ИПС "Әділет"

      Вниманию пользователей!
      Для удобства пользования РЦПИ создано ОГЛАВЛЕНИЕ
      Сноска. По всему тексту слово "допущенных" заменены словом "рекомендуемых" в соответствии с Законом РК от 27.11.2015 № 424-V (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования).

Настоящий Закон определяет правовые, организационные и экономические основы осуществления деятельности в области племенного животноводства, направлен на сохранение и приумножение генофонда племенных животных, а также воспроизводство и улучшение их продуктивных качеств, регулирует деятельность государственных органов, физических и юридических лиц, занятых в области племенного животноводства.

Сноска. Преамбула в редакции Закона РК от 14.12.2001 № 269.

Глава 1. ОБЩИЕ ПОЛОЖЕНИЯ

Статья 1. Основные понятия, используемые в настоящем Законе

В настоящем Законе используются следующие основные понятия:

1) племенная матка пчел – племенная оплодотворенная самка, обеспечивающая воспроизводство племенной пчелиной семьи;

2) племенная пчелиная семья – высокопродуктивная семья чистопородных, высококлассных пчел, стойко передающая потомству свои породные признаки;

2-1) республиканский реестр племенных животных – свод данных по численности, породам, направлениям продуктивности племенных животных;

3) исключен Законом РК от 27.11.2015 № 424-V (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования);

4) племенное свидетельство – документ, подтверждающий родословную, продуктивные и иные качества племенной продукции (материала), выдаваемый республиканской палатой, в порядке, утвержденном уполномоченным органом;

5) племенная книга – свод данных о наиболее ценных по происхождению, продуктивности и иным качествам племенных животных определенной породы;

6) племенная ценность – уровень селекционируемых признаков племенного животного и возможность их передачи потомству;

7) племенное животное – чистопородное животное, соответствующее стандарту породы и зарегистрированное в республиканской палате в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан о племенном животноводстве;

8) индивидуальная карточка племенного животного – форма первичного внутрихозяйственного учета, содержащая данные о происхождении, о продуктивных и иных его качествах, оформляемая в порядке, определенном уполномоченным органом;

9) Исключен Законом РК от 10.10.2022 № 144-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

10) дистрибьютерный центр по реализации семени и эмбрионов племенных животных (далее - дистрибьютерный центр) - юридическое лицо, уведомившее уполномоченный орган в области племенного животноводства о начале (прекращении) деятельности по приобретению, хранению и реализации семени племенных животных-производителей, эмбрионов;

11) племенное животноводство – отрасль животноводства, охваченная системой племенной работы, направленная на воспроизведение животных с высоким генетическим потенциалом, их сохранение и разведение;

11-1) Исключен Законом РК от 10.10.2022 № 144-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

12) уполномоченный орган в области племенного животноводства (далее – уполномоченный орган) – государственный орган, осуществляющий руководство и реализацию государственной политики в области племенного животноводства;

13) племенной центр – юридическое лицо, уведомившее уполномоченный орган о начале (прекращении) деятельности по содержанию племенных животных – производителей, занимающееся получением, накоплением, приобретением, хранением и реализацией семени племенных животных – производителей, эмбрионов;

14) исключен Законом РК от 27.11.2015 № 424-V (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования);

15) племенная продукция (материал) – племенное животное, а также семя, эмбрионы, инкубационное яйцо, суточные цыплята, икра, личинки и молодь рыб, племенные матки пчел, племенные пчелиные семьи и пчелопакеты, полученные от племенных животных;

16) племенное животное-производитель – мужская особь племенного животного, используемая для воспроизводства сельскохозяйственных животных;

17) исключен Законом РК от 27.11.2015 № 424-V (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования);

18) исключен Законом РК от 10.07.2012 № 36-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования);

19) исключен Законом РК от 10.07.2012 № 36-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования);

20) сельскохозяйственные животные (далее – животные) – культивируемые человеком все виды животных, птиц, рыб и пчел, имеющих непосредственное отношение к сельскохозяйственному производству;

21) исключен Законом РК от 27.11.2015 № 424-V (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования);

22) исключен Законом РК от 27.11.2015 № 424-V (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования);

23) пчелопакет – отделенный от племенной пчелиной семьи отводок, имеющий в своем составе племенную оплодотворенную матку, расплод (в сотовом пакете), живых пчел и корм для пчел, необходимый для транспортировки;

23-1) бонитер (классификатор) – физическое лицо, уведомившее уполномоченный орган о начале (прекращении) деятельности по оказанию услуг по бонитировке;

23-2) бонитировка – оценка животных по комплексу хозяйственно полезных признаков (породность, продуктивные качества, экстерьерно-конституциональные особенности) с присвоением соответствующего класса;

23-3) племенной крупный рогатый скот мясного направления первой категории – чистопородный крупный рогатый скот, соответствующий стандарту породы, имеющий информацию не менее чем по трем рядам предков, подтвержденное происхождение по отцу на основе молекулярной генетической экспертизы и зарегистрированный в республиканской палате;

23-4) геномная оценка – прогнозная оценка генетической ценности селекционируемых признаков животного на основе их геномной информации, осуществляемая в порядке, определенном уполномоченным органом;

24) племенной крупный рогатый скот мясного направления второй категории – чистопородный крупный рогатый скот, соответствующий стандарту породы, имеющий информацию не менее чем по трем рядам предков и зарегистрированный в республиканской палате;

24-1) мечение – обозначение племенного животного путем нанесения номера (метки, татуировки, тавра), закрепления бирки и чипа, кольцевания, позволяющее точно идентифицировать соответствующее животное;

24-2) родословная – сведения о происхождении племенного животного;

25) линия – группа племенных животных в породе, происходящих от выдающихся родоначальников, племенные и продуктивные качества которых поддерживаются и совершенствуются соответствующей системой отбора и подбора;

26) заводской тип – группа животных, являющаяся частью породы, имеющая, кроме общих для данной породы свойств, и некоторые свои отличительные особенности по продуктивности, характеру телосложения и конституции, лучшую приспособленность к условиям зоны разведения, устойчивость к заболеваниям;

26-1) заводчик – владелец матери животного на момент его рождения;

27) индексная оценка – метод определения уровня племенной ценности животного по селекционируемым признакам, осуществляемый в порядке, определенном уполномоченным органом;

28) кросс – группа животных, происходящих от скрещивания одной линии с другой линией животных;

29) ручная случка – спаривание индивидуально подобранных животных под контролем специалиста;

30) прародительское стадо пород и кроссов птиц – поголовье самцов и самок птиц, используемых для воспроизводства родительского стада пород и кроссов птицы;

31) родительское стадо пород и кроссов птиц – поголовье самцов и самок птицы, гибридное потомство которых используют для производства инкубационных яиц или мяса;

31-1) специализированная лаборатория – аккредитованное юридическое лицо или его структурное подразделение, действующее от его имени, а также аккредитованное структурное подразделение юридического лица, осуществляющие молекулярную генетическую экспертизу;

32) молекулярная генетическая экспертиза – исследование биологического материала животного, осуществляемое в целях оценки достоверности его происхождения и (или) выявления генетических аномалий;

33) селекционная и племенная работа – комплекс мероприятий, направленных на совершенствование племенных качеств животных;

34) информационная база селекционной и племенной работы – автоматизированная система сбора, накопления и обработки данных о племенных животных и о животных, вовлеченных в селекционный процесс, используемая для совершенствования и повышения генетического потенциала животных, а также для учета племенной продукции (материала), сопровождаемая оператором, определенным уполномоченным органом;

34-1) карточка сельскохозяйственного животного, вовлеченного в селекционный процесс, – форма первичного внутрихозяйственного учета, содержащая данные о происхождении, продуктивных и иных его качествах, оформляемая в порядке, определенном уполномоченным органом;

34-2) чистокровное животное – животное, при выведении которого использовалась одна порода с момента ее утверждения;

35) исключен Законом РК от 27.11.2015 № 424-V (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования);

36) исключен Законом РК от 27.11.2015 № 424-V (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования);

36-1) чистопородное животное – животное, полученное в результате:

спаривания чистопородных родителей одной породы;

спаривания двух животных родственных, близких по генотипу пород при содержании не менее 75 процентов крови по одной из двух пород;

скрещивания неродственных пород при наличии доли крови одной породы не менее 93,75 процента;

создания новой породы с участием двух и более неродственных пород;

37) чистопородное разведение – разведение племенных животных одной породы в целях консолидации и типизации присущих этой породе признаков, с использованием в селекционной и племенной работе животных родственных пород;

37-1) маркировка – текстовая и (или) графическая информация, наносимая на племенной материал и (или) на его упаковку;

38) порода с ограниченным генофондом – группа редко встречающихся и не имеющих себе аналогов в мире животных отечественной породы, необходимая для использования в селекционных целях и находящаяся под угрозой исчезновения;

39) техник-осеменатор - физическое лицо, уведомившее уполномоченный орган о начале (прекращении) деятельности по оказанию услуг по искусственному осеменению животных;

40) порода – группа животных одного вида общего происхождения, сложившаяся под влиянием творческой деятельности человека в определенных хозяйственных и природных условиях, количественно достаточная для разведения "в себе" и обладающая хозяйственной и племенной ценностью, поддерживаемой отбором, подбором, созданием соответствующих их генотипу технологических условий, а также определенной специфичностью в морфологических, физиологических и хозяйственно полезных свойствах, отличающих ее от других пород одного вида;

41) стандарт породы – минимальные требования к фенотипическим, продуктивным и (или) иным показателям племенных животных соответствующей породы, утверждаемые республиканскими палатами;

42) эмбрион – зародыш, развивающийся из оплодотворенной яйцеклетки;

43) трансплантация (пересадка) эмбрионов – биотехнологический прием получения большего числа потомков от племенных животных;

44) специалист по трансплантации (пересадке) эмбрионов - физическое лицо, уведомившее уполномоченный орган о начале (прекращении) деятельности по оказанию услуг по получению, криоконсервации и трансплантации (пересадке) эмбрионов племенных животных.

Сноска. Статья 1 в редакции Закона РК от 12.01.2012 № 540-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); с изменениями, внесенными законами РК от 10.07.2012 № 36-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 17.01.2014 № 165-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 27.11.2015 № 424-V (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования); от 10.10.2022 № 144-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 09.07.2024 № 123-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 2. Основные принципы организации деятельности в области племенного животноводства

Деятельность в области племенного животноводства основывается на принципах:

повышения эффективности и конкурентоспособности;

обеспечения сохранения породы;

обеспечения надлежащего учета данных в области племенного животноводства;

оперативной обработки информации в области племенного животноводства и передачи ее физическим и юридическим лицам, осуществляющим разведение, использование племенных животных.

Сноска. Статья 2 с изменениями, внесенными Законом РК от 12.01.2012 № 540-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Статья 3. Законодательство Республики Казахстан о племенном животноводстве

Законодательство Республики Казахстан о племенном животноводстве основывается на Конституции Республики Казахстан и состоит из настоящего Закона и иных нормативных правовых актов Республики Казахстан.

Если международным договором, ратифицированным Республикой Казахстан, установлены иные правила, чем те, которые содержатся в настоящем Законе, применяются Правила международного договора.

Сноска. Статья 3 с изменениями, внесенными Законом РК от 14.12.2001 № 269.

Статья 4. Племенная продукция (материал) как объект гражданских прав

Племенная продукция (материал) в имущественных и связанных с ними личных неимущественных отношениях может выступать объектом гражданских прав.

К племенной продукции (материалу) применяются общие правила об имуществе, предусмотренные гражданским законодательством Республики Казахстан.

Сноска. Статья 4 с изменением, внесенным Законом РК от 12.01.2012 № 540-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Статья 5. Право собственности и использование племенной продукции (материала)

Сноска. Заголовок с изменением, внесенным Законом РК от 12.01.2012 № 540-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Право собственности и использование физическими и юридическими лицами племенной продукции (материала) регулируются законодательством Республики Казахстан.

Сноска. Статья 5 с изменением, внесенным Законом РК от 12.01.2012 № 540-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Статья 6. Оборотоспособность племенной продукции (материала)

Реализация племенной продукции (материала) осуществляется физическими и юридическими лицами в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

Отчуждение или переход прав собственности на племенную продукцию (материал) разрешаются при наличии племенного свидетельства, выдаваемого в соответствии с положениями настоящего Закона.

Сноска. Статья 6 с изменениями, внесенными законами РК от 14.12.2001 № 269; от 05.07.2008 № 62-IV (порядок введения в действие см. ст.2); от 12.01.2012 № 540-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Статья 7. Особенности экономической деятельности субъектов в области племенного животноводства

Сноска. Статья 7 исключена Законом РК от 10.10.2022 № 144-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 8. Использование земель и водных объектов для нужд племенного животноводства

Сноска. Статья 8 исключена Законом РК от 10.10.2022 № 144-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 9. Экспорт и импорт племенной продукции (материала)

Экспорт и импорт племенной продукции (материала) осуществляются в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан о племенном животноводстве и в области ветеринарии.

Экспорт племенной продукции (материала) осуществляется при наличии племенного свидетельства и ветеринарного сертификата, выданного уполномоченным органом.

Импорт племенной продукции (материала) осуществляется при наличии ветеринарного сертификата и признанного в установленном порядке племенного свидетельства или эквивалентного ему документа, выданного компетентными органами страны-экспортера.

Импорт семени с целью дальнейшей реализации осуществляется племенными и дистрибьютерными центрами.

Сноска. Статья 9 в редакции Закона РК от 12.01.2012 № 540-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); с изменением, внесенным Законом РК от 17.01.2014 № 165-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 2. ГОСУДАРСТВЕННОЕ РЕГУЛИРОВАНИЕ В ОБЛАСТИ ПЛЕМЕННОГО
ЖИВОТНОВОДСТВА

Сноска. Глава 2 в редакции Закона РК от 12.01.2012 № 540-IV (порядок введения действие см. ст.2).

Статья 10. Система племенного животноводства Республики Казахстан

В систему племенного животноводства Республики Казахстан входят:

1) Правительство Республики Казахстан;

2) уполномоченный орган;

3) местные исполнительные органы областей, городов республиканского значения, столицы;

4) субъекты в области племенного животноводства.

Сноска. Статья 10 с изменением, внесенным Законом РК от 10.10.2022 № 144-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 11. Компетенция Правительства Республики Казахстан

Правительство Республики Казахстан разрабатывает основные направления государственной политики в области племенного животноводства.

Сноска. Статья 11 - в редакции Закона РК от 19.04.2023 № 223-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 12. Органы государственного управления в области племенного животноводства

1. К органам государственного управления в области племенного животноводства относятся уполномоченный орган, включая его ведомство с территориальными подразделениями, осуществляющими государственный контроль в области племенного животноводства.

2. Руководитель уполномоченного органа вправе присваивать специальное наименование "Главный государственный инспектор по племенному животноводству Республики Казахстан" руководителю ведомства.

Руководитель ведомства вправе присваивать специальное наименование "заместитель Главного государственного инспектора по племенному животноводству Республики Казахстан", а к соответствующим должностям административных государственных служащих территориальных подразделений ведомства – специальные наименования "Главный государственный инспектор по племенному животноводству" и "заместитель Главного государственного инспектора по племенному животноводству".

Иные должностные лица ведомства и его территориальных подразделений, непосредственно осуществляющие государственный контроль в области племенного животноводства, являются государственными инспекторами по племенному животноводству.

Статья 13. Компетенция уполномоченного органа

Уполномоченный орган осуществляет следующие полномочия:

1) формирует и реализует государственную политику в области племенного животноводства;

2) исключен Законом РК от 03.07.2013 № 124-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования);

3) исключен Законом РК от 13.06.2013 № 102-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

3-1) осуществляет координацию и методическое руководство деятельности местных исполнительных органов областей, городов республиканского значения, столицы в области племенного животноводства;

4) разрабатывает и утверждает инструкции по бонитировке;

4-1) разрабатывает и утверждает правила проведения индексной оценки;

4-2) разрабатывает и утверждает правила проведения молекулярной генетической экспертизы;

4-3) разрабатывает и утверждает квалификационные требования к специализированным лабораториям;

4-4) разрабатывает и утверждает правила проведения оценки племенных животных – производителей по качеству потомства;

4-5) разрабатывает и утверждает правила проведения оценки (испытаний) племенных животных по собственной продуктивности;

4-6) разрабатывает и утверждает правила проведения геномной оценки;

4-7) разрабатывает и утверждает типовые программы курсов обучения бонитера (классификатора), техника-осеменатора и специалиста по трансплантации (пересадке) эмбрионов и объем их часов;

4-8) разрабатывает и утверждает типовые программы курсов повышения квалификации бонитера (классификатора), техника-осеменатора и специалиста по трансплантации (пересадке) эмбрионов и объем их часов;

5) исключен Законом РК от 27.11.2015 № 424-V (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования);

6) исключен Законом РК от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

7) разрабатывает и утверждает методику проведения испытаний и апробаций селекционных достижений в области животноводства;

7-1) разрабатывает и утверждает правила ведения государственного реестра селекционных достижений в области животноводства, рекомендуемых к использованию в Республике Казахстан;

8) исключен Законом РК от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

9) исключен Законом РК от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

10) разрабатывает и утверждает положение о государственных инспекторах по племенному животноводству;

11) разрабатывает и утверждает формы актов государственного инспектора по племенному животноводству, в том числе форму протокола об административном правонарушении, порядок их составления и выдачи;

12) разрабатывает и утверждает правила ведения племенной книги;

13) разрабатывает и утверждает правила ведения республиканского реестра племенных животных;

13-1) осуществляет прием уведомлений от физических и юридических лиц о начале (прекращении) деятельности в области племенного животноводства в соответствии с Законом Республики Казахстан "О разрешениях и уведомлениях";

13-2) ведет государственный электронный реестр разрешений и уведомлений в области племенного животноводства, и вносит в него изменения и дополнения;

14) разрабатывает и утверждает положение о порядке признания племенного свидетельства или эквивалентного ему документа, выданного на импортированную племенную продукцию (материал) компетентными органами стран-экспортеров;

14-1) исключен Законом РК от 27.11.2015 № 424-V (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования);

15) исключен Законом РК от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

16) Исключен Законом РК от 10.10.2022 № 144-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

18) утверждает по согласованию с уполномоченным органом в области государственной статистики формы, предназначенные для сбора административных данных в области племенного животноводства;

19) исключен Законом РК от 27.11.2015 № 424-V (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования);

20) осуществляет ведение республиканского реестра племенных животных и публикацию его на интернет-ресурсе уполномоченного органа;

21) ведет и издает государственный реестр селекционных достижений в области животноводства, рекомендуемых к использованию в Республике Казахстан;

22) проводит испытание и апробацию селекционных достижений в области животноводства;

23) осуществляет контроль за достоверностью данных племенных свидетельств на реализуемую племенную продукцию (материал);

24) исключен Законом РК от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

25) разрабатывает и утверждает правила ведения информационной базы селекционной и племенной работы;

25-1) определяет направления государственной поддержки в области племенного животноводства;

26) разрабатывает и утверждает:

правила субсидирования развития племенного животноводства;

формы учета племенной продукции (материала) по отраслям животноводства;

формы племенных свидетельств на все виды племенной продукции (материала) и правила их выдачи (аннулирования);

правила присвоения (приостановления, отмены) статуса племенной продукции (материала);

форму и правила заполнения индивидуальной карточки племенного животного, а также карточки сельскохозяйственного животного, вовлеченного в селекционный процесс;

27) исключен Законом РК от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

28) исключен Законом РК от 10.07.2012 № 36-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования);

29) исключен Законом РК от 29.12.2014 № 269-V (вводится в действие с 01.01.2015);

30) осуществляет контроль за исполнением законодательства Республики Казахстан о племенном животноводстве;

31) представляет Республику Казахстан в международных отношениях в области племенного животноводства;

31-1) разрабатывает и утверждает нормативные правовые акты в области племенного животноводства;

32) осуществляет иные полномочия, предусмотренные настоящим Законом, иными законами Республики Казахстан, актами Президента Республики Казахстан и Правительства Республики Казахстан.

Сноска. Статья 13 с изменениями, внесенными законами РК от 10.07.2012 № 36-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 13.06.2013 № 102-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 03.07.2013 № 124-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 17.01.2014 № 165-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 16.05.2014 № 203-V (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования); от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.12.2014 № 269-V (вводится в действие с 01.01.2015); от 27.11.2015 № 424-V (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования); от 10.10.2022 № 144-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 19.04.2023 № 223-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 14. Компетенция местных исполнительных органов областей, городов республиканского значения, столицы

Местные исполнительные органы областей, городов республиканского значения, столицы:

1) исключен Законом РК от 03.07.2013 № 124-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования);

1-1) реализуют государственную политику в области племенного животноводства;

      2) Исключен Законом РК от 10.10.2022 № 144-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      3) Исключен Законом РК от 10.10.2022 № 144-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      4) Исключен Законом РК от 10.10.2022 № 144-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

5) исключен Законом РК от 17.01.2014 № 165-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

6) исключен Законом РК от 27.11.2015 № 424-V (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования);

7) осуществляют субсидирование мероприятий, направленных на сохранение и восстановление генофонда племенных животных, в том числе пород с ограниченным генофондом;

8) осуществляют в интересах местного государственного управления иные полномочия, возлагаемые на местные исполнительные органы законодательством Республики Казахстан.

Сноска. Статья 14 с изменениями, внесенными законами РК от 13.06.2013 № 102-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 03.07.2013 № 124-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 17.01.2014 № 165-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 27.11.2015 № 424-V (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования); от 10.10.2022 № 144-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 15. Компетенция местных исполнительных органов районов, городов областного значения

Сноска. Статья 15 исключена Законом РК от 10.10.2022 № 144-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 16. Государственный контроль в области племенного животноводства

1. Государственный контроль в области племенного животноводства – совокупность действий должностных лиц ведомства уполномоченного органа и его территориальных подразделений, направленных на обеспечение соблюдения физическими и юридическими лицами требований законодательства Республики Казахстан.

2. Государственный контроль в области племенного животноводства осуществляется в форме проверки, профилактического контроля с посещением субъекта (объекта) контроля и профилактического контроля без посещения субъекта (объекта) контроля.

Проверка и профилактический контроль с посещением субъекта (объекта) контроля осуществляются в соответствии с Предпринимательским кодексом Республики Казахстан.

Профилактический контроль без посещения субъекта (объекта) контроля осуществляется в соответствии с Предпринимательским кодексом Республики Казахстан и настоящим Законом.

2-1. Профилактический контроль без посещения субъекта (объекта) контроля проводится путем анализа, сопоставления данных и информации из:

1) информационных систем;

2) открытых источников, средств массовой информации.

Субъектами (объектами) профилактического контроля без посещения являются племенные центры и дистрибьютерные центры, физические и юридические лица, получившие бюджетные субсидии, республиканские палаты.

Целями профилактического контроля без посещения субъекта (объекта) контроля являются своевременное пресечение и недопущение нарушений, предоставление субъектам контроля права самостоятельного устранения нарушений, выявленных по результатам профилактического контроля без посещения субъекта (объекта) контроля, и снижение административной нагрузки на них.

В случае выявления нарушения по результатам профилактического контроля без посещения субъекта (объекта) контроля в действиях (бездействии) субъектов контроля ведомством уполномоченного органа или его территориальными подразделениями субъекту контроля направляется рекомендация об устранении нарушений, выявленных по результатам профилактического контроля без посещения субъекта (объекта) контроля (далее – рекомендация), в срок не позднее трех рабочих дней со дня выявления нарушения. В рекомендации указывается срок ее исполнения, который должен составлять не менее пяти рабочих дней со дня, следующего за днем ее вручения (получения).

Рекомендация должна быть вручена субъекту контроля лично под роспись или иным способом, подтверждающим факты ее отправки и получения.

Рекомендация, направленная одним из нижеперечисленных способов, считается врученной (полученной) в следующих случаях:

1) нарочно – с даты отметки в рекомендации о получении;

2) почтой – с даты уведомления о получении почтового отправления заказным письмом;

3) электронным способом – с даты отправки на электронный адрес субъекта контроля, указанный в письме при запросе.

Рекомендация должна быть исполнена в течение срока, указанного в рекомендации, следующего за днем ее вручения (получения).

Субъект контроля письменно уведомляет ведомство уполномоченного органа или его территориальные подразделения об исполнении рекомендации в течение одного рабочего дня со дня устранения нарушений, выявленных по результатам профилактического контроля без посещения субъекта (объекта) контроля.

Субъект контроля в случае несогласия с нарушениями, указанными в рекомендации, вправе направить в ведомство уполномоченного органа или его территориальные подразделения, направившие рекомендацию, возражение в течение пяти рабочих дней со дня, следующего за днем вручения (получения) рекомендации.

Неисполнение в установленный срок рекомендации влечет назначение профилактического контроля с посещением субъекта (объекта) контроля путем включения в полугодовой список проведения профилактического контроля с посещением субъекта (объекта) контроля.

Кратность профилактического контроля без посещения субъекта (объекта) контроля определяется по мере поступления данных и информации, но не чаще одного раза в месяц.

Результаты профилактического контроля без посещения субъекта (объекта) контроля подлежат учету ведомством уполномоченного органа или его территориальным подразделением в специальном журнале регистрации профилактического контроля без посещения субъекта (объекта) контроля, который должен быть пронумерован, прошнурован и скреплен печатью ведомства уполномоченного органа или его территориального подразделения.

3. Государственные инспекторы по племенному животноводству вправе:

1) осуществлять государственный контроль за ведением учета и отчетности у субъектов в области племенного животноводства, физических и юридических лиц, получивших бюджетные субсидии;

2) исключен Законом РК от 24.05.2018 № 156-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);
3) исключен Законом РК от 24.05.2018 № 156-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

4) проверять достоверность данных, указанных в племенных свидетельствах;

5) Исключен Законом РК от 10.10.2022 № 144-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

6) рассматривать дела об административных правонарушениях в области племенного животноводства и налагать административные взыскания в порядке, предусмотренном Кодексом Республики Казахстан об административных правонарушениях;

7) выдавать и контролировать исполнение предписаний;

7-1) выдавать рекомендации об устранении нарушений, выявленных по результатам профилактического контроля без посещения субъекта (объекта) контроля, и контролировать их исполнение;

8) Исключен Законом РК от 10.10.2022 № 144-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

4. Акты государственных инспекторов по племенному животноводству в пределах их компетенции обязательны для исполнения субъектами в области племенного животноводства, физическими и юридическими лицами, получившими бюджетные субсидии.

5. Действия (бездействие) государственных инспекторов по племенному животноводству могут быть обжалованы в порядке, установленном законами Республики Казахстан.

Сноска. Статья 16 с изменениями, внесенными законами РК от 10.07.2012 № 36-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 03.07.2013 № 124-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 16.05.2014 № 203-V (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования); от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.10.2015 № 376-V (вводится в действие с 01.01.2016); от 27.11.2015 № 424-V (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования); от 24.05.2018 № 156-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.06.2020 № 351-VI (вводится в действие с 01.07.2021); от 10.10.2022 № 144-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 06.04.2024 № 71-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 16-1. Государственное регулирование в области племенного животноводства

Государственное регулирование в области племенного животноводства осуществляется посредством:

1) исключен Законом РК от 10.07.2012 № 36-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования);

2) проведения государственного контроля в области племенного животноводства;

3) проведения научных исследований фундаментального и прикладного характера в области племенного животноводства и селекции по сохранению, развитию и использованию генофонда животных в соответствии с законодательством Республики Казахстан;

4) субсидирования мероприятий, направленных на сохранение и восстановление генофонда племенных животных, в том числе пород с ограниченным генофондом;

5) субсидирования мероприятий, направленных на обеспечение доступности племенной продукции (материала) для отечественных сельскохозяйственных товаропроизводителей;

6) субсидирования мероприятий по ведению селекционной и племенной работы отечественными сельскохозяйственными товаропроизводителями;

7) проведения испытания и апробации селекционных достижений в области животноводства;

8) ведения республиканского реестра племенных животных;

9) ведения государственного реестра селекционных достижений в области животноводства, рекомендуемых к использованию в Республике Казахстан.

Сноска. Статья 16-1 с изменениями, внесенными законами РК от 10.07.2012 № 36-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 17.01.2014 № 165-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 10.10.2022 № 144-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 16-2. Уведомления о начале деятельности в области племенного животноводства

1. Физические и юридические лица, указанные в настоящей статье, до начала деятельности в области племенного животноводства обязаны уведомить об этом уполномоченный орган в порядке, установленном Законом Республики Казахстан "О разрешениях и уведомлениях".

2. Исключен Законом РК от 27.11.2015 № 424-V (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования).

3. Исключен Законом РК от 27.11.2015 № 424-V (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования).

4. Юридическое лицо, уведомившее уполномоченный орган о начале деятельности в качестве племенного центра, обязано:

1) владеть на праве собственности или аренды (не менее трех лет), или лизинга материально-технической базой (помещение для содержания племенных животных-производителей, лаборатория для низкотемпературного замораживания и хранения семени племенных животных-производителей, ветеринарно-санитарный пропускник, карантинное помещение, изолятор, лабораторное и криогенное оборудование);

2) проводить бонитировку и (или) индексную оценку;

3) проводить оценку племенных животных – производителей по качеству потомства и (или) геномную оценку;

4) иметь в штате работников по соответствующим специальностям.

5) проводить оценку (испытания) племенных животных по собственной продуктивности.

К уведомлению прилагаются следующие документы:

1) справка о государственной регистрации (перерегистрации) юридического лица (для юридического лица);

2) копии ветеринарно-санитарного заключения на объект и подтверждения о присвоении учетного номера;

3) исключен Законом РК от 06.04.2024 № 71-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

4) копии племенных свидетельств, подтверждающих наличие племенных животных-производителей;

5) копии правоустанавливающих документов, подтверждающих наличие комплекса производственных помещений (помещения для содержания племенных животных – производителей, лаборатории для низкотемпературного замораживания и хранения семени племенных животных – производителей, ветеринарно-санитарного пропускника, карантинного помещения, изолятора, лабораторного и криогенного оборудования (сосуда Дьюара), термостата-оттаивателя, водяной бани, микроскопов, нагревательного столика, замораживателя, оборудований для фасовки и маркировки племенного материала) на праве собственности, или договора аренды (не менее трех лет), или договора лизинга;

6) ветеринарные паспорта, подтверждающие проведение идентификации;

7) Исключен Законом РК от 10.10.2022 № 144-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

5. Юридическое лицо, уведомившее уполномоченный орган о начале деятельности в качестве дистрибьютерного центра, обязано:

1) владеть на праве собственности или аренды (не менее трех лет), или лизинга материально-технической базой (производственные помещения со стационарными биохранилищами, лабораторное и криогенное оборудование);

2) иметь в штате работников по соответствующим специальностям.

К уведомлению прилагаются следующие документы:

1) справка о государственной регистрации (перерегистрации) юридического лица (для юридического лица);

2) копии ветеринарно-санитарного заключения на объект и подтверждения о присвоении учетного номера;

4) копии правоустанавливающих документов, подтверждающих наличие материально-технической базы, включая производственные помещения со стационарными биохранилищами, лабораторное и криогенное оборудование (сосуды Дьюара), термостат-оттаиватель, водяная баня, микроскопы, нагревательный столик), на праве собственности, или договора аренды (не менее трех лет), или договора лизинга.

6. Физическое лицо, уведомившее уполномоченный орган о начале

деятельности в качестве бонитера (классификатора) по определенному

виду и направлению продуктивности животных, к уведомлению прилагает

копии:

1) удостоверения личности;

2) диплома об образовании по направлению "сельское хозяйство и биоресурсы" или "ветеринария";

3) документа о прохождении курсов обучения бонитеров (классификаторов) по соответствующему виду животного.

7. Физическое лицо, уведомившее уполномоченный орган о начале деятельности в качестве техника-осеменатора, к уведомлению прилагает копии:

1) удостоверения личности;

2) диплома об образовании по направлению "сельское хозяйство и биоресурсы", "ветеринария" или документа о прохождении курсов обучения техника-осеменатора, или документа, подтверждающего стаж работы по данному профилю не менее шести месяцев;

3) Исключен Законом РК от 10.10.2022 № 144-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

4) правоустанавливающих документов, подтверждающих наличие материально-технической базы (лабораторного помещения, контрольно-измерительных приборов, инструментария, криогенного оборудования (сосуда Дьюара), термостата-оттаивателя, водяной бани, микроскопа, нагревательного столика, шприца-катетера) на праве собственности, или договора аренды (не менее года), или договора лизинга.

8. Физическое лицо, уведомившее уполномоченный орган о начале деятельности в качестве специалиста по трансплантации (пересадке) эмбрионов, к уведомлению прилагает копии:

1) удостоверения личности;

2) диплома об образовании по направлению "сельское хозяйство и биоресурсы" или "ветеринария";

3) документа о прохождении курсов обучения специалиста по трансплантации (пересадке) эмбрионов животных;

4) правоустанавливающих документов, подтверждающих наличие материально-технической базы (лабораторного помещения, контрольно-измерительных приборов, инструментария, криогенного и технологического оборудования (сосуда Дьюара), термостата-оттаивателя, нагревательного столика, микроскопа, шприцов) на праве собственности, или договора аренды (не менее года), или договора лизинга.

9. Исключен Законом РК от 10.10.2022 № 144-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

10. Представление документов, предусмотренных настоящей статьей, не требуется при наличии возможности получения информации, содержащейся в них из государственных информационных систем и (или) из формы сведений.

При подаче документов через веб-портал "электронного правительства" или Государственную корпорацию "Правительство для граждан" документы представляются в электронной форме.

Сноска. Статья 16-2 в редакции Закона РК от 10.07.2012 № 36-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); с изменениями, внесенными законами РК от 24.12.2012 № 60-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 17.01.2014 № 165-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 16.05.2014 № 203-V (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования); от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 17.11.2015 № 408-V (вводится в действие с 01.03.2016); от 27.11.2015 № 424-V (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования); от 05.01.2021 № 408-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 10.10.2022 № 144-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 06.04.2024 № 71-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 16-3. Учет племенной продукции (материала)

Сноска. Заголовок статьи 16-3 с изменением, внесенным Законом РК от 10.10.2022 № 144-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Племенная продукция (материал) подлежит учету в информационной базе селекционной и племенной работы и (или) на бумажных носителях в порядке, определенном уполномоченным органом.

В республиканский реестр племенных животных вносятся данные о племенных животных в порядке, определенном уполномоченным органом.

Данные о наиболее ценных по происхождению, продуктивности и иным качествам племенных животных вносятся в племенную книгу.

Данные, внесенные в племенную книгу и республиканский реестр племенных животных, являются доступными для заинтересованных лиц.

В целях подтверждения происхождения, продуктивных и иных качеств животного физические и юридические лица ведут учет в порядке и по формам, которые утверждены уполномоченным органом.

Сноска. Статья 16-3 в редакции Закона РК от 27.11.2015 № 424-V (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования); с изменением, внесенным Законом РК от 10.10.2022 № 144-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 16-4. Государственная поддержка племенного животноводства

1. Государственная поддержка племенного животноводства осуществляется за счет бюджетных средств.

Основной формой государственной поддержки является субсидирование мероприятий, направленных на:

1) сохранение, развитие и восстановление генофонда племенных животных, в том числе пород с ограниченным генофондом;

2) обеспечение доступности племенной продукции (материала) для отечественных сельскохозяйственных товаропроизводителей;

Примечание РЦПИ!
Подпункт 3) вводится в действие с 01.01.2012.

3) ведение селекционной и племенной работы отечественными сельскохозяйственными товаропроизводителями.

4) возмещение затрат на содержание племенного поголовья пород лошадей верхового и верхово-упряжного направлений, выведенных на территории Республики Казахстан.

2. Направления государственной поддержки племенного животноводства, осуществляемые за счет бюджетных средств, определяются уполномоченным органом.

3. Финансирование программ научных исследований в области племенного животноводства осуществляется за счет бюджетных средств в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан, и иных источников, не запрещенных законодательством Республики Казахстан.

Сноска. Статья 16-4 с изменениями, внесенными законами РК от 03.07.2013 № 124-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 10.10.2022 № 144-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 09.07.2024 № 123-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 16-5. Научные исследования в области племенного животноводства

Научные исследования в области племенного животноводства осуществляют научные организации Республики Казахстан сельскохозяйственного профиля. Указанные организации совместно с уполномоченным органом осуществляют разработку:

1) государственных научно-технических программ в области племенного животноводства;

2) инструкции по бонитировке;

3) методик и технических средств для оценки и генетического контроля племенной продукции (материала);

4) систем информационного обеспечения в области племенного животноводства, в том числе в селекционной и племенной работе.

5) правил проведения индексной оценки;

6) правил проведения молекулярной генетической экспертизы;

7) правил проведения оценки племенных животных – производителей по качеству потомства;

8) правил проведения оценки (испытаний) племенных животных по собственной продуктивности;

9) правил проведения геномной оценки.

Сноска. Статья 16-5 с изменениями, внесенными законамиРК от 27.11.2015 № 424-V (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования); от 10.10.2022 № 144-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 3. ГОСУДАРСТВЕННОЕ РЕГУЛИРОВАНИЕ ПЛЕМЕННОГО
ЖИВОТНОВОДСТВА

Сноска. Глава 3 исключена Законом РК от 12.01.2012 № 540-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Глава 4. ПРИЗНАНИЕ И ИСПОЛЬЗОВАНИЕ ПЛЕМЕННОЙ ПРОДУКЦИИ (МАТЕРИАЛА)

Сноска. Заголовок с изменениями, внесенными законами РК от 12.01.2012 № 540-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 27.11.2015 № 424-V (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования); от 10.10.2022 № 144-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 17. Признание племенной продукции (материала)

1. Продукция (материал) признается племенной республиканской палатой в порядке, определенном уполномоченным органом.

2. Импортированная племенная продукция (материал) признается племенной при соответствии требованиям части третьей статьи 9 настоящего Закона.

Сноска. Статья 17 в редакции Закона РК от 12.01.2012 № 540-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); с изменениями, внесенными законами РК от 27.11.2015 № 424-V (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования); от 10.10.2022 № 144-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 18. Использование и реализация племенной продукции (материала)

1. Использование и реализация племенной продукции (материала) осуществляются в порядке, определенном уполномоченным органом, если иное не предусмотрено настоящей статьей.

2. Семя используется и реализуется при одновременном соответствии следующим условиям:

1) получено от племенного животного – производителя, оцененного по качеству потомства и (или) геномной оценке;

2) имеет соответствующие морфофункциональные показатели;

3) отсутствуют генетически детерминированные заболевания;

4) имеет маркировку, позволяющую его идентифицировать.

3. Эмбрион используется и реализуется при одновременном соответствии следующим условиям:

1) получен от племенных животных;

2) отсутствуют генетически детерминированные заболевания;

3) имеет племенное свидетельство;

4) имеет маркировку, позволяющую его идентифицировать.

4. Не допускается реализация племенной продукции (материала), не имеющей (не имеющего) мечения (маркировки). При реализации племенного животного на племенные цели племенное животное должно иметь также племенное свидетельство.

5. Для воспроизводства породы используются только племенные животные, соответствующие требованиям, предусмотренным статьями 19 и 20 настоящего Закона.

6. В целях сохранения данных о хозяйствах, где были получены племенные животные, сведения о заводчиках указываются в племенных свидетельствах.

7. В целях улучшения породных и продуктивных качеств животных сельскохозяйственный товаропроизводитель вправе использовать:

1) свежеполученное семя, соответствующее требованиям, установленным подпунктами 1) и 2) пункта 2 настоящей статьи;

2) свежеполученный эмбрион, соответствующий требованию, установленному подпунктом 1) пункта 3 настоящей статьи.

Требование подпункта 1) части первой настоящего пункта распространяется на сельскохозяйственного товаропроизводителя, владеющего на праве собственности или на ином законном основании племенным животным – производителем.

Сноска. Статья 18 - в редакции Закона РК от 10.10.2022 № 144-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 19. Бонитировка и индексная оценка племенных животных

Племенные животные подлежат бонитировке и (или) индексной оценке, если иное не предусмотрено законодательством Республики Казахстан в области племенного животноводства.

Не допускаются к реализации на племенные цели племенные животные, не прошедшие бонитировку и (или) индексную оценку.

Сноска. Статья 19 - в редакции Закона РК от 10.10.2022 № 144-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 20. Оценка племенных животных – производителей, содержащихся в племенных центрах

Племенные животные – производители, содержащиеся в племенных центрах, семя которых используют для получения чистопородных и племенных животных, подлежат:

бонитировке и (или) индексной оценке;

оценке по качеству потомства и (или) геномной оценке;

оценке (испытаниям) племенных животных по собственной продуктивности.

Сноска. Статья 20 - в редакции Закона РК от 10.10.2022 № 144-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 20-1. Молекулярная генетическая экспертиза

1. Молекулярная генетическая экспертиза осуществляется в специализированных лабораториях, которые вносят ее результаты в информационную базу селекционной и племенной работы.

Заказчиками молекулярной генетической экспертизы являются физические или юридические лица, осуществляющие деятельность в области племенного животноводства.

2. Получение отрицательного заключения молекулярной генетической экспертизы не лишает заказчика права повторного обращения для проведения молекулярной генетической экспертизы в другие специализированные лаборатории.

3. Заказчик имеет право:

1) отозвать заявку на любом этапе проведения молекулярной генетической экспертизы;

2) принимать участие в рассмотрении вопросов, возникающих в ходе проведения молекулярной генетической экспертизы.

4. Заказчик обязан:

1) отобрать и доставить в специализированную лабораторию образцы биологических материалов животного;

2) контролировать сбор образцов биологических материалов животного, предоставляемых в специализированную лабораторию для проведения молекулярной генетической экспертизы;

3) обеспечить исключение случаев неосторожной или умышленной подмены образцов биологических материалов животного, отобранных для проведения молекулярной генетической экспертизы;

4) оформить надлежащим образом и представить в специализированную лабораторию сопроводительную документацию;

5) гарантировать соответствие надписей и идентификаторов на упаковках и всех представляемых сопроводительных документов реальным животным с указанными идентификаторами;

6) оплатить стоимость проведения молекулярной генетической экспертизы, в том числе и в случае получения отрицательного заключения молекулярной генетической экспертизы.

5. Специализированная лаборатория имеет право отказать в предоставлении услуг в полном объеме либо частично в случае неисполнения заказчиком обязанностей, предусмотренных подпунктами 1) – 5) пункта 4 настоящей статьи и договором на проведение молекулярной генетической экспертизы.

6. Специализированная лаборатория обязана:

1) оказать услуги в полном объеме в срок, установленный договором на проведение молекулярной генетической экспертизы;

2) не передавать свои обязательства по договору на проведение молекулярной генетической экспертизы третьим лицам;

3) сообщать заказчику по его требованию все сведения о ходе проведения молекулярной генетической экспертизы;

4) незамедлительно информировать заказчика в случае, если невозможно качественно и в срок исполнить обязательства, предусмотренные договором на проведение молекулярной генетической экспертизы, и это требует принятия необходимых мер со стороны заказчика.

7. Заказчик молекулярной генетической экспертизы и специализированная лаборатория имеют иные права и обязанности, предусмотренные законодательством Республики Казахстан и договором на проведение молекулярной генетической экспертизы.

Сноска. Глава 4 дополнена статьей 20-1 в соответствии с Законом РК от 10.10.2022 № 144-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 21. Доступность данных о бонитировке

Сноска. Статья 21 исключена Законом РК от 10.01.2006 № 116 (вводится в действие с 01.01.2006).

Глава 5. ОРГАНИЗАЦИЯ ДЕЯТЕЛЬНОСТИ СУБЪЕКТОВ В ОБЛАСТИ
ПЛЕМЕННОГО ЖИВОТНОВОДСТВА

Сноска. В заголовок главы 5 внесены изменения - Законом РК от 14 декабря 2001 г. № 269.

Статья 22. Субъекты в области племенного животноводства

Деятельность в области племенного животноводства осуществляется физическими и юридическими лицами.

Субъекты в области племенного животноводства ведут учет данных в соответствии с частью первой статьи 16-3 настоящего Закона.

Племенные центры, дистрибьютерные центры и республиканские палаты представляют отчетность в порядке, определенном уполномоченным органом.

Сноска. Статья 22 с изменениями, внесенными законами РК от 14.12.2001 № 269; от 20.12.2004 № 13 (вводится в действие с 01.01.2005); от 10.01.2006 № 116 (порядок введения в действие см. ст.2 Закона № 116); от 12.01.2012 № 540-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 10.10.2022 № 144-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 23. Виды субъектов в области племенного животноводства

К субъектам в области племенного животноводства относятся:

1) племенные центры;

2) дистрибьютерные центры;

3) бонитеры (классификаторы);

4) техники-осеменаторы;

5) специалисты по трансплантации (пересадке) эмбрионов;

6) республиканские палаты.

7) физические и юридические лица, осуществляющие деятельность в области племенного животноводства.

Сноска. Статья 23 в редакции Закона РК от 27.11.2015 № 424-V (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования); с изменением, внесенным Законом РК от 10.10.2022 № 144-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 24. Основные направления деятельности племенных заводов

Сноска. Статья 24 исключена Законом РК от 27.11.2015 № 424-V (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования).

Статья 25. Основные направления деятельности племенных хозяйств

Сноска. Статья 25 исключена Законом РК от 27.11.2015 № 424-V (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования).

Статья 26. Основные направления деятельности племенных центров

1. Основными направлениями деятельности племенных центров являются:

1) получение, накопление, приобретение, хранение и реализация семени племенных животных – производителей, эмбрионов и их регистрация в информационной базе селекционной и племенной работы;

5) учет результатов использования семени племенных животных – производителей и эмбрионов, ведение банка данных о них;

6) осуществление обмена генофондом.

7) исключен Законом РК от 27.11.2015 № 424-V (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования).

Получение, накопление, приобретение, хранение и реализация семени племенных животных – производителей, эмбрионов осуществляются племенными центрами в соответствии с требованиями настоящего Закона.

Сноска. Статья 26 в редакции Закона РК от 14.12.2001 № 269; с изменениями, внесенными законами РК от 05.07.2008 № 62-IV (порядок введения в действие см. ст.2); от 12.01.2012 № 540-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 03.07.2013 № 124-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 17.01.2014 № 165-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 27.11.2015 № 424-V (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования); от 10.10.2022 № 144-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 27. Основные направления деятельности дистрибьютерных центров

Основными направлениями деятельности дистрибьютерных центров являются приобретение, хранение и реализация семени племенных животных – производителей, эмбрионов и их регистрация в информационной базе селекционной и племенной работы.

Приобретение, хранение и реализация семени племенных животных – производителей, эмбрионов осуществляются дистрибьютерными центрами в соответствии с требованиями настоящего Закона.

Сноска. Статья 27 в редакции Закона РК от 12.01.2012 № 540-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); с изменениями, внесенными законами РК от 27.11.2015 № 424-V (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования); от 10.10.2022 № 144-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 28. Основные направления деятельности бонитеров (классификаторов), техников-осеменаторов и специалистов по трансплантации (пересадке)эмбрионов

1. Основным направлением деятельности бонитеров (классификаторов) является проведение бонитировки.

2. Основным направлением деятельности техников-осеменаторов является оказание услуг по искусственному осеменению животных.

3. Основными направлениями деятельности специалистов по трансплантации (пересадке) эмбрионов является оказание услуг по получению, криоконсервации и трансплантации (пересадке) эмбрионов племенных животных.

4. Бонитер (классификатор), техник-осеменатор и специалист по трансплантации (пересадке) эмбрионов проходят курсы повышения квалификации и получают сертификат о прохождении курсов повышения квалификации в соответствии с порядком, определенным уполномоченным органом.

Сноска. Статья 28 в редакции Закона РК от 12.01.2012 № 540-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); с изменениями, внесенными законами РК от 17.01.2014 № 165-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 27.11.2015 № 424-V (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования); от 10.10.2022 № 144-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 28-1. Основные направления деятельности племенных репродукторов

Сноска. Глава 5 дополнена статьей 28-1 в соответствии с Законом РК от 14.12.2001 № 269; исключена Законом РК от 27.11.2015 № 424-V (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования).

Статья 28-2. Республиканская палата

1. Республиканская палата является некоммерческой, самофинансируемой организацией, создаваемой и действующей для представления и защиты интересов физических и юридических лиц, осуществляющих разведение и (или) воспроизводство племенных животных.

2. Республиканская палата является юридическим лицом и регистрируется в органах юстиции в порядке, предусмотренном законодательством Республики Казахстан.

3. Республиканские палаты вправе создавать свои структурные подразделения (филиалы и представительства) на территории областей, городов республиканского значения, столицы.

4. Деятельность республиканской палаты регулируется законами Республики Казахстан и уставом, принятым коллегиальным органом палаты.

5. На территории Республики Казахстан по каждой породе крупного рогатого скота создается и действует одна республиканская палата по соответствующей породе крупного рогатого скота.

Республиканские палаты овцеводства и коневодства на территории Республики Казахстан создаются по одному на каждое направление продуктивности овец и лошадей.

Республиканская палата птицеводства на территории Республики Казахстан создается одна на все виды и направления продуктивности птиц.

Республиканские палаты верблюдоводства, свиноводства, козоводства, мараловодства (оленеводства), кролиководства, звероводства, пчеловодства, рыбоводства на территории Республики Казахстан создаются по одному на каждый вид животного.

6. В случае, если интересы физических и юридических лиц, осуществляющих разведение племенных животных одной породы крупного рогатого скота или по направлениям продуктивности овец и лошадей, представлены в республиканской палате по направлениям продуктивности крупного рогатого скота или по направлениям продуктивности овец и лошадей, создание отдельной республиканской палаты осуществляется путем реорганизации (в форме разделения, выделения) действующей республиканской палаты по направлениям продуктивности крупного рогатого скота или по направлениям продуктивности овец и лошадей.

Основанием для реорганизации (в форме разделения, выделения) республиканской палаты по направлениям продуктивности крупного рогатого скота или по направлениям продуктивности овец и лошадей является совместное решение не менее трех членов республиканской палаты, представляющих интересы физических и юридических лиц, осуществляющих разведение племенных животных одной породы крупного рогатого скота или по направлениям продуктивности овец и лошадей, и не менее одного члена совета республиканской палаты, вынесенное на общее собрание членов республиканской палаты и получившее не менее пятидесяти процентов голосов членов республиканской палаты.

7. Источниками формирования дохода (имущества) республиканской палаты являются:

1) поступления взносов от членов республиканской палаты;

2) доходы от услуг по выдаче племенных свидетельств (стоимость бланка);

3) добровольные имущественные взносы и пожертвования;

4) другие источники, не запрещенные законодательством Республики Казахстан.

Сноска. Глава 5 дополнена статьей 28-2 в соответствии с Законом РК от 12.01.2012 № 540-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); в редакции Закона РК от 27.11.2015 № 424-V (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования); от 10.10.2022 № 144-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 28-3. Структура и полномочия республиканской палаты

1. Структура республиканской палаты состоит из коллегиального органа, совета республиканской палаты и исполнительного органа, которые совместно отвечают за ведение и координацию селекционной и племенной работы.

2. Коллегиальный орган – собрание членов республиканской палаты, который является высшим органом управления.

Коллегиальный орган определяет и принимает решения по стратегическим направлениям развития республиканской палаты.

Коллегиальный орган созывается не реже одного раза в год. Внеочередное собрание коллегиального органа может быть созвано по требованию не менее двух третей от общего числа членов республиканской палаты.

3. Совет республиканской палаты избирается коллегиальным органом сроком на три года в соответствии с уставом республиканской палаты и представляет интересы членов республиканской палаты.

Состав совета республиканской палаты может быть переизбран по решению коллегиального органа.

Состав совета республиканской палаты ежегодно обновляется на одну треть, председатель совета республиканской палаты избирается один раз в три года.

При формировании состава совета республиканской палаты обеспечивается равная региональная представленность.

4. Совет республиканской палаты осуществляет общее руководство и управление деятельностью республиканской палаты в соответствии с компетенцией, установленной законами Республики Казахстан и уставом республиканской палаты.

5. В состав совета республиканской палаты входят представители научных организаций Республики Казахстан сельскохозяйственного профиля и члены республиканской палаты.

6. Председатель совета республиканской палаты избирается из числа членов совета республиканской палаты и утверждается коллегиальным органом.

Одно и то же лицо не может быть избрано председателем совета республиканской палаты более двух раз подряд.

7. Заседание совета республиканской палаты назначается в соответствии с уставом республиканской палаты.

8. Совет республиканской палаты:

1) определяет регламент работы и осуществляет контроль за финансово-хозяйственной деятельностью исполнительного органа;

2) утверждает бюджет республиканской палаты;

3) рекомендует коллегиальному органу внесение изменений в тарифную политику;

4) рекомендует коллегиальному органу кандидатуру исполнительного директора на утверждение;

5) осуществляет иные полномочия, не противоречащие законодательству Республики Казахстан.

9. Исполнительный орган:

1) организует учет племенного поголовья в зависимости от выбранного направления племенного животноводства путем присвоения (приостановления, отмены) статуса племенной продукции (материала) в порядке, утвержденном уполномоченным органом;

1-1) организует учет племенного крупного рогатого скота мясного направления первой категории и племенного крупного рогатого скота мясного направления второй категории путем присвоения (приостановления, отмены) статуса племенной продукции (материала) в порядке, определенном уполномоченным органом;

2) осуществляет мероприятия по определению племенной ценности племенных животных, в том числе племенных животных – производителей, согласно инструкции по бонитировке и (или) правилам проведения индексной оценки, и (или) правилам проведения оценки племенных животных – производителей по качеству потомства, и (или) правилам проведения геномной оценки, и (или) правилам проведения оценки (испытаний) племенных животных по собственной продуктивности;

3) осуществляет выдачу (аннулирование) племенных свидетельств на племенную продукцию (материал) в порядке, утвержденном уполномоченным органом;

4) осуществляет признание племенного свидетельства или эквивалентного ему документа, выданного на импортированную племенную продукцию (материал) компетентными органами стран-экспортеров, в порядке, утвержденном уполномоченным органом;

6) ведет и издает племенные книги раздельно по чистокровным и чистопородным животным;

7) осуществляет мониторинг данных бонитировки, индексной оценки, оценки племенных животных – производителей по качеству потомства, геномной оценки, оценки (испытаний) племенных животных по собственной продуктивности, а также информирует заинтересованных лиц о его результатах;

8) утверждает стандарт породы по согласованию с коллегиальным органом;

8-1) ведет реестр племенных животных и представляет его данные уполномоченному органу по форме, утвержденной уполномоченным органом, для включения в республиканский реестр племенных животных;

9) осуществляет иные полномочия, не противоречащие законодательству Республики Казахстан.

10. Присвоение статуса и выдача племенного свидетельства на племенную продукцию (материал) осуществляются республиканской палатой на основании заявления физического и (или) юридического лица вне зависимости от их членства в республиканской палате.

Сноска. Глава 5 дополнена статьей 28-3 в соответствии с Законом РК от 12.01.2012 № 540-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); в редакции Закона РК от 27.11.2015 № 424-V (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования); с изменениями, внесенными Законом РК от 10.10.2022 № 144-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 6. ИСКУССТВЕННОЕ ОСЕМЕНЕНИЕ СЕЛЬСКОХОЗЯЙСТВЕННЫХ
ЖИВОТНЫХ И ТРАНСПЛАНТАЦИЯ ЭМБРИОНОВ

Сноска. Глава 6 исключена - Законом РК от 14 декабря 2001 г. № 269.

Глава 7. РАЗРЕШЕНИЕ СПОРОВ И ОТВЕТСТВЕННОСТЬ ПРИ
ОСУЩЕСТВЛЕНИИ ДЕЯТЕЛЬНОСТИ В ОБЛАСТИ
ПЛЕМЕННОГО ЖИВОТНОВОДСТВА

Статья 30. Разрешение споров при осуществлении деятельности в области племенного животноводства

Споры, возникающие при осуществлении деятельности в области племенного животноводства, разрешаются в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.

Статья 31. Ответственность за нарушение законодательства Республики Казахстан о племенном животноводстве

Нарушение законодательства Республики Казахстан о племенном животноводстве влечет ответственность в соответствии с законами Республики Казахстан.

Сноска. Статья 31 с изменениями, внесенными законами РК от 05.07.2008 № 62-IV (порядок введения в действие см. ст.2); от 12.01.2012 № 540-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Глава 8. МЕЖДУНАРОДНОЕ СОТРУДНИЧЕСТВО РЕСПУБЛИКИ
КАЗАХСТАН В ОБЛАСТИ ПЛЕМЕННОГО
ЖИВОТНОВОДСТВА

Статья 32. Международное сотрудничество Республики Казахстан в области племенного животноводства

Республика Казахстан содействует развитию международного сотрудничества в области животноводства.

Статья 33. Право на сотрудничество с иностранным участием в области племенного животноводства

Физические и юридические лица Республики Казахстан, принимающие участие в осуществлении проектов с иностранным участием в области племенного животноводства, заключают договоры с иностранцами и (или) иностранными юридическими лицами в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

Сноска. Статья 33 с изменениями, внесенными Законом РК от 12.01.2012 № 540-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Президент
Республики Казахстан

МАЗМҰНЫ

Ескерту. Бүкіл мәтін бойынша "рұқсат етілген" деген сөздер "ұсынылатын" деген сөзбен ауыстырылды - ҚР 27.11.2015 № 424-V Заңымен (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз).

Осы Заң асыл тұқымды мал шаруашылығы саласында қызметтi жүзеге асырудың құқықтық, ұйымдық және экономикалық негiздерiн белгiлейдi, асыл тұқымды малдың тектiк қорын сақтауға және көбейтуге, сондай-ақ оны өз төлiнен өсiруге және өнiмдiк сапасын жақсартуға бағытталған, асыл тұқымды мал шаруашылығы саласымен айналысатын мемлекеттiк органдардың, жеке және заңды тұлғалардың қызметiн реттейдi.

Ескерту. Кіріспеге өзгеріс енгізілді - ҚР 2001.12.14 № 269 Заңымен.

1 тарау. Жалпы ережелер

1-бап. Осы Заңда пайдаланылатын негізгі ұғымдар

Осы Заңда мынадай негізгі ұғымдар пайдаланылады:

1) асыл тұқымды аналық бал арасы – асыл тұқымды бал ара ұясын молайтуды қамтамасыз ететін асыл тұқымды ұрықтанған аналық бал ара;

2) асыл тұқымды бал ара ұясы – ұрпақ буынына өзінің тұқымдық белгілерін ұдайы беріп отыратын, таза тұқымды, жоғары сыныпты бал араларының жоғары өнімді бал ара ұясы;

2-1) асыл тұқымды жануарлардың республикалық тізілімі – асыл тұқымды жануарлардың саны, тұқымдары, өнімділік бағыттары бойынша деректер жиынтығы;

3) алып тасталды - ҚР 27.11.2015 № 424-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі;

4) асыл тұқымдық куәлiк – уәкілетті орган бекіткен тәртіппен республикалық палата беретін, асыл тұқымдық өнімнің (материалдың) тұқым-тегін, өнімділігін және өзге де сапаларын растайтын құжат;

5) асыл тұқымдық кiтап – белгiлi бiр тұқымдағы неғұрлым құнды асыл тұқымды малдың шығу тегi, өнiмдiлiгі және өзге де сапалары туралы деректер жиынтығы;

6) асыл тұқымдық құндылық – асыл тұқымды жануардың селекцияланатын белгілерінің деңгейі және оларды ұрпағына беру мүмкіндігі;

7) асыл тұқымды жануар – тұқым стандартына сай келетін және Қазақстан Республикасының асыл тұқымды мал шаруашылығы туралы заңнамасында белгіленген тәртіппен республикалық палатада тіркелген таза тұқымды жануар;

8) асыл тұқымды малдың жеке карточкасы – уәкілетті орган айқындаған тәртіппен ресімделетін, оның шығу тегi туралы, өнiмдiлiгі және өзге де сапалары жөніндегі деректерді қамтитын, шаруашылық ішіндегі бастапқы есепке алу нысаны;

9) алып тасталды – ҚР 10.10.2022 № 144-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

10) асыл тұқымды жануарлардың ұрығы мен эмбриондарын өткізу жөнiндегi дистрибьютерлiк орталық (бұдан әрi – дистрибьютерлiк орталық) – асыл тұқымды тұқымдық жануарлардың ұрығын, эмбриондарды сатып алу, сақтау және өткізу жөніндегі қызметтің басталғаны (тоқтатылғаны) туралы асыл тұқымды мал шаруашылығы саласындағы уәкілетті органға хабарлама жасаған заңды тұлға;

11) асыл тұқымды мал шаруашылығы – тектік әлеуеті жоғары малды өз төлінен өсіруге, оларды сақтауға және өсіруге бағытталған асылдандыру жұмысының жүйесiмен қамтылған мал шаруашылығы саласы;

11-1) алып тасталды – ҚР 10.10.2022 № 144-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

12) асыл тұқымды мал шаруашылығы саласындағы уәкiлеттi орган (бұдан әрі – уәкілетті орган) – асыл тұқымды мал шаруашылығы саласында басшылықты және мемлекеттік саясатты іске асыруды жүзеге асыратын мемлекеттік орган;

13) асыл тұқымдық орталық – асыл тұқымды тұқымдық жануарларды күтіп-ұстау жөніндегі қызметтің басталғаны (тоқтатылғаны) туралы уәкілетті органды хабардар еткен, асыл тұқымды тұқымдық жануарлардың ұрығын, эмбриондарды алумен, жинақтаумен, сатып алумен, сақтаумен және өткізумен айналысатын заңды тұлға;

14) алып тасталды - ҚР 27.11.2015 № 424-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі;

15) асыл тұқымдық өнім (материал) – асыл тұқымды мал, сондай-ақ асыл тұқымды малдан алынған ұрық, эмбриондар, инкубациялық жұмыртқа, тәуліктік балапандар, уылдырық, құртшабақтар мен жас балықтар, асыл тұқымды аналық бал аралары, асыл тұқымды бал ара ұялары және бал ара пакеттері;

16) асыл тұқымды тұқымдық жануар – ауыл шаруашылығы жануарын өз төлінен өсіру үшін пайдаланылатын асыл тұқымды жануардың дара аталығы;

17) алып тасталды - ҚР 27.11.2015 № 424-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі;

18) алып тасталды - ҚР 2012.07.10 № 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

19) алып тасталды - ҚР 2012.07.10 № 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

20) ауыл шаруашылығы жануары (бұдан әрі – жануар) – адам өсiретiн, ауыл шаруашылығы өндiрiсiне тiкелей қатысы бар жануарлардың, құстардың, балықтардың және бал араларының барлық түрi;

21) алып тасталды - ҚР 27.11.2015 № 424-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі;

22) алып тасталды - ҚР 27.11.2015 № 424-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі;

23) бал ара пакеті – құрамында асыл тұқымды ұрықтанған аналығы, тұқымдығы (кәрез пакетінде), тірі бал аралары және тасымалдау үшін қажетті бал араларының қорегі бар, асыл тұқымды бал ара ұясынан бөлінген қалемше;

23-1) бонитер (сыныптаушы) – бонитирлеу бойынша қызмет көрсету жөніндегі қызметтің басталғаны (тоқтатылғаны) туралы уәкілетті органды хабардар еткен жеке тұлға;

23-2) бонитирлеу – жануарларды тиiстi сынып бере отырып, шаруашылыққа пайдалы белгілер кешенi (тұқымдылығы, өнiмдiлік сапалары, сыртқы тұрпаттық-бiтiмдiк ерекшелiктерi) бойынша бағалау;

23-3) бірінші санатты етті бағыттағы асыл тұқымды ірі қара мал – тұқым стандартына сәйкес келетін, тегінің кемінде үш буыны бойынша ақпарат бар, әкесі жағынан шығу тегі молекулярлық генетикалық сараптама негізінде расталған және республикалық палатада тіркелген таза тұқымды ірі қара мал;

23-4) геномдық бағалау – уәкілетті орган айқындаған тәртіппен жүзеге асырылатын, жануардың селекцияланатын белгілерінің генетикалық құндылығын олардың геномдық ақпараты негізінде болжамды бағалау;

24) екінші санатты етті бағыттағы асыл тұқымды ірі қара мал – тұқым стандартына сәйкес келетін, тегінің кемінде үш буыны бойынша ақпарат бар және республикалық палатада тіркелген таза тұқымды ірі қара мал;

24-1) ен салу – тиiстi жануарды дәл сәйкестендіруге мүмкiндiк беретiн, нөмiр салу (белгі, татуировка жасау, таңба басу), сырға және чип салу, сақиналау арқылы асыл тұқымды жануарды белгiлеу;

24-2) жануардың тұқым-тегi – асыл тұқымды жануардың шығу тегі туралы мәлiметтер;

25) желi – асыл тұқымдық және өнімділік сапалары тиісті таңдау және іріктеу жүйесімен ұсталынатын және жетілдірілетін, үздік тұқымдық тектерден тарайтын тұқымдағы асыл тұқымды мал тобы;

26) зауыттық тип – тұқымның бір бөлігі болып табылатын, сол тұқымға ортақ қасиеттерден басқа, өнiмдiлiгi, дене тұрқы мен бiтiмiнiң сипаты жағынан өзiнiң кейбiр айрықша ерекшелiктерi бар, өсірілетін аймақтың жағдайына жақсы бейiмделген, ауруға төзiмдi мал тобы;

26-1) зауытшы – мал туылған кездегі оның енесінің иесі;

27) индекстік бағалау – уәкілетті орган айқындаған тәртіппен жүзеге асырылатын, селекцияланатын белгілері бойынша жануардың асыл тұқымдық құндылығы деңгейін айқындау әдісі;

28) кросс – малдың бiр желiсiн басқа бiр желiсiмен будандастырудан тарайтын мал тобы;

29) қолдан ұрықтандыру – жеке-жеке iрiктелiп алынған малды маманның бақылауымен шағылыстыру;

30) құстардың тұқымдары мен кросстарының арғы ата-енелік тобы – құстардың тұқымдары мен кросстарының ата-енелік тобын молайту үшін пайдаланылатын еркек және ұрғашы құстар;

31) құстардың тұқымдары мен кросстарының ата-енелік тобы – будандастырылған ұрпақ буыны инкубациялық жұмыртқа немесе ет өндірісі үшін пайдаланылатын еркек және ұрғашы құстар;

31-1) мамандандырылған зертхана – молекулярлық генетикалық сараптаманы жүзеге асыратын аккредиттелген заңды тұлға немесе оның атынан әрекет ететін құрылымдық бөлімшесі, сондай-ақ заңды тұлғаның аккредиттелген құрылымдық бөлімшесі;

32) молекулярлық генетикалық сараптама – жануардың шығу тегінің анықтығын бағалау және (немесе) генетикалық ауытқуларды анықтау мақсатында жүзеге асырылатын, оның биологиялық материалын зерттеу;

33) селекциялық және асыл тұқымдық жұмыс – жануарлардың асыл тұқымдық сапаларын жетілдіруге бағытталған іс-шаралар кешені;

34) селекциялық және асыл тұқымдық жұмыстың ақпарат қоры – уәкілетті орган айқындаған оператор жүргізетін, жануарлардың генетикалық әлеуетін жетілдіру және арттыру үшін, сондай-ақ асыл тұқымдық өнімді (материалды) есепке алу үшін пайдаланылатын, асыл тұқымды жануарлар және селекциялық процеске тартылатын жануарлар туралы деректерді жинаудың, жинақтаудың және өңдеудің автоматтандырылған жүйесі;

34-1) селекциялық процеске тартылған ауыл шаруашылығы жануарының карточкасы – шығу тегі, өнімділік және оның өзге де сапалары туралы деректерді қамтитын, уәкілетті орган айқындаған тәртіппен ресімделетін бастапқы шаруашылықішілік есепке алу нысаны;

34-2) таза қанды жануар – бекітілген кезінен бастап шығару кезінде бір тұқым пайдаланылған жануар;

35) алып тасталды - ҚР 27.11.2015 № 424-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі;

36) алып тасталды - ҚР 27.11.2015 № 424-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі;

36-1) таза тұқымды жануар – мыналардың:

бір тұқымның таза тұқымды ата-енелерін шағылыстыру;

екі тұқымның біреуі бойынша қан құрамы кемінде 75 пайыз болған жағдайда тұқымдар генотипі бойынша жақын, туыс екі малды шағылыстыру;

бір тұқымның қан үлесі кемінде 93,75 пайыз болған кезде туыс емес тұқымдарды будандастыру;

екі және одан көп туыс емес тұқымдардың қатысуымен жаңа тұқым жасау нәтижесінде алынған жануар;

37) таза тұқымды өсіру – селекциялық және асыл тұқымдық жұмыста тектес тұқымдағы малдарды пайдалана отырып, осы тұқымға тән белгілерді топтастыру және түрге бөлу мақсатында бір тұқымдағы асыл тұқымды малды өсіру;

37-1) таңбалау – асыл тұқымдық материалға және (немесе) оның қаптамасына салынатын мәтіндік және (немесе) графикалық ақпарат;

38) тектiк қоры шектеулi тұқым – селекциялық мақсаттарда пайдалану үшiн қажет және құрып кету қаупi төнген отандық тұқымның сирек кездесетiн және дүние жүзінде өзiне теңдесі жоқ мал тобы;

39) техник-ұрықтандырушы – жануарларды қолдан ұрықтандыру бойынша қызмет көрсету жөніндегі қызметтің басталғаны (тоқтатылғаны) туралы уәкілетті органға хабарлама жасаған жеке тұлға;

40) тұқым – адамның шығармашылық қызметiнiң ықпалымен белгiлi бiр шаруашылық және табиғи жағдайда қалыптасқан, "өз ішінде" өсiру үшiн саны жеткiлiктi және iрiктеліп, таңдалып, тектiк типіне сәйкес келетін технологиялық жағдай жасалып, қолдау көрсетілетін шаруашылық және асыл тұқымдық құндылығы, сондай-ақ оны бір түрге жататын басқа тұқымдардан ерекшелендіретін морфологиялық, физиологиялық және шаруашылыққа пайдалы қасиеттерiнің белгiлi бiр өзгешелiгi бар, шығу тегi ортақ бiр түрге жататын малдың тобы;

41) тұқым стандарты – республикалық палаталар бекітетін тиiстi тұқымдағы асыл тұқымды жануарлардың фенотиптік, өнімділік және (немесе) өзге де көрсеткіштеріне қойылатын ең төмен талаптар;

42) эмбрион – ұрықтанған жұмыртқа жасушадан дамитын ұрық;

43) эмбриондарды телу (ауыстырып салу) – асыл тұқымды малдардан төл басын көбірек алудың биотехнологиялық әдісі;

44) эмбриондарды транспланттау (ауыстырып салу) жөнiндегi маман – асыл тұқымды жануарлардың эмбриондарын алу, криоконсервациялау және транспланттау (ауыстырып салу) жөніндегі қызметтің басталғаны (тоқтатылғаны) туралы уәкілетті органға хабарлама жасаған жеке тұлға.

Ескерту. 1-бап жаңа редакцияда - ҚР 2012.01.12 № 540-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен, өзгерістер енгізілді - ҚР 2012.07.10 № 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 17.01.2014 № 165-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 27.11.2015 № 424-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 10.10.2022 № 144-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 09.07.2024 № 123-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

2-бап. Асыл тұқымды мал шаруашылығы саласындағы қызметтi ұйымдастырудың негiзгi принциптерi

Асыл тұқымды мал шаруашылығы саласындағы қызмет:

тиiмдiлiгi мен бәсекеге қабiлеттiлiгiн арттыру;

тұқымның сақталуын қамтамасыз ету;

асыл тұқымды мал шаруашылығы саласындағы деректердiң тиiсiнше есепке алынуын қамтамасыз ету;

асыл тұқымды мал шаруашылығы саласындағы ақпараттық жедел өңдеу және оны асыл тұқымды малды өсiрудi, пайдалануды жүзеге асыратын жеке және заңды тұлғаларға беру принциптерiне негiзделедi.

Ескерту. 2-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2012.01.12 № 540-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

3-бап. Қазақстан Республикасының асыл тұқымды мал шаруашылығы туралы заңдары

Қазақстан Республикасының асыл тұқымды мал шаруашылығы туралы заңдары Қазақстан Республикасының Конституциясына негiзделедi және осы Заң мен Қазақстан Республикасының өзге де нормативтiк құқықтық актiлерiнен тұрады. Егер Қазақстан Республикасы бекiткен халықаралық шарттарда осы Заңдағыдан өзгеше ережелер белгiленсе, халықаралық шарттың ережелерi қолданылады.

Ескерту. 3-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2001.12.14 № 269 Заңымен.

4-бап. Азаматтық құқық объектiсi ретiндегi асыл тұқымды өнiм (материал)

Асыл тұқымды өнiм (материал) мүлiктiк және соған байланысты мүлiктiк емес жеке қатынастарда азаматтық құқық объектiсi бола алады.

Асыл тұқымдық өнiмге (материалға) Қазақстан Республикасының азаматтық заңнамасында көзделген мүлiк туралы жалпы ережелер қолданылады.

Ескерту. 4-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2012.01.12 № 540-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

5-бап. Асыл тұқымды өнiмге (материалға) меншiк құқығы және оны пайдалану

Ескерту. Тақырыпқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2012.01.12 № 540-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

Асыл тұқымды өнiмдi (материалды) жеке және заңды тұлғалардың меншiктену және пайдалану құқығы Қазақстан Республикасының заңдарымен реттеледi.

Ескерту. 5-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2012.01.12 № 540-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

6-бап. Асыл тұқымды өнiмнiң (материалдың) айналымда болуы

Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жеке және заңды тұлғалар асыл тұқымдық өнiмдi (материалды) өткізуді жүзеге асырады.

Асыл тұқымды өнiмге (материалға) меншiк құқығынан айыруға немесе оның ауысуына осы Заңның ережелерiне сәйкес берiлетiн асыл тұқымдық куәлік болған жағдайда рұқсат етiледi.

Ескерту. 6-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2001.12.14 № 269, 2008.07.05. № 62-IV (қолданысқа енгiзiлу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2012.01.12 № 540-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

7-бап. Асыл тұқымды мал шаруашылығы саласындағы субъектiлердiң экономикалық қызметiнiң ерекшелiктерi

Ескерту. 7-бап алып тасталды – ҚР 10.10.2022 № 144-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

8-бап. Жердi және су объектiлерiн асыл тұқымды мал шаруашылығының мұқтаждары үшiн пайдалану

Ескерту. 8-бап алып тасталды – ҚР 10.10.2022 № 144-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

9-бап. Асыл тұқымдық өнiм (материал) экспорты мен импорты

Асыл тұқымдық өнiм (материал) экспорты мен импорты Қазақстан Республикасының асыл тұқымды мал шаруашылығы туралы және ветеринария саласындағы заңнамасында белгiленген тәртiппен жүзеге асырылады.

Асыл тұқымдық өнiм (материал) экспорты уәкiлеттi орган берген ветеринариялық сертификат және асыл тұқымдық куәлiк болған кезде жүзеге асырылады.

Асыл тұқымдық өнiм (материал) импорты ветеринариялық сертификат және белгіленген тәртіппен танылған, экспорттаушы елдiң құзыретті органдары берген асыл тұқымдық куәлiк немесе оған балама құжат болған кезде жүзеге асырылады.

Ұрықтың импортын одан әрі өткізу мақсатында асыл тұқымдық және дистрибьютерлік орталықтар жүзеге асырады.

Ескерту. 9-бап жаңа редакцияда - ҚР 2012.01.12 № 540-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен; өзгеріс енгізілді - ҚР 17.01.2014 № 165-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

2-тарау. Асыл тұқымды мал шаруашылығы саласындағы мемлекеттік
реттеу

Ескерту. 2-тарау жаңа редакцияда - ҚР 2012.01.12 № 540-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. қараңыз) Заңымен.

10-бап. Қазақстан Республикасының асыл тұқымды мал шаруашылығы жүйесі

Қазақстан Республикасының асыл тұқымды мал шаруашылығы жүйесіне:

1) Қазақстан Республикасының Үкіметі;

2) уәкілетті орган;

3) облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергілікті атқарушы органдары;

4) асыл тұқымды мал шаруашылығы саласындағы субъектілер кіреді.

Ескерту. 10-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 10.10.2022 № 144-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

11-бап. Қазақстан Республикасы Үкіметінің құзыреті

Қазақстан Республикасының Үкіметі асыл тұқымды мал шаруашылығы саласындағы мемлекеттік саясаттың негізгі бағыттарын әзірлейді.

Ескерту. 11-бап жаңа редакцияда – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

12-бап. Асыл тұқымды мал шаруашылығы саласындағы мемлекеттік басқару органдары

1. Асыл тұқымды мал шаруашылығы саласындағы мемлекеттік басқару органдарына асыл тұқымды мал шаруашылығы саласында мемлекеттік бақылауды жүзеге асыратын аумақтық бөлімшелері бар ведомствосын қоса алғанда, уәкілетті орган жатады.

2. Уәкілетті органның басшысы ведомство басшысына "Қазақстан Республикасының асыл тұқымды мал шаруашылығы жөніндегі Бас мемлекеттік инспекторы" арнайы атауын беруге құқылы.

Ведомство басшысы "Қазақстан Республикасының асыл тұқымды мал шаруашылығы жөніндегі Бас мемлекеттік инспекторының орынбасары" арнайы атауын, ал ведомствоның аумақтық бөлімшелерінің әкімшілік мемлекеттік қызметшілерінің тиісті лауазымдарына – "асыл тұқымды мал шаруашылығы жөніндегі Бас мемлекеттік инспектор" және "асыл тұқымды мал шаруашылығы жөніндегі Бас мемлекеттік инспектордың орынбасары" арнайы атауларын беруге құқылы.

Ведомствоның және оның аумақтық бөлімшелерінің асыл тұқымды мал шаруашылығы саласында тікелей мемлекеттік бақылауды жүзеге асыратын өзге де лауазымды адамдары асыл тұқымды мал шаруашылығы жөніндегі мемлекеттік инспекторлар болып табылады.

13-бап. Уәкілетті органның құзыреті

Уәкілетті орган мынадай өкілеттіктерді жүзеге асырады:

1) асыл тұқымды мал шаруашылығы саласындағы мемлекеттік саясатты қалыптастырады және іске асырады;

2) алып тасталды - ҚР 03.07.2013 № 124-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

3) алып тасталды - ҚР 13.06.2013 № 102-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

3-1) асыл тұқымды мал шаруашылығы саласында облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергілікті атқарушы органдарының қызметін үйлестіруді және әдістемелік басшылық жасауды жүзеге асырады;

4) бонитирлеу жөніндегі нұсқаулықты әзірлейді және бекітеді;

4-1) индекстік бағалау жүргізу қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

4-2) молекулярлық генетикалық сараптама жүргізу қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

4-3) мамандандырылған зертханаларға қойылатын біліктілік талаптарын әзірлейді және бекітеді;

4-4) асыл тұқымды тұқымдық жануарларға ұрпағының сапасы бойынша бағалау жүргізу қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

4-5) асыл тұқымды жануарларға өз өнімділігі бойынша бағалау (сынақтар) жүргізу қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

4-6) геномдық бағалау жүргізу қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

4-7) бонитерді (сыныптаушыны), техник-ұрықтандырушыны және эмбриондарды транспланттау (ауыстырып салу) жөніндегі маманды оқыту курстарының үлгілік бағдарламаларын және олардың сағат көлемін әзірлейді және бекітеді;

4-8) бонитердің (сыныптаушының), техник-ұрықтандырушының және эмбриондарды транспланттау (ауыстырып салу) жөніндегі маманның біліктілігін арттыру курстарының үлгілік бағдарламаларын және олардың сағат көлемін әзірлейді және бекітеді;

5) алып тасталды - ҚР 27.11.2015 № 424-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі;

6) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 № 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

7) мал шаруашылығы саласындағы селекциялық жетістіктерді сынақтардан және байқаулардан өткiзу әдістемесін әзірлейді және бекітеді;

7-1) Қазақстан Республикасында пайдалануға ұсынылатын, мал шаруашылығы саласындағы селекциялық жетістіктердің мемлекеттік тізілімін жүргізу қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

8) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 № 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

9) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 № 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

10) асыл тұқымды мал шаруашылығы жөніндегі мемлекеттік инспекторлар туралы ережені әзірлейді және бекітеді;

11) асыл тұқымды мал шаруашылығы жөніндегі мемлекеттік инспектор актілерінің нысандарын, оның ішінде әкімшілік құқық бұзушылық туралы хаттаманың нысанын, оларды жасау және беру тәртібін әзірлейді және бекітеді;

12) асыл тұқымдық кітап жүргізу қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

13) асыл тұқымды жануарлардың республикалық тізілімін жүргізу қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

13-1) "Рұқсаттар және хабарламалар туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес жеке және заңды тұлғалардан асыл тұқымды мал шаруашылығы саласындағы қызметтің басталғаны (тоқтатылғаны) туралы хабарламалар қабылдауды жүзеге асырады;

13-2) асыл тұқымды мал шаруашылығы саласындағы рұқсаттар мен хабарламалардың мемлекеттік электрондық тізілімін жүргізеді және оған өзгерістер мен толықтырулар енгізеді;

14) экспорттаушы елдердің құзыретті органдары импортталған асыл тұқымдық өнімге (материалға) берген асыл тұқымдық куәлікті немесе оған балама құжатты тану тәртібі туралы ережені әзірлейді және бекітеді;

14-1) алып тасталды - ҚР 27.11.2015 № 424-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі;

15) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 № 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

16) алып тасталды – ҚР 10.10.2022 № 144-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

18) асыл тұқымды мал шаруашылығы саласындағы әкімшілік деректерді жинауға арналған нысандарды мемлекеттік статистика саласындағы уәкілетті органмен келісу бойынша бекітеді;

19) алып тасталды - ҚР 27.11.2015 № 424-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі;

20) асыл тұқымды жануарлардың республикалық тізілімін жүргізуді және оны уәкілетті органның интернет-ресурсында жариялауды жүзеге асырады;

21) Қазақстан Республикасында пайдалануға ұсынылатын асыл тұқымды мал шаруашылығы саласындағы селекциялық жетістіктердің мемлекеттік тізілімін жүргізеді және басып шығарады;

22) асыл тұқымды мал шаруашылығы саласындағы селекциялық жетістіктерді сынақтан және байқаудан өткізеді;

23) өткізілетін асыл тұқымды өнімге (материалға) берілетін асыл тұқымдық куәліктер деректерінің дәйектілігіне бақылауды жүзеге асырады;

24) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 № 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

25) селекциялық және асыл тұқымдық жұмыстың ақпарат қорын жүргізу қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

25-1) асыл тұқымды мал шаруашылығы саласында мемлекеттік қолдаудың бағыттарын айқындайды;

26) мыналарды:

асыл тұқымды мал шаруашылығын дамытуды субсидиялау қағидаларын;

мал шаруашылығы салалары бойынша асыл тұқымдық өнімді (материалды) есепке алу нысандарын;

асыл тұқымдық өнімнің (материалдың) барлық түрлеріне асыл тұқымдық куәліктердің нысандарын және оларды беру (жою) тәртібін;

асыл тұқымдық өнім (материал) мәртебесін беру (тоқтата тұру, күшін жою) қағидаларын;

асыл тұқымды жануардың жеке карточкасының, сондай-ақ селекциялық процеске тартылған ауыл шаруашылығы жануары карточкасының нысаны мен оларды толтыру қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

      27) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 № 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
      28) алып тасталды - ҚР 2012.07.10 № 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
      29) алып тасталды - ҚР 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

30) Қазақстан Республикасының асыл тұқымды мал шаруашылығы туралы заңнамасының орындалуына бақылауды жүзеге асырады;

31) асыл тұқымды мал шаруашылығы саласындағы халықаралық қатынастарда Қазақстан Республикасының атынан өкілдік етеді;

31-1) асыл тұқымды мал шаруашылығы саласындағы нормативтік құқықтық актілерді әзірлейді және бекітеді;

32) осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

Ескерту. 13-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2012.07.10 № 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 13.06.2013 № 102-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.07.2013 № 124-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 17.01.2014 № 165-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 16.05.2014 № 203-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 27.11.2015 № 424-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 10.10.2022 № 144-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

14-бап. Облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергілікті атқарушы органдарының құзыреті

Облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергілікті атқарушы органдары:

1) алып тасталды - ҚР 03.07.2013 № 124-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

1-1) асыл тұқымды мал шаруашылығы саласындағы мемлекеттік саясатты іске асырады;

      2) алып тасталды – ҚР 10.10.2022 № 144-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
      3) алып тасталды – ҚР 10.10.2022 № 144-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
      4) алып тасталды – ҚР 10.10.2022 № 144-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

5) алып тасталды - ҚР 17.01.2014 № 165-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

6) алып тасталды - ҚР 27.11.2015 № 424-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі;

7) асыл тұқымды малдың, оның ішінде тектік қоры шектеулі тұқымдардың тектік қорын сақтауға және қалпына келтіруге бағытталған іс-шараларды субсидиялауды жүзеге асырады;

8) жергілікті мемлекеттік басқару мүддесінде жергілікті атқарушы органдарға Қазақстан Республикасының заңнамасымен жүктелген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

Ескерту. 14-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 13.06.2013 № 102-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.07.2013 № 124-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 17.01.2014 № 165-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 27.11.2015 № 424-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

15-бап. Аудандардың, облыстық маңызы бар қалалардың жергілікті атқарушы органдарының құзыреті

Ескерту. 15-бап алып тасталды – ҚР 10.10.2022 № 144-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

16-бап. Асыл тұқымды мал шаруашылығы саласындағы мемлекеттiк бақылау

1. Асыл тұқымды мал шаруашылығы саласындағы мемлекеттiк бақылау – уәкілетті орган ведомствосының және оның аумақтық бөлімшелерінің лауазымды адамдарының Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарын жеке және заңды тұлғалардың сақтауын қамтамасыз етуге бағытталған іс-қимылдарының жиынтығы.

2. Асыл тұқымды мал шаруашылығы саласындағы мемлекеттік бақылау тексеру, бақылау субъектісіне (объектісіне) бару арқылы профилактикалық бақылау және бақылау субъектісіне (объектісіне) бармай профилактикалық бақылау нысанында жүзеге асырылады.

Тексеру және бақылау субъектісіне (объектісіне) бару арқылы профилактикалық бақылау Қазақстан Республикасының Кәсіпкерлік кодексіне сәйкес жүзеге асырылады.

Бақылау субъектісіне (объектісіне) бармай профилактикалық бақылау Қазақстан Республикасының Кәсіпкерлік кодексіне және осы Заңға сәйкес жүзеге асырылады.

2-1. Бақылау субъектісіне (объектісіне) бармай профилактикалық бақылау:

1) ақпараттық жүйелерден;

2) ашық көздерден, бұқаралық ақпарат құралдарынан алынған деректер мен ақпаратты талдау, салыстыру арқылы жүргізіледі.

Асыл тұқымдық орталықтар мен дистрибьютерлік орталықтар, бюджеттік субсидиялар алған жеке және заңды тұлғалар, республикалық палаталар бармай профилактикалық бақылау субъектілері (объектілері) болып табылады.

Бақылау субъектісіне (объектісіне) бармай профилактикалық бақылаудың мақсаттары бұзушылықтардың уақтылы жолын кесу және оларға жол бермеу, бақылау субъектісіне (объектісіне) бармай профилактикалық бақылау нәтижелері бойынша анықталған бұзушылықтарды өз бетінше жою құқығын бақылау субъектілеріне беру және оларға әкімшілік жүктемені төмендету болып табылады.

Бақылау субъектісіне (объектісіне) бармай профилактикалық бақылау нәтижелері бойынша бақылау субъектілерінің әрекеттерінде (әрекетсіздігінде) бұзушылықтар анықталған жағдайда, уәкілетті органның ведомствосы немесе оның аумақтық бөлімшелері бақылау субъектісіне бұзушылықтар анықталған күннен бастап үш жұмыс күнінен кешіктірілмейтін мерзімде бақылау субъектісіне (объектісіне) бармай профилактикалық бақылау нәтижелері бойынша анықталған бұзушылықтарды жою туралы ұсыным (бұдан әрі – ұсыным) жібереді. Ұсынымда оны орындау мерзімі көрсетіледі, бұл табыс етілген (алынған) күнінен кейінгі күннен бастап бес жұмыс күнінен кем болмауға тиіс.

Ұсыным бақылау субъектісіне қолын қойғызып, жеке өзіне немесе оны жөнелту және алу фактілерін растайтын өзге де тәсілмен табыс етілуге тиіс.

Төменде санамаланған тәсілдердің бірімен жіберілген ұсыным мынадай жағдайларда:

1) қолма-қол – ұсынымға алғаны туралы белгі қойылған күннен бастап;

2) поштамен – тапсырысты хатпен пошта жөнелтілімін алғаны туралы хабардар етілген күннен бастап;

3) электрондық тәсілмен – сұрау салған кезде хатта көрсетілген бақылау субъектісінің электрондық мекенжайына жөнелтілген күннен бастап табыс етілді (алынды) деп есептеледі.

Ұсыным табыс етілген (алынған) күнінен кейінгі, ұсынымда көрсетілген мерзім ішінде орындалуға тиіс.

Бақылау субъектісі уәкілетті органның ведомствосын немесе оның аумақтық бөлімшелерін бақылау субъектісіне (объектісіне) бармай профилактикалық бақылау нәтижелері бойынша анықталған бұзушылықтарды жойған күннен бастап бір жұмыс күні ішінде ұсынымның орындалғаны туралы жазбаша хабардар етеді.

Бақылау субъектісі ұсынымда көрсетілген бұзушылықтармен келіспеген жағдайда, ұсынымды жіберген уәкілетті орган ведомствосына немесе оның аумақтық бөлімшелеріне ұсыным табыс етілген (алынған) күннен кейінгі күннен бастап бес жұмыс күні ішінде қарсылық жіберуге құқылы.

Ұсынымды белгіленген мерзімде орындамау бақылау субъектісіне (объектісіне) бару арқылы профилактикалық бақылау жүргізудің жартыжылдық тізіміне енгізу жолымен бақылау субъектісіне (объектісіне) бару арқылы профилактикалық бақылауды тағайындауға алып келеді.

Бақылау субъектісіне (объектісіне) бармай профилактикалық бақылаудың жиілігі деректер мен ақпараттың келіп түсуіне қарай, бірақ айына бір реттен жиілетпей айқындалады.

Бақылау субъектісіне (объектісіне) бармай профилактикалық бақылау нәтижелері уәкілетті орган ведомствосының немесе оның аумақтық бөлімшесінің бақылау субъектісіне (объектісіне) бармай профилактикалық бақылауды тіркеудің арнаулы журналында есепке алуына жатады, ол нөмірленуге, тігілуге және уәкілетті орган ведомствосының немесе оның аумақтық бөлімшесінің мөрімен бекемделуге тиіс.

3. Асыл тұқымды мал шаруашылығы жөнiндегi мемлекеттік инспекторлар:

1) асыл тұқымды мал шаруашылығы саласындағы субъектілердегі, бюджеттік субсидиялар алған жеке және заңды тұлғалардағы есепке алу мен есептіліктің жүргізілуіне мемлекеттік бақылауды жүзеге асыруға;

2) алып тасталды - ҚР 24.05.2018 № 156-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);
3) алып тасталды - ҚР 24.05.2018 № 156-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

4) асыл тұқымдық куәліктерде көрсетілген деректердің анықтығын тексеруге;

5) алып тасталды – ҚР 10.10.2022 № 144-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

6) Қазақстан Республикасының Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодексінде көзделген тәртіппен асыл тұқымды мал шаруашылығы саласындағы әкімшілік құқық бұзушылық туралы істерді қарауға және әкімшілік жазалар қолдануға;

7) нұсқамалар беруге және олардың орындалуын бақылауға;

7-1) бақылау субъектісіне (объектісіне) бармай профилактикалық бақылау нәтижелері бойынша анықталған бұзушылықтарды жою туралы ұсынымдар беруге және олардың орындалуын бақылауға құқылы;

8) алып тасталды – ҚР 10.10.2022 № 144-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

4. Асыл тұқымды мал шаруашылығы жөнiндегi мемлекеттiк инспекторлардың өз құзыретi шегiндегі актілерiн асыл тұқымды мал шаруашылығы саласындағы субъектiлердiң, бюджеттік субсидиялар алған жеке және заңды тұлғалардың орындауы мiндеттi.

5. Асыл тұқымды мал шаруашылығы жөнiндегi мемлекеттiк инспекторлардың әрекеттерiне (әрекетсiздiгіне) Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен шағым жасалуы мүмкiн.

Ескерту. 16-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2012.07.10 № 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.07.2013 № 124-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 16.05.2014 № 203-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.10.2015 № 376-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 27.11.2015 № 424-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 24.05.2018 № 156-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.06.2020 № 351-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі); 10.10.2022 № 144-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

16-1-бап. Асыл тұқымды мал шаруашылығы саласындағы мемлекеттiк реттеу

Асыл тұқымды мал шаруашылығы саласындағы мемлекеттiк реттеу:

1) алып тасталды - ҚР 2012.07.10 № 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

2) асыл тұқымды мал шаруашылығы саласында мемлекеттік бақылау жүргізу;

3) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес асыл тұқымды мал шаруашылығы саласында іргелі және қолданбалы сипаттағы ғылыми зерттеулер және малдың тектік қорын сақтау, дамыту және пайдалану бойынша селекция жүргізу;

4) асыл тұқымды, оның ішінде тектік қоры шектеулі малдың тектік қорын сақтауға және қалпына келтіруге бағытталған іс-шараларды субсидиялау;

5) отандық ауыл шаруашылығы тауарын өндірушілер үшін асыл тұқымдық өнімге (материалға) қолжетімділікті қамтамасыз етуге бағытталған іс-шараларды субсидиялау;

6) отандық ауыл шаруашылығы тауарын өндірушілердің селекциялық және асыл тұқымдық жұмыс жүргізу жөніндегі іс-шараларын субсидиялау;

7) асыл тұқымды мал шаруашылығы саласындағы жетістіктерді сынақтан және байқаудан өткізу;

8) асыл тұқымды жануарлардың республикалық тізілімін жүргізу;

9) Қазақстан Республикасында пайдалануға ұсынылатын, асыл тұқымды мал шаруашылығы саласындағы селекциялық жетістіктердің мемлекеттік тізілімін жүргізу арқылы жүзеге асырылады.

Ескерту. 16-1-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2012.07.10 № 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 17.01.2014 № 165-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 10.10.2022 № 144-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

16-2-бап. Асыл тұқымды мал шаруашылығы саласындағы қызметтің басталғаны туралы хабарлама жасау

1. Осы бапта аталған жеке және заңды тұлғалар асыл тұқымды мал шаруашылығы саласындағы қызметті бастағанға дейін бұл жөнінде уәкілетті органды "Рұқсаттар және хабарламалар туралы" Қазақстан Республикасының Заңында белгіленген тәртіппен хабардар етуге міндетті.

2. Алып тасталды - ҚР 27.11.2015 № 424-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

3. Алып тасталды - ҚР 27.11.2015 № 424-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

4. Асыл тұқымдық орталық ретінде қызметін бастағаны туралы уәкілетті органға хабарлама жасаған заңды тұлға:

1) меншік немесе жалға алу (кемінде үш жыл) немесе лизинг құқығында материалдық-техникалық базаға (асыл тұқымды тұқымдық жануарларды күтіп-ұстауға арналған үй-жайға, асыл тұқымды тұқымдық жануарлардың ұрығын төменгi температурада мұздатуға және сақтауға арналған зертханаға, ветеринариялық-санитариялық тексеру өткізетін орынға, карантиндік үй-жайға, изоляторға, зертханалық және криогендiк жабдыққа) иелік етуі;

2) бонитирлеу және (немесе) индекстік бағалау жүргізуге;

3) асыл тұқымды тұқымдық жануарларға ұрпақ сапасы бойынша бағалау және (немесе) геномдық бағалау жүргізуге;

4) штатында тиісті мамандықтар бойынша қызметкерлерінің болуға;

5) асыл тұқымды жануарларға өз өнімділігі бойынша бағалау (сынақтар) жүргізуге міндетті.

Хабарламаға мынадай құжаттар:

1) заңды тұлғаны (заңды тұлға үшін) мемлекеттік тіркеу (қайта тіркеу) туралы анықтама;

2) объектіге ветеринариялық-санитариялық қорытындының және есепке алу нөмірінің берілгені туралы растаудың көшірмелері;

3) алып тасталды – ҚР 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

4) асыл тұқымды тұқымдық жануарлардың болуын растайтын асыл тұқымдық куәліктердің көшірмелері;

5) өндірістік үй-жайлар кешендерінің (асыл тұқымды тұқымдық жануарларды күтіп-ұстауға арналған үй-жайдың, асыл тұқымды тұқымдық жануарлардың ұрығын төменгi температурада мұздатуға және сақтауға арналған зертхананың, ветеринариялық-санитариялық тексеру өткізетін орынның, карантиндік үй-жайдың, изолятордың, зертханалық және криогендiк жабдықтардың (Дьюар ыдысының), еріткіш термостаттың, су моншасының, микроскоптың, жылыту үстелінің, мұздатқыштың, асыл тұқымды материалды буып-түюге және таңбалауға арналған жабдықтардың) меншік құқығында болуын растайтын құқық белгілейтін құжаттардың немесе жалға алу (кемінде үш жыл) шартының немесе лизинг шартының көшірмелері;

6) сәйкестендіру жүргізілгенін растайтын ветеринариялық паспорттар қоса беріледі.

7) алып тасталды – ҚР 10.10.2022 № 144-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

5. Дистрибьютерлік орталық ретінде қызметін бастағаны туралы уәкілетті органға хабарлама жасаған заңды тұлға:

1) меншік немесе жалға алу (кемінде үш жыл) немесе лизинг құқығында материалдық-техникалық базаға (стационарлық биоқоймалары бар өндiрiстiк үй-жайларға, зертханалық және криогендiк жабдыққа) иелік етуі;

2) штатында тиісті мамандықтар бойынша қызметкерлерінің болуы міндетті.

Хабарламаға мынадай құжаттар:

1) заңды тұлғаны (заңды тұлға үшін) мемлекеттік тіркеу (қайта тіркеу) туралы анықтама;

4) стационарлық биоқоймалары бар өндiрiстiк үй-жайларды, зертханалық және криогендiк жабдықтарды қоса алғанда, материалдық-техникалық базаның (Дьюар ыдысының), еріткіш термостаттың, су моншасының, микроскоптың, жылыту үстелінің) меншік құқығында болуын растайтын құқық белгілейтін құжаттардың немесе жалға алу (кемінде үш жыл) шартының немесе лизинг шартының көшірмелері қоса беріледі.

6. Малдың белгілі бір түрі және өнімділігінің бағыты бойынша бағалаушы (сыныптаушы) ретінде қызметін бастағаны туралы уәкілетті органға хабарлама жасаған жеке тұлға хабарламаға:

1) жеке куәлігінің;

2) "ауыл шаруашылығы және биоресурстар" немесе "ветеринария" бағыты бойынша білімі туралы дипломның;

3) жануардың тиісті түрі бойынша бонитерлерді (сыныптаушыларды) оқыту курсынан өткені туралы құжаттың көшірмелерін қоса береді.

7. Техник-ұрықтандырушы ретінде қызметін бастағаны туралы уәкілетті органға хабарлама жасаған жеке тұлға хабарламаға:

1) жеке куәлігінің;

2) "ауыл шаруашылығы және биоресурстар", "ветеринария" бағыты бойынша білімі туралы дипломның немесе техник-ұрықтандырушыны оқыту курстарынан өткені туралы құжаттың немесе осы бейін бойынша кемінде алты ай жұмыс өтілін растайтын құжаттың;

3) алып тасталды – ҚР 10.10.2022 № 144-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

4) материалдық-техникалық базаның (зертханалық үй-жайдың, бақылау-өлшеу аспаптарының, құрал-саймандардың, криогендiк жабдықтардың (Дьюар ыдысының), еріткіш термостаттың, су моншасының, микроскоптың, жылыту үстелінің, шприц-катетердің) меншік құқығында болуын растайтын құқық белгілейтін құжаттардың немесе жалға алу (кемінде бір жыл) шартының немесе лизинг шартының көшірмелерін қоса береді.

8. Эмбриондарды телу (ауыстырып салу) жөніндегі маман ретінде қызметін бастағаны туралы уәкілетті органға хабарлама жасаған жеке тұлға хабарламаға:

1) жеке куәлігінің;

2) "ауыл шаруашылығы және биоресурстар" немесе "ветеринария" бағыты бойынша білімі туралы дипломның;

3) эмбриондарды транспланттау (ауыстырып салу) жөніндегі маманды оқыту курстарынан өткені туралы құжаттың;

4) материалдық-техникалық базаның (зертханалық үй-жайдың, бақылау-өлшеу аспаптарының, құрал-саймандардың, криогендiк немесе технологиялық жабдықтардың (Дьюар ыдысының), еріткіш термостаттың, жылыту үстелінің, микроскоптың, шприцтің) меншік құқығында болуын растайтын құқық белгілейтін құжаттардың немесе жалға алу (кемінде бір жыл) шартының немесе лизинг шартының көшірмелерін қоса береді.

9. Алып тасталды – ҚР 10.10.2022 № 144-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

10. Осы бапта көзделген құжаттарды ұсыну оларда қамтылған ақпаратты мемлекеттік ақпараттық жүйелерден және (немесе) мәліметтер нысанынан алу мүмкін болған жағдайда, талап етілмейді.

Құжаттар "электрондық үкімет" веб-порталы немесе "Азаматтарға арналған үкімет" мемлекеттік корпорациясы арқылы берілген кезде құжаттар электрондық нысанда ұсынылады.

Ескерту. 16-2-бап жаңа редакцияда - ҚР 2012.07.10 № 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен, өзгерістер енгізілді - ҚР 2012.12.24 № 60-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 17.01.2014 № 165-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 16.05.2014 № 203-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 17.11.2015 № 408-V (01.03.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 27.11.2015 № 424-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 05.01.2021 № 408-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 10.10.2022 № 144-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

16-3-бап. Асыл тұқымдық өнiмдi (материалды) есепке алу

Ескерту. 16-3-баптың тақырыбына өзгеріс енгізілді – ҚР 10.10.2022 № 144-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

Асыл тұқымдық өнiм (материал) уәкілетті орган айқындаған тәртіппен селекциялық және асыл тұқымдық жұмыстың ақпараттық дерекқорында және (немесе) қағаз жеткізгіштерде есепке алынуға жатады.

Асыл тұқымды жануарлардың республикалық тізіліміне уәкілетті орган айқындаған тәртіппен асыл тұқымды жануарлар туралы деректер енгізіледі.

Асыл тұқымды малдың шығу тегі, өнімділігі және өзге де сапалары бойынша неғұрлым құндылары туралы деректер асыл тұқымдық кітапқа енгізіледі.

Асыл тұқымдық кiтапқа және асыл тұқымды жануарлардың республикалық тізіліміне енгiзiлген деректер мүдделi тұлғалар үшiн қолжетiмдi болып табылады.

Жануардың шығу тегін, өнімділік және өзге де сапаларын растау мақсатында жеке және заңды тұлғалар уәкілетті орган бекіткен тәртіппен және нысандар бойынша есепке алуды жүргізеді.

Ескерту. 16-3-бап жаңа редакцияда - ҚР 27.11.2015 № 424-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді – ҚР 10.10.2022 № 144-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

16-4-бап. Асыл тұқымды мал шаруашылығын мемлекеттiк қолдау

1. Асыл тұқымды мал шаруашылығын мемлекеттiк қолдау бюджет қаражаты есебiнен жүзеге асырылады.

Мемлекеттiк қолдаудың негiзгi нысаны:

1) асыл тұқымды малдың, оның iшiнде тектiк қоры шектеулi тұқымдардың тектiк қорын сақтауға, дамытуға және қалпына келтiруге;

2) отандық ауыл шаруашылығы тауарын өндiрушiлер үшін асыл тұқымды өнiмге (материалға) қолжетімділікті қамтамасыз етуге;

3) отандық ауыл шаруашылығы тауарын өндiрушiлердің селекциялық және асыл тұқымдық жұмыс жүргізуіне;

4) Қазақстан Республикасының аумағында өсірілген мініс және мініс-жегін жылқылар тұқымдарының асыл тұқымды мал басын күтіп-бағуға жұмсалған шығындарды өтеуге бағытталған іс-шараларды субсидиялау болып табылады.

2. Бюджет қаражаты есебінен жүзеге асырылатын асыл тұқымды мал шаруашылығын мемлекеттiк қолдау бағыттарын уәкілетті орган айқындайды.

3. Асыл тұқымды мал шаруашылығы саласындағы ғылыми зерттеулер бағдарламаларын қаржыландыру Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен бюджет қаражаты және Қазақстан Республикасының заңнамасында тыйым салынбаған өзге де көздер есебінен жүзеге асырылады.

Ескерту. 16-4-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 03.07.2013 № 124-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 10.10.2022 № 144-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 09.07.2024 № 123-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

16-5-бап. Асыл тұқымды мал шаруашылығы саласындағы ғылыми зерттеулер

Асыл тұқымды мал шаруашылығы саласындағы ғылыми зерттеулердi ауыл шаруашылығы бейiнiндегi Қазақстан Республикасының ғылыми ұйымдары жүзеге асырады. Аталған ұйымдар уәкiлеттi органмен бiрлесе отырып:

1) асыл тұқымды мал шаруашылығы саласында мемлекеттiк ғылыми-техникалық бағдарламаларды;

2) бонитирлеу жөніндегі нұсқаулықтарды;

3) асыл тұқымды өнiмдi (материалды) бағалау мен генетикалық бақылау үшін әдiстемелер мен техникалық құралдарды;

4) асыл тұқымды мал шаруашылығы саласында, оның ішінде селекциялық және асыл тұқымдық жұмыста ақпараттық қамтамасыз ету жүйелерiн;

5) индекстік бағалау жүргізу қағидаларын;

6) молекулярлық генетикалық сараптама жүргізу қағидаларын;

7) асыл тұқымды тұқымдық жануарларға ұрпақ сапасы бойынша бағалау жүргізу қағидаларын;

8) асыл тұқымды жануарларға өз өнімділігі бойынша бағалау (сынақтар) жүргізу қағидаларын;

9) геномдық бағалау жүргізу қағидаларын әзірлеуді жүзеге асырады.

Ескерту. 16-5-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 27.11.2015 № 424-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 10.10.2022 № 144-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

3-тарау. Асыл тұқымды мал шаруашылығын мемлекеттiк реттеу

Ескерту. 3-тарау алып тасталды - ҚР 2012.01.12 № 540-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

4-тарау. Асыл тұқымдық өнiмдi (материалды) тану және пайдалану

Ескерту. 4-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР 27.11.2015 № 424-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді – ҚР 10.10.2022 № 144-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

17-бап. Асыл тұқымдық өнiмдi (материалды) тану

1. Өнiмді (материалды) республикалық палата уәкілетті орган айқындаған тәртіппен асыл тұқымдық деп таниды.

2. Осы Заңның 9-бабы үшінші бөлігінің талаптарына сәйкес келген кезде импортталған асыл тұқымдық өнiм (материал) асыл тұқымды деп танылады.

Ескерту. 17-бап жаңа редакцияда - ҚР 2012.01.12 № 540-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді - ҚР 27.11.2015 № 424-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 10.10.2022 № 144-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

18-бап. Асыл тұқымдық өнімді (материалды) пайдалану және өткізу

1. Егер осы бапта өзгеше көзделмесе, асыл тұқымдық өнімді (материалды) пайдалану және өткізу уәкілетті орган айқындаған тәртіппен жүзеге асырылады.

2. Ұрық мынадай шарттарға бір мезгілде сәйкес келген кезде:

1) ұрпақ сапасы және (немесе) геномдық бағалау бойынша бағаланған асыл тұқымды тұқымдық жануардан алынған;

2) тиісті морфофункционалдық көрсеткіштері болған;

3) генетикалық детерминделген аурулары болмаған;

4) сәйкестендіруге мүмкіндік беретін таңбалауы болған кезде пайдаланылады және өткізіледі.

3. Эмбрион мынадай шарттарға бір мезгілде сәйкес келген кезде:

1) асыл тұқымды жануарлардан алынған;

2) генетикалық детерминделген аурулары болмаған;

3) асыл тұқымдық куәлігі болған;

4) сәйкестендіруге мүмкіндік беретін таңбалауы болған кезде пайдаланылады және өткізіледі.

4. Ені (таңбалауы) жоқ асыл тұқымдық өнімді (материалды) өткізуге жол берілмейді. Асыл тұқымды жануар асыл тұқымдық мақсатқа өткізілген кезде асыл тұқымды жануардың асыл тұқымдық куәлігі де болуға тиіс.

5. Тұқымның өсімін молайту үшін осы Заңның 19 және 20-баптарында көзделген талаптарға сәйкес келетін асыл тұқымды жануарлар ғана пайдаланылады.

6. Асыл тұқымды жануарлар алынған шаруашылықтар туралы деректерді сақтау мақсатында зауытшылар туралы мәліметтер асыл тұқымдық куәліктерде көрсетіледі.

7. Жануарлардың тұқымдық және өнімділік сапаларын жақсарту мақсатында ауыл шаруашылығы тауарын өндіруші:

1) осы баптың 2-тармағының 1) және 2) тармақшаларында белгіленген талаптарға сәйкес келетін жаңадан алынған ұрықты;

2) осы баптың 3-тармағының 1) тармақшасында белгіленген талапқа сәйкес келетін жаңадан алынған эмбрионды пайдалануға құқылы.

Осы тармақтың бірінші бөлігі 1) тармақшасының талабы асыл тұқымды тұқымдық жануарды меншік құқығында немесе өзге де заңды негізде иелік ететін ауыл шаруашылығы тауарын өндірушіге қолданылады.

Ескерту. 18-бап жаңа редакцияда – ҚР 10.10.2022 № 144-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

19-бап. Асыл тұқымды жануарларды бонитирлеу және индекстік бағалау

Егер Қазақстан Республикасының асыл тұқымды мал шаруашылығы саласындағы заңнамасында өзгеше көзделмесе, асыл тұқымды жануарлар бонитирлеуге және (немесе) индекстік бағалауға жатады.

Бонитирлеуден және (немесе) индекстік бағалаудан өтпеген асыл тұқымды жануарларды асыл тұқымдық мақсаттарға өткізуге жол берілмейді.

Ескерту. 19-бап жаңа редакцияда – ҚР 10.10.2022 № 144-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

20-бап. Асыл тұқымдық орталықтарда күтіп-ұсталатын асыл тұқымды тұқымдық жануарларды бағалау

Асыл тұқымдық орталықтарда күтіп-ұсталатын, ұрығы таза тұқымды және асыл тұқымды жануарлар алу үшін пайдаланылатын асыл тұқымды тұқымдық жануарлар:

бонитирлеуге және (немесе) индекстік бағалауға;

ұрпақ сапасы бойынша бағалауға және (немесе) геномдық бағалауға;

асыл тұқымды жануарларды өз өнімділігі бойынша бағалауға (сынақтарға) жатады.

Ескерту. 20-бап жаңа редакцияда – ҚР 10.10.2022 № 144-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

20-1-бап. Молекулярлық генетикалық сараптама

1. Молекулярлық генетикалық сараптама мамандандырылған зертханаларда жүзеге асырылады, олар оның нәтижелерін селекциялық және асыл тұқымдық жұмыстың ақпараттық дерекқорына енгізеді.

Асыл тұқымды мал шаруашылығы саласындағы қызметті жүзеге асыратын жеке немесе заңды тұлғалар молекулярлық генетикалық сараптамаға тапсырыс берушілер болып табылады.

2. Молекулярлық генетикалық сараптаманың теріс қорытындысын алу тапсырыс берушіні молекулярлық генетикалық сараптама жүргізу үшін басқа мамандандырылған зертханаларға қайта жүгіну құқығынан айырмайды.

3. Тапсырыс берушінің:

1) молекулярлық генетикалық сараптама жүргізудің кез келген кезеңінде өтінімді кері қайтарып алуға;

2) молекулярлық генетикалық сараптама жүргізу барысында туындайтын мәселелерді қарауға қатысуға құқығы бар.

4. Тапсырыс беруші:

1) жануардың биологиялық материалдарының үлгілерін іріктеуге және мамандандырылған зертханаға жеткізуге;

2) молекулярлық генетикалық сараптама жүргізу үшін мамандандырылған зертханаға берілетін жануардың биологиялық материалдары үлгілерінің жиналуын бақылауға;

3) молекулярлық генетикалық сараптама жүргізу үшін іріктелген жануардың биологиялық материалдарының үлгілерін абайсызда немесе қасақана ауыстыру жағдайларын болғызбауды қамтамасыз етуге;

4) ілеспе құжаттаманы тиісті түрде ресімдеуге және мамандандырылған зертханаға ұсынуға;

5) қаптамалардағы жазбалар мен сәйкестендіргіштердің және ұсынылып отырған барлық ілеспе құжаттардың көрсетілген сәйкестендіргіштері бар нақты жануарларға сәйкес келуіне кепілдік беруге;

6) молекулярлық генетикалық сараптама жүргізу құнын, оның ішінде молекулярлық генетикалық сараптаманың теріс қорытындысын алған жағдайда да төлеуге міндетті.

5. Тапсырыс беруші осы баптың 4-тармағының 1) – 5) тармақшаларында және молекулярлық генетикалық сараптама жүргізуге арналған шартта көзделген міндеттерді орындамаған жағдайда, мамандандырылған зертхананың көрсетілетін қызметтерді ұсынудан толық көлемде не ішінара бас тартуға құқығы бар.

6. Мамандандырылған зертхана:

1) молекулярлық генетикалық сараптама жүргізуге арналған шартта белгіленген мерзімде толық көлемде қызметтерді көрсетуге;

2) молекулярлық генетикалық сараптама жүргізуге арналған шарт бойынша өз міндеттемелерін үшінші тұлғаларға бермеуге;

3) тапсырыс берушіге оның талабы бойынша молекулярлық генетикалық сараптаманың жүргізілу барысы туралы барлық мәліметтерді хабарлауға;

4) егер молекулярлық генетикалық сараптама жүргізуге арналған шартта көзделген міндеттемелерді сапалы және мерзімінде орындау мүмкін болмаса және бұл тапсырыс беруші тарапынан қажетті шаралар қолдануды қажет етсе, тапсырыс берушіге дереу хабар беруге міндетті.

7. Молекулярлық генетикалық сараптамаға тапсырыс беруші мен мамандандырылған зертхананың Қазақстан Республикасының заңнамасында және молекулярлық генетикалық сараптама жүргізуге арналған шартта көзделген өзге де құқықтары мен міндеттері болады.

Ескерту. Заң 20-1-баппен толықтырылды – ҚР 10.10.2022 № 144-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

21-бап.

Ескерту. 21-бап алынып тасталды – ҚР 2006.01.10 № 116 (01.01.2006 бастап қолданысқа енгiзiледi) Заңымен.

5-тарау. Асыл тұқымды мал шаруашылығы саласындағы субъектiлердiң қызметiн ұйымдастыру

22-бап. Асыл тұқымды мал шаруашылығы саласындағы субъектiлер

Асыл тұқымды мал шаруашылығы саласындағы қызметтi жеке және заңды тұлғалар жүзеге асырады.

Асыл тұқымды мал шаруашылығы саласындағы субъектiлер осы Заңның 16-3-бабының бірінші бөлігіне сәйкес деректерді есепке алуды жүргізеді.

Асыл тұқымдық орталықтар, дистрибьютерлік орталықтар және республикалық палаталар уәкілетті орган айқындаған тәртіппен есептілік ұсынады.

Ескерту. 22-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2001.12.14 № 269, 2004.12.20 № 13 (2005.01.01 бастап қолданысқа енгiзiледi), 2006.01.10 № 116 (2006.01.01 бастап қолданысқа енгiзiледi), 2012.01.12 № 540-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 10.10.2022 № 144-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

23-бап. Асыл тұқымды мал шаруашылығы саласындағы субъектiлердiң түрлерi

Асыл тұқымды мал шаруашылығы саласындағы субъектiлерге:

1) асыл тұқымдық орталықтар;

2) дистрибьютерлiк орталықтар;

3) бонитерлер (сыныптаушылар);

4) техник-ұрықтандырушылар;

5) эмбриондарды транспланттау (ауыстырып салу) жөніндегі мамандар;

6) республикалық палаталар;

7) асыл тұқымды мал шаруашылығы саласындағы қызметті жүзеге асыратын жеке және заңды тұлғалар жатады.

Ескерту. 23-бап жаңа редакцияда - ҚР 27.11.2015 № 424-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді – ҚР 10.10.2022 № 144-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

24-бап. Асыл тұқымды мал зауыттары қызметiнiң негiзгi бағыттары

Ескерту. 24-бап алып тасталды - ҚР 27.11.2015 № 424-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі).

25-бап. Асыл тұқымдық шаруашылықтар қызметiнiң негiзгi бағыттары

Ескерту. 25-бап алып тасталды - ҚР 27.11.2015 № 424-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі).

26-бап. Асыл тұқымдық орталықтар қызметiнің негiзгi бағыттары

Ескерту. 26-баптың тақырыбына өзгеріс енгізілді - ҚР 03.07.2013 № 124-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

1. Асыл тұқымдық орталықтар қызметiнiң негiзгi бағыттары:

1) асыл тұқымды тұқымдық жануарлардың ұрығын, эмбриондарды алу, жинақтау, сатып алу, сақтау мен өткізу және оларды селекциялық және асыл тұқымдық жұмыстың ақпарат қорында тіркеу;

5) асыл тұқымды тұқымдық жануарлардың ұрығын және эмбриондарды пайдалану нәтижелерiн есепке алу, олар туралы деректер банкiн жүргiзу;

6) тектiк қормен алмасуды жүзеге асыру болып табылады.

7) алып тасталды - ҚР 27.11.2015 № 424-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Асыл тұқымды тұқымдық жануарлардың ұрығын, эмбриондарды алуды, жинақтауды, сатып алуды, сақтауды және өткізуді асыл тұқымдық орталықтар осы Заңның талаптарына сәйкес жүзеге асырады.

2. Алып тасталды - ҚР 27.11.2015 № 424-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Ескерту. 26-бап жаңа редакцияда - ҚР 2001.12.14 № 269 Заңымен, өзгерістер енгізілді - ҚР 2008.07.05. № 62-IV (қолданысқа енгiзiлу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2012.01.12 № 540-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.07.2013 № 124-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 17.01.2014 № 165-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 27.11.2015 № 424-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 10.10.2022 № 144-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

27-бап. Дистрибьютерлік орталықтар қызметінің негізгі бағыттары

Дистрибьютерлік орталықтар қызметінің негізгі бағыттары асыл тұқымды тұқымдық жануарлардың ұрығын, эмбриондарды сатып алу, сақтау мен өткізу және оларды селекциялық және асыл тұқымдық жұмыстың ақпарат қорында тіркеу болып табылады.

Асыл тұқымды тұқымдық жануарлардың ұрығын, эмбриондарды сатып алуды, сақтауды және өткізуді дистрибьютерлік орталықтар осы Заңның талаптарына сәйкес жүзеге асырады.

Ескерту. 27-бап жаңа редакцияда - ҚР 2012.01.12 № 540-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді - ҚР 27.11.2015 № 424-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 10.10.2022 № 144-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

28-бап. Бағалаушылар (сыныптаушылар), техник-ұрықтандырушылар және эмбриондарды телу (ауыстырып салу) жөніндегі мамандар қызметiнiң негiзгi бағыттары

1. Бонитерлер (сыныптаушылар) қызметiнiң негiзгi бағыттары бонитирлеу жүргізу болып табылады.

2. Техник-ұрықтандырушы қызметiнiң негiзгi бағыттары жануарларды қолдан ұрықтандыру жөніндегі қызметтерді көрсету болып табылады.

3. Эмбриондарды транспланттау (ауыстырып салу) жөніндегі мамандар қызметiнiң негiзгi бағыттары асыл тұқымды жануарлардың эмбриондарын алу, криоконсервациялау және транспланттау (ауыстырып салу) жөніндегі қызметтерді көрсету болып табылады.

4. Бонитер (сыныптаушы), техник-ұрықтандырушы және эмбриондарды транспланттау (ауыстырып салу) жөніндегі маман уәкілетті орган айқындаған тәртіпке сәйкес біліктілікті арттыру курстарынан өтеді және біліктілікті арттыру курстарынан өткені туралы сертификат алады.

Ескерту. 28-бап жаңа редакцияда - ҚР 2012.01.12 № 540-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгерістер енгізілді - ҚР 17.01.2014 № 165-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 27.11.2015 № 424-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 10.10.2022 № 144-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

28-1-бап. Асыл тұқымдық репродукторлар қызметiнiң негiзгiбағыттары

Ескерту. 28-1-баппен толықтырылды - ҚР 2001.12.14 № 269 Заңымен; алып тасталды - ҚР 27.11.2015 № 424-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі.

28-2-бап. Республикалық палата

1. Республикалық палата асыл тұқымды жануарларды өсiрудi және (немесе) өсімін молайтуды жүзеге асыратын жеке және заңды тұлғалардың мүдделерiн білдіру және қорғау үшiн құрылатын және жұмыс істейтін, коммерциялық емес, өзiн-өзi қаржыландыратын ұйым болып табылады.

2. Республикалық палата заңды тұлға болып табылады және Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген тәртiппен әдiлет органдарында тiркеледi.

3. Республикалық палата облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың аумағында өзінің құрылымдық бөлімшелерін (филиалдары мен өкілдіктерін) құруға құқылы.

4. Республикалық палатаның қызметi Қазақстан Республикасының заңдарымен және палатаның алқалы органы қабылдаған жарғымен реттеледi.

5. Қазақстан Республикасының аумағында ірi қара малдың әр тұқымы бойынша ірі қара малдың тиісті тұқымы жөніндегі бiр республикалық палата құрылады және жұмыс істейді.

Қазақстан Республикасының аумағында қой шаруашылығы және жылқы шаруашылығы республикалық палаталары қойлардың және жылқылардың әр өнімділік бағыты бойынша біреуден құрылады.

Қазақстан Республикасының аумағында құстардың барлық түрі мен өнімділік бағыттарына бір құс шаруашылығы республикалық палатасы құрылады.

Қазақстан Республикасының аумағында түйе шаруашылығы, шошқа шаруашылығы, ешкі шаруашылығы, марал шаруашылығы (бұғы шаруашылығы), қоян шаруашылығы, аң шаруашылығы, бал ара шаруашылығы, балық өсіру шаруашылығы республикалық палаталары жануардың әр түрі бойынша біреуден құрылады.

6. Егер ірі қара малдың бір тұқымы бойынша немесе қой мен жылқының өнімділік бағыттары бойынша асыл тұқымды жануарларды өсіруді жүзеге асыратын жеке және заңды тұлғалардың мүдделері ірі қара малдың өнімділік бағыттары бойынша немесе қой мен жылқының өнімділік бағыттары бойынша республикалық палатада білдірілсе, жекелеген республикалық палатаны құру ірі қара малдың өнімділік бағыттары бойынша немесе қой мен жылқының өнімділік бағыттары бойынша жұмыс істеп тұрған республикалық палатаны қайта ұйымдастыру (бөлу, бөліп шығару нысанында) арқылы жүзеге асырылады.

Ірі қара малдың өнімділік бағыттары бойынша немесе қой мен жылқының өнімділік бағыттары бойынша республикалық палатаны қайта ұйымдастыру (бөлу, бөліп шығару нысанында) үшін республикалық палата мүшелерінің жалпы жиналысында шығарылған және республикалық палата мүшелерінің кемінде елу пайыз дауысын алған, ірі қара малдың бір тұқымы бойынша немесе қой мен жылқының өнімділік бағыттары бойынша асыл тұқымды жануарларды өсіруді жүзеге асыратын жеке және заңды тұлғалардың мүдделерін білдіретін республикалық палатаның кемінде үш мүшесінің және республикалық палата кеңесінің кемінде бір мүшесінің бірлескен шешімі негіз болып табылады.

7. Республикалық палатаның кірісін (мүлкін) қалыптастыру көздері:

1) республикалық палата мүшелерінен жарналардың түсуі;

2) асыл тұқымдық куәліктерді беру бойынша қызметтер көрсетуден алынған кірістер (бланкінің құны);

3) ерікті мүліктік жарналар мен қайырмалдықтар;

4) Қазақстан Республикасының заңнамасымен тыйым салынбаған басқа да көздер болып табылады.

Ескерту. Заң 28-2-баппен толықтырылды - ҚР 2012.01.12 № 540-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); жаңа редакцияда - ҚР 27.11.2015 № 424-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді – ҚР 10.10.2022 № 144-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

28-3-бап. Республикалық палатаның құрылымы мен өкілеттіктері

1. Республикалық палатаның құрылымы селекциялық және асыл тұқымдық жұмысты жүргізу мен үйлестіруге бірлесіп жауап беретін алқалы органнан, республикалық палата кеңесінен және атқарушы органнан тұрады.

2. Алқалы орган – республикалық палата мүшелерінің жиналысы, ол жоғары басқару органы болып табылады.

Алқалы орган республикалық палатаны дамытудың стратегиялық бағыттары бойынша шешімдерді айқындайды және қабылдайды.

Алқалы орган жылына бір реттен сиретпей шақырылады. Алқалы органның кезектен тыс жиналысы республикалық палата мүшелері жалпы санының кемінде үштен екісінің талап етуі бойынша шақырылуы мүмкін.

3. Республикалық палатаның жарғысына сәйкес республикалық палата кеңесін үш жыл мерзімге алқалы орган сайлайды және ол республикалық палата мүшелерінің мүдделерін білдіреді.

Республикалық палата кеңесінің құрамы алқалы органның шешімімен қайта сайлануы мүмкін.

Республикалық палата кеңесінің құрамы жыл сайын үштен біріне жаңартылып отырады, республикалық палата кеңесінің төрағасы үш жылда бір рет сайланады.

Республикалық палата кеңесінің құрамын қалыптастыру кезінде өңірлердің тең өкілдігі қамтамасыз етіледі.

4. Республикалық палата кеңесі Қазақстан Республикасының заңдарында және республикалық палатаның жарғысында белгіленген құзыретке сәйкес республикалық палата қызметіне жалпы басшылықты және оны басқаруды жүзеге асырады.

5. Республикалық палата кеңесінің құрамына ауыл шаруашылығы бейініндегі Қазақстан Республикасы ғылыми ұйымдарының өкілдері және республикалық палата мүшелері кіреді.

6. Республикалық палата кеңесінің төрағасы республикалық палата кеңесі мүшелерінің арасынан сайланады және оны алқалы орган бекітеді.

Сол бір адам республикалық палата кеңесінің төрағасы болып қатарынан екі реттен артық сайлана алмайды.

7. Республикалық палата кеңесінің отырысы республикалық палата жарғысына сәйкес белгіленеді.

8. Республикалық палата кеңесі:

1) жұмыс регламентін айқындайды және атқарушы органның қаржылық-шаруашылық қызметін бақылауды жүзеге асырады;

2) республикалық палатаның бюджетін бекітеді;

3) алқалы органға тарифтік саясатқа өзгерістер енгізуді ұсынады;

4) алқалы органға атқарушы директор кандидатурасын бекітуге ұсынады;

5) Қазақстан Республикасының заңнамасына қайшы келмейтін өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

9. Атқарушы орган:

1) уәкілетті орган бекіткен тәртіппен асыл тұқымдық өнім (материал) мәртебесін беру (тоқтата тұру, күшін жою) арқылы асыл тұқымды мал шаруашылығының таңдалған бағытына қарай асыл тұқымды мал басын есепке алуды ұйымдастырады;

1-1) уәкілетті орган айқындаған тәртіппен асыл тұқымдық өнім (материал) мәртебесін беру (тоқтата тұру, күшін жою) арқылы бірінші санатты етті бағыттағы асыл тұқымды ірі қара малды және екінші санатты етті бағыттағы асыл тұқымды ірі қара малды есепке алуды ұйымдастырады;

2) бонитирлеу жөніндегі нұсқаулыққа және (немесе) индекстік бағалау жүргізу қағидаларына және (немесе) асыл тұқымды тұқымдық жануарларға ұрпақ сапасы бойынша бағалау жүргізу қағидаларына және (немесе) геномдық бағалау жүргізу қағидаларына және (немесе) асыл тұқымды жануарларға өз өнімділігі бойынша бағалау (сынақтар) жүргізу қағидаларына сәйкес асыл тұқымды жануарлардың, оның ішінде асыл тұқымды тұқымдық жануарлардың асыл тұқымдық құндылығын айқындау жөніндегі іс-шараларды жүзеге асырады;

3) уәкілетті орган бекіткен тәртіппен асыл тұқымды өнімге (материалға) асыл тұқымдық куәліктер беруді (жоюды) жүзеге асырады;

4) импортталған асыл тұқымдық өнімге (материалға) экспорттаушы елдердің құзыретті органдары берген асыл тұқымдық куәлікті немесе оған балама құжатты уәкілетті орган бекіткен тәртіппен тануды жүзеге асырады;

6) таза қанды және таза тұқымды жануарлар бойынша асыл тұқымдық кітаптарды бөлек жүргізеді және басып шығарады;

7) бонитирлеу, индекстік бағалау, асыл тұқымды тұқымдық жануарларды ұрпақ сапасы бойынша бағалау, геномдық бағалау, асыл тұқымды жануарларды өз өнімділігі бойынша бағалау (сынақтар) деректеріне мониторингті жүзеге асырады, сондай-ақ мүдделі тұлғаларға оның нәтижелері туралы хабар береді;

8) алқалы органмен келісу бойынша тұқым стандартын бекітеді;

8-1) асыл тұқымды жануарлардың республикалық тізіліміне енгізу үшін уәкілетті орган бекіткен нысан бойынша асыл тұқымды жануарлар тізілімін жүргізеді және оның деректерін уәкілетті органға ұсынады;

9) Қазақстан Республикасының заңнамасына қайшы келмейтін өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

10. Асыл тұқымдық өнімге (материалға) мәртебе мен асыл тұқымдық куәлік беруді – республикалық палатаға мүшелігіне қарамастан, жеке және (немесе) заңды тұлғаның өтініші негізінде республикалық палата жүзеге асырады.

Ескерту. Заң 28-3-баппен толықтырылды - ҚР 2012.01.12 № 540-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); жаңа редакцияда - ҚР 27.11.2015 № 424-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді – ҚР 10.10.2022 № 144-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

6-тарау. Ауыл шаруашылығы малын қолдан ұрықтандыру және эмбриондарды телу

Ескерту. 6-тарау алып тасталды - ҚР 2001.12.14 № 269 Заңымен.

7-тарау. Асыл тұқымды мал шаруашылығы саласындағы дауларды шешу және оның қызметiн жүзеге асыру кезiндегi жауаптылық

30-бап. Асыл тұқымды мал шаруашылығы саласындағы қызметтi жүзеге асыру кезiндегi дауларды шешу

Асыл тұқымды мал шаруашылығы саласындағы қызметтi жүзеге асыру кезiнде туындаған даулар Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен шешiледi.

31-бап. Қазақстан Республикасының асыл тұқымды мал шаруашылығы туралы заңдарын бұзғаны үшiн жауаптылық

Қазақстан Республикасының асыл тұқымды мал шаруашылығы туралы заңдарын бұзу Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жауаптылыққа әкеп соғады.

Ескерту. 31-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2008.07.05. № 62-IV (қолданысқа енгiзiлу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2012.01.12 № 540-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

8-тарау. Қазақстан Республикасының асыл тұқымды мал шаруашылығы саласындағы халықаралық ынтымақтастығы

32-бап. Қазақстан Республикасының асыл тұқымды мал шаруашылығы саласындағы халықаралық ынтымақтастығы

Қазақстан Республикасы мал шаруашылығы саласындағы халықаралық ынтымақтастықтың дамуына жәрдемдеседi.

33-бап. Шетелдiң қатысуымен асыл тұқымды мал шаруашылығы саласындағы ынтымақтастық жасау құқығы

Шетелдiң қатысуымен асыл тұқымды мал шаруашылығы саласында жобаларды жүзеге асыруға қатысатын Қазақстан Республикасының жеке және заңды тұлғалары Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес шетелдіктермен және (немесе) шетелдiк заңды тұлғалармен шарттар жасасады.

Ескерту. 33-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2012.01.12 № 540-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

Қазақстан Республикасының
Президентi

О ПЛЕМЕННОМ ЖИВОТНОВОДСТВЕ

Глава 1. ОБЩИЕ ПОЛОЖЕНИЯ

Глава 2. ГОСУДАРСТВЕННОЕ РЕГУЛИРОВАНИЕ В ОБЛАСТИ ПЛЕМЕННОГО
ЖИВОТНОВОДСТВА

Глава 3. ГОСУДАРСТВЕННОЕ РЕГУЛИРОВАНИЕ ПЛЕМЕННОГО
ЖИВОТНОВОДСТВА

Глава 4. ПРИЗНАНИЕ И ИСПОЛЬЗОВАНИЕ ПЛЕМЕННОЙ ПРОДУКЦИИ (МАТЕРИАЛА)

Глава 5. ОРГАНИЗАЦИЯ ДЕЯТЕЛЬНОСТИ СУБЪЕКТОВ В ОБЛАСТИ
ПЛЕМЕННОГО ЖИВОТНОВОДСТВА

Глава 6. ИСКУССТВЕННОЕ ОСЕМЕНЕНИЕ СЕЛЬСКОХОЗЯЙСТВЕННЫХ
ЖИВОТНЫХ И ТРАНСПЛАНТАЦИЯ ЭМБРИОНОВ

Глава 7. РАЗРЕШЕНИЕ СПОРОВ И ОТВЕТСТВЕННОСТЬ ПРИ
ОСУЩЕСТВЛЕНИИ ДЕЯТЕЛЬНОСТИ В ОБЛАСТИ
ПЛЕМЕННОГО ЖИВОТНОВОДСТВА

Глава 8. МЕЖДУНАРОДНОЕ СОТРУДНИЧЕСТВО РЕСПУБЛИКИ
КАЗАХСТАН В ОБЛАСТИ ПЛЕМЕННОГО
ЖИВОТНОВОДСТВА

Асыл тұқымды мал шаруашылығы туралы

1 тарау. Жалпы ережелер

2-тарау. Асыл тұқымды мал шаруашылығы саласындағы мемлекеттік
реттеу

3-тарау. Асыл тұқымды мал шаруашылығын мемлекеттiк реттеу

4-тарау. Асыл тұқымдық өнiмдi (материалды) тану және пайдалану

5-тарау. Асыл тұқымды мал шаруашылығы саласындағы субъектiлердiң қызметiн ұйымдастыру

6-тарау. Ауыл шаруашылығы малын қолдан ұрықтандыру және эмбриондарды телу

7-тарау. Асыл тұқымды мал шаруашылығы саласындағы дауларды шешу және оның қызметiн жүзеге асыру кезiндегi жауаптылық

8-тарау. Қазақстан Республикасының асыл тұқымды мал шаруашылығы саласындағы халықаралық ынтымақтастығы

О ПЛЕМЕННОМ ЖИВОТНОВОДСТВЕ

Глава 1. ОБЩИЕ ПОЛОЖЕНИЯ

Глава 2. ГОСУДАРСТВЕННОЕ РЕГУЛИРОВАНИЕ В ОБЛАСТИ ПЛЕМЕННОГОЖИВОТНОВОДСТВА

Глава 3. ГОСУДАРСТВЕННОЕ РЕГУЛИРОВАНИЕ ПЛЕМЕННОГОЖИВОТНОВОДСТВА

Глава 4. ПРИЗНАНИЕ И ИСПОЛЬЗОВАНИЕ ПЛЕМЕННОЙ ПРОДУКЦИИ (МАТЕРИАЛА)

Глава 5. ОРГАНИЗАЦИЯ ДЕЯТЕЛЬНОСТИ СУБЪЕКТОВ В ОБЛАСТИПЛЕМЕННОГО ЖИВОТНОВОДСТВА

Глава 6. ИСКУССТВЕННОЕ ОСЕМЕНЕНИЕ СЕЛЬСКОХОЗЯЙСТВЕННЫХЖИВОТНЫХ И ТРАНСПЛАНТАЦИЯ ЭМБРИОНОВ

Глава 7. РАЗРЕШЕНИЕ СПОРОВ И ОТВЕТСТВЕННОСТЬ ПРИОСУЩЕСТВЛЕНИИ ДЕЯТЕЛЬНОСТИ В ОБЛАСТИПЛЕМЕННОГО ЖИВОТНОВОДСТВА

Глава 8. МЕЖДУНАРОДНОЕ СОТРУДНИЧЕСТВО РЕСПУБЛИКИКАЗАХСТАН В ОБЛАСТИ ПЛЕМЕННОГОЖИВОТНОВОДСТВА

Асыл тұқымды мал шаруашылығы туралы

1 тарау. Жалпы ережелер

2-тарау. Асыл тұқымды мал шаруашылығы саласындағы мемлекеттікреттеу

3-тарау. Асыл тұқымды мал шаруашылығын мемлекеттiк реттеу

4-тарау. Асыл тұқымдық өнiмдi (материалды) тану және пайдалану

5-тарау. Асыл тұқымды мал шаруашылығы саласындағы субъектiлердiң қызметiн ұйымдастыру

6-тарау. Ауыл шаруашылығы малын қолдан ұрықтандыру және эмбриондарды телу

7-тарау. Асыл тұқымды мал шаруашылығы саласындағы дауларды шешу және оның қызметiн жүзеге асыру кезiндегi жауаптылық

8-тарау. Қазақстан Республикасының асыл тұқымды мал шаруашылығы саласындағы халықаралық ынтымақтастығы

Глава 2. ГОСУДАРСТВЕННОЕ РЕГУЛИРОВАНИЕ В ОБЛАСТИ ПЛЕМЕННОГО
ЖИВОТНОВОДСТВА

Глава 3. ГОСУДАРСТВЕННОЕ РЕГУЛИРОВАНИЕ ПЛЕМЕННОГО
ЖИВОТНОВОДСТВА

Глава 5. ОРГАНИЗАЦИЯ ДЕЯТЕЛЬНОСТИ СУБЪЕКТОВ В ОБЛАСТИ
ПЛЕМЕННОГО ЖИВОТНОВОДСТВА

Глава 6. ИСКУССТВЕННОЕ ОСЕМЕНЕНИЕ СЕЛЬСКОХОЗЯЙСТВЕННЫХ
ЖИВОТНЫХ И ТРАНСПЛАНТАЦИЯ ЭМБРИОНОВ

Глава 7. РАЗРЕШЕНИЕ СПОРОВ И ОТВЕТСТВЕННОСТЬ ПРИ
ОСУЩЕСТВЛЕНИИ ДЕЯТЕЛЬНОСТИ В ОБЛАСТИ
ПЛЕМЕННОГО ЖИВОТНОВОДСТВА

Глава 8. МЕЖДУНАРОДНОЕ СОТРУДНИЧЕСТВО РЕСПУБЛИКИ
КАЗАХСТАН В ОБЛАСТИ ПЛЕМЕННОГО
ЖИВОТНОВОДСТВА

2-тарау. Асыл тұқымды мал шаруашылығы саласындағы мемлекеттік
реттеу