Республикасының қолданылып жүрген заңдарына сәйкес өзiн құрған орган беретiн құқықтары мен мiндеттерi болады.

20-бап. Мемлекеттiк экологиялық сараптаманың сарапшысы

1. Экологиялық сараптама жүргiзуге қажеттi арнаулы бiлiмi және жеткiлiктi тәжiрибесi бар, экологиялық сараптама жүргiзуге белгiленген тәртiппен қоршаған ортаны қорғау саласындағы орталық атқарушы орган және облыстың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) жергiлiктi атқарушы органы тартқан адам мемлекеттiк экологиялық сараптаманың сарапшысы болып табылады.
2. Штаттан тыс сарапшылардың сараптама жұмыстарын жүргiзуi мен оларға ақы төлеуге байланысты қатынастарды қоспағанда, экологиялық сараптама жасалуға тиiстi құжаттама тапсырысшысының өкiлi немесе мемлекеттiк экологиялық сараптама объектiсiн әзiрлеушi, сондай-ақ тапсырысшымен немесе әзiрлеушiмен еңбек немесе өзге де шарттық қатынаста тұрған заңды және жеке тұлғалар мемлекеттiк экологиялық сараптаманың сарапшысы бола алмайды.
3. Мемлекеттiк экологиялық сараптаманың сарапшысы өзi жасаған сараптама үшiн Қазақстан Республикасының қолданылып жүрген заңдарында белгiленген тәртiппен жауап бередi.
4. Мемлекеттiк экологиялық сараптама сарапшысының:
1) осы Заңның 15-бабына сәйкес сараптама жасалатын объектiге жан-жақты және объективтi баға беру үшiн маңызы бар қосымша материалдарды табыс етудi талап етуге;
2) экологиялық сараптама жүргiзуге бiлiктiлiгi жоғары мамандарды қосымша тартуға;
3) сараптама жұмысын, әдiснамасын ұйымдастыруды жетiлдiру, оны жүзеге асырудың тәртiбi мен принциптерi жөнiнде ұсыныстар енгiзуге;
4) мемлекеттiк экологиялық сараптама объектiсi жөнiнде мемлекеттiк экологиялық сараптаманың қорытындысына қоса берiлетiн ерекше пiкiр қалыптастыруға құқығы бар.
5. Мемлекеттiк экологиялық сараптаманың сарапшысы:
1) экологиялық сараптаманың кешендi, объективтi, сапалы жүргiзiлуiн қамтамасыз етуге;
2) экологиялық сараптама туралы заңдардың, өзге де заң актiлерiнiң талаптарын сақтауға;
3) сараптаманы қолданылып жүрген стандарттар, нормалар мен ережелер негiзiнде жүргiзуге;
4) экологиялық сараптаманы жүзеге асырудың белгiленген мерзiмi мен тәртiбiн сақтауға;
5) экологиялық сараптаманың дәлелдi қорытындыларын дайындап, оларды сараптама объектiсiн iске асыру туралы шешiм қабылдайтын органдарға және тапсырысшыларға дер кезiнде беруге;
6) сараптама жасалатын объектiлердi одан әрi қарауға қабылдамаған, не оларды негiздейтiн материалдар пысықтауға қайтарылған кезде экологиялық сараптаманың қорытындысын объективтi бағалап, дәлелдi түрде негiздеуге;
7) материалдардың сақталуын қамтамасыз етуге және өзiнiң құпия құжаттарға қатысты әрекеттерiн олардың иесiмен келiсуге, өзiне сенiп тапсырылған мәлiметтердiң жария етiлуiне жол бермеуге мiндеттi.
Ескерту. 20-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.12.20. N 13 (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енеді) Заңымен.

21-бап. Мемлекеттiк экологиялық сараптама сарапшысының
құқықтарын iске асыру мен қорғаудың кепiлдiктерi

1. Сарапшының экологиялық сараптама жүргiзумен байланысты қызметiне мемлекеттiк органдардың, заңды тұлғалар мен лауазымды адамдардың араласуына тыйым салынады, бұған сарапшының Қазақстан Республикасының қолданылып жүрген заңдарын бұзған реттерi кiрмейдi.
2. Мемлекеттiк экологиялық сараптама сарапшысының бұзылған құқығы, соның iшiнде материалдық шығындары мен моральдық жағынан шеккен залалы сот және әкiмшiлiк тәртiбiмен қорғалуға тиiс, ал бұл жолсыздыққа кiнәлi адамдар Қазақстан Республикасының қолданылып жүрген заңдарына сәйкес жауап бередi.

22-бап. Мемлекеттiк экологиялық сараптаманың сарапшылық
кеңестерi

1. Қоршаған ортаны қорғау саласындағы орталық атқарушы органның мемлекеттiк экологиялық сараптама бөлiмшелерi мен облыстардың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) жергiлiктi атқарушы органдарының жанынан кеңесшi органдар болып табылатын және сол органдар туралы ережелерге сәйкес жұмыс iстейтiн сарапшылық кеңестерi құрылады.
2. Орталық және облыстардың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) жергiлiктi атқарушы органдарының сарапшылық кеңестерi туралы ережелердi, олардың құрамдарын тиiсiнше қоршаған ортаны қорғау саласындағы орталық атқарушы орган және облыстың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) әкiмдiгi әзiрлеп, бекiтедi.
3. Сарапшылық кеңестерге табиғат қорғау органдарының лауазымды адамдары, ғылыми-зерттеу мекемелерiнiң, жоғары оқу орындарының ғалымдары, бiлiктiлiгi жоғары практик-мамандар мен жұртшылық өкiлдерi мүше бола алады.
Ескерту. 22-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.12.20. N 13 (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енеді) Заңымен.

23-бап. Мемлекеттiк экологиялық сараптаманың сарапшылық
кеңестерiнiң өкiлеттiгi

1. Мемлекеттiк экологиялық сараптаманың сарапшылық кеңестерiнiң қарауына:
1) экологиялық сараптама жүргiзу кезiнде экологиялық қауiпсiздiктi қамтамасыз етудiң, қоршаған ортаны қорғаудың, табиғи ресурстарды пайдалану мен молықтырудың күрделi проблемаларын талқылау;
2) экологиялық жағынан қауiптiлiгi жоғары объектiлер жөнiнде тиiстi экологиялық сараптаманың қорытындыларын қарау;
3) экологиялық сараптаманы жетiлдiру жөнiнде ұсыныстар әзiрлеу жатады.
2. Экологиялық сараптаманың сарапшылық кеңесi ол туралы ережеде көзделген өзге мiндеттердi де жүзеге асырады.

24-бап. Мемлекеттiк экологиялық сараптама рәсiмi

1. Мемлекеттiк экологиялық сараптама рәсiмi бiрiздi сатылардан тұрады, олардың барысында сарапшылық органдар сараптама объектiлерiн зерттеп, бағалайды және негiздi, объективтi сараптамалық қорытынды дайындайды.
2. Мемлекеттiк экологиялық сараптама рәсiмi:
1) мемлекеттiк экологиялық сараптама жүргiзу туралы өтiнiштi тiркеудi;
2) сараптамаға берiлген қажеттi материалдардың, реквизиттердiң болуын және толымдылығын, соның iшiнде жоспарланып отырған шаруашылық қызметтiң қоршаған ортаға әсерiн бағалауды және олардың Қазақстан Республикасының қолданылып жүрген заңдарына және нормативтiк талаптарға сәйкес келуiн анықтауды тексеру болып табылатын алдын ала сараптаманы;
3) сараптаманың қажеттi деңгейiн, материалдардың талдап өңделуiн, жоспарланып отырған не жүзеге асырылатын қызметтiң экологиялық қауiптiлiк дәрежесiне салыстырмалы талдау жасау мен iшiнара баға берудi, сараптама объектiлерiн iске асыру негiздерiнiң жеткiлiктi және анық болуын көздейтiн сараптаманың негiзгi сатысын;
4) жекелеген сараптамалық бағасы мен экологиялық сараптаманың нәтижелерiн қорытуды, материалдардың келiсiлгенi немесе олардың қабылданбай тасталғаны туралы тұжырымдары бар сараптамалық қорытынды әзiрлеудi қоса алғанда, сараптаманың қорытынды сатысын қамтиды.
3. Сарапшы орган:
1) осы Заңның 15-бабында аталған құжаттарды тапсырысшы табыс етпеген;
2) қоршаған ортаға тигiзген әсерге берiлген баға немесе экологиялық зардаптар туралы мәлiмдеме белгiленген талаптарға сай келмесе немесе қате деректер болған, ол деректерсiз объективтi шешiм қабылдау мүмкiн болмайтын жағдайда объектiге мемлекеттiк экологиялық сараптама жүргiзуге өтiнiмдi қабылдамай тастауға құқылы.

25-бап. Мемлекеттiк экологиялық сараптама жүргiзудiң
ұйымдық нысандары

Мемлекеттiк экологиялық сараптаманы:
1) қоршаған ортаны қорғау саласындағы орталық атқарушы органның сарапшылық қызметiнiң штаттағы қызметкерлерi, оның жергiлiктi жерлердегi аумақтық бөлiмшелерi және облыстардың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) жергiлiктi атқарушы органдары;
2) қоршаған ортаны қорғау саласындағы орталық атқарушы орган мен оның жергiлiктi жерлердегi бөлiмшелерi, облыстың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) жергiлiктi атқарушы органдары штаттан тыс сарапшыларды тарта отырып құратын сарапшылық комиссиялары;
3) қоршаған ортаны қорғау саласындағы орталық атқарушы орган құратын салааралық сараптама комиссиялары жүргiзедi.
Ескерту. 25-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.12.20. N 13 (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енеді) Заңымен.

26-бап. Мемлекеттiк экологиялық сараптаманы жүргiзу
мерзiмдерi

1. Мемлекеттiк экологиялық сараптама жүргiзу мерзiмi үш айдан аспауға тиiс, қаралатын құжаттаманың көлемi мен күрделiлiгiне қарай бұл мерзiм алты айдан аспайтын мерзiмге ұзартылуы мүмкiн. Мемлекеттiк экологиялық сараптама жүргiзу мерзiмiн алты айдан астам уақытқа ұзарту құжаттама тапсырысшысының өтiнiшi бойынша ғана және оның сараптама жұмыстарына қосымша ақы төлеуге кепiлдiктерi болған жағдайда жүзеге асырылады.
2. Мемлекеттiк экологиялық сараптама жүргiзудiң басталу мерзiмi сарапшылық органдарға алдын ала сараптамадан өткен қажеттi құжаттамалардың бәрi берiлген және тапсырысшы сараптама жұмыстарына ақы төленгенi туралы құжаттардың көшiрмесiн табыс еткен кезден бастап белгiленедi. Бұл орайда алдын ала сараптамадан өткiзу мерзiмi екi аптадан аспауға тиiс.
3. Мемлекеттiк экологиялық сараптама мерзiмiн белгiлеу мен ұзарту қоршаған ортаны қорғау саласындағы атқарушы органның құзыретiнде болады.

27-бап. Мемлекеттiк экологиялық сараптаманың қорытындысы

1. Жүргiзiлген мемлекеттiк экологиялық сараптама нәтижелерi бойынша сараптама қорытындысы жасалады, онда экологиялық сараптама объектiлерiн iске асыру жөнiнде шешiмдер қабылдауға болатындығы мен мүмкiндiгi туралы тұжырымдар болуы керек.
2. Мемлекеттiк экологиялық сараптама қорытындысының тұжырымдары мен ұсыныстары қоршаған ортаны қорғау саласындағы орталық атқарушы орган, оның жергiлiктi жерлердегi бөлiмшелерi және облыстардың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) жергiлiктi атқарушы органдары оны қабылдағаннан кейiн барлық жеке және заңды тұлғалардың орындауы үшiн мiндеттi болып табылады.
3. Мемлекеттiк экологиялық сараптама терiс қорытынды берген жағдайда тапсырысшы сараптамалық қорытындының ұсыныстарына сәйкес оларды пысықтауды қамтамасыз етуге және ол белгiлеген мерзiмде қайтадан экологиялық сараптама жүргiзуге барлық материалдарды табыс етуге немесе көздеп отырған қызметiнен бас тартуға мiндеттi.
4. Мемлекеттiк экологиялық сараптама оң қорытынды бермейiнше жобаларды мемлекеттiк, коммерциялық банктердiң, сондай-ақ кез-келген меншiк нысандарындағы өзге де қаржы мекемелерiнiң қаржыландыруына және iске асыруға тыйым салынады.
5. Мемлекеттiк экологиялық сараптама қорытындысына сарапшылық бөлiмшелердiң басшылары белгiленген үлгiдегi бланкiде қол қояды.
Ескерту. 27-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.12.20. N 13 (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енеді) Заңымен.

28-бап. Мемлекеттiк экологиялық сараптама қорытындысының
қолданылу мерзiмi

Мемлекеттiк экологиялық сараптаманың жоба құжаттамасына оң қорытындысының берiлген күнiнен бастап, құрылыс басталғанынша екi жылға дейiн, ал жұмысы iстеп тұрған және салынып жатқан кәсiпорындар құжаттамасының бес жылға дейiн заңды күшi болады.

4-тарау. Қоғамдық экологиялық сараптама

29-бап. Қоғамдық экологиялық сараптаманы қолдану

1. Қоғамдық экологиялық сараптама - кез келген қызмет түрiне экологиялық баға беру үшiн халықтың жекелеген топтарының, қоғамдық бiрлестiктер мен ғылыми ұйымдардың бастамасымен құрылатын сараптама комиссиялары ерiктi негiзде жүзеге асыратын қызмет түрi. Ол сол объектiлерге жүргiзiлетiн мемлекеттiк экологиялық сараптамаға қарамастан жүзеге асырылуы мүмкiн.
2. Қоғамдық сараптаманың қорытындысы ақпараттық және ұсыныстық сипатта болады.

30-бап. Қоғамдық бiрлестiктердiң экологиялық сараптама
саласындағы өкiлеттiгi

Қоғамдық бiрлестiктердiң басқару органдары экологиялық сараптама саласында экологиялық сараптама жүргiзудi олар туралы жарғылар мен ережелер бойынша Қазақстан Республикасының қолданылып жүрген заңдарына сәйкес жүзеге асырады.

31-бап. Қоғамдық экологиялық сараптама рәсiмi

1. Қоғамдық экологиялық сараптама рәсiмi:
1) қоғамдық экологиялық сараптама жүргiзудiң мемлекеттiк тiркелуiн;
2) оның басталуы туралы бұқаралық ақпарат құралдарында мәлiмдеудi;
3) қоғамдық экологиялық сараптама қорытындысын дайындауды;
4) бұқаралық ақпарат құралдарына экологиялық сараптама нәтижелерi туралы хабарлауды қамтиды.
2. Мәлiмдемеде қоғамдық экологиялық сараптама жүргiзудiң бастамашысы, қоғамдық сараптамашы құрамалар мен экологиялық сараптама объектiлерiнiң орналасқан жерi туралы мәлiметтер хабарланады.

32-бап. Қоғамдық экологиялық сараптама жүргiзудi
мемлекеттiк тiркеу

1. Қоғамдық экологиялық сараптама жүргiзудi мемлекеттiк тiркеудi аумағында сарапталатын қызмет көзделген жергiлiктi атқарушы органдар қоршаған ортаны қорғау саласындағы орталық атқарушы орган белгiлеген тәртiппен жүзеге асырады.
2. Тiркеу үшiн берiлген өтiнiмде қоғамдық экологиялық-сараптамалық құрамалардың құрамы туралы мәлiметтер, экологиялық сараптама жүргiзу көзделген объектiнiң атауы, оны жүргiзу мерзiмi көрсетiледi.

5-тарау. Экологиялық сараптаманы қаржыландыру

33-бап. Мемлекеттiк экологиялық сараптаманы қаржыландыру

1. Мемлекеттiк экологиялық сараптаманы қаржыландыру қаражаты, сараптама жұмыстарын жүргiзгенi үшiн төленетiн төлемдер есебiнен жүзеге асырылады.
2. Экологиялық сараптама саласындағы жұмыстарды жүзеге асыруға лицензиясы бар штаттан тыс экологиялық сарапшылар (жеке және заңды тұлғалар) жүргiзетiн сарапшылық жұмыстарға шаруашылық қызметтiң бастамашысы (тапсырысшы) ақы төлейді.
Ескерту. 1-тармаққа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 1998.12.24. N 334 , өзгеріс енгізілді - 2004.12.20. N 13 (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енеді) Заңдарымен.

34-бап. Қоғамдық экологиялық сараптаманы қаржыландыру

Қоғамдық экологиялық сараптаманы қаржыландыру қоғамдық экологиялық бiрлестiктер мен қорлардың өз қаражаты есебiнен немесе қоғамдық негiзде жүзеге асырылады.

6-тарау. Экологиялық сараптама жасалуға тиiс құжаттама
тапсырысшыларының құқықтары мен мiндеттерi

35-бап. Экологиялық сараптама жасалуға тиiс құжаттама
тапсырысшыларының құқықтары

Тапсырысшылардың:
1) сарапталатын объектiлерге қатысты немесе сараптама объектiлерiнiң жекелеген талдамалары мен негiздемелерi бойынша жазбаша немесе ауызша түсiндiрмелер, ескертпелер мен ұсыныстар беруге;
2) экологиялық сараптаманың алдын ала және түпкiлiктi қорытындыларымен танысуға;
3) қосымша, қайталап немесе бақылаушылық экологиялық сараптама жүргiзудiң орындылығы туралы мәлiмдеуге;
4) егжей-тегжейлi зерттеулер мен есептеулердi талап етпейтiн түзетулердi, өзгерiстердi дер кезiнде енгiзуге;
5) Қазақстан Республикасының қолданылып жүрген заңдары, шарт ережелерi не өздерiнiң құқықтары бұзылған жағдайларда қоғамдық сараптама қызметiн көрсету кезiнде шартты бұзуға;
6) экологиялық сараптама жүргiзу кезiнде Қазақстан Республикасының қолданылып жүрген заңдарының бұзылуынан келтiрiлген зиянды өтеу туралы сотқа шағым жасауға құқығы бар.

36-бап. Экологиялық сараптама жасалуға тиiс құжаттама
тапсырысшыларының мiндеттерi

Тапсырысшылар:
1) экологиялық сараптамаға қажеттi материалдардың сапалы дайындалуы мен берiлуiн қамтамасыз етуге;
2) экологиялық сараптама субъектiлерiне сарапталатын объектiлер жөнiнде қажеттi материалдар мен консультациялар, мәлiметтер, есептеулер, қосымша талдамалар беруге;
3) қоғамдық пiкiрдi ескере отырып, сараптама объектiсiн одан әрi iске асыру жөнiнде шешiмдер қабылдауға мiндеттi.
Мемлекеттiк экологиялық сараптама жүргiзу кезiнде:
1) белгiленген тәртiппен сарапшылық жұмыстарына ақы төлеуге;
2) сараптама қорытындысында баяндалған экологиялық сараптаманың нұсқауларын, ұсыныстарын орындауға, кемшiлiктер мен жаңсақтықтарды дер кезiнде жоюға;
3) сараптама органдары белгiлеген мерзiмде жобаларды экологиялық сараптамадан қайта өткiзуге табыс етуге мiндеттi.

7-тарау. Экологиялық сараптама саласында келiспеушiлiктердi
шешу

37-бап. Экологиялық сараптаманы жүзеге асыру кезiнде
келiспеушiлiктердi шешу

1. Қоршаған ортаны қорғау саласындағы орталық атқарушы орган немесе облыстардың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) жергiлiктi атқарушы органдары мен тапсырысшылар арасында туындаған, хаттамамен ресiмделген келiспеушiлiктердi қорытынды берген органның, сондай-ақ тапсырысшының қатысуымен қоршаған ортаны қорғау саласындағы орталық атқарушы орган қарайды.
2. Келiспеушiлiктердi қарау мерзiмi, әдетте, келiспеушiлiктер хаттамасы және басқа да қажеттi материалдар түскен күннен бастап бiр айдан аспауға тиiс. Қажет болған жағдайда ол қоршаған ортаны қорғау саласындағы орталық атқарушы органның шешiмiмен ұзартылуы мүмкiн, бiрақ үш айдан аспауға тиiс.
3. Келiспеушiлiктер жөнiндегi шешiмге сотқа шағым жасауға болады, ол Қазақстан Республикасының қолданылып жүрген заңдарында белгiленген тәртiп бойынша ұйымдар мен лауазымды адамдардың жауапкершiлiк дәрежесiн белгiлейдi.
4. Экологиялық сараптама саласындағы мүлiктiк даулар сот тәртiбiмен шешiледi.
5. Қоғамдық экологиялық сараптаманы жүзеге асыру кезiнде туындаған келiспеушiлiктердi осы бапқа сәйкес шешуге болады.
Ескерту. 37-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.12.20. N 13 (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енеді) Заңымен.

38-бап. Экологиялық сараптама қорытындыларын жарамсыз
деп тану

1. Экологиялық сараптама қорытындыларын әзiрлеу кезiнде мынадай кемшiлiктер жiберiлген жағдайда:
1) экологиялық сараптама жүргiзу рәсiмi бұзылғанда;
2) экология нормалары мен ережелерi, экологиялық қауiпсiздiк, қоршаған ортаны қорғау, табиғи ресурстарды тиiмдi пайдалану және молықтыру талаптары орындалмағанда немесе бұрмаланғанда;
3) азаматтардың өмiрi мен денсаулығына жайлы қоршаған орта жөнiндегi құқықтары, халықтың басқа да экологиялық құқықтары мен мүдделерi, экологиялық сараптама процесiне қатысушылардың құқықтары бұзылғанда;
4) экологиялық сараптамаға қатысушы тараптардың құқықтары бұзылған өзге де жағдайларда олар жарамсыз деп танылуы мүмкiн.
2. Экологиялық сараптама органы өзi қабылдайтын шешiмдер үшiн Қазақстан Республикасының қолданылып жүрген заңдарында белгiленген тәртiппен жауап бередi.

8-тарау. Қазақстан Республикасы табиғат қорғау заңдарының
экологиялық сараптама саласында бұзылу түрлерi

39-бап. Қазақстан Республикасы табиғат қорғау заңдарының
экологиялық сараптама саласында бұзылу түрлерi

1. Қазақстан Республикасы табиғат қорғау заңдарының экологиялық сараптама саласында бұзылуы:
1) мемлекеттiк экологиялық сараптама жүргiзудiң белгiленген мiндеттi тәртiбiн бұзу;
2) жүргiзiлген экологиялық сараптаманың нәтижелерiн бұрмалау;
3) экологиялық сараптама шешiмдерiнiң, тұжырымдарының жариялану тәртiбiн, соның iшiнде түпкiлiктi қорытынды қабылданғанға дейiн, бұзу;
4) мемлекеттiк экологиялық сараптаманың оң қорытындысы болмайынша, қоршаған ортаны қорғау саласында лицензиялар беру не объектiлер салуды және өзге де қызметтi жүзеге асыру;
5) сарапшылық комиссияларын құру мен қызметiн ұйымдастыру тәртiбiн бұзу;
6) лицензиялары жоқ ұйымдардың, қоғамдық бiрлестiктердiң және өзге де құрылымдардың экологиялық сараптаманы жүзеге асыруы;
7) экологиялық сараптама жүргiзген кезде экологиялық қауiпсiздiк, қоршаған ортаны қорғау, табиғи ресурстарды тиiмдi пайдалану мен молықтыру талаптарын бұзу;
8) қоғамдық бiрлестiктердiң экологиялық сараптаманы ұйымдастырып, жүргiзуiне кедергi жасау;
9) сарапшылық органдар мен құрылымдарға қажеттi материалдар, мәлiметтер мен деректер беруден жалтару;
10) сарапшыны негiзсiз экологиялық сараптама жүргiзуге не көрiнеу бұрмаланған және объективтi емес қорытындылар дайындауға мәжбүрлеу;
11) заңда көзделген сарапшылық қызметтi немесе экологиялық-сарапшылық қызмет көрсетуге шартпен жүктелген мiндеттемелердi орындамау;
12) мемлекеттiк және қоғамдық экологиялық сараптама жүргiзудi тiркеуден негiзсiз бас тарту болып табылады.
2. Қазақстан Республикасының заңдарында экологиялық сарапшылық қызмет бөлiгiнде табиғат қорғау заңдары бұзылуының өзге де түрлерi белгiленуi мүмкiн.

40-бап. Экологиялық сараптама туралы Қазақстан
Республикасы табиғат қорғау заңдарын бұзғаны
үшiн жауаптылық

Экологиялық сараптама саласындағы заңдарды және өзге де нормативтiк құқықтық актiлердi бұзғаны үшiн Қазақстан Республикасы аумағындағы шаруашылық қызмет объектiлерi жалға және басқаруға берiлген заңды және жеке тұлғалар, шетелдiктер мен азаматтығы жоқ адамдар Қазақстан Республикасының қолданылып жүрген заңдарына сәйкес жауап бередi.

9-тарау. Экологиялық сараптама саласындағы халықаралық
ынтымақтастық

41-бап. Экологиялық сараптама саласындағы халықаралық
ынтымақтастық

1. Экологиялық сараптама саласындағы халықаралық ынтымақтастық тиiстi шарттар негiзiнде адамның экологиялық қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету, қоршаған ортаны қорғау және табиғи ресурстарды ұтымды пайдалану мақсатында жүзеге асырылады.
2. Егер Қазақстан Республикасы бекiткен халықаралық шарттарда Қазақстан Республикасының экологиялық сараптама туралы заңдарындағыдан өзгеше ережелер белгiленсе, халықаралық шарттың ережелерi қолданылады.
3. Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң немесе қоршаған ортаны қорғау саласындағы орталық атқарушы органның бастамасы бойынша халықаралық экологиялық сараптамалар жүргiзiлуi мүмкiн.

Қазақстан Республикасының
Президентi